La educación es una estrategia imprescindible para impulsar un modelo social, político y económico respetuoso con todas las personas, en el que la ciudadanía seamos conscientes de nuestra pertenencia a una comunidad local yguztiak global yerrespetatuko nos comprometamos Gizaki dituen activamente la construcción de un eredu sozial, en politiko eta ekonomikoa mundo más justo y sostenible. bultzatzeko ezinbesteko estrategietako bat hezkuntza dugu; hor, herritarrok komunitate global eta lokaleko kide izateaz kontziente izango gara eta mundu zuzenago eta jasangarriago bat eraikitzeko konpromiso aktiboa hartuko dugu.

Informa zaitez egiten dugunaz eta har ezazu parte: Infórmate de lo que hacemos y participa: Lurralde-egoitzak:

A Coruña: 981.21.33.63 Iruña: 948.261.603 Bartzelona: 93.482.07.00 Sevilla: 95.421.20.20 Sedes territoriales: Bilbo: 94.416.00.00 Valentzia: 96.352.41.93 Madril: 91.204.67.00 Zaragoza: 976.22.05.22 A Coruña: 981.21.33.63 Pamplona: 948.261.603 Barcelona: 93.482.07.00 Sevilla: 95.421.20.20 Bilbao: 94.416.00.00 Valencia: 96.352.41.93 Madrid: 91.548.04.58 Zaragoza: 976.22.05.22 [email protected]

Los y las educadoras somosagente agentes Hezitzaileok aldaketarako gara de cambio que podemos impulsar esta eta, halakotzat, gizarte-aldaketa hori transformación nuestras aulas, bultza dezakegusocial geureenikasgeletan, nuestros centros nuestro entorno. Desde ikastetxeetan etayinguruetan. Herritargo la Red de educadores y educadoras para globalerako hezitzaileen sareko kideok, una ciudadanía global, apostamos por hezkuntza lanabes huts gisa ulertzen los centros educativos transformadores duen ikuskera gainditzen duten prozesu donde se generan procesos innovadores berritzaileak abiarazten dituzten que trascienden visión puramente ikastetxeen aldeladihardugu. instrumental de la educación.

HERRITARGO EDUCAR GLOBALERAKO PARA UNA HEZKUNTZA CIUDADANÍA

GLOBAL

Cambiar la escuela Eskola aldatzea es cambiar el mundo mundua aldatzea da

Fomentar el respetobide y la valoración de aniztasuna la diversidadonartu como eta fuente de Gizakia aberasteko den aldetik, onestea, Herritargo globalerako hezitzaileen sarea: Red de educadores y CiudadaniaGlobal.org educadoras para una ciudadanía global: CiudadaniaGlobal.org Hezkuntza eraldatzailearen eta herritargo globalaren aldeko mugimendua: Oxfam Intermón: EducacionTransformadora OxfamIntermon.org Global.org/eu

Oxfam Intermón: OxfamIntermon.org Educar para una ciudadanía global para Facebook: Educar una ciudadanía global Inscríbete nuestro Jaso ezazuaaldiroboletín de noticias: aldiro gure albistegia: OxfamIntermon.org/ educar/formulario

enriquecimiento humano, la conciencia ambiental y el consumo ingurugiroaz kezkatu eta kontsumo arduratsua bultzatzea, giza eta responsable, el respeto de los derechos humanos individuales y sociales, gizarte eskubideak aintzat hartzea, genero-parekidetasuna onestea, la igualdad de género, la valoración del diálogo como herramienta para arazoak bake giroan konpontzeko eta demokratikoki esku hartzeko la resolución pacífica de los conflictos y la participación democrática, bide den aldetik, elkarrizketa baloratzea, justu, zuzen la corresponsabilidad y el compromiso engizarte la construcción deeta una sociedad justa, equitativa y solidaria. solidarioa eraikitzeko konpromisoa hartzea.

HAURRESKOLA, LEHEN ETA BIGARREN HEZKUNTZARAKO

conectandomundos

Senbazuru

Web honetan daude baliabideak, hezkuntza-esperientziak, liburuak eta artikuluak, dena doan deskargatzeko. Ikasgelan erabiltzeko material denak har daitezke espainiera, katalanera, euskara eta galegoz.

