EL NUEVO TESTAMENTO La Liga Bíblica - GospelGo

callah'jøt jøgº røºjuúhº lei13. 19 Ju'náhein? dsa? tsa'nang! ca?jnehº mih? jøgº røºjuúhº lei13, juºnẠtsaih12dsa dsa? siáh? hi? tsa'nang'dsa calah, dsa? héi?
3MB Größe 1 Downloads 10 vistas
EL NUEVO TESTAMENTO de nuestro Señor Jesucristo

Versión Chinanteca Este idioma es el que hablan los que en el presente radican, en su mayoría, en los alrededores del municipio de Valle Nacianal, Oaxaca; pero que son descendientes de los que en otros tiempos pertenecieron al pueblo de San Pedro Tlatepusco, o que acudieron allí para sus asuntos gubernativos o religiosos.

Traducida del texto original griego

La Liga Bíblica Las Sagradas Escrituras para Todos

El Nuevo Testamento en chinanteco de Palantla

La Liga Bíblica 1.5M primera edición 1973 [cpa] La Liga Bíblica versión electrónica 2009

Publicado por © La Liga Bíblica 1973 Se permite copiar, distribuir y comunicar públicamente esta obra bajo las siguientes condiciones: ‣ Reconocimiento. Reconozca a la Liga Bíblica los derechos que tiene en la impresión o distribución de esta obra, deslindándola de responsabilidad alguna por cualquier uso que se le de a la presente publicación. ‣ No comercial. No puede utilizar esta obra para fines lucrativos. ‣ Sin obras modificadas. No se puede alterar, transformar o generar una obra a partir de ésta.

PROLOGO Este libro, junto con el Antiguo Testamento, el cual no se ha traducido al chinanteco todavía, forma el libro de los libros llamado La Biblia. Está constituído por veintisiete libros distintos, y cada uno de ellos es un proveedor de ricas bendiciones al que lo lee. El Nuevo Testamento fue escrito en el idioma griego originalmente; pero a través de casi dos mil años, desde que fue escrito el original, se ha traducido a más de quinientos idiomas; así que la gente de muchos pueblos ya puenden leerlo en su propio idioma. Ultimamente se ha traducido al idioma chinanteco, que es el idioma que hablan los que, en su mayoría, radican en los alrededores del municipio de Valle Nacional, Oaxaca; y son descendientes de los que poblaron hace muchos años el pueblo de San Pedro Tlatepusco, o que lo tuvieron como su centro de reunión para sus asuntos gubernativos o religiosos. En la actualidad hay aproximadamente diez mil personas que hablan el dialecto de este idioma en que está hecha esta traducción. La gramática y el vocabulario del idioma chinanteco son muy distintos a los del griego o a los de otros idiomas indoeuropeos, como el español. No obstante, abundan las construcciones gramaticales, y las formas retóricas chinantecas de igual género y hermosura para expresar a fondo el signifcado del original griego. Los idiomas se cambian y son distintos, pero el mensaje de este libro es único, y se puede expresar en cualquier idioma. El Nuevo Testamento es uno de los libros más leídos de todos los tiempos. Despierta el interés de personas de todas las edades, razas y nacionalidades. La vida de los personajes narrada en sus páginas, ha inspirado la vida de millones de personas. Se espera que la lectura de este libro sea también benéfica para los de habla chinanteco.

INDICE

DE LOS LIBROS DEL NUEVO TESTAMENTO SAN MATEO.......................................................................................1 SAN MARCOS..................................................................................72 SAN LUCAS...................................................................................113 SAN JUAN......................................................................................185 LOS HECHOS.................................................................................241 ROMANOS.....................................................................................307 1 CORINTIOS.................................................................................337 2 CORINTIOS.................................................................................367 GÁLATAS........................................................................................386 EFESIOS..........................................................................................396 FILIPENSES....................................................................................405 COLOSENSES................................................................................412 1 TESALONICENSES....................................................................419 2 TESALONICENSES....................................................................425 1 TIMOTEO.....................................................................................429 2 TIMOTEO.....................................................................................437 TITO................................................................................................443 FILEMÓN........................................................................................447 HEBREOS.......................................................................................449 SANTIAGO.....................................................................................472 1 PEDRO.........................................................................................479 2 PEDRO.........................................................................................487 1 JUAN............................................................................................492 2 JUAN............................................................................................499 3 JUAN............................................................................................500 JUDAS.............................................................................................502 APOCALIPSIS................................................................................505

JǾG³ DSIO¹ CA¹TIUN¹ SAN MATEO SI² Ezequías. 10 Lán¹² Ezequías ti³jmi² Manasés. Lán¹² Manasés ti³jmi² Amón. Lán¹² Amón ti³jmi² Josías. 11 Lán¹² Josías ti³jmi² Jeconías ca¹lah¹quianh¹³ roh¹³dsa. Dsa² héi² mi³chian² jmai³ ca¹tai¹ dsa² chian² Babilonia dsa² israel juu¹² go²dsa. 12 Mi³ca¹løa¹ lah¹jøng², ca¹lø¹chián¹ Salatiel, ja³ŋiúh³ Jeconías. Lán¹² Salatiel ti³jmi² Zarobabel. 13 Lán¹² Zorababel ti³jmi² Abiud. Lán¹² Abiud ti³jmi² Eliaquim. Lán¹² Eliaquim ti³jmi² Azor. 14 Lán¹² Azor ti³jmi² Sadoc. Lán¹² Sadoc ti³jmi² Aquim. Lán¹² Aquim ti³jmi² Eliud. 15 Lán¹² Eliud ti³jmi² Eleazar. Lán¹² Eleazar ti³jmi² Matán. Lán¹² Matán ti³jmi² Jacob. 16 Lán¹² Jacob ti³jmi² José, dsa² ŋioh¹² quián¹² María, mi³chiég³ Jesús, dsa² tǿh²dsa Cristo. 17 Hi² jøng² lán¹² hlai³ David ja³ma²guia¹tón² dsieg³ hlai³ Abraham. Ni³ jøng² mi³ca¹tǿ² ja³ca¹tai¹ dsa² chian² Babilonia dsa² israel juu¹² go²dsa, ma²ca¹lø¹chián¹ Jeconías, dsa² lán¹² ja³ma²guia¹tón² dsieg³ Salomón, ja³ŋiúh³ hlai³ David. Jøng² lán¹² Jesús ja³ma²guia¹tón² dsieg³ Jeconías.  

Dsa² canh¹³ quián¹² Jesucristo

1

(Lc. 3.23-38)

Lah¹la² báh³ lǿa¹² si² ja³ni³ton¹² dsa² hóg¹ quián¹² Jesucristo, tsø³jong¹³ hlai³ David, tsø³jong¹³ hlai³ Abraham. 2 Lán¹² Abraham ti³jmi² Isaac. Lán¹² Isaac ti³jmi² Jacob. Lán¹² Jacob ti³jmi² Judá ca¹lah¹quianh¹³ roh¹³dsa. 3 Lán¹² Judá ti³jmi² Fares quianh¹³ Zara. (Tamar báh³ lán¹² mi³chiég³dsa.) Lán¹² Fares ti³jmi² Esrom. Lán¹² Esrom ti³jmi² Aram. 4 Lán¹² Aram ti³jmi² Aminadab. Lán¹² Aminadab ti³jmi² Naasón. Lán¹² Naasón ti³jmi² Salmón. 5 Lán¹² Salmón ti³jmi² Booz. (Rahab báh³ lán¹² mi³chiég³dsa.) Lán¹² Booz ti³jmi² Obed. (Rut báh³ lán¹² mi³chiég³dsa.) Lán¹² Obed ti³jmi² Isaí. 6 Lán¹² Isaí ti³jmi² rai¹³ David. Lán¹² rai¹³ David ti³jmi² Salomón. (Mi³lán¹² mi³chiég³ Salomón hio¹³ quián¹² hlai³ Urías.) 7 Lán¹² Salomón ti³jmi² Roboam. Lán¹² Roboam ti³jmi² Abías. Lán¹² Abías ti³jmi² Asa. 8 Lán¹² Asa ti³jmi² Josafat. Lán¹² Josafat ti³jmi² Joram. Lán¹² Joram ti³jmi² Uzías. 9 Lán¹² Uzías ti³jmi² Jotam. Lán¹² Jotam ti³jmi² Acaz. Lán¹² Acaz ti³jmi²





























Ca¹lø¹chián¹ Jesucristo (Lc. 2.1-7)



18 Lah¹la² báh³ ca¹lø¹chián¹ Jesucristo: Mi³ma²lǿa¹² jǿg³ hi²  

1

2

SAN MATEO 1​, ​2 jian¹ José María, dsa² lén² mi³chiég³ Jesús, jøng² ca¹can¹ María guing² quianh¹³ hi² ca¹jmo¹ jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Diú¹³. Ni³ jøng² cónh¹ niúh¹ jín³ hi² ca¹jiag¹ José, ca¹lø¹lén¹³ María hi ma²quian¹²dsa guing². 19 Jøng² dsa² hniu¹ ju³lah lǿa¹² lei¹³ báh³ José. Hi² jøng² lë²́ dsa mi³hén²dsa jǿg³ quiah¹²dsa quianh¹³ María. Cónh¹jøng² mi³jmo¹dsa lah¹jøng² ja³tsa¹léi¹³. Di³ tsa¹hniu¹dsa cán² María ju²hiíh¹. 20 Lah¹jøng² mi³dsø²jiag¹² dsǿa¹² José, mi³ca¹quë¹dsa jan² ángel quián¹² Juu¹³ jniang³. Jøng² ca¹juúh² ángel: ―José, tsø³jong¹³ hlai³ David, tsa¹jmóh³hning ju²hí³ dsøa¹² hi² janh¹³hning María, mǿ² quiánh² hning². Di³ jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Diú¹³ ca¹jmo¹ hi² ma²quian¹² María guing². 21 Li¹chian² jan² guing² dsa² ŋioh¹² quián¹²dsa. Tøah¹³hning guing² héi² Jesús. Lah¹jøng² li¹tsen² guing². Di³ liúg² guing² dsa² go²dsa dsag³ hi² ni³re²dsa ―ca¹juúh² ángel. 22 Ca¹lah¹jǿ¹ hi² jøng² ca¹løa¹, mi³jøng² li¹hian¹² jǿg³ la² quiah¹² Juu¹³ jniang³, jǿg³ ca¹he¹ dsa² hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Ca¹juúh²dsa: 23 Jan² tsih² mǿ² hmë²́ , cán²dsa jan² guing². Li¹chian² jan² guing² dsa² ŋioh¹² quián¹²dsa. Li¹tsen² guing² héi² Emanuel, hi² hniu¹dsa juúh²dsa: Diú¹³ quianh¹³ jniang³. 24 Jøng² mi³ca¹ŋié¹ José, ca¹mi¹ti¹dsa jǿg³ cónh¹ lǿa¹² héh¹ ca¹jmo¹ ángel quián¹² Juu¹³ jniang³. Jøng² ca¹jian¹dsa María. 25 Di³ tsa¹ca¹hlanh¹dsa María ca¹lah¹ca¹tǿ² ja³ca¹lø¹chián¹ guing²  











ne¹³ quián¹²dsa. Jøng² ca¹tǿh¹ José guing² Jesús. Ca¹dsi¹lé² dsa² canh¹³ chian² ja³uǿin³

2

Ca¹lø¹chián¹ Jesús jøa³juøi² Belén, juøi² tén¹² Judea, jmai³ mi³lán¹³ Herodes rai¹³. Jøng² dsa² canh¹³, dsa² ŋi¹², dsa² chian² juu¹² ta¹lah¹juu¹² ja³hian² hieg², ca¹ja¹lé²dsa juu¹² Jerusalén. 2 Ca¹juúh²dsa: ―¿Nai¹² rai¹³ quián¹² dsa² judío, rai¹³ ma²ca¹lø¹chián¹? Di³ ca¹ne¹³ jnieh³ mi³ca¹uǿi² jan² chi³neng¹² jmo¹² léi¹³ ma²ca¹lø¹chián¹dsa. Jøng² ma²ja² jnieh³ hi² mi³juanh¹³ jnieh³ dsa² héi² ―ca¹juúh² dsa² canh¹³. 3 Jøng² ca¹qui² ca¹hlan¹ dsǿa¹² rai¹³ Herodes quianh¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² chian² Jerusalén, mi³ca¹nǿng²dsa jǿg³ jøng². 4 Jøng² ca¹tǿh¹ Herodes ca¹lah¹já¹ juu¹³ jmi²dsa² ca¹lah¹quianh¹³ tøa¹² he¹² lei¹³ quiah¹² Diú¹³. Ca¹ŋai¹ Herodes ha² ja³mi³li¹chian² Cristo. 5 Jøng² ca¹juúh² dsa² héi²: ―Jøa³juøi² Belén báh³ li¹chian²dsa, juøi² tén¹² Judea. Di³ lah¹jøng² báh³ lǿa¹² si² ca¹jmo¹ dsa² mi³hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Lah¹la² rø²juúh² si²: 6 Hniah¹², dsa² chian² Belén, juøi² tén¹² huø¹ quiah¹² Judá, ha¹chi² hiug¹² tsa¹quienh¹² hniah¹² cónh¹ jín³ dsa² canh¹³, dsa² chian² Judá. Di³ jøa³ hniah¹² li¹chian² jan² dsa² dsen¹³, dsa² cán² ni³ quiah¹² dsa² quián¹² Diú¹³, dsa² israel, rø²juúh² si². 7 Ni³ jøng² ca¹tǿh¹ Herodes tø¹cøg¹² dsa² canh¹³, dsa² ca¹u¹lé² héi². Ca¹ŋai¹dsa ca¹mi¹dsøg¹²dsa dsǿa¹² he² jmai³ lah¹dsóh² ca¹jnia¹  









3

SAN MATEO 2

chi³neng¹². 8 Jøng² ca¹tsei¹dsa juu¹² quianh¹³ mi³chiég³ guing². Belén. Ca¹juúh²dsa: Ca¹ŋi¹lé²dsa juu¹² Egipto. 15 Ja³jøng² ―Gu³noh¹² hniah¹² ja³jøng². ca¹túgh²dsa ca¹lah¹ca¹jon¹ Herodes. Gu³jaih³ hniah¹² cu²rø² ha²lah lǿa¹² Mi³jøng² li¹ti¹ jǿg³ quiah¹² Juu¹³ quiah¹² guéng¹. Jøng² jmóh³ hniah¹² jniang³ hi² ca¹juúh² dsa² mi³hǿ² jǿg³ jøg³ na³ma²ca¹dsanh¹² hniah¹² quiah¹² Diú¹³. Lah¹la² ca¹juúh²dsa: guing². Mi³jøng² nei¹³jni calah, hi² “Huø¹ Egipto báh³ ca¹tai³jni jon¹jni,” mi³juanh¹³jni guing² ―ca¹juúh² ca¹juúh² Diú¹³. rai¹³. Ca¹mi¹dsian¹²dsa guing² 9 Jøng² ca¹ŋi¹lé² dsa² canh¹³ chian² jøa³juøi² Belén mi³ca¹nǿng²dsa jǿg³ ca¹juúh² 16 Jøng² mi³ca¹lø¹lih¹³ Herodes rai¹³. Jøng² dság¹² chi³neng¹² héi², chi³neng¹² ca¹jë²́ dsa mi³ca¹uǿi² juu¹² ma²ca¹mi¹gag¹³ dsa² canh¹³ héi², guiuh¹³. Dság¹² ma²jiá¹² ni³ dsa² héi² ca¹lø¹hné¹ hlaih¹³dsa. Jøng² ca¹lah¹ca¹dsiég¹ cu¹dsøg¹² ja³hiúg³ ca¹jmo¹dsa héh¹ hi² dsián¹ ca¹lah¹já¹ guing². Jøng² ca¹jŋi¹ chi³neng¹². guing² dsa² ŋioh¹² tsa¹ma²tǿ² ton¹ 10 Jøng² hiug¹² cu¹té¹² hioh¹² jenh¹² ŋih¹², guing² chian² ta³cøng² ja³tén¹² dsa² canh¹³ ca¹løa¹ mi³ca¹jë²́ dsa Belén, ca¹lah¹ cónh¹ jmai³ ca¹juúh² calah chi³neng¹². 11 Jøng² dsa² canh¹³ héi² hi² ca¹lø¹chián¹ mi³ca¹ŋi¹togh¹dsa dsi²néi², ca¹jë²́ dsa guing². 17 Lah¹jøng² báh³ ca¹lø¹ti¹ guing² quianh¹³ María, mi³chiég³ jǿg³ ca¹juúh² hlai³ Jeremías, dsa² guing². Jøng² ca¹chi¹jné¹dsa. mi³hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Di³ lah¹la² Ca¹mi¹juanh¹²dsa guing². Ca¹ní¹dsa ma²ca¹juúh²dsa: gog¹² quiah¹²dsa. Ca¹cuúh¹dsa 18 Ca¹niúh² cu²møah¹³ jøa³juøi² guing² cog³niáng¹³, quianh¹³ Ramá, chiun², quianh¹³ nang³ ma²juøi². hi² tø²ho¹² hlaih¹³ dsa², hi² 12 Ni³ jøng² ca¹cøa¹ dsa² canh¹³ hi² héng²dsa. tsa¹ma¹dsø¹lia¹dsa juu¹² ja³guǿ¹³ Ho¹² Raquel, huu¹³ quiah¹² Herodes. Hi² jøng² ca¹ŋi¹lia¹dsa juu¹² guing² quián¹²dsa. siíh², ca¹tǿ² go²dsa. Tsa¹hniu¹dsa mi³gú²dsa liáh². Di³ ma²ca¹dsan¹ guing², Ca¹cuøin¹dsa juu¹² Egipto ca¹juúh²dsa. 13 Jøng² mi³ca¹ŋi¹lia¹ dsa² héi², Ca¹ŋi¹lia¹dsa juu¹² go²dsa ca¹quë¹ José jan² ángel quián¹² Juu¹³ 19 Jøng² mi³ca¹jon¹ Herodes jniang³. Ca¹juúh² ángel: ―¡Nung²! ¡Tei³ guing² quianh¹³ ca¹jnia¹ jan² ángel quián¹² Juu¹³ mi³chiég³ guing²! Cuøin¹² juu¹² jniang³, hi² ca¹cøa¹ José huø¹ Egipto. Egipto. Ja³jøng² gu³níh²hning Jøng² ca¹juúh² ángel: 20 ―¡Nung²! ¡Tei³ guing² ca¹lah¹ca¹jmo¹jni jǿg³. Di³ na¹ bíh³ hnah¹² Herodes guing² hi² jŋaih¹dsa quianh¹³ mi³chiég³ guing²! Jøng² guing² ―ca¹juúh² ángel. guǿnh³hning juu¹² huø¹ quián¹² dsa² 14 Jøng² ca¹nung² José ja³neng². israel. Di³ ma²ca¹dsan¹ dsa² hniu¹ Ca¹cuøin¹dsa quianh¹³ guing², mi³jŋaih¹dsa guing² ―ca¹juúh² ángel.  























4

SAN MATEO 2​, ​3 21 Jøng² ca¹nung² José. Ca¹tai¹dsa guing² quianh¹³ mi³chiég³ guing². Ca¹ŋi¹lia¹dsa juu¹² ja³tiogh³ dsa² israel. 22 Jøng² mi³ca¹nǿng²dsa hi² ma²lán¹² Arquelao rai¹³ ja³tén¹² Judea, ja³mi³jmo¹² Herodes ti³jmi²dsa héh¹, jøng² ca¹lø¹goh¹²dsa hi² dsa¹lia¹dsa juu¹² jøng². Hi² jøng² ca¹ŋi¹lia¹dsa juu¹² ja³tén¹² Galilea. Di³ lah¹jøng² løa¹² jǿg³ hi² ca¹cø¹dsa. 23 Mi³ca¹dsi¹lia¹dsa ja³jøng², ca¹túgh²dsa jøa³juøi² Nazaret. Mi³jøng² li¹ti¹ jøg³ ca¹juúh² dsa² mi³hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³, jǿg³ hi² tǿh²dsa Jesús dsa² nazareno.  





Ca¹hǿ² Juan jǿg³ quiah¹² Diú¹³

(Mr. 1.1-8; Lc. 3.1-9, 15-17; Jn. 1.19-28)

3

Mi³ma²ni³ŋó¹³ ji²ŋi², jøng² ca¹dsiég¹ Juan, dsa² chiog¹² dsa² jmøi², cøng² ja³ha¹chian² dsa² tiogh³, huø¹ tén¹² Judea. Ca¹téng²dsa jǿg³. 2 Ca¹juúh²dsa: ―Ju³jeinh¹³ hoh¹² hniah¹². Di ja¹quien¹³ jií¹ ja³jmo¹ Diú¹³ héh¹ ―ca¹juúh²dsa. 3 Di³ Juan báh³ dsa² ca¹hia¹ hlai³ Isaías, dsa² hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Lah¹la² rø²juúh² si² quiah¹²dsa: Jan² dsa² hløah¹ tí² ja³ha¹chian² dsa² tiogh³. Juúh²dsa: “¡Jmo³ ju²jŋia¹³ juu¹² ja³ŋøa¹ Juu¹³ jniang³! ¡Jmo³ cu²dsøg¹² juu¹² ja³ŋøa¹dsa!” juúh²dsa, rø²juúh² si². 4 Mi³quieih¹² Juan hmøah¹² løa¹² jŋiú³ camello. Mi³chi³hŋieng¹² cøng² løg² togh¹²dsa. Mi³cugh¹²dsa chi³nøh². Mi³hǿnh²dsa jmø³tah¹² ca¹dsagh¹ ja³ha¹chian² dsa² tiogh³ jøng². 5 Jøng² ca¹ŋi¹lé² dsa² chian² jøa³juøi² Jerusalén, quianh¹³ dsa²  







chian² ta³cøng² ja³tén¹² Judea, quianh¹³ dsa² tiogh³ cøg¹² ja³hiu³ jmøi² Jordán. Ca¹ŋi¹lé²dsa ja³tsenh¹³ Juan. 6 Ca¹tiog¹²dsa dsǿg³dsa. Jøng² ca¹jŋó²dsa jmøi² ca¹chiag¹ Juan chi²jmøi² Jordán. 7 Jøng² mi³ca¹jë²́ Juan jue¹² dsa² fariseo quianh¹³ dsa² saduceo, dsa² ja²lén² hniu¹ tsóg¹ jmøi², jøng² ca¹juúh² Juan, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: ―Hniah¹², dsa² lanh¹² ju³lah lán¹² møh², héi¹ dsa² nang¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ hniah¹² hi² mi³liúgh² hniah¹² ja³na¹ bíh³ cuø¹ Diú¹³ jmø³uai¹². 8 Dsio¹ mi³tih³ hniah¹² ju³lah jan² dsa² lah¹dsóh² ma²ca¹jéinh¹ dsǿa¹². 9 Tsa¹ju³lëh ́ ³ hniah¹² hi² ha¹chi² hi² jénh³ hniah¹² huu¹³ hi² ni³lanh¹² hniah¹² tsø³jong¹³ hlai³ Abraham. Tiúh¹ báh³ Diú¹³ jmo¹ li¹chian² tsø³jong¹³ hlai³ Abraham quianh¹³ cang³ ná¹² ti³gah¹ huø¹. 10 Ja¹quien¹³ lé² quiánh² hniah¹² ju³lah lǿa¹² quiah¹² hma² tsa¹cuø¹² mǿi² gøah¹²dsa. Hma² jøng² quiuh¹²dsa. Jmo¹²dsa cuai³. Dsii¹²dsa si². Lah¹jøng² dsa¹hénh² hniah¹². 11 Lah¹dsóh² chiog¹² báh³ jní² hniah¹² jmøi², ju³na³ hein² hniah¹² ma²ca¹jéinh¹ hoh¹². Cónh¹jøng² jií¹ jan² dsa² tø¹chi³qu³ë¹́ , dsa² hiug¹² jín³ chi² bí³ quiah¹² cónh¹ jín³ jní². Tsa¹lë²́ jni ta³tén¹³jni hi² can³jni løg² dsǿ² tai³ dsa² héi². Dsa² héi² tí² jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Diú¹³ quiánh² hniah¹². Jmo¹dsa hi² lénh² hniah¹² dsa² ti³jan¹. 12 Ma²tsenh¹²dsa ju²jŋia¹³ hi² quiáh²dsa dsa² li¹quianh¹³dsa ju³lah jan² dsa² juú² quii¹². Chiag¹dsa hi² dsio¹. Jøng² jøn¹dsa hi² tsa¹dsio¹ quianh¹³ si² tsa¹øg² ―ca¹juúh² Juan.  













5

SAN MATEO 3​, ​4 Ca¹jŋó² Jesús jmøi²

(Mr. 1.9-11; Lc. 3.21-22)

13 Jmai³ jøng² mi³guǿ¹³ Jesús juøi² ja³tén¹² Galilea. Jøng² ca¹ŋó¹dsa juu¹² ja³hiu³ jmøi² Jordán, ja³tsenh¹³ Juan. Mi³jøng² tsóg¹dsa jmøi² chiag¹ Juan. 14 Jøng² tsa¹mi³hniu¹ Juan hi² chiog¹dsa Jesús jmøi². Ca¹juúh² Juan, ca¹tsáih¹dsa Jesús: ―Hning² báh³ dsa² mi³chiagh¹³ jní² jmøi². ¿He² løa¹ hnøngh²hning chióg¹³jni hning² jmøi²? ―ca¹juúh²dsa. 15 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―¡Ju³lé³ lah¹jøng²! Di³ hi² hniuh¹² hi² mi³ti³ jniang³ ca¹lah¹jǿ¹ héh¹ hi² ca¹jmo¹ Diú¹³ ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹chiog¹ Juan Jesús jmøi². 16 Mi³ca¹jŋó² Jesús jmøi², dsø¹juu¹² jøng² ca¹u¹hái¹ Jesús dsi²jmøi². Jøng² ca¹ná² ŋi¹juǿi¹. Ca¹jái¹ Jesús ma²siag² jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Diú¹³, hi² jniá² jmi²dsí² ju³lah jniá² jan² jug², ca¹hǿi² dsi³guiuh² Jesús. 17 Jøng² ca¹hløah¹ Diú¹³ guiuh¹³ ŋi¹juǿi¹. Ca¹juúh²dsa: ―Dsa² lang¹² báh³ dsa² lán¹² jon¹jni, dsa² hnó¹jni, dsa² tøa¹² dsøa¹jni ―ca¹juúh² Diú¹³.  









Ca¹jmo¹ dsa² hlanh³ láh² ju³jmo¹³ Jesús hi² hlaih¹³

4

(Mr. 1.12-13; Lc. 4.1-13)

Jøng² ca¹jian¹ jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³ Jesús juu¹² ja³ha¹chian² dsa² tiogh³, ja³ca¹jmo¹ dsa² hlanh³ láh² ju³jmo¹³ Jesús hi² hlaih¹³. 2 Ja³jøng² ca¹gú² Jesús tsa¹ca¹gǿh¹dsa ton¹lág¹ jmai³ ton¹lág¹ huu². Ni³ jøng² ca¹løa¹ lø¹i³cónh¹²dsa. 3 Jøng² ca¹dsiég¹ dsa² hlanh³ ja³guǿ¹³ Jesús. Ca¹juúh² dsa² hlanh³:  



―Chi²júh² lah¹dsóh² lanh¹² hning² jong¹² Diú¹³, jmóh³hning hi² lé² hi³ŋíh¹ cang³ ná¹² ―ca¹juúh²dsa. 4 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Lah¹la² rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³: “A¹jáng¹ jmáh¹lah hi² quie¹² jnieh³ jmo¹² hi² chiang² jnieh³, dsa² jmøi¹guøi¹. Tiog¹³ báh³ hniuh¹² mi³ti³ jnieh³ ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ ca¹juúh² Diú¹³,” rø²juúh² si² ―ca¹juúh² Jesús. 5 Ni³ jøng² ca¹jiag¹ dsa² hlanh³ juu¹² jøa³juøi² Jerusalén. Ca¹tseh¹dsa Jesús guiuh¹³ hniú¹² guøh¹² juøh¹² quiah¹² dsa² judío. 6 Jøng² ca¹juúh² dsa² hlanh³: ―Tiah¹³ di³ cøng² huø¹, chi²júh² lah¹dsóh² lanh¹²hning jong¹² Diú¹³. Di³ lah¹la² rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³: Dsiag¹² Diú¹³ ju²gug² tai³ ángeles quián¹²dsa hi² jmo¹dsa hí³ hning². Chiog¹dsa hning² juu¹² guiuh¹³. Mi³jøng² tsa¹quian¹ cang³ taih³hning, rø²juúh² si². 7 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Jø¹² bíh³ lah¹la² rø²juúh² si²: “Tsa¹jmóh³hning hi² cánh³hning jǿg³ dsøg¹² quiah¹² Diú¹³ quiánh²hning, dsa² lán¹² Juu¹³ jniang³,” rø²juúh² si² ―ca¹juúh²dsa. 8 Jøng² ca¹jiag¹ dsa² hlanh³ cøng² máh² ŋieing¹² hlaih¹³. Jøng² ca¹he¹dsa ca¹lah¹jǿ¹ juøi² tioh¹³ ca¹lah¹ta³cøng² jmøi¹guǿi¹. Hiug¹² jláh³ juøi². 9 Jøng² ca¹juúh² dsa² hlanh³: ―Cuǿ¹³jni ca¹lah¹jǿ¹ hi² ió¹ quiánh²hning, chi²júh² chi²jnéh¹hning, mi³juanh¹³hning jní² ―ca¹juúh² dsa² hlanh³. 10 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―¡Guønh², Satanás! Lah¹la² rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³:  













6

SAN MATEO 4 “Mi³juanh¹³ jniang³ Juu¹³ jniang³ dsa² lán¹² Diú¹³ quián² jniang³. Jan² dsa² héi² mi³ti³ jniang³ ni³,” rø²juúh² si². 11 Jøng² ca¹ŋáh¹ dsa² hlanh³. Ni³ jøng² ca¹dsi¹lé² ángeles, ja³jøng², dsa² ca¹mi¹ti¹ ni³ Jesús.

dsa² tsen² Simón, dsa² tǿh²dsa Pedro. Jan² dsa² tsen² Andrés, roh¹³ Simón. Dsa² og¹ héi² mi³téng² hmá¹² chi³jmøi². Di³ ta³ jøng² ŋi²nio³dsa, hi² tsánh²dsa jáh² tiogh³ jmøi². 19 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―¡Ma¹dsǿg³ quianh¹³ jní²! He³jni Ca¹mi¹liág¹ Jesús téng²dsa jǿg³ ha²lah jmóh³ hniah¹² ta³ hi² léh² (Mr. 1.14-15; Lc. 4.14-15) hniah¹² dsa² li¹quianh¹³ jniang³ 12 Mi³ca¹nǿng² Jesús jǿg³ hi² hiúg³ ―ca¹juúh²dsa. 20 Ta³lah¹ca¹tiú¹dsa hmá¹². Juan hni¹ŋí³, ca¹ŋó¹dsa juu¹² huø¹ Ca¹ŋi¹lé²dsa quianh¹³ Jesús. Galilea. 13 Jøng² ha¹chi² ca¹jŋi¹dsa 21 Ma²dsa²lé²dsa ma²jiá¹²dsa jøa³juøi² Nazaret. Ca¹ŋó¹dsa. hi³méh¹. Jøng² ca¹jë²́ Jesús Ca¹ŋi¹gú²dsa jøa³juøi² Capernaum, Jacobo quianh¹³ Juan, ja³ŋiúh³ juøi² neng¹² cøg¹² jmøi² juøh¹² Zebedeo. Mi³tiogh³dsa barco ja³tén¹² huø¹ Zabulón quianh¹³ huø¹ Neftalí. 14 Lah¹jøng² ca¹løa¹, mi³jøng² quianh¹³ ti³jmi²dsa. Cøinh¹²dsa ca¹lø¹ti¹ jǿg³ ca¹jmo¹ hlai³ Isaías, dsa² néng³. Jøng² ca¹tǿh¹ Jesús dsa² héi². 22 Ca¹lah¹dsø¹juu¹² jøng² ca¹tsih¹dsa mi³hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Lah¹la² barco quianh¹³ ti³jmi²dsa. Jøng² rø²juúh² si² quiah¹²dsa: ca¹ŋi¹lé²dsa quianh¹³ Jesús. 15 Huø¹ Zabulón quianh¹³ huø¹ Neftalí, Ca¹heh¹ Jesús dsa² jue¹² jǿg³ cøg¹² ja³neng¹² jmøi² juøh¹² (Lc. 6.17-19) quianh¹³ tø¹hŋoh¹³ chi³jmøi² 23 Jøng² ca¹ŋøa¹ Jesús ta³cøng² Jordán, huø¹ Galilea, ja³tiogh³ jue¹² dsa² huø¹ Galilea. Ja³jøng² ca¹he¹ Jesús tsa¹lán¹² dsa² judío, jǿg³ dsi²néi² guøh¹². Ca¹téng²dsa 16 dsa² tiogh³ ja³nioh¹² ja³neng², jǿg³ dsio¹ ha²lah lǿa¹² ja³jmo¹ Diú¹³ li¹ŋi¹²dsa jǿg³ dsio¹ quiah¹² Diú¹³. héh¹. Ca¹mi¹hliú² Jesús ca¹lah¹já¹ Dsa² ma²tiogh³ juu¹² ja³dsián¹dsa, dsa² mi³ti³lán¹² hliú² ni³ dsag³. 24 Jøng² ca¹tsø² ca¹ja¹ jǿg³ quiah¹² li¹ŋi¹²dsa jǿg³ jmo¹ hi² liúg²dsa, rø²juúh² si². Jesús ta³cøng² ja³tén¹² Siria. Jøng² 17 Jmai³ jøng² ca¹mi¹liág¹ Jesús ca¹ŋi¹jian¹²dsa ca¹lah¹já¹ dsa² téng² jǿg³. Ca¹juúh²dsa: mi³ti³dsoh¹, ca¹lah¹já¹ dsa mi³ti³lán¹² ―Ju³jeinh¹³ hoh¹² hniah¹². Di³ hliú² ni³ dsag³ quianh¹³ hliú² ni³ ja¹quien¹³ jií¹ ja³jmo¹ Diú¹³ héh¹ jmø³uai¹², quianh¹³ dsa² mi³quin¹² ―ca¹juúh²dsa. jmi²dsí² hlaih¹³, quianh¹³ dsa² mi³ti³lán¹² dsag³ jon¹²ŋié², quianh¹³ Ca¹tǿh¹ Jesús quión² dsa² tsánh² jáh² dsa² tsa¹li¹ŋøa¹. Jøng² ca¹mi¹hliú² jmøi² Jesús ca¹lah¹já¹ dsa² héi². 25 Jøng² (Mr. 1.16-20; Lc. 5.1-11) jue¹² dsa² chian² Galilea ca¹ŋi¹lé²dsa 18 Jøng² ŋøa¹² Jesús chiuh³ jmøi² quianh¹³ Jesús. Quianh¹³dsa dsa² chian² guie¹ juøi² tǿh²dsa Decápolis, Galilea, mi³ca¹jë²́ dsa og¹ dsa². Jan²  

























7

SAN MATEO 4​, ​5

quianh¹³dsa dsa² chian² Jerusalén, ca¹lah¹quianh¹³ dsa² chian² huø¹ ja³tén¹² Judea, ca¹lah¹quianh¹³ dsa² chian² tø³hŋoh¹³ chi³jmøi² Jordán. Ca¹he¹ Jesús jǿg³ ni³ máh² (Lc. 6.20-23)

5

Mi³ca¹jë²́ Jesús dsa² jue¹² ca¹uǿi²dsa máh². Jøng² mi³ca¹gú²dsa, ca¹túgh² dsa² quianh³dsa cøg² ja³guǿ¹³dsa. 2 Jøng² ca¹heh¹ Jesús dsa² quianh³dsa, ca¹juúh²dsa: 3 ―Hioh¹² jenh¹² dsa² lø²lih¹³ hi² tsa¹quien¹²dsa. Di³ ca¹të²́ dsa dsa¹lé²dsa ja³jmo¹ Diú¹³ héh¹. 4 ’Hioh¹² jenh¹² dsa² ti³quin¹² ju²cǿh¹ dsøa¹². Di³ jmo¹ Diú¹³ hi² túgh²dsa ju²hiúg¹ dsøa¹². 5 ’Hioh¹² jenh¹² dsa² tsa¹mi²juanh¹² guiog¹³. Di³ niu¹ gug²dsa ni³ jmøi¹guǿi¹ la² ju³lah lǿa¹² jǿg³ ma²ca¹jmo¹ Diú¹³. 6 ’Hioh¹² jenh¹² dsa² hniu¹ jmo¹ hi² hniu¹ Diú¹³ ca¹lah¹hiu³ dsǿa¹²dsa. Di³ mi¹hag¹³ Diú¹³ ja³mi¹ti¹dsa ca¹lah¹jǿ¹. 7 ’Hioh¹² jenh¹² dsa² jmo¹ huø³ dsǿa¹² ja³cog² dsa² siáh². Di³ jmo¹ Diú¹³ huø³ dsøa¹² ja³cog² dsa² héi². 8 ’Hioh¹² jenh¹² dsa² dsø²jiag¹² dsǿa¹² cøng² ni³ jmáh¹lah jǿg³ dsio¹. Di³ ca¹të²́ dsa jë²́ dsa Diú¹³. 9 ’Hioh¹² jenh¹² dsa² jmo¹² li¹rø² jǿg³ ni³ jmøi¹guǿi¹. Di³ tǿh² Diú¹³ dsa² héi² jong¹²dsa. 10 ’Hioh¹² jenh¹² dsa² ca¹can¹ jmø³uai¹², hi² ca¹jmo¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹²dsa, ni³ huu¹³ hi² dsio¹ ma²ca¹jmo¹dsa. Di³ ca¹të²́ dsa hi² dsa¹lé²dsa ja³jmo¹ Diú¹³ héh¹. 11 ’Hioh¹² jénh² hniah¹² ju³ná³ hein² dsa² ca¹juúh² jǿg³ hlaih¹³,  



















ho¹ ju³ ca¹jmóh²dsa hniah¹², ho¹ ju³ ca¹tsáih¹dsa hniah¹² he² jín³ jǿg³ tø³jǿg³ lé² li¹juúh²dsa, huu¹³ hi² ŋi²nioh³ hniah¹² quianh¹³ jní². 12 Túgh³ hniah¹² ju²hiúg¹ dsøa¹², hi² hioh¹² jénh² hniah¹². Di³ ma¹dsio¹² li¹chi² quiánh² hniah¹² ŋi¹juǿi¹. Lah¹jøng² báh³ ca¹jmóh² dsa² jmøi¹guǿi¹ dsa² mi³hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ma²lǿih².  

Lanh¹² hniah¹² ju³lah lǿa¹² ŋi³ quianh¹³ si² taih¹² (Mr. 9.50; Lc. 14.34-35)

13 ’Lanh¹² hniah¹² ju³lah løa¹² ŋi³ dsio¹ ja³cog² dsa² jmøi¹guǿi¹. Jøng² ha¹chi² ma¹lé² li¹ŋih³ ŋi³, ju³ná³ ca¹løa¹ tsa¹ŋih³. Ha¹chi² ta³ ma¹li¹jmo¹. Hi² jøng² guieh¹dsa. U¹tsóh¹dsa. 14 ’Jø¹² bíh³ lah¹jøng² lanh¹² hniah¹² ju³lah løa¹² cøng² si² jmo¹² taih¹² juu¹² ja³ŋi²nio³ dsa² jmøi¹guǿi¹. Ha¹chi² lé² hma¹ jøa³juøi² neng¹² ni³ máh². 15 Ha¹chian² dsa² hma¹² si² jmøi² cøg² niúh¹ tøh¹² na³ma²ca¹hiúh¹dsa si². Guiuh¹³ báh³ hai¹²dsa si². Mi³jøng² lé² taih¹ quiah¹² ca¹lah¹já¹ dsa² tiogh³ dsi²néi². 16 Lah¹jøng² jmóh³ hniah¹² ja³ta¹ni¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹². Mi³jøng² jái¹dsa hi² dsio¹ jmoh² hniah¹². Jøng² mi¹juanh¹²dsa Jmi² jniang³, dsa² guǿ¹² ŋi¹juǿi¹.  







Lei¹³ quiah¹² hlai³ Moisés

17 ’Tsa¹ju³lëh ́ ³ hniah¹² hi² ca¹guio¹jni hi² jŋih¹³jni lei¹³ quiah¹² hlai³ Moisés quianh¹³ jǿg³ ma²ca¹he¹ dsa² mi³hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Ca¹guio¹jni hi² he¹³jni ha²lah lah¹dsóh² lǿa¹² jøg³ jøng². 18 Lah¹dsóh² juǿi²jni  



8

SAN MATEO 5 hniah¹². Ca¹lah¹cónh¹ jmai³ ja³tsa¹ma²ca¹ŋi¹hén² jmøi¹guǿi¹ quianh¹³ ŋi¹juǿi¹, ha¹chi² dsa¹hén² jin³ cøng² punto, jin³ cøng² letra quiah¹² lei¹³ ca¹lah¹ja³ca¹lø¹ti¹ ca¹lah¹jǿ¹ jøg³ rø²juúh² lei¹³. 19 Ju³ná³ hein² dsa² tsa¹nang¹ ca²jneh³ mih² jǿg³ rø²juúh² lei¹³, ju³ná³ tsaih¹²dsa dsa² siáh² hi² tsa¹nang¹dsa calah, dsa² héi² lén² dsa² tsa¹quien¹² cónh¹ jín³ ja³ca¹lah¹já¹ dsa² tiogh³ ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹. Jøng² ju³ná³ hein² dsa² mi²ti¹ lei¹³, jøng² tsaih¹²dsa dsa² siáh² hi² dsio¹ mi¹ti¹dsa, dsa² héi² lén² dsa² juanh¹² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹. 20 Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹². Tsa¹lé² gu³noh¹² hniah¹² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹ ju³ná³ tsa¹mi³tih³ hniah¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ cu²rø² hi³méh¹ cónh¹ jín³ tøa¹² he¹² lei¹³ quianh¹³ dsa² fariseo.  



Dsa² hne²

(Lc. 12.57-59)

21 ’Ma²ca¹nengh² hniah¹² jǿg³ la² ́ ³ ca¹tsáih¹dsa dsa² hóg¹: “Tsa¹jŋëh hniah¹² dsa². Ju³ná³ hein² dsa ca¹jŋëh¹ dsa², dsa² héi² ta¹canh¹³dsa dsag³,” ca¹juúh²dsa. 22 Jøng² lah¹la² juǿi²jni hniah¹²: Ju³ná³ hein² dsa² ca¹lø¹hné¹ quianh¹³ dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹²dsa, dsa² héi² ta¹canh¹³ dsag³. Jø¹² bíh³ lah¹jøng² dsa² chi³hia¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹²dsa jǿg³ hlaih¹³, ta¹canh¹³ dsa² héi² dsag³ calah. Jøng² dsi¹² juu¹² hi² tiáh¹dsa juu¹² guio¹juǿi¹, ju³ná³ hein² dsa² juúh² tsa¹juøi² dsǿa¹² roh¹³dsa. 23 Hi² jøng² ju³ná³ ca¹dságh¹ hoh¹² hning² hi² reh²hning dsag³ ja³cog² rúh²hning jmai³ ja³cuúh³hning hi² dsio¹ ja³cog² Diú¹³, 24 jøng²  



cǿgh³hning hi² quinh³hning tø¹cøg¹². Gu³mi³rǿh³hning jǿg³ ni³jiá¹ quianh¹³ rúh²hning. Ni³ jøng² ma²lé² cuøh¹³hning Diú¹³ hi² dsio¹ jøng². 25 Dsio¹ mi³rǿh³hning jǿg³ dsi²juu¹² quianh¹³ dsa² dsø¹jianh¹ hning² ni³ta³ niúh¹ jín³ hi² dsi³noh¹² ́ ² báh³ dsa² hning² hniah¹². Di³ jëh ni³ jue¹³ ju³ná³ ca¹dsiégh¹hning ́ ² jue¹³ hning² ni³ta³. Jøng² jëh ja³cog² policía quián¹²dsa. Tángh¹dsa hni¹ŋí³. 26 Lah¹dsóh² juǿi²jni hning²: Tsa¹lé² jogh¹³hning ja³jøng² ca¹lah¹ja³ca¹quih³hning ca¹lah¹jǿ¹ hi² reh²hning. 27 ’Ma¹ca¹nengh² hniah¹² jǿg³ la² ca¹tsáih¹dsa dsa² hóg¹: “Tsa¹hlanh¹³ hniah¹² hio¹³ siáh²,” ca¹juúh²dsa. 28 Jøng² lah¹la² juǿi²jni hniah¹²: Ju³ná³ hein² dsa² ca¹jë²́ jan² hio¹³, hi² dsø²jiag¹² dsǿa¹²dsa hi² hlaih¹³, dsa² héi² ma²rø²canh¹² dsag³ ja³cog² Diú¹³ ju³lah cøng² hi² ma²ca¹jmo¹ báh³ dsa² hi² hlaih¹³ dsø²jiag¹² dsǿa¹²dsa jøng². 29 ’Jøng² chi²júh² mø³neih³hning ta¹guie¹jo¹³ jmo¹² hi² tánh¹hning dsag³, jøng² dsio¹ dsíh³hning. Tǿngh³hning tø¹guiég¹. Hiug¹² jín³ hi² dsio¹ hi² dsø¹hai¹² ca²jneh³ jmø²ŋǿa¹² quiánh²hning. Mi³jøng² tsa¹huh¹³hning ta³janh²hning guio¹juǿi¹. 30 Chi²júh² gugh²hning ta¹guie¹jo¹³ jmo¹² hi² tánh¹hning dsag³, jøng² dsio¹ quiúh³hning. Tǿngh³hning tø¹guiég¹. Hiug¹² jín³ hi² dsio¹ hi² dsø¹hai¹² ca²jneh³ jmø²nǿa¹² quiánh²hning. Mi³jøng² tsa¹huh¹³hning ta³janh²hning guio¹juǿi¹.  











Dsa² tióg² hio¹³





(Mt. 19.9; Mr. 10.11-12; Lc. 16.18)

31 ’Jø¹² bíh³ lah¹la² ca¹juúh²dsa ma²lǿih²: “Ju³ná³ hein² dsa² ca¹tióg²  

9

SAN MATEO 5

hio¹³ quián¹²dsa, hniuh¹² cuúh¹dsa hio¹³ cøng² si² hi² ca¹tsog¹dsa,” ca¹juúh²dsa. 32 Cónh¹jøng² lah¹la² juǿi²jni hniah¹²: Ju³ná³ jan² dsa² ca¹tióg² hio¹³ quián¹² ju³lah dsa² ma²ca¹jmo¹ ju³lah lǿa¹² lei¹³ quiah¹² dsa² jenh² gug², ni³ jøng² jian¹ hio¹³ dsa² siáh², dsa² ca¹tiáng² héi² jmo¹ ta¹canh¹³ hio¹³ dsag³ cu¹dsie¹² quianh¹³ dsa² ŋioh¹² ca¹jian¹dsa ca¹tǿ² tángh¹.  

Dsa² jmo¹² jǿg³

33 ’Jø¹² bíh³ ma²ca¹nengh² hniah¹² jǿg³ la² ca¹tsáih¹dsa dsa² hóg¹: “Tsa¹jmóh³ hniah¹² hi² tsa¹mi³tih³ hniah¹² jǿg³ ma²ca¹hieh¹³ hniah¹² ja³ta¹ni¹ Juu¹³ jniang³,” ca¹juúh²dsa. 34 Jøng² lah¹la² juǿi²jni hniah¹²: Ha¹chian² hi² hiah¹³ hniah¹² ja³mi³dsøgh¹³ hniah¹² jǿg³. Tsa¹héh³ hniah¹² ŋi¹juǿi¹. Di³ ja³guǿ¹³ Diú¹³ báh³ jøng². 35 Tsa¹héh³ hniah¹² jmøi¹guǿi¹. Di³ quiah¹² báh³ Diú¹³ jmøi¹guǿi¹ calah. Tsa¹héh³ hniah¹² jøa³juøi² Jerusalén. Di³ juøi² quiah¹² Diú¹³ juanh¹² báh³ jøng², dsa² jmo¹² héh¹ ni³ jmøi¹guǿi¹. 36 Tsa¹héh³ hniah¹² dseih¹² hniah¹². Di³ tsa¹tiah¹ hniah¹² jmóh³ hi² teg² ho¹ ju³ hi² lih² ca¹lah¹jin³ cøng² mëh¹² jŋiú³ dseih¹² hniah¹². 37 Tiúh¹ báh³ cónh¹ hi² juúh³ hniah¹² hi² dsøg¹² jǿg³, ho¹ ju³ tsa¹dsøg¹² jǿg³. Jǿg³ quiah¹² dsa² hlanh³ báh³ jøng², lǿa¹² ju³ he² jǿg³ siíh² mi³juúh³ hniah¹² ja³mi³dsøgh¹³ hniah¹² jǿg³ quiánh² hniah¹².  



jmøi¹guǿi¹ jian¹², jø¹² bíh³ dsa¹hén² mø³ni³dsa ho¹ ju³ jan³ dsa² ca¹jmo¹ calah,” ca¹juúh²dsa. 39 Jøng² lah¹la² juǿi²jni hniah¹²: Tsa¹jmóh³ hniah¹² hi² hlaih¹³ ja³cog² dsa² ma²ca¹jmo¹ hi² hlaih¹³ ja³cogh² hniah¹². Ju³ná³ ca¹jnáng¹ jan² dsa² ca¹jag¹³ neih³hning, jøng² dsio¹ cuúh³hning hi² jnáng¹dsa jag¹³ ca²ton² calah. 40 Ju³ná³ jan² dsa² jmo¹ dsag³ ni³ dsa² ta³, hi² hniu¹dsa cang¹dsa hmøah¹² hiúgh³hning, dsio¹ cuøh¹³hning dsa² hmøah¹² dsiég² quiánh²hning hi² cang¹dsa calah. 41 Ju³ná³ ca¹jmo¹ jan² dsa² héh¹ hi² cánh³hning lio¹³ quiah¹²dsa ton¹ kilometros, jøng², dsio¹ cánh³hning quiún² kilometros. 42 Dsio¹ cuúh³hning quiah¹² dsa² møa¹² hi² chi² quiánh²hning. Jø¹² bíh³ dsio¹ dsíh³hning ju³ná³ he² hi² dsi¹dsa.  







Mi³hnio¹³ jniang³ dsa² hiag¹³







Dsa² jéin² dsag³ (Lc. 6.29-30)

38 ’Ma²ca¹nengh² hniah¹² jǿg³ la² ca¹tsáih¹dsa dsa² hóg¹: “Ju³ná³ jan² dsa² ca¹hén² mø³ni³ ho¹ ju³ jan³ dsa²  

(Lc. 6.17-28, 32-36)

43 ’Ma¹ca¹nengh² hniah¹² jǿg³ la² ca¹tsáih¹dsa dsa² hóg¹: “Mi³hnoh¹³ hniah¹² dsa² jenh² hniah¹² quianh¹³. Jøng² mi³hiánh³ hniah¹² dsa² hiag¹³,” ca¹juúh²dsa. 44 Jøng² lah¹la² juǿi²jni hniah¹²: Mi³hnoh¹³ hniah¹² dsa² hiag¹³. Hlanh¹³ hniah¹² Diú¹³ ni³ huu¹³ quiah¹² dsa² cuø¹² jmø³uai¹². 45 Lah¹jøng² báh³ lénh² hniah¹² jong¹² Jmi² jniang³, dsa² guǿ¹² ŋi¹juǿi¹. Di³ jmo¹² Diú¹³ hi² taih¹² hieg² cu²rø² ja³tiogh³ dsa² dsiog¹ quianh¹³ ja³tiogh³ dsa² tsa¹dsiog¹. Jmo¹² Diú¹³ hi² tiíh¹ jmǿa¹² ja³tiogh³ dsa² jmo¹² hi² dsio¹ quianh¹³ ja³tiogh³ dsa² jmo¹² hi² hlaih¹³. 46 Chi²júh² jmáh¹lah dsa² hniang¹ báh³ hnóh¹ hniah¹², ha¹chi² ta³ jmo¹ hi² jøng² ja³cogh² hniah¹².  







10

SAN MATEO 5​, ​6 Di³ lah¹jøng² jmo¹² ca¹lah¹ca¹tǿ² dsa² cagh¹² cog³ juøi². 47 Ha¹chi² hi² dsio¹ jmoh² hniah¹² ju³ná³ hlanh¹² hniah¹² jmáh¹lah dsa² jenh² hniah¹² quianh¹³. Di³ lah¹jøng² báh³ jmo¹² dsa² tsa¹cue¹² Diú¹³ calah. 48 Dsio¹ lénh² hniah¹² dsa² dsiog¹ lah¹dsóh² ju³lah lán¹² Jmi² jniang³, dsa² guǿ¹² ŋi¹juǿi¹.  



Dsa² mi²hog¹³ dsa² chi³quian¹³ jmai³

6

’Tsa¹jmóh³ hniah¹² léi¹³ na³ma²tǿ² ja³jmóh³ hniah¹² hi² dsio¹. Di³ tsa¹lǿh² dsa² jmo¹² lah¹jøng² jin³ he² hi² dsio¹ ja³cog² Jmi² jniang³, dsa² guǿ¹² ŋi¹juǿi¹. 2 ’Hi² jøng² tsa¹juaih¹³ hniah¹² dsa² jue¹² ja³mi³hogh³ hniah¹² dsa² chi³quian¹³ jmai³, ju³lah jmo¹² dsa² tø¹cah¹ tø¹jen¹², dsa² mi²léi¹³ hi² dsio¹ jmo¹²dsa guøh¹² quianh¹³ dsi²juu¹². Hniu¹dsa juúh² dsa² jue¹² jǿg³ dsio¹ quiah¹²dsa. Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: jmáh¹lah jǿg³ dsio¹ quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹² báh³ dsa² líh²dsa. Ha¹chi² jǿg³ dsio¹ ma¹líh²dsa ja³cog² Diú¹³. 3 Na³ma²tǿ² ja³mi³hogh³ hniah¹² dsa² chi² hi² chi³quian¹³ jmai³, jin³ dsa² hiug¹² jenh² hniah¹² quianh¹³ tsa¹juaih¹³ hniah¹². 4 Hiug¹² jín³ hi² dsio¹ jmóh³ hniah¹² lah¹jøng² ja³tsa¹ŋi¹² dsa² jue¹². Jái¹² báh³ Jmi² jniang³ ha²lah jmoh² hniah¹² ja³tsa¹jní². Dsa² héi² cuø¹ hi² dsio¹ ja³cogh² hniah¹².  





Lah¹la² hlanh¹³ jniang³ Diú¹³ (Lc. 11.2-4)

5 ’Na³ma²tǿ² ja³hlanh¹³ hniah¹² Diú¹³, tsa¹jmóh³ hniah¹² ju³lah jmo¹² dsa² tø¹cah¹ tø¹jen¹², dsa² hniu¹ núng¹ ja³tsog¹² juu¹², ho¹ ju³ dsi²néi² guøh¹², hi² hlanh¹²dsa Diú¹³.  

Mi³jøng² jái¹ dsa² jue¹². Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: jmáh¹lah jǿg³ dsio¹ quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ báh³ líh² dsa² héi². Ha¹chi² jǿg³ dsio¹ ma¹líh²dsa ja³cog² Diú¹³. 6 Jøng² guǿnh³hning dsi²néi² quiánh²hning na³ma²tǿ² ja³hlanh¹³ hning² Diú¹³. Jøng² na³ma²na²jnái¹ hniú¹², hlanh¹³hning Jmi² jniang³, dsa² guǿ¹² ja³tsa¹léi¹³. Jøng² jái¹² báh³ Diú¹³ ja³quiunh³. Dsa² héi² báh³ cuø¹ hi² dsio¹ quiánh²hning. 7 ’Jøng² ja³hlanh¹³ hniah¹² Diú¹³, tsa¹lø³liuh¹³ hniah¹² ma¹dsio¹² jǿg³ tsa¹quien¹², ju³lah jmo¹² dsa² tsa¹cue¹² Diú¹³. Lë²́ dsa tsa¹nang¹ Diú¹³ ju³ná³ tsa¹cu¹juúh²dsa ma¹dsio¹² jǿg³. 8 Tsa¹jmóh³ hniah¹² lah¹jøng². Di³ ma²ŋi¹² báh³ Jmi² jniang³ he² hi² chi³quianh¹³ hniah¹² jmai³ cónh¹ niúh¹ jín³ hi² mǿh³ hniah¹². 9 Lah¹la² hlanh¹³ hniah¹² Diú¹³: Jmi² jniang³, dsa² guǿ¹² ŋi¹juǿi¹, ju³jmo¹³ dsa² jue¹² jǿg³ hi² lanh¹²hning dsa² han¹³. 10 Ju³ji² ja³ jmóh³hning héh¹. Ju³jmóh³hning hi² hiug² hoh¹²hning ni³ guøh³ ni³ huø¹ la², ju³lah jmoh²hning ŋi¹juǿi¹. 11 Cuúh³hning hi² quie¹³ jnieh³ lah¹cøng² lah¹cøng² jmai³. 12 Henh¹³hning dsag³ hi² ma²ca¹jmó³ jnieh³, ju³lah hén² jnieh³ dsag³ hi² ma²ca¹jmo¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ ja³cog² jnieh³. 13 Tsa¹jagh¹³hning jnieh³ juu¹² ja³tiáh¹ jnieh³ dsag³. Lagh³hning jnieh³ hi² tsa¹ju³tiáh¹ jnieh³ juu¹² hlaih¹³. Di³ lanh¹² hning² dsa² jmo¹² héh¹, dsa² chi² bí², dsa² hiug¹²  







11

SAN MATEO 6

juanh¹² jmai³ ŋi² ja³já¹³ jmai³ ŋi² ja³dság¹. 14 ’Dsio¹ báh³ hénh³ hniah¹² dsǿg³ dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹² hi² ma²ca¹jmo¹dsa ja³cogh² hniah¹². Jøng² hén² báh³ Jmi² jniang³, dsa² guǿ¹² ŋi¹juǿi¹, dsag³ quiánh² hniah¹². 15 Di³ ha¹chi² hén² Jmi² jniang³ dsag³ quiánh² hniah¹² calah, ju³ná³ tsa¹hénh² hniah¹² dsag³ quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹².  



Dsa² mi²han¹² hi² tsa¹gøah¹²dsa

16 ’Jøng² tsa¹hǿih³ hniah¹² hlaih¹³ neih¹² ja³mi³hanh¹³ hniah¹² hi² tsa¹cøh² hniah¹² ta³lah¹hlanh¹³ hniah¹² Diú¹³, ju³lah jmo¹² dsa² tø¹cah¹ tø¹jen¹². Di³ hlaih¹³ hai¹² dsa² héi² ni³. Mi³jøng² li¹lih¹³ dsa² siáh² hi² mi²han¹²dsa. Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: Jmáh¹lah jǿg³ dsio¹ quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹² báh³ dsa² líh²dsa. Ha¹chi² jǿg³ dsio¹ líh²dsa ja³cog² Diú¹³. 17 Jøng² dsio¹ siégh³ hniah¹² dseih¹², rángh³ hniah¹² neih³ jmai³ ja³mi³hanh¹³ hniah¹². 18 Mi³jøng² tsa¹li¹lih¹³ dsa² jue¹² hi² mi²hanh¹³ hniah¹². Jøng² jan² báh³ Jmi² jniang³ li¹ŋi¹², dsa² guǿ¹² ja³tsa¹léi¹³. Dsa² héi² báh³ cuø¹ hi² dsio¹ quiánh² hniah¹².  





Li¹chi² ma¹dsio¹² quián² jniang³ ŋi¹juǿi¹ (Lc. 12.33-34)

19 ’Tsa¹dsiíh³ hniah¹² loh² ma¹dsio¹² hi² jláh³ quiánh² hniah¹² ni³ jmøi¹guǿi¹ la², ja³hén² jáh² hmøah¹², ja³li¹tsáh² cog³, ja³chian² dsa² høin². 20 Ŋi¹juǿi¹ báh³ dsio¹ dsiíh³ hniah¹² loh² cøng² hi² dsio¹ li¹quiánh² hniah¹². Tsa¹hén² jáh² hmøah¹² ja³jøng². Tsa¹li¹tsáh² cog³.  



Ha¹chian² dsa² høin² chian². 21 Di³ ja³jøng² báh³ hiug² hoh¹² hniah¹², ja³ma²neng¹² loh² hi² dsio¹ quiánh² hniah¹².  

Jǿg³ quiah¹² mø³ni³ jniang³ (Lc. 11.34-36)

22 ’Lǿa¹² mø³neih³ hniah¹² ju³lah lǿa¹² cøng² si². Cu²rø² jáih² hniah¹² ju³ná³ dsio¹ mø³neih³ hniah¹². 23 Jøng² ju³ná³ tsa¹dsio¹ mø³neih³ hniah¹², cu¹dsie¹² ma²tiogh³ hniah¹² lah¹jan² dsa² tiogh³ ja³neng². Jø¹² bíh³ lah¹jøng² lǿa¹² jǿg³ dsø²jiag¹² hoh¹² hniah¹². Ju³ná³ ca¹løa¹ tsa¹dsio¹ jǿg³ jøng², jǿg³ ma²ŋih³ hniah¹², jøng² lah¹dsóh² neng² juu¹² ja³ŋi³nioh³ hniah¹².  



Dsa² høa¹² dsǿa¹² jǿg³ quiah¹² jmøi¹guǿi¹ (Lc. 16.13; 12.22-31)

24 ’Ha¹chian² dsa² tiúh¹ jmo¹ ta³ quiah¹² og¹ juu³dsa. Di³ tiog¹³ báh³ hian³dsa juu³dsa lah¹ni², ju³ná³ hnio¹dsa dsa² ja³ma²og¹. Ho¹ ju³ mi¹ti¹dsa jǿg³ ja³cog² dsa² lah¹ni². Jøng² tsa¹hiug² dsǿa¹²dsa ja³cog² dsa² ja³ma²og¹. Tsa¹lé² mi³tih³ hniah¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ju³ná³ hnøngh² hniah¹² jmáh¹lah cog³ chi² jmøi¹guǿi¹ la². 25 ’Hi² jøng² juǿi²jni hniah¹²: Tsa¹jmóh³ hniah¹² ju²hí³ hoh¹² ha²lah chianh² hniah¹², he² cǿh³ hǿgh³ hniah¹², he² hi² cáih³ hniah¹². Ma¹dsio¹² quien¹² jmi²dsí² quiánh² hniah¹² cónh¹ jín³ hi² cǿh³ hniah¹². Ma¹dsio¹² quien¹² jmø²ŋǿa¹² quiánh² hniah¹² cónh¹ jín³ hi² cáih³ hniah¹². 26 Jai³lah ha²lah lǿa¹² quiah¹² jáh² han¹² ŋi²nio³ dsi³guøi². Tsa¹jne²jah cuøi². Tsa¹huǿi²jah  





12

SAN MATEO 6​, ​7 cuøi². Tsa¹dsii¹²jah loh² cuøi². Cónh¹jøng² Jmi² jniang³, dsa² guǿ¹² ŋi¹juǿi¹ báh³ cuø¹² hi² gøah¹² jáh² héi². Jøng² hiug¹² jín³ hi² quien¹² hniah¹² ma¹dsio¹² ca¹lah¹cónh¹ jín³ jáh² han¹², jáh² ŋi²nio³ dsi³guøi². 27 Ha¹chi² ta³ jmo¹ hi² jmóh³ hniah¹² ju²hí³ dsøa¹². A¹jáng¹ hi² jøng² jmo¹ hi² li¹chianh² hniah¹² jin³ cøng² jmai³ uú² hi³méh¹ cónh¹ jín³ ja³ca¹cuø¹ Diú¹³ ju²bí². 28 ’Ha¹chi² ta³ jmo¹ hi² jmóh³ hniah¹² ju²hí³ dsøa¹² he² hi² cáih³ hniah¹². Jai³lah ha²lah cón² lí³ san² u²søa¹³. Ha¹chi² ta³ jmo¹² lí³. Tsa¹ta¹² lí³ tá². 29 Cónh¹jøng² juǿi²jni hniah¹²: Hiug¹² jín³ hi² dsio¹ jní² lí³ cónh¹ jín³ hmøah¹² jláh³ mi³quieih¹² hlai³ Salomón. 30 Jláh³ báh³ jmo¹² Diú¹³ høg² nung² ti³dsøa¹² ton¹ hnøa¹² jmai³ niúh¹ núng¹. Jøng² tsa¹hai² jøn¹ dsa² jmøi¹guǿi¹. Jøng² ma²ŋih³ hniah¹² hiug¹² jín³ hi² dsio¹ jmo¹ Diú¹³ ja³cogh² hniah¹², dsa² ja¹lái¹ héh² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 31 Hi² jøng² tsa¹jmóh³ hniah¹² ju²hí³ dsøa¹² he² hi² cǿh³ hǿgh³ hniah¹², he² hi² cáih³ hniah¹². 32 Dsa² tsa¹cue¹² Diú¹³ báh³ dsa² dsø²jiag¹² dsǿa¹² jmáh¹lah jǿg³ jøng². Ma²ŋi¹² báh³ Jmi² jniang³ dsa² guǿ¹² ŋi¹juǿi¹ hi² hniuh¹² ca¹lah¹jǿ¹ hi² jøng² quiánh² hniah¹². 33 Hi² jøng² jmóh³ hniah¹² hoh¹² ha²lah ŋi³nioh³ hniah¹² juu¹² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹, ha²lah jmóh³ hniah¹² hi² hniu¹ Diú¹³. Jøng² li¹chi² báh³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² jøng² quiánh² hniah¹² calah. 34 Tsa¹jmóh³ hniah¹² ju²hí³ dsøa¹² quiah¹² hiá¹ hiég¹. Jmai³ jøng² báh³ li¹ŋih³ hniah¹² ha²lah lé². Dsio¹ báh³ dsø²jiag¹² hoh¹² hniah¹² jmáh¹lah he² jǿg³ ca¹lø¹chí¹ lah¹cøng² lah¹cøng² jmai³ ja³ŋi²nioh³ hniah¹².  















Jǿg³ quiah¹² dsa² cuøh¹² roh¹³dsa dsag³

7

(Lc. 6.37-38, 41-42)

’Tsa¹cuøh¹³ hniah¹² dsa² dsag³. Mi³jøng² tsa¹cuúh¹ Diú¹³ hniah¹² dsag³. 2 Di³ cøng² ni³ jmo¹ Diú¹³ dsǿa¹² ja³cogh² hniah¹², ju³lah jmoh² hniah¹² ja³cog² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹². Cøng² ni³ mi¹rø¹²dsa jǿg³ quiánh² hniah¹², ju³lah mi³rǿh³ hniah¹² jǿg³ quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹². 3 Ha²lah dsio¹ jáih² hniah¹² ca²jneh³ qui¹² hiu³ mø³ni³ rúh² hniah¹². Jøng² tsa¹leh¹³ hniah¹² hi² tioh¹³ hma² pa³ mø³neih³ hniah¹² guiogh¹³ hniah¹². 4 Ha²lah dsio¹ tí² hoh¹² hniah¹² juaih¹² hniah¹² rúh² hniah¹² hi² jŋih¹³ hniah¹² jneh³ qui¹² hiu³ mø³ni³dsa. Jøng² tsa¹jáih² hniah¹² guiogh¹³ hma² pa³ tioh¹³ mø³neih³ hniah¹². 5 Dsa² ta¹cah¹ ta¹jen¹² báh³ hniah¹². Lah¹ni² jŋih¹³ hniah¹² hma² pa³ tioh¹³ mø³neih³ hniah¹². Jøng² ma²lé² jáih³ hniah¹² cu²rø² hi² jŋih¹³ hniah¹² ca²jneh³ qui¹² hiu³ mø³ni³ rúh² hniah¹². 6 ’Tsa¹heh¹³ hniah¹² dsa² lán¹² ju³lah lán¹² dsøi² jǿg³ dsio¹. Di³ jmo¹dsa hniah¹² ti³jneh³. Tsa¹dsiíh³ hniah¹² hi² jláh³ ni³ dsa² lán¹² ju³lah lán¹² ŋié¹². Di³ u¹tsóh²dsa hi² jláh³ jøng².  









Jǿg³ quiah¹² dsa² hlanh¹² Diú¹³ (Lc. 11.9-13; 6.31)

7 ’Ŋieh¹ báh³ hniah¹² na³ca¹møah³ hniah¹². Dsianh¹² báh³ hniah¹² na³ca¹hniangh² hniah¹². Nií¹ báh³ dsa² na³ca¹teh¹² hniah¹². 8 Di³ ŋë² báh³ ca¹lah¹já¹ dsa² møa¹². Dsóh² báh³ dsa² hnangh². Nií¹dsa quiah¹² dsa² tǿ².  



13

SAN MATEO 7

9 ’Ju³ná³ hein² dsa² lah¹hniah¹², ha¹chi² hai¹ møi¹higo chi³uǿin¹ juh². 17 Lah¹jøng² báh³ lǿa¹². Dsio¹ báh³ ca¹møa¹ tsih² quiánh² hniah¹² hi³ŋíh¹, tsa¹cuúh³ hniah¹² cang³, mǿi² cuø¹² hma² dsio¹. Jøng² mǿi² liáh³. 10 Ho¹ ju³ ca¹më¹tsih jáh² hlaih¹³ cuø¹² hma² hlaih¹³ calah. 18 Tsa¹lé² cuø¹ hma² dsio¹ mǿi² tiogh³ jmøi², tsa¹cuanh¹³ hniah¹² møh². 11 Jøng² chi²júh² ma²ŋih³ hlaih¹³. Jø¹² bíh³ tsa¹lé² cuø¹ hma² hniah¹² ha²lah cuúh³ hniah¹² hi² hlaih¹³ mǿi² dsio¹. 19 Quiuh¹²dsa dsio¹ quiah¹² tsih² guing², hniah¹² ca¹lah¹jǿ¹ hma² tsa¹cuø¹ mǿi² dsio¹. dsa² ti³reh² dsag³, jøng² hiug¹² Jøn¹²dsa hma². 20 Hi² jøng² li¹leh¹³ jín³ cuø¹ Jmi² jniang³, dsa² guǿ¹² hniah¹² hein² dsa² lán¹² dsa² tø³júg³ ŋi¹juǿi¹, hi² dsio¹ quiah¹² dsa² møa¹. na³ma²ca¹jaih³ hniah¹² ha²lah 12 ’Lah¹jøng² jmóh³ hniah¹² ja³cog² jmo¹²dsa. dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹², Jǿg³ quiah¹² dsa² tsa¹mi¹ti¹ jǿg³ ju³lah mi³hnøngh² hniah¹² hi² quiah¹² Jmi² jniang³ jmo¹dsa ja³cogh² hniah¹². Lah¹jøng² (Lc. 13.25-27) báh³ mi³tih³ hniah¹² ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ 21 ’Jue¹² báh³ dsa² tsaih¹² jní²: rø²juúh² lei¹³ quiah¹² hlai³ Moisés quianh¹³ si² ca¹jmo¹ dsa² mi³hǿ² jǿg³ “Juu¹³ jniang³”. Cónh¹jøng² ha¹chi² quiah¹² Diú¹³. dsa¹lia¹ ca¹lah¹já¹ dsa² héi² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹. Jmáh¹lah dsa² hé¹² báh³ Jǿg³ quiah¹² hag³hniú¹² chi³cagh¹² dsa¹lia¹ ja³jøng², dsa² mi¹ti¹ he² (Lc. 13.24) hi² hniu¹ Jmi² jniang³, dsa² guǿ¹² 13 ’Gu³noh¹² hniah¹² juu¹² ŋi¹juǿi¹. 22 Na³ma²ca¹tǿ² ja³ca¹ti² hag³hniú¹² chi³cagh¹². Di³ juøh¹² ca¹dsiég¹ jmai³ ja³cán² Diú¹³ jǿg³ báh³ hag³hniú¹² ja³dsi¹³ juu¹² dsøg¹² quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹, guio¹juǿi¹. Tsa¹ué² juu¹² jøng², juu¹² jøng² jue¹² dsa² juúh², tsáih¹dsa ja³dsø²lia¹² dsa² jue¹². 14 Jøng² ué² jní²: “Jnieh³ báh³ dsa² mi³hǿ² báh³ juu¹² dsø²lia¹² dsa² li¹chian² jǿg³ quiánh²hning. Quianh¹³ ja³cog² Diú¹³. Tig² juu¹². Chi³cagh¹² jmaih³hning ma²ca¹huø³ jnieh³ hag³hniú¹². Mih² báh³ dsa² dsioh¹ jmi²dsí² hlaih¹³. Jø¹² bíh³ ma¹dsio¹² juu¹² jøng². juu¹² juøh¹² ca¹jmó³ jnieh³ quianh¹³ jmaih³hning,” juúh²dsa. 23 Ni³ Jǿg³ quiah¹² hma² hai¹² mǿi² jøng² juǿi³jni dsa² héi²: “Ha¹chianh² (Lc. 6.43-44) hniah¹² cué¹²jni. Gu³noh¹² hniah¹² 15 ’Jmo³ ju²hí³ dsøa¹² quiah¹² tø¹guiég¹. Di³ dsa² ma²ca¹jmo¹ hi² hlaih¹³ báh³ hniah¹²,” juǿi³jni dsa² dsa² tø³júg³, dsa² jmo¹² hi² hǿ²dsa héi². jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Ti³lán¹² dsa² héi² ju³lah lán¹² dsøi²núng³, jáh² Jǿg³ quiah¹² dsa² mi²ti¹ jǿg³ quiah¹² hlanh³, ni³quieih¹² lag³ jah¹chih². Jesús 16 Li¹leh¹³ báh³ hniah¹² ha²lah jmo¹² (Lc. 6.47-49; Mr. 1.22) dsa² tø³júg³ héi². Jøng² li¹ŋih³ báh³ 24 ’Lah¹la² lán¹² ca¹lah¹já¹ dsa² hniah¹² ha²lah lán¹²dsa. Ha¹chi² hai¹ mǿi² gu²jøah¹³ chiúh³ tang¹². Jin³ nang¹² jǿg³ quieg¹jni, dsa² mi²ti¹  































14

SAN MATEO 7​, ​8

jǿg³. Lán¹² dsa² héi² ju³lah lán¹² ―¡Jai³lah! Ha¹chian² hi² jan² dsa² ŋi¹², dsa² ca¹tsih¹ hniú¹² juaih¹³hning jin³ hein². Cónh¹ quiah¹²dsa ni³ cang³. 25 Jøng² gu³hiah¹³ jmi²dsa² hning². ca¹táh² jmǿa¹². Ca¹ŋi¹juøh¹² jmøi². Gu³cuøh¹³hning Diú¹³ ju³lah lǿa¹² Ca¹hǿi² dsí² tí² ja³tsih¹³ hniú¹². lei¹³ quiah¹² hlai³ Moisés. Mi³jøng² Conhjøng² ha¹chi² ca¹gug¹ hniú¹². li¹ŋi¹² ca¹lah¹já¹dsa ha¹chi² dsag³ Di³ tsih¹² hniú¹² ni³ cang³. 26 Jøng² ma¹lanh¹²hning ―ca¹juúh² Jesús. lah¹la² lán¹² ca¹lah¹já¹ dsa² tsa¹mi¹ti¹ Ca¹mi¹hliú² Jesús dsa² quián¹² juu¹³ jǿg³ ma²ca¹nǿng²dsa, jǿg³ quieg¹ hlég² jní²: Lán¹² dsa² héi² ju³lah lán¹² (Lc. 7.1-10) jan² dsa² tsa¹chian² dsǿa¹², dsa² 5 Jøng² ca¹ŋáh¹ Jesús ca¹tsih¹ hniu³dsa ni³ tsai³. 27 Jøng² ca¹táh² jmǿa¹². Ca¹ŋi¹juøh¹² jmøi². juu¹² jøa³juøi² Capernaum. Ca¹hǿi² dsí² tí² ja³tsih¹³ hniú¹². Jøng² Mi³ca¹dsiánh²dsa ja³jøng², ca¹dsiég¹ ca¹gug¹ hniú¹². Cu¹dsie¹² ca¹ŋi¹hén² jan² juu¹³ hlég². 6 Ca¹juúh²dsa: hniú¹² jøng² ―ca¹juúh² Jesús. ―Guiuh¹³, dsoh³ jan² dsa² jmo¹² 28 Mi³ca¹jŋi¹ dsii¹² Jesús jǿg³, ta³ quieg¹jni. Ron¹²dsa dsi²néi². jøng² dsogh¹² hlaih¹³ dsǿa¹² dsa² Tsa¹li¹ŋøa¹dsa. Ma¹dsio¹² jmø³uai¹² jue¹² jǿg³ ca¹he¹dsa. 29 Di³ ca¹he¹ chian²dsa ―ca¹juúh²dsa. 7 Jøng² ca¹juúh² Jesús: Jesús jǿg³ ju³lah jan² dsa² lah¹dsóh² ŋi¹², a¹jáng¹ ju³lah he¹² tøa¹², dsa² ―Nei³jni hi² mi³hliú³jni dsa² héi² he¹² lei¹³ quiah¹² Diú¹³. ―ca¹juúh²dsa. 8 Jøng² ca¹juúh² juu¹³ hlég²: Ca¹jmo¹ Jesús hí³ jan² dsa² lán¹² ―Guiuh¹³, ha¹chi² lë²́ jni ta³tén¹³jni hmih¹² tsa¹jŋi¹² hi² góh³hning dsi²néi² quieg¹jni. (Mr. 1.40-45; Lc. 5.12-16) Dsio¹ cónh¹ hi² jmóh³ hning² héh¹ hi² hliú² dsa² quian¹jni. 9 Di³ chian² Mi³ca¹siog² Jesús máh², jøng² báh³ juu¹jni. Jø¹² bíh³ chian² dsa² jue¹² hlaih¹³ dsa² ca¹ŋi¹lé² quin³jni ni³ quiah¹². Jøng² juǿi²jni quianh¹³dsa. 2 Jøng² ca¹dsiég¹ jan² jan² hlég²: “¡Gu²!” Jøng² dság¹dsa. dsa² lán¹² dsag³ hmih¹² tsa¹jŋi¹² Jøng² juǿi²jni hlég² siáh²: “¡Ŋi²!” ja³tsenh¹³ Jesús. Ca¹chi¹jné¹dsa. Jøng² jií¹dsa. Jøng² juǿi³jni Jøng² ca¹juúh²dsa: dsa² jmo¹² ta³ quieg¹jni: “¡Lah¹la² ―Guiuh¹³, tiah¹ báh³ hning² jmóh³hning!” Jøng² jmo¹dsa jmóh³hning hí³ quieg¹ chi²júh² lah¹jøng² ―ca¹juúh² juu¹³ hlég². hiug² hoh¹² hning² quianh¹³ jní² 10 Jøng² dsogh¹² dsǿa¹² Jesús ―ca¹juúh²dsa. 3 Jøng² ca¹quieg² Jesús gug² ni³ mi³ca¹nǿng²dsa jǿg³ jøng². Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² quiah¹² dsa² héi². Ca¹juúh²dsa: dsa²lé² quianh¹³dsa: ―Hiug² báh³ dsøa¹jni. ―Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: ¡Ju³hliuh³hning! ―ca¹juúh²dsa. Ha¹chian² dsa² go² jniang³ Ta³lah¹ca¹huá² hmih¹² quiah¹²dsa. 4 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa ma²ca¹jén²jni, dsa² hé² jǿg³ quieg¹jni ju³lah hé² dsa² lang¹². dsa² héi²:  

















8











15

SAN MATEO 8

11 Lah¹dsóh² ji¹lé² dsa² jue¹² chian² ja³uǿin³. Túgh²dsa hi² gǿh¹dsa quianh¹³ hlai³ Abraham, quianh¹³ hlai³ Isaac, quianh¹³ hlai³ Jacob ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹. 12 Di³ jøng² guianh¹ Diú¹³ dsa² go² jniang³ tø¹cøg¹², dsa² mi³tén¹² hi² túgh²dsa ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹. Dsa¹lé² dsa² héi² juu¹² guio¹juǿi¹. Ja³jøng² dsa¹tø² dsa¹hǿg²dsa. Cán²dsa ma¹dsio¹² jmø³uai¹². 13 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa juu¹³ hlég²: ―¡Guønh² ja³quiánh³hning! Ju³lé³ ju³lah lǿa¹² jǿg³ héh²hning² ―ca¹juúh²dsa. Dsø¹juu¹² jøng² ca¹hlú² dsa² quián¹² juu¹³ hlég² héi².  





Ca¹jmo¹ Jesús hí³ mø²chiég³ Pedro (Mr. 1.29-31; Lc. 4.38-39)

14 Jøng² ca¹ŋó¹ Jesús ja³quiah¹³ Pedro. Ja³jøng² ca¹jë²́ Jesús mø²chiég³ Pedro. Rø²quia¹²dsa ni³ jein³, hi² dsé²dsa. 15 Jøng² ca¹chi¹ŋiú² Jesús gug²dsa gug² hio¹³ dsoh³ héi². Jøng² ca¹jŋi¹ dsé²dsa. Ca¹nung²dsa. Ca¹mi¹ti¹dsa ni³ Jesús.  



Ca¹jmo¹ Jesús hí³ dsa² jue¹² (Mr. 1.32-34; Lc. 4.40-41)

16 Mi³ca¹neng² jøng², ca¹jian¹dsa jue¹² dsa² quin¹² jmi²dsí² hlaih¹³ ja³guǿ¹³ Jesús. Jøng² ca¹huø¹ Jesús jmi²dsí² hlaih¹³ jøng² quianh¹³ jmáh¹lah hi² ca¹hlaih¹dsa. Jø¹² bíh³ ca¹mi¹hliú²dsa ca¹lah¹já¹ dsa² ti³dsoh¹ tiogh³ ja³jøng². 17 Lah¹jøng² báh³ ca¹lø¹ti¹ jǿg³ ca¹juúh² hlai³ Isaías, dsa² mi³hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Ca¹juúh²dsa: “Dsa² héi² ca¹mi¹hlég² jniang³. Ca¹jŋíh²dsa  



jmø³uai¹² quián² jniang³,” rø²juúh² si². Dsa² hniu¹ ŋøa¹ quianh¹³ Jesús (Lc. 9.57-62)

18 Ca¹jë²́ Jesús jue¹² hlaih¹³ dsa² ma²tiogh³ lah¹jin² lah¹lǿih¹ quiah¹²dsa. Jøng² ca¹jmo¹dsa héh¹ hi² dság¹dsa hŋoh¹³ jmøi² quianh¹³ dsa² quianh¹³dsa. 19 Jøng² ca¹dsiég¹ jan² tøa¹² he¹² lei¹³ ja³tsenh¹³ Jesús. Jøng² ca¹juúh² dsa² héi²: ―Tøa¹², hiug² dsøa¹jni nei¹³jni quianh¹³ hnéng¹ ca¹lah¹jǿ¹ ha² ja³góh³hning ―ca¹juúh²dsa. 20 Jøng² ca¹ŋai¹ Jesús: ―Chi² báh³ quiah¹² guu¹² ja³li¹gú¹jah. Chi² báh³ quiah¹² tan¹². Cónh¹jøng² ha¹chi² chi² ja³li¹jan³ jní², dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹²hning ―ca¹juúh²dsa. 21 Jøng² ca¹juúh² jan² dsa² lán¹² dsa² quianh³ Jesús, ca¹tsáih¹dsa Jesús: ―Guiuh¹³, ¿tsa³cuúh³hning jǿg³ hi² neh¹³jni ni³jiá¹, ca¹lah¹ja³ca¹jon¹ ti³ŋieh¹jni? Jøng² nei¹³jni quianh¹³ hnéng¹ ―ca¹juúh²dsa. 22 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―¡Ma¹dsǿg³ quianh¹³ jní²! Tiúh¹ báh³ dsa¹hǿg² dsa² ma²ni³dsán¹ ja³cog²jni, dsa² tsa¹hniu¹ jǿg³ quieg¹ ―ca¹juúh²dsa.  









Ca¹jmo¹ Jesús ca¹hǿi² tei³ jmøi¹guǿi¹ (Mr. 4.35-41; Lc. 8.22-25)

23 Jøng² ca¹hí¹ Jesús niúh¹ barco quianh¹³ dsa² quianh³dsa. Ca¹ŋi¹lé²dsa juu¹² tø¹hŋoh¹³ jmøi². 24 Jøng² ca¹hǿi² cøng² dsí² tí² hlaih¹³ ni³ jmøi², ca¹lah¹ja³ca¹jéinh¹ jmøi² niúh¹ barco. Di³ ma²rø²güé¹  



SAN MATEO 8​, ​9 Jesús. 25 Jøng² ca¹ŋi³ŋie¹³ dsa² quián¹²dsa. Ca¹juúh²dsa: ―¡Juu¹³ jniang³! ¡Liag³ jniang³! Ma²tiagh³ jniang³ ja³dsiág¹ jniang³ ―ca¹juúh²dsa. 26 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―¿He² løa¹ hiug¹² ganh¹ hniah¹²? Ja¹lái¹ héh² hniah¹² jǿg³ quieg¹jni ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹nung² Jesús. Ca¹jé²dsa dsí² quianh¹³ jmøi². Jøng² ca¹niu¹ tei³ jmøi¹guǿi¹. 27 Jøng² dsogh¹² hlaih¹³ dsǿa¹² dsa² quianh³dsa. Ca¹juúh²dsa: ―¿Hein² bí³ dsa² lang¹²? Nang¹² báh³ dsí² quianh¹³ jmøi² jǿg³ hi² juúh²dsa ―ca¹juúh²dsa.  





Dsa² quián¹² jmi²dsí² hlaih¹³ (Mr. 5.1-20; Lc. 8.26-39)

28 Mi³ca¹dsi¹lé²dsa hŋoh¹³ jmøi², huø¹ go² dsa² gadareno, jøng² ca¹huah¹ og¹ dsa² ŋioh¹² tøg²hløg² ja³rø²hog¹² hlai³. Ca¹ŋi¹lé²dsa ja³tsenh¹³ Jesús. Ta³og¹dsa mi³quin¹²dsa jmi²dsí² hlaih¹³. Hiug¹² hne²dsa. Goh¹² dsa² chian² huø¹ jøng² tsø³jue¹³ juu¹² ja³tiogh³ dsa² og¹ héi². 29 Jøng² ca¹ho¹ dsa² héi² tí². Ca¹juúh²dsa: ́ ²hning quianh¹³ ―¿He² hi² lëh jnieh³, hning² dsa² lanh¹² jong¹² Diú¹³? ¿Ma³guønh¹hning hi² cuøh¹³hning jnieh³ jmø³uai¹² cónh¹ niúh¹ jín³ hi² dsiég¹ jmai³ ja³cán² Diú¹³ jǿg³ dsøg¹² quián² jnieh³? ―ca¹juúh²dsa. 30 Cøg¹² ja³jøng² mi³ŋi²nio³ jue¹² ŋié¹², jáh² ti³gøah¹² høg² nung². 31 Jøng² ca¹møa¹ jmi²dsí² hlaih¹³. Ca¹tsáih¹dsa Jesús: ―Ju³ná³ huah¹²hning jnieh³, cuúh³hning jǿg³ hi² tiágh³ jnieh³  







16 quianh¹³ ŋié¹² ió¹ ―ca¹juúh² jmi²dsí². 32 Jøng² ca¹cuø¹ Jesús jǿg³ hi² dsa¹lé² jmi²dsí², hi² túgh² jmi²dsí² quianh¹³ ŋié¹². Jøng² ca¹huøh¹² jmi²dsí² hlaih¹³ mi³tioh¹³ dsa² og¹ héi². Ca¹ŋi¹tiogh¹² jmi²dsí² hlaih¹³ quianh¹³ ŋié¹². Dsø¹juu¹² jøng² ca¹ŋi¹lé² ŋié¹² gu¹hei¹². Ca¹siúgh²jah chi³dsió¹³. Jøng² ca¹dsan¹jah niúh¹ jmǿi¹. 33 Jøng² ca¹cuøin¹ dsa² mi³jmo¹² hí³ ŋié¹². Ca¹ŋi¹lia¹dsa juu¹² jøa³juøi², ja³ca¹he¹dsa ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ ha²lah ca¹hlú² dsa² mi³tioh¹³ jmi²dsí² hlaih¹³. 34 Jøng² ca¹ŋi¹lé² jue¹² dsa² tiogh³ jøa³juøi² jøng² ja³tsenh¹³ Jesús. Jøng² mi³ca¹jë²́ dsa Jesús, ca¹møa¹dsa hi² mi³u¹hái¹ Jesús huø¹ go²dsa.  





Ca¹jmo¹ Jesús hí³ jan² dsa² tsa¹li¹ŋø¹

9

(Mr. 2.1-12; Lc. 5.17-26)

Jøng² ca¹uǿi² Jesús barco. Ca¹dsiánh¹dsa hŋoh¹³ jmøi² jøa³juøi² go²dsa. 2 Ja³jøng² ca¹ŋi³jian¹dsa jan² dsa² tsa¹li¹ŋø¹, rø²quia¹²dsa ni³ jmung². Ca¹lø¹lih¹³ Jesús hi² hé² dsa² héi² jǿg³ quiah¹²dsa, dsa² ca¹ŋi³jian¹ dsa² dsoh³. Jøng² ca¹tsáih¹ Jesús dsa² dsoh³ héi²: ―Cøng² jmo³ hoh¹², jon¹². Ma²ca¹dsan¹ dsag³ quiánh²hning ―ca¹juúh²dsa. 3 Jøng² lah¹la² ca¹ŋi¹jiag¹² dsǿa¹² ca²dsiog³ tøa¹² he¹² lei¹³ quiah¹² Diú¹³: “Tsa¹quien¹² Diú¹³ jmo¹² dsa² ná¹² jǿg³ juúh²dsa,” ca¹ŋi¹jiag¹² dsǿa¹²dsa. 4 Jøng² ma²ŋi¹² Jesús he² jǿg³ dsø²jiag¹² dsǿa¹² tøa¹² héi². Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―¿He² løa¹ hiug¹² hlaih¹³ dsø²jiagh¹² hoh¹² hniah¹²? 5 ¿Naih¹²  







17

SAN MATEO 9

hi² tsa¹ué² juǿi³jni dsa² dsoh³?: “Ma²ca¹dsan¹ dsag³ quiánh²hning,” ho² ju³ juǿi³jni dsa²: “¡Nung²! ¡Ŋøa³!” Cøng² jǿg³ báh³ jøng² ta³ton¹. 6 Jøng² jmo¹³jni hi² li¹ŋih³ hniah¹² tiág¹²jni hén¹³ dsag³ ni³ guøh³ ni³ huø¹ la², jní² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹² ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹tsáih¹ Jesús dsa² dsoh³: ―¡Nung²! ¡Quieng² jmung² quiánh²! ¡Guønh² ja³quiánh³! ― ca¹juúh² Jesús. 7 Jøng² ca¹nung² dsa² tsa¹li¹ŋø¹. Ca¹ŋáh¹dsa juu¹² ja³quiah¹³dsa. 8 Mi³ca¹jái¹ dsa² jue¹² hi² jøng², ca¹can¹ hlaih¹³dsa gøg². Ca¹mi¹juanh¹²dsa Diú¹³. Di³ ca¹jái¹dsa ca¹cuø¹ Diú¹³ bí² jøng² quiah¹² jan² dsa² jmøi¹guǿi¹.  





Ca¹tǿh¹ Jesús Mateo

juøi² quianh¹³ dsa² ti³re² dsag³ calah? ―ca¹juúh²dsa. 12 Ca¹nǿng² Jesús jǿg³ jøng². Jøng² ca¹juúh²dsa: ―Ha¹chian² tøa¹²mǿa¹² hnioh¹² quiah¹² dsa² dsiog¹. Quiah¹² dsa² dsoh³ báh³ hnioh¹² tøa¹²mǿa¹². 13 Gu³hniangh¹² hniah¹² he² hniu¹dsa juúh²dsa jǿg³ la², jǿg³ lǿa¹² ni³ si² quiah¹² Diú¹³: “Hiug¹² jín³ hi² hno¹jni hi² dsø¹ŋiú² hoh¹² hniah¹² ja³cog² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹² cónh¹ jín³ hi² dsiíh³ hniah¹² ne¹jni ju³lah rø²juúh² lei¹³,” ca¹juúh² Diú¹³. Di³ ca¹guio¹jni hi² log³jni dsa² ti³re² dsag³, a¹jáng¹ dsa² dsiog¹ ― ca¹juúh² Jesús.  



Jǿg³ quiah¹² hi² mi²ha¹²dsa (Mr. 2.18-22; Lc. 5.33-39)

14 Jøng² ca¹dsi¹lé² dsa quianh³ Juan, dsa² ca¹chiog¹ dsa² jmøi². 9 Mi³ca¹ŋó¹ Jesús ja³jøng², Ca¹dsi¹lé²dsa ja³tsenh¹³ Jesús. ca¹jë²́ dsa jan² dsa² tsen² Mateo, dsa² Ca¹juúh²dsa: cagh¹² cúg³ juøi². Guǿ¹²dsa cøng² ―Quin² jnieh³ quianh¹³ dsa² ja³jmo¹²dsa ta³ jøng². Jøng² ca¹juúh² fariseo mai³¹ hi² tsa¹quie¹² jnieh³ Jesús: ja³cog² Diú¹³. ¿He² løa¹ tsa¹quin¹² ―Ma¹dsǿg³ quianh¹³ jní² dsa² quianh³hning mai³¹ jøng²? ―ca¹juúh²dsa. ―ca¹juúh²dsa. 15 Jøng² ca¹ŋai¹ Jesús: Jøng² ca¹nung² Mateo. Ca¹ŋó¹dsa quianh¹³ Jesús. ―Lǿa¹² quián² jnieh³ ju³lah 10 Jøng² ca¹ŋi¹gǿh¹ Jesús ja³quiah¹³ lǿa¹² quiah¹² dsa² dsa²lé² jmai³ Mateo. Jøng² ca¹dsi¹lé² jue¹² dsa² quiah¹² dsa² ca¹jenh² gug². Tsa¹dsio¹ cagh¹² cúg³ juøi², ca¹lah¹quianh¹³ dsa² cán²dsa ju²hí³ dsøa¹² ta³lah¹guǿ¹² tsa¹ti³jan¹ ja³cog² Diú¹³ ca¹lah¹cónh¹ dsa² ŋioh¹² ma²jenh² gug². lǿa¹² mai³¹ quiah¹² dsa² judío. Cónh¹jøng² jií¹ jmai³ ja³jŋiah¹dsa Ca¹túgh² dsa² héi² mesa quianh¹³ jní². Jmai³ jøng² báh³ jmo¹ dsa² Jesús quianh¹³ dsa² quianh¹³dsa. quian¹jni hi² tsa¹gǿh¹dsa. 11 Mi³ca¹jái¹ dsa² fariseo lah¹jøng², 16 ’Tsa¹hniuh¹² tiáng³ jniang³ jneh³ ca¹ŋǿh¹dsa dsa² quianh³ Jesús. hmøah¹² tsa¹ma²ŋangh¹² quianh¹³ Ca¹juúh²dsa: tsǿnh³ ma²hǿg³. Di³ ma¹dsio¹² ―¿He² løa¹ gøah¹² tøa¹² quiánh² hi³méh¹ guíg¹ na³ca¹dsøgh¹² hniah¹² quianh¹³ dsa² cagh¹² cúg³ hmøah¹² hmë²́ . 17 Jø¹² bíh³ (Mr. 2.13-17; Lc. 5.27-32)















18

SAN MATEO 9 tsa¹hniuh¹² tiíh³ jniang³ jmøi²rǿg² tsø³løg² ma²hǿg³. Di³ guíg¹ løg² na³ma²ca¹lø¹hiug¹² jmøi². Jøng² téng¹ jmøi². Jø¹² bíh³ dsa¹hén² løg². Løg² hmë²́ báh³ tiíh³ jniang³ jmøi²rǿg². Lah¹jøng² tsa¹dsa¹hén² jin³ he² ―ca¹juúh² Jesús.

ca¹ŋó¹ Jesús dsi²néi². Ca¹chính²dsa gug² tsih²mǿ² héi². Jøng² ca¹jinh³ tsih²mǿ². 26 Jøng² ca¹tsø¹ ca¹ja¹ jǿg³ lah¹cónh¹ ja³tén¹² huø¹ jøng², ha²lah ca¹jmo¹ Jesús.  

Ca¹jmo¹ Jesús hí³ og¹ dsa² teg³

27 Mi³ca¹u¹hái¹ Jesús ja³jøng², ca¹ŋi¹lé² og¹ dsa² teg³ chi³quë¹́ ta¹lah¹cah¹ Jesús. Ca¹hløah¹dsa tí². (Mr. 5.21-43; Lc. 8.40-56) Ca¹juúh²dsa: 18 Mi³ca¹juúh² Jesús jǿg³ jøng², ―¡Ju³dsø¹ŋiú² hoh¹²hning jnieh³ ca¹já¹ jan² dsa² ta³ quiah¹² guøh¹² tsø³jon² quiah¹² hlai³ Davíd! ― quiah¹² dsa² judío. Ca¹chi¹jné¹dsa ni³ ca¹juúh² dsa² teg³. 28 Jøng² mi³ca¹hí¹ Jesús dsi²néi², Jesús. Ca¹juúh²dsa: ―Ma²na²jon¹ ja³mái¹jni. Ma¹dsǿg³ ca¹dsi¹lé² dsa² teg³ ni³ Jesús. Jøng² ja³quieg¹jni. Gu³quiégh²hning gugh² ca¹ŋai¹ Jesús: ni³ quiah¹²dsa. Mi³jøng² jinh¹dsa ―¿Héh³ hniah¹² hi² tiág¹²jni calah ―ca¹juúh² dsa² ta³ héi². mi³hlég³jni mø³neih³ hniah¹²? 19 Jøng² ca¹ŋó¹ Jesús quianh¹³ ―ca¹juúh²dsa. dsa² héi². Jin² quianh¹³dsa dsa² Jøng² ca¹juúh² dsa² héi²: quianh¹³dsa. 20 Jøng² ca¹já¹ jan² ―Hé² báh³ jnieh³, Guiuh¹³ hio¹³ ta¹lah¹cah¹ Jesús, hio¹³ dsoh³. ―ca¹juúh²dsa. 29 Jøng² ca¹láh² Jesús mø³ni³ dsa² Ma²ni³ŋó¹³ guie¹tǿn² ji²ŋi² lán¹²dsa dsag³ ton²dsa. Ca¹láh² hio¹³ hé¹ héi². Ca¹juúh²dsa: tsǿnh³ Jesús. 21 Di³ lë²́ dsa: “Ju³ná³ ―¡Ju³lé³ hi² jøng² quiánh² hniah¹² lah¹³jni tsǿnh³ Jesús, hliú²jni,” ca¹lah¹cónh¹ lǿa¹² jǿg³ hi² héh² lë²́ dsa. 22 Jøng² ca¹jénh¹ Jesús. hniah¹²! ―ca¹juúh²dsa. 30 Jøng² ca¹hlég² mø³ni³ dsa² Ca¹jë²́ dsa hio¹³. Ca¹juúh² Jesús: ―¡Cøng² jmo³ hoh¹², jon¹²! héi². Jøng² ca¹tógh¹ Jesús dsa² jǿg³ Ma²na²hlúh²hning. Di³ héh²hning ca¹lah¹tiog¹³ ja¹². Ca¹juúh²dsa: jǿg³ quieg¹jni ―ca¹juúh²dsa. ―Ha¹chian² dsa² gu³tseih³ Dsø¹juu¹² jøng² ca¹hlú² hio¹³. hniah¹² ca¹lah¹jin³ hein² cu¹té¹² he² 23 Jøng² mi³ca¹dsiég¹ Jesús ma²na²løa¹ ―ca¹juúh²dsa. 31 Di³ mi³ca¹huah¹²dsa jøng², ja³quiah¹³ dsa² ta³, ca¹jë²́ dsa dsa² ti³jiég² løg¹². Jø¹² bíh³ tiogh³ ca¹tsø² ca¹ja¹dsa jǿg³ ta³cøng² juøi² dsa² jue¹² tø²ho²dsa quiah¹² hlai³. ha²lah ca¹jmo¹ Jesús. 24 Jøng² ca¹juúh² Jesús: Ca¹jmo¹ Jesús hí³ jan² dsa² cag³ ―¡Hueh¹² ja³la²! Ha¹chi² 32 Jøng² mi³ma²dsø²huah¹² dsa² ma²na²jon¹ tsih²mǿ². Rø²güé¹ báh³ tsih² ―ca¹juúh²dsa. og¹ héi², ca¹ŋi¹jiag¹² ca²dsiog³ dsa² Jøng² ca¹cu² ca¹jmáh²dsa Jesús. jan² dsa² cag³ ni³ Jesús. Quin¹² dsa² 25 Jøng² mi³ca¹huah¹² dsa² jue¹², cag³ jmi²dsí² hlaih¹³. 33 Mi³ca¹dsi¹ Ja³mái¹³ Jairo quianh¹³ jan² hio¹³ ca¹láh² tsǿnh³ Jesús































19

SAN MATEO 9​, ​10

Jesús jmi²dsí² hlaih¹³, jøng² ca¹hløah¹ dsa² mi³cag³. Ca¹can¹ dsa² jue¹² gøg². Ca¹juúh²dsa: ―Ca¹lah¹jin³ cu²rón² tsa¹ma²ca¹tǿ² ni³ jniang³ dsa² israel lah¹ná¹² ― ca¹juúh² dsa² jue¹². 34 Di³ jøng² ca¹juúh² dsa² fariseo: ―Huø¹² Jesús jmi²dsí² hlaih¹³ quianh¹³ bí² ca¹cuø¹ juu¹³ jmi²dsí² hlaih¹³ jøng² ―ca¹juúh²dsa.  

Ca¹ŋi¹ŋiú² dsǿa¹² Jesús quianh¹³ dsa² jue¹²

35 Jøng² ca¹ŋøa¹ Jesús ca¹lah¹jǿ¹ juøi² ca¹lah¹quianh¹³ rancho tioh¹³ cøg¹². Ca¹he¹dsa jǿg³ dsi²néi² guøh¹² quiah¹² dsa² judío lah¹cøng² lah¹cøng² juøi² ja³dsiég¹³dsa. Ca¹téng²dsa jǿg³ dsio¹ ha²lah lǿa¹² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹. Ca¹mi¹hliú²dsa ca¹lah¹já¹ dsa² ti³dsoh¹, quianh¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² ti³quin¹² hliú² ni³ jmø³uai¹². 36 Mi³ca¹jë²́ Jesús dsa² jue¹², ca¹ŋi¹ŋiú² dsǿa¹²dsa quianh¹³ dsa² jue¹² héi². Di³ quin¹² dsa² jue¹² ju²hí³ dsøa¹². Ŋi²nio³dsa tø¹la² tø¹ná¹² ju³lah ŋi²nio³ jah¹chih² tsa¹chian² juu¹³. 37 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² quianh³dsa: ―Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: Jue¹² báh³ dsa² chian². Cónh¹jøng² mih² báh³ dsa² jmo¹² hi² li¹quianh¹³ jniang³ dsa² jue¹². 38 Hi² jøng² mǿh³ hniah¹² ni³ Juu¹³ jniang³ hi² tse¹dsa dsa² jmo¹ hi² li¹quianh¹³ jniang³ dsa² héi² ―ca¹juúh²dsa.  







Ca¹hia¹ Jesús dsa² guia¹tón²

10

(Mr. 3.13-19; Lc. 6.12-16)

Jøng² ca¹tǿh¹ Jesús dsa² guia¹tón², dsa² quián¹²dsa. Jøng² ca¹cuúh¹ Jesús dsa² héi² bí² hi² huø¹dsa jmi²dsí² hlaih¹³, hi²

mi¹hliú²dsa dsa² ti³dsoh¹ ca¹lah¹he² ni³ dsag³ quianh¹³ ca¹lah¹he² ni³ jmø³uai¹². 2 Lah¹la² báh³ tsen² dsa² guia¹tón², dsa² ca¹lán¹ dsa² høh³ quián¹²dsa: Dsa² lah¹ni³ tsen² Simón, dsa² ca¹quian¹dsa Pedro, quianh¹³ roh¹³dsa Andrés. Jacobo, quianh¹³ roh¹³dsa Juan, ja³ŋiúh³ Zebedeo ta³og¹. 3 Felipe quianh¹³ Bartolomé. Tomás quianh¹³ Mateo, dsa² mi³cagh¹² cúg³ juøi². Jacobo, ja³ŋiúh³ Alfeo, quianh¹³ Tadeo. 4 Simón, dsa² cananista, quianh¹³ Judas Iscariote, dsa² ca¹hnë¹ Jesús jmai³ chi³quë¹́ .  

Ca¹tse¹ Jesús dsa² guia¹tón² (Mr. 6.7-13; Lc. 9.1-6)

5 Jøng² lah¹la² ca¹tsáih¹ Jesús dsa² guia¹tón² niúh¹ jín³ hi² ca¹tsei¹dsa: ―Tsa¹gu³noh¹² hniah¹² ja³tiogh³ dsa² tsa¹lán¹² judío. Tsa¹gu³noh¹² hniah¹² ja³tén¹² Samaria. 6 Cónh¹jøng² gu³noh¹² hniah¹² ja³tiogh³ dsa² israel, dsa² lán¹² ju³lah lán¹² jah¹chih² ma²ca¹ŋi¹cógh². 7 Gu³hǿh¹ hniah¹² jǿg³ hi² ja¹quien¹³ jií¹ jmai³ ja³jmo¹ Diú¹³ héh¹. 8 Mi³hliúh³ hniah¹² dsa² dsoh³. Gu³tiángh² hniah¹² jmi²dsí² hi² hiog¹ dsa² ma²rø²jon¹². Mi³hliúh³ hniah¹² dsa² lán¹² hmih¹² tsa¹jŋi¹². Gu³huøh³ hniah¹² jmi²dsí² hlaih¹³. La³ca¹ŋëh¹² báh³ hniah¹² bí² jmóh³ hniah¹² lah¹jøng². Hi² jøng² tsa¹gu³quinh³ hniah¹² hliah¹³ hniah¹². 9 ’Tsa¹gu³noh¹² hniah¹² quinh³ hniah¹² cog³, ju³lah cog³teg² cog³niáng¹³, ju³lah ŋi³néng².  









20

SAN MATEO 10 10 Tsa¹cánh³ mu²ra³ quiah¹² dsi²juu¹². Tsa¹cánh³ hniah¹² ma¹ton¹ tsǿinh² hniah¹². Tsa¹cánh³ hniah¹² løg² dsǿ² taih³ hniah¹². Tsa¹jmáh³ hniah¹² hma²hø¹³. Di³ tiog¹³ báh³ li¹hmah¹³ quiánh² hniah¹², hi² hniuh¹² dsi²juu¹², ja³jmóh³ hniah¹² ta³. 11 ’Ju³ná³ ma²ca¹dsi¹noh¹² hniah¹² cøng² jøa³juøi² ho¹ ju³ cøng² rancho, ja³jøng² gu³hniah¹³ hniah¹² dsa² jmo¹ dsio¹ dsǿa¹² ja³cogh² hniah¹². Jøng² janh³ hniah¹² ja³quiah¹³ dsa² héi² ca¹lah¹ca¹tǿ² ja³gu³noh¹² hniah¹² juøi² siíh². 12 Jøng² jǿg³ dsio¹ cuøh¹³ hniah¹² dsa² hniu³ ja³túgh³ hniah¹² dsi²néi². 13 Ju³ná³ ca¹mi¹dsiog¹ dsa² hniu³ quianh¹³ hniah¹², jøng² mǿh³ hniah¹² hi² jmo¹ Diú¹³ huø³ dsǿa¹² ja³cog²dsa. Ju²ná³ tsa¹ca¹mi¹dsiog¹dsa quianh¹³ hniah¹², jøng² tsa¹mǿh³ hniah¹² hi² jmo¹ Diú¹³ hi² dsio¹ quiah¹²dsa. 14 Jøng² ha² ja³tsa¹hie¹dsa hniah¹², ho¹ ju³ tsa¹nang¹dsa jǿg³ quiánh² hniah¹², hueh¹² hniah¹² ja³jøng². Jøng² quiah¹³ hniah¹² hleg² ti³quin¹² joh¹³taih¹ hniah¹², hi² jmóh³ hniah¹² tsa¹jeh¹³ hniah¹². 15 Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: Hiug¹² jín³ hi² cuúh¹ Diú¹³ dsa² chian² juøi² jøng² ju²lih¹³ dsøa¹², ca¹lah¹cónh¹ jín³ jmø³uai¹² cuúh¹ Diú¹³ dsa² hlanh³ mi³tiogh³ Sodoma quianh¹³ Gomorra ma²lǿih², na³ma²ca¹dsiég¹ jmai³ ja³cán² Diú¹³ jǿg³ dsøg¹² quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹.  











Jǿg³ quiah¹² jmø³uai¹²

16 ’¡Jai³lah! Tsë²́ jni hniah¹² ju³lah jan² dsa² tse² jah¹chih² jøa³ ja³tiogh³ dsøi²núng³. Jøng² mi³lih¹³ hniah¹² hoh¹², ju³lah jmo¹² møh². Cónh¹jøng² jmóh³ hniah¹² huø³  

hoh¹² hniah¹² ju³lah lán¹² jug² bøa¹². 17 Jmóh³ hniah¹² hí³. Di³ li¹chian² dsa² dsø¹jiag¹² ni³ dsa² ta³. Bá²dsa hniah¹² dsi²néi² guøh¹² quiah¹² dsa² judío. 18 Jø¹² bíh³ hnë¹dsa hniah¹² ja³ta¹ni¹ dsa² ta³ quianh¹³ rai¹³, huu¹³ quieg¹ jní². Mi³jøng² héh³ hniah¹² jǿg³ quieg¹jni ja³ta¹ni¹ dsa² canh¹³ héi² quianh¹³ dsa² tsa¹lán¹² judío. 19 Tsa¹jmóh³ hniah¹² ju²hí³ dsøa¹² ha²lah hløah¹³ hniah¹² ja³cua¹dsa hniah¹² ni³ dsa² ta³. Diú¹³ báh³ cuø¹ jǿg³ ha²lah juúh³ hniah¹² jmai³ jøng². 20 A¹jáng¹ jǿg³ quiánh² guiogh¹³ hniah¹² hi² hløah¹³ hniah¹² jmai³ jøng². Jǿg³ he¹ jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Jmi² jniang³ juúh³ hniah¹² jmai³ jøng². 21 ’Jøng² li¹chian² dsa² jëh ́ ² roh¹³, ́ ² ti³jmi²dsa guing² hi² jón²dsa. Jëh quián¹²dsa. Tá¹ báh³ guing² quianh¹³ chiég³ jmi² guing². Mi¹dsiag¹² báh³ dsa². 22 Li¹hian³ ca¹lah¹já¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ hniah¹² huu¹³ quieg¹ jní². Jøng² liúg² báh³ dsa² ca¹mi¹tián² dsǿa¹² ca¹lah¹ca¹tǿ² jmai³ ja³dsián¹ jmøi¹guǿi¹. 23 Ju³ná³ jmóh² dsa² chian² cøng² juøi² hniah¹², cuøinh¹³ hniah¹² juøi² siíh². Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹², jní² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹²: Guiogh¹³ báh³ jní² niúh¹ jín³ hi² gu³noh¹² hniah¹² ca¹lah¹jǿ¹ juøi² ja³tiogh³ dsa² israel. 24 ’Ha¹chi² lán¹² dsa² mi²tan¹² jǿg³ dsa² juanh¹² cónh¹ jín³ tøa¹² quián¹²dsa. Ca¹lah¹jin³ hein² dsa² jmo¹² ta³ tsa¹juanh¹²dsa ca¹lah¹cónh¹ jín³ juu³dsa. 25 Tiúh¹ báh³ cónh¹ hi² lén² dsa² mi²tan¹² jǿg³ ju³lah lán¹² tøa¹² quián¹²dsa. Tiúh¹ báh³ cónh¹ lén² dsa² jmo¹² ta³ ju³lah lán¹² juu¹³ ta³. Ca¹tǿh¹ dsa² hiag¹³  

















21

SAN MATEO 10

jní² Beelzebúl, jní² dsa² lán¹² juuh² hniah¹². Jøng² ma²ŋih³ hniah¹² hiug¹² jín³ jǿg³ hlaih¹³ chi³hia¹dsa hniah¹², dsa² lanh¹² dsa² quian¹jni.

lah¹jøng² ja³ta¹ni¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹²dsa, dsa² héi² tsa¹mi³quianh¹³ jní² ja³ta¹ni¹ Jmi² jniang³, dsa² guǿ¹² ŋi¹juǿi¹.

Jan² Diú¹³ báh³ gan¹ jniang³

Tsa¹túgh² dsa² jmøi¹guǿi¹ cøng² jǿg³

26 ’Hi² jøng² tsa¹jmóh³ hniah¹² ganh¹ quiah¹² dsa² jue¹². Li¹léi¹³ ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ chi³jnøa¹². Dsiég¹³ jmai³ ja³jní¹ jǿg³ rø²hma¹. 27 Jǿg³ hi² juǿi²jni hniah¹² ja³tsa¹jní², jǿg³ jøng² juúh³ hniah¹² calah ja³nang¹ dsa². Jǿg³ juǿi²jni hniah¹² ja³cu³guiag¹³ jniang³, jǿg³ jøng² juúh³ hniah¹² ta³cøng² juøi². 28 Tsa¹jmóh³ hniah¹² ganh¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹², dsa² tiúh¹ jŋëh¹ jmáh¹lah jmø²ŋǿ¹². Di³ tsa¹lé² jŋëh¹dsa jmi²dsí² quiánh² hniah¹². Cónh¹jøng² jmóh³ hniah¹² hi² ganh¹ hniah¹² Diú¹³, dsa² tiúh¹ hén² jmø²ŋǿa¹² cu¹dsie¹² quianh¹³ jmi²dsí² quiánh² hniah¹² guio¹juǿi¹. 29 ’Jmáh¹ ma¹guie¹ ŋi³néng² cán²dsa og¹ tan¹² píh³. Cónh¹jøng² ca¹lah¹jin³ hein² jáh² héi² tsa¹tiáh¹ huø¹ ju³ná³ tsa¹ca¹cuø¹ Jmi² jniang³ jǿg³. 30 Ma²ŋi¹² Diú¹³ ha²cónh¹ hmëh¹² jŋiu² ti³dsøa¹² dseih¹² hniah¹² lah¹jan² lah¹jan² hniah¹². 31 Hi² jøng² tsa¹jmóh³ hniah¹² ganh¹. Di³ hiug¹² jín³ hi² quien¹² hniah¹² cónh¹ jín³ jue¹² tan¹² píh³.

34 ’Tsa¹ju³lëh ́ ³ hniah¹² hi² ca¹guio¹jni hi² niu¹ tei³ jǿg³ quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹. Ca¹guio¹jni hi² túgh³ hniah¹² ma¹quién¹. 35 Ca¹guio¹jni hi² jmo¹³jni túgh³ dsa² ma¹quién¹, ja³ŋiúh³dsa quianh¹³ ti³jmi²dsa, ja³mái¹³dsa quianh¹³ mi³chiég³dsa, lo¹³dsa quianh¹³ mø²chiég³dsa. 36 Ju²rúh² báh³ hniah¹² lé² dsa² hiag¹³ quiánh² hniah¹². 37 ’Tsa¹ta³té¹³ dsa² héi² lén² dsa² quian¹jni, ju³lah dsa² hnio¹ jmi² chiég³ cónh¹ jín³ hi² hniang¹dsa jní². Tsa¹ta³té¹³ dsa² héi² lén² dsa² quian¹jni, ju³lah dsa² hnio¹ ja³ŋiúh³ ja³mái¹³ cónh¹ jín³ hi² hniang¹dsa jní². 38 Tsa¹ta³té¹³ dsa² héi² lén² dsa² quian¹jni, ju³lah hein² dsa² tsa¹hiug² dsǿa¹² hie¹dsa jón²dsa huu¹³ hi² ŋøa¹dsa quianh¹³ jní². 39 Ha¹chi² mi¹hmah¹³ dsa² héi² ja³cog² Diú¹³ jmøi¹guǿi¹ cøng², ju³lah hein² dsa² dsa²jiag¹² dsǿa¹² jmáh¹lah jǿg³ ha²lah gú¹dsa dsio¹ jmøi¹guǿi¹ la². Cónh¹jøng² ju³ná³ hein² dsa² jón² huu¹³ quieg¹jni li¹chian² dsa² héi² ja³dsio¹.

Dsa² mi²léi¹³ cue¹²dsa Jesucristo

Mi¹hmah¹³ dsa² jmo¹² hi² dsio¹

(Lc. 12.2-9)













(Lc. 12.8-9)

32 ’Ju³ná³ hein² dsa² ca¹mi¹quianh¹³ jní² ja³ta¹ni¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹²dsa, dsa² héi² mi³quianh¹³ jní² ja³ta¹ni¹ Jmi² jniang³, dsa² guǿ¹² ŋi¹juǿi¹. 33 Jø¹² bíh³ ju³ná³ hein² dsa² tsa¹ca¹mi¹jní²  



(Lc. 12.51-53; 14.26-27)













(Mr. 9.41)

40 ’Ju³ná³ hein² dsa² ca¹hieh² hniah¹², ca¹hiei¹ dsa² héi² jní² calah. Jø¹² bíh³ ju³ná³ hein² dsa² ca¹hiei¹ jní², dsa² héi² ca¹hie¹ Juu¹³ jniang³, dsa² ca¹tsei¹ jní². 41 Ju³ná³ hein² dsa² ca¹hie¹ jan² dsa² hǿ² jǿg³  



22

SAN MATEO 10​, ​11 quiah¹² Diú¹³ ni³ huu¹³ hi² lán¹²dsa dsa² hǿ² jǿg³, cøng² ni³ mi¹hmah¹³ dsa² héi² ju³lah mi¹hmah¹³ dsa² hǿ² jǿg³. Ju³ná³ hein² dsa² ca¹hie¹ jan² dsa² jmo¹² hi² hniu¹ Diú¹³ ni³ huu¹³ hi² jmo¹²dsa lah¹jøng², cøng² ni³ mi¹hmah¹³ dsa² ca¹hiei¹ héi² ju³lah mi¹hmah¹³ dsa² ca¹jmo¹ hi² hniu¹ Diú¹³. 42 Ju³ná³ hein² dsa² ca¹cuø¹ cøng² cuøh³ jmøi² guúh² quiah¹² jan² dsa² meh² quian¹ jní², ni³ huu¹³ hi² lán¹² dsa² meh² dsa² quian¹ jní², lah¹dsóh² mi¹hmah¹³ dsa² héi² ja³cog² Diú¹³ ―ca¹juúh² Jesús.  

Dsa² ca¹tse¹ Juan

11

(Lc. 7.18-35)

Mi³ca¹jŋi¹ ca¹heh¹ Jesús dsa² guia¹tón² jǿg³, ca¹ŋó¹dsa hi² he¹dsa jǿg³, hi² téng²dsa jǿg³ ca¹lah¹jǿ¹ juøi² ja³tén¹² Galilea. 2 Jøng² ma²hiúg³ Juan hni¹ŋí³, dsa² mi³chiog¹² dsa² jmøi². Ja³jøng² ca¹nǿng²dsa ha²lah ma²jmo¹² Cristo. Jøng² ca¹tse¹dsa ca²dsiog³ dsa² quianh¹³dsa ja³hiúg³ Jesús. 3 Jøng² ca¹ŋai¹ dsa² quianh¹³ Juan, ca¹tsáih¹dsa Jesús: ―¿Hning³ dsa² lanh¹² dsa² héi², dsa² ji¹liag¹³ jnieh³, ho¹ ju³ jií¹ dsa² siáh²? ―ca¹juúh²dsa. 4 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Gu³tseih³ hniah¹² Juan he² hi² ma²na²jaih³ hniah¹² quianh¹³ he² hi² ma²na²nengh¹² hniah¹². 5 Ma²jniuh¹² dsa² mi³teg³. Ma²ŋi²nio³ dsa² tsa¹mi³lé² ŋi¹nio¹. Ma²ca¹hlú² dsa² mi³lán¹³ hmih¹² tsa¹jŋi¹². Ma²niuh³ dsa² mi³guai³. Ma²ca¹jinh³ dsa² ma²ca¹dsan¹. Chi² báh³ jǿg³ dsio¹ quiah¹² dsa² ti²ŋié². 6 Hioh¹² jenh¹² dsa² tsa¹lë²́ ué² jǿg³ quieg¹jni ― ca¹juúh² Jesús.  









7 Mi³ca¹ŋi¹lia¹ dsa² quianh¹³ Juan, ca¹dsii¹ Jesús jǿg³ quiah¹² Juan. Ca¹tsáih¹dsa dsa² jue¹² tiogh³. Ca¹juúh²dsa: ́ ² hniah¹² hi² jáih³ ―¿He² hi² lëh hniah¹² mi³ca¹ŋi¹janh³ hniah¹² Juan juu¹² ja³ha¹chian² dsa² tiogh³? ¿Lán¹³dsa dsa² ton¹ jǿg³ neng¹² dsǿa¹², ju³lah løa¹² hma² ta² cán² dsí²? Ha¹chi² lán¹²dsa lah¹jøng². 8 ¿Ha²lah lán¹²dsa jøng²? ¿Quieih¹³dsa hmøah¹² jláh³? Ha¹chi². Ja³guǿ¹² rai¹³, ja³jláh³ báh³ tiogh³ dsa² ti³quieih¹² hmøah¹² jláh³. 9 ¿He² løa¹ ma²ca¹ŋieh³ hniah¹² ja³hiúg³ Juan? ¿Tsa³ca¹janh³ hniah¹² dsa² hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³? Dsa² lah¹héi² báh³ ca¹janh³ hniah¹². Dsa² juanh¹² hi³méh¹ lán¹² Juan cónh¹ jín³ dsa² siáh² hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 10 Juan báh³ ca¹hia¹dsa quianh¹³ jǿg³ la², jǿg³ rø²juúh² si², hi² ca¹tsáih¹ Diú¹³ jong¹²dsa: Tsë³́ jni tsih² høh³ quian¹jni ni³jiá¹ cónh¹ jín³ hning², dsa² jmo¹ ju²jŋia¹³ juu¹² ja³ŋǿh³hning, rø²juúh² si². 11 Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: Ha¹chian² dsa² jmøi¹guǿi¹ chian², ju³lah dsa² juanh¹² jín³ cónh¹ Juan, dsa² ca¹chiog¹ dsa² jmøi². Cónh¹jøng² lǿa¹² ju³ hein² dsa² lán¹² dsa² meh² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹, dsa² héi² báh³ lán¹² dsa² juanh¹² cónh¹ jín³ ja³lán¹² Juan ni³ jmøi¹guǿi¹ la². 12 ’Ca¹lah¹cónh¹ jmai³ mi³ca¹guøn¹ Juan, dsa² ca¹chiog¹ dsa² jmøi², ca¹lah¹jín³ na¹, jue¹² dsa² mi³hniu¹ dsa¹tiogh¹² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹. Quianh¹³ ca¹lah¹tiog¹³ jmo¹²dsa hi² dsa¹tiogh¹²dsa ja³jøng². 13 Jǿg³ quiah¹² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹ ma²rø²juúh² si² quiah¹² hlai³ Moisés  













23

SAN MATEO 11

quianh¹³ dsa² mi³hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ca¹lah¹ca¹tǿ² ja³ca¹guøn¹ Juan. 14 Chi²júh² hniah¹² hnøngh² héh² jǿg³, hlai³ Elías héi² báh³ lán¹² Juan, dsa² rø²juúh² si hi² mi³jiúgh¹. 15 Ju³ hein² dsa² lé² nang¹, ju³neng¹³dsa. 16 ’Lah¹la² lán¹² dsa² ma²chian² na¹: Lán¹²dsa ju³lah lán¹² hi²meh² tiogh³ ja³dsi¹² guøh¹². Dsii¹² hi²meh² jǿg³ quianh¹³ roh¹³. Juúh²dsa: 17 “Ma²ca¹jmó³ jnieh³ son¹³. Tsa¹ca¹jmoh³ hniah¹² jan³. Ma²ca¹jmó³ jnieh³ hi² chian² jnieh³ jmø³uai¹² calah. Jøng² ha¹chi² ca¹hagh³ hniah¹²,” juúh² hi²meh². 18 Lah¹jøng² lanh¹² hniah¹². Di³ tsa¹tøa¹² hoh¹² hniah¹² mi³ca¹guøn¹ Juan. Hliú² rón² ca¹mi¹han¹²dsa hi² tsa¹gøah¹²dsa. Tsa¹ca¹hǿnh²dsa jmøi² hiug¹². Jøng² ca¹juøh³ hniah¹² hi² quin¹²dsa jmi²dsí² hlaih¹³. 19 Jøng² ca¹guio¹ jní² calah, jní² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹². Cøh²gøh²jni ca¹lah¹jǿ¹. Jøng² juúh² hniah¹² hi² lán¹² jní² dsa² jlé², dsa² hen¹², dsa² ti³jenh² jní² quianh¹³ dsa² cagh¹² cúg³ juøi² quianh¹³ dsa² ti³re² dsag³, juúh² hniah¹². Di³ léi¹³ ma²ŋi¹² Diú¹³ ha²lah jmo¹. Di³ hi² dsio¹ báh³ ca¹løa¹ ―ca¹juúh² Jesús.  











Juøi² ja³tiogh³ dsa² tsa¹hniu¹ jøg³ (Lc. 10.13-15)

20 Ni³ jøng² ca¹jé² Jesús dsa² tiogh³ jøa³juøi² ja³ca¹jmo¹dsa juu¹² juøh¹² ma¹dsio¹² cónh¹ jín³ ja³siíh³. Di³ tsa¹ca¹jéinh¹ dsǿa¹² dsa² héi². 21 Ca¹juúh² Jesús: ―¡He² báh³ ué quiánh² hniah¹², dsa² chianh² jøa³juøi² Corazín quianh¹³ jøa³juøi² Betsaida! Di³ cu¹ŋieih¹³ mi³mi¹dsian¹² dsǿa¹²  



dsa² chian² jøa³juøi² Tiro quianh¹³ jøa³juøi² Sidón. Cu¹ŋieih¹³ mi³jéinh¹ dsǿa¹²dsa dsag³ hi² mi³jmo¹²dsa, ju³ jøng² ca¹løa¹ juu¹² juøh¹² ja³tiogh³dsa ju³lah lǿa¹² juu¹² juøh¹² ca¹jmo¹jni ja³tiogh³ hniah¹². 22 Hiug¹² hi² tsa¹ué² lé² quiah¹² dsa² chian² Tiro quianh¹³ Sidón cónh¹ jín³ hniah¹² na³ma²ca¹dsiég¹ jmai³ ja³cán² Diú¹³ jǿg³ dsøg¹² quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹. 23 Jø¹² bíh³ hniah¹², dsa² chianh² jøa³juøi² Capernaum, ́ ² hniah¹² hi² quienh¹² hniah¹² lëh ma¹dsio¹² ju³lah quien¹² dsa² guǿ¹² ŋi¹juǿi¹. Di³ juu¹² guio¹juǿi¹ báh³ dsiánh¹ Diú¹³ hniah¹². Ju³ jøng² ca¹løa¹ juu¹² juøh¹² jøa³juøi² Sodoma ju³lah ca¹jmo¹jni ja³tiogh³ hniah¹², mi³jeính¹ báh³ dsǿa¹² dsa² tiogh³ ja³jøng². Mi³jøng² ha¹chi² mi³hén² Diú¹³ ja³jøng². Mi³neng¹² báh³ juøi² jøng² ca¹lah¹jin³ na¹. 24 Hiug¹² jín³ tsa¹ué² lé² quiah¹² dsa² mi³chian² Sodoma cónh¹ jín³ hniah¹², dsa² chian² Capernaum, na³ma²ca¹dsiég¹ jmai³ ja³cán² Diú¹³ jǿg³ dsøg¹² quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ ―ca¹juúh² Jesús.  





Jah¹ dsǿa¹² dsa² ŋi²nio³ quianh¹³ Jesús (Lc. 10.21-22)

25 Jmai³ jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹hlanh¹dsa Diú¹³: ―Di³hmah³hning, Tiá³, hning² dsa² lanh¹² Juu¹³ dsa² chian² ŋi¹juǿi¹ quianh¹³ dsa² chian² jmøi¹guǿi¹. Di³ ma²ca¹jmoh³hning ́ ² dsǿa¹² dsa² ŋi¹² hi² tsa¹ŋëh ma¹dsio¹² jǿg³ quiah¹² jmøi¹guǿi¹ la². Ma²ca¹heh³hning dsa² tsa¹ŋi¹² ma¹dsio¹², dsa² lán¹² ju³lah lán¹² guing². Ma²ca¹heh³hning jǿg³  

24

SAN MATEO 11​, ​12 quieg¹jni. 26 Lah¹jøng² ca¹lø¹hiúg¹ hoh¹²hning, Tiá³. 27 ’Ju²gug¹jni ma²ca¹dsii¹ ti³ŋieh¹jni ca¹lah¹jǿ¹ hi² quiah¹²dsa. Ca¹lah¹jin³ hein² dsa² tsa¹cue¹² jní² ju³lah cue¹² ti³ŋieh¹jni. Jø¹² bíh³ ca¹lah¹jin³ hein² dsa² tsa¹cue¹² ti³ŋieh¹jni. Jan² jní² báh³ dsa² cué¹² ti³ŋieh¹jni, quianh¹³ dsa² hno¹jni hé¹³jni. 28 ’Ji¹noh¹² hniah¹² quianh¹³ jní², ca¹lah¹jáh¹ hniah¹² dsa² ca¹húh¹ hoh¹², dsa² mi³quinh³ mai³¹ quiah¹² dsa² hóg¹. Mi³jøng² cuø³jni ja³jah¹ hoh¹² hniah¹². 29 Jmáh³ hniah¹² jǿg³ quieg¹jni. Mi³tanh¹³ hniah¹² jǿg³. Di³ lán¹²jni dsa² juanh¹² dsǿa¹², dsa² huø³ dsǿa¹². Jøng² jinh¹ hoh¹² hniah¹². 30 Ha¹chi² ué² héh¹ jmo¹³jni quianh¹³ hniah¹². Lé² báh³ mi³tih³ hniah¹² jǿg³ quieg¹jni ― ca¹juúh² Jesús.

Diú¹³, hi³ŋíh¹ ma²lǿa¹² lei¹³ hi² gǿh¹ jmáh¹lah jmi²dsa². 5 Jø¹² bíh³ rø²juúh² si² lei¹³ quiah¹² hlai³ Moisés, ha²lah jmo¹² jmi²dsa² ta³ dsi²néi² guøh¹² jmai³ sa³¹. Jøng² ha¹chi² dsag³ ta¹canh¹³dsa hi² jmo¹²dsa lah¹jøng². 6 Jøng² juǿi²jni hniah¹²: Ja³la² tsenh¹² jan² dsa² quien¹² cónh¹ jín³ guøh¹². 7 Tsa¹ŋih³ hniah¹² he² hniu¹dsa juúh²dsa jǿg³ la² lǿa¹² ni³ si² quiah¹² Diú¹³: “Hiug¹² jín³ hi² hno¹jni hi² dsø¹ŋiú² hoh¹² hniah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹² cónh¹ jín³ hi² dsiíh³ hniah¹² ne¹jni ju³lah rø²juúh² lei¹³,” ca¹juúh² Diú¹³. Tsa¹mi³cuøh¹³ hniah¹² dsa² dsag³ tsa¹re²dsa, ju³ jøng² ma²ŋih³ hniah¹² he² hniu¹dsa juúh²dsa jǿg³ jøng². 8 Jní² báh³ dsa² jmo¹² héh¹ he² hi² lé² jmó³ jniang³ jmai³ sa³¹, jní² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹² ―ca¹juúh² Jesús.

Jǿg³ quiah¹² jmai³ sa³¹

Dsa² ŋioh¹² dsi¹³ huh² cøng² gug²

Cøng² jmai³ sa³¹ ma²ŋøa¹² Jesús jøa³ cuøi² hi³ŋíh¹, mi³ca¹løa¹ lø¹i³cónh¹² dsa² quianh¹³dsa. Hi² jøng² ca¹huøh¹ ́ ² cuøi² hi³ŋíh¹. dsa² héi² hmëh Ca¹cǿgh²dsa mǿi². 2 Mi³ca¹jái¹ dsa² fariseo hi² jøng², ca¹tsáih¹dsa Jesús: ―¡Jai³lah! Ma²jmo¹² dsa² quiánh²hning ta³ hi² tsa¹lé² jmo¹dsa jmai³ sa³¹, jmai³ ja³jŋi³ jniang³. 3 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: ―¿Tsa³ma²ca¹híh² hniah¹² si² ha²lah ca¹jmo¹ hlai³ David jmai³ ca¹løa¹ lø¹i³cónh¹²dsa quianh¹³ dsa² quianh¹³dsa? 4 Ca¹hí¹dsa dsi²néi² guøh¹². Ca¹gǿh¹dsa hi³ŋíh¹ ma²ca¹dsii¹ jmi²dsa² ni³

9 Jøng² ca¹ŋó¹ Jesús. Ca¹hí¹dsa dsi²néi² guøh¹² quiah¹² dsa² chian² ja³jøng². 10 Jøng² mi³hiúg³ jan² dsa² ŋioh¹² ja³jøng², dsa² dsi¹³ huh² cøng² gug². Jø¹² bíh³ tiogh³ ca²dsiog³ dsa² hnangh¹² mai³¹ ha²lah cuúh¹dsa Jesús dsag³. Jøng² ca¹ŋǿh¹ dsa² héi² Jesús: ―¿Tsa³dsio¹ jmo¹dsa hí³ jan² dsa² dsoh³ jmai³ sa³¹? ―ca¹juúh²dsa. 11 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: ―Ha¹chianh² hniah¹² tsa¹dsenh¹³ jah¹chih² quiánh² hniah¹² dsø¹juu¹², ju³ná³ ca¹tánh²jah niúh¹ tøg² jmai³ sa³¹. 12 Jøng² hiug¹² jín³ ma¹dsio¹² quien¹² jan² dsa² cónh¹ jín³ jan² jah¹chih². Hi² jøng² lé² jmó³ jniang³ hi² dsio¹ jmai³ sa³¹.











12

(Mr. 2.23-28; Lc. 6.1-5)















(Mr. 3.1-6; Lc. 6.6-11)









25

SAN MATEO 12

13 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² dsoh³: ―¡Neih³ gugh²! ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹néih¹ dsa² ŋioh¹² gug². Ta³lah¹ca¹lái¹ dsio¹ gug²dsa ju³lah lǿa¹² gug²dsa cøng². 14 Jøng² ca¹huah¹² dsa² fariseo héi². Ca¹jmo¹dsa jǿg³ ha²lah jŋëh¹dsa Jesús. 15 Jøng² ca¹u¹hái¹ Jesús ja³jøng² mi³ca¹lø¹ŋi¹²dsa jǿg³ jøng². Jue¹²dsa ca¹ŋi¹lé² quianh¹³dsa. Ca¹mi¹hliú² Jesús ca¹lah¹já¹ dsa² mi³ti³dsoh¹. 16 Jøng² ca¹jmo¹ Jesús héh¹ hi² tsa¹jmo¹ dsa² mi³ti³dsoh¹ jǿg³ ha²lah ca¹hlú²dsa. 17 Mi³jøng² li¹ti¹ jǿg³ la² ca¹téng² hlai³ Isaías, dsa² mi³hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³: 18 Dsa² lang¹² báh³ dsa² lán¹² dsa² quian¹jni, juúh² Diú¹³, dsa² ma²ca¹hnah¹²jni, dsa² hnó¹jni. Tøa¹² báh³ dsøa¹jni quianh¹³dsa. Tií¹³jni jmi²dsí² quieg¹jni quiah¹²dsa. Téng²dsa jǿg³ hi² cán³jni jǿg³ dsøg¹² quiah¹² dsa² tsa¹lán¹² judío. 19 Ha¹chi² tsë¹́ dsa quianh¹³ roh¹³dsa. Tsa¹ho¹dsa tí². Ha¹chi² hløah¹dsa tí² jøa³cai³¹. 20 Jmo¹dsa dsio¹ dsǿa¹² ja³cog² dsa² tsa¹hiug² dsǿa¹², dsa² lán¹² ju³lah lǿa¹² hma² ta² rø²guión², dsa² lán¹² ju³lah lǿa¹² cø² tsa¹cøg² cu²rø², ca¹lah¹ca¹tǿ² ja³ca¹lø¹chí¹ jǿg³ dsøg¹². 21 Jǿg³ quiah¹² dsa² héi² chính² dsa² tsa¹lán¹² judío, rø²juúh² si².  









Ca¹quian¹dsa Jesús jǿg³ hlaih¹³ (Mr. 3.19-30; Lc. 11.14-23; 12.10)

22 Jøng² ca¹ŋi¹jian¹²dsa jan² dsa² mi³quin¹² jmi²dsí² hlaih¹³  

ja³tsenh¹³ Jesús. Jmi²dsí² hlaih¹³ ca¹jmo¹ hi² lán¹² dsa² héi² dsa² teg³ dsa² cag³. Jøng² ca¹mi¹hliú² Jesús dsa² héi². Ca¹hløah¹dsa. Jø¹² bíh³ ca¹lø¹jniuh¹²dsa calah. 23 Jøng² gøg² ca¹can¹ ca¹lah¹já¹ dsa² tiogh³. Ca¹juúh²dsa: ―¿Lán¹³ dsa² lang¹² tsø³jong¹³ hlai³ David, dsa² lég² jniang³? ―ca¹juúh²dsa. 24 Mi³ca¹nǿng² dsa² fariseo jǿg³ jøng², ca¹juúh²dsa: ―Dsa² lang¹² huø¹² jmi²dsí² hlaih¹³ quianh¹³ jǿg³ quiah¹² Beelzebú, juu¹³ jmi²dsí² hlaih¹³ ―ca¹juúh²dsa. 25 Ma²ŋi¹² báh³ Jesús ha²lah lë²́ dsa² héi². Hi² jøng² ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: ―Tsa¹hai³ dsa¹hén² juøi² juøh¹² ju³ná³ tsa¹tiogh³ dsa² juøi² cøng² jǿg³. Jø¹² bíh³ dsa¹hén² jǿg³ quiah¹² dsa² tiogh³ juøi² mih², ho ju³ dsa² tiogh³ cøng² hniú¹², ju³ná³ cø²tsë¹́ ²dsa guiog¹³dsa. 26 Hi² jøng² dsa¹hén² jǿg³ quiah¹² Satanás, dsa² tøah¹² hniah¹² Beelzebú héi², ju³ná³ tá¹²dsa quianh¹³ dsa² quianh¹³dsa. 27 Juúh² hniah¹² hi² huø³jni jmi²dsi² quianh¹³ jǿg³ quiah¹² Beelzebú. ¿Hein² dsa² cuø¹² bí² hi² huø¹² dsa² quianh¹³ hniah¹² jmi²dsí² hlaih¹², chi²júh² lah¹jøng² lǿa¹²? Guiog¹³ báh³ dsa² quiánh² hniah¹² mi²léi¹³ tsa¹dsøg¹² jǿg³ quiánh² hniah¹². 28 Di³ hŋiah¹² jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Diú¹³ báh³ dsa² cuø¹² bí³ hi² huø³jni jmi²dsí² hlaih¹³. Hi² jøng² ma²ŋih³ hniah¹² ca¹dsiég¹ jmai³ ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹ jøa³ ja³tiagh³ jniang³. 29 ’Ha¹chian² dsa² lé² hí¹ dsi²néi² quiah¹² dsa² bé², hi² cán²dsa hi² chi² quiah¹²dsa, ju³ná³ tsa¹ma²na²hŋió²dsa dsa² hniu³  













26

SAN MATEO 12 ni³jiá¹. Ju³ná³ ma²na²hŋió²dsa, jøng² ma²lé² cán²dsa hi² chi² dsi²néi². 30 ’Ju³ná³ hein² dsa² tsa¹hiúg³ quianh¹³ jní², dsa² héi² lán¹² dsa² hiag¹³. Ju³ná³ hein² dsa² tsa¹mi³hag¹³ hi² li¹quianh¹³ jní² dsa², dsa² héi² jmo¹² dsø²lé² dsa² juu¹² siíh². 31 ’Hi² jøng² juǿi²jni hniah¹²: Li¹chi² báh³ ju²hén² dsǿg³ dsa² jmøi¹guǿi¹. Hén¹³jni ca¹lah¹jǿ¹ dsag³ re²dsa ho¹ ju³ he² jǿg³ hlaih¹³ ma²ca¹hløah¹dsa. Cøng² dsag³ jøng² tsa¹dsa¹hén² quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹, ju³ná³ jǿg³ hlaih¹³ ca¹hia¹dsa jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Diú¹³. 32 Li¹chi² báh³ ju²hén² dsǿg³ dsa² ma²ca¹hia¹jni jǿg³ hlaih¹³, jní² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹². Cónh¹jøng² tsa¹lǿih² jmai³ dsa¹hén² dsǿg³ dsa² ca¹hia¹ jmi²dsí² han¹³ jǿg³ hlaih¹³.  

ha¹chi² ta³ li¹jmo¹, hi² ma²ca¹juúh² dsa² jmøi¹guǿi¹, jmai³ ja³cán² Diú¹³ jǿg³ dsøg¹² quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹. 37 Cán² báh³ Diú¹³ jǿg³ dsøg¹² quiánh² hniah¹² ha²lah lǿa¹² jǿg³ ma²ca¹juøh³ hniah¹². Jái¹dsa chi²júh² liúgh² hniah¹², chi²júh² ta¹canh¹³ hniah¹² ―ca¹juúh² Jesús.  



Møa¹² dsa² fariseo juu¹² juøh¹² (Mr. 8.12; Lc. 11.29-32)

38 Jøng² ca²dsiog³ dsa² fariseo quianh¹³ tøa¹² he² lei¹³ quiah¹² Diú¹³ ca¹juúh², ca¹tsáih¹dsa Jesús: ―Tøa¹², hneng² jnieh³ ne¹³ jnieh³ ja³jmóh³hning cøng² juu¹² juøh¹² ―ca¹juúh²dsa. 39 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Dsa² hlanh³ báh³ hniah¹². Héi¹ dsa² hnio¹ Diú¹³ møa¹² juu¹² juøh¹². Cónh¹jøng² jmáh¹lah juu¹² juøh¹² jøng² báh³ jáih³ hniah¹², ju³lah ca¹løa¹ quiah¹² hlai³ Jonás, dsa² Jǿg³ quiah¹² hma² hai¹² mǿi² mi³hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ma²lǿih². (Lc. 6.43-45) 40 Di³ ca¹hí¹ Jonás niúh¹ togh¹² jáh² 33 ’Lán¹²jni ju³lah lǿa¹² cøng² hma². juanh¹² tiogh³ jmø³ŋih¹³. Ca¹hí¹dsa Hma² dsio¹ cuø¹ mǿi² dsio¹. Hma² hnøa¹² jmai³, hnøa¹² neng¹². Jø¹² hlaih¹³ cuø¹ mǿi² hlaih¹³. Quianh¹³ bíh³ lah¹jøng² lé² quianh¹³ jní², dsa² mǿi² quiah¹² báh³ hma², li¹léi¹³ ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² ha²lah lǿa¹² lah¹cøng² lah¹cøng² hniah¹². Hú¹³jni niúh¹ huø¹ hnøa¹² hma². Quianh¹³ hi² ca¹jmo¹jni li¹léi¹³ jmai³, hnøa¹² neng¹² calah. 41 Jøng² ha²lah lán¹²jni calah. 34 Lanh¹² tógh¹ dsa² mi³chian² jøa³juøi² hniah¹² ju³lah lán¹² møh². Tsa¹lé² Níneve jmai³ ja³cán² Diú¹³ jǿg³ juúh³ hniah¹² jǿg³ dsio¹. Di³ lanh¹² dsøg¹² quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹. Jøng² hniah¹² dsa² hlanh³. Jǿg³ jøng² báh³ cuúh¹dsa hniah¹² dsag³. Di³ ca¹jéinh¹ huøh¹² hag³ dsa² jmøi¹guǿi¹, jǿg³ báh³ dsǿa¹² dsa² mi³chian² ja³jøng² dsø²jiag¹² dsǿa¹²dsa. 35 Hi² dsio¹ jmai³ ca¹hǿ² hlai³ Jonás jǿg³ quiah¹² báh³ dsø²jiag¹² dsǿa¹² dsa² dsiog¹. Hi² Diú¹³. Jøng² dsa² juanh¹² báh³ jní² jøng² juúh²dsa jǿg³ dsio¹. Hi² hlaih¹³ cónh¹ jín³ hlai³ Jonás. 42 Jø¹² bíh³ báh³ dsø²jiag¹² dsǿa¹² dsa² hlanh³. núng¹ hio¹³ rai¹³ mi³chian² huø¹ Hi² jøng² juúh²dsa jǿg³ hlaih¹³. ta¹lah¹sur jmai³ ja³cán² Diú¹³ jǿg³ 36 ’Hi² jøng² juǿi²jni hniah¹²: Cán² dsøg¹² quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹. báh³ Diú¹³ jǿg³ dsøg¹² ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ Cuúh¹ hio¹³ hniah¹² dsag³. Di³ uǿin²  



















27

SAN MATEO 12​, ​13

hlaih¹³ ca¹já¹ hio¹³ héi² hi² nang¹dsa jǿg³ ma¹dsio¹² ma²ŋi¹² hlai³ rai¹³ Salomón. Jøng² dsa² juanh¹² báh³ jní² cónh¹ jín³ hlai³ rai¹³ Salomón. Jǿg³ quiah¹² jmi²dsí² hlaih¹³ ca¹u¹hái¹ quiah¹² dsa² mi³quin¹² (Lc. 11.24-26)

43 ’Na³ma²ca¹u¹hái¹ cøng² jmi²dsí² hlaih¹³ hi² mi³quin¹² dsa², jøng² ŋó¹² jmi²dsí² juu¹² ja³quing² hi² hnangh¹² jmi²dsí² cøng² ja³li¹jŋi¹. Tsa¹dsóh² jmi²dsí² ja³jøng². 44 Jøng² lë²́ jmi²dsí²: “Neh¹³jni juu¹² ja³mi³guø³jni.” Jøng² na³ma²ca¹dsiánh¹ jmi²dsí² ja³tsenh¹³ dsa² mi³quin¹², jái¹ jmi²dsí² ma²lǿa¹² dsǿa¹² dsa² héi² ju³lah lǿa¹² cøng² hniú¹² ha¹chian² dsa² chian², hniú¹² ma²rø²hieh¹³ dsi²néi², hniú¹² jní² dsio¹. 45 Jøng² dság¹ jmi²dsí². Dsø¹tei¹ jmi²dsí² guio¹ jmi²dsí² hlaih¹³ hi³méh¹ cónh¹ jín³ hŋiah¹² jmi²dsí². Jøng² dsa¹tiogh¹² jmi²dsí² cu²dsie¹² quiah¹² dsa² mi³quin¹² lah¹jiá¹². Jøng² ué² hi³méh¹ lé² quiah¹² dsa² ca¹lah¹cónh¹ hi² mi³løá¹³ lah¹jiá¹². Lah¹jøng² báh³ lénh² hniah¹², dsa² hlanh³ chian² na¹ ―ca¹juúh² Jesús.  





Mi³chiég³ quianh¹³ roh¹³ Jesús (Mr. 3.31-35; Lc. 8.19-21)

46 Ma²heh¹² Jesús dsa² jue¹² jǿg³, mi³ca¹dsi¹lé² mi³chiég³dsa quianh¹³ roh¹³dsa. Ca¹túgh²dsa ja³dsi¹². Hniu¹dsa mi³dsii¹dsa jǿg³ quianh¹³ Jesús. 47 Jøng² ca¹juúh² jan² dsa², ca¹tsáih¹dsa Jesús: ―Tiogh³ mi³chiégh²hning quianh¹³ rúh²hning ja³dsi¹². Hniu¹dsa dsii¹dsa jǿg³ quianh¹³ hnéng¹ ―ca¹juúh²dsa.  



48 Jøng² ca¹tsáih¹ Jesús dsa² ca¹juúh² jǿg³ jøng²: ―¿Hein² dsa² lán¹² mi³chie¹jni lah¹quianh¹³ roh¹²jni? ―ca¹juúh²dsa. 49 Jøng² ca¹hë²́ Jesús gug² ja³tiogh³ dsa² quianh³dsa. Ca¹juúh²dsa. ―Dsa² ná¹² báh³ dsa² lán¹² mi³chie¹jni ca¹lah¹quianh¹³ roh¹²jni. 50 Di³ dsa² héi² báh³ dsa² lán¹² lah¹dsóh² roh¹²jni quianh¹³ mi³chie¹jni, dsa² mi²ti¹ jǿg³ quiah¹² Jmi² jniang³, dsa² guǿ¹² ŋi¹juǿi¹ ― ca¹juúh² Jesús.  





Jǿg³ quiah¹² dsa² séi² møi¹jon² (Mr. 4.1-9; Lc. 8.4-8)

13

Jmai³ jøng² ca¹u¹hái¹ Jesús dsi²néi² ja³mi³téng²dsa jǿg³. Ca¹ŋi¹gú¹dsa chiuh³ jmøi² juøh¹². 2 Jøng² ca¹dsi¹lé² jue¹² hlaih¹³dsa. Hi² jøng² ca¹uǿi¹ Jesús cøng² barco. Ca¹gú²dsa. Ca¹túgh² dsa² jue¹² chiuh³ jmøi². 3 Jøng² ma¹dsio¹² jǿg³ ca¹heh¹ Jesús dsa² jue¹², quianh¹³ jǿg³ ti³jnøa¹². Ca¹juúh²dsa: ―Jan² dsa² ca¹ŋó¹ ca¹ŋi¹séi¹ møi¹jon². 4 Ja³ca¹séi²dsa jøng², ca¹quia¹ mih² møi¹jon² cøg¹² juu¹². Jøng² ca¹dsi¹lé² tan¹². Ca¹jiégh¹jah mǿi². 5 Jøng² ca¹quia¹ mih² jøa³cang³, ja³tsa¹chi² ma¹dsio¹² guøh³. Mǿi² jøng² tí² ta³ca¹hii². Di³ tsa¹hieg³ guøh³. 6 Jøng² mi³ca¹hian² hieg², ca¹cǿg². Jøng² ca¹lø¹quiéng¹. Di³ tsa¹mi³chi² ma¹dsio¹² jmó³. 7 Jøng² ca¹quia¹ mih² møi¹jon² ja³tioh¹³ tang¹². Jøng² ca¹hiag² tang¹². Ca¹lø¹hmaih¹. 8 Jøng² ca¹quia¹ mih² møi¹jon² ja³dsio¹. Ca¹hii². Ca¹cuø¹ mǿi². Ca²dsieg³ ca¹cuø¹ ma¹cøng² ŋi²lǿg² mǿi² cøng²  













28

SAN MATEO 13 møi¹jon². Ca²dsieg³ ma²to¹lu¹guí² rø²dsǿ² guie¹ mǿi². Ca²dsieg³ ma²gui²guí² mǿi². 9 Ju³ hein² dsa² lé² nang¹ ju³neng¹³dsa ―ca¹juúh² Jesús.  

Jǿg³ ti³jnøa¹²

(Mr. 4.10-12; Lc. 8.9-10)

10 Jøng² ca¹dsi¹lé² dsa² quianh¹³ Jesús ni³dsa. Ca¹juúh²dsa: ―¿He² løa¹ juaih¹²hning dsa² jǿg³ ti³jnøa¹²? ―ca¹juúh²dsa. 11 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Hniah¹² báh³ dsa² li¹ŋih³ jǿg³ ti³jnøa¹² ha²lah lé² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹. Tsa¹li¹ŋi¹² dsa² jue¹² jǿg³ jøng². 12 Di³ li¹ŋi¹² ma¹dsio¹² báh³ dsa², ju³lah dsa² ma²ŋi¹². Jøng² ju³lah dsa² tsa¹cán² hí³ jǿg³, dsa¹hén² báh³ jǿg³ hi² ma²ŋi¹²dsa. 13 Hi² jøng² báh³ juǿi²jni dsa² jue¹² jǿg³ ti³jnøa¹². Di³ lán¹²dsa dsa² ti³jái¹². Tiogh³dsa ca¹lah¹jan² dsa² ha¹chi² ca¹jái¹. Lán¹²dsa dsa² ti³nang¹². Tiogh³dsa ca¹lah¹jan² dsa² ha¹chi² ca¹nǿng². Dsa² héi² tiogh³ ca¹lah¹cøng² hi² tsa¹ca¹lø¹ŋë²́ dsa jǿg³. 14 Hi² jøng² ca¹lø¹ti¹ jǿg³ quiah¹² dsa² héi², ju³lah lǿa¹² jǿg³ la² ca¹juúh² hlai³ Isaías, dsa² mi³hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ma²lǿih²: Tsa¹li¹ŋë²́ dsa² he² hi² nang¹dsa. Tsa¹li¹lih¹³dsa he² hi² jái¹dsa. 15 Ma²ca¹lø¹húh¹ dsi³dsa. Di³ jøng² tsa¹li¹ŋë²́ dsa. Ma²ca¹løa¹ tsa¹niúh² guø³dsa. Di³ jøng² tsa¹nang¹dsa jǿg³. Ma²ca¹hméh¹ mø³ni³dsa. Di³ jøng² tsa¹li¹lih¹³dsa. Di³ jøng² tsa¹jéinh¹ dsǿa¹²dsa. Jøng² tsa¹mi³hliú³jni dsa², ca¹juúh² Diú¹³. 16 Jøng² ca¹juúh² Jesús calah, ca¹tsáih¹dsa dsa² quianh³dsa:  











―Hioh¹² jénh² báh³ hniah¹². Di³ ma²ca¹lø¹leh¹³ hniah¹². ́ ² hniah¹². 17 Lah¹dsóh² Ma²ca¹lø¹ŋëh juǿi²jni hniah¹². Jue¹² dsa² mi³chian² ma²ca¹lø¹hniu¹ jái¹ hi² ma²ca¹jaih³ hniah¹², ju³lah dsa² mi³hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ quianh¹³ jue¹² dsa² dsiog¹. Ha¹chi² ca¹jái¹dsa. Mi³hniu¹dsa nang¹dsa hi² ma²ca¹nengh² hniah¹². Cónh¹jøng² ha¹chi² ca¹nǿng²dsa.  

Ca¹nií¹ Jesús jǿg³ chi³jnøa¹² quiah¹² møi¹jon² (Mr. 4.13-20; Lc. 8.11-15)

18 ’Neng² di³ hniah¹² he² hniu¹dsa juúh²dsa jǿg³ ti³jnøa¹² quiah¹² dsa² ca¹séi² møi¹jon². 19 Lǿa¹² quiah¹² dsa² tsa¹ca¹lø¹ŋë²́ jǿg³ ma²ca¹nǿng²dsa quiah¹² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹, ju³lah lǿa¹² quiah¹² møi¹jon² ca¹quia¹ cøg¹² juu¹². Dsø¹juu¹² jøng² báh³ já¹² dsa² hlanh³. Jŋíh² dsa² hlanh³ jǿg³ ma²ca¹nǿng²dsa. 20 Jøng² lǿa¹² quiah¹² dsa² ca¹hie¹ jǿg³ ca¹lah¹hiu³ dsǿa¹²dsa mi³ca¹nǿng²dsa jǿg³ ju³lah lǿa¹² quiah¹² møi¹jon² ca¹quia¹ ja³tioh¹³ cang³. 21 Tsa¹tiúh¹dsa hi² uú². Di³ hi² tsa¹chinh¹²dsa tí² jǿg³. Dsø¹juu¹² jøng² tiáh¹ dsǿa¹²dsa ju³ná³ he² jmø³uai¹² ca¹já¹, ho¹ ju³ ca¹jmógh² dsa² huu¹³ hi² hé²dsa jǿg³. 22 Jøng² chian² dsa² lán¹² ju³lah lǿa¹² møi¹jon² ca¹quia¹ jøa³ ja³tioh¹³ tang¹². Lah¹ni² nang¹²dsa jǿg³. Jøng² chian²dsa ju²hí³ dsøa¹² jǿg³ quiah¹² jmøi¹guǿi¹ la², ha²lah jmo¹dsa li¹chi² ma¹dsio¹² quiah¹²dsa, ha²lah túgh²dsa dsio¹. Hi² jøng² tsa¹dsø¹cón³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ja³cog² dsa² héi². 23 Jøng² chian² dsa² lán¹² ju³lah  











29

SAN MATEO 13

lǿa¹² møi¹jon² ca¹quia¹ huø¹ dsio¹. Dsa² héi² ŋë²́ jǿg³ ma²ca¹nǿng²dsa. Dsa¹jon¹ jǿg³ ja³cog²dsa. Ma¹cøng² ŋi²lǿg², ma¹to¹lu¹guí² rø²dsǿ² guie¹, ma¹gui²guí². Jǿg³ quiah¹² møi¹jon² nung² hlaih¹³

Jǿg³ quiah¹² møi¹jon² mostaza (Mr. 4.30-32; Lc. 13.18-19)

31 Jøng² ca¹juúh² Jesús jín³ cøng² jǿg³ ti³jnøa¹² la²: ―Lah¹jøng² báh³ lǿa¹² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹ ju³lah lǿa¹² quiah¹² møi¹jon² mostaza ca¹séi² jan² dsa² jøa³ dsieg² quiah¹²dsa. 32 Píh³ báh³ møi¹jon² jøng² cónh¹ ja³ca¹lah¹jǿ¹ ni³ møi¹jon² siíh² chi² jmøi¹guǿi¹. Jøng² hiug¹² jín³ dsa²juøh¹² chiúh³ mostaza cónh¹ jín³ ja³ca¹lah¹jǿ¹ ni³ janh¹² siíh². Lǿ² ju³lah con¹ cøng² hma² juøh¹². Jøng² tóh² jáh² ŋi²nio³ guiuh¹³ tsai³ jøa³ guh¹² hma² ― ca¹juúh² Jesús.  

24 Jøng² ca¹jmo¹ Jesús jin³ cøng² jǿg³ ti³jnøa¹², ca¹tsáih¹dsa dsa² jue¹². Ca¹juúh²dsa: ―Lǿa¹² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹ ju³lah lǿa¹² quiah¹² jan² dsa² ca¹séi² møi¹jon² cuøi² hi³ŋíh¹ dsio¹ dsieg² quiah¹²dsa. 25 Jøng² mi³ma²rø²güé¹dsa, ca¹hí¹ jan² dsa² hiag¹³ jøa³ cuøi² quiah¹²dsa. Ca¹séi² dsa² hiag¹³ héi² møi¹jon² nung² hlaih¹³ jøa³ ja³ca¹séi²dsa Jǿg³ quiah¹² chiúh³ hi³ŋíh¹ cuøi² hi³ŋíh¹ dsio¹ jøng². Jøng² (Lc. 13.20-21) ca¹ŋáh¹ dsa² hiag¹³. 26 Mi³ca¹ŋi¹cón³ 33 Jø¹² bíh³ ca¹jmo¹ Jesús cuøi² hi³ŋíh¹, ca¹tóh² hmǿh². Jøng² ca¹hii² calah nung² hlaih¹³. 27 Jøng² calah jín³ cøng² jǿg³ ti³jnøa¹². ca¹dsi¹lé² dsa² jmo¹² ta³ ni³ juu¹³dsa. Ca¹juúh²dsa: Ca¹juúh²dsa: “Ha²lah dsio¹ ca¹hii² ―Lǿa¹² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹ ju³lah nung² hlaih¹³ jøa³ cuøi² hi³ŋíh¹. lǿa¹² chiúh³ hi³ŋíh¹ ca¹guian¹ jan² ¿Tsa³ca¹séih²hning møi¹jon² dsio¹ hio¹³ quianh¹³ guieg²hŋí² kilo dsieg² quianh²hning?” ca¹juúh²dsa. juu³ ca¹lah¹ja³ca¹rǿng² ta³cøng² 28 Jøng² ca¹juúh² juu¹³ huø¹: “Dsa² ―ca¹juúh²dsa. hiag¹³ ma²ca¹jmo¹ lah¹jøng²,” Ca¹dsii¹ Jesús hliú² jǿg³ ti³jnøa¹² ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹ŋai¹ dsa² jmo¹² (Mr. 4.33-34) ta³: “¿Hnøngh³hning hi² dsǿg³ jnieh³ 34 Quianh¹³ jǿg³ ti³jnøa¹² hi² dsø³guíg³ jnieh³ nung² hlaih¹³?” ca¹juúh²dsa. 29 Jøng² ca¹juúh² lah¹jøng² ca¹tsáih¹ Jesús dsa² juu¹³ huø¹: “Ha¹chi². Di³ guíg¹ jue¹². Ha¹chi² ca¹nií¹dsa jǿg³. 35 Lah¹jøng² ca¹jmo¹ Jesús mi³jøng² cuøi² hi³ŋíh¹ dsio¹ ju³ná³ hi² gǿih³ hniah¹² nung² hlaih¹³. 30 Ju³dsi³cón³ li¹ti¹ jǿg³ la² ca¹jmo¹ dsa² mi³hǿ² cu²dsie¹² ca¹lah¹ja³ca¹lø¹lé². Ni³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³: jøng² ma²tsë²́ jni dsa² dsø¹jmó² Hløah³jni quianh¹³ jǿg³ ta³ hi dsø¹jiegh¹dsa nung² hlaih¹³ ti³jnøa¹². ni³jiá¹. Jøng² cøn¹dsa ma¹cøng² hiu³ Juøh¹³jni jǿg³ hi² ha¹chian² gug²dsa. Jøng² jøn¹dsa. Jøng² jín³ hi² ŋi¹² ca¹lah¹cónh¹ jmai³ ma²tóh²dsa mǿi² dsio¹ niúh¹ hniú¹²,” lah¹ni² ca¹niu¹ jmøi¹guǿi¹, ca¹juúh²dsa ―ca¹juúh² Jesús. ca¹juúh²dsa.  





















30

SAN MATEO 13 Ca¹nií¹ Jesús jǿg³ quiah¹² møi¹jon² nung² hlaih¹³

36 Jøng² ca¹tiúg² Jesús dsa² jue¹². Ca¹hí¹dsa dsi²néi². Ja³jøng² ca¹ŋi¹lé² dsa² quianh¹³dsa cøg¹² ja³guǿ¹³dsa. Jøng² ca¹juúh² dsa² héi²: ―Heh¹³hning jnieh³ he² hniu¹dsa juúh²dsa jǿg³ ti³jnøa¹² quiah¹² møi¹jon² hlaih¹³ ca¹séi²dsa jøa³ nung² ―ca¹juúh²dsa. 37 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Lán¹² dsa² ca¹séi² mǿi² dsio¹ ju³lah lán¹² jní², dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹². 38 Lǿa¹² jøa³nung² quiah¹²dsa ju³lah lǿa¹² jmøi¹guǿi¹. Lǿa¹² møi¹jon² dsio¹ ju³lah lán¹² dsa² quián¹² Diú¹³. Lǿa¹² møi¹jon² hlaih¹³ ju³lah lán¹² dsa² quián¹² dsa² hlanh³. 39 Lán¹² dsa² hiag¹³, dsa² ca¹séi² mǿi² hlaih¹³, ju³lah lán¹² dsa² hlanh³ hŋiah¹². Lǿa¹² jmai³ ja³jiégh¹dsa ju³lah lǿa¹² ja³ca¹tóh² jø² jmai³ quiah¹² jmøi¹guǿi¹. Dsa² jmo¹ ta³ jøng² lán¹² ju³lah lán¹² ángeles quián¹² Diú¹³. 40 Ju³lah jiégh²dsa chiúh³ nung² hlaih¹³, jøng² tóh¹dsa si² hi² jøn¹dsa, lah¹jøng² báh³ lé² na³ma²ca¹tóh² jø² jmai³ quiah¹² jmøi¹guǿi¹. 41 Jmai³ jøng² tsë³́ jni ángeles, jní² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹². Ji¹tiogh¹² ángeles loh² dsa² jmøi¹guǿi¹ ca¹jmo¹ ca¹tiáh¹ roh¹³dsa dsag³, quianh¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² ca¹jmo¹ hi² hlaih¹³. 42 Jøng² dsiánh² ángeles dsa² héi² juu¹² dsi²si², ja³dsø¹tø² dsø¹hǿg²dsa, ja³cán²dsa ma¹dsio¹² jmø³uai¹². 43 Jøng² ju³lah dsa² jmo¹² he² hi² juúh² Diú¹³, jláh³ báh³ lé² quiah¹² dsa² héi² ja³jmo¹² Jmi² jniang³ héh¹ ju³lah jláh³ hieg². Hein² dsa² lé² nang¹ ju³neng¹³dsa.  

Jǿg³ quiah¹² hi² dsio¹ ca¹dsóh² jan² dsa²

44 ’Lǿa¹² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹ ju³lah lǿa¹² cøng² hi² dsio¹ rø²quie¹² cøng² huø¹ ja³quiunh³. Jøng² ca¹dsóh² jan² dsa² hi² dsio¹ jøng². Ca¹hma¹dsa. Jøng² hioh¹² jenh¹²dsa ca¹ŋáh¹dsa. Ca¹hnai¹dsa ca¹lah¹jǿ¹ hi² chi² quiah¹². Mi³jøng² ca¹lá¹dsa huø¹ ja³rø²hma¹ hi² dsio¹ jøng².  















Jǿg³ quiah¹² mǿi² jláh³ ma¹dsio¹² cog³ quien¹²

45 ’Jø¹² bíh³ lǿa¹² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹ ju³lah lǿa¹² quiah¹² jan² dsa² hno¹² mǿi² jláh³. 46 Jøng² mi³ca¹dsóh²dsa cøng² mǿi² ma¹dsio¹² cog³ quien¹², ca¹ŋi³hnǿi³dsa ca¹lah¹jǿ¹ hi² mi³chi² quiah¹²dsa. Mi³jøng² ca¹lá¹dsa mǿi² jláh³ jøng².  



Jǿg³ quiah¹² néng³

47 ’Jø¹² bíh³ lǿa¹² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹ ju³lah lǿa¹² ja³ca¹tsih¹dsa néng³ dsi²jmøi². Jøng² ca¹lǿh²dsa ca¹lah¹hei¹ ni³ jáh² tiogh³ jmøi². 48 Jøng² mi³ca¹cangh¹² néng³, jøng² ca¹lí¹dsa ca¹tǿ² ja³quing². Ja³jøng² ca¹túgh²dsa. Ca¹togh¹²dsa jáh² dsiog¹ niúh¹ møh². Ca¹guiah¹dsa jáh² hlanh³. 49 Lah¹jøng² báh³ lé² ja³tiúh¹ jø² jmai³. Ji¹lé² ángeles. Ji¹tiogh¹²dsa ma¹quién¹ dsa² hlanh³ quianh¹³ dsa² dsiog¹. 50 Jøng² dsiánh²dsa dsa² hlanh³ juu¹² dsi²si², ja³dsø¹tø² dsø¹hǿg²dsa, ja³cán²dsa ma¹dsio¹² jmø³uai¹². 51 Jøng² ca¹ŋai¹ Jesús dsa² quianh¹³dsa: ́ ³ hniah¹² ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ ―¿Ŋëh ma²na²juúh¹jni? ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² dsa² héi²:  









31

SAN MATEO 13​, ​14

―Ŋë²́ báh³ jnieh³ jǿg³. 52 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Ju³ná³ jan² tøa¹² he¹² lei¹³ quiah¹² Diú¹³ ca¹mi¹tan¹² ha²lah lǿa¹² jǿg³ quiah¹² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹, jøng² ma²lán¹²dsa ju³lah jan² dsa² hniu³ ma²chi² hi² dsio¹ quiah¹², cu¹dsie¹² hi² hmë²́ quianh¹³ hi² hóg¹².

Galilea. Jøng² ca¹lø¹lih¹³dsa hi² jmo¹² Jesús. 2 Jøng² ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa dsa² quián¹²dsa: ―Lán¹² dsa² jnung² Juan, dsa² ca¹chiog¹ dsa² jmøi². Ma²ca¹hiog²dsa. Hi² jøng² báh³ lǿ² juu¹² juøh¹² quiah¹²dsa ―ca¹juúh² Herodes. 3 Di³ hŋiah¹² báh³ Herodes Ca¹dsiánh¹ Jesús juøi² Nazaret ca¹tse¹ dsa² ca¹ŋi³chiánh³ Juan. (Mr. 6.1-6; Lc. 4.16-30) Ca¹hŋió²dsa. Jøng² ca¹tangh¹²dsa 53 Mi³ca¹jŋi¹ Jesús cuø¹²dsa hni¹ŋí³. Di³ lah¹la² ma²ca¹løa¹: Ma²ca¹jian¹ Herodes hio¹³ mi³jian¹² jǿg³ ti³jnøa¹², ca¹u¹hái¹dsa ja³jøng². 54 Ca¹ŋáh¹dsa juu¹² jøa³juøi² go²dsa. Felipe, roh¹³dsa. Herodías mi³tsen² hio¹³. 4 Jøng² ma²ca¹juúh² Juan, Ja³jøng³ ca¹heh¹dsa dsa² jǿg³ dsi²néi² ca¹tsáih¹dsa Herodes: guøh¹². Jøng² ca¹lah¹dsogh¹² hlaih¹³ ―Tsa¹lé² janh¹³hning hio¹³ quián¹² dsǿa¹² dsa² tiogh³ ja³jøng². Ca¹dsii¹ dsa² rúh²hning ―ma²ca¹juúh²dsa. héi² jǿg³ cu³guiog¹³dsa. Ca¹juúh²dsa: Hi² jøng² ca¹jmo¹ Herodes héh¹ hi² ―¿Ha² tøah¹ ca¹mi¹tan¹² dsa² ná¹² jǿg³ ca¹tanh¹²dsa Juan hni¹ŋí³. 5 Hniu¹ ma¹dsio¹² hi² ŋi¹²dsa? ¿Ha²lah të²dsa jmo¹²dsa juu¹² juøh¹²? 55 ¿Tsa³lán¹² dsa² Herodes mi³jŋëh¹dsa Juan. Jøng² gan¹dsa dsa² jue¹². Di³ lë²́ dsa² jue¹² ná¹² ja³ŋiúh³ tøa¹² hmá¹? Lán¹² María hi² lán¹² Juan dsa² hǿ² jǿg³ quiah¹² mi³chiég³dsa. Lán¹² Jacobo quianh¹³ Diú¹³. 6 Jøng² ca¹jmo¹ Herodes José quianh¹³ Simón quianh¹³ Judas jmai³ ca¹dsóh¹dsa ji²ŋi². Jøng² ca¹hí¹ roh¹³dsa. 56 Tiogh³ hio¹³ roh¹³dsa ja³mái¹³ Herodías. Ca¹jmo¹tsih ja³la² quianh¹³ jniang³. ¿Ha² tøah¹ jan³ ja³ta¹ni¹ dsa² tiogh³ jmai³. ca¹mi¹tan¹²dsa ca¹lah¹jǿ¹ lah¹jøng²? Jøng² ca¹tǿ² hlaih¹³ dsǿa¹² Herodes ―ca¹juúh²dsa. 57 Jøng² ca¹lø¹hioh¹dsa quiah¹² ha²lah ca¹jmo¹ tsih²mǿ² héi². 7 Jøng² ca¹tsáih¹dsa tsih²mǿ² hi² lah¹té¹² Jesús. Jøng² ca¹juúh² Jesús, cuø¹dsa he² hi² møa¹dsa. 8 Jøng² ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: ca¹jmo¹ mi³chiég³ héh¹ he² juúh² ―Ca¹lah¹já¹ báh³ dsa² jmo¹² juanh¹² tsih²mǿ². Jøng² ca¹juúh² tsih²mǿ², dsa² hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Jmáh¹lah ca¹tsáih¹dsa Herodes: dsa² go²dsa tsa¹jmo¹ ―ca¹juúh²dsa. 58 Hi² jøng² ha¹chi² ma¹dsio¹² juu¹² ―Cuúh³hning dsi³ Juan, dsa² chiog¹² dsa² jmøi², niúh¹ uøin¹² juøh¹² ca¹jmo¹ Jesús ja³jøng². Di³ ―ca¹juúh²dsa. tsa¹ca¹hé¹ dsa² go²dsa jǿg³ quiah¹²dsa. 9 Jøng² ca¹táh² dsǿa¹² Herodes, Ca¹jon¹ Juan, dsa² ca¹chiog¹ dsa² mi³ca¹nǿng²dsa jǿg³ jøng². Jøng² jmøi² ca¹jmo¹dsa héh¹ hi² cuø¹dsa (Mr. 6.14-29; Lc. 9.7-9) hi² ma²ca¹møa¹ tsih²mǿ². Di³ tsa¹hniu¹dsa dsa¹hén² Jmai³ jøng² mi³lán¹³ jǿg³ ca¹tsáih¹dsa tsih²mǿ². Herodes ta³ huø¹ ja³tén¹²  





























14

32

SAN MATEO 14 Di³ ca¹juúh²dsa lah¹té¹² jǿg³, hi² ca¹nǿng² dsa² ti³gøah¹². 10 Jøng² ca¹tse¹ Herodes dsa² hi² dsa¹quiúh²dsa lag³ Juan hni¹ŋí³. 11 Jøng² ca¹can¹dsa dsi³ Juan, hiu³ niúh¹ uøin¹². Ca¹cuúh¹dsa tsih²mǿ². Jøng² ca¹jáinh¹ tsih²mǿ² quiah¹² mi³chiég³. 12 Jøng² ca¹dsi¹lé² dsa² mi³quianh¹³ Juan. Ca¹ŋi³tei²dsa hlai³. Jøng² ca¹ŋi¹hǿg²dsa. Mi³ca¹løa¹ jøng², ca¹ŋi³tseih³dsa Jesús he² ma²ca¹løa¹.  





Ca¹cuø¹ Jesús hi² ca¹gǿh¹ hŋí² mei¹³ dsa² ŋioh¹² (Mr. 6.30-44; Lc. 9.10-17; Jn. 6.1-14)

13 Mi³ca¹lø¹ŋi¹² Jesús jǿg³ jøng², ca¹ŋó¹dsa juu¹² barco, juu¹² ja³ha¹chian² dsa² tiogh³, juu¹² cu²hŋiah¹²dsa. Jøng² ca¹lø¹lih¹³ dsa² jue¹² juu¹² ja³ca¹ŋó¹dsa. Jøng² ca¹u¹hái¹dsa juøi² ja³tiogh³dsa. Ca¹ŋi¹lé²dsa juu¹² tai³. Ca¹ŋi¹hniah¹²dsa Jesús. 14 Jøng² mi³ca¹u¹hái¹ Jesús niúh¹ barco, ca¹jë²́ dsa jue¹² hlaih¹³ dsa² ma²tiogh³. Jøng² ca¹ŋi¹ŋiú² dsǿa¹²dsa quiah¹² dsa² héi². Ca¹mi¹hliú²dsa dsa² ti³dsoh¹ quián¹²dsa. 15 Mi³ca¹tǿ² ja³ca¹hlég² jøng², ca¹ŋi¹lé² dsa² quianh¹³ Jesús ja³tsenh¹³dsa. Ca¹juúh²dsa: ―Ca¹hlég². Jin³ hein² dsa² ha¹chian² tiogh³ ja³la². Dsianh¹³hning dsa² jue¹². Mi³jøng² dsø¹lé²dsa ja³tioh¹³ juøi² lah¹cónh¹ cøg¹². Jøng² dsø¹lii¹²dsa hi² gǿh¹dsa ―ca¹juúh² dsa² quianh¹³ Jesús. 16 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Ha¹chi² hniuh¹² dsø¹lé²dsa. Hniah¹² báh³ cuúh³ hi² gǿh¹dsa ―ca¹juúh²dsa. 17 Jøng² ca¹juúh² dsa² quianh¹³ Jesús:  

―Jmáh¹lah hŋí² hi³ŋíh¹ quin³ jniang³ quianh¹³ og¹ jáh² tiogh³ jmøi² ―ca¹juúh²dsa. 18 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Gu³quinh³ hi³ŋíh¹ quianh¹³ jáh² ja³la² ―ca¹juúh²dsa. 19 Jøng² ca¹jmo¹ Jesús héh¹ hi² ca¹túgh² dsa² jue¹² ni³ ŋi²mah². Jøng² ca¹can¹ Jesús hŋí² hi³ŋíh¹ jøng², quianh¹³ og¹ jáh² tiogh³ jmøi² héi². Ca¹jái¹dsa guiuh¹³. Ca¹cuúh¹dsa Diú¹³ di³hmah³. Jøng² ca¹jmo¹dsa ti³jneh³ hi³ŋíh¹. Ca¹cuúh¹dsa dsa² quianh¹³dsa, hi² ca¹dsiúh¹dsa. Jø¹² bíh³ ca¹dsiúh¹dsa quiah¹² jáh². 20 Ca¹gǿh¹ ca¹lah¹já¹ dsa² tiogh³. Ca¹lø¹ta¹³dsa. Jøng² ca¹mi¹cángh² dsa² quianh¹³ Jesús guie¹tǿn² møh²tá³, jmáh¹lah jneh³ hi³ŋíh¹ quianh¹³ jáh², hi² ca¹chiág¹. 21 Dsa² ca¹gǿh¹ mi³lǿ² hŋí² mei¹³ jmáh¹lah dsa² ŋioh¹². Jøng² ca¹gǿh¹ jue¹² hio¹³ calah ca¹lah¹quianh¹³ guing².  















Ca¹ŋøa¹ Jesús ni³ jmøi² (Mr. 6.45-52; Jn. 6.16-21)

22 Jøng² ca¹jmo¹ Jesús héh¹ hi² ca¹túgh² dsa² quianh¹³dsa niúh¹ barco. Dsø¹jian¹dsa hŋoh¹³ jmøi² ca²ton², ta³lah¹jøng² dsianh¹² Jesús dsa² jue¹². 23 Jøng² mi³ca¹dsiánh²dsa dsa², ca¹ŋó¹ Jesús máh². Ca¹ŋi¹hlanh¹dsa Diú¹³ cu³hŋiah¹². Mi³ca¹neng², ma²tsenh¹² Jesús cu³hŋiah¹² ja³jøng². 24 Ma²hiu³ barco dsi²jo² jmøi². Ma²tsøg² jmøi². Di³ ca¹já¹ dsí² tí² ni³ ja³dság¹² barco. 25 Jøng² ta¹lah¹ja³jni¹ ca¹ŋó¹ Jesús ja³tiogh³ dsa² quianh¹³dsa. Ca¹ŋøa¹dsa ni³ jmøi². 26 Ca¹lø¹goh¹² dsa² quianh¹³dsa mi³ca¹jǿi²dsa hi² dság¹²dsa juu¹² ni³ jmøi². Jøng² ca¹juúh² dsa² héi²:  









33

SAN MATEO 14​, ​15

―¡Ŋøa¹² jan² dsa gu²dsí²! ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹tø² ca¹ho¹dsa tí². Di³ hi² goh¹²dsa. 27 Dsø¹juu¹² jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² quianh¹³dsa: ―¡Tsa¹juéh² hniah¹²! ¡Jní² báh³ lang¹²! ¡Tsa¹jmóh³ hniah¹² ganh¹! 28 Jøng² ca¹juúh² Pedro: ―Juu¹³ jniang³, ju³ná³ hning² báh³ ná¹², jmóh³hning héh¹ hi² nei¹³jni juu¹² ni³ jmøi². Mi³jøng² dsiég¹³jni ca¹tǿ² ja³tsenh¹³hning. 29 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Ŋi² ja³la². Jøng² ca¹siog² Pedro ni³ barco. Ca¹ŋøa¹dsa ni³ jmøi². Ca¹ŋó¹dsa juu¹² ja³tsenh¹³ Jesús. 30 Mi³ca¹lø¹lih¹³ Pedro tí² hlaih¹³ dsí² dság¹², jøng² ca¹lø¹goh¹²dsa. Ca¹lø¹liág¹ ma²dsø²honh¹²dsa niúh¹ jmǿi¹. Ca¹hløah¹dsa tí². Ca¹juúh²dsa: ―¡Liag³ jní², Juu¹³ jniang³! 31 Ca¹lah¹dsø¹juu¹² jøng² ca¹chính² Jesús gug²dsa. Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa Pedro: ―¿He³ báh³ ja¹lái¹ héh²hning jǿg³ quieg¹jni? ¿He² løa¹ tsa¹cøng² neng¹² hoh¹²hning héh²hning jǿg³ quieg¹jni? ―ca¹juúh²dsa. 32 Jøng² mi³ca¹uǿi²dsa ni³ barco, ca¹jŋi¹ dsí². 33 Jøng² ca¹chi¹jné¹ ca¹lah¹já¹ dsa² tiogh³ niúh¹ barco ni³ Jesús. Ca¹mi¹juanh¹²dsa Jesús. Ca¹juúh²dsa: ―Lah¹té¹² jǿg³ hi² lanh¹²hning jong¹² Diú¹³ ―ca¹juúh²dsa.  













Ca¹jmo¹ Jesús hí³ dsa² dsoh³ juøi² Genesaret (Mr. 6.53-56)

34 Jøng² ca¹dsi¹lé²dsa hŋoh¹³ jmøi² ca²ton², huø¹ ja³tén¹² Genesaret. 35 Mi³ca¹lø¹cue¹² dsa² tiogh³  



ja³jøng² Jesús, ca¹jmo¹dsa jǿg³ ca¹lah¹tan¹³ ja³tén¹² huø¹ jøng². Jøng² ca¹ŋi³jian¹dsa ca¹lah¹já¹ dsa² dsoh³ ja³tsenh¹³ Jesús. 36 Jøng² ca¹møa¹dsa Jesús chi²júh² lé² láh² dsa² dsoh³ ca¹lah¹cónh¹ hé¹ tsǿnh³dsa. Jøng² ca¹cuø¹ Jesús jǿg³. Jøng² ca¹hlú² ca¹lah¹já¹ dsa² mi³dsoh³ ca¹láh² hé¹ tsǿnh³ Jesús.  

Jǿg³ quiah¹² dsa² hóg¹

15

(Mr. 7.1-23)

Jøng² ca¹dsi¹lé² ca²dsiog³ dsa² fariseo chian² jøa³juøi² Jerusalén quianh¹³ tøa¹² he¹² lei¹³ quiah¹² Diú¹³ ja³tsenh¹³ Jesús. Ca¹ŋǿh¹dsa Jesús: 2 ―¿He² løa¹ tsa¹mi¹ti¹ dsa² quiánh²hning jǿg³ quiah¹² dsa² hóg¹ quián² jniang³? Tsa¹rang¹²dsa gug²dsa niúh¹ jín³ hi² gǿh¹dsa ju³lah lǿa¹² mai³¹ ma²ca¹já¹ ―ca¹juúh²dsa. 3 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―¿He² løa¹ tsa¹mi³tih³ hniah¹² cónh¹ lǿa¹² héh¹ ca¹jmo¹ Diú¹³? Mi³tih³ hniah¹² jmáh¹lah mai³¹ quiah¹² dsa² hóg¹. 4 Lah¹la² báh³ juúh² Diú¹³: “Mi³juanh¹³ hniah¹² chiégh² ŋieih¹² hniah¹². ¡Ju³jón³ dsa² hløah¹² jǿg³ hlaih¹³ quiah¹² chiég³ jmi²dsa!” juúh² Diú¹³. 5 Jøng² juúh² hniah¹²: Lé² báh³ tsáih¹dsa chiég³ jmi²dsa hi² tsa¹lé² cuø¹dsa hi² mi³cuø¹dsa. Di³ la³ma²ca¹cuúh¹dsa Diú¹³. Hi² jøng² juúh² hniah¹² tsa¹hniuh¹² mi²hóg¹³ dsa² héi², dsa² ca¹tsáih¹ lah¹jøng² chiég³ jmi²dsa. 6 Hi² jøng² jmoh² hniah¹² tsa¹quien¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ hi² jmoh² hniah¹² mai³¹ hi² quinh³ hniah¹². 7 Dsa² tø²cah¹ tø²jen¹² báh³ hniah¹². Jǿg³ té¹² ca¹juúh² hlai³ Isaías mi³ca¹hia¹dsa hniah¹² jǿg³ la²:  











34

SAN MATEO 15

8 Jǿg³ dsio¹ báh³ tsáih¹dsa jní², ca¹lah¹jǿ¹ hi² gǿh¹dsa dsø¹lé² juúh² Diú¹³. juu¹² togh¹²dsa? Hi² tag¹² báh³ Di³ ha¹chi² dsø²jiag¹² dsǿa¹²dsa dsa² hi² jøng². 18 Jøng² ju³lah jǿg³ quieg¹jni. jǿg³ huøh¹² hag³dsa ja²lé² juu¹² 9 Jøng² ha¹chi² quien¹² hi² jmi²dsí² quiah¹²dsa. Jǿg³ jøng² hlaih¹²dsa jní². báh³ hi² jmo¹² tsa¹ti³ja¹dsa. 19 Di³ Jǿg³ quiah¹² Diú¹³ báh³ he¹²dsa, jmi²dsí² quiah¹² báh³ dsa² jmo¹² hi² juúh²dsa. dsø²jiag¹² dsǿa¹²dsa hi² hlaih¹³, hi² Cónh¹jøng² jǿg³ ca¹jmo¹ dsa² jŋëh¹dsa dsa², ho¹ ju³ hi² dsii¹dsa jmøi¹guǿi¹ báh³ jøng², rø²juúh² jǿg³ quianh¹³ hio¹³ ma²jian¹² dsa² si². siáh², ho¹ ju³ hio¹³ tsa¹ma²jenh² 10 Jøng² ca¹tǿh¹ Jesús dsa² jue¹². gug², ho¹ ju³ hi² jmo¹dsa høin², Ca¹juúh²dsa: ho¹ ju³ ta³júg³dsa, ho¹ ju³ hi² ―¡Neng² jǿg³ quieg¹ jní²! quián¹dsa dsa² jǿg³ hlaih¹³. 20 Hi² ¡Ju³li¹ŋih³ hniah¹² jǿg³! 11 Ha¹chi² dsø²jiag¹² dsǿa¹²dsa jøng² báh³ chi² hi² gǿh¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ hi² jmo¹ jmo¹² tsa¹ti³ja¹dsa. Di³ ha¹chi² jmo¹ tsa¹ti³ja¹dsa ja³cog² Diú¹³. Jǿg³ hi² tsa¹ti³ja¹dsa ju³ná³ ca¹gǿh¹dsa hi² juúh²dsa báh³ jmo¹² tsa¹ti³ja¹dsa tsa¹ma²na²rang¹dsa gug² cónh¹ lǿa¹² ―ca¹juúh²dsa. mai³¹ quiah¹² dsa² hóg¹ ―ca¹juúh² 12 Jøng² ca¹ŋi¹lé² dsa² quianh¹³ Jesús. Jesús ja³tsenh¹³dsa. Ca¹juúh²dsa: Ca¹hé¹ jan² hio¹³ dsa² siáh² jǿg³ ―¿Ma³ŋih³hning ca¹can¹ quiah¹² Jesús dsa² fariseo ju²méh³ dsøa¹² (Mr. 7.24-30) mi³ca¹juøh³hning lah¹jøng²? 21 Jøng² ca¹u¹hái¹ Jesús ja³jøng². ―ca¹juúh²dsa. 13 Jøng² ca¹juúh² Jesús: Ca¹ŋó¹dsa juu¹² huø¹ cøg¹² jøa³juøi² ―Ju³lah jan² dsa² gǿi¹ høg² nung², Tiro quianh¹³ jøa³juøi² Sidón. 22 Jøng² ca¹dsiég¹ jan² hio¹³ chian² dsa¹hén² báh³ ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ quiah¹² dsa² tsa¹quián¹² ti³ŋieh¹jni, dsa² Canaán ni³ ja³tsenh¹³ Jesús. guǿ¹² ŋi¹juǿi¹. 14 Tsa¹tónh²hning juu¹² Ca¹hløah¹dsa tí². Ca¹juúh²dsa: dsa² fariseo héi². Di³ lán¹²dsa ju³lah ―¡Guiuh¹³, tsø³jong¹³ hlai³ David, lán¹² dsa² teg³, dsa² he¹² juu¹² quiah¹² ju³dsi³ŋiú³ hoh¹²hning quianh¹³ dsa² teg³ jian¹²dsa. Ju³ná³ heh¹² jní²! Quin¹² ja³mái¹jni jmi²dsí² jan² dsa² teg³ dsa² teg³ jian¹²dsa hlaih¹³. Hiug¹² chian²dsa jmø³uai¹² juu¹², jøng² cu²dsie¹² siúgh²dsa tsøi² ―ca¹juúh²dsa. 23 Ha¹chi² ca¹ŋai¹ Jesús ca¹lah¹jin³ ta³og¹dsa ―ca¹juúh² Jesús. 15 Jøng² ca¹juúh² Pedro, he². Jøng² ca¹juúh² dsa² quianh¹³ Jesús: ca¹tsáih¹dsa Jesús: ―Dsianh¹³hning hio¹³. Di³ tí² ―Tseih³ jnieh³ he² hniu¹dsa ho¹²dsa. Dse¹³dsa cah³ jniang³. 24 Jøng² ca¹juúh² Jesús, juúh²dsa jǿg³ jøng² ―ca¹juúh²dsa. 16 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ca¹tsáih¹dsa hio¹³: ́ ² hniah¹² ―¡Ha²lah dsio¹ tsa¹ŋëh ―Ca¹tsei¹ Diú¹³ jní² quiah¹² ́ ² hniah¹² calah! 17 ¿Tsa³ŋëh dsa² israel, dsa² lán¹² ju³lah lán²  





























35

SAN MATEO 15

jah¹chih² ma²ca¹ŋi¹cógh² juu¹². Dsa² siáh² báh³ hning² ―ca¹juúh²dsa. 25 Jøng² ca¹ŋó¹ hio¹³. Ca¹chi¹jné¹dsa ja³ta¹ni¹ Jesús. Ca¹juúh²dsa: ―¡Mi³hag³ jní², Guiuh¹³! 26 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Tsa¹dsio¹ cang¹dsa má¹ mi³gǿh¹ guing², cuúh¹dsa dsøi² ―ca¹juúh²dsa. 27 Jøng² ca¹juúh² hio¹³ calah: ―Lǿa¹² báh³ lah¹jøng², Guiuh¹³. Juúh² báh³ dsa² israel hi² lán¹² jnieh³ ju³lah lán¹² dsøi². Di³ ca¹tǿ² dsøi² báh³ gǿh¹ ti³jneh³ quia¹² ni³ mesa quiah¹² juu¹³ dsøi² ―ca¹juúh² hio¹³ héi². 28 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa hio¹³ héi²: ―Lah¹dsóh² tí² chinh³hning jǿg³ quieg¹jni. Lé² báh³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² hnøngh²hning ―ca¹juúh²dsa. Ca¹lah¹dsø¹juu¹² jøng² ca¹hlú² ja³mái¹³dsa.

Ca¹cuø¹ Jesús hi² ca¹gǿh¹ quiún² mei¹³ dsa² ŋioh¹²









Ca¹jmo¹ Jesús hí³ dsa² jue¹²

29 Ca¹u¹hái¹ Jesús ja³jøng². Jøng² ca¹ŋó¹dsa juu¹² chiuh³ jmøi² Galilea. Jøng² ca¹uǿi²dsa cøng² máh². Ja³jøng² ca¹gú²dsa. 30 Jøng² ca¹dsi¹lé² dsa² jue¹² ja³guǿ¹³dsa. Ca¹ŋi¹jian¹dsa dsa² tsa¹li¹ŋøa¹, quianh¹³ dsa² bong¹³, quianh¹³ dsa² teg³, quianh¹³ dsa² cag³, quianh¹³ jue¹²dsa ti³dsoh¹. Ca¹dsii¹dsa juu¹² gug² tai³ Jesús. Jøng² ca¹mi¹hliú²dsa dsa². 31 Jøng² ca¹can¹ dsa² jue¹² gøg² mi³ca¹jái¹dsa ma²hløah¹² dsa² mi³cag³, ca¹hlú² dsa² mi³bong¹³, ca¹ŋøa¹ dsa² tsa¹mi³lé² ŋøa¹, ma²jniuh¹² dsa² mi³teg³. Jøng² ca¹mi¹juanh¹² dsa² jue¹² Diú¹³ quián¹² dsa² israel.  





(Mr. 8.1-10)

32 Jøng² ca¹tǿh¹ Jesús dsa² quianh¹³dsa. Ca¹juúh²dsa: ―Dsø²ŋiú² dsøa¹jni quiah¹² dsa² jue¹². Di³ ma²hnøa¹² jmai³ tiogh³dsa quianh¹³ jní². Jøng² tsa¹ma¹chi² hi² li¹gǿh¹dsa. Tsa¹hno¹jni dsianh¹³jni dsa² hi² tsa¹ma²na²gǿh¹dsa ju³ jmai³ tsa¹tiúh¹dsa dsi³lia¹dsa ja³quiah¹³dsa. 33 Jøng² ca¹ŋai¹ dsa² quianh¹³dsa. Ca¹juúh²dsa: ―¿Ha² bíh³ lah¹lé² jniuh¹ jniang³ hi² gǿh¹ dsa² jue¹² ja³la², ja³tsa¹chian² dsa² tiogh³? ―ca¹juúh²dsa. 34 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―¿Ha²cónh¹ hi³ŋíh¹ quinh³ hniah¹²? Jøng² ca¹juúh² dsa² quianh¹³dsa: ―Guio¹ hi³ŋíh¹ quin³ jnieh³, quianh¹³ jan² og¹ jáh² píh³ tiogh³ jmøi² ―ca¹juúh²dsa. 35 Jøng² ca¹tsáih¹ Jesús dsa² jue¹² hi² tógh¹dsa huø¹. 36 Jøng² ca¹can¹dsa guio¹ hi³ŋíh¹ jøng² quianh¹³ jáh². Ca¹tsáih¹dsa Diú¹³ di³hmah³. Jøng² ca¹jmo¹dsa ti³jneh³. Ca¹cuúh¹dsa dsa² quianh¹³dsa hi² dsiúh¹dsa. Jøng² ca¹dsiúh¹dsa quianh¹³ dsa² jue¹². 37 Jøng² ca¹gǿh¹ ca¹lah¹já¹dsa. Ca¹lø¹ta¹³dsa. Jøng² ca¹chiág¹ guio¹ møh²tá³ jneh³ hi³ŋíh¹ quianh¹³ jneh³ jáh². 38 Ca¹lah¹cónh¹ quiún² mei¹³ dsa² ca¹gǿh¹, jmáh¹lah dsa² ŋioh¹². Jøng ca¹gǿh¹ jue¹² hio¹³ calah, ca¹lah¹quianh¹³ guing². 39 Jøng² mi³ca¹dsiánh² Jesús dsa² jue¹², ca¹hí¹dsa niúh¹ barco. Jøng² ca¹ŋó¹dsa juu¹² ja³tén¹² Magadan.  















36

SAN MATEO 16 Ca¹møa¹ dsa² fariseo juu¹² juøh¹²

16

(Mr. 8.11-13; Lc. 12.54-56)

Jøng² ca¹dsi¹lé² ca²dsiog³ dsa² fariseo ca¹lah¹quianh¹³ dsa² saduceo. Ca¹mǿh¹dsa Jesús hi² jmo¹dsa cøng² juu¹² juøh¹² quiah¹² Diú¹³ hi² lë²́ dsa chi²júh² tiúh¹ Jesús. 2 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Juúh² hniah¹² dsio¹ lé² jmai³ hiá¹, ju³ná³ jáih² hniah¹² hi² ma²jní² guiéng² guiuh¹³ dsi³guøi² na³ma²ca¹hlég². 3 Jøng² juúh² hniah¹² jií¹ jmǿa¹² ju³ná³ jáih² hniah¹² hi² ma²guiéng² guiuh¹³ dsi³guøi² tu¹heg² ŋia² hi² tioh¹³ jneng¹². Ma²ŋih³ hniah¹² ha²lah lǿa¹² guiuh¹³ dsi³guøi². Cónh¹jøng² tsa¹ŋih³ hniah¹² ́ ² hniah¹² guiogh¹³ he² hi² ma²dsø²ŋëh hniah¹². 4 Dsa² hlanh³ báh³ hniah¹². Héi¹ dsa² hnio¹ Diú¹³, dsa² møa¹² juu¹² juøh¹². Jmáh¹lah cøng² juu¹² juøh¹² jøng² báh³ jmo³jni quianh¹³ hniah¹², ju³lah ca¹løa¹ quiah¹² hlai³ Jonás ―ca¹juúh² Jesús. Jøng² ca¹tiúg² Jesús dsa² héi². Ca¹ŋó¹dsa ja³siíh³.  





Chiúh³ hi³ŋíh¹ quiah¹² dsa² fariseo (Mr. 8.14-21)

5 Mi³ca¹dsi¹lé² Jesús quianh¹³ dsa² quianh¹³dsa ca²ton² jmøi², ca¹dságh¹ dsǿa¹² dsa² quianh¹³dsa ha¹chi² hi³ŋíh¹ quin¹²dsa. 6 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: ―Jmóh³ hniah¹² hí³ chiúh³ hi³ŋíh¹ quiah¹² dsa² fariseo quianh¹³ chiúh³ hi³ŋíh¹ quiah¹² dsa² saduceo ―ca¹juúh²dsa. 7 Jøng² ca¹dsii¹ dsa² quianh¹³dsa jǿg³ guiog¹³dsa. Ca¹juúh²dsa: ―Lah¹jøng² juúh²dsa. Di³ tsa¹quin³ jniang³ hi³ŋíh¹ ―ca¹juúh²dsa.  





8 Jøng² ca¹lø¹lih¹³ Jesús jǿg³ ca¹dsii¹ dsa² héi². Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Lanh¹² hniah¹² dsa² ja¹lái¹ hé² jǿg³ quieg¹jni. ¿He² løa¹ dsiih² hniah¹² jǿg³ hi² tsa¹quinh³ hniah¹² ́ ² hniah¹²? hi³ŋíh¹? 9 ¿Tsa³ma²ŋëh ¿Tsa³dságh² hoh¹² hniah¹² jmai³ ca¹dsioh¹jni hŋí² hi³ŋíh¹ quianh¹³ hŋí² mei¹³ dsa² ŋioh¹²? ¿Tsa³dságh² hoh¹² ha²cónh¹ møh²tá³ jneh³ hi³ŋíh¹ ca¹chiág¹? 10 ¿Tsa³dságh² hoh¹² hniah¹² jmai³ ca¹dsioh¹jni guio¹ hi³ŋíh¹ quianh¹³ quiún² mei¹³ dsa² ŋioh¹²? ¿Ha²cónh¹ møh²tá³ jneh³ hi³ŋíh¹ ca¹chiág¹ jmai³ jøng²? 11 ¿He³ løa¹ tsa¹ŋëh ́ ² hniah¹²? Ha¹chi² jǿg³ quiah¹² hi³ŋíh¹ jøng² ma²na²hløah¹jni. Jmóh³ hniah¹² hí² chiúh³ hi³ŋíh¹ quiah¹² dsa² fariseo ca¹lah¹quianh¹³ dsa² saduceo ― ca¹juúh² Jesús. 12 Jøng² jín³ ca¹lø¹ŋë²́ dsa² quianh¹³ Jesús hi² ha¹chi² ma²na²juúh²dsa jǿg³ quiah¹² chiúh³ hi² jia¹dsa quianh¹³ hi³ŋíh¹. Ma²na²juúh²dsa jǿg³ ti³jnøa¹² hi² jmo¹dsa hí³ jǿg³ tsa¹té¹², hi² he¹² dsa² fariseo ca¹lah¹quianh¹³ dsa² saduceo.  









Ca¹juúh² Pedro hi² lán¹² Jesús Cristo (Mr. 8.27-30; Lc. 9.18-21)

13 Jøng² ca¹ŋó¹ Jesús juu¹² ja³tioh¹³ juøi² tén¹² Cesarea de Filipo. Ja³jøng² ca¹tsáih¹dsa dsa² quianh¹³dsa. Ca¹juúh²dsa: ―¿He² juúh² dsa² jue¹², hein² dsa² jní², jní² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹²? 14 Jøng² ca¹juúh² dsa² héi²: ―Chian² báh³ dsa² juúh² lanh¹²hning hlai³ Juan, dsa²  



37

SAN MATEO 16

ca¹chiog¹ dsa² jmøi². Ca²dsiog³dsa juúh² lanh¹²hning Elías, dsa² mi³hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ma²lǿih². Jø¹² bíh³ chian² dsa² juúh² lanh¹²hning hlai³ Jeremías, ho¹ ju³ jan² dsa² mi³hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ma²lǿih². 15 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Jøng² hniah¹², ¿hein² dsa² ́ ² hniah¹²? lán¹²jni, lëh 16 Jøng² ca¹juúh² Simón Pedro: ―Cristo báh³ lanh¹²hning, jong¹² Diú¹³, dsa² chian² tiá². 17 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Hioh¹² báh³ ma²jénh²hning, Simón, ja³ŋiúh³ Jonás. Héi¹ ju³ dsa² jmøi¹guǿi¹ ca¹he¹ jǿg³ ná¹². Jǿg³ ca¹he¹ Jmi² jniang³ báh³ jøng², dsa² guǿ¹² ŋi¹juǿi¹. 18 Jøng² lah¹la² juǿi²jni hning²: Tsenh²hning Pedro, hi² hniu¹dsa juúh²dsa cang³. Jø¹² bíh³ lǿa¹² jǿg³ ma²na²juøh³hning ju³lah lǿa¹² cang³. Quianh¹³ jǿg³ jøng² mi¹quianh¹³ Diú¹³ dsa² jue¹², ju³lah jan² dsa² tsih¹ hniú¹² ni³ cang³. Ha¹chi² hi² jenh¹³ dsa² hé² jǿg³ jøng² ju³ná³ ca¹dsan¹dsa. 19 Jøng² cuø¹³jni ta³ náh³hning juu¹² dsa¹lé² dsa² jue¹² juu¹² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹. Ju³ná³ he² jǿg³ cuuh²hning lé² ni³ jmøi¹guǿi¹ la², ju³ná³ he² jǿg³ tsa¹cuuh²hning calah, jø¹² bíh³ lah¹jøng² cuø¹ Diú¹³ ŋi¹juǿi¹ ― ca¹juúh² Jesús. 20 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² quianh¹³dsa hi² tsa¹he¹dsa jǿg³ hi² lán¹²dsa Cristo.  











Ca¹jmo¹ Jesús jǿg³ hi² jón²dsa (Mr. 8.31―9.1; Lc. 9.22-27)

21 Jmai³ jøng² ca¹mi¹liág¹ Jesús ca¹nií¹dsa jǿg³ ja³cog² dsa² quianh¹³dsa hi² hniuh¹² dság¹dsa juu¹² jøa³juøi² Jerusalén. Jøng²  

hniuh¹² cán²dsa ma¹dsio¹² jmø³uai¹², hi² cuø¹ dsa² canh¹³, quianh¹³ juu¹³ jmi²dsa², ca¹lah¹quianh¹³ tøa¹² he¹² lei¹³ quiah¹² Diú¹³. Jøng² hniuh¹² jŋëh¹ dsa² Jesús. Jøng² hiog¹dsa ja³hnøa¹² jmai³. 22 Jøng² ca¹jian¹ Pedro Jesús tø¹cøg¹². Ca¹jé²dsa Jesús. Ca¹juúh²dsa: ―¡Tsa¹ju³lé³ lah¹jøng², Juu¹³ ́ ²hning jniang³! Tsa¹lé² dsø¹ŋëh lah¹jøng² ―ca¹juúh²dsa. 23 Jøng² ca¹jéinh¹ Jesús. Ca¹jé²dsa Pedro: ―¡Guønh² tø¹cah¹! Jmoh²hning ju³lah jmo¹² Satanás. Cuøh¹²hning ́ ²hning jní² ju²méh³ dsøa¹². Tsa¹lëh ́ ²hning jmáh¹lah ju³lah lë²́ Diú¹³. Lëh hi² lë²́ dsa² jmøi¹guǿi¹. 24 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² quianh¹³dsa: ―Ju³ná³ hein² dsa² hniu¹ dság¹dsa quianh¹³ jní², jøng² tsa¹hniuh¹² høa¹dsa dsǿa¹² jǿg³ quiah¹² hŋiah¹²dsa. Ca¹lah¹jǿ¹ jmai³ mi¹hiúg¹dsa dsǿa¹² hie¹dsa jón²dsa huu¹³ quieg¹ jní². Jøng² báh³ dság¹dsa quianh¹³ jní². 25 Di³ ju³ná³ hein² dsa² dsø²jiag¹² dsǿa¹² jmáh¹lah jǿg³ ha²lah guú¹dsa dsio¹ ni³ jmøi¹guǿi¹ la², ha¹chi² li¹hmah¹³ quiah¹²dsa jmøi¹guǿi¹ cøng². Cónh¹jøng² ju³ná³ hein² dsa² ca¹jon¹ huu¹³ quieg¹jni, dsa² héi² li¹chian² ja³dsio¹ jmøi¹guǿi¹ cøng². 26 Ha¹chi² ta³ jmo¹ lǿh² jan² dsa² ta³cøng² jmøi¹guǿi¹ ju³ná³ dsa¹hén² jmi²dsí² quiah¹²dsa. Ha¹chian² dsa² tiúh¹ quíg¹, mi³jøng² liúg² jmi²dsí² quiah¹²dsa. 27 Di³ guiogh¹³ báh³ jní², jní² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹². Chinh³jni hma² høh³ quiah¹² ti³ŋieh¹jni. Quianh¹³jni ángeles chian² ŋi¹juǿi¹. Jøng²  











38

SAN MATEO 16​, ​17 mi³hmah¹³jni quiah¹² lah¹jan² lah¹jan² dsa² ju³lah cónh¹ hi² ma²ca¹jmo¹dsa. 28 Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: Ha¹chi² dsiánh¹ ca²dsiogh³ hniah¹² tiogh³ ja³la² ca¹lah¹ca¹tǿ² ja³ca¹jaih³ hniah¹² mi³liág¹³jni jmo¹³jni héh¹, jní² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹² ―ca¹juúh² Jesús.

cøg¹² quiah¹²dsa. Jøng² ca¹hlíh²dsa gug² quiah¹²dsa. Ca¹juúh²dsa: ―¡Nungh² hniah¹²! ¡Tsa¹jmóh² hniah¹² ganh¹! ―ca¹juúh²dsa. 8 Jøng² ca¹ti³ ca¹li¹ dsa² héi² lah¹jin² lah¹lǿih¹. Ha¹chian² dsa² ma¹chian² quianh¹³dsa mi³ca¹jái¹dsa. Jan² Jesús báh³ tsenh¹². 9 Jøng² ja³siog²dsa máh², ca¹jmo¹ Ca¹løa¹ ti³tsë¹́ ³ quiah¹² Jesús Jesús héh¹: (Mr. 9.2-13; Lc. 9.28-36) ―Ha¹chian² gu³tseih³ hniah¹² jin³ hein² hi² ma²na²jaih³ hniah¹² ca¹tǿ² Ja³jŋiéng² jmai³ jøng² ja³ca¹hiog¹jni, jní² dsa² ma²lán¹² ca¹jian¹ Jesús Pedro, dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹² quianh¹³ Jacobo, quianh¹³ Juan, ―ca¹juúh²dsa. roh¹³ Jacobo. Ca¹jiag¹dsa cøng² 10 Jøng² ca¹ŋǿh¹dsa Jesús, máh² ŋiei¹² ja³cu³guiog¹³dsa. 2 Jøng² ca¹løa¹ ti³tsë¹́ ³ quiah¹² Jesús ja³ta¹ni¹ ca¹juúh²dsa: ―¿Hi³ dsøg¹² jiúgh² Elías ni³jiá¹ dsa² héi². Jøng² ca¹jní² ni³dsa cónh¹ jín³ hi² jií¹ dsa² lég² jnieh³, ca¹lah¹sih¹², ju³lah jniá² hieg². ju³lah juúh² tøa¹² he¹² lei¹³ quiah¹² Ca¹lø¹teg² hlaih¹³ tsǿnh³dsa. 3 Jøng² Diú¹³? ―ca¹juúh²dsa. ca¹jnia¹ hlai³ Moisés quianh¹³ hlai³ 11 Jøng² ca¹juúh² Jesús: Elías. Ca¹dsii¹ dsa² héi² jǿg³ quianh¹³ ―Jiúgh² báh³ Elías ni³jiá¹. Jesús. 4 Jøng² ca¹juúh² Pedro, Mi¹rø¹²dsa ca¹lah¹jǿ¹. 12 Di³ juǿi² ca¹tsáih¹dsa Jesús: báh³ jní² hniah¹²: Lah¹dsóh² ―Juu¹³ jniang³, dsio¹ báh³ ma²ca¹guønh¹ báh³ Elías. Jøng² ma²tiagh³ jniang³ ja³la². Ju³ná³ hnøngh²hning, jmo¹³jni hnøa¹² hio¹², ha¹chi² ca¹lø¹cuai¹ dsa² jue¹². Ca¹jmógh²dsa lah¹lǿ² dsǿa¹²dsa. Jø¹² cøng² quiánh²hning, cøng² quiah¹² bíh³ lah¹jøng² jmógh²dsa jní², jní² hlai³ Moisés, cøng² quiah¹² hlai³ dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² Elías. 5 Ta³lah¹chi³hløah¹² Pedro jǿg³ hniah¹² ―ca¹juúh²dsa. 13 Jøng² ca¹lø¹lih¹³ dsa² quianh¹³ jøng² ca¹jlá¹dsa ca¹lah¹já¹dsa cøng² Jesús mi³hia¹² Jesús hlai³ Juan, dsa² jneng¹² teg² hlaih¹³. Jøa³jneng¹² ca¹chiog¹ dsa² jmøi². jøng² ca¹hløah¹ Diú¹³, ca¹juúh²dsa: ―Jesús báh³ jon¹jni, dsa² hnó¹jni, Ca¹jmo¹ Jesús hí³ jan² tsih² quin¹² dsa² tøa¹² dsøa¹jni quianh¹³. ¡Nengh² jmi²dsí² hlaih¹³ hniah¹² jǿg³ quiah¹²dsa! ―ca¹juúh² (Mr. 9.14-29; Lc. 9.37-43) Diú¹³. 14 Mi³ca¹dsi¹lé²dsa ja³tiogh³ 6 Jøng² ca¹can¹ hlaih¹³ dsa² dsa² jue¹². Jøng² ca¹ŋó¹ jan² dsa² quianh¹³ Jesús gøg² mi³ca¹nǿng²dsa ŋioh¹². Ca¹chi¹jné¹dsa ni³ Jesús. jǿg³ jøng². Ca¹ti¹ganh¹dsa chi³ŋiu¹³ Ca¹juúh²dsa: ni³dsa huø¹. 7 Jøng² ca¹ŋó¹ Jesús  





17























39

SAN MATEO 17

15 ―Guiuh¹³, ju³dsi³ŋiú³ Ca¹jmo¹ Jesús jǿg³ calah hi² jón²dsa hoh¹²hning ja²ŋiúh¹jni. Lán¹²tsih (Mr. 9.30-32; Lc. 9.43-45) dsag³ jón¹ ŋié¹dsa. Hiug¹² cu¹té¹² 22 Mi³ma²tiogh³ dsa² quianh¹³ quin¹²tsih ma¹dsio¹² jmø³uai¹². Hliú² rón² ma²ca¹ŋi¹hë¹tsih dsi²si² Jesús cu¹dsie¹² juøi² ja³tén¹² Galilea, dsi²jmøi². 16 Ma²na²u¹jian¹jni tsih² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² ni³ dsa² quiánh²hning. Ha¹chi² héi²: ́ ²dsa jní² ja³cog² dsa² 23 jŋaih¹ ma²na²tiúh¹dsa mi¹hliú²dsa tsih² ―Jëh ―ca¹juúh²dsa. jní². Jøng² hiog¹jni ja³hnøa¹² jmai³ 17 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―ca¹juúh²dsa. ―¡He³ lah¹hiug¹²! ¿Ha² bíh³ Jøng² ca¹táh² hlaih¹³ dsǿa¹² dsa² cónh¹ jmai³ hniuh¹² hú¹³jni hi² quianh¹³dsa mi³ca¹nǿng²dsa jǿg³ mi³dsian¹³jni dsøa¹ quianh¹³ hniah¹², jøng². dsa² tsa¹héh² jǿg³, dsa² ŋi²nioh³ Jǿg³ quiah¹² cúg³ guøh¹² juu¹² siíh²? ¡Ŋi³jian¹²tsih ja³la²! 18 Jøng² ca¹jé² Jesús jmi²dsí² 24 Mi³ca¹dsi¹lia¹ Jesús quianh¹³ hlaih¹³ jmo¹² hi² dsoh³tsih. Ca¹u¹hái¹ dsa² quianh¹³dsa jøa³juøi² jmi²dsí² quiah¹²tsih. Dsø¹juu¹² jøng² Capernaum, ca¹dsi¹lé² dsa² cagh¹² ca¹hlú²tsih. cog³ quiah¹² guøh¹² juøh¹² tsih¹² 19 Ni³ jøng² ca¹ŋi¹lé² dsa² quianh¹³ Jerusalén. Ca¹dsi¹lé²dsa ja³tsenh¹³ Jesús cøg¹² ja³mi³tsenh¹³dsa. Pedro. Jøng² ca¹ŋǿh¹dsa Pedro. Ca¹ŋǿh¹dsa Jesús jǿg³ Ca¹juúh²dsa: ja³cu³guiog¹³dsa. Ca¹juúh²dsa: ―¿Tsa³cuø¹² tøa¹² quiánh²hning ―¿He² løa¹ tsa¹ca¹tiúh¹ jnieh³ cog³ quiah¹² guøh¹²? ―ca¹juúh²dsa. 25 Jøng² ca¹juúh² Pedro: mi³dsí³ jnieh³ jmi²dsí² hlaih¹³ quiah¹² tsih² héi²? ―ca¹juúh²dsa. ―Cuø¹² báh³ dsa². 20 Jøng² ca¹juúh² Jesús: Jøng² mi³ca¹dsiánh¹ Pedro ―Di³ ja¹lái¹ héh² hniah¹² jǿg³ dsi²néi², ca¹hløah¹ Jesús lah¹ni³. quieg¹jni. Lah¹dsóh² juǿi²jni Ca¹juúh²dsa: ́ ²hning quianh¹³ hniah¹²: Ju³ná³ héh² hniah¹² jǿg³ ―¿Ha²lah lëh cónh¹ ja³té¹² ja³juøh¹² cøng² mǿi² cog³ quiah¹² guøh¹²? ¿Hein² quiah¹² møi¹jon² mostaza, li¹chi² bí² quiánh² cagh¹² rai¹³ cog³ ni³ jmøi¹guǿi¹ la²? hniah¹² hi² lé² juaih¹³ hniah¹² máh² ¿Quiah¹³ dsa² quián¹²dsa, ho¹ ju³ jnung² hi² jŋiángh¹ máh², tø¹tsøh³ quiah¹² dsa² siáh²? ja³siíh³. Jøng² jŋiángh¹ báh³ máh². Jøng² ca¹juúh² Pedro: Ha¹chi² hi² chi², hi² tsa¹tiah¹ hniah¹² ―Quiah¹² dsa² siáh². 26 Jøng² ca¹juúh² Jesús: jmóh³, ju³ná³ lah¹té¹² héh² hniah¹² jǿg³ quieg¹jni. 21 Cónh¹jøng² ―Hi² jøng² ha¹chi² hniuh¹² ha¹chian² tiúh¹ huø¹ jmi²dsí² cuø¹³jni cog³ quiah¹² guøh¹², jní² hlaih¹³ jøng² ju³ná³ tsa¹hlanh¹dsa dsa² lán¹² jong¹² Diú¹³. 27 Cónh¹jøng² Diú¹³, ju³ná³ tsa¹mi¹ha¹²dsa hi² tsa¹hno¹jni li¹hiag¹³dsa. Hi² jøng² tsa¹gǿh¹dsa ja³cog² Diú¹³ ―ca¹juúh² gu³tengh¹²hning hma²cog³ jmøi² Jesús. juøh¹². Dsenh¹³hning jáh² lah¹ni³  

























SAN MATEO 17​, ​18

40

ca¹cǿgh¹ hma²cog³. Hag³jah dsianh¹hning cøng² ŋi³néng². Ŋi³néng² jøng² gu³cuøh³hning dsa² cagh¹² cúg³ guøh¹² quián² jniang³ ta³ǿg² jniang³ ―ca¹juúh² Jesús. ¿Hein² dsa² lán¹² dsa² juanh¹²?

18

(Mr. 9.33-37; Lc. 9.46-48)

Jmai³ jøng² ca¹ŋi¹lé² dsa² quianh¹³ Jesús cøg¹² ja³tsenh¹³dsa. Jøng² ca¹juúh²dsa: ―¿Hein² dsa² lán¹² dsa² juanh¹² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹? ―ca¹juúh²dsa. 2 Jøng² ca¹tǿh¹ Jesús jan² guing². Ca¹tsenh¹dsa guing² jøa³ ja³tiogh³ dsa² quianh¹³dsa. 3 Jøng² ca¹juúh²dsa: ―Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: Ju³ná³ tsa¹jéinh¹ hoh¹² hniah¹², ju³ná³ tsa¹lénh² hniah¹² ju³lah lán¹² guing², jøng² tsa¹lé² gu³noh¹² hniah¹² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹. 4 Dsa² héi² báh³ dsa² lén² dsa² canh¹³ ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹, dsa² ca¹jmo¹ tsa¹quien¹² guiog¹³dsa ni³ jmøi¹guǿi¹ la², ju³lah jan² guing² lah¹lang¹². 5 Ju³ná³ hein² dsa² ca¹hie¹ jan² guing² lah¹lang¹² huu¹³ quieg¹ jní², dsa² héi² ca¹hiei¹ jní² calah.  







Jǿg³ quiah¹² dsa² tánh² dsag³ (Mr. 9.42-48; Lc. 17.1-2)

6 ’Ué² lé² quiah¹² lǿa¹² ju³ hein² dsa² ca¹jmo¹ ca¹tánh² guing² lah¹lang¹² dsag³, ju³lah guing² hé² jǿg³ quieg¹ jní². Dsio¹ hi³méh¹ mi³lé² quiah¹² dsa² lah¹héi² ju³ jøng² ca¹tiág²dsa jmø³ŋih¹³ hi² rø²quiein¹² cøng² to² juøh¹² lag³dsa, cónh¹ jín³ hi² jmo¹dsa lah¹jøng². 7 He³ báh³ ué² quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹. Di³ chi² hi² jmo¹² hi² tiáh¹dsa dsag³. Tiog¹³ báh³ li¹chi² lah¹jøng² ni³ jmøi¹guǿi¹.  



Cónh¹jøng² ué² báh³ lé² quiah¹² hein² dsa² ca¹jmo¹ hi² ca¹tánh² roh¹³dsa dsag³. 8 ’Jøng² chi²júh² gugh²hning ho¹ ju³ taih³hning jmo¹ hi² ta¹canh¹³hning dsag³, jøng² quiúh³hning. Tángh³hning tø²guiég¹. Hiug¹² jín³ hi² dsio¹ dsianh¹³hning ŋi¹juǿi¹ hi² bong¹³ gugh² taih³hning cónh¹ jín³ hi² dsianh¹³hning dsi²si² tsa¹øg² ti³hian¹³ quiánh²hning. 9 Jøng² chi²júh² mø²neih³hning jmo¹ hi² ta¹canh¹³hning dsag³, jøng² dsíh³hning. Tángh³hning tø¹guiég¹. Di³ hiug¹² jín³ hi² dsio¹ dsianh¹³hning ŋi¹juǿi¹ quianh¹³ cøng² mǿi² mø³neih³hning cónh¹ jín³ hi² dsianh¹³hning dsi²si² guio¹juǿi¹ hi² tioh¹³ ta³ton¹ mø³neih³hning.  



Jǿg³ quiah¹² jah¹chih² ca¹ŋi¹hén² (Lc. 15.3-7)

10 ’Tsa¹ju³jmóh³ hniah¹² tsa¹quien¹² jin³ jan² guing² lah¹lang¹². Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: Chian² báh³ ángeles jmo¹² hí³ lah¹jan² lah¹jan² tsih² guing² lah¹lang¹². Tiá² báh³ tiogh³ ángeles héi² ja³ta¹ni¹ Jmi² jniang³, dsa² guǿ¹² ŋi¹juǿi¹. 11 Ni³ huu¹³ jøng² ca¹guøn¹jni, jní² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹², hi² liog³jni dsa² ti³re² dsag³. 12 ’Nengh² hniah¹² jǿg³ la²: Ju³ná³ jan² dsa² tiogh³ ŋia¹lúg² jah¹chih² quián¹²dsa, ju³ná³ ca¹ŋi¹hén² jan², tiog¹³ báh³ jmo¹dsa cu³tiogh³ jáh² jue¹² ja³ti³gøah¹²jah máh², ta³lah¹dsa²hniah¹²dsa jáh² ca¹ŋi¹hén². 13 Jøng² lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹². Na³ma²ca¹dsanh¹²dsa jáh², hiug¹² jín³ hioh¹² jenh¹² dsa² héi² huu¹³ jáh² héi² cónh¹ jín³ jáh² jue¹², jáh² tsa¹ca¹ŋi¹hén². 14 Jø¹² bíh³ lah¹jøng²  









41

SAN MATEO 18

Jmi² jniang³, dsa² guǿ¹² ŋi³juǿi¹, tsa¹hniu¹ dsø¹hén² jin³ jan² tsih² guing² lah¹lang¹².

dsa² ca¹jmo¹ hi² hlaih¹³ ja³cog²jni? ¿Ca³lah¹ca¹tǿ² guio¹ rón²? ―ca¹juúh²dsa. 22 Jøng² ca¹juúh² Jesús: Hén²dsa dsag³ re² roh¹³dsa ―A¹jáng¹ ju³ guio¹ rón² (Lc. 17.3) henh¹³hning dsag³ quiah¹² 15 ’Ju³ná³ ca¹jmo¹ jan² dsa² roh¹³ rúh²hning. Cøng² hi² henh¹³hning dsag³ ca¹lah¹cónh¹ té¹² hi² jniang³ dsag³ ja³cogh²hning, jøng² ca¹jmo¹dsa. gu³jmóh³hning jǿg³ rø² quianh¹³dsa 23 ’Di³ lǿa¹² ja³jmo¹² Diú¹³ ja³cu³guiogh³ hniah¹². Ju³ná³ ca¹hie¹ héh¹, ju³lah lǿa¹² quiah¹² jan² dsa² héi² jǿg³ quiánh²hning, dsio¹ rai¹³ ca¹jái¹ jǿg³ quiah¹² cog³ báh³ jøng². Ma²lé² gu³noh¹² hniah¹² ti³chinh¹² dsa² jmo¹² ta³ quiah¹²dsa. cu¹dsie¹². 16 Ju³ná³ tsa¹ca¹hie¹dsa 24 Ma²jmo¹²dsa lah¹jøng² jǿg³ rø², jøng² tøah¹³hning jan² mi³ca¹jian¹dsa jan² dsa² re² og¹ dsa² siáh², dsa² dsø¹néng² ma¹dsio¹² millón cog³ quiah¹²dsa. jǿg³ ja³gu³mi³rǿh³hning jǿg³ 25 Ha¹chi² cog³ chi² li¹jainh¹ dsa² quianh¹³ dsa² cuøh¹²hning dsag³. 17 Ju³ná³ tsa¹ca¹nǿng²dsa jǿg³ héi² quiah¹² rai¹³ juu³dsa. Jøng² ca¹jmo¹ rai¹³ héh¹ hi² hnë¹dsa dsa² quiah¹² dsa² siáh² héi² calah, jøng² héi² quianh¹³ hio¹³ quián¹²dsa, gu³tseih³hning ca¹lah¹já¹ dsa² roh¹³ quianh¹³ jong¹²dsa, quianh¹³ jniang³. Ju³ná³ tsa¹ca¹nǿng²dsa jǿg³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² chi² quiah¹²dsa. quiah¹² dsa² roh¹³ jniang³, jøng² jah³hning dsa² héi² ju³lah jë²́ dsa jan² Mi³jøng² quíg¹dsa ca¹lah¹jǿ¹ hi² re²dsa. 26 Jøng² ca¹chi¹jné¹ dsa² dsa² re² dsag³, dsa² tsa¹hnio¹ Diú¹³. 18 ’Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: re² cog³ héi² ja³ta¹ni¹ juu³dsa. Ca¹juúh²dsa: “¡Jmo³ juøh¹² Chi²júh² he² hi² cuúh³ hniah¹² lé² hoh¹²hning quianh¹³ jní²! Cøa¹³ ni³ jmøi¹guǿi¹ la², chi²júh² he² báh³ jní² ca¹lah¹jǿ¹,” ca¹juúh²dsa. hi² tsa¹cuúh³ hniah¹² lé², jø¹² bíh³ 27 Jøng² ca¹ŋi¹ŋiú² dsǿa¹² rai¹³ lah¹jøng² cuø¹ Diú¹³, dsa² guǿ¹² dsa² héi². Jøng² ca¹hén² rai¹³ dsag³ ŋi¹juǿi¹. 19 ’Jø¹² bíh³ juǿi²jni hniah¹²: quiah¹² dsa² héi², hi² mi³re²dsa cog³. Jøng² ca¹lég² rai¹³. 28 Mi³ca¹løa¹ Ju³ná³ ma²tiogh³ og¹ hniah¹² cøng² jǿg³ ni³ jmøi¹guǿi¹ la², hi² chi² cøng² lah¹jøng² ca¹u¹hái¹ dsa² mi³re² cog³ héi². Jøng² ca¹jén²dsa jan² dsa² hi² møah¹³ hniah¹² Diú¹³, jøng² cuø¹ mi³jmo¹² ta³ quianh¹³dsa, dsa² re² báh³ Jmi² jniang³ lah¹jøng², dsa² ton¹ ŋi²lǿg² héh¹ cog³ quiah¹²dsa. guǿ¹² ŋi¹juǿi¹. 20 Di³ ja³jøng² báh³ Jøng² ca¹guøh¹dsa lag³ dsa² re² ma²hiúg³jni quianh¹³ hniah¹², ha² ja³ca¹túgh² og¹ úg² hniah¹² ni³ huu¹³ cog³ héi². Ca¹juúh²dsa: “¡Quig³ hi² reh²hning quieg¹jni!” ca¹juúh²dsa. quieg¹ jní² ―ca¹juúh² Jesús. 29 Jøng² ca¹chi¹jné¹ dsa² re² cog³ ni³ 21 Jøng² ca¹ŋi³tseih³ Pedro Jesús. dsa² héi². Ca¹juúh²dsa: “¡Jmo³ juøh¹² Ca¹juúh²dsa: hoh¹²hning quianh¹³ jní²! Cøa¹³jni ―Juu¹³ jniang³, ¿ha²cónh¹ rón² ca¹lah¹jǿ¹ re²jni quiánh²hning,” hi² hén¹³jni dsag³ quiah¹² roh¹²jni,  





























SAN MATEO 18​, ​19

42

ca¹juúh²dsa. 30 Cónh¹jøng² ―¿Tsa³lé² tióg² dsa² ŋioh¹² hio¹³ tsa¹ca¹lø¹hniu¹dsa jǿg³ jøng². Jøng² quián¹²dsa ju³ná³ he² hi² lǿa¹²? ca¹ŋi³tianh¹²dsa dsa² héi² hni¹ŋí³ ―ca¹juúh²dsa. 4 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ca¹lah¹ja³ca¹quíg¹dsa hi² mi³re²dsa. 31 Jøng² mi³ca¹jái¹ dsa² ti³jmo¹² ―Rø²juúh² báh³ si² quiah¹² Diú¹³ ta³ quiah¹² rai¹³ hi² ca¹jmo¹ dsa² ha²lah ca¹jmo¹ Diú¹³ jmai³ lah¹ni³, héi², hlaih¹³ ca¹jính¹dsa. Jøng² ja³ca¹niu¹ jmøi¹guǿi¹. Ca¹jmo¹dsa ca¹ŋi³tseih³dsa rai¹³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² ma¹quién¹ ni³ dsa², ju³lah dsa² ma²ca¹løa¹, hi² ma²ca¹jmo¹ dsa² ŋioh¹² quianh¹³ mǿ². 5 Jø¹² bíh³ héi². 32 Jøng² ca¹tǿh¹ rai¹³ dsa² rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³ hi² tiúg² ca¹jmo¹ lah¹jøng². Ca¹juúh² rai¹³, dsa² ŋioh¹² chiég³ jmi²dsa. Mi³jøng² ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: “¡He³ báh³ guú¹dsa quianh¹³ hio¹³ quián¹²dsa. hiug¹² hlanh³hning! Ca¹hén¹jni Jøng² dsa² mi³lán¹³ og¹ ca¹løa¹ dsag³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² mi³reh²hning. cøng² jmø²ŋǿa¹². 6 Tsa¹ma¹lán¹²dsa 33 Di³ ca¹møah³hning jní². Lah¹jøng² og¹ dsa². Cøng² jmø²ŋǿa¹² báh³ mi³dsø¹ŋiú² hoh¹²hning dsa² ma²løa¹² quiah¹²dsa. Hi² jøng² re² quiánh²hning ju³lah ca¹ŋi¹ŋiú² tsa¹lé² tsog¹dsa. Di³ Diú¹³ ca¹jmo¹ dsøa¹jni hning²,” ca¹juúh² rai¹³. ma²lán¹²dsa ju³lah lán¹² jan² dsa² ― 34 Jøng² ca¹lø¹hné¹ rai¹³ quianh¹³ ca¹juúh² Jesús. 7 Jøng² ca¹juúh² dsa² fariseo: dsa² héi². Jøng² ca¹tangh¹²dsa hni¹ŋí³ ca¹lah¹ja³ca¹quíg¹dsa ―¿He² løa¹ ca¹jmo¹ hlai³ Moisés ca¹lah¹jǿ¹ hi² mi³re²dsa. 35 Jø¹² bíh³ jǿg³ hi² jmo¹ dsa² ŋioh¹² si² hi² lah¹jøng² jmo¹ ti³ŋieh¹jni, dsa² guǿ¹² tsog¹dsa, mi³jøng² tióg²dsa hio¹³ ŋi¹juǿi¹, ja³cogh² hniah¹², ju³ná³ quián¹²dsa? ―ca¹juúh²dsa. 8 Jøng² ca¹juúh² Jesús: lah¹jan² lah¹jan² hniah¹² tsa¹henh¹² hniah¹² dsǿg³ rúh² hniah¹² ―Hi² jøng² báh³ ca¹quieg² hlai³ ca¹lah¹hiu³ hoh¹² hniah¹² ―ca¹juúh² Moisés jǿg³ jøng²: Di³ huh² hoh¹² Jesús. hniah¹². Di³ ha¹chi² mi³lǿa¹³ lah¹jøng² cónh¹ jmai³ lah¹ni³ Jǿg³ quiah¹² dsa² tióg² hio¹³ quián¹² ca¹lø¹chián¹ dsa². 9 Lah¹la² juǿi²jni (Mr. 10.1-12; Lc. 16.18) hniah¹²: Ju³ná³ hein² dsa² ca¹tióg² hio¹³ quián¹², ju³lah dsa² ma²ca¹jmo¹ Mi³ca¹jŋi¹ juúh² Jesús jǿg³ ju³lah lǿa¹² lei¹³ quiah¹² dsa² jenh² jøng², ca¹u¹hái¹dsa ja³tén¹² gug², ni³ jøng² ca¹jian¹dsa hio¹³ Galilea. Ca¹ŋó¹dsa juu¹² ja³tén¹² siáh², dsa² ŋioh¹² héi² ta¹canh¹³ Judea, tø¹hŋoh¹³ chi²jmøi² Jordán. 2 Jue¹² dsa² ca¹ŋi¹lé² quianh¹³ dsag³ ja³cog² Diú¹³ ―ca¹juúh² Jesús. 10 Jøng² ca¹juúh² dsa² quianh¹³ Jesús. Jøng² ca¹mi¹hliú²dsa dsa² Jesús: mi³ti³dsoh¹ ja³jøng². 3 Jøng² ca²dsiog³ dsa² fariseo ―Hiug¹² jín³ hi² dsio¹ tsa¹jian¹ dsa² ŋioh¹² hio¹³, chi²júh² lah¹jøng² lǿa¹² ca¹dsi¹lé² cøg¹² ja³guǿ¹² Jesús. jǿg³ quiah¹²dsa ―ca¹juúh²dsa. Hniu¹dsa li¹gan¹² Jesús. Jøng² 11 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ca¹juúh²dsa:  























19  







43

SAN MATEO 19

́ ²hning hi² hnøngh²hning dsa¹ŋëh li¹chianh²hning tiá², jøng² hniuh¹² mi³tih³hning jǿg³ ju³lah lǿa¹² lei¹³ ―ca¹juúh²dsa. 18 Jøng² ca¹juúh² dsa² héi²: ―¿He² jǿg³ mi³ti³jni? ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Jǿg³ rø²juúh² si²: ́ ³hning dsa²! ¡Tsa¹jŋëh ¡Tsa¹hlanh¹³hning hio¹³ siáh²! ¡Tsa¹høinh¹³hning! ¡Tsa¹juúh³hning jǿg³ ta³jǿg³! 19 ¡Mi³juanh¹³hning chiegh² ŋieih¹²hning! ¡Ju³li¹hnóh¹hning dsa² jmøi¹guǿi¹ Ca¹mi¹jŋió¹ Jesús hi²meh² jianh¹²hning, ju³lah hnóh¹hning (Mr. 10.13-16; Lc. 18.15-17) hŋiah¹hning! ―ca¹juúh²dsa. 20 Jøng² ca¹juúh² dsa² héi²: 13 Jøng² ca¹ŋi¹jian¹ dsa² hi²meh² ―Ca¹lah¹jǿ¹ hi² jøng² ni³ Jesús. Hniu¹dsa quiég¹ ma²ca¹mi³ti³jni ca¹lah¹cónh¹ jmai³ Jesús gug² ni³ quiah¹² hi²meh² mi³meh²jni. ¿He² hi² hniuh¹² ta³lah¹hlanh¹dsa Diú¹³. Jøng² ca¹jé² jmo¹³jni ni³ jøng²? ―ca¹juúh²dsa. dsa² quianh¹³ Jesús dsa² ca¹jiag¹² 21 Jøng² ca¹juúh² Jesús: héi². 14 Di³ jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Ju³ná³ hnøngh²hning ―¡Ju³ji¹lé² hi²meh² juu¹² jmóh³hning ca¹lah¹jǿ¹ hi² ja³cog²jni! ¡Tsa¹jnë¹³ juu¹²! Di³ dsa² lah¹héi² li¹chian² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹, hniu¹ Diú¹³, guønh²hning. Gu³hnaih³hning ca¹lah¹jǿ¹ hi² dsa² lán¹² ju³lah lán¹² hi²meh² ná¹² chi² quiánh²hning. Di³ jøng² ―ca¹juúh²dsa. 15 Jøng² ca¹quieg² Jesús gug² ni³ gu³cuøh³hning dsa² ti²ŋié² cog³. Jøng² li¹chi² ma¹dsio¹² quiah¹² hi²meh². Jøng² ca¹u¹hái¹dsa quiánh²hning ŋi¹juǿi¹. Jøng² ja³jøng². ŋiah¹³hning. Ŋǿh³hning quianh¹³ Jǿg³ quiah¹² jan² dsa² chi² cog³ jní² ―ca¹juúh² Jesús. (Mr. 10.17-31; Lc. 18.18-30) 22 Mi³ca¹nǿng² dsa² héi² jǿg³ 16 Ca¹dsiég¹ jan² dsa² ni³ Jesús. jøng², hlaih¹³ jenh¹²dsa. Di³ ma¹dsio¹² hi² chi² quiah¹²dsa. Jøng² Ca¹juúh²dsa: ca¹ŋáh¹dsa. ―Tøa¹², ¿he² hi² dsio¹ hniuh¹² 23 Jøng² ca¹juúh² Jesús, jmo¹³jni, mi³jøng² li¹chian²jni tiá²? ca¹tsáih¹dsa dsa² quianh¹³dsa: ―ca¹juúh²dsa. 17 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: ¡He³ báh³ ué² dsianh¹³ dsa² chi² cog³ ―¿He² løa¹ ŋaih³hning jní² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹! 24 Jø¹² bíh³ quiah¹² hi² dsio¹? Jan² báh³ dsa² juǿi²jni hniah¹²: Hiug¹² jín³ tsa¹ué² dsiog¹. Diú¹³ báh³ héi². Ju³ná³ ―Dsøg¹² báh³ jøng². Cónh¹jøng² ha¹chi² ca¹të²́ ca¹lah¹já¹ dsa² jǿg³ hi² tsa¹jian¹dsa hio¹³. Jmáh¹lah dsa² héi² báh³ ca¹të²́ , dsa² ma²ca¹cuúh¹ Diú¹³ bí² hi² hie¹dsa jǿg³. 12 Di³ chian² ca²dsiog³ dsa² tsa¹jian¹ hio¹³ ni³ huu¹³ hi² ma²lán¹²dsa dsa² teh¹² mi³ca¹lø¹chián¹dsa. Jø¹² bíh³ chian² ca²dsiog³ dsa² tsa¹jian¹ hio¹³ ni³ huu¹³ hi² ca¹jmo¹ dsa² hi² teh¹²dsa. Jø¹² bíh³ chian² ca²dsiog³ dsa² tsa¹jian¹ hio¹³ ni³ huu¹³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Hein² dsa² tiúh¹ hie¹ jǿg³ jøng², ju³hie³dsa ―ca¹juúh² Jesús.  

























SAN MATEO 19​, ​20

44

ŋë²́ jan² camello juu¹² gǿh³ hma²cog³ cónh¹ jín³ hi² dsianh¹³ dsa² chi² cog³ ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹ ―ca¹juúh² Jesús. 25 Jøng² dsogh¹² hlaih¹³ dsǿa¹² dsa² quianh¹³dsa mi³ca¹nǿng²dsa jǿg³ jøng². Jøng² ca¹juúh²dsa: ―¿Hein² dsa² liúg² jøng²? ―ca¹juúh²dsa. 26 Jøng² ca¹jë²́ Jesús dsa² quianh¹³dsa. Ca¹juúh²dsa: ―Ha¹chi² tiúh¹ dsa² jmøi¹guǿi¹. Di³ tiúh¹ báh³ Diú¹³. Ha¹chi² hi² chi² hi² tsa¹tiúh¹ Diú¹³ jmo¹ ―ca¹juúh²dsa. 27 Jøng² ca¹juúh² Pedro, ca¹tsáih¹dsa Jesús: ―Ma²ca¹tiú¹³ jnieh³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² chi² jmøi¹guǿi¹. Ma²ca¹ja¹neng¹³ jnieh³ quianh¹³ hnéng¹. ¿He² líh² jnieh³ hi² mi³ca¹jmó³ jnieh³ jøng²? ―ca¹juúh²dsa. 28 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: Na³ma²ca¹tǿ² ja³ca¹jmo¹ Diú¹³ hi² hmë²́ ca¹lah¹jǿ¹, jmai³ ja³ma²guø³jni jmo¹²jni héh¹, jní² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹², jmai³ jøng² jmóh³ hniah¹² héh¹ quiah¹² ca¹lah¹jǿ¹ guie¹tǿn² juøi² israel, hniah¹² dsa² guia¹tón², dsa² ma²ca¹ja¹nioh¹² quianh¹³ jní². 29 Jø¹² bíh³ ju³ná³ hein² dsa² ca¹tiú² hniu³dsa, ho¹ ju³ ca¹tiúg²dsa roh¹³dsa, ho¹ ju³ chiég³ jmi²dsa, ho¹ ju³ tsih² guing², ho¹ ju³ ca¹tiú²dsa huø¹ quiah¹² huu¹³ quieg¹jni, tsug¹² jín³ ma¹dsio¹² tan¹ dsa² héi² jmøi¹guǿi¹ cøng². Jø¹² bíh³ tan¹dsa li¹chian²dsa tiá². 30 Jøng² dsa¹lé² jue¹² dsa² ja³ca¹tóh² jø² jmai³ jøng², ju³lah dsa² mi³quin¹² ni³ ni³ jmøi¹guǿi¹ la². Jøng² dsa² mi³chi³quë¹́ , jue¹² dsa² héi² cán² ni³.  











Jǿg³ quiah¹² juu¹³ jøa³nung² gu²jøah¹³

20

’Lǿa¹² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹ ju³lah lǿa¹² quiah¹²

jan² juu¹³ huø¹ ca¹ŋó¹ cøng² tu¹heg². Ta¹ŋih¹³ ca¹ŋi¹hnio¹dsa dsa² jmo¹ ta³ jøa³ nung² gu²jøah¹³ quiah¹²dsa. 2 Jøng² ca¹jmo¹dsa jǿg³ hi² quíg¹dsa ma²guie¹ héh¹ lah¹cøng² jmai³ quiah¹² dsa² jmo¹ ta³. Jøng² ca¹tse¹dsa dsa² dsø¹jmó² ta³ huø¹ quiah¹²dsa. 3 Ni³ jøng² ca¹ŋó¹dsa calah cónh¹ hein¹³ ŋiu¹ tu¹heg². Jøng² ca¹jë²́ dsa dsa² siáh², dsa² la³tiogh³ jøa³hmah³. 4 Jøng² ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: “Gu³noh¹² hniah¹² calah ta³ jøa³nung² quieg¹jni. Jøng² cónh¹ té¹² báh³ mi³hmah¹³jni quiánh² hniah¹²,” ca¹juúh²dsa. Hi² jøng² ca¹ŋi¹lé² dsa² héi². 5 Jøng² ca¹ŋó¹ dsa² juu¹³ calah siíh² cónh¹ dsi¹hiég¹. Jø¹² bíh³ ca¹jmo¹dsa lah¹jøng² calah. Ca¹tse¹dsa dsa². Ca¹jmo¹dsa lah¹jøng² calah cónh¹ hein¹³ hnøa¹² ta¹ca¹hlég². 6 Jøng² ca¹ŋó¹dsa calah cónh¹ hein¹³ hŋí² ta¹ca¹hlég². Ca¹ŋó¹dsa calah juu¹² jøa³hmah³. Jøng² ca¹jë²́ dsa calah dsa² la³tiogh³. Jøng² ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: “¿He² løa¹ tiogh³ hniah¹² ja³la² ta³cøng² jmai³ hi² ha¹chi² ta³ jmoh² hniah¹²?” ca¹juúh²dsa. 7 Jøng² ca¹juúh² dsa² héi²: “Ha¹chian² dsa² ma²ca¹tǿh¹ jnieh³,” ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² dsa² juu¹³ héi²: “Jøng² gu³jmóh³ hniah¹² ta³ huø¹ quieg¹jni,” ca¹juúh²dsa. 8 Mi³ca¹neng² jøng², ca¹juúh² dsa² juu¹³, ca¹tsáih¹dsa dsa² neng¹² ni³ ta³ quiah¹²dsa: “¡Tei³ dsa² ti³jmo¹² ta³! Jøng² dsa² ca¹ŋi¹togh¹ ja³ca¹tóh² jø², ni³jiá¹ li¹hmah¹³ quiah¹² lah¹ni³. Jøng² ja³ca¹tóh² jø² li¹hmah¹³ quiah¹² dsa² ca¹ŋi¹togh¹ ta¹ŋih¹³,” ca¹juúh² dsa² juu¹³. 9 Jøng² ca¹dsi¹lé² dsa² ca¹ŋi¹togh¹ ta³ hein¹³ hŋí² ta¹ca¹hlég². Jøng²  















45

SAN MATEO 20

ca¹hiei¹dsa cog³, ma²guie¹ héh¹ cog³ lah¹jan²dsa. 10 Jøng² mi³ca¹të²́ dsa² ca¹ŋi¹togh¹ ta³ lah¹ni³, mi³lë²́ dsa hiei¹dsa ma¹dsio¹² cog³. Di³ jøng² ma¹guie¹ héh¹ cog³ ca¹hiei¹dsa lah¹jan²dsa calah. 11 Mi³ma²na²hiei¹dsa cog³ jøng², ca¹jé²dsa juu³dsa. 12 Ca¹juúh²dsa: “Dsa² jnung² dsa² na²u¹lé² ja³ca¹tóh² jø². Cøng² hora báh³ ca¹jmo¹dsa ta³. Ma²na²quigh¹hning cu²rø² quiah¹² dsa² héi² quianh¹³ jnieh³, dsa² ma²na²lø¹bí² dsǿa¹² dsi²hieg² ta³cøng² jmai³,” ca¹juúh²dsa. 13 Jøng² ca¹juúh² dsa² juu¹³, ca¹tsáih¹dsa jan² dsa² lah¹héi²: “Jai³ di³ hning², Ha²mei¹³ quian¹jni. Ha¹chi² hi² hlaih¹³ jmo¹²jni ca¹lah¹jin³ cøng² quiánh²hning. Ca¹jmoh³hning jǿg³ quianh¹³ jní² hi² cøa¹³jni ma²guie¹ héh¹. 14 Hieih³hning cog³ quiánh²hning. Jøng² guønh²hning. Hno¹jni cøa¹³jni quiah¹² dsa² ca¹túgh² ta³ ja³ca¹tóh² jø² cu²rø² cónh¹ ja³cøa¹³jni quiánh² hning². 15 Lé² báh³ jmo¹²jni he² hi² hno¹jni quianh¹³ cog³ quieg¹jni. Tsa¹mi³hiágh³hning jní² ni³ huu¹³ ma²na²jmo¹jni juanh¹² dsøa¹jni,” ca¹juúh² dsa² juu¹³. 16 Lah¹jøng² báh³ lé²: Dsa² ŋi²nio³ chi³quë¹́ cán² ni³. Jøng² dsa² ma²quin¹² ni³ dsa¹lé² ja³ca¹tóh² jø² ―ca¹juúh² Jesús.  













Ca¹jmo¹ Jesús jǿg³ calah, hi² jón²dsa (Mr. 10.32-34; Lc. 18.31-34)

17 Ma²dsø²lé²dsa juu¹² Jerusalén. Jøng² ca¹tǿh¹ Jesús dsa² guia¹tón² dsi²juu¹². Ca¹dsiúh¹dsa dsa² jǿg³. Ca¹juúh²dsa: 18 ―Jai³lah, dsǿg³ jniang³ juu¹² ́ ²dsa jní² Jerusalén. Ni³ jøng² jëh ni³ juu¹³ jmi²dsa² quianh¹³ tøa¹²  



he¹² lei¹³ quiah¹² Diú¹³, jní² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹²dsa. Jøng² cuúh¹dsa jní² dsag³ juøh¹² hi² ́ ²dsa hniu¹dsa jón²jni. 19 Jøng² jëh jní² quiah¹² dsa² siáh², dsa² cuø¹ ju²hiíh¹, dsa² bú²jni. Tiang¹dsa jní² ni³ crǿg¹³. Jøng² jón²jni. Di³ jøng² hi² hiog¹jni ja³hnøa¹² jmai³ ―ca¹juúh²dsa.  

Jǿg³ ca¹møa¹ mi³chiég³ Jacobo quianh¹³ Juan (Mr. 10.35-45)

20 Jøng² ca¹ŋó¹ hio¹³ quián¹² Zebedeo ja³ta¹ni¹ Jesús. Ca¹ŋi¹jian¹dsa og¹ ja³ŋiúh³dsa, dsa² tsen² Jacobo quianh¹³ Juan. Ca¹møa¹ hio¹³ hi² jmo¹ Jesús cøng² hi² dsio¹ dsǿa¹². 21 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa hio¹³: ―¿He² hi² hnøngh²hning? ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² hio¹³: ―Jmóh³hning hi² tógh¹ og¹ ja²ŋiuh¹jni lang¹² cugh²hning, na³ma²tǿ² ja³ma²lanh¹²hning dsa² jmo¹² héh¹, jan² dsa² guú¹ tø¹guie¹jo¹³, jan² dsa² tø¹guie¹jón¹ ―ca¹juúh² hio¹³. 22 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa Jacobo quianh¹³ Juan: ―Tsa¹ŋih³ hniah¹² he² hi² møh² hniah¹². ¿Tiah³¹ hniah¹² cánh³ jmø³uai¹² hi² ŋi³can³jni? ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² dsa² héi²: ―Tiúh¹ báh³ jnieh³ ―ca¹juúh²dsa. 23 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Lah¹dsóh² cánh³ báh³ hniah¹² jmø³uai¹² cán³jni. Di³ a¹jáng¹ jní² lé² cuø¹³ hein² togh¹ cog²jni tø¹guie¹jo¹³ tø¹guie¹jón¹. Dsa² héi² togh¹ cog²jni, dsa² ma²lǿa¹² jǿg³ togh¹, ju³lah lǿa¹² héh¹ ca¹jmo¹ ti³ŋieh¹jni ―ca¹juúh²dsa.  







SAN MATEO 20​, ​21

46

24 Jøng² mi³ca¹nǿng² dsa² guian¹ 32 Jøng² ca¹jŋi¹ Jesús. Ca¹tǿh¹dsa jǿg³ jøng², ca¹lø¹hian³dsa dsa² og¹ dsa² teg³. Ca¹juúh²dsa: héi². 25 Di³ jøng² ca¹tǿh¹ Jesús dsa² ―¿He² hi² hnøngh² hniah¹² jmo¹³jni ja³cogh² hniah¹²? guia¹tón². Ca¹juúh²dsa: ―ca¹juúh²dsa. ―Ma²ŋih³ báh³ hniah¹² ha²lah 33 Jøng² ca¹juúh² dsa² teg³: jmo¹² dsa² lán¹² dsa² ta³ quián¹² dsa² tsa¹lán¹² judío. Jmo¹²dsa lán¹²dsa ―Ju³li¹jniuh¹² jnieh³, Guiuh¹³ juu³ dsa² jue¹². Jøng² jmo¹² dsa² ―ca¹juúh²dsa. 34 Jøng² ca¹ŋi¹ŋiú² dsǿa¹² canh¹³ hi² li¹dsen¹³dsa ni³ dsa² jue¹². 26 Tsa¹lé² lah¹jøng² quiánh² hniah¹². Jesús. Ca¹láh²dsa mø³ni³dsa. Ju³ná³ hein² hniah¹² hnøngh² lénh² Dsø¹juu¹² jøng² ca¹løa¹ jniuh¹²dsa. dsa² juanh¹² ja³cog² dsa² jianh¹² Ca¹ŋi¹lé²dsa quianh¹³ Jesús. hniah¹², jøng² hniuh¹² mi³tih³ Ca¹dsiég¹ Jesús jøa³juøi² Jerusalén hniah¹² ni³ dsa² jianh¹² hniah¹². (Mr. 11.1-11; Lc. 19.28-40; Jn. 12.12-19) 27 Ju³ná³ hein² hniah¹² dsa² hnøngh² cánh³ ni³, jøng² hniuh¹² mi³hogh³ Jøng² ja¹quien¹³ dsi³lé²dsa hniah¹² dsa² jianh¹² hniah¹². Jerusalén, ca¹dsi¹lé²dsa 28 Di³ jní² calah, jní² dsa² ma²lán¹² jøa³juøi² Betfagé ja³tsih¹³ máh² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹², Olivo. Jøng² ca¹tse¹ Jesús og¹ dsa² ca¹guio¹jni mi³jøng² mi³ti³jni ni³ quianh¹³dsa. 2 Ca¹juúh²dsa: dsa², a¹jáng¹ ju³ hi² mi¹ti¹dsa ne¹ ―Gu³noh¹² hniah¹² juøi² mih² jní². Ca¹guio¹jni hi² jón²jni. Jøng² neng¹² cøg² ná¹². Dsø¹juu¹² log³jni dsa² jue¹² ―ca¹juúh² Jesús. na³ma²ca¹dsi¹noh¹² hniah¹², dsianh¹² hniah¹² jan² chi³búh³, chi³hŋioh¹jah Ca¹jmo¹ Jesús hí³ og¹ dsa² teg³ lah¹quianh¹³ jan² búh³ meh². Tseh³ (Mr. 10.46-52; Lc. 18.35-43) jáh². Taih³ jáh² ja³la². 3 Ju³ná³ hein² 29 Jøng² ca¹tsø³jue¹³dsa jøa³juøi² dsa² ca¹juúh²: “¿He² løa¹ na²tseh³ Jericó. Jue¹² hlaih¹³ dsa² ma²dsø²lé² hniah¹² jáh²?” Jøng² juaih¹³ hniah¹² quianh¹³ Jesús. 30 Jøng² mi³tiogh³ dsa²: “Chi³quian¹³ Juu¹³ jniang³ og¹ dsa² teg³ dsi²juu¹². Mi³ca¹lø¹lih¹³ jmai³ jáh². Dsø¹juu¹² cuø¹dsa jǿg³ hi² dsa² héi² hi² ma²já¹² Jesús, taih³ hniah¹² jáh²” ―ca¹juúh² Jesús. 4 Lah¹jøng² báh³ ca¹løa¹, mi³jøng² ca¹hløah¹dsa tí². Ca¹juúh²dsa: ―¡Guiuh¹³, tsø³jong¹³ hlai³ David! li¹ti¹ jǿg³ la², hi¹ ca¹juúh² dsa² ¡Jmo³ huø³ hoh¹² quianh¹³ jnieh³! mi³hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ma²lǿih²: ―ca¹juúh²dsa. 5 Gu³tseih³ dsa² chian² Sión, dsa² 31 Jøng² ca¹jí² dsa² jue¹² quiah¹² israel, jǿg³ la²: dsa² teg³ héi² hi² tsa¹ma¹tóh¹dsa “Dsa² lén² rai¹³ quiánh² hniah¹² møah¹³. Ta³lah¹tí² hi³méh¹ ma²já¹². ca¹hløah¹dsa. Ca¹juúh²dsa: Tsa¹jmo¹²dsa hi² juanh¹²dsa. ―¡Guiuh¹³! ¡Tsø³jong¹³ hlai³ Guǿ¹²dsa cah³ búh³, David! ¡Jmo³ huø³ hoh¹² quianh¹³ jong¹² jáh² quien¹² lio¹³,” jnieh³! ―ca¹juúh²dsa. ca¹juúh²dsa.  











21

















47

SAN MATEO 21

6 Jøng² ca¹ŋi¹lé² dsa² og¹ héi², dsa² ca¹tse¹ Jesús. Ca¹jmo¹dsa ju³lah ca¹juúh² Jesús. 7 Jøng² ca¹ŋi³tei²dsa jáh² quianh¹³ jong¹²jah ja³tsenh¹³ Jesús. Ca¹jiúh²dsa tsǿnh³dsa cah³ jáh². Jøng² ca¹gú² Jesús cah³ jáh². 8 Jøng² jue¹² hlaih¹³ dsa² ca¹jág¹ tsǿnh³ dsi²juu¹². Jøng² ca²dsiog³dsa ca¹quiúh² moh¹³ tsǿn¹². Ca¹jág¹dsa dsi²juu¹². Mi³jøng² lé² jláh³ juu¹². 9 Jøng² tí² ca¹hløah¹ dsa² ma²jiá¹² lah¹quianh¹³ dsa² chi³quë¹́ . Ca¹juúh²dsa: ―Dsa² dsiog¹ báh³ tsø³jong¹³ hlai³ David lang¹². Hiug¹² juanh¹² dsa² ma²já¹², dsa² ca¹tse¹ Diú¹³ juanh¹². Dsio¹ mi³juanh¹³ jniang³ Diú¹³, dsa² guǿ¹² guiuh¹³ ―ca¹juúh²dsa. 10 Jøng² mi³ca¹dsiég¹ Jesús jøa³juøi² Jerusalén, dsogh¹² hlaih¹³ dsǿa¹² dsa² chian² ja³jøng². Gøg² ca¹can¹dsa. Jøng² ca¹dsii¹ dsa² jue¹² jǿg³ cu³guiog¹³. Ca¹juúh²dsa: ―¿Hein² báh³ dsa² ná¹²? ―ca¹juúh²dsa. 11 Jøng² ca¹juúh² dsa² ŋi²nio³ quianh¹³ Jesús: ―Dsa² hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ báh³ lang¹², dsa² tsen² Jesús, dsa² chian² Nazaret, juøi² tén¹² Galilea ―ca¹juúh²dsa.  











Ca¹ŋó¹ Jesús ja³tsih¹³ guøh¹²

(Mr. 11.15-19; Lc. 19.45-48; Jn. 2.13-22)

12 Jøng² ca¹ŋó¹ Jesús juu¹² ja³tsih¹³ guøh¹² juøh¹². Jøng² ca¹huan¹ Jesús dsa² hnai¹² lio¹³ quianh¹³ dsa² lá¹², dsa² mi³tiogh³ niúh¹ jnǿ³ ja³tsih¹³ guøh¹². Ca¹jéinh¹ Jesús mesa quiah¹² dsa² mi²tsë¹́ cog³. Ca¹jéinh¹dsa hma²sai³¹ quiah¹² dsa² hnë¹² jug². 13 Jøng² ca¹tsáih¹dsa dsa² héi². Ca¹juúh²dsa:  



―Lah¹la² báh³ rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³: “Hniú¹² ja³hlanh¹²dsa Diú¹³,” li¹tsen² hniú¹² quieg¹jni, rø²juuh² si². Cónh¹jøng² ma²ca¹jmoh³ hniah¹² ma²lǿa¹² hniu³ Diú¹³ ju³lah lǿa¹² cøng² ja³tiogh³ dsa² høin² ―ca¹juúh² Jesús. 14 Ja³tsih¹³ guøh¹² jøng² ca¹dsi¹lé² dsa² teg³ quianh¹³ dsa² tsa¹li¹ŋøa¹ ni³ Jesús. Jøng² ca¹mi¹hliú² Jesús dsa² héi². 15 Jøng² mi³tiogh³ juu¹³ jmi²dsa² quianh¹³ tøa¹² he¹² lei¹³ quiah¹² Diú¹³. Ca¹jái¹dsa juu¹² juøh¹² lah¹jøng², hi² ca¹jmo¹ Jesús. Ca¹nǿng²dsa jǿg³ juúh² hi²meh² ma²tiogh³ ja³tsih¹³ guøh¹². Ca¹hløah¹tsih tí². Lah¹la² ca¹juúh²tsih: “Hiug¹² juanh¹² tsø³jong¹³ hlai³ David lang¹²,” ca¹juúh²tsih. Jøng² ca¹lø¹hné¹ juu¹³ jmi²dsa² quianh¹³ tøa¹² he¹² lei¹³ héi². 16 Jøng² ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa Jesús: ―¿Tsa³nøngh²hning jǿg³ juúh² tsih² tiogh³ ná¹²? ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Nang¹² báh³ jní². Jmo¹² báh³ tsih² ju³lah lǿa¹² jǿg³ la², hi² rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³: Ma²ca¹mi³tanh¹³hning tsih² guing². Mi³jøng² cu²rø² hlaih¹³ mi²juanh¹²tsih hning², rø²juúh² si². 17 Jøng² ca¹tiúg² Jesús dsa² héi². Ca¹u¹hái¹dsa jøa³juøi² Jerusalén. Ca¹ŋó¹dsa juu¹² jøa³juøi² Betania, ja³ca¹jnióh¹dsa cøng² huu².  







Jǿg³ quiah¹² hma² higo (Mr. 11.12-14, 20-26)

18 Mi³ca¹jni¹, jøng² ca¹ŋó¹ calah Jesús juu¹² jøa³juøi² Jerusalén.  

48

SAN MATEO 21 Jøng² ca¹løa¹ lø¹i³cónh¹²dsa. 19 Jøng² ca¹jái¹dsa tsih¹² cøng² hma² higo cøg¹² juu¹². Ca¹ŋó¹dsa juu¹² ja³tsih¹³ hma². Jøng² ha¹chi² mǿi² higo ca¹dsóh²dsa ca¹lah¹jin³ he². Jmáh¹lah moh¹³ báh³ ti³dsøa¹³. Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa hma²: ―¡Tsa¹ton¹² jmai³ ma¹hai¹ mǿi² quiánh²hning, jmai³ ŋi² ja³já¹³, jmai³ ŋi² ja³dság¹! ―ca¹juúh²dsa. Dsø¹juu¹² jøng² ca¹lø¹quiéng¹ hma² ca¹tǿ² jmó³. 20 Jøng² ca²lah²dsogh¹² dsǿa¹² dsa² quianh¹³ Jesús, mi³ca¹jái¹dsa. Ca¹juúh²dsa: ―¿Ha²lah ca¹løa¹ ca¹lø¹quiéng¹ hma² ta³tí³? ―ca¹juúh²dsa. 21 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: Ju³ná³ héh² hniah¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³, hi² ́ ² hniah¹² hi² tsa¹li¹ti¹, jøng² tsa¹lëh li¹chi² bí² quiánh² hniah¹² hi² jmóh³ hniah¹² hiug¹² jín³ ma¹dsio¹² cónh¹ ja³ca¹jmo¹jni quiah¹² hma² ná¹². Li¹chi² bí² hi² juaih¹³ hniah¹² máh² jnung² hi² jŋiángh¹ máh², hi² dsa¹hí² dsi²jo² jmø³ŋih¹³. Jøng² lé² báh³ lah¹jøng². 22 Ca¹lah¹jǿ¹ he² hi² møh² hniah¹² ja³cog² Diú¹³, ŋieh¹ báh³ hniah¹² ju³ná³ héh² hniah¹² hi² tiúh¹ Diú¹³ jmo¹ ―ca¹juúh² Jesús.  







Jǿg³ ca¹të²́ Jesús

(Mr. 11.27-33; Lc. 20.1-8)

23 Mi³ca¹dsiég¹ Jesús ja³tsih¹³ guøh¹², ca¹heh¹dsa dsa² mi³tiogh³ ja³jøng² jǿg². Jøng² ca¹dsi¹lé² juu¹³ jmi²dsa² ca¹lah¹quianh¹³ dsa² canh¹³ quián¹² dsa² judío. Jøng² ca¹ŋǿh¹ dsa² héi² Jesús: ́ ²hning ―¿He² jǿg³ ca¹tëh hi² jmoh²hning juu¹² juøh¹², hi² huanh³hning dsa² hnai¹² lio¹³ tø¹coh¹³ jnǿ³? ¿Hein² ca¹cuø¹ jǿg³? ―ca¹juúh²dsa.  

24 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: ―Juǿi²jni hniah¹² cøng² jǿg³. Na³ma²na²ŋaih³ hniah¹² jǿg³ juǿi²jni hniah¹², ni³ jøng² juøh¹³jni he² jǿg³ ca¹të²́ jni. 25 Lah¹la² ŋaih³ hniah¹² jní²: ¿Hein² quiah¹² jǿg³ hi² ca¹chiog¹ hlai³ Juan dsa² jmøi²? ¿Jǿg³ quiah¹² Diú¹³, ho¹ ju³ jǿg³ ca¹jmo¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ báh³? ― ca¹juúh² Jesús. Jøng² ca¹dsii¹ dsa² héi² jǿg³ guiog¹³dsa. Ca¹juúh²dsa: ―Tsa¹lé² tséih³ jniang³ dsa² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Di³ jøng² tsáih¹dsa jniang³ he² løa¹ tsa¹ca¹héh³ jniang³ jøng². 26 Jø¹² bíh³ tsa¹lé² juúh³ jniang³ jǿg³ quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹. Di³ gan¹ jniang³ dsa² jue¹². Di³ lah¹jøng² lë²́ ca¹lah¹já¹dsa, hi² lah¹dsóh² mi³lán¹² hlai³ Juan dsa² mi³hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 27 Jøng² ca¹juúh² juu¹³ jmi²dsa² quianh¹³ dsa² canh¹³, ca¹tsáih¹dsa Jesús: ―Tsa¹ne³ jnieh³ ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: ―Jøng² tsa¹ŋi³juøh¹³jni calah he² jǿg³ ca¹të²́ jni hi² jmo¹²jni láh² ma²ca¹jmo¹jni.  







Jǿg³ quiah¹² dsa² chian² og¹ ja³ŋiúh³

28 ’Nengh² hniah¹² jǿg³ la². Jan² dsa², mi³chian² og¹ ja³ŋiúh³dsa. Ca¹tsáih¹dsa jong¹²dsa, dsa² lán¹² dsa² juanh¹². Ca¹juúh²dsa: “Gu³jmo³ ta³ na¹ jøa³ gu²jøah¹³,” ca¹juúh²dsa. 29 Jøng² ca¹ŋai¹ ja³ŋiúh³ héi². Ca¹juúh²dsa: “Ha¹chi² nei³jni,” ca¹juúh²dsa. Ni³ jøng² ca¹jéinh¹ dsǿa¹²dsa. Ca¹ŋó¹dsa. Ca¹ŋi¹jmó²dsa ta³. 30 Jøng² ca¹ŋó¹ ti³jmi²dsa calah.  





49

SAN MATEO 21

Ca¹ŋi³tseih³dsa ja³ŋiúh³dsa, dsa² meh². Jø¹² bíh³ lah¹jøng² ca¹juúh² ti³jmi²dsa. Jøng² ca¹juúh² dsa² lán¹² dsa² meh² héi²: “Nei¹³ báh³ jní²,” ca¹juúh²dsa. Cónh¹jøng² tsa¹ca¹ŋó¹ báh³ dsa². 31 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa jmi²dsa² quianh¹³ dsa² canh¹³ héi²: ―¿Naih¹² dsa² ca¹jmo¹ hi² hniu¹ ti³jmi²dsa? ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² dsa² héi²: ―Ja³ŋiúh³dsa dsa² juanh¹² báh³ ca¹jmo¹ ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: Dsa¹lé² dsa² cagh¹² cog³ juøi² quianh¹³ hio¹³ lø³hiug¹² juu¹² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹. Cán² dsa² héi² ni³ cónh¹ jín³ hniah¹². 32 Di³ ca¹guøn¹ Juan, dsa² ca¹chiog¹ dsa² jmøi². Ca¹heh¹dsa hniah¹² jǿg³ dsøg¹² ha²lah lah¹dsóh² hniu¹ Diú¹³ hi² ŋi¹nio¹ dsa² jmøi¹guǿi¹. Jøng² tsa¹ca¹héh¹ hniah¹² jǿg³ quiah¹²dsa. Di³ jøng² ca¹hé¹ báh³ dsa² cagh¹² cog³ juøi² quianh¹³ hio¹³ lø³hiug¹². Jøng² mi³ca¹jaih³ hniah¹² lah¹jøng², cónh¹jøng² ha¹chi² ca¹jéinh¹ hoh¹² hniah¹². Ha¹chi² ca¹héh¹ hniah¹² jǿg³ ca¹he¹ Juan.  



Jǿg³ quiah¹² juu¹³ jøa³ gu²jøah¹³ (Mr. 12.1-12; Lc. 20.9-19)

33 ’Nengh² hniah¹² jín³ cøng² jǿg³ ti³jnøa¹², jǿg³ quiah¹² jan² dsa² ca¹jné² chiúh³ gu²jøah¹³. Jøng² ca¹jmo¹dsa jnǿ³ lah¹jin² lah¹lǿih¹. Ca¹jmo¹dsa cøng² ja³sianh¹dsa gu²jøah¹³. Jøng² ca¹tsih¹dsa cøng² hniú¹² ŋiei¹³ jøa³, hniú¹² ja³tógh¹ dsa² jmo¹ hí³. Jøng² mi³ca¹jmo¹dsa jǿg³ hi² jmo¹ dsa²  

siáh² hí³, jøng² ca¹ŋó¹dsa huø¹ siíh² ja³uǿin³. 34 Jøng² mi³ca¹tǿ² jmai³ ja³cøn¹dsa gu²jøah¹³, ca¹tse¹dsa úg² dsa² quianh¹³dsa juu¹² ja³quiah¹³ dsa² jmo¹² hí³ héi². Mi³ŋi¹quieng²dsa cónh¹ hi² ta¹dsa quiah¹² huø¹. 35 Jøng² ca¹chiángh² dsa² mi³jmo¹² hí³ héi². Ca¹bá²dsa jan² dsa². Ca¹jŋëh¹dsa jan² dsa². Ca¹qui² ca¹túg²dsa cang³ jan² dsa². 36 Jøng² ca¹tse¹ juu¹³dsa calah dsa² quián¹²dsa, dsa² siáh². Ca¹tse¹dsa dsa² jue¹² hi³méh¹ cónh¹ jín³ dsa² ca¹tse¹dsa lah¹jiá¹². Jø¹² bíh³ lah¹jøng² ca¹jmo¹ dsa² jmo¹² hí³ huø¹ quiah¹²dsa. Ca¹jmóh²dsa dsa² héi² calah. 37 Ja³ca¹tóh² jø² jøng² ca¹tse¹ dsa² juu¹³ héi² ja³ŋiúh³dsa. Di³ hi² lë²́ dsa hi² mi¹juanh¹² báh³ dsa² héi² jong¹²dsa. 38 Jøng² ca¹jái¹ dsa² jmo¹² hí³ huø¹ hi² ma²júgh² ja³ŋiúh³ juu¹³ huø¹. Jøng² ca¹dsii¹dsa jǿg³ guiog¹³dsa. Ca¹juúh²dsa: “Dsa² júgh² ná¹² báh³ dsa² ta¹ hi² chi² quiah¹² ti³jmi²dsa. Ju³jŋëh¹³ jniang³ dsa². Mi³ jøng² tai¹ jniang³,” ca¹juúh²dsa. 39 Jøng² ca¹chiángh²dsa. Ca¹ŋi³tiang¹²dsa coh¹³ jnǿ³. Jøng² ca¹jŋaih¹dsa. 40 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa juu¹³ jmi²dsa² quianh¹³ dsa² canh¹³: ―Na³ma²dsiánh¹ dsa² juu¹³, ¿he² jmo¹dsa quianh¹³ dsa² mi³jmo¹² hí³? ―ca¹juúh²dsa. 41 Jøng² ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa Jesús: ―Lah¹dsóh² mi¹dsian¹²dsa dsa² hiug¹² hlanh³ héi². Jøng² jmo¹dsa héh¹ hi² jmo¹ dsa² siáh² hí³ huø¹ jøng², dsa² jáinh¹ hi² ta¹dsa quiah¹² huø¹ ―ca¹juúh²dsa. 42 Jøng² ca¹juúh² Jesús:  

















50

SAN MATEO 21​, ​22 ―¿Tsa³ma²ca¹híh² hniah¹² jǿg³ la², jǿg³ lǿa¹² ni³ si² quiah¹² Diú¹³?: Cang³ tsa¹jih² dsa² jmo¹² hniú¹², cang³ jøng² báh³ ma²jmo¹² hi² ma²tsih¹² hniú¹² tí². Juu¹³ jniang³ báh³ ca¹jmo¹ lah¹jøng². Dsio¹ hlaih¹³ cu²té¹², lë²́ jniang³, rø²juúh² si². 43 Di³ jøng² juǿi²jni hniah¹²: Tsa¹ma¹cuø¹ Diú¹³ jǿg³ hi² gu³noh¹² hniah¹² ja³jmo¹²dsa héh¹, dsa² siáh² báh³ cuúh¹dsa dsa¹lia¹ ja³jøng², dsa² mi¹ti¹ jǿg³ quiah¹²dsa. 44 Ju³ná³ hein² dsa² tsa¹hé² jǿg³ quieg¹jni, dsa² héi² dsa¹hén². Dsián¹ báh³ ca¹lah¹já¹ dsa² ca¹lø¹hné¹jni quianh¹³ ―ca¹juúh² Jesús. 45 Mi³ca¹nǿng² juu¹³ jmi²dsa² ca¹lah¹quianh¹³ dsa² fariseo jǿg³ jøng², ca¹lø¹lih¹³dsa hi² ca¹të²́ dsa guiog¹³dsa jǿg³ ca¹juúh² Jesús. 46 Jøng² mi³chiángh²dsa ju³tsa¹ca¹lø¹ga¹dsa dsa² jue¹². Di³ lë²́ dsa² jue¹² hi² lán¹² Jesús dsa² hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³.  







Jǿg³ quiah¹² dsa² tiogh³ ja³ca¹jenh² gug² dsa²

22

Jøng² ca¹tsáih¹ calah Jesús dsa² jue¹² jǿg³ ti³jnøa¹². Ca¹juúh²dsa: 2 ―Lǿa¹² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹ ju³lah lǿa¹² quiah¹² jan² rai¹³ ca¹jmo¹ jmai³ quiah¹² ja³ŋiúh³dsa, dsa² ca¹jenh² gug². 3 Jøng² ca¹tse¹ rai¹³ dsa² jmo¹² ta³ quiah¹²dsa, hi² dsa¹tseih¹dsa dsa² ma²lǿa¹² jǿg³ dsa¹lé² jmai³ hi² ma²lé² dsa¹lé²dsa. Jøng² ha¹chi² ca¹lø¹hniu¹dsa dsa¹lé²dsa. 4 Ni³ jøng² ca¹tse¹ rai¹³ calah dsa² siáh². Ca¹juúh² rai¹³: “Gu³tseih³ hniah¹² dsa² hi² ma²lǿa¹²  





ju²jŋia¹³ má¹. Ca¹mi³dsian¹³jni ca³ju² dsú² quianh¹³ jáh² ma²banh². Ma²lǿa¹² ju²jŋia¹³ ca¹lah¹jǿ¹. Gu³tseih³ hniah¹² dsa² ju³ji¹lé²dsa ta¹na¹ cónh¹,” ca¹juúh² rai¹³. 5 Jøng² dsa² ca¹tǿh¹dsa héi², tsa¹ca¹tónh¹dsa juu¹² jǿg³. Ca¹ŋi¹jmó²dsa ta³ quiah¹² guiog¹³dsa. Jan² dsa² ca¹ŋó¹ juu¹² ja²ron¹² huø¹ quiah¹². Jan² dsa² ca¹ŋó¹ ŋi¹jmó² ta³. 6 Jøng² ca²dsiog³dsa ca¹chiánh² dsa² jmo¹² ta³ quiah¹² rai¹³. Ca¹jmógh²dsa. Ni³ jøng² ca¹mi¹dsiag¹²dsa. 7 Jøng² ca¹lø¹hné¹ hlaih¹³ rai¹³. Ca¹tse¹dsa hlég² quián¹²dsa. Ca¹mi¹dsian¹² hlég² dsa² ca¹jmo¹ lah¹jøng². Ca¹jøn¹ hlég² juøi² ja³mi³tiogh³ dsa² héi². 8 Jøng² ca¹juúh² rai¹³, ca¹tsáih¹dsa dsa² jmo¹² ta³ quiah¹²dsa: “Ma²lǿa¹² ju²jŋia¹³ ca¹lah¹jǿ¹. Cónh¹jøng² tsa¹té¹²dsa ji¹lé²dsa, dsa² mi³lǿa¹³ jǿg³ mi³ji¹lé². 9 Hi² gu³noh¹² hniah¹² juu¹² juøh¹². Gu³teh³ hniah¹² ca¹lah¹já¹ dsa² ŋi²nio³ ja³jøng² cónh¹ té¹² dsa² ca¹dsanh¹ báh³ hniah¹²,” ca¹juúh² rai¹³. 10 Jøng² ca¹ŋi¹lé² dsa² jmo¹² ta³ quiah¹² rai¹³ juu¹² jøng². Ca¹ŋi¹tei¹dsa ca¹lah¹já¹ dsa² ca¹jén²dsa, cu¹dsie¹² dsa² dsiog¹ quianh¹³ dsa² hlanh³. Ca¹túgh²dsa ca¹lah¹chi³cángh² hniú¹² ja³jmo¹²dsa jmai³. 11 ’Mi³ca¹dsiég¹ rai¹³ ja³jøng², ca¹jë²́ dsa dsa² jue¹². Jøng² ca¹jë²́ rai¹³ jan² dsa² ha¹chi² hmøah¹² quiah¹² jmai³ quieih¹²dsa, hmøah¹² ma²ca¹dsiúh¹ rai¹³ quiah¹² ca¹lah¹já¹ dsa² tiogh³. 12 Jøng² ca¹juúh² rai¹³, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: “Ha²mei¹³, ¿he² løa¹ na²ŋëh¹³hning dsi²néi², hi² ha¹chi² hmøah¹² quiah¹² jmai³ jøng² quieih³hning?” ca¹juúh² rai¹³. Jøng² ha¹chi² ca¹ŋai¹ dsa²  















51

SAN MATEO 22

héi². 13 Jøng² ca¹juúh² rai¹³, ca¹tsáih¹dsa dsa² quián¹²dsa: “¡Quiéin² gug² tai³ dsa² ná¹²! ¡Tióg² dsa² ná¹² ca¹tǿ² guio¹juǿi¹! Ja³jøng² dsø¹tø² dsø¹hǿg²dsa. Cán²dsa ma¹dsio¹² jmø³uai¹²,” ca¹juúh² rai¹³. 14 Lah¹jøng² lǿa¹². Di³ ma²ca¹tǿh¹ Diú¹³ dsa² jue¹². Cónh¹jøng² mih² báh³ dsa² ma²ti³quióh³ quián¹²dsa ―ca¹juúh² Jesús.  



Jǿg³ quiah¹² cog³ cagh¹²dsa (Mr. 12.13-17; Lc. 20.20-26)

15 Jøng² ca¹ŋi¹lé² dsa² fariseo. Ca¹ŋi¹jmó²dsa jǿg³ ha²lah mi¹gan¹²dsa Jesús. Mi³jøng² dsø¹gán² Jesús jǿg³ dsii¹dsa. 16 Ni³ jøng² ca¹tse¹ dsa² fariseo ca²dsiog³ dsa² quián¹²dsa ca¹lah¹quianh¹³ dsa² quián¹² Herodes. Mi³ca¹dsi¹lé² dsa² héi² ja³tsenh¹³ Jesús, ca¹juúh²dsa: ―Ma²ne³ jnieh³ hi² juúh²hning jǿg³ dsøg¹², Tøa¹². Lah¹dsóh² heh¹²hning ju³lah juu¹² ca¹quieg² Diú¹³. Cøng² ni³ jmoh²hning ja³cog² ca¹lah¹já¹ dsa² chian². Tsa¹jmóh³hning hi² juanh¹² jan² dsa². 17 Juaih¹³hning ́ ²hning. jnieh³ chi²júh² he² lëh ¿Dsio³¹ cuǿ³ jniang³ cog³ cagh¹² rai¹³ chian² Roma? ―ca¹juúh²dsa. 18 Jøng² ma²ŋi¹² Jesús ta³dsǿa¹² juúh² dsa² héi², ca¹juúh²dsa: ―¿He² løa¹ mi³gagh¹³ hniah¹² jní²? Dsa² ta¹cah¹ ta¹jen¹² báh³ hniah¹². 19 Gu³quin³ cøng² ŋi³néng² ju³lah lǿa¹² ŋi³néng² cagh¹² rai¹³, hi² mi³jái¹³jni ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹ŋi³quín³dsa. 20 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―¿Hein² nióh³ quiah¹² rø²ton¹² ŋi³néng² la²? ¿Hein² jmai³ rø²ton¹²? ―ca¹juúh²dsa. 21 Jøng² ca¹juúh² dsa² héi²:  













―Nióh³ quiah¹² rai¹³ romano báh³ jøng², ca¹lah¹quianh¹³ jmai³dsa ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: ―Hi² jøng² dsio¹ mi³tih³ hniah¹² ja³cog² rai¹³ ju³lah lǿa¹² jǿg³ quiah¹² rai¹³. Jøng² dsio¹ mi³tih³ hniah¹² ja³cog² Diú¹³ calah ju³lah lǿa¹² jǿg³ quiah¹²dsa ―ca¹juúh² Jesús. 22 Mi³ca¹nǿng² dsa² héi² jǿg³ jøng², dsogh¹² báh³ dsǿa¹²dsa. Jøng² ca¹ŋi¹lia¹dsa.  

Jǿg³ quiah¹² hi² hiog¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ (Mr. 12.18-27; Lc. 20.27-40)

23 Jmai³ jøng² ca¹dsi¹lé² ca²dsiog³ dsa² saduceo ja³tsenh¹³ Jesús, dsa² juúh² tsa¹hiog¹ jmi²dsí². Jøng² ca¹ŋǿh¹dsa Jesús. 24 Ca¹juúh²dsa: ―Tøa¹², lah¹la² lǿa¹² si² ca¹jmo¹ hlai³ Moisés: Ju³ná³ jan² dsa² ca¹jon¹, chian² báh³ hio¹³ quián¹²dsa, ha¹chian² guing² ma²chian² quián¹²dsa, jøng² hniuh¹² báh³ hi² jian¹ roh¹³ hlai³, dsa² ma²jon¹³, hio¹³ héi². Mi³jøng² li¹chian² tsø³jong¹³ hlai³, hi² lǿa¹² jǿg³. 25 Jøng² ja³tiagh³ jnieh³ mi³chian² guiog¹ dsa² ŋioh¹², dsa² lán¹² roh¹³dsa. Dsa² ne¹³ ca¹jian¹ hio¹³. Jøng² ca¹jon¹dsa, ha¹chian² jong¹²dsa chian². Ni² jøng² ca¹jian¹ dsa² ja³ma²og¹ hio¹³ quián¹² hlai³. 26 Jø¹² bíh³ ca¹jon¹ dsa² héi², ha¹chian² jong¹²dsa ca¹lø¹chián¹. Jø¹ bíh³ lah¹jøng² ca¹løa¹ quiah¹² dsa² ja³ma²úg² calah siíh². Lah¹jøng² báh³ ca¹ŋi¹ŋë²́ ca¹lah¹ta³guiog¹ dsa² ŋioh¹². 27 Ni³ jøng² ca¹jon¹ calah hio¹³ hŋiah¹². 28 Jøng², ¿hein² dsa² ŋioh¹² li¹quián¹² hio¹³ na³ma²tǿ² ja³ca¹hiog²dsa. Di³ ca¹lah¹jǿ¹ guiog¹ báh³ dsa² ŋioh¹² ca¹jian¹ hio¹³? ―ca¹juúh²dsa. 29 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² saduceo héi²:  













52

SAN MATEO 22

―Dsa²gán² hoh¹² báh³ hniah¹². Di³ chi² báh³ jín³ cøng² lei¹³, mih² tsa¹cuéh² hniah¹² si² quiah¹² Diú¹³. tsa¹cu²rø². Lah¹la² báh³ lǿa¹² lei¹³ ́ ² hniah¹² chi² bí² quiah¹²dsa. Tsa¹lëh ja³ma²ton¹: “Mi³hnóh¹hning dsa² 30 Di³ ha¹chian² hio¹³ jian¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹²hning, ju³lah ŋioh¹² na³ma²tǿ² ja³ca¹hiog²dsa. hnóh¹hning hŋiah¹hning.” 40 Ton¹ Ha¹chian² dsa² ŋioh¹² jian¹ hio¹³. lei¹³ jøng² báh³ ma²lǿa¹² chiúh³ Di³ ma²lán¹²dsa jmai³ jøng² ju³lah quiah¹² ca¹lah¹jǿ¹ lei¹³ ca¹quieg² lán¹² ángeles tiogh³ ŋi¹juǿi¹. 31 Jøng² hlai³ Moisés quianh¹³ dsa² mi³hǿ² jǿg³ jøng² hi² hiog²dsa, ¿he² løa¹ jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ma²lǿih² ― tsa¹ma²ca¹híh² hniah¹² cu²rø² si² ca¹juúh² Jesús. quiah¹² Diú¹³? 32 Lah¹la² rø²juúh² ¿Hein² jong¹² lán¹² Cristo? si²: “Jní² báh³ Diú¹³ quián¹² hlai³ (Mr. 12.35-37; Lc. 20.41-44) Abraham, Diú¹³ quián¹² hlai³ Isaac, 41 Ta³lah¹tiogh³ dsa² fariseo Diú¹³ quián¹² hlai³ Jacob,” rø²juúh² si². Jøng² ma²ŋih³ hniah¹² hiog¹ dsa² ja³jøng², ca¹ŋǿh¹ Jesús dsa² héi² úg² héi². Di³ ha¹chi² quián¹² Diú¹³ cøng² jǿg³. Ca¹juúh²dsa: 42 ―¿Ha²lah lëh ́ ² hniah¹² quianh¹³ dsa² tsa¹ma¹chian². Dsa² chian² báh³ quián¹² Diú¹³ ―ca¹juúh² Jesús. Cristo? ¿Hein² tsø³jong¹³ lán¹²dsa? 33 Jøng² ca¹lø¹dsogh¹² dsǿa¹² dsa² ―ca¹juúh²dsa. jue¹² mi³ca¹nǿng²dsa jǿg³ jøng², hi² Jøng² ca¹juúh² dsa² héi²: ca¹he¹ Jesús. ―Tsø³jong¹³ hlai³ David báh³ Cristo ―ca¹juúh²dsa. Jǿg³ quiah¹² lei¹³ quin¹² ni³ 43 Jøng² ca¹juúh² Jesús calah: (Mr. 12.28-34) ―¿He² løa¹ ca¹jmo¹ Diú¹³ dsǿa¹² 34 Jøng² ca¹túgh² dsa² fariseo hlai³ David, hi² ca¹tǿh¹dsa Cristo ja³tsenh¹³ Jesús, mi³ca¹lø¹ŋi¹²dsa juu³dsa, chi²júh² lán¹² Jesús ca¹tiúh¹ Jesús dsii¹² jǿg³ quianh¹³ tsø³jong¹³ hlai³ David? Lah¹la² dsa² saduceo. 35 Jøng² ca¹ŋǿh¹ jan² ca¹juúh² hlai³ David: dsa² héi² Jesús, jan² dsa² lán¹² tøa¹² 44 Ca¹tsáih¹ Juu¹³ jniang³ Juu¹jni: he¹² lei¹³ quiah¹² Diú¹³. Hniu¹dsa “¡Ní² cog²jni ta¹guia¹jo¹³, cán²dsa jǿg³ dsøg¹² quiah¹² Jesús. ca¹lah¹ca¹tǿ² jmai³ ja³ca¹jmo¹jni Ca¹juúh²dsa: ca¹tiah¹hning quianh¹³ dsa² 36 ―Tøa¹², ¿naih¹² lei¹³ quin¹² hiag¹³ quiánh²hning!” rø²juúh² ni³ cónh¹ ja³ca¹lah¹jǿ¹ lei¹³? si². 45 Hŋiah¹² báh³ hlai³ David ―ca¹juúh²dsa. 37 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ca¹tǿh¹ Cristo juu³dsa. ¿Ha²lah ―“Mi³hnóh¹hning Juuh²hning, lǿa¹² jøng² hi² lán¹² Cristo Diú¹³ quiánh²hning, quianh¹³ tsø³jon² quiah¹²dsa? ―ca¹juúh² ca¹lah¹jǿ¹ hoh¹²hning, quianh¹³ Jesús. 46 Jøng² tsa¹ca¹tiúh¹ dsa² héi² ca¹lah¹jǿ¹ jmi²dsí² quiánh²hning, quianh¹³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² dsa²jiag¹² ŋai¹ jǿg³ ca¹juúh² Jesús. Ni³ jøng² hoh¹²hning.” 38 Lei¹³ jøng² báh³ ha¹chian² dsa² siáh² ma¹tí² dsǿa¹² quin¹² ni³, lei¹³ juøh¹². 39 Jøng² hi² ŋai¹dsa jin³ cøng² jǿg³.  