Bakea eraikiz Senbazuru: horrela esaten zaie Japonian, paperak tolestatuz eta desio bat eskatzeko xedez, eratzen diren mila kurriloei. Papiroflexiazko hegaztiok bakearen ikur bilakatu dira, Hiroshimako bonbak kalteturiko Sadako neskatoak paperak horrela tolestea erabaki zuenetik, gizakia bakean bizi zedin.

LEHEN ETA BIGARREN HEZKUNTZETARAKO

Bakea eraikitzea gizaki ororen ardura da baina, horretarako, gure harremanetan indarkeriarik eza baloratu eta sustatuko duen hezkuntza gorpuztu behar dugu; elkarlana lagunduko duten jarrerak, aniztasunaren aberastasuna baloratzen dutenak, egiazko komunikazio enpatikoa erdietsi nahi dutenak, herritarren parte-hartze demokratikoa eta aktiboa sustatuz. Ikasturte honetan, Munduak elkarlotuz proposamen didaktikoak heldu nahi die gure harremanetan, gure ingurunean eta mundu zabalean gertatzen diren liskarrei, ikuspegi eraikitzaile batetik aztertu eta konpontzeko xedez. Gelan bertan eta Interneten bidez ikaskuntza eta ondorioak partekatzen dira herrialde eta errealitate sozial desberdinetako ikasleekin, esku-hartzezko eta bizipenezko jardueren bitartez. Bederatzi asteko jarduerak zortzi hizkuntzatan gauzatzen dira: espainiera, katalanera, euskara, galego, ingeles, italiera, frantses eta portugesez.

Bilduma honen sustraiak Munduak elkarlotuz proposamenean dautzala, jarduerak egokitu dira egin ahal izan daitezen, online jarduera gorabehera. Bildumako zenbakiek izango dituzte ikasleentzako koadernoa eta irakasleentzako gida, zabaltzeko baliabide eta guzti.

Generoberdintasuna

Proposamen didaktiko honekin gaurkotasunezko gaiei heldu nahi zaie ikuspegi global-lokaletik. Global express bakoitzak, bere aldetik, dagokion gaiaren inguruan informazio-txostena dauka, aztergaia finkatzeko artikulu eta baliabideez hornituta eta, era berean, ikasgelan jorratzeko jarduerak biltzen dituen koadernoa ere.

Migrazioa eta babesa JARDUERAK

12-14

ekaina | 2 zk. | 2017

Eskubide ustelak

URTE

DOSSIERRA GIDA DIDAKTIKOA JARDUERAK

DOSSIERRA GIDA DIDAKTIKOA

| 2 zk. | 2017 ekaina

BABESA

EKO MUGARIK GAB

ESKUBIDEAK:

10-12

URTE

RU, YACU ETA AMA EN BILA EAR MUGARIK GABEKO ESKU BIZIMODU HOB MUGARIK GAB BIDEAK: EKO ABESTIAK BABESA

2014ko iraila | 20 zk.

GAURKOTASUNA IKASGELAN

… sanitatean inbertsio publikoa areagotzea, desberdintasuna zuzentzeko?

Zer egin behar du Gobernuak?

Krisiaren joKoa

Herritar arruntaren eskarmentua egiaztatu egin dute datuek: okerrago bizi gara, diru gutxiago daukagulako eta, batez ere, geroz eta handiagoa den gehiengo honetako kideok

Aurkibidea

et, et, et, et… okerreko erantzuna. Zuzena hau zen: “osasun alorra oso

garestia gertatzen zaigu. banka salbatzeak du lehentasuna. orain, beraz, politika publikoak murriztu eta pribatizatu beharra dago.”

Alde

2018ko urtarrilaren 1etik 12ra arte • Jarduerarekin eta plataformarekin ohitzea • Gida didaktikoak • Baliabide osagarriak • Irakasleen foroa eta zalantzak argitzea

2018ko urtarrilaren 15etik martxoaren 16ra arte • Ziklo bakoitzari dagokion proposamen didaktikoa • Komunikazio-tresnak

Martxoapirilean • Ondorioak atera eta konpromiso komunak ipintzea • Salaketazko ekintza sinbolikoa

2014ko iraila |

2013ko MARTXOA | 19 zk.