53

SAN MATEO 23

Ca¹cuø¹ Jesús dsag³ quiah¹² tøa¹² he¹² lei¹³ quianh¹³ dsa² fariseo (Mr. 12.38-40; Lc. 11.37-54; 20.45-47)

23

Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² quián¹²dsa ca¹lah¹quianh¹³ dsa² jue¹²: 2 ―Lán¹² tøa¹² he¹² lei¹³ ca¹lah¹quianh¹³ dsa² fariseo dsa² he¹² jǿg³ ha²lah lǿa¹² lei¹³ ca¹quieg² hlai³ Moisés ma²lǿih². 3 Dsio¹ báh³ mi³gǿgh³ hniah¹² ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ he¹² dsa² héi². Dsio¹ báh³ mi³tih³ hniah¹² jǿg³. Cónh¹jøng² tsa¹jmóh³ hniah¹² ju³lah jmo¹²dsa. Di³ ha¹chi² mi²ti¹dsa guiog¹³dsa. 4 Di³ ué² jmo¹²dsa ja³mi¹ti¹ dsa² siáh² lei¹³. Jøng² tsa¹hiei¹dsa mi¹ti¹dsa guiog¹³dsa. 5 Hniu¹dsa jái¹ dsa² jue¹² ja³jmo¹²dsa hi² dsio¹. Jai³lah juøh¹² gog¹² tiun¹²dsa dsi³qui¹²dsa quianh¹³ gug²dsa, gog¹² tioh¹³ ca²jneh³ si² quiah¹² Diú¹³. Jláh³ jmo¹²dsa hmøah¹² caih¹²dsa. 6 Hniu¹dsa tógh¹dsa ja³jláh³ ja³jmo¹² dsa² jmai³ quianh¹³ dsi²néi² guøh¹². 7 Hi² hniu¹dsa mi¹juanh¹² dsa² jue¹² ja³ŋi²nio³dsa jøa³hmah³. Hi² hniu¹dsa juúh² dsa² jue¹²: “Tøa¹².” 8 ’Di³ jøng² tsa¹jmóh³ hniah¹² hi² juúh² dsa² jue¹² hi² lanh¹² hniah¹² tøa¹² quián¹²dsa. Di³ jan² báh³ dsa² lán¹² tøa¹² quiánh² hniah¹². Ca¹lah¹já¹ dsa² ná¹² lán¹² rúh² hniah¹². 9 Jø¹² bíh³ tsa¹tøah¹³ hniah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ “Jmi² jniang³.” Di³ jan² báh³ Jmi² jniang³ chian², Diú¹³ guǿ¹² ŋi¹juǿi¹. 10 Jø¹² bíh³ tsa¹jmóh³ hniah¹² hi² juúh² dsa² jmøi¹guǿi¹ hi² lanh¹² hniah¹² juu³dsa. Di³ jan² báh³ Juuh² hniah¹² chian². Cristo báh³ héi². 11 Dsa²  



















héi² báh³ lán¹² dsa² juanh¹² quiánh² hniah¹², dsa² mi²ti¹ neih³ hniah¹². 12 Dsa² meh² báh³ lén² dsa² jmo¹² juanh¹²dsa. Jøng² dsa² juanh¹² báh³ lén² dsa² jmo¹² hi² meh²dsa. 13 ’¡He³ báh³ ué² lé² quiánh² hniah¹², dsa² fariseo quianh¹³ dsa² he¹² lei¹³ quiah¹² Diú¹³, dsa² ta¹cah¹ ta¹jen¹²! Jnëh¹³ hniah¹² juu¹² ja³dsa¹lé²dsa ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹. Guiogh¹³ báh³ hniah¹² tsa¹hnøngh² gu³noh¹² juu¹² jøng². Tsa¹cuuh² hniah¹² jǿg³ dsa¹lé² dsa² hniu¹ dsa¹lé². 14 ’¡He³ báh³ ué² lé² quiánh² hniah¹², dsa² fariseo ca¹lah¹quianh¹³ dsa² he¹² lei¹³ quiah¹² Diú¹³, dsa² ta¹cah¹ ta¹jen¹²! Di³ tí² hoh¹² hniah¹² cángh³ hniah¹² hniu³ dsa² hnǿi². Jøng² hlanh¹³ hniah¹² Diú¹³ ma¹dsio¹² jǿg³ hi² ta³hoh¹² hniah¹². ¡Hiug¹² jín³ ma¹dsio¹² ta¹canh¹³ báh³ hniah¹²! 15 ’¡He³ báh³ ué² lé² quianh¹³ hniah¹² dsa² fariseo ca¹lah¹quianh¹³ dsa² he¹² lei¹³ quiah¹² Diú¹³, dsa² ta¹cah¹ ta¹jen¹²! Di³ ŋi²nioh³ hniah¹² ta³cøng² jmøi¹guǿi¹, hnangh¹² hniah¹² dsa² ŋi³nioh¹² hniah¹² quianh¹³. Jøng² na³ma²ca¹hé¹dsa jǿg³ quiánh² hniah¹², jøng² jmóh³ hniah¹² hi² lén² dsa² héi² dsa² ta¹canh¹³ tsug¹² jín³ dsag³ cónh¹ jín³ hniah¹². 16 ’¡He³ báh³ ué² lé² quiánh² hniah¹²! Lanh¹² hniah¹² ju³lah dsa² teg³. Tsa¹lé² héh³ hniah¹² juu¹² cu²rø². Di³ juúh² hniah¹² tsa¹tiog¹³ hniuh¹² mi¹ti¹ jan² dsa² jǿg³ ma²ca¹juúh²dsa, ju³ná³ jmáh¹lah guøh¹² báh³ ca¹he¹dsa ja³ca¹mi¹dsøg¹²dsa jǿg³ quiah¹²dsa. Jøng² juúh² hniah¹² hi² hniuh¹²  









SAN MATEO 23

54

báh³ mi¹ti¹dsa, ju³ná³ ca¹he¹dsa cog³niáng¹³ chi³lai¹ guøh¹² ja³ca¹mi¹dsøg¹²dsa jǿg³. 17 ¡He³ báh³ tsa¹juøi² hoh¹² hniah¹²! ¡Tegh³ hniah¹²! Di³ guøh¹² báh³ quien¹² cónh¹ jín³ cog³niáng¹³ hi² chi³lai¹. 18 Jø¹² bíh³ juúh² hniah¹² tsa¹tiog¹³ hniuh¹² mi¹ti¹ jan² dsa² jǿg³ ma²ca¹juúh²dsa, ju³ná³ jmáh¹lah ni³hiég² báh³ ca¹he¹dsa ja³ca¹mi¹dsøg¹²dsa jǿg³ quiah¹²dsa. Jøng² juúh² hniah¹² hi² hniuh¹² báh³ mi¹ti¹dsa, ju³ná³ ca¹he¹dsa hi² ma²tioh¹³ ni³ ni³hiég², ju³lah hi² ma²ca¹dsii¹dsa gug² tai³ Diú¹³. 19 Lanh¹² hniah¹² ju³lah lán¹² dsa² teg³. Di³ ni³hiég² báh³ jmo¹² hi² ma²ha¹³ hi² tioh¹³ ni³ ni³hiég². 20 Hi² jøng² ju³ná³ hein² dsa² ca¹he¹ ni³hiég² ja³ca¹mi¹dsøg¹²dsa cøng² jǿg³ quiah¹²dsa, jøng² ma²lǿa¹² ca¹lah¹cøng² hi² ca¹he¹dsa cu¹dsie¹² ni³hiég² ca¹lah¹ma¹quianh¹³ hi² tioh¹³ ni³ ni³hiég². 21 Jø¹² bíh³ ju³ná³ ca¹he¹ jan² dsa² guøh¹² ja³ca¹mi¹dsøg¹²dsa cøng² jǿg³ quiah¹²dsa, ma²lǿa¹² ca¹lah¹cøng² hi² ca¹he¹dsa cu¹dsie¹² guøh¹² ca¹lah¹ma¹quianh¹³ Diú¹³, dsa² quiah¹² guøh¹². 22 Jøng² ju³ná³ ca¹he¹ jan² dsa² ŋi¹juǿi¹ ja³ca¹mi¹dsøg¹²dsa cøng² jǿg³ quiah¹²dsa, jøng² ma²lǿa¹² ca¹lah¹cøng² hi² ca¹he¹dsa cu¹dsie¹² ja³guǿ¹³ Diú¹³ ca¹lah¹ma¹quianh¹³ Diú¹³ hŋiah¹², dsa² guǿ¹² ja³jøng². 23 ’¡He³ báh³ ué² lé² quiánh² hniah¹², dsa² fariseo, ca¹lah¹quianh¹³ dsa² he¹² lei¹³ quiah¹² Diú¹³, dsa² ta¹cah¹ ta¹jen¹²! Di³ cu²rø² cuuh² hniah¹² hi² dsiúg³ Diú¹³ ja³ma²guie¹ ca¹lah¹cónh¹ ja³té¹² ca¹lah¹i³ ni³ nung² chi² quiánh² hniah¹², ju³lah  













u²mong³ quiah¹² ca³juu², ju³lah høg² anís, ju³lah mǿi² quiah¹² má¹. Cónh¹jøng² ha¹chi² mi³tih³ hniah¹² lei¹³ hi² lah¹dsóh² quien¹². Tsa¹mi³rǿh³ hniah¹² cu²rø² jǿg³. Tsa¹dsa²ŋiú² hoh¹² hniah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹². Tsa¹té¹² jagh³ hniah¹². Jøng² mi³dsio¹ ju³ jøng² ca¹mi³tih³ hniah¹² ca¹lah¹jǿ¹ hi² jøng² cu¹dsie¹² ca¹lah¹quianh¹³ hi² ma²mi²tih³ hniah¹². 24 Lanh¹² hniah¹² ju³lah lán¹² dsa² teg³ he¹² juu¹². Lanh¹² hniah¹² ju³lah lán¹² jan² dsa ca¹leh¹² jáh² píh³ mi³hiúg³ jmøi² hǿnh²dsa. Jøng² tsa¹ca¹len¹²dsa jáh² juanh¹². 25 ’¡He³ báh³ ué² lé² quiánh² hniah¹², dsa² fariseo, quianh¹³ dsa² he¹² lei¹³ quiah¹² Diú¹³, dsa² ta¹cah¹ ta¹jen¹²! Di³ cu²rø² rangh² hniah¹² coh¹³ cuøh³ quianh¹³ coh¹³ uøin¹². Lanh¹² hniah¹² ju³lah lǿa¹² cuøh³ uøin¹². Cónh¹jøng² jmáh¹lah jǿg³ hlaih¹³ ma²dsø²jiag¹² hoh¹² hniah¹² ha²lah léh² hniah¹² hi² chi² quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹². 26 Lanh¹² hniah¹² ju³lah lán¹² dsa² teg³. Dsio¹ báh³ rangh² hniah¹² ta¹lah¹niúh¹ cuøh³ lah¹ni³. Ni³ jøng² báh³ lé² ti³jai¹ ta¹lah¹coh¹³ calah. 27 ’¡He³ báh³ ué² lé² quiánh² hniah¹², dsa² fariseo, ca¹lah¹quianh¹³ dsa² he¹² lei¹³ quiah¹² Diú¹³, dsa² ta¹cah¹ ta¹jen¹²! Di³ lanh¹² hniah¹² ju³lah lǿa¹² ja³rø²hog¹² hlai³ ma²hiu³ hen¹² teg² coh¹³. Di³ jøng² tioh¹³ jmáh¹lah mu² hlai³ quianh¹³ ca¹lah¹jǿ¹ ni³ hi² hlaih¹³. 28 Lah¹jøng² báh³ lanh¹² hniah¹². Ca¹lah¹cøng² hi² dsiogh¹ báh³ hniah¹² jniáh² hniah¹² ta¹lah¹coh¹³. Jøng² jmáh¹lah jǿg³ hlaih¹³ báh³ dsø²jiag¹² hoh¹² hniah¹², quianh¹³ jǿg³ ta³jǿg³.  









55

SAN MATEO 23​, ​24

29 ’¡He³ báh³ ué² lé² quiánh² hniah¹², dsa² fariseo, ca¹lah¹quianh¹³ dsa² he¹² lei¹³ quiah¹² Diú¹³, dsa² ta¹cah¹ ta¹jen¹²! Di³ tsǿh² hniah¹² hieh¹² ja³rø²hog¹² hlai³, dsa² mi³hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ma²lǿih². Jøng² jmóh³ hniah¹² chi³lai¹ hieh¹² ja³rø²hog¹² hlai³, dsa² dsiog¹. 30 Jøng² juúh² hniah¹²: “Ju³jmai³ jniang³ dsa² mi³chian² dsa² hóg¹ quián² jniang³ ma²lǿih², ha¹chi² mi³li¹hiug² dsǿa¹² jniang³ hi² mi³mi³dsian¹³ jniang³ dsa² mi³hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³,” juúh² hniah¹². 31 Hi² jøng² mi²leih¹³ hniah¹² hi² guiogh¹³ hniah¹² lanh¹² tsø³jong¹³ dsa² ca¹mi¹dsian¹² dsa² mi³hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ma²lǿih². 32 Hi² jøng² dsio¹ mi³hianh¹³ hniah¹² hi² hlaih¹³ ca¹mi¹liág¹ dsa² hóg¹ quiánh² hniah¹². 33 Lanh¹² hniah¹² ju³lah lán¹² møh², jáh² hlanh³. Tsa¹lé² liúgh² hniah¹², mi³jøng² tsa¹mi³dsiánh¹ Diú¹³ hniah¹² juu¹² guio¹juǿi¹. 34 Jøng² tsë³́ jni dsa² hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³, ca¹lah¹quianh¹³ dsa² ŋi¹², ca¹lah¹quianh¹³ tøa¹² he¹² lei¹³. Jøng² mi³dsianh¹³ hniah¹² ca²dsiog³ dsa² héi². Tónh³ hniah¹² dsa² crǿg¹³ ca²dsiog³dsa. Báh³ hniah¹² dsa² dsi²néi² guøh¹² ca²dsiog³dsa. Mi³dsianh¹³ hniah¹² dsǿa¹²dsa ca¹lah¹jǿ¹ juøi² ja³tiogh³dsa. 35 Ta¹canh¹³ báh³ hniah¹² dsag³ hi² ca¹dsan¹ dsa² dsiog¹ ni³ jmøi¹guǿi¹, ca¹lah¹cónh¹ jmai³ ja³ca¹jŋëh¹dsa hlai³ Abel, dsa² dsiog¹, ca¹tǿ² jmai³ ja³ca¹jŋëh¹dsa hlai³ Zacarías, jong¹² Berequías, dsa² ca¹jon¹ jøa³ ja³tsih¹³ guøh¹² ca¹lah¹quianh¹³ ja³tsih¹³ ni³hiég². 36 Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: Dsa²  















chian² na¹ ta¹canh¹³ dsag³ ni³ huu¹³ ca¹dsan¹ ca¹lah¹já¹ dsa² dsiog¹ héi². Ca¹ho¹ Jesús ni³ huu¹³ quiah¹² jøa³juøi² Jerusalén (Lc. 13.34-35)

37 ’Hniah¹², dsa² chianh² Jerusalén, hniah¹² dsa² mi²dsianh¹³ dsa² hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³, hniah¹² dsa² qui²togh³ dsa² ca¹tse¹ Diú¹³ cang³, hliú² rón² mi³li¹quianh¹³jni hniah¹² ju³lah jan² chi³chiih³ togh¹² guing² quián¹² niúh¹ cog¹². Jøng² ha¹chi² ca¹lø¹hnǿngh¹ hniah¹². 38 Ma²ca¹tiúg² Diú¹³ hniah¹². 39 Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: Tsa¹lǿih² jmai³ ma²jaih³ hniah¹² jní² ca¹lah¹ja³ca¹dsiég¹ jmai³ ja³juúh² hniah¹²: “¡Hiug¹² juanh¹² dsa² já¹² ni³ huu¹³ quiah¹² Juu¹³ jniang³!” juúh³ hniah¹² ―ca¹juúh² Jesús.  





Ca¹jmo¹ Jesús jǿg³ hi² dsa¹hén² guøh¹²

24

(Mr. 13.1-2; Lc. 21.5-6)

Jøng² ma²hiúg³ Jesús juu¹² u¹hái¹dsa ja³tsih¹³ guøh¹², mi³ca¹túgh² dsa² quianh¹³dsa ja³tsenh¹³dsa. Ca¹heh¹dsa Jesús ha²lah jní² dsio¹ guøh¹² jøng². 2 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: Jií¹ jmai³ ja³gug¹ ca¹lah¹jǿ¹. Ca¹lah¹jin³ cøng² mǿi² cang³ guøh¹² ná¹² tsa¹ma¹ti³juú¹³ lé² ―ca¹juúh²dsa.  

Jǿg³ quiah¹² ja³ja¹quien¹³ dsiá¹ jmøi¹guǿi¹ (Mr. 13.3-23; Lc. 21.7-24; 17.22-24)

3 Mi³ca¹dsi¹lé²dsa máh² Olivo, ca¹gú² Jesús ja³jøng². Jøng² túgh² dsa² quianh¹³dsa cog² Jesús  

56

SAN MATEO 24 ja³cu³guiog¹³dsa. Jøng² ca¹juúh² dsa² quianh¹³dsa: ―Heh¹³hning jnieh³ jǿg³ ha²lǿih² lé² lah¹jøng². ¿He² quianh¹³ li¹lih¹³ jnieh³ ha²lǿih² ŋieh¹³hning calah? ¿Ha²lǿih² lé² jmai³ ja³dsiá¹ jmøi¹guǿi¹? ―ca¹juúh²dsa. 4 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Jmo³ ju²hí³ dsøa¹² tsa¹ju³mi¹gan¹² dsa² hniah¹². 5 Di³ jue¹² dsa² ji¹lé², dsa² jmo¹ hi² lán¹²dsa jní². Juúh²dsa: “Jní² báh³ lán¹² Cristo,” juúh²dsa. Jøng² mi¹ga¹²dsa dsa² jue¹². 6 Na³ma²ca¹nengh² hniah¹² jǿg³ jmo¹²dsa hning², ho¹ ju³ chi² jǿg³ jmo¹²dsa hning² ja³siíh³, jǿg³ dsii¹² dsa², jøng² tsa¹jmóh³ hniah¹² ju²hí³ dsøa¹². Di³ lah¹jøng² báh³ hniuh¹² lé². Di³ ha¹chi² ma²tǿ² ja³dsiá¹ jmøi¹guǿi¹ mi³né³. 7 Jøng² tán¹ juøi² quianh¹³ juøi² siíh². Tán¹ dsa² ta³ quianh¹³ dsa² ta³ jian¹²dsa. Jøng² hliú² ja³tiíh¹ onh¹². Jií¹ hag³cón² ca¹lah¹quianh¹³ hliú² ni³ dsag³. 8 Lah¹jøng² báh³ lé² ja³li¹liág¹ jmø³uai¹². 9 ’Jëh ́ ²dsa hniah¹² hi² he¹dsa jmø³uai¹², hi² mi¹dsian¹²dsa hniah¹². Jøng² li¹hiag¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² ni³ huu¹³ hi² lanh¹² hniah¹² dsa² quian¹jni. 10 Jøng² jue¹² dsa² tiú¹ jǿg³ quieg¹jni. Jøng² hnë¹dsa roh¹³dsa. Li¹hian¹³dsa roh¹³dsa guiog¹³. 11 Jøng² li¹chian² dsa² jue¹², dsa² he¹ jǿg³ tsa¹té¹². Mi¹gan¹²dsa dsa² jue¹² chian² jmøi¹guǿi¹. 12 Tsa¹ma¹hnio¹ dsa² jue¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹²dsa lé². Di³ li¹chi² ma¹dsio¹² hi² hlaih¹³. 13 Jøng² liúg² báh³ dsa², ju³lah hein² dsa² ca¹mi¹tián² dsǿa¹² ca¹lah¹ca¹tóh² jø² jmai³ jøng². 14 Hniuh¹² báh³ tsø¹ja¹  





















jǿg³ dsio¹ ta³cøng² jmøi¹guǿi¹, jǿg³ quiah¹² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹. Mi³jøng² li¹ŋi¹² ca¹lah¹já¹ dsa² chian². Ni³ jøng² tiúh¹ jø² jmai³ quiah¹² jmøi¹guǿi¹. 15 ’Jmai³ jøng² jáih³ hniah¹² hi² hiug¹² hlaih¹³ tø¹tsǿh² dsi²néi² guøh¹², ja³hiug¹² han¹³, hi² jmo¹ dsa¹hén² ca¹lah¹jǿ¹, ju³lah rø²juúh² si² quiah¹² hlai³ Daniel, dsa² mi³hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. (¡Ju³ li¹ŋë²́ dsa² høa¹² si² la²!) 16 Na³ma²ca¹jaih³ hniah¹² hi² jøng², jøng² dsio¹ cuøin¹ dsa² chian² Judea juu¹² máh². 17 Jøng² ju³ná³ hein² dsa² tiogh³ ja³dsi¹² jmai³ jøng², ju³ cuøin¹³dsa cu¹dsøg¹². Tsa¹ju³dsi¹quín²dsa hi² chi² dsi²néi². 18 Jøng² ju³ná³ hein² dsa² tiogh³ jøa³nung² quiah¹², tsa¹ju³dsi¹lia²dsa, hi² dsa¹quín²dsa tsǿnh³dsa. 19 ¡He³ báh³ ué² jmai³ jøng² quiah¹² hio¹³ ti³quian¹² guing²! ¡Ué² quiah¹² dsa² jian¹² guing² píh³! 20 Jøng² hlanh¹³ hniah¹² Diú¹³ hi² tsa¹ju³lé³ hi² jøng² jmai³ sa³¹, ho¹ ju³ jmai³ jin² guǿi². 21 Di³ hiug¹² jín³ jmø³uai¹² hí¹ jmøi¹guǿi¹ jmai³ jøng² cónh¹ jín³ jmø³uai¹² ma²ca¹hí¹ cónh¹ jmai³ ja³ma²ca¹niu¹ jmøi¹guǿi¹ ca¹lah¹ca¹tǿ² jín³ na¹. Jø¹² bíh³ ha¹chi² ma¹hí¹ jmø³uai¹² hiug¹² lah¹jøng² jmai³ siíh². 22 Jøng² ha¹chian² dsa² mi³liúg² jmai³ jøng² ju³ jmai³ tsa¹ca¹jné¹ Juu¹³ jniang³ ta¹jiá¹². Di³ huu¹³ quiah¹² dsa² ti³quióh³ ca¹jné¹ Diú¹³ jmai³ jøng² ta¹jiá¹². 23 ’Jøng² ju³ná³ hein² dsa² ca¹juúh²: “Jai³lah, dsa² lang¹² báh³ Cristo,” ho¹ ju³ ca¹juúh²dsa: “Dsa² ná¹² báh³ Cristo,” jøng² tsa¹ju³héh³ hniah¹² jǿg³ quiah¹² dsa² héi². 24 Di³  



















57

SAN MATEO 24

li¹chian² báh³ dsa² mi¹gag¹², dsa² juúh² lán¹²dsa Cristo, ho¹ ju³ dsa² juúh² lán¹²dsa dsa² hǿ² jǿg³ ni³ huu¹³ quiah¹² Diú¹³. Jmo¹ báh³ dsa² héi² hi² hiug¹²dsa quianh¹³ juu¹² juøh¹² quianh¹³ hi² gøg². Mi³mi¹ga¹²dsa dsa² ma²ti³quióh³ quián¹² Diú¹³ ju³ jmai³ hi² lé². 25 Jai³lah, lah¹jiá¹² ma²ca¹juǿi²jni hniah¹². 26 Ju³ná³ hein² dsa² juúh²: “Ja³ná³ guǿ¹² Cristo, juu¹² ja³ha¹chian² dsa² tiogh³,” jøng² tsa¹gu³noh¹² hniah¹² ja³jøng². Ju³ná³ hein² dsa² juúh²: “Ja³ná³ guǿ¹²dsa, ja³quiunh³,” jøng² tsa¹ju³héh³ hniah¹² jǿg³ jøng². 27 Di³ ju³lah lǿa¹² si² ŋíh¹ taih¹² ta³cøng² dsøa³ hei¹² guiuh¹³, lah¹jøng² báh³ lé² jmai³ ja³guiogh¹³jni, jní² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹². Li¹lih¹³ báh³ dsa² jue¹². 28 Lah¹dsóh² li¹léi¹³ na³ma²ca¹tǿ² ja³guiogh¹³jni.  







Jǿg³ quiah¹² ja³jiúgh² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹

(Mr. 13.24-37; Lc. 21.25-33; 17.26-30, 34-36)

29 ’Dsø¹juu¹² mi³ma²ca¹tsø³jue¹³ jmø³uai¹², jøng² nioh¹ hieg². Tsa¹ma¹taih¹² quiah¹² tsøh². Jøng² siúgh² chi³neng¹² ti³buh¹² guiuh¹³. Hiánh² hi² ti³dsøa¹³ guiuh¹³. 30 Jøng² li¹léi¹³ dsi³guøi² hi² ma²guiogh¹²jni, jní² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹². Jøng² ho¹ dsa² chian² ta³cøng² jmøi¹guǿi¹. Jøng² jǿi²dsa jní², ma²guiogh¹²jni jøa³jneng¹². Ma²chi² bí² ma¹dsio¹² hlaih¹³ quieg¹jni. Ma²léi¹³ hi² hiug¹² juanh¹²jni. 31 Jøng² hein¹³ tí² løg¹² quiah¹² Diú¹³. Jøng² tsë³́ jni ángeles ta³cøng² jmøi¹guǿi¹, hi² dsa²tiogh¹²dsa loh² dsa² ma²ti³quióh³ quian¹jni.  





32 ’Ma²ŋih³ hniah¹² ha²lah lǿa¹² quiah¹² hma² higo. Na³ma²tsíh² nih¹³ hma², na³ma²hiag¹³ moh¹³, ma²ŋih³ hniah¹² ja¹quién¹ jií¹ jin² jmǿa¹². 33 Jø¹² bíh³ lah¹jøng² li¹leh¹³ hniah¹² na³ma²tǿ² ja³ja¹quien¹³ lé² ca¹lah¹jǿ¹ hi² jøng², na³ma²jaíh² hniah¹² hi² ma²lǿ² lah¹jøng² ju³lah ma²na²juǿi²jni hniah¹². 34 Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: Tsa¹jín³ dsiá¹ dsa² chian² na¹ niúh¹ jín³ hi² lé² lah¹jøng² guøh¹². 35 Dsa¹hén² báh³ jmøi¹guǿi¹ lah¹quianh¹³ dsøa³ hei¹² guiuh¹³. Di³ ha¹chi² dsa¹hén² jǿg³ quieg¹jni. 36 ’Jøng² ha¹chian² dsa² ŋi¹² he² jmai³ he² hora lé² lah¹jøng². Ca¹lah¹jin³ ángeles chian² ŋi¹juǿi¹ tsa¹ŋi¹². Ca¹lah¹jin³ jní², jong¹² Diú¹³, tsa¹guiang³jni. Jan² Jmi² jniang³ báh³ ŋi¹². 37 Lah¹jøng² báh³ lé² jmai³ ja³guiogh¹³jni, jní² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹², ju³lah ca¹løa¹ jmai³ mi³chian² hlai³ Noé. 38 Jmo¹dsa ju³lah ca¹jmo¹ dsa² mi³chian² niúh¹ jmai³ ja³ca¹cangh¹² jmøi² jmøi¹guǿi¹. Cøng² ca¹cø² ca¹hǿnh² báh³ dsa². Ca¹jenh²dsa gug². Ca¹cuan¹dsa jong¹²dsa ca¹jenh² gug²dsa. Lah¹jøng² ca¹jmo¹dsa ca¹tǿ² jmai³ ja³ca¹hí¹ Noé barco juøh¹² ca¹jmo¹dsa. 39 Ha¹chi² ca¹lø¹ŋi¹² dsa² jue¹² hi² lé² jmøi² juøh¹² ca¹lah¹ca¹tǿ² ja³ca¹ŋi¹juøh¹² jmøi². Ca¹dsan¹ ca¹lah¹já¹ dsa² héi² quianh¹³ jmøi² juøh¹² jøng². Lah¹jøng² báh³ jenh¹³ dsa² chian² jmai³ ja³guiogh¹³jni. 40 Jmai³ jøng² lé² hi² tiogh³ og¹ dsa² ŋioh¹² jøa³nung². Jan² dsa² tai¹ Diú¹³. Jan² dsa² jŋi¹. 41 Jø¹² bíh³ lé² hi² tiogh³ og¹ hio¹³ ieih¹² hé¹². Tai¹ Diú¹³ jan². Jøng² jŋi¹ jan². 42 Mi³lih¹³ hniah¹² hoh¹². Di³ tsa¹ŋih³ hniah¹² he² jmai³ guiogh¹³jni, jní² dsa²  





















58

SAN MATEO 24​, ​25 lán¹² Juuh² hniah¹². 43 Ma²ŋih³ hniah¹² ha²lah lán¹² dsa² hniu³. Ju³ jøng² ca¹lø¹ŋi¹² dsa² hniu³ he² hora jií¹ dsa² høin², jøng² mi³guú¹dsa ju³jŋia¹³. Mi³jøng² tsa¹mi³hí¹ dsa² høin² dsi²néi². 44 Di³ jøng² túgh³ hniah¹² ju³jŋia¹³. Guiogh¹³ báh³ jní² cónh¹ tsa¹ju²jŋiá³, jní² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹².  



Dsa² ti³té¹³ jǿg³ (Lc. 12.41-48)

45 ’Dsa² lán¹² dsa² ti³té¹³ jǿg³, dsa² ŋi¹², ju³lah dsa² ma²neng¹² gug² ta³ ma²ca¹cuø¹ juu³dsa, hi² dsiúh¹dsa hi² gǿh¹ dsa² quián¹² juu³dsa lah¹cøng² lah¹cøng² jmai³, 46 dsa² héi² báh³ dsa² lé² dsio¹ quiah¹², dsa² ma²mi²ti¹ ta³ na³ma²guønh¹² juu³dsa. 47 Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: Ju²gug² tai³ dsa² lah¹héi² dsie¹ juu³dsa ca¹lah¹jǿ¹ hi² chi² quiah¹²dsa. 48 Jøng² ju³ná³ hlanh³dsa, jøng² lë²́ dsa hi² li¹han³ juu³dsa. 49 Jøng² qui¹jmóh²dsa uai¹² dsa² tiogh³ jmo¹² ta³ quiah¹² juu³dsa. Jøng² cø²hǿnh²dsa quianh¹³ dsa² hen¹². 50 Jøng² jiúgh² juu³ dsa² ŋioh¹² héi² cónh¹ tsa¹ju²jŋiá³, jmai³ ja³tsa¹lë²́ dsa² ŋioh¹² jiúgh²dsa, hora tsa¹ŋi¹² dsa² ŋioh¹². 51 Jøng² cuø¹ juu³dsa ju²lih¹³ dsøa¹². Tiagh¹dsa juu¹² ja³tiogh³ dsa² ta¹cah¹ ta¹jen¹². Ja³jøng² dsø¹tø² dsø¹hǿg²dsa. Cán²dsa ma¹dsio¹² jmø³uai¹².  













Jǿg³ quiah¹² guia¹ tsih²mǿ²

25

’Lǿa¹² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹ ju³lah lǿa¹² quiah¹² guia¹ tsih²mǿ² ca¹cán² si² jmø²cøg², hi² ma²chi³hiúh² si². Jøng² ca¹ŋi¹lé²dsa hi² mi³jén²dsa dsa² ŋioh¹² ma²na²jenh² gug². 2 Hŋiá² tsih²mǿ² héi² lán¹² dsa²  

tsa¹juøi² dsǿa¹². Hŋiá² dsa² lán¹² dsa² të². 3 Tsih² tsa¹juøi² dsøa¹² ha¹chi² jmø²cøg² ma¹dsio¹² quin¹²dsa. 4 Di³ jøng² quin¹² tsih² ma²lih¹³ dsǿa¹² ja³ha¹² hi³méh¹ jmø²cøg². 5 Ca¹lø¹han¹ dsa² ŋioh¹². Jøng² ca¹løa¹ lø¹i³güé¹ tsih²mǿ². Jøng² ca¹güe² ca¹lah¹já¹tsih. 6 Jøng² jan² dsa² ca¹hløah¹ tí² cónh¹ dsi¹neng¹². Ca¹juúh²dsa: “¡He³ dsa² ŋioh¹² ŋi³jogh¹²! ¡Hiugh¹²! ¡Gu³noh¹² hniah¹²! ¡Gu³mi³jénh³ hniah¹² dsa²!” ca¹juúh²dsa. 7 Jøng² ca¹rón² ca¹lah¹já¹ tsih²mǿ² héi². Jøng² ca¹jmóh¹dsa cu²rø² si² jmø²cøg² quiah¹²dsa. 8 Jøng² ca¹juúh² tsih²mǿ² tsa¹juøi² dsǿa¹², ca¹tsáih¹dsa dsa² të²: “Cuøh¹³ hniah¹² jnieh³ mih² jmø²cøg² quiánh² hniah¹². Di³ ma²dsø²iég¹ si² quián² jnieh³,” ca¹juúh²dsa. 9 Jøng² ca¹juúh² tsih²mǿ² të²: “Tsa¹lé² cuú³ jnieh³. Di³ tsa¹len¹² quián² ca¹lah¹jái¹ jniang³. Gu³lié¹ jmø²cøg² ja³hnai¹dsa,” ca¹juuh²dsa. 10 Jøng² mi³ca¹ŋi¹lé² tsih²mǿ² tsa¹juøi² dsǿa¹², ca¹guøn¹ dsa² ŋioh¹² ma²na²jenh² gug². Jøng² ca¹ŋi¹lé² hŋiá² tsih²mǿ² të² héi² juu¹² dsi²néi² ja³jmo¹²dsa jmai³ ca¹jenh² gug² dsa² ŋioh¹². Jøng² ca¹jnéi¹dsa hag³hniú¹³. 11 Ni³ jøng² ca¹dsi¹lé² hŋiá² tsih²mǿ² tsa¹juøi² dsǿa¹² héi². Ca¹juúh²dsa: “Guiuh¹³, ¡nie³ hniú¹²!” ca¹juúh²dsa. 12 Jøng² ca¹juúh² dsa² ŋioh¹², ca¹tsáih¹dsa tsih²mǿ² héi²: “Lah¹dsóh² tsa¹cué¹²jni hniah¹²,” ca¹juúh² dsa² ŋioh¹². 13 Hi² jøng² mi³lih¹³ hniah¹² hoh¹². Di³ tsa¹ŋih³ hniah¹² he² jmai³ he² hora guiogh¹³jni.  





















Jǿg³ quiah¹² úg² dsa² ca¹jmo¹ ta³ quiah¹² juu³dsa

14 ’Lah¹jøng² báh³ lǿa¹² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹ ju³lah lǿa¹² quiah¹² jan³ dsa² ca¹ŋó¹ juu¹² ja³uǿin³.  

59

SAN MATEO 25

Jøng² niúh¹ jín³ hi² ca¹ŋó¹dsa, mei¹³ héh¹ cog³. Jai³lah ca¹lǿi¹jni jín³ ca¹tǿh¹dsa dsa² jmo¹² ta³ quiah¹²dsa. guiég² mei¹³ ca¹lah,” ca¹juúh²dsa. 23 Jøng² ca¹juúh² juu³dsa: Jøng² ca¹dsii¹dsa gug² tai³ dsa² héi² ca²tí² ca¹lah¹jǿ¹ hi² chi² “Lanh¹²hning dsa² dsiog¹, dsa² ti³té¹³ quiah¹²dsa. 15 Ca¹jáinh¹dsa jǿg³. Dsio¹ hlaih¹³ ta³ quiánh²hning. to¹lu¹guií² mei¹³ héh¹ cog³ quiah¹² Cu²rø² ma²ca¹mi³tih³hning cøng² ta³ dsa² lah¹ni³. Ca¹jáinh¹dsa guiég² mih². Jøng² dsie¹³jni gugh²hning mei¹³ quiah¹² dsa² ja³ma²og¹. ta³ juøh¹² hi³méh¹. Cøng² ni³ Ca¹jáinh¹dsa guie¹ mei¹³ quiah¹² tiágh³ jniang³ hi² hioh¹² jenh¹² dsa² ja³ma²úg². Ca¹jáinh¹ juu³dsa jniang³,” ca¹juúh² juu³dsa. 24 Jøng² ca¹lah¹cónh¹ ja³ma²të²dsa ta³ ca¹dsiég¹ dsa² ca¹hiei¹ guie¹ mei¹³ lah¹jan² lah¹jan²dsa. Jøng² ca¹ŋó¹ héh¹ cog³. Ca¹juúh²dsa: “Guiuh¹³, juu³dsa. 16 Dsø¹juu¹² ca¹ŋi¹jmó² ma²guiang³jni hi² lanh¹²hning dsa² lah¹ni³ ta³ quianh¹³ cog³ jøng². dsa² huh² dsǿa¹². Ma²guiang³jni Ca¹lǿh¹dsa jín³ to¹lu¹guií² mei¹³ hi² lø²chi² quiánh²hning héh¹ cog³. 17 Jøng² dsa² ja³ma²og¹ ja³tsa¹ca¹jŋiúh²hning. Jøng² ca¹lǿh¹ jín³ guiég² mei¹³ héh¹ cog³. dsiíh³hning loh² ja³ha¹chi² 18 Di³ jøng² ca¹ŋó¹ dsa² ja³ma²úg². møi¹jon² ma²ca¹séih¹hning. 25 Hi² jøng² ca¹lø¹gag¹²jni. Hi² Ca¹ŋi¹guiég²dsa tøg² ja³ca¹hma¹dsa cog³ quiah¹² juu³dsa niúh¹ huø¹. jøng² ca¹ŋi³hma³jni cog³ quiánh² 19 Ma²ni³ŋó¹³ jmai³ mi³ca¹guøn¹ juu³ niúh¹ huø¹. Ja³la² quin³jni cog³ dsa² héi². Jøng² ca¹can¹ juu³dsa quiánh²hning,” ca¹juúh²dsa. 26 Jøng² ca¹juúh² juu³dsa: jǿg³ dsøg¹² quiah¹² dsa² jmo¹² ta³ quián¹²dsa. 20 Lah¹ni³ ca¹dsiég¹ dsa² “Dsa² hlanh³ báh³ hning², dsa² ca¹hiei¹ to¹lu¹guií² mei¹³ héh¹ cog³. jueh¹². Ma²ŋih³hning lø²chi² Ma²quin¹²dsa jín³ to¹lu¹guií² mei¹³ quieg¹jni ja³tsa¹ca¹jan¹jni mǿi². jmáh¹lah jong¹². Jøng² ca¹juúh² Ma²ŋih³hning hi² dsie¹²jni loh² dsa² héi²: “Guiuh¹³, ca¹cuøh¹³hning ja³ha¹chi² møi¹jon² ma²ca¹séi¹jni. 27 Mi³dsio¹ ju³ ca¹quiegh²hning jní² to¹lu¹guií² mei¹³ héh¹ cog³. Jai³lah ma²ca¹lǿi¹jni jin³ to¹lu¹guií² cog³ quieg¹jni banco. Mi³jøng² mei¹³ calah,” ca¹juúh²dsa. 21 Jøng² mi³hieih¹³jni ca¹lah¹ma¹quianh¹³ ca¹juúh² juu³dsa: “Lanh¹²hning jong¹² na³ma²guǿnh¹jni,” ca¹juúh² dsa² dsiog¹, dsa² ti³té¹³ jǿg³. Dsio¹ juu³dsa. 28 Jøng² ca¹juúh² juu³dsa, báh³ ta³ quiánh²hning. Cu²rø² ca¹tsáih¹dsa dsa² quianh¹³dsa: ma²ca¹mi³tih³hning cøng² ta³ “¡Quieng² cog³ ca¹cuǿ¹jni dsa² ná¹²! mih². Jøng² dsie¹³jni gugh²hning Gu³cuøh¹³ hniah¹² dsa² quin¹² ta³ juøh¹² hi³méh¹. Cøng² ni³ tiágh³ to¹lu¹guií² mei¹³. 29 Li¹chi² ma¹dsio¹² hi³méh¹ quiah¹² ca¹lah¹já¹ dsa² jniang³ hi² hioh¹² jenh¹² jniang³,” ca¹juúh² juu³dsa. 22 Jøng² ca¹dsiég¹ ma²chi² quiah¹². Jøng² lé² ma¹dsio¹² dsa² ca¹hiei¹ guiég² mei¹³ héh¹ cog³. quiah¹²dsa. Di³ ju³ná³ hein² dsa² Ma²quin¹² dsa² héi² jín³ guiég² tsa¹chi² ma¹dsio¹² quiah¹², cu¹dsie¹² mei¹³, hi² ca¹lǿh¹dsa. Ca¹juúh²dsa: dsa¹hén² ca¹lah¹jǿ¹ hi² ca²juuh³ chi² “Guiuh¹³, ca¹cuøh¹³hning jní² guiég² quiah¹²dsa. 30 Jøng² gu³dsenh¹³  































60

SAN MATEO 25 hniah¹² dsa² tsa¹ta³té¹³ héi² ja³la². Gu³tianh¹² hniah¹² dsa² juu¹² guio¹juǿi¹. Ja³jøng² dsa¹hǿg²dsa. Cán²dsa ma¹dsio¹² jmø³uai¹²,” ca¹juúh² juu³dsa. Jǿg³ quiah¹² ja³cán² Diú¹³ jǿg³ dsøg¹² quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹

31 ’Na³ma²tǿ² jmai³ ja³guiogh¹³jni, jní² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹², jøng² ji¹lé² ca¹lah¹já¹ ángeles quianh¹³ jní². Ma²léi¹³ hi² hiug¹² juanh¹² jní². Jøng² cán³jni jǿg³ dsøg¹² quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹. 32 Jøng² tógh¹ ca¹lah¹já¹ dsa² chian² ca¹lah¹ta³cøng² jmøi¹guǿi¹ ja³ta¹ne¹jni. Jøng² jmo¹³jni héh¹ hi² tógh¹dsa ma¹quién¹ ju³lah jmo¹² juu¹³ jáh², togh¹²dsa ma¹quién¹ jah¹chih² quianh¹³ chiang³ løg². 33 Jøng² tógh³jni dsa² dsiog¹ ta¹guia¹jo¹³. Tógh³jni dsa² hlanh³ ta¹guia¹jón¹. 34 Jøng² jní², dsa² ma²lán¹² rai¹³ jmai³ jøng², juǿi³jni dsa² tiogh³ ta¹guia¹jo¹³: “Ji¹noh¹² hniah¹² ja³la². Ma²ca¹jmo¹ Jmi² jniang³ hi² dsio¹ dsǿa¹² ja³cogh² hniah¹². Hniah¹² báh³ dsa² li¹quiánh² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹. Ma²jmo¹² Diú¹³ ju³jŋia¹³ quiánh² hniah¹² ca¹lah¹cónh¹ jmai³ mi³ca¹niu¹ jmøi¹guǿi¹. 35 Di³ ca¹løa¹ lø¹i³cóng¹²jni. Jøng² ca¹cuøh³ hniah¹² jní² hi² ca¹gøah¹jni. Ca¹løa¹ lø¹i¹gøh³jni jmøi². Jøng² ca¹cuøh¹³ hniah¹² jní² jmøi². Mi³ŋøa¹²jni ju³lah ŋøa¹² jan² dsa² chian² ja³siíh³. Jøng² ca¹cuøh¹³ hniah¹² ja³ca¹jan¹³jni. 36 Tsa¹mi³chi² tsønh¹jni. Jøng² ca¹cuøh¹³ hniah¹² jní² tsønh¹jni. Ca¹lø¹dsog¹jni. Jøng² ca¹jmoh³ hniah¹² hí³ jní². Mi³hiúg³jni hni¹ŋí³. Jøng² ca¹ŋi³jah³  











hniah¹² jní²,” juǿi³jni dsa². 37 Jøng² juúh² dsa² dsiog¹ héi², tsáih¹dsa jní²: “Juu¹³ jniang³, ¿he² jmai³ ca¹ne¹³ jnieh³ hning², hi² ca¹løa¹ lø¹i³cuanh¹hning, hi² ca¹cuú³ jnieh³ hi² ca¹quíh²hning? ¿He² jmai³ ca¹ne¹³ jnieh³ hning², hi² ca¹løa¹ lø¹i¹hǿgh³hning jmøi² jøng² ca¹cuú³ jnieh³ jmøi²? 38 ¿He² jmai³ ca¹ne¹³ jnieh³ ŋøh²hning ju³lah ŋøa¹² dsa² chian² ja³siíh³, jøng² ca¹cuú³ jnieh³ ja³ca¹jŋih³hning? ¿He² jmai³ ca¹ne¹³ jnieh³ tsa¹mi³chi² tsǿinh²hning, jøng² ca¹cuú³ jnieh³ tsǿinh²? 39 ¿He² jmai³ ca¹ne¹³ jnieh³ dsoh³hning ho¹ ju³ hi² hiúgh³hning hni¹ŋí³, jøng² ca¹ŋi³ne¹³ jnieh³ hning²?” juúh² dsa² dsiog¹. 40 Jøng² juǿi³ jní² dsa² héi² calah, jní² dsa² ma²lán¹² rai¹³ jmai³ jøng²: “Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: Ju³lah he² hi² dsio¹ ca¹jmoh³ hniah¹² ja³cog² roh¹²jni, ca¹tǿ² dsa² tsa¹quien¹², lah¹cøng² hi² ma²ca¹jmoh³ hniah¹² lah¹jøng² ja³cog² jní² hŋiéng¹,” juǿi³jni dsa² héi². 41 ’Jøng² juǿi³jni dsa² mi³tiogh³ ta¹guia¹jón¹: “Lanh¹² hniah¹² dsa² hlanh³. Gu³noh¹² hniah¹² juu¹² guio¹juǿi¹, juu¹² dsi²si² tsa¹øg², ja³ca¹jmo¹ Diú¹³ hi² dsa¹lia¹ Satanás quianh¹³ ángeles hlanh³ quián¹²dsa. 42 Di³ ca¹løa¹ lø¹i³cóng¹²jni. Jøng² tsa¹ca¹cuøh¹³ hniah¹² jní² hi² mi³gøah¹³jni. Ca¹løa¹ lø¹i¹gøh³jni jmøi². Jøng² ha¹chi² ca¹cuøh¹³ hniah¹² jní² jmøi². 43 Mi³ŋøa¹²jni ju³lah ŋøa¹² dsa² chian² ja³siíh³. Jøng² ha¹chi² ca¹cuøh¹³ hniah¹² jní² ja³mi³jan³jni. Ha¹chi² tsønh¹jni mi³chi². Jøng² ha¹chi² ca¹cuøh¹³ hniah¹² hmøah¹² mi³caih¹³jni. Ca¹lø¹dsog¹jni. Ca¹hú¹jni hni¹ŋí³.  













61

SAN MATEO 25​, ​26

Jøng² ha¹chi² ca¹ŋi³janh³ hniah¹² jní²,” juǿi³jni dsa² héi². 44 Jøng² juúh² dsa² héi², tsáih¹dsa jní²: “Juu¹³ jniang³, ¿he² jmai³ ca¹ne¹³ jnieh³ hning² hi² ca¹løa¹ lø¹i³cuanh¹hning, ho¹ ju³ hi² ca¹løa¹ lø¹i³hǿgh³hning jmøi², ho¹ ju³ mi³ŋøh²hning ju³lah dsa² chian² ja³uǿin³, ho¹ ju³ tsa¹chi² tsǿinh²hning, ho¹ ju³ hi² dsoh³hning, ho¹ ju³ hi² hiúgh³hning hni¹ŋí³, hi² tsa¹ca¹mi³hog³ jnieh³ hning²?” juúh² dsa² hlanh³ héi². 45 Jøng² juǿi³jni dsa² héi² calah, jní² dsa² ma²lán¹² rai¹³ jmai³ jøng²: “Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: Ju³lah he² hi² dsio¹ tsa¹ca¹jmoh³ hniah¹² ja³cog² roh¹²jni, ca¹tǿ² dsa² tsa¹quien¹², ca¹lah¹cøng² hi² tsa¹ca¹jmoh³ hniah¹² lah¹jøng² ja³cog²jni hŋiéng¹,” juǿi³jni dsa² héi². 46 Jøng² dsa¹lia¹ dsa² hlanh³ héi² juu¹² ja³hlaih¹³ jmai³ ŋi² ja³já¹³, jmai³ ŋi² ja³dság¹. Di³ dsa¹lia¹ dsa² dsiog¹ héi² juu¹² ja³li¹chian²dsa tiá² ―ca¹juúh² Jesús.  





Ca¹jmo¹dsa jǿg³ hi² chiánh²dsa Jesús (Mr. 14.1-2; Lc. 22.1-2; Jn. 11.45-53)

26

Mi³ca¹juúh² Jesús ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ jøng², jøng² ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa dsa² quianh¹³dsa: 2 ―Ma²ŋih³ báh³ hniah¹² ja³ton¹ jmai³ na¹ tøa¹ jmai³ ta²høa³. Jmai³ ́ ²dsa jní², jní² dsa² ma²lán¹² jøng² jëh dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹². Jøng² jŋaih¹dsa jní² ni³ crǿg¹³ ―ca¹juúh²dsa. 3 Jøng² ca¹túgh² juu¹³ jmi²dsa² quianh¹³ dsa² canh¹³ quián¹² dsa² judío. Ca¹túgh²dsa ja³dsi¹² quiah¹² ŋi¹jmó², dsa² tsen² Caifás. 4 Ja³jøng² ca¹jmo¹dsa jǿg³ ha²lah mi¹ga¹²dsa  





Jesús. Mi³jøng² chiángh²dsa. Jøng² jŋaih¹dsa. 5 Di³ ca¹juúh²dsa: ―Tsa¹lé² chianh¹³ jniang³ dsa² jmai³ juøh¹², na³ca¹jmo¹ dsa² jue¹² møah¹³ ―ca¹juúh²dsa.  

Ca¹tsǿng² jan² hio¹³ nang³ ma²juøi² dsi³ Jesús (Mr. 14.3-9; Jn. 12.1-8)

6 Jøng² mi³hiúg³ Jesús jøa³juøi² Betania, ja³quiah¹³ Simón, dsa² mi³lán¹² dsag³ hmih¹² tsa¹jŋi¹². 7 Jøng² ca¹dsiég¹ jan² hio¹³. Quin¹²dsa cøng² tsǿa¹² lǿa¹² can³ alabastro, hi² ha³ nang³ ma²juøi². Hmóh³ hlaih¹³ cu²té¹² nang³. Jøng² ca¹tsǿng² hio¹³ héi² nang³ jøng² dsi³ Jesús ja³ma²hiúg³ Jesús mesa. 8 Jøng² ca¹lø¹hioh¹ dsa² quianh¹³ Jesús mi³ca¹jái¹dsa ha²lah ca¹jmo¹ hio¹³. Ca¹juúh² dsa² quianh¹³dsa: ―¿He² løa¹ ca¹hén²dsa hi² jøng²? 9 Mi³dsio¹ ju³ jøng² ca¹hnai¹dsa nang³ jøng². Mi³jøng² mi³li¹chi² ma¹dsio¹² cog³ hi² mi³cuúh¹dsa dsa² ti²ŋié² ―ca¹juúh²dsa. 10 Ma²ŋi¹² Jesús he² jǿg³ ma²dsii¹² dsa² quianh¹³dsa. Jøng² ca¹juúh²dsa: ―Tsa¹cuøh¹³ hniah¹² hio¹³ ná¹² ju²méh³ dsøa¹². Hi² dsio¹ báh³ ma²na²jmo¹dsa quieg¹ jní². 11 Di³ tiog¹³ báh³ li¹quianh¹³ hniah¹² dsa² ti² dsa² ŋié². Di³ ha¹chi² li¹quianh¹³ hniah¹² jní² ja³la² tiá². 12 Ma²na²tsǿng²dsa nang³ ma²juøi². Mi³jøng² ma²na²jmo¹dsa ju³jŋia¹³ jmø²ŋǿ¹² quieg¹jni ja³dsø¹hóg¹dsa jní². 13 Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: Li¹chi² jǿg³ ha²lah na²jmo¹ hio¹³ lang¹² ja³cog²jni ta³cøng² jmøi¹guǿi¹, ca¹lah¹jǿ¹ ja³hǿ²dsa jǿg³ dsio¹ quiah¹² Diú¹³. Mi³jøng²  















SAN MATEO 26 dsiágh¹ dsǿa¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ he² ma²ca¹jmo¹dsa ―ca¹juúh² Jesús. ́ ²dsa Jesús Ca¹jmo¹ Judas jǿg³ hi² jëh (Mr. 14.10-11; Lc. 22.3-6)

14 Jøng² ca¹ŋó¹ jan² dsa² guia¹tón², dsa² tsen² Judas Iscariote. Ca¹ŋó¹dsa juu¹² ja³tiogh³ juu¹³ jmi²dsa². 15 Jøng² ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa juu¹³ jmi²dsa²: ―¿Ha²cónh¹ cog³ cuúh³ hniah¹² ju³ná³ jëh¹³jni Jesús? ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹quíg¹ dsa² héi² gui²guí² cog³teg², hi² quín¹² ma¹guie¹ héh¹. 16 Jøng² ca¹hnangh² Judas mai³¹ ́ ²dsa Jesús. ha²lah jëh  





Ca¹gǿh¹ Jesús quianh¹³ dsa² guia¹tón² (Mr. 14.12-25; Lc. 22.7-23; Jn. 13.21-30; 1 Co. 11.23-26)

17 Jøng² mi³ca¹dsiég¹ lah¹huu¹³ jmai³ jmai³ gøah¹²dsa hi³ŋíh¹ tsa¹quianh¹³ chiúh³, jøng² ca¹dsi¹lé² dsa² quianh¹³ Jesús ja³tsenh¹³dsa. Ca¹juúh²dsa: ―¿Ha² tøah¹ hnøngh²hning dsa³jmó³ jnieh³ ju³jŋia¹³ hi² dsa¹quie¹³ jniang³ jmai³ ta²høa³? ―ca¹juúh²dsa. 18 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Gu³noh¹² hniah¹² jøa³juøi² Jerusalén. Gu³tseih³ hniah¹² jan² dsa² guǿ¹² ja³jøng²: “Lah¹la² juúh² tøa¹² quián² jniang³: Ja³quién¹³ jií¹ jmai³ ja³cán³jni jmø³uai¹². Ja³quiánh³hning dsa³quie¹³ jnieh³ jmai³ ta²høa³ quianh¹³ dsa² quian¹jni,” juaih¹³ hniah¹² dsa² ―ca¹juúh² Jesús. 19 Jøng² ca¹mi¹ti¹ dsa² quianh¹³ Jesús jǿg³ jøng². Ca¹jmo¹dsa ju³jŋia¹³ cøng² ja³ca¹gǿh¹dsa jmai³ ta²høa³. 20 Mi³ca¹neng² jøng², ca¹hí¹ Jesús mesa ca¹lah¹quianh¹³ dsa² guia¹tón².  







62 21 Ta³lah¹ti³gøah¹²dsa, ca¹juúh² Jesús: ―Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: Jan² ́ ²dsa jní² hniah¹² dsa² tiogh³ ja³la² jëh ―ca¹juúh²dsa. 22 Jøng² huø³ ca¹hǿi² dsǿa¹² dsa² guia¹tón². Ca¹juúh²dsa, lah¹jan² lah¹jan²dsa: ―Juu¹³ jniang³, a¹jang¹ jní² dsa² jmo¹³ ―ca¹juúh²dsa. 23 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Jan² dsa² ma²na²gǿh¹ ́ ² jní². quianh¹³ jní², dsa² héi² jëh 24 Di³ lah¹té¹² jǿg³ jón²jni, jní² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹², ju³lah rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³. ¡He³ báh³ ué² lé² quiah¹² dsa² ́ ² jní²! Mi³dsio¹ quiah¹² dsa² héi² jëh ju³ jmai³ tsa¹ca¹lø¹chián¹dsa ― ca¹juúh² Jesús. 25 Jøng² ca¹juúh² Judas, dsa² ́ ²dsa: jëh ―Juu¹³ jniang³, a¹jáng¹ jní² dsa² jmo¹³ ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Hning² báh³ héi² ―ca¹juúh²dsa. 26 Ta³lah¹ti³gøah¹²dsa, ca¹cáng¹ Jesús hi³ŋíh¹. Ca¹cuúh¹dsa Diú¹³ di³hmah³. Jøng² ca¹jmo¹dsa ti³jneh³. Ca¹dsiúh¹dsa. Jøng² ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa dsa² quianh¹³dsa: ―¡Quiíh²! Jmø²ŋǿ¹² quieg¹ báh³ jní² la² ―ca¹juúh²dsa. 27 Jøng² mi³ca¹cáng¹dsa cuøh³, ca¹cuúh¹dsa calah Diú¹³ di³hmah³. Jøng² ca¹cuúh¹dsa dsa² quián¹²dsa. Ca¹juúh²dsa: ―¡Hính² hniah¹² ca¹lah¹jáh¹ hniah¹²! 28 Jmø² quieg¹ báh³ jní² la², hi² jmo¹² lø²rø² jǿg³ hmë²́ hi² jmo¹² Diú¹³ quianh¹³ hniah¹². Di³ téng¹ jmø²hán¹³jni ni³ huu¹³ quiah¹² dsa² jue¹², ni³ huu¹³ dsa¹hén² dsǿg³dsa.  















63

SAN MATEO 26

29 Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: Ha¹chi² ma¹gøh¹³jni jmøi² møi¹gu²jøah¹³ lah¹la² ca¹lah¹ca¹tǿ² jmai³ ja³hniúh³ jniang³ cu¹dsie¹², ja³jmo¹² Jmi² jniang³ héh¹ ―ca¹juúh² Jesús.

―Ja³la² túgh³ hniah¹² ta³lah¹ŋi³hlanh¹³jni Diú¹³ ja³ná³ ―ca¹juúh²dsa. 37 Jøng² ca¹jian¹dsa Pedro quianh¹³ og¹ ja³ŋiúh³ Zebedeo héi². Jøng² ca¹lø¹chián¹ Jesús Ca¹hǿ² Jesús jǿg³ hi² juúh² Pedro ju²cǿh¹ dsøa¹². Huø³ ca¹hǿi² tsa¹cuai¹²dsa dsǿa¹²dsa. 38 Jøng² ca¹juúh² Jesús, (Mr. 14.26-31; Lc. 22.31-34; Jn. 13.36-38) ca¹tsáih¹dsa dsa² úg² héi²: 30 Jøng² mi³ma²na²høa¹dsa ―¡He³ báh³ hlaih¹³ jéin¹²jni! ¡Ca¹lah¹ma²li¹gu¹hai¹² jmi²dsí² alabanza, ca¹ŋi¹lé²dsa juu¹² máh² quieg¹jni lǿ²! ¡Jŋi³ hniah¹² ja³la²! Olivo. 31 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ¡Jai³ hniah¹² quianh¹³ jní²! ca¹tsáih¹dsa dsa² quián¹²dsa: ―Na¹ ja³neng² lé² jé² hoh¹² hniah¹² ―ca¹juúh²dsa. 39 Jøng² ca¹ŋó¹ Jesús hi³méh¹. ca¹lah¹jáh¹ hniah¹² ni³ huu¹³ quieg¹ Ca¹quieg²dsa, hi² chi³ŋiu¹³ ni³dsa jní². Di³ lah¹la² rø²juúh² si² quiah¹² huø¹. Jøng² ca¹hlanh¹dsa Diú¹³. Diú¹³: “Quiugh³jni juu¹³ jáh². Jøng² Ca¹juúh²dsa: dsa¹coh¹² jáh² juu¹²,” rø²juúh² si². 32 Jøng² na³ma²ca¹hiog²jni, nei¹³jni ―Tiá³, chi²júh² cuúh³hning jǿg³, tsa¹can¹³jni jmø³uai¹² cuúh¹dsa jní². juu¹² Galilea ta¹jiá¹² cónh¹ jín³ Di³ tsa¹lé² ca¹lah¹cónh¹ ja³hno¹jni hniah¹² ―ca¹juúh² Jesús. 33 Jøng² ca¹juúh² Pedro: hŋiéng¹. Hning² báh³ ma²ŋih³ ha²lah lé² ―ca¹juúh²dsa. ―Ju³ná³ ca¹lø¹jé² dsǿa¹² ca¹lah¹já¹ 40 Jøng² ca¹ŋáh¹ calah Jesús dsa², ha¹chi² jé² dsøa¹ jní² mi³né³ ja³tiogh³ dsa² úg² héi². Ca¹jái¹ Jesús ―ca¹juúh²dsa. 34 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ma²ti³güé¹ dsa² héi². Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa Pedro: ―Lah¹dsóh² juǿi²jni hning²: Na¹ ―¿Tsa³tiah¹hning jáih³hning ja³neng² cónh¹ niúh¹ jín³ hi² ho¹ ca¹lah¹jin³ cøng² hora? 41 ¡Jai³ chiih³, hnaih² rón² jmóh³hning tsa¹cuaih¹²hning jní² ―ca¹juúh²dsa. hniah¹²! ¡Hlanh¹³ hniah¹² Diú¹³! 35 Jøng² ca¹juúh² Pedro calah: Mi³jøng² tsa¹ta³canh¹³ hniah¹² dsag³. Lah¹dsóh² hiug² hoh¹² báh³ ―¡Ju³ lah¹la² jón²jni quianh¹³ hniah¹². Jmø²ŋǿ¹² báh³ tsa¹tiúh¹ hnéng¹, ha¹chi² jmo³jni tsa¹cué¹²jni ―ca¹juúh²dsa. hning²! ―ca¹juúh²dsa. 42 Jøng² ca¹ŋó¹ Jesús ca¹tǿ² Jø¹² bíh³ lah¹jøng² ca¹juúh² tánh¹ rón². Ca¹ŋi¹hlanh¹²dsa Diú¹³. ca¹lah¹já¹ dsa² quianh¹³ Jesús. Ca¹juúh²dsa: Ca¹hlanh¹ Jesús Diú¹³ cøng² ja³tsen² ―Tiá³, chi²júh² tsa¹lé² jŋih¹³hning Getsemaní jmø³uai¹² can¹³jni, jøng² jmóh³ (Mr. 14.32-42; Lc. 22.39-46) báh³ hning² hi² hiug² hoh¹² hning² 36 Jøng² ca¹dsi¹lé²dsa cøng² ―ca¹juúh²dsa. 43 Jøng² ca¹ŋáh¹dsa calah. ja³tsen² Getsemaní. Jøng² ca¹tsáih¹ Cónh¹ calah siíh² ma²ti³güé¹ dsa² Jesús dsa² quianh¹³dsa:  





























SAN MATEO 26 héi² calah. Di³ hi² tioh¹³ chiég¹² mø³ni³dsa. 44 Jøng² ca¹ŋó¹ Jesús ca¹tǿ² hnaih² rón². Ca¹ŋi¹hlanh¹²dsa Diú¹³ cøng² jǿg³ jøng² báh³ calah. 45 Jøng² ca¹ŋáh¹dsa calah ja³tiogh³ dsa² quianh¹³dsa. Ca¹juúh²dsa: ―¡Na¹ jín³ ma²lé² güéh¹ hniah¹²! ¡Teh¹³ hniah¹² bí²! Di³ ma²ca¹dsiég¹ ́ ²dsa jní², jní² dsa² hora ja³jëh ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹². Cuai¹dsa jní² ja³cog² dsa² ti³re² dsag³. 46 ¡Nung²! ¡Ma¹dsǿg³! Ma²já¹² ma²quién¹ dsa² hnë¹ jní² ―ca¹juúh²dsa.  





Chiánh²dsa Jesús

(Mr. 14.43-50; Lc. 22.47-53; Jn. 18.2-11)

47 Lah¹cónh¹ chi³hløah¹²dsa jǿg³ jøng² ca¹dsiég¹ Judas, dsa² mi³quianh¹³ dsa² guia¹tón². Jøng² jue¹² dsa² ca¹dsi¹lé² quianh¹³dsa. Ti³chinh¹²dsa ŋí³. Ti³chinh¹²dsa hma², dsa² ca¹tse¹ juu¹³ jmi²dsa² quianh¹³ dsa² canh¹³ quián¹² dsa² judío. 48 Jøng² ma²ca¹juúh² dsa² ́ ² Jesús, mi³jøng² li¹ŋi¹² dsa² jëh quianh¹³dsa, ca¹juúh²dsa: ―Ju³ná³ hein² dsa² ca¹chiunh¹jni ni³, dsa² héi² jmah¹³ hniah¹², dsa² héi² báh³ dsa² hnah¹² hniah¹² ― ma²ca¹juúh²dsa lah¹jiá¹². 49 Jøng² mi³ca¹dsiég¹ Judas cøg¹² ja³tsenh¹³ Jesús. Ca¹juúh²dsa: ―¿Ja³ná³ báh³ tiogh³ hniah¹², Guiuh¹³? ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹chiunh¹dsa ni³ Jesús. 50 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa Judas: ―¿He² løa¹ na²ŋieh¹² hning², Ha²mei¹³? ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹chiánh² dsa² jue¹² Jesús. 51 Jøng² ca¹dsi¹ jan² dsa² quianh¹³ Jesús ŋí³ quiah¹². Jøng²  









64 ca¹quiúgh²dsa dsa² jmo¹² ta³ quiah¹² ŋi¹jmó². Ca¹tiu¹dsa guø³dsa. 52 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² quianh¹³dsa héi²: ―¡Løg² tiangh² ŋí³ quiánh²! Di³ quianh¹³ ŋí³ báh³ jón² ca¹lah¹já¹ dsa² tá¹² quianh¹³ ŋí³. 53 ¿Tsa³ŋih³ hniah¹² lé² báh³ møa³jni quiah¹² ti³ŋieh¹jni, mi³jøng² dsø¹juu¹² tse¹dsa ángeles jue¹² hlaih¹³ ja³cog²jni? 54 Di³ tsa¹mi³li¹ti¹ jǿg³ rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³ ju³ná³ ca¹jmo¹jni lah¹jøng². 55 Ni³ jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² jue¹²: ―Ma²ja²nioh¹² hniah¹² hi² jmah¹³ hniah¹² jní², ju³lah jan² dsa² ca¹jmo¹ høin². Ti³chinh¹² hniah¹² ŋí³. Ti³chinh¹² hniah¹² hma². Hliú² rón² ca¹he¹jni jǿg³ dsi²néi² guøh¹² jøa³ ja³tiogh³ hniah¹². Jøng² ha¹chi² ca¹chianh¹² hniah¹² jní². 56 Mi³jøng² lé² ju³lah rø²juúh² si² ca¹jmo¹ dsa² mi³hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ma²lǿih² ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹cuøin¹ ca¹lah¹já¹ dsa² mi³quianh¹³ Jesús.  









Ca¹tai¹dsa Jesús ni³ dsa² ta³ quián¹² guøh¹² (Mr. 14.53-65; Lc. 22.54-55, 6371; Jn. 18.12-14, 19-24)

57 Mi³ca¹chiánh²dsa Jesús, jøng² ca¹ŋi¹jiag¹²dsa juu¹² ja³quiah¹³ Caifás, dsa² lán¹² ŋi¹jmó². Ja³jøng² ma²tiogh³ dsa² he¹² lei¹³ quiah¹² Diú¹³ ca¹lah¹quianh¹³ dsa² canh¹³. 58 Jøng² ca¹ŋó¹ Pedro chi³quë¹́ . Ca¹dsiég¹dsa ja³dsi¹² quiah¹² ŋi¹jmó². Ca¹gú²dsa ja³tiogh³ tsih² dsa² ta³, hi² jái¹dsa ha²lah lé² jǿg³ quiah¹² Jesús. 59 Jøng² juu¹³ jmi²dsa², quianh¹³ dsa² canh¹³, quianh¹³ ca¹lah¹já¹  





65

SAN MATEO 26

dsa² ti³lán¹² ta³ quián¹² guøh¹², ca¹hnangh²dsa dsag³ jǿg³ tø³jǿg³, dsag³ tsa¹té¹² hi² jón² Jesús. 60 Jøng² ha¹chi² jǿg³ dsøg¹² ca¹dsóh²dsa. Jue¹² hlaih¹³ dsa² ca¹cuø¹ dsag³ jǿg³ tø³jǿg³ ja³cog² Jesús. Ja³ca¹dsan¹ jø² jǿg³, ca¹túgh² og¹ dsa² ŋioh¹². 61 Ca¹juúh²dsa: ―Lah¹la² ca¹juúh² dsa² ná¹²: “Tiág¹²jni hén¹³jni guøh¹² juøh¹² quiah¹² Diú¹³. Jøng² tsǿh³jni calah quianh¹³ hnøa¹² jmai³,” ca¹juúh²dsa ―ca¹juúh² dsa² héi². 62 Jøng² ca¹nung² ŋi¹jmó². Ca¹ŋǿh¹dsa Jesús: ―¿He² løa¹ tsa¹ŋaih³hning jǿg³ ma²na²juúh²dsa ja³cogh²hning? ―ca¹juúh²dsa. 63 Tei³ báh³ ca¹nung² Jesús. Jøng² ca¹juúh² ŋi¹jmó² calah: ―Ja³ta¹ni¹ Diú¹³ mi³dsøgh¹³hning jǿg³ quiánh²hning chi²júh² dsøg¹² lanh¹²hning Cristo, jong¹² Diú¹³ ―ca¹juúh²dsa. 64 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Dsa² héi² báh³ jní², ju³lah ma²na²juøh³hning. Jø¹² bíh³ juǿi²jni hniah¹²: Jií¹ báh³ jmai³ ja³janh³ hniah¹² jní², ma²guø³jni cog² Diú¹³, dsa² chi² bí², ta¹lah¹guia¹jo¹³, jní² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹². Guiogh¹³jni jøa³jneng¹² hei¹² guiuh¹³ ―ca¹juúh² Jesús. 65 Jøng² ca¹gǿi¹ ŋi¹jmó² tsǿnh³, hi² hne²dsa. Jøng² ca¹juúh²dsa: ―Jǿg³ hlaih¹³ ja³cog² Diú¹³ ma²na²juúh²dsa. Ha¹chian² dsa² ma²hniuh¹² cuúh¹dsa dsag³. Ma²na²nengh¹² báh³ hniah¹² jǿg³ hlaih¹³ ma²na²juúh²dsa. 66 ¿Ha²lah ́ ² hniah¹²? ―ca¹juúh² ŋi¹jmó². lëh Jøng² ca¹juúh² ca¹lah¹já¹ dsa² ta³ héi²:  













―Rø²canh¹² báh³ dsa² dsag³ hi² jón²dsa ―ca¹juúh²dsa. 67 Jøng² ca¹qui² ca¹hŋiéng² dsa² héi² ni³ Jesús. Ca¹bú²dsa. Ca¹qui² ca¹jnáng¹dsa ni³ Jesús. 68 Ca¹juúh²dsa: ―¡Dsi³ di³ cøng² jǿg³, Cristo! ¿Hein² dsa² qui²jnǿng² hning²? ―ca¹juúh²dsa.  



Ca¹juúh² Pedro tsa¹cue¹²dsa Jesús (Mr. 14.66-72; Lc. 22.5662; Jn. 18.15-18, 25-27)

69 Jøng² mi³guǿ¹³ Pedro ja³dsi¹², mi³ca¹dsiég¹ jan² tsih²mǿ² cøg¹², dsa² jmo¹² ta³ quiah¹² ŋi¹jmó². Ca¹juúh² tsih²mǿ², ca¹tsáih¹dsa Pedro: ―Hning² calah dsa² mi³quianh¹³ Jesús, dsa² chian² huø¹ Galilea héi² ―ca¹juúh²dsa. 70 Jøng² ca¹juúh² Pedro ja³ta¹ni¹ dsa² jue¹²: ―¡Cu¹dsie¹² tsa¹guiang³jni he² jǿg³ juúh²hning! ―ca¹juúh²dsa. 71 Jøng² ca¹ŋó¹ Pedro ja³tsih¹³ hag³jnǿ³. Jøng² ca¹jǿi² jín³ jan² tsih²mǿ², dsa² jmo¹² ta³ calah. Ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa dsa² tiogh³ cøg¹²: ―Dsa² ná¹² báh³ mi³hiúg³ quianh¹³ Jesús, dsa² chian² jøa³juøi² Nazaret héi² ―ca¹juúh²dsa. 72 Jøng² ca¹juúh² Pedro: ―Lah¹té¹² jǿg³ tsa¹cué¹²jni dsa² héi² ―ca¹juúh²dsa. 73 Mi³ma²cu²lǿi² jøng², ca¹juúh² dsa² mi³tiogh³ cøg¹², ca¹tsáih¹dsa Pedro: ―Lah¹dsóh² mi³hiúgh³hning quianh¹³ dsa² héi². Hløah³hning ju³lah hløah¹² dsa² go² dsa² héi² ―ca¹juúh²dsa.  









66

SAN MATEO 26​, ​27 74 Jøng² ca¹jí² Pedro, ca¹juúh²dsa: ―¡Ca¹lah¹jái¹² Diú¹³! ¡Tsa¹cué¹²jni dsa² hiah¹² hniah¹²! ―ca¹juúh²dsa. Dsø¹juu¹² jøng² báh³ ca¹ho¹ chiih³. 75 Jøng² ca¹dsagh² dsǿa¹² Pedro jǿg³ ma²ca¹juúh² Jesús, hi² juúh²dsa hnøa¹² rón² tsa¹cuai¹²dsa cónh¹ niúh¹ jín³ ca¹ho¹ chiih³. Jøng² ca¹u¹hái¹ Pedro ja³jøng². Ca¹ho¹ hlaih¹³ dsa².  



Ca¹tai¹dsa Jesús ni³ Pilato

(Mr. 15.1; Lc. 23.1-2; Jn. 18.28-32)

27

Mi³ca¹jni¹, ca¹túgh² ca¹lah¹já¹ juu¹³ jmi²dsa² quianh¹³ dsa² canh¹³ quián¹² dsa² judío. Ca¹jmo¹dsa cøng² jǿg³ hi² jŋëh¹dsa Jesús. 2 Jøng² mi³ca¹hŋió²dsa Jesús, ca¹ŋi¹jiag¹²dsa juu¹² ni³ ta³, hi² ́ ²dsa Jesús ja³cog² Pilato, dsa² ca¹jëh lán¹² dsi³máh².  

Ca¹jon¹ Judas

3 Jøng² mi³ca¹lø¹lih¹³ Judas, dsa² ́ ² Jesús, hi² ca¹tø³canh¹³ Jesús ca¹jëh dsag³ hi² jón²dsa, jøng² ca¹jéinh¹ dsǿa¹²dsa. Ca¹jáinh¹dsa gui²guií² cog³ teg² jøng² ni³ juu¹³ jmi²dsa² quianh¹³ dsa² canh¹³. 4 Ca¹juúh²dsa: ―Dsag³ re²jni. Di³ hi² ca¹hnë¹jni dsa² dsiog¹, dsa² ha¹chi² dsag³ re² ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² dsa² tiogh³: ―Ha¹chi² jǿg³ ná¹² ca¹tǿi² jnieh³. ́ ² hŋiah¹ báh³ hning² ná¹² Jǿg³ ca¹tëh ―ca¹juúh²dsa. 5 Jøng² ca¹guieh¹ Judas cog³ jøng² dsi²néi² guøh¹². Ca¹u¹hái¹dsa. Jøng² ca¹tí²dsa tsíg² lag³dsa. Ca¹hë²́ dsa guiuh¹³. Ca¹jon¹dsa. 6 Jøng² ca¹dsii¹ juu¹³ jmi²dsa² loh² cog³ jøng². Ca¹juúh²dsa:

―Tsa¹lé² jmó³ jniang³ cog³ quiah¹² guøh¹² cog³ ná¹². Di³ cog³ ca¹hnë¹dsa dsa² báh³ jøng² ―ca¹juúh²dsa. 7 Hi² jøng² ca¹jmo¹dsa jǿg³ hi² lá¹dsa cøng² huø¹ quianh¹³ cog³ jøng². Huø¹ jøng² mi³quiah¹² jan² dsa² ŋøa¹² ta³ jmo¹²dsa tøh¹². Jøng² ca¹jmo¹dsa cu²san³¹ huø¹ jøng² ja³húg¹dsa dsa², ju³lah dsa² chian² ja³siíh³ ca¹jon¹. 8 Hi² jøng² ca¹lah¹jín³ na¹ tsen² huø¹ jøng² Huø¹ Ca¹hnë¹dsa Dsa². Di³ cog³ ca¹hnë¹dsa dsa² báh³ hi² ca¹lá¹dsa huø¹ jøng². 9 Lah¹jøng² ca¹lø¹ti¹ jǿg³ la² ca¹jmo¹ hlai³ Jeremías, dsa² mi³hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ma²lǿih²: “Ca¹can¹dsa gui²guií² cog³ teg², hi² quien¹² ma¹guie¹ héh¹. (Di³ cónh¹jøng² lǿa¹² jǿg³ ca¹jmo¹ dsa² israel hi² quíg¹dsa quiah¹² dsa² hnai¹.) 10 Cog³ jøng² ca¹lá¹dsa huø¹ mi³quiah¹² dsa² jmo¹² tøh¹², ju³lah lǿa¹² héh¹ ca¹jmo¹ Diú¹³, ca¹tsáih¹dsa jní²,” rø²juúh² si².  















Ma²tsenh¹² Jesús ni³ Pilato

(Mr. 15.2-5; Lc. 23.3-5; Jn. 18.33-38)

11 Jøng² ca¹nung² Jesús ni³ dsi³máh², dsa² tsen² Pilato. Jøng² ca¹ŋǿh¹ dsi³máh² Jesús. Ca¹juúh²dsa: ―¿Lanh¹³hning rai¹³ quián¹² dsa² judío? ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Dsa² héi² báh³ jní² ―ca¹juúh²dsa. 12 Jøng² ca¹cuúh¹ juu¹³ jmi²dsa² quianh¹³ dsa² canh¹³ Jesús dsag³. Di³ ha¹chi² ca¹ŋai¹ Jesús ca¹lah¹jin³ he². 13 Jøng² ca¹juúh² Pilato, ca¹tsáih¹dsa Jesús: ―¿Tsa³nøngh²hning ma¹dsio¹² dsag³ cuøh¹² dsa² hning²? ―ca¹juúh²dsa.  





67

SAN MATEO 27

14 Cónh¹jøng² ha¹chi² ca¹ŋai¹ Jesús ca¹lah¹jin³ cøng² jǿg³. Jøng² ca¹lø¹dsogh¹² hlaih¹³ dsǿa¹² dsi³máh².

Jøng² ca¹ŋai¹ ca¹lah¹já¹ dsa² héi²: ―¡Crǿg¹³ báh³ ta¹ton¹³dsa! ―ca¹juúh²dsa. 23 Jøng² ca¹juúh² dsi³máh²: Ca¹løa¹ jǿg³ hi² jón² Jesús ―¿He² hi² hlaih¹³ ma²ca¹jmo¹dsa? (Mr. 15.6-20; Lc. 23.13-25; Jn. 18.38―19.16) ―ca¹juúh²dsa. 15 Jøng² ma²lǿa¹² mai³¹ quiah¹² Jøng² hiug¹² jín³ tí² ca¹hløah¹ dsa² héi²: dsi³máh² hi² liúg²dsa jan² dsa² ―¡Crǿg¹³ báh³ ta¹ton¹³dsa! hiúg³ hni¹ŋí³ jmai³ ta²høa³, lǿa¹² ju³ ―ca¹juúh²dsa. hein² dsa² ca¹më¹ dsa² jue¹² liúg². 24 Jøng² ca¹lø¹lih¹³ Pilato ha¹chi² 16 Jøng² mi³hiúg³ jan² dsa² hni¹ŋí³, li¹rø² jǿg³. Di³ ma²tiogh³ dsa² dsa² chi² ma¹dsio¹² jǿg³ quiah¹², hi² jue¹² cu²møah¹³. Jøng² ca¹møa¹ hlanh³dsa. Barrabás mi³tsen² dsa² Pilato jmøi². Ca¹rang¹dsa gug² héi². 17 Jøng² mi³ma²tiogh³ dsa² ja³ta¹ni¹ dsa² jue¹². Ca¹mi¹léi¹³dsa jue¹², ca¹juúh² Pilato: ha¹chi² dsag³ re²dsa ja³cog² Jesús. ―¿Naih¹² dsa² hnøngh² hniah¹² Ca¹juúh²dsa: log³jni? ¿Log³jni Barrabás, ho¹ ju³ ―Ha¹chi² dsag³ re²jni ni³ huu¹³ log³jni Jesús, dsa² tǿh²dsa Cristo? quiah¹² hi² jón² dsa² dsiog¹ lang¹². ―ca¹juúh²dsa. 18 Ma²ŋi¹² Pilato hi² ca¹jëh ́ ² dsa² Hniah¹² báh³ ma²ŋih³ ha²lah jmóh³ hniah¹² ―ca¹juúh²dsa. judío Jesús, di³ hi² hioh³dsa. 19 Jøng² 25 Jøng² ca¹ŋai¹ dsa² jue¹²: ma²guǿ¹² Pilato mi²rø¹²dsa jǿg³ jøng², ―¡Ju³li¹røi² jnieh³ dsag³, cu¹dsié¹² mi³ca¹dsiég¹ jan² tsih²høh³ ca¹tse¹ hio¹³ quianh¹³ tsø³jong¹³ jnieh³, hi² jón² quián¹²dsa. Ca¹juúh² tsih²høh³ héi²: dsa² ná¹²! ―ca¹juúh²dsa. ―Lah¹la² juúh² hio¹³ quiánh²hning: 26 Jøng² ca¹liúg² Pilato Barrabás. “Tsa¹hlanh¹³hning dsa² dsiog¹ ná¹². Di³ ca³lah³uai¹² na²cø¹jni cøng² ma²hmǿi² Jøng² ca¹jmo¹dsa héh¹ hi² ca¹bá²dsa Jesús. Ca¹cuø¹dsa jǿg³ ta¹ton¹³dsa ni³ huu¹³ quiah¹²dsa,” ca¹juúh²dsa. 20 Jøng² ca¹tsáih¹ juu¹³ jmi²dsa² crǿg¹³. 27 Ni³ jøng² ca¹ŋi³jian¹ hlég² quianh¹³ dsa² canh¹³ dsa² jue¹² hi² møa¹dsa hi² liúg² dsi³máh² Barrabás, quián¹² dsi³máh² Jesús dsi²néi² quiah¹² dsa² ta³, ja³tǿh²dsa Pretorio. hi² jŋëh¹dsa Jesús. 21 Jøng² ca¹juúh² Jøng² ca¹túgh² ca¹lah¹já¹ hlég² dsi³máh², ca¹tsáih¹dsa dsa² jue¹²: ja³tsenh¹³ Jesús. 28 Jøng² ca¹li²dsa ―¿Naih¹² jan² dsa² hnøngh² tsǿnh³ Jesús. Ca¹quieh¹dsa Jesús hniah¹² log³jni cónh¹ og¹ dsa² cøng² hmøah¹² guiéng², ju³lah lang¹²? ―ca¹juúh²dsa. hmøah¹² caih¹² rai¹³. 29 Jøng² Jøng² ca¹juúh² dsa² jue¹²: ca¹jmo¹dsa cøng² tsøi² tang¹². ―¡Barrabás báh³ logh³hning! Ca¹tí²dsa dsi³ Jesús. Ca¹tí²dsa ―ca¹juúh²dsa. 22 Jøng² ca¹juúh² Pilato calah: cøng² hma² ta² gug²dsa dsio¹. Jøng² ca¹chi¹jné¹dsa ni³ Jesús. Jøng² ―¿He² hnøngh² hniah¹² jmo¹³jni ca¹cu² ca¹jmágh²dsa. Ta³dsǿa¹² quianh¹³ Jesús, dsa² tǿh²dsa Cristo? ca¹juúh²dsa: ―ca¹juúh²dsa.  































68

SAN MATEO 27 ―Hiug¹² juanh¹² hning² rai¹³ quián¹² dsa² judío ―ca¹juúh²dsa. 30 Ca¹ti² ca¹hŋiéng²dsa. Ca¹bá²dsa dsi³dsa quianh¹³ hma² ta² mi³chinh¹²dsa. 31 Mi³ma²na¹cu² na²jmágh²dsa, jøng² ca¹li²dsa hmøah¹² guiéng². Jøng² ca¹quieh¹dsa dsa² calah tsǿnh³. Jøng² ca¹ŋi¹jiag¹²dsa juu¹² ja³ta¹ton¹³dsa crǿg¹³.  



Ca¹ta³ton¹³ Jesús crǿg¹³

(Mr. 15.21-32; Lc. 23.26-43; Jn. 19.17-27)

32 Jøng² ma²dsø²lé²dsa, mi³ca¹jén²dsa jan² dsa² chian² Cirene, dsa² tsen² Simón. Jøng² ca¹jmo¹dsa héh¹ ca¹can¹ dsa² héi² crǿg¹³ quiah¹² Jesús. 33 Jøng² ca¹dsi¹lé²dsa cøng² ja³tsen² Gólgota, hi² hniu¹dsa juúh²dsa Máh² Mu² Dsi³ Dsa². 34 Jøng² ca¹cuø¹dsa Jesús vino rø²guia¹² mǿa¹² jinh² hlaih¹³. Mi³ca¹can¹ Jesús jǿg³ dsøg¹² mǿa¹² jøng², ha¹chi² ca¹hǿnh²dsa. 35 Ni³ jøng² mi³ma²ton¹²dsa crǿg¹³, jøng² ca¹li² hlég² jǿg³ hein² dsa² ta¹ tsǿnh³ Jesús, lah¹cøng² lah¹cøng². 36 Jøng² ca¹túgh² hlég² ti³jái¹². 37 Dsi³guiuh² Jesús ca¹tiun¹dsa cøng² si² rø²hløah¹² dsag³ ca¹cuúh¹dsa Jesús. Lah¹la² rø²juúh² si²: “Jesús báh³ lang¹², dsa² lán¹² rai¹³ quián¹² dsa² judío,” rø²juúh² si². 38 Jøng² ca¹tiog¹dsa og¹ dsa² høin² cog² Jesús, jan² dsa² ta¹lah¹guia¹jo¹³, jan² dsa² ta¹lah¹guia¹jón¹. Ca¹tiang¹dsa crǿg¹³. 39 Jøng² jǿg³ hlaih¹³ ca¹juúh² dsa² ca¹tsø³jue¹³ ja³jøng². Ca¹guieh¹dsa dsi³dsa. Di³ tsa¹tøa¹² dsǿa¹²dsa. 40 Ca¹juúh²dsa: ―¡Hning², dsa² mi³gúgh² guøh¹², jøng² mi³tsǿh³hning calah ja³hnøa¹² jmai³, logh³ hŋiah¹! ¡Siog³ crǿg¹³,  

















chi²júh² lán¹²hning jong¹² Diú¹³! ―ca¹juúh²dsa. 41 Jøng² ca¹cu² ca¹jmágh² calah juu¹³ jmi²dsa², quianh¹³ tøa¹² he¹² lei¹³ quiah¹² Diú¹³, quianh¹³ dsa² canh¹³. Ca¹dsii¹dsa jǿg³ guiog¹³dsa. Ca¹juúh²dsa: 42 ―Ca¹liúg²dsa dsa² siáh². Tsa¹tiúh¹dsa liog¹dsa hŋiah¹²dsa. Ju³ná³ lán¹²dsa rai¹³ quián¹² dsa² israel, jøng² ju³siúg²dsa crǿg¹³. Jøng² báh³ hé² jniang³ jǿg³ quiah¹²dsa. 43 Ma²ca¹hé¹ báh³ dsa² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Ju³lég³ Diú¹³ calah, chi²júh² hniang¹ Diú¹³. Di³ ma²na²juúh²dsa hi² lán¹²dsa jong¹² Diú¹³. 44 Jø¹² bíh³ ca¹jí² calah dsa² høin², dsa² ti³ton¹² crǿg¹³ quianh¹³dsa.  







Ca¹jon¹ Jesús

(Mr. 15.33-41; Lc. 23.44-49; Jn. 19.28-30)

45 Jøng² mi³ca¹tǿ² dsi¹hiég¹, ca¹hǿi² neng² ta³cøng² juøi² jøng² ca¹tǿ² hein¹³ hnøa¹² ta¹ca¹hlég². 46 Cónh¹ hein¹³ hnøa¹² jøng² ca¹hløah¹ Jesús tí² hlaih¹³. Ca¹juúh²dsa: ―Elí, Elí, ¿lama sabactani? ― hi² hniu¹dsa juúh²dsa: “Diú¹³ quian¹, Diú¹³ quian¹, ¿he² løa¹ ma²na²tégh²hning jní²?” 47 Mi³ca¹nǿng² dsa² tiogh³ ja³jøng², ca¹juúh²dsa: ―Tǿh² dsa² ná¹² Elías, dsa² mi³chian² ma²lǿih² ―ca¹juúh²dsa. 48 Jøng² ca¹ŋó¹ jan² dsa² gu¹hei¹². Ca¹ŋi¹tí²dsa cøng² hi² lǿa¹² ju³lah lǿa¹² hmøah¹² jmøi² jinh². Mi³jøng² ca¹ha¹ jmøi². Jøng² ca¹cǿin²dsa hi² jøng² dsi³ hma², hi² mi³henh¹²dsa Jesús. 49 Jøng² ca¹juúh² dsa² siáh²: ―¡Jŋih³ ná³! Ju³ne¹³ cøng² chi²júh² jí¹ Elías hi² ji¹liúg²dsa dsa² ―ca¹juúh²dsa.  









69

SAN MATEO 27​, ​28

50 Ni³ jøng² tí² hlaih¹³ ca¹ho¹ Jesús calah. Ta³lah¹ca¹jon¹dsa. 51 Jøng² ca¹gøi² hmøah¹² hei¹² dsi²jo² dsi²néi² guøh¹². Ca¹gøi² ca¹tǿ² guiuh¹³ ca¹tǿ² huø¹. Ca¹løa¹ ton¹ jag¹³ hmøah¹². Ca¹táh² onh¹². Ca¹jue¹ cang³ pa³. 52 Ca¹ná² hliú² hag³ tøg² ja³mi³ni³hóg¹² hlai³, dsa² hé² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Ca¹hiog² jue¹² dsa² héi². 53 Jøng² mi³ca¹hiog² Jesús, ca¹ŋi¹lé² dsa² héi² juu¹² Jerusalén, ja³ca¹jǿi² dsa² jue¹². 54 Jøng² ca¹juanh¹² hlaih¹² juu¹³ hlég² quianh¹³ hlég² quián¹²dsa, dsa² mi³jmo¹² hí³ Jesús, mi³ca¹jái¹dsa ca¹táh² onh¹² quianh¹³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² ca¹løa¹ lah¹jøng². Jøng² ca¹juúh²dsa: ―Lah¹dsóh² mi³lán¹² dsa² ná¹² jong¹² Diú¹³ ―ca¹juúh²dsa. 55 Jøng² mi³tiogh³ jue¹² hio¹³ ti³jái¹² calah ja³uǿin³. Hio¹³ héi² chian² Galilea, ca¹ŋi¹lé² quianh¹³ Jesús juu¹² Jerusalén. Ma²ca¹mi¹ti¹dsa ni³ Jesús. 56 Mi³tsen²dsa María Magdalena, quianh¹³ María, mi³chiég³ Jacobo quianh¹³ José roh¹³dsa, quianh¹³ mi³chiég³ ja³ŋiúh³ Zebedeo.  













Ca¹húg²dsa Jesús

(Mr. 15.42-47; Lc. 23.50-56; Jn. 19.38-42)

57 Mi³ca¹hlég² jøng², ca¹dsiég¹ jan² dsa² chi² cog³ chian² Arimatea, dsa² tsen² José. Mi³quianh¹³ Jesús dsa² héi². 58 Jøng² ca¹ŋó¹dsa ni³ Pilato. Ca¹më¹dsa hlai³ Jesús. Jøng² ca¹cuø¹ Pilato jǿg³ ca¹tai¹ dsa² héi² hlai³. 59 Mi³ca¹siúg² José hlai³, ca¹dsǿgh²dsa hmøah¹² tuh¹² ti³jai¹. 60 Jøng² ca¹ŋi¹hǿg²dsa cøng² niúh¹ tøg² hløg² hmë²́ quiah¹²dsa, ja³ma²ca¹guiég¹dsa. Ca¹jnéi¹dsa tøg² quianh¹³ cang³. Jøng² ca¹ŋáh¹dsa.  







61 Mi³tiogh³ María Magdalena quianh¹³ hio¹³ siáh² tsen² María calah. Tiogh³dsa cøg¹² ja³ca¹húg²dsa hlai³.  

Ca¹jmo¹ hlég² hí³ ja³rø²hog¹² Jesús

62 Mi³ca¹jni¹ jmai³ siíh³, mi³ca¹tsø³jue¹³ jmai³ ja³jmo¹²dsa ju³jŋia¹³ quiah¹² jmai³ ta²høa³, ca¹ŋi¹lé² juu¹³ jmi²dsa² quianh¹³ dsa² fariseo ni³ Pilato. 63 Ca¹juúh²dsa: ―Guiuh¹³, dsagh² dsǿa¹² jnieh³ jǿg³ ca¹juúh² Jesús, dsa² mi²gag¹² héi², jmai³ mi³chian²dsa. Ca¹juúh²dsa hi² hiog¹dsa ja³hnøa¹² jmai³ ju³ná³ ca¹jon¹dsa. 64 Jøng² jmóh³hning héh¹ hi² jmo¹dsa hí³ ca¹lah¹ca¹tǿ² jmai³ hnøa¹². Mi³jøng² tsa¹lé² ŋi¹lé² dsa² quianh¹³dsa hi² ŋi¹hë¹²dsa hlai³. Jøng² tsa¹lé² juúh² dsa² quianh¹³ dsa² hi² ca¹hiog² báh³ dsa². Hiug¹² jín³ ma¹dsio¹² lé² mi¹gag¹² dsa² quianh¹³ Jesús cónh¹ jín³ juu³dsa ju³ná³ ca¹jmo¹dsa lah¹jøng². 65 Jøng² ca¹juúh² Pilato: ―Ma²tiogh³ báh³ hlég² quiánh² hniah¹². Gu³noh¹² hniah¹². Gu³jmo³ cu²rø² hí³ tøg² ja³rø²hog¹² hlai³ ca¹lah¹cónh¹ ja³tiah¹ hniah¹² ―ca¹juúh²dsa. 66 Jøng² ca¹ŋi¹lé²dsa. Ca¹jmo¹dsa cu²rø² ja³rø²hog¹² hlai³. Ca¹tiun¹dsa cøng² sello ni³ cang³ pa³ rø²jnái¹² hag³ tøg². Jøng² ca¹togh¹²dsa hlég², dsa² jmo¹ hí³.  









Ca¹hiog² Jesús

(Mr. 16.1-8; Lc. 24.1-12; Jn. 20.1-10)

28

Jøng² mi³ca¹tsø³jue¹³ jmai³ sa³¹, ta¹ŋih¹³ jmai³ du²mei³¹, ca¹ŋi¹lé² María Magdalena quianh¹³ jín³ jan² hio¹³ siáh² tsen² María calah, hi² ca¹ŋi¹jái¹²dsa

70

SAN MATEO 28 ja³rø²høg¹² hlai³. 2 Cónh¹ tsa¹ju²jŋiá³ ca¹táh² onh¹² tí² hlaih¹³. Di³ ca¹siog² jan² ángel quián¹² Juu¹³ jniang³ juu¹² ŋi¹juǿi¹. Ca¹guøn¹dsa ja³rø²hog¹² hlai³. Ca¹jŋíh²dsa cang³ pa³ mi³rø²jnái¹² hag³ tøg². Jøng² ca¹gú² ángel ni³ cang³. 3 Jniá²dsa sih¹² ju³lah lǿa¹² si² ŋíh¹. Teg² hlaih¹³ tsǿnh³dsa. 4 Mi³ca¹jǿi² hlég², ca¹juanh¹² hlaih¹³ dsa². Ca¹jlia¹dsa hi² goh¹²dsa. Jøng² ca¹ŋi¹ganh¹³dsa huø¹ ju³lah cøng² hi² ca¹dsan¹dsa. 5 Jøng² ca¹juúh² ángel, ca¹tsáih¹dsa hio¹³ héi²: ―¡Tsa¹jmo² ganh¹! Ma²guiang³jni hi² hnah¹² hniah¹² Jesús, dsa² ca¹jon¹ ni³ crǿg¹³. 6 Ha¹chian² dsa² ma¹chian² ja³la². Di³ ca¹hiog² báh³ dsa² ju³lah lǿa¹² jǿg³ ca¹juúh²dsa. ¡Jai³ di³ hniah¹² ja³mi³ron¹² hlai³! 7 Jøng² ta³tí³ la² gu³noh¹² hniah¹². Gu³tseih³ hniah¹² dsa² quianh¹³ Jesús hi² ma²ca¹hiog² báh³ dsa². Jøng² dság¹dsa ma²jiá¹²dsa quianh¹³ hniah¹² juu¹² Galilea. Ja³jøng² janh³ hniah¹² dsa². Lah¹ná¹² báh³ jǿg³ juǿi²jni hniah¹² ―ca¹juúh² ángel. 8 Jøng² ca¹huanh¹²dsa ja³mi³ron¹² hlai³. Ca¹ŋi¹lia¹dsa cøng² gu¹hei¹². Gøg² hlaih¹³ ca¹can¹dsa. Di³ cónh¹jøng² hioh¹² jenh¹² báh³ dsa² calah. Ca¹ŋi¹jmó²dsa jǿg³ ni³ dsa² quián¹² Jesús. 9 Ma²dsø²lia² jøng² báh³ hio¹³, ca¹jén²dsa Jesús dsi²juu¹². Jøng² ca¹haih¹ Jesús jǿg³ hio¹³ héi². Jøng² ca¹túgh² hio¹³ chi³ŋiu¹³ ni³dsa huø¹. Ca¹chính²dsa coh¹³tai¹ Jesús. Ca¹mi¹juanh¹²dsa dsa². 10 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―¡Tsa¹jmóh³ hniah¹² ganh¹! Gu³tseih³ hniah¹² dsa² quian¹jni hi² dsa¹lia¹dsa juu¹² Galilea. Ja³jøng² jǿi²dsa jní² ―ca¹juúh²dsa.  

















Ca¹jmo¹ hlég² jǿg³ ni³ jmi²dsa²

11 Jøng² mi³ca¹ŋi¹lé² hio¹³ gu¹hei¹², ca²dsiog³ hlég², dsa² mi³jmo¹² hí³ héi², ca¹ŋi¹lé² juu¹² Jerusalén. Jøng² ca¹ŋi¹tseih¹dsa juu¹³ jmi²dsa² ca¹lah¹jǿ¹ hi² ma²ca¹løa¹. 12 Jøng² ca¹túgh² juu¹³ jmi²dsa² quianh¹³ dsa² canh¹³. Ca¹jmo¹dsa jǿg³. Ma¹dsio¹² cog³ ca¹cuúh¹dsa hlég². 13 Ca¹juúh²dsa: ―Lah¹la² juaih¹³ hniah¹² dsa² jue¹²: “Ca¹ŋi¹lé² dsa² quianh¹³ Jesús. Ca¹ŋi³tei²dsa hlai³ ta³lah¹ti³güéh¹ hniah¹² ja³neng²,” juaih¹³dsa. 14 Jøng² ju³ná³ ca¹lø¹ŋi¹² dsi³máh² jǿg³ jøng², jnieh³ jmó³ hi² tsa¹jé²dsa hniah¹², hi² tsa¹cuúh¹dsa hniah¹² dsag³ ―ca¹juúh²dsa. 15 Jøng² ca¹can¹ hlég² héi² cog³. Ca¹ŋi¹tseih¹dsa dsa² jue¹² ju³lah héh¹ ca¹jmo¹ dsa² canh¹³ quianh¹³ juu¹³ jmi²dsa². Hi² jøng² dsii¹² dsa² judío jǿg³ jøng² ca¹lah¹jin³ na¹.  









Ca¹tse¹ Jesús dsa² guia¹ján¹

(Mr. 16.14-18; Lc. 24.36-49; Jn. 20.19-23)

16 Jøng² ca¹ŋi¹lé² dsa² guia¹ján¹ juu¹² Galilea. Ca¹dsi¹lé²dsa cøng² máh² ja³ma²ca¹he¹ Jesús hi² tógh¹dsa. 17 Jøng² ca¹mi¹juanh¹² dsa² Jesús mi³ca¹jǿi²dsa. Cónh¹jøng² tiogh³ báh³ ca²dsiog³dsa tsa¹hé² jǿg³. 18 Jøng² ca¹ŋó¹ Jesús cøg¹² ja³tiogh³ dsa² héi². Ca¹juúh²dsa: ―Ju²gug¹ jní² ma²ca¹dsii¹ ti³ŋieh¹jni hi² jmo³jni héh¹ ta³cøng² ŋi¹juǿi¹, ca¹lah¹ma¹quianh¹³ jmøi¹guǿi¹. 19 Hi² jøng² gu³noh¹² hniah¹² ca¹lah¹jǿ¹ ja³tiogh³ dsa² jmøi¹guǿi¹. Mi³jøng² li¹quián¹²dsa jní². Jøng² chiogh¹³ hniah¹² dsa² héi² jmøi² huu¹³ quiah¹² Jmi²  







71

SAN MATEO 28

jniang³, huu¹³ quieg¹ jní² dsa² lán¹² jong¹²dsa, huu¹³ quiah¹² jmi²dsí² han¹³. 20 Gu³heh³ hniah¹² dsa² héi² jǿg³, hi² mi¹ti¹dsa ca¹lah¹jǿ¹ cónh¹  

ja³lǿa¹² héh¹ ma²ca¹juǿi²jni hniah¹². Jøng² tiá² báh³ quianh¹³ jní² hniah¹² ca¹lah¹ca¹tǿ² ja³dsiá¹ jmøi¹guǿi¹ ― ca¹juúh² Jesús.

JǾG³ DSIO¹ CA¹TIUN¹ SAN MARCO SI² 6 Mi³quieih¹² Juan hmøah¹² lǿa¹² jŋiú³ camello. Mi³chi³hŋieng¹² cøng² løg² togh¹²dsa. Mi³cugh¹²dsa chi³nøh². Mi³hǿnh²dsa jmø³tah¹² ca¹dsagh¹ ja³ha¹chian² dsa² tiogh³ jøng². 7 Ca¹hǿ²dsa jǿg³. Ca¹juúh²dsa: ―Na¹ bíh³ jí¹ jan² dsa² hiug¹² jín³ hi² chi² bí² quiah¹² cónh¹ jín³ jní². Tsa¹lë²́ jni tén¹²jni tsøh³jni løg² dsǿ² tai³ dsa² héi² ca¹lah¹jín³ ma²chi³jné¹³jni. 8 Jmøi² báh³ chiog¹² jní² hniah¹². Cónh¹jøng² jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³ báh³ tí² dsa² héi² quiánh² hniah¹² ―ca¹juúh²dsa.  

Ca¹téng² Juan jǿg³ jøa³hŋa³

(Mt. 3.1-12; Lc. 3.1-9, 15-17; Jn. 1.19-28)

1

Lah¹la² báh³ ca¹lø¹liág¹ jǿg³ dsio¹ quiah¹² Jesucristo, jong¹² Diú¹³. 2 Ca¹lø¹liág¹ ju³lah lǿa¹² jǿg³ la² ca¹tiun¹ hlai³ Isaías si², dsa² mi³hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ma²lǿih²: Jai³lah. Tsë³́ jni tsih² høh³ quian¹jni ni³jiá¹ cónh¹ jín³ hning², dsa² dsa¹jmogh¹ juu¹² ja³ŋǿh³hning, 3 dsa² hløah¹ tí² juu¹² ja³ha¹chian² dsa² tiogh³, juúh²dsa: “¡Jmo³ ju²jŋia¹³ juu¹² ja³ŋøa¹ Ca¹jŋó² Jesús jmøi² Juu¹³ jniang³! (Mt. 3.13-17; Lc. 3.21-22) ¡Jmo³ cu¹dsøg¹² juu¹² 9 Jmai³ jøng² mi³guǿ¹³ Jesús ja³ŋøa¹dsa!” juúh²dsa, rø²juúh² Nazaret, juøi² tén¹² Galilea. Jøng² si². 4 Jøng² ca¹dsiég¹ báh³ Juan juu¹² ca¹ŋó¹dsa juu¹² ja³hiu³ chi³jmøi² Jordán. Ja³jøng² ca¹jŋó²dsa jmøi² ja³ha¹chian² dsa² tiogh³. Ca¹hǿ²dsa ca¹chiag¹ Juan. 10 Jøng² ma²u²hai¹² jǿg³ hi² hniuh¹² jéinh¹ dsǿa¹² dsa² Jesús jmøi² mi³ca¹jái¹dsa hi² ca¹ná² jmøi¹guǿi¹ ja³cog² Diú¹³. Jøng² tsogh¹dsa jmøi² calah. Mi³jøng² hén² guiuh¹³ ŋi¹juǿi¹. Jøng² ca¹siog² jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³ ni³ quiah¹²dsa, Diú¹³ dsǿg³dsa. 5 Jøng² ca¹ŋi¹lé² hi² jní² jmi²dsí² ju³lah jniá² jan² ca¹lah¹já¹ dsa² chian² huø¹ Judea jug². 11 Jøng² ca¹hløah¹ Diú¹³ quianh¹³ dsa² chian² jøa³juøi² guiuh¹³ ŋi¹juǿi¹. Ca¹juúh²dsa: Jerusalén. Ca¹ŋi¹lé²dsa ja³tsenh¹³ ―Hning² báh³ jon¹jni. Hnó¹jni Juan. Ca¹tiog¹²dsa dsǿg³dsa. Jøng² hning². Hiug¹² tøa¹² dsøa¹jni hning² ca¹jŋó²dsa jmøi² ca¹chiag¹ Juan ―ca¹juúh² Diú¹³. chi³jmøi² Jordán.  















72

73

SAN MARCOS 1

Ca¹jmo¹ dsa² hlanh³ láh² ju³jmo¹³ Jesús hi² hlaih¹³ (Mt. 4.1-11; Lc. 4.1-13)

12 Dsø¹juu¹² jøng², ca¹ŋó¹ Jesús juu¹² ja³ha¹chian² dsa² tiogh³, hi² ca¹jiag¹ jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³. 13 Ja³jøng² ŋie³dsa ton¹lág¹ jmai³, ja³ca¹jmo¹ Satanás láh² ju³jmo¹³ Jesús hi² hlaih¹³. Jø¹² bíh³ mi³tiogh³ jah²núng³ ja³jøng². Cónh¹jøng² ca¹mi¹ti¹ ángeles ni³ Jesús.  



Ca¹mi¹liág¹ Jesús téng² jǿg³ (Mt. 4.12-17; Lc. 4.14-15)

14 Jøng² mi³ca¹hí¹ Juan hni¹ŋí³, ca¹ŋáh¹ Jesús juu¹² Galilea ja³ca¹ŋi³hǿ¹³dsa jǿg³ dsio¹ quiah¹² Diú¹³. 15 Ca¹juúh²dsa: ―Ma²ca¹dse¹ báh³ jmai³. Ja¹quien¹³ jí¹ ja³jmo¹ Diú¹³ héh¹. ¡Ju³jeinh¹³ hoh¹² hniah¹²! ¡Ju³héh³ hniah¹² jǿg³ dsio¹ quiah¹² Diú¹³! ―ca¹juúh²dsa.  



Ca¹tǿh¹ Jesús quión² dsa² tsánh² jáh² tiogh³ jmøi² (Mt. 4.18-22; Lc. 5.1-11)

16 Ma²ŋøa¹² Jesús chiuh³ jmøi² Galilea mi³ca¹jë²́ dsa Simón quianh¹³ Andrés, roh¹³dsa, dsa² téng² hmá¹² chi³jmøi². Di³ ta³ jøng² lán¹²dsa, hi² tsánh²dsa jáh² tiogh³ jmøi². 17 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: ―¡Ma¹dsǿg³ quianh¹³ jní²! He³jni ha²lah jmóh³ hniah¹² ta³ hi² léh² hniah¹² dsa² li¹quianh¹³ jniang³ ―ca¹juúh²dsa. 18 Ta³lah¹ca¹tiú¹ dsa² héi² hmá¹². Ca¹ŋi¹lé²dsa quianh¹³ Jesús. 19 Jøng² ma²dsø²lé²dsa ma²jiá¹²dsa hi³méh¹ mi³ca¹jë²́ Jesús Jacobo, ja³ŋiúh³ Zebedeo, quianh¹³  







Juan, dsa² ca¹ŋo² quianh¹³ Jacobo. Tiogh³ dsa² héi² cøng² barco. Cøinh¹²dsa néng³. 20 Dsø¹juu¹² jøng² ca¹tøa¹ Jesús. Hi² jøng² ca¹tiúg² dsa² héi² Zebedeo, ti³jmi²dsa, quianh¹³ dsa² jmo¹² ta³ quiah¹²dsa, dsa² tiogh³ barco. Ca¹ŋi¹lé²dsa quianh¹³ Jesús.  

Jan² dsa² ŋioh¹² quin¹² jmi²dsí² hlaih¹³ (Lc. 4.31-37)

21 Jøng² ca¹dsi¹lé²dsa jøa²juøi² Capernaum. Ja³jøng² ca¹he¹ Jesús jǿg³ dsi²néi² guøh¹² jmai³ sa³¹. 22 Jøng² dsogh¹² dsǿa¹² dsa² chian² ja³jøng² jǿg³ ca¹he¹ Jesús. Di³ he¹²dsa ju³lah he¹² jan² dsa² lah¹dsóh² ŋi¹² ha²lah lǿa¹² jǿg³, a¹jáng¹ ju³lah he¹² tøa¹², dsa² he¹² lei¹³ quiah¹² Diú¹³. 23 Jøng² mi³hiúg³ jan² dsa² guøh¹², dsa² quin¹² jmi²dsí² hlaih¹³. 24 Ca¹hløah¹ dsa² héi² tí². Ca¹juúh²dsa: ́ ²hning ―¿He² jǿg³ ca¹tëh quianh¹³ jnieh³, Jesús, dsa² chian² Nazaret? ¿Ma³guønh¹hning hi² mi³dsiagh¹³hning jnieh³? Cué¹² báh³ jní² hning². Dsa² han¹³ quián¹² Diú¹³ báh³ hning² ―ca¹juúh²dsa. 25 Jøng² ca¹jé² Jesús jmi²dsí² hlaih¹³. Ca¹juúh²dsa: ―¡Cagh¹² hagh³! ¡Jú¹² quiah¹²dsa! ―ca¹juúh²dsa. 26 Jøng² ca¹jlia¹ dsa² héi², ca¹jmo¹ jmi²dsí² hlaih¹³. Ca¹ho¹dsa tí² ca¹lah¹ca¹u¹hái¹ jmi²dsí² hlaih¹³. 27 Jøng² ca¹ŋi¹dsógh¹ dsǿa¹² ca¹lah¹já¹ dsa² tiogh³. Ca¹dsii¹dsa jǿg³ guiog³dsa. Ca¹juúh²dsa: ―¿He² bíh³ jǿg³ la²? ¿Ho¹ ju³ jǿg³ hmë²́ liáh³? Chi² báh³ bí² quiah¹² dsa² ná¹². Tsaih¹²dsa jmi²dsí² hlaih¹³, ta³lah¹ca¹can¹ jmi²dsí² jǿg³ ―ca¹juúh²dsa.  













74

SAN MARCOS 1 28 Hi² lah¹jøng² ca¹tsø² ca¹ja¹ jǿg³ quiah¹² Jesús lah¹jin² lah¹lǿih¹ ta³cøng² ja³tén¹² huø¹ Galilea.  

Ca¹jmo¹ Jesús hí³ mø²chiég³ Simón Pedro (Mt. 8.14-15; Lc. 4.38-39)

29 Jøng² ca¹u¹hái¹ Jesús guøh¹². Ca¹ŋó¹dsa juu¹² ja³quiah¹³ Simón quianh¹³ Andrés. Quianh¹³dsa calah Jacobo quianh¹³ Juan. 30 Ja³jøng² rø²quia¹² mø²chiég³ Simón, hi² dsé²dsa. Jøng² ca¹tsáih¹dsa Jesús dsø¹juu¹² hi² dsoh³ dsa² héi². 31 Jøng² ca¹ŋó¹ Jesús cøg¹². Ca¹chính²dsa gug² dsa² dsoh³. Ca¹chiag¹dsa. Jøng² ca¹jŋi¹ hi² dsé² hio¹³. Ca¹mi¹ti¹ hio¹³ ni³ Jesús quianh¹³ dsa² quianh³dsa.  





Ca¹jmo¹ Jesús hí³ jue¹² dsa² dsoh³ (Mt. 8.16-17; Lc. 4.40-41)

32 Jmai³ jøng², mi³ca¹tø³dsé³ hieg², jue¹² dsa² ca¹jian¹ dsa² dsoh³ quianh¹³ dsa² quin¹² jmi²dsí² hlaih¹³. Ca¹jiag¹dsa juu¹² ja³hiúg³ Jesús. 33 Jøng² ca¹lah¹já¹ dsa² chian² ja³jøng² ca¹túgh² hag³hniú¹³. 34 Jøng² ca¹mi¹hliú² Jesús jue¹² dsa² dsoh³, dsa² mi³lán¹² hliú² ni³ dsag³. Ca¹huø¹dsa hliú² jmi²dsí² hlaih¹³. Jøng² tsa¹ca¹cuø¹dsa hi² hløah¹ jmi²dsí². Di³ hi² cuai¹² jmi²dsí².  





Ca¹téng² Jesús jǿg³ juu¹² ja³tén¹² huø¹ Galilea (Lc. 4.42-44)

35 Jøng² ca¹nung² Jesús tu¹heg² hlaih¹³ cónh¹ nioh¹². Ca¹ŋó¹dsa cøng² ja³cu³hŋiah¹², ja³ca¹hlanh¹dsa Diú¹³. 36 Jøng² ca¹hnangh¹² Simón quianh¹³ dsa² quianh¹³dsa. 37 Jøng² mi³ca¹dsanh¹²dsa Jesús, ca¹juúh²dsa:  





―Ca¹lah¹já¹ dsa² hnah¹² hning² ―ca¹juúh²dsa. 38 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: ―Ma¹dsǿg³ jniang³ juøi² tioh¹³ cøg¹². Mi³jøng² hǿa¹³jni jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ja³jøng² calah. Di³ huu¹³ jøng² ca¹guio¹jni ―ca¹juúh²dsa. 39 Jøng² ca¹ŋi³téng³dsa jǿg³ guøh¹² quiah¹² dsa² chian² ta³cøng² ja³tén¹² huø¹ Galilea. Ca¹huø¹dsa jmi²dsí² hlaih¹³ quiah¹² dsa² mi³quin¹².  



Ca¹jmo¹ Jesús hí³ jan² dsa² lán¹² hmih¹² tsa¹jŋi¹² (Mt. 8.1-4; Lc. 5.12-16)

40 Jøng² ca¹dsiég¹ jan² dsa² dsoh³ ja³tsenh¹³ Jesús, dsa² lán¹² hmih¹² tsa¹jŋi¹². Ca¹chi¹jné¹dsa. Jøng² ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa Jesús: ―Tiah¹ báh³ hning² jmóh³hning hí³ quieg¹jni, chi²júh² hiug² hoh¹²hning quianh¹³ jní² ―ca¹juúh²dsa. 41 Jøng² ca¹ŋi¹ŋiú² dsǿa¹² Jesús. Hi² jøng² ca¹quieg²dsa gug²dsa ni³ quiah¹² dsa² dsoh³. Jøng² ca¹juúh²dsa: ―Hiug² báh³ dsøa¹jni. ¡Ju³huá² quiánh²hning! ―ca¹juúh²dsa. 42 Dsø¹juu¹² jøng² ca¹huá² hmih¹². Ha¹chi² ma¹lǿa¹² quiah¹²dsa. 43 Ni³ jøng² ca¹haih² Jesús dsa² héi² jǿg³. Cónh¹jøng² quianh¹³ hi² tiog¹³ ca¹tsáih¹dsa dsa² héi². Ca¹juúh²dsa: 44 ―Jai³lah. Ha¹chian² dsa² gu³tseih³hning ca¹lah¹jin³ hein² ha²lah ma²na²løa¹. Cónh¹ gu³hiah¹³ jmi²dsa² hning². Gu³cuøh¹³hning Diú¹³ ju³lah lǿa¹² lei¹³ quiah¹² hlai³ Moisés. Mi³jøng² li¹ŋi¹² ca¹lah¹já¹ dsa² ha¹chi² dsag³ ma¹lanh¹²hning ―ca¹juúh² Jesús. 45 Cónh¹jøng² mi³ma²u¹hái¹ dsa² mi³dsoh³ héi², ta³lah¹ca¹dsii¹dsa  











75

SAN MARCOS 1​, ​2

jǿg³. Ca¹tsø² ca¹ja¹dsa jǿg³. Hi² jøng² tsa¹ma¹lé² hí¹ Jesús jøa³juøi² ja³jái¹² dsa². Jøng² ca¹ŋó¹dsa juu¹² cøg¹². Jøng² jue¹² dsa² ca¹túgh² quianh¹³dsa, ju³lah dsa² chian² ta¹lah¹tan¹³ ja³jøng². Ca¹jmo¹ Jesús hí³ jan² dsa² tsa¹li¹ŋøa¹ (Mt. 9.1-8; Lc. 5.17-26)

2

dsag³ quiánh²hning,” ho¹ ju³ juǿi³jni dsa²: “¡Nung²! ¡Quieng² jein³ quiánh²hning! ¡Ŋøa³!” 10 Cónh¹jøng² lah¹la² juǿi³jni dsa² dsoh³. Mi³jøng² li¹ŋih³ hniah¹² hi² tiág¹²jni hén¹³jni dsag³ ni³ guøh³ ni³ huø¹ la², jní² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹². Jøng² ca¹tsáih¹dsa dsa² dsoh³: 11 ―Hning² juǿi²jni. ¡Nung²! ¡Quieng² jein³ quiánh²hning! ¡Guønh² ja³quiánh³hning! ―ca¹juúh² Jesús. 12 Jøng² ca¹nung² dsa² dsoh³. Ca¹cáng¹dsa jein³. Ca¹u¹hái¹dsa ja³jái¹² ca¹lah¹já¹ dsa² tiogh³. Jøng² ca¹lah¹já¹ dsa² ca¹can¹ gøg². Ca¹mi¹juanh¹²dsa Diú¹³. Ca¹juúh²dsa: ―Ca¹lah¹jin³ cu²rón² tsa¹ma²ca¹tǿ² ni³ jniang³ lah¹ná¹² ―ca¹juúh²dsa.  

Ja³ton¹ hnøa¹² jmai³ jøng², ca¹hí¹ Jesús calah jøa³juøi² Capernaum. Jøng² ca¹lø¹chí¹ jǿg³ ma²guønh¹²dsa ja³quiah¹³dsa. 2 Jøng² jue¹² hlaih¹³ dsa² ca¹túgh² ja³quiah¹³dsa. Ca¹lah¹ca¹tǿ² hag³hniú¹³ tiogh³dsa. Jøng² ca¹he¹ Jesús jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 3 Jøng² quión² dsa² ŋioh¹² ca¹dsi¹jian¹ jan² dsa² dsoh³, dsa² huø³ quiah¹², dsa² tsa¹li¹ŋøa¹. Ca¹jiag¹dsa juu¹² guiuh¹³. 4 Cónh¹jøng² tsa¹lé² dsø¹jiag¹dsa ca¹tǿ² ja³guǿ¹³ Jesús. Di³ jue¹² Ca¹tǿh¹ Jesús Leví dsa² tiogh³. Hi² jøng² ca¹jŋíh²dsa (Mt. 9.9-13; Lc. 5.27-32) mih² guiuh¹³ hniú¹², guiuh¹³ 13 Jøng² ca¹u¹hái¹ Jesús ja³jøng² ja³guǿ¹³ Jesús. Mi³ca¹jŋíh²dsa jøng², ca¹siég²dsa jein³ ja³hiúg³ dsa² dsoh³. calah. Ca¹ŋó¹dsa juu¹² chiuh³ 5 Jøng² mi³ca¹jái¹ Jesús hi² lah¹dsóh² jmøi². Jøng² ca¹dsi¹lé² dsa² jue¹² ja³tsenh¹³dsa. Jøng² ca¹he¹ Jesús hé² dsa² héi² jǿg³ quiah¹²dsa, ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa dsa² dsoh³: jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 14 Ma²ŋøa¹² ―Ma²ca¹dsan¹ dsag³ quiánh²hning, Jesús he¹² jǿg³ mi³ca¹jë²́ dsa Leví, ja³ŋiúh³ Alfeo, dsa² guǿ¹² hniú¹² jon¹² ―ca¹juúh²dsa. 6 Ja³jøng² mi³tiogh³ og¹ úg² tøa¹² ja³cagh¹²dsa cog³. Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa Leví: he¹² lei¹³ quiah¹² Diú¹³. Jøng² lë²́ ―¡Ma¹dsǿg³ quianh¹³ jní²! dsa² héi²: 7 “¿He² løa¹ lah¹ná¹² ―ca¹juúh²dsa. juúh² dsa² ná¹²? Tsa¹quien¹² Diú¹³ Jøng² ca¹nung² Leví. Ca¹ŋó¹dsa jmo¹²dsa, jǿg³ juúh²dsa. Jan² Diú¹³ quianh¹³ Jesús. báh³ dsa² tiúh¹ hén² dsag³,” lë²́ dsa² 15 Jøng² ca¹túgh² Jesús mesa héi². 8 Jøng² ma²ŋi¹² Jesús he² jǿg³ ja³quiah¹³ Leví, quianh¹³ dsa² dsø²jiag¹² dsǿa¹² dsa² héi². Hi² jøng² quianh³dsa. Quianh¹³dsa calah ca¹juúh² Jesús: jue¹² dsa² lán¹² ta³ cagh¹² cog³ juøi², ―¿He² løa¹ lah¹jøng² høa¹² hoh¹² quianh¹³ dsa² tsa¹ti³jan¹ ja³cog² hniah¹²? 9 ¿Naih¹² hi² tsa¹ué² Diú¹³ ca¹lah¹cónh¹ lǿa¹² mai³¹ juǿi³jni dsa² dsoh³?: “Ma²ca¹dsan¹  

























76

SAN MARCOS 2 quiah¹² dsa² judío. Di³ jue¹² dsa² lah¹héi² ma²dsø²lé² quianh¹³ Jesús. 16 Jøng² mi³ca¹jái¹ tøa¹² he¹² lei¹³ quiah¹² Diú¹³, dsa² quianh³ dsa² fariseo, hi² gøah¹² Jesús quianh¹³ dsa² tsa¹ti³jan¹ héi², ca¹lah¹quianh¹³ dsa² cagh¹² cog³, jøng² ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa dsa² quianh¹³ Jesús: ―¿He² løa¹ gøah¹² Jesús quianh¹³ dsa² lah¹ná¹²? ―ca¹juúh²dsa. 17 Ca¹nǿng² Jesús jǿg³ jøng². Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Ha¹chian² tø²mǿa¹² hnioh¹² quiah¹² dsa² dsiog¹. Dsa² dsoh³ báh³ hnioh¹² tø²mǿa¹² quián¹². Huu¹³ jøng² báh³ ca¹guio¹jni, hi² tǿa¹³jni dsa² re² dsag³, a¹jáng¹ ju³ dsa² dsiog¹ ―ca¹juúh²dsa.  



quianh¹³ tsǿnh³ jniang³ ma²hǿg³. Di³ ma¹dsio¹² hi³méh¹ guíg¹ ju³ná³ ca¹dsøgh¹² hmøah¹² hmë²́ . 22 Jø¹² bíh³ lah¹jøng² tsa¹dsio¹ tiíh³ jniang³ jmøi² rǿg² tsø³løg² ma²hǿg³. Di³ guíg¹ báh³ løg² na³ma²ca¹lø¹hiug¹² jmøi². Jøng² téng¹ jmøi². Jø¹² bíh³ dsa¹hén² løg². Løg² hmë²́ báh³ dsio¹ tiíh³ jniang³ jmøi² rǿg² ―ca¹juúh² Jesús.  

Ca¹cøn¹ dsa² quianh³ Jesús cuøi² hi³ŋíh¹ jmai³ sa³¹ (Mt. 12.1-8; Lc. 6.1-5)

23 Jøng² cøng² jmai³ sa³¹ ma²ŋøa¹² Jesús juu¹² jøa³cuøi² hi³ŋíh¹. Dsa² quianh³dsa ca¹cøn¹ mih² ja³dsø²lé²dsa jøng². 24 Jøng² ca¹juúh² dsa² fariseo, ca¹tsáih¹dsa Jǿg³ quiah¹² hi² mi²han¹²dsa Jesús: (Mt. 9.14-17; Lc. 5.33-39) ―Jai³lah. ¿He² løa¹ jmo¹² dsa² 18 Jøng² dsa² quianh¹³ Juan, quiánh²hning hi² tsa¹lǿa¹² lei¹³ dsa² ca¹chiog¹ dsa² jmøi², quianh¹³ hi² jmó³ jniang³ jmai³ sa³¹? dsa² fariseo, ma²mi²han¹²dsa, ―ca¹juúh²dsa. 25 Jøng² ca¹juúh² Jesús, hi² tsa¹gøah¹²dsa cu²hna². Jøng² ca²dsiog³ dsa² ca¹ŋi³tseih³ Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: ca¹juúh²dsa: ―¿Tsa³ma²ca¹híh² hniah¹² ―Mi²han¹² báh³ dsa² quianh¹³ si² ha²lah ca¹jmo¹ hlai³ David Juan quianh¹³ dsa² fariseo, hi² ja³ca¹chi¹quián²dsa jmai³, jmai³ tsa¹gøah¹²dsa cu²hna². ¿He² løa¹ ca¹løa¹ lø¹i³cónh¹²dsa quianh¹³ dsa² tsa¹jmo¹² dsa² quiánh²hning quianh¹³dsa? 26 Di³ jmai³ mi³lán¹² lah¹jøng²? ―ca¹juúh²dsa. Abiatar ŋi¹jmó² ca¹hí¹ David 19 Jøng² ca¹juúh² Jesús, dsi²néi² guøh¹². Ca¹gǿh¹dsa hi³ŋíh¹ ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: ma²ca¹dsii¹ jmi²dsa² ni³ Diú¹³, ―Lǿa¹² ju³lah lǿa¹² quiah¹² dsa² hi³ŋíh¹ hi² ma²lǿa¹² lei¹³ hi² gǿh¹ dsø²lé² jmai³ quiah¹² dsa² jenh² gug². jmáh¹lah jmi²dsa². Ca¹lah¹ca¹tǿ² Tsa¹lé² mi¹han¹²dsa, hi² tsa¹gøah¹²dsa, dsa² quianh¹³dsa ca¹cuúh¹dsa ta³lah¹guǿ¹² dsa² ŋioh¹², dsa² ―ca¹juúh²dsa. 27 Jøng² ca¹juúh² calah Jesús: ca¹jenh² gug². 20 Jøng² jí¹ báh³ jmai³ ja³jŋiángh² dsa² hiag¹³ jní². Jmai³ ―Ni³ huu¹³ quián² jniang³ báh³ jøng² báh³ mi¹han¹² dsa² quian¹jni. ca¹lø¹chí¹ jǿg³ hi² jŋi² jniang³ 21 ’Tsa¹dsio¹ tiáng³ jniang³ dsa² jmøi¹guǿi¹ jmai³ sa³¹. A¹jáng¹ jneh³ hmøah¹² tsa¹ma²ŋangh¹² lah¹jøng² hi² ca¹lø¹chián¹ jniang³ ni³  

















77

SAN MARCOS 2​, ​3

huu¹³ jǿg³ quiah¹² jmai³ sa³¹. 28 Hi² jøng² jní² báh³ dsa² jmo¹² héh¹ he² hi² lé² jmó³ jniang³ jmai³ sa³¹, jní² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹² ―ca¹juúh² Jesús.  

Dsa² ŋioh¹² dsi¹³ huh² cøng² gug² (Mt. 12.9-14; Lc. 6.6-11)

3

Jøng² ca¹hí¹ Jesús calah guøh¹². Ja³jøng² mi³hiúg³ jan² dsa² ŋioh¹² dsi¹³ huh² cøng² gug². 2 Jøng² ca¹jǿi² ca²dsiog³ dsa² tiogh³, chi²júh² jmo¹ Jesús hí³ dsa² héi² jmai³ sa³¹. Di³ mi³cuúh¹dsa Jesús dsag³. 3 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² dsi¹³ huh² gug² héi²: ―¡Nung² dsi²jo² la²! ―ca¹juúh²dsa. 4 Jøng² ca¹juúh² calah Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² ti³jǿi²: ―¿Naih¹² hi² dsio¹ jmó³ jniang³ jmai³ sa³¹? ¿Hi³ dsio¹, ho¹ ju³ hi² hlaih¹³? ¿Hi³ liúg² jniang³ jmi²dsí², ho¹ ju³ hi² hén³ jniang³? ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ha¹chi² ca¹ŋai¹ dsa² héi². 5 Jøng² hne² Jesús ca¹jë²́ dsa dsa² héi². Quin¹² Jesús ju²méh³ dsøa¹². Di³ huh² dsǿa¹² dsa² héi². Jøng² ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa dsa² ŋioh¹²: ―¡Neih³ gugh²! ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹néih¹ dsa² ŋioh¹² héi² gug². Ta³lah¹ca¹lái¹ dsio¹ gug²dsa. 6 Dsø¹juu¹² jøng² ca¹huanh¹² dsa² fariseo. Ca¹jmo¹dsa jǿg³ quianh¹³ dsa² herodiano ha²lah qui¹hén²dsa Jesús.  





ca¹ŋi¹lé² quianh¹³dsa. Jø¹² bíh³ dsa² chian² Judea, 8 quianh¹³ dsa² chian² jøa³juøi² Jerusalén, quianh¹³ dsa² chian² Idumea, quianh¹³ dsa² chian² hŋoh¹³ jmøi² Jordán, quianh¹³ dsa² chian² ja³tén¹² jøa³juøi² Tiro quianh¹³ jøa³juøi² Sidón, ca¹dsi¹lé² jue¹² hlaih¹³dsa ja³tsenh¹³ Jesús. Di³ ma²ca¹nǿng²dsa he² ma²jmo¹²dsa. 9 Jøng² ca¹tsáih¹ Jesús dsa² quián¹²dsa hi² hai¹dsa ju²jŋia¹³ cøng² barco ju³ná³ ca¹túgh²dsa chi³cu² chi³hliáh². Di³ jue¹² dsa² lǿ². 10 Ma²ca¹mi¹hliú² Jesús dsa² jue¹². Hi² jøng² cu²hliah¹²dsa Jesús, hi² hniu¹dsa láh²dsa quiah¹² Jesús, ju³lah dsa² lán¹² dsag³. Mi³jøng² hliú²dsa. 11 Jøng² lǿa¹² ju³ hein² dsa² quin¹² jmi²dsí² hlaih¹³ ca¹jë²́ Jesús, ca¹chi¹jné¹dsa ni³ Jesús. Ca¹juúh²dsa tí²: ―Hning² báh³ jong¹² Diú¹³ ―ca¹juúh²dsa. 12 Jøng² hiug¹² ca¹juúh² Jesús hi² tsa¹mi¹léi¹³ jmi²dsí² jǿg³ jøng².  









Ca¹hia¹ Jesús dsa² guia¹tón²





Jue¹² dsa² tiogh³ chiuh³ jmøi²

7 Jøng² ca¹ŋó¹ Jesús juu¹² chiuh³ jmøi² quianh¹³ dsa² quianh¹³dsa. Jue¹² hlaih¹³ dsa² chian² Galilea  

(Mt. 10.1-4; Lc. 6.12-16)

13 Jøng² ca¹ŋó¹ Jesús juu¹² máh². Ca¹tǿh¹dsa dsa² cónh¹ dsa² hnio¹dsa. Jøng² ca¹dsi¹lé² dsa² héi² ja³tsenh¹³dsa. 14 Jøng² ca¹jmo¹ Jesús guia¹tón² dsa², dsa² li¹quianh¹³dsa, dsa² dsa¹téng² jǿg³ quiah¹² Diú¹³, 15 dsa² li¹chi² bí² hi² huø¹dsa jmi²dsí² hlaih¹³. 16 Dsa² lang¹² ca¹hia¹dsa: Simón, dsa² ca¹quian¹dsa Pedro 17 Jacobo quianh¹³ Juan, roh¹³dsa, ja³ŋiúh³ Zebedeo ta³og¹ (Dsa² héi² ca¹quian¹dsa Boanerges, hi² hniu¹dsa juúh²dsa Jong¹² Ŋíh¹. Di³ tsøg² dsǿa¹² dsa² héi².)  







78

SAN MARCOS 3​, ​4 18 Andrés Felipe Bartolomé Mateo Tomás Jacobo, ja³ŋiúh³ Alfeo Tadeo Simón, dsa² cananista 19 Judas Iscariote, dsa¹ ca¹hnë¹ Jesús jmai³ chi³quë¹́ . Ca¹quian¹dsa Jesús jǿg³ hlaih¹³ (Mt. 12.22-32; Lc. 11.14-23; 12.10)

dsi²néi², ju³ná³ tsa¹ma²na²hŋió²dsa dsa² hniu³ ni³jiá¹. Jøng² ma²lé² cán²dsa hi² chi² dsi²néi², ju³ná³ ma²na²hŋiéng²dsa. 28 ’Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: Li¹chi² báh³ ju²hén² dsǿg³ dsa² jmøi¹guǿi¹ ca¹lah¹jǿ¹ dsag³ re²dsa, ho¹ ju³ he² jǿg³ hlaih¹³ ma²ca¹hløah¹dsa. 29 Cøng² dsag³ jøng² tsa¹lǿih² jmai³ dsa¹hén² quiah¹²dsa, ju³ná³ ca¹hia¹dsa jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Diú¹³ jǿg³ hlaih¹³. Dsa² juúh² lah¹jøng² ma²re² dsag³ tsa¹ma¹dsián¹. 30 Lah¹jøng² ca¹juúh² Jesús. Di³ ma²ca¹juúh² dsa² héi² hi² quin¹² Jesús jmi²dsí² hlaih¹³.  



Jøng² ca¹ŋáh¹ Jesús. 20 Ni³ jøng² ca¹dsi¹lé² dsa² jue¹² calah, ca¹lah¹jin³ tsa¹lé² gǿh¹dsa hé¹². 21 Jøng² mi³ca¹nǿng² ju³roh¹³dsa jǿg³ Mi³chiég³ quianh¹³ roh¹³ Jesús jøng², ca¹ŋi¹lé²dsa ja³quiah¹³dsa. (Mt. 12.46-50; Lc. 8.19-21) Mi³ŋi¹chiánh²dsa Jesús. Di³ lë²́ dsa 31 Jøng² ca¹dsiég¹ mi³chiég³ Jesús hi² ma²ŋøa¹² Jesús ŋá¹²dsa. 22 Jøng² ca¹juúh² tøa¹² he¹² lei¹³ quianh¹³ roh¹³dsa. Ca¹túgh²dsa quiah¹² Diú¹³, dsa² chian² jøa³juøi² ja³dsi¹². Jøng² ca¹tse¹dsa jǿg³ tǿh²dsa Jerusalén: Jesús. 32 Jue¹² dsa² tiogh³ lah¹jin² ―Beelzebú quin¹²dsa. Hi² jøng² lah¹lǿih¹ ja³guǿ¹³ Jesús. Jøng² ca¹juúh² báh³ huø¹²dsa jmi²dsí² hlaih¹³ dsa² tiogh³, ca¹tsáih¹dsa Jesús: quianh¹³ bí² cuø¹² juu¹³ jmi²dsí² ―Hning² tǿh² mi³chiegh²hning hlaih¹³ héi² ―ca¹juúh²dsa. ja³dsi¹² lah¹quianh¹³ rúh²hning 23 Hi² jøng² ca¹tǿh¹ Jesús ―ca¹juúh²dsa. 33 Jøng² ca¹juúh² Jesús: dsa² jue¹². Ca¹tsáih¹dsa dsa² jǿg³ ti³jnøa¹². Ca¹juúh²dsa: ―¿Hein² dsa² lán¹² mi³chie¹ ―Tsa¹lé² huø¹ Satanás quiah¹² lah¹quianh¹³ roh¹² jní²? ―ca¹juúh²dsa. 34 Jøng² ca¹jë²́ dsa dsa² tiogh³ lah¹jin² Satanás hŋiah¹². 24 Lǿa¹² ju³lah lǿa¹² quiah¹² juøi² ja³tsa¹tiogh³ lah¹lǿih¹ ja³guǿ¹³dsa. Ca¹juúh²dsa: dsa² juøi² cøng² jǿg³. Dsa¹hén² ―Hniah¹² báh³ dsa² lanh¹² báh³ juøi². 25 Jø¹² bíh³ dsa¹hén² mi³chie¹jni quianh¹³ roh¹²jni. 35 Di³ jǿg³ quiah¹² dsa² tiogh³ cøng² dsa² héi² báh³ lán¹² roh¹²jni quianh¹³ hniú¹², ju³ná³ cø²tsë¹́ ²dsa. 26 Jøng² mi³chie¹jni, dsa² mi²ti¹ jǿg³ quiah¹² ma²ŋih³ hniah¹² hi² dsa¹hén² jǿg³ Diú¹³ ―ca¹juúh²dsa. quiah¹² Satanás, dsa² tøah¹² hniah¹² Jǿg³ quiah¹² dsa² séi² møi¹jon² Beelzebú héi², ju³ná³ tá¹²dsa (Mt. 13.1-23; Lc. 8.4-15) quianh¹³ dsa² quián¹²dsa. 27 ’Ha¹chian² dsa² lé² hí¹ dsi²néi² Cónh¹ calah ca¹he¹ Jesús quiah¹² dsa² bé², hi² cán²dsa hi² chi² jǿg³ chiuh³ jmøi². Jøng²  



























4

79

SAN MARCOS 4

mi³ca¹dsi¹lé² jue¹² hlaih¹³ dsa² ja³tsenh¹³dsa, ca¹uǿi² Jesús cøng² barco hei¹² dsi²jmøi². Jøng² tiogh³ dsa² jue¹² chiuh³ jmøi². 2 Jøng² ca¹dsii¹ Jesús hliú² jǿg³ ti³jnøa¹². Jøng² ca¹he¹dsa jǿg³ la²: 3 ―¡Neng² di³ hniah¹² jǿg³ la²! Jan² dsa² ca¹ŋó¹, ca¹ŋi¹séi¹ møi¹jon². 4 Ja³ca¹séi²dsa jøng², ca¹quia¹ mih² møi¹jon² cøg¹² juu¹². Jøng² ca¹dsi¹lé² tan¹². Ca¹jiégh¹jah mǿi². 5 Jøng² ca¹quia¹ mih² jøa³cang³, ja³tsa¹chi² ma¹dsio¹² guøh³. Mǿi² jøng² tí² ta³ca¹hii². Di³ tsa¹hmøh² guøh³. 6 Jøng² mi³ca¹dsíg¹ hieg², ca¹jlíh¹. Jøng² ca¹lø¹quiéng¹. Di³ tsa¹chi² ma¹dsio¹² jmó³. 7 Jøng² ca¹quia¹ mih² ja³tioh¹³ tang¹². Jøng² ca¹hiag² tang¹². Ca¹lø¹hmaih¹. Tsa¹ca¹cuø¹ mǿi². 8 Jøng² ca¹quia¹ mih² ja³dsio¹. Ca¹hii². Ca¹ŋi¹cón³. Ca¹cuø¹ mǿi². Ca²dsieg³ ca¹cuø¹ ma¹gui²guí², ca²dsieg³ ma¹to¹lu¹guí² rø²dsǿ² guie¹, ca²dsieg³ ma¹cøng² ŋi²lǿg². 9 Jøng² ca¹juúh²dsa: ―Ju³ná³ hein² dsa² lé² nang¹, ju³neng¹³dsa ―ca¹juúh² Jesús. 10 Jøng² mi³ma²ca¹ŋi¹lia¹ dsa² jue¹², ca¹ŋai¹ dsa² quián¹² Jesús quianh¹³ dsa² guia¹tón² he² hi² hniu¹dsa juúh²dsa jǿg³ ti³jnøa¹². 11 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Hniah¹² báh³ dsa² li¹ŋih³ ha²lah lǿa¹² jǿg³ quiah¹² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹. Di³ jøng² jmáh¹lah jǿg³ ti³jnøa¹² báh³ li¹chi² quiah¹² dsa² siáh². 12 Mi³jøng² tsa¹li¹lih¹³dsa he² hi² jái¹dsa. Mi³jøng² tsa¹li¹ŋë²́ dsa he² hi² nang¹dsa. Mi³jøng² tsa¹jénh¹dsa. Tsa¹dsa¹hén² dsǿg³dsa. 13 Jøng² ca¹juúh²dsa calah: ́ ² hniah¹² jǿg³ ti³jnøa¹² ―¿Tsa³ŋëh quiah¹² møi¹jon²? ¿Ha²lah li¹ŋih³  























hniah¹² jøng² ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ ti³jnøa¹²? 14 Dsa² téng² jǿg³ báh³ dsa² séi² mǿi². 15 Chian² báh³ dsa² lán¹² ju³lah lǿa¹² møi¹jon² ca¹quia¹ cøg¹² juu¹². Nang¹² báh³ dsa² héi² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Dsø¹juu¹² jøng² báh³ já¹² dsa² hlanh³. Jŋíh² dsa² hlanh³ jǿg³ ma²dsø²jiag¹² dsǿa¹² dsa² héi². 16 Jø¹² bíh³ lán¹² ca²dsiog³ dsa² ju³lah lǿa¹² møi¹jon² ca¹quia¹ jøa³cang³. Mi³ma²nǿng² dsa² héi² jǿg³ quiah¹² Diú¹³, dsø¹juu¹² jøng² báh³ cang¹dsa jǿg³ ca¹lah¹hiu³ dsǿa¹²dsa. 17 Jøng² lǿa¹² quiah¹² dsa² héi² ju³lah lǿa¹² quiah¹² hma² tsa¹chi² ma¹dsio¹² jmó³. Cu²hna² báh³ tiúh¹dsa. Tsa¹hai³ tiáh¹ dsǿa¹² dsa² héi² ju³ná³ he² mih² jmø³uai¹² ca¹já¹, ho¹ ju³ ca¹jmógh² dsa² ni³ huu¹³ hi² hé²dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 18 Jøng² chian² dsa² siáh², dsa² lán¹² ju³lah lǿa¹² møi¹jon² ca¹quia¹ ja³tioh¹³ tang¹². Nang¹² báh³ dsa² héi² jǿg³. 19 Jøng² li¹chian² dsa² héi² ju²hí³ dsøa¹² ja³dsø²lé²dsa jmøi¹guǿi¹. Li¹gan²dsa quianh¹³ cog³. Li¹hniu¹dsa hi² siíh², hi² chi² tø¹cøg¹². Hi² jøng² jmo¹² tsa¹ma¹dsagh² dsǿa¹²dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Tsa¹dsø¹cón³ jǿg³ ja³cog² dsa² héi². 20 Jøng² ca²dsiog³ dsa² lán¹² ju³lah lǿa¹² quiah¹² møi¹jon² ca¹quia¹ huø¹ dsio¹. Dsa² héi² chính² tí² jǿg³ na³ma²ca¹nǿng²dsa. Dsa¹jon¹ báh³ jǿg³ ja³cog² dsa² héi² ma¹gui²guí², ma¹to¹lu¹guí² rø²dsǿ² guie¹, ma¹cøng² ŋi²lǿg³ ―ca¹juúh² Jesús.  













Li¹léi¹³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² rø²hma¹ (Lc. 8.16-18)

21 Jøng² ca¹juúh² calah Jesús: ―Ha¹chian² dsa² hma¹² si² jmøi² cøg² niúh¹ tøh¹², ho¹ ju³ niúh¹  

80

SAN MARCOS 4 jein³, na³ma²ca¹te¹dsa si². Guiuh¹³ hai¹²dsa si². 22 Di³ li¹léi¹³ báh³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² rø²hma¹. Li¹ne³ báh³ jniang³ ca¹lah¹jǿ¹, ju³lah he² jǿg³ tsa¹léi¹³. 23 Ju³ná³ hein² dsa² lé² nang¹, ju³neng¹³dsa. 24 Jøng² ca¹juúh² calah Jesús: ―¡Quin² hí³ jǿg³ hi² nøngh² hniah¹²! Cøng² ni³ mi¹rø¹² Diú¹³ jǿg³ quiánh² hniah¹², ju³lah mi³rǿh³ hniah¹² jǿg³ quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹². Ué² hi³méh¹ jmo¹ Diú¹³ ja³cogh² hniah¹². 25 Di³ cuø¹ Diú¹³ hi² niu¹ ma¹dsio¹² jǿg³ ju²gug² dsa² cán² hí³ jǿg³. Jøng² jŋíh² báh³ Diú¹³ he² jǿg³ mih² lë²́ dsa hi² ŋi¹²dsa, ju³lah dsa² tsa¹jmo¹² hí³.

chi² jmøi¹guǿi¹ jmai³ ja³séi²dsa ni³ huø¹. 32 Jøng² hiug¹² jín³ dsø²juøh¹² cónh¹ jín³ ja³ca¹lah¹jǿ¹ ni³ janh¹² siíh². Dsø²cah¹³ guh¹² ca¹lah¹cónh¹ ma²lé² túgh¹ tan¹² ja³lǿa¹³ hính³ ―ca¹juúh²dsa.

Jǿg³ quiah¹² møi¹jon² dsø²cón³

35 Jmai³ jøng², mi³ca¹tø³dsé³ hieg², ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² quián¹²dsa: ―¡Ma¹dsǿg³ hŋoh¹³ jmøi²! ―ca¹juúh²dsa. 36 Jøng² ca¹tiúg²dsa dsa² jue¹². Ca¹jiag¹ dsa² quián¹²dsa juu¹² hŋoh¹³ jmøi², hi² ma²guǿ¹² Jesús lah¹jøng² báh³ barco. Jø¹² bíh³ ca¹ŋi¹lei¹ barco siíh² quianh¹³dsa. 37 Jøng² ca¹hǿi² dsí² tí² hlaih¹³ cu¹té¹². Ca¹jéinh¹ jmøi² niúh¹ barco. Ca¹tǿ² ja³mi³cángh² barco. 38 Jøng² rø²güé¹ Jesús tø¹ja³tag¹² barco. Rø²dse¹² hmøah¹² dsi³dsa. Jøng² ca¹ŋie¹dsa Jesús. Ca¹juúh²dsa: ́ ²hning hi² ―¡Tøa¹²! ¿Tsa³chi² lëh dsiág¹ jniang³? ―ca¹juúh²dsa. 39 Jøng² mi³ca¹ŋié¹ Jesús, ca¹jé²dsa dsí². Ca¹tsáih¹dsa jmøi². Ca¹juúh²dsa: ―¡Tei³ ju³niu¹³! ¡Tsa¹tóh² cu²møah¹³! ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹jŋi¹ dsí². Ca¹tsih¹ tei³ hlaih¹³ jmøi¹guǿi¹. 40 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² quianh¹³dsa:









26 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Lǿa¹² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹ ju³lah lǿa¹² quiah¹² jan² dsa² séi² møi¹jon² ni³ huø¹. 27 Jøng² güe²dsa ja³neng². Nung²dsa ŋi²jmø². Ŋøa¹² jmai³. Jøng² hií¹ mǿi². Dsa¹cón³. Tsa¹ŋi¹² dsa² héi² ha²lah lǿ². 28 Hŋiah¹² jmøi¹guǿi¹ báh³ jmo¹² hi² li¹chi² mǿi². Lah¹ni³ hii² moh¹³ guø³. Ni³ jøng² toh¹² hlíh². Jøng² lǿ² chi³cángh¹ hlíh² ja³dsø²cah¹³ mǿi². 29 Jøng² mi³ca¹lø¹lé² mǿi², tse¹²dsa dsa² dsø²quiúh². Di³ ca¹dsiég¹ jmai³ ja³jiégh¹dsa.  







Jǿg³ quiah¹² møi¹jon² mostaza (Mt. 13.31-32; Lc. 13.18-19)

30 Jøng² ca¹juúh²dsa calah: ―¿He² jǿg³ chi² li¹juúh³ jniang³ ha²lah lǿa¹² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹? ¿He² jǿg³ chi² li¹dsií³ jniang³? 31 Lǿa¹² ju³lah lǿa¹² møi¹jon² mostaza. Píh³ báh³ mǿi² jøng² cónh¹ jín³ ja³ca¹lah¹jǿ¹ ni³ mǿi² siíh²  





Ca¹dsii¹ Jesús hliú² jǿg³ ti³jnøa¹² (Mt. 13.34-35)

33 Quianh¹³ hliú² jǿg³ ti³jnøa¹² lah¹jøng² ca¹heh¹ Jesús dsa² jue¹², ca¹lah¹cónh¹ ja³té¹² li¹nang¹dsa. 34 Ha¹chi² ca¹nií¹dsa jǿg³. Jmáh¹lah dsa² quianh³dsa ca¹heh¹dsa jǿg³ chi³na¹ ja³cu³guiog³dsa.  



Ca¹jmo¹ Jesús ca¹hǿi² tei³ jmøi¹guǿi¹ (Mt. 8.23-27; Lc. 8.22-25)













81

SAN MARCOS 4​, ​5

―¿He² løa¹ ganh¹ hniah¹²? ¿Tsa³héh² hniah¹² jǿg³ quieg¹ jní²? ―ca¹juúh²dsa. 41 Jøng² ca¹can¹ hlaih¹³ dsa² quianh¹³dsa gøg². Ca¹dsii¹dsa jǿg³ guiog³dsa. Ca¹juúh²dsa: ―¿Jin³ hein² dsa² lang¹²? Nang¹² báh³ dsí² quianh¹³ jmøi² jǿg³ hi² juúh²dsa ―ca¹juúh²dsa.  

Jan² dsa² gadareno quin¹² jmi²dsí² hlaih¹³

5

(Mt. 8.28-34; Lc. 8.26-39)

Jøng² ca¹dsi¹lé²dsa hŋoh¹³ jmøi², huø¹ go² dsa² gadareno. 2 Jøng² ca¹u¹hái¹ jan² dsa² ŋioh¹² tøg²hløg² ja³rø²hog¹² hlai³. Quin¹² dsa² ŋioh¹² jmi²dsí² hlaih¹³. Ca¹jén² dsa² héi² Jesús mi³ma²siog²dsa barco. 3 Ja³jøng² guǿ¹² dsa² héi², ja³rø²hog¹² hlai³ jøng². Ha¹chian² dsa² ma¹tiúh¹ hŋio¹ dsa² héi² ca¹lah¹jin³ quianh¹³ cadena. 4 Di³ hliú² rón² ma²ca¹hŋiéng²dsa quianh¹³ cadena. Cónh¹jøng² ca¹hnie¹dsa. Ca¹jue¹dsa ŋí³. Ha¹chian² dsa² ma¹tia¹ dsa² héi². 5 Jøng² ca¹lah¹jǿ¹ jmai³ lah¹huu² lah¹jmø² ho¹² dsa² héi² tí². Dsø²hǿg²dsa ja³rø²hog¹² hlai³ jøng². Dsø²hǿg²dsa máh². Qui²tág¹²dsa quiah¹²dsa hŋiah¹²dsa quianh¹³ cang³. 6 Jøng² mi³ca¹jë²́ dsa² héi² Jesús ca¹tǿ² uǿin², ca¹ŋó¹dsa gu¹hei¹². Ca¹chi¹jné¹dsa ni³ Jesús. 7 Jøng² ca¹hløah¹dsa tí². Ca¹juúh²dsa: ́ ²hning quianh¹³ ―¿He² jǿg³ ca¹tëh jní², Jesús, jong¹² Diú¹³ juanh¹²? Juǿi²jni hning² hi² tsa¹jmogh¹³hning jní² ―ca¹juúh²dsa. 8 Lah¹jøng² ca¹juúh² jmi²dsí² hlaih¹³. Di³ ma²na²juúh² Jesús, na²tsáih¹dsa jmi²dsí²: ―¡Jú¹² quiah¹² dsa² ná¹²! ―ma²na²juúh²dsa.  













9 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa jmi²dsí² hlaih¹³: ―¿He² tsenh²hning? ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² calah jmi²dsí²: ―Legión báh³ tsen²jni. Di³ juai¹² jnieh³ ―ca¹juúh²dsa. 10 Jøng² ca¹møa¹ jmi²dsí² hi² tsa¹mi³huø¹ Jesús huø¹ jøng². 11 Cøg¹² jøng² mi³tiogh³ jue¹² ŋié¹². Mi³ti³gøah¹²jah høg² nung² huu¹³ máh². 12 Jøng² ca¹møa¹ jmi²dsí², ca¹juúh²dsa: ―¡Tse² jnieh³ quianh¹³ ŋié¹²! Mi³jøng² cán² ŋié¹² jnieh³ ―ca¹juúh²dsa. 13 Jøng² ca¹cuø¹ Jesús jǿg³. Hi² jøng² ca¹huøh¹² jmi²dsí² hlaih¹³ quiah¹² dsa² ŋioh¹² héi². Ca¹can¹ ŋié¹². Jøng² ca¹ŋi¹lé² ŋié¹² gu¹hei¹², cónh¹ ton¹ mei¹³ jáh². Ca¹siúgh² jáh² ja³chi³dsió¹³. Ca¹dsan¹jah niúh¹ jmǿi¹. 14 Jøng² ca¹cuøin¹ dsa² mi³jmo¹² hí³ jáh². Ca¹he¹dsa jǿg³ jøa³juøi² lah¹quianh¹³ dsi²juu¹². Jøng² ca¹ŋi¹lé² dsa² ŋi³jái³ he² ma²na²løa¹. 15 Jøng² mi³ca¹dsi¹lé² dsa² héi² ja³tsenh¹³ Jesús, ca¹jë²́ dsa dsa² ŋioh¹² héi², dsa² mi³quin¹² jmi²dsí² hlaih¹³. Ja³jøng² ma²guǿ¹²dsa. Ma²caih¹²dsa tsǿnh³. Ma²dsiog¹dsa, dsa² mi³quin¹² hliú² jmi²dsí² héi². Jøng² gøg² ca¹can¹ dsa² ca¹dsi¹lé². 16 Jøng² dsa² ca¹jái¹ ha²lah na²løa¹, ca¹heh¹dsa dsa² ca¹dsi¹lé² jǿg² ha²lah ca¹jính¹ ŋié¹², ha²lah ca¹jính¹ dsa² mi³quin¹² hliú² jmi²dsí² héi². 17 Jøng² ca¹tsáih¹ dsa² chian² ja³jøng² Jesús, hi² mi³u¹hai¹² Jesús go²dsa. 18 Jøng² ja³ma²uǿi² Jesús barco, ca¹møa¹ dsa² mi³quin¹² jmi²dsí²  



















82

SAN MARCOS 5

hio¹³ tsǿnh³ Jesús. 28 Di³ lë²́ dsa: “Cónh¹ lah¹³jni tsǿnh³dsa. Di³ jøng² hliú²jni,” lë²́ dsa. 29 Dsø¹juu¹² jøng² mi³ca¹láh² hio¹³ tsǿnh³ Jesús, ca¹jŋi¹ ton²dsa. Jøng² ca¹lø¹lih¹³ hio¹³ ca¹hlú²dsa dsag³. 30 Jø¹² bíh³ ma²ŋi¹² Jesús ca¹cuúh¹dsa dsa² bí². Hi² jøng² ca¹jénh¹dsa jøa³ dsa² jue¹². Ca¹juúh²dsa: ―¿Hein² na²láh² tsønh¹jni? ―ca¹juúh²dsa. 31 Jøng² ca¹juúh² dsa² quianh³ Jesús: ―Ma²jáih²hning hi² cu²hliah¹² dsa² jue¹² hning². ¿He² løa¹ ŋaih³hning Ja³mái¹³ Jairo quianh¹³ hio¹³ ca¹láh² hein² na²láh² tsǿinh² hning? tsǿnh³ Jesús ―ca¹juúh²dsa. (Mt. 9.18-26; Lc. 8.40-56) 32 Cónh¹jøng² cøng² hi² jái¹² Jesús 21 Jøng² jue¹² hlaih¹³ dsa² lah¹jin² lah¹lǿih¹, hi² hnah¹²dsa dsa² ca¹jmo¹. 33 Jøng² ma²ŋi¹² ca¹túgh² quianh¹³ Jesús calah, hio¹³ he² ma²na²jính¹dsa. Hi² jøng² mi³ca¹dsiánh¹dsa hŋoh¹³ jmøi². ca¹chi¹jné¹dsa ni³ Jesús. Ma²jlia¹²dsa Ma²tiogh³dsa chiuh³ jmøi². 22 Jøng² hi² goh¹²dsa. Ca¹he¹dsa jǿg³ he² ca¹dsiég¹ jan² dsa² lán¹² ta³ quiah¹² ma²na²løa¹ quiah¹²dsa. 34 Jøng² guøh¹², dsa² tsen² Jairo. Ca¹chi¹jné¹ ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa hio¹³: dsa² héi² mi³ca¹jë²́ dsa Jesús. 23 Ca¹tsáih¹dsa Jesús, ca¹juúh²dsa: ―Ma²na²hlúh²hning, jon¹². ―Ma²tǿ² ja³jón² ja³mái¹jni. Juanh¹² Di³ héh²hning jǿg³ quieg¹ jní². Ma²lé² guǿnh³hning ca¹lah¹hiug² jmóh³hning hoh¹². Gu³quiegh²hning hoh¹²hning. Na¹ báh³ ma²na¹jŋi¹ gugh² ni³ quiah¹²dsa. Mi³jøng² dsag³ quiánh²hning ―ca¹juúh²dsa. hliú²dsa. Tsa¹jón²dsa ―ca¹juúh²dsa. 35 Lah¹jøng² chi³hløah¹² Jesús 24 Jøng² ca¹ŋó¹ Jesús quianh¹³dsa. mi³ca¹dsi¹lé² dsa² ja²lé² juu¹² Jø¹² bíh³ ca¹ŋi¹lé² dsa² jue¹² ja³quiah¹³ dsa² ta³ quián¹² guøh¹² ca¹lah¹cu²hliah¹²dsa Jesús. 25 Jøa³ héi². dsa² jue¹² mi³hiúg³ jan² hio¹³ dsoh³, ―Ma²na²jon¹ ja³máih¹hning dsa² lán¹² dsag³ ton². Ma²ni³ŋó¹³ guie¹tǿn² ji²ŋi² hi² dsoh³dsa. 26 Jue¹² ―ca¹juúh² dsa² ca¹dsi¹lé², tø²mǿa¹² ma²ca¹jmo¹ hí³. Ma²ca¹hén² ca¹tsáih¹dsa Jairo ―Tiúh¹ báh³ tsa¹ma¹cuøh¹³hning tøa¹² ju²méh³ hio¹³ cog³ quiah¹²dsa ca¹lah¹jǿ¹. dsøa¹² ―ca¹juúh²dsa. Di³ ha¹chi² ca¹jŋi¹ dsag³. Hiug¹² jín³ 36 Cónh¹jøng² ha¹chi² ca¹tónh¹ hi² ca¹ja¹. 27 Jøng² ma²ca¹nǿng² Jesús juu¹² jǿg³ ca¹juúh² dsa² héi². hio¹³ jǿg³ quiah¹² Jesús. Hi² jøng² Ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa dsa² ta³ ca¹ŋó¹dsa tø¹lah¹cah¹³ Jesús jøa³ héi²: ja³dsø²lé² dsa² jue¹². Jøng² ca¹láh²

hlaih¹³ héi² chi²júh² cuø¹ Jesús jǿg³ hi² dság¹dsa quianh¹³dsa. 19 Cónh¹jøng² ha¹chi² ca¹cuø¹ Jesús jǿg³. Ca¹juúh²dsa: ―Dsio¹ báh³ guǿnh³hning. Gu³tseih³hning dsa² quiánh²hning ha²lah ma²ca¹jmo¹ Juuh²hning, ha²lah ma²ca¹jmo¹dsa huø³ dsǿa¹² ja³cogh²hning ―ca¹juúh² Jesús. 20 Jøng² ca¹ŋó¹ dsa² héi² juu¹² ja³tioh¹³ juøi² tǿh²dsa Decápolis. Ca¹ŋi³hǿ¹³dsa jǿg³ ha²lah ca¹jmo¹ Jesús ja³cog²dsa. Jøng² gøg² ca¹can¹ ca¹lah¹já¹ dsa² ca¹nǿng² jǿg³.





































83

SAN MARCOS 5​, ​6

―¡Tsa¹jmo² ju²hí³ dsøa¹²! Cøng² hi² héh² báh³ hning² jǿg³ ―ca¹juúh² Jesús. 37 Jøng² tsa¹ma¹ca¹cuø¹ Jesús jǿg³ hi² dsa¹le² dsa² jue¹² quianh¹³dsa, jmáh¹lah Pedro, quianh¹³ Jacobo, quianh¹³ Juan, roh¹³ Jacobo. 38 Jøng² mi³ca¹dsi¹lé²dsa ja³quiah¹³ dsa² ta³, ca¹jái¹ Jesús hi² ma²tiogh³dsa cu²møah¹³. Tø²ho¹²dsa ca¹lah¹cu²møah¹³ cu¹té¹². 39 Jøng² mi³ma²hiúg³ Jesús dsi²néi², ca¹juúh²dsa: ―¿He² løa¹ tø²høgh² hniah¹²? ¿He² løa¹ tiogh³ hniah¹² cu²møah¹³? Ha¹chi² ma²na²jon¹tsih. Rø²güé¹ báh³ tsih² ―ca¹juúh²dsa. 40 Jøng² ca¹ŋǿi² dsa² tiogh³. Di³ jøng² ca¹huan¹ Jesús dsa² héi². Jøng² ca¹ŋó¹dsa cøg¹² ja³rø²quia¹²tsih. Quianh¹³dsa chiég³ jmi²tsih, quianh¹³ dsa² quianh³dsa. 41 Jøng² ca¹chính²dsa gug²tsih. Ca¹juúh²dsa: ―Talita, cumi ―ca¹juúh²dsa, hi² hniu¹dsa juúh²dsa: “Hning² juǿi²jni tsih². ¡Nung²!” 42 Dsø¹juu¹² jøng² ca¹nung² báh³ tsih². Ca¹ŋøa¹ báh³ tsih². Di³ hiúg³tsih ma¹guie¹tǿn² ŋih¹². Jøng² ca¹can¹ hlaih¹³ dsa² tiogh³ gøg². 43 Jøng² hiug¹² ja¹² ca¹juúh² Jesús: ―Ha¹chian² dsa² gu³tseih³ hniah¹² jin³ hein² he² hi² na²løa¹. ¡Cuøh¹³ hniah¹² tsih² hi² gǿh¹tsih! ― ca¹juúh²dsa.  









dsǿa¹² dsa² jue¹², dsa² ca¹nǿng² jǿg³. Ca¹juúh²dsa: ―¿Ha² tøah¹ ca¹mi¹tan¹² dsa² ná¹² jǿg³ ma¹dsio¹² ma²ŋi¹²dsa? ¿Ha²lah të²dsa jmo¹² juu¹² juøh¹²? 3 ¿Tsa³lán¹² dsa² ná¹² tøa¹²hmá¹, ja³ŋiúh³ María, dsa² lán¹² roh¹³ Jacobo quianh¹³ José quianh¹³ Judas quianh¹³ Simón? ¿Tsa³tiogh³ mǿ² roh¹³dsa ja³la² jøa³ ja³tiagh³ jniang³? ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹lø¹hioh¹dsa quiah¹² Jesús. 4 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: ―Ca¹lah¹já¹ báh³ dsa² jmo¹² juanh¹² dsa² hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Jmáh¹lah dsa² go²dsa tsa¹jmo¹, quianh¹³ ju³roh¹³dsa, dsa² tiogh³ dsi²néi² ―ca¹juúh²dsa. 5 Hi² jøng² tsa¹ca¹løa¹ hi² jmo¹ Jesús juu¹² juøh¹² juøi² go²dsa jøng². Cónh¹ ca¹dsii¹dsa gug²dsa ni³ quiah¹² jan² og¹ dsa² dsoh³. Ca¹mi¹hliú²dsa dsa². 6 Jøng² dsogh¹² dsǿa¹² Jesús ni³ huu¹³ tsa¹hé² dsa² go²dsa jǿg³ quiah¹²dsa.  











Ca¹dsiánh¹ Jesús juøi² Nazaret

6

(Mt. 13.53-58; Lc. 4.16-30)

Jøng² ca¹u¹hái¹ Jesús ja³jøng². Ca¹ŋáh¹dsa juu¹² go²dsa. Quianh¹³dsa dsa² quianh³dsa. 2 Jøng² ca¹he¹dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³ guøh¹² jmai³ sa³¹. Jøng² dsogh¹²  

Ca¹tse¹ Jesús dsa² guia¹tón² (Mt. 10.5-15; Lc. 9.1-6)

Jøng² ca¹ŋi¹he¹ Jesús jǿg³ quiah¹² Diú¹³ juøi² tioh¹³ cøg¹². 7 Jøng² ca¹tǿh¹dsa dsa² guia¹tón². Ca¹tse¹dsa ma¹og¹ dsa². Ca¹cuø¹dsa bí² hi² tiá¹dsa jmi²dsí² hlaih¹³. 8 Tsa¹ca¹cuø¹dsa jǿg³ hi² cán²dsa jin³ he² quiah¹² dsi²juu¹². Tsa¹cán²dsa hé¹². Tsa¹cán²dsa mu²ra³. Tsa¹cán²dsa cog³. Jmáh¹lah hma² hø¹³ báh³ chính²dsa. 9 Tóh¹dsa løg² ca²jag¹³ tai³dsa. Ha¹chi² cáih¹dsa ton¹ tsǿnh³dsa. 10 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Jøng² ha² ja³ca¹cuø¹dsa hniú¹², cøng² hniú¹² jøng² báh³ túgh³  







84

SAN MARCOS 6 hniah¹² ca¹lah¹ca¹tǿ² ja³gu³noh¹² hniah¹² juøi² siíh². 11 Jøng² ha² ja³tsa¹hie¹dsa hniah¹², ho¹ ju³ tsa¹nang¹dsa jǿg³ quiánh² hniah¹², hueh¹² hniah¹² ja³jøng². Jøng² quiah¹³ hniah¹² hleg² ti³quin¹² joh¹³ taih¹ hniah¹², hi² jmóh³ hniah¹² tsa¹jeh¹³ hniah¹² ―ca¹juúh² Jesús. 12 Jøng² ca¹ŋi¹lé² dsa² guia¹tón². Ca¹ŋi³téng³dsa jǿg³ hi² hniuh¹² jéinh¹ dsǿa¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ ja³cog² Diú¹³. 13 Ca¹huø¹dsa hliú² jmi²dsí² hlaih¹³. Ca¹tsǿng²dsa aceite quiah¹² dsa² dsoh³. Ca¹mi¹hliú²dsa dsa².  





Ca¹jon¹ Juan, dsa² ca¹chiog¹ dsa² jmøi² (Mt. 14.1-12; Lc. 9.7-9)

14 Jøng² ca¹nǿng² rai¹³ Herodes ha²lah ma²jmo¹² Jesús. Di³ ma²ca¹tsø² ca¹ja¹ jǿg³ quiah¹²dsa. Jøng² ca¹juúh² ca²dsiog³dsa: ―Ma²ca¹hiog² Juan, dsa² ca¹chiog¹ dsa² jmøi². Dsa² héi² báh³ Jesús. Hi² jøng² báh³ lǿ² juu¹² juøh¹² quiah¹²dsa ―ca¹juúh²dsa. 15 Jøng² ca²dsiog³dsa ca¹juúh²: ―Hlai³ Elías báh³ héi² ―ca¹juúh²dsa. Cónh¹ calah dsa² siáh² ca¹juúh²: ―Dsa² hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ báh³ Jesús. Lán¹²dsa ju³lah mi³lán¹² dsa² mi³hǿ² jǿg³ ma²lǿih² ―ca¹juúh²dsa. 16 Jøng² lah¹la² ca¹juúh² Herodes mi³ca¹nǿng²dsa: ―Ma²ca¹hiog² Juan, dsa² ca¹quiúh¹jni lag³. Dsa² héi² báh³ Jesús ―ca¹juúh²dsa. 17 Lah¹jøng² ca¹juúh² Herodes. Di³ hŋiah¹² Herodes ma²ca¹tse¹ dsa² ca¹ŋi³chiánh³ Juan. Ca¹tangh¹²dsa hni¹ŋí³. Di³ lah¹la² ma²ca¹løa¹: Ca¹jian¹ Herodes hio¹³ mi³jian¹²  







Felipe, roh¹³dsa. Herodías mi³tsen² hio¹³. 18 Jøng² ca¹juúh² Juan, ca¹tsáih¹dsa Herodes: ―Tsa¹lé² janh¹³hning hio¹³ quián¹² rúh²hning ―ca¹juúh² Juan. 19 Hi² jøng² ca¹lø¹hian¹³ Herodías Juan. Mi³jŋaih¹dsa. Di³ tsa¹lé². 20 Di³ gan¹ Herodes Juan. Ma²ŋi¹² Herodes hi² lán¹² Juan dsa² dsiog¹, dsa² quián¹² Diú¹³. Hi² jøng² ca¹tanh¹²dsa Juan hni¹ŋí³, ja³lǿa¹² hí³ quiah¹²dsa. Jøng² ca¹lah¹hiu³ dsǿa¹² Herodes ca¹nǿng²dsa jǿg³ juúh² Juan, ta³lah¹chian²dsa ju²hí³ dsøa¹² calah. 21 Jøng² ca¹dsóh¹ Herodías mai³¹ ha²lah jón² Juan mi³ca¹jmo¹ Herodes jmai³ ca¹dsóh¹dsa ji²ŋi². Jue¹² dsa² ta³ ca¹túgh² mesa quianh¹³dsa, quianh¹³ juu¹³ hlég², quianh¹³ dsa² canh¹³ chian² huø¹ Galilea. 22 Jøng² ca¹hí¹ ja³mái¹³ Herodías ja³tiogh³ dsa² héi². Ca¹jmo¹dsa jan³ ja³ta¹ni¹dsa. Jøng² ca¹tǿ² dsǿa¹² Herodes quianh¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² tiogh³ mesa. Jøng² ca¹juúh² rai¹³, ca¹tsáih¹dsa tsih²mǿ²: ―¡Møa³ he² hi² hnøngh²hing! Jøng² cuø¹³ báh³ jní² ―ca¹juúh²dsa. 23 Ca¹mi¹dsøg¹²dsa jǿg³ hi² lah¹dsóh² cuø¹dsa he² ca¹møa¹ tsih²mǿ², ca¹tǿ² ton¹dsoh¹³ hi² chi² quiah¹²dsa. 24 Jøng² ca¹u¹hái¹ tsih²mǿ². Ca¹ŋǿh¹dsa mi³chiég³dsa: ―¿He² hi² dsio¹ møa³jni? ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² mi³chiég³tsih: ―Mǿh³hning dsi³ Juan, dsa² ca¹chiog¹ dsa² jmøi² ―ca¹juúh²dsa. 25 Jøng² ca¹ŋó¹ calah tsih²mǿ² dsø¹juu¹² juu¹² ja³guǿ¹³ rai¹³. Ca¹juúh²dsa: ―Ta¹na¹ cónh¹ mi³hno¹jni dsi³ Juan, dsa² ca¹chiog¹ dsa² jmøi² héi², hi² ma²hiu³ uøin¹² ―ca¹juúh²dsa.  















85

SAN MARCOS 6

26 Jøng² ca¹táh² dsǿa¹² rai¹³ mi³ca¹nǿng²dsa jǿg³ jøng². Cónh¹jøng² ha¹chi² hniu¹dsa hén²dsa jǿg³ ma²ca¹mi¹dsøg¹²dsa ja³ca¹nǿng² dsa² jue¹² tiogh³. 27 Hi² Jøng² ca¹tse¹dsa hlég² dsø¹juu¹², dsa² quianh¹³ dsa² jmo¹² hí³ hni¹ŋí³. Ca¹jmo¹dsa héh¹ hi² ŋi³quieng³dsa dsi³ Juan. Jøng² ca¹ŋi³quiuh² hlég² lag³ Juan hni¹ŋí³. 28 Jøng² ca¹cáng¹dsa dsi³ Juan hi² ma²hiu³ uøin¹². Ca¹cuúh¹dsa tsih²mǿ². Jøng² ca¹cuúh¹ tsih²mǿ² mi³chiég³dsa. 29 Jøng² mi³ca¹nǿng² dsa² mi³quianh¹³ Juan ha²lah ca¹løa¹. Ca¹ŋi³tei²dsa hlai³. Ca¹ŋi¹hǿg²dsa.  







Ca¹cuø¹ Jesús hi² ca¹gǿh¹ hŋí² mei¹³ dsa² ŋioh¹² (Mt. 14.13-21; Lc. 9.10-17; Jn. 6.1-14)

30 Jøng² ca¹dsi¹lia¹ calah dsa² ca¹tse¹ Jesús, dsa² ma²lán¹² ju³lah tsih² høh³ quián¹²dsa. Jøng² ca¹tsáih¹dsa Jesús ca¹lah¹jǿ¹ hi² ca¹jmo¹dsa, hi² ca¹he¹dsa. 31 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: ―Ma¹dsǿg³ jniang³ cøng² ja³cu³guiag¹³ jniang³. Dsa³jŋi³ jniang³ cu²hna² ―ca¹juúh²dsa. Di³ cøng² hi² ja¹lé² dsa¹lé² dsa² jue¹², ca¹lah¹jín³ tsa¹lé² gǿh¹ Jesús quianh¹³ dsa² quianh³dsa. 32 Jøng² ca¹ŋi¹lé²dsa juu¹² barco cu³guiog³dsa, juu¹² ja³ha¹chian² dsa² tiogh³. 33 Cónh¹jøng² ca¹jǿi² báh³ dsa² jue¹². Ca¹lø¹lih¹³dsa ha² juu¹² ma²dsø²lé²dsa. Hi² jøng² ca¹ŋi¹lé² dsa² jue¹² gu¹hei¹² juu¹² tai³dsa, dsa² chian² hliú² juøi². Ca¹ŋi¹jián¹³dsa ja³jøng². 34 Jøng² ca¹ŋi¹ŋiú² dsǿa¹² Jesús mi³ca¹jë²́ dsa dsa² jue¹², ja³ca¹u¹hái¹dsa barco. Di³  









lë²́ dsa hi² ti³lán¹² dsa² jue¹² ju³lah lán¹² jah¹chih² ha¹chian² juu¹³. Hi² jøng² ca¹heh¹ Jesús dsa² héi² ma¹dsio¹² jǿg³. 35 Mi³ca¹hlég² jøng², ca¹ŋi¹lé² dsa² quianh¹³ Jesús cøg¹² ja³tsenh¹³dsa. Ca¹juúh²dsa: ―Ca¹hlég² báh³ la². Jin³ hein² dsa² ha¹chian² tiogh³ ja³la². 36 Jøng² dsianh¹³hning dsa² jue¹². Mi³jøng² dsa¹lé²dsa rancho quianh¹³ juøi² tioh¹³ cøg¹², hi² dsa¹lii¹²dsa hi² gǿh¹dsa ―ca¹juúh²dsa. 37 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² quianh³dsa: ―Hniah¹² cuúh³ hi² gǿh¹dsa ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² dsa² héi²: ―¿Hnøngh³hning hi² dsø³lii¹³ jnieh³ hŋí² ŋi²lǿg² héh¹ cog³ hi³ŋíh¹? ―ca¹juúh²dsa. 38 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―¿Ha²cónh¹ hi³ŋíh¹ quinh³ hniah¹²? ¡Gu³jái¹³ di³ cøng²! ―ca¹juúh²dsa. Jøng² mi³ca¹jái¹dsa, ca¹juúh²dsa: ―Hŋí² hi³ŋíh¹ quin³ jniang³, quianh¹³ og¹ jáh² tiogh³ jmøi² ―ca¹juúh²dsa. 39 Jøng² ca¹jmo¹ Jesús jǿg³ hi² túgh¹ dsa² jue¹² ja³jøng², ja³mi³dsi¹³ ŋi²mah² tsíh², hi² túgh¹dsa ma¹cu²tséh¹dsa. 40 Jøng² ca¹túgh²dsa ma¹cu²tséh¹dsa, ma¹to¹lu¹guián²dsa, ma¹ŋia²lúg²dsa. 41 Jøng² ca¹can¹ Jesús hŋí² hi³ŋíh¹ jøng² quianh¹³ og¹ jáh² tiogh³ jmøi² héi². Ca¹jái¹dsa juu¹² guiuh¹³. Ca¹cuúh¹dsa Diú¹³ di³hmah³. Jøng² ca¹jmo¹dsa ti³jneh³ hi³ŋíh¹. Ca¹cuúh¹dsa dsa² quianh¹³dsa hi² dsiúh¹dsa. Jø¹² bíh³ ca¹dsiúh¹dsa quiah¹² og¹ jáh² héi² ca¹lah¹já¹ dsa² tiogh³. 42 Ca¹lah¹já¹ báh³ dsa²  















86

SAN MARCOS 6​, ​7 ca¹gǿh¹. Ca¹lø¹tan¹³ báh³ dsa². 43 Jøng² ca¹mi¹cángh²dsa guie¹tǿn² møh²tá³ jmáh¹lah jneh³ hi³ŋíh¹ quianh¹³ jáh², hi² ca¹chiág¹. 44 Jøng² hŋí² mei¹³, jmáh¹lah dsa² ŋioh¹², dsa² ca¹gǿh¹ hi³ŋíh¹.  



Ca¹ŋøa¹ Jesús ni³ jmøi² (Mt. 14.22-27; Jn. 6.16-21)

45 Dsø¹juu¹² jøng² ca¹jmo¹ Jesús héh¹ hi² dsa¹lé² dsa² quianh³dsa juu¹² barco, dsa¹jián¹³dsa chiuh³ jmøi² ca²ton², juu¹² jøa³juøi² Betsaida, ta³lah¹jøng² dsiánh²dsa dsa² jue¹². 46 Jøng² mi³ca¹dsiánh² Jesús dsa² jue¹², ca¹ŋó¹dsa juu¹² máh², ja³ca¹ŋi¹hlanh¹dsa Diú¹³. 47 Jøng² ma²hei¹² barco quiah¹² dsa² quianh³dsa dsi²jo² jmøi² juøh¹² mi³ca¹neng². Ma²tsenh¹² Jesús ni³ huø¹, ja³cu³hŋiah¹²dsa. 48 Jøng² ca¹jái¹ Jesús ma²ué² quiah¹² dsa² jmo¹² ŋøa¹ barco. Di³ ma²já¹² dsí² ni³ ja³dság¹²dsa. Jøng² tø¹lah¹ja³jní¹ ca¹ŋó¹ Jesús juu¹² ja³dsø²lé² dsa² héi². Ca¹ŋøa¹ Jesús ni³ jmøi². Mi³dsø¹jián¹³dsa ni³ dsa² héi². 49 Cónh¹jøng² ca¹ho¹ dsa² héi² tí² mi³ca¹jái¹dsa hi² ma²ŋøa¹² Jesús ni³ jmøi². Lë²́ dsa² héi² hi² lán¹² Jesús jan² dsa² gu²dsí². 50 Ca¹lø¹goh¹²dsa mi³ca¹jǿi² ca¹lah¹já¹ dsa² héi². Dsø¹juu¹² jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: ―¡Tsa¹juéh² hniah¹²! Jní² báh³ lang¹². ¡Tsa¹jmo² ganh¹! ―ca¹juúh²dsa. 51 Jøng² mi³ca¹uǿi² Jesús barco, ca¹jŋi¹ dsí². Jøng² ca¹lø¹dsogh¹² hlaih¹³ dsǿa¹² dsa² héi². 52 Di³ ́ ² dsǿa¹²dsa juu¹² tsa¹ca¹lø¹ŋëh juøh¹² quiah¹² hi³ŋíh¹. Hiug¹² huh² dsi³dsa.  















Ca¹jmo¹ Jesús hí³ dsa² dsoh³ juøi² Genesaret (Mt. 14.34-36)

53 Jøng² ca¹dsi¹lé²dsa hŋoh¹³ jmøi² ca²ton², huø¹ ja³tén¹² Genesaret. Ja³jøng² ca¹cǿin²dsa barco chiuh³ jmøi². 54 Dsø¹juu¹² jøng² ca¹lø¹cuai¹² dsa² chian² ja³jøng² mi³ca¹siog²dsa barco. 55 Jøng² ca¹ŋi¹lé² dsa² jue¹² ta³cøng² juøi². Ca¹ŋi³jian³dsa dsa² dsoh³. Ca¹ŋi³jiag³dsa hi² tiogh³dsa jein³ ha² juu¹² ja³ma²ca¹nǿng²dsa hi² ma²guǿ¹² Jesús. 56 Jøng² ca¹tógh¹dsa dsa² dsoh³ jøa³hmah³ lǿa¹² ju³ ha² juu¹² ca¹dsiég¹ Jesús, ho¹ ju³ juøi² juøh¹², ho¹ ju³ juøi² mih², ho¹ ju³ rancho. Ca¹tsáih¹dsa Jesús chi²júh² lé² láh² dsa² dsoh³ ca¹lah¹cónh¹ hé¹ tsǿnh³dsa. Jøng² ca¹hlú² báh³ ca¹lah¹já¹ dsa² ca¹jmo¹ lah¹jøng².  







Jǿg³ quiah¹² dsa² hóg¹

7

(Mt. 15.1-20)

Jøng² ca¹túgh² dsa² fariseo quianh¹³ ca²dsiog³ tøa¹² he¹² lei¹³ quiah¹² Diú¹³, dsa² chian² jøa³juøi² Jerusalén. Ca¹túgh²dsa ja³tsenh¹³ Jesús. 2 Jøng² ca¹jái¹ dsa² héi² hi² gøah¹² ca²dsiog³ dsa² quianh³ Jesús hi² tsa¹ti³jai¹ gug²dsa, hi² tsa¹rø²jŋǿi³. 3 (Di³ tsa¹gǿh¹ dsa² fariseo, quianh¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² judío, ju³ná³ tsa¹ni³tih¹³dsa rang¹dsa gug²dsa cu²rø², ju³lah lǿa¹² mai³¹ ca¹já¹ quiah¹² dsa² hóg¹ quián¹²dsa. 4 Jøng² ha¹chi² gǿh¹dsa mi³na²u³ŋie¹dsa jøa³hmah³, ju³ná³ tsa¹ca¹jmo¹dsa ti³jan¹dsa ju³lah lǿa¹² mai³¹ quiah¹²dsa. Jøng² hliú² mai³¹ lah¹jøng² quin¹²dsa, ju³lah ja³rang¹²dsa taza, ja³rang¹²dsa  





87

SAN MARCOS 7

dsøg³, ja³rang¹²dsa tøh¹²ŋí³.) 5 Jøng² ca¹juúh² dsa² fariseo quianh¹³ tøa¹² he¹² lei¹³ héi², ca¹tsáih¹dsa Jesús: ―¿He² løa¹ tsa¹mi²ti¹ dsa² quianh³hning mai³¹ quiah¹² dsa² hóg¹? Di³ gøah¹²dsa hi² tsa¹ti³jai¹ gug²dsa ―ca¹juúh²dsa. 6 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Dsa² tø²cah¹ tø²jen¹² báh³ hniah¹². Rø² báh³ ca¹tǿ² jǿg³ ca¹juúh² hlai³ Isaías, mi³ca¹hia¹dsa hniah¹² jǿg³ la², ju³lah lǿa¹² si² quiah¹²dsa: Jǿg³ dsio¹ báh³ tsaih¹²dsa jní², juúh² Diú¹³. Di³ ha¹chi² dsø²jiag¹² dsǿa¹²dsa jǿg³ quieg¹jni. 7 Jøng² ha¹chi² quien¹² hi² hlaih¹²dsa jní². Jǿg³ quiah¹² Diú¹³ báh³ he¹²dsa, juúh²dsa. Cónh¹jøng² jǿg³ ca¹jmo¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ báh³ jøng², rø²juúh² si². 8 Di³ tsa¹hnøngh² hniah¹² lei¹³ quiah¹² Diú¹³. Jmáh¹lah mai³¹ quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ báh³ chinh³ hniah¹² ―ca¹juúh² Jesús. 9 Jøng² ca¹juúh²dsa calah: ―Li³hioh¹³ ma²ca¹tiúh¹ hniah¹² lei¹³ quiah¹² Diú¹³. Mi³jøng² lé² gu³noh¹² hniah¹² jmáh¹lah mai³¹ quiánh² báh³ hniah¹². 10 Lah¹la² rø²juúh² lei¹³ quiah¹² Diú¹³: “Ju³mi³juanh¹³ hniah¹² chiegh² ŋieih¹² hniah¹². Ju³jón³ dsa² hløah¹² jǿg³ hlaih¹³ quiah¹² chiég³ jmi²dsa,” rø²juúh² lei¹³. 11 Jøng² lah¹la² báh³ juúh² hniah¹²: “Lé² báh³ tsáih¹dsa chiég³ jmi²dsa hi² tsa¹lé² cuø¹dsa hi² mi³cuø¹dsa. Di³ la³ma²ca¹cuúh¹dsa Diú¹³,” juúh² hniah¹². (Corbán bah³ tǿh²dsa hi² ma²ca¹cuúh¹dsa Diú¹³.)  











12 Jøng² tsa¹cuúh³ hniah¹² jǿg³ hi² mi¹hóg¹³ dsa² héi² chiég³ jmi²dsa, ju³ná³ ca¹tsáih¹dsa lah¹jøng² chiég³ jmi²dsa. 13 Hi² jøng² ma²jmo¹² mai³¹ quinh³ hniah¹² hi² tsa¹ma¹quien¹² lei¹³ quiah¹² Diú¹³. Hliú² hi² lah¹jøng² jmoh² hniah¹² ―ca¹juúh² Jesús. 14 Jøng² ca¹tǿh¹ Jesús calah dsa² jue¹². Ca¹juúh²dsa: ―¡Neng² di³ hniah¹², ca¹lah¹jáh¹ hniah¹²! ¡Quin² hniah¹² hí³! 15 Ha¹chi² chi² hi² gǿh¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ hi² jmo¹ tsa¹ti³jan¹dsa ja³cog² Diú¹³. Jǿg³ hi² dsø²jiag¹² dsǿa¹²dsa báh³ jmo¹² hi² tsa¹ti³jan¹dsa. 16 Ju³ná³ hein² dsa² lé² nang¹, ju³neng¹³dsa ―ca¹juúh² Jesús. 17 Jøng² ca¹tiúg² Jesús dsa² jue¹². Ca¹ŋáh¹dsa dsi²néi². Jøng² ca¹ŋai¹ dsa² quianh³dsa he² hniu¹dsa juúh²dsa jǿg³ ma²na²dsii¹dsa. 18 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ́ ² hniah¹² ―¡Ha²lah dsio¹ tsa¹ŋëh calah! Jai³lah. Ha¹chi² tø¹canh¹³dsa ja³cog² Diú¹³, hi² jmo¹ hi² gǿh¹dsa. 19 Di³ ha¹chi² dsa¹lé² hi² jøng² juu¹² jmi²dsí² quiah¹²dsa. Dsa¹lé² juu¹² togh¹² báh³ dsa². Hi² tag¹² báh³ dsa² hi² jøng². (Quianh¹³ jǿg³ jøng² ca¹mi¹léi¹³ Jesús hi² lé² quie¹³ jniang³ ca¹lah¹i³ ni³ má¹.) 20 Jøng² ca¹juúh² Jesús calah: ―Hi² dsø²jiag¹² dsǿa¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ báh³ jmo¹² hi² tø¹canh¹³dsa dsag³ ja³cog² Diú¹³. 21 Di³ niúh¹ tu²dsǿa¹²dsa huøh¹² hi² hlaih¹³ hi² neng¹² dsǿa¹²dsa, he² hi² mi³jmo¹dsa: Ho¹ ju³ dsii¹dsa jǿg³ quianh¹³ hio¹³ tsa¹ma²jenh² gug², ho¹ ju³ hio¹³ ma²jian¹² dsa² siáh², ho¹  



















88

SAN MARCOS 7​, ​8 ju³ jmo¹dsa høin², ho¹ ju³ jŋëh¹dsa dsa², 22 ho¹ ju³ hi² hniu¹dsa hi² chi² quiah¹² dsa², ho¹ ju³ jmo¹dsa hi² ue¹² dsǿa¹²dsa, ho¹ ju³ mi¹gag¹²dsa, ho¹ ju³ lø³hiug¹²dsa, ho¹ ju³ dsih¹²dsa, ho¹ ju³ hlaih¹³ quian¹dsa dsa², ho¹ ju³ lë²́ dsa canh¹³dsa guiog¹³dsa, ho¹ ju³ tsa¹juøi² dsǿa¹²dsa. 23 Ca¹lah¹jǿ¹ hi² hlaih¹³ jøng² huøh¹² juu¹² tu²dsǿa¹² dsa² jmøi¹guǿi¹. Hi² jøng² báh³ jmo¹² tø¹canh¹³dsa dsag³ ja³cog² Diú¹³ ―ca¹juúh² Jesús.  



Ca¹hé¹ jan² hio¹³ dsa² siáh² jǿg³ quiah¹² Jesús (Mt. 15.21-28)

24 Jøng² ca¹ŋó¹ Jesús juu¹² ja³tén¹² jøa³juøi² Tiro quianh¹³ jøa³juøi² Sidón. Ca¹hí¹dsa dsi²néi², hi² tsa¹hniu¹dsa li¹ŋi¹² dsa². Cónh¹jøng² tiog¹³ báh³ ca¹lø¹ŋi¹²dsa. 25 Jøng² ca¹lø¹ŋi¹² jan² hio¹³, dsa² chian² jan² ja³mái¹³. Quin¹² ja³mái¹³dsa jmi²dsí² hlaih¹³. Dsø¹juu¹² jøng² ca¹ŋó¹ hio¹³ héi² juu¹² ja³guǿ¹³ Jesús. Ca¹chi¹jné¹dsa ja³ta¹ni¹ Jesús. 26 Dsa² griego báh³ hio¹³ héi², dsa² ca¹lø¹chián¹ Sirofenicia. Ca¹mǿh¹ hio¹³ Jesús chi²júh² dsi¹ Jesús jmi²dsí² hlaih¹³ quin¹² ja³mái¹³dsa. 27 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa hio¹³: ―Ju³mi³ho³jni dsa² go²jni ni³jiá¹. Tsa¹dsio¹ cang¹dsa má¹ hi² mi³gǿh¹ guing², hi² cuúh¹dsa dsøi² ―ca¹juúh²dsa. 28 Jøng² ca¹juúh² hio¹³: ―Lǿa¹² báh³ lah¹jøng², Guiuh¹³. Di³ ca¹tǿ² dsøi² báh³ gǿh¹ ti³jneh³ quia¹² ni³ mesa quiah¹² guing² ―ca¹juúh²dsa. 29 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Dsio¹ báh³ ma²na²juúh²hning. Hi² jøng² ma²lé² guǿnh³hning. Di³  











ma²na²u¹hái¹ báh³ jmi²dsí² hlaih¹³ mi³quin¹² ja²máih¹hning ―ca¹juúh²dsa. 30 Jøng² ca¹ŋáh¹ hio¹³. Ca¹dsanh¹²dsa ja³mái¹³dsa, hi¹ rø²quia¹²dsa ni³ jein³. Ma²ca¹u¹hái¹ jmi²dsí² hlaih¹³.  

Ca¹jmo¹ Jesús hí³ jan² dsa² guai³

31 Jøng² ca¹u¹hái¹ Jesús ja³tén¹² Tiro. Ca¹tsø³jue¹³dsa ja³tén¹² Sidón quianh¹³ Decápolis. Jøng² ca¹dsiánh¹dsa chiuh³ jmøi² juøh¹² quiah¹² Galilea. 32 Ja³jøng² ca¹dsi¹jian¹ dsa² jan² dsa² guai³, dsa² tsa¹lé² hløah¹ cu²rø². Ca¹mǿh¹dsa Jesús hi² quiég¹dsa gug²dsa ni³ quiah¹² dsa² héi². 33 Jøng² ca¹jiag¹ Jesús tø¹cøg¹², ja³tsa¹jái¹² dsa² jue¹². Jøng² ca¹tóh² Jesús chi³gug¹dsa tø²guø³ dsa² héi². Ca¹hŋiéng²dsa. Jøng² ca¹láh²dsa tsøh³ dsa² héi². 34 Jøng² mi³ca¹jái¹dsa guiuh¹³, ca¹chiog¹dsa dsǿa¹²dsa. Jøng² ca¹juúh²dsa: ―¡Efata! ―ca¹juúh²dsa, hi² hniu¹dsa juúh²dsa: “¡Ju³ná³!” 35 Jøng² ca¹ná² guø³ dsa² héi². Ca¹lái¹ tsøh³dsa. Ma²lé² hløah¹²dsa cu²rø². 36 Jøng² hiug¹² ja¹² ca¹juúh² Jesús hi² tsa¹tsáih¹dsa jin³ hein² ha²lah ma²na²løa¹. Di³ ca¹lah¹cónh¹ jǿg³ ca¹juúh² Jesús hi² tsa¹dsii¹dsa, hiug¹² jín³ ma¹dsio¹² ca¹dsii¹dsa. 37 Jøng² dsogh¹² hlaih¹³ dsǿa¹²dsa. Ca¹juúh²dsa: ―Ca¹lah¹jǿ¹ báh³ ma²ca¹jmo¹ dsa² ná¹² dsio¹. Ca¹lah¹ca¹tǿ² dsa² guai³ jmo¹²dsa nang¹²dsa. Ca¹tǿ² dsa² cag³ jmo¹²dsa hi² hløah¹²dsa ―ca¹juúh²dsa.  













Ca¹cuø¹ Jesús hi² ca¹gǿh¹ quiún² mei¹³ dsa²

8

(Mt. 15.32-39)

Jmai³ jøng² ca¹túgh² calah dsa² jue¹². Ha¹chi² chi² hi² li¹gǿh¹dsa. Jøng² ca¹tǿh¹ Jesús dsa² quianh³dsa. Ca¹juúh²dsa:

89

SAN MARCOS 8

2 ―Dsø²ŋiú² dsøa¹jni quiah¹² dsa² jue¹². Di³ ma²hnøa¹² jmai³ tiogh³dsa quianh¹³ jní². Jøng² tsa¹ma¹chi² hi² li¹gǿh¹dsa. 3 Tsa¹hno¹jni dsianh¹³jni dsa² hi² tsa¹ma²na²gǿh¹dsa, ju³ jmai³ tsa¹tiúh¹dsa dsi³lia¹dsa ja³quiah¹³dsa. Di³ uǿin² ja³tiogh³ ca²dsiog³dsa ―ca¹juúh² Jesús. 4 Jøng² ca¹juúh² dsa² quianh³dsa: ―¿Ha² tøah¹ dsiagh¹ hi² gǿh¹ dsa² jue¹² ja³la², ja³tsa¹chian² dsa² tiogh³? ―ca¹juúh²dsa. 5 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―¿Ha²cónh¹ hi³ŋíh¹ quinh³ hniah¹²? ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² dsa² quianh³dsa: ―Guio¹ hi³ŋíh¹ quin³ jnieh³ ―ca¹juúh²dsa. 6 Jøng² ca¹tsáih¹ Jesús dsa² jue¹² hi² túgh¹dsa huø¹. Jøng² ca¹can¹dsa guio¹ hi³ŋíh¹ jøng². Ca¹cuúh¹dsa Diú¹³ di³hmah³. Jøng² ca¹jmo¹dsa ti³jneh³ hi³ŋíh¹. Ca¹cuúh¹dsa dsa² quianh³dsa hi² dsiúh¹dsa. Ca¹dsiúh¹dsa quianh¹³ dsa² jue¹². 7 Jøng² jian¹²dsa og¹ úg² jáh² tiogh³ jmøi². Jøng² mi³ca¹tsáih¹ Jesús Diú¹³ di³hmah³, ca¹jmo¹dsa héh¹ hi² dsiúh¹dsa. 8 Jøng² ca¹gǿh¹ ca¹lah¹já¹dsa. Ca¹lø¹tan¹³dsa. Jøng² ca¹chiág¹ guio¹ møh²tá³ jneh³ hi³ŋíh¹. 9 Ca¹lah¹cónh¹ quiún² mei¹³ dsa² mi³tiogh³. Jøng² ca¹dsiánh² Jesús dsa² jue¹². 10 Dsø¹juu¹² jøng² ca¹ŋó¹dsa juu¹² barco quianh¹³ dsa² quianh³dsa. Ca¹ŋi¹lé²dsa juu¹² ja³tén¹² Dalmanuta.  

















Møa¹² dsa² fariseo juu¹² juøh¹² (Mt. 16.1-4; Lc. 12.54-56)

11 Jøng² ca¹dsi¹lé² ca²dsiog³ dsa² fariseo. Ca¹dsii¹dsa jǿg³ quianh¹³ Jesús. Hniu¹dsa hi² jmo¹ Jesús cøng² juu¹² juøh¹² quiah¹² Diú¹³. Di³ lë²́ dsa  

chi²júh² tiúh¹ Jesús. 12 Jøng² ca¹táh² cøh² dsǿa¹² Jesús. Ca¹juúh²dsa: ―¿He² løa¹ tiog¹³ møh² hniah¹² juu¹² juøh¹²? Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: Ha¹chi² juu¹² juøh¹² jmo¹³jni quiánh² hniah¹² ―ca¹juúh²dsa. 13 Jøng² ca¹tiúg² Jesús dsa² héi². Ca¹ŋó¹dsa juu¹² barco ca¹tǿ² chiuh³ jmøi² ca²ton².  



Chiúh³ hi³ŋíh¹ quiah¹² dsa² fariseo (Mt. 16.5-12)

14 Jøng² tsa¹dsagh² dsǿa¹² dsa² quianh³ Jesús hi² mi³cán²dsa hi³ŋíh¹. Cøng² báh³ hi³ŋíh¹ quin¹²dsa niúh¹ barco. 15 Jøng² ca¹tiogh² Jesús dsa² héi² jǿg³. Ca¹juúh²dsa: ―Jmóh³ hniah¹² hí³ chiúh³ hi³ŋíh¹ quiah¹² dsa² fariseo quianh¹³ dsa² quián¹² Herodes ―ca¹juúh²dsa. 16 Jøng² ca¹dsii¹ dsa² héi² jǿg³ guiog³dsa. Ca¹juúh²dsa: ―Hi² jøng² báh³ juúh²dsa lah¹jøng². Di³ ha¹chi² hi³ŋíh¹ quin³ jniang³ ―ca¹juúh²dsa. 17 Jøng² ca¹lø¹lih¹³ Jesús ́ ² dsǿa¹² dsa² héi² jǿg³. tsa¹ca¹lø¹ŋëh Jøng² ca¹juúh²dsa: ―¿He² løa¹ dsiih² hniah¹² jǿg³ hi² tsa¹quinh³ hniah¹² hi³ŋíh¹? ¿He² løa¹ ́ ² hniah¹²? ¿He² løa¹ hiug¹² tsa¹ŋëh huh² dseih¹² hniah¹²? 18 Ni³ho¹² báh³ mi³neih³ hniah¹². ¿He² løa¹ tsa¹jniah¹ hniah¹²? Ti³dsøa¹³ báh³ guúh² hniah¹². ¿He² løa¹ tsa¹nøngh² hniah¹²? ¿Tsa³dsagh² hoh¹² hniah¹² 19 ha²cónh¹ møh²tá³ jneh³ hi³ŋíh¹ ca¹chiág¹ jmai³ ca¹dsioh¹³jni hŋí² hi³ŋíh¹ ca¹lah¹cónh¹ hŋí² mei¹³ dsa²? ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² dsa² quianh³dsa: ―Guie¹tǿn² møh²tá³ báh³ ca¹chiág¹ ―ca¹juúh²dsa.  











90

SAN MARCOS 8 20 ―¿Jøng² ha²cónh¹ møh²tá³ jneh³ hi³ŋíh¹ ca¹chiág¹ jmai³ ca¹dsioh¹³jni guio¹ hi³ŋíh¹ quianh¹³ quiún² mei¹³ dsa²? ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² dsa² quianh³dsa: ―Guio¹ møh²tá³ báh³ ca¹chiág¹ ―ca¹juúh²dsa. 21 Jøng² ca¹juúh² calah Jesús: ́ ² hoh¹² ―¿He² løa¹ tiog¹³ tsa¹ŋëh hniah¹² jøng²? ―ca¹juúh²dsa.  



Ca¹jmo¹ Jesús hí³ jan² dsa² teg³ jøa³juøi² Betsaida

22 Jøng² ca¹dsi¹lé²dsa jøa³juøi² Betsaida. Jøng² ca¹ŋi¹jian¹ ca²dsiog³dsa jan² dsa² teg³. Ca¹mǿh¹dsa Jesús hi² láh²dsa quiah¹²dsa. 23 Jøng² ca¹chính² Jesús gug² dsa² teg³. Ca¹jiag¹dsa juu¹² chiuh³ juøi². Jøng² ca¹hŋiéng² Jesús mø³ni³ dsa² héi². Jøng² mi³ca¹quieg² Jesús gug² ni³ quiah¹²dsa, ca¹ŋai¹dsa chi²júh² ma²lé² jái¹²dsa. 24 Jøng² mi³ca¹jái¹ dsa² héi², ca¹juúh²dsa: ―Jniá¹² báh³ jní² dsa² ju³lah lǿa¹² hma² ni³tǿng². Jøng² lø²léi¹³jni dsa². Di² ŋi²nio³dsa ―ca¹juúh²dsa. 25 Jøng² ca¹quieg² calah Jesús gug² mø³ni³ dsa² héi². Jøng² mi³ca¹tóh² dsa² héi² tí² mø³ni³dsa, ca¹hlú²dsa. Ma²jniuh¹²dsa cu²rø² calah. 26 Jøng² ca¹dsiánh² Jesús dsa² héi² juu¹² ja³quiah¹³dsa. Ca¹juúh²dsa: ―Tsa¹gu³ŋǿh³hning jøa³juøi² ―ca¹juúh²dsa.  









Ca¹juúh² Pedro hi² lán¹² Jesús Cristo (Mt. 16.13-20; Lc. 9.18-21)

27 Jøng² ca¹ŋó¹ Jesús quianh¹³ dsa² quianh³dsa. Ca¹ŋi¹lé²dsa juu¹² ja³tioh¹³ juøi² tén¹² Cesarea de Filipo. Ja³dsø²lé²dsa jøng², ca¹ŋǿh¹ Jesús dsa² quianh³dsa. Ca¹juúh²dsa:  

―¿He² juúh² dsa² jue¹², hein² dsa² jní²? ―ca¹juúh²dsa. 28 Jøng² ca¹juúh² dsa² quianh³dsa: ―Chian² báh³ dsa² juúh² hi² lanh¹²hning hlai³ Juan, dsa² ca¹chiog¹ dsa² jmøi². Ca²dsiog³ dsa² juúh² hi² lanh¹²hning hlai³ Elías, dsa² mi³hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ma²lǿih². Jø¹² bíh³ chian² dsa² juúh² hi² lanh¹²hning jan² dsa² siáh², dsa² mi³hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ma²lǿih² ―ca¹juúh²dsa. 29 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Jøng² hniah¹², ¿hein² dsa² ́ ² hniah¹²? ―ca¹juúh²dsa. lán¹²jni, lëh Jøng² ca¹juúh² Pedro: ―Cristo báh³ lanh¹²hning ―ca¹juúh²dsa. 30 Jøng² ca¹jmo¹ Jesús héh¹ hi² ha¹chian² hi² tsáih¹dsa jin³ hein².  





Ca¹jmo¹ Jesús jǿg³ hi² jón²dsa (Mt. 16.21-28; Lc. 9.22-27)

31 Ni³ jøng² ca¹heh¹ Jesús dsa² héi² jǿg³. Ca¹juúh²dsa: ―Hi² hniuh¹² can³jni ma¹dsio¹² jmø³uai¹², jní² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹². Hi² hniuh¹² li¹hiag¹³ dsa² canh¹³, quianh¹³ juu¹³ jmi²dsa², quianh¹³ tøa¹² he¹² lei¹³ quiah¹² Diú¹³. Jøng² hniuh¹² jón²jni. Jøng² hiog¹jni jmai³ hnøa¹² ―ca¹juúh²dsa. 32 Cu²rø² ca¹nií¹ Jesús jǿg³ jøng². Jøng² ca¹jiag¹ Pedro tø¹cøg¹². Ca¹jí² Pedro. 33 Jøng² ca¹jénh¹ Jesús. Ca¹jë²́ dsa dsa² quianh³dsa. Jøng² ca¹jé² Jesús Pedro. Ca¹juúh²dsa: ―¡Guønh² tø¹cah¹jni! Jmoh²hning ju³lah jmo¹² Satanás. Ha¹chi² dsø²jiag¹² hoh¹²hning ju³lah jǿg³ dsø²jiag¹² dsǿa¹² Diú¹³. Dsø²jiag¹² hoh¹²hning jǿg³ quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ ―ca¹juúh²dsa.  





91

SAN MARCOS 8​, ​9

34 Jøng² ca¹tǿh¹ Jesús dsa² jue¹² quianh¹³ dsa² quianh³dsa. Ca¹juúh²dsa: ―Ju³ná³ hein² dsa² hniu¹ dság¹ quianh¹³ jní², jøng² tsa¹hniuh¹² høa¹dsa dsǿa¹² jǿg³ quiah¹² hŋiah¹²dsa. Ca¹lah¹jǿ¹ jmai³ mi¹hiúg¹dsa dsǿa¹² hie¹dsa jón²dsa huu¹³ quieg¹ jní². Jøng² báh³ dság¹dsa quianh¹³ jní². 35 Di³ ju³ná³ hein² dsa² dsø²jiag¹² dsǿa¹² jmáh¹lah jǿg³ ha²lah guú¹dsa dsio¹ ni³ jmøi¹guǿi¹ la², ha¹chi² li¹hmah¹³ quiah¹²dsa jmøi¹guǿi¹ cøng². Cónh¹jøng² ju³ná³ hein² dsa² ca¹jon¹ huu¹³ quieg¹ jní², huu¹³ quiah¹² jǿg³ dsio¹ quiah¹² Diú¹³, dsa² héi² li¹chian² ja³dsio¹ jmøi¹guǿi¹ cøng². 36 Ha¹chi² ta³ jmo¹ lǿh² jan² dsa² ta³cøng² jmøi¹guǿi¹ ju³ná³ dsø¹hén² jmi²dsí² quiah¹²dsa. 37 Ha¹chian² dsa² tiúh¹ quíg¹, mi³jøng² liúg² jmi²dsí² quiah¹²dsa. 38 Di³ jmo¹³ báh³ jní² tsa¹cué¹²jni ju³lah hein² dsa² ca¹jmo¹ tsa¹cuai¹²dsa jní², tsa¹cuøh¹²dsa jǿg³ quieg¹jni ja³ta¹ni¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹²dsa, dsa² tsa¹gan¹ Diú¹³, dsa² ti³re² dsag³. Lah¹jøng² jmo¹³jni, jní² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹², na³ma²tǿ² jmai³ ja³guiogh¹³jni, na³ma²chi² bí² quieg¹jni, hi² quin³jni hma² høh³ quiah¹² Jmi² jniang³, hi² quianh¹³jni ángeles han¹³. Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: Ha¹chi² dsiánh¹ ca²dsiogh³ hniah¹² tiogh³ ja³la² ca¹lah¹ca¹tǿ² ja³ca¹jaih³ hniah¹² ma²já¹ ja³jmo¹ Diú¹³ héh¹ quianh¹³ hi² tiog¹³.  









9

Ca¹løa¹ ti³tsë¹́ ³ quiah¹² Jesús (Mt. 17.1-13; Lc. 9.28-36)

2 Ja³jŋiéng² jmai³ jøng² ca¹jian¹ Jesús Pedro quianh¹³ Jacobo  

quianh¹³ Juan. Ca¹jiag¹dsa cøng² máh² ŋieing¹² ja³cu³guiog¹³dsa. Jøng² ca¹løa¹ ti³tsë¹́ ³ quiah¹² Jesús ja³ta¹ni¹ dsa² héi². 3 Ca¹løa¹ sih¹² tsǿnh³dsa. Teg² hlaih¹³ ca¹løa¹ ca¹lah¹cónh¹ hi² tsa¹lé² jmo¹dsa teg² ni³ guøh³ ni³ huø¹ la² hi² rang¹²dsa. 4 Jøng² ca¹jnia¹ hlai³ Elías quianh¹³ hlai³ Moisés. Ca¹dsii¹ dsa² héi² jǿg³ quianh¹³ Jesús. 5 Jøng² ca¹juúh² Pedro, ca¹tsáih¹dsa Jesús: ―Dsio¹ báh³ ma²tiagh³ jniang³ ja³la², Tøa¹². Ju³jmó³ jnieh³ hnøa¹² hio¹²: Cøng² quiánh² hning², cøng² quiah¹² hlai³ Moisés, cøng² quiah¹² hlai³ Elías ―ca¹juúh²dsa. 6 Goh¹² hlaih¹³ Pedro quianh¹³ dsa² quianh¹³dsa. Hi² jøng² ca¹juúh²dsa lah¹jøng². Di³ tsa¹ŋi¹²dsa he² jǿg³ juúh²dsa. 7 Jøng² ca¹jlá¹dsa cøng² jneng¹². Jøa³jneng¹² jøng² ca¹hløah¹ Diú¹³. Ca¹juúh²dsa: ―Jesús lang¹² báh³ jon¹²jni. ¡Neng² jǿg³ quiah¹²dsa! ―ca¹juúh² Diú¹³. 8 Dsø¹juu¹² jøng² ca¹jái¹ Pedro quianh¹³ dsa² quianh¹³dsa lah¹jin² lah¹lǿih¹. Ha¹chian² dsa² ma¹chian² quianh¹³ Jesús, ju³lah dsa² hóg¹ héi². Jan² Jesús ma²tsenh¹². 9 Jøng² ja³siog²dsa máh², ca¹jmo¹ Jesús héh¹. Ca¹juúh²dsa: ―Ha¹chian² dsa² gu³tseih³ hniah¹² jin³ hein² hi² ma²na²jaih³ hniah¹² ca¹lah¹ca¹tǿ² ja³ca¹hiog¹jni, jní² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹² ―ca¹juúh²dsa. 10 Hi² jøng² ha¹chi² jǿg³ ca¹jmo¹dsa. Di³ tiog¹³ báh³ høa¹² dsǿa¹²dsa he² jǿg³ jøng² hi² hiog¹ Jesús. 11 Jøng² ca¹ŋǿh¹ dsa² héi² Jesús. Ca¹juúh²dsa: ―¿He² løa¹ juúh² tøa¹² he¹² lei¹³ quiah¹² Diú¹³ hi² hniuh¹² jiúgh² hlai³  

















92

SAN MARCOS 9

19 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―¡He³ lah¹hiug¹²! ¿Ha²cónh¹ jmai³ hniuh¹² hú¹³jni hi² mi³dsian¹³jni dsøa¹ quianh¹³ hniah¹², hniah¹² dsa² tsa¹héh² jǿg³? ¡Ŋi³jian¹²tsih ja³la²! ―ca¹juúh²dsa. 20 Jøng² ca¹ŋi³jian³dsa tsih². Jøng² mi³ca¹jë²́ jmi²dsí² hlaih¹³ Jesús, ta³lah¹ca¹ŋi¹hë¹²tsih huø¹. Ca¹bø² ́ ²tsih. Ca¹hii² jan¹² hag³tsih. ca¹lëh 21 Jøng² ca¹ŋǿh¹ Jesús ti³jmi²tsih. Ca¹juúh²dsa: ―¿Ha²cónh¹ jmai³ ma²ni³ŋó¹³ jinh¹²tsih lah¹ná¹²? ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² ti³jmi²tsih: ―Cónh¹ jmai³ meh² báh³ tsih². Ca¹jmo¹ Jesús hí³ jan² tsih² quin¹² 22 Jøng² hliú² rón² ma²ca¹tiáng² jmi²dsí² hlaih¹³ jmi²dsí² hlaih¹³ dsi²si² dsi²jmøi², (Mt. 17.14-21; Lc. 9.37-43) hi² hniu¹ jmi²dsí² hi² dsø¹hén²tsih. 14 Jøng² ca¹jë²́ dsa dsa² jue¹² tiogh³ Jøng² ju³dsi³ŋiú³ hoh¹²hning jnieh³ chi²júh² chi² hi² li¹jmóh³hning mih². mi³ca¹dsi¹lé²dsa calah ja³tiogh³ dsa² Mi³hag³ jnieh³ ―ca¹juúh²dsa. quián¹² Jesús. Ma²dsii¹² tøa¹² he¹² 23 Jøng² ca¹juúh² Jesús, lei¹³ quiah¹² Diú¹³ jǿg³ quianh¹³ dsa² ca¹tsáih¹dsa ti³jmi²tsih: quián¹²dsa. 15 Jøng² ca¹lø¹dsogh¹² ―¡Chi²júh² chi² hi² li¹jmo³jni dsǿa¹² dsa² jue¹² mi³ca¹jái¹dsa liáh³! ¡Ca¹lah¹jǿ¹ báh³ lé² ja³cog² ma²já¹² Jesús. Jøng² ca¹ŋi¹lé² dsa² hé² jǿg³! ―ca¹juúh²dsa. dsa² jue¹². Ca¹haih²dsa Jesús jǿg³. 24 Dsø¹juu¹² jøng² ca¹juúh² 16 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa ti³jmi²tsih tí² hlaih¹³: dsa² quián¹²dsa: ―¡Hé² báh³ jní² jǿg³! ¡Mi³hag³ jní²! ―¿He² jǿg³ dsiih² hniah¹² quianh¹³ Mi³jøng² hé²jni cu²rø² ―ca¹juúh²dsa. dsa² ná¹²? ―ca¹juúh²dsa. 25 Jøng² mi³ca¹lø¹lih¹³ Jesús hi² 17 Jøng² ca¹ŋai¹ jan² dsa² quianh¹³ ma²hniu¹ togh¹ dsa² jue¹², ca¹jé²dsa dsa² jue¹². Ca¹juúh²dsa: jmi²dsí² hlaih¹³. Ca¹juúh²dsa: ―Jní² ma²na²u¹jian¹ tsih² ―¡Jmi²dsí² cag³, jmi²dsí² guai³, quian¹jni ja³cogh²hning. Di³ hning² juǿi²jni, jú¹² quiah¹² dsa² quin¹²tsih jmi²dsí² hlaih¹³ jmo¹² hi² ná¹²! ¡Jøng² tsa¹ma¹huh¹³hning tsa¹lé² hløah¹tsih. 18 Jøng² lǿ² hi² jmo¹² jmi²dsí² hi² dsø²hë¹²tsih. Jøng² quiah¹²dsa! ―ca¹juúh² Jesús. 26 Jøng² ca¹ho¹ tí² jmi²dsí². hii² jan¹² hag³tsih. Cøgh²tsih jan³. Ca¹jmo¹ jmi²dsí² hi² ca¹bø² Lø²huah²tsih. Jøng² ma²na²juǿi²jni ́ ²tsih ca¹lah¹ca¹u¹hái¹ jmi²dsí². ca¹lëh dsa² quiánh²hning hi² mi³dsi¹dsa Jøng² ca¹quieg²tsih tei³ ju³lah ron¹² jmi²dsí² hlaih¹³. Di³ ha¹chi² hlai³. Mi³jøng² jue¹² dsa² ca¹juúh²: ca¹tiúh¹dsa ―ca¹juúh² dsa² héi². Elías ni³jiá¹ cónh¹ jín³ dsa² lég² jnieh³? ―ca¹juúh²dsa. 12 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Lah¹dsóh² jiúgh² báh³ Elías ni³jiá¹. Mi¹rø¹²dsa ca¹lah¹jǿ¹. Jø¹² bíh³ lah¹la² rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³ ja³cog² jní², dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹²: Hi² hniuh¹² can³jni ma¹dsio¹² jmø³uai¹². Di³ tsa¹jei¹³ dsa² jmøi¹guǿi¹ jní², rø²juúh² si². 13 Di³ lah¹la² juǿi²jni hniah¹²: Ma²ca¹guǿnh¹ báh³ hlai³ Elías. Jøng² ca¹jmógh² dsa² jmøi¹guǿi¹ ca¹lah¹cónh¹ ja³neng¹² dsǿa¹²dsa, ju³lah rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³ ja³cog²dsa ―ca¹juúh² Jesús.































93

SAN MARCOS 9

―Ma²jon¹³ báh³ tsih² ―ca¹juúh²dsa. 27 Jøng² ca¹chính² Jesús gug²tsih. Ca¹chiag¹dsa. Jøng² ca¹nung²tsih. 28 Jøng² mi³ca¹hí¹ Jesús dsi²néi², ca¹ŋai¹ dsa² quianh³dsa tø¹cøg¹². Ca¹juúh²dsa: ―¿He² løa¹ tsa¹ca¹tiúh¹ jnieh³ dsí³ jnieh³ jmi²dsí² hlaih¹³ jøng²? ―ca¹juúh²dsa. 29 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Jmáh¹lah hi² hlanh¹³ jniang³ Diú¹³ báh³ jmo¹ hi² u¹hái¹ jmi²dsí² lah¹jøng² ―ca¹juúh²dsa.  





Ca¹jmo¹ Jesús calah jǿg³ hi² jón²dsa (Mt. 17.22-23; Lc. 9.43-45)

30 Jøng² ca¹ŋi¹lé²dsa calah. Ca¹tsø³jue¹³dsa ja³tén¹² huø¹ Galilea. Tsa¹hniu¹ Jesús li¹ŋi¹² dsa² jue¹². 31 Di³ ma²heh¹²dsa dsa² quián¹²dsa. Ca¹juúh²dsa: ―Jainh¹dsa jní² quiah¹² dsa² jŋaih¹ jní², jní² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guøí¹ jianh¹² hniah¹². Jøng² ma²hnøa¹² jmai³ ca¹jŋaih¹dsa, jøng² hiog¹jni ―ca¹juúh²dsa. 32 Jøng² tsa¹ca¹lø¹ŋëh ́ ² dsǿa¹² dsa² quián¹²dsa. Cónh¹jøng² ha¹chi² ca¹ŋai¹dsa. Di³ hi² goh¹²dsa.

Ca¹tǿh¹dsa dsa² guia¹tón². Jøng² ca¹juúh²dsa: ―Ju³ná³ hein² dsa² hniu¹ cán² ni³, jøng² dsio¹ dság¹ dsa² héi² ja³ca¹tóh² jø², dsio¹ mi¹ti¹dsa ni³ ca¹lah¹já¹dsa. 36 Jøng² ca¹tsenh¹ Jesús jan² guing² jøa³ ja³tiogh³ dsa² quián¹²dsa. Jøng² mi³ca¹chiánh² Jesús guing², ca¹juúh²dsa: 37 ―Ju³ná³ hein² dsa² ca¹hie¹ jan² guing² lah¹lang¹² ni³ huu¹³ quieg¹ jní², jøng² ca¹hiei¹dsa jní² calah. Jøng² ju³ná³ hein² dsa² héi² ca¹hiei¹ jní², a¹jáng¹ ju³ jan² jní² ca¹hiei¹dsa, hi² ca¹hie¹dsa calah dsa² ca¹tsei¹ jní² ―ca¹juúh²dsa.  









¿Hein² dsa² lán¹² dsa² juanh¹²? (Mt. 18.1-5; Lc. 9.46-48)

33 Jøng² ca¹dsi¹lia¹dsa calah jøa³juøi² Capernaum. Mi³ma²tiogh³dsa dsi²néi² jøng², ca¹ŋai¹ Jesús. Ca¹juúh²dsa: ―¿He² jǿg³ mi³dsiih² hniah¹² dsi²juu¹²? ―ca¹juúh²dsa. 34 Jøng² tei³ ca¹túgh² dsa² quián¹²dsa. Di³ mi³dsii¹²dsa jǿg³ hein² dsa² quianh¹³dsa lán¹² dsa² juanh¹². 35 Jøng² ca¹guú² Jesús.  





Dsa² quianh¹³ báh³ jniang³ dsa² tsa¹hiag¹³ (Lc. 9.49-50; Mt. 10.42)

38 Jøng² ca¹juúh² Juan, ca¹tsáih¹dsa Jesús: ―Tøa¹², ca¹ne¹³ jnieh³ jan² dsa² huø¹² jmi²dsí² hlaih¹³ quiah¹² dsa² dsoh³, hi² chi³hia¹²dsa hning². Jøng² ca¹tséih³ jnieh³ dsa² hi² tsa¹ma¹jmo¹dsa lah¹jøng². Di³ tsa¹ŋøa¹²dsa quianh¹³ jnieh³ ―ca¹juúh²dsa. 39 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Tsa¹jmóh³ hniah¹² tsa¹cuúh³ hniah¹² jǿg³ hi² jmo¹dsa lah¹jøng². Di³ ha¹chian² dsa² ma¹lé² juúh² jǿg³ hlaih¹³ quieg¹ jní², ju³ná³ ma²ca¹jmo¹dsa juu¹² juøh¹² quianh¹³ jmai¹jni. 40 Di³ dsa² quianh¹³ báh³ jniang³ ju³ná³ hein² dsa² tsa¹hiag¹³. 41 Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: Ju³ná³ hein² dsa² ca¹cuúh¹ hniah¹² ca¹lah¹cónh¹ cøng² cuøh³ jmøi² guúh² ni³ huu¹³ hi² lanh¹² hniah¹² dsa² quián¹² Cristo, lah¹dsóh²  







94

SAN MARCOS 9​, ​10 mi¹hmah¹³ báh³ dsa² héi² ja³cog² Diú¹³. Jǿg³ quiah¹² dsa² tánh² dsag³ (Mt. 18.6-9; Lc. 17.1-2)

42 ’Ué² lé² quiah¹² lǿa¹² ju³ hein² dsa² ca¹jmo¹ ca¹tánh² jan² guing² lah¹lang¹² dsag³, ju³lah guing² hé² jǿg³ quieg¹ jní². Dsio¹ hi³méh¹ mi³lé² quiah¹² dsa² ca¹jmo¹ lah¹jøng² ju³ jøng² ca¹tiág²dsa jmø³ŋih¹³ hi² rø²quiein¹² cøng² to² juøh¹² lag³dsa. 43 Jøng² ju³ná³ ca¹jmo¹ gug²hning hi² ca¹tánh²hning dsag³, dsio¹ quiúh³hning. 44 Di³ hiug¹² jín³ hi² dsio¹ dsianh¹³hning ŋi¹juǿi¹ hi² bong¹³ gugh²hning, cónh¹ jín³ hi² dsianh¹³hning guio¹juǿi¹ dsi²si² tsa¹øg² hi² ti³dsøa¹³ ta³ton¹ gugh²hning. 45 Jøng² ju³ná³ ca¹jmo¹ taih³hning hi² ca¹tánh²hning dsag³, dsio¹ quiúh³hning. 46 Di³ hiug¹² jín³ hi² dsio¹ dsianh¹³hning ŋi¹juǿi¹ hi² lanh¹²hning dsa² guinh³, cónh¹ jín³ hi² dsianh¹³hning guio¹juǿi¹ hi² ti³dsøa¹³ ta³ton¹ taih³hning. 47 Jøng² ju³ná³ ca¹jmo¹ mø³neih³hning ca¹tánh²hning dsag³, dsio¹ dsíh³hning. Di³ hiug¹² jín³ hi² dsio¹ dsianh¹³hning ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹ quianh¹³ cøng² mǿi² mø³neih³hning, cónh¹ jín³ hi² dsianh¹³hning guio¹juǿi¹ hi² tioh¹³ ta³ton¹ mø³neih³hning, 48 ja³tsa¹dsan² jah³ quiah¹²dsa, ja³tsa¹øg² si² dsíg². 49 Di³ dsi²si² báh³ quíg¹dsa dsǿg³, ju³lah hein² dsa² ca¹tánh² ja³jøng². 50 ’Dsio¹ báh³ ŋi³. Di³ ha¹chi² ma¹lé² li¹ŋih³ ŋi³, ju³ná³ ca¹løa¹ tsa¹ŋih³. Hi² jøng² huø³ jmóh³ hniah¹² hoh¹². Mi³jøng² túgh² hniah¹² tei³ quianh¹³ dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹² ―ca¹juúh² Jesús.  

















Jǿg³ quiah¹² dsa² tióg² hio¹³ quián¹²

10

(Mt. 9.1-12; Lc. 16.18)

Jøng² ca¹u¹hái¹ Jesús ja³jøng². Ca¹tsø³jue¹³dsa juu¹² ja³tén¹² Judea. Ca¹dsiég¹dsa hŋoh¹³ jmøi² Jordán. Quianh¹³dsa calah dsa² jue¹². Jøng² ca¹he¹dsa calah jǿg³, ju³lah ma²lǿa¹² mai³¹ quiah¹²dsa. 2 Jøng² ca¹dsi¹lé² dsa² fariseo. Ca¹ŋǿh¹dsa Jesús chi²júh² lé² tióg² dsa² ŋioh¹² hio¹³ quián¹²dsa. Ta³dsǿa¹² juúh²dsa. Di³ hniu¹dsa tø¹canh¹³ Jesús dsag³ quianh¹³ jǿg³ dsii¹²dsa. 3 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: ―¿Ha²lah lǿa¹² jǿg³ ca¹quieg² hlai³ Moisés? 4 Jøng² ca¹juúh² dsa² héi²: ―Ca¹cuø¹ báh³ hlai³ Moisés jǿg³ jmo¹²dsa si² hi² tsog¹dsa. Jøng² tióg²dsa hio¹³ ―ca¹juúh²dsa. 5 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: ―Hi² jøng² báh³ ca¹quieg² hlai³ Moisés jǿg³ jøng². Di³ huh² hoh¹² hniah¹². 6 Di³ jøng² cónh¹ jmai³ lah¹ni³ ja³ca¹niu¹ jmøi¹guǿi¹, ca¹jmo¹ Diú¹³ dsa² ŋioh¹² quianh¹³ dsa² mǿ². 7 Mi³jøng² tiúg²dsa chiég³ jmi²dsa. 8 Jøng² og¹ dsa² lé² cøng² jmø²ŋǿa¹². Tsa¹ma¹lán¹²dsa og¹ dsa². Cøng² jmø²ŋǿa¹² báh³ ma²lǿa¹² quiah¹²dsa. 9 Hi² jøng² tsa¹lé² tsog¹dsa. Di³ Diú¹³ ca¹jmo¹ ma²lán¹²dsa ju³lah lán¹² jan² dsa² ―ca¹juúh² Jesús. 10 Jǿg³ jøng² ca¹ŋai¹ dsa² quianh³dsa mi³ma²tiogh³dsa dsi²néi². 11 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Ju³ná³ hein² dsa² ca¹jian¹ hio¹³ siáh² na³ma²ca¹tióg²dsa ji²gug²dsa, dsa² héi² tø¹canh¹³ dsag³ ja³cog² ji²gug²dsa. 12 Jø¹² bíh³ tø¹canh¹³  





















95

SAN MARCOS 10

hio¹³ dsag³ ju³ná³ ca¹jian¹dsa dsa² siáh² na³ma²ca¹tióg²dsa ji²gug²dsa ―ca¹juúh²dsa. Ca¹mi¹jŋió² Jesús hi²meh² (Mt. 19.13-15; Lc. 18.15-17)

13 Jøng² ca¹jian¹ dsa² jue¹² hi²meh² quián¹²dsa. Hniu¹dsa quiég¹ Jesús gug² ni³ quiah¹² hi²meh². Jøng² ca¹jí² dsa² quianh³ Jesús. 14 Ca¹lø¹hné¹ Jesús mi³ca¹lø¹lih¹³dsa. Ca¹tsáih¹dsa dsa² quianh³dsa: ―¡Ju³ ji¹lé² hi²meh² ja³la²! ¡Tsa¹jnë¹³ juu¹²! Di³ dsa² héi² báh³ li¹chian² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹, dsa² lán¹² ju³lah lán¹² hi²meh². 15 Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: Ju³ná³ hein² dsa² tsa¹hniu¹ héh¹ ca¹jmo¹ Diú¹³ ju³lah hniu¹ hi²meh², tsa¹dsianh¹³ dsa² héi² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹ ―ca¹juúh² Jesús. 16 Jøng² ca¹chiánh² Jesús hi²meh². Ca¹quieg²dsa gug²dsa ni³ quiah¹² tsih², hi² ca¹mi¹jŋió¹dsa tsih².  







Ca¹hlanh¹ dsa² chi² cog³ Jesús (Mt. 19.16-30; Lc. 18.18-30)

17 Jøng² mi³ca¹ŋó¹ Jesús calah, ca¹dsiég¹ jan² dsa² ŋøa¹² gu¹hei¹². Ca¹chi¹jné¹dsa. Jøng² ca¹juúh²dsa: ―Tøa¹² dsiog¹, ¿he² hi² hniuh¹² jmo³jni, mi³jøng² dsa¹ŋë²́ jni hi² li¹chian²jni tiá²? ―ca¹juúh²dsa. 18 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―¿He² løa¹ tøah¹²hning jní² dsa² dsiog¹? Ha¹chian² dsa² dsiog¹ chian². Jan² Diú¹³ báh³ dsa² dsiog¹. 19 Ma²cueh¹² báh³ ́ ²hning hning² lei¹³: ¡Tsa¹jŋëh dsa²! ¡Tsa¹hlanh¹³hning hio¹³ siáh²! ¡Tsa¹høinh¹³hning! ¡Tsa¹cuøh¹³hning dsa² dsag³ tsa¹re²dsa! ¡Tsa¹mi³ganh¹³hning  





dsa²! ¡Mi³juanh¹³hning chiegh² ŋieih¹²hning! ―ca¹juúh² Jesús. 20 Jøng² ca¹juúh² dsa² héi²: ―Ca¹lah¹jǿ¹ lah¹jøng² ma²ca¹can¹jni hí³ ca¹lah¹cónh¹ jmai³ meh²jni, Tøa¹² ―ca¹juúh²dsa. 21 Jøng² ca¹jǿi² Jesús. Ca¹tǿ² dsǿa¹²dsa quianh¹³ dsa² héi². Jøng² ca¹juúh²dsa: ―Chi² báh³ jín³ cǿng¹ hi² hei¹². ¡Gu²hnai³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² chi² quiánh²hning! ¡Jøng² cuøh¹³hning dsa² ti²ŋié² cog³! Mi³jøng² li¹chi² ma¹dsio¹² quiánh²hning ŋi¹juǿi¹. Di³ jøng² ŋǿh³hning quianh¹³ jní² ― ca¹juúh² Jesús. 22 Jøng² hlaih¹³ ca¹hǿi² dsǿa¹² dsa² héi² mi³ca¹nǿng²dsa jǿg³ jøng². Ca¹ŋó¹dsa huø³ hei¹² dsǿa¹²dsa. Di³ mi³chi² ma¹dsio¹² cog³ quiah¹²dsa. 23 Jøng² ca¹jái¹ Jesús lah¹jin² lah¹lǿih¹. Ca¹tsáih¹dsa dsa² quianh³dsa: ―¡He³ báh³ ué² dsianh¹³ dsa² chi² cog³ ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹! ―ca¹juúh²dsa. 24 Jøng² dsogh¹² dsǿa¹² dsa² quianh³dsa jǿg³ jøng². Jøng² ca¹juúh² Jesús calah: ―¡He³ báh³ ué² li¹hiug² dsǿa¹²dsa héh¹ ca¹jmo¹ Diú¹³, jon¹²! 25 Hiug¹² jín³ tsa¹ué² ŋë¹́ jan² camello juu¹² gǿh³ hma²cog³ cónh¹ jín³ hi² ŋë¹́ dsa² chi² cog³ juu¹² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹ ―ca¹juúh²dsa. 26 Jøng² dsogh¹² hlaih¹³ dsǿa¹²dsa mi³ca¹nǿng²dsa lah¹jøng². Jøng² ca¹juúh²dsa: ―¿Hein² dsa² liúg² jøng²? ―ca¹juúh²dsa. 27 Jøng² ca¹jǿi² Jesús. Ca¹juúh²dsa: ―Ha¹chi² tiúh¹ dsa² jmøi¹guǿi¹. Tiúh¹ báh³ Diú¹³. Ha¹chi² hi² chi² hi² tsa¹tiúh¹ Diú¹³ jmo¹ ―ca¹juúh²dsa.  















96

SAN MARCOS 10

28 Jøng² ca¹juúh² Pedro, jní². Ti¹hŋiéng²dsa jní². Bú²dsa jní². ca¹tsáih¹dsa Jesús: Jŋøih¹dsa jní². Jøng² hiog¹jni jmai³ ―Jai³lah, ma²ca¹tiú¹³ jnieh³ hnøa¹² ―ca¹juúh² Jesús. ca¹lah¹jǿ¹. Ma²ca¹ja¹neng¹³ jnieh³ Ca¹møa¹ Jacobo quianh¹³ Juan cøng² quianh¹³ hnéng¹ ―ca¹juúh²dsa. hi² dsio¹ dsǿa¹² Jesús 29 Jøng² ca¹juúh² Jesús: (Mt. 20.20-28) ―Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: Ju³ná³ 35 Jøng² Jacobo quianh¹³ Juan, hein² dsa² ca¹tiú²dsa hniu³dsa, ho¹ ju³ ca¹tiúg²dsa roh¹³dsa, ho¹ ju³ ja³ŋiúh³ Zebedeo, ca¹ŋi¹lé²dsa cøg¹² chiég³ jmi²dsa, ho¹ ju³ tsih² guing², ja³tsenh¹³ Jesús. Ca¹juúh²dsa: ho¹ ju³ ca¹tiú²dsa huø¹ quiah¹²dsa ―Tøa¹², mi³hneng² jnieh³ hi² huu¹³ quieg¹ jní², huu¹³ quiah¹² jǿg³ jmóh³hning cøng² hi² dsio¹ hoh¹² dsio¹, 30 tsug¹² jín³ ma¹dsio¹² tan¹ quián² jnieh³ ―ca¹juúh²dsa. 36 Jøng² ca¹juúh² Jesús, dsa² héi² ni³ jmøi¹guǿi¹ la², ju³lah hniú¹², ju³lah roh¹³dsa, chiég³dsa, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: tsih² guing², huø¹. Di³ cán² báh³ dsa² ―¿He² hi² hnøngh² hniah¹² jmø³uai¹² huu¹³ quieg¹ jní². Jøng² jmo³jni quiánh² hniah¹²? tan¹dsa li¹chian²dsa tiá² jmøi¹guǿi¹ ―ca¹juúh²dsa. 37 Jøng² ca¹juúh² dsa² héi²: na¹ bíh³ já¹². 31 Jøng² dsa¹lé² jue¹² dsa² ja³ca¹tóh² jø² jmai³ jøng², ju³lah ―Mi³cuúh³hning cogh²hning dsa² mi³quin¹² ni³ ni³ jmøi¹guǿi¹ la². dsa³tiágh³ jnieh³ quianh¹³ Jøng² dsa² mi³chi³quë¹́ , jue¹² dsa² hnéng¹ na³ma²tǿ² ja³ca¹hian¹² héi² cán² ni³ ―ca¹juúh²dsa. bí² quiánh²hning, jan² jnieh³ tø¹guia¹jo¹³, jan² jnieh³ tø¹guia¹jón¹ Ca¹jmo¹ Jesús calah jǿg³ hi² jón²dsa ―ca¹juúh²dsa. (Mt. 20.17-19; Lc. 18.31-34) 38 Jøng² ca¹juúh² Jesús: 32 Jøng² tiogh³dsa juu¹², ―Tsa¹ŋih³ hniah¹² he² møh² hniah¹². dsa²lé²dsa juu¹² Jerusalén. Quin¹² ¿Tiah³¹ hniah¹² cánh³ jmø³uai¹² cán³ Jesús ni³. Jøng² dsogh¹² dsǿa¹² dsa² jní²? ¿Tiah³¹ hniah¹² ŋëh³ jmø³uai¹² quianh³dsa hi² dsø²lé²dsa ja³jøng². dsa¹ŋë²́ jní²? ―ca¹juúh² Jesús. 39 Jøng² ca¹juúh² dsa² héi²: Goh¹² dsa² dsø²lé² quianh¹³dsa. Jøng² ca¹tǿh¹ Jesús dsa² guia¹tón². ―Tiúh¹ báh³ jnieh³ ―ca¹juúh²dsa. Ca¹tsáih¹dsa dsa² héi² he² hi² na¹ Jøng² ca¹juúh² Jesús: bíh³ dsa¹ŋë²́ dsa. 33 Ca¹juúh²dsa: ―Lah¹dsóh² cánh³ báh³ hniah¹² ―Jai³lah, ma²dsǿg² jniang³ juu¹² jmø³uai¹² cán³ jní². Ŋieh¹ báh³ ́ ²dsa jní² ni³ Jerusalén. Jøng² jëh hniah¹² jmø³uai¹² dsa¹ŋë²́ jní². 40 Di³ juu¹³ jmi²dsa², quianh¹³ tøa¹² he¹² a¹jáng¹ jní² lé² cuø¹³ hein² togh¹ lei¹³ quiah¹² Diú¹³, jní² dsa² ma²lán¹² quianh¹³jni cog²jni tø¹guia¹jo¹³ dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹²dsa. Jøng² tø¹guia¹jón¹. Dsa² héi² togh¹ cog²jni, cuúh¹dsa jní² dsag³ juøh¹². Di³ hi² dsa² ma²lǿa¹² jǿg³ togh¹ ―ca¹juúh² hniu¹dsa hi² jón²jni. Jøng² jáinh¹dsa Jesús. 41 Jøng² mi³ca¹nǿng² dsa² guian¹, jní² ja³cog² dsa² tsa¹lán¹² dsa² go² jniang³. 34 Dsa² héi² cu¹jmágh² ca¹lø¹hian³dsa Jacobo quianh¹³  



























97

SAN MARCOS 10​, ​11

Juan. 42 Jøng² ca¹tǿh¹ Jesús dsa² guia¹tón². Ca¹juúh²dsa: ―Ma²ŋih³ báh³ hniah¹² ha²lah jmo¹² dsa² lán¹² ta³ quián¹² dsa² tsa¹lán¹² judio. Jmo¹²dsa lán¹²dsa juu³ dsa² juøi². Jøng² jmo¹² dsa² canh¹³ dsen¹³dsa ni³ dsa² juøi² quián¹²dsa. 43 Tsa¹lé² lah¹ná¹² quiánh² hniah¹². Ju³ná³ hein² hniah¹² hnøngh² lénh² juanh¹² ja³cog² dsa² jianh¹² hniah¹², jøng² hniuh¹² mi³tih³ hniah¹² ni³ dsa² jianh¹² hniah¹². 44 Ju³ná³ hein² hniah¹² dsa² hnøngh² cánh³ ni³, jøng² hniuh¹² mi³hogh³ hniah¹² dsa² jianh¹² hniah¹². 45 Di³ jní² calah, jní² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹², ca¹guio¹jni mi³jøng³ mi³ti³jni ni³ dsa², a¹jáng¹ ju³ hi² mi¹ti¹dsa ne¹ jní². Ca¹guio¹jni hi² cuø³jni jmi²dsí² quieg¹jni. Mi³jøng² log³jni dsa² jue¹² ―ca¹juúh² Jesús.  







Ca¹jmo¹ Jesús hí³ Bartimeo, dsa² teg³ (Mt. 20.29-34; Lc. 18.35-43)

46 Jøng² ca¹dsi¹lé²dsa juøi² Jericó. Jøng² ja³ca¹tsø³jue¹³ Jesús juøi² quianh¹³ dsa² quianh³dsa, quianh¹³ dsa² jue¹² hlaih¹³ calah. Ja³jøng² guǿ¹² jan² dsa² teg³ cøg¹² juu¹², dsa² tsen² Bartimeo, ja³ŋiúh³ Timeo. Møa¹²dsa ŋi³néng². 47 Jøng² mi³ca¹lø¹lih¹³ dsa² teg³ héi² já¹² Jesús, dsa² chian² Nazaret, jøng² ca¹hløah¹dsa tí². Ca¹juúh²dsa: ―¡Jesús! ¡Tsø³jon² quiah¹² hlai³ David! ¡Jmo³ huø³ hoh¹² quianh¹³ jní²! ―ca¹juúh²dsa. 48 Jøng² ca¹jí² dsa² jue¹² quiah¹²dsa hi² hniu¹dsa tsa¹tógh¹dsa møah¹³. Ta³lah¹tí² hi³méh¹ ca¹hløah¹dsa. Ca¹juúh²dsa: ―¡Tsø³jon² quiah¹² hlai³ David! ¡Jmo³ huø³ hoh¹² quianh¹³ jní²! ―ca¹juúh²dsa.  





49 Jøng² ca¹jŋi¹ Jesús. Ca¹juúh²dsa: ―¡Gu²teh¹²dsa! ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹ŋi³téh³dsa dsa² teg³. Ca¹juúh²dsa: ―¡Tsa¹jmo² ju²hí³ dsøa¹²! ¡Nung²! Hning² tǿh²dsa ―ca¹juúh²dsa. 50 Jøng² ca¹dsi¹ dsa² héi² hmøah¹² mi³dsǿ² coh¹³ tsǿnh³dsa. Cu¹dsie¹² ca¹chiog¹dsa. Ca¹dsiég¹dsa gu¹hei¹² ja³tsenh¹³ Jesús. 51 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: ―¿He² mi³hnøngh²hning jmo³jni quiánh²hning? ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² dsa² teg³: ―Ju³ li¹jniáng¹²jni calah, Tøa¹² ―ca¹juúh²dsa. 52 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Ma²lé² guǿnh³hning. Ma²hlúh² báh³ hning². Di³ héh²hning jǿg³ ―ca¹juúh²dsa. Ta³lah¹ca¹jniáng¹ mø³ni³dsa. Jøng² ca¹ŋó¹ dsa² héi² quianh¹³ Jesús.  







Ca¹dsiég¹ Jesús jøa³juøi² Jerusalén (Mt. 21.1-11; Lc. 19.28-40; Jn. 12.12-19)

11

Jøng² mi³ca¹dsi¹lé²dsa huu¹³ máh² Olivo, cøg¹² juøi² Betfagé quianh¹³ juøi² Betania, ja³ma²quien¹² Jerusalén, ca¹tse¹ Jesús og¹ dsa² quianh³dsa. 2 Ca¹juúh²dsa: ―¡Gu²noh¹² juøi² mih² neng¹² cøg¹² ná¹²! Cónh¹ ca¹dsi¹noh¹² hniah¹², dsianh¹² hniah¹² jan² búh³ meh², chi³hŋioh¹ jáh², jáh² ha¹chian² dsa² ma²gú² cah³. Jøng² tseh³ jáh². Taih³ jáh² ja³la². 3 Jøng² ju³ná³ chian² dsa² ca¹juúh² he² løa¹ lah¹ná¹² jmoh² hniah¹², jøng² juaih¹³dsa: “Chi³quian¹³ Juu¹³ jniang³ jmai³ jáh². Na¹ cónh¹ ŋi¹júg²dsa jáh²,” juúh³ hniah¹².  



98

SAN MARCOS 11

4 Jøng² ca¹ŋi¹lé²dsa. mǿi². Mi³ca¹dsiég¹dsa ja³tsih¹² hma², Ca¹dsanh¹²dsa búh³ meh², chi³hŋioh¹ ha¹chi² mǿi² ca¹dságh¹. Jmáh¹lah jáh² hag³hniú¹³ cøg¹² jøa³cai³¹. Jøng² moh¹³ báh³. Di³ tsa¹ma¹tǿ² ja³hai¹ ca¹tséh²dsa jáh². mǿi². 14 Jøng² ca¹juúh² Jesús, 5 Jøng² ca¹juúh² jan² og¹ dsa² ca¹tsáih¹dsa hma²: tiogh³ ja³jøng²: ―¡Ju³lé³ tsa¹ma¹gǿh¹ jin³ hein² ―¿He² løa¹ tsëh³ hniah¹² jáh²? dsa² mǿi² quiánh²hning, jmai³ ―ca¹juúh²dsa. ŋi² ja³já¹³, jmai³ ŋi² ja³dság¹! 6 Jøng² ca¹tsáih¹dsa dsa² héi² ―ca¹juúh²dsa. ju³lah ca¹juúh² Jesús. Jøng² Jøng² ca¹nǿng² dsa² quianh³dsa ca¹cuø¹dsa jǿg³ ŋi¹lia¹dsa. 7 Jøng² jǿg³ jøng². ca¹tái¹dsa jáh² ja³tsenh¹³ Jesús. Ca¹huan¹ Jesús dsa² hnai¹² lio¹³ Ca¹jiúh²dsa hmøah¹² quiah¹²dsa cah³ ja³dsi¹² guøh¹² jáh². Jøng² ca¹gú² Jesús cah³ jáh². (Mt. 21.12-17; Lc. 19.45-48; Jn. 2.13-22) 8 Jøng² jue¹² dsa² ca¹jág¹ hmøah¹² 15 Jøng² ca¹dsi¹lé²dsa jøa³juøi² quiah¹² dsi²juu¹². Jøng² dsa² siáh² calah ca¹ŋi³quiuh² nih¹³ høg² Jerusalén. Jøng² mi²ca¹hí¹ Jesús jøa³nung², ca¹jág¹dsa dsi²juu¹², hi² ja³tsih¹² guøh¹², ca¹huan¹dsa hniu¹dsa lé² jláh³ juu¹². dsa² hnai¹² lio¹³ quianh¹³ dsa² 9 Jøng² hløah¹² dsa² ma²jiá¹² lá¹², dsa² mi³tiogh³ niúh¹ jnǿ³. tí² lah¹quianh¹³ dsa² chi³quë¹́ . Jøng² ca¹jéinh¹dsa mesa quiah¹² Ca¹juúh²dsa: dsa² mi²tsë¹́ cog³. Ca¹jéinh¹dsa ―Dsa² dsiog¹ báh³ dsa² ma²já¹², hma²sai³¹ quiah¹² dsa² hnë¹² jug². ca¹tsei¹ Diú¹³ juanh¹². Hiug¹² juanh¹² 16 Jøng² tsa¹ma¹ca¹cuø¹ Jesús dsa² lang¹². 10 Hiug¹² juanh¹² jǿg³ tsa¹jue¹³dsa niúh¹ jnǿ³ quiah¹² Diú¹³ guǿ¹² guiuh¹³. Dsio¹ báh³ lé² guøh¹² hi² quin¹²dsa lio¹³. 17 Jøng² ja³jmo¹ dsa² lang¹² héh¹ ju³lah héh¹ ca¹he¹dsa jǿg³. Ca¹juúh²dsa: mi³jmo¹² hlai³ Davíd, dsa² juanh¹² ―Lah¹la² rø²juúh² si² quiah¹² quián² jniang³ ―ca¹juúh²dsa. Diú¹³: “Li¹tsen² hniú¹² quieg¹ jní² 11 Jøng² ca¹dsiég¹ Jesús jøa³juøi² hniú¹² ja³hlanh¹²dsa Diú¹³, dsa² Jerusalén. Ca¹dsiég¹dsa ja³tsih¹³ chian² ca¹lah¹jǿ¹ juøi²,” rø²juúh² guøh¹². Jøng² mi³ca¹jái¹dsa si². Di³ hniah¹² ma²ca¹jmoh³ hi² ca¹lah¹jǿ¹, jøng² ca¹jógh¹dsa juu¹² ma²lǿa¹² hniú¹² ju³lah lǿa¹² cøng² Betania quianh¹³ dsa² guia¹tón². Di³ ja³tiogh³ dsa² høin² ―ca¹juúh² ca¹neng². Jesús. 18 Jøng² mi³ca¹nǿng² juu¹³ jmi²dsa² Jǿg³ quiah¹² hma² higo quianh¹³ tøa¹² he¹² lei¹³ quiah¹² Diú¹³ (Mt. 21.18-19) jǿg³ jøng², ca¹hnangh²dsa mai³¹ 12 Mi³ca¹jni¹ jøng², ca¹huah¹²dsa ha²lah mi³jŋøih¹dsa. Di³ gan¹dsa juøi² Betania. Lǿ² lø¹i³cónh¹² Jesús. Jesús. Di³ jue¹² dsa² dsogh¹² dsǿa¹² 13 Jøng² ca¹jái¹dsa cøng² hma² higo jǿg³ hi² he¹²dsa. 19 Jøng² ca¹u¹hái¹ tsih¹² ja³uǿin³. Ti³dsǿa¹³ moh¹³. Jesús jøa³juøi² quianh¹³ dsa² Jøng² ca¹ŋi¹jái²dsa chi²júh² dsiagh¹ quianh³dsa mi³ca¹neng².  































99

SAN MARCOS 11​, ​12 Ca¹lø¹quiéng¹ hma² higo (Mt. 21.20-22)

20 Jøng² mi³ca¹jni¹, ca¹tsø³jue¹³dsa ja³tsih¹² hma² higo. Ca¹jái¹dsa ma²quing² ca¹tǿ² jmó³. 21 Jøng² dsagh² báh³ dsǿa¹² Pedro. Jøng² ca¹juúh² Pedro: ―Jai³lah Juu¹³ jniang³, ma²quing² hma² ca¹tseih³hning jǿg³ hlaih¹³ ―ca¹juúh²dsa. 22 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―¡Ju³héh³ hniah¹² quiah¹² Diú¹³! 23 Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹², ju³ná³ hein² dsa² ca¹tsáih¹ máh² ná¹²: “¡Jŋiah¹! ¡Gu²ho¹² jmø³ŋih¹³!” Hi² tsa¹lë²́ dsa tsa¹lé² mi³né³. Cøng² hi² hé² báh³ dsa² hi² lé² cónh¹ lǿa¹² jǿg³ juúh²dsa. Jøng² lǿ² báh³ lah¹jøng² quiah¹²dsa. 24 Hi² jøng² juǿi²jni hniah¹² hi² ŋieh¹ báh³ hniah¹² ca¹lah¹jǿ¹ hi² møh² hniah¹² ja³cog² Diú¹³ ju³ná³ héh² hniah¹² jǿg³ quiah¹²dsa. 25 Jøng² henh¹³ hniah¹² dsag³ na³ma²tǿ² ja³hlanh¹³ hniah¹² Diú¹³ chi²júh² hein² dsa² re² dsag³ ja³cogh² hniah¹². Mi³jøng² hén² calah ti³ŋieih¹² hniah¹², dsa² guǿ¹² ŋi¹juǿi¹, dsag³ quiánh² hniah¹². 26 Di³ ha¹chi² hén² ti³ŋieih¹², dsa² guǿ¹² ŋi¹juǿi¹, dsag³ quiánh² hniah¹² ju³ná³ tsa¹henh¹³ hniah¹² dsag³ ja³cog² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹² ―ca¹juúh²dsa.  













Jǿg³ ca¹të²́ Jesús

(Mt. 21.23-27; Lc. 20.1-8)

27 Jøng² ca¹dsi¹lé²dsa calah Jerusalén. Jøng² ja³ŋøa¹² Jesús ja³dsi¹² guøh¹², ca¹dsi¹lé² juu¹³ jmi²dsa² quianh¹³ tøa¹² he¹² lei¹³ quiah¹² Diú¹³ quianh¹³ dsa² canh¹³. 28 Jøng² ca¹juúh² dsa² héi², ca¹tsáih¹dsa Jesús:  



́ ²hning hi² ―¿He² jǿg³ ca¹tëh jmoh²hning lah¹ná¹²? ¿Hein² ca¹cuø¹ jǿg³? ―ca¹juúh²dsa. 29 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: ―Jní² báh³ juǿi³ hniah¹² cøng² jǿg³. Jøng² na³ma²na²ŋaih³ hniah¹² jǿg³ juǿi³jni hniah¹², ni³ jøng² juøh¹³jni he² jǿg³ ca¹të²́ jni. 30 ¿Ha² juu¹² ca¹já¹ jǿg³ hi² ca¹chiog¹ Juan dsa² jmøi², juu¹² ŋi¹juǿi¹, ho¹ ju³ hi² ca¹jmo¹ dsa² jmøi¹guǿi¹? ¡Ŋai³ hniah¹²! ―ca¹juúh²dsa. 31 Jøng² ca¹dsii¹ dsa² héi² jǿg³ cu³guiog³dsa, ca¹juúh²dsa: ―Ju³ná³ ca¹tséih³ jniang³ dsa² juu¹² ŋi¹juǿi¹, jøng² tsáih¹dsa jniang³ he² løa¹ tsa¹ca¹héh³ jniang³ jøng². 32 ¿Ho¹ ju³ juúh³ jniang³ jǿg³ quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ liáh³? ―ca¹juúh²dsa. Tsa¹lé² juúh²dsa lah¹jøng². Di³ gan¹dsa dsa² jue¹². Di³ lah¹jøng² lë²́ ca¹lah¹já¹ dsa², hi² lah¹dsóh² mi³lán¹² Juan dsa² hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 33 Jøng² ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa Jesús: ―Tsa¹ne³ jnieh³ ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: ―Jøng² tsa¹ŋi³juøh¹³ jní² calah he² jǿg³ ca¹të²́ jni hi² jmo¹²jni lah¹ná¹² ― ca¹juúh² Jesús.  









Jǿg³ quiah¹² dsa² ca¹jmo¹ hí³ jøa³ gu²jøah¹³

12

(Mt. 21.33-46; Lc. 20.9-19)

Jøng² ca¹dsii¹ Jesús jǿg³ ti³jnøa¹². Ca¹juúh²dsa: ―Jan² dsa², ca¹jné²dsa chiúh³ gu²jøah¹³. Jøng² ca¹jmo¹dsa jnǿ³ cang³ lah¹jin² lah¹lǿih¹. Ca¹jmo¹dsa cøng² ja³sianh¹dsa gu²jøah¹³. Jøng²

100

SAN MARCOS 12 ca¹tsih¹dsa cøng² hniú¹² jøa³, hniú¹² ja³túgh¹ dsa² jmo¹ hí³. ’Jøng² mi³ca¹jmo¹dsa jǿg³ hi² jmo¹ dsa² siáh² hí³, jøng² ca¹ŋó¹dsa huø¹ siíh². 2 Jøng² mi³ca¹tǿ² jmai³, ca¹tse¹dsa jan² dsa² quián¹²dsa juu¹² ja³quiah¹³ dsa² jmo¹² hí³ héi², mi³ŋi¹quieng²dsa cónh¹ hi² ta¹dsa quiah¹² huø¹. 3 Jøng² ca¹chiángh² dsa² héi². Ca¹bú²dsa. Jøng² ca¹dsiánh²dsa dsa² la¹dsa. 4 Jøng² ca¹tse¹dsa calah dsa² quián¹²dsa, dsa² siáh². Jøng² dsa² héi² calah ca¹quiúh¹dsa dsi³dsa. Ca¹cu² ca¹jmógh²dsa. 5 Jøng² ca¹tse¹dsa dsa² siáh² calah. Jøng² dsa² héi² calah, ca¹jŋøih¹dsa. Jøng² jue¹²dsa ca¹tse¹dsa. Ca¹ŋi¹ba¹³ ca²dsiog²dsa. Ca¹jŋëh¹dsa ca²dsiog³dsa. 6 ’Ja³ca¹tóh² jø² jøng² mi³chian² jan² ja³ŋiúh³dsa, dsa² hnio¹ ti³jmi²dsa. Jøng² ca¹tsei¹ ti³jmi²dsa, hi² lë²́ dsa: “Mi¹juanh¹² báh³ dsa² guing² quian¹jni,” lë²́ dsa. 7 Di³ jøng² ca¹juúh² dsa² jmo¹² hí³ huø¹ héi², ca¹dsii¹dsa jǿg³ guiog³dsa: “Dsa² ná¹² báh³ dsa² ta¹ hi² chi² quiah¹² ti³jmi²dsa. Ju³jŋëh¹³ jniang³ dsa². Mi³jøng² ta¹ jniang³.” 8 Jøng² ca¹chiángh²dsa. Ca¹jnøih¹dsa. Jøng² ca¹ŋi³tiang²dsa coh¹³ jnǿ³. 9 ’¿He² jmo¹ dsa² quiah¹² jøa³ gu²jøah¹³? Dsánh¹ báh³ dsa². Dsa¹dsianh¹³dsa dsa² mi³jmo¹² hí³ huø¹. Jøng² jmo¹dsa héh¹ hi² jmo¹ dsa² siáh² hí³. 10 ’¿Tsa³ma²ca¹híh² hniah¹² jǿg³ la² lǿa¹² ni³ si² quiah¹² Diú¹³?: Cang³ tsa¹jih² dsa² jmo¹² hniú¹², Cang³ jøng² báh³ ma²jmo¹² hi² tsih¹² hniú¹² tí². 11 Juu¹³ jniang³ báh³ ca¹jmo¹ lah¹jøng².  

Dsio¹ hlaih¹³ cu¹té¹², lë²́ jniang³, rø²juúh² si² ―ca¹juúh² Jesús. 12 Jøng² mi³chiángh² dsa² canh¹³ ju³ jmai³ tsa¹ga¹dsa dsa² jue¹². Di³ lø²lih¹³dsa ca¹dsii¹ Jesús jǿg³ jøng² ni³ huu¹³ quiah¹²dsa. Jøng² ca¹tég²dsa. Ca¹ŋi¹lia¹dsa.  

Jǿg³ quiah¹² cog³ cagh¹²dsa

















(Mt. 22.15-22; Lc. 20.20-26)

13 Jøng² ca¹tse¹dsa ca²dsiog³ dsa² fariseo quianh¹³ dsa² quianh³ Herodes, dsa² mi³jmo¹ láh² ju³juúh² Jesús jǿg³ hlaih¹³. 14 Jøng² mi³ca¹dsi¹lé²dsa, ca¹juúh² dsa² héi²: ―Tøa¹², ne³ jnieh³ lanh¹²hning dsa² té¹² jagh³. Cøng² ni³ mi²juanh¹²hning ca¹lah¹já¹ dsa². Di³ lah¹jøng² báh³ lah¹dsóh² heh²hning, ju³lah lǿa¹² juu¹² ca¹quieg² Diú¹³. ¿Dsio³¹ cuú³ jniang³ cog³ cagh¹² rai¹³ romano? ¿Cuú³ jniang³, ho¹ ju³ tsa¹cuú³ jniang³? 15 Jøng² ma²ŋi¹² Jesús hi² ta³dsǿa¹² juúh² dsa² héi². Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―¿He² løa¹ mi³gagh¹³ jní²? ¡Gu²quin³ cøng² ŋi³néng² ju³lah ŋi³néng² cagh¹² rai¹³, hi² mi³jái¹³jni! ―ca¹juúh² Jesús. 16 Jøng² ca¹ŋi³quín³dsa. Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: ―¿Hein² nióh³ quiah¹² rø²ton¹² ŋi³néng²? ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² dsa² héi²: ―Nióh³ quiah¹² rai¹³ báh³ ná¹² ―ca¹juúh²dsa. 17 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Dsio¹ mi³tih³ hniah¹² ja³cog² rai¹³, ju³lah lǿa¹² jǿg³ quiah¹² rai¹³. Jøng² dsio¹ mi³tih³ hniah¹² ja³cog² Diú¹³ calah, ju³lah lǿa¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ―ca¹juúh² Jesús.  









101

SAN MARCOS 12

Jøng² dsogh¹² dsǿa¹² dsa² héi² jǿg³ quiah¹² Jesús. Jǿg³ quiah¹² hi² hiog²dsa (Mt. 22.23-33; Lc. 20.17-40)

ha¹chi² ma²ca¹híh² hniah¹² cu²rø² si² quiah¹² hlai³ Moisés. Di³ ja³mi³hiúg³ Diú¹³ chiúh³ tang¹² mi³chi³hiúh² si², ca¹tsáih¹dsa hlai³ Moisés: “Jní² báh³ Diú¹³ quián¹² hlai³ Abraham, Diú¹³ quián¹² hlai³ Isaac, Diú¹³ quián¹² hlai³ Jacob,” ca¹juúh² Diú¹³. 27 Jøng² ma²ŋih³ hniah¹² hiog¹ dsa² jmøi¹guǿi¹. Di³ ha¹chi² quián¹² Diú¹³ dsa² tsa¹ma¹chian². Dsa² chian² báh³ quián¹² Diú¹³. Hiug¹² báh³ dsa²gán² hoh¹² hniah¹² ―ca¹juúh² Jesús.

18 Jøng² ca¹dsi¹lé² dsa² saduceo ja³tsenh¹³ Jesús, dsa² juúh² tsa¹hiog¹ jmi²dsí². Ca¹ŋǿh¹ dsa² Jesús. Ca¹juúh²dsa: 19 ―Tøa¹², lah¹la² lǿa¹² si² ca¹jmo¹ hlai³ Moisés: Ju³ná³ jan² dsa² ca¹jon¹, chian² báh³ hio¹³ quián¹²dsa, ha¹chian² guing² ma²chian² Lei¹³ quin¹² ni³ quián¹²dsa, jøng² hniuh¹² báh³ hi² (Mt. 22.34-40) jian¹ roh¹³ hlai³, dsa² ma²jon¹², 28 Jøng² ca¹dsiég¹ jan² tøa¹² he¹² hio¹³ héi². Mi³jøng² li¹chian² guing² quián¹² hlai³, hi² lǿa¹² jǿg³. lei¹³ quiah¹² Diú¹³. Nang¹²dsa 20 Jøng² mi³chian² guiog¹ roh¹³dsa dsii¹²dsa jǿg³. Jøng² mi³ca¹lø¹lih¹³dsa dsa² ŋioh¹². Jøng² dsa² ne¹³ ca¹jian¹ rø² báh³ ca¹dsiég¹ jǿg ca¹ŋai¹ Jesús, hio¹³. Jøng² ca¹jon¹dsa ha¹chian² jøng² ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa Jesús: jong¹²dsa. 21 Ni³ jøng² ca¹jiag¹ dsa² ―¿Nai¹² lei¹³ quin¹² ni³ ja³ma²og¹. Jø¹² bíh³ ca¹jon¹ dsa² héi² ja³ca¹lah¹jǿ¹? 29 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ha¹chian² jong¹²dsa ca¹lø¹chián¹. Jø¹² bíh³ lah¹jøng² quiah¹² dsa² ―Hi² la² báh³ lei¹³ quin¹² ni³: ja³ma²úg² calah siíh². 22 Ca¹tǿ² “¡Neng² hniah¹², dsa² israel! Juu¹³ guiog¹dsa cu¹dsie¹²dsa ca¹dsan¹dsa. jniang³, Diú¹³ quián² jniang³, jan² Ha¹chian² jong¹²dsa ca¹lø¹chián¹. héi² báh³ Juu¹³ jniang³. 30 Jøng² Ja³ca¹tóh² jø² jøng² ca¹jon¹ hio¹³. mi³hnoh¹³hning Juuh²hning, 23 ¿Jøng² hein² dsa² ŋioh¹² quián¹² Diú¹³ quiánh²hning, quianh¹³ hio¹³ na³ma²tǿ² ja³ca¹hiog²dsa? ¿Di³ ca¹lah¹jǿ¹ hoh¹²hning, quianh¹³ ca¹lah¹jǿ¹ guiog¹ dsa² ca¹jiag¹dsa? ― ca¹lah¹jǿ¹ jmi²dsí² quiánh²hning, ca¹juúh² dsa² héi². quianh¹³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² dsa²jiag¹² 24 Jøng² ca¹juúh² Jesús, hoh¹²hning, quianh¹³ ca¹lah¹jǿ¹ ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: ju²bí² quiánh²hning.” 31 Hi² la² báh³ ―Lah¹jøng² báh³ dsa²gán² hoh¹² lei¹³ ja³ma²ton¹: “Mi³hnoh¹³hning hniah¹². Di³ tsa¹cuéh² hniah¹² jǿg³ dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹²hning ju³lah ́ ² hniah¹² chi² quiah¹² Diú¹³. Tsa¹lëh hnóh¹hning hŋiah¹hning.” Ha¹chi² bí² quiah¹² Diú¹³. 25 Ha¹chian² lei¹³ siíh² chi², lei¹³ quin¹² cónh¹ jín³ hio¹³ jian¹ dsa² ŋioh¹² na³ma²tǿ² hi² ná¹² ―ca¹juúh² Jesús. 32 Jøng² ca¹juúh² tøa¹² héi², ja³ca¹hiog²dsa. Ha¹chian² dsa² ŋioh¹² jian¹ hio¹³. Di³ ma²lán¹²dsa ca¹tsáih¹dsa Jesús: ju³lah lán¹² ángel tiogh³ ŋi¹juǿi¹. ―Dsio¹ báh³ jǿg³ ma²na²juøh¹³hning, 26 Jøng² jǿg³ jøng² hi² hiog²dsa, Tøa¹². Jǿg³ té¹² báh³ hi² chian² jan²  





























102

SAN MARCOS 12​, ​13 Diú¹³, hi² ha¹chian² dsa² siáh² chian². 33 Jøng² mi³hnio¹³ jniang³ Diú¹³ quianh¹³ ca¹lah¹jǿ¹ dsǿa¹² jniang³, quianh¹³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² ma²ne³ jniang³, quianh¹³ ca¹lah¹jǿ¹ ju²bí² quián² jniang³. Jøng² mi³hnio¹³ jniang³ dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹² jniang³ ca¹lah¹cónh¹ ja³hnio¹ jniang³ guiag¹³ jniang³. Hiug¹² jín³ hi² quin¹² hi² ná¹² cónh¹ jín³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² dsii¹dsa ni³ Diú¹³, ju³lah hi² jøn¹dsa hi² jŋëh¹dsa ―ca¹juúh² dsa² héi². 34 Jøng² mi³ca¹jái¹ Jesús ca¹juúh² dsa² héi² jǿg³ dsio¹, ca¹juúh² Jesús: ―Mih² báh³ jø² hei¹² hi² li¹chianh²hning ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹ ―ca¹juúh² Jesús. Ni³ jøng² ha¹chian² dsa² siáh² ma¹tí² dsǿa¹² hi² ŋai¹dsa jǿg³.  



¿Hein² jong¹² lán¹² Cristo? (Mt. 22.41-46; Lc. 20.41-44)

35 Jøng² ja³he¹² Jesús jǿg³ ja³dsi¹² guøh¹², ca¹juúh²dsa: ―¿Ha²lah dsio¹ juúh² tøa¹² he¹² lei¹³ quiah¹² Diú¹³ hi² lán¹² Cristo tsø³jon² quiah¹² hlai³ David? 36 Di³ hŋiah¹² báh³ hlai³ Davíd ca¹juúh² jǿg³ la² ca¹he¹ jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³: Ca¹tsáih¹ Juu¹³ jniang³ Juu¹ jní²: “¡Ní² cog² jní² ta¹guia¹jo¹³ ca¹lah¹ca¹tǿ² jmai³ ja³ca¹jmo¹jni ca¹tiah¹hning dsa² hiag¹³ quiánh²hning!,” rø²juúh² si². 37 Hŋiah¹ báh³ hlai³ Davíd ca¹tǿh¹ Cristo Juu³dsa. ¿Ha²lah lǿa¹² jøng² hi² lán¹² Cristo tsø³jon² quiah¹²dsa? ―ca¹juúh² Jesús. Jøng² tøa¹² dsǿa¹² dsa² ti³nang¹² jǿg dsii¹² Jesús.  



―¡Jmo³ ju²hí³ dsøa¹² tøa¹² he¹² lei¹³ quiah¹² Diú¹³, dsa² hniu¹ cáih¹ hmøah¹² jláh³! Jøng² dsa¹ŋi³nio³dsa jøa³hmah³. Mi³jøng² hiei¹ dsa². 39 Hniu¹dsa tiogh³dsa ja³jláh³ dsi²néi² guøh¹² ho¹ ju³ ja³jmo¹²dsa jmai³. 40 Dsa² héi² cang¹ hniu³ dsa² hnǿi². Jøng² hlanh¹²dsa Diú¹³ ma¹dsio¹² jǿg³ hi² ta³dsǿa¹² jmo¹²dsa. Hiug¹² jín³ ma¹dsio¹² dsag³ rø²canh¹² dsa² héi² ―ca¹juúh² Jesús.  



Cog³ ca¹tóh² hio¹³ hnǿi² ni³ Diú¹³ (Lc. 21.1-4)

41 Jøng² mi³guǿ¹³ Jesús cøg¹² gog¹² ja³toh¹²dsa ŋi³néng² ni³ Diú¹³. Jøng² jái¹²dsa ja³toh¹² dsa² jue¹² ŋi³néng². Jøng² jue¹² dsa² chi² cog³ ca¹tóh² ma¹dsio¹². 42 Jøng² ca¹dsiég¹ jan² hio¹³ hnǿi², dsa² ti²ŋié². Ca¹tóh²dsa ton¹ ŋi³néng² píh³, hi² mi³quien¹² cónh¹ cøng² cog³. 43 Jøng² ca¹tǿh¹ Jesús dsa² quianh³dsa, ca¹juúh²dsa: ―Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹². Ma¹dsio¹² cog³ na²tóh² hio¹³ hnǿi², dsa² ti²ŋié² ió¹, cónh¹ jín³ ŋi²toh¹² ca¹lah¹já¹ dsa² siáh². 44 Di³ cónh¹ hi² chiág² quiah¹² báh³ dsa² toh¹² dsa² siáh². Jøng² na²tóh² hio¹³ ió¹ ca¹lah¹jǿ¹ cónh¹ hi² mi³ron¹², ca¹lah¹jǿ¹ hi² mi³lá¹dsa he² hi² hniuh¹² dsi²néi² ―ca¹juúh² Jesús.  







Ca¹juúh² Jesús dsa¹hén² guøh¹²



Ca¹hnë¹ Jesús tøa¹² he¹² lei¹³

(Mt. 23.1-36; Lc. 11.37-54; 20.45-47)

38 Jøng² ca¹he¹ Jesús jǿg³ la²:  

13

(Mt. 24.1-2; Lc. 21.5-6)

Jøng² ma²hiúg³ Jesús juu¹² u¹hai¹²dsa jnǿ³ ja³tsih¹³ guøh¹² mi³ca¹juúh² jan² dsa² quianh³dsa: ―Tøa¹², ¡Jai³lah dsio¹ guøh¹²! ¡He³lah jláh³ cang³! ―ca¹juúh²dsa. 2 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―¿Jáih³hning hniú¹² cah³ la² quiah¹² guøh¹²? Cu¹dsie¹² tsa¹ma¹lé²  

103

SAN MARCOS 13

ti³juú¹³ jin³ cøng² mǿi² cang³ guøh¹². Gug¹ ca¹lah¹jǿ¹ ―ca¹juúh² Jesús. Jǿg³ quiah¹² ja³ja¹quien¹³ dsiá¹ jmøi¹guǿi¹ (Mt. 24.3-28; Lc. 21.7-24; 17.22-24)

3 Jøng² mi³ma²guǿ¹² Jesús máh² Olivo, tø¹hŋoh¹³ ja³tsih¹³ guøh¹², jøng² ca¹ŋai¹ Pedro quianh¹³ Jacobo quianh¹³ Juan quianh¹³ Andrés ja³cu³guiog³dsa. Ca¹juúh²dsa: 4 ―¡Heh³ jnieh³ jǿg³ ha²lǿih² lé² lah¹jøng²! ¿He² quianh¹³ li¹lih¹³ jnieh³ na³ma²ja¹quien¹³ lé² ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ jøng²? ―ca¹juúh²dsa. 5 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: ―¡Jmo³ ju²hí³ dsøa¹² tsa¹ju³mi¹ga¹² dsa² hniah¹²! 6 Di³ jue¹² dsa² ji¹lé², dsa² jmo¹ hi² lán¹²dsa jní². Juúh²dsa: “Jní² báh³ lang¹²” juúh²dsa. Jøng² mi¹ga¹²dsa dsa² jue¹². 7 ’Jøng² na³ma²ca¹nengh² hniah¹² jǿg³ jmo¹²dsa hning², ho¹ ju³ chi² jǿg³ jmo¹²dsa hning² ja³siíh³, jǿg³ dsii¹² dsa², jøng² tsa¹jmóh³ hniah¹² ju²hí³ dsøa¹². Di³ lah¹jøng² báh³ hniuh¹² lé². Di³ ha¹chi² ma²tǿ² ja³dsiá¹ jmøi¹guǿi¹ mi³né³. 8 Jøng² tán¹ juøi² quianh¹³ juøi² siíh². Tán¹ dsa² ta³ quianh¹³ dsa² ta³ jian¹²dsa. Jøng² hliú² ja³tiíh¹ onh¹². Jií¹ hag³cón². Lah¹jøng² báh³ lé² ja³li¹liág¹ jmø³uai¹² hiug¹² li¹chi² jmøi¹guǿi¹. 9 ’Jøng² cánh³ hniah¹² hí³. Di³ ́ ²dsa hniah¹² ni³ dsa² ta³. Bú²dsa jëh dsi²néi² guøh¹². Dsa¹jiag¹²dsa ni³ dsa² quin¹² ni³ juøi², ni³ rai¹³ huu¹³ quieg¹ jní². Mi³jøng² li¹ŋi¹² dsa² héi² jǿg³ quieg¹jni. 10 Hniuh¹² báh³ tsø¹ja¹ jǿg³ dsio¹ ta¹jiá¹² ca¹lah¹jǿ¹  















ja³tiogh³ dsa² jmøi¹guǿi¹. 11 Jøng² ́ ²dsa, na³ma¹ca¹tai¹dsa hniah¹² hi² jëh jøng² tsa¹jmo² ju²hí³ dsøa¹² he² jǿg³ juúh³ hniah¹². Jǿg³ jøng² báh³ juúh³ hniah¹² cónh¹ lǿa¹² jǿg³ he¹ jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³. Di³ a¹jáng¹ hniah¹² dsa² juúh³. Jmi²dsí² quiah¹² ́ ² dsa² Diú¹³ báh³ juúh². 12 Jøng² jëh ́ ² ti³jmi²dsa guing² roh¹³dsa. Jëh quián¹²dsa. Tá¹ báh³ guing² quianh¹³ chiég³ jmi² guing². Mi¹dsiag¹² báh³ dsa². 13 Jøng² li¹hian¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² hniah¹² huu¹³ quieg¹ jní². Jøng² liúg² báh³ dsa², ju³lah hein² dsa² ca¹mi¹tián²dsa dsǿa¹²dsa ca¹lah¹ca¹tóh² jø² jmai³ jøng². 14 ’Jmai³ jøng² jáih³ hniah¹² hi² tø¹tsǿh² hi² hiug¹² hlaih¹³ ja³tsa¹mi³lé² tø¹tsǿh², hi² jmo¹ dsa¹hén² ca¹lah¹jø¹. (¡Ju³ li¹ŋë²́ dsa² høa¹² si² la²!) Jøng² ju³ cuøin¹³ dsa² chian² Judea juu¹² máh². 15 Jøng² ju³ná³ hein² dsa² tiogh³ ja³dsii¹² jmai³ jøng², ju³ cuøin¹³dsa cu¹dsøg¹². Tsa¹ju³dsi¹quín²dsa hi² chi² dsi²néi². 16 Jøng² ju³ná³ hein² dsa² tiogh³ jøa³nung² quiah¹²dsa, tsa¹ju³dsi¹lia¹dsa dsa¹quín²dsa tsǿnh³dsa. 17 ¡He³ báh³ ué² jmai³ jøng² quiah¹² hio¹³ quian¹² guing²! ¡Ué² quiah¹² dsa² jian¹² guing² píh³! 18 Jøng² mi³hlanh¹³ hniah¹² Diú¹³ tsa¹ju³lé³ hi² jøng² jmai³ jin² guǿi². 19 Di³ hiug¹² hí¹ jmø³uai¹² jmai³ jøng² cónh¹ jín³ jmø³uai¹² ma²ca¹hí¹ jmøi¹guǿi¹ cónh¹ jmai³ ja³ca¹niu¹ jmøi¹guǿi¹ ca¹lah¹ca¹tǿ² jin³ na¹. Jø¹² bín³ ha¹chi² hí¹ jmø³uai¹² hiug¹² lah¹jøng² jmai³ siíh³. 20 Jøng² ha¹chian² dsa² mi³liúg² jmai³ jøng² ju³ jmai³ tsa¹ca¹jné¹ Juu¹³ jniang³ ta¹jiá¹². Di³ huu¹³ quiah¹² dsa² ti³quióh³ ca¹jné¹ Diú¹³ jmai³ jøng² ta¹jiá¹².  



















SAN MARCOS 13​, ​14

104

21 ’Jøng² ju³ná³ hein² dsa² ca¹juúh²: “Jai³lah, dsa² lang¹² báh³ Cristo,” ho¹ ju³ ca¹juúh²dsa: “Dsa² ná¹² báh³ Cristo,” jøng² tsa¹ju³héh³ hniah¹² jǿg³ quiah¹² dsa² héi². 22 Di³ li¹chian² báh³ dsa² mi¹gag¹², dsa² juúh² lán¹²dsa Cristo, ho¹ ju³ dsa² juúh² lán¹²dsa dsa² hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Jmo¹ báh³ dsa² héi² hi² hiug¹²dsa quianh¹³ juu¹² juøh¹². Mi³mi¹ga¹²dsa dsa² ma²ti³quióh³ quián¹² Diú¹³, ju³ jmai³ hi² lé². 23 Jøng² jmóh³ hniah¹² hí³. Di³ lah¹jiá¹² ma²ca¹juǿi² jní² hniah¹² ca¹lah¹jǿ¹.  





Lah¹la² báh³ jiúgh² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ (Mt. 24.29-35, 42-44; Lc. 21.25-36)

24 ’Ni³ jøng², mi³ma²ca¹tsø³jue¹³ jmø³uai¹² hiug¹² jøng², jøng² nioh¹ hieg². Tsa¹ma¹taih¹² quiah¹² tsøh². 25 Jøng² siúgh² chi³neng¹² ti³buh¹² guiuh¹³. Hiánh² hi² ti³dsøa¹³ guiuh¹³. 26 Jøng² jai¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ hi² ma²guiogh¹²jni jøa³jneng¹², jní² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹²dsa. Ma²chi² bí² ma¹dsio¹² hlaih¹³ quieg¹jni. Ma²léi¹³ hiug¹² juanh¹²jni. 27 Jøng² tsë³́ jni ángeles ta³cøng² jmøi¹guǿi¹ ta³quiún² quiuh¹³, hi² dsa¹tiogh¹²dsa loh² dsa² ma²ti³quióh³ quian¹jni. 28 ’Ma²ŋih³ hniah¹² ha²lah lǿa¹² quiah¹² hma² higo. Na³ma²tsíh² nih¹³ hma², na³ma²hiag¹³ moh¹³, ma²ŋih³ hniah¹² ja¹quién¹ jií¹ jin² jmøi². 29 Jø¹² bíh³ lah¹jøng² li¹leh¹³ hniah¹² na³ma²tǿ² ja³ja¹quien¹³ lé² ca¹lah¹jǿ¹ hi² jøng², na³ma²jáih² hniah¹² ma²lǿ² lah¹jøng², ju³lah ma²na²juǿi²jni hniah¹². 30 Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: Tsa¹jín³ dsiá¹ dsa²  













chian² na¹ niúh¹ jín³ hi² lé² lah¹jøng² guøh¹². 31 Dsa¹hén² báh³ jmøi¹guǿi¹ lah¹quianh¹³ guiuh¹³ dsøa³. Di³ ha¹chi² dsa¹hén² jǿg³ quieg¹jni. 32 ’Jøng² ha¹chian² dsa² ŋi¹² he² jmai³ he² hora lé² lah¹jøng². Ca¹lah¹jin³ ángeles chian² ŋi¹juǿi¹ tsa¹ŋi¹². Ca¹lah¹jin³ jní², dsa² lán¹² jong¹² Diú¹³, tsa¹guiang³jni. Jan² Jmi² jniang³ báh³ ŋi¹². 33 ’¡Jøng² jáih³ hniah¹²! ¡Túgh³ hniah¹² ju²jŋia¹³! Di³ tsa¹ŋih³ hniah¹² he² jmai³ lé² lah¹jøng². 34 Lǿa¹² ju³lah lǿa¹² quiah¹² jan² dsa² dság¹ ja³siíh³. Togh²dsa jǿg³ dsa² quián¹²dsa he² ta³ jmo¹dsa lah¹jan² lah¹jan². Jøng² tsáih¹dsa dsa² jmo¹ hí³ hniú¹² hi² guú¹dsa ju²jŋia¹³. 35 ¡Hi² lah¹jøng² jáih³ hniah¹²! Di³ tsa¹ŋih³ hniah¹² ha²lǿih² guiogh¹³jni. Ju³lah dsa² héi², dsa² jmo¹² hí³ hniú¹², tsa¹ŋi¹²dsa ha²lǿih² jiúgh² dsa² hniu³, ho¹ ju³ ta¹ca¹hlég², ho¹ ju³ dsi¹neng¹², ho¹ ju³ cónh¹ ca¹ho¹ chiih³, ho¹ ju³ cónh¹ ca¹jni¹. 36 Cu²rø² jáih³ hniah¹², ju³ jøng² ca¹guǿnh¹jni cónh¹ tsa¹ju²jŋiá³. Jøng² jan³jni hniah¹² ti³güéh¹ hniah¹². 37 Jǿg³ juǿi²jni hniah¹², jǿg³ jøng² juǿi²jni ca¹lah¹já¹ dsa². ¡Ju³ túgh³ hniah¹² ju²jŋia¹³! ―ca¹juúh² Jesús.  













Ca¹jmo¹dsa jǿg³ chiánh²dsa Jesús (Mt. 26.1-5; Lc. 22.1-2; Jn. 11.45-53)

14

Ton¹ jmai³ jø² hei¹² ca¹tǿ² jmai³ ta²høa³, jmai³ gøah¹²dsa hi³ŋíh¹ tsa¹quianh¹³ chiúh³. Jøng² ca¹hnangh² juu¹³ jmi²dsa², quianh¹³ tøa¹² he¹² lei¹³ quiah¹² Diú¹³, mai³¹ ha²lah mi¹gan¹²dsa Jesús, hi² chiángh²dsa. Mi³jøng² jŋaih¹dsa. 2 Di³ ca¹juúh²dsa:  

105

SAN MARCOS 14

―Tsa¹lé² chianh¹³ jniang³ jmai³ jmai³, ju³ná³ ca¹jmo¹ dsa² jue¹² møah¹³ ―ca¹juúh²dsa. Ca¹tsǿng² jan² hio¹³ nang³ ma²juøi² dsi³ Jesús (Mt. 26.6-13; Jn. 12.1-8)

Ca¹jmo¹ Judas jǿg³ hnë¹dsa Jesús (Mt. 26.14-16; Lc. 22.3-6)

10 Jøng¹ ca¹ŋó¹ Judas Iscariote, dsa² quianh¹³ dsa² guia¹tón². Ca¹ŋó¹dsa juu¹² ja³quiah¹³ juu¹³ ́ ²dsa Jesús. jmi²dsa², hi² jëh 11 Jøng² hioh¹² jénh² dsa² héi² mi³ca¹nǿng²dsa. Ca¹løa¹ jǿg³ cuø¹dsa cog³. Jøng² ca¹hnangh² Judas mai³¹ ha²lah hnë¹dsa Jesús.  

3 Jøng² mi³hiúg³ Jesús juøi² Betania, ja³quiah¹³ Simón, dsa² mi³lán¹² dsag³ hmih¹² tsa¹jŋi¹². Hi² gøah¹²dsa. Jøng² ca¹dsiég¹ jan² hio¹³. Quin¹² hio¹³ cøng² tsǿa¹² lǿa¹² Ca¹gǿh¹ Jesús quianh¹³ dsa² guia¹tón² cang³ alabastro, hi² ha³ jmáh¹lah (Mt. 26.17-29; Lc. 22.7-23; Jn. nang³ nardo, hi² ma²juøi². Hmóh³ 13.21-30; 1 Co. 11.23-26) hlaih¹³ cu¹té¹² nang³ jøng². Jøng² 12 Jøng² mi³ca¹dsiég¹ lah¹huu¹³ ca¹hnii¹ hio¹³ tsǿa¹². Ca¹tsǿng²dsa nang³ dsi³ Jesús. 4 Jøng² ca¹lø¹hioh¹ jmai³ jmai³ gøah¹²dsa hi³ŋíh¹ ca²dsiog³ dsa² tiogh³. Lë²́ dsa: “¿He² tsa¹quianh¹³ chiúh³, jmai³ løa¹ hén²dsa nang³? 5 Mi³dsio¹ mi³jŋëh¹²dsa jah¹chih² quián¹² høa³, ju³ ca¹ŋi¹hnai¹. Mi³quien¹² lǿa¹² jøng² ca¹juúh² dsa² quianh³ Jesús: jín³ guio¹ ŋi²lǿg² héh¹ cog³. Jøng² ―¿Ha²tøah¹ hnøngh²hning mi³cuúh¹dsa dsa² ti²ŋié² cog³ jøng²,” dsa³jmó³ jnieh³ ju²jŋia¹³ hi² lë²́ dsa² héi². Jøng² ca¹jé²dsa hio¹³. dsa³quie¹³ jniang³ jmai³ ta²høa³? 6 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―ca¹juúh²dsa. 13 Jøng² ca¹tse¹ Jesús og¹ dsa² ―¡Tsa¹hlanh¹³ dsa²! ¿He² løa¹ cuøh¹² hniah¹² dsa² ju²méh³ dsøa¹²? quianh³dsa. Ca¹juúh²dsa: Hi² dsio¹ báh³ ma²na²jmo¹dsa ―¡Gu³noh¹² jøa³juøi²! Ja³jøng² quieg¹ jní². 7 Di³ tiog¹³ báh³ quianh¹³ jénh³ hniah¹² jan² dsa² quieng² hniah¹² dsa² ti² dsa² ŋié². Cøng² cøng² dsøg³ jmøi². ¡Ti³dse³ hniah¹² hi² lé² jmóh³ hniah¹² hi² dsio¹ cah³dsa! 14 Jøng² gu³tseih³ dsa² quianh¹³dsa lah¹jmai³ ja³hnøngh² hniu³ ja³hí¹ dsa² héi² dsi²néi²: hniah¹². Di³ ha¹chi² quianh¹³ hniah¹² “Lah¹la² juúh² tøa¹²: ¿Nai¹² hniú¹² jní² ja³la² tiá². 8 Ma²na²jmo¹ báh³ dsa¹gǿh¹dsa jmai³ ta²høa³ quianh¹³ hio¹³ cónh¹ hi² chi² quiah¹²dsa. dsa² quianh³dsa?” juaih¹³dsa. 15 Jøng² heh¹dsa hniah¹² cøng² Di³ ma²na²tsǿng²dsa nang³ ma²juøi². Ma²na²jmo¹dsa ju³jŋia¹³ hniú¹² juøh¹² ja³ma²ton¹ jué¹, hi² jmø²ŋǿ¹² quieg¹jni ja³dsø¹hóg¹dsa ma²tioh¹³ hi² hniuh¹². Ja³jøng² jní². 9 Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: gu³jmoh³ hniah¹² ju²jŋia¹³ hi² Li¹chi² jǿg³ he² na²jmo¹ hio¹³ lang¹² dsa³quie¹³ jniang³ ―ca¹juúh² Jesús. 16 Jøng² ca¹ŋi¹lé² dsa² quianh³dsa ja³cog²jni ta³cøng² jmøi¹guǿi¹, ca¹lah¹jǿ¹ ja³hǿ²dsa jǿg³ dsio¹ juu¹² jøa³juøi². Mi³ca¹dsi¹lé²dsa quiah¹² Diú¹³. Mi³jøng² li¹ŋi¹²dsa he² jøng², ca¹løa¹ ca¹lah¹jǿ¹ ju³lah na²jmo¹dsa ―ca¹juúh² Jesús. ma²na²juúh² Jesús. Jøng²  

























106

SAN MARCOS 14

ca¹jmo¹dsa ju²jŋia¹³ dsa¹gǿh¹dsa Ca¹hǿ² Jesús jǿg³ hi² juúh² Pedro quiah¹² høa³. tsa¹cuai¹²dsa 17 Mi³ca¹neng² jøng², ca¹dsiég¹ (Mt. 26.30-35; Lc. 22.31-34; Jn. 13.36-38) Jesús quianh¹³ dsa² guia¹tón². 18 Jøng² mi³ma²tiogh³dsa 26 Jøng² mi³ma²ca¹høa¹dsa ni³gøah¹²dsa, ca¹juúh² Jesús: alabanza, ca¹ŋi¹lé²dsa juu¹² máh² ―Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: Olivo. 27 Jøng² ca¹juúh² Jesús, Jan² hniah¹² cǿh² quianh¹³ jní², ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: jëh¹³hning jní² ―ca¹juúh²dsa. ―Lé² jé² hoh¹² hniah¹² ca¹lah¹jáh¹ 19 Jøng² huø³ ca¹ti³hǿi² dsǿa¹² dsa² hniah¹² quianh¹³ jní². Di³ lah¹la² héi². Ca¹juúh²dsa lah¹jan² lah¹jan²: rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³: ―¡Héi¹ jní² ná³! ―ca¹juúh²dsa. “Quiugh³jni juu¹³ jáh². Jøng² 20 Jøng² ca¹juúh² Jesús: dsa¹coh¹² jáh² juu¹²,” rø²juúh² si². ―Jan² hniah¹², dsa² guia¹tón² báh³, 28 Jøng² na³ma²ca¹hiog¹ jní², nei³jni dsa² tí² hi³ŋíh¹ niúh¹ uøin¹² quianh¹³ juu¹² Galilea, ma²jiá¹jni cónh¹ jín³ jní². 21 Di³ lah¹té¹² neh¹³jni, jní² hniah¹² ―ca¹juúh²dsa. 29 Jøng² ca¹juúh² Pedro: dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹², ju³lah lǿa¹² si² quiah¹² ―Ju³ jmai³ hi² lé² jé² dsǿa¹² Diú¹³. ¡He³ báh³ ué² quiah¹² dsa² ca¹lah¹já¹ dsa², ha¹chi² jé² dsøa¹ jní² hnai¹ jní²! Mi³dsio¹ quiah¹²dsa ju³ mi³né³ ―ca¹juúh²dsa. 30 Jøng² ca¹juúh² Jesús: jmai³ tsa¹ca¹lø¹chián¹dsa ―ca¹juúh² Jesús. ―Lah¹dsóh² juǿi²jni hning², na¹ 22 Ja³gøah¹²dsa jøng², ca¹cáng¹ ja³neng² cónh¹ niúh¹ jín³ ca¹ho¹ tánh¹ Jesús hi³ŋíh¹. Ca¹cuúh¹dsa Diú¹³ rón² chiih³, hnaih² rón² jmóh³hning² di³hmah³. Jøng² mi³ca¹jmo¹dsa tsa¹cuaih²hning jní² ―ca¹juúh²dsa. 31 Jøng² hiug¹² jín³ ca¹juúh² Pedro ti³jneh³, ca¹dsiúh¹dsa. Ca¹juúh²dsa: ―¡Quíh²! Jmø²ŋǿ¹² quieg¹ báh³ jní² calah: la² ―ca¹juúh²dsa. ―¡Ha¹chi² mi³né³! ¡Ju³ lah¹la² 23 Jøng² mi³ca¹cáng¹dsa cuøh³, jón²jni quianh¹³ hnéng¹, ha¹chi² ca¹cuúh¹dsa Diú¹³ di³hmah³. Jøng² jmo³jni tsa¹cué¹²jni hning²! ― ca¹cuúh¹dsa dsa² quianh³dsa. ca¹juúh² Pedro. Jøng² ca¹hønh¹ ca¹lah¹já¹. 24 Jøng² Jø¹² bíh³ lah¹jøng² ca¹juúh² ca¹juúh²dsa: ca¹lah¹já¹dsa. ―Jmø² quieg¹ báh³ jní² la², hi² Ca¹hlanh¹ Jesús Diú¹³ cøng² ja³tsen² jmo¹² lø²rø² jǿg³ hmë²́ hi² jmo¹² Getsemaní Diú¹³ quianh¹³ hniah¹². Di³ téng¹ (Mt. 26.36-46; Lc. 22.39-46) jmø²hán¹³jni ni³ huu¹³ quiah¹² 25 32 Jøng² ca¹dsi¹lé²dsa cøng² Lah¹dsóh² juǿi²jni dsa² jue¹². hniah¹²: Ha¹chi² ma¹gøh¹³jni jmøi² ja³tsen² Getsemaní. Jøng² ca¹tsáih¹ møi¹gu³jøah¹³ lah¹la² ca¹lah¹ca¹tǿ² Jesús dsa² quianh³dsa: jmai³ ja³jmo¹ Diú¹³ héh¹. Jmai³ ―Ja³la² túgh² hniah¹² jøng² gøh¹³jni ni³ hmë²́ ―ca¹juúh² ta³lah¹hlanh¹³jni Diú¹³ Jesús. ―ca¹juúh²dsa.  































107

SAN MARCOS 14

33 Jøng² ca¹ŋó¹dsa hi³méh¹ quianh¹³ Pedro quianh¹³ Jacobo quianh¹³ Juan. Jøng² ca¹táh² dsǿa¹² Jesús. Huø³ ca¹hǿi² dsǿa¹²dsa. 34 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: ―¡He³ báh³ hlaih¹³ jéin¹²jni! ¡Ca¹lah¹ma¹gu¹hai¹² jmi²dsí² quieg¹ lǿ²! ¡Jŋi³ di³ hniah¹² ja³la²! ¡Jai³ hniah¹²! ―ca¹juúh²dsa. 35 Jøng² ca¹ŋó¹ Jesús hi³méh¹. Ca¹quieg²dsa chi³ŋiu¹³ ni³dsa huø¹. Jøng² ca¹hlanh¹dsa Diú¹³ hi² tsa¹mi³dsa¹ŋë²dsa jmø³uai¹² jmai³ jøng², ju³ jmai³ mi³lé². 36 Ca¹juúh²dsa: ―Tiá³, tiah¹hning ca¹lah¹jǿ¹. Jøng² cuúh³hning jǿg³ tsa¹cán¹³jni jmø³uai¹². Di³ tsa¹lé² lah¹cónh¹ ja³hno¹ jní². Hning² ma²ŋih³ ha²lah lé² ―ca¹juúh²dsa. 37 Jøng² ca¹jógh¹ Jesús ja³tiogh³ dsa² quianh¹³dsa. Ca¹jái¹dsa rø²güé¹ dsa² héi². Jøng² ca¹tsáih¹dsa Pedro: ―¿Rø³güéh¹hning, Simón? ¿Tsa³tiah¹hning jáih³hning ca¹lah¹jin³ cøng² hora? 38 ¡Jáih³ hniah¹²! ¡Hlanh¹³ hniah¹² Diú¹³! Mi³jøng² tsa¹ta³canh¹³ hniah¹² dsag³. Lah¹dsóh² hiug² hoh¹² báh³ hniah¹². Jmø²ŋǿ¹² báh³ tsa¹tiúh¹ ―ca¹juúh²dsa. 39 Jøng² ca¹ŋó¹dsa calah. Ca¹ŋi¹hlanh¹³dsa Diú¹³ cøng² jǿg³ jøng² calah. 40 Jøng² ca¹jógh¹dsa calah. Cónh¹ calah siíh² ma²rø²güé¹ dsa² héi² calah. Di³ hi² tioh¹³ chiég¹² mø³ni³dsa. Jøng² ha¹chi² ma¹ŋi¹²dsa juúh²dsa. 41 Jøng² mi³ca¹tǿ² hnaih² rón² ca¹jógh¹dsa, jøng² ca¹juúh²dsa: ―¡Tsø²güe² ná³! ¡Teh³ bí² ná³! Tiúh¹ báh³ ná¹². Di³ ma²dsiég¹ hora. Jai³lah ma²ca¹hnai¹dsa jní²,  

















jní² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹²dsa. Cuai¹dsa ja³cog² dsa² ti³re² dsag³. 42 ¡Nung²! ¡Ma¹dsǿg³! Ma²ja¹² ma²quién¹² dsa² jǿinh¹ jní² ―ca¹juúh²dsa.  

Chiánh²dsa Jesús

(Mt. 26.47-56; Lc. 22.47-53; Jn. 18.2-11)

43 Lah¹cónh¹ chi³hløah¹²dsa jǿg³ jøng² ca¹dsiég¹ Judas, dsa² mi³quianh¹³ dsa² guia¹tón². Jøng² jue¹² dsa² ca¹dsi¹lé² quianh¹³dsa. Ti³chinh¹²dsa ŋí³. Ti³chinh¹²dsa hma², dsa² ca¹tse¹ juu¹³ jmi²dsa² quianh¹³ tøa¹² he¹² lei¹³ quiah¹² Diú¹³ quianh¹³ dsa² canh¹³. 44 Jøng², ma²ca¹juúh² ́ ² Jesús, mi³jøng² li¹ŋi¹² Judas, dsa² jëh dsa² quianh¹³dsa, ca¹juúh²dsa: ―Ju³ná³ hein² dsa² ca¹chiunh¹jni ni³, dsa² héi² jmah¹³ hniah¹². Jøng² taih³ hniah¹² dsa². Tsa¹cuúh³ hniah¹² liúg²dsa ―ma²ca¹juúh²dsa. 45 Jøng² mi³ca¹dsiég¹dsa, ca¹ŋó¹ Judas ma²quién¹² ja³tsenh¹³ Jesús. Ca¹juúh²dsa: ―Juu¹³ jniang³ ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹chiunh¹dsa ni³ Jesús. 46 Jøng² ca¹chiánh²dsa Jesús. 47 Jøng² jan² dsa² tsenh¹² cøg¹², ca¹dsi¹dsa ŋí³, ca¹quiúgh²dsa dsa² quián¹² juu¹³ ŋi¹jmó². Ca¹tiu¹dsa lø²guø³dsa. 48 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Ma²ja²nioh¹² hniah¹² ti³chinh¹² hniah¹² ŋí³, ti³chinh¹² hniah¹² hma², hi² chiángh² hniah¹² jní², ju³lah jan² dsa² ca¹jmo¹ høin². 49 Jmai³ ca¹lah¹jǿ¹ ca¹he¹jni jǿg³ ja³tsih¹³ guøh¹², jøa³ ja³tiogh³ hniah¹². Ha¹chi² ca¹chiángh² hniah¹² jní². Mi³jøng² lé² ju³lah lǿa¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ―ca¹juúh²dsa. 50 Ni³ jøng² ca¹tég² dsa² quianh³dsa. Ca¹cuøin¹dsa ca¹lah¹já¹dsa.  















108

SAN MARCOS 14

―¿Tsa³ŋaih³hning he² jǿg³ juúh²dsa ja³cogh²hning? 51 Jøng² ca¹chi¹dsé² jan² tsih² dsa² ―ca¹juúh²dsa. 61 Tei³ báh³ ca¹nung² Jesús. ŋioh¹² cah³ Jesús. Rø²guianh¹²dsa Ha¹chi² ca¹ŋai¹dsa jin³ he². Jøng² hmøah¹² tég¹. Jøng² ca¹chiánh²dsa ca¹juúh² ŋi¹jmó² calah: dsa² ŋioh¹² héi². 52 Jmáh¹lah ―¿Lanh¹³hning Cristo, jong¹² dsa² hmøah¹² báh³ ca¹të²́ dsa. Jøng² dsiog¹? ―ca¹juúh²dsa. ca¹cuøin¹tsih ta¹ma¹ŋo¹²dsa. 62 Jøng² ca¹juúh² Jesús: Ca¹tai¹dsa Jesús ni³ dsa² ta³ quián¹² ―Dsa² héi² báh³ jní². Jøng² janh³ guøh¹² hniah¹² jní², jní² dsa² ma²lán¹² dsa² (Mt. 26.57-68; Lc. 22.54-55, 63jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹², guø³jni 71; Jn. 18.12-14, 19-24) cog² dsa² chi² bí² ta¹lah¹guia¹jo¹³. 53 Jøng² ca¹tai¹dsa Jesús juu¹² Guio³jni jøa³jneng¹² hei¹² guiuh¹³ ―ca¹juúh²dsa. ja³quiah¹³ ŋi¹jmó². Jøng² ca¹túgh² 63 Jøng² ca¹gǿi¹ ŋi¹jmó² tsǿnh³, hi² ca¹lah¹já¹ juu¹³ jmi²dsa² quianh¹³ hne²dsa. Jøng² ca¹juúh²dsa: dsa² canh¹³ quianh¹³ tøa¹² he¹² ―Tsa¹ma¹hniuh¹² cuø¹dsa dsag³. lei¹³ quiah¹² Diú¹³. 54 Jøng² ca¹ŋó¹ 64 Ma²na²nengh¹² báh³ hniah¹² jǿg³ Pedro chi³quë¹́ . Ca¹dsiég¹dsa ja³dsi¹² ́ ² hniah¹²? ― quiah¹² ŋi¹jmó². Ca¹guú²dsa ja³tiogh³ hlaih¹³. ¿Ha²lah lëh ca¹juúh² ŋi¹jmó². tsih² dsa² ta³. Ca¹mi¹dsiogh¹³dsa Jøng² ca¹juúh² ca¹lah¹já¹ dsa² héi² quianh¹³ si². 55 Jøng² juu¹³ jmi²dsa² quianh¹³ hi² re² Jesús dsag³, hi² mi³jón²dsa. 65 Jøng² ca¹qui² ca¹hŋió² ca²dsiog³ ca¹lah¹já¹ dsa² ti³lán¹³ ta³ quiah¹² dsa² héi² Jesús. Ca¹hŋiéng²dsa guøh¹², ca¹hnah¹dsa dsa² mi³cuúh¹ ni³ Jesús quianh¹³ hmøah¹². Ca¹cu² Jesús dsag³. Mi³jøng² jón²dsa. ca¹jmógh²dsa. Jøng² ca¹juúh²dsa: Jøng² ha¹chian² dsa² ca¹dsanh¹. 56 Hi² jøng² jue¹² dsa² ca¹juúh² jǿg³ ―¡He³ jǿg³ hein² cu²jmágh²! ―ca¹juúh²dsa. tø³jǿg³ ja³cog² Jesús. Tsa¹tø²tsøh³ Jøng² ca¹cuúh¹ tsih² dsa² ta³ Jesús. jǿg³ quiah¹²dsa. 57 Jøng² ca¹nung² ca²dsiog³dsa. Ca¹cuø¹dsa dsag³ jǿg³ Ca¹juúh² Pedro tsa¹cue¹²dsa Jesús tø³jǿg³. Ca¹juúh²dsa: (Mt. 26.69-75; Lc. 22.5658 ―Ca¹néng³ jnieh³ juúh² dsa² 62; Jn. 18.15-18, 25-29) ná¹² gúg²dsa guøh¹² quián², hi² 66 Ja³guǿ¹³ Pedro ja³dsi¹³, ca¹dsiég¹ ca¹jmo¹ dsa² jmøi¹guǿi¹. Jøng² jan² tsih²mǿ² jmo¹² ta³ quiah¹² jmo¹dsa hi² siíh² ja³hnøa¹² jmai³, ŋi¹jmó². 67 Jøng² mi³ca¹jë²́ tsih²mǿ² hi² tsa¹ti¹líh¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ Pedro, mi²dsiogh¹²dsa quianh¹³ si², ―ca¹juúh²dsa. 59 Jø¹² bíh³ ha¹chi² ca¹tø³tsøh³ jǿg³ jøng² ca¹juúh²dsa: ―Hning² mi³hiúgh³ quianh¹³ Jesús, jøng² quiah¹²dsa. 60 Jøng² ca¹nung² ŋi¹jmó² dsi²jo². dsa² chian² Nazaret héi² ―ca¹juúh²dsa. 68 Jøng² ca¹juúh² Pedro: Ca¹ŋǿh¹dsa Jesús. Ca¹juúh²dsa: Ca¹cuøin¹ tsih² dsa² ŋioh¹²





































109

SAN MARCOS 14​, ​15

―¡Ha¹chi² mi³né³! Cu¹dsie¹² ―¿Tsa³ŋaih³hning jin³ he²? Jai³lah tsa¹guiang³jni he² jǿg³ juúh²hning ma¹dsio¹² dsag³ cuøh¹²dsa hning² ―ca¹juúh²dsa. ―ca¹juúh²dsa. 5 Jøng² dsogh¹² dsǿa¹² Pilato. Di³ Jøng² ca¹nung²dsa tø¹cøg¹² 69 hi³méh¹. Jøng² mi³ca¹jǿi² cu¹dsie¹² tsa¹ca¹ŋai¹ Jesús jin³ he². tsih²mǿ² héi² calah, ca¹tsáih¹dsa Ca¹løa¹ jǿg³ jón² Jesús dsa² tiogh³ cøg¹², ca¹juúh²dsa: (Mt. 27.15-31; Lc. 23.13―Quianh¹³dsa dsa² ió¹ ―ca¹juúh²dsa. 25; Jn. 18.38―19.16) 70 Jøng² ca¹juúh²dsa calah ha¹chi². 6 Jøng² ma²lǿa¹² mai³¹ quiah¹² Ma²cu²lǿi² jøng² ca¹juúh² dsa² tiogh³ cøg¹², ca¹tsáih¹dsa Pedro: Pilato hi² liúg²dsa jan² dsa² hiúg³ ―Lah¹dsóh² hiúgh³hning hni¹ŋí³ jmai³ ta²høa³, lǿa¹² ju³ hein² quianh¹³dsa. Dsa² chian² Galilea dsa² ca¹më¹́ dsa² juøi² liúg². 7 Jøng² báh³ hning² ―ca¹juúh²dsa. mi³hiúg³ jan² dsa² tsen² Barrabás 71 Jøng² ca¹jí² Pedro, ca¹juúh²dsa: hni¹ŋí³ quianh¹³ dsa² jian¹²dsa, dsa² ―¡Ca¹lah¹jái¹² Diú¹³! ¡Tsa¹cué¹²jni ca¹mi¹dsian¹² dsa² ja³ca¹tán¹dsa dsa² hiah¹² hniah¹²! ―ca¹juúh²dsa. quianh¹³ dsa² ta³. 8 Jøng² ca¹dsi¹lé² 72 Dsø¹juu¹² jøng² báh³ ca¹ho¹ chiih³ dsa² jue¹². Ca¹møa¹dsa ju³lah lǿa¹² ma²tǿ² tánh¹. Jøng² dsagh² dsǿa¹² mai³¹ quiah¹²dsa. 9 Jøng² ca¹juúh² Pedro jǿg³ ca¹juúh² Jesús, hi² juúh²dsa Pilato, ca¹tsáih¹dsa dsa² jue¹²: hnøa¹² rón² tsa¹cuai¹²dsa cónh¹ niúh¹ ―¿Hnøngh³ hniah¹² log³jni Rai¹³ jín³ ca¹ho¹ chiih³ tánh¹ rón². Jøng² quián¹² dsa² Judío? ―ca¹juúh²dsa. 10 Di³ ma²ŋi¹² Pilato ca¹jëh ́ ² ca¹táh² dsǿa¹²dsa. Ca¹ho¹dsa. juu¹³ jmi²dsa² Jesús ni³ huu¹³ hi² Ca¹tai¹dsa Jesús ni³ Pilato hioh³dsa. 11 Jøng² ca¹tsáih¹ juu¹³ (Mt. 27.1-2, 11-14; Lc. 23.1-5; Jn. 18.28-38) jmi²dsa² dsa² jue¹² hi² liúg² Pilato Barrabás. 12 Jøng² ca¹juúh² Pilato, Jøng² mi³ca¹jni¹ jøng², ca¹tsáih¹dsa dsa² ca¹ŋi¹jian¹² Jesús: ca¹túgh² juu¹³ jmi²dsa² ―¿He² hnøngh² hniah¹² jmo¹³jni quianh¹³ dsa² canh¹³, quianh¹³ tøa¹² quianh¹³ dsa² lang¹², dsa² tøah¹² he¹² lei¹³ quiah¹² Diú¹³, quianh¹³ hniah¹² Rai¹³ quián¹² dsa² Judío? ca¹lah¹já¹ dsa² ti³lán¹² ta³ quiah¹² ―ca¹juúh²dsa. guøh¹². Jøng² mi³ca¹hŋió²dsa 13 Jøng² ca¹hløah¹ dsa² héi² tí². Jesús, ca¹ŋi¹jian¹²dsa juu¹² ni³ ta³, ́ ²dsa Jesús Pilato. 2 Jøng² Ca¹juúh²dsa: hi² ca¹jëh ―¡Crǿg¹³ báh³ ta¹ton¹³dsa! ca¹ŋǿh¹ Pilato Jesús, ca¹juúh²dsa: ―ca¹juuh²dsa. ―¿Lanh¹³hning Rai¹³ quián¹² dsa² 14 Jøng² ca¹juúh² Pilato: Judío? ―ca¹juúh²dsa. ―¿He² løa¹? ¿He² hi² Jøng² ca¹ŋai¹ Jesús, ca¹juúh²dsa: ma²ca¹jmo¹dsa jøng²? ―ca¹juúh²dsa. ―Lán¹² báh³ jní² ju³lah Jøng² hiug¹² jín³ tí² ca¹hløah¹ dsa² ma²na²juøh³hning ―ca¹juúh²dsa. 3 Jøng² ca¹hnë¹ hlaih¹³ juu¹³ héi²: ―¡Crøg¹³ báh³ ta¹ton¹³dsa! jmi²dsa² quiah¹² Jesús. 4 Ni³ jøng² ―ca¹juúh²dsa. ca¹ŋai¹ Pilato calah. Ca¹juúh²dsa:  





















15













110

SAN MARCOS 15 15 Jøng² ca¹liúg² Pilato Barrabás. Mi³jøng² li¹hiug² dsǿa¹² dsa² jue¹². Jøng² mi²ca¹ŋi³bá²dsa Jesús, jøng² ca¹jmo¹dsa héh¹ ta¹ton¹³dsa crǿg¹³. 16 Jøng² ca¹ŋi¹jiag¹² hlég² dsi²néi² quiah¹² dsa² ta³, ja³tǿh²dsa Pretorio. Jøng² ca¹tǿh¹dsa ca¹lah¹já¹ hlég². 17 Jøng² ca¹quieh¹dsa Jesús hmøah¹² guiéng², ju³lah hmøah¹² caih¹² rai¹³. Jøng² ca¹tí²dsa cøng² tsøi² tang¹² dsi³ Jesús. 18 Ni³ jøng² ca¹tsáih¹dsa Jesús: ―Hiug¹² juanh¹²hning Rai¹³ quián¹² dsa² Judío ―ta³dsǿa¹² juúh²dsa. 19 Jøng² ca¹bá²dsa dsi³ Jesús quianh¹³ hma² ta³. Ca¹qui² ca¹hŋiéng²dsa. Jøng² ca¹hlanh¹dsa Jesús chi³jné¹³dsa. 20 Mi³ca¹cu² ca¹jmógh²dsa lah¹jøng², jøng² ca¹jŋíh²dsa hmøah¹² guiéng². Ca¹quieh¹dsa dsa² tsǿnh³dsa. Jøng² ca¹ŋi¹jiag¹²dsa juu¹² ja³ca¹ta³ton¹²dsa crǿg¹³.  











Ca¹tiog¹dsa Jesús crǿg¹³

(Mt. 27.32-44; Lc. 23.26-43; Jn. 19.17-27)

21 Jøng² ca¹tsø³jue¹³ jan² dsa² tsen² Simón ja³jøng², dsa² chian² Cirene, ti³jmi² Alejandro quianh¹³ Rufo. Jogh¹²dsa jøa³nung². Jøng² ca¹jmo¹dsa héh¹ ca¹cán¹ dsa² héi² crǿg¹³ quiah¹² Jesús. 22 Jøng² ca¹jian¹dsa Jesús cøng² ja³tsen² Gólgota, hi² hniu¹dsa juúh²dsa: Máh² Mu² Dsi³ Dsa². 23 Jøng² mi³cuø¹dsa Jesús vino rø²guia¹² mǿa¹² jinh² jmo¹² tsa¹cøh² quiah¹²dsa. Di³ tsa¹ca¹hiei¹dsa mi³né³. 24 Jøng² ca¹tiang¹dsa crǿg¹³. Jøng² ca¹jmo¹ hlég² ma¹cǿng¹ tsǿnh³ Jesús. Ca¹li²dsa jǿg³ he² hmøah¹² ta¹dsa, lah¹jan² lah¹jan²dsa. 25 Hein¹³ ŋiu¹ tu¹heg² ca¹tiang¹dsa crǿg¹³. 26 Jǿg³ la² lǿa¹² si²  











ca¹chio¹dsa ni³ ta³: “Rai¹³ quián¹² dsa² Judío.” 27 Jøng² ca¹tiog¹dsa og¹ dsa² høin² cog² Jesús, jan² dsa² ta¹lah¹guia¹jo¹³, jan² dsa² ta¹lah¹guia¹jón¹. Ca¹tiang¹dsa crǿg¹³. 28 Hi² jøng² báh³ ca¹lø¹ti¹ jǿg³ ju³lah lǿa¹² si² quiah¹² Diú¹³: “Ca¹jmo¹dsa hiúg³dsa quianh¹³ dsa² ti³re² dsag³,” rø²juúh² si². 29 Jøng² jǿg³ hlaih¹³ ca¹juúh² dsa² ca¹tsø³jue¹³ ja³jøng². Ca¹guieh¹dsa dsi³dsa. Di³ tsa¹tøa¹² dsǿa¹²dsa. Ca¹juúh²dsa: ―Hning², dsa² mi³gúgh² guøh¹², jøng² mi³tsøh³hning calah ja³hnøa¹² jmai³, 30 ¡Logh³ hŋiah¹! ¡Siog³ crǿg¹³! ―ca¹juúh²dsa. 31 Jøng² ca¹cu² ca¹jmágh² calah juu¹³ jmi²dsa² quianh¹³ tøa¹² he¹² lei¹³ quiah¹² Diú¹³. Ca¹dsii¹dsa jǿg³ guiog¹³dsa. Ca¹juúh²dsa: ―Ca¹liúg²dsa dsa². Tsa¹tiúh¹dsa liog¹dsa hŋiah¹²dsa. 32 ¡Ju³ siúg²dsa crǿg¹³ chi²júh² lán¹²dsa rai¹³ quián² jniang³, dsa² lég² jniang³! Mi³jøng² ne¹³ jniang³. Jøng² báh³ hé² jniang³ jǿg³ quiah¹²dsa ―ca¹juúh²dsa. Jø¹² bíh³ ca¹jí² calah dsa² ti³ton¹² crǿg¹³ quianh¹³dsa.  











Ca¹jon¹ Jesús

(Mt. 27.45-56; Lc. 23.44-49; Jn. 19.28-30)

33 Jøng² mi³ca¹tǿ² dsi¹hiég¹, ca¹hǿi² neng² ta³cøng² ja³jøng² ca¹tǿ² hein¹³ hnøa¹² ta¹ca¹hlég². 34 Hein¹³ hnøa¹² jøng² ca¹hløah¹ Jesús tí² hlaih¹³. Ca¹juúh²dsa: ―Eloi, Eloi, ¿lama sabactani? ―hi² hniu¹dsa juúh²dsa: “Diú¹³ quian¹, Diú¹³ quian¹, ¿He² løa¹ ma²na²tégh²hning jní²?” 35 Jøng² mi³ca¹nǿng² dsa² tiogh³ ja³jøng², ca¹juúh² ca²dsiog³dsa:  





111

SAN MARCOS 15​, ​16

―Jai³lah, tǿh²dsa hlai³ Elías ―ca¹juúh²dsa. 36 Jøng² ca¹ŋó¹ jan² dsa² gu¹hei¹². Ca¹ŋi¹tí²dsa cøng² hi² lǿa¹² ju³lah lǿa¹² hmøah¹² jmøi² jinh². Mi³jøng² ca¹ha¹ jmøi². Jøng² ca¹cǿin²dsa hi² jøng² dsi³ hma², hi² mi³hinh¹²dsa Jesús. Ca¹juúh²dsa: ―Jŋih³ ná³. Ju³ne¹³ cøng² chi²júh² jí¹ hlai³ Elías hi² ji¹siúg²dsa ―ca¹juúh²dsa. 37 Ni³ jøng² tí² hlaih¹³ ca¹ho¹ Jesús ta³lah¹ca¹hná² dsí². 38 Jøng² ca¹gøi² hmøah¹² hei¹² dsi²jo² dsi²néi² guøh¹². Ca¹gøi² ca¹tǿ² guiuh¹³ ca¹tǿ² huø¹. Ca¹løa¹ ton¹ jag¹³ hmøah¹². 39 Jøng² mi³ca¹jái¹ juu¹³ hlég², dsa² mi³tsenh¹² ni³ Jesús, ha²lah ca¹hná² dsí²dsa lah¹jøng², jøng² ca¹juúh²dsa: ―Lah¹dsóh² mi³lán¹² dsa² ná¹² jong¹² Diú¹³ ―ca¹juúh²dsa. 40 Jøng² mi³tiogh³ hio¹³ calah, hi² jái¹²dsa ja³uǿin³. Tiogh³ María, dsa² chian² Magdala, quianh¹³ Salomé, quianh¹³ María mi³chiég³ Jacobo meh² quianh¹³ José. 41 Hio¹³ héi² ca¹ŋi¹lé² quianh¹³ Jesús jmai³ ca¹ŋøa¹dsa ja³tén¹² Galilea. Ca¹mi¹ti¹dsa ni³ Jesús. Jø¹² bíh³ mi³tiogh³ jue¹² hio¹³ siáh² calah, dsa² ca¹ja¹lé² juu¹² Jerusalén quianh¹³ Jesús.  











Ca¹húg²dsa Jesús

(Mt. 27.57-61; Lc. 23.50-56; Jn. 19.38-42)

42 Jøng² mi³ca¹hlég² jøng², ca¹tǿ² ja³jmo¹²dsa ju²jŋia¹³ jmai³ sa³¹. Di³ hloh¹² jmai³ sa³¹ báh³ jøng². 43 Hi² jøng² ca¹ŋó¹ José, jan² dsa² ta³ juanh¹², dsa² chian² Arimatea, dsa² hé² jǿg³ hi² jií¹ ja³jmo¹ Diú¹³ héh¹. Ca¹jmo¹dsa tsa¹goh¹²dsa. Ca¹ŋó¹dsa ni³ Pilato. Ca¹më¹́ dsa  



hlai³ Jesús. 44 Jøng² dsogh¹² dsǿa¹² Pilato ca¹jon¹ Jesús ta³tí³ jøng². Ca¹ŋi³téh³dsa juu¹³ hlég². Ca¹ŋai¹dsa chi²júh² ma²na²jon¹ Jesús. 45 Jøng² mi³ma²na²juúh² juu¹³ hlég², ca¹cua¹dsa José hlai³. 46 Jøng² mi²ma²na²lá¹ José hmøah¹² tuh¹², ca¹siúg²dsa hlai³. Ca¹dsǿgh²dsa hmøah¹² tuh¹². Jøng² ca¹ŋi¹hǿg²dsa niúh¹ cøng² tøg²hløg² hi² ca¹guiég¹ dsa². Jøng² ca¹jnéi¹dsa tøg² quianh¹³ cang³ pa³. 47 Jøng² ca¹jái¹ María, dsa² chian² Magdala, quianh¹³ María mi³chiég³ José ja³ca¹quiag¹dsa.  







Ca¹hiog² Jesús

(Mt. 28.1-10; Lc. 24.1-12; Jn. 20.1-10)

16

Jøng² mi³ca¹tsø³jue¹³ jmai³ sa³¹, María, dsa² chian² Magdala, quianh¹³ Salomé, quianh¹³ María, mi³chiég³ Jacobo meh², ca¹lá¹dsa hi² ma²ro², hi² mi³dsa¹tsog²dsa hlai³. 2 Jøng² ta¹ŋih¹³ cónh¹ mi³ma²hian² hieg² jmai³ du²mei³¹, ca¹ŋi¹lé²dsa juu¹² tøg²hløg². 3 Jøng² ca¹dsii¹dsa jǿg³ guiog¹³dsa. Ca¹juúh²dsa: ―¿Hein² dsa² jŋíh² cang³ chi³jnøa¹² hag³ tøg²hløg² quián² jniang³? ―ca¹juúh²dsa. 4 Jøng² ca¹jái¹dsa ma²rø²jŋih¹² cang³. Juøh¹² hlaih¹³ cang³. 5 Jøng² mi³ca¹túgh²dsa niúh¹ tøg², jøng² ca¹jë²́ dsa jan² tsih² dsa² ŋioh¹². Guǿ¹²dsa ta¹lah¹guia¹jo¹³. Teg² tsǿnh³dsa. Jøng² gøg² hlaih¹³ ca¹can¹ hio¹³ héi². 6 Jøng² ca¹juúh² dsa² ŋioh¹²: ―¡Tsa¹jmo² ganh¹! Hnah¹² hniah¹² Jesús, dsa² chian² Nazaret, dsa² ca¹jon¹ ni³ crǿg¹³. Ca¹hiog² báh³ dsa². Ha¹chian² dsa² chian². Jai³  









SAN MARCOS 16

112

ja³ca¹quiag¹dsa. 7 Jøng² gu³tseih³ hniah¹² dsa² quianh³dsa quianh¹³ Pedro hi² dsa¹jiá¹³dsa cónh¹ hniah¹² juu¹² Galilea. Ja³jøng² janh³ hniah¹² dsa² ju³lah ma²ca¹tsáih¹dsa hniah¹² ―ca¹juúh²dsa. 8 Jøng² ca¹huah¹ hio¹³ tøg². Ca¹cuøin¹dsa. Goh¹²dsa ca¹lah¹jlia¹²dsa cu¹té¹². Jøng² ha¹chian² dsa² ca¹tsáih¹dsa. Di³ goh¹²dsa.  



Ca¹jë²́ María Jesús







(Jn. 20.11-18)

9 Mi³ca¹jni¹ jmai³ du²mei³¹, mi³ma²ca¹hiog² Jesús, jøng² ca¹jǿi² Maria lah¹ni³, dsa² chian² Magdala héi², dsa² ca¹huø¹ Jesús guio¹ jmi²dsí² hlaih¹³ quiah¹². 10 Jøng² ca¹ŋi³tseih³ hio¹³ héi² dsa² mi³quianh¹³ Jesús, dsa² huø³ ma²hei¹² dsǿa¹² hi² ho¹²dsa. 11 Jøng² mi³ca¹nǿng² dsa² héi² hi² jinh³ Jesús, hi² ca¹jǿi² hio¹³ héi², jøng² ha¹chi² ca¹hé¹dsa jǿg³.  





Ca¹jǿi² og¹ dsa² quianh³ Jesús (Lc. 24.13-35)

12 Ni³ jøng² ca¹jǿi² og¹ dsa² mi³quianh¹³dsa héi² juu¹² ja³ŋi²nio³dsa juu¹² jøa³nung². Siíh² báh³ ma²jniá² Jesús. 13 Jøng² ca¹ŋi¹hǿ²dsa jǿg³ quiah¹² dsa² quianh¹³dsa. Jø¹² bíh³ ha¹chi² ca¹hé¹dsa jǿg³ quiah¹² dsa² héi² calah.  



Ca¹tse¹ Jesús dsa² guia¹ján¹

(Mt. 28.16-20; Lc. 24.36-49; Jn. 20.19-23)

14 Ni³ jøng² ca¹jǿi² dsa² guia¹ján¹ ja³ti³gøah¹²dsa. Jøng² ca¹jé²  

Jesús dsa² héi². Di³ huh² dsi³dsa. Tsa¹hé²dsa jǿg³. Di³ tsa¹ca¹hé¹dsa jǿg³ quiah¹² dsa² ca¹jǿi² mi³ca¹hiog²dsa. 15 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: ―¡Gu³noh¹² ta³cøng² jmøi¹guǿi¹! ¡Gu³hǿ² jǿg³ dsio¹ quiah¹² Diú¹³ ca¹lah¹jǿ¹ ja³tiogh³ dsa² jmøi¹guǿi¹! 16 Ju³ná³ hein² dsa² ca¹hé¹ jǿg³, tsogh¹dsa jmøi². Jøng² liúg²dsa. Ju³ná³ tsa¹hé²dsa, jøng² ta¹canh¹³dsa. 17 Jøng² mai³¹ la² báh³ cán² dsa² hé² jǿg³: Huø¹dsa jmi²dsí² hlaih¹³ ni³ quieg¹ jní². Hløah¹dsa jǿg³ siíh², tsa¹ŋë²́ dsa² siáh². 18 Jøng² ju³ná³ chiánh²dsa møh² cónh¹ tsa¹ju²jŋiá³, di³ tsa¹ca¹jǿi²dsa, ho¹ ju³ ju³ná³ ca¹hǿnh²dsa jmøi² hiug¹², ha¹chi² hi² jenh¹³dsa. Jøng² quiég¹dsa gug²dsa ni³ quiah¹² dsa² dsoh³, jøng² hliú²dsa ―ca¹juúh² Jesús.  

Ca¹ŋáh¹ Jesús juu¹² ŋi¹juǿi¹ (Lc. 24.50-53)

19 Jøng² mi³ca¹hlanh¹ Jesús, Juu¹³ jniang³, dsa² héi², jøng² ca¹ŋáh¹dsa juu¹² ŋi¹juǿi¹. Ja³jøng² ca¹guú²dsa quianh¹³ Diú¹³, cog²dsa ta¹lah¹guia¹jo¹³. 20 Jøng² ca¹ŋi¹lé² dsa² quianh¹³dsa héi². Ca¹ŋi¹hǿ²dsa jǿg³ dsio¹ ta³cøng² jmøi¹guǿi¹. Ca¹mi¹hag¹² Juu¹³ jniang³. Ca¹jmo¹ Juu¹³ jniang³ ca¹løa¹ juu¹² juøh¹² jøng², hi² ma²lǿa¹² mai³¹ quiah¹²dsa, ja³ca¹hǿ²dsa jǿg³. Mi³jøng² ca¹lø¹lih¹³ dsa² jue¹² hi² dsio¹ jǿg³. Lah¹jøng² báh³ ca¹løa¹.  



JǾG³ DSIO¹ CA¹TIUN¹ SAN LUCAS SI²

1

Guiuh¹³ Teófilo, jue¹² dsa² ma²ca¹jmo¹ bí² hi² tiun¹dsa si² ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ ca¹lah¹cónh¹ hi² ma²ca¹lø¹ti¹ jøa³ ja³tiagh³ jniang³, 2 ca¹lah¹cónh¹ lǿa¹² jǿg³ juúh² dsa² ca¹jái¹ ha²lah ca¹løa¹ cónh¹ jmai³ lah¹ni³, dsa² ca¹hǿ² jǿg³ jøng². 3 Hi² jøng² jní² calah, mi³ca¹hnangh¹jni ha²lah lah¹dsóh² ca¹løa¹ ca¹lah¹jǿ¹ ca¹lah¹cónh¹ jmai³ mi³ca¹lø¹liág¹, ca¹jmo¹jni dsøa¹ hi² tǿng³jni cu²rø² si² la² ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ jøng². Jøng² dsianh¹³jni si² quiánh² hning². 4 Mi³jøng² li¹ŋih³hning hi² lah¹dsóh² té¹² jǿg³ ma²ca¹nengh²hning.  





Ca¹hǿ² ángel jǿg³ hi² li¹chian² Juan

















5 Mi³chian² jan² jmi²dsa² tsen² Zacarías, jmai³ mi³lán¹² Herodes rai¹³ huø¹ Judea. Hiúg³dsa quianh¹³ cu²tséh¹ jmi²dsa², dsa² quián¹² Abías. Elizabét báh³ tsen² ji²gug²dsa, dsa² lán¹² tsø³jong¹³ hlai³ Aarón. 6 Dsiog¹dsa ta³og¹ Zacarías quianh¹³ Elizabet ja³ta¹ni¹ Diú¹³. Ti³jan¹dsa ja³mi²ti¹dsa ca¹lah¹jǿ¹ lei¹³ quiah¹² Juu¹³ jniang³. 7 Jøng² ha¹chian² guing² chian² quián¹²dsa. Dsa² juu³ báh³ Elizabet. Cu¹dsie¹²dsa ma²ti³guiugh²dsa. 8 Jøng² lah¹la² ca¹løa¹ cøng² jmai³ ja³ca¹të²́ Zacarías quianh¹³ cu¹tséh¹  

jmi²dsa² jian¹²dsa jmo¹ ta³ ni³hiég², hi² mi²ti¹dsa ni³ Diú¹³. 9 Ca¹dsi¹ jmi²dsa² jǿg³ he² ta³ tan¹dsa lah¹jan² lah¹jan²dsa. Di³ lah¹jøng² mi³lǿa¹³ mai³¹ quiah¹²dsa. Zacarías ca¹të²́ ta³ dsa¹jín¹dsa chiun² dsi²néi² guøh¹² quiah¹² Juu¹³ jniang³. 10 Mi³ma²jøn¹²dsa chiun² dsi²néi² guøh¹², jue¹² dsa² ma²tiogh³ ja³dsi¹², ni³hlanh¹²dsa Diú¹³. 11 Jøng² ca¹jnia¹ jan² ángel quián¹² Juu¹³ jniang³, hi² ca¹jǿi² Zacarías. Tsenh¹² ángel cøg¹² ni³hiég² ta¹lah¹guie¹jo¹³, ja³jøn¹²dsa chiun². 12 Jøng² ca¹can¹ Zacarías gøg² mi³ca¹jǿi²dsa. Ca¹lø¹chián¹dsa ju²hí³ dsøa¹². 13 Jøng² lah¹la² ca¹juúh² ángel: ―Tsa¹jmo² ganh¹ Zacarías. Ma²ca¹nǿng² báh³ Diú¹³ jǿg³ ca¹hlanh¹³hning dsá¹. Jmo¹ báh³ Diú¹³ li¹chian² jan² guing² dsa² ŋioh¹² quiánh²hning quianh¹³ Elizabet. Jøng² tøah¹³hning guing² Juan. 14 Túgh³ hniah¹² hioh¹² jénh² hniah¹². Li¹chianh² hniah¹² ju²hiúg¹ dsøa¹². Jue¹² dsa² jmo¹ hioh¹² hi² ma²ca¹lø¹chián¹guing. 15 Di³ lén² guing² quiánh²hning dsa² juanh¹² ja³ta¹ni¹ Diú¹³. Ha¹chi² jmøi² hiug¹² hǿnh²dsa, ju³lah jmøi² vino. Jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Diú¹³ cán²dsa ca¹lah¹cónh¹ jmai³ ja³li¹chian²dsa.

113





114

SAN LUCAS 1 16 Jmo¹dsa hi² jéinh¹ dsǿa¹² jue¹² dsa² israel. Mi³jøng² ŋi¹nio¹dsa juu¹² quiah¹² Juu¹³ jniang³, Diú¹³ quián¹²dsa. 17 Ŋøa¹dsa ja³ta¹ni¹ Diú¹³ ju³lah ca¹ŋøa¹ hlai³ Elías. Li¹chi² bí² quiah¹²dsa ju³lah mi³chi² quiah¹² dsa² héi². Jmo¹dsa niu¹ tei³ jǿg³ neng¹² quiah¹² dsa² canh¹³ quianh¹³ jong¹²dsa. Jmo¹dsa hi² jéinh¹ dsǿa¹² dsa² tsa¹nang¹² jǿg³. Mi³jøng² lén²dsa dsa² chian² dsǿa¹², dsa² dsiog¹. Togh¹²dsa dsa² jue¹² ju²jŋia¹³, dsa² li¹quianh¹³ Juu¹³ jniang³. 18 Jøng² ca¹juúh² Zacarías, ca¹tsáih¹dsa ángel: ―¿He² quianh¹³ li¹léi¹³jni hi² lah¹dsóh² lé² lah¹jøng²? Di³ ma²guiuh¹³jni. Jø¹² ma²guiugh² hio¹³ quian¹jni. 19 Jøng² ca¹juúh² calah ángel: ―Jní² báh³ tsen² Gabriel, dsa² mi²ti¹ ni³ Diú¹³. Dsa² héi² ca¹tsei¹ jní² hi² ja¹hlanh¹³jni hning² jǿg³ dsio¹ jøng². 20 Jai³lah. Lénh²hning dsa² cag³, dsa² tsa¹lé² hløah¹ ca¹lah¹ca¹tǿ² jmai³ ja³li¹ti¹ jǿg³ ma²na²juǿi²jni hning². Di³ tsa¹ca¹héh¹hning jǿg³, jǿg³ li¹ti¹ na³ma²ca¹dsiég¹ jmai³ ―ca¹juúh² ángel. 21 Jøng² ti³jŋiang¹² dsa² jue¹² ja³dsi¹² guøh¹². Dsogh¹² dsǿa¹²dsa hi² ca¹lø¹han¹ Zacarías dsi²néi². 22 Jøng² mi³ca¹u¹hái¹dsa, ca¹jmo¹dsa léi¹³ quianh¹³ gug²dsa hi² tsa¹ma¹lé² hløah¹dsa. Hi² jøng² ca¹lø¹lih¹³ dsa² jue¹² hi² chi² cøng² hi² na²jái¹ Zacarías, hi² quiah¹² ŋi¹juǿi¹. 23 Jøng² mi³ca¹dsóh¹ Zacarías ta³ mi³jmo¹²dsa ni³hiég², ca¹ŋáh¹dsa juu¹² ja³quiah¹³dsa. 24 Ni³ jøng² Elizabet, hio¹³ quián¹²dsa, ca¹can¹  

















guing². Jøng² hŋiá² tsøh² jmai³ ca¹hmóh¹ hio¹³. Ca¹juúh²dsa: 25 “Na¹ jín³ ma²ca¹mi³hag¹³ Juu¹³ jniang³. Ma²ca¹jŋíh²dsa ju²hiíh¹ mi³chi² quieg¹jni ja³ta¹ni¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹²jni,” ca¹juúh²dsa.  

Ca¹hǿ² ángel jǿg³ hi² li¹chian² Jesús

26 Mi³ma²ca¹tsø³jue¹³ jŋió² tsøh² jmai³, ca¹tse¹ Diú¹³ ángel tsen² Gabriel héi², ca¹tsei¹dsa juu¹² Nazaret, juøi² tén¹² Galilea, 27 juu¹² ja³quiah¹³ jan² tsih² mǿ², tsih² më²́ , dsa² ma²lǿa¹² jǿg³ hi² jian¹ jan² dsa² tsen² José, tsø³jong¹³ hlai³ Davíd. María báh³ tsen² tsih² mǿ² héi². 28 Jøng² ca¹hí¹ ángel dsi²néi² ja³mi³hiúg³ tsih² mǿ² héi². Ca¹juúh²dsa: ―Juanh¹² hoh¹²hning María. Juanh¹² dsǿa¹² Diú¹³ ma²jmo¹ ja³cogh²hning. Quianh¹³ báh³ hning² Juu¹³ jniang³ ―ca¹juúh²dsa. 29 Jøng² ca¹hlan¹ dsǿa¹² María mi³ca¹nǿng²dsa jǿg³ jøng². “¿He² bíh³ jǿg³?” lë²́ dsa. 30 Jøng² ca¹juúh² calah ángel: ―Tsa¹jmo² ganh¹ María. Di³ juanh¹² báh³ dsǿa¹² Diú¹³ ja³cogh²hning. 31 Jøng² canh¹³hning guing². Li¹chian² jan² guing² dsa² ŋioh¹² quiánh²hning. Jøng² tøah¹³hning guing² Jesús. 32 Lén²guing dsa² hiug¹² juanh¹². Li¹tsen²guing jong¹² Diú¹³ juanh¹². Jøng² cuø¹ Diú¹³, Juu¹³ jniang³, bí² hi² cán²dsa ni³ juøi², ju³lah bí² mi³chi² quiah¹² hlai³ David, dsa² juanh¹² quián¹²dsa. 33 Mi³jøng² cán²dsa ni³ juøi² israel jmai³ ŋi² ja³já¹³, jmai³ ŋi² ja³dság¹. Ha¹chi² dsa¹ŋë²́ hi² jmo¹dsa héh¹ ― ca¹juúh² ángel. 34 Jøng² ca¹juúh² María, ca¹tsáih¹dsa ángel:  

















115

SAN LUCAS 1

―¿Ha²lah lé² lah¹jøng²? Di³ ha¹chian² dsa² ŋioh¹² chian² quian¹jni ―ca¹juúh²dsa. 35 Jøng² ca¹juúh² calah ángel, ca¹tsáih¹dsa María: ―Jií¹ jmi²dsí² han¹³ juu¹² ja³ŋíh³hning. Dsa² héi² báh³ dsa² të² dsa² hiog³ quián¹² Diú¹³ juanh¹². Jmo¹ jmi²dsí² han¹³ juu¹² juøh¹². Mi³jøng² guing² li¹chian² héi² li¹tsen² dsa² han¹³, jong¹² Diú¹³. 36 Jø¹² bíh³ ma²quian¹² Elizabet rúh²hning guing², dsa² mi³ma²guiugh². Ma²tǿ² jŋió² tsøh² quian¹²dsa guing², dsa² mi³lán¹³ dsa² juu³. 37 Di³ ha¹chi² hi² chi² hi² tsa¹tiúh¹ Juu¹³ jniang³ jmo¹ ― ca¹juúh² ángel. 38 Jøng² ca¹juúh² María: ―La² báh³ tsenh¹²jni, dsa² mi²ti¹ quiah¹² Juu¹³ jniang³. Ju³lé³ ja³cog²jni ca¹lah¹cónh¹ lǿa¹² jǿg³ quiánh²hning ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹ŋáh¹ calah ángel.  







Ca¹ŋi³han¹³ María Elizabet

39 Jmai³ jøng² ca¹ŋó¹ María juu¹² máh², juu¹² ja³neng¹² cøng² juøi² tén¹² huø¹ Judea. Ca¹ŋó¹dsa cøng² ŋi³juu¹³. 40 Ja³jøng² ca¹hí¹dsa dsi²néi² ja³quiah¹³ Zacarías. Jøng² ca¹haih²dsa jǿg³ Elizabet. 41 Mi³ca¹nǿng² Elizabet jǿg³ ́ ² guing² ca¹juúh² María, jøng² ca¹jëh quian¹²dsa. Ca¹lø¹quianh¹³dsa jmi²dsí² han¹³. 42 Tí² ca¹hløah¹dsa. Ca¹juúh²dsa: ―Dsio¹ dsǿa¹² Diú¹³ ja³cogh²hning María ca¹lah¹cónh¹ ja³ca¹lah¹já¹ dsa² mǿ². Dsio¹ dsǿa¹²dsa ja³cog² guing² li¹chian² quiánh²hning. 43 Tsa¹lë²́ jni tan¹jni hi² jií¹ mi³chiég³ Juu¹³ jniang³ juu¹²  









́ ² guing² ja³guø³jni. 44 Di³ ca¹jëh quian¹²jni mi³na²nang¹jni jǿg³ hi² ma²na²tseih³hning jní². 45 Hioh¹² jénh²hning. Di³ ca¹héh¹hning jǿg³ ca¹juúh² Juu¹³ jniang³ ca¹tsáih¹dsa hning². 46 Jøng² ca¹juúh² María: Mi³juanh¹³ báh³ jní² Juu¹³ jniang³ quianh¹³ jmi²dsí² quieg¹jni. 47 Guø³jni ju²hiúg¹ dsøa¹² ni³ huu¹³ quiah¹² Diú¹³ quian¹jni, dsa² lég²jni. 48 Ma²ca¹dságh¹ dsǿa¹² Diú¹³ jní², dsa² hiug¹² ti²ŋié², jní² dsa² mi²ti³ ni³dsa. Di³ na¹ ta¹lah¹jmai³ ja³já¹³ li¹juúh² dsa² jue¹² hi² lán¹²jni dsa² hioh¹² jenh¹². 49 Dsa² chi² bí² ma²ca¹jmo¹ hi² dsio¹ ja³cog²jni. Dsa² han¹³ báh³ dsa² héi². 50 Huø³ dsǿa¹²dsa ja³cog² ca¹lah¹já¹ dsa² nang¹² gøg² jǿg³ quiah¹²dsa, jmai³ ŋi² ja³já¹³, jmai³ ŋi² ja³dság¹. 51 Ma²ca¹mi¹léi¹³dsa hi² chi² bí² quiah¹²dsa. Ma²ca¹guianh¹dsa dsa² tø¹cøg¹², ju³lah dsa² ŋi²nio³ rú² ca¹lah¹cónh¹ dsø²jiag¹² dsǿa¹²dsa guiog¹³. 52 Ma²ca¹tiúh¹dsa quianh¹³ dsa² ue¹² dsǿa¹² mi³chi² bí² quiah¹². Ca¹jmo¹dsa ma²canh¹³ dsa² mi³lán¹² dsa² ti²ŋié². 53 Hliú² hi² dsio¹ ma²ca¹cuúh¹dsa dsa² tsa¹mi³chi² hi² li¹gǿh¹. Ma²ca¹tióg²dsa dsa² mi³chi² ma¹dsio¹² quiah¹². Ca¹tiáng²dsa ti²ŋié²dsa. 54 Ma²ca¹mi¹hog³dsa dsa² Israel, dsa² mi²ti¹ ni³dsa. Tsa¹ca¹ŋi¹hén² dsǿa¹²dsa jǿg³ hi² jmo¹dsa huø³ dsǿa¹²dsa,  





116

SAN LUCAS 1 55 ju³lah lǿa¹² jǿg³ ca¹tsáih¹dsa dsa² hóg¹ quián² jniang³, jǿg³ quiah¹² hlai³ Abraham quianh¹³ tsø³jong¹³dsa, dsa² li¹chian² jmai³ ŋi² ja³já¹³, jmai³ ŋi² ja³dság¹, ca¹juúh²dsa. 56 Jøng² ca¹jŋi¹ María ja³quiah¹³ Elizabet cónh¹ úg² tsøh² jmai³. Jøng² ca¹ŋáh¹dsa calah.  

Ca¹lø¹chián¹ Juan

57 Mi³ca¹dsen¹ jmai³ quiah¹² Elizabet, jøng² ca¹lø¹chián¹ jan² guing² dsa² ŋioh¹² quián¹²dsa. 58 Jøng² mi³ca¹nǿng² dsa² ju³roh¹³dsa quianh¹³ dsa² juøi² jian¹²dsa ha²lah ca¹jmo¹ Juu¹³ jniang³ huø³ dsǿa¹²dsa ja³cog²dsa, jøng² ca¹túgh²dsa hioh¹² jenh¹²dsa quianh¹³dsa. 59 Ma²jŋi¹ jmai³ ca¹lø¹chián¹ guing² ca¹jiag¹ chieg³ jmi² guing² ja³ca¹ŋi¹jmo¹dsa circuncisión quiah¹²guing. Jøng² Zacarías mi³tǿh²dsa guing². Di³ lah¹jøng² tsen² ti³jmi²guing. 60 Cónh¹jøng² chiég³guing tsa¹ca¹cuø¹ jǿg³. ―Juan¹³ báh³ li¹tsen²guing ― ca¹juúh² chiég³guing. 61 Jøng² ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa chiég³guing: ―¿He² løa¹ lah¹jøng² li¹tsen²guing? Ha¹chian² dsa² ju²rúh²hning tsen² lah¹jøng² ―ca¹juúh²dsa. 62 Jøng² quianh¹³ gug²dsa ca¹ŋǿh¹ dsa² héi² ti³jmi²guing he² hniu¹ ti³jmi²guing li¹tsen²guing. 63 Jøng² ca¹møa¹ ti³jmi²guing ca²jneh³ si². Jǿg³ la² ca¹tiun¹dsa ni³ si²: “Juan báh³ tsen² guing².” Jøng² gøg² ca¹can¹ ca¹lah¹já¹ dsa² tiogh³. 64 Dsø¹juu¹² jøng² ca¹ná²  















hag³ Zacarías. Ca¹løa¹ ca¹hløah¹dsa calah. Jøng² ca¹mi¹juanh¹²dsa Diú¹³. 65 Jøng² gøg² ca¹can¹ ca¹lah¹já¹ dsa² quianh¹³dsa, dsa² tiogh³ cøg¹². Ca¹lah¹tan¹³ ja³tiogh³dsa juu¹² máh² ja³tén¹² Judea ca¹dsii¹dsa jǿg³ ha²lah ca¹løa¹. 66 Jøng² ca¹lah¹já¹ dsa² ca¹nǿng² jǿg³, ca¹ŋi¹jiag¹² dsǿa¹²: ―¿Ha²lah lé² quiah¹² guing² héi²? ―lë²́ dsa. Di³ quianh¹³ báh³ guing² Juu¹³ jniang³.  



Jǿg³ ca¹hǿ² Zacarías

67 Jøng² ca¹jmo¹ jmi²dsí² han¹³ dsǿa¹² Zacarías, ti³jmi²guing. Mi³jøng² ca¹hǿ² Zacarías jǿg³ la², ca¹juúh²dsa: 68 Dsa² juanh¹² báh³ Juu¹³ jniang³, Diú¹³ quián² jniang³ dsa² israel. Di³ ma²ca¹guøn¹dsa jøa³ ja³tiagh³ jniang³. Ma²ca¹lég²dsa jniang³, dsa² lán¹² dsa² quián¹²dsa. 69 Ma²ca¹cuan¹dsa jan² dsa² lah¹dsóh² tiúh¹ lég² jniang³, dsa² tsø³jong¹³ hlai³ David, dsa² ca¹mi¹ti¹ ni³dsa, 70 ju³lah lǿa¹² jǿg³ ca¹jmo¹dsa ma²lǿih² quianh¹³ hag³ dsa² ti³jan¹ mi³hǿ² jǿg³ quiah¹²dsa, 71 jǿg³ hi² lég²dsa jniang³ ja³cog² dsa² ue¹² dsǿa¹², dsa² hiag¹³ hniu¹ mi³jmógh². 72 Mi³jøng² jmo¹dsa huø³ dsǿa¹²dsa ju³lah lǿa¹² jǿg³ ca¹tsáih¹dsa dsa² hóg¹. Mi³jøng² mi¹ti¹dsa jǿg³ ca¹jmo¹dsa ma²lǿih² jøng², 73 jǿg³ ca¹mi¹dsøg¹²dsa hŋiah¹²dsa, hi² ca¹tsáih¹dsa hlai³ Abraham,  

117

SAN LUCAS 1​, ​2

74 jǿg³ hi² liúg² jniang³ ja³cog² dsa² hiag¹³. Mi³jøng² tsa¹li¹goh¹² jniang³ ja³mi³ti³ jniang³ ni³dsa. 75 Hi² ŋi³niang³ jniang³ ti³jan¹ jniang³ ja³ta¹ni¹dsa, hi² ha¹chi² dsag³ røi² jniang³ ca¹lah¹cónh¹ jmai³ ja³chiang² jniang³. 76 Jøng² hning², guing² quian¹jni, li¹tsenh²hning dsa² hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³, dsa² hiug¹² juanh¹². Di³ ŋǿh³hning ni³jiá¹ cónh¹ jín³ Juu¹³ jniang³, hi² jmóh³hning ju²jŋia¹³ juu¹² ja³ŋøa¹dsa. 77 Héh³hning jǿg³ ha²lah lé² liúg² dsa² quián¹²dsa, ha²lah lé² dsa¹hén² dsǿg³dsa. 78 Di³ huø³ báh³ dsǿa¹² Diú¹³ quián² jniang³. Cuan¹dsa dsa² lég² jniang³, dsa² jmo¹ taih¹ juu¹² ja³ŋi²niang³ jniang³. 79 Mi³jøng² tsa¹ma¹tiágh³ jniang³ ja³neng² ja³nioh¹², ja³mi³dsiág¹ jniang³. Hi² li¹ne³ jniang³ juu¹² ja³li¹rø² jǿg³ quián² jniang³ quianh¹³ Diú¹³, ca¹juúh²dsa. 80 Jøng² ca¹ŋi¹juanh¹²guing. Ca¹lø¹bí² dsǿa¹²guing hi² ŋøa¹guing jmáh¹lah juu¹² quiah¹² Diú¹³. Ca¹gú²dsa máh² ja³ha¹chian² dsa² tiogh³ ca¹lah¹ca¹tǿ² jmai³ ja³ca¹lø¹cuai¹² dsa² israel.  

Ca¹lø¹chián¹ Jesús

2

(Mt. 1.18-25)

Jmai³ jøng² ca¹tsø² ca¹jan¹ héh¹ ca¹jmo¹ rai¹³ Augusto hi² dsa¹tion¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ si²

ca¹lah¹já¹. 2 Ca¹løa¹ lah¹ni³ censo jøng², jmai³ mi³lán¹³ Cirenio dsi³máh² ja³tén¹² huø¹ Siria. 3 Jøng² ca¹ŋi¹lia¹ ca¹lah¹já¹ dsa² ŋi¹tion¹dsa si² lah¹jan² lah¹jan² dsa² ha² juøi² ja³tén¹²dsa. 4 Hi² jøng² ca¹u¹hái¹ José Nazaret, juøi² tén¹² Galilea. Ca¹ŋó¹dsa juu¹² Belén, juøi go² hlai³ David, juøi² tén¹² Judea. Juøi² jøng² ca¹të²́ dsa, di³ tsø³jong¹³ hlai³ David báh³ héi². 5 Ca¹ŋi¹tion¹dsa si² quianh¹³ María, mǿ² quián¹²dsa, dsa² lǿa¹² jǿg³ jian¹dsa, dsa² ma²quian¹² guing². 6 Ja³jøng² ma²tiogh³dsa mi³ca¹tǿ² jmai³ ja³li¹chian² guing². 7 Jøng² ca¹lø¹chián¹ guing² ne¹³ quián¹²dsa, guing² dsa² ŋioh¹². Ca¹dsúgh²dsa guing² hmøah¹². Ca¹quiag¹dsa niúh¹ hma² mong¹². Di³ tsa¹ca¹lø¹jǿg¹ dsi²néi² ja³mi³jŋi¹dsa.  











Angeles quianh¹³ juu¹³ jah¹chih²

8 Ja³jøng² mi³tiogh³ juu¹³ jah¹chih² chiuh³ juøi², dsa² jmo¹² hí³ jáh² quián¹²dsa ja³neng². 9 Jøng² ca¹jnia¹ jan² ángel quián¹² Juu¹³ jniang³ ja³tiogh³ dsa² héi². Ta³lah¹ca¹jni¹ taih¹² quiah¹² Juu¹³ jniang³ lah¹jin² lah¹lǿih¹ ja³tiogh³dsa. Ca¹can¹ hlaih¹³dsa gøg². 10 Jøng² ca¹juúh² ángel, ca¹tsáih¹dsa juu¹³jah: ―¡Tsa¹jmo² ganh¹! Di³ hiug¹² dsio¹ jǿg³ quin³jni quiánh² hniah¹², jǿg³ li¹quiah¹² ca¹lah¹já¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ calah, jǿg³ jmo¹ hi² túgh³ hniah¹² hioh¹² jénh² hniah¹². 11 Di³ jøa³juøi² go² hlai³ David na²lø¹chián¹ jan² dsa² liúg² hniah¹². Cristo báh³ héi², Juu¹³ jniang³. 12 Hi² la² báh³ jmo¹ li¹ŋih³ hniah¹²: Dsianh¹² hniah¹² guing² rø²dsugh¹² hmøah¹², hiúg³guing niúh¹ hma² mong¹² ―ca¹juúh² ángel.  









118

SAN LUCAS 2 13 Ta¹na¹cónh¹ jøng² ca¹jnia¹ quianh¹³ ángel héi² cu²tséh¹ jue¹² dsa² chian² ŋi¹juǿi¹, dsa² mi²juanh¹² Diú¹³. Lah¹la² ca¹juúh² dsa² héi²: 14 Hiug¹² juanh¹² báh³ Diú¹³, dsa² guǿ¹² guiuh¹³. Niu¹ tei³ báh³ jǿg³ quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹, ju³lah dsa² tøa¹² dsǿa¹² Diú¹³ ja³cog², ca¹juúh²dsa. 15 Jøng² mi³ma²na²ŋi¹lia¹ ángeles juu¹² ŋi¹juǿi¹, ca¹dsii¹ juu¹³ jáh² héi² jǿg³ guiog¹³dsa. Ca¹juúh²dsa: ―Ma¹dsǿg³ jøa³juøi² Belén jøng². Ma¹ne¹³ cøng² hi² na²løa¹, ca¹lah¹cónh¹ lǿa¹² jǿg³ ma²na²he¹ Juu¹³ jniang³ ―ca¹juúh²dsa. 16 Ca¹ŋi¹lé²dsa jøng² cøng² ŋi³juu¹³. Ca¹dsanh¹²dsa María quianh¹³ José quianh¹³ guing². Hiúg³guing niúh¹ hma² mong¹². 17 Jøng² mi³ma²na²jǿi²dsa, ca¹he¹dsa jǿg³ ma²na²nǿng²dsa quiah¹²guing. 18 Jøng² gøg² ca¹can¹ ca¹lah¹já¹ dsa² ni³nang¹² jǿg³ ca¹juúh² juu¹³jah. 19 Cónh¹jøng² ca¹can¹ María hí³. Ca¹dsii¹dsa dsǿa¹² ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ jøng². 20 Ca¹ŋi¹lia¹ báh³ juu¹³jah héi². Ca¹mi¹juanh¹²dsa ca¹mi¹dsiog¹dsa Diú¹³ ni³ huu¹³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² ca¹nǿng²dsa hi² ca¹jái¹dsa, ju³lah lǿa¹² jǿg³ ma²ca¹juúh² ángel.  













Ca¹jian¹dsa Jesús guøh¹²

21 Ma²jŋi¹ jmai³ ca¹lø¹chián¹guing ca¹jmo¹dsa circuncisión quiah¹²guing. Jøng² ca¹tǿh¹dsa guing² Jesús, ju³lah ca¹juúh² ángel hi² li¹tsen²guing cónh¹ niúh¹ jín³ hi² ca¹can¹ María guing². 22 Jøng² mi³ca¹dsen¹ jmai³ ja³ma²lé² mi¹jŋió¹ jmi²dsa² chiég³  



jmi² Jesús ni³ huu¹³ hi² ca¹lø¹chián¹ guing² quián¹²dsa, ju³lah lǿa¹² lei¹³ quiah¹² hlai³ Moisés, jøng² ca¹jian¹dsa guing² juu¹² jøa³juøi² Jerusalén. Ca¹dsii¹dsa gug² tai³ Juu¹³ jniang³. 23 Di³ lah¹la² rø²juúh² lei¹³ quiah¹² Juu¹³ jniang³: “Li¹quián¹² Juu¹³ jniang³ ca¹lah¹já¹ guing² ne¹³, ju³lah guing² dsa² ŋioh¹²,” rø²juúh² lei¹³. 24 Jø¹² bíh³ ca¹dsii¹dsa ni³ Diú¹³ ju³lah rø²juúh² lei¹³. Di³ rø²juúh² báh³ lei¹³ hi² hniuh¹² cuan¹dsa og¹ jug² bøa¹² ho¹ ju³ og¹ guing² jug² tiug². 25 Jmai³ jøng² mi³guǿ¹³ jan² dsa² tsen² Simeón jøa³juøi² Jerusalén. Dsa² dsiog¹ báh³ héi², dsa² hnio¹ Diú¹³. Mi³chi³jŋi¹²dsa jmai³ ja³liúg² dsa² israel. Quin¹²dsa jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³. 26 Ma²ca¹jmo¹ jmi²dsí² han¹³ dsǿa¹² dsa² héi² hi² jë²́ dsa Cristo quián¹² Juu¹³ jniang³ ca¹lah¹cónh¹ niúh¹ jín³ hi² tsa¹jón²dsa. 27 Jøng² ca¹jiag¹ jmi²dsí² juu¹² guøh¹². Ni³ jøng², mi²ca¹ŋi¹jiag¹ chiég³ jmi² guing² Jesús guøh¹², hi² jmo¹dsa quiah¹² guing² ju³lah lǿa¹² lei¹³, 28 jøng² ca¹chiánh² Simeón héi² guing². Ca¹mi¹juanh¹²dsa Diú¹³. Ca¹juúh²dsa: 29 Juu¹³ jniang³, na¹ jín³ ma²lé² cuúh³hning jǿg³ hi² dsa¹cu² dsa¹hén²jni jmøi¹guǿi¹, ju³lah lǿa¹² jǿg³ ma²ca¹juøh³hning. 30 Di³ ma²na²jan¹jni dsa² lég² jnieh³, 31 dsa² ca¹hiah¹³hning ni³ huu¹³ quiah¹² ca¹lah¹já¹ dsa², 32 dsa² jmo¹ taih¹ juu¹² ja³ŋi¹nio¹ dsa² tsa¹lán¹² dsa² israel, dsa² jmo¹ lén² dsa² israel dsa² canh¹³, dsa² lán¹² dsa² juøi² quiánh²hning, ca¹juúh²dsa.  











119

SAN LUCAS 2

33 Jøng² ca¹can¹ chiég³ jmi² Jesús gøg² mi³ca¹nǿng²dsa jǿg³ ca¹juúh² Simeón ja³cog² guing² quián¹²dsa. 34 Jøng² ca¹juúh² Simeon jǿg³ dsio¹ quiah¹² chiég³ jmi²guing calah. Lah¹la² ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa María, mi³chiég³guing: ―Jai³lah. Ca¹të²́ guing² lang¹² jmo¹ li¹chi² jǿg³ dsio¹ quiah¹² jue¹² dsa israel. Jø¹² bíh³ jmo¹dsa li¹chi² jǿg³ hlaih¹³ quiah¹² dsa² jue¹² calah. Cónh¹ calah li¹chian² dsa² juúh² hlaih¹³ ja³cog² hŋiah¹² guing². 35 Li¹chianh²hning ju²cǿh¹ dsøa¹² ca¹lah¹cøng² hi² ca¹ŋai¹ ŋi³tǿi¹ jmi²dsí² quiánh²hning. Lah¹jøng² báh³ lé². Mi³jøng² li¹léi¹³ hi² dsø²jiag¹² dsǿa¹² dsa² jue¹² ―ca¹juúh²dsa. 36 Jø¹² bíh³ ja³jøng² mi³hiúg³ jan² dsa² hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³, dsa² tsen² Ana, ja³mái¹³ hlai³ Fanuel, tsø³jong¹³ hlai³ Aser. Ma²guiugh² hlaih¹³ Ana. Ca¹gú²dsa guio¹ ji²ŋi² quianh¹³ ji²gug²dsa ma²jmai³ mi³tsih²mǿ²dsa. 37 Jøng² ma²lán¹²dsa hio¹³ hnøi² ochenta y cuatro ji²ŋi², mi³ca¹jon¹ ji²gug²dsa. Ni³ jøng² cu¹dsie¹² ha¹chi² ma²ca¹u¹hái¹dsa coh¹³ jnǿ² ja³tsih¹³ guøh¹². Cøng² hi² ca¹mi¹juanh¹²dsa Diú¹³. Ca¹mi¹han¹²dsa ta³lah¹ca¹hlanh¹dsa Diú¹³ lah¹huu² lah¹jmø². 38 Na¹ cónh¹ jøng² ca¹dsiég¹ dsa² guiugh² héi². Ca¹tsáih¹dsa Diú¹³ di³hmah³. Jøng² ca¹dsii¹dsa jǿg³ quiah¹² Jesús. Ca¹tsáih¹dsa dsa² hé² jǿg³ hi² li¹chian² dsa² liúg² dsa² chian² Jerusalén.  











Ca¹ŋi¹lia¹dsa juu¹² jøa³juøi² Nazaret

39 Jøng² mi³ma²ca¹mi¹ti¹ chiég³ jmi² Jesús ca¹lah¹jǿ¹ ca¹lah¹cónh¹  

hi² rø²juúh² lei¹³, jøng² ca¹ŋi¹lia¹dsa juu¹² ja³tén¹² Galilea, juu¹² jøa³juøi² Nazaret, juøi² go²dsa. 40 Jøng² ca¹ŋi¹juanh¹² ca¹lø¹bé²guing. Ma¹dsio¹² ca¹lø¹ŋi¹²guing. Dsio¹ dsǿa¹² Diú¹³ ja³cog²guing.  

Ca¹ŋie³ hi²meh² Jesús guøh¹²

41 Lah¹cøng² lah¹cøng² ji²ŋi² dsø²lé² chiég³ jmi² Jesús jmai³ ja³tøa¹² jmai³ ta²høa³ jøa³juøi² Jerusalén. 42 Jøng² mi³ca¹dsóh² Jesús guie¹tǿn² ji²ŋi², ca¹ŋi¹lé²dsa calah jmai³ ju³lah lǿa¹² mai³¹ quiah¹²dsa. 43 Mi³ca¹ŋǿ² jmai³ jøng² ma²dsø²lia¹dsa. Tsa¹ŋi¹² chiég³ jmi² Jesús hi² ca¹jŋi¹ hi²meh² Jesús jøa³juøi² Jerusalén. 44 Lë ́ chiég³ jmi² hi²meh² hi² hiúg³ hi²meh² jøa³ ja³ja²lia² dsa² jue¹². Jøng² mi³ca¹tǿ² cøng² jmai³ tiogh³dsa juu¹², ca¹hnah¹²dsa hi²meh² Jesús ja³ma²ca¹jŋi¹ ju³roh¹³dsa quianh¹³ dsa² jenh² quianh¹³dsa. 45 Cónh¹jøng² ha¹chian² hi²meh² ma²ca¹dsanh¹²dsa. Jøng² ca¹jénh¹dsa juu¹². Ca¹ŋi¹lé²dsa calah juu¹² jøa³juøi² Jerusalén, hi² ca¹ŋi¹hniah¹²dsa hi²meh² quián¹²dsa. 46 Ma²hnøa¹² jmai³ jøng² ca¹dsanh¹²dsa hi²meh² ja³tsih¹² guøh¹². Guǿ¹²dsa jøa³ ja³tiogh³ tøa¹². Nang¹²dsa jǿg³ dsii¹²dsa. Ŋai¹²dsa jǿg³. 47 Dsogh¹² dsǿa¹² ca¹lah¹já¹ dsa² ni³nang¹² jǿg³ ca¹juúh² hi²meh² Jesús, jǿg³ ma²ŋi¹² hi²meh². 48 Jøng² dsogh¹² dsǿa¹² chiég³ jmi² hi²meh² mi³ca¹jǿi²dsa. Jøng² ca¹juúh² mi³chiég³ hi²meh²: ―¿He² løa¹ ma²ca¹jmoh³hning lah¹jøng² ja³cog² jnieh³, jon¹²? Hiug¹² ma²chian² jnieh³ ju²hí³  















120

SAN LUCAS 2​, ​3 dsøa¹² quianh¹³ ti³ŋieih¹²hning. Ma²ca¹ŋi³hniah¹³ jnieh³ hning² ―ca¹juúh²dsa. 49 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa chiég³ jmi²dsa: ―¿He² løa¹ hnangh¹² hniah¹² jní²? ¿Tsa³ŋih³ hniah¹² hi² hniuh¹² jmo³jni ta³ quiah¹² Ti³ŋieh¹ jní²? ―ca¹juúh²dsa. 50 Cónh¹jøng² ha¹chi² ca¹lø¹ŋëh ́ ² dsǿa¹²dsa jǿg³ jøng². 51 Jøng² ca¹ŋáh¹ Jesús juu¹² jøa³juøi² Nazaret quianh¹³ chiég³ jmi²dsa. Cøng² hi² ca¹nǿng² báh³ dsa² gøg² jǿg³ quiah¹² chiég³ jmi²dsa. Mi³chiég³dsa ca¹dsii¹ dsǿa¹² ca¹lah¹jǿ¹ hi² lah¹jøng². 52 Jøng² cøng² ca¹ŋi¹juanh¹² Jesús. Hiug¹² ma¹dsio¹² ca¹lø¹ŋi¹²dsa. Dsio¹ dsǿa¹² Diú¹³ ja³cog²dsa. Jø¹² bíh³ dsio¹ dsǿa¹² dsa² juøi² jian¹²dsa.  







Ca¹hǿ² Juan jǿg³ quiah¹² Diú¹³

3

(Mt. 3.1-12; Mr. 1.1-8; Jn. 1.19-28)

Ma²guie¹hŋí² ji²ŋi² ma²lán¹² Tiberio rai¹³, ma²lán¹² Poncio Pilato dsi³máh² ja³tén¹² Judea. Jøng² Herodes ma²lán¹² ta³ ja³tén¹² Galilea. Felipe, roh¹³ Herodes, ma²lán¹² ta³ ja³tén¹² Iturea quianh¹³ Traconite. Lisanias ma²lan¹² ta³ ja³tén¹² Abilinia. 2 Ma²lán¹² Anás quianh¹³ Caifás ŋi¹jmó² quián¹² dsa² judío. Jmai³ jøng² ca¹he¹ Diú¹³ jǿg³, ca¹heh¹dsa Juan, ja³ŋiúh³ Zacarías, dsa² ma²guǿ¹² ja³ha¹chian² dsa² tiogh³. 3 Jǿg³ jøng² ca¹ŋi³hǿ¹³ Juan ca¹lah¹tan¹³ cøg¹² ja³hiu³ jmøi² Jordán. Ca¹ŋi³hǿ¹³dsa jǿg³ hi² hniuh¹² jéinh¹ dsǿa¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ ja³cog² Diú¹³. Jøng² tsogh¹dsa jmøi² calah. Mi³jøng² hén² Diú¹³ dsǿg³dsa. 4 Lah¹jøng² ca¹løa¹, ju³lah rø²juúh²  





si² quiah¹² hlai³ Isaías, dsa² ca¹hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Lah¹la² rø²juúh² si²: Li¹chian² dsa² hløah¹ tí² juu¹² ja³ha¹chian² dsa² tiogh³, dsa² juúh²: “¡Jmo³ ju²jŋia¹³ juu¹² ja²ŋøa¹ Juu¹³ jniang³! ¡Jmo³ cu¹dsøg¹² juu¹² ja³ŋøa¹dsa! 5 Di³ lah¹dsóh² li¹cángh² báh³ cuú¹, ju³lah ca¹lah¹jǿ¹ ja³jøh². Lé² huø¹ møi² báh³ ja³tioh¹³ cónh¹², ja³tioh¹³ máh². Lé² báh³ cu¹dsøg¹² ca¹lah¹jǿ¹ ja³qui²jeinh¹² juu¹². Li¹rø² ca¹lah¹jǿ¹ ja³hlaih¹³ juu¹². 6 Li¹ŋi¹² ca¹lah¹já¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ ha²lah lé² liúg²dsa ja³cog² Diú¹³,” juúh²dsa, rø²juúh² si². 7 Hi² jøng² lah¹la² ca¹juúh² Juan, ca¹tsáih¹dsa dsa² jue¹² ca¹ŋi¹lé² ja³tsenh¹³dsa, dsa² hniu¹ tsog¹ jmøi², ca¹juúh²dsa: ―Hniah¹² dsa² lanh¹² ju³lah lán¹² møh², héi¹ dsa² nang¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ hniah¹² hi² mi³liúgh² hniah¹² ja³na¹ bíh³ cuø¹ Diú¹³ jmø³uai¹². 8 Dsio¹ mi³tih³ hniah¹² ju³lah jan² dsa² lah¹dsóh² ma²ca¹jéinh¹ dsǿa¹². ́ ³ hniah¹² hi² ha¹chi² hi² jénh³ Tsa¹ju³lëh hniah¹² huu¹³ hi² ni³lanh¹² hniah¹² tsø³jong¹³ hlai³ Abraham. Tiúh¹ báh³ Diú¹³ jmo¹ li¹chian² tsø³jong¹³ hlai³ Abraham quianh¹³ cang³ ná¹² ti³gah¹ huø¹. 9 Ja¹quien¹³ lé² quiánh² hniah¹² ju³lah lǿa¹² quiah¹² hma² tsa¹cuø¹² mǿi² gøah¹² dsa². Hma² jøng² quiuh¹²dsa. Jmo¹²dsa cuai³. Dsii¹²dsa si². Lah¹jøng² dsa¹hénh² hniah¹² ―ca¹juúh² Juan. 10 Jøng² ca¹ŋai¹ dsa² jue¹², ca¹juúh²dsa: ―¿He² hi² hniuh¹² jmó³ jniang³ jøng²? ―ca¹juúh²dsa.  







121

SAN LUCAS 3

11 Jøng² ca¹juúh² Juan: ―Ju³lah dsa² chi² ton¹ hmøah¹² hiúg³dsa, dsio¹ cuø¹ dsa² héi² cøng² hmøah¹² quiah¹² dsa² tsa¹chi² quiah¹². Ju³lah dsa² chi² hi² li¹gǿh¹dsa, dsio¹ mi¹hog¹³ dsa² héi² dsa² tsa¹chi² quiah¹² ―ca¹juúh²dsa. 12 Jø¹² bíh³ ca¹ŋi¹lé² dsa² cagh¹² cog³. Mi³jøng² chiag¹ Juan jmøi² quiah¹²dsa. Ca¹juúh²dsa ca¹tsáih¹dsa Juan: ―Tøa¹², ¿he² hi² hniuh¹² jmó³ jnieh³? ―ca¹juúh²dsa. 13 Jøng² ca¹juúh² Juan: ―Tsa¹cánh³ hniah¹² cog³ ma¹dsio¹². Cónh¹jøng² cánh³ hniah¹², cónh¹ ja³ma²lǿa¹² lei¹³ ―ca¹juúh²dsa. 14 Jø¹² bíh³ ca¹ŋai¹ calah ca²dsiog³ hlég², ca¹juúh²dsa: ―Jøng² jnieh³, ¿he² hi² hniuh¹² jmó³ jnieh³? ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² Juan: ―Tsa¹høinh¹³ hniah¹² jin³ he² hi² chi² quiah¹² dsa², hi² juúh³ hniah¹² hi² cuøh¹³ hniah¹² dsa² jmø³uai¹² ho¹ ju³ hi² cuúh³ hniah¹² dsag³ tsa¹re²dsa, ju³ná³ tsa¹ca¹cuø¹dsa. Ju³li¹hiug² hoh¹² hniah¹² ca¹lah¹cónh¹ té¹² hi² ma²hliah¹³ hniah¹² ―ca¹juúh²dsa. 15 Jøng² ma²ti³høa¹² dsǿa¹² dsa² jue¹² tiogh³, lë²́ dsa chi²júh² lán¹² Juan Cristo. 16 Hi² jøng² ca¹juúh² Juan, ca¹tsáih¹dsa ca¹lah¹já¹ dsa² tiogh³: ―Lah¹dsóh² chiog¹² báh³ jní² hniah¹² jmøi². Cónh¹jøng² jí¹ jan² dsa² hiug¹² jín³ hi² chi² bí² quiah¹² cónh¹ jín³ jní². Dsa² héi² tí² jmi²dsí² han¹³ quiánh² hniah¹². Jmo¹dsa hi² lénh² hniah¹² dsa² ti³jan¹. Tsa¹lë²́ jni tén¹²jni tsøh³jni løg² dsǿ² tai³ dsa² héi². 17 Ma²tsenh¹²dsa  









ju²jŋia¹³ hi² quiáh²dsa dsa² li¹quianh¹³dsa, ju³lah jan² dsa² juú² qui¹². Chiag¹dsa hi² dsio¹. Jøng² tí²dsa hi² tsa¹dsio¹ dsi²si² tsa¹øg² ―ca¹juúh²dsa. 18 Hliú² jǿg³ lah¹jøng² ca¹juúh² Juan, hi² ca¹heh¹dsa dsa² jue¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 19 Jøng² ca¹juúh² Juan hi² ca¹jmo¹ Herodes, dsa² lán¹² ta³, hi² hlaih¹³. Di³ ma²ca¹jian¹ Herodes hio¹³ quián¹² roh¹³dsa, hio¹³ tsen Herodías. Jø¹² bíh³ hliú² hi² hlaih¹³ lah¹jøng² ma²ca¹jmo¹ Herodes. Hi² jøng² ca¹lø¹hiag¹³ dsa² héi² mi³ca¹juúh² Juan jǿg³ jøng². 20 Ni³ ja³ca¹lah¹jǿ¹ hi² hlaih¹³ jøng² ca¹jmo¹dsa, jøng² ca¹tanh¹²dsa Juan hni¹ŋí³ calah.  





Ca¹jŋó² Jesús jmøi²

(Mt. 3.13-17; Mr. 1.9-11)

21 Mi³ma²ca¹jŋó² jue¹² dsa² juøi² jmøi², jøng² ca¹jŋó² hŋiah¹² Jesús jmøi² calah. Jøng² ma²hlanh¹²dsa Diú¹³ mi³ca¹ná² guiuh¹³ ŋi¹juǿi¹. 22 Jøng² ca¹siog² jmi²dsí² han¹³ ni³ quiah¹²dsa, hi² jniá² jmi²dsí² ju³lah jniá² jan² jug². Jøng² ca¹hløah¹ Diú¹³ guiuh¹³ ŋi¹juøí¹, ca¹tsáih¹dsa Jesús: ―Hning² báh³ jon¹jni. Hnó¹jni hning². Hiug¹² tøa¹² dsøa¹jni hning² ―ca¹juúh² Diú¹³.  







Dsa² hóg¹ quián¹² Jesús (Mt. 1.1-17)

23 Ma²hiúg³ Jesús cónh¹ guieg²guí² ji²ŋi² mi³ca¹mi¹liág¹dsa hi² ca¹heh¹dsa dsa² jue¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Jue¹² dsa² lë²́ dsa hi² lán¹² Jesús ja³ŋiúh³ José. Cónh¹jøng² dsa² lang¹² báh³ dsa² lán¹² dsa² canh¹³ quián¹²dsa: Elí, 24 jong¹² Matat, jong¹² Leví, jong¹² Melqui,  



122

SAN LUCAS 3​, ​4 jong¹² Jana, jong¹², José, 25 jong¹² Matatías, jong¹² Amós, jong¹² Nahum, jong¹² Esli, jong¹² Nagai, 26 jong¹² Maat, jong¹² Matatías, jong¹² Semei, jong¹² José, jong¹² Judá, 27 jong¹² Joana, jong¹², Resa, jong¹² Zorobabel, jong¹² Salatiel, jong¹² Neri, 28 jong¹² Melqui, jong¹² Adi, jong¹² Cosam, jong¹² Elmodam, jong¹² Er, 29 jong¹² Josué, jong¹² Eliezer, jong¹² Jorim, jong¹² Matat, 30 jong¹² Leví, jong¹² Simeón, jong¹² Judá, jong¹² José, jong¹² Jonán, jong¹² Eliaquim, 31 jong¹² Melea, jong¹² Mainán, jong¹² Matata, jong¹² Natán, 32 jong¹² David, jong¹² Isaí, jong¹² Obed, jong¹² Booz, jong¹² Salmón, jong¹² Naasón, 33 jong¹² Aminadab, jong¹² Aram, jong¹² Esrom, jong¹² Fares, jong¹² Judá, 34 jong¹² Jacob, jong¹² Isaac, jong¹² Abraham, jong¹² Taré, jong¹² Nacor, 35 jong¹² Serug, jong¹² Ragau, jong¹² Peleg, jong¹² Heber, jong¹² Sala, 36 jong¹² Cainán, jong¹² Arfaxad, jong¹² Sem, jong¹² Noé, jong¹² Laméc, 37 jong¹² Matusalén, jong¹² Enoc, jong¹² Jared, jong¹² Mahalaleel, jong¹² Cainán, 38 jong¹² Enós, jong¹² Set, jong¹² Adán, jong¹² Diú¹³.  



























Ca¹jmo¹ dsa² hlanh³ láh² ju³jmo¹³ Jesús hi² hlaih¹³

4

(Mt. 4.1-17; Mr. 1.12-15)

Ma²quin¹² Jesús jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³ mi³ca¹jŋó²dsa jmøi² chi³jmøi² Jordán. Jøng² ca¹jiag¹ jmi²dsí² juu¹² ja³ha¹chian² dsa² tiogh³. 2 Ton¹lág¹ jmai³ ca¹ŋie³dsa ja³jøng², ja³ca¹jmo¹ dsa² hlanh³ láh² ju³jmo¹³ Jesús hi² hlaih¹³. Ha¹chi² ca¹gǿh¹dsa jmai³  

jøng². Jøng² ma²lǿ² li¹i³cónh¹²dsa mi³ca¹hian¹² jmai³ jøng². 3 Jøng² ca¹juúh² dsa² hlanh³, ca¹tsáih¹dsa Jesús: ―Jmóh³hning hi² lé² hi³ŋíh¹ cang³ la², chi²júh² lah¹dsóh² lanh¹²hning jong¹² Diú¹³ ―ca¹juúh²dsa. 4 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Lah¹la² rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³: “A¹jáng¹ jmáh¹lah hi² quie¹² jnieh³ jmo¹² hi² chiang² jnieh³, dsa² jmøi¹guǿi¹,” rø²juúh² si² ―ca¹juúh²dsa. 5 Jøng² ca¹jiag¹² dsa² hlanh³ cøng² ja³ca¹ŋi³heh¹³dsa Jesús cu¹ŋieih¹³ ta³cøng² jmøi¹guǿi¹, ja³tioh¹³ ca¹lah¹jǿ¹ juøi². 6 Jøng² ca¹juúh² dsa² hlanh³: ―Cuǿ¹³jni hning² bí² ja³cog² ca¹lah¹jǿ¹ juøi² quianh¹³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² jláh³ quiah¹² dsa² tiogh³. Di³ jní² báh³ dsa² ca¹të²́ ca¹lah¹jǿ¹ hi² jøng². Lé² báh³ jainh¹³jni quiah¹² lǿa¹² ju³ hein² dsa² hno¹jni jainh¹³jni quiah¹². 7 Hi² jøng² li¹quiánh² báh³ hning² ca¹lah¹jǿ¹ hi² jøng², ju³ná³ mi³juanh¹³hning jní² ―ca¹juúh² dsa² hlanh³. 8 Cónh¹jøng² lah¹la² ca¹juúh² Jesús: ―Lah¹la² rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³: “Mi³juanh¹³ jniang³ Juu¹³ jniang³, dsa² lán¹² Diú¹³ quián² jniang³. Jan² dsa² héi² mi³ti³ jniang³ ni³,” rø²juúh² si² ―ca¹juúh² Jesús. 9 Jøng² ca¹jiag¹² dsa² hlanh³ juu¹² jøa³juøi² Jerusalén. Ca¹tseh¹dsa Jesús guiuh¹³ hniú¹² guøh¹². Jøng² ca¹juúh²dsa: ―Jmóh³hning cøng² ju³tiah²hning huø¹, chi²júh² lah¹dsóh² lanh¹²hning jong¹² Diú¹³. 10 Di³ lah¹la² rø²juúh² jǿg³ quiah¹² Diú¹³: Dsiag¹² Diú¹³ ju²gug² tai³ ángeles quián¹²dsa hi²  















123

SAN LUCAS 4

jmo¹dsa hí³ hning², rø²juúh² si². 11 Jø¹² bíh³ lah¹la² rø²juúh² si² calah: Chiag¹dsa juu¹² guiuh¹³. Mi³jøng² tsa¹quian¹ cang³ taih³hning, rø²juúh² si². 12 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Jø¹² bíh³ lah¹la² rø²juúh² si²: “Tsa¹jmóh³hning hi² cánh³hning jǿg³ dsøg¹² quiah¹² Diú¹³ quiánh²hning, dsa² lán¹² Juu¹³ jniang³,” rø²juúh² si². 13 Hi² jøng² ca¹ŋáh¹ dsa² hlanh³ cu²hna² mi³tsa¹ma¹ca¹dsóh²dsa mai³¹ siíh² hi² mi³ta¹canh¹³ Jesús dsag³. Jmai³ siíh² báh³ tiúh¹dsa quianh¹³ Jesús, lë²́ dsa. 14 Tí² ma²quin¹² Jesús jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³ ca¹ŋáh¹dsa juu¹² ja³tén¹² Galilea. Jøng² ca¹tsø² ca¹jan¹ jǿg³ quiah¹²dsa ca¹lah¹tan¹³ ja³tioh¹³ juøi² cøg¹² ja³guǿ¹³dsa. 15 Jue¹² dsa² ca¹mi¹juanh¹² Jesús ja³ca¹ŋi³he¹²dsa jǿg³ guøh¹² lah¹cøng² lah¹cøng² juøi².  









Jøa³juøi² Nazaret

(Mt. 13.53-58; Mr. 6.1-6)

16 Jøng² ca¹dsiánh¹dsa jøa³juøi² Nazaret, juøi² ja³ca¹ŋi¹juanh¹²dsa. Jøng² jmai³ sa³¹ ca¹ŋó¹dsa guøh¹², ju³lah lǿa¹² mai³¹ quiah¹²dsa. Jøng² ca¹nung²dsa hi² hniu¹dsa høa¹dsa si² quiah¹² Diú¹³. 17 Jøng² mi³ca¹cuø¹ dsa² neng¹² ni³ jǿg³ quiah¹² guøh¹² si² ca¹jmo¹ hlai³ Isaías, ca¹jan¹ Jesús si². Ca¹dsóh²dsa ja³rø²juúh² jǿg³ la²: 18 Quin³jni jmi²dsí² quiah¹² Juu¹³ jniang³. Di³ ca¹hei¹dsa jní² mi³jøng² hǿ¹³jni jǿg³ dsio¹ quiah¹² dsa² ti²ŋié². Ca¹tsei¹dsa hi² jmo¹³jni jǿg³ hi² liúg² dsa² tiogh³ hni¹ŋí³,  



jǿg³ hi² jniuh¹ calah dsa² teg³, jǿg³ hi² liúg² dsa² chian² jmø³uai¹², hi² jmógh² dsa², 19 hi² jmo¹³jni jǿg³ quiah¹² jmai³ ja³mi¹hag¹³ Juu¹³ jniang³. 20 Jøng² mi³ca¹høa¹ Jesús jǿg³ jøng², ca¹cágh¹dsa si². Ca¹jáinh¹dsa calah. Jøng² ca¹gú²dsa, ti³jǿi² ca¹lah¹já¹ dsa² tiogh³. 21 Jøng² ca¹he¹dsa jǿg³. Ca¹juúh²dsa: ―Na¹ jín³ ma²ca¹lø¹ti¹ jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ma²na²høa¹jni jøa³ ja³tiogh³ hniah¹² ―ca¹juúh²dsa. 22 Jøng² ca¹cuø¹ ca¹lah¹já¹ dsa² jǿg³ dsio¹ quiah¹² Jesús. Dsogh¹² dsǿa¹²dsa jǿg³ rø² ma²he¹²dsa. Jøng² ca¹dsii¹dsa jǿg³ guiog¹³dsa. Ca¹juúh²dsa: ―¿Tsa³lán¹² dsa² lang¹² ja³ŋiúh³ José? ―ca¹juúh²dsa. 23 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Lah¹dsóh² tiog¹³ báh³ juúh³ hniah¹² ju³lah juúh²dsa jmai³ juúh²dsa: “Hí³ jmóh³ hning² hŋiah¹ chi²júh² dsøg¹² lanh¹²hning tø²mǿa¹².” Hnøngh² hniah¹² hi² jmo¹³jni ja³la² juøi² go²jni ju³lah lǿa¹² hi² ma²ca¹nengh² hniah¹² hi² ca¹jmo¹jni jøa³juøi² Capernaum. 24 Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹². Tsa¹lǿih² jmai³ li¹tih¹ dsa² go²dsa jǿg³ juúh² dsa² hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 25 Lah¹té¹² jǿg³. Jue¹² dsa² hnǿi² mi³chian² ja³tén¹² juøi² israel jmai³ mi³chian² hlai³ Elías, jmai³ ca¹løa¹ hag³cón³ huø¹, mi³tsa¹ma¹ca¹táh² jmǿa¹² hnøa¹² ŋi² jmai³ tón² ca²dsieg³ ŋi². 26 Cónh¹jøng² ha¹chi² ca¹tsen¹ Diú¹³ hlai³ Elías juu¹² ja³mi³tiogh³ hio¹³ héi². Ca¹tsei¹ Diú¹³ juu¹² jøa³juøi² Sarepta, juøi² tén¹² Sidón, ja³quiah¹³ hio¹³ hnǿi² chian² ja³jøng². 27 Jø¹²  















124

SAN LUCAS 4 bíh³ lah¹jøng², mi³chian² jue¹² dsa² dsoh³ ja³tén¹² juøi² israel, dsa² lán¹² hmih¹² tsa¹jŋi¹², jmai³ mi³chian² hlai³ Eliseo. Cónh¹jøng² ha¹chian² dsa² héi² ca¹hlú² hmih¹² quiah¹². Jan² Naamán ca¹hlú² dsag³ hmih¹², dsa² chian² huø¹ Siria ―ca¹juúh² Jesús. 28 Jøng² ca¹lø¹hné¹ hlaih¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² tiogh³ guøh¹², mi³ca¹nǿng²dsa jǿg³ jøng². 29 Ca¹túgh²dsa. Ca¹ŋi³jian¹dsa Jesús juu¹² chiuh³ juøi². Jøng² ca¹tai¹dsa juu¹² ni³ cónh¹² ja³neng¹² juøi². Mi³jøng² mi³tiáng²dsa tsøi². 30 Cónh¹jøng² ca¹ŋë²́ Jesús jøa³ ja³tiogh³ dsa² jue¹². Ca¹ŋó¹dsa calah ja³siíh³.  





Jan² dsa² ŋioh¹² quin¹² jmi²dsí² hlaih¹³ (Mr. 1.21-28)

31 Ca¹ŋó¹dsa juu¹² jøa³juøi² Capernaum, juøi² tén¹² Galilea. Ja³jøng² ca¹he¹dsa jǿg³ jmai³ sa³¹. 32 Dsogh¹² dsǿa¹² dsa² chian² ja³jøng² jǿg³ he¹²dsa. Di³ he¹²dsa ju³lah jan² dsa² lah¹dsóh² ŋi¹² ha²lah lǿa¹² jǿg³. 33 Jøng² mi³hiúg³ jan² dsa² ŋioh¹² guøh¹², dsa² quin¹² jmi²dsí² hlaih¹³. Ca¹hløah¹ dsa² héi² tí², ca¹juúh²dsa: 34 ―¡Ai! ¿He² jǿg³ ca¹tëh ́ ²hing quián² jnieh³, Jesús, dsa² chian² Nazaret? ¿Ma³guøngh¹hning hi² mi³dsiagh¹³hning jnieh³? Cué¹² báh³ jní² hning². Dsa² han¹³ quián¹² Diú¹³ báh³ hning² ―ca¹juúh²dsa. 35 Jøng² ca¹jé² Jesús jmi²dsí² hlaih¹³. Ca¹juúh²dsa: ―¡Cagh³ hagh³! ¡Jú¹² quiah¹²dsa! ―ca¹juúh²dsa.  









Jøng² mi³ca¹jmo¹ jmi²dsí² hlaih¹³ hi² ca¹canh¹ dsa² ŋioh¹² héi² huø¹ jøa³ ja³tiogh³ dsa² jue¹², ca¹u¹hái¹ jmi²dsí² hlaih¹³, hi² ha¹chi² ca¹jenh¹ dsa² ŋioh¹². 36 Jøng² ca¹ŋi¹dsógh¹ dsǿa¹² ca¹lah¹já¹ dsa² tiogh³. Ca¹dsii¹dsa jǿg³ guiog³dsa. Ca¹juúh²dsa: ―¿He² bíh³ jǿg³? Jmo¹² dsa² lang¹² héh¹ ju³lah jan² dsa² lah¹dsóh² chi² bí². Tsaih¹²dsa jmi²dsí² hlaih¹³, ta³lah¹ca¹huanh¹² jmi²dsí² quiah¹² dsa² quin¹² ―ca¹juúh²dsa. 37 Jøng² ca¹tsø² ca¹jan¹ jǿg³ quiah¹² Jesús ta³cøng² ja³jøng².  



Ca¹jmo¹ Jesús hí³ mø²chiég³ Simón (Mt. 8.14-15; Mr. 1.29-31)

38 Jøng² ca¹nung² Jesús. Ca¹u¹hái¹dsa guøh¹². Ca¹ŋó¹dsa ja³quiah¹³ Simón. Ma²dsoh³ mø¹chiég³ Simón. Dsé² hlaih¹³dsa. Hi² jøng² ca¹tsáih¹dsa Jesús hi² jmo¹dsa hí³ dsa² dsoh³. 39 Jøng² mi³ma²tsenh¹² Jesús cøg¹² ja³ron¹² dsa² dsoh³, ca¹jé²dsa hi² jmo¹² hi² dsé² hio¹³. Jøng² ca¹jŋi¹ quiah¹²dsa. Dsø¹juu¹² jøng² ca¹nung² hio¹³. Ca¹mi¹ti¹ hio¹³ ni³ Jesús quianh¹³ dsa² quianh³dsa.  



Ca¹jmo¹ Jesús hí³ jue¹² dsa² dsoh³ (Mt. 8.16-17; Mr. 1.32-34)

40 Jøng² mi³ma²tǿ² ja³tø²dsé³ hieg², ca¹ŋi¹lé² ca¹lah¹já¹ dsa² mi³ti³dsoh¹ dsa² quián¹², dsa² lán¹² hliú² ni³ dsag³. Ca¹ŋi¹jian¹dsa dsa² dsoh³ juu¹² ja³guǿ¹³ Jesús. Jøng² ca¹quieg² Jesús gug² ni³ quiah¹² ca¹lah¹já¹ dsa² dsoh³. Ca¹mi¹hlég²dsa. 41 Jø¹² bíh³ ca¹huø¹dsa jmi²dsí² hlaih¹³ quiah¹²  



125

SAN LUCAS 4​, ​5

dsa² jue¹² calah. Tí² ca¹juúh² jmi²dsí²: ―Lanh¹²hning jong¹² Diú¹³ ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹jé² Jesús jmi²dsí² hlaih¹³. Tsa¹ma¹ca¹cuø¹dsa jǿg³ hi² hløah¹dsa. Di³ ma²ŋi¹² jmi²dsí² hi² lán¹²dsa Cristo. Ca¹hǿ² Jesús jǿg³ ja³tén¹² Galilea (Mr. 1.35-39)

42 Mi³ca¹jni¹, ca¹ŋó¹ Jesús cøng² ja³cu²hŋiah¹². Jøng² ca¹hnah¹² dsa² jue¹² Jesús ca¹lah¹ca¹dsanh¹²dsa. Tsa¹hniu¹ dsa² jue¹² hi² dság¹ Jesús ja³siíh³. 43 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² jue¹²: ―Hniuh¹² hi² ŋi³hǿa¹²jni jǿg³ dsio¹ ja³tioh¹³ juøi² siíh² calah, jǿg³ ha²lah lǿa¹² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹. Di³ huu¹³ jøng² ca¹tsei¹ Diú¹³ jní² ―ca¹juúh²dsa. 44 Hi² jøng² ca¹ŋi¹he¹² Jesús jǿg³ guøh¹² quiah¹² ja³tén¹² Judea.  





Ca¹lǿh²dsa jue¹² jáh² tiogh³ jmøi²

5

(Mt. 4.18-22; Mr. 1.16-20)

Cøng² jmai³ ma²tsenh¹² Jesús chiuh³ dsieg¹² Gennesaret. Jue¹² dsa² tiogh³ quianh¹³dsa ca¹lah¹ca¹qui² ca¹güeh¹dsa, hi² hniu¹dsa nang¹dsa cu²rø² jǿg³ he¹² Jesús. 2 Jøng² ca¹jái¹ Jesús hei¹² ton¹ barco chiuh³ jmøi². Dsa² quiah¹² barco tiogh³ cøg¹², ranh¹²dsa néng³. 3 Jøng² ca¹hí¹ Jesús cøng² barco jøng², barco quiah¹² Simón. Ca¹mǿh¹dsa Simón hi² hai¹dsa barco uǿin² hi³méh¹ cónh¹ ja³neng¹² huø¹. Jøng² mi³ca¹gú²dsa ni³ barco, ca¹heh¹dsa dsa² jue¹² jǿg³. 4 Ni³ jøng², mi³ma²na²he¹dsa jǿg³, ca¹tsáih¹dsa Simón:  





―Ma¹dsǿg³ cøng² ja³jøh² jmøi². Mi³jøng² léh²hning jáh² ―ca¹juúh²dsa. 5 Jøng² ca¹juúh² Simón: ―Tøa¹², ma²ca¹jmó³ jnieh³ ta³ ta³cøng² huu², Jøng² jin³ hein² ha¹chian² jáh² ma²ca¹lǿh¹ jnieh³. Cónh¹jøng² ton³jni néng³ jmøi² chi²júh² ha²lah juúh²hning ―ca¹juúh²dsa. 6 Jøng² mi³ma²na²tí²dsa néng³ jmøi², jue¹² hlaih¹³ jáh² ca¹ŋi¹togh¹² néng³ ca¹lah¹ma¹li¹guií¹. 7 Jøng² ca¹tǿh² dsa² quiah¹² barco dsa² quianh³dsa tiogh³ barco cøng², hi¹ mi¹hag¹²dsa. Ca¹ŋi¹lé² dsa² hei² calah. Jøng² ca¹cangh¹² ca¹lah¹ta³ton¹ barco quianh¹³ jáh² ma²na²lǿh²dsa, ca¹lah¹ma²hniu¹ dsa¹honh¹ barco niúh¹ jmǿi¹. 8 Jøng² mi³ca¹jái¹ Simón, ca¹chi¹jné¹dsa ni³ Jesús. Ca¹juúh²dsa: ―¡Tiog¹² jní² Juu¹³ jniang³! Di³ hi² hiug¹² hlanh³jni ―ca¹juúh²dsa. 9 Ca¹can¹ hlaih¹³ Simón gøg² quianh¹³ dsa² quianh³dsa mi³ca¹jë²́ dsa jue¹² hlaih¹³ jáh² ma²na²lǿh²dsa. 10 Jø¹² bíh³ lah¹jøng² Jacobo quianh¹³ Juan, ja³ŋiúh³ Zebedeo, dsa² ti³jmo¹² ta³ quianh¹³ Simón, goh¹² hlaih¹³dsa. Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa Simón: ―Tsa¹jmo² ganh¹. Di³ na¹ ta¹lah¹ni³ ja³já¹³ jmóh³hning ta³ siíh², ta³ hi² léh²hning dsa², dsa² li¹quianh¹³ jniang³ ―ca¹juúh²dsa. 11 Hi² jøng² mi³ca¹ŋi¹cang¹dsa barco juu¹² chiuh³ dsieg¹², ca¹tiú² dsa² héi² ca¹lah¹jǿ¹. Ca¹ŋi¹lé²dsa quianh¹³ Jesús.  













Ca¹mi¹hliú² Jesús dsa² lán¹² hmih¹² tsa¹jŋi¹² (Mt. 8.1-4; Mr. 1.40-45)

12 Jmai³ ja³mi³hiúg³ Jesús cøng² juøi², ca¹dsiég¹ jan² dsa² dsoh³, dsa²  

126

SAN LUCAS 5 lán¹² hmih¹² tsa¹jŋi¹². Ca¹chi¹jné¹dsa, chi³ŋiu¹³ ni³dsa huø¹, mi³ca¹jë²́ dsa Jesús. Ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa Jesús: ―Guiuh¹³, tiáh¹ báh³ hning² jmóh³hning hí³ quieg¹ chi²júh² hiug² hoh¹²hning quianh¹³ jní² ―ca¹juúh²dsa. 13 ―Hiug² báh³ dsøa¹ ―ca¹juúh² Jesús. Jøng² ca¹quieg²dsa gug²dsa ni³ quiah¹² dsa² dsoh³. ―¡Ju³huá² quiánh²hning¹! ―ca¹juúh²dsa. Dsø¹juu¹² jøng² ca¹huá² hmih¹². Ha¹chi² ma¹lǿa¹² quiah¹²dsa. 14 Jøng² quianh¹³ hi² tiog¹³ ca¹juúh² Jesús hi² tsa¹tsáih¹ dsa² mi³dsoh³ jin³ hein² ha²lah ca¹løa¹ quiah¹²dsa. ―Cónh¹ gu³hiah¹³ jmi²dsa² hning². Gu³cuøh³hning ju³lah lǿa¹² lei¹³ quiah¹² hlai³ Moisés. Mi³jøng² li¹ŋi¹² dsa² juøi² ha¹chi² dsag³ ma¹lanh¹²hning ―ca¹juúh² Jesús. 15 Cónh¹jøng² hiug¹² jín³ ca¹tsø² ca¹jan¹ jǿg³ quiah¹² Jesús. Jue¹² hlaih¹³ dsa² ca¹túgh² quianh¹³ Jesús, ju³lah dsa² hniu¹ nang¹ jǿg³ he¹²dsa, quianh¹³ dsa² hniu¹ hliú² dsag³ ni³lán¹²dsa. 16 Hi² jøng² hliú² rón² ca¹ŋó¹ Jesús juu¹² ja³cu³hŋiah¹², juu¹² ja³ca¹hlanh¹dsa Diú¹³.  







Ca¹jmo¹ Jesús hí³ jan² dsa² tsa¹li¹ŋøa¹ (Mt. 9.1-8; Mr. 2.1-12)

17 Jøng² lah¹la² ca¹løa¹ cøng² jmai³ ja³ma²he¹² Jesús jǿg³. Jue¹² dsa² fariseo tiogh³, quianh¹³ tøa¹², dsa² he¹² lei¹³ quiah¹² Diú¹³, dsa² ma²ca¹ja¹lé² hliú² juøi² ja³tén¹² Galilea quianh¹³ Judea, quianh¹³ dsa² chian² jøa³juøi² Jerusalén. Ma²cuø¹² Juu¹³ jniang³ bí² hi²  

mi²hliú² Jesús dsa² dsoh³. 18 Jøng² ca¹dsi¹lé² ca²dsiog³ dsa² ŋioh¹², dsa² jian¹² jan² dsa² tsa¹li¹ŋøa¹. Jiag¹²dsa juu¹² guiuh¹³, juu¹² ni³ jein³. Hniu¹dsa dsa¹quiag²dsa ja³guǿ¹³ Jesús. 19 Jøng² tsa¹ca¹dsóh²dsa juu¹² ja³dsa¹togh¹dsa dsi²néi². Di³ jue¹² dsa² ma²tiogh³. Hi² jøng² ca¹uǿi²dsa guiuh¹³ hniú¹². Ca¹siúg²dsa dsa² dsoh³ dsi²néi² mi³ma²na²jŋíh²dsa mih² guiuh¹³ hniú¹². Ca¹siég²dsa ni³ jein³ ca¹tǿ² ja³juǿ¹³ Jesús. 20 Jøng² mi³ca¹jái¹ Jesús hi² lah¹dsóh² hé² dsa² héi² jǿg³ quiah¹²dsa, ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa dsa² dsoh³: ―Dsa² ŋioh¹², ma²ca¹dsan¹ dsag³ quiánh²hning ―ca¹juúh²dsa. 21 Jøng² ca¹hǿ² dsǿa¹² tøa¹² quianh¹³ dsa² fariseo héi² mi³ca¹nǿng²dsa jǿg³ jøng²: “Jǿg³ hlaih¹³ báh³ jøng²,” lë²́ dsa. “Jan² Diú¹³ báh³ dsa² tiúh¹ hén² dsag³,” lë²́ dsa. 22 Jøng² lø²lih¹³ Jesús ha²lah lë²́ dsa² héi². Jøng² ca¹juúh²dsa: ―¿He² løa¹ høa¹² hoh¹² hniah¹²? 23 ¿Naih¹² hi² tsa¹ué² juǿi³jni dsa² dsoh³? “Ma²ca¹dsan¹ dsag³ quiánh²hning.” Ho¹ ju³ juǿi³jni dsa²: “¡Nung²! ¡Ŋøa³!” 24 Cónh¹jøng² lah¹la² juǿi³jni dsa² dsoh³, mi³jøng² li¹ŋih³ hniah¹² hi² tiág¹²jni hén¹³jni dsag³ ni³ guøh³ ni³ huø¹ la², jní² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹². Jøng² ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa dsa² dsoh³: ―Hning² juǿi²jni. ¡Nung²! ¡Quieng² jein³ quiánh²hning! ¡Guønh² ja³quiánh³! ―ca¹juúh²dsa. 25 Dsø¹juu¹² jøng² ca¹nung² dsa² ŋioh¹² héi² ja³ti³jái¹² dsa² jue¹². Ca¹cáng¹dsa hi² jøng²  















127

SAN LUCAS 5​, ​6

ja³mi³ron¹²dsa. Jøng² ca¹ŋáh¹dsa hi² ma²mi²juanh¹²dsa Diú¹³. 26 Dsogh¹² hlaih¹³ dsǿa¹² ca¹lah¹já¹ dsa² ti³jái¹². Ca¹mi¹juanh¹²dsa Diú¹³. Hiug¹² gøg² ca¹can¹dsa. ―¡He³ báh³ hi² siíh² ma²na²ne¹³ jniang³! ―ca¹juúh²dsa.

―Hliú² rón² ma²ca¹mi¹ha¹² dsa² quianh³ Juan, hi² tsa¹gøah¹²dsa cu²hna² ta¹lah¹hlanh¹²dsa Diú¹³. Jø¹² bíh³ lah¹jøng² jmo¹² dsa² quianh³ dsa² fariseo. Cónh¹jøng² cøng² hi² cøh² hǿnh² báh³ dsa² quianh³hning ―ca¹juúh²dsa. 34 Jøng² ca¹juúh² Jesús, Ca¹tǿh¹ Jesús Leví ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: (Mt. 9.9-13; Mr. 2.13-17) ―Lǿa¹² ju³lah lǿa¹² quiah¹² dsa² 27 Ni³ jøng² ca¹u¹hái¹ Jesús ja³jøng². dsa²lé² jmai³ quiah¹² dsa² ca¹jenh² gug². Tsa¹lé² mi¹han¹²dsa, hi² Ca¹jë²́ dsa jan² dsa² lán¹² ta³ cagh¹² tsa¹gøah¹²dsa, ta³lah¹guǿ¹² dsa² cog³ juøi², dsa² tsen² Leví. Guǿ¹² dsa² ŋioh¹², dsa² ca¹jenh² gug². 35 Jøng² héi² hniú¹² ja³cagh¹²dsa cog³. Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: jií¹ báh³ jmai³ ja³jŋiangh² dsa² hiag¹³ jní². Jmai³ jøng² báh³ mi¹ha¹² ―¡Ma¹dsǿg³ quianh¹³ jní²! dsa² quianh³jni ―ca¹juúh²dsa. ―ca¹juúh²dsa. 36 Jøng² ca¹dsii¹ Jesús jǿg³ 28 Jøng² ca¹tiú¹ Leví ca¹lah¹jǿ¹. ti³jnøa¹². Ca¹juúh²dsa: Ca¹ŋó¹dsa quianh¹³ Jesús. 29 Ni³ jøng² ca¹jmo¹ Leví cøng² ―Ha¹chian² dsa² tiu¹dsa tsǿnh³dsa hmë²́ , mi³jøng² tiáng¹dsa jneh³ jmai³ juøh¹² ja³quiah¹³dsa ni³ hmøah¹² hmë²́ tsǿnh³dsa ma²hǿg³. quiah¹² Jesús. Jue¹² dsa² lán¹² ta³ Di³ dsa¹hén² báh³ tsǿnh³dsa hmë²́ cagh¹² cog³ juøi² quianh¹³ dsa² siáh² chi²júh² jmo¹dsa lah¹jøng². Jø¹² bíh³ calah ma²tiogh³ mesa quianh¹³dsa. 30 Jøng² ca¹jí² dsa² fariseo quianh¹³ tsa¹cuan¹² hmøah¹² hmë²́ quianh¹³ hmøah¹² ma²hǿg³. 37 Jø¹² bíh³ tøa¹² quián¹²dsa, ca¹jé²dsa dsa² lah¹jøng², ha¹chian² dsa² tieh¹ vino quianh³ Jesús. Ca¹juúh²dsa: hmë²́ løg² ma²hǿg³. Di³ nih¹² løg² ―¿He² løa¹ cǿh³ hǿgh³ hniah¹² quianh¹³ dsa² ti³re² dsag³, ju³lah dsa² ju³ná³ ca¹jmo¹dsa lah¹jøng². Jøng² téng¹ jmøi². Jø¹² bíh³ dsa¹hén² løg². cagh¹² cog³ jnung²? ―ca¹juúh²dsa. 38 Løg² hmë²́ báh³ tieh¹²dsa vino 31 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Ha¹chian² tø²mǿa¹² hnioh¹² quián¹² hmë²́ . 39 Ha¹chian² dsa² hniu¹ hǿnh² vino hmë²́ ju³ná³ ma²ca¹hǿnh²dsa dsa² dsiog¹. Dsa² dsoh³ báh³ hnioh¹² vino ma²hóg¹². “Vino hóg¹² báh³ tø²mǿa¹² quiáh¹². 32 Huu¹³ jøng² báh³ dsio¹,” juúh² dsa² héi². ca¹guio¹jni, hi² tǿa¹³jni dsa² re² dsag³, a¹jáng¹ ju³ dsa² dsiog¹. Di³ hno¹jni hi² Ca¹cøn¹ dsa² quianh³ Jesús cuøi² jéinh¹ dsǿa¹²dsa ―ca¹juúh² Jesús.  

























Ca¹ŋǿh¹dsa Jesús jǿg³ quiah¹² hi² mi²ha¹²dsa (Mt. 9.14-17; Mr. 2.18-22)

33 Jøng² ca¹juúh² dsa² héi², ca¹tsáih¹dsa Jesús:  

hi³ŋíh¹ jmai³ sa³¹

6

(Mt. 12.1-8; Mr. 2.23-28)

Jøng² cøng² jmai³ sa³¹ ma²ŋøa¹² Jesús juu¹² jøa³cuøi² hi³ŋíh¹. Dsa² quianh³dsa ca¹cøn¹ mih² ja³dsa²lé²dsa jøng².

128

SAN LUCAS 6 Ca¹jŋíh²dsa tsǿ³ quianh¹³ gug²dsa. Jøng² ca¹cøgh²dsa. 2 Ni³ jøng² ca¹juúh² ca²dsiog³ dsa² fariseo: ―¿He² løa¹ jmoh² hniah¹² hi² tsa¹lǿa¹² lei¹³ jmó³ jniang³ jmai³ sa³¹? ―ca¹juúh²dsa. 3 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: ―¿Tsa³ma²ca¹híh² hniah¹² si² ha²lah ca¹jmo¹ hlai³ David jmai³ ca¹løa¹ lø¹i³cónh¹²dsa quianh¹³ dsa² quianh³dsa? 4 Di³ ca¹hí¹dsa dsi²néi² guøh¹². Ca¹gǿh¹dsa hi³ŋíh¹ ma²ca¹dsii¹ jmi²dsa² ni³ Diú¹³, hi³ŋíh¹ hi² ma²lǿa¹² lei¹³ hi² gǿh¹ jmáh¹lah jmi²dsa². Ca¹lah¹ca¹tǿ² dsa² quianh³dsa ca¹cuúh¹dsa. 5 Jøng² ca¹juúh² calah Jesús: ―Jní² báh³ dsa² jmo¹² héh¹ he² hi² lé² jmó³ jniang³ jmai³ sa³¹, jní² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹quǿi¹ jianh¹² hniah¹² ―ca¹juúh²dsa.  







Dsa² ŋioh¹² dsi¹³ huh² cøng² gug² (Mt. 12.9-14; Mr. 3.1-6)

6 Lah¹la² ca¹løa¹ calah cøng² jmai³ sa³¹ siíh². Ca¹hí¹ Jesús calah dsi²néi² guøh¹². Ca¹he¹dsa jǿg³. Jøng² hiúg³ jan² dsa² ŋioh¹² ja³jøng², dsa² dsi¹³ huh² cøng² gug², gug²dsa dsio¹. 7 Jøng² ma²ti³jái¹² tøa¹² he¹² lei¹³ quianh¹³ dsa² fariseo. Jái¹²dsa chi²júh² jmo¹ Jesús hí³ dsa² héi² jmai³ sa³¹. Hnangh¹²dsa he² dsag³ lé² cuúh¹dsa Jesús. 8 Cónh¹jøng² ma²ŋi¹² Jesús ha²lah dsø²jiag¹² dsǿa¹² dsa² hiag¹³ héi². Jøng² ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa dsa² dsi¹³ huh² gug²: ―¡Ŋi²! ¡Nung² dsi²jo² la²! Ca¹nung² dsa² héi² ja³jøng². 9 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² hiag¹³: ―Jǿg³ la² ŋai³jni hniah¹²: ¿Naih¹² hi² ma²lǿa¹² lei¹³ jmó³ jniang³ jmai³  







sa³¹? ¿Hi³ dsio¹, ho¹ ju³ hi² hlaih¹³? ¿Hi³ liúg² jniang³ jmi²dsí², ho¹ ju³ hi² hén³ jniang³? 10 Jøng² mi³ma²na²jái¹ Jesús ni³ dsa² tiogh³ lah¹jin² lah¹lǿih² ja³guǿ¹³dsa, ca¹juúh²dsa: ―¡Neih³ gugh²! ―ca¹tsáih¹dsa dsa² ŋioh¹² héi². Jøng² ca¹néih¹ dsa² ŋioh¹² gug². Ta³lah¹ca¹lái¹ dsio¹ gug²dsa. 11 Jøng² ca¹lø¹hné¹ hlaih¹³ dsa² hiag¹³. Ca¹dsii¹dsa jǿg³ guiog³dsa he² hi² lé² jmo¹dsa quiah¹² Jesús.  



Ca¹hia¹ Jesús dsa² quia¹tón² (Mt. 10.1-4; Mr. 3.13-19)

12 Jmai³ jøng² ca¹ŋó¹ Jesús máh² ja³ca¹ŋi¹hlanh¹³dsa Diú¹³ ta³cøng¹ huu². 13 Mi³ca¹jni¹ jøng², ca¹tǿh²dsa dsa² quianh³dsa. Jøng² ca¹hia¹dsa guia¹tón² dsa² héi², dsa² ca¹quian¹dsa tsih² dsa² høh³ quián¹²dsa: 14 Simón, dsa² ca¹quian¹dsa Pedro Andrés, roh¹³ Simón Jacobo Juan Felipe Bartolomé 15 Mateo Tomás Jacobo, ja³ŋiúh³ Alfeo Simón, dsa² cananista 16 Judas, ja³ŋiúh³ Jacobo Judas, dsa² ca¹lán¹ dsa² ca¹hnë¹ Jesús.  



Ca¹heh¹ Jesús dsa² jue¹² jǿg³ (Mt. 4.23-25)

17 Jøng² mi³ca¹siog² Jesús máh² quianh¹³ dsa² quianh³dsa, ca¹jŋi¹dsa cøng² ja³møi² huø¹. Quianh¹³dsa jue¹² dsa² quianh³dsa  

129

SAN LUCAS 6

ca¹lah¹ma¹quianh¹³ jue¹² dsa² chian² ca¹lah¹tan¹³ ja³tén¹² Judea quianh¹³ jøa³juøi² Jerusalén, quianh¹³ dsa² chian² chiuh³ jmø³ŋih¹³ ja³tén¹² jøa³juøi² Tiro quianh¹³ jøa³juøi² Sidón. Hniu¹ dsa² jue¹² nang¹ jǿg³ he¹² Jesús. Jø¹² bíh³ hniu¹dsa hliú²dsa dsag³ ti³lán¹²dsa. 18 Jøng² ca¹løa¹ hí³ dsa² chian² jmø³uai¹² hi² jmo¹² jmi²dsí² quiah¹² dsa² hlanh³. 19 Ca¹lah¹já¹ báh³ dsa² hniu¹ quiég¹ gug² ni³ quiah¹² Jesús. Di³ ca¹hlú² dsa² dsoh³ quianh¹³ bí² chi² quiah¹²dsa.

25 ’Juǿih² hniah¹² dsa² ma²ca¹lø¹tanh¹³. Di³ lé² lø¹i³cuanh¹ hniah¹². ’Juǿih² hniah¹² dsa² ma²ŋaih¹². Di³ jií¹ jmai³ ja³hǿgh³ hniah¹² hi² hlaih¹³ jính² hniah¹². 26 ’Juǿih² hniah¹² ja³chi² jmáh¹lah jǿg³ dsio¹ quiánh² hniah¹². Di³ lah¹jøng² ca¹ŋi¹ŋë²́ calah dsa² ca¹jmo¹ tø³júg³ ma²lǿih², hi² ca¹jmo¹dsa hi² mi³hǿ²dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³.

Dsa² hioh¹² jenh¹²

27 ’Jøng² lah¹la² juǿi³jni hniah¹² dsa² nøngh² jǿg³ quieg¹jni: Mi³hnóh¹ hniah¹² dsa² hiag¹³. Hi² dsio¹ jmóh³ hniah¹² ja³cog²dsa. 28 Jǿg³ dsio¹ tséih³ hniah¹² dsa² chi²hia¹² hniah¹² jǿg³ hlaih¹³. Hlanh¹³ hniah¹² Diú¹³ ni³ huu¹³ quiah¹² dsa² jmóh² hniah¹². 29 Ju³ná³ ca¹jnáng¹ jan² dsa² neih³hning ca²jag¹³, jøng² dsio¹ cuúh³ hniah¹² ca²jag¹³ hi² jnáng¹dsa calah. Ju³ná³ ca¹cang¹ jan² dsa² hmøah¹² dsiég² quiánh² hniah¹², jøng² cuøh¹³ hniah¹² dsa² calah hmøah¹² hiúgh³ hniah¹². 30 Cuúh³ hniah¹² quiah¹² lǿa¹² ju³ hein² dsa² ca¹møa¹. Jøng² ha¹chi³ ma¹máih³ hniah¹² quiah¹² dsa² ma²ca¹cang¹ hi² chi² quiánh² hniah¹². 31 Lah¹jøng² jmóh³ hniah¹² ja³cog² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹², ju³lah mi³hnøngh² hniah¹² hi² jmo¹dsa ja³cogh² hniah¹². 32 ’Ha¹chi² quien¹² ja³cogh² hniah¹² ju³ná² hnóh¹ hniah¹² jmáh¹lah dsa² hnio¹ hniah¹². Di³ ca¹tǿ² dsa² jmo¹² hi² hlaih¹³ báh³ ma²hnio¹ dsa² hniang¹ quiah¹²dsa. 33 Jø¹² bíh³ ha¹chi² ta³ li¹jmo¹ ja³cogh² hniah¹² ju³ná jmóh³





(Mt. 5.1-12)

20 Jøng² ca¹jë²́ Jesús dsa² quianh³dsa. Ca¹juúh²dsa: ―Hioh¹² jính² hniah¹² dsa² ti²ŋiéh². ́ ² hniah¹² gu³noh¹² hniah¹² Di³ ca¹tëh ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹. 21 ’Hioh¹² jính² hniah¹² dsa² lǿ² lø¹i³cuanh¹. Di³ li¹tanh¹³ báh³ hniah¹². ’Hioh¹² jính² hniah¹² dsa² høgh². Di³ ŋaih¹³ báh³ hniah¹². 22 ’Hioh¹² jính² hniah¹² jmai³ chian² dsa² hiag¹³, jmai³ tiáng²dsa, jmai³ hei¹²dsa jǿg³ hlaih¹³ ni³ huu¹³ hi² lanh¹² hniah¹² dsa² quian¹jni, jní² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹². 23 Jmai³ jøng² túgh³ hniah¹² hioh¹² jính² hniah¹². Qui³chiogh¹³ qui³cǿgh³ hniah¹² hi² jmóh³ hniah¹² hioh¹². Di³ li¹hmah¹³ ma¹dsio¹² quiánh² hniah¹² ŋi¹juǿi¹. Jø¹² bíh³ lah¹jøng² ca¹jmóh² dsa² hóg¹ dsa² ca¹hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ma²lǿih².  







Dsa² juǿi²

24 ’Juǿih² hniah¹² dsa² chi² cog³. Di³ tsø³jue¹³ hioh¹² jính² hniah¹².  





Mi³hnio¹³ jniang³ dsa² hiag¹³ (Mt. 5.38-48; 7.12)















130

SAN LUCAS 6 hniah¹² hi² dsio¹ jmáh¹lah ja³cog² dsa² jmo¹² hi² dsio¹ quiánh² hniah¹². Di³ ca¹tǿ² dsa² lø³hiug¹² jmo¹² lah¹jøng² ja³cog² dsa² quián¹²dsa. 34 A¹jáng¹ hi² dsiogh¹ hniah¹² ju³ná³ ca¹cuøh³ hniah¹² hei¹² hmah³ quiah¹² dsa² ́ ² hniah¹² hi² jáinh¹dsa calah. lëh Ca¹tǿ² guiog¹³ dsa² lø³hiug¹² jmo¹² lah¹jøng² ja³cog² dsa² jian¹²dsa. Mi³jøng² hiéih¹dsa calah ca¹lah¹jǿ¹ hi² ma²ca¹cuø¹dsa. 35 Jøng² hniah¹², mi³hnoh¹³ hniah¹² dsa² hiag¹³. Jmóh³ hniah¹² hi² dsio¹. Hǿih³ hniah¹² ́ ² hniah¹² jáinh¹dsa hmah³ ja³tsa¹lëh calah. Jøng² mi³hmah¹³ hniah¹² ma¹dsio¹². Lénh² hniah¹² jong¹² Diú¹³, dsa² hiug¹² juanh¹². Di³ hŋiah¹² dsa² héi² báh³ huø³ dsǿa¹² ja³cog² dsa² tsa¹juanh¹² dsǿa¹², dsa² lø³hiug¹². 36 Jmóh³ hniah¹² huø³ hoh¹² hniah¹² ju³lah lán¹² Jmi² jniang³.

jøng² ca¹siúgh²dsa ta³og¹dsa niúh¹ tøg². 40 Ha¹chi² lán¹² dsa² mi²tan¹² jǿg³ dsa² juanh¹² cónh¹ jín³ tøa¹² quián¹²dsa. Cónh¹jøng² lén² báh³ dsa² ju³lah lán¹² tøa¹² quián¹²dsa na³ma²ca¹hian¹² jǿg³ ca¹mi¹tan¹²dsa. 41 ’Ha²lah dsio¹ jáih² hniah¹² ca²jneh³ qui¹² hiu³ mø³ni³ rúh² hniah¹². Jøng² tsa¹leh¹³ hniah¹² hi² tioh¹³ hma² pa³ mø³neih³ hniah¹² guiogh¹³ hniah¹². 42 Ha²lah dsio¹ tí² hoh¹² hniah¹² juaih¹² hniah¹² rúh² hniah¹² hi² jŋih¹³ hniah¹² jneh³ qui¹² hiu³ mø³ni³dsa. Jøng² tsa¹jáih² hniah¹² guiogh¹³ hma² pa³ tioh¹³ mø³neih³ hniah¹². Dsa² tø¹cah¹ tø¹jen¹² báh³ hniah¹². Lah¹ni³ jŋih¹³ hniah¹² hma² pa³ tioh¹³ mø³neih¹ hniah¹². Jøng² ma²lé² jáih³ hniah¹² cu²rø² hi² jŋih¹³ hniah¹² ca²jneh³ qui¹² hiu³ mø³ni³ rúh² hniah¹².

Tsa¹cuøh¹³ hniah¹² dsa² dsag³

Cøng² ni³ lán¹² jniang³ ta³jan² jniang³

37 ’Tsa¹cuøh¹³ hniah¹² dsa² dsag³. Mi³jøng² tsa¹cuúh¹ Diú¹³ hniah¹² dsag³. Tsa¹jmóh³ hniah¹² tø¹canh¹³ dsa². Mi³jøng² tsa¹tø¹canh¹³ hniah¹². Henh¹³ hniah¹² dsag³ quiah¹² dsa². Mi³jøng² dsa¹hén² dsag² quiánh² hniah¹². 38 ¡Cuø³! Mi³jøng² lǿa¹² jín³ hi² ŋieh¹ hniah¹², quianh¹³ héh¹ cu²rø², ju³lah cøng² hi² rø²hmoh¹² tí², hi² rø²hianh¹² cu²rø², ca¹lah¹tsa¹ma¹heih¹², hi² dsii¹ Diú¹³ gugh² hniah¹². Di³ quianh¹³ héh¹ hi² cuuh² hniah¹² jøng², héh¹ jøng² báh³ dsii¹ Diú¹³ gugh² hniah¹² ―ca¹juúh² Jesús. 39 Jøng² ca¹dsii¹ Jesús jǿg³ ti³jnøa¹². Ca¹juúh²dsa: ―Tsa¹lé² he¹ jan² dsa² teg³ juu¹² ja³ŋøa¹ jan² dsa² teg³ jian¹²dsa, ho¹

43 ’Ha¹chi² cuø¹ hma² dsio¹ mǿi² hlaih¹³. Jin³ ha¹chi² cuø¹ hma² hlaih¹³ mǿi² dsio¹. 44 Quianh¹³ mǿi² quiah¹² báh³ hma², li¹léi¹³ ha²lah lǿa¹² lah¹cøng² lah¹cøng² hma². Ha¹chi² hai¹ møi¹higo chiúh³ tang¹². Jin³ ha¹chi² hai¹ møi¹gu²jøah¹³ chi³uǿin¹ juh². 45 Hi² dsio¹ báh³ dsø²jiag¹² dsǿa¹² dsa² dsiog¹. Hi² jøng² jmo¹²dsa hi² dsio¹. Jøng² hi² hlaih¹³ báh³ dsø²jiag¹² dsǿa¹² dsa² jmo¹² hi² hlaih¹³. Di³ jǿg³ hlaih¹³ dsø²jiag¹² dsǿa¹²dsa jøng² báh³ huøh¹² hag³dsa.







(Mt. 7.1-5)













(Mt. 7.17-20; 12.34-35)







Dsa² mi²ti¹ jǿg³ (Mt. 7.24-27)

46 ’¿He² løa¹ juaih¹² hniah¹² jní² Juu¹³ jniang³, jøng² tsa¹jmóh³ hniah¹² ju³lah juǿi²jni hniah¹²? 47 Lah¹la² lán¹² ca¹lah¹já¹ dsa²  



131

SAN LUCAS 6​, ​7

li¹quianh¹³jni, dsa² nang¹², dsa² mi²ti¹ jǿg³ quieg¹: 48 Lán¹²dsa ju³lah lán¹² jan² dsa² ca¹jmo¹ hniú¹². Hieg³ ca¹guieg¹dsa. Ca¹tsih¹dsa hniú¹² ni³ cang³. Jøng² mi³ca¹juøh¹² jmøi², tí² ca¹chi¹ŋiú² jmøi² hniú¹². Cónh¹jøng² ha¹chi² ca¹løa¹. Di³ tí² ma²tsih¹² hniú¹². 49 Jøng² lán¹² dsa² tsa¹mi¹ti¹ jǿg³ ca¹nǿng²dsa ju³lah lán¹² dsa² tsa¹ca¹tsih¹ tí² hniú¹² quiah¹²dsa. Jøng² cu¹ŋieih¹² ca¹gug¹ hniú¹² mi³ca¹chi¹ŋiú² jmøi². Ma¹dsio¹² ca¹hen¹ hniú¹² quiah¹² dsa² héi² ―ca¹juúh² Jesús.

dsi³lé²dsa ja³guǿ¹³ juu¹³ hlég², ca¹tsen¹ juu¹³ hlég² ca²dsiog³ dsa² jenh² quianh¹³dsa. Ca¹jén² dsa² héi² Jesús dsi²juu¹². Ca¹juúh²dsa: ―Juanh¹² hoh¹² hning² guiuh¹³. Tsa¹hniu¹ juu¹³ hlég² cuúh¹dsa hning² ju²méh³ dsøa¹². Ha¹chi² lë²́ dsa tén¹²dsa hi² góh³hning dsi²néi² quiah¹²dsa. 7 Hi² jøng² tsa¹na²guøn¹dsa hŋiah¹²dsa. Cónh¹ hi² jmóh³hning jǿg³ hi² hliú² dsa² quián¹²dsa, juúh²dsa. 8 Di³ chian² báh³ juu³dsa. Jø¹² bíh³ chian² dsa² quin¹²dsa ni³ quiah¹². “¡Gu²!” juúh²dsa, tsaih¹²dsa hlég² Ca¹mi¹hliú² Jesús dsa² quián¹² juu¹³ quián¹²dsa, jøng² dság¹² hlég². hlég² “¡Ŋi²!” juúh²dsa, jøng² já¹² hlég². (Mt. 8.5-13) “¡Lah¹la² jmo³!” juúh²dsa, tsaih¹²dsa dsa² jmo¹² ta³ quiah¹²dsa, jøng² Mi³ma²ca¹heh¹ Jesús dsa² jmo¹²dsa lah¹jøng² ―ca¹juúh² dsa² jue¹² jǿg³, ca¹ŋó¹dsa juu¹² jenh² quianh¹³ juu¹³ hlég². jøa³juøi² Capernaum. 2 Ja³jøng² 9 Jøng² dsogh¹² dsǿa¹² Jesús mi³guǿ¹³ jan² juu¹³ hlég², dsa² mi³ca¹nǿng²dsa jǿg³ ca¹tse¹ juu¹³ chian² dsa² ŋioh¹² jmo¹² ta³ quiah¹². hlég². Jøng² ca¹juúh² Jesús, Hiug¹² dsoh³ dsa² ŋioh¹². Ja¹lái¹ ca¹tsáih¹dsa dsa² jue¹², dsa² dsø²lé² hiu³ jmi²dsi² quiah²dsa. Jøng² hniang¹ juu¹³dsa. 3 Hi² jøng² ca¹tsen¹ quianh¹³dsa: ―Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹², juu¹³dsa ca²dsiog³ dsa² canh¹³ ha¹chian² dsa² go² jniang³ quián¹² dsa² judío, mi³ca¹nǿng²dsa ma²ca¹jén²jni, dsa² hé² jǿg³ jǿg³ quiah¹² Jesús. Ca¹tsei¹dsa ja³cog²jni ju²lah ma²hé² juu¹³ hlég² juu¹² ja³ca¹ŋi¹téh²dsa Jesús, hi² jmo¹ ―ca¹juúh²dsa. Jesús hí³ dsa² dsoh³ quián¹²dsa. 10 Jøng² mi³ca¹dsi¹lia¹ dsa² jenh² 4 Jøng² mi³ca¹dsi¹lé² dsa² canh¹³ héi² quianh¹³ juu¹³ hlég², ca¹lø¹ŋi¹²dsa ja³tsenh¹³ Jesús, quianh¹³ hi² tiog¹³ ma²ca¹hlú² dsa² mi³dsoh³. ca¹møa¹dsa. Ca¹juúh²dsa: ―Dsio¹ gu³jmoh³hning hí³ dsa² Ca¹jmo¹ Jesús ca¹hiog² dsoh³ quián¹² juu¹³ hlég². Di³ dsa² ja³ŋiúh³ hio¹³ hnǿi² dsiog¹ báh³ juu¹³ hlég² héi². 5 Tøa¹² 11 Ma²ton¹ hnøa¹² jmai³ jøng², dsǿa¹²dsa juøi² go² jniang³. Dsa² ca¹ŋó¹ Jesús juu¹² ja³neng¹² cøng² héi² ca¹cuø¹ cog³ ja³ma²ca¹jmó³ juøi² tsen² Naín. Quianh¹³dsa dsa² jnieh³ guøh¹² hmë²́ quián² jnieh³ ― quianh³dsa quianh¹³ dsa² jue¹² ca¹juúh² dsa² canh¹³. 6 Jøng² ca¹ŋi¹lé² Jesús quianh¹³ calah. 12 Ja¹quien¹³ dsiég¹³dsa ja³jøng² mi³ca¹jén² Jesús dsa² jian¹² dsa² héi². Jøng² mi³ja¹quien¹³  



7























132

SAN LUCAS 7 hlai³ juu¹² ja³dsa¹hog¹dsa. Mi³lán¹³ hlai³ ja³ŋiúh³ jan² hio¹³ hnǿi², dsa² ha¹chian² jong¹² ma¹chian². Jue¹² dsa² chian² juøi² jøng² ma²dsø²lé² juu¹² cu²san³¹ quianh¹³ hio¹³. 13 Jøng² ca¹ŋi¹ŋiú² dsǿa¹² Juu¹³ jniang³ mi³ca¹jë²́ dsa hio¹³ hnǿi². ―Tsa¹ma¹høg² ―ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa hio¹³. 14 Jøng² ca¹ŋó¹ Jesús. Ca¹ŋi¹quiég¹dsa gug² ni³ hma² ja³ron¹² hlai³. Jøng² mi³ca¹jŋi¹ dsa² jiag¹², ca¹juúh² Jesús: ―¡Hning² juǿi²jni dsa² ŋioh¹², nung²! ―ca¹juúh²dsa. 15 Jøng² ca¹gú² dsa² mi³lán¹³ hlai³. ́ h² Jesús Ca¹hløah¹dsa. Jøng² ca¹jën dsa² ŋioh¹² ja³cog² mi³chiég³dsa. 16 Jøng² ca¹lah¹já¹ dsa² ca¹can¹ gøg². Ca¹mi¹juanh¹²dsa Diú¹³. Ca¹juúh²dsa: ―Jøa³ ja³tiagh³ jniang³ ma²ca¹lø¹chián¹ jan² dsa² juanh¹², dsa² hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Jøng² ca¹juúh²dsa calah: ―Ma²ca¹mi³hag¹³ Diú¹³ jniang³ dsa² quián¹²dsa ―ca¹juúh²dsa. 17 Jøng² ca¹lø¹ŋi¹² ca¹lah¹já¹ dsa² chian² ja³tén¹² Judea quianh¹³ juøi² tioh¹³ cøg¹² ha²lah ma²ca¹jmo¹ Jesús.  









Dsa² ca¹tsen¹ Juan











(Mt. 11.2-19)

18 Jøng² ca¹nǿng² Juan jǿg³ jøng², hi² ca¹he¹ dsa² quianh³dsa. 19 Jøng² ca¹tǿh¹ Juan og¹ dsa² quianh³dsa. “Lah¹la² gu³tseih³ hniah¹² Jesús,” ca¹juúh²dsa: “¿Lanh¹³hning dsa² ji¹leg¹³ jnieh³, ho¹ júh³ jií¹ dsa² siáh² calah?,” ca¹juúh² Juan. 20 Jøng² mi³ca¹dsi¹lé² dsa² ca¹tsen¹ Juan, ca¹tsáih¹dsa Jesús, ca¹juúh²dsa:  





―Juan, dsa² chiog¹² dsa² jmøi², ma²ca¹tsei¹ jnieh³. Lah¹la² juúh² Juan: “¿Lanh¹³hning dsa² ji¹leg¹³ jnieh³ ho¹ ju³ jií¹ dsa² siáh² calah?” juúh²dsa. 21 Jmai³ jøng² ma²na²mi¹hliú² Jesús jue¹² dsa² dsoh³, dsa² lán¹² dsag³, dsa² quin¹² jmi²dsí² hlaih¹³. Ma²na²jmo¹dsa hi² ma²jniuh¹² dsa² mi³teg³. 22 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² quián¹² Juan: ―Gu³tseih³ Juan jǿg³ ma²na²nengh² hniah¹² quianh¹³ hi² ma²na²jaih³ hniah¹²: Ma²jniuh¹² dsa² mi³teg³. Ma²ŋi²nio³ dsa² tsa¹mi³lé² ŋi¹nio¹. Ma²ca¹hlú² dsa² mi³lán¹³ dsag³ hmih¹² tsa¹jŋi¹². Ma²niuh³ dsa² mi³guai³. Ma²ca¹hiog² dsa² ma²ca¹dsan¹. Nang¹² dsa² ti²ŋié² jǿg³ dsio¹ li¹chi² quiah¹²dsa. 23 Jøng² hioh¹² jenh¹² dsa² tsa¹lë²́ hi² ué² jǿg³ quieg¹jni ―ca¹juúh² Jesús. 24 Jøng² mi³ma²ŋi¹lia¹ calah dsa² quián¹² Juan, ca¹dsii¹ Jesús jǿg³ quiah¹² Juan, ca¹tsáih¹dsa dsa² jue¹² tiogh³: ́ ² hniah¹² hi² jáih³ ―¿He² hi² lëh hniah¹² mi³ca¹ŋi¹janh³ hniah¹² Juan juu¹² ja³ha¹chian² dsa² tiogh³? ¿Lán¹³dsa dsa² ton¹ jǿg³ neng¹² dsǿa¹², ju³lah lǿa¹² hma² ta² juh¹² ha² juu¹² ja³cán² dsí²? Ha¹chi² lán¹²dsa lah¹jøng². 25 ¿Ha²lah lán¹²dsa jøng²? ¿Quieih¹³dsa hmøah¹² jláh³? Ha¹chi². Ja³guǿ¹³ rai¹³, ja³jláh³ báh³ tiogh³ dsa² ti³quieih¹² hmøah¹² jláh³. 26 ¿He² ca¹jaih³ hniah¹² mi³ca¹ŋi³nioh¹³ hniah¹² jøng²? ¿Tsa³ca¹janh³ hniah¹² dsa² hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³? Dsa² lah¹héi² báh³ ca¹janh³ hniah¹². Dsa² juanh¹² jín³ cónh¹ dsa² hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 27 Di³ jǿg³ quiah¹²  



133

SAN LUCAS 7

dsa² héi² báh³ la², jǿg³ lǿa¹² ni³ si² lán¹²jni dsa² jlé², dsa² hen¹², dsa² quiah¹² Diú¹³: ti³jenh² quianh¹³ dsa² cagh¹² cog³ Tsë³́ jni tsih² høh³ quian¹jni juøi² quianh¹³ dsa² ti³re² dsag³, ni³jiá¹ cónh¹ jín³ hning², juúh² hniah¹². 35 Cónh¹jøng² léi¹³ Dsa² jmo¹ ju²jŋia¹³ juu¹² hi² ma²ŋi¹² Diú¹³ ha²lah jmo¹. Di³ ja³ŋǿh³hning, rø²juúh² si². jue¹² dsa² ma²hé² jǿg³ ca¹hǿ² Juan, 28 Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹², quianh¹³ jǿg³ he¹² jní² calah ― ha¹chian² dsa² jmøi¹guǿi¹ chian², ca¹juúh² Jesús. ju³lah dsa² juanh¹² jín³ cónh¹ Juan Ca¹ŋi¹gǿh¹ Jesús ja³quiah¹³ ni³ jmøi¹guǿi¹ la². Cónh¹jøng² lǿa¹² jan² fariseo ju³ hein² dsa² meh² ma²ŋøa¹² juu¹² 36 Jøng² ca¹tǿh¹ jan² fariseo Jesús ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹, dsa² héi² báh³ dsa² juanh¹² ja³cog² Diú¹³ cónh¹ jín³ hi² dsa¹gǿh¹dsa ja³quiah¹³dsa. Jøng² ja³juanh¹² Juan ni³ jmøi¹guǿi¹ la². ca¹ŋó¹ Jesús. Ca¹túgh²dsa mesa 29 ’Jøng² ca¹mi¹léi¹³ dsa² jue¹², quianh¹³dsa. 37 Jøng² jan² hio¹³ cu¹dsie¹² quianh¹³ dsa² cagh¹² cog³ lø³hiug¹², hio¹³ chian² juøi² jøng², juøi², hi² dsio¹ jǿg³ quiah¹² Diú¹³ mi³ca¹nǿng² hio¹³ hi² ma²guǿ¹² ca¹hǿ² Juan. Di² ca¹jŋó²dsa jmøi² Jesús mesa ja³quiah¹³ dsa² héi², ca¹chiag¹ Juan. 30 Jmáh¹lah dsa² ca¹hí¹dsa dsi²néi² hi² quieng²dsa fariseo quianh¹³ tøa¹² he¹² lei¹³ tsǿ¹² lǿa¹² cang³ alabastro, hi³ ha³ tsa¹ca¹lø¹hiúg¹ dsǿa¹² jǿg³ ca¹jmo¹ nang³ ma²juøi². 38 Jøng² ca¹nung² Diú¹³ ja³cog²dsa. Di² tsa¹ca¹jŋó² dsa² hio¹³ cøg¹² tai³ Jesús, hi² ho¹² hio¹³. héi² jmøi². Jmøi² ca¹lah¹ ni³ hio¹³ ca¹séi² lø³tai³ 31 ’¿He² jǿg³ chi² li¹juúh³ jniang³ Jesús. Jøng² ca¹tsí¹ hio¹³ quianh¹³ jøng², ha²lah lán¹² dsa² ma²chian² jŋiu² dsi³dsa. Jøng² mi³ca¹chiunh¹ na¹? 32 Lán¹²dsa ju³lah lán¹² hio¹³ lø³tai³ Jesús, ca¹tsǿng²dsa hi²meh² tiogh³ ja³dsi¹² guøh¹². nang³ ma²juøi². 39 Jøng² lah¹la² Tsa¹tiogh³ hi²meh² cøng² jǿg³. ca¹ŋi¹jiag¹² dsǿa¹² dsa² fariseo Juúh²dsa: “Ma²ca¹jmó³ jnieh³ héi², dsa² hniu³, mi³ca¹jái¹dsa: son¹³. Jøng² tsa¹ca¹jmoh³ hniah¹² “Ma²ŋi¹² guiuh¹³ lang¹² ha²lah lán¹² jan³. Ma²ca¹jmó³ jnieh³ hi² chian² hio¹³ jnung², hio¹³ ma²na²tí² gug² jnieh³ jmø³uai¹² calah. Jøng² quiah¹²dsa, ju³ jøng² lah¹dsóh² ha¹chi² ca¹hagh³ hniah¹²,” juúh² lán¹²dsa dsa² hǿ² jǿg³ quiah¹² hi²meh². 33 Lah¹jøng² lanh¹² Diú¹³. Di³ hio¹³ lø³hiug¹² báh³ hniah¹². Di³ tsa¹tøa¹² hoh¹² hniah¹² héi².” 40 Jøng² ca¹juúh² Jesús, mi³ca¹guøn¹ Juan, dsa² ca¹chiog¹ ca¹tsáih¹dsa dsa² hniu³ héi²: dsa² jmøi². Tsa¹ca¹gǿh¹ Juan hi³ŋíh¹. ―Simón, chi² báh³ cøng² jǿg³ Tsa¹ca¹hǿnh²dsa vino. Jøng² ca¹juøh³ mi³juǿi³jni hning² ―ca¹juúh²dsa. hniah¹² hi² quin¹²dsa jmi²dsí² ―¿He² jǿg³ mi³juúh³hning, tøa¹²? hlaih¹³. 34 Jøng² ca¹guio¹ jní² calah, ―ca¹ŋai¹ dsa² héi². 41 Jøng² jǿg³ la² ca¹dsii¹ Jesús: jní² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹². Cøh²gøh²jni ―Mi³chian² jan² dsa² cuø¹² hei¹² ca¹lah¹jǿ¹. Jøng² juúh² hniah¹² hi² hmah³, quianh¹³ og¹ dsa² ma²re²  



























134

SAN LUCAS 7​, ​8

quiah¹²dsa. Jan² dsa² re² cøng² mei¹³ ―¿Hein² dsa² lang¹²? Ca¹tǿ² héh¹ cog³. Jan² dsa² re² cøng² ŋi²lǿg² dsǿg³ dsa² jmøi¹guǿi¹ hén²dsa héh¹. 42 Jøng² mi³ca¹lø¹ŋi¹² dsa² ―ca¹juúh²dsa. 50 Cónh¹jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹cuø¹ cog³ hi² tsa¹lé² quíg¹ ta³og¹ dsa² héi², ca¹hén²dsa dsag³ quiah¹² ca¹tsáih¹dsa hio¹³: ta³og¹dsa. Jøng² ¿hein² dsa² og¹ héi² ―Liúgh²hning. Di³ héh²hning li¹hniang¹ ma¹dsio¹² hi³méh¹? ― jǿg³. Ma²lé² guǿnh³hning hi² ca¹ŋai¹ Jesús. chianh²hning ju²hiúg¹ dsøa¹² ― 43 Jøng² ca¹juúh² Simón: ca¹juúh² Jesús. ―Dsa² héi² báh³ li¹hniang¹ ma¹dsio¹², Hio¹³ ca¹mi¹ti¹ ni³ Jesús lë²́ jni, dsa² mi³re² ma¹dsio¹². ―Dsøg¹² báh³. Lah¹jøng² lǿa¹²― Ni³ jøng² ca¹ŋi³hø¹³ Jesús ca¹juúh² Jesús. jǿg³ dsio¹ ja³tioh¹³ hliú² juøi², 44 Jøng² ca¹jénh¹ Jesús ja³tsenh¹³ cu¹dsie¹² juøi² cah³ quianh¹³ juøi² hio¹³ lø³hiug¹² héi². Ca¹juúh²dsa, mih². Ca¹he¹dsa jǿg³ ha²lah lǿa¹² ca¹tsáih¹dsa Simón: ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹. Ma²quianh¹³ ―¿Janh³hning hio¹³ lang¹²? Jesús dsa² guia¹tón². 2 Quianh¹³dsa Ha¹chi² jmøi² ma²na²cuøh³hning calah ca²dsiog³ hio¹³, dsa² hi² ranh¹³jni tai¹jni mi³na²hú¹jni ma²ca¹hlú² dsag³, quianh¹³ dsa² dsi²néi² quiánh²hning. Jøng² hio¹³ mi³quin¹² jmi²dsí² hlaih¹³: Ju³lah lang¹² ma²na²ranh¹dsa tai¹jni María, dsa² tǿh²dsa Magdalena, quianh¹³ jmøi² na²lah¹ ni³dsa. dsa² ca¹huøh¹² guio¹ jmi²dsí² hlaih¹³ Ma²na²tsí¹dsa quianh¹³ jŋiu² dsi³dsa. quiah¹²; 3 ju³lah Juana, hio¹³ 45 Ha¹chi² ma²na²chiunh¹³hning quián¹² Chuza, dsa² neng¹² gug² tai³ ne¹jni. Jøng² ha¹chi² ma²na²jŋi¹ hio¹³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² chi² quiah¹² Herodes; lang¹² chiunh¹² tai¹jni ca¹lah¹cónh¹ ju³lah Susana calah, quianh¹³ jue¹² mi³ma²na²hú¹jni dsi²néi². 46 Ha¹chi² hio¹³ siáh². Ca¹mi¹ti¹ hio¹³ héi² nang³ ma²na²cuøh¹³hning jní² ni³ Jesús quianh¹³ dsa² guia¹tón². hi² tsǿng¹³jni dse¹. Jøng² tai¹jni Ca¹mi³hag¹³dsa quianh¹³ hi² chi² ma²na²tsǿng² hio¹³ lang¹² nang³ quiah¹²dsa. ma²juøi². 47 Hi² jøng² lah¹la² Jǿg³ quiah¹² dsa² séi² møi¹jon² juǿi²jni hning²: Ma¹dsio¹² hniang¹ (Mt. 13.1:9; Mr. 4.1-9) hio¹³ lang¹². Di³ ma²ca¹hen¹ 4 Jøng² jue¹² hlaih¹³ dsa² ca¹túgh² ma¹dsio¹² dsag³ mi³re²dsa. Cónh¹jøng² mih² báh³ hniang¹ dsa² ja³tsenh¹³ Jesús, dsa² chian² hliú² ma²ca¹hen¹ mih² dsag³ quiah¹². juøi². Jøng² ca¹dsii¹ Jesús cøng² jǿg³ 48 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ti³jnøa¹². Ca¹juúh²dsa: 5 ―Jan² dsa² ca¹ŋó¹ ca¹ŋi¹séi¹ ca¹tsáih¹dsa hio¹³: ―Ma²ca¹dsan¹ dsag³ quiánh²hning møi¹jon². Ja³ca¹séi²dsa jøng², ―ca¹juúh²dsa. ca¹quia¹ mih² møi¹jon² cøg¹² juu¹². 49 Jøng² dsa² tiogh³ mesa Ca¹qui² ca¹tsóh² dsa². Jø¹² bíh³ quianh¹³dsa ca¹dsii¹ jǿg³ guiog¹³dsa, ca¹jiégh¹ tan¹². 6 Jøng² ca¹quia¹ ca¹juúh²dsa: mih² møi¹jon² ja³tioh¹³ cang³.  





8























135

SAN LUCAS 8

Jøng² ca¹jlíh¹ mi³ma²dsø²cón³. Di³ tsa¹guúh² huø¹. 7 Jøng² ca¹quia¹ mih² ja³tioh¹³ tang¹² Ca¹ŋi¹cón³ chiúh³ tang¹² cu¹dsie¹² quianh¹³ chiúh³ møi¹jon². Ca¹lø¹hmaih¹³. 8 Jøng² ca¹quia¹ mih² møi¹jon² ja³dsio¹. Ca¹ŋi¹cón³. Ma¹cøng² ŋi²lǿg² mǿi² ca¹cuø¹ lah¹cøng² lah¹cøng² møi¹jon². Jøng² tí² ca¹juúh² Jesús: ―Ju³ná³ hein² dsa² lé² nang¹, ju³neng³dsa ―ca¹juúh²dsa. 9 Ni³ jøng² ca¹ŋai¹ dsa² quianh³ Jesús he² hniu¹dsa juúh²dsa jǿg³ ti³jnøa¹² jøng². 10 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Hniah¹² báh³ dsa² li¹ŋih³ jǿg³ ha²lah lé² ja³jmo¹ Diú¹³ héh¹. Di³ jmáh¹lah jǿg³ ti³jnøa¹² li¹chi² quiah¹² dsa² siáh². Mi³jøng² tsa¹li¹lih¹³dsa he² hi² jái¹dsa. Mi³jøng² tsa¹li¹ŋë²́ dsa he² hi² nang¹dsa. 11 ’Lah¹la² hniu¹dsa juúh²dsa jǿg³ ti³jnøa¹² jøng²: Lǿa¹² møi¹jon² ju³lah lǿa¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 12 Lán¹² dsa² tiogh³ cøg¹² juu¹² dsa² ma²ca¹nǿng² jǿg³. Dsø¹juu¹² jøng² já¹² dsa² hlanh³. Jŋíh² dsa² hlanh³ jǿg³ ma²dsø²jiag¹² dsǿa¹² dsa² héi². Mi³jøng² tsa¹hé² dsa² héi² jǿg³. Mi³jøng² tsa¹liúg²dsa. 13 Jøng² lán¹² dsa² tiogh³ ja³tioh¹³ cang³ dsa² ca¹hiei¹ jǿg³ ca¹lah¹hiu³ dsǿa¹²dsa mi³ca¹nǿng²dsa jǿg³. Cónh¹jøng² lán¹²dsa ju³lah hma² tsa¹chi² jmó³. Cu²hna² báh³ hé²dsa jǿg³. Jøng² tiáh¹ dsǿa¹²dsa ju³ná² he² mih² jmø³uai¹² ca¹lø¹chián¹dsa. 14 Jøng² lán¹² dsa² tiogh³ jøa³ ja³tioh¹³ tang¹² dsa² ja¹lái¹ nang¹² jǿg³. Tsa¹chinh¹²dsa tí² jǿg³. Di³ chian²dsa ju²hí³ dsøa¹² jǿg³ quiah¹² jmøi¹guǿi¹ la², ha²lah jmo¹dsa li¹chi² ma¹dsio¹² quiah¹²dsa, ha²lah  















túgh²dsa dsio¹. Tsa¹dsø¹cón³ jǿg³ ja³cog² dsa² héi². 15 Jøng² lán¹² dsa² tiogh³ huø¹ dsio¹ dsa² chính² tí² jǿg³ na³ma²ca¹nǿng²dsa. Dsio¹ dsǿa¹²dsa. Hiug² dsǿa¹²dsa. Jøng² dsø²cón³ quiah¹²dsa ta¹huø³ ron¹².  

Li¹léi¹³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² rø²hma¹ (Mr. 4.21-25)

16 ’Ha¹chian² dsa² te¹² si² jmøi²cøg², mi³jøng² jløa¹dsa ho¹ ju³ tsih¹dsa niúh¹ jein³. Ni³ jein³ báh³ tsih¹²dsa. Mi³jøng² jní² quiah¹² dsa² dsa¹tiogh¹² dsi²néi². 17 Di³ ha¹chi² hi² chi² hi² rø²hma¹, hi² tsa¹li¹léi¹³. Ha¹chi² jǿg³ ti³jnøa¹² chi², ju³lah jǿg³ tsa¹li¹ne³ jniang². Li¹léi¹³ báh³ ca¹lah¹jǿ¹. 18 Hi² jøng² dsio¹ cánh³ hniah¹² hí³ jǿg³ hi² nøngh² hniah¹². Di³ cuø¹ Diú¹³ hi² niu¹ ma¹dsio¹² jǿg³ ju²gug² dsa² cán² hí³ jǿg³. Jøng² jŋíh² báh³ Diú¹³ he² jǿg³ mih² lë²́ dsa hi² ŋi¹²dsa, ju³lah dsa² tsa¹jmo¹² hí³ ―ca¹juúh² Jesús.  





Mi³chiég³ quianh¹³ roh¹³ Jesús (Mt. 12.46-50; Mr. 3.31-35)

19 Jøng² ca¹dsiég¹ mi³chiég³ Jesús quianh¹³ roh¹³dsa ja³hiúg³ Jesús. Cónh¹jøng² tsa¹lé² dsi³lé²dsa ca¹tǿ² dsi²néi². Di³ jue¹² dsa² tiogh³. 20 Jøng² ca¹juúh² jan² dsa², ca¹tsáih¹dsa Jesús: ―Hning² tǿh² mi³chiegh²hning ja³dsi¹² lah¹quianh¹³ rúh²hning ―ca¹juúh²dsa. 21 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² tiogh³: ―Dsa² héi² báh³ lán¹² mi³chie¹ lah¹quianh¹³ roh¹² jní², dsa² nang¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³, jøng² mi²ti¹dsa jǿg³ ―ca¹juúh² Jesús.  





Ca¹jmo¹ Jesús ca¹hǿi² tei³ jmøi¹guǿi¹ (Mt. 8.23-27; Mr. 4.35-41)

22 Jøng² lah¹la² ca¹løa¹ cøng² jmai³: Ca¹hí¹ Jesús cøng² barco  

136

SAN LUCAS 8 quianh¹³ dsa² quianh³dsa. Jøng² ca¹juúh²dsa: ―Ma¹dsǿg³ hŋoh¹³ jmøi² ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹ŋi¹lé²dsa. 23 Ca¹güe² Jesús ja³dsø²lé²dsa jøng². Ni³ jøng² ca¹hǿi² dsí² tí² ni³ jmøi² juøh¹² jøng². Ca¹jéinh¹ jmøi² niúh¹ barco hi² mi³cánh² barco. Ma²lǿ² gøg² quiah¹²dsa. 24 Jøng² ca¹ŋi³ŋie¹³dsa Jesús. Ca¹juúh²dsa: ―Tøa¹². Ma²dsø²honh¹² barco, tøa¹² ―ca¹juúh²dsa. Jøng² mi³ma²na²ŋié¹ Jesús, ca¹jé²dsa dsí² quianh¹³ jmøi². Jøng² ca¹jŋi¹ dsí². Ca¹niu¹ tei³ ca¹lah¹jǿ¹. 25 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―¿He² ca¹løa¹ hi² tsa¹héh² hniah¹² jǿg³? ―ca¹juúh²dsa. Jøng² dsogh¹² dsǿa¹² dsa² quianh³dsa. Ca¹can¹dsa gøg². Ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa guiog¹³dsa: ―¿Jin³ hein² dsa² lang¹²? Ca¹løa¹ ca¹tǿ² dsí², ca¹tǿ² jmøi² jmo¹² dsa² lang¹² héh¹. Jøng² niuh³ jmøi¹guǿi¹ ―ca¹juúh²dsa.  





Jan² dsa² geraseno quin¹² jmi²dsí² hlaih¹³ (Mt. 8.28-34; Mr. 5.1-20)

26 Jøng² juu¹² ni³ jmøi², ca¹ŋi¹lé²dsa go² dsa² geraseno, huø¹ neng¹² hŋoh¹³ jmøi² ca¹lah¹cónh¹ ja³tén¹² Galilea. 27 Jøng² mi³ma²na²siog¹ Jesús barco, ca¹jén²dsa jan² dsa² ŋioh¹² chian² juøi² jøng², dsa² quin¹² jmi²dsí² quiah¹² dsa² hlanh³. Ma²ni³ŋó¹³ jmai³ tsa¹caih¹² dsa² héi² hmøah¹². Ha¹chi² ma¹guǿ¹²dsa hniu³dsa. Ma²guǿ¹²dsa cu²san³¹. 28 Jøng² mi³ca¹jë²́ dsa² héi² Jesús,  





ca¹chi¹jné¹dsa ja³tsenh¹³dsa. Ca¹hløah¹dsa tí². Ca¹juúh²dsa: ́ ²hning quianh¹³ ―¿He² jǿg³ ca¹tëh jní², Jesús, jong¹² Diú¹³ juanh¹²? Juǿi²jni hning² hi² tsa¹jmogh¹³hning jní² ―ca¹juúh²dsa. 29 Lah¹jøng² ca¹juúh² dsa² héi². Di³ ma²na²jmo¹ Jesús héh¹ hi² huøh¹ jmi²dsí² hlaih¹³ quiah¹²dsa. Di³ hliú² rón² ma²ca¹jiag¹ jmi²dsí². Jøng² ma²ca¹hŋiéng² dsa² juøi² gug²dsa quianh¹³ tai³dsa. Ca¹hŋiéng²dsa quianh¹³ ŋí³ cadena. Cónh¹jøng² ca¹hni¹ dsa² héi² cadena. Jøng² ca¹jiag¹ jmi²dsí² juu¹² ja³ha¹chian² dsa² tiogh³. 30 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: ―¿He² tsenh²hning? Jøng² ca¹juúh² dsa² héi²: ―Legión báh³ tsen²jni ― ca¹juúh²dsa, hi² hniu¹dsa juúh²dsa cu²tséh¹ jue¹²dsa. Lah¹jøng² ca¹juúh²dsa, di³ hliúg² jmi²dsí² hlaih¹³ ma²quin¹²dsa. 31 Jøng² ca¹møa¹ jmi²dsí² jǿg³ hi² tsa¹mi³tsei¹ Jesús juu¹² ja³hlaih¹³. 32 Ca¹møa¹ jmi²dsí² hi² cuø¹ Jesús jǿg³ hi² cán² ŋié¹². Di³ tiogh³ jue¹² ŋié¹² ja³jøng², jáh² ti³gøah¹² høg² nung² huu¹³ máh². Jøng² mi³ca¹cuø¹ Jesús jǿg³, 33 ca¹huøh¹² jmi²dsí² hlaih¹³, ca¹can¹ ŋié¹². Jøng² ca¹ŋi¹lé² ŋié¹² gu¹hei¹². Ca¹siúgh²jah ja³chi³dsió¹³. Ca¹dsan¹jah niúh¹ dsieg¹². 34 Jøng² ca¹cuøin¹ dsa² mi³jmo¹² hí³ jáh² mi³ma²na²jái¹dsa. Ca¹he¹dsa jǿg³ juu¹² jøa³juøi² lah¹quianh¹³ dsi²juu¹². 35 Jøng² ca¹ŋi¹lé² dsa² jue¹² ŋi³jái³ he² ma²na²løa¹. Mi³ca¹dsi¹lé²dsa ja³tsenh¹³ Jesús, ca¹jë²́ dsa dsa² mi³quin¹² jmi²dsí² hlaih¹³ héi².  













137

SAN LUCAS 8

Ma²guǿ¹²dsa cøg¹² ja³tsenh¹³ Jesús. Ma²dsiog¹dsa. Ma²quieih¹²dsa tsǿnh³dsa. Jøng² gøg² ca¹can¹ dsa² jue¹². 36 Dsa² ca¹jái¹ ha²lah ca¹mi¹hliú² Jesús dsa² mi³quin¹² jmi²dsí² hlaih¹³, ca¹he¹ jǿg³ ha²lah ca¹løa¹, ca¹tsáih¹dsa dsa² jue¹². 37 Jøng² ca¹lah¹já¹ dsa² chian² huø¹ Gerasa jøng² ca¹tsáih¹ Jesús hi² mi³u¹hai¹²dsa go²dsa. Di³ hiug¹² ca¹can¹dsa gøg³. Hi² jøng² ca¹ŋáh¹ calah Jesús mi³ca¹uǿi²dsa barco. 38 Ma²ca¹møa¹ dsa² mi³quin¹² jmi²dsí² hlaih¹³ hi² mi³dság¹dsa quianh¹³ Jesús. Di³ tsa¹ca¹cuø¹dsa jǿg³. Ca¹juúh²dsa: 39 ―Guǿnh³ ja³quiánh³hning. Gu³jmoh³hning jǿg³ ha²lah ma²ca¹jmo¹ Diú¹³ ja³cogh²hning ― ca¹juúh² Jesús. Jøng² ca¹ŋó¹ dsa² héi². Ca¹ŋi¹dsií¹dsa jǿg³ ta³cøng² juøi² ca¹lah¹jǿ¹ hi² ma²ca¹jmo¹ Jesús ni³ huu¹³ quiah¹²dsa.

guie¹tǿn² ji²ŋi² hi² dsoh³dsa. Ha¹chian² ma²ca¹tiúh¹ jmo¹ hí³. 44 Jøng² ca¹ŋó¹ hio¹³ ta¹lah¹cah¹ Jesús. Ca¹láh²dsa hé¹ tsǿnh³ Jesús. Dsø¹juu¹² jøng² ca¹jŋi¹ ton²dsa. 45 ―¿Hein² na²láh² tsønh¹? ― ca¹juúh² Jesús. Ha¹chian²dsa ca¹he¹ jǿg³. Jøng² ca¹juúh² Pedro: ―Tøa¹², ma²cu²hliah¹² ma²qui²güeh¹² dsa² jue¹² hning² ―ca¹juúh²dsa. 46 ―Ma²na²láh² jan² dsa² quieg¹ jní² ―ca¹juúh² Jesús. ―Léi¹³jni ma²na²cuú¹jni dsa² mih² bí² ―ca¹juúh²dsa. 47 Jøng² mi³ca¹lø¹lih¹³ hio¹³ hi² tsa¹lé² jnøa¹ jǿg³, ca¹ŋó¹dsa ma²jlia¹²dsa. Ca¹chi¹jné¹dsa ja³ta¹ni¹ Jesús. Ca¹he¹dsa jǿg³ ja³ta¹ni¹ dsa² jue¹² he² løa¹ na²láh²dsa quiah¹² Jesús. Ca¹juúh²dsa hi² ma²na²hlú²dsa dsø¹juu¹² jøng². 48 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa hio¹³: Ja³mái¹³ Jairo quianh¹³ hio¹³ ca¹láh² ―Ma²na²hlúh²hning jon¹², tsǿnh³ Jesús ni³ huu¹³ hi² héh²hning jǿg³. (Mt. 9.18-26; Mr. 5.21-43) Ma²lé² guǿnh³hning ca¹lah¹hiug² 40 Jøng² ma²chi³jŋiang¹² dsa² jue¹² hoh¹²hning ―ca¹juúh²dsa. 49 Jǿg³ jøng² ma²chi³hløah¹² mi³ca¹dsiánh¹ Jesús hŋoh¹³ jmøi². Jesús mi³ca¹dsiég¹ jan² dsa² guǿ¹² Ca¹lah¹hiu³ dsǿa¹²dsa ca¹hien¹dsa ja³quiah¹³ dsa² ta³ quián¹² guøh¹² Jesús. 41 Jøng² ca¹dsiég¹ jan² héi². dsa² tsen² Jairo, dsa² ta³ quián¹² ―Ma²na¹jon¹ ja³máih¹hning. Tiúh¹ guøh¹². Ca¹chi¹jné¹ dsa² héi² tsa¹ma¹cuøh¹³hning tøa¹² ju²méh³ ja³tsenh¹³ Jesús. Quianh¹³ hi² tiog¹³ dsøa¹² ―ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa ca¹tǿh¹dsa Jesús juu¹² ja³quiah¹³dsa. 42 Di³ ma²tǿ² ja³jón² jan² héi² báh³ Jairo. 50 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ja³mái¹³dsa, tsih² ma²guie¹tǿn² ŋih¹². ca¹tsáih¹dsa Jairo, mi³ca¹nǿng²dsa Ma²dsø²lé²dsa jøng², jǿg³ jøng²: cu¹dsie¹² quianh¹³ dsa² jue¹². ―Tsa¹jmo² ganh¹. Cøng² hi² Ca¹lah¹cu²hliah¹²dsa Jesús. 43 Hiúg³ héh²hning jǿg³. Jøng² hliú² tsih² jan² hio¹³, dsa² lán¹² dsag³ ton², quiánh²hning ―ca¹juúh²dsa. ja³dsø²lé² dsa² jue¹². Ma²ni³ŋó¹³  





























SAN LUCAS 8​, ​9

138

51 Mi³ca¹dsi¹lé²dsa ja³quiah¹³ Jairo, tsa¹ca¹cuø¹ Jesús jǿg³ dsa¹tiogh¹ dsa² jue¹² dsi²néi², jmáh¹lah Pedro, quianh¹³ Juan, quianh¹³ Jacobo, quianh¹³ chiég³ jmi² tsih² dsoh³. 52 Ma²tiogh² cu²møah¹³ ti³ho¹² dsa² jue¹². Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―¡Tsa¹ma¹høg²! Ha¹chi² ma²rø²jon¹²tsih. Rø²güé¹ báh³ tsih² ―ca¹juúh²dsa. 53 Jøng² ca¹ŋǿi² dsa² tiogh³. Ma²ŋi¹²dsa ma²rø²jon¹²tsih. 54 Cónh¹jøng² ca¹chính² Jesús gug²tsih. Ca¹juúh²dsa: ―¡Nung², tsih²! ―ca¹juúh²dsa. 55 Cu²ŋieih¹³ ca¹jniáng¹ ni³tsih. Jøng² ca¹nung² báh³ tsih². Jøng² ca¹jmo¹ Jesús jǿg³ hi² cuø¹dsa hi² gǿh¹tsih. 56 Ca¹can¹ hlaih¹³ chiég³ jmi²tsih gøg². Cónh¹jøng² ca¹juúh² Jesús quianh¹³ hi² tiog¹³ hi² tsa¹tsáih¹dsa jin³ hein² he² na²løa¹.  











Ca¹tsen¹ Jesús dsa² guia¹tón²

9

(Mt. 10.5-15; Mr. 6.7-13)

Jøng² ca¹tǿh¹ Jesús dsa¹ guia¹tón². Ca¹cuúh¹dsa dsa² bí², mi³jøng² tiúh¹dsa huø¹dsa jmi²dsí² hlaih¹³, tiúh¹dsa jmo¹dsa hí³ dsa² lán¹² dsag³. 2 Jøng² ca¹tsen¹dsa dsa² juu¹² ja³ca¹ŋi³hø¹³dsa jǿg³ ha²lah lǿa¹² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹, juu¹² ja³ca¹mi¹hliú²dsa dsa² dsoh³. 3 Ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa dsa² guia¹tón²: ―Ha¹chi² cánh³ hniah¹² jin³ he² quiah¹² dsi²juu¹². Tsa¹cánh³ hniah¹² hma² hø¹³. Tsa¹cánh³ hniah¹² mu³ra³. Tsa¹cánh³ hniah¹² hé¹². Tsa¹cánh³ hniah¹² cog³. Tsa¹cánh³ hniah¹² ma¹ton¹ tsǿinh² hniah¹². 4 Jøng² ha² ja³ca¹cuø¹dsa hniú¹²,  





cøng² hniú¹² jøng² báh³ túgh³ hniah¹² ca¹lah¹ca¹tǿ² ja³gu³noh¹² hniah¹² juøi² siíh². 5 Jøng² ha² juøi² ja³tsa¹ca¹hien¹dsa hniah¹², gu³noh¹² hniah¹² ja³siíh³. Jøng² quiah¹³ hniah¹² hleg² ti³quin¹² ju³taih¹ hniah¹². Mi³jøng² li¹dsøg¹² dsǿa¹²dsa ta¹canh¹³dsa dsag³ ― ca¹juúh² Jesús. 6 Jøng² ca¹ŋi¹lé² dsa² guia¹tón². Hliú² juøi² ca¹ŋi³hø¹³dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Ca¹mi¹hliú²dsa dsa² ca¹lah¹tan¹³ ja³jøng².  



Ca¹jon¹ Juan, dsa² ca¹chiog¹ dsa² jmøi² (Mt. 14.1-12; Mr. 6.14-29)

7 Jøng² dsi³máh² Herodes ca¹nǿng² jǿg³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² ca¹jmo¹ Jesús. Chian²dsa ju²hí³ dsøa¹². Di³ ca²dsiog³dsa ma²juúh² hi² lán¹² Jesús Juan. Hi² ca¹hiog² Juan calah, dsa² ma²ca¹jon¹. 8 Jøng² juúh² ca²dsiog³dsa hi² lán¹² Jesús hlai³ Elías, dsa² mi³hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ma²lǿih². Jøng² juúh² ca²dsiog³dsa calah hi² lán¹²dsa jan² dsa² quianh¹³ dsa² mi³hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ma²lǿih², dsa² ma²ca¹hiog². 9 Jøng² ca¹juúh² Herodes: ―Ca¹quiúh¹jni lag³ Juan. ¿Jøng² hein² dsa² héi², dsa² ma²chi² jǿg³ quiah¹²? ―ca¹juúh²dsa. Jøng² hniu¹ Herodes jë²́ dsa Jesús.  





Ca¹cuúh¹ Jesús hŋí² mei¹³ dsa² ŋioh¹² hi² ca¹gǿh¹dsa (Mt. 14.13-21; Mr. 6.30-44; Jn. 6.1-14)

10 Jøng² mi³ca¹dsi¹lia¹ dsa² guia¹tón², dsa² ma²lán¹² ju³lah tsih² høh³ quián¹² Jesús, ca¹heh¹dsa Jesús ca¹lah¹jǿ¹ hi² ma²ca¹jmo¹dsa. Jøng² ca¹tai¹ Jesus juu¹² cøg¹²,  

139

SAN LUCAS 9

juu¹² jøa³juøi² tsen² Betsaida. Ca¹juúh² Pedro hi² lán¹² Jesús Cristo 11 Cónh¹jøng² ca¹ŋi¹lé² calah dsa² (Mt. 16.13-19; Mr. 8.27-29) jue¹², mi³ca¹lø¹lih¹³dsa. Jøng² ca¹hien¹ 18 Cøng² jmai³ ca¹ŋi¹lé² Jesús báh³ Jesús dsa² jue¹². Ca¹dsiúh¹dsa dsa² jǿg³ ha²lah lǿa¹² ja³jmo¹² Diú¹³ quianh¹³ dsa² quianh³dsa cøng² héh¹. Ca¹mi¹hliú²dsa dsa² lán¹² dsag³. ja³cu³guiog¹³, ja³ca¹hlanh¹dsa Diú¹³. 12 Jøng² mi³ma²tǿ² ja³ca¹hlég² Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa ca¹ŋi¹jmó² dsa² guia¹tón² jǿg³ dsa² quianh³dsa: quianh¹³ Jesús, ca¹juúh²dsa: ―¿He² juúh² dsa² juøi²? ¿Hein² ―Dsianh¹³hning dsa² jue¹². jní²? 19 Jøng² ca¹juúh² dsa² quianh³ Mi³jøng² dsa¹jŋi¹³dsa dsa¹gǿh¹dsa rancho quianh¹³ juøi² tioh¹³ cøg¹². Jesús: Di³ ha¹chi² chi² ja³la² ja³tiagh³ ―Ca²dsiog³dsa juúh² hi² jniang³ ―ca¹juúh²dsa. lanh¹²hning Juan, dsa² ca¹chiog¹ 13 Jøng² ca¹juúh² Jesús: dsa² jmøi². Chian² dsa² juúh² hi² ―Hniah¹² cuøh¹³dsa hi² gǿh¹dsa lanh¹²hning hlai³ Elías. Jø¹² bíh³ ―ca¹juúh²dsa. chian² dsa² juúh² hi² lanh¹²hning Jøng² ca¹juúh² dsa² héi²: jan² dsa² ca¹hiog², dsa² mi³quianh¹³ ―Jmáh¹lah hŋí² hi³ŋíh¹ quin³ dsa² ca¹hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ jniang³ quianh¹³ og¹ jáh² tiogh³ ma²lǿih². 20 Jøng² ca¹juúh² calah Jesús: jmøi². Tsa¹lé² dsø²lii¹³ jnieh³ hi² gǿh¹ ́ ² dsa² jue¹² ―ca¹juúh²dsa. ―Jøng² hniah¹², ¿hein² jní²? lëh 14 Di³ ma²tiogh³ cónh¹ hŋí² mei¹³ hniah¹² ―ca¹juúh²dsa. dsa², jmáh¹lah dsa² ŋioh¹². Jøng² ca¹juúh² Pedro: Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa ―Cristo ca¹tsen¹ Diú¹³ báh³ dsa² quianh³dsa: lanh¹²hning ―ca¹juúh²dsa. 21 Jøng² quianh¹³ hi² tiog¹³ ―Jmo³ hi² tógh¹dsa huø¹ ma¹ton¹lug¹guián²dsa ca¹juúh² Jesús hi² tsa¹tsáih¹dsa jin³ lah¹cu²tséh¹dsa ―ca¹juúh²dsa. hein² jǿg³ jøng². 15 Jøng² ca¹jmo¹dsa lah¹jøng². Ca¹jmo¹ Jesús jǿg³ hi² jón²dsa Ca¹jmo¹dsa ca¹túgh² ca¹lah¹já¹dsa (Mt. 16.20-28; Mr. 8.30―9.1) huø¹. 16 Jøng² ca¹can¹ Jesús hŋí² 22 Ca¹juúh² Jesús: hi³ŋíh¹ jøng² quianh¹³ og¹ jáh². Mi³ca¹jái¹dsa guiuh¹³, ca¹tsáih¹dsa ―Hi² hniuh¹² can³jni ma¹dsio¹² Diú¹³ di³hmah³. Jøng² ca¹jmo¹dsa jmø³uai¹², jní² dsa² ma²lán¹² dsa² ti³jneh³. Ca¹cuúh¹dsa dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹². Hi² quianh³dsa. Mi³jøng² ca¹dsiúh¹dsa, hniuh¹² tiáng² dsa² canh¹³, quianh¹³ ca¹cuúh¹dsa dsa² jue¹². 17 Jøng² juu¹³ jmi²dsa², quianh¹³ tøa¹² he¹² ca¹gǿh¹ ca¹lah¹já¹ dsa² tiogh³. lei¹³ quiah¹² Diú¹³. Jøng² hniuh¹² Ca¹lø¹tan¹³ báh³ dsa². Ni³ jøng² jón²jni. Jøng² hiog¹jni jmai³ hnøa¹² ca¹mi¹cángh²dsa guie¹tǿn² møh²tá³ ―ca¹juúh²dsa. 23 Ni³ jøng² ca¹juúh²dsa, quianh¹³ jmáh¹lah jneh³ hi³ŋíh¹ ca¹chiág¹. ca¹tsáih¹dsa ca¹lah¹já¹dsa:  

























140

SAN LUCAS 9 ―Ju³ná³ hein² dsa² hniu¹ dság¹ quianh¹³ jní², jøng² tsa¹hniuh¹² høa¹dsa dsǿa¹²dsa jǿg³ quiah¹² hŋiah¹²dsa. Ca¹lah¹jǿ¹ jmai³ mi¹hiúg¹dsa dsǿa¹²dsa hie¹dsa jón²dsa ju³ná³ he² ca¹løa¹. Jøng² báh³ dság¹dsa quianh¹³ jní². 24 Di³ ju³ná³ hein² dsa² dsa²jiag¹² dsǿa¹² jmáh¹lah jǿg³ ha²lah guú¹dsa dsio¹, dsa² héi² jón². Cónh¹jøng² ju³ná³ hein² dsa² ca¹jon¹ huu¹³ quieg¹ jní², dsa² héi² li¹chian² ja³dsio¹. 25 ¿He² ta³ jmo¹ líh² jniang³ ta³cøng² jmøi¹guǿi¹ ju³ná³ dsa¹héin² jniang³, ju³ná³ quíg³ jniang³ jmi²dsí² quián² jniang³? 26 Di³ jmo¹³ báh³ jní² tsa¹cué¹²jni ju³lah hein² dsa² ca¹jmo¹ tsa¹cuai¹²dsa jní², tsa¹cuøh¹²dsa jǿg³ quieg¹jni, jní² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹². Lah¹jøng² jmo¹³jni jmai³ ja³guiogh¹³jni, na³ma²chi² bí² quieg¹jni, hi² chinh³jni hma² høh³ quiah¹² Jmi² jniang³, hi² quianh¹³jni ángeles han¹³. 27 Cónh¹jøng² lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹². Ha¹chi² dsiánh¹ ca²dsiogh³ hniah¹² tiogh³ ja³la², ca¹lah¹ca¹tǿ² ja³ca¹jaih³ hniah¹² ma²já¹ ja³jmo¹ Diú¹³ héh¹.

Ca¹dsii¹dsa jǿg³ quiah¹² ja³na¹ bíh³ jón² Jesús jøa³juøi² Jerusalén. 32 Ma²lǿ² lø¹i³güé¹ Pedro quianh¹³ dsa² quianh³dsa. Cónh¹jøng² ha¹chi² ca¹güe²dsa. Ca¹jái¹dsa hi² taih¹² quiah¹² Jesús. Jø¹² ca¹jë²́ dsa dsa² og¹ tiogh³ quianh¹³dsa. 33 Jøng² mi³ma²dsø²lia¹ dsa² héi², ca¹juúh² Pedro, ca¹tsáih¹dsa Jesús: ―Tøa¹², dsio¹ hi² ma²tiagh³ jnieh³ ja³la². Jmó³ báh³ jnieh³ hnøa¹² hio¹², cøng² quiánh² hning², cøng² quiah¹² hlai³ Moisés, cøng² quiah¹² hlai³ Elías ―ca¹juúh²dsa, hi² tsa¹ŋi¹²dsa he² jǿg³ juúh²dsa. 34 Ma²chi³hløah¹² Pedro mi³ca¹siog² cøng² jneng¹² guiuh¹³ ja³tiogh³dsa. Ni³goh¹²dsa mi³ma²tiogh³dsa jøa³ ja³hei¹² jneng¹². 35 Jøng² ca¹hløah¹ Jmi² jniang³ jøa³jneng¹², ca¹juúh²dsa: ―Dsa² lang¹² báh³ jon¹ jní². Ma²ca¹hia¹jni dsa². ¡Neng² di³ jǿg³ hi² juúh²dsa! ―ca¹juúh²dsa. 36 Mi³ca¹juúh² Jmi² jniang³ lah¹jøng², ca¹jái¹ dsa² tiogh³ hi² ma²tsenh¹² Jesús cu²hŋiah¹². Jøng² ha¹chian² dsa² ca¹tsáih¹dsa jin³ hein² dsø¹juu¹² jøng² hi² ma²ca¹jái¹dsa.

Ca¹løa¹ ti³tsë¹́ ³ quiah¹² Jesús

Ca¹mi¹hliú² Jesús hi²meh² quin¹² jmi²dsí² hlaih¹³









(Mt. 17.1-8; Mr. 9.2-8)

28 Cónh¹ ja³jŋi¹ jmai³ jøng² hi² ca¹juúh² Jesús lah¹jøng², ca¹ŋó¹dsa ni³ máh² ja³dsa¹hlanh³dsa Diú¹³. Ca¹jian¹dsa Pedro, quianh¹³ Juan, quianh¹³ Jacobo. 29 Ja³ma²hlanh¹² Jesús Diú¹³ jøng², ca¹lø¹tsë¹́ ni³dsa. Ca¹løa¹ teg² tsǿnh³dsa. Sih¹² hlaih¹³ cu¹té¹² ca¹løa¹. 30 Jøng² ca¹jnia¹ og¹ dsa² ca¹dsii¹ jǿg³ quianh¹³ Jesús. Hlai³ Moisés quianh¹³ hlai³ Elías báh³ héi². 31 Sih¹² hlaih¹³ ti³jniá²dsa.  

















(Mt. 17.14-21; Mr. 9.14-29)

37 Mi³ca¹jni¹ jøng², mi³ma²na²siog²dsa máh², ca¹jén² Jesús dsa² jue¹². 38 Jøng² ca¹hløah¹ tí² jan² dsa² ŋioh¹² hiúg³ jøa³ quiah¹² dsa² jue¹², ca¹juúh²dsa: ―Juanh¹² hoh¹²hning, tøa¹². ¡Jai³ ha²lah lán¹² ja³ŋiúh¹jni! Jan² guing² héi² báh³ chian² quian¹jni. 39 Jøng² lǿ² hi² jiag¹² jmi²dsí² hlaih¹³. Cónh¹ tsa¹jŋia¹³ ho¹²tsih. Jmo¹² jmi²dsí² hi²  





141

SAN LUCAS 9

dsø²hën¹²tsih. Hii² jan¹² hag³tsih. ́ ²tsih. Ca¹lah¹ja¹lái¹ jŋi¹² hi² bø²lëh Ma¹dsio¹² jmø³uai¹² jenh¹²tsih. 40 Ma²na²juǿi²jni dsa² quianh³hning hi² mi³dsi¹dsa jmi²dsí². Cónh¹jøng² ha¹chi² na²tiúh¹dsa. 41 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―¡He³ lah¹hiúg¹²! ¿Ha² bíh³ cónh¹ jmai³ hniuh¹² hú¹³jni hi² mi³dsian¹³jni dsøa¹ quianh¹³ hniah¹², dsa² tsa¹héh² jǿg³, dsa² ŋi²nioh³ juu¹² siíh²? ¡Ŋi³jian¹² tsih² quiánh²hning ja³la²! ―ca¹juúh²dsa. 42 Jøng² ma²dság¹²tsih cøg¹² ja³tsenh¹³ Jesús, mi³ca¹jmo¹ jmi²dsí² hlaih¹³ hi² ca¹ŋi¹hë¹²tsih. Ca¹bø² ́ ²tsih. Jøng² ca¹jé² Jesús ca¹lëh jmi²dsí² hlaih¹³. Ta³lah¹ca¹hlú²tsih. Jøng² ca¹jëí nh² Jesús ja³cog² ti³jmi²tsih. 43 Jøng² dsogh¹² dsǿa¹² ca¹lah¹já¹ dsa² tiogh³. “Hiug¹² juanh¹² Diú¹³,” lë²́ dsa.  







Ca¹jmo¹ Jesús calah jǿg³ hi² jón²dsa (Mt. 17.22-23; Mr. 9.30-32)

Jøng² ma²tiogh³dsa dsogh¹² dsøa¹²dsa ca¹lah¹jǿ¹ hi² jmo¹² Jesús, mi³ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² quianh³dsa: 44 ―¡Cu²rø² neng² jǿg³ quieg¹jni! Jainh¹dsa jní² quiah¹² dsa² hiag¹³, jní² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹² ―ca¹juúh²dsa. 45 Cónh¹jøng² ha¹chi² ca¹ŋëh ́ ² dsǿa¹² dsa² quianh³dsa jǿg³ jøng². Ca¹jmo¹ Diú¹³ tsa¹ca¹lø¹ŋë²́ dsa. Jøng² ha¹chi² ca¹ŋai¹dsa he² hniu¹dsa juúh²dsa jǿg³ jøng². Di³ hi² goh¹²dsa.  



¿Hein² dsa² lán¹² dsa² juanh¹²? (Mt. 18.1-5; Mr. 9.33-37)

46 Jøng² ca¹dsii¹ dsa² quianh³ Jesús jǿg³ hein² dsa² quianh¹³dsa  

lán¹² dsa² juanh¹². 47 Jøng² mi³ca¹lø¹lih¹³ Jesús he² jǿg³ dsø²jiag¹² dsǿa¹² dsa² héi², ca¹jian¹dsa jan² hi²meh². Ca¹jmo¹dsa ca¹nung²tsih cøg¹² ja³tsenh¹³dsa. 48 Jøng² ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa dsa² quianh³dsa: ―Ju³ná³ hein² dsa² ca¹hien¹ jan² hi²meh² lah¹lang¹² ni³ huu¹³ quieg¹ jní², jøng² ca¹hiei¹dsa jní² calah. Jøng² ju³ná³ hein² dsa² héi² ca¹hiei¹ jní², jø¹² bíh³ ca¹hien¹dsa dsa² ca¹tsei¹ jní². Di³ dsa² héi² báh³ lán¹² dsa² juanh¹² quianh¹³ hniah¹², dsa² jmo¹² hi² tsa¹quien¹²dsa ―ca¹juúh² Jesús.  



Dsa² quianh¹³ báh³ jniang³ dsa² tsa¹hiag¹³ (Mr. 9.38-40)

49 Jøng² ca¹juúh² Juan: ―Tøa¹², ca¹ne¹³ jnieh³ jan² dsa² huø¹² jmi²dsí² hlaih¹³ quiah¹² dsa² dsoh³, hi² chi³hia¹²dsa hning². Jøng² ca¹tséih³ jnieh³ dsa² hi² tsa¹ma¹jmo¹dsa lah¹jøng². Di³ tsa¹ŋøa¹²dsa quianh¹³ jnieh³. 50 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Tsa¹jmóh³ hniah¹² tsa¹cuúh³ hniah¹² jǿg³ hi² jmo¹dsa lah¹jøng². Di³ dsa² quianh¹³ báh³ hniah¹² ju³ná³ hein² dsa² tsa¹hiag¹³ ―ca¹juúh²dsa.  



Ca¹jé² Jesús Jacobo quianh¹³ Juan

51 Jøng² mi³ma²ja¹quien¹³ jmai³ ja³dsánh¹ Jesús juu¹² guiuh¹³, ca¹mi¹bí²dsa dsǿa¹²dsa hi² dság¹dsa juu¹² jøa³juøi² Jerusalén. 52 Jøng² ca¹tsen¹dsa jan² og¹ dsa² ni³jiá¹, dsa² mi³hno¹² cøng² neng¹² hniú¹² cøng² juøi² ja³tén¹² huø¹ Samaria. 53 Cónh¹jøng² tsa¹ca¹hien¹ dsa²  





142

SAN LUCAS 9​, ​10 chian² ja³jøng² mi³ca¹lø¹lih¹³dsa hi² ma²dság¹²dsa juu¹² jøa³juøi² Jerusalén. 54 Jøng² mi³ca¹jái¹ Jacobo quianh¹³ Juan, dsa² quianh³dsa, ha²lah jmo¹² dsa² héi², ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa dsa² Jesús: ―Juu¹³ jniang³, ¿tsa³hnøng²hning hi² tséih³ jnieh³ Diú¹³? ¿Mi³jøng² quia¹ si² dsíg² juu¹² ŋi¹juǿi¹. Mi³jøng² quiúg¹ dsa² héi²? ―ca¹juúh²dsa. 55 Jøng² ca¹jenh¹ Jesús. Ca¹jé²dsa dsa² ca¹juúh² lah¹jøng². 56 Ca¹ŋi¹lé²dsa juøi² siíh².  

―Nei¹³ báh³ jní² quianh¹³ hníng¹, Juu¹³ jniang³. Cónh¹jøng² neh¹³jni ca²tí² píh³ hi² ŋi³héih¹jni dsa² tiogh³ dsi²néi² jǿg³ ―ca¹juúh²dsa. 62 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: ―Ha¹chian² dsa² tén¹² dsiég¹³ ja³jmo¹ Diú¹³ héh¹ ju³ná³ tsa¹neng¹² cøng² dsǿa¹²dsa ―ca¹juúh² Jesús.  

Ca¹tsen¹ Jesús dsa² ton¹lug¹guián² rø²dsǿ² guiúg²





Dsa² hniu¹ dság¹ quianh¹³ Jesús (Mt. 8.19-22)

57 Ma²dsø²lé²dsa mi³ca¹juúh² jan² dsa², ca¹tsáih¹dsa Jesús: ―Nei¹³jni quianh¹³ hníng¹ lǿa¹² ju³ ha² juu¹² ca¹dsiégh²hning ―ca¹juúh²dsa. 58 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: ―Chi² báh³ quiah¹² guu¹² ja³li¹gú¹jah. Chi² báh³ quiah¹² tan¹². Cónh¹jøng² ha¹chi² chi² ja³li¹jan³jní² ―ca¹juúh² Jesús. 59 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² siáh²: ―Ma¹dsǿg³ quianh¹³ jní² ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² dsa² héi²: ―Juu¹³ jniang³, ¿tsa³cuúh³hning jǿg³ neh¹³jni ni³jiá¹, ca¹lah¹ca¹jon¹ ti³ŋiéh¹jni? Jøng² ma²nei¹³jni quianh¹³ hníng¹ ―ca¹juúh²dsa. 60 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Tiúh¹ báh³ dsa¹hog¹ dsa² tsa¹hniu¹ jǿg³ guieg¹jni, dsa² ma²ni³dsan². Hning² góh³. Gu³hǿh¹hning jǿg³ ha²lah lǿa¹² ja³jmo¹ Diú¹³ héh¹ ―ca¹juúh²dsa. 61 Jøng² ca¹juúh² calah dsa² siáh²:  









10

Ni³ jøng² ca¹hia¹ Juu¹³ jniang³ ton¹lug¹guián² rø²dsǿ² guiúg² dsa², dsa² ca¹ŋi¹can¹ jǿg³ ma²og¹dsa lah¹cøng² lah¹cøng² juøi² ja³na¹ bíh³ dság¹ Jesús hŋiah¹². 2 Lah¹la² ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: ―Jue¹² dsa² chian², dsa² li¹quianh¹³ Diú¹³. Lán¹²dsa ju³lah lǿa¹² cuøi² quiah¹² Diú¹³. Cónh¹jøng² mih³ dsa² chian², dsa² huǿi² cuøi², dsa² tsø²jan¹² jǿg³. Hi² jøng² hlanh¹³ hniah¹² Diú¹³. Mi³jøng² tsen¹dsa dsa² tsø¹jan¹ jǿg³ quiah¹²dsa juu¹² ja³tiogh³ dsa² li¹quianh¹³dsa. 3 ¡Gu³noh¹² hniah¹²! Tsë³́ jni hniah¹² ja³ué³, ju³lah jan² dsa² tsen¹² jah¹chih² juu¹² ja³tiogh³ dsøi² núng³. 4 Tsa¹cánh³ hniah¹² cog³. Tsa¹cánh³ hniah¹² mu²ra³. Tsa¹cánh³ hniah¹² løg² ca²jag¹³. Ha¹chian² dsa² juaih¹³ hniah¹² dsi²juu¹². 5 Jøng² lah¹la² juúh³ hniah¹² ja³lah¹ni³ huh¹³ hniah¹² dsi²néi² ja³quiah¹³ dsa²: “Ju³li¹chianh² hniah¹² ju²hiúg¹ dsøa¹², hniah¹² dsa² hniu³,” juúh³ hniah¹². 6 Jøng² lé² báh³ lah¹jøng² quiah¹² dsa² hniu³, ju³ná³ lán¹²dsa dsa² hiug² dsǿa¹². Cónh¹jøng² ha¹chi² li¹ti¹ jǿg³ ju³ná³ tsa²hiug² dsǿa¹²dsa. 7 Jøng² cøng² báh³ hniú¹²  











143

SAN LUCAS 10

janh³ hniah¹² lah¹cøng² lah¹cøng² juøi². Ja³jøng² cǿh³ hǿgh³ hniah¹². Di³ tiog¹³ báh³ hniuh¹² li¹hmah¹³ quiah¹² dsa² jmo¹² ta³. Tsa¹ŋi³nioh³ hniah¹² lah¹cøng² lah¹cøng² hniú¹². 8 Jøng² ha² juøi² ja³ca¹hien¹dsa hniah¹², ja³jøng² cǿh³ hniah¹² lǿa¹² ju³ he² ca¹tóh²dsa ni³ mesa. 9 Mi³hliúh³ hniah¹² dsa² dsoh³ ja³jøng². Jøng² juaih¹³ hniah¹² dsa² juøi²: “Ma²ja¹quien¹³ ja³lé² hi² túgh³ hniah¹² juu¹² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹.” 10 Cónh¹jøng² ha² juøi² ja³tsa¹ca¹hien¹dsa hniah¹², jøa³cai³¹ gu³tseih³ hniah¹² dsa²: 11 “Ca¹lah¹ca¹tǿ² hleg² quiah¹² juøi² quiánh² hniah¹², hleg² ti³quin¹³ ju³tai¹ jnieh³, quián¹³ jnieh³. Mi³jøng² li¹ŋih³ hniah¹² ta¹canh¹³ hniah¹² dsag³. Di³ ma²ca¹ja¹quien¹³ ja³mi³lé² hi² túgh³ hniah¹² juu¹² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹,” juúh³ hniah¹². 12 Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹², hiug¹² jín³ hi² ué² lé² quiah¹² dsa² tiogh³ juøi² lah¹jøng² ca¹lah¹cónh¹ jín² lé² quiah¹² dsa² mi³chian² jøa³juøi² Sodoma.  









Juøi² ja³tiogh³ dsa² tsa¹hniu¹ jǿg³ (Mt. 11.20-24)

13 ’¡He³ báh³ ué² quiánh² hniah¹² dsa² chianh² jøa³juøi² Corazín quianh¹³ jøa³juøi² Betsaida! Di³ cu²ŋieih¹³ mi³mi¹dsian¹² dsa² chian² jøa³juøi² Tiro quianh¹³ jøa³juøi² Sidón dsǿa¹². Cu²ŋieih¹³ mi³jéinh¹ dsǿa¹²dsa ju³ jøng² ca¹løa¹ juu¹² juøh¹² ja³tiogh³dsa, ju³lah lǿa¹² juu¹² juøh¹² ma²ca¹løa¹ ja³tiogh³ hniah¹². 14 Hiug¹² hi² tsa¹ué² lé² quiah¹² dsa² chian² ja³jøng² cónh¹ jín³ hniah¹² na³ma²ca¹dsiég¹ jmai³ ja³cán² Diú¹³ jǿg³ dsøg¹² quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹.  

15 Jøng² hniah¹² dsa² chianh² ́ ³ jøa³juøi² Capernaum, tsa¹ju³lëh hniah¹² hi² mi³juanh¹³ Diú¹³ hniah¹² juu¹² ŋi¹juǿi¹. Di³ juu¹² guio¹juǿi¹ báh³ dsiánh¹dsa hniah¹². 16 ’Jøng² hniah¹² dsa² ton¹lug¹guián² rø²dsǿ² guiúg², ju³ná³ hein² dsa² ca¹nǿng² jǿg³ juúh³ hniah¹², dsa² héi² báh³ ma²ca¹nǿng² jǿg³ quieg¹jni li¹juúh² jǿg³. Jøng² tsa¹hniang¹dsa jní² ju³ná³ tsa¹nang¹dsa jǿg³ juúh³ hniah¹². Jø¹² bíh³ tsa¹hnio¹dsa dsa² ca¹tsei¹ jní² ― ca¹juúh² Jesús.  



Ca¹ja¹lia¹ dsa² ton¹lug²guiá² rø²dsǿ² guiúg²

17 Jøng² dsa² ton¹lug¹guiá² rø²dsø² guiúg² ma²tiogh³ ju²hiúg¹ dsøa¹² mi³ca¹ŋi¹lia¹dsa, ca¹ŋi³téng³dsa jǿg³ hliú² juøi². Ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa Jesús: ―Juu¹³ jniang³, ca¹lah¹ca¹tǿ² guiog¹³ jmi²dsí² quiah¹² dsa² hlanh³ ca¹can¹ hí³ jǿg³ quiánh²hning ca¹juúh³ jnieh³ ―ca¹juúh²dsa. 18 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Ca¹lø¹léi¹³jni cu²ŋieih¹³ ca¹ŋi¹hén² jǿg³ quiah¹² dsa² hlanh³ ju³lah cøng² ca¹táh² cøng² si² ŋíh¹ juu¹² guiuh¹³. 19 Jai³lah. Ma²ca¹cuø¹jni bí² hi² ha¹chi² hi² jénh³ hniah¹² ju³ná³ ca¹hah¹³ hniah¹² møh² ho¹ ju³ chi³hniú¹², ho¹ ju³ he² hi² mi³jmógh² dsa² hiag¹³. 20 Cónh¹jøng² tsa¹jmóh³ hniah¹² hiug¹² hioh¹² jénh² hniah¹² ni³ huu¹³ hi² nang¹² jmi²dsí² jǿg³ juúh² hniah¹². Ni³ huu¹³ jøng² báh³ túgh³ hniah¹² hioh¹² jénh² hniah¹², hi² ma²rø²tonh¹² hniah¹² ni³ si² quiah¹² Diú¹³ guiuh¹³ ŋi¹juǿi¹ ―ca¹juúh²dsa.  







Guǿ¹² Jesús ju²hiúg¹ dsøa¹²



(Mt. 11.25-27; 13.16-17)

21 Dsø¹juu¹² jøng² ca¹jmo¹ jmi²dsí² han¹³ hi² ca¹gú² Jesús ju²hiúg¹  

144

SAN LUCAS 10 dsøa¹². Ca¹hlanh¹ Jesús Diú¹³, ca¹juúh²dsa: ―Di³hmah³hning Tiá³, hning² dsa² lanh¹² Juu¹³ dsa² chian² ŋi¹juǿi¹ quianh¹³ dsa² chian² jmøi¹guǿi¹. ́ ² Ma²ca¹jmoh³hning hi² tsa¹ŋëh dsǿa¹² dsa² ŋi¹² ma¹dsio¹² jǿg³ quiah¹² jmøi¹guǿi¹ la². Ma²ca¹heh³ hning² dsa² tsa¹ŋi¹² ma¹dsio¹², dsa² lán¹² ju³lah lán¹² guing². Di³ lah¹jøng² ca¹lø¹hiúg¹ hoh¹²hning, Tiá³. 22 ’Ju²gug¹jni ma²ca¹dsii¹ ti³ŋieh¹jni ca¹lah¹jǿ¹. Ha¹chian² dsa² ŋi¹² hein² dsa² lán¹² jní². Jmáh¹lah ti³ŋieh¹jni ma²ŋi¹². Jø¹² bíh³ jan² jní², cu¹dsie¹² quianh¹³ dsa² hno¹jni hé¹³jni, ma²ne³ jnieh³ hein² dsa² lán¹² ti³ŋieh¹jni. 23 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² quianh³dsa ja³tsa¹lé² nang¹ dsa² siáh²: ―Dsio¹ báh³ quiánh² hniah¹² ni³ huu¹³ hi² ma²ca¹jaih³ hniah¹². 24 Di³ jue¹² dsa² ca¹lø¹hniu¹ jái¹ hi² ma²ca¹jaih³ hniah¹², ju³lah rai¹³, ju³lah dsa² ca¹hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ma²lǿih². Jøng² ha¹chi² ca¹jái¹dsa. Hniu¹dsa nang¹dsa hi² hi² ma²ca¹nengh² hniah¹². Cónh¹jøng² ha¹chi² ca¹nǿng²dsa ―ca¹juúh² Jesús.  





Jǿg³ quiah¹² jan² dsa² dsiog¹ chian² Samaria

25 Jøng² ca¹nung² jan² tøa¹², dsa² he¹² lei¹³ quiah¹² Diú¹³. Hniu¹dsa cán²dsa jǿg³ dsøg¹² quiah¹² Jesús. Jøng² ca¹juúh²dsa: ―Tøa¹², ¿he² hniuh¹² jmo¹³jni, mi³jøng² tan¹jni li¹chian²jni tiá²? ―ca¹juúh²dsa. 26 Jøng² ca¹juúh² Jesús:  



―¿He² jǿg³ rø²juúh² lei¹³? ¿He² jǿg³ ma²ca¹híh²hning? ―ca¹juúh²dsa. 27 Jøng² ca¹juúh² dsa² héi²: ―“Mi³hnóh¹hning Juu¹³ jniang³, dsa² lán¹² Diú¹³ quián² jniang³ quianh¹³ ca¹lah¹jǿ¹ hoh¹²hning, quianh¹³ ca¹lah¹jǿ¹ jmi²dsí² quiánh²hning, quianh¹³ ca¹lah¹jǿ¹ ju²bí² quiánh²hning, quianh¹³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² dsø²jiag¹² hoh¹²hning. Jøng² mi³hnóh¹hning dsa² jianh¹²hning ju³lah hnóh¹hning hŋiah¹hning,” rø²juúh² lei¹³ ―ca¹juúh²dsa. 28 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Té¹² báh³ jǿg³ ma²na²juúh²hning. Jøng² li¹chianh²hning tiá² ju³ná³ ca¹jmoh³hning lah¹lǿa¹² jǿg³ jøng² ―ca¹juúh²dsa. 29 Jøng² hniu¹ tøa¹² héi² tsih¹ jǿg³ dsøg¹² quiah¹²dsa. Hi² jøng² ca¹juúh²dsa calah, ca¹tsáih¹dsa Jesús: ―¿Hein² dsa² héi², hi² juúh²dsa: “dsa² jian¹²dsa?” ―ca¹juúh²dsa. 30 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Jan² dsa² dság¹² juu¹² jøa³juøi² Jericó, dsa² ma²jogh¹² juu¹² jøa³juøi² Jerusalén. Jøng² jén²dsa dsa² høin² dsi²juu¹². Jøng² ca¹bú² dsa² høin². Ca¹can¹dsa hi² quin¹²dsa lah¹ma¹quianh¹³ tsǿnh³dsa. Jøng² ca¹cuøin¹ dsa² høin² hi² ja¹lái¹ hiu³ jmi²dsí² quiah¹² dsa² héi². 31 Cónh¹ tsa¹jŋia¹³ ca¹ŋó¹ jan² jmi²dsa² juu¹² jøng². Jøng² mi³ca¹jë²́ jmi²dsa² dsa² ron¹² dsi²juu¹², ca¹tsø³jue¹³dsa jag¹³ juu¹² ca²ton². 32 Jø¹² bíh³ lah¹jøng² jan² dsa² levita, dsa² mi²hog¹³ jmi²dsa², ca¹tsø³jue¹³dsa ca¹jag¹³ juu¹² mi³ca¹dsiég¹dsa ja³jøng², mi³ca¹jǿi²dsa. 33 Ni³ jøng²  













145

SAN LUCAS 10​, ​11

ca¹dsiég¹ jan² dsa² chian² ja³tén¹² Samaria. Jøng² ca¹ŋi¹ŋiú² dsǿa¹²dsa mi³ca¹jë²́ dsa dsa² ron¹² dsi²juu¹². 34 Ca¹ŋó¹dsa cøg¹². Ca¹séi²dsa nang³ rø²guia¹² vino ja³uai¹² quiah¹² dsa² héi². Jøng² ca¹hŋiéng²dsa quianh¹³ tsø³hmøah¹². Ni³ jøng² ca¹chiog¹dsa dsa² dsoh³ juu¹² cah³ jáh² quián¹²dsa. Ca¹jiag¹dsa juu¹² ja³ca¹møa¹dsa cøng² neng¹² hniú¹², ja³ca¹jmo¹dsa hí³. 35 Mi³ca¹jni¹ ca¹dsi¹dsa cónh¹ guiég² héh¹ cog³, ca¹cuúh¹dsa dsa² hniu³. Ca¹juúh²dsa: “Jmo³ hí³ dsa² lang¹². Jøng² cǿa¹³jni na³ma²guønh¹jni calah, chi²júh² ha²cónh¹ cog³ ma²ca¹hénh¹hning,” ca¹juúh²dsa. 36 Jøng² ¿naih¹² dsa² quianh¹³ dsa² úg², dsa² ca¹mi¹léi¹³ hi² lán¹²dsa dsa² jian¹² dsa² ca¹jmóh² dsa² høin²? ― ca¹juúh² Jesús. 37 ―Dsa² ca¹jmo¹ huø³ dsǿa¹² báh³ héi² ―ca¹juúh² tøa¹². Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa tøa¹²: ―Lah¹jøng² gu³jmoh³hning calah ―ca¹juúh²dsa.  







Ja³hiúg³ Jesús ja³quiah¹³ Marta quianh¹³ María

38 Mi³ma²dsa²lé²dsa calah, ca¹dsi¹lé²dsa cøng² juøi². Ja³jøng² ca¹hiei¹ jan² hio¹³ tsen² Marta. Jøng² ca¹hí¹ Jesús dsi²neí² ja³quiah¹³dsa. 39 Jøng² ca¹gú² María, roh¹³ Marta, cøg¹² ja³guǿ¹³ Jesús. Nang¹² María ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ hi² juúh² Jesús. 40 Jøng² ca¹ŋi¹méh¹ dsǿa¹² Marta. Di³ ma¹dsio¹² ta³ chi² quiah¹²dsa dsi³si². Ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa Jesús: ―Ti³guiuh¹³, ¿tsa³tónh²hning juu¹² hi² ma²na²tiáng² roh¹²jni,  





hi² ma²jmo¹²jni ta³ cu³hŋiéng¹jni? Juaih¹³ hning² dsa² hi² mi¹hag¹³dsa jní² ―ca¹juúh²dsa. 41 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Marta, hiug¹² jín³ ma²chianh²hning ju²hí³ dsøa¹². 42 Cøng² báh³ hi² hniuh¹² jmóh³hning. Lah¹jøng² ma²jmo¹² María. Jøng² ha¹chi² juǿi³jni dsa² hi² tsa¹ma¹jmo¹dsa ―ca¹juúh² Jesús.  



He¹² Jesús ha²lah hlanh¹³ jniang³ Diú¹³

11

(Mt. 6.9-15; 7.7-11)

Hiúg³ Jesús cøng² ja³mi³hlanh¹²dsa Diú¹³. Jøng² mi³ma²na²jŋi¹dsa, ca¹juúh² dsa² quianh³dsa: ―Juu¹³ jniang³, heh³ jnieh³ ha²lah hlanh¹³ jnieh³ Diú¹³, ju³lah ca¹heh¹ Juan dsa² mi³quianh³dsa. 2 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Lah¹la² juúh³ hniah¹² ja³hlanh¹³ hniah¹² Diú¹³: Jmi² jniang³, dsa² guǿ¹² ŋi¹juǿi¹, Dsa² han¹³ báh³ hning². Ju³ji² ja³jmóh³hning héh¹. Ju³jmóh³hning hi² hiug² hoh¹²hning ni³ guøh³ ni³ huø¹ la², ju³lah jmoh²hning ŋi¹juǿi¹. 3 Cuúh³hning hi² quie¹³ jnieh³ lah¹cøng² jmai³. 4 Hén¹ dsag³ quián² jnieh³. Di³ ma²ca¹hén³ jnieh³ dsag³ ma²ca¹jmo¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ ja³cog² jnieh³. Tsa¹jiag¹² jnieh³ juu¹² ja³tiáh¹ jnieh³ dsag³. 5 Jøng² ca¹juúh² calah Jesús: ―Ju³ná² jan² dsa² chian² dsa² jenh² quianh¹³dsa, jøng² ŋǿ¹²dsa ja³quiah¹³ dsa² héi² cónh¹ dsi¹neng¹², hi² juúh²dsa:  



146

SAN LUCAS 11

“¿Tsa³mi³dsíh²hning hnøa¹² hé¹², ca¹hløah¹ báh³ dsa² ŋioh¹². Dsogh¹² ha²mei¹³? 6 Di³ ma²na²guøn¹ jan² dsǿa¹² dsa² tiogh³. 15 Jøng² ca¹juúh² ha²mei¹³ quian¹jni ja³quieg¹, dsa² ca²dsiog³dsa: hiúg³ juu¹². Jøng² ha¹chi² chi² ―Huø¹² dsa² lang¹² jmi²dsí² hlaih¹³ hi² li¹cuøh¹³jni dsa² hi² gǿh¹dsa.” quianh¹³ bí² hi² cuø¹² Beelzebú², 7 Jøng² juúh² dsa² hniu³: “Tsa¹cuu² dsa² lán¹² juu¹³ jmi²dsí² hlaih¹³ ―ca¹juúh²dsa. ju²méh³ dsøa¹². Ma²na²jnái¹ báh³ 16 Jøng² ca¹møa¹ ca²dsiog³dsa hniú¹². Ma²rø²quian¹jni quieg¹ quianh¹³ guiéng¹. Tsa¹lé² nung¹³jni calah hi² jmo¹ Jesús juu¹² juøh¹², cuø¹³jni hé¹²,” juúh² dsa² hniu³. hi² cán²dsa jǿg³ dsøg¹² quiah¹² 8 Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: Ju³ná³ Jesús, chi²júh² quianh¹³dsa Diú¹³. 17 Cónh¹jøng² ma²ŋi¹² Jesús he² tsa¹ca¹nung²dsa, ni³ huu¹³ hi² lán¹² dsa² héi² ha²mei¹³ quián¹²dsa, jǿg³ dsø²jiag¹² dsǿa¹²dsa. Jøng² cónh¹jøng² tiog¹³ báh³ nung¹dsa. ca¹juúh²dsa: Mi³jøng² tsa¹ma¹cuø¹ dsa² héi² ―Dsa¹hén² báh³ lǿa¹² ju³ he² juøi² ju²méh³ dsøa¹². Jøng² cuúh¹dsa ja³tsa¹tiogh³ dsa² juøi² cøng² jǿg³. Jø¹² dsa² hi² hniu¹dsa. 9 Hi² jøng² bíh³ lah¹jøng² tsa¹lǿ² tiogh³dsa dsio¹ juǿi²jni hniah¹²: Ŋieh¹ báh³ hniah¹² dsi²néi² ja³cø²tsë¹² dsa² hniu³ guiog¹³. 18 Hi² jøng² dsa¹hén² jǿg³ quiah¹² na³ca¹møah³ hniah¹². Dsianh¹² báh³ hniah¹² na³ca¹hniangh² hniah¹². Nií¹ Satanás ju³ná³ tá¹²dsa quianh¹³ báh³ dsa² na³ca¹teh¹² hniah¹². 10 Di³ dsa² quián¹²dsa. Di³ juúh² hniah¹² ŋë² báh³ ca¹lah¹já¹ dsa² møa¹². Dsóh² huø³jni jmi²dsí² quianh¹³ bí² hi² cuø¹² báh³ dsa² hnangh². Nií¹dsa quiah¹² Beelzebú. 19 ¿Hein² dsa² cuø¹² bí² hi² dsa² tǿ². huø¹² dsa² quiánh² hniah¹² jmi²dsí² 11 ’Ju³ná³ hein² dsa² lah¹hniah¹², hlaih¹³, chi²júh³ juúh² hniah¹² cuø¹² ca¹më¹ tsih² quiánh² hniah¹² jáh² Beelzebú bí² ja³jmo¹² jní² lah¹jøng²? tiogh³ jmøi², tsa¹cuanh¹³ hniah¹² Guiog¹³ dsa² quiánh² hniah¹² báh³ møh², liáh³. 12 Ho¹ ju³ ca¹møa¹tsih mi²léi¹³ tsa¹dsøg¹² jǿg³ quiánh² jløi², tsa¹cuanh¹³ hniah¹² chi³hniú¹². hniah¹². 20 Hŋiah¹² Diú¹³ báh³ dsa² 13 Jøng² chi²júh² ma²ŋih³ hniah¹² cuø¹² bí² hi² huø³jni jmi²dsí² hlaih¹³. ha²lah cuúh³ hniah¹² hi² dsio¹ Hi² jøng² ma²ŋih³ hniah¹² ma²tǿ² quiah¹² tsih² guing², hniah¹² dsa² ja³jmo¹ Diú¹³ héh¹ ni³ jmøi¹guǿi¹ la² ti³reh² dsag³, jøng² hiug¹² jín³ cuø¹ ja³tiagh³ jniang³. 21 ’Ma²tioh¹³ hí³ ca¹lah¹jǿ¹ quiah¹² Jmi² jniang³, dsa² guǿ¹² ŋi¹juǿi¹, jmi²dsí² han¹³ quiah¹² dsa² møa¹ ― dsa² bé² chi²júh² ma²tsenh¹²dsa ca¹juúh² Jesús. ju²jŋia¹³ ja³dsi¹² quiah¹²dsa, chinh¹²dsa ŋí³. 22 Cónh¹jøng² ju³ná³ Ca¹quian¹dsa Jesús jǿg³ hlaih¹³ ca¹dsiég¹ jan² dsa² bé² hi³méh¹ cónh¹ (Mt. 12.22-30; Mr. 3.19-27) jín³ dsa² hniu³, ju³ná³ ca¹tiúh¹dsa 14 Jøng² ma²ca¹jmo¹ jmi²dsí² quianh¹³dsa, jøng² jŋíh² dsa² héi² ŋí³ mi³chinh¹²dsa, jøng² dsiúh¹dsa hi² quiah¹² dsa² hlanh³ hi² ca¹jénh² chi² quiah¹² dsa² hniu³, hi² cuúh¹dsa jan² dsa² ŋioh¹² dsa² cag³. Jøng² dsa² quianh¹³dsa. mi³ca¹dsi¹ Jesús jmi²dsí² hlaih¹³,  

































147

SAN LUCAS 11

23 ’Ju³ná³ hein² dsa² tsa¹hiúg³ quianh¹³ jní², dsa² héi² ma²hiúg³ quianh¹³ dsa² hiag¹³. Ju³ná³ hein² dsa² tsa¹mi¹hag¹³ hi² li¹quianh¹³ jní² dsa² jue¹², dsa² héi² jmo¹² dsa¹lé² dsa² jue¹² héi² juu¹² siíh².  

Jǿg³ quiah¹² jmi²dsí² hlaih¹³ ca¹u¹hái¹ quiah¹² dsa² mi³quin¹² (Mt. 12.43-45)

24 ’Na³ma²ca¹u¹hái¹ cøng² jmi²dsí² quiah¹² dsa² hlanh³ hi² mi³quin¹² dsa², jøng² ŋó¹² jmi²dsí² juu¹² ja³quing², ŋi³hniangh¹² jmi²dsí² cøng² ja³li¹jŋi¹. Jøng² ju³ná³ tsa¹ca¹dságh¹ jøng², lë²́ jmi²dsí²: “Neh¹³jni juu¹² ja³mi³guø³jni,” lë²́ jmi²dsí². 25 Jøng² na³ma²ca¹dsiánh¹ jmi²dsí² ja³tsenh¹³ dsa² mi³quin¹², jái¹² jmi²dsí² ma²lǿa¹² dsǿa¹² dsa² héi² ju³lah lǿa¹² cøng² hniú¹² ma²rø²hieh¹³ dsi²néi², ma²lǿa¹² dsio¹. 26 Jøng² dság¹² jmi²dsí². Dsa¹tei¹³dsa guio¹ jmi²dsí² hlaih¹³ hi³méh¹ cónh¹ hi² hŋiah¹²dsa. Jøng² dsa¹tiogh¹² jmi²dsí² cu²dsie¹² quiah¹² dsa² mi³quin¹². Jøng² ué² hi³méh¹ lé² quiah¹²dsa ca¹lah¹cónh¹ hi² mi³lǿa¹³ lah¹jiá¹².  





Jǿg³ quiah¹² dsa² lah¹dsóh² dsio¹ quiah¹²

27 Ma²chi³hløah¹² Jesús jǿg³ jøng², mi³ca¹hløah¹ tí² jan² hio¹³ hiúg³ quianh¹³ dsa² jue¹², ca¹juúh² hio¹³: ―¡He³ báh³ dsio¹ quiah¹² dsa² ca¹can¹ hning², dsa² ca¹cuø¹ dsiuh³ ca¹cǿgh¹hning! ―ca¹juúh² hio¹³. 28 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Cónh¹jøng² dsa² héi² báh³ dsa² dsio¹ quiah¹², dsa² nang¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Jøng² mi²ti¹dsa ―ca¹juúh²dsa.

Møa¹² dsa² jue¹² juu¹² juøh¹² (Mt. 12.38-42; Mr. 8.12)

29 Ma²ŋi¹jué² dsa² tiogh³ quianh¹³ Jesús. Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Dsa² hlanh³ báh³ dsa² chian² na¹. Jmáh¹lah juu¹² juøh¹² báh³ møa¹²dsa. Cónh¹jøng² cøng² juu¹² juøh¹² jøng² báh³ jái¹dsa, juu¹² juøh¹² lǿa¹² ju³lah ca¹løa¹ quiah¹² hlai³ Jonás. 30 Di³ lah¹jøng² báh³ lén²jni ja³cog² dsa² chian² na¹, jní² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹², ju³lah ca¹lán¹ hlai³ Jonás ja³cog² dsa² chian² Níneve. 31 Nung¹ báh³ hio¹³ rai¹³ dsa² chian² huø¹ ta¹lah¹sur jmai³ ja³cán² Diú¹³ jǿg³ dsøg¹² quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹. Cuø¹ hio¹³ dsag³ quiah¹² dsa² chian² na¹. Di³ uǿin² hlaih¹³ ca¹já¹ hio¹³. Mi³jøng² ca¹nǿng²dsa jǿg³ ma¹dsio¹² ma²ŋi¹² hlai³ Salomón. Jai³lah. Dsa² juanh¹² hi³méh¹ cónh¹ jín³ hlai³ Salomón ma²tsenh¹² la². 32 Jøng² tógh¹ calah dsa² chian² Níneve jmai³ ja³cán² Diú¹³ jǿg³ dsøg¹² quiah¹² dsa² chian² na¹. Jøng² cuúh¹dsa dsa² dsag³. Di³ ca¹jéinh¹ báh³ dsǿa¹² dsa² chian² ja³jøng² jmai³ ca¹hǿ² hlai³ Jonás jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Jǿng² jai³lah. Dsa² juanh¹² jín³ cónh¹ hlai³ Jonás ma²tsenh¹² la².  











Dsa² ŋi¹² ha²lah lǿa¹² jǿg³ (Mt. 5.15; 6.22-23)

33 ’Ha²chian² dsa² hma¹² si² jmøi² cøg² na³ma²ca¹te¹dsa si². Tsa¹jlǿ²dsa quianh¹³ tøh¹². Guiuh¹³ hai¹²dsa si². Mi³jøng² jní² quiah¹² dsa² dsa¹tiogh¹² dsi²néi². 34 Lǿa¹² mø³neih³ hniah¹² ju³lah lǿa¹² si² jmøi² cøg². Cu²rø² jáih² hniah¹² ju³ná³ dsio¹ mø³neih³ hniah¹².  



SAN LUCAS 11

148

Cónh¹jøng² ŋi²nioh³ hniah¹² lah¹cøng² ja³neng² ju³ná³ tsa¹dsio¹ mø³neih³ hniah¹². 35 Hi² jøng² dsio¹ jmóh³ hniah¹² hí³, ju³ jøng² ca¹mi¹gag¹² jǿg³ ma²ŋih³ hniah¹², ju³ jøng² ca¹ŋi¹jiag¹² juu¹² siíh². 36 Ju³ná³ lah¹dsóh² lanh¹² hniah¹² dsa² chian² ja³taih¹² ja³jní³, jøng² cu²rø² ma²jáih² hniah¹² ha²lah lǿa¹² jǿg³, ju³lah jan² dsa² tsenh¹² ja³taih¹² si² ―ca¹juúh² Jesús.  



Ca¹jé² Jesús dsa² fariseo quianh¹³ tøa¹² he¹² lei¹³

(Mt. 23.1-36; Mr. 12.38-40; Lc. 20.45-47)

37 Mi³ma²na²dsii¹ Jesús jǿg³ jøng², ca¹tǿh¹ jan² dsa² fariseo hi² dsa¹gǿh¹ Jesús ja³quiah¹³dsa. Jøng² ca¹ŋó¹ Jesús. Ca¹ŋi¹gú²dsa mesa ja³quiah¹³ dsa² héi². 38 Jøng² dsogh¹² dsǿa¹² dsa² fariseo héi². Di³ ha¹chi² ma²na²rang¹ Jesús gug² niúh¹ jín³ hi² gǿh¹dsa. 39 Jøng² ca¹juúh² Juu¹³ jniang³, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: ―Hniah¹² dsa² fariseo, cu²rø² rangh² hniah¹² coh¹³ cuøh³ quianh¹³ coh¹³ uøin¹². Cónh¹jøng² jmáh¹lah jǿg³ hlaih¹³ ma²dsø²jiag¹² hoh¹² hniah¹² ha²lah léh² hniah¹² hi² chi² quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹². 40 Tsa¹juøi² hoh¹² hniah¹². Jan² báh³ Diú¹³, dsa² ca¹jmo¹ jmø²ŋǿ¹² quianh¹³ jmi²dsí². 41 Quianh¹³ jmi²dsí² quiánh² báh³ hniah¹² ŋi³nioh³ hniah¹² ja³ta¹ni¹ Diú¹³. Jøng² báh³ lé² ti³jai¹ ca¹lah¹jǿ¹ ja³cogh² hniah¹². 42 ’¡He³ báh³ ué² lé² quiánh² hniah¹², dsa² fariseo! Di³ cu²rø² cuuh² hniah¹² hi² dsiúg³ Diú¹³ ja³ma²guie¹ ca¹lah¹cónh¹ ja³té¹² ca¹lah¹i³ ni³ nung² chi² quiánh² hniah¹², ju³lah høg² ruda, quianh¹³  











u²mong³ quiah¹² ca³juu². Cónh¹jøng² ha²chi² hnøngh² hniah¹² jǿg³ rø². Ha²chi² hnóh¹ hniah¹² Diú¹³ lah¹dsóh². Hiug¹² jín³ hi² quin¹² hi² jøng² cónh¹ jín³ hi² ma²mi²tih³ hniah¹². 43 ’¡He³ báh³ ué² lé² quiánh² hniah¹², dsa² fariseo! Hnøngh² hniah¹² túgh³ hniah¹² ja³jláh³ dsi²néi² guøh¹². Hnøngh² hniah¹² hi² mi¹juanh¹² dsa² juøi² hniah¹² ja³ŋi²nioh³ hniah¹² jøa³hmah³. 44 ’¡He³ báh³ ué² lé² quiánh² hniah¹²! Lanh¹² hniah¹² ju³lah lǿa¹² cøng² ja³rø²hog¹² hlai³, hi² ma²rø²jlái². Tsa¹ŋi¹² dsa² ŋi²nio³ quianh¹³ hniah¹² hi² ma²tioh¹³ hi² hlaih¹³ tø²hoh¹² hniah¹². 45 Jøng² ca¹juúh² jan² tøa¹² he¹² lei¹³ quiah¹² Diú¹³, ca¹tsáih¹dsa Jesús: ―Tøa¹², jǿg³ hlaih¹³ chi²hiah¹²hning jnieh³ calah, hi² juúh²hning lah¹jøng² ―ca¹juúh²dsa. 46 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Jø¹² bíh³ lah¹jøng², ué² lé² quiánh² hniah¹², dsa² lanh¹² tøa¹² quiah¹² lei¹³. Di³ ué² jmoh² hniah¹² quiah¹² dsa² siáh², dsa² hniu¹ mi¹ti¹ lei¹³. Jøng² ha¹chi² mi²tih³ hniah¹² guiogh¹³ hniah¹². 47 ’¡He³ báh³ ué² lé² quiánh² hniah¹²! Di³ tsǿh² hniah¹² hieh¹² ja³ma²rø²hog¹² dsa² ca¹hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ma²lǿih², dsa² ca¹mi¹dsian¹² dsa² canh¹³ quiánh² hniah¹² guiog¹³. 48 Hi² jøng² mi²leih¹³ hniah¹² hi² hiug² hoh¹² hniah¹² hi² ca¹jmo¹ dsa² canh¹³. Ca¹mi¹dsiag¹² dsa² canh¹³. Jøng² hniah¹² ma²tsǿh² hieh¹² ja³rø²hog¹² dsa² ca¹mi¹dsian¹²dsa. 49 ’Hi² jøng² ma²ŋi¹² Diú¹³ ha²lah lǿa¹² mi³ca¹juúh²dsa  













149

SAN LUCAS 11​, ​12

jǿg³ la²: “Tsë³́ jni dsa² hǿ² jǿg³ quieg¹jni quianh¹³ tsih² dsa² høh³. Jøng² mi¹dsian¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ ca²dsiog³dsa. Cuúh¹dsa ca²dsiog³dsa jmø³uai¹²,” ca¹juúh² Diú¹³. 50 Jøng² ta¹canh¹³ dsa² chian² na¹ dsag³ hi² ca¹dsan¹ ca¹lah¹já¹ dsa² ca¹hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ca¹lah¹cónh¹ jmai³ lah¹ni³ hi² ca¹niu¹ jmøi¹guǿi¹, 51 ca¹lah¹cónh¹ jmai³ ja³ca¹jŋëh¹dsa hlai³ Abel ca¹tǿ² jmai³ ja³ca¹jŋëh¹dsa hlai³ Zacarías, dsa² ca¹jon¹ jøa³ ja³tsih¹³ guøh¹² ca¹lah¹quianh¹³ ni³hiég². Lah¹dsóh² juøi²jni hniah¹², dsa² chian² na¹ báh³ ta¹canh¹³ dsag³ hi² ca¹dsan¹ dsa² héi². 52 ’¡He³ báh³ ué² lé² quiánh² hniah¹², dsa² lanh¹² tøa¹² quiah¹² lei¹³! Tsa¹heh¹² hniah¹² cu²rø² lei¹³, mi³jøng² tsa¹li¹ŋi¹² dsa² juøi² ha²lah lǿa¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Guiogh¹³ báh³ hniah¹² tsa¹ŋih³ ha²lah lǿa¹². Jøng² tsa¹hnøngh² hniah¹² li¹ŋi¹² dsa² siáh² ―ca¹juúh² Jesús. 53 Ma²hiag¹³ tøa¹² quiah¹² lei¹³ quianh¹³ dsa² fariseo mi³ca¹gu¹hái¹ Jesús ja³jøng². Ma¹dsio¹² jǿg³ ca¹ŋǿh¹dsa Jesús, 54 di³ jái¹²dsa chi²júh² ca¹juúh² Jesús jǿg³ siíh². Mi³jøng² ta¹canh¹³ Jesús dsag³, lë²́ dsa.  

tø¹cah¹ tø¹jen¹². 2 Li¹léi¹³ ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ chi³jnøa¹². Jií¹ jmai³ ja³jni¹ jǿg³ ma²rø²hma¹. 3 Li¹chi² jǿg³ ja³jní³, ju³lah ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ ma²ca¹juøh³ hniah¹² ja³tsa¹jní². Li¹chi² jǿg³ ta³cøng² juøi², ju³lah jǿg³ ma²ca¹juøh³ hniah¹² ja³cu³guiogh¹³ hniah¹².  



Jan² Diú¹³ báh³ gan¹ jniang³









Jǿg³ quiah¹² dsa² tø²cah¹ tø¹jen¹²

12

Jmai³ jøng² ta¹lah¹mei¹³ dsa² ma²tiogh³ quianh¹³ Jesús, ca¹lah¹ma²u²tsúh²dsa roh¹³dsa. Jøng² lah¹ni³ ca¹dsii¹dsa jǿg³ quianh¹³ dsa² quianh³dsa, ca¹juúh²dsa: ―Jmo² hí³, mi³jøng² tsa¹cánh³ hniah¹² mai³¹ hlaih¹³ quiah¹² dsa² fariseo. Di³ lán¹² dsa² héi² dsa²

(Mt. 10.28-31)

4 ’Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹², dsa² quianh¹³jni, tsa¹jmóh³ hniah¹² ganh¹ hniah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹², ju³lah dsa² tiúh¹ mi¹dsian¹² hniah¹² jmáh¹lah ni³ jmøi¹guǿi¹ la², ni³ jøng² ha¹chi² hi² ma¹li¹jmo¹dsa ja³cogh² hniah¹² na³ma²ca¹dsanh¹ hniah¹². 5 Dsa² héi² lé² jmóh³ hniah¹² ganh¹, dsa² tiúh¹ tiáng² juu¹² guio¹juǿi¹ na³ma²ca¹dsanh¹dsa hniah¹². Dsa² héi² lé² jmóh³ hniah¹² ganh¹, juǿi²jni hniah¹². 6 ’Jmáh¹lah ton¹ cog³ báh³ quien¹² cónh¹ hŋiá² tan¹² píh³. Cónh¹jøng² ca¹lah¹jin³ hein² jáh² héi² tsa¹dsø¹hén² dsǿa¹² Diú¹³. 7 Jai³lah. Ma²ŋi¹² báh³ Diú¹³ ha²cónh¹ hmëh¹² jŋiu² ti³dsøa¹³ dseih¹² hniah¹² lah¹jan² lah¹jan² hniah¹². Jøng² tsa¹jmóh³ hniah¹² ganh¹. Hiug¹² jín³ hi² quien¹² hniah¹² ja³cog² Diú¹³ cónh¹ jín³ jue¹² tan¹² píh³.  







Dsa² mi²lei¹³ cüe¹²dsa Jesucristo (Mt. 10.32-33; 12.32; 10.19-20)

8 ’Jøng² juǿi²jni hniah¹², ju³ná³ hein² dsa² ca¹mi¹quianh¹³ jní² ja³ta¹ni¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹²dsa, dsa² héi² mi³quianh¹³ jní² calah ja³ta¹ni¹ ángeles quián¹² Diú¹³, jní² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹. 9 Cónh¹jøng² ju³ná³ hein² dsa²  



150

SAN LUCAS 12 tsa¹ca¹mi¹jni¹ jǿg³ jøng² ni³ jmøi¹guǿi¹, jǿg³ quiah¹² dsa² héi² ha¹chi² li¹jni¹ calah ŋi¹juǿi¹. 10 ’Dsa¹hén² báh³ dsag³ quiah¹² ju³lah hein² dsa² ca¹chi¹hei¹ jní² jǿg³ hlaih¹³, jní² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹². Cónh¹jøng² ha¹chi² dsa¹hén² dsag³ quiah¹²dsa, ju³ná³ ca¹hia¹dsa jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Diú¹³ jǿg³ hlaih¹³. 11 ’Jøng² ju³ná³ ca¹jian¹ dsa² hiag¹³ hniah¹² ja³ta¹ni¹ dsa² neng¹² ni³ jǿg³ quiah¹² guøh¹², quianh¹³ dsa² ta³, quianh¹³ dsa² quin¹² ni³ juøi², tsa¹jmóh³ hniah¹² ju²hí³ dsøa¹² he² jǿg³ jeinh³ hniah¹² quianh¹³dsa, he² jǿg³ juúh³ hniah¹². 12 Di³ he¹ báh³ jmi²dsí² han¹³ jmai³ jøng² he² jǿg³ dsio¹ juúh³ hniah¹².  





Jǿg³ quiah¹² dsa² chi² cog³

13 Jøng² ca¹juúh² jan² dsa² hiúg³ quianh¹³ dsa² jue¹², ca¹tsáih¹dsa Jesús: ―Tøa¹², juaih¹³hning roh¹²jni, mi³jøng² jmo¹dsa ma¹méh¹ quianh¹³ jní² hi² mi³chi² quiah¹² hlai³ ti³ŋieh¹jni ―ca¹juúh²dsa. 14 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―¿Hein² ca¹juúh² hi² lén² jní² dsa² mi¹rø¹² jǿg³ quiánh² hniah¹², dsa² dsiúh¹ hi² mi³chi² quiah¹² hlai³? 15 Jøng² ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa dsa² jue¹²: ―Jmo³ hí³, mi³jøng² tsa¹jø³neh³ hniah¹². A¹jáng¹ lah¹jøng² quien¹² quián² jniang³, hi² li¹chi² ma¹dsio¹² quián² jniang³. 16 Jøng² ca¹dsii¹ Jesús jǿg³ ti³jnøa¹², ca¹juúh²dsa: ―Jan² dsa² chi² cog³, lø²chi² hlaih¹³ jøa³nung² quiah¹²dsa.  

17 Jøng² ca¹hnangh²dsa dsǿa¹²dsa: “¿He² jmo¹³jni? Di³ ha¹chi² chi² ja³li¹toh¹³jni hi² li¹chi² jøa³nung² quieg¹jni,” lë²́ dsa. 18 Jøng² ca¹juúh²dsa: “Lah¹la² jmo¹³jni: Cu¹dsie¹² jøah¹³jni hniú¹² ja³ma²ca¹tóh²jni cuøi². Jøng² jmoh¹³jni hniú¹² cah³ hi³méh¹ ja³tóh³jni cuøi² quianh¹³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² chi² quieg¹jni. 19 Jøng² juǿi³jni jmi²dsí² quieg¹jni hi² ma²chi² ca¹lah¹jǿ¹ hi² hniuh¹² hi² jiag¹² quianh¹³ hliú² ji²ŋi². Ma²lé² guø³jni ju²hiúg¹ dsøa¹², hi² cøh³ gøah¹³jni hi² ma²chi² quieg¹jni. Ha¹chi² ta³ ma¹jmo¹³jni,” juúh²dsa. 20 Jøng² ca¹juúh² Diú¹³, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: “Tsa¹juøi² hoh¹²hning, dsa² ŋioh¹². Di³ na¹ ja³neng² dságh¹ jmi²dsí² quiánh²hning. ¿Jin³ hein² li¹quiah¹² jøng² hi² ma²ca¹jmoh³hning ju²jŋia¹³?” ca¹juúh² Diú¹³. 21 Lah¹jøng² lǿa¹² quiah¹² dsa² dsii¹² loh² ma¹dsio¹² quiah¹² jmáh¹lah ni³ jmøi¹guøi¹ la², ju³lah dsa² tsa¹ca¹hnangh² mai³¹ ha²lah mi³li¹chi² quiah¹²dsa ja³cog² Diú¹³.  









Jmo¹² Diú¹³ hí³ dsa² quián¹²dsa







(Mt. 6.25-34)

22 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² quianh³dsa: ―Hi² jøng² juǿi²jni hniah¹², tsa¹jmóh³ hniah¹² ju²hí³ dsøa¹² ha²lah chianh² hniah¹², he² cǿh³ hǿgh³ hniah¹², he² hi² cáih³ hniah¹². 23 Ma¹dsio¹² quien¹² jmi²dsí² quiánh² hniah¹² cónh¹ jín³ hi² jøng², hi² cøgh² høgh², hi² quieih³ hniah¹². 24 Jai³lah ha²lah lǿa¹² quiah¹² tsei³. Tsa¹jne²jah cuøi². Tsa¹huǿi²jah cuøi². Ha¹chi² hniú¹² chi² ja³li¹tóh¹jah  





151

SAN LUCAS 12

hi² gǿh¹jah. Cónh¹jøng² cuø¹² báh³ Diú¹³ hi² gøah¹²jah. Jøng² hiug¹² jín³ ma¹dsio¹² quienh¹² hniah¹² ja³cog² Diú¹³ cónh¹ jín³ jáh² han¹². 25 Ha¹chi² ta³ jmo¹ hi² jmóh³ hniah¹² ju²hí³ dsøa¹². Tsa¹jmo¹ lahjøng² hi² li¹chianh² hniah¹² jin³ cøng² jmai³ uú² hi³méh¹ cónh¹ jín³ ja³ca¹cuø¹ Diú¹³ ju²bí². 26 Ju³ná³ tsa¹lé² jmóh³ hniah¹² cøng² hi² mih² lah¹jøng², jøng² tiúh¹ báh³ tsa¹jmóh³ hniah¹² ju²hí³ dsøa¹² hi² siíh² calah. 27 ’Jai³lah ha²lah lǿa¹² lí³ san² u²søa¹³. Ha¹chi² ta³ jmo¹² lí³. Tsa¹ta¹² lí³ tá². Cónh¹jøng² hiug¹² jín³ hi² dsio¹ jní² lí³ cónh¹ jín³ hmøah¹² jláh³ mi³quieih¹² hlai³ Salomón. 28 Hiug¹² jín³ jláh³ hi² quienh¹² Diú¹³ nung² ti³dsøa¹² jøa³nung². Jøng² tsa¹hai² jøn¹dsa mi³jøng² quiég¹. Hi² jøng² ma²ŋih³ hniah¹² hiug¹² jín³ dsi¹³ juu¹² hi² cuø¹ Diú¹³ hi² cáih³ hniah¹², dsa² ja¹lái¹ héh² jǿg³ quiah¹²dsa. 29 Tsa¹jmóh³ hniah¹² ju²hí³ dsøa¹² hi² cǿh³ hǿgh³ hniah¹². 30 Dsa² tsa¹cue¹² Diú¹³ báh³ dsa² dsø²jiag¹² dsǿa¹² jmáh¹lah jǿg³ jøng². Ma²ŋi¹² báh³ Jmi² jniang³ hi² hniuh¹² lah¹jøng² quiánh² hniah¹². 31 Cøng² hi² jøng² jmóh³ hniah¹² hoh¹², ha²lah ŋi³nioh³ hniah¹² juu¹² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹. Jøng² li¹chi² báh³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² jøng² quiánh² hniah¹² calah.  













Li¹chi² ma¹dsio¹² quián² jniang³ ŋi¹juǿi¹ (Mt. 6.19-21)

32 ’Tsa¹jmo² ganh¹, dsa² quian¹jni. Di³ hiug² dsǿa¹² Jmi² jniang³ cuø¹dsa hi² ŋi³nioh³ hniah¹² ja³jmo¹²dsa héh¹. 33 Dsio¹ hnǿih³ hniah¹² hi² chi² quiánh² hniah¹².  



Dsio¹ cuúh³ hniah¹² mih² quiah¹² dsa² ti²ŋié². Jmo³ hi² li¹chi² quiánh² hniah¹² hi² tsa¹li¹hǿg². Ŋi¹juǿi¹ dsiíh³ hniah¹² loh² cøng² hi² dsio¹ hi² tsa¹dsii¹ quiánh² hniah¹², ja³tsa¹dsiég¹³ dsa² høin², ja³tsa¹hén² jáh². 34 Di³ ja³jøng² báh³ lø²hiug² hoh¹² hniah¹², ha² ja³ma²neng¹² loh² hi² dsio¹ quiánh² hniah¹².  

Dsio¹ tiágh³ jniang³ ju²jŋia¹³

35 ’Túgh³ hniah¹² ju²jŋia¹³, hi² ma²chi²hiúh² si² jmøi² cøg² quiánh² hniah¹². 36 Jmo³ ju³lah jmo¹² dsa² chi³jŋia¹² juu¹³, ja³jiúgh² juu¹³dsa jmai³ quiah¹² dsa² ca¹jenh² gug², mi³jøng² nií¹dsa hniú¹² dsø¹juu¹² na³ma²tǿ²dsa hag³hniú¹². 37 Dsiog¹ báh³ dsa² ma²ti³ne¹³ na³ma²guønh¹²jni, jní² dsa² lán¹² Juuh² hniah¹². Di³ lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: Jmo¹³jni ju²jŋia¹³. Jøng² jmo¹³jni hi² túgh³ hniah¹² mesa. Mi³ti³ báh³ jní² neih³ hniah¹². 38 Ju³ lah¹la² guiogh¹³jni cónh¹ dsi¹neng¹², ho¹ ju³ cónh¹ nioh¹² hi³méh¹, cónh¹jøng² dsio¹ lé² quiah¹² dsa² quian¹jni, dsa² dsianh¹²jni hi² ma²ti³ne¹³dsa. 39 Ma²ŋih³ hniah¹² ha²lah lán¹² dsa² hniu³. Ju³jøng² ca¹lø¹ŋi¹² dsa² hniu³ he² hora jií¹ dsa² høin², jøng² mi³gú¹dsa ju²jŋia¹³, mi³jøng² tsa¹mi³hí¹ dsa² høin² dsi²néi². 40 Jø¹² bíh³ lah¹jøng² hniah¹², hi² hniuh¹² túgh³ hniah¹² ju²jŋia¹³. Di³ guiogh¹³ báh³ jní² cónh¹ tsa¹ju²jŋiá³, jní² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹².  











Dsa² ti³té¹³ jǿg³ (Mt. 24.45-51)

41 Jøng² ca¹juúh² Pedro, ca¹tsáih¹dsa Jesús: ―Juu¹³ jniang³, ¿Juaih¹³hning jmáh¹lah jnieh³ jǿg³ jøng², ho¹ juaih¹²hning ca¹lah¹já¹?  

SAN LUCAS 12

152

42 Jøng² ca¹juúh² Juu¹³ jniang³: ―¿Hein² dsa² lán¹² dsa² ti³té¹³ jǿg³, dsa² ŋi¹², ju³lah dsa² ma²neng¹² gug² tai³ ta³ ma²ca¹cuø¹ juu¹³dsa, hi² dsiúh¹dsa hi² gǿh¹ dsa² quián¹² juu¹³dsa na³ma²ca¹tǿ² hora? 43 Dsa² héi² báh³ dsa² lé² dsio¹ quiah¹², dsa² ma²mi²ti¹ ta³ na³ma²guønh¹² juu¹³dsa. 44 Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹², ju²gug² tai³ dsa² lah¹héi² báh³ dsii¹ juu¹³dsa ca¹lah¹jǿ¹ hi² chi² quiah¹²dsa. 45 Jøng² ju³ná³ lë²́ dsa² ŋioh¹² neng¹² gug² tai³ ta³ quiah¹² juu¹³dsa hi² li¹han³ juu¹³dsa, jøng² qui¹jmóh²dsa uai¹² dsa² tiogh³ jmo¹² ta³ quiah¹² juu¹³dsa, ju³lah dsa² ŋioh¹² quianh¹³ dsa² hio¹³. Jøng² ma²cø² ma²hǿnh²dsa. Ma²lø²hen¹²dsa. 46 Jiúgh² juu¹³ dsa² ŋioh¹² héi² cónh¹ tsa¹ju²jŋiá³, jmai³ ja³tsa¹lë²́ dsa² ŋioh¹² jiúgh²dsa. Guønh¹dsa hora tsa¹ŋi¹² dsa² ŋioh¹². Jøng² cuø¹ juu¹³dsa ju²lih¹³ dsøa¹². Tiagh¹dsa juu¹² ja³tiogh³ dsa² tsa¹ca¹mi¹ti¹ jǿg³. 47 ’Jøng² jmø³uai¹² tsa¹tiá² cán² dsa² ŋioh¹² ju³ná³ tsa¹ca¹jmo¹dsa ju²jŋia¹³, ju³ná³ tsa¹ca¹mi¹ti¹dsa jǿg³ ma²ŋi¹²dsa quiah¹² juu¹³dsa. 48 Jøng² mih² jmø³uai¹² cán³ dsa² tsa¹ca¹mi¹ti¹, ju³ná³ tsa¹ca¹lø¹ŋi¹²dsa jǿg³. Ju³ná³ neng¹² ma¹dsio¹² ta³ gug² tai³ jniang³, hniuh¹² mi³ti³ jniang³ ca¹lah¹jǿ¹. Ma¹dsio¹² møa¹ Juu¹³ jniang³ ja³cog² jniang³, ju³ná³ ma¹dsio¹² ta³ ma²ca¹dsii¹dsa ju²gug² tai³ jniang³.  









jan² dsa² tí² si². Mi³hno¹jni ju³jøng² lah¹cøng² hi² ma²hiu³ si². 50 Hniuh¹² can³jni jmø³uai¹² ma¹dsio¹². Jøng² quin³jni ju²hí³ dsøa¹² ca¹lah¹ca¹løa¹ lah¹jøng². 51 Tsa¹ju³lëh ́ ³ hniah¹² hi² ca¹guio¹jni mi³jøng² niu¹ tei³ jǿg³ quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹. Ca¹guio¹jni mi³jøng² túgh³ hniah¹² ma¹quién¹. 52 Jøng² ta¹lah¹ni³ ja³já¹³ la² ja³tiogh³ hŋiá² dsa² cøng² hniú¹², túgh³ úg²dsa ma¹quién¹ quianh¹³ og¹dsa, hi² túgh² og¹dsa ma¹quién¹ quianh¹³ úg²dsa. 53 Ma¹quién¹ túgh³ ti³jmi²dsa quianh¹³ ja³ŋiúh³dsa. Ja³ŋiúh³dsa túgh² ma¹quién¹ quianh¹³ ti³jmi²dsa. Ma¹quién¹ túgh² mi³chiég³dsa quianh¹³ ja³mái¹³dsa. Ja³mái¹³dsa túgh² ma¹quién¹ quianh¹³ mi³chiég³dsa. Ma¹quién¹ túgh³ mø¹chiég³dsa quianh¹³ lo¹³dsa. Lo¹³dsa túgh² ma¹quién¹ quianh¹³ mø¹chiég³dsa.  







Léi¹³ ha²lah lǿa¹² jmøi¹guǿi¹





Túgh² dsa² jmøi¹guǿi¹ ma¹quién¹ ni³ huu¹³ quiah¹² Jesús (Mt. 10.34-36)

49 ’Ca¹guio¹jni hi² mi³dsíg³jni dsǿa¹² dsa² jmøi¹guǿi¹, ju³lah  

(Mt. 16.1-4; Mr. 8.11-13)

54 Jø¹² bíh³ lah¹la² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² jue¹²: ―Ju³ná³ ma²jáih² hniah¹² hi² ma²tsøg² jneng¹² ta¹lah¹juu¹² ja³tø²dsén³ hieg², jøng² juúh² hniah¹² hi² jií¹ jmǿa¹². Jøng² lǿ² báh³ lah¹jøng². 55 Jøng² ju³ná³ ma²lø²leh¹³ hniah¹² ma²já¹² dsí² juu¹² ta¹lah¹sur jøng² juúh² hniah¹² dsíg² niu¹. Jøng² lǿ² báh³ lah¹jøng². 56 Hniah¹², dsa² tø¹cah¹ tø¹jen¹², ma²ŋih³ hniah¹² ha²lah lǿa¹² ni³ huø¹ quianh¹³ guiuh¹³ jmøi¹guǿi¹. ¿Ha²lah lǿa¹² jøng² tsa¹ŋih³ hniah¹² ha²lah ma²lǿa¹² jøa³ ja³tiogh³ hniah¹²?  





153

SAN LUCAS 12​, ​13 Mi³rǿh³ hniah¹² jǿg³

Jǿg³ quiah¹² hma² higo tsa¹cuø¹² mǿi²

(Mt. 5.25-26)

57 ’¿He² løa¹ tsa¹hnǿngh³ hniah¹² guiogh¹³ hniah¹² juu¹² dsio¹? 58 Dsio¹ jmóh³ hniah¹² bí² hi² mi³rǿh³ hniah¹² jǿg³ dsi²juu¹² ja³ŋi³nioh³ hniah¹² quianh¹³ dsa² cuø¹² dsag³, mi³jøng² tsa¹jiag¹dsa ni³ jue¹³. Di³ ́ ² jue¹³ hniah¹² juu¹² ni³ policía jëh quián¹²dsa. Jøng² tangh¹² policía hni¹ŋí³. 59 Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: Ha¹chi² liúgh² hniah¹² ca¹lah¹ca¹tǿ² ja³ca¹quiih³ hniah¹² jø² ―ca¹juúh² Jesús.  





Hniuh¹² jéinh¹ dsǿa¹² dsa² jmøi¹guǿi¹

13

Jmai³ jøng² mi³tiogh³ ca²dsiog³ dsa² ca¹dsii¹ jǿg³ ha²lah ma²ca¹cúgh² Pilato jmø² quiah¹² ca²dsiog³ dsa² chian² Galilea quianh¹³ jmø³ jáh² ca¹togh¹²dsa ni³ Diú¹³. 2 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: ́ ³ hniah¹² hi² ca¹can¹ ―Tsa¹ju³lëh dsa² chian² Galilea héi² jmø³uai¹² jøng² ni³ huu¹³ hi² mi³re²dsa ma¹dsio¹² dsag³ cónh¹ jín³ dsag³ re² dsa² go²dsa. 3 A¹jáng¹ lah¹jøng² lǿa¹². Di³ jø¹² bíh³ lah¹jøng² dsiánh¹ ca¹lah¹jáh¹ hniah¹² calah, ju³ná³ tsa¹ca¹jéinh¹ hoh¹² hniah¹². 4 Tsa¹ju³lëh ́ ³ hniah¹² ca¹dsan¹ dsa² guia¹jŋiá² ca¹jlan¹dsa hniú¹² ŋiei¹² mi³tsih¹³ Siloé ni³ huu¹³ hi² ma²ca¹jmo¹dsa hi² hlaih¹³ hi³méh¹ cónh¹ jín³ hi² hlaih¹³ ma²ca¹jmo¹ dsa² chian² Jerusalén jian¹²dsa. 5 A¹jáng¹ lah¹jøng² lǿa¹². Di³ jø¹² bíh³ lah¹jøng² dsiánh¹ ca¹lah¹jáh¹ hniah¹² calah, ju³ná³ tsa¹ca¹jéinh¹ hoh¹² hniah¹².

6 Jøng² ca¹dsii¹ Jesús cøng² jǿg³ ti³jnøa¹², ca¹juúh²dsa: ―Jan² dsa² ŋioh¹², mi³tsih¹³ cøng² hma² higo jøa³nung² quiah¹²dsa. Jøng² ca¹ŋi³jái³dsa chi²júh² ma²ti³hái¹³ mǿi². Jøng² ha¹chi² chi² jin³ he². 7 Jøng² ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa dsa² neng¹² gug² tai³ jøa³nung² quiah¹²dsa: “Jai³lah. Ma²ni³ŋó¹³ hnøa¹² ŋi² guio¹jni hnangh¹²jni mǿi² higo, ha¹chi² mǿi² cuø¹² hma². Jøng² quiuh³hning. Di³ la³tsih¹³ chi³jnái¹² huø¹ báh³ hma².” 8 Jøng² ca¹juúh² dsa² héi², ca¹tsáih¹dsa juu¹³dsa: “Ju³lǿa¹³, ju³tsih¹³ cøng² ji²ŋi² la², Guiuh¹³. Jøng² cah³jni huø¹ ja³tsih¹³. Toh¹³jni hóh³. 9 Ju³ne¹³ tsa¹cuø¹ mǿi² ji²ŋi² cøng². Jøng² báh³ uǿnh² ju³ná³ tsa¹ca¹cuø¹,” ca¹juúh²dsa.  















Ca¹mi¹hliú² Jesús hio¹³ bong³ cah³ jmai³ sa³¹

10 Cøng² jmai³ sa³¹ ma²he¹² Jesús jǿg³ dsi²néi² guøh¹². 11 Ja³jøng² mi³hiúg³ jan² hio¹³, dsa² dsoh³ ma²ŋó¹² cónh¹ guie¹jŋí² ji²ŋi². Ma²bong³ cah³dsa. Tsa¹lé² li¹néih¹dsa quiah¹²dsa. 12 Jøng² mi³ca¹jë²́ Jesús hio¹³ héi², ca¹tøa¹dsa. Ca¹juúh²dsa: ―Hio¹³, ma²ca¹hlúh²hning dsag³ mi³lanh¹³hning ―ca¹juúh²dsa. 13 Jøng² ca¹quieg²dsa gug² ni³ quiah¹² hio¹³. Dsø¹juu¹² jøng² ca¹néih¹ hio¹³ quiah¹². Ca¹mi¹juanh¹²dsa Diú¹³. 14 Jøng² ma²hne² dsa² neng¹² ni³ jǿg³ quiah¹² guøh¹², di³ ca¹mi¹hliú² Jesús hio¹³ jmai³ sa³¹. Jøng² ca¹juúh² dsa² héi², ca¹tsáih¹dsa dsa² tiogh³:  









154

SAN LUCAS 13 ―Jŋiéng² jmai³ báh³ lé² li¹jmó³ jniang³ ta³ lah¹cøng² lah¹cøng² sø²ma³¹. Jmai³ jøng² báh³ ji³noh¹² hniah¹² hi² ji³jmoh¹² hniah¹² hí³ quiánh² hniah¹². Tsa¹jmóh³ hniah¹² lah¹jøng² jmai³ sa³¹. 15 Jøng² ca¹juúh² Juu¹³ jniang³, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: ―Dsa² tø¹cah¹ tø²jen¹² báh³ hniah¹². Tseh³ báh³ hniah¹² búh³ quiánh² hniah¹², ho¹ ju³ ca³ju² jmai³ sa³¹. Jøng² gu³jianh¹² hniah¹² jáh² ja³dsa¹hính¹jah jmøi². 16 Jøng² hio¹³ lang¹² liáh³, dsa² lán¹² tsø³jong¹³ hlai³ Abraham, dsa² lǿa¹² jǿg³ hi² ma²chi³chiangh¹² Satanás ma²ni³ŋó¹³ guie¹jŋí² ji²ŋi², tsa¹cuúh³ hniah¹² jǿg³ hi² hliú² hio¹³ jmai³ sa³¹ dsag³ hi² lán¹²dsa ―ca¹juúh²dsa. 17 Jøng² ca¹can¹ ca¹lah¹já¹ dsa² hiag¹³ ju²hiíh¹ mi³ca¹juúh² Jesús lah¹jøng². Jøng² ca¹lah¹já¹ dsa² hniang¹ quiah¹²dsa, hioh¹² jenh¹²dsa ca¹lah¹jǿ¹ hi² dsio¹ jmo¹² Jesús.  





Jǿg³ quiah¹² møi¹jon² mostaza (Mt. 13.31-32; Mr. 4.30-32)

18 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―¿He² jǿg³ chi² li¹juúh³ jniang³ ha²lah lǿa¹² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹? ¿He² jǿg³ chi² li¹dsií³ jniang? 19 Lǿa¹² ju³lah lǿa¹² møi¹jon² mostaza hi² séi²dsa jøa³nung² quiah¹²dsa. Jøng² lǿ² chiúh³ hma² cah³. Toh¹² jáh² ŋi²nio³ guiuh¹³ tsai³ gogh¹² quiah¹².  



Jǿg³ quiah¹² chiúh³ hi³ŋíh¹ (Mt. 13.33)

20 Jøng² ca¹juúh² calah Jesús: ―¿He² jǿg³ chi² li¹dsií³ jniang³ ha²lah lǿa¹² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹?  

21 Lǿa¹² ju³lah lǿa¹² chiúh³ hi³ŋíh¹ guian¹² hio¹³ quianh¹³ guieg²hŋí² kilo juu³ ca¹lah¹ca¹rǿng² jø² can³ hi³ŋíh¹ ―ca¹juúh²dsa.  

Ué² dsi³lia¹dsa ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹ (Mt. 7.13-14, 21-23)

22 Jøng² ca¹ŋó¹ calah Jesús juu¹², hi² dság¹²dsa juu¹² jøa³juøi² Jerusalén. Ca¹he¹dsa jǿg³ juøi² quianh¹³ rancho tioh¹³ dsi²juu¹² ja³ca¹tsø³jue¹³dsa. 23 Jøng² ca¹juúh² jan² dsa², ca¹tsáih¹dsa Jesús: ―Juu¹³ jniang³, ¿mih³ dsa² liúg²? ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² jue¹²: 24 ―Jmo³ bí² hi² gu³togh³ hniah¹² ja³dsio¹. Di³ tiog¹³ báh³ ué² ŋë¹́ dsa, ju³lah lǿa¹² cøng² ja³chi³cagh¹² hag³hniú¹². Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: Jue¹² dsa² li¹hniu¹ ŋë¹́ . Jøng² tsa¹tiúh¹dsa. 25 Ju³ná³ ma²ca¹jnéi¹ dsa² hniu³ hag³hniú¹², jøng² túgh³ hniah¹² ja³dsi¹², qui³tøh² hniah¹² hag³hniú¹², juúh² hniah¹²: “Juu¹³ jniang³, nii³ hniú¹².” Jøng² ŋai¹dsa: “Ha¹chi² ná¹³jni. Tsa¹guiang³jni ha² chianh² hniah¹².” 26 Jøng² juúh³ hniah¹² calah: “Jnieh³ báh³ dsa² ca¹cø² ca¹hniúh³ quianh¹³ hnéng¹. Ca¹heh³hning jnieh³ jǿg³ jøa³cai³¹ ja³tiagh³ jnieh³.” 27 Jøng² juúh²dsa calah: “Lah¹té¹² juǿi²jni hniah¹²: Tsa¹guiang³jni ha² chianh² hniah¹². Gu³noh¹² hniah¹², ca¹lah¹jáh¹ hniah¹² dsa² jmoh² hi² hlaih¹³,” juúh²dsa. 28 Ja³jøng² hǿgh³ hniah¹² hi² chianh² hniah¹² jmø³uai¹², na³ma²jaih³ hniah¹² hi² tiogh³ hlai³ Abraham, quianh¹³ hlai³ Isaac, quianh¹³ hlai³ Jacobo, quianh¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² ca¹hǿ² jǿg³  













155

SAN LUCAS 13​, ​14

quiah¹² Diú¹³, hi² tiogh³dsa ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹. Jøng² ma²ca¹guianh¹dsa hniah¹² tø¹cøg¹². 29 Di³ ji¹lé² dsa² chian² ca¹lah¹jǿ¹ quiún² quiuh¹³ jmøi¹guǿi¹, dsa² dsa¹tiogh¹² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹. 30 Jøng² jai³lah: Ca²dsiog³ dsa² dsa²lé² ja³ca¹tóh² jø², dsa² héi² cán² ni³. Jøng² ca²dsiog³ dsa² quin¹² ni³, dsa² héi² dsa¹lé² ja³ca¹tóh² jø² ―ca¹juúh² Jesús.  



Ca¹ho¹ Jesús ni³ huu¹³ quiah¹² jøa³juøi² Jerusalén (Mt. 23.37-39)

31 Jmai³ jøng² ca¹dsi¹lé² ca²dsiog³ dsa² fariseo. Ca¹tsáih¹dsa Jesús: ―Jú¹² ja³la². Di³ jŋëh¹ Herodes hning² ―ca¹juúh²dsa. 32 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Jǿg³ la² gu³tseih³ hniah¹² dsa² quin¹² mai³¹ hlaih¹³ héi²: “Jai³lah, na¹ quianh¹³ hiá¹ huø³jni jmi²dsí² hlaih¹³. Mi³hliú³jni dsa² dsoh³. Jøng² hiég¹ tiug¹²jni ta³.” 33 Cónh¹jøng² cøng² hi² nei¹³ báh³ jní² juu¹² ja³ma²ŋøa¹²jni na¹, hiá¹ quianh¹³ hiég¹. Di³ tsa¹lé² jón²jni ja³siíh³. Cøng² jøa³juøi² Jerusalén báh³ dsan² dsa² hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 34 ’¡Hniah¹² dsa² chian² Jerusalén, dsa² mi²dsianh¹³ dsa² hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³, hniah¹² dsa² qui²tugh³ cang³ dsa² ca¹tsen¹ Diú¹³! ¡Hliú² rón³ mi³li¹quianh¹³jni hniah¹² ju³lah jan² chi³chiih³ togh¹² guing² quián¹² niúh¹ cog¹²! Jøng² tsa¹ca¹lø¹hnǿngh¹ hniah¹². 35 Jai³ di³ hniah¹² ha²lah lǿa¹². Ma²ca¹tiúg² Diú¹³ hniah¹². Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: Tsa¹lǿih² jmai³ ma¹jaih³ hniah¹² jní² ca¹lah¹ja³ca¹dsiég¹ jmai³ ja³juúh³ hniah¹²: “Hiug¹² dsiog¹ dsa² já¹² ni³ huu¹³ quiah¹² Juu¹³ jniang³,” juúh³ hniah¹².  





Ca¹mi¹hliú² Jesús jan² dsa² guion²

14

Cøng² jmai³ sa³¹ ca¹ŋó¹ Jesús, ca¹ŋi¹gǿh¹dsa ja³quiah¹³ jan² dsa² quin¹² ni³ quián¹² dsa² fariseo. Ti³jǿi² ca²dsiog³ dsa² fariseo ha²lah jmo¹dsa. 2 Ja³jøng² hiúg³ jan² dsa² lán¹² dsag³ guion²dsa. 3 Jøng² ca¹ŋǿh¹ Jesús tøa¹² he¹² lei¹³ quianh¹³ dsa² fariseo. Ca¹juúh²dsa: ―¿Lé³ li¹jmo¹dsa hí³ dsa² dsoh³ jmai³ sa³¹, ho¹ tsa¹lé²? 4 Jøng² ha¹chi² ca¹ŋai¹ dsa² héi². Jøng² ca¹chính² Jesús quiah¹² dsa² dsoh³. Ca¹mi¹hliú²dsa dsa². Jøng² ca¹juúh²dsa hi² ma²lé² dsánh¹dsa. 5 Jøng² ca¹juúh²dsa calah, ca¹tsáih¹dsa dsa² fariseo: ―Ha¹chianh² hniah¹² tsa¹dsenh¹³ hniah¹² jáh² quiánh² hniah¹² dsø¹juu¹², ju³ná³ ca¹tánh² búh³ quiánh² hniah¹² niúh¹ tøg², ho¹ ju³ ca³juu², ju³ lah¹la² lǿa¹² jmai³ sa³¹ ―ca¹juúh²dsa. 6 Jøng² ha¹chi² ma²ŋi¹² dsa² héi² he² jǿg³ ŋai¹dsa jin³ he².  









Jǿg³ quiah¹² dsa² tiogh³ ja³ca¹jenh² gug² dsa²





7 Jøng² ca¹dsii¹ Jesús jǿg³ la² mi³ca¹jái¹dsa ha²lah ma²jmo¹² dsa² ca¹tǿh¹ dsa² hniu³. Di³ ma²ni³hnangh¹² dsa² héi² ja³jláh³ mesa tógh¹dsa. Jøng² ca¹juúh² Jesús: 8 ―Ju³ná³ ca¹tǿh¹dsa hniah¹² cøng² jmai³ ja³ca¹jenh² gug² dsa², tsa¹gu³tiogh¹² hniah¹² ja³jláh³ mesa, ju³ jøng² ma²ca¹tǿh¹ dsa² hniu³ dsa² canh¹³ hi³méh¹ cónh¹ jín³ hniah¹². 9 Di³ ju²hiíh¹ jénh³ hniah¹² ju³ná³ ca¹juúh² dsa² hniu³  





156

SAN LUCAS 14

hi² cuúh³ hniah¹² ja³tiogh³ hniah¹², mi³ca¹tǿ² jmai³, ca¹tsen¹dsa hi² túgh² dsa² canh¹³ hi³méh¹, jøng² dsa² jmo¹² ta³ quiah¹²dsa hi² gu³tiogh¹² hniah¹² ja³ca¹tóh² jø². dsa¹tseih¹²dsa dsa² ca¹tǿh¹dsa hi² 10 Cónh¹jøng² gu³tiogh¹² hniah¹² ma²lé² ji¹lé²dsa, di³ ma²lǿa¹² ju²jŋia¹³ ja³ca¹tóh² jø², ju³ná³ ca¹tǿh¹dsa ca¹lah¹jǿ¹. 18 Jøng² cu¹dsie¹²dsa hniah¹² jmai³. Mi³jøng² na³ma²dsiég¹ ca¹møa¹dsa ju²hén² dsag³ hi² dsa² hniu³, juúh²dsa hi² gu³tiogh¹² tsa¹dsø¹lé²dsa jmai³. Ca¹juúh² jan² hniah¹² ja³jláh³ hi³méh¹. Hi² dsa² lah¹ni³: “Ma²na²lá²jni cøng² lah¹jøng² mi¹juanh¹²dsa hniah¹² huø¹. Jøng² hniuh¹² nei¹³jni hi³ ja³ta¹ni¹ ca¹lah¹já¹ dsa² tiogh³ mesa. ŋi³jái¹jni. Juanh¹² jmóh³hning hoh¹² 11 Di³ ju²hiíh¹ jenh¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² tsa¹lé² nei¹³jni jmai³,” ca¹juúh²dsa. 19 Jøng² ca¹juúh² dsa² siáh²: ca¹jmo¹ canh¹³ guiog¹³. Dsa² héi² báh³ lén² dsa² canh¹³, dsa² ca¹jmo¹ “Ma²na²lán²jni hŋí² tséh¹ ca³juu², tsa¹quien¹². jáh² jmo¹² ta³. Jøng² hniuh¹² nei¹³jni 12 Jøng² ca¹juúh² calah Jesús, hi² ŋi³quiéng¹jni jǿg³ dsøg¹² jáh². ca¹tsáih¹ dsa² hniu³: Juanh¹² jmóh³hning hoh¹² hi² ―Tsa¹tøah¹³hning dsa² ti³jén² tsa¹lé² nei¹³jni jmai³,” ca¹juúh²dsa. 20 Jøng² ca¹juúh² dsa² siáh² calah: jǿg³ quiánh²hning, quianh¹³ ju²rúh²hning, quianh¹³ dsa² chi² “Láh² ma²na²jenh¹ gug¹jni. Hi² cog³, jmai³ ja³jmóh³ hniah¹² jmai³, jøng² tsa¹lé² nei¹³jni,” ca¹juúh²dsa. 21 Jøng² mi³ca¹dsiánh¹ dsa² jmo¹² ja³túgh³ hniah¹² mesa. Di³ tǿ² dsa² héi² jmai³ siíh³ ja³jáinh¹dsa ta³, ca¹jmóh¹dsa ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ quiánh²hning. 13 Cónh¹jøng² jøng² ni³ juu¹³dsa. Jøng² ca¹lø¹hné¹ tøah¹³hning dsa² ti³ŋié², dsa² juu¹³dsa. Ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa tsa¹ma¹lé² jmo¹ ta³, dsa² tsa¹li¹ŋøa¹, dsa² jmo¹² ta³: “Hiugh¹² gu² juu¹² dsa² teg³. 14 Jøng² dsio¹ lé² jøa³cai³¹ ca¹lah¹tan¹³ jøa³juøi². quiánh²hning. Di³ tsa¹lé² jáinh¹ dsa² Gu³teh¹²hning dsa² ti²ŋié², dsa² héi². Jøng² li¹hmah¹³ quiánh²hning tsa¹ma¹lé² jmo¹ ta³, dsa² teg³, dsa² na³ma²ca¹hiog² dsa² dsiog¹ tsa¹li¹ŋøa¹.” 22 Mi³ca¹løa¹ jøng² ―ca¹juúh²dsa. ca¹juúh² dsa² jmo¹² ta³: “Juu¹³ jniang³, ma²na²jmo¹jni ca¹lah¹jǿ¹ Jǿg³ quiah¹² jmai³ juøh¹² jǿg³ ma²na²juøh¹hning. Jøng² 15 Mi³ca¹nǿng² dsa² tiogh³ mesa hei¹² hi³méh¹ ja³li¹tógh¹ dsa²,” ca¹juúh²dsa. 23 Jøng² ca¹juúh² jǿg³ jøng², jan² dsa² héi² ca¹juúh², juu¹³dsa, ca¹tsáih¹dsa calah dsa² ca¹tsáih¹dsa Jesús: jmo¹² ta³: “Gu³teh¹²hning calah ―Dsio¹ lé² quián² jniang³ dsa² ŋi²ti³ ŋi²nio³ láh² hiu³ juu¹². na³ma²tiagh³ jniang³ mesa quiah¹² Jmóh³hning ca¹lah¹tiog¹³ ji¹lé²dsa. Diú¹³ ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹. 16 Jøng² ca¹juúh² Jesús, Mi³jøng² ju³cangh¹² jø² dsi²néi² quieg¹jni.” 24 Lah¹dsóh² juǿi²jni ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: hniah¹²: Ha¹chian² dsa² ca¹tǿ²jni ―Jan² dsa² ca¹jmo¹ cøng² jmai³ lah¹jiá¹² héi² ji¹tiogh¹² mesa juøh¹². Ca¹tǿh¹dsa dsa² jue¹² quieg¹jni ―ca¹juúh² Jesús. dsa¹gǿh¹dsa ja³quiah¹³dsa. 17 Jøng²  





























157

SAN LUCAS 14​, ​15 Lah¹la² hniuh¹² jmo¹ dsa² ŋi²nio³ quianh¹³ Cristo

Jǿg³ quiah¹² ŋi³ tsa¹ŋih³

25 Ma²ŋi²nio³ dsa² jue¹² juu¹² dsi³cah³ Jesús. Jøng² ca¹jénh¹ Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: 26 ―Ju³lah dsa² hniu¹ dság¹ quianh¹³ jní², ju³ná³ tsa¹jmo¹dsa hian³dsa chiég³ jmi²dsa, hio¹³ quián¹²dsa, guing² quián¹²dsa quianh¹³ roh¹³dsa, ju³ná³ tsa¹jmo¹dsa hian³ dsǿa¹²dsa jǿg³ quiah¹²dsa hŋiah¹²dsa, jøng² tsa¹lé² lén²dsa dsa² quianh¹³ jní². 27 Ju³ná³ hein² dsa² tsa¹mi¹hiúg¹ dsǿa¹² jón²dsa ja³ŋøa¹²dsa quianh¹³ jní², tsa¹lé² lén² dsa² héi² dsa² quianh¹³ jní². 28 Chi² na²ju² hein² hniah¹² hnøngh² jmóh³ cøng² hniú¹² ŋiei¹², lah¹ni³ cánh³ hniah¹² jǿg³ dsøg¹² ha²cónh¹ lé² li¹quë¹. Jáih³ hniah¹² chi² na²ju² chi² quianh¹³ hi² lé² li¹hian¹². 29 Di³ ca¹lah¹já¹ dsa² cuúh¹ hniah¹² ju²hiíh¹, ju³ná³ ca¹jái¹dsa hi² ha¹chi² quianh¹³ lé² li¹hian¹² ta³ quiánh²hning na³ma²ca¹hǿi² ni³. 30 Juúh²dsa: “Jai³lah dsa² lang¹² tsa¹ca¹tiúh¹ mi¹hian¹² ta³ ca¹mi¹liág¹dsa,” juúh²dsa. 31 Jø¹² bíh³ lah¹jøng² rai¹³, ju³ná³ hniuh¹² jmo¹dsa hning² quianh¹³ rai¹³ siáh², tiog¹³ báh³ cán²dsa jǿg³ dsøg¹² lah¹ni³ chi²júh² tiúh¹ guie¹ mei¹³ hlég² quián¹²dsa jmo¹ hning² quianh¹³ guiég² mei¹³ hlég² quián¹² rai¹³ siáh² héi². 32 Ju³ná³ lë²́ dsa tsa¹tiúh¹ hlég² quián¹²dsa, jøng² tsen¹dsa dsa² møa¹ ju³niu¹³ tei³ jǿg³ cónh¹ niúh¹ jín³ hi² ji¹quián¹ hlég² quián¹² rai¹³ siáh² héi² cøg¹². 33 Hi² jøng² ju³ná³ hein² hniah¹² tsa¹tǿngh³ hniah¹² ca¹lah¹jǿ¹ hi² chi² quiánh² hniah¹², dsa² héi² tsa¹lé² lén² dsa² quianh¹³ jní².  

















(Mt. 5.13; Mr. 9.50)

34 ’Dsio¹ báh³ ŋi³. Cónh¹jøng² ha¹chi² ta³ li¹jmo¹ ŋi³ ju³ jøng² ca¹løa¹ tsa²ŋih³. 35 Ha¹chi² ta³ li¹jmo¹ ju³ná³ ca¹dsii¹dsa jøa³nung² quiah¹²dsa, ho¹ ju³ ja³jmo¹²dsa hóh³. Jmáh¹lah hi² mi³guieh¹ báh³ dsa². Ju³ná³ hein² dsa² lé² nang¹, ju³neng³dsa ―ca¹juúh² Jesús.  



Jǿg³ quiah¹² jah¹chih² ca¹ŋi¹hén²

15

(Mt. 18.10-14)

Jue¹² dsa² jmo¹² ta³ hi² cagh¹²dsa cog³ juøi² quianh¹³ dsa² ti³re² dsag³ ca¹túgh² quianh¹³ Jesús, hi² hniu¹dsa nang¹dsa jǿg³ he¹²dsa. 2 Hi² jøng² ca¹jí² dsa² fariseo quianh¹³ tøa¹² he¹² lei¹³ quiah¹² Diú¹³. Ca¹juúh²dsa: ―Hien¹² Jesús dsa² ti³re² dsag³. Gøah¹²dsa quianh¹³dsa calah. 3 Hi² jøng² ca¹dsii¹ Jesús jǿg³ la², ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: 4 ―Ju³ná³ hein² hniah¹² tiogh³ ŋia¹lúg² jah¹chih² quiánh² hniah¹², ju³ná³ ca¹ŋi¹hén² jan², tiog¹³ báh³ jmóh³ hniah¹² cu³tiogh³jah ca¹lah¹ja³ca¹dsanh¹² jáh² ca¹ŋi¹hén². 5 Jøng² na³ma²ca¹dsanh¹² hniah¹² jáh², hioh¹² jénh² hniah¹² chiogh¹³ hniah¹² jáh² guiuh¹³ cugh¹² hniah¹². 6 Jøng² na³ma²dsiánh¹ hniah¹² ja³quiánh³ hniah¹², tøah¹³ hniah¹² dsa² jenh² hniah¹² quianh¹³, quianh¹³ dsa² tiogh³ cøg¹². Juaih¹³ hniah¹² dsa² héi²: “Jmo³ hniah¹² hioh¹² quianh¹³ jní². Di³ ma²na²dsanh¹²jni jah¹chih² quian¹jni, jáh² ca¹ŋi¹hén²,” juúh³ hniah¹². 7 Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: Hiug¹² jín³ hioh¹² jenh¹ dsa² chian² ŋi¹juǿi¹ ju³ná³ ca¹jéinh¹  











SAN LUCAS 15

158

jín³ ca¹chi¹quián²dsa jmai³. 15 Ni³ jøng² ca¹hí¹dsa ta³ quiah¹² jan² dsa² chian² huø¹ jøng². Dsa² héi² ca¹tsei¹ juu¹² jøa³nung² quiah¹²dsa, mi³jøng² ca¹jmo¹dsa hí³ ŋié¹². 16 Jøng² hiug¹² Jǿg³ quiah¹² ŋi³néng² ma²ca¹ŋi¹hén² lǿ² lø¹i³cónh¹²dsa. Lǿ² lø¹i³gǿh¹dsa 8 ’Jøng² ju³ná³ jan² hio¹³, chi² hi² gøah¹² ŋié¹². Cónh¹jøng² ha¹chian² dsa² ca¹cuø¹ hi² gǿh¹dsa. guie¹ cog³ huh² quiah¹²dsa, hi² 17 Jøng² ca¹ŋi¹jiag¹² dsǿa¹²dsa: quien¹² ma¹guie¹ héh¹, ju³ná³ “¡Cónh¹ báh³ dsa² tsa¹tiogh³ ti³jmo¹² ca¹ŋi¹hén² cøng², tiog¹³ báh³ ta³ quiah¹² ti³ŋieh¹jni, hi² chiág² hi² hiúh²dsa si². Jøng² hiíh²dsa gøah¹²dsa! Jní² báh³ hiúg³ ja³la², dsi²néi² quiah¹²dsa. Hnangh¹dsa jon¹³ cong¹²jni. 18 Neh¹³jni ja³quiah¹³ cu²rø² ca¹lah¹ja³ca¹dságh¹. 9 Jøng² ti³ŋieh¹jni, hi² ŋi³tseih¹²jni na³ma²ca¹dságh¹, tǿh²dsa dsa² dsa²: Tiá³, dsag³ ca¹ta³canh¹³jni jenh²dsa quianh¹³, quianh¹³ dsa² ja³cog² Diú¹³, ja³cogh² hning². tiogh³ cøg¹². Juúh²dsa: “Ju³jmó³ 19 Tsa¹ta³té¹³jni lán¹²jni jniang³ cøng² liáh² quianh¹³ jní². ja²ŋiúh²hning. Jaih³hning jní² hi² Di³ ma²na²dsóh²jni cog³ huh² quieg¹jni, cog³ ca¹ŋi¹hén²,” juúh²dsa. lán¹²jni ju³lah lán¹² jan² dsa² jmo¹² 10 Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: ta³ quiánh²hning, juǿi³jni dsa²,” lë²́ Lah¹jøng² báh³ hioh¹² jenh¹² ángeles dsa² héi². 20 Jøng² ca¹ŋáh¹dsa juu¹² quián¹² Diú¹³ na³ma³ca¹jéinh¹ dsǿa¹² ja³quiah¹³ ti³jmi²dsa. ’Jøng² ca¹jǿi² ti³jmi²dsa jan² dsa² re² dsag³. ja³jogh¹²dsa guiég¹. Ca¹ŋi¹ŋiú² Jǿg³ quiah¹² dsa² la³ju² la³lán¹ dsǿa¹² ti³jmi²dsa. Ca¹ŋó¹dsa 11 Jøng² lah¹la² ca¹juúh² calah gu¹hei¹². Ca¹cúgh²dsa dsa² cog¹²dsa. Ca¹chiúnh¹dsa ni³dsa. 21 Jøng² Jesús: ca¹juúh² ja³ŋiúh³dsa: “Tiá³, ―Jan² dsa², mi³chian² og¹ ca¹ta³canh¹³jni dsag³ ja³cog² Diú¹³, ja³ŋiúh³dsa. 12 Jøng² ca¹juúh² ja³cogh² hning². Tsa¹ma¹ta³té¹³jni dsa² lán¹² dsa² siog¹², ca¹tsáih¹dsa lán¹²jni ja²ŋiúh²hning,” ca¹juúh²dsa. ti³jmi²dsa: “Tiá³, cuúh³hning mih² 22 Cónh¹jøng² ca¹juúh² ti³jmi²dsa, dsiúg³jni, hi² chi² quián² jniang³ ca¹tsáih¹dsa dsa² jmo¹² ta³ cónh¹ jín³ tan¹jni,” ca¹juúh²dsa. quiah¹²dsa: “Hiugh¹², gu²quin² Hi² jøng² ca¹dsogh¹² ti³jmi²dsa cøng² hmøah¹² lǿa¹² jín³ hi² dsio¹. hi² mi³chi² quiah¹²dsa. 13 Tsa¹hai³ Jøng² quienh¹³hning dsa² lang¹². jøng² ca¹jnáih¹ ja³ŋiúh³dsa dsa² Tieh¹³ cøng² ŋí³ chi³gúg¹dsa. meh² ca¹lah¹jǿ¹ hi² chi² quiah¹²dsa. Tóh³hning løg² tai³dsa. 23 Gu³teih³ Ca¹ŋó¹dsa go² dsa² siáh² ca¹tǿ² jan² ca³juu² meh², jáh² ma²pan¹³. guiég¹. Ja³jøng² la³ca¹ŋi³hén¹³dsa ́ ³hning jáh². Di³ jøng² Jøng² jŋëh hi² ca¹ŋë²́ dsa. Ca¹jmo¹dsa quie¹³ jniang³. Jmó³ jniang³ jmai³. la³ju² la³lán¹dsa. 14 Jøng² 24 Di³ ma²guønh¹² ja³ŋiúh¹jni lang¹², mi³ma²ca¹ŋi¹hén²dsa ca¹lah¹jǿ¹, dsa² lah¹cøng² ma²ca¹hiog²dsa ca¹já¹ hag³cón³ huø¹ jøng². Jøng² dsǿa¹² jan² dsa² re² dsag³ cónh¹ jín³ hioh¹² jenh¹dsa ja³cog² jue¹² dsa² dsiog¹, dsa² tsa¹hniuh¹² jéinh¹ dsǿa¹².



































159

SAN LUCAS 15​, ​16

mi³ca¹jon¹dsa. Ma²ca¹dsanh¹² Lah¹cøng² ma²ca¹hiog² dsa² jniang³ dsa² ma³ca¹ŋi¹hén²,” ca¹juúh² ma²ca¹jon¹. Ma²ca¹dsanh¹² jniang³ ti³jmi²dsa. Jøng² ca¹jmo¹dsa hioh¹². dsa² ma²ca¹ŋi¹hén²,” ca¹juúh²dsa. 25 ’Jøng² ja³ŋiúh³dsa ma²juanh¹² Jǿg³ quiah¹² dsa² neng¹² gug² ma²ca¹ŋó¹ juu¹² jøa³nung². tai³ hi² chi² quiah¹² juu¹³dsa Ma²jogh¹² dsa² héi² ja¹quien¹³ dsiánh¹dsa mi³ca¹nǿng²dsa son¹³ Jøng² ca¹dsii¹ Jesús ja³ma²ŋi²nio³ dsa² jan³. 26 Jøng² jǿg³ la², ca¹tsáih¹dsa dsa² ca¹tǿh¹dsa jan² tsih², dsa² jmo¹² quianh³dsa: ta³. Ca¹ŋai¹dsa he² løa¹ jmo¹²dsa ―Jan² dsa² chi² cog³, mi³chian² jmai³. 27 Jøng² ca¹juúh²tsih: jan² dsa² jmo¹² ta³ quiah¹²dsa. Jøng² “Ma²na²guǿnh¹ rúh²hning. Jøng² ca¹lø¹chí¹ jǿg³ hi² ma²ca¹ŋi¹hén² ca¹jmo¹ ti³ŋieih¹²hning jǿg³ hi² dsa² jmo¹² ta³ hi² chi² quiah¹² ca¹jŋëh¹dsa jan² ca³juu² meh², jáh² juu¹³dsa. 2 Jøng² ca¹tøa¹ juu¹³dsa. ma²pan¹³. Di³ ma²na¹guǿnh¹dsa Ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa dsa² dsio¹. Ha¹chi² ca¹jenh¹dsa,” jmo¹² ta³: “¿Ha²lah lǿa¹² jǿg³ ca¹juúh²tsih. 28 Jøng² ca¹lø¹hné¹ ma²ca¹nang¹jni ja³cogh²hning? ja³ŋiúh³dsa ma²juanh¹². Jáinh³hning jǿg³ ha²lah lǿa¹² ta³ Tsa¹ca¹hiei¹dsa hí¹dsa dsi²néi². ma²ca¹jmoh³hning. Di³ tsa¹ma¹lé² Hi² jøng² ca¹u¹hái¹ ti³jmi²dsa. jmóh³hning ta³ quieg¹jni,” Ca¹tsáih¹dsa ja³ŋiúh³dsa héi² hi³ ca¹juúh²dsa. 3 Jøng² ca¹ŋi¹jiag¹² mi³dság¹dsa dsi²néi². 29 Jøng² dsǿa¹² dsa² jmo¹² ta³ héi². Lë²́ dsa: ca¹juúh² ja³ŋiúh³dsa: “Jai³lah. “He² hi² dsio¹ jmo¹³jni. Di³ Ma²ni³ŋó¹³ ji²ŋi² ma²ca¹jmo¹jni tsa¹ma¹cuø¹ juu¹³jni ta³. Ha¹chi² ta³ quianh¹³ hnéng¹. Tsa¹lǿih² jmai³ bí² chi² quieg¹jni hi² jmo¹³jni ta³ tsa¹ma²ca¹jmo¹jni hi² tsa¹nang¹²jni huh². Jøng² tsa¹tí² dsøa¹jni møa¹³jni gøg² jǿg³ quiánh²hning. Jøng² jin³ hi² la³møa¹²jni. 4 Ma²guiang³jni cu²rón² ha¹chi² ma²ca¹cuanh¹³hning ha²lah jmo³jni. Mi³jøng² li¹hniang¹ jin³ jan² chiang³ løg² meh² mi³jøng² dsa² siáh² jmai³ ja³tsa¹ma¹chi² mi³jmo³jni jmai³ quianh¹³ dsa² ta³ hi² li¹jmo¹³jni ja³la²,” lë²́ dsa. 5 Ni³ jøng² ca¹tǿh¹dsa dsa² ti³re² jenh² quianh¹³ jní². 30 Cónh¹jøng² na¹ jín³ ma²guønh¹ ja²ŋiúh²hning quiah¹² juu¹³dsa, ta¹ma¹jan²dsa. héi², dsa² ma²ca¹ŋi¹hén² cog³ Jøng² ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa quiánh²hning quianh¹³ hio¹³ dsa² ca¹tǿh¹dsa lah¹ni³: “¿Ha²cónh¹ lø³hiug¹². Jøng² ni³ huu¹³ quiah¹² reh²hning quiah¹² juu¹³jni?” ́ ¹hning ca³juu² dsa² héi² ma²ca¹jŋëh ca¹juúh²dsa. 6 Jøng² ca¹juúh² meh² ma²pan¹³.” 31 Jøng² ca¹juúh² dsa² héi²: “Lǿa¹² jín³ hnøa¹² mei¹³ ti³jmi²dsa: “Jon¹², cøng² hi² hiúgh³ litros jmáh¹lah nang³ báh³ re²jni,” báh³ hning² quianh¹³ jní². Hi² ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² calah quiánh² báh³ hning² ca¹lah¹jǿ¹ dsa² jmo¹² ta³: “Hiugh¹² quieng² si² hi² chi² quieg¹jni. 32 Cónh¹jøng² la² ja³rø²ton¹² ha²cónh¹ reh²hning. dsio¹ jmó³ jniang³ hioh¹². Di³ Ní² ja³ná³. Jøng² tøngh¹³hning si² ma²na²guǿnh¹ calah rúh²hning. hi² reh²hning jmáh¹lah ton¹dsoh¹³,”  



16























160

SAN LUCAS 16 ca¹juúh² dsa² jmo¹² ta³. 7 Jøng² mi³ca¹tǿh¹dsa dsa² siáh² calah, ca¹juúh²dsa: “¿Ha²cónh¹ reh²hning?” Jøng² ca¹ŋai¹dsa héi²: “Cøng² mei¹³ tø²hmøah¹² jmáh¹lah cuøi² hi³ŋíh¹,” ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² dsa² jmo¹² ta³, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: “Quieng² si² la² quiánh²hning. Tøngh¹³hning si² hi² reh²hning jmáh¹lah jŋi¹ ŋi²lǿg²,” ca¹juúh²dsa. 8 Jøng² mi³ca¹lø¹lih¹³ juu¹³dsa ha²lah ma²ca¹jmo¹dsa hi² hlaih¹³ jøng², ca¹juúh² juu¹³dsa hi² lah¹dsóh² ma²ŋi¹² dsa² héi² ha²lah jmo¹. Di³ hiug¹² jín³ ma²ŋi¹² dsa² ŋi²nio³ jǿg³ hlaih¹³ quiah¹² jmøi¹guǿi¹ la² ha²lah jmo¹ jǿg³ quiah¹² guiog¹³dsa cónh¹ jín³ ma²ŋi¹² dsa² ŋi²nio³ juu¹² quiah¹² Diú¹³ ha²lah mi¹ti¹dsa jǿg³ ma²chinh¹²dsa. 9 ’Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹², dsio¹ jmóh³ hniah¹² hi² dsio¹ ja³cog² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹² quianh¹³ hi² li¹chi² quiánh² hniah¹² ni³ jmøi¹guǿi¹ hlaih¹³ la². Mi³jøng² hien¹ dsa² héi² hniah¹² ŋi¹juǿi¹ na³ma²ca¹tǿ² ja³tsa¹ma¹quien¹² hi² jøng² ja³cogh² hniah¹². 10 ’Ju³ná³ hein² dsa² mi²ti¹ ta³ mih², dsa² héi² mi¹ti¹ lǿa¹² ju³ he² ta² juøh¹² ca¹lø¹chí¹ quiah¹²dsa calah. Jø¹² bíh³ lah¹jøng² dsa² tsa¹mi²ti¹ ta³ mih², tsa¹mi¹ti¹ dsa² héi² ta³ juøh¹² calah. 11 Hi² jøng² ma²ŋih³ hniah¹² ha¹chi² dsii¹ Diú¹³ ju²gugh² taih³ hniah¹² hi² chi² ja³lah¹dsóh² dsio¹, ju³ná³ tsa¹ca¹jmoh³ hniah¹² ti³té¹³ jǿg³ quiánh² hniah¹² quianh¹³ hi² ca¹lø¹chí¹ quiánh² hniah¹² ni³ jmøi¹guǿi¹ hlaih¹³ la². 12 Ha¹chi² cuø¹dsa hi² li¹chi² quiánh² hniah¹², ju³ná³ tsa¹ca¹mi³tih³ hniah¹² ja³cog² hi² chi² quiah¹² dsá¹².  











13 ’Ha¹chian² dsa² tiúh¹ jmo¹ ta³ quiah¹² og¹ juu¹³dsa. Di³ tiog¹³ báh³ hian³dsa juu¹³dsa lah¹ni³ ju³ná³ hnio¹dsa dsa² ja³ma²og¹. Ho¹ ju³ mi¹ti¹dsa ja³cog² dsa² lah¹ni³. Jøng² tsa¹hiug² dsǿa¹²dsa ja³cog² dsa² ja³ma²og¹. Tsa¹lé² mi³ti³ jniang³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³, ju³ná³ hneng² jniang³ jmáh¹lah cog³ chi² jmøi¹guǿi¹ la² ― ca¹juúh² Jesús. 14 Jøng² dsa² hniu¹ cog³ báh³ dsa² fariseo. Hi² jøng² ca¹cu² ca¹jmáh² dsa² héi² Jesús mi³ca¹nǿng²dsa ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ jøng². 15 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: ―Hniah¹² báh³ dsa² jmoh² lanh¹² hniah¹² dsa² dsiog¹ ja³ta¹ni¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹². Cónh¹jøng² ma²ŋi¹² Diú¹³ ha²lah lǿa¹² hoh¹² hniah¹². Hiag¹³ báh³ Diú¹³ hi² ma²ca¹mi¹juøh¹² dsa² jmøi¹guǿi¹.  





Jǿg³ quiah¹² lei¹³ quianh¹³ ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹

16 ’Ma²chi² lei¹³ quiah¹² Diú¹³ quianh¹³ jǿg³ ca¹hǿ² dsa² quián¹² Diú¹³ ca¹lah¹ja³ca¹lø¹chián¹ Juan. Ni³ jøng² ca¹lø¹chí¹ jǿg³ dsio¹ quiah¹² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹. Jøng² ca¹lah¹já¹dsa ma²hniu¹ dsa¹tiogh¹² ja³jøng² quianh¹³ hi² tiog¹³. 17 Cónh¹jøng² hiug¹² jín³ hi² tsa¹ué² dsa¹hén² ŋi¹juǿi¹ quianh¹³ jmøi¹guǿi¹ cónh¹ jín³ hi² lé² tsa¹li¹ti¹ jin³ ca²jneh³ lei¹³ quiah¹² Diú¹³.  



Jǿg³ quiah¹² dsa² tióg² hio¹³ quián¹² (Mt. 19.1-12; Mr. 10.1-12)

18 ’Ju³ná³ hein² dsa² ca¹tiúg² hio¹³ quián¹², jøng² ca¹jian¹dsa hio¹³ siáh², dsa² héi² ta¹canh¹³ dsag³. Jø¹² bíh³  

161

SAN LUCAS 16​, ​17

lah¹jøng² dsa² ca¹jian¹ hio¹³ mi³jian¹² dsa² ŋioh¹² siáh², hi² ma²ca¹tég² dsa² ŋioh¹² mi³jiag¹², ta¹canh¹² dsa² héi² dsag³ calah, dsa² ca¹jiag¹ ca¹tǿ² tánh¹. Jǿg³ quiah¹² Lázaro quianh¹³ dsa² chi² cog³

19 ’Jan² dsa² chi² cog³, mi³caih¹² hmøah¹² dsio¹, hmøah¹² jláh³. Mi³jmo¹²dsa jmai³ juøh¹² ca¹lah¹jǿ¹ jmai³ cu¹té¹². 20 Jøng² hag³hniú¹² quiah¹² dsa² héi² mi³ron¹² jan² dsa² ti²ŋié², dsa² tsen² Lázaro, dsa² lán¹² hmih¹² ta³jan²dsa. 21 Hiug² dsǿa¹² Lázaro mi³gǿh¹ he² hi² ca¹quia¹ ni³ mesa quiah¹² dsa² chi² cog³ héi². Jø¹² bíh³ ca¹dsi¹lé² dsøi². Ca¹hliuh¹jah hmih¹² quiah¹²dsa. 22 Jøng² mi³ca¹jon¹ dsa² ti²ŋié², ca¹tai¹ ángeles juu¹² ja³cog² hlai³ Abraham. Ni³ jøng² ca¹jon¹ calah dsa² chi² cog³. Ca¹ŋi³hag¹dsa. 23 Jøng² ma²hiúg³dsa guio¹juǿi¹, ŋai¹²dsa jmø³uai¹², mi³ca¹jë²́ dsa hlai³ Abraham quianh¹³ hlai³ Lázaro ca¹tǿ² guiég¹. 24 Jøng² ca¹tøa¹ dsa² mi³chi² cog² héi², ca¹juúh²dsa: “Tiá³ Abraham, juanh¹² jmóh³hning hoh¹². Tse² Lázaro dsa¹tí²dsa jmøi² nih¹³ chi³gúg¹dsa. Mi³jøng² jií¹dsa ja³la², hi² mi³guǿih²dsa tsøh¹jni. Di³ hiug¹² cu¹té¹² jmø³uai¹² chian²jni dsi²si² la².” 25 Jøng² ca¹juúh² Abraham: “Ju³dsiagh² hoh¹²hning, jon¹². Hi² ́ ²hning jmai³ dsio¹ mi³dsø²ŋëh ja³mi³chianh²hning jmøi¹guǿi¹. Hi² hlaih¹³ báh³ ca¹ŋi¹ŋë²́ Lázaro. Na¹ jín³ ma²guǿ¹² Lázaro ju²hiúg¹ dsøa¹² ta³lah¹ŋaih¹³ hning² jmø³uai¹². 26 Jø¹² bíh³ tsøi² juøh¹² hiu³ dsi²jo² ja³tiagh³ jniang³.  