DOSSIER RA GIDA DIDAKTIK OA

Etxeko hozkailuak ezkutatzen duena JARDUERAK Etxeko hozkailua k ezkuta tzen due na 2013ko

funtsezko premiei aurre egiterik ez daukagulako. “Krisialditik irteteko” ezinbestekotzat aurkezten dizkiguten murrizketak ez dagozkie aurrekontu-sail batzuei, oinarrizko eskubideei baizik. Gure eskubideak oligarkien interesen azpikotzat har ahal daitezke? Eskubide horiek deuseztatzeko krisia izan ahal daiteke? Global honek, datu eta analisien aitzakia Irakurri ondokodugu, demokrazia baieztapen erregimena galdera horien Nolako guzti- bitartez, • Osasun-arreta o guztiak. Erantzunala plutokrazia nahi n bat bermatzek bilatzen lagundu bakoitza eman erantzunak (herriaren gobernua) o, egokiena da es pribatu bat izate aurretik, pentsatu Neurri horiek taldura mediko a. (aberatsen gobernua)? eta erabaki zaitu, zatika eta testuingurutik gelako zeingaituzte baina, • Herritar guztiek, —iristen tokitan krisitik agian aterako iristen zaizkigun kokatuko aterata herritar izateaga zareten, eta herritar garen adierazitako bai, gizaki hori gainean tik, oinarrizko pre errenta jaso beh datuak mahai horrekin direnean— ar dute. miak beteko ditu eskubideak sentitzen zor zaizkigun aldetik duzuen adostasun en ezarrita. • Zergak ordaindu graduaren utzirik. bidean arabera. behar ditugu, dir

Aurka

1. Gelako baromet

roa

ordenaz, erabakia Ondoren, argudioekin arrazoitu behar duzue.

2. Bizitza duinaren

eta herritargoa osatzea p. 24 5. Eskubide sozialen defentsa doazen alternatibak p. 27 6. Horixe ahal dela! Martxan

Jarduerak

a) Zuen iritziz,

20 zk.

MARTXOA

| 19 zk.

Bertolt Brecht

p. 11 3. Eskubideak usteltzean ondorioak p. 20 4. Eskubide sozialak galtzearen

BERTATIK BERTARAKO SAIOAK

GAURKOTASUNA IKASGELAN

JARDUERAK

Zu hiltzeko era asko daukate. Zure sabelean labana bat sartzea. Zure ogia galaraztea. Zu, gaixotasunetik ez sendatzea. Zu, etxebizitza txar batean sartzea. Zu, buruaz beste egiteraino bultzatzea. Lanaren bidez, zu heriotzaraino torturatzea. Zu gerrara eramatea, etab. Gure Estatuan horietako gauza gutxi daude debekatuak.

zaizkigu p. 02 1. Gizakioi eskubideak zor eta amiltzea p. 10 2. Ongizate estatuaren goratze

IKASLEEN JARDUERA

DOSSIERRA GIDA DIDAKTIKOA

Eskubide ustelak Eskubide ustel ak

Krisia hasi zenetik —2010 urtetik, batez ere— bizi baldintzek orokorki okerrera egin dute. Horrela ondorioztatzen da Espainiako Barometro Sozialak (BSE) eginiko azterlanetik, datuak hamaika alor hauetan bildurik: errenta eta ondarea, enplegua, osasuna, hezkuntza, etxebizitza, babes soziala, segurtasun eta justizia, ingurumena, parte hartzea, nazioarteko harremanak eta generoa.

IZEN-EMATEAK, 2017KO IRAILAREN 11TIK 2018KO URTARRILAREN 12RA ARTE

IRAKASLEEN MODULUA

Etxeko hozkailuaren ezkutuan JARDUERAK

JARDUERAK

MIGRAZIOA ETA

MIGRAZIOA ETA

JARDUERAREN EGUTEGIA

BIGARREN HEZKUNTZARAKO

zer behar dute

laguntzeko erabi

• Lanik ez dute pe

li behar direlako.

u horiek gehien b

Olibondoa berezkoa duen Andaluzia hartako herri batean amonak haur txikiari olioaren jatorria azaldu dio. Handik egun batzuetara, familiaren olibadian, bere ahalegin didaktikoen porrota ikusi du: “Marta, gogoan al daukazu, nondik dator olioa?”. “Botilatik”, umeak, harro bere jakinduriaz. Egia hutsa den anekdota honek ederki azaltzen du zenbateraino dugun ezezaguna jaten duguna eta nolako lotura dugun geure elikagaiekin.

ehar duena

rtsona askok, ah alegin handirik e • Bekak, 6tik gorak gin ez dutelako. o notak atera dit uzten ikasleei ba zaizkie. karrik eman beh ar • Zinemak, antzer kiak, kontzertuak eta kultur jardue oinarrizko premi ak asetzen ez dit rak, orokorki, uztenez, ez zaie behar. BEZ txikiagoa ez arri

bila

SAN ROKEKO HIRI BARATZEA

Global express honek azaltzen du nola funtzionatzen duen gure elikatze-sistemak, zerk eragiten duen mila milioi pertsonak gosea nozitzea, herrialde industrializatuetako biztanleen erdiek baino gehiagok gehiegizko pisua duten bitartean. Ikasgelan lantzeko proposamenak eskaintzen ditu, gure kontsumo-praktika eta azturak aldatuz bidegabekeria horri aurre egiteko.

Aurkibidea p. 02 Sarrera p. 03 Platera salatari p. 04 Elikagaiak nola egiten diren

p. 05 Eredu bidegabeko eta arriskutsua p. 08 Mahaia nola jartzen dugun

pertsona guztiek

duintasunez bizitzeko? Osatu, zuetako b akoitzak, premia horiek jasotzen ahalik eta adosta dituen zerrenda. sun handiena bil Egitean, gogoan mundu zabaleko tzea komeniko li izan zerrenda ho tzatekeela, zuen beste zeinahi lek rrek izan gelan, herrian ed artean, zerrenda utan ere. Ondore o eskualdean ez bakar bat. n, egin proposam ezik, en bateratua eta adostu ezazue, d enen

globalexpress

•1

p. 10 Jaten duguna nork erabakitzen duen p. 12 Elikagaien prezioa p. 13 Bada beste aukerarik martxan · Sen onarekin ekoizteko beste modu batzuk · Esku har dezagun platerean

Jarduera

Begira irudi

k

hauetara eta, ondore Zer iradokit n, erantzu zen n: dizute irudi Ba al da hauek? loturar haien artean? ik

Zer erakust en digute, zure ustez?

globalexp

ress • 1

www.kaidara.org/ek/kaleidoskopio

www.kaidara.org/ek/globalexpress BIGARREN HEZKUNTZARAKO

HEZKUNTZA-ESKARMENTUAK

HERRITARGO GLOBALA BILDUMA

EXPERIENCIAS

EXPERIENC

IAS

EXPERIENCIAS

er en la Emprend(cooperativa) escuela

Bakean hezteko beste proposamenen bat:

AR PINO GUODEM com MARÍA DEL adelarivero@ono. ail.com, ADELA RIVERO, Autoría: SIA MATOS, maripinogh@hotm M. HORTEN ica.net, @telefon a la práctica: 2014-2015 mmatfer se desarroll • Curso en donde Canaria) Telde (Gran Centro educativo Fleitas, CEIP Plácido

Un cuento para reflexionar sobre los muros Autoría: JOSEFA ROSA MARTÍN RODRÍGUEZ Y CARMEN ROSA NEGRÍN ORTEGA [email protected] • [email protected] Centro educativo en donde se desarrolla la práctica: CEIP Plácido Fleitas, Telde (Gran Canaria) • Noviembre y mayo