Hi² jøng² ha¹chian² lé² dsa¹lé², ju³lah dsa² hniu¹ dsa¹lé². Jø¹² bíh³ lah¹jøng² dsa² tiogh³ ja³ná³, tsa¹lé² ji¹lé²dsa ja³la².” 27 Jøng² ca¹juúh² calah dsa² mi³chi² cog³: “Jøng² hlanh¹³jni hning², tiá³. Tse² Lázaro juu¹² ja³quiah¹³ ti³ŋieh¹jni. 28 Tiogh³ hŋiá² roh¹²jni. Mi³jøng² dsa²hlanh¹³dsa roh¹²jni tsa¹ju³ji¹lia¹dsa ja³uai¹³ la²,” ca¹juúh²dsa. 29 Jøng² ca¹juúh² Abraham: “Chinh¹² báh³ dsa² lei¹³ quiah¹² hlai³ Moisés quianh¹³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ca¹hǿ² dsa² quián¹²dsa. ¡Ju³neng³dsa jǿg³ jøng²!” ca¹juúh²dsa. 30 “A¹jáng¹ lah¹jøng², tiá³ Abraham,” ca¹juúh² dsa² mi³chi² cog³. “Di³ jéinh¹ báh³ dsǿa¹²dsa, ju³ná³ ca¹dsiánh¹ jan² dsa² ma²ca¹jon¹,” ca¹juúh²dsa. 31 Jøng² ca¹juúh² calah Abraham, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: “Chi²júh² tsa¹nang¹²dsa jǿg³ quiah¹² hlai³ Moisés quianh¹³ dsa² ca¹hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³, jø¹² bíh³ lah¹jøng² tsa¹hé²dsa ju³ lah¹la² ca¹hiog² jan² dsa² ma²ca¹jon¹,” ca¹juúh²dsa.  









Tsa¹jmóh³ hniah¹² hi² ta¹canh¹³ dsa² dsag³ (Mt. 18.6-7, 21-22; Mr. 9.42)

17

Ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² quianh³dsa: ―Tiog¹³ li¹chi² jmøi¹guǿi¹ hi² jmo¹ ta¹canh¹³ dsa² jmøi¹guǿi¹ dsag³. Cónh¹jøng² ué² lé² quiah¹² lǿa¹² ju³ hein² ca¹jmo¹ hi² ca¹tánh² roh¹³dsa dsag³. 2 Dsio¹ hi³méh¹ quiah¹² dsa² lah¹héi² ju³jøng² ca¹tiág²dsa jmø³ŋih¹³ hi² rø²quiein¹² cøng² to² juøh¹² lag³dsa, cónh¹ jín³ hi² jmo¹dsa tiáh¹ tsih² quián¹² Diú¹³ dsag³. 3 Jmo³ di³ hniah¹² hí³ ha²lah jmóh³ hniah¹².  



162

SAN LUCAS 17 Hénh² hniah¹² dsag³ quiah¹² rúh² hniah¹²

’Ju³ná³ ca¹jmo¹ rúh² hniah¹² dsag³ ja³cogh² hniah¹², jøng² jéh³ hniah¹² dsa². Jøng² henh¹³ hniah¹² dsag³ ju³ná³ ca¹jéinh¹ dsǿa¹²dsa. 4 Ju³ná³ guio¹ rón² ca¹jmo¹dsa dsag³ ja³cogh² hniah¹² quianh¹³ cøng² jmai³, jøng² guio¹ rón² lah¹jøng² ca¹juúh²dsa hi² ca¹jéinh¹ dsǿa¹²dsa, cónh¹jøng² tiog¹³ henh¹³ hniah¹² dsag³ quiah¹²dsa ―ca¹juúh² Jesús.  

Chi² bí² quiah¹² dsa² hé² jǿg³

5 Jøng² ca¹juúh² dsa² ma²lán¹² tsih² høh³ quián¹² Jesús, ca¹tsáih¹dsa Juu¹³ jniang³: ―Jmo³ mi³jøng² li¹hé² jniang³ jǿg³ cu²rø² hi³méh¹. 6 Jøng² ca¹juúh² Juu¹³ jniang³, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: ―Ju³ jøng² mi³héh² hniah¹² jǿg³ cónh¹ ja³té¹² ja³juøh¹² cøng² møi¹jon² mostaza, jøng² mi³chi² bí² quiánh² hniah¹² hi² ma²lé² juaih¹³ hniah¹² hma² sicómoro tsih¹² ja³ná³ hi² jŋiángh¹hma tø¹tsøh¹³hma jmø³ŋih¹³, jøng² nang¹ báh³ hma² jǿg³.  



Jǿg³ quiah¹² dsa² jmo¹² tá³ dsa²

7 ’Ju³ná³ chianh² hniah¹² dsa² jmo¹² ta³ quiánh² hniah¹², ha¹chi² juaih¹³ hniah¹² dsa² hi² gú¹dsa mesa gǿh¹dsa dsø¹juu¹² na³ma²na²jogh¹dsa jøa³nung², ja³ca¹quih²dsa huø¹, ho¹ ju³ ca¹jmo¹dsa hí³ jáh² quiánh² hniah¹². 8 Lah¹ni³ juaih¹³ hniah¹² dsa² hi² jmo¹dsa má¹ cǿh³ hǿgh³ hniah¹². Jøng² báh³ cuúh³ hniah¹² jǿg³ hi² gǿh¹dsa hŋiah¹²dsa, na³ma²na²mi¹ti¹dsa  



neih³ hniah¹². 9 Jø¹² bíh³ lah¹jøng² tsa¹tiog¹³ juúh³ hniah¹² di³hmah³ ni³ huu¹³ hi² ca¹mi¹ti¹ dsa² jmo¹² ta³ ta³ quiah¹². 10 Hi² jøng² hniah¹², na³ma²ca¹mi³tih³ hniah¹² ca¹lah¹jǿ¹ ta³ ma²ca¹cuø¹ Diú¹³ jøng² dsio¹ juúh³ hniah¹²: “Tsa¹ta³tén¹³ jnieh³ jmo² jnieh³ ta³. Jmah¹lah ta³ jøng² ma²ca¹jmó³ jnieh³, ca¹lah¹cónh¹ ja³ma²lǿa¹² héh¹,” juúh³ hniah¹² ― ca¹juúh² Jesús.  



Ca¹mi¹hliú² Jesús guia¹ dsa² lán¹² hmih¹²

11 Ma²hiúg³ Jesús juu¹² hi² dság¹²dsa jøa³juøi² Jerusalén. Ma²ŋøa¹²dsa juu¹² ja³lǿa¹² ŋi¹juǿi² quiah¹² ja³tén¹² Galilea quianh¹³ ja³tén¹² Samaria. 12 Jøng² ma²dsiég¹²dsa cøng² juøi² mi³ca¹jén²dsa guia¹ dsa² lán¹² hmih¹² tsa¹jŋi¹². Ca¹túgh² dsa² héi² ma¹quién¹ di³ tsagh¹² dsag³ lán¹²dsa. 13 Ni³ jøng² ca¹ho¹ dsa² héi² tí², ca¹juúh²dsa: ―Jesús, dsa² juanh¹² quián² jniang³, huø³ jmóh³hning hoh¹² ja³cog² jnieh³ ―ca¹juúh²dsa. 14 Jøng² mi³ca¹jë²́ Jesús dsa² héi², ca¹juúh²dsa: ―Gu³heh³ hniah¹² jmi²dsa² hmih¹² quiánh² hniah¹² ―ca¹juúh²dsa. Ma²dsø²lé²dsa jøng² juu¹² ja³quiah¹³ jmi²dsa² mi³ca¹hlú²dsa. 15 Jøng² jan² dsa² héi² ca¹jénh¹ juu¹² mi³ca¹lø¹lih¹³dsa ma²na²hlú²dsa. Tí² ca¹hløah¹dsa ca¹mi¹juanh¹²dsa Diú¹³. 16 Jøng² ca¹chi¹jné¹dsa ja³ta¹ni¹ Jesús, chi³ŋiu¹³ ni³dsa huø¹. Ca¹cuúh¹dsa Jesús di³hmah³. Mi³lán¹² dsa² héi² dsa² chian² ja³tén¹² Samaria. 17 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―¿Tsa³ca¹hlú² ta³guia¹ hniah¹²? ¿Nai¹² jín³ dsa² ŋio¹? 18 ¿He² løa¹  















163

SAN LUCAS 17

jan² dsa² lang¹², dsa² chian² ja³siíh³, ma²mi²juanh¹² Diú¹³ mi³ca¹hlú²dsa? 19 Jøng² ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa dsa² mi³dsoh³ héi²: ―Ma²lé² guǿnh³hning. Ha¹chi² ma¹dsoh³hning di³ hi² héh²hning jǿg³ ―ca¹juúh²dsa.  

Jǿg³ quiah¹² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹ (Mt. 24.23-28, 36-41)

20 Ca¹ŋai¹ dsa² fariseo he² jmai³ jií¹ ja³jmo¹ Diú¹³ héh¹. Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―A¹jáng¹ ju³ hi² jní² ja³jií¹ ja³jmo¹ Diú¹³ héh¹. 21 Ha¹chi² lé² li¹juúh³ jniang³: “Ja³ná³ báh³ jøng²,” ho¹ ju³ “ja³la² báh³.” Di³ jai³lah, ma²lǿa¹² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹ jøa³ ja³tiagh³ jniang³. 22 Jøng² ca¹juúh²dsa calah, ca¹tsáih¹dsa dsa² quianh³dsa: ―Jií¹ báh³ jmai³ ja³lé² lø¹i³jáih³ hniah¹² lǿa¹² ju³ cøng² jmai³ ja³ma²hiúg³ jní² quianh¹³ hniah¹² calah, jní² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹². Jøng² ha¹chi² jáih³ hniah¹². 23 Li¹chian² dsa² juúh²: “Jai³lah, ja³ná³ hiúg³dsa,” ho¹ ju³ “Jai³lah, ja³la² hiúg³dsa.” Cónh¹jøng² tsa¹gu³jaih³ hniah¹². Tsa¹gu³noh¹² hniah¹² quianh¹³ dsa² juúh² lah¹jøng². 24 Di³ li¹léi¹³ báh³ jøng² na³ma²tǿ² ja³guiogh¹³jni ju³lah lø²léi¹³ si² ŋíh¹, hi² jmo¹² si² ŋíh¹ hi² taih¹² jmøi¹guǿi¹ ca¹tǿ² guiég¹. 25 Jøng² lah¹ni³ hniuh¹² cán³jni jmø³uai¹². Hniuh¹² li¹hiag¹³ dsa² go²jni. 26 Lah¹jøng² báh³ lé² ja³cog²jni, jní² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹², ju³lah ca¹løa¹ jmai³ mi³chian² hlai³ Noé. 27 Ca¹gǿh¹ ca¹hǿnh² dsa² chian² jmai³ jøng².  















Ca¹jenh²dsa gug²dsa. Ca¹túgh²dsa dsio¹ ca¹lah¹ja³ca¹tǿ² ja³ca¹hí¹ Noé barco quiah¹²dsa. Jøng² ca¹ŋi¹juøh¹² jmøi². Ca¹dsan¹ ca¹lah¹já¹ dsa² héi². 28 Jø¹² bíh³ lah¹jøng² ca¹løa¹ jmai³ mi³chian² hlai³ Lot: Ca¹gǿh¹ ca¹hǿnh²dsa. Ca¹lá¹ ca¹hnái¹dsa. Ca¹jmo¹dsa ta³ jøa³nung². Ca¹jmoh¹dsa hniú¹². 29 Cónh¹jøng² ca¹quia¹ si² dsíg² quianh¹³ dsí² azufre juu¹² guiuh¹³ ŋi¹juǿi¹ mi³ma²na²u¹hái¹ Lot jøa³juøi² Sodoma. Ca¹dsan¹ ca¹lah¹já¹ dsa² mi³tiogh³. 30 Lah¹jøng² báh³ lé² jmai³ ja³li¹jniá²jni calah, jní² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹². 31 ’Ju³ná³ hein² dsa² ma²tsenh¹² guiuh¹³ hniú¹² jmai³ jøng², tsa¹ju³siog²dsa dsi²néi² hi² dsa¹quieng¹³dsa hi² chi² quiah¹²dsa. Jø¹² bíh³ lah¹jøng² dsa² ma²tsenh¹² jøa³nung² quiah¹², tsa¹ju³dsiánh³dsa ja³quiah¹³dsa. 32 Ju³dsiagh² hoh¹² hniah¹² ha²lah ca¹ŋi¹ŋë²́ hio¹³ quián¹² hlai³ Lot. 33 Ju³ná³ hein² dsa² dsø¹jiag¹² dsǿa¹² hi² chi² quiah¹²dsa ni³ jmøi¹guǿi¹ la², dsa² héi² jón². Dsa² héi² báh³ li¹chian², dsa² ca¹tiúgh² dsǿa¹² hi² mi³chi² quiah¹²dsa. 34 ’Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: Lé² jmai³ jøng² hi² tiogh³ og¹ dsa² ŋioh¹² cøng² jein³. Jøng² tai¹ báh³ Diú¹³ jan². Tsa¹tai¹ Diú¹³ jan² calah. 35 Ja³ma²tiogh³ og¹ hio¹³ ieih¹² hé¹², tai¹ Diú¹³ jan². Jøng² tsa¹tai¹dsa jan² calah ―ca¹juúh² Jesús. 36 Jøng² ca¹juúh² dsa² quianh³dsa: ―¿Ha² tøah¹ lé² lah¹jøng² Juu¹³ jniang³? ―ca¹juúh²dsa. 37 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Lǿa¹² ju³lah juúh²dsa jmai³ juúh²dsa: “Ja³jøng² báh³ tiogh³ tu² tsønh³, ja³ron¹² hi² ma²ju¹²” ― ca¹juúh²dsa.  



















164

SAN LUCAS 18

guiog¹³dsa, dsa² hian¹³ roh¹³. Ca¹juúh²dsa: 10 ―Og¹ dsa² ŋioh¹² ca¹ŋi¹lé² guøh¹². Jøng² ca¹dsii¹ Jesús cøng² Ca¹ŋi¹hlanh¹²dsa Diú¹³. Jan² dsa² lán¹² jǿg³ ti³jnøa¹², hi² ca¹he¹dsa fariseo. Jan² dsa² lán¹² ta³ cagh¹²dsa hi² tiog¹³ hniuh¹² hlanh¹ dsa² cog³ juøi². 11 Chi²tsenh¹² dsa² fariseo. quián¹²dsa Diú¹³, hi² tsa¹ju³hlih² Ca¹hlanh¹dsa Diú¹³. Ca¹juúh²dsa: dsǿa¹²dsa. 2 Lah¹la² ca¹juúh²dsa: “Diú¹³ quian¹jni, di³hmah³hning Diú¹³. ―Cøng² juøi² mi³chian² jan² dsa² Di³ ha¹chi² lán¹²jni ju³lah lán¹² dsa² lán¹² jue¹³, dsa² tsa¹gan¹ Diú¹³. siáh², ju³lah dsa² høin², dsa² jmo¹² hi² Cu¹dsie¹² tsa¹tónh²dsa juu¹² ha²lah hlaih¹³, dsa² hlanh¹² hio¹³ quián¹² dsa². lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹²dsa calah. 3 Jøng² mi³chian² jan² hio¹³ hnǿi² juøi² Tsa¹lán¹²jni ju³lah lán¹² dsa² ná¹², dsa² cagh¹² cog³. 12 Tánh¹ rón² lah¹cøng² jøng², dsa² cøng² hi² dság¹² ja³taø¹ni¹ sø²ma³¹ mi²han¹³jni hi² ha¹chi² jue¹³, mǿa¹² hio¹³ hi² mi¹rø¹² jue¹³ gøah¹²jni. Dsii¹²jni dsiúgh³hning jǿg³ chi² quiah¹²dsa quianh¹³ dsa² ja³ma²guie¹ cónh¹ ja³ca¹lah¹jǿ¹ hiag¹³. 4 Lah¹ni³ tsa¹ca¹lø¹hiúg¹ dsǿa¹² hi² lø²chi² quieg¹jni” ca¹juúh²dsa. jue¹³ mi¹rø¹² jǿg³ quiah¹² hio¹³ hnǿi². 13 Cónh¹jøng² dsa² cagh¹² cog³, tø¹guiég¹ ́ ¹ ca¹ŋi¹jiag¹² Cónh¹jøng² ta¹chi³quën ca¹nung²dsa. Tsa¹jin³ tí² dsǿa¹²dsa dsǿa¹² jue¹³ jǿg³ la²: “Ha¹chi² gan¹jni jái¹dsa juu¹² guiuh¹³. Ca¹lah¹cøh² Diú¹³. Jin³ tsa¹tónh²jni juu¹² jǿg³ hiu³ dsǿa¹²dsa ca¹quieng¹²dsa dsǿa¹². quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹²jni. 5 Cónh¹jøng² mi³rǿ³ báh³ jní² Ca¹juúh²dsa: “Diú¹³ quian¹jni, huø³ jmóh³hning hoh¹² ja³cog²jni, jní² dsa² jǿg³ quiah¹² hio¹³ hnǿi², mi³jøng² re² dsag³,” ca¹juúh²dsa. 14 Lah¹dsóh² tsa¹ma¹cuø¹dsa ju²méh³ dsøa¹²,” juǿi²jni hniah¹²: Ma²ca¹jmo¹ Diú¹³ ca¹ŋi¹jiag¹² dsǿa¹² jue¹³. 6 Jøng² ca¹juúh² Juu¹³ jniang³: dsǿa¹² hi² ha¹chi² ma¹re² dsa² cagh¹² cog³ dsag³ mi³ma²tǿ² ja³ca¹dsiánh¹dsa ―Neng² di³ hniah¹² ha²lah lǿa¹² jǿg³ ja³quiah¹³dsa. Tsa¹ca¹jmo¹dsa dsø²jiag¹² dsǿa¹² jue¹³, dsa² re² dsag³. 7 Jøng² ma²ŋih³ hniah¹² mi¹rø¹² Diú¹³ lah¹jøng² dsǿa¹²dsa ja³cog² dsa² fariseo. Dsa² meh² báh³ lén² ca¹lah¹já¹ dsa² jǿg³ quiah¹² dsa² ca¹quiáh²dsa, dsa² mi¹juanh¹² guiog¹³. Jøng² dsa² jmo¹² hi² møa¹² ju³li¹rø² jǿg³ quiah¹² lah¹huu² meh²dsa, dsa² héi² lén² dsa² canh¹³ ― lah¹jmø². Tsa¹hai³ mi¹hag¹³ Diú¹³. 8 Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: Ha¹chi² ca¹juúh² Jesús. ma¹hai³ ja³mi¹rø¹² Diú¹³ jǿg³ quiah¹² Ca¹mi¹jŋió² Jesús hi²meh² dsa² héi². Cónh¹jøng² tsa¹ne³ ha²cónh¹ (Mt. 19.13-15; Mr. 10.13-16) dsa² cøng² hi² hé² jǿg³ quieg¹jni 15 Jø¹² bíh³ ca¹jian¹ dsa² jue¹² na³ma²guǿnh¹jni, jní² dsa² ma²lán¹² guing² quián¹²dsa, mi³jøng² quiég¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹². Jesús gug² ni³ quiah¹² guéng¹. Jǿg³ quiah¹² dsa² fariseo Jøng² ca¹jí² dsa² quianh³ Jesús quianh¹³ dsa² cagh¹² cog³ mi³ca¹jái¹dsa. 16 Cónh¹jøng² ca¹tǿh¹ 9 Jøng² ca¹dsii¹ Jesús jǿg³ la² Jesús guing². Jøng² ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa dsa² quianh³dsa: calah ja³cog² dsa² lë²́ hi² dsiog¹dsa Jǿg³ quiah¹² hio¹³ hnǿi² quianh¹³ jue¹³

18































165

SAN LUCAS 18

―¡Ju³ji¹lé² tsih² guing² juu¹² ja³cog²jni! ¡Tsa¹jnë¹³ juu¹²! Di³ dsa² lah¹héi² báh³ dsa² li¹chian² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹, dsa² lán¹² ju³lah lán¹² tsih² guing². 17 Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: Ju³ná³ hein² dsa² tsa¹hiug² dsǿa¹² héh¹ quiah¹² Diú¹³ ju³lah hiug² dsǿa¹² tsih² guing², dsa² héi² tsa¹dsianh¹³ ja³jøng² ―ca¹juúh²dsa.  

Ca¹hlanh¹ dsa² chi² cog³ Jesús (Mt. 19.16-30; Mr. 10-17-31)

18 Jøng² ca¹ŋai¹ jan² dsa² ta³, ca¹juúh²dsa: ―Tøa¹² dsiog¹, ¿he² hniuh¹² jmo³jni mi³jøng² dsa¹ŋë²́ jni hi² li¹chian²jni tiá²? ―ca¹juúh²dsa. 19 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: ―¿He² løa¹ tøah¹²hning jní² dsa² dsiog¹? Ha¹chian² dsa² dsiog¹ chian². Jan² Diú¹³ báh³ dsa² dsiog¹. 20 Ma²cueh¹² báh³ ́ ²hning dsa²! hning² lei¹³: ¡Tsa¹jŋëh ¡Tsa¹hlanh¹³hning hio¹³ quián¹² dsa² siáh²! ¡Tsa¹høinh¹³hning! ¡Tsa¹cuøh¹³hning dsa² dsag³ tsa¹re²dsa! ¡Mi³juanh¹³hning chegh² ŋieih¹²hning! 21 Jøng² ca¹juúh² dsa² héi²: ―Ca¹lah¹jǿ¹ lah¹jøng² ma²ca¹can¹jni hí³ ca¹lah¹cónh¹ jmai³ meh²jni ―ca¹juúh²dsa. 22 Jøng² mi³ca¹nǿng² Jesús jǿg³ jøng², ca¹juúh²dsa: ―Chi² báh³ jín³ cǿng¹ hi² hei¹²: Gu²hnai³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² chi² quiánh²hning. Jøng² cuøh¹³hning dsa² ti²ŋié², mi³jøng² li¹chi² ma¹dsio¹² quiánh²hning ŋi¹juǿi¹. Di³ jøng² ŋǿh³hning quianh¹³ jní² ― ca¹juúh² Jesús. 23 Jøng² hlaih¹³ ca¹hǿi² dsǿa¹² dsa² héi² mi³ca¹nǿng²dsa jǿg³ jøng²,  











di³ mi³chi² ma¹dsio¹² quiah¹²dsa. 24 Mi³ca¹jái¹ Jesús, ca¹juúh²dsa: ―¡He³lah ué² dsianh¹³ dsa² chi² cog³ ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹! 25 Hiug¹² jín³ tsa¹ué² ŋë¹́ jan² camello juu¹² gǿh³ hma²cog³ cónh¹ jín³ hi² ŋë¹́ dsa² chi² cog³ juu¹² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹. 26 Jøng² ca¹juúh² dsa² ca¹nǿng² jǿg³ jøng²: ―¿Hein² dsa² liúg² jøng²? ―ca¹juúh²dsa. 27 Jøng² ca¹juúh² calah Jesús: ―Tiúh¹ báh³ Diú¹³ jmo¹ hi² tsa¹tiúh¹ dsa² jmøi¹guǿi¹. 28 Jøng² ca¹juúh² Pedro: ―Jai³lah, ma²ca¹tiú¹³ jnieh³ hniu³ jnieh³. Ma²ca¹ja¹neng¹³ jnieh³ quianh¹³ hnéng¹ ―ca¹juúh²dsa. 29 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² quianh³dsa: ―Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: Ju³ná³ hein² dsa² ca¹tiú²dsa hniu³dsa, ho¹ ju³ ca¹tiúg²dsa jin²gug²dsa, ho¹ ju³ roh¹³dsa, ho¹ ju³ chiég³ jmi³dsa, ho¹ ju³ tsih² guing², ni³ huu¹³ hi² hniu¹dsa ŋøa¹dsa juu¹² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹, 30 dsa² héi² tan¹ tsug¹² jín³ ma¹dsio¹² ni³ jmøi¹guǿi¹ la². Jøng² tan¹dsa li¹chian²dsa tiá² jmøi¹guǿi¹ na¹ bíh³ jií¹.  













Ca¹jmo¹ Jesús jǿg³ calah hi² jón²dsa (Mt. 20.17-19; Mr. 10.32-34)

31 Jøng² ca¹tǿh¹ Jesús dsa² guia¹tón² tø¹cøg¹². Ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: ―Jai³lah, ma¹dsǿg³ jniang³ juu¹² jøa³juøi² Jerusalén. Ja³jøng² li¹ti¹ ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ rø²ton¹² ni³ si² quiah¹² dsa² ca¹hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ma²lǿih², jǿg³ quieg¹ jní², dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹²  

166

SAN LUCAS 18​, ​19

42 Jøng² ca¹juúh² Jesús: hniah¹². 32 Di³ jáinh¹dsa jní² ja³cog² dsa² tsa²lán¹² dsa² go jniang³. Dsa² ―¡Ju³lé³ lah¹jøng²! Ma²hlúh² héi² cu¹jmágh² jní². Hei¹dsa jní² báh³ hning². Di³ héh²hning jǿg³ jǿg³ hlaih¹³. Ti¹hŋiéng²dsa jní². ―ca¹juúh²dsa. 33 Bú²dsa. Jøng² jŋaih¹dsa. Jøng² 43 Dsø¹juu¹² jøng² ca¹jniáng¹ hiog¹jni jmai³ hnøa¹² ― ca¹juúh²dsa. mø³ni³ dsa² héi². Ca¹ŋó¹dsa 34 Cónh¹jøng² ha¹chi² ca¹ŋëh ́ ² quianh¹³ Jesús. Ca¹mi¹juanh¹²dsa dsǿa¹² dsa² héi² jǿg³ jøng². Ca¹jnøa¹ Diú¹³. Jø¹² bíh³ lah¹jøng² Diú¹³ jǿg³, mi³jøng² tsa¹ca¹lø¹ŋi¹²dsa ca¹lah¹já¹dsa, ca¹mi¹juanh¹²dsa Diú¹³ ha²lah lǿa¹². mi³ca¹jái¹dsa.  









Ca¹mi¹hliú² Jesús jan² dsa² teg³ jøa³juøi² Jericó (Mt. 20.29-34; Mr. 10.46-52)

35 Jøng² mi³guǿ¹³ jan² dsa² teg³ cøg¹² juu¹² ja³mi³ja¹quien¹³ dsiég¹³ Jesús jøa³juøi² Jericó. Møa¹² dsa² teg³ ŋi³néng². 36 Jøng² mi³ca¹nǿng² dsa² teg³ hi² ma²ja¹lé² dsa² jue¹², ca¹ŋai¹dsa ha²lah lǿa¹². 37 Jøng² ca¹juúh² jan² dsa² hi² ma²já¹² Jesús, dsa² chian² jøa³juøi² Nazaret. 38 Jøng² ca¹hløah¹ dsa² teg³ tí², ca¹juúh²dsa: ―¡Jesús, tsø³jong¹³ hlai³ David, huø³ jmóh³hning hoh¹² ja³cog²jni! ―ca¹juúh²dsa. 39 Jøng² ca¹jí² dsa² ŋi²nio³ ma²jiá¹². Ca¹juúh²dsa hi² tsa¹tóh¹dsa møah¹³. Cónh¹jøng² ta¹lah¹tí² hi³méh¹ ca¹hløah¹dsa: ―¡Tsø³jong¹³ hlai³ David, huø³ jmóh³hning hoh¹² ja³cog²jni! ―ca¹juúh²dsa. 40 Jøng² ca¹jŋi¹ Jesús. Ca¹jmo¹dsa jǿg³ hi² dsa¹téi²dsa dsa² teg³. Jøng² mi³ca¹dsiég¹ dsa² héi² ja³tsenh¹³ Jesús, ca¹juúh² Jesús: 41 ―¿He² mi³hnøngh²hning jmo³jni ja³cogh²hning? Jøng² ca¹juúh² dsa² teg³: ―Juu¹³ jniang³, ju³li¹jniáng¹²jni calah ―ca¹juúh²dsa.  













Jǿg³ quiah¹² Zaqueo

19

Jøng² ca¹hí¹ Jesús jøa³juøi² Jericó. Ca¹ŋøa¹dsa juu¹² jøa³juøi². 2 Jøng² mi³guǿ¹³ jan² dsa² tsen² Zaqueo ja³jøng², dsa² lán¹² juu¹³ dsa² cagh¹² cog³ juøi². Mi³chi² ma¹dsio¹² cog³ quiah¹²dsa. 3 Jøng² hniu¹ dsa² héi² jë²́ Jesús. Cónh¹jøng² tsa¹lé², di³ jue¹² dsa² tiogh³. Jø¹² hi² lán¹²dsa dsa² bøah¹³. 4 Hi² jøng² ca¹ŋøa¹dsa gu¹hei¹². Ca¹ŋó¹dsa juu¹² ni³ ja³dság¹ Jesús. Ca¹uǿi²dsa juu¹² guiuh¹³ cøng² hma² sicómoro, mi³jøng² jǿi²dsa na³ma³ca¹tsø³jue¹³ Jesús. 5 Mi³ca¹dsiég¹ Jesús huu¹³ hma², jøng² ca¹jái¹dsa guiuh¹³. Ca¹juúh²dsa: ―Zaqueo, ¡hiugh¹² siog²! Hniuh¹² jan³jni ja³quiánh³hning na¹. 6 Hi² jøng² ca¹siog²dsa dsø¹juu¹². Hioh¹² jenh¹²dsa ca¹hien¹dsa Jesús. 7 Jøng² ca¹hia¹ dsa² jue¹² Jesús jǿg³ hlaih¹³ mi³ca¹jái¹dsa: ―Ma²na²jŋi¹dsa ja³quiah¹³ dsa² re² dsag³ ―ca¹juúh²dsa. 8 Jøng² ca¹nung² Zaqueo. Ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa Jesús: ―Jai³lah, Juu¹³ jniang³, cuǿ¹³jni dsa² ti³ŋié² ton¹dsoh¹³ cónh¹ hi² chi² quieg¹jni. Jøng² jainh¹³jni quiún² rón² ca¹lah¹cónh¹ ja³té¹² chi²júh² he² hi² ma²ca¹cang¹jni  













167

SAN LUCAS 19

quiah¹² dsa² quianh¹³ mai³¹ hlaih¹³ ―ca¹juúh²dsa. 9 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: ―Na¹ jín³ ma²na²liúg² Diú¹³ dsa² tiogh³ hniú¹² la². Di³ lán¹² báh³ dsa² hniu³ tsø³jong¹³ hlai³ Abraham calah. 10 Ni³ huu¹³ jøng² ca¹guøn¹jni, jní² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹², hi² ŋi³hniah¹²jni dsa² ti³re² dsag³. Mi³jøng² liog³jni dsa² ―ca¹juúh² Jesús.  



Jǿg³ quiah¹² dsa² ca¹lán¹ rai¹³

11 Jue¹² dsa² tiogh³, ti³nang¹²dsa jǿg³ jøng², mi³ca¹dsii¹ Jesús cøng² jǿg³ ti³jnøa¹². Di³ ja¹quien¹³ dsiég¹³dsa jøa³juøi² Jerusalén. Jø¹² bíh³ lë²́ dsa² jue¹² hi² li¹jní² dsø¹juu¹² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹. 12 Hi² jøng² ca¹juúh²dsa: ―Jan² dsa² juanh¹², ca¹ŋó¹dsa juu¹² ja³neng¹² cøng² huø¹ tø¹guiég¹. Mi³jøng² li¹chi² bí² quiah¹²dsa hi² lén²dsa rai¹³. Jøng² dsánh¹dsa calah. 13 Niúh¹ jín³ hi² ca¹ŋó¹dsa ca¹tǿh¹dsa guian¹ dsa² jmo¹² ta³ quiah¹²dsa. Ca¹cuúh¹dsa dsa² ma¹ton¹ ŋi²lǿg² héh¹ cog³ lah¹jan² lah¹jan². Ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: “Jmo³ ta³ cog³ ná¹² ca¹lah¹ca¹guǿnh¹jni,” ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹ŋó¹dsa. 14 Jøng² hiag¹³ báh³ dsa² go²dsa. Ca¹tse¹ dsa² go²dsa ca²dsiog³ dsa² dsa¹cang¹ jǿg³ hi² tsa¹hniu¹dsa hi² lén² dsa² juanh¹² héi² rai¹³ quián¹²dsa. 15 Cónh¹jøng² ca¹dsiánh¹ báh³ dsa² héi² calah, hi² ma²chi² bí² quiah¹²dsa hi² lán¹²dsa rai¹³. Jøng² ca¹jmo¹ dsa² ma²lán¹² rai¹³ jǿg³ hi² tǿh¹dsa dsa² jmo¹² ta³, dsa² ca¹hiei¹ cog³ héi², mi³jøng² li¹ŋi¹² rai¹³ ha²cónh¹  









jong¹² cog³ ca¹lǿh²dsa. 16 Jøng² ca¹dsiég¹ dsa² lah¹ni³. Ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa rai¹³: “Juu¹³ jniang³, ton¹ mei¹³ jong¹² cog³ ca¹jmo¹jni quianh¹³ cog³ ca¹cuøh³hning.” 17 Jøng² ca¹juúh² rai¹³, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: “Dsio¹ báh³ jøng². Dsio¹ báh³ ta³ quiánh²hning. Cu²rø² ma²ca¹mi³tih³hning cøng² ta³ mih². Jøng² dsii¹³jni gugh²hning guie¹ juøi²,” ca¹juúh²dsa. 18 Jøng² ca¹dsiég¹ dsa² ja³ma²og¹. Ca¹juúh²dsa: “Juu¹³ jniang³, cøng² mei¹³ jong¹² cog³ ca¹jmo¹jni quianh¹³ cog³ ca¹cuøh³hning.” 19 Jøng² ca¹juúh² rai¹³: “Jøng² dsii¹³jni gugh²hning hŋí² juøi²,” ca¹juúh²dsa. 20 Jøng² ca¹dsiég¹ jín³ jan². Ca¹juúh²dsa: “Juu¹³ jniang³. La² báh³ cog³ quiánh²hning. Ca¹tóh²jni ja³lǿa¹² hí³, hi² rø²liág¹ pø³guiú¹³. 21 Di³ gan¹jni hning². Guiang³jni hi² lanh¹² hning² dsa² huh² dsǿa¹². Cángh²hning hi² ha¹chi² ma²ca¹quiegh²hning. Lø²chi² quiánh²hning hi² ca¹jné² dsa² siáh²,” ca¹juúh²dsa. 22 Jøng² ca¹juúh² rai¹³: “Hŋiah¹ báh³ hning² ma²na²juøh³ ha²lah jmo³jni ja³cøg² dsa² tsa¹mi¹ti¹ ta³ quieg¹jni. Tsa¹dsiogh¹hning. Ma²ŋih³hning hi² lán¹²jni dsa² huh² dsǿa¹². Cáng¹²jni hi² ha¹chi² ma²ca¹co¹jni. Lø²chi² quieg¹jni hi² ca¹jné² dsa² siáh². 23 ¿He² løa¹ tsa¹ca¹tioh¹²hning cog³ quieg¹jni banco, mi³jøng² mi³cáng¹³jni mi³ma²na²guǿnh¹jni ca¹lah¹ma¹quianh¹³ jong¹²?” 24 Jøng² ca¹juúh² rai¹³, ca¹tsáih¹dsa dsa² tiogh³ cøg¹²: “¡Quieng² cog³ ca¹cuǿ¹jni dsa² ná¹²! Gu³cuøh¹³ hniah¹² dsa² ca¹jmo¹ ton¹ mei¹³,” ca¹juúh²dsa. 25 Jøng² ca¹juúh² dsa²  



















168

SAN LUCAS 19 tiogh³: “Juu¹³ jniang³, ma²chi² ton¹ mei¹³ quiah¹² dsa² héi²,” ca¹juúh²dsa. 26 Jøng² ca¹juúh² calah rai¹³: “Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹², li¹chi² ma¹dsio¹² hi³méh¹ quiah¹² ca¹lah¹já¹ dsa² ma²chi² quiah¹². Jøng² jŋih¹³jni he² hi² mih² chi² quiah¹² dsa² tsa¹chi² quiah¹². 27 Jøng² dsa² hiag¹³ jní² héi², dsa² tsa¹hniu¹ lén²jni rai¹³ quián¹²dsa, ji³jianh¹³ hniah¹² dsa² héi² ja³la². Mi³dsianh¹³ hniah¹² dsa² ja³ta¹ne¹jni,” ca¹juúh² rai¹³.  



Ca¹hí¹ Jesús jøa³juøi² Jerusalén

(Mt. 21.1-11; Mr. 11.1-11; Jn. 12.12-19)

28 Mi³ca¹dsii¹ Jesús jǿg³ jøng², ca¹hí¹dsa calah juu¹² dság¹²dsa jøa³juøi² Jerusalén. 29 Jøng² mi³ca¹dsiég¹dsa cøg¹² juøi² Betfagé quianh¹³ juøi² Betania, huu¹³ máh² tsen² Olivo, ca¹tsen¹dsa og¹ dsa² quianh³dsa. 30 Ca¹juúh²dsa: ―Gu²noh¹² juøi² mih² neng¹² cøg¹² ná¹². Dsianh¹² hniah¹² jan² búh³ meh² na³ma²ca¹dsi¹noh¹² hniah¹², hi² chi³hŋioh¹jah, jáh² ha¹chian² dsa² ma²gú² cah³. Tseh³ jáh². Taih³ jáh² ja³la². 31 Jøng² ju³ná³ chian² dsa² ca¹juúh² he² løa¹ tsëh³ hniah¹² jáh², lah¹la² juaih¹³ hniah¹² dsa²: “Chi³quian¹³ Juu¹³ jniang³ jmai³,” juúh³ hniah¹². 32 Jøng² ca¹ŋi¹lé² dsa² héi². Ca¹dsanh¹²dsa jáh² ju³lah ca¹juúh² Jesús. 33 Jøng² ca¹juúh² juu¹³ jáh², mi³ma²tséh²dsa jáh²: ―¿He² løa¹ tsëh³ hniah¹² búh³? ―ca¹juúh²dsa. 34 Jøng² ca¹juúh² dsa héi²: ―Chi³quian¹³ Juu¹³ jniang³ jmai³ jáh² ―ca¹juúh²dsa. 35 Jøng² ca¹jian¹dsa jáh² ja³tsenh¹³ Jesús. Ca¹jiúh²dsa  















hmøah¹² quiah¹²dsa cah³ jáh². Jøng² ca¹jmo¹dsa ca¹gú² Jesús cah³jah. 36 Ca¹jág¹dsa hmøah¹² quiah¹²dsa dsi²juu¹², ni³ ja³ŋøa¹² jáh² jian¹² Jesús. 37 Mi³ja¹quien¹³ dsiég¹³dsa jøa³juøi², ja³sióg²dsa tsag³ máh² Olivo, ca¹lah¹já¹ dsa² quianh³ Jesús ca¹jmo¹ hioh¹² jenh¹²dsa. Tí² ca¹hløah¹dsa. Ca¹mi¹juanh¹²dsa Diú¹³ ni³ huu¹³ ca¹lah¹jǿ¹ juu¹² juøh¹² ma²ca¹jái¹dsa. 38 Ca¹juúh²dsa: ―Rai¹³ dsiog¹ báh³ dsa² ma²já¹², dsa² ca¹tsen¹ Diú¹³ dsa² juanh¹². Niu¹ tei³ báh³ jǿg³ quián² jniang³ ŋi¹juǿi¹, ja³guǿ¹³ dsa² hiug¹² juanh¹² ―ca¹juúh²dsa. 39 Jøng² ca¹juúh² ca²dsiog³ dsa² fariseo, dsa² ŋi²nio³ jøa³, ca¹tsáih¹dsa Jesús: ―Tøa¹², ¡Jé¹ dsa² quianh³hning! ―ca¹juúh²dsa. 40 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: Ca¹lah¹ca¹tǿ² cang³ mi³jmo¹ jǿg³ ju³jøng² tsa¹ca¹jmo¹ dsa² quianh³jni ―ca¹juúh²dsa. 41 Mi³ca¹dsiég¹ Jesús cøg¹² ja³ma²jní² jøa³juøi² Jerusalén, ca¹ho¹dsa ni³ huu¹³ quiah¹² juøi². 42 Ca¹juúh²dsa: ―¿He² løa¹ tiog¹³ tsa¹lø²ŋih³ hniah¹² juu¹² ja³lé² li¹túgh³ hniah¹² ju²hiúg¹ dsøa¹² hi² niu¹ tei³ jǿg³ quiánh² hniah¹²? Cónh¹jøng² ́ ² hoh¹² hniah¹². 43 Di³ tsa¹lø²ŋëh jøng² jií¹ jmai³ ja³ji¹lé² dsa² hianh¹³ hniah¹², dsa² túgh² lah¹jin² lah¹lǿih². Mi³jøng² tsa¹lé² cuøinh¹³ hniah¹². 44 Jøng² gúg²dsa jnǿ³ tsih¹² lah¹jin² lah¹lǿih² juøi². Mi¹dsian¹²dsa hniah¹². Gúg²dsa ca¹lah¹jǿ¹ hniú¹² ca¹lah¹jin³ tsa¹ma¹tsih¹² cøng² mǿi² cang³ ni³ roh¹³. Di³ tsa¹ca¹lø¹lih¹³  

















169

SAN LUCAS 19​, ​20

hniah¹² jmai³ ja³mi³liúg² Diú¹³ hniah¹² ―ca¹juúh²dsa. Ca¹huan¹ Jesús dsa² hnai¹² lio¹³ ja³dsi¹² guøh¹²

(Mt. 21.12-17; Mr. 11.15-19; Jn. 2.13-22)

45 Jøng² mi³ca¹hí¹ Jesús niúh¹ jnǿ³ ja³tsih¹² guøh¹², ca¹huan¹dsa dsa² hnai¹² lio¹³ tiogh³ ja³jøng², quianh¹³ dsa² lá¹². 46 Ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: ―Lah¹la² rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³: “Li¹tsen² hniu³jni cøng² hniú¹² ja³dsø²hlaih¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jní²,” rø²juúh² si². Cónh¹jøng² hniah¹² ma²ca¹jmoh³ hi² ma²lǿa¹² hniu³ dsa² høin² ―ca¹juúhdsa. 47 Jøng² ca¹he¹ Jesús jǿg³ guøh¹² ca¹lah¹jǿ¹ jmai³. Hi² jøng² ca¹hnangh² juu¹³ jmi²dsa² quianh¹³ tøa¹² he¹² lei¹³ quianh¹³ dsa² quin¹² ni³ juøi² mai³¹ ha²lah jŋëh¹dsa Jesús. 48 Cónh¹jøng² ha¹chi² ca¹dsóh²dsa mai³¹, di³ cu²rø² ti³nang¹² ca¹lah¹já¹ dsa² juøi² jǿg³ he¹² Jesús.  







Jǿg³ ca¹të²́ Jesús

(Mt. 21.23-27; Mr. 11.27-33)

20

Cøng² jmai³ mi³hiúg³ Jesús guøh¹² heh¹²dsa dsa² juøi² jǿg³, hǿ²dsa jǿg³ dsio¹ quiah¹² Diú¹³. Jøng² ca¹dsi¹lé² juu¹³ jmi²dsa² quianh¹³ tøa¹² he¹² lei¹³ quianh¹³ dsa² quin¹² ni³ juøi² ja³tsenh¹³ Jesús. 2 Ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa Jesús: ―Juaih¹³hning jnieh³ he² jǿg³ ́ ²hning hi² heh¹²hning ca¹tëh jǿg³ ja³la². ¿Hein² ca¹cuø¹ jǿg³? ―ca¹juúh²dsa. 3 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Jø¹² bíh³ ŋai³jni hniah¹² cøng² jǿg³. Juaih¹³ hniah¹² jní²: 4 ¿Hein²  





dsa² ca¹tsen¹ Juan hi² ca¹chiog¹dsa dsa² jmøi²? ¿Ca³tsen¹ Diú¹³ ho¹ ju³ dsa² jmøi¹guǿi¹ báh³? ―ca¹juúh² Jesús. 5 Jøng² ca¹dsii¹ dsa² héi² jǿg³ guiog¹³ ca¹juúh²dsa: ―¿Ha²lah dsio¹ juúh³ jniang³? Ju³ná³ ca¹juúh³ jniang³ hi² ca¹tsei¹ Diú¹³, jøng² ŋai¹dsa: “¿He² løa¹ tsa¹ca¹héh¹ hniah¹² jǿg³ quiah¹²dsa jøng²?” 6 Jøng² ju³ná³ ca¹juúh³ jniang³ hi² ca¹tsei¹ dsa² jmøi¹guǿi¹, jøng² qui¹tiágh² dsa² juøi² jniang³ cang³, di³ hé² dsa² juøi² jǿg³ hi² mi³hǿ² Juan jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ―juúh²dsa. 7 Jøng² ca¹juúh² dsa² héi² hi² tsa¹ŋi¹²dsa hein² dsa² ca¹tsen¹ Juan. 8 Jøng² ca¹juúh² calah Jesús: ―Hi² jøng² tsa¹juǿi³jni hniah¹² hein² dsa² ca¹cuø¹ jǿg³ hi² jmo¹²jni ju³lah jmo¹²jni ―ca¹juúh²dsa.  







Jǿg³ quiah¹² dsa² hian¹³ juu¹³dsa (Mt. 21.33-44; Mr. 12.1-11)

9 Jøng² ca¹dsii¹ Jesús cøng² jǿg³ ti³jnøa¹². Ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa dsa² tiogh³: ―Jan² dsa² ŋioh¹², ca¹jné²dsa chiúh³ gu²jøah¹³. Jøng² mi³ca¹dsii¹dsa ju²gug² dsa² jmo¹² hí³, ca¹ŋó¹dsa ja³siíh³. Ja³jøng² ca¹lø¹han³dsa hi² uú². 10 Mi³ca¹tǿ² jmai³, ca¹tsen¹dsa jan² dsa² jmo¹² ta³ quiah¹²dsa, hi² mi³ŋi¹quieng¹dsa cónh¹ hi³ tan¹dsa quiah¹² huø¹. Cónh¹jøng² ca¹bú² dsa² jmo¹² hí³ huø¹. Ca¹dsíanh²dsa dsa² ca¹tsen¹ juu¹³dsa hi² lán¹dsa. 11 Jøng² ca¹tsen¹ calah juu¹³dsa dsa² siáh² quián¹²dsa. Jø¹² bíh³ ca¹bán²dsa dsa² héi² calah. Hlaih¹³ ca¹jmo¹dsa ja³cog² dsa² héi². Jøng²  





170

SAN LUCAS 20 ca¹dsiánh²dsa dsa² hi² lán¹dsa calah. 12 Jøng² ca¹tsen¹ juu¹³dsa dsa² ja³ma²úg². Jøng² ca¹tióg²dsa dsa² héi², mi³ca¹cuúh¹dsa dsa² jmø³uai¹². 13 Jøng² ca¹juúh² juu¹³dsa: “¿Ha²lah jmo¹³jni? Tsë³ báh³ jní² ja²ŋiúh¹jni, dsa² hnó¹jni. Mi¹juanh¹² báh³ dsa² tsih² quian¹jni,” ca¹juúh²dsa. 14 Cónh¹jøng² mi³ca¹jë²́ dsa² jmo¹² hí³ huø¹ ja³ŋiúh³ juu¹³dsa, ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa guiog¹³dsa: “Dsa² ná¹² báh³ dsa² tan¹ huø¹ na³ma²ca¹jon¹ ti³jmi²dsa. Dsio¹ jŋëh¹³ jniang³ dsa². Jøng² tai¹ jniang³ huø¹,” ca¹juúh²dsa. 15 Jøng² ca¹tióg² dsa² héi² ja³ŋiúh³ juu¹³dsa coh¹³ jnǿ³ ja³ca¹jŋaih¹dsa. ¿Ha²lah jmo¹ juu¹³dsa ja³cog² dsa² héi²? 16 Jógh¹ báh³ dsa². Mi¹dsian¹²dsa dsa² héi². Jøng² dsii¹dsa huø¹ ju²gug² dsa² siáh² ―ca¹juúh² Jesús. Jøng² mi³ca¹nǿng² dsa² tiogh³ jǿg³ jøng², ca¹juúh²dsa: ―¡Tsa¹ju³lé³ lah¹jøng²! ―ca¹juúh²dsa. 17 Jøng² ca¹jë²́ Jesús dsa² tiogh³. Ca¹juúh²dsa: ―¿Ha²lah lǿa¹² jøng²? ¿He² hniu¹dsa juúh²dsa jǿg³ la² lǿa¹² ni³ si² quiah¹² Diú¹³? Lah¹la² rø²juúh² si²: Cang³ tsa¹jih² dsa² ca¹jmo¹ hniú¹², cang³ jøng² báh³ ma²jmo¹² hi² tsih¹² hniú¹² tí², rø²juúh² si². 18 Ju³ná³ hein² dsa² tsa¹hé² jǿg³ quieg¹ jní², dsa² héi² dsa¹hén². Dsián¹ báh³ ca¹lah¹já¹ dsa² ca¹lø¹hné¹jni quianh¹³ ―ca¹juúh² Jesús.  













Jǿg³ quiah¹² cog³ cagh¹²dsa

(Mt. 21.45-46; 22.15-22; Mr. 12.12-17)

19 Dsø¹juu¹² jøng² ca¹jmo¹ tøa¹² he¹² lei¹³ quianh¹³ juu¹³ jmi²dsa²  

bí² hi² mi³chiánh²dsa Jesús. Di³ ca¹lø¹lih¹³dsa hi² ca¹dsii¹ Jesús jǿg³ ti³jnøa¹² jøng² ni³ huu¹³ quiah¹²dsa. Cónh¹jøng² ha¹chi² ca¹chiángh²dsa. Di³ gan¹dsa dsa² juøi² tiogh³. 20 Hi² jøng² ca¹jái¹dsa cu²rø² ha²lah jmo¹² Jesús. Ca¹tsen¹dsa dsa² ca¹tiag¹, dsa² jniá² ju³lah jniá² dsa² hiug² dsǿa¹². Mi³jøng² ca¹nǿng²dsa chi²júh² he² jǿg³ juúh² Jesús hi² mi³jmo¹ ta¹canh¹³dsa dsag³ ni³ dsi³máh². 21 Jøng² ca¹juúh² dsa² héi², ca¹tsáih¹dsa Jesús: ―Tøa¹², ma²ne³ jnieh³ hi² lanh¹²hning dsa² té¹² jǿg³. Cu²rø² heh¹²hning jǿg³. Cøng² ni³ jmoh²hning ja³cog² ca¹lah¹já¹ dsa² chian². Lah¹dsóh² heh¹² báh³ hning² juu¹² quiah¹² Diú¹³. 22 Juaih¹³hning jnieh³: ¿Dsio³¹ cuú³ jniang³ cog³ cagh¹² rai¹³ romano, ho¹ ju³ tsa¹dsio¹? ―ca¹juúh²dsa. 23 Cónh¹jøng² ca¹lø¹lih¹³ Jesús hi² hniu¹ mi¹gag¹² dsa² héi². Hi² jøng² ca¹juúh²dsa: 24 ―¡Ju³jái¹³jni cøng² ŋi³néng²! ¿Hein² nióh³ quiah¹² rø²ton¹²? ― ca¹juúh² Jesús. ―Nióh³ quiah¹² rai¹³ romano báh³ jøng² ―ca¹ŋai¹ dsa² héi². 25 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: ―Hi² jøng² dsio¹ mi³tih³ hniah¹² ja³cog² rai¹³, ju³lah lǿa¹² jǿg³ quiah¹² rai¹³. Jøng² dsio¹ mi³tih³ hniah¹² ja³cog² Diú¹³ calah, ju³lah lǿa¹² jǿg³ quiah¹²dsa ―ca¹juúh²dsa. 26 Hi² jøng² tsa¹ca¹tiúh¹ dsa² héi² jmo¹ hi² li¹juúh² Jesús jǿg³ siíh² ja³tiogh³ dsa² jue¹². Dsogh¹² dsǿa¹²dsa guiog¹³dsa ha²lah ca¹jenh¹ Jesús jǿg³ quiah¹²dsa. Hi² jøng² ha¹chi² jǿg³ ma¹ca¹jmo¹dsa ni³ jøng².  













171

SAN LUCAS 20

Jǿg³ quiah¹² hi² hiog¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ (Mt. 22.23-33; Mr. 12.18-27)

27 Jøng² ca¹dsi¹lé² ca²dsiog³ dsa² saduceo ja³tsenh¹³ Jesús, dsa² juúh² tsa¹hiog¹ jmi²dsí². 28 Ca¹ŋǿh¹ dsa² héi² Jesús cøng² jǿg³. Ca¹juúh²dsa: ―Tøa¹², lah¹la² lǿa¹² si² ca¹jmo¹ hlai³ Moisés: Ju³ná³ jan² dsa² ca¹jon¹, chian² báh³ hio¹³ quián¹²dsa, ha¹chian² guing² ma²chian², jøng² hniuh¹² jian¹ roh¹³ hlai³ hio¹³ hnǿi² quián¹² hlai³. Mi³jøng² li¹chian² tsø³jong¹³ hlai³, hi² lǿa¹² jǿg³. 29 Jøng² mi³chian² guiog¹ dsa² ŋioh¹², dsa² lán¹² roh¹³. Dsa² ne¹³ ca¹jian¹ hio¹³. Jøng² ca¹jon¹dsa ha¹chian² jong¹²dsa. 30 Jøng² ca¹jian¹ dsa² ja³ma²og¹ hio¹³ quián¹² hlai³. Jø¹² bíh³ ca¹jon¹ dsa² ŋioh¹² héi² ha¹chian² jong¹²dsa. 31 Ni³ jøng² calah dsa² ja³ma²úg² ca¹jiag¹. Ca¹lah¹ja³ca¹tǿ² ca¹lah¹jǿ¹ guiog¹dsa ca¹jiag¹. Ca¹dsan¹dsa cu¹dsie¹²dsa ha¹chian² jong¹²dsa ca¹lø¹chián¹. 32 Ni jøng² ca¹jon¹ hio¹³ calah. 33 ¿Ha²lah lǿa¹² na³ma²tǿ² ja³ca¹hiog²dsa? ¿Hein² dsa² li¹quián¹² hio¹³ jmai³ jøng²? Di³ ca¹lah¹jǿ¹ guiog¹ báh³ dsa² ma²ca¹jiag¹. 34 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Dsa² ti³jenh² gug² báh³ dsa² chian² jmøi¹guǿi¹ la². 35 Cónh¹jøng² ha¹chi² jenh¹ gug² dsa² jmo¹ Diú¹³ dsǿa¹² ta³tén¹³dsa hiog¹dsa, mi³jøng² li¹chian²dsa jmøi¹guǿi¹ cøng². 36 Di³ tsa¹ma¹lé² dsián¹ dsa² lah¹héi². Ma²lán¹²dsa cu²re²dsa quianh¹³ ángeles. Ma²lán¹²dsa jong¹² Diú¹³, dsa² ma²ca¹hiog². 37 Cónh¹jøng² hŋiah¹² hlai³ Moisés ca¹mi¹léi¹³ hi² hiog¹ dsa² ma²ca¹dsan¹  





ja³rø²ton¹² jǿg³ quiah¹² chiúh³ tang¹² mi³chi³hiúh² si². Ja³jøng² ca¹hia¹dsa Diú¹³ Juu¹³ jniang³, Diú¹³ quián¹² hlai³ Abraham, Diú¹³ quián¹² hlai³ Isaac, Diú¹³ quián¹² hlai³ Jacob. 38 Jøng² ma²ŋih³ hniah¹² hi² tsa¹lán¹² Diú¹³ Diú¹³ quián¹² dsa² tsa¹ma¹chian². Lán¹²dsa Diú¹³ quián¹² dsa² chian². Di³ chian² ca¹lah¹já¹ báh³ dsa² ja³cog² Diú¹³ ― ca¹juúh² Jesús. 39 Jøng² ca¹juúh² ca²dsiog³ tøa¹² quiah¹² lei¹³: ―Dsio¹ báh³ jǿg³ ma²na²juúh²hning, Tøa¹² ―ca¹juúh²dsa. 40 Jøng² ha¹chian² dsa² héi² ma¹tí² dsǿa¹² ŋǿh¹dsa Jesús jǿg³.  





















¿Hein² jong¹² lán¹² Cristo? (Mt. 22.41-46; Mr. 12.35-37)

41 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―¿Ha²lah lé² li¹juúh²dsa hi² lán¹² Cristo jong¹² hlai³ David? 42 Di³ lah¹la² ca¹juúh² hŋiah¹² hlai³ David, jǿg³ lǿa¹² ni³ si² Salmos: Ca¹tsáih¹ Juu¹³ jniang³ Juu¹ jní²: “Ní² cog²jni ta¹lah¹guia¹jo¹³ 43 ca¹lah¹ca¹tǿ² ja³ca¹jmo¹jni ca¹tiah¹hning quianh¹³ dsa² hiag¹³ quiánh²hning,” rø²juúh² si². 44 ’Hŋiah¹² David ca¹tǿh¹ Cristo Juu³dsa. ¿Ha²lah lǿa¹² jøng² hi² lán¹² Cristo tsø³jong¹³dsa? ―ca¹juúh² Jesús.  





Ca¹cuø¹ Jesús dsag³ quiah¹² tøa¹² he¹² lei¹³ (Mt. 23.1-36; Mr. 12.38-40; Lc. 11.37-54)

45 Jøng² ca¹tsáih¹ Jesús dsa² quianh³dsa ja³ti³nang¹² dsa² jue¹². Ca¹juúh²dsa:  

SAN LUCAS 20​, ​21

172

46 ―Jmóh³ hniah¹² ju²hí³ dsøa¹² quiah¹² tøa¹² he¹² lei¹³. Dsa² héi² hniu¹ cáih¹ hmøah¹² jláh³. Hniu¹dsa hi² jenh¹³dsa dsa² canh¹³ ja³ŋi³nio³dsa jøa³hmah³. Hniu¹dsa túgh²dsa ja³jláh³ dsi²néi² guøh¹² quianh¹³ ja³jmo¹²dsa jmai³ juøh¹². 47 Dsa² héi² jŋíh² hi² chi² quiah¹² hio¹³ hnǿi². Jøng² ma¹dsio¹² jǿg³ hlanh¹²dsa Diú¹³, hi² ta³dsǿa¹² jmo¹²dsa, mi²gan¹²dsa dsa² juøi². Hiug¹² jín³ ma¹dsio¹² dsag³ ta¹canh¹³ dsa² héi² ―ca¹juúh² Jesús.  



Ca¹tóh² hio¹³ hnǿi² cog³ ni³ Diú¹³ (Mr. 12.41-44)

21

Ca¹jë²́ Jesús dsa² chi² cog³, ma²ni³toh¹²dsa cog³ gog¹², hi² dsii¹²dsa ni³ Diú¹³. 2 Jøng² ca¹jë²́ dsa jan² hio¹³ hnǿi², dsa² ti²ŋié². Ca¹tóh² hio¹³ ton¹ ŋi³néng² ma¹hŋí². 3 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: Ma¹dsio¹² cog³ na²tóh² hio¹³ hnǿi², dsa² ti²ŋié² ná¹², cónh¹ jín³ ca¹lah¹já¹ dsa² siáh². 4 Di³ toh¹² dsa² jue¹² cónh¹ hi² chiág² quiah¹²dsa. Cónh¹jøng² ti²ŋié² báh³ hio¹³. Na²tóh²dsa ca¹lah¹jǿ¹ hi² mi³chi² quiah¹²dsa ―ca¹juúh²dsa.  





Ca¹jmo¹ Jesús jǿg³ hi² dsa¹hén² guøh¹² (Mt. 24.1-2; Mr. 13.1-2)

5 Ca²dsiog³ dsa² mi³dsii¹² jǿg³ quiah¹² guøh¹². Lë²́ dsa lǿa¹² hiug¹² dsio¹ quianh¹³ cang³ jláh³ quianh¹³ hi² la³ca¹cuø¹ dsa² jmai³ ca¹jmo¹dsa guøh¹². Jøng² ca¹juúh² Jesús: 6 ―Lah¹la² lé² quiah¹² hi² jáih² hniah¹²: Jií¹ jmai³ ja³gug¹ ca¹lah¹jǿ¹. Cu¹dsie¹² tsa¹ma¹lé² hi² ti³juú¹³ jin³ cøng² mǿi² cang³ ―ca¹juúh²dsa.  



Jǿg³ quiah¹² ja³ja¹quien¹³ dsiá¹ jmøi¹guǿi¹ (Mt. 24.3-28; Mr. 13.3-23)

7 Jøng² ca¹juúh² dsa² quianh³dsa, ca¹tsáih¹dsa Jesús: ―Tøa¹², ¿ha²lǿih² lé² lah¹jøng²? ¿He² quianh¹³ li¹lih¹³ jnieh³ na³ma²ja¹quien¹³ lé² lah¹jøng²? 8 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―¡Jmo³ hí³ tsa¹ju³mi¹gan¹² dsa² hniah¹²! Di³ jue¹² dsa¹ ji¹lé², dsa² jmo¹ hi² lán¹²dsa jní². Juúh²dsa: “Jní² báh³ lang¹². Ca¹tǿ² jmai³,” juúh²dsa. Cónh¹jøng² tsa¹gu³noh¹² hniah¹² quianh¹³dsa. 9 Jøng² tsa¹jmóh³ hniah¹² ganh¹ na³ma²ca¹nengh² hniah¹² jǿg³ hi² ma²tán¹²dsa, ma²jmo¹²dsa hning². Hniuh¹² lé² lah¹jøng² ni³jiá¹. Cónh¹jøng² hei¹² hi³méh¹ ja³ca¹tóh² jø² jmai³. 10 Jøng² ca¹juúh² Jesús calah, ca¹tsáih¹dsa dsa² quianh³dsa: ―Tán¹ juøi² quianh¹³ juøi² siíh². Tán¹ dsa² ta³ quianh¹³ dsa² ta³ jian¹²dsa. 11 Hliú² ja³tiíh¹ onh¹². Hliú² ja³jií¹ hag³cón³. Li¹chi² jmø³uai¹². Li¹jni¹ juu¹² juøh¹² quianh¹³ hi² gøg² guiuh¹³ ŋi¹juǿi¹. 12 Cónh¹jøng² lah¹ni³ chiánh²dsa hniah¹², niúh¹ jín³ hi² lé² lah¹jøng². Cuúh¹dsa hniah¹² jmø³uai¹². ́ ²dsa hniah¹² ja³ta¹ni¹ dsa² ta³ Jëh quián¹² guøh¹² quiah¹²dsa. Tangh¹dsa hni¹ŋí³. Jian¹dsa hniah¹² ja³ta¹ni¹ rai¹³ quianh¹³ dsi³máh² ni³ huu¹³ hi² lanh¹² hniah¹² dsa² quian¹jni. 13 Mi³jøng² lé² juaih¹³ hniah¹² dsa² héi² ha²lah lǿa¹² jǿg³ ma²héh² hniah¹². 14 Jøng² cøng² ni³ jmóh³ hniah¹² hoh¹² hi² tsa¹ŋih¹³ hnángh³ hniah¹² jǿg³ hi² juaih¹³ hniah¹² dsa² héi². 15 Di³ hé¹³jni hniah¹² he² jǿg³ juúh³ hniah¹² jmai³ jøng².  

















173

SAN LUCAS 21

Jmo¹³jni lénh² hniah¹² dsa² lah¹dsóh² ma²ŋi¹² jǿg³. Mi³jøng² tsa¹tiúh¹ dsa² hiag¹³ li¹dsii¹ jǿg³ quianh¹³ hniah¹². Tsa¹tø¹tsøh¹³ jǿg³ quiah¹²dsa. 16 Ca¹lah¹ja³ca¹tǿ² guiog¹³ chiégh² ŋieih¹² hniah¹² quianh¹³ ju²rúh² hniah¹² ́ ² quianh¹³ ha²mei¹³ quiánh² hniah¹², jëh dsa² héi² hniah¹². Jøng² mi¹dsian¹²dsa ca²dsiogh³ hniah¹². 17 Li¹hiag¹³ dsa² jue¹² ni³ huu¹³ hi² lanh¹² hniah¹² dsa² quian¹jni. 18 Cónh¹jøng² ha¹chi² hi² lé² quiah¹² jin³ cøng² hmëh¹² jŋiu² ti³dsøa¹³ dseih¹² hniah¹². 19 Jøng² li¹chianh² hniah¹² ja³cog² Diú¹³. Di³ hi² tiogh³ hniah¹² tí² neng¹² hoh¹² hniah¹². 20 ’Na³ma²ca¹jaih³ hniah¹² hi² ma²tiogh³ hlég² lah¹jin² lah¹jǿih¹ ja³neng¹² jøa³juøi² Jerusalén, jøng² ma²ŋih³ hniah¹² ma²tǿ² ja³ja¹quien¹³ dsa¹hén² juøi². 21 Ju³cuøin¹³ dsa² tiogh³ ja³tén¹² Judea juu¹² máh² jmai³ jøng². Ju³huanh¹dsa jøa³juøi² Jerusalén, chi²júh² hein² dsa² tiogh³ ja³jøng². Tsa¹ju³dsa¹tiogh¹²dsa jøa³juøi², chi²júh² hein² dsa² ma²tiogh³ máh². 22 Di³ jmai³ jøng² li¹chi² ju²lih¹³ dsøa¹². Li¹ti¹ ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ rø²juúh² ni³ si² quiah¹² Diú¹³. 23 ¡He³ báh³ ué² quiah¹² hio¹³ quian¹² guing² jmai³ jøng²! ¡Ué² quiah¹² dsa² jian¹² guing² píh³ cøgh² dsiúh³! Di³ li¹chi² jmø³uai¹² hiug¹² ja³tén¹² Judea. Li¹hian¹³ Diú¹³ dsa² tiogh³. 24 Dsián¹ dsa² jue¹² quianh¹³ ŋi³tǿi¹. Jøng² chiánh²dsa dsa² jue¹² calah. Tsei¹dsa juu¹² go² dsa² siáh², dsa² tsa¹lán¹² judío. Dsa² siáh² héi² li¹dsen¹³ jøa³juøi² Jerusalén ca¹lah¹ja³ca¹hian¹² jmai³ quiah¹²dsa.  

















Jǿg³ quiah¹² ja³jiúgh² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ (Mt. 24.29-35, 42-44; Mr. 13.24-37)

25 ’Jøng² lé² hi² siíh² quiah¹² hieg² quianh¹³ tsøh² quianh¹³ chi³neng¹².  

Li¹chian² dsa² jmøi¹guǿi¹ ju²hí³ dsøa¹², di³ hiug¹² ma²hein¹³ ma²tsøg² jmø³ŋih¹³. 26 Hlih² dsǿa¹² dsa² jue¹², hi² hiug¹² goh¹²dsa. Tsa¹ŋi¹²dsa ha²lah lé² quiah¹² jmøi¹guǿi¹. Di³ ma²lǿa¹² hi² siíh² quiah¹² si² ti³buh¹² guiuh¹³. 27 Ni³ jøng² jái¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ hi² ma²guiogh¹² jní² jøa³jneng¹², lán¹²jni dsa² juanh¹², dsa² chi² bí², jní² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹². 28 Hi² jøng² túgh³ hniah¹² cu²rø² hioh¹² jénh² hniah¹² na³ma²ca¹hǿi² ni³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² jøng². Di³ ma²ŋih³ hniah¹² ma²ja¹quien¹³ jmai³ ja³liúgh² hniah¹². 29 Jøng² ca¹dsii¹ Jesús cøng² jǿg³ ti³jnøa¹², ca¹tsáih¹dsa dsa² quianh³dsa: ―Jai³lah ha²lah lǿa¹² hma² higo quianh¹³ ca¹lah¹i³ ni³ hma²: 30 Ma²ŋih³ hniah¹² ja¹quien¹³ jií¹ jin² jmǿa¹² na³ma²hiag² moh¹³. 31 Jø¹² bíh³ lah¹jøng² ma²ŋih³ hniah¹² ma²ja¹quien¹³ ja³jmo¹ Diú¹³ héh¹ na³ma²lø²ti¹ jǿg³ ma²na²juǿi²jni hniah¹². 32 Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: Tsa¹jin³ dsián¹ ca¹lah¹já¹ dsa² chian² na¹ ca¹lah¹ca¹tǿ² ja³ca¹lø¹ti¹ ca¹lah¹jǿ¹ hi² jøng². 33 Dsa¹hén² báh² jmøi¹guǿi¹ ca¹lah¹quianh¹³ hi² tioh¹³ guiuh¹³. Cónh¹jøng² ha¹chi² dsa¹hén² jǿg³ quieg¹jni. 34 ’Jøng² jmóh³ hniah¹² hí³. Mi³jøng² tsa¹li¹chianh² hniah¹² jmáh¹lah juu¹² hlaih¹³, hi² ŋi³nioh³ hniah¹² ti³henh¹² hniah¹², hi² ti³quinh³ hniah¹² ju²hí³ dsøa¹² quiah¹² jmøi¹guǿi¹ la². Ju³ jøng² ma²jmoh² hniah¹² jmáh¹lah hi² siíh² jmai³ jøng². Hi² tsa¹tiogh³ hniah¹² ju²jŋia¹³. 35 Di³ tøa¹ jmai³  



















174

SAN LUCAS 21​, ​22

jøng² quiah¹² ca¹lah¹já¹ dsa² chian² mi³hnë¹dsa Jesús ja³tsa¹jái¹ dsa² ni³ guøh³ ni³ huø¹ la². 36 Hi² jøng² jue¹². cøng² hi² túgh³ hniah¹² ju²jŋia¹³. Ca¹gǿh¹ Jesús quianh¹³ dsa² guia¹tón² Hlanh¹³ hniah¹² Diú¹³ hi² li¹chi² (Mt. 26.17-29; Mr. 14.12-25; bí² quiánh² hniah¹². Mi³jøng² Jn. 13.21-30; 1 Co. 11.23-26) tsa¹cánh³ hniah¹² jmø³uai¹² jøng² 7 Jøng² ca¹tǿ² jmai³ ja³gøah¹²dsa na³ma²ca¹lø¹ti¹ ca¹lah¹jǿ¹ hi² jøng². Mi³jøng² lé² li¹quianh¹³ hniah¹² jní², hi³ŋíh¹ tsa¹quianh¹³ chiúh³, jmai³ dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² jŋëh¹²dsa jah¹chih² meh² quián¹² hniah¹² ―ca¹juúh² Jesús. høa³. 8 Hi² jøng² ca¹tsen¹ Jesús 37 Jøng² ca¹he¹ Jesús jǿg³ guøh¹² Pedro quianh¹³ Juan. Ca¹juúh²dsa: ca¹lah¹jǿ¹ jmai³. Ca¹u¹hái¹dsa ―Gu³jmoh³ hniah¹² ju²jŋia¹³ jøa³juøi² ja³neng². Ca¹güe²dsa ja³dsa³quie¹³ jniang³ jmai³ ta²høa³ ni³ máh² tsen² Olivo. 38 Ta¹ŋih¹³ ―ca¹juúh²dsa. 9 Jøng² ca¹juúh² dsa² héi², ca¹túgh² dsa² jue¹² lah¹cøng² lah¹cøng² jmai³ ja³tsenh¹³dsa guøh¹². ca¹tsáih¹dsa Jesús: Mi³jøng² ca¹nǿng²dsa jǿg³ quiah¹² ―¿Ha² tøah¹ hnøngh²hning hi² Jesús. dsø³jmó³ jnieh³? 10 Jøng² ca¹juúh² calah Jesús: Ca¹jmo¹ dsa² jǿg³ hi² chiánh²dsa ―Jai³lah, jénh³ hniah¹² jan² dsa² Jesús ŋioh¹² quieng² cøng² dsøg³ jmøi² (Mt. 26.1-5, 14-16; Mr. 14.1ja³gu³tiogh³ hniah¹² jøa³juøi². 2, 10-11; Jn. 11.45-53) Ti³dséh³ hniah¹² cah³ dsa² héi² ca¹tǿ² ja³hí¹dsa dsi²néi². 11 Ja³jøng² Ma²ja¹quien¹³ tøa¹ jmai³ juaih¹³ hniah¹² dsa² hniu³: “Lah¹la² ja³gøah¹²dsa hi³ŋíh¹ juúh² Tøa¹², tsaih¹²dsa hning²: tsa¹quianh¹³ chiúh³, jmai³ tǿh²dsa ¿Nai¹² hniú¹² dsa³quie¹³ jnieh³ jmai³ jmai³ ta²høa³. 2 Ma²dsø²hnangh¹² ta²høa³ quianh¹³ dsa² quianh³jni? juu¹³ jmi²dsa² quianh¹³ tøa¹² he¹² juúh²dsa,” juaih¹³ hniah¹² dsa². lei¹³ mai³¹ ha²lah jŋëh¹dsa Jesús. 12 Jøng² heh¹dsa hniah¹² cøng² Ué² quiah¹²dsa, di³ gan¹dsa dsa² hniú¹² juøh¹² ja³ma²ton¹ jué¹ hi² jue¹². 3 Jøng² ca¹jiag¹ dsa² hlanh³ quiah¹² ma²tioh¹³ hi² hniuh¹². Ja³jøng² gu³jmoh³ hniah¹² ju²jŋia¹³ ― Judas, dsa² tǿh²dsa Iscariote, ca¹juúh² Jesús. dsa² quianh¹³ dsa² guia¹tón². 13 Jøng² ca¹ŋi¹lé² dsa² héi². Ca¹løa¹ 4 Mi³jøng² ca¹ŋi³jan¹³ dsa² héi² juu¹³ ju³lah ma²na²juúh² Jesús. Jøng² jmi²dsa² quianh¹³ comandante ca¹jmo¹dsa ju²jŋia¹³ quiah¹² jmai³. quián¹² guøh¹². Ca¹ŋi³jmó³dsa 14 Mi³ca¹dsiég¹ hora, ca¹túgh² jǿg³ ha²lah hnë¹dsa Jesús ja³cog² Jesús mesa quianh¹³ dsa² guia¹tón². dsa² héi². 5 Ca¹tǿ² dsǿa¹² juu¹³ 15 Jøng² ca¹juúh² Jesús: jmi²dsa² quianh¹³ comandante. ―Hiug¹² ma²ca¹lø¹hno¹jni Ca¹juúh²dsa hi² cuúh¹dsa Judas gøah¹³jni jmai³ ta²høa³ la² quianh¹³ cog³. 6 Jøng² ca¹lø¹hiúg¹ dsǿa¹² hniah¹² cónh¹ niúh¹ jín³ hi² can³jni Judas. Ca¹hnangh²dsa mai³¹ ha²lah  













22





















175

SAN LUCAS 22

jmø³uai¹². 16 Di³ lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: Ha¹chi² ma¹gøah¹³jni calah jmai³ ta²høa³ ca¹lah¹ca¹tǿ² ja³quie¹³ jniang³ jmai³ ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹ ―ca¹juúh²dsa. 17 Jøng² ca¹cáng¹ Jesús cuøh³. Ca¹tsáih¹dsa Diú¹³ di³hmah³. Jøng² ca¹juúh²dsa: ―¡Quieng² cuøh³! ¡Hǿgh³ hniah¹² ma¹méh¹! 18 Di³ ni³ na¹ ja³já¹³ ha¹chi² ma¹gøh¹³jni jmøi² møi¹gu³jøah¹³ ca¹lah¹ca¹tǿ² jmai³ ja³ma²tiagh³ jniang³ ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹. 19 Jøng² ca¹cáng¹dsa hi³ŋíh¹. Mi³ca¹tsáih¹dsa Diú¹³ di³hmah³, jøng² ca¹jmo¹dsa ti³jneh³. Ca¹cuúh¹dsa dsa² quianh³dsa. Ca¹juúh²dsa: ―Jmø²ŋǿ¹² quieg¹ báh³ jní² la². Cuø¹³jni jmø³ŋø³jni ni³ huu¹³ quiánh² hniah¹². Lah¹la² cǿh³ hniah¹² ja³dsagh² hoh¹² hniah¹² jní². 20 Jø¹² bíh³ lah¹jøng² ca¹cáng¹dsa cuøh³ mi³ma²na²gǿh¹dsa, ca¹juúh²dsa: ―Lǿa¹² jmøh¹³ møi¹gu²jøah¹³ hǿgh³ hniah¹² la² ju³lah cøng² jǿg³ hmë²́ jmo¹³jni quianh¹³ jmø² han¹³jni ni³ huu¹³ quiánh² hniah¹². 21 ’Cónh¹jøng² jáih³ hniah¹²: Dsa² hnai¹ jní² ma²guǿ¹² mesa quianh¹³ jní². 22 Di³ lé² quieg¹ jní² ju³lah ma²lǿa¹² jǿg³, jní² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹². Cónh¹jøng² ué² lé² quiah¹² dsa² ca¹hnai¹jni ―ca¹juúh²dsa. 23 Jøng² ca¹dsii¹ dsa² guia¹tón² jǿg³ guiog¹³ hein² dsa² mi³jmo¹ lah¹jøng².  















Jǿg³ quiah¹² hein² dsa² lén² dsa² juanh¹²

24 Jøng² ma²neng¹² jǿg³ quiah¹² dsa² guia¹tón². Cø²tsë²́ dsa  

hein² dsa² quianh¹³dsa lén² dsa² juanh¹². 25 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: ―Jmo¹² rai¹³ chian² jmøi¹guǿi¹ hi² lán¹²dsa dsa² canh¹³ cónh¹ jín³ dsa² juøi² jian¹²dsa. Dsa² chi² bí² tǿh²dsa juu¹³dsa. 26 A¹jáng¹ lah¹jøng² lǿa¹² quiánh² hniah¹². Dsio¹ lén² dsa² lán¹² dsa² juanh¹² quianh¹³ hniah¹² ju³lah jan² dsa² meh². Dsio¹ mi¹ti¹ dsa² quin¹² ni³ quiánh² hniah¹² neih³ hniah¹². 27 ¿Hein² dsa² lán¹² dsa² juanh¹² hi³méh¹, dsa² guǿ¹² mesa, ho¹ ju³ dsa² mi²ti¹ ni³dsa? Dsa² guǿ¹² mesa báh³ dsa² juanh¹². Cónh¹jøng² ma²ca¹guio¹jni quianh¹³ hniah¹² ju³lah jan² dsa² mi²ti¹ neih³ hniah¹². 28 ’Hniah¹² báh³ dsa² cøng² ma²ca¹ŋi³nioh³ quianh¹³ jní² ja³ca¹mi¹dsian¹²dsa dsøa¹jni. 29 Hi² jøng² cuǿ¹³jni hniah¹² cøng² ja³jmóh³ hniah¹² héh¹, ju³lah ma²ca¹cuø¹ ti³ŋieh¹jni quieg¹ jní². 30 Mi³jøng² tiágh³ jniang³ mesa cu¹dsie¹² ja³jmo¹³jni héh¹. Jøng² túgh³ hniah¹² ja³mi³rǿh³ hniah¹² jǿg³ quiah¹² ca¹lah¹jǿ¹ guie¹tǿn² juøi² dsa² israel.  











Ca¹hǿ² Jesús jǿg³ hi² juúh² Pedro tsa¹cuai¹²dsa

(Mt. 26.31-35; Mr. 14.27-31; Jn. 13.36-38)

31 ’Simon, jai³lah, hiug¹² ca¹møa¹ dsa² hlanh³ jǿg³ hi² li¹quián¹²dsa hniah¹², mi³jøng² cán²dsa jǿg³ dsøg¹² quiánh² hniah¹² chi²júh² lah¹dsóh² héh² hniah¹² jǿg³ quieg¹jni. Jmo¹dsa quianh¹³ hniah¹² ju³lah jan² dsa² juú² cuøi² hi³ŋíh¹. 32 Cónh¹jøng² ma²ca¹hlanh¹³jni Diú¹³ ni³ huu¹³ quiánh² hning². Mi³jøng² tsa¹dsø¹hén² hoh¹²hning jǿg³ héh²hning. Hi² jøng² hning², na³ma²ca¹jenh¹ hning juu¹², cuøh¹³hning rúh²hning bí².  



176

SAN LUCAS 22 33 Jøng² ca¹juúh² Pedro: ―Juu¹³ jniang³, ma²hiug² dsøa¹jni nei¹³jni quianh¹³ hnéng¹, ju³ lah¹la² ca¹tangh²dsa hni¹ŋí³, ju³ lah¹la² ca¹jŋøih¹dsa. 34 Jøng² ca¹juúh² calah Jesús: ―Lah¹dsóh² juǿi²jni hning², Pedro: Na¹ ja³neng², cónh¹ niúh¹ jín³ hi² ho¹ chiih³, hnøa¹² rón² juúh³ hning² hi² tsa¹cuaih¹²hning jní².

ju³lah ma²lǿa¹² mai³¹ quiah¹²dsa. Dsen¹³ dsa² quianh³dsa cah³dsa. 40 Mi³ma²na²dsiég¹dsa, ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa dsa² quianh³dsa: ―Hlanh¹³ hniah¹² Diú¹³ hi² tsa¹tiáh¹ hniah¹² dsag³. 41 Jøng² ca¹ŋó¹dsa tø¹cøg¹² ja³cu²hŋiah¹²dsa ca¹lah¹cónh¹ ja³li¹taih¹² cøng² møi¹cang³ téng²dsa. Jøng² ca¹chi¹jné¹dsa. Ca¹hlanh¹dsa Diú¹³: Ja¹quién¹³ jmai³ ja³li¹chi² jmø³uai¹² 42 ―Jmi² jniang³, chi²júh² 35 Jøng² ca¹ŋǿh¹ Jesús dsa² ha²lah hnøngh²hning, lég² jní² hi² tsa¹can³jni jmø³uai¹² la². Cónh¹jøng² guia¹tón², ca¹juúh²dsa: ―¿Tsa³ca¹løa¹ chi³quianh¹³ hniah¹² tsa¹lé² ca¹lah¹cónh¹ ja³hno¹ jní². Hning² ma²ŋih³ ha²lah jmóh³hning jmai³ jmai³ ca¹tsë²́ jni hniah¹² hi² tsa²mi³quinh³ hniah¹² cog³ quianh¹³ ―ca¹juúh²dsa. 43 Jøng² ca¹jë²́ Jesús jan² ángel mu²ra³ quianh¹³ løg² ca²jag¹³? chian² ŋi¹juǿi¹. Ca¹cuúh¹ ángel Jøng² ca¹juúh² dsa² héi²: Jesús bí². 44 Jøng² hiug¹² jín³ tí² ―Ha¹chi². 36 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ca¹hlanh¹ Jesús Diú¹³. Di³ hlaih¹³ ―Na¹ jín³ ma²lé² cánh³ hniah¹² cog³, jenh¹²dsa. Ca¹téng¹dsa mi³dsieg² chi²júh² hein² hniah¹² chi² cog³. Dsio¹ ju³lah jan² dsa² téng² jmø² ni³ huø¹. 45 Mi³ma²na²jŋi¹dsa hlanh¹²dsa cánh³ hniah¹² mu²ra³. Jøng² ju³ná³ Diú¹³, jøng² ca¹nung²dsa. Ca¹ŋó¹dsa hein² dsa² tsa¹chi² ŋí³, dsio¹ hnai¹dsa juu¹² ja³tiogh³ dsa² quianh³dsa. hmøah¹² dsiég², mi³jøng² lá¹dsa ŋi³tǿi¹. 37 Di³ tiog¹³ báh³ hniuh¹² li¹ti¹ Ca¹dsanh¹²dsa dsa² héi², hi² ma²ti³güé¹dsa. Di³ hiug¹² ma²ca¹táh² jǿg³ la² ja³cog²jni, jǿg³ lǿa¹² ni³ si²: cøh² dsǿa¹²dsa. 46 Jøng² ca¹juúh² “Jmo¹dsa hi² lán¹²dsa ju³lah lán¹² dsa² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: ti³re² dsag³,” rø²juúh² si². Li¹ti¹ báh³ ―¿He² løa¹ rø²güéh¹ hniah¹²? ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ lǿa¹² ni³ si² ja³cog²jni. 38 Jøng² ca¹juúh² dsa² guia¹tón²: ¡Nung²! ¡Hlanh¹³ hniah¹² Diú¹³, mi³jøng² tsa¹tiáh¹ hniah¹² dsag³! ―Jai³lah, Juu¹³ jniang³, quin³ jniang³ ton¹ ŋi³tǿi¹. Chiánh²dsa Jesús Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa (Mt. 26.47-56; Mr. 14.43-50; Jn. 18.2-11) dsa² héi²: 47 Ca¹lah¹cónh¹ chi³hløah¹² Jesús, ―Tiúh¹ báh³ ná¹² ―ca¹juúh²dsa. ca¹dsi¹lé² dsa² jue¹². Quianh¹³dsa Ca¹hlanh¹ Jesús Diú¹³ cøng² ja³tsen² dsa² ŋioh¹² tsen² Judas héi², dsa² Getsemaní quianh¹³ dsa² guia¹tón². Dsa² (Mt. 26.36-46; Mr. 14.32-42) héi² quin¹² ni³ quiah¹² dsa² jue¹². 39 Jøng² ca¹u¹hái¹ Jesús ja³jøng². Jøng² ca¹ŋó¹dsa cøg¹² ja³tsenh¹³ Jesús, hi² mi³chiunh¹dsa ni³ Jesús. Ca¹ŋó¹dsa juu¹² máh² Olivo  





























177

SAN LUCAS 22

48 Cónh¹jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: ―Judas, ¿lah³dsóh² mi³hnaih¹³hning jní² quianh¹³ hi² chiunh¹³hning ne¹jni? ―ca¹juúh²dsa. 49 Jøng² mi³ca¹lø¹lih¹³ dsa² quianh³ Jesús ha²lah ma²lǿa¹², ca¹juúh²dsa: ―Juu¹³ jniang³, ¿dsio³¹ quiuh¹³ jniang³ quiah¹²dsa quianh¹³ ŋí³tǿi¹? ―ca¹juúh²dsa. 50 Jøng² ca¹quiúgh² jan² dsa² héi² dsa² jmo¹ ta³ quiah¹² ŋi¹jmó². Ca¹quiúh¹dsa lø²guø³dsa, jag¹³ ta¹lah¹guie¹jo¹³ quiah¹²dsa. 51 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Tsa¹ma¹jmóh³ hniah¹² lah¹ná¹². Jøng² ca¹quieg² Jesús gug² ni³ ja³uai¹² quiah¹² dsa² héi². Ca¹mi¹hliú²dsa dsa². 52 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa juu¹³ jmi²dsa² quianh¹³ dsa² ta³ quián¹² guøh¹² quianh¹³ dsa² canh¹³, dsa² dsa¹chiánh² Jesús. Ca¹juúh²dsa: ―Ma²ja²nioh¹² hniah¹² ti³chinh¹² hniah¹² ŋí³ quianh¹³ hma², ju³lah cøng² hi² lán¹²jni dsa² høin². 53 Jmai³ ca¹lah¹jǿ¹ ma²ca¹he¹jni jǿg³ guøh¹² jøa³ ja³tiogh³ hniah¹². Jøng² ha¹chi² ca¹chiángh² hniah¹² jní². Na¹ jín³ ma²tǿ² hora quiánh² hniah¹² quianh¹³ dsa² jiag¹² ja³neng² ja³nioh¹² ―ca¹juúh²dsa.  











Ca¹juúh² Pedro hi² tsa¹cue¹²dsa Jesús (Mt. 26.57-58, 69-75; Mr. 14.5354, 66-72; Jn. 18.12-18, 25-27)

54 Jøng² ca¹chiánh²dsa Jesús. Ca¹jian¹dsa juu¹² ja³quiah¹³ ŋi¹jmó². Ca¹ŋó¹ Pedro chi³quë¹́ . 55 Jøng² ca²dsiog³dsa ca¹dsii¹ si² ja³dsi¹² quiah¹² ŋi¹jmó². Mi³ca¹túgh²dsa

jøng² ca¹gú¹ Pedro jøa³ ja³tiogh³dsa. 56 Jøng² ca¹jǿi² jan² hio¹³, dsa² jmo¹² ta³ dsi²néi². Cøng² hi² uú² ca¹jë²́ dsa Pedro ja³taih¹² si² quiah¹²dsa. Jøng² ca¹juúh²dsa: ―Dsa² ná¹² mi³hiúg³ quianh¹³dsa ―ca¹juúh² hio¹³. 57 Jøng² ca¹juúh² Pedro: ―Ha¹chi² cué¹²jni dsa² héi², hio¹³ ―ca¹juúh²dsa. 58 Ma²cu²lǿi² jøng² ca¹jǿi² dsa² siáh². Jøng² ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa Pedro: ―Lanh¹²hning dsa² quianh³ dsa² héi² ―ca¹juúh²dsa. Cónh¹jøng² ca¹juúh² Pedro: ―A¹jáng¹ lah¹jøng², dsa² ŋioh¹². Ha¹chi² lán¹²jni lah¹jøng² ―ca¹juúh²dsa. 59 Ma²ni³ŋó¹³ cónh¹ cøng² hora mi³ca¹juúh² dsa² siáh² calah quianh¹³ hi² tiog¹³: ―Lah¹té¹² jǿg³ mi³hiúg³ dsa² lang¹² quianh¹³ dsa² héi². Di³ lán¹²dsa dsa² chian² ja³tén¹² Galilea ―ca¹juúh²dsa. 60 Jøng² ca¹juúh² Pedro: ―Dsa² ŋioh¹², ha¹chi² guiang³jni he² jǿg³ juúh²hning ―ca¹juúh²dsa. Dsø¹juu¹² jøng², ja³ma²chi³hløah¹² Pedro jǿg³ jøng², ca¹ho¹ chiih³. 61 Jøng² ca¹jenh¹ Juu¹³ jniang³. Ca¹jë²́ dsa Pedro. Jøng² ca¹dsagh² dsǿa¹² Pedro jǿg³ ma²na²juúh² Juu¹³ jniang³. Di³ ma²na²tsáih¹dsa Pedro: “Na¹ cónh¹ niúh¹ ja³ho¹ chiih³, jmóh³hning hnøa¹² rón² hi² tsa¹cuaih¹²hning jní²,” ma²na²juúh²dsa. 62 Jøng² ca¹u¹hái¹ Pedro ja³jøng². Ca¹ho¹dsa, hi² ma²je² hlaih¹³ dsǿa¹²dsa.  

















Ca¹cu² ca¹jmáh²dsa Jesús (Mt. 26.67-68; Mr. 14.65)

63 Jøng² dsa² mi³jmo¹² hí³ Jesús ca¹cu² ca¹jmóh²dsa. Ca¹bú²dsa  

178

SAN LUCAS 22​, ​23 calah. 64 Ca¹hŋiéng²dsa ni³ Jesús quianh¹³ hmøah¹². Jøng² ca¹tsáih¹dsa Jesús, ca¹juúh²dsa: ―Hǿ¹ jǿg³. ¿Hein² dsa² quiuh¹² quiánh²hning? ―ca¹juúh²dsa. 65 Jøng² hliú² jǿg³ hlaih¹³ lah¹jøng² ca¹tsáih¹dsa Jesús.  



Ca¹tai¹dsa Jesús ni³ dsa² neng¹² ni³ jǿg³ quiah¹² guøh¹²

(Mt. 26.59-66; Mr. 14.55-64; Jn. 18.19-24)

66 Mi³ma²na²jni¹ ca¹túgh² dsa² canh¹³ quián¹² dsa² judío, cu¹dsie¹² quianh¹³ juu¹³ jmi²dsa² quianh¹³ tøa¹² quiah¹² lei¹³, ca¹jian¹ dsa² héi² Jesús juu¹² ni³ ta³ quiah¹²dsa. Jøng² ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa Jesús: 67 ―Juaih¹³hning jnieh³ chi²júh² lanh¹²hning Cristo ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Ha¹chi² héh² hniah¹² jǿg³ ju³ jøng² ca¹juúh¹jni. 68 Jøng² tsa¹ŋaih³ hniah¹² chi²júh² he² jǿg³ ca¹ŋai³jni hniah¹². 69 Cónh¹jøng² ni³ na¹ ja³já¹³ ma²guø³jni cøg¹² ja³guǿ¹³ Diú¹³ dsa² chi² bí², gug²dsa dsio¹, jní² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹² ― ca¹juúh² Jesús. 70 Jøng² ca¹lah¹já¹ dsa² héi² ca¹ŋǿh¹ Jesús, ca¹juúh²dsa: ―Hi² jøng², ¿Lanh¹³hning jong¹² Diú¹³? ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Lán¹² báh³ jní² ju³lah lǿa¹² jǿg³ ma²na²juøh³ hniah¹² ―ca¹juúh²dsa. 71 Jøng² ca¹juúh² dsa² héi²: ―Ha¹chi² jǿg³ siíh² ma²hniuh¹². Ma²na²néng³ báh³ jniang³ jǿg³ hlaih¹³ ma²na²juúh²dsa hŋiah¹²dsa ―ca¹juúh²dsa.  











Ca¹tai¹dsa Jesús ni³ Pilato

(Mt. 27.1-2, 11-14; Mr. 15.1-5; Jn. 18.28-38)

23

Jøng² ca¹ŋi¹lé² ca¹lah¹já¹ dsa² tiogh³ ja³jøng². Ca¹jian¹dsa Jesús ja³ta¹ni¹ Pilato, 2 ja³ca¹cuúh¹dsa Jesús dsag³. Ca¹juúh²dsa: ―Ma²ca¹dsanh¹² jnieh³ dsa² lang¹², hi² ma²jmo¹²dsa møah¹³ quianh¹³ dsa² go² jnieh³. Tsa¹cuø¹²dsa jǿg³ quíg³ jnieh³ cog³ juøi² hi² cagh¹² rai¹³ dsa² goh²hning. Juúh²dsa lán¹²dsa Cristo, lán¹²dsa rai¹³. 3 Jøng² ca¹ŋǿh¹ Pilato Jesús, ca¹juúh²dsa: ―¿Lanh¹³hning rai¹³ quián¹² dsa² judío? ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹ŋai¹ Jesús, ca¹juúh²dsa: ―Lán¹² báh³ jní² ju³lah ma²na²juøh³hning ―ca¹juúh²dsa. 4 Jøng² ca¹juúh² Pilato, ca¹tsáih¹dsa juu¹³ jmi²dsa² quianh¹³ dsa² jue¹²: ―Ha¹chi² dsag³ quiah¹² dsa² lang¹² ma²na²dsóh²jni ―ca¹juúh²dsa. 5 Cónh¹jøng² hiug¹² hi³méh¹ ca¹juúh² dsa² jue¹² quianh¹³ hi² tiog¹³: ―Ma²jmo¹²dsa møah¹³ quianh¹³ dsa² go² jnieh³ ca¹lah¹tan¹³ ja³tén¹² Judea ca¹lah¹ma¹quianh¹³ ja³tén¹² Galilea, ca¹lah¹ja³ma²guønh¹dsa jøa³juøi² la² ―ca¹juúh²dsa.  







Ca¹jian¹dsa Jesús ja³ta¹ni¹ Herodes

6 Mi³ca¹nǿng² Pilato jǿg³ jøng², ca¹ŋai¹dsa chi²júh² lán¹² Jesús dsa² chian² ja³tén¹² Galilea. 7 Jøng² mi³ca¹lø¹ŋi¹²dsa hi² lán¹² Jesús dsa² chian² ja³tén¹² jǿg³ quiah¹² rai¹³ Herodes, ca¹tsei¹dsa juu¹² ja³ta¹ni¹  



179

SAN LUCAS 23

17 Di³ tiog¹³ báh³ hniuh¹² liúg² Pilato jan² dsa² judío hiúg³ hni¹ŋí³ jmai³ tøa¹² jmai³. 18 Jøng² tí² ca¹hløah¹ dsa² jue¹² tiogh³, ca¹juúh²dsa: ―¡Tø¹guiég¹ dsianh¹³hning dsa² ná¹²! Logh³hning Barrabás ―ca¹juúh²dsa. 19 Ma²ca¹tangh²dsa Barrabás hni¹ŋí³. Di³ ma²ca¹jmo¹dsa møah¹³ jøa³juøi². Ca¹mi¹dsian¹²dsa dsa² calah. 20 Jøng² hniu¹ Pilato liúg² Jesús. Hi² jøng² ca¹tsáih¹dsa calah jín³ cu²rón² dsa² tiogh³. 21 Cónh¹jøng² tí² ca¹hløah¹ dsa² tiogh³: ―¡Crǿg¹³ báh³ ta¹ton¹³dsa! ¡Crǿg¹³ báh³ ta¹ton¹³dsa! ―ca¹juúh²dsa. 22 Ca¹tǿ² hnaih² rón² ca¹juúh² Pilato, ca¹tsáih¹dsa dsa² tiogh³, ca¹juúh²dsa: ―¿He² hi² hlaih¹³ ma²ca¹jmo¹dsa jøng²? Ha¹chi² lë²́ jni hi² re²dsa Ca¹løa¹ jǿg³ jón² Jesús dsag³ jón²dsa. Hi² jøng² log³jni dsa² (Mt. 27.15-26; Mr. 15.6-15; Jn. 18.39―19.16) na³ma²ca¹cuǿ¹jni dsa² ju²lih¹³ dsøa¹² 13 Jøng² mi³ca¹tǿh¹ Pilato ―ca¹juúh²dsa. 23 Cónh¹jøng² quianh¹³ hi² tiog¹³ juu¹³ jmi²dsa² quianh¹³ dsa² ta³ ca¹hløah¹ dsa² tiogh³. Tí² ca¹juúh²dsa quián¹² guøh¹² quianh¹³ dsa² juøi², 14 ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa dsa² hi² ta¹ton¹³ Jesús crǿg¹³. Jøng² ca¹løa¹ báh³ héh¹ quiah¹² dsa² jue¹². héi²: 24 Ca¹jmo¹ Pilato jǿg³ jón² Jesús ―Ma²ca¹jianh¹² hniah¹² dsa² lang¹² ja³ta¹ne¹ jní². Juúh² hniah¹² jmo¹²dsa ju³lah lǿa¹² jǿg³ quiah¹² dsa² jue¹². 25 Ca¹liúg²dsa dsa² ca¹jmo¹ møah¹³ møah¹³. Jøng² ma²ca¹can¹jni jǿg³ dsøg¹² quiah¹²dsa ja³ta¹neih¹ hniah¹². héi², dsa² ca¹mi¹dsian¹² dsa². Di³ dsa² héi² ca¹hia¹ dsa² jue¹². Jøng² ca¹jmo¹ Jai³lah ha¹chi² lë²́ jni hi² re² dsa² Pilato héh¹ hi² jmo¹dsa quiah¹² Jesús lang¹² jin³ cøng² dsag³ ma²na²cuøh³ ca¹lah¹cónh¹ lǿa¹² jǿg³ quiah¹² dsa² hniah¹² dsa². 15 Jø¹² bíh³ lah¹jøng² lë²́ jue¹². Herodes calah. Di³ ma²na²tsei¹dsa calah ja³la². Jai³lah, ha¹chi² Ca¹ta³ton¹² Jesús crǿg¹³ ma²ca¹jmo¹ dsa² lang¹² hi² mi³ta¹dsa (Mt. 27.32-44; Mr. 15.21-32; Jn. 19.17-27) jón²dsa. 16 Hi² jøng² log³jni dsa² 26 Ma²jian¹²dsa Jesús na³ma²ca¹cuǿ¹jni dsa² ju²lih¹³ dsøa¹² ―ca¹juúh²dsa. mi³ca¹chiánh²dsa Simón, jan² dsa² Herodes héi², dsa² hiúg³ jøa³juøi² Jerusalén jmai³ jøng². 8 Tøa¹² hlaih¹³ dsǿa¹² Herodes mi³ca¹jë²́ dsa Jesús. Di³ ma²ni³ŋó¹³ jmai³ hniu¹dsa jǿi²dsa. Ma²ca¹nǿng²dsa jǿg³ quiah¹² Jesús. Jøng² hniu¹dsa jái¹dsa jmo¹ Jesús cøng² juu¹² juøh¹². 9 Hi² jøng² cøng² hi² cug² ca¹ŋǿh¹dsa Jesús jǿg³. Cónh¹jøng² ha¹chi² jǿg³ ca¹ŋai¹ Jesús. 10 Cøg¹² ja³jøng² tiogh³ juu¹³ jmi²dsa² quianh¹³ tøa¹² quiah¹² lei¹³. Ca¹hnë¹ hlaih¹³dsa Jesús. 11 Jøng² Herodes quianh¹³ hlég² quián¹²dsa, ca¹cu² ca¹jmóh²dsa Jesús. Ca¹jmo¹dsa tsa¹quien¹²dsa. Jøng² mi³ca¹quieh¹dsa Jesús hmøah¹² jláh³, ca¹tsei¹dsa calah juu¹² ja³ta¹ni¹ Pilato. 12 Jmai³ jøng² ca¹lán¹ Herodes ha²mei¹³ quián¹² Pilato. Di³ mi³ti³hiag¹³dsa cónh¹ jmai³ ja³ma²ca¹já¹.







































180

SAN LUCAS 23

ŋioh¹² chian² Cirene, dsa² ma²jogh¹² guiog¹³ dsa² ta³ ca¹cu² ca¹jmágh², jøa³nung². Ca¹jmo¹dsa hi² ca¹cán¹ ca¹juúh²dsa: dsa² héi² crǿg¹³ dsi³cah³ Jesús. ―Ca¹liúg²dsa dsa² siáh². 27 Jøng² jue¹² hlaih¹³ dsa² ca¹ŋi¹lé² Ju³liúg³dsa hŋiah¹²dsa chi²júh² quianh¹³dsa, ca¹lah¹ma¹quianh¹³ lán¹²dsa Cristo, dsa² ca¹hia¹ Diú¹³ jue¹² hio¹³, dsa² ma²tø²ho¹² hi² ―ca¹juúh²dsa. 36 Jø¹² bíh³ ca¹cuø¹ hlég² ju²hiíh¹. hlaih¹³ jenh¹²dsa, chian²dsa ju²cǿh¹ dsøa¹². 28 Jøng² ca¹jenh¹ Jesús, Ca¹ŋi¹lé²dsa cøg¹². Mi³henh¹dsa Jesús ca¹tsáih¹dsa hio¹³ héi², ca¹juúh²dsa: jmøi² jinh². 37 Jøng² ca¹juúh²dsa: ―Hio¹³, hniah¹² dsa² chianh² ―Liog³ hŋiah¹hning chi²júh² jøa³juøi² Jerusalén, tsa¹høg² ni³ lanh¹²hning rai¹³ quián¹² dsa² judío huu¹³ quieg¹ jní². Dsio¹ hǿgh³ ―ca¹juúh²dsa. 38 Ma²rø²ton¹² si² guiuh¹³ quiah¹² hniah¹² ja³cog² guiogh¹³ hniah¹² quianh¹³ tsih² guing². 29 Di³ Jesús. Lah¹la² rø²juúh² si²: “Lán¹² jai³lah, jií¹ jmai³ ja³li¹juúh²dsa: dsa² lang¹² rai¹³ quián¹² dsa² judío,” “Dsio¹ quiah¹² dsa² juu³, dsa² rø²juúh² si². 39 Jøng² ca¹jí² jan² dsa² re² tsa¹ma²ca¹can¹ guing², dsa² tsa¹ma²ca¹cuúh¹ guing² dsiúh³,” dsag³ héi², dsa² rø²ton¹² crǿg¹³. li¹juúh²dsa. 30 Jmai³ jøng² li¹chian² Ca¹juúh²dsa: “Cristo lanh¹²hning, dsa² juúh², tsaih¹²dsa máh²: “Siog² liáh³. Jøng² liogh³hning hŋiah¹ ni³ quián² jnieh³.” Tsaih¹²dsa cónh¹²: quianh¹³ jnieh³,” ca¹juúh²dsa. 40 Jøng² ca¹jí² dsa² jan², ca¹jé²dsa “Jlai³ jnieh³.” 31 Di³ hiug¹² jín³ hi² ué² jmo¹dsa ja³cogh² hniah¹² dsa² roh¹³dsa: ti³reh² dsag³, chi²júh² ma²jmo¹²dsa ―¿Tsa³ganh¹hning Diú¹³? Di³ cøng² hi² la² quieg¹ jní², dsa² lán¹² dsa² ni³ quinh³hning jmø³uai¹² quianh¹³ dsiog¹ ―ca¹juúh² Jesús. dsa² lang¹². 41 Jøng² cu²rø² ca¹tǿi² 32 Jø¹² bíh³ ca¹jian¹dsa og¹ jniang³ ma³rø²canh¹² jniang³ dsag³ dsa² siáh² calah, dsa² ca¹jmo¹ quián² jniang³. Cónh¹jøng² ha¹chi² hi² hlaih¹³. Ca¹jiag¹dsa juu¹² hi² hlaih¹³ ma²ca¹jmo¹ dsa² lang¹². 42 Jøng² ca¹juúh²dsa: ja³dsiág¹dsa quianh¹³ Jesús. 33 Jøng² mi³ca¹dsi¹lé²dsa cøng² ja³tsen² Máh² ―Jesús, ju³dsiagh² hoh¹²hning jní² Mu² Dsi³ Dsa², ca¹tióg²dsa dsa² na³ma²guønh¹hning hi² ma²chi² bí² crǿg¹³ quianh¹³ dsa² re² dsag³ héi², quiánh²hning. 43 Jøng² ca¹juúh² Jesús, jan² dsa² ta¹lah¹guia¹jo¹³, jan² dsa² ta¹lah¹guia¹jón¹. 34 Jøng² ca¹juúh² ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: Jesús ja³ma²chi³tiang¹²dsa crǿg³: ―Lah¹dsóh² juǿi²jni hning²: ―Jmi² jniang³, hén¹ dsag³ Na¹ li¹quianh¹³hning² jní² ja³dsio¹ quiah¹²dsa. A¹jáng¹ hi² ŋi¹²dsa hi² ―ca¹juúh²dsa. jmo¹²dsa ―ca¹juúh²dsa. Ca¹jon¹ Jesús Jøng² ca¹jmo¹ hlég² ma²cǿng¹ (Mt. 27.45-56; Mr. 15.33-41; Jn. 19.28-30) tsǿnh³ Jesús. Ca¹co¹dsa. Ca¹jái¹dsa 44 Jøng² mi³ma²tǿ² cónh¹ he² hmøah¹² ta¹dsa. 35 Jue¹² dsa² tiogh³ ti³jái¹². Ca¹lah¹ca¹tǿ² dsi¹hiég¹, ca¹neng² ta³cøng² ja³jøng²  



































181

SAN LUCAS 23​, ​24

ca¹lah¹ja³ca¹tǿ² hein¹³ hnøa¹² ta¹ca¹hlég². 45 Tsa¹ma¹jní² si² quiah¹² hieg². Jøng² ca¹gøi² hmøah¹² hei¹² dsi²jo² dsi²néi² guøh¹². Ca¹løa¹ ton¹ jag¹³ hmøah¹². 46 Jøng² ca¹hløah¹ Jesús tí², ca¹juúh²dsa: ―Jmi² jniang³, dsii¹²jni jmi²dsí² quieg¹jni ju²gugh²hning. Mi³ca¹juúh²dsa lah¹jøng² ta³lah¹ca¹hná² dsí² quiah¹²dsa. 47 Jøng² ca¹mi¹juanh¹² juu¹³ hlég² Diú¹³, mi³ca¹jái¹dsa ha²lah ma²na²løa¹. Ca¹juúh²dsa: ―Lah¹dsóh² ha¹chi² dsag³ mi³re² dsa² ná¹² ―ca¹juúh²dsa. 48 Jøng² ca¹ŋi¹lia¹ ca¹lah¹já¹ dsa² mi³tiogh³, hi² ma²chian²dsa ju²cǿh¹ dsøa¹² mi³ma²na²jái¹dsa ha²lah ma²na²løa¹. 49 Jøng² ca¹lah¹já¹ dsa² cue¹² Jesús quianh¹³ hio¹³ ca¹ja¹lé² dsi³cah³dsa juu¹² ja³tén¹² Galilea, ma²tiogh³ dsa² héi² tø¹guiég¹. Ca¹jái¹dsa hi² jøng².  









Ca¹húg²dsa Jesús

(Mt. 27.57-61; Mr. 15.42-47; Jn. 19.38-42)

50 Ja³jøng² mi³hiúg³ jan² dsa² dsiog¹ tsen² José, dsa² té¹² jǿg³. Chian²dsa Arimatea, juøi² tén¹² Judea. Hiúg³ dsa² héi² quianh¹³ dsa² ta³ quián¹² guøh¹². 51 Cónh¹jøng² ha¹chi² ca¹lø¹hiúg¹ dsǿa¹²dsa ha²lah ma²ca¹jmo¹ dsa² ta³ jian¹²dsa. Lán¹²dsa dsa² hniu¹ jií¹ ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹. 52 Ca¹ŋó¹ dsa² héi² ja³ta¹ni¹ Pilato. Ca¹ŋi³mëh¹³dsa hlai³ Jesús. 53 Jøng² mi³ma²na²siúg²dsa hlai³, ca¹dsǿgh²dsa hmøah¹² tuh¹². Jøng² ca¹ŋi¹jǿg²dsa niúh¹ cøng² tøg²hløg² hi² ca¹guiég¹ dsa², ja³ha¹chian² hlai³ ma²ca¹hóg¹. 54 Ca¹hlég² jmai³ viernes jøng². Ma²ja¹quien¹³ ja³li¹liág¹ jmai³ sa³¹. 55 Jøng² hio¹³, dsa² ca¹ja¹lé² juu¹² Galilea, ca¹ŋi¹lé²dsa. Ca¹ŋi³jái³dsa  











tøg²hløg² ja³rø²quia¹² hlai³. 56 Jøng² ca¹ŋi¹lia¹ hio¹³. Ca¹jmo¹dsa ju²jŋia¹³ hi² ma²ro² quianh¹³ nang³. Jøng² ca¹jŋi¹dsa jmai³ sa³¹, ju³lah lǿa¹² lei¹³.  

Ca¹hiog² Jesús

(Mt. 28.1-10; Mr. 16.1-8; Jn. 20.1-10)

24

Jøng² cónh¹ nioh¹² hi³méh¹, jmai³ du²mei³¹, ca¹ŋi¹lé² calah hio¹³ juu¹² tøg²hløg². Quin¹²dsa hi² ma²ro² jøng², hi² ma²lǿa¹² ju²jŋia¹³. 2 Jøng² ca¹jái¹dsa ma²rø²jŋih¹² cang³ hag³ tøg². 3 Mi³ca¹túgh²dsa niúh¹ tøg² jøng², tsa¹ma¹ca¹dsanh¹²dsa hlai³ Jesús, Juu¹³ jniang³. 4 Jøng² ma²chian²dsa ju²hí³ dsøa¹² mi³ca¹jnia¹ og¹ dsa² ŋioh¹² cøg¹² ja³tiogh³dsa. Tsih¹² hlaih¹³ cu¹té¹² hmøah¹² quieih¹² dsa² ŋioh¹². 5 Ca¹can¹ hlaih¹³ hio¹³ gøg². Hi² jøng² ca¹chi¹jné¹dsa, chi³ŋiu¹³ ni³dsa huø¹. Jøng² ca¹juúh² dsa² ŋioh¹²: ―¿He² løa¹ hnah¹² hniah¹² dsa² jinh³ ja³tiogh³ dsa² ma²ca¹dsan¹? 6 Ju³dsiagh² hoh¹² hniah¹² ha²lah lǿa¹² jǿg³ ca¹tsáih¹ Jesús hniah¹² jmai³ mi³hiúg³dsa quianh¹³ hniah¹² ja³tén¹² Galilea. 7 Di³ ca¹juúh²dsa hi² chiángh² dsa² lø³hiug¹². Hi² jón²dsa. Jøng² hiog¹dsa jmai³ hnøa¹² ―ca¹juúh²dsa. 8 Jøng² ca¹dságh¹ dsǿa¹² hio¹³ jǿg³ jøng². 9 Jøng² ca¹ŋi¹lia¹ hio¹³ tøg²hløg². Ca¹ŋi¹tseih¹²dsa dsa² guia¹ján¹ quianh¹³ dsa² quianh³dsa. 10 Jøng², María Magdalena báh³ héi², quianh¹³ Juana, quianh¹³ María, mi³chiég³ Jacobo, quianh¹³ hio¹³ jian¹²dsa, hio¹³ ca¹jmo¹ jǿg³ jøng² ja³ta¹ni¹ tsih² høh³ quián¹² Jesús. 11 Cónh¹jøng² lë²́ tsih² høh³  



















182

SAN LUCAS 24 hi² dsii¹² hio¹³ jǿg³ la³ju² la³løa¹. Tsa¹ca¹hé¹dsa jǿg³. 12 Cónh¹jøng² ca¹ŋó¹ Pedro gu¹hei¹² juu¹² ja³ho¹² tøg². Jøng² ca¹jái¹dsa niúh¹. Rø²quie¹² hmøah¹² tuh¹² ja³cu²hŋiah¹². Jøng² ca¹ŋáh¹dsa, hnangh¹²dsa dsǿa¹² ha²lah ma²ca¹løa¹.  

Juu¹² jøa³juøi² Emaús (Mr. 16.12-13)

13 Jøng² jmai³ jøng² ma²dsø²lé² og¹ dsa² mi³quianh³ Jesús juu¹² Emaús, juøi² neng¹² cónh¹ guie¹cáng¹ kilometros ca¹lah¹cónh¹ ja³neng¹² Jerusalén. 14 Dsii¹²dsa jǿg³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² ma³ca¹løa¹. 15 Ma²dsii¹²dsa jǿg³ jøng² mi³ca¹ŋó¹ Jesús cøg¹², ca¹ŋøa¹dsa quianh¹³ dsa² héi². 16 Jøng² ca¹jmo¹ Diú¹³ tsa¹ca¹lø¹cuai¹² dsa² héi². 17 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: ―¿He² jǿg³ dsiih² hniah¹² ŋi²nioh³ hniah¹²? ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹jŋi¹ dsa² héi². Léi¹³ ni³dsa hi² hlaih¹³ jenh¹²dsa. 18 Jøng² ca¹juúh² jan² dsa² héi², dsa² tsen² Cleofas: ―Ha²lah dsio¹ jan² hning² tsa¹ca¹lø¹ŋih³ he² ca¹løa¹ jøa²juøi² Jerusalén sø²ma³¹ ca¹dság¹ cónh¹ jín³ ca¹lah¹já¹ dsa² ma²ŋi²nio³ jøa³juøi². 19 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―¿He² jǿg³ jøng²? ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² dsa² héi² calah: ―Jǿg³ quiah¹² Jesús, dsa² chian² Nazaret, dsa² ca¹hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Mi³chi² bí² quiah¹²dsa ja³cog² Diú¹³ ca¹lah¹ma¹quianh¹³ dsa² jmøi¹guǿi¹. Tí² ca¹hǿi² jǿg³ quiah¹²dsa. 20 Jøng² juu¹³ jmi²dsa²  















quián² jniang³, quianh¹³ dsa² ta³ quián¹² guøh¹², ca¹cuø¹ dsag³ hi² jón²dsa. Jøng² ca¹tiáng¹dsa crǿg¹³. 21 Cónh¹jøng² mi³lë²́ jnieh³ hi² lán¹²dsa dsa² tiúh¹ lég² jniang³, dsa² israel. Lah¹jøng² ca¹løa¹. Jøng² ma²hnøa¹² jmai³ na¹ ca¹jon¹dsa. 22 Ni³ jøng² ca²dsiog³ hio¹³, dsa² dsa²lé² quianh¹³ jnieh³, ma²na²juǿih²dsa jnieh³. Di³ ta¹ŋih¹³ na²u³ŋie¹²dsa ja³ca¹húg²dsa hlai³. 23 Jøng² ha¹chian² hlai³ ma²na²dsanh¹²dsa. Mi³na²jogh¹²dsa jøng² ma²juúh²dsa hi² ca¹jë²́ dsa ángeles, dsa² juúh² hi² jinh³ Jesús. 24 Ni³ jøng² ca²dsiog³ dsa² quianh¹³ jnieh³ ca¹ŋie² ja³ho¹² tøg². Ca¹ŋi³jái³dsa hi² lah¹dsóh² lǿa¹² ju³lah ma²na²juúh² hio¹³. Cónh¹jøng² ha¹chi³ ca¹jë²́ dsa Jesús ―ca¹juúh² dsa² héi². 25 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―¿He² løa¹ gøg² tsa²chian² hoh¹² hniah¹² dsa² ŋioh¹²? ¿He² løa¹ tiog¹³ tsa¹héh² hniah¹² ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ ma³ca¹he¹ dsa² hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³? 26 Hniuh¹² báh³ jøng², hi² ca¹can¹ Cristo jmø³uai¹² jøng². Mi³jøng² lén²dsa dsa² juanh¹² ―ca¹juúh² Jesús. 27 Jøng² ca¹he¹ Jesús jǿg³, cónh¹ jǿg³ lah¹ni³ quiah¹² hlai³ Moisés ca¹lah¹ma¹quianh¹³ jǿg³ quiah¹² ca¹lah¹já¹ dsa² ca¹hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Ca¹he¹dsa ha²lah lø²ti¹ ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ lǿa¹² ni³ si² ja³cog²dsa hŋiah¹²dsa. 28 Jøng² ja¹quien¹³ dsiég¹³ dsa² héi² juøi² ja³dsø²lé²dsa. Jøng² lë²́ dsa² og¹ héi² hi² mi³dság¹ Jesús ja³uǿin³ hi³méh¹. 29 Cónh¹jøng² ca¹juúh² dsa² héi², ca¹tsáih¹dsa Jesús quianh¹³ hi² tiog¹³: ―Jŋi³ ja³la² quianh¹³ jnieh³. Ca¹neng² báh³ la² ―ca¹juúh²dsa.  

















183

SAN LUCAS 24

Hi² jøng² ca¹hí¹ Jesús dsi²néi² quianh¹³dsa. 30 Jøng² mi³ma²túgh²dsa mesa, ca¹can¹ Jesús hi³ŋíh¹. Ca¹tsáih¹dsa Diú¹³ di³hmah³. Jøng² ca¹jmo¹dsa ma¹méh¹. 31 Jøng² cu¹ŋieih¹³ ca¹lø¹ŋi¹² dsa² héi². Ca¹lø¹cue¹²dsa Jesús. Jøng² tsa¹ma¹chian² Jesús. Ha¹chi² ma¹ca¹jǿi² dsa² héi². 32 Jøng² ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa guiog¹³dsa: ―Lah¹dsóh² lø²lih¹³ dsǿa¹² jniang³ dsi²juu¹², ja³mi³dsii¹² Jesús jǿg³, ja³mi³heh¹²dsa jniang³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ―ca¹juúh²dsa. 33 Jøng² ca¹ŋi¹lia¹dsa calah dsø¹juu¹² jøa³juøi² Jerusalén. Ca¹dsanh¹²dsa dsa² guia¹ján¹, hi² ma²tiogh³dsa cu¹dsie¹² quianh¹³ dsa² quianh³dsa. 34 Jøng² ca¹juúh² dsa² tiogh³: ―Lah¹dsóh² ma²na²hiog² Juu¹³ jniang³. Ma²na²jǿi² Simón ―ca¹juúh²dsa. 35 Jøng² ca¹dsii¹ dsa² og¹ héi² jǿg³, ha²lah na²ŋë²dsa dsi²juu¹². Ca¹juúh²dsa ha²lah na²lø²cuai¹²dsa mi³ma²na²dsiúh¹ Jesús hi³ŋíh¹.  











Ca¹jnia¹ Jesús ja³tiogh³ dsa² quianh³dsa

(Mt. 28.16-20; Mr. 16.14-18; Jn. 20.19-23)

36 Ma²dsii¹²dsa jǿg³ jøng² mi³ca¹jnia¹ Jesús hŋiah¹² jøa³ ja³tiogh³dsa. 37 Cónh¹jøng² ca¹ja³han³ dsa² tiogh³. Ca¹can¹dsa gøg². Lë²́ dsa hi² jë²́ dsa jmi²dsí². 38 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: ―¿He² løa¹ ganh¹ hniah¹²? ¿He² løa¹ quinh³ hniah¹² ju²hí³ dsøa¹²? 39 ¡Jai³ gug¹jni quianh¹³ tai¹jni! Jní² báh³ lang¹². Quieg² gugh² ni³  







quieg¹jni, mi³jøng² jáih³ hniah¹². Di³ tsa¹lǿa¹² jmø²ŋǿ¹² jmi²dsi² ju³lah lǿa¹² quieg¹jni. 40 Jøng² mi³ma²na²juúh²dsa lah¹jøng², ca¹heh¹dsa dsa² gug² tai³dsa. 41 Cónh¹jøng² ha¹chi² hé²dsa jǿg³, di³ hiug¹² dsogh¹² dsǿa¹²dsa, hiug¹² hioh¹² jenh¹²dsa. Hi² jøng² ca¹juúh² Jesús: ―¿Tsa³quinh³ hniah¹² hi² li¹gøah¹³jni? ―ca¹juúh²dsa. 42 Jøng² ca¹cuan¹dsa jáh² tiogh³ jmøi² ma²cág¹. 43 Ca¹hiei¹ Jesús. Ca¹gǿh¹dsa ja³ta¹ni¹ ca¹lah¹já¹dsa. 44 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Lah¹jøng² ca¹juǿi²jni hniah¹² jmai³ mi³hiúg³jni quianh¹³ hniah¹²: Hi² hniuh¹² li¹ti¹ ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ rø²juúh² si² ja³cog²jni, ju³lah si² quiah¹² hlai³ Moisés, quianh¹³ si² quiah¹² dsa² ca¹hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³, quianh¹³ si² Salmos ―ca¹juúh²dsa. 45 Jøng² ca¹jmo¹dsa ca¹lø¹ŋëh ́ ² dsǿa¹² dsa² quianh³dsa jǿg³ lǿa¹² ni³ si² quiah¹² Diú¹³. 46 Jøng² ca¹juúh²dsa calah: ―Rø²juúh² báh³ si² hi² hniuh¹² jón² Cristo. Jøng² hiog¹dsa jmai³ hnøa¹². 47 Jø¹² bíh³ rø²juúh² si² hi² hniuh¹² tsø¹jan¹² jǿg³ jéinh¹ dsǿa¹² dsa² jmøi¹guǿi¹, mi³jøng² dsa¹hén² dsǿg³dsa. Mi¹liág¹² jǿg³ jøa³juøi² Jerusalén la², ca¹lah¹ja³ca¹lø¹chí¹ jǿg³ ja³tioh¹³ ca¹lah¹jǿ¹ juøi². 48 Hniah¹² báh³ dsa² tsih¹ jǿg³. 49 Jai³lah tsë³́ jni hi² li¹chi² quiánh² hniah¹² ju³lah ca¹juúh² ti³ŋiéh¹jni. Jøng² janh³ hniah¹² jøa³juøi² la² ca¹lah¹ca¹tǿ² ja³ma²ca¹quinh² hniah¹² bí² quiah¹² Diú¹³ dsa² juanh¹²―ca¹juúh² Jesús.  



















Ca¹ŋáh¹ Jesús juu¹² ŋi¹juǿi¹ (Mr. 16.19-20)

50 Jøng² ca¹jiag¹ Jesús ca¹tǿ² jøa³juøi² Betania. Jøng²  

184

SAN LUCAS 24 ca¹chio¹dsa gug²dsa. Ca¹hlanh¹dsa Diú¹³ ni³ huu¹³ quiah¹²dsa. 51 Mi³ma²hlanh¹²dsa Diú¹³ jøng², ca¹u¹hái¹dsa ja³tiogh³dsa. 52 Jøng²  



ca¹ŋi¹lia¹ dsa² héi² juu¹² jøa³juøi² Jerusalén, hiug¹² hioh¹² jenh¹²dsa. 53 Cøng² hi² ca¹túgh²dsa guøh¹². Ca¹mi¹juanh¹²dsa Diú¹³.  

JǾG³ DSIO¹ CA¹TIUN¹ SAN JUAN SI² Ni³ jmøi¹guǿi¹ ca¹lø¹chián¹ dsa² jmo¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³

1

Jmai³ lah¹ni³ ma²chian² dsa² jmo¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Ma²guǿ¹² dsa² héi² quianh¹³ Diú¹³ dsa² juanh¹². Lán¹² báh³ dsa² Diú¹³ hŋiah¹²dsa. 2 Jmai³ lah¹ni³ ma²guǿ¹² dsa² héi² quianh¹³ Diú¹³. 3 Dsa² héi² báh³ ca¹jmo¹ ca¹lah¹jǿ¹ hi² ca¹lø¹chí¹. Ha¹chi² ca¹lø¹chí¹ jin³ he² ju³ hi² tsa¹ca¹jmo¹ dsa² héi². 4 Dsa² héi² cuø¹² bí² hi² li¹chian² dsa² jmøi¹guǿi¹ ja³cog² Diú¹³. Di³ hi² lah¹jøng² báh³ jmo¹² hi² taih¹² juu¹² ja³ŋi¹nio¹ dsa² jmøi¹guǿi¹. 5 Taih¹² juu¹² ja³ŋi²nio³dsa ju³lah lǿa¹² cøng² si² taih¹² ja³neng². Jøng² tsa¹tiúh¹ dsa² jmo¹² hi² hlaih¹³ jmo¹ hi² néng¹ juu¹². 6 Jøng² ca¹lø¹chián¹ jan² dsa² tsen² Juan, dsa² ca¹hia¹ Diú¹³. 7 Ca¹lø¹chián¹ Juan mi³jøng² tsih¹dsa jǿg³ dsøg¹² quiah¹² dsa² héi², dsa² jmo¹² taih¹² juu¹² quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹. Mi³jøng² hé² dsa² jmøi¹guǿi¹ jǿg³ quiah¹² dsa² héi². 8 Ha¹chi² lán¹² Juan hŋiah¹² dsa² jmo¹² taih¹² juu¹². Cónh¹ jín³ hi² lán¹²dsa dsa² tsih¹ jǿg³ dsøg¹² quiah¹² dsa² héi², 9 dsa² na¹ bíh³ li¹chian² jmøi¹guǿi¹, dsa² jmo¹² hi²  















lah¹dsóh² taih¹² dsio¹ juu¹² quiah¹² ca¹lah¹já¹ dsa² jmøi¹guǿi¹. 10 Ma²chian² báh³ dsa² héi² jmøi¹guǿi¹, dsa² ca¹jmo¹ ca¹lø¹chí¹ jmøi¹guǿi¹. Cónh¹jøng² tsa¹ca¹lø¹cuai¹² dsa² jmøi¹guǿi¹. 11 Ca¹lø¹chián¹dsa jøa³ ja³tiogh³ dsa² quián¹²dsa. Cónh¹jøng² tsa¹ca¹hiei¹ dsa² héi². 12 Jøng² ju³ná³ hein² dsa² jmøi¹guǿi¹ ca¹hie¹dsa dsa² héi², hi² ca¹hé¹dsa jǿg³ quiah¹² dsa² héi², jøng² ca¹cuúh¹ dsa² héi² bí² hi² lén²dsa jong¹² Diú¹³. 13 Di³ a¹jáng¹ ju³ hi² lén²dsa jong¹² Diú¹³ ju³lah lǿa¹² jǿg³ quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ hi² li¹chian² jong¹²dsa. Diú¹³ báh³ jmo¹ hi² lén² jong¹²dsa hŋiah¹²dsa. 14 Jøng² dsa² jmo¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ héi² ca¹lán¹ dsa² jmøi¹guǿi¹. Ca¹u¹guu¹dsa jøa³ ja³tiagh³ jniang³. Lán¹²dsa dsa² dsio¹ dsǿa¹², dsa² té¹² jag³. Ca¹ne¹³ jnieh³ hi² hiug¹² juanh¹²dsa, hi² lán¹²dsa hŋiah¹² ca²mǿi² ja³ŋiúh³ Jmi² jniang³. 15 Ca¹he¹ Juan jǿg³ quiah¹² dsa² héi². Ca¹hløah¹dsa tí². Ca¹juúh²dsa: ―Dsa² héi² báh³ hia¹²jni mi³ca¹juúh¹jni: “Hi² jií¹ jan² dsa² tø¹chi³quë¹́ , dsa² lán¹² dsa² juanh¹² cónh¹ jín³ jní². Di³ hi² ma²chian²dsa niúh¹ jín³ hi² ca¹lø¹chián¹ jní²,” ― ca¹juúh² Juan.

185













186

SAN JUAN 1

16 Hiug¹² jín³ hi² dsio¹ dsǿa¹² ―Ha¹chi² lán¹²jni dsa² héi² ja³ŋiúh³ Diú¹³ héi². Tsug¹² ―ca¹juúh²dsa. 22 Jøng² ca¹ŋai¹ jmi²dsa² jin³ cøng² ca¹jmo¹dsa hi² dsio¹ ja³cog² ca¹lah¹jái¹ jniang³. 17 Ca¹jmo¹ jǿg³. Ca¹juúh²dsa. hlai³ Moisés hi² ca¹lø¹ne³ jniang³ ―¿Hein² dsa² lanh¹²hning lei¹³ quiah¹² Diú¹³. Jøng² ca¹jmo¹ lah¹dsóh²? Hniuh¹² quín³ jnieh³ jǿg³ Jesucristo hi² ca¹lø¹ne³ jniang³ hi² dsøg¹² juu¹² ja³quiah¹³ dsa² ca¹tsei¹ dsio¹ dsǿa¹² Diú¹³, hi² lah¹dsóh² té¹² jnieh³. ¿Hein² dsa² lanh¹²hning, jag³dsa. 18 Ha¹chian² dsa² jmøi¹guǿi¹ juúh³hning hŋiah¹²? ―ca¹juúh²dsa. 23 Jøng² ca¹juúh² Juan: ma²ca¹jë²́ Diú¹³. Jan² ja³ŋiúh³dsa héi², dsa² guǿ¹² cog² Diú¹³, ―Lán¹²jni jan² dsa² hløah¹² tí² ma²ca¹mi³léi¹³ ha²lah lán¹² Diú¹³. juu¹² ja³ha¹chian² dsa² tiogh³, dsa² juúh²: “¡Jmo³ cu¹dsøg¹² juu¹² ja³ŋøa¹ Jǿg³ ca¹téng² Juan Juu¹³ jniang³!” ju³lah rø²juúh² si² (Mt. 3.11-12; Mr. 1.7-8; Lc. 3.15-17) ca¹jmo¹ hlai³ Isaías, dsa² mi³hǿ² jǿg³ 19 Lah¹la² lǿa¹² jǿg³ ca¹juúh² Juan quiah¹² Diú¹³ ma²lǿih² ―ca¹juúh² Juan. mi³ca¹dsi¹lé² jmi²dsa² quianh¹³ 24 Dsa² fariseo báh³ dsa² ca¹tse¹ dsa² levita, dsa² mi²hog¹³ jmi²dsa². dsa² héi², dsa² dsii¹² jǿg³ quianh¹³ Di³ ca¹dsi¹lé²dsa ja³tsenh¹³dsa, hi² Juan. 25 Jøng² ca¹juúh² dsa² héi²: ca¹tsei¹ dsa² judío tiogh³ jøa³juøi² ―¿He² løa¹ chiogh¹²hning dsa² Jerusalén. Jøng² ca¹juúh²dsa, jmøi² chi²júh² tsa¹lanh¹²hning ca¹tsáih¹dsa Juan: Cristo ho¹ ju³ hlai³ Elías, ho¹ ju³ dsa² ―¿Hein² dsa² lanh¹²hning? ― hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³, dsa² ma²lǿa¹² ca¹juúh² dsa² héi². 20 Jøng² ca¹lah¹hiu³ dsǿa¹² Juan, jǿg³ hi² jií¹ héi²? ―ca¹juúh²dsa. 26 Jøng² ca¹juúh² Juan: ca¹juúh²dsa: ―Jmáh¹lah jmøi² báh³ chiog¹²jni ―Héi¹ jní², dsa² lán¹² Cristo hniah¹². Cónh¹jøng² hiúg³ jan² ―ca¹juúh²dsa. 21 Jøng² ca¹juúh² jmi²dsa² dsa² jøa³ ja³tiogh³ hniah¹², dsa² tsa¹cueh¹² hniah¹², 27 dsa² jií¹ quianh¹³ dsa² levita: tø¹chi³quë¹́ cónh¹ jín³ jní². Tsa¹lë²́ jni ―¿Hein² dsa² lanh¹²hning ta³tén¹³jni tsøh³jni løg² dsǿ² tai³ jøng²? ¿Lanh¹³hning hlai³ Elías, dsa² héi² ―ca¹juúh² Juan. dsa² ma²lǿa¹² jǿg³ hi² jiúgh²dsa? 28 Jøa³ juøi² Betania ca¹løa¹ ―ca¹juúh²dsa. lah¹jøng², juøi² neng¹² tø¹hŋoh¹³ Jøng² ca¹juúh² Juan: chi³jmøi² Jordán, ja³mi³chiog¹² ―Ha¹chi² lán¹²jni dsa² héi², mi³né³ Juan dsa² jmøi². ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² jmi²dsa² calah: Lán¹² Jesús ju³lah lán¹² jan² jah¹chih² ―¿Lanh¹³hning dsa² hǿ² jǿg³ 29 Mi³ca¹jni¹ jmai³ siíh³, ca¹ŋó¹ quiah¹² Diú¹³, dsa² ma²lǿa¹² jǿg³ jií¹? ―ca¹juúh²dsa. Jesús juu¹² ja³tsenh¹³ Juan. Jøng² Jøng² ca¹juúh² Juan: ca¹juúh² Juan mi³ca¹jë²́ dsa Jesús:  



























187

SAN JUAN 1

37 Mi³ca¹nǿng² dsa² quianh¹³ Juan ―Jai³lah, dsa² ná¹² báh³ lán¹² ju³lah lán¹² jan² jah¹chih² cuan¹² jǿg³ jøng², ca¹ŋi¹lé²dsa dsen¹³ cah³ Diú¹³, jáh² jŋëh¹dsa. Mi³jøng² hen¹ Jesús. 38 Jøng² mi³ca¹jénh¹ Jesús, dsǿg³ dsa² jmøi¹guǿi¹. 30 Dsa² ná¹² ca¹jë²́ dsa dsa² mi³quianh¹³ Juan báh³ dsa² ca¹hia¹jni mi³ca¹juúh¹jni héi². Jøng² ca¹juúh²dsa: jǿg³ la²: “Jií¹ jan² dsa² tø¹chi³quë¹́ , ―¿He² hnøngh² hniah¹²? ― dsa² hiug¹² jín³ juanh¹² cónh¹ jín³ ca¹juúh² Jesús. jní². Di³ ma²chian² dsa² héi² cónh¹ Jøng² ca¹juúh² dsa² héi²: niúh¹ jín³ hi² ca¹lø¹chián¹ jní².” ―Rabí (hi² hniu¹dsa juúh²dsa: 31 Ha¹chi² guiang³jni lah¹jiá¹² hein² Tøa¹²), ¿ha² tøah¹ ŋíh²hning? dsa² lán¹² dsa² héi². Cónh¹jøng² ―ca¹juúh²dsa. 39 Jøng² ca¹juúh² Jesús: huu¹³ jøng² ma²ca¹guio¹jni hi² ca¹chiog¹jni hniah¹² jmøi². Mi³jøng² ―Ma¹dsǿg³ quianh¹³ jní². Ma¹ne¹³ li¹ŋih³ hniah¹², dsa² israel, hein² cøng² ja³quieg¹ ―ca¹juúh²dsa. dsa² hi² lán¹²dsa. Ca¹ŋi¹lé² dsa² quianh¹³ Jesús juu¹² 32 Jøng² ca¹juúh² Juan calah: ja³quiah¹³dsa. Ca¹jái¹dsa ja³jøng². ―Ca¹jái¹jni. Ca¹siog² jmi²dsí² han¹³ Jøng² ca¹túgh²dsa ja³jøng² cøng² juu¹² guiuh¹³ ŋi¹juǿi¹. Jní² jmi²dsí² huu². Di³ ma²tǿ² cónh¹ hein¹³ quiún² ju³lah jniá² jan² jug². Jøng² ca¹jŋi¹ ta¹ca¹hlég². 40 Andrés báh³ tsen² jmi²dsí² ni³ quiah¹² Jesús. 33 Ha¹chi² jan² dsa² mi³quianh¹³ Juan héi², dsa² guiang³jni hŋiéng¹jni lah¹jiá¹² hein² ca¹ŋi¹lé² quianh¹³ Jesús jmai³ jøng². dsa² lán¹² dsa² héi². Jøng² ca¹tsáih¹ Lán¹² Andrés roh¹³ Simón Pedro. 41 Dsø¹juu¹² jøng² ca¹ŋi¹hniah¹² Diú¹³ jní², dsa² ca¹tsei¹ jní², hi² chiog¹²jni hniah¹² jmøi², ca¹juúh²dsa: Andrés roh¹³dsa, dsa² tsen² Simón héi². Jøng² mi³ca¹dsanh¹²dsa “Dsa² héi² báh³ dsa² tí² jmi²dsí² han¹³ roh¹³dsa, ca¹juúh²dsa: quiánh² hniah¹², dsa² janh³hning ―Ma²na²ne¹³ jnieh³ dsa² lán¹² hi² siog¹ jmi²dsí², hi² jŋi¹ jmi²dsí² Mesías dsa² ma²lǿa¹² jǿg³ tse¹ Diú¹³ ni³ quiah¹²,” ca¹juúh² Diú¹³, ca¹tsáih¹ jní². 34 Jøng² ma¹ca¹jái¹jni lah¹jøng². ―ca¹juúh²dsa. (Mesías hniu¹dsa juúh²dsa: Cristo.) Hi² jøng² cuø¹²jni jǿg³ dsøg¹² quiah¹² 42 Jøng² ca¹jiag¹dsa Simón juu¹² dsa² ná¹² hi² lah¹dsóh² lán¹²dsa jong¹² Diú¹³ ―ca¹juúh² Juan. ja³ta¹ni¹ Jesús. Jøng² mi³ca¹jë²́ Jesús Simón, ca¹juúh²dsa: Dsa² lah¹ni³ ca¹lø¹quián¹² Jesús ―Simón báh³ tsenh²hning, ja³ŋiúh³ 35 Mi³ca¹jni¹ jmai³ siíh³, Jonás. Jøng² li¹tsenh²hning calah ma²tsenh¹² Juan calah, quianh¹³ og¹ Cefas ―ca¹juúh²dsa, hi² hniu¹dsa juúh²dsa Pedro. dsa² quianh¹³dsa. 36 Jøng² mi³ca¹jë²́ Juan Jesús, hi² ŋøa¹²dsa cøg¹² Ca¹tǿh¹ Jesús Felipe ja³jøng², ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa quianh¹³ Natanael dsa² quianh¹³dsa: 43 Mi³ca¹jni¹ jmai³ siíh³ ca¹ŋó¹ ―Jai³lah, dsa² ná¹² báh³ lán¹² ju³lah lán¹² jan² jah¹chih² cuan¹² Jesús juu¹² ja³tén¹² Galilea. Diú¹³, jáh² jŋëh¹dsa ―ca¹juúh² Juan. Mi³ca¹dsiég¹dsa, ja³jøng² ca¹jë²́ dsa  



























188

SAN JUAN 1​, ​2 Felipe. Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: ―¡Ma¹dsǿg³ quianh¹³ jní²! ― ca¹juúh² Jesús. 44 Betsaida báh³ tsen² juøi² ja³chian² Felipe. Jø¹² bíh³ ja³jøng² chian² Andrés quianh¹³ Pedro. 45 Jøng² ca¹ŋi³hniah¹² Felipe Natanael. Jøng² ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: ―Ma²ca¹jén² jnieh³ dsa² ma²lǿa¹² jǿg³ hi² jií¹ héi², dsa² ca¹hia¹ hlai³ Moisés quianh¹³ dsa² mi³hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ma²lǿih², ju³lah rø²juúh² si² quiah¹²dsa. Jesús báh³ héi², ja³ŋiúh³ José, dsa² chian² Nazaret ―ca¹juúh² Felipe. 46 Jøng² ca¹juúh² Natanael, ca¹tsáih¹dsa Felipe: ―¡Tsa¹lë²́ jni hi² lé² li¹chian² jan² dsa² dsiog¹ jøa³juøi² Nazaret, mi³né³! ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² Felipe: ―Ma¹ne¹³ di³ cøng² ―ca¹juúh²dsa. 47 Jøng² ca¹ŋi¹lé²dsa. Mi³ca¹jë²́ Jesús Natanael, ca¹juúh²dsa: ―Jai³lah. Dsa² já¹² ná¹² lah¹dsóh² lán¹² jan² dsa² dsiog¹ quián¹² dsa² israel, dsa² tsa¹hniu¹ jin³ he² jǿg³ tø³jǿg³ ―ca¹juúh²dsa. 48 Jøng² ca¹juúh² Natanael: ―¿Ha²lah dsio¹ cuaih¹²hning jní²? ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Ca¹jan³jni hning² cónh¹ niúh¹ jín³ hi² ca¹tǿh¹ Felipe hning², ja³mi³ŋíh²hning huu¹³ hma² higo ―ca¹juúh²dsa. 49 Jøng² ca¹juúh² Natanael: ―Tøa¹², lanh¹²hning jong¹² Diú¹³. Lanh¹²hning rai¹³ quián² jnieh³, dsa² israel ―ca¹juúh²dsa. 50 Jøng² ca¹juúh² Jesús:  













―¿Lah³té¹² hi² héh²hning jǿg³ quieg¹ jní² ni³ huu¹³ hi² na²juúh¹jni hi² ca¹jan³jni hning² ŋíh²hning huu¹³ hma² higo? Di³ na¹ bíh³ jáih³hning ja³jmo³jni hi² ué² hi³méh¹ ―ca¹juúh² Jesús. 51 Jøng² ca¹juúh² Jesús calah: ―Lah¹dsóh² juǿi²jni hning²: Jmai³ chi³quë¹́ jáih³hning ja³nií² guiuh¹³ ŋi¹juǿi¹. Jah³hning ángeles quián¹² Diú¹³ tsø²siúg²dsa ni³ quieg¹ jní², jní² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹²hning ―ca¹juúh² Jesús.  

2

Jǿg³ quiah¹² dsa² ca¹jenh² gug² jøa³juøi² Caná

Cónh¹ ma²hnøa¹² jmai³ jøng², ca¹jmo¹dsa cøng² jmai³ ja³ca¹jenh² gug² dsa² jøa³juøi² Caná, juøi² tén¹² Galilea. Jøng² mi³hiúg³ mi³chiég³ Jesús ja³ca¹jmo¹dsa jmai³. 2 Jø¹² bíh³ ca¹ŋi³lé³ Jesús quianh¹³ dsa² quianh³dsa ja³jøng². Di³ ca¹tøa¹ dsa² ca¹jmo¹ jmai³. 3 Jøng² ca¹dsa¹ jmøi² møi¹gu³jøah¹³ mi³hǿnh² dsa² tiogh³ jmai³. Jøng² ca¹juúh² mi³chiég³ Jesús, ca¹tsáih¹dsa ja³ŋiúh³dsa: ―Ma²ca¹dsa¹ jmøi² quiah¹²dsa ―ca¹juúh²dsa. 4 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―¿He² løa¹ jǿg³ ná¹² juaih¹²hning jní², Mai³¹? Ha¹chi² ma²ca¹dsiég¹ jmai³ ja³mi³léi¹³jni hein² dsa² lán¹²jni ―ca¹juúh² Jesús. 5 Jøng² ca¹juúh² mi³chiég³dsa, ca¹tsáih¹dsa dsa² dsioh¹² má¹: ―Jmóh³ hniah¹² he² hi² juúh² ja²ŋiúh¹jni ná¹² ―ca¹juúh²dsa. 6 Ja³jøng² mi³tioh¹³ jŋiéng² mǿi² dsøg³ cah³, hi² lǿa¹² cang³. Dsøg³ jøng² tieh¹² dsa² hniu³ jmøi² jmo¹²dsa ti³jŋió¹³dsa, ju³lah løa¹²  









189

SAN JUAN 2

mai³¹ quiah¹² dsa² judío. Heih¹² cónh¹ ochenta ho¹ ju³ ŋi²lǿg² litro jmøi² lah¹cøng² lah¹cøng² dsøg³ jøng². 7 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² dsioh¹² má¹: ―¡Gu²tieh³ jmøi² guúh² ca¹lah¹jǿ¹ dsøg³ tioh¹³ ná¹² ca¹lah¹ja³ca¹cángh²! ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹mi¹cángh² dsa² héi² dsøg³. 8 Jøng² ca¹juúh² calah Jesús: ―¡Quin² mih² jmøi² ná¹²! ¡Gu²cuøh³ dsa² dsen¹³ quián¹² jmai³! ―ca¹juúh² Jesús. Jøng² ca¹ŋi³can¹³ dsa² héi² jmøi². 9 Ca¹cang¹ dsa² dsen¹³ jǿg³ dsøg¹² jmøi² jøng². He³ jmøi² guúh² jøng² ma²lǿa¹² jmøi² møi¹gu³jøah¹³ mi³ca¹hǿnh²dsa. Jin³ tsa¹ŋi¹² dsa² dsen¹³ ha² juu¹² ca¹já¹ jmøi². Ŋi¹² báh³ dsa² dsioh¹² má¹. Jøng² ca¹tǿh¹ dsa² dsen¹³ dsa² ŋioh¹² ca¹jenh² gug². 10 Ca¹juúh² dsa² dsen¹³: ―Jmøi² dsio¹ báh³ dsioh¹²dsa lah¹ni³, ju³lah ca¹lah¹já¹ dsa² jmo¹² jmai³. Jøng² báh³ ma²dsioh¹²dsa jmøi² huø³ dsǿa¹², na³ma²na²hǿnh²dsa ma¹dsio¹². Siíh² báh³ ma²na²jmoh³ hning². Ha²lah dsio¹ ca¹chiagh³ hning² jmøi² hiug¹² jín³ hi² dsio¹ ca¹lah¹ca¹tǿ² ja³ca¹tóh² jø² ―ca¹juúh²dsa. 11 Lah¹jøng² báh³ ca¹løa¹ juu¹² juøh¹² ca¹jmo¹ Jesús lah¹ni³, hi² ca¹jmo¹dsa Caná ja³tén¹² Galilea. Ca¹mi¹léi¹³ Jesús hi² juanh¹²dsa. Jøng² ca¹hé¹ dsa² quianh¹³dsa jǿg³ quiah¹²dsa. 12 Mi³ca¹ŋǿ² jmai³, ca¹ŋó¹ Jesús juu¹² Capernaum quianh¹³ mi³chiég³dsa, quianh¹³ roh¹³dsa, quianh¹³ dsa² quianh¹³dsa. Ja³jøng² ca¹ŋi³túgh²dsa ca²tí² jmai³.  











Ca¹huan¹ Jesús dsa² hnai¹² lio¹³ ja³dsi¹² guøh¹²

(Mt. 21.12-13; Mr. 11.15-18; Lc. 19.45-46)

13 Ja¹quién¹³ jmai³ ta²høa³ jmo¹² dsa² judío. Jøng² ca¹ŋó¹ Jesús juu¹² jøa³juøi² Jerusalén, ja³jmo¹²dsa jmai³ jøng². 14 Mi³ca¹dsiég¹ Jesús ja³tsih¹³ guøh¹² juøh¹² ja³jøng², ca¹jë²́ dsa dsa² ti³hnë¹² ca³juu² dsú² quianh¹³ jah¹chih² quianh¹³ jug². Tiogh³ dsa² mi²tsë¹́ cog³ calah ja³jøng². 15 Jøng² mi³ca¹guiu¹ Jesús cøng² hnei¹³, ca¹huan¹dsa dsa² hnë¹² jáh² héi² ja³dsi¹² guøh¹², cu¹dsie¹² quianh¹³ jah¹chih² quianh¹³ ca³juu². Ca¹quián²dsa huø¹ cog³ quiah¹² dsa² mi³mi²tsë¹́ cog³ héi². Ca¹jeinh¹dsa mesa quiah¹²dsa. 16 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² hnë¹² jug²: ―Ja³siíh³ gu³jianh¹² hniah¹² jáh² quiánh² hniah¹². Tsa¹jmóh³ hniah¹² hniu³ ti³ŋieh¹jni ju³lah lǿa¹² cøng² jøa³hmah³ ―ca¹juúh²dsa. 17 Jøng² ca¹dságh¹ dsǿa¹² dsa² quianh¹³ Jesús jǿg³ la² lǿa¹² ni³ si² quiah¹² Diú¹³: “Cu¹dsie¹² tsa¹ma¹ca¹lø¹juanh¹² dsøa¹jni mi³huu¹³ hniú¹² quiánh²hning,” rø²juúh² si². 18 Jøng² ca¹juúh² dsa² canh¹³ quián¹² dsa² judío: ―¿He² juu¹² juøh¹² jmóh³hning? Mi³jøng² li¹ne³ jnieh³ chi² juu¹² jmø³hiég¹ quiánh²hning hi² jmóh³hning lah¹ná¹² ―ca¹juúh² dsa² canh¹³. 19 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Cøng² juu¹² juøh¹² báh³ jmo¹³jni. Ju³ná³ ca¹hénh¹ hniah¹² guøh¹² la², jøng² quianh¹³ hnøa¹² jmai³ tsǿh³jni calah ni³ hmë²́ ―ca¹juúh²dsa. 20 Jøng² ca¹juúh² dsa² canh¹³:  















190

SAN JUAN 2​, ​3 ―Ha¹chi² tiah¹hning tsǿh³ guøh¹² ni³ hmë²́ quianh¹³ hnøa¹² jmai³. Ton¹lág¹ rø²dsǿ² jŋiéng² ŋi² jmai³ ma²tǿ² hi² jmo¹²dsa guøh¹² ―ca¹juúh²dsa. 21 Ca¹juúh² Jesús jǿg³ ti³jnøa¹² jøng² quiah¹² guøh¹², hi² he¹²dsa jmø²ŋǿ¹² quiah¹²dsa, hi² ma²lǿa¹² jmø²ŋǿ¹² ju³lah lǿa¹² cøng² hniú¹² ja³guǿ¹³ Diú¹³. 22 Ca¹dságh¹ dsǿa¹² dsa² quianh¹³ Jesús jǿg³ jøng² mi³ca¹hiog²dsa jmai³ hnøa¹². Hi² jøng² ca¹hé¹ dsa² quianh¹³ Jesús jǿg³ quiah¹² Jesús quianh¹³ jǿg³ rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³.  



Ma²ŋi¹² Jesús ha²lah lǿa¹² dsǿa¹² dsa² jmøi¹guǿi¹

23 Jue¹² dsa² ca¹tǿ² dsǿa¹² jǿg³ quiah¹² Jesús, mi³ca¹jái¹dsa juu¹² juøh¹² ca¹jmo¹dsa jmai³ ta²høa³ jøa³juøi² Jerusalén. 24 Cónh¹jøng² ha¹chi² ca¹mi¹quianh¹³ Jesús dsa² jue¹². 25 Di³ ma²ŋi¹² báh³ Jesús ha²lah dsø²jiag¹² dsǿa¹² dsa² jmøi¹guǿi¹. Tsa¹hniuh¹² he¹ dsa² siáh² ha²lah lán¹² dsa² jue¹². Hŋiah¹² báh³ Jesús ma²ŋi¹² ha²lah lǿa¹² dsǿa¹²dsa.  





3

Ca¹dsii¹ Nicodemo jǿg³ quianh¹³ Jesús

Jan² dsa² fariseo, dsa² lán¹² ta³ quiah¹² guøh¹² quiah¹² dsa² judío, dsa² tsen² Nicodemo, 2 ca¹dsiég¹ dsa² héi² ja³guǿ¹³ Jesús cøng² ja³neng². Ca¹juúh²dsa: ―Tøa¹², ma²ne³ jnieh³ hi² lanh¹²hning jan² tøa¹², dsa² ca¹tse¹ Diú¹³. Di³ ha¹chian² dsa² tiúh¹ jmo¹ juu¹² juøh¹² ju³lah jmoh²hning ju³ná³ tsa¹mi³hag¹³ Diú¹³ ―ca¹juúh² Nicodemo.  

3 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Lah¹dsóh² juǿi²jni hning²: Ha¹chian² dsa² dsianh¹³ ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹ ju³ná³ tsa¹ca¹lø¹chián¹dsa ni³ hmë²́ ―ca¹juúh²dsa. 4 Jøng² ca¹juúh² Nicodemo: ―¿Ha²lah lé² hi² jøng², hi² li¹chian² jan² dsa² ma²juanh¹² ni³ hmë²́ ? Tsa¹lé² hí¹dsa calah togh¹² mi³chiég³dsa. Mi³jøng² li¹chian²dsa calah siíh² ―ca¹juúh² Nicodemo. 5 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Lah¹dsóh² juǿi²jni hning²: Ha¹chian² dsa² dsianh¹³ ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹ ju³ná³ tsa¹ca¹jéinh¹ dsǿa¹²dsa ju³lah jeinh¹² dsǿa¹² dsa² tsog¹² jmøi², ju³ná³ tsa¹ca¹can¹dsa jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Diú¹³. 6 Dsa² ma²lǿa¹² jmø²ŋǿ¹² báh³ lán¹² jniang³ ja³lø²chian² jniang³ dsa² jmøi¹guǿi¹. Di³ jøng² dsa² ma²lǿa¹² jmi²dsí² báh³ lán¹² jniang³ ja³lø²chian² jniang³ quiah¹² jmi²dsí² han¹³ quiáh¹² Diú¹³. 7 Tsa³ju³li¹dsogh¹² hoh¹²hning jǿg³ ma²na²juǿi²jni hning² hi² hniuh¹² li¹chianh²hning ni³ hmë²́ . 8 Jai³ di³ ha²lah lǿa¹² dsí² hei¹² dsi³guøi². Dság¹² dsí² ta¹la² ta¹ná¹². Hein¹³ dsí², hi² nang¹² dsa² jmøi¹guǿi¹. Di³ jøng² tsa¹ŋi¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ ha² juu¹² jií¹, ha² juu¹² dság¹ dsí². Lah¹jøng² báh³ lǿa¹² quián² jniang³ ja³lø²chian² jniang³ quiah¹² jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Diú¹³, ju³lah lǿa¹² quiah¹² dsí². Tsa¹léi¹³ coh¹³ jmø²ŋǿ¹² ja³lø²chian² jniang³ ja³cog² jmi²dsí² han¹³ ―ca¹juúh²dsa. 9 Jøng² ca¹juúh² Nicodemo: ―Tsa¹lø²ŋë²́ jni jǿg³ quiánh²hning ―ca¹juúh²dsa. 10 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Lanh¹²hning dsa² juanh¹², dsa² quin¹² ni³ juøi² quián¹²  















191

SAN JUAN 3

dsa² israel. ¿Ha²lah dsio¹ jøng² ́ ²hning jǿg³ jøng²? tsa¹lø²ŋëh 11 Lah¹dsóh² juǿi²jni hning²: Jmo² jnieh³ jǿg³ ma²ne³ jnieh³, jǿg³ quiah¹² hi² ma²ca¹ne¹³ jnieh³. Cónh¹jøng² tsa¹héh² hniah¹² jǿg³ quián² jnieh³. 12 Tsa¹héh² hniah¹² jǿg³ ca¹juǿi²jni hniah¹² ha²lah lǿa¹² ni³ jmøi¹guǿi¹. Jøng² tsa¹lë²́ jni hi¹ héh² hniah¹² jǿg³ ju³ná³ ca¹juǿi²jni hniah¹² ha²lah lǿa¹² ŋi¹juǿi¹. 13 Ha¹chian² dsa² siáh² chian², dsa² ma²ca¹ŋie³ ŋi¹juǿi¹. Jan² jní² báh³ ma²ca¹ŋie³, jní² dsa² ca¹guio¹ juu¹² ŋi¹juǿi¹, jní² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹²hning. 14 Di³ lah¹jøng² báh³ hniuh¹² lé² ju³lah ca¹jmo¹ hlai³ Moisés, mi³ca¹hë²́ dsa møh² hi² lǿa¹² lai³ guiuh¹³ hma² juu¹² ja³ha¹chian² dsa² tiogh³. Di³ hi² hniuh¹² tiang¹dsa jní² guiuh¹³ hma², jní² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹²hning. 15 Mi³jøng² ju³ná³ hein² dsa² hé² jǿg³ quieg¹ jní², dsa² héi² li¹chian² tiá² ja³cog² Diú¹³ ― ca¹juúh² Jesús. 16 Hiug¹² hnio¹ Diú¹³ dsa² jmøi¹guǿi¹. Hi² jøng² ca¹cuan¹dsa jan² jøng² báh³ jong¹²dsa. Mi³jøng² ju³ná³ hein² dsa² hé² jǿg³ quiah¹²dsa, tsa¹dsa¹hén² dsa² héi². Li¹chian² dsa² héi² tiá² ja³cog² Diú¹³. 17 Ha¹chi² ca¹tse¹ Diú¹³ jong¹²dsa juu¹² ni³ jmøi¹guǿi¹, mi³huu¹³ hi² mi³cuúh¹dsa dsa² jmøi¹guǿi¹ dsag³. Ca¹tsei¹dsa mi³huu¹³ hi² liúg² jong¹²dsa dsa² jmøi¹guǿi¹ dsag³ hi² ni³re²dsa. 18 Ha¹chi² dsag³ ta¹canh¹³ dsa² hé² jǿg³ quiah¹² jong¹² Diú¹³. Cónh¹jøng² ju³ná³ hein² dsa² tsa¹hé² jǿg³ quiah¹² jong¹² Diú¹³, dsa² héi² ma²rø²canh¹² dsag³. Di³ tsa¹ca¹hé¹dsa jǿg³ quiah¹² jan²  















jøng² báh³ jong¹² Diú¹³. 19 Lah¹la² báh³ jmo¹² hi² ma²rø²canh¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ dsag³: Ca¹lø¹chián¹ jong¹² Diú¹³ ni³ jmøi¹guǿi¹, dsa² jmo¹² taih¹² juu¹² ja³ŋi¹nio¹ dsa² jmøi¹guǿi¹. Cónh¹jøng² tsa¹hniu¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ ŋi¹nio¹ ja³taih¹². Hiug¹² jín³ hi² hniu¹dsa ja³neng². Di³ hi² hlaih¹³ jmo¹²dsa. 20 Hian³ dsa² jmo¹² hi² hlaih¹³ dsa² jmo¹² taih¹² juu¹². Tsa¹hniu¹dsa li¹quianh¹³dsa dsa² héi², ju³ jøng² ca¹lø¹jní¹ hi² hlaih¹³ hi² jmo¹²dsa. 21 Jøng² dsa² jmo¹² ju³lah lǿa¹² jǿg³ dsøg¹², dsa¹lé² dsa² héi² dsen¹³ cah³ dsa² jmo¹² taih¹² juu¹². Mi³jøng² li¹léi¹³ cu²rø² jmo¹²dsa ju³lah hniu¹ Diú¹³.  





Ca¹jmo¹ Juan hi³méh¹ jǿg³ quiah¹² Jesús

22 Ni³ jøng² ca¹ŋi¹lé² Jesús quianh¹³ dsa² quianh³dsa juu¹² ja³tén¹² Judea. Ca¹jŋi¹dsa ja³jøng². Ca¹ŋi¹chiog¹dsa dsa² jmøi². 23 Jø¹² bíh³ hiúg³ Juan jøa³juøi² Enón, cøg¹² juøi² Salim. Ja³jøng² mi³chiog¹²dsa dsa² jmøi². Di³ ma¹dsio¹² jmøi² hii² ja³jøng². Jue¹² dsa² ca¹dsi¹lé². Ca¹jŋó²dsa jmøi² ca¹chiag¹ Juan. 24 Ha¹chi² ma²ca¹dsiég¹ jmai³ ja³ca¹tanh¹²dsa Juan hni¹ŋí³. 25 Jøng² ca¹dsii¹ dsa² quianh³ Juan jǿg³ quianh¹³ jan² dsa² judío ha²lah jmo¹dsa ni³jŋió¹³dsa ja³cog² Diú¹³. 26 Hi² jøng² ca¹ŋi¹lé²dsa ja³tsenh¹³ Juan. Ca¹juúh²dsa: ―Tøa¹², dsa² héi² ma²chiog¹² dsa² jmøi², dsa² mi³hiúg³ quianh¹³ hnéng¹ tø¹hŋoh¹³ chi³jmøi² Jordán, dsa² ca¹cuøh³hning jǿg³ dsio¹ quiah¹². Jøng² ca¹lah¹já¹ dsa² ma²dsø²lé² dsen¹³ cah³ dsa² héi² ―ca¹juúh²dsa. 27 Jøng² ca¹juúh² Juan:  











192

SAN JUAN 3​, ​4 ―Ha¹chi² juu¹² jmø³hiég¹ chi² quián² jniang³ dsa² jmøi¹guǿi¹, ju³ná³ tsa¹cuø¹ Diú¹³. 28 Guiogh¹³ báh³ hniah¹² ca¹nengh² jǿg³ ca¹juúh¹jni, hi² tsa¹lán¹²jni Cristo. Lán¹²jni tsih² høh³ ca¹tse¹ Diú¹³, dsa² ŋøa¹² ma²jiá¹² jín³ cónh¹ dsa² héi². 29 Lǿa¹² quieg¹ jní² ju³lah lǿa¹² quiah¹² ha²mei¹³ quián¹² dsa² ŋioh¹² ca¹jenh² gug². Dsa² ca¹jenh² gug² héi² báh³ dsa² jian¹ hio¹³. Jøng² hioh¹² jenh¹² ha²mei¹³ quián¹²dsa na³ma²ca¹jái¹dsa ca¹hie¹ dsa² héi² hio¹³ quián¹². Lah¹jøng² báh³ hioh¹² jéin¹² jní² ja³cog² Jesús. 30 Hi² hniuh¹² báh³ jøng², hi² dsø¹cón³ jǿg³, hi² lán¹² dsa² héi² dsa² juanh¹², ta³lah¹jøng² hi² tsa¹ma¹li¹chi² jǿg³ quieg¹ jní² ―ca¹juúh² Juan.  





Jǿg³ quiah¹² dsa² já¹² juu¹² ŋi¹juǿi¹

31 Hiug¹² jín³ juanh¹² dsa² chian² guiuh¹³ ŋi¹juǿi¹ cónh¹ jín³ ca¹lah¹já¹ dsa² chian² jmøi¹guǿi¹. Dsa² jmøi¹guǿi¹ báh³ dsa² chian² guøh³ huø¹ la², dsa² hløah¹² jmáh¹lah jǿg³ chi² ni³ jmøi¹guǿi¹. Jøng² hiug¹² jín³ juanh¹² dsa² chian² ŋi¹juǿi¹ cónh¹ jín³ ca¹lah¹já¹ dsa² chian² guøh³ huø¹ la². 32 He¹²dsa jǿg³ quiah¹² hi² ma²ca¹ jái¹dsa, hi² ma²ca¹nǿng²dsa. Cónh¹jøng² tsa¹hé² dsa² jue¹² jǿg³ juúh²dsa. 33 Ju³ná³ hein² dsa² hé² jǿg³ juúh² dsa² chian² ŋi¹juǿi¹, dsa² héi² jmo¹² hi² té¹² jǿg³ juúh² Diú¹³. 34 Di³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³ báh³ hløah¹² dsa² ca¹tse¹ Diú¹³. Cuø¹² Diú¹³ ja³ca¹lah¹jǿ¹ jmi²dsí² quiah¹²dsa ja³cog² dsa² héi². 35 Hnio¹ Diú¹³ ja³ŋiúh³dsa. Ma²ca¹dsii¹dsa gug² tai³ ja³ŋiúh³dsa ca¹lah¹jǿ¹ juu¹² jmø³hiég¹ quiah¹²dsa. 36 Ju³ná³ hein² dsa² hé²  











jǿg³ quiah¹² jong¹² Diú¹³, li¹chian² dsa² héi² tiá². Jøng² ju³ná³ hein² dsa² tsa¹mi²ti¹ jǿg³ quiah¹² jong¹² Diú¹³, tsa¹li¹chian² dsa² héi² ja³cog² Diú¹³. Ma²hian¹³ Diú¹³ dsa² héi².

4

Jǿg³ quiah¹² jan² hio¹³ chian² ja³tén¹² Samaria

Ca¹lø¹ŋi¹² dsa² fariseo hi² hiug¹² jín³ jue¹² dsa² ma²quianh¹³ Jesús cónh¹ jín³ dsa² quianh¹³ Juan. Ca¹lø¹ŋi¹²dsa hi² ma²chiog¹² Jesús dsa² jue¹² jmøi². 2 Cónh¹jøng² a¹jáng¹ hŋiah¹² Jesús dsa² chiag¹² jmøi² quiah¹²dsa. Dsa² quianh¹³ báh³ dsa² jmo¹². 3 Jøng² mi³ca¹lø¹lih¹³ Jesús hi² ma²ŋi¹² dsa² fariseo jǿg³ jøng², ca¹u¹hái¹dsa ja³tén¹² Judea. Ca¹ŋáh¹dsa juu¹² ja³tén¹² Galilea. 4 Hi² hniuh¹² tsø³jue¹³ Jesús ja³tén¹² Samaria. 5 Jøng² ca¹dsiég¹dsa Sicar, juøi² tén¹² Samaria, juøi² neng¹² cøg¹² huø¹ ca¹cuúh¹ hlai³ Jacob hlai³ José, ja³ŋiúh³dsa, ma²lǿih². 6 Ja³jøng² ho¹² tøg² jmøi² ca¹guiég¹ hlai³ Jacob. Ma²ca¹huh¹ Jesús hi² hiúg³dsa juu¹², mi³ca¹dsiég¹dsa ja³ho¹² tøg² jmøi². Ma²tǿ² cónh¹ dsi¹hiég¹. Hi² jøng² ca¹guú²dsa cøg¹² tøg² jmøi². 7 Jøng² ca¹dsiég¹ jan² hio¹³ chian² ja³jøng², dsa² cán² jmøi² tøg² jmøi² jøng². Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa hio¹³ héi²: ―Cuúh³hning ca²juuh³ jmøi² guúh² gøh³jni ―ca¹juúh² Jesús. 8 Cu²hŋiah¹² Jesús. Mi³guǿ¹²dsa ja³jøng². Di³ ca¹ŋi¹lé² dsa² quianh³dsa juu¹² jøa³juøi² jøng². Ca¹ŋi¹hneng²dsa hi² gǿh¹dsa. 9 Hi² jøng² ca¹juúh² hio¹³ héi²: ―¿Ha²lah dsio¹ møh²hning jmøi² ja³cog² jní², hning² dsa² lanh¹² jan²  















193

SAN JUAN 4

dsa² judío? Di³ hi² lán¹²jni dsa² chian² Samaria. Lah¹jøng² ca¹juúh² hio¹³. Di³ tsa¹chi² hiug² dsǿa¹² dsa² judío ca¹lah¹jin³ mih² ja³cog² dsa² chian² Samaria. 10 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Tsa¹ŋih³hning he² hi² mi³cuø¹ Diú¹³ ja³cogh²hning. Tsa¹cuaih¹²hning jní², dsa² ma²na²møa¹ jmøi². Di³ mi³mǿh³hning² jmøi² ja³cog² jní² ju³ jøng² ma²ŋih³hning hein² dsa² jní². Jøng² mi³cuø¹³jni jmøi² jmo¹ li¹chianh²hning ―ca¹juúh² Jesús. 11 Jøng² ca¹juúh² hio¹³ héi²: ―Guiuh¹³, ha¹chi² quinh³hning quianh¹³ hi² li¹chioh³hning jmøi². Hieg³ báh³ ha³ jmøi². ¿Ha² tøah¹ li¹chi² jmøi² mi³cuøh¹³hning jní²? 12 ¿Lanh¹³hning dsa² juanh¹² cónh¹ jín³ hlai³ Jacob, dsa² hóg¹ quián² jniang³, dsa² ca¹guiég¹ tøg² la²? Jmøi² la² ca¹hǿnh² dsa² héi² hŋiah¹², quianh¹³ jong¹²dsa, quianh¹³ jáh² quián¹²dsa ―ca¹juúh² hio¹³. 13 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Ju³ná³ hein² dsa² hǿnh² jmøi² ha³ tøg² jmøi² la², dsa² héi² lé² lø¹i³hǿnh² jmøi² calah jmai³ siíh³. 14 Cónh¹jøng² tsa¹lǿa¹² lah¹jøng² jmøi² cuø¹³ jní². Jmøi² cuø¹³ jní² jmo¹ li¹hiug² dsǿa¹² dsa² qui²hǿnh². Jøng² cøng² hi² li¹chi² jmøi² jøng² quiah¹²dsa, jmøi² jmo¹ hi² li¹chian²dsa tiá² ja³cog² Diú¹³ ― ca¹juúh² Jesús. 15 Jøng² ca¹juúh² hio¹³: ―¿Tsa³cuøh¹³hning jní² jmøi² jøng², guiuh¹³? Jøng² tsa¹ma¹lé² li¹i³gøh³jni jmøi² jmai³ siíh³. Jøng² tsa¹ma¹guio¹³jni ja³ho¹² tøg² jmøi² la² jmai³ siíh³, hi² ŋi³quin¹jni jmøi² ―ca¹juúh² hio¹³.  











16 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Gu²tei³ ji²gugh²hning. Jøng² ŋi³noh¹² hniah¹² ja³la² ―ca¹juúh² Jesús. 17 Jøng² ca¹juúh² hio¹³: ―Ha¹chian² ji²gug²jni ma¹chian² ―ca¹juúh² hio¹³. Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Jǿg³ dsøg¹² báh³ ma²ca¹juøh³hning hi² tsa¹chian² ji²gugh²hning. 18 Di³ hŋí² rón² ma²ca¹jenh² gugh²hning quianh¹³ dsa² ŋioh¹². Jøng² ma²jianh¹²hning dsa² ŋioh¹² tsa¹lán¹² ji²gugh²hning. Jǿg³ dsøg¹² ma²ca¹juøh³hning ― ca¹juúh² Jesús. 19 Jøng² ca¹juúh² hio¹³: ―Lah¹dsóh² léi¹³jni, guiuh¹³, hi² lanh¹²hning jan² dsa² hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 20 Ca¹mi¹juanh¹² dsa² hóg¹ quián² jnieh³ Diú¹³ ni³ máh² tsih¹² ja³ná³. Cónh¹jøng² juúh² dsa² goh²hning hi² hniuh¹² mi³juanh¹³ jniang³ Diú¹³ jmáh¹lah jøa³juøi² Jerusalén ―ca¹juúh² hio¹³. 21 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Ju³héh³hning jǿg³ juǿi²jni hning², hio¹³. Jií¹ jmai³ ja³tsa¹tiog¹³ hniuh¹² dsa¹lé² dsa² jmøi¹guǿi¹ jøa³juøi² Jerusalén ho¹ ju³ ni³ máh² tsih¹² ja³ná³. Cøng² hi² ma²lé² mi¹juanh¹²dsa Diú¹³ ha² ja³tiogh³dsa. 22 Hniah¹² dsa² chianh² Samaria, tsa¹cueh¹² hniah¹² Diú¹³ mi²juanh¹³ hniah¹². Cónh¹jøng² jnieh³, dsa² judío, cue¹² báh³ jnieh³ Diú¹³ mi²juanh¹³ jnieh³. Di³ jøa³ ja³tiagh³ jnieh³ dsa² judío li¹chi² jǿg³ jmo¹ hi² liúg² dsa² jmøi¹guǿi¹. 23 Ja¹quién¹ dsiég¹³ jmai³ ja³mi¹juanh¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ Jmi² jniang³ ca¹lah¹hiu³ dsǿa¹². Ma²ca¹gog¹ báh³ jmai³. Mi¹juanh¹²dsa Jmi² jniang³ quianh¹³  















194

SAN JUAN 4 jmi²dsí² quiah¹² báh³ dsa², quianh¹³ jǿg³ dsøg¹². Di³ lah¹jøng² báh³ hniu¹ Jmi² jniang³ hi² mi³juanh¹³ jniang³ dsa². 24 Lán¹² Diú¹³ ju³lah lǿa¹² cøng² jmi²dsí². Jøng² hniuh¹² mi³juanh¹³ jniang³ Diú¹³ quianh¹³ jmi²dsí² quián² jniang³, quianh¹³ jǿg³ dsøg¹² ―ca¹juúh² Jesús. 25 Jøng² ca¹juúh² hio¹³: ―Guiang³ báh³ jní² hi² jií¹ jan² dsa² tse¹ Diú¹³, dsa² tsen² Mesías, dsa² tǿh²dsa Cristo calah. Na³ma²ca¹guøn¹ dsa² héi² nií¹dsa jǿg³ ha²lah lán¹² Diú¹³ ―ca¹juúh² hio¹³. 26 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Lán¹²jni hŋiéng¹jni Cristo héi² ― ca¹juúh² Jesús. 27 Ta³lah¹ti³dsii¹²dsa jǿg³ ca¹dsi¹lé² dsa² quianh³ Jesús. Hiug¹² ca¹lø¹dsogh¹² dsǿa¹²dsa mi³ca¹jái¹dsa ma²dsii¹² Jesús jǿg³ quianh¹³ hio¹³ héi². Cónh¹jøng² tsa¹chian²dsa ca¹tí² dsǿa¹²dsa hi² ŋai¹dsa ha²lah lǿa¹² jǿg³ dsii¹²dsa ho¹ ju³ he² løa¹ dsii¹²dsa jǿg³. 28 Ja³jøng² ca¹tsih¹ hio¹³ dsøg³ quiah¹². Ca¹ŋáh¹dsa juu¹² jøa³juøi². Ca¹ŋi¹tseih³dsa dsa². Ca¹juúh²dsa: 29 ―Ma¹dsǿg³ quianh¹³ jní². Ma¹ne³ jniang³ jan² dsa² ŋioh¹² ma²ca¹hlaih¹ jní². Ma²ŋi¹²dsa ca¹lah¹jǿ¹ ha²lah ma²ca¹jmo¹jni. ¡Ju³ne¹³! ¿Tsa³lán¹² dsa² héi² Cristo? ―ca¹juúh² hio¹³. 30 Jøng² ca¹ŋi¹lé² dsa² chian² juøi² jøng² juu¹² ja³guǿ¹³ Jesús. 31 Ta³lah¹hiúg³ hio¹³ jøa³juøi², quianh¹³ hi² tiog¹³ ca¹juúh² dsa² quianh¹³ Jesús: ―¿Tsa³cǿh³hning, Tøa¹²? ―ca¹juúh²dsa. 32 Jøng² ca¹juúh² Jesús:  

















―Tsa¹lǿ² lø¹i³cón¹³jni. Chi² báh³ hi² jmo¹² li¹hiug² dsøa¹jni, hi² tsa¹ŋih³ hniah¹² ha²lah lǿa¹² ―ca¹juúh² Jesús. 33 Jøng² ca¹dsii¹ dsa² quianh¹³dsa jǿg³ cu³guiog³dsa. Ca¹juúh²dsa: ―¿Ho¹ ju³ dsa² siáh² ma²na²u¹can¹² má¹ hi² ma²na²gǿh¹dsa ta³lah¹na²u³hnéng³ jniang³ hé¹² jøa³juøi²? ―ca¹juúh²dsa. 34 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Ca¹lah¹hiu³ dsøa¹jni mi³ti³jni héh¹ ca¹jmo¹ dsa² ca¹tsei¹ jní². Lah¹jøng² báh³ jmo¹² hi² li¹hiug² dsøa¹jni, ju³ná³ jmo¹²jni ju³lah lǿa¹² jǿg³ ca¹juúh² dsa² héi². 35 Juúh² hniah¹²: “Hi² hei¹² quión² tsøh² hi² li¹chi² jøa³nung²”, juúh² hniah¹². Cónh¹jøng² juǿi²jni hniah¹²: Jai³lah. Ma²ja¹lé² dsa² chian² jøa³juøi². Lán¹²dsa ju³lah cøng² hi² ma²chi² jøa³nung², hi² ma²lé² jiégh³ jniang³. Di³ ma²ca¹dsiég¹ jmai³ ja³li¹quianh¹³ jniang³ dsa². 36 Li¹hmah¹³ quiah¹² dsa² jmo¹ li¹quianh¹³ jniang³ dsa² héi², dsa² jmo¹ li¹chian² dsa² héi² tiá² ja³cog² Diú¹³. Ma²ca¹mi³liág¹³jni hi² li¹quianh¹³ jniang³ dsa² héi². Jøng² cu²rø² tiágh³ jniang³ hioh¹² jenh¹² jniang³ quianh¹³ dsa² mi¹hian¹² jǿg³ jøng². 37 Jǿg³ té¹² báh³ juúh² dsa²: “Hi² jne¹ jan² dsa² møi¹jon². Cónh¹jøng² dsa² siáh² báh³ jiégh² mǿi² na³ma²chi²,” juúh² dsa². 38 Ca¹tsë²́ jni hniah¹² hi² jmóh³ hniah¹² ta³ tsa¹ca¹mi³liagh¹³ hniah¹². Dsa² siáh² báh³ ca¹mi¹liág¹ hi² li¹quianh¹³ jniang³ dsa². Hniah¹² ́ ² mi³hianh¹³ hniah¹² ta³ dsa² ca¹tëh quiah¹²dsa ―ca¹juúh² Jesús. 39 Jøng² ca¹hé¹ jue¹² dsa² chian² juøi² jøng² jǿg³ quiah¹² Jesús huu¹³ jǿg³ ca¹juúh² hio¹³ hi² ma²ŋi¹²  













195

SAN JUAN 4​, ​5

Jesús ca¹lah¹jǿ¹ ha²lah ma²ca¹jmo¹ hio¹³. 40 Jøng² mi³ca¹dsi¹lé² dsa² chian² Samaria héi² ja³guǿ¹³ Jesús, ca¹mǿh¹dsa Jesús hi² jŋi¹dsa ja³jøng². Jøng² ca¹jŋi¹dsa ton¹ jmai³. 41 Jøng² hiug¹² jín³ jue¹² dsa² héi² ca¹hé¹ jǿg³ quiah¹²dsa mi³ca¹nǿng²dsa jǿg³ ca¹juúh²dsa hŋiah¹²dsa. 42 Jøng² ca¹juúh² dsa² jue¹², ca¹tsáih¹dsa hio¹³ héi²: ―Ha¹chi² ma¹hé² jnieh³ jǿg³ ni³ huu¹³ jǿg³ ca¹juøh³ hning². Di³ guiag¹³ báh³ jnieh³ ma²ca¹néng³ jǿg³ juúh² Jesús hŋiah¹². Hi² jøng² ma²ne³ jnieh³ hi² lah¹dsóh² lán¹² Jesús dsa² liúg² dsa² jmøi¹guǿi¹ ―ca¹juúh²dsa.  





Ca¹mi¹hliú² Jesús ja³ŋiúh³ dsa² ta³

43 Ma²ton¹ jmai³ jøng² ca¹ŋáh¹ Jesús juu¹² ja³tén¹² Galilea. 44 Di³ ma²ca¹juúh²dsa lah¹jiá¹² hi² tsa¹mi²juanh¹² dsa² go²dsa dsa² hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³, ma²ca¹juúh²dsa. 45 Jøng² ca¹hie¹ dsa² chian² Galilea Jesús mi³ca¹dsiánh¹dsa ja³jøng². Di³ ma²ca¹jái¹dsa juu¹² juøh¹² ma²ca¹jmo¹ Jesús jøa³juøi² Jerusalén jmai³ ta²høa³. Di³ ma²ca¹ŋi³lé³dsa jmai³ jøng² calah. 46 Jøng² ca¹ŋó¹ Jesús calah juu¹² jøa³juøi² Caná, ja³ca¹jmo¹dsa juu¹² juøh¹² hi² ca¹lø¹tsë¹́ jmøi² guúh², hi² ca¹løa¹ jmøi² møi¹gu³jøah¹³. Jøng² mi³chian² jan² dsa² ta³ jøa³juøi² Capernaum. Dsoh³ ja³ŋiúh³ dsa² héi². 47 Jøng² mi³ca¹nǿng² dsa² ta³ héi² hi² ca¹u¹hái¹ Jesús ja³tén¹² Judea, hi² ca¹dsiég¹ Jesús ja³tén¹² Galilea, jøng² ca¹ŋó¹dsa. Ca¹ŋi¹tseih³dsa Jesús chi²júh² dság¹dsa, hi² mi¹hliú²dsa ja³ŋiúh³dsa, dsa² ja¹quién¹³ jón². 48 Jøng² ca¹juúh² Jesús:  











―Tsa¹héh²hning jǿg³ quieg¹ jní² chi²júh² tsa¹jáih²hning juu¹² juøh¹² quianh¹³ hi² gøg² ―ca¹juúh² Jesús. 49 Jøng² ca¹juúh² dsa² ta³: ―Tiog¹³ ma¹dsǿg³ quianh¹³jni ja³quieg¹jni, Guiuh¹³, niúh¹ jín³ hi² jón² jon¹jni ―ca¹juúh²dsa. 50 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Ma²lé² guǿnh³hning. Hliú² báh³ ja²ŋiúh¹hning ―ca¹juúh² Jesús. Jøng² ca¹hé¹ dsa² ta³ jǿg³ jøng². Jøng² ca¹ŋáh¹dsa. 51 Ca¹jén²dsa og¹ úg³ dsa² quián¹²dsa dsi²juu¹², dsa² ca¹jmo¹ jǿg³ ma²ca¹hlú² ja³ŋiúh³dsa. 52 Jøng² ca¹ŋai¹ dsa² ta³ he² hora ca¹lø¹liág¹ hi² ma²dsø²jŋi¹ quiah¹²dsa. Jøng² ca¹juúh² dsa² quián¹²dsa: ―Cónh¹ hein¹³ cøng² ta¹ca¹hlég² dsiég² ca¹jŋi¹ hi² dsén²dsa ―ca¹juúh²dsa. 53 Jøng² ca¹dsagh² dsǿa¹² dsa² ta³ cónh¹ hora jøng² báh³ ca¹juúh² Jesús hi² hliú² ja³ŋiúh³dsa. Jøng² ca¹hé¹ dsa² ta³ jǿg³ quiah¹² Jesús quianh¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² tiogh³ ja³quiah¹³dsa. 54 Hi² jøng² ca¹løa¹ ja³ma²ton¹ juu¹² juøh¹² ca¹jmo¹ Jesús ja³tén¹² Galilea, mi³ca¹u¹hái¹dsa ja³tén¹² Judea.  











Ca¹mi¹hliú² Jesús dsa² tsa¹li¹ŋøa¹ cøng² ja³tsen² Betsata

5

Jmai³ siíh³ jøng² ca¹ŋi¹jái² Jesús cøng² jmai³ juøh¹² quiah¹² dsa² judío juu¹² jøa³juøi² Jerusalén. 2 Jøa³juøi² jøng² lǿa¹² cøng² ja³neng¹² jmøi² cøg¹² hag³jnǿ³ tsen² Hag³jnǿ³ Quiah¹² Jah¹chih². Betsata báh³ tsen² jmøi² jøng² quianh¹³ jǿg³ hebreo. Lǿa¹² hŋí² corredor lah¹jin² lah¹lǿih¹ ja³neng¹² jmøi² jøng². 3 Corredor  



196

SAN JUAN 5 jøng² ma²ti³ganh¹³ jue¹² dsa² lán¹² hliú² ni³ dsag³, dsa² teg³ quianh¹³ dsa² ŋøa¹² guiánh³ quianh¹³ dsa² tsa¹li¹ŋøa¹. Ja³jøng² ti³jŋi¹² dsa² dsoh³ hi² hiánh² jmøi². 4 Di³ jmai³ lan¹³ jógh² jan² ángel juu¹² ŋi¹juǿi¹. Jmo¹² ángel hi² hiánh² jmøi². Jøng² ju³ná³ hein² dsa² dsoh³ lah¹ni³ ca¹tí²dsa tai³dsa niúh¹ jmǿi¹ ca¹lah¹cónh¹ mi³ca¹hiánh² ángel jmøi², dsa² héi² ca¹hlú² ca¹lah¹i³ ni³ dsag³ mi³lán¹³dsa. 5 Jøng² mi³hiúg³ jan² dsa² ŋioh¹² ja³jøng². Ma²ni³ŋó¹³ cónh¹ ma²gui²guií² rø²dsǿ² jŋi¹ ji²ŋi² hi² dsoh³dsa. 6 Jøng² ca¹jë²́ Jesús dsa² dsoh³ héi². Ca¹lø¹lih¹³dsa ma²ni³ŋó¹³ jmai³ rø²quia¹²dsa ja³jøng². Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² dsoh³: ―¿Hnøngh³hning hi² hliúh²hning? ―ca¹juúh²dsa. 7 Jøng² ca¹juúh² dsa² dsoh³: ―Guiuh¹³, ha¹chian² dsa² chian² mi¹hag¹³ jní² hi² ŋi³høa¹jni jmøi² na³ma²hiánh². Jøng² dsa² siáh² báh³ tí² tai³ niúh¹ jín³ hi² dsiég¹³jni ―ca¹juúh²dsa. 8 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―¡Nung²! ¡Chiag³ jmung² quiánh²! ¡Ŋøa³! ―ca¹juúh²dsa. 9 Dsø¹juu¹² jøng² ca¹hlú² dsa² dsoh³. Ca¹can¹dsa jmung² quiah¹²dsa. Ca¹ŋøa¹dsa. Lah¹jøng² ca¹løa¹ cøng² jmai³ sa³¹. 10 Hi² jøng² ca¹juúh² dsa² canh¹³ quián¹² dsa² judío, ca¹tsáih¹dsa dsa² mi³dsoh³: ―Tsa¹lǿa¹² lei¹³ hi² quinh³hning jmung² quiánh²hning jmai³ sa³¹ ―ca¹juúh²dsa. 11 Jøng² ca¹juúh² dsa² mi³dsoh³: ―Dsa² ma²na²jmo¹ hí³ quieg¹jni ca¹jmo¹ héh¹. “¡Chiag³ jmung² quiánh²! ¡Ŋøa³!” ca¹juúh²dsa,  















ca¹tsáih¹dsa jní² ―ca¹juúh² dsa² mi³dsoh³. 12 Jøng² ca¹juúh² dsa² canh¹³: ―¿Hein² dsa² ca¹jmo¹ héh¹ jøng²? ―ca¹juúh²dsa. 13 Tsa¹ŋi¹² dsa² mi³dsoh³ héi² hein² dsa² ca¹jmo¹ hí³ quiah¹²dsa. Di³ dsø¹juu¹² jøng² ca¹ŋó¹ Jesús juu¹² ja³siíh³. Di³ jue¹² dsa² mi³tiogh³ ja³jøng². 14 Mi³ca¹løa¹ lah¹jøng², ca¹jén² Jesús dsa² mi³dsoh³ héi² ja³dsi¹² guøh¹² juøh¹². Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Jai³lah, ma²ca¹hlúh²hning. ¡Tsa¹ma¹jmo² hi² hlaih¹³! Mi³jøng² tsa¹li¹chianh²hning jmø³uai¹² ué² hi³méh¹ cónh¹ jín³ dsag³ mi³lanh¹²hning ―ca¹juúh² Jesús. 15 Jøng² ca¹ŋó¹ dsa² mi³dsoh³. Ca¹tsáih¹dsa dsa² canh¹³ quián¹² dsa² judío hi² lán¹² Jesús dsa² ca¹jmo¹ hí³ quiah¹²dsa. 16 Huu¹³ jøng² ca¹mi¹dsian¹² dsa² canh¹³ dsǿa¹² Jesús. Di³ ca¹jmo¹ Jesús hí³ dsa² dsoh³ jmai³ sa³¹. 17 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² canh¹³: ―Cøng² hi² ma²jmo¹² ti³ŋieh¹jni ju³lah lǿa¹² jǿg³ quiah¹²dsa. Jø¹² bíh³ lah¹jøng² jmo¹² jní² calah ―ca¹juúh²dsa. 18 Hi² jøng² hiug¹² jín³ hi² hniu¹ dsa² canh¹³ jŋëh¹dsa Jesús, mi³ca¹nǿng²dsa jǿg³ jøng². Di³ a¹jáng¹ jmáh¹lah hi² jøng², hi² ca¹jmo¹ Jesús tsa¹quien¹² lei¹³ quiah¹² dsa² judio ha²lah jmo¹ dsa² jmai³ sa³¹, cónh¹ calah ca¹jmo¹dsa cu²re²dsa quianh¹³ Diú¹³. Di³ ca¹tǿh¹dsa Diú¹³ ti³jmi²dsa.  













Jǿg³ ma²neng¹² gug² tai³ jong¹² Diú¹³

19 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² canh¹³:  

197

SAN JUAN 5

―Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: Tsa¹lé² jmo¹³jni ju³lah hno¹jni hŋiéng¹jni, jní² dsa² lán¹² jong¹² Diú¹³. Jmáh¹lah hi² jøng² báh³ lé² jmo¹³jni, hi² jái¹²jni ma²jmo¹² ti³ŋieh¹jni. Di³ hi² jøng² báh³ jmo¹²jni, ju³lah hi² jmo¹² ti³ŋieh¹jni. 20 Hniang¹ báh³ ti³ŋieh¹jni jní². Heh¹²dsa jní² ca¹lah¹jǿ¹ hi² jmo¹²dsa hŋiah¹²dsa. Jøng² heh¹dsa jní² juu¹² juøh¹² ué² hi³méh¹. Mi³jøng² li¹dsogh¹² hoh¹² hniah¹² na³ma²ca¹jmo¹jni lah¹jøng². 21 Jmo¹² báh³ ti³ŋieh¹jni hi² hiog² dsa² ma²ca¹dsan¹. Jø¹² bíh³ lah¹jøng² jmo¹²jni li¹chian² ju³ná³ hein² dsa² hiug² dsøa¹jni quianh¹³. 22 Héi¹ ju³ ti³ŋieh¹jni dsa² cán² jǿg³ dsøg¹² quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹. Gug² tai¹ jní² báh³ ma²ca¹dsii¹dsa jǿg³ jøng². 23 Mi³jøng² mi¹juanh¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jní², jní² dsa² lán¹² jong¹² Diú¹³, ju³lah mi²juanh¹²dsa ti³ŋieh¹jni. Ju³ná³ hein² dsa² tsa¹mi²juanh¹² jní², jong¹² Diú¹³, jø¹² bíh³ tsa¹mi²juanh¹² dsa² héi² ti³ŋieh¹jni, dsa² ca¹tsei¹ jní². 24 ’Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: Ju³ná³ hein² dsa² ca¹nǿng² jǿg³ quieg¹ jní², jøng² hé²dsa jǿg³ quiah¹² ti³ŋieh¹jni, dsa² ca¹tsei¹ jní², dsa² héi² li¹chian² tiá² ja³cog² Diú¹³. Ha¹chi² dsag³ ma²rø²canh¹²dsa. Tsa¹ma¹ŋøa¹dsa juu¹² ja³dsián¹dsa. Ma²ŋøa¹²dsa juu¹² ja³li¹chian²dsa tiá² ja³cog² Diú¹³. 25 Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: Ja¹quién¹ dsiég¹³ jmai³ ja³nang¹ dsa² tiogh³ juu¹² ja³dsián¹dsa jǿg³ quieg¹ jní². Ma²ca¹gog¹ báh³ jmai³. Jøng² ca¹lah¹já¹ dsa² hé² jǿg³ quieg¹ jní² li¹chian² tiá² ja³cog² Diú¹³. 26 Chi² ju²bí² quiah¹² ti³ŋieh¹jni hi²  













li¹jmo¹dsa li¹chian² dsa² jmøi¹guǿi¹. Ju²bí² jøng² ca¹dsii¹dsa gug² tai¹ jní² calah, jní² dsa² lán¹² jong¹²dsa. 27 Jø¹² bíh³ ca¹cuúh¹dsa jní² bí² hi² cán³jni jǿg³ dsøg¹² quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹. Di³ ma²lán¹²jni dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹². 28 Tsa¹cánh³ hniah¹² gøg² jǿg³ jøng². Jií¹ báh³ jmai³ ja³nang¹ dsa² ma²ca¹dsan¹ jǿg³ juǿi³jni dsa². 29 Jøng² hiog¹dsa ca¹lah¹já¹dsa. Ju³lah dsa² ma²ca¹jmo¹ hi² dsio¹ ca¹lah¹cónh¹ jmai³ mi³chian²dsa jmøi¹guǿi¹, dsa² héi² li¹chian² tiá² ja³cog² Diú¹³. Ju³lah dsa² ma²ca¹jmo¹ hi² hlaih¹³, dsa² héi² ta¹canh¹³ dsag³. 30 ’Tsa¹lé² jmo¹³jni ca¹lah¹cónh¹ neng¹² dsøa¹jni hŋiéng¹jni. Cán²jni jǿg³ dsøg¹² quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ ca¹lah¹cónh¹ lǿa¹² jǿg³ ma²ca¹juúh² Diú¹³. Hi² jøng² cu²rø² mi²rǿ³jni jǿg³. Di³ hi² hno¹jni jǿg³ quiah¹² dsa² ca¹tsei¹ jní², a¹jáng¹ jǿg³ quieg¹jni hŋiéng¹jni. 31 Tsa¹quien¹² jǿg³ quieg¹jni ju³ná³ ca¹tsǿh²jni jǿg³ dsøg¹² quieg¹jni hŋiéng¹jni. 32 Chian² báh³ jan² dsa² siáh², dsa² tsih¹ jǿg³ dsøg¹² quieg¹ jní². Ma²guiang³jni té¹² jǿg³ hi² tsih¹ dsa² héi² ja³cog²jni. 33 Ca¹ŋi³ŋøh³ hniah¹² Juan. Jøng² ca¹tsih¹ dsa² héi² jǿg³ dsøg¹² quieg¹ jní². 34 Cónh¹jøng² ha¹chi² chi³quian³jni jmai³ hi² tsih¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ jǿg³ dsøg¹² ja³cog²jni. Cónh¹jøng² juǿi²jni hniah¹² jǿg³ jøng². Di³ hi² hno¹jni hi² liúgh² hniah¹². 35 Ca¹he¹ Juan jǿg³ ju³lah cøng² si² jmo¹² taih¹² ja³tiogh³ hniah¹². Jøng² hiug² hoh¹² hniah¹² ca¹tǿ² hoh¹² hniah¹² jǿg³ quiah¹²dsa cu²hna². 36 Di³ jøng² chian² báh³ dsa² juanh¹² cónh¹ jín³ Juan, dsa² tsih¹ jǿg³ dsøg¹² quieg¹jni. Di³  



















198

SAN JUAN 5​, ​6 ma²jmo¹²jni juu¹² juøh¹² ca¹dsii¹ ti³ŋieh¹jni gug² tai¹jni. Juu¹² juøh¹² jøng² báh³ ma²mi²léi¹³ hi² lán¹²jni dsa² ca¹tse¹ ti³ŋieh¹jni. 37 Ti³ŋieh¹jni héi², dsa² ca¹tsei¹ jní², ma²ca¹tsih¹ jǿg³ dsøg¹² ja³cog²jni. Hag³ dsa² héi² tsa¹ma²ca¹nengh² hniah¹². Tsa¹lǿih² jmai³ ma²ca¹janh³ hniah¹² dsa². 38 Tsa¹chinh³ hniah¹² jǿg³ quiah¹² dsa² héi². Di³ tsa¹ca¹héh¹ hniah¹² jǿg³ quieg¹ jní², dsa² lán¹² dsa² ca¹tse¹ dsa² héi². 39 Ma²høh² hniah¹² si² quiah¹² Diú¹³. ́ ² hniah¹² jmo¹ jǿg³ jøng² hi² Di³ lëh li¹chianh² hniah¹² tiá². Cónh¹jøng² jǿg³ dsøg¹² quieg¹ jní² báh³ rø²juúh² si². 40 Jøng² tsa¹hnøngh² hniah¹² jǿg³ jøng² quieg¹ jní². Tsa¹hnøngh² hniah¹² cuǿ¹³jni hniah¹² hi² li¹chianh² hniah¹² tiá² ja³cog² Diú¹³. 41 ’Ha¹chi² chi³quian³jni jmai³ hi² mi¹juanh¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jní². 42 Cónh¹jøng² ma²guiang³jni he² løa¹ tsa¹hnøngh² hniah¹² jǿg³ quieg¹jni. Di³ tsa¹hnóh¹ hniah¹² Diú¹³. 43 Ca¹guio¹jni ni³ huu¹³ hi² mi³ti³jni héh¹ ca¹jmo¹ ti³ŋieh¹jni. Cónh¹jøng² tsa¹hieh¹³ hniah¹² jní². Dsa² lah¹héi² báh³ hieh¹³ hniah¹², ju³ná³ hein² dsa² ca¹já¹, dsa² jmo¹ héh¹ quiah¹² hŋiah¹²dsa. 44 ¿Ha² báh³ jmai³ héh² hniah¹² jǿg³ quieg¹ jní²? Di³ hnøngh² hniah¹² li¹chi² jǿg³ dsio¹ quiánh² hniah¹², hi² juúh² jmáh¹lah dsa² jmøi¹guǿi¹ ́ ² jianh¹² hniah¹². Ha¹chi² hi² lëh hniah¹² ju³ná³ tsa¹ca¹lø¹chí¹ jǿg³ dsio¹ ja³cogh² hniah¹², hi² juúh² Diú¹³, dsa² lán¹² Diú¹³ cu³hŋiah¹². 45 Tsa¹ju³lëh ́ ³ hniah¹² hi² cuøh¹³jni hniah¹² dsag³ ja³ta¹ni¹ ti³ŋieh¹jni. Lei¹³ quiah¹² hlai³ Moisés báh³ jmo¹ ́ ² hi² ta¹canh¹³ hniah¹² dsag³, lei¹³ lëh  

















hniah¹² hi² jmo¹ hi² liúgh² hniah¹². 46 Mi³héh³ hniah¹² jǿg³ quieg¹ jní² ju³ jøng² ca¹héh¹ hniah¹² jǿg³ quiah¹² hlai³ Moisés. Di³ jǿg³ quieg¹ jní² báh³ ca¹jmo¹ hlai³ Moisés. 47 Ca¹lah¹ca¹tǿ² jǿg³ quiah¹² hlai³ Moisés tsa¹héh² hniah¹². Hi² jøng² hiug¹² jín³ ué² hi² mi³héh³ hniah¹² jǿg³ quieg¹ jní² ―ca¹juúh² Jesús.  



Ca¹cuø¹ Jesús hi² ca¹gǿh¹ hŋí² mei¹³ dsa² (Mt. 14.13-21; Mr. 6.30-44; Lc. 9.10-17)

6

Mi³ca¹løa¹ hi² jøng², ca¹ŋó¹ Jesús juu¹² tø¹hŋoh¹³ jmøi² Galilea, jmøi tøh²dsa Tiberias. 2 Jue¹² dsa² ca¹ti¹dsë²́ cah³dsa. Di³ ca¹jái¹ dsa² jue¹² juu¹² juøh¹² ca¹jmo¹ Jesús ja³cog² dsa² mi³ti³dsoh¹. 3 Jøng² ca¹uǿi² Jesús juu¹² máh². Ca¹guú²dsa ja³jøng² quianh¹³ dsa² quianh¹³dsa. 4 Ja¹quién¹ jmai³ ta²høa³, jmai³ jmo¹² dsa² judío. 5 Jøng² mi³ca¹jái¹ Jesús ma²ja¹lé² dsa² jue¹², ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa Felipe: ―¿Ha²lah jmó³ jniang³ hi² dsø³lie¹³ jniang³ hi² gǿh¹ dsa² jue¹²? ― ca¹juúh² Jesús. 6 Lah¹jøng² ca¹juúh² Jesús. Di³ hi² cán²dsa jǿg³ dsøg¹² ha²lah juúh² Felipe. Ma²ŋi¹² báh³ Jesús ha²lah jmo¹dsa hŋiah¹²dsa. 7 Jøng² ca¹juúh² Felipe: ―Ha¹chi² len¹² hŋí² ŋi¹lǿg² héh¹ cog³ hi³ŋíh¹ jin³ ma¹cu² jin³ hag³dsa tsa¹tan¹dsa ―ca¹juúh² Felipe. 8 Jøng² ca¹juúh² jan² dsa² quián¹² Jesús tsen² Andrés, roh¹³ Simón Pedro: 9 ―Tsenh¹² jan² tsih² dsa² ŋioh¹² ja³la². Quin¹²tsih hŋí² hi³ŋíh¹ lǿa¹² juu² cebada, quianh¹³ og¹ jáh²  















199

SAN JUAN 6

tiogh³ jmøi². Di³ tsa¹hliú² hi² jøng² quianh¹³ dsa² jue¹² ―ca¹juúh² Andres. 10 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² quianh¹³dsa: ―Jmo³ hi² tógh¹ dsa² jue¹² huø¹ ―ca¹juúh²dsa. Ja³jøng² mi³dsi¹³ ŋi²mah² tsíh². Jøng² ca¹túgh² dsa² jue¹². Mi³té¹² cónh¹ hŋí² mei¹³ dsa², jmah¹lah dsa² ŋioh¹². Tiogh³ calah jue¹² hio¹³ quianh¹³ tsih² guing². 11 Jøng² ca¹can¹ Jesús hi³ŋíh¹. Ca¹tsáih¹dsa Diú¹³ di³hmah³. Jøng² ca¹dsiúh¹dsa hi³ŋíh¹ quiah¹² dsa² jue¹² mi³tiogh³. Jø¹² bíh³ lah¹jøng² ca¹jmo¹dsa quianh¹³ jáh² tiogh³ jmøi², ca¹lah¹ca¹lø¹tan¹³ dsa² jue¹². 12 Mi³ma²na²lø¹tan¹³dsa, ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² quianh¹³dsa: ―Gu²jiegh³ jø² ti³jneh³ ma²ca¹chiág¹. Jøng² tsa¹dsø¹hén² jin³ he² ―ca¹juúh²dsa. 13 Mi³ca¹jiégh² jø², ca¹cangh¹² guie¹tǿn² møh²tá³, jneh³ hi³ŋíh¹, hi² ca¹chiág¹ quiah¹² hŋí² hi³ŋíh¹ jøng² hi² ca¹gǿh¹dsa. 14 Mi³ca¹jái¹ dsa² jue¹² juu¹² juøh¹² jøng² ma²na²jmo¹ Jesús, jøng² ca¹juúh² dsa² héi²: ―Lah¹dsóh² dsa² ná¹² báh³ lán¹² dsa² hǿ² jøg³ quiah¹² Diú¹³ héi², dsa² rø²juúh² si² hi² jií¹ ―ca¹juúh²dsa. 15 Jøng² ca¹lø¹lih¹³ Jesús hi² hniu¹ dsa² jue¹² jmo¹ hi² lén² Jesús rai¹³ quián¹²dsa. Hi² jøng² ca¹ŋó¹ Jesús calah juu¹² máh² cu²hŋiah¹²dsa.  











Ca¹ŋøa¹ Jesús ni³ jmøi²

(Mt. 14.22-27; Mr. 6.45-52)

16 Mi³ca¹neng², ca¹ŋi¹lé² dsa² quianh¹³ Jesús juu¹² chiuh³ jmøi². 17 Ca¹túgh²dsa barco. Ca¹ŋi¹lé²dsa juu¹² jøa³juøi² Capernaum.  



Ma²neng² báh³ jøng². Ha¹chi² ma²na²guøn¹ Jesús. 18 Ma²tsøg² jmøi². Di³ ma²hei¹² dsí² tí². 19 Jøng² mi³ma²dsø²lé²dsa cónh¹ hŋí² jŋiéng² mei¹³ metro, ca¹jë²́ dsa Jesús. Ma²dsiég¹² Jesús ma²quién¹², hi² ŋøa¹² Jesús juu¹² ni³ jmøi². Ca¹lø¹goh¹² dsa² tiogh³ niúh¹ barco. 20 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Jní² báh³ lang¹². ¡Tsa¹jmóh³ hniah¹² ganh¹! ―ca¹juúh²dsa. 21 Jøng² ca¹lah¹hiug² dsǿa¹²dsa ca¹hie¹dsa Jesús niúh¹ barco. Dsø¹juu¹² jøng² ca¹dsi¹lé²dsa hŋoh¹³ ca²ton² jmøi², ja³mi³dsa¹lé²dsa.  







Hnah¹² dsa² jue¹² Jesús

22 Mi³ca¹jni¹ jmai³ siíh³, jøng² ca¹ŋi¹jiag¹² dsǿa¹² dsa² ca¹jŋi¹ hŋoh¹³ jmøi² ca²ton². Lah¹la² ca¹ŋi¹jiag¹² dsǿa¹²dsa: Cøng² barco mi³he¹² chiuh³ jmøi². Ca¹ŋi¹lé² dsa² quianh¹³ Jesús niúh¹ barco jøng². Ha¹chi² ca¹ŋó¹ Jesús quianh¹³ dsa² héi². 23 Jøng² ca¹dsi¹lé² hliú² barco juu¹² jøa³juøi² Tiberias. Ca¹dsi¹lé² barco jøng² cøg¹² ja³ca¹gǿh¹ dsa² jue¹² hi³ŋíh¹ mi³ma²ca¹tsáih¹ Jesús Diú¹³ di³hmah³. 24 Jøng² ca¹lø¹lih¹³ dsa² jue¹² hi² tsa¹chian² Jesús ma¹chian² ja³jøng², hi² tsa¹chian² dsa² quianh¹³dsa calah. Jøng² ca¹túgh²dsa barco ca¹dsi¹lé². Ca¹ŋi¹lé²dsa juu¹² Capernaum. Ca¹ŋi³hniah³dsa Jesús. 25 Jøng² mi³ca¹dsanh¹²dsa Jesús ca²ton² jmøi², ca¹juúh²dsa: ―¿Ha²lah ca¹jmoh³hning hi² ca¹hanh³hning jmøi², Tøa¹²? ―ca¹juúh²dsa. 26 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: A¹jáng¹ ju² hnangh¹² hniah¹² jní²  









200

SAN JUAN 6 huu¹³ juu¹² juøh¹² ca¹jmo¹jni. Hnangh¹² hniah¹² jní² huu¹³ hi³ŋíh¹ ca¹lø¹tanh¹³ hniah¹². 27 Tsa¹ju³dsi³jiag¹² hoh¹² hniah¹² jmáh¹lah jǿg³ quiah¹² má¹ hi² cǿh³ hniah¹², hi² dsø¹hén². Hiug¹² jín³ hi² dsio¹ mi³dsa¹jiag¹² hoh¹² hniah¹² ha²lah li¹chianh² hniah¹² tiá² ja³cog² Diú¹³. Di³ chi² báh³ bí² quieg¹jni hi² jmo³jni li¹chianh² hniah¹² tiá², jní² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi² jianh¹² hniah¹². Ma²ca¹mi³léi¹³ báh³ Jmi² jniang³ hi² ma²ca¹cuø¹dsa bí² ―ca¹juúh²dsa. 28 Jøng² ca¹juúh² dsa² jue¹²: ―¿He² hniuh¹² hi² jmó³ jnieh³ hi² mi³ti³ jnieh³ hi² hniu¹ Diú¹³? ―ca¹juúh²dsa. 29 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Lah¹la² hniuh¹² hi² jmóh³ hniah¹² hi² mi³tih³ hniah¹² hi² hniu¹ Diú¹³: Héh² hniah¹² jǿg³ quieg¹ jní², dsa² ca¹tse¹ Diú¹³ ni³ jmøi¹guǿi¹ la² ― ca¹juúh² Jesús. 30 Jøng² ca¹juúh² dsa² jue¹²: ―¿Nai¹² juu¹² juøh¹² jmóh³hning? Di³ jøng² hé³ báh³ jnieh³ jǿg³ quiánh²hning, na³ma²ca¹ne¹³ jnieh³ juu¹² juøh¹² jøng². ¿He² juu¹² juøh¹² jmóh³hning? 31 Ca¹gǿh¹ dsa² hóg¹ quián² jniang³ hi³ŋíh¹ tsen² maná jmai³ mi³ŋi²nio³dsa juu¹² ja³ha¹chian² dsa² tiogh³. Lah¹la² rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³: “Ca¹cuúh¹dsa dsa² hi³ŋíh¹ ca¹já¹ juu¹² guiuh¹³ hi² ca¹gǿh¹dsa,” rø²juúh² si² ―ca¹juúh²dsa. 32 Jøng² ca¹juúh² Jesús calah: ―Lah¹dsóh² juøi²jni hniah¹²: Héi¹ ju³ hlai³ Moisés dsa² ca¹cuø¹ hi³ŋíh¹ jøng² ca¹já¹ juu¹² guiuh¹³. Hŋiah¹² báh³ ti³ŋieh¹jni ca¹cuø¹. Jø¹² bíh³ cuø¹ ti³ŋieh¹jni cøng² hi² lǿa¹²  











ju³lah lǿa¹² hi³ŋíh¹, hi² lah¹dsóh¹ jií¹ juu¹² ŋi¹juǿi¹. 33 Di³ juu¹² ŋi¹juǿi¹ báh³ já¹² hi³ŋíh¹ hi² cuø¹² Diú¹³, hi² jmo¹ hi² li¹chianh² hniah¹² tiá² ― ca¹juúh² Jesús. 34 Jøng² ca¹juúh² dsa² jue¹²: ―Guiuh¹³, ca¹lah¹jǿ¹ jmai³ cuøh¹³hning jnieh³ hi³ŋíh¹ jøng². 35 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Jní² báh³ héi². Lán¹²jni ju³lah lǿa¹² hi³ŋíh¹ jmo¹ hi² li¹chianh² hniah¹² tiá². Ju³ná³ hein² dsa² jií¹, li¹quianh¹³ jní², lén² dsa² héi² ju³lah jan² dsa² tsa¹lǿih² jmai³ lé² tsa¹chi² hi² li¹gǿh¹dsa. Ju³ná³ hein² dsa² hé² jǿg³ quieg¹ jní², lén² dsa² héi² ju³lah jan² dsa² tsa¹lǿih² jmai³ lé² tsa¹chi² hi² li¹hǿnh²dsa. Di³ li¹chian²dsa ju²hiúg¹ dsøa¹². 36 Jøng² ma²na²juǿi²jni hniah¹²: Ma²ca¹jaih³ hniah¹² jní². Cónh¹jøng² tsa¹héh² hniah¹² jøg³ quieg¹jni. 37 Ji¹lé² báh³ ja³cóg²jni ca¹lah¹já¹ dsa² ca¹cuan¹ Jmi² jniang³. Jøng² ha¹chi² tiúg¹³jni jin³ hein² dsa² ca¹já¹ ja³cog²jni. 38 Ha¹chi² ca¹guio¹jni juu¹² ŋi¹juǿi¹ ni³ huu¹³ hi² jmo³jni ju³lah hno¹jni hŋiéng¹jni. Ca¹guio¹jni. Mi³jøng² jmo³jni ju³lah hniu¹ dsa² ca¹tsei¹. 39 Lah¹la² báh³ hniu¹ dsa² ca¹tsei¹ jní²: Hi² tsa¹cuø³jni jǿg³ dsa¹hén² jin³ hein² dsa² ca¹cuan¹dsa ja³cog²jni. Hniu¹dsa hi² jmo³jni hi² hiog¹ ca¹lah¹já¹ dsa² héi² na³ma²ca¹tóh² jø² jmai³ quiah¹² jmøi¹guǿi¹. 40 Lah¹jøng² báh³ hniu¹ ti³ŋieh¹jni. Hniu¹dsa hi² li¹chian² tiá² ca¹lah¹já¹ dsa² ca¹hé¹ jøg³ hi² lán¹²jni jong¹² Diú¹³. Jøng² jmo³jni hi² hiog¹ dsa² héi² na³ma²ca¹tóh² jø² jmai³ ―ca¹juúh² Jesús. 41 Mi³ca¹nǿng² dsa² judío jǿg³ jøng², hlaih¹³ ca¹hia¹dsa  

















201

SAN JUAN 6

Jesús. Tsa¹tøa¹² dsǿa¹²dsa jǿg³ ca¹juúh² Jesús, hi² lán¹²dsa ju³lah lǿa¹² hi³ŋíh¹ ca¹já¹ juu¹² ŋi¹juǿi¹. 42 Ca¹juúh² dsa² héi²: ―Jesús báh³ ná¹², ja³ŋiúh³ José. Cue¹² báh³ jniang³ chiég³ jmi²dsa. ¿He² løa¹ juúh²dsa ca¹já¹dsa juu¹² ŋi¹juǿi¹? ―ca¹juúh²dsa. 43 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Tsa¹ma¹dsiíh³ hniah¹² jǿg³ ná¹². 44 Jmi² jniang³ báh³ dsa² ca¹tsei¹ jní². Ha¹chian² dsa² lé² jií¹ ja³cog² jní² ju³ná³ tsa¹jmo¹ Jmi² jniang³ hi² jií¹dsa. Jøng² jmo³jni hi² hiog¹ dsa² héi², dsa² ca¹u¹lé², na³ma²ca¹tóh² jø² jmai³. 45 Lah¹la² rø²juúh² si² ca¹jmo¹ dsa² mi³hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ma²lǿih²: “Mi¹tán¹² Diú¹³ ca¹lah¹já¹dsa,” rø²juúh² si². Hi² jøng² ja²lé²dsa ja³cog²jni, ju³lah ca¹lah¹já¹ dsa² ca¹nǿng² jǿg³ quiah¹² Jmi² jniang³, dsa² ca¹mi¹tan¹² jǿg³. 46 Di³ a¹jáng¹ lah¹jøng² hi² chian² dsa² ma²ca¹jë²́ Jmi² jniang³. Jan² jní² báh³ dsa² ca¹jan³dsa, jní² dsa² ca¹tsei¹ Diú¹³. 47 Jǿg³ dsøg¹² lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: Ju³ná³ hein² dsa² hé² jǿg³ quieg¹ jní², li¹chian² dsa² héi² tiá². 48 Jní² báh³ dsa² lán¹² ju³lah lǿa¹² hi³ŋíh¹ jmo¹ hi² li¹chianh² hniah¹² tiá². 49 Ca¹gǿh¹ dsa² hóg¹ quiánh² hniah¹² hi³ŋíh¹ tsen² maná juu¹² ja³tsa¹chian² dsa² tiogh³. Cónh¹jøng² ca¹dsan¹ báh³ dsa² mi³ca¹tǿ² jmai³. 50 Jøng² lah¹la² báh³ lǿa¹² hi³ŋíh¹ hi² lah¹dsóh² já¹² juu¹² ŋi¹juǿi¹: Hi² ha¹chi² ma¹dsan² dsa² ca¹gǿh¹. 51 Jní² báh³ lán¹² ju³lah lǿa¹² hi³ŋíh¹ ca¹já¹ juu¹² ŋi¹juǿi¹, hi² jmo¹ li¹chianh² hniah¹² tiá². Ju³ná³ hein² dsa² ca¹gǿh¹ hi³ŋíh¹ jøng², li¹chian² dsa² héi² jmai³ ŋi² ja³já¹³, jmai³ ŋi²  

















ja³dság¹. Jmø²ŋǿ¹² quieg¹ báh³ jní² ma²lǿa¹² hi³ŋíh¹ hi² cuø³jni. Di³ hi² jón²jni. Mi³jøng² li¹chian² dsa² jmøi¹guǿi¹ tiá² ―ca¹juúh²dsa. 52 Mi³ca¹nǿng² dsa² canh¹³ quián¹² dsa² judío jǿg³ ca¹juúh² Jesús, ca¹dsii¹dsa jǿg³ cu³guiog³dsa. Ca¹juúh²dsa: ―¿Ha²lah lé² cuø¹ dsa² ná¹² jmø²ŋǿ¹² quiah¹² hi² quie¹³ jniang³? ―ca¹juúh²dsa. 53 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Jǿg³ dsøg¹² lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: Ju³ná³ tsa¹cøgh²hǿgh³ hniah¹² jmø²ŋǿ¹² quieg¹ jní², dsa² ma²lán¹² dsa² jmǿi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹², tsa¹li¹chi² bí² quiánh² hniah¹² hi² li¹chianh² hniah¹² tiá². 54 Dsa² héi² báh³ dsa² li¹chian² tiá², dsa² cøh²hǿnh² jmø²ŋǿ¹² quieg¹jni. Jmo³jni hi² hiog¹dsa na³ma²ca¹tóh² jø² jmai³. 55 Di³ lah¹dsóh² cuø¹ bí² jmø³ŋø³jni quiah¹² dsa² cøh²hǿnh². 56 Dsa² ma²quianh¹³jni dsa² cøh²hǿnh² jmø³ŋø³jni. Ma²quianh¹³dsa jní². 57 Dsa² chian² báh³ Jmi² jniang³, dsa² ca¹tsei¹ jní². Hi² jøng² báh³ chian² jní² calah. Jø¹² bíh³ lah¹jøng² li¹chian² dsa² cøh²hǿnh² jmø³ŋø³jni, ni³ huu¹³ quieg¹ jní². 58 Lán¹²jni ju³lah lǿa¹² hi³ŋíh¹ ca¹já¹ juu¹² ŋi¹juǿi¹. Tsa¹lǿa¹² quieg¹jni ju³lah hi³ŋíh¹ ca¹gǿh¹ dsa² hóg¹, dsa² ca¹dsan¹. Di³ ju³ná³ hein² dsa² ca¹cø² ca¹hǿnh¹ jmø³ŋø³jni, dsa² héi² li¹chian² jmai³ ŋi² ja³já¹³, jmai³ ŋi² ja³dság¹ ―ca¹juúh²dsa. 59 Ca¹he¹ Jesús jǿg³ jøng² dsi²néi² guøh¹² tsih¹² jøa³juøi² Capernaum.  















Jǿg³ jmo¹ hi² li¹chian² dsa² jmøi¹guǿi¹ tiá²



60 Mi³ca¹nǿng² dsa² quianh¹³ Jesús ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ jøng², jue¹² dsa² héi² ca¹juúh²:  

202

SAN JUAN 6​, ​7

―Úe² báh³ lǿa¹² jǿg³ juúh² dsa² jnieh³ hi² lanh¹² hning² dsa² han¹³ ná¹² quianh¹³ jniang³. Tsa¹tiúh¹ quián¹² Diú¹³ ―ca¹juúh²dsa. 70 Jøng² ca¹juúh² Jesús: jniang³ mi³ti³ jniang³ ca¹lah¹cónh¹ lǿa¹² jǿg³ ná¹² ―ca¹juúh²dsa. ―Jní² báh³ dsa² ca¹hia¹ guia¹tónh² 61 Jøng² ca¹lø¹lih¹³ Jesús ha²lah hniah¹². Cónh¹jøng² jan² hniah¹² lǿa¹² jǿg³ ti³dsii¹²dsa cu³guiog³dsa. lán¹² dsa² quianh¹³ dsa² hlanh³ Jøng² ca¹tsáih¹ Jesús dsa² héi²: ―ca¹juúh²dsa. 71 Ca¹juúh² Jesús jǿg³ jøng², hi² ―¿Tsa³tøa¹² hoh¹² hniah¹² jǿg³ ná¹²? 62 ¿Ho¹ hiug¹² jín³ tsa¹tøa¹² hia¹²dsa Judas, ja³ŋiúh³ Simón hoh¹² hniah¹² lé² ju³ná³ ca¹jaih³ Iscariote. Di³ jan² dsa² guia¹tón² héi² hniah¹² jní², hi² ma²neh¹³jni hnë¹ Jesús jmai³ chi³quë¹́ . juu¹² ŋi¹juǿi¹, jní² dsa² ma²lán¹² Tsa¹hé² ju³roh¹³ Jesús jǿg³ quiah¹²dsa dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹²? 63 Jmi²dsí² quián² báh³ jniang³ Ni³ jøng² ca¹ŋøa¹ Jesús cuø¹² bí² hi² ŋi³niang³ jniang³. juu¹² ja³tén¹² Galilea. A¹jáng¹ hi² chi² bí² cuø¹ jmø²ŋǿ¹². Tsa¹ma¹hniu¹dsa ŋøa¹dsa juu¹² Lǿa¹² ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ ma²ca¹juǿi²jni ja³tén¹² Judea. Di³ hniu¹ dsa² hniah¹² ju³lah lǿa¹² jmi²dsí². Di³ chian² Judea jŋëh¹dsa Jesús. 2 Jøng² ja¹quién¹ tøa¹ jmai³ juøh¹² cuø¹² bí² jǿg³ ha²lah ŋi³niang³ jniang³. 64 Cónh¹jøng² tiog¹³ báh³ quiah¹² dsa² judío, jmai³ jmo¹²dsa chian² ca²dsiogh³ hniah¹² tsa¹héh² hio¹² tiogh³dsa ta³lah¹jmai³. 3 Jøng² hniah¹² jǿg³ quieg¹jni ―ca¹juúh²dsa. ca¹juúh² ju³roh¹³ Jesús: Di³ ma²ŋi¹² báh³ Jesús lah¹jiá¹² ―Tsa¹janh³hning ja³la². Dsǿg³ báh³ hein² dsa² tsa¹hé² jǿg³ quiah¹²dsa, jniang³ jmai³ tøa¹ juu¹² Judea. Di³ hein² dsa² hnai¹ quiah¹²dsa. 65 Jøng² jøng² jái¹ dsa² quiánh²hning tiogh³ ca¹juúh² Jesús: ja³jøng² ha²lah jmoh²hning. 4 Ju³ná³ ―Hi² jøng² ma²ca¹juǿi²jni hniah¹²: hein² dsa² hniu¹ li¹cuai¹² dsa², Ha¹chian² dsa² lé² jií¹ ja³cog²jni tsa¹hniuh¹² jmo¹dsa ja³chi³hma¹ ju³ná³ tsa¹cuø¹ Jmi² jniang³ hi² jǿg³. Hniuh¹² jmóh³hning juu¹² jií¹dsa ―ca¹juúh²dsa. juøh¹² ja³ta¹ni¹ dsa² jue¹², chi²júh² 66 Ni³ jøng² ca¹tég² jue¹² dsa² lah¹dsóh² tëh²hning ―ca¹juúh²dsa. 5 Lah¹jøng² ca¹juúh²dsa. Di³ mi³ŋi²nio³ quianh¹³ Jesús. Ha¹chi² ma²ca¹ŋi³nio³dsa quianh¹³dsa. ca¹lah¹jin³ ju³roh¹³ Jesús tsa¹hé² jǿg³ 67 Jøng² ca¹juúh² Jesús, hi² lán¹²dsa Cristo. 6 Jøng² ca¹juúh² ca¹tsáih¹dsa dsa² guia¹tón²: Jesús: ―¿Jø³ hi² tegh¹³ hniah¹² jní² ―Ha¹chi² ma²ca¹tǿ² jmai³ calah? ―ca¹juúh²dsa. ja³nei³jni. Di³ dsio¹ báh³ quiánh² 68 Jøng² ca¹juúh² Simón Pedro: hniah¹² gu³noh¹² hniah¹² jmai³ ―Juu¹³ jniang³, ¿nai¹² dsa² siáh² ja³hiug² hoh¹² hniah¹². 7 Tsa¹lé² li¹dsǿg³ jnieh³ quianh¹³? Quiánh² li¹hian¹³ dsa² jmøi¹guǿi¹ hniah¹². hning² báh³ chi² jǿg³ jmo¹ hi² Jan² jní² báh³ hiag¹³dsa. Di³ juǿi²jni li¹chian² jnieh³ tiá². 69 Ma²ca¹hé³ dsa² hi² jmo¹²dsa hi² hlaih¹³. 8 Gu³noh¹² hniah¹² jmai³. Ha¹chi² jnieh³ jǿg³ quiánh² hning². Ma²ne³  







7





























203

SAN JUAN 7

nei³jni. Di³ tsa¹ma²tǿ² jmai³ ja³nei³jni ―ca¹juúh²dsa. 9 Jøng² ca¹jŋi¹ Jesús juu¹² Galilea mi³ma²ŋi¹lé² ju³roh¹³dsa.  

Ma²hiúg³ Jesús ja³neng¹² jmai³

10 Jøng² ca¹ŋó¹ Jesús chi²quë¹́ ja³neng¹² jmai³ cónh¹ jín³ ju³roh¹³dsa. Ca¹ŋó¹dsa cónh¹ tsa¹léi¹³. 11 Jøng² ca¹hnah¹² dsa² canh¹³ quián¹² dsa² judío Jesús ja³neng¹² jmai³. Ni³dsii¹²dsa jǿg³ guiog³dsa. Juúh²dsa: ―¿Ha² bíh³ tøah¹ hiúg³ Jesús? ―ca¹juúh²dsa. 12 Jue¹² dsa² ni³dsii¹² jǿg³ hi² chi³hia¹²dsa Jesús. Ca²dsiog³dsa ca¹juúh²: ―Dsa² dsiog¹ báh³ héi² ―ca¹juúh²dsa. Ca²dsiog³dsa ca¹juúh²: ―Dsa² hlanh³ báh³ héi². Di³ mi²ju³ mi²gan¹²dsa dsa² ―ca¹juúh²dsa. 13 Ca¹lah¹jin³ jan² dsa² héi² tsa¹ca¹juúh² chi³na¹ jǿg³ tø¹lah¹jag¹³ quiah¹² Jesús. Di³ gan¹dsa dsa² canh¹³ quián¹²dsa. 14 Ma²dság¹² ton¹dsoh¹³ jmai³ quiah¹² dsa² judío, mi³ca¹hí¹ Jesús ja³tsih¹³ guøh¹² juøh¹². Ca¹heh¹dsa dsa² tiogh³ ja³jøng² jǿg³. 15 Ca¹can¹ dsa² canh¹³ gøg² jǿg³ ca¹juúh² Jesús. Jøng² ca¹juúh² dsa² canh¹³: ―¿Ha²lah ca¹jmo¹ dsa² ná¹² ŋi¹²dsa ma¹dsio¹² jǿg³? Ha¹chi² si² ma¹dsio¹² ca¹hǿ²dsa ju³lah ca¹hí³ jniang³ ―ca¹juúh²dsa. 16 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―A¹jáng¹ ju³ hi² he¹²jni jǿg³ quieg¹ hŋiéng¹jni. He¹²jni jǿg³ quiah¹² dsa² ca¹tsei¹ jní². 17 Ju³ná³ chian² dsa² hiug² dsǿa¹² jmo¹ hi² hniu¹ Diú¹³, li¹lih¹³ dsa² héi² chi²júh² lah¹dsóh²  















he¹²jni jǿg³ quiah¹² Diú¹³, ho¹ ju³ hi² he¹²jni jǿg³ hi² ca¹hnángh¹jni dsøa¹ hŋiéng¹ báh³ jní². 18 Dsa² hniu¹ mi³juanh¹³ guiog¹³ báh² dsa² he¹² jǿg³ quiah¹² guiog³dsa. Cónh¹jøng² té¹² báh³ jǿg³ quiah¹² dsa² hniu¹ li¹juanh¹² dsa² ca¹tsei¹. Ha¹chi² ta³júg³ dsa² héi². 19 ’¿Tsa³dsøg¹² ca¹cuúh¹ hlai³ Moisés hniah¹² lei¹³? Cónh¹jøng² ha¹chi² mi²tih³ hniah¹² cónh¹ lǿa¹² lei¹³ jøng². ¿He² løa¹ hnøngh² ́ ³ hniah¹² jní²? hniah¹² jŋëh ―ca¹juúh²dsa. 20 Jøng² ca¹juúh² dsa² tiogh³ ja³jøng²: ―Dsa² ŋah¹² báh³ hning². Ha¹chian² dsa² hniu¹ jŋëh¹ hning² ―ca¹juúh²dsa. 21 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Ca¹lah¹jáh¹ hniah¹² ca¹quinh² gøg². Di³ ca¹jmo¹jni cøng² juu¹² juøh¹² jmai³ sa³¹. 22 Hlai³ Moisés ca¹quieg² jøg³ hi³ jmo¹dsa circuncisión quiah¹² ca¹lah¹já¹ guing² dsa² ŋioh¹² cónh¹ ma¹jŋi¹ jmai³ chian² guing². Di³ héi¹ hlai³ Moisés dsa² ca¹mi¹liág¹ jǿg³ jøng². Hi² ca¹mi¹liág¹ dsa² hóg¹ quián¹² báh³ Moisés. Hi² jøng² báh³ jmoh² hniah¹² circuncisión quiah¹² guing² jmai³ sa³¹, ju³ná³ ca¹tǿ² jmai³ sa³¹ hi² ca¹lø¹chián¹guing. 23 Jmoh² hniah¹² lah¹jøng² jmai³ sa³¹, mi³jøng² tsa¹dsø¹hén² lei¹³ quiah¹² hlai³ Moisés. ¿He² løa¹ hneh² hniah¹² quianh¹³jni jøng², ju³ná³ ca¹mi³hliú³jni jan² dsa² dsoh³ jmai³ sa³¹? 24 Tsa¹cuøh¹³ hniah¹² dsa² dsag³ ju³ná³ tsa¹ŋih³ hniah¹² cu²rø² ha²lah jmo¹dsa. Dsio¹ báh³ cánh³ hniah¹² ni¹jiá¹ jǿg³ dsøg¹² ―ca¹juúh² Jesús.  













204

SAN JUAN 7 Hløah¹² Jesús jǿg³ quiah¹² juu¹² ja³ca¹já¹dsa

25 Hi² jøng² lah¹la² ca¹juúh² ca²dsiog³ dsa² chian² Jerusalén: ―¿A³¹jáng¹ ju³ dsa² ná¹² hniu¹ dsa² canh¹³ jŋëh¹? 26 Ja³la² báh³ ma²hiúg³dsa. Dsii¹²dsa jǿg³ ja³ta¹ni¹ dsa² jue¹². Jin³ hein² dsa² tsa¹jín³ hlaih¹ quiah¹²dsa. Lǿa¹² jǿg³ hi² hé² dsa² ta³ jǿg³ hi² lán¹² dsa² ná¹² Cristo, dsa² ca¹tse¹ Diú¹³. 27 Di³ ne³ báh³ jniang³ ha² juu¹² ca¹já¹ dsa² ná¹². Na³ma²tǿ² ja³jií¹ Cristo, jin³ jan² dsa² tsa¹ŋi¹² ha² juu¹² ja³jií¹dsa ―ca¹juúh² dsa² jue¹². 28 Hi² jøng² lah¹la² ca¹juúh² Jesús ja³tsih¹³ guøh¹²: ―Cuaih¹² báh³ hniah¹² jní². Ŋih³ báh³ hniah¹² ha² tøah¹ ca¹guio¹jni. Di³ a¹jáng¹ ju³ hi² ca¹guio¹ cónh¹ të² hŋiéng¹jni. Lah¹dsóh² báh³ chian² dsa² ca¹tsei¹ jní². Ha¹chi² cueh¹² hniah¹² dsa² héi². 29 Jní² báh³ cué¹² dsa² héi². Di³ ca¹guio¹jni ja³guǿ¹³dsa. Dsa² héi² ca¹tsei¹ jní² ― ca¹juúh² Jesús. 30 Jøng² hniu¹ dsa² tiogh³ ja³jøng² mi³chiánh²dsa Jesús. Jin³ jan² dsa² tsa¹ca¹tí² dsǿa¹² chiángh². Di³ tsa¹ma²tǿ² jmai³ ja³cuø¹ Diú¹³ jǿg³ hi² chiánh²dsa Jesús. 31 Cónh¹jøng² jue¹² dsa² ca¹hé¹ jǿg³ quiah¹² Jesús. Jøng² ca¹juúh² dsa² héi²: ―Ha¹chian² dsa² siáh² tiúh¹ jmo¹ ma¹dsio¹² juu¹² juøh¹² ju³lah jmo¹² dsa² ná¹². Lán¹² báh³ dsa² ná¹² Cristo ―ca¹juúh²dsa.  













Ca¹tse¹ dsa² fariseo tsih² dsa² ta³ hi² chiánh²dsa Jesús

32 Ca¹nǿng² dsa² fariseo jǿg³ ti³dsii¹² dsa² jue¹², hi² hia¹²dsa  

Jesús. Jøng² ca¹jmo¹ dsa² fariseo jǿg³ quianh¹³ juu¹³ jmi²dsa². Mi³jøng² ca¹tse¹dsa tsih² dsa² ta³, dsa² mi³dsa¹chiánh² Jesús. 33 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Mih² báh³ jø² hei¹² hiúg³jni quianh¹³ hniah¹². Jøng² jín³ ma²neh¹³jni juu¹² ja³guǿ¹³ dsa² ca¹tsei¹ jní². 34 Jmai³ jøng² hnangh¹³ hniah¹² jní². Di³ ha¹chi² dsiagh¹³ hniah¹² jní². Tsa¹lé² gu³noh¹² hniah¹² juu¹² ja³neh¹³jni ―ca¹juúh²dsa. 35 Ca¹qui² ca¹ŋai¹ dsa² canh¹³ roh¹³. Ca¹juúh²dsa: ―¿Ha² bíh³ tøah¹ dsánh¹ dsa² ná¹² ja³tsa¹ma¹dsianh¹³ jniang³ dsa²? ¿Ho¹ ju³ dsánh¹dsa ja³ti² ja³hiúg³ dsa² go² jniang³ go² dsa² siáh², ja³tiogh³ dsa² hløah¹² jǿg³ griego? ¿Mi³jøng² dsa¹heh¹²dsa dsa² héi² jǿg³? 36 ¿He² hniu¹dsa juúh²dsa jǿg³ hi² hniah¹³ jniang³ dsa², jøng² tsa¹dsianh¹³ jniang³ dsa²? ¿He² hniu¹dsa juúh²dsa hi² tsa¹lé² ŋi³niang³ jniang³ juu¹² ja³dsánh¹dsa? ―ca¹juúh²dsa.  







Jmøi² cuø¹ bí² hi² chian² dsa² tiá²

37 Jøng² ti³juøh¹² jmai³ ja³dsián¹ jmai³ quiah¹² dsa² judío, ca¹nung² Jesús. Ca¹hløah¹dsa tí². Ca¹juúh²dsa: ―Ju³ná³ hein² hniah¹² tsa¹dsanh¹² quianh¹³ hi² li¹hiug² hoh¹² hniah¹², ju³ ja¹noh¹² hniah¹² ja³cog² jní². Jøng² cuǿ¹³jni hniah¹² ju²hiúg¹ dsøa¹². 38 Lé² quiah¹² dsa² hé² jǿg³ quieg¹jni, ju³lah lǿa¹² jǿg³ la² rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³: “Ma¹dsio¹² hlaih¹³ ju²hiúg¹ dsøa¹² cuúh¹dsa dsa² jue¹²,” rø²juúh² si². 39 Lah¹jøng² ca¹juúh² Jesús, hi² hniu¹dsa juúh²dsa jǿg³ quiah¹² jmi²dsí² han¹³ cán² dsa² hé² jǿg³  





205

SAN JUAN 7​, ​8

quiah¹²dsa. Hei¹² hi³méh¹ cán²dsa jmi²dsí² han¹³ jmai³ jøng². Di³ ha¹chi² ma²ca¹ŋáh¹ Jesús juu¹² ŋi¹juǿi¹. Ca¹túgh² dsa² tiogh³ jmai³ ma¹quién¹

40 Mi³ma²na¹nǿng² dsa² jue¹² jǿg³ jøng² quiah¹² Jesús, ca²dsiog³ dsa² ca¹juúh²: ―Lah¹dsóh² báh³ lán¹² dsa² ná¹² dsa² hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ―ca¹juúh²dsa. 41 Jø¹² bíh³ ca¹juúh² ca²dsiog³dsa: ―Cristo lah¹dsóh² báh³ ná¹² ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² ca²dsiog³dsa: ―Ha¹chi² lén² Cristo dsa² chian² Galilea. 42 Lah¹la² rø²juúh² si²: Tsø³jong¹³ hlai³ David báh³ dsa² lén² Cristo. Li¹chian²dsa jøa³juøi² Belén, go² hlai³ David ―ca¹juúh²dsa. 43 Hi² jøng² ca¹túgh² dsa² jue¹² ma¹quién¹ ni³ huu¹³ quiah¹² Jesús. 44 Ca²dsiog³dsa mi³hniu¹ mi³chiánh²dsa Jesús. Di³ ha¹chi² ca¹tí² dsǿa¹²dsa chiángh²dsa.  









Tsa¹hé² dsa² ta³ hi² lán¹²dsa Cristo

45 Ca¹ŋi¹lia¹ tsih² dsa² ta³ juu¹² ja³tiogh³ juu¹³ jmi²dsa² ca¹lah¹quianh¹³ dsa² fariseo. Jøng² ca¹ŋǿh¹ dsa² héi² tsih² dsa² ta³: ―¿He² løa¹ tsa¹na²teih¹³ hniah¹² Jesús? ―ca¹juúh²dsa. 46 Jøng² ca¹juúh² tsih² dsa² ta³: ―Ca¹lah¹jin³ cøng² jmai³ tsa¹ma²ca¹néng³ jnieh³ jǿg³ dsio¹ ju³lah jǿg³ juúh² dsa² héi² ―ca¹juúh²dsa. 47 Jøng² ca¹juúh² dsa² fariseo, ca¹tsáih¹dsa tsih² dsa² ta³: ―¿Jø¹² bíh³ ma²na²héh¹ hniah¹² jǿg³ mi²gag¹² dsa² héi² liáh³? 48 Jin³  







jan² dsa² ta³ quián¹² guøh¹² quián² jniang³ ca¹lah¹quianh¹³ dsa² fariseo tsa¹ma²ca¹hé¹ jǿg³ quiah¹² dsa² héi². 49 Jmáh¹lah dsa² héi² báh³ hé² jǿg³ quiah¹² Jesús, dsa² tsa¹cuuh¹² lei¹³ quiah¹² Diú¹³. Dsa² ti³re² dsag³ báh³ héi² ―ca¹juúh²dsa. 50 Ja³jøng² hiúg³ jan² dsa² fariseo tsen² Nicodemo, dsa² ma²ca¹ŋie³ ca¹ŋi³dsii¹ jǿg³ quianh¹³ Jesús cøng² ja³neng². Jøng² ca¹juúh² dsa² héi²: 51 ―Ha¹chi² lǿa¹² lei¹³ quián² jniang³ lah¹jøng², hi² cuǿ¹³ jniang³ dsa² dsag³ niúh¹ jín³ hi² cuø¹dsa jǿg³ dsøg¹² quiah¹²dsa ha²lah ma²jmo¹²dsa ―ca¹juúh²dsa. 52 Jøng² ca¹juúh² dsa² fariseo jian¹²dsa: ―¿Ho¹ ju³ hning² lanh¹² dsa² chian² Galilea calah liáh³? Hí² di³ si² quiah¹² Diú¹³ cu²rø². Di³ jøng² li¹ŋih³hning jin³ jan² dsa² hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ tsa¹ma²ca¹lø¹chián¹ juu¹² ja³tén¹² Galilea ―ca¹juúh²dsa.  







Jan² hio¹³ jmo¹² lah¹lǿ² dsǿa¹²

53 Jøng² ca¹ŋi¹lia¹ dsa² fariseo juu¹² ja³quiah¹³dsa, lah¹jan² lah¹jan²dsa. Ca¹ŋó¹ Jesús juu¹² máh² tsen² Olivo. 2 Mi³ca¹jni¹ jøng² ca¹ŋó¹ Jesús calah juu¹² ja³tsih¹³ guøh¹² juøh¹². Jøng² ca¹ŋëh² dsa² jue¹² ja³ta¹ni¹dsa. Jøng² ca¹guú² Jesús, Ca¹heh¹dsa dsa² jue¹² jǿg³. 3 Jøng² ca¹jian¹ tøa¹² he¹² lei¹³ quiah¹² Diú¹³ ca¹lah¹quianh¹³ dsa² fariseo jan² hio¹³ ja³ta¹ni¹ Jesús. Ma²na²dsanh¹²dsa hio¹³ ja³mi³dsii¹²dsa jǿg³ quianh¹³ dsa² ŋioh¹². Jøng² ca¹tsenh¹dsa hio¹³ héi² jøa³ ja³tiogh³ dsa² jue¹². 4 Jøng² ca¹juúh² dsa² ca¹jiag¹, ca¹tsáih¹dsa Jesús:  

8







206

SAN JUAN 8 ―Tøa¹², ma²na²dsanh¹³ jnieh³ hio¹³ lang¹², dsii¹²dsa jǿg³ quianh¹³ dsa² ŋioh¹². 5 Rø²juúh² lei¹³ quiah¹² hlai³ Moisés hi² hniuh¹² qui³tog³ jniang³ dsa² jmo¹² lah¹jøng² cang³ ca¹lah¹ca¹jon¹dsa. ¿He² juúh²hning hŋiah¹? ―ca¹juúh²dsa. 6 Ta³dsǿa¹²dsa ca¹juúh²dsa lah¹jøng². Di³ hi² hniu¹dsa cán²dsa jǿg³ dsøg¹² quiah¹² Jesús. Hnangh¹²dsa mai³¹ ha²lah mi³cuúh¹dsa Jesús dsag³. Jøng² ca¹guú² Jesús chi³jë³́ dsa. Ca¹tsø² ca¹niúh²dsa nih¹³ chi³gog¹dsa huø¹. 7 Cøng² hi² ca¹ŋǿh¹dsa Jesús ha²lah jmo¹dsa quianh¹³ hio¹³ héi². Jøng² ca¹nung² Jesús. Ca¹juúh²dsa: ―Ju³ná³ hein² dsa² quianh¹³ hniah¹² ha¹chi² hi² hlaih¹³ ma²ca¹jmo¹dsa, dsa² héi² lah¹ni³ quiúh¹ cang³ quiah¹² hio¹³ ―ca¹juúh²dsa. 8 Jøng² ca¹jmo¹ Jesús calah chi³jë³́ dsa. Ca¹tsø² ca¹niúh²dsa calah nih¹³ chi³gog¹dsa huø¹. 9 Mi³ca¹nǿng² dsa² héi² jǿg³ jøng², ca¹huan²dsa ta¹ma¹jan¹dsa. Dsa² ma²guiuh¹³ ca¹u¹hái¹ lah¹ni³. Coh¹³ jøng² ca¹ti¹dsë²́ ca¹lah¹já¹dsa. Jan² hio¹³ héi² báh³ tsenh¹² quianh¹³ Jesús ca¹løa¹. 10 Jøng² ca¹chiágh¹ Jesús ni³. Ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa hio¹³: ―¿Nai¹² dsa² héi², hio¹³, dsa² cuøh¹² hning² dsag³? ¿Tsa³ma¹cuø¹ jin³ jan² dsa² dsag³ quiánh²hning? ―ca¹juúh²dsa. 11 Jøng² ca¹juúh² hio¹³: ―Jin³ jan² dsa² tsa¹ma¹cuø¹ dsag³, guiuh¹³ ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Jø¹² bíh³ jní², tsa¹cuǿ¹³jni hning² dsag³. Lé² báh³ guǿnh³hning. Jøng²

tsa¹ma¹jmóh³hning hi² hlaih¹³ ―ca¹juúh²dsa.















Jmo¹² Jesús taih¹² juu¹² quiah¹² dsa² quián¹²dsa

12 Jøng² ca¹juúh² calah Jesús: ―Lán¹²jni ju³lah lǿa¹² cøng² si² jmo¹² taih¹² jmøi¹guǿi¹. Tsa¹lé² neng² juu¹² quiah¹² dsa² ŋi²nio³ dsen¹³ cah¹jni. Li¹taih¹² juu¹² ja³dsø¹lé² dsa² héi², juu¹² ja³li¹chian²dsa tiá² ―ca¹juúh²dsa. 13 Jøng² ca¹juúh² dsa² fariseo: ―Hŋiah¹ báh³ hning² ma²juúh² jǿg³ dsio¹ quiánh²hning. Ha¹chi² quien¹² jǿg³ jøng² ―ca¹juúh²dsa. 14 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Ju³ he² jín³ jní² juøh¹³ jǿg³ dsio¹ quieg¹jni, quien¹² báh³ jǿg³. Di³ ma²guiang³jni ha² juu¹² ja³ca¹guio¹jni. Jø¹² bíh³ guiang³jni ha² juu¹² ja³neh¹³jni. Di³ ha¹chi² ŋih³ hniah¹² ha² juu¹² ja³ca¹guio¹jni, ha² juu¹² ja³neh¹³jni. 15 Cuøh¹³ hniah¹² dsa² dsag³ ju³lah lǿa¹² mai³¹ hlaih¹³ quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹. Ha¹chian² dsa² cuǿ¹²jni dsag³. 16 Cónh¹jøng² quien¹² báh³ jǿg³ quieg¹jni, ju³ná³ ca¹cuǿ¹jni dsa² dsag³. Di³ a¹jáng¹ cu²hŋiéng¹ báh³ jní² cuǿ¹³jni dsa² dsag³. Quianh¹³ báh³ jní² dsa² ca¹tsei¹ jní². 17 Rø²juúh² lei¹³ quiánh² hniah¹² hi² quien¹² jǿg³ ju³ná³ ca¹cuø¹ og¹ dsa² jǿg³ dsøg¹². 18 Jøng² jní² cuø¹² jǿg³ dsøg¹² quieg¹jni hŋiéng¹jni. Jøng² cuø¹² calah ti³ŋieh¹jni jǿg³ dsøg¹² quieg¹jni, dsa² ca¹tsei¹ jní² ―ca¹juúh²dsa. 19 Jøng² ca¹juúh² dsa² fariseo: ―¿Nai¹² ti³ŋieih¹²hning? ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Tsa¹cuaih¹² hniah¹² jní² quianh¹³ ti³ŋieh¹jni. Ju³ jmai³ hi² cuaih¹²  















207

SAN JUAN 8

hniah¹² jní², jø¹² bíh³ ma²cueh¹² hniah¹² ti³ŋieh¹jni ―ca¹juúh²dsa. 20 Ca¹juúh² Jesús jǿg³ jøng² ja³hiúg³dsa heh¹²dsa dsa² jǿg³ ja³tsih¹³ guøh¹² juøh¹², cøg¹² ja³tioh¹³ gog¹² tóh² dsa² dsa²lé² guøh¹² ŋi³néng². Ha¹chian² dsa² ca¹chiánh² Jesús. Di³ tsa¹ma²tǿ² jmai³ ja³chiángh²dsa.  

Dsag³ ta¹canh¹³ dsa² tsa¹hé² jǿg³ quiah¹² Jesús

21 Jøng² ca¹juúh² Jesús calah, ca¹tsáih¹dsa dsa² canh¹³ quián¹² dsa² judío: ―Dsa² neh¹³ báh³ jní². Jøng² hnangh¹³ hniah¹² jní². Di³ ha¹chi² dsiagh¹³ hniah¹² jní². Dsiánh¹ báh³ hniah¹². Di³ ha¹chi² dsø¹hén² dsag³ quiánh² hniah¹². Tsa¹lé² gu³noh¹² hniah¹² juu¹² ja³neh¹³jni ―ca¹juúh²dsa. 22 Jøng² ca¹dsii¹ dsa² canh¹³ jǿg³ cu³guiog³dsa. Ca¹juúh²dsa: ―Lah¹cøng² hi² jŋëh¹dsa hŋiah¹² báh³ dsa². Di³ juúh²dsa hi² tsa¹lé² dsǿg³ jniang³ juu¹² ja³dsánh¹dsa ―ca¹juúh²dsa. 23 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Dsa² chian² ni³ jmøi¹guǿi¹ la² báh³ hniah¹². Héi¹ ju³ dsa² lah¹héi² báh³ jní². Dsa² ca¹guio¹ juu¹² guiuh¹³ báh³ jní². 24 Hi² jøng² na²juǿi²jni hniah¹² hi² dsiánh¹ hniah¹². Di³ ha¹chi² dsø¹hén² dsag³ quiánh² hniah¹², ju³ná³ tsa¹héh² hniah¹² jǿg³ hi² lán¹²jni dsa² ca¹tse¹ Diú¹³ ―ca¹juúh²dsa. 25 Jøng² ca¹juúh² dsa² canh¹³: ―¿Hein² dsa² lanh¹²hning? ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² Jesús:  



―Ca¹juǿi²jni hniah¹² cónh¹ jmai³ lah¹ni³ hein² dsa² lán¹²jni. 26 Ma¹dsio¹² jǿg³ chi² li¹juǿi³jni hniah¹² hi² ti³reh² hniah¹² dsag³. Ha¹chi² lǿa¹² tsa¹tøa¹² hoh¹² hniah¹² jǿg³ jøng². Di³ tiog¹³ báh³ dsøg¹² jǿg³ quiah¹² dsa² ca¹tsei¹ jní². Jǿg³ ma²ca¹nang¹jni juúh² dsa² héi² báh³ hǿa¹³jni ni³ jmøi¹guǿi¹ ―ca¹juúh²dsa. 27 Jøng² tsa¹ca¹lø¹ŋë²́ dsa² canh¹³ hi² hia¹² Jesús Jmi² jniang³, dsa² ca¹tsei¹. 28 Hi² jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Na³ma²ca¹chiagh³ hniah¹² jní² juu¹² guiuh¹³, jøng² li¹ŋih³ hniah¹² hein² dsa² lán¹² jní², jní² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹². Li¹ŋih³ hniah¹² calah hi² jmo³jni jmáh¹lah hi² ma²ca¹he¹ ti³ŋieh¹jni, hi² ha¹chi² jmo³jni ju³lah të² jní² hŋiéng¹jni. 29 Di³ dsa² quianh¹³ báh³ jní² dsa² ca¹tsei¹jni. Ha¹chi² ma²ca¹tiáng²dsa cu²hŋiéng¹jni. Di³ tiog¹³ báh³ jmo³jni jmáh¹lah hi² tøa¹² dsǿa¹²dsa ―ca¹juúh²dsa. 30 Mi³ca¹juúh² Jesús jǿg³ jøng², jue¹² dsa² ca¹hé¹ jǿg³ quiah¹²dsa.  















Dsa¹hén² dsǿg³ dsa² hé² jǿg³ quiah¹² Jesús

31 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa dsa² judío, ju³lah dsa² ma²hé² jǿg³ quiah¹²dsa: ―Lénh² hniah¹² dsa² quian¹jni lah¹dsóh², ju³ná³ cøng² hi² chinh³ hniah¹² jǿg³ quieg¹jni. 32 Li¹ŋih³ hniah¹² ha²lah lǿa¹² jǿg³ dsøg¹² lah¹dsóh². Jǿg³ dsøg¹² jøng² báh³ jmo¹ hi² liúgh² hniah¹² ―ca¹juúh²dsa. 33 Jøng² ca¹juúh² dsa² héi²:  





208

SAN JUAN 8 ―Tsø³jong¹³ hlai³ Abraham báh³ jnieh³. Ha¹chian² dsa² siáh² tsa¹ma²ca¹jmo¹ dsen¹³ ja³cog² jnieh³. ¿He² løa¹ juúh² hning² jøng² hi² liúg² jnieh³? ―ca¹juúh²dsa. 34 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Jǿg³ dsøg¹² lah¹dsóh² báh³ juǿi²jni hniah¹²: Lán¹² ca¹lah¹já¹ dsa² jmo¹² hi² hlaih¹³ ju³lah lán¹² dsa² ma²ni³hnë¹ quiah¹² hi² hlaih¹³. 35 Ju³lah dsa² jmo¹² ta³ quiah¹² dsa², tsa¹chi² jǿg³ dsøg¹² chi² hi² guú¹dsa tiá² ni³ juu³dsa. Ja³ŋiúh³ juu³dsa báh³ dsa² guǿ¹² tiá². 36 Hi² jøng² liúgh² báh³ hniah¹² lah¹dsóh² ju³ná³ ca¹log³jni hniah¹², jní² dsa² lán¹² ja³ŋiúh³ Juu¹³ jniang³. 37 Ma²guiang³ báh³ jní² hi² lanh¹² hniah¹² tsø³jong¹³ hlai³ Abraham. ́ ³ Cónh¹jøng² hnøngh² hniah¹² jŋëh hniah¹² jní². Di³ tsa¹hnøngh² hniah¹² jǿg³ quieg¹jni. 38 Hǿa¹²jni ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ hi² ma²ca¹he¹ ti³ŋieh¹jni. Ju³lah jmoh² hniah¹² ca¹lah¹jǿ¹ hi² ma²ca¹he¹ ti³ŋieih¹² hniah¹² ― ca¹juúh² Jesús. 39 Jøng² ca¹juúh² dsa² héi²: ―Hlai³ Abraham báh³ lán¹² ti³jmi² jnieh³ ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Mi³jmóh³ hniah¹² ju³lah ca¹jmo¹ hlai³ Abraham ju³ jøng² hi² lanh¹² hniah¹² lah¹dsóh² tsø³jong¹³ hlai³ héi². 40 Ju³ he² jín³ ma²ca¹juǿi²jni hniah¹² jmáh¹lah jǿg³ dsøg¹², jǿg³ ca¹he¹ Diú¹³, cónh¹jøng² hi² hnøngh² ́ ³ hniah¹² jní². báh³ hniah¹² jŋëh Ha¹chi² ca¹jmo¹ hlai³ Abraham lah¹jøng². 41 Ju³lah jmo¹² ti³ŋieih¹² báh³ hniah¹² jmoh² hniah¹² ― ca¹juúh² Jesús. Jøng² ca¹juúh² dsa² héi²:  















―Héi¹ ju³ guing² la³chian² jnieh³. Chian² báh³ jan² ti³jmi² jnieh³, Diú¹³ juanh¹² báh³ héi² ―ca¹juúh²dsa. 42 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Ju³ jøng² hi² lah¹dsóh² lán¹² Diú¹³ ti³ŋieih¹² hniah¹², mi³li¹hnángh¹ hniah¹² jní² ju³ lah¹jøng². Di³ ca¹guio¹jni juu¹² ja³guǿ¹³ Diú¹³. A¹jáng¹ ju³ hi² ca¹guio¹jni hi² të²jni hŋiéng¹jni. Hi² ca¹tsei¹ Diú¹³ báh³ ́ ² hniah¹² jǿg³ hi² jní². 43 Tsa¹ŋëh juøh¹²jni. Di³ tsa¹hnøngh² hniah¹² jǿg³ dsio¹ quin³jni. 44 Dsa² hlanh³ báh³ lán¹² ti³ŋieih¹² hniah¹². Hi² jøng² hnøngh² hniah¹² jmóh³ hniah¹² ju³lah hniu¹ dsa² héi². Dsa² hlanh³ ca¹jmo¹ hi² hlaih¹³ cónh¹ jmai³ lah¹ni³. Ca¹mi¹dsian¹²dsa dsa². Tsa¹lǿih² jmai³ hniu¹ dsa² héi² jǿg³ dsøg¹². Di³ tsa¹dsøg¹² jǿg³ quiah¹²dsa. Tø³júg³dsa. Lán¹²dsa juu³ dsa² tø³júg³. 45 Hi² jøng² tsa¹héh² hniah¹² jǿg³ quieg¹jni. Di² juǿi²jni hniah¹² jǿg³ dsøg¹². 46 Jin³ jan² hniah¹² tsa¹tiah¹ hniah¹² cánh³ hniah¹² jǿg³ dsøg¹² ja³cog²jni hi² re²jni dsag³. Ma²ca¹juǿi²jni hniah¹² jǿg³ dsøg¹². ¿He² løa¹ tsa¹héh² hniah¹² jǿg³ dsøg¹² ma²ca¹juǿi²jni hniah¹²? 47 Nang¹² báh³ dsa² quián¹² Diú¹³ jǿg³ juúh² Diú¹³. Hniah¹² tsa¹nøngh² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Di³ tsa¹lanh¹² hniah¹² dsa² quián¹²dsa ―ca¹juúh² Jesús.  











Ma²chian² báh³ Jesús niúh jín³ hi² ca¹lø¹chián¹ hlai³ Abraham

48 Jøng² ca¹juúh² dsa² canh¹³ quián¹² dsa² judío: ―Chi² báh³ jǿg³ dsøg¹² quián² jnieh³ ma²juúh² jnieh³ hi² lanh¹² hning² dsa² hlanh³, ju³lah lán¹²  

209

SAN JUAN 8​, ​9

dsa² chian² Samaria. Quinh³hning ja³ca¹guio¹jni ni³ jmøi¹guǿi¹. jmi²dsí² hlaih¹³ ―ca¹juúh²dsa. Jø¹² bíh³ hioh¹² jenh¹²dsa 49 Jøng² ca¹juúh² Jesús: mi³ma²ca¹jái¹dsa ―ca¹juúh² Jesús. 57 Jøng² ca¹juúh² dsa² canh¹³. ―Ha¹chi² jmi²dsí² hlaih¹³ quin³jni. Ca¹lah¹jǿ¹ hi² jmo³jni ―Tsa¹jín³ ma²hiúgh³hning hi² mi³juanh¹³jni ti³ŋieh¹ báh³ to¹lu¹guií² ji²ŋi². Ha²lah jní² jøng². Cónh¹jøng² cu²jmagh¹² dsio¹ ma²ca¹janh³hning hlai³ hniah¹² jní². 50 A¹jáng¹ ju³ hi² Abraham, dsa² mi³chian² ma²lǿih² mi³juanh¹³ jní² hŋiéng¹jni. Chian² ―ca¹juúh²dsa. 58 Jøng² ca¹juúh² Jesús: báh³ jan² dsa² hniu¹ lén² jní² dsa² juanh¹². Dsa² héi² báh³ mi¹rø¹² jǿg³. ―Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹². 51 Jǿg³ dsøg¹² lah¹dsóh² juǿi²jni Ma²chian² báh³ jní² cónh¹ niúh¹ jín³ hniah¹²: Ju³ná³ hein² dsa² mi¹ti¹ jǿg³ hi² ca¹lø¹chián¹ hlai³ Abraham, jní² quieg¹ jní², ha¹chi² dsián¹ dsa² héi² dsa² chian² tiá² ―ca¹juúh²dsa. 59 Jøng² ca¹jiégh¹ dsa² canh¹³ ―ca¹juúh² Jesús. 52 Jøng² ca¹juúh² dsa² canh¹³: cang³, hi² mi³qui¹túg²dsa Jesús. ―Lah¹dsóh² ma²ne³ jnieh³ hi² Jøng² ca¹hmóh¹ Jesús. Ca¹u¹hái¹dsa quinh³hning jmi²dsí² hlaih¹³. ja³tsih¹³ guøh¹². Di³ ca¹jon¹ báh³ hlai³ Abraham Ca¹mi¹hliú² Jesús jan² dsa² tiug³ quianh¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² mi³hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ma²lǿih². Jøng² Juu¹² ja³ca¹ŋó¹ Jesús jøng², juúh²hning tsa¹dsián¹ dsa² mi¹ti¹ ca¹jén²dsa jan² dsa² tsa¹jniuh¹² jǿg³ quiánh²hning. 53 ¿Ho¹ hiug¹² cónh¹ jmai³ mi³ca¹lø¹chián¹dsa. 2 Jøng² ca¹juúh² dsa² guia¹tón², jín³ hi² juanh¹² hning² cónh¹ jín³ hlai³ Abraham ca¹lah¹quianh¹³ ca¹tsáih¹dsa Jesús: dsa² mi³hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ―Tøa¹², ¿hein² dsa² ca¹jmo¹ hi² ma²lǿih², dsa² ma²ca¹dsan¹? ¿Hein² hlaih¹³ hi² ca¹lø¹chián¹ dsa² ná¹² dsa² juúh²hning hi² lanh¹²hning? hi² tsa¹jniuh¹²dsa? ¿Hi³ ca¹jmo¹ ―ca¹juúh²dsa. chiég³ jmi²dsa, ho¹ ju³ hi² ca¹jmo¹ 54 Jøng² ca¹juúh² Jesús: hŋiah¹²dsa? ―ca¹juúh²dsa. 3 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Ha¹chi² quien¹² ju³ná³ jní² mi³juanh¹³ hŋiéng¹. Ti³ŋieh¹ báh³ ―Ha¹chian² dsa² ca¹jmo¹ hi² jní² dsa² jmo¹ juanh¹² jní², dsa² juúh² hlaih¹³ hi² tsa¹jniuh¹² dsa² ná¹², hniah¹² hi² lán¹²dsa Diú¹³ quiánh² a¹jáng¹ ju³ hŋiah¹²dsa, a¹jáng¹ hniah¹². 55 Ha¹chian² dsa² héi² ju³ chiég³ jmi²dsa. Hi² jøng² báh³ cueh¹² hniah¹². Jní² báh³ cué¹² dsa² tsa¹jniuh¹²dsa. Mi³jøng² li¹léi¹³ héi². Ju³ná³ juøh¹²jni tsa¹cué¹²jni tiúh¹ Diú¹³ mi¹hliú² dsa² tsa¹jŋiuh¹². dsa², lán¹²jni jan² dsa² tø³júg³ ju³lah 4 Hniuh¹² báh³ jmó³ jŋiang³ ju³lah lanh¹² hniah¹². Lah¹dsóh² cué¹² hniu¹ dsa² ca¹tsei¹ jní² cónh¹ chi² báh³ jní² dsa². Jø¹² bíh³ mi²ti³jni jmai³ li¹jmó³ jniang³. Di³ jií¹ báh³ jǿg³ quiah¹²dsa. 56 Hioh¹² jenh¹² jmai³ ja³tsa¹ma¹lé² jmó³ jniang³, hlai³ Abraham, dsa² hóg¹ quiánh² ju³lah lǿa¹² quiah¹² dsa² tsa¹ma¹lé² hniah¹², mi³ca¹lø¹ŋi¹²dsa hi² jái¹dsa jmo¹ ta³. Di³ ca¹neng². 5 Jøng²  















9  













210

SAN JUAN 9 ha²cónh¹ jmai³ ja³ŋøa³jni jmøi¹guǿi¹ lán¹²jni ju³lah jan² dsa² jmo¹² taih¹² juu¹² ja³ŋi¹nio¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ ―ca¹juúh²dsa. 6 Mi³ma²na²juúh² Jesús jǿg³ jøng², ca¹hŋiéng¹dsa huø¹. Ca¹jmo¹dsa jen² quianh¹³ jmø³høah¹³ quiah¹²dsa. Jen² jøng² ca¹tsǿng²dsa ja³tioh¹³ mø³ni³ dsa² tiug³. 7 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―¡Gu²rang³ mø³neih³ ja³neng¹² jmøi² tsen² Siloé! ―ca¹juúh²dsa. (Siloé hniu¹dsa juúh²dsa: hi² ca¹tsei¹dsa.) Ca¹ŋó¹ dsa² tiúg³. Ca¹ŋi³rang³dsa mø³ni³dsa. Ma²jniuh¹²dsa mi³ca¹dsiánh¹dsa. 8 Jøng² lah¹la² ca¹juúh² ca¹lah¹já¹ dsa² tiogh³ cøg¹², quianh¹³ dsa² ma²ca¹jái¹ ja³mi³møa¹ dsa² héi² ŋi³néng² lah¹jiá¹², ca¹juúh²dsa: ―¿A³¹jáng¹ ju³ dsa² ná¹², dsa² mi³guǿ¹³ mi³møa¹ ŋi³néng²? ―ca¹juúh²dsa. 9 Jøng² ca¹juúh² ca²dsiog³dsa: ―Dsa² héi² báh³ ná¹² ―ca¹juúh²dsa. Ca²dsiog³dsa ca¹juúh²: ―Lah¹jøng² báh³ jniá²dsa. Di³ héi¹ ju³ dsa² héi² mi³né³ ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² dsa² héi² hŋiah¹²: ―Dsa² héi² báh³ jní² ―ca¹juúh²dsa. 10 Jøng² ca¹juúh² dsa² jue¹² calah: ―¿Ha²lah ca¹løa¹ hi² ma²jniah¹hning? ―ca¹juúh²dsa. 11 Jøng² ca¹juúh² dsa² mi³tiug³ héi²: ―Dsa² tsen² Jesús ca¹jmo¹ jen². Ca¹tsǿng²dsa ja³tioh¹³ mø³ne¹jni. Jøng² ca¹juúh²dsa: “¡Gu²rang³ mø³neih³ ja³neng¹² jmøi² tsen² Siloé!” ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹ŋie³  

báh³ jní². Ca¹ŋi³rang¹jni mø³ne¹. Mi³ca¹jŋǿi² mø³ne¹jni, jøng² ca¹lø¹jniáng¹³jni ―ca¹juúh²dsa. 12 Jøng² ca¹juúh² dsa² jue¹²: ―¿Ha² tøah¹ hiúg³ dsa² héi²? ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² dsa² mi³tiug³: ―Tsa¹guiang³jni ―ca¹juúh²dsa.  











Hliú² jǿg³ ca¹ŋǿh¹ dsa² fariseo dsa² mi³tiug³

13 Jøng² ca¹ŋi¹jian¹dsa dsa² mi³tiug³ ni³ dsa² fariseo. 14 Jmai³ sa³¹ báh³ jøng² hi² ca¹jmo¹ Jesús jen², hi² ca¹lø¹jniuh¹² dsa² héi². 15 Jøng² ca¹juúh² dsa² fariseo, ca¹tsáih¹dsa dsa² tsa¹mi³jniuh¹² héi²: ―¿Ha²lah ca¹løa¹ hi² jniah¹hning? ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² dsa² héi²: ―Ca¹tsǿng²dsa jen² mø³ne¹jni. Ni³jøng² ca¹rang¹jni mø³ne¹. Jøng² ca¹lø¹jniáng¹³jni ―ca¹juúh²dsa. 16 Jøng² ca¹juúh² ca²dsiog³ dsa² fariseo: ―Héi¹ ju³ dsa² quián¹² Diú¹³ ca¹jmo¹ lah¹jøng². Di³ ca¹jmo¹dsa lah¹jøng² jmai³ sa³¹ ―ca¹juúh²dsa. Ca²dsiog³dsa ca¹juúh²: ―Ha¹chi² tiúh¹ dsa² tsa¹quián¹² Diú¹³ jmo¹ juu¹² juøh¹² ju³lah jmo¹² dsa² héi² ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹løa¹ ton¹ tséh¹ dsa² fariseo. 17 Jøng² ca¹juúh²dsa calah, ca¹tsáih¹dsa dsa² mi³tiug³: ―¿He² juúh²hning ja³cog² dsa² héi², dsa² ca¹jmo¹ hi² jniah¹hning? ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² dsa² héi²: ―Dsa² hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ báh³ héi² ―ca¹juúh²dsa. 18 Tsa¹hé² dsa² canh¹³ quián¹² dsa² judío jǿg³ hi² mi³lán¹³ dsa² héi² dsa²  











211

SAN JUAN 9

27 Jøng² ca¹juúh² dsa² héi²: tiug³, dsa² ma²jniuh¹² héi². Jøng² ca¹tǿh¹dsa chiég³ jmi² dsa² héi². ―Ma²na²juǿi²jni hniah¹². Tsa¹héh² 19 Jøng² ca¹juúh² dsa² canh¹³: hniah¹² jǿg³ quieg¹jni. ¿He² løa¹ ―¿Lán¹³ dsa² lang¹² jonh¹² hniah¹², hnøngh² hniah¹² juøh¹³jni ni³ hmë²́ ? ¿Ho¹ ju³ hnøngh² hniah¹² dsa² juúh² hniah¹² tsa¹jniuh¹²dsa li¹quianh¹³ hniah¹² dsa² héi², liáh³? cónh¹ jmai³ mi³ca¹lø¹chián¹dsa? ―ca¹juúh²dsa. ¿Ha²lah ma²jniuh¹²dsa na¹? 28 Jøng² ca¹jé² dsa² canh¹³ dsa² ―ca¹juúh²dsa. 20 Jøng² ca¹juúh² chiég³ jmi² dsa² héi². Ca¹juúh²dsa: héi²: ―Hning² báh³ lanh¹² dsa² quián¹² ―Jong¹² báh³ jnieh³ dsa² ná¹². dsa² héi². Dsa² quián¹² hlai³ Moisés Mi³tiug³dsa mi³ca¹lø¹chián¹dsa. báh³ jnieh³. 29 Ma²ne³ báh³ jnieh³ 21 Di³ jøng² tsa¹ne³ jnieh³ ha²lah hi² ca¹hlanh¹ Diú¹³ hlai³ Moisés. ca¹løa¹ ca¹lø¹jniuh¹²dsa. Tsa¹ne³ Jøng² tsa¹ne³ jnieh³ ha² juu¹² ca¹já¹ jnieh³ hein² dsa² ca¹jmo¹. ¡Ŋai³ dsa² héi² ―ca¹juúh²dsa. 30 Jøng² ca¹juúh² dsa² mi³tiug³: hniah¹² dsa²! Dsa² ma²juanh¹² báh³ ná¹². Ma²lé² juúh²dsa ha²lah ca¹løa¹ ―¡He³ báh³ hiug¹²! Tsa¹ŋih³ hniah¹² hi² ca¹lø¹jniuh¹²dsa ―ca¹juúh²dsa. ha² juu¹² ca¹já¹ dsa² héi². Cónh¹jøng² 22 Lah¹jøng² ca¹juúh² chiég³ ca¹jmo¹dsa hi² jniáng¹²jni. 31 Ma²ne³ jmi² dsa² héi². Di³ hi² gan¹dsa báh³ jniang³ hi² tsa¹nang¹ Diú¹³ jǿg³ dsa² canh¹³. Di³ ma²ca¹jmo¹ dsa² quiah¹² dsa² tsa¹quián¹²dsa. Nang¹ canh¹³ jǿg³ hi² tsa¹ma¹cuø¹dsa jǿg³ báh³ dsa² jǿg³ quiah¹² dsa² jmo¹² dsø¹lé²dsa guøh¹², ju³ná³ hein² dsa² juanh¹²dsa, dsa² mi²ti¹ jǿg³ quiah¹²dsa. ca¹juúh² hi² lán¹² Jesús Cristo. 23 Ni³ 32 Jin³ cøng² jmai³ tsa¹ma²ca¹néng³ lah¹jøng² báh³ ca¹juúh² chiég³ jmi² jniang³ jǿg³ hi² chian² dsa² tiúh¹ jmo¹ dsa² héi²: “Ŋai³ hniah¹² dsa². Dsa² hi² li¹jniuh¹² jan² dsa² tiug³ cónh¹ ma²juanh¹² báh³ ná¹²,” ca¹juúh²dsa. jmai³ mi³ca¹lø¹chián¹dsa. 33 Ha¹chi² 24 Jøng² ca¹juúh² dsa² canh¹³ mi³tiúh¹ dsa² héi² jmo¹ lah¹jøng² ju³ calah, ca¹tsáih¹dsa dsa² mi³tiug³: jøng² tsa¹ca¹tsei¹ Diú¹³ ―ca¹juúh² dsa² ―¡Diú¹³ mi²juanh¹³hning! Di³ mi³tiug³. 34 Jøng² ca¹juúh² dsa² canh¹³: ma²ne³ jnieh³ tsa¹lán¹² dsa² héi² dsa² quián¹² Diú¹³ ―ca¹juúh²dsa. ―Hning², dsa² reh² dsag³ cónh¹ 25 Jøng² ca¹juúh² dsa² mi³tiug³ jmai³ mi³ca¹lø¹chiánh¹hning, ha²lah héi²: dsio¹ mi³heh¹³hning jnieh³ jǿg³ ―Tsa¹guiang³jni chi²júh² lán¹²dsa ―ca¹juúh²dsa. dsa² quián¹² Diú¹³. Hi² jøng² báh³ Jøng² ca¹dsiánh² dsa² fariseo dsa² guiang³jni, hi² mi³lán¹²jni dsa² héi². Tsa¹ma¹cuø¹dsa jǿg³ dság¹ dsa² tiug³. Na¹ bíh³ hi² ma²jniáng¹³jni héi² guøh¹². ―ca¹juúh²dsa. Ti³ lán¹² dsa² fariseo ju³lah 26 Jøng² ca¹juúh² dsa² canh¹³ lán¹² jan² dsa² tiug³ calah: 35 Ca¹lø¹ŋi¹² Jesús jǿg³ hi² ―¿He² ca¹jmo¹dsa hi² ca¹lø¹jniah¹hning? ―ca¹juúh²dsa. ma²ca¹lén²dsa dsa² mi³tiug³ héi² jøa³  

































SAN JUAN 9​, ​10 ja³tiogh³dsa. Jøng² mi³ca¹dsanh¹² Jesús dsa² héi², ca¹juúh² Jesús: ―¿Héh³hning jǿg³ quiah¹² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹²hning? ―ca¹juúh²dsa. 36 Jøng² ca¹juúh² dsa² héi²: ―Guiuh¹³, tseih³hning jní² hein² dsa² héi². Jøng² hé²jni jǿg³ quiah¹²dsa ―ca¹juúh²dsa. 37 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Ma²ca¹janh³ báh³ hning² dsa². Jní² báh³ héi², dsa² dsiih²hning jǿg³ quianh¹³ ―ca¹juúh²dsa. 38 Jøng² ca¹chi¹jné¹ dsa² héi² ni³ Jesús. Ca¹juúh²dsa: ―Hé² báh³ jní² jǿg³ quiánh²hning, Juu¹³ jniang³ ―ca¹juúh²dsa. 39 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Ca¹guio¹jni ni³ jmøi¹guǿi¹ la² hi² mi³rø³jni jǿg³. Mi³jøng² li¹ŋi¹² dsa² tsa¹mi³ŋi¹². Mi³jøng² tsa¹li¹ŋi¹² dsa² lë²́ hi² ŋi¹²dsa, dsa² lah¹dsóh² lán¹² ju³lah jan² dsa² tiug³ ―ca¹juúh²dsa. 40 Jøng² ca¹juúh² jan² og¹ dsa² fariseo mi³tiogh³ cøg¹² ja³ti³dsii¹²dsa jǿg³: ―¿Lán¹³ jnieh³ ju³lah lán¹² jan² dsa² tiug³ calah? ―ca¹juúh²dsa. 41 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Ha¹chi² dsag³ mi³ta¹canh¹³ hniah¹² ju³ jøng² mi³lah¹dsóh² tiugh³ hniah¹². Cónh¹jøng² ta¹canh¹³ báh³ hniah¹². Di³ hi² juúh² hniah¹² hi² ma²ŋih³ hniah¹² ―ca¹juúh²dsa.  











Jǿg³ quiah¹² jáh² tiogh³ niúh¹ jnǿ³

10

Jøng ca¹juúh² Jesús calah: ―Jǿg³ dsøg¹² lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: Léi¹³ lán¹²dsa dsa² høin², ju³ná³ hein² dsa² ca¹uǿi² jnǿ³ ja³tiogh³ jah¹chih², hi² tsa¹hí¹dsa niúh¹ jnǿ³ ja³lǿa¹² hag³jnǿ³. Dsa² hniu¹ hë¹ jáh² báh³

212 héi². 2 Jøng² ma²léi¹³ lán¹²dsa juu¹³ jáh², ju³ná³ ca¹hí¹dsa ja³tiogh³ jáh², hi² ca¹hí¹dsa juu¹² hag³jnǿ³. 3 Cuø¹² báh³ dsa² jmo¹² hí³ hag³jnǿ³ jǿg³ hi² ŋë¹ juu¹³jah niúh¹ jnǿ³. Jøng² ma²cuúh¹²jah hag³ juu¹³jah na³ma²ca¹tǿh¹dsa jáh² quián¹²dsa, lah¹cøng² lah¹cøng² hi² tsen²jah. Jøng² dsa¹jian¹²dsa jah² quián¹²dsa juu¹² ja³dsa¹gǿh¹jah. 4 Jøng² cán² juu¹³jah ni³quiah¹² jáh² quián¹²dsa, na³ma²ca¹huanh¹² ca¹lah¹já¹ jáh² niúh¹ jnǿ³. Jøng² dsø¹lé²jah ti³dsë¹³jah cah³ juu¹³jah. Di³ cuuh¹² báh³ jáh² hag³dsa. 5 Ha¹chi² ti³dsë¹³jah cah³ dsa² tsa¹cue¹²jah. Tø¹lah¹cuøin¹ báh³ jáh² quianh¹³ dsa² tsa¹cue¹²jah. Di³ tsa¹cuuh¹²jah hag³dsa ―ca¹juúh² Jesús. 6 Jǿg³ ti³jnøa¹² lah¹jøng² ca¹dsiúh¹ Jesús dsa² jue¹². Di³ jøng² ha¹chi² ca¹lø¹ŋë²́ dsa² jue¹² he² hniu¹dsa juúh²dsa jǿg³ jøng².  









Lán¹² Jesús ju³lah jan² juu¹³ jáh²

7 Jøng² ca¹juúh² Jesús calah: ―Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: Lán¹²jni ju³lah lǿa¹² hag³jnǿ³ ja³dsø²tiogh¹² jah¹chih², jáh² quian¹jni. 8 Dsa² lán¹² ju³lah lán¹² dsa² høin² báh³ dsa² ca¹u¹lé² ma²jiá¹² cónh¹ jín³ jní², dsa² mi³mi¹gan¹² dsa² quian¹jni. Cónh¹jøng ha¹chi² ca¹nǿng² dsa² quian¹jni jǿg³ quiah¹²dsa. 9 Jní² báh³ lán¹² ju³lah lǿa¹² hag³jnǿ³ ja³dsa¹togh¹ jáh². Ju³ná³ hein² dsa² ca¹hie¹ jǿg³ quieg¹ jní², dsa² héi¹² liúg². Dsio¹ lé² quiah¹²dsa ju³lah lán¹² jah¹chih² dsø¹lé² ja³dsø¹gǿh¹jah. Jøng² dsø¹lia¹jah calah niúh¹ jnǿ³. 10 Dsa² høin² báh³ jmo¹² hi² dsa¹hén²jah. Hi² hë¹dsa jáh². Jøng² mi¹dsian¹²dsa jáh². Jøng²  







213

SAN JUAN 10

jní² ca¹guio¹, mi³jøng² li¹chian² dsa² ―Dsa² ŋa¹² báh³ ná¹². Quin¹²dsa quian¹jni tiá², hi² li¹chi² ca¹lah¹jǿ¹ hi² jmi²dsí² hlaih¹³. ¿He² løa¹ hniuh¹² quiah¹²dsa. 11 Lán¹²jni ju³lah nøngh² hniah¹² jǿg³ quiah¹²dsa? lán¹² jan² juu¹³jah dsiog¹. Di³ hiug² ―ca¹juúh²dsa. 21 Ca²dsiog³dsa ca¹juúh²: báh³ dsǿa¹² dsa² lah¹héi² jón² ni³ huu¹³ hi² liúg² jah¹chih² quián¹²dsa. ―Ca¹lah¹jín³ jan² dsa² quin¹² 12 Tsa¹lán¹² dsa² hlianh¹³ lah¹jøng², jmi²dsí² hlaih¹³ tsa¹hløah¹ ju³lah dsa² tsa¹lán¹² juu¹³jah. Cuøin¹ dsa² hløah¹² dsa² ná¹². Tsa¹tiúh¹ dsa² hlianh¹³ ju³ná³ ca¹jë²́ dsa dsøi²núng³. quin¹² jmi²dsí² hlaih¹³ jmo¹ li¹jniuh¹² Jmo¹dsa tiogh³ jah¹chih² cu³guiog¹³. dsa² teg³ ―ca¹juúh²dsa. Di³ ha¹chi² quián¹²dsa jáh². Jøng² Tsa¹tøa¹² dsǿa¹² dsa² canh¹³ chiánh² dsøi²núng³ jah¹chih². jǿg³ quiah¹² Jesús Cuøin¹ jah¹chih². Tsø¹jan¹jah. 13 Cuøin¹ dsa² héi². Di³ lán¹²dsa dsa² 22 Ca¹tǿ² jmai³ juøh¹² quiah¹² hlianh¹³. Ha¹chi² høa¹² dsǿa¹²dsa guøh¹² juøh¹² tsih¹² jøa³juøi² jáh². 14 Jøng² jní² lán¹² ju³lah lán¹² Jerusalén, ca¹lah¹cónh¹ mi³ca¹dsë¹ jan² juu¹³jah dsiog¹. Cué¹² báh³ jní² cøng² ŋi² ca¹lø¹jŋiéng¹ guøh¹² dsa² quian¹jni. Jø¹² bíh³ cuai¹² dsa² ma²lǿih² mi³ca¹tsih¹ guøh¹². quian¹jni jní². 15 Lǿa¹² ju³lah lǿa¹² Ma²lǿa¹² jin² guǿi². 23 Jøng² quiah¹² ti³ŋieh¹jni. Cuai¹² ti³ŋieh¹jni ca¹ŋie³ Jesús ja³tsih¹³ guøh¹², cøng² jní². Jø¹² bíh³ cuén¹²jni ti³ŋieh¹jni ja³tǿh²dsa Portal de Salomón. 24 Jøng² ca¹ŋëh² dsa² canh¹³ calah. Hiug² báh³ dsøa¹jni hi² jón²jni. Mi³jøng² liúg² dsa² quian¹jni. 16 Jø¹² quián¹² dsa² judío ja³tsenh¹³ Jesús. bíh³ chian² dsa² siáh² quian¹jni, dsa² Ca¹tsáih¹dsa Jesús: chian² ja³siíh³. Hniuh¹² mi³quianh³jni ―Ma²ni³ŋó¹³ jmai³ tsa¹lø²chi² jǿg³ dsa² héi². Di³ nang¹ báh³ dsa² jǿg³ dsøg¹² quiánh² hning². Tseih³hning quieg¹jni. Jøng² tógh¹ dsa² héi² cøng² jnieh³ cu²rø² jǿg³ chi²júh² lah¹dsóh² ni³ dsa² quian¹ jní², quianh¹³ dsa² lanh¹²hning Cristo ―ca¹juúh²dsa. 25 Jøng² ca¹juúh² Jesús: quian¹jni chian² ja³la². Jan² jní² báh³ lén² dsa² juu³dsa. ―Ma²ca¹juǿi²jni hniah¹² hein² 17 ’Hi² jøng² báh³ hniang¹ dsa² lán¹²jni. Tsa¹héh² hniah¹² ti³ŋieh¹jni jní². Di³ hi² hiug² jǿg³. Ma²ca¹lø¹léi¹³ hein² dsa² dsøa¹jni jón²jni. Mi³jøng² liúg² dsa² lán¹²jni. Di³ ma²ca¹jmo¹jni juu¹² quian¹jni. Jøng² hiog¹jni calah. juøh¹² ni³ quiah¹² ti³ŋieh¹jni. 18 Ha¹chian² dsa² tiúh¹ jmo¹ hi² jón² 26 Cónh¹jøng² tsa¹héh² hniah¹² jní², ju³ná³ tsa¹hiug² dsøa¹jni jón²jni. jǿg³. Di³ tsa¹lanh¹² hniah¹² dsa² Jón²jni. Di³ hi² hiug² dsøa¹ hŋiéng¹ quian¹jni. 27 Nang¹² báh³ dsa² báh³ jní². Hio¹² jǿg³ dsøg¹² jón²jni. quian¹jni jǿg³ quieg¹jni. Cué¹² báh³ Jøng² hiog¹jni calah. Di³ jǿg³ jøng² jní² dsa² héi². Ti³dsë¹³dsa cah¹ jní². 28 Cuø³jni bí² hi² li¹chian²dsa tiá². ca¹cuø¹ ti³ŋieh¹jni ―ca¹juúh² Jesús. 19 Jøng² ca¹løa¹ ma²quién¹ dsa² Mi³jøng² tsa¹dsø¹hén²dsa. Ha¹chian² judío, mi³ca¹nǿng²dsa jǿg³ ca¹juúh² dsa² siáh² jŋiáh² dsa² héi², dsa² Jesús. 20 Jue¹² dsa² ca¹juúh²: neng¹² gug¹ jní². 29 Ti³ŋieh¹ báh³  





































214

SAN JUAN 10​, ​11 jní² ca¹cuan¹ dsa² héi² ja³cog²jni. Hiug¹² juanh¹² ti³ŋieh¹jni cónh¹ jín³ ca¹lah¹já¹ dsa² siáh². Hi² jøng² ha¹chian² dsa² siáh² tiúh¹ jŋiáh² dsa² ma²neng¹² gug² ti³ŋieh¹jni. 30 Cøng² báh³ lán¹²jni quianh¹³ ti³ŋieh¹jni ― ca¹juúh² Jesús. 31 Jøng² ca¹jiégh¹ dsa² canh¹³ cang³ hi² mi³qui¹túg²dsa Jesús. 32 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Hliú² hi² dsio¹ ma²ca¹jmo¹jni ja³ta¹neih¹² hniah¹², ni³ quiah¹² ti³ŋieh¹jni. ¿Naih¹² hi² dsio¹ ma²ca¹jmo¹jni hi² tsa¹tøa¹² hoh¹² hniah¹², hi² qui³tágh² hniah¹² jní² cang³? ―ca¹juúh²dsa. 33 Jøng² ca¹juúh² dsa² canh¹³: ―A¹jáng¹ ju³ hi² jøng², qui³tog³ jnieh³ hning² cang³ huu¹³ hi² dsio¹ ma²ca¹jmoh³hning. Qui³tog³ jnieh³ hning² cang³. Di³ jmoh²hning tsa¹juanh¹² Diú¹³ quianh¹³ jǿg³ ma²ca¹juøh³hning. Dsa² jmøi¹guǿi¹ báh³ lanh¹²hning. Di³ jmoh²hning hi² lanh¹²hning Diú¹³ ―ca¹juúh²dsa. 34 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Ni³ si² quiah¹² Diú¹³ quiánh² hniah¹² rø²juúh² jǿg³ la², ca¹juúh² Diú¹³, ca¹tsáih¹dsa dsa² ta³ quián¹² dsa² hóg¹: “Lanh¹² hniah¹² ju³lah lán¹² diú¹³,” rø²juúh² si². 35 Ma²ŋih³ báh³ hniah¹² té¹² ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³. Jøng² diú¹³ ca¹tǿh¹dsa dsa² héi². Di³ ca¹hei¹ Diú¹³. 36 Jøng² ca¹hei¹ Diú¹³ jní² hi² ca¹guio¹jni jmøi¹guǿi¹. Ca¹tsei¹ Diú¹³ jní². ¿He² løa¹ juúh² hniah¹² hi² jmo³jni tsa¹juanh¹² Diú¹³ jøng², ja³ma²na²juúh¹jni hi² lán¹²jni jong¹² Diú¹³? 37 Dsio¹ báh³ tsa¹héh² hniah¹² jǿg³ quieg¹jni, ju³ná³ tsa¹jmo³jni ju³lah hniu¹ ti³ŋieh¹jni. 38 Jøng² ju³ lah¹la² tsa¹héh² hniah¹² jǿg³  

















hi² juǿi²jni hniah¹², tiog¹³ ju³héh³ hniah¹² jǿg³ ca¹mi³hag¹³ ti³ŋieh¹jni ja³ca¹jmo¹jni juu¹² juøh¹². Mi³jøng² li¹ŋih³ hniah¹² ma²quianh¹³jni ti³ŋieh¹jni ―ca¹juúh² Jesús. 39 Jøng² hniu¹ dsa² canh¹³ mi³chiánh²dsa calah Jesús. Cónh¹jøng² ca¹lug² báh³ Jesús. 40 Ni³ jøng² ca¹ŋó¹ Jesús juu¹² tø¹hŋoh¹³ chi³jmøi² Jordán. Ja³jøng² ca¹jŋi¹dsa ja³mi³chiog¹² Juan dsa² jmøi² lah¹jiá¹². 41 Ca¹dsi¹lé² dsa² jue¹². Ca¹ŋi³ja³dsa Jesús. Jøng² ca¹dsii¹dsa jǿg³ cu³guiog³dsa. Ca¹juúh²dsa: ―Tsa¹ca¹jmo¹ Juan jin³ cøng² juu¹² juøh¹². Di³ lah¹dsóh² dsøg¹² báh³ jǿg³ ca¹juúh²dsa ja³cog² Jesús ―ca¹juúh² dsa² jue¹². 42 Jøng² jue¹² dsa² ca¹hé¹ jǿg³ quiah¹² Jesús ja³jøng².  







11

Ca¹jon¹ Lázaro

Mi³dsoh³ jan² dsa² tsen² Lázaro, dsa² chian² Betania, juøi² ja³chian² María quianh¹³ Marta, roh¹³ María. 2 María héi² báh³ dsa² ca¹séi² nang³ ma²juøi² tai³ Jesús. Ca¹mi¹quính²dsa quianh¹³ jŋiu² dsi³dsa. Roh¹³ María héi² báh³ lán¹² Lázaro. 3 Jøng² hio¹³ roh¹³ dsa² dsoh³ héi² ca¹tse¹ jǿg³ ja³cog² Jesús hi² dsoh³ Lázaro, dsa² hnio¹ Jesús. 4 Mi³ca¹nǿng² Jesús jǿg³ jøng², ca¹juúh²dsa: ―Ha¹chi² jón² Lázaro cu¹té¹² dsag³ hi² lán¹²dsa. Huu¹³ jøng² báh³ ca¹lø¹dsoh¹dsa, mi³jøng² mi¹juanh¹² dsa jue¹² Diú¹³. Jø¹² bíh³ mi¹juanh¹²dsa jní², jní² dsa² lán¹² jong¹² Diú¹³, huu¹³ quiah¹² Lázaro ― ca¹juúh² Jesús. 5 Hiug¹² hnio¹ Jesús Marta, quianh¹³ María, quianh¹³ Lázaro.  







215

SAN JUAN 11

6 Jøng² mi³ca¹lø¹ŋi¹²dsa jǿg³ hi² dsoh³ Lázaro, ca¹jŋi¹dsa jin³ ton¹ jmai³ ja³mi³hiúg³dsa. 7 Ni³ jøng² ca¹tsáih¹dsa dsa² quianh³dsa: ―Ma¹dsǿg³ calah ja³tén¹² Judea ―ca¹juúh²dsa. 8 Jøng² ca¹juúh² dsa² quianh³dsa: ―Tøa¹², ha¹chi² ma²ni³ŋó¹³ jmai³ hi² hniu¹ dsa² canh¹³ quián¹² dsa² judío mi³jŋëh¹dsa hning² quianh¹³ cang³. ¿He² løa¹ hnøngh²hning góh³hning calah ja³jøng²? ―ca¹juúh²dsa. 9 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Lǿa¹² quian¹jni ju³lah lǿa¹² quiah¹² dsa² ŋi²nio³ ŋi²jmø². Chi² báh³ guie¹tǿn² hora lah¹cøng² lah¹cøng² jmai³ ja³taih¹² jmøi¹guǿi¹. Ha¹chi² qui²niá¹² dsa² ŋi²nio³ ŋi²jmø². Di³ taih¹² ja³ŋi²nio³dsa. 10 Cónh¹jøng² qui²niá¹² báh³ dsa² ŋi²nio³ ja³neng². Di³ tsa¹jniuh¹²dsa. Jøng² ha¹chi² ma²ca¹tǿ² hora ja³jŋaih¹dsa jní². 11 Ni³ jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Ma²rø²güé¹ Lázaro, dsa² jenh² quianh¹³ jniang³. Jøng² nei¹³jni hi² ŋi³ŋie¹³jni dsa² ―ca¹juúh²dsa. 12 Jøng² ca¹juúh² dsa² quianh³dsa: ―Juu¹³ jniang³, ju³ná³ ma²rø²güé¹dsa ma²hei¹² ni³ hliú²dsa ―ca¹juúh²dsa. 13 Ca¹juúh² Jesús lah¹jøng². Di³ ma²rø²jon¹³ Lázaro. Jøng² lë²́ dsa² quianh³ Jesús hi² lah¹dsóh² rø²güé¹ báh³ dsa². 14 Jøng² ca¹nií¹ Jesús jǿg³. Ca¹juúh²dsa: ―Ma²rø²jon¹³ Lázaro. 15 Ni³ huu¹³ quiánh² hniah¹² báh³ tøa¹² dsøa¹jni tsa¹tiagh³ jniang³ ja³jøng² mi³ca¹jon¹dsa. Di³ jøng² héh² hniah¹² jǿg³. Ma¹ne¹³ jniang³ cøng² hlai³ ―ca¹juúh²dsa.  



16 Jøng² ca¹juúh² Tomás, dsa² tǿh²dsa Guing² Og¹, ca¹tsáih¹dsa dsa² jian¹²dsa: ―Ma¹dsǿg³ jniang³ quianh¹³dsa. Di³ jøng² dsiág¹ jniang³ cu¹dsie¹² quianh¹³dsa ―ca¹juúh²dsa.  

















Jesús báh³ dsa² cuø¹ bí² hi² hiog¹ dsa² jmøi¹guǿi¹

17 Ma¹quiún² jmai³ ca¹hog¹ Lázaro mi³ca¹dsiég¹ Jesús Betania. 18 Neng¹² Betania cøg¹² juøi² Jerusalén. Ton¹ kilometro tón² ca²jag¹³ báh³ ti³ja¹³ juøi² Betania quianh¹³ juøi² Jerusalén. 19 Jøng² jue¹² dsa² judío ma²ca¹dsi¹lé² ja³quiah¹³ Marta quianh¹³ María, dsa² cuø¹ liáh², mi³ca¹jon¹ roh¹³dsa. 20 Mi³ca¹lø¹ŋi¹² Marta jǿg³ hi² ja¹quien¹³ dsianh¹³ Jesús jøa³juøi² Betania, jøng² ca¹ŋó¹dsa. Ca¹mi¹jenh²dsa Jesús. Dsi²néi² báh³ guǿ¹² María, roh¹³dsa. 21 Jøng² ca¹juúh² Marta, ca¹tsáih¹dsa Jesús: ―Juu¹³ jniang³, ha¹chi² mi³jón² roh¹²jni ju³ jøng² mi³ŋíh²hning ja³la². 22 Ma²guiang³ báh³ jní² hi² cuø¹ Diú¹³ ca¹lah¹jín³ na¹ ca¹lah¹jǿ¹ hi² møh²hning ―ca¹juúh²dsa. 23 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Dsa¹hei¹ jmi²dsí² báh³ rúh²hning calah ―ca¹juúh²dsa. 24 Jøng² ca¹juúh² Marta: ―Ma²guiang³ báh³ jní² hi² hei¹ jmi²dsí² quiah¹²dsa na³ma²tǿ² ja³hiog¹ ca¹lah¹já¹ dsa² ma²ca¹dsan¹, na³ma²tǿ² ja³tiúh¹ jø² jmai³ quiah¹² jmøi¹guǿi¹ ―ca¹juúh²dsa. 25 Ni³ jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Jní² báh³ dsa² jmo¹ hi² hiog¹ dsa² ma²ca¹dsan¹. Jní² báh³ jmo¹ hi² li¹chian² dsa² chian². Ha¹chi² lǿa¹² quiah¹² dsa² hé² jǿg³ quieg¹ jní²,  

















216

SAN JUAN 11 ju³ná³ ca¹jon¹dsa. Hiog¹ báh³ dsa² calah. 26 Tsa¹lǿih² jmai³ dsa¹hén² dsa² chian² ja³cog²jni, dsa² hé² jǿg³ quieg¹ jní². ¿Héh³hning jǿg³ ná¹²? ―ca¹juúh² Jesús. 27 Jøng² ca¹juúh² Marta: ―Lah¹dsóh² hé²jni, Juu¹³ jniang³. Hé²jni jǿg³ hi² lanh¹²hning Cristo, jong¹² Diú¹³, dsa² ca¹tse¹ Diú¹³ ni³ jmøi¹guǿi¹ ―ca¹juúh²dsa.  



Ca¹ho¹ Jesús mi³ca¹dsiég¹dsa ja³rø²hog¹² Lázaro

Jøng² ca¹juúh² dsa² ca¹dsi¹lé²: ―Ma¹ne¹³ ja³jøng², Juu¹³ jniang³ ―ca¹juúh²dsa. 35 Jøng² ca¹ho¹ Jesús. 36 Jøng² ca¹juúh² dsa² judío: ―Jai³lah, hiug¹² mi³hnio¹dsa hlai³ Lázaro ―ca¹juúh²dsa. 37 Ca²dsiog³ dsa² héi² ca¹juúh²: ―Dsa² ná¹² ca¹jmo¹ hi² ca¹lø¹jniuh¹² dsa² teg³. ¿He² løa¹ tsa¹ca¹jmo¹dsa hi² tsa¹mi³jón² Lázaro? ―ca¹juúh²dsa.  





Ca¹hiog² Lázaro 28 Mi³ma²na²juúh² Marta jǿg³ 38 Ca¹lah¹cøh² hiu³ dsǿa¹² Jesús, jøng², jøng² ca¹ŋi¹téh²dsa María, roh¹³dsa. Ca¹tsáih¹dsa María jǿg³ ca¹ŋó¹dsa cøg¹² ja³rø²hog¹² hlai³. ta¹huø³. Ca¹juúh²dsa: Cøng² tøg² hløg² báh³ jøng² ―Ma²guønh² Tøa¹². Tǿh²dsa hning² ma²rø²jnøa¹² quianh¹³ ca²mǿi² cang³ ―ca¹juúh²dsa. pa³. 39 Jøng² ca¹juúh² Jesús: 29 Ca¹lah¹cónh¹ ―¡Jŋíh² cang³ ná¹²! ―ca¹juúh²dsa. mi³ca¹nǿng² María jǿg³ jøng², Jøng² ca¹juúh² Marta, roh¹³ hlai³: ta³lah¹ca¹nung²dsa. Ca¹ŋó¹dsa ―Juu¹³ jniang³, ma²ja² ma²jug¹² juu¹² ja³tsenh¹³ Jesús. 30 Ha¹chi² báh³ hlai³. Di³ ma¹quiún² jmai³ na¹ ma²ca¹dsiég¹ Jesús jøa³juøi². ca¹jon¹dsa ―ca¹juúh²dsa. 40 Jøng² ca¹juúh² Jesús: Ja³jøng² tsenh¹²dsa, ja³ca¹jén²dsa Marta. 31 Mi³ca¹jái¹ dsa² judío, ―Ma²ca¹juǿi²jni hning² hi² dsa² cuø¹ liáh² héi², hi² ca¹u¹hái¹ jáih³hning juu¹² juøh¹² jmo¹ Diú¹³ María gu¹hei¹², jøng² ca¹ŋi¹lé²dsa ju³ná³ héh²hning jǿg³ quieg¹jni ti³dsë¹³dsa cah³ María. Lë²́ dsa hi² ―ca¹juúh²dsa. 41 Jøng² ca¹jŋíh² ca²dsiog³dsa dsa¹hǿg² María ja³rø²hog¹² hlai³ Lázaro. cang³ mi²rø²jnøa¹² hag³ tøg². 32 Mi³ca¹dsiég¹ María ja³tsenh¹³ Jøng² ca¹jái¹ Jesús juu¹³ guiuh¹³. Jesús, jøng² ca¹chi¹jné¹dsa ni³ Jesús. Ca¹juúh²dsa: Ca¹juúh²dsa: ―Di³hmah³ hning², Tiá³. Di³ ―Juu¹³ jniang³, ha¹chi² mi³jón² ma²ca¹nengh²hning jǿg³ quieg¹jni. roh¹²jni ju³ jøng² mi³ŋíh²hning ja³la². 42 Ma²guiang³ báh³ jní² hi² 33 Mi³ca¹jái¹ Jesús ma²ho¹² María nøngh²hning ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ juǿi²jni quianh¹³ dsa² judío ca¹dsi¹lé² hning². Cónh¹jøng² ma²na²juúh¹jni quianh¹³dsa, ca¹tánh² dsǿa¹² Jesús. lah¹jøng², mi³jøng² hé² dsa² tiogh³ Ca¹hí¹ cøh² dsǿa¹²dsa. 34 Jøng² ja³la² jǿg³ hi² lanh¹² hning² dsa² ca¹juúh²dsa: ca¹tsei¹ jní² ―ca¹juúh²dsa. 43 Mi³ma²na²juúh²dsa jǿg³ jøng², ―¿Ha² tøah¹ ca¹hógh¹ hniah¹² hlai³? ―ca¹juúh²dsa. jøng² ca¹hløah¹dsa tí². Ca¹juúh²dsa:  

























217

SAN JUAN 11​, ​12

―¡Lázaro! ¡Jú¹² ja³ná³! ―ca¹juúh²dsa. 44 Jøng² ca¹u¹hái¹ hlai³ niúh¹ tøg² hi² rø²liog¹dsa hmøah¹². Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Jein³ hmøah¹² rø²liog¹dsa. Di³ jøng² lé² dsánh¹dsa ―ca¹juúh²dsa.  

Juu¹³ jmi²dsa² ca¹jmo¹ jǿg³ hi² chiánh²dsa Jesús (Mt. 26.1-5; Mr. 14.1-2; Lc. 22.1-2)

45 Jue¹² dsa² judío héi², dsa² ca¹dsi¹lé² quianh¹³ María, ca¹hé¹ jǿg³ quiah¹² Jesús, mi³ca¹jái¹dsa ca¹jmo¹ Jesús hi² ca¹jinh³ Lázaro. 46 Cónh¹jøng² ca¹ŋi¹lé² ca²dsiog³dsa ja³tiogh³ dsa² fariseo calah. Ca¹ŋi¹jmó²dsa jǿg³ ha²lah ca¹jmo¹ Jesús. 47 Jøng² ca¹jmo¹ juu¹³ jmi²dsa² quianh¹³ dsa² fariseo hi² ca¹túgh² dsa² ta³ quián¹² guøh¹². Jøng² ca¹juúh² dsa² héi²: ―¿Ha²lah jmó³ jniang³ quianh¹³ dsa² héi²? Di³ hliú² juu¹² juøh¹² jmo¹² dság¹²dsa. 48 Ju³ná³ la³ne¹² jniang³, ca¹lah¹já¹ dsa² li¹hé² jǿg³ quiah¹² dsa² héi². Jøng² li¹hne² dsa² chian² Roma. Hén² dsa² héi² guøh¹² quián² jniang³ quianh¹³ juøi² ja³tén¹² jniang³ ―ca¹juúh²dsa. 49 Jøng² ca¹juúh² Caifás, dsa² mi³lán¹³ ŋi¹jmó² jmai³ jøng²: ―Tsa¹ŋih³ hniah¹² ca¹lah¹jin³ he². 50 Tsa¹lø²leh¹³ hniah¹² hi² dsio¹ hi³méh¹ jón² jan² dsa² dsie¹² juøi². Mi³jøng² tsa¹dsø¹hén² ca¹lah¹jǿ¹ juøi² ja³tén¹² jniang³ ―ca¹juúh² Caifás. 51 A¹jáng¹ ju³ jǿg³ lë²́ hŋiah¹² Caifás jǿg³ jøng². Diú¹³ ca¹jmo¹ dsǿa¹²dsa ca¹hǿ²dsa jǿg³ jøng² hi² jón² Jesús dsie¹² dsa² judío. Di³ hi² lán¹² Caifás ŋi¹jmó² jmai³ jøng². 52 Jø¹² bíh³ a¹jáng¹ ju³ jmáh¹lah  















huu¹³ quiah¹² juøi² jøng² jón² Jesús. Jón²dsa mi³jøng² lén²dsa cøng² chiúh³ dsa², ju³lah ca¹lah¹já¹ dsa² quián¹² Diú¹³ ni³tsø² ni³ja¹³ ta³cøng² jmøi¹guǿi¹. 53 Dsø¹juu¹² jøng² ca¹mi¹liág¹ dsa² ta³ héi² ca¹hnangh²dsa mai³¹ ha²lah jŋëh¹dsa Jesús. 54 Hi² jøng² tsa¹ma¹ca¹ŋøa¹ Jesús ja³tiogh³ dsa² judío. Ca¹u¹hái¹ báh³ dsa² ja³tén¹² Judea. Ca¹ŋó¹dsa cøng² juøi² neng¹² cøg¹² ja³ha¹chian² dsa² tiogh³, juøi² tsen² Efraín. Ja³jøng² ca¹túgh²dsa quianh¹³ dsa² quianh³dsa. 55 Ja¹quien¹³ tøa¹ jmai³ ta²høa³ quiah¹² dsa² judío. Jøng² ca¹ŋi¹lé² dsa² jue¹² juu¹² jøa³juøi² Jerusalén, dsa² hniu¹ li¹jŋió¹ niúh¹ jín³ hi² tøa¹ jmai³ ta²høa³. 56 Jøng² ca¹hnah¹dsa Jesús ja³tsih¹³ guøh¹² juøh¹². Ca¹qui² ca¹ŋai¹dsa dsa² quianh¹³dsa. Ca¹juúh²dsa: ́ ² hniah¹²? ¿Tsa³ŋi¹jái² ―¿He² lëh Jesús jmai³? ―ca¹juúh²dsa. 57 Ma²ca¹jmo¹ juu¹³ jmi²dsa² quianh¹³ dsa² fariseo héh¹. Mi³jøng² ju³ná³ hein² dsa² ca¹lø¹ŋi¹² ha² tøah¹ ja³hiúg³ Jesús, jmo¹dsa jǿg³. Di³ jøng² lé² chiángh²dsa.  









Ca¹tsǿng² María nang³ ma²juøi² tai³ Jesús

12

(Mt. 26.6-13; Mr. 14.3-9)

Jŋiéng² jmai³ jin³ hei¹² hi² tøa¹ jmai³ ta²høa³, ca¹ŋó¹ Jesús juu¹² Betania, ja³guǿ¹³ Lázaro, dsa² ca¹jmo¹ Jesús ca¹hiog² mi³ma²rø²jon¹³dsa. 2 Ja³jøng² ca¹jmo¹dsa cøng² má¹ hi² ca¹gǿh¹ Jesús. Ca¹tóh² Marta má¹ ni³ mesa. Hiúg³ Lázaro mesa quianh¹³ Jesús. 3 Jøng² ca¹ŋi¹quin¹²  



218

SAN JUAN 12 María ca²hnang¹³ litro nang³ ma²juøi² tsen² nardo. Hi² hmóh³. Ca¹tsǿng²dsa tai³ Jesús. Jøng² ca¹mi¹quính²dsa quianh¹³ jŋiu² dsi³dsa. Ca¹lah¹ta³cøng² dsi²néi² ca¹hǿi² dsí² ma²juøi². 4 Jøng² ca¹juúh² Judas Iscariote, jan² dsa² quianh¹³ Jesús, dsa² hnë¹ Jesús jmai³ hiá¹ hiég¹: 5 ―¿He² løa¹ tsa¹ca¹hnai¹dsa nang³ ma²juøi² jøng² quianh¹³ guio¹ ŋi²lǿg² héh¹ cog³? Di³ jøng² mi³cuúh¹dsa dsa² ti²ŋié² ―ca¹juúh²dsa. 6 A¹jáng¹ ju³ hi² høa¹² dsǿa¹² Judas dsa² ti²ŋié² hi² ca¹juúh²dsa lah¹jøng². Dsa² høin² báh³ Judas. Dsa² héi² neng¹² gug² cog³ quiah¹² dsa² quianh¹³ Jesús. Ma²tan²dsa jŋíh²dsa tø¹ma¹méh¹ cog³ jøng². 7 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―¡Tsa¹hlanh¹³hning hio¹³! Ma²ca¹chiág²dsa hi² jøng² quiah¹²dsa. Mi³jøng² ma²na²tsǿng²dsa quieg¹jni niúh¹ hi³méh¹ hi² jón²jni. Ma²na²jmo¹dsa ju³jŋia¹³ hi² quiag¹dsa jní² dsio¹. 8 Tiog¹³ báh³ quianh¹³ hniah¹² dsa² ti²ŋié². Di³ ha¹chi² li¹quianh¹³ hniah¹² jní² tiá² ni³ jmøi¹guǿi¹ la² ―ca¹juúh²dsa.  









Ca¹jmo¹ juu¹³ jmi²dsa² jǿg³ hi² jŋëh¹dsa Lázaro

9 Ca¹lø¹ŋi¹² jue¹² dsa² judío hi² hiúg³ Jesús jøa³juøi² Betania. Jøng² ca¹ŋi¹lé²dsa juu¹² jøng², hi² ŋi¹jan³dsa Jesús. Jø¹² bíh³ hniu¹dsa jë²́ dsa Lázaro calah, dsa² ca¹jmo¹ Jesús ca¹hiog². 10 Hi² jøng² ca¹jmo¹ juu¹³ jmi²dsa² cøng² jǿg³ hi² jŋëh¹dsa Lázaro calah. 11 Di³ jue¹² dsa² judío ma²tiogh³ jag¹³ quiah¹² Jesús huu¹³ quiah¹² Lázaro.  





Tsa¹ma¹tiogh³dsa quianh¹³ juu¹³ jmi²dsa². Ca¹hí¹ Jesús jøa³juøi² Jerusalén

(Mt. 21.1-11; Mr. 11.1-11; Lc. 19.28-40)

12 Mi³ca¹jni¹ jmai³ siíh³ ca¹nǿng² dsa² jue¹² ca¹dsi¹lé² jmai³ ta²høa³ jǿg³ hi² hí¹ Jesús jøa³juøi² Jerusalén. 13 Jøng² ca¹ŋi¹hieh³dsa Jesús chiuh³ juøi². Quin¹²dsa gug² moh¹³ tsǿn¹². Ca¹qui² ca¹hløah¹dsa tí². Ca¹juúh²dsa: ―¡Hiug¹² juanh¹² Diú¹³! ¡Hiug¹² dsiog¹ dsa² ca¹já¹ huu¹³ quiah¹² Diú¹³ juanh¹², dsa² lán¹² rai¹³ quián¹² dsa² israel! ―ca¹juúh²dsa. 14 Jøng² ca¹dsanh¹² Jesús jan² búh³ meh². Ca¹gú²dsa cah³ jáh². Di³ jøng² li¹ti¹ jǿg³ la² hi² rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³: 15 Tsa¹jmóh³ hniah¹² ganh¹, hniah¹² dsa² chianh² juø³juøi² Sion. Jai³lah, ma²já¹² rai¹³ quiánh² hniah¹². Guǿ¹²dsa cah³ búh³ meh², rø²juúh² si². 16 Tsa¹ca¹lø¹ŋë²́ dsa² quianh¹³ Jesús jǿg³ jøng² dsø¹juu¹². Cónh¹jøng² ca¹dsagh² dsǿa¹²dsa jǿg³ lǿa¹² ni³ si² mi³ma²ca¹ŋáh¹ Jesús juu¹² guiuh¹³. Jøng² ca¹lø¹lih¹³dsa ca¹lø¹ti¹ jǿg³ jøng² ja³cog²dsa. 17 Jøng² dsa² mi³quianh¹³ Jesús jmai³ ja³ca¹jmo¹dsa hi² ca¹hiog² Lázaro, ca¹dsii¹ dsa² héi² jǿg³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² ca¹jái¹dsa jmai³ jøng². 18 Huu¹³ jøng² ca¹ŋi³jŋiang¹³ dsa² jue¹² quiah¹² Jesús chiuh³ juøi². Di³ ca¹lø¹ŋi¹²dsa jǿg³ ca¹jmo¹ Jesús juu¹² juøh¹² jøng². 19 Jøng² ca¹dsii¹ dsa² fariseo jǿg³ cu³guiog¹³dsa. Ca¹juúh²dsa: ―Jai³ di³ hniah¹². Ha¹chi² ma¹ne³ lé². Ca¹lah¹já¹ dsa² ma²ŋi²nio³ dsi³cah³ Jesús ―ca¹juúh²dsa.  













219

SAN JUAN 12

jní², Tiá³! Mi³jøng² tsa¹dsø¹ŋë²jni jmø³uai¹² na¹ bíh³ li¹chi² quieg¹jni?” Tsa¹dsio¹ juøh¹³jni lah¹jøng². Di³ 20 Jøa³ dsa² ca¹dsi¹lé² ja³neng¹² huu¹³ jøng² báh³ ca¹guio¹jni, hi² jón² báh³ jní². 28 Jøng² lah¹la² juǿi³jni jmai³ ma²tiogh³ mih² dsa² hløah¹² dsa²: “Tiá³, jmóh³hning ha²lah jǿg³ griego. 21 Jøng² ca¹ŋi¹lé²dsa cøg¹² ja³tsenh¹³ Felipe, dsa² quianh¹³ hnøngh²hning. Mi³jøng² mi¹juanh¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ hning²” ―ca¹juúh² Jesús chian² Betsaida, juøi² tén¹² Jesús. Galilea. Jøng² ca¹tsáih¹dsa Felipe: Jøng² ca¹hløah¹ Jmi² jniang³, dsa² ―Guiuh¹³, hneng² jnieh³ dsií³ guǿ¹² ŋi¹juǿi¹. Ca¹juúh²dsa: jnieh³ jǿg³ quianh¹³ Jesús ―Ma²ca¹jmo¹ báh³ jní² lah¹jøng². ―ca¹juúh²dsa. 22 Jøng² ca¹ŋó¹ Felipe. Jø¹² bíh³ jmo¹ báh³ jní² calah jmai³ siíh³ ―ca¹juúh²dsa. Ca¹ŋi¹tseih¹dsa Andrés. Ni³ 29 Ca¹nǿng² dsa² tiogh³ ja³jøng² jøng² ca¹ŋi¹lé²dsa ta³og¹dsa. jǿg³ ca¹juúh² Jmi² jniang³. Ca¹ŋi¹tseih¹dsa Jesús jǿg³ ca¹juúh² Ca²dsiog³dsa ca¹juúh²: dsa² hløah¹² jǿg³ griego héi². 23 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Ca¹hein¹³ ŋíh¹ ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca²dsiog³dsa ca¹juúh²: ―Ma²tǿ² jmai³ ja³lén²jni dsa² ―Ma²na²hlanh¹ ángel Jesús hiug¹² juanh¹², jní² dsa² ma²lán¹² ―ca¹juúh²dsa. dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹². 30 Jøng² ca¹juúh² Jesús: 24 Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: ―A¹jáng¹ ju³ jmáh¹lah jní² Ha¹chi² dsa¹jon¹ møi¹jon² ju³ná³ ma²na²hlaih¹ Jmi² jniang³. Hniah¹² tsa¹ca¹hóh¹ niúh¹ huø¹ ju³lah báh³ ma²na²hlanh¹dsa. Mi³jøng² dsa¹hog¹dsa jan² dsa² ma²rø²jon¹³. li¹ŋih³ hniah¹² ma²quianh¹³jni Jmi² Hi² jøng² báh³ dsa¹jon¹ mǿi², ju³ná³ jniang³. 31 Di³ ma²tǿ² jmai³ ja³cang¹ ca¹hen¹. 25 Jø¹² bíh³ ju³ná³ hein² Diú¹³ jǿg³ dsøg¹² quiah¹² dsa² dsa² dsa²jiag¹² dsǿa¹² jmáh¹lah jǿg³ jmøi¹guǿi¹. Ma²tǿ² jmai³ ja³dsa¹hén² ha²lah guú¹dsa dsio¹ ni³ jmøi¹guǿi¹ jǿg³ quiah¹² dsa² hlanh³, dsa² la², dsa² héi² jón². Cónh¹jøng² ju³ná³ jmo¹² héh¹ ni³ jmøi¹guǿi¹. 32 Jøng² hein² dsa² tsa¹høa¹² dsǿa¹² ha²lah jmo¹³jni li¹quianh¹³jni dsa² jue¹², guú¹dsa dsio¹ ni³ jmøi¹guǿi¹ la², na³ma²ca¹tiang¹dsa jní² guiuh¹³ dsa² héi² li¹chian² tiá². 26 Ju³ná³ ―ca¹juúh²dsa. hein² dsa² hniu¹ mi¹ti¹ ne¹ jní², 33 Quianh¹³ jǿg³ jøng² ca¹he¹ hniuh¹² ŋøa¹ dsa² héi² dsen¹³ cah¹ Jesús hi² jón²dsa ni³ crǿg¹³. 34 Jøng² jní². Mi³jøng² li¹quianh¹³jni dsa² ca¹juúh² dsa², ca¹tsáih¹dsa Jesús, ha² ja³ma²hiúg³jni. Mi¹juanh¹² báh³ mi³ca¹nǿng²dsa jǿg³ jøng²: ti³ŋieh¹jni dsa² mi²ti¹ ne¹jni. ―Ma²ca¹néng³ jnieh³ jǿg³ lǿa¹² ni³ Ca¹jmo¹ Jesús jǿg³ hi² jón²dsa si² quiah¹² Diú¹³, hi² li¹chian² tiá² 27 ’Chian²jni ju²hí³ dsøa¹². báh³ Cristo. ¿He² løa¹ juúh³hning tióg²dsa hning² crǿg¹³, hning² “dsa Tsa¹guiang³jni he² jǿg³ juøh¹³jni. ma²lanh¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹² ¿Dsio³¹ juǿi³jni ti³ŋieh¹jni: “¡Liag³ Dsa² hløah¹² jǿg³ griego hniu¹ dsii¹ jǿg³ quianh¹³ Jesús  





























220

SAN JUAN 12 jnieh³?” ¿Tsa³lanh¹²hning Cristo quián² jnieh³? ―ca¹juúh²dsa. 35 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Hiúg³jni jín³ cu²hna² quianh¹³ hniah¹², jní² dsa² jmo¹² taih¹² juu¹² hi² dsi³noh¹ hniah¹² ja³dsio¹. Dsio¹ gu³noh¹² hniah¹² juu¹² he¹² jní². Mi³jøng² tsa¹lé² neng² juu¹² ja³gu³noh¹² hniah¹². Tsa¹ŋi¹²dsa ha² juu¹² ŋi²nio³dsa, ju³lah dsa² ŋi²nio³ ja³neng². 36 Dsio¹ héh² hniah¹² jǿg³ ta³lah¹jmai³ ja³hé¹²jni hniah¹². Mi³jøng² lénh² hniah¹² dsa² ŋi¹² ―ca¹juúh²dsa. Mi³ma²ca¹juúh² Jesús jǿg³ jøng², jøng² ca¹u¹hái¹dsa jøa³ dsa² héi². Ca¹hmóh¹dsa.  



Tsa¹ca¹hé¹ dsa² judío jǿg³ quiah¹² Jesús

37 Ju³ he² jín³ hliú² juu¹² juøh¹² ca¹jmo¹ Jesús ja³ta¹ni¹ dsa² judío, tsa¹ca¹hé¹ dsa² jue¹² jǿg³ quiah¹²dsa. 38 Mi³jøng² li¹ti¹ jǿg³ la² rø²juúh² si² ca¹jmo¹ hlai³ Isaías, dsa² mi³hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ma²lǿih²: Mih² báh³ dsa² ma²ca¹hé¹ jǿg³ ca¹tséih³ jniang³ dsa², Juu¹³ jniang³. Mih² báh³ dsa² ca¹lø¹lih¹³ hning² dsa² ca¹jmoh³ juu¹² juøh¹², rø²juúh² si². 39 Hi² jøng² báh³ tsa¹lé² hé² dsa² héi² jǿg³. Di³ lah¹la² rø²juúh² si² quiah¹² hlai³ Isaías calah: 40 Ca¹jløa¹ Diú¹³ mø³ni³dsa. Mi³jøng² tsa¹jniuh¹²dsa. Ca¹jmo¹ Diú¹³ ca¹lø¹huh¹ dsi³dsa. ́ ² dsǿa¹²dsa. Mi³jøng² tsa¹li¹ŋëh Mi³jøng² tsa¹jénh¹dsa. Mi³jøng² tsa¹liúg²dsa, rø²juúh² si². 41 Ca¹juúh² Isaías jǿg³ jøng² mi³ca¹lø¹lih¹³dsa hi² li¹juanh¹²  







Jesús tø¹chi²quë¹́ . 42 Tiog¹³ báh³ ca¹hé¹ ca²dsiog³ dsa² ta³ quián¹² guøh¹² jǿg³ quiah¹² Jesús. Di³ ha¹chi² ca¹mi¹léi¹³dsa lah¹jøng². Di³ hi² gan¹dsa dsa² fariseo. Gan¹dsa ju³ná³ tsa¹ma¹cuø¹ dsa² fariseo jǿg³ hi² dsø¹lé²dsa guøh¹². 43 Tsa¹ca¹mi¹léi¹³dsa hi² hé²dsa jǿg³. Di³ hiug¹² ca¹lø¹hniu¹dsa jǿg³ dsio¹ cuø¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹²dsa ja³cog²dsa cónh¹ jín³ jǿg³ dsio¹ hi² mi³cuø¹ Diú¹³. 44 Jøng² ca¹hløah¹ Jesús tí², ca¹juúh²dsa: ―Ju³ná³ hein² dsa² hé² jǿg³ quieg¹ jní², a¹jáng¹ ju³ jmáh¹lah jǿg³ quieg¹ jní² hé²dsa. Di³ ma²hé²dsa jǿg³ quiah¹² ti³ŋieh¹jni, dsa² ca¹tsei¹ jní². 45 Ju³ná³ hein² dsa² ma²cuai¹² jní², dsa² héi² ma²cue¹² ti³ŋieh¹jni calah, dsa² ca¹tsei¹ jní². 46 Ca¹guio¹jni jmøi¹guǿi¹. Mi³jøng² lán¹²jni ju³lah lǿa¹² si² taih¹² jmøi¹guǿi¹. Mi³jøng² tsa¹ma¹tiogh³ dsa² jmøi¹guǿi¹ ja³neng², ju³lah dsa² hé² jǿg³ quieg¹ jní². 47 Ju³ná³ hein² dsa² ca¹nǿng² jǿg³ quieg¹ jní², jøng² ha¹chi² ca¹mi¹ti¹dsa jǿg³, ha¹chi² cuǿ¹³jni dsa² héi² dsag³. Di³ ha¹chi² ca¹guio¹jni hi² cuǿ¹³jni dsa² jmøi¹guǿi¹ dsag³. Ca¹guio¹jni hi² log³jni dsa². 48 Di³ jøng² ta¹canh¹³ báh³ dsa² dsag³, ju³lah dsa² tsa¹hniang¹ jní², dsa² tsa¹hniu¹ jǿg³ quieg¹jni. Jǿg³ ma²ca¹juúh²jni jøng² jmo¹ ta¹canh¹³dsa dsag³ na³ma²ca¹tóh² jø² jmai³ quiah¹² jmøi¹guǿi¹. 49 Di³ ha¹chi² ma²ca¹juúh¹jni jǿg³ quieg¹jni hŋiéng¹jni. Jmi² jniang³ báh³ ca¹jmo¹ héh¹, dsa² ca¹tsei¹ jní², he² jǿg³ juøh¹³jni, he² jǿg³ hløah¹³jni. 50 Jøng² ma²guiang³jni jmo¹²  

















221

SAN JUAN 12​, ​13

héh¹ quiah¹²dsa hi² li¹chian² dsa² jmøi¹guǿi¹ tiá². Hi² jøng² juøh¹²jni ca¹lah¹cónh¹ lǿa¹² héh¹ ca¹jmo¹ Jmi² jniang³ ―ca¹juúh² Jesús. Ca¹rang¹ Jesús tai³ dsa² guia¹tón²

13

Ca¹tǿ² ja³lé² ti³juøh¹² jmai³ ta²høa³. Ma²ŋi¹² Jesús hi² ma²tǿ² ja³gu¹hái¹dsa jmøi¹guǿi¹, hi² dsánh¹dsa ja³guǿ¹³ Jmi² jniang³. Hnio¹ Jesús dsa² quián¹²dsa, dsa² tiogh³ jmøi¹guǿi¹. Jøng² ca¹mi¹léi¹³dsa ha²cónh¹ té¹² ja³hniang¹dsa. 2 Ma²tiogh³dsa mesa. Ma²ca¹jmo¹ dsa² hlanh³ dsǿa¹² Judas, ja³ŋiúh³ Simón Iscariote, hi² hnë¹dsa Jesús. 3 Ma²ŋi¹² Jesús hi² ca¹cuø¹ Jmi² jniang³ ca¹lah¹jǿ¹ bí² quiah¹²dsa. Ma²ŋi¹²dsa juu¹² ja³guǿ¹³ dsa² héi² ca¹já¹dsa. Jø¹² bíh³ ja³jøng² dsánh¹dsa calah. 4 Ca¹rón² Jesús mesa ja³mi³gøah¹²dsa. Ca¹li²dsa hmøah¹² dsǿ² coh¹³. Jøng² ca¹can¹dsa cøng² toalla. Ca¹cøin¹dsa togh¹²dsa. 5 Jøng² ca¹tieh¹dsa jmøi² cøng² ŋí³ teg². Ca¹mi¹liág¹dsa ca¹rang¹dsa tai³ dsa² guia¹tón². Jøng² ca¹mi¹quính²dsa quianh¹³ toalla rø²hŋieng¹² togh¹²dsa. 6 Mi³ca¹tǿ² ja³rang¹ Jesús tai³ Simón Pedro, jøng² ca¹juúh²dsa: ―¿Hi³ rángh³hning tai¹ jní² calah, Juu¹³ jniang³? ―ca¹juúh² Pedro. 7 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ́ ²hning ta¹na¹ he² løa¹ ―Tsa¹ŋëh ́ ² jmo¹²jni lah¹la². Cónh¹jøng² li¹ŋëh báh³ hning² tø¹chi³quë¹́ ―ca¹juúh² Jesús. 8 Jøng² ca¹juúh² Pedro: ―Tsa¹lǿih² jmai³ rángh³hning tai¹ jní². Tsa¹ca¹të²́ dsa² juanh¹² rang¹ tai³ dsa² meh² ―ca¹juúh² Pedro. Jøng² ca¹juúh² Jesús:  













―Ju³ná³ tsa¹rang¹³jni taih³hning, tsa¹lénh²hning dsa² quian¹jni ― ca¹juúh² Jesús. 9 Jøng² ca¹juúh² Simón Pedro: ―A¹jáng¹ ju³ jmáh¹lah tai¹jni rángh³hning, chi²júh² lah¹jøng² lǿa¹², Juu¹³ jniang³. Rángh³hning gug¹jni quianh¹³ dse¹jni calah ― ca¹juúh² Pedro. 10 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Ju³lah dsa² lah¹ma²na²lóh¹ tsa¹ma¹hniuh¹² hi² rang¹dsa ta³jan²dsa. Jmáh¹lah tai³ báh³ dsa² hniuh¹² rang¹dsa. Mi³jøng² lé² ti³ja¹dsa. Ti³jah¹ báh³ hniah¹² ja³cog² Diú¹³. Cónh¹jøng² tsa¹lǿa¹² lah¹jøng² ca¹lah¹jáh¹ hniah¹². 11 Ca¹juúh² Jesús jǿg³ jøng² hi² tsa¹ti³ja¹ ca¹lah¹já¹ dsa² guia¹tón². Di³ ma²ŋi¹² báh³ Jesús hein² dsa² hnai¹ quiah¹²dsa. 12 Jøng² mi³ma²na²rang¹ Jesús tai³ dsa² guia¹tón², jøng² ca¹cáih¹dsa calah tsǿnh³. Ca¹guú²dsa calah mesa. Jøng² ca¹juúh²dsa: ́ ² hniah¹² he² hi² ―¿Lø³ŋëh ma²na²jmo¹jni ja³cogh² hniah¹²? 13 Tøah¹² hniah¹² jní² Tøa¹² quianh¹³ Juuh² hniah¹². Dsøg¹² báh³ jǿg³ juúh² hniah¹². Di³ lah¹dsóh² dsa² héi² báh³ jní². 14 Jní² báh³ Tøa¹² quiánh² hniah¹², quianh¹³ Juuh² hniah¹². Ma²na²rang¹jni taih³ hniah¹². Hi² jøng² ma²ŋih³ hniah¹² hi² hniuh¹² rángh³ hniah¹² tai³ rúh² hniah¹². 15 Ma²na²he¹jni ha²lah jmóh³ hniah¹². Hniuh¹² jmóh³ hniah¹² ju³lah ma²na²jmo¹jni. 16 Jǿg³ dsøg¹² lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: Ha¹chi² lán¹² dsa² jmo¹² ta³ dsa² juanh¹² cónh¹ jín³ juu³dsa. Ha¹chi² lán¹² dsa² ŋøa¹² man²da¹³ dsa² juanh¹² cónh¹ jín³ ́ ² hniah¹² dsa² ca¹tsei¹. 17 Ju³ná³ ŋëh  

















222

SAN JUAN 13 jǿg³ jøng², ju³ná³ mi³tih³ hniah¹² jǿg³, jøng² hioh¹² jénh² hniah¹² lé². 18 A¹jáng¹ ju³ ca¹lah¹jáh¹ hniah¹² hia¹²jni. Ma²guiang³jni hein² dsa² ma²ca¹quiah³jni. Cónh¹jøng² hniuh¹² li¹ti¹ jǿg³ la² hi² rø²juúh² si²: “Jan² dsa² ma²ca¹gǿh¹ quianh¹³ jní², ma²hiag³dsa jní²”, rø²juúh² si². 19 Jǿg³ jøng² juǿi²jni hniah¹² ta¹na¹, niúh¹ jín³ hi² li¹ti¹. Mi³jøng² héh² hniah¹² hi² lán¹²jni jong¹² Diú¹³ na³ma²ca¹jaih³ hniah¹² ca¹lø¹ti¹ jǿg³. 20 Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: Ju³ná³ hein²dsa ca¹hie¹ dsa² ca¹tsë²́ jni, dsa² héi² ma²ca¹hiei¹ jní² calah. Ju³ná³ ca¹hiei¹dsa jní² jøng², jø¹² bíh³ lah¹jøng² ca¹hie¹dsa dsa² ca¹tsei¹ jní² ―ca¹juúh²dsa.  





Jǿg³ quiah¹² dsa² hnë¹ Jesús

(Mt. 26.20-25; Mr. 14.17-21; Lc. 22.21-23)

21 Ca¹hǿ² dsǿa¹² Jesús mi³ma²na²juúh²dsa jǿg³ jøng². Ni³ jøng² ca¹juúh²dsa: ―Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: Jan² hniah¹² hnëh¹³ jní² ―ca¹juúh² Jesús. 22 Jøng² ca¹jë²́ dsa² guia¹tón² ju³roh¹³. Tsa¹ŋi¹²dsa hein² dsa² hia¹² Jesús. 23 Jøng² mi³guǿ¹³ jan² dsa² guia¹tón² cog² Jesús. Hiúg¹² hnio¹ Jesús dsa² héi². 24 Jøng² ca¹tǿh¹ Simón Pedro dsa² héi². Ca¹juúh²dsa: ―¿Hein² dsa² héi², dsa² hia¹² Jesús jǿg³ jøng²? ―ca¹juúh²dsa. 25 Jøng² ca¹juúh² dsa² guǿ¹² cog² Jesús: ―¿Hein² dsa² hiah²hning, Juu¹³ jniang³? ―ca¹juúh²dsa. 26 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Dsa² héi² báh³ héi², dsa² cuǿ¹³jni jneh³ hi³ŋíh¹ la² na³ma²ca¹mi³hlí³jni quianh¹³ jmøah¹³ ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹mi¹hlí² Jesús ca²jneh³ hi³ŋíh¹. Ca¹cuúh¹dsa Judas, ja³ŋiúh³  











Simón Iscariote. 27 Jøng² ca¹hí¹ dsa² hlanh³ dsǿa¹² Judas, mi³ca¹gǿh¹ dsa² héi² jneh³ hi³ŋíh¹ jøng². Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa Judas: ―¡Ta³tí³ jmo³ hi² hnøngh²hning jmóh³! ―ca¹juúh² Jesús. 28 Ca¹lah¹jin³ jan² dsa² ti³gøah¹² quianh¹³ Jesús tsa¹ca¹lø¹ŋë²́ jǿg³ jøng², hi² ca¹juúh² Jesús. 29 Lë²́ ca²dsiog³ dsa² héi² hi² ca¹tsei¹ Jesús juu¹² ja³dsø¹lie¹² Judas he² hi² hniuh¹² ta³lah¹jmai³ ta²høa³, ho¹ ju³ ja³dsø¹cuøh¹²dsa dsa² ti²ŋié² cog³. Di³ neng¹² gug² Judas cog³ quiah¹² dsa² guia¹tón². 30 Jøng² ca¹u¹hái¹ Judas mi³ma²na²hiei¹dsa jneh³ hi³ŋíh¹ jøng². Ma²neng² mi³ca¹u¹hái¹dsa.  







Jǿg³ quiah¹² lei¹³ hmë²́

31 Mi³ca¹u¹hái¹ Judas, jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Na¹ jín³ li¹léi¹³ hi² lán¹²jni dsa² juanh¹², jní² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹². Jmo¹²jni hi² mi¹juanh¹² dsa² jue¹² Diú¹³. 32 Huu¹³ quieg¹ jní² báh³ mi¹juanh¹² dsa² jue¹² Diú¹³. Jøng² jmo¹ Diú¹³ hi² mi¹juanh¹² dsa² jue¹² jní² calah. Ta³tí³ la² báh³ jmo¹ Diú¹³ lah¹jøng². 33 Hniah¹² dsa² guia¹tón², dsa² quian¹jni, ha¹chi² ma¹jan³jni hi² uú² quianh¹³ hniah¹². Hnangh¹³ hniah¹² jní². Cónh¹jøng² juǿi²jni hniah¹² ju³lah jǿg³ ca¹juǿi²jni dsa² judío: “Tsa¹lé² gu³noh¹² hniah¹² juu¹² ja³neh¹³jni,” juǿi²jni hniah¹². 34 Cuø¹²jni lei¹³ hmë²́ ja³cogh² hniah¹²: ¡Ju³li¹hnóh¹ hniah¹² rúh² hniah¹²! Ju³lah hnó¹jni hniah¹², lah¹jøng² báh³ hniuh¹² li¹hnóh¹ hniah¹² rúh² hniah¹². 35 Li¹lih¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ hi² lanh¹²  









223

SAN JUAN 13​, ​14

hniah¹² dsa² quian¹jni, ju³ná³ hnóh¹ hniah¹² rúh² hniah¹² ―ca¹juúh² Jesús. Ca¹hǿ² Jesús jǿg³ hi² juúh² Pedro tsa¹cuai¹²dsa

(Mt. 26.31-35; Mr. 14.27-31; Lc. 22.31-34)

36 Jøng² ca¹ŋǿh¹ Simón Pedro Jesús. Ca¹juúh²dsa: ―¿Ha² tøah¹ guǿnh³hning, Juu¹³ jniang³? ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Tsa¹lé² góh³hning ta¹na¹ juu¹² ja³neh¹³jni. Ta¹chi³quë¹́ báh³ góh³hning ja³jøng² ―ca¹juúh²dsa. 37 Jøng² ca¹juúh² Pedro calah: ―¿He² løa¹ tsa¹lé² nei¹³jni quianh¹³ hnéng¹ ta¹na¹, Juu¹³ jniang³? Hiug² dsøa¹jni hi² jón²jni huu¹³ quiánh²hning ―ca¹juúh²dsa. 38 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―¿Lah³dsóh² hiug² hoh¹²hning jónh² huu¹³ quieg¹jni? Lah¹dsóh² juǿi²jni hning²: Niúh¹ jín³ hi² ho¹ chiih³, juúh³hning hnaih² rón² hi² tsa¹cuaih¹²hning jní².  





14

Ca¹he¹ Jesús juu¹² dság¹² ja³guǿ¹³ ti³jmi²dsa

’Tsa¹jmo² ju²hí³ dsøa¹². Héh² báh³ hniah¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Ju³héh³ hniah¹² jǿg³ quieg¹ jní² calah. 2 Jøg² báh³ ja³guǿ¹³ ti³ŋieh¹jni, ja³li¹tiógh¹ dsa² jue¹². Ju³ jøng² tsa¹mi³lǿa¹³ lah¹jøng², mi³juǿi³jni hniah¹². Di³ huu¹³ jøng² báh³ neh¹³jni, hi² ŋi³jmo³jni ju³jŋia¹³ cøng² ja³gu³tiogh¹² hniah¹². 3 Na³ma²ca¹løa¹ cu²rø² ja³gu³tiogh¹² hniah¹², jøng² guiogh¹³jni calah, hi² ŋi³tei¹jni hniah¹². Di³ jøng² gu³tiogh¹² hniah¹² quianh¹³ jní² ja³guø³jni. 4 Ma²ŋih³ báh³ hniah¹²  





ha² juu¹² ja³neh¹³jni ―ca¹juúh² Jesús. 5 Jøng² ca¹juúh² Tomás: ―Tsa¹ne³ jnieh³ ha² tøah¹ guǿnh³hning, Juu¹³ jniang³. ¿Ha² bíh³ láh² ne³ jnieh³ juu¹²? ―ca¹juúh²dsa. 6 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Jní² báh³ dsa² co¹² juu¹². Jní² báh³ juøh¹² jǿg³ dsøg¹². Jní² báh³ cuø¹² ju²bí² hi² li¹chian² dsa² jmøi¹guǿi¹ tiá² ja³cog² Diú¹³. Ha¹chian² dsa² dsánh¹ ja³quiah¹³ ti³ŋieh¹jni ju³ná³ tsa¹hé²dsa jǿg³ quieg¹ jní². 7 Ju³ná³ ca¹lø¹cuaih¹² hniah¹² jní² cu²rø², jøng² ma²cueh¹² hniah¹² ti³ŋieh¹jni. Na¹ báh³ ma²na²lø¹cueh¹³ hniah¹² ti³ŋieh¹jni. Ma²na²janh³ báh³ hniah¹² dsa² ― ca¹juúh² Jesús. 8 Jøng² ca¹juúh² Felipe: ―Ju³ne¹³ jnieh³ ti³ŋieih¹²hning, Juu¹³ jniang³. Cónh¹jøng² báh³ hi² hneng² jnieh³ ―ca¹juúh² Felipe. 9 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Ma²ni³ŋó¹³ jmai³ ŋøa¹²jni quianh¹³ hniah¹². ¿Tsa³ma²cuaih¹²hning jní², Felipe? Ju³lah dsa² jǿi² jní², jë²́ báh³ dsa² héi² ti³ŋieh¹jni. ¿He² løa¹ juúh²hning hi² hnøngh² hniah¹² janh³ hniah¹² ti³ŋieh¹jni? 10 ¿Tsa³héh² hniah¹² hi² quianh¹³jni ti³ŋieh¹jni, jø² hi² quianh¹³ ti³ŋieh¹jni jní²? A¹jáng¹ ju³ jǿg³ quieg¹ hŋiéng¹jni hi² juǿi²jni hniah¹². Ti³ŋieh¹jni, dsa² quianh¹³jni, dsa² héi² báh³ dsa² jmo¹² héh¹. 11 Ju³héh³ hniah¹² hi² quianh¹³jni ti³ŋieh¹jni, hi² quianh¹³ ti³ŋieh¹jni jní². Ju³ná³ tsa¹héh² hniah¹² jǿg³ hi² juøh¹³jni, ju³héh³ hniah¹² jǿg³ quianh¹³ hi² jmo³jni.  













SAN JUAN 14

224

12 Jǿg³ dsøg¹² juǿi²jni hniah¹²: Ju³lah dsa² hé² jǿg³ quieg¹ jní², jmo¹ dsa² héi² ju³lah jmo¹² jní². Ma¹dsio¹² jín³ hi² jmo¹dsa cónh¹ jín³ hi² ca¹jmo¹ jní². Di³ neh¹³jni ja³quiah¹³ ti³ŋieh¹jni. 13 Ca¹lah¹jǿ¹ hi² mǿh³ hniah¹² quianh¹³ jní², cuø¹³ báh³ jní². Di³ jøng² li¹juanh¹² ti³ŋieh¹jni quianh¹³ hi² jmo¹²jni. 14 Cuø¹³ báh³ jní² ca¹lah¹jǿ¹ hi² mǿh³ hniah¹² quianh¹³ jní².  





Jǿg³ quiah¹² jmi²dsí² han¹³

15 ’Ju³ná³ hnángh¹ hniah¹² jní², mi³tih³ hniah¹² héh¹ hi² jmo³jni. 16 Møa¹²jni ja³cog² ti³ŋieh¹jni hi² tse¹dsa jan² dsa² siáh², dsa² mi¹hog¹³ hniah¹², dsa² li¹quianh¹³ hniah¹² tiá². 17 Jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Diú¹³ báh³ dsa² héi², dsa² juúh² jǿg³ dsøg¹². Tsa¹tiúh¹ dsa² tsa¹cue¹² Diú¹³ tógh¹ cøng² jǿg³ quianh¹³ dsa² héi². Di³ tsa¹cue¹²dsa dsa² héi². Cueh¹² báh³ hniah¹² dsa² héi². Di³ dsa² quianh¹³ hniah¹² báh³ héi², dsa² jian¹ hniah¹². 18 Ha¹chi² guianh¹³jni hniah¹² cu³guiogh¹³ hniah¹². Guiogh¹³ báh³ jní² calah ja³tiogh³ hniah¹². 19 Mih² jín³ jø² hei¹² hi² lé² tsa¹ma¹jǿi² dsa² jmøi¹guǿi¹ jní². Cónh¹jøng² jaih³ báh³ hniah¹² jní². Hi² chian² jní² báh³ jmo¹² hi² li¹chianh² hniah¹². 20 Jmai³ jøng² li¹ŋih³ hniah¹² hi² quianh¹³ ti³ŋieh¹jni jní², hi² quianh¹³ hniah¹² jní², jø² quianh¹³ jní² hniah¹². 21 Dsa² héi² báh³ dsa² lah¹dsóh² hniang¹ jní², ju³lah dsa² ma²chinh¹² jǿg³ ca¹jmo¹jni, dsa² mi²ti¹ jǿg³. Jøng² li¹hnio¹ ti³ŋieh¹jni ca¹lah¹já¹ dsa² hniang¹ jní². Jø¹² bíh³ li¹hnó¹jni dsa² héi². Jmo¹³jni li¹cuai¹² dsa² héi² jní² ―ca¹juúh² Jesús.  













22 Jøng² ca¹juúh² Judas (héi¹ ju³ Judas Iscariote héi²): ―¿He² løa¹ jmóh³hning jmáh¹lah jnieh³ báh³ dsa² li¹cue¹² hning², Juu¹³ jniang³? ¿He² løa¹ tsa¹jmóh³hning li¹cuai¹² dsa² siáh² calah? ―ca¹juúh² Judas. 23 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Ju³lah dsa² hniang¹ jní², mi¹ti¹dsa jǿg³ quieg¹jni. Jøng² li¹hniang¹ ti³ŋieh¹jni quiah¹²dsa. Jní² quianh¹³ ti³ŋieh¹jni, li¹quiinh¹³ jnieh³ dsa² héi² tiá². 24 Ju³lah dsa² tsa¹hniang¹ jní², tsa¹mi¹ti¹dsa jǿg³ quieg¹jni. A¹jáng¹ ju³ jǿg³ quieg¹jni hi² juǿi²jni hniah¹² calah. Jǿg³ quiah¹² ti³ŋieh¹jni, dsa² ca¹tsei¹ jní², báh³ jøng². 25 ’Juǿi²jni hniah¹² jǿg³ la² ta³lah¹hiúg³jni quianh¹³ hniah¹². 26 Cónh¹jøng² he¹ dsa² mi¹hog¹³ héi² ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³, jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³ héi², dsa² tse¹ ti³ŋieh¹jni huu¹³ quieg¹ jní². Dsa² héi² báh³ jmo¹ hi² dsiagh² hoh¹² hniah¹² ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ ma²ca¹juǿi²jni hniah¹². 27 Jmo¹³jni hi² túgh³ hniah¹² ju²hiúg¹ dsøa¹² na³ma²ca¹ŋáh¹jni. Lah¹jøng² li¹chianh² hniah¹² ju²hiúg¹ dsøa¹² ju³lah lǿa¹² dsøa¹jni hŋiéng¹jni. Tsa¹chian² dsa² jmøi¹guǿi¹ tiúh¹ jmo¹ lah¹jøng². Hi² jøng² tsa¹jmo² ju²hí³ dsøa¹². Tsa¹jmóh³ hniah¹² ganh¹. 28 Ma²na²nengh¹² hniah¹² jǿg³ na²juúh¹jni hi² neh¹³jni, hi² guiogh¹³jni calah ja³tiogh³ hniah¹². Ju³ jøng² lah¹dsóh² hnángh¹ hniah¹² jní², mi³li¹hiug² hoh¹² hniah¹² jǿg³ hi² neh¹³jni ja³guǿ¹³ ti³ŋieh¹jni. Di³ dsa² juanh¹² báh³ ti³ŋieh¹jni cónh¹ jín³ jní². 29 Jǿg³ ná¹² ma²na²juǿi²jni hniah¹² niúh¹ jín³ hi² li¹ti¹. Mi³jøng²  















225

SAN JUAN 14​, ​15

héh² hniah¹² jǿg³ quieg¹jni na³ma²ca¹lø¹ti¹. 30 ’Ha¹chi² jǿg³ ma¹dsio¹² ma¹dsií¹³jni quianh¹³ hniah¹². Di³ ma²já¹² dsa² hlanh³, dsa² jmo¹² héh¹ ni³ jmøi¹guǿi¹. Ha¹chi² bí² chi² quiah¹² dsa² héi² ja³cog² jní². 31 Cónh¹jøng² jmo¹² báh³ jní² ju³lah ma²ca¹tsáih¹ Jmi² jniang³ jní². Mi³jøng² li¹ŋi¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ hi² hnó¹jni Jmi² jniang³. ¡Nung² hniah¹²! ¡Ma¹dsǿg³!  



Jǿg³ quiah¹² chiúh³ gu²jøah¹³

15

’Lán¹²jni ju³lah lǿa¹² chiúh³ uøin² gu²jøah¹³. Lán¹² ti³ŋieh¹jni ju³lah lǿa¹² dsa² jmo¹ hí³ chiúh³. 2 Quiúh²dsa guh¹² chiúh³ uøin² jøng², ju³lah guh¹² tsa¹hai¹ mǿi². Ju³lah guh¹² hai¹ mǿi² jøng², lánh¹dsa mih² nih¹³. Mi³jøng² lé² ti³jai¹. Mi³jøng² hai¹ ma¹dsio¹² hi³méh¹ mǿi². 3 Ma²lanh¹² hniah¹² dsa² ti³ja¹, hi² ca¹jmo¹ jǿg³ ca¹hé¹jni hniah¹². 4 Cøng² hi² li¹quianh¹³ jní² hniah¹². Mi³jøng² li¹quianh¹³ hniah¹² jní². Di³ tsa¹lé² hai¹ mǿi² cøng² guh¹² uøin² gu²jøah¹³ ju³ná³ tsa¹dsi¹² quianh¹³ chiúh³. Lah¹jøng² báh³ lǿa¹² quiánh² hniah¹². Tsa¹lé² dsa¹jon¹ jǿg³ quieg¹jni ja³cogh² hniah¹², ju³ná³ tsa¹quianh¹³ hniah¹² jní². 5 ’Jní² lán¹² chiúh³. Hniah¹² dsa² ni³lanh¹² guh¹² quieg¹jni. Ju³ná³ ma²quiangh¹³ jniang³, jøng² dsa¹jon¹ jǿg³ quieg¹jni ja³cogh² hniah¹². Di³ tsa¹tiah¹ hniah¹² mi³tih³ hniah¹² jǿg³ quieg¹jni, ju³ná³ tsa¹quiangh¹³ jniang³. 6 Ju³ná³ hein² dsa² tsa¹quianh¹³ jní², lán¹² dsa² héi² ju³lah lǿa¹² guh¹² hi² guieh¹dsa, guh¹² hi² li¹quing². Di³ jøng² dsii¹dsa ja³jøn¹dsa quianh¹³  









si². 7 Ju³ná³ cøng² hi² li¹quianh¹³ jní² hniah¹², hi² tsa¹dsø¹hén² hoh¹² hniah¹² jǿg³ ma²ca¹hé¹jni hniah¹², lé² báh³ mǿh³ hniah¹² he² hi² hnøngh² hniah¹². Di³ jøng² ŋieh¹ báh³ hniah¹². 8 Lah¹jøng² báh³ jmo¹² li¹juanh¹² ti³ŋieh¹jni ju³ná³ ca¹ŋi¹jon¹ jǿg³ quieg¹jni ja³cogh² hniah¹². Di³ jøng² li¹léi¹³ hi² lanh¹² hniah¹² dsa² quian¹jni lah¹dsóh². 9 Lah¹jøng² báh³ hnó¹jni hniah¹² ju³lah hniang¹ ti³ŋieh¹jni jní². Cøng² hi² ŋi³nioh³ hniah¹² juu¹² ja³hnó¹jni hniah¹². 10 Di³ cøng² juu¹² jøng² ŋi³nioh³ báh³ hniah¹², ju³ná³ mi³tih³ hniah¹² jǿg³ ca¹juǿi²jni hniah¹². Di³ lah¹jøng² báh³ ma²ca¹mi³ti³jni jǿg³ ca¹tsáih¹ ti³ŋieh¹jni jní². Di³ jøng² ŋøa¹²jni juu¹² ja³hniang¹dsa jní². 11 ’Jǿg³ la² juǿi²jni hniah¹², mi³jøng² li¹hiug² hoh¹² hniah¹² ju³lah hiug² dsøa¹jni hŋiéng¹jni. Mi³jøng² lé² hiug¹² hioh¹² jénh² hniah¹². 12 Lah¹la² báh³ jǿg³ juǿi²jni hniah¹²: Ju³li¹hnóh¹ hniah¹² rúh² hniah¹², ju³lah hnó¹jni hniah¹². 13 Hiug¹² jín³ hi² hnio¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ dsa² jenh²dsa quianh¹³ ju³ná³ hiug² dsǿa¹²dsa jón²dsa huu¹³ quiah¹² dsa² héi². Ha¹chian² dsa² jmøi¹guǿi¹ hnio¹ roh¹³ ma¹dsio¹² cónh¹ jín³ dsa² hiug² dsǿa¹² lah¹jøng². 14 Hniah¹² báh³ dsa² lanh¹² dsa² jenh²jni quianh¹³, ju³ná³ mi³tih³ hniah¹² jǿg³ ma²ca¹juǿi²jni hniah¹². 15 Ha¹chi² ma¹tǿa¹³jni hniah¹² dsa² jmoh² ta³ quieg¹jni. Di³ tsa¹ŋi¹² dsa² jmo¹² ta³ ha²lah jmo¹² juu³dsa. Ma²tǿa¹jni hniah¹² dsa² jenh²jni quianh¹³. Di³ ma²ca¹hé¹jni hniah¹² ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ hi² ca¹tsáih¹ ti³ŋieh¹jni jní². 16 A¹jáng¹ ju³ hniah¹², ca¹hnangh¹²  



















226

SAN JUAN 15​, ​16 jní². Jní² báh³ ca¹quiah³ hniah¹². Jøng² ca¹cuǿ¹jni hniah¹² ta³ hi² gu³jmoh³ hniah¹² hi² dsa¹jon¹ jǿg³ quieg¹jni. Di³ jøng² tsa¹dsa¹hén² ta³ jøng² quiánh² hniah¹². Mi³jøng² cuø¹ ti³ŋieh¹jni ca¹lah¹jǿ¹ hi² mǿh³ hniah¹² huu¹³ quieg¹ jní². 17 Lah¹la² juǿi²jni hniah¹²: Ju³li¹hnóh¹ hniah¹² rúh² hniah¹².

jní², juu¹² juøh¹² tsa¹tiúh¹ dsa² siáh² jmo¹. Ma²ca¹jái¹ báh³ dsa² hi² jøng². Cónh¹jøng² hiag¹³ báh³ dsa² jní² quianh¹³ ti³ŋieh¹jni. 25 Lah¹jøng² báh³ lǿa¹². Mi³jøng² li¹ti¹ jǿg³ la², hi² rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³: “Hiag¹³dsa jní², hi² la³hiag¹³dsa,” rø²juúh² si². 26 ’Jøng² na³ma²ca¹guøn¹ dsa² mi¹hog¹³ hniah¹², mi¹dsøg¹² dsa² héi² Hian³ dsa² jmøi¹guǿi¹ Jesús jǿg³ quieg¹ jní². Dsa² héi² tsë³́ jni, quianh¹³ dsa² quianh¹³dsa dsa² cuan¹ Jmi² jniang³. Jmi²dsí² 18 ’Ju³ná³ ca¹lø¹hian¹³ dsa² han¹³ quiah¹² Diú¹³ báh³ dsa² héi², dsa² té¹² jag³. 27 Jø¹² bíh³ mi³dsøgh¹³ jmøi¹guǿi¹ hniah¹², jøng² ma²ŋih³ hniah¹² jǿg³ quieg¹jni calah ja³ta¹ni¹ báh³ hniah¹² hi² ca¹lø¹hiag¹³dsa dsa² jmøi¹guǿi¹. Di³ ca¹lø¹quianh¹³ jní² lah¹ni³ cónh¹ jín³ hniah¹². 19 Ju³ jøng² ma²quianh¹³ hniah¹² hniah¹² jní² cónh¹ jmai³ lah¹ni³ mi³ca¹mi³liág¹³jni ca¹he¹jni jǿg³. dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹², mi³li¹hnio¹ báh³ dsa² héi² hniah¹², ’Jǿg³ la² juǿi²jni hniah¹². ju³lah hnio¹dsa dsa² quianh¹³dsa. Di³ jøng² tsa¹tiuh¹³ hniah¹² Cónh¹jøng² ha¹chi² ma²quianh¹³ jǿg³ quieg¹jni. 2 Tsa¹cuø¹ dsa² hniah¹² dsa² héi². Di³ ma²ca¹quiah³ jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹² jǿg³ hi² jní² hniah¹². Hi² jøng² báh³ hian¹³ gu³noh¹² hniah¹² guøh¹² quiah¹²dsa. dsa² héi² hniah¹². 20 Ju³dsiagh² Lah¹dsóh² dsiég¹³ báh³ jmai³ ja³lë²́ hoh¹² hniah¹² jǿg³ ma²ca¹juǿi²jni dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹² hniah¹²: Ha¹chi² juanh¹² dsa² jmo¹² hi² mi¹ti¹dsa ni³ Diú¹³ ju³ná³ ta³ cónh¹ jín³ juu³dsa. Jøng² ma²ŋih³ ca¹mi¹dsian¹²dsa hniah¹². 3 Jmo¹dsa hniah¹² hi² jmóh¹dsa hniah¹², ju³ná³ lah¹jøng². Di³ tsa¹lǿih² jmai³ ma²ca¹jmógh²dsa jní². Jøng² nang¹ ca¹lø¹cue¹²dsa ti³ŋieh¹jni quianh¹³ báh³ dsa² jǿg³ quiánh² hniah¹² jní². 4 Cónh¹jøng² ma²na²juǿi²jni calah, ju³ná³ ma²ca¹nǿng²dsa jǿg³ hniah¹² jǿg³ la². Di³ jøng² dsiagh¹³ quieg¹jni. 21 Hi² jøng² báh³ jmóh¹ hoh¹² hniah¹² ca¹juǿi²jni hniah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ hniah¹² ni³ huu¹³ na³ma²tǿ² ja³lé² lah¹jøng². quieg¹ jní². Di³ tsa¹cue¹²dsa dsa² Jǿg³ quiah¹² jmi²dsí² ca¹tsei¹ jní². han¹³ quiah¹² Diú¹³ 22 ’Ha¹chi² mi³ta¹canh¹³dsa dsag³ ju³ jøng² tsa¹ca¹hé¹jni dsa² ’Tsa¹ca¹juǿi²jni hniah¹² jǿg³ la² jǿg³. Cónh¹jøng² ha¹chi² jǿg³ chi² lah¹ni³. Di³ mi³ŋøa¹²jni quianh¹³ li¹juúh²dsa cónh¹ lǿa¹² la². 23 Ju³lah hniah¹². 5 Jøng² ma²tǿ² ja³neh¹³jni dsa² hiag¹³ jní², jø¹² bíh³ hian¹³ dsa² ja³guǿ¹³ dsa² ca¹tsei¹ jní². Jin³ héi² ti³ŋieh¹jni calah. 24 Ha¹chi² jan² hniah¹² tsa¹ma²ca¹ŋaih³ dsag³ mi³li¹chi² quiah¹²dsa, ju³ jøng² ha² tøah¹ ja³neh¹³jni. 6 Cónh¹ hi² tsa¹ca¹jái¹dsa juu¹² juøh¹² ca¹jmo¹ ma²quinh³ hniah¹² ju²hí³ dsøa¹². Di³  











16





















227

SAN JUAN 16

17 Jøng² ca¹qui² ca¹ŋai¹ dsa² ma²na²juǿi²jni hniah¹² hi² neh¹³jni. 7 Lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: quianh¹³dsa ju³roh¹³. Ca¹juúh²dsa: Dsio¹ báh³ lé² quianh¹³ hniah¹² hi² ―¿He² hniu¹dsa juúh²dsa jǿg³ neh¹³jni. Di³ ha¹chi² jií¹ jmi²dsí² jøng² hi² cu²hna² jø² hei¹² hi² lé² han¹³, dsa² mi¹hog¹³ hniah¹² héi², tsa¹ma¹ne¹³ jniang³ dsa, jøng² ne¹³ ju³ná³ tsa¹neh¹³jni. Jøng² tsë³́ jni jniang³ calah na³ma²ca¹tsø³jue¹³ dsa² héi² juu¹² ja³tiogh³ hniah¹² cu²hna²? ¿He² hniu¹dsa juúh²dsa na³ma²ca¹ŋáh¹jni. 8 Na³ma²guønh¹² hi² dsánh¹dsa ja³guǿ¹³ ti³jmi²dsa? 18 ¿He² hniu¹dsa juúh²dsa: dsa² héi², jmo¹ dsa² héi² hi² li¹ŋi¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ hi² ti³re²dsa “Na³ma²ca¹tsø³jue¹³ cu²hna?” Tsa¹ne³ dsag³. He¹dsa hein² dsa² lán¹² jniang³ he² hniu¹dsa juúh²dsa jǿg³ dsa² lah¹dsóh² dsiog¹, hein² dsa² jøng² ―ca¹juúh²dsa. 19 Jøng² ca¹lø¹lih¹³ Jesús hi² ta¹canh¹³ dsag³. 9 Dsag³ re² dsa² jmøi¹guǿi¹. Di³ tsa¹hé²dsa jǿg³ quieg¹ hniu¹dsa ŋai¹dsa jǿg³ jøng². Jøng² jní². 10 Jøng² li¹ŋi¹²dsa hi² lán¹²jni ca¹juúh²dsa: lah¹dsóh² dsa² dsiog¹. Di³ neh¹³jni ―Ma²na²juǿi²jni hniah¹² hi² hei¹² ja³guǿ¹³ ti³ŋieh¹jni. Ja³tsa¹ma¹jaih³ jø² cu²hna² ja³tsa¹ma¹jaih³ hniah¹² hniah¹² jní². 11 Li¹ŋi¹²dsa hein² dsa² jní². Jøng² jaih³ hniah¹² jní² calah ta¹canh¹³ dsag³. Di³ ma²rø²canh¹² na³ma²ca¹tsø³jue¹³ cu²hna². ¿Jǿg³ dsa² hlanh³ dsag³, dsa² qui²jian¹² ná¹² ti³ŋaih³ hniah¹² rúh² hniah¹²? 20 Jǿg³ dsøg¹² lah¹dsóh² juǿi²jni dsa² jmøi¹guǿi¹. 12 ’Ma¹dsio¹² jǿg³ chi² hi² hniah¹²: Tø³hǿgh³ hniah¹² hi² túgh³ ́ ² li¹juǿi³jni hniah¹². Di³ tsa¹li¹ŋëh hniah¹² hlaih¹³ jénh² hniah¹². hniah¹² jǿg³ jøng² na¹. Cónh¹jøng² túgh² dsa² tsa¹quianh¹³ 13 Na³ma²guønh¹² jmi²dsí² han¹³, jniang³ ju²hiúg¹ dsøa¹². Li¹chianh² dsa² té¹² jag³, heh¹dsa hniah¹² jǿg³ báh³ hniah¹² ju²cǿh¹ dsøa¹² dsøg¹². A¹jáng¹ ju³ jǿg³ quiah¹² cu²hna². Cónh¹jøng² li¹chianh² hŋiah¹²dsa he¹dsa. Jmáh¹lah jǿg³ he¹ hniah¹² ju³hiúg¹ dsøa¹² hiá¹ hiég¹ Diú¹³ jmo¹dsa. Jmo¹dsa jǿg³ ha²lah hi³méh¹. 21 Hlaih¹³ jenh¹² hio¹³ 14 lé² ta¹chi³quë¹́ . Mi¹juanh¹² dsa² na³ma²tǿ² ja³li¹chian² jong¹²dsa. héi² jní². Di³ heh¹dsa hniah¹² ha²lah Di³ ca¹tǿ² ja³cán²dsa jmø³uai¹². lǿa¹² jǿg³ quieg¹jni. 15 Jǿg³ quieg¹ Di³ jøng² tsa¹ma¹dsagh² dsǿa¹²dsa jní² báh³ ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ chi² quiah¹² jmø³uai¹² na³ma²ca¹lø¹chián¹ ti³ŋieh¹jni. Hi² jøng² ca¹juǿi²jni guing². Hioh¹² ma²jenh¹²dsa. Di³ hniah¹² hi² heh¹ jmi²dsí² han¹³ ma²chian² jan² guing² quián¹²dsa hniah¹² jǿg³ quieg¹ jní². ni³ jmøi¹guǿi¹. 22 Lah¹jøng² báh³ lǿa¹² quianh¹³ hniah¹². Ma²chianh² Li¹hiug² dsǿa¹² dsa² chian² hniah¹² ju²cǿh¹ dsøa¹². Cónh¹jøng² ju²cǿh¹ dsøa¹² jan³ jní² hniah¹² calah jmai³ siíh³. 16 ’Cu²hna² jø² hei¹² hi² Jmai³ jøng² li¹chianh² hniah¹² ju²hiúg¹ dsøa¹². Tsa¹chian² dsa² lé² tsa¹ma¹jaih³ hniah¹² jní². tiúh¹ jŋíh² ju²hiúg¹ dsøa¹² jøng² Ca¹tsø³jue¹³ cu²hna², jøng² jaih³ quiánh² hniah¹². 23 Jmai³ jøng² hniah¹² jní² calah ―ca¹juúh² Jesús.  

































228

SAN JUAN 16​, ​17 ha¹chi² ma¹mǿh³ hniah¹² jin³ he² quieg¹ jní². Jǿg³ dsøg¹² lah¹dsóh² juǿi²jni hniah¹²: Cuø¹ ti³ŋieh¹jni ca¹lah¹jǿ¹ he² hi² mǿh³ hniah¹² ni³ huu¹³ quieg¹ jní². 24 Ca¹lah¹jin³ he² ha¹chi² ma²ca¹møah³ hniah¹² quieg¹ jní² cónh¹ lǿa¹² la². ¡Møa³! Di³ jøng² ŋieh¹ hniah¹². Di³ jøng² lé² ti³hian¹³ hi² chianh² hniah¹² ju²hiúg¹ dsøa¹².  

Tiúh¹ Jesús quianh¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² hiag¹³ chian² jmøi¹guǿi¹

25 ’Jǿg³ jøng² ma²ca¹juǿi²jni hniah¹² quianh¹³ jǿg³ ti³jnøa¹². Cónh¹jøng² dsiég¹³ báh³ jmai³ ja³tsa¹ma¹juǿi³jni hniah¹² jǿg³ ti³jnøa¹². Jmai³ jøng² hé¹³jni hniah¹² jǿg³ quiah¹² ti³ŋieh¹jni quianh¹³ jǿg³ chi³na¹. 26 Jmai³ jøng² hiah¹³ hniah¹² jní² ja³møah¹³ hniah¹² ti³ŋieh¹jni he² hi² hnøngh² hniah¹². Ha¹chi² juøh¹²jni: Jní² hlanh¹³ ti³ŋieh¹jni ni³ huu¹³ quiánh² hniah¹². 27 Di³ hnio¹ hŋiah¹² báh³ ti³ŋieh¹jni hniah¹². Di³ hi² hnángh¹ báh³ hniah¹² jní². Héh² hniah¹² jǿg³ hi² lán¹²jni dsa² ca¹tsei¹ Diú¹³. 28 Ca¹jú¹jni ja³guǿ¹³ ti³ŋieh¹jni. Ca¹guio¹jni ni³ jmøi¹guǿi¹. Jøng² ma²tǿ² ja³jú¹³jni jmøi¹guǿi¹, hi² neh¹³jni calah ja³guǿ¹³ ti³ŋieh¹jni ― ca¹juúh² Jesús. 29 Jøng² ca¹juúh² dsa² quianh¹³dsa: ―Na¹ jín³ lah¹dsóh² ma²juúh²hning jǿg³ chi³na¹. Tsa¹ma¹juúh²hning jǿg³ ti³jnøa¹². 30 Ha¹chi² hniuh¹² ŋai³ jnieh³ jǿg³. Di³ ma²ŋih³hning he² jǿg³ dsø²jiag¹² dsǿa¹² jnieh³. Hi² jøng² báh³ jmo¹² ma²ne³ jnieh³ hi² lanh¹²hning dsa² ca¹tse¹ Diú¹³ ―ca¹juúh² dsa² quianh¹³dsa.  











31 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―¿Lah³dsóh² ma²héh² hniah¹² jǿg³? 32 Ma²tǿ² ja³dsiég¹³ jmai³ ja³tsø³janh¹ hniah¹². Lah¹dsóh² ma²tǿ² jmai³ ja³gu³noh³ hniah¹² ja³quiánh³ báh³ hniah¹² lah¹jan² lah¹jan² hniah¹². Tángh³ hniah¹² jní² cu²hŋiéng¹jni. Di³ ha¹chi² lé² cu²hŋiéng¹jni. Quianh¹³ báh³ jní² ti³ŋieh¹jni. 33 Jǿg³ la² ma²na²juǿi²jni hniah¹². Mi³jøng² li¹chianh² hniah¹² ju³hiúg¹ dsøa¹² ni³ huu¹³ hi² lanh¹² hniah¹² dsa² quianh¹³ jní². Cánh³ báh³ hniah¹² jmø³uai¹² ni³ jmøi¹guǿi¹. Cónh¹jøng² túgh³ hniah¹² ju²hiúg¹ dsøa¹². Di³ ma²ca¹tiá¹ báh³ jní² dsa² hiag¹³ chian² jmøi¹guǿi¹ ―ca¹juúh² Jesús.  





Ca¹hlanh¹ Jesús Diú¹³ huu¹³ quiah¹² dsa² quianh¹³dsa

17

Mi³ma²na²juúh² Jesús jǿg³ jøng², ca¹jái¹dsa ta¹lah¹guiuh¹³. Jøng² ca¹juúh²dsa: ―Ma²tǿ² hora, Tiá³. ¡Ju³mi³juanh¹³hning jní²! Mi³jøng² mi³juanh¹³jni hning² calah. 2 Di³ ma²ca¹cuøh³hning jní² bí² ja³cog² ca¹lah¹já¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ hi² cuø¹³jni hi² li¹chian² dsa² tiá², ju³lah dsa² ca¹cuanh¹³hning, dsa² li¹quianh¹³jni, jní² dsa² lán¹² ja²ŋiúh¹hning. 3 Dsa² héi² li¹chian² tiá²: Dsa² lø²cue¹² jniang³, hning² dsa² lah¹dsóh² lanh¹² Diú¹³, quianh¹³ jní² calah, dsa² tǿh²dsa Jesucristo, jní² dsa² ca¹tseh²hning ni³ jmøi¹guǿi¹. 4 Ma²ca¹mi³juanh¹³jni hning² ni³ jmøi¹guǿi¹. Ma¹ca¹jmo¹jni ca¹lah¹jǿ¹ hi² ca¹tseih³hning jní² hi² jmo³jni. 5 Jøng² ju³jmoh³hning na¹ hi² lén²jni dsa² juanh¹² ja³ta¹neih³hning, Tiá³, ju³lah  







229

SAN JUAN 17

mi³lán¹³jni cónh¹ niúh¹ jín³ hi² ca¹niu¹ jmøi¹guǿi¹. 6 ’Ma²ca¹juǿi²jni dsa² ca¹cuanh¹³hning li¹quianh¹³jni ha²lah lanh¹²hning. Mi³lán¹³dsa dsa² quianh¹³ hnéng¹. Jøng² ca¹cuanh¹³hning dsa² ja³cog²jni. Ma²ca¹mi¹ti¹dsa jǿg³ quiánh²hning. 7 Ma²ni³ŋi¹² ca¹lah¹já¹dsa hning² báh³ dsa² ca¹cuøh³ ca¹lah¹jǿ¹ juu¹² jmø³hiég¹ quieg¹jni. 8 Ma²ca¹juǿi²jni dsa² ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ ca¹cuøh¹³hning jní². Ma²ca¹nǿng² báh³ dsa² jǿg³. Ma²ca¹lø¹lih¹³dsa hi² ca¹guio¹jni juu¹² ja³ŋíh²hning. Ma²ca¹hé¹dsa jǿg³ hi² ca¹tseh²hning jní². 9 ’Hlanh¹³jni hning² ni³ huu¹³ quiah¹² dsa² héi². A¹jáng¹ ju³ huu¹³ quiah¹² dsa² siáh². Hlanh¹³jni hning² huu¹³ quiah¹² dsa² ca¹cuanh¹³hning jní² héi², dsa² quiánh²hning. 10 Dsa² quiánh² báh³ hning² ca¹lah¹já¹ dsa² quian¹jni. Jø¹² bíh³ dsa² quian¹jni ca¹lah¹já¹ dsa² quiánh²hning. Dsa² héi² mi²léi¹³ hi² juanh¹²jni. 11 Ha¹chi² ma¹li¹chian²jni jmøi¹guǿi¹. Dsa² héi² báh³ dsa² tiogh³ jmøi¹guǿi¹. Di³ neh¹³jni hi² ŋi³guø¹jni quianh¹³ hnéng¹. ¡Jmo² hí³ dsa² héi², Tiá³, hning² dsa² lanh¹² dsa² han¹³! Mi³jøng² cøng² hi² tiogh³dsa cøng² jǿg³ quiánh²hning, ju³lah ma²tiagh³ jniang³. 12 Jní² ca¹jmo¹ hí³ quiah¹²dsa jmai³ ja³mi³hiúg³jni quianh¹³dsa. Mi³jøng² cøng² hi² chinh¹²dsa jǿg³ ca¹cuøh³hning jní². Ca¹jmo¹jni hí³ quiah¹²dsa. Mi³jøng² ha¹chian² dsa² héi² ca¹ŋi¹hén². Jan² dsa² héi² ma²ca¹ŋi¹hén², dsa² tiog¹³ hniuh¹² dsø¹hén². Mi³jøng² li¹ti¹ ju³lah rø²juúh² si² quiánh²hning. 13 Na¹ jín³ ma²tǿ² ja³neh¹³jni juu¹²  















ja³ŋíh²hning. Ta³lah¹ŋøa¹²jni ni³ jmøi¹guǿi¹ juøh¹²jni jǿg³ la². Di³ jøng² cu²rø² li¹hiug² dsǿa¹² dsa² héi² ju³lah hiug² dsøa¹jni hŋiéng¹jni. 14 Ma²ca¹juǿi²jni dsa² héi² jǿg³ quiánh²hning. Jøng² ma²hiag¹³ dsa² siáh² quiah¹² dsa² héi². Di³ tsa¹jmo¹ dsa² héi² ju³lah lǿa¹² jǿg³ hlaih¹³ quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹²dsa. Ju³lah jní², tsa¹ca¹jmo¹jni lah¹jøng² calah. 15 Ha¹chi² møa¹²jni jǿg³ hi² táih³hning dsa² héi² ta¹ŋih¹³, hi² tsa¹ma¹tiogh³dsa jmøi¹guǿi¹. Cónh¹ hi² logh³hning dsa² ja³cog² dsa² hlanh³. 16 Ha¹chi² tiogh³ dsa² héi² jǿg³ hlaih¹³ quiah¹² jmøi¹guǿi¹ la². Di³ ha¹chi² guø³jni jǿg³ jøng² calah. 17 Ju³jmo¹³ jǿg³ quiánh²hning hi² lén² dsa² héi² dsa² lah¹dsóh² mi¹ti¹ jǿg³ quiánh²hning. Di³ jǿg³ dsøg¹² báh³ jǿg³ quiánh²hning. 18 Ca¹tseh²hning jní² juu¹² ja³tiogh³ dsa² jmøi¹guǿi¹. Juu¹² jøng² tsë²́ jni dsa² héi² calah. 19 Ni³ huu¹³ quiah¹² dsa² héi² cuan¹²jni hŋiéng¹jni ja³cogh²hning. Mi³jøng² li¹dsøg¹² jǿg³ hi² lén² dsa² héi² dsa² mi¹ti¹ jǿg³ quiánh²hning. 20 ’A¹jáng¹ ju³ jmáh¹lah ja³cog² dsa² héi² hlanh¹³jni hning². Di³ hlanh¹³jni hning² ja³cog² dsa² hé² jǿg³ quieg¹ jní² hǿ² dsa² héi². 21 Mi³jøng² túgh²dsa cøng² jǿg³, ju³lah ma²tiagh³ jniang³. Mi³jøng² li¹quianh¹³ jniang³ dsa². Jøng² li¹ŋi¹² dsa² siáh² calah hi² ca¹tseh²hning jní² ni³ jmøi¹guǿi¹. 22 Ma²ca¹mi³juanh¹³jni dsa² héi² cøng² ni³ ju²lah ma²ca¹mi³juanh¹³hning jní². Mi³jøng² túgh²dsa cøng² ni³ quianh¹³ jniang³. 23 Quianh¹³jni dsa² héi². Quianh¹³hning jní². Di³ jøng²  



















SAN JUAN 17​, ​18

230

túgh²dsa cøng² jǿg³. Di³ jøng² li¹ŋi¹² dsa² siáh² calah hi² ca¹tseh²hning jní² ni³ jmøi¹guǿi¹. Li¹ŋi¹² dsa² jue¹² ca¹lø¹hnóh¹hning dsa² héi² ju³lah ca¹lø¹hnángh¹hning jní². 24 ’Lah¹la² hno¹jni, Tiá³, hi² li¹chian² dsa² héi² ja³hiúg³jni, dsa² ca¹cuanh¹³hning héi². Mi³jøng² jái¹dsa ha²lah ma²ca¹jmoh³hning hi² juanh¹² jní². Ca¹jmoh³hning lah¹jøng². Di³ hi² ma²hnángh¹hning jní² niúh¹ jín³ hi² ca¹niu¹ jmøi¹guǿi¹. 25 Lanh¹²hning dsa² dsiog¹, Tiá³. Tsa¹cue¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ hning². Cónh¹jøng² cué¹² báh³ jní² hning². Ma²ŋi¹² báh³ dsa² quianh¹³ jní² hi² ca¹tseh²hning jní². 26 Ca¹hé¹jni dsa² héi² jǿg³ ha²lah lanh¹²hning. Cøng² hi² hé¹³ báh³ jní² dsa² jǿg³. Di³ jøng² li¹hnio¹dsa roh¹³dsa ju³lah hnángh¹hning jní². Jøng² qui³jian¹³jni dsa² héi² ―ca¹juúh² Jesús.  





Ca¹chiánh² dsa² Jesús

(Mt. 26.47-56; Mr. 14.43-50; Lc. 22.47-53)

18

Mi³ma²na²juúh² Jesús jǿg³ jøng², ca¹huanh¹²dsa ja³mi³tiogh³dsa quianh¹³ dsa² quianh¹³dsa. Ca¹ŋi¹lé²dsa juu¹² hŋoh¹³ jmøi² gu² tsen² Hma² Ŋih³. Ja³jøng² lǿa¹² jøa³lí³. Jøa³lí³ jøng² ca¹ŋi¹tiogh¹² Jesús quianh¹³ dsa² quianh¹³dsa. 2 Jøng² ma²ca¹ŋie³ Judas ja³jøng², dsa² hnai¹ quiah¹² Jesús héi². Di³ hliú² rón² ma²ca¹ŋi¹tiogh¹² Jesús ja³jøng² quianh¹³ dsa² quianh¹³dsa. 3 Hi² jøng² ca¹ŋi¹tei¹ Judas cu²tséh¹ hlég² quianh¹³ policía, dsa² ca¹tse¹ juu¹³ jmi²dsa² quianh¹³ dsa² fariseo. Ca¹tai¹dsa juu¹² jøa³lí³ jøng². Ti³quin¹²dsa si² jmøi² cøg², quianh¹³  



hma² ti³hiúh² si². Ti³chinh¹²dsa ŋí³. Ti³chinh¹²dsa hma². 4 Ma²ŋi¹² báh³ Jesús ca¹lah¹jǿ¹ hi² dsa¹ŋë²́ dsa. Jøng² ca¹ŋó¹ Jesús ta¹lah¹ni¹ dsa² héi². Ca¹juúh²dsa: ―¿Hein² dsa² hnah¹² hniah¹²? ―ca¹juúh²dsa. 5 Jøng² ca¹juúh² dsa² héi²: ―Jesús, dsa² chian² Nazaret, báh³ hniah¹² jnieh³ ―ca¹juúh² dsa² héi². Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Jní² báh³ lang¹² ―ca¹juúh²dsa. Ma²hiúg³ Judas, dsa² hnai¹² quiah¹² Jesús, jøa³ dsa² jue¹² héi². 6 Jøng² mi³ca¹juúh² Jesús: “Jní² báh³ lang¹²”, ca¹ŋi¹lé² dsa² jue¹² ta¹lah¹cah¹dsa. Ca¹ŋi¹ganh¹³dsa huø¹. 7 Jøng² ca¹juúh² Jesús calah: ―¿Hein² dsa² hnah¹² hniah¹²? ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² dsa² héi²: ―Jesús, dsa² chian² Nazaret, báh³ hniah¹² jnieh³ ―ca¹juúh²dsa. 8 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Ma²na²juǿi²jni hniah¹²: “Jní² báh³ lang¹².” Chi²júh² jní² hnah¹² hniah¹², cuø³ jǿg³ dsø¹lia¹ dsa² quianh¹³ jní² ―ca¹juúh² Jesús. 9 Ca¹løa¹ lah¹jøng², di³ jøng² ca¹lø¹ti¹ jǿg³ la² hi² ma²ca¹juúh² Jesús lah¹jiá¹², ca¹tsáih¹dsa ti³jmi²dsa: “Ha¹chian² dsa² ca¹cuanh¹³hning jní² héi² ca¹ŋi¹hén²,” ma²ca¹juúh²dsa. 10 Jøng² ca¹li² Simón Pedro ŋi³tǿi¹ quiah¹²dsa. Ca¹quiúh²dsa guø³ jan² dsa² tsen² Malco, guø³dsa dsio¹. Dsa² héi² jmo¹² ta³ quiah¹² ŋi¹jmó². 11 Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa Pedro: ―Tiangh³ løg² ŋi³tǿi¹ quiánh²hning. Tiog¹³ báh³ hniuh¹² hi² can³jni jmø³uai¹², ju³lah lǿa¹² jǿg³ ca¹jmo¹ ti³ŋieh¹jni ―ca¹juúh²dsa.  















231

SAN JUAN 18 Ca¹tai¹dsa Jesús ni³ ŋi¹jmó²

(Mt. 26.57-58; Mr. 14.53-54; Lc. 22.54)

12 Jøng² ca¹chiánh²dsa Jesús. Ca¹chiángh² juu¹³ hlég², quianh¹³ hlég² quián¹²dsa, quianh¹³ policía quián¹² dsa² judío. Ca¹qui² ca¹hŋió²dsa Jesús. 13 Jøng² ca¹ŋi¹jiag¹²dsa juu¹² ja³quiah¹³ Anás, dsu²jmi³ Caifás, dsa² lán¹² ŋi¹jmó² jmai³ jøng². 14 Caifás héi² báh³ dsa² ma²ca¹juúh², ca¹tsáih¹dsa dsa² canh¹³ quián¹² dsa² judío: “Hiug¹² jín³ hi² dsio¹ jón² jan² dsa² dsie¹² juøi². Jøng² tsa¹dsø¹hén² ta³cøng² ja³tén¹² jniang³,” ma²ca¹juúh² Caifás.  





Juúh² Pedro tsa¹cue¹²dsa Jesús

(Mt. 26.69-70; Mr. 14.66-68; Lc. 22.55-57)

15 Jøng² ca¹ŋó¹ Simón Pedro dsi³cah³ Jesús quianh¹³ jan² dsa² guia¹tón² jian¹²dsa. Mi³ca¹dsi¹lé²dsa hag³jnǿ³ tsih¹² ja³dsi¹² quiah¹² ŋi¹jmó², ca¹hí¹ dsa² quianh¹³ Pedro niúh¹ jnǿ³ quianh¹³ Jesús. Di³ cue¹² ŋi¹jmó² dsa² héi². 16 Ca¹tø³tsëh³ Pedro coh¹³ jnǿ³. Jøng² ca¹ŋó¹ dsa² jan² héi², ca¹ŋi¹tseih¹dsa tsih²mǿ² jmo¹² hí³ hag³jnǿ³. Mi³ jøng² ca¹ŋë¹́ Pedro niúh¹ jnǿ³. 17 Jøng² ca¹juúh² tsih²mǿ² héi², ca¹tsáih¹dsa Pedro: ―Lanh¹²hning jan² dsa² quianh¹³ Jesús ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² Pedro: ―Ha¹chi² dsa² héi² lán¹²jni ―ca¹juúh²dsa. 18 Jøng² ma²ca¹jéinh¹ policía si² tah², quianh¹³ dsa² ti³jmo¹² ta³ tiogh³ ja³jøng². Di³ hi² guǿi². Ma²ti³tón²dsa dsioh¹²dsa si². Ja³jøng² ca¹nung² Pedro calah, jøa³ dsa² héi².  







Ca¹ŋǿh¹ ŋi¹jmó² Jesús jǿg³

(Mt. 26.59-66; Mr. 14.55-64; Lc. 22.66-71)

19 Jøng² ca¹ŋǿh¹ ŋi¹jmó² Jesús hein² dsa² lán¹² dsa² quianh¹³dsa, ha²lah lǿa¹² jǿg³ ma²ca¹he¹dsa. 20 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Ma²ca¹he¹jni jǿg³ ja³ta¹ni¹ dsa² jue¹², ju³lah dsi²néi² guøh¹² mih², quianh¹³ ja³tsih¹² guøh¹² juøh¹² calah, ja³dsø²tiogh¹² dsa² judío. Ha¹chi² jǿg³ ma²ca¹juúh¹jni jin³ cøng² ja³chi³hma¹. 21 ¿He² løa¹ jní² ŋaih³hning? Dsio¹ báh³ gu³ŋaih³hning dsa² ma²ca¹nǿng² jǿg³ quieg¹jni. Dsa² héi² ŋi¹² ha²lah lǿa¹² jǿg³ ma²ca¹juúh¹jni ―ca¹juúh² Jesús. 22 Mi³ca¹juúh² Jesús jǿg³ jøng², jøng² ca¹jnáng¹ jan² policía ni³ Jesús. Jøng² ca¹juúh² policía héi²: ―¿He² løa¹ lah¹ná¹² ŋaih³hning ŋi¹jmó²? ―ca¹juúh²dsa. 23 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Ju³ná³ na²juǿi²jni dsa² jǿg³ hlaih¹³, juúh³hning he² jǿg³ hlaih¹³ na¹juǿi²jni dsa². Chi² ju³ná³ jǿg³ dsøg¹² ma²na²juúh¹jni, ¿he² løa¹ jnángh²hning ne¹jni? ―ca¹juúh² Jesús. 24 Jøng² ca¹tse¹ Anás Jesús ja³cog² Caifás, dsa² lán¹² ŋi¹jmó². Dsio¹ rø²hŋió² Jesús quianh¹³ hnei¹³.  











Ca¹tǿ² tanh¹ rón² juúh² Pedro tsa¹cue¹²dsa Jesús

(Mt. 26.71-75; Mr. 14.69-72; Lc. 22.58-62)

25 Ja³jøng² ma²tsenh¹² Pedro cøg¹² si², hi² ma²dsioh¹²dsa. Jøng² ca¹juúh² dsa² tiogh³ quianh¹³dsa cøg¹² si² jøng²: ―¿Tsa³lanh¹²hning jan² dsa² quianh¹³ Jesús? ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² Pedro:  

SAN JUAN 18 ―A¹jáng¹ ju³ dsa² quianh¹³ Jesús jní² ―ca¹juúh²dsa. 26 Jøng² ca¹juúh² jan² dsa² jmo¹² ta³ quiah¹² ŋi¹jmó², ju³roh¹³ dsa² ca¹quiúh² Pedro guø³: ―¿Tsa³na²ja³jni hning² jøa³lí³ quianh¹³ dsa² héi²? ―ca¹juúh²dsa. 27 Jøng² ca¹juúh² Pedro: ―Héi¹ ju³ jní² héi² ―ca¹juúh²dsa. Dsø¹juu¹² ca¹ho¹ chiih³.  



Ca¹tai¹dsa Jesús ni³ Pilato

(Mt. 27.1-2, 11-14; Mr. 15.1-5; Lc. 23.1-5)

28 Jøng² ca¹lén²dsa Jesús ja³quiah¹³ Caifás. Ca¹ŋi¹jiag¹²dsa juu¹² ja³quiah¹³ Pilato, dsa² lán¹² dsi³máh², ja³tsen² Pretorio. Ma²lǿa¹² tø¹ja³jní¹. Jøng² ha¹chi² ca¹ŋi¹tiogh¹² dsa² canh¹³ quián¹² dsa² judío dsi²néi². Di³ lë²́ dsa hi² dsa¹hén² hi² ni³jŋió¹³dsa ju³ná³ ca¹ŋi¹tiogh¹²dsa ja³quiah¹³ dsa² tsa¹lán¹² judío. Jøng² tsa¹ma¹lé² gǿh¹dsa quiah¹² jmai³ ta²høa³. 29 Jøng² ca¹u¹hái¹ Pilato ja³dsi¹². Ca¹ŋi¹tseih¹dsa dsa² canh¹³ héi². Ca¹juúh²dsa: ―¿He² dsag³ jmoh² hniah¹² quiah¹² dsa² ná¹²? ―ca¹juúh²dsa. 30 Jøng² ca¹juúh² dsa² canh¹³: ―Tsa¹mi³jëh¹³ jnieh³ dsa² ja³cogh²hning, ju³ jøng² hi² tsa¹re²dsa dsag³ ―ca¹juúh²dsa. 31 Jøng² ca¹juúh² Pilato: ―Tei³ hniah¹² dsa². Jøng² cánh³ hniah¹² jǿg³ dsøg¹² quiah¹²dsa ju³lah lǿa¹² lei¹³ quiánh² hniah¹² ― ca¹juúh² Pilato. Jøng² ca¹juúh² dsa² canh¹³: ―Tsa¹lé² lah¹jøng². Di³ hniah¹² dsa² chianh² ja³tén¹² Roma, tsa¹cuúh³ jǿg³ hi² jŋëh¹³ jnieh³ dsa² re² dsag³ ja³cog² lei¹³ quián² jnieh³ ―ca¹juúh²dsa.  







232 32 Lah¹jøng² báh³ ca¹løa¹. Mi³jøng² ca¹lø¹ti¹ jǿg³ hi² ca¹juúh² Jesús lah¹jiá¹², hi² jón²dsa ni³ crǿg¹³, ju³lah lǿa¹² mai³¹ quiah¹² dsa² romano. 33 Jøng² ca¹ŋáh¹ calah Pilato dsi²néi². Ca¹tǿh¹dsa Jesús. Ca¹juúh²dsa: ―¿Lanh¹³hning rai¹³ quián¹² dsa² judío? ―ca¹juúh²dsa. 34 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―¿Juúh³hning cónh¹ hi² ́ ²hning hŋiah¹hning, ho¹ ju³ jǿg³ lëh ma²na²juúh² dsa² siáh², hi² lán¹²jni rai¹³? ―ca¹juúh²dsa. 35 Jøng² ca¹juúh² Pilato: ―Ha¹chi² lán¹² jní² dsa² judío. Dsa² goh²hning báh³, quianh¹³ juu¹³ ́ ² jmi²dsa² quiánh²hning, ca¹jëh hning² ja³cog²jni. ¿He² hi² hlaih¹³ ma²ca¹jmoh³hning? ―ca¹juúh² Pilato. 36 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―A¹jáng¹ ju³ dsa² jmøi¹guǿi¹ ca¹jmo¹ hi² lán¹²jni rai¹³. Ju³ jøng² hi² lǿa¹² lah¹jøng², jøng² mi³tá¹ dsa² quianh¹³jni quianh¹³ dsa² ca¹chiángh² jní². Di³ jøng² tsa¹mi³guøn¹²jni ja³la². A¹jáng¹ ju³ dsa² jmøi¹guǿi¹ ca¹jmo¹ hi² lán¹²jni rai¹³ ―ca¹juúh²dsa. 37 Jøng² ca¹juúh² Pilato: ―¿Hi³ jøng² lanh¹²hning rai¹³ jøng²? ―ca¹juúh² Pilato. Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Lán¹² báh³ jní² rai¹³. Cøng² huu¹³ jøng² ca¹lø¹chián¹jni jmøi¹guǿi¹, hi² tsǿh³jni jǿg³ dsøg¹². Nang¹² báh³ ca¹lah¹já¹ dsa² hniu¹ jǿg³ dsøg¹² jǿg³ quieg¹jni ―ca¹juúh²dsa. 38 Jøng² ca¹juúh² Pilato: ―¿He² jǿg³ jøng², jǿg³ dsøg¹²? ―ca¹juúh²dsa.  













233

SAN JUAN 18​, ​19

Ca¹u¹hái¹ jǿg³ hi² jŋëh¹dsa Jesús

(Mt. 27.15-31; Mr. 15.6-20; Lc. 23.13-25)

Mi³ma²na²ŋai¹ Pilato jǿg³ jøng², ca¹u¹hái¹dsa calah ja³dsi¹². Ca¹ŋi¹tseih¹²dsa dsa² canh¹³ quián¹² dsa² judío. Ca¹juúh²dsa: ―Tsa¹dsoh³jni jin³ cøng² dsag³ ja³cog² dsa² ná¹². 39 Cónh¹jøng² chi² báh³ mai³¹ quiánh² hniah¹² hi² log³jni jan² dsa² hiúg³ hni¹ŋí³ ta³lah¹jmai³ ta²høa³. ¿Hnøngh³ hniah¹² hi² log³jni dsa² tǿh²dsa rai¹³ quián¹² dsa² judío? ―ca¹juúh²dsa. 40 Jøng² ca¹lah¹já¹ dsa² canh¹³ héi² ca¹hløah¹ tí². Ca¹juúh²dsa: ―¡Tsa¹logh³hning dsa² ná¹²! ¡Barrabás báh³ logh³hning! ―ca¹juúh²dsa. Dsa² høin² báh³ Barrabás héi². Jøng² ca¹jmo¹ Pilato héh¹ hi² ba²jmé²dsa Jesús. 2 Jøng² ca¹jmo¹ hlég² cøng² tsøi² tang¹². Ca¹tí²dsa dsi³ Jesús. Jøng² ca¹quieh¹dsa Jesús cøng² hmøah¹² guiéng², ju³lah hmøah¹² caih¹² rai¹³. 3 Jøng² ca¹ŋi¹lé²dsa ta¹lah¹cog² Jesús. Ca¹juúh²dsa: ―Hiug¹² juanh¹²hning, Rai¹³ quián¹² dsa² Judío ―ta³dsǿa¹² juúh²dsa. Jøng² ca¹qui² ca¹jnáng¹dsa ni³ Jesús. 4 Jøng² ca¹ŋó¹ Pilato calah ja³dsi¹². Ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa dsa² canh¹³ héi²: ―Jai³lah, lén¹³jni dsa² ná¹² ja³la². Di³ jøng² ma²ŋih³ hniah¹² hi² tsa¹dsoh³jni jin³ cøng² dsag³ quiah¹²dsa ―ca¹juúh² Pilato. 5 Jøng² ca¹u¹hái¹ Jesús. Ma²hiu³ tsøi² tang¹² dsi³dsa. Ma²quieih¹²dsa hmøah¹² guiéng². Jøng² ca¹juúh² Pilato:  



19  







―¡He³ dsa² lang²! ―ca¹juúh²dsa. 6 Mi³ca¹jë²́ juu¹³ jmi²dsa² quianh¹³ policía Jesús, ca¹hløah¹dsa tí². Ca¹juúh²dsa: ―¡Crǿg¹³ báh³ ta¹ton¹³dsa! ¡Crǿg¹³ báh³ ta¹ton¹³dsa! ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² Pilato: ―Jianh¹³ hniah¹² dsa². Gu³tiogh¹² hniah¹² dsa² crǿg¹³ guiogh¹³ hniah¹². Di³ tsa¹dsoh³jni jin³ cøng² dsag³ quiah¹²dsa ―ca¹juúh² Pilato. 7 Jøng² ca¹juúh² dsa² canh¹³: ―Chi² cøng² lei¹³ quián² jnieh³. Lei¹³ jøng² rø²juúh² hi² re²dsa dsag³ hi² jón²dsa. Di³ hi² ma²ca¹jmo¹dsa hi² lán¹²dsa jong¹² Diú¹³ ―ca¹juúh²dsa. 8 Jøng² hiug¹² jín³ ca¹lø¹goh¹² Pilato, mi³ca¹nǿng²dsa jǿg³ jøng². 9 Jøng² ca¹ŋi¹lia¹ Pilato quianh¹³ Jesús dsi²néi². Ca¹ŋi¹ŋǿh¹dsa Jesús. Ca¹juúh²dsa. ―¿Ha² tøah¹ chianh²hning? ―ca¹juúh²dsa. Ha¹chi² ca¹ŋai¹ Jesús jin³ he². 10 Jøng² ca¹juúh² Pilato: ―¿He² løa¹ tsa¹ŋaih³hning jǿg³ hi² juøh¹²jni? ¿Tsa³ŋih³hning hi² chi² bí² quieg¹jni hi² jmo³jni héh¹ ta¹tonh³hning crǿg¹³, ho¹ ju³ hi² log³jni hning²? ―ca¹juúh²dsa. 11 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Ha¹chi² bí² mi³chi² quiánh²hning ja³cog²jni, ju³ jøng² tsa¹ca¹cuø¹ Diú¹³. Ma¹dsio¹² jín³ dsag³ re² dsa² ́ ² jní² ja³cogh²hning cónh¹ jín³ ca¹jëh hning² ―ca¹juúh²dsa. 12 Ni³ jøng² ca¹hnángh¹ Pilato mai³¹ ha²lah mi³liúg²dsa Jesús. Cónh¹jøng² ca¹qui² ca¹hløah¹ dsa² canh¹³ tí². Ca¹juúh²dsa: ―Ha¹chi² lanh¹²hning dsa² quianh¹³ rai¹³ juanh¹² guǿ¹² Roma  













234

SAN JUAN 19 ju³ná³ logh³hning dsa² ná¹². Dsa² ca²jag¹³ báh³ lán¹² lǿa¹² ju³ hein² dsa² siáh² jmo¹ hi² lán¹²dsa rai¹³ ―ca¹juúh²dsa. 13 Mi³ca¹nǿng² Pilato jǿg³ jøng², ca¹jmo¹dsa héh¹ hi² lén²dsa Jesús ja³dsi¹². Jøng² ca¹guú² Pilato ja³mi²rø¹²dsa jǿg³, ja³tǿh²dsa Gabata quianh¹³ jǿg³ hebreo (hi² hniu¹dsa juúh²dsa: Ja³rø²neih¹² cang³). 14 Hei¹² hi³méh¹ tøa¹ dsi¹hiég¹ hloh¹² jmai³ ta²høa³. Jøng² ca¹juúh² Pilato, ca¹tsáih¹dsa dsa² canh¹³ quián¹² dsa² judío: ―¡He³ rai¹³ quiánh² hniah¹² lang¹²! ―ca¹juúh²dsa. 15 Jøng² ca¹qui² ca¹hløah¹ dsa² canh¹³ tí²: ―¡Ju³jón³dsa! ¡Ju³jón³dsa! ¡Crǿg¹³ báh³ ta¹ton¹³dsa! ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² Pilato: ―¿Lé³ ta¹ton¹³jni rai¹³ quiánh² hniah¹² crǿg¹³? ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² juu¹³ jmi²dsa²: ―Ha¹chian² rai¹³ siáh² chian² quián² jnieh³, jan² rai¹³ juanh¹² guǿ¹² Roma báh³ chian² ―ca¹juúh²dsa. 16 Jøng² ca¹cuø¹ Pilato jǿg³ hi² tiog¹dsa Jesús crǿg¹³.  







Ca¹ta¹ton¹³ Jesús crǿg¹³

(Mt. 27.32-44; Mr. 15.21-32; Lc. 23.26-43)

17 Jøng² ca¹lén² hlég² Jesús, hi² quin¹² Jesús crǿg¹³ quiah¹²dsa. Jøng² ca¹ŋi¹jiag¹²dsa cøng² ja³tsen² Gólgota quianh¹³ jǿg³ hebreo (hi² hniu¹dsa juúh²dsa: Máh² Mu² Dsi³ Dsa²). 18 Ja³jøng² ca¹tiog¹dsa Jesús crǿg¹³. Jø¹² bíh³ ca¹tiog¹dsa og¹ dsa² siáh² crǿg¹³ cog² Jesús, jag¹³ ca²ton² ca²ton², hi² hiúg³ Jesús dsi²jo². 19 Jøng² ca¹jmo¹ Pilato héh¹ hi² ca¹tiun¹dsa dsi³ crǿg¹³  





cøng² si² rø²hløah¹² jǿg³ la²: JESÚS, DSA² CHIAN² NAZARET, RAI¹³ QUIÁN¹² DSA² JUDÍO. 20 Ca¹høa¹ jue¹² dsa² judío jǿg³ jøng². Di³ cøg¹² juøi² báh³ ca¹ŋi¹tiog¹dsa Jesús crǿg¹³. Ma²lǿa¹² jǿg³ jøng² quianh¹³ jǿg³ hebreo, quianh¹³ jǿg³ griego, quianh¹³ jǿg³ latín. 21 Jøng² ca¹juúh² juu¹³ jmi²dsa² quián¹² dsa² judío, ca¹tsáih¹dsa Pilato: ―Tsa¹mi³jmóh³hning hi² rø²hløah¹² si²: RAI¹³ QUIÁN¹² DSA² JUDÍO. Hiug¹² jín³ dsio¹ jmóh³hning: DSA² JUÚH² LÁN¹²DSA RAI¹³ QUIÁN¹² DSA² JUDÍO ―ca¹juúh²dsa. 22 Jøng² ca¹juúh² Pilato: ―Lah¹jøng² báh³ lé², ju³lah ma²ca¹jmo¹jni ―ca¹juúh²dsa. 23 Mi³ma²na²tiog¹ hlég² Jesús crǿg¹³, jøng² ca¹cang¹dsa tsǿnh³ Jesús, ma¹cǿng¹ hmøah¹² lah¹jan²dsa, cónh¹ quión² hlég². Ca¹cang¹dsa calah hmøah¹² dsǿ² coh¹³, hmøah¹² ma²lǿa¹² ca¹tá¹dsa. A¹jáng¹ ju³ hmøah¹² ca¹hmi¹dsa. 24 Jøng² ca¹juúh² hlég², ca¹tsáih¹dsa roh¹³dsa: ―Tiúh¹ báh³ tsa¹guíg³ jniang³ hmøah¹². Dsio¹ báh³ dsí³ jniang³ jǿg³. Ju³ne¹³ hein² dsa² líh² hmøah¹² ―ca¹juúh² hlég². Lah¹jøng² báh³ ca¹lø¹ti¹ jǿg³ la² rø²juúh² ni³ si² quiah¹² Diú¹³: Ca¹dsiúh¹dsa tsønh¹jni. Ca¹dsi¹dsa jǿg³ hmøah¹² quieg¹jni, rø²juúh² si². 25 Lah¹jøng² báh³ ca¹jmo¹ hlég². Cøg¹² crǿg¹³ ja³rø²ton¹² Jesús mi³tsenh¹³ mi³chiég³dsa, quianh¹³ hio¹³ roh¹³ mi³chiég³dsa, quianh¹³ dsa² tsen² María calah, hio¹³ quián¹² dsa² tsen² Cleofas, quianh¹³ María dsa² chian² Magdala. 26 Ca¹jë²́  













235

SAN JUAN 19

Jesús mi³chiég³dsa, quianh¹³ jan² dsa² guia¹tón², dsa² hiug¹² hnio¹ Jesús. Jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹ mi³chiég³dsa: ―¡Hio¹³! ¡He³ jonh¹²hning tsenh¹² ja³ná³! ―ca¹juúh²dsa. 27 Jøng² ca¹tsáih¹dsa dsa² guia¹tón² héi²: ―Dsa² ná¹² báh³ jmóh³hning mi³chiegh²hning ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹hie¹ dsa² guia¹tón² héi² mi³chiég³ Jesús. Ca¹tai¹dsa juu¹² ja³quiah¹³dsa.  

Ca¹jon¹ Jesús

(Mt. 27.45-56; Mr. 15.33-41; Lc. 23.44-49)

28 Ma²ŋi¹² Jesús hi² ca¹hian¹² ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ quiah¹²dsa. Jøng² ca¹juúh²dsa jǿg³ la². Mi³jøng² li¹ti¹ jǿg³ rø²juúh² ni³ si² quiah¹² Diú¹³. Ca¹juúh²dsa: ―Lø¹i³gøh³jni jmøi² lǿ² ―ca¹juúh²dsa. 29 Ja³jøng² mi³tsih¹² cøng² dsøg³ mi³ha³ jmøi² jinh² chi³cángh². Jøng² ca¹tí² jan² dsa² tiogh³ ja³jøng² cøng² hi² lǿa¹² ju³lah lǿa¹² hmøah¹² jmøi² jinh² jøng². Mi³jøng² ca¹ha¹ jmøi². Jøng² ca¹cǿin²dsa hi² jøng² dsi³ cøng² guh¹² hma² hisopo. Jøng² ca¹chio¹dsa guiuh¹³. Ca¹henh¹²dsa Jesús. 30 Mi³ma²na²hǿnh² Jesús jmøi² jinh² jøng², jøng² ca¹juúh²dsa: ―Ca¹hian¹² báh³ ―ca¹juúh²dsa. Ni³ jøng², mi³ma²na²siég²dsa dsi³dsa, ca¹hie¹dsa hmó¹.  





Ca¹hǿh² jan² hlég² ŋí³ chiunh² mu²tsønh³ Jesús

31 Jøng² ca¹møa¹ dsa² canh¹³ quián¹² dsa² judío hi² tsei¹ Pilato hlég² hi² dsø¹hnie³ hlég² quiu³ dsa² ti³ton¹² crǿg¹³. Di³ jøng² dsián¹dsa  

ta³tí³. Jøng² jŋiáh²dsa dsa² ni³ crǿg¹³ na³ma²na²dsan¹dsa. Hloh¹² jmai³ sa³¹ báh³ jøng². Jøng² tsa¹hniu¹ dsa² canh¹³ hi² lé² ti³ton¹² hlai³ crǿg¹³ ta³lah¹ti³juanh¹² jmai³ sa³¹ jøng². 32 Jøng² ca¹ŋi¹lé² hlég² juu¹² ja³ni³ton¹²dsa crǿg¹³. Ca¹hnie¹dsa quiu³ dsa² lah¹ni³, quianh¹³ quiu³ dsa² jan² calah, dsa² ni³ton¹² crǿg¹³ quianh¹³ Jesús. 33 Mi³ca¹dsi¹lé²dsa ja³rø²ton¹² Jesús, ca¹jái¹dsa hi² ma²rø²jon¹³ Jesús. Jøng² ha¹chi² ca¹hnie¹dsa quiu³ Jesús. 34 Jøng² ca¹hǿh² jan² hlég² ŋí³ chiunh² mu²tsønh³ Jesús. Dsø¹juu¹² jøng² ca¹tøng² jmø² quianh¹³ jmøi². 35 Lah¹dsóh² ca¹jái¹jni hi² jøng², jní² dsa² ca¹jmo¹ si² la². Jǿg³ dsøg¹² lah¹dsóh² báh³ juúh² dsa² héi². Ju³héh³ hniah¹² calah. 36 Lah¹jøng² báh³ ca¹løa¹. Mi³jøng² ca¹lø¹ti¹ jǿg³ la², jǿg³ rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³: “Ha¹chi² hnie¹dsa jin³ cøng² mu² quiah¹²dsa,” rø²juúh² si². 37 Jø¹² bíh³ rø²juúh² si² calah: “Jë²́ báh³ dsa² dsa² ca¹hǿh²dsa quiah¹²,” rø²juúh² si².  











Ca¹húg²dsa Jesús

(Mt. 27.57-61; Mr. 15.42-47; Lc. 23.50-56)

38 Ni³ jøng² ca¹møa¹ José, dsa² chian² Arimatea, jǿg³ ni³ Pilato chi²júh² lé² tai¹dsa hlai³ Jesús. Hé² José jǿg³ quiah¹² Jesús. Cónh¹jøng² ha¹chi² ca¹mi¹léi¹³dsa hi² hé²dsa jǿg³ ja³ta¹ni¹ dsa² jue¹². Di³ hi² gan¹dsa dsa² canh¹³ quián¹² dsa² judío. Jøng² mi³ca¹cuø¹ Pilato jǿg³, ca¹tai¹dsa hlai³. 39 Jø¹² bíh³ ca¹ŋó¹ calah Nicodemo, dsa² ma²ca¹dsii¹ jǿg³ quianh¹³ Jesús lah¹jiá¹² cøng² ja³neng². Quin¹²dsa gui²guií² kilo nang³ ma²juøi², hi² ma²rø²guian¹²  



236

SAN JUAN 19​, ​20 mirra quianh¹³ áloes. 40 Jøng² ca¹tai¹ José quianh¹³ Nicodemo hlai³ Jesús. Jøng² ca¹guiánh²dsa Jesús hmøah¹² ma²rø²tsǿng² nang³ ma²juøi² jøng², ju³lah lǿa¹² mai³¹ quiah¹² dsa² judío, hi² jmo¹²dsa quiah¹² hlai³. 41 Jøng² mi³lǿa¹³ cøng² jøa³lí³ cøg¹² ja³ca¹tiog¹dsa Jesús crǿg¹³. Jøa³lí³ jøng² ho¹² cøng² tøg²hløg² hmë²́ , ja³ha¹chian² dsa² ma²ca¹húg²dsa jin³ jan². 42 Niúh¹ tøg²hløg² jøng² ca¹ŋi³quiog¹dsa hlai³ Jesús. Di³ ma²quien¹² lǿa¹² ja³jøng². Di³ ma¹tǿ² ja³li¹liág¹ ti³juøh¹² jmai³.  





Ca¹hiog² Jesús

Simón Pedro. Jøng² ta³lah¹ca¹hí¹dsa niúh¹ tøg². Jø¹² bíh³ ca¹jái¹dsa calah hmøah¹² mi³rø²dsugh¹² hlai³ neng¹² ja³jøng². 7 Ca¹jái¹dsa calah hmøah¹² mi³rø²liág¹ dsi³ hlai³. Neng¹² hmøah¹² tø¹lah¹cøg¹², hi² ma²rø²ban¹³. 8 Ni³ jøng² ca¹hí¹ calah dsa² ca¹dsiég¹ lah¹ni³ héi² niúh¹ tøg². Jøng² ca¹jái¹dsa ha²lah lǿa¹². Ca¹hé¹dsa jǿg³ hi² ca¹hiog² Jesús. 9 Tsa¹jín³ ma²ca¹lø¹ŋë²́ dsa² héi² jǿg³ rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³ hi² hiog¹ Jesús na³ma²ca¹jon¹dsa. 10 Jøng² ca¹ŋi¹lia¹ dsa² héi² juu¹² ja³quiah¹³dsa.  







Ca¹mi¹jnia¹² Jesús ni³ Maria

(Mt. 28.1-10; Mr. 16.1-8; Lc. 24.1-12)

20

(Mr. 16.9-11) Jøng² jmai³ du²mei³¹, 11 Ca¹nung² María coh¹³ tøg², cónh¹ nioh¹² hi³méh¹, hi² ho¹²dsa. Ta³lah¹ho¹²dsa jøng², ca¹ŋie³ María, dsa² chian² Magdala, ca¹jmo¹dsa hi² sian¹²dsa. Mi³jøng² ja³rø²hog¹² hlai³ Jesús. Jøng² jái¹dsa niúh¹ tøg². 12 Jøng² ca¹jë²́ dsa ca¹jái¹dsa ma²rø²jŋih¹³ cang³ hag³ og¹ ángeles ti³quieih¹² hmøah¹² tøg². 2 Jøng² ca¹ŋáh¹dsa gu¹hei¹² tég¹. Tiogh³dsa ja³mi³rø²quia¹² hlai³ juu¹² ja³tiogh³ Pedro quianh¹³ dsa² Jesús. Jan² ángel guǿ¹² ja³mi³lǿa¹³ guia¹tón² héi², dsa² hiug¹² hnio¹ dsi³guiuh² hlai³. Jan² guǿ¹² Jesús. Jøng² ca¹juúh² María: ―Ma²ca¹jŋiángh²dsa ja³mi³rø²hog¹² ja³mi³lǿa¹³ hé¹ tai³ hlai³. 13 Jøng² ca¹juúh² ángel: hlai³ Juu¹³ jniang³. Tsa¹guiang³jni ―¿He² løa¹ høgh²hning, hio¹³? ha² tøah¹ ca¹ŋi¹quiag¹²dsa ―ca¹juúh²dsa. ―ca¹juúh²dsa. 3 Jøng² ca¹ŋi¹lé² Pedro Jøng² ca¹juúh² María: ―Ho¹²jni. Di³ hi² ma²ca¹jŋiáh²dsa quianh¹³ dsa² jan² héi² juu¹² hlai³ juu¹jni, mi³rø²quia¹² ja³mi³rø²hog¹² hlai³. 4 Ca¹ŋi¹lé²dsa ja³ná³. Tsa¹guiang³jni ha² tøah¹ gu¹hei¹² ta³og¹dsa. Hiug¹² jín³ ca¹ŋi¹quiag¹²dsa ―ca¹juúh² hio¹³. gu¹hei¹² ca¹ŋó¹ dsa² jan² cónh¹ 14 Jø² ma²na²juúh²dsa jǿg³ jøng², jín³ Pedro. Jøng² ca¹dsiég¹dsa ca¹jénh¹dsa. Jøng² ca¹jë²́ dsa Jesús ma²jiá¹²dsa ja³mi³rø²hog¹² hlai³. 5 Jøng² ca¹nung²dsa hi² sian¹²dsa. ma²tsenh¹² cøg¹² ja³tsenh¹³dsa. Ha¹chi² lë²́ dsa Jesús héi². 15 Jøng² Ca¹jái¹dsa niúh¹ tøg² ja³mi³rø²quia¹² ca¹juúh² Jesús: hlai³ Jesús. Jøng² ca¹jái¹dsa ―¿He² løa¹ høgh²hning, hio¹³? hmøah¹² mi³rø²dsugh¹² hlai³ neng¹² ¿Hein² dsa² hnanh¹²hning? ja³jøng². Jøng² ha¹chi² ca¹hí¹dsa ―ca¹juúh²dsa. niúh¹ tøg². 6 Ni³ jøng² ca¹dsiég¹  



















237

SAN JUAN 20

Jøng² lë²́ María lán¹² dsa² héi² dsa² jmo¹² hí³ jøa³lí³ jøng². Jøng² ca¹juúh² María: ―Guiuh¹³, chi² ju³ná³ hning² ca¹jŋiáh² hlai³, tseih³hning jní² ha² tøah¹ ca¹ŋi³quioh²hning hlai³. Di³ jøng² tai³jni ―ca¹juúh²dsa. 16 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―¡María! ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹jénh¹ Maria. Ca¹juúh²dsa quianh¹³ jǿg³ hebreo: ―¡Raboni! ―ca¹juúh²dsa, hi² hniu¹dsa juúh²dsa: Tøa¹². 17 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―¡Tsa¹tei³ jní² gugh²! Di³ ha¹chi² ma²ca¹ŋie³jni ja³guǿ¹³ ti³ŋieh¹jni. Gu³tseih³hning dsa² quian¹jni hi² neh¹³jni juu¹² guiuh¹³ ja³guǿ¹³ ti³ŋieh¹jni, ti³ŋieih¹² hniah¹², Diú¹³ quian¹jni, Diú¹³ quiánh² hniah¹² ― ca¹juúh² Jesús. 18 Jøng² ca¹ŋó¹ báh³ María, dsa² chian² Magdala héi², ca¹ŋi¹tseih¹²dsa dsa² quianh¹³ Jesús. ―Ma²na²ja³jni Jesús ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹tsáih¹ María dsa² quianh¹³ Jesús héi² jǿg³ ca¹juúh² Jesús.  





Ca¹mi¹jnia¹² Jesús ni³ dsa² quianh¹³dsa

(Mt. 28.16-20; Mr. 16.14-18; Lc. 24.36-49)

19 Jøng² mi³ca¹neng² jmai³ du²mei³¹ jøng², ma²chi³jnái¹³ hniú¹² ja³tiogh³ dsa² quianh¹³ Jesús. Di³ hi² gan¹dsa dsa² canh¹³ quián¹² dsa² judío. Jøng² ca¹dsiég¹ Jesús. Ca¹nung²dsa dsi²jo² ja³tiogh³ dsa² quianh¹³dsa. Ca¹juúh²dsa: ―Mi³hiúgh³ hniah¹² hoh¹² ―ca¹juúh²dsa. 20 Mi³ma²na²juúh²dsa jǿg³ jøng², ca¹he¹dsa ju²góg¹dsa  



quianh¹³ mu²tsønh³dsa. Ca¹lø¹hiúg¹ hlaih¹³ dsǿa¹² dsa² quianh¹³dsa, mi³ca¹jǿi²dsa. 21 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Mi³hiúgh³ hniah¹² hoh¹². Tsë²́ jni hniah¹² hi² tsø³janh¹³ hniah¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³, ju³lah ca¹tsei¹ ti³ŋieh¹jni jní² ―ca¹juúh²dsa. 22 Mi³ma²na²juúh² Jesús jǿg³ jøng², ca¹jiég²dsa quiah¹² dsa² quianh¹³dsa. Ca¹juúh²dsa: ―Hieh³ hniah¹² jmi²dsí² han¹³. 23 Dsa¹hén² dsag³ quiah¹² lǿa¹² ju³ hein² dsa² ca¹hénh² hniah¹² dsag³ quiah¹². Jøng² ha¹chi² dsa¹hén² dsag³ quiah¹² dsa² tsa¹hénh² hniah¹² quiah¹² ―ca¹juúh² Jesús.  





Tsa¹hé² Tomás hi² ca¹hiog² Jesús

24 Jmai³ jøng² tsa¹hiúg³ Tomás, dsa² tǿh²dsa Guing² Og¹, jøa³ ja³tiogh³ dsa² guia¹tón² jian¹²dsa. Ha¹chian²dsa chian² mi³ca¹mi¹jnia¹² Jesús. 25 Jøng² ca¹juúh² dsa² guia¹tón² jian¹²dsa, ca¹tsáih¹dsa Tomás mi³na²dsiég¹dsa: ―Ma²na²ne¹³ jnieh³ Juu¹³ jniang³ ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² Tomás: ―¡Ju³ná³ tsa¹ma²ca¹jái¹jni ja³ca¹ŋi¹toh¹³ møi¹ŋí³ ju²góg¹dsa, ju³ná³ tsa¹ma²ca¹tí²jni nih¹³ chi³góg¹jni ja³jøng² calah quianh¹³ ja³ca¹hǿh²dsa mu²tsønh³dsa, tsa¹hé²jni jǿg³ hi² ma²ca¹hiog²dsa! ―ca¹juúh²dsa. 26 Mi³ma²jŋi¹ jmai³ jøng², ma²tiogh³ dsa² quianh¹³ Jesús dsi²néi² calah. Ma²quianh¹³dsa Tomás. Ju³ he² jín³ chi³jnái¹³ cu²rø² hag³hniú¹³ ja³tiogh³dsa, cónh¹jøng² ma²tsenh¹² Jesús dsi²jo² ja³tiogh³ dsa² quianh³dsa mi³ca¹lø¹lih¹³dsa. Jøng² ca¹juúh² Jesús:  





SAN JUAN 20​, ​21

238

―Mi³hiúgh³ hniah¹² hoh¹² ―ca¹juúh²dsa. 27 Jøng² ca¹tsáih¹ Jesús Tomás: ―Jai³ di³ ju²góg¹jni. Tí² nih¹³ chi³gógh¹. Cuø³ gugh². Tí² gugh² mu²tsønh³ quieg¹jni. Tsa¹jmóh³hning hi² tsa¹héh²hning jǿg³. Ju³héh³ báh³ hning² jǿg³ quieg¹jni ―ca¹juúh²dsa. 28 Jøng² ca¹juúh² Tomás: ―Juu¹jni, Diú¹³ quian¹jni ―ca¹juúh²dsa. 29 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Na¹ jín³ ma²héh²hning jǿg³ ca¹hiog²jni, Tomás. Di³ ma²na²jaih³hning jní². Hioh¹² jenh¹² dsa² li¹hé² jǿg³ hi² ha¹chi² ca¹jǿi²dsa jní² ―ca¹juúh² Jesús. 30 Jøng² ca¹jmo¹ Jesús hliú² juu¹² juøh¹² ja³ta¹ni¹ dsa² quianh¹³dsa, juu¹² juøh¹² ha¹chi² rø²ton¹² ni³ si² la². 31 Ma²ca¹løa¹ si² la², mi³jøng² li¹héh² hniah¹² jǿg³ hi² lán¹² Jesús Cristo, jong¹² Diú¹³. Mi³jøng² li¹chianh² hniah¹² tiá² ja³cog² Diú¹³ ni³ huu¹³ quiah¹² Jesús, na³ma²ca¹héh¹ hniah¹² jǿg³.

Jøng² ca¹juúh² dsa² quianh¹³dsa: ―Dsǿg³ jnieh³ quianh¹³ hnéng¹ ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹uǿi²dsa ni³ barco. Ca¹ŋi¹lé²dsa juu¹² ni³ jmøi². Cónh¹jøng² ha¹chian² jáh² ca¹lǿh²dsa jin² jan² ta³cøng² ja³neng² jøng². 4 Jøng² cónh¹ nioh¹² hi³méh¹ ca¹dsiég¹ Jesús chiuh³ jmøi², cøg¹² ja³tiogh³dsa. Tsa¹ŋi¹² dsa² héi² hi² lán¹²dsa Jesús. 5 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―¡Guiuh¹³! ¿Tsa³ma²na²lëh¹ hniah¹² jáh²? ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² dsa² héi²: ―Ca¹lah¹jin³ jan² jáh² tsa¹ma²na²lǿh¹ jnieh³ ―ca¹juúh²dsa. 6 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Héi² di³ cøng² néng³ quiánh² jag¹³ tø²guia¹jo¹³ barco, ja³ná³ báh³ léh² hniah¹² jáh² ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹hǿi²dsa néng³ ja³jøng². Jue¹² hlaih¹³ jáh² ca¹ŋi¹tiogh¹ niúh¹ néng³. Ca¹lah¹jín³ tsa¹tiúh¹dsa li¹dsa néng³ dsi²jmøi². 7 Jøng² ca¹juúh² jan² dsa² guia¹tón², dsa² hnio¹ Jesús hiug¹² héi², ca¹tsáih¹dsa Pedro: ―¡Juu¹³ báh³ jniang³ jnung²! Ca¹mi¹jnia¹² Jesús ni³ ―ca¹juúh²dsa. guiog¹ dsa² guia¹tón² Ca¹lah¹cónh¹ mi³ca¹nǿng² Simón Pedro jǿg³ jøng² hi² lán¹² dsa² héi² Ni³ jøng² ca¹mi¹jnia¹² Juu¹³ jniang³, ta³lah¹ca¹cáih¹dsa Jesús ni³ dsa² quianh¹³dsa tsǿnh³dsa ma²ca¹jŋíh²dsa chiuh³ jmøi² juøh¹² tsen² Tiberias. ja³jmo¹²dsa ta³. Jøng² ca¹tiah¹dsa Lah¹la² báh³ ca¹jmo¹dsa. 2 Cøng² dsi²jmøi². Ca¹ŋó¹dsa ta³tí³ juu¹² ja³mi³tiogh³ Simón Pedro, quianh¹³ ja³tsenh¹³ Jesús. 8 Jøng² ca¹dsi¹lé² Tomás (dsa² tǿh²dsa Guing² Og¹), quianh¹³ Natanael, dsa² chian² Caná, dsa² mi³quianh¹³ Pedro chiuh³ jmøi² juu¹² barco. Tsøah¹²dsa néng³ juøi² tén¹² Galilea, quianh¹³ ta³og¹ chi³cángh² tiogh³ jáh² tiogh³ jmøi². ja³ŋiúh³ Zebedeo, quianh¹³ og¹ Mi³tiogh³ dsa² héi² cónh¹ ŋi²lǿg² dsa² siáh², dsa² guia¹tón² jian¹²dsa. 3 Jøng² ca¹juúh² Simón Pedro: metro cónh¹ ja³lǿa¹³ chiuh³ jmøi². 9 Mi³ca¹siog² dsa² héi² ni³ barco, ―He³ jní² nei¹³ ŋi³chiánh¹ jáh² ca¹jái¹dsa ma²neng¹² cøng² si² lǿa¹² si² tiogh³ jmøi² ―ca¹juúh²dsa.  

















21









239

SAN JUAN 21

tah². Ma²tiogh³ jáh² ni³ si² quianh¹³ hi³ŋíh¹. 10 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Gu³quian² jan² og¹ jáh² ma²na²lëh¹ hniah¹² ―ca¹juúh²dsa. 11 Jøng² ca¹uǿi² Simón Pedro ni³ barco. Jøng² ca¹tsø² ca¹cuǿnh¹dsa néng³ ca¹tǿ² chiuh³ jmøi². Tiogh³ jáh² jmøi² ca¹lah¹chi³cángh², jmáh¹lah jáh² canh¹³. Ŋia²lúg² rø²dsǿ² to¹lu¹guián² rø²dsǿ² úg² jáh² mi³té¹². Ju³ he² jín³ jue¹² jáh² mi³tiogh³, ha¹chi² ca¹gøi² néng³. 12 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Ŋi³noh¹² hniah¹². Ŋi³quíh³ hniah¹² ―ca¹juúh²dsa. Ca¹lah¹jin³ jan² dsa² héi² tsa¹ca¹tí² dsǿa¹² ŋai¹ hein² dsa² héi². Lø²lih¹³ báh³ dsa² hi² lán¹² dsa² héi² Juu¹³ jniang³. 13 Jøng² ca¹ŋi³can¹³ Jesús hi³ŋíh¹ quianh¹³ jáh² tiogh³ ni³ si². Ca¹cuúh¹dsa dsa² guiog¹ héi². 14 Jøng² ca¹tǿ² hnaih² rón² hi² ca¹mi¹jnia¹² Jesús ni³ dsa² quianh¹³dsa, cónh¹ jmai³ mi³ma²ca¹hiog²dsa.  









Ca¹hlanh¹ Jesús Simón Pedro

15 Mi³ma²na²lø¹tan¹³dsa, jøng² ca¹juúh² Jesús, ca¹tsáih¹dsa Simón Pedro: ―Simón, ja³ŋiúh³ Jonás, ¿hiug¹³ hnángh¹hning jní² cónh¹ jín³ dsa² ná¹²? ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² Pedro: ―Juu¹³ jniang³, ma²ŋih³ báh³ hning² hi² hnó¹jni hning² ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Jøng² heh¹³hning dsa² quian¹jni jǿg³ dsio¹ quieg¹jni ―ca¹juúh²dsa. 16 Jøng² ca¹juúh² calah Jesús: ―Simón, ja³ŋiúh³ Jonás, ¿hiug¹³ hnángh¹hning jní²? ―ca¹juúh²dsa.  



Jøng² ca¹juúh² Pedro: ―Juu¹³ jniang³, ma²ŋih³ báh³ hning² hi² hnó¹jni hning² ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Jøng² jmóh³hning hí³ dsa² quian¹jni ―ca¹juúh²dsa. 17 Jøng² ca¹juúh² calah Jesús, ja³ca¹tǿ² hnaih² rón²: ―Simón, ja³ŋiúh³ Jonás, ¿hiug¹³ hnángh¹hning jní²? ―ca¹juúh²dsa. Hlaih¹³ ca¹jính¹ Pedro, mi³ca¹tǿ² hnaih² rón² ca¹ŋai¹ Jesús chi² ju³ná³ hniang¹dsa. Jøng² ca¹juúh² Pedro: ―Juu¹³ jniang³, ma²ŋih³ báh³ hning² ca¹lah¹jǿ¹. Ma²ŋih³ báh³ hning² hi² hnó¹jni hning² ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Jøng² heh¹³hning dsa² quian¹jni jǿg³ dsio¹ quieg¹jni. 18 Jǿg³ dsøg¹² lah¹dsóh² juǿi²jni hning²: Hŋiah¹hning mi³quieih³hning tsǿinh²hning jmai³ mi³tsih²hning. Mi³ŋøh²hning ha² juu¹² ja³hnøngh²hning. Na³ma²ca¹guiugh²hning, jah¹³hning cugh²hning. Di³ jøng² quieih¹ dsa² siáh² hning² hmøah¹². Di³ jøng² dsø¹jiag¹²dsa juu¹² ja³tsa¹hnøngh²hning góh³ ―ca¹juúh²dsa. 19 Ca¹juúh² Jesús jǿg³ jøng² hi² hniu¹dsa juúh²dsa ha²lah jón² Pedro, hi² mi¹juanh¹²dsa Diú¹³. Ni³ jøng² ca¹juúh² Jesús: ―¡Ŋieh¹³hning! Dseh¹³hning cah¹jni ―ca¹juúh²dsa.  





Jan² dsa² guia¹tón, dsa² hiug¹² hnio¹ Jesús

20 Mi³ca¹jénh¹ Pedro, jøng² ca¹jë²́ dsa jan² dsa² guia¹tón² jian¹²dsa héi², dsa² hiug¹² hnio¹ Jesús. Dság¹ dsa² héi² dse¹³ cah³dsa.  

240

SAN JUAN 21 Dsa² héi² mi³guǿ¹³ cog² Jesús mi³ca¹gǿh¹dsa quiah¹² høa³, dsa² ca¹ŋǿh¹ Jesús: “Juu¹³ jniang³, ¿hein² dsa² hnë¹ hning²?” 21 Mi³ca¹jë²́ Pedro dsa² héi², jøng² ca¹juúh² Pedro, ca¹tsáih¹dsa Jesús: ―Juu¹³ jniang³, ¿ha²lah lé² quiah¹² dsa² ná¹²? ―ca¹juúh²dsa. 22 Jøng² ca¹juúh² Jesús: ―Ju³ná³ ca¹lø¹hno¹jni hi² li¹chian² dsa² ná¹² ca¹lah¹ca¹tǿ² jmai³ ja³guiogh¹³jni, ¿he² løa¹ hning² tsa¹dsøg¹² hoh¹²? ¡Hning² ŋieh¹³! Dseh¹³hning cah¹jni ―ca¹juúh²dsa. 23 Jøng² ca¹lø¹chí¹ jǿg³, hi² lë²́ dsa² quianh¹³ Jesús, hi² tsa¹jón² dsa² hiug¹² hnio¹ Jesús héi². Ha¹chi²  





ca¹juúh² Jesús hi² tsa¹jón²dsa. Lah¹la² báh³ ca¹juúh²dsa: “Ju³ná³ ca¹lø¹hno¹jni hi² li¹chian² dsa² ná¹² ca¹lah¹ca¹tǿ² jmai³ ja³guiogh¹³jni, ¿he² løa¹ hning² tsa¹dsøg¹² hoh¹²?” ca¹juúh² Jesús. 24 Dsa² hiug¹² hnio¹ Jesús héi² báh³ dsa² ca¹jmo¹ si² la², dsa² lán¹² jan² dsa² guia¹tón². Ma²ne³ báh³ jniang³ jǿg³ dsøg¹² lah¹dsóh² juúh² dsa² héi². 25 Hliú² hlaih¹³ báh³ hi² ca¹jmo¹ Jesús ta³lah¹ca¹guøn¹dsa jmøi¹guǿi¹. Ju³ jøng² hi² ca¹tiun¹dsa ni³ si² lah¹cøng² lah¹cøng² hi² ca¹jmo¹dsa, lë²́ jni jin³ tsa¹mi³heih¹³ si² jøng² ni³ jmøi¹guǿi¹.  



LAH¹LA² CA¹JMO¹ TSIH² HØH³ Jǿg³ hi² tí² Diú¹³ jmi²dsí² han¹³

1

Lah¹ni³ ca¹jmo¹jni cøng² si², Guiuh¹³ Teófilo. Quianh¹³ si² jøng² ca¹he¹jni ca¹lah¹jǿ¹ hi² ca¹jmo¹ hi² ca¹he¹ Jesús ca¹lah¹cónh¹ mi³ca¹lø¹liág¹, 2 ca¹lah¹ca¹tǿ² jmai³ ja³ca¹tai¹ hŋiah¹² Jmi² jniang³ juu¹² guiuh¹³. Jøng² niúh¹ jín³ hi² ca¹ŋáh¹ Jesús, mi³ca¹quióh²dsa tsih² høh³ quián¹²dsa, ca¹togh²dsa tsih² høh³ jǿg³ ju³lah ca¹he¹ jmi²dsí² han¹³ quiah¹² hŋiah¹² Diú¹³ juanh¹². 3 Jøng² hliú² rón² ca¹jnia¹ Jesús ni³ dsa² héi² ta³lah¹ton¹lág¹ jmai³ jøng² hi² ca¹hiog²dsa. Hliú² hi² ca¹jmo¹dsa. Mi³jøng² li¹dsøg¹² dsǿa¹² dsa² héi² hi² chian²dsa. Ca¹dsii¹dsa jǿg³ ha²lah lé² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹. 4 Jmai³ jøng² ja³hiúg³ Jesús quianh¹³ dsa² héi², ca¹jmo¹dsa jǿg³ tsa¹ju³huanh¹² dsa² héi² jøa³juøi² Jerusalén. Ca¹juúh²dsa: ―Jøng² janh³ hniah¹² jøa³juøi² la² ca¹lah¹ca¹lø¹ti¹ jǿg³ ca¹juúh² ti³ŋieh¹jni, jǿg³ ca¹juǿi²jni hniah¹². 5 Lah¹dsóh² jmáh¹lah jmøi² báh³ ca¹chiog¹ Juan hniah¹². Hiug¹² jín³ hi² dsio¹ jmo¹ Diú¹³ dsa² juanh¹². Di³ ja¹quien¹³ tí²dsa jmi²dsí² han¹³ quiah¹² quiánh² hniah¹² ―ca¹juúh² Jesús.  







Ca¹ŋáh¹ Jesús juu¹² guiuh¹³

6 Ja³mi³tiogh³dsa jøng², ca¹ŋai¹ dsa² héi² Jesús. Ca¹juúh²dsa: ―Ti³guiuh¹³, ¿Ma²tǿ² ja³jmóh³hning hi² liúg² dsa² israel, hi² tsa¹ma¹lén² dsa² chian² ja³siíh³ ta³? ―ca¹juúh²dsa. 7 Jøng² ca¹ŋai¹ Jesús. Ca¹juúh²dsa: ́ ² li¹ŋih³ ―A¹jáng¹ hniah¹² ca¹tëh jmai³ ŋi² jmai³ ja³jmo¹ Jmi² jniang³ hi² ma²hiug² dsǿa¹²dsa jmo¹dsa. 8 Cónh¹jøng² li¹bí² hoh¹² hniah¹² na³ma²ca¹hí¹ jmi²dsí² han¹³ quiánh² hniah¹². Jøng³ gu³heh³ hniah¹² jǿg³ quieg¹ jní² jøa³juøi² Jerusalén, quianh¹³ ta³cøng² ja³tén¹² Judea, ca¹lah¹quianh¹³ ja³tén¹² Samaria, ca¹lah¹ja³ca¹heh³ hniah¹² jǿg³ ta³cøng² jmøi¹guǿi¹ ―ca¹juúh² Jesús. 9 Mi³ma²na²juúh² Jesús lah¹jøng², ca¹tai¹ hŋiah¹² Jmi² jniang³ juu¹² guiuh¹³. Ti³jái¹³ dsa² tiogh³ ta³lah¹jøng². Jøng² ha¹chian² ma¹ca¹jǿi² mi³ca¹quiónh¹dsa jøa³jneng¹². 10 Ja³jøng² tiogh³ dsa² héi², ti³jái¹³dsa guiuh¹³ ja³na²ŋáh¹ Jesús, mi³ma²tiogh³ og¹ dsa² ŋioh¹² quianh¹³dsa, dsa² chian² ŋi¹juǿi¹ quieih¹² hmøah¹² tég¹. 11 Jøng² ca¹juúh² dsa² ŋioh¹² héi²:

241













242

LOS HECHOS 1 ―Hniah¹² dsa² chianh² Galilea, ¿he² løa¹ hniah¹² tiogh³ ti³jáih² juu¹² guiuh¹³? Ma²na²u¹hái¹ báh³ Jesús jøa³ja³tiogh³ hniah¹². Ma²na²ŋáh¹dsa juu¹² guiuh¹³. Di³ hŋiah¹² báh³ Jesús héi² jiúgh² calah. Lah¹jøng² báh³ jiúgh²dsa ju³lah ma²na²jaih³ hniah¹² mi³na²ŋáh¹dsa juu¹² guiuh¹³ ―ca¹juúh²dsa. Ca¹hia¹dsa Matías, dsa² ca¹gú² dsie¹² Judas

12 Jøng² ca¹ŋi¹lia¹ dsa² héi² juu¹² máh², máh² tsen² Olivo. Ca¹ŋi¹lia¹dsa juu¹² jøa³juøi² Jerusalén. Ha¹chi² uǿin² juu¹². Cónh¹ jøng² báh³ té¹² juu¹² ca¹lah¹cónh¹ ja³ma²lǿa¹² lei¹³ hi² lé² ŋi¹nio¹ dsa² judío jmai³ sa³¹. 13 Jøng² mi³ca²dsi¹lia¹dsa jøa³juøi², ca¹ŋi¹lia¹dsa guiuh¹³ hniú¹² ton¹ jué¹ ja³mi³tiogh³dsa. Quianh¹³dsa Pedro, quianh¹³ Juan, quianh¹³ Jacobo, quianh¹³ Andrés, quianh¹³ Felipe, quianh¹³ Tomás, quianh¹³ Bartolomé, quianh¹³ Mateo, quianh¹³ Jacobo, ja³ŋiúh³ Alfeo, quianh¹³ Simón, dsa² cananista, quianh¹³ Judas, ja³ŋiúh³ Jacobo. 14 Ca¹lah¹já¹ dsa² héi², tiogh³dsa cøng² jǿg³. Ti³hlanh¹²dsa Diú¹³. Quianh¹³dsa hio¹³, quianh¹³ roh¹³ Jesús, quianh¹³ María, mi³chiég³ Jesús. 15 Jmai³ jøng² mi³tiogh³ ŋia¹lúg² rø²dsǿ² guiúg²dsa, dsa² roh¹³ jniang³. Jøng² ca¹nung² Pedro jøa³ ja³tiogh³dsa. Ca¹juúh²dsa: 16 ―Hniah¹², dsa² roh¹³ jniang³, hi² hniuh¹² báh³ li¹ti¹ jǿg³ ca¹he¹ jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Diú¹³, ju³lah lǿa¹² ni³ si² ca¹jmo¹ hlai³ Davíd, jǿg³ quiah¹² Judas. Di³ ca¹ŋi¹jian¹ Judas dsa² jue¹² ja³ca¹ŋi³chiánh³dsa  









Jesús. 17 Mi³hiúg³ Judas quianh¹³ jniang³. Ca¹hia¹ Jesús Judas. Lah¹jøng² mi³jmo¹²dsa, ju³lah jmo² jniang³. 18 Hi² jøng² dsa² ca¹ŋi³lii¹³ cøng² huø¹ quianh¹³ cog³ ca¹lǿh¹ Judas, ja³ca¹jmo¹dsa hi² hlaih¹³ jøng². Ja³jøng² ca¹tánh² Judas ta¹rø²hén³dsa. Jøng² cu²dsie¹² ca¹ná² togh¹²dsa. Ca¹huøh¹² jmø³hmai¹dsa. 19 Jøng² mi³ca¹lø¹ŋi¹² dsa² chian² Jerusalén, ca¹tǿh¹dsa huø¹ jøng² Acéldama, hi² hniu¹dsa juúh²dsa Huø¹ Ca¹hnë¹dsa Dsa². 20 Di³ lah¹la² rø²juúh² si² Salmos: Ju³lé³ tsa¹ma¹tiogh³ dsa² hniu³dsa. Ju³lé³ tsa¹chian² ma¹chian² dsi²néi². Jø¹² bíh³ lah¹la² rø²juúh² si² calah: Ju³gu² dsa² siáh² dsié¹²dsa, rø²juúh² si². 21 ’Jøng² ju³lé³ lah¹jøng². Di³ tiogh³ báh³ dsa² héi² ja³la², dsa² ca¹ŋi²nio³ quianh¹³ jniang³ tiá², cónh¹ jmai³ ja³mi³quianh¹³ jniang³ Jesús, Juu¹³ jniang³. 22 Ca¹ŋi³lé³ dsa² héi² cónh¹ jmai³ ja³ca¹jŋó² Jesús jmøi² ca¹chiag¹ Juan. Cøng² hi² quianh¹³ báh³ dsa² Jesús ca¹lah¹ca¹tǿ² ja³ca¹ŋáh¹dsa juu¹² guiuh¹³. Jan² dsa² lah¹héi² mi³gú¹ quianh¹³ jniang³. Mi³jøng² he¹dsa jǿg³ hi² ca¹hiog² Jesús, ju³lah jmo² jniang³ ―ca¹juúh² Pedro. 23 Jøng² ca¹hia¹ dsa² tiogh³ og¹ dsa². Jan² dsa² tsen² Matías. Jan² dsa² tsen² José Justo. Jø¹² bíh³ tǿh²dsa José calah Barsabás. 24 Ni³ jøng² lah¹la² ca¹hlanh¹dsa Diú¹³: ―Juu¹³ jniang³, hning² ma²ŋih³ ha²lah lǿa¹² dsǿa¹² jnieh³ dsa² jmøi¹guǿi¹. Jøng² hning² héh³ hein² dsa² og¹ lang¹² cuanh¹³hning  















243

LOS HECHOS 1​, ​2

gú¹. 25 Mi³jøng² lén²dsa tsih² høh³ quiánh²hning. Gú¹dsa dsié¹² Judas. Di³ ma²ca¹u¹hái¹ Judas ta³ quiánh²hning. Ca¹ŋáh¹dsa juu¹² ja³ca¹të²́ dsa ―ca¹juúh²dsa. 26 Jøng² mi³ca¹dsi¹dsa jǿg³, Matías báh³ ca¹të²́ . Jøng² ca¹gú² Matías quianh¹³ dsa² guia¹ján¹.

Judea, quianh¹³ Capadocia, quianh¹³ Ponto, quianh¹³ Asia, quianh¹³ Frisia, 10 quianh¹³ Panfilia, quianh¹³ Egipto, quianh¹³ ja³tioh¹³ juøi² tén¹² Africa ŋai¹² ja³tén¹² Cirene. Jø¹² bíh³ tiogh³ ja³la² quianh¹³ jniang³ dsa² judío chian² Roma, quianh¹³ dsa² siáh² chian² Roma, dsa² ma²hlanh¹² Diú¹³ ju³lah hlaih¹² Ca¹já¹ jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Diú¹³ dsa² judío. 11 Dsa² chian² ja³tén¹² Creta quianh¹³ Arabia, tiogh³ calah Jøng² cøng² ja³mi³tiogh³ ca²dsiog³ dsa² héi² ja³la². ¿Ha²lah ca¹lah¹já¹dsa mi³ca¹tǿ² jmai³ lǿ² jøng²? Di³ neng² jniang³ quianh¹³ Ton¹lug¹guií². 2 Cónh¹ tsa¹ju³jŋia¹³ jǿg³ quián² jniang³ ca¹lah¹jái¹ jmai³ jøng², ca¹nǿng²dsa cøng² hi² hein¹³ tí², ca¹já¹ juu¹² guiuh¹³, ju³lah jniang³ jǿg³ ha²lah lǿa¹² juu¹² juøh¹² jmo¹² Diú¹³, hi² hløah¹² dsa² ná¹² cøng² ja³ca¹já¹ dsí² tí². Ca¹hein¹³ ―ca¹juúh²dsa. ta³cøng² hniú¹² ja³mi³tiogh³dsa. 12 Hi² jøng² ca¹can¹dsa gøg². 3 Jøng² ca¹jni¹ hliú² hi² píh³, hi² Dsogh¹² dsǿa¹²dsa ca¹lah¹já¹dsa. jní² ju³lah jní² si². Ma¹cǿng¹ hi² Ca¹dsii¹dsa jǿg³ guiog¹³dsa. píh³ jøng² lah¹jan²dsa ma²ti³hai¹³ Ca¹juúh²dsa: dsi³guiuh²dsa mi³ca¹lø¹lih¹³dsa. 4 Jøng² ca¹can¹dsa jmi²dsí² han¹³ ―¿He² lǿ²? ―ca¹juúh²dsa. 13 Cónh¹jøng² ca¹cu² ca¹jmágh² quiah¹² Diú¹³. Ni³ jøng² ca¹jmo¹ jmi²dsí² han¹³ hi² ti³hløah¹² dsa² héi² ca²dsiog³dsa. Ca¹juúh²dsa: ―Dsa² ti³hen¹² báh³ ná¹² hliú² ni³ jǿg³. 5 Jmai³ jøng² mi³tiogh³ dsa² judío ―ca¹juúh²dsa. jøa³juøi² Jerusalén, dsa² hnio¹ Diú¹³, Ca¹tsáih¹ Pedro dsa² jue¹² dsa² ca¹ja¹lé² ta³cøng² jmøi¹guǿi¹. 14 Jøng² ca¹nung² Pedro 6 Jøng² jue¹² dsa² héi² ca¹túgh² cu¹dsie¹² quianh¹³ dsa² guia¹ján¹. mi³ca¹løa¹ cu²møah¹³. Ca¹hløah¹dsa tí². Ca¹tsáih¹dsa dsa² ―¿He² bíh³ lǿ²? ―lë²́ dsa. jue¹². Ca¹juúh²dsa: Di³ ca¹nǿng²dsa jǿg³ quiah¹²dsa ―Hniah¹² dsa² judío, quianh¹³ lah¹jan² lah¹jan²dsa, hi² ti³hløah¹² ca¹lah¹jáh¹ hniah¹² dsa² tiogh³ dsa² ca¹can¹ jmi²dsí² héi². 7 Jøng² jøa³juøi² Jerusalén la², jmóh³ dsogh¹² dsǿa¹²dsa. Ca¹dsii¹dsa jǿg³ hniah¹² juanh¹² hoh¹² hniah¹². guiog¹³dsa. Ca¹juuh²dsa: 8 ―Jai³lah, dsa² chian² ja³tén¹² Nǿngh³ hniah¹² jǿg³ quieg¹jni. Mi³jøng² li¹ŋih³ hniah¹² ha²lah lǿa¹². Galilea dsa² ti³hløah¹² tiogh³. 15 A¹jáng¹ ju³ lah¹jøng², hi² ma²hen¹² Ha²lah dsio¹ hløah¹² dsa² ná¹² dsa² lang¹². ¿He² løa¹ hniah¹² juúh² jǿg³ quián² jniang³. 9 Jøng² chian² dsa² ma²hen¹²? Jø² ma²na²tǿ² hein¹³ ca²dsiog³ jniang³ ja³tén¹² Partia, ŋiu¹ tu¹heg². 16 Jǿg³ siíh² báh³ quianh¹³ Media, quianh¹³ Elam, hi² la², jǿg³ ca¹hǿ² hlai³ Joel, dsa² quianh¹³ Mesopotamia, quianh¹³  





2





























244

LOS HECHOS 2 mi³hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Di³ lah¹la² rø²juúh² si² quiah¹²dsa: 17 Lah¹la² lé², juúh² Diú¹³, na³ma²ja¹quien¹³ hén² jmøi¹guǿi¹. Tí¹³jni jmi²dsí² quieg¹jni quiah¹² ca¹lah¹já¹ dsa². Jøng² hǿ² ja²ŋiúh² ja²máih¹ hniah¹² jǿg³ quieg¹jni. Jmo³jni li¹ŋi¹² dsa² tsih² ha²lah lé² quianh¹³ lah¹cøng² hi² cøa²dsa. ́ ² dsǿa¹² dsa² Jmo³jni hi² li¹ŋëh canh¹³ he² hi² ca¹cøa¹dsa. 18 Jmai³ jøng² tí¹³jni jmi²dsí² quieg¹jni quiah¹² dsa² mi²ti¹ ne¹jni, cu¹dsie¹² dsa² ŋioh¹² quianh¹³ dsa² mǿ². Mi³jøng² hǿ²dsa jǿg³ quieg¹jni. 19 Jmo³jni hi² gøg² juu¹² dsi³guøi². Jmo³jni hi² li¹dsogh¹² dsǿa¹²dsa ni³ guøh³ ni³ huø¹: Jmø², quianh¹³ si², quianh¹³ jmi³ŋi³ lǿa¹² jneng¹². 20 Iég¹ si² quiah¹² hieg². Li¹guión² tsøh² ju³lah lǿa¹² jmø². Lah¹jøng² báh³ lé² niúh¹ jín³ hi² tøa¹ jmai³ juøh¹² lah¹dsóh², jmai³ quieg¹ jní², Juuh² hniah¹². Léi¹³ lé² na³ma²ca¹tǿ² jmai³ jøng². 21 Ju³ná³ hein² dsa² møa¹ mi³ho³jni, dsa² héi² liúg², rø²juúh² si². 22 ’Jøng² hniah¹² dsa² israel, nǿngh³ hniah¹² jǿg³ hi² juøh¹³jni ―ca¹juúh² Pedro. ―Hŋiah¹² Diú¹³ dsa² juanh¹² ca¹mi¹léi¹³ hi² ca¹tse¹dsa Jesús, dsa² chian² Nazaret. Ma²ŋih³ báh³ hniah¹² ca¹cuø¹ Diú¹³ bí² hi² ca¹jmo¹ Jesús hliú² juu¹² juøh¹² quianh¹³ hi² gøg²  

jøa³ ja³tiogh³ hniah¹². 23 Ma²lǿih² tsa¹ŋi¹² Diú¹³ he² jmai³ ja³cuan¹dsa Jesús. Mi³ca¹cuai¹dsa jøng², ca¹jëh³ hniah¹² dsá¹ quiah¹² dsa² tsa¹hniu¹ lei¹³ quiah¹² Diú¹³. Hniah¹² báh³ neng¹² neih³ hi² ca¹jŋëh¹ dsa² héi² Jesús ni³ crǿg¹³. 24 Jøng² ca¹jmo¹ Diú¹³ juanh¹² hi² ca¹hiog² Jesús. Tsa¹ca¹cuø¹dsa jǿg³ hi² dsa¹hén²dsa. Tsa¹lé² dsa¹hén² Jesús. 25 Di³ lah¹la² ca¹juuh² hlai³ David, hi² ca¹hia¹dsa Jesús: Guiang³jni hi² jiag¹² Juu¹³jni tiá². Quianh¹³ báh³ dsa² jní², mi³jøng² tsa¹høa¹² dsøa¹jni. 26 Hi² jøng² báh³ hioh¹² jéin¹²jni. Juøh¹²jni hi² tøa¹² dsøa¹jni. Cøng² hi² chian²jni ju²hiúg¹ dsøa¹², di³ mi¹hag¹³ báh³ Diú¹³. 27 Tsa¹cuø¹dsa jǿg³ hi² dság¹ cu¹té¹² jmi²dsí² quieg¹jni ja³tiogh³ dsa² ma²ca¹dsan¹. Tsa¹cuø¹dsa jǿg³ hi² dsa¹hén² quieg¹jni, jní² dsa² dsiog¹ quián¹²dsa. 28 Dsa² héi² ma²ca¹he¹ juu¹² ja³ŋøa¹²jni. Dsa² héi² báh³ jmo¹² hioh¹² jéin¹²jni, di³ ŋøa¹²dsa quianh¹³ jní², ca¹juúh² hlai³ David. 29 ’Hniah¹² dsa² go² jniang³, ma²ŋih³ báh³ hniah¹² ha²lah ca¹løa¹ quiah¹² hlai³ David, dsa² hóg¹ quián² jniang³. Di³ ca¹jon¹dsa. Ca¹ŋi³hag¹dsa. Ca¹lah¹jin³ na¹ lǿa¹² ja³rø²hog¹²dsa jøa³ ja³tiagh³ jniang³. 30 Cónh¹jøng² dsa² hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ mi³lán¹² hlai³ David. Ma²ŋi¹²dsa ca¹mi¹dsøg¹² Diú¹³ jǿg³ hi² lén² jan² tsø³jong¹³dsa rai¹³, ju³lah lán¹²dsa hŋiah¹²dsa. 31 Jøng² ca¹juúh² hlai³ David ha²lah lé² ta¹chi³quë¹́ quiah¹² Cristo: Hi²  











245

LOS HECHOS 2

hiog¹dsa, hi² tsa¹dság¹dsa cu¹té¹² ja³tiogh³ dsa² ma²ca¹dsan¹, hi² tsa¹dsa¹hén² jmø²ŋǿ¹² quiah¹²dsa. 32 Jesús héi² báh³ ca¹hiog², ca¹jmo¹ Diú¹³ dsa² juanh¹². Ma²ca¹ne¹³ jnieh³ dsá¹ ca¹lah¹jái¹ jnieh³. 33 Mi³ca¹tai¹ Diú¹³ juu¹² ja³cog²dsa, mi³ca¹lø¹juanh¹² Jesús, jøng² ca¹cuø¹ Diú¹³ jmi²dsí² han¹³, ju³lah ca¹juúh²dsa lah¹jiá¹². Hi² jøng² báh³ la², hi² ma²jáih² hniah¹², hi² ma²nøngh² hniah¹². 34 Di³ a¹jáng¹ ju³ hlai³ David dsa² ca¹ŋáh¹ juu¹² guiuh¹³. Lah¹la² báh³ ca¹juúh² David hŋiah¹²: Ca¹tsáih¹ Juu¹³ jniang³ Juu¹ jní², ca¹juúh²dsa: Ju³tiágh³ quianh¹³ jní² 35 ca¹lah¹ca¹tǿ² jmai³ ja³ca¹jmo¹jni li¹dsenh¹³hning, tsa¹ma¹quien¹² dsa² hiag¹³hning, ca¹juúh²dsa. 36 Jøng² ca¹juúh² Pedro: ―Hi² jøng² lah¹la² báh³ lah¹dsóh² hniuh¹² li¹ŋi¹² ca¹lah¹já¹ dsa² israel: Hi² ca¹jmo¹ Diú¹³ ma²lán¹² Jesús Cristo, Juu¹³ jniang³. Diú¹³ báh³ ca¹hia¹ Jesús. Jesús héi² báh³, ́ ¹ hniah¹² ni³ crǿg¹³ ― dsa² ca¹jŋëh ca¹juúh² Pedro. 37 Mi³ma²na²nǿng² dsa² tiogh³ héi² jǿg³ jøng², jǿg³ ca¹juúh² Pedro, jøng² ca¹túgh²dsa høa¹² dsǿa¹²dsa. Ca¹ŋai¹dsa Pedro quianh¹³ tsih² høh³ jian¹²dsa. Ca¹juúh²dsa: ―¿He² hi² hniuh¹² jmó³ jnieh³, roh¹³ jniang³? ―ca¹juúh²dsa. 38 Jøng² ca¹ŋai¹ calah Pedro. Ca¹juúh²dsa: ―Ju³jeinh¹³ hoh¹² hniah¹² ja³cog² Diú¹³. Ju³tsogh² hniah¹² jmøi². Hi² jøng² ma²lanh¹² hniah¹² léi¹³ ma²quianh¹³ hniah¹² Jesucristo.  











Mi³jøng² hén² dsag³ quiánh² hniah¹². Jøng² tí² Diú¹³ jmi²dsí² han¹³ quiah¹²dsa quiánh² hniah¹². 39 Jǿg³ quián² jniang³ báh³ la² ca¹jmo¹ Diú¹³, quianh¹³ tsih² guing², ca¹lah¹ma¹quianh¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² tiogh³ guiég¹, lǿa¹² ju³ ca¹tøa¹ Diú¹³, Juu¹³ jniang³ ―ca¹juúh²dsa. 40 Hliú² jǿg³ lah¹jøng² ca¹juúh² Pedro. Ca¹togh²dsa dsa² héi² jǿg³. Jøng² ca¹juúh²dsa calah: ―Ju³liúgh³ hniah¹². Tsa¹ma¹gu³noh¹² hniah¹² quianh¹³ dsa² ti³re² dsag³. Quianh¹³ Diú¹³ báh³ gu³noh¹² hniah¹² ―ca¹juúh²dsa. 41 Jøng² dsa² ca¹hie¹ jǿg³, ca¹jŋó² dsa² héi² jmøi². Mi³té¹² cónh¹ hnøa¹² mei¹³ dsa² ca¹lø¹quianh³dsa cøng² jmai³ jøng². 42 Tí² ca¹chính²dsa juu¹² ca¹he¹ tsih² høh³. Ca¹túgh²dsa cøng² jǿg³ quianh¹³dsa. Cøng² ja³ca¹gǿh¹dsa. Cu¹dsie¹² lah¹jøng² báh³ dsa², ti³hlanh¹²dsa Diú¹³.  







Lah¹la² ca¹jmo¹ dsa² lah¹ni³ ca¹hé¹ jǿg³ quiah¹² Cristo

43 Ca¹lah¹já¹ báh³ dsa² ca¹túgh²dsa gan¹dsa Diú¹³. Hliú² juu¹² juøh¹² ca¹jmo¹ tsih² høh³ quianh¹³ hi² gøg². 44 Jøng² ca¹lah¹já¹ dsa² hé² jǿg³, cøng² ja³ca¹dsii¹dsa hi² mi³chi² quiah¹²dsa ca¹lah¹já¹dsa. 45 Jøng² mi³ca¹hnai¹dsa hi² mi³chi² quiah¹²dsa, lǿa¹² ju³ huø¹, lǿa¹² ju³ hi² mi³chi² dsi²néi², jøng² ca¹dsiúh¹dsa cog³. Ca¹cuúh¹dsa dsa² roh¹³ jniang³, cónh¹ dsa² chi³quian¹³ jmai³. 46 Lah¹cøng² lah¹cøng² jmai³ cøng² jǿg³ báh³ tiogh³dsa dsa²lé²dsa guøh¹². Ca¹gǿh¹dsa quianh¹³ dsa² roh¹³ jniang³. Hiug² dsǿa¹²dsa ca¹cuúh¹dsa dsa² roh¹³ jniang³  







246

LOS HECHOS 2​, ​3 hi² ca¹gǿh¹dsa. Hioh¹² jenh¹²dsa lah¹jøng². 47 Ca¹mi¹juanh¹²dsa Diú¹³. Tøa¹² báh³ dsǿa¹² dsa² juøi² jian¹²dsa ha²lah ŋi²nio³dsa. Jøng² ca¹jmo¹ Diú¹³ ca¹ŋi¹jué² dsa² hé² jǿg³ quiah¹²dsa lah¹cøng² lah¹cøng² jmai³.  

3

Ca¹hlú² jan² dsa² tsa¹li¹ŋøa¹

Ma²dsø²lé² Pedro quianh¹³ Juan juu¹² guøh¹², hi² dsa¹hlanh¹³dsa Diú¹³ hein¹³ hnøa¹² ta¹ca¹hlég², ju³lah ma²lǿa¹² mai³¹ quiah¹²dsa. 2 Jøng² mi³guǿ¹³ jan² dsa² dsoh³ hag³ guøh¹², dsa² tsa¹lé² ŋøa¹ ca¹lah¹cónh¹ mi³ca¹lø¹chián¹dsa. Hermosa mi³tsen² hag³ guøh¹² jøng². Ja³jøng² mi³dsa¹dsiag¹ dsa² ca¹lah¹jǿ¹ jmai² ja³mi³møah¹²dsa dsa² dsa²lé² cog³. 3 Mi³ca¹jái¹ dsa² dsoh³ dság¹² Pedro quianh¹² Juan guøh¹², jøng² ca¹møa¹dsa cog³. 4 Mi³ca¹jǿi² Pedro quianh¹³ Juan, jøng² ca¹juúh² Pedro, ca¹tsáih¹dsa dsa² dsoh³: ―Lah¹jai³lah ―ca¹juúh²dsa. 5 Jøng² ca¹jái¹ dsa² dsoh³. Lë²́ dsa cuø¹dsa cog³. 6 Jøng² ca¹juúh² Pedro: ―A¹jáng¹ cog³ teg² chi² quieg¹jni, a¹jáng¹ cog³ niáng¹³. Di³ cuø¹³ báh³ jní² hi² chi² quieg¹jni báh³. Quianh¹³ ju²bí² quiah¹² Jesucristo, dsa² chian² Nazaret báh³, hi² ŋǿh³hning ―ca¹juúh²dsa. 7 Jøng² ca¹chính² Pedro gug² dsa² dsoh³, gug²dsa dsio¹. Ca¹chiag¹dsa juu¹² guiuh¹³. Dsø¹juu¹² jøng² ca¹lø¹bé² tai³ dsa² dsoh³ ca¹lah¹ma¹quianh¹³ lø³tai³dsa. 8 Jøng² cu²ŋieih¹³ ca¹ŋøa¹dsa mi³ca¹nung²dsa. Cu¹dsie¹² ca¹ŋi¹lé²dsa juu¹² guøh¹² quianh¹³

Pedro quianh¹³ Juan. Dsa² mi³dsoh³ héi², cøng² qui³chiog¹² qui³cog¹²dsa ŋó¹²dsa. Hioh¹² jenh¹²dsa mi³ma²ŋøa¹²dsa. Ca¹mi¹juanh¹²dsa Diú¹³. 9 Jøng² ca¹lah¹já¹ dsa² tiogh³ ti³jái¹³dsa mi³ma²ŋøa¹²dsa mi²juanh¹²dsa Diú¹³. 10 Jøng² ca¹lø¹dsogh¹² dsǿa¹² dsa² ti³jái¹² mi³ca¹lø¹lih¹³dsa dsa² héi² ŋøa¹², dsa² mi³guǿ¹³ møa¹² cog³ hag³ guøh¹² hermosa héi². Lë²́ dsa: ―¿Ha² bíh³ láh² ca¹løa¹ quiah¹²dsa? ―lë²́ dsa.  

















Jǿg³ ca¹dsii¹ Pedro ja³tsen² Portal de Salomón

11 Jøng² dsa² mi³dsoh³ héi² tsa¹ma¹ca¹tiúg²dsa Pedro quianh¹³ Juan. Mi³ca¹dsi¹lé²dsa cøng² ja³tsen² Portal de Salomón, jøng² ca¹túgh² dsa² jue¹² quianh¹³dsa. Dsogh¹² dsǿa¹²dsa ma²ŋøa¹² dsa² mi³dsoh³. 12 Mi³ca¹jái¹ Pedro, ca¹tsáih¹dsa dsa² jue¹². Jøng² ca¹juúh²dsa: ―Hniah¹² dsa² israel, ¿he² løa¹ gøg² dsogh¹² hoh¹² hniah¹² tiogh³ hniah¹² ti³jáih²? A¹jáng¹ ju³ hi² dsiog¹ jnieh³ ma²ŋøa¹² dsa² lang¹². A¹jáng¹ ju³ ju²bí² quián² jnieh³ ca¹jmo¹. 13 Diú¹³ quián² hlai³ Abraham, quianh¹³ hlai³ Isaac, quianh¹³ hlai³ Jacob, Diú¹³ héi² báh³ ca¹jmo¹, Diú¹³ quián¹² dsa² hóg¹ quián² jniang³. Diú¹³ héi² báh³ ca¹jmo¹ juanh¹² Jesús, dsa² quián¹²dsa, dsa² ca¹jëh³ hniah¹². Jøng² hniah¹² tsa¹ca¹cuøh³ jǿg³ liúg² Jesús. Di³ mi³lég² Pilato. 14 Ha¹chi² ca¹cuøh³ hniah¹² jǿg³ liúg² dsa² dsiog¹, dsa² han¹³. Dsa² ca¹jŋëh¹ dsa² báh³ ca¹møah³ hniah¹² liúg². 15 Jøng² ca¹jŋëh ́ ¹ hniah¹² Jesús, dsa² cuǿ¹² ju²bí² quián² jniang³. Ni³ jøng²  









247

LOS HECHOS 3​, ​4

ca¹jmo¹ Diú¹³ dsa² juanh¹² ca¹hiog² Jesús. Ma²ca¹ne¹³ jnieh³. 16 Hé² báh³ jnieh³ jǿg³ quiah¹² Jesús. Hi² jøng² báh³ ca¹jmo¹ hŋiah¹² Jesús ma²bé² dsa² lang¹², dsa² janh³ hniah¹², dsa² cueh¹² hniah¹². Ca¹jmo¹dsa ma²dsiog¹dsa ja³jáih² hniah¹². Di³ hé² jnieh³ jǿg³ quiah¹²dsa. 17 ’Jøng² dsa² go² jniang³, guiang³ báh³ jní² tsa¹ŋih³ hniah¹² ha²lah ca¹jmoh³ hniah¹² mi³ca¹jmoh³ hniah¹² lah¹jøng² ca¹lah¹quianh¹³ dsa² ta³ quiánh² hniah¹². 18 Diú¹³ ca¹cuø¹ hi² ca¹jmoh³ hniah¹² lah¹jøng². Mi³jøng² li¹ti¹ jǿg³ quiah¹²dsa, jǿg³ ca¹juúh²dsa lah¹jiá¹². Di³ ma²lǿih² tsa¹juúh² dsa² hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ hi² mi³cañ² Cristo jmø³uai¹². 19 Jøng² ju³jeinh¹³ hoh¹² hniah¹². Ju³ŋi³nioh³ hniah¹² quianh¹³ Diú¹³. Mi³jøng³ hén² dsag³ quiánh² hniah¹². Mi³jøng² cuø¹ Diú¹³ jmai³ ja³tanh¹³ hniah¹² bí². 20 Jøng² tsen¹ Diú¹³ juanh¹² calah Jesús, dsa² ma²lǿa¹² jǿg³ lah¹jiá¹² lán¹²dsa Cristo quiánh² hniah¹². 21 Cónh¹jøng² tiog¹³ báh³ hniuh¹² gú¹ Jesús cu²hna² ŋi¹juǿi¹, ca¹lah¹ca¹tǿ² jmai³ ja³ca¹jmógh¹ Diú¹³ juanh¹² cu²rø² ca¹lah¹jǿ¹ ju³lah lǿa¹² jǿg³ ca¹já¹ ma²lǿih², jǿg³ ca¹juúh² dsa² han¹³, dsa² mi³hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 22 Di³ lah¹la² ca¹tsáih¹ hlai³ Moisés dsa² hóg¹ quián² jniang³. Ca¹juuh²dsa: “Tsen¹ Juu¹³ jniang³ jan² dsa² go² jniang³, dsa² hǿ² jǿg³. Tsen¹dsa juu¹² ja³tiogh³ hniah¹² ju³lah ca¹tsei¹dsa jní². Jøng² túgh³ hniah¹² juu¹² chi²júh² he² jǿg³ ca¹tsáih¹dsa hniah¹². 23 Di³ lah¹la² lé²: Ju³ná³ hein² dsa² go² jniang³ tsa¹togh¹² juu¹² jǿg³ ca¹hǿ² dsa² héi², cu¹dsie¹² tsa¹ma¹lé² gú¹dsa  







jøa³ ja³tiagh³ jniang³,” ca¹juúh² hlai³ Moisés. 24 ’Jø¹² bíh³ lah¹jøng² ca¹juúh² ca¹lah¹já¹ dsa² hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ cónh¹ ja³ca¹já¹, ca¹lah¹cónh¹ jmai³ lah¹ni³ ja³ca¹juúh² hlai³ Samuel, jǿg³ quiah¹² jmai³ tiagh³ jniang³ na¹. 25 Jǿg³ quián² báh³ jniang³ jøng² hi² ca¹jmo¹ Diú¹³ ma²lǿih² quianh¹³ dsa² hóg¹ quián² jniang³, hi² ca¹juúh² dsa² mi³hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Jǿg³ la² báh³ jøng², ca¹tsáih¹ Diú¹³ hlai³ Abraham. Ca¹juúh² Diú¹³: “Tsø³jon² quiánh² báh³ hning² jmo¹ lé² dsio¹ quiah¹² ca¹lah¹já¹ dsa² jmøi¹guǿi¹,” ca¹juúh² Diú¹³. 26 Jøng² mi³ca¹jmo¹ Diú¹³ ca¹lø¹chián¹ ja³ŋiúh³dsa jmøi¹guǿi¹, jøng² lah¹ni³ ca¹tsei¹dsa juu¹² ni³ jniang³. Mi³jøng² jeinh¹³ jniang³ lah¹jan² lah¹jan² jniang³. Tsa¹ma¹jmó³ jniang³ hi² hlaih¹³ ― ca¹juúh² Pedro.  













4

Ca¹tøa¹ dsa² ta³ quiah¹² Pedro quianh¹³ Juan

Ja³jøng² tiogh³ Pedro quianh¹³ Juan, ti³dsii¹²dsa jǿg³ quianh¹³ dsa² jue¹², mi³ca¹dsi¹lé² jmi²dsa² quián¹²dsa, quianh¹³ comandante quián¹² guøh¹², quianh¹³ dsa² saduceo. 2 Tsa¹tøa¹² dsǿa¹² dsa² héi² jǿg³ he¹² Pedro quianh¹³ Juan, jǿg³ hi² hiog¹ dsa² jmøi¹guǿi¹. Lah¹la² ca¹juúh² Pedro quianh¹³ Juan: ―Léi¹³ hiog¹ calah dsa² jmøi¹guǿi¹. Di³ ca¹hiog² báh³ Jesús ―ca¹juúh²dsa. 3 Jøng² ca¹chiángh² dsa² ca¹dsi²lé² héi². Ca¹tagh²dsa hni¹ŋí³ cøng² neng¹². Tsa¹ma¹chi² jmai³ dsa¹lé²dsa ni³ ta³. Di³ ca¹neng². 4 Jøng² tiog¹³ báh³ ca¹hé¹ dsa² jue¹², dsa² ti³nang¹² jǿg³ jmai³ jøng². Jøng² ca¹løa¹ hŋí²  





LOS HECHOS 4

248

13 Jøng² jái¹² dsa² ta³ dsa² ti²ŋié² mei¹³ dsa² ŋioh¹², jmáh¹lah dsa² hé² jǿg³. báh³ Pedro quianh¹³ Juan. Ha¹chi² 5 Mi³ca¹jni¹ jøng², ca¹túgh² dsa² ma¹dsio¹² escuela ca¹ŋie³dsa. Jøng² dsogh¹² dsǿa¹² dsa² ta³ tsa¹goh¹² ta³ quián¹² dsa² judío jøa³juøi² Pedro hløah¹² quianh¹³ Juan. Jerusalén. Quianh¹³dsa dsa² canh¹³, Ca¹lø¹lih¹³dsa ma²ca¹ŋi²nio³ dsa² quianh¹³ tøa¹² quiah¹² lei¹³. 6 Hiúg³ héi² quianh¹³ Jesús. 14 Jø¹² bíh³ ŋi¹jmó² Anás, quianh¹³ Caifás, quianh¹³ Juan, quianh¹³ Alejandro, jái¹²dsa calah ma²dsiog¹ dsa² héi² quianh¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² ju²roh¹³ ma²tsenh¹²dsa. Jøng² ha¹chi² ŋi¹jmó². 7 Jøng² mi³ca¹togh¹²dsa ma²ŋi¹²dsa jǿg³ li¹juúh²dsa. 15 Jøng² Pedro quianh¹³ Juan quianh¹³ dsa² ca¹jmo¹ dsa² ta³ jǿg³ huanh¹² dsa² mi³dsoh³ héi² jøa³ ja³tiogh³dsa, héi² ca²tí² ja³dsi¹², ta³lah¹dsii¹ dsa² jøng² ca¹ŋai¹dsa. Ca¹juúh²dsa: ta³ jǿg³ cu²guiog¹³. 16 Jøng² ca¹juúh² ―¿Hein² ca¹cuø¹ bí² ca¹jmoh³ dsa² ta³: hniah¹² hí³ dsa² ná¹²? ―ca¹juúh²dsa. ―¿Ha²lah jmó³ jniang³ quianh¹³ 8 Jøng² jǿg³ he¹² jmi²dsí² han¹³ dsa² jnung²? Lah¹dsóh² ca¹jmo¹ báh³ quiah¹² Diú¹³ dsa²jiag¹² dsǿa¹² dsa² cøng² juu¹² juøh¹². Ma²ŋi¹² báh³ Pedro, ca¹juúh²dsa: ca¹lah¹já¹ dsa² chian² jøa³juøi² Jerusalén ―Hniah¹² dsa² ta³ quianh¹³ dsa² la². Tsa¹lé² juúh³ jniang³ ha¹chi² ca¹løa¹. 17 Jøng² ju³mi³dsian¹³ jniang³ dsǿa¹²dsa. canh¹³, 9 ŋaih³ hniah¹² jnieh³ ha²lah ca¹løa¹ hí³ quiah¹² dsa² Mi³jøng² tsa¹ma¹dsa¹cón³ jǿg³ quiah¹² mi³dsoh³ lang¹². Hi² dsio¹ báh³ Jesús. Tsa¹ma¹tsáih¹dsa dsa² jǿg³ jøng² ca¹løa¹. 10 Ju³li¹ŋih³ hniah¹² jøng², ―ca¹juúh² dsa² ta³. 18 Jøng² mi³ca¹tai¹dsa calah ta¹dsi²néi², quianh¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² israel, dsa² go² jniang³. Quianh¹³ jǿg³ quiah¹² jøng² ca¹tsáih¹dsa Pedro quianh¹³ Juan: Jesucristo, dsa² chian² Nazaret, ―Tsa¹ma¹héh³ hniah¹² jǿg³ quiah¹² ́ ¹ hniah¹² ni³ crǿg¹³, dsa² ca¹jŋëh Jesús. Tsa¹ma¹dsiíh³ hniah¹² jǿg³ dsa² ca¹jmo¹ Diú¹³ dsa² juanh¹² hi² ―ca¹juúh²dsa. 19 Jøng² ca¹ŋai¹ Pedro quianh¹³ ca¹hiog²dsa ni³ jøng², jǿg³ quiah¹² dsa² héi² báh³ ca¹jmo¹ ca¹hlú² dsa² Juan. Ca¹juúh²dsa: lang¹². Ma²dsiog¹dsa. Tsenh¹²dsa ―¿Naih¹² hi² dsio¹ jmó³ jnieh³? ¿Néng³ ja³tiagh³ jniang³ la². 11 Ca¹tiogh² jnieh³ jǿg³ quiánh² hniah¹², ho¹ ju³ néng³ hniah¹² Jesús tø¹cøg¹², ju³lah jnieh³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³? 20 Tsa¹lé² téng² dsa² jmo¹² hniú¹² mǿi² cang³ hi² jøng² hi² tsa¹hløah³ jnieh³ jǿg³ hi² tsa¹jih²dsa. Cónh¹jøng² ma²lán¹²dsa ma²ca¹ne¹³ jnieh³, jǿg³ hi² ma²ca¹néng³ ju³lah lǿa¹² cang³ jmo¹² hi² tsih¹² jnieh³ ―ca¹juúh²dsa. 21 Jøng² mi³ma²na²mi¹dsian¹³ hniú¹² tí². 12 Ha¹chian² dsa² siáh² chian² ta³cøng² jmøi¹guǿi¹, dsa² dsa² ta³ dsǿa¹² dsa² héi², ca¹tég²dsa. lég² jniang³ dsa² jmøi¹guǿi¹. Jan² Tsa¹ca¹dsóh²dsa mai³¹ ha²lah Jesús báh³ ca¹cuan¹ Jmi² jniang³. mi³jmógh¹dsa. Di³ gan¹dsa dsa² jue¹². Jan² dsa² héi² báh³ lég² jniang³ ― Ca¹lah¹já¹ báh³ dsa² juøi² ma²mi²juanh¹² ca¹juúh² Pedro. Diú¹³. 22 Di³ quianh¹³ juu¹² juøh¹² ca¹løa¹  



































249

LOS HECHOS 4

hí³ quiah¹² dsa² héi², dsa² mi³dsoh³ lǿa¹² jín³ ton¹lág¹ ji²ŋi² jmai³. Ca¹møa¹ dsa² hé² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ hi² tsa¹li¹goh¹²dsa

23 Jøng² mi³ca¹tég² dsa² ta³, ca¹ŋi¹lé² Pedro quianh¹³ Juan juu¹² ja³mi³tiogh³ dsa² quianh³dsa. Ca¹hǿ²dsa jǿg³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² ca¹juúh² juu¹³ jmi²dsa² quianh¹³ dsa² canh¹³. 24 Jøng² mi³ca¹nǿng² dsa² quianh³dsa, cu¹dsie¹² ca¹hlanh¹dsa Diú¹³ ca¹lah¹já¹dsa. Ca¹juúh²dsa: ―Juu¹³ jniang³, hning² báh³ dsa² juanh¹². Jan² hning² báh³ dsa² ca¹jmoh³ jmøi¹guǿi¹, quianh¹³ jmø³ŋih¹³, quianh¹³ dsi³guøi², quianh¹³ ca¹lah¹já¹ hein² jín³ hi² tiogh³. 25 Jǿg³ quiánh² báh³ hning² ca¹juúh² hlai³ David, dsa² ca¹mi¹ti¹ neih³ hning², jǿg³ ca¹he¹ jmi²dsí² han¹³ quiánh²hning. Lah¹la² ca¹juúh² hlai³ David: ¿He² løa¹ tiogh³ dsa² jmøi¹guǿi¹ cu²møah¹³? Jmáh¹lah hi² tsa¹chi² ta³ li¹jmo¹ báh³ dsø²jiag¹² dsǿa¹²dsa. 26 Jøng² ca¹túgh² rai¹³ dsa² jmøi¹guǿi¹ quianh¹³ dsa² ta³ jian¹²dsa. Hian³dsa Juu¹³ jniang³ quianh¹³ Cristo quián¹²dsa, rø²juúh² si². 27 ’Jøng² lah¹dsóh² ca¹túgh² báh³ Herodes quianh¹³ Poncio Pilato jøa³juøi² la². Ca¹túgh² báh³ dsa² israel quianh¹³ dsa² siáh². Hian³dsa Jesús, dsa² han¹³ quián² jniang³, dsa² ca¹hiah¹³ hning² mi¹ti¹ neih³hning. 28 Lah¹jøng² báh³ ca¹jmo¹ dsa² héi², ju³lah ca¹juøh³hning lah¹jiá¹² mi³lé². 29 Jai³lah, Juu¹³ jniang³. Dsa² héi² ma²mi²dsian¹² dsǿa¹² jnieh³,  











dsa² jmo² ta³ quiánh²hning. Jøng³ cuúh³hning ju²bí². Mi³jøng² tsa¹li¹goh¹² jnieh³ dsií³ jnieh³ jǿg³ quiánh² hning². 30 Quianh¹³ ju²bí² quiánh² hning² mi³hliú³ jnieh³ dsa² dsoh³. Quianh¹³ Jesús, dsa² han¹³ quiánh²hning lé² juu¹² juøh¹² quianh¹³ hi² gøg² ―ca¹juúh²dsa. 31 Mi³ca¹hlanh¹dsa Diú¹³ lah¹jøng², jøng² cu¹dsie¹² ca¹jle¹ ta³cøng² ja³mi³tiogh³dsa. Jøng² ca¹lah¹já¹ báh³ dsa² ca¹cán¹ jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Diú¹³. Ca¹téng²dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³ hi² tsa¹goh¹²dsa.  



Quiah¹² ca¹lah¹já¹dsa ca¹jmo¹dsa hi² mi³chi² quiah¹²dsa

32 Jøng² cøng² jǿg³ báh³ tiogh³ dsa² ma²hé² jǿg³. Hiug² dsǿa¹²dsa ca¹lah¹já¹dsa. Quiah¹² ca¹lah¹já¹ báh³ dsa² ca¹jmo¹dsa hi² mi³chi² quiah¹²dsa. Jin³ jan² ha¹chian² ca¹juúh²: Ju³chiág³ mih² quieg¹ jní². 33 Jøng² ca¹hǿ² tsih² høh³ jǿg³ quiah¹² Jesús, Juu¹³ jniang³, ha²lah ca¹hiog²dsa. Ca¹hǿi² tí² jǿg³ quiah¹²dsa. Ma¹dsio¹² ca¹mi³hog¹³ Diú¹³ ca¹lah¹já¹dsa. 34 Jin³ cøng² ha¹chi² chi³quian¹³dsa jmai³. Ju³ná³ hein² dsa² mi³ron¹² huø¹ quiah¹²dsa, ho¹ ju³ mi³tsih¹³ hniú¹², ca¹hnai¹ báh³ dsa² hi² jøng². 35 Cog³ jøng² ca¹ŋi³dsii²dsa ni³ tsih² høh³. Jøng² ca¹jmo¹ tsih² høh³ ma¹méh¹ cog³. Ca¹cuúh¹dsa dsa² chi³quian¹³ jmai³. 36 Lah¹jøng² báh³ ca¹jmo¹ jan² dsa² levita tsen² José, dsa² chian² Chipre, dsa² ca¹tǿh¹ tsih² høh³ Bernabé, hi² hniu¹dsa juúh²dsa dsa² cuø¹² liáh². 37 Ca¹hnai¹ báh³ José héi² huø¹ quiah¹². Ni³ jøng² ca¹dsii¹dsa cog³ ni³ tsih² høh³.  











250

LOS HECHOS 5

5

Ca¹ta³canh¹³ Ananías quianh¹³ Safira dsag³

Cónh¹jøng² lah¹la² ca¹jmo¹ jan² dsa² tsen² Ananías quianh¹³ hio¹³ quián¹²dsa mi³ca¹hnai¹dsa cøng² huø¹ quiah¹²dsa. 2 Ca¹jmo¹ dsa² ŋioh¹² dsii¹²dsa ca¹lah¹jǿ¹ cog³ ni³ tsih² høh³. Hi² ca¹mi¹gag¹³ báh³ dsa². Mih² báh³ cog³ jøng² ca¹dsii¹dsa. Ŋi¹² báh³ hio¹³ ha²lah ca¹jmo¹ dsa² ŋioh¹² quián¹²dsa. 3 Jøng² ca¹tsáih¹ Pedro dsa² ŋioh¹². Ca¹juúh²dsa: ―Ha²lah dsio¹ ca¹hí¹ Satanás tø²hoh¹²hning Ananías. Mi³mi³ganh¹³hning jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Diú¹³. Di³ ma²na²chiagh¹hning mih² cog³ quiah¹² huø¹. 4 Mi³quiánh² báh³ hning² huø¹. Jø¹ quiánh² báh³ hning² cog³, mi³ca¹hnaih³hning huø¹. Ha²lah dsio¹ jøng² ca¹hí¹ hoh¹²hning jǿg³ hlaih¹³. A¹jáng¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ mi³mi³ganh¹³hning. Diú¹³ báh³ mi³mi³ganh¹³hning ―ca¹juúh² Pedro. 5 Jøng² mi³ca¹nǿng² Ananías jǿg³ jøng², ta³lah¹ca¹jon¹dsa. Jøng² ca¹can¹ hlaih¹³ dsa² gøg² mi³ca¹løa¹ lah¹jøng². 6 Jøng² ca¹dsi¹lé² tsih² dsa² ŋioh¹². Ca¹liog¹dsa hlai³. Jøng² ca¹ŋi¹hǿg²dsa. 7 Jøng² ma²hnøa¹² hora ca¹jon¹ Ananías, mi³ca¹dsiég¹ hio¹³ quián¹²dsa. Tsa¹ŋi¹² hio¹³ he² na²løa¹. 8 Jøng² ca¹tsáih¹ Pedro hio¹³. Ca¹juúh²dsa: ―Tseih³ jní². ¿Cónh¹ la² báh³ cog³ ca¹hnaih³ hniah¹² huø¹ quiánh²? ― ca¹juúh² Pedro. Jøng² ca¹juúh² hio¹³: ―Jan¹. Cónh¹ ná¹² báh³ té¹² cog³ ―ca¹juúh²dsa.  













9 Jøng² ca¹juúh² Pedro: ―¿He² løa¹ ca¹jmoh³ hniah¹² jǿg³ hi² mi³mi³ganh¹³ hniah¹² jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³? Jai³lah. Ma²ja²lia¹ dsa² ma²na²u³hog¹ dsa² ŋioh¹² quiánh²hning. Jø¹² bíh³ dsa¹hog¹dsa hning² calah ―ca¹juúh² Pedro. 10 Dsø¹juu¹² jøng² báh³ ca¹jon¹ hio¹³ ja³tsenh¹³ Pedro. Jøng² ma²ron¹² hlai³ ca¹dsi¹lia¹ dsa² ca¹ŋi³hog¹ dsa² ŋioh¹² quián¹²dsa. Jøng² ca¹ŋi³hag¹dsa cøg¹² ja³rø²hog¹² dsa² ŋioh¹². 11 Jøng² gøg² ca¹can¹ ca¹lah¹já¹ dsa² hé² jǿg³ quiah¹² Jesús, quianh¹³ dsa² siáh² calah, mi³ca¹nǿng²dsa jǿg³ ca¹løa¹ lah¹jøng².  





Hliú² juu¹² juøh¹² quianh¹³ hi² gøg²

12 Jøng² hliú² juu¹² juøh¹² quianh¹³ hi² gøg² ca¹jmo¹ tsih² høh³, ja³ca¹jái¹ dsa² jue¹². Cøng² jǿg³ tiogh³ dsa² ca¹hé¹ jǿg³ dsa²lé²dsa guøh¹² ja³tsen² Portal de Salomón. 13 Jøng² ha¹chian² dsa² siáh² ca¹túgh² quianh¹³ dsa² héi², hi² goh¹²dsa. Cónh¹jøng² tøa¹² báh³ dsǿa¹² dsa² juøi² jian¹²dsa ha²lah ŋi²nio³dsa. 14 Jøng² hiug¹² jín³ jue¹² dsa² ca¹hé¹ jǿg³ quiah¹² Juu¹³ jniang³, cu¹dsie¹² dsa² ŋioh¹² ca¹lah¹ma¹quianh¹³ mǿ². 15 Jøng² ca¹huan¹ dsa² juøi² dsa² dsoh³ jøa³cai³¹. Ca¹tagh¹dsa ni³ jein³ ni³ jmung² chi²júh² tøa¹ hính³ quiah¹² Pedro ni³ quiah¹² ca²dsiog³dsa. Mi³jøng² hliú²dsa. 16 Jø¹² bíh³ ca¹dsi¹lé² dsa² jue¹² tiogh³ cøg¹² jøa³juøi² Jerusalén. Ca¹ŋi³jian¹dsa dsa² dsoh³ quianh¹³ dsa² quin¹² jmi²dsí² hlaih¹³. Jøng² ca¹hlú² báh³ ca¹lah¹já¹ dsa² héi².  









Mi³mi²dsian¹²dsa dsǿa¹² tsih² høh³

17 Jøng² hioh³ ŋi¹jmó² quianh¹³ dsa² quián¹²dsa, dsa² jag¹³ quiah¹²  

251

LOS HECHOS 5

saduceo. Dsih¹²dsa hi² jmo¹² tsih² høh³. 18 Jøng² ca¹ŋi³chiánh³dsa tsih² høh³. Ca¹ŋi³tiág¹³dsa hni¹ŋí³. 19 Jøng² ja³neng² ca¹ŋi³nií³ jan² ángel quián¹² Juu¹³ jniang³ hni¹ŋí³. Jøng² mi³ca¹huan¹dsa tsih² høh³, ca¹juúh²dsa: 20 ―Ja³dsi¹² guøh¹² gu³tiogh¹² hniah¹². Gu³tseih³ hniah¹² dsa² juøi² ha²lah lǿa¹² ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ ma²ŋi²nioh³ hniah¹² ―ca¹juuh² ángel. 21 Jøng² mi³ca¹nǿng² tsih² høh³ jǿg³ jøng² ca¹ŋi¹lé²dsa juu¹² guøh¹². Ca¹dsi¹lé²dsa cónh¹ nioh¹² hi³méh¹. Jøng² ca¹he¹dsa jǿg³. Jøng² ca¹jmo¹ ŋi¹jmó² quianh¹³ dsa² quián¹²dsa jǿg³ hi² ca¹túgh² dsa² ta³ quianh¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² canh¹³ quián¹² dsa² israel. Ca¹jmo¹ ŋi¹jmó² jǿg³ dsa¹quián²dsa tsih² høh³, dsa² hiúg³ hni¹ŋí³. 22 Cónh¹jøng² ha¹chian² tsih² høh³ ma¹chian² hni¹ŋí³ mi³ca¹dsi¹lé² tsih² dsa² ta³. Jøng² ca¹ŋi¹cang¹ dsa² héi² jǿg³. 23 Ca¹juúh²dsa: ―Chi³jnái¹³ dsio¹ báh³ hni¹ŋí³ na²dsiég¹ jnieh³. Jøng² báh³ tiogh³ hlég² jmo¹² hí³ hag³ hni¹ŋí³. Mi³na²ná² hni¹ŋí³ jøng², ha¹chian² dsa² mi³tiogh³ ma¹chian² ―ca¹juúh²dsa. 24 Jøng² høa¹² dsǿa¹² juu¹³ jmi²dsa² quianh¹³ comandante quián¹² guøh¹² mi³ca¹nǿng²dsa jǿg³ jøng². “¿Ha² ca¹tǿ² dsiég¹³ jǿg³ quiah¹² Jesús?” lë²́ dsa. 25 Dsø¹juu¹² jøng² ca¹dsiég¹ jan² dsa². Ca¹juúh²dsa: ―Jai³lah. Dsa² ca¹tiogh³ hniah¹² hni¹ŋí³ héi² ma²tiogh³ ja³dsi¹² guøh¹². Heh¹²dsa dsa² juøi² jǿg³ ―ca¹juúh²dsa.  















26 Jøng² ca¹ŋi³tei² comandante quianh¹³ policía quián¹²dsa. Ha¹chi² ca¹chiángh²dsa mi³né³. Ca¹tøa¹dsa quianh¹³ jǿg³ rø². Di³ gan¹dsa dsa² juøi², na³ca¹qui² ca¹tǿg²dsa cang³. 27 Mi³ca¹dsi¹lia¹dsa ni³ dsa² ta³, jøng² ca¹juúh² ŋi¹jmó², ca¹tsáih¹dsa tsih² høh³ quián¹² Jesús: 28 ―Cu²rø² ca¹tséih³ jnieh³ hniah¹² tsa¹mi³heh³ hniah¹² jǿg³ quiah¹² Jesús. Ná¹² di³ jai³ hniah¹². Ta³cøng² jøa³juøi² Jerusalén la² ma²chi² jǿg³ hi² dsiih² hniah¹². Jøng² mi³cuøh¹² hniah¹² jnieh³ dsag³ ca¹jon¹ Jesús ―ca¹juúh²dsa. 29 Jøng² ca¹ŋai¹ Pedro quianh¹³ tsih² høh³ jian¹²dsa. Ca¹juúh²dsa: ―Dsio¹ jín³ hi² néng³ jniang³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³ cónh¹ jín³ jǿg³ quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹. 30 Diú¹³ quián¹² dsa² hóg¹ quián² jniang³ ca¹jmo¹ ́ ¹ hi² ca¹hiog² Jesús, dsa² ca¹jŋëh hniah¹² ni³ crǿg¹³. 31 Jøng² ca¹jmo¹ Diú¹³ dsa² juanh¹² hi² ma²juanh¹² Jesús. Ma²lán¹²dsa Juu¹³ jniang³, dsa² lég² jniang³. Mi³jøng² lé² jéinh¹ dsǿa¹² dsa² Israel. Mi³jøng² lé² hén² dsǿg³dsa. 32 Ma²ne³ báh³ jnieh³. Di³ ma²ca¹ne¹³ báh³ jnieh³. Ni³ jøng² ca¹tí² Diú¹³ jmi²dsí² han¹³ quiah¹² quiah¹² dsa² ca¹nǿng² jǿg³ quiah¹²dsa ―ca¹juúh² tsih² høh³. 33 Jøng² ca¹lø¹hné¹ dsa² héi² mi³ca¹nǿng²dsa jǿg³ jøng². Mi³mi¹dsian¹²dsa tsih² høh³ quián¹² Jesús. 34 Jøng² ca¹nung² jan² dsa² ta³, dsa² jag¹³ quiah¹² fariseo, dsa² tsen² Gamaliel, dsa² lán¹² tøa¹² he¹² lei¹³ quiah¹² Diú¹³. Dsa² dsiog¹ báh³ lë²́ dsa² juøi². Mi³ca¹jmo¹ dsa² héi² jǿg³ huan¹dsa ca²tí² tsih² høh³ ja³dsi¹², 35 jøng² ca¹tsáih¹dsa dsa² ta³ jian¹²dsa. Ca¹juúh²dsa:  



















LOS HECHOS 5​, ​6

252

―Hniah¹² dsa² israel, cu²rø² hniangh² hoh¹² ha²lah jmóh³ hniah¹² quianh¹³ dsa² tiogh³ ja³dsi¹² jnung². 36 Di³ lah¹la² ma²ca¹løa¹ ja³ca¹já¹. Ca¹lø¹chián¹ jan² dsa² tsen² Teudas. Mi³mi²juanh¹²dsa hŋiah¹²dsa. Mi³quianh¹³dsa cónh¹ quiún² ŋia²lúg² dsa². Ni³ jøng² ca¹jŋaih¹ dsa². Ca¹ŋi¹lia¹ dsa² mi³quianh¹³dsa. Cu¹ná¹² báh³. Ca¹dsan¹ jǿg³ quiah¹² dsa² héi². 37 Ni³ jøng² jmai³ ca¹tion¹dsa dsa² si² censo, ca¹lø¹chián¹ Judas, dsa² chian² Galilea. Ca¹lø¹quianh¹³dsa mih² dsa². Jøng² mi³ca¹jon¹ dsa² héi², ca¹ŋi¹lia¹ báh³ ca¹lah¹já¹ dsa² mi³nang¹² jǿg³ quiah¹²dsa. 38 Jøng² jǿg³ la² juǿi³jni hniah¹²: Tsa¹ma¹hlanh¹³ hniah¹² dsa² jnung², dsa² tiogh³ ja³dsi¹². Tsa¹ten³dsa gugh². Di³ dsian¹ báh³ jǿg³ quiah¹²dsa, ju³ná³ jǿg³ ca¹hnangh² dsǿa¹² guiog¹³ dsa² jmøi¹guǿi¹, jǿg³ dsii¹²dsa. 39 Ju³ná³ ton¹dsóh² jǿg³ quiah¹² Diú¹³, jǿg³ dsii¹²dsa, jøng² tsa¹lé² hén² jǿg³ jøng². Hi² jøng² tsa¹hlanh¹³ hniah¹² dsa², chi²júh² hniah¹² báh³ ca¹téh² quianh¹³ Diú¹³ ―ca¹juúh²dsa. 40 Jøng² ca¹nǿng² báh³ dsa² ta³ jǿg³. Ca¹tai¹dsa tsih² høh³ quián¹² Jesús dsi²néi². Jøng² ca¹juúh² dsa² ta³, ca¹tsáih¹dsa tsih² høh³: ―Tsa¹ma¹dsiíh³ hniah¹² jǿg³ quiah¹² Jesús ―ca¹juúh²dsa. Jøng² mi³ca¹bán²dsa tsih² høh³, ca¹lég²dsa. 41 Jøng² ca¹u¹hái¹ tsih² høh³ ni³ dsa² ta³, liánh² lǿa¹² dsǿa¹²dsa. Di³ ca¹cuø¹ Diú¹³ ca¹cán¹dsa mih² jmø³uai¹² ni³ quiah¹² Jesús. 42 Jøng² ca¹hǿ² báh³ dsa² jǿg³ quiah¹² Jesucristo. Ca¹lah¹jǿ¹ jmai³ ca¹dsii¹dsa jǿg³ ja³tsih¹³ guøh¹² ca¹lah¹quianh¹³ ja³ti³tǿng² hniú¹².  













6

Ca¹hia¹dsa guiog¹ dsa² niu¹ ju²gug² jǿg³ quiah¹² ni³ mesa

Jmai³ jøng² ma²ŋi²jué² dsa² quián¹² Jesús. Jøng² ca¹jí² dsa² hløah¹² jǿg³ griego. Ca¹jé²dsa dsa² hløah¹² jag³ dsa² judío. Ca¹juúh²dsa: ―Ma¹dsio¹² jín³ má¹ cuøh¹²dsa hio¹³ hnǿi² judía cónh¹ jín³ hio¹³ hnǿi² griega na³ma²tǿ² ja³quie¹³ jniang³ ―ca¹juúh²dsa. 2 Jøng² mi³ca¹togh¹² dsa² guia¹tón² ca¹lah¹já¹ dsa² quián¹² Jesús, ca¹juúh² dsa² guia¹tón²: ―Tsa¹dsio¹ tiú¹³ jnieh³ ta³ téng² jnieh³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ni³ huu¹³ hi² mi³tioh¹³ jnieh³ má¹ ni³ mesa. 3 Jøng² hniah¹² dsa² roh¹³ jniang³, hiah¹³ hniah¹² guiog¹ dsa² ŋioh¹², dsa² chi² jǿg³ dsio¹ quiah¹², dsa² ŋi¹², dsa² quin¹² jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³. Dsa² héi² báh³ jmo¹ ta³ quiah¹² ni³ mesa. 4 Jøng² jmáh¹lah ta³ hlanh¹² Diú¹³ jmó³ jnieh³, quianh¹³ hi² téng³ jnieh³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ―ca¹juúh² tsih² høh³. 5 Jøng² hiug² dsǿa¹² ca¹lah¹já¹dsa jǿg³ jøng². Hi² jøng² ca¹hia¹dsa Esteban, dsa² quin¹² jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Diú¹³, dsa² chinh¹² tí² jǿg³. Ca¹hia¹dsa Felipe, quianh¹³ Prócoro, quianh¹³ Nicanor, quianh¹³ Timón, quianh¹³ Parmenas, quianh¹³ Nicolás, dsa² chian² Antioquía, dsa² ca¹hí¹ quianh¹³ dsa² judío niúh¹ jín³ hi² ca¹nǿng²dsa jǿg³ quiah¹² Jesús. 6 Jøng² ca¹togh¹²dsa dsa² héi² ni³ tsih² høh³. Ca¹quieg² tsih² høh³ gug² ni³ quiah¹² dsa² héi² ta³lah¹ca¹hlanh¹dsa Diú¹³ ni³ huu¹³ quiah¹²dsa. 7 Jøng² ca¹tsø² ca¹ja¹ jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Hiug¹² ca¹ŋi¹jué² dsa² quián¹²  











253

LOS HECHOS 6​, ​7

Jesús jøa³juøi² Jerusalén. Jue¹² jmi²dsa² quián¹² dsa² judío ca¹hé¹ jǿg³.

Ca¹cuø¹ Esteban jǿg³ dsøg¹² quiah¹²

7

Jøng² ca¹juúh² ŋi¹jmó², ca¹tsáih¹dsa Esteban: 8 Jøng² mi³jmo¹² Esteban hliú² hi² ―¿Dsøg¹³ ca¹juøh³hning gøg² hi² juøh¹² ja³ti³jái¹³ dsa² juøi². lah¹jøng²? ―ca¹juúh²dsa. 2 Jøng² ca¹juúh² Esteban: Chi² bí² quiah¹²dsa. Ca¹mi¹hag¹³ Diú¹³. 9 Jøng² ca²dsiog² dsa² tiogh³ ―Hniah¹² dsa² canh¹³, quianh¹³ guøh¹² quiah¹² dsa² judío, dsa² dsa² go² jniang³, neng² di³ ca²tí² tǿh¹dsa Esclavos Libertados, quianh¹³ jǿg³ quieg¹jni. Jan² Diú¹³ báh³ dsa² dsa² chian² Cirene, quianh¹³ dsa² juanh¹². Dsa² héi² báh³ ca¹tsáih¹ chian² Alejandría, quianh¹³ dsa² hlai³ Abraham, dsa² hóg¹ quián² chian² Cilicia, quianh¹³ dsa² chian² jniang³, cónh¹ jmai³ mi³guǿ¹³ Asia, ca¹dsii¹dsa jǿg³ quianh¹³ Abraham ja³tén¹² Mesopotamia, Esteban. 10 Jøng² ca¹tiúh¹dsa dsii¹dsa níuh¹ jín³ hi² ca¹ŋi¹gú¹dsa jøa³juøi² jǿg³ quianh¹³dsa. Di³ ma¹dsio¹² hlaih¹³ Harán. 3 Jøng² ca¹juúh² Diú¹³: ma²ŋi¹² Esteban. Rø² ca¹dsii¹dsa “Juh¹³hning goh²hning. Cu¹dsie¹² jǿg³ ca¹he¹ jmi²dsí² han¹³ quiah¹² tiugh¹³hning dsa² rúh²hning. Jøng² Diú¹³. 11 Jøng² ja³tsa¹jní² ca¹hnó² dsa² góh³hning juu¹² ja³he³jni,” ca¹juúh² tsa¹ca¹tiúh¹ héi² dsa² ca¹mi¹gag¹², dsa² Diú¹³. 4 Jøng³ ca¹u¹hái¹ Abraham hlianh¹³. Jøng² ca¹juúh² dsa² mi²gag¹² go² dsa² Caldea. Ca¹ŋi¹gú¹dsa héi², ca¹tsáih¹dsa dsa² jue¹²: jøa³juøi² Harán. Jøng² mi³ca¹jon¹ ―Ma²ca¹néng³ jnieh³ ca¹hia¹ ti³jmi²dsa, ca¹u¹jiag¹ Diú¹³ juu¹² Esteban Diú¹³ quianh¹³ hlai³ Moisés ja³tiagh³ jniang³ la². 5 Cónh¹jøng² jǿg³ hlaih¹³ ―ca¹juúh²dsa. ha¹chi² huø¹ ca¹cuø¹ Diú¹³ jin³ 12 Quianh¹³ jǿg³ tø³jǿg³ jøng² ca²jneh³. Di³ ca¹jmo¹ báh³ Diú¹³ ca¹jmo¹dsa møah¹³ ni³ dsa² juøi², jǿg³ hi² li¹chi² huø¹ la² quiah¹²dsa, quianh¹³ dsa² canh¹³, quianh¹³ tøa¹² lah¹quianh¹³ jong¹²dsa ta¹chi³quë¹́ . quiah¹² lei¹³. Jøng² ca¹ŋi³chiánh³dsa Di³ ha¹chian² jong¹²dsa ma²chian² Esteban. Ca¹ŋi³jiag¹dsa ni³ ta³. jmai³ jøng² mi³né³. 6 Jø¹² bíh³ 13 Jøng² ca¹juúh² dsa² mi²gag¹² héi²: ca¹juúh² Diú¹³ hi² dsa²tiogh³ ―Ca¹lah¹tsa¹tiá² cu¹té¹² dsii¹² tsø³jong¹³ Abraham go² dsa² siáh². Esteban jǿg³ hlaih¹³ quiah¹² guøh¹² Li¹quián¹² dsa² chian² ja³jøng² han¹³ quián² jniang³, quianh¹³ lei¹³ tsø³jong¹³dsa. Quiún² ŋi²lǿg² quián² jniang³. 14 Ma²ca¹néng³ ji²ŋi² jmai³ dsa²tiogh³dsa ja³jøng², jnieh³ juúh²dsa hi² hén² Jesús chian² hi² jmógh¹ dsa² chian² ja³jøng² Nazaret guøh¹² quián² jniang³, hi² tsø³jong¹³dsa. 7 Jøng² ca¹juúh² jŋíh² Jesús mai³¹ quián² jniang³, Diú¹³: “Jní² báh³ jmo¹³ ta¹canh¹³ dsa² mai³¹ ma²ca¹já¹ ca¹jmo¹ hlai³ héi², dsa² jmógh¹ tsø³jonh¹²hning. Moisés ―ca¹juúh²dsa. Jøng² huanh¹² tsø³jonh¹²hning 15 Jøng² ti³jái¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² calah. Ji¹hlaih¹³dsa jní² ja³la²,” tiogh³ ni³ ta³ ma²jní² ni³ Esteban ca¹juúh² Diú¹³. 8 Jøng² ca¹jmo¹ Diú¹³ ju³lah jní² ni³ jan² ángel. jǿg³ quianh¹³ hlai³ Abraham, hi² Ca¹ŋi¹jian¹dsa Esteban ni³ ta³































254

LOS HECHOS 7

lé² circuncisión quiah¹² guing² dsa² báh³ dsa² quianh¹³ ja³ŋiúh³dsa, ŋioh¹² quián¹²dsa jmai³ ŋi² ja³já¹³, dsa² hóg¹ quián² jniang³. 16 Chi³quë¹́ jøng² ca¹dsen¹dsa hlai³. jmai³ ŋi² ja³dság¹. Jøng² ca¹jmo¹ Abraham circuncisión quiah¹² Isaac, Ca¹ŋi³hag¹dsa tøg²hløg² ja³tén¹² guing² quián¹²dsa ma²jŋi¹ jmai³ juøi² Siquem, tøg² ma²ca¹lá¹ hlai³ ca¹lø¹chián¹guing. Jøng² ca¹lø¹chián¹ Abraham lah¹jiá¹² quianh¹³ cog³ Jacob, ja³ŋiúh³ Isaac. Jøng² teg². Ca¹hnai¹ ja³ŋiúh³ Hamor, dsa² ca¹lø¹chián¹ guia¹tón² guing² dsa² chian² Siquem. 17 ’Jøng² mi³ma²ja¹quien¹³ tøa¹ ŋioh¹² quián¹² Jacob, dsa² ma²lán¹² dsa² hóg¹ quián² jniang³. jmai³ ja³li¹ti¹ jǿg³ ca¹jmo¹ Diú¹³ 9 ’Jøng² guia¹ján¹ dsa² héi², quianh¹³ hlai³ Abraham, ca¹ŋi¹jué² hian¹³dsa José, roh¹³dsa. tsø³jon² quiah¹² Abraham huø¹ Ca¹hnë¹dsa José quianh¹³ cog³. Egipto. 18 Jøng² rai¹³ siáh², dsa² Ca¹lǿg² dsa² ca¹ŋi¹lé² juu¹² Egipto. tsa¹cuen¹² hlai³ José, ca¹lán¹ Cónh¹jøng² quianh¹³ báh³ José Diú¹³. ta³ huø¹ Egipto jmai³ jøng². 10 Ha¹chi² ca¹jénh¹dsa. Ca¹lég² báh³ 19 Rai¹³ héi² ca¹mi¹gan¹² dsa² go² Diú¹³. Ca¹tǿ² dsǿa¹² Faraón, rai¹³ jniang³. Ca¹jmóh¹dsa dsa² hóg¹ quiah¹² juøi² Egipto, jǿg³ ca¹juúh² quián² jniang³. Ca¹jmo¹ rai¹³ jǿg³ José. Jøng² ca¹hia¹ Faraón José. mi³guianh¹ dsa² hóg¹ guing² Ca¹lán¹dsa dsi³máh² quián¹² Egipto. quián¹²dsa. Mi³jøng² mi³dsián¹ Jøng² ca¹jmo¹dsa hí³ hniu³ Faraón guing². 20 Jmai³ jøng² báh³ calah. ca¹lø¹chián¹ Moisés. Tøa¹² dsǿa¹² 11 ’Jøng² ca¹ŋó¹ hag³cón³ ta³cøng² Diú¹³ guing². Úg² tsøh² jmai³ ca¹jmo¹ ja³tén¹² Egipto quianh¹³ Canaán. chiég³ jmi²guing hí³ dsi²néi². 21 Jøng² ca¹jmo¹dsa hi² tiáng²dsa. Ca¹ŋai¹ dsa² chian² ja³jøng² jmø³uai¹². Ha¹chi² li¹gǿh¹ dsa² hóg¹ Jøng² hŋiah¹² báh³ ja³mái¹³ rai¹³ quián² jniang³ ca¹løa¹. 12 Jøng² ca¹tai¹guing. Ca¹mi¹con¹²dsa mi³ca¹lø¹ŋi¹² hlai³ Jacob jǿg³ hi² chi² guing² ju³lah jan² dsa² mi²con¹² cuøi² ja³tén¹² Egipto, ca¹tsen¹dsa jong¹². 22 Jøng² ca¹mi¹tan¹² dsa² hóg¹ quián² jniang³ ja³jøng². Moisés ca¹lah¹jǿ¹ hi² mi³ŋi¹² dsa² Ca¹ŋi¹lé²dsa cu²rón². 13 Jøng² Egipto. Ca¹lø¹të² hlaih¹³dsa. Rø² mi³ca¹tǿ² tánh¹ ca¹ŋi¹lé²dsa, ca¹juúh² mi³hløah¹²dsa. Rø² mi³jmo¹²dsa ta³. 23 ’Jøng² mi³ma²tǿ² ton¹lág¹ ji²ŋi² José, dsa² ma²lán¹² dsi³máh² quián¹² Egipto, ca¹tsáih¹dsa roh¹³dsa: quiah¹² Moisés, ca¹ŋó¹dsa juu¹² ―Jní² báh³ rúh² hniah¹², dsa² ja³mi³tiogh³ dsa² go²dsa, dsa² israel. 24 Ja³ŋøa¹²dsa jøng² ca¹jái¹dsa ca¹hnëh¹³ hniah¹² ma²lǿih² ―ca¹juúh²dsa. jmóh² jan² dsa² chian² Egipto jan² ’Jøng² ca¹lø¹lih¹³ rai¹³ he² juøi² dsa² go²dsa. Jøng² ca¹mi³hog¹³dsa chian² José. 14 Jøng² ca¹ŋi³tei² José dsa² go²dsa. Ca¹jŋëh¹dsa dsa² chian² Jacob ti³jmi²dsa, quianh¹³ ca¹lah¹já¹ Egipto héi². 25 Di³ lë²́ Moisés: dsa² ju³roh¹³dsa. Ma²ca²dsǿ²dsa “Li¹ŋi¹² báh³ dsa² go²jni hi² jmo¹² mi³té¹². 15 Hi² jøng² báh³ ca¹ŋi¹gú¹ Diú¹³ hi² liog³jni dsá¹,” lë²́ dsa. ́ ² Jacob huø¹ Egipto. Ja³jøng² ca¹dsan¹ Cónh¹jøng² ha¹chi² ca¹lø¹ŋëh  

































255

LOS HECHOS 7

35 ’Jøng² tsa¹ca¹nǿng² dsa² go² dsǿa¹²dsa. 26 Mi³ca¹jni¹ jøng² ca¹jén² Moisés og¹ dsa² Israelita, dsa² jniang³ jǿg³ quiah¹² Moisés lah¹jiá¹². tán¹². Jøng² mi³mi²dsian¹³ Moisés “¿Hein² ca¹jmo¹ héh¹ hning² lanh¹² jǿg³ quiah¹² dsa² héi². Ca¹juúh²dsa: ta³ quián² jnieh³?” ca¹juúh²dsa. ́ ² hniah¹² ja³ná³ dsa² “¿He² løa¹ tëh Moisés héi² báh³ ca¹lán¹ ta³ hi² ŋioh¹²? Jin² rúh² báh³ hniah¹² ná¹²,” ca¹jmo¹ Diú¹³ ja³ca¹jnia¹ ángel jøa³ ca¹juúh²dsa. 27 Jøng² dsa² mi³jmóh² chiúh³ tang¹². Diú¹³ ca¹jmo¹ héh¹. Jøng² ca¹liúg² Moisés dsa² go²dsa. roh¹³ héi², ca¹hlaih¹dsa Moisés. 36 Moisés báh³ ca¹jiag¹ ja³ca¹huanh¹² Ca¹juúh²dsa: “¿Hein² ca¹jmo¹ héh¹ hning² lanh¹² ta³ quián² jnieh³? dsa² hóg¹ huø¹ Egipto. Ca¹jmo¹ 28 Ho¹ ¿mi³jŋáih³hning jní² ju³lah Moisés juu¹² juøh¹² quianh¹³ hi² gøg² ́ ¹hning dsa² egipcio dsiég¹?” ca¹jŋëh huø¹ Egipto, lah¹quianh¹³ dsi²juu¹², ca¹juúh²dsa. 29 Ta³lah¹ca¹cuøin¹ ja³ca¹han¹dsa jmø³ŋih¹³ guiéng², Moisés mi³ca¹nǿng²dsa jǿg³ ca¹lah¹ma¹quianh¹³ ja³ca¹ŋi³nio³dsa jøng². Jøng² ca¹ŋi³gu²dsa go² dsa² ton¹lág¹ ji²ŋi² jmai³ ja³tsa¹chian² siáh² ja³tsen² Madián. Ja³jøng² dsa² mi³tiogh³. 37 Hlai³ Moisés ca¹lø¹chián¹ og¹ dsa² ŋioh¹² héi² báh³ ca¹tsáih¹ dsa² israel. quián¹²dsa. Ca¹juúh²dsa: “Tse¹ Diú¹³ jan² dsa² 30 ’Jøng² mi³ca¹tsø³jue¹³ ton¹lág¹ ju³roh¹³ jniang³, dsa² hǿ² jǿg³ ji²ŋi² jmai³, ŋie³ hlai³ Moisés quiah¹²dsa, ju³lah ca¹tsei¹dsa huu¹³ máh² Sinaí, ja³tsa¹chian² jní²,” ca¹juúh²dsa. 38 Jø¹² bíh³ dsa² tiogh³. Ja³jøng² ca¹jë²́ dsa Moisés mi³quianh¹³ dsa² hóg¹ jan² ángel hiúg³ jøa³ ja³chi³hiúh² ja³ca¹ŋi³nio³dsa ja³tsa¹chian² dsa² si² chiúh³ tang¹². 31 Jøng² dsogh¹² tiogh³, jmai³ ca¹hlaih¹ ángel máh² dsǿa¹² Moisés mi³ca¹jái¹dsa juu¹² Sinaí. Dsa² héi² báh³ ca¹hien¹ jǿg³ juøh¹² jøng². Ŋó¹²dsa ŋi³jái³dsa quiah¹² Diú¹³ ma²chi² quián² jniang³ cøg¹² mi³ca¹nǿng²dsa ca¹hløah¹ Juu¹³ na¹. 39 ’Jøng² tsa¹ca¹nǿng² dsa² hóg¹ jniang³. Ca¹juúh²dsa: 32 “Jní² báh³ Diú¹³ quián¹² dsa² hóg¹ quiánh²hning, quián² jniang³ jǿg³ quiah¹² hlai³ Diú¹³ quián¹² hlai³ Abraham, quianh¹³ Moisés. Mi³hniu¹dsa mi³tég²dsa. hlai³ Isaac, quianh¹³ hlai³ Jacob,” Mi³dsa¹lia¹dsa calah huø¹ Egipto. 40 Jøng² ca¹tsáih¹dsa Aarón: ca¹juúh²dsa. Jøng² cu¹dsie¹² ca¹jlia¹ hlai³ Moisés. Tø¹cøg¹² báh³ ca¹jái¹dsa, “Mi³hneng² jnieh³ jmóh³hning hi² goh¹²dsa. 33 Jøng² ca¹juúh² diú¹³ lan³, diú¹³ dsa¹jiag¹² jnieh³. calah Juu¹³ jniang³: “Huøh¹³ løg² Tsa¹ne³ jnieh³ he² ca¹jénh¹ Moisés, tioh¹³ táih² ná¹². Di³ han¹³ báh³ huø¹ dsa¹ ca¹huai¹ jnieh³ huø¹ Egipto,” ja³tsenh¹³hning. 34 Ma²ca¹jái¹jni ca¹juúh²dsa. 41 Jøng² ca¹jmo¹dsa chian² dsa² quian¹jni jmø³uai¹², diú¹³ lan³, ju³lah lǿa¹² jan² ca³ju² hi² jmógh² dsa² chian² Egipto. meh². Ja³ta¹ni¹ hi² jøng² ca¹jŋëh¹dsa Ma²ca¹nang¹jni hi² ti³héng²dsa. Hi² jáh², hi² dsii¹²dsa ni³ diú¹³, lë²́ dsa. jøng² na²guio¹jni hi² liog³jni dsá¹. Di³ tøa¹² dsǿa¹²dsa diú¹³ lan³ Jøng² hning² góh³. Hning² tsë³́ jni ca¹jmo¹dsa guiog³dsa. 42 Hi² jøng² juu¹² Egipto,” ca¹juúh² Juu¹³ jniang³. ca¹tég² Diú¹³ dsa² juanh¹² quiah¹²  

































256

LOS HECHOS 7 dsa² hóg¹. “Ju³hlanh¹³dsa chi³neng¹² ti³buh¹³ guiuh¹³ chi²júh² lah¹jøng² lë²́ dsa,” ca¹juúh² Diú¹³. Di³ lah¹la² rø²juúh² si² ca¹jmo¹ dsa² mi³hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³: A¹jáng¹ ju³ ni³ quieg¹ jní² ́ ¹ hniah¹² jáh² ca¹jŋëh ja³ca¹ŋi³nioh³ hniah¹² ton¹lág¹ ji²ŋi² jmai³ ja³tsa¹chian² dsa² tiogh³. A¹jáng¹ ju³ jní² ca¹cuanh¹³ hniah¹² jáh² jmai³ jøng², hniah¹² dsa² israel. 43 Gog¹² ja³hiúg³ diú¹³ tsen² Moloc báh³ mi³quinh³ hniah¹², quianh¹³ chi³neng¹² quiah¹² diú¹³ tsen² Renfán. Diú¹³ lan³ héi² báh³ ca¹jmoh³ hniah¹² cu³guiogh¹³ hniah¹². Diú¹³ héi² báh³ ca¹hlanh¹³ hniah¹². Hi² jøng² dsianh¹³jni hniah¹² ŋai¹² juu¹² Babilonia. Di³ ca¹jmoh³ hniah¹² lah¹jøng², ca¹juúh² Diú¹³. 44 ’Jøng² ja³ca¹ŋi³nio³ dsa² hóg¹ ja³tsa¹chian² dsa² tiogh³, mi³quin¹²dsa hniú¹² tsø³hmøah¹² ja³mi³tioh¹³ cang³ rø²hløah¹² lei¹³ quiah¹² Diú¹³. Diú¹³ báh³ ca¹he¹ ha²lah ca¹jmo¹dsa hniú¹². 45 Hniú¹² jøng² ma²quin¹² dsa² hóg¹ jmai³ mi³jiag¹² hlai³ Josué, jmai³ ca¹ŋi¹lé²dsa huø¹ quiah¹² dsa² siáh². Jøng² ca¹huan¹ Diú¹³ dsa² quiah¹² huø¹, mi³ca¹dsi¹lé² dsa² hóg¹. Hniú¹² jøng² mi³tsih¹³ quiah¹²dsa mi³ca¹lø¹chián¹ hlai³ David. 46 Hniang¹ báh³ Diú¹³ hlai³ David. Jøng² mi³jmóh¹ hlai³ David cøng² hniú¹² dsio¹ ja³mi³gú¹ Juu¹³ jniang³, Diú¹³ quián¹² hlai³ Jacob. 47 Cónh¹jøng² hlai³ Salomón báh³  







dsa² ca¹jmóh¹ hniú¹², ja³ŋiúh³ hlai³ David. 48 Di³ a¹jáng¹ hi² tiúh¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ jmóh¹ hniú¹² ja³gú¹ hŋiah¹² Diú¹³ dsa² juanh¹² mi³né³. Di³ lah¹la² báh³ lǿa¹² ni³ si² quiah¹² dsa² ca¹hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³: 49 Lǿa¹² ŋi¹juǿi¹ ju³lah cøng² hma²sai³¹ ja³guø³jni. Lǿa¹² jmøi¹guǿi¹ ju³lah cøng² ja³toh¹²jni tai¹. ¿He² hniú¹² jmóh³hning quieg¹jni? ca¹juúh² Juu¹³ jniang³. ¿Ha²tøah¹ dsio¹ jan³jni? 50 Jní² báh³ dsa² ca¹jmo¹ ca¹lah¹jǿ¹, ca¹juúh² Diú¹³. 51 Jøng² ca¹juúh² Esteban calah: ―Ha²lah hiug¹² huh² dseih¹² hniah¹². Tsa¹nǿngh³ hniah¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Cu¹dsie¹² tsa¹hnøngh² hniah¹² he² hi² jmo¹² jmi²dsí² han¹³ quiah¹²dsa. Cu²re² báh³ hniah¹² quianh¹³ dsa² hóg¹. 52 Ca¹jmóh¹ dsa² hóg¹ ca¹lah¹já¹ dsa² ca¹hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Ca¹mi¹dsian¹² báh³ dsa² hóg¹ dsa² ca¹hǿ² jǿg³ lah¹jiá¹² hi² jí¹ jan² dsa² dsiog¹. Jøng² mi³ca¹guøn¹ dsa² dsiog¹ héi², hniah¹² báh³ dsa² ca¹hnëh¹³dsa. Jøng² ́ ¹ hniah¹² dsá¹. 53 Ma²ŋih³ cajŋëh báh³ hniah¹² lei¹³ quiah¹² Diú¹³, lei¹³ ca¹cuø¹ ángeles ma²lǿih². Ha²lah dsio¹ tsa¹nøngh² hniah¹² lei¹³ jøng² ―ca¹juúh² Esteban.  







Ca¹jon¹ Esteban

54 Jøng² ca¹lø¹hné¹ hlaih¹³ cu¹té¹² dsa² mi³tiogh³. Ca¹lah¹hlaih¹³ ca¹jmo¹dsa hag³dsa mi³ca¹nǿng²dsa jǿg³ jøng². 55 Jøng² quin¹² Esteban jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Diú¹³ ca¹lah¹jǿ¹ dsǿa¹²dsa. Ca¹jái¹dsa guiuh¹³. Ca¹jái¹dsa hi² hiug¹² cu¹té¹²  



257

LOS HECHOS 7​, ​8

juanh¹² Diú¹³. Jøng² tsenh¹² Jesús cog² Diú¹³ ta¹lah¹guia¹jo¹³. 56 Jøng² ca¹juúh² Esteban: ―Jai³lah. Jái¹²jni chi³na¹ guiuh¹³ ŋi¹juǿi¹. Tsenh¹² dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹² jniang³ cog² Diú¹³ dsa² juanh¹² ta¹lah¹guia¹jo¹³ ― ca¹juúh² Esteban. 57 Jøng² ca¹jne¹ dsa² héi³ guø³dsa tiogh³. Ca¹tǿ² ca¹ho¹dsa tsa¹hniu¹dsa nang¹dsa jǿg³. Cu¹dsie¹² ca¹chiánh²dsa Esteban. 58 Ca¹ŋi¹jiag¹dsa chiuh³ juøi² juu¹² ja³ca¹qui² ca¹tǿg²dsa cang³. Jøng² ca¹huøh¹dsa ma¹cǿng¹ tsǿnh³dsa, hmøah¹² dsǿ² coh¹³. Ca¹dsii¹dsa ni³ jan² dsa² ŋioh¹² tsen² Saulo ta³lah¹ca¹jŋëh¹dsa Esteban. 59 Jøng² ca¹hlanh¹ Esteban Diú¹³ ta³lah¹qui²tǿg² dsa² héi² cang³. Ca¹juúh²dsa: ―Jesús Juu¹³ jniang³, hieih³ jmi²dsí² quieg¹jni ―ca¹juúh²dsa. 60 Ni³ jøng² ca¹chi¹jné¹ Esteban. Ca¹hløah¹dsa tí². Ca¹tsáih¹dsa Diú¹³: ―Juu¹³ jniang³, ju³tsa¹cuøh¹³hning dsa² lang¹² dsag³, hi² jŋaih¹dsa jní² ―ca¹juúh²dsa. Ni³jøng² ca¹jon¹dsa.  









8

Ca¹hen¹ Saulo dsa² hé² jǿg³ quiah¹² Jesús

Hiug² báh³ dsǿa¹² Saulo ca¹jŋëh¹dsa Esteban. Jmai³ jøng² ca¹lø¹liág¹ ca¹jmóh¹dsa dsa² hé² jǿg³ quiah¹² Jesús jøa³juøi² Jerusalén. Ma¹dsio¹² hlaih¹³ ca¹jmógh¹dsa. Hi² jøng² ca¹tsø² ca¹jan¹ dsa² hé² jǿg³ ca¹lah¹tan¹³ ja³tén¹² Judea quianh¹³ ja³tén¹² Samaria. Jmáh¹lah tsih² høh³ quián¹² Jesús báh³ tsa¹ca¹cuøin¹. 2 Jøng² ca²dsiog³ dsa² hnio¹ Diú¹³,  

ca¹ŋi³hog¹dsa hlai³ Esteban. Hiug¹² ca¹táh² cøh² dsǿa¹²dsa ni³ huu¹³ hi² ca¹jon¹dsa. 3 Jøng² ma¹dsio¹² ca¹jmóh¹ Saulo dsa² hé² jǿg³ jmai³ jøng². Ca¹hí¹dsa dsi²néi² lah¹cøng² lah¹cøng² hniú¹² ja³tiogh³dsa. Ca¹ŋi³tiogh²dsa dsa² hni¹ŋí³, cu¹dsie¹² dsa² ŋioh¹² ca¹lah¹quianh¹³ mǿ².  

Ca¹téng²dsa jǿg³ ja³tén¹² Samaria

4 Jøng² dsa² ca¹cuøin¹ héi², cøng² ca¹qui² ca¹téng² báh³ dsa² jǿg³ quiah¹² Jesús juu¹² ja³ca¹ŋi¹lé²dsa jøng². 5 Ju³lah Felipe, ca¹téng²dsa jǿg³ quiah¹² Cristo cøng² juøi² ja³ca¹dsiég¹dsa ja³tén¹² Samaria. 6 Ca¹can¹ dsa² jue¹² hí³ jǿg³ ca¹he¹ Felipe, mi³ca¹nǿng²dsa, mi³ca¹jái¹dsa hi² gøg² ca¹jmo¹dsa. 7 Di³ ca¹hlú² jue¹² dsa² mi³quin¹² jmi²dsí² hlaih¹³. Ho¹² jmi²dsí² ta³lah¹jøng². Jø¹² bíh³ ca¹hlú² jue¹² dsa² ŋøa¹² uai¹², quianh¹³ dsa² tsa¹lé² ŋøa¹. 8 Jøng² jue¹² dsa² ca¹túgh² hioh¹² jenh¹²dsa jøa³uøi² jøng². 9 Ja³jøng² mi³guǿ¹³ jan² dsa² tsen² Simón, dsa² dsi¹² jǿg³ he² hi² chian² dsa². Dsogh¹² dsǿa¹² dsa² chian² Samaria hi² jmo¹² dsa² héi². Di³ juúh²dsa hŋiah¹²dsa hi² lán¹²dsa dsa² juanh¹². 10 Jøng² ca¹lah¹já¹ dsa² meh² quianh¹³ dsa² canh¹³ ca¹tónh¹ juu¹² jǿg³ ca¹juúh² Simón. Jue¹² dsa² juúh²: ―Hiug¹² juanh¹² Simón. Bí² quiah¹² Diú¹³ quin¹²dsa ―juúh²dsa. 11 A¹jáng¹ cøng² jmai³ ca¹dsi¹ Simón jǿg³. Hi² jøng² jue¹² dsa² ca¹tónh¹ juu¹² jǿg³ quiah¹²dsa. 12 Ni³ jøng² ca¹hé¹ dsa² jue¹² héi² jǿg³ ca¹téng² Felipe, jǿg³ quiah¹² Jesucristo, quianh¹³ jǿg³ quiah¹²  

















258

LOS HECHOS 8 ja³jmo¹ Diú¹³ héh¹. Ca¹jŋó²dsa jmøi², ju³lah dsa² ŋioh¹² quianh¹³ dsa² mǿ². 13 Jø¹² bíh³ ca¹hé¹ hŋiah¹² Simón calah. Ca¹jŋó²dsa jmøi². Cu¹dsie¹² tsa¹ca¹tiúg² dsa² héi² Felipe. Di³ dsogh¹² dsǿa¹²dsa hi² gøg² hi² juøh¹² jmo¹² Felipe. 14 Jøng² mi³ca¹nǿng² tsih² høh³ quián¹² Jesús tiogh³ jøa³juøi² Jerusalén hi² ma²hé² dsa² chian² Samaria jǿg³ quiah¹² Diú¹³, jøng² ca¹tse¹dsa Pedro quianh¹³ Juan ja³jøng². 15 Mi³ca¹dsi¹lé² dsa² héi², jøng² ca¹mǿh¹dsa Diú¹³ hi² tí²dsa jmi²dsí² han¹³ quiah¹² dsa² ma²hé² jǿg³ ja³jøng². 16 Di³ ha¹chian² dsa² héi² ma²ca¹can¹ jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Diú¹³. Jmáh¹lah hi² ca¹jŋó²dsa jmøi² ni³ huu¹³ quiah¹² Jesús, Juu¹³ jniang³. 17 Jøng² ca¹cán¹ báh³ dsa² jmi²dsí² han¹³ mi³ca¹quieg² Pedro quianh¹³ Juan gug² ni³ quiah¹²dsa. 18 Jøng² mi³ca¹jái¹ Simón ha²lah cán² dsa² jmi²dsí² han¹³ ja³quieg² tsih² høh³ gug² ni³ quiah¹²dsa, jøng² mi³cuø¹dsa cog³. 19 Ca¹juúh²dsa: ―¿Tsa³cuúh³hning jǿg³ jmo³jni lah¹jøng²? Mi³jøng² cán²dsa jmi²dsí² han¹³, ju³lah hein² dsa² co¹³jni gug¹ ni³ quiah¹² ―ca¹juúh² Simón. 20 Jøng² ca¹juúh² Pedro: ―Ju³dsi³hén³ cog³ quiánh²hning juu¹² ja³guǿnh³hning, juu¹² ́ ²hning ja³hlaih¹³. Ha²lah dsio¹ lëh láh³hning quianh¹³ cog³ hi² la³cuø¹² ́ ² hi² Diú¹³. 21 A¹jáng¹ hning² tëh jøng². Di³ tsa¹hiug² hoh¹²hning ja³cog² Diú¹³. 22 Ju³jeinh¹³ hoh¹²hning jǿg³ hlaih¹³ jøng². Møah¹³hning Juu¹³ jniang³ tsa¹ju³ta¹canh¹³hning hi² ca¹hí¹ hoh¹²hning jǿg³ hlaih¹³ jøng².  



















23 Léi¹³jni lanh¹²hning dsa² dsih¹². Jmáh¹lah hi² hlaih¹³ báh³ dsø²jiag¹² hoh¹²hning ―ca¹juúh² Pedro. 24 Jøng² ca¹juúh² Simón: ―Hlanh¹³ hniah¹² Juu¹³ jniang³ ni³ huu¹³ quieg¹ jní². Mi³jøng² ha¹chi² ju³jéin¹³jni hi² hlaih¹³, ju³lah ma²na²juøh³ hniah¹² ―ca¹juúh² Simón. 25 Jøng² mi³ca¹jmo¹ Pedro quianh¹³ Juan jǿg³ quiah¹² Juu¹³ jniang³, mi³ca¹héh¹dsa dsa² jǿg³, ca¹ŋi¹lia¹dsa juu¹² jøa³juøi² Jerusalén. Juu¹² ja³ca¹ŋi¹lia¹dsa jøng² ca¹téng²dsa jǿg³ quiah¹² Jesucristo hliú² juøi² ja³tén¹² Samaria.  





Felipe quianh¹³ dsa² chian² Etiopía

26 Jøng² ca¹juúh² jan² ángel quián¹² Juu¹³ jniang³, ca¹tsáih¹dsa Felipe: ―Juu¹² tø¹quín² gu², juu¹² u²hai¹²dsa Jerusalén dság¹²dsa juu¹² Gaza ―ca¹juúh² ángel. Juu¹² ja³ha¹chian² dsa² tiogh³ báh³ jøng². 27 Jøng² ca¹ŋó¹ báh³ Felipe. Ja³jøng² ca¹jén²dsa jan² dsa² ŋioh¹² eunuco chian² Etiopía, dsa² juanh¹² jmo¹² hí³ cog³ quiah¹² hio¹³ rai¹³ quián¹² Etiopía. Candace báh³ mi³tsen² hio¹³ rai¹³. Jøng² ŋie³ dsa² ŋioh¹² héi² Jerusalén, ja³ca¹ŋi³hlanh¹³dsa Diú¹³. 28 Ma²dsanh¹²dsa. Guǿ¹²dsa ni³ hma²løh¹². Høa¹²dsa si² quiah¹² hlai³ Isaías, dsa² ca¹hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ma²lǿih². 29 Jøng² ca¹juúh² jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³, ca¹tsáih¹dsa Felipe: ―Gu²ŋøa³ quianh¹³ dsa² quin¹² hma²løh¹² ―ca¹juúh²dsa. 30 Jøng² mi³ca¹dsiég¹dsa cøg¹², ca¹nǿng² Felipe høa¹² dsa² héi² si²  









259

LOS HECHOS 8​, ​9

quiah¹² hlai³ Isaías. Jøng² ca¹juúh² ―Lé² báh³ ju³ná³ héh²hning jǿg³ Felipe, ca¹tsáih¹dsa dsa¹ héi²: quiah¹² Jesús ca¹lah¹jǿ¹ hoh¹²hning ́ ³hning si² hi² høh²hning? ―¿Ŋëh ―ca¹juúh² Felipe. ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² dsa² héi²: 31 Jøng² ca¹juúh² dsa² ŋioh¹² héi²: ―Hé² báh³ jní² hi² lán¹² Jesucristo ―Ha¹chi² ŋë²́ jni. Di³ ha¹chian² dsa² jong¹² Diú¹³ ―ca¹juúh²dsa. 38 Jøng² ca¹jmo¹ dsa² eunuco he¹² ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹tsáih¹dsa Felipe hi² ca¹jŋi¹ hma²løh¹² quiah¹²dsa. mi³gú¹dsa quianh¹³dsa. Jøng² ca¹ŋi¹lé²dsa quianh¹³ Felipe 32 Jøng² lah¹la² rø²juúh² si² juu¹² dsi²jmøi². Ca¹jŋó² báh³ dsa² ja³mi³høa¹²dsa: jmøi² ca¹chiag¹ Felipe. 39 Jøng² Tai¹dsa dsa² héi² ju³lah cøng² mi³ca¹huanh¹²dsa dsi²jmøi², ca¹jian¹ ja³tai¹²dsa jan² jah¹chih² juu¹² jmi²dsí² quiah¹² Juu¹³ jniang³ ja³jŋaih¹dsa. Felipe juu¹² siíh². Tsa¹ma¹ca¹jǿi² Jøng² jmo¹ dsa² héi² ju³lah dsa² eunuco. Ca¹ŋáh¹ báh³ dsa² jmo¹² jan² jah¹chih² tsa¹ho¹² eunuco, hioh¹² jenh¹²dsa. 40 Jøng² ja³tiu¹²dsa jŋiú³jah. ca¹jnia¹ Felipe calah jøa³juøi² Azoto. Ha¹chi² juúh²dsa jin³ he². Ca¹ŋó¹dsa. Ca¹téng²dsa jǿg³ dsio¹ 33 Ha¹chian² dsa² ca¹mi¹rø¹² jǿg³ quiah¹² Jesús lah¹cøng² lah¹cøng² quiah¹²dsa mi³ca¹can¹dsa juøi² ca¹lah¹ja³ca¹dsiég¹dsa jøa³juøi² jmø³uai¹². Cesarea. Ha¹chian² jong¹²dsa li¹chian². Ca¹hé¹ Saulo jǿg³ quiah¹² Jesús Ha¹chi² jǿg³ chi² tsø³jong¹³dsa. (Hch. 22.6-16; 26.12-18) Ca¹jŋaih¹ báh³ dsa². Ha¹chi² ma¹cuø¹dsa ni³ Jøng² cøng² ca¹mi¹dsian¹² báh³ jmøi¹guǿi¹ gú¹dsa. Saulo dsǿa¹² dsa² quianh¹³ 34 Jøng² ca¹juúh² dsa² eunuco Juu¹³ jniang³. Hniu¹dsa dsián¹ héi². Ca¹tsáih¹dsa Felipe: dsa² héi². Ŋie³dsa ni³ ŋi¹jmó². 2 Ca¹møa¹dsa si² hi² li¹chian²dsa ―¿Tsa³ŋih³hning hein² dsa² hia¹² Isaías quianh¹³ si² la²? ¿Hia¹³dsa bí² ja³mi³dság¹dsa guøh¹² quiah¹² dsa² hŋiah¹²dsa ho¹ ju³ dsa² siáh² dsa² judío jøa³juøi² Damasco. báh³? ―ca¹juúh² dsa² héi². Mi³jøng² ju³ná³ hein² dsa² ŋi²nio³ 35 Jøng² ca¹juúh² Felipe: juu¹² quiah¹² Jesús ca¹dsanh¹²dsa, ―Jǿg³ quiah¹² Jesús báh³ lǿa¹² ni³ ju³ mǿ², ju³ dsa² ŋioh¹², jøng² si² la² ―ca¹juúh²dsa. ma²chian²dsa bí² chiánh²dsa dsa² Ni³ jøng² ca¹heh¹dsa dsa² héi² jǿg³ héi², hi² tai¹dsa juu¹² Jerusalén. 3 Jøng² ca¹ŋó¹dsa juu¹² jøa³juøi² dsio¹ quiah¹² Jesús. 36 Ja³dsa²lé²dsa jøng², ca¹dsi¹lé²dsa cøng² ja³hiu³ Damasco. Cøng² mi³ja¹quien¹³ jmøi². Jøng² ca¹juúh² dsa² eunuco, dsiég¹³dsa, cónh¹ tsa¹ju²jŋiá³ ca¹tsáih¹dsa Felipe: ca¹jni¹ cøng² si² guiuh¹³, ca¹táih¹ ―Jai³lah, jmøi² hiu³ ja³la². ¿Tsa³lé² quiah¹²dsa. 4 Jøng² ca¹canh¹dsa. tsóg¹jni jmøi²? ―ca¹juúh²dsa. Ca¹nǿng²dsa cøng² jǿg³ ca¹hløah¹ 37 Jøng² ca¹juúh² Felipe: dsi³guøi²:  









9















260

LOS HECHOS 9 ―Saulo, ¿he² løa¹ mi²dsianh¹³hning dsøa¹? ―ca¹juúh²dsa. 5 Jøng² ca¹juúh² Saulo: ―¿Hein² hning² iéh² Guiuh¹³? ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹hløah¹ calah dsi³guøi²: ―Jesús báh³ jní², dsa² mi²dsianh¹³hning dsǿa¹². 6 ¡Nung²! ¡Gu² juu¹² jøa³juøi²! Ja³jøng² li¹chi² jǿg³ he² hniuh¹² jmóh³hning ―ca¹juúh²dsa. 7 Jøng² tei³ ca¹túgh² dsa² quianh¹³ Saulo. Ca¹nǿng² báh³ dsa² hi² hløah¹² dsa². Cónh¹jøng² ha¹chian² dsa² hløah¹² ca¹jë²́ dsa. 8 Jøng² ca¹nung² Saulo. Mi³ca¹jái¹dsa, cu¹dsie¹² tsa¹ma¹jniuh¹²dsa. Jøng² dsa² quianh¹³dsa ca¹jiag¹ juu¹² jøa³juøi² Damasco chi³chinh¹²dsa gug²dsa. 9 Ja³jøng² ca¹gú¹dsa hnøa¹² jmai³ hi² tsa¹jniuh¹²dsa. Ha¹chi² ca¹gǿh¹dsa. Ha¹chi² ca¹hǿnh²dsa jin³ he². 10 Jøng² mi³guǿ¹³ jan² dsa² quianh¹³ Jesús jøa³juøi² Damasco, dsa² tsen² Ananías. Ca¹jë²́ dsa² héi² Juu¹³ jniang² ju³lah jan² dsa² cøa¹². Ca¹juúh² Juu¹³ jniang³: ―¡Ananías! ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² Ananías: ―He³ jní² lang¹² Juu¹³ jniang³ ―ca¹juúh²dsa. 11 Jøng² ca¹juúh² Juu¹³ jniang³. Ca¹tsáih¹dsa Ananías: ―Gu² juu¹² jøa³cai³¹ tsen² Derecha. Ja³quiah¹³ Judas gu³hniah¹² jan² dsa² chian² juøi² Tarso, dsa² tsen² Saulo. Chi³hlanh¹²dsa Diú¹³. 12 Ju³lah jan² dsa² cøa¹² ca¹jë²́ dsa hning². Ca¹húh¹hning dsi²néi². Ca¹quiegh²hning gugh² ni³ quiah¹²dsa. Mi³jøng² ca¹lø¹jniuh¹²dsa calah ―ca¹juúh² Juu¹³ jniang³.  















13 Jøng² ca¹juúh² Ananías: ―Ma²ca¹nang¹jni jǿg³ quiah¹² dsa² héi², Juu¹³ jniang³. Jue¹² dsa² juúh² he² hi² hlaih¹³ ma²ca¹jmo¹dsa jøa³juøi² Jerusalén ja³cog² dsa² hé² jǿg³ quiánh²hning. 14 Jøng² ca¹cuø¹ juu¹³ jmi²dsa² jǿg³ ca¹já¹dsa jøa³juøi² la², hi² chiángh²dsa ca¹lah¹jái¹ jnieh³, dsa² hlanh¹² hning² ― ca¹juúh² Ananías. 15 Jøng² ca¹juúh² calah Juu¹³ jniang³: ―¡Gu²! Di³ dsa² héi² ma²ca¹hia¹jni, dsa¹can¹²dsa jǿg³ quieg¹jni ni³ dsa² chian² ja³siíh³, ni³ rai¹³, ni³ dsa² israel. 16 Jøng² hé¹³jni dsa he² jmø³uai¹² ma¹dsio¹² hniuh¹² cán²dsa huu¹³ quieg¹ jní² ―ca¹juúh² Diú¹³. 17 Jøng² ca¹ŋó¹ Ananías ja³mi³hiúg³ Saulo. Mi³ca¹hí¹dsa dsi²néi² jøng², ca¹quieg²dsa gug²dsa ni³ quiah¹² Saulo. Ca¹juúh²dsa: ―Saulo, roh¹³ jniang³, jní² na²guio¹. Na²tsei¹ Jesús Juu¹³ jniang³, dsa² ca¹janh³hning dsi²juu¹² ja³ca¹ŋieh¹hning. Na¹guio¹jni. Mi³jøng² li¹jniah¹hning calah. Mi³jøng² cánh³hning jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Diú¹³ ―ca¹juúh² Ananías. 18 Dsø¹juu¹² jøng² lah¹cøng² hi² ca¹quia¹ løg² mi³dsǿ² mø³ni³dsa ca¹løa¹. Ca¹jniáng¹ calah mø³ni³dsa. Jøng² ca¹jŋó² Saulo jmøi². 19 Ni³ jøng² ca¹gǿh¹dsa. Ca¹tánh¹dsa calah bí².  













Ca¹téng² Saulo jǿg³ jøa³juøi² Damasco

Jøng² ca¹jŋi¹dsa ton¹ hnøa¹² jmai³ quianh¹³ dsa² chian² jøa³juøi² Damasco jøng², ju³lah dsa² quianh¹³ Jesús. 20 Dsø¹juu¹² jøng² ca¹téng² Saulo jǿg³ dsi²néi² guøh¹² quiah¹² dsa² judío. Ca¹juúh²dsa:  

261

LOS HECHOS 9

―Lán¹² Jesús ja³ŋiúh³ Diú¹³ juanh¹² ―ca¹juúh²dsa. 21 Jøng² dsogh¹² dsǿa¹² ca¹lah¹já¹dsa mi³ca¹nǿng²dsa jǿg³ jøng². Ca¹juúh²dsa: ―¿Jáng¹³ ju³ dsa² ná¹² mi³ŋøa¹² jøa³juøi² Jerusalén mi²dsian¹² hlaih¹³ dsǿa¹² dsa² hlanh¹² Jesús? ¿Jáng¹³ ju³ dsa² ná¹² ca¹guøn¹ calah ja³la² hi² mi³chiánh²dsa dsa² hé² jǿg³ quiah¹² Jesús, hi² mi³tai¹dsa ni³ juu¹³ jmi²dsa²? ―ca¹juúh²dsa. 22 Jøng² hiug¹² jín³ tí² ma²neng¹² dsǿa¹² Saulo ca¹téng²dsa jǿg³. Ca¹mi¹léi¹³dsa lán¹² Jesús Cristo, dsa² ca¹tsen¹ Diú¹³. Cu¹dsie¹² tei³ ca¹túgh² dsa² judío chian² Damasco. Di³ tsa¹ma¹tiúh¹dsa dsii¹dsa jǿg³ quianh¹³ Saulo.  



Ca¹cuénh² Saulo dsa² judío

23 Jøng² mi³ma²ŋó¹² jmai³ jøng² ca¹jmo¹ dsa² judío jǿg³ guiog³dsa, hi² mi³jŋëh¹dsa Saulo. 24 Jøng² ca¹lø¹ŋi¹² Saulo jǿg³. Lah¹huu² lah¹jmø² ma²chi³tiag² dsa² héi² hag³juu¹³ hi² jŋaih¹dsa. 25 Cónh¹jøng² ca¹ŋi¹jiag¹ dsa² quianh¹³ Saulo juu¹² chiuh³ juøi² ja³neng². Ja³jøng² ca¹siúg²dsa Saulo coh¹³ jnǿ³ hiúg³dsa møh²tá³.  





Ca¹dsiánh¹ Saulo jøa³juøi² Jerusalén

26 Jøng² mi³ca¹dsiánh¹ Saulo jøa³juøi² Jerusalén, hniu¹dsa mi³mi¹quianh³dsa dsa² quianh¹³ Jesús. Jøng² ca¹lah¹já¹ dsa² héi² gan¹dsa Saulo. Tsa¹hé²dsa ma²lán¹² Saulo dsa² quianh¹³ Jesús. 27 Hi² jøng² báh³ ca¹ŋi¹jiag¹ Bernabé juu¹² ni³ tsih² høh³ quián¹² Jesús. Ca¹dsii¹dsa jǿg³ ha²lah ca¹jë²́ Saulo Juu¹³ jniang³ dsi²juu¹². Ca¹he¹dsa  



jǿg³ he² ca¹juúh² Juu¹³ jniang³, ca¹tsáih¹dsa Saulo. Jøng² ca¹he¹dsa ha²lah ca¹téng² Saulo jǿg³ quiah¹² Jesús ca¹lah¹jǿ¹ dsǿa¹²dsa jøa³juøi² Damasco. 28 Jøng² ca¹lø¹quianh¹³ Saulo dsa² chian² Jerusalén héi². Ca¹ŋi³nio³dsa cøng² jǿg³. 29 Jøng² ca¹dsii¹ Saulo jǿg³ quiah¹² Juu¹³ jniang³ ca¹lah¹jǿ¹ dsǿa¹²dsa. Ca¹qui² ca¹dsii¹dsa jǿg³ quianh¹³ dsa² judío, ju³lah dsa² hløah¹² jǿg³ griego. Dsa² héi² mi³jmo¹²dsa bí² hi² jŋëh¹dsa Saulo. 30 Jøng² mi³ca¹lø¹ŋi¹² dsa² roh¹³ jniang³, ca¹ŋi¹jiag¹dsa juu¹² juøi² Cesarea. Jøng² ca¹tsei¹dsa juu¹² juøi² Tarso. 31 Jøng² ha¹chi² ju²méh³ dsøa¹² ma¹chi² quiah¹² dsa² quián¹² Jesús, ju³lah dsa² tiogh³ ja³tén¹² Judea quianh¹³ ja³tén¹² Galilea quianh¹³ ja³tén¹² Samaria. Ca¹niu¹ tí² jǿg³ quiah¹² Jesús ja³jøng². Ca¹mi¹juanh¹²dsa Juu¹³ jniang³. Jøng² ca¹túgh²dsa hioh¹² jenh¹²dsa. Ca¹ŋi¹jué²dsa, ca¹jmo¹ jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Diú¹³.  







Ca¹hlú² Eneas

32 Jøng² jmai³ ca¹ŋi³ŋø² Pedro ta³cøng² ja³tiogh³ dsa² hé² jǿg³ quiah¹² Jesús, ca¹dsiég¹dsa juøi² Lida. 33 Ja³jøng² ca¹jén²dsa jan² dsa² tsen² Eneas, dsa² ma²ron¹² huanh² jŋi¹ ji²ŋi² jmai³. 34 Jøng² ca¹juúh² Pedro, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: ―Mi²hliú² Jesucristo hning², Eneas. ¡Nung²! ¡Chiag³ jmung² quiánh²hning! ―ca¹juúh² Pedro. Jøng² ta³lah¹ca¹nung² Eneas. 35 Jøng² ca¹jéinh¹ dsǿa¹² ca¹lah¹já¹ dsa² chian² Lida quianh¹³ Sarón ja³cog² Juu¹³ jniang³ mi³ca¹jái¹dsa ca¹hlú² Eneas.  







262

LOS HECHOS 9​, ​10 Ca¹hiog² Dorcas

36 Jmai³ jøng² mi³guǿ¹³ jan² hio¹³ quián¹² Jesús jøa³juøi² Jope, dsa² tsen² Tabita, hi² hniu¹dsa juúh²dsa Dorcas quianh¹³ jǿg³ griego. Hliú² hi² dsio¹ ma²ca¹jmo¹ hio¹³ héi². Ca¹cuø¹dsa ju³lah he² hi² chi³quian¹³ dsa² jmai³. 37 Ni³ jøng² ca¹lø¹dsoh¹ hio¹³. Ca¹jon¹dsa. Jøng² mi³ma²na²sen¹dsa hlai³, ca¹ŋi³quiag²dsa guiuh¹³ hniú¹² ton¹ jué¹. 38 Quién¹² jøng² báh³ neng¹² Jope cøg¹² juøi² Lida ja³mi³hiúg³ Pedro. Jøng² ma²ŋi¹² dsa² quianh¹³ Jesús hi² hiúg³ Pedro ja³jøng². Hi² jøng² ca¹tse¹dsa og¹ dsa² ca¹ŋi³tseih³ Pedro, ca¹juúh²dsa: ―Hning² tai²dsa jøa³juøi² Jope ma²ta¹na¹ ―ca¹juúh²dsa. 39 Jøng² ca¹ŋó¹ báh³ Pedro quianh¹³ dsa² héi². Mi³ca¹dsi¹lia¹dsa, ca¹tai¹dsa guiuh¹³ hniú¹² ton¹ jué¹ jøng². Jøng² ca¹túgh² jue¹² hio¹³ hnǿi² ti³ho¹² lah¹jin² lah¹lǿih² ja³tsenh¹³ Pedro. Ca¹he¹dsa jóg³ dsa² quianh¹³ tsǿnh³ dsa² hi² ca¹jmo¹ Dorcas jmai³ mi³chian²dsa. 40 Ni³ jøng² ca¹huan¹ Pedro ca¹lah¹já¹ dsa² héi². Jøng² mi³ca¹chi¹jné¹ Pedro, ca¹hlanh¹dsa Diú¹³. Jøng² ca¹jénh¹dsa ja³ron¹² hlai³. Ca¹juuh²dsa: ―¡Nung² Tabita! ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹jái¹ hio¹³. Jøng² mi³ca¹jë²́ dsa Pedro, ca¹gú²dsa. 41 Jøng² ca¹héi¹ Pedro gug² hio¹³. Ca¹chiag¹dsa. Ni³ jøng² ca¹tǿh¹ Pedro dsa² roh¹³ jniang³, quianh¹³ dsa² hnǿi² quianh³dsa. Jøng² ca¹mi¹léi¹³ Pedro hi² ma²ca¹jinh³ hio¹³. 42 Jøng² ca¹tsø² ca¹jan¹ jǿg³ ta³cøng² juøi² Jope. Ni³ jøng² jue¹²  













dsa² ca¹hé¹ jǿg³ quiah¹² Juu¹³ jniang³. 43 Jøng² ca¹jŋi¹ Pedro cu²hna² jøa³juøi² Jope ja³quiah¹³ jan² dsa² guǿ¹² ta³ jmo¹² dsio¹ lag³ jáh², dsa² tsen² Simón.  

10

Pedro quianh¹³ Cornelio

Mi³guǿ¹³ jan² dsa² tsen² Cornelio jøa³juøi² Cesarea, dsa² lán¹² juu¹³ hlég² quián¹² cu²tséh¹ hlég² tsen² Italiano. 2 Dsa² hnio¹ Diú¹³ báh³ dsa² héi². Mi²juanh¹²dsa Diú¹³ cu¹dsie¹² quianh¹³ dsa² quián¹²dsa. Ma¹dsio¹² cog³ cuø¹²dsa, hi² mi²hog³dsa dsa² judío. Hlanh¹²dsa Diú¹³ ca¹lah¹jǿ¹ jmai³. 3 Jøng² lah¹la² ca¹løa¹ cøng² jmai³ cónh¹ hein¹³ hnøa¹² ta¹ca¹hlég². Ca¹lah¹quianh¹³ cøng² hi² cøa²dsa ca¹jë²́ Cornelio cu²rø² jan² ángel quián¹² Diú¹³. Ca¹hí¹ ángel dsi²néi². Jøng² ca¹juúh²dsa: ―Cornelio ―ca¹juúh²dsa. 4 Jøng² tei³ hlaih¹³ ca¹gú² Cornelio. Chi³goh¹²dsa, mi³ca¹jǿi²dsa. Jøng² ca¹juúh²dsa: ―¿He² ná¹² Juu¹³ jniang³? ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² ángel: ―Nang¹² báh³ Diú¹³ jǿg³ hi² hlanh¹³hning dsá¹. Jái¹²dsa ca¹cuøh³hning dsa² ti²ŋié² cog³. Hi² jøng² dsagh² báh³ dsǿa¹² Diú¹³ ́ ³hning dsa² hning². 5 Jøng² tsëh juu¹² jøa³juøi² Jope, dsa² dsa¹tei² Simón, dsa² tǿh²dsa Pedro calah. 6 Guǿ¹²dsa ja³quiah¹³ jan² dsa² guǿ¹² ta³ jmo¹² dsio¹ lag³ jáh², dsa² tsen² Simón calah, dsa² tsih¹² hniu³ chiuh³ jmø³ŋih¹³ ―ca¹juúh² ángel. 7 Jøng² mi³ca¹ŋáh¹ ángel, ca¹tǿh¹ Cornelio og¹ dsa² jmo¹² ta³ quiah¹²dsa, quianh¹³ jan² hlég²  











263

LOS HECHOS 10

quián¹²dsa, dsa² hnio¹ Diú¹³, dsa² mi²ti¹ ni³dsa. 8 Jøng² mi³ca¹heh¹dsa dsa² héi² jǿg³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² ca¹jái¹dsa, ca¹tsei¹dsa juu¹² Jope. 9 Jøng² mi³ca¹jni¹ jøng², tiogh³ dsa² héi² juu¹², ja¹quien¹³ dsi³lé²dsa juøi² Jope, mi³ca¹ŋó¹ Pedro guiuh¹³ hniú¹². Dsa¹hlanh¹dsa Diú¹³ cónh¹ dsi¹hiég¹. 10 Jøng² ma²lǿ² lø¹i³cónh¹² Pedro. Hniu¹dsa mi³gǿh¹dsa. Jøng² ta³lah¹jmo¹² dsa² má¹, ca¹jái¹ Pedro lah¹cøng² hi² cøa²dsa. 11 Ca¹jái¹dsa rø²na¹² guiuh¹³ ŋi¹juǿi¹. Ma²siag² juu¹² huø¹ cøng² hi² jní² ju³lah jní² cøng² hmøah¹² juøh¹² ti³cogh¹² jø² quiún² quiuh¹³. 12 Niúh¹ hmøah¹² jøng² mi³tiogh³ ca¹lah¹i³ ni³ jáh², ju³lah jáh² ni³dsǿa¹² quiún² tai³, jáh² han¹², jáh² tsøah¹² quiah¹². 13 Jøng² ca¹juúh² Diú¹³: ―Nung² Pedro. Mi²dsian¹³ jáh² ná¹². Cugh¹³ ―ca¹juúh² Diú¹³. 14 Jøng² ca¹juúh² Pedro: ―Tsa¹lé² lah¹jøng² Juu¹³ jniang³. Jin³ cøng² jmai³ tsa¹ma²ca¹gøah¹jni hi² hlaih¹³ hi² tsáh² ―ca¹juúh² Pedro. 15 Jøng² ca¹juúh² Diú¹³ calah ca¹tǿ² tánh¹: ―Tsa¹juúh³hning hi² tsáh² hi² ma²ca¹jmo¹ jní² ti³jai¹ ―ca¹juúh² Diú¹³. 16 Hnøa¹² rón² ca¹løa¹ lah¹jøng². Ni³ jøng² ca¹ŋáh¹ hi² jøng² juu¹² ŋi¹juǿi¹. 17 Jøng² ca¹gú² Pedro chi³høa¹² dsǿa¹²dsa hi² ca¹jái¹dsa. ―¿He² bíh³ ná¹²? ―lë²́ dsa. Jøng² ca¹dsi¹lé² dsa² héi², dsa² ca¹tse¹ Cornelio. Ma²na²ŋai¹dsa juu¹² ja³quiah¹³ Simón. Ma²tiogh³dsa ja³dsi¹². 18 Ca¹hløah¹dsa tí², ca¹juúh²dsa: ―¿Tsa³guǿ¹² Simón ja³la², dsa² tǿh²dsa Pedro? ―ca¹juúh²dsa.  





















19 Lah¹lǿa¹² jøng² báh³ chi³høa¹² dsǿa¹² Pedro hi² ca¹jái¹dsa, mi³ca¹juúh² jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Diú¹³: ―Jai³lah, úg² dsa² hnah¹² hning². 20 Siógh³hning huø¹. Góh³hning quianh¹³ dsa² héi². Ha¹chi² jmóh³hning hoh¹² jin³ he². Di³ jní² báh³ dsa² ca¹tsë²́ dsa² héi² ― ca¹juúh² jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³. 21 Jøng² ca¹siog² Pedro ja³mi³tiogh³ dsa² héi². Ca¹juúh²dsa: ―Jní² báh³ lang¹², dsa² hnah¹³ hniah¹². ¿He² løa¹ na²ja¹noh¹² hniah¹²? ―ca¹juúh² Pedro. 22 Jøng² ca¹juúh² dsa² héi²: ―Na²já¹ jnieh³ jǿg³ quiah¹² Cornelio, juu¹³ hlég², dsa² dsiog¹, dsa² mi²juanh¹² Diú¹³. Tøa¹² dsǿa¹² ca¹lah¹já¹ dsa² judío ha²lah ŋøa¹²dsa. Jøng² ca¹tse¹ Diú¹³ jan² ángel han¹³, dsa² ca¹ŋi³jmó³ jǿg³ hi² mi³tai² Cornelio hning². Mi³jøng² nang¹dsa he² jǿg³ juúh³hning ― ca¹juúh² dsa² héi². 23 Jøng² ca¹ŋë²́ Pedro dsa² héi² dsi²néi². Ca¹cuø¹dsa hniú¹² ja³jŋi¹dsa. Mi³ca¹jni¹ jøng², ca¹ŋi¹lé² Pedro quianh¹³ dsa² héi², ca¹lah¹ma¹quianh¹³ ca²dsiog³ dsa² roh¹³ jniang³ chian² juøi² Jope. 24 Mi³ca¹jni¹ jmai³ siíh² jøng², ca¹dsi¹lé²dsa jøa³juøi² Cesarea. Ma²chi³jŋiang¹² Cornelio cu¹dsie¹² quianh¹³ dsa² ju³roh¹³dsa quianh¹³ dsa² jenh² quianh³dsa. 25 Jøng² ca¹hiei¹ Cornelio, mi³ca¹dsiég¹ Pedro hag³hniú¹³. Cu¹dsie¹² ca¹chi¹jné¹dsa. Ca¹mi¹juanh¹²dsa Pedro. 26 Jøng² ca¹chiag¹ Pedro. Ca¹juúh²dsa: ―Nung². Dsa² jmøi¹guǿi¹ lah¹hning² báh³ jní² ―ca¹juúh² Pedro.  















264

LOS HECHOS 10 27 Ta³lah¹dsii¹²dsa jǿg³ ca¹ŋi¹togh¹dsa dsi²néi² ja³ca¹jái¹dsa ma²tiogh³ dsa² jue¹². 28 Jøng² ca¹juúh² Pedro: ―Ma²ŋih³ báh³ hniah¹² ha²lah lǿa¹² lei¹³ quián² jnieh³ dsa² judío. Tsa¹lǿa¹² jǿg³ tiágh³ jnieh³ quianh¹³ dsa² lah¹hniah¹², dsa² tsa¹lán¹² dsa² judío. Tsa¹lé² dsií³ jnieh³ jǿg³ quianh¹³ hniah¹². Di³ ma²ca¹heh¹ Diú¹³ jní², hi² tsa¹lé² jmo³jni hi² hlanh³ hi² tsáh² jin³ hein² dsa² jmøi¹guǿi¹. 29 Jøng² ha¹chi² lë²́ jni jin³ he² na²guio¹jni mi³ca¹teh¹² hniah¹². Jøng² hno¹jni li¹guiang³jni he² løa¹ ca¹teh¹² hniah¹² jní² ―ca¹juúh² Pedro. 30 Jøng² ca¹juúh² Cornelio: ―Ma²quiún² jmai³ na¹, cónh¹ hora la², ca¹mi³han¹³jni hi² mi²juanh¹³jni Diú¹³. Guø³jni dsi²néi². Jøng² mi³ma²hlanh¹³jni Diú¹³ cónh¹ hein¹³ hnøa¹² ta¹ca¹hlég², dsø¹juu¹² jøng² ca¹jnia¹ jan² dsa² quieih¹² hmøah¹² sih¹² hlaih¹³ cu¹té¹². 31 Jøng² ca¹tsáih¹dsa² héi² jní²: “Cornelio, ma²ca¹nǿng² báh³ Diú¹³ jǿg³ hi² hlanh¹³hning dsá¹. Dsagh² báh³ dsǿa¹² Diú¹³ cuuh²hning cog³ quiah¹² dsa² ti²ŋié². 32 Jøng² ́ ³hning dsa² juu¹² juøi² Jope, hi² tsëh dsa¹tei¹dsa Simón, dsa² tsen² Pedro calah, dsa² hiúg³ chiuh³ jmø³ŋih¹³ ja³quiah¹³ jan² dsa² siáh² tsen² Simón calah, dsa² guǿ¹² ta³ jmo¹² dsio¹ lag³ jáh²,” ca¹juúh²dsa. 33 Hi² jøng² ca¹tai³jni hning² dsø¹juu¹². Dsio¹ báh³ na²ŋiéh¹hning. Tiagh³ jnieh³ ca¹lah¹jái¹ jnieh³ ja³la² ja³ta¹ni¹ Diú¹³, hi² néng³ jnieh³ ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ ma²ca¹juúh² Diú¹³ hi² juaih¹³hning jnieh³ ―ca¹juúh² Cornelio.  













Jǿg³ ca¹dsii¹ Pedro ja³quiah¹³ Cornelio

34 Jøng² ca¹juúh² Pedro:  

―Lah¹dsóh² ma²léi¹³jni cu²rø² báh³ hnio¹ Diú¹³ ca¹lah¹i³ ni³ dsa². 35 Cu²rø² báh³ hiug² dsǿa¹²dsa ja³cog² dsa² mi²juanh¹²dsa, dsa² jmo¹² hi² dsio¹, lǿa¹² ju³ ha² ja³chian²dsa. 36 Ma²ca¹heh¹ Diú¹³ dsa² israel hi² ca¹mi¹rø¹² Jesucristo jǿg³. Jøng² ma²lán¹² dsa² héi² Juu¹³ jniang³, ca¹lah¹jái¹ jniang³. 37 Ma²ŋih³ báh³ hniah¹² jǿg³ he² hi² ca¹løa¹ ta³cøng² juøi² go² jnieh³, jǿg³ ca¹lø¹liág¹ ja³tén¹² Galilea mi³ca¹téng² Juan jǿg³ hi² tsóg¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ jmøi². 38 Ma²ŋih³ báh³ hniah¹² ca¹hia¹ Diú¹³ juanh¹² Jesús, dsa² chian² Nazaret. Ca¹cuúh¹dsa dsa² jmi²dsí² han¹³ quiah¹²dsa. Mi³jøng² ma²chian²dsa bí². Jøng² ca¹ŋøa¹ Jesús. Ca¹jmo¹dsa hi² dsio¹. Ca¹mi¹hliú²dsa dsa² mi³jmoh¹² dsa² hlanh³. Di³ mi³quianh¹³ báh³ Jesús Diú¹³. 39 Ma²ca¹ne¹³ jnieh³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² ca¹jmo¹ Jesús lah¹tan¹³ ja³tiogh³ dsa² judío ca¹lah¹quianh¹³ jøa³juøi² Jerusalén. Jesús héi² báh³ ca¹jŋëh¹dsa ni² crǿg¹³. 40 Jøng² ca¹hiog²dsa calah jmai³ hnøa¹², ca¹jmo¹ Diú¹³ juanh¹². Ca¹ne¹³ jnieh³ dsá¹. 41 Ha¹chi² ca¹jǿi² ca¹lah¹já¹ dsa² mi³né³. Jmáh¹lah jnieh³ báh³ ca¹ne¹³. Di³ ma²ca¹hei¹ Diú¹³ jnieh³ lah¹jiá¹². Jøng² ca¹cø² ca¹quie¹³ jnieh³ quianh¹³ Jesús mi³ca¹hiog²dsa. 42 Ni³ jøng² ca¹tsei¹ Jesús dsa²hǿ¹³ jnieh³ jǿg³ hi² ma²ca¹ne¹³ jnieh³. Mi³jøng² li¹ŋi¹² dsa² ca¹hia¹ Diú¹³ Jesús, dsa² ma²lán¹² jue¹³ mi¹rø¹² jǿg³ quiah¹² dsa² chian² quianh¹³ dsa² ma²ca¹dsan¹. 43 Jǿg³ quiah¹² Jesús héi² báh³ ca¹dsii¹ ca¹lah¹já¹ dsa² mi³hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Ca¹juúh²dsa: “Ju³ná³ hein² dsa²  

















265

LOS HECHOS 10​, ​11

hé² jǿg³ quiah¹² Jesús, dsa¹hén² dsǿg³dsa,” ca¹juúh²dsa ―ca¹juúh² Pedro. Dsa² tsa¹lán¹² judío ca¹can¹ jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Diú¹³

44 Guǿ¹² lah¹jøng² báh³ Pedro dsii¹²dsa jǿg³ jøng² mi³ca¹hí¹ jmi²dsí² han¹³ quiah¹² dsa² ti³nang¹². 45 Jøng² dsogh¹² dsǿa¹² dsa² judío, dsa² roh¹³ jniang³ mi³quianh¹³ Pedro, mi³ca¹jái¹dsa ca¹tí² Diú¹³ jmi²dsí² han¹³ quiah¹² quiah¹² dsa² tsa¹lán¹² judío. 46 Di³ ca¹jái¹dsa ti³hløah¹² dsa² héi² jǿg³ siíh², hi² mi²juanh¹²dsa Diú¹³. 47 Jøng² ca¹juúh² Pedro, ca¹tsáih¹dsa dsa² quianh¹³dsa: ―Tsa¹lé² tsa¹cuú³ jniang³ hi² tsóg¹ dsa² ná¹² jmøi². Di³ ma²na²can¹dsa jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Diú¹³, ju³lah ma²quin³ jniang³ ―ca¹juúh² Pedro. 48 Jøng² ca¹jmo¹ Pedro jǿg³ hi² ca¹jŋó² dsa² héi² jmøi² ni³ huu¹³ quiah¹² Jesucristo. Jøng² ca¹mǿh¹ dsa² héi² Pedro hi² jŋi¹dsa ton¹ hnøa¹² jmai³ ja³jøng².  









11

Ca¹jáinh¹ Pedro jǿg³ jøa³juøi² Jerusalén

Jøng² ca¹nǿng² tsih² høh³ quianh¹³ dsa² roh¹³ jniang³ tiogh³ ja³tén¹² Judea jǿg³ hi² ma²ca¹lø¹hiúg¹ dsǿa¹² dsa² tsa¹lán¹² judío jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 2 Hi² jøng² ca¹jí² dsa² judío, ju³lah dsa² ma²hé² jǿg³ quiah¹² Jesús, mi³ca¹dsiánh¹ Pedro jøa³juøi² Jerusalén. 3 Ca¹juúh²dsa: ―¿He² løa¹ ca¹ŋieh³hning ja³quiah¹³ dsa² tsa¹lán¹² dsa² go² jniang³? ¿He² løa¹ ca¹quíh²hning quianh¹³ dsa² héi²? ―ca¹juúh²dsa.  



4 Jøng² ca¹dsii¹ Pedro ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ ca¹lah¹cónh¹ mi³ca¹lø¹liág¹. Ca¹juúh²dsa: 5 ―Mi³guø³jni jøa³juøi² Jope. Chi³hlanh¹³jni Diú¹³, mi³ca¹jái¹jni lah¹cøng² hi² cøa²jni ca¹siag² ju³lah jní² cøng² hmøah¹² juøh¹² ni³cogh¹² jø² quiún² quiuh¹³. Ca¹já¹ juu¹² guiuh¹³. Ca¹gog¹ ca¹tǿ² ja³mi³guø³jni. 6 Mi³ca¹jái¹jni he² hi² tioh¹³ niúh¹, ca¹jan³jni jáh² quiún² tai³, jáh² dsi¹³ cog¹², jáh² tsøah¹² quiah¹², jáh² chian² niuh¹núng¹. 7 Jøng² ca¹juúh² Diú¹³, ca¹tsáih¹dsa jní²: “Nung² Pedro. Mi²dsian¹³ jáh² ná¹². Cugh¹³,” ca¹juúh² Diú¹³. 8 Jøng² ca¹juúh¹jni: “Tsa¹lé² lah¹jøng² Juu¹³ jniang³. Di³ jin³ cøng² jmai³ tsa¹ma²ca¹hí¹ ho¹jni hi² hlaih¹³ hi² tsáh²,” ca¹juúh¹jni. 9 Jøng² ca¹juúh² Diú¹³ calah ca¹tǿ² tánh¹: “Tsa¹jmóh³hning tsáh² hi² ma²ca¹jmo¹ jní² ti³jai¹,” ca¹juúh² Diú¹³. 10 Hnøa¹² rón² ca¹løa¹ lah¹jøng². Jøng² ca¹ŋáh¹ calah hi² jøng² juu¹² guiuh¹³. 11 Dsø¹juu¹² jøng² ca¹dsi¹lé² úg² dsa² ja³dsi¹² ja³mi³hiúg³jni, dsa² ca¹ja¹lé² juøi² Cesarea. Hnangh²dsa jní². 12 Jøng² ca¹juúh² jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³, ca¹tsáih¹ jní²: “Ha¹chi² jmóh³hning hoh¹² hi² góh³hning quianh¹³ dsa² ná¹²,” ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹ŋi¹lé² jŋió² dsa² roh¹³ jniang³ lang¹² quianh¹³ jní². Ca¹ŋi¹tagh¹ jnieh³ dsi²néi² quiah¹² jan² dsa². 13 Dsa² héi² ca¹dsii¹ jǿg³ ha²lah ma²ca¹jë²́ dsa jan² ángel dsi²néi² quiah¹²dsa. Ca¹juúh² ángel, ́ ³hning ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: “Tsëh dsa² jøa³juøi² Jope hi² dsa¹tei²dsa Simón, dsa² tsen² Pedro calah. 14 Dsa² héi² juúh² ha²lah lé²  





















266

LOS HECHOS 11

liúgh²hning cu¹dsie¹² quianh¹³ dsa² jǿg³ quiah¹² Jesús, Juu¹³ jniang³. 21 Mi³quianh¹³dsa Juu¹³ jniang³. quiánh²hning,” ca¹juúh² ángel. 15 Jøng² mi³ma²na²hløah³jni, Jøng² jue¹² dsa² ca¹jéinh¹ dsǿa¹². Ca¹hé¹dsa jǿg³ quiah¹² Juu¹³ jniang³. ca¹tí² Diú¹³ jmi²dsí² han¹³ quiah¹² 22 Mi³ca¹lø¹ŋi¹² dsa² quián¹² quiah¹² dsa² tiogh³ ja³jøng², ju³lah ca¹jmo¹dsa quián² jniang³ Jesús chian² Jerusalén jǿg³ jøng², ca¹lah¹cónh¹ mi³ca¹lø¹liág¹. 16 Jøng² ca¹tse¹dsa Bernabé juu¹² juøi² ca¹dságh¹ dsøa¹jni jǿg³ ca¹juúh² Antioquía. 23 Jøng² hioh¹² jenh¹² Juu¹³ jniang³: “Lah¹dsóh² jmáh¹lah Bernabé mi³ca¹dsiég¹dsa. Di³ jmøi² báh³ ca¹chiog¹ Juan hniah¹². jái¹²dsa ma²ca¹jmo¹ Diú¹³ dsio¹ Hiug¹² jín³ hi² dsio¹ jmo¹ Diú¹³ dsa² dsǿa¹² ja³cog² dsa² tiogh³ ja³jøng². juanh¹². Di³ tí²dsa jmi²dsí² han¹³ Jøng² ca¹togh¹² Bernabé dsa² héi² quiah¹² quiánh² hniah¹²,” ca¹juúh² jǿg³. Ca¹juúh²dsa: Juu¹³ jniang³. 17 Cu²rø² báh³ ―Cøng² jmó³ jniang³ dsǿa¹². ma²ca¹cuúh¹ Diú¹³ dsa² héi², ju³lah Ca¹lah¹ma¹tiagh³ jøng² báh³ ca¹cuúh¹dsa jniang³, dsa² hé² jǿg³ jniang³ quianh¹³ Juu¹³ jniang³ quiah¹² Jesucristo, Juu¹³ jniang³. ―ca¹juúh²dsa. 24 Dsa² dsiog¹ báh³ Bernabé. ¿He² løa¹ jní² tsa¹hno¹ hi² ca¹jmo¹ hŋiah¹² Diú¹³? ―ca¹juúh² Pedro. Hé²dsa ca¹lah¹jǿ¹ dsǿa¹²dsa jǿg³ 18 Cu¹dsie¹² tei³ ca¹túgh² dsa² juúh² jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Diú¹³. roh¹³ jniang³ chian² Jerusalén Jøng² jue¹² dsa² ca¹lø¹quianh¹³ Juu¹³ mi³ca¹nǿng²dsa jǿg³ jøng². jniang³ mi³ca¹nǿng²dsa jǿg³ ca¹juúh² Ca¹mi¹juanh¹²dsa Diú¹³. Bernabé. 25 Jøng² ca¹ŋó¹ Bernabé juu¹² Ca¹juúh²dsa: ―Dsio¹ báh³ lah¹jøng². Ma²ca¹cuø¹ juøi² Tarso. Ca¹ŋi³hniah²dsa Diú¹³ jǿg³ jéinh¹ dsǿa¹² dsa² tsa¹lán¹² Saulo. Mi³ca¹dsagh²dsa, ca¹tai¹dsa judío. Di³ jøng² li¹chian²dsa ja³cog² juu¹² Antioquía. 26 Ja³jøng² Diú¹³ ―ca¹juúh²dsa. ca¹jŋi¹ ta³og¹dsa cøng² ŋi² jmai³. Ca¹túgh²dsa quianh¹³ dsa² quián¹² Dsa² quián¹² Jesús tiogh³ Jesús. Ca¹heh¹dsa dsa² jue¹² jǿg³. jøa³juøi³ Antioquía Jøa³juøi² Antioquía jøng² báh³ 19 Jøng² dsa² quián¹² Jesús lah¹ni³ ca¹lø¹tsén¹ dsa² quianh¹³ Jesús cristianos. héi², dsa² ca¹mi¹dsian¹²dsa dsǿa¹² 27 Jmai³ jøng² ca¹dsi¹lé² ca²dsiog³ mi³ca¹jon¹ Esteban, ca¹cuøin¹ dsa² hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ jøa³juøi² dsa² héi² juu¹² ja³tén¹² Fenicia, Antioquía, dsa² ca¹ja¹lé² jøa³juøi² juu¹² ja³tén¹² Chipre, juu¹² ja³tén¹² Jerusalén. 28 Jøng² jan² dsa² héi² Antioquía. Ja³jøng² ca¹heh¹dsa tsen² Agabo ca¹hǿ² jǿg³ ca¹he¹ jmáh¹lah dsa² judío jǿg³. 20 Ni³ jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³, hi² já¹² jøng² ca¹dsi¹lé² calah hi³méh¹ dsa² hag³cón³ ta³cøng² jmøi¹guǿi¹. Jøng² quián¹² Jesús, dsa² chian² Chipre ca¹løa¹ lah¹jøng² jmai³ ma²lán¹² quianh¹³ Cirene. Ca¹dsi¹lé²dsa Claudio rai¹³ jøa³juøi² Roma. jøa³juøi² Antioquía jøng². Dsa² héi² 29 Jøng² ca¹jmo¹ dsa² quianh¹³ báh³ ca¹heh¹ dsa² tsa¹lán¹² judío  





























267

LOS HECHOS 11​, ​12

Jesús jǿg³ hi² cuø¹dsa he² ca²juuh³ hi² chi² quiah¹²dsa, ha²cónh¹ hi² tiúh¹dsa cuø¹dsa lah¹jan² lah¹jan²dsa. Jøng² dsiánh²dsa juu¹² ja³tiogh³ dsa² roh¹³ jniang³ ja³tén¹² Judea. 30 Jøng² ca¹jmo¹dsa lah¹jøng². Ca¹dsiánh²dsa hi² jøng² ni³ dsa² canh¹³ quián¹² dsa² quián¹² Jesús tiogh³ Judea. Ca¹ŋi³cang² Bernabé quianh¹³ Saulo.  

Ca¹jŋëh¹dsa Jacobo. Ca¹tanh²dsa Pedro hni¹ŋí³

12

Jmai³ jøng² ca¹jmóh¹ rai¹³ Herodes ca²dsiog³ dsa² quián¹² Jesús. 2 Ca¹jmo¹dsa ́ ¹ dsa² quianh³dsa jǿg³ ca¹jŋëh Jacobo, ŋiú³ Juan. Ca¹jŋaih¹dsa quianh¹³ ŋí³. 3 Jøng² mi³ca¹jái¹ Herodes hi² tøa¹² dsǿa¹² dsa² judío hi² ca¹jmo¹dsa lah¹jøng², ca¹jmo¹dsa jǿg³ chiánh²dsa Pedro. Ca¹chiángh²dsa jmai³ juøh¹² gøah¹² dsa² judío hi³ŋíh¹ tsa¹quianh¹³ chiúh³. 4 Jøng² mi³ca¹chiángh²dsa, ca¹tangh¹² Herodes hni¹ŋí³. Quiún² tséh¹ hlég², ma¹quión²dsa lah¹cu²tséh¹dsa, dsa² ca¹jmo¹ hí³ Pedro ja³hiúg³dsa hni¹ŋí³. Lë²́ Herodes mi³dsen²dsa Pedro ja³ta¹ni¹ dsa² juøi² na³ma²ca¹ŋǿ² jmai³ ta²høa³. Jmai³ jøng² mi³mi¹rø¹²dsa jǿg³. 5 Jøng² ca¹hlanh¹ dsa² quián¹² Jesús Diú¹³ ca¹lah¹jǿ¹ dsǿa¹²dsa ni³ huu¹³ quiah¹² Pedro.  







Ca¹liúg² Diú¹³ Pedro hni¹ŋí³

6 Jøng² ja³neng² lah¹hiá¹ mi³dsei¹² Herodes, ma²rø¹güé¹ Pedro jøa³ quiah¹² og¹ hlég². Chi³hŋió²dsa ton¹ cadena. Og¹ hlég² tiogh³ jmo¹² hí³ hag³ hni¹ŋí³ calah. 7 Cónh¹ tsa¹jŋia¹³ jøng² ca¹dsiég¹ jan² ángel quián¹²  



Juu¹³ jniang³. Ca¹táih¹ si² dsi²néi². Jøng² ca¹jnáng¹ ángel cog² Pedro. Ca¹ŋiei¹dsa. Jøng² ca¹juúh²dsa: ―¡Hiugh¹² nung²! ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹quia¹ cadena la³gug² Pedro. 8 Ni³ jøng² ca¹juúh² ángel calah: ―Cu²rø² hŋioh¹² tsǿinh². Tioh¹² løg² táih² ―ca¹juúh²dsa. Jøng² mi³ca¹jmo¹ Pedro lah¹jøng², ca¹juúh² calah ángel: ―Quieih¹² hmøah¹² dsǿ² coh¹³ quiánh². Jøng² dsǿg³ quianh¹³ jní² ―ca¹juúh²dsa. 9 Jøng² ca¹ŋó¹ Pedro chi³quë¹́ cah³ ángel. Ca¹lah¹jin³ tsa¹ŋi¹²dsa ¿hi³ dsøg¹²? ho¹ la³lǿ² báh³, hi² jmo¹² ángel. Lë²́ dsa chi³jái¹²dsa lah¹cøng² hi² cøa²dsa. 10 Jøng² mi³ca¹tsø³jue¹³dsa ton¹ ja³mi³tiogh³ hlég² jmo¹² hí³, ca¹dsi¹lé²dsa hag³ hni¹ŋí³ lǿa¹² ŋí³ ja³huan¹²dsa jøa³cai³¹. Jøng² ca¹ná² hag³ hni¹ŋí³ cu³hŋiah¹². Ca¹huanh¹²dsa. Mi³ca¹ŋi¹lé²dsa cøng² jøa³cai³¹, ca¹tiúg² ángel Pedro. 11 Jøng² ca¹lø¹lih¹³ Pedro. Ca¹juúh²dsa cu³hŋiah¹²dsa: ―Na¹ jín³ ca¹lø¹léi¹³jni. Na²tse¹ Juu¹³ jniang³ jan² ángel quián¹²dsa, dsa² na²lég² jní². Jøng² ha¹chi² ma²jéin¹³jni hi² mi³jmógh² Herodes, hi² lë²́ dsa² judío hi² mi³dsa¹ŋë²́ jní² ―ca¹juúh²dsa. 12 Mi³ca¹lø¹lih¹³ Pedro, ca¹ŋó¹dsa juu¹² ja³quiah¹³ María, mi³chiég³ Juan, dsa² tsen² Marcos calah. Ja³jøng² tiogh³ dsa² jue¹². Chi³hlanh¹²dsa Diú¹³. 13 Jøng² mi³ca¹tøa¹ Pedro hag³jnǿ³ tsih¹² ja³dsi¹², ca¹ŋi¹jái² jan² tsih² mǿ² jmo¹² ta³ dsi²néi², tsih² tsen² Rode. 14 Jøng² mi³ca¹lø¹cuuh¹² tsih² mǿ²  













268

LOS HECHOS 12​, ​13

héi² hag³ Pedro, ta³lah¹ca¹ŋáh¹ tsih² quianh¹³ juøi² Sidón. Jøng² juu¹² dsi²néi². Hioh¹² jenh¹²tsih. ca¹túgh² dsa² ton¹ juøi² héi² Ca¹ŋi¹hǿ¹tsih jǿg³ ma²tsenh¹² cøng² jǿg³ ja³ta¹ni¹ rai¹³, Pedro ja³dsi¹². Cu¹dsie¹² tsa¹dsagh² mi³ma²ca¹mi¹quianh¹³dsa dsǿa¹²tsih mi³ní¹dsa hag³jnǿ³. Blasto, dsa² mi²ti¹ ni³ rai¹³. Jøng² 15 Jøng² ca¹juúh² dsa² tiogh³ dsi²néi² ca¹møa¹dsa hi² li¹rø² jǿg³. Di³ mi³ca¹nǿng²dsa: ja³jøng² báh³ ja²li² hi² cøgh² gøah¹² ―¿Ho¹ ŋah¹² báh³ hning²? dsa² ton¹ juøi² héi², huø¹ ja³jmo¹² ―ca¹juúh²dsa. rai¹³ héh¹. 21 Jøng² ca¹jmo¹ rai¹³ Jøng² ca¹juúh² tsih² mǿ²: Herodes jǿg³ he² jmai³ hi² ji¹lé²dsa ―Lah¹dsóh² ma²guøn¹² báh³ Pedro calah. Jmai³ jøng² ca¹cáih¹ rai¹³ ―ca¹juúh²tsih. tsǿnh³ jláh³ ju³lah caih¹² rai¹³ Tiog¹³ báh³ ca¹juúh² dsa² tiogh³: canh¹³. Jøng² mi³ca¹dsi¹lé² dsa² ―A¹jáng¹ hŋiah¹² Pedro héi². héi², ca¹gú² rai¹³ ni³ hma²sai³¹ jláh³ Ángel jmo¹² hí³ báh³ dsa² héi² quiah¹², ca¹téng²dsa cøng² jǿg³. 22 Ni³ jøng² tí² hlaih¹³ ca¹hløah¹ ―ca¹juúh²dsa. 16 Lah¹ma²tsenh¹² jøng² báh³ dsa² jue¹². Ca¹juúh²dsa: Pedro tǿ²dsa. Jøng² mi³ca¹ní¹dsa ―¡Héi¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ ná¹² jnǿ³, ca¹jë²́ dsa Pedro. Jøng² hløah¹²! ¡Diú¹³ báh³ ná¹²! ca¹lø¹dsogh¹² dsǿa¹²dsa. 17 Jøng² ―ca¹juúh²dsa. 23 Dsø¹juu¹² jøng² ca¹jmóh¹ jan² ca¹jmo¹ Pedro quianh¹³ gug² hi² tsa¹ma¹tógh¹dsa møah¹³. Ni³ jøng² ángel quián¹² Juu¹³ jniang³ Herodes. ca¹dsii¹dsa jǿg³ ha²lah ma²na²jmo¹ Di³ tsa¹ca¹juúh² Herodes hŋiah¹² Juu¹³ jniang³, hi² ma²na²lég²dsa báh³ Diú¹³ lán¹² dsa² juanh¹². Jøng² hni¹ŋí³. Jøng² ca¹juúh² Pedro: ca¹jian¹ Herodes jah³. Ca¹jon¹dsa. 24 Jøng² ca¹tsø² ca¹jan¹ jǿg³ ―Gu³tseih³ hniah¹² Jacobo quianh¹³ dsa² roh¹³ jniang³ quiah¹² Juu¹³ jniang³. Ca¹ŋi¹jué² dsa² ―ca¹juúh²dsa. hé² jǿg³. 25 Jøng² mi³ca¹tug¹² Bernabé Ni³ jøng² ca¹ŋó¹ Pedro ja³siíh³. 18 Mi³ca¹jni¹ jøng², ca¹túgh² hlég² quianh¹³ Saulo ta³ hi² ca¹dsiúh¹dsa cu²møah¹³. Di³ tsa¹ŋi¹²dsa ha² juu¹² hi² ca¹cuø¹ dsa² chian² Antioquía, ca¹ŋó¹ Pedro. 19 Jøng² ca¹jmo¹ ca¹huanh¹²dsa jøa³juøi² Jerusalén. Herodes héh¹ dsa¹hniah²dsa Pedro. Ca¹ŋi¹lia¹dsa calah. Ca¹tai¹dsa Juan, Ha¹chian² dsa² ca¹dsanh²dsa. Jøng² dsa² tsen² Marcos calah. mi³ca¹ŋǿh¹ Herodes hlég² mi³jmo¹² Ca¹lø¹liág¹ ca¹ŋi³quin³ Bernabé hí³ Pedro hni¹ŋí³, ca¹jmo¹dsa quianh¹³ Saulo jǿg³ quiah¹² Diú¹³ héh¹ hi² dsián¹ hlég² héi². Ni³ jøng² ca¹u¹hái¹ Herodes Judea. Mi³tiogh³ dsa² hǿ² jǿg³ Ca¹ŋi³guu¹²dsa jøa³juøi² Cesarea. quiah¹² Diú¹³ jøa³juøi² Antioquía, dsa² heh¹² dsa² quián¹² Ca¹jon¹ Herodes Jesús jǿg³: Ju³lah Bernabé, quianh¹³ 20 Jøng² hian¹³ hlaih¹³ rai¹³ Simón, dsa² tǿh²dsa Negro calah, Herodes dsa² chian² juøi² Tiro quianh¹³ Lucio, dsa² chian² Cirene,  



















13



269

LOS HECHOS 13

quianh¹³ Manaén, dsa² mi³guǿ¹³ ja³quiah¹³ dsi³máh² Herodes, quianh¹³ Saulo. 2 Mi³ma²jmo¹² dsa² héi² hi² tsa¹gøah¹²dsa hi² mi²han¹²dsa ni³ huu¹³ quiah¹² Juu¹³ jniang³, jøng² ca¹juúh² jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Diú¹³, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: ―Jëh¹³ hniah¹² Bernabé quianh¹³ Saulo quian¹ jní². Di³ ma²ca¹jái¹jni cøng² ta³ hi² hno¹jni dsa¹jmó²dsa ― ca¹juúh² Diú¹³. 3 Jøng² ca¹hlanh¹ dsa² héi² Diú¹³ calah. Ca¹jmo¹dsa hi³méh¹ hi² tsa¹gøah¹²dsa. Ni³ jøng² ca¹quieg² dsa² úg² héi² gug² ni³ quiah¹² Bernabé quianh¹³ Saulo. Ca¹hlanh¹dsa Diú¹³ ni³ huu¹³ quiah¹²dsa. Jøng² ca¹haih²dsa dsa² jǿg³.  