Palmas de ad de Las cooperatiULPGC (Universid en marcha ria de la para poner escuela”. Universita propuesta er en la La Fundación nos hace una “Emprend en marcha para poner su posteGran Canaria) dentro del proyecto estrategias lo para ndo vas escolares facultándo en el alumnado desarrollar de emprendeduría, satisfactoria, aprovecha globaos y Se pretende eficaz y un enfoque cooperativ manera más el currículo con y Literatura, proyectos social de integran Castellana rior integracióncias básicas que áreas (Lengua Artística y Educación Educación las competen en las distintas integrado nto del Medio, lizador e ión, suas, Conocimie coordinac a ón, Matemátic a). ilidades de colaboraci para la ciudadaní y actitudes problemas y responsab , el dede n conductas iento autónomode la insos, Se promueve conflictos y asunción de comportam de sistema n de hábitos n, de asumir compromi peración iento del la adquisició de negociació descubrim través de ión y del la capacidad www.kaidara.org sarrollo de en espacios de participac n volucració

CIÓN

BREVE DESCRIP

Spot the diffe rence

Autoría : Mª ESTHE R GUTIÉ mesth RREZ erge@ EXPÓS telefon ITO ica.ne t educat

Centro BREVE DESCRIPCIÓN

ivo Esta experiencia parte del trabajo previo a la asistencia a la obra de teatroColegio Gamo en donde se El príncipe feliz, que se representaba en el teatro Cuyás de Las Palmas. Diana desarr • Leímos una adaptación del cuento El príncipe feliz y valoramos: qué cuenta la obra literalmente, qué nos dice acerca de los personajes (viven dentro de una muralla, cuando salen y se paran ven otras realidades, etc.). Paralelismo con lo que pasa en la sociedad actual y en nuestra clase. DeBREVE DESCR este debate surgieron distintos tipos de muros que separan a las personas: IPCIÓN • Los muros personales (rechazo a otros compañeros/as, miedos, etc.):

que no nos dejan crecer como personas.

• Los muros sociales (la pobreza, los mendigos, los homosexuales, los de

otra religión, los que no son como nosotros): que nos impiden integrarnos teniendo en cuenta la igualdad.

• Los muros estructurales (Muro de Berlín, Muralla China, valla de Me-

lilla, el mar, etc.): que impiden el paso de personas y separan poblaciones por intereses políticos o económicos. Estos nos han llevado a profundizar sobre la inmigración.

www.kaida

ra.org

Curso

olla la práctic 2015 a:

2014-

Se trata de los Objetivo un trabajo por proyect s de desde os e interdis una visión Desarrollo ciplinar del aprendidel Milenio “Spot the zaje global y la educac que tiene por una difference”, y de una ión para el de fondo en desarro ciudada la investigparte, “buscar inglés, da lugar nía global. llo, a un juego jóvenes ación sobre , localizar las las diferenc de palabra diferenc de diferent medida ias entre ias”, y encuad s. Signific son respueses ciudade a, que se s del mundo, los hábitos ra, por ta a da tanto, de consum y nos del producttambién a necesidades o a deseos. permite analizar o de los o final: un anuncio anuncio Pero “spot” publicit estudia en qué transfor ario. Y mos mador, es el nombre por ahí El proyect en favor el lenguaje publicit va la orientac de un bién en o va destina ario consum do a los la edición o respons y generamos ión de: Matemá alumno de Conecta un able y s de 3º ticas, sostenib ndo y Visual, de ESO le. (que particip Lengua Biología, Cienciamundos) y e Inglés. s Sociales se trabaja desde an tam, Música , Educac las materias ión Plástica

g

www.kaidara.or

Armak kontrolpean www.kaidara.org/ek/ armasbajocontrol

Material didaktiko batzuk www.kaidara.org/ek/ paz

Hezkuntzaesperientziak kaidara.org/ek/ paz-experiencia

Herritargo globalerako hezitzaileen sareko kideak diren pertsonek izaniko hezkuntza-eskarmentuen inguruko artikuluak.

www.kaidara.org/ek/experienciaeducativa

Herritargo globalerako hezkuntzaren funtsetan sakontzeko liburuak.

www.kaidara.org/ek/ciudadaniaglobal