Ca¹téng² tsih² høh³ jǿg³ ja³tén¹² Chipre

4 Jøng² ca¹ŋi¹lé² Bernabé quianh¹³ Saulo. Ca¹tsei¹ jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Diú¹³. Mi³ca¹dsi¹lé²dsa Seleucia, jøng² ca¹túgh²dsa barco. Ca¹ŋi¹lé²dsa juu¹² Chipre. 5 Jøng² mi³ca¹dsi¹lé²dsa jøa³juøi² Salamina, ca¹he¹dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³ guøh¹² quiah¹² dsa² judío. Quianh¹³ dsa² héi² Juan calah, dsa² ca¹mi³hag¹³. 6 Jøng² ca¹ŋi¹lé²dsa ta³cøng² huø¹ Chipre, huø¹ neng¹² dsi²jo² jmø³ŋih¹³. Ca¹dsi¹lé²dsa jøa³juøi² Pafos. Ja³jøng² ca¹jén²dsa jan² dsa² judío, dsa² tsen² Barjesús, dsa² dsi¹² jǿg³ hi² mi²gan²dsa dsa². Jmo¹²dsa hǿ²dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 7 Jøng² hiúg³ dsa² héi² quianh¹³ dsi³máh² tsen² Sergio Paulo, jan² dsa² huø³ dsi³. Jøng² ca¹tǿh¹ dsi³máh² Bernabé quianh¹³ Saulo. Hniu¹dsa nang¹dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 8 Jøng²  









tsa¹hiug² dsǿa¹² dsa² dsi¹² jǿg³ héi², dsa² tǿh²dsa calah Elimas. Di³ lah¹jøng² tǿh²dsa dsa² dsi¹² jǿg³. Mi³mi²gan² dsa² héi² dsǿa¹² dsi³máh². Tsa¹hniu¹dsa hé² dsi³máh² jǿg³ quiah¹² Jesús. 9 Jøng² Saulo, dsa² tǿh²dsa calah Pablo, quin¹²dsa jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³ ca¹lah¹jǿ¹ dsǿa¹²dsa. Jøng² tí² ca¹jái¹dsa ni³ Elimas. 10 Ca¹juúh²dsa: ―Hning², dsa² mi²ganh¹³ dsa², dsa² ue¹² hoh¹², dsa² quianh¹³ dsa² hlanh³ báh³ hning². Hianh³hning ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ dsio¹. ¿He² løa¹ tiog¹³ jnëh¹³hning jǿg³ dsio¹ quiah¹² Juu¹³ jniang³? 11 Jøng² he¹ Juu¹³ jniang³ ju²lih¹³ dsøa¹². Li¹tiugh³hning. Lé² cu²hna² tsa¹lé² janh³hning hieg² ― ca¹juúh² Pablo. Dsø¹juu¹² jøng² ca¹neng² ni³ Elimas. Ca¹lø¹tiug³dsa. Jøng² ca¹hnah²dsa dsa² quianh¹³ gug²dsa, dsa² ŋi¹jiag¹³. Di³ tsa¹ma¹jniuh¹²dsa. 12 Jøng² mi³ca¹jái¹ dsi³máh² lah¹jøng², ca¹hé¹dsa jǿg³. Ca¹lø¹dsogh¹² dsǿa¹²dsa jǿg³ quiah¹² Juu¹³ jniang³.  







Ca¹ŋi¹lé² Pablo quianh¹³ Bernabé Antioquía, juøi² tén¹² Pisidia

13 Jøng² ca¹huan¹² Pablo quianh¹³ dsa² quianh³dsa juøi² Pafos. Ca¹ŋi¹lé²dsa juu¹² barco. Jøng² mi³ca¹dsi¹lé²dsa Perge, juøi² tén¹² Panfilia, ca¹tég² Juan. Ca¹ŋáh¹dsa juu¹² Jerusalén. 14 Jøng² mi³ca¹huanh¹²dsa Perge, ca¹dsi¹lé²dsa Antioquía, juøi² tén¹² Pisidia. Ja³jøng² ca¹ŋi¹lé²dsa guøh¹² quiah¹² dsa² judío jmai³ sa³¹. Jøng² ca¹túgh²dsa mi³ca¹ŋë²́ dsa dsi²néi² guøh¹². 15 Jøng² mi³ca¹hǿ² dsa² si² lei¹³ quiah¹² Diú¹³, quianh¹³ si²  





270

LOS HECHOS 13 ca¹jmo¹ dsa² ca¹hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³, jøng² ca¹tse¹ dsa² ta³ quián¹² guøh¹² jǿg³ ni³ Pablo quianh¹³ dsa² quianh³dsa. Ca¹juúh²dsa: ―Hniah¹², dsa² go² jniang³, lé² báh³ juúh³ hniah¹² chi²júh² chi² jǿg³ mi³juaih¹³ hniah¹² jnieh³ ―ca¹juúh²dsa. 16 Jøng² ca¹nung² Pablo. Ca¹jmo¹dsa quianh¹³ gug²dsa hi² tsa¹ma¹tógh¹dsa møah¹³. Jøng² ca¹juúh²dsa: ―Hniah¹² dsa² israel, quianh¹³ hniah¹² dsa² siáh², dsa² mi²juanh¹³ Diú¹³, neng² di³ hniah¹² jǿg³ quieg¹jni. 17 Diú¹³ quián² jniang³, dsa² israel, Diú¹³ héi² báh³ ca¹hia¹ dsa² hóg¹ quián² jniang³. Diú¹³ héi² báh³ ca¹jmo¹ ca¹ŋi¹jué²dsa jmai³ mi³tiogh³dsa huø¹ Egipto. Dsa² héi² báh³ ca¹cuø¹ bí², ca¹ŋi¹jiag¹ ja¹ca¹huanh¹² dsa² hóg¹ ja³jøng². 18 Jøng² ton¹lág¹ ji²ŋi² jmai³ ca¹mi¹juanh¹² Diú¹³ dsǿa¹² ja³cog² dsa² hóg¹, ja³ca¹ŋi³nio³dsa ja³tsa¹chian² dsa² tiogh³. 19 Jøng² mi³ca¹jmo¹ Diú¹³ ca¹dsan¹ guio¹ juøi² dsa², dsa² mi³tiogh³ huø¹ Canaán, jøng² ca¹cuúh¹dsa dsa² hóg¹ quián² jniang³ huø¹ jøng², 20 ja³ca¹túgh²dsa cónh¹ quiún² ŋi²lǿg² rø²dsǿ² ton¹lug¹guí² ji²ŋi² jmai³. Jøng² ca¹lø¹chián¹ jue¹² jue¹³, dsa² ca¹hei¹ Diú¹³. Ca¹lán¹ dsa² héi² ta³ ca¹lah¹ca¹tǿ² jmai³ ja³ca¹lø¹chián¹ hlai³ Samuel, dsa² ca¹hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 21 Jøng² mi³ca¹møa¹ dsa² hóg¹ hi² li¹chian² rai¹³ quián¹²dsa, ca¹cuan¹ Diú¹³ Saúl, ja³ŋiúh³ Cis, tsø³jong¹³ hlai³ Benjamín. Ton¹lág¹ ji²ŋi² jmai³ lán¹² Saúl rai¹³. 22 Jøng² ca¹jŋíh² Diú¹³ ta³ lán¹² Saúl. Ca¹jmo¹dsa ca¹lán¹  













David, ja³ŋiúh³ Isaí, rai¹³ quián¹² dsa² hóg¹. Ca¹juúh² Diú¹³: “Léi¹³jni lán¹² David dsa² lǿa¹² dsøá¹² ju³lah lǿa¹² dsøa¹ jní². Jmo¹dsa ca¹lah¹jǿ¹ hi² hno¹jni,” ca¹juúh² Diú¹³. 23 Jøng² ma²ca¹cuúh¹ Diú¹³ jniang³ dsa² Israel cøng² tsø³jon² quiah¹² hlai³ David héi², ju³lah jǿg³ ca¹jmo¹dsa lah¹jiá¹². Ma²ca¹cuan¹dsa Jesús, dsa² lég² jniang³. 24 Jøng² niúh¹ jín³ hi² ca¹ŋøa¹ Jesús, ca¹téng² Juan jǿg³ hi² jéinh¹ dsǿa¹² jniang³, ca¹lah¹jái¹ jniang² dsa² israel. Jøng² tsóg¹ jniang³ jmøi². 25 Jøng² ca¹juúh² Juan mi³ja¹quien¹³ tiug¹²dsa ta³: ́ ² “Héi¹ jní² dsa² héi², chi²júh² lëh hniah¹² jní² dsa² chi³janh¹³ hniah¹². Di³ na¹ bíh³ jí¹ jan² dsa² hiug¹² juanh¹² jín³ cónh¹ jní², dsa² jín³ tsa¹ta³tén¹³jni tsøah³jni løg² dsǿ² tai³dsa,” ca¹juúh² Juan. 26 ’Hniah¹² dsa² go² jniang³, tsø³jon² quiah¹² hlai³ Abraham, quianh¹³ hniah¹² dsa² siáh², dsa² mi²juanh¹³ Diú¹³, jǿg³ quián² jniang³ báh³ jøng² ma²chi², hi² liúg² jniang³. 27 Di³ tsa¹ca¹lø¹ŋi¹² dsa² chian² jøa³juøi² Jerusalén, quianh¹³ dsa² ta³ quián¹²dsa, hein² dsa² Jesús. ́ ² dsǿa¹²dsa jǿg³ lǿa¹² Tsa¹ca¹lø¹ŋëh ni³ si² quiah¹² Diú¹³, si² hǿ²dsa lah¹cøng² lah¹cøng² jmai³ sa³¹. Jǿg³ tsa¹ŋë²́ dsa jøng² báh³ ca¹mi¹ti¹ dsa² héi², hi² ca¹cuúh¹dsa Jesús dsag³. 28 Ha¹chi² hi² lǿa¹² tsa¹ca¹dsóh²dsa dsag³ hi² mi³jón² Jesús. Tiog¹³ báh³ ca¹møa¹dsa hi² jmo¹ Pilato héh¹ hi² jón²dsa. 29 Jøng² mi³ca¹lø¹ti¹ ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ ma²lǿa¹² ni³ si² quiah¹² Jesús, ca¹siúg²dsa hlai³ Jesús mi³ton¹² crǿg¹³. Jøng² ca¹ŋi³hag³dsa. 30 Cónh¹jøng² ca¹hiog² Jesús calah, ca¹jmo¹ Diú¹³  















271

LOS HECHOS 13

juanh¹². 31 Ni³ jøng² hliú² jmai³ hniah¹² ju²hí³ dsøa¹². Mi³jøng² ́ ² hniah¹² ju³lah lǿa¹² ni³ ca¹jnia¹ Jesús, ca¹jǿi² dsa² chian² tsa¹dsa¹ŋëh Galilea, dsa² ma²ca¹ja¹lé² juu¹² si² quiah¹² dsa² ca¹hǿ² jǿg³ quiah¹² Jerusalén quianh¹³dsa. Dsa² héi² Diú¹³. Di³ lah¹la² lǿa¹² jǿg³ quiah¹² báh³ ma²tsih¹² jǿg³ dsøg¹² quiah¹² Diú¹³ lǿa¹² ni³ si²: Jesús ni³ ca¹lah¹já¹ dsa². 41 La² di³ jáih³ hniah¹², hniah¹² dsa² 32 ’Hi² jøng² jǿg³ dsio¹ quin³ cu²jmoh² jǿg³ quieg¹jni. jnieh³. Di³ ma²ca¹lø¹ti¹ jǿg³ ca¹jmo¹ Ju³li¹dsogh¹² hoh¹² hniah¹². Diú¹³ quianh¹³ dsa² hóg¹. 33 Quián² Ju³dsi²hénh² hniah¹², hi² jniang³ báh³ ca¹mi¹ti¹ Diú¹³ jǿg³, gu³noh¹² hniah¹² juu¹² jniang³ dsa² tsø³jon² quiah¹² dsa² ja³hlaih¹³. hóg¹. Di³ ca¹jmo¹dsa ca¹hiog² Di³ jní² báh³ jmo¹³ cøng² hi² ué² Jesús, ju³lah lǿa¹² ni³ si² Salmos quiánh² hniah¹² ta³lah¹chianh² ja³ma²ton¹: “Hning² báh³ jon¹jni. hniah¹². Na¹ jín³ ma²na²hia¹jni hning² hi² Hiug¹² jín³ hi² ué² jmo¹³jni, jmóh³hning ta³ quieg¹jni,” rø²juúh² ca¹lah¹jin³ tsa¹héh² hniah¹², si². 34 Ca¹jmo¹ báh³ Diú¹³ ca¹hiog² ju³ jmai³ chian² dsa² ca¹he¹, Jesús. Mi³jøng² tsa¹ma¹dsa¹hén² ca¹juúh² Diú¹³. quiah¹²dsa. Di³ lah¹la² ca¹juúh² Diú¹³ Lah¹jøng² báh³ ca¹juúh² Pablo. lah¹jiá¹²: “Lah¹dsóh² cuǿ¹³jni hniah¹² 42 Jøng² mi³ca¹huanh¹² Pablo ju³lah jǿg³ dsio¹ ca¹jmo¹jni quianh¹³ quianh¹³ dsa² quianh³dsa, ca¹møa¹ David,” ca¹juúh² Diú¹³. 35 Jø¹² bíh³ ca²dsiog³ dsa² mi³tiogh³ hi² dsii¹dsa lah¹la² lǿa¹² ni³ si² Salmos siíh² calah jǿg³ sa³¹ ja³jŋi¹ jmai³ jøng². 43 Jøng² mi³ca¹huanh¹² ca¹lah¹já¹dsa calah: “Tsa¹cuúh³hning dsa¹hén² jmø²ŋǿ¹² quieg¹jni, jní² dsa² dsiog¹ guøh¹², ca²dsiog³ dsa² judío quianh¹³ quiánh²hning,” rø²juúh² si². 36 Jøng² dsa² siáh², dsa² ma²hlanh¹² Diú¹³ ca¹jon¹ báh³ David mi³ca¹mi¹ti¹dsa ju³lah hlaih¹² dsa² judío, ca¹ŋi¹lé² jǿg³ ca¹juúh² Diú¹³ hi² jmo¹dsa quianh¹³ Pablo quianh¹³ Bernabé. ja³cog² dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹²dsa. Ca¹dsii¹ Pablo quianh¹³ Bernabé jǿg³ Jøng² ca¹ŋi³hag³dsa ju³lah ni³hog¹² quianh¹³ dsa² héi². Ca¹juúh²dsa: dsa² canh¹³ quián¹²dsa. Ca¹hen¹ ―Cøng² jǿg³ jøng² jmó³ jniang³ báh³ jmø²ŋǿ¹² quiah¹²dsa. 37 Jøng² dsǿa¹², hi² ma²ca¹jmo¹ Diú¹³ ha¹chi² ca¹hen¹ jmø²ŋǿ¹² quiah¹² dsio¹ dsǿa¹² quianh¹³ jniang³ dsa² ca¹jmo¹ Diú¹³ ca¹hiog² héi². ―ca¹juúh²dsa. 38 Hi² jøng² ju³li¹ŋih³ hniah¹² dsa² 44 Mi³ma²jŋi¹ jmai³ jøng² ca¹ŋëh ́ ² go² jniang³. Ca¹jmo¹ Jesús ma²chi² mih² tsa¹ta³cøng² juøi² dsa², hi² ju²hén² dsag³. Jǿg³ jøng² báh³ nang¹dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 45 Jøng² tseih¹³ jnieh³ hniah¹². 39 Di³ ha¹chi² ca¹lø¹dsih¹² dsa² judío mi³ca¹jë²́ dsa ju²hén² dsag³ chi² ca¹lah¹jǿ¹ ju³lah dsa² jue¹² héi². Ca¹juúh²dsa lǿa¹² lei¹³ quiah¹² hlai³ Moisés. jǿg³ qui³jnah¹³ quiah¹² Pablo. Jøng² ma²chi² ju²hén² dsag³ jøng² Ca¹juúh²dsa hi² tø²júg²dsa. 46 Jøng² quiah¹² ca¹lah¹já¹ ju³lah dsa² hé² tsa¹goh¹² Pablo ca¹juúh²dsa quianh¹³ jǿg³ quiah¹² Jesús. 40 Jøng² jmóh³ Bernabé, ca¹tsáih¹dsa dsa² judío héi²:  





























272

LOS HECHOS 13​, ​14 ―Hniah¹² báh³ ni³jiá¹ lah¹ni³ ca¹tseih¹³ jnieh³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Jøng² dsa²heh¹³ jnieh³ dsa² tsa¹lán¹² judío jǿg³. Di³ guiogh¹³ hniah¹² tsa¹ca¹nengh² jǿg³. Ma²ca¹mi³leih¹³ hniah¹² tsa¹lé² li¹chianh² hniah¹² tiá² ja³cog² Diú¹³. 47 Di³ lah¹la² báh³ ca¹juúh² Juu¹³ jniang³, ca¹tsáih¹ jnieh³: Ma²ca¹hia¹jni hniah¹² hi² jmóh³ hniah¹² ju³lah taih¹² cøng² si² dsi²juu¹², hi² heh¹³ hniah¹² dsa² tsa¹lán¹² judío juu¹² ja³liúg²dsa. Mi³jøng² li¹chi² jǿg³ ta³cøng² jmøi¹guǿi¹ hi² ma²dsi¹³ juu¹² ja³liúg²dsa, ca¹juúh² Diú¹³. 48 Jøng² hioh¹² jenh¹² dsa² tsa¹lán¹² judío mi³ca¹nǿng²dsa jǿg³ jøng². Ca¹juúh²dsa: ―Lah¹dsóh² hi² dsio¹ báh³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹hé¹ ca¹lah¹já¹ dsa² jǿg³, ju³lah dsa² ca¹të²́ li¹chian²dsa tiá² ja³cog² Diú¹³. 49 Jøng² ca¹tsø² ca¹jan¹ jǿg³ quiah¹² Juu¹³ jniang³ ta³cøng² huø¹ jøng². 50 Ni³ jøng² ca¹tsáih¹ dsa² judío dsa² quin¹² ni³ juøi², quianh¹³ hio¹³, dsa² mi²juanh¹² Diú¹³. Ca¹jmo¹dsa jǿg³ ca¹qui² ca¹hen¹dsa Pablo quianh¹³ Bernabé. Ca¹huai¹dsa jøa³juøi². 51 Jøng² ca¹quiá² Pablo quianh¹³ Bernabé hleg² ti³quin¹³ tai³dsa, hi² ca¹mi¹léi¹³dsa hi² tsa¹ca¹tǿ² dsǿa¹²dsa. Ca¹ŋi¹lé²dsa jøa³juøi² Iconio. 52 Láh² tiogh³ jøng² báh³ dsa² quianh¹³ Jesús jøa³juøi² Antioquía jøng². Hioh¹² jenh¹²dsa. Ti³quin¹²dsa jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³.  











14

Ma²tiogh³ Pablo quianh¹³ Bernabé jøa³juøi² Iconio

Jøng² jøa³juøi² Iconio calah ca¹ŋi¹lé² Pablo quianh¹³

Bernabé guøh¹² quiah¹² dsa² judío. Hiug¹² cu²rø² ca¹he¹dsa jǿg³. Jøng² jue¹²dsa ca¹hé¹ jǿg³, cu¹dsie¹² dsa² judío quianh¹³ dsa² siáh². 2 Jøng² ca¹jmo¹ ca²dsiog³ dsa² judío møah¹³, ju³lah dsa² tsa¹hé² jǿg³. Ca¹jmo¹dsa ca¹lø¹hian¹³ dsa² tsa¹lán¹² judío dsa² roh¹³ jniang³. 3 Jøng² hliú² jmai³ ca¹jŋi¹ Pablo quianh¹³ Bernabé ja³jøng². Tsa¹goh¹²dsa ca¹dsii¹dsa jǿg³ ha²lah ma²ca¹jmo¹ Juu¹³ jniang³ dsio¹ dsǿa¹². Ca¹jmo¹dsa juu¹² juøh¹² quianh¹³ hi² gøg², hi² ca¹mi³hag¹³ Juu¹³ jniang³. 4 Jøng² ca¹jmo¹ dsa² chian² juøi² jøng² ma¹quién¹. Ca²dsiog³dsa ca¹mi¹quianh¹³ dsa² judío. Ca²dsiog³dsa ca¹mi¹quianh¹³ tsih² høh³. 5 Jøng² dsa² judío, quianh¹³ dsa² siáh², quianh¹³ dsa² ta³ calah, ca¹jmo¹dsa cøng² jǿg³ hi² mi³jmóh¹dsa tsih² høh³, mi³qui¹tǿg²dsa cang³. 6 Cónh¹jøng² ca¹lø¹lih¹³ tsih² høh³. Ca¹cuøin¹dsa juu¹² ja³tén¹² Licaonia, ju³lah juøi² Listra quianh¹³ Derbe quianh¹³ juøi² tioh¹³ cøg¹². 7 Ja³jøng² ca¹hǿ²dsa calah jǿg³ quiah¹² Diú¹³.  











Ca¹qui² ca¹túg²dsa Pablo cang³ jøa³juøi² Listra

8 Jøng² mi³guǿ¹³ jan² dsa² tsa¹lé² ŋøa¹ jøa³juøi² Listra. Tsa¹bé² tai³dsa. Ha¹chi² ma²ca¹ŋøa¹dsa ca¹lah¹cónh¹ jmai³ mi³ca¹lø¹chián¹dsa. 9 Jøng² guǿ¹² dsa² héi², chi³nang¹² jǿg³ dsii¹² Pablo, mi³ca¹jǿi² Pablo. Ca¹lø¹lih¹³ Pablo hi² lé² hliú² dsa² héi². Di³ léi¹³ hé²dsa jǿg³. 10 Jøng² ca¹hløah¹ Pablo tí². Ca¹juúh²dsa: ―¡Cu²rø² nung²! ―ca¹juúh² Pablo. Jøng² cu²ŋieih¹³ ca¹nung² dsa² héi², ta³lah¹ca¹ŋøa¹dsa. 11 Jøng² ca¹tǿ² ca¹ho¹ dsa² chian²  







273

LOS HECHOS 14

Licaonia tiogh³ quianh¹³ jag³dsa, hi² ma²ca¹jmo¹dsa hi² dsio¹ mi³ca¹jái¹dsa hi² ma²na²jmo¹ Pablo. ja³cogh² hniah¹². Ma²ca¹tiih¹dsa Ca¹juúh²dsa: jmǿa¹². Ma²ca¹jmo¹dsa ca¹løa¹ ―Diú¹³ jniá² ju³lah jniá² dsa² dsio¹ jøa³nung² quiánh² hniah¹². ma²ca¹u¹lé² jøa³ ja³tiagh³ jniang³ Ma²ca¹cuø¹dsa ca¹lah¹jǿ¹. Mi³jøng² ―ca¹juúh²dsa. chi² hi² cǿh³ hniah¹². Ma²tiogh³ 12 Jøng² ca¹juúh²dsa hi² lán¹² hniah¹² ju²hiúg¹ dsøa¹² ―ca¹juúh² Bernabé jan² diú¹³ quián¹²dsa Pablo. 18 Jøng² mi³ca¹juúh²dsa lah¹jøng², tsen² Júpiter. Ca¹juúh²dsa hi² lán¹² Pablo jan² diú¹³ tsen² Mercurio. Di³ ja¹lái¹ ca¹hiuh³ dsa² jue¹² jǿg³ téng² Pablo jǿg³. 13 Jøng² mi³tsih¹³ hi² mi³mi¹dsian¹²dsa jáh², hi² guøh¹² quiah¹² diú¹³ tsen² Júpiter mi³dsiag¹dsa ni³ diú¹³, lë²́ dsa. 19 Ni³ jøng² ca¹dsi¹lé² dsa² judío héi² cøg¹² juøi². Hi² jøng² ca¹ŋi¹jian¹ jmi²dsa² quián¹² diú¹³ héi² ca³ju² chian² jøa³juøi² Antioquía quianh¹³ dsú². Ca¹ŋi¹jiag¹dsa juu¹² hag³ juu¹³, jøa³juøi² Iconio. Ca¹mi¹gan²dsa ja³tiogh³ dsa² jue¹². Quin¹²dsa dsa² jue¹². Jøng² ca¹qui² ca¹túg²dsa calah tsøi² lí³. Mi³mi¹dsian¹² Pablo cang³. Jøng² ca¹tsaih²dsa. jmi²dsa² quianh¹³ dsa² jue¹² ca³ju². Ca¹ŋi³tiang²dsa chiuh³ juøi². Di³ Mi³jmo¹dsa hi² mi³dsii¹dsa ni³ lë²́ dsa ca¹jon¹dsa. 20 Cónh¹jøng² 14 diú¹³ quián¹²dsa, lë²́ dsa. Jøng² ca¹nung² báh³ Pablo mi³ca¹túgh² mi³ca¹lø¹lih¹³ Bernabé quianh¹³ dsa² quianh¹³ Jesús lah¹jin² lah¹lǿih² Pablo hi² mi³jmo¹ dsa² héi², cu¹dsie¹² ja³mi³ron¹²dsa. Ca¹ŋó¹dsa calah ca¹gǿi¹dsa tsǿnh³dsa guiog³dsa, juu¹² jøa³juøi². hi² hlaih¹³ jenh¹²dsa. Ca¹ŋi¹lé²dsa Mi³ca¹jni¹ jøng², ca¹ŋi¹lé²dsa gu¹hei¹² jøa³ ja³tiogh³ dsa² jue¹². quianh¹³ Bernabé juu¹² jøa³juøi² Ca¹hløah¹dsa tí². Ca¹juúh²dsa: Derbe. 21 Ja³jøng² ca¹téng²dsa 15 ―Hniah¹² dsa² chianh² ja³la², jǿg³ dsio¹ quiah¹² Diú¹³. Jøng² jue¹² ¿he² løa¹ lah¹ná¹² mi³jmóh³ hniah¹²? dsa² ca¹lø¹quianh¹³dsa. Ni³ jøng² Dsa² jmøi¹guǿi¹ lah¹hniah¹² báh³ ca¹ŋi¹lia¹dsa calah juu¹² juøi² Listra jnieh³. Hi² jøng² báh³ na²já¹ jnieh³, quianh¹³ Iconio. Ca¹dsi¹lia¹dsa calah na²ja¹tséih³ jnieh³ hniah¹² hi² juu¹² Antioquía. 22 Ca¹cuúh¹dsa tsa¹ma¹jmóh³ hniah¹² lah¹ná¹². dsa² quianh¹³ Jesús bí², juu¹² Di³ ha¹chi² ta³ li¹jmo¹ lah¹ná¹². ja³ca¹ŋi¹lia¹dsa jøng². Ca¹juúh²dsa: Ju³jeinh¹³ hoh¹² hniah¹² ja³cog² ―Cøng² jmó³ jniang³ dsǿa¹², Diú¹³. Di³ jan² Diú¹³ báh³ chian², hi² hé² jniang³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³. dsa² ca¹jmo¹ jmøi¹guǿi¹, dsa² Di³ tiog¹³ báh³ hniuh¹² quín³ ca¹jmo¹ jmø³ŋih¹³, quianh¹³ jniang³ jmø³uai¹² niúh¹ jín³ hi² dsi³guøi², quianh¹³ ca¹lah¹já¹ hi² dsǿgh³ jniang³ ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹ chian². 16 Ca¹cuø¹ báh³ Diú¹³ jǿg³ ―ca¹juúh²dsa. 23 Jøng² ca¹hia¹dsa dsa² lén² dsa² hi² ŋi³nioh³ hniah¹² lah¹lǿ² hoh¹² hniah¹² ja³ma²ca¹já¹, hniah¹² dsa² canh¹³ quián¹² guøh¹² lah¹cøng² tsa¹lanh¹² dsa² judío. 17 Cónh¹jøng² lah¹cøng² ja³tiogh³ dsa¹ ca¹hé¹ jǿg³. tiog¹³ báh³ mi³chi² jǿg³ quiah¹²dsa, Jøng² ca¹mi¹ha¹²dsa. Ca¹hlanh¹dsa  























274

LOS HECHOS 14​, ​15 Diú¹³. Ni³ jøng² ca¹dsii¹dsa gug² Juu¹³ jniang³ dsa² chian² ja³jøng² ma²ca¹hé¹ jǿg³. Ca¹ŋi¹lia¹ Pablo quianh¹³ Bernabé juu¹² Antioquía, juøi² tén¹² Siria

24 Jøng² ca¹tsø³jue¹³dsa ja³tén¹² Pisidia. Ca¹ŋi¹lia¹dsa juu¹² ja³tén¹² Panfilia. 25 Jøng² mi³ma²ca¹dsii¹dsa jǿg³ jøa³juøi² Perge, ca¹ŋi¹lia¹dsa juu¹² juøi² Atalia. 26 Ja³jøng² ca¹ŋi¹togh¹²dsa barco. Ca¹ŋi¹lia¹dsa juu¹² Antioquía, juøi² ja³ca¹dsii¹ dsa² mi³quianh¹³dsa gug² Diú¹³ lah¹jiá¹². Mi³jøng² dsa¹lé²dsa ja³ca¹ŋi¹lé²dsa jøng², hi² ca¹ŋi³téng³dsa jǿg³ ma²ca¹jmo¹ Diú¹³ dsio¹ dsǿa¹². 27 Jøng² mi³ca¹dsi¹lia¹dsa, ca¹túgh² dsa² quián¹² Jesús. Jøng² ca¹dsii¹ Pablo quianh¹³ Bernabé jǿg³ ha²lah ca¹jmo¹ Diú¹³ ja³ca¹ŋi³lé³dsa. Ca¹dsii¹dsa jǿg³ ha²lah ca¹ní¹ Diú¹³ juu¹², hi² ca¹hé¹ dsa² tsa¹lán¹² judío jǿg³. 28 Jøng² hliú² jmai³ ca¹jŋi¹ Pablo quianh¹³ Bernabé ja³jøng² quianh¹³ dsa² quianh³ Jesús.  









Ca¹ŋëh² dsa² roh¹³ jniang³ jøa³juøi² Jerusalén

15

Jøng² ca¹dsi¹lé² og¹ úg² dsa², dsa² ca¹ja¹lé² juu¹² ja³tén¹² Judea. Ca¹heh¹ dsa² héi² dsa² roh¹³ jniang³ jǿg³ hi² ha¹chian² dsa² lé² liúg² ju³ná³ tsa¹jmo¹dsa circuncisión quiah¹²dsa, ju³lah héh¹ ca¹jmo¹ hlai³ Moisés. 2 Jøng² tsa¹tøa¹² dsǿa¹² Pablo quianh¹³ Bernabé. Hliú² jǿg³ ca¹qui² ca¹dsii¹dsa quianh¹³ dsa² héi². Jøng² ca¹jmo¹dsa jǿg³ dsa¹lé² Pablo quianh¹³ Bernabé, quianh¹³ ca²dsiog³ dsa² héi² calah. Mi³mi¹rø¹²dsa jǿg³ ni³ tsih² høh³ quianh¹³ dsa² canh¹³ quián¹² guøh¹², jøa³juøi² Jerusalén.  

3 Jøng² ca¹tsei¹ dsa² quián¹² Jesús chian² Antioquía. Ca¹ŋi¹lé²dsa juu¹² ja³tén¹² Fenicia quianh¹³ ja³tén¹² Samaria. Ca¹dsii¹dsa jǿg³ ja³dsa²lé²dsa jøng² ha²lah ma²ca¹jéinh¹ dsǿa¹² jue¹² dsa² tsa¹lán¹² judío. Jøng² hioh¹² hlaih¹³ jenh¹² ca¹lah¹já¹ dsa² roh¹³ jniang³ mi³ca¹nǿng²dsa jǿg³ jøng². 4 Jøng² mi³ca¹dsi¹lé²dsa jøa³juøi² Jerusalén, ca¹hie¹ dsa² quián¹² Jesús Pablo quianh¹³ Bernabé. Ca¹hiei¹ tsih² høh³ quianh¹³ dsa² canh¹³ calah. Jøng² ca¹dsii¹ dsa² héi² jǿg³ ha²lah ca¹jmo¹ Diú¹³ ja³ca¹ŋi³nio³dsa. 5 Jøng² ca²dsiog³ dsa² ma²hé² jǿg³ mi³tiogh³ jag¹³ quiah¹² dsa² Fariseo lah¹jiá¹². Dsa² héi² ca¹juúh²: ―Hniuh¹² báh³ hi² lé² circuncisión quiah¹² dsa² tsa¹lán¹² judío, ju³lah dsa² ma²hé² jǿg³. Hniuh¹² báh³ jmo¹dsa ju³lah lǿa¹² lei¹³ quiah¹² hlai³ Moisés ―ca¹juúh²dsa. 6 Jøng² ca¹túgh² tsih² høh³ quianh¹³ dsa² canh¹³. Ca¹jmo¹dsa jǿg³ ha²lah lé² jǿg³ jøng². 7 Jøng² mi³ma²na²dsii¹dsa ma¹dsio¹² jǿg³, ca¹nung² Pedro. Ca¹juúh²dsa: ―Hniah¹² dsa² roh¹³ jniang³, ma²ŋih³ báh³ hniah¹² ca¹hnangh¹² Diú¹³ jní² jøa³ ja³tiogh³ hniah¹², jmai³ lah¹ni³ ca¹nǿng² dsa² tsa¹lán¹² judío jǿg³ dsio¹ quiah¹² Diú¹³. Ca¹hé¹ báh³ dsa² héi² jǿg³ jmai³ jøng². 8 Jøng² ca¹mi¹léi¹³ Diú¹³ ca¹hé¹dsa jǿg³. Di³ ma²ŋi¹² báh³ Diú¹³ ha²lah lë²́ dsa² jmøi¹guǿi¹. Jøng² ca¹cuø¹ Diú¹³ jmi²dsí² han¹³ quiah¹² ju³lah ca¹cuúh¹dsa jniang³. 9 Ha¹chi² ca¹jmo¹dsa ma¹quién¹ quianh¹³ jniang³ quianh¹³ dsa² héi². Ca¹hén² báh³ Diú¹³ dsag³ quiah¹²dsa, ni³  













275

LOS HECHOS 15

huu¹³ hi² ca¹hé¹ dsa² héi² jǿg³. 10 Jøng² tsa¹cuøh¹³ hniah¹² Diú¹³ ju²méh³ dsøa¹². Tsa¹jmóh³ hniah¹² ué² quiah¹² dsa² quianh¹³ Jesús. Hi² ué² báh³ hi² jøng², hi² jmo¹dsa ca¹lah¹jǿ¹ ju³lah lǿa¹² lei¹³ quiah¹² hlai³ Moisés. Jø¹² bíh³ tsa¹ca¹tiúh¹ jniang³ jmó³ quianh¹³ dsa² hóg¹ quián² jniang³. 11 Cónh¹jøng² ma²hé² jniang³ jǿg³ cøng² hi² liúg² báh³ jniang³ quianh¹³ dsa² tsa¹lán¹² judío, ni³ huu¹³ hi² ca¹jmo¹ hŋiah¹² Jesús, Juu¹³ jniang³, dsio¹ dsǿa¹² ja³cog² jniang³ ―ca¹juúh² Pedro. 12 Jøng² tei³ ca¹túgh² dsa² tiogh³. Ca¹nǿng²dsa jǿg³ ca¹juúh² Bernabé quianh¹³ Pablo. Ca¹dsii¹ dsa² héi² jǿg³ ha²lah ca¹jmo¹ Diú¹³ juu¹² juøh¹² quianh¹³ hi² gøg² ja³ca¹ŋi³nio³dsa, go² dsa² tsa¹lán¹² judío. 13 Jøng² mi³ca¹jŋi¹ dsii¹² dsa² héi² jǿg³, ca¹juúh² Jacobo: ―Hniah¹² dsa² roh¹³ jniang³, neng² di³ jǿg³ quieg¹jni. 14 Ma²na²dsii¹ Simón jǿg³ ha²lah ca¹lø¹liág¹ ma²hnah¹² Diú¹³ dsa² tsa¹lán¹² judío, hi² li¹quián¹²dsa dsa². 15 Cu²rø² báh³ lǿa¹² jǿg³ jøng² quianh¹³ jǿg³ lǿa¹² ni³ si² quiah¹² dsa² ca¹hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Lah¹la² rø²juúh² si²: 16 Ni³ jøng² guiogh¹³jni calah, ca¹juúh² Juu¹³ jniang³, hi² ŋi³jmógh¹jni calah jǿg³ quianh¹³ tsø³jong¹³ hlai³ David. Di³ mih² báh³ jø² dsa² héi² chian², ju³lah dsa² tsa¹ca¹hen¹ jǿg³ ca¹jmo¹jni quianh¹³dsa. Quianh¹³ dsa² héi² báh³ li¹liág¹ calah ni³ hmë²́ jmogh¹³jni calah jǿg³. 17 Mi³jøng² hnangh¹² dsa² siáh² calah jní², ju³lah dsa² tsa¹lán¹² judío hé² jǿg³ quieg¹jni.  











18 Lah¹jøng² báh³ ca¹juúh² Juu¹³ jniang³. Ma²lǿih² báh³ ca¹mi¹léi¹³dsa hi² jmo¹dsa lah¹jøng², rø²juúh² si². 19 ’Jøng² jní² juøh¹² tsa¹ma¹cuøh¹³ jniang³ dsa² tsa¹lán¹² judío ju²méh³ dsøa¹², ju³lah dsa² ma²jéinh¹ dsǿa¹² ja³cog² Diú¹³. 20 Tiúh¹ báh³ cónh¹ hi² dsianh¹³ jniang³ si² hi² tseih¹³ jniang³ dsa² héi² hi² tsa¹gǿh¹dsa hi² ma²ca¹dsii¹ dsa² ni³ diú¹³ lan³, tsa¹hlanh¹dsa hio¹³ siáh², tsa¹cugh¹²dsa jáh² tsa¹ca¹tøng² jmø³, tsa¹gǿh¹dsa jmø² calah, ju³lah lǿa¹² lei¹³ quiah¹² hlai³ Moisés. 21 Di³ ma²lǿih² tsa¹hǿ² dsa² judío lei¹³ quiah¹² hlai³ Moisés lah¹cøng² lah¹cøng² juøi². Téng²dsa jǿg³ guøh¹² ca¹lah¹jǿ¹ jmai³ sa³¹ ―ca¹juúh² Jacobo. 22 Jøng² ca¹jmo¹ tsih² høh³ jǿg³ quianh¹³ dsa² canh¹³, quianh¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² quián¹² Jesús, hnah¹²dsa dsa² tse¹dsa quianh¹³ Pablo quianh¹³ Bernabé juu¹² jøa³juøi² Antioquía. Jøng² ca¹hia¹dsa Judas, dsa² tsen² calah Barsabás, quianh¹³ Silas, dsa² ti³quin¹² ni³ quián¹² dsa² roh¹³ jniang³. 23 Jøng² si² la² ca¹jmo¹dsa calah, ca¹dsiánh²dsa quianh¹³ dsa² héi²: “Jnieh³ dsa² lán¹² tsih² høh³ quián¹² Jesús, quianh¹³ dsa² canh¹³, hien¹³ jnieh³ hniah¹², dsa² roh¹³ jniang³ tsa¹lanh¹² judío, hniah¹² dsa² chianh² Antioquía quianh¹³ Siria quianh¹³ Cilicia. 24 Ma²ca¹néng³ jnieh³ jǿg³ tsa¹ma¹ŋih³ hniah¹² ha²lah jmóh³ hniah¹². Di³ ca²dsiog³ dsa² jnieh³ ma²ca¹cuúh¹ hniah¹² ju²méh³ dsøa¹². Ha¹chi² jǿg³ jøng² ca¹cuøh¹³ jnieh³ dsa² héi². 25 Jøng²  













276

LOS HECHOS 15​, ​16 ma²ca¹jmó³ jnieh³ cøng² jǿg³ hi² tsé³ jnieh³ ca²dsiog³ dsa² quián¹² jnieh³, dsa² dsa¹lé² dsa¹jan¹³ hniah¹² cu¹dsie¹² quianh¹³ Bernabé quianh¹³ Pablo, dsa² hnio¹ jniang³, 26 dsa² cøng² ma²ca¹jmo¹ dsǿa¹² cuø¹dsa jmi²dsí² quiah¹² ni³ huu¹³ quiah¹² Jesucristo, Juu¹³ jniang³. 27 Hi² jøng² tsé³ jnieh³ Judas quianh¹³ Silas, dsa² dsii¹ jǿg³ quianh¹³ hniah¹² cu²rø², ha²lah lǿa¹² jǿg³ la². 28 Jøng² lah¹la² lë²́ jnieh³ quianh¹³ jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Diú¹³ jiag¹², hi² ha¹chi² hi² jmó³ jnieh³ quianh¹³ hniah¹². Jø² la² báh³ hi² hniuh¹²: 29 Tsa¹cǿh³ hniah¹² hi² ma²ca¹dsii¹ dsa² ni³ diú¹³ lan³, tsa¹cǿh³ hniah¹² jmø², tsa¹cugh¹³ hniah¹² jáh² tsa¹ca¹tøng² jmø², tsa¹hlanh¹³ hniah¹² hio¹³ siáh². Hi² dsio¹ báh³ jmóh³ hniah¹² hi² tsa¹jmóh³ hniah¹² lah¹jøng². Cu¹ná¹² báh³ jǿg³ tséih³ jnieh³ hniah¹²,” rø²juúh² si². 30 Jøng² mi³ca¹løa¹ jǿg³ hi² dsa¹lé² dsa² héi², ca¹ŋi¹lé²dsa juu¹² Antioquía. Ja³jøng² ca¹togh¹²dsa dsa² roh¹³ jniang³. Ca¹jáinh¹dsa si² quin¹²dsa. 31 Jøng² hioh¹² jenh¹² dsa² roh¹³ jniang³ mi³ca¹jǿ²dsa si². Di³ cuø¹² si² ju²hiúg¹ dsøa¹². 32 Jøng² ma¹dsio¹² jǿg³ ca¹juúh² Judas quianh¹³ Silas, ca¹tsáih¹dsa dsa² roh¹³ jniang³. Ca¹jmo¹dsa ca¹lán¹ dsǿa¹²dsa. Di³ lán¹² dsa² héi² dsa² hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 33 Jøng² mi³ma²ca¹túgh² dsa² héi² cu²hna² ja³jøng², ca¹jéinh¹ dsa² roh¹³ jniang³ jǿg³ rø², hi² dsa¹lia¹dsa ni³ dsa² ca¹tsei¹. 34 Jøng² ha¹chi² ca¹ŋáh¹ Silas. Ca¹jŋi¹ báh³ dsa². 35 Jø¹² bíh³ ca¹jŋi¹ Pablo quianh¹³ Bernabé. Ca¹téng²dsa jǿg³ dsio¹ quiah¹² Juu¹³ jniang³ jøa³juøi² Antioquía. Quianh¹³dsa dsa² jue¹² calah.  











Ca¹ŋó¹ Pablo ca¹tǿ² tánh¹ ŋi²quin³dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³

36 Mi³ma²ŋó¹² ton¹ hnøa¹² jmai³ jøng², ca¹juúh² Pablo, ca¹tsáih¹dsa Bernabé: ―Dsǿg³. Dsa³ne¹³ calah ha²lah tiogh³ dsa² roh¹³ jniang³ ca¹lah¹jǿ¹ juøi² ja³ma²ca¹ŋi³téng³ jniang³ jǿg³ quiah¹² Juu¹³ jniang³ ―ca¹juúh²dsa. 37 Jøng² hniu¹ Bernabé mi³jian¹ calah Juan, dsa² tsen² Marcos. 38 Jøng² tsa¹ca¹lø¹hniu¹ Pablo jian¹dsa dsa² héi². Di³ ma²ca¹tég²dsa lah¹jiá¹² ja³tén¹² Panfilia. Tsa¹ma¹ca¹ŋó¹ dsa² héi² quianh¹³dsa ja³ca¹ŋi³téng³dsa jǿg³. 39 Jøng² ca¹tsë²́ dsa. Hi² jøng² ma¹quién¹ báh³ ca¹ŋi¹lé²dsa. Ca¹togh¹ Bernabé barco quianh¹³ Marcos. Ca¹ŋi¹lé²dsa juu¹² Chipre. 40 Jøng² ca¹hnah¹² Pablo Silas. Jøng² ca¹ŋi¹lé²dsa mi³ca¹dsii¹ dsa² roh¹³ jniang³ gug² Juu¹³ jniang³ dsa² héi². Mi³jøng² jmo¹ Juu¹³ jniang³ dsio¹ dsǿa¹² ja³cog²dsa. 41 Ca¹ŋi¹lé²dsa juu¹² ja³tén¹² Siria quianh¹³ Cilicia. Ca¹ŋi¹cuøh¹³dsa dsa² quián¹² Jesús bí².  



















16

Ca¹ŋó¹ Timoteo quianh¹³ Pablo quianh¹³ Silas

Mi³ca¹dsi¹lé² Pablo quianh¹³ Silas jøa³juøi² Derbe quianh¹³ jøa³juøi² Listra, ca¹jén²dsa jan² dsa² quianh¹³ Jesús, dsa² tsen² Timoteo, ja³ŋiúh³ jan² hio¹³ judía, dsa² ma²hé² jǿg³ quiah¹² Jesús. Dsa² griego báh³ ti³jmi²dsa. 2 Jǿg³ dsio¹ báh³ ma²ca¹juúh² dsa² roh¹³ jniang³ chian² Listra quianh¹³ Iconio, hia¹²dsa Timoteo héi². 3 Jøng² hniu¹ Pablo dság¹ dsa² héi²  



277

LOS HECHOS 16

quianh¹³dsa. Hi² jøng² ca¹jmo¹dsa circuncisión quiah¹² dsa² héi². Mi³jøng² tsa¹li¹hne² dsa² judío tiogh³ ja³jøng². Di³ ma²ŋi¹² dsa² judío héi² hi² lán¹² ti³jmi² Timoteo dsa² griego, dsa² tsa¹jmo¹² circuncisión. 4 Jøng² ca¹tsáih¹dsa dsa² quián¹² Jesús jǿg³ ca¹juúh² tsih² høh³ quianh¹³ dsa² canh¹³ tiogh³ jøa³juøi² Jerusalén juu¹² ja³ca¹ŋi¹lé²dsa jøng². 5 Jøng² hiug¹² jín³ tí² ca¹chính² dsa² héi² jǿg³. Hi² lah¹jøng² báh³ ca¹ŋi¹jué²dsa lah¹cøng² lah¹cøng² jmai³.  



Ca¹jë²́ Pablo dsa² chian² Macedonia lah¹cøng² hi² cøa²dsa

6 Jøng² ca¹tsø³jue¹³dsa huø¹ Frigia quianh¹³ Galacia. Di³ tsa¹ca¹cuø¹ jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Diú¹³ jǿg³ hi² téng²dsa jǿg³ huø¹ Asia. 7 Jøng² mi³ca¹dsi¹lé²dsa ŋi¹juǿi² quiah¹² dsa² chian² Misia, mi³dsa¹lé²dsa huø¹ Bitinia. Di³ tsa¹ca¹cuø¹ jmi²dsí² quiah¹² Jesús jǿg³. 8 Hi² jøng² ca¹ŋi¹lé²dsa juu¹² chiuh³ juøi² quiah¹² dsa² chian² Misia ca¹lah¹ja³ca¹dsi¹lé²dsa jøa³juøi² Troas, chiuh³ jmø³ŋih¹³. 9 Jøng² lah¹jan² dsa² cøa¹² ca¹jë²́ Pablo jan² dsa² chian² Macedonia ja³neng². Tsenh¹² dsa² héi², ca¹tsáih¹dsa Pablo ca¹lah¹jǿ¹ dsǿa¹²dsa. Ca¹juúh²dsa: “Ŋi² ja³la² huø¹ Macedonia. Mi²hag³ jnieh³,” ca¹juúh²dsa. 10 Dsø¹juu¹² mi³ca¹jái¹ Pablo lah¹jøng², ca¹tiágh³ jnieh³ juu¹² hi² dsa²niang¹³ jnieh³ juu¹² huø¹ Macedonia. Ma²dsøg¹² dsǿa¹² jnieh³ chi³tsei¹² Diú¹³, hi² dsa³téng³ jnieh³ jǿg³ dsio¹ quiah¹²dsa ja³jøng².  









Tiogh³ Pablo quianh¹³ Silas jøa³juøi² Filipos

11 Jøng² ca¹tiágh³ jnieh³ barco chiuh³ juøi² Troas. Ca¹ŋi¹niang¹³  

jnieh³ cu¹dsøg¹² juu¹² huø¹ Samotracia. Mi³ca¹jni¹, ca¹ŋó¹ jnieh³ calah juu¹² jøa³juøi² Neápolis. 12 Jøng² ca¹ŋi¹niang¹³ jnieh³ juu¹² jøa³juøi² Filipos, juøi² ja³tiogh³ dsa² ca¹ja¹lé² Roma. Juøh¹² báh³ juøi² Filipos cónh¹ jín³ ca¹lah¹jǿ¹ juøi² tén¹² Macedonia hi² tioh¹³ cøg¹². Ja³jøng² ca¹tiágh³ jnieh³ cu²hna². 13 Jøng² ca¹huøi² jnieh³ jøa³juøi² cøng² jmai³ sa³¹. Ca¹ŋó¹ jnieh³ juu¹² chiuh³ jmøi² ja²mi³dsa²hlanh¹³ dsa² chian² ja³jøng² Diú¹³. Ja³jøng² ca¹tiágh³ jnieh³. Ca¹tséih³ jnieh³ hio¹³ tiogh³ ja³jøng² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 14 Jøng² hiúg³ jan² hio¹³ tsen² Lidia jøa³ dsa² héi², dsa² ca¹já¹ jøa³juøi² Tiatira. Guǿ¹²dsa ta³ hnai¹² hmøah¹² mi³chiun³, cøng² ni³ hmøah¹² jláh³. Mi²juanh¹² dsa² héi² Diú¹³. Jøng² ca¹jmo¹ Diú¹³ ca¹hé¹ dsa² héi² jǿg³ ca¹he¹ Pablo. 15 Hi² jøng² mi³ca¹jŋó²dsa jmøi² quianh¹³ dsa² quián¹²dsa, ca¹mǿh¹dsa jnieh³ ca¹lah¹hiug² dsǿa¹²dsa. Ca¹juúh²dsa: ́ ² hniah¹² ―Chi²júh² lah¹dsóh² lëh hi² ma²hé²jni jǿg³ quiah¹² Juu¹³ jniang³, jøng² gu³jŋih³ hniah¹² ja³quieg¹ ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹jŋí³ báh³ jnieh³ ja³quiah¹³dsa. Di³ tiog¹³ báh³ ca¹juúh²dsa. 16 Jøng² lah¹la² ca¹løa¹ cøng² jmai³ ja³mi³dsa²niang¹³ jnieh³ juu¹² ja³dsa³hlanh¹³ jnieh³ Diú¹³. Ca¹jén² jnieh³ jan² tsih² mǿ², dsa² quin¹² jmi²dsí² hlaih¹³. Dsi¹²dsa jǿg³ he² hi² chian² dsa². Ma¹dsio¹² cog³ lǿh² juu¹³ tsih² mǿ² héi², hi² dsi¹²dsa jǿg³. 17 Jøng² ca¹ŋó¹ tsih² mǿ² héi² dsi¹³ coh¹³ quiah¹² Pablo quianh¹³ jnieh³. Ca¹hløah¹dsa tí². Ca¹juúh²dsa: ―Dsa² lang¹² báh³ dsa² ŋi²nio³ ta³ quiah¹² hŋiah¹² Diú¹³ dsa² juanh¹².  











278

LOS HECHOS 16 Hǿ²dsa jǿg³ he² juu¹² ja³lég² jniang³ ―ca¹juúh²dsa. 18 Mi³ma²ni³ŋó¹³ jmai³ jmo¹² tsih² mǿ² lah¹jøng², ni³ jøng² ca¹ŋi¹méh¹ dsǿa¹² Pablo. Jøng² ca¹jénh¹dsa. Ca¹tsáih¹dsa jmi²dsí² hlaih¹³ mi³quin¹²tsih. Ca¹juúh²dsa: ―Quianh¹³ ju²bí² quiah¹² Jesucristo juǿi²jni hning². Jú¹² quiah¹² tsih² ná¹² ―ca¹juúh²dsa. Dsø¹juu¹² jøng² báh³ ca¹u¹hái¹ jmi²dsí² hlaih¹³ jøng² quiah¹²tsih. 19 Jøng² mi³ca¹jái¹ juu¹³ tsih² mǿ² héi² tsa¹ma¹lǿ² lah¹líh²dsa cog³, jøng² ca¹chiánh²dsa Pablo quianh¹³ Silas. Ca¹ŋi¹jiag¹dsa ni³ ta³. 20 Jøng² mi³ma²tiogh³dsa ni³ jue¹³, ca¹juúh² dsa² ca¹jiag¹: ―Dsa² judío lang¹² ma²cuøh¹² jniang³ ju²méh³ dsøa¹². 21 Heh¹²dsa jniang³ mai³¹ tsa¹lé² quín³ jniang³. Di³ hi² lán¹² jniang³ dsa² romano ―ca¹juúh²dsa. 22 Jøng² ca¹qui² ca¹tsë²́ dsa² jue¹² tiogh³ ja³jøng² huu¹³ quiah¹² Pablo quianh¹³ Silas. Ni³ jøng² ca¹jmo¹ jue¹³ héh¹ ca¹huúh¹dsa hmøah¹² hiúg³ dsa² héi². Jøng² ca¹bú²dsa quianh¹³ hma². 23 Mi³ma²na²bú²dsa jøng², ca¹ŋi¹jiag¹dsa hni¹ŋí³. Ca¹tsáih¹dsa dsa² jmo¹² hí³ hag³ hni¹ŋí³ hi² jmo¹dsa hí³ cu²rø² hlaih¹³. 24 Jøng² mi³ca¹nǿng² dsa² jmo¹² hí³ jǿg³ jøng², ca¹togh²dsa Pablo quianh¹³ Silas hni¹ŋí³ hieg³ ja³ca¹tóh² jø². Ca¹cǿh¹dsa hma² tai³dsa. 25 Jøng² cónh¹ dsi¹neng¹² tiogh³ Pablo quianh¹³ Silas chi³høa²dsa alabanza. Ni³hlanh¹²dsa Diú¹³. Ni³nang¹² dsa² tiogh³ hni¹ŋí³ quianh¹³dsa. 26 Cónh¹ tsa¹jŋia¹³ jøng² ca¹táh² onh¹² tí² hlaih¹³  

















cu¹té¹². Cu¹dsie¹² ca¹hiánh² ta³cøng² hni¹ŋí³. Cu¹ŋieih¹³ ca¹ná² ca¹lah¹jǿ¹ hag³ hni¹ŋí³. Ca¹tsøah¹² cadena mi³ni³hŋio¹² ca¹lah¹já¹ dsa² tiogh³. 27 Jøng² ca¹ŋié¹ dsa² jmo¹² hí³. Mi³ca¹jái¹dsa ma²rø²na¹ hag³ hni¹ŋí³, jøng² ca¹li¹dsa ŋi³tǿi¹ ́ ¹dsa hŋiah¹²dsa. quiah¹²dsa. Mi³jŋëh Di³ lë²́ dsa ma²na²lúg² dsa² mi³tiogh³. 28 Jøng² ca¹hløah¹ Pablo tí². Ca¹juúh²dsa: ―Tsa¹jmoh³ hning² hŋiah¹. Ja³la² báh³ tiagh³ jnieh³ ca¹lah¹jái¹ jnieh³ ―ca¹juúh² Pablo. 29 Jøng² ca¹møa¹ dsa² héi² si². Ca¹ŋó¹dsa gu¹hei¹² juu¹² niúh¹ hni¹ŋí³. Chi³jlia²dsa. Di³ hi² goh¹²dsa. Ca¹quieg²dsa ni³ Pablo quianh¹³ Silas. 30 Ni³ jøng² ca¹huai¹dsa. Ca¹ŋǿh¹dsa dsa² héi². Ca¹juúh²dsa: ―¿He² hi² hniuh¹² jmo³jni, Guiuh¹³? Mi³jøng² liúg²jni ―ca¹juúh²dsa. 31 Jøng² ca¹juúh² Pablo quianh¹³ Silas: ―Ju³héh³hning jǿg³ quiah¹² Jesucristo, Juu¹³ jniang³. Jøng² báh³ liúgh²hning, cu¹dsie¹² quianh¹³ dsa² quiánh²hning ―ca¹juúh²dsa. 32 Jøng² ca¹tsáih¹dsa dsa² héi² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ cu¹dsie¹² quianh¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² tiogh³ dsi²néi². 33 Ja³neng² jøng² ca¹jmo¹ dsa² héi² hí³ ja¹ca¹løa¹ uai¹² ca¹bú²dsa. Ni³ jøng² ca¹jŋó² dsa² héi² jmøi² cu¹dsie¹² quianh¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² quián¹²dsa. 34 Jøng² ca¹tai¹ dsa² héi² Pablo quianh¹³ Silas ja³quiah¹³dsa. Ca¹cuø¹dsa hi² ca¹gǿh¹dsa. Hioh¹² jenh¹² dsa² héi² cu¹dsie¹² quianh¹³ dsa² quián¹²dsa. Di³ hi² ma²ca¹hé¹dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³.  















279

LOS HECHOS 16​, ​17

35 Mi³ca¹jni¹ jøng² ca¹tse¹ jue¹³ tsih² dsa² ta³ quián¹²dsa. Ca¹ŋi¹can¹²dsa jǿg³ hi² liúg²dsa Pablo quianh¹³ Silas. 36 Jøng² ca¹juúh² dsa² jmo¹² hí³ hag³ hni¹ŋí³, ca¹tsáih¹dsa Pablo: ―Ma²na²jmo¹ jue¹³ héh¹ hi² liúgh² hniah¹². Jøng² hiugh¹² hniah¹² jmo³ ja³dsi¹noh¹² ―ca¹juúh²dsa. 37 Cónh¹jøng² ca¹juúh² Pablo, ca¹tsáih¹dsa tsih² dsa² ta³: ―Dsio¹ báh³ lah¹ná¹². Ca¹bú²dsa jnieh³ ja³ta¹ni¹ dsa² jue¹², jnieh³ dsa² lán¹² dsa² juøi² romano. Jin³ jǿg³ dsøg¹² tsa¹ca¹can¹dsa ni³jiá¹. Ni³ jøng² ca¹tagh²dsa jnieh³ hni¹ŋí³. Na¹ hniu¹dsa huai¹dsa jnieh³ ja³rø²hma¹. Tsa¹hneng² jnieh³ lah¹jøng². Ju³ji¹lé² jue¹³ guiog¹³. Jøng² huai¹dsa jnieh³ ―ca¹juúh² Pablo. 38 Jøng² ca¹ŋi³cang² tsih² dsa² ta³ jǿg³ jøng² ni³ jue¹³. Jøng² ca¹lø¹goh¹² dsa² héi² mi³ca¹lø¹ŋi¹²dsa hi² lán¹² Pablo quianh¹³ Silas dsa² juøi² romano. 39 Ni³ jøng² ca¹ŋi¹lé²dsa. Ca¹møa¹dsa ju²hén² dsag³. Jøng² mi³ca¹huai¹dsa, ca¹juúh²dsa: ―Jmóh³ hniah¹² juanh¹² hoh¹². Huéh² hniah¹² jøa³juøi² la² ―ca¹juúh²dsa. 40 Mi³ca¹huanh¹² Pablo quianh¹³ Silas hni¹ŋí³, jøng² ca¹ŋi¹lé²dsa ja³quiah¹³ Lidia. Ca¹ŋi¹jan³dsa dsa² roh¹³ jniang³. Ca¹cuúh¹dsa dsa² héi² bí² jǿg³ quiah¹² Juu¹³ jniang³. Jøng² ca¹ŋi¹lé²dsa calah.  











Ca¹løa¹ møah¹³ jøa³juøi² Tesalónica

17

Ca¹tsø³jue¹³dsa jøa³juøi² Anfípolis quianh¹³ jøa³juøi² Apolonia. Jøng² ca¹dsi¹lé²dsa jøa³juøi² Tesalónica, ja³tsih¹³ guøh¹² quiah¹² dsa² judío. 2 Jøng²  

ca¹ŋie³ Pablo guøh¹² ju³lah lǿa¹² mai³¹ quiah¹²dsa. Ca¹jŋi¹dsa hnøa¹² sø²ma³¹. Ca¹héh¹dsa dsa² ju³lah lǿa¹² si² quiah¹² Diú¹³, jmai³ sa³¹. 3 Ca¹juúh²dsa ha²lah lǿa¹², hi² ca¹lø¹hniúh¹ jón² Cristo. Ni³ jøng² ca¹hiog²dsa calah. Jøng² ca¹juúh²dsa: ―Jesús héi² báh³ lán¹² Cristo quián² jniang³, dsa² hia¹²jni hniah¹² ―ca¹juúh² Pablo. 4 Jøng² ca¹hé¹ ca²dsiog³ dsa²judío jǿg³. Ca¹lø¹quianh¹³dsa Pablo quianh¹³ Silas. Jø¹² bíh³ ca¹hé¹ jue¹² dsa² griego jǿg³ calah, dsa² mi²juanh¹² Diú¹³, quianh¹³ jue¹² hio¹³ canh¹³ calah. 5 Jøng² ca¹lø¹dsih¹² ca²dsiog³ dsa² judío. Ca¹jmo¹ dsa² héi² jǿg³ quianh¹³ dsa² lø³hiug¹², dsa² la³ŋi²nio³ jøa³cai³¹. Jøng² ca¹jmo¹dsa møah¹³ jøa³juøi² mi³ca¹ŋëh² dsa² jue¹². Ca¹ŋi¹lé²dsa ja³quiah¹³ Jasón, hnah¹²dsa Pablo quianh¹³ Silas. Mi³dsa¹jiag¹dsa ni³ dsa² ta³. 6 Ha¹chian² dsa² héi² ca¹dsanh²dsa. Jøng² ca¹tsanh²dsa Jasón quianh¹³ ca²dsiog³ dsa² roh¹³ jniang³. Ca¹ŋi¹jiag¹dsa ni³ dsa² ta³. Jøng² ca¹hløah¹dsa tí². Ca¹juúh²dsa: ―Dsa² ma²ca¹jmo¹ cu²møah¹³ ta³cøng² jmøi¹guǿi¹ héi² ma²ca¹u¹lé² ja³la² calah. 7 Jøng² Jasón lang¹² ca¹cuúh¹ dsa² héi² dsi²néi². Ca¹lah¹já¹ dsa² héi² jmo¹² tø¹cøg¹² ju³lah lǿa¹² lei¹³ quiah¹² rai¹³ juanh¹² quián² jniang³ guǿ¹² Roma. Di³ juúh²dsa chian² rai¹³ siáh² calah, dsa² tsen² Jesús ―ca¹juúh²dsa. 8 Jøng² huø³ ca¹hǿi² dsǿa¹² dsa² jue¹² quianh¹³ dsa² ta³ quián¹²dsa, mi³ca¹nǿng²dsa jǿg³ jøng². 9 Jøng² ca¹liúg²dsa Jasón quianh¹³ dsa² quianh³dsa, mi³ca¹quieg²dsa dsog¹³ cog³.  













LOS HECHOS 17

280

Tiogh³ Pablo quianh¹³ Silas jøa³juøi² Berea

10 Dsø¹juu¹² ja³neng² jøng², ca¹huan¹ dsa² roh¹³ jniang³ Pablo quianh¹³ Silas. Ca¹tsei¹dsa juu¹² jøa³juøi² Berea. Jøng² mi³ca¹dsi¹lé² dsa³ héi² ja³jøng², ca¹ŋi¹lé²dsa guøh¹² quiah¹² dsa² judío. 11 Hiug¹² jín³ juanh¹² dsǿa¹² dsa² judío tiogh³ ja³jøng² cónh¹ jín³ dsa² chian² Tesalónica. Ca¹lah¹hiu³ dsǿa¹²dsa ca¹nǿng²dsa jǿg³. Jøng² ca¹hnangh²dsa ni³ si² quiah¹² Diú¹³ lah¹cøng² lah¹cøng² jmai³, hi² jái¹dsa chi²júh² dsøg¹² jǿg³ hi² ca¹juúh² Pablo quianh¹³ Silas. 12 Hi² jøng² jue¹² dsa² judío héi² ca¹hé¹ jǿg³, quianh¹³ jue¹² dsa² griego calah, ju³lah dsa² ŋioh¹² lah¹quianh¹³ hio¹³, dsa² ni³quin¹² ni³ juøi². 13 Ni³ jøng² mi³ca¹lø¹ŋi¹² dsa² judío chian² Tesalónica hi² ma²hiúg³ Pablo jøa³juøi² Berea, téng²dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³, jøng² ca¹ŋi¹lé²dsa ja³jøng². Ca¹jmo¹dsa møah¹³ quianh¹³ dsa² tiogh³. 14 Dsø¹juu¹² jøng² ca¹tse¹ dsa² roh¹³ jniang³ Pablo juu¹² chiuh³ jmø³ŋih¹³. Jøa³juøi² Berea jøng² báh³ ca¹jŋi¹ Silas quianh¹³ Timoteo. 15 Ca²dsiog³ dsa² chian² Berea ca¹ŋi³jian¹ Pablo ca¹tǿ² jøa³juøi² Atenas. Jøng² ca¹ŋi¹lia¹dsa calah, quieng²dsa jǿg³ hi² ji¹lé² Silas quianh¹³ Timoteo ta³tí³.  











Ma²hiúg³ Pablo jøa³juøi² Atenas

16 Ta³lah¹chi³jŋiang¹² Pablo jøa³juøi² Atenas, ca¹can¹dsa ju²méh³ dsøa¹² mi³ca¹jái¹dsa tiogh³ hlaih¹³ diú¹³ lan³ jøa³juøi². 17 Jøng² ca¹ŋie³dsa guøh¹². Ca¹dsii¹dsa  



jǿg³ quianh¹³ dsa² judío, quianh¹³ dsa² tsa¹lán¹² judío tiogh³ guøh¹² quianh¹³dsa. Jø¹² bíh³ ca¹dsii¹dsa jǿg³ jøa³hmah³ jmai³ ca¹lah¹jǿ¹ quianh¹³ løa¹ ju³ hein² dsa² tiogh³. 18 Jøng² ca²dsiog³ dsa² mi²tan¹² jǿg³ siíh², jǿg³ quiah¹² dsa² tsen² epicúreos quianh¹³ jǿg³ quiah¹² dsa² tsen² estoicos, ca¹dsii¹ dsa² héi² jǿg³ quianh¹³ Pablo. Jøng² ca¹juúh² ca²dsiog³dsa: ―¿He² jǿg³ lø²liúh² dsa² lang¹²? ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² ca²dsiog³dsa calah: ―Lah¹cøng² hi² hǿ²dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³ siáh² ―ca¹juúh²dsa. Lah¹jøng² lë²́ dsa² héi². Di³ téng² Pablo jǿg³ quiah¹² Jesús, quianh¹³ jǿg³ hi² ca¹hiog²dsa. 19 Ni³ jøng² ca¹tai¹ dsa² héi² Pablo. Ca¹ŋi¹jǿg²dsa cøng² juu¹² ja³tsen² Areópago, ja³ma²ŋë²́ dsa dsii¹²dsa jǿg³. Jøng² ca¹juúh² dsa² héi², ca¹tsáih¹dsa Pablo: ―¿Tsa³lé² li¹ne³ jnieh³ jǿg³ hmë²́ hi² quinh³hning? 20 Di³ jǿg³ siíh² jmáh¹ báh³ juaih¹²hning jnieh³. Hi² jøng² hneng² jnieh³ li¹ne³ jnieh³ he² hniuh¹² juúh²dsa jǿg³ ná¹² ― ca¹juúh² dsa² héi². 21 Jmáh¹lah¹ hi² jøng² báh³ hniu¹ ca¹lah¹já¹ dsa² chian² Atenas quianh¹³ dsa² siáh² tiogh³ quianh¹³dsa, hi² nang¹dsa hi² dsii¹dsa jǿg³ hmë²́ . 22 Hi² jøng² mi³ma²tsenh¹² Pablo jøa³ja³tiogh³ dsa² héi² Areópago, jøng² ca¹juúh²dsa: ―Hniah¹² dsa² chian² Atenas, léi¹³jni hiug¹² dsagh² hoh¹² hniah¹² diú¹³ quiánh² hniah¹². 23 Di³ ca¹dsóh²jni cøng² ni³hiég² ja³ŋie³jni ca¹ŋi³jái¹³jni ja³hlanh¹³ hniah¹²  











281

LOS HECHOS 17​, ​18

diú¹³ quiánh² hniah¹². Lah¹la² Diú¹³ ja³ma²ca¹já¹ hi² tsa¹cuai¹² rø²hløah¹² ni³hiég²: “Diú¹³ tsa¹cue¹² dsa² tsa¹lán¹² judío. Di³ na¹ jín³ jniang³.” Jǿg³ quiah¹² Diú¹³ héi² báh³ ma²jmo¹² Diú¹³ héh¹ hi² jéinh¹ dsió¹³jni hniah¹², Diú¹³ mi²juanh¹² dsǿa¹² ca¹lah¹já¹ dsa² chian² ta³cøng² hniah¹², hi² juúh² hniah¹² tsa¹cueh¹² jmøi¹guǿi¹. 31 Di³ ma²ca¹jái¹ Diú¹³ hniah¹². cøng² jmai³ ja³li¹rø¹² jǿg³ quiah¹² 24 ’Diú¹³ héi² báh³ ca¹jmo¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ quianh¹³ jǿg³ dsøg¹². jmøi¹guǿi¹ quianh¹³ ca¹lah¹jǿ¹ he² Jøng² ma²ca¹hia¹dsa jan² dsa² hi² chi² ni³ guøh¹² ni³ huø¹ la². Dsa² mi¹rø¹² jǿg³. Ni³ jøng² ca¹jmo¹ Diú¹³ héi² báh³ quiah¹² jmøi¹guǿi¹. Dsa² ca¹hiog² dsa² héi². Mi³jøng² li¹dsøg¹² héi² báh³ quiah¹² ŋi¹juǿi¹. A¹jáng¹ dsǿa¹² ca¹lah¹já¹ dsa² hi² ca¹hei¹dsa ju³ hniú¹² ca¹jmóh¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ ―ca¹juúh² Pablo. 32 Jøng² mi³ca¹nǿng² dsa² tiogh³ guǿ¹² dsa² héi². 25 A¹jáng¹ quianh¹³ gug² dsa² jmøi¹guǿi¹ lø²ti¹ ni³ dsa² jǿg³ hi² ca¹hiog² Jesús, ca¹cu² ́ ² hniah¹² chi² hi² héi², chi²júh² lëh ca¹jmógh² ca²dsiog³dsa. Jøng² chi³quian¹³ dsa² héi² jmai³. Hŋiah¹² ca²dsiog³dsa ca¹juúh² calah: dsa² héi² báh³ cuø¹² ju²bí² quiah¹² ―Na¹néng³ jnieh³ jǿg³ ná¹² jmai³ ca¹lah¹já¹ dsa², tí²dsa jmi²dsí², siíh² ―ca¹juúh²dsa. 33 Hi² jøng² ca¹u¹hái¹ Pablo jøa³ cuø¹²dsa ca¹lah¹jǿ¹. 26 ’Quianh¹³ cøng² chiúh³ dsa² dsa² héi². 34 Ca¹hé¹ ca²dsiog³ dsa² ca¹jmo¹ Diú¹³ héi² ca¹lø¹chián¹ héi² jǿg³. Jøng² ca¹ŋi¹lé²dsa quianh¹³ ca¹lah¹jǿ¹ ni³ dsa² chian² jmøi¹guǿi¹. Pablo. Jan² dsa² héi² tsen² Dionisio, Di³ Diú¹³ héi² báh³ ma²ŋi¹² ha²cónh¹ dsa² hiúg³ jǿg³ quiah¹² Areópago. jmai³ ja³ca¹cuai¹dsa jmøi¹guǿi¹. Jan² hio¹³ tsen² Dámaris. Jø¹² bíh³ Ma²ŋi¹²dsa ha²cónh¹ ja³ŋi¹ti³ ca¹lø¹quianh¹³dsa dsa² siáh² calah. ŋi¹nio¹dsa. 27 Hniu¹ Diú¹³ hi² Ma²hiúg³ Pablo jøa³juøi² Corinto hnangh¹² dsa² jmøi¹guǿi¹. Mi³jøng² li¹cue¹²dsa Diú¹³. Di³ ha¹chi² uǿin² Ni³ jøng² ca¹u¹hái¹ Pablo ja³guǿ¹² Diú¹³ ja³tiagh³ jniang³ jøa³juøi² Atenas. Ca¹ŋó¹dsa lah¹jan² lah¹jan² jniang³. 28 Hi² juu¹² jøa³juøi² Corinto. 2 Ja³jøng² chian² Diú¹³ báh³ hi² chiang² hi² ca¹jén²dsa jan² dsa² judío, dsa² jinh³ jniang³. Diú¹³ báh³ qui²jiag¹² tsen² Aquila, dsa² chian² ja³tén¹² ja³ŋi²ti³ ŋi²niang³ jniang³. Ju³lah Ponto. Quién¹² jøng² báh³ ca¹dsi¹lé² lǿa¹² si² ma²ca¹jmo¹ ca²dsiog³ dsa² dsa² héi² jøa³juøi² Corinto poeta quiánh² hniah¹²: “Dsa² jong¹² quianh¹³ Priscila, hio¹³ quián¹²dsa, Diú¹³ báh³ jniang³,” juúh²dsa. hi² ca¹ja¹lé²dsa huø¹ Italia. Di³ 29 Lán¹² jniang³ jong¹² Diú¹³. Hi² ma²ca¹jmo¹ rai¹³ Claudio héh¹ jøng² tsa¹lé² jmó³ jniang³ dsǿa¹² hi² hi² huanh¹² ca¹lah¹já¹ dsa² judío lán¹² Diú¹³ cog³ niáng¹³, cog³ teg², huø¹ ja³dse¹³ jøa³juøi² Roma. Jøng² ho¹ ju³ cang³, hi² lán¹² Diú¹³ dsa² ca¹ŋó¹ Pablo ja³quiah¹³ dsa² héi². 3 Ja³jøng² ca¹jŋi¹dsa. Ca¹jmo¹dsa ta³ lan³, hi² ca¹jmo¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ cónh¹ ca¹hnangh² dsǿa¹²dsa quianh¹³ dsa² héi². Di³ cøng² ni³ ta³ guiog³dsa. 30 Ha¹chi² ma²ca¹juúh² báh³ ni³të¹́ Pablo quianh¹³ dsa² héi²,  

















18









282

LOS HECHOS 18 ta³ jmo¹²dsa hniú¹² tsø³hmøah¹². 4 Jøng² dság¹² Pablo guøh¹² quiah¹² dsa² judío ca¹lah¹jǿ¹ jmai³ sa³¹. Ca¹tsáih¹dsa dsa² judío jǿg³ quiah¹² Diú¹³, cu¹dsie¹² quianh¹³ dsa² tsa¹lán¹² judío calah. 5 Mi³ca¹dsi¹lé² Silas quianh¹³ Timoteo, hi² ca¹ja¹lé²dsa juu¹² Macedonia, cøng² ta³ jøng² báh³ ma²guǿ¹² Pablo, hi² téng²dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³, hi² tsaih¹²dsa dsa² judío hi² lán¹² Jesús dsa² lég² jniang³. 6 Jøng² tsa¹ca¹tǿ² dsǿa¹² dsa² judío jǿg³ jøng². Ca¹lø² ca¹liúh²dsa jǿg³ hlaih¹³, ca¹tsáih¹dsa Pablo. Jøng² ca¹quiá² Pablo hleg² tsǿnh³dsa, hi² ca¹mi¹léi¹³dsa tsa¹tøa¹² dsǿa¹²dsa. Jøng² ca¹juúh²dsa: ―Guiogh¹³ báh³ hniah¹² neng¹² neih³. Ha¹chi² ta¹canh¹³ jní². Jøng² nei³jni ni³ ja³ŋó¹³ la² ŋi³tiun¹jni jǿg³ ja³tiogh³ dsa² tsa¹lán¹² judío ― ca¹juúh² Pablo. 7 Ni³ jøng² ca¹u¹hái¹ Pablo guøh¹². Ca¹ŋó¹dsa ja³quiah¹³ jan² dsa² tsen² Titius Justo, dsa² mi²juanh¹² Diú¹³. Cøg¹² guøh¹² tsih¹² hniu³ dsa² héi². 8 Jøng² ca¹hé¹ Crispo, dsa² ta³ quián¹² guøh¹², jǿg³ quiah¹² Juu¹³ jniang³, cu¹dsie¹² quianh¹³ dsa² quián¹²dsa. Jø¹² bíh³ jue¹² dsa² siáh² calah, dsa² chian² jøa³juøi² Corinto jøng², ca¹hé¹dsa jǿg³ mi³ca¹nǿng²dsa. Ni³ jøng² ca¹jŋó²dsa jmøi². 9 Jøng² cøng² ja³neng² ca¹nǿng² Pablo jǿg³ lah¹cøng² hi² cøa²dsa, ca¹juúh² Juu¹³ jniang³: ―Tsa¹jmóh³hning ganh¹. Tsa¹janh³hning. Cøng² hi² tǿngh³ báh³ hning² jǿg³ quieg¹jni. 10 Di³ quianh¹³ báh³ jní² hning². Ha¹chian² dsa² cuø³jni jmóh¹ hning². Jøng²  













jue¹² dsa² li¹quianh¹³ jní² jøa³juøi² la² ―ca¹juúh² Juu¹³ jniang³. 11 Jøng² ca¹gú² Pablo ja³jøng² cøng² ŋi² tón² ca²dsieg³. Ca¹héh¹dsa dsa² tiogh³ ja³jøng² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 12 Ni³ jøng² jmai³ mi³lán¹² Galión dsi³máh² quián¹² Acaya, ca¹túgh² dsa² judío cøng² jǿg³, ca¹jmo¹dsa møah¹³ quianh¹³ Pablo. Ca¹ŋi¹jǿg²dsa ni³ ta³. 13 Ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa dsi³máh²: ―Dsa² lang¹² ŋøa¹² jmo¹² tø¹cøg¹² lei¹³ quián² jniang³. Di³ siíh² báh³ ma²he¹²dsa ha²lah mi³juanh¹³ jniang³ Diú¹³ ―ca¹juúh²dsa. 14 Jøng² báh³ mi³hløah¹ Pablo mi³ca¹juúh² Galión, ca¹tsáih¹dsa dsa² judío héi²: ―Mi³mi³rǿ³ báh³ jní² jǿg³ quiánh² hniah¹² dsa² judío ju³ jmai³ hi² rø²canh¹² dsa² lang¹² dsag³, lǿa¹² ju³ dsag³ mih² ho¹ ju³ dsag³ juøh¹². 15 Jøng² cónh¹ lǿa¹² ná¹², jmáh¹lah jǿg³ báh³ ná¹², cónh¹ ju³lah lǿa¹² lei¹³ quiánh² hniah¹² guiogh¹³. Jøng² mi³rǿh³ hniah¹² guiogh³. Tsa¹hú¹³jni jǿg³ lah¹jøng² ―ca¹juúh² dsi³máh². 16 Jøng² ca¹huai¹dsa ni³ ta³. 17 Ni³ jøng² ca¹chiánh² jue¹² dsa² griego Sóstenes, dsa² ta³ quián¹² guøh¹² quiah¹² dsa² judío. Jøng² ca¹cuø¹dsa ja³jøng², ja³ta¹ni¹ dsi³máh². Cónh¹jøng² ha¹chi² ca¹tónh² Galión juu¹² jin³ he².  













Ca¹ŋáh¹ Pablo jøa³juøi² Antioquía

18 Jin³ uú² jmai³ ca¹jŋi¹ Pablo ja³jøng². Ni³ jøng² ca¹haih²dsa jǿg³ dsa² roh¹³ jniang³. Ca¹ŋi¹lia¹dsa juu¹² Siria, cu¹dsie¹² quianh¹³ Priscila quianh¹³ Aquila. Jøng² niúh¹ jín³ hi² ca¹túgh²dsa barco  

283

LOS HECHOS 18​, ​19

jøa³juøi² Cencrea, ca¹ta¹ Pablo dsi³, hi² ca¹mi¹léi¹³dsa ma²ca¹mi¹ti¹dsa cøng² jǿg³ ca¹jmo¹dsa quianh¹³ Diú¹³. 19 Mi³ca¹dsi¹lé²dsa jøa³juøi² Efeso, ja³jøng² ca¹jŋi¹ Priscila quianh¹³ Aquila. Jøng² ca¹ŋie³ Pablo guøh¹² quiah¹² dsa² judío. Ca¹dsiúh¹dsa dsa² judío tiogh³ ja³jøng² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 20 Jøng² ca¹møa¹ dsa² héi² hi² mi³jŋi¹ Pablo jin³ cu²hna². Di³ ha¹chi² ca¹hiei¹dsa. 21 Jøng² ca¹haih²dsa jǿg³ dsa² héi². Ca¹juúh²dsa: ―Guiogh¹³jni calah ŋi³jan¹jni hniah¹² ju³ná³ Diú¹³ cuø¹ jin³ jmai³ ―ca¹juúh² Pablo. Jøng² ca¹hí¹dsa barco. Ca¹u¹hái¹dsa jøa³juøi² Efeso. 22 Mi³ca¹dsiég¹dsa jøa³juøi² Cesarea, jøng² ca¹ŋó¹dsa juu¹² jøa³juøi² Jerusalén, hi² ca¹ŋi³hien¹dsa dsa² quián¹² Jesús. Ni³ jøng² ca¹ŋáh¹dsa juu¹² jøa³juøi² Antioquía. 23 Jøng² mi³ca¹jŋi¹dsa cu²hna² ja³jøng², ca¹u¹hái¹dsa calah. Ca¹ŋó¹dsa lah¹cøng² lah¹cøng² juøi² juu¹² ja³tiogh³ dsa² quianh¹³ Jesús ja³tén¹² Galacia quianh¹³ Frigia. Ca¹cuúh¹dsa dsa² héi² bí².  









Ca¹téng² Apolos jǿg³ jøa³juøi² Efeso

24 Jmai³ jøng² ca¹dsiég¹ jan² dsa² judío tsen² Apolos jøa³juøi² Efeso, dsa² chian² jøa³juøi² Alejandría. Të² dsa² héi² jǿg³. Ŋi¹²dsa ha²lah lǿa¹² si² quiah¹² Diú¹³. 25 Ma²ca¹mi¹tan¹²dsa jǿg³ quiah¹² Juu¹³ jniang³. Ca¹lah¹hiu³ dsǿa¹²dsa ca¹dsii¹dsa jǿg³. Jøng² cu²rø² ca¹heh¹dsa dsa² ha²lah lǿa¹² jǿg³ quiah¹² Jesús. Di³ jmáh¹lah hi² jøng² báh³ ma²ŋi¹²dsa, jǿg³ ca¹he¹ Juan ja³ca¹chiog¹dsa dsa² jmøi².  



26 Jøng² tsa¹goh¹²dsa ca¹téng²dsa jǿg³ guøh¹² quiah¹² dsa² judío. Mi³ca¹nǿng² Priscila quianh¹³ Aquila jǿg³ ca¹téng² dsa² héi², jøng² ca¹tai¹dsa tø¹cøg¹². Ca¹he¹dsa cu²rø² hi³méh¹ ha²lah lǿa¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 27 Jøng² mi³ca¹lø¹hniu¹ dsa² héi² hi² dság¹dsa ja³tén¹² Acaya, ca¹cuø¹ dsa² roh¹³ jniang³ bí². Ca¹tse¹ dsa² roh¹³ jniang³ si² ja³tiogh³ dsa² quianh¹³ Jesús. Mi³jøng² cu²rø² hien¹dsa Apolos. Mi³ca¹dsiég¹ dsa² héi² ja³tén¹² Acaya, ma¹dsio¹² ca¹mi³hog³dsa dsa² ma²ca¹hé¹ jǿg³ ja³jøng². Di³ ma²ca¹jmo¹ Diú¹³ dsio¹ dsǿa¹² hi² ma²ca¹hé¹ ca²dsiog³ dsa² tiogh³ ja³jøng² jǿg³ quiah¹²dsa. 28 Jøng² hiug¹² jín³ cu²rø² ca¹dsii¹ Apolos jǿg³ quianh¹³ dsa² judío ja³jái¹³ dsa² jue¹². Tsa¹ca¹tiúh¹ dsa² judío. Ca¹mi¹dsøg¹² Apolos jǿg³ hi² lán¹² Jesús dsa² lég² jniang³, ju³lah rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³.  





Ma²hiúg³ Pablo jøa³juøi² Efeso

19

Ta³lah¹hiúg³ Apolos jøa³juøi² Corinto, ca¹dsiég¹ Pablo jøa³juøi² Efeso ma²jogh¹²dsa juu¹² tø¹ŋí². Jøng² ca¹jén²dsa mih² dsa² quianh¹³ Jesús. 2 Jøng² ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: ―¿Ca³quinh² hniah¹² jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³ mi³ca¹héh¹ hniah¹² jǿg³? ―ca¹juúh² Pablo. Jøng² ca¹ŋai¹ dsa² héi²: ―Jin³ tsa¹ma²ca¹néng³ jnieh³ jǿg³ hi² chi² jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Diú¹³ ―ca¹juúh² dsa² héi². 3 Jøng² ca¹juúh² Pablo calah: ―¿He² jǿg³ ca¹juúh²dsa jøng² ja³ca¹chiog¹dsa hniah¹² jmøi²? ― ca¹juúh² Pablo.  



LOS HECHOS 19

284

Jøng² ca¹ŋai¹ dsa² héi² calah: ―Ca¹he¹dsa jǿg³ ca¹juúh² Juan ja³ca¹chiog¹ Juan dsa² jmøi² ―ca¹juúh²dsa. 4 Jøng² ca¹juúh² calah Pablo: ―Ca¹chiog¹ Juan dsa² jmøi², ju³lah dsa² ca¹jéinh¹ dsǿa¹². Ca¹tsáih¹dsa dsa² hi² jí¹ jan² dsa² chi³quë¹́ quiah¹²dsa, hi² mi³hé²dsa jǿg³ quiah¹² dsa² héi², hi² hia¹²dsa Jesús ―ca¹juúh² Pablo. 5 Mi³ca¹nǿng² dsa² héi² jǿg³ jøng² ca¹jŋó²dsa jmøi² huu¹³ quiah¹² Jesús, Juu¹³ jniang³. 6 Jøng² mi³ca¹quieg² Pablo gug² ni³ quiah¹² dsa² héi², ca¹can¹dsa jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Diú¹³. Ca¹qui² ca¹hløah¹dsa jǿg³ tsa¹ŋë²́ dsa² siáh². Ca¹hǿ²dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 7 Cónh¹ guia¹tón² dsa² mi³lǿa¹². 8 Jøng² úg² tsøh² jmai³ ca¹ŋie³ Pablo guøh¹² quiah¹² dsa² judío. Tsa¹goh¹²dsa ca¹téng²dsa jǿg³. Ca¹tsáih¹dsa dsa² tiogh³ cu²rø² jǿg³ quiah¹² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹. 9 Cónh¹jøng² ca²dsiog³dsa ca¹jmo¹ huh² dsi³. Tsa¹ca¹nǿng²dsa jǿg³. Ca¹juúh²dsa: ―Hi² hlaih¹³ báh³ juu¹² quiah¹² Jesús ―ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa dsa² jue¹². Ni³ jøng² ma¹quién¹ báh³ ca¹jmo¹ Pablo. Ca¹tai¹dsa dsa² ma²quianh³dsa cøng² escuela quiah¹² jan² dsa² tsen² Tiranno. Ja³jøng² ca¹dsiúh¹dsa dsa² héi² jǿg³ ca¹lah¹jǿ¹ jmai³. 10 Ton¹ ji²ŋi² jmai³ ca¹jmo¹dsa lah¹jøng². Hi² jøng² jue¹² dsa² chian² ja³tén¹² Asia ca¹lø¹ŋi¹² jǿg³ quiah¹² Juu¹³ jniang³, ju³lah dsa² judío cu¹dsie¹² quianh¹³ dsa² tsa¹lán¹² judío calah. 11 Hiug¹² juøh¹² juu¹² juøh¹² ca¹jmo¹ Pablo, hi²  















ca¹mi³hag¹³ Diú¹³. 12 Ca¹hlú² ju³lah dsa² dsoh³. Ca¹u¹hái¹ jmi²dsí² hlaih¹³ quiah¹² dsa² quin¹² ton¹ jmi²dsí², løa¹ ju³ ca¹ŋi³nøh¹³dsa hmøah¹² quiah¹²dsa ho¹ ju³ pø³guiú¹³ quiah¹²dsa quiah¹² Pablo. 13 Jøng² ca²dsiog³ dsa² judío, dsa² la³ŋi²nio³ ta³ huøh¹²dsa jmi²dsí² hlaih¹³ quianh¹³ jǿg³, mi³huúh¹dsa jmi²dsí² hlaih¹³ quianh¹³ jǿg³ quiah¹² Jesús, Juu¹³ jniang³. Di³ ha¹chi² hé²dsa jǿg³ quiah¹² Jesús mi³né³. Jøng² ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa jmi²dsí² hlaih¹³: ―Jní² jmo¹² huanh¹² hniah¹² quianh¹³ jǿg³ quiah¹² Jesús, dsa² hia¹² Pablo ―ca¹juúh²dsa. 14 Lah¹jøng² ca¹jmo¹ jø¹ guiog¹ ja³ŋiúh³ jan² dsa² judío, dsa² tsen² Esceva, dsa² lán¹² juu¹³ jmi²dsa² quián¹² dsa² judío. 15 Mi³ca¹jmo¹dsa lah¹jøng², jøng² ca¹ŋai¹ jmi²dsí² hlaih¹³, ca¹juúh²dsa: ―Cué¹² báh³ jní² Jesús. Jø¹ bíh³ guiang³jni hein² dsa² Pablo. Jøng² ¿Hein dsa² hniah¹²? Héi¹ dsa² quián¹² Jesús hniah¹² ―ca¹juúh²dsa. 16 Ni³ jøng² ca¹u³dsei¹³ dsa² quin¹² jmi²dsí² hlaih¹³ héi². Ca¹cuúh¹dsa dsa² guiog¹ héi². Ca¹qui² ca¹jnáng²dsa. Cu¹dsie¹² ca¹cuøin¹ dsa² guiog¹ héi² dsi²néi² ta¹ma¹ŋó¹²dsa. Di³ ca¹gøi² tsǿnh³dsa. Quin¹²dsa ja³uai¹². 17 Jøng² ca¹lø¹ŋi¹² ca¹lah¹já¹ dsa² chian² jøa³juøi² Efeso ca¹løa¹ lah¹jøng², cu¹dsie¹² dsa² judío quianh¹³ dsa² tsa¹lán¹² judío calah. Jøng² ca¹can¹ dsa² héi² gøg². Ca¹mi¹juanh¹²dsa Jesús, Juu¹³ jniang³. 18 Jøng² jue¹² dsa² ma²hé² jǿg³ quiah¹² Jesús ca¹tion¹dsa he² hi² hlaih¹³ ma²ca¹jmo¹dsa lah¹jiá¹².  













285

LOS HECHOS 19

19 Jue¹² dsa² mi³mi²gan¹² dsa², hi² dsi¹²dsa jǿg³, ca¹ŋi³quín³dsa si² quiah¹²dsa. Ca¹jǿn²dsa si² ja³ta¹ni¹ ca¹lah¹já¹ dsa². Jøng² ca¹jái¹dsa mi³quien¹² si² ca¹cǿg² jøng² cónh¹ lǿa¹² jín³ cøng² ŋi²lǿg² mei¹³ héh¹ cog³. 20 Ni³ jøng² ca¹niu¹ tí² jǿg³ quiah¹² Juu¹³ jniang³. Jue¹² dsa² ca¹hé¹ jǿg³. 21 Mi³ca¹løa¹ lah¹jøng², ca¹jmo¹ Pablo dsǿa¹² hi² dsánh¹dsa juu¹² jøa³juøi² Jerusalén na³ma²ca¹tsø³jue¹³dsa ja³tén¹² Macedonia quianh¹³ Acaya. Jøng² ca¹juúh²dsa: ―Ni³ jøng² nei³jni ŋi³jái¹jni cøng² jøa³juøi² Roma ―ca¹juúh² Pablo. 22 Jøng² ca¹tse¹dsa Timoteo quianh¹³ Erasto, dsa² mi²hag¹³ quián¹²dsa. Ca¹tsei¹dsa juu¹² Macedonia. Jøng² ca¹jŋi¹dsa jin³ cu²hna² ja³tén¹² Asia.  







Ca¹løa¹ møah¹³ jøa³juøi² Efeso

23 Jmai³ jøng² ca¹løa¹ møah¹³ huu¹³ juu¹² quiah¹² Jesús. 24 Ca¹jmo¹ jan² dsa² tsen² Demetrio, dsa² guǿ¹² ta³ jmo¹² guøh¹² lai³ quiah¹² Diana, tsih² ŋi¹juǿi¹ quián¹²dsa. Guøh¹² lai³ jøng² mi³jmo¹²dsa quianh¹³ cog³ teg². Jue¹²dsa mi³tiogh³, dsa² jmo¹² ta³ quianh¹³dsa. 25 Jøng² ca¹togh¹² dsa² héi² dsa² quianh¹³dsa quianh¹³ dsa² siáh², dsa² jmo¹² ta³ lah¹jøng² calah. Jøng² ca¹juúh²dsa: ―Hniah¹² dsa² quianh¹³ jniang³, ma²ŋih³ báh³ hniah¹² quianh¹³ ta³ la² báh³ lǿh² jniang³ he² hi² hneng² jniang³. 26 Jøng² na¹ bíh³ jáih² hniah¹² he² hi² jmo¹² Pablo héi². Di³ jue¹² dsa² ma²hé² jǿg³ dsii¹² dsa² héi² jøa³juøi² Efeso quianh¹³ mih² tsa¹ta³cøng² ja³tén¹² Asia.  







Juúh²dsa: “Tsa¹lán¹² Diú¹³ hi² jmo¹² dsa² quianh¹³ gug²dsa,” juúh² Pablo. 27 Hi² ué² báh³ jøng² quián² jniang³. Di³ ju³lah dsa¹hén² ta³ quián² jniang³. Jø¹² bíh³ dsa¹hén² calah jǿg³ quiah¹² guøh¹² quiah¹² Diana, tsih² ŋi¹juǿi¹ juanh¹² quián² jniang³. Tsa¹ma¹mi¹juanh¹²dsa diú¹³ quián² jniang³, dsa² hlanh¹² ca¹lah¹já¹ dsa² chian² Asia quianh¹³ dsa² chian² ta³cøng² jmøi¹guǿi¹ ―ca¹juúh² Demetrio. 28 Jøng² mi³ca¹nǿng² dsa² tiogh³ jǿg³ jøng², ca¹lø¹hné¹ hlaih¹³dsa cu¹té¹². Ca¹hløah¹dsa tí². Ca¹juúh²dsa: ―¡Hiug¹² juanh¹² Diana quián¹² dsa² chian² Efeso! ―ca¹juúh²dsa. 29 Ni³ jøng² ca¹løa¹ møah¹³ ta³cøng² juøi² jøng². Jøng² ca¹ŋi³chiánh³dsa Gayo quianh¹³ Aristarco, dsa² chian² Macedonia mi³quianh¹³ Pablo. Ca¹ŋi¹jiag¹dsa juu¹² ja³dsa²tiogh¹² dsa² juøi² jmai³ niu¹² jǿg³. 30 Jøng² hniu¹ Pablo mi³dság¹dsa jøa³ dsa² jue¹². Di³ tsa¹ca¹cuø¹ dsa² quianh³dsa jǿg³. 31 Jø¹² bíh³ ca²dsiog³ dsa² ta³ quián¹² Asia, dsa² jenh² quianh¹³ Pablo, ca¹tse¹dsa jǿg³ hi² tsa¹dság¹dsa jøa³ dsa² jue¹² héi². 32 Jøng² ja³tiogh³ dsa² jue¹² jøng², ma¹quién¹ ca¹lǿ² ca¹liúh² báh³ dsa². Di³ hi² tsih¹² cu²møah¹³. Jin³ tsa¹ŋi¹² jue¹² dsa² he² løa¹ ma²tiogh³dsa. 33 Jøng² ca¹ŋó¹ jan² dsa² tsen² Alejandro ni³ dsa² jue¹², hi² ca¹jmo¹ dsa² judío jian¹²dsa. Ni³ jøng² mi³ca¹he¹ ca²dsiog³ dsa² quianh¹³ dsa² jue¹² he² løa¹ ma²tiogh³dsa, ca¹jmo¹ Alejandro quianh¹³ gug² hi² tsa¹ma¹tóh¹ dsa² jue¹² møah¹³. Di³ mi³tsih¹dsa jǿg³ dsøg¹² quiah¹² dsa² judío. 34 Jøng² mi³ca¹lø¹lih¹³ dsa² jue¹² hi² lán¹² Alejandro dsa² judío,  















286

LOS HECHOS 19​, ​20 ton¹ hora ca¹hløah¹ dsa² jue¹² tí² hlaih¹³, ca¹juúh²dsa: ―¡Hiug¹² juanh¹² Diana quián¹² dsa² chian² Efeso! ―ca¹juúh²dsa. 35 Ni³ jøng² mi³ca¹jmo¹ tøa¹²sí¹ quián¹² juøi² hi² ca¹jŋi¹ hløah¹² dsa² jue¹², ca¹juúh² tøa¹²sí¹: ―Hniah¹² dsa² chian² Efeso, ca¹lah¹já¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ báh³ ma²ŋi¹² hi² neng¹² ni³ jniang³ jǿg³ quiah¹² Diana, tsih² ŋi¹juǿi¹ juanh¹² quián² jniang³, dsa² ca¹já¹ juu¹² guiuh¹³. 36 Ca¹lah¹jin³ hein² ha¹chian² li¹jmo¹ tsa¹dsøg¹² jǿg³ jøng². Jøng² tei³ báh³ tiágh³ jniang³. Ha¹chi² hi² siíh² jmó³ jniang³ quianh¹³ dsa² ná¹², 37 dsa² ma²na²u³quianh¹³ hniah¹². Di³ ha¹chi² hi² hlaih¹³ ma²ca¹jmo¹ dsa² ná¹² guøh¹² quián² jniang³. Ha¹chi² jǿg³ siíh² ma²ca¹juúh²dsa quiah¹² tsih² ŋi¹juǿi¹ quián² jniang³. 38 Ju³møa¹³ Demetrio quianh¹³ dsa² jmo¹² ta³ quianh³dsa dsag³, chi²júh² lah¹dsóh² chian² dsa² rø²canh¹² quiah¹²dsa. Dsio¹ báh³ dsa¹lé²dsa ni³ ta³. Hi² jøng² báh³ tiogh³ dsa² ta³, dsa² mi²rø¹² jǿg³. 39 Jøng² ju³ná³ chi² jǿg³ siíh² hi² mi³dsií³ jniang³, dsio¹ báh³ dsií³ jniang³ jǿg³ cu¹dsie¹² jniang³ quianh¹³ dsa² ta³ ju³lah lǿa¹² lei¹³. 40 Di³ ué² báh³ lǿa¹² quián² jniang³ ju³ná³ hein² dsa² ca¹juúh² hi² tíg² jniang³ quianh¹³ dsa² ta³ hi² ma²na²løa¹ ja³la². Ha¹chi² jǿg³ dsøg¹² chiang² jniang³ hi² ma²na²ŋaih¹ jniang³ ja³la² ―ca¹juúh² tøa¹²sí¹. 41 Jøng² ca¹huan¹dsa dsa² jue¹² mi³ca¹juúh²dsa jǿg³ jøng².  













Ca¹ŋó¹ Pablo juu¹² ja³tén¹² Macedonia quianh¹³ Grecia

20

Mi³ca¹dsan¹ møah¹³, jøng² ca¹tǿh¹ Pablo

dsa² quianh¹³ Jesús. Ca¹cuø¹dsa jǿg³ dsio¹. Ni³ jøng² ca¹haih²dsa jǿg³ dsa² héi². Ca¹ŋó¹dsa juu¹² Macedonia. 2 Lah¹tan¹³ juu¹² ja³ca¹ŋó¹dsa jøng² cuøh¹²dsa dsa² quianh¹³ Jesús ma¹dsio¹² jǿg³ dsio¹. Jøng² ca¹dsiég¹dsa ja³tén¹² Grecia. 3 Ja³jøng² ca¹jŋi¹dsa úg² tsøh² jmai³. Jøng² ma²hiúg³dsa juu¹² mi³hí¹dsa barco hi² dsánh¹dsa juu¹² Siria, mi³ca¹lø¹ŋi¹²dsa hi² ma²ca¹jmo¹ dsa² judío jǿg³ hi² jŋaih¹dsa. Hi² jøng² ca¹jmo¹ calah Pablo dsǿa¹² ca¹jógh¹dsa, ca¹tsø³jue¹³dsa calah juu¹² Macedonia. 4 Quianh¹³dsa Sópater, ja³ŋiúh³ Pirro, dsa² chian² Berea, quianh¹³ Aristarco quianh¹³ Segundo, dsa² chian² Tesalónica ta³og¹, quianh¹³ Gayo, dsa² chian² Derbe, quianh¹³ Timoteo, quianh¹³ og¹ dsa² chian² Asia, dsa² tsen² Tíquico quianh¹³ Trófimo. 5 Jøng² ca¹ŋi¹jian¹³ dsa² héi². Ca¹ŋi³jŋiang³dsa jnieh³ jøa³juøi² Troas. 6 Jøng² mi³ca¹gúh¹ jmai³ gøah¹² dsa² judío hi³ŋíh¹ tsa¹quianh¹³ chiúh³, ca¹huaih¹² jnieh³ jøa³juøi² Filipos. Ca¹tiágh³ jnieh³ barco. Jøng² ma²hŋí² jmai³ jøng² ca¹jogh¹² jnieh³ dsa² héi² jøa³juøi² Troas. Ja³jøng² ca¹tiágh³ jnieh³ guio¹ jmai³.  









Ca¹jŋi¹ Pablo jøa³juøi² Troas

7 Jøng² ja³lah¹huu¹³ sø²ma³¹, ma²tiagh³ jnieh³ ja³quie¹³ jnieh³ ju³lah lǿa¹² mai³¹ ca¹cuø¹ Jesús. Jøng² ca¹téng² Pablo jǿg³, ca¹tsáih¹dsa dsa² chian² Troas. Ca¹dsii¹dsa jǿg³ ca¹tǿ² dsi¹neng¹². Di³ dsǿgh³ jnieh³ na³ma²jni¹. 8 Tiagh³ jnieh³ cøng² guiuh¹³hniú¹ hnøa¹² jué¹ ja³chi³hiúh² hliú² si². 9 Guǿ¹²  





287

LOS HECHOS 20

jan² tsih² dsa² ŋioh¹² tsen² Eutico hag³tø²quig². Lǿ² lø¹i³güé¹ hlaih¹³ tsih². Jøng² hiug¹² ma¹dsio¹² jǿg³ ca¹téng² Pablo. Ni³ jøng² ca¹güé¹ tsih² héi². Mi³ma¹rø²güé¹tsih jøng², ca¹tánh²tsih guiuh¹³hniú¹ hnøa¹² jué¹. Jøng² ca¹chiog¹dsa tsih². Ma²rø²jon¹³ báh³ tsih². 10 Jøng² ca¹siog² Pablo. Ca¹quieg²dsa ni³ quiah¹² tsih². Ca¹ni¹dsiag¹dsa. Jøng² ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa dsa² roh¹³ jniang³: ―Tsa¹juéh² hniah¹². Hiu³ jmi²dsí² tsih² ―ca¹juúh²dsa. 11 Jøng² ca¹uǿi² calah Pablo guiuh¹³hniú¹. Ca¹dsiúh¹dsa hi³ŋíh¹ ju³lah lǿa¹² mai³¹ ca¹cuø¹ Jesús jøng². Jøng² mi³ma²na²gǿh¹dsa, ca¹dsii¹dsa jǿg³ hi² uú² ca¹lah¹ca¹jni¹. Jøng² ca¹ŋáh¹dsa. 12 Jøng² jinh³ báh³ tsih² héi². Ca¹tai¹dsa ja³quiah¹³. Ca¹lán¹ hlaih¹³ dsǿa¹² ca¹lah¹já¹dsa hi² ca¹jinh³tsih.  





Ca¹huanh¹²dsa jøa³juøi² Troas. Ca¹ŋi¹lé²dsa jøa³juøi² Mileto

13 Jøng² ca¹tiágh³ jnieh³ barco ma²jiá¹². Ca¹ŋi¹niang¹³ jnieh³ juu¹² jøa³juøi² Asón ja³ma²lǿa¹² jǿg³ jén² jnieh³ Pablo. Di³ hi² hniu¹dsa dság¹dsa ja³jøng² juu¹² tai³dsa. 14 Mi³ca¹jén² jnieh³ dsá¹ jøa³juøi² Asón, jøng² ca¹hí¹dsa barco quianh¹³ jnieh³. Ni³ jøng² ca¹ŋi¹niang¹³ jnieh³ jøa³juøi² Mitilene. 15 Jøng² mi³ma²dsiég¹ ca¹huaih¹² jnieh³ ja³jøng², ca¹tsø³juai¹³ jnieh³ cøg¹² jøa³juøi² Quío. Jøng² mi³ca¹jni¹ jmai³ siíh², ca¹dsi¹niang¹³ jnieh³ jøa³juøi² Samos. Mi³ca¹jni¹ jøng² ca¹dsi¹niang¹³ jnieh³ jøa³juøi² Mileto. 16 Lah¹jøng² ca¹jmó³ jnieh³. Di³ tsa¹hniu¹ Pablo dság¹ jøa³juøi²  







Efeso. Tsa¹hniu¹dsa jŋi¹dsa huø¹ Asia. Di³ hi² hniu¹dsa dsianh¹³dsa jøa³juøi² Jerusalén ta³tí³. Hniu¹dsa jái¹dsa jmai³ ton¹lug¹guií² chi²júh² lé². Ca¹dsii¹ Pablo jǿg³ quianh¹³ dsa² canh¹³ chian² Efeso

17 Ta³lah¹tiagh³ jnieh³ jøa³juøi² Mileto, jøng² ca¹tse¹ Pablo jǿg³ jøa³juøi² Efeso, hi² ca¹ja¹tei¹dsa dsa² canh¹³ quián¹² guøh¹². 18 Jøng² mi³ca¹u¹lé² dsa² héi², ca¹juúh² Pablo: ―Ma²ŋih³ báh³ hniah¹² ha²lah ca¹jmo¹jni jøa³ ja³tiogh³ hniah¹², cónh¹ jmai³ lah¹ni³ ca¹guøn¹jni huø¹ Asia. 19 Ca¹mi³ti³jni jǿg³ quiah¹² Juu¹³ jniang³ ca¹lah¹jǿ¹ jmai³. Tsa¹ca¹mi³juanh¹³jni hŋiéng¹. Hiu³ cøh² dsøa¹jni. Hiug¹² jmø³uai¹² ca¹can¹jni hi² ca¹jmógh² dsa² judío. 20 Cu¹dsie¹² tsa¹ca¹jan³jni he²jni jǿg³, lǿa¹² ju³ he² jǿg³ hi² dsio¹ li¹ŋih³ hniah¹². Cøng² hi² ca¹hé¹ báh³ jní² hniah¹² jǿg³ ju³lah ja³quiánh³ hniah¹², ju³lah ja³ca¹ŋëh² hniah¹² ca¹lah¹jáh¹ hniah¹². 21 Cu²rø² ca¹juǿi²jni dsa² judío quianh¹³ dsa² tsa¹lán¹² judío hi² mi³jéinh¹ dsǿa¹²dsa ja³cog² Diú¹³, hi² mi³hé²dsa jǿg³ quiah¹² Jesús, Juu¹³ jniang³. 22 Jøng² ma²hiúg³jni juu¹², neh¹³jni jøa³juøi² Jerusalén, hi² tsei¹² jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Diú¹³. Tsa¹ne³ he² dsa¹ŋë²́ jni ja³jøng². 23 Cónh¹jøng² ma²guiang³jni chi² hi² dsa¹ŋë²́ jni. Tiáh¹jni hni¹ŋí³. Di³ lah¹jøng² ma²ca¹juúh² jmi²dsí² han¹³, ca¹tsáih¹ jní² lah¹cøng² lah¹cøng² juøi² ja³ma²ca¹ŋie³jni. 24 Di³ ha¹chi² ju²hí³ dsøa¹² chian²jni jin³ he² hi² jón²jni. Jmáh¹lah hi² la² báh³  















288

LOS HECHOS 20​, ​21 dsa²jiag¹² dsøa¹: Hi² mi³ti³jni jǿg³ quiah¹² Jesús, Juu¹³ jniang³. Hno¹jni tiug¹²jni ta³ ca¹cuúh¹dsa jní² hi² ton³jni jǿg³ ma²jmo¹ Diú¹³ hi² dsio¹ dsǿa¹². 25 ’Jøng² ma²ŋie³jni jøa³ ja³tiogh³ hniah¹². Ca¹ton¹jni jǿg³ quiah¹² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹. Jøng² ma²guiang³jni hi² tsa¹ma¹jéin² jniang³ calah. 26 Hi² jøng² lah¹la² juǿi²jni hniah¹²: Ha¹chi² ta¹canh¹³jni dsag³ ja³cog² jin³ hein² hniah¹² chi²júh² hein² hniah¹² tsa¹ca¹lúgh² ja³cog² Diú¹³. 27 Di³ ca¹hé¹ báh³ jní² hniah¹² ca¹lah¹jǿ¹ he² hi² hniu¹ Diú¹³. Ha¹chi² jǿg³ ma²ca¹hǿi². 28 Jøng² ma²ca¹jmo¹ jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Diú¹³ ma²lanh¹² hniah¹² dsa² dse¹³ quián¹² dsa² tiogh³ guøh¹² quiah¹² Diú¹³. Jøng² jmóh³ hniah¹² hí³ guiogh¹³ hniah¹² quianh¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² héi². Di³ jmø³ hŋiah¹² báh³ Diú¹³ ca¹tøng² hi² ca¹mi¹quianh³dsa dsa² héi². 29 Guiang³jni hi² ji²lé² dsa² siáh² ja³tiogh³ hniah¹² na³ma²ca¹ŋáh¹ jní², dsa² mi³jmo¹ hi² dsa¹gá² dsǿa¹² dsa² quián¹² Jesús. Ue¹² dsǿa¹² dsa² héi² lah¹ue¹² dsǿa¹² dsøi²núng³ cugh¹² jah¹chih². Tsa¹hniu¹dsa liúg² jin³ hein². 30 Jø¹² bíh³ li¹chian² ca²dsiog³ dsa² mi¹gag¹² quianh¹³ hniah¹². Mi³li¹quianh¹³ dsa² héi² dsa² quianh¹³ Jesús. 31 Jøng² jmóh³ hniah¹² hí³. Ju³dsiagh² hoh¹² hniah¹² ha²lah ca¹togh²jni hniah¹² jǿg³ hnøa¹² ŋi² jmai³ lah¹huu² lah¹jmø², lah¹jan² lah¹jan² hniah¹². Hiu³ cøh² dsøa¹jni ta³lah¹jøng². Hno¹jni héh² hniah¹² jǿg³. 32 ’Jøng² roh¹³ jniang³, túgh³ jní² hniah¹² gug² Juu¹³ jniang³. Ju³dsiagh² hoh¹² hniah¹² jǿg³ hi²  















ma²jmo¹ Diú¹³ dsio¹ dsǿa¹². Mi³jøng² li¹béh² hniah¹². Li¹quianh¹³ hniah¹² dsa² ma²han¹³, dsa² tsa¹ma¹re² dsag³ ja³cog² Diú¹³. 33 Ha¹chi² hno¹jni hi² chi² quiah¹² dsá¹, a¹jáng¹ cog³, a¹jáng¹ tsǿnh³dsa. 34 Ma²ŋih³ báh³ hniah¹². Quianh¹³ gug² tai¹ hŋiéng¹ báh³ jní² ca¹ŋi¹ŋë²́ jni hi² hneng² jnieh³ quianh¹³ dsa² mi³quianh¹³jni. 35 Hi² lah¹jøng² ca¹juǿi²jni hniah¹² tiá²: Hi² dsio¹ jmó³ jniang³ ta³. Mi³jøng² lé² mi³hog³ jniang³ dsa² chi³quian¹³ jmai³. Ca¹juǿi²jni hniah¹²: Ju³dsiagh² hoh¹² hniah¹² jǿg³ ca¹juúh² Jesús, Juu¹³ jniang³. Di³ ca¹juúh²dsa: “Hiug¹² jín³ hi² hioh¹² jenh¹² dsa² cuø¹² cónh¹ jín³ dsa² hiei¹,” ca¹juúh² Jesús. 36 Jøng² mi³ca¹juúh² Pablo lah¹jøng², ca¹chi¹jné¹dsa. Ca¹hlanh¹dsa Diú¹³ cu¹dsie¹² quianh¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² héi². 37 Ni³ jøng² ca¹ni¹dsiog¹ dsa² héi² Pablo. Ca¹chiunh¹dsa ni³dsa. Ca¹lah¹já¹ dsa² héi² ca¹ho¹. 38 Di³ ma¹ca¹juúh² Pablo tsa¹ma¹jéin²dsa. Jøng² ca¹ŋi¹lé²dsa quianh¹³ Pablo cónh¹ ja³hei¹² barco.  











Ca¹ŋáh¹ Pablo juu¹² Jerusalén

21

Mi³ ca¹heih² jnieh³ jǿg³ dsa² roh¹³ jniang³, jøng² ca¹ŋi¹niang¹³ jnieh³ juu¹² barco. Ca¹ŋi¹niang¹³ jnieh³ cu¹dsøg¹² ca¹lah¹ca¹dsiég¹ jnieh³ jøa³juøi² Cos. Mi³ca¹jni¹ jøng² ca¹ŋi¹niang¹³ jnieh³ jøa³juøi² Rodas. Jøng² ca¹ŋi¹niang¹³ jnieh³ jøa³juøi² Pátara. 2 Ja³jøng² ca¹tǿi² jnieh³ barco siíh² hi² dság¹ juu¹² huø¹ Fenicia. Jøng² ca¹ŋi¹niang¹³ jnieh³ calah. 3 Juu¹² ja³ca¹ŋi¹niang¹³ jnieh³, ca¹ne¹³ jnieh³ huø¹ Chipre. Neng¹² huø¹ jøng²  



289

LOS HECHOS 21

ta¹lah¹gui¹jón² ca¹tsø³juai¹³ jnieh³. Jøng² ca¹ŋi¹niang¹³ jnieh³ juu¹² Siria. Ca¹dsiég¹ jnieh³ jøa³juøi² Tiro. Di³ ja³jøng² ca¹siég²dsa lio¹³ tioh¹³ barco. 4 Jøng² mi³ca¹dsanh¹² jnieh³ dsa² quianh¹³ Jesús, dsa² chian² ja³jøng², ca¹jŋi¹ jnieh³ quianh¹³dsa guio¹ jmai³. Jøng² ca¹tsáih¹ dsa² héi² Pablo jǿg³ ca¹he¹ jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³: Hi² tsa¹mi³dság¹dsa jøa³juøi² Jerusalén. 5 Di³ tiog¹³ báh³ ca¹huaih¹² jnieh³ ja³jøng² mi³ca¹tǿ² guio¹ jmai³ jøng². Ca¹ŋi¹lé² ca¹lah¹já¹ dsa² héi² quianh¹³ jnieh³ juu¹² chiuh³ juøi² cu¹dsie¹² quianh¹³ hio¹³ ca¹lah¹ma¹quianh¹³ guing². Chiuh³ jmø³ŋih¹³ ca¹chi³jne³ jnieh³. Ca¹hlanh¹³ jnieh³ Diú¹³. 6 Jøng² ca¹héih³ jnieh³ jǿg³ dsa² héi². Ni³ jøng² ca¹tiágh³ jnieh³ barco. Ca¹ŋi¹lia¹ dsa² héi². 7 Mi³ca¹huaih¹² jnieh³ jøa³juøi² Tiro, ca¹ŋi¹niang¹³ jnieh³ jøa³juøi² Tolemaida. Ja³jøng² ca¹héih³ jnieh³ jǿg³ dsa² roh¹³ jniang³. Ca¹jŋi³ jnieh³ quianh¹³dsa cøng² jmai³. 8 Mi³ca¹jni¹ jøng², ca¹ŋi¹niang¹³ jnieh³ jøa³juøi² Cesarea. Ja³jøng² ca¹tiágh³ jnieh³ ja³quiah¹³ Felipe, dsa² téng² jǿg³ dsio¹ quiah¹² Diú¹³, dsa² mi³quianh¹³ dsa² guiog¹ ca¹lán¹ ta³ quiah¹² ni³ mesa. Ja³jøng² ca¹jŋi³ jnieh³. 9 Mi³chian² quión² ja³mái¹³ Felipe, dsa² tsa¹ma²ca¹jenh² gug², dsa² hǿ² jǿg³ he¹² Diú¹³. 10 Mi³ma²ni³ŋó¹³ tiagh³ jnieh³ ja³jøng², ca¹já¹ jan² dsa² tsen² Agabo juu¹² Judea, dsa² hǿ² jǿg³ he¹² Diú¹³. 11 Ca¹ja¹jái¹³dsa jnieh³. Jøng² ca¹can¹ dsa² héi² løg² hŋieng¹² toh¹² Pablo. Ca¹hŋiéng²dsa gug² tai³ hŋiah¹²dsa. Jøng² ca¹juúh²dsa: ―Lah¹la² juúh² jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Diú¹³: “Lah¹la² hŋio¹ dsa²  















judío dsa² quiah¹² løg² la² jøa³juøi² Jerusalén. Ni³ jøng² jǿinh²dsa quiah¹² dsa² tsa¹lán¹² judío” ―ca¹juúh²dsa. 12 Mi³ca¹néng³ jnieh³ jǿg³ jøng², ca¹tséih³ jnieh³ cu¹dsie¹² quianh¹³ dsa² tiogh³ hi² tsa¹ma¹dsánh¹ Pablo juu¹² Jerusalén. 13 Jøng² ca¹juúh² Pablo: ―¿He² løa¹ høgh² hniah¹²? Cuuh² hniah¹² ju²hí³ dsøa¹². Ju³hŋiéng²dsa jní². Ju³ lah¹la² jŋaih¹dsa jøa³juøi² Jerusalén huu¹³ quiah¹² Jesús, Juu¹³ jniang³, cøng² hi² hiug² dsøa¹ báh³ jní² ―ca¹juúh² Pablo. 14 Jøng² ha¹chi² ma¹ca¹tséih³ jnieh³ dsá¹. Di³ tsa¹ca¹niuh³dsa. Ca¹juúh³ jnieh³: ―Ju³lé³ ha²lah hniu¹ Juu¹³ jniang³ ―ca¹juúh³ jnieh³. 15 Ni³ jøng² ca¹tiágh³ jnieh³ juu¹². Ca¹ŋi¹niang¹³ jnieh³ juu¹² jøa³juøi² Jerusalén. 16 Jøng² ca²dsiog³ dsa² quianh¹³ Jesús, dsa² chian² Cesarea, ca¹ŋi¹lé² quianh¹³ jnieh³. Ca¹jiag¹dsa juu¹² ja³quiah¹³ Mnasón, dsa² chian² Chipre. Cónh¹ jmai³ lah¹ni³ ca¹lø¹quianh¹³ dsa² héi² Jesús. Mi³jŋi³ jnieh³ ja³quiah¹³dsa.  









Ca¹jén² Pablo Jacobo

17 Jøng² hioh¹² jenh¹² dsa² roh¹³ jniang³ ca¹haih²dsa jnieh³ jǿg³ mi³ca¹dsiég¹ jnieh³ jøa³juøi² Jerusalén. 18 Mi³ca¹jni¹ ca¹ŋi¹niang¹³ jnieh³ quianh¹³ Pablo. Ca¹ŋi¹ne¹³ jnieh³ Jacobo. Ja³jøng² mi³tiogh³ ca¹lah¹já¹ dsa² canh¹³ quián¹² guøh¹². 19 Jøng² mi³ca¹haih² Pablo dsa² héi² jǿg³, ca¹dsii¹dsa lah¹cøng² lah¹cøng² jǿg³ ha²lah ca¹mi³hag¹³ Diú¹³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² ca¹jmo¹dsa ja³tiogh³ dsa² tsa¹lán¹² judío. 20 Jøng² ca¹mi¹juanh¹² dsa²  







290

LOS HECHOS 21 héi² Diú¹³ mi³ca¹nǿng²dsa. Ni³ jøng² ca¹juúh² dsa² héi², ca¹tsáih¹dsa Pablo: ―Dsio¹ báh³, roh¹³ jniang³. Jøng² ma²ŋih³hning ta¹lah¹mei¹³ dsa² judío ma²hé² jǿg³ quiah¹² Juu¹³ jniang³. Jøng² ca¹lah¹já¹ dsa² héi² hniu¹ hi² jmó³ jniang³ ju³lah lǿa¹² lei¹³ quiah¹² hlai³ Moisés. 21 Jøng² ma²ca¹nǿng² dsa² héi² jǿg³ hi² juaih¹²hning ca¹lah¹já¹ dsa² judío tiogh³ ja³siíh³ jǿg³ hi² tsa¹tónh²dsa juu¹² jǿg³ quiah¹² hlai³ Moisés. Di³ lë²́ dsa juúh²hning tsa¹ma¹hniuh¹² jmo¹ dsa² judío circuncisión quiah¹² guing² quián¹²dsa, tsa¹ma¹hniuh¹² cán²dsa mai³¹ quián² jniang³ ma²ca¹já¹. 22 ¿Ha²lah lé² jøng²? Di³ tiog¹³ báh³ li¹ŋi¹² dsa² héi² ma²guønh¹²hning. 23 Jøng² lah¹la² jmóh³hning: Tiogh³ quión² dsa² ŋioh¹² quianh¹³ jniang³, dsa² hniu¹ mi¹ti¹ cøng² jǿg³ quianh¹³ Diú¹³. 24 Jøng² gu³jianh¹³hning dsa² héi² guøh¹². Gu³mi³jŋioh¹³hning quianh¹³dsa. Jøng² hning² cǿh³ hmah³ quiah¹²dsa. Mi³jøng² lé² ta¹dsa dsi³dsa, hi² mi¹léi¹³dsa ca¹lø¹ti¹ jǿg³ quiah¹²dsa. Di³ jøng² li¹ŋi¹² ca¹lah¹já¹dsa tsa¹dsøg¹² jǿg³ ma²ca¹nǿng²dsa quianh¹³ hnéng¹. Li¹ŋi¹²dsa hi² jmoh²hning ju³lah lǿa¹² lei¹³ quián² jniang³. 25 Jøng² ma²ca¹jmó³ báh³ jnieh³ jǿg³ ha²lah jmo¹ ju³lah dsa² tsa¹lán¹² judío ma²hé² jǿg³. Ma²ca¹dsianh¹³ báh³ jnieh³ si² quiah¹²dsa. Ma²ca¹tséih³ báh³ jnieh³ dsá¹ hi² tsa¹gǿh¹dsa jmø², tsa¹cugh¹²dsa jáh² tsa¹ca¹tøng² jmø³, tsa¹hlanh¹dsa hio¹³ siáh² ―ca¹juúh² Jacobo quianh¹³ dsa² canh¹³.  









Ca¹chiánh²dsa Pablo ja³dsi¹² guøh¹²

26 Mi³ca¹jni¹ jøng², ca¹ŋi¹jian¹ Pablo dsa² quión² héi² juu¹²  

ja³ca¹lø¹liág¹ li¹jŋió¹dsa. Jøng² ca¹ŋi³hǿ¹³dsa jǿg³ guøh¹² he² jmai³ li¹jŋió¹dsa, jmai³ li¹chi² hi² dsii¹dsa ni³ Diú¹³ ni³ quiah¹² lah¹jan² lah¹jan²dsa. 27 Cónh¹ ja¹quien¹³ tøa¹ guio¹ jmai³ jøng², jmai³ ja³mi³li¹jŋió¹dsa, mi³ca¹jǿi² ca²dsiog³ dsa² judío, dsa² ca¹ja¹lia¹ Asia. Ca¹jë²́ dsa Pablo ja³dsi¹² guøh¹². Jøng² ca¹pø² ca¹jáh² dsa² héi² Pablo. Ca¹jmo¹dsa møah¹³. Ca¹tsáih¹dsa dsa² jue¹². 28 Ca¹juúh²dsa tí²: ―Hniah¹² dsa² israel, mi²hag³ jnieh³. Dsa² lang¹² báh³ dsa² héi², dsa² ŋøa¹² ta³cøng² jmøi¹guǿi¹ jmo¹² tø¹cøg¹² dsa² go² jniang³ quianh¹³ lei¹³ quián² jniang³ quianh¹³ guøh¹² quián² jniang³. Jø¹² bíh³ ma²u¹jian¹ dsa² lang¹² dsa² tsa¹lán¹² judío guøh¹² quián² jniang³ ja³lǿa¹² jǿg³ tsa¹ji¹lé² dsa² siáh². Hi² jøng² tsa¹ma¹dsio¹ guøh¹² han¹³ quián² jniang³ ca¹jmo¹ dsa² lang¹² ― ca¹juúh² dsa² héi². 29 Lah¹jøng² ca¹juúh² dsa² héi². Di³ ma²ca¹jë²́ dsa Trófimo lah¹jiá¹², dsa² chian² Efeso. Ma²ca¹jǿi²dsa jøa³juøi². Hi² jøng² lë²́ dsa ma²ca¹u¹jiag¹ Pablo juu¹² guøh¹². 30 Jøng² ca¹lø¹chí¹ jǿg³ ta³cøng² juøi². Ca¹lah¹tsa¹hai² ca¹ŋëh²dsa. Jøng² ca¹tsanh¹dsa Pablo juu¹² coh¹³ jnǿ³ guøh¹², ta³lah¹ca¹jnéi¹dsa hag³jnǿ³. 31 Jøng² ma²jmo¹² lah¹jŋaih¹dsa mi³ca¹lø¹ŋi¹² juu¹³ hlég² juanh¹² ma²tiogh³dsa cu²møah¹³ ta³cøng² juøi². 32 Dsø¹juu¹² jøng² ca¹togh¹² juu¹³ hlég² juanh¹² héi² hlég² quián¹²dsa quianh¹³ ca²dsiog³ juu¹³ hlég² meh². Jøng² ca¹ŋi¹lé²dsa gu¹hei¹² juu¹² ja³tiogh³ dsa² jue¹².  











291

LOS HECHOS 21​, ​22

Jøng² mi³ca¹jái¹ dsa² jue¹² ja¹lé² juu¹³ hlég² juanh¹² quianh¹³ hlég² quián¹²dsa, tsa¹ma¹qui² ca¹túg²dsa Pablo cang³. 33 Jøng² mi³ca¹dsiég¹ juu¹³ hlég² cøg¹², ca¹chiánh²dsa Pablo. Ca¹jmo¹dsa héh¹ ca¹hŋió²dsa Pablo quianh¹³ ton¹ cadena. Ni³ jøng² ca¹ŋai¹dsa hein² dsa² Pablo, ji² he² ca¹jmo¹dsa. 34 Jøng² ma¹quién¹ ca¹qui² ca¹hløah¹ lah¹jan² lah¹jan² dsa² jue¹². Cu¹dsie¹² tsa¹ca¹lø¹ŋë²́ juu¹³ hlég². Di³ tsih¹² cu²hmøah¹³. Hi² jøng² ca¹tai¹dsa Pablo hniú¹² ja³tiogh³ hlég². 35 Mi³ca¹dsi¹lé²dsa ja³tioh¹³ jáng¹³ uǿi²dsa hi² dsi³lé²dsa dsi²néi², ca¹chiog¹ hlég² Pablo juu¹² guiuh¹³ cog¹²dsa. Di³ hiug¹² hne² dsa² jue¹². 36 Ti³dse¹³ dsa² jue¹² cah³ hlég². Ca¹qui² ca¹hløah¹dsa tí². Ca¹juúh²dsa: ―¡Ju³jón³dsa! ―ca¹juúh²dsa.  







Ca¹tsih¹ Pablo jǿg³ dsøg¹² quiah¹² ni³ dsa² jue¹²

37 Jøng² mi³ma²tai²dsa Pablo dsi²néi² hniú¹² ja³tiogh³ hlég², ca¹juúh² Pablo, ca¹tsáih¹dsa juu¹³ hlég²: ―¿Tsa³lé² hlanh¹³jni hning² cøng² jǿg³? ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹ŋai¹ juu¹³ hlég². Ca¹juúh²dsa: ―Ha²lah dsio¹ hløah³hning jǿg³ griego. 38 ¿Tsa³lanh¹²hning dsa² egipcio héi², dsa² ca¹jmo¹ møah¹³ ma²ŋi³jáng¹, dsa² ca¹ŋi¹jian¹ quiún² mei¹³ dsa² jag¹³ quiah¹² Asesino juu¹² ja³tsa¹chian² dsa² tiogh³? ― ca¹juúh² juu¹³ hlég². 39 Jøng² ca¹juúh² Pablo: ―Dsa² judío báh³ jní², dsa² juøi² chian² Tarso, juøi² juøh¹² tén¹² Cilicia. Jøng² jmóh³hning juøh¹²  





hoh¹². Cuúh³ jǿg³ hlanh¹³jni dsa² jue¹² ná¹² ―ca¹juúh²dsa. 40 Jøng² mi³ca¹cuø¹ juu¹³ hlég² jǿg³, ca¹nung² Pablo guiuh¹³ ja³tioh¹³ jáng¹³. Ca¹jmo¹dsa quianh¹³ gug²dsa tsa¹ma¹ju³tiúh³ dsa² jue¹² cu²møah¹³. Jøng² mi³ca¹túgh²dsa tei³, ca¹juúh² Pablo quianh¹³ jǿg³ hebreo. Ca¹juúh²dsa: ―Hniah¹² dsa² go² jniang³ quianh¹³ dsa² canh¹³, neng² di³ jǿg³ juǿi²jni hniah¹². Tsǿh³jni jǿg³ dsøg¹² quieg¹jni ―ca¹juúh² Pablo. 2 Jøng² mi³ca¹nǿng² dsa² jue¹² ca¹juúh² Pablo quianh¹³ jǿg³ hebreo, hiug¹² jín³ tei³ ca¹túgh²dsa. Jøng² ca¹juúh² calah Pablo: 3 ―Dsa² judío báh³ jní². Ca¹lø¹chián¹jni Tarso, juøi² tén¹² Cilicia. Cónh¹jøng² jøa³juøi² Jerusalén la² báh³ ca¹ŋi¹juanh¹²jni. Cu²rø² hlaih¹³ ca¹mi³tan¹³jni ha²lah lǿa¹² lei¹³ ma²já¹² quiah¹² dsa² hóg¹ quián² jniang³. Ca¹he¹ tøa¹ Gamaliel. Hno¹ báh³ jní² jmo³jni hi² hniu¹ Diú¹³ ca¹lah¹jǿ¹ dsøa¹jni, ju³lah hnøngh² ca¹lah¹jáh¹ hniah¹² na¹. 4 Ca¹mi³dsian¹³ hiug¹² báh³ jní² dsǿa¹² dsa² ma²chinh¹² juu¹² quiah¹² Jesús. Ca¹lah¹cu¹dsie¹² mi³hno¹jni mi³dsián¹ dsa² héi². Ca¹ŋi³chianh¹³jni dsa² héi². Ca¹ŋi³tianh¹³jni hni¹ŋí³, cu¹dsie¹² dsa² ŋioh¹² ca¹lah¹ma¹quianh¹³ mǿ². 5 Tsih¹ báh³ ŋi¹jmó² quianh¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² canh¹³ jǿg³ dsøg¹² quieg¹jni. Di³ dsa² héi² báh³ ca¹cuø¹ si² ca¹të²́ dsa² go² jniang³ tiogh³ jøa³juøi² Damasco. Juu¹² jøng² ca¹ŋó¹jni. Mi³ŋi¹hniáh¹jni dsa² quián¹² Jesús. Mi³jøng² mi³ŋi¹chiánh¹jni. Mi³ŋi¹tei¹jni  

22  







292

LOS HECHOS 22 jøa³juøi² Jerusalén la². Jøng² mi³quíg¹dsa dsǿg³. Ca¹dsii¹ Pablo jǿg³ ha²lah ca¹jéinh¹ dsǿa¹²dsa (Hch. 9.1-19; 26.12-18)

6 ’Jøng² lah¹la² ca¹jéin¹jni dsi²juu¹². Mi³ja¹quien¹³ dsiég¹³jni cónh¹ dsi¹hiég¹ jøa³juøi² Damasco, cónh¹ tsa¹jŋia¹³ jøng² ca¹táih¹ cøng² si² guiuh¹³. Taih¹² hlaih¹³ cu¹té¹² ja³nei³jni. 7 Jøng² ca¹canh¹jni huø¹. Ca¹nang¹jni cøng² jǿg³ ca¹hløah¹ dsi³guøi²: “Saulo, ¿he² løa¹ mi²dsianh¹³hning dsøa¹jni?” 8 Ni³ jøng² ca¹ŋai¹jni. Ca¹juúh¹jni: “¿Hein² hning² iéh² Guiuh¹³?” ca¹juúh¹jni. Jøng² ca¹juúh² dsa² hløah¹² calah, ca¹tsáih¹dsa jní²: “Jesús báh³ jní², dsa² chian² Nazaret, dsa² mi²dsianh¹³hning dsǿa¹²,” ca¹juúh²dsa. 9 Ca¹jái¹ báh³ dsa² mi³quianh¹³jni si². Cónh¹jøng² ha¹chi² ca¹nǿng²dsa jǿg³ ca¹tsáih¹ Jesús jní². 10 Jøng² ca¹juúh¹jni: “¿He² hnøngh²hning jmo³jni, Juu¹³ jniang³?” ca¹juúh¹jni. Jøng² ca¹juúh² calah Juu¹³ jniang³: “¡Nung²! ¡Gu² juu¹² jøa³juøi² Damasco! Ja³jøng² tsáih¹dsa hning² ca¹lah¹jǿ¹ he² ́ ²hning jmóh³hning,” hi² ca¹tëh ca¹juúh²dsa. 11 Jøng² ca¹ŋó¹jni jøa³juøi² Damasco. Ca¹ŋi¹jiag¹ dsa² mi³quianh¹³jni. Chi³chinh¹²dsa gug¹jni. Di³ tsa¹ma¹jniáng¹²jni, ca¹jmo¹ si² taih¹² hlaih¹³ jøng². 12 ’Ja³jøng² mi³guǿ¹³ jan² dsa² tsen² Ananías, dsa² jmo¹² ju³lah lǿa¹² lei¹³ quián² jniang³. “Dsa² dsiog¹ báh³ Ananías,” lë²́ ca¹lah¹já¹ dsa² judío tiogh³ ja³jøng². 13 Jøng² ca¹ŋi¹jái¹³ Ananías jní². Jøng² mi³ca¹dsiég¹dsa ja³mi³hiúg³jni,  





ca¹juúh²dsa: “Saulo, roh¹³ jniang³, mi²jniáng³ mø³neih³hning,” ca¹juúh²dsa. Dsø¹juu¹² jøng² ca¹jniáng¹ mø³ne¹jni. Ca¹jan³jni dsa² héi². 14 Jøng² ca¹juúh²dsa: “Ma²ca¹hia¹ Diú¹³ quián¹² dsa² hóg¹ quián² jniang³ hning². Mi³jøng² jmóh³hning hi² hniu¹dsa. Ca¹jmo¹ Diú¹³ ca¹janh³hning dsa² dsiog¹ quián¹²dsa. Ca¹nengh²hning jǿg³ ca¹juúh² dsa² héi². 15 Mi³jøng² gu³heh³hning hi² ma²ca¹jaih³hning hi² ma²ca¹nengh²hning. Gu³heh³hning jǿg³ quiah¹² dsa² héi² ta³cøng² jmøi¹guǿi¹. 16 Jøng² hiugh¹² nung². Gu³chiógh¹ hning jmøi². Ju³héh³hning jǿg³ quiah¹² Jesús. Mi³jøng² hén²dsa dsǿgh³hning,” ca¹juúh² Ananías, ca¹tsáih¹ jní².  





Ca¹dsii¹ Pablo jǿg³ ha²lah ca¹tsei¹ Juu¹³ jniang³ juu¹² ja³tiogh³ dsa² tsa¹lán¹² judío











17 ’Jøng² lah¹la² ca¹løa¹ mi³ca¹guøn¹jni jøa³juøi² Jerusalén. Ca¹jéin¹jni lah¹cøng² hi³ cøa²jni ja³hiúg³jni guøh¹² chi³hlanh¹³jni Diú¹³. 18 Ca¹jan³jni Juu¹³ jniang³. Jøng² ca¹juúh²dsa: “¡Hiugh¹² jú¹² jøa³juøi² Jerusalén la²! Di³ ha¹chi² tónh¹dsa juu¹² jǿg³ dsiíh³hing quieg¹ jní²,” ca¹juúh² Juu¹³ jniang³. 19 Jøng² ca¹juúh¹jni: “Juu¹³ jniang³, ma³ŋi¹² báh³ dsa² chian² ja³la² ha²lah ca¹ŋie³jni lah¹cøng² lah¹cøng² guøh¹² ja³ca¹bá²jni dsa² hé² jǿg³ quiánh²hning. Ca¹togh²jni dsa² héi² hni¹ŋí³. 20 Ma²ŋi¹² báh³ dsa² chian² ja³la² hiúg³jni jmai³ ca¹jŋëh¹dsa Esteban, dsa² mi³téng² jǿg³ quiánh²hning. Ca¹lø¹hiúg¹ báh³ dsøa¹jni ca¹jon¹ Esteban. Ca¹jmo¹jni hí³ hmøah¹² quiah¹² dsa² ca¹jŋaih¹,”  







293

LOS HECHOS 22​, ​23

ca¹juúh¹jni, ca¹juǿi²jni Juu¹³ jniang³. 21 Jøng² ca¹juúh² Juu¹³ jniang³, ca¹tsáih¹ jní²: “¡Hiugh¹² gu²! Tsë³́ jni hning² ja³uǿin³, ja³tiogh³ dsa² tsa¹lán¹² judío,” ca¹juúh²dsa.

―Dsøg¹² báh³ ―ca¹juúh²dsa. 28 Jøng² ca¹juúh² juu¹³ hlég²: ―Ma¹dsio¹² cog³ ca¹cǿ¹jni ca¹lán¹jni dsa² juøi² romano ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² Pablo: Ma²neng¹² ni³ juu¹³ hlég² Pablo ―Di³ jní² na¹ mi³né³, dsa² 22 Cu¹ná¹² báh³ hniu¹ dsa² jue¹² ca¹lø¹chián¹ juøi² tén¹² Roma báh³ nang¹ jǿg³ dsii¹² Pablo. Jøng² ca¹qui² jní² ―ca¹juúh² Pablo. 29 Dsø¹juu¹² jøng² ca¹ŋi¹lé² hlég² ca¹hløah¹dsa tí². Ca¹juúh²dsa: mi³bú² tø¹cøg¹². Ca¹can¹ juu¹³ hlég² ―¡Ju³jón³ dsa² ná¹²! juanh¹² héi² gøg² mi³ca¹lø¹ŋi¹²dsa hi² Tsa¹ma¹hniuh¹² li¹chian²dsa lán¹² Pablo dsa² juøi² romano. Di³ ―ca¹juúh²dsa. 23 Jøng² hiug¹² jín³ ca¹túgh² dsa² ma²na²hŋiéng²dsa. jue¹² cu²møah¹³. Cu¹dsie¹² ca¹qui² Ca¹jian¹dsa Pablo ni³ ta³ ca¹gǿi¹dsa tsǿnh³dsa guiog³dsa. quiah¹² dsa² judío Ca¹qui² ca¹chio¹dsa hleg² guiuh¹³. 30 Mi³ca¹jni¹ jøng², hniu¹ juu¹³ Di³ tsa¹tøa¹² dsǿa¹²dsa Pablo. 24 Jøng² ca¹jmo¹ juu¹³ hlég² héh¹ hlég² li¹ŋi¹² he² løa¹ mi³cuúh¹ ca¹tai¹dsa Pablo dsi²néi². Ni³ jøng² dsa² judío Pablo dsag³. Hi² jøng² ca¹jmo¹dsa jǿg³ bú²dsa. Hniu¹dsa ca¹tséh²dsa Pablo. Ca¹togh¹²dsa juu¹³ he¹ Pablo jǿg³ he² ca¹jmo¹dsa, he² jmi²dsa² quián¹² dsa² judío, quianh¹³ løa¹ ca¹lø¹hné¹ dsa² jue¹². 25 Jøng² ca¹lah¹já¹ dsa² ta³ quián¹²dsa. Jøng² mi³ca¹hŋiéng² hlég² hi² mi³bú²dsa ca¹ŋi¹jian¹dsa Pablo ja³tiogh³ dsa² quianh¹³ løg², ca¹juúh² Pablo, héi². ca¹tsáih¹dsa juu¹³ hlég² meh² tsenh¹² Jøng² mi³ma²tsenh¹² Pablo cøg¹²: ni³ ta³, cu²rø² hlaih¹³ ―¿Chianh³ hniah¹² bí² bánh³ ca¹jái¹dsa ni³ dsa² ta³ tiogh³. Jøng² hniah¹² dsa² lán¹² dsa² juøi² romano, ca¹juúh²dsa: hi² tsa¹ma²ca¹quinh³ hniah¹² jǿg³ ―Hniah¹² dsa² go² jniang³, ha¹chi² dsøg¹² quiah¹²? ―ca¹juúh²dsa. lë²́ jni tø¹canh¹³jni ja³cog² Diú¹³ 26 Jøng² mi³ca¹nǿng² hlég² hi² ma²ca¹jmo¹jni ja³ma²ca¹já¹ héi², ca¹ŋi³tseih³dsa juu¹³dsa. ―ca¹juúh²dsa. 2 Jøng² ca¹juúh² ŋi¹jmó² Ananías, Ca¹juúh²dsa: ―¿He² løa¹ lah¹ná¹² jmoh²hning? ca¹tsáih¹dsa dsa² tsenh¹² cøg¹² hi² Dsa² juøi² romano báh³ dsa² ná¹² ― mi³jnáng¹dsa hag³ Pablo. 3 Jøng² ca¹juúh² hlég². ca¹juúh² Pablo, ca¹tsáih¹dsa ŋi¹jmó²: 27 Jøng² ca¹ŋi³tséih¹ juu¹³ hlég² ―Hning² báh³ ton¹dsóh² jnó² Pablo, ca¹juúh²dsa: hŋiah¹² Diú¹³, hning² dsa² ―¿Ta³dsóh² dsøg¹² jǿg³ juúh²hning tø¹caih¹² tø¹jen¹². Ju³lah lǿa¹² lei¹³ lanh¹²hning dsa² juøi² romano? ― mi³mi³rǿh³hning jǿg³ quieg¹jni ca¹juúh² juu¹³ hlég². ma²ŋíh²hning liáh³. Ha²lah Jøng² ca¹ŋai¹ Pablo, ca¹juúh²dsa: dsio¹ jøng² ca¹tǿ² ja³tsa¹lǿa¹² lei¹³  















23









294

LOS HECHOS 23

jmoh²hning jǿg³ jnó¹dsa jní² ― hlég². Di³ lë²́ dsa hi² qui¹túg²dsa ca¹juúh² Pablo. Pablo ti³jneh³. Jøng² ca¹jmo¹dsa 4 Jøng² ca¹juúh² dsa² tiogh³ cøg¹², jǿg³ ca¹dsei¹² hlég² jøa³ dsa² jue¹². ca¹tsáih¹dsa Pablo: Ca¹ŋi¹jǿg²dsa hniú¹² ja³tiogh³ hlég². 11 Ja³neng² jøng² ca¹jnia¹ Juu¹³ ―¿He² løa¹ jǿg³ hlaih¹³ juaih¹²hning ŋi¹jmó² quián¹² Diú¹³? jniang³, ca¹jǿi² Pablo. Jøng² ca¹juúh² ―ca¹juúh²dsa. Juu¹³ jniang³: 5 Jøng² ca¹juúh² Pablo: ―Mi²jniáng³ hoh¹². Di³ hniuh¹² ―Dsa² go² jniang³, tsa¹guiang³jni tǿngh³hning jǿg³ quieg¹jni jøa³juøi² hi² lán¹² dsa² ná¹² ŋi¹jmó². Di³ Roma, ju³lah ma²ca¹tengh²hning lah¹la² rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³: jøa³juøi² Jerusalén la² ―ca¹juúh² “Tsa¹lé² juaih¹³hning dsa² ta³ Juu¹³ jniang³. quiánh²hning jǿg³ hlaih¹³,” rø²juúh² Ca¹jmo¹ dsa² judío jǿg³ si² ―ca¹juúh² Pablo. mi³jŋëh¹dsa Pablo 6 Jøng² ma²ŋi¹² Pablo tiogh³ 12 Mi³ca¹jni¹ jøng², ca¹jmo¹ ca²dsiog³ dsa² jag¹³ quiah¹² dsa² saduceo, jøng² tiogh³ ca²dsiog³dsa ca²dsiog³ dsa² judío jǿg³ hi² calah jag¹³ quiah¹² dsa² fariseo. Hi² mi³jŋëh¹dsa Pablo. Ca¹juúh²dsa: jøng² ca¹hløah¹dsa tí², ca¹juúh²dsa: ―Ha¹chi² ma¹cø³ ma¹quie¹³ ―Dsa² go² jniang³, dsa² fariseo jniang³ jin³ he² ca¹lah¹ca¹jon¹ báh³ jní². Jø¹² bíh³ mi³lán¹³ dsa² Pablo. Ju³dsiag² jniang³ guiag¹³ fariseo dsa² canh¹³ quian¹jni. Huu¹³ ju³ná³ tsa¹ca¹jŋëh¹³ jniang³ dsá¹ la² báh³ cán²dsa jǿg³ dsøg¹² quieg¹ ―ca¹juúh²dsa. 13 Lǿa¹² jín³ ton¹lóg¹ dsa², jní²: Di³ hé²jni jǿg³ hiog¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ ―ca¹juúh² Pablo. dsa² ca¹jmo¹ jǿg³ jøng². 14 Jøng² 7 Mi³ca¹juúh²dsa lah¹jøng², ca¹tsë²́ ca¹ŋi¹lé² dsa² héi² ni³ juu¹³ jmi²dsa² dsa² fariseo quianh¹³ dsa² saduceo quián¹²dsa quianh¹³ dsa² canh¹³. guiog¹³. Jøng² ca¹túgh² dsa² tiogh³ Ca¹juúh²dsa: ma¹quién¹. 8 Di³ tsa¹hé² dsa² saduceo ―Ma²ca¹jmó³ jnieh³ jǿg³ mi³dsiag¹³ jǿg³ hiog¹ dsa² jmøi¹guǿi¹. Tsa¹hé²dsa jnieh³ guiag¹³ ju³ná³ tsa¹ca¹jŋëh¹³ quin³ jniang³ jmi²dsí² jø¹ hi² chian² jnieh³ Pablo. Ha¹chi² ma¹cø³ ángel. Jøng² hé² báh³ dsa² fariseo ma¹quie¹³ jnieh³ ca¹lah¹ca¹jon¹dsa. 15 Jøng² hniah¹² jmóh³ jǿg³ quianh¹³ ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ jøng². 9 Jøng² ca¹tsih¹ cu²møah¹³ hlaih¹³. Ca¹nung² ca²dsiog³ dsa² ta³ quián² jniang³ hi² ji¹jiag¹ tøa¹² he¹² lei¹³ quiah¹² Diú¹³, dsa² jag¹³ juu¹³ hlég² ja³la² hiá¹. Juaih¹³ quiah¹² fariseo. Jøng² ca¹juúh²dsa: hniah¹² juu¹³ hlég² hi² mi³cánh³ ―Ha¹chi² dsag³ cuøh¹³ jniang³ dsa² hniah¹² hi³méh¹ cu²rø² jǿg³ dsøg¹² ná¹² ju³ jmai³ ca¹løa¹ ca¹tíg² jniang³ quiah¹² dsa² héi². Jøng² ma²tiagh³ quianh¹³ Diú¹³, chi²júh² Diú¹³ ca¹jmo¹ jnieh³ ju²jŋia¹³ hi² jŋëh¹³ jnieh³ ca¹hlaih¹ ángel ho¹ ju³ jmi²dsí² dsá¹ niúh¹ jín³ hi² guǿn²dsa ja³la² ―ca¹juúh²dsa. ―ca¹juúh²dsa. 10 Jøng² hiug¹² jín³ cu²møah¹³ 16 Jøng² ca¹lø¹ŋi¹² ja³ŋiúh³ mǿ² ca¹tsih¹. Hi² jøng² ca¹já¹ goh¹² juu¹³ ca¹ŋo² quianh¹³ Pablo jǿg³ jøng².  

























295

LOS HECHOS 23

Hi² jøng² ca¹ŋó¹ tsih² héi² hniú¹² ja³tiogh³ hlég². Ca¹ŋi¹tseih¹dsa Pablo jǿg³. 17 Jøng² ca¹tǿh¹ Pablo jan² juu¹³ hlég² meh². Ca¹juúh²dsa: ―Gu²jian¹² tsih² lang¹² ni³ juuh²hning. Chi² jǿg³ dsa¹juøh¹³tsih ―ca¹juúh² Pablo. 18 Jøng² mi³ca¹ŋi¹jiag¹ hlég² héi² ni³ juu¹³dsa, ca¹juúh²dsa: ―Pablo, dsa² ca¹jneh³hning héi², na²tǿh¹ jní². Na²møa¹dsa hi² ŋi³jián²jni tsih² lang¹² neih³hning. Chi² jǿg³ hi² juúh²tsih ―ca¹juúh² hlég². 19 Jøng² ca¹chính² juu¹³ hlég² juanh¹² héi² gug²tsih. Ca¹ŋi¹jiag¹dsa tø¹cøg¹². Jøng² ca¹ŋǿh¹dsa tsíh¹. Ca¹juúh²dsa: ―¿He² jǿg³ juaih¹³hning jní²? ―ca¹juúh²dsa. 20 Jøng² ca¹juúh²tsih: ―Ma²ca¹jmo¹ dsa² judío jǿg³ mǿh¹dsa hning² hi² gu³jianh¹²hning Pablo ni³ ta³ quiah¹²dsa hiá¹, huu¹³ hi² mi³cán²dsa hi³méh¹ cu²rø² jǿg³ dsøg¹² quiah¹²dsa. 21 Jøng² tsa¹ju³héh³hning jǿg³ quiah¹² dsa² héi². Di³ lǿa¹² jín³ ton¹lóg¹ dsa² héi² ma²chi³tiag¹² dsi²juu¹². Ma²ca¹jmo¹dsa jǿg³ dsián¹dsa guiog³dsa ju³ná³ tsa¹ca¹jŋëh¹dsa Pablo. Ha¹chi² ma¹cø² ma¹gǿh¹dsa ca¹lah¹ca¹jon¹ Pablo, juúh²dsa. Ma²tiogh³dsa ju²jŋia¹³. Ma²chi³jŋi²dsa chi²júh² he² jǿg³ juúh³hning ―ca¹juúh²tsih. 22 Jøng² ca¹haih² juu¹³ hlég² jǿg³ tsih² héi². Ca¹juúh²dsa: ―Ha¹chian² dsa² gu³tseih³hning jǿg³ ma²na²tseih³hning jní² ―ca¹juúh²dsa.  











Ca¹tse¹dsa Pablo juu¹² ni³ dsi³máh² Félix

23 Jøng² ca¹tǿh¹ juu¹³ hlég² juanh¹² héi² og¹ juu¹³ hlég² meh² quián¹²dsa. Ca¹juúh²dsa:  

―Jmo³ ju²jŋia¹³ gu³noh¹² hniah¹² juu¹² jøa³juøi² Cesarea na¹ tø¹ca¹neng², cónh¹ hein¹³ ŋiu¹. Janh¹³ hniah¹² ton¹ ŋia²lúg² hlég² dsa¹lé² juu¹² tai³, quianh¹³ ton¹lug¹guiá² rø²dsǿ² guiúg² hlég² dsa¹lé² juu¹² cah³ jáh², quianh¹³ ton¹ ŋia²lúg² hlég² quin¹² ŋí³ chiunh². 24 Jøng² jmóh³ hniah¹² ju²jŋia¹³ cuø³ gu¹dse¹³ Pablo. Gu³jianh¹² hniah¹² dsa² héi² ni³ dsi³máh² Félix. Jøng² jmóh³ hniah¹² hí³ hi² ha¹chi² dsa¹qui² dsa¹ŋë²́ dsa dsi²juu¹² ― ca¹juúh² juu¹³ hlég² juanh¹². 25 Jøng² lah¹la² lǿa¹² cøng² si² ca¹jmo¹ juu¹³ hlég² héi²: 26 “Juanh¹² hoh¹²hning dsi³máh² Félix. Jní², Claudio Lisias, dsianh¹³jni cøng² si² quiánh²hning. 27 Dsa² tsen² Pablo lang¹² dsianh¹³jni neih³hning, dsa² ma²ca¹chiánh² dsa² judío. Ma²jmo¹² lah¹jŋaih¹ dsa² judío mi³ca¹dsiég¹jni quianh¹³ hlég² quian¹jni. Jøng² ca¹log³jni dsá¹. Di³ ma²guiang³jni lán¹²dsa dsa² juøi² romano. 28 Ni³ jøng² ca¹ŋi³jián³jni dsá¹ ni³ dsa² ta³ quián¹² dsa² judío. Di³ hi² hno¹jni li¹guiang³jni he² dsag³ mi³cuø¹²dsa. 29 Jøng² ca¹lø¹léi¹³jni jǿg³ quiah¹² lei¹³ quiah¹² báh³ dsa² judío cuøh¹²dsa dsá¹ dsag³. Ha¹chi² hi² hlaih¹³ ma²ca¹jmo¹dsa hi² mi³jón²dsa. Jø¹ ha¹chi² lé² dság¹dsa hni¹ŋí³. 30 Ni³ jøng² mi³ca¹lø¹guiang¹jni ma²ca¹jmo¹ calah ca²dsiog³ dsa² jǿg³ hi² mi³jŋaih¹dsa, dsø¹juu¹² jøng² ca¹dsianh¹³jni dsa² lang¹² neih³hning. Jøng² ca¹juǿi²jni dsa² cuø¹² dsag³ hi² dsa¹tseih¹dsa hning² ha²lah lǿa¹² jǿg³ quiah¹²dsa. Cu¹ná¹² jǿg³ juǿi²jni hning,” rø²juúh² si². 31 Jøng² ca¹ŋi¹lé² hlég² ja³neng². Ca¹ŋi¹jian¹dsa Pablo juu¹² jøa³juøi²  















LOS HECHOS 23​, ​24

296

Antípatris, ju³lah lǿa¹² héh¹ ca¹jmo¹ juu¹³dsa. 32 Mi³ca¹jni¹ jøng², ca¹ŋi¹lia¹ hlég² ca¹ŋi³lé³ juu¹² tai³ quianh¹³ dsa² ti³quin¹² ŋí³ chiunh². Jmáh¹lah hlég² ŋi¹lé² juu¹² cah³ jáh² ca¹ŋi¹lé² calah quianh¹³ Pablo. 33 Jøng² mi³ca¹dsi¹lé²dsa jøa³juøi² Cesarea, ca¹cuúh¹ hlég² dsi³máh² ́ ²dsa Pablo. 34 Jøng² si². Jøng² ca¹jëh mi³ma²na²høa¹ dsi³máh² si², ca¹ŋǿh¹dsa Pablo he² juøi² tén¹²dsa. Jøng² ca¹juúh² Pablo hi² tén¹²dsa Cilicia. 35 Ni³ jøng² ca¹juúh² dsi³máh²: ―Mi³rǿ³ báh³ jní² jǿg³ quiánh²hning na³ma²u¹lé² dsa² cuø¹² dsag³ ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹jmo¹dsa héh¹ hi² jmo¹dsa hí³ Pablo cøng² hniú¹² juøh¹² quiah¹² rai¹³ Herodes.  







Ca¹tsih¹ Pablo jǿg³ dsøg¹² quiah¹² ni³ Félix

24

Ja³hŋí² jmai³ jøng² ca¹dsi¹lé² ŋi¹jmó² Ananías quianh¹³ dsa² canh¹³ quián¹² dsa² judío jøa³juøi² Cesarea. Quianh¹³dsa jan² dsa² tsen² Tértulo, dsa² ŋøa¹² ta³ tsih¹² jǿg³ dsøg¹² quiah¹²dsa. Jøng² ca¹ŋi¹jmó² dsa² héi² dsag³ quiah¹² Pablo ni³ dsi³máh². 2 Jøng² mi³ca¹ŋi³tei²dsa Pablo, ca¹cuø¹ Tértulo dsag³. Jøng² ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa dsi³máh²: ―Hning² báh³ dsa² jmoh² tei³ neng¹² juøi² quián² jniang³. Hliú² hi² dsio¹ ma²ca¹jmoh³hning quiah¹² juǿi¹. Di³ ma²ŋih³hning ha²lah jmóh³hning. 3 Di³hmah³hning Guiuh¹³ Félix. Tøa¹² hlaih¹³ dsǿa¹² jnieh³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² jmoh²hning ta³cøng² juøi². 4 Jøng² juøh¹² hoh¹²hning. Neng² di³ ca¹tí² jǿg³  





juøh¹³jni. Ca¹tí² píh³ báh³ dsián¹³jni hning². 5 Cuøh¹² dsa² ná¹² jnieh³ ju²méh³ dsøa¹², jnieh³ dsa² judío. Ma²ca¹ŋøa¹dsa ta³cøng² jmøi¹guǿi¹. Ma²ca¹jmo¹dsa ma²ca¹løa¹ ma¹quién¹ dsa² go² jnieh³. Lán¹²dsa dsa² quin¹² ni³ dsa² jag¹³ quiah¹² dsa² nazareno. 6 Jøng² ma²jmo¹dsa hi² mi³lé² tsa¹ma¹han¹³ guøh¹² quián² jnieh³. Hi² jøng² ca¹chianh¹³ jnieh³ dsá¹. Mi³mi³rǿ³ jnieh³ jǿg³ quiah¹²dsa ju³lah lǿa¹² lei¹³ quián² jnieh³, 7 mi³ca¹dsiég¹ juu¹³ hlég² tsen² Lisias. Jøng² quianh¹³ hi² hning² ca¹tai¹ dsa² héi² Pablo. 8 Ca¹juúh²dsa neih³ hning² mǿa³ jnieh³ dsag³. Jøng² lé² báh³ ŋaih³hning dsa² ná¹². Mi³jøng² li¹ŋih³hning cu²rø² ca¹lah¹jǿ¹ dsag³ cuøh¹² jnieh³ dsá¹ ―ca¹juúh² Tértulo. 9 Jøng² ca¹juúh² dsa² judío tiogh³: ―Dsøg¹² báh³ jǿg³ ma²na²juúh² Tértulo. Lah¹jøng² báh³ ca¹løa¹ ―ca¹juúh²dsa. 10 Jøng² ca¹jmo¹ dsi³máh² héh¹ hi² ŋai¹ Pablo. Jøng² ca¹juúh² Pablo: ―Ca¹lah¹cónh¹ hiug² dsøa¹jni tsǿh³jni jǿg³ dsøg¹² quieg¹jni neih³hning. Di³ guiang³jni hliú² ji²ŋi² ma²ni³ŋó¹³ lanh¹²hning jue¹³ quián² juøi² la². 11 Jøng² ma¹guie¹tǿn² jmai³ na¹ ca¹dsiég¹jni jøa³juøi² Jerusalén, hi² mi³mi³juanh¹³jni Diú¹³. Chian² báh³ dsa² cuø¹ jǿg³ dsøg¹² quieg¹jni. 12 Ha¹chian² dsa² ma²ca¹jǿi² jní² hi² dsii¹²jni jǿg³ quianh¹³ dsa² ja³dsi¹² guøh¹². A¹jáng¹ dsi²néi² guøh¹², a¹jáng¹ ja³siíh³, ju³lah jøa³juøi² ca¹jǿi²dsa jní², hi² jmo¹²jni ŋëh² dsa² jue¹². 13 Tsa¹lé² tsih¹ dsa² ná¹² jǿg³ dsøg¹² dsag³ jmo¹²dsa quieg¹ jní².  

















297

LOS HECHOS 24​, ​25

14 Jøng² he¹³ báh³ jní² jǿg³ la²: Hiúg³ ―Mi³rǿ³ báh³ jní² jǿg³ quiánh² báh³ jní² quianh¹³ dsa² héi², dsa² hniah¹² na³ma²guøn¹² juu¹³ hlég² tǿh² dsa² ná¹² “dsa² jag¹³ quiah¹² Lisias ―ca¹juúh² Félix. 23 Jøng² ca¹jmo¹dsa héh¹ hi² dsa² nazareno.” Ju³lah mi²juanh¹² dsa² héi² Diú¹³ ma²mi²juanh¹²jni jmo¹ juu¹³ hlég² meh² hí³ Pablo, Diú¹³ quián² dsa² hóg¹ quián² jnieh³. hi² jmo¹dsa huø³ dsǿa¹²dsa, hi² Jøng² hé² báh³ jní² ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ tsa¹jnéi²dsa juu¹² hi² mi¹ti¹ dsa² lǿa¹² ni³ si² lei¹³ quiah¹² Diú¹³, quián¹² Pablo ni³. 24 Ja³ma²ton¹ hnøa¹² jmai³ quianh¹³ si² ca¹jmo¹ dsa² mi³hǿ² jǿg³ 15 quiah¹² Diú¹³. Cu²rø² hé² báh³ jøng² ca¹u¹lé² calah Félix quianh¹³ jní² jǿg³ quianh¹³ dsa² ná¹² hi² jmo¹ Drusila, hio¹³ quián¹²dsa, dsa² lán¹² Diú¹³ hiog¹ dsa² jmøi¹guǿi¹, cu¹dsie¹² dsa² judía. Jøng² ca¹tǿh¹dsa Pablo. dsa² dsiog¹ quianh¹³ dsa² re² dsag³. Hniu¹dsa nang¹dsa ha²lah lǿa¹² jǿg³ 16 Hi² jøng² tiog¹³ báh³ jmo³jni hé² dsa² quián¹² Jesucristo. 25 Jøng² tsa¹tø¹canh¹³jni dsag³, a¹jáng¹ ca¹dsii¹ Pablo jǿg³ hi² hniuh¹² ja³cog² Diú¹³, a¹jáng¹ ja³cog² dsa² jmo¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ jmáh¹lah hi² jmøi¹guǿi¹ jian³jni. dsio¹, hi² hniuh¹² ŋi¹nio¹dsa chian² 17 ’Jøng² mi³ma²ni³ŋó¹³ ji²ŋi² dsǿa¹²dsa. Di³ jí¹ jmai³ ja³mi¹rø¹² ca¹ŋó¹jni ja³siíh³, ca¹dsiánh¹jni Diú¹³ jǿg³. Jøng² ca¹can¹ Félix gøg². quieng³jni hi² la³ca¹cuø¹jni dsa² Ca¹juúh²dsa: go²jni. 18 Lah¹jøng² mi³jmo³jni ―Dsio¹ báh³ guǿnh³hning. Na¹ ja³dsi¹² guøh¹² mi³ca¹jǿi² ca²dsiog³ tǿa¹³jni hning² calah na³ma²jan¹³jni dsa² judío chian² Asia. Ja³jøng² ―ca¹juúh²dsa. 26 Jøng² hliú² rón² ca¹tøa¹dsa. ma²ca¹lø¹jŋió¹jni. Ha¹chian² dsa² jue¹² quianh¹³jni. Ha¹chi² møah¹³ chi². Ca¹dsii¹dsa jǿg³ quianh¹³ Pablo. 19 Dsa² chian² Asia héi² báh³ mi³ji¹lé² Di³ hi² hniu¹dsa hi² mi³cuø¹ Pablo ja³la². Dsa² héi² báh³ mi³møa¹ dsag³ cog³. Di³ jøng² lég²dsa. 27 Jøng² chi²júh² chi² jǿg³ quiah¹²dsa quianh¹³ mi³ca¹tsø³jue¹³ ton¹ ji²ŋi² jmai³, jní². 20 Jøng² ju³ná³ tsa¹ji¹lé² dsa² ca¹gú² Porcio Festo dsié¹² Félix. héi², ju³he¹³ dsa² ná¹² jǿg³ he² dsǿg³ Ca¹jmo¹ Félix hi² dsio¹ dsǿa¹² ja³cog² jní² ca¹dsóh²dsa ja³tsenh¹³jni ni³ dsa² dsa² judío, hi² tsa¹ca¹liúg²dsa Pablo. ta³ quián¹²dsa. 21 Jmáh¹lah cøng² Ca¹ŋie³ Pablo ni³ Festo jǿg³ la² báh³ ca¹juúh¹jni ca¹lah¹tí² cónh¹ mi³tsenh¹³jni ja³jøng²: “Huu¹³ Ma²hnøa¹² jmai³ ca¹can¹ la² báh³ cánh³ hniah¹² jǿg³ dsøg¹² Festo ta³, ca¹u¹hái¹dsa quieg¹ jní² na¹, di³ hé²jni hiog¹ dsa² jøa³juøi² Cesarea. Ca¹ŋó¹dsa juu¹² jmøi¹guǿi¹,” ca¹juúh¹jni. Ha¹chi² dsag³ jøa³juøi² Jerusalén. 2 Ja³jøng² siíh² ca¹dsóh² dsa² ná¹² ―ca¹juúh² ca¹jmo¹ juu¹³ jmi²dsa² quianh¹³ Pablo. dsa² quin¹² ni³ quián¹² dsa² judío 22 Jøng² ha¹chi² ca¹mi¹rø¹² Félix dsag³ quiah¹² Pablo. 3 Ca¹møa¹ jǿg³ mi³ca¹nǿng²dsa. Di³ ma²ŋi¹²dsa dsa² héi² hi² jmo¹ Festo cøng² hi² ha²lah lǿa¹² jǿg³ quiah¹² dsa² dsio¹ dsǿa¹², hi² mi³dsa¹tei¹dsa quián¹² Jesús. Jøng² ca¹juúh²dsa: Pablo juu¹² jøa³juøi² Jerusalén. Di³  

























25







298

LOS HECHOS 25 ma²ca¹jmo¹ dsa² judío jǿg³ guiog¹³ hi² dsa¹jŋëh¹dsa Pablo dsi²juu¹². 4 Jøng² ca¹ŋai¹ Festo. Ca¹juúh²dsa: ―Ma²jmo¹²dsa hí³ Pablo jøa³juøi² Cesarea. Jø¹² bíh³ lë²́ jni neh¹³jni tsa¹hai³. 5 Jøng² dsio¹ báh³ dsǿgh³ quianh¹³ jní², hniah¹² dsa² lanh¹² ta³ quiah¹² dsa² judío. Gu³jmoh³ hniah¹² dsag³ quiah¹² dsa² héi² chi²júh² chi² hi² ma²ca¹jmo¹dsa ―ca¹juúh² Festo. 6 Jøng² mi³ma²tǿ² cónh¹ ma¹jŋi¹ ho¹ ju³ ma¹guie¹ jmai³ ca¹ŋie³ Festo jøa³juøi² Jerusalén, ca¹ŋáh¹dsa calah juu¹² jøa³juøi² Cesarea. Mi³ca¹jni¹ jøng², ca¹gú²dsa ni³ ta³. Jøng² ca¹tǿh¹dsa Pablo. 7 Mi³ca¹dsiég¹ Pablo, ca¹túgh² dsa² judío, dsa² ca¹ja¹lé² jøa³juøi² Jerusalén, lah¹jin² lah¹lǿih¹ quiah¹²dsa. Jøng² ma¹dsio¹² dsag³ ca¹cuø¹ dsa² héi². Di³ ha¹chi² ca¹tø³tsøh³ jǿg³ quiah¹²dsa. 8 Jøng² ca¹tsih¹ Pablo jǿg³ dsøg¹² quiah¹². Ca¹juúh²dsa: ―Ha¹chi² hi² hlaih¹³ ma²ca¹jmo¹jni ja³cog² lei¹³ quiah¹² dsa² judío quianh¹³ guøh¹² quiah¹²dsa. Jø¹ ha¹chi² ma²ca¹jmo¹jni ja³cog² rai¹³ quián¹² dsa² romano ―ca¹juúh² Pablo. 9 Jøng² hniu¹ Festo jmo¹ cøng² hi² dsio¹ dsǿa¹² ja³cog² dsa² judío. Ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa Pablo: ―¿Hnǿngh³hning dsǿg³ jniang³ jøa³juøi² Jerusalén ja³dsa³mi³rǿ³ jniang³ jǿg³ quiánh²hning? ―ca¹juúh²dsa. 10 Jøng² ca¹juúh² Pablo: ―Ma²tsenh¹² báh³ jní² ni³ dsa² ta³ quián¹² rai¹³ romano. Ja³la² báh³ hniuh¹² li¹rø² jǿg³ quieg¹jni. Ma²ŋih³ báh³ hning² ha¹chi² dsag³ rø²canh¹²jni ja³cog² dsa² judío.  













11 Cøng² hi² hiug² dsøa¹ báh³ jní² jón²jni chi²júh² chi² he² hi² hlaih¹³ ma²ca¹jmo¹jni hi² jón²jni. Di³ tsa¹dsøg¹² dsag³ cuøh¹² dsa² ná¹² jní². Hi² jøng² tsa¹lé² jainh¹³hning jní². Ju³mi¹rø¹² hŋiah¹² báh³ rai¹³ guǿ¹² Roma jǿg³ quieg¹jni ― ca¹juúh² Pablo. 12 Mi³ca¹dsii¹ Festo jǿg³ quianh¹³ dsa² ta³ jian¹²dsa, jøng² ca¹juúh²dsa: ―Ma²na²møah³hning mi¹rø¹² rai¹³ jǿg³ quiánh²hning. Dsio¹ báh³ jøng². Góh³ báh³ hning² ni³ rai¹³ jøa³juøi² Roma ―ca¹juúh²dsa.  



Ca¹ŋie³ Pablo ni³ rai¹³ ca¹já¹ Galilea, rai¹³ tsen² Agripa

13 Ja³ma²ton¹ ma²hnøa¹² jmai³ jøng², ca¹dsi¹lé² jan² rai¹³ tsen² Agripa quianh¹³ Berenice, hio¹³ quián¹²dsa, jøa³juøi² Cesarea. Ca¹ŋi³heih²dsa jǿg³ Festo. 14 Ja³jøng² ca¹jŋi¹dsa ton¹ hnøa¹² jmai³. Jøng² ca¹heh¹ Festo rai¹³ jǿg³ quiah¹² Pablo. Ca¹juúh²dsa: ―Hiúg³ jan² dsa² ja³la². Ti³hiag¹²dsa, dsa² mi³hiúg³ hí³ mi³ca¹u¹hái¹ Félix. 15 Jøng² ca¹cuø¹ juu¹³ jmi²dsa² quianh¹³ dsa² canh¹³ quián¹² dsa² judío dsag³ quiah¹² dsa² héi² jmai³ ca¹ŋie³jni jøa³juøi² Jerusalén. Hniu¹ dsa² judío hi² mi³rǿ³jni jǿg³. 16 Jøng² ca¹juǿi²jni dsa² judío héi²: “Tsa¹lǿa¹² mai³¹ quián² jniang³ dsa² romano hi² tø¹canh¹³ dsa² dsag³ ju³ná³ tsa¹ca¹jmo¹dsa dsag³ ja³ta¹ni¹ dsa² cuúh¹dsa dsag³. Mi³jøng² lé² cuø¹ dsa² cuúh¹dsa dsag³ jǿg³ dsøg¹² quiah¹².” 17 Jøng² mi³ca¹jni¹, ca¹u¹lé² dsa² møa¹² dsag³ ta³lah¹ca¹guø¹jni ni³ ta³. Ca¹tǿ¹jni Pablo. 18 Jøng² ha¹chi² dsag³ ca¹møa¹ dsa² judío,  











299

LOS HECHOS 25​, ​26

ju³lah dsag³ lë²́ jni mi³møa¹dsa. 19 Jmáh¹lah dsag³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³ quián¹² báh³ dsa² ca¹jmo¹dsa. Ca¹dsii¹dsa jǿg³ quiah¹² jan² dsa² tsen² Jesús, dsa² ma²ca¹jon¹, dsa² juúh² Pablo ma²hiog². 20 Jøng² ca¹juǿi²jni Pablo chi²júh² hniu¹dsa dsǿg³ jnieh³ jøa³juøi² Jerusalén ja³mi³ŋi³mi³rǿ³jni jǿg³ quiah¹²dsa. Di³ ha¹chi² guiang³jni jmo³jni. 21 Jøng² ca¹møa¹ Pablo hi² mi¹rø¹² hŋiah¹² rai¹³ juanh¹² jǿg³ quiah¹²dsa. Jøng² ca¹jmo¹jni héh¹ jmo¹dsa hí³ Pablo ca¹lah¹ca¹tǿ² jmai³ ja³lé² tsë³́ jni dsá¹ juu¹² ja³guǿ¹³ rai¹³ ― ca¹juúh² Festo. 22 Jøng² ca¹juúh² rai¹³ Agripa, ca¹tsáih¹dsa Festo: ―Jø¹² bíh³ mi³hno¹jni mi³nang¹jni jǿg³ juúh² Pablo ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹juúh² Festo: ―Hiá¹ báh³ nǿngh³hning ―ca¹juúh²dsa. 23 Mi³ca¹jni¹ jøng², ca¹dsi¹lé² calah Agripa quianh¹³ Berenice. Jláh³ hlaih¹³ cu¹té¹² ca¹jmo¹dsa ja³ca¹ŋi¹togh¹²dsa dsi²néi² cu¹dsie¹² quianh¹³ juu¹³ hlég² quianh¹³ dsa² quin¹² ni³ juøi². Jøng² ca¹ŋi¹jian¹²dsa Pablo calah mi³ca¹tǿh¹ Festo. 24 Jøng² ca¹juúh² Festo: ―Rai¹³ Agripa, quianh¹³ ca¹lah¹jáh¹ hniah¹² dsa² tiogh³ ja³la², dsa² lang¹² báh³ dsa² héi², dsa² jmo¹² jue¹² dsa² judío dsǿg³ ne¹ jní². Quianh¹³ hi² tiog¹³ ma²ca¹møa¹dsa dsag³ jøa³juøi² Jerusalén quianh¹³ ja³la² hi² jón² dsa² lang¹². 25 Jøng² ha¹chi² dsǿg³dsa ma²ca¹niu¹ ne¹jni hi² jón²dsa. Jøng² hŋiah¹² báh³ dsa² ca¹møa¹ hi² mi¹rø¹² rai¹³ juanh¹² jǿg³ quiah¹²dsa. Hi² jøng²  













ca¹jmo¹ báh³ jní² dsøa¹ tsë³́ jni dsá¹ ja³jøng². 26 Jøng² na²tǿa¹jni dsa² lang¹² neih³hning rai¹³ Agripa. Hno¹jni ŋaih³hning ha²lah lǿa¹² jǿg³ quiah¹²dsa. Mi³jøng² li¹guiang³jni ha²lah jmo³jni ni³ si² dsianh¹³jni ni³ rai¹³ juu¹³ jniang³. Cu¹dsie¹² tsa¹guiang³jni ha²lah jmo³jni ni³ si² jøng². 27 Di³ tsa¹dsio¹, lë²́ jni, tsë³́ jni dsa² dsog¹² chi²júh² tsa¹dsianh¹³jni jǿg³ ha²lah lǿa¹² jǿg³ quiah¹²dsa ― ca¹juúh² Festo.  



Ca¹tsih¹ Pablo jǿg³ dsøg¹² quiah¹² ni³ rai¹³ Agripa

26

Jøng² ca¹juúh² Agripa, ca¹tsáih¹dsa Pablo: ―Lé² báh³ tsǿh³hning jǿg³ dsøg¹² quiánh²hning ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹jú² Pablo gug². Ca¹juúh²dsa: 2 ―Tøa¹² báh³ dsøa¹jni ma²tsenh¹²jni neih³hning rai¹³ Agripa, hi² lé² juǿi³jni hning² ha²lah lǿa¹² ca¹lah¹jǿ¹ dsag³ cuøh¹² dsa² judío jní². 3 Ma²ŋih³hning cu²rø² ha²lah lǿa¹² ca¹lah¹jǿ¹ mai³¹ quián¹² jnieh³ dsa² judío. Ma²ŋih³hning ha²lah lǿa¹² jǿg³ quián² jnieh³. Jøng² juanh¹² jmóh³hning hoh¹². Nǿngh³hning jǿg³ quieg¹jni.  



Lah¹la² mi³ŋøa¹² Pablo niúh¹ jín³ hi² ca¹hé¹dsa jǿg³

4 ’Jøa³ ja³tiogh³ dsa² judío ca¹ŋi¹juanh¹²jni juøi² go²jni quianh¹³ jøa³juøi² Jerusalén. Ma²ŋi¹² báh³ dsa² héi² ha²lah ca¹ŋøa¹jni cónh¹ jmai³ meh²jni. 5 Ma²lán¹²jni dsa² fariseo cónh¹ jmai³ lah¹ni³ ma²juanh¹²jni. Cu²rø² hlaih¹³ lǿa¹² mai³¹ quián² jnieh³ dsa² fariseo ha²lah jmo² jnieh³ ja³cog² Diú¹³  



300

LOS HECHOS 26 cónh¹ jín³ ca¹lah¹já¹ dsa² jag¹³ siíh². Ma²ŋi¹² báh³ dsa² héi². Di³ tsa¹ne³ hi² tsih¹dsa jǿg³ dsøg¹² quieg¹jni mi³né³. 6 Huu¹³ la² báh³ ma²tsenh¹²jni ni³ dsa² ta³: Di³ hé²jni jǿg³ ca¹jmo¹ Diú¹³ quianh¹³ dsa² hóg¹ quián² jnieh³ hi² hiog¹ dsa² jmøi¹guǿi¹. 7 Hi² jøng² báh³ mi²juanh¹² cu¹dsie¹² ta³guie¹tǿn² chiúh³ dsa² go² jnieh³ Diú¹³ ca¹lah¹jǿ¹ dsǿa¹² lah¹huu² lah¹jmø². Di³ hniu¹dsa jái¹dsa ja³li¹ti¹ jǿg³ jøng². Huu¹³ hé²jni jǿg³ jøng² cuø¹² dsa² judío dsag³ quieg¹ jní², hning² ́ ² hniah¹² rai¹³ Agripa. 8 ¿He² løa¹ lëh ué² jǿg³ jøng², hi² jmo¹ Diú¹³ hiog¹ dsa² jmøi¹guǿi¹?  





Lah¹la² ca¹mi¹dsian¹² Pablo dsǿa¹² dsa² quián¹² Jesús lah¹jiá¹²

9 ’Jø¹² bíh³ jní², lë²́ jni lah¹jiá¹² hi² hniuh¹² jmo³jni ma¹dsio¹² hi² lé² tsa¹ma¹dsø¹cón³ jǿg³ quiah¹² Jesús, dsa² chian² Nazaret. 10 Jøng² ca¹jmo¹ báh³ jní² lah¹jøng² jøa³juøi² Jerusalén. Ca¹cuø¹ juu¹³ jmi²dsa² jǿg³ ca¹togh²jni jue¹² dsa² quián¹² Jesús hni¹ŋí³. Jø¹² bíh³ hiug² dsøa¹jni ca¹mi¹dsian¹²dsa ca²dsiog³ dsa² quián¹² Jesús. 11 Hliú² rón² ca¹cuø¹jni dsa² héi² ju²lih¹³ dsøa¹² lah¹cøng² lah¹cøng² guøh¹². Hno¹jni jmo¹³jni tø¹cøg¹² Jesús. Hiug¹² jín³ ma¹dsio¹² mi³hián³jni dsa² héi² ca¹lah¹ca¹ŋi³hniah¹³jni dsá¹ juøi² go² dsa² siáh².  





Ca¹dsii¹ Pablo calah jǿg³ ha²lah ca¹jéinh¹ dsǿa¹²dsa (Hch. 9.1-19; 22.6-16)

12 ’Huu¹³ jøng² ca¹ŋó¹jni jøa³juøi² Damasco. Chian²jni bí² ca¹cuø¹ juu¹³ jmi²dsa². 13 Jøng² lah¹la²  



ca¹løa¹ dsi²juu¹², rai¹³. Cónh¹ dsi¹hiég¹ ca¹jái¹jni cøng² si² guiuh¹³. Ca¹táih¹ si² lah¹tan¹³ ja³mi³ŋøa³jni quianh¹³ dsa² quianh¹³jni. Hiug¹² jín³ hi² taih¹² si² cónh¹ jín³ hieg². 14 Cu¹dsie¹² ca¹canh¹ jnieh³ ca¹lah¹jái¹ jnieh³. Jøng² ca¹nang¹jni ca¹hløah¹ jan² dsa² quianh¹³ jǿg³ hebreo. Ca¹tsáih¹dsa jní²: “Saulo, ¿he² løa¹ mi²dsianh¹³hning dsøa¹jni? Hŋiah¹ báh³ hning² jmoh³hning ju³lah jmoh¹² ca³juu² quieng¹² hma² høah¹² juu¹³jah,” ca¹juúh²dsa. 15 Jøng² ca¹juúh¹jni: “¿Hein² hning² iéh², Guiuh¹³?” ca¹juúh¹jni. Jøng² ca¹juúh² Juu¹³ jniang³: “Jesús báh³ jní², dsa² mi²dsianh¹³hning dsǿa¹². 16 ¡Hiugh¹² nung²! Huu¹³ la² na²mi³jnia¹³jni neih³hning hi² lénh²hning dsa² mi¹ti¹ jǿg³ guieg¹jni, dsa² hǿ² jǿg³ ha²lah lǿa¹² quieg¹ jní², hi² na²jaih³hning jní² na¹ quianh¹³ hi² jáih³hning jmai³ siíh². 17 Jøng² tsë³́ jni hning² juu¹² ja³tiogh³ dsa² tsa¹lán¹² judío. Tsa¹cuø³jni jǿg³ jŋaih¹ dsa² judío, a¹jáng¹ dsa² héi² calah. 18 Tsë³́ jni hning² ja³tiogh³ dsa² héi². Mi³jøng² li¹ŋi¹²dsa jǿg³ dsøg¹². Tsa¹ma¹hé²dsa jøg³ siíh². Mi³jøng² li¹quián¹²dsa Diú¹³. Lé² tsa¹ma¹chian² Satanás bí² ja³cog²dsa. Dsa¹hén² dsǿg³dsa. Li¹quianh¹³dsa dsa² han¹³, dsa² hé² jǿg³ quieg¹ jní²,” ca¹juúh² Juu¹³ jniang³.  









Ca¹nǿng² Pablo jǿg³ quiah¹² Jesús

19 ’Jøng² rai¹³ Agripa, ha¹chi² ca¹jmo¹jni tsa¹ca¹nang¹jni mi³ca¹jái¹jni hi² jøng² guiuh¹³. 20 Lah¹ni³ ca¹ton¹jni jǿg³ jøng² jøa³juøi² Damasco. Ni³ jøng² ca¹ton¹jni jǿg³ jøa³juøi² Jerusalén,  



301

LOS HECHOS 26​, ​27

quianh¹³ ta³cøng² ja³tén¹² Judea, quianh¹³ go² dsa² siáh² calah. Ca¹ton¹jni jǿg³ jéinh¹ dsǿa¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ ja³cog² Diú¹³ quianh¹³ jǿg³ tsa¹ma¹jmo¹dsa hi² hlaih¹³, hi² mi¹léi¹³dsa ma²jéinh¹ dsǿa¹²dsa. 21 Huu¹³ jøng² ca¹chiángh² dsa² judío jní² ja³dsi¹² guøh¹² hi² mi³jŋaih¹dsa. 22 Jøng² ca¹mi³hag¹³ Diú¹³ jní². La² báh³ tsenh¹²jni ta¹na¹. Ton²jni jǿg³. Juǿi²jni dsa² canh¹³ quianh¹³ dsa² meh². Jøng² ha¹chi² jǿg³ siíh² ton²jni. Jmáh¹lah jǿg³ ca¹he¹ Diú¹³ ha²lah lé², jǿg³ lǿa¹² ni³ si² ca¹jmo¹ hlai³ Moisés quianh¹³ dsa² ca¹hǿ² jǿg³ quianh¹³dsa. 23 Jǿg³ la² báh³ jøng²: Hi² hniuh¹² jón² Cristo. Jøng² dsa² héi² hiog¹ lah¹ni³. Mi³jøng² li¹ŋi¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jǿg³ dsøg¹², cu¹dsie¹² dsa² judío quianh¹² dsa² siáh² calah ―ca¹juúh² Pablo.  





Ca¹jmo¹ Pablo hi² mi³hé² Agripa jǿg³ quiah¹² Jesús

24 Mi³ca¹juúh² Pablo jǿg³ jøng², ca¹hløah¹ Festo tí². Ca¹juúh²dsa: ―Ŋah¹² báh³ hning², Pablo. Ma²ŋih³hning ma¹dsio¹² si² ma²ca¹jmo¹ hi² ŋah¹²hning ―ca¹juúh²dsa. 25 Jøng² ca¹juúh² Pablo: ―Ha¹chi² ŋá¹²jni, Guiuh¹³ Festo. Jǿg³ dsøg¹² lah¹dsóh² dsioh¹²jni hniah¹², jǿg³ té¹² báh³. 26 Hein³ rai¹³ guǿ¹² ná¹² ma²ŋi¹² jǿg³ jøng². Hi² jøng² báh³ tí² dsøa¹jni juǿi²jni dsá¹ jǿg³ ma²na²juúh¹jni. Lë²́ jni ma²ŋi¹²dsa jǿg³. Di³ ha¹chi² ca¹løa¹ lah¹jøng² ju³lah ja³quiunh³, ja³tsa¹jái¹² dsa². 27 ¿Tsa³héh²hning jǿg³ ca¹juúh² dsa² mi³hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³, rai¹³ Agripa? Guiang³ báh³ jní² héh²hning jǿg³ ―ca¹juúh² Pablo.  







28 Jøng² ca¹juúh² Agripa, ca¹tsáih¹dsa Pablo: ́ ²hning li¹quianh¹³jni ―¿Ho¹ lëh Cristo quianh¹³ ton¹ hnøa¹² jang³ jǿg³? ―ca¹juúh²dsa. 29 Jøng² ca¹juúh² Pablo: ―Ju³ lah¹la² quianh¹³ ton hnøa¹² jang³ jǿg³, ju³ lah¹la² quianh¹³ ma¹dsio¹² jǿg³, ju³jmo¹ Diú¹³ lénh²hning ju³lah lán¹² jní² cu¹dsie¹² quianh¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² na²nǿng² jǿg³ na²juúh¹jni. Jmáh¹lah hi² la² báh³: Tsa¹hno¹ hi² hŋio¹dsa hniah¹² quianh¹³ cadena, ju³lah chi³hŋio¹² jní² ―ca¹juúh² Pablo. 30 Mi³ ca¹juúh² Pablo lah¹jøng², ca¹nung² rai¹³ quianh¹³ dsi³máh² quianh¹³ Berenice quianh¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² mi³tiogh³ quianh¹³dsa. 31 Ca¹ŋi¹lé²dsa tø¹cøg¹². Jøng² ca¹dsii¹dsa jǿg³ guiog³dsa. Ca¹juúh²dsa: ―Ha¹chi² ma²ca¹jmo¹ dsa² ná¹² hi² jón²dsa. A¹jáng¹ hi² hniuh¹² hiúg³dsa hni¹ŋí³ calah ―ca¹juúh²dsa. 32 Jøng² ca¹juúh² Agripa, ca¹tsáih¹dsa Festo: ―Mi³lé² liúg² dsa² ná¹² ju³ jmai³ tsa¹ca¹møa¹dsa hi² mi¹rø¹² rai¹³ guǿ¹² Roma jǿg³ quiah¹²dsa ― ca¹juúh²dsa.  









Ca¹tse¹dsa Pablo juu¹² Roma

27

Mi³ca¹jmo¹dsa dsǿa¹²dsa tsei¹dsa jniang³ juu¹² huø¹ ́ ²dsa Pablo quianh¹³ Italia, ca¹jëh jan² juu¹³ hlég² tsen² Julio, dsa² quianh¹³ hlég² quián¹² rai¹³ juanh¹². ́ ²dsa calah ca²dsiog³ Jø¹² bíh³ ca¹jëh dsa² siáh² tiogh³ hni¹ŋí³. 2 Jøng² ca¹tiágh³ jnieh³ cøng² barco quiah¹² dsa² chian² jøa³juøi² Adramitio,  

302

LOS HECHOS 27 barco dságh¹ juøi² tioh¹³ chiuh³ jmø³ŋih¹³ huø¹ Asia. Quianh¹³ jnieh³ Aristarco, dsa² chian² Tesalónica, juøi² tén¹² Macedonia. Jøng² ca¹ŋi¹niang¹³ jnieh³. 3 Mi³ca¹jni¹ ca¹dsi¹niang¹³ jnieh³ jøa³juøi² Sidón. Ja³jøng² ca¹jmo¹ Julio juanh¹² dsǿa¹²dsa. Ca¹cuø¹dsa jǿg³ ca¹ŋó¹ Pablo juu¹² ja³quiah¹³ dsa² jenh² jǿg³ quianh¹³dsa, dsa² ca¹tangh² juu¹². 4 Mi³ca¹huøi² jnieh³ Sidón, ca¹ŋi¹niang¹³ jnieh³ juu¹² cøg¹² huø¹ Chipre ja³tsa¹ca¹tǿ² ma¹dsio¹² dsí². Di³ ja² dsí² juu¹² ni³ ja³dsǿg³ jnieh³. 5 Juu¹² ni³ jmø³ŋih¹³ ca¹dsø³juai¹³ jnieh³ cøg¹² ja³tén¹² Cilicia quianh¹³ Panfilia. Jøng² ca¹dsi¹niang¹³ jnieh³ Mira, juøi² tén¹² Licia. 6 Ja³jøng² ca¹dsóh² juu¹³ hlég² cøng² barco quiah¹² dsa² chian² Alejandría, barco dság¹ juu¹² huø¹ Italia. Jøng² ca¹tiágh³ jnieh³ barco jøng². 7 Ca¹ŋi¹niang¹³ jnieh³ ta¹huø³ ron¹² ton¹ hnøa¹² jmai³. Ja¹lái¹ ca¹dsi¹niang¹³ jnieh³ cøg¹² juøi² Gnido. Di³ hi² dság¹² dsí² ni³ ja³dsǿg³ jnieh³. Hi² jøng² ca¹ŋi¹niang¹³ jnieh³ cøg¹² Salmón. Ca¹ŋi¹jeinh³ jnieh³ juu¹² coh¹³ huø¹ Creta. 8 Jøng² huø³ hlaih¹³ ca¹ŋi¹niang¹³ jnieh³ juu¹² chiuh³ jmøi² huø¹ Creta, ca¹lah¹ca¹dsiég¹ jnieh³ cøng² ja³tsen² Buenos Puertos, cøg¹² jøa³juøi² Lasea. 9 Ma¹dsio¹² jmai³ ma²ca¹hén¹³ jnieh³. Ja¹quién¹ jí¹ jin² guǿi². Ma²tǿ² jmai³ ja³ué² ŋi¹nio¹dsa jmø³ŋih¹³. Jøng² ca¹tagh¹² Pablo jǿg³. 10 Ca¹juúh²dsa: ―Hniah¹² dsa² quianh¹³ jniang³, léi¹³jni tsa¹dsio¹ dsa¹ŋǿi² jniang³ chi²júh² dsǿg³ jniang³. Dsa¹hén² lio¹³ ma¹dsio¹² tioh¹³ barco cu¹dsie¹²  



quianh¹³ barco. Ju³li¹dsiág¹ jniang³ calah ―ca¹juúh²dsa. 11 Jøng² jǿg³ ca¹juúh² juu¹³ dsa² quin¹² barco quianh¹³ dsa² quiah¹² calah ca¹tónh¹ juu¹³ hlég² juu¹² cónh¹ jín³ jǿg³ ca¹juúh² Pablo. 12 Jøng² ca¹jmo¹ dsa² jue¹² jǿg³ hi² mi³ŋi¹niang¹³ jnieh³ jøa³juøi² Fenice, cøng² hag³ jmøi² quiah¹² huø¹ Creta neng¹² ta¹lah¹hian² hieg², ja³mi³dsa³jŋi³ jnieh³ jin² guǿi¹ chi²júh² mi³lé². Di³ tsa¹dsio¹ tiogh³dsa jin² guǿi² hag³ jmøi² Buenos Puertos ja³tiagh³ jnieh³.  















Ca¹já¹ cøng² dsí² tí² ni³ jmø³ŋih¹³

13 Jøng² ca¹já¹ cøng² dsí² hei¹² huø¹. Ca¹já¹ juu¹² ta¹lah¹sur. Jøng² lë²́ dsa lé² dsa²niang¹³ jnieh³. Jøng² ca¹ŋi¹niang¹³ jnieh³ juu¹² cøg¹² chiuh³ jmøi² Creta. 14 Tsa¹hai³ jøng² ca¹já¹ cøng² dsí² tí² hlaih¹³ cu¹té¹² tsen² Noreste, ca¹tǿ² barco. 15 Jøng² ca¹can¹ dsí² barco. Cu¹dsie¹² ca¹cuú³ jnieh³ ca¹ŋó¹ barco quianh¹³ dsí². Di³ tsa¹lǿ² dsǿg³ jnieh³ juu¹² ni³ ja³ja² dsí². 16 Jøng² ca¹ŋi¹niang¹³ jnieh³ coh¹³ cøng² huø¹ neng¹² dsi²jo² jmø³ŋih¹³ tsen² Clauda. Ja³jøng² ja¹lái¹ ca¹tiúh¹ jnieh³ ca¹tí² jnieh³ niúh¹ barco cøng² mong¹² mi³chi³dsi¹³ ja³tag¹². 17 Mi³ca¹tí² jnieh³ mong¹² niúh¹ barco, ca¹hŋiéng²dsa barco quianh¹³ hnei¹³. Mi³jøng² tsa¹jue¹. Jøng² ca¹siég²dsa hmøah¹² jmo¹² cán² dsí² ŋøa¹² barco. Di³ goh¹²dsa na³ca¹tø³tsøh³ barco ni³ tsai³ cøng² ja³tsen² Sirte. Ca¹cuø¹dsa ca¹ŋó¹ barco quianh¹³ dsí². 18 Mi³ca¹jni¹ jøng², ca¹mi¹liag¹dsa ca¹tóh²dsa lio¹³ jmø³ŋih¹³, lio¹³ mi³tioh¹³ barco. Di³ hei¹² lah¹jøng² báh³ tí² dsí².  











303

LOS HECHOS 27

19 Ja³ma²hnøa¹² jmai³ jøng² ca¹tioh¹³ héh¹. Ca¹jái¹dsa té¹² jmøi² guie¹hŋí² jnieh³ quianh¹³ gug² jnieh³ hi² jmo¹² ŋí². 29 Jøng² goh¹² dsa² quin¹² barco, ta³ quiah¹² barco jmø³ŋih¹³. 20 Hliú² na³ca¹chi¹ŋiú² cang³. Ca¹tóh²dsa quiún² ŋí³ ti³dsøa¹³ hnei¹³ jmøi². jmai³ tsa¹ca¹jnia¹ hieg² quianh¹³ Jøng² ca¹cǿin²dsa ja³tag¹³ barco. chi³neng¹². Cu¹dsie¹² tsa¹ma¹lë²́ Mi³jøng² tsa¹ma¹ŋøa¹. Chian²dsa jnieh³ hi² liúg² jnieh³. Di³ ma²ron¹² ju²hí³ dsøa¹² chi³jŋi¹²dsa hi² jní¹. tí² dsí². 30 Jøng² mi³mi²gag¹² dsa² héi², hi² 21 Jøng² mi³ma²ni³ŋó¹³ tsa¹quie¹³ jnieh³, ca¹nung² Pablo jøa²ja³tiagh³ mi³cuøin¹dsa, ca¹siég²dsa mong¹² ni³ jnieh³. Jøng² ca¹juúh²dsa: jmøi². Mi³jmo¹dsa hi² mi³tóh²dsa ―Hniah¹² dsa² quianh¹³ jniang³, ŋí³ jmøi² ta¹lah¹dsi³ barco. 31 Jøng² mi³dsio¹ ju³ jmai³ ca¹nengh² ca¹juúh² Pablo, ca¹tsáih¹dsa hlég² hniah¹² jǿg³ ca¹juǿi²jni hniah¹², quianh¹³ juu¹³dsa: hi² tsa¹mi³huái¹ jniang³ huø¹ ―Tsa¹lé² liúgh² hniah¹² Creta. Ha¹chi² lah¹la² mi³jenh¹² chi²júh² cuénh² dsa² ná¹² barco jniang³. Ha¹chi² lio¹³ mi³dsa¹hén² ―ca¹juúh²dsa. 32 Jøng² ca¹tiu¹ hlég² hnei¹³ ju³ lah¹jøng². 22 Jøng² tsa¹jmóh³ hniah¹² ju²hí³ dsøa¹². Di³ ha¹chian² chi³hŋieng¹² mong¹². Ca¹ŋi¹ie¹² jniang³ dsiág¹. Jmáh¹lah barco mong¹². 33 Mi³ma²hniuh¹² jní¹, ca¹møa¹ báh³ dsa¹hén². 23 Ma²guiang³jni. Di³ cø²néng¹ ca¹jnia¹ jan² ángel quián¹² Pablo hi² quie¹³ jnieh³ ca¹lah¹jái¹ Diú¹³, Juu¹jni, dsa² mi²ti³jni jǿg³ jnieh³. Ca¹juúh²dsa: quiah¹². 24 Ca¹juúh² ángel ca¹tsáih¹ ―Ma²tǿ² guie¹quiún² jmai³ na¹ jní²: “Tsa¹jmoh²hning ganh¹, tsa¹ŋih³ hniah¹² ha²lah lé². Ha¹chi² Pablo. Hniuh¹² báh³ góh³hning ma²ca¹quíh² hniah¹². 34 Jøng² ni³ rai¹³ guǿ¹² Roma. Ma²ca¹cuø¹ møa³jni cǿh³ hniah¹² mih². Mi³jøng² Diú¹³ hi² tsa¹dsián¹ dsa² ŋi²nio³ liúgh² hniah¹². Di³ ha¹chi² jenh¹³ quiánh²hning,” ca¹juúh² ángel. jniang³ jin³ hein². Ca¹lah¹jin³ cøng² 25 Jøng² tsa¹jmóh³ hniah¹² ju²hí³ mëh¹² jŋiu² dsi³ jniang³ tsa¹dsa¹hén² dsøa¹², dsa² ŋioh¹². Di³ hé² báh³ ―ca¹juúh² Pablo. 35 Mi³ca¹juúh² Pablo lah¹jøng², jní² lé² ju³lah juúh² Diú¹³ ca¹juúh² ángel ca¹tsáih¹ jní². 26 Jøng² hniuh¹² ca¹can¹dsa cøng² hi³ŋíh¹. Jøng² dsiég¹³ jniang³ cøng² huø¹ neng¹² ca¹haih²dsa di³hmah³ Diú¹³ dsi²jo² jmø³ŋih¹³ ―ca¹juúh² Pablo. ja³ti³nang¹² ca¹lah¹já¹dsa. Ni³ jøng² 27 Jøng² cøng² ja³neng² cónh¹ ca¹dsiog¹dsa hi³ŋíh¹. Ca¹gǿh¹dsa. 36 Jøng² ca¹háih¹ dsǿa¹² jnieh³ dsi¹neng¹², mi³ma²tǿ² guie¹quiún² jmai³ dsa²niang¹³ jnieh³ jmø³ŋih¹³ ca¹lah¹jái¹ jnieh³. Ca¹quie¹³ jnieh³. 37 Mi³té¹² ton¹ ŋia²lúg² rø²dsǿ² Adria, ca¹lø¹lih¹³ dsa² quin¹² barco ja¹quién¹ dsiég¹³ jnieh³ ja³ron¹² huø¹. ton¹lug¹guiá² rø²dsǿ² guiúg² 28 Ca¹can¹dsa héh¹ ha²cónh¹ jøh² jŋió² jnieh³, dsa² tiagh³ barco. 38 Mi³ca¹lø¹tan¹³ jnieh³, ca¹téng²dsa jmøi². Jøng² ca¹jái¹dsa té¹² jmøi² guiég² ŋí². Jøng² mi³ca¹ŋi¹niang¹³ juu³ hi³ŋíh¹ ni³ jmø³ŋih¹³. Jøng² jnieh³ hi³méh¹, ca¹can¹dsa calah tsa¹hii² hi³méh¹ barco ca¹løa¹.  







































304

LOS HECHOS 27​, ​28

jnieh³ si². Di³ hi² guǿi², dság¹² jmǿa¹². 3 Jøng² ca¹hnangh² Pablo 39 Mi³ca¹jni¹ jøng², ha¹chi² mih² cuai³. Jøng² mi³toh¹²dsa ni³ si² mi³ca¹u¹hái¹ jan² møh² hiúg³ ca¹lø¹cuuh¹² dsa² quin¹² barco jøa³cuai³ mi³chinh¹²dsa. Cuøin²jah huø¹. Jøng² ca¹jái¹dsa neng¹² cøng² hi² dsíg². Jøng² ca¹cøgh²jah guh¹² jmø³ŋih¹³ neng¹² tsai³ chiuh³ gug² Pablo. Ca¹lah¹chi³dse¹³jah jmøi². Lë²́ dsa cán²dsa barco ja³jøng² ca¹løa¹. 4 Mi³ca¹jái¹ dsa² chian² chi²júh² mi³lé². 40 Jøng² ca¹tiu¹dsa ja³jøng² chi³dse¹³ jáh² héi² gug² hnei¹³ ti³hai¹³ ŋí³ jmo¹² tsa¹ŋøa¹ Pablo, ca¹dsii¹dsa jǿg³ guiog³dsa. barco. Cónh¹ lǿa¹² jøng² ca¹ŋi¹toh¹³ Ca¹juúh²dsa: ŋí³ niúh¹ jmǿi¹. Dsø¹juu¹² jøng² ―Lah¹dsóh² dsa² ma²ca¹jŋëh¹ ca¹tsih¹dsa hnei¹³ mi³rø²hŋieng¹² dsa² báh³ dsa² ná¹². Ha¹chi² lǿa¹² hma² jmo¹² qui³jeinh¹² barco. Jø¹² ca¹lúg²dsa jmø³ŋih¹³. Di³ tiog¹³ báh³ bíh³ ca¹chio¹dsa hmøah¹² hei¹² jón²dsa. Li¹rø² báh³ jǿg³ quiah¹²dsa dsi³ barco, hmøah¹² jmo¹² cán² ―ca¹juúh²dsa. dsí² ŋøa¹² barco. Jøng² ca¹jmo¹dsa 5 Jøng² ha¹chi² ca¹jénh¹ Pablo. ca¹ŋó¹ barco juu¹² chiuh³ jmøi². 41 Ni³ jøng² ca¹dsiég¹ barco cøng² Ca¹hiánh¹dsa gug²dsa. Ca¹táh²jah ni³ si². 6 Jøng² lë²́ dsa² héi² tiogh³ dsi²jo² jmøi² ja³tsa¹jøh². Ca¹hí¹ na¹ bíh³ guiéng¹ gug²dsa, ho¹ ju³ dsi³ barco jøa³tsai³. Cu¹dsie¹² jón²dsa ca¹lah¹cu¹ŋieih¹³. Jøng² tsa¹ma¹jŋiangh¹². Jøng² ca¹jmo¹ jmøi² ca¹jue¹ ja³tag¹² barco. 42 Jøng² mi³ma²hmǿi² tiogh³dsa jái¹²dsa ha¹chi² ma²na²jénh¹ Pablo, jøng² hniu¹ hlég² mi³mi¹dsian¹²dsa ca¹ŋi¹jiag¹² dsǿa¹²dsa siíh². Lë²́ dsa dsa² mi³tiogh³ hni¹ŋí³ mi³jian²dsa. Mi³jøng² tsa¹cuøin¹dsa gǿi¹dsa jmøi². lán¹² Pablo jan² diú¹³. 7 Cøg¹² jøng² mi³ron¹³ huø¹ 43 Jøng² tsa¹ca¹cuø¹ juu¹³ hlég² jǿg³. quiah¹² jan² dsa² tsen² Publio, dsa² Di³ tsa¹hniu¹dsa jón² Pablo. Jøng² ta³ juanh¹² quiah¹² huø¹ Malta ca¹jmo¹dsa héh¹ dsa¹togh¹dsa jmøi² jøng². Jøng² juanh¹² dsǿa¹² dsa² héi² lah¹ni³ ju³lah dsa² të²́ gǿi¹ jmøi², hi² ca¹haih²dsa jnieh³ jǿg³. Hnøa¹² jmai³ dsa¹lé²dsa juu¹² chiuh³ jmøi². 44 Ni³ ca¹tangh²dsa juu¹². 8 Jøng² mi³ron¹² jøng² dsa¹lé² dsa² siáh² juu¹² ni³ ti³jmi² Publio. Dsé²dsa. Tag²dsa jag¹³ hma², ho¹ ju³ jneh³ hma² siíh² jmøi² lǿ¹. Jøng² ca¹ŋi³já¹³ Pablo dsa² quiah¹² barco. Lah¹jøng² ca¹dsiég¹ héi². Jøng² mi³ca¹hlanh¹dsa Diú¹³, jnieh³ chiuh³ jmøi². Ca¹lúg² jnieh³ ca¹quieg²dsa gug²dsa ni³ quiah¹² ca¹lah¹jái¹ jnieh³. dsa² héi². Ca¹mi¹hliú²dsa dsá¹. Hiúg³ Pablo huø¹ Malta 9 Mi³ca¹løa¹ lah¹jøng², ca¹dsi¹lé² dsa² siáh², ju³lah dsa² dsoh³ chian² huø¹ Mi³ca¹lúg² jnieh³, ca¹lø¹ne¹ jøng². Jøng² ca¹hlú² dsa² héi² calah. jnieh³ tsen² huø¹ neng¹² 10 Ni³ jøng² ma¹dsio¹² hi² la³ca¹cuúh¹ dsi²jo² jmøi² jøng² Malta. 2 Ca¹jmo¹ dsa² héi² jnieh³. Jø¹² bíh³ ca¹cuø¹dsa dsa² chian² ja³jøng² dsio¹ dsǿa¹² ca¹lah¹jǿ¹ hi² hniuh¹² mi³ca¹tǿ² ja³cog² jnieh³. Ca¹dsii¹dsa si² cuai³. ja³ca¹ŋi¹niang¹³ jnieh³ calah. Jøng² ca¹juúh²dsa hi² dsioh¹³ Ca¹jue¹ barco

























28







305

LOS HECHOS 28

Ca¹dsiég¹ Pablo jøa³juøi² Roma

11 Mi³ca¹tsø³jue¹³ úg² tsøh² jmai³, ca¹tiágh³ jnieh³ cøng² barco quiah¹² dsa² chian² Alejandría. Dsi³ barco jøng² ti³tǿng² nióh³ Cástor quianh¹³ Pólux, lǿa¹² dsa² lan³. Chiuh³ jmøi² ja³jøng² ca¹tsø³jue¹³ barco jøng² jin² guǿi². 12 Jøng² ca¹dsi¹niang¹³ jnieh³ jøa³juøi² Siracusa. Hnøa¹² jmai³ ca¹jŋi³ jnieh³ ja³jøng². 13 Ni³ jøng² ca¹ŋi¹niang¹³ jnieh³ calah chi²rø²jliog¹². Di³ hi² ja² dsí² juu¹² ja³dsǿg³ jnieh³. Jøng² ca¹dsiég¹ jnieh³ jøa³juøi² Regio. Mi³ca¹jni¹, ca¹já¹ dsí² ta¹lah¹siíh². Hi² jøng² quianh¹³ ton¹ jmai³ ca¹dsiég¹ jnieh³ jøa³juøi² Puteoli. 14 Ja³jøng² ca¹jén² jnieh³ ca²dsiog³ dsa² roh¹³ jniang³. Ca¹jŋi³ jnieh³ guio¹ jmai³ ja³quiah¹³dsa. Di³ lah¹jøng² ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹ŋi¹niang¹³ jnieh³ juu¹² Roma. 15 Ma²ŋi¹² dsa² roh¹³ jniang³ chian² Roma ma²ja¹niang¹³ jnieh³. Hi² jøng² ca¹mi¹jéinh¹ ca²dsiog³dsa ca¹tǿ² jøa³juøi² Foro de Apio, ca²dsiog³dsa ca¹tǿ² ja³tsen² Tres Tabernas. Jøng² ca¹lán¹ dsǿa¹² Pablo mi³ca¹jë²́ dsa dsa² héi². Ca¹haih²dsa Diú¹³ di³hmah³. 16 Jøng² mi³ca¹dsiég¹ ́ ² juu¹³ jnieh³ jøa³juøi² Roma, ca¹jëh hlég² dsa² mi³tiogh³ hni¹ŋí³ quianh¹³ ni³ juu¹³ hlég² siáh². Jøng² ca¹cuø¹ hlég² héi² jǿg³ ca¹gú² Pablo tø¹cøg¹² ti³hiag¹².  











Ca¹téng² Pablo jǿg³ quiah¹² Jesús jøa³juøi² Roma

17 Ma²hnøa¹² jmai³ ca¹dsiég¹ jnieh³, ca¹tǿh¹ Pablo dsa² quin¹² ni³ quián¹² dsa² judío, dsa² chian² Roma. Jøng² mi³ca¹ŋëh² dsa² héi², ca¹juúh² Pablo:  

―Hniah¹² dsa² go² jniang³, ha¹chi² ma²ca¹jmo¹jni jin³ he² quiah¹² dsa² judío, dsa² go² jniang³. Jø¹ ha¹chi² ma²ca¹jmo¹jni tø¹cøg¹² mai³¹ ca¹já¹ quiah¹² dsa² hóg¹ quián² jniang³. Cónh¹jøng² tiog¹³ báh³ ca¹chiángh²dsa jøa³juøi² Jerusalén. Ca¹jǿinh²dsa quianh¹³ dsa² romano. 18 Jøng² mi³ca¹ŋǿh¹ dsa² héi² jní² mi³lég²dsa. Di³ ha¹chi² dsǿg³jni ca¹dsóh²dsa hi² jón²jni. 19 Jøng² tsa¹hniu¹ dsa² judío lah¹jøng². Hi² jøng² ca¹møa¹jni hi² mi¹rø¹² rai¹³ guǿ¹² jøa³juøi² Roma la² jǿg³ quieg¹jni. Di³ ha¹chi² dsag³ møa³jni quiah¹² dsa² go² jniang³ mi³né³. 20 Hi² jøng² báh³ na²tǿa¹jni hniah¹². Hno¹jni jan³jni hniah¹². Hno¹jni hlanh¹³jni hniah¹². Di³ huu¹³ la² báh³ chi³hŋio¹²jni cadena la²: Huu¹³ hé²jni jǿg³ ju³lah hé² ca¹lah¹já¹ dsa² go² jniang³, dsa² israel, jǿg³ hi² hiog¹ dsa² ma²ca¹dsan¹ ―ca¹juúh² Pablo. 21 Jøng² ca¹juúh² dsa² judío héi²: ―Ha¹chi² si² quiánh² hning² ma²ca¹gog¹ hi² ma²ca¹dsiánh² dsa² chian² Judea, hi² jmo¹²dsa dsag³ quiánh²ning. Jøng² ha¹chian² dsa² go² jniang³, dsa² ca¹ja¹lé² ja³jøng², ma²ca¹cuúh¹ hning² dsag³. 22 Dsio¹ báh³ néng³ jnieh³ ha²lah lǿa¹² jǿg³ juúh²hning. Di³ ma²ca¹néng³ báh³ jnieh³ jǿg³ hi² juúh²dsa ta³cøng² jmøi¹guǿi¹ jmo¹²dsa tø¹cøg¹² jag¹³ quiánh² hniah¹² ―ca¹juúh² dsa² judío héi². 23 Jøng² ca¹jmo¹ dsa² héi² jǿg³ he² jmai³ túgh¹dsa calah ja³guǿ¹³ Pablo. Hiug¹² jín³ jue¹²dsa ca¹túgh² jmai³ jøng². Jøng² ca¹dsiúh¹ Pablo dsa² héi² jǿg³ ta³cøng² jmai³, tu¹heg² quianh¹³ tø¹ca¹hlég², jǿg³ quiah¹² ja³jmo¹ Diú¹³ héh¹. Ca¹hǿ²dsa  











LOS HECHOS 28 si² ca¹jmo¹ hlai³ Moisés quianh¹³ dsa² mi³hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Mi³jøng² hé² dsa² héi² jǿg³ quiah¹² Jesús. 24 Jøng² ca²dsiog³ báh³ dsa² ca¹hé¹ jøg³. Ca²dsiog³dsa tsa¹ca¹hé¹. 25 Jøng² ma¹quién¹ ma²tiogh³dsa ma²dsa²lia¹dsa mi³ca¹juúh² Pablo cøng² jǿg³ la²: ―Dsio¹ báh³ ca¹tǿ² jǿg³ ca¹juúh² jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Diú¹³, hi² ca¹tsáih¹dsa hlai³ Isaías, dsa² hóg¹ quián² jniang³. Lah¹la² ca¹juúh² Diú¹³: 26 Lah¹la² gu³tseih³ dsa² judío: Li¹ŋih³ báh³ hniah¹² jǿg³. ́ ² hniah¹². Di³ ha¹chi² li¹ŋëh Jáih³ báh³ hniah¹². Di³ ha¹chi² li¹leh¹³ hniah¹², gu³tseih³dsa. 27 Di³ ma²ca¹lø¹húh¹ dsi³ dsa² héi². Mi³jøng² tsa¹li¹ŋë²́ dsa. Ma²ca¹løa¹ tsa¹niúh² guø³dsa.  



306 Mi³jøng² tsa¹nang¹dsa jǿg³. Ma²ca¹hmíh¹dsa mø³ni³dsa. Mi³jøng² tsa¹jéinh¹ dsǿa¹²dsa. Jøng² tsa¹mi³hliú³jni dsa², ca¹juúh² Diú¹³. 28 ’Jøng² ma²ŋih³ báh³ hniah¹² ― ca¹juúh² Pablo ―ma²ca¹tse¹ Diú¹³ jǿg³ ni³ dsa² tsa¹lán¹² judío ha²lah liúg² dsa² jmøi¹guǿi¹. Nang¹ báh³ dsa² héi² ―ca¹juúh² Pablo. 29 Mi³ca¹juúh² Pablo lah¹jøng², ca¹ŋi¹lia¹ dsa² judío héi², ti³dsii¹²dsa jǿg³ guiog³dsa. 30 Ton¹ ji²ŋi² jmai³ ca¹gú² Pablo ja³jøng², hniú¹² hliih³. Ca¹hie¹dsa ca¹lah¹já¹ dsa² ca¹dsi¹lé² ja³quiah¹³dsa. 31 Ca¹téng²dsa jǿg³ quiah¹² ja³jmo¹ Diú¹³ héh¹. Tsa¹goh¹²dsa ca¹he¹dsa jǿg³ quiah¹² Jesucristo, Juu¹³ jniang³. Ha¹chian² dsa² ca¹cuø¹ ju²méh³ dsøa¹².  







SI² CA¹JMO¹ SAN PABLO CA¹T˲́ DSA² CHIAN² JØA³JUØI² ROMA Ca¹dsiánh² Pablo si² ca¹të²́ dsa² chian² jøa³juøi² Roma

1

Jní² báh³ Pablo. Ŋøa¹²jni ta³ quiah¹² Cristo Jesús. Ca¹hei¹ dsa² héi² hi² lán¹²jni ta³ quiah¹² tsih² høh³ quián¹²dsa. Ca¹tsei¹ Diú¹³ hi² cuø¹³jni jǿg³ dsio¹ quiah¹²dsa. 2 Ma²lǿih² ca¹jmo¹ Diú¹³ jǿg³ jøng², ca¹løa¹ ni³ si² ca¹jmo¹ dsa² hǿ² jǿg³ quiah¹²dsa. 3 Jǿg³ quiah¹² ja³ŋiúh³ Diú¹³ báh³ jøng², dsa² ma²lán¹² tsø³jon² quiah¹² hlai³ David ni³ jmøi¹guǿi¹ la². 4 Jø¹² bíh³ ca¹lø¹chí¹ jǿg³ mi³ca¹hiog²dsa hi² lán¹²dsa jong¹² Diú¹³. Lán¹²dsa dsa² han¹³. Chi² bí² quiah¹²dsa. Jesucristo báh³ héi², Juu¹³ jniang³. 5 Huø³ dsǿa¹² dsa² héi² ca¹tsei¹dsa jní² ja³tiogh³ dsa² chian² hliú² juøi². Mi³jøng² hé²dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Mi³jøng² mi²ti¹dsa jǿg³, 6 ju³lah hniah¹² calah. Di³ ma²ca¹quiáh² báh³ Jesucristo hniah¹² calah. Mi³jøng² ma²lanh¹² hniah¹² dsa² quián¹²dsa. 7 Hniah¹² dsa² tiogh³ jøa³juøi² Roma, dsianh¹³jni si² la² quiánh² hniah¹². Hnio¹ Diú¹³ hniah¹². Ma²ca¹jmo¹dsa hi² ma²lanh¹² hniah¹² dsa² ti³jan¹ quián¹²dsa. Ju³jmo¹³ Jmi² jniang³ quianh¹³ Jesucristo,  











Juu¹³ jniang³, huø³ dsǿa¹² ja³cogh² hniah¹². Ju³cuøh¹³ dsa² héi² hniah¹² ju²hiúg¹ dsøa¹². Hniu¹ Pablo dság¹ juu¹² Roma

8 Lah¹la² juǿi³jni hniah¹² lah¹ni³. Cuø¹²jni Jmi² jniang³ di³hmah³ ja³cogh² ca¹lah¹jáh¹ hniah¹² ni³ huu¹³ quiah¹² Jesucristo. Di³ ma²chi² jǿg³ ta³cøng² jmøi¹guǿi¹ hi² ma²héh² hniah¹² jǿg³ quiah¹²dsa. 9 Jái¹² báh³ Diú¹³, dsa² hiúg³jni ta³ quiah¹² ca¹lah¹jǿ¹ dsøa¹jni hi² cuø³jni jǿg³ dsio¹ quiah¹² ja³ŋiúh³dsa. Lah¹dsóh² hlanh¹³jni Diú¹³ tiá² huu¹³ quiánh² hniah¹². 10 Møa¹²jni jǿg³ chi² ju³lé³ li¹hiug² dsǿa¹² Diú¹³, hi² nei³jni juu¹² ja³tiogh³ hniah¹². 11 Lǿ² lø¹i³jan³jni hniah¹², chi²júh² chi² cøng² jǿg³ hi² lé² hé¹³jni hniah¹². Mi³jøng² tí² hi³méh¹ hai¹ jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 12 Jøng² lén² dsǿa¹² jniang³ cu¹dsie¹². Di³ cøng² báh³ jǿg³ hé² jniang³. 13 Ju³li¹ŋih³ hniah¹² dsa² roh¹³ jniang³. Hliú² rón² lë²́ jni mi³nei³jni juu¹² ja³tiogh³ hniah¹². Tsa¹ca¹løa¹ báh³. Mi³nei³jni. Di³ mi³hno¹jni hi² li¹ŋi¹² dsa² jue¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³, ju³lah ma²ca¹løa¹ ja³siíh³, ja³tsa¹mi³cue¹²dsa Diú¹³. 14 Cøng²

307















ROMANOS 1

308

hi² hniuh¹² he¹³jni jǿg³ ju³lah ja³tiogh³ dsa² hløah¹² jǿg³ griego, ju³lah ja³tiogh³ dsa² hløah¹² jǿg³ siíh² calah, ju³ lah¹la² ŋi¹²dsa ma¹dsio¹² jǿg³, ju³ lah¹la² tsa¹ŋi¹²dsa. 15 Hi² jøng² mi³hno¹jni jmo³jni ca¹lah¹cónh¹ hi³ tiág¹²jni hi² cuǿ¹³jni hniah¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³, hniah¹² dsa² tiogh³ jøa³juøi² Roma.  

Jmo¹² ta³ jǿg³ dsio¹ quiah¹² Diú¹³

16 Ha¹chi² li¹hiih³jni dsii¹³jni jǿg³ dsio¹ quiah¹² Diú¹³. Jmo¹ ta³ báh³ jǿg³. Di³ liúg² báh³ ca¹lah¹já¹ dsa² hé² jǿg³. Liúg² báh³ dsa² judío, ju³lah dsa² hé² jǿg³. Huu¹³ quiah¹² dsa² héi² ca¹lø¹chí¹ jǿg³ lah¹ni³. Jø¹² bíh³ liúg² dsa² siáh² calah, ju³ná³ hé²dsa jǿg³. 17 Di³ jǿg³ jøng² báh³ rø²juúh² jmáh¹lah cøng² hi² jøng² báh³ hniuh¹², hi² hé² jniang³ jǿg³. Mi³jøng² jmo¹ Diú¹³ dsǿa¹² hi² tsa¹røi² jniang³ dsag³. Di³ lah¹la² báh³ rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³: “Dsa² héi² báh³ dsa² li¹chian² tiá² ja³cog² Diú¹³, dsa² jmo¹² Diú¹³ dsøa¹² hi² tsa¹re²dsa dsag³ ni³ huu¹³ hi² hé²dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³,” rø²juúh² si².  



Hi² hlaih¹³ ma²ca¹jmo¹ dsa² jmøi¹guǿi¹

18 Ma²chi² jǿg³ hi² hiug¹² hioh³ Diú¹³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² hlaih¹³ hi² tsa¹dsio¹ hi² jmo¹² dsa² jmøi¹guǿi¹, ju³lah dsa² ue¹² dsǿa¹² jné¹²dsa jǿg³ dsio¹. 19 Ma²ca¹nǿng² báh³ dsa² héi² jǿg³ chi² ha²lah lán¹² Diú¹³. Ma²ca¹heh¹ Diú¹³ dsa² héi² jǿg³. 20 Ha¹chi² hi² lǿa¹² hi² tsa¹jniá² Diú¹³. Ca¹lah¹cónh¹ jmai³ ja³ca¹jmo¹dsa jmøi¹guǿi¹ hiug¹² ma²léi¹³ hi² lán¹²dsa Diú¹³, hi² chi² bí² quiah¹²dsa jmai³ ŋi² ja³já¹³ jmai³ ŋi² ja³dság¹. Di³ léi¹³ báh³ hi²  





chi², hi² ca¹jmo¹dsa. Jøng² tsa¹lé² li¹juúh² dsa² héi² ta¹chi³quë¹́ hi² tsa¹ca¹lø¹ŋi¹²dsa. 21 Cue¹² báh³ dsa² Diú¹³. Di³ tsa¹ca¹mi¹juanh¹²dsa Diú¹³. Tsa¹ca¹cuúh¹dsa Diú¹³ di³hmah³. Jøng² jmáh¹lah jǿg³ tsa¹quien¹² dsa²jiag¹² dsǿa¹²dsa ca¹løa¹. Tsa¹ma¹cuuh¹²dsa jǿg³ dsio¹. 22 Ma¹dsio¹² ŋi¹²dsa lë²́ dsa guiog³dsa. Di³ tsa¹chi² la¹³ŋi¹²dsa. 23 Tø¹cøg¹² báh³ ca¹jmo¹dsa Diú¹³ dsa² juanh¹², dsa² chian² tiá². Ca¹mi¹juanh¹²dsa hi² lǿa¹² dsa² lan³, hi² jní² ju³lah jniá² dsa² jmøi¹guǿi¹, dsa² chian² ta³tí³, lah¹quianh¹³ hi² jní² ju³lah jniá² jáh², ju³lah jáh² han¹², ju³lah jáh² lǿ² quiún² tai³, ju³lah jáh² tsøah¹² quiah¹². 24 Hi² jøng² ca¹jmo¹ Diú¹³ ju³jmo¹³ dsa² héi² lah¹lǿ² dsǿa¹²dsa. Jøng² cu¹dsie¹²dsa ca¹jmo¹dsa hi² hlaih¹³ jmø²ŋǿ¹² quiah¹². 25 Lah¹jøng² báh³ ca¹løa¹. Di³ hé²dsa jǿg³ ta³jǿg³. Tsa¹hé²dsa lah¹té¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Mi²juanh¹²dsa hi² chi² jmøi¹guǿi¹, hi² ca¹jmo¹ Diú¹³. Jøng² tsa¹hnio¹dsa Diú¹³ hŋiah¹², dsa² té¹² mi³juanh¹³ jniang³ jmai³ ŋi² ja³já¹³ jmai³ ŋi² ja³dság¹. ¡Ju³lé³ lah¹jøng²! 26 Hi² jøng² ca¹jmo¹ Diú¹³ ju³jmo¹³ dsa² héi² hi² hlaih¹³ møa¹² dsǿa¹²dsa. Jøng² tsa¹chi² ma¹ca¹jian¹ hio¹³ dsa² ŋioh¹². Hi² siíh² báh³ ca¹jmo¹dsa quianh¹³ hio¹³ jian¹²dsa. 27 Jø¹² bíh³ lah¹jøng² dsa² ŋioh¹² calah. Tsa¹ma¹hniu¹dsa jǿg³ rø² jian¹²dsa hio¹³. Jøng² ca¹cu² ca¹jmáh¹dsa dsa² ŋioh¹² jian¹²dsa lah¹lǿ² dsǿa¹²dsa. Jmáh¹lah hi² siíh² báh³ ca¹jmo¹dsa quianh¹³ dsa² ŋioh¹² jian¹²dsa. Jøng² ca¹mi³hmah¹³dsa hi² hlaih¹³ ca¹jmo¹dsa jmø²ŋǿ¹² quiah¹²dsa. 28 Tsa¹hniu¹ dsa² héi² dsa²jiag¹² dsǿa¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Hi² jøng²  















309

ROMANOS 1​, ​2

ca¹jmo¹ Diú¹³ ju³jmo¹³ dsa² héi² hi² hlaih¹³ dsa²jiag¹² dsǿa¹²dsa. Mi³jøng² jmo¹dsa hi² tsa¹dsio¹. 29 Hliú² jǿg³ hlaih¹³ të²dsa. Hlanh³dsa. Hen¹² dsǿa¹²dsa hi² chi² quiah¹² dsa². Dsih¹²dsa. Mi²dsian¹²dsa roh¹³dsa. Tán¹²dsa. Mi²gag¹²dsa. Hioh³dsa. Hlaih¹³ quián¹²dsa dsa². 30 Dsag³ cuø¹²dsa, dsag³ tsa¹re²dsa. Hian³dsa Diú¹³. Tsa¹mi²juanh¹²dsa roh¹³dsa. Ŋi²nio³dsa rú²dsa. Jmo¹²dsa hiug¹² canh¹³dsa guiog³dsa. Hnangh¹²dsa jǿg³ hlaih¹³. Tsa¹nang¹²dsa jǿg³ quiah¹² chiég³ jmi². 31 Tsa¹ŋi¹²dsa. Tsa¹mi²ti¹dsa jǿg³ quiah¹². Tsa¹hnio¹dsa dsa². Tsa¹juanh¹² dsǿa¹²dsa. Ue¹² dsǿa¹²dsa. 32 Cuuh¹² báh³ dsa² lei¹³ quiah¹² Diú¹³. Ma²ŋi¹² báh³ dsa² hi² dsan² dsa² jmo¹² lah¹jøng². Cónh¹jøng² jmo¹² báh³ dsa² lah¹jøng². Jø¹² bíh³ tøa¹² dsǿa¹²dsa hi² jmo¹ dsa² siáh² calah.  







Mi¹rø¹² Diú¹³ jǿg³ quianh¹³ jǿg³ rø²

2

Jøng² ha¹chi² jǿg³ chi² li¹juúh³ jniang³ hi² cuøh¹³ jniang³ roh¹³ jniang³ dsag³. Ta¹canh¹³ báh³ jniang³ dsag³ hi² cuøh¹³ jniang³ roh¹³ jniang³. Di³ guiag¹³ báh³ jniang³ jmo² dsag³ jøng² calah. 2 Ma²ne³ báh³ jniang³. Quianh¹³ jǿg³ rø² báh³ cán² Diú¹³ jǿg³ dsøg¹² quiah¹² dsa² jmo¹² hi² hlaih¹³ jøng². 3 Tsa¹lé² liúg² dsa² møa¹² dsag³, ju³ná³ hno¹²dsa dsag³ jøng² guiog¹³dsa calah. Mi¹hmah¹³ báh³ dsa² ja³cog² Diú¹³. 4 Hi² jøng² báh³ ma²ca¹jmo¹ Diú¹³ huø³ dsǿa¹²dsa, hiug¹² juanh¹² dsǿa¹²dsa. Di³ hniu¹dsa jéinh¹ dsǿa¹² dsa² jmo¹² hi² hlaih¹³. Jøng² tsa¹dsio¹ jmó³ jniang³ tsa¹quien¹² jǿg³ quiah¹²dsa.  





5 Já¹² báh³ jmai³ ja³cán² Diú¹³ jǿg³ dsøg¹² quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ quianh¹³ jǿg³ rø². Lah¹dsóh² ma²mi²juøh¹²dsa dsǿg³dsa jmai³ jøng², ju³lah dsa² tsa¹hiug² dsǿa¹² jéinh¹ dsǿa¹². 6 Mi¹hmah¹³ báh³ ca¹lah¹já¹dsa ja³cog² Diú¹³ jmai³ jøng² ca¹lah¹cónh¹ he² ca¹jmo¹dsa lah¹jan² lah¹jan²dsa. 7 Jøng² cuø¹ Diú¹³ li¹chian² jniang³ tiá², ju³ná³ cøng² hi² jmó³ jniang³ hi² dsio¹, ju³ná³ hniángh³ jniang³ juu¹² ha²lah jmó³ jniang³. Mi³jøng² lé² jmo¹ Diú¹³ tsa¹dsián¹ jniang³. Lé² jmo¹dsa hi² lén² jniang³ dsa² canh¹³. 8 Jmai³ jøng² li¹hne² Diú¹³. Li¹hian¹³dsa dsa² tsa¹hniu¹ jǿg³ rø², dsa² hniu¹ jmáh¹lah jǿg³ hlaih¹³ quiah¹² guiog¹³. 9 Jmø³uai¹² báh³ cán² ca¹lah¹já¹ dsa² ca¹jmo¹ hi² hlaih¹³, cu¹dsie¹² dsa² judío quianh¹³ dsa² siáh² calah. 10 Jøng² cuø¹ Diú¹³ ju²hiúg¹ dsøa¹² ja³cog² ca¹lah¹já¹ dsa² ca¹nǿng² jǿg³ quiah¹²dsa. Jmo¹dsa lén² dsa² lah¹héi² dsa² canh¹³, cu¹dsie¹² dsa² lán¹² dsa² judío quianh¹³ dsa² siáh² calah. 11 Di³ cu²rø² báh³ lán¹² ca¹lah¹já¹ dsa² ja³ta¹ni¹ Diú¹³. 12 Dsa¹hén² báh³ ca¹lah¹já¹ dsa² re² dsag³, ju³lah dsa² tsa¹ma²ca¹nǿng² ha²lah lǿa¹² lei¹³ ca¹cuø¹ Diú¹³. Ha¹chi² hi² lǿa¹² hi² tsa¹ma²ca¹nǿng²dsa. Jø¹² bíh³ dsa¹hén²dsa calah, dsa² re² dsag³, lǿa¹² ju³ ma²ŋi¹²dsa ha²lah lǿa¹² lei¹³. Di³ quianh¹³ lei¹³ jøng² báh³ li¹rø² jǿg³ quiah¹² dsa² lah¹héi². 13 Ha¹chi² ta³ jmo¹ hi² la³ŋi¹²dsa jǿg³ quiah¹² lei¹³ ju³ná³ tsa¹mi²ti¹dsa. Jmáh¹lah dsa² mi²ti¹ báh³ dsa² lén² dsa² tsa¹re² dsag³. 14 Chian² dsa² tsa¹lán¹² dsa² judío, dsa² tsa¹ma²ca¹nǿng²  



















310

ROMANOS 2 jǿg³ quiah¹² lei¹³. Di³ tiog¹³ báh³ jmo¹² ca²dsiog³ dsa² héi² ju³lah lǿa¹² lei¹³. Ma²ŋi¹² báh³ dsa² ha²lah dsio¹ ŋi¹nio¹dsa. Jǿg³ ma²ŋi¹²dsa jøng² báh³ ma²lǿa¹² ju³lah cøng² lei¹³ quiah¹²dsa. 15 Mi²léi¹³ báh³ dsa² hi² ma²ŋi¹²dsa juu¹² dsio¹. Di³ juu¹² jøng² báh³ ma²ŋi²nio³dsa. Quianh¹³ jǿg³ ma²ŋi¹²dsa jøng² li¹rø² jǿg³ quiah¹²dsa. Ta¹canh¹³dsa ju³ná³ tsa¹ca¹mi¹ti¹dsa. Ju³ná³ ca¹mi¹ti¹dsa, liúg² báh³ dsa² 16 jmai³ ja³jmo¹ Diú¹³ héh¹ hi¹ mi¹rø¹² Jesucristo jǿg³ quiah¹² ca¹lah¹já¹ dsa² jmøi¹guǿi¹. Jmai³ jøng² báh³ li¹léi¹³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² dsa²jiag¹² dsǿa¹² dsa² jmøi¹guǿi¹. Lah¹jøng² lǿa¹² jǿg³ cuø³jni.  



Tsa¹mi²ti¹ dsa² judío lei¹³ quiah¹² Diú¹³

17 Jøng² hniah¹² dsa² lanh¹² ́ ² hniah¹² hi² liúgh² dsa² judío, lëh hniah¹². Di³ ma²cueh¹² hniah¹² Diú¹³. Ma²cuéh² hniah¹² lei¹³ quiah¹²dsa. 18 Ma²ca¹mi³tanh¹³ hniah¹² lei¹³. Jøng² ma²ŋih³ hniah¹² ha²lah hniu¹ Diú¹³. Ma²ŋih³ hniah¹² he² hi² dsio¹ ́ ² hniah¹² jmo¹ dsa² jmøi¹guǿi¹. 19 Lëh tiáh¹ hniah¹² hi² heh¹³ hniah¹² ́ ² dsǿa¹². Mi³jmóh³ dsa² tsa¹ŋëh hniah¹² li¹taih¹² juu¹² quiah¹² dsa² ́ ² ŋi²nio³ ja³nioh¹² ja³neng². 20 Lëh hniah¹² hi² ma²ŋih³ hniah¹² ha²lah mi³tanh¹³ hniah¹² dsa² tsa¹ŋi¹², dsa² tsa¹ma²juøi² dsǿa¹². Di³ ma²cuéh² báh³ hniah¹² lei¹³ ca¹cuø¹ Diú¹³, lei¹³ jmo¹² li¹ne³ jniang³ jǿg³ rø² lah¹dsóh². 21 ¿He² løa¹ tsa¹mi³tanh¹³ hniah¹² guiogh¹³ hniah¹² chi²júh² hnøngh² hniah¹² heh¹³ hniah¹² dsa² siáh²? ¿He² løa¹ høinh¹³ hniah¹² chi²júh² juaih¹³ hniah¹² dsa² hi² tsa¹høin¹dsa? 22 ¿He² løa¹ dsiih²  











hniah¹² jǿg³ quianh¹³ hio¹³ quián¹² dsa², chi²júh² juúh³ hniah¹² tsa¹dsio¹ lah¹jøng²? ¿He² løa¹ høinh¹³ hniah¹² hi tioh¹³ dsi²néi² guøh¹² ja³tiogh³ dsa² lan³, chi²júh² hiánh³ hniah¹² dsa² lan³? 23 Rúh² hniah¹² juúh² hniah¹² hi² chinh³ hniah¹² lei¹³. Jøng² jmoh² hniah¹² tsa¹juanh¹² Diú¹³. Di³ tsa¹mi²tih³ hniah¹² lei¹³ quiah¹²dsa. 24 Hi² jøng² jǿg³ hlaih¹³ báh³ juúh² dsa² tsa¹lán¹² judío, hi² hia¹dsa Diú¹³, huu¹³ quiánh² hniah¹², ju³lah rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³. 25 Quien¹² báh³ hi² jmóh³ hniah¹² circuncisión, chi²júh² mi³tih³ hniah¹² lei¹³. Di³ jøng² dsa³hénh³ hniah¹² jǿg³ quiánh² hniah¹² hi² ma²lǿa¹² circuncisión quiánh² hniah¹², ju³ná³ tsa¹mi³tih³ hniah¹² lei¹³ quiah¹² Diú¹³. 26 Jø¹² bíh³ dsa² tsa¹ma²ca¹løa¹ circuncisión quiah¹², ma²lán¹² dsa² héi² ju³lah dsa² ma²ca¹løa¹ circuncisión quiah¹², ju³ná³ mi¹ti¹dsa lei¹³. 27 Dsa² héi² báh³ jmo¹ li¹hieh³ hniah¹² na³ma²tǿ² ja³li¹rø² jǿg³. Di³ mi²ti¹dsa lei¹³ ma²lǿa¹² ni³ si² chinh³ hniah¹², hniah¹² dsa² ma²lǿa¹² circuncisión quiah¹². 28 Ha¹chi² lanh¹² hniah¹² dsa² judío lah¹dsóh², ju³lah hniah¹² dsa² lanh¹² judío jmáh¹lah ta¹lah¹coh¹³ jmø²ŋǿ¹² quiánh² hniah¹². Tsa¹lǿa¹² circuncisión lah¹dsóh² hi² ma²lǿa¹² jmáh¹lah ta¹coh¹³ calah. 29 Dsa² héi² báh³ dsa² judío lah¹dsóh², dsa² lán¹² ta³cøng² jmø²ŋǿ¹² quiah¹². Jø¹² bíh³ dsa² héi² báh³ dsa² lah¹dsóh² ma²lǿa¹² circuncisión quiah¹², dsa² ma²lǿa¹² ta³cøng² jmi²dsí² quiah¹². Jøng² Diú¹³ báh³ jmo¹² té¹² jǿg³ quiah¹² dsa² lah¹héi², lǿa¹² ju³ he² juúh² dsa² jmøi¹guǿi¹.  













311

ROMANOS 3

3

¿He² ta³ jmo¹² hi² lán¹²dsa dsa² judío chi²júh² lah¹jøng² lǿa¹²? ¿He² ta³ jmo¹² hi² ma²lǿa¹² circuncisión quiah¹²dsa? 2 Jmo¹² hiug¹² báh³ ta³. Lah¹ni³ jǿg³, ca¹jáinh¹ Diú¹³ jǿg³ quiah¹²dsa quianh¹³ dsa² judío. 3 Jøng² ha¹chi² lǿa¹² hi² tsa¹ca¹mi¹ti¹ ca²dsiog³ dsa² judío héi² jǿg³. Tiog¹³ báh³ mi¹ti¹ Diú¹³ jǿg³ quiah¹²dsa. 4 Tsa¹jmo¹ Diú¹³ ju³lah jmo¹² dsa² lah¹héi². Cøng² hi² té¹² báh³ jmo¹ Diú¹³ jǿg³ quiah¹², ju³ lah¹la² ca¹mi¹gag¹² ca¹lah¹já¹ dsa² siáh². Di³ lah¹la² báh³ rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³: Lanh¹²hning hi² té¹² jǿg³ quiánh²hning ca¹lah¹cónh¹ hi² juúh²hning. Li¹léi¹³ tsa¹reh²hning dsag³ ja³cán²dsa jǿg³ dsøg¹² quiánh²hning, rø²juúh² si². 5 Jøng² juúh² ca²dsiog³dsa: “Mi²léi¹³ báh³ jniang³ hi² hiug¹² dsiog¹ Diú¹³ ja³jmo² jniang³ hi² hlaih¹³. Jøng² tsa¹dsio¹ jmo¹ Diú¹³ hi² ta¹canh¹³ jniang³ dsag³ re² jniang³,” juuh²dsa. 6 Tsa¹lé² juúh³ jniang³ lah¹jøng². Tsa¹lé² mi¹rø¹² Diú¹³ jǿg³ quián² jniang³ dsa² jmøi¹guǿi¹, ju³ná³ tsa¹té¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 7 Jøng² juúh² ca²dsiog³ dsa² calah: “Jniang³ báh³ dsa² mi²léi¹³ hi² lah¹dsóh² té¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ja³juúh² jniang³ jǿg³ ta³jǿg³. Jøng² tsa¹lé² cuúh¹ Diú¹³ jniang³ dsag³,” juúh² dsa² héi². 8 Jøng² mi³dsio¹ jmó³ jniang³ hi² hlaih¹³. Mi³jøng² li¹chi² jǿg³ dsio¹ ju³jøng² dsøg¹² jǿg³ jøng² hi² juúh² dsa² lah¹héi². Chian² báh³ ca²dsiog³ dsa² cøng² la³hløah¹² jǿg³. Juúh²dsa hi² he² jniang³ jǿg³ lah¹jøng². Cuø¹ Diú¹³ dsag³ quiah¹² dsa² héi².  













Ca¹lah¹jái¹ jniang³ røi² dsag³

9 ¿Ha²lah lǿa¹² jøng²? ¿Tsa³lán¹² jnieh³ dsa² judío dsa² dsiog¹ hi³méh¹ cónh¹ jín³ dsa² siáh²? ¡Tsa¹chi² mi³né³! Di³ ma²ca¹juúh¹ báh³ jní² hi² re² ca¹lah¹já¹ dsa² dsag³, ju³ lah¹la² lán¹²dsa dsa² judío, ju³ lah¹la² tsa¹lán¹²dsa. 10 Lah¹la² báh³ rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³: Ha¹chian² dsa² dsiog¹ chian² jin³ hein² jmøi¹guǿi¹ la². 11 Ha¹chian² dsa² ŋi¹² chian². Ha¹chian²dsa hnah¹² Diú¹³. 12 Ma²ŋi²nio³ ca¹lah¹já¹dsa juu¹² siíh². Ma²ca¹ŋi¹hén²dsa. Ha¹chian² dsa² jmo¹² hi² dsio¹ jin³ hein². 13 Cøng² báh³ lǿa¹² hag³ dsa² jmøi¹guǿi¹ ju³lah lǿa¹² ja³rø²hog¹² hlai³. Ma¹hlaih¹³ hei¹² ju³ná³ ca¹ná² hag³. Mi²gan¹² báh³ dsa² roh¹³dsa quianh¹³ tsøh²dsa. Hlaih¹³ jǿg³ huøh¹² hag³dsa ju³lah lǿa¹² nǿng³ møh². 14 Jmáh¹lah jǿg³ hlaih¹³ báh³ juúh²dsa quianh¹³ jǿg³ uai¹². 15 Tsa¹hai³ hniu¹dsa mi³dsa¹jŋëh¹dsa roh¹³dsa. 16 Lø²chi² jmø³uai¹² ta³cøng² juu¹² ja³dsø²lé²dsa. 17 Jmáh¹lah hi² jmo¹dsa møah¹³ neng¹² dsǿa¹²dsa. 18 Cu¹dsie¹² tsa¹gan¹dsa Diú¹³. 19 Jøng² ma²ne³ jniang³ hi² quien¹² báh³ lei¹³ quiah¹² Diú¹³ ja³cog² dsa² chinh¹² lei¹³. Jøng² ha¹chian² li¹juúh² tsa¹re²dsa dsag³. Ta¹canh¹³ báh³ ca¹lah¹já¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ ja³ta¹ni¹ Diú¹³. 20 Ha¹chian² dsa² li¹liúg² ja³ta¹ni¹ Diú¹³ huu¹³ hi² juúh²dsa  







312

ROMANOS 3​, ​4 ca¹mi¹ti¹dsa cónh¹ juúh² lei¹³ quiah¹² Diú¹³. Di³ lei¹³ báh³ jmo¹² hi² ma²ne³ jniang³ hi² ma²røi² jniang³ dsag³ ca¹lah¹jái¹ jniang³. Dsa² hé² jǿg³ báh³ dsa² liúg²

21 Na¹ jín ma²he¹² Diú¹³ juu¹² siíh² ja³lé² hi² tsa¹ma¹røi² jniang³ dsag³ ja³ta¹ni¹dsa, lǿa¹² ju³ tsa¹ca¹tiúh¹ jniang³ mi³ti³ jniang³ lei¹³ quiah¹² Diú¹³. Jø¹² bíh³ chi² jǿg³ jøng² ni³ si² quiah¹² Diú¹³ ca¹løa¹ ma²lǿih². 22 Lah¹la² lǿa¹² jǿg³ jøng²: Dsa¹hén² dsǿg³ dsa² jmøi¹guǿi¹ ja³ta¹ni¹ Diú¹³, ju³ná³ hein² dsa² hé² jǿg³ quiah¹² Jesucristo. Cøng² ni³ báh³ lán¹² ca¹lah¹já¹ dsa². 23 Ca¹lah¹já¹ dsa² báh³ ma²ca¹jmo¹ hi² hlaih¹³. Ha¹chian² ma²ca¹tiúh¹ liúg² ja³ta¹ni¹ Diú¹³. 24 Jøng² dsio¹ dsǿa¹² Diú¹³ la³ca¹jmo¹dsa dsǿa¹² hi² tsa¹røi² jniang³ dsag³. La³ca¹cuan¹dsa Cristo Jesús, dsa² lég² jniang³. 25 Ca¹tsei¹dsa juu¹² ja³ca¹jon¹dsa, juu¹² ja³ca¹quíg¹dsa dsǿg³ jniang³. Jøng² dsa¹hén² dsǿg³ jniang³ ju³ná³ hé² jniang³ jǿg³ jøng². Hi² jøng² ca¹mi¹jní¹ Diú¹³ jǿg³ hi² té¹² jag³dsa, ju³ he² jín³ tsa¹ca¹tónh¹dsa juu¹² dsag³ ca¹jmo¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ lah¹jiá¹². 26 Ca¹mi¹léi¹³dsa té¹² jag³dsa ta³na¹ cónh¹, ta³lah¹jøng² hi² liúg²dsa dsa² hé² jǿg³ quiah¹² Jesús. 27 Cónh¹jøng² báh³ ca¹dsan¹ jǿg³ hi² ŋi³niang³ jniang³ rú² jniang³. Tsa¹ca¹tiúh¹ jniang³ hi² mi³ti³ jniang³ lei¹³ quiah¹² Diú¹³. Jǿg³ báh³ ca¹hé³ jniang³. 28 Hi² jøng² báh³ jmo¹² hi² tsa¹ma¹røi² jniang³ dsag³ ja³ta¹ni¹ Diú¹³, hi² hé² jniang³ jǿg³ báh³. Ha¹chi² lǿa¹² lei¹³, ju³ ca¹mi³ti³ jniang³, ju³ tsa¹ca¹mi³ti³ jniang³ calah.  

29 Tsa¹lán¹²dsa Diú¹³ quián¹² jmáh¹lah dsa² judío. Lán¹² báh³ dsa² Diú¹³ quián¹² dsa² siáh² calah. 30 Jan² báh³ Diú¹³ chian² quián¹² ca¹lah¹já¹ dsa². Jmo¹² Diú¹³ dsǿa¹² tsa¹ma¹re²dsa dsag³, ju³lah ca¹lah¹já¹ dsa² hé² jǿg³, lǿa¹² ju³ ca¹løa¹, lǿa¹² ju³ tsa¹ca¹løa¹ circuncisión quiah¹²dsa. 31 Ha¹chi² hén¹³ jniang³ lei¹³ na³ma²hé² jniang³ jǿg³. Ta¹lah¹quien¹² hi³méh¹ báh³ jmó³ jniang³ lei¹³.  



















4

Lah¹la² ca¹jmo¹ hlai³ Abraham

¿He² jǿg³ chi², jǿg³ li¹juúh³ jniang³ hi² ca¹ŋi¹ŋë²́ hlai³ Abraham, dsa² hóg¹ quián² jniang³? 2 Lé² báh³ mi³ŋøa¹dsa rú²dsa ju³jøng² ca¹mi¹rø¹²dsa jǿg³ quiah¹² hŋiah¹²dsa quianh¹³ hi² dsio¹ ca¹jmo¹dsa. Tsa¹ca¹tiúh¹dsa jmo¹dsa lah¹jøng² ja³ta¹ni¹ Diú¹³. 3 Lah¹la² báh³ rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³: “Hé² Abraham jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Hi² jøng² ca¹jmo¹ Diú¹³ dsǿa¹² hi² lán¹²dsa dsa² tsa¹re² dsag³,” rø²juúh² si². 4 Lø²hmah¹³ quiah¹² dsa² jmo¹² ta³. Tsa¹lé² juúh³ jniang³ hi² la³ŋë²dsa cog³, ju³lah dsa² jmo¹² ta³. Ca¹hnǿng² báh³ dsa² lah¹héi² cog³ quiah¹². 5 Tsa¹lǿa¹² lah¹jøng² quiah¹² dsa² tsa¹jmo¹ jin³ he², ju³lah dsa² jmáh¹lah hé²dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Jmo¹² Diú¹³ dsǿa¹² hi² lán¹² dsa² re² dsag³ héi² ju³lah jan² dsa² tsa¹re² dsag³, ni³ huu¹³ hi² hé² dsa² héi² jǿg³ quiah¹²dsa. 6 Jø¹² bíh³ ca¹jmo¹ hlai³ David jǿg³ ha²lah li¹chian² jniang³ ju²hiúg¹ dsǿa¹² ju³ná³ ca¹jmo¹ Diú¹³ dsǿa¹² hi² lán¹² jniang³ dsa² tsa¹re² dsag³, hi² tsa¹tónh² Diú¹³ juu¹² he² hi² ca¹jmó³ jniang³. 7 Lah¹la² báh³ ca¹juúh² hlai³ David:  











313

ROMANOS 4

Dsio¹ báh³ tiogh³ dsa² ca¹hén² Abraham quianh¹³ tsø³jon² Diú¹³ dsag³ quiah¹², quiah¹²dsa. A¹jáng¹ huu¹³ ca¹mi¹ti¹ cøng² hi² ca¹jmo¹ Diú¹³ dsǿa¹² Abraham lei¹³ hi² ca¹jmo¹ Diú¹³ ca¹lah¹cøng² ha¹chi² hi² jǿg³ jøng². Ca¹jmo¹ Diú¹³ dsǿa¹² ca¹jmo¹dsa jin³ he². hi² lán¹² Abraham dsa² tsa¹re² 8 Hioh¹² jenh¹²dsa tiogh³dsa ju³lah dsag³ ni³ huu¹³ hi² hé² Abraham dsa² tsa¹tónh² Diú¹³ juu¹² dsag³ jǿg³ quiah¹²dsa. Huu¹³ jøng² báh³ re²dsa, ca¹juúh² David. ca¹jmo¹ Diú¹³ jǿg³ jøng² hi² cuø¹dsa 9 A¹jáng¹ jmáh¹lah jǿg³ quiah¹² ta³cøng² jmøi¹guǿi¹. 14 Ha¹chi² ta³ dsa² ma²ca¹løa¹ circuncisión mi³jmo¹ hé² jniang³ jǿg³ ju³jøng² quiah¹² hi² li¹chian²dsa ju²hiúg¹ li¹chi² ju²hén² dsag³ quiah¹² dsa² dsøa¹² lah¹jøng². Jø¹² bíh³ ca¹të²́ mi²ti¹ lei¹³. Tsa¹quien¹² jǿg³ ca¹jmo¹ dsa² héi² calah, dsa² tsa¹ma²ca¹løa¹ Diú¹³ ju³jmai³ ca¹løa¹ lah¹jøng². 15 Ta¹canh¹³ báh³ jniang³ dsag³ circuncisión quiah¹². Ma²ca¹juúh¹ báh³ jní² hi² ca¹jmo¹ Diú¹³ dsǿa¹² ja³ron¹² lei¹³ quián² jniang³. hi² lán¹² hlai³ Abraham dsa² tsa¹re² Cøng² juu¹² jøng² báh³ dsi¹³ hi² dsag³ huu¹³ jøng² hi² ca¹hé¹ hlai³ tsa¹mi³ta¹canh¹³ jniang³ dsag³, Abraham jǿg³ quiah¹²dsa. 10 ¿Ha²lah ju³jmai³ jøng² ha¹chi² lei¹³ chi². 16 Hi² jøng² ca¹jmo¹ Diú¹³ hi² mi³lán¹² hlai³ Abraham jmai³ ca¹jmo¹ Diú¹³ dsǿa¹² lah¹jøng²? ¿Ma³ca¹løa¹ dsio¹ dsǿa¹². Ca¹jmo¹dsa jǿg³ hi² circuncisión quiah¹²dsa jmai³ jøng²? la³cuø¹dsa hi² dsio¹ jøng² quiah¹² Ha¹chi² ma²ca¹løa¹. 11 Ta¹chi³quë¹́ ca¹lah¹já¹ dsa² hé² jǿg³, dsa² báh³ ca¹løa¹ circuncisión quiah¹²dsa. ma²lán¹² tsø³jon² quiah¹² Abraham. Hi² jøng² ca¹mi¹léi¹³dsa hi² Mi³jøng² lé² li¹ti¹ jǿg³ quiah¹² ma²ca¹jmo¹ Diú¹³ dsǿa¹² lah¹jiá¹² hi² ca¹lah¹já¹ dsa² hé² jǿg³, a¹jáng¹ lán¹² Abraham dsa² tsa¹re² dsag³ ni³ quiah¹² jmáh¹lah dsa² mi²ti¹ lei¹³. huu¹³ hi² hé²dsa jǿg³. Hi² jøng² báh³ Ca¹hé¹ Abraham jǿg³ quiah¹² Diú¹³. ca¹lán¹ Abraham dsa² juanh¹² quián¹² Hi² jøng² ja³ta¹ni¹ Diú¹³ ma²lán¹²dsa ca¹lah¹já¹ dsa² hé² jǿg³, ju³lah dsa² juanh¹² quián² ca¹lah¹jái¹ dsa² tsa¹ma²ca¹løa¹ circuncisión jniang³, dsa² hé² jǿg³. 17 Di³ lah¹la² quiah¹², dsa² la³jmo¹² Diú¹³ dsǿa¹² báh³ ca¹juúh² Diú¹³ ca¹tsáih¹dsa hi² lán¹²dsa dsa² tsa¹re² dsag³. Abraham, jǿg³ lǿa¹² ni³ si²: 12 Jø¹² bíh³ ma²lán¹² Abraham dsa² “Ca¹hia¹jni hning² hi² lénh²hning juanh¹² quián¹² dsa² ma²ca¹løa¹ dsa² juanh¹² quián¹² hliú² juøi²,” circuncisión quiah¹², ju³lah dsa² hé² ca¹juúh² Diú¹³, dsa² jmo¹ hi² hiog¹ jǿg³ lah¹hé² Abraham hŋiah¹² cónh¹ dsa² ma²ca¹dsan¹, dsa² ma²të² jmo¹ jmai³ tsa¹ma²ca¹løa¹ circuncisión hi² li¹chi² hi² tsa¹chi². 18 Ŋi¹² báh³ Abraham ué² hi² quiah¹²dsa. li¹ti¹ jǿg³ ca¹juúh² Diú¹³ hi² lén²dsa Li¹ti¹ jǿg³ quiah¹² Diú¹³ dsa² juanh¹² quián¹² hliú² juøi². ju³ná³ hé² jniang³ jǿg³ Tiog¹³ báh³ hé²dsa jǿg³. Jøng² 13 Ca¹jmo¹ Diú¹³ jǿg³ hi² cuø¹dsa ca¹lø¹ti¹ jǿg³ ca¹juúh² Diú¹³ hi² li¹chian² jue¹² hlaih¹³ tsø³jong¹³dsa. ta³cøng² jmøi¹guǿi¹ quiah¹²  



















314

ROMANOS 4​, ​5 19 Ca²juuh³ tsa¹ma²ca¹dsiég¹ Abraham ŋi²lǿg² ji²ŋi². Jø¹² bíh³ ha¹chian² guing² ma²ca¹cán¹ Sara, dsa² guiúgh² quián¹²dsa, ja³ma²ca¹já¹. Tsa¹ca¹tónh¹ Abraham juu¹² lah¹jøng². Cøng² hi² hé² báh³ dsa² jǿg³ hi² li¹chian² guing² quián¹²dsa, ju³lah ca¹juúh² Diú¹³. 20 Ha¹chi² ca¹jmo¹dsa dsǿa¹² jin³ cøng² hi² tsa¹dsøg¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Cónh¹jøng² hé² báh³ dsa² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Ca¹mi¹juanh¹²dsa Diú¹³. 21 Cu²rø² ma²ŋi¹²dsa hi² tiúh¹ Diú¹³ ca¹lah¹cónh¹ ja³ca¹juúh²dsa. 22 Huu¹³ jøng² ca¹jmo¹ Diú¹³ dsǿa¹² hi² tsa¹re² Abraham dsag³. 23 A¹jáng¹ ju³ jmáh¹lah huu¹³ quiah¹² Abraham ca¹jmo¹ Diú¹³ dsio¹ dsǿa¹² lah¹jøng². 24 Hi² quián² ca¹lah¹jái¹ báh³ jniang³ ca¹jmo¹ Diú¹³ lah¹jøng², jniang³ dsa² hé² jǿg³ hi² ca¹hiog² Jesús, Juu¹³ jniang³, 25 dsa² ca¹jon¹ ni³ dsag³ quián² jniang³, dsa² ca¹hiog² calah. Mi³jøng² lén² jniang³ dsa² tsa¹re² dsag³ ja³ta¹ni¹ Diú¹³.  













Ma²neng¹² tei³ jǿg³ quián² jniang³

5

Jøng² ma²neng¹² tei³ jǿg³ hi² mi³li¹hiag¹³ Diú¹³ jniang³ mi³ca¹jmo¹dsa dsǿa¹² tsa¹ma¹røi² jniang³ dsag³, ni³ huu¹³ hi² hé² jniang³ jǿg³ quiah¹² Jesucristo, dsa² ma²lán¹² Juu¹³ jniang³. 2 Jesucristo ma²ca¹jmo¹ hi² ma²tiagh³ jniang³ ja³jmo¹² Jmi² jniang³ hi² dsio¹ dsǿa¹² ja³cog² jniang³. Hioh¹² jenh¹² jniang³ hi² ma²tiagh³ jniang³ juu¹² ja³dsa³tiágh³ jniang³ quianh¹³ Diú¹³ dsa² dsiog¹ ca¹lah¹cónh¹ ja³høa¹² dsǿa¹² Diú¹³. 3 Jø¹² bíh³ hioh¹² jmo² jniang³ hi² quin³ jniang³ jmø³uai¹². Di³ ma²ne³ jniang³ li¹juanh¹² dsǿa¹² jniang³ ju³ná³ quín³  



jniang³ jmø³uai¹². 4 Jøng² chian² dsǿa¹² jniang³ ju³ná³ ca¹lø¹juánh¹ dsǿa¹² jniang³. Di³ jøng² hiug¹² jín³ ma²dsøg¹² dsǿa¹² jniang³ hi² lén² jniang³ dsa² dsiog¹ jmai³ jøng². 5 Jøng² ha¹chi² li¹gan² jniang³ quianh¹³ jǿg³ jøng². Di³ ma²ca¹tí² Diú¹³ jmi²dsí² han¹³ quiah¹² quián² jniang³. Jmi²dsí² jøng² báh³ jmo¹² hi² ma²ne³ jniang³ ta³cøng² jmø²ŋǿ¹² quián² jniang³ hi² hniang¹ Diú¹³ jniang³. 6 Jøng² mi³ca¹tǿ² hora, cónh¹ jmai³ tsa¹tiúh¹ jniang³ liúg² jniang³ guiag¹³, ca¹jon¹ Cristo ni³ quián² jniang³, dsa² re² dsag³. 7 Ju³jøng² mi³lán¹² jniang³ dsa² tsa¹re² dsag³, tiog¹³ báh³ ué² lǿa¹² hi² jón² dsa² siáh² ni³ quián² jniang³. Di³ lé² báh³ hie¹ jan² dsa² hmó¹ quiah¹² ni³ quián² jniang³ ju³jøng² hi² lán¹² jniang³ dsa² lah¹dsóh² dsiog¹. 8 Jøng² ca¹mi¹léi¹³ Diú¹³ ha²cónh¹ té¹² ja³hniang¹dsa jniang³. Di³ ca¹jon¹ Cristo ni³ quián² jniang³ ca¹lah¹cónh¹ jmai³ mi³røi² jniang³ dsag³. 9 Ma²ca¹ŋi¹hén² dsag³ quián² jniang³. Di³ ca¹hie¹ Cristo hmó¹ ni³ quián² jniang³. Hi² jøng² ha¹chi² ta¹canh¹³ jniang³ jmai³ mi¹rø¹² Diú¹³ jǿg³ quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹. 10 Cónh¹ jmai³ mi³hian¹³ jniang³ Diú¹³, hŋiah¹² báh³ Diú¹³ ca¹jmo¹ ca¹niu¹ tei³ jǿg³ quián² jniang³ ja³ca¹jon¹ ja³ŋiúh³dsa. Jøng² hiug¹² jín³ hi² dsio¹ lé² quián² jniang³ mi³ma²neng¹² tei³ jǿg³. Di³ ca¹hiog² báh³ ja³ŋiúh³dsa calah. 11 Jesucristo héi², dsa² ma²lán¹² Juu¹³ jniang³, ma²ca¹jmo¹ hi² ma²tiagh³ jniang³ hioh¹² jenh¹² jniang³ ja³ta¹ni¹ Diú¹³. Jesucristo héi² báh³ ca¹jmo¹ hi² ca¹lø¹rǿ¹ jǿg³ quián² jniang³.  















315

ROMANOS 5​, ​6 Hlai³ Adán quianh¹³ Cristo

12 Jan² dsa² báh³ ca¹jmo¹ hi² ca¹hí¹ dsag³ jmøi¹guǿi¹ ma²lǿih². Dsag³ jøng² báh³ ca¹jmo¹ hi² ca¹lø¹liág¹ dsan² dsa² jmøi¹guǿi¹. Jøng² ma²chi² jǿg³ na¹ hi² dsiág¹ jniang³ ca¹lah¹jái¹ jniang³ dsa² jmøi¹guǿi¹. Di³ dsa² ma²røi² dsag³ ca¹lah¹jái¹ jniang³. 13 Ma²chi² báh³ dsag³ jmøi¹guǿi¹ ca¹lah¹cónh¹ niúh¹ jín³ ca¹quieg² Diú¹³ lei¹³ quiah¹². Cónh¹jøng² ha¹chian² dsa² rø²canh¹² dsag³ ja³tsa¹chi² lei¹³. 14 Jøng² tiog¹³ báh³ ca¹dsan¹ ca¹lah¹já¹ dsa² mi³chian² jmai³ jøng², ca¹lah¹cónh¹ jmai³ mi³chian² hlai³ Adán, ca¹tǿ² ja³ca¹lø¹chián¹ hlai³ Moisés calah. Ha¹chi² lǿa¹² hi² tsa¹ca¹jmo¹dsa ju³lah ca¹jmo¹ hlai³ Adán. Tiog¹³ báh³ ca¹dsan¹ ca¹lah¹já¹dsa. Di³ cu²rø² báh³ lán¹² hlai³ Adán ja³cog² dsa² jmøi¹guǿi¹ ca¹lah¹cónh¹ ja³lán¹² Cristo. 15 Jøng² tiog¹³ báh³ siíh² ca¹jmo¹ hlai³ Adán cónh¹ jín³ Jesucristo. Hi² hlaih¹³ ca¹jmo¹ Adán. Jøng² jue¹² dsa² ca¹dsan¹. Hiug¹² jín³ hi² dsio¹ ca¹jmo¹ Jesucristo cónh¹ jín³ dsa² héi². Di³ ca¹jmo¹ Diú¹³ dsio¹ dsǿa¹² ja³cog² dsa² jue¹². A¹jáng¹ ju³ hi² hlianh¹³dsa. La³ca¹jmo¹ báh³ dsa² dsio¹ dsǿa¹². 16 Tsa¹lǿa¹² dsag³ quiah¹² dsa² jan² héi² ju³lah lǿa¹² hi² la³cuø¹ Diú¹³. Cøng² dsag³ ca¹jmo¹ Adán ma²lǿih² ma²ca¹ŋi¹ja¹ ta³cøng² jmøi¹guǿi¹. Jøng² dsio¹ dsǿa¹² Jesucristo lég²dsa jniang³ ju³ lah¹la² ma¹dsio¹² dsag³ røi² jniang³. 17 Ca¹løa¹ hi² dsan² dsa² jmøi¹guǿi¹ quianh¹³ cøng² dsag³ ca¹jmo¹ jan² dsa². Hi² jøng² hiug¹² jín³ hi² dsio¹ lé² quianh¹³ hi² ca¹jmo¹ jan²  











Jesucristo, dsa² ca¹jmo¹ hiug¹² dsio¹ dsǿa¹². Dsio¹ lé² quiah¹² dsa² ca¹jmo¹ Diú¹³ dsǿa¹² tsa¹re²dsa dsag³. Li¹chian²dsa tiá² ja³cog² Diú¹³. 18 Jøng² ca¹ta³canh¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² quianh¹³ cøng² dsag³ ca¹jmo¹ jan² dsa². Jø¹² bíh³ ma²chi² ju²hén² dsag³ ja³ta¹ni¹ Diú¹³ quiah¹² ca¹lah¹já¹ dsa², quianh¹³ cøng² hi² dsio¹ ca¹jmo¹ jan² dsa². 19 Lah¹la² rø²juúh² jǿg³: Jue¹² dsa² ca¹lán¹ dsa² ti³re² dsag³ quianh¹³ hi² ca¹jmo¹ jan² dsa² tsa¹ca¹nǿng² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Jø¹² bíh³ lah¹jøng² calah, jue¹² dsa² na¹ bíh³ lén² dsa² tsa¹ma¹re² dsag³ ja³ta¹ni¹ Diú¹³ quianh¹³ hi² ca¹jmo¹ jan² dsa² ca¹nǿng² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 20 Ca¹lø¹chí¹ lei¹³. Mi³jøng² li¹ŋi¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ ha²cónh¹ ja³té¹² hi² hlaih¹³ hi² jmo¹²dsa. Ju³ lah¹la² ma¹dsio¹² dsag³ ca¹lø¹chí¹, tsug¹² jín³ ma¹dsio¹² ma²ca¹jmo¹ Diú¹³ dsio¹ dsǿa¹². 21 Hi² jøng² dsag³ ca¹jmo¹ hi² dsan² dsa² jmøi¹guǿi¹. Ni³ jøng² hi² dsio¹ dsǿa¹² Diú¹³ ca¹jmo¹ hi² ma²dsi¹³ juu¹² hi² lén² dsa² jmøi¹guǿi¹ dsa² tsa¹re² dsag³. Jesucristo Juu¹³ jniang³ ma²ca¹quieg² juu¹² hi² li¹chian² jniang³ tiá².  







Tsa¹ma¹lé² hnéng³ jniang³ dsag³

6

¿He² jmó³ jniang³ jøng²? ¿Tsa³dsio¹ cøng² hi² hnéng³ jniang³ dsag³? Mi³jøng² hi² ma¹dsio¹² jmo¹ Diú¹³ hi² dsio¹ dsǿa¹² quián² jniang³. 2 Tsa¹lé² lah¹jøng². Ju³lah jan² dsa² ma²ca¹jon¹ ma²lán¹² jniang³, ju³ná³ ma²hé² jniang³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Jøng² tsa¹ma¹lé² hnéng³ jniang³ dsag³. 3 ¿Tsa³ŋih³ hniah¹² ha²lah ma²lán¹² jniang³, dsa² ca¹jŋó² jmøi²?  



ROMANOS 6

316

Ma²ca¹lø¹quianh¹³ jniang³ Cristo Jesús mi³ca¹jŋó² jniang³ jmøi². Cøng² báh³ ca¹dsan¹ jniang³ quianh¹³ Cristo, lǿa¹² jǿg³, mi³ca¹jon¹dsa. 4 Cu¹dsie¹² ca¹hóg¹ jniang³ quianh¹³ Cristo, lǿa¹² jǿg³, ja³ca¹jŋó² jniang³ jmøi². Mi³jøng² ca¹lø¹chí¹ jmi²dsí² hmë²́ quián² jniang³, ju³lah ca¹løa¹ quiah¹² Cristo. Di³ ca¹cuø¹ Jmi² jniang³ bí². Ca¹jmo¹dsa ca¹hiog² Cristo quián² jniang³. 5 Cøng² ni³ lán¹² báh³ jniang³ quianh¹³ Cristo ja³ca¹jon¹dsa. Hi² jøng² hiog¹ báh³ jniang³ calah, ju³lah ca¹hiog² héi². 6 Ma²ne³ jniang³ ca¹dsan¹ jmi²dsí² hóg¹² quián² jniang³ ja³ca¹jon¹ Cristo ni³ crǿg¹³. Ma²ca¹ŋi¹hén² jǿg³ quiah¹² hi² hlaih¹³ hi² mi³lán¹² jniang³. Tsa¹ma¹hniuh¹² jmó³ jniang³ hi² hlaih¹³ mi³møa¹² dsǿa¹² jniang³ lah¹jiá¹². 7 Ha¹chi² hi² hlaih¹³ ma²møa¹² dsa² ma²ca¹dsan¹. 8 Ca¹dsag¹ jniang³ ja³ca¹jon¹ Cristo lǿa¹² jǿg³. Hi² jøng² ma²ne³ jniang³ li¹chi² jmi²dsí² hmë²́ quián² jniang³ ju³lah ca¹hiog² dsa² héi². 9 Di³ ma²ne³ jniang³ tsa¹lǿih² jmai³ ma¹jón² Cristo mi³ca¹hiog²dsa. Ha¹chi² bí² ma¹chi² hi² jií¹ hmó¹ siíh² quiah¹²dsa calah. 10 Cu²rón² ca¹jon¹ Cristo huu¹³ quiah¹² dsǿg³ dsa² jmøi¹guǿi¹. Cu¹ŋieih¹² jøng² báh³ ca¹hen¹ jǿg³ quiah¹² dsag³ ja³cog²dsa. Jøng² jmáh¹lah juu¹² quiah¹² Diú¹³ ma²chian² dsǿa¹²dsa mi³ca¹hiog²dsa ni³ hmë³́ . 11 Jø¹² bíh³ lah¹jøng² jniang³. Dsio¹ báh³ jmó³ jniang³ dsǿa¹² hi² ma²ca¹hen¹ jǿg³ quiah¹² dsag³ ja³cog² jniang³. Cøng² hi² jmó³ báh³ jniang³ hi² ŋi³niang³ jniang³ juu¹² quiah¹² Diú¹³ cu¹dsie¹² quianh¹³ Cristo Jesús, Juu¹³ jniang³. 12 Hi² jøng² tsa¹ma¹ŋi³nioh³ hniah¹² juu¹² hlaih¹³. Tsa¹ma¹jmóh³  

















hniah¹² nǿngh³ hniah¹² jǿg³ siíh² hi² mi³møa¹ hoh¹² hniah¹². 13 Tsa¹tieh¹³ hniah¹² gugh² taih³ ja³mi³jmóh³ hniah¹² hi² tsa¹dsio¹. Cónh¹jøng² jëh¹³ hniah¹² guiogh¹³ hniah¹² ja³cog² Diú¹³. Dsio¹ ŋi³nioh³ hniah¹² ju³lah ŋi²nio³ dsa² ma²chi² jmi²dsí² hmë²́ quiah¹². Jmáh¹lah hi² dsio¹ hi² hniu¹ Diú¹³ tieh¹³ hniah¹² gugh² taih³. 14 Ha¹chi² bí² ma¹chi² hi² tiog¹³ jmóh³ hniah¹² hi² hlaih¹³. Diú¹³ ma²ca¹jmo¹ dsio¹ dsǿa¹² ja³cogh² hniah¹². Jøng² ha¹chi² ma¹quien¹² lei¹³ hóg¹² ja³cogh² hniah¹².  



Jmáh¹lah jǿg³ dsio¹ tié¹³ jniang³ gug² tai³

15 ¿Ha²lah lé² jøng²? ¿Tsa³dsio¹ jmó³ jniang³ dsag³ huu¹³ jøng² ha¹chi² ma¹quien¹² lei¹³, huu¹³ ca¹jmo¹ Diú¹³ dsio¹ dsǿa¹² ja³cog² jniang³? Ha¹chi². Tsa¹lé² lah¹jøng². 16 Ma²ŋih³ hniah¹² cónh¹jøng² li¹hmah¹³ quián² jniang³, ju³lah lǿa¹² jǿg³ ma²chinh³ jniang³. Li¹chi² jǿg³ hi² dsiág¹ jniang³ ju³ná³ chinh¹³ jniang³ juu¹² hlaih¹³. Jøng² li¹ti¹ hi² lán¹² jniang³ dsa² tsa¹re² dsag³, ju³ná³ néng³ jniang³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 17 Di³hmah³ Diú¹³. Ma²nøngh² hniah¹² ca¹lah¹jǿ¹ hoh¹² hniah¹² jǿg³ ca¹he¹ Diú¹³ hi² mi³tih³ hniah¹², hniah¹² dsa² mi³ŋi²nioh³ juu¹² hlaih¹³. 18 Jmáh¹lah juu¹² dsio¹² ma²tiogh³ hniah¹² mi³ca¹liúg² Diú¹³ hniah¹² juu¹² hlaih¹³. 19 Quianh¹³ jǿg³ tsa¹ué² jøng² juǿi²jni hniah¹². ́ ² hoh¹² hniah¹². Di³ Mi³jøng² li¹ŋëh tiog¹³ báh³ ué² li¹ŋë²́ dsa² jmøi¹guǿi¹ jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Lah¹jiá¹² ca¹tieh³ hniah¹² gugh² taih³ hniah¹² hi² hlaih¹³, hi² tsa¹dsio¹. Jøng² dsio¹ tieh¹³ hniah¹² gugh² taih³ jmáh¹lah  









317

ROMANOS 6​, ​7

jǿg³ dsio¹. Mi³jøng² túgh³ hniah¹² ti³janh¹ hniah¹² ja³ta¹ni¹ Diú¹³. 20 Tsa¹mi³tónh² hniah¹² juu¹² jǿg³ dsio¹ jmai³ mi³ŋi²nioh³ hniah¹² juu¹² hlaih¹³. 21 Ha¹chi² hi² dsio¹ ca¹leh¹ hniah¹² ca¹ŋi³nioh³ hniah¹² juu¹² hlaih¹³ jøng². Juu¹² ja³mi³dsa¹hénh² báh³ hniah¹² juu¹² jøng². Quinh³ hniah¹² ju²hiíh¹. Di³ dsagh² hoh¹² hniah¹² lah¹mi³ŋi²nioh³ hniah¹² ma²lǿih². 22 Jøng² jmáh¹lah juu¹² quiah¹² Diú¹³ ma²ŋi²nioh³ hniah¹² mi³ca¹liúg²dsa hniah¹² juu¹² hlaih¹³. Lah¹dsóh² dsio¹ tanh¹ hniah¹² ma²ŋi²nioh³ hniah¹² juu¹² quiah¹² Diú¹³. Di³ lénh² hniah¹² dsa² ti³jan¹ ja³ta¹ni¹ Diú¹³. Li¹chian² hniah¹² tiá² ja³cog²dsa. 23 Jø² hmó¹ báh³ lǿh² dsa² ŋi²nio³ juu¹² hlaih¹³. Jøng² la³cuø¹² Diú¹³ hi² li¹chian² jniang³ tiá², jniang³ dsa² ca¹lø¹quianh¹³ Cristo Jesús, Juu¹³ jniang³.  







7

Ma²ca¹dsan¹ jniang³ ja³cog² lei¹³ guiúgh²

Dsa² roh¹³ jniang³, hniah¹² dsa² ma²ŋih³ ha²lah lǿa¹² lei¹³. Ma²ŋih³ hniah¹² jmáh¹lah cónh¹ jmai³ ja³chian² jniang³ quien¹² lei¹³ ja³cog² jniang³. 2 Ju³lah lǿa¹² quiah¹² hio¹³ dsa² ma²jenh² gug². Ma²quián¹² dsa² ŋioh¹² hio¹³ ca¹lah¹cónh¹ jmai³ ja³chian² dsa² ŋioh¹² quián¹²dsa. Di³ lah¹jøng² rø²juúh² lei¹³. Jøng² ha¹chi² ma¹quien¹² lei¹³ jøng², na³ma²ca¹jon¹ dsa² ŋioh¹² quián¹²dsa. 3 Dsag³ báh³ hno¹ hio¹³ ju³ná³ jian¹dsa dsa² ŋioh¹² siáh² ta³lah¹chian² ji²gug²dsa. Jøng² ha¹chi² dsag³ chi² li¹hno¹dsa, ju³ná³ ca¹jian¹dsa dsa² siáh² na³ma²ca¹jon¹ dsa² ŋioh¹² quián¹²dsa. 4 Jø¹² bíh³ lah¹jøng² lǿa¹² quiánh² hniah¹² dsa² roh¹³ jniang³. Ca¹dsanh¹  





hniah¹² ja³cog² lei¹³, mi³ca¹jon¹ Cristo ni³ crǿg¹³. Tsa¹ma¹quien¹² lei¹³ ja³cogh² hniah¹². Jøng² ma²quián¹² Cristo hniah¹², dsa² ca¹hiog² mi³ca¹jon¹dsa. Mi³jøng² ma²lé² jmóh³ hniah¹² hi² hniu¹ Diú¹³. 5 Ca¹jmo¹ lei¹³ hi² ca¹hnéng³ jniang³ hi² hlaih¹³, jmai³ mi³jmo² jniang³ lah¹lǿ² dsǿa¹² jniang³, jmai³ mi³ŋi²niang³ juu¹² ja³dsiág¹ jniang³. 6 Jøng² na¹ jín³ ma²lán¹² jniang³ ju³lah dsa² ma²ca¹dsan¹ ja³cog² lei¹³ hi² mi³quien¹² ja³cog² jniang³. Tsa¹ma¹hniuh¹² mi³ti³ jniang³ lei¹³ guiúgh² jøng² lǿa¹² ni³ si². Ma²ca¹cuø¹ Diú¹³ jmi²dsí² hmë²́ quián² jniang³. Jøng² ma²lé² mi³ti³ jniang³ ja³cog² Diú¹³ quianh¹³ ca¹lah¹jǿ¹ dsǿa¹² jniang³.  



Hi² hlaih¹³ báh³ møa¹² dsǿa¹² jniang³

7 ¿Ha²lah juúh³ jniang³ jøng²? ¿Hi³ lǿa¹² hlaih¹³ lei¹³? Ha¹chi² hi² hlaih¹³ lei¹³. Dsio¹ báh³ lei¹³. Cónh¹jøng² tsa¹ne³ jniang³ ha²lah lǿa¹² hi² hlaih¹³, ju³jøng² tsa¹ca¹juúh² lei¹³. Tsa¹mi³ne³ jniang³ tsa¹dsio¹ jmó³ jniang³ hen¹² dsǿa¹² jniang³ hi² chi² quiah¹² dsa², ju³jøng² tsa¹ca¹juúh² lei¹³ lah¹jøng². 8 Jøng² ca¹ŋi¹ja¹ hi² hlaih¹³ møa¹² dsǿa¹² jniang³ mi³ca¹jmo¹ lei¹³ ma²ne³ jniang³ ha²lah løa¹² hi² hlaih¹³ jøng². Di³ ha¹chi² dsag³ mi³li¹chi² ju³ tsa¹chi² lei¹³. 9 Hiug² dsǿa¹² jniang³ tiagh³ jniang³ cónh¹ jmai³ tsa¹ma²ca¹lø¹ne¹ jniang³ ha²lah juúh² lei¹³. Ni³ jøng² ca¹tiágh³ jniang³ juu¹² hlaih¹³ mi³ca¹lø¹ne¹ jniang³ lei¹³. Lei¹³ báh³ ca¹he¹ juu¹². Jøng² ca¹quín³ jniang³ ju²hí³ dsøa¹². 10 Lei¹³ mi³he¹ juu¹² ja³ŋi³ti³ ŋi³niang³ jniang³ dsio¹ ca¹he¹ juu¹² hlaih¹³, juu¹² ja³dsiág¹  







318

ROMANOS 7​, ​8 jniang³. 11 Ca¹quieg² lei¹³ juu¹² ja³li¹gan² jniang³, jmó³ jniang³ hi² hlaih¹³. Mi³jøng² qui¹dsiág¹ jniang³. 12 Dsio¹ báh³ lei¹³ hŋiah¹². Té¹² báh³ jǿg³ juúh² lei¹³. Rø² jǿg³. 13 A¹jáng¹ lei¹³ hŋiah¹² ca¹jmo¹ hi² mi³dsiág¹ jniang³. Dsio¹ báh³ lei¹³. Dsag³ báh³ ca¹jmo¹ hi² mi³dsiág¹ jniang³. Ca¹jmo¹ lei¹³ dsio¹ hi² ca¹lø¹jní¹ dsag³. Ca¹lø¹ne¹ jniang³ ha²cónh¹ ja³té¹² hi² hlaih¹³ hi² mi³jmo² jniang³. 14 Ma²ne³ jniang³. Jǿg³ quiah¹² Diú¹³ báh³ lǿa¹² lei¹³. Siíh² báh³ dsa²jiag¹² dsǿa¹² jniang³ dsa² jmøi¹guǿi¹. Jmáh¹lah hi² hlaih¹³ báh³ neng¹² dsǿa¹² jniang³. 15 Tsa¹ne³ jniang³ cu²rø² ha²lah lǿa¹² hi² dsa²ŋë²́ jniang³. Tsa¹jmó² jniang³ hi² mi³hnéng³ jniang³ jmó³ jniang³. Hi² lah¹dsóh² hioh³ jniang³ jmo² jniang³. 16 Jøng² ma²ne³ jniang³ hi² dsio¹ lei¹³. Di³ ma²ne³ jniang³ hi² jmo² jniang³ hi² hlaih¹³ tsa¹hneng² jniang³ hi² mi³jmó³ jniang³. 17 A¹jáng¹ jniang³ guiag¹³ jmo² hi² hlaih¹³ jøng². Dsag³ hi² hiu³ dsǿa¹² jniang³ jmo¹². 18 Ma²ne³ jniang³ ha²lah lǿa¹² jmø²ŋǿ¹² quián² jniang³. Tsa¹dsiog¹ jniang³. Hneng² jniang³ jmó³ jniang³ hi² dsio¹. Di³ tsa¹tiúh¹ jniang³. 19 Tsa¹jmo² jniang³ hi² dsio¹ hneng² jniang³ jmó³ jniang³. Cøng² hi² tiagh³ jniang³ juu¹² hlaih¹³ tsa¹hneng² jniang³. 20 Hi² jøng² juøh¹³jni: “A¹jáng¹ jniang³ guiag¹³ jmo² ju³ná³ jmo² jniang³ hi² hlaih¹³ tsa¹hneng² jniang³. Dsag³ hiu³ dsǿa¹² jniang³ báh³ jmo¹².” 21 Lah¹la² jenh¹² jniang³: Jmáh¹lah hi² hlaih¹³ dsa²qui² dsa²jiag¹² dsǿa¹² jniang³ ja³mi³jmó³ jniang³ hi² dsio¹. 22 “Dsio¹ báh³  







lei¹³ quiah¹² Diú¹³,” dsa²jiag¹² dsǿa¹² jniang³. 23 Di³ jǿg³ siíh² báh³ jmo¹² héh¹ jmø²ŋǿ¹² quián² jniang³. Jǿg³ jøng² báh³ tsa¹cuø¹ jmó³ jniang³ hi² dsio¹ hneng² jniang³ jmó³. Dsag³ báh³ ma²jmo¹² héh¹ quián² jniang³. 24 Ha²lah hiug¹² ué² quián² jniang³. Hŋiah¹² jmø²ŋǿ¹² hniu¹ ŋi¹qui² ŋi¹jiag¹² juu¹² ja³dsiág¹ jniang³. Tsa¹ne³ hein² tiúh¹ lég² jniang³. 25 Di³hmah³ Diú¹³. Di³ tiúh¹ báh³ Jesucristo Juu¹³ jniang³. Dsa² héi² lég² jniang³. Hniu¹ jmi²dsí² quián² jniang³ mi²ti¹ lei¹³ quiah¹³ Diú¹³ ta³lah¹hniu¹ jmø²ŋǿ¹² quián² jniang³ hno¹ dsag³.  





















8

Ma²jiag¹² jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Diú¹³ jniang³

Jøng² ha¹chi² ma¹ta¹canh¹³ jniang³ dsag³, dsa² ma²quianh¹³ Cristo Jesús. 2 Ma²ca¹lúg² jniang³ dsag³ mi³ŋi¹qui² ŋi¹jiag¹² juu¹² ja³mi³dsiág¹ jniang³, mi³ma²jiag¹² jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Diú¹³, dsa² cuø¹² li¹chian² tiá² dsa² quianh¹³ Cristo Jesús. 3 Tsa¹ca¹tiúh¹ lei¹³ jmo¹ ŋi³niang³ jniang³ juu¹² dsio¹. Di³ tsa¹bé² jmø²ŋǿ¹² quián² jniang³. Hŋiah¹² Diú¹³ dsa² ca¹tiúh¹. Di³ ca¹tse¹dsa jong¹²dsa, dsa² ca¹lán¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ ju³lah lán¹² jniang³, dsa² ti³re² dsag³. Jong¹²dsa héi² ca¹hén² jǿg³ quiah¹² dsag³ ma²ca¹hnǿng² jmø²ŋǿ¹² quián² jniang³. 4 Ca¹jmo¹dsa lah¹jøng². Mi³jøng² li¹tiúh¹ jniang³ mi³ti³ jniang³ ca¹lah¹cónh¹ héh¹ jmo¹² lei¹³. Tsa¹ma¹tiágh³ jniang³ ju³lah lǿa¹² jmø²ŋǿ¹² quián² jniang³. Ma²tiagh³ jniang³ juu¹² ja³he¹² jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Diú¹³. 5 Jǿg³ quiah¹² jmø²ŋǿ¹² báh³ dsa²jiag¹² dsǿa¹² dsa² tiogh³ juu¹²  







319

ROMANOS 8

ja³he¹² jmø²ŋǿ¹² quiah¹²dsa. Jøng² jǿg³ quiah¹² jmi²dsí² han¹³ báh³ dsa²jiag¹² dsǿa¹² dsa² ma²tiogh³ juu¹² ja³he¹² jmi²dsí² han¹³. 6 Ja³hlaih¹³ dsa¹lia¹ dsa² dsa²jiag¹² dsǿa¹² jǿg³ quiah¹² jmø²ŋǿ¹². Tei³ báh³ niu¹ dsǿa¹² dsa² dsa²jiag¹² dsǿa¹² jǿg³ quiah¹² jmi²dsí² han¹³. Li¹chian²dsa ju²hiúg¹ dsøa¹². 7 Dsa² uai¹² jǿi² quiah¹² Diú¹³ báh³ dsa² dsa²jiag¹² dsǿa¹² jǿg³ quiah¹² jmø²ŋǿ¹². Di³ tsa¹hniu¹dsa lei¹³ quiah¹² Diú¹³. Cónh¹jøng² tsa¹mi³tiúh¹ dsa² héi² mi¹ti¹ lei¹³ ju³ lah¹la² mi³hniu¹dsa. 8 Hi² jøng² tsa¹lé² li¹hiug² dsǿa¹² Diú¹³ ha²lah ŋi²nio³ dsa² tiogh³ juu¹² ja³he¹² jmø²ŋǿ¹² quiah¹²dsa. 9 Jøng² hniah¹², ha¹chi² ŋi²nioh³ juu¹² ja³he¹² jmø²ŋǿ¹² quiánh² hniah¹². Juu¹² ja³he¹² jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Diú¹³ ma²ŋi²nioh³ hniah¹². Di³ jmi²dsí² han¹³ ma²qui² ma²jiag¹² hniah¹². Ha¹chian² dsa² lán¹² dsa² quián¹² Cristo, ju³ lah¹la² tsa¹quin¹²dsa jmi²dsí² quiah¹² Cristo. 10 Ha¹chi² lǿa¹² hi² jmo¹ dsag³ hi² dsiág¹ jniang³ ni³ jmøi¹guǿi¹ la², ju³ná³ ma²jiag¹² Cristo. Di³ lán¹² jniang³ dsa² tsa¹re² dsag³ ja³ta¹ni¹ Diú¹³. Cøng² hi² li¹chian² jmi²dsí² quián² jniang³ ja³cog² Diú¹³. 11 Quinh³ hniah¹² jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³, dsa² ca¹jmo¹ ca¹hiog² Cristo Jesús. Hi² jøng² quianh¹³ jmi²dsí² quinh³ hniah¹² jøng² jmo¹ Diú¹³ hi² hiog¹ calah jmø²ŋǿ¹² quiánh² hniah¹², na³ma²ca¹dsanh¹ hniah¹². 12 Hi² jøng² dsa² roh¹³ jniang³, ma²chi² juu¹² jmø³hiég¹ quián² jniang³. Tsa¹ma¹lé² ŋi³niang³ jniang³ juu¹² ja³he¹² jmø²ŋǿ¹². 13 Dsiág¹ báh³ jniang³ ju³ná³ ŋi³niang³ jniang³ juu¹²  















jøng². Dsio¹ báh³ jné³ jniang³ juu¹² ja³mi³jmó³ jniang³ hi² hlaih¹³ møa¹² dsǿa¹² jniang³. Mi³jøng² li¹chian² jniang³ tiá². Mi¹hag¹³ báh³ jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³ jniang³. 14 Ma²lán¹² jniang³ jong¹² Diú¹³, ju³lah ca¹lah¹jái¹ jniang³, dsa² ma²jiag¹² jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³. 15 A¹jáng¹ jmi²dsí² jmo¹ li¹gan² jniang³ calah Diú¹³, jmi²dsí² ca¹quín³ jniang³. Jmi²dsí² jmo¹² ma²lán¹² jniang³ jong¹² Diú¹³ báh³ jøng². Hi² jøng² tseih¹³ jniang³ dsa²: “Tiá³ quián² jniang³,” tseih¹³ jniang³ dsa². 16 Jmi²dsí² jøng² báh³ jmo¹² hi² ma²dsøg¹² dsǿa¹² jniang³ hi² lán¹² jniang³ jong¹²dsa. 17 Jøng² tiog¹³ báh³ tan¹ jniang³ ju³lah lǿa¹² jǿg³ ca¹jmo¹ Diú¹³. Di³ lán¹² jniang³ jong¹²dsa. Cu¹dsie¹² quianh¹³ Cristo báh³ tan¹ jniang³. Hi² jøng² tiágh³ báh³ jniang³ na³ma²ca¹tǿ² ja³li¹lih¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² hi² hiug¹² juanh¹² Cristo. Di³ ni³ quiah¹² Cristo héi² ma²quin³ jniang³ jmø³uai¹². 18 Cónh¹jøng² lah¹la² lë²́ jni: Ca²juuh³ jmø³uai¹² quin³ jniang³ na¹, cónh¹ jín³ ja³té¹² hi² dsio¹ hi² cuø¹ Diú¹³ ta¹chi³quë¹́ . 19 Hiug¹² jín³ hiu³ dsǿa¹² ca¹lah¹já¹ hi² chian², ca¹lah¹quianh¹³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² chi² jmøi¹guǿi¹, lǿ² lø¹i³jái¹ ja³li¹chi² jǿg³ dsio¹ quiah¹² dsa² lán¹² jong¹² Diú¹³. 20 Ca¹løa¹ tsa¹ma¹dsio¹ ca¹lah¹jǿ¹ hi² chi² jøng², hi² ca¹jmo¹ Diú¹³. A¹jáng¹ hi² ca¹hen¹ jøng² ca¹lø¹hiúg¹ dsǿa¹² ca¹løa¹ lah¹jøng². Hŋiah¹² Diú¹³ ca¹lø¹hiúg¹ dsǿa¹² hi² ca¹løa¹ tsa¹ma¹dsio¹ ca¹lah¹jǿ¹ hi² chi², hi² ca¹jmo¹dsa jøng². Di³ tiog¹³ báh³ chi² jǿg³ hi² lei¹ calah ni³ hmë³́ . 21 Lei¹ báh³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² ca¹jmo¹ Diú¹³. Jøng² tsa¹ma¹dsa¹hén². Liúg²  















ROMANOS 8

320

báh³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² chi² cu²dsié¹² quianh¹³ jong¹² Diú¹³. 22 Cu²rø² ma²ne³ báh³ jniang³. Hlaih¹³ ma²jenh¹² jmøi¹guǿi¹, ju³lah jenh¹² hio¹³, dsa² ja¹quién¹³ liúg² jmø³uai¹² quiah¹². 23 A¹jáng¹ jmáh¹lah hŋiah¹² guøh³ huø¹ quin¹² jmø³uai¹². Ca¹tǿ² jniang³ báh³ chian² jmø³uai¹² calah. Ma²ca¹hǿi² ni³ hi² lé² dsio¹ quián² jniang³ mi³ca¹quín³ jniang³ jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³. Tiog¹³ báh³ chian² jniang³ ju²cǿh¹ dsǿa¹² ta³lah¹tsa¹ma²ca¹hian¹² jǿg³ ja³lén² jniang³ jong¹² Diú¹³, ja³lei¹ jmø²ŋǿ¹² quián² jniang³. 24 Di³ lah¹jøng² báh³ lǿa¹² jǿg³ hi² liúg² jniang³, hi² li¹chi² hi² dsio¹ quián² jniang³ ta¹ja³já¹³. Jøng² tsa¹lé² juúh³ jniang³ hi² li¹chi², ju³ná³ ma²jní². ¿He² løa¹ juúh³ jniang³ lé² ta¹chi³quë¹́ chi²júh² ma²jní²? 25 Cónh¹jøng² hniuh¹² tiágh³ jniang³ mi³bí³ jniang³ dsǿa¹² ju³ lah¹la² tsa¹ma²jní² hi² hneng² jniang³ lé² quián² jniang³. 26 Jø¹² bíh³ lah¹jøng² ma²mi²hag¹³ jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³. Di³ tsa¹tiúh¹ jniang³ guiag¹³. Di³ tsa¹tøi² jniang³ lø³liugh¹² jniang³ Diú¹³ cu²rø². Hŋiah¹² jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Diú¹³ tsaih¹² Jmi² jniang³ ni³ quián² jniang³. Heng¹² jmi²dsí² ni³ quián² jniang³, hi² tsa¹lé² juúh³ jniang³ quianh¹³ jǿg³. 27 Jøng² ŋë²́ báh³ Diú¹³, dsa² ma²ŋi¹² ha²lah lǿa¹² dsǿa¹² jniang³. Di³ jmáh¹lah hi² hniu¹ Diú¹³ báh³ møa¹² jmi²dsí² quiah¹²dsa ni³ quián² jniang³, dsa² ma²lán¹² dsa² quián¹² Diú¹³.  











Ŋai¹³ jín³ hi² dsio¹ lé² quián² jniang³

28 Ma²ne³ jniang³ dsio¹ lé² quián² jniang³ lǿa¹² ju³ he² hi² ca¹jmo¹ Diú¹³ hi² dsa¹ŋë²́ jniang³, dsa²  

hnio¹ Diú¹³, jniang³ dsa² ca¹hei¹ Diú¹³ ca¹lah¹cónh¹ jǿg³ ca¹lø¹hiúg¹ dsǿa¹²dsa hŋiah¹²dsa. 29 Ma²lǿih² tsa¹ca¹quiúgh² Diú¹³ jniang³. Cónh¹ jmai³ lah¹ni³ ma²ca¹jmo¹dsa dsǿa¹² hi² lén² jniang³ ju³lah lán¹² Jesucristo ja³ŋiúh³dsa. Mi³jøng² lén² ja³ŋiúh³dsa dsa² juanh¹² quián¹² jue¹² ju³roh¹³. 30 Jøng² ca¹mi¹quián¹² Diú¹³ dsa² héi², dsa² ca¹hia¹dsa jmai³ lah¹ni³. Jøng² ca¹jmo¹ Diú¹³ dsǿa¹² tsa¹re² dsa² héi² dsag³. Jøng² ca¹jmo¹ Diú¹³ ca¹lán¹ dsa² héi² dsa² canh¹³, dsa² tsa¹ma¹re² dsag³ héi². 31 ¿He² jǿg³ chi² li¹juúh³ jniang³ jøng²? Ca¹lah¹jin³ hein² ha¹chian² tiúh¹ quianh¹³ jniang³, ju³lah dsa² hiag¹³ jniang³. Di³ Diú¹³ dsa² qui²jiag¹² jniang³. 32 ¿Ha² bíh³ jøng² tsa¹cuø¹ Diú¹³ he² hi² hniuh¹² quián² jniang³? Ca¹tǿ² ja³ŋiúh³dsa ca¹cuan¹dsa, dsa² ca¹jon¹ dsag³ qui¹² quián² jniang³, ja³ca¹lah¹jái¹ jniang³. 33 Ha¹chian² dsa² li¹hnangh¹ dsag³ quián² jniang³, dsa² ma²ca¹quiúgh² Diú¹³ hŋiah¹². Diú¹³ báh³ dsa² juúh² tsa¹røi² jniang³ dsag³. 34 Ha¹chian² dsa² li¹cuúh¹ jniang³ dsag³. Hŋiah¹² Cristo Jesús ma²ca¹jon¹ ni³ quián² jniang³. Jø¹² bíh³ ca¹hiog²dsa calah. Ma²guǿ¹²dsa cog² Diú¹³ dsa² juanh¹². Hlanh¹²dsa ti³jmi²dsa ni³ huu¹³ quián² jniang³. 35 Ha¹chi² hi² chi² hi² li¹jmo¹ tsa¹ma¹hniang¹ Cristo jniang³. Ha¹chi² hi² lǿa¹² ju³ ca¹lø¹chián¹ jniang³ ju²hí³ dsøa¹², ca¹quín³ jniang³ jmø³uai¹², ho¹ ju³ ca¹lø¹chián¹ dsa² jmógh². Ju³ lah¹la² ha¹chi² li¹quie¹³, ju³ lah¹la² ha¹chi² cu²tsǿnh³, ju³ná³ he² hi² ca¹løa¹ jmøi¹guǿi¹, ho¹ jøng² ca¹mi¹dsiag¹² dsa² hiag¹³, tiog¹³ báh³ hniang¹ Cristo quián² jniang³. 36 Lah¹la² báh³ rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³:  















321

ROMANOS 8​, ​9

Cøng² hi² quin³ tiá² báh³ jniang³ jmø³uai¹². Di³ lán¹² jniang³ dsa² quiánh²hning. Mi³mi¹dsiag¹²dsa jniang³ ju³lah mi²dsian¹²dsa jah¹chih², rø²juúh² si². 37 Ha¹chi² lǿa¹² hi² dsa²ŋë²́ jniang³ lah¹jøng². Ŋai¹³ jín³ hi² dsio¹ huaih¹² jniang³. Di³ hniang¹ Cristo jniang³. 38 Hi² jøng² ma²guiang³jni ha¹chi² hi² chi² hi² li¹jmo¹ tsa¹ma¹hniang¹ Cristo jniang³, ju³ lah¹la² ca¹dsag¹ jniang³, ju³ lah¹la² tsa¹ca¹dsag¹ jniang³. Tsa¹lé² jmo¹ ángeles, ju³lah dsa² chi² bí², ju³lah dsa² quin¹² ni³ quián¹²dsa. Tsa¹chi² hi² chi² na¹, hi² li¹jmo¹ lah¹jøng². Jø¹² bíh³ tsa¹li¹chi² ta¹ja³já¹³, 39 lǿa¹² ju³ ca¹já¹ juu¹² guiuh¹³, juu¹² huø¹ la². Cu¹dsie¹² tsa¹chi² hi² chi² hi² ca¹jmo¹ Diú¹³ hi² lé² li¹jmo¹ tsa¹ma¹hniang¹ Diú¹³ jniang³, dsa² ma²quianh¹³ Cristo Jesús, Juu¹³ jniang³.  





9

Ca¹hia¹ Diú¹³ dsa² israel

Lah¹té¹² jǿg³ juǿi²jni hniah¹². Di³ ma²lán¹²jni dsa² quián¹² Cristo. Ha¹chi² mi²gag¹³jni. Cøng² báh³ neng¹² dsøa¹jni hi² juǿi²jni hniah¹² jǿg³ té¹². Di³ quin³jni jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Diú¹³. 2 Lah¹dsóh² quin³jni ju²quí³ ju²hí³ dsøa¹². Chian²jni ju²cǿh¹ dsøa¹². 3 Mi³hno¹ ju³lah dsa¹hén² jǿg³ quieg¹ hi² lég² Cristo jní² ju³ mih² dsa² go²jni hé² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 4 Tsø³jon² quiah¹² hlai³ Israel báh³ lán¹² dsa² go²jni. Juøi² quiah¹² báh³ Diú¹³ ca¹lán¹dsa ma²lǿih². Ca¹gú² Diú¹³ jøa³ ja³tiogh³dsa. Ca¹jmo¹ Diú¹³ jǿg³ quianh¹³dsa. Dsa² héi² ca¹hiei¹ lei¹³ ca¹cuø¹ Diú¹³. Ca¹mi¹juanh¹²dsa  





Diú¹³. Ca¹juúh² Diú¹³ li¹chi² hi² dsio¹ quiah¹²dsa. 5 Lán¹²dsa tsø³jon² quiah¹² dsa² ma²canh¹³ mi³chian² ma²lǿih². Ca¹tǿ² hŋiah¹² Cristo ca¹lán¹ tsø³jon² quiah¹² hlai³ Israel ja³ca¹lø¹chián¹dsa ni³ jmøi¹guǿi¹ la². Dsa² héi² báh³ Diú¹³ juanh¹² quián² jniang³ ca¹lah¹jái¹ jniang³. Mi³juanh¹³ jniang³ Diú¹³ jmai³ ŋi² ja³já¹³ ca¹lah¹quianh¹³ jmai³ ŋi² ja³dsǿg³ jniang³. Ju³lé³ lah¹jøng². 6 A¹jáng¹ hi² jøng² hi² tsa¹ca¹mi¹ti¹ Diú¹³ jǿg³ ca¹jmo¹dsa quianh¹³ hlai³ Israel. Cónh¹jøng² ha¹chi² ca¹të²́ ca¹lah¹já¹ dsa² tsø³jong¹³ hlai³ Israel jǿg³ dsio¹ jøng². 7 Jø¹² bíh³ tsa¹ca¹të²́ ca¹lah¹já¹ dsa² tsø³jong¹³ hlai³ Abraham jǿg³ dsio¹ quiah¹²dsa. Lah¹la² báh³ ca¹juúh² Diú¹³: “Ta¹lah¹ja³cog² Isaac li¹chian² tsø³jon² quiánh²hning,” ca¹juúh² Diú¹³, ca¹tsáih¹dsa Abraham. 8 Jøng² ma²ne³ jniang³ tsa¹lǿa¹² lah¹jøng² hi² tiog¹³, hi² lán¹² tsø³jon² quiah¹² hlai³ Isaac tsø³jon² quiah¹² Diú¹³. Dsa² héi² báh³ lén² tsø³jon² quiah¹² Diú¹³ lah¹dsóh², dsa² ca¹jmo¹ Diú¹³ jǿg³ quiah¹². 9 Lah¹la² lǿa¹² jǿg³ ca¹jmo¹ Diú¹³ ca¹tsáih¹dsa hlai³ Abraham: “Guio¹jni jmai³ na¹ ji²ŋi² cøng². Ma²chian² jonh¹²hning quianh¹³ Sara jmai³ jøng²,” ca¹juúh² Diú¹³. 10 Cónh¹ calah lah¹la² ca¹løa¹. Og¹ guing² ca¹lø¹chián¹ quián¹² Rebeca, hio¹³ quián¹² Isaac, dsa² hóg¹ quián² jniang³. 11 Jøng² lah¹la² ca¹løa¹ niúh¹ jín³ ca¹lø¹chián¹ guing² og¹ héi². Ha¹chi² ma²ca¹jmo¹ guing² ca¹lah¹jin³ he² cu¹té¹². Ha¹chian² guing² ma²chian². Jøng² hŋiah¹² Diú¹³ ca¹jmo¹ dsǿa¹² ha²lah lé² quiah¹² guing², lǿa¹² ju³ he² ca¹jmo¹  













322

ROMANOS 9 guing² guiog¹³. Mi³jøng² li¹ne³ jniang³ hi² jmo¹² Diú¹³ héh¹ hein² jniang³ li¹quián¹²dsa, lǿa¹² ju³ he² hi² ca¹jmó³ jniang³. 12 Jøng² ca¹juúh² Diú¹³, ca¹tsáih¹dsa Rebeca: “Hi² lán¹² guing² meh² cán² ni³ quiah¹² guing² lán¹² guing² ma²juanh¹²,” ca¹juúh² Diú¹³. 13 Ju³lah lǿa¹² si² siíh² calah: “Hlaih¹³ báh³ jan³jni Esaú. Jacob báh³ hnó¹jni,” ca¹juúh² Diú¹³. 14 ¿He² jǿg³ lé² li¹juúh³ jniang³ jøng²? ¿Lé³ juúh³ jniang³ hi² tsa¹dsiog¹ Diú¹³? Tsa¹lé² juúh³ jniang³ lah¹jøng². 15 Lah¹la² ca¹juúh² Diú¹³, ca¹tsáih¹dsa Moisés: “Hŋiéng¹ báh³ jní² ma²guiang³ hein² jmo³jni huø³ dsøa¹ ja³cog². Jní² ma²guiang³ hein² jmo³jni dsio¹ dsøa¹ ja³cog²,” ca¹juúh² Diú¹³. 16 Hi² jøng² ha¹chi² lǿa¹² he² hi² hneng² jniang³, he² hi² mi³jmó³ jniang³. Diú¹³ ma²ŋi¹² hein² ja³cog² jmo¹dsa huø³ dsǿa¹². 17 Lah¹la² lǿa¹² ni³ si² quiah¹² Diú¹³, jǿg³ ca¹juúh² Diú¹³ ca¹tsáih¹ rai¹³ chian² Egipto: “Ca¹jmo¹jni ma²lanh¹²hning rai¹³. Mi³jøng² li¹chi² jǿg³ hi² chi² bí² quieg¹ jní² quianh¹³ hi² jmoh²hning. Mi³jøng² jue¹² dsa² chian² guøh³ huø¹ la² li¹cuai¹² jní²,” ca¹juúh² Diú¹³. 18 Hi² jøng² hŋiah¹² Diú¹³ ma²ŋi¹² hein² jmo¹dsa huø³ dsǿa¹² ja³cog². Jø¹² bíh³ hŋiah¹² Diú¹³ ma²jái¹² hein² jmo¹dsa huh² dsǿa¹² ja³cog². 19 ¿He² juúh³ jniang³ jøng²? ¿Tsa³dsio¹ juúh³ jniang³ hi² tsa¹lé² jmo¹ Diú¹³ dsag³ quián² jniang³ chi²júh² lah¹jøng² lǿa¹²? Di³ tsa¹lé² jmó³ jniang³ ju³ná³ tsa¹cuø¹ Diú¹³ jǿg³ hi² jmó³ jniang³. 20 ¿Hein² báh³ hning² dsa² ŋioh¹², hning² hnøngh² hlanh¹³ Diú¹³? Tsa¹lé² li¹juúh² tøh¹²  

















tsáih¹ dsa² ca¹jmo¹: “¿He² løa¹ lah¹la² ca¹jmoh³hning, hi² lah¹la² ma²lǿa¹² quieg¹?” 21 Cøng² hi² lé² jmo¹ báh³ dsa² jmo¹ tøh¹² ha²lah hniu¹ jmo¹ báh³ dsa² tøh¹². Lé² báh³ jmo¹dsa hi² jláh³ hi² hmóh³. Lé² báh³ jmo¹dsa hi² siog¹² hmah³ calah. 22 Ha¹chi² lǿa¹² ju³ná³ ca¹jmo¹ Diú¹³ juanh¹² dsǿa¹² ja³cog² dsa² hniu¹ mi³dsa¹hén². Lé² báh³ jmo¹² Diú¹³ lah¹jøng² chi²júh² hniu¹dsa. Chi² báh³ jmai³ ja³he¹ Diú¹³ ju²lih¹³ dsøa¹² quiah¹² dsa² héi². 23 Ca¹jmo¹ báh³ Diú¹³ lah¹jøng² quiah¹² ca²dsiog³dsa. Mi³jøng² li¹léi¹³ ha²cónh¹ té¹² ja³ca¹jmo¹dsa huø³ dsǿa¹² ja³cog² jniang³. Ma²lǿih² tsa¹ca¹hei¹dsa jniang³. Mi³jøng² lén² jniang³ dsa² canh¹³. 24 Ca²dsiog³ jniang³ lán¹² dsa² judío. Ca²dsiog³ jniang³ lán¹² dsa² siáh² calah. 25 Ju³lah lǿa¹² ni³ si² quiah¹² hlai³ Oseas: Ca¹jmo¹jni ca¹lán¹dsa dsa² quian¹jni, dsa² tsa¹mi³lán¹². Li¹chi² jǿg³ hi² hnó¹jni dsa² tsa¹mi³hnó¹jni lah¹jiá¹². 26 Li¹chi² jǿg³ hi² lanh¹² hniah¹² dsa² quián¹² Diú¹³, dsa² chian², hniah¹² dsa² ca¹juǿi²jni jmai³ lah¹jiá¹² hi² tsa¹lanh¹² hniah¹² dsa² quian¹jni, ca¹juúh² Diú¹³. 27 Jøng² lah¹la² rø²juúh² si² ca¹jmo¹ hlai³ Isaías ja³cog² dsa² israel: Ju³ he² jín³ ma²jue¹² dsa² tsø³jong¹³ Israel ju³lah lǿa¹² tsai³ quiah¹² jmø³ŋih¹³, cónh¹jøng² mih³ báh³ dsa² héi² liúg². 28 Di³ cu²té² mi¹ti¹ Juu¹³ jniang³ ja³ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ quiah¹²dsa hi² quiah¹² ni³ jmøi¹guǿi¹ la², rø²juúh² si². 29 Jø¹² bíh³ lah¹la² ca¹juúh² Isaías lah¹jiá¹², jǿg³ lǿa¹² ni³ si² quiah¹²dsa:  













323

ROMANOS 9​, ​10

3 Guiog¹³ báh³ dsa² jmo¹² hnangh¹² juu¹² ja³lén²dsa dsa² tsa¹re² dsag³ ja³ta¹ni¹ Diú¹³. Tsa¹hniu¹dsa túgh²dsa juu¹² ma²ca¹quieg² Diú¹³. Cu¹dsié¹² tsa¹cuuh¹²dsa juu¹². 4 Ca¹jmo¹ Cristo ca¹hian¹² jǿg³ quiah¹² lei¹³. Ca¹quieg²dsa juu¹² Tsa¹hé² dsa² judío jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ja³lén² dsa² jmøi¹guǿi¹ dsa² tsa¹re² 30 ¿He² jǿg³ chi² li¹juúh³ jniang³ dsag³ ja³cog² Diú¹³, lǿa¹² ju³ hein² dsa² ca¹hé¹ jǿg³ quiah¹²dsa. jøng²? Jue¹² dsa² tsa¹lán¹² judío, 5 Lah¹la² rø²juúh² lei¹³ quiah¹² dsa² tsa¹ca¹hnangh¹² mai³¹ ha²lah hlai³ Moisés: “Liúg² báh³ dsa² tsa¹re² lén²dsa dsa² tsa¹re² dsag³, ca¹lán¹ dsag³, ju³lah dsa² tsa¹re² dsag³ ni³ dsa² tsa¹re² dsag³ ja³ta¹ni¹ Diú¹³. huu¹³ hi² ca¹mi¹ti¹dsa lei¹³,” rø²juúh² Di³ ca¹hé¹dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 31 Jøng² tsa¹ca¹tiúh¹ dsa² judío mi¹ti¹ si². 6 Cónh¹jøng² lah¹la² lǿa¹² jǿg³ lei¹³ hi² mi³lén²dsa dsa² tsa¹re² dsag³ quiah¹² dsa² tsa¹re² dsag³ ni³ huu¹³ hi² hé²dsa jǿg³ quiah¹² Cristo: ja³ta¹ni¹ Diú¹³. 32 Lah¹jøng² báh³ “Ha¹chi² hniuh¹² jmó³ jniang³ dsǿa¹² ca¹løa¹. Di³ tsa¹lë²́ dsa² judío hi² hi² mi³dság¹ jan² dsa² juu¹² ŋi¹juǿi¹ hniuh¹² hé²dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³. hi² dsa¹tei¹²dsa dsa² lég² jniang³. Jmáh¹lah hi² hniuh¹² mi¹ti¹dsa lei¹³ 7 Jø¹² bíh³ lah¹jøng² tsa¹hniuh¹² báh³ lë²́ dsa. Hi² lah¹jøng² ca¹qui² jmó³ jniang³ dsǿa¹² hi² mi³dság¹dsa ca¹niá¹ dsa² héi². Di³ tsa¹ca¹hé¹dsa juu¹² ja³tiogh³ dsa² ma²ca¹dsan¹ hi² jǿg³ quiah¹² Cristo, 33 ju³lah lǿa¹² dsa¹tei¹²dsa dsa² lah¹héi².” 8 Tsa¹lǿa¹² jǿg³ la² lǿa¹² ni³ si² quiah¹² Diú¹³: ué² lah¹jøng² jǿg³ jmo¹ hi² liúg² Jmó¹³jni li¹chian² jan² dsa² jniang³. Ma²dsi¹³ juu¹² juúh³ jniang³ jøa³juøi² Sion, jǿg³, hé² jniang³ jǿg³ jøng², jǿg³ dsa² lán¹² ju³lah lǿa¹² cøng² hi² hi² jnieh³. 9 Hniuh¹² hi² juúh³ møi¹cang³ quia¹ tai³ dsa² jniang³ hi² ma²lán¹² Jesús Juu¹³ jmøi¹guǿi¹. jniang³. Jø¹² bíh³ hniuh¹² hé² jniang³ Jmo¹ dsa² héi² hi² la³qui² jǿg³ hi² ca¹jmo¹ Diú¹³ ca¹hiog² la³niá¹dsa. Jesús mi³ca¹jon¹dsa. Jø² jøng² báh³ Jøng² ha¹chi² ju²hiíh¹ li¹chian² dsa² hé² jǿg³ quiah¹² dsa² héi², hniuh¹² mi³jøng² liúg² jniang³. 10 Di³ lén² jniang³ dsa² tsa¹re² dsag³ rø²juúh² sí². ja³cog² Diú¹³ ju³ná³ ca¹hé³ jniang³ Lah¹la² hno¹jni quianh¹³ jǿg³. Liúg² jniang³ ju³ná³ juúh³ ca¹lah¹jǿ¹ dsøa¹jni, dsa² jniang³ jǿg³ quiah¹² Jesús. roh¹³ jniang³. Lah¹la² hlanh¹²jni 11 Lah¹la² rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³: Ju³liúg² tsø³jong¹³ Israel. 2 Juøh¹³jni cøng² mǿi² jǿg³ dsio¹ Diú¹³: “Ha¹chian² dsa² cán² ju²hiíh¹, ju³lah dsa² hé² jǿg³ quiah¹² Juu¹³ quiah¹² dsa² héi². Di³ ca¹lah¹hiu³ jniang³,” rø²juúh² si². 12 Cøng² dsǿa¹²dsa mi²juanh¹²dsa Diú¹³. ni³ báh³ ti³lán¹² dsa² judío Cónh¹jøng² tsa¹dsio¹ lǿ². Di³ tsa¹ŋi¹²dsa cu²rø² ha²lah hniu¹ Diú¹³. ca¹lah¹quianh¹³ dsa² siáh² calah. Ca¹løa¹ quián² jniang³ ju³lah ca¹ŋi¹ŋë²́ dsa² chian² jøa³juøi² Sodoma quianh¹³ jøa³juøi² Gomorra, ju³ jøng² tsa¹ca¹chiúg² Diú¹³ ca²dsiog³ jniang³, rø²juúh² si².























10









324

ROMANOS 10​, ​11 Jan² báh³ Juu¹³ jniang³ chian², dsa² cuø¹² ma¹dsio¹² quiah¹² lǿa¹² ju³ hein² dsa² ca¹møa¹. 13 Di³ rø²juúh² si²: “Liúg² báh³ ca¹lah¹já¹ dsa² héi², dsa² ca¹møa¹ ja³cog² Juu¹³ jniang³,” rø²juúh² si². 14 Jøng² tsa¹lé² møa¹dsa ja³cog² Juu¹³ jniang³, ju³ná³ tsa¹hé²dsa jǿg³ quiah¹²dsa. Jø¹² bíh³ tsa¹lé² hé²dsa jǿg³ tsa¹ma²ca¹nǿng²dsa. Cónh¹jøng² tsa¹lé² li¹nang¹dsa ju³ná³ tsa¹chian² dsa² li¹hǿ² jǿg³. 15 Jøng² ha¹chian² li¹hǿ² jǿg³, ju³ná³ tsa¹ca¹tsei¹ Diú¹³. Lah¹la² rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³: “Hioh¹² jenh¹² jniang³ tiagh³ jniang³ na³ma²ca¹guøn¹ dsa² cuø¹ jǿg³ dsio¹ quiah¹² Diú¹³,” rø²juúh² si². 16 Tsa¹tónh² ca¹lah¹já¹ dsa² juu¹² jǿg³ dsio¹ quiah¹² Jesucristo. Lah¹la² ca¹juúh² hlai³ Isaías, ca¹tsáih¹dsa Diú¹³: “Mih² dsa² ma²ca¹hé¹ jǿg³ quián² jniang³,” ca¹juúh²dsa. 17 Cónh¹jøng² ma²lé² hé² jniang³ jǿg³ ju³ná³ ca¹néng³ jniang³. Ma²lé² néng³ jniang³ ju³ná³ ca¹lø¹chián¹ dsa² hǿ² jǿg³ quiah¹² Cristo. 18 ¿Hein² dsa² chi³juúh² tsa¹ma²ca¹nǿng²dsa jǿg³? Ma²ca¹nǿng² báh³ dsa². Lah¹la² rø²juúh² si²: Ma²niúh² jǿg³ ta³cøng² jmøi¹guǿi¹. Ma²ca¹dsiég¹ jǿg³ ta³cøng² ja³tiogh³ dsa² jmøi¹guǿi¹. 19 Jø¹² bíh³ mi²gag¹² báh³ dsa², ju³ná³ ca¹juúh² dsa² israel hi² tsa¹ca¹lø¹ŋi¹²dsa cu²rø² jǿg³ quiah¹² Cristo. Jǿg³ lah¹ni³, lah¹la² rø²juúh² si² quiah¹² hlai³ Moisés: Jmo³jni li¹dseh¹² hniah¹². Di³ juøi² siíh² báh³ li¹quianh¹³jni. Jmo³jni dsa¹méh¹ hoh¹² hniah¹². Di³ li¹ŋi¹² dsa² siáh² jǿg³ quieg¹,  













dsa² tsa¹mi³ŋi¹² jmai³ lah¹jiá¹², ca¹juúh² Diú¹³. 20 Ni³ jøng² tsa¹goh¹² Isaías, ca¹jmo¹dsa jǿg³ la² ni³ quiah¹² Diú¹³: Dsa² tsa¹mi³hnangh¹² jní², ca¹dsagh¹² dsa² héi² jní². Dsa² tsa¹mi³ŋai¹² ca¹hé¹jni jǿg³ quieg¹, ca¹juúh² Diú¹³. 21 Jø¹² bíh³ lah¹la² rø²juúh² si² quiah¹² hlai³ Isaías ja³cog² tsø³jon² quiah¹² hlai³ Israel: “Cøng² hi² uú² ca¹guø¹jni chi³tøa¹²jni dsa² tsa¹nang¹ jǿg³ quieg¹, dsa² hniu¹ jǿg³ siíh²,” ca¹juúh² Diú¹³.  



Liúg² ca²dsiog³ dsa² israel

11

¿Ha²lah lǿa¹² jøng²? ¿Ma³ca¹tiúg² Diú¹³ tsø³jong¹³ Israel, dsa² mi³lán¹² dsa² quián¹²dsa? A¹jáng² lah¹jøng² lǿa¹². Hŋiéng¹ báh³ jní² lán¹² tsø³jon² quiah¹² hlai³ Israel. Lán¹²jni tsø³jon² quiah¹² hlai³ Abraham quianh¹³ hlai³ Benjamín. 2 Ma²lǿih² ca¹quiúgh² Diú¹³ tsø³jon² quiah¹² hlai³ Israel. Jøng² tsa¹lǿih² jmai³ ma²tég²dsa. ¿Tsa³ŋih³ hniah¹² ha²lah lǿa¹² jǿg³ quiah¹² hlai³ Elías, quianh¹³ jǿg³ tioh¹³ ni³ si²? Di³ ca¹cuø¹ hlai³ Elías dsag³ qui¹² quiah¹² dsa² israel, ca¹tsáih¹dsa Diú¹³. Ca¹juúh²dsa: 3 “Juu¹³ jniang³, ma²ca¹mi¹dsian¹² dsa² israel dsa² hǿ² jǿg³ quiánh²hning. Ma²ca¹hén²dsa ni³hiég² calah. Jø² cu²hŋiéng¹ cøng² mǿi² báh³ jní² ŋøa¹². Jø¹² bíh³ hniu¹dsa jŋøih¹dsa jní²,” ca¹juúh²dsa. 4 Jøng² lah¹la² ca¹ŋai¹ Diú¹³: “Tiogh³ báh³ guio¹ mei¹³ dsa² ma²ca¹chiog³jni, dsa² tsa¹ma¹ca¹chi¹jné¹ ja³ta¹ni¹ diú¹³ siáh², ju³lah diú¹³ tsen² Baal,” ca¹juúh² Diú¹³. 5 Jø¹² bíh³ lah¹jøng²  







325

ROMANOS 11

na¹. Ma²ca¹chiúg² Diú¹³ ca²dsiog³ dsa² quián¹² Israel. Dsio¹ dsǿa¹² Diú¹³ ma²ca¹quiúgh²dsa dsa² héi². 6 A¹jáng¹ ju³ chi² hi² ca¹jmo¹ dsa² héi² huu¹³ hi² mi³lég² Diú¹³. Hŋiah¹² báh³ Diú¹³ ca¹hǿ² dsǿa¹² lah¹jøng². Ca¹jmo¹dsa hi² dsio¹ dsǿa¹²dsa. Di³ tsa¹lé² juúh²dsa: “Diú¹³ ca¹jmo¹,” ju³ná³ ca¹jmo¹dsa guiog¹³dsa. 7 ¿Ha²lah lé² jøng²? Jue¹² dsa² quián¹² Israel tsa¹ca¹jniúh² jin³ he². Cu¹dsie¹² ca¹jmo¹ Diú¹³ tsa¹ma¹nang¹dsa. Jmáh¹lah ca²dsiog³dsa ca¹lø¹chián¹ hi² dsio¹, jmáh¹lah dsa² ca¹quiúgh² Diú¹³ héi² báh³. 8 Lah¹la² rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³: “Ca¹jmo¹ Diú¹³ ca¹ŋi¹hén² dsǿa¹²dsa. Jái¹² báh³ dsa² ha²lah jmo¹² Diú¹³. Nang¹²dsa ́ ² dsǿa¹²dsa jǿg³. Cónh¹jøng² tsa¹ŋëh ca¹lah¹jin³ na¹ ha²lah lǿa¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³,” rø²juúh² si². 9 Jø¹² bíh³ lah¹la² rø²juúh² si² ca¹jmo¹ hlai³ Davíd: Ju³dsi³hén³dsa ja³jmo¹²dsa jmai³, ju³hí³dsa juu¹² siíh² ja³jmo¹²dsa hioh¹². Jøng² dsi³qui² dsi³jnah¹²dsa ja³hlaih¹³, ja³ta¹canh¹³dsa dsag³ qui¹² quiah¹². 10 Ju³dsi³qui² dsi³jløa¹² mø³ni³dsa. ́ ² Mi³jøng² tsa¹ma¹li¹ŋëh dsǿa¹²dsa. Ju³li¹chi² jmø³uai¹² quiah¹²dsa ju³lah ŋi²nio³ dsa² cán² lio¹³ hii² ca¹lah¹bong³ cah³dsa, ca¹juúh²dsa.  







Ca¹lø¹rǿ¹ jǿg³ quiah¹² dsa² jue¹² mi³tsa¹ma¹tángh² dsa² Judío juu¹²

11 ¿Ha²lah lǿa¹² jøng²? ¿Ton³dsóh² tsa¹ma¹liúg² dsa² quián¹² Israel  

mi³ca¹ŋi¹hén² dsǿa¹²dsa juu¹² jøng²? Ha¹chi². A¹jáng¹ lah¹jøng² juúh³ jniang³ mi³né³. Di³ dsa² tsa¹lán¹² dsa² judío ca¹ŋi¹togh¹ juu¹² dsio¹ mi³tsa¹ma¹niúh² dsa² quián¹² Israel héi². Mi³jøng² len¹ báh³ dsǿa¹² dsa² quián¹² Israel. Li¹hniu¹dsa dsa¹togh¹dsa juu¹² dsio¹ quianh¹³ dsa² tsa¹lán¹² judío héi². 12 Dsio¹ báh³ ca¹løa¹ quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ ca¹ŋi¹togh¹ juu¹² quiah¹² Diú¹³ mi³tsa¹ma¹niúh² dsa² quián¹² Israel. Dsio¹ báh³ ca¹ŋi¹ŋë²́ dsa² tsa¹lán¹² judío, mi³ca¹lø¹gán¹ dsǿa¹² dsa² quián¹² Israel. Cónh¹ bíh³ hi² dsio¹ tsa¹lé² jmai³ dsa¹togh¹ dsa² quián¹² Israel juu¹² dsio¹ calah ni³ hmë²́ . 13 Jøng² hniah¹² dsa² tsa¹lanh¹² dsa² judío, lah¹la² juǿi³jni hniah¹²: Ca¹tsei¹ Diú¹³ jní² ja³hé¹³jni hniah¹² jǿg³ quiah¹²dsa. Dsio¹ báh³ ta³ jøng² lë²́ jni cu²hŋiéng¹. 14 Di³ mi³hno¹jni ju³ ca¹tǿ² dsa² go²jni ca¹lø¹hniu¹ juu¹² ma²tiogh³ hniah¹². Mi³jøng² liúg² ca²dsiog³dsa. 15 Ca¹lø¹rǿ¹ jǿg³ quiah¹² dsa² jue¹² ja³cog² Diú¹³ mi³tsa¹ca¹tónh² dsa² judío juu¹² jǿg³ quiah¹² Cristo. ¡He³ báh³ dsio¹ lé² ju³ná³ ca¹ŋi¹togh¹ calah dsa² judío juu¹² quiah¹² Diú¹³! Ca¹lah¹jan² dsa² ca¹hiog² jmøi¹guǿi¹ ni³ hmë²́ lén²dsa, ju³ná³ ca¹jmo¹dsa lah¹jøng². 16 Dsio¹ báh³ ta³cøng² mǿi² can³ hé¹³, ju³ná³ dsio¹ ca¹cág¹ hé¹² lah¹ni³. Jø¹² bíh³ lah¹jøng² hma² calah. Dsio¹ báh³ ta³cøng² hma² ju³ná³ dsio¹ jmó³ quiah¹². Hi² jøng² ma²ne³ jniang³. Li¹quián¹² báh³ Diú¹³ dsa² israel. Di³ mi³lán¹³dsa dsa² quián¹²dsa jmai³ lah¹ni³. 17 Lah¹jøng² ca¹jmo¹ Diú¹³ quiah¹² ca²dsiog³ dsa² judío, ju³lah jan² dsa² quiúh¹ goh¹² hma² olivo,  











ROMANOS 11

326

jøng² chionh¹dsa goh¹² hma² siíh² ja³mi³dsi¹³ goh¹² quiah¹² hma² olivo jøng². Di³ ca¹ŋi¹togh¹ hniah¹² ja³cog² ́ ² Diú¹³ ja³ca¹hue² dsa² judío. Ca¹tëh hniah¹² ma²lanh¹² hniah¹² dsa² quián¹² Diú¹³, ju³lah ca¹ŋi¹ŋë²́ dsa² judío ma²dsi¹jo¹. 18 Jøng² tsa¹ju³héh³ hniah¹² hi² dsiogh¹ hniah¹² cónh¹ jín³ dsa² ma²ca¹huan¹ Diú¹³ lah¹jiá¹². A¹jáng¹ goh¹²hmá¹ cuø¹² bí² quiah¹² hma². Chiúh³ jmó³ quiah¹² báh³ cuø¹² bí². Jøng² ju³dsiagh¹² hoh¹² hniah¹². Diú¹³ báh³ dsa² qui²jiag¹² jniang³ chi²júh² dsø²jiag¹² hoh¹² hniah¹² hi² dsiogh¹ hniah¹². 19 Dsi¹³ báh³ juu¹² juúh³ hniah¹² hi² ca¹huan¹ Diú¹³ dsa² héi². Mi³jøng² túgh³ hniah¹² ni³ quiah¹² dsa² héi². 20 Lah¹dsóh² ca¹løa¹ báh³ lah¹jøng² quiánh² hniah¹², ju³lah lǿa¹² jǿg³ quiah¹² hma². Jŋíh²dsa goh¹² quiah¹². Mi³jøng² hliog¹dsa hi² siíh². Jøng² ma²ŋih³ hniah¹² jmáh¹lah goh¹² tsa¹dsio¹ jŋíh²dsa. Jø¹² bíh³ jmáh¹lah dsa² tsa¹hé² jǿg³ ca¹huan¹dsa. Huu¹³ hi² lah¹jøng² ca¹hiéh² Diú¹³ hniah¹². Di³ hi² héh² hniah¹² jǿg³ quiah¹²dsa. Jøng² tsa¹gøg² jmóh³ hniah¹² hiug¹² rúh² hniah¹². Quinh² hniah¹² mih² ju²hí³ dsøa¹². 21 Ha¹chi² hén² Diú¹³ dsag³ quiánh² hniah¹², ju³ jøng² tsa¹ca¹hén²dsa dsag³ quiah¹² dsa² mi³quianh¹³dsa lah¹jiá¹². 22 Jai³lah lah¹dsóh² dsiog¹ Diú¹³. Cónh¹jøng² tiog¹³ báh³ cuø¹dsa ju²lih¹³ dsøa¹² quiah¹² dsa² tsa¹niuh³. Ca¹tiúg² lah¹jøng² báh³ dsa² dsa² judío héi² ta³lah¹ca¹jmo¹dsa dsio¹ dsǿa¹² quianh¹³ hniah¹². Cøng² hi² nǿngh³ hniah¹² jǿg³ quiah¹²dsa. Mi³jøng² tsa¹tég²dsa. 23 Jø¹² bíh³ lah¹jøng² dsi³ŋë³́ dsa² judío. Li¹quianh¹³ báh³  



dsa² Diú¹³ calah, ju³ná³ ca¹hé¹dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Chi² báh³ bí² quiah¹² Diú¹³ hi² dsi³lia¹ dsa² héi² quianh¹³dsa calah, ju³lah lǿa¹² goh¹²hmá¹ ca¹hliog¹dsa ni³ hmë²́ . 24 Ca¹løa¹ quiánh² hniah¹² ju³lah lǿa¹² quiah¹² cøng² goh¹²hmá¹ chi² niuh¹núng¹. Ca¹jmo¹ Diú¹³ quiánh² hniah¹² ju³lah jan² dsa² quiúh² goh¹²hmá¹. Jøng² hliog¹dsa goh¹² quianh¹³ chiúh³ hma² dsio¹, hma² olivo. Di³ ca¹mi³quianh¹³ hniah¹² Diú¹³. ¿He² bíh³ løa¹ tsa¹jmo¹ Diú¹³ lah¹jøng² calah ja³cog² dsa² mi³lán¹² dsa² quián¹²dsa lah¹jiá¹²? Mi¹quiangh¹³ báh³ Diú¹³ calah ni³ hmë²́ , ju³ná³ ca¹hé¹ dsa² héi² jǿg³.  

Liúg² báh³ dsa² quián¹² Israel hiá¹ hiég¹









25 Dsa² roh¹³ jniang³, hno¹jni li¹ŋih³ hniah¹² jǿg³ ha¹chian² mi³ŋi¹². Mi³jøng² tsa¹ŋi³nioh³ hniah¹² hiug¹² rúh² hniah¹². Lah¹dsóh² ca¹løa¹ tsa¹ma¹niuh³ jue¹² dsa² quián¹² Israel cu²hna² jǿg³ quiah¹² Diú¹³, ta³lah¹li¹chi² jǿg³ quiánh² hniah¹², dsa² tsa¹lanh¹² dsa² quián¹² Israel. 26 Di³ jøng² liúg² ca¹lah¹já¹ tsø³jon² quiah¹² Israel na³ma²ca¹hian¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ja³cogh² hniah¹². Lah¹la² rø²juúh² si²: Juu¹² jøa³juøi² Sion jií¹ dsa² lég² jniang³. Dsa¹hén²dsa dsag³ qui¹² quiah¹² dsa² quián¹² Jacob. 27 Lah¹la² báh³ lǿa¹² jǿg³ jmo¹jni quianh¹³dsa, Na³ma²tǿ² ja³hén¹³jni dsag³ quiah¹²dsa, ca¹juúh² Diú¹³. 28 Dsa² quián¹² Israel ma²tiogh³ dsa² hniu¹ li¹hian¹³ Diú¹³. Tsa¹hniu¹dsa  





327

ROMANOS 11​, ​12

jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Jøng² li¹chi² jǿg³ dsio¹ quiánh² hniah¹². Cónh¹jøng² hnio¹ báh³ Diú¹³ dsa² quián¹² Israel. Di³ ca¹lø¹quianh¹³dsa dsa² canh¹³ quián¹²dsa ma²lǿih². 29 A¹jáng¹ hi² ma¹cang¹ Diú¹³ hi² ma²ca¹cuø¹dsa lah¹jiá¹². Ha¹chi² tiúg²dsa dsa² ma²ca¹quiáh²dsa. 30 Jø¹² bíh³ lah¹jøng² mi³lanh¹³ hniah¹² ma²lǿih². Tsa¹mi³nǿngh² hniah¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Jøng² ca¹jmo¹ Diú¹³ huø³ dsǿa¹² ja³cogh² hniah¹², mi³tsa¹ma¹nang¹ dsa² quián¹² Israel jǿg³ quiah¹²dsa. 31 Jøng² dsa² héi² ma²lán¹² ju³lah mi³lanh¹² hniah¹². Tsa¹hniu¹dsa jǿg³. Cónh¹jøng² jmo¹ báh³ Diú¹³ huø³ dsǿa¹² ja³cog² dsa² héi², ju³lah ca¹jmo¹dsa ja³cogh² hniah¹². 32 Ca¹cuø¹ Diú¹³ jǿg³ hi² lén² jniang³, ca¹lah¹jái¹ jniang³, hi³ tsa¹niuh³ jniang³. Mi³jøng² li¹chi² juu¹² ja³jmo¹dsa huø³ dsǿa¹² ja³cogh² ca¹lah¹jái¹ jniang³ calah. 33 ¡He³ báh³ hiug¹² të² Diú¹³! ¡Hŋiah¹² báh³ Diú¹³ ma²ŋi¹² ca¹lah¹jǿ¹ ha²lah jmo¹! A¹jáng¹ hi² lé² li¹ne³ jniang³ jǿg³ quiah¹²dsa. Di³ hŋiah¹² bah³ dsa² ma²ŋi¹² juu¹² ja³ŋøa¹dsa. 34 Ca¹lah¹jin³ hein² jniang³ tsa¹ne³ ha²lah lǿa¹² jǿg³ neng¹² dsǿa¹² Diú¹³. Ca¹lah¹jin³ hein² ha¹chian² hi² tiúh¹ togh¹³ Diú¹³ jǿg³. 35 Jin³ ca²juuh³ tsa¹chi² chi² quián² jniang³, hi² li¹cuǿ¹³ jniang³ Diú¹³. Mi³jøng² lǿi² jniang³ quíg¹dsa hiá¹ hiég¹. 36 Hŋiah¹² báh³ Diú¹³ ma²neng¹² gug² jmøi¹guǿi¹ quiah¹². Dsa² héi² báh³ ca¹jmo¹ ca¹lah¹jǿ¹ hi² chi² hi² jní². Jan² dsa² héi² dsa² juanh¹² hi² hen¹² dsǿa¹² jniang³ hiá¹ hiég¹. Di³ lah¹jøng² báh³ dsio¹.  















Ju³jëh¹³ hniah¹² ja³cog² Diú¹³

12

Jøng² lah¹la² mi³hno¹ jní², dsa² roh¹³ jniang³, hi² jëh¹³

hniah¹² guiogh¹³ hniah¹² ju²gug² Diú¹³. Di³ hiug¹² huø³ dsǿa¹²dsa ma²ca¹jmo¹dsa ja³cog² jniang³. Cøng² hi² dsiíh³ hniah¹² hoh¹² hi² li¹quianh¹³ hniah¹² Diú¹³ cónh¹ jmai³ ja³chianh² hniah¹², hi² ŋi³nioh³ hniah¹² ti³janh¹ hniah¹² juu¹² ja³qui³ ja³jénh² hniah¹². Lah¹jøng² báh³ hiug² dsǿa¹² Diú¹³ hi² jmó³ jniang³ ja³cog²dsa. 2 Tsa¹ma¹cánh³ hniah¹² mai³¹ quiah¹² jmøi¹guǿi¹ la². Mi³qui² mi³tsëh¹³ hniah¹² juu¹² jmø³hiég¹ quiánh² hniah¹². Mi³jøng² li¹ŋih³ hniah¹² ha²lah hniu¹ Diú¹³. Li¹ŋih³ hniah¹² juu¹² lah¹dsóh² juu¹² ja³dsio¹, heh¹² Diú¹³ hniah¹². 3 Ma²ca¹jmo¹ Diú¹³ dsio¹ dsǿa¹² ja³cog²jni. Hi² hniu¹dsa hé¹³jni hniah¹² jǿg³ quiah¹²dsa. Jøng² juǿi³jni hniah¹² hi² ca¹lah¹jin³ hein² jniang³ tsa¹lë²́ hi² quien¹² jniang³ ma¹dsio¹² ca¹lah¹cónh¹ ja³ti³quien¹² jniang³ lah¹jan² lah¹jan² jniang³. Cónh¹jøng² báh³ dsio¹ jmó³ jniang³ dsǿa¹² ca¹lah¹cónh¹ té¹² juu¹² jmø³hiég¹ ma²ca¹cuø¹ Diú¹³ quián² jniang³ lah¹jan² lah¹jan² jniang³. 4 Hliú² báh³ ni³ lǿa¹² ta³cøng² jmø²ŋǿ¹² quián² jniang³. Dsi¹³ báh³ tai³ jniang³. Dsi¹³ báh³ gug² jniang³. Dsi¹³ báh³ dsi³ jniang³. Jøng² tsa¹cu²rø² chi² bí² quiah¹² ca¹lah¹jǿ¹ ti³jneh³ quián² jniang³. 5 Jø¹² bíh³ lah¹jøng² lǿa¹² quián² jniang³ dsa² ma²quianh¹³ Cristo. Juai¹² jniang³ lǿ². Lǿa¹² quián² jniang³ ju³lah lǿa¹² ti³jneh³ jmø³ŋø³ jan² dsa². 6 Di³ ma¹quién¹ bí² ma²quin³ jniang³ lah¹jan² lah¹jan² jniang³, ca¹lah¹cónh¹ juu¹² jmø³hiég¹ ca¹lø¹hiúg¹ dsǿa¹² Diú¹³ ca¹cuø¹dsa quián² jniang³. Jøng² dsio¹ jmó³ jniang³ bí² ca¹lah¹cónh¹ bí²  









328

ROMANOS 12 ma²ca¹cuø¹dsa. Hniuh¹² hí³ báh³ jniang³ jǿg³ he¹ Diú¹³, ju³ná³ ca¹ŋǿi² jniang³ bí² jøng². 7 Hniuh¹² mi³hog³ jniang³ dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹² jniang³ ca¹lah¹cónh¹ té¹² juu¹² jmø³hiég¹ ca¹ŋǿi² jniang³ ca¹hiúh¹ jniang³. Ju³hé¹³ jniang³ dsa² jǿg³, ju³ná³ bí² jøng² ma²quin³ jniang³. 8 Ju³lah dsa² ma²të² dsii¹² jǿg³ quianh¹³ dsa² chian² ju²hí³ dsøa¹², mi³jøng² lei¹ dsǿa¹²dsa, lah¹jøng² báh³ hniuh¹² jmo¹dsa. Dsa² ma²chi² hi² li¹cuø¹, hi² hniuh¹² cuø¹dsa hi² hiug² dsǿa¹² báh³ dsa². A¹jáng¹ hi² ma¹jŋiang¹³dsa. Jø¹² lah¹jøng² dsa² quin¹² ni³ calah, jmo¹dsa hí³ ca¹lah¹jǿ¹ dsǿa¹²dsa. Jøng² dsa² jmo¹ hi² dsio¹ dsǿa¹² ja³cog² dsa² chi³quian¹³ jmai³, ca¹lah¹hiu³ dsǿa¹²dsa jmo¹dsa.  



Jǿg³ quiah¹² ha²lah hniuh¹² ŋi³nio³ dsa² roh¹³ jniang³

9 Mi³qui³ mi³hnóh¹ hniah¹² rúh² hniah¹² ca¹lah¹jǿ¹ hoh¹² hniah¹². Jmóh³ hniah¹² hi² hioh³ hoh¹² hniah¹² hi² hlaih¹³. Jmáh¹lah hi² dsio¹ ju³dsi³jiag¹² hoh¹² hniah¹². 10 Cu²rø² mi³hnóh¹ hniah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹² ca¹lah¹jan² dsa² hnio¹ roh¹³. Jmóh³ hniah¹² hi² juanh¹² dsa² siáh² cónh¹ jín³ guiogh¹³ hniah¹². 11 Tí² tiúgh³ hniah¹². Tsa¹dsiih³ hniah¹² juuh¹² hoh¹² hniah¹². Mi³tih³ hniah¹² ta³ quiah¹² Juu¹³ jniang³ ca¹lah¹jǿ¹ jmi²dsí² quiánh² hniah¹². 12 Túgh³ hniah¹² hioh¹² jmóh³ hniah¹². Di³ ma²ŋih³ hniah¹² lé² hi² dsio¹ quiánh² hniah¹² hiá¹ hiég¹. Mi³bíh³ hniah¹² hoh¹² ta³lah¹li¹chi² jmø³uai¹². Cøng² hi² hlanh¹³ hniah¹² Diú¹³ tiá².  







13 Mi³hogh³ hniah¹² dsa² hé² jǿg³ quiah¹² Diú¹³, ju³lah dsa² chi³quian¹³ jmai³ hniuh¹² quiah¹². Hieh¹³ hniah¹² dsa² héi² cu²rø², ju³ hein² dsa² ca¹dsi¹lé² ju²gug² taih³ hniah¹². 14 Jǿg³ dsio¹ juúh³ hniah¹² quiah¹² dsa² hniu¹ jmóh² hniah¹². Møa³ hniah¹² jǿg³ dsio¹ quiah¹² dsa² héi² ja³cog² Diú¹³. Tsa¹juúh³ hniah¹² jǿg³ hlaih¹³. 15 Jmóh³ báh³ hniah¹² hioh¹² quianh¹³ dsa² tiogh³ ju²hiúg¹ dsøa¹². Jø¹² bíh³ cánh³ hniah¹² ju²hí³ dsøa¹² quianh¹³ dsa² quin¹² ju²hí³ dsøa¹². 16 Túgh³ hniah¹² cøng² jǿg³ rø². Tsa¹jmóh³ hniah¹² gøg² bi³hiugh¹³ hniah¹². Cøng² ni³ jǿg³ túgh³ hniah¹² quianh¹³ dsa² ti²ŋié². Tsa¹jmóh³ hniah¹² ŋih³ hniah¹² ma¹dsio¹². 17 Tsa¹jeinh³ hniah¹² hi² hlaih¹³ quiah¹² dsa². Jmáh¹lah hi² dsio¹ ti³jní² jmóh³ hniah¹², hi² lë²́ ca¹lah¹já¹ dsa² hi² dsio¹. 18 Jmóh³ hniah¹² ca¹lah¹jǿ¹ ca¹lah¹cónh¹ ja³tiah¹ hniah¹² hi² túgh³ hniah¹² cøng² jǿg³ quianh¹³ dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹². 19 Tsa¹ŋaih³ hniah¹² guiogh¹³ hniah¹² hmah³ dsag³, dsa² roh¹³ jniang³. Hŋiah¹² báh³ Diú¹³ cuø¹ ju²lih¹³ dsøa¹². Di³ lah¹la² rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³: “Jní² báh³ ca¹të²́ jmó¹³ hi² quíg¹ dsa² re² dsag³. Ŋái¹³ báh³ jní² hmah³ dsag³,” juúh² Juu¹³ jniang³. 20 Jø¹² bíh³ lah¹la² rø²juúh² si²: “Ta³lah¹cuúh³ hniah¹² ca²juuh³ hi² gǿh¹dsa, ju³lah dsa² ma²hiag¹³ quiánh² hniah¹², ju³ná³ lǿ² lø¹i³cónh¹²dsa. Cuúh³ ca²juuh³ jmøi² hǿnh²dsa, ju³ná³ lǿ² lø¹i³hǿnh²dsa jmøi². Di³ jøng² cán² dsa² hiag¹³ ju²hiíh¹, ju³ná³ ca¹jmoh³ hniah¹² hi² dsio¹ hoh¹² hniah¹² ja³cog²dsa.” Lah¹jøng² juúh² si².  















329

ROMANOS 12​, ​13

21 Jøng² tsa¹ju³jmóh³ hniah¹² hi² hlaih¹³ ja³cog² dsa² jmo¹² hi² hlaih¹³ ja³cogh² hniah¹². Jmáh¹lah hi² dsio¹ jmóh³ hniah¹² ja³cog² dsa² héi². Mi³jøng² tsa¹ma¹jmo¹dsa hi² hlaih¹³. Hniuh¹² báh³ néng³ jniang³ jǿg³ quiah¹² dsa² ta³. Di³ ha¹chian² dsa² ta³ chian², ju³lah dsa² tsa¹ca¹hia¹ Diú¹³. Diú¹³ báh³ ca¹jmo¹ héh¹ hein² dsa² ca¹túgh² ta³. 2 Hi² jøng² tsa¹hniu¹dsa héh¹ ca¹quieg² Diú¹³, ju³lah dsa² tsa¹je¹³ dsa² ta³. Ta¹canh¹³ báh³ dsa² jmo¹² lah¹jøng². 3 Tsa¹li¹chian² jniang³ ju²hí³ dsøa¹² ja³cog² dsa² ta³ ju³ná³ jmo² jniang³ hi² dsio¹. Dsa² jmo¹² hi² hlaih¹³ báh³ li¹chian² ju²hí³ dsøa¹² ja³cog² dsa² ta³. Jøng² jmó³ jniang³ jmáh¹lah hi² dsio¹ chi²júh² hneng² jniang³ tiágh³ jniang³ tei³ quianh¹³ dsa² ta³. Mi³jøng² juúh² dsa² ta³ dsiog¹ jniang³. 4 Di³ ta³ ca¹cuø¹ Diú¹³ quin¹² dsa² ta³. Jøng² lé² dsio¹ ja³ti³ ja³hiég³ jniang³. Cónh¹jøng² cánh³ hniah¹² ju²hí³ dsøa¹² chi²júh² jmoh² hniah¹² hi² hlaih¹³. A¹jáng¹ lah¹jøng² tsa¹chi² ta³ jmo¹² hi² chi² bí² quiah¹² dsa² ta³. Di³ ni³ Diú¹³ ma²mi²ti¹ dsa² ta³ ja³cuúh¹dsa dsa² héi² ju²lih¹³ dsøa¹², ju³lah dsa² re² dsag³. 5 Hi² jøng² tiog¹³ báh³ hniuh¹² néng³ jniang³ jǿg³ quiah¹² dsa² ta³. Mi³jøng² tsa¹li¹chi² dsag³ quián² jniang³. Cónh¹jøng² ma²ne³ jniang³ tsa¹dsio¹ jmó³ jniang³ hi² hlaih¹³. 6 Jø¹² bíh³ huu¹³ jøng² dsio¹ quíg³ jniang³ cog³ ta¹dsǿ³ juøi². Di³ ta³ ca¹cuø¹ Diú¹³ tiogh³ dsa² ta³ hi² cagh¹² dsa² ta³ cog³ hi² ca¹tǿi² jniang³. 7 Quig³ báh³ hniah¹² quiah¹² ca¹lah¹já¹ dsa² ca¹lah¹cónh¹ ja³reh² hniah¹². Quig³ báh³ hniah¹² cog³  

13  











cagh¹² dsa² ta³ ca¹lah¹cónh¹ ja³teh¹³ hniah¹² cǿh³ hniah¹². Mi³juanh¹³ hniah¹² dsa² canh¹³ ju³lah dsa² ti³quin¹² ta³. 8 Jmóh³ hniah¹² ha¹chi² reh² hniah¹² jin³ he². Cøng² hi² jøng² báh³ hniuh¹² jmó³ jniang³, hi² mi³hnio¹ jniang³ dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹² jniang³. Cónh¹jøng² mi³ti³ jniang³ lei¹³ ju³ná³ mi³hnio¹ jniang³ dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹² jniang³. 9 Lah¹la² rø²juúh² lei¹³ quiah¹² Diú¹³: “Tsa¹hlanh¹³ hniah¹² hio¹³ ́ ³ hniah¹² quián¹² dsa². Tsa¹jŋëh dsa². Tsa¹høinh¹³ hniah¹². Tsa¹juúh³ hniah¹² jǿg³ ta³jǿg³. Tsa¹jmóh³ hniah¹² hen¹² hoh¹² hniah¹² hi² chi² quiah¹² dsa²,” ca¹juúh² Diú¹³. Jøng² li¹ti¹ ta³cøng² lei¹³ jøng² quiah¹² Diú¹³, ju³ná³ ca¹mi³ti³ jniang³ cøng² jǿg³ la²: “Hi² mi³hnio¹ jniang³ dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹² jniang³ ca¹lah¹cónh¹ ja³hnio¹ jniang³ guiag¹³.” 10 Ha¹chi² hi² hlaih¹³ jmó³ jniang³ ja³cog² dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹² jniang³, ju³ná³ hnio¹ jniang³ dsa². Hi² jøng² li¹ti¹ jǿg³ quiah¹² lei¹³, ja³ca¹lah¹jǿ¹ lei¹³, ju³ná³ hnio¹ jniang³ dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹² jniang³. 11 Lah¹jøng² mi³jmó³ jniang³. Di³ ma²ne² jniang³, ŋó¹² ca¹hlég² báh³ la². Jøng² tsa¹ma¹jmó³ jniang³ hiug¹² ti³guǿi¹ jniang³. Di³ ma²ja¹quién¹ cu¹té¹² li¹hian¹² jǿg³ hi² liúg² jniang³ ca¹lah¹cónh¹ jmai³ lah¹ni³ ca¹néng³ jniang³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 12 Jmai³ huu² neng² ma²dsø²jiá¹³. Di³ hi² ja¹quién¹³ dsiég¹³ jmai³ ja³lég² Diú¹³ jniang³. Hi² jøng² tsa¹ma¹jmó³ jniang³ hi² hlaih¹³ hi² neng¹² dsǿa¹² jmó³ jniang³ ja³neng². Jøng² dsio¹ mi³bí³ jniang³ dsǿa¹² hi³ jmó³ jniang³ ju³lah jmo¹² dsa² tiogh³  









330

ROMANOS 13​, ​14 ja³taih¹² ja³jní³. 13 Cu²rø² ŋi³niang³ jniang³ ju³lah ŋi²nio³ dsa² ŋi²nio³ ja³taih¹². Tsa¹ŋi³niang³ jniang³ ti³hein¹² jniang³. Tsa¹tiágh³ jniang³ cu²møah¹³ cu²dsioh¹². A¹jáng¹ hi² jøng² quín³ jniang³ juu¹² hlaih¹³ hi² jmó³ jniang³ hning², hi² ue¹² dsǿa¹² jniang³. 14 Cónh¹jøng² quín³ jniang³ bí² quiah¹² Jesucristo Juu¹³ jniang³. Mi³jøng² tsa¹ma¹jmó³ jniang³ hi² hlaih¹³ mi³neng¹² dsǿa¹² jniang³.  



14

Tsa¹jmó³ jniang³ tsa¹jé¹³ jniang³ dsa² roh¹³ jniang³

Cu²rø² hieh³ hniah¹² dsa² hé² jǿg³ quiah¹² Diú¹³, ju³lah dsa² tsa¹ŋi¹² cu²rø² ha²lah lǿa¹² jǿg³. Jøng² tsa¹ŋaih³ ma¹dsio¹² jǿg³ quiah¹²dsa. 2 Chian² ca²dsiog³dsa, lë²́ dsa hi² lé² báh³ gǿh¹dsa ca¹lah¹jǿ¹ ni³ má¹ hi² chi² jmøi¹guǿi¹. Jø¹² chian² báh³ ca²dsiog³dsa calah, dsa² tsa¹ŋi¹² cu²rø² ha²lah lǿa¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Lë²́ dsa jmáh¹lah høg² nung² báh³ li¹gǿh¹dsa. 3 Jøng² dsa² gøah¹² ca¹lah¹jǿ¹ ni³, tsa¹hniuh¹² juúh²dsa jǿg³ hlaih¹³ quiah¹² dsa² tsa¹gøah¹². Jø¹² bíh³ dsa² tsa¹gøah¹² ca¹lah¹jǿ¹ ni³ calah, tsa¹hniuh¹² juúh²dsa jǿg³ hlaih¹³ quiah¹² dsa² gøah¹² calah. Ca¹hiéh² Diú¹³ ta³og¹ dsa² héi². 4 Ha¹chian² jniang³ ca¹tǿi² hi² jmó³ jniang³ héh¹ jǿg³ quiah¹² dsa² quián¹² Juu¹³ jniang³. Jǿg³ ca¹të²́ Juu¹³ báh³ jniang³ hi² jmo¹dsa héh¹ quián² jniang³, lah¹jan² lah¹jan² jniang³, ju³ lah¹la² ca¹jmó³ jniang³ hi² dsio¹, ju³ lah¹la² ca¹jmó³ jniang³ hi² hlaih¹³. Dsio¹ báh³ jøng². Di³ chi² báh³ bí² quiah¹² Juu¹³ jniang³. Mi¹hag³dsa. Mi³jøng² li¹ne³ jniang³ ha²lah lǿa¹² jǿg³ dsio¹. 5 Chian² ca²dsiog³ dsa², lë²́ dsa juøh¹² báh³ ca²dsieg³ jmai³. Jø¹²  







bíh³ chian² ca²dsiog³dsa, lë²́ dsa cu²rø² báh³ jmai³ ca¹lah¹jǿ¹. Dsio¹ báh³ jøng². Ju³tiogh³dsa naih¹² juu¹² lë²́ dsa juu¹² dsio¹ lah¹jan² lah¹jan²dsa. 6 Ju³lah dsa² jmo¹² juøh¹² ca²dsieg³ jmai³, hi² mi²juanh¹² Juu¹³ jniang³ báh³ dsa² jmo¹²dsa lah¹jøng². Jø¹² bíh³ dsa² jmo¹² cu²rø² ca¹lah¹jǿ¹ jmai³, cónh¹jøng² mi²juanh¹² Juu¹³ jniang³ dsa² héi² calah hi² jmo¹²dsa lah¹jøng². Jø¹² bíh³ lah¹jøng² dsa² gøah¹² ca¹lah¹i³ ni³, ca¹lah¹quianh¹³ dsa² tsa¹gøah¹² calah, cu¹dsié¹² báh³ dsa² mi²juanh¹²dsa Juu¹³ jniang³. Cu¹dsié¹² báh³ dsa² juúh²dsa di³hmah³ quiah¹² Diú¹³, dsa² cuø¹² hi² gøah¹²dsa. 7 Jin³ hein² jniang³ tsa¹li¹jmó³ héh¹ guiag¹³ cónh¹ jmai³ ja³chiang² ja³hén¹³ jniang³ jmøi¹guǿi¹. 8 Huu¹³ quiah¹² Juu¹³ jniang³ chiang² jniang³ cónh¹ jmai³ ja³chiang² jniang³. Huu¹³ quiah¹² dsa² héi² báh³ hi² dsiág¹ jniang³ calah. Cónh¹jøng² ti³lán¹² jniang³ dsa² quián¹²dsa, ju³ lah¹la² chiang² jniang³, ju³ lah¹la² ca¹dsag¹ jniang³. 9 Di³ ca¹jon¹ báh³ Cristo. Jǿ¹² bíh³ ca¹hiog²dsa calah. Mi³jøng² ca¹lán¹dsa Juu¹³ jniang³, ca¹lah¹jái¹ jniang³, cu¹dsié¹² jniang³ dsa² chiang², quianh¹³ dsa² ma²ca¹dsan¹. 10 ¿He² løa¹ hning² jøng² hnángh² dsag³ quiah¹² rúh²? ¿He² løa¹ tsa¹hnóh¹hning dsa² jøng²? Di³ hŋiah¹² báh³ Cristo cán² jǿg³ dsøg¹² quián² jniang³, ca¹lah¹jái¹ jniang³. 11 Lah¹la² rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³: Lah¹cøng² jǿg³ dsøg¹² juǿi³jni hniah¹², juúh² Juu¹³ jniang³: Lah¹dsóh² dsiég¹ báh³ jmai³ ja³chi¹jné¹ ca¹lah¹já¹ dsa² ne¹jni.  











331

ROMANOS 14​, ​15

Lah¹dsóh² juúh² báh³ ca¹lah¹já¹ dsa² jmai³ jøng² hi² lán¹²jni Diú¹³ dsa² juanh¹², juúh² Diú¹³. 12 Hi² jøng² ma²ne³ jniang³ tsih¹³ jniang³ jǿg³ dsøg¹² quián² jniang³ ca¹lah¹jái¹ jniang³ ja³ta¹ni¹ Diú¹³.  

Tsa¹jmó³ jniang³ hi² tiáh¹ dsa² roh¹³ jniang³ dsag³

13 Jøng² tsa¹hniuh¹² jmó³ jniang³ tsa¹jih³ jniang³ jǿg³ quiah¹² ju³roh¹³ jniang³ lah¹jan² lan¹jan² jniang³. Dsio¹ jmó³ jniang³ dsǿa¹² hi² ha¹chi² jmó³ jniang³ jin³ he². Mi³jøng² ha¹chi² tiáh¹ roh¹³ jniang³ dsag³. 14 Ma²guiang³jni jin³ cøng² hi² hlaih¹³ ha¹chi² tsa¹li¹gǿh¹dsa. Jesús, Juu¹³ jniang³, ca¹jmo¹ ma²dsøg¹² dsøa¹jni. Cónh¹jøng² lǿ² báh³ tsa¹dsio¹ gǿh¹dsa má¹, ju³ná³ lë²́ dsa tsa¹hniu¹ Diú¹³ hi² gǿh¹dsa má¹ jøng². 15 Jøng² tsa¹hnio¹ jniang³ roh¹³ jniang³ ju³ná³ ca¹táh² uai¹² dsǿa¹²dsa ni³ huu¹³ hi² ti³quie¹² jniang³ cøng² ni³ má¹ hi² lë²́ dsa tsa¹dsio¹ quie¹³ jniang³. Ca¹jon¹ Cristo ni³ huu¹³ quiah¹² roh¹³ jniang³. Jøng² tsa¹ju³quie¹³ jniang³ lǿa¹² ju³ he² hi² jmo¹ hi² tiáh¹dsa dsag³. 16 Tsa¹mi³cuǿ³ jniang³ juu¹² hi² li¹chian² dsa² juúh² jǿg³ hlaih¹³ quiah¹² hi² ma²lǿa¹² dsio¹ quián² jniang³. 17 Jøng² ha¹chi² quien¹² hi² qui³ hi² quie¹³ jniang³, ja³ŋi³niang³ juu¹² quiah¹² Diú¹³. Hi² jøng² báh³ quien¹², hi² ŋi³niang³ jniang³ tsa¹jmó³ jniang³ hi² hlaih¹³. Hi² ŋi³niang³ jniang³ cøng² hei¹² dsǿa¹² jniang³ hioh¹² jenh¹² jniang³. Di³ jiag¹² jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Diú¹³. 18 Lah¹jøng² báh³ dsio¹ mi³ti³ jniang³ ni³ Cristo. Jøng² hiug² dsǿa¹² Diú¹³ ja³cog² jniang³. Jø¹²  











bíh³ lah¹jøng² dsio¹ ni³jǿi² dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹² jniang³. 19 Lah¹jøng² báh³ jmó³ jniang³. Hnángh³ jniang³ juu¹² ja³tiágh³ jniang³ tei³ hi² chinh³ jniang³ tí² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ cu¹dsié¹² báh³ jniang³. 20 Tsa¹dsio¹ hén¹³ jniang³ hi² dsio¹ ca¹jmo¹ Diú¹³ ca¹lah¹quianh¹³ hi² qui³ hi² quie¹³ jniang³. Jǿg³ dsøg¹² báh³ jøng², hi² dsio¹ ca¹lah¹jǿ¹ ni³ má¹. Cónh¹jøng² tsa¹jín³ quie¹³ jniang³ tiog¹³, ju³ná³ uai¹² tah² dsǿa¹² dsa² roh¹³ jniang³. 21 Dsio¹ hi³méh¹ lah¹jøng² tsa¹quiégh³ jniang³ ŋǿ¹². Tsa¹hniúh³ jniang³ jmøi² vino. Jin³ ha¹chi² jmó³ jniang³ jin³ cøng². Mi³jøng² ha¹chi² hi² jenh¹³ roh¹³ jniang³ jin³ he². 22 Jøng² tsa¹tséih³ jniang³ dsa² roh¹³ jniang³ jin³ he² ju³ná³ ma²ne³ jniang³ dsio¹ ca¹lah¹jǿ¹ má¹. Cónh¹jøng² tiágh³ báh³ jniang³ tei³ ja³ta¹ni¹ Diú¹³, dsa² ma²ŋi¹² ha²lah chiang² jniang³, dsa² jmøi¹guǿi¹. Hioh¹² jenh¹² jniang³ tiagh³ jniang³ ju³ná³ ha¹chi² lǿa¹² dsǿa¹² jniang³ jin³ he² ca¹lah¹jǿ¹ hi² jmo² jniang³. 23 Ju³ná³ jan² dsa², ton¹ jǿg³ lë²́ dsa: “¿Dsio³¹, ho¹ ju³ tsa¹dsio¹ má¹?” Cónh¹jøng² ta¹canh¹³ dsa² héi², ju³ná³ ca¹gǿh¹dsa quianh¹³ hi² tiog¹³ má¹ jøng². Di³ tsa¹dsøg¹² dsøa¹dsa hi² dsio¹. Dsag³ báh³ hno¹dsa, ju³lah dsa² jmo¹² lǿa¹² ju³ he² hi² jmo¹dsa, ju³ná³ tsa¹dsøg¹² dsǿa¹²dsa hi² dsio¹ jmo¹dsa lah¹jøng².  









Jmó³ jniang³ hi² dsio¹ ja³cog² dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹² jniang³

15

Jøng² jniang³ dsa² ma²quin¹² tí² jǿg³ quiah¹² Diú¹³, dsio¹ mi³hog³ jniang³ ju³lah dsa² tsa¹ŋi¹² cu²rø² jǿg³ quiah¹²

ROMANOS 15

332

Diú¹³ ha²lah jmo¹. Tsa¹jmó³ jniang³ lah¹hneng² jniang³ guiag¹³. 2 Hi² dsio¹ jmó³ jniang³ ja³cog² dsa² roh¹³ jniang³. Mi³jøng² tí² ju³chính³dsa juu¹² quiah¹² Diú¹³. 3 Ca¹lah¹jin³ hŋiah¹² Cristo tsa¹ca¹jmo¹ lah¹hniu¹ hŋiah¹². Lah¹jøng² báh³ ca¹løa¹ ju³lah lǿa¹² ni³ si²: “Jní² báh³ ca¹të²́ jǿg³ uai¹² mi³tsáih¹ dsa² hiag¹³ hning²,” ca¹juúh² Cristo, tsaih¹²dsa Jmi² jniang³. 4 Hi² lah¹jøng² báh³ ca¹lø¹chí¹ ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ tioh¹³ ni³ si² quiah¹² Diú¹³. Mi³jøng² li¹ne³ jniang³ cu²rø² ha²lah hniu¹ Diú¹³. Mi³jøng² léi¹ dsǿa¹² jniang³. Tei³ tiágh³ jniang³ ma²ne³ jniang³ hi² jií¹ jmai³ ja³lé² dsio¹ quián² jniang³. 5 Diú¹³ báh³ dsa² jmo¹² hi² tiágh³ jniang³ tei³, dsa² cuø¹² ju²hiúg¹ dsøa¹². Ju³mi¹hog¹³ dsa² héi² hniah¹². Mi³jøng² túgh³ hniah¹² cøng² jǿg³ ca¹lah¹jáh¹ hniah¹², ju³lah lǿa¹² jǿg³ quiah¹² Cristo Jesús. 6 Mi³jøng² túgh² hniah¹² cøng² ni³ hi² mi³juanh¹³ hniah¹² Diú¹³, dsa² lán¹² ti³jmi² Jesucristo, Juu¹³ jniang³.  









Ca¹lø¹chí¹ jǿg³ dsio¹ quiah¹² Diú¹³ ja³tiogh³ dsa² tsa¹lán¹² judío

7 Jøng² hieh¹³ hniah¹² ju²rúh² lah¹jan² lah¹jan² hniah¹², ju³lah ca¹jmo¹ Cristo ca¹hiei¹ quianh¹³ jniang³. Jøng² juai¹² jniang³ mi³juanh¹³ jniang³ Diú¹³. 8 Di³ lah¹la² juǿi³jni hniah¹²: Ca¹guøn¹ Cristo juu¹² jmøi¹guǿi¹. Mi³jøng² ca¹mi¹ti¹dsa cah³ ni³ dsa² judío. Jøng² ca¹hian¹² jǿg³ ca¹jmo¹ Diú¹³ ma²lǿih² quianh¹³ dsa² hóg¹ quián¹² dsa² judío. Hi² jøng² ca¹mi¹léi¹³dsa lán¹²dsa dsa² ti³té¹³ jǿg³ quiah¹². 9 Jø¹² bíh³ huu¹³ jøng² calah ca¹guøn¹ Cristo juu¹² jmøi¹guǿi¹.  





Mi³jøng² jmo¹ dsa² tsa¹lán¹² dsa² judío hi² juanh¹² Diú¹³ ni³ huu¹³ hi² ca¹jmo¹ Diú¹³ dsio¹ dsǿa¹² ja³cog²dsa. Ju³lah rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³: Hi² jøng² báh³ jmó¹³jni juanh¹²hning jøa³ ja³tiogh³ dsa² tsa¹lán¹² dsa² judío. Jmó¹³ báh³ jní² dsiogh¹hning ca¹lah¹quianh¹³ canto hǿa¹³jni, rø²juúh² si². 10 Jø¹² bíh³ lah¹la² rø²juúh² si²: Hniah¹² dsa² tsa¹lanh¹² judío, cu²rø² túgh³ hniah¹² hioh¹² jenh¹² hniah¹² cu¹dsié¹² quianh¹³ dsa² quián¹² Diú¹³, rø²juúh² si². 11 Cónh¹ calah siíh² lah¹la² báh³ rø²juúh² si²: Jmóh³ hniah¹² dsiog¹ Juu¹³ jniang³, ca¹lah¹jáh¹ hniah¹² dsa² tsa¹lanh¹² judío; Ju³juúh³ ca¹lah¹já¹ dsa² jmøi¹guǿi¹: “¡He³ lah¹hiug¹² juanh¹² Diú¹³!” rø²juúh² si². 12 Jø¹² bíh³ lah¹la² rø²juúh² si² quiah¹² hlai³ Isaías: Li¹chi² cøng² tsø³jon² quiah¹² hlai³ Isaí, dsa² lén² dsa² juanh¹² quián¹² dsa² tsa¹lán¹² judío. Di³ hé² dsa² tsa¹lán¹² judío jǿg³ quiah¹² dsa² héi², rø²juúh² si². 13 Diú¹³ báh³ dsa² jmo¹² hi² ma²ne³ jniang³ tan¹ jniang³ hi² dsio¹. Ju³jmo¹³ dsa² héi² hi² túgh³ hniah¹² tei³, hiug¹² hoh¹² hniah¹². Di³ héh² hniah¹² jǿg³ quiah¹²dsa. Mi³jøng² jmo¹ jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Diú¹³ hi² li¹dsøg¹² hoh¹² hniah¹² hi² tanh¹ hniah¹² hi² dsio¹. 14 Jøng² ma²guiang³jni, dsa² roh¹³ jniang³, hi² lanh¹² hniah¹²  









333

ROMANOS 15

dsa² dsiog¹. Ma¹dsio¹² jǿg³ ma²ŋih³ hniah¹². Ma²lé² juaih¹³ hniah¹² ju²rúh² hniah¹² lah¹jan² lah¹jan² hniah¹². 15 Cónh¹jøng² ma²ca¹jmo¹jni tsa¹goh¹² dsøa¹ ja³ca¹hlanh¹³jni hniah¹² quianh¹³ si² la². Mi³jøng² tsa¹dsø¹gán² hoh¹² hniah¹². Di³ Diú¹³ báh³ dsa² ca¹jmo¹ dsio¹ dsǿa¹² ca¹cuø¹dsa ta³ la² ca¹hiág¹jni, 16 hi² mi³qui³ mi³ti³jni ni³ Cristo Jesús juu¹² ja³tiogh³ dsa² tsa¹lán¹² judío. Di³ jmó¹²jni ta³ tsø³ján¹³jni jǿg³ hi² liúg² dsa² jmøi¹guǿi¹ dsag³ qui¹² quiah¹². Mi³jøng² jëh¹³jni dsa² tsa¹lán¹² judío ju²gug² Diú¹³, ju³lah cøng² hi² la³cuø³jni. Ma²hiug² dsǿa¹² Diú¹³ hiéh²dsa dsa² héi². Di³ jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³ báh³ ca¹jmo¹ ma²ŋi²nio³dsa ti³jan¹dsa. 17 Hi² jøng² dsi¹³ báh³ juu¹² lë²́ jni dsio¹ ta³ ma³ca¹jmo¹jni ja³cog² Diú¹³. Di³ Cristo Jesús ca¹mi³hag¹³. 18 Tsa¹tí² dsøa¹jni dsie¹³jni jǿg³ siíh². Jmáh¹lah jǿg³ jøng² báh³ jmó¹²jni dsøa¹, ha²lah ca¹mi³hag¹³ Cristo jní² ja³ca¹nǿng² dsa² tsa¹lán¹² judío jǿg³ quiah¹² Diú¹³, jǿg³ ca¹juǿi²jni dsa². Di³ lah¹dsóh² ca¹nǿng² báh³ dsa². A¹jáng¹ jǿg³ lǿ¹. 19 Ca¹cuø¹ jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³ bí² ca¹jmo¹jni juu¹² juøh¹². Hi² lah¹jøng² báh³ ca¹ŋi³tiun¹jni jǿg³ dsio¹ quiah¹² Cristo ca¹tǿ² jøa³juøi² Jerusalén, ca¹lah¹tan¹³ juøi² tioh¹³ cøg¹², ca¹lah¹ca¹dsiég¹jni guøh³ huø¹ Ilírico. 20 Ma²ca¹jmo¹jni bí² hi³ ŋi³tiun¹jni jǿg³ ja³tsa¹lǿih² jmai³ tsa¹ma²ca¹nǿng²dsa jǿg³ quiah¹² Cristo. Jøng² tsa¹jmó¹³jni ta³ ni³ hnang¹³ ca¹mi¹liág¹ dsa² siáh². 21 Hno¹jni lé² ju³lah rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³: Li¹ŋi¹² dsa² héi² jǿg³, dsa² tsa¹ma²nǿng² jin³ cónh¹ jǿg³ quiah¹² Cristo;  













́ ² dsǿa¹²dsa jǿg³, dsa² Li¹ŋëh tsa¹lǿih² jmai³ ma²ca¹nǿng² jǿg³, rø²juúh² si². Lë²́ Pablo mi³hniu¹ dság¹ juu¹² Roma

22 Hi² jøng² hliú² rón² ca¹hú¹jni juu¹² mi³nei³jni ja³tiogh³ hniah¹². Jøng² tsa¹lǿih² jmai³ ca¹løa¹ hi² nei³jni. 23 Jøng² na¹, ma²ca¹hian¹² báh³ ta³ quieg¹ jag¹³ tø¹la². Jø¹² bíh³ ma²ni³ŋó¹³ ji²ŋi² hno¹jni nei³jni ja³tiogh³ hniah¹². 24 Hi² jøng² lë²́ jni tiog¹³ tsø¹jue¹³jni, hi² ŋi³jan¹³ jní² hniah¹², na³ma²tǿ² ja³nei³jni juu¹² huø¹ España. Jøng² hno¹jni cuúh³ hniah¹² mih² bí² quiah¹² dsi²juu¹² jøng², na³ma²ca¹jan³jni cu²hna² quianh¹³ hniah¹². 25 Di³ na¹ ma²tǿ² ja³nei³jni juu¹² jøa³juøi² Jerusalén, hi² can³jni ca²juuh³ hi² li¹hog³ dsa² roh¹³ jniang³ chian² ja³jøng². 26 Dsa² roh¹³ jniang³ chian² guøh³ huø¹ Macedonia quianh¹³ Acaya ma²ca¹hǿ²dsa dsǿa¹²dsa, hi² jmo¹dsa mih² hi² dsio¹ dsǿa¹²dsa ja³cog² dsa² roh¹³ jniang³ chian² jøa³juøi² Jerusalén, ju³lah dsa² tsa¹chi² chi² quiah¹². 27 Rø² jmo¹dsa lah¹jøng², lë²́ dsa. Lah¹dsóh² hi² ti³té¹³ jmo¹dsa lah¹jøng². Di³ re²dsa mih² ja³cog² dsa² chian² Jerusalén. Ca¹jmo¹ dsa² chian² ja³jøng² ma¹méh¹ jǿg³ quiah¹² Diú¹³ mi³chi² quiah¹²dsa. Ca¹tsǿ² ca¹já¹dsa jǿg³ dsio¹ ja³tiogh³ dsa² tsa¹lán¹² judío. Hi² jøng² dsio¹ báh³ mi¹hag¹³ dsa² héi² quiah¹² dsa² judío calah, jmo¹dsa ma¹méh¹ he² ca²juuh³ hi² chi² quiah¹²dsa. 28 Ŋó¹³jni juu¹² jøng², juu¹² España, na³ma²ca¹jáinh¹jni hi² jøng² jøa³juøi² Jerusalén quiah¹² dsa² héi². Jøng² ŋi³jan¹³jni hniah¹², ca¹lah¹cónh¹ hiúg³jni juu¹²  













334

ROMANOS 15​, ​16 jøng². 29 Jøng² ma²guiang³jni. Quin³jni ma¹dsio¹² jǿg³ dsio¹ quiah¹² Cristo hi² li¹quiánh² hniah¹², na³ma²dsiég¹jni ja³tiogh³ hniah¹². 30 Ni³ huu¹³ quiah¹² Jesucristo Juu¹³ Jniang³, mǿa¹³jni hniah¹², dsa² roh¹³ jniang³, hi² tiágh³ jniang³ cøng² juu¹² cu¹dsié¹², hi² hlanh¹³ jniang³ Diú¹³ ta³ hi² hiúg³jni juu¹² ma¹guio¹jni. Di³ ma²ca¹jmo¹ jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³ hi² tiagh¹³ jniang³ cøng² ni³, hi² hnio¹ jniang³ dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹² jniang³. 31 Møah³ hniah¹² ju³lég² Diú¹³ jní² ta¹lah¹jø³cog² dsa² chian² Judea, ju³lah dsa² tsa¹hé² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Jøng² møah³ hniah¹² Diú¹³ ju³dsianh¹³jni hi² dsio¹ hi² hiéih¹ dsa² chian² Jerusalén hi² quieng²jni quiah¹²dsa. 32 Mi³jøng² dsiég¹³jni ŋi³jan¹³jni hniah¹² ca¹lah¹hiu³ dsøa¹, chi²júh² hniu¹ Diú¹³ lah¹jøng². Jøng² teh³jni bí² ta³lah¹dsií³ jniang³ jǿg³. 33 Ju³ túgh³ ca¹lah¹jáh¹ hniah¹² ju²gug² tai³ Diú¹³, dsa² cuø¹² ju²hiúg¹ dsøa¹² quián² jniang³. Lah¹jøng² ju³lé³.  









16

Ca¹háih² Pablo jǿg³ dsa²

Juanh¹² jmóh³ hniah¹² hoh¹² ja³cog² jan² dsa² mǿ² roh¹³ jniang³, dsa² tsen² Febe, dsa² mi²hag¹³ quiah¹² guøh¹² jøa³juøi² Cencrea. 2 Hieh³ hniah¹² dsa² cøng² hi² dsio¹, ca¹lah¹cónh¹ rø²juúh² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ hi² hieh³ jniang³ dsio¹ dsa² roh¹³ jniang³. Jøng² mi³hogh³ hniah¹² dsa² he² ca²juuh³ hi² hniuh¹² ja³cog²dsa. Di³ hiug¹² jue¹²dsa ma²ca¹mi³hog¹³dsa. Ca¹tǿ² hŋiéng¹jni ma²ca¹mi³hag¹³dsa. 3 Tséih³ hniah¹² Priscila quianh¹³ Aquila hi² dsianh¹³jni jǿg³ dsio¹  



quiah¹²dsa, dsa² tiagh³ jnieh³ cøng² ta³ quianh¹³, hi² tsø³ján¹³ jnieh³ jǿg³ quiah¹² Cristo Jesús. 4 Ca¹tǿ² jmi²dsí² quiah¹²dsa mi³cuø¹dsa ja³ca¹liúg²dsa jmi²dsí² quieg¹. Jøng² cuø¹²jni di³hmah³ quiah¹²dsa. A¹jáng¹ ju³ jmáh¹lah jní² dsa² cuø¹² di³hmah³. Ca¹lah¹jái¹ jnieh³, quianh¹³ dsa² roh¹³ jniang³, dsa² tsa¹lán¹² judío, cuø² jnieh³ di³hmah³. 5 Jø¹² bíh³ dsianh¹³jni jǿg³ dsio¹ quiah¹² ca¹lah¹já¹ dsa² roh¹³ jniang³, ju³lah dsa² dsa²lé² dsa²hí¹ juøh¹² ja³quiah¹³ Priscila quianh¹³ Aquila. Dsianh¹³jni jǿg³ quiah¹³ Epeneto, ha²mei¹³ quian¹jni hiug¹² ja¹². Dsa² héi² báh³ dsa² lán¹² dsa² lah¹ni³ ca¹hé¹ jǿg³ quiah¹² Cristo guøh³ huø¹ Acaya. 6 Dsianh¹³jni jǿg³ dsio¹ quiah¹² María. Di³ hiug¹² juǿi²dsa ma²ca¹jmo¹dsa ta³ ni³ huu¹³ quiánh² hniah¹². 7 Dsianh¹³jni jǿg³ dsio¹ quiah¹² Andrónico quianh¹³ Junias, dsa² go²jni ta³og¹, dsa² mi³tiagh³ jnieh³ quianh¹³ hni¹ŋí³. Dsa² canh¹³ ni³lán¹³dsa ja³ta¹ni¹ tsih² høh³ quián¹² Cristo. Ma²ca¹hé¹ dsa² héi² jǿg³ quiah¹² Cristo mi³ca¹hé¹ jín³ jní². 8 Dsianh¹³jni jǿg³ dsio¹ quiah¹² Amplias, ha²mei¹³ dsiog¹ ja¹² quian¹jni ni³ huu¹³ quiah¹² Juu¹³ jniang³. 9 Dsianh¹³jni jǿg³ quiah¹² Urbano, dsa² tiagh³ jnieh³ cøng² ta³ quianh¹³, ta³ quiah¹² Cristo. Dsianh¹³jni jǿg³ quiah¹² Estaquis, dsa² hnó¹jni. 10 Dsianh¹³jni jǿg³ quiah¹² Apeles, quianh¹³ dsa² tiogh³ dsi²néi² quiah¹² Aristóbulo. Lah¹dsóh² tí² chinh¹² Apeles jǿg³ quiah¹² Cristo. 11 Dsianh¹³jni jǿg³ quiah¹² Herodión, dsa² go²jni, quianh¹³ dsa² quián¹² Narciso, dsa²  















335

ROMANOS 16

ti³hé² jǿg³ quiah¹² Juu¹³ jniang³. 12 Dsianh¹³jni jǿg³ quiah¹² Trifena, quianh¹³ Trifosa, dsa² ni³jmo¹² ta³ jǿg³ quiah¹² Juu¹³ jniang³. Jø¹² bíh³ lah¹jøng² Pérsida, dsa² dsiog¹. Hiug¹² ma²ca¹jmo¹dsa ta³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 13 Dsianh¹³jni jǿg³ dsio¹ quiah¹² Rufo, dsa² juanh¹² ja³cog² Juu¹³ jniang³, ca¹lah¹quianh¹³ mi³chiég³dsa, dsa² ma²lán¹² ju³lah lán¹² mi³chie¹jni hŋiéng¹. 14 Dsianh¹³jni jǿg³ dsio¹ quiah¹² Asíncrito, quianh¹³ Flegonte, quianh¹³ Hermas, quianh¹³ Patrobas, quianh¹³ Hermes, quianh¹³ dsa² roh¹³ jniang³ tiogh³ quianh¹³ dsa² héi². 15 Dsianh¹³jni jǿg³ quiah¹² Filólogo, quianh¹³ Julia, quianh¹³ Nereo, quianh¹³ mǿ² roh¹³ Nereo, quianh¹³ Olimpas, quianh¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² roh¹³ jniang³ tiogh³ quianh¹³ dsa² héi². 16 Qui³hieh¹³ hniah¹² ju²rúh² hniah¹² ca¹lah¹hiu³ hoh¹² hniah¹². Jøng² dsa² quián¹² Cristo chian² hliú² juøi², dsiánh²dsa jǿg³ dsio¹ quiánh² hniah¹². 17 Jøng² lah¹la² juǿi³jni hniah¹² dsa² roh¹³ jniang³. Cu²rø² jaih³ hniah¹² hein² dsa² hniu¹ jmo¹ hi² hlaih¹³, hi² tiágh³ jniang³ ma¹quién¹. Di³ ha¹chi² jǿg³ lah¹jøng² ca¹mi³tai¹³ jniang³. Ca²jag¹³ báh³ tiágh³ jniang³ ja³cog² dsa² hniu¹ jmo¹ lah¹jøng². 18 Héi¹ dsa² héi² dsa² hniu¹ mi¹ti¹ ni³ Jesucristo Juu¹³ jniang³. Jmáh¹lah hi² møa¹² dsǿa¹² guiog¹³ báh³ dsa² jmo¹² dsa² héi². Mi²gan² dsa² héi² dsa² tsa¹ŋi¹² ma¹dsio¹² quianh¹³ jǿg³ jmá² rǿg² quiah¹²dsa. 19 Tøa¹² dsøa¹jni. Di³ jue¹² dsa² ma²ŋi¹² ma²ca¹nengh² hniah¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Hi² jøng² hno¹jni  















jmóh³ hniah¹² jmáh¹lah hi² dsio¹. Cu¹dsié¹² jmóh³ hniah¹² hi² tsa¹cuéh² hniah¹² ha²lah jmo¹²dsa hi² hlaih¹³. 20 Jøng² ta³tí³ jmo¹ Diú¹³, dsa² cuø¹² ju²hiúg¹ dsøa¹², hi² cuøin¹ dsa² hlanh³ ja³cogh² hniah¹². Ju³jmo¹³ Jesucristo Juu¹³ jniang³ dsio¹ dsǿa¹² ja³cogh² hniah¹². 21 Dsiánh² báh³ Timoteo jǿg³ dsio¹ quiánh² hniah¹². Quianh¹³ jní² jmo¹²dsa ta³. Jø¹² bíh³ lah¹jøng² Lucio, quianh¹³ Jasón, quianh¹³ Sosípater, dsa² go²jni, dsiánh²dsa jǿg³ dsio¹ quiánh² hniah¹². 22 Jøng² jní², Tercio, dsa² chi³jmo¹² si² la², dsianh¹³jni jǿg³ dsio¹ quiánh² hniah¹². Di³ quianh¹³ báh³ jniang³ Juu¹³ jniang³. 23 Dsiánh² báh³ Gayo jǿg³ dsio¹ quiánh² hniah¹². Di³ ja³quiah¹³ dsa² héi² guø³jni. Jø¹² bíh³ lah¹jøng² jmo¹² dsa² héi² dsio¹ dsǿa¹², cuø¹²dsa hniú¹² ja³høa¹² dsa² roh¹³ jniang³ juøh¹². 24 Jø¹² bíh³ dsiánh² Erasto jǿg³ dsio¹ quiánh² hniah¹². Lán¹² Erasto ta³. Jmo¹²dsa hí³ cog³ quiah¹² juøi². Jø¹² bíh³ dsiánh² Cuarto, dsa² roh¹³ jniang³, jǿg³ dsio¹ quiánh² hniah¹².  









Ja³ca¹tóh² jø² jǿg³

25 Lé² báh³ jmo¹ Diú¹³ hi² jmáh³ hniah¹² tí² hi³méh¹ jǿg³ quiah¹² Jesucristo, jǿg³ hi² ŋi³he¹jni. Na¹ jín³ ca¹ná² jǿg³ jøng², jǿg³ mi³chi³jnøa¹² ma²lǿih² niúh¹ jín³ ca¹niu¹ jmøi¹guǿi¹. 26 Na¹ jín³ ma²ne³ jniang³ jǿg³ cu¹dsié¹² quianh¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² jmøi¹guǿi¹. Di³ lah¹jøng² rø²juúh² si² ca¹jmo¹ dsa² mi³hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³, ju³lah lǿa¹² héh¹ ca¹quieg² Diú¹³, dsa² chian² tiá². Ca¹lø¹chí¹ jǿg³. Mi³jøng² hé² jniang³. Mi³jøng² mi³ti³ jniang³.  



ROMANOS 16 27 Jan² báh³ Diú¹³ chian², dsa² ŋi¹². Ju³jmo¹³ Jesucristo hi² mi³juanh¹³  

336 jniang³ Diú¹³ dsa² juanh¹², jmai³ ŋi² ja³já¹³ jmai³ ŋi² ja³dság¹. Lah¹jøng² ju³lé³.

SI² LAH¹NI³ CA¹JMO¹ SAN PABLO CA¹T˲́ DSA² CHIAN² JØA³JUØI² CORINTO Ca¹dsiánh² Pablo si² ca¹të²́ dsa² quián¹² Jesús chian² jøa³juøi² Corinto

1

Jní² báh³ Pablo. Lah¹jøng² ca¹lø¹hiúg¹ dsǿa¹² Diú¹³ hi² ca¹hei¹dsa hi² ma²lán¹²jni tsih² høh³ quián¹² Cristo Jesús. Quianh¹³jni Sóstenes, dsa² roh¹³ jniang³. 2 Dsianh¹³ jnieh³ cøng² si² la² quiánh² hniah¹², dsa² quián¹² Diú¹³ chian² jøa³juøi² Corinto. Ma²lanh¹² hniah¹² dsa² quián¹² Cristo Jesús. Ca¹hia¹ Diú¹³ hniah¹², hi² lanh¹² hniah¹² dsa² ti³jan¹ cu¹dsié¹² quianh¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² hlanh¹² Jesucristo ca¹lah¹jǿ¹ ha² ja³tiogh³dsa. Ma²lán¹² Jesucristo Juu¹³ jniang³, ca¹lah¹jái¹ jniang³ cu²dsié¹² quianh¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² héi² calah. 3 Ju³jmo¹³ Jmi² jniang³ quianh¹³ Jesucristo Juu¹³ jniang³ dsio¹ dsǿa¹² ja³cogh² hniah¹². Ju³cuø³ dsa² héi² ju²hiúg¹ dsøa¹².  



Hliú² hi² dsio¹ ma²ca¹cuø¹ Diú¹³ quianh¹³ Cristo

4 Jmai³ ca¹lah¹jǿ¹ juǿi²jni Diú¹³ di³hmah³ ja³cogh² hniah¹². Di³ quianh¹³ Cristo Jesús ma²ca¹jmo¹ Jmi² jniang³ dsio¹ dsǿa¹² ja³cogh² hniah¹². 5 Ma²ca¹cuø¹dsa hliú² hi²  



dsio¹ quiánh² hniah¹² ni³ huu¹³ hi² ma²quianh¹³ hniah¹² Cristo Jesús. Cu¹rø² ma²tëh² ma²hiogh³ hniah¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Cu²rø² ma²dsiih² hniah¹² jøg³ quiah¹²dsa. 6 Ma²ca¹løa¹ báh³ quiánh² hniah¹² ca¹lah¹cónh¹ rø²juúh² jǿg³ quiah¹² Cristo. 7 Hi² jøng³ ca¹lah¹jin³ cøng² ha¹chi² ma¹hniuh¹² quiánh² hniah¹² ta³lah¹tsa¹ma²guønh¹² calah Jesucristo Juu¹³ jniang³. Ma²ca¹cuø¹ báh³ Diú¹³ hi² ma²tëh² ma²hiogh³ hniah¹² ca¹lah¹jǿ¹. 8 Jø¹² bíh³ jmo¹ Diú¹³ li¹bí² hoh¹² hniah¹² ca¹lah¹ca¹guǿnh¹ dsa² héi². Mi³jøng² ca¹lah¹jin³ hein² ha¹chian² li¹cuø¹ dsag³ quiánh² hniah¹² jmai³ jøng². 9 Ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ quiah¹² Diú¹³ li¹ti¹, dsa² ca¹hia¹ hniah¹² hi² ca¹túgh² hniah¹² juu¹² quiah¹² Jesucristo ja³ŋiúh³dsa, dsa² ma²lán¹² Juu¹³ jniang³.  







Ma¹quién¹ ma²tiogh³ dsa² quián¹² Jesús

10 Jøng² hlanh¹³jni hniah¹² dsa² roh¹³ jniang³ ca¹lah¹hiu³ dsøa¹jni ni³ huu¹³ quiah¹² Jesucristo Juu¹³ jniang³, hi² túgh³ hniah¹² cu²rø² cøng² jǿg³. Di³ tsa¹dsio¹ lé² hi² ma²tiogh³ hniah¹² ma¹quién¹.  

337

1 CORINTIOS 1

338

Dsio¹ báh³ cøng² jǿg³ hǿh³ hniah¹² hoh¹². 11 Lah¹jøng² juǿi²jni hniah¹² dsa² roh¹³ jniang³. Di³ dsa² quián¹² Cloé ma²ca¹jmo¹ jǿg³ hi² chi² møah¹³ hning² ja³tiogh³ hniah¹². 12 Lah¹jøng² báh³ lǿa¹² juøh¹²jni. Ma¹quién¹ juúh² báh³ hniah¹² lah¹jan² lah¹jan² hniah¹². Ca²dsiogh³ hniah¹² juúh² hniah¹² hi² lanh¹² hniah¹² dsa² quian¹ jní². Ca²dsiogh³ hniah¹² juúh² hi² lanh¹² hniah¹² dsa² quián¹² Apolos. Chian² dsa² juúh² lán¹²dsa dsa² quián¹² Pedro. Jø¹² bíh³ chian² dsa² juúh² hi² lán¹²dsa dsa² quián¹² Cristo ́ ² hniah¹² Cristo calah. 13 ¿Ho¹ lëh ma²lán¹² jue¹²? Tsa¹lǿa¹² lah¹jøng². Héi¹ jní² dsa² ca¹tø³tón¹³ crǿg¹³ ni³ huu¹³ quiánh² hniah¹². A¹jáng¹ héh¹ quieg¹ jní² hi² ca¹jŋóh² hniah¹² jmøi². 14 Di³hmah³ Diú¹³. Ha¹chian² hniah¹² ca¹chiog¹jni jmøi². Jø² Crispo quianh¹³ Gayo ca¹chiog¹jni jmøi². 15 Hi² jøng² jin³ hein² hniah¹² tsa¹li¹juúh² ca¹jŋóh² hniah¹² jmøi² jǿg³ quieg¹ jní². 16 Ca¹dságh¹ báh³ dsøa¹. Ca¹chiog¹ báh³ jní² jmøi² Estéfanas quianh¹³ dsa² quián¹²dsa. Ha¹chian² dsa² siáh² ma¹dságh² dsøa¹ ni³ jøng², dsa² ca¹chiog¹jni jmøi². 17 A¹jáng¹ huu¹³ jøng² ca¹tsei¹ Cristo jní², hi² chiog¹³jni dsa² jmøi¹guǿi¹ jmøi². Ca¹tsei¹dsa jní² hi² tsø³ hi² ján¹³jni jǿg³ ha²lah lé² liúg² dsa² jmøi¹guǿi¹. Tsa¹jmo³jni guiang³jni ma¹dsio¹² ja³dsii³jni jǿg³ quiah¹² Cristo. Di³ tsa¹hno¹jni lé² tsa¹quien¹² hi² ca¹jon¹ dsa² héi² ni³ crǿg¹³.  













Jmo¹² ta³ jǿg³ quiah¹² Cristo

18 Jǿg³ la³ju³ la³løa¹ jǿg³ ca¹jon¹ Cristo ni³ crǿg¹³, lë²́ dsa² ma²ŋi²nio³  

juu¹² ja³dsa¹hén²dsa. Jøng² jniang³ dsa² dsǿg³ juu¹² ja³liúg² jniang³, tí² báh³ hei¹² jǿg³ jøng², juúh² jniang³. Di³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³ báh³ jøng². 19 Lah¹la² rø²juúh² jǿg³ quiah¹² Diú¹³: Jmo³jni tsa¹ma¹ŋi¹² ju³lah dsa² ŋi¹² ma¹dsio¹². Hén¹³jni jǿg³ quiah¹² ju³lah dsa² dsii¹² jǿg³ cah³, juúh² Diú¹³. 20 Jøng² ha¹chi² quien¹² ju³lah dsa² ŋi¹² ma¹dsio¹² jǿg³, ju³lah dsa² ti³lán¹² tøa¹², ju³lah dsa² hiog³ dsii¹² jǿg³ quiah¹² jmøi¹guǿi¹ la². Ma²ca¹jmo¹ báh³ Diú¹³ tsa¹quien¹² jǿg³ cah³ quiah¹² dsa² chian² jmøi¹guǿi¹ la². 21 Hŋiah¹² báh³ Diú¹³ ma²ŋi¹² ha²lah jmo¹. Tsa¹ca¹cuø¹ Diú¹³ jǿg³ hi² li¹cuai¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ quianh¹³ jǿg³ quien¹² quiah¹²dsa guiog³dsa. Ca¹lø¹hiúg¹ dsǿa¹² Diú¹³ ca¹lég²dsa jniang³ ja³ca¹hé³ jniang³ jǿg³ quiah¹²dsa, jǿg³ mi³juúh² dsa² siáh² jǿg³ la³ju³ la³løa¹. 22 Hniu¹ dsa² judío mi³jái¹ hi² mi³lé² juu¹² juøh¹², chi²júh² jøng² lah¹dsóh² hi² té¹² jǿg³. Jøng² hniu¹ dsa² griego jmáh¹lah jǿg³ cah³, ju³lah lǿa¹² quiah¹² dsa² ŋi¹² ma¹dsio¹². 23 Jøng² jniang³, cøng² hi² høa¹² jniang³ jǿg³ quiah¹² Cristo, dsa² ca¹jon¹ ni³ crǿg³. Tsa¹hniu¹ dsa² judío nang¹ jǿg³ jøng². Jø¹² bíh³ jǿg³ ha¹chi² ta³ li¹jmo¹, lë²́ dsa² siáh². 24 Jøng² jniang³ dsa² ca¹hei¹ Diú¹³, ju³ lah¹la² lán¹² jniang³ dsa² judío, ju³ lah¹la² lán¹² jniang³ dsa² siáh², juúh² jniang³ jmo¹² hiug¹² báh³ ta³ jǿg³ quiah¹² Cristo. Dsa² ŋi¹² báh³ Diú¹³ hi² ca¹jmo¹ jǿg³ jøng², juúh² jniang³. 25 Hiug¹² jín³ hi² dsio¹ jǿg³ quiah¹² Diú¹³, ju³lah jǿg³ hi² lë²́ dsa²  













339

1 CORINTIOS 1​, ​2

jmøi¹guǿi¹ tsa¹quien¹², ca¹lah¹cónh¹ jín³ jǿg³ cah³ quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹. Jø¹² bíh³ hiug¹² jín³ chi² bí² quiah¹² Diú¹³ ca¹lah¹cónh¹ bí² chi² quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹, ju³lah dsa² lë²́ tsa¹tiúh¹ Diú¹³. 26 Jøng² hniuh¹² hí³ jniang³ dsǿa¹², dsa² roh¹³ jniang³, ha²lah mi³lán¹² jniang³ mi³ca¹hei¹ Diú¹³. Mih² báh³ jniang³ mi³ti³lán¹² dsa² ne³ ma¹dsio¹² jǿg³ chi² jmøi¹guǿi¹ la². Mih² báh³ jniang³ mi³ti³lán¹² dsa² canh¹³ dsa² quin¹² ni³. 27 Cónh¹jøng², dsa² tsa¹ŋi¹² ma¹dsio¹² jǿg³ quiah¹² jmøi¹guǿi¹ la² ma²ca¹quiúgh² Diú¹³. Mi³jøng² li¹hiih³ ju³lah dsa² ŋi¹² ma¹dsio¹². Ma²ca¹quiúgh²dsa dsa² huan¹. Mi³jøng² li¹hiih³ ju³lah dsa² canh¹³, dsa² quin¹² ni³. 28 Ma²ca¹quiúgh² Diú¹³ dsa² jŋiang³, ju³lah dsa² tsa¹dsiog¹ ja³ta¹ni¹ dsa² quin¹² ni³ jmøi¹guǿi¹ la². Ca¹quiúgh² Diú¹³ dsa² tsa¹quien¹² jin³ he². Mi³jøng² cu¹dsié¹² jón² jǿg³ quiah¹² dsa² quin¹² ni³ jmøi¹guǿi¹ la². 29 Jøng² jin³ hein² ha¹chian² li¹jmo¹ rú² ja³ta¹ni¹ Diú¹³. 30 Hŋiah¹² Diú¹³ ma²ca¹jmo¹ hi² ma²tiagh³ jniang³ cøng² juu¹² quianh¹³ Cristo Jesús. Jøng² hŋiah¹² Cristo héi² báh³ jmo¹ li¹ne³ jniang³ ma¹dsio¹². Ma²ca¹jmo¹ héi² hi² ma²lán¹² jniang³ dsa² dsiog¹ ja³ta¹ni¹ Diú¹³ ti³jmi²dsa, hi² ma²lán¹² jniang³ dsa² ti³jan¹ quián¹²dsa. Ma²ca¹lég²dsa jniang³. 31 Di³ lah¹jøng² báh³ rø²juúh² si²: “Tsa¹dsio¹ mi³juanh¹³ jniang³ guiag¹³. Juu¹³ jniang³ báh³ dsio¹ mi³juanh¹³ jniang³,” rø²juúh² si².  



jniang³, mi³ca¹ŋi³tséih³jni hniah¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 2 Cøng² báh³ ca¹jmo¹jni dsøa¹. Tsa¹ca¹hløah³jni jin³ cøng² jǿg³ siíh². Jmáh¹lah jǿg³ quiah¹² Jesucristo ca¹juúh¹jni jmai³ mi³quianh¹³jni hniah¹², ha²lah ca¹jon¹ dsa² héi² ni³ crǿg¹³. 3 Ca¹lah¹lanh¹³ jmø² há¹³jni mi³ca¹dsiég¹jni ja³tiogh³ hniah¹². Ca¹lah¹jlian¹²jni hi² gág¹²jni. 4 A¹jáng¹ quianh¹³ jǿg³ cah³ ca¹lø¹hiúg¹ hoh¹² hniah¹² jǿg³ hi² ca¹juǿi²jni hniah¹². Hŋiah¹² jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³ ca¹cuø¹ bí² ca¹héh¹ hniah¹² jǿg³. 5 Jøng² tsa¹ca¹héh¹ hniah¹² jǿg³ quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹, dsa² ŋi¹². Ca¹nengh² hniah¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³, dsa² chi² bí² quiah¹².  







Jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³ báh³ jmo¹² lø²ne³ jniang³









2

Jǿg³ ca¹ta³tón¹³ Cristo crǿg¹³

Jin³ cøng² jǿg³ cah³ jǿg³ jláh³ tsa¹ca¹hløah³jni, dsa² roh¹³

6 Cónh¹jøng² tiog¹³ báh³ dsió¹²jni dsa² jǿg³ cah³, ju³lah dsa² ma²chinh¹² tí² jǿg³. Di³ ha¹chi² lah¹jøng² lǿa¹² jǿg³ jøng², ju³lah lǿa¹² jǿg³ cah³ quiah¹² jmøi¹guǿi¹ la², jǿg³ dsii¹² dsa² quin¹² ni³ juøi², jǿg³ ja¹quien¹³ dsa¹hén². 7 Jǿg³ quiah¹² hŋiah¹² Diú¹³ báh³ dsió¹²jni dsa², jǿg³ mi³chi³jnøa¹², hi² ca¹jmo¹ Diú¹³ niúh¹ jín³ hi² jmo¹dsa jmøi¹guǿi¹, ha²lah lé² hi² dsio¹ quián² jniang³. 8 Ca¹lah¹jin³ hein² dsa² canh¹³, dsa² ́ ² chian² jmøi¹guǿi¹ la², tsa¹ma²ca¹ŋëh ́ ² dsǿa¹² jǿg³ jøng². Ju³jøng² ca¹ŋëh dsǿa¹²dsa, tsa¹mi³tiog¹ dsa² héi² Juu¹³ jniang³ crǿg¹³, dsa² juanh¹² quián² jniang³. 9 Lǿa¹² báh³ lah¹jøng² ju³lah lǿa¹² ni³ si² quiah¹² Diú¹³: Ha¹chian² jniang³ ma²ca¹ne¹³ ma²ca¹néng³, jin³ tsa¹ma²ca¹hí³ jniang³ dsǿa¹²,  







340

1 CORINTIOS 2​, ​3 ca¹lah¹cónh¹ té¹² hi² dsio¹ jmo¹ Diú¹³ ja³cog² dsa² hniang¹ quiah¹²dsa, rø²juúh² si². 10 Cónh¹jøng² ma²ca¹jmo¹ jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³ hi² ma²ne³ jniang³ ha²lah lé². Di² ma²ŋi¹² jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³ ca¹lah¹jǿ¹ ca¹lah¹ca¹tǿ² ja³ca¹tóh² jø² jǿg³ quiah¹² hŋiah¹² Diú¹³. 11 ¿Hein² báh³ ŋi¹² ha²lah lǿa¹² tu²dsǿa¹² dsa² jmøi¹guǿi¹? Jmáh¹lah jmi²dsí² quiah¹² báh³ dsa² ti³ŋi¹². Jø¹² bíh³ lah¹jøng² lǿa¹² quiah¹² Diú¹³. Jmáh¹lah jmi²dsí² quiah¹² báh³ Diú¹³ ma²ŋi¹² ha²lah lán¹² Diú¹³. 12 Jøng² tsa¹hniuh¹² hí³ jniang³ dsǿa¹² jǿg³ quiah¹² jmøi¹guǿi¹ la². Di³ ma²ca¹cuø¹ báh³ Diú¹³ jmi²dsí² quiah¹². Mi³jøng² li¹ne³ jniang³ ha²lah lǿa¹² hi² dsio¹ la³ca¹cuúh¹dsa jniang³. 13 A¹jáng¹ ju³ jǿg³ ti³ŋi¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ tseih¹² jnieh³ hniah¹². Jǿg³ ca¹he¹ hŋiah¹² jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³ báh³ jøng². Jǿg³ lah¹jøng² báh³ hlanh¹³ jnieh³ hniah¹², hniah¹² dsa² ma²quinh³ jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³ calah. 14 Ju³lah dsa² tsa¹quin¹² jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³, tsa¹hiéh²dsa jǿg³ quiah¹² jmi²dsí². Jǿg³ la³ju³ la³løa¹ báh³ jøng², lë²́ dsa. Tsa¹lø²ŋë²́ dsa jǿg³ jøng². Di³ hŋiah¹² jmi²dsí² báh³ hniuh¹² he¹ ha²lah lǿa¹² jǿg³ jøng². 15 Ju³lah dsa² quin¹² jmi²dsí², lé² báh³ li¹ŋë²́ dsa ca¹lah¹jǿ¹. Jøng² dsa² tsa¹quin¹² jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³ calah, cu¹dsié¹² tsa¹ŋë²́ dsa ha²lah lǿa¹² dsǿa¹² dsa² héi², dsa² quin¹². 16 Lah¹la² rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³: ́ ² “Jin³ hein² ha¹chian² ma²ca¹ŋëh dsǿa¹² ha²lah dsø²jiag¹² dsǿa¹² Diú¹³. Jin³ hein² ha¹chian² tiúh¹ heh¹ Diú¹³ jǿg³,” rø²juúh² si². Cónh¹jøng²  













jniang³ báh³ dsa² ma²ne³ ha²lah dsø²jiag¹² dsǿa¹² Cristo.

3

Cøng² ni³ ta³ báh³ ti³jmo¹² Pablo quianh¹³ Apolos

Jøng² tsa¹ca¹løa¹ hlanh¹³jni hniah¹², dsa² roh¹³ jniang³, ju³lah dsa² lah¹dsóh² ti³quin¹² jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³. Tiog¹³ dsø²jiag¹² hoh¹² hniah¹² jǿg³ quiah¹² jmøi¹guǿi¹ la². Lanh¹² hniah¹² ju³lah lán¹² guing². Lah¹huu¹³ ma²nøngh² hniah¹² jǿg³ quiah¹² Cristo. 2 Jmáh¹lah jǿg³ mih² ca¹hé¹jni hniah¹², ju³lah jan² guing² cuøh¹²dsa dsiuh³. Tsa¹lé² gǿh¹ guing² má¹. Lah¹jøng² báh³ mi³lanh¹² hniah¹². Hi² lanh¹² báh³ hniah¹² ca¹lah¹ca¹tǿ² jín³ ́ ² hniah¹² jǿg³ cah³. na¹. Tsa¹lø²ŋëh 3 Tiog¹³ jmoh² hniah¹² hi² nøngh² hniah¹² jǿg³ quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹. Chian² báh³ dsa² ni³qui³ ni³hioh¹, dsa² hniu¹ hning². Ma²ŋi²nioh³ hniah¹² jmáh¹lah jǿg³ quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹. 4 Ca²dsiogh³ hniah¹² juúh² hniah¹², “Dsa² quianh¹³ Pablo báh³ jní².” Jøng² ca²dsiogh³ hniah¹² juúh² hniah¹², “Dsa quianh¹³ Apolos báh³ jní².” Jmáh¹lah jǿg³ quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ báh³ jøng². Di³ tsa¹tiogh³ hniah¹² cøng² jǿg³. 5 ¿Hein² dsa² héi² Pablo? Jø¹² lah¹jøng² Apolos. ¿Hein² dsa² héi²? Diú¹³ báh³ dsa² ca¹cuø¹ ta³ lah¹jan² lah¹jan² jnieh³, hi³ ca¹ŋi³tseih¹³ jnieh³ hniah¹² jǿg³ ca¹héh¹ hniah¹². 6 Jní² ca¹jan¹ møi¹jon², li¹juúh² jǿg³. Apolos ca¹séi² jmøi². Diú¹³ dsa² ca¹jmo¹ hi² ca¹ŋi¹cón³ jǿg³ quiah¹²dsa. 7 Cónh¹jøng² ha¹chi² quien¹² dsa² jne¹² møi¹jon² quianh¹³ dsa² séi² jmøi². Hŋiah¹² báh³ Diú¹³  











341

1 CORINTIOS 3​, ​4

dsa² juanh¹², dsa² jmo¹² hi² dsø²cón³ ja³guǿ¹³ Diú¹³. Di³ ma²quinh³ hniah¹² jǿg³ quiah¹². 8 Cu²rø² báh³ ti³lán¹² jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Diú¹³. 17 Jøng² dsa² jne¹² quianh¹³ dsa² séi² jmøi². hŋiah¹² báh³ Diú¹³ jmo¹ dsa¹hén² dsa² Mi¹hmah¹³ báh³ Diú¹³ ca¹lah¹cónh¹ héi², ju³lah hein² dsa² ca¹hén² hniú¹² ta³ hi² jmo¹dsa. 9 Cøng² ni³ ta³ tiagh³ han¹³ quiah¹² Diú¹³. Jøng² hniah¹² báh³ lanh¹² ju³lah lǿa¹² hniú¹² jøng². jnieh³ cu¹dsié¹² quianh¹³ Apolos, hi² 18 Tsa¹ju³dsi²gán² hoh¹² hniah¹². mi²ti³ jnieh³ ni³ Diú¹³. Jøng² lanh¹² hniah¹² ju³lah lǿa¹² cøng² huø¹ Ju³ná³ chian² dsa² lë²́ ŋi¹²dsa ja³jmo¹² Diú¹³ jøa³nung² quiah¹², ma¹dsio¹², ju³lah lǿa¹² jǿg³ chi² li¹juúh² jǿg³. jmøi¹guǿi¹ la², cøng² ju³jmo¹³ dsa² 10 Jø¹² bíh³ lanh¹² hniah¹² ju³lah héi² dsǿa¹² ju³lah jan² dsa² tsa¹të² lǿa¹² cøng² hniú¹² ma²jmo¹² Diú¹³. jin³ he². Mi³jøng² lah¹dsóh² dsiég¹³ Jní² ma²lán¹² ju³lah jan² tøa¹² hieh¹². dsa² héi² ja³li¹ŋi¹²dsa ma¹dsio¹². 19 Cu¹dsié¹² ha¹chi² quien¹² ja³cog² Ca¹cuø¹ Diú¹³ jǿg³ hi² ca¹mi³liág¹³jni chiúh³. Jøng² dsa² siáh² ma²jmo¹² ta³ Diú¹³ jǿg³ chi² jmøi¹guǿi¹ la². Lah¹la² ni³ ta³ quieg¹jni jøng². Jøng² hniuh¹² rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³: “Jǿg³ jmó³ jniang³ hí³ ha²lah dság¹ ta³ ni³ ma²ŋi¹² guiog¹³ dsa² jmøi¹guǿi¹ jmo¹ jøng². 11 Hŋiah¹² Jesucristo ma²lán¹² Diú¹³ hi li¹gan²dsa,” rø²juúh² si². 20 Jø¹² bíh³ lah¹la² rø²juúh² si² calah: ju³lah lǿa¹² chiúh³. Jøng² ha¹chian² dsa² siáh² lé² li¹dsii¹ chiúh³ siíh². “Ma²ŋi¹² báh³ Juu¹³ jniang³ hi² ha¹chi² 12 Di³ lé² báh³ li¹jmó³ jniang³ hliú² ta³ li¹jmo¹ jǿg³ dsø²jiag¹² dsǿa¹² dsa² ni³ ta³ ni³ chiúh³ jøng². Lé² báh³ hé³ ŋi¹² ma¹dsio¹²,” rø²juúh² si². 21 Jin³ jniang³ cu²rø² jǿg³ quiah¹² Diú¹³, hein² hniah¹² ha¹chian² li¹jmo¹ ju³lah jan² dsa² jmo¹² cøng² hniú¹² hioh¹², ju³ná³ ca¹lø¹quianh¹³ hniah¹² quianh¹³ hi² jláh³, ju³lah cog³niáng¹³, jan² dsa². Di³ ma²chi² báh³ ca¹lah¹jǿ¹ cog³ teg², ho¹ júh³ quianh¹³ cang³ ja³cogh² hniah¹². 22 Ma²quianh¹³ jláh³. Jø¹² bíh³ li¹jmo¹³ jniang³ ta³ báh³ hniah¹² cu¹dsié¹² Pablo løa¹ ju³lǿa¹², ju³lah dsa² jmo¹² hniú¹² quianh¹³ Apolos quianh¹³ Pedro. hma², hniú¹² moh¹³, hniú¹² ŋing². Cónh¹jøng² ma²quiánh² báh³ hniah¹² 13 Di³ jøng² jií¹ báh³ jmai³ ja³cang¹ jmøi¹guǿi¹, ju³ lǿa¹² hiá¹ hiég¹, ju³ Diú¹³ jǿg³ dsøg¹² ta³ quián² jniang³ lah¹la² chianh² hniah¹², ju³ lah¹la² lah¹jan² lah¹jan² jniang³. Quianh¹³ ma²ca¹dsanh¹ hniah¹². Ma²chi² báh³ si² cang¹dsa jǿg³ dsøg¹². Hi² jøng² quiánh² hniah¹² ca¹lah¹jǿ¹. 23 Jø¹² báh³ jáinh¹ jǿg³ dsøg¹² ha²lah lǿa¹² bíh³ ma²quián¹² Cristo báh³ hniah¹². lah¹cøng² lah¹cøng² ta³. 14 Jøng² Jøng² lán¹² Cristo dsa² quián¹² Diú¹³ li¹hmah¹³ quiah¹² dsa² héi², ju³lah dsa² juanh¹² calah. dsa² tsa¹ca¹cǿg² ta³ quiah¹². 15 Jøng² Chian² dsa² tsa¹tøa¹² dsǿa¹² tsa¹chi² lé² li¹hmah¹³ quiah¹² dsa² ha²lah jmo¹² tsih² høh³ ca¹cǿg² ta³ quiah¹². Cónh¹ ja¹lai¹ liúg² guiog¹³ báh³ dsa² ju³lah jan² dsa² Dsio¹ báh³ jmóh³ hniah¹² ca¹lúg² ni³ si². hoh¹² hi² lái¹² jnieh³ dsa² 16 ¿Tsa³ŋih³ hniah¹²? Ma²lanh¹² mi²ti³ cah³ ni³ Cristo, dsa² jmo¹² hniah¹² ju³lah cøng² hniú¹² han¹³ hí³ jǿg³ mi³chi³jnøa¹² quiah¹²  































4

342

1 CORINTIOS 4 Diú¹³. 2 Jøng² hniuh¹² báh³ mi³ti³ jnieh³ jǿg³ quián² jnieh³. Di³ ta³ quiah¹² dsa² ma²neng¹² ni³ jnieh³. 3 Cónh¹jøng² ha¹chi² dsii¹²jni dsøa¹ jin³ he² ha²lah dsø²jiag¹² hoh¹² hniah¹² ta³ hi² jmo¹²jni. Jin³ hŋiéng¹ tsa¹guiang³ ha²lah lǿa¹² ta³ quieg¹. ¿Hi³ dsio¹? ¿Hi³ tsa¹dsio¹? Jøng² tsa¹tonh¹³ jní² juu¹² ju³ná³ hein² dsa² jmøi¹guǿi¹ hniu¹ cán² jǿg³ dsøg¹² ta³ quieg¹. 4 Dsio¹ báh³ ta³, lë²́ jni. Di³ tsa¹lé² juøh¹³jni quianh¹³ hi² tiog¹³ hi² tsa¹ta¹canh¹³jni. Hŋiah¹² báh³ Juu¹³ jniang³ ma²ŋi¹², na³ma²tǿ² ja³cán²dsa jǿg³ dsøg¹² quieg¹. 5 Jøng² tsa¹juúh³ hniah¹² ta¹ŋih¹³ ha²lah lǿa¹² jǿg³. Jøng² jín³ mi¹jni¹ Juu¹³ jniang³ jǿg³ chi³hma¹ na³ma²ca¹guǿnh¹dsa. Jøng² jín³ li¹léi¹³ ha²lah dsø²jiag¹² dsǿa¹² lah¹jan² lah¹jan² dsa². Jøng² cuø¹ Diú¹³ cónh¹ té¹² ja³ca¹të²́ jniang³ lah¹jan² lah¹jan² jniang³. 6 Ma²ca¹juǿi²jni hniah¹² jǿg³ quiah¹² Apolos quianh¹³ jní² calah, dsa² roh¹³ jniang³. Mi³jøng² lé² dsio¹ quiánh² hniah¹². Hno¹jni li¹tëh² hniah¹². Mi³jøng² tsa¹jmóh³ hniah¹² lǿa¹² ca¹lah¹cónh¹ rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³. Jøng² tsa¹jmóh³ hniah¹² tsa¹cu²rø² ta³ quiah¹² og¹ dsa². Hi² tøa¹² hoh¹² hniah¹² cøng² ta³. Jøng² tsa¹tøa¹² hoh¹² hniah¹² ta³ quiah¹² dsa² jan² calah. 7 ¿Hein² ca¹jmo¹ hi² quienh¹² hniah¹²? ¿He² hi² chi² quiánh² hniah¹² hi² tsa¹ca¹cuø¹ Diú¹³? Jøng² tsa¹jmóh³ hniah¹² rúh² hniah¹² ju³lah jan² dsa² ca¹lǿh² hŋiah¹² hi² chi² quiah¹²dsa. Di³ Diú¹³ báh³ dsa² ca¹cuø¹ hi² chi² quiánh² hniah¹². 8 Ca¹lah¹cøng² dsa² chi² ma¹dsio¹² ́ ² quiah¹² ma²jmoh² hniah¹². Lëh hniah¹² ha¹chi² ma¹hniuh¹² quiánh²  













hniah¹². Ju³lah lán¹² rai¹³ ma²lanh¹² hniah¹². Ca¹jag¹³ báh³ ma²ca¹jmoh³ hniah¹² jnieh³. Dsio¹ báh³ ju³ hi² dsøg¹² lanh¹² hniah¹² rai¹³. Di³ jøng² mi³tiág³ jniang³ cu¹dsié¹² dsa² jmo¹² héh¹. 9 Chi² báh³ jmai³ dsa²jiag¹² dsøa¹jni hi² ma²ca¹guianh¹ Diú¹³ tsih² høh³ quián¹²dsa ca¹tǿ² ja³ca¹tóh² jø². Lah¹jøng² báh³ lái¹² jnieh³ dsa² høh³, ju³lah lán¹² dsa² re² dsag³. Dsogh¹² dsǿa¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ cu¹dsié¹² quianh¹³ ángeles ju³ná³ ma²ca¹jái¹dsa ha²lah lǿa¹² ta³ quián² jnieh³. 10 Jue¹² dsa² lë²́ hi² tsa¹juǿi² dsǿa¹² jnieh³, na³ma²ca¹jái¹dsa ha²lah jmo² jnieh³ ni³ huu¹³ quiah¹² ́ ² hniah¹² Cristo. Cónh¹jøng² lëh ma²tëh² hniah¹² guiogh¹³ hniah¹² ja³cog² Cristo. Ti³jmoh² hniah¹² hi² chi² bí² quiánh² hniah¹², hi² tsa¹chi² bí² quián² jnieh³. Jue¹² dsa² jmo¹² mi²juanh¹² hniah¹². Mi³jøng² juúh²dsa tsa¹quien¹² jnieh³. 11 Ca¹tǿ² jín³ na¹ quin² jnieh³ jmø³uai¹², hi² ha¹chi² li¹quie¹³ li¹niúh³ jnieh³. Ha¹chi² cu²tsǿnh³ jnieh³ chi². Jue¹² dsa² jmógh² jnieh³. Ha¹chi² dsi²néi² quián² báh³ jnieh³ chi². 12 Huh¹² jnieh³ jmo² jnieh³ ta³ quianh¹³ gug² tai³ jnieh³. Jøng² tseih¹² jnieh³ dsa² jǿg³ dsio¹, ju³lah dsa² juúh² jǿg³ hlaih¹³ quián² jnieh³. Cøng² hi² tiúh¹ báh³ jnieh³, ju³ lah¹la² cuø¹dsa ju²méh³ dsøa¹². 13 Jǿg³ rø² báh³ juúh² jnieh³ ja³juúh²dsa jǿg³ siíh² quián² jnieh³. Ca¹lah¹jín³ na¹ jǿi²dsa jnieh³ ca¹lah¹ja³jái¹²dsa ma³qui¹³ hi² guieh¹²dsa. 14 Ha¹chi² lah¹jøng² jmo³jni si² la² hi² cuø³jni hniah¹² ju²hiíh¹. Hé¹²jni hniah¹² juu¹² jmø³hiég¹, ju³lah heh¹²dsa jan² jong¹²dsa. 15 Ju³ lah¹la² chian² ta¹lah¹mei¹³  













343

1 CORINTIOS 4​, ​5

tøa¹² quiánh² hniah¹², dsa² he¹² jǿg³ quiah¹² Cristo, jan² báh³ dsa² chian², dsa² ca¹heh¹ hniah¹² jǿg³ lah¹ni³. Jní² báh³ ma²lán¹² ju³lah lán¹² ti³ŋieih¹² hniah¹². Di³ jní² báh³ dsa² ca¹cuø¹ jǿg³ dsio¹ lah¹ni³ hi² ca¹lø¹quianh¹³ hniah¹² Cristo Jesús. 16 Hi² jøng² juǿi²jni hniah¹². Quin³ hniah¹² juu¹² jmø³hiég¹ quieg¹ jní². 17 Hi² lah¹jøng² báh³ tsë²́ jni Timoteo juu¹² ja³tiogh³ hniah¹². Ma²lán¹² Timoteo ju³lah jan² ja²ŋiúh¹jni ja³cog² Juu¹³ jniang³. Hnó¹ hiug¹² báh³ jní² dsa². Di³ té¹² jǿg³ quiah¹²dsa. Dsa² héi² báh³ dsa¹jmó² jǿg³ ha²lah ŋøa³jni juu¹² quiah¹² Cristo Jesús, ca¹lah¹cónh¹ lǿa¹² jǿg³ ŋi²he¹jni ca¹lah¹jǿ¹ ja³tiogh³ dsa² quián¹² Cristo. 18 Ca²dsiogh³ hniah¹² ma²ŋi²nioh³ ́ ² hniah¹² rúh² hniah¹². Di³ lëh tsa¹nei³jni hi² ŋi³ján¹³jni hniah¹². 19 Cónh¹jøng² lë²́ jni mi³nei³jni ta³tí³ la² hi² ŋi³ján¹³jni hniah¹², ju³ná³ ca¹cuø¹ Juu¹³ jniang³ jǿg³ hi² nei³jni. Jøng² ŋi³quiéng¹jni jǿg³ dsøg¹² quiah¹² dsa² ŋi²nio³ rú², chi² júh² dsøg¹² tiúh¹dsa mi¹ti¹ cónh¹ lǿa¹² jǿg³ lø²liúh²dsa. 20 Héi¹ dsa² lø²liúh² jǿg³ lah²lǿa¹², dsa² ŋi²nio³ juu¹² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹. Tí² báh³ hei¹² jǿg³ quiah¹² dsa² lah¹héi². 21 ¿Naih¹² hi² hnøngh² hniah¹²? ¿Hi³ hé¹³jni hniah¹² ju²lih¹³ dsøa¹² na³ma²dsiég¹jni? ¿Ho¹ hi³ dsio¹ dsøa¹jni juǿi³jni hniah¹² jǿg³ rø²?  











5

Mi²rø¹² Pablo jǿg³ quiah¹² dsa² re² dsag³

Ma²chi² jǿg³ ma²ca¹hnǿng² jan² dsa² quianh¹³ hniah¹² dsag³ juøh¹². Jin³ dsa² tsa¹cue¹² Diú¹³ tsa¹jmo¹² ju³lah ca¹jmo¹ dsa²

héi². Di³ ma²ca¹jian¹dsa ca¹lah¹ca¹tǿ² chiég³ hma¹³dsa. 2 Cøng² ti³rúh² báh³ hniah¹² tiogh³ hniah¹². ¿Ha²lah dsio¹ tsa¹ca¹quinh² hniah¹² ju²hí³ dsøa¹²? Hniuh¹² mi³u¹hai¹² dsa² héi² ja³tiogh³ hniah¹², dsa² ca¹hnǿng² dsag³ jøng². 3 Ha¹chi² hiúg³jni quianh¹³ hniah¹² ta¹na¹ cónh¹. Cónh¹jøng² quianh¹³ báh³ hniah¹² jmi²dsí² quieg¹. Jøng² ma²ca¹cán¹jni jǿg³ dsøg¹² quiah¹² dsa² ca¹jmo¹ lah¹jøng², ju³lah cøng² hi² lah¹dsóh² hiúg³jni ja³jøng². 4 Hno¹jni túgh³ hniah¹² guøh¹² ni³ huu¹³ quiah¹² Jesucristo, Juu¹³ jniang³. Cónh¹jøng² quianh¹³ báh³ jní² hniah¹². Jøng² li¹chi² bí² quiah¹² Jesús Juu¹³ jniang³ na³ma²tiogh³ hniah¹². 5 Ni³ jøng² dsiíh³ hniah¹² gug² tai³ dsa² hlanh³ dsa² ca¹jmo¹ lah¹jøng². Dsio¹ báh³ cán²dsa cu²hna² jmø³uai¹². Jøng² liúg² báh³ Jesús Juu¹³ jniang³ jmi²dsí² quiah¹² héi² na³ma²guønh¹²dsa. 6 Tsa¹mi³jmóh³ hniah¹² hiug¹² rúh² hniah¹². ¿Tsa³ma²ca¹nengh² hniah¹² jǿg³ la²?: “Ca²jneh³ báh³ chiúh³ jmo¹² rǿng² ca¹lah¹jǿ¹ can³,” rø²juúh² jǿg³. 7 Jø¹² bíh³ lah¹jøng² lǿa¹² hi² dsa²ja¹² hi² hlaih¹³. Jøng² u¹hái¹ báh³ dsa² tsa¹dsiog¹ héi² jøa³ ja³tiogh³ hniah¹². Jøng² lénh² hniah¹² ju³lah lǿa¹² can³ tsa¹chi² chiúh³. Di³ ni³ huu¹³ jøng² ca¹quíg¹ Cristo dsag³ quiánh² hniah¹². Ca¹jon¹dsa ju³lah jah¹chih² ́ ² dsa² judió jmai³ ta²høa³. 8 Jøng² jŋëh ca¹lah¹cónh¹ hiug¹² hoh¹² hniah¹² jmóh³ hniah¹² ju³lah lǿa¹² jǿg³ quiah¹² jmai³ ta²høa³ ca¹lah¹quianh¹³ jǿg³ dsøg¹². Tsa¹ma¹ŋi³nioh³ hniah¹² hi² hlanh³ hi² hianh³ hniah¹², ju³lah lǿa¹² jǿg³ quiah¹² chiúh³, lah¹mi³ŋi²nioh³ hniah¹² lah¹jiá¹².  













344

1 CORINTIOS 5​, ​6 9 Si² cøng² quieg¹ ca¹juǿi²jni hniah¹² tsa¹teh¹³ hniah¹² gugh² taih³ dsa² hniu¹ ŋøa¹ la³ju³ la³løa¹ quianh¹³ hio¹³. 10 Ha¹chi² ca¹lø¹hno¹jni juǿi³jni hniah¹² hi² túgh³ hniah¹² ta¹cøg¹² lah¹té¹² jǿg³ ja³cog² dsa² tsa¹dsiog¹ ni³ jmøi¹guǿi¹ la², ju³lah dsa² lø³neh³, ju³lah dsa² høin², ju³lah dsa² jmo¹² juanh¹² diú¹³ dsa² lan³. Dsa² mi³huéh³ báh³ hniah¹² jmøi¹guǿi¹ la² ju³ lah¹jøng². 11 Jø² hi² jøng² ca¹juǿi²jni hniah¹²: Tsa¹lé² ŋi³nioh³ hniah¹² quianh¹³ dsa² juúh² hi² lán¹²dsa dsa² roh¹³ jniang³, ju³ná³ ŋøa¹²dsa la³ju³ la³lan¹dsa, ju³lah dsa² lø³neh³, ju³lah dsa² jmo¹² juanh¹² diú¹³ dsa² lan³, ju³lah dsa² chi³hia¹² dsa² jǿg³ ta³jǿg³, ju³lah dsa² hen¹², ju³lah dsa² høin². Jin³ tsa¹li¹túgh³ hniah¹² cǿh³ hniah¹² quianh¹³ dsa² lah¹héi². 12 A¹jáng¹ jǿg³ ca¹të²́ jní² hi² can³jni jǿg³ dsøg¹² quiah¹² dsa² tsa¹lán¹² dsa² roh¹³ jniang³. Dsa² héi² báh³ ma²hniuh¹² quín³ jniang³ jǿg³ dsøg¹² quiah¹², dsa² ma²lán¹² dsa² roh¹³ jniang³. 13 Hŋiah¹² báh³ Diú¹³ cán² jǿg³ dsøg¹² quiah¹² dsa² siáh² héi². Jøng² cu¹dsié¹² ju³ u¹hai¹² dsa² tsa¹dsiog¹ héi² ja³tiogh³ hniah¹².  









Tsa¹dsio¹ cuúh¹dsa roh¹³dsa dsag³ ni³ jue¹³, dsa² tsa¹cue¹² Diú¹³

6

¿Ha²lah dsio¹ tí² hoh¹² hniah¹² cuøh¹³ hniah¹² rúh² hniah¹² dsag³ ja³ta¹ni¹ jue¹³, dsa² tsa¹cue¹² Diú¹³? Mi³juaih¹³ hniah¹² dsa² quianh¹³ jniang³ mi³mi¹rø¹²dsa jǿg³. 2 ¿Tsa³ŋih³ hniah¹² dsa² roh¹³ jniang³? Jí¹ báh³ jmai³ ja³jmó³ jniang³ héh¹ quiah¹² ta³cøng² jmøi¹guǿi¹, jniang³ dsa² quián¹² Diú¹³. Cónh¹jøng² ma²tiah¹² báh³  

hniah¹² mi³rǿh³ hniah¹² jǿg³ mih² lah¹jøng², chi²júh² lah¹dsóh² ma²lǿa¹² jǿg³ jmóh³ hniah¹² héh¹ ta³cøng² jmøi¹guǿi¹ jmai³ ja³já¹³. 3 ¿Tsa³ŋih³ hniah¹²? Ca¹lah¹ca¹tǿ² jǿg³ quiah¹² ángeles ma²lǿa¹² jǿg³ jmó³ jniang³ héh¹. ¡Cónh¹² bíh³ tsa¹tiúh¹ jniang³ mi³rǿ³ ju³ná³ he² jǿg³ mih² ca¹lø¹chí¹ jmøi¹guǿi¹ la²! 4 Jøng² tsa¹juaih¹³ hniah¹² dsa² lë²́ jniang³ tsa¹quien¹², hi² mi¹rø¹²dsa jǿg³, ju³ná³ he² møah¹³ ca¹niu¹ quiánh² hniah¹². 5 Hi² jøng² juøh¹²jni lah¹ná¹². Mi³jøng² cánh³ hniah¹² ju²hiíh¹. Ha¹chi² lë²́ jni tsa¹chian² dsa² quiánh² hniah¹², dsa² li¹cán² jǿg³ dsøg¹² jǿg³ ná¹². 6 Jøng² tsa¹tøa¹² dsøa¹jni cuøh¹³ hniah¹² dsa² ju²rúh² hniah¹² dsag³ ja³ta¹ni¹ jue¹³, dsa² tsa¹hé² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 7 Hiug¹² hlaih¹³ jní² hi² jmó³ jniang³ møah¹³ hning² ca¹lah¹quianh¹³ ju³roh¹³ jniang³. Dsio¹ hi³méh¹ ha¹chi² juúh³ hniah¹² jin³ he² ja³hno¹dsa dsag³ ja³cogh² hniah¹², ja³qui² ja³cán²dsa hi² chi² quiánh² hniah¹². 8 Jøng² ca¹tǿ² guiogh¹³ báh³ hniah¹² ma²hnǿngh² hniah¹² dsag³ ja³cog² ju²rúh² hniah¹², jmoh² hniah¹² høin² ja³cog²dsa. 9 ¿Tsa³ŋih³ hniah¹²? Ha¹chi² dsi¹lia¹ dsa² héi² juu¹² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹, ju³lah dsa² jmo¹² hi² tsa¹dsio¹. Tsa¹ju³li¹ganh² hniah¹². Ha¹chian² dsa² dsi¹lia¹ ja³jøng², ju³lah dsa² ŋøa¹² la³ju³ la³løa¹ quianh¹³ hio¹³, ju³lah dsa² jmo¹² juanh¹² diú¹³ dsa² lan³, ju³lah dsa² hlanh¹² hio¹³ quián¹² dsa², ju³lah dsa² ŋioh¹² dsa² hniu¹ cu¹jmáh² dsa² ŋioh¹² jian¹²dsa, 10 ju³lah dsa² jmo¹² høin², ju³lah dsa² lø³neh³, ju³lah  















345

1 CORINTIOS 6​, ​7

dsa² hen¹², ju³lah dsa² chi³hia¹² dsa² jǿg³ ta³jǿg³, ju³lah dsa² hniu¹ cán² hi² chi² quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹²dsa. 11 Lah¹jøng² mi³ti³lanh¹³ ca²dsiogh³ hniah¹². Jøng² ca¹lanh¹ hniah¹² dsa² ha¹chi² dsag³ ma¹re² jin³ he². Ma²lanh¹² hniah¹² lah¹té¹² jǿg³ dsa² quián¹² hŋiah¹² Diú¹³. Ma²ca¹jmo¹ Jesucristo Juu¹³ jniang³ quianh¹³ jmi²dsí² han¹³ hi² lanh¹² hniah¹² dsa² dsiog¹ lah¹dsóh² ja³ta¹ni¹ Diú¹³ dsa² juanh¹².  

Quiah¹² Diú¹³ báh³ jmø³ŋø³ jniang³

12 Lǿa¹² báh³ lah¹jøng². Lé² báh³ jmó³ jniang³ ca¹lah¹jǿ¹ he² hi² hneng² jniang³. Cónh¹jøng² tiog¹³ báh³ chi² hi² ha¹chi² ta³ li¹jmo¹. Lé² báh³ jmó³ jniang³ ca¹lah¹jǿ¹. Di³ tsa¹dsio¹ lé² ju³ná³ he² ca¹tsø³jue¹³ jniang³. 13 Hniuh¹² báh³ togh¹² jniang³, ja³dsa¹toh¹³ má¹ hi² quie¹³ jniang³. Jø¹² bíh³ hniuh¹² má¹ calah, hi² dsa¹toh¹³ togh¹² jniang³. Cónh¹jøng² jí¹ báh³ jmai³ ja³jmo¹ Diú¹³ tsa¹ma¹hniuh¹² quie¹³ jniang³. Jmai³ jøng² ca¹ŋi¹hén² jǿg³ quiah¹² má¹ ca¹lah¹quianh¹³ togh¹² jniang³. Tsa¹ca¹jmo¹ Diú¹³ jmø³ŋø³ jniang³ hi² ŋi³niang³ jniang³ la³ju³ la³løa¹ quianh¹³ hio¹³. Quiah¹² báh³ Juu¹³ jniang³ jmø³ŋø³ jniang³. Jø¹² bíh³ Juu¹³ jniang³ dsio¹ jmo¹² jmø³ŋø³ jniang³. 14 Jmo¹ báh³ Jmi² jniang³ hi² hiog¹ jniang³ calah, ju³lah ca¹jmo¹dsa ca¹hiog² Juu¹³ jniang³ ma²lǿih² ca¹lah¹quianh¹³ bí² quiah¹²dsa. 15 ¿Tsa³ŋih³ hniah¹²? Ma²quiah¹² Cristo jmø²ŋǿ¹² quián² jniang³, lah¹jan² lah¹jan² jniang³. Jøng² tsa¹dsio¹ lé² ju³ná³ ca¹jáinh³ jniang³ jmø³ŋø³ Cristo ja³cog² hio¹³ cøng²  







la³ŋøa¹². 16 ¿Tsa³ŋih³ hniah¹²? Cøng² báh³ jmø²ŋǿ¹² lé² quiah¹² dsa² ŋioh¹² ca¹lah¹quianh¹³ hio¹³, dsa² la³ŋøa¹², ju³ná³ ca¹téi²dsa gug²dsa. Lah¹la² rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³: “Ta³og¹ báh³ dsa² lén²dsa ju³lah ja³lán¹² jan² dsa²,” rø²juúh² si². 17 Jø¹² bíh³ lah¹jøng² dsa² ma²quianh¹³ Juu¹³ jniang³, cøng² báh³ jmi²dsí² ti³quin¹²dsa ca¹lah¹ma²quianh¹³ Diú¹³. 18 Tsa¹tieh¹³ hniah¹² gugh² taih³ jǿg³ quiah¹² hio¹³ dsa² la³ju³ la³lan¹. Hliú² ni³ dsag³ ma²të² dsa² jmøi¹guǿi¹ hi² jmóh²dsa dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹²dsa. Cónh¹jøng² hiug¹² jín³ hi² tsa¹dsio¹ hi² hlanh¹³ jniang³ dsa² tsa¹ma²ca¹jenh¹² gug² jniang³ quianh¹³. Di³ hi² jmoh³ jniang³ jmø²ŋǿa¹² quián² báh³ jniang³, ju³ná³ ca¹jmó³ jniang³ lah¹jøng². 19 ¿Tsa³ŋih³ hniah¹²? Ma²lǿa¹² jmø³ŋø³ jniang³ ju³lah ma²lǿa¹² guøh¹², hi² ma²quin² báh³ jniang³ jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Diú¹³. A¹jáng¹ hi² quián² jniang³ guiag¹³ jniang³ jmø²ŋǿ¹² quián² jniang³. 20 Hmóh³ báh³ ca¹quíg¹ Diú¹³ ni³ dsag³ quián² jniang³. Jøng² mi³juanh¹³ báh³ jniang³ Diú¹³ ca¹lah¹jǿ¹ jmø²ŋǿ¹² quián² jniang³.  









7

Jǿg³ quiah¹² hi² jenh² gug²dsa

Na¹ jín³ ca¹tǿ² ja³ŋai³jni si² hi² ca¹tseh³ hniah¹² ja³cog² jní². Dsio¹ báh³ jøng², ju³ná³ tsa¹jian¹ dsa² ŋioh¹² hio¹³. 2 Cónh¹jøng² dsio¹ báh³ li¹chian² hio¹³ quián¹²dsa. Jø¹² bíh³ dsio¹ li¹chian² dsa² ŋioh¹² quián¹² hio¹³. Di³ hliú² jǿg³ hlaih¹³ chi² jmøi¹guǿi¹. 3 Hniuh¹² báh³ mi¹ti¹ dsa² ŋioh¹² jǿg³ quiah¹² quianh¹³ hio¹³ quián¹²dsa. Jø¹² lah¹jøng²  



346

1 CORINTIOS 7 mǿ² calah, hniuh¹² mi¹ti¹dsa quianh¹³ dsa² ŋioh¹² quián¹²dsa. 4 Ha¹chi² ma¹quiah¹² hio¹³ jmø²ŋǿ¹² quiah¹²dsa. Ma²quiah¹² ji²gug²dsa. Jø¹² bíh³ lah¹jøng² jmø²ŋǿ¹² quiah¹² dsa² ŋioh¹². Ma²quiah¹² hio¹³ quián¹²dsa. 5 Jøng² cu¹dsié¹² dsa² ŋioh¹² quianh¹³ mǿ² quián¹²dsa, tsa¹lé² jmo¹dsa hi² tsa¹tógh²dsa cu¹dsié¹². Di³ lé² báh³ jmo¹dsa cu²hna² tsa¹tógh²dsa cu¹dsié¹², ju³ná³ ca¹lǿ¹hiúg¹ dsǿa¹²dsa ta³og¹dsa ta³lah¹hlanh¹²dsa Diú¹³. Na³ma²ca¹løa¹ jøng² tógh²dsa calah cu¹dsié¹². Mi³jøng² tsa¹hí¹ dsa² hlanh³ jøa³, hi² jmo¹dsa hi² hnéng³ jniang³ dsag³. Di³ lǿa¹² báh³ tsa¹bí² dsǿa¹² jniang³. 6 A¹jáng¹ quianh¹³ hi² tiog¹³ juǿi³jni hniah¹² hi² janh¹³ hniah¹² hio¹³. Cónh¹jøng² chi² báh³ jǿg³ hi² janh¹³ hniah¹² hio¹³, chi²júh² ha²lah hnøngh² hniah¹². 7 Lah¹jøng² mi³hno¹jni, ju³ ca¹lah¹jái¹ jniang³ lái¹² lah¹jøng² ju³lah lán¹² jní² hŋiéng¹. Di³ cónh¹jøng² ma¹quién¹ lǿa¹² báh³ ju²bí² ca¹cuø¹ Diú¹³ quián² jniang³, lah¹jan² lah¹jan² jniang³. Tsa¹ti³lái¹² jniang³ cøng² ni³. 8 Lah¹la² juǿi²jni tsih² dsa² ŋioh¹² quianh¹³ hio¹³ hnǿi², dsio¹ tsa¹mi³jénh¹dsa gug²dsa. Lah¹jøng² ju³lah lán¹² jní² hŋiéng¹. 9 Chi²júh² tsa¹li¹bí² dsǿa¹²dsa tiogh³dsa guiog³dsa, ju³jénh³dsa gug²dsa. Di³ dsio¹ hi³méh¹ hi² jian¹dsa hio¹³ cónh¹ jín³ hi² quien¹²dsa ju²méh³ dsøa¹², hi² tsa¹chian² hio¹³ quián¹²dsa. 10 Quianh¹³ hi² tiog¹³ juǿi²jni dsa² ma²jenh¹² gug², tsa¹ju³tióg³ hio¹³ dsa² ŋioh¹² quián¹²dsa. A¹jáng¹ héh¹ ca¹jmo¹ jní² báh³ jøng². Juu¹³ báh³  













jniang³ jmo¹² héh¹. 11 Ju³ná³ ca¹tióg² hio¹³ ji²gug², tsa¹ma¹lé² jian¹dsa dsa² siáh². Jø² hi² lé² tai¹ ji²gug² héi² báh³ dsa², dsa² mi³jian¹²dsa jmai³ lah¹ni³. Jø¹² bíh³ lah¹jøng² dsa² ŋioh¹², tsa¹lé² tióg²dsa hio¹³ quián¹²dsa. 12 Jøng² lah¹la² juǿi³jni dsa² roh¹³ jniang³ siáh², jǿg³ cónh¹ neng¹² dsøa¹ hŋiéng¹ báh³ jní². A¹jáng¹ ju³ jǿg³ ca¹juúh² Juu¹³ jniang³. Ju³ná³ tsa¹hé² hio¹³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³, ju³lah hio¹³ quián¹² jan² dsa² roh¹³ jniang³, dsio¹ báh³ tsa¹tiáng² dsa² ŋioh¹² ju³ná³ hiug² dsǿa¹² hio¹³ gú¹dsa quianh¹³ dsa² ŋioh¹² héi². 13 Jø¹² bíh³ lah¹jøng² hio¹³ dsa² roh¹³ jniang³, tsa¹tióg²dsa dsa² ŋioh¹² quián¹²dsa, ju³lah dsa² tsa¹hé² jǿg³ quiah¹² Diú¹³, ju³ná³ hiug² dsǿa¹² dsa² ŋioh¹² gú¹dsa quianh¹³ dsa² mǿ² héi². 14 Cónh¹jøng² dsio¹ báh³ lǿa¹² quiah¹² dsa² ŋioh¹² tsa¹hé². Di³ ma²jian¹²dsa hio¹³ hé² jǿg³. Jø¹² bíh³ lah¹jøng² hio¹³ tsa¹hé² jǿg³, dsio¹ báh³ lǿa¹² quiah¹²dsa ja³cog² Diú¹³ ju³ná³ ma²jian¹²dsa dsa² ŋioh¹² hé² jǿg³. Jø¹² bíh³ dsio¹ lé² quiah¹² guing² calah. Di³ tsa¹dsio¹ lé² quiah¹² guing², ju³ná³ ca¹tióg² dsa² ŋioh¹² chiég³ guing². Jø¹² bíh³ uai¹² dsa¹ŋë²́ guing² ju³ná³ ca¹tióg² chiég³ guing² ti³jmi² guing². Lah¹jøng² báh³ lén² guing², ju³lah lán¹² jong¹² dsa² tsa¹hé² jǿg³ quiah¹² Diú¹³, ju³ná³ ca¹jmo¹ chiég³ jmi²dsa lah¹jøng². 15 Jøng² dsa² tsa¹hé² jǿg³, ju³ná³ tsa¹hiug² dsǿa¹²dsa gú¹ quianh¹³ ji²gug²dsa, dsa² hé² jǿg³ quiah¹² Diú¹³, ju³tiáng³dsa chi²júh² hniu¹dsa tiáng²dsa. Ha¹chi² ma¹hniuh¹² gú¹ dsa² roh¹³ jniang³ quianh¹³ ji²gug²dsa, dsa² lán¹² lah¹jøng². Di³  









347

1 CORINTIOS 7

Diú¹³ ma²juúh² hi² tiágh³ jniang³ tei³. 16 Ha¹chi² hi² jøng² ŋih³ hniah¹², hi² tiah¹² hniah¹² jmóh³ hniah¹² hi² hé² ji²gugh² hniah¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ hiá¹ hiég¹, ju³ná³ cøng² hi² guǿ¹²dsa quianh¹³ hniah¹². 17 Cøng² ju³li¹hiug² dsǿa¹² jniang³, chi²júh² ha²lah lǿa¹² bí² ca¹cuúh¹ Diú¹³ jniang³, lah¹jan² lah¹jan² jniang³, ju³lah mi³lǿa¹³ bí² quián² jniang³ jmai³ ca¹néng³ jniang³ jǿg³ quiah¹²dsa. Lah¹jøng² lǿa¹² jǿg³ co¹²jni ca¹lah¹jǿ¹ ja³tiogh³ dsa² quián¹² Jesús. 18 Ju³ná³ ma²lǿa¹² circuncisión quiah¹²dsa na³ma²ca¹hé¹dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³, ju³lǿa¹³ ju³lah ma²lǿa¹² jøng². Ju³ná³ tsa¹ma²lǿa¹² quiah¹²dsa, jøng² tsa¹hniuh¹² jmo¹dsa tiog¹³. 19 Ha¹chi² lǿa¹² jin³ cøng², ju³ lah¹la² ma²lǿa¹² circuncisión quiah¹²dsa, ju³ lah¹la² tsa¹lǿa¹². Jø² hi² jøng² báh³ quien¹², hi² jmó³ jniang³ ha²lah hniu¹ Diú¹³. 20 Cøng² ju³li¹hiug² dsǿa¹² jniang³ hi² lán¹² jniang³ ju³lah mi³lán¹² jniang³ mi³ca¹néng³ jniang³ ́ ³ jǿg³ ca¹juúh² Diú¹³. 21 Tsa¹ju³lëh hniah¹² li¹tsë²́ ta³ quiánh² hniah¹², ju³ná³ mi³lanh¹² hniah¹² hi² jmoh² hniah¹² ta³ quiah¹² dsa² mi³ca¹nengh² hniah¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Cónh¹jøng² lé² báh³ liúgh² hniah¹², ju³ná³ ca¹lø¹chí¹ jmai³ hi² liúgh² hniah¹². 22 Ma²lán¹²dsa dsa² ca¹lúg² ja³cog² Juu¹³ jniang³, ju³lah dsa² tsa¹lé² huanh¹² jmo¹²dsa ta³ quiah¹² dsa² mi³ca¹nǿng²dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Jø¹² bíh³ lah¹jøng² dsa² jmo¹² ta³ quiah¹² guiog¹³ mi³ca¹nǿng²dsa jǿg³, dsa² héi² ma²ti³lán¹² tsa¹ma¹huanh¹²dsa jmo¹dsa ta³ quiah¹² Cristo. 23 Hmóh³ báh³ ca¹quíg¹ Diú¹³ ni³ dsag³ quián²  















jniang³. Jøng² tsa¹ma¹hniuh¹² jmó³ jniang³ ju³ná³ he² jǿg³ siíh² hniu¹ dsa² jmøi¹guǿi¹. 24 Jøng² dsa² roh¹³ jniang³, cøng² hi² lán¹² báh³ jniang³ lah¹jan² lah¹jan² jniang³ ja³cog² Diú¹³ ju³lah mi³lán¹² jniang³ mi³ca¹néng³ jniang³ jǿg³ quiah¹²dsa. 25 Ha¹chi² jǿg³ ma²ca¹tsáih¹ Juu¹³ jniang³ jní² quiah¹² dsa² tsa¹ma²ca¹jenh² gug². Di³ cuø¹² báh³ jní² jǿg³ dsa²jiag¹² dsøa¹jni hŋiéng¹. Huø³ dsǿa¹² Diú¹³ ma²ca¹jmo¹dsa hi² lán¹²jni dsa² té¹² jǿg³ quiah¹². 26 Dsio¹ hi³méh¹ lé² ju³ná³ tsa¹jian¹ dsa² ŋioh¹² hio¹³, lë²́ jni. Di³ hiug¹² cu¹té¹² ué² chian² jniang³ jmai³ na¹. 27 Hniah¹² dsa² ma²jenh² gug², tsa¹dsiíh³ hniah¹² hoh¹² hi² tiógh³ hniah¹² mǿ² quiánh² hniah¹². Jøng² hniah¹² dsa² tsa¹ma²jenh² gug², tsa¹la³dsiíh³ hniah¹² hoh¹² hnoh¹³ hniah¹² mǿ². 28 Di³ hniah¹² dsa² ŋioh¹², ha¹chi² dsag³ hnøngh² hniah¹² jin³ he² ju³ná³ ca¹jianh¹² hniah¹² mǿ². Jø¹² bíh³ lah¹jøng² tsih² mǿ², ha¹chi² dsag³ hno¹dsa calah, ju³ná³ ca¹jian¹dsa dsa² ŋioh¹². Di³ hi² lah¹jøng² tsa¹hno¹jni lé², hi² li¹chianh² hniah¹² jmø³uai¹². 29 Lah¹la² neng¹² dsøa¹jni juǿi³jni hniah¹² dsa² roh¹³ jniang³: Ca²juuh³ báh³ jmai³ chi² quián² jniang³. Lah¹jøng² báh³ lé² ta¹lah¹ja³ŋó¹² ná¹². Ju³ŋi²nio³ dsa² ma²jenh² gug² ju³lah jan² dsa² tsa¹chian² hio¹³ jian¹². 30 Tsa¹ju³quín³dsa ju²hí³ dsøa¹², ju³lah dsa² chian² ju²cǿh¹ dsøa¹². Tsa¹ju³jmo³dsa hioh¹², ju³lah dsa² chian² ju²hiúg¹ dsøa¹². Tsa¹ju³jmo³dsa hi² hioh¹² jenh¹²dsa hi² ma²ca¹lá¹dsa, ju³lah dsa² lá¹² he² hi² lá¹²dsa. 31 Tsa¹ju³tiúnh³dsa ma¹dsio¹² juu¹² he² hi² dsio¹  















1 CORINTIOS 7​, ​8 dsa²ŋë²́ dsa, ju³lah dsa² dsa²ŋë²́ hi² dsio¹ ni³ jmøi¹guǿi¹ la². Di³ ma²hei¹² ni³ dsa¹hén² jǿg³ quiah¹² jmǿi¹guǿi¹ ne¹³ jniang³ la². 32 Hno¹jni hi² tsa¹tiogh³ hniah¹² quinh³ hniah¹² ju²hí³ dsøa¹². Hí³ ti³jmo¹² dsa² ŋioh¹² jǿg³ quiah¹² Juu¹³ jniang³, ju³lah dsa² tsa¹ma²jenh² gug². Di³ Juu¹³ jniang³ báh³ hniu¹dsa cuúh¹dsa ju²hiúg¹ dsøa¹². 33 Jøng² jǿg³ quiah¹² jmøi¹guǿi¹ la² báh³ ti³jmo¹² dsa² ma²jenh² gug² hí³. Di³ hniu¹dsa cuúh¹dsa hio¹³ quián¹²dsa ju²hiúg¹ dsøa¹². 34 Jø¹² bíh³ lah¹jøng², siíh² báh³ lán¹² hio¹³ dsa² ma²jenh² gug² cónh¹ jín³ ja³lán¹² tsih² mǿ². Jǿg³ quiah¹² Juu¹³ jniang³ ti³høa¹² dsǿa¹² tsih² mǿ². Di³ hi² hniu¹ báh³ dsa² lán¹²dsa dsa² quián¹² Diú¹³ cu¹dsié¹² jmø³ŋø³dsa ca¹lah¹quianh¹³ jmi²dsí² quiah¹²dsa. Jøng² jǿg³ quiah¹² jmøi¹guǿi¹ la² báh³ ti³jmo¹² hio¹³ ma²jenh² gug² hí³. Di³ hniu¹dsa cuúh¹dsa dsa² ŋioh¹² quián¹²dsa ju²hiúg¹ dsøa¹². 35 Hi² jøng² báh³ juǿi²jni hniah¹² lah¹jøng². Di³ jøng² dsio¹ lé² quiánh² hniah¹². A¹jáng¹ ju³ hi² jnøa¹³jni juu¹² ja³ŋi³nioh³ hniah¹². Hno¹jni tiogh³ hniah¹² hi² dsio¹ jní² quiánh² hniah¹², hi² mi²tih³ hniah¹² cah³ ni³ Juu¹³ jniang³ ca¹lah¹hiug² hoh¹² hniah¹². 36 Ju³lah dsa² chian² ja³mái¹³, dsa² ma²dsiég¹ ji²ŋi² quiah¹² ja³jenh¹ gug²dsa, lé² báh³ cuø¹dsa jǿg³ hi² jenh¹ gug² ja³mái¹³dsa chi²júh² lë²́ dsa dsio¹ lah¹jøng². A¹jáng¹ dsag³ jøng² hi² jenh¹ gug² tsø³jong¹³dsa. 37 Jø¹² bíh³ dsio¹ quiah¹² dsa² héi², dsa² ma²høa¹² cøng² hi² ma²høa¹² dsǿa¹² hi² tsa¹jenh¹ gug²  











348 ja³mái¹³dsa. Lé² báh³ jmo¹dsa lah¹jøng² hi² tsa¹jenh¹ gug²dsa, chi²júh² ma²ŋi¹²dsa rø² dsio¹ lah¹jøng². 38 Cónh¹jøng² dsio¹ báh³ jmo¹² dsa² cuø¹² jǿg³ jenh¹ gug²dsa. Di³ jøng² dsio¹ hi³méh¹ jmo¹² dsa² tsa¹cuø¹ jǿg³. 39 Lán¹² báh³ hio¹³ dsa² mi¹ti¹ cah³ ni³ dsa² ŋioh¹² quián¹²dsa ca¹lah¹cónh¹ jmai³ ja³chian² dsa² ŋioh¹². Ju³ná³ ca¹jon¹ dsa² quián¹²dsa, ma²chi² jǿg³ dsøg¹² jian¹dsa dsa² siáh², ju³ná³ hein² dsa² hniu¹dsa jian¹dsa, lǿa¹² ju³ hé² dsa² héi² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 40 Di³ dsio¹ hi³méh¹ lé² quiah¹²dsa, lë²́ jni cu²hŋiéng¹jni, ju³ná³ tsa¹ma¹ca¹jian¹dsa dsa² ni³ hmë²́ calah. Jø¹² bíh³ lë²́ jni hi² lah¹jøng² mi³juúh² Diú¹³ hŋiah¹².  





8

Jǿg³ quiah¹² má¹ ca¹dsii¹dsa ni³ diú¹³ dsa² lan³

Na¹ juøh¹³jni jǿg³ quiah¹² má¹ dsii¹²dsa ni³ diú¹³ dsa² lan³. Dsøg¹² báh³ ma²ti³ne³ jniang³ ca¹lah¹jái¹ jniang³ ha²lah lǿa¹² jǿg³. Di³ hiug¹² jín³ rú² jniang³ ju³ná³ lë²́ jniang³ ma¹dsio¹² ne³ jniang³. Dsio¹ hi³méh¹ jmó³ jniang³ hi² mi³hnio¹ báh³ jniang³ roh¹³. Hi² jøng² báh³ jmo¹ hi² chinh³ jniang³ tí² hi³méh¹ jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 2 Ha¹chi² ma²ne³ jniang³ jin³ he² ca¹lah¹cónh¹ ja³hniuh¹² hi² li¹ne³ jniang³, ju³ná³ lë²́ jniang³ hi² ma²ne³ jniang³ ma¹dsio¹². 3 Di³ jøng² cuai¹² Diú¹³ jniang³, ju³ná³ hnio¹ jniang³ Diú¹³. 4 Hi² jøng² lah¹la² juøh¹³jni quiah¹² má¹ dsii¹²dsa ni³ diú¹³ dsa² lan³: Lah¹jøng² báh³ lah¹dsóh² lǿa¹². Ha¹chi² quien¹² jin³ he² diú¹³ dsa² lan³ ni³ guøh³ huø¹ la². Ha¹chian²  





349

1 CORINTIOS 8​, ​9

jín³ diú¹³ siáh² chian². Jan² báh³ Diú¹³ chian². 5 Ha¹chi² lǿa¹² hi² juúh² dsa² hi² chian² jue¹² diú¹³ juu¹² guiuh¹³ ŋi¹juǿi¹ ca¹lah¹quianh¹³ ni³ jmøi¹guǿi¹ la². Di³ jue¹² dsa² jmo¹² ma¹quién¹ ni³ chian² diú¹³ quián¹²dsa, dsa² ni³lán¹² juu¹³dsa. 6 Cónh¹jøng² jan² báh³ Diú¹³ chian² quián² jniang³, dsa² lán¹² ti³jmi² jniang³. Dsa² héi² báh³ ca¹jmo¹ ca¹lah¹jǿ¹ hi² chi² ca¹lah¹quianh¹³ jniang³ dsa² chian². Lah¹jøng² báh³ lǿa¹². Jan² báh³ Juu¹³ jniang³ chian², dsa² tsen² Jesucristo. Dsa² héi² jmo¹² hi² chi² ca¹lah¹jǿ¹ hi² chi² ca¹lah¹quianh¹³ hi² chian² jniang³. 7 Tsa¹ŋi¹² ca¹lah¹já¹ dsa² jǿg³ jøng². Chian² báh³ ca²dsiog³dsa, ju³lah dsa² mi³hé² jǿg³ quiah¹² diú¹³ lan³, cøng² hi² gøah¹² báh³ dsa² má¹ jøng², ca¹lah¹cøng² má¹ hi² lah¹dsóh² mi³neng¹² ni³ jan² diú¹³. Jøng² cán²dsa ju²hí³ dsøa¹², lë²́ dsa dsag³ ca¹hnǿng²dsa quianh¹³ diú¹³ lan³ ju³ná³ ca¹gǿh¹dsa má¹ jøng². Lah¹jøng² lë²́ dsa. Di³ tsa¹ŋi¹²dsa cu²rø² ha²lah lǿa¹². 8 A¹jáng¹ ju³ ni³ huu¹³ má¹ hi² quie¹³ jniang³ hi² li¹hniang¹ Diú¹³. Ha¹chi² hi² jøng² lén² jniang³ dsa² dsiog¹ ca¹lah¹quianh¹³ ni³ huu¹³ hi² quie¹³ jniang³ má¹. Jø¹² bíh³ tsa¹lén² jniang³ dsa² tsa¹dsiog¹ ju³ná³ tsa¹quie¹³ jniang³ má¹. 9 Dsi¹³ báh³ juu¹² hi² quie¹³ jniang³. Cónh¹jøng² jmó³ báh³ jniang³ hí³ ja³cog² dsa² roh¹³ jniang³, ju³lah dsa² tsa¹ŋi¹² cu²rø² jǿg³. Di³ tsa¹dsio¹ ju³ná³ ca¹jmó³ jniang³ hi² ca¹tánh² dsa² héi² dsag³. 10 Hniah¹² dsa² ma²ŋih³ cu²rø² ha²lah lǿa¹², tsa¹dsio¹ lé² ju³ná³ ca¹jái¹ jan² dsa² roh¹³ jniang³ hi² ma²tiogh³ hniah¹² mesa  











ma²ti³cøh² hniah¹² ja³tiogh³ diú¹³ dsa² lan³, ju³lah dsa² roh¹³ jniang³ tsa¹ŋi¹² cu²rø². Di³ li¹i³gǿh¹ dsa² héi² má¹ mi³tioh¹³ ni³ diú¹³ lan³ calah lé². 11 Jøng² hniah¹² dsa² ma²ŋih³ ha²lah lǿa¹², tsa¹jmóh³ hniah¹² hi² tiáh¹ rúh² hniah¹² dsag³, ju³lah dsa² tsa¹ŋi¹² cu²rø². Ca¹jon¹ báh³ Cristo ni³ huu¹³ quiánh² hniah¹² cu¹dsié¹² quianh¹³ dsa² héi², dsa² tsa¹ŋi¹² ma¹dsio¹². 12 Hi² jøng² ta¹canh¹³ hniah¹² dsag³ ja³cog² Cristo, ju³ná³ jmóh³ hniah¹² dsa¹hén² dsǿa¹² dsa² héi². 13 Hi² jøng² dsio¹ tsa¹ma¹quiégh³ jniang³ ŋǿ¹² chi²júh² hi² jøng² jmo¹ ju³li¹tiáh¹ roh¹³ jniang³ dsag³. Mi³jøng² tsa¹jmó³ jniang³ hi² tiáh¹dsa dsag³.  





9

Bí² chi² quiah¹² tsih² dsa² høh³ quián¹² Diú¹³

Chi² báh³ jǿg³ dsøg¹² quieg¹ li¹jmo³jni chi² ha²lah hniu¹ Diú¹³. Lán¹²jni tsih² dsa² høh³ quián¹² Diú¹³. Ma²ca¹jan³ báh³ jní² Jesús, dsa² lán¹² Juu¹³ jniang³. Guiogh¹³ báh³ hniah¹² lanh¹² ca¹héh¹ hniah¹² jǿg³ ja³ca¹ŋøa¹jni ca¹jmo¹jni ta³ quiah¹² Juu¹³ jniang³. 2 Chian² báh³ dsa² juúh² tsa¹lán¹²jni tsih² dsa² høh³ quián¹² Diú¹³. Di³ ha¹chianh² hniah¹² lé² li¹juúh³ hniah¹² lah¹jøng². Lah¹jøng² báh³ jmo¹² ma²ŋih³ hniah¹² hi² lán¹²jni tsih² dsa² høh³ quián¹² Diú¹³. Di³ ca¹héh¹ hniah¹² jǿg³ quiah¹² Juu¹³ jniang³ ca¹juǿi²jni hniah¹². 3 Lah¹la² mi³juǿi³jni dsa² chi³hei¹² quieg¹ jní²: 4 Chi² báh³ jǿg³ dsøg¹² quieg¹ hi² hiei³jni he² hi² ca¹cuø¹dsa hi² cøh³gøah³jni. 5 Chi² juu¹² jmø³hiég¹ quieg¹jni hi² ján³jni jan² hio¹³ dsa² roh¹³ jniang³, ju³lah  







350

1 CORINTIOS 9 jmo¹² tsih² dsa² høh³ jian¹²jni, ca¹lah¹quianh¹³ roh¹³ Juu¹³ jniang³, ca¹lah¹quianh¹³ Pedro calah. 6 ¿Ho¹ lëh ́ ² hniah¹² jan² Bernabé quianh¹³ jní² tsa¹lé² li¹tiú¹³ jnieh³ ta³ jmo² jnieh³ quianh¹³ gug² jnieh³ ta³lah¹cuø² jnieh³ jǿg³ dsio¹ quiah¹² Diú¹³? 7 ¿Tsa³jáih³ hniah¹² ha²lah lǿa¹² quiah¹² dsa² siáh²? Hi² hlianh¹³ báh³ hlég² jmo¹²dsa ta³ quiah¹² juu¹³dsa. Li¹chi² báh³ møi¹gu²jøah¹³ quiah¹² dsa² ca¹chionh¹. Ha¹chian² dsa² lé² li¹juúh² tsa¹lé² cang¹dsa dsiuh³ jáh², ju³lah dsa² mi²con¹² jáh² cuø¹² dsiuh³. 8 A¹jáng¹ ju³ jǿg³ ca¹hnángh² dsǿa¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jǿg³ juǿi²jni hniah¹². Di³ lah¹jøng² báh³ rø²juúh² lei¹³ quiah¹² hlai³ Moisés calah. 9 Lah¹la² rø²juúh² si² quiah¹² hlai³ Moisés: “Tsa¹la³tieh¹² hniah¹² hnei¹³ hag³ ca³juu², jáh² quiá² mǿi² juu³ cuøi² hi³ŋíh¹. Tsa¹jmóh³ hniah¹² tsa¹gǿh¹ jáh²,” rø²juúh² si². A¹jáng¹ ju³ jmáh¹lah jǿg³ quiah¹² ca³juu² ca¹juúh² Diú¹³ lah¹jøng². 10 Ca¹juúh²dsa jǿg³ jøng² ja³cog² jniang³ dsa² jmøi¹guǿi¹ calah. Mi³jøng² dsio¹ lé² quián² jniang³. Di³ cu¹dsié¹² dsa² quih² huø¹ ca¹lah¹quianh¹³ dsa² huǿi² cuøi² hniuh¹² li¹chi² ma¹méh¹ quiah¹². 11 Jøng² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ báh³ hi² ca¹jŋiú³ jnieh³ ja³cogh² hniah¹². ¿Tsa³dsio¹ ju³ná³ ca¹lø¹hmah¹³ ca²juuh³ quián² jnieh³ ta³ ma²ca¹jmó³ jnieh³? 12 Hiug¹² jín³ ma¹dsio¹² chi² jǿg³ dsøg¹² hi² mi³hmah¹³ hniah¹² quián² jnieh³ cónh¹ jín³ quiah¹² dsa² siáh². Cónh¹jøng² ha¹chi² ma²ca¹mǿa³ jnieh³ jin³ cu²rón² ca¹lah¹cónh¹ jǿg³ dsøg¹² hi² chi² quián² jnieh³. Ma²ca¹quiéng³ jnieh³ dsǿa¹²  













ca¹lah¹jǿ¹. Di³ tsa¹hneng² jnieh³ hi² dsa¹jnøa¹² jǿg³ dsio¹ quiah¹² Cristo. 13 Ma²ŋih³ hniah¹². Dsi²néi² guøh¹² jøng² báh³ líh²dsa hi² gǿh¹dsa, ju³lah dsa² jmo¹² ta³ quiah¹² guøh¹². Ju³lah dsa² ti³jmo¹² ta³ ni³hiég², má¹ ma²na²cuúh¹dsa Diú¹³ jøng² báh³ gǿh¹dsa. 14 Jø¹² bíh³ lah¹jøng² lǿa¹² jǿg³ ca¹jmo¹ Juu¹³ jniang³ ja³cog² jnieh³, dsa² hǿ² jǿg³ quiah¹²dsa. Quianh¹³ ta³ jøng² báh³ li¹hmah¹³ quián² jnieh³. 15 Di³ ca¹lah¹jin³ cónh¹ jmai³ tsa¹ma²møa¹jni ca¹lah¹cónh¹ jǿg³ dsøg¹² quieg¹jni chi² jøng². A¹jáng¹ hi² jøng² calah jmo³jni si² la², hi² hno¹jni cuúh³ hniah¹² mih² quieg¹ jní². Hiug¹² dsøa¹jni ha¹chi² ma²ca¹møa¹jni hi² mi³tén¹²jni mi³møa³jni. Mi³hno¹jni hi² jon¹³jni niúh¹ jín³ hi² jŋiih¹³ hniah¹² ju²hiúg¹ dsøa¹² jøng² quieg¹jni. 16 Tsa¹lé² jmo³jni rú²jni ni³ huu¹³ hi² hǿa²jni jǿg³ dsio¹ quiah¹² Diú¹³. Di³ tsa¹dsi¹³ juu¹² li¹jmo³jni hi² siíh². ¡He³ báh³ juǿi²jni jøng² ju³ná³ tsa¹dsi¹³ juu¹² hi² hǿa²jni jǿg³ quiah¹² Diú¹³! 17 A¹jáng¹ hŋiéng¹jni ca¹møa¹jni ta³ la² ja³cog² Diú¹³. Ma²chi² jǿg³ dsøg¹² hi² ŋøa³jni rú²jni ju³ jmai³ hi² ca¹jmo¹jni lah¹jøng². Tsa¹ca¹jmo¹ báh³ jní² lah¹jøng². Diú¹³ báh³ ca¹jmo¹ héh¹ hi² ma²quin³jni ta³ quiah¹²dsa. 18 Hi² jøng² báh³ jmo¹² hi² chian²jni ca²juuh³ ju²hiúg¹ dsøa¹². Di³ ha¹chi² hlianh¹³jni ma²ca¹can¹jni ja³ma²ca¹he¹jni jǿg³ dsio¹ quiah¹² Diú¹³. Hioh¹² jéin²jni hi² ha¹chi² ma²ca¹møa¹jni ca¹lah¹cónh¹ ja³dsi¹³ juu¹² hi² mi³møa³jni ni³ huu¹³ ta³ hi² jmo³jni. 19 Jin³ hein² ha¹chian² li¹jmo¹ héh¹ ja³cog²jni. Cónh¹jøng² hŋiéng¹ báh³  













351

1 CORINTIOS 9​, ​10

jní² ma²ca¹jmo¹jni hi² mi³ti³jni cah³ ni³ ca¹lah¹já¹ dsa² jmøi¹guǿi¹. Di³ hno¹jni lí²jni dsa² li¹quianh¹³ Diú¹³. 20 Ju³lah jmai³ ja³hiúg³jni ja³tiogh³ dsa² judío, lah¹jøng² báh³ jmó¹²jni ju³lah lán¹² dsa² héi². Di³ hi² hno¹jni lí²jni dsa² héi². Mi²ti³ báh³ jní² cónh¹ lǿa¹² lei¹³ quiah¹² hlai³ Moisés ni³ huu¹³ quiah¹² dsa² tiogh³ juu¹² quiah¹² lei¹³ jøng². Ha¹chi² hi² jmó¹²jni dsøa¹ hi² tsa¹quien¹² lei¹³ jøng² ja³cog²jni. 21 Jø¹² bíh³ jmai³ ja³hiúg³jni ja³tiogh³ dsa² tsa¹quin¹² juu¹² quiah¹² lei¹³, lah¹jøng² báh³ jmó¹²jni ju³lah lán¹² dsa² héi² calah. Ha¹chi² lah¹jøng² juøh¹³jni hi² tsa¹mi²ti³jni lei¹³ quiah¹² hlai³ Moisés jmai³ jøng². Di³ cónh¹jøng² quin³ báh³ jní² lei¹³ quiah¹² hŋiah¹² Cristo. 22 Jøng² jmai³ ja³hiúg³jni ja³tiogh³ dsa² tsa¹chinh¹² tí² jǿg³ quiah¹² Diú¹³, jmó¹² báh³ jní² ju³lah lán¹² dsa² héi² calah. Di³ hi² hno¹jni lí²jni dsa² héi² calah. Lah¹jøng² báh³ jmó¹²jni ja³cog² ca¹lah¹já¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹²jni. Jmó¹²jni cu²re²jni quianh¹³dsa. Mi³jøng² hnangh¹²jni juu¹² ha²lah lé² li¹liúg² ca²dsiog³dsa. 23 Ni³ huu¹³ quiah¹² jǿg³ dsio¹ jmó¹²jni lah¹jøng². Mi³jøng² tan¹jni hŋiéng¹jni hi² dsio¹ cu¹dsié¹² quianh¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² hé² jǿg³. 24 Ma²ŋih³ hniah¹² ha²lah lǿa¹² ja³co¹²dsa. Jue¹² hiug¹² báh³ dsa², dsa² dsa²lé² gu²hei¹², dsa² hniu¹ líh². Di³ tsa¹lé² líh² ca¹lah¹já¹. Jan² báh³ dsa² líh² na³ma²løa¹ jøng². Hi² jøng² dsio¹ ŋi³nioh³ hniah¹² ca¹lah¹jǿ¹ hoh¹² hniah¹² juu¹² quiah¹² Diú¹³. Mi³jøng² cuø¹ Diú¹³ hi² dsio¹ quiánh² hniah¹². 25 Ca¹lah¹já¹ ju³lah dsa² co¹², cøng² báh³ jmo¹²dsa dsǿa¹²dsa.  











Ha¹chi² tí²dsa gug²dsa jin³ he² hi² tsa¹dsio¹ cuan¹² ja³co¹²dsa ta³lah¹niúh¹ jmai³ ja³co¹²dsa. Di³ hniu¹dsa líh²dsa. Jøng² ca¹tí² báh³ jiag¹² hi² líh² dsa² co¹². Hiug¹² jín³ hi² dsio¹ lé² quián² jniang³. Di³ tsa¹lǿih² jmai³ dsa¹hén² hi² cuúh¹ Diú¹³ jniang³. 26 Hi² jøng² cøng² báh³ dsii¹²jni dsøa¹ hŋiéng¹jni. Tsa¹ŋøa¹²jni cøng² la³tø³ŋøa²jni. Tsa¹jmo³jni ju³lah jmo¹² dsa² tsa¹të² co¹², hi² la³qui³jnáng¹²dsa. 27 Hŋiéng¹ báh³ jní² jmó¹²jni ́ ²jni dsøa¹. Di³ hi² hno¹jni jŋëh ŋøa¹²jni cu²rø². Jøng² tsa¹tiáng² Diú¹³ jní² ta¹cøg¹², jní² dsa² ca¹he¹ dsa² jue¹² jǿg³ quiah¹²dsa.  



Cuø¹² Pablo juu¹² jmø³hiég¹ jǿg³ quiah¹² diú¹³ dsa² lan³

10

Hno¹jni dsagh² hoh¹² hniah¹² dsa² roh¹³ jniang³. Ca¹lah¹já¹ báh³ dsa² hóg¹ quián² jniang³ mi³tiogh³ ja³ca¹hǿi² jneng¹² ca¹tse¹ Diú¹³ ma²lǿih², jmai³ ca¹hue¹dsa huø¹ Egipto. Ca¹lah¹já¹ báh³ dsa² ca¹ha¹ jmøi² juøh¹² jmai³ jøng². 2 Ju³lah jan² dsa² tsog¹² jmøi² ca¹lán¹ ca¹lah¹já¹ dsa² quián¹² Moisés mi³ca¹ŋi¹lé²dsa juu¹² ja³ca¹hǿi² jneng¹² ca¹lah¹quianh¹³ ja³ca¹ha¹dsa jmøi². 3 Ca¹lah¹já¹ báh³ dsa² hóg¹ ca¹gǿh¹ má¹ ca¹løa¹ juu¹² juøh¹². 4 Jø¹² bíh³ ca¹lah¹já¹dsa ca¹hønh¹ jmøi² ca¹løa¹ juu¹² juøh¹². Di³ mi³ŋøa¹² jan² dsa² quianh¹³dsa, dsa² ca¹jmo¹ ca¹hii² jmøi² hløg². Cristo báh³ héi². 5 Cónh¹jøng² mih² báh³ dsa² ca¹lø¹hiúg¹ dsǿa¹² Diú¹³ quianh¹³ ca¹lah¹quianh¹³ dsa² jue¹² héi². Hi² jøng² jue¹²dsa ca¹dsan¹ ja³ca¹ŋi¹lé²dsa huø¹ quing² jøng². 6 Ca¹løa¹ báh³ lah¹jøng² ma²lǿih². Mi³jøng² li¹ne³ jniang³ tsa¹dsio¹  









352

1 CORINTIOS 10 jmó³ jniang³ hi² hen¹² dsǿa¹² jniang³ hi² hlaih¹³, ju³lah ca¹jmo¹ dsa² hóg¹. 7 Tsa¹hlanh¹³ jniang³ diú¹³ dsa² lan³, ju³lah ca¹jmo¹ ca²dsiog³ dsa² héi². Di³ lah¹la² rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³: “Ca¹túgh²dsa ca¹gǿh¹dsa ca¹hønh¹dsa. Jøng² ca¹jmo¹dsa hioh¹² ni³ diú¹³ dsa² lan³ quián¹²dsa,” rø²juúh² si². 8 Tsa¹jmó³ jniang³ jǿg³ la³ju³ la³løa¹ quianh¹³ hio¹³, ju³lah ca¹jmo¹ ca²dsiog³ dsa² héi². Lah¹jøng² báh³ ca¹løa¹ ca¹dsan¹ guieg²hnøa¹² mei¹³ dsa² héi² quianh¹³ cøng² jmai³ jøng². 9 Tsa¹dsio¹ cuøh¹³ jniang³ Diú¹³ ju²jén³ dsøa¹², ju³lah ca¹jmo¹ ca²dsiog³ dsa² héi². Jøng² ca¹dsan¹dsa ca¹cagh¹² møh². 10 Jin³ cøng² dsag³ tsa¹li¹jmó³ jniang³ quiah¹² Diú¹³, ju³lah ca¹jmo¹ ca²dsiog³ dsa² héi². Di³ ca¹tse¹ Diú¹³ ángel quián¹²dsa. Ca¹mi¹dsian¹²dsa dsa² héi². 11 Lah¹jøng² báh³ ca¹ŋi¹ŋë²́ dsa² hóg¹ ma²lǿih². Mi³jøng² li¹ne³ jniang³ ha²lah dsio¹ hi² ŋi³niang³ jniang³. Jøng² ca¹tiun¹ Moisés si² jǿg³ jøng². Mi³jøng² li¹chi² juu¹² jmø³hiég¹ quián² jniang³, dsa² chian² ja³ma²tǿ² ja³dsa¹hén² jmøi¹guǿi¹. 12 Hi² jøng² juǿi³jni ju³lah dsa² ma²dsa²jiag¹² dsǿa¹² hi² ma²tiogh³dsa tí² juu¹² dsio¹, ju³jmo³dsa hí³ chi²júh² tiáh¹dsa juu¹² hlaih¹³. 13 Cøng² ni³ báh³ lán¹² jniang³ quianh¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² jmøi¹guǿi¹, hi² lǿ² lø¹i³jmó³ jniang³ hi² hlaih¹³. Cónh¹jøng² ma²ne³ jniang³ mi¹hag¹³ báh³ Diú¹³ jniang³. Tsa¹cuø¹ Diú¹³ jǿg³ hi² tiágh³ jniang³ juu¹² ja³tsa¹ma¹tiúh¹ jniang³. Tiog¹³ báh³ heh¹dsa jniang³ juu¹² ja³lé² li¹tiúh¹ jniang³, hi² tsa¹jmó³ jniang³ hi² hlaih¹³ jøng².  













14 Hi² jøng² hniah¹², dsa² hnó¹jni, ta¹cøg¹² jmo³ hniah¹² quiah¹² diú¹³ dsa² lan³. 15 Jmó¹²jni dsøa¹ hi² lanh¹² hniah¹² dsa² ma²lih¹³ dsǿa¹² ja³hlanh¹³ jní² hniah¹². Guiog¹³ báh³ hniah¹² cánh³ jǿg³ dsøg¹² jǿg³ quieg¹. 16 Tiagh³ jniang³ cøng² jǿg³ quianh¹³ Cristo, dsa² ca¹teng¹ jmø³ ni³ crǿg¹³, ca¹lah¹jǿ¹ jmai³ hniuh² jniang³ jmøh¹³ møi¹gu²jøah¹³ ni³ mesa quiah¹² Juu¹³ jniang³. Jø¹² bíh³ cøng² jǿg³ tiagh³ jniang³ quianh¹³ Cristo ja³quie¹² jniang³ hi³ŋíh¹ ni³ mesa quiah¹²dsa, ja³dsagh² dsǿa¹² jniang³ ja³ca¹can¹ jmø²ŋǿ¹² quiah¹²dsa jmø³uai¹² ni³ crǿg¹³. 17 Ha¹chi² lǿa¹² hi² ma²juai¹² jniang³. Cónh¹jøng² tiagh³ báh³ jniang³ cøng² jǿg³. Di³ ti³quie¹² jniang³ cu²dsie¹² hi³ŋíh¹ quiah¹² jmø³ŋø³ Cristo jøng². 18 Jai³ hniah¹² ha²lah lǿa¹² quiah¹² dsa² chian² juøi² quiah¹² Israel. Cøng² jǿg³ tiogh³dsa quianh¹³ Diú¹³, ju³lah dsa² ti³gøah¹² má¹ hi² ma²na²dsii¹dsa ni³hiég². 19 Ha¹chi² juøh¹³jni jin³ he² hi² quien¹² má¹ ca¹dsii¹dsa ni³ diú¹³ dsa² lan³. Jø¹² bíh³ tsa¹juøh¹³jni calah hi² quien¹² diú¹³ dsa² lan³. 20 Lah¹la² báh³ juøh¹³jni. Ja³cog² dsa² quián¹² dsa² hlanh³ báh³ dsii¹²dsa má¹, ju³lah dsa² dsii¹² má¹ ni³ diú¹³ dsa² lan³. A¹jáng¹ ju³ ja³cog² Diú¹³ dsa² dsiog¹ jmo¹²dsa lah¹jøng². Jøng² tsa¹hno¹jni túgh³ hniah¹² cøng² jǿg³ quianh¹³ dsa² quián¹² dsa² hlanh³. 21 Tsa¹lé² hniúh³ jniang³ jmøh¹³ møi¹gu²jøah¹³ quiah¹² Diú¹³ chi²júh² hniúh³ jniang³ hi² quiah¹² dsa² hlanh³. Tsa¹lé² quie¹³ jniang³ ni³ mesa quiah¹² Diú¹³ chi²júh² quie¹³ jniang³ ni³ mesa quiah¹²  















353

1 CORINTIOS 10​, ​11

dsa² hlanh³. 22 Tsa¹jmó³ jniang³ hi² li¹dsih¹² Diú¹³. Di³ dsa² héi² báh³ dsa² chi² bí² quiah¹² cónh¹ ja³ca¹lah¹jái¹ jniang³.  

Mi³hog³ jniang³ roh¹³ jniang³, ju³lah dsa² tsa¹ŋi¹² cu²rø²

23 Lah¹dsóh² dsi¹³ báh³ juu¹² hi² jmó³ jniang³ ca¹lah¹jǿ¹ he² hi² hneng² jniang³. Cónh¹jøng² ha¹chi² ta³ li¹jmo¹ ca²dsieg³. Lé² báh³ jmó³ jniang³ ca¹lah¹jǿ¹. Di³ jøng² chi² báh³ ca²dsieg³ hi² tsa¹mi³hag¹³ ja³mi³lén² jniang³ dsa² chinh¹² tí² jǿg³. 24 Tsa¹hnéng³ jniang³ jmáh¹lah hi² quián² jniang³ guiag¹³. Dsio¹ báh³ hnéng³ jniang³ hi² lé² dsio¹ quiah¹² dsa² siáh². 25 Lé² báh³ cǿh³ hniah¹² ca¹lah¹jǿ¹ hi² hnai¹²dsa jøa³hmah³. Ha¹chian² hi² ŋai³ hniah¹² jin³ hein² ha² juu¹² ca¹já¹ má¹. Jøng² tsa¹jmóh³ hniah¹² ju²hí³ dsøa¹². 26 Hi² quiah¹² báh³ Juu¹³ jniang³ jmøi¹guǿi¹ ca¹lah¹ma²quianh¹³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² chi² ni³ guøh³ huø¹ la². 27 Ju³ná³ jan² dsa² tsa¹hé² jǿg³ quiah¹² Diú¹³, tai¹²dsa hniah¹² hi² gu³quíh² hniah¹² ja³quiah¹³dsa, lé² báh³ gu³noh¹² hniah¹² chi²júh² hnøngh² hniah¹². Lé² báh³ cǿh³ hniah¹² ca¹lah¹jǿ¹ hi² tóh²dsa ni³ mesa. Tsa¹jmóh³ hniah¹² ju²hí³ dsøa¹² ha² juu¹² ca¹já¹ má¹. Tsa¹ŋai³ hniah¹² jin³ hein². 28 Cónh¹jøng² dsio¹ báh³ tsa¹cǿh³ hniah¹² má¹ ju³ná³ ca¹juúh² dsa² siáh², “Má¹ ma²jagh¹² ni³ diú¹³ dsa² lan³ báh³ ná¹²,” juúh²dsa tsaih¹²dsa hniah¹². Mi³jøng² tsa¹lé² hiug¹² høa¹² dsǿa¹² dsa² ca¹juúh² héi². 29 A¹jáng¹ hi² juøh¹³jni hi² li¹chianh² hniah¹² ju²hí³ dsøa¹² guiogh¹³ hniah¹². Dsa² siáh²  













báh³ tsa¹hno¹ hi² cán²dsa ju²hí³ dsøa¹². Chian² báh³ ca²dsiog³dsa, ju³lah dsa² ŋi¹² hi² lé² gǿh¹dsa ca¹lah¹jǿ¹ má¹ lǿa¹² ju³ ha² juu¹² ca¹já¹. Siíh² báh³ juúh² dsa² héi² ju³na³ ca¹løa¹ hi² tsa¹lé² gǿh¹dsa ni³ huu¹³ quiah¹² roh¹³dsa tsa¹ŋi¹² cu²rø². 30 Lah¹la² juúh² dsa² héi²: “¿He² løa¹ hlaih¹³ juúh²dsa quieg¹ jní²? Di³ cuǿ¹²jni Diú¹³ di³hmah³ ca¹lah¹jǿ¹ má¹ hi² gøah¹²jni,” juúh²dsa. 31 Dsio¹ báh³ jøng². Ju³ lah¹la² quie¹³ jniang³ hniúh³ jniang³, ni³ huu¹³ quiah¹² Diú¹³ jmó³ jniang³ ca¹lah¹jǿ¹ he² hi² jmó³ jniang³. Mi³jøng² lø²juanh¹² Diú¹³. 32 Ca¹lah¹jin³ hein² tsa¹jmóh³ hniah¹² hi² tiáh¹dsa dsag³, ju³ lah¹la² dsa² judío, ju³ lah¹la² dsa² tsa¹lán¹² judío, ju³ lah¹la² dsa² lán¹² dsa² quián¹² Diú¹³ calah. 33 Lah¹la² jmó¹²jni hŋiéng¹jni. Jmó¹²jni ca¹lah¹cónh¹ ja³tiág²jni. Mi³jøng² li¹hiug² dsǿa¹² ca¹lah¹já¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹²jni ca¹lah¹jǿ¹ hi² jmó¹²jni. A¹jáng¹ ju³ hi² dsio¹ quieg¹jni jmó¹²jni. Hno¹jni lé² hi² dsio¹ quiah¹² dsa² siáh² báh³. Di³ hno¹jni hi² liúg²dsa ja³ta¹ni¹ Diú¹³. Jøng² ŋi³nioh³ hniah¹² dsi³cah¹jni. Lah¹jøng² ju³lah ŋøa¹²jni dse³jni cu³lag¹² Cristo.  







11

Jǿg³ ha²lah jmo¹ hio¹³ dsi²néi² guøh¹²

2 Cuø¹²jni hniah¹² jøg³ dsio¹, dsa² roh¹³ jniang³. Di³ dsagh² hoh¹² hniah¹² jní². Mi²tih³ hniah¹² jǿg³ ma²ca¹juǿi²jni hniah¹². 3 Jøng² hno¹jni li¹ŋih³ hniah¹² hi² quin¹² Cristo ni³ quiah¹² ca¹lah¹já¹ dsa² ŋioh¹². Jø¹² bíh³ quin¹² dsa² ŋioh¹² ni³ quiah¹² hio¹³ quián¹²dsa ju³lah jmo¹² hŋiah¹² Diú¹³ dsa² juanh¹²  



1 CORINTIOS 11

354

quiah¹² Cristo quián² jniang³. 4 Hi² jøng² li¹hiih³ dsa² ŋioh¹² ju³ná³ ca¹jlǿ²dsa dsi³dsa ja³hlanh¹²dsa Diú¹³ dsi²néi² guøh¹², ju³lah jmai³ hǿ²dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³ calah. 5 Cónh¹jøng² li¹hiih³ báh³ hio¹³ ju³ná³ tsa¹ca¹jlǿ²dsa dsi³dsa ja³hlanh¹²dsa Diú¹³ dsi²néi² guøh¹², ju³lah jmai³ hǿ²dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³ calah. Ca¹lah¹cøng² ca¹téi² dsi³dsa lǿ² ju³ná³ tsa¹ca¹jlǿ²dsa. 6 Dsio¹ báh³ tiu¹dsa jŋiu² dsi³dsa ju³ná³ tsa¹hniu¹dsa jlǿ²dsa dsi³dsa jmai³ tiogh³dsa dsi²néi² guøh¹² hlanh¹²dsa Diú¹³. Ju³jlǿ³ hio¹³ dsi³ jøng² chi²júh² lë²́ dsa hiih³dsa hi² tei¹dsa quianh¹³ hi² tiu¹dsa. 7 Tsa¹lé² jlǿ² dsa² ŋioh¹² dsi³. Di³ lán¹²dsa ju³lah lán¹² Diú¹³ hŋiah¹². Jmo¹² dsa² ŋioh¹² hŋiah¹² hi² juanh¹² Diú¹³. Cónh¹jøng² hio¹³ calah, jmo¹²dsa hi² juanh¹² dsa² ŋioh¹² quián¹²dsa. 8 Ha¹chi² quianh¹³ hi² quiah¹² mǿ² ca¹lø¹chián¹ dsa² ŋioh¹². Quianh¹³ hi² quiah¹² dsa² ŋioh¹² báh³ ca¹lø¹chián¹ mǿ². 9 A¹jáng¹ ju³ ni³ huu¹³ quiah¹² dsa² mǿ² hi² ca¹lø¹chián¹ dsa² ŋioh¹². Di³ ni³ huu¹³ quiah¹² dsa² ŋioh¹² ca¹lø¹chián¹ dsa² mǿ². 10 Hi² jøng² bah³ hniuh¹² jlǿ² hio¹³ dsi³. Mi³jøng² mi¹léi¹³dsa hi² chian² dsa² quin¹² ni³ quián¹²dsa. Di³ ti³jǿi² báh³ ángeles calah. 11 Cónh¹jøng² ha¹chi² lǿa¹² ja³ta¹ni¹ Juu¹³ jniang³, ju³ lah¹la² ti³lán¹² jniang³ dsa² ŋioh¹², ju³ lah¹la² ti³lán¹² jniang³ mǿ². Cøng² ni³ báh³ lán¹² dsa² ŋioh¹² ca¹lah¹ma²quianh¹³ mǿ² ja³ta¹ni¹ Diú¹³. 12 Té¹² báh³ jǿg³. Quianh¹³ hi² quiah¹² dsa² ŋioh¹² ca¹lø¹chián¹ mǿ². Cónh¹jøng² té¹² báh³ jǿg³ calah, mǿ² báh³ cán² jmø³uai¹² hi² lø²chian² dsa² ŋioh¹² calah. Di³ hŋiah¹² báh³  

















Diú¹³ jmo¹² lø²chian² ca¹lah¹jái¹ jniang³. 13 Quieng² di³ jǿg³ dsøg¹² guiogh¹³ hniah¹² chi²júh² dsio¹ tsa¹jlǿ² hio¹³ dsi³ jmai³ hlanh¹²dsa Diú¹³. 14 Jǿg³ ma²chi² jmøi¹guǿi¹ mi³ca¹lø¹chián¹ jniang³, ju²hiíh¹ jní² quiah¹² dsa² ni³lán¹² dsa² ŋioh¹² ju³ná³ ca¹lø¹jain¹² jŋiu² dsi³dsa. 15 Jǿg³ dsøg¹² báh³. Quiah¹² mǿ² hi² lé² jain³ jŋiu² dsi³dsa. Di³ hi² jøng² báh³ ca¹cuø¹ Diú¹³ jŋiu² dsi³dsa jain³. Mi³jøng² lé² jlǿ²dsa dsi³dsa. 16 Ju³ná³ hein² dsa² tsa¹hiug² dsǿa¹² jǿg³ jøng², hniuh¹² báh³ li¹ŋi¹² dsa² héi² hi² ha¹chi² jǿg³ siíh² ma²ca¹jmó³ jniang³ ca¹lah¹jái¹ jniang³, dsa² quián¹² Diú¹³.  







Hi² hlaih¹³ ca¹jmo¹ ca²dsiog³dsa ni³ mesa quiah¹² Juu¹³ jniang³

17 Chi² báh³ cøng² mǿi² jǿg³ hi² tsa¹lé² cuø¹³jni jǿg³ dsio¹ quiánh² hniah¹². Di³ chi² jǿg³ tsa¹jmóh³ hniah¹² hi² dsio¹ ja³gu²tiogh¹² hniah¹². 18 Ma²ca¹nang¹jni jǿg³ hi² jmoh² hniah¹² ma¹quién¹ jmai³ gu²noh³ hniah¹², gu³híh³ hniah¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Lǿa¹² báh³ chi² mih² jǿg³, lë²́ jni. 19 Lah¹dsóh² hniuh¹² báh³ dsiíh³ hniah¹² mih² jǿg³. Mi³jøng² li¹léi¹³ hein² dsa² ti³lán¹² dsa² canh¹³. 20 Hi² jøng² tsa¹ma¹lǿa¹² lah¹dsóh² ni³ mesa quiah¹² Juu¹³ jniang³ ja³gu³quíh² hniah¹² cu¹dsie¹². 21 Tsa¹cøng² jǿg³ jmoh² hniah¹² na³ma²tǿ² ja³cǿh³ hniah¹². Chian² dsa² dsi³lé² ta¹ŋih¹³. Dsa² dsi³lé² chi³quë¹́ ha¹chi² tan¹. Chian² dsa² hǿnh² ma¹dsio¹² ca¹lah¹lø²hen¹²dsa lǿa¹². 22 ¿Ha³chi² ja³quiánh³ hniah¹² ja³lé² gu³noh³ hniah¹², ja³gu³quíh² gu³hénh² hniah¹²? Ma²jmoh² hniah¹²  











355

1 CORINTIOS 11​, ​12

hi² tsa¹quien¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ quián² jniang³. Di³ jøng² cán² dsa² héi² ju²hiíh¹, dsa² tsa¹chi² li¹hǿnh² li¹gǿh¹. ¿He² jǿg³ dsio¹ juǿi³jni hniah¹²? Tsa¹lé² li¹cuǿ¹³jni hniah¹² jǿg³ dsio¹. Ti³gøah¹²dsa ni³ mesa quiah¹² Juu¹³ jniang³

(Mt. 26.26-29; Mr. 14.22-25; Lc. 22.14-20)

23 Hŋiah¹² báh³ Juu¹³ jniang³ ca¹heh¹jni jǿg³ la² hi² ma²ca¹juǿi²jni hniah¹²: Jmai³ ja³neng² jøng², ja³dsa¹hnë¹ jøng² báh³ Jesús, Juu¹³ jniang³, ca¹can¹dsa hi³ŋíh¹. 24 Jøng² ca¹dsiúh¹dsa, mi³ca¹cuúh¹dsa Jmi² jniang³ di³hmah³. Ca¹juúh²dsa: “Jmø²ŋǿ¹² quieg¹ báh³ jní² hi³ŋíh¹ la². Di³ ni³ huu¹³ quiánh² hniah¹² cuǿ¹³jni jmø²ŋǿa¹² quieg¹jni. Lah¹la² cǿh³ hniah¹² hi³ŋíh¹ jmai³ ja³dsagh² hoh¹² hniah¹² jní²,” ca¹juúh²dsa. 25 Jø¹² bíh³ lah¹jøng² ca¹can¹dsa tsǿ¹², mi³ma²na²gǿh¹dsa. Jøng² ca¹juúh²dsa: “Jmø² han¹³ báh³ jní² lǿa¹² jmøh¹³ møi¹gu²jøah¹³ la². Di³ quianh¹³ jmø²han¹³jni jmo³jni cøng² jǿg³ hmë²́ quiánh² hniah¹². Jøng² dsiagh¹ hoh¹² hniah¹² jní² ca¹lah¹jǿ¹ jmai³ hǿgh³ hniah¹² jmøh¹³ møi¹gu²jøah¹³ la²,” ca¹juúh²dsa. 26 Hi² jøng² jmo² báh³ jniang³ jǿg³ hi² ca¹jon¹ Juu¹³ jniang³ ca¹lah¹jǿ¹ jmai³ ja³quie¹³ jniang³ hi³ŋíh¹ jøng², ja³hniúh³ jniang³ jmøh¹³ møi¹gu²jøah¹³ jøng², ca¹lah¹ca¹tǿ² jmai³ ja³guønh¹dsa calah.  







Jǿg³ ha²lah lé² hi² li¹gǿh¹dsa ni³ mesa quiah¹² Juu¹³ jniang³

27 Hi² jøng² dsag³ báh³ ta¹canh¹³ dsa ja³cog² Juu¹³ jniang³, ju³ná³ hein² dsa² jmo¹² hi² hlaih¹³ ja³cøgh² hǿnh²dsa ni³ mesa quiah¹² Juu¹³ jniang³. 28 Hi² jøng² ca¹lah¹já¹  



báh³ dsa² hniuh¹² cang¹ jǿg³ dsøg¹² quiah¹²dsa guiog¹³dsa niúh¹ jín³ hi² cøgh² hǿnh²dsa. 29 Di³ ta¹canh¹³ báh³ jniang³ ju³ná³ tsa¹tiunh¹³ jniang³ juu¹² jmø²ŋǿa¹² quiah¹² Juu¹³ jniang³ ja³qui³hniúh³ jniang³ ni³ mesa quiah¹²dsa. 30 Lah¹jøng² báh³ lǿa¹² hi² ma²dsogh³ hniah¹² hi² ma²ti³hai¹² huø³ hoh¹² hniah¹² jueh¹² hniah¹², ca¹lah¹ma²ca¹dsan¹ ca²dsiogh³ hniah¹². 31 Jøng² tsa¹ta¹canh¹³ jniang³ jin³ he² ja³cog² Juu¹³ jniang³, ju³ná³ quiéng³ jniang³ jǿg³ dsøg¹² guiag¹³ jniang³ ha²lah lái¹² jniang³. 32 Ju²lih¹³ dsøa¹² he¹² Diú¹³ quián² jniang³ jmai³ ja³cán²dsa jǿg³ dsøg¹² quián² jniang³. Mi³jøng² tsa¹ta¹canh¹³ jniang³ ma¹dsio¹², ju³lah ta¹canh¹³ dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹² jniang³. 33 Hi² jøng² dsa² roh¹³ jniang³, jŋiah¹³ hniah¹² ca¹lah¹já¹ rúh² hniah¹². Jøng² jín³ ma²cǿh³ hniah¹² ni³ mesa quiah¹² Juu¹³ jniang³. 34 Ju³dsi²gøh²dsa ja³quiah¹³dsa ju³ná³ hein² dsa lǿ² lø¹i³cónh¹. Mi³jøng² tsa¹cuø¹ Diú¹³ jmø³uai¹² ni³ huu¹³ jøng² hi² tsa¹cǿh³ hniah¹² cu²rø² ni³ mesa quiah¹²dsa. Mi³rǿ³ báh³ jní² ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ siíh² na³ma²ca¹dsiánh¹jni ja³tiogh³ hniah¹².  











Ma¹quién¹ bí² cuø¹² Diú¹³ ja³cog² lah¹jan² lah¹jan² jniang³

12

Jøng² dsa² roh¹³ jniang³, hno¹jni li¹ŋih³ hniah¹² ton¹ hnøa¹² mǿi² jǿg³ ha²lah lǿa¹² bí² cuø¹² Diú¹³ quián² jniang³ lah¹jan² lah¹jan² jniang³. 2 Ma²ŋih³ hniah¹² ha²lah mi³lǿa¹² lah¹jiá¹², cónh¹ jmai³ tsa¹ma²héh² hniah¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ dsa²  

356

1 CORINTIOS 12 juanh¹². Mi³ŋi²nioh³ hniah¹² ni³ganh¹² hoh¹² hniah¹² juu¹² cu³lag¹ diú¹³ dsa² lan³, dsa² tsa¹hløah¹². 3 Hi² jøng² hno¹jni li¹ŋih³ hniah¹². Jin³ hein² ha¹chian² lé² li¹juúh² jǿg³ hlaih¹³ quiah¹² Jesús, ju³lah dsa² hløah¹² jǿg³ ca¹he¹ jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³. Jø¹² bíh³ jmáh¹lah dsa² hløah¹² jǿg³ ca¹he¹ jmi²dsí² han¹³ báh³ ma²lé² li¹juúh² hi² lán¹² Jesús Juu¹³ jniang³. 4 Ma¹quién¹ juu¹² jmø³hiég¹ quián² jniang³ lah¹jan² lah¹jan² jniang³. Cónh¹jøng² jan² báh³ Diú¹³ quián² jniang³, dsa² cuø¹². 5 Hliú² juu¹² ni³dsøa¹³ ja³lé² mi³ti³ jniang³ cah³ ni³ Juu¹³ jniang³. Di³ jøng² jan² báh³ Juu¹³ jniang³, dsa² hen¹² dsǿa¹² jniang³ ca¹lah¹jái¹ jniang³. 6 Hliú² ni³ juu¹² ni³dsøa¹³ ja³lé² li¹jmo¹ Diú¹³ he² hi² hniu¹dsa jmo¹dsa. Cónh¹jøng² jan² báh³ Diú¹³ chian², dsa² jmo¹² ca¹lah¹jǿ¹ hi² lah¹jøng² quianh¹³ jniang³ dsa² jmøi¹guǿi¹. 7 Ma¹quién¹ juu¹² jmø³hiég¹ cuø¹² Diú¹³ quián² jniang³ lah¹jan² lah¹jan² jniang³. Mi³jøng² dsio¹ lé² quián² jniang³ ca¹lah¹jái¹ jniang³. 8 Juu¹² jmi²dsí² quiah¹² báh³ Diú¹³ jmo¹²dsa quiah¹² ca²dsiog³dsa hi² li¹ŋi¹²dsa ma¹dsio¹². Jø¹² bíh³ juu¹² jmi²dsí² quiah¹² jøng² báh³ Diú¹³ jmo¹²dsa quiah¹² calah dsa² siáh² hi² li¹të²dsa hløah¹dsa jǿg³ lah¹dsóh² jǿg³ cah³. 9 Juu¹² jmi²dsí² quiah¹² jøng² báh³ Diú¹³ jmo¹²dsa quiah¹² ca²dsiog³dsa hi² hé²dsa ma¹dsio¹² jǿg³ quiah¹²dsa. Jø¹² bíh³ juu¹² jmi²dsí² quiah¹² jøng² báh³ Diú¹³ jmo¹²dsa quiah¹² ca²dsiog³dsa hi² tiúh¹dsa jmo¹²dsa hí³ dsa² dsoh³. 10 Ca²dsiog³dsa té¹² hi² të²dsa jmo¹²dsa juu¹² juøh¹². Ca²dsiog³dsa të² hǿ²dsa  















jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Ca²dsiog³dsa té¹² lih¹³ naih¹² dsa² quin¹² jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³, naih¹² dsa² quin¹² jmi²dsí² siíh² calah. Ca²dsiog³ dsa² té¹² hi² hlanh¹²dsa Diú¹³ jǿg³ tsa¹ŋë²́ dsa² siáh². Jøng² té¹² ca²dsiog³dsa he¹² jǿg³ he² hniu¹dsa juúh²dsa jǿg³ jøng². 11 Cøng² jøng² báh³ jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³ jmo¹² héh¹ hi² ma²ca¹tǿi² jniang³ ma¹méh¹, lah¹cøng² lah¹cøng² ni³ juu¹² jmø³hiég¹ jøng², ca¹lah¹cǿnh¹ ja³hiug² dsǿa¹² Diú¹³ hŋiah¹².  

Ma²lái¹² jniang³ cu¹dsié¹² ca¹lah¹cónh¹ ja³lán¹² jan² dsa²

12 Lǿa¹² quiah¹² Cristo ju³lah lǿa¹² quiah¹² jmø³ŋø³ dsa² jmøi¹guǿi¹. Di³ ma¹dsio¹² ti³jneh³ ni³lǿa¹² ca¹lah¹cónh¹ ja³té¹² jan² dsa². Cónh¹jøng² jan² cøng² mǿi² báh³ dsa² lán¹² ja³ca¹lah¹jǿ¹ ti³jneh³ jøng². 13 Ju³ lah¹la² lái¹² jniang³ dsa² judío, ju³ lah¹la² lái¹² jniang³ dsa² siáh², ju³ lah¹la² lái¹² jniang³ hi² jmo² jniang³ ta³ quiah¹² dsa², ju³ lah¹la² lái¹² jniang³ hi² jmo² jniang³ ta³ quián² jniang³ guiag¹³, cøng² báh³ jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³ ma²ca¹jmo¹ hi² tiagh³ jniang³ cøng² jǿg³. Cøng² ni³ ma²lán¹² jniang³ ca¹lah¹cónh¹ ja³lán¹² jan² dsa² lǿa¹² jǿg³. Di³ cøng² jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³ ti³quin¹² jniang³. 14 Tsa¹cøng² lǿa¹² jmø²ŋǿ¹² quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹. Hliú² báh³ ti³jneh³ lǿa¹² ca¹lah¹cónh¹ ja³ti³hian¹³ jan² dsa². 15 Ju³ná³ ca¹juúh² tai³ jniang³: “Tsa¹lán¹²jni ti³jneh³ quiánh²hning. Di³ tsa¹lán¹²jni gugh²hning,” juúh² tai³ jniang³. Cónh¹jøng² ha¹chi² lǿa¹² jin³ cøng². Lah¹lǿa¹² jøng² báh³ ti³hian¹³ jmø³ŋø³ jniang³. Hi² dsi¹³ báh³  







357

1 CORINTIOS 12​, ​13

tai³ jniang³. 16 Jø¹² bíh³ lah¹jøng², ju³ná³ ca¹juúh² lø²guø³ jniang³: “Tsa¹lán¹²jni ti³jneh³ quiánh²hning. Di³ tsa¹lán¹²jni mø³neih³hning,” juúh² lø²guø³ jniang³. Cónh¹jøng² ha¹chi² lǿa¹² jin³ he². Lah¹lǿa¹² jøng² báh³ ti³hian¹³ jmø³ŋø³ jniang³. Dsi¹³ báh³ lø²guø³ jniang³. 17 ¿Ha²lah jmó³ jniang³ hi² niuh³ jniang³ ju³ná³ ta³cøng² jmø³ŋø³ jniang³ lǿa¹² mø³ni³ jniang³? ¿Ho¹ ha²lah jmó³ jniang³ hi² quiéng³ jniang³ dsí² ju³ná³ ta³cøng² jmø³ŋø³ jniang³ lǿa¹² lø²guø³ jniang³? 18 Ma²ŋi¹² Diú¹³ hŋiah¹² ha²lah ca¹cugh¹²dsa ca¹lah¹jǿ¹ ti³jneh³ ca¹lah¹cónh¹ ja³lán¹² ti³hian¹³ dsa² jmøi¹guǿi¹. 19 Tsa¹mi³lǿa¹³ ti³hian¹³ jmø²ŋǿ¹² quián² jniang³ ju³ cøng² jneh³ mi³lǿa¹³. 20 Cónh¹jøng² lǿa¹² hi² ti³lǿa¹² hliú² jneh³ cøng² jmø²ŋǿ¹² quián² jniang³ dsa² jmøi¹guǿi¹. 21 Tsa¹lé² li¹juúh² mø³ni³ jniang³ hi² tsáih¹dsa gug² jniang³: “Tsa¹chi³quian¹³jni jmai³ hning²,” juúh² mø³ni³ jniang³. Jø¹² bíh³ tsa¹lé² li¹¹juúh² dsi³ jniang³ hi² tsáih¹dsa tai³ jniang³: “Tsa¹chi³quian¹³jni jmai³ hning²,” juúh² dsi³ jniang³. 22 A¹jáng¹ lah¹jøng² lǿa¹² mi³né³. Di³ jneh³ jøng² báh³ quien¹² ma¹dsio¹² quián² jniang³, jneh³ hi² jní² huan¹³. 23 Hiug¹² jín³ ma¹dsio¹² hí³ jmo² jniang³ jneh³ jmø²ŋǿ¹² quián² jniang³, ju³lah jneh³ hi² jmo² jniang³ tsa¹quien¹². Cu²rø² jlǿa¹² jniang³ ca¹lah¹quianh¹³ hmøah¹² quieih¹² jniang³ ju³lah ti³jneh³ jmø²ŋǿ¹² quián² jniang³ hi² lë²́ jniang³ tsa¹dsio¹ jní². 24 Tsa¹hniuh¹² jlǿa¹³ jniang³ lah¹jøng² ju³lah ti³jneh³ jní² dsio¹ hi³méh¹. Lah¹jøng² báh³  

















ca¹jmo¹ Diú¹³ jmø²ŋǿ¹² quián² jniang³, hi² quien¹² ju³lah ti³jneh³ jmo² jniang³ hi² tsa¹la³hneng² jniang³. 25 Mi³jøng² tsa¹li¹hian¹³ ti³jneh³ jmø²ŋǿ¹² quián² jniang³ roh¹³. Jøng² lah¹cøng² lah¹cøng² jneh³ ti³hen¹² dsǿa¹² ju³roh¹³. 26 Ta³cøng² jmø²ŋǿ¹² quián² jniang³ cán² jmø³uai¹², ju³ná³ tsa¹dsio¹ ca²jneh³. Jø¹² bíh³ hioh¹² jenh¹² ta³cøng² jmø²ŋǿ¹², ju³ná³ ca¹lø¹hí³ ca²jneh³. 27 Dsio¹ báh³ jøng². Hniah¹² ma²lanh¹² ju³lah lǿa¹² jmø³ŋø³ Cristo. Lah¹jan² lah¹jan² hniah¹² lanh¹² ju³lah lǿa¹² lah¹cøng² lah¹cøng² ti³jneh³ quiah¹²dsa. 28 Hi² jøng² ma²ca¹jmo¹ Diú¹³ ma¹quién¹ ta³ ma²ca¹të²́ lah¹jan² lah¹jan² hniah¹². Lah¹ni³ ca¹të²́ tsih² dsa² høh³ quián¹² Diú¹³. Jøng² ca¹të²́ dsa² hǿ² jǿg³ quiah¹²dsa. Ni³ jøng² ca¹të²́ tøa¹² dsa² he¹² jǿg³. Jøng² ca¹të²́ dsa² jmo¹² juu¹² juøh¹². Jøng² ca¹të²́ dsa² jmo¹² hí³ dsa² dsoh³, dsa² mi²hag¹³, dsa² quin¹² ni³ quiah¹² dsa² roh¹³dsa, dsa² të² hløah¹² jǿg³ tsa¹ŋë²́ dsa² siáh². 29 Tsa¹ŋie¹ ca¹lah¹já¹dsa ta³ tsih² dsa² høh³. Tsa¹ŋie¹ ca¹lah¹já¹dsa hi² hǿ²dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Tsa¹ŋie¹ ca¹lah¹já¹dsa lén² tøa¹². Tsa¹ca¹lah¹já¹dsa lé² jmo¹ juu¹² juøh¹². 30 Tsa¹ca¹lah¹já¹dsa ca¹ŋë² hi³ jmo¹ hí³ dsa² dsoh³. Tsa¹té¹² ca¹lah¹já¹dsa hløah¹ jǿg³ tsa¹ŋë²́ dsa² siáh². Tsa¹lé² he¹ ca¹lah¹já¹dsa he² hniu¹dsa juúh²dsa jǿg³ jøng². 31 Dsio¹ báh³ jmóh³ hniah¹² ca¹lah¹cónh¹ ja³tiah¹ hniah¹². Mi³jøng² ŋieh¹ hniah¹² ta³ dsio¹ cuø¹ Diú¹³. Jøng² hé¹³jni hniah¹² cøng² juu¹² dsio¹ hi³méh¹.  













Mi³hnio¹ jniang³ roh¹³ jniang³

13

Ju³ lah¹la² hiog³jni hløah³ hliú² ni³ jag³ dsa² jmøi¹guǿi¹

358

1 CORINTIOS 13​, ​14 ca¹lah¹quianh¹³ jag³ ángeles, ha¹chi² ta³ jmo¹ jin³ he² ju³ná³ tsa¹hnó¹jni roh¹²jni. Di³ lah¹jøng² báh³ lán¹²jni jøng², ju³lah lǿa¹² ŋí³ la³hein¹³, ju³lah ŋí³ jenh² quiah¹² tu²løg². 2 Ju³ lah¹la² hǿa¹²jni jǿg³ quiah¹² Diú¹³, ju³ lah¹la² ma²guiang³jni ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ chi³jnøa¹² quianh¹³ jǿg³ cah³ hi² ma²ŋi¹² dsa² jmøi¹guǿi¹, ju³ lah¹la² hé²jni jǿg³ hi² mi²hag¹³ Diú¹³ ca¹lah¹ca¹tǿ² ja³tiág²jni mi³tsë¹́ ³jni ja³tsih¹³ máh², cónh¹jøng² tsa¹chi² quien¹²jni jin³ he², ju³ná³ tsa¹hnó¹jni roh¹²jni. 3 Ju³ lah¹la² dsioh³jni ca¹lah¹jǿ¹ hi² chi² quieg¹ quiah¹² dsa² ti²ŋié², ju³ lah¹la² ca¹tǿ² jmø²ŋǿ¹² quieg¹jni jainh¹³jni hi² jøn¹dsa, cónh¹jøng² ha¹chi² ta³ li¹jmo¹ jin³ he² ja³cog²jni, ju³ná³ tsa¹hnó¹jni roh¹²jni. 4 Juanh¹² báh³ dsǿa¹²dsa jmo¹²dsa, ju³lah dsa² hnio¹ roh¹³. Huø³ báh³ dsǿa¹²dsa. Ha¹chi² dsih¹²dsa. Tsa¹jmo¹²dsa juanh¹²dsa rú²dsa. 5 Tsa¹jmo¹²dsa hi² tsa¹dsio¹ jní². Tsa¹jmo¹²dsa lø³neh³dsa. Tsa¹li¹hne²dsa. Tsa¹jmo²dsa hiu³ dsǿa¹²dsa. 6 Tsa¹jmo²dsa hioh¹² dsǿg³ dsa² siáh². Jǿg³ dsøg¹² báh³ hniu¹dsa. 7 Cang²dsa dsǿa¹². Mi²bí²dsa dsǿa¹² ca¹lah¹jǿ¹. Jmáh¹lah jǿg³ dsio¹ hé²dsa quiah¹² roh¹³dsa. Tsa¹lë²́ dsa lé² hi² siíh². 8 Tsa¹lǿih² jmai³ ma²ca¹ŋi¹hén² jǿg³ hi² hnio¹ jniang³ roh¹³ jniang³, chi²júh² lah¹dsóh² hnio¹ jniang³ roh¹³. Já¹² jmai³ ja³dsa¹hén² jǿg³ hi² hi² jniang³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Jø¹² bíh³ lah¹jøng² dsa¹hén² ja³hløah¹² jniang³ jǿg³ tsa¹ŋë²́ dsa² siáh². Dsa¹hén² ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ ma²ti³ŋi¹² dsa² jmøi¹guǿi¹. 9 Mih² báh³ jǿg³ ma²ne³ jniang³. Mih² báh³ jǿg³  







quiah¹² Diú¹³ ma²ca¹hí³ jniang³. 10 Dsa¹hén² báh³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² tsa¹ni³hian¹³ na³ma²ca¹løa¹ ni³hian¹³ ca¹lah¹jǿ¹. 11 Jmai³ mi³lán¹²jni guing², mi³hløah³jni ju³lah hløah¹² guing². Mi³dsø²jiag¹² dsøa¹jni ju³lah dsø²jiag¹² dsǿa¹² guing². Mi³lë²́ jni ju³lah lë²́ guing². Jøng² ca¹tiú²jni ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ quiah¹² guing² mi³ca¹juanh¹²jni. 12 Di³ tsa¹ma²ne³ jniang³ cu²rø² ha²lah lǿa¹². Lán¹² jniang³ ju³lah dsa² jái¹² hø¹² tsa¹jní² cu²rø². Já¹² jmai³ ja³li¹ne³ jniang³ cu²rø². Ca²juuh³ báh³ ma²guiang³jni cónh¹ lǿa¹² la². Cónh¹jøng² li¹guiang³jni cu²rø² hiá¹ hiég¹, ca¹lah¹cónh¹ ja³ma²ŋi¹² Diú¹³ ha²lah lán¹²jni. 13 Jmáh¹lah hnøa¹² mǿi² jǿg³ la² tsa¹dsa¹hén²: Hi² hé² jniang³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³, hi² hen¹² dsǿa¹² jniang³ hi² mi¹hag¹³ Diú¹³, hi² hnio¹ jniang³ roh¹³ jniang³. Jøng² hiug¹² jín³ ma¹dsio¹² quien¹² hi² hnio¹ jniang³ roh¹³ cónh¹ jín³ ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ siíh².  







Mih² báh³ quien¹² hi² hløah³ jniang³ jǿg³ tsa¹ŋë²́ dsa² siáh²









14

Cøng² báh³ jmóh³ hniah¹² hoh¹² hi² qui² mi³hnoh¹³ hniah¹² ju²rúh² hniah¹². Ha¹³ hniah¹² hoh¹² bí² hi² la³cuø¹² Diú¹³. Lah¹jøng² báh³ dsio¹ cónh¹ jín³ ́ ² hniah¹² jǿg³ siíh², ju³ná³ ca¹tëh høh¹³ hniah¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 2 Jan² Diú¹³ báh³ tsaih¹²dsa ju³lah dsa² hløah¹² jǿg³ tsa¹ŋë²́ dsa² siáh². Di³ ha¹chian² dsa² ŋë²́ . Juu¹² niúh¹ dsǿa¹²dsa hlanh¹²dsa Diú¹³. Jøng² lǿa¹² ju³lah lǿa¹² jǿg³ chi³jnøa¹². 3 Dsio¹ hi³méh¹ jmo¹² dsa² hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Di³ hi² tsaih¹²dsa  



359

1 CORINTIOS 14

ju³roh¹³dsa, tí² ju³túgh³dsa juu¹² quiah¹² Diú¹³. Mi³jøng² li¹hiug² dsǿa¹² ju³roh¹³dsa. Tógh²dsa hioh¹² jenh¹²dsa. 4 Jøng² mi²bí² báh³ dsǿa¹² hŋiah¹² dsa² hløah¹² jǿg³ tsa¹ŋë²́ dsa² siáh². Di³ jøng² jue¹² báh³ dsa² roh¹³ jniang³ tiogh³ mi¹bí² dsǿa¹² ja³hǿ² jan² dsa² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 5 Dsio¹ ju³ ca¹lø¹chí¹ bí² quiánh² ca¹lah¹jáh¹ hniah¹², hi² mi³hløah¹² hniah¹² jǿg³ tsa¹ŋë²́ dsa² siáh². Di³ jøng² dsio¹ hi³méh¹ hi² mi³hǿh³ hniah¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Dsa² quien¹² báh³ dsa² hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ cónh¹ jín³ dsa² hløah¹² jǿg³ siíh² jøng², ju³ná³ ha¹chian² dsa² li¹he¹ ha²lah hniu¹dsa juúh²dsa jǿg³ jøng², mi³jøng² lé² li¹bí² dsǿa¹² dsa² nang¹². 6 Hi² jøng² ha¹chi² ta³ li¹jmo¹ dsa² roh¹³ jniang³, ju³ná³ ŋi³hlanh¹³jni hniah¹² jǿg³ ha¹chian² dsa² ŋë²́ . Ha¹chi² hi² dsio¹ lé² quiánh² hniah¹² ju³ná³ tsa¹ca¹he¹jni ca²juuh³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Mi³jøng² li¹ŋih³ hniah¹². Ho¹ ju³ tsa¹ca¹hǿ²jni jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Ho¹ ju³ tsa¹ca¹he¹jni jǿg³ ha²lah ŋi³nioh³ hniah¹² juu¹² quiah¹²dsa. 7 Lah¹jøng² báh³ lǿa¹² ju³lah lǿa¹² chi³løg¹² jiég²dsa, ju³lah lǿa¹² ton¹² jliu¹² calah. Di³ tsa¹lé² li¹cuuh¹² jniang³ son¹³ ju³ná³ tsa¹hein¹³ cu²rø². 8 Jø¹² bíh³ lah¹jøng² lǿa¹² quiah¹² hlég². Jin³ hein² ha¹chian² li¹jmo¹ ju²jŋia¹³ quiah¹² hi² dsa¹lé²dsa ni³ hning², ju³ná³ tsa¹jiég² hlég² jian¹²dsa cu²rø² løg¹² quiah¹²dsa. 9 Lah¹jøng² báh³ lǿa¹² quiánh² hniah¹². Tsa¹lé² li¹ŋih³ hniah¹² ju³ná³ hløah¹²dsa jǿg³ tsa¹ŋǿi². Hi² la³hløah¹² gu²dsí² báh³ dsa² jmo¹² lah¹jøng². 10 Lah¹jøng² báh³ lǿa¹². Hliú² ni³ jǿg³ hløah¹²  













dsa² jmøi¹guǿi¹. Di³ ti³ŋǿi² báh³ quiah¹²dsa lah¹cøng² lah¹cøng² ni³ jǿg³. 11 Jøng² ju³lah lán¹² dsa² siáh² báh³ lán¹²jni ja³cog² dsa² tsaih¹² jní² jǿg³ tsa¹ŋë²́ jni. Jø¹² bíh³ lah¹jøng² lán¹² dsa² héi² calah, dsa² tsaih¹²jni jǿg³ tsa¹ŋë²́ jni jøng², ju³lah lán¹² dsa² siáh² báh³ lán¹²dsa quianh¹³ jní². 12 Jøng² hniah¹², ma¹dsio¹² ti³hen¹² hoh¹² hniah¹² hi² ŋieh¹ hniah¹² bí² hi² cuø¹ Diú¹³. Hi² jøng² hiugh¹² hniah¹² jmo³. Mi³jøng² ŋieh¹ hniah¹² ma¹dsio¹² bí², hi² jmóh³ hniah¹² chính² dsa² roh¹³ jniang³ tí² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 13 Hi² jøng² dsa² ca¹të²́ hløah¹² jǿg³ tsa¹ŋë²́ dsa² siáh², Diú¹³ báh³ dsio¹ hlanh¹dsa. Mi³jøng² cuø¹ Diú¹³ bí² quiah¹²dsa, hi² li¹të²dsa he¹dsa he² hniu¹dsa juúh²dsa jǿg³ jøng². 14 Lah¹dsóh² hlanh³ báh³ jní² Diú¹³ quianh¹³ jmi²dsí² quieg¹jni jmai³ ja³hlanh³jni Diú¹³ jǿg³ tsa¹ŋǿi² jøng². Cónh¹jøng² ha¹chi² ́ ² dsøa¹jni jǿg³. 15 ¿Jin³ he² lø²ŋëh báh³ jmo³jni jøng²? Dsio¹ báh³ hlanh¹³jni Diú¹³ quianh¹³ jmi²dsí² quieg¹ jǿg³ ma²guiang³jni. Dsio¹ báh³ hǿa¹³jni canto quiah¹² Diú¹³ ca¹lah¹hiu³ dsøa¹, cónh¹ ja³lǿa¹² jǿg³ guiang³jni. 16 Tsa¹dsio¹ lé² ju³ná³ mi³juanh¹³hning Diú¹³ cu²hŋiah¹hning quianh¹³ jmi²dsí² quiánh²hning. Tsa¹lé² li¹quianh¹³hning dsa² siáh² ja³cuøh¹²hning Diú¹³ di³hmah³. Di³ tsa¹ŋë²́ dsa he² jǿg³ juúh²hning. 17 Lǿa¹² báh³ hiug¹² dsio¹ jǿg³ quiánh²hning ja³cuøh¹²hning Diú¹³ di³hmah³. Cónh¹jøng² ha¹chi² li¹bí² dsǿa¹² dsa² roh¹³ jniang³, dsa² tsa¹ŋë²́ héi². 18 Di³hmah³ báh³ Diú¹³. Hiug¹² jin³ të²jni hløah³jni jǿg³  















1 CORINTIOS 14

360

tsa¹ŋë²́ dsa² siáh² jøng² cónh¹ jín³ hi² lah¹dsóh² quianh¹³ báh³ hniah¹² ja³ca¹lah¹jáh¹ hniah¹². 19 Cónh¹jøng² Diú¹³. ja³tiagh³ jniang³ cu¹dsie¹² quianh¹³ Jmóh³ hniah¹² ca¹lah¹jǿ¹ ta¹huø³ dsa² roh¹³ jniang³, hno¹jni juøh¹³jni ron¹² ca¹lah¹cónh¹ lǿa¹² jǿg³ dsøg¹² hŋí² mǿi² jang³ jǿg³ hi² lé² li¹ŋi¹² 26 Hi² jøng² lah¹la² báh³ dsio¹ dsa² nang¹², cónh¹ jín³ ja³guie¹ mei¹³ jǿg³ siíh², ju³lah jǿg³ tsa¹ŋǿi². jmóh³ hniah¹², dsa² roh¹³ jniang³, 20 Dsa² roh¹³ jniang³, na³ma²tiogh³ hniah¹² cu¹dsié¹². Dsio¹ tsa¹ju³dsi³jiag¹² hoh¹² hniah¹² ju³lah hǿh³ ca²dsiogh³ hniah¹² canto. Jøng² dsa²jiag¹² dsǿa¹² guing². Dsio¹ báh³ ca²dsiogh³ hniah¹² héh³ hniah¹² jǿg³ jmóh³ hniah¹² ju³lah jmo¹² guing² quiah¹² Diú¹³, ho¹ ju³ héh³ hniah¹² ja³cog² jǿg³ hlaih¹³. Di³ jøng² cu²rø² cøng² jǿg³ ma²ca¹he¹ Diú¹³, ho¹ ju³ dsiíh³ hniah¹² hoh¹² jǿg³ dsa²qui² hløah³ hniah¹² jǿg³ tsa¹ŋë²́ dsa² siáh², dsa²jiag¹² hoh¹² hniah¹², ju³lah ho¹ ju³ juúh³ hniah¹² he² hniu¹dsa dsa²jiag¹² dsǿa¹² dsa² canh¹³. juúh²dsa jǿg³ jøng², jǿg³ ma²na²juúh² 21 Lah¹la² rø²juúh² si² lei¹³ quiah¹² dsa². Jøng² jmóh³ hniah¹² jmáh¹lah Diú¹³: “Tsë³́ báh³ jní² dsa² chian² hi² chính² tí² dsa² roh¹³ jniang³ jǿg³. 27 Jøng² jmáh¹lah og¹ úg² dsa² báh³ juøi² siíh², dsa² dsa¹hløah¹ jǿg³ siíh² ja³tiogh³ dsa² lang¹². Hi² cónh¹jøng² hløah¹, ju³ná³ hniu¹dsa hløah¹dsa tsa¹niuh³ dsa² lang¹² jǿg³ quieg¹, jǿg³ tsa¹ŋǿi². Jøng² ta¹ma¹ján¹ báh³ juúh² Juu¹³ jniang³.” 22 Jmo¹² báh³ dsa² hløah¹dsa. Jøng² hniuh¹² he¹ ta³ jǿg³ tsa¹ŋë²́ dsa² siáh² ja³cog² jan² dsa² he² hniu¹dsa juúh²dsa dsa² tsa¹hé². A¹jáng¹ ja³cog² dsa² hé². jǿg³ jøng², na³ma²ca¹hløah¹ jan² Jøng² jmo¹² báh³ ta³ hi² hi² jniang³ dsa² lah¹héi². 28 Dsio¹ jín³ cu¹dsié¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ja³cog² dsa² hé². tsa¹hløah¹ báh³ dsa² jǿg³ tsa¹ŋǿi² A¹jáng¹ ja³cog² dsa² tsa¹hé². 23 Jøng² jøng², ja³tiogh³ hniah¹² cu¹dsié¹², tsa¹dsio¹ lé² ju³ná³ ca¹lah¹jáh¹ ju³ná ha¹chian² li¹he¹ he² hi² hniah¹² ni³hløah³ jǿg³ tsa¹ŋë²́ dsa² hniu¹dsa juúh²dsa jǿg³ jøng². siáh² ja³tiogh³ hniah¹² cu¹dsié¹². Di³ Jmo¹² jín³ hi² hløah¹dsa jǿg³ jøng² lë²́ dsa² siáh² hi² tiogh³ ti³ŋah¹² báh³ ja³cu²hŋiah¹²dsa ca¹lah¹quianh¹³ hniah¹², na³ca¹ŋi¹lé²dsa ja³tiogh³ Diú¹³. 29 Jø¹² bíh³ lah¹jøng² hniah¹², ju³lah dsa² tsa¹ma²hé² jǿg³ na³ma²tǿ² ja³hǿh³ hniah¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 24 Cónh¹jøng² dsio¹ quiah¹² Diú¹³. Og¹ úg² dsa² báh³ lé² hi³méh¹ lé² quiah¹² dsa² siáh² dsa² hløah¹. Jøng² cang¹ dsa² roh¹³ jniang³ tsa¹hé² jǿg³, ju³ná³ ca¹dsi¹lé²dsa jǿg³ dsøg¹² jǿg³ jøng² chi²júh² dsio¹. 30 Jøng² jŋi¹ báh³ dsa² chi³hløah¹², ja³tiogh³ hniah¹² ni³tøngh² hniah¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Guiog¹³ báh³ ju³ná³ ca¹juúh² dsa² guǿ¹² cøg¹²: dsa² cán²dsa ju²hí³ dsøa¹² dsag³ hi² “Jní² juúh² cøng² mǿi² jǿg³ ma²ca¹he¹ ni³canh¹²dsa. Jøng² nang¹dsa jǿg³ Diú¹³ quieg¹,” juúh²dsa. Jøng² hløah¹ juúh² hniah¹². 25 Jáinh¹ jǿg³ dsøg¹² dsa² ŋi¹² ca²juuh³ héi². 31 Hi² jøng² hi² hlaih¹³ dsa²jiag¹² dsǿa¹²dsa. ma²chi² jǿg³ dsøg¹² quiánh² hniah¹², Jøng² chi³jné¹³dsa jmo¹dsa hi² hi² ma²lé² juúh² hniah¹² ta¹ma¹jánh¹ mi¹juanh¹²dsa Diú¹³. Juúh² dsa² héi² hniah¹², chi²júh² he² jǿg³ quiah¹²  

























361

1 CORINTIOS 14​, ​15

Diú¹³ ma²ŋih³ hniah¹². Mi³jøng² tiógh¹ ca¹lah¹já¹ dsa² roh¹³ jniang³ ju²hiúg¹ dsøa¹², na³ma²ca¹nǿng²dsa jǿg³. 32 Ma²juanh¹² báh³ dsǿa¹² dsa² hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 33 Di³ dsa² hniu¹ jǿg³ rø² báh³ Diú¹³, a¹jáng¹ dsa² hniu¹ jǿg³ la³ju³ la³løa¹. Jmóh³ hniah¹² ju³lah jmo¹² dsa² roh¹³ jniang³ ca¹lah¹jǿ¹ juøi² ja³tiogh³dsa. 34 Di³ tsa¹lé² cán² hio¹³ ni³, hløah¹² hio¹³ ja³tiogh³dsa ti³høa¹²dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Dsa² ŋioh¹² báh³ té¹² cán² ni³. Lah¹jøng² báh³ juúh² lei¹³ quiah¹² Diú¹³. 35 Dsa² ŋioh¹² quián¹² báh³ dsa² ŋǿh¹dsa, na³ma²dsi²lia¹dsa dsi²néi² chi²júh² he² jǿg³ hniu¹ hio¹³ li¹ŋi¹²dsa. Di³ tsa¹dsio¹ jní² hi² hløah¹ hio¹³ ja³tiogh³ dsa² roh¹³ jniang³ ti³høa¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 36 ¡Héi¹ hniah¹² dsa² ca¹mi³liagh¹³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³! ¡A¹jáng¹ ju³ ́ ² jǿg³! jmáh¹lah hniah¹² ca¹tëh 37 Chi²júh² hein² dsa² juúh² chi² bí² quiah¹²dsa hi² hǿ²dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³, ju³lah dsa² lë²́ ŋi¹²dsa jǿg³, ju³ li¹ŋi¹² dsa² héi² hi² ma²lǿa¹² héh¹ quiah¹² hŋiah¹² Juu¹³ jniang³ si² la² hi² dsianh¹³jni ja³cogh² hniah¹². 38 Ta¹cøg¹² báh³ jmóh³ hniah¹² ja³cog² dsa² tsa¹hniu¹ si² la² quieg¹jni. 39 Hi² jøng² hiugh¹² hniah¹² jmóh³, dsa² roh¹³ jniang³. Mi³jøng² li¹chi² bí² hi² hǿh³ hniah¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Jøng² tsa¹qui³jnëh¹³ hniah¹² juu¹² quiah¹² dsa² hniu¹ hløah¹ jǿg³ tsa¹ŋë²́ dsa² siáh². 40 Cónh¹jøng² jmóh³ hniah¹² ca¹lah¹jǿ¹ ta¹huø³ ron¹² ca¹lah¹cónh¹ lǿa¹² jǿg³ dsøg¹².  

















15

Ca¹hiog² Cristo

Jøng² dsa² roh¹³ jniang³, mi³hno¹jni hi² dsiagh¹ hoh¹²

hniah¹² jǿg³ dsio¹ ca¹ŋi³cuø¹³jni hniah¹², jǿg³ ca¹hieih¹ hniah¹², jǿg³ ma²chinh³ hniah¹² tí² ca¹lah¹jín³ na¹. 2 Liúgh² báh³ hniah¹² quianh¹³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ca¹juǿi²jni hniah¹² jøng², lǿa¹² ju³ tí² tiogh³ hniah¹². Di³ ha¹chi² ta³ li¹jmo¹ jǿg³ ja³cogh² hniah¹², ju³ná³ tsa¹ca¹héh¹ hniah¹² cu²rø². 3 Ma²ca¹ŋi³hé¹³jni hniah¹² jǿg³ quin¹² ni³, jǿg³ ma²chi² mi³ca¹lø¹guiang¹jni: Hi² ca¹jon¹ Cristo ni³ huu¹³ dsag³ quián² jniang³, ca¹lah¹cónh¹ ja³rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³. 4 Jøng² ma²hnøa¹² jmai³ ca¹hog¹dsa mi³ca¹hiog²dsa ju³lah rø²juúh² si² calah. 5 Jøng² Pedro ca¹jǿi² lah¹ni³. Mi³ca¹løa¹ jøng², tsih² dsa² høh³ jian¹²dsa ca¹jǿi². 6 Ni³ jøng² hŋí² ŋia¹lúg² dsa² roh¹³ jniang³ ca¹jǿi² cu²ŋieih¹³. Jue¹² báh³ dsa² héi² chian² na¹. Mih² báh³ ma²ca¹dsan¹. 7 Jøng² ca¹jǿi² Jacobo. Ni³ jøng² ca¹jǿi² ca¹lah¹já¹ tsih² dsa² høh³. 8 Jøng² mi³ca¹tóh² jø², ca¹jan³ jní² calah. Siíh² jmáh¹ báh³ mi³lán¹²jni jmai³ jøng², ju³lah lán¹² guing² tsa¹rø² lø²chian². 9 Di³ lán¹²jni dsa² ca²juuh³ quien¹² cónh¹ jín³ ca¹lah¹já¹ tsih² dsa² høh³ quián¹² Diú¹³. Jin³ ca²juuh³ tsa¹lë²́ jni hi² lén²jni tsih² dsa² høh³. Di³ hi² cøng² la³mi³ŋøa¹²jni mi²dsian¹³jni dsǿa¹² dsa² quián¹² Diú¹³. 10 Jøng² ma²lán¹² báh³ jní² lah¹lán¹²jni. Di³ Diú¹³ ma³ca¹jmo¹ dsio¹ dsǿa¹² ja³cog²jni. Ha¹chi² ma²ca¹løa¹ ha¹chi² ta³ li¹jmo¹ jǿg³ dsio¹ ca¹cuø¹ Diú¹³ ja³cog²jni. Di³ hiug¹² jín³ ma¹dsio¹² ta³ ma²ca¹jmo¹jni cónh¹ jín³ tsih² dsa² høh³ jian¹²jni. A¹jáng¹ ju³ hi² jmo¹² hŋiéng¹jni. Dsio¹ dsǿa¹² Diú¹³  

















362

1 CORINTIOS 15 quian¹jni. Ma²ca¹mi³hag³dsa jní². 11 Cónh¹jøng² ha¹chi² lǿa¹² jin³ he², hein² dsa² ca¹jmo¹ jǿg³ quianh¹³ hniah¹², ju³ lah¹la² ca¹jmo¹ jní², ju³ lah¹la² ca¹jmo¹ dsa² siáh². Di³ cøng² jǿg³ la² báh³ cuǿ¹²jni ju³lah lǿa¹² jǿg³ ma²héh² hniah¹² calah.  

Jǿg³ quiah¹² ja³hiog¹ dsa² ma²ca¹dsan¹

12 ¿Ha²lah lǿa¹² juúh² ca²dsiogh³ hniah¹² hi² tsa¹hiog¹ dsa² jmøi¹guǿi¹, chi²júh² lah¹jøng² lǿa¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ dsii² jniang³, hi² ca¹hiog² hŋiah¹² Cristo? 13 Ca¹lah¹jin³ hŋiah¹² Cristo tsa¹ca¹hiog², ju³ná³ lah¹jøng² lé², hi² ha¹chian² hiog¹. 14 Jøng² ha¹chi² ta³ li¹jmo¹ jin³ cøng² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ hi² hi² jnieh³, ju³lah jǿg³ héh² hniah¹², chi²júh² lah¹jøng², tsa¹ca¹hiog² Cristo. 15 Ta³júg³ jniang³ huaih¹² jniang³ ja³juúh² jniang³ ca¹hiog² Cristo, chi²júh² tsa¹dsøg¹² hi² hiog¹ dsa² jmøi¹guǿi¹. Di³ ha¹chi² ca¹jmo¹ Diú¹³ dsa² juanh¹² hi² ca¹hiog² Cristo, chi²júh² lah¹jøng² lǿa¹². 16 Ha¹chi² ca¹hiog² hŋiah¹² Cristo, chi²júh² tsa¹lé² hiog¹ dsa² ma²ca¹dsan¹. 17 Jøng² ha¹chi² ta³ li¹jmo¹ hi² ma²héh² hniah¹² jǿg³ quiah¹² Cristo, chi²júh² dsøg¹² tsa¹ca¹hiog²dsa. Dsa² ti³re² dsag³ báh³ hniah¹². 18 Jø¹² bíh³ ca¹ŋi¹hén² jǿg³ quiah¹² dsa² ma²ca¹dsan¹, ju³lah dsa² mi³hé² jǿg³ quiah¹² Cristo mi³ca¹dsan¹dsa, chi²júh² lah¹jøng² lǿa¹². 19 ¡He³ lah¹hiug¹² juǿi² jniang³ cónh¹ jín³ ja³ca¹lah¹já¹ dsa² jmøi¹guǿi¹, chi²júh² jmáh¹lah ni³ guøh³ ni³ huø¹ la² báh³ quien¹² jǿg³ quiah¹² Cristo quián² jniang³! 20 Jøng² lah¹dsóh² té¹² báh³ jǿg³ hi² ca¹hiog² Cristo. Dsa² héi² báh³ ca¹cán¹ ni³ quián² jniang³ ja³lé²  

















hiog¹ jniang³, dsa² quián¹²dsa. 21 Jan² dsa² báh³ ca¹jmo¹ hi² ca¹já¹ jǿg³ ma²lǿih² hi² dsiág¹ jniang³ dsa² jmøi¹guǿi¹. Jø¹² bíh³ jan² dsa² calah ma²ca¹jmo¹ hi² ma²chi² jǿg³ hi² hiog¹ dsa² ma²ca¹dsan¹. 22 Dsa² dsan² báh³ dsa² jmøi¹guǿi¹. Di³ hi² lán¹²dsa dsa² quián¹² hlai³ Adán. Jø¹² bíh³ lah¹jøng² li¹chian² ca¹lah¹já¹ ni³ hmë²́ , ju³lah dsa² lán¹² dsa² quián¹² Cristo. 23 Jøng² hiog¹ jniang³ na³ma²ca¹tǿ² ja³tan¹ jniang³ hiog¹ jniang³. Hŋiah¹² báh³ Cristo ca¹cán¹ ni³ ca¹hiog². Mi³jøng² lé² hiog¹ dsa² quián¹²dsa, na³ma²ca¹guǿnh¹ Cristo calah. 24 Jøng² jín³ ca¹dsiég¹ jmai³ quiah¹² jmøi¹guǿi¹, ja³jmo¹ Cristo dsa¹hén² jǿg³ quiah¹² ca¹lah¹já¹ dsa² hniu¹ jmo¹ cán² ni³. Jøng² jáinh¹ Cristo jmøi¹guǿi¹ quiah¹² ja³cog² Diú¹³ ti³jmi²dsa. 25 Di³ hniuh¹² báh³ quin¹² Cristo ni³ quiah¹² jmøi¹guǿi¹ la², ca¹lah¹ca¹tǿ² ja³ca¹jmo¹ ti³jmi²dsa hi² li¹dsen¹³dsa ca¹lah¹já¹ dsa² hiag¹³ quián¹²dsa. 26 Ja³ca¹tóh² jø² jǿg³ dsa¹hén² báh³ jǿg³ hlaih¹³ jøng², hi² dsan² dsa² jmøi¹guǿi¹. 27 Di³ ma²ca¹jmo¹ Jmi² jniang³ héh¹ hi² cán² Cristo ni³ quiah¹² ja³ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³. Jøng² ha¹chi² hniu¹dsa juúh²dsa hi² cán² Cristo ni³ quiah¹² hŋiah¹² Jmi² jniang³, ja³rø²juúh² si² hi² cán²dsa ni³ quiah¹² ja³ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³. Di³ Jmi² jniang³ báh³ dsa² ca¹jmo¹ héh¹ jøng². 28 Na³ma²quin¹² Cristo ni³ quiah¹² ja³ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³, dsa² lán¹² ja³ŋiúh³ Diú¹³ dsa² juanh¹², jøng² jáinh¹ Cristo ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ ja³cog² Diú¹³ ti³jmi²dsa, dsa² ca¹jmo¹ ca¹tiúh¹ Cristo quiah¹² ja³ca¹lah¹jǿ¹. Mi³jøng² niu¹ ni³ Jmi² jniang³ ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³.  















363

1 CORINTIOS 15

29 Jøng² chian² ca²dsiog³ dsa² tsogh² jmøi² ni³ huu¹³ quiah¹² dsa² ma²ca¹dsan¹. ¿He² løa¹ lah¹jøng² jmo² dsa², chi²júh² dsøg¹² hi² tsa¹hiog¹ dsa² ma²ca¹dsan¹? 30 ¿He² løa¹ jniang³ tiagh³ quin³ ju²hí³ dsøa¹² tiá² ni³ huu¹³ quiah¹² Cristo, chi²júh² dsøg¹² tsa¹hiog¹ jniang³? 31 Di³ dsøg¹² báh³ dsa² roh¹³ jniang³. Lah¹dsóh² quin³jni ju²hí³ dsøa¹² ca¹lah¹jǿ¹ jmai³, ju³ná³ ca¹jŋøih¹ dsa² hiag¹³ jní² ni³ huu¹³ quiah¹² Cristo. Jǿg³ ta³jǿg³ báh³ jøng² hi² chian²jni ju²hiúg¹ dsøa¹² ni³ huu¹³ hi² ma²quianh¹³ hniah¹² Cristo Jesús Juu¹³ jniang³, ju³ná³ tsa¹dsøg¹² jǿg³ jøng² hi² quin³jni ju²hí³ dsøa¹². 32 Hiug¹² ma¹dsio¹² jmø³uai¹² ma²ca¹cán¹jni jøa³juøi² Efeso. Mih² tsa¹ca¹jéin¹jni ju³lah jan² dsa² tán¹² quianh¹³ hieh¹², li¹juúh² jǿg³. Ha¹chi² quien¹² hi² ca¹jmo¹jni lah¹jøng², chi²júh² dsøg¹² tsa¹hiog¹ dsa² ma²ca¹dsan¹. Jøng² ma²lé² juúh² jniang³ ju³lah juúh²dsa jmai³ juúh²dsa: “Ju³jmó³ jniang³ hioh¹². Di³ tsa¹ne³ jniang³ ha²lah lǿa¹² hiá¹ hiég¹, hi² chian² hi² jón¹³ jniang³,” juúh²dsa. 33 Tsa¹ju³ li¹ganh² hniah¹². Ju³lah juúh²dsa jmai³ juúh²dsa: “Dsa¹hén² báh³ hi² dsio¹ jmo² jniang³, chi²júh² ŋi³niang³ jniang³ quianh¹³ dsa² tsa¹dsiog¹,” juúh²dsa. 34 Mi³lih¹³ hniah¹² hoh¹² ja³ŋi³ti³ ŋi³nioh³ hniah¹². Tsa¹ma¹jmóh³ hniah¹² hi² hlaih¹³. Ca²dsiogh³ hniah¹² tsa¹cueh¹² hniah¹² Diú¹³ cu²rø². Hi² jøng² báh³ juøh¹²jni lah¹ná¹². Di³ hno¹jni cánh³ hniah¹² ju²hiíh¹.  











Jǿg³ quiah¹² ha²lah hiog¹ dsa² ma²ca¹dsan¹

35 Chian² báh³ dsa² juúh²: “¿Ha²lah lé² hiog¹ dsa² ma²ca¹dsan¹?  

¿Ha²lah lǿa¹² jmø²ŋǿ¹² quiah¹²dsa?” juúh²dsa. 36 Tsa²jmøh³ dsǿa¹² dsa² juúh² lah¹jøng². Ju³lah lǿa¹² jmai³ jŋiu¹ jniang³ møi¹jon². Dsa¹hén² báh³ mǿi². Mi³jøng² hiag¹³ nung². 37 A¹jáng¹ ju³ nung² jŋiú³ jniang³. Møi¹jon² báh³ jŋiú³ jniang³, ju³ lah¹la² mǿi² juu³ cuøi² hi³ŋíh¹, ju³ lah¹la² mǿi² siíh². 38 Ni³ jøng² hŋiah¹² báh³ Diú¹³ ma²ŋi¹² ha²lah lé² quiah¹² lah¹cøng² lah¹cøng² ni³ møi¹jon². Di³ ma¹quién¹ nung² hií¹ lah¹cøng² lah¹cøng² ni³ mǿi². 39 Tsa¹ni³lǿa¹² cøng² ni³ jmø³ŋø³ dsa² jmøi¹guǿi¹ ca¹lah¹quianh¹³ jmø³ŋø³ jáh². Cøng² ni³ báh³ lǿa¹² jmø³ŋø³ dsa² jmøi¹guǿi¹. Jøng² ma¹quién¹ lǿa¹² jmø²ŋǿ¹² quiah¹² lah¹cøng² lah¹cøng² ni³ jáh², ju³lah jáh² dsi¹³ quiún² gug² tai³, ju³lah jáh² dsi¹³ tsø³cog¹², ju³lah jáh² tiogh³ dsi²jmøi² calah. 40 Chi² báh³ hi² tioh¹³ guiuh¹³. Jø¹² bíh³ chi² hi² tioh¹³ ni³ guøh³ huø¹ la². Di³ ma¹quién¹ ni³ ti³lǿa¹³ hi² tioh¹³ guiuh¹³ quianh¹³ hi² tioh¹³ huø¹. 41 Siíh² báh³ jniá² hieg² ca¹lah¹quianh¹³ tsøh². Jø¹² bíh³ siíh² jniá² chi³neng¹² calah. Cónh¹jøng² ma¹quién¹ ti³jniá² lah¹jan² lah¹jan² chi³neng¹². 42 Lah¹jøng² báh³ lǿa¹² calah ja³hiog¹ dsa² ma²ca¹dsan¹. Dsa²hoh¹dsa jmø³ŋø³dsa ja³dsa¹hén². Jøng² hiog¹ dsa² tsa¹ma¹dsián¹. 43 Dsa¹hog¹dsa na³ma²ca¹dsan¹dsa. Di³ tsa¹ma¹dsio¹ jmø²ŋǿ¹². Jøng² dsio¹ hlaih¹³ ma²lán¹²dsa na³ma²ca¹hiog²dsa. Dsa¹hoh¹dsa cøng² hi² tsa¹ma¹chi² bí² quiah¹². Jøng² ma²chi² bí² quiah¹²dsa na³ma²tǿ² ja³ca¹hiog²dsa jøng². 44 Jmø²ŋǿ¹² quiah¹² jmøi¹guǿi¹ la² báh³ dsa²hoh¹dsa. Jøng²  

















364

1 CORINTIOS 15​, ​16 jmø²ŋǿ¹² quiah¹² jmøi¹guǿi¹ cøng² báh³ ma²lǿa¹² quiah¹²dsa, na³ma²ca¹hiog²dsa. Di³ chi² báh³ jmø²ŋǿ¹² quiah¹² jmøi¹guǿi¹ cøng², chi²júh² lah¹jøng² chi² quiah¹² jmøi¹guǿi¹ la². 45 Jøng² lah¹la² rø²juúh² si²: “Hlai³ Adán ca¹lø¹chián¹ lah¹ni³ jmøi¹guǿi¹. Ca¹lø¹chí¹ ju²bí² quiah¹²dsa,” rø²juúh² si². Jøng² hiug¹² jín³ hi² dsio¹ lán¹² Cristo quián² jniang³, cónh¹ jín³ Adán héi². Di³ jøng² jmo¹² Cristo hi² li¹chian² jniang³ ja³cog² Diú¹³. 46 Ni³ jmøi¹guǿi¹ la² báh³ chian² jniang³ lah¹ni³. Ca¹tǿ² tánh¹ báh³ li¹chian² jniang³ ja³cog² Diú¹³. 47 Quianh¹³ cøng² mǿi² guøh³ báh³ ca¹lán¹ dsa² lah¹ni³ ca¹lø¹chián¹ ni³ guøh³ ni³ huø¹ la². Dsa² chian² jmøi¹guǿi¹ la² báh³ dsa² héi². Jøng² dsa² chian² ŋi¹juǿi¹ báh³ dsa² ja³ma²og¹. 48 Lah¹jøng² báh³ lán¹² dsa² chian² jmøi¹guǿi¹ la², ju³lah lán¹² dsa² ca¹lán¹ quianh¹³ bøah¹³ guøh³ héi². Jø¹² bíh³ lah¹jøng² lán¹² dsa² quián¹² Diú¹³, ju³lah lán¹² dsa² chian² ŋi¹juǿi¹ héi². 49 Ma²lán¹² báh³ jniang³ ju³lah ca¹lán¹ dsa² quianh¹³ bøah¹³ guøh³ héi². Jø¹² bíh³ lén² jniang³ calah ju³lah lán¹² dsa² chian² ŋi¹juǿi¹. 50 Lah¹la² juǿi²jni hniah¹² dsa² roh¹³ jniang³: Tsa¹lé² dsi³niang¹³ jniang³ ja³cog² Diú¹³ ca¹lah¹quianh¹³ jmø²ŋǿ¹² quin³ jniang³ guøh³ huø¹ la². Di³ tsa¹lé² cugh¹ hi² dsa¹hén² ca¹lah¹quianh¹³ hi² tsa¹dsa¹hén². 51 Hno¹jni li¹ŋih³ hniah¹² cøng² mǿi² jǿg³ chi³jnøa¹²: Ha¹chi² dsiag¹ ca¹lah¹jái¹ jniang³. Di³ li¹tsë² báh³ jmø²ŋǿ¹² quián² jniang³ ca¹lah¹jái¹ jniang³ lé². 52 Cu²ŋieih¹³ lah¹la² báh³ lé² ca¹lah¹cónh¹ tsa¹lih¹³ báh³  















jniang³ na³ma²ca¹niúh² løg¹². Di³ jøng² hein¹³ báh³ løg¹² quiah¹² Diú¹³ jmai³ ja³ca¹tóh² jø². Jøng² hiog¹ dsa² ma²ca¹dsan¹ ja³tsa¹lǿih² jmai³ ma¹dsián²dsa. Jøng² li¹tsë² jmø²ŋǿ¹² quián² jniang³. 53 Di³ hniuh¹² lé² ca¹lah¹cøng² hi² nió¹ jmø²ŋǿ¹² quián² jniang³. Mi³jøng² tsa¹ma¹dsa¹hén² hi² mi³dsa¹hén². Tsa¹lǿih² jmai³ li¹hǿg² hi² mi³li¹hǿg². 54 Jøng² na³ma²ca¹løa¹ lah¹jøng², hi² tsa¹ma¹dsa¹hén² hi² mi³dsa¹hén², hi³ tsa¹ma¹li¹hǿg² hi³ mi³li¹hǿg², jøng² ca¹lø¹ti¹ jǿg³ la² hi² rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³: Ca¹ŋi¹ŋǿ² jø² báh³ jǿg³ quiah¹² hmó¹ quián² jniang³, rø²juúh² si². Di³ ca¹tiúh¹ báh³ Cristo quián² jniang³. 55 Ha¹chi² ju²hí³ dsøa¹² ma¹chi² ju³ná³ ca¹já¹ hmó¹ quián² jniang³. Ha¹chi² jmø³uai¹² ma¹jií¹ ja³cog² jniang³ ju³ná³ ca¹dsag¹ jniang³, rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³. 56 Lah¹jøng² báh³ lé² li¹chi² ju²hí³ dsøa¹² ja³dsiag¹ jniang³, ju³ná³ røi² jniang³ dsag³ báh³. Jø¹² bíh³ lei¹³ ca¹quieg² Diú¹³ ma²lǿih² rø²juúh² hi² røi² jniang³ dsag³. 57 Jøng² di³hmah³ Diú¹³ dsa² juanh¹². Ca¹jmo¹dsa héh¹ hi² ma²ca¹lég² Jesucristo Juu¹³ jniang³ ja³cog² dsag³ mi³røi² jniang³. 58 Hi² jøng² tí² túgh³ hniah¹² dsa² roh¹³ jniang³, hi² mi³bíh³ hniah¹² hoh¹². Cøng² juu¹² quiah¹² Diú¹³ ŋi³nioh³ hniah¹² ca¹lah¹hiu³ hoh¹² hniah¹². Di³ ma²ŋih³ hniah¹² tsa¹lé² ha¹chi² ta³ li¹jmo¹ ta³ quiah¹² Juu¹³ jniang³ hi² jmoh² hniah¹².  









Cog³ ti³cagh¹²dsa hi² mi²hog²dsa dsa² roh¹³ jniang³

16

Jøng² jǿg³ quiah¹² hi² cagh¹² cog³ hi² li¹hog³ dsa² roh¹³

365

1 CORINTIOS 16

jniang³: Dsio¹ báh³ jmóh³ hniah¹² calah ju³lah jǿg³ ca¹juǿi²jni dsa² roh¹³ jniang³ chian² huø¹ Galacia. 2 Jmai³ lah¹ni³ lah¹cøng² lah¹cøng² sø²ma³¹ chiágh³ ma¹méh¹ ŋi³néng² quiánh² hniah¹², lah¹jan² lah¹jan² hniah¹². Mih² báh³ chiágh³ hniah¹² ju³ná³ ca²juuh³ ca¹leh¹ hniah¹². Ju³ná³ ca¹leh¹ hniah¹² ma¹dsio¹², jøng² tsug¹² hi³méh¹ chiágh³ hniah¹². Jøng² tsa¹ma¹hniuh¹² cagh¹² cog³ na³ma²dsiég¹jni ja³tiogh³ hniah¹². 3 Jøng² na³ma²ca¹dsiég¹jni jøng², jmo³jni jǿg³ dsa¹lé² hein² dsa² ca¹hiah¹³ hniah¹² juu¹² jøa³juøi² Jerusalén. Cuø³jni si² cán² dsa² dsa¹lé² quianh¹³ ŋi³néng² hi² mi³hogh³ hniah¹² dsa² roh¹³ jniang³ jøng². Mi³jøng² dsio¹ hiéih² dsa² roh¹³ jniang³ ja³jøng². 4 Jø¹² bíh³ nei¹³ báh³ jní² hŋiéng¹ chi²júh² tiog¹³ hniuh¹². Mi³jøng² dsa¹lé²dsa quianh¹³ jní².

ta³. Jø¹² bíh³ jue¹² dsa² hiag¹³ chian² calah. 10 Chi²júh² ca¹dsiég¹ Timoteo ja³tiogh³ hniah¹², mi³tih³ hniah¹² ca¹lah¹jǿ¹ hiug² dsǿa¹²dsa gú¹dsa quianh¹³ hniah¹². Di³ dsa² jmo¹² ta³ quiah¹² Juu¹³ jniang³ héi², ju³lah jmo¹² jní². 11 Hi² jøng² juøh¹²jni, ca¹lah¹jin³ hein² hniah¹² tsa¹jmo² tsa¹tøa¹² hoh¹² ja³cog²dsa. Cónh¹jøng² dsio¹ mi³hogh³ hniah¹² dsa² ja³jiúgh²dsa dsi²juu¹² hiug² dsǿa¹²dsa. Di³ chi³jan¹³jni dsa² ja³la² ca¹lah¹quianh¹³ dsa² roh¹³ jniang³ quianh³dsa. 12 Ju³lah jǿg³ quiah¹² Apolos dsa² roh¹³ jniang³, ma¹dsio¹² ca¹juǿi²jni dsa² hi² mi³dság¹dsa quianh¹³ dsa² ca¹ŋi¹lé² juu¹² ja³tiogh³ hniah¹². Di³ tsa¹ca¹lø¹hniu¹dsa. Dság¹ báh³ dsa² jmai³ siíh² juúh²dsa na³ma²ca¹lø¹hiugh¹³ quiah¹²dsa.

Dsii¹² Pablo jǿg³ hi² dság¹²dsa juu¹² Corinto

13 Mi³jniángh³ hniah¹² neih³ ja³tiogh³ hniah¹² juu¹² hi² héh² hniah¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ quián² jniang³. Tí² tiogh³ hniah¹² ca¹lah¹ja³tiogh³ dsa² ŋioh¹². 14 Mi³hnoh¹³ hniah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹² ca¹lah¹jǿ¹ hi² jmóh³ hniah¹². 15 Jøng² ma²ŋih³ hniah¹² dsa² roh¹³ jniang³, Estéfanas quianh¹³ dsa² quián¹²dsa ca¹cán² ni³ lah¹ni³ ca¹lah¹quianh¹³ dsa² chian² huø¹ Acaya, ja³ca¹túgh²dsa juu¹² quiah¹² Diú¹³. Ma²ŋih³ hniah¹² ca¹lah¹jǿ¹ dsǿa¹²dsa ma²ca¹mi¹ti¹dsa cah³ ni³ dsa² roh¹³ jniang³. 16 Mi³hno¹jni ju³ jmóh³ hniah¹² hi² cán² dsa² lah¹héi² ni³ quiánh² hniah¹², ju³lah ca¹lah¹já¹ dsa² mi²hag¹³, dsa² jmo¹² ta³. 17 Hioh¹² jéin¹²jni ma²ca¹u¹lé²







5 Dsiég¹³jni ja³tiogh³ hniah¹² na³ma²ca¹ŋë¹²jni huø¹ Macedonia. Juu¹² jøng² tiog¹³ tsa³jue¹³jni. 6 Ju³li¹jan³jni cu²hna² quianh¹³ hniah¹² lë²́ jni, ju³ná³ tsa¹ca¹ŋë¹²jni ta³cøng² jin² guǿi² quianh¹³ hniah¹². Jøng² lé² mi³hagh³ hniah¹² jní² mih², na³ma²ca¹hú¹jni juu¹², hi² nei³jni ja³lǿa¹² jǿg³ nei³jni. 7 Tsa¹hno¹jni jan³jni hniah¹² cónh¹ ŋë¹²jni. Hno¹jni jan³jni cu²hna² jmai³ quianh¹³ hniah¹², chi²júh² cuø¹ Diú¹³ quián² jniang³ jǿg³. 8 Jøa³juøi² Efeso la² báh³ guø³jni ta¹lah¹dsa¹ŋǿ² jmai³ to¹lug¹guí². 9 Di³ cu²rø² ma²dsi¹³ juu¹² ja³jmo³jni ta³ quiah¹² Juu¹³ jniang³ juøi² la², ja³lé² cu²rø²  















Háih²dsa jǿg³ ja³ca¹tóh² jø²











1 CORINTIOS 16

366

Estéfanas quianh¹³ Fortunato, quianh¹³ Acaico ja³la². Ma²ca¹jmo¹ dsa² héi² hi² dsio¹ ja³cog²jni, hi² tsa¹ca¹løa¹ lah¹jmóh³ hniah¹² guiogh¹³ hniah¹². Di³ hi² tiogh³ hniah¹² uǿin². 18 Ma²lan² dsøa¹jni quianh¹³ hniah¹² ma²ca¹jmo¹ dsa² héi². Dsio¹ jmóh³ hniah¹² ja³cog² dsa² lah¹héi². 19 Cuø¹² dsa² roh¹³ jniang³ chian² huø¹ Asia jǿg³ dsio¹ quiánh² hniah¹². Ma¹dsio¹² hiug¹² jǿg³ dsio¹ cuø¹² Aquila quianh¹³ Priscila quianh¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² roh¹³ jniang³ dsa²lé² ja³quiah¹³dsa. Jǿg³ dsio¹ quiah¹² Juu¹³ jniang³ cuøh¹²dsa hniah¹². 20 Hieih²  





hniah¹² jǿg³ dsio¹ cuø¹² ca¹lah¹já¹ dsa² roh¹³ jniang³ chian² ja³la². Heih³ hniah¹² jǿg³ lah¹jan² lah¹jan² ju²rúh² hniah¹². 21 Jní² Pablo, dsianh¹³jni jǿg³ dsio¹ la² ca¹lah¹quianh¹³ si² ca¹jmo¹jni quianh¹³ gug² tai¹jni. 22 Ju³jmo¹³ Diú¹³ ue¹² dsǿa¹² ja³cog² lǿa¹² ju³ hein² dsa² tsa¹hnio¹ Jesucristo Juu¹³ jniang³. Ju³jiúgh³ báh³ Juu¹³ jniang³. 23 Ju³jmo¹³ Jesucristo Juu¹³ jniang³ dsio¹ dsǿa¹² ja³cogh² hniah¹². 24 Dsianh¹³jni jǿg³ hi² hnó¹jni ca¹lah¹jáh¹ hniah¹², dsa² quián¹² Cristo Jesús. Cu¹ná¹² jǿg³.  







SI² JA³MA²TON¹ CA¹JMO¹ SAN PABLO CA¹T˲́ DSA² CHIAN² JØA³JUØI² CORINTO Ca¹dsiánh² Pablo si² ca¹të²́ dsa² quián¹² Jesús chian² jøa³juøi² Corinto

1

Jní² báh³ Pablo. Ca¹hia¹ Diú¹² jní² hi² ma²lán¹²jni tsih² dsa² høh³ quián¹² Cristo Jesús. Quianh¹³ báh³ jní² Timoteo, dsa² roh¹³ jniang³. Jøng² dsianh¹³ jnieh³ si² la² quiánh² hniah¹², dsa² chianh² jøa³juøi² Corinto ca¹lah¹quianh¹³ ta³cøng² ja³té¹² huø¹ Acaya, ju³lah hniah¹² dsa² ma²quián¹² Diú¹³. 2 Ju³jmo¹³ Jmi² jniang³ quianh¹³ Jesucristo Juu¹³ jniang³ dsio¹ dsǿa¹² ja³cogh² hniah¹². Ju³cuø³ dsa² héi² ju²hiúg¹ dsøa¹².  

Ma²ca¹cán² Pablo jmø³uai¹²

3 Dsiog¹ bah³ Diú¹³ quián¹² Jesucristo Juu¹³ jniang³, dsa² lán¹² ti³jmi²dsa calah. Dsa² huø³ dsǿa¹² báh³ Jmi² jniang³ héi², dsa² cuø¹² ju²hiúg¹ dsøa¹² ja³ca¹lah¹jǿ¹. 4 Cuø¹²dsa ju²hiúg¹ dsøa¹² lǿa¹² ju³ he² jmø³uai¹² chian² jniang³. Mi³jøng² chi² ju²hiúg¹ dsøa¹² hi² lé² li¹cuú³ jniang³ ja³cog² dsa² siáh² quin¹² jmø³uai¹² calah. 5 Di³ lah¹dsóh² chian² báh³ jniang³  





ma¹dsio¹² jmø³uai¹² ni³ quiah¹² Cristo. Cónh¹jøng² cuø¹² báh³ Cristo ju²hiúg¹ dsøa¹² jmai³ quin³ jniang³ jmø³uai¹² huu¹³ quiah¹²dsa. 6 Ni³ huu¹³ quiánh² hniah¹² báh³ quin³ jnieh³ jmø³uai¹², ju³ná³ he² mih² jmø³uai¹² ca¹quín³ jnieh³. Mi³jøng² liúgh² hniah¹². Mi³jøng² li¹chianh² hniah¹² ju²hiúg¹ dsøa¹². Jø¹² bíh³ ni³ huu¹³ quiánh² hniah¹² báh³ jøng², ju³ná³ ca¹lø¹chián¹ jnieh³ ju²hiúg¹ dsøa¹² calah. Di³ li¹chianh² báh³ hniah¹² calah ju²hiúg¹ dsøa¹², ju³ná³ mi³bíh³ hniah¹² hoh¹² ja³quinh³ hniah¹² jmø³uai¹² lah¹quin³ jnieh³. 7 Ha¹chi² ma²ca¹táh² cøh² dsǿa¹² jnieh³. Di³ ma²ne³ jnieh³ cøng² ni³ li¹chianh² hniah¹² ju²hiúg¹ dsøa¹² quianh¹³ jnieh³, ju³ná³ he² jmø³uai¹² ca¹quinh² hniah¹² quianh¹³ jnieh³. 8 Hneng² jnieh³ li¹ŋih³ hniah¹², dsa² roh¹³ jniang³, ha²lah ca¹ŋi¹ŋǿi² jnieh³ jmø³uai¹² huø¹ Asia. Di³ hiug¹² ma¹dsio¹² jmø³uai¹² ca¹quín³ jnieh³ ja³jøng², ca¹lah¹ma¹li¹gu¹hái¹² jmi²dsí² quián² báh³ jnieh³ ca¹løa¹. Ca¹lah¹cónh¹ ja¹lái¹ ca¹tiúh¹ báh³ jnieh³. 9 Lǿi² jnieh³ ma²tǿ² ja³dsiág¹ jnieh³. Jøng² Diú¹³, dsa² jmo¹² hi²  







367

2 CORINTIOS 1

368

hiog¹ dsa² ma²ca¹dsan¹, ca¹cuø¹ jǿg³ hi² ca¹ŋi¹ŋǿi² jnieh³ lah¹jøng². Mi³jøng² tsa¹chi² mi³lǿi² jnieh³ hi² tiúh¹ jnieh³ guiag¹³. 10 Jøng² ca¹lég² báh³ Diú¹³ jnieh³. Jø¹² bíh³ ma²ne³ jnieh³ cøng² hi² lég² báh³ dsa² calah jmai³ siíh³, ju³lah he² jmai³ ca¹løa¹ ué² quián² jnieh³. 11 Jøng² hniuh¹² mi³hagh¹³ hniah¹² jnieh³ hi² hlanh¹³ hniah¹² Diú¹³. Mi³jøng² li¹juúh² dsa² jue¹² di³hmah³ Diú¹³ na³ma²jái¹²dsa hi² ca¹jmo¹ Diú¹³ hi² dsio¹ ja³cog² jnieh³ ca¹lah¹cónh¹ lǿa¹² jǿg³ ca¹tseih³ hniah¹² Diú¹³ ni³ huu¹³ quián² jnieh³.  



Ca¹lø¹hai¹ ja³mi³dság¹ Pablo juu¹² jøa³juøi² Corinto

12 Hiug² dsǿa¹² jnieh³. Di³ ma²ne³ jnieh³ ma²ca¹jmó³ jnieh³ cu²rø² ja³cogh² hniah¹² ni³ guøh³ ni³ huø¹ la². Ma²ca¹ŋi³niang³ jnieh³ ti³jai¹ jnieh³, hi² hneng² jnieh³ jmáh¹lah juu¹² quiah¹² Diú¹³. A¹jáng¹ hi² ma²ne³ jnieh³ ma¹dsio¹² hi² ca¹jmó³ jnieh³ lah¹jøng². Diú¹³ báh² ca¹jmo¹ dsio¹ dsǿa¹² ca¹mi³hag¹³. 13 Ma²ŋih³ hniah¹² dsøg¹² jǿg³ jøng². Ha¹chi² jǿg³ siíh² ma²ca¹juǿi²jni hniah¹² quianh¹³ si² ma²ca¹dsianh¹³jni ja³cogh² hniah¹². Ju³li¹ŋih³ hniah¹² cu²rø². 14 Di³ ma²ŋih³ báh³ hniah¹² mih². Mi³jøng² lé² hi² hiug² hoh¹² hniah¹² ja³cog² jnieh³, jmai³ ja³jiúgh² Jesús Juu¹³ jniang³. Mi³jøng² lé² calah hi² hiug² dsǿa¹² jnieh³ ja³cogh² hniah¹² jmai³ jøng². 15 Dsøg¹² báh³ dsǿa¹² jnieh³ hi² lah¹jøng² lǿa¹². Hi² jøng² ca¹lø¹hno¹jni mi³nei³jni lah¹jiá¹² juu¹² ja³tiogh³ hniah¹². Mi³jøng² tánh¹ rón² lé² hioh¹² jénh² hniah¹². 16 Di³ tánh¹ rón² mi³tsø¹jue¹³jni  









juu¹² ja³tiogh³ hniah¹². Lah¹ni³ mi³tsø¹jue¹³jni ja³jøng² ja³ca¹guio¹jni juu¹² Macedonia. Jøng² mi³tøa¹ tánh¹ rón² hi² mi³tsø¹jue¹³jni jmai³ nei¹³jni juu¹² huø¹ Judea. Hi² jøng² lé² mi³hagh³ hniah¹² jní² ja³hú¹³jni calah juu¹². 17 Tsa¹ju³lëh ́ ³ hniah¹² ton¹ báh³ lǿa¹² dsøa¹jni hi² ca¹jmo¹jni dsøa¹ lah¹jøng². Ha¹chi² lán¹²jni dsa² ton¹ hag³, ju³lah lán¹² dsa² hniu¹ jǿg³ quiah¹² jmøi¹guǿi¹ la². 18 Cónh¹jøng² báh³ té¹² jǿg³ ca¹juǿi²jni hniah¹², cónh¹ ja³té¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ hŋiah¹². 19 Di³ lah¹jøng² báh³ lǿa¹² jǿg³ quiah¹² Jesucristo, ja³ŋiúh³ Diú¹³ dsa² juanh¹², jǿg³ ca¹tséih³ jnieh³ hniah¹², jní² quianh¹³ Silvano quianh¹³ Timoteo. Té¹² báh³ jǿg³ jøng². Tsa¹lǿih² jmai³ tsa¹dsøg¹² jǿg³ quiah¹² dsa² héi². 20 Dsa² héi² báh³ jmo¹² li¹ti¹ ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ ca¹jmo¹ hŋiah¹² Diú¹³ juanh¹². Hi² jøng² báh³ lǿa¹², hi² mi²juanh¹³ báh³ jniang³ Diú¹³ ju³ná³ hé² jniang³ jǿg³ quiah¹² ja³ŋiúh³dsa héi². 21 Hŋiah¹² Diú¹³ ca¹jmo¹ hi² ma²tiagh³ jniang³ cøng² ni³ quianh¹³ Cristo. Dsa² héi² ca¹jmo¹ hi² ma²jmo² jniang³ ta³ quiah¹²dsa. 22 Ca¹jmo¹dsa ma²lán¹² jniang³ dsa² quián¹²dsa. Ma²ne³ jniang³ lah¹jøng² lǿa¹². Di³ ma²ca¹cuø¹dsa hi² ma²quin³ jniang³ jmi²dsí² quiah¹²dsa. 23 Ju³li¹cuúh¹ Diú¹³ jní² ju²lih¹³ dsøa¹² ju³ná³ tsa¹té¹² jǿg³ quieg¹jni. Di³ lah¹dsóh² ni³ huu¹³ quiánh² hniah¹² báh³ jøng², hi² tsa¹ca¹tsø³jue¹³jni juu¹² ja³tiogh³ hniah¹². Di³ tsa¹hno¹jni cuǿ¹³jni hniah¹² ju²lih¹³ dsøa¹². 24 Di³ héi¹ jní² hno¹jni can¹³jni ni³ quiánh² hniah¹². Cøng² ni³ báh³ ma²tiagh³  















369

2 CORINTIOS 1​, ​2

jnieh³ quianh¹³ hniah¹². Mi³jøng² lé² hioh¹² jénh² hniah¹². Tí² báh³ ma²héh² hniah¹² jǿg³. Hi² jøng² ca¹jmo¹jni dsøa¹ hi² tsa¹mi³nei³jni juu¹² ja³tiogh³ hniah¹² jmai³ jøng², ju³ jøng² ca¹lø¹hniuh¹² hi² juǿi³jni hniah¹² jǿg³ uai¹² calah. 2 Di³ ha¹chian² dsa² ma¹chian², dsa² cuúh¹ jní² ju²hiúg¹ dsøa¹², ju³ná³ ca¹jmo¹jni hi² hlaih¹³ jénh² hniah¹². 3 Hi² lah¹jøng² báh³ ca¹juǿi²jni hniah¹² mih² jǿg³ uai¹² quianh¹³ si² ca¹dsianh¹³jni. Mi³jøng² tsa¹ma¹jmóh³ hniah¹² hi² lé² hlaih¹³ jéin¹²jni jmai³ nei³jni ja³tiogh³ hniah¹², hniah¹² dsa² mi³jmóh³ hi² lé² hioh¹² jéin¹²jni. Lë²́ jni hi² lé² hioh¹² jénh² hniah¹² ca¹lah¹jáh¹ hniah¹² na³ma²hioh¹² jéin¹²jni hŋiéng¹ ja³cogh² hniah¹². 4 Jøng² hiug¹² hlaih¹³ jéin¹²jni, quin³jni ju²cǿh¹ dsøa¹², hi² ca¹dsianh¹³jni si² quiánh² hniah¹². Ma¹dsio¹² jmøi² ca¹hǿi² ne¹. Di³ ca¹lø¹hniuh¹² hi² juǿi²jni hniah¹² jǿg³ uai¹² jøng². Ha¹chi² hno¹jni lé² hi² hlaih¹³ jénh² hniah¹². Cónh¹jøng² hno¹jni li¹ŋih³ hniah¹² ha²lah hiug¹² ma¹dsio¹² hnó¹jni hniah¹².

2







Ju²hén² dsag³ quiah¹² dsa² ca¹jmo¹ hi² hlaih¹³

5 Jøng² dsa² ca¹cuø¹ jmø³uai¹² héi², a¹jáng¹ quieg¹ jní² hi² ca¹cuø¹dsa. Lǿa¹² mih² ca¹cuø¹dsa quiánh² ca¹lah¹jáh¹ hniah¹². “Mih²” báh³ juøh¹²jni. Di³ tsa¹hno¹ jmo³jni hiug¹² ué² quiah¹²dsa. 6 Tiúh¹ báh³ ma²ca¹cuø¹ dsa² jue¹² ju²lih¹³ dsøa¹². 7 Jøng² dsio¹ báh³ henh¹³ hniah¹² dsag³ quiah¹²dsa. Jmóh³ hniah¹² len¹ dsǿa¹²dsa. Mi³jøng² tsa¹dsa¹méh¹ dsǿa¹²dsa ma¹dsio¹²  





hi² hiug¹² cøh² dsǿa¹²dsa. 8 Hi² jøng² juǿi²jni hniah¹² hi² mi³leh¹² hniah¹² hi² hnóh¹ hniah¹² dsa² héi². 9 Huu¹³ jøng² báh³ ca¹dsianh¹³jni si² hi² ca¹cán²jni jǿg³ dsøg¹² chi²júh² nøngh² hniah¹² ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ quieg¹. 10 Hén¹³ báh³ jní² dsag³ quiah¹² lǿa¹² ju³ hein² dsa² ca¹hénh¹ hniah¹² dsag³ quiah¹². Ja³ta¹ni¹ Cristo ma²ca¹hén¹ báh³ jní² dsag³, chi²júh² dsøg¹² ja³cog² jní² báh³ ca¹jmo¹ dsa² héi² dsag³. Di³ jøng² ni³ huu¹³ quiánh² hniah² ca¹hén¹jni dsag³. 11 Di³ hno¹jni jnøa¹³jni juu¹² ja³mi³tiúh¹ dsa² hlanh³ quianh¹³ jniang³. Ma²ne³ báh³ jniang³ ha²lah lǿa¹² dsǿa¹² dsa² héi².  







Tsa¹hiug² dsǿa¹² Pablo jøa³juøi² Troas

12 Dsi¹³ báh³ juu¹² ca¹quieg² Diú¹³ hi² ca¹he¹jni jǿg³ dsio¹ quiah¹² Cristo mi³ca¹dsiég¹jni jøa³juøi² Troas. 13 Cónh¹jøng² tsa¹tei³ neng¹² dsøa¹jni. Di³ tsa¹ca¹jén²jni Tito, dsa² roh¹³ jniang³, ja³jøng². Hi² jøng² ca¹guio¹jni juu¹² Macedonia mi³ca¹cuø¹jni jǿg³ dsio¹ quiah¹² dsa² roh¹³ jniang³ chian² jøa³juøi² Troas.  



Tiúh¹ jniang³ quianh¹³ Cristo

14 Cónh¹jøng² di³hmah³ Diú¹³, dsa² tiog¹³ jmo¹² hi² líh² jniang² quianh¹³ dsa² hlanh³, jniang³ dsa² ma²quianh¹³ Cristo. Quianh¹³ jniang³ jmo¹²dsa hi² tsø²jan¹² jǿg³ quiah¹² Cristo ta³cøng² jmøi¹guǿi¹, ju³lah tsø²jan¹² hi² ma²juøi² ja³jøn¹²dsa chiun², jmo¹²dsa lø²ŋi¹² dsa² jue¹² jǿg³. 15 Lán¹² jniang³ ju³lah lǿa¹² cøng² jmi³ŋi³ chiun² ma²jøn¹² Cristo ni³ Diú¹³ ti³jmi²dsa. Di³ tsø²jan¹² báh³ jniang³ jǿg³  



370

2 CORINTIOS 2​, ​3 quiah¹²dsa ja³tiogh³ dsa² liúg², quianh¹³ ja³tiogh³ dsa² dsa¹hén² calah. 16 Liúg² báh³ dsa² hé² jǿg³. Jøng² dsián¹ báh³ dsa² tsa¹hé² calah. ¡Ha²lah ué² ta³ chi² quián² jnieh³! 17 Cónh¹jøng² tsa¹jmo² jnieh³ ju³lah jmo¹² dsa² siáh², ju³lah dsa² tsø²jan¹² jǿg³ huu¹³ hi² hniu¹dsa líh²dsa cog³. Dsa² ti³té¹³ jǿg³ báh³ ŋi²niang³ jnieh³ ja³ta¹ni¹ Diú¹³, hi² jmo² jnieh³ ta³ cuø¹²dsa, hi² tsø²jan¹³ jnieh³ jǿg³ quiah¹² Cristo.  



Hǿ² Pablo jǿg³ hmë²́ ca¹jmo¹ Diú¹³

3

́ ³ hniah¹² hi² Jøng² tsa¹ju³lëh mi²juanh¹³ jnieh³ guiag¹³ hi² juúh² jnieh³ lah¹jøng². Ha¹chi² si² hniuh¹² hé¹³ jnieh³ hniah¹², ju³lah si² rø²juúh² jǿg³ dsio¹ quián² jnieh³. Ma²ŋih³ báh³ hniah¹² ha²lah lán¹² jnieh³. Jø¹² bíh³ ŋi¹² dsa² siáh² calah. 2 Léi¹³ báh³ ma²ca¹jmó³ jnieh³ hi² dsio¹. Di³ guiogh¹³ báh³ hniah¹² ma²ca¹jéinh¹ hoh¹². Lé² báh³ li¹lih¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² ha²lah ma²lǿa¹² hoh¹². 3 Lih¹³dsa hi² lanh¹² hniah¹² ju³lah lǿa¹² cøng² si² ca¹chio¹ hŋiah¹² Cristo, si² jáinh² jnieh³ quiah¹²dsa. Mi³jøng² li¹cuai¹²dsa jnieh³. A¹jáng¹ quianh¹³ jmø³jné² ma²lǿa¹² si² jøng². Ma²lǿa¹² quianh¹³ jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³, dsa² chian². Ha¹chi² rø²ton¹² jǿg³ ni³ cang³, ju³lah lǿa¹² jǿg³ quiah¹² hlai³ Moisés. Ma²rø²ton¹² ni³ hoh¹² hniah¹². 4 Hi² lah¹jøng² báh³ ma²dsøg¹² dsǿa¹² jnieh³ ja³cog² Diú¹³. Cristo báh³ dsa² ca¹jmo¹. 5 A¹jáng¹ lah¹jøng² hi² tiúh¹ jnieh³ guiag¹³. Héi¹ jnieh³ dsa² ca¹jmó³. Diú¹³ báh³ dsa² cuø¹² hi² tiúh¹ jnieh³. 6 Dsa² héi² ca¹cuø¹ bí² hi² hi² jnieh³ jǿg³  









hmë²́ ca¹jmo¹dsa. A¹jáng¹ jǿg³ hóg¹² quiah¹² hlai³ Moisés, jǿg³ rø²hløah¹² ni³ cang³ báh³ jøng². Jǿg³ jmo¹² hi² dsiág¹ báh³ jniang³, jǿg³ quiah¹² hlai³ Moisés. Jǿg³ he¹² jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³ báh³ jǿg³ hi² hi² jnieh³, jǿg³ jmo¹² hi² li¹chian² jniang³ ja³cog²dsa. 7 Quianh¹³ hi² gøg² hi² jláh³ ca¹lø¹chí¹ jǿg³ quiah¹² hlai³ Moisés, jǿg³ rø²hløah¹² ni³ cang³ jøng², jǿg³ rø²juúh² hi² dsián¹ dsa² jmøi¹guǿi¹. Sih¹² ni³ Moisés ca¹løa¹, mi³ca¹nung² Diú¹³ quianh¹³dsa. Ca¹lah¹jin³ tsa¹lé² jái¹ dsa² juøi² israel ni³ Moisés ca¹løa¹. Ha¹chi² hi² lǿa¹² hi² ma²siag² hi² sih¹² quiah¹²dsa mi³ca¹jái¹dsa. 8 Jøng² ma²ŋih³ hniah¹² hiug¹² jín³ dsio¹ hi³méh¹ jǿg³ quiah¹² jmi²dsí² han¹³, jǿg³ jmo¹² hi² li¹chian² jniang³ tiá². 9 Lah¹dsóh² gøg² báh³ jøng² ja³ca¹lø¹chí¹ jǿg³ quiah¹² lei¹³ jøng² hi² jmo¹² ta¹canh¹³ jniang³. Jøng² jín³ ma¹dsio¹² gøg² jláh³ jǿg³ jmo¹ hi² tsa¹ma¹ta³canh¹³ jniang³ dsag³. 10 Tsa¹ma¹lë²́ jniang³ hi² hiug¹² dsio¹ lǿa¹² jǿg³ hóg¹² jøng² lah¹mi³lǿa¹². Di³ ŋai¹³ jín³ dsio¹ ma²lǿa¹² jǿg³ ma²chi² na¹. 11 Tiog¹³ báh³ jláh³ hi³méh¹ jǿg³ tsa¹dsø¹hén², cónh¹ jín³ jǿg³ jmo¹² ta³ cu²hna², jǿg³ mi³lǿa¹² jláh³ jmáh¹lah ja³ca¹lø¹liág¹. 12 Hi² jøng² bí² dsǿa¹² jniang³. Di³ ma²ne³ jniang³ lǿa¹² lah¹jøng² jǿg³ quián² jniang³. 13 Ca¹jlǿ² hlai³ Moisés ni³. Mi³jøng² tsa¹jái¹ dsa² israel hi² mi³ma²dsø²hén² hi² sih¹² ni³dsa. Jøng² ha¹chi² ju²hí³ dsøa¹² lah¹jøng² chian² jniang³. Di³ tsa¹dsa¹hén² jǿg³ ca¹tǿi² jniang³. 14 Cónh¹jøng² ma²lán¹² dsa² israel ju³lah jan² dsa² huh² dsi³. ́ ² dsǿa¹²dsa Ca¹lah¹jín³ na¹ tsa¹lø²ŋëh  















371

2 CORINTIOS 3​, ​4

ja³høa¹²dsa si² quiah¹² hlai³ Moisés. Ma²rø²jløa¹² jǿg³ ja³cog²dsa. Di³ jan² Cristo báh³ dsa² tiúh¹ mi¹lei¹³ ha²lah lǿa¹² jǿg³. 15 Lah¹jøng² báh³ ́ ² dsǿa¹² lǿa¹² ca¹lah¹jín³ na¹. Tsa¹ŋëh dsa² israel jmai³ nang¹²dsa jǿg³ lǿa¹² ni³ si² quiah¹² hlai³ Moisés. 16 Jøng² báh³ li¹ŋëh ́ ² dsǿa¹² jniang³, ju³ná³ ca¹chinh¹³ jniang³ jǿg³ quiah¹² Juu¹³ jniang³. 17 Dsa² héi² báh³ cuø¹² bí² hi² chian² jniang³ ja³cog² Jmi² jniang³. Jøng² ha¹chi² ju²hí³ dsøa¹² chi² ja³ma²chi² bí² quiah¹² Juu¹³ jniang³. 18 Ha¹chi² rø²jløa¹² ni³ jniang³. Mi²lei¹³ báh³ jniang³ ca¹lah¹jái¹ jniang³ hi² hiug¹² dsiog¹ Juu¹³ jniang³. Di³ ta¹ma¹méh¹ ma²dsø²len¹ jniang³ dsa² dsiog¹ ju³lah lán¹² Juu¹³ jniang³. Juu¹³ jniang³ báh³ jmo¹², dsa² cuø¹² bí² hi² ma²chian² jniang³ ja³cog² Jmi² jniang³. Huø³ dsǿa¹² Diú¹³ ma²ca¹cuø¹dsa ta³ hi² tsø²jan¹³ jnieh³ jǿg³ jøng². Hi² jøng² tsa¹hai¹ huø³ dsǿa¹² jnieh³. 2 Tsa¹ma¹jmó³ jnieh³ hi² hlaih¹³ jní². Ha¹chi² hneng² jnieh³ mi³gan¹³ dsa². Tsa¹mi²tsë¹́ ³ jnieh³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Cu²rø² juúh² jnieh³ jmáh¹lah jǿg³ dsøg¹². Mi³jøng² lé² hnángh¹ dsǿa¹² ca¹lah¹já¹ dsa² ja³ta¹ni¹ Diú¹³ chi²júh² dsio¹ jmo² jnieh³. 3 Lǿa¹² báh³ lah¹jøng² hi² rø²jløa¹² jǿg³ dsio¹ quiah¹² Diú¹³ hi² hi² jnieh³ ja³cog² ca²dsiog³dsa. Di³ jøng² jmáh¹lah dsa² ma²ŋi²nio³ juu¹² ja³dsa¹hén²dsa ́ ² dsǿa¹². báh³ héi², dsa² tsa¹lø²ŋëh 4 Dsa² hlanh³ quin¹² ni³ jmøi¹guǿi¹ ́ ² dsǿa¹² la² báh³ ma²jmo¹² tsa¹ŋëh dsa² tsa¹hé² jǿg³ quiah¹² Juu¹³ jniang³. Tsa¹hniu¹ dsa² hlanh³ hi² li¹ŋë²́ dsa² héi² jǿg³ ha²lah hiug¹²  







4







dsiog¹ Cristo quián² jniang³, dsa² lán¹² ju³lah lán¹² hŋiah¹² Jmi² jniang³. 5 Ha¹chi² jmo² jnieh³ jǿg³ quián² jnieh³ guiag¹³. Juúh² jnieh³ jǿg³ quiah¹² Jesucristo, jǿg³ hi² lán¹²dsa Juu¹³ jniang³. Ma²lán¹² jnieh³ dsa² mi²ti¹ neih³ hniah¹² ni³ huu¹³ quiah¹² Jesús. 6 Di³ Diú¹³ báh³ dsa² ca¹juúh²: “Ju³taih¹³ si² ja³mi³lǿa¹³ neng².” Jø¹² bíh³ dsa² héi² ma²jmo¹² hi² ma²lih¹³ dsǿa¹² jniang³ ha²lah hiug¹² dsiog¹ Diú¹³. Ca¹lø¹lih¹³ jniang³ lah¹jøng² mi³ca¹lø¹cue¹² jniang³ Cristo.  



Hé² jniang³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³

7 Cónh¹jøng² ha¹chi² lán¹² jnieh³ jin³ he², jnieh³ dsa² chinh³ jǿg³ dsio¹ jøng². Mi³jøng² ma²léi¹³ hi² lán¹² Diú¹³ dsa² juanh¹², dsa² chi² bí². Héi¹ jnieh³ dsa² chi² bí². 8 Jmógh²dsa jnieh³ ca¹lah¹jǿ¹ ja³ŋi²niang³ jnieh³. Cónh¹jøng² tiog¹³ báh³ liúg² jnieh³. Quin³ jnieh³ mih² ju²hí³ dsøa¹². Cónh¹jøng² ha¹chi² tiíh¹ dsǿa¹² jnieh³. 9 Quianh¹³ báh³ jnieh³ Jesús ja³cuø¹ dsa² hiag¹³ jmø³uai¹². Tiúh¹ báh³ jnieh³ ja³mi³mi¹dsiag²dsa. 10 Ma²ŋi²niang³ jnieh³ tiá² juu¹² ja³lé² li¹dsiág¹ jnieh³ ju³lah ca¹jon¹ Jesús. Hi² jøng² ma²léi¹³ hi² mi²hag¹³ Jesús hi² chian² jnieh³ ni³ jmøi¹guǿi¹ la². 11 Di³ lah¹jøng² báh³ dsø²ŋøi² jnieh³ cónh¹ jmai³ ja³chiang² jnieh³, hi² ŋi²niang³ jnieh³ juu¹² ja³lé² li¹dsiág¹ jnieh³ ni³ huu¹³ quiah¹² Jesús. Mi³jøng² ma²léi¹³ hi² ŋi²niang³ jnieh³ ni³ huu¹³ quiah¹² Jesús ni³ jmøi¹guǿi¹ la². 12 Jnieh³ báh³ ŋi²niang³ ja³li¹dsiág¹ ni³ jmøi¹guǿi¹ la². Mi³jøng² hniah¹² li¹chianh² ja³cog² Diú¹³. 13 Lah¹la² rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³: “Hé²jni jǿg³. Hi² jøng²  













372

2 CORINTIOS 4​, ​5 ma²ca¹juúh¹jni,” rø²juúh² si². Jøng² cøng² ni³ hé² báh³ jnieh³ quianh¹³ dsa² ca¹jmo¹ si² jøng². Hi² jøng² juúh² báh³ jnieh³ jǿg³ calah. Di³ hé² jnieh³. 14 Ma²ne³ jnieh³ jmo¹ Diú¹³ hiog¹ jnieh³ quianh¹³ Jesús. Di³ ca¹jmo¹dsa ca¹hiog² Jesús, Juu¹³ jniang³. Jøng² tai¹ Diú¹³ jniang³ cu¹dsié¹² ja³ta¹ni¹ Jesús. 15 Ni³ huu¹³ quiánh² hniah¹² báh³ lǿa¹² lah¹jøng². Dsa¹juéh² báh³ hniah¹², dsa² quián¹² Jesús, ja³tsø¹ja¹ jǿg³ quiah¹²dsa. Mi³jøng² hiug¹² jueh¹² hniah¹² li¹chianh², hniah¹² dsa² mi³juanh¹³ Diú¹³ quián² jniang³, dsa² cuøh¹³ Diú¹³ di³hmah³. 16 Hi² jøng² tsa¹hei¹² huø³ dsǿa¹² jnieh³. Ha¹chi² lǿa¹² hi² ma²dsø²guiugh² ma²dsø²hén² jmø²ŋǿ¹² quián² jnieh³. Di³ ma²lø²bé² jmi²dsí² quián² jnieh³ lah¹cøng² lah¹cøng² jmai³. 17 Ca²juuh³ jmø³uai¹² quin³ jnieh³ cu²hna². Jmø³uai¹² jøng² báh³ hi² jmo¹² li¹chi² tsug¹² jín³ hi² dsio¹ quián² jnieh³, hi² tsa¹lǿih² jmai³ dsa¹hén². 18 Tsa¹tiunh¹² jnieh³ juu¹² hi² jní² ni³ guøh³ huø¹ la². Hi² tsa¹jní² báh³ tiunh¹² jnieh³ juu¹². Di³ dsa¹ŋë²́ báh³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² jní². Hi² tsa¹jní² báh³ tsa¹dsa¹ŋë²́ . Lǿa¹² jmø²ŋǿ¹² quián² jniang³ ju³lah cøng² hniú¹² ja³tiagh³ jniang³. Jøng² ma²ne³ jniang³ hi² ma²chi² cøng² hi² hmë²́ juu¹² ŋi¹juǿi¹ ja³dsa³tiágh³ jniang³ ju³ná³ ca¹ŋi¹hén² jmø²ŋǿ¹² quiah¹² jmøi¹guǿi¹ la². Ha¹chi² lǿa¹² lah¹jøng² ju³lah cøng² hniú¹² ca¹jmo¹ dsa² jmøi¹guǿi¹, hi² dsa¹hén². Tsa¹lǿih² jmai³ dsa¹hén² hi² li¹chi² quián² jniang³. Di³ Diú¹³ báh³ dsa² ca¹jmo¹. 2 Lah¹dsóh² hlaih¹³ jenh¹²  









5



jniang³ ni³ jmøi¹guǿi¹ la². Di³ hi² lǿ² lø¹i³cán² jmi²dsí² quián² jniang³ hi² quiah¹² ŋi¹juǿi¹. 3 Mi³jøng² tsa¹lé² hi² ha¹chi² jmø²ŋǿ¹² quián² jniang³, na³ma²ca¹quín³ jniang³ hi² quiah¹² ŋi¹juǿi¹ jøng². 4 Di³ hlaih¹³ jenh¹² jniang³. Chian² jniang³ ju²hí³ dsøa¹², ta³lah¹quin³ jniang³ jmø²ŋǿ¹² quiah¹² jmøi¹guǿi¹ la². Cónh¹jøng² ha¹chi² hneng² jniang³ jŋih¹ jmø²ŋǿ¹². Hneng² jniang³ quín³ hi² tsa¹dsø¹hén² niúh¹ jín³ hi² hén² hi² dsa¹hén². 5 Diú¹³ báh³ dsa² ma²ca¹jmo¹ ju²jŋia¹³ lah¹jøng² quián² jniang³. Jøng² ca¹cuø¹dsa jmi²dsí² quiah¹²dsa. Mi³jøng² ma²ne³ jniang³ hi² li¹chi² lah¹jøng² quián² jniang³. 6 Hi² jøng² ma²tiagh³ jniang³ ju²hiúg¹ dsøa¹². Ma²ne³ jniang³ tsa¹tiágh³ jniang³ ja³guǿ¹³ Diú¹³ ha²cónh¹ jmai³ ja³quin³ jniang³ jmø²ŋǿ¹² quiah¹² jmøi¹guǿi¹ la². 7 Cónh¹jøng² ma²quianh¹³ báh³ jniang³ dsa² hé² jniang³ jǿg³ quiah¹², dsa² tsa¹ne¹³ jniang³. 8 Chian² báh³ jniang³ ju²hiúg¹ dsøa¹². Hiug¹² jín³ hi² hneng² jniang³ dsa³tiágh³ jniang³ ja³guǿ¹³ Juu¹³ jniang³ ca¹lah¹cónh¹ jín³ hi² quin³ jniang³ jmø²ŋǿ¹² quiah¹² jmøi¹guǿi¹ la². 9 Hi² jøng² hneng² jniang³ jmó³ jmáh¹lah hi² hniu¹ Juu¹³ jniang³, ju³ lah¹la² tiagh³ jniang³ jmøi¹guǿi¹ la², ju³ lah¹la² ma²tiagh³ jniang³ ja³guǿ¹³dsa. 10 Di³ jí¹ báh³ jmai³ ja³cang¹ Cristo jǿg³ dsøg¹² quián² jniang³ ca¹lah¹jái¹ jniang³. Tan¹ báh³ jniang³ hi² dsio¹ ho¹ ju³ hi² hlaih¹³ ca¹lah¹cónh¹ he² ma²ca¹jmó³ jniang³ ni³ jmøi¹guǿi¹ la².  















Ca¹mi¹rø¹² Cristo jǿg³ quián² jniang³

11 Gan¹ báh³ jnieh³ Diú¹³. Hi² jøng² jmo² jnieh³ ha²cónh¹ ja³tiúh¹  

373

2 CORINTIOS 5​, ​6

jnieh³. Mi³jøng² nang¹ dsa² jue¹² jǿg³ quiah¹²dsa. Ŋi¹² báh³ Diú¹³ ha²lah lán¹² jnieh³. Jø¹² bíh³ hneng² jnieh³ hi² li¹ŋih³ hniah¹² calah. 12 Ha¹chi² hneng² jnieh³ juúh³ jnieh³ guiag¹³ hi² lán¹² jnieh³ dsa² dsiog¹. Cónh¹jøng² hneng² báh³ jnieh³ hi² túgh³ hniah¹² hiug² hoh¹² hniah¹² quianh¹³ jnieh³. Mi³jøng² ma²ŋih³ hniah¹² he² jǿg³ juaih¹³ hniah¹² ju³lah dsa² tøa¹² dsǿa¹² jmáh¹lah dsa² jniá² dsió¹, tónh² tsa¹ŋi¹²dsa ha²lah lǿa¹² dsǿa¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹²dsa. 13 Ha¹chi² lǿa¹² ha²lah lë²́ dsa² lah¹héi² ja³cog² jnieh³, ju³ lah¹la² lë²́ dsa hi² ŋá¹² jnieh³, ju³ lah¹la² lë²́ dsa hi² chian² dsǿa¹² jnieh³. Cónh¹jøng² jmo² báh³ jnieh³ hi² hniu¹ Diú¹³, hi dsio¹ lé² quiánh² hniah¹². 14 Hiug¹² báh³ hniang¹ Cristo jniang³. Hi² jøng² tsa¹lé² jmó³ jnieh³ hi² siíh². Ca¹jon¹ Cristo ni³ quiah¹² ca¹lah¹já¹ dsa². Jøng² ma²ca¹dsan¹ ca¹lah¹já¹ dsa², lǿa¹² jǿg³. 15 Ca¹jon¹dsa ni³ quiah¹² ca¹lah¹jái¹ jniang³. Jøng² ca¹hiog²dsa calah. Mi³jøng² ŋi³niang³ jniang³ ni³ huu¹³ quiah¹²dsa. Mi³jøng² ha¹chi² ma¹ŋi³niang³ jniang³ ni³ huu¹³ quián² guiag¹³ jniang³. 16 Hi² jøng² ha¹chi² ma¹jmó³ jnieh³ dsǿa¹² ha²lah lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹² jnieh³ ju³lah lǿa¹² jǿg³ quiah¹² jmøi¹guǿi¹ la². Di³ lah¹jøng² ca¹jmó³ jnieh³ lah¹jiá¹² ja³cog² hŋiah¹² Cristo. Jǿg³ quiah¹² jmøi¹guǿi¹ la² báh³ ca¹ŋi¹jiag¹ dsǿa¹² jnieh³ ja³cog²dsa lah¹jiá¹². A¹jáng¹ lah¹jøng² ma¹dsø²jiag¹² dsǿa¹² jnieh³ ja³cog² Cristo na¹. 17 Hi² jøng² dsa² hmë²́ ma²lán¹² lǿa¹² ju³ hein² dsa² ca¹lø¹quianh¹³ Cristo. Ca¹lø¹tsë¹́  











ca¹lah¹jǿ¹ láh² mi³lán¹²dsa. Jmáh¹lah jǿg³ hmë²́ ma²chi² quiah¹²dsa. 18 Jmi² jniang³ báh³ dsa² ca¹jmo¹ ca¹lah¹jǿ¹ lah¹jøng². Ca¹jmo¹dsa ca¹mi¹rø¹² Cristo jǿg³ mi³neng¹² quiah¹²dsa quianh¹³ jniang³. Jøng² ca¹cuø¹dsa ta³ hi² tsø³ja¹³ jnieh³ jǿg³ dsio¹ jøng². 19 Lah¹la² lǿa¹² jǿg³: Ca¹jmo¹ Jmi² jniang³ hi² ca¹mi¹rø¹² Cristo jǿg³ mi³neng¹² quiah¹²dsa quianh¹³ dsa² jmøi¹guǿi¹. Ca¹jmo¹dsa ha¹chi² ma¹ta¹canh¹³ dsa² jmøi¹guǿi¹ dsag³ mi³re²dsa. Jøng² ma²ca¹cuúh¹dsa jnieh³ ta³ hi² tsø³ja¹³ jnieh³ jǿg³ jøng² hi² ma²chi² ju²hén² dsǿg³ dsa² jmøi¹guǿi¹. 20 Hi² jøng² ma²lái¹² jnieh³ dsa² quin³ jǿg³ ni³ huu¹³ quiah¹² Cristo. Quianh¹³ hag³ jnieh³ ma²tsaih¹² Diú¹³ dsa² jmøi¹guǿi¹. Jøng² lah¹la² hløah³ jnieh³ cónh¹ mi³hløah¹ Cristo: “Ju³li¹rø² jǿg³ quiánh² hniah¹² quianh¹³ Jmi² jniang³,” juúh² jnieh³. 21 Ni³ quián² jniang³ ca¹jmo¹ Jmi² jniang³ hi² ca¹quíg¹ Cristo dsag³, dsa² ha¹chi² dsag³ mi³re² jin³ he². Mi³jøng² ni³ quiah¹² Cristo hi² lén² jniang³ dsa² tsa¹re² dsag³ ja³ta¹ni¹ Diú¹³. Hi² jøng² ma²jmo² jnieh³ ta³ quianh¹³ Diú¹³. Tseih¹² jnieh³ hniah¹² hi² tsa¹jmóh³ hniah¹² hi² tsa¹quien¹² hi² ma²ca¹jmo¹ Diú¹³ dsio¹ dsǿa¹² ja³cogh² hniah¹². 2 Di³ lah¹la² ma²ca¹juúh² Diú¹³: Dsio¹ báh³ ca¹løa¹ jmai³ ca¹hlaih¹³ hniah¹² jní². Di³ ca¹nang¹jni jǿg³ quiánh² hniah¹². Ca¹mi³hog³ jní² hniah¹² jmai³ ca¹lúgh² hniah¹², ca¹juúh² Diú¹³.  







6



374

2 CORINTIOS 6 Jai³lah. Ta¹na¹ báh³ chi² jmai³. Ta¹na¹ báh³ dsi¹³ juu¹² hi² liúg² dsa² jmøi¹guǿi¹ dsag³ ti³re²dsa. 3 Tsa¹jne² jnieh³ juu¹² quiah¹² jin³ hein². Jøng² ha¹chian² lé² li¹juúh² hi² tsa¹dsio¹ ta³ hi² jmo² jnieh³. 4 Lán¹² jnieh³ dsa² mi²ti¹ ni³ Diú¹³. Dsio¹ jmo² jnieh³ ca¹lah¹jǿ¹. Ma²ca¹tiúh¹ hiug¹² báh³ dsǿa¹² jnieh³ ja³ca¹lø¹chí¹ jmø³uai¹². Hi² ué² ma²ca¹ŋi¹ŋǿi² jnieh³ ca¹lah¹tsa¹chi² ne³ jnieh³ jmó³ jnieh³. 5 Ma²ca¹bú²dsa. Ma²ca¹tangh²dsa hni¹ŋí³. Møah¹³ ma²ca¹jmo¹ dsa² hiag¹³ ja³cog² jnieh³. Huh² báh³ ta³ chi² quián² jnieh³ ca¹lah¹tsa¹lé² guǿi¹ jnieh³ ja³neng². Tsa¹lé² quie¹³ jnieh³. 6 Ma²ca¹ŋi³niang³ jnieh³ ti³jai¹ jnieh³. Ma²ne³ jnieh³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Juanh¹² dsǿa¹², dsio¹ dsǿa¹² jnieh³. Quin³ jnieh³ jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Diú¹³. Lah¹dsóh² hnio¹ jnieh³ dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹² jnieh³. 7 Juúh² jnieh³ jmáh¹lah jǿg³ dsøg¹². Di³ cuø¹² Diú¹³ bí². Ma²chi² quián² jnieh³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² hniuh¹² quiah¹² dsa² dsiog¹, dsa² ŋi²nio³ juu¹² quiah¹² Diú¹³. 8 Chian² dsa² ma²ca¹jmo¹ hi² dsio¹ quián² jnieh³. Jø¹² bíh³ jue¹²dsa ma²ca¹jmo¹ hi² hlaih¹³. Ca²dsiog³ ma²ca¹juúh² jǿg³ dsio¹. Ca²dsiog³ ma²ca¹juúh² jǿg³ hlaih¹³ calah. Juúh²dsa mi²gan¹³ jnieh³ hniah¹². Cónh¹jøng² té¹² báh³ jǿg³ quián² jnieh³. 9 Juúh²dsa tsa¹quien¹² jnieh³. Cónh¹jøng² jue¹² dsa² ŋi²nio³ ti³dsë¹³ cah³ jnieh³. Chian² báh³ dsa² hniu¹ hi² dsiág¹ jnieh³. Cónh¹jøng² chian² báh³ jnieh³. Ma²quin³ báh³ jnieh³ jmø³uai¹². Cónh¹jøng² ha¹chi² ma²ca¹dsag¹ jnieh³. 10 Chian² jnieh³ ju²cǿh¹ dsøa¹². Cónh¹jøng² tiagh³ jnieh³ ju²hiúg¹ dsøa¹² calah. Ti²ŋié²  





báh³ jnieh³. Cónh¹jøng² jmo² jnieh³ hi² li¹chi² ma¹dsio¹² quiah¹² dsa² jue¹². Ha¹chi² chi² quián² jnieh³ ni³ jmøi¹guǿi¹ la². Cónh¹jøng² ma²chi² ca¹lah¹jǿ¹ báh³ quián² jnieh³ ja³cog² Diú¹³. 11 Cu²rø² ma²ca¹hlanh¹³ jnieh³ hniah¹², dsa² chianh² jøa³juøi² Corinto. Hnio¹ jnieh³ hniah¹². 12 Héi¹ jnieh³ dsa² tsa¹hiug² dsǿa¹² ja³cogh² hniah¹². Guiogh¹³ báh³ hniah¹² tsa¹hiug² hoh¹² ja³cog² jnieh³. 13 Hlanh¹³ jnieh³ hniah¹² ju³lah jan² dsa² hlanh¹² guing² quián¹². Mi³jmóh³ hniah¹² ju³lah jmo² jnieh³. Mi³jmóh³ hniah¹² hi² hnángh¹ hniah¹² jnieh³ calah.  















Ma²lán¹² jniang³ ju³lah lǿa¹² cøng² hniú¹² ja³guǿ¹³ Diú¹³.

14 Tsa¹gu³ŋi³nioh³ hniah¹² jmøi¹guǿi¹ quianh¹³ dsa² tsa¹hé² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Di³ tsa¹dsio¹ lǿ². Ha¹chi² jǿg³ li¹dsii¹ dsa² dsiog¹ quianh¹³ dsa² hlanh³. Tsa¹lé² ŋi²nio³ dsa² chian² ja³taih¹² ja³jní³ quianh¹³ dsa² chian² ja³nioh¹² ja³neng². 15 Tsa¹lé² li¹rø² jǿg³ neng¹² quiah¹² Cristo quianh¹³ Satanás. Jø¹² bíh³ tsa¹lé² tógh²dsa cøng² jǿg³, ju³lah dsa² hé² jǿg³, quianh¹³ dsa² tsa¹hé² jǿg³. 16 Tsa¹lé² dsa¹tiogh¹² dsa² lan³ hniu³ Diú¹³. Di³ jøng² ma²lán¹² jniang³ ju³lah lǿa¹² cøng² hniú¹² ja³guǿ¹³ Diú¹³, dsa² chian² tiá². Lah¹la² ca¹juúh² Diú¹³: Hú¹³jni jmi²dsí² quiah¹²dsa. Ŋøa¹³ báh³ jní² quianh¹³dsa. Cøng² hi² lén²jni Diú¹³ quián¹²dsa. Cøng² hi² lén²dsa dsa² quian¹jni, ca¹juúh² Diú¹³. 17 Hi² jøng² hue² hniah¹² jøa³ ja³tiogh³ dsa² tsa¹hé² jǿg³.  





375

2 CORINTIOS 6​, ​7

Tsa¹cøng² ja³tógh³ hniah¹² quianh¹³dsa, ca¹juúh² Juu¹³ jniang³. Tsa¹tieh¹³ hniah¹² gugh² taih³ jin³ he² hi² tsa¹dsio¹. Jøng² báh³ hienh³jni hniah¹². 18 Jøng² lén²jni ju³lah jan² ti²ŋieih¹² hniah¹². Lénh² hniah¹² calah ju³lah ja²ŋiúh² ja²mái¹jni, ca¹juúh² Juu¹³ jniang³, dsa² hiug¹² chi² bí². Lah¹jøng² báh³ lǿa¹² jǿg³ dsio¹ ma²ca¹jmo¹ Diú¹³ quián² jniang³. Hi² jøng² hlanh¹³ jnieh³ hniah¹². Di³ hnio¹ jnieh³ hniah¹². Cu¹dsie¹² jmó³ jniang³ tø¹cøg¹² ca¹lah¹hei¹² ni³ hi² hlaih¹³ jmo¹ ta¹canh¹³ jmø²ŋǿ¹² jmi²dsí² quián² jniang³ dsag³. Dsio¹ hniángh³ jniang³ juu¹² ja³ŋi³niang³ jniang³ cu²rø² ti³jai¹ jniang³ hi² gan¹ jniang³ Diú¹³.

7

Ma²ca¹jéinh¹ dsǿa¹² dsa² chian² jøa³juøi² Corinto.

2 Túgh³ hniah¹² hiug² hoh¹² hniah¹² quianh¹³ jnieh³. Ha¹chi² hi² hlaih¹³ ma²ca¹jmó³ jnieh³ ja³cogh² hniah¹². Jin³ hein² hniah¹² ha¹chi² ma²ca¹heh¹³ jnieh³ juu¹² siíh². Ha¹chianh² hniah¹² ma²ca¹mi³gan¹³ jnieh³. 3 A¹jáng¹ ju³ hi² cuǿ¹²jni hniah¹² dsag³ hi² juøh¹²jni lah¹jøng². Ma²ca¹juúh¹ báh³ jní² hi² hiug² dsøa¹jni quianh¹³ hniah¹², ju³ lah¹la² chian² jniang³, ju³ lah¹la² ca¹dsag¹ jniang³. 4 Ma²guiang³jni jmóh³ hniah¹² hi² dsio¹. Tøa¹² báh³ dsøa¹jni ha²lah ma²ŋi²nioh³ hniah¹². Chian²jni ju²hiúg¹ dsøa¹². Ha¹chi² hi² jmo¹ hi² uai¹² dsø²ŋǿi² jnieh³. Cónh¹jøng² guø³jni hioh¹² jéin¹²jni.  





5 Di³ ha¹chi¹ ma¹lé² niu¹ tei³ dsǿa¹² jnieh³ mi³ca¹u¹niang¹³ jnieh³ huø¹ Macedonia la². Hliú² ni³ jmø³uai¹² ma²ca¹ŋi¹ŋǿi² jnieh³. Møah¹³ ca¹jmo¹ dsa² hiag¹³ ja³ca¹ŋi³niang¹³ jnieh³. Ca¹hǿ² dsǿa¹² jnieh³ ha²lah lé². 6 Cónh¹jøng² të² báh³ Diú¹³ cuø¹ ju²hiúg¹ dsøa¹² quiah¹² dsa² chian² ju²cǿh¹ dsøa¹². Hi² jøng² ca¹jmo¹dsa ca¹lán¹ dsǿa¹² jnieh³ mi³ca¹guǿnh¹ Tito. 7 Di³ ma²ca¹lán¹ dsǿa¹² hŋiah¹² Tito mi³ca¹dsiég¹dsa ja³tiogh³ hniah¹². Ma²ca¹juúh²dsa lǿ² lø¹i³janh³ hniah¹² jnieh³ calah. Hlaih¹³ jénh² hniah¹². Di³ tsa¹dsio¹ ma²ca¹jmoh³ hniah¹². Hnøngh² hniah¹² jǿg³ ca¹juǿi²jni hniah¹², juúh² Tito. Hi² jøng² hiug¹² jín³ ma¹dsio¹² ma²guø³jni ju²hiúg¹ dsøa¹². 8 Dsøg¹² báh³ hlaih¹³ jéin¹²jni mih² ca¹løa¹ mi³ca¹cuø¹jni hniah¹² ju²hí³ dsøa¹² quianh¹³ si² ca¹dsianh¹³jni. Di³ na¹ ha¹chi² hlaih¹³ ma¹jéin¹²jni mi³ca¹lø¹guiang¹jni cu²hna² báh³ ca¹quinh² hniah¹² ju²hí³ dsøa¹². 9 Jøng² ma²guø³jni hioh¹² jéin¹²jni. A¹jáng¹ hi² tøa¹² dsøa¹ ca¹quinh² hniah¹² ju²hí³ dsøa¹². Hi² jøng² báh³ tøa¹² dsøa¹jni: Hi² ca¹jéinh¹ hoh¹² hniah¹² mi³ca¹hǿ² hoh¹². Di³ Diú¹³ báh³ dsa² ca¹jmo¹ ca¹hǿ² hoh¹² hniah¹². A¹jáng¹ hi² hlaih¹³ ́ ² hniah¹² ni³ huu¹³ quián² ca¹ŋi¹ŋëh jnieh³. 10 Di³ ha¹chi² lé² hi² hlaih¹³ jenh¹² jniang³, ju³ná³ chian² jniang³ ju²hí³ dsøa¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ha²lah jéinh¹ dsǿa¹² jniang³. Mi³jøng² liúg² jniang³. Hi² jøng² báh³ lé² li¹jmo¹ hi² dsiág¹ jniang³, ju³ná³ jǿg³ quiah¹² jmøi¹guǿi¹ la² báh³ quin³ jniang³ hí³. 11 Jai³lah hiug¹² tí² ma²ca¹niu¹ hoh¹² hniah¹²,  













2 CORINTIOS 7​, ​8

376

mi³ca¹cuø¹ Diú¹³ ju²hí³ dsøa¹². Rø² ma²ca¹tsíh² hniah¹² jǿg³ dsøg¹² quiánh² hniah¹². Guiogh¹³ báh³ hniah¹² ca¹lø¹hnéh¹ hniah¹² ca¹lø¹ganh¹ hniah¹² mi³ca¹lø¹ŋih³ hniah¹² he² ma²ca¹løa¹. Hnøngh² hniah¹² li¹rø² jǿg³ quiánh² quianh¹³ jní². Di³ hiug² hoh¹² hniah¹² quianh¹³ jní². Jøng² ma²ca¹cuøh³ hniah¹² dsa² ca¹jmo¹ hi² hlaih¹³ héi² ju²lih¹³ dsøa¹². Cu¹dsié¹² ma²ca¹mi³leih¹³ hniah¹² hi² ha¹chi² hi² hlaih¹³ ma²ca¹jmoh³ hniah¹² guiogh¹³ hniah¹². 12 Hi² jøng² dsio¹ báh³ ca¹løa¹ hi² ca¹dsianh¹³jni si² jøng² quiánh² hniah¹². A¹jáng¹ ju³ ni³ huu¹³ quiah¹² dsa² ca¹jmo¹ hi² hlaih¹³ ca¹dsianh¹³jni si². A¹jáng¹ ju³ ni³ huu¹³ quiah¹² dsa² ca¹jmo¹dsa hi² hlaih¹³ quiah¹² calah. Ni³ huu¹³ quiánh² hniah¹² báh³ ca¹dsianh¹³jni si². Mi³jøng² li¹leh¹³ hniah¹² ja³ta¹ni¹ Diú¹³ ha²cónh¹ ja³hiug² hoh¹² hniah¹² quianh¹³ jní². 13 Hi² jøng² ma²ca¹lán¹ dsǿa¹² jnieh³. Lǿa¹² jín³ ca¹tiágh³ jnieh³ hioh¹² jenh¹² jnieh³. Di³ hi² ca¹guǿnh¹ Tito hioh¹² jenh¹²dsa. Di³ ma²ca¹jmoh³ ca¹lah¹jáh¹ hniah¹² hi² ca¹niu¹ tei³ dsǿa¹²dsa. 14 Ma²ca¹juǿi²jni Tito lah¹jiá¹² hi² hiug¹² tøa¹² dsøa¹jni ju³lah ma²ŋi²nioh³ hniah¹². Jøng² ha¹chi² ca¹lø¹hniuh¹² cán³jni ju²hiíh¹. Ca¹lø¹ŋi¹² Tito cu²rø² dsøg¹² jǿg³ ca¹juǿi²jni dsá¹ ja³cogh² hniah¹² ca¹lah¹cónh¹ té¹² hi² dsøg¹² jǿg³ ca¹heh¹³ jnieh³ hniah¹² calah. 15 Hiug¹² jín³ dsa²ŋiú² dsǿa¹² Tito ja³cogh² hniah¹² cónh¹ lǿa¹² la². Di³ dsagh² dsǿa¹²dsa ha²lah ca¹nengh² ca¹lah¹jáh¹ hniah¹² cu²rø² jǿg³ ca¹tsáih¹dsa hniah¹². Ca¹mi³juanh¹³ hniah¹² dsa², mi³ca¹dsiég¹dsa  







ja³tiogh³ hniah¹². 16 Guø³jni hioh¹² jéin¹²jni. Di³ ma²guiang³jni jmóh³ hniah¹² hi² dsio¹.  

Hiug² dsǿa¹²dsa mi²hog³dsa roh¹³dsa

8

Jøng² hno¹jni li¹ŋih³ hniah¹², dsa² roh¹³ jniang³, ha²lah ma²jmo¹² dsa² quián¹² Jesús chian² huø¹ Macedonia dsio¹ dsǿa¹² ni³ quiah¹² Diú¹³. 2 Di³ hiug¹² ma¹dsio¹² jmø³uai¹² ma²ni³quin¹²dsa. Hiug¹² ti²ŋié²dsa. Cónh¹jøng² hiug¹² jín³ tiogh³dsa ju²hiúg¹ dsøa¹². Jø¹² bíh³ ma²ca¹jmo¹dsa hiug¹² dsio¹ dsǿa¹²dsa ja³cog² dsa² roh¹³ jniang³, ju³lah dsa² chi³quian¹³ jmai³. 3 La³ca¹cuø¹dsa cónh¹ hi² chi² quiah¹²dsa. Lah¹dsóh² juøh¹²jni. Hiug² dsǿa¹²dsa la³ca¹cuø¹dsa tsug¹² jín³ cónh¹ hi² chi² hi² li¹cuø¹dsa. 4 Quianh¹³ hi² tiog¹³ ca¹møa¹dsa jǿg³ hi² mi¹hog¹³dsa dsa² roh¹³dsa. 5 Tsa¹lǿi² jnieh³ hi² mi³jmo¹dsa lah¹jøng². Cónh¹jøng² ́ ²dsa guiog¹³dsa ja³cog² lah¹ni³ ca¹jëh Juu¹³ jniang³. Jøng² ca¹jáinh¹dsa ja³cog² jnieh³ calah. Di³ lah¹jøng² hniu¹ Diú¹³. 6 Jøng² hniah¹² ma²jmoh² dsio¹ hoh¹² calah. Ma²ca¹cuøh³ hniah¹² mih² quiah¹² dsa² roh¹³ jniang³ chi³quian¹³ jmai³ héi². Hi² jøng² ma²ca¹juǿi²jni Tito ju³mi¹ti¹dsa hi² ma²ca¹mi¹liag¹dsa ja³tiogh³ hniah¹² hi² cagh¹²dsa cog³ jøng² hi² la³cuuh² hniah¹². 7 Jøng² hiug¹² dsio¹ ma²ca¹jmoh³ hniah¹² ca¹lah¹jǿ¹. Cu²rø² ma²héh² hniah¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Cu²rø² ma²ŋih³ hniah¹² jǿg³. Cu²rø² ma²heh¹² hniah¹² calah. Tí² ma²neng¹² hoh¹² hniah¹². Cu²rø² hnángh¹ hniah¹² jnieh³. Hi² jøng² dsio¹ jmóh³ hniah¹² cu²rø² ja³jmóh³ hniah¹² dsio¹ hoh¹² ja³cog² dsa² roh¹³ jniang³ héi².  











377

2 CORINTIOS 8

8 A¹jáng¹ quianh¹³ hi² tiog¹³ juǿi²jni hniah¹² lah¹jøng². Cónh¹jøng² juøh¹² báh³ jní² ha²lah ma²ca¹jmo¹ dsa² chian² huø¹ Macedonia dsio¹ dsǿa¹². Mi³jøng² li¹ŋih³ hniah¹² dsi¹³ báh³ juu¹² quiánh² hniah¹², ja³lé² mi³leih¹³ hniah¹² hi² lah¹dsóh² hnóh¹ hniah¹² dsa² roh¹³ jniang³ calah. 9 Ma³ŋih³ báh³ hniah¹² ha²lah ma²ca¹jmo¹ Jesucristo dsio¹ dsǿa¹², dsa² ma²lán¹² Juu¹³ jniang³. Ma²dsio mi³chi² quiah¹²dsa ŋi¹juǿi¹. Jøng² ca¹lán¹dsa dsa² jmøi¹guǿi¹, dsa² ti²ŋié², ni³ huu¹³ quiánh² hniah¹². Ca¹lán¹dsa dsa² ti²ŋié². Mi³jøng² li¹chi² ma¹dsio¹² quiánh² hniah¹². 10 Hi² jøng² lah¹la² lë²́ jni dsio¹ jmóh³ hniah¹². Dsio¹ báh³ lé² quiánh² hniah¹² ju³ná³ mi³tiugh¹³ hniah¹² hi² ma²ca¹lø¹hiúg¹ hoh¹² hniah¹² ma²cøng² ŋi². 11 Mi³jøng² cu²rø² li¹ti¹ hi² cuúh³ hniah¹² ca¹lah¹cónh¹ ja³té¹² hi² ca¹lø¹hiúg¹ hoh¹² hniah¹² lah¹jiá¹². 12 Di³ tiúh¹ báh³ cuúh³ hniah¹² ca¹lah¹cónh¹ ja³tiah¹ hniah¹² cuúh³, chi²júh² lah¹dsóh² hiug² hoh¹² hniah¹². Tsa¹hniuh¹² cuúh³ hniah¹² ma¹dsio¹² hlaih¹³. 13 Ha¹chi² hno¹jni lé² hi² ué² quiánh² hniah¹² ta³lah¹lé² hi² jláh³ quiah¹² rúh² hniah¹². 14 Hno¹jni lé² cu²rø² dsio¹ quián² ca¹lah¹jái¹ jniang³. Lé² mi³hogh³ hniah¹² dsa² chi³quian¹³ jmai³ quianh¹³ hi² ma²chi² quiánh² hniah¹². Jøng² lé² mi¹hag¹³ dsa² héi² calah jmai³ siíh³, quianh¹³ hi² chi² quiah¹²dsa, jmai³ chi³quianh¹³ hniah¹² jmai³ calah. Hi² lah¹jøng² lé² cu²rø² quiánh² hniah¹² quianh¹³dsa. 15 Lah¹la² rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³: “Ha¹chi² ca¹chiag¹  















quiah¹² dsa² ca¹jniúh¹ ma¹dsio¹². Cónh¹jøng² ha¹chi² ca¹lø¹hniuh¹² quiah¹² dsa² ca¹jniúh¹ mih²,” rø²juúh² si². Dsa¹lé² Tito quianh¹³ og¹ dsa² roh¹³ jniang³

16 Di³hmah³ Diú¹³. Cøng² ni³ ma²guǿ¹² Tito quianh¹³ jní², hi² chian²dsa ju²hí³ dsøa¹² hi² lé² hi² dsio¹ ja³cogh² hniah¹². 17 Di³ hniu¹ báh³ Tito jǿg³ ca¹juǿi²jni dsa². Hi² hiug² dsǿa¹² hŋiah¹² báh³ dsa². Hniu¹dsa dság¹dsa juu¹² ja³tiogh³ hniah¹². 18 Jøng² tse¹³ jnieh³ jan² dsa² roh¹³ jniang³ quianh¹³dsa, dsa² chi² jǿg³ dsio¹ quiah¹². Jue¹² dsa² roh¹³ jniang³ ma²ca¹tǿ² dsǿa¹² ha²lah téng²dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 19 Jø¹² bíh³ ma²ca¹jmo¹ dsa² roh¹³ jniang³ jǿg³ hi² ŋøa¹dsa quianh¹³ jnieh³, jmo¹dsa ta³ dsio¹ jøng² hi² cagh³ jnieh³ cog³. Mi³jøng² li¹léi¹³ hi² lán¹² Juu¹³ jniang³ dsa² juanh¹², jø¹² hi² hiug² dsǿa¹² jnieh³ hi² jmó³ jnieh³ hi² hniu¹dsa. 20 Hneng² jnieh³ hi² tsa¹li¹chi² jin³ he² jǿg³ hlaih¹³ quián² jnieh³ ja³cagh³ jnieh³ cog³ la³cuuh² hniah¹² jøng². 21 Di³ hneng² jnieh³ jmó³ jnieh³ jmáh¹lah hi² dsio¹ jní² ja³ta¹ni¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹² jnieh³ ca¹lah¹ma²quianh¹³ ja³ta¹ni¹ Diú¹³. 22 Jøng² tse¹³ jnieh³ jín³ ján¹ dsa² roh¹³ jniang³ calah. Ma²ne³ jnieh³ hi² hiug² dsǿa¹²dsa. Di³ hliú² rón² ma²ca¹jái¹jni ha²lah jmo¹²dsa. Jøng² hiug¹² jín³ ma²chian²dsa ju²hiúg¹ dsøa¹² hi² dság¹dsa quianh¹³ Tito. Di³ ma²ŋi¹²dsa jmóh³ hniah¹² jmáh¹lah hi² dsio¹. 23 Hŋiah¹² Tito ma²lán¹² dsa² ŋøa¹² quianh¹³ jní² jmo² jnieh³ ta³ ni³ huu¹³ quiánh²  















378

2 CORINTIOS 8​, ​9 hniah¹². Jøng² dsa² roh¹³ jniang³ chian² huø¹ Macedonia báh³ ca¹tse¹ dsa² og¹ héi², dsa² ŋi²nio³ quianh¹³ Tito. Hniu¹ ta³og¹dsa mi¹juanh¹² Cristo. 24 Hi² jøng² ju³mi³leih¹³ hniah¹² ja³ta¹ni¹ ca¹lah¹já¹ dsa² roh¹³ jniang³ hi² hnóh¹ hniah¹² rúh² hniah¹². Jøng² li¹léi¹³ dsøg¹² jǿg³ hi² jmoh² hniah¹² jmáh¹lah hi² dsio¹, ju³lah ma²ca¹juúh³ jnieh³.  

Cagh¹²dsa cog³ hi² la³cuúh¹dsa dsa² roh¹³ jniang³

9

Tsa¹jín³ hniuh¹² juøh¹³jni quianh¹³ si² la² hi² cuúh³ hniah¹² mih² quiah¹² dsa² roh¹³ jniang³. 2 Di³ ma²guiang³jni hiug² hoh¹² hniah¹² guiogh¹³ hniah¹² jmóh³ hniah¹² lah¹jøng². Ma²ca¹juǿi²jni dsa² chian² huø¹ Macedonia jǿg³ dsio¹ quiánh² hniah¹², dsa² chianh² huø¹ Acaya. Ca¹juúh¹jni ma²tiogh³ hniah¹² ju²jŋia¹³ cónh¹ ma²cøng² ŋi². Hi² jøng² mih² tsa¹ca¹lah¹já¹ dsa² chian² ja³la² ca¹túgh² ju²hiúg¹ dsøa¹², mi³ca¹nǿng²dsa hi² dsio¹ ma²jmoh² hniah¹² ca¹lah¹hiu³ hoh¹² hniah¹². 3 Cónh¹jøng² tsë³́ jni dsa² roh¹³ jniang³ juu¹² ja³tiogh³ hniah¹². Mi³jøng² tsa¹lé² tsa¹quien¹² jǿg³ dsio¹ ca¹juúh¹jni ja³cogh² hniah¹². Mi³jøng² jmai³ ja³dsiég¹³jni hŋiéng¹ ma²tiogh³ hniah¹² ju²jŋia¹³ ju³lah ca¹juúh¹jni. 4 Ma²ca¹juúh¹jni hi² ma²guiang³jni hi² jmóh³ hniah¹² cu²rø². Hi² jøng² tsa¹hno¹jni li¹chi² ju²hiíh¹ quián² jniang³ ju³ná³ ca¹jái¹ dsa² chian² huø¹ Macedonia, dsa² ŋi²nio³ quianh¹³ jní², hi² ha¹chi² ju²jŋia¹³ tiogh³ hniah¹² jmai³ ja³dsi³niang¹³ jnieh³. 5 Hi² jøng² lë²́ jni dsio¹ juǿi³jni dsa² roh¹³ jniang³ hi² dsa¹lé²dsa lah¹jiá¹² cónh¹ jín³  







jní², hi² cagh¹dsa cog³ ma²ca¹juøh³ hniah¹² hi² la³cuúh³ hniah¹². Mi³jøng² ma²neng¹² ju²jŋia¹². Ma²lé² cuúh³ hniah¹² cónh¹ ja³hiug² hoh¹² hniah¹² cuúh³. Tsa¹lé² cagh¹dsa quianh¹³ hi² tiog¹³. 6 Lah¹la² báh³ lǿa¹²: Mih² báh³ li¹chi² quiah¹² dsa² jne² mih². Ma¹dsio¹² báh³ li¹chi² quiah¹² dsa² jne² ma¹dsio¹². 7 Hi² jøng² dsio¹ cuú³ jniang³ lah¹jan² lah¹jan² jniang³ ju³lah ma²ca¹jmó³ jniang³ dsǿa¹². Tsa¹cuú³ jniang³ ju³ná³ tsa¹hiug² dsǿa¹² jniang³, ju³lah jan² dsa² cuø¹ hi² tiog¹³ hi² ja¹. Di³ hnio¹ Diú¹³ dsa² hiug² dsǿa¹² cuø¹. 8 Jøng² tiúh¹ báh³ Diú¹³ cuø¹ ma¹dsio¹² cónh¹ jín³ hniuh¹² quián² jniang³. Mi³jøng² li¹chi² tiá² ca¹lah¹jǿ¹ hi² hniuh¹² quiánh² hniah¹² guiogh¹³ ca¹lah¹ma²quianh¹³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² cuøh¹³ hniah¹² dsa² chi³quian¹³ jmai³ calah. 9 Lah¹la² rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³: Cuø¹²dsa ma¹dsio¹² quiah¹² dsa² ti²ŋié². Tsa¹dsø¹hén² jǿg³ quiah¹² hi² dsio¹ hi² jmo¹²dsa, rø²juúh² si². 10 Diú¹³ báh³ dsa² cuø¹² møi¹jon² quiah¹² dsa² jne². Jmo¹²dsa hi² li¹chi² hé¹² hi² quie¹³ jniang³. Jø¹² bíh³ dsa² héi² cuø¹² hi² li¹chi² hi² cuú³ jniang³ quiah¹² dsa² ti²ŋié² calah. Dsa² héi² báh³ jmo¹² li¹chi² ma¹dsio¹² quián² jniang³. Mi³jøng² jmó³ jniang³ hi² dsio¹. 11 Jmo¹dsa li¹chi² ca¹lah¹jǿ¹ quiánh² hniah¹². Mi³jøng² lé² li¹cuúh³ hniah¹² ma¹dsio¹² hi² la³cuúh³ hniah¹². Jøng² li¹juúh² jue¹² dsa² roh¹³ jniang³ di³hmah³ Diú¹³ na³ma²ca¹hiéih¹dsa hi² ma²ca¹cuøh³ hniah¹², hi² ca¹jáinh³ jnieh³. 12 Di³ ton¹ hi²  













379

2 CORINTIOS 9​, ​10

dsio¹ lé² ju³ná³ cuú³ jniang³ hi² chi³quian¹³ dsa² roh¹³ jniang³ jmai³. Lah¹ni³ li¹chi² hi² hniuh¹² quiah¹² dsa² roh¹³ jniang³. Ni³ jøng² li¹hiug² dsǿa¹² dsa² héi² calah hi² tsáih¹dsa Diú¹³ di³hmah³. 13 Mi³juanh¹³ báh³ hniah¹² Diú¹³ ju³ná³ jmóh³ hniah¹² hi² dsio¹ jøng². Di³ mi³leih¹³ hniah¹² ma²héh² hniah¹² jǿg³ dsio¹ quiah¹² Cristo. Jø¹² bíh³ mi³leih¹³ hniah¹² hi² hiug² hoh¹² hniah¹² ja³cog² ca¹lah¹já¹ dsa² roh¹³ jniang³. 14 Jøng² li¹hiug² dsǿa¹² dsa² roh¹³ jniang³ ja³cogh² hniah¹² calah. Hlanh¹dsa Diú¹³ ni³ huu¹³ quiánh² hniah¹². Di³ ni³ huu¹³ quiah¹² Diú¹³ ma²ca¹jmoh³ hniah¹² cøng² hi² dsio¹ hoh¹² ja³cog²dsa. 15 ¡Ha²lah hiug¹² dsiog¹ Diú¹³! Di³ dsio¹ hlaih¹³ ma²ca¹jmo¹dsa ja³cog² jniang³.  





Chi² báh³ bí² quiah¹² Pablo.

10

Jní² báh³ dsa² tsen² Pablo. Hlanh¹³jni hniah¹² ni³ quiah¹² Cristo, dsa² huø³ dsǿa¹², dsa² juanh¹² dsǿa¹². Chian² dsa² juúh² hi² bí² dsøa¹jni jmáh¹lah jmai³ guø³jni ja³uǿin³. Jøng² huø³ hei¹² dsøa¹jni jmai³ guø³jni quianh¹³ hniah¹², juúh²dsa. 2 Hi² jøng² juǿi²jni hniah¹² quianh¹³ hi² tiog¹³, hi² jmóh³ hniah¹² cu²rø². Mi³jøng² tsa¹li¹hniuh¹² jmó¹³jni bí² dsøa¹jni ja³cogh² hniah¹², na³ma²ca¹dsiég¹jni ja³tiogh³ hniah¹². Di³ ma²ca¹jmo¹jni dsøa¹ hi² hniuh¹² jmo¹³jni lah¹jøng² ja³cog² dsa² dsø²jiag¹² dsǿa¹² hi² jmo² jnieh³ ju³lah lǿa¹² jǿg³ quiah¹² jmøi¹guǿi¹ la². 3 Tiagh³ báh³ jnieh³ jmøi¹guǿi¹. Di³ ha¹chi² jmo² jnieh³ ju³lah lǿa¹² jǿg³ quiah¹² guøh³ huø¹ la². 4 Ha¹chi² jmo² jnieh³ bí² ca¹lah¹cónh¹ lǿa¹² bí² quiah¹² ni³ huø¹ la². Ma²chian²  





jnieh³ bí² quiah¹² Diú¹³, hi² jmo¹² hi² tiúh¹ jnieh³ ja³cog² he² hi² hlaih¹³ ca¹ŋi¹ŋǿi² jnieh³. 5 Chian² báh³ dsa² rú², dsa² dsii¹² jǿg³ siíh². Di³ tsa¹hniu¹dsa li¹cue¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ Diú¹³. Tiúh¹ báh³ jnieh³ mi³lei¹³ hi² tsa¹té¹² jǿg³ quiah¹² dsa² héi². Jø¹² bíh³ tiúh¹ jnieh³ jmó³ hi² nang¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ jǿg³ quiah¹² Cristo. 6 Lah¹ni³ jmó³ jnieh³ mi³tih³ hniah¹² ca¹lah¹jǿ¹. Jøng² ma²tiagh³ jnieh³ ju²jŋia¹³ hi² cuú³ jnieh³ ju²lih¹³ dsøa¹² quiah¹² ju³lah hein² dsa² tsa¹nang¹ jǿg³. 7 ¡Cu²rø² jai³ ha²lah lǿa¹²! Ju³dsiagh² dsǿa¹² dsa² lë²́ hi² lán¹²dsa guiog¹³dsa dsa² quián¹² Cristo. Ju³dsiagh² dsǿa¹²dsa hi² lah¹jøng² lán¹² jnieh³ calah cøng² ni³ quianh¹³dsa. 8 Ha¹chi² hi² lǿa¹² ju³ná³ juøh¹²jni ma¹dsio¹² cónh¹ lé² li¹juøh¹³ jní² jǿg³ hi² ma²ca¹cuø¹ Juu¹³ jniang³ bí². Ha¹chi² lø²hiih³jni. Di³ huu¹³ jøng² ca¹cuø¹dsa bí² hi² jmo³jni hi² jmáh³ hniah¹² tí² jǿg³ quiah¹²dsa. A¹jáng¹ ju³ hi² jmo³jni bí² mi³jøng² dsa¹hén² hoh¹² hniah¹² jǿg³. 9 Tsa¹hno¹jni jmo³jni hi² li¹ganh¹ hniah¹² jní² quianh¹³ si² hi² dsianh¹²jni. 10 Di³ chian² báh³ dsa² juúh² ma¹dsio¹² bí² jmo³jni quianh¹³ si² hi² dsianh¹²jni. Juúh²dsa ha¹chi² bí² chi² quieg¹ jmai³ hiúg³jni quianh¹³ hniah¹². Tsa¹rø² niúh² jǿg³ quieg¹ jmai³ jøng², juúh²dsa. 11 Ju³li¹ŋi¹² dsa² juúh² lah¹jøng² hi² lah¹dsóh² mi³ti³ báh³ jnieh³ jmai³ tiagh³ jnieh³ quianh¹³ hniah¹², ca¹lah¹cónh¹ lǿa¹² jǿg³ ca¹juúh³ jnieh³ quianh¹³ si² hi² ca¹dsianh¹³ jnieh³ jmai³ tiagh³ jnieh³ ja³uǿin³. 12 Cónh¹jøng² tsa¹ju³lëh ́ ³ hniah¹² hi² hneng² jnieh³ jmó³ ju³lah  















380

2 CORINTIOS 10​, ​11 jmo¹² dsa² juúh² jǿg³ dsio¹ quiah¹² guiog¹³dsa. A¹jáng¹ hi² chian² dsǿa¹² dsa² lah¹héi² ja³jmo¹²dsa hi² lán¹²dsa dsa² dsiog¹ hi³méh¹ cónh¹ jín³ roh¹³dsa. 13 Ha¹chi² juúh³ jnieh³ hi² tsug¹² dsiog¹ jnieh³. Ca¹tǿ² jøng² báh³ hneng² jnieh³ jmó³ jnieh³, ca¹lah¹cónh¹ ja³ma²ca¹cuø¹ Diú¹³. Jøng² ma²ca¹cuø¹ báh³ Diú¹³ hi² tséih³ jnieh³ hniah¹² jǿg³ quiah¹²dsa. 14 Héi¹ jnieh³ ca¹jmó³ héh¹ hi² hlanh¹³ jnieh³ hniah¹². Diú¹³ báh³ ca¹jmo¹ héh¹. Jøng² jnieh³ báh³ dsa² lah¹ni³ ca¹ŋi³hé³ jǿg³ quiah¹² Cristo juu¹² ja³tiogh³ hniah¹². 15 Ha¹chi² juúh² jnieh³ hi² tsug¹² dsio¹ ma²ca¹jmó³ jnieh³ ja³ma²lǿa¹² cøng² ta³ hi² ma²ca¹jmo¹ dsa² siáh². Hneng² jnieh³ jmáh³ hniah¹² tí² hi³méh¹ jǿg³. Mi³jøng² lé² tsø³jan¹³ jnieh³ ma¹dsio¹² hi³méh¹ jǿg³ ja³siíh³. 16 Hneng² jnieh³ dsø³hǿa¹³ jnieh³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³ uǿin² hi³méh¹ lah¹cónh¹ ja³tiogh³ hniah¹². Ja³jøng² ha¹chian² lé² li¹juúh² ca¹mi¹liag¹ dsa² siáh² ta³ hi³ ma²jmo² jnieh³. 17 Cónh¹jøng² lah¹la² rø²juúh² si²: “Tsa¹dsio¹ mi³juanh¹³ jniang³ guiag¹³. Juu¹³ jniang³ báh³ dsio¹ mi³juanh¹³ jniang³,” rø²juúh² si². 18 Héi¹ dsa² mi²juanh¹² guiog¹³ tøa¹² dsǿa¹² Juu¹³ jniang³. Hŋiah¹² báh³ Juu¹³ jniang³ ma²ŋi¹² hein² dsa² tøa¹² dsǿa¹²dsa.  











Chian² dsa² juúh² hi² lán¹²dsa tsih² høh³, dsa² tsa¹lán¹²

11

Juanh¹² jmóh³ hniah¹² hoh¹² ja³lø³liugh³jni hniah¹² ju³lah jan² dsa² tsa¹chian² dsǿa¹². Juanh¹² jmóh³ hniah¹² hoh¹² ja³cog²jni. 2 Dsih¹²jni ja³cogh² hniah¹² ni³ huu¹³ quiah¹² Diú¹³.  

Di³ ca¹jmo¹jni hi² lénh² hniah¹² ja³cog² Cristo ju³lah lán¹² jan² tsih² mǿ² dsiog¹, li¹juúh² jǿg³, dsa² jian¹ jan² jøng² báh³ dsa² ŋioh¹² quián¹²dsa. Tsa¹hlanh¹dsa jín³ hein² dsa² ŋioh¹² siáh². 3 Høa¹² dsøa¹jni ju³ná³ ca¹lø¹gánh¹ hniah¹² ju³lah ca¹lø¹gán¹ Eva. Ca¹mi¹gag¹² dsa² hlanh³, dsa² lah¹dsóh² të² mi¹gag¹². Høa¹² dsøa¹jni ju³ná³ ca¹løa¹ tsa¹hnóh¹ hniah¹² Cristo ca¹lah¹jǿ¹ hoh¹² hniah¹². 4 Ma²léi¹³jni hi² héh³ hniah¹² lǿa¹² ju³ he² jǿg³ ca¹nengh² hniah¹²: Ho¹ ju³ juúh²dsa ma²chian² Jesús siáh² calah, ho¹ ju³ hniuh¹² cánh³ hniah¹² jmi²dsí² siíh² calah, ho¹ ju³ dsi¹³ juu¹² siíh² ja³lé² liúg² jniang³. 5 Hiug¹² jláh³dsa lë²́ dsa, dsa² tsaih¹² hniah¹² jǿg³ jøng². Cónh¹jøng² ha¹chi² lë²́ jni dsiog¹dsa cónh¹ jín³ jní². 6 Ha¹chi² hi² lǿa¹² hi² tsa¹të²jni hløah³ ju³lah hløah¹² dsa² héi². Di³ ma²guiang³jni ha²lah lǿa¹² jǿg³ juøh¹²jni. Jø¹² bíh³ cu²rø² ma²ca¹lø¹leh¹³ hniah¹² lah¹jøng². 7 Lǿa¹² báh³ ca¹ŋi¹gán²jni ja³tsa¹ca¹jmo¹jni hi² lán¹²jni dsa² juanh¹² jmai³ ca¹hé¹jni hniah¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Ha¹chi² ca¹cán¹jni hliih³ jmai³ jøng². Di³ hi² hno¹jni mi³juanh¹³jni hniah¹². 8 Dsa² quián¹² Jesús chian² ja³siíh³ ca¹cán¹jni cog³ quiah¹², cog³ hi² lá²jni hi² dsø²ŋë²́ dsi²néi² ta³lah¹ca¹mi³ti³jni neih³ hniah¹², ta³lah¹ca¹he¹jni jǿg³. 9 Jin³ hein² hniah¹² ha¹chi² ca¹cuø¹jni ju²méh³ dsøa¹² jmai³ mi³hiúg³jni quianh¹³ hniah¹², ju³lah jmai³ ja³ca¹chi¹quian¹³jni jmai³. Dsa² roh¹³ jniang³ ca¹u¹lé² juu¹² huø¹ Macedonia ca¹cuø¹ ca¹lah¹jǿ¹ hi² hniuh¹² quieg¹ jmai³ jøng². Hi² jøng² ha¹chi² ca¹cuø¹jni hniah¹² ju²méh³  













381

2 CORINTIOS 11

dsøa¹². Hi² cónh¹jøng² tsa¹cuø¹³ báh³ jní² calah. 10 Tøa¹² dsøa¹jni hi² ma²ca¹jmo¹jni lah¹jøng². Hi² jøng² tsa¹cuø³jni hi² dsa¹hén² jǿg³ jøng² lah¹tan¹³ ja³ŋøa¹²jni huø¹ Acaya. Lah¹dsóh² ma²guiang³jni tsa¹lé² lah¹jøng² lah¹cónh¹ ja³té¹² hi² dsøg¹² jǿg³ ma²quianh¹³jni Cristo. 11 Jøng² ́ ³ hniah¹² jmo³jni lah¹jøng² tsa¹ju³lëh huu¹³ jøng² hi² tsa¹hnó¹jni hniah¹². Diú¹³ ma²ŋi¹² hi² hnó¹jni hniah¹². 12 Cøng² hi² jmo¹³ báh³ jní² ju³lah ma²jmo¹jni. Mi³jøng² li¹léi¹³ tsa¹té¹² jǿg³ quiah¹² dsa² hniu¹ juúh² hi² lán¹²dsa cu²rø² quianh¹³ jní² ja³heh¹²dsa hniah¹² jǿg³. 13 Di³ lán¹² dsa² lah¹héi² dsa² ta³júg³, dsa² mi²gag¹². Jmo¹²dsa hi² lán¹²dsa tsih² høh³ quián¹² Cristo. 14 A¹jáng¹ ju³ hi² chi² li¹juúh³ jniang³ ná¹². Di³ ca¹tǿ² hŋiah¹² báh³ dsa² hlanh³ jmo¹² hi² lán¹²dsa ju³lah jan² angel dsiog¹ quián¹² Diú¹³. 15 Hi² jøng² tsa¹ué² jmo¹ dsa² lah¹héi² hi² lán¹²dsa dsa² hniu¹ jǿg³ dsio¹. Di³ lah¹jøng² jmo¹² dsa² hlanh³, dsa² lán¹² juu¹³dsa. Lah¹jøng² li¹hmah¹³ báh³ quiah¹²dsa chi² ha²lah jmo¹dsa.  











Ma¹dsio¹² jmø³uai¹² ma²ca¹cán¹ Pablo

16 Cónh¹ calah siíh² juøh¹³jni, ́ ³ hniah¹² tsa¹chian² tsa¹ju³lëh dsøa¹jni. Cónh¹jøng² neng² jǿg³ ́ ² hniah¹² quieg¹ chi²júh² lëh tsa¹chian² dsøa¹jni. Mi³jøng² lé² juøh¹³jni cøng² ton¹ jǿg³ dsio¹ quieg¹. 17 Ha¹chi² juøh¹²jni jǿg³ la² ni³ huu¹³ quiah¹² Diú¹³. Lø²liuh¹²jni ju³lah jan² dsa² lah¹dsóh² tsa¹chian² dsǿa¹², dsa² mi²juanh¹² hŋiah¹². 18 Mi³juanh¹³ báh³ jní² hŋiéng¹jni. Di³ jue¹² báh³ dsa² lø²liúh² ha²lah ma²ca¹jmo¹dsa. 19 Lé² báh³ cángh³  







hniah¹² hoh¹² quiah¹² dsa² tsa¹juøi² ́ ² hniah¹² hi² dsǿa¹². Di³ hi² lëh ŋih³ hniah¹² ma¹dsio¹². 20 Ha¹chi² hi² juúh² hniah¹² ja³cuøh¹²dsa hniah¹² ta³ tiog¹³ hi² ja¹, ho¹ ju³ ja³cán²dsa hi² chi² quiánh² hniah¹². Ha¹chi² lǿa¹² hi² tsa¹dsi¹³ juu¹² jmo¹dsa lah¹jøng². Ha¹chi² hi² juúh² hniah¹² hi² ŋi²nio³ dsa² héi² rú²dsa. Ha¹chi² hi² jmoh² hniah¹² ju³ná³ ca¹jnáng¹dsa neih³ hniah¹². 21 Lah¹dsóh² juøh¹²jni ha¹chi² ca¹tí² dsøa¹jni hŋiéng¹jni jmo³jni lah¹jøng² quiánh² hniah¹². Cónh¹jøng² tí² báh³ dsøa¹jni juøh¹³jni hi² dsiog¹jni ca¹lah¹cónh¹ té¹² ja³juúh² dsa² siáh² hi² dsiog¹dsa. (Lø²liuh¹²jni ju³lah jan² dsa² tsa¹chian² dsǿa¹².) 22 Lán¹² báh³ jní² dsa² hebreo ju³ná³ juúh² dsa² héi² hi² lán¹²dsa lah¹jøng². Lán¹²jni calah dsa² israel chi²júh² lah¹jøng² juúh²dsa hi² lán¹²dsa. Lán¹²jni calah tsø³jong¹³ hlai³ Abraham chi²júh² lah¹jøng² lán¹²dsa. 23 Hiug¹² jín³ cu²rø² mi³ti³jni ni³ Cristo cónh¹ jín³ dsa² héi² ju³ná³ juúh²dsa jmo¹²dsa lah¹jøng². (Lø²liuh¹²jni ju³lah jan² dsa² ŋá¹².) Hiug¹² jín³ rø² ma²ca¹jmo¹jni ta³. Hliú² rón² ca¹tangh²dsa jní² hni¹ŋí³. Hliú² rón² ma²ca¹bú²dsa. Hliú² rón² ca¹jéin¹jni hi² mih² tsa¹ca¹jon¹jni. 24 Hŋí² rón² ca¹bú² dsa² judío quianh¹³ hnei¹³ ma¹gui²guí² rø²dsǿ² ŋiu¹ rón² láh² cu²rón². 25 Hnøa¹² rón² ca¹bú²dsa quianh¹³ hma² tig². Cu²rón² ca¹qui² ca¹tǿg²dsa cang³. Hnøa¹² rón² ca¹ŋi¹honh¹² niúh¹ jmǿi¹ barco hi² mi³hiúg³jni. Jøng² ca¹løa¹ hiúg³jni jmø³ŋih¹³ ta³cøng² jmai³ quianh¹³ cøng² huu². 26 Hliú² rón² ma²ca¹ŋøa¹jni juu¹² ja³ué³,  













382

2 CORINTIOS 11​, ​12 ja³li¹hú¹³jni jmøi², juu¹² ja³chian² dsa² høin², ja³li¹jmógh² dsa² go²jni ca¹lah¹ma¹quianh¹³ dsa² siáh², ju³lah dsa² hiag¹³. Ma²ŋie³jni ja³ué³, ju³lah jøa³juøi², ju³lah ja³tsa¹chian² dsa² tiogh³, ju³lah juu¹² jmø³ŋih¹³, ju³lah ja³tiogh³ dsa² hiag¹³ jmo¹² hi² lán¹²dsa dsa² roh¹³ jniang³, 27 ja³ué³, ja³chi² jmø³uai¹², ja³tsa¹lé² güe²jni, ja³ha¹chi² hi² chi² hi² cøh³gøh¹jni, ja³guǿi², ja³tsa¹chi² hmøah¹² dsiég² chi² li¹caih¹³jni. 28 Jø¹² bíh³ cøng² hi² chian²jni ju²hí³ dsøa¹² ha²lah lǿa¹² jǿg³ quiah¹² dsa² quián¹² Jesús, dsa² tiogh³ lah¹cøng² lah¹cøng² juøi² ja³tiogh³dsa. 29 Ca¹tǿ² hŋiéng¹ báh³ jní² hai¹² huø³ dsøa¹ ju³ná³ ca¹lø¹guiang¹jni hi² ma²hei¹² huø³ dsǿa¹² jan² dsa² roh¹³ jniang³. Jní² báh³ dsa² can¹³ ju²hiíh¹ ju³ná³ hein² dsa² roh¹³ jniang³ ca¹tánh² dsag³. 30 Jǿg³ dsio¹ jøng² báh³ cuǿ¹³jni quieg¹ hi² tsa¹chi² bí² chi² quieg¹jni, ju³ná³ tiog¹³ hniuh¹² juøh¹³jni jǿg³ dsio¹ quieg¹jni hŋiéng¹jni. 31 Ma²ŋi¹² Diú¹³ quián¹² Jesús Juu¹³ jniang³, dsa² lán¹² ti³jmi²dsa, hi² tsa¹tø³júg³jni. Dsiog¹ báh³ dsa² héi² jmai³ ŋi² ja³já¹³, jmai³ ŋi² ja³dság¹. 32 Dsi³máh² quián¹² rai¹³ Aretas ca¹tse¹ hlég² quián¹² juu¹² chiuh³ juøi² Damasco, dsa² mi³chiángh¹ jní². 33 Cónh¹jøng² ca¹lúg²jni. Di³ ca¹siág² dsa² roh¹³ jniang³ jní² juu¹² hag³tø²quig² ta¹lah¹coh¹³ hieh¹², hi² hiúg³jni niúh¹ cøng² møh² tá³ juøh¹².  













Ca¹jiag¹ Diú¹³ juu¹² guiuh¹³

12

Ha¹chi² ta³ jmo¹ hi² juøh¹³jni jǿg³ dsio¹ la² quieg¹. Cónh¹jøng² juøh¹³ báh² jní²

hi³méh¹. Juøh¹³jni hi² ma²ca¹he¹ Juu¹³ jniang³ ca¹lah¹ma¹quianh¹³ lah¹cøng² hi² ca¹cøa¹jni. 2 Di³ cué¹²jni jan² dsa² ŋioh¹², dsa² quián¹² Cristo. Ma¹guie¹quiún² ji²ŋi² ca¹tai¹ Diú¹³ dsa² héi² cu²hna² juu¹² ŋi¹juǿi¹. Tsa¹guiang³jni ha²lah lǿa¹², chi²júh² ca¹ŋie³dsa lah¹ma²quianh¹³ jmø²ŋǿ¹², chi²júh² ca¹ŋie³ jmáh¹lah jmi²dsí² quiah¹² báh³ dsa². Diú¹³ báh³ dsa² ŋi¹². 3 Cónh¹jøng² guiang³ báh³ jní² ca¹ŋie³dsa juu¹² ja³dsio¹. Tsa¹guiang³jni chi²júh² hi² quin¹²dsa jmø²ŋǿ¹², chi²júh² hi² ŋie³ jmáh¹lah jmi²dsí². Diú¹³ báh³ ŋi¹². 4 Ca¹nǿng²dsa jǿg³ ja³jøng² hi² tsa¹lé² juøh¹³jni, jǿg³ hi² tsa¹lé² juúh² dsa² jmøi¹guǿi¹. 5 Juøh¹³ báh³ jní² jǿg³ dsio¹ quiah¹² dsa² héi². Tsa¹juøh¹³jni jǿg³ dsio¹ quieg¹jni. Cónh¹ juøh¹³ báh³ jní² tsa¹chi² bí² chi² quieg¹. 6 Cónh¹jøng² ha¹chi² mi³lén²jni dsa² tsa¹chian² dsǿa¹² ju³ná³ hno¹jni juøh¹³jni jǿg³ dsio¹ quieg¹jni. Di³ mi³juøh¹³jni jǿg³ dsøg¹². Jøng² ha¹chi² juøh¹³jni jǿg³ ́ ² dsio¹ quieg¹jni. Di³ tsa¹hno¹jni lëh hniah¹² hi² lán¹²jni dsiog¹jni hi³méh¹ ca¹lah¹cónh¹ lǿa¹² hi² jáih² hniah¹² ha²lah jmo³jni, ha²lah juøh¹²jni. 7 Jø¹² bíh³ ca¹lø¹chí¹ cøng² jmø³uai¹² hi² ca¹hí¹ jmø²ŋǿ¹² quieg¹jni, ju³lah lǿa¹² cøng² tang¹². Mi³jøng² tsa¹ŋøa³jni hiug¹² rú²jni quianh¹³ jǿg³ hi² ma²ca¹he¹ Diú¹³. Li¹juúh² cøng² jmø³uai¹² ca¹tse¹ dsa² hlanh³ hi² jmógh²dsa jní². Mi³jøng³ tsa¹ŋøa³jni hiug¹² rú²jni. 8 Hnøa¹² rón² ca¹juǿi²jni Diú¹³ hi² mi³hno¹jni hi² mi³jŋíh²dsa jmø³uai¹² jøng². 9 Jøng² lah¹la² ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa jní²: “Tiúh¹ báh³ jøng² hi² jmo³jni hi² dsio¹ dsøa¹  















383

2 CORINTIOS 12

ja³cogh²hning. Di³ li¹léi¹³ báh³ cu²rø² hi² chi² bí² quieg¹jni ju³ná³ tsa¹béh²hning hŋiah¹,” ca¹juúh² Diú¹³. Hi² jøng² hiug¹² jín³ ma²hiug² dsøa¹jni hi² juøh¹³jni hi² tsa¹chi² bí² chi² quieg¹jni. Mi³jøng² li¹chi² quieg¹jni bí² quiah¹² hŋiah¹² Cristo. 10 Hiug² dsøa¹jni lán¹²jni tsa¹bé²jni ni³ huu¹³ quiah¹² Cristo. Lé² báh³ juúh² dsa² siáh² jǿg³ uai¹². Lé² báh³ jmógh²dsa. Ha¹chi² hi² lǿa¹² ju³ná³ he² hi² ué² ca¹jéin¹jni, he² jmø³uai¹² ca¹cán¹jni. Di³ jmai³ jøng² báh³ bé²jni, jmai³ tsa¹chi² bí² chi² quieg¹jni.  

Ma²chian² Pablo ju²hí³ dsøa¹² ni³ huu¹³ quiah¹² dsa² chian² jøa³juøi² Corinto

11 Ma²ca¹lø² ca¹liúh¹jni ju³lah jan² dsa² tsa¹chian² dsǿa¹². Di³ guiogh¹³ báh³ hniah¹² ca¹jmoh³ hi² ca¹hløah³jni lah¹jøng². Guiogh¹³ báh³ hniah¹² mi³cuúh³ hniah¹² jǿg³ dsio¹ quieg¹. Ha¹chi² lǿa¹² tsa¹lán¹²jni jin³ he². Tiog¹³ tsa¹lán¹² dsa² héi² dsa² dsiog¹ hi³méh¹ cónh¹ jín³ jní², ju³lah dsa² hiug¹² jláh³ héi², dsa² hniu¹ heh¹ hniah¹² jǿg³. 12 Juanh¹² dsøa¹jni ca¹mi³léi¹³jni cu²rø² hi² lah¹dsóh² lán¹²jni tsih² dsa² høh³ quián¹² Cristo. Ca¹løa¹ báh³ juu¹² juøh¹² quianh¹³ hi² gøg² jmai³ ca¹he¹jni jǿg³ ja³tiogh³ hniah¹². 13 Cøng² báh³ hi² dsio¹ dsøa¹ tsa¹ca¹jmo¹jni ja³tiogh³ hniah¹², ju³lah hi² ma²ca¹jmo¹jni juøi² siíh² ja³tiogh³ dsa² quián¹² Jesús. Di³ tsa¹ca¹cuø¹jni jǿg³ hi² mi³hmah¹³ hniah¹² ta³ ca¹jmo¹jni ja³cogh² hniah¹². Juanh¹² jmóh³ hniah¹² hoh¹² henh¹³ hniah¹² dsag³ jøng² quieg¹jni. 14 Jøng² ma²tǿ² hnaih² rón² ma²hiúg³jni juu¹² hi² nei³jni juu¹²  







ja³tiogh³ hniah¹². Jøng² ha¹chi² can³jni hliih³. Di³ ha¹chi² hno¹jni hi² chi² quiánh² hniah¹². Guiogh¹³ báh³ hniah¹² hnó¹jni. Ha¹chi² hniuh¹² jái¹ guing² ha²lah li¹chian² chiég³ jmi². Chiég³ jmi² báh³ hniuh¹² jái¹ ha²lah chian² guing² quián¹². 15 Hiug² báh³ dsøa¹jni hi² dsa¹hén² hi² chi² quieg¹jni huu¹³ hi² liúg² jmi²dsí² quiánh² hniah¹². Hiug² báh³ dsøa¹jni hi² dsa¹hén²jni hŋiéng¹. Tsa¹jmóh³ hniah¹² ma²dsø²hén² jǿg³ hi hnangh¹ hniah¹² jní² ta³lah¹ma²dsø²cón³ jǿg³ hi² hnó¹jni hniah¹². 16 Ca²dsiogh³ hniah¹² tsa¹tónh² juu¹² hi² tsa¹ma²ca¹can¹jni hliih³ quiánh² hniah¹². Tiog¹³ báh³ juúh² hniah¹² hi² ca¹mi³gan¹³ jnieh³ hniah¹². Quianh¹³ jǿg³ ta³jǿg³ ca¹lǿh¹ jnieh³ hniah¹², juúh² ca²dsiogh³ hniah¹². 17 Ha¹chi² ca¹mi³gan¹³jni hniah¹² ja³ca¹tsë²́ jni dsa² roh¹³ jniang³ juu¹² ja³tiogh³ hniah¹². 18 Ca¹juǿi²jni Tito hi² ŋó¹²dsa. Jøng² ca¹tsë²́ jni jan² dsa² roh¹³ jniang³ quianh¹³dsa calah. Jøng² ha¹chi² lë²́ jni hi² ca¹cuúh¹ Tito hniah¹² ju²méh³ dsøa¹². Cøng² jǿg³ tiogh³dsa quianh¹³ jní² ja³cogh² hniah¹². Cøng² ni³ ca¹jmo¹dsa ja³cogh² hniah¹² ju³lah ma²ca¹jmo¹jni hŋiéng¹. 19 Jøng² tsa¹ju³lëh ́ ³ hniah¹² hi² tsǿh²jni jǿg³ dsøg¹² quieg¹jni quianh¹³ ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ la² hi² juǿi²jni hniah¹². Lán¹²jni dsa² quián¹² Cristo. Hi² jøng² ja³ta¹ni¹ Diú¹³ ma²ca¹juúh¹jni ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ la². Mi³jøng² li¹chi² bí² quiánh² hniah¹², hniah¹² dsa² hnó¹jni. 20 Høa¹² dsøa¹jni ju³ná³ ca¹lø¹léi¹³jni na³ma²dsiég¹jni  











2 CORINTIOS 12​, ​13 ja³tiogh³ hniah¹², hi² tsa¹tiogh³ hniah¹² cu²rø² lah¹cónh¹ ja³lë²́ jni hi² dsio¹ mi³tiogh³ hniah¹², ju³ná³ ca¹lø¹hniuh¹² jmo³jni jmai³ jøng² ́ ² hniah¹² hi² cøng² hi² tsa¹lëh mi³jmo²jni. Høa¹² dsøa¹jni ju³ná³ ca¹lø¹guiang¹jni hi² chian² dsa² cø²tsë¹², dsa² dsih¹², dsa² hne², dsa² lø³neh³, dsa² juúh² jǿg³ hlaih¹³ quiah¹² roh¹³dsa, jǿg³ tsa¹dsio¹, dsa² ŋi²nio³ rú², dsa² jmo¹² møah¹³. 21 Høa¹² dsøa¹jni ju³ jøng² hi² jmo¹ Diú¹³ li¹hiih³jni ni³ huu¹³ quiánh² hniah¹² na³ma²dsiég¹jni calah. Tsa¹hno¹jni tiíh¹ cøh² dsøa¹jni calah huu¹³ hi² tsa¹ma²ca¹jéinh¹ hoh¹² ca²dsiogh³ hniah¹² hi² hlaih¹³ mi³ŋi²nioh³ hniah¹² lah¹jiá¹², dsiih¹² hniah¹² jǿg³ quianh¹³ hio¹³ hlanh³, ho¹ ju³ hio¹³ quián¹² dsa².  

Háih²dsa jǿg³ dsio¹ ja³ca¹tóh² jø² si²

13

Ma²tǿ² hnaih² rón² nei³jni juu¹² ja³tiogh³ hniah¹². Jøng² ha¹chi² cán³jni jǿg³ dsøg¹² quiah¹² jin³ hein² na³ma²ca¹dsiég¹jni ju³ná³ tsa¹chian² og¹ úg² dsa², dsa² cuø¹² dsag³. 2 Jmai³ ma²ton¹ jeinh¹² ca¹ŋie³jni ja³tiogh³ hniah¹², ca¹juǿi²jni ca¹lah¹jáh¹ hniah¹², quianh¹³ dsa² ca¹jmo¹ hi² hlaih¹³, hi² ha¹chi² ma¹hén³jni dsag³ quiah¹² dsa² ma²jmo¹² hi² hlaih¹³ na³ma²dsiég¹jni calah. Jøng² juøh¹²jni lah¹jøng² calah. 3 Hi² jøng² li¹ŋih³ báh³ hniah¹² hi² quianh¹³ Cristo báh³ hlanh¹³jni hniah¹². A¹jáng² hi² tsa¹bé² Cristo ja³cogh² hniah¹². Ma²ca¹cuúh¹ báh³ dsa² hniah¹² bí². 4 Di³ ca¹jon¹dsa ni³ crǿg¹³ ju³lah jan² dsa² huan¹³. Cónh¹jøng² ca¹cuø¹ hŋiah¹² Jmi² jniang³ bí² hi² chian²dsa ca¹lah¹jín³  





384 na¹. Dsøg¹² báh³ hi² lán¹² jnieh³ quianh¹³ Cristo ju³lah lán¹² dsa² huan¹³ calah. Cónh¹jøng² cuø¹ báh³ Diú¹³ bí² calah, ju³lah ca¹cuø¹dsa quiah¹² Cristo, ja³jmó³ jnieh³ jǿg³ quianh¹³ hniah¹². 5 Cu²rø² quieng² jǿg³ dsøg¹² chi²júh² ŋi²nioh³ hniah¹² ju³lah lǿa¹² jǿg³ ma²héh² hniah¹². Quieng² jǿg³ dsøg¹² quiánh² hniah¹² guiogh¹³. Ju³dsiagh² hoh¹² hniah¹² hi² quianh¹³ hniah¹² Cristo, chi²júh² lah¹dsóh² héh² hniah¹² jǿg³ quiah¹²dsa. 6 Ju³li¹leh¹³ hniah¹² ha¹chi² ca¹løa¹ ha¹chi² ta³ jmo¹ ta³ ca¹jmó³ jnieh³ ja³tiogh³ hniah¹², hi² ca¹heh¹³ jnieh³ hniah¹² jǿg³. 7 Hlanh¹³ jnieh³ Diú¹³. Mi³jøng² tsa¹jmóh³ hniah¹² hi² siíh². Cónh¹jøng² ha¹chi² høa¹² dsǿa¹² jnieh³ ta³ quián² jnieh³. Ha¹chi² hneng² jnieh³ hi² li¹chi² jǿg³ dsio¹ quián² jnieh³. Cøng² hi² jøng² báh³ hneng² jnieh³, hi² ŋi³nioh³ hniah¹² juu¹² dsio¹. Ha¹chi² hi² lǿa¹² ju³ná³ lë²́ ca²dsiog³dsa tsa¹ca¹jmó³ jnieh³ cu²rø² ta³. 8 Di³ hneng² jnieh³ jmáh¹lah jǿg³ dsøg¹². Tsa¹hneng² jnieh³ jǿg³ siíh². 9 Hiug² báh³ dsǿa¹² jnieh³ hi² lán¹² jnieh³ dsa² huan¹³, chi²júh² lanh¹² hniah¹² dsa² chi² bí². Hi² jøng² báh³ tseih² jnieh³ Diú¹³, hi² ju³li¹béh² hniah¹² ja³cog²dsa. 10 Dsianh¹³jni jǿg³ la² quianh¹³ si² jmai³ guø³jni ja³uǿin³. Mi³jøng² tsa¹hniuh¹² li¹hne²jni na³ma²dsiég¹jni ja³tiogh³ hniah¹². Ha¹chi² ca¹cuø¹ Juu¹³ jniang³ bí² huu¹³ hi² hén¹³jni jǿg³ quiánh² hniah¹². Ma²ca¹cuø¹dsa bí². Mi³jøng² mi³hog³jni hniah¹² ja³jmáh³ hniah¹² tí² hi³méh¹ jǿg³ quiah¹²dsa. 11 Jøng² na²jéin² jniang³ ná³ dsa² roh¹³ jniang³. Di³ ca¹dsan¹  













385

2 CORINTIOS 13

jø² si² la². Tsa¹ma¹jmóh³ hniah¹² hi² hlaih¹³. Neng² jǿg³ quieg¹jni. Túgh³ hniah¹² cøng² jǿg³, hiug² hoh¹² hniah¹² quianh¹³ rúh² hniah¹². Hi² jøng² jiag¹ báh³ Diú¹³, dsa² hniang¹ jniang³, dsa² cuø¹² ju²hiúg¹ dsøa¹². 12 Ni³dsiogh³ hniah¹² rúh² hniah¹² lah¹jan² lah¹jan² hniah¹². 13 Ca¹lah¹já¹ dsa²  



quián¹² Jesús chian² ja³la² juúh² jǿg³ dsio¹ quiánh² hniah¹². 14 Ju³jmo¹³ Jesucristo, dsa² lán¹² Juu¹³ jniang³, dsio¹ dsǿa¹² ja³cogh² hniah¹². Ju³li¹leh¹³ hniah¹² hi² hniang¹ Jmi² jniang³. Ju³qui² ju³jiag¹³ jmi²dsí² han¹³ quiah¹²dsa quiánh² ca¹lah¹jáh¹ hniah¹².  

SI² CA¹JMO¹ SAN PABLO CA¹T˲́ DSA² CHIAN² HUع GALACIA Ca¹dsiánh² Pablo cøng² si² ca¹të²́ dsa² quián¹² Jesús chian² huø¹ Galacia

1

Jní² báh³ Pablo. Héi¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ ca¹hei¹ ca¹tsei¹ jní². Hŋiah¹² Jesucristo báh³ dsa² ca¹jmo¹ hi² ma²lán¹²jni tsih² høh³ quián¹²dsa, quianh¹³ Jmi² jniang³, dsa² ca¹jmo¹ ca¹hiog² Jesucristo mi³ca¹jon¹dsa. 2 Jní² quianh¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² roh¹³ jniang³, dsa² quianh¹³ jní², dsianh¹³ jnieh³ cøng² si² la² quiánh² hniah¹², dsa² quián¹² Jesús chian² huø¹ Galacia. 3 Ju³cuø¹³ Jmi² jniang³ quianh¹³ Jesucristo, dsa² ma²lán¹² Juu¹³ jniang³, dsio¹ dsǿa¹² ja³cogh² hniah¹². Ju³cuø³dsa ju²hiúg¹ dsøa¹². 4 Ca¹hie¹ Jesucristo hmó¹ huu¹³ quiah¹² dsǿg³ jniang³, hi² ca¹lég²dsa. Mi³jøng² tsa¹ma¹ŋi³niang³ jniang³ juu¹² hlaih¹³ quiah¹² jmøi¹guǿi¹ la². Di³ lah¹jøng² ca¹lø¹hiúg¹ dsǿa¹² hŋiah¹² Jmi² jniang³. 5 Ju³mi³juanh¹³ báh³ jniang³ dsa² héi² jmai³ ŋi² ja³já¹³, jmai³ ŋi² ja³dság¹. Lah¹jøng² ju³lé³.  







Ha¹chi² jǿg³ siíh² chi² hi² jmo¹ hi² liúg² jniang³

6 Hiug¹² dsogh¹² dsøa¹jni. Di³ tsa¹hai³ ma²hei¹² ni³ tiúh¹² hniah¹²  

jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Ca¹hia¹ báh³ Diú¹³ hniah¹². Mi³jøng² ca¹jmo¹ Cristo dsio¹ dsǿa¹² ja³cogh² hniah¹². Jøng² ma²hiug² hoh¹² hniah¹² jǿg³ siíh², jǿg³ hi² juúh² hniah¹² hi² jmo¹ hi² liúgh² hniah¹². 7 Di³ lah¹dsóh² ha¹chi² jǿg³ siíh² chi² hi² jmo¹ hi² liúg² jniang³. Cónh¹jøng² chian² báh³ ca²dsiog³ dsa² cuøh¹² hniah¹² ju²méh³ dsøa¹². Hniu¹dsa hi² mi¹tsë²́ dsa jǿg³ dsio¹ quiah¹² Cristo. 8 Ju³jmo¹³ Diú¹³ ue¹² dsǿa¹² ja³cog² lǿa¹² ju³ hein² dsa² ca¹heh¹ hniah¹² jǿg³ siíh², jǿg³ tsa¹lǿa¹² ju³lah jǿg³ ma²ca¹heh¹³ jnieh³ hniah¹², ju³ lah¹la² ca¹jmo¹jni hŋiéng¹, ju³ lah¹la² ca¹jmo¹ ángel ca¹já¹ juu¹² ŋi¹juǿi¹. 9 Ma²na²juúh¹ báh³ jní². Cónh¹jøng² juǿi³jni hniah¹² calah: Ju³jmo¹³ Diú¹³ ue¹² dsǿa¹² ja³cog² lǿa¹² ju³ hein² dsa² ca¹heh¹ hniah¹² jǿg³ tsa¹lǿa¹² ju³lah lǿa¹² jǿg³ ma²ca¹hieh¹³ hniah¹². 10 Ma²ŋih³ báh³ hniah¹². A¹jáng¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ hno¹jni tøa¹ dsǿa¹² hi² juøh¹²jni lah¹jøng². Diú¹³ báh³ hno¹jni tøa¹ dsǿa¹². Di³ ha¹chi² ma¹lán¹²jni dsa² jmo¹² ta³ quiah¹² Cristo ju³ná³ jmo³jni hi² hniu¹ dsa² jmøi¹guǿi¹.

386









387

GÁLATAS 1​, ​2 Lah¹la² ca¹løa¹ ca¹lán¹ Pablo tsih² høh³ quián¹² Cristo

11 Jøng² li¹ŋih³ hniah¹² dsa² roh¹³ jniang³. A¹jáng¹ jǿg³ ca¹jmo¹ dsa² jmøi¹guǿi¹, jǿg³ ca¹juǿi²jni hniah¹², 12 ho¹ ju³ jǿg³ ca¹nang¹jni hi² dsii¹² dsa², ho¹ ju³ jǿg³ ca¹he¹ dsa² jmøi¹guǿi¹. Hŋiah¹² Jesucristo báh³ ca¹jmo¹ hi² ca¹lø¹guiáng¹jni jǿg³. 13 Ma²ca¹nengh² báh³ hniah¹² jǿg³ ha²lah mi³ŋøa¹²jni lah¹jiá¹², cónh¹ jmai³ ja³mi³hlanh¹³jni Diú¹³ ju³lah jmo¹² dsa² judío, dsa² go²jni. Hiug¹² cu¹té¹² ca¹jmoh³jni dsa² quián¹² Jesús, hi² hno¹jni mi³dsa¹hén² jǿg³ quiah¹² dsa² héi². 14 Hiug¹² jín³ hi² mi³quin³jni ni³ hi² hé²jni jǿg³ ju³lah lǿa¹² jǿg³ hi² hé² dsa² go²jni cónh¹ jín³ ca¹lah¹já¹ dsa² go²jni, dsa² cu²rø² ji²ŋi² tiagh³ jnieh³ quianh¹³. Ma¹dsio¹² jín³ mi³hno¹jni jǿg³ ca¹já¹ quiah¹² dsa² hóg¹ quián² jnieh³. 15 Jøng² niúh¹ jín³ hi² ca¹lø¹chián¹jni ca¹quiágh² Diú¹³ jní². Ca¹jmo¹dsa hi² dsio¹ dsǿa¹²dsa ja³cog²jni. Ca¹hei¹dsa jní² 16 hi² ŋi³tiun¹jni jǿg³ quiah¹²dsa juu¹² go² dsa² tsa¹lán¹² judío. Jøng² ca¹jmo¹dsa ca¹lø¹cué¹³jni ja³ŋiúh³dsa mi³ca¹dsiég¹ jmai³ ja³jmo¹dsa lah¹jøng². Jøng² ha¹chian² dsa² jmøi¹guǿi¹ ca¹ŋi³ŋai³jni dsø¹juu¹² jøng². 17 A¹jáng¹ ca¹ŋó¹jni juu¹² jøa³juøi² Jerusalén hi² ca¹ŋi³jan³jni dsa² ma²lán¹² tsih² høh³ quián¹² Cristo lah¹jiá¹². Ca¹ŋó¹jni juu¹² huø¹ Arabia báh³. Jøng² ca¹ŋáh¹jni juu¹² jøa³juøi² Damasco. 18 Jøng² jín³ ma²ca¹ŋie³jni jøa³juøi² Jerusalén, mi³ca¹tsø³jue¹³ hnøa¹² ji²ŋi². Ca¹ŋi³jan³jni Pedro.  





Jøng² ca¹jan³jni guie¹hŋí² jmai³ quianh¹³dsa. 19 Ha¹chian² tsih² høh³ siáh² ca¹jan³jni. Jan² Jacobo ca¹jan³jni, dsa² ca¹ŋo² quianh¹³ Juu¹³ jniang³. 20 Jái¹² báh³ Diú¹³. Ha¹chi² mi²gag¹³jni quianh¹³ si² la². 21 Ni³ jøng² ca¹ŋó¹jni juu¹² huø¹ Siria quianh¹³ huø¹ Cilicia. 22 Dsa² quián¹² Jesús chian² huø¹ Judea tsa¹ma²ca¹jǿi² jní². 23 Cónh¹ ma²ca¹nǿng²dsa jǿg³ hi² tsa¹ma¹ŋøa²jni jmoh³jni dsa², hi² ma²ŋøa¹²jni ton³jni jǿg³ hi² mi³hno¹jni dsa¹hén² lah¹jiá¹². 24 Jøng² ma²mi²juanh¹²dsa Diú¹³ huu¹³ quieg¹ jní².  





















2

Ca¹hie¹ dsa² ma²lán¹² tsih² høh³ lah¹jiá¹² Pablo

Jøng² ca¹ŋie³jni calah jøa³juøi² Jerusalén quianh¹³ Bernabé, mi³ca¹tsø³jue¹³ guie¹quiún² ji²ŋi². Mi³quianh³ jnieh³ Tito calah. 2 Ca¹ŋie³jni di³ ca¹mi¹léi¹³ Diú¹³ hi² hniu¹dsa nei³jni. Jøng² ja³cu³guiag¹³ jnieh³ ca¹juǿi²jni dsa² quin¹² ni³ quiah¹² dsa² roh¹³ jniang³ tiogh³ ja³jøng² ha²lah lǿa¹² jǿg³ ton³jni go² dsa² tsa¹lán¹² judío. Di³ tsa¹hno¹jni hi² li¹chian² dsa² juúh² tsa¹dsio¹ jmo³jni, ju³ jøng² ca¹løa¹ tsa¹quien¹² ta³ ma²ca¹jmo¹jni quianh¹³ hi² na¹ bíh³ jmo³jni. 3 Ha¹chi² ca¹juúh² dsa² héi² hi² mi³lé² circuncisión quiah¹² Tito, dsa² tsa¹lán¹² judío mi³quianh³jni. 4 Jøng² ca²dsiog³ dsa² jmo¹² dsa² roh¹³ jniang³ ca¹ŋi¹togh¹² jøa³ cónh¹ tsa¹jŋia¹³. Ca¹ŋi¹tiag¹³dsa jnieh³. Tsa¹tøa¹² dsǿa¹²dsa hi² tsa¹ma¹hniuh¹² mi³ti³ jnieh³ jǿg³ quiah¹² dsa² hóg¹, jnieh³ dsa² quián¹² Cristo Jesús. Mi³hniu¹dsa hi² mi³mi³ti³ jnieh³ calah jǿg³ ué² jøng².  





388

GÁLATAS 2 5 Cu¹dsie¹² tsa¹ca¹cuán¹³ jnieh³ dsa². Ni³ huu¹³ quiánh² hniah¹² tsa¹hneng² jnieh³ dsa¹hén² jǿg³ dsio¹ lah¹té¹². 6 Jøng² ha¹chi² jǿg³ siíh² ca¹cuø¹ dsa² jmo¹²dsa dsa² canh¹³. Tsa¹tonh¹²jni juu¹² ju³ canh¹³dsa ho¹ ju³ tsa¹canh¹³dsa. Diú¹³ báh³ dsa² ŋi¹² ha²lah lǿa¹² dsǿa¹²dsa. 7 Cónh¹jøng² ca¹lø¹lih¹³ báh³ dsa² hi² ma²ca¹cuø¹ Diú¹³ ta³ hi² ŋi³tiun¹jni jǿg³ dsio¹ quiah¹²dsa go² dsa² tsa¹lán¹² judío, ju³lah ma²ca¹cuúh¹dsa Pedro ta³ hi² dsa¹téng²dsa jǿg³ go² dsa² judío. 8 Di³ jan² Diú¹³ héi², dsa² ca¹tse¹ Pedro juu¹² go² dsa² judío, ca¹tsei¹ jní² calah juu¹² go² dsa² tsa¹lán¹² judío. 9 Jøng² mi³ca¹lø¹lih¹³ Jacobo quianh¹³ Pedro quianh¹³ Juan, dsa² jmo¹²dsa dsa² canh¹³, hi² ma²ca¹jmo¹ Diú¹³ dsio¹ dsǿa¹² ja³cog²jni, jøng² ca¹hie¹dsa jnieh³ quianh¹³ Bernabé. Hiug² dsǿa¹²dsa hi² dsa³téng³ jnieh³ jǿg³ go² dsa² tsa¹lán¹² judío ta³lah¹dsa¹téng²dsa jǿg³ guiog¹³dsa go² dsa² judío. 10 Jø² hi² jøng² báh³ ca¹tsáih¹dsa jnieh³ hi² mi³hog³ jnieh³ dsa² ti²ŋié². Jøng² cónh¹ hiug² dsǿa¹² jnieh³ ma²ca¹jmó³ báh³ jnieh³ lah¹jøng².  











Ca¹jé² Pablo Pedro jøa³juøi² Antioquía

11 Jøng² ca¹jé²jni Pedro jmai³ ca¹ŋie³dsa jøa³juøi² Antioquía. Di³ lah¹dsóh² ca¹tánh²dsa dsag³. 12 Di³ mi³gøah¹²dsa quianh¹³ dsa² tsa¹lán¹² judío niúh¹ jín³ hi² ca¹dsi¹lé² dsa² jag¹³ quiah¹² Jacobo. Jøng² ca¹jmo¹dsa ta¹cøg¹² mi³ca¹dsi¹lé² dsa² héi². Di³ juúh² dsa² héi² hi² hniuh¹² mi³ti³ jniang³ jǿg³ quiah¹²  



dsa² hóg¹. Goh¹² Pedro ju³ná³ ca¹ŋai¹ dsa² héi² he² løa¹ gøah¹²dsa quianh¹³ dsa² tsa¹lán¹² judío. 13 Jø¹² bíh³ lah¹jøng² ta¹caih¹² ta¹jen¹² ca¹jmo¹ dsa² judío chian² Antioquía ca¹lah¹ja³ca¹løa¹ ca¹hí¹ Bernabé quianh³dsa. 14 Jøng² mi³ca¹jái¹jni hi² tsa¹ŋi²nio³dsa cu²rø² ju³lah lǿa¹² jǿg³ dsio¹ lah¹té¹² quiah¹² Cristo, jøng² ca¹juǿi²jni Pedro ja³ta¹ni¹ ca¹lah¹já¹ dsa²: “Hning² dsa² lanh¹² dsa² judío, ma²ŋøh²hning ju³lah jan² dsa² tsa¹lán¹² judío. ¿Ha²lah dsio¹ hnøngh²hning mi¹ti¹ dsa² tsa¹lán¹² judío jǿg³ tsa¹mi²tih³hning hŋiah¹?” ca¹juúh¹jni.  



Cu²rø² hniuh¹² hé² dsa² judío jǿg³ ju³lah lǿa¹² quiah¹² dsa² siáh²

15 Jnieh³ dsa² lán¹² dsa² judío, tsa¹lán¹² jnieh³ ju³lah lán¹² dsa² tsa¹lán¹² judío, dsa² ti³re² dsag³. 16 Cónh¹jøng² ma²ne³ báh³ jnieh³ hi² tsa¹lé² jmo¹ Diú¹³ hi² dsiog¹ dsa² mi²ti¹ lei¹³ quiah¹² hlai³ Moisés, lei¹³ ca¹já¹ ma²lǿih². Hi² tiog¹³ báh³ hniuh¹² hé²dsa jǿg³ quiah¹² Jesucristo. Jøng² hé² báh³ jnieh³, dsa² judío, jǿg³ quiah¹² dsa² héi². Mi³jøng² jmo¹ Diú¹³ dsǿa¹² hi² lán¹² jnieh³ dsa² tsa¹re² dsag³. Di³ hé² jnieh³ jǿg³. A¹jáng¹ lah¹jøng² lë²́ dsa hi² tsa¹røi² jnieh³ dsag³ huu¹³ hi² mi²ti³ jnieh³ lei¹³. Ha¹chian² dsa¹ lén² dsa² tsa¹re² dsag³ huu¹³ hi² mi²ti¹dsa lei¹³. 17 Hneng² jnieh³ hi² jmo¹ Diú¹³ dsǿa¹² hi² lán¹² jnieh³ dsa² tsa¹re² dsag³. Jøng² mi³ca¹hé³ jnieh³ jǿg³ quiah¹² Cristo, ca¹jmó³ jnieh³ dsǿa¹² hi² mi³ti³røi² jnieh³ dsag³, ju³lah jan² dsa² tsa¹lán¹² judío. ¿Ho¹ li¹juúh³ jniang³ liáh³, Cristo  





389

GÁLATAS 2​, ​3

ca¹jmo¹ ca¹lø¹rǿi¹ jnieh³ dsag³? A¹jáng¹ ju³ lah¹jøng² lǿa¹². 18 Hi² jøng² báh³ lah¹dsóh² mi³li¹léi¹³ hi² ma²rø²canh¹² jnieh³ dsag³, ju³ná³ ca¹mi³ti³ jnieh³ calah lei¹³ hi² ma²ca¹tiú¹³ jnieh³. 19 Jøng² jní², ca¹lø¹léi¹³jni tsa¹mi³lén²jni dsa² tsa¹re² dsag³ ju³ jøng² ca¹mi³ti³jni lei¹³. Hi² jøng² ca¹tiú¹ báh³ jní² lei¹³. Mi³jøng² ŋøa³jni juu¹² quiah¹² Diú¹³. 20 Ca¹jon¹jni ni³ crǿg¹³ quianh¹³ Cristo li¹juúh² jǿg³. A¹jáng¹ jmi²dsí² quieg¹ ma¹quin³jni. Hŋiah¹² Cristo báh³ dsa² qui²jiag¹². Di³ jøng² cónh¹ jmai³ ja³chian²jni cøng² hi² hé²jni jǿg³ quiah¹² jong¹² Diú¹³. Dsa² hniang¹ jní² ca¹jon¹dsa ni³ huu¹³ quieg¹ jní². 21 Tsa¹jmo³jni tsa¹quien¹² jǿg³ hi² ca¹jmo¹ Diú¹³ dsio¹ dsǿa¹² ja³cog² jniang³. Di³ ha¹chi² ta³ li¹jmo¹ hi² ca¹jon¹ Cristo ju³ná³ dsa² héi² lén² dsa² tsa¹re² dsag³, dsa² mi²ti¹ lei¹³.  







3

Ma²ca¹tiú² dsa² chian² huø¹ Galacia jǿg³ mi³hé²dsa

¡He³ hiug¹² tsa¹chian² hoh¹² hniah¹², dsa² roh¹³ jniang³ dsa² chianh² Galacia, hniah¹² dsa² ca¹nengh² cu²rø² hi² ca¹jon¹ Jesucristo ni³ crǿg¹³! Dsa² báh³ ma²ca¹togh¹² hniah¹² juu¹² siíh². 2 Cøng² jǿg³ la² hno¹jni ŋai³jni hniah¹²: ¿Ca³quinh² hniah¹² jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³ huu¹³ jøng² hi² ca¹mi³tih³ hniah¹² lei¹³ ca¹já¹ ma²lǿih²? Ha¹chi². Hi² jøng² báh³ ca¹quinh² hniah¹² jmi²dsí² mi³ca¹héh¹ hniah¹² jǿg³. 3 ¿He² løa¹ gøg² tsa¹chian² hoh¹² hniah¹²? Ha¹chi² tiah¹ mi³hianh¹³ hniah¹² hi² ca¹mi¹liág¹ jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³. 4 Høa¹² dsøa¹jni ju³ná³ ca¹løa¹  





ha¹chi² ta³ li¹jmo¹ ca¹lah¹jǿ¹ hi² ́ ² hniah¹². ¡Ju³ tsa¹lé² ca¹ŋi¹ŋëh lah¹jøng²! 5 A¹jáng¹ huu¹³ jøng² jmo¹² Diú¹³ juu¹² juøh¹² ja³tiogh³ hniah¹², hi² mi²tih³ hniah¹² lei¹³ ca¹já¹ ma²lǿih². A¹jáng¹ huu¹³ jøng² cuø¹²dsa jmi²dsí² quiah¹². Hi² jøng² báh³ jmo¹²dsa: Di³ hi² héh² hniah¹² jǿg³ báh³. 6 Ju³lah hlai³ Abraham, ca¹hé¹dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Hi² jøng² jmo¹² Diú¹³ dsǿa¹² hi² tsa¹re² Abraham dsag³. 7 Jøng² ma²ŋih³ hniah¹². Dsa² héi² báh³ li¹chi² jǿg³ dsio¹ quiah¹², dsa² hé² jǿg³ quiah¹² Diú¹³, ju³lah lǿa¹² jǿg³ ca¹jmo¹ Diú¹³ quiah¹² hlai³ Abraham. 8 Ma²lǿih² báh³ tsa¹ŋi¹² Diú¹³ hi² jmo¹dsa dsǿa¹² hi² tsa¹re² dsa² tsa¹lán¹² judío dsag³, ju³ná³ hein² dsa héi² hé² jǿg³ quiah¹²dsa. Hi² jøng² ca¹tsáih¹ Diú¹³ hlai³ Abraham jǿg³ la², ju³lah lǿa¹² ni³ si² quiah¹²dsa: “Li¹chi² jǿg³ dsio¹ quiah¹² dsa² chian² ca¹lah¹jǿ¹ juøi². Di³ héh²hning jǿg³ quieg¹jni,” ca¹juúh² Diú¹³, ca¹tsáih¹dsa Abraham. 9 Jøng² li¹chi² jǿg³ dsio¹ quiah¹² ca¹lah¹já¹ dsa² hé² jǿg³ cu¹dsie¹² quianh¹³ hlai³ Abraham, dsa² ca¹hé¹ jǿg³ calah. 10 Jmo¹ Diú¹³ ue¹² dsǿa¹² ja³cog² dsa² hniu¹ liúg² guiog¹³ quianh¹³ hi² mi¹ti¹dsa lei¹³ quiah¹² hlai³ Moisés. Di³ lah¹la² rø²juúh² lei¹³: “Jmo¹ Diú¹³ ue¹² dsǿa¹² ja³cog² lǿa¹² ju³ hein² dsa² tsa¹ca¹mi¹ti¹ ja³ca¹lah¹jǿ¹,” rø²juúh² lei¹³. 11 Ma²léi¹³ tsa¹jmo¹ Diú¹³ dsǿa¹² hi² tsa¹re²dsa dsag³, ju³lah dsa² hniu¹ mi¹ti¹ lei¹³. Di³ lah¹la² rø²juúh² si² quiah¹²dsa: “Dsa² héi² báh³ dsa² tsa¹re² dsag³, dsa² hé² jǿg³ báh³. Dsa² héi² báh³ dsa² li¹chian² ja³cog²jni,” rø²juúh²  













390

GÁLATAS 3 si². 12 Jøng² tsa¹hniuh¹² hé²dsa jǿg³, ju³lah dsa² mi²ti¹ lei¹³. Lah¹la² rø²juúh² lei¹³: “Jøng² báh³ liúg²dsa, ju³ná³ ca¹mi¹ti¹dsa ja³ca¹lah¹jǿ¹,” rø²juúh² lei¹³. 13 Mi³jmo¹ Jmi² jniang³ ue¹² dsǿa¹² ja³cog² jniang³. Di³ tsa¹ca¹tiúh¹ jniang³ cónh¹ lǿa¹² lei¹³. Jøng² Cristo ca¹lég² jniang³. Ja³cog² dsa² héi² báh³ ca¹jmo¹ Jmi² jniang³ ue¹² dsǿa¹² ni³ quián² jniang³. Lah¹la² rø²juúh² si²: “Ue¹² dsǿa¹² Diú¹³ ja³cog² dsa² ca¹hë²́ dsa guiuh¹³ hma²,” rø²juúh² si². 14 Lah¹jøng² ca¹jmo¹ Diú¹³. Mi³jøng² ni³ huu¹³ quiah¹² Cristo Jesús li¹chi² jǿg³ dsio¹ quiah¹² dsa² tsa¹lán¹² dsa² judío, ju³lah lǿa¹² jǿg³ ca¹jmo¹ Diú¹³ quiah¹² hlai³ Abraham. Mi³jøng² ca¹lah¹jái¹ jniang³, dsa² hé² jǿg³, ma²lé² quín³ jniang³ jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³, ju³lah lǿa¹² jǿg³ ca¹jmo¹dsa.  





Tsa¹lé² jmo¹ lei¹³ hi² tsa¹quien¹² jǿg³ ca¹jmo¹ Diú¹³ lah¹jiá¹²

15 Cøng² jǿg³ la² mi³juǿi³jni hniah¹², dsa² roh¹³ jniang³, ju³lah lǿa¹² jǿg³ quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹: Tsa¹lé² jmo¹ jan² dsa² hi² tsa¹quien¹² cøng² si² hi² ca¹chio¹ dsa² siáh² ni³ ta³. Jø¹² bíh³ tsa¹lé² tiun¹dsa hi³méh¹ jǿg³ ni³ si² ma²ca¹chio¹ dsa² lah¹jøng². 16 Jøng² ca¹jmo¹ Diú¹³ jǿg³ quiah¹² hlai³ Abraham quianh¹³ cøng² tsø³jon² quiah¹²dsa. Ha¹chi² rø²juúh² si² “tsø³jon²” hi² hia¹²dsa dsa² jue¹². Cøng² báh³ tsø³jon² quiah¹²dsa rø²juúh² si², hi² hia¹²dsa Cristo. 17 Jøng² lah¹la² juǿi³jni hniah¹²: Ma²quiún² ŋi²lǿg² rø²dsǿ² guieg²guí² ji²ŋi² ca¹jmo¹ Diú¹³ jǿg³ quiah¹² hlai³ Abraham mi³ca¹lø¹chí¹ lei¹³ quiah¹² hlai³  





Moisés. Jøng² tsa¹lé² jmo¹ lei¹³ jøng² hi² tsa¹quien¹² jǿg³ ca¹jmo¹ Diú¹³ lah¹jiá¹². 18 Tsa¹mi³tan¹ hlai³ Abraham hi² dsio¹ ju³lah lǿa¹² jǿg³ ca¹jmo¹ Diú¹³, ju³ná³ mi³hniuh¹² lei¹³ calah. Jøng² ca¹jmo¹ báh³ Diú¹³ jǿg³ hi² la³cuø¹dsa hi² dsio¹ jøng². 19 ¿He² løa¹ ca¹lø¹chí¹ lei¹³ jøng²? Hi² jøng² báh³ ca¹lø¹chí¹ lei¹³: Mi³jøng² li¹ne³ jniang³ hi² røi² jniang³ dsag³ ta³lah¹li¹chian² tsø³jon² jøng², dsa² tan¹ jǿg³ ca¹jmo¹ Diú¹³. Jøng² ca¹hiéh¹ Moisés ni³ quiah¹² dsa² juøi² jian¹²dsa lei¹³ ca¹u¹cang¹ ángeles. 20 Tsa¹lǿa¹² lah¹jøng² jǿg³ ca¹jmo¹ Diú¹³ quianh¹³ Abraham. Ha¹chian² dsa² ca¹hiéh¹ jǿg³ ni³ quiah¹²dsa. Hŋiah¹² báh³ Diú¹³ ca¹jmo¹ jǿg³ ja³ta¹ni¹ Abraham.  





Huu¹³ la² báh³ ca¹lø¹chí¹ lei¹³

21 Jøng² tsa¹ju³lëh ́ ³ hniah¹² hi² lǿa¹² ma¹quién¹ lei¹³ quiah¹² hlai³ Moisés quianh¹³ jǿg³ ca¹jmo¹ Diú¹³ quianh¹³ hlai³ Abraham. Cøng² báh³ lǿa¹² jǿg³. Mi³jmo¹ báh³ Diú¹³ hi² lén² jniang³ dsa² tsa¹re² dsag³ quianh¹³ lei¹³ ju³ mi³chi² cøng² lei¹³ hi² lé² li¹jmo¹ lah¹jøng². 22 Di³ lah¹la² rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³: Ca¹lah¹já¹ báh³ dsa² jmøi¹guǿi¹ ti³re² dsag³, rø²juúh² si². Hi² jøng² báh³ lǿa¹², mi³jøng² tsa¹ma¹chi² juu¹² siíh² ja³lé² li¹tan¹ jniang³ jǿg³ dsio¹ hi² ca¹jmo¹ Diú¹³. Cøng² juu¹² jøng² báh³ lé² li¹dsǿg³ jniang³, hi² hé² jniang³ jǿg³ quiah¹² Jesucristo. 23 Hi² lah¹jøng² tiagh³ báh³ jniang³ ti³røi² jniang³ dsag³, ju³lah lǿa¹² lei¹³ ta³lah¹tsa¹ma²ca¹guǿnh¹ dsa² hniuh¹² hé² jniang³ jǿg³ quiah¹². 24 Hi² jøng² lei¹³ báh³  







391

GÁLATAS 3​, ​4

6 Jøng² ca¹jmo¹ Jmi² jniang³ ca¹jmo¹ hi² ma²hneng² jniang³ jǿg³ quiah¹² Jesús, hi² ma²hé² jniang³ ca¹quín³ jniang³ jmi²dsí² quiah¹² jǿg³. Mi³jøng² lén² jniang³ dsa² ja³ŋiúh³dsa. Di³ ma²lán¹² jniang³ tsa¹re² dsag³ ja³ta¹ni¹ Jmi² jniang³. jong¹²dsa. Hi² jøng² juúh² jniang³: 25 Jøng² ha¹chi² ta³ ma¹jmo¹ lei¹³ “Tiá³ quián² jniang³,” hi² tséih³ jniang³ Jmi² jniang³. 7 Ma²ca¹jmo¹ ja³cog² jniang³ mi³ma²hé² jniang³ jǿg³. Diú¹³ hi² tsa¹ma¹lán¹² jniang³ ju³lah 26 Ma²lán¹² jniang³ jong¹² Diú¹³. jan² dsa² jmo¹² ta³ quiah¹² dsa². Di³ ma²hé² jniang³ jǿg³ quiah¹² Ma²lán¹² jniang³ jong¹²dsa. Hi² jøng² Cristo Jesús. 27 Ma²lán¹² jniang³ tai¹ jniang³ hi² chi² quiah¹²dsa. ju³lah lán¹² Cristo hŋiah¹², ca¹lah¹jái¹ Høa¹² dsǿa¹² Pablo huu¹³ jniang³, dsa² ma²ca¹jŋó² jmøi² huu¹³ quiah¹² dsa² hé² jǿg³ quiah¹²dsa. 28 Tsa¹ma¹lán¹² jniang³ 8 Jøng² hniah¹², tsa¹mi³cueh¹² dsa² judío ho¹ ju³ dsa² tsa¹lán¹² judío. Tsa¹ma¹lán¹² jniang³ dsa² hniah¹² Diú¹³ lah¹jiá¹². Mi³mi²tih³ jmo¹² tá³ dsa² ho¹ ju³ dsa² jmo¹² hniah¹² ni³ diú¹³ siáh², dsa² ta³ quiah¹². Tsa¹ma¹lán¹² jniang³ tsa¹lán¹² Diú¹³ lah¹dsóh². 9 Jøng² na¹ dsa² mǿ² ho¹ ju³ dsa² ŋioh¹². Cøng² ma²cueh¹² hniah¹² Diú¹³. Jø¹² bíh³ ni³ báh³ tiagh³ jniang³ quianh¹³ ma²cue¹² Diú¹³ hniah¹². ¿Ha²lah Cristo Jesús. 29 Lán¹² jniang³ dsa² hio¹² jǿg³ dsøg¹² hi² jéinh¹ calah quián¹²dsa. Hi² jøng² lán¹² jniang³ hoh¹² hniah¹² huu¹³ quiah¹² jǿg³ tsø³jon² quiah¹² hlai³ Abraham. ha¹chi² ta³ li¹jmo¹, hi² hnøngh² Tai¹ jniang³ jǿg³ dsio¹ ca¹jmo¹ Diú¹³ hniah¹² mi³tih³ hniah¹² calah quiah¹² hlai³ héi². jǿg³ tsa¹quien¹²? 10 Hiug¹² mi²tih³ Jǿg³ la² mi³juǿi³jni hniah¹²: hniah¹² ca¹lah¹jǿ¹ ni³ jmai³ juøh¹² Lah¹jøng² báh³ lǿa¹² quiah¹² quiah¹² dsa² judío. 11 Hi² jøng² høa¹² hi²meh² ca¹të²́ ma¹dsio¹² cog³ quiah¹² dsøa¹jni chi²júh² ha¹chi² ta³ li¹jmo¹ hlai³ ti³jmi², ju³lah lǿa¹² quiah¹² jan² ta³ hi² ca¹ŋi³tiun¹jni jǿg³ quiánh² dsa² jmo¹² tá³ dsa². 2 Di³ chian² báh³ hniah¹². 12 Mǿa¹²jni hniah¹² dsa² roh¹³ dsa² jmo¹² hí³ hi²meh². Dsa² héi² báh³ jmo¹² hí³ cog³ calah ca¹lah¹ca¹dsen¹ jniang³, ju³ lénh³ hniah¹² ju³lah ji²ŋi² ja³ca¹juúh² ti³jmi² tsih² hi² jmo¹ ma²lán¹² jní². Di³ ma²lán¹²jni tsih² héh¹. 3 Lah¹jøng² báh³ mi³lái¹² ju³lah jan² dsa² lah¹hniah¹². jniang³ jmai³ tsa¹mi³ne³ jniang³. Di³ Ha¹chi² ma¹jmogh¹² jní² mai³¹ mi³mi²ti³ jniang³ ju³lah lǿa¹² jǿg³ quiah¹² dsa² judío. Jmáh¹lah quiah¹² dsa² hóg¹ hi² chi² jmøi¹guǿi¹. hi² dsio¹ ma²ca¹jmoh³ hniah¹² 4 Jøng² mi³ca¹dsiég¹ jmai³, ca¹tse¹ quianh¹³ jní². 13 Ma²ŋih³ hniah¹² Diú¹³ ja³ŋiúh³dsa, dsa² ca¹lø¹chián¹ he² løa¹ ca¹ŋi³tiun¹jni jǿg³ dsio¹ ni³ jmøi¹guǿi¹ la² ju³lah lø²chian² jmai³ lah¹ni³ ca¹ŋie³jni ja³tiogh³ dsa² jmøi¹guǿi¹, dsa² hniuh¹² mi¹ti¹ hniah¹². Di³ huu¹³ hi² dson³jni. 14 Jøng² ha¹chi² ju²méh³ dsøa¹² lei¹³. 5 Hniu¹dsa lég²dsa jniang³, hi² tsa¹ma¹jmo¹ lei¹³ héh¹ quián² jniang³. ca¹quinh² hniah¹² dsag³ mi³lán¹²jni. Hniu¹dsa lén² jniang³ jong¹² Diú¹³. Ha¹chi² ca¹lø¹hiágh² hniah¹²  

















4



















392

GÁLATAS 4 jní². Ca¹hieh¹ hniah¹² jní² ju³lah mi³hieh¹³ hniah¹² jan² ángel quián¹² Diú¹³, ju³lah mi³hieh¹³ hniah¹² hŋiah¹² Cristo Jesús. 15 ¿He² ca¹løa¹ ha¹chi² ma¹hiug¹² hoh¹² hniah¹² ja³cog² jní²? Di³ lah¹dsóh² mi³huøh¹³ hniah¹² mø²neih¹² hniah¹² guiogh¹³. Mi³cuøh¹³ hniah¹² jní² ́ ² ju³ jøng² hi² lé². 16 ¿He² løa¹ lëh hniah¹² jøng² hi² hián³jni hniah¹² ja³ma²ca¹juǿi²jni hniah¹² jmáh¹lah jǿg³ dsøg¹²? 17 Mi³mi¹quianh¹³ ca²dsiog³ dsa² judío hniah¹². Di³ a¹jáng¹ ju³ hi² dsio¹ dsǿa¹²dsa. Cónh¹ hi² hniu¹dsa hi² tiágh³ jniang³ ma¹quién¹. Mi³jøng² nǿngh³ hniah¹² jmáh¹lah jǿg³ quiah¹²dsa. 18 Tiog¹³ báh³ dsio¹ li¹quianh¹³ dsa² hniah¹², ju³lah dsa² dsio¹ dsǿa¹², ju³ lah¹la² guø³jni quianh¹³ hniah¹², ju³ lah¹la² tsa¹guø³jni. 19 Ca¹løa¹ cøh² dsøa¹jni hniah¹² lah¹jiá¹², tsih² quian¹jni, ju³lah lah¹jan² hio¹³ li¹chian² guing². Cónh¹jøng² quin³jni calah ju²cǿh¹ dsøa¹² ca¹lah¹ca¹lø¹quianh¹³ Cristo cu²rø² hniah¹². 20 Dsio¹ ju³ mi³guø³jni quianh¹³ hniah¹² ta¹na¹. Mi³jøng² rø² hi³méh¹ ma²guiang³jni he² jǿg³ juǿi³jni hniah¹². Tsa¹guiang³jni cónh¹ lǿa¹² la² ha²lah jmo³jni quianh¹³ hniah¹².  











Jǿg³ quiah¹² Agar quianh¹³ Sara

21 Jøng² hniah¹² dsa² hnøngh² mi³tih³ hniah¹² ju³lah lǿa¹² lei¹³ quiah¹² hlai³ Moisés, ¿tsa³ŋih³ hniah¹² ha²lah rø²juúh² lei¹³? 22 Lah¹la² rø²juúh² lei¹³: Mi³chian² og¹ ja³ŋiúh³ hlai³ Abraham, jan² ja³ŋiúh³dsa quianh¹³ ji²gug²dsa, jan² ja³ŋiúh³dsa quianh¹³ hio¹³ siáh² jmo¹² ta³ dsi²néi². 23 Jǿg³  





ma²ca¹jmo¹ Diú¹³ báh³ jøng², hi² ca¹lø¹chián¹ guing² quián¹² ji²gug²dsa. Jøng² jǿg³ quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ báh³ jøng², hi² ca¹lø¹chián¹ guing² quián¹² hio¹³ siáh². 24 Lah¹la² hniu¹dsa juúh²dsa jǿg³ jøng²: Ton¹ jǿg³ ca¹jmo¹ Diú¹³ ma²lǿih². Cøng² jǿg³ lǿa¹² ju³lah lǿa¹² jǿg³ quiah¹² hio¹³ siáh² héi², hio¹³ mi³tsen² Agar. Lei¹³ quiah¹² hlai³ Moisés báh³ jøng², jǿg³ ca¹lø¹chí¹ máh² tsen² Sinaí. Tsa¹lé² liúg² dsa² hniu¹ mi¹ti¹ jǿg³ jøng². 25 Jøng² dsa² chian² jøa³juøi² Jerusalén neng¹² jmøi¹guǿi¹ la², dsa² lah¹héi² báh³ hniu¹ jǿg³ ca¹lø¹chí¹ máh² Sinaí, máh² tsih¹² huø¹ Arabia. Lán¹² dsa² lah¹héi² ju³lah mi³lán¹² hio¹³ siáh² héi², cu¹dsie¹² quianh¹³ guing² quián¹²dsa, dsa² tsa¹lé² liúg². 26 Jøng² ca¹jmo¹ báh³ Diú¹³ jin³ cáng¹ jǿg³, jǿg³ hi² dsa³tiágh³ jniang³ jøa³juøi² Jerusalén neng¹² jmøi¹guǿi¹ cøng². Jøng² tsa¹ma¹hniuh¹² mi³ti³ jniang³ lei¹³, jniang³ dsa² chian² ja³jøng². 27 Di³ lah¹la² rø²juúh² si²: Hning², hio¹³ dsa² juu³, hning² dsa² tsa¹chian² jonh² chian², ju³níh³hning hioh¹² jénh²hning. Hning², dsa² tsa¹ma²ca¹tǿ² neih³ jmø³uai¹² hi² li¹chian² guing², ju³hǿgh³hning hioh¹² jénh²hning. Di³ hiug¹² jín³ jue¹² guing² li¹chian² quiánh²hning, dsa² ca¹tióg² dsa² ŋioh¹², cónh¹ jín³ guing² li¹chian² quián¹² hio¹³ ca¹jian¹ dsa² ŋioh¹² quiánh²hning, rø²juúh² si². 28 Jøng² dsa² roh¹³ jniang³, ca¹lø¹chián¹ Isaac ni³ huu¹³ jǿg³  









393

GÁLATAS 4​, ​5

ca¹jmo¹ Diú¹³. Jø¹² bíh³ lah¹jøng² jniang³. Ni³ huu¹³ jǿg³ ca¹jmo¹ Diú¹³ ma²lán¹² jniang³ jong¹² Diú¹³. 29 Jøng² lǿa¹² quiánh² hniah¹² ju³lah mi³lǿa¹² quiah¹² dsa² og¹ ca¹lø¹chián¹ ma²lǿih² jøng². Di³ ja³ŋiúh³ hio¹³ siáh², dsa² ca¹lø¹chián¹ jǿg³ ca¹jmo¹ dsa² jmøi¹guǿi¹, ca¹jmóh² dsa² héi² Isaac, dsa² ca¹lø¹chián¹ jǿg³ ca¹jmo¹ Diú¹³. 30 Jøng² lah¹la² rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³: “Len¹³ hio¹³ siáh² héi² ja³dsi¹² cu¹dsie¹² quianh¹³ ja³ŋiúh³dsa. Tsa¹lé² niu¹ gug² ja³ŋiúh³ hio¹³ héi² hi² tan¹ ja³ŋiúh³ hio¹³ ji²gug² ti³jmi²dsa.” 31 Jøng² tsa¹lǿa¹² quián² jniang³, dsa² roh¹³ jniang³, ju³lah lǿa¹² quiah¹² ja³ŋiúh³ hio¹³ siáh² héi². Di³ tan¹ báh³ jniang³ hi² dsio¹ ju³lah lǿa¹² jǿg³ quiah¹² ja³ŋiúh³ hio¹³ ji²gug² ti³jmi²dsa.  





5

Tí² chinh¹² jǿg³ jmo¹ hi² liúgh² hniah¹²

Ca¹lég² Cristo jniang³. Mi³jøng² ŋi³niang³ jniang³ ju³lah dsa² ma²ca¹lúg². Jøng² tí² túgh³ hniah¹². Tsa¹ma¹tieh¹³ hniah¹² gugh² lei¹³, ju³ná³ ca¹løa¹ ha¹chi² ta³ li¹jmo¹ ma²ca¹lúgh² hniah¹². 2 Jøng² jní² báh³ Pablo. Lah¹la² juǿi²jni hniah¹²: Ha¹chi² ta³ li¹jmo¹ jǿg³ quiah¹² Cristo ja³cogh² hniah¹² chi²júh² cuúh³ hniah¹² jmo¹dsa circuncisión quiánh² hniah¹². 3 Cónh¹ calah siíh² juǿi²jni hniah¹²: Hniuh¹² mi¹ti¹ dsa² héi² ca¹lah¹ti³hian¹³ lei¹³ quiah¹² hlai³ Moisés, ju³lah dsa² lé² circuncisión quiah¹². 4 Jøng² hniah¹² dsa² dsa²jiag¹² hoh¹² hi² lénh² hniah¹² dsa² tsa¹re² dsag³ ja³mi³tih³ hniah¹² lei¹³, ma²ca¹tiúh¹ hniah¹² jǿg³  





quiah¹² Cristo. Ha¹chi² ma¹jmo¹ Diú¹³ hi² dsio¹ dsǿa¹²dsa ja³cogh² hniah¹². 5 Jøng² jnieh³ dsa² hé² jǿg³ quiah¹²dsa, ma²mi²hag¹³ jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³. Mi³jøng² cøng² hi² jøng² hneng² jnieh³ lé², hi² lén² jnieh³ dsa² tsa¹re² dsag³ ja³ta¹ni¹ Jmi² jniang³ ni³ huu¹³ hi² hé² jnieh³ jǿg³. 6 Ha¹chi² quien¹² circuncisión quián² jniang³, dsa² quián¹² Cristo Jesús, ju³ ma²lǿa¹², ju³ tsa¹ma²ca¹løa¹ quián² jniang³. Hi² jøng² báh³ quien¹², hi² hé² jniang³ jǿg³. Jǿg³ jøng² báh³ jmo¹² hi² li¹hnio¹ jniang³ roh¹³. 7 Hi² dsio¹ mi³ŋi²nioh³ hniah¹². ¿Ha²lah dsio¹ ca¹mi¹gan¹² dsa² hniah¹², hi² tsa¹ma¹héh² hniah¹² jǿg³ dsøg¹²? 8 Diú¹³ báh³ dsa² ca¹hia¹ hniah¹² lah¹jiá¹². A¹jáng¹ jǿg³ quiah¹² Diú¹³ jǿg³ ta³jǿg³ jøng². 9 Dsø²cón³ jǿg³ ta³jǿg³ ju³lah lǿa¹² ca²jneh³ chiúh³ jmo¹² hi² lø²hiug¹² ma¹dsio¹² can³ hi³ŋíh¹. 10 Ha¹chi² hi² jmo³jni dsøa¹. Di³ mi¹hag¹³ báh³ Juu¹³ jniang³. Mi³jøng² tsa¹ju³héh³ hniah¹² jǿg³ siíh². Dsa² héi² báh³ ta¹canh¹³ ju³ná³ hein² dsa² héi², dsa² hniu¹ mi¹gan¹² hniah¹². 11 Jøng² dsa² roh¹³ jniang³, ha¹chian² dsa² mi³cuúh¹ jní² jmø³uai¹² ju³ jøng² cøng² hi² ton²jni jǿg³ hi² lé² circuncisión quián² jniang³. Ha¹chian² dsa² mi³li¹hioh³ jǿg³ hi² ca¹quíg¹ Cristo dsǿg³ jniang³ ni³ crǿg¹³, ju³ jøng² ca¹cugh¹³jni jǿg³ jøng² quianh¹³ jǿg³ hi² lé² circuncisión quián² jniang³. 12 ¡Ju³ tiu¹³ dsa² guiog¹³, ju³lah dsa² hniu¹ mi¹gan¹³ hniah¹²! 13 Ma²ca¹hia¹ Diú¹³ hniah¹², dsa² roh¹³ jniang³, hi² lénh² hniah¹² dsa² tsa¹ma¹hniuh¹² mi¹ti¹ lei¹³.  

















GÁLATAS 5​, ​6

394

Di³ tiog¹³ tsa¹dsi¹³ juu¹² hi² jmóh³ hniah¹² ca¹lah¹jǿ¹ hi² neng¹² hoh¹² hniah¹². Cónh¹jøng² mi³hnóh¹ hniah¹² ju²rúh² hniah¹². Mi³hogh³ hniah¹² rúh² hniah¹². 14 Di³ ma²mi²ti³ báh³ jniang³ ti³hian¹³ lei¹³, ju³ná³ mi³ti³ jniang³ cøng² jǿg³ la² hi² rø²juúh² lei¹³: “Mi³hnóh¹ hniah¹² ju²rúh² hniah¹² ju³lah hnóh¹ hniah¹² guiogh¹³,” rø²juúh² ́ ³ hniah¹² guiogh¹³ lei¹³. 15 Tsa¹cø³tëh hniah¹², ju³lah jmo¹² jáh² chian² niúh¹ núng¹, ju³ná³ ca¹ŋi¹hén² jǿg³ dsio¹ quiánh² hniah¹².  



Dsio¹ ŋi³niang³ jniang³ hi² quin³ jniang³ jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³

16 Lah¹la² juǿi²jni hniah¹²: Dsio¹ ŋi³nioh³ hniah¹² hi² quinh³ hniah¹² jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³. Tsa¹ma¹jmóh³ hniah¹² hi² hlaih¹³ lǿ² hoh¹² hniah¹². 17 Di³ hi² hlaih¹³ lǿ² dsǿa¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ báh³ hioh³ jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³. Jø¹² bíh³ hioh³ jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³ hi² hlaih¹³ lǿ² dsǿa¹² dsa² jmøi¹guǿi¹. Tsa¹cugh¹² jǿg³ jøng². Hi² jøng² tsa¹chi² ma¹lé² jmó³ jniang³ hi² hlaih¹³ hi² mi³jmó³ jniang³. 18 Jø¹² bíh³ ha¹chi² ma¹hniuh¹² mi³ti³ jniang³ lei¹³ ju³ná³ ca¹jiag¹ jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³ jniang³. 19 Ma²ne³ jniang³ hliú² hi² lǿ² dsǿa¹² dsa² jmøi¹guǿi¹: Hlanh¹²dsa hio¹³ siáh². Jmo¹²dsa hliú² hi² hlaih¹³. 20 Hlanh¹²dsa diú¹³ lan³. Jmo¹²dsa hi² hlanh³dsa. Hioh³dsa. Hniu¹dsa møah¹³. Dsih¹²dsa. Tsa¹hai³ li¹hne²dsa. Ti³tá¹²dsa. Tiogh³dsa ma¹quién¹. 21 Hniu¹dsa hi² chi² quiah¹² dsa². Tiogh³dsa cu²møah¹³ hi² ti³hen¹²dsa. Hliúg² hi² lah¹jøng² jmo¹²dsa. Cónh¹jøng² juǿi²jni  











hniah¹² ju³lah ca¹juúh¹jni lah¹jiá¹²: Ha¹chi² dsa¹lia¹ dsa² jmo¹² lah¹jøng² ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹. 22 Jøng² lah¹la² jmo¹² dsa² quin¹² jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³: Hniang¹dsa. Hioh¹² jenh¹²dsa. Tei³ hei¹² dsǿa¹²dsa. Juanh¹² dsǿa¹²dsa. Huø³ dsǿa¹²dsa. Dsiog¹dsa. Té¹² jǿg³ quiah¹²dsa. 23 Tsa¹ŋøa¹²dsa juanh¹²dsa. Mi²tián²dsa dsǿa¹²dsa. Tsa¹ma¹hniuh¹² lei¹³ quiah¹² dsa² jmo¹² hi² dsio¹ lah¹jøng². 24 Jøng² dsa² ma²quián¹² Cristo Jesús, ca¹dsan¹ ca¹lah¹jǿ¹ hi² hlaih¹³ hi² mi³lán¹²dsa, quianh¹³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² hlaih¹³ hi² mi³lǿ² dsǿa¹²dsa. 25 Ju³ŋi³niang³ jniang³ quianh¹³ jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³. Di³ dsa² héi² báh³ jiag¹² jniang³. 26 Tsa¹ŋi³niang³ jniang³ hi² rú² jniang³, ho¹ jøng² ca¹lø¹hioh¹ ca¹lø¹dsih¹² dsa² ju³roh¹³ jniang³.  









Dsio¹ mi³hog³ jniang³ dsa² roh¹³ jniang³

6

Hniah¹² dsa² roh¹³ jniang³, dsa² lah¹dsóh² ŋi²nioh³ quianh¹³ jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³, jmóh³ hniah¹² hi² dsio¹ hoh¹² hniah¹². Mi³hogh³ hniah¹² dsa² ma²ca¹tánh² dsag³. Mi³jøng² tsa¹ma¹jmo¹dsa. Jø¹² bíh³ jmóh³ hniah¹² hí³ quiánh² hniah¹² guiogh¹³ tsa¹ju³tiánh³ hniah¹² dsag³. 2 Dsio¹ mi³hogh³ hniah¹² ju²rúh² hniah¹² lah¹jan² lah¹jan² hniah¹², chi²júh² he² hi² lǿa¹². Hi² jøng² báh³ mi³tih³ hniah¹² lei¹³ quiah¹² Cristo. 3 Ha¹chian² dsa² juanh¹² lah¹dsóh² chian², ju³lah dsa² jmøi¹guǿi¹. Mi²gan¹²dsa hŋiah¹²dsa, chi²júh² lë²́ dsa lán¹²dsa dsa² juanh¹². 4 Ju³lah jan² dsa², hniuh¹² jái¹²dsa chi²júh² dsio¹ lǿa¹² ta³ jmo¹²dsa. Jøng² ta³ ca¹jmo¹ hŋiah¹² báh³ dsa² jøng² ju³ná³ ca¹tǿ²  





395

GÁLATAS 6

dsǿa¹²dsa ta³. A¹jáng¹ ta³ ca¹jmo¹ dsa² siáh². 5 Di³ hniuh¹² jmó³ jniang³ ta³ quián² jniang³ lah¹jan² lah¹jan² jniang³. 6 Ju³jmóh³ hniah¹² ma¹méh¹ he² hi² chi² quianh¹³ tøa¹², ju³lah hniah¹² dsa² mi²tanh¹³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 7 Tsa¹ju³li¹ganh² hniah¹². Tsa¹lé² mi³ganh¹³ hniah¹² Diú¹³. Ju³lah he² hi² jŋiú³ jniang³, hi² lah¹jøng² báh³ li¹chi² quián² jniang³. 8 Ju³ná³ ca¹jmó³ jniang³ hi² hlaih¹³ møa¹² dsǿa¹² jniang³, cónh¹jøng² dsa¹héin² jniang³. Jøng² ju³ná³ ca¹jmó³ jniang³ hi² hniu¹ jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³, hi² jøng² báh³ li¹chiang² jniang³ tiá². 9 Tsa¹jŋí³ jniang³ hi² jmó³ jniang³ hi² dsio¹. Li¹chi² báh³ hi² dsio¹ quián² jniang³ na³ma²ca¹dsiég¹ jmai³, ju³ná³ tsa¹ca¹lø¹niuh¹³ dsǿa¹² jniang³. 10 Cøng² hi² jmó³ jniang³ hi² dsio¹ ja³cog² dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹² jniang³, cónh¹ ja³dsi¹³ juu¹². Tiog¹³ báh³ jmó³ jniang³ hi² dsio¹ ja³cog² dsa² roh¹³ jniang³. Di³ cøng² báh³ jǿg³ hé² jniang³.  











Haih²dsa jǿg³ ja³ca¹tóh² jø²

11 Jai³lah. Hiug¹² cah³ letra jmo³jni quianh¹³ gug¹jni. 12 Dsa² héi² báh³ hniu¹ lé² circuncisión quiánh² hniah¹², dsa² hniu¹ li¹chi² jmáh¹lah jǿg³ dsio¹ quiah¹² hi² juúh² dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹²dsa. Tsa¹tí² dsǿa¹² dsa² héi² juúh²  



hi² quien¹² jǿg³ ca¹jon¹ Cristo Jesús ni³ crǿg¹³. Di³ tsa¹hniu¹dsa li¹chian² dsa² hioh³, dsa² cuø¹ jmø³uai¹². 13 Jøng² dsa² ca¹løa¹ circuncisión quiah¹², jø¹² bíh³ ha¹chi² mi²ti¹ dsa² héi² ca¹lah¹ti³hian¹³ lei¹³. Cónh¹jøng² hniu¹dsa lé² circuncisión quiánh² hniah¹². Mi³jøng² li¹chi² jǿg³ dsio¹ ́ ²dsa hniah¹². quiah¹²dsa hi² ca¹lëh 14 Jøng² jní², cøng² jǿg³ dsio¹ la² báh³ hno¹jni, hi² ca¹jon¹ Cristo ni³ crǿg¹³, dsa² ma²lán¹² Juu¹³ jniang³. Jǿg³ jøng² báh³ jmo¹² hi² ma²ca¹tiú¹jni jǿg³ quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹. Tsa¹ma¹quien¹² jǿg³ quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ ja³cog²jni. 15 Ha¹chi² quien¹² circuncisión, ju³ lah¹la² ca¹løa¹ quieg¹, ju³ lah¹la² tsa¹ca¹løa¹. Hi² jøng² báh³ quien¹², hi² ca¹lø¹chián¹jni ni³ hmë²́ . 16 Ju³ cuø³ Diú¹³ ju²hiúg¹ dsøa¹² ja³cog² ca¹lah¹já¹ dsa² ŋi²nio³ jǿg³ jøng², dsa² lah¹dsóh² lán¹² dsa² quián¹² Diú¹³. Ju³ jmo¹³ Diú¹³ huø³ dsǿa¹² ja³cog² dsa² héi². 17 Ju³ tsa¹ma¹cuúh¹dsa jní² ju²méh³ dsøa¹² ni³ ja³já¹³ la², ju³lah dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹²jni. Ma²tioh¹³ guuh¹² quieg¹ ja³ca¹can¹jni jmø³uai¹² ni³ quiah¹² Jesús. 18 Ju³ jmo¹³ Jesucristo, dsa² ma²lán¹² Juu¹³ jniang³, hi² dsio¹ dsǿa¹²dsa ja³cogh² hniah¹², dsa² roh¹³ jniang³. Lah¹jøng² ju³lé³.  











SI² CA¹JMO¹ SAN PABLO CA¹T˲́ DSA² CHIAN² JØA³JUØI² EFESO Ca¹dsiánh² Pablo cøng² si² ca¹të²́ dsa² quián¹² Jesús chian² jøa³juøi² Efeso

1

Jní² báh³ Pablo. Ca¹jmo¹ Jmi² jniang³ dsǿa¹² hi² ma²lán¹²jni tsih² høh³ quián¹² Cristo Jesús. Dsianh¹³jni cøng² si² la² quiánh² hniah¹², dsa² quián¹² Jesús, ju³lah hniah¹² dsa² chianh² jøa³juøi² Efeso, dsa² héh² jǿg³. 2 Ju³jmo¹³ Jmi² jniang³ quianh¹³ Jesucristo, Juu¹³ jniang³, dsio¹ dsǿa¹² ja³cogh² hniah¹². Ju³cuøh¹³ dsa² héi² hniah¹² ju²hiúg¹ dsøa¹².  

Chi² báh³ quián² jniang³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² dsio¹

3 Hiug¹² juanh¹² Diú¹³, dsa² lán¹² ti³jmi² Jesucristo, Juu¹³ jniang³. Ma²ca¹cuúh¹ dsa² héi² jniang³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² dsio¹ hi² chi² ŋi¹juǿi¹. Di³ quianh¹³ jniang³ Cristo. 4 Ca¹hei¹dsa niúh¹ jín³ tsa¹ma²jmo¹²dsa jmøi¹guǿi¹, hi² li¹quianh¹³ jniang³ Cristo, hi² lén² jniang³ dsa² ti³jan¹, dsa² ha¹chi² rø²canh¹² ja³cog²dsa. 5 Ma²lǿih² ca¹jmo¹dsa jǿg³ hi² lén² jniang³ jong¹²dsa huu¹³ quiah¹² Jesucristo. Ca¹lø¹hiúg¹ dsǿa¹²dsa hŋiah¹²dsa lah¹jøng². Di³ hi² hniang¹dsa.  





6 Hi² jøng² mi³dsiog¹ jniang³ dsa². Hiug¹² dsio¹ ma²ca¹jmo¹dsa dsǿa¹² ja³cog² jniang³, dsa² ma²quianh¹³ ja³ŋiúh³dsa, dsa² hnio¹dsa. 7 Ca¹lég² ja³ŋiúh³dsa jniang³. Ca¹jon¹dsa. Ca¹quíg¹dsa dsǿg³ jniang³. Hiug¹² dsio¹ dsǿa¹² Jmi² jniang³ quianh¹³ jniang³. 8 Ma²ca¹jmo¹dsa hi² ́ ² dsǿa¹² jniang³ cu²rø², ca¹lø¹ŋëh hi² ma²ne³ jniang³ jǿg³ quiah¹²dsa. 9 Ma²ca¹heh¹dsa jniang³ jǿg³ mi³rø²hma¹ quiah¹²dsa, jǿg³ ca¹lø¹hiúg¹ dsǿa¹²dsa hi² hniu¹dsa lé², 10 jǿg³ li¹ti¹ na³ma²ca¹dsiég¹ jmai³. Jmai³ jøng² tiágh³ jniang³ cøng² ni³ cu¹dsie¹² ja³dsen¹³ Cristo, ju³lah ca¹lah¹já¹ dsa² chian² ŋi¹juǿi¹ quianh¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² chian² jmøi¹guǿi¹. 11 Hŋiah¹² báh³ Jmi² jniang³ ma²ŋi¹² ha²lah jmo¹dsa ca¹lah¹jǿ¹ he² hi² hniu¹dsa jmo¹dsa. 12 Hi² jøng² ma²lǿih² tsa¹ca¹hei¹dsa jnieh³, dsa² judío, hi² ma²ŋi²niang³ jnieh³ juu¹² ja³mi³dsiog¹ jnieh³ dsa², jnieh³ dsa² lah¹jiá¹² ca¹hé³ jǿg³ quiah¹²dsa. 13 Jø¹² bíh³ lah¹jøng² hniah¹², ca¹nengh² hniah¹² jǿg³ dsøg¹², jǿg³ jmo¹ hi² liúgh² hniah¹². Jøng² mi³ca¹héh¹ hniah¹² jǿg³, ca¹lø¹lenh¹³ hniah¹² hi² lah¹dsóh²  















396

397

EFESIOS 1​, ​2

lanh¹² hniah¹² dsa² quián¹² Diú¹³. Di³ ca¹quinh² hniah¹² jmi²dsí² han¹³ quiah¹²dsa, ju³lah lǿa¹² jǿg³ ma²ca¹jmo¹dsa. 14 Jøng² jmi²dsí² ma²quin³ jniang³ jøng² ma²lǿa¹² ju³lah cøng² cog³ jiá¹² hi² ca¹cuø¹ Diú¹³. Di³ jøng² ma²dsøg¹² dsǿa¹² jniang³ hi² lah¹dsóh² lég² Diú¹³ jniang³ na³ma²ca¹dsiég¹ jmai³. Hi² jøng² dsio¹ mi³juanh¹³ jniang³ dsa².  

Hlanh¹² Pablo Diú¹³ hi² li¹ŋi¹² dsa² roh¹³ jniang³ ha²lah lǿa¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³

15 Ma²ca¹nang¹ báh³ jní² jǿg³ hi² héh² hniah¹² jǿg³ quiah¹² Jesús, Juu¹³ jniang³, hi² ma²hnóh¹ hniah¹² ca¹lah¹já¹ dsa² quián¹²dsa. 16 Jøng² ca¹lah¹cónh¹ mi³ca¹nang¹jni jǿg³ jøng², ha¹chi² ma²ca¹jan³jni hi² juǿi²jni Diú¹³ di³hmah³ huu¹³ quiánh² hniah¹² ja³hlanh¹³jni Diú¹³. 17 Juǿi²jni Jmi² jniang³, dsa² juanh¹², dsa² lán¹² Diú¹³ quián¹² Jesucristo, Juu¹³ jniang³, hi² jmo¹dsa hi² li¹ŋih³ hniah¹², hi² li¹cueh¹² hniah¹² cu²rø² ha²lah lán¹²dsa. 18 Ca¹quiáh²dsa hniah¹² hi² tanh¹ hniah¹² hi² dsio¹. Cøng² hi² jláh³ hlaih¹³ cu¹té¹² tí²dsa gug² jniang³ dsa² quián¹²dsa. Jøng² ́ ² juǿi²jni dsa² hi² jmo¹dsa li¹ŋëh hoh¹² hniah¹² cu²rø² ha²lah lé² hi² dsio¹ jøng² quián² jniang³, 19 hi² mi¹léi¹³dsa hiug¹² cu¹té¹² ma¹dsio¹² mi¹hag¹³dsa jniang³, dsa² hé² jǿg³ quiah¹²dsa ca¹lah¹cónh¹ té¹² ja³chi² bí² quiah¹²dsa, 20 ju³lah bí² ca¹cuø¹dsa hi² ca¹jmo¹dsa ca¹hiog² Cristo. Ca¹jmo¹dsa ma²guǿ¹² Cristo ŋi¹juǿi¹ quianh¹³dsa, jag¹³ quiah¹²dsa ta¹lah¹guie¹jo¹³. 21 Ca¹jmo¹dsa ma²dsen¹³ Cristo cónh¹ jín³ ángeles canh¹³, dsa² chi²  













bí², dsa² jmo¹² héh¹, dsa² quin¹² ni³ quiah¹² ángeles jian¹²dsa. Ma²dsen¹³dsa cónh¹ jín³ ca¹lah¹já¹ hein² dsa² ma²chian² ho¹ ju³ dsa² na¹ bíh³ li¹chian². 22 Ca¹jmo¹ Jmi² jniang³ hi² ma²lán¹² Cristo dsa² chiúh³ dsa² jmó³ quián¹² ca¹lah¹já¹ dsa² chian², cu¹dsie¹² quianh¹³ jniang³, dsa² hé² jǿg³ quiah¹²dsa. 23 Ma²lán¹² jniang³ dsa² quián¹² Cristo. Dsa² héi² báh³ dsa² qui²jiag¹² jniang³, dsa² jmo¹² hi² lǿ² ca¹lah¹jǿ¹ he² hi² chi².  



Ca¹lég² Cristo jniang³

2

Mi³lanh¹² hniah¹² lah¹jiá¹² ju³lah dsa² ma²ca¹dsan¹ ja³cog² Diú¹³. Di³ ja¹² lah¹hiug¹² hi² hlaih¹³ mi³ŋi²nioh³ hniah¹². Mi³rø²canh¹² hniah¹² dsag³. 2 Mi³quinh³ hniah¹² mai³¹ quiah¹² jmøi¹guǿi¹ la², ju³lah lǿa¹² jǿg³ quiah¹² dsa² hlanh³, juu¹³ jmi²dsí² hlaih¹³ ŋi²nio³ jmøi¹guǿi¹ la², dsa² qui²jiag¹² quiah¹² dsa² tsa¹hniu¹ jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 3 Quianh¹³ dsa² lah¹héi² mi³ŋi²niang³ jniang³ jmo² jniang³ hi² hlaih¹³ møa¹² dsǿa¹² jniang³. Mi³jmo² jniang³ he² hi² lǿ² dsǿa¹² jniang³, he² hi² dsa²jiag¹² dsǿa¹² jniang³. Hi² jøng² lah¹dsóh² mi³lán¹² jniang³ dsa² cu²rø² mi³ta¹canh¹³ quianh¹³ dsa² héi², hi² hiag¹³ Diú¹³. 4 Jøng² ma¹dsio¹² hlaih¹³ dsa²ŋiú² dsǿa¹² Diú¹³. Hiug¹² hniang¹dsa jniang³. 5 Jøng² jmai³ mi³ŋi²niang³ jniang³ juu¹² ja³mi³dsa¹héin² jniang³, hi² ti³røi² jniang³ dsag³, jmai³ jøng² ca¹jmo¹dsa ca¹lø¹chián¹ jniang³ ja³cog²dsa. Ca¹lø¹quianh¹³ jniang³ Cristo. Dsio¹ dsǿa¹² Diú¹³ hi² ca¹lég²dsa jniang³. 6 Ca¹jmo¹dsa hi² ma²lán¹² jniang³ ju³lah jan² dsa²  









EFESIOS 2

398

ma²ca¹hiog². Lah¹cøng² ma²tiagh³ báh³ jniang³ ŋi¹juǿi¹ quianh¹³ Cristo Jesús, lǿa¹² jǿg³. 7 Ca¹jmo¹dsa lah¹jøng², mi³jøng² li¹chi² jǿg³ jmai³ ŋi² ja³já¹³ jmai³ ŋi² ja³dság¹ ha²cónh¹ ja³té¹² ja³hiug¹² dsio¹ dsǿa¹²dsa dsa¹ŋiú² dsǿa¹²dsa jmo¹dsa ja³cog² jniang³, dsa² ca¹mi³quianh¹³ Cristo. 8 Hi² dsio¹ báh³ dsǿa¹² Diú¹³ ma²ca¹lég²dsa jniang³. Di³ hi² hé² jniang³ jǿg³ quiah¹²dsa. A¹jáng¹ hi² ca¹jmó³ guiag¹³ báh³ jniang³. Diú¹³ báh³ dsa² la³ca¹jmo¹. 9 Ha¹chi² hi² hniuh¹² jmó³ jniang³ hi² lé² hi² liúg² jniang³. Jøng² tsa¹lé² li¹juúh³ jniang³ hi² ca¹jmó³ jniang³ guiag¹³ hi² ca¹lúg² jniang³. 10 Hŋiah¹² báh³ Diú¹³ ca¹jmo¹ ma²tiagh³ jniang³ ni³ hmë²́ quianh¹³ Cristo Jesús. Mi³jøng² ma²tiúh¹ jniang³ jmó³ jniang³ hi² dsio¹ ju³lah lǿa¹² jǿg³ ca¹jmo¹dsa lah¹jiá¹² hi² ŋi³niang³ jniang³.  







Cuøh¹² Cristo jniang³ ju²hiúg¹ dsøa¹²

11 Ju³dsiagh² hoh¹² hniah¹² ha²lah mi³lanh¹² hniah¹² lah¹jiá¹², hniah¹² dsa² tsa¹lanh¹² judío. Tsa¹lǿa¹² circuncisión quiánh² hniah¹² ju³lah jmo¹² dsa² judío. Jøng² mi³hia¹² dsa² héi² hniah¹² jǿg³ hlaih¹³. 12 Tsa¹mi³quianh¹³ hniah¹² Cristo jmai³ jøng². Mi³tiogh³ hniah¹² ta¹cøg¹² ja³cog² dsa² israel. Tsa¹mi³ŋih³ hniah¹² ha²lah lǿa¹² jǿg³ ma²ca¹jmo¹ Diú¹³ quianh¹³ dsa² héi². Tsa¹mi³dsi¹³ juu¹² hi² liúgh² hniah¹². Di³ tsa¹mi³cueh¹² hniah¹² Diú¹³. 13 Jøng² na¹ ma²quianh¹³ hniah¹² Cristo Jesús, hniah¹² dsa² mi³tiogh³ ma¹quién¹. Ma²tiogh³ hniah¹² ja³cog² Diú¹³. Di³ ca¹jon¹ Cristo. 14 Cristo báh³ dsa² ca¹jmo¹  







ca¹niu¹ tei³ jǿg³. Dsa² héi² ca¹jmo¹ hi² ma²lán¹² jniang³ dsa² cøng² ni³ dsa² quián¹²dsa. Ca¹hén²dsa jǿg³ hi² mi³lán¹² jnieh³ dsa² judío ma¹quién¹ quianh¹³ hniah¹². Ha¹chian² ma¹hioh³ jniang³. 15 Mi³ca¹jon¹ Cristo ca¹hén²dsa lei¹³ quiah¹² hlai³ Moisés, lei¹³ mi³jmo¹² héh¹ naih¹² hi² jmó³ jniang³ hi² tsa¹jmó³ jniang³. Ca¹jmo¹dsa cøng² ni³ dsa² jniang³, dsa² quianh¹³dsa. Ca¹mi¹dsian¹²dsa jǿg³ mi³neng¹² quián² jnieh³ dsa² judío quianh¹³ hniah¹², dsa² tsa¹lanh¹² judío. 16 Ca¹jmo¹dsa ha¹chi² ma¹hioh³ jniang³. Ma²lán¹² jniang³ cøng² ni³ dsa² quián¹²dsa. Cu¹ŋieih¹³ ca¹mi¹rǿ¹dsa jǿg³ jøng² quianh¹³ jǿg³ mi³neng¹² quián² jniang³ ja³cog² Diú¹³ jmai³ ca¹jon¹dsa ni³ crǿg¹³. 17 Ca¹guøn¹ Cristo jmøi¹guǿi¹ la². Ca¹mi¹dsian¹²dsa jǿg³ quián² jniang³ ja³cog² Diú¹³, ju³lah hniah¹² dsa² mi³tiogh³ guiég¹ ja³cog²dsa quianh¹³ jnieh³ dsa² mi³tiogh³ ma²quién¹² hi³méh¹. 18 Ca¹jmo¹dsa ca¹lø¹quianh¹³ jniang³ Jmi² jniang³, ca¹lah¹jái¹ jniang³. Cøng² báh³ jmi²dsí² quiah¹²dsa qui²jiag¹² jniang³. 19 Ha¹chi² ma¹lanh¹² hniah¹² dsa² chian² ja³siíh³. Ma²lanh¹² hniah¹² dsa² cu²re² quianh¹³ dsa² gug² tai³ Diú¹³, dsa² quián¹²dsa. 20 Quianh¹³ dsa² quián¹² Diú¹³ ma²lanh¹² hniah¹² ju³lah lǿa¹² cøng² hniú¹² ja³guǿ¹³ Diú¹³, hniú¹² ma²ca¹jmo¹ dsa² høh³ quián¹² Diú¹³ quianh¹³ dsa² ca¹hǿ² jǿg³ quiah¹²dsa. Jøng hŋiah¹² Cristo Jesús ma²lán¹² ju³lah cøng² møi¹cang³ jmo¹² hi² tsih¹² tí² hniú¹². 21 Dsa² héi² jmo¹² hi² ma²tiogh³ hniah¹² cøng² jǿg³ quianh¹³ jnieh³. Mi³jøng²  













399

EFESIOS 2​, ​3

ma²dsø²len¹ jniang³ cu¹dsie¹² ju³lah lǿa¹² cøng guøh¹² han¹³. Di³ ma²quianh¹³ jniang³ Juu¹³ jniang³. 22 Quianh¹³ Cristo ma²lán¹² jniang³ cu¹dsie¹² ju³lah lǿa¹² cøng² hniú¹² ja³guǿ¹³ Diú¹³. Di³ ma²quin³ jniang³ jmi²dsí² quiah¹²dsa.  

Quin¹² Pablo ta³ dsa¹téng²dsa jǿg³ ja³tiogh³ dsa² tsa¹lán¹² judío

3

Jní² báh³ Pablo. Ni³ huu¹³ quiah¹² Cristo Jesús hiúg³jni hni¹ŋí³. Hlanh¹³jni Diú¹³ ni³ huu¹³ quiánh² hniah¹², dsa² tsa¹lanh¹² dsa² judío. 2 Lë²́ jni ma²ŋih³ hniah¹² ca¹jmo¹ Diú¹³ dsio¹ dsǿa¹² hi² ca¹cuø¹dsa ta³ hǿa¹³jni jǿg³ ja³cogh² hniah¹². 3 Ma²ca¹dsianh¹³jni ca²jang³ jǿg³ lah¹jiá¹², quianh¹³ si² ca¹jmo¹jni, ha²lah ca¹heh¹ Diú¹³ jní² jǿg³ mi³rø²hma¹ quiah¹²dsa. 4 Jøng² ma²ŋih³ hniah¹² hi² lah¹dsóh² guiang³jni ha²lah lǿa¹² jǿg³ quiah¹² Cristo, ju³ná³ ma³ca¹jaih³ hniah¹² si² jøng². 5 Ha¹chian² dsa² mi³ŋi¹² ha²lah lǿa¹² jǿg³ quiah¹² Cristo ma²lǿih². Na¹ jín³ ma²ca¹mi¹léi¹³ Diú¹³ ha²lah lǿa¹² jǿg³. Di³ jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³ ma²ca¹jmo¹ dsǿa¹² dsa² høh³ quián¹²dsa quianh¹³ dsa² hǿ² jǿg³. Jøng² ma²ca¹lø¹ŋi¹²dsa ha²lah lǿa¹² jǿg³. 6 Lah¹la² lǿa¹² jǿg³: Cu²rø² dsi¹³ juu¹² hi² lén² dsa² tsa¹lán¹² dsa² judío cøng² ni³ dsa² quián¹² Diú¹³ quianh¹³ dsa² judío, hi² tan¹dsa hi² dsio¹ ju³lah lǿa¹² jǿg³ ca¹jmo¹ Diú¹³ hi² niu¹ gug² dsa² quián¹² Cristo Jesús. 7 Jøng² ca¹jmo¹ Diú¹³ hi² dsio¹ dsǿa¹²dsa ja³cog²jni. Ca¹cuø¹dsa bí² hi² ŋøa¹²jni ta³ hi² ton³jni jǿg³ jøng² quiah¹²dsa, 8 jní² dsa² lán¹² dsa² siog¹² cónh¹ jín³ ca¹lah¹já¹  













dsa² chian² ja³cog²dsa. Ca¹jmo¹dsa dsio¹ dsǿa¹² hi² ŋi³tseih¹jni dsa² tsa¹lán¹² judío jǿg³ ha²lah tan¹dsa hiug¹² hi² dsio¹ quiah¹² Cristo, 9 hi² hé¹³jni ca¹lah¹já¹ dsa² ha²lah lǿa¹² jǿg³ mi³chi³hma¹ ma²ja¹lǿih², jǿg³ quiah¹² Diú¹³, dsa² ca¹jmo¹ ca¹lah¹jǿ¹ hi² chi². 10 Mi³jøng² ángeles chian² ŋi¹juǿi¹, ju³lah dsa² jmo¹² héh¹ quianh¹³ dsa² quin¹² ni³ quiah¹² ángeles jian¹²dsa, li¹lih¹³dsa hi² lah¹dsóh² ma²ŋi¹² Diú¹³ ha²lah jmo¹², na³ma²ca¹jái¹dsa hi² ma²ca¹lø¹quianh¹³ jniang³ Diú¹³. 11 Ma²ja¹lǿih² tsa¹ca¹jmo¹ Jmi² jniang³ jǿg³ ha²lah ma²jmo¹² Jesucristo, dsa² ma²lán¹² Juu¹³ jniang³. 12 Ca¹jmo¹ Cristo hi² tsa¹ma¹goh¹² jniang³ hlanh¹³ jniang³ Jmi² jniang³. Di³ hé² jniang³ jǿg³ quiah¹²dsa. 13 Hi² jøng² juǿi²jni hniah¹² tsa¹hǿih³ hniah¹² huø³ hoh¹² hniah¹², hi² hiúg³jni hni¹ŋí³. Di³ dsio¹ báh³ jøng² hi² hiug¹² dsøa¹jni quin³jni jmø³uai¹² huu¹³ quiánh² hniah¹².  









Hniang¹ Cristo jniang³

14 Hi² jøng² hlanh¹³jni Jmi² jniang³, 15 dsa² lán¹² ti³jmi² ca¹lah¹i³ ni³ dsa² chian² jmøi¹guǿi¹ quianh¹³ ŋi¹juǿi¹. 16 Juǿi²jni dsa² hiug¹² juanh¹² héi² hi² mi¹bí²dsa hoh¹² hniah¹² quianh¹³ jmi²dsí² quiah¹²dsa, ca¹lah¹cónh¹ ja³chi² bí² quiah¹²dsa. 17 Juǿi²jni dsa² hi² li¹quianh¹³ hniah¹² Cristo cu²rø², huu¹³ hi² héh² hniah¹² jǿg³ quiah¹²dsa. Jøng² cu²rø² lénh² hniah¹² dsa² hniang¹. 18 Lah¹jøng² hlanh¹³jni Diú¹³, mi³jøng² li¹ŋih³ hniah¹² cu¹dsie¹² quianh¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² quián¹² Cristo ha²cónh¹  









400

EFESIOS 3​, ​4 ja³té¹² ja³hniang¹ Cristo jniang³. 19 Ju³li¹dsøg¹² hoh¹² hniah¹² hi² hiug¹² ma¹dsio¹² hnio¹dsa hniah¹². ́ ² hniah¹² ca¹lah¹jǿ¹ Mi³jøng² dsa¹ŋëh hi² dsio¹ hi² cuø¹² Diú¹³. 20 Jøng² ju³mi³juanh¹³ jniang³ Jmi² jniang³, dsa² tiúh¹ jmo¹ hiug¹² jín³ ma¹dsio¹² cónh¹ jín³ hi² dsa²jiag¹² dsǿa¹² jniang³ hi² mǿa³ jniang³. Di³ hiug¹² chi² bí² quiah¹²dsa hi² qui²jiag¹²dsa jniang³. 21 Ju³mi³juanh¹³ jniang³ dsa² jmai³ ŋi² ja³já¹³, jmai³ ŋi² ja³dság¹, jniang³ dsa² quián¹² Cristo Jesús. Lah¹jøng² ju³lé³.  





Mi²hag¹³ báh³ jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³, hi² túgh³ hniah¹² cøng² jǿg³

4

Jøng² juǿi²jni hniah¹², jní² dsa² hiúg³ hni¹ŋí³ huu¹³ quiah¹² Juu¹³ jniang³, hi² ŋi³nioh³ hniah¹² ju³lah dsio¹ ŋi²nio³ dsa² ma²ca¹hia¹ Diú¹³. 2 Huø³ jmóh³ hniah¹² hoh¹² hi² ŋi³nioh³ hniah¹². Mi³juanh¹³ hniah¹² hoh¹² ja³cog² rúh² hniah¹². Mi³hnoh¹³ hniah¹² lah¹jan² lah¹jan² hniah¹². 3 Jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³ ca¹jmo¹ hi² tiogh³ hniah¹² tei³ cøng² jǿg³. Hi² jøng² jmóh³ hniah¹² hi² cøng² hi² tiogh³ hniah¹² lah¹jøng². 4 Cøng² ni³ lán¹² báh³ jniang³. Cøng² báh³ jmi²dsí² qui²jiag¹² jniang³. Cøng² hi² dsio¹ báh³ dsii¹dsa gug² jniang³, ju³lah lǿa¹² jǿg³ hi² ca¹hei¹dsa jniang³ hi² li¹chi² quián² jniang³. 5 Jan² báh³ Juu¹³ jniang³. Cøng² jǿg³ hi² hé² jniang³. Cøng² ni³ ma²ca¹jŋó² jniang³ jmøi². 6 Jan² báh³ Diú¹³, Jmi² jniang³, dsa² quin¹² ni³ quián² jniang³, ca¹lah¹jái¹ jniang³, dsa² qui²jiag¹² jniang³, dsa² quianh¹³ jniang³. 7 Jøng² ca¹të²́ jniang³ ju³lah lǿa¹² jǿg³ ma²ca¹cuø¹ Cristo hi² ma²ti³të²  











jniang³. 8 Di³ lah¹la² rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³: Ca¹ŋáh¹dsa calah juu¹² guiuh¹³ mi³ca¹tiúh¹dsa quianh¹³ dsa² hiag¹³ quiah¹²dsa. Jøng² la³ca¹cuø¹dsa hi² ma²ca¹ŋøi² jniang³ dsa² jmøi¹guǿi¹, rø²juúh² si². 9 ¿He² løa¹ rø²juúh² si² hi² ca¹ŋáh¹dsa calah juu¹² guiuh¹³? Hi² lah¹jøng² rø²juúh² si², di³ ca¹guøn¹dsa lah¹ni³ ni³ guøh³ ni³ huø¹ la². 10 Dsa² ca¹guøn¹ héi² báh³ dsa² ca¹ŋáh¹ calah guiuh¹³ ŋi¹juǿi¹. Mi³jøng² ca¹lán¹dsa dsa² dsen¹³ quián¹² ca¹lah¹já¹ dsa² chian². 11 Jøng² ca¹jmo¹dsa ca¹të²́ ca²dsiog³dsa hi² lán¹²dsa dsa² høh³ quián¹²dsa. Ca²dsiog³dsa ca¹të²́ dsa² hǿ² jǿg³. Ca²dsiog³dsa ca¹të²́ dsa² téng² jǿg³. Ca²dsiog³dsa ca¹të²́ dsa² neng¹² gug² dsa² quián¹² Cristo. Ca²dsiog³dsa ca¹të²́ tøa¹², dsa² he¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 12 Lah¹jøng² ca¹jmo¹dsa ma²ti³të² dsa² ŋi²nio³ ta³ quiah¹²dsa: Mi³jøng² lén² jniang³ dsa² cu²rø² ti³tih¹³ jǿg³ quiah¹²dsa, jniang³ dsa² quián¹²dsa, 13 ca¹lah¹ca¹tǿ² ja³tiagh³ jniang³ hé² jniang³ cøng² jǿg³, hi² ma²cue¹² jniang³ cu²rø² ja³ŋiúh³ Diú¹³, hi² ma²lán¹² jniang³ dsa² chian² dsǿa¹² cónh¹ ja³té¹² ja³lán¹² Cristo hŋiah¹². 14 Jøng² tsa¹ma¹lán¹² jniang³ ju³lah lán¹² guing² hé² lǿa¹² ju³ he² jǿg³ ca¹nǿng² guing², hi² juúh² dsa² mi²gag¹² jǿg³ ta³jǿg³, dsa² hniu¹ tagh¹² jniang³ juu¹² hlaih¹³. 15 Cónh¹jøng² juúh³ jniang³ jmáh¹lah jǿg³ té¹², hi² hnio¹ jniang³ ju³roh¹³ jniang³. Mi³jøng² lén² jniang³ ja³ca¹lah¹jǿ¹ ju³lah lán¹² Cristo, dsa² lán¹² dsa² chiúh³ dsa²  















401

EFESIOS 4​, ​5

jmó³ quián² jniang³. 16 Dsa² héi² ma²ca¹jmo¹ ma²tiagh³ jniang³ cøng² jǿg³ dsa² quián¹²dsa, hi² mi³hog³ jniang³ roh¹³ jniang³ ju³lah lǿa¹² ta³ ma²ni³të² jniang³ ma¹quién¹. Mi³jøng² lén² jniang³ cu¹dsie¹² dsa² cu²rø² ti³tih¹³ jǿg³ quiah¹²dsa, hi² hnio¹ jniang³ roh¹³ jniang³.  

Quianh¹³ Cristo ma²chianh² hniah¹² ni³ hmë²́

17 Lah¹la² juǿi²jni hniah¹², hi² lah¹dsóh² hniu¹ Juu¹³ jniang³: Tsa¹ma¹ŋi³nioh³ hniah¹² ju³lah ŋi²nio³ dsa² tsa¹cue¹² Diú¹³, dsa² ŋi²nio³ lah¹lǿ² dsǿa¹²dsa. Ha¹chi² ta³ li¹jmo¹ jǿg³ quiah¹² dsa² lah¹héi². 18 Tsa¹niuh³dsa. Hi² jøng² ́ ² dsǿa¹²dsa. Tsa¹lé² tsa¹ma¹lø²ŋëh ŋi¹nio¹ dsa² lah¹héi² juu¹² quiah¹² Diú¹³. 19 Cu¹dsie¹² tsa¹ma¹lø²hiih³dsa hi² hlaih¹³ jmo¹²dsa. Jmáh¹lah hi² hlaih¹³ neng¹² dsǿa¹²dsa, lǿ² lø¹i³jmo¹dsa. 20 A¹jáng¹ lah¹jøng² jǿg³ ca¹he¹ Cristo, jǿg³ ca¹heh¹dsa hniah¹², 21 chi²júh² lah¹dsóh² ma²ca¹nengh² hniah¹² jǿg³ quiah¹² Jesús, ju³lah lǿa¹² lah¹té¹² jǿg³ dsøg¹² quiah¹²dsa. 22 Ju³dsi³hén³ hoh¹² hniah¹² mai³¹ hlaih¹³ hi² mi³quinh³ hniah¹². Di³ mi³ŋi²nioh³ hniah¹² dsa²ganh² hoh¹² hniah¹². Mi³jmoh² hniah¹² hi² hlaih¹³. 23 Jmáh¹lah ni³ hmë²́ ŋi³nioh³ hniah¹². 24 Di³ jøng³ ŋi³nioh³ hniah¹² ju³lah ŋøa¹² Diú¹³ hŋiah¹². Ŋi³nioh³ hniah¹² lah¹dsóh² dsiogh¹ hniah¹², dsio¹ ti³janh¹ hniah¹². 25 Hi² jøng² tsa¹ju³lëh ́ ³ hniah¹² jǿg³ ta³jǿg³. Jǿg³ rø² báh³ dsiíh³ hniah¹² quianh¹³ ju²rúh² hniah¹². Cøng² chiúh³ báh³ jniang³. 26 Ju³dsian² ta³tí³ jǿg³ ju³ná³ ca¹lø¹hnéh¹ hniah¹². Jøng²  









tsa¹ta¹canh¹³ hniah¹² dsag³. 27 Jøng² tsa¹lé² mi¹gan¹² dsa² hlanh³ hniah¹². 28 Tsa¹ma¹høinh¹³ hniah¹², ju³lah hniah¹² dsa² mi³jmo¹² høin². Jmóh³ hniah¹² ta³ dsio¹ quiánh² hniah¹². Di³ jøng² li¹chi² hi² li¹cuøh¹³ hniah¹² dsa² chi³quian¹³ jmai³. 29 Tsa¹ma¹tieh¹³ hagh³ jǿg³ hlaih¹³. Jmáh¹lah jǿg³ lé² li¹nang¹ dsa² báh³ juúh³ hniah¹². Mi³jøng² jií¹ ju²hiúg¹ dsøa¹² quiah¹²dsa. 30 Tsa¹jmóh³ hniah¹² hi² hlaih¹³ jenh¹² Diú¹³. Ma²ca¹tí²dsa jmi²dsí² han¹³ quiah¹²dsa quiánh² hniah¹². Mi³jøng² ma²ŋih³ hniah¹² lah¹dsóh² hi² liúg²dsa hniah¹². 31 Tsa¹ma¹ŋi³nioh³ hniah¹² hi² hianh³ hniah¹², hi² jmóh³ hniah¹² møah¹³. Tsa¹ma¹juaih¹³ hniah¹² dsa² jǿg³ hlaih¹³. Ta¹cøg¹² jmóh³ hniah¹² ca¹lah¹jǿ¹ hi² hlaih¹³. 32 Huø³ jmóh³ hniah¹² hoh¹². Dsio¹ jmóh³ hniah¹² hoh¹² ja³cog² dsa² ju²rúh² hniah¹² lah¹jan² lah¹jan² hniah¹². Henh¹³ hniah¹² dsag³ hi² re²dsa ja³cogh² hniah¹², ju³lah ca¹jmo¹ hŋiah¹² Jmi² jniang³. Di³ ma²ca¹hén² báh³ Cristo dsag³ quiánh² hniah¹².  





















5

Lah¹la² hniuh¹² ŋi¹nio¹ dsa² lán¹² jong¹² Diú¹³

Ma²lanh¹² hniah¹² jong¹² Diú¹³. Hnio¹dsa hniah¹². Hi² jøng² dsio¹ ŋi³nioh³ hniah¹² ju³lah ŋøa¹²dsa hŋiah¹²dsa. 2 Mi³hnóh¹ hniah¹² ju²rúh² hniah¹² ju³lah hniang¹ Cristo jniang³, dsa² ca¹jon¹ dsié¹² jniang³. Ca¹tǿ² báh³ dsǿa¹² Jmi² jniang³ ja³ca¹quíg¹ Cristo dsǿg³ jniang³. 3 Ma²lanh¹² hniah¹² dsa² quián¹² Diú¹³. Jøng² tsa¹lø³liuh¹³ hniah¹² jǿg³ hlaih¹³, ju³lah jǿg³ quiah¹²  



402

EFESIOS 5 hio¹³ lø³hiug¹², ho¹ ju³ jǿg³ quiah¹² hi² hlaih¹³ hi² møa¹² dsǿa¹² dsa² jmøi¹guǿi¹. 4 Tsa¹ju³dsiíh³ hniah¹² jǿg³ hlaih¹³, jǿg³ tsa¹quien¹². Tsa¹dsio¹ jní² lah¹jøng². Cónh¹jøng² juaih¹³ hniah¹² Diú¹³ di³hmah³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² ma²ca¹jmo¹dsa ja³cogh² hniah¹². 5 Di³ ma²ŋih³ hniah¹² hi² tsa¹lé² dsa¹lia¹dsa ja³jmo¹² Cristo héh¹ quianh¹³ Jmi² jniang³, ju³lah dsa² hlanh¹² hio¹³ lø³hiug¹², ho¹ ju³ dsa² jmo¹² hi² hlaih¹³ møa¹² dsǿa¹²dsa, ho¹ ju³ dsa² lø³neh³. Cu²rø² báh³ lán¹² dsa² lø³neh³ ju³lah lán¹² dsa² hlanh¹² diú¹³ lǿa¹² dsa² lan³. 6 Tsa¹ju³mi²gag¹² dsa² siáh² hniah¹² jǿg³ ha¹chi² ta³ li¹jmo¹. Di³ huu¹³ quiah¹² hi² hlaih¹³ lah¹jøng² báh³ jmo¹ Diú¹³ ta¹canh¹³ dsa² tsa¹nang¹² jǿg³ quiah¹²dsa. 7 Jøng² tsa¹ŋi³nioh³ hniah¹² quianh¹³ dsa² lah¹héi². 8 Mi³ŋi²nioh³ hniah¹² ja³neng² ja³nioh¹² lah¹jiá¹². Na¹ ma²ŋi²nioh³ hniah¹² ja³taih¹² ja³jní³ quianh¹³ Juu¹³ jniang³. Jøng² dsio¹ ŋi³nioh³ hniah¹² ju³lah jan² dsa² ŋøa¹² ja³taih¹² ja³jní³. 9 Di³ jmáh¹lah hi² dsio¹ báh³ jmo¹² dsa² lah¹héi². Té¹² jag³ dsa² lah¹héi². 10 Dsio¹ mi³tanh¹³ hniah¹² ha²lah ŋi³nioh³ hniah¹² juu¹² hi² tøa¹² dsǿa¹² Diú¹³. 11 Tsa¹tieh¹³ hniah¹² gugh² taih³ he² hi² hlaih¹³ jmo¹² dsa² ŋi²nio³ ja³neng² ja³nioh¹². Cónh¹jøng² juaih¹³ hniah¹² dsa², hi² tsa¹dsio¹ jmo¹dsa lah¹jøng². 12 Tsa¹tí² dsøa¹jni juøh¹³jni ha²lah jmo¹² dsa² lah¹héi² ja³cu³guiog¹³. Di³ hlaih¹³ jmáh¹ báh³ jmo¹²dsa. 13 Jøng² li¹lih¹³dsa hi² jmo¹²dsa hi² hlaih¹³ ju³ná³ ca¹tseih³ hniah¹² dsa². 14 Jøng² lah¹la² rø²juúh² si²: Ju³li¹lih¹³ hoh¹², hning² dsa² ŋøh² ja³neng².  











Tsa¹ma¹ŋǿh³hning quianh¹³ dsa² dsa²lia¹ ja³hlaih¹³. He¹ báh³ Cristo juu¹² hi² ŋǿh³hning ja³taih¹², rø²juúh² si². 15 Jøng² hí³ jmóh³ hniah¹² ja³ŋi³nioh³ hniah¹², ju³lah jan² dsa² chian² dsǿa¹². 16 Tsa¹la³ŋi³nioh³ hniah¹² ta³lah¹cuø¹² Diú¹³ jmøi¹guǿi¹, ju³ jøng² ca¹tánh² hniah¹² dsag³. 17 Tsa¹ŋi³nioh³ hniah¹² tsa¹juøi² hoh¹² hniah¹². Hnángh³ hniah¹² mai³¹ ha²lah ŋi³nioh³ hniah¹² ju³lah hniu¹ Juu¹³ jniang³. 18 Tsa¹ju³li¹henh¹² hniah¹². Juu¹² dsa²lia¹dsa ja³hlaih¹³ báh³ jøng². Cónh¹jøng² cánh³ hniah¹² jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³ ca¹lah¹jǿ¹ hoh¹² hniah¹². 19 Jǿg³ quiah¹² Diú¹³ dsiíh³ hniah¹² quianh¹³ rúh² hniah¹². Hǿh³ hniah¹² ca¹lah¹jǿ¹ ni³ alabanza, hi² mi³juanh¹³ hniah¹² Juu¹³ jniang³ ja³ca¹lah¹jǿ¹ hoh¹² hniah¹². 20 Juaih¹³ hniah¹² Jmi² jniang³ di³hmah³ tiá² ca¹lah¹jǿ¹ hi² ma²ca¹jmo¹dsa huu¹³ quiah¹² Jesucristo, dsa² ma²lán¹² Juu¹³ jniang³.  





















Lah¹la² jmó³ jniang³ ja³cog² dsa² quián² jniang³

21 Túgh³ hniah¹² cøng² jǿg³ cu¹dsie¹² hniah¹². Di³ jøng² mi³juanh¹³ hniah¹² Cristo. 22 Ju³neng³ hio¹³ jǿg³ quiah¹² ji²gug²dsa, ju³lah nang¹²dsa jǿg³ quiah¹² Juu¹³ jniang³. 23 Dsa² ŋioh¹² báh³ quin¹² ni³ quiah¹² hio¹³ quián¹²dsa, ju³lah quin¹² Cristo ni³ quiah¹² jniang³ dsa² quián¹²dsa, jniang³ dsa² ca¹lég²dsa. 24 Cónh¹jøng² hniuh¹² nang¹ hio¹³ ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ juúh² ji²gug²dsa,  







403

EFESIOS 5​, ​6

ju³lah neng² jniang³ jǿg³ quiah¹² Cristo. 25 Mi³hnio¹ dsa² ŋioh¹² hio¹³ quián¹²dsa, ju³lah hniang¹ Cristo jniang³ dsa² quián¹²dsa. Ca¹jon¹dsa dsié¹² jniang³. 26 Mi³jøng² hén²dsa dsǿg³ jniang³, hi² lén² jniang³ dsa³ ti³jan¹. Di³ ma²ca¹jŋó² jniang³ jmøi². Ma²hé² jniang³ jǿg³. 27 Mi³jøng² mi¹quianh¹³ jniang³ dsa², hi² ma²lán¹² jniang³ dsa² dsiog¹ quián¹²dsa. Ha¹chi² ma²lán¹² jniang³ jin³ he². Ha¹chi² rø²canh¹² jniang³. Ma²lán¹² jniang³ dsa² ti³jan¹, hi² ha¹chi² dsag³ røi² jniang³. 28 Hi² lah¹jøng² báh³ dsio¹ hnio¹ dsa² ŋioh¹² hio¹³ quián¹²dsa, ju³lah hnio¹dsa jmi²dsí² quiah¹² hŋiah¹²dsa. Cøng² jǿg³ báh³ jøng² hi² hnio¹dsa ji²gug²dsa, hi² hnio¹dsa hŋiah¹²dsa. 29 Jin³ hein² ha¹chian² dsa² hioh³ jmi²dsí² quiah¹². Cónh¹jøng² hno¹dsa hi² gǿh¹dsa. Jmo¹²dsa hí³ quiah¹²dsa, ju³lah jmo¹² Cristo hí³ jniang³ dsa² quián¹²dsa. 30 Di³ ma²lán¹² jniang³ dsa² quianh³dsa. 31 “Hi² jøng² báh³ u¹hai¹² dsa² ŋioh¹² ja³quiah¹³ chiég³ jmi²dsa na³ma²jian¹²dsa hio¹³. Di³ jøng² lén²dsa ju³lah jan² dsa² quianh¹³ hio¹³ quián¹²dsa. Tsa¹ma¹lán¹²dsa og¹ dsa², li¹juúh² jǿg³.” 32 Tiog¹³ báh³ ué² li¹ŋë²́ jniang³ jǿg³ la². Di³ lë²́ jni jǿg³ quiah¹² Cristo báh³ la², lah¹quianh¹³ jniang³ dsa² quián¹²dsa. 33 Jøng² tiog¹³ báh³ mi³hnio¹ dsa² ŋioh¹² hio¹³ quián¹²dsa lah¹jan² lah¹jan²dsa, ju³lah hnio¹dsa jmi²dsí² quiah¹² hŋiah¹²dsa. Jø¹² bíh³ lah¹jøng² hio¹³. Hniuh¹² nang¹dsa jǿg³ quiah¹² dsa² ŋioh¹² quián¹²dsa. Jøng² hniah¹² dsa² tsih², nǿngh³ hniah¹² jǿg³ quiah¹²  

















6

chegh² ŋieih¹² hniah¹² huu¹³ quiah¹² Juu¹³ jniang³. Di³ lah¹jøng² báh³ dsio¹. 2 “Mi³juanh¹³ hniah¹² chegh² ŋieih¹² hniah¹².” Hi² jøng² báh³ lei¹³ lah¹ni³ hi² ca¹juúh² Diú¹³ hi² tan¹ dsa² mi¹ti¹ hi² dsio¹. 3 Lah¹la² báh³ tan¹ dsa² mi¹ti¹ lei¹³ jøng²: “Dsio¹ lé² quiah¹²dsa. Uú² ji²ŋi² cuø¹ Diú¹³ hi² li¹chian²dsa jmøi¹guǿi¹.” 4 Jøng² hniah¹² dsa² ma²canh¹³, tsa¹jmóh³ hniah¹² li¹hiag¹³ tsø²jonh² hniah¹². Hlanh¹³ hniah¹² dsa². Heh¹³ hniah¹² dsa² jǿg³ rø², ju³lah lǿa¹² jǿg³ quiah¹² Juu¹³ jniang³. 5 Jøng² hniah¹² dsa² jmoh² tá³ dsa², nǿngh³ hniah¹² jǿg³ quiah¹² dsa² lán¹² juuh² hniah¹² ni³ jmøi¹guǿi¹ la². Hiug² hoh¹² hniah¹² mi³juanh¹³ hniah¹² juuh² hniah¹², ju³lah mi²juanh¹³ hniah¹² Cristo. 6 Tsa¹mi³ganh¹³ hniah¹² juuh² hniah¹², hi² jmóh³ hniah¹² ta³ jmáh¹lah ja³jái¹²dsa. Jmóh³ hniah¹² ta³ ju³lah jan² dsa² quián¹² Cristo jmo¹² hi² hniu¹ Diú¹³ ja³ca¹lah¹jǿ¹ dsǿa¹²dsa. 7 Hiug² hoh¹² hniah¹² jmóh³ hniah¹² ta³ ju³lah jan² dsa² jmo¹² ta³ quiah¹² Juu¹³ jniang³. 8 Ma²ŋih³ hniah¹² jéin² báh³ Juu¹³ jniang³ he² hi² dsio¹ ma²ca¹jmó³ jniang³, ju³ lah¹la² lán¹² jniang³ dsa² jmo¹² tá³ dsa, ju³ lah¹la² lán¹² jniang³ dsa² jmo¹² ta³ quián². 9 Jøng² hniah¹² dsa² lanh¹² dsa² juu¹³, jø¹² bíh³ lah¹jøng² jmóh³ hniah¹² quiah¹² dsa² jmo¹² ta³ quiánh² hniah¹². Tsa¹jéh² hniah¹² dsa². Ju³dsiagh² hoh¹² hniah¹² jan² báh³ Juuh² hniah¹² quianh¹³ dsa² chian² quiánh² hniah¹², Juu¹³ jniang³ dsa² guǿ¹² ŋi¹juǿi¹. Ha¹chi² ma¹quién¹ jmo¹² dsa² héi² hi² lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹, ju³ lah¹la² chi² cog³ quiah¹²dsa, ju³ lah¹la² ti²ŋié²dsa.  















404

EFESIOS 6 Lah¹la² jmo¹² dsa² quián¹² Cristo hi² li¹chi² bí² quiah¹²dsa

10 Jøng² dsa² roh¹³ jniang³, cánh³ hniah¹² bí² quiah¹² Juu¹³ jniang³, dsa² hiug¹² chi² bí² quiah¹². 11 Jmóh³ hniah¹² ju³jŋia¹³ ti³hian¹³ quiánh² hniah¹² ja³cog² Diú¹³. Jøng² béh² hniah¹². Tsa¹lé² mi¹gag¹² dsa² hlanh³. 12 Héi¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ lah¹jniang³ báh³ jmo¹² hning² quianh¹³ jniang³ dsa² quián¹² Diú¹³. Dsa² quián¹² dsa² hlanh³ báh³ héi², ju³lah dsa² jmo¹² héh¹, dsa² quin¹² ni³ quiah¹²dsa, dsa² chi² bí² ŋi²nio³ ja³tsa¹jní² ni³ guøh³ ni³ huø¹ hlaih¹³ la². 13 Hi² jøng² jmóh³ hniah¹² ju³jŋia¹³ ti³hian¹³ quiánh² hniah¹² ja³cog² Diú¹³. Mi³jøng² tiah¹ hniah¹² jmai³ mi²dsian¹² dsa² hlanh³ hoh¹² hniah¹². Cónh¹jøng² ma²tiogh³ hniah¹² béh² hniah¹². 14 Hi² jøng² túgh³ hniah¹² hi² béh² hniah¹². Tí² jmáh³ hniah¹² jǿg³ dsøg¹². Ŋi³nioh³ hniah¹² jmáh¹lah juu¹² dsio¹. Jøng² ma²chi² bí² quiánh² hniah¹². 15 Jøng² mi³tanh¹³ hniah¹² jǿg³ dsio¹ quiah¹² Cristo. Jøng² ma²neng¹² tei³ hoh¹² hniah¹² ju³ná³ he² ca¹løa¹. 16 Jøng² ni³ ja³ca¹lah¹jǿ¹, héh² hniah¹² jǿg³. Jøng² tsa¹tiúh¹ dsa² hlanh³ quianh¹³ hniah¹² ju³ná³ he² hi² hlaih¹³ mi³jmóh²dsa hniah¹². 17 Cøng² ma²héh² hniah¹² jǿg³ hi² liúgh² hniah¹². Tí² jmáh³ hniah¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Jøng² ma²quinh³  















hniah¹² jmi²dsí² quiah¹²dsa. 18 Cøng² hi² hlanh¹³ hniah¹² Diú¹³. Møah¹³ hniah¹² Diú¹³ ja³ca¹lah¹jǿ¹ hoh¹² hniah¹². Mi³jniángh³ hoh¹² ta³lah¹jøng². Tiog¹³ báh³ mǿh³ hniah¹². Juaih¹³ hniah¹² Diú¹³ huu¹³ quiah¹² ca¹lah¹já¹ dsa² quián¹²dsa. 19 Jø¹² bíh³ juaih¹³ hniah¹² Diú¹³ huu¹³ quieg¹ jní². Mi³jøng² he¹ Diú¹³ he² jǿg³ hi² juøh¹³jni. Jøng² tsa¹gag¹²jni ja³he¹³jni cu²rø² jǿg³ quiah¹²dsa. 20 Ca¹tsei¹ Diú¹³ jní² hi² ŋi³tiun¹jni jǿg³ jøng². Hiúg³jni hni¹ŋí³ ta¹na¹ huu¹³ quiah¹² jǿg³ jøng². Juaih¹³ hniah¹² Diú¹³ tsa¹lé² gag¹²jni. Jøng² lé² ton³jni jǿg³ ju³lah hniuh¹² ton³jni.  





Haih²dsa jǿg³ ja³ca¹tóh² jø²

21 Jmo¹ báh³ Tíquico, dsa² roh¹³ jniang³, jǿg³ ha²lah chian² jní², hi² he² hi² jmo¹²jni. Dsa² ti³tih¹³ jǿg³ báh³ Tíquico ta³ quiah¹² Juu¹³ jniang³. 22 Hi² jøng² báh³ dsianh¹³jni dsa² juu¹² ja³tiogh³ hniah¹². Mi³jøng² li¹ŋih³ hniah¹² ha²lah chiang² jnieh³. Jøng² len¹ hoh¹² hniah¹². 23 Ju³cuø³ Jmi² jniang³ quianh¹³ Jesucristo Juu¹³ jniang³ ju²hiúg¹ dsøa¹² ja³cog² ca¹lah¹já¹ dsa² roh¹³ jniang³. Ju³li¹hnio¹dsa roh¹³dsa. Ju³hé²dsa cu²rø² jǿg³. 24 Ju³jmo¹³ Diú¹³ dsio¹ dsǿa¹² ja³cog² ca¹lah¹já¹ dsa² lah¹dsóh² hnio¹ Jesucristo Juu¹³ jniang³.  







SI² CA¹JMO¹ SAN PABLO CA¹T˲́ DSA² CHIAN² JØA³JUØI² FILIPOS Ca¹dsíanh² Pablo cøng² si² ja³hiúg³dsa hni¹ŋí³

1

Jnieh³ Pablo quianh¹³ Timoteo, dsa² ŋi²niang³ ta³ quiah¹² Cristo Jesús, dsianh¹³ jnieh³ cøng² si² la² quiánh² ca¹lah¹jáh¹ hniah¹², dsa² quián¹² Cristo Jesús chian² jøa³juøi² Filipos, cu¹dsie¹² quianh¹³ dsa² canh¹³, quianh¹³ dsa² neng¹² ni³ jǿg³ quiah¹² guøh¹². 2 Ju³jmo¹³ Jmi² jniang³ quianh¹³ Jesucristo, Juu¹³ jniang³, dsio¹ dsǿa¹² ja³cogh² hniah¹². Ju³cuø³dsa hniah¹² ju²hiúg¹ dsøa¹².  

Hlanh¹² Pablo Diú¹³ huu¹³ quiah¹² dsa² hé² jǿg³

3 Cuǿ¹²jni Diú¹³ di³hmah³ jmai³ dsagh² dsøa¹jni hniah¹². 4 Hiug² dsøa¹jni hlanh¹³jni Diú¹³ tiá² huu¹³ quiánh² ca¹lah¹jáh¹ hniah¹². 5 Di³ cøng² ca¹mi³hagh³ hniah¹² jní² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ cónh¹ jmai³ lah¹ni³ ca¹ŋi³tiun¹jni jǿg³ ja³tiogh³ hniah¹². 6 Ma²dsøg¹² dsøa¹ jní² hi² mi¹ti¹ Diú¹³ jǿg³ dsio¹ ca¹mi¹liag¹dsa ja³cogh² hniah¹², ca¹lah¹ca¹tǿ² ja³guønh¹ Cristo Jesús. 7 Hi² dsio¹ báh³ hi² dsø²jiag¹² dsøa¹jni lah¹jøng². Di³ hiug¹² hnó¹jni hniah¹².

Cøng² jǿg³ dsio¹ tiagh³ jniang³ ta³lah¹hiúg³jni hni¹ŋí³, tsǿh³jni jǿg³ dsøg¹² ha²lah lah¹dsóh² lǿa¹² jǿg³ dsio¹ quiah¹² Diú¹³ hi² ton³jni. 8 Jái¹² báh³ Diú¹³. Lah¹dsóh² hiug¹² hnó¹jni hniah¹² ca¹lah¹cónh¹ ja³hniang¹ Cristo Jesús. 9 Jǿg³ la² hlanh¹³jni Diú¹³: Ju³lé³ ma¹dsio¹² hnóh¹ hniah¹² ju²rúh² hniah¹². Ju³li¹ŋih³ hniah¹² cu²rø². Ju³li¹chian² hoh¹² hniah¹². 10 Mi³jøng² li¹ŋih³ hniah¹² naih¹² juu¹² dsio¹ hi² ŋi³nioh³ hniah¹² ti³janh¹ hniah¹². Jøng² ha¹chi² rø²canh¹² hniah¹² na³ma²ca¹guǿnh¹ Cristo. 11 Hi² jmóh³ hniah¹² jmáh¹lah hi² dsio¹ quianh¹³ bí² cuø¹ Jesucristo. Lah¹jøng² báh³ mi³dsiog¹ jniang³ mi³juanh¹³ jniang³ Diú¹³.  

















Jmáh¹lah juu¹² quiah¹² Cristo hniu¹ Pablo ŋøa¹ ni³ jmøi¹guǿi¹ la².

12 Hno¹jni li¹ŋih³ hniah¹², dsa² roh¹³ jniang³, lah¹dsóh² ca¹mi³hag¹³ hi² ca¹tiangh¹²dsa jní² hni¹ŋí³. Di³ ma²dsø²cón³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ja³la². 13 Ca¹lah¹já¹ hlég², dsa² jmo¹² hí³ ni³ dsa² ta³, quianh¹³ jue¹² dsa² siáh², ma²ŋi¹²dsa hiúg³jni hni¹ŋí³ huu¹³ quiah¹² Cristo. 14 Jø¹² bíh³ ma²ca¹lán¹ dsǿa¹² jue¹² dsa² roh¹³ jniang³ mi³ca¹jái¹dsa hiúg³jni

405







406

FILIPENSES 1​, ​2 hni¹ŋí³. Hiug¹² jín³ tsa¹ma¹goh¹²dsa ma²hǿ²dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 15 Lah¹dsóh² chian² báh³ ca²dsiog³ dsa² hǿ² jǿg³ quiah¹² Cristo huu¹³ jøng² hi² hiag¹³dsa jní², hi² hniu¹dsa tiágh³ jniang³ ma¹quién¹. Jøng² tiog¹³ báh³ chian² ca²dsiog³ dsa² hiug² dsǿa¹², dsa² hǿ² jǿg³ calah. 16 Hǿ² dsa² hiug² dsǿa¹² jǿg³ di³ hi² hniang¹dsa jní². Ma²ŋi¹²dsa hiúg³jni ja³la² mi³jøng² tsǿh³jni jǿg³ dsøg¹² ha²lah lǿa¹² jǿg³ dsio¹ quiah¹² Diú¹³. 17 Jøng² ta³dsǿa¹² dsa² hioh³ hǿ²dsa jǿg³. Lë²́ dsa dsa¹méh¹ dsøa¹jni hi² hiúg³jni ja³la². 18 Ha¹chi² hi² lǿa¹². Ma²tsø²ja¹² jǿg³ quiah¹² Cristo, ju³ lah¹la² hiug² dsǿa¹² dsa² hǿ² jǿg³, ju³ lah¹la² tsa¹hiug² dsǿa¹²dsa. Cónh¹jøng² tøa¹² báh³ dsøa¹jni. Jøng² hiug¹² jín³ ma¹dsio¹² lé² hi² tøa¹ dsøa¹jni. 19 Di³ ma²guiang³jni hi² dsio¹ dsa¹ŋë²́ jni hi² ca¹hú¹jni ja³la². Lah¹jøng² lé². Di³ ma²ca¹hlanh¹³ hniah¹² Diú¹³ huu¹³ quieg¹. Jø¹² bíh³ ma²ca¹cuø¹ Jesucristo bí². 20 Cøng² hi² jøng² báh³ hno¹jni, hi² mi³juanh¹³jni Cristo ja³ŋøa³jni jmøi¹guǿi¹ la², ju³lah ma²ca¹jmo¹jni ja³ma²ca¹já¹. Hno¹jni tsa¹ju³lé³ gag¹²jni ja³ton³jni jǿg³, ju³ lah¹la² jŋøih¹dsa, ju³ lah¹la² tsa¹jŋøih¹dsa. 21 Quianh¹³ báh³ jní² Cristo ja³chian²jni jmøi¹guǿi¹ la². Jøng² dsio¹ hi³méh¹ lé² quieg¹ na³ma²ca¹jon¹jni. 22 Dsi¹³ báh³ juu¹² hi² jmo³jni dsø¹cón³ jǿg³ quiah¹² Cristo ju³ná³ chian²jni jín³ cu²hna² ni³ jmøi¹guǿi¹ la². Jøng² tsa¹guiang³jni he² hi² dsio¹ lé². 23 Ton¹ jǿg³ lë²́ jni: Lǿ² lø¹i³neh¹³jni ja³guǿ¹³ Cristo. Hiug¹² jín³ hi² dsio¹ hi² lé² lah¹jøng² ja³cog²jni. 24 Jøng² dsio¹ hi³méh¹ lé² ja³cogh²  











hniah¹² ju³ná³ chian²jni. 25 Hi² jøng² ma²guiang³jni hi² li¹chian²jni jín³ cu²hna² quianh¹³ hniah¹². Mi³jøng² mi³hog³jni hniah¹² ja³mi³tanh¹³ hniah¹² hi³méh¹ jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Mi³jøng² túgh³ hniah¹² hi³méh¹ ju²hiúg¹ dsøa¹², di³ hi² héh² hniah¹² jǿg³. 26 Hi² jøng² ma¹dsio¹² mi³juanh¹³ hniah¹² Cristo Jesús huu¹³ quieg¹ jní² na³ma²dsiánh¹jni calah ja³tiogh³ hniah¹². 27 Hiugh¹² ŋi³nioh³ hniah¹² ju³lah dsio¹ ŋi²nio³ dsa² hé² jǿg³ quiah¹² Cristo. Hno¹jni nang³jni hi² cøng² hi² tiogh³ hniah¹² cøng² jǿg³, hi² héh² hniah¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³, ju³lah nei¹³jni ja³tiogh³ hniah¹², ju³lah guø³jni ja³uǿin³. 28 Tsa¹jmóh³ hniah¹² gøg² ju³ná³ he² ca¹jmo¹ dsa² tiogh³ ca¹jag¹³. Mi³jøng² li¹lih¹³dsa ma²tiogh³dsa juu¹² ja³dsa¹hén²dsa. Jø¹² bíh³ li¹lih¹³dsa ma²jmo¹² Diú¹³ hi² liúgh² hniah¹². 29 A¹jáng¹ ju³ jmáh¹lah hi² jøng² hi² héh² hniah¹² jǿg³ quiah¹² ́ ² hniah¹² calah Cristo. Di³ ca¹tëh hi² cánh³ hniah¹² jmø³uai¹² huu¹³ quiah¹²dsa, 30 ju³lah ma²ca¹can¹jni hŋiéng¹. Ma²ŋih³ hniah¹² ha²lah ma²ca¹ŋi¹ŋë²́ jni. Jø¹² bíh³ ŋih³ hniah¹² ha²lah chian²jni na¹.  



















2

Ca¹lán¹ Cristo dsa² jmøi¹guǿi¹

Cuø¹² Cristo ju²hiúg¹ dsøa¹². Lan² dsǿa¹² jniang³. Di³ hi² hniang¹dsa. Cøng² jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³ ma²quin³ jniang³. Ma²hnio¹ jniang³ roh¹³ jniang³. 2 Cøng² jǿg³ jøng² túgh³ hniah¹². Hi² jøng² guø³jni cu²rø² ju²hiúg¹ dsøa¹². Di³ hi² hnóh¹ hniah¹² rúh² hniah¹², hi² tiogh³ hniah¹² cøng² jǿg³, hiug² hoh¹² hniah¹². 3 Tsa¹jmóh³ hniah¹²  



407

FILIPENSES 2

høa¹² hoh¹² hniah¹² jmáh¹lah huu¹³ quiánh² guiogh¹³ hniah¹². Tsa¹jmóh³ hniah¹² quienh¹² hniah¹² guiogh¹³, hi² lanh¹² hniah¹² dsa² canh¹³. Jmóh³ hniah¹² hi² dsiog¹ ju²rúh² hniah¹² cónh¹ jín³ guiogh¹³ hniah¹² lah¹jan² lah¹jan² hniah¹². 4 Tsa¹jáih² hniah¹² jmáh¹lah jǿg³ quiánh² guiogh¹³ hniah¹². Cónh¹jøng² jmóh³ hniah¹² hi² dsio¹ hoh¹² hniah¹² ja³cog² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹². 5 Cøng² ni³ jmóh³ hniah¹² hoh¹² ju³lah ca¹jmo¹ Cristo Jesús, 6 dsa² lán¹² Diú¹³. Di³ ha¹chi² ca¹jmo¹dsa hi² tiog¹³ hi² lán¹²dsa dsa² cu²re² quianh¹³ Jmi² jniang³. 7 Cónh¹jøng² ca¹jmo¹dsa ta¹cøg¹² hi² mi³lán¹³dsa. Ca¹lán¹dsa dsa² jmøi¹guǿi¹, ju³lah jan² dsa² meh². 8 Mi³ma²lán¹²dsa dsa² jmøi¹guǿi¹ jøng², jøng² ca¹jmo¹dsa tsa¹quien¹²dsa hŋiah¹²dsa. Hiug² dsǿa¹²dsa ca¹hie¹dsa hmó¹. Ca¹jon¹dsa ni³ crǿg¹³. 9 Hi² jøng² ma²ca¹jmo¹ Jmi² jniang³ hi² ma²lán¹² Cristo dsa² hiug¹² juanh¹², dsa² juanh¹² cónh¹ jín³ ca¹lah¹já¹ dsa² siáh². 10 Mi³jøng² jií¹ jmai³ ja³chi¹jné¹ ca¹lah¹já¹dsa ni³ Jesús, ju³lah dsa² chian² ŋi¹juǿi¹, dsa² chian² jmøi¹guǿi¹, quianh¹³ dsa² chian² guio¹juǿi¹ calah. 11 Mi³jøng² jmo¹ ca¹lah¹já¹ dsa² jǿg³ hi² lán¹² Jesucristo Juu¹³ jniang³. Hi² jøng² mi¹juanh¹²dsa Jmi² jniang³.  















Dsio¹ hi² ŋi¹nio¹ dsa² quián¹² Cristo hi² ti³jan¹dsa

12 Ca¹nengh² báh³ hniah¹² tiá² jǿg³ ca¹juǿi²jni hniah¹², dsa² roh¹³ jniang³, jmai³ mi³guø³jni quianh¹³ hniah¹². Jøng² rø² hi³méh¹ nǿngh³ hniah¹² jǿg³ quieg¹. Di³ hiúg³jni ja³uǿin³. Cu²rø² ŋi³nioh³ mi³tih³  

hniah¹² jǿg³ jmo¹ hi² liúgh² hniah¹². Ŋi³nioh³ hniah¹² hi² ganh¹ hniah¹² Diú¹³. 13 Di³ Diú¹³ báh³ dsa² jmo¹² hoh¹² hniah¹² hi² li¹hiug² hoh¹² hniah¹² jmóh³ hniah¹² hi² hniu¹dsa. 14 Tsa¹jmóh³ hniah¹² ta³jíh³ hniah¹² chi²júh² ha² ja³ŋi³nioh³ hniah¹². 15 Mi³jøng² tsa¹ta³canh¹³ hniah¹² dsag³ ja³ŋi²nioh³ hniah¹² jøa³ quiah¹² dsa² ti³re² dsag³. Cónh¹jøng² ŋi³nioh³ hniah¹² ti³janh¹ hniah¹², jong¹² Diú¹³. Jmóh³ hniah¹² ju³lah jmo¹² chi³neng¹² taih¹² jmøi¹guǿi¹ juu¹² ja³ŋi²nio³ dsa² ja³neng². 16 Heh¹³ hniah¹² dsa² jǿg³ jmo¹ hi² liúg²dsa. Jøng² báh³ li¹chian²jni ju²hiúg¹ dsøa¹² na³ma²ca¹guǿnh¹ Cristo. Di³ ma²guiang³jni cu²rø² jmai³ jøng² hi² ca¹jmo¹ ta³ jǿg³ ca¹ŋi³tiun¹jni ja³tiogh³ hniah¹². 17 Ma²mi²tih³ hniah¹² ni³ Diú¹³ hi² héh² hniah¹² jǿg³ quiah¹²dsa. Jøng² ha¹chi² hi² lǿa¹² ju³jøng² ca¹jon¹jni huu¹³ hi² ma²héh² hniah¹² jǿg³. Cøng² hi² tøa¹² dsøa¹ báh³ jní². Cónh¹jøng² tiágh³ jniang³ tøa¹² dsǿa¹² jniang³ ca¹lah¹jái¹ jniang³. 18 Jøng² túgh³ hniah¹² tøa¹² hoh¹² hniah¹² cu¹dsie¹² quianh¹³ jní².  











Timoteo quianh¹³ Epafrodito

19 Lë²́ jni tsë²́ jni Timoteo ta³tí³ la² juu¹² ja³tiogh³ hniah¹², ju³ná³ cuø¹ Jesús jǿg³, dsa² ma²lán¹² Juu¹³ jniang³. Mi³jøng² len¹ dsøa¹ jní² na³ma²guiang³jni ha²lah tiogh³ hniah¹². 20 Jan² Timoteo báh³ dsa²jiag¹² dsǿa¹² ju³lah dsa²jiag¹² dsøa¹ jní². Lah¹dsóh² hniu¹dsa hi² lé² hi² dsio¹ ja³cogh² hniah¹². 21 Jue¹² dsa² dsa²jiag¹² dsǿa¹² jmáh¹lah jǿg³ quiah¹² guiog¹³. Tsa¹tónh²dsa  





408

FILIPENSES 2​, ​3 juu¹² jǿg³ quiah¹² Cristo Jesús. 22 Jøng² ma²ŋih³ hniah¹² ha²lah lán¹² Timoteo. Ma²ca¹mi³hag¹³dsa ja³ca¹ŋi³tiun¹jni jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ju³lah jan² guing² mi²hog¹² ti³jmi² ta³. 23 Dsø¹juu¹² jøng² tsë³́ jni dsa² na³ma²guiang³jni ha²lah lé² jǿg³ quieg¹. 24 Di³ tiog¹³ mi¹hag¹³ báh³ Juu¹³ jniang³, lë²́ jni. Mi³jøng² nei¹³jni hŋiéng¹ hi² ŋi³jan¹jni hniah¹². 25 Jø¹² bíh³ lë²́ jni hi² dsio¹ tsë²́ jni Epfrodito, dsa² roh¹³ jniang³, dsa² ŋøa¹² jmo¹² ta³ quianh¹³ jní², dsa² ca¹tseh¹ hniah¹² guiogh¹³ hi² ca¹mi¹ti¹dsa ne¹jni. 26 Hiug¹² lǿ² lø¹i³dsa¹jan¹³dsa hniah¹². Ca¹cán¹dsa ju²hí³ dsøa¹² mi³ca¹lø¹ŋih³ hniah¹² hi² dsoh³dsa. 27 Dsøg¹² báh³ ca¹lø¹dsoh¹³dsa. Ca²juuh³ tsa¹ca¹jon¹dsa. Jøng² ca¹ŋiú² dsǿa¹² Diú¹³ ja³cog²dsa lah¹quianh¹³ jní². Mi³jøng² tsa¹cán²jni tsug¹² hi³méh¹ ju²hí³ dsøa¹². 28 Hi² jøng² hiug¹² jín³ hno¹jni tsë³́ jni dsa². Mi³jøng² lén¹ hoh¹² hniah¹² na³ma²ca¹janh³ hniah¹² dsa². Di³ jøng² tsa¹chian² jní² ju²hí³ dsøa¹² calah. 29 Hiug² hoh¹² hniah¹² hieh¹³ hniah¹² dsa² ju³lah jan² dsa² quián¹² Juu¹³ jniang³. Tiog¹³ báh³ dsio¹ hi² mi³juanh¹³ hniah¹² dsa² lah¹héi². 30 Di³ ca²juuh³ tsa¹ca¹jon¹dsa ni³ huu¹³ ta³ quiah¹² Cristo. Ha¹chi² ca¹jmo¹dsa goh¹²dsa hi² jón²dsa ja³ca¹mi¹ti¹dsa ne¹jni ni³ quiánh² hniah¹², di³ tsa¹lé² mi³tih³ hniah¹² ne¹jni guiogh¹³ hniah¹².  

















3

Dsa² lah¹dsóh² dsiog¹

Jøng² dsa² roh¹³ jniang³, túgh³ hniah¹² hioh¹² jénh² hniah¹² huu¹³ quiah¹² Juu¹³ jniang³. Ha¹chi²

dsan¹ dsøa¹jni juøh¹³jni calah hi² ma²ca¹juǿi²jni hniah¹². Di³ hi² dsio¹ lé² quiánh² hniah¹². 2 Hí³ jmóh³ hniah¹². Tsa¹ju³mi³gag¹³ dsa² hniu¹ lé² circuncisión quiánh² hniah¹². Dsa² jmo¹² hi² hlaih¹³ báh³ dsa² héi². Hne²dsa. 3 Di³ jniang³ báh³ dsa² ma²lán¹² ju³lah jan² dsa² lah¹dsóh² ma²lǿa¹² circuncisión quiah¹² ja³cog² Diú¹³, jniang³ dsa² hlanh¹³ Diú¹³ ca¹lah¹hiug² dsǿa¹² jniang³. Tiagh³ báh³ jniang³ ju²hiúg¹ dsøa¹² hi² lég² Cristo Jesús jniang³. Di³ ma²ne³ jniang³ tsa¹lé² jmó³ jniang³ guiag¹³ hi² liúg² jniang³. 4 Cónh¹jøng² dsi¹³ báh³ juu¹² lë²́ jni hi² jmo¹³jni hŋiéng¹ hi² liúg²jni. Hiug¹² jín³ hi² tiág¹²jni cónh¹ jín³ dsa² siáh² chi²júh² lah¹dsóh² chian² dsa² lë²́ tiúh¹dsa liúg²dsa hŋiah¹²dsa. 5 Ca¹jmo¹dsa circuncisión quieg¹jni ma²jŋi¹ jmai³ chian²jni. Lán¹²jni dsa² israel. Lán¹²jni tsø³jon² quiah¹² hlai³ Benjamín. Lán¹²jni dsa² hebreo ti³hian¹³jni ta³jan²jni. Ca¹mi³tan¹³jni lei¹³ jag¹³ quiah¹² dsa² fariseo. 6 Hiug¹² cu¹té¹² mi³hiag³jni ju³lah jǿg³ siíh². Jøng² ca¹mi³dsian¹³jni dsǿa¹² dsa² quián¹² Jesús. Ca¹mi³ti³jni ja³ca¹lah¹jǿ¹ cónh¹ hi² lǿa¹² lei¹³. 7 Ma¹dsio¹² mi³quien¹² ca¹lah¹jǿ¹ hi² jøng² hi² mi³jmo¹²jni lë²́ jni lah¹jiá¹². Jøng² huu¹³ quiah¹² Cristo ma²ca¹jmo¹jni ha¹chi² ma¹quien¹² jin³ he² hi² mi³jmo¹²jni jøng². 8 Cónh¹jøng² lë²́ jni ha¹chi² ma¹quien¹² jin³ he², ju³lah jǿg³ siíh². Di³ hiug¹² jín³ hi² dsio¹ jǿg³ ma²guiang³jni quiah¹² Cristo Jesús, dsa² ma²lán¹² Juu¹ jní². Huu¹³ quiah¹² dsa² héi² ca¹tiú¹jni ca¹lah¹jǿ¹. Ma²lë²́ jni ca¹lah¹cøng² qui¹². Mi³jøng² li¹quianh¹³jni Cristo.  













409

FILIPENSES 3​, ​4

9 Hno¹jni lén²jni dsa² quián¹²dsa, dsa² tsa¹re² dsag³ huu¹³ jøng² hi² hé²jni jǿg³ quiah¹² Cristo. Tsa¹hno¹jni lén²jni dsa² tsa¹re² dsag³ huu¹³ hi² mi²ti³jni lei¹³. Di³ dsa² hé² jǿg³ báh³ dsa² jmo¹ Diú¹³ hi² lén²dsa dsa² tsa¹re² dsag³. 10 Hno¹jni li¹cue¹²jni cu²rø² Cristo. Hno¹jni cuø¹ Diú¹³ bí² quieg¹, ju³lah bí² ca¹jmo¹ ca¹hiog² Cristo. Hno¹jni can³jni jmø³uai¹² huu¹³ quiah¹² Cristo. Hno¹jni jón²jni ju³lah ca¹jon¹dsa hŋiah¹²dsa. 11 Lah¹jøng² hno¹jni. Di³ jøng² hiog¹jni ja³cog² Diú¹³ na³ma²ca¹jon¹jni.  





Cuø¹² Pablo bí² hi² mi¹ti¹dsa ti³hian¹³ jǿg³ quiah¹² Cristo

12 Jøng² ha¹chi² lë²́ jni ma²ca¹løa¹ ti³hian¹³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² jøng², hi² hno¹jni lén²jni. Hei¹² báh³ hi² jøng². Cónh¹jøng² cuǿ¹²jni bí². Mi³jøng² lén²jni ju³lah lǿa¹² hi² ma²ca¹jmo¹ Cristo Jesús hi² lén²jni. 13 Jøng² ha¹chi² lë²́ jni, dsa² roh¹³ jniang³, hi² ma²lán¹²jni dsa² ti³hian¹³ lah¹jøng². Cónh¹jøng² cuǿ¹²jni bí² ca¹lah¹jǿ¹ dsøa¹jni. Ha¹chi² ma¹dsø²jiag¹² dsøa¹ hi² ma²ca¹løa¹. 14 Jmo¹³jni ca¹lah¹jǿ¹ ca¹lah¹ca¹dsiég¹jni ja³cuø¹ Jmi² jniang³ hi² ŋi³guu¹jni guiuh¹³ quianh¹³ Cristo Jesús. 15 Lah¹jøng² dsio¹ jmó³ jniang³ dsǿa¹², ju³lah jniang³ dsa² ma²chian² dsǿa¹². He¹ báh³ Diú¹³ ha²lah jmóh³ hniah¹² chi²júh² chi² cøng² ton¹ jǿg³ hi² dsø²jiag¹² hoh¹² hniah¹² hi² siíh². 16 Jøng² tiog¹³ báh³ hniuh¹² hi² mi³ti³ jniang³ cónh¹ ja³té¹² ja³ma²ne³ jniang³. 17 Jmóh³ hniah¹² dsa² roh¹³ jniang³ ju³lah jmo¹²jni hŋiéng¹. Jø¹² bíh³ jáih³ hniah¹² hein² dsa² ma²ŋi²nio³  











lah¹jøng², ju³lah lǿa¹² jǿg³ quián² jnieh³. 18 Hliú² rón² ma²ca¹juǿi²jni hniah¹². Jøng² ca¹lah¹cøh² hiu³ dsøa¹ juøh¹³jni calah hi² chian² dsa² jue¹², ju³lah dsa² ŋi²nio³ hioh³dsa jǿg³ ca¹quí¹ Cristo dsǿg³ jniang³ ni³ crǿg¹³. 19 Tan¹ dsa² lah¹héi² hi² dsa¹hén²dsa. Jmáh¹lah hi² gǿh¹dsa dsa²jiag¹² dsǿa¹²dsa cónh¹ jín³ Diú¹³. Cu¹dsie¹² tsa¹hiih³dsa hi² chinh¹²dsa juu¹² hlaih¹³. Jmáh¹lah jǿg³ quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹²dsa hi² tøa¹² dsǿa¹²dsa. 20 Jøng² jniang³ ma²lán¹² dsa² chian² ŋi¹juǿi¹. Juu¹² ŋi¹juǿi¹ jøng² hneng² jniang³ jiúgh² dsa² lég² jniang³, Jesucristo, Juu¹³ jniang³. 21 Dsa² héi² jmo¹ li¹tsë² jmø²ŋǿ¹² hlaih¹³ la² quián² jniang³. Jmo¹dsa lé² hiug¹² hi² dsio¹ ju³lah lǿa¹² jmø²ŋǿ¹² quiah¹²dsa. Lah¹jøng² jmo¹dsa. Di³ chi² bí² quiah¹²dsa hi² lé² dsen¹³dsa cónh¹ ja³ca¹lah¹já¹dsa.  







Hiug¹² hioh¹² jénh² hniah¹² túgh³ hniah¹² ja³cog² Juu¹³ jniang³

4

Hi² jøng² dsa² roh¹³ jniang³, dsa² hnó¹jni, dsa² hno¹ hi² ŋi³jan¹jni hniah¹², tí² chinh¹² hniah¹² jǿg³ quiah¹² Juu¹³ jniang³. Hniah¹² báh³ dsa² jmoh² hi² hioh¹² jéin¹²jni. Lah¹cøng² hi² ca¹lǿi¹jni hi² dsio¹ lë²́ jni mi³ca¹héh¹ hniah¹² jǿg³ ca¹ton¹jni ja³tiogh³ hniah¹², dsa² hnó¹jni. 2 Jøng² juǿi²jni Evodia lah¹quianh¹³ Síntique, ju³tiúgh³dsa cøng² jǿg³. Di³ lah¹jøng² hniu¹ Juu¹³ jniang³. 3 Jøng² hning², dsa² lah¹dsóh² jmoh² ta³ quianh¹³ jní², mi³hogh³ hniah¹² hio¹³ héi². Di³ ca¹mi³hag¹³dsa jní² jmai³ ca¹ŋi³tiun¹jni jǿg³ cu¹dsie¹² quianh¹³ Clemente quianh¹³ dsa² siáh² calah, dsa² ca¹mi³hag¹³ jní² ca¹jmo¹jni ta³.  



410

FILIPENSES 4 Ma²rø²ton¹² dsa² si² quiah¹² dsa² li¹chian² tiá². 4 Hioh¹² jénh² hniah¹² túgh³ hniah¹² jmai³ ca¹lah¹jǿ¹. Di³ quianh¹³ hniah¹² Juu¹³ jniang³. Juøh¹³jni calah: Hioh¹² jénh² hniah¹² túgh³ hniah¹². 5 Mi³leih¹³ hniah¹² ja³cog² dsa² jue¹² hi² juanh¹² hoh¹² hniah¹². Ja¹quien¹³ jiúgh² Juu¹³ jniang³. 6 Tsa¹ju³li¹chianh² hniah¹² ju²hí³ dsøa¹² jin³ he². Cónh¹jøng² hlanh¹³ hniah¹² Diú¹³. Møah¹³ hniah¹² ca¹lah¹jǿ¹ he² hi² hniuh¹². Cuøh¹³ hniah¹² Diú¹³ di³hmah³. 7 Jøng² ma¹dsio¹² jín³ jmo¹ Diú¹³ niu¹ tei³ ́ ² hoh¹² hniah¹² cónh¹ jín³ ja³lëh hniah¹² tiúh¹dsa jmo¹dsa. Jmo¹ báh³ Diú¹³ hí³ hoh¹² hniah¹². Di³ quianh¹³ hniah¹² Cristo Jesús.  







Jmáh¹lah hi² dsio¹ dsø²jiag¹² hoh¹² hniah¹²

8 Lah¹la² juǿi²jni hniah¹² dsa² roh¹³ jniang³ ja³ca¹tóh² jø² si²: Ju³dsi²jiag¹² hoh¹² hniah¹² jǿg³ dsøg¹², jǿg³ rø², jǿg³ té¹², jǿg³ ti³jai¹, jǿg³ hniu¹ Diú¹³, jǿg³ tan¹², jǿg³ dsio¹, jǿg³ tøa¹² dsǿa¹² Diú¹³. 9 Jøng² jmóh³ hniah¹² ju³lah lǿa¹² jǿg³ ca¹mi³tanh¹³ hniah¹², hi² ca¹he¹jni hniah¹², ju³lah jǿg³ ca¹jaih³ hniah¹² ca¹nengh² hniah¹² hi² jmo¹²jni hŋiéng¹. Di³ jøng² li¹quianh¹³ hniah¹² Diú¹³, dsa² cuø¹² ju²hiúg¹ dsøa¹².  



Ma²ca¹cuø¹ dsa² chian² jøa³juøi² Filipos hi² hniuh¹² Pablo

10 Hiug¹² hioh¹² jéin¹²jni ja³cog² Juu¹³ jniang³. Di³ ca¹mi³hagh³ hniah¹² jní² calah. Guiang³jni mi³mi³hagh³ hniah¹² jní² ja³ma²já¹². Di³ tsa¹ca¹lø¹hiugh¹³ quiánh²  

hniah¹². 11 Cónh¹jøng² ha¹chi² hi² juøh¹³jni huu¹³ hi² mi³chi³quian¹³jni jmai³. Di³ ma²tan²jni guø³jni ju²hiúg¹ dsøa¹², ju³ chi² ju³ tsa¹chi² quieg¹. 12 Ma²ca¹ŋøa¹jni hi² ti²ŋié²jni. Ma²ca¹ŋøa¹jni hi² chi² ma¹dsio¹² quieg¹. Jøng² ma²tan²jni ju³ he² hi² dsa¹ŋë²́ jni, ju³ ca¹lø¹tan¹³ ju³ tsa¹ca¹lø¹tan¹³jni, ju³ lan¹² ju³ tsa¹lan¹² quieg¹jni. 13 Quianh¹³jni Cristo, dsa² cuø¹² bí². Hi² jøng² tiág¹²jni jmo³jni ja³ca¹lah¹jǿ¹. 14 Jøng² tiog¹³ báh³ hi² dsio¹ ma²ca¹mi³hagh³ hniah¹² ja³mi³chi³quian¹³jni jmai³. 15 Ma²ŋih³ hniah¹², dsa² chianh² jøa³juøi² Filipos, ha²lah ca¹løa¹ jmai³ lah¹ni³ ca¹ŋi³tiun¹jni jǿg³ ja³tiogh³ hniah¹². Di³ ha¹chian² dsa² siáh² ca¹mi³hag¹³ mi³ca¹ju¹jni huø¹ Macedonia. Jmáh¹lah hniah¹² báh³ ca¹mi³hagh³ jní². 16 Di³ tanh¹ rón² ca¹mi³hagh³ hniah¹² jní² mi³ma²hiúg³jni jøa³juøi² Tesalónica. 17 Ha¹chi² hi² jøng² dsa²jiag¹² dsøa¹jni hi² li¹chi² quieg¹jni. Cónh¹jøng² tøa¹² dsøa¹jni. Di³ mi¹hmah¹³ Diú¹³ quiánh² hniah¹² ja³ca¹jmoh³ hniah¹² hi² dsio¹. 18 Ma¹dsio¹² lǿa¹² ma²chi² quieg¹ mi³ca¹jáinh¹ Epafrodito hi² ca¹tseh³ hniah¹². Hiug¹² cu¹té¹² tøa¹² dsǿa¹² Diú¹³ hi² ca¹cuøh³ hniah¹² jní² lah¹jøng². 19 Jøng² cuø¹ báh³ Diú¹³ quian¹jni ca¹lah¹jǿ¹ hi² chi³quianh¹³ hniah¹² jmai³, hniah¹² dsa² quianh¹³ Cristo Jesús. Di³ chi² hiug¹² ma¹dsio¹² quiah¹²dsa ŋi¹juǿi¹. 20 Ju³lé³ hi² juanh¹² Jmi² jniang³ jmai³ ŋi² ja³já¹³, jmai³ ŋi² ja³dság¹. Lah¹jøng² ju³lé³.  



















Haih²dsa jǿg³ ja³ca¹tóh² jø²

21 Juaih¹³ hniah¹² ca¹lah¹já¹ dsa² quián¹² Cristo Jesús hi² haih³jni  

411 jǿg³ dsa². Haih² ca¹lah¹já¹ dsa² roh¹³ jniang³ quianh¹³ jní² jǿg³ hniah¹². 22 Jø¹² bíh³ haih²dsa jǿg³ hniah¹², ju³lah dsa² quián¹² Diú¹³ chian² jøa³juøi² la². Jøng² dsa² héi² báh³  

FILIPENSES 4 hiug¹² haih² jǿg³ hniah¹², dsa² tiogh³ ja³cog² rai¹³. 23 Ju³jmo¹³ Jesucristo, Juu¹³ jniang³, dsio¹ dsǿa¹² ja³cogh² hniah¹².  

SI² CA¹JMO¹ SAN PABLO CA¹T˲́ DSA² CHIAN² JØA³JUØI² COLOSAS Ca¹dsiánh² Pablo si² ca¹të²́ dsa² quián¹² Jesús chian² jøa³juøi² Colosas

1

Jní² báh² Pablo. Lán¹²jni tsih² høh³ quián¹² Cristo Jesús. Di³ lah¹jøng² ca¹jmo¹ Diú¹³ dsǿa¹². Quianh¹³jni Timoteo, dsa² roh¹³ jniang³. 2 Dsianh¹³ jnieh³ cøng² si² la² quiánh² hniah¹² dsa² quián¹² Diú¹³, dsa² roh¹³ jniang³ chian² jøa³juøi² Colosas, hniah¹² dsa² héh² jǿg³ quiah¹² Cristo. Ju³jmo¹³ Jmi² jniang³ dsio¹ dsǿa¹² ja³cogh² hniah¹². Ju³cuøh¹³dsa hniah¹² ju²hiúg¹ dsøa¹².  

Ca¹hlanh¹ Pablo Diú¹³ ja³cog² dsa² hé² jǿg³

3 Heih² jnieh³ Diú¹³, ti³jmi² Jesucristo Juu¹³ jniang³, di³hmah³ tiá² ja³hlanh¹³ jnieh³ dsa² ja³cogh² hniah¹². 4 Di³ ma²ca¹néng³ jnieh³ hi² héh² hniah¹² jǿg³ quiah¹² Cristo Jesús, hi² hnóh¹ hniah¹² ca¹lah¹já¹ dsa² quián¹² Diú¹³. 5 Di³ ŋi¹juǿi¹ ma²lǿa¹² cøng² jǿg³ dsio¹ cuúh¹ Diú¹³ jniang³, ju³lah lǿa¹² lah¹té¹² jǿg³ dsøg¹² ma²ca¹nengh² hniah¹² lah¹jiá¹², jǿg³ dsio¹ quiah¹² Diú¹³. 6 Ma²tsø² ma²ja¹² jǿg³ jøng² ta³cøng² jmøi¹guǿi¹. Ma²jmo¹²  







báh³ ta³ jǿg³. Jøng² ca¹lø¹chí¹ jǿg³ ja³tiogh³ hniah¹². Ca¹jmo¹ báh³ ta³ jǿg³ ja³tiogh³ hniah¹². Jue¹² dsa² ca¹hé¹ jǿg³ mi³ca¹nǿng²dsa mi³ca¹lø¹ŋi¹²dsa cu²rø² hi² lah¹dsóh² dsio¹ dsǿa¹² Diú¹³. 7 Epafras báh³ dsa² ca¹heh¹ hniah¹² jǿg³. Hiúg³dsa quianh¹³ jnieh³ hi² téng²dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Hnio¹ jnieh³ dsa². Cu²rø² heh¹²dsa hniah¹² jǿg³ quiah¹² Cristo. 8 Dsa² héi² báh³ ca¹dsii¹ jǿg³ hi² ca¹lø¹ne¹ jnieh³ hi² ma²ca¹jmo¹ jmi²dsí² han¹³ hi² ma²hnóh¹ hniah¹² ju²rúh² hniah¹². 9 Hi² jøng² lah¹cónh¹ mi³ca¹néng³ jnieh³ ha¹chi² ma¹ca¹jŋí³ jnieh³ hi² hlanh¹³ jnieh³ Diú¹³ huu¹³ quiánh² hniah¹². Cøng² hi² hlanh¹³ jnieh³ Diú¹³ hi² li¹ŋih³ hniah¹² ca¹lah¹jǿ¹ ha²lah hniu¹ Diú¹³ hi² ŋi³nioh³ hniah¹² cu²rø² chian² hoh¹² hniah¹² juu¹² quiah¹²dsa. 10 Møah¹² jnieh³ Diú¹³ hi² ŋi³nioh³ hniah¹² ju³lah dsio¹ ŋi²nio³ dsa² quián¹² Juu¹³ jniang³, hi² ŋi³nioh³ hniah¹² tiá² jmáh¹lah hi² tøa¹² dsǿa¹²dsa, hi² jmóh³ hniah¹² jmáh¹lah hi² dsio¹, hi² li¹cueh¹² hniah¹² Diú¹³ cu²rø² hi³méh¹ lah¹cøng² lah¹cøng² jmai³. 11 Møah¹² jnieh³ Diú¹³ hi² mi¹bí²dsa hoh¹² hniah¹² ja³ca¹lah¹jǿ¹.  









412

413

COLOSENSES 1

Cuø¹dsa bí² quiah¹² hŋiah¹², dsa² hiug¹² juanh¹². Mi³jøng² mi³tiánh³ hniah¹² hoh¹² ju³ná³ he² jmø³uai¹² ca¹quinh² hniah¹². Cónh¹jøng² túgh³ hniah¹² hioh¹² jénh² hniah¹². ́ ² hniah¹². 12 Háih³ Ha¹chi² hi² lëh hniah¹² Jmi² jniang³ di³hmah³. Di³ ca¹jmo¹dsa hi² ma²ca¹tǿi² jniang³ hi² ma²ŋi²niang³ jniang³ ja³jní³, hi² ma²lán¹² jniang³ dsa² ti³jan¹ quián¹²dsa. 13 Ma²ca¹lég²dsa ja³mi³ŋi²niang³ jniang³ ja³neng². Ca¹jmo¹dsa ma²ŋi²niang³ jniang³ ja³jmo¹² ja³ŋiúh³dsa héh¹ quián² jniang³. Hnio¹dsa ja³ŋiúh³dsa, 14 dsa² ca¹jmo¹ hi² liúg² jniang³, dsa² ca¹hén² dsǿg³ jniang³.  





Ca¹lø¹rǿ¹ jǿg³ quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ mi³ca¹jon¹ Cristo

15 Lán¹² dsa² héi² lah¹lán¹² ti³jmi²dsa, dsa² tsa¹jniá². Dsa² héi² báh³ dsa² juanh¹² cónh¹ jín³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² chi². 16 Dsa² héi² báh³ ca¹jmo¹ ca¹lah¹jǿ¹ hi² chi² ŋi¹juǿi¹ quianh¹³ jmøi¹guǿi¹ la², ju³lah hi² jní² hi² tsa¹jní², ju³lah ángeles canh¹³, dsa² chi² bí², dsa² jmo¹² héh¹, dsa² quin¹² ni³ quiah¹² ángeles jian¹²dsa. Dsa² héi² báh³ dsa² ca¹jmo¹ ca¹lah¹jǿ¹ hi² chi². Dsa² héi² báh³ quiah¹² ca¹lah¹jǿ¹. 17 Dsa² ma²chian² báh³ Cristo héi² niúh¹ jín³ ca¹lø¹chí¹ ca¹lah¹jǿ¹ hi² chi². Dsa² héi² báh³ jmo¹² hi² lǿ² ca¹lah¹jǿ¹. 18 Jmo¹²dsa héh¹ ja³cog² jniang³ dsa² hé² jǿg³ quiah¹²dsa, ju³lah jmo¹² dsi³ jniang³ héh¹ ta³cøng² jmø²ŋǿ¹² quián² jniang³. Dsa² héi² báh³ dsa² lah¹ni² ca¹hiog² mi³ca¹jon¹dsa. Mi³jøng² ma²lán¹²dsa dsa² quin¹² ni³ cónh¹ ja³ca¹lah¹jǿ¹. 19 Di³ ca¹lø¹hiúg¹ dsǿa¹² Jmi² jniang³ hi² ma²lán¹²  









ja³ŋiúh³dsa ca¹lah¹jǿ¹ ju³lah lán¹²dsa hŋiah¹²dsa. 20 Hiug² dsǿa¹² Jmi² jniang³ ca¹mi¹rǿ¹ ja³ŋiúh³dsa jǿg³ quiah¹² ca¹lah¹já¹ hi² chian², ju³lah dsa² chian² jmøi¹guǿi¹ quianh¹³ dsa² chian² ŋi¹juǿi¹. Ca¹jmo¹dsa ca¹niu¹ tei³ jǿg³ jøng² mi³ca¹jon¹dsa ni³ crǿg¹³. 21 Jøng² hniah¹², mi³lanh¹² hniah¹² dsa² siáh² lah¹jiá¹². Mi³tiogh³ hniah¹² ue¹² hoh¹² hniah¹² ta¹lah¹jag¹³ quiah¹² Diú¹³. Hi² hlaih¹³ mi³jmoh² hniah¹². 22 Jøng² na¹ jín³ ma²ca¹lø¹rǿ¹ jǿg³ quiánh² hniah¹² ja³cog² Diú¹³. Di³ ca¹lán¹ Cristo dsa² jmøi¹guǿi¹. Jøng² ca¹jon¹dsa ni³ huu¹³ quiánh² hniah¹². Mi³jøng² jian¹dsa hniah¹² ja³ta¹ni¹ Jmi² jniang³ hi² ti³janh¹ hniah¹², hi² ha¹chi² dsag³ ma¹reh² hniah¹², 23 ju³ná³ cøng² hi² héh² hniah¹² jǿg³ hi² chinh³ hniah¹², hi² tsa¹tiuh¹³ hniah¹² jǿg³ dsio¹ ma²ca¹nengh² hniah¹², jǿg³ ma²chi² ta³cøng² jmøi¹guǿi¹. Jøng² jní², Pablo, ŋøa¹²jni ta³ hi² ŋi³tiun¹jni jǿg³ jøng².  







Ca¹jmo¹ Diú¹³ jǿg³ hi² mi¹ti¹ Pablo ni³ dsa² quián¹²dsa

24 Jøng² hioh¹² jéin¹²jni quin³jni jmø³uai¹² huu¹³ quiánh² hniah¹². Hi² jøng² mi³hian¹³jni jmø³uai¹² ca¹cán² Cristo ni³ quiah¹² dsa² quián¹²dsa, dsa² hé² jǿg³ quiah¹²dsa. 25 Di³ ca¹dsii¹ Diú¹³ gug¹jni hniah¹², hi² hé¹³jni hniah¹² ca¹lah¹ti³hian¹³ jǿg³ quiah¹²dsa. 26 Ma²lǿih² tsa¹chi³jnøa¹² jǿg³ jøng² quiah¹² Diú¹³. Jøng² na¹ jín³ ma²ca¹lø¹ŋi¹² dsa² ma²lán¹² dsa² ti³jan¹ quián¹²dsa, 27 dsa² ca¹hia¹ Diú¹³ hi² li¹ŋi¹²dsa ha²cónh¹ té¹² dsio¹ jǿg³ jøng² ja³cog² dsa² tsa¹lán¹² dsa²  







414

COLOSENSES 1​, ​2 judío. Lah¹la² lǿa¹² jǿg³ jøng²: Hi² quianh¹³ hniah¹² Cristo, dsa² cuø¹ jǿg³ hi² dsi³nioh¹² hniah¹² ja³dsio¹. 28 Jǿg³ quiah¹² dsa² héi² hǿa¹² jnieh³. Tiogh² jnieh³ ca¹lah¹já¹ dsa² jǿg³, heh¹² jnieh³ dsa² jǿg³. Mi³jøng² li¹ŋi¹²dsa cu²rø² jǿg³. Mi³jøng² lén²dsa dsa² cu²rø² chian² dsǿa¹² ja³cog² Cristo. 29 Ta³ jøng² jmo³jni quianh¹³ ca¹lah¹jǿ¹ bí² hi² cuøh¹² Cristo jní². Hno¹jni hi² li¹ŋih³ hniah¹² hi² cuø¹²jni ma¹dsio¹² bí² quiánh² hniah¹² quianh¹³ dsa² tiogh³ jøa³juøi² Laodicea quianh¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² tsa¹ma²ca¹jǿi² jní². 2 Hno¹jni hi² lén² dsǿa¹²dsa, hi² tógh¹dsa cøng² jǿg³, hnio¹dsa ́ ² dsǿa¹²dsa. roh¹³dsa. Hno¹jni li¹ŋëh Mi³jøng² dsio¹ lé² quiah¹²dsa, niu¹ tí² dsǿa¹²dsa. Hno¹jni li¹ŋi¹²dsa cu²rø² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ hi² mi³chi³jnøa¹², jǿg³ quiah¹² Cristo. 3 Dsa² héi² báh³ dsa² tiúh¹ jmo¹ hi² li¹ne³ jniang³ ca¹lah¹jǿ¹. 4 Lah¹jøng² juǿi²jni hniah¹², mi³jøng² tsa¹ju³héh³ hniah¹² jǿg³ juúh² dsa² të² mi¹gan¹² dsa². 5 Ha¹chi² jmo¹² hi² tsa¹guø³jni quianh¹³ hniah¹². Di³ cónh¹jøng² lǿa¹² báh³ dsøa¹jni hi² guø³jni quianh¹³ hniah¹². Hioh¹² jéin¹²jni di³ guiang³jni tiogh³ hniah¹² cøng² jǿg³, tí² hei¹² jǿg³ quiah¹² Cristo hi² héh² hniah¹². 6 Cónh¹jøng² ŋi³nioh³ hniah¹² quianh¹³ Cristo Jesús, dsa² ma²lán¹² Juu¹³ jniang³, ju³lah lǿa¹² jǿg³ ca¹hieh¹³ hniah¹² lah¹jiá¹². 7 Ju³hai¹³ tí² jǿg³ ja³cogh² hniah¹². Tí² jmáh³ hniah¹² jǿg³. Cu²rø² ju³héh³ hniah¹² jǿg³, ju³lah lǿa¹² jǿg³ ma²ca¹heh¹dsa hniah¹². Jøng² háih³ hniah¹² Diú¹³ di³hmah³ tiá².  



2  











Ca¹jmo¹ Cristo ma²chiang² jniang³ ni³ hmë²́

8 Hí³ jmo³ tsa¹ju³mi²gag¹² dsa² dsii¹² jǿg³ siíh², jǿg³ tsa¹quien¹², ju³lah jǿg³ quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹, jǿg³ ca¹já¹ hi² tsa¹lǿa¹² ju³lah lǿa¹² jǿg³ quiah¹² Cristo. 9 Hŋiah¹² Cristo báh³ lán¹² Diú¹³ ja³ca¹lah¹jǿ¹, ju³lah lán¹² Jmi² jniang³. 10 Ca¹jmo¹dsa ca¹lah¹jǿ¹ hi² ma²ŋi²nioh³ hniah¹² quianh³dsa. Hiug¹² jín³ hi² juanh¹²dsa cónh¹ jín³ ángeles, ju³lah ángeles chi² bí², ju³lah ángeles quin¹² ni³ quiah¹² ángeles jian¹²dsa. 11 Jøng² circuncisión quiah¹² Cristo ma²lǿa¹² quiánh² hniah¹². Di³ a¹jáng¹ lah¹jøng² lǿa¹² circuncisión quiah¹² Cristo ju³lah lǿa¹² circuncisión jmo¹² dsa² jmøi¹guǿi¹. Cónh¹jøng² ma²ca¹dsen¹³ Cristo jǿg³ hlaih¹³ quiah¹² jmøi¹guǿi¹ la², hi² mi³neng¹² hoh¹² hniah¹² lah¹jiá¹². 12 Ca¹hogh¹ hniah¹² quianh¹³ Cristo. Jø¹² bíh³ lah¹jøng² ca¹hiogh² hniah¹² quianh¹³dsa, mi³ca¹chiog¹dsa hniah¹² jmøi². Di³ héh² hniah¹² jǿg³ ca¹jmo¹ Jmi² jniang³ hi² ca¹hiog² Cristo hŋiah¹² mi³ca¹jon¹dsa. 13 Mi³lanh¹² hniah¹² ju³lah jan² dsa² ma²rø²jon¹³. Di³ mi³ti³reh² hniah¹² dsag³. Tsa¹mi³cueh¹² hniah¹² Diú¹³. Jøng² na¹ jín³ ma²ca¹jmo¹ Diú¹³ ma²chianh² hniah¹² ni³ hmë²́ quianh¹³ Cristo. Di³ ma²ca¹hén²dsa ca¹lah¹jǿ¹ dsag³ quiánh² hniah¹². 14 Ma²ca¹hén²dsa si² ja³mi³rø²ton¹² dsag³ hi² mi³rø²cangh¹² jniang³. Ca¹tiun¹dsa si² ni³ crǿg¹³. Jøng² ca¹dsan¹ dsag³. 15 Jøng² ca¹jŋíh² Cristo bí² mi³chi² quiah¹² tsih² høh³ quián¹² dsa² hlanh³ mi³ca¹jon¹dsa  















415

COLOSENSES 2​, ​3

ni² crǿg¹³. Ca¹cuúh¹dsa dsa² héi² ju²hiíh¹ ja³ta¹ni¹ dsa² jue¹². Ca¹tiúh¹dsa quianh¹³dsa mi³ca¹jon¹dsa ni³ crǿg¹³. Jmáh¹lah jǿg³ quiah¹² Diú¹³ hnángh³ hniah¹²

16 Jøng² tsa¹tónh² hniah¹² juu¹² chi²júh² hein² dsa² tsa¹tøa¹² dsǿa¹² ha²lah cøgh² hniah¹² ho¹ ju³ ha²lah jmoh² hniah¹² jmai³ jmai³, ju³lah jmai³ jŋi¹² dsa² judío, ju³lah jmai³ ja³hah¹² tsøh². 17 Mai³¹ jøng² mi³quien¹²dsa cónh¹ tsa¹mi³ŋi¹²dsa ha²lah lah¹dsóh² lǿa¹² jǿg³ dsøg¹². Na¹ jín³ ma²chi² jǿg³ dsøg¹² lah¹dsóh². Jǿg³ quiah¹² Cristo báh³ jøng². 18 Tsa¹ju³héh³ hniah¹² jǿg³ hi² mi¹gag¹² dsa² ŋi²nio³ huø³ ron¹² mi²juanh¹² ángeles. Di³ hniu¹ dsa² héi² jŋíh² hi² dsio¹ hi² mi³tanh¹ hniah¹². Lø²liúh²dsa hi² ca¹lø¹ŋi¹²dsa jǿg³ hi² he¹²dsa quianh¹³ hi² ca¹cøa¹dsa. Ŋi²nio³dsa rú²dsa. Hioh¹² jenh¹²dsa jǿg³ dsø²jiag¹² dsǿa¹²dsa guiog¹³dsa. 19 Tsa¹ŋi²nio³ dsa² héi² quianh¹³ Cristo, ju³lah ŋi²niang³ jniang³. Di³ lah¹dsóh² quianh¹³ jniang³ Cristo. Lán¹²dsa lah¹dsóh² dsa² chiúh³ dsa² jmó³ quián² jniang³. Jmo¹²dsa ma²tiagh³ jniang³ cøng² jǿg³. Jmo¹²dsa dsa¹cón³ jǿg³, ju³lah lǿa¹² jǿg³ quiah¹² Jmi² jniang³. 20 ¿He² løa¹ tiog¹³ jmóh³ hniah¹² mai³¹ quiah¹² jmøi¹guǿi¹ la²? Ma²ca¹hen¹ báh³ jǿg³ jøng² chi²júh² lah¹dsóh² ca¹dsanh¹ hniah¹² quianh¹³ Cristo, 21 ju³lah lǿa¹² jǿg³ hi² chi² hi² tsa¹lé² cu³jmóh³ hniah¹², hi² tsa¹lé² cøgh² hǿgh³. 22 Jǿg³ jøng² báh³ lǿa¹² quiah¹² jmáh¹lah hi² dsa¹hén² ja³cu²jmó²dsa,  





ho¹ ju³ ja³gǿh¹dsa. Jǿg³ he¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ báh³ jøng². 23 Lah¹dsóh² lë²́ ca²dsiog³dsa hi² dsio¹ jmo¹dsa lah¹jøng². Di³ lë²́ dsa mi¹ti¹dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Lë²́ dsa hi² ŋi²nio³dsa huø³ ron¹², hi² jmo¹²dsa lah¹jøng². Lë²́ dsa mi²tián²dsa dsǿa¹²dsa. Di³ ha¹chi² ta³ jmo¹² jǿg³ jøng² ni³ huu¹³ tsa¹ma¹jmo¹dsa hi² hlaih¹³ møa¹² dsǿa¹²dsa. Hnángh³ hniah¹² jmáh¹lah jǿg³ quiah¹² ŋi¹juǿi¹ chi²júh² lah¹dsóh² ma²ca¹hiogh² hniah¹² quianh¹³ Cristo. Ja³jøng² báh³ ma²guǿ¹² Cristo jag¹³ guie¹jo¹³ quiah¹² Jmi² jniang³. 2 Ju³dsi³jiag¹² hoh¹² hniah¹² jǿg³ quiah¹² ŋi¹juǿi¹. Tsa¹ju³dsiagh² hoh¹² hniah¹² jǿg³ quiah¹² jmøi¹guǿi¹ la². 3 Di³ ma²ca¹dsanh¹ hniah¹² ni³ jmøi¹guǿi¹ la² lǿa¹² jǿg³. Gug² Jmi² jniang³ ma²tiogh³ hniah¹² hí³ quianh¹³ Cristo, 4 dsa² cuø¹² bí² hi² chianh² hniah¹². Na³ma²ca¹guǿnh¹ dsa² héi² báh³ li¹léi¹³ hi² tanh¹ hniah¹² hi² dsio¹ quianh¹³dsa.  

3















Lah¹la² dsio¹ ŋi¹nio¹ dsa² ma²chian² ni³ hmë²́

5 Hi² jøng² tsa¹ma¹jmóh³ hniah¹² hi² hlaih¹³ quiah¹² jmøi¹guǿi¹ la². Tsa¹hlanh¹³ hniah¹² hio¹³ siáh². Tsa¹ŋi³nioh³ hniah¹² juu¹² hlaih¹³, juu¹² tsa¹dsio¹. Tsa¹jmóh³ hniah¹² hi² hlaih¹³ møa¹² hoh¹² hniah¹². Tsa¹hah¹³ hniah¹² hoh¹² hi² chi² quiah¹² dsa². Di² cu²rø² lán¹² dsa² jmo¹² lah¹jøng² ju³lah lán¹² dsa² hlanh¹² diú¹³ lǿa¹² dsa² lan³. 6 Huu¹³ quiah¹² jǿg³ lah¹jøng² báh³ jmo¹ Diú¹³ ta¹canh¹³ dsa² tsa¹ca¹nǿng² jǿg³ quiah¹²dsa. 7 Jmáh¹lah jǿg³ lah¹jøng² báh³ mi³ŋi²nioh³  





416

COLOSENSES 3 hniah¹² lah¹jiá¹². 8 Jøng² na¹ jmóh³ hniah¹² ta¹cøg¹² ca¹lah¹jǿ¹ hi² jøng². Tsa¹ju³li¹hneh² hniah¹². Tsa¹jmóh³ hniah¹² hian¹² hoh¹² hniah¹², hi² ue¹² hoh¹² hniah¹². Tsa¹dsiíh³ hniah¹² jǿg³ hlaih¹³. Tsa¹hiah¹³ hniah¹² dsa² jǿg³ hlaih¹³. 9 Tsa¹mi³ganh¹³ hniah¹² ju²rúh² ́ ² hniah¹² hniah¹². Di³ ma²ca¹lø¹tsëh hi² mi³lanh¹² hniah¹² lah¹jiá¹² quianh¹³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² mi³jmoh² hniah¹². 10 Ma²lanh¹² hniah¹² dsa² hmë²́ . Jøng² ma²dsø²lenh¹ hniah¹² ju³lah lán¹² dsa² ca¹jmo¹ hi² ca¹lø¹chiánh¹ hniah¹². Ma²lø²ŋih³ hniah¹² jǿg³ quiah¹²dsa. 11 Ha¹chi² hi² lǿa¹² ju³ lanh¹² ju³ tsa¹lanh¹² hniah¹² dsa² judío, ju³ ca¹jmo¹dsa ju³ tsa¹ca¹jmo¹dsa circuncisión quiánh² hniah¹². Ha¹chi² hi² lǿa¹² ju³ chianh² hniah¹² juøi² siíh², ju³ chianh² hniah¹² máh², ju³ jmoh² hniah¹² ta³ quiah¹² dsa², ju³ ta³ quiánh² hniah¹². Jmáh¹lah Cristo báh³ quien¹². Dsa² héi² báh³ quiangh¹³ ca¹lah¹jái¹ jniang³. 12 Hnio¹ Diú¹³ hniah¹². Ca¹hia¹dsa hniah¹², hi² ma²lanh¹² hniah¹² dsa² quián¹²dsa. Hi² jøng² dsio¹ ŋi³nioh³ hniah¹² huø³ hoh¹² hniah¹², dsio¹ hoh¹² hniah¹². Tsa¹jmóh³ hniah¹² quienh¹² hniah¹² ma¹dsio¹². Mi³juanh¹³ hniah¹² mi³tiánh³ hniah¹² hoh¹². 13 Mi³juanh¹³ hniah¹² hoh¹² ja³cog² ju²rúh² hniah¹². Henh¹³ hniah¹² dsag³ ju³ná³ he² ca¹jmo¹dsa ja³cogh² hniah¹². Lah¹jøng² jmóh³ hniah¹² ju³lah ca¹jmo¹ Juu¹³ jniang³. Ca¹hén²dsa dsag³ quiánh² hniah¹². 14 Jøng² ni³ ja³ca¹lah¹jǿ¹ mi³hnoh¹³ hniah¹² ju²rúh² hniah¹². Mi³jøng² túgh³ hniah¹² cu²rø² cøng² jǿg³. 15 Ju³jmo¹³ Cristo hi² túgh³ hniah¹²  















tei³ cøng² jǿg³. Di³ huu¹³ jøng² ca¹hia¹dsa hniah¹², hi² ma²lanh¹² hniah¹² cøng² ni³ dsa² quián¹²dsa. Ju³tiogh³ hniah¹² hi² hiug² hoh¹² hniah¹² ja³cog²dsa. 16 Ju³dsi³jiag¹² hoh¹² hniah¹² jǿg³ quiah¹² Cristo ja³ca¹lah¹jǿ¹ hoh¹² hniah¹². Quianh¹³ lah¹rø² jǿg³ heh¹³ hniah¹² ju²rúh² hniah¹², tógh² hniah¹² dsa² jǿg³. Høh³ hniah¹² ca¹lah¹jǿ¹ ni³ alabanza. Háih³ hniah¹² Diú¹³ di³hmah³ ja³hǿh³ hniah¹². 17 Quianh¹³ Jesús, Juu¹³ jniang³, báh³ jmóh³ hniah¹² ca¹lah¹jǿ¹ he² hi² jmóh³ hniah¹², he² hi² juúh³ hniah¹². Quianh¹³ dsa² héi² báh³ háih³ hniah¹² Jmi² jniang³ di³hmah³.  



Lah¹la² hniuh¹² ŋi¹nio¹ dsa² quián¹² Cristo quianh¹³ dsa² quián¹²dsa

18 Jøng² hniah¹² hio¹³, nǿngh³ hniah¹² jǿg³ quiah¹² ji²gugh² ju³lah dsio¹ jmo¹² hio¹³ hé² jǿg³ quiah¹² Juu¹³ jniang³. 19 Jøng² hniah¹² dsa² ŋioh¹², mi³hnoh¹³ hniah¹² hio¹³ quiánh² hniah¹². Tsa¹mi³hianh¹³ hniah¹² dsa². 20 Jøng² hniah¹² dsa² tsih², nǿngh³ hniah¹² ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ quiah¹² chegh² ŋieih¹². Di³ lah¹jøng² báh³ tøa¹² dsǿa¹² Juu¹³ jniang³. 21 Hniah¹² dsa² canh¹³, tsa¹jmóh³ hniah¹² li¹hiag¹³ tsø²jonh² hniah¹². Di³ jøng² tsa¹tiáh¹ dsǿa¹²dsa. 22 Jøng² hniah¹² dsa² jmoh² tá³ dsa², jmóh³ hniah¹² ca¹lah¹jǿ¹ he² héh¹ hi² jmo¹² juuh² hniah¹² ni³ guøh³ ni³ huø¹ la². Tsa¹mi³ganh¹³ hniah¹² juuh² hniah¹² hi² jmóh³ hniah¹² ta³ jmáh¹lah ja³jái¹²dsa. Quianh¹³ ca¹lah¹jǿ¹ hoh¹² hniah¹² jmóh³ hniah¹² ta³. Di³ lanh¹² hniah¹² dsa² mi²juanh¹³ Juu¹³ jniang³, dsa²  









417

COLOSENSES 3​, ​4

guǿ¹² ŋi¹juǿi¹. 23 Hiug² hoh¹² hniah¹² jmóh³ hniah¹² ca¹lah¹jǿ¹ he² hi² jmóh³ hniah¹², ju³lah jan² dsa² jmo¹² ta³ quiah¹² Juu¹³ jniang³. 24 Ma²ŋih³ hniah¹². Juu¹³ jniang³ báh³ dsa² dsii¹ gug² jniang³ cøng² hi² dsio¹. Di³ ni³ Cristo báh³ ma²mi²tih³ hniah¹², dsa² ma²lán¹² Juu¹³ jniang³. 25 Jøng² ju³lah dsa² jmo¹² hi² hlaih¹³, jø¹² bíh³ hi² hlaih¹³ li¹hmah¹³ quiah¹²dsa calah. Di³ cu²rø² báh³ jmo¹² Diú¹³ hi² cu²re² dsa² jmøi¹guǿi¹. Jøng² hniah¹² dsa² juu¹³, jmóh³ hniah¹² hi² dsiogh¹ hniah¹² ja³cog² dsa² jmo¹² ta³ quiánh² hniah¹². Ju³dsiagh² hoh¹² hniah¹² hi² chian² jan² Juuh² hniah¹², dsa² guǿ¹² ŋi¹juǿi¹. 2 Tsa¹ju³jŋi¹³ hi² hlanh¹³ hniah¹² Diú¹³. Mi³jniángh³ hniah¹² hoh¹² ta³lah¹jøng². Jø¹² bíh³ háih³ hniah¹² Diú¹³ di³hmah³. 3 Jøng² hlanh¹³ hniah¹² Diú¹³ huu¹³ quián² jnieh³. Jøng² nií¹dsa juu¹² ja³dsa¹téng³ jnieh³ jǿg³ quiah¹² Cristo. Huu¹³ jǿg³ quiah¹² Cristo jøng² báh³ hiúg³jni hni¹ŋí³. 4 Hlanh¹³ hniah¹² Diú¹³. Mi³jøng² lé² hé¹³jni jǿg³ cónh¹ ja³hniuh¹² jmo³jni. 5 Chian² hoh¹² hniah¹² ŋi³nioh³ hniah¹² ja³cog² dsa² tsa¹hé² jǿg³. Tsa¹la³ŋi³nioh³ hniah¹² ta³lah¹cuø¹² Diú¹³ jmøi¹guǿi¹. 6 Jmáh¹lah jǿg³ dsio¹ báh³ dsiíh³ hniah¹², jǿg³ lé² li¹nang¹ dsa². Jøng² hniuh¹² juúh³ hniah¹² cu²rø² ju³ná³ hein² dsa² ca¹ŋai¹.  





4  









Haih²dsa jǿg³ ja³ca¹tóh² jø²

7 Lán¹² Tíquico dsa² roh¹³ jniang³, dsa² hnó¹jni. Ma²ca¹mi¹ti¹dsa cu²rø² ja³jmo² jnieh³ ta³ quiah¹² Juu¹³ jniang³. Dsa¹dsiúh¹dsa  

hniah¹² jǿg³ he² hi² chian² jní². 8 Huu¹³ jøng² báh³ tsë³́ jni dsa² ja³tiogh³ hniah¹². Mi³jøng² li¹ŋih³ hniah¹² ha²lah tiagh³ jnieh³. Jøng² len¹ hoh¹² hniah¹². 9 Quianh¹³dsa Onésimo, dsa² roh¹³ jniang³, dsa² hnio¹ jniang³. Dsa² ti³tih¹³ jǿg³ báh³ Onésimo. Lán¹²dsa dsa² goh² hniah¹². Dsa¹dsii¹dsa jǿg³ ta³og¹dsa ha²lah lǿa¹² ja³la². 10 Aristarco, dsa² hiúg³ hni¹ŋí³ quianh¹³ jní², quianh¹³ Marcos, roh¹³ Bernabé, haih²dsa jǿg³ hniah¹². Ma²ca¹tánh¹ báh³ hniah¹² jǿg³ quiah¹² Marcos. Jøng² cu²rø² hieh³ hniah¹² dsa² ju³ná³ ca¹dsiég¹dsa. 11 Jø¹² bíh³ haih² Jesús jǿg³ hniah¹², dsa² tsen² calah Justo. Ha¹chian² dsa² judío siáh², ju³lah dsa² hé² jǿg³, dsa² ma²ca¹mi³hag¹³ jní² ja³ca¹téng³ jnieh³ jǿg³ ha²lah lǿa¹² héh¹ quiah¹² Diú¹³. Jmáh¹lah úg² dsa² héi² báh³ ca¹mi³hag¹³. Ca¹jmo¹dsa hi² ma²lan² dsøa¹ jní². 12 Haih² Epafras jǿg³ hniah¹², dsa² goh² hniah¹² ŋøa¹² ta³ quiah¹² Cristo Jesús. Tsa¹jŋi¹²dsa hlanh¹²dsa Diú¹³ huu¹³ quiánh² hniah¹². Mi³jøng² túgh³ hniah¹² tí² chinh³ hniah¹² jǿg³, hi² ma²ŋih³ hniah¹² ha²lah jmóh³ hniah¹² ca¹lah¹jǿ¹ hi² hniu¹ Diú¹³. 13 Tsǿh³jni jǿg³ dsøg¹² quiah¹²dsa. Lah¹dsóh² cøh¹² dsǿa¹²dsa huu¹³ quiánh² hniah¹², quianh¹³ dsa² chian² jøa³juøi² Laodicea, quianh¹³ jøa³juøi² Hierápolis. 14 Haih² Lucas, dsa² lán¹² tøa¹²mǿa¹², dsa² hnó¹jni, quianh¹³ Demas jǿg³ hniah¹². 15 Tseih³ hniah¹² dsa² roh¹³ jniang³ chian² jøa³juøi² Laodicea hi² heih² jnieh³ jǿg³ dsa², ju³lah Ninfas quianh¹³ dsa² dsø²hlanh¹³ Diú¹³ ja³quiah¹³dsa. 16 Jøng²  

















418

COLOSENSES 4 dsianh¹³ hniah¹² si² la² jøa³juøi² Laodicea na³ma²ca¹híh² hniah¹² guiogh¹³. Mi³jøng² høa¹ dsa² roh¹³ jniang³ chian² ja³jøng². Jø¹² bíh³ hǿh³ hniah¹² si² ca¹të²́ dsa² héi². 17 Lah¹la² juaih¹³ hniah¹² Arquipo: “Cu²rø² mi³tih³hning ta³  

ma²ca¹ŋëh²hning, hi² ca¹cuø¹ Juu¹³ jniang³,” juaih¹³dsa. 18 Jní² báh³ Pablo. Haih³jni jǿg³ hniah¹² ja³ca¹tóh² jø² la² quianh¹³ gug¹jni. Ju³dsiagh² hoh¹² hniah¹² hiúg³jni hni¹ŋí³. Ju³jmo¹³ Diú¹³ dsio¹ dsǿa¹² ja³cogh² hniah¹².  

SI² LAH¹NI³ CA¹JMO¹ SAN PABLO CA¹T˲́ DSA² CHIAN² JØA³JUØI² TESALÓNICA Ca¹dsiánh² Pablo quianh¹³ dsa² quianh³dsa cøng² si² ca¹të²́ dsa² quián¹² Jesús

1

Jní² Pablo, quianh¹³ Silvano, quianh¹³ Timoteo, dsianh¹³ jnieh³ cøng² si² quiánh² hniah¹², dsa² chianh² jøa³juøi² Tesalónica, dsa² quián¹² Jmi² jniang³ quianh¹³ Jesucristo Juu¹³ jniang³. Ju³jmo¹³ dsa² héi² dsio¹ dsǿa¹² ja³cogh² hniah¹². Ju³tiogh³ hniah¹² ju²hiúg¹ dsøa¹². Hiug¹² tí² chinh¹² dsa² chian² Tesalónica jǿg³ quiah¹² Jesús



2 Heih² jnieh³ Diú¹³ di³hmah³ tiá² ja³cogh² hniah¹². Hia¹² jnieh³ hniah¹² ca¹lah¹jǿ¹ jmai³ ja³hlanh¹³ jnieh³ Diú¹³. 3 Tseih² jnieh³ Jmi² jniang³, Diú¹³ quián² jniang³, hi² jmoh² hniah¹² hi² dsio¹, ni³ huu¹³ hi² héh² hniah¹² jǿg³, hi² hiug¹² hnóh¹ hniah¹² Diú¹³ quianh¹³ dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹². Cøng² ma²ca¹jmoh³ hniah¹² hoh¹² hi² jiúgh² calah Jesucristo Juu¹³ jniang³. 4 Ma²ne³ jnieh³ hnio¹ Diú¹³ hniah¹², dsa² roh¹³ jniang³. Diú¹³ báh³ dsa² ca¹hia¹ hniah¹². 5 A¹jáng¹ jǿg³ tsa¹quien¹² ca¹ŋi³téng³  







jnieh³ ja³tiogh³ hniah¹². Jǿg³ dsio¹ ca¹ŋi³téng³ jnieh³. Jøng² ca¹jmo¹ jmi²dsí² han¹³ ca¹hǿi² tí² bí² jǿg³. Cøng² jǿg³ jøng² ca¹híh² hniah¹² ́ ² hniah¹² dsøg¹² jǿg³. Di³ hoh¹². Lëh ca¹jaih³ hniah¹² ha²lah ca¹ŋi³niang³ jnieh³ jøa³ja³tiogh³ hniah¹² huu¹³ quiánh² hniah¹². 6 Jøng² ma²ŋi²nioh³ hniah¹² ju³lah ŋi²niang³ jnieh³. Jmoh² hniah¹² ju³lah ca¹jmo¹ Juu¹³ jniang³. Tí² ca¹chinh¹² hniah¹² jǿg³. Tsa¹ca¹tiunh¹² hniah¹² juu¹² ma¹dsio¹² hi² ca¹jmóh¹dsa hniah¹² ta³lah¹jøng². Jøng² ma²ca¹jmo¹ jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Diú¹³ hioh¹² jenh¹² hniah¹². 7 Hi² jøng² ma²ŋi¹² ca¹lah¹já¹ dsa² chian² Macedonia quianh¹³ Acaya, ju³lah dsa² hé² jǿg³, ha²lah dsio¹ ŋi¹nio¹dsa. Di³ ma²jái¹²dsa ha²lah ŋi²nioh³ hniah¹². 8 A¹jáng¹ ju³ jmáh¹lah ja³tén¹² Macedonia quianh¹³ Acaya ma²chi² jǿg³ quiah¹² Juu¹³ jniang³. Ma²ca¹tsø² ca¹janh¹³ báh³ hniah¹² jǿg³ lah¹tan¹³ ja³siíh³. Jue¹² dsa² ma²ca¹nǿng² héh² hniah¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Jøng² ha¹chi² hniuh¹² tséih³ jnieh³ dsá¹ jin³ he². 9 Guiog¹³ báh³ dsa² siáh² tsaih¹² jnieh³ ha²lah ca¹løa¹ jmai³ ca¹jŋi³ jnieh³ quianh¹³

419







1 TESALONICENSES 1​, ​2

420

hniah¹². Dsioh¹²dsa jnieh³ jǿg³ ha²lah ma²ca¹tiúgh¹ hniah¹² diú¹³ lan³. Ma²ca¹lø¹quianh¹³ hniah¹² Diú¹³ lah¹dsóh², dsa² chian². Jǿg³ quiah¹² dsa² héi² ma²mi²tih³ hniah¹². 10 Dsii¹²dsa jǿg³ hi² ma²chi³janh¹³ hniah¹² Jesús, ja³ŋiúh³ dsa² héi², dsa² jiúgh² calah juu¹² ŋi¹juǿi¹, dsa² ca¹jmo¹ ti³jmi²dsa ca¹hiog², dsa² lég² jniang³ jmai³ ja³já¹³ ja³tsa¹ma¹jmo¹ ti³jmi²dsa huø³ dsǿa¹² ja³cog² dsa² ti³re² dsag³.  

2

Lah¹la² ca¹jmo¹ Pablo jøa³juøi² Tesalónica

Jøng² ma²ŋih³ báh³ hniah¹² guiogh¹³, dsa² roh¹³ jniang³, ha²lah ca¹løa¹ jmai³ ca¹jŋi³ jnieh³ quianh¹³ hniah¹². A¹jáng¹ ju³ ha¹chi² ta³ li¹jmo¹ ca¹løa¹. 2 Ma²ŋih³ hniah¹² ha²lah ca¹quín³ jnieh³ jmø²uai¹² lah¹jiá¹² jøa³juøi² Filipos ja³ca¹cu² ca¹jmágh²dsa jnieh³. Di³ tiog¹³ báh³ ca¹tséih³ jnieh³ hniah¹² jǿg³ dsio¹ quiah¹² Diú¹³ mi³ca¹dsiég¹ jnieh³ ja³tiogh³ hniah¹². Ca¹jmo¹ Diú¹³ tsa¹goh¹² jnieh³. 3 A¹jáng¹ ju³ ca¹ŋi¹gán² dsǿa¹² jnieh³ hi² ca¹téng³ jnieh³ jǿg³ siíh². Ha¹chi² hneng² jnieh³ hi² hlaih¹³. Ha¹chi² ca¹mi³gan¹³ jnieh³ hniah¹². 4 Hŋiah¹² Diú¹³ ma²ca¹cáng¹ jǿg³ dsøg¹² quián² jnieh³ lah¹jiá¹². Ni³ jøng² ca¹cuø¹dsa ta³ hi² teng² jnieh³ jǿg³ dsio¹ quiah¹²dsa. Cøng² jǿg³ jøng² báh³ teng² jnieh³. Tsa¹jmo² jnieh³ ju³lah hniu¹ dsa² jmøi¹guǿi¹. Jmo² jnieh³ ju³lah hniu¹ Diú¹³ báh³, dsa² ma²ŋi¹² ha²lah lǿa¹² dsǿa¹² jniang³ dsa² jmøi¹guǿi¹. 5 Ha¹chi² ca¹tséih³ jnieh³ hniah¹² jǿg³ jmá² rǿg² hi² ta³dsǿa¹² jnieh³, hi² chi² hi² hneng² jnieh³. Jái¹² báh³ Diú¹³. 6 Ha¹chi² hi²  









ca¹jmó³ jnieh³ huu¹³ hi² mi¹juanh¹² dsa² jnieh³, a¹jáng¹ hniah¹², a¹jáng¹ dsa² siáh². Di³ ha¹chi² lǿa¹² ju³jmai³ ca¹jmó³ jnieh³ lah¹jøng². Cristo báh³ dsa² ca¹tsei¹ hi² ŋi²niang³ jnieh³. 7 Cónh¹jøng² ca¹jmó³ jnieh³ ja³cogh² hniah¹² ju³lah jmo¹² mi³chiég³ guing², hi² mi²con²dsa leh³ guing² quián¹²dsa. 8 Hnio¹ jnieh³ hniah¹². A¹jáng¹ ju³ jmáh¹lah jǿg³ dsio¹ quiah¹² Diú¹³ ca¹tséih³ jnieh³ hniah¹². Cu¹dsie¹² ca¹cuøh¹³ jnieh³ hniah¹² ca¹lah¹jǿ¹ ju²bí² quián² jnieh³. Hiug¹² hnio¹ jnieh³ hniah¹². 9 Dsagh² báh³ hoh¹² hniah¹², dsa² roh¹³ jniang³, ha²lah hiug¹² ca¹jmó³ jnieh³ ta³ lah¹huu² lah¹jmø². Ha¹chian² hniah¹² ca¹cuøh¹³ jnieh³ ju²méh³ dsøa¹² ta³lah¹ca¹tséih³ jnieh³ hniah¹² jǿg³ dsio¹ quiah¹² Diú¹³. 10 Jái¹² báh³ Diú¹³. Jø¹² ca¹jaih³ hniah¹². Cu²rø² ca¹jmó³ jnieh³ jmáh¹lah hi² dsio¹ ja³cogh² hniah¹², dsa² héh² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Ha¹chi² ca¹ta³canh¹³ jnieh³ quiánh² hniah¹². 11 Jø¹² bí³ ma²ŋih³ hniah¹² ha²lah ca¹tiogh³ jnieh³ hniah¹² jǿg³. Ca¹cuøh¹³ jnieh³ hniah¹² liáh² ju³lah jmo¹² ti³jmi² guing² quiah¹² guing² quián¹²dsa. 12 Ca¹tséih³ jnieh³ hniah¹² hi² ŋi³nioh³ hniah¹² ju³lah dsio¹ ŋi¹nio¹ dsa² quián¹² Diú¹³, dsa² ca¹hia¹ hniah¹² hi² li¹quianh¹³ hniah¹² jmai³ ja³jmo¹dsa héh¹, ja³li¹léi¹³ cu²rø² hi² hiug¹² juanh¹²dsa. 13 Jøng² heih² jnieh³ Diú¹³ ́ ² hniah¹² di³hmah³ tiá². Di³ lëh jǿg³ quiah¹² Diú¹³ lah¹dsóh² ca¹hieih³ hniah¹² ca¹tséih³ jnieh³ hniah¹², a¹jáng¹ ju³ jǿg³ quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹. Di³ lah¹dsóh² jǿg³  













421

1 TESALONICENSES 2​, ​3

quiah¹² Diú¹³ báh³ jøng², jǿg³ jmo¹² ta³ quiánh² hniah¹², dsa² héh² jǿg³. 14 Cu²rø² ma²ca¹ŋi¹ŋëh ́ ² hniah¹² jmø³uai¹², dsa² roh¹³ jniang³, hi² ca¹jmógh² dsa² goh² hniah¹², ju³lah ca¹ŋi¹ŋë²́ dsa² quián¹² Diú¹³ chian² ja³tén¹² Judea, dsa² quianh¹³ Cristo Jesús. Di³ jø¹² bí³ lah¹jøng² ca¹jmógh² dsa² judío jian¹²dsa, 15 dsa² ca¹jŋëh¹ Jesús Juu¹³ jniang³, quianh¹³ dsa² mi³hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Jø¹² bí³ ca¹huai¹ dsa² judío héi² jnieh³. Tsa¹tøa¹² dsǿa¹² Diú¹³ hi² jmo¹² dsa² héi². Hian¹³ dsa² héi² ca¹lah¹já¹ dsa² jmøi¹guǿi¹. 16 Tsa¹mi³cuø¹ dsa² héi² tséih³ jnieh³ dsa² tsa¹lán¹² judío jǿg³ jmo¹ hi² liúg²dsa. Hi² jøng² ma²mi²cánh² dsa² héi² dsǿg³. Ma²tǿ² ja³jmo¹ Diú¹³ quíg¹dsa ca¹lah¹jǿ¹.  





Hniu¹ Pablo dsa¹jan¹³ calah dsa² chian² Tesalónica

17 Hniah¹² dsa² roh¹³ jniang³, ma²tǿ² ton¹ hnøa¹² jmai³ tiagh³ jniang³ ma¹quién¹. Tsa¹lé² ne¹³ jnieh³ neih³ hniah¹². Di³ tiog¹³ báh³ dsagh² dsǿa¹² jnieh³ hniah¹². Hiug¹² báh³ lǿ² lø¹i³dsa³ne¹³ jnieh³ hniah¹². 18 Hi² jøng² ca¹jmó³ jnieh³ jǿg³ hi² mi³dsa³niang¹³ jnieh³. Jøng² Pablo jní², lah¹dsóh² hliú² rón² mi³nei³jni hŋiéng¹. Di³ tsa¹ca¹cuø¹ Satanás jǿg³ mi³né³. 19 Di³ hniah¹² báh³ dsa² jmóh³ hi² lé² hioh¹² jenh¹² jnieh³, hi² li¹chi² jǿg³ dsio¹ quián² jnieh³ na³ma³guønh¹² Jesucristo Juu¹³ jniang³. Hiug¹² tøa¹ dsǿa¹² jnieh³ hi² ma²quiangh¹³ jniang³ jmai³ jøng². 20 Lah¹dsóh² hniah¹² báh³ dsa² jmoh² ma²tøa¹² dsǿa¹² jnieh³, hioh¹² jenh¹² jnieh³. Jøng² tsa¹ma¹tioh¹² jnieh³ tsa¹ne³ jnieh³ ha²lah tiogh³  







3

hniah¹². Hi² jøng² ca¹jmó³ jnieh³ jǿg³ ca¹jan³jni cu³hŋiéng¹ jøa³juøi² Atenas. 2 Jøng² ca¹tsë²́ jni Timoteo, dsa² roh¹³ jniang³, dsa² ŋøa¹² quianh¹³ jní² jmo¹² ta³ quiah¹² Diú¹³, hi² téng²dsa jǿg³ dsio¹ quiah¹² Cristo. Ca¹ŋi¹cuúh¹dsa hniah¹² bí². Ca¹jmo¹dsa ca¹lán¹ hoh¹² hniah¹². Mi³jøng² cøng² hi² héh² hniah¹² jǿg³. 3 Jøng² tsa¹jenh¹³ hniah¹² ta¹cøg¹² ́ ² jin³ hein², ju³ná³ he² ca¹ŋi¹ŋëh hniah¹². Ma²ŋih³ báh³ hniah¹² ca¹tǿi² jniang³ dsa¹ŋǿi² jmø³uai¹². 4 Jø¹² bí³ ca¹tséih³ jnieh³ hniah¹² lah¹jiá¹² jmai³ ca¹tiágh³ jnieh³ quianh¹³ hniah¹² hi² quín³ jniang³ jmø³uai¹². Jøng² ma²ŋih³ hniah¹². Ca¹løa¹ báh³ lah¹jøng². 5 Hi² jøng² tsa¹ma¹tiág¹²jni. Ca¹tsë²́ jni dsa. Mi³jøng² li¹guiang³jni chi²júh² cøng² hi² héh² hniah¹² jǿg³. Ju³ jmai³ ca¹tiúh¹ dsa² hlanh³ hi² mi¹gan¹²dsa hniah¹². Ju³ jmai³ ca¹løa¹ ha¹chi² ta³ li¹jmo¹ ta³ quián² jnieh³. 6 Jøng² ma²guønh¹² calah Timoteo. Ma²ŋi³quieng²dsa jǿg³ dsio¹ quiánh² hniah¹². Cøng² hi² héh² hniah¹² jǿg³. Hi² hnóh¹ hniah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹². Hi² dsagh² hoh¹² hniah¹² jnieh³ jmáh¹lah hi² dsio¹, juúh² Timoteo. Jø¹² bí³ hiug¹² hnøngh² hniah¹² janh³ hniah¹² jnieh³ ju³lah hneng² jnieh³ calah, juúh² dsa. 7 Jøng² ha¹chi² ma²lë²́ jnieh³ jin³ he² hi² mi³cuø¹ dsa² ju²méh³ dsøa¹² hi² jmógh²dsa. Ma²ca¹lán¹ dsǿa¹² jnieh³ mi³ca¹néng³ jnieh³ jǿg³ hi² héh² hniah¹² jǿg³ tiog¹³, dsa² roh¹³ jniang³. 8 Hi² jøng² báh³ jmo¹² ma²tiagh³ jnieh³ ju²hiúg¹ dsøa¹², hi² chinh³ hniah¹² tí² jǿg³ quiah¹² Juu¹³ jniang³. 9 Tsa¹lé² héih³ jnieh³ Diú¹³ cu²rø² di³hmah³  















422

1 TESALONICENSES 3​, ​4 ca¹lah¹cónh¹ té¹² ja³lǿ² dsǿa¹² jnieh³. Hiug¹² cu¹té¹² hioh¹² jenh¹² jnieh³ ni³ Diú¹³ quián² jniang³ huu¹³ quiánh² hniah¹². 10 Jøng² hlanh¹³ jnieh³ Diú¹³ lah¹huu² lah¹jmø² quianh¹³ hi² tiog¹³ hi² cuø¹dsa jǿg³ dsa³ne¹³ jnieh³ hniah¹², hi² dsa³tiógh³ jnieh³ hniah¹² hi³méh¹ jǿg³. Mi³jøng² lé² ti³hian¹³ jǿg³ héh² hniah¹². 11 Jøng² ju³he¹³ hŋiah¹² Jmi² jniang³ quianh¹³ Jesús juu¹² ja³dsǿg³ jnieh³ ja³tiogh³ hniah¹². 12 Ju³jmo¹³ Juu¹³ jniang³ hiug¹² jín³ ma¹dsio¹² hnóh¹ hniah¹² ca¹lah¹jáh¹ hniah¹² guiogh¹³ quianh¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² jmøi¹guǿi¹, ju³lah hnio¹ jnieh³ hniah¹². 13 Ju³hei³dsa cøng² hoh¹² hniah¹², hi² lénh² hniah¹² dsa² han¹³, dsa² tsa¹chi² dsag³ re² ni³ Jmi² jniang³ na³ma²guønh¹² Jesús quianh¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² quián¹²dsa.  







4

Lah¹la² hniu¹ Diú¹³ hi² ŋi¹nio¹ dsa² quián¹²dsa

Jøng² dsa² roh¹³ jniang³, héh¹ la² jmo¹² Jesús tséih³ jnieh³ hniah¹²: Ma²ŋi²nioh³ báh³ hniah¹² ju³lah lǿa¹² jǿg³ ca¹hieih³ hniah¹² ca¹tséih³ jnieh³ hniah¹² ha²lah hniu¹ Diú¹³ hi² ŋi³nioh³ hniah¹². Jøng² cøng² hi² ŋi³nioh³ báh³ hniah¹² juu¹² jøng². 2 Ma²ŋih³ báh³ hniah¹² héh¹ quiah¹² Jesús, jǿg³ ca¹tiógh³ jnieh³ hniah¹². 3 Lah¹la² báh³ hniu¹ Diú¹³: Hi² ŋi³nioh³ hniah¹² ti³janh¹ hniah¹². Hi² tsa¹hlanh¹³ hniah¹² hio¹³ siáh². 4 Hi² li¹ŋih³ hniah¹² ha²lah dsio¹ janh¹³ hniah¹² hio¹³ quiánh² hniah¹² lah¹jan² lah¹jan² hniah¹². Hi² ŋi³nioh³ hniah¹² ti³janh¹ hniah¹² quianh¹³dsa. 5 Tsa¹tónh² hniah¹² juu¹² hi² hlaih¹³ møa¹² hoh¹²  







hniah¹² ju³lah jmo¹² dsa² siáh², dsa² tsa¹cue¹² Diú¹³. 6 Tsa¹mi³ganh¹³ hniah¹² rúh² hniah¹² hi² hlanh¹³ hniah¹² hio¹³ quián¹²dsa. Juu¹³ jniang³ báh² dsa¹jéin¹ dsǿg³ dsa² jmo¹² lah¹jøng², ju³lah ma²ca¹tséih³ jnieh³ hniah¹² lah¹jiá¹². 7 Ajáng¹ ju³ ca¹hei¹ Diú¹³ hi² ŋi³niang³ jniang³ hi² hlaih¹³. Ca¹hei¹dsa hi² ŋi³niang³ ti³jai¹ jniang³. 8 Jøng² ju³ná³ hein² dsa² jmo¹² tsa¹quien¹² jǿg³ jøng², a¹jáng¹ ju³ dsa² jmøi¹guǿi¹ jmo¹²dsa tsa¹quien¹², Diú¹³ báh³ jmo¹²dsa tsa¹quien¹², dsa² cuø¹² jmi²dsí² han¹³ quiah¹² quián² jniang³. 9 Jøng² ha¹chi² jǿg³ hniuh¹² tséih³ jnieh³ hniah¹² hi² hnóh¹ hniah¹² dsa² rúh² hniah¹². Hŋiah¹² báh³ Diú¹³ ma²ca¹héh¹ hniah¹² ha²lah mi³hnoh¹³ hniah¹² guiogh¹³ hniah¹². 10 Lah¹jøng² báh³ ma²jmoh² hniah¹² ja³cog² ca¹lah¹já¹ dsa² roh¹³ jniang³ chian² ja³tén¹² Macedonia. Jøng² tséih³ jnieh³ hniah¹², dsa² roh¹³ jniang³: Hiug¹² jín³ hi² jmóh³ hniah¹² hoh¹² hi² hnóh¹ hniah¹² dsá¹. 11 Hnángh³ hniah¹² mai³¹ túgh³ hniah¹² tei³. Tsa¹tieh¹³ hniah¹² hagh³ jǿg³ quiah¹² dsa² siáh². Jmóh³ hniah¹² ta³ quiánh² hniah¹² guiogh¹³ hniah¹², ju³lah ma²ca¹tséih³ jnieh³ hniah¹². 12 Mi³jøng² dsio¹ jní² ŋi²nioh³ hniah¹², jǿi² dsa² tsa¹hé² jǿg³. Ha¹chi² li¹hniuh¹² hi² cuø¹ dsa² siáh² hi² chi³quianh¹³ hniah¹² jmai³.  













Jiúgh² calah Juu¹³ jniang³

13 Jøng² dsa² roh¹³ jniang³, tsa¹hneng² jnieh³ hi² tsa¹ŋih³ hniah¹² ha²lah lǿa¹² quiah¹² dsa² ma²ca¹dsan¹, ju³ jmai³ ca¹lø¹chiánh¹ hniah¹² ju²cǿh¹ dsøa¹², ju³lah lǿa¹² quiah¹² dsa² siáh², dsa² tsa¹ŋi¹²  

423

1 TESALONICENSES 4​, ​5

ha²lah jmo¹ dsǿa¹². 14 Hé² báh³ jniang³ jǿg³ ca¹hiog² Jesús hŋiah¹² mi³ca¹jon¹dsa. Hi² jøng² hé² báh³ jniang³ jǿg³ calah, hi² jmo¹ Diú¹³ hiog¹ dsa² quián¹² Jesús, ju³lah dsa² ma²ca¹dsan¹. 15 Hi² jøng² tséih³ jnieh³ hniah¹² cøng² jǿg³ la², jǿg³ ca¹he¹ Juu¹³ jniang³ hŋiah¹²: Jniang³ dsa² chiang², dsa² tiagh³ jmai³ ja³guønh¹ Juu¹³ jniang³, tsa¹jín³ dsa³jián¹³ jniang³ cónh¹ dsa² ma²ca¹dsan¹. 16 Tí² hløah¹ juu¹³ ángeles. Jmo¹dsa héh¹. Jiég²dsa løg¹² quiah¹² Diú¹³. Jøng² hŋiah¹² báh³ Juu¹³ jniang³ siog¹ juu¹² ŋi¹juǿi¹. Jøng² lah¹ni³ hiog¹ calah dsa² quián¹² Jesús, dsa² ma²ca¹dsan¹. 17 Ni³ jøng² jniang³ dsa² chiang² dsa² tiagh³, tai¹dsa jniang³ juu¹² jøa³jneng¹² quianh¹³ dsa² héi². Ja³jøng² jén² jniang³ Juu¹³ jniang³ dsi³guøi². Hi² lah¹jøng² tiágh³ báh³ jniang³ quianh¹³ Juu¹³ jniang³ jmai³ ŋi² ja³já¹³, jmai³ ŋi² ja³dság¹. 18 Jøng² jmóh³ hniah¹² liáh² guiogh¹³ quianh¹³ jǿg³ ná¹². Jøng² tsa¹hniuh¹² dsianh¹³jni jǿg³ he² jmai³ ŋi² lé² lah¹jøng² dsa² roh¹³ jniang³. 2 Ma²ŋih³ báh³ hniah¹² cu²rø² hi² jí¹ jmai³ jøng² quiah¹² Juu¹³ jniang³ cónh¹ tsa¹jŋia¹³, ju³lah jmo¹² dsa² høin² ja³neng². 3 Li¹chian² báh³ dsa² juúh² jmai³ jøng²: “Tei³ báh³ neng¹². Ha¹chi² hi² lé²,” juúh²dsa. Dsø¹juu¹² jøng² báh³ lé² hi² dsa¹hén²dsa, ju³lah ja²lé² cøh² toh¹² hio¹³, dsa² li¹chian² guing² cónh¹ tsa¹ju²jŋiá³. Ha¹chi² ju³ hi² tsa¹lé² dsa¹ŋë²́ dsa jmai³ jøng². 4 Jøng² hniah¹² dsa² roh¹³ jniang³, ma²ŋih³ báh³ hniah¹² ha²lah lé². Hi² jøng² tsa¹lé² hi² jénh² hniah¹² hi² jí¹ jmai³ jøng² quiah¹²  









5







Juu¹³ jniang³ cónh¹ tsa¹ju²jŋiá³, ju³lah jmo¹² dsa² høin². 5 A¹jáng¹ dsa² ŋi²niang³ ja³nioh¹² ja³neng² jniang³. Dsa² ŋi²niang³ ja³taih¹² ja³jní³ báh³ jniang³. 6 Jøng² tsa¹lé² guǿi¹ jniang³, ju³lah jmo¹² dsa² siáh². Hi² hniuh¹² tiágh³ jniang³ ju²jŋia¹³. Mi³chián³ jniang³ dsǿa¹². 7 Ja³neng² báh³ güe² dsa² güe². Ja³neng² báh³ lø²hen¹² dsa² hen¹². 8 Jøng² jniang³ dsa² chiang² ja³taih¹² ja³jní³, mi³chián³ báh³ jniang³ dsǿa¹². Cøng² hi² jmó³ báh³ jniang³ hi² hé² jniang³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³, hi² hnio¹ jniang³ dsa² jmøi¹guǿi¹. Cøng² ma²hé² hi² liúg² báh³ jniang³. Jøng² ma²lán¹² jniang³ ju³lah lán¹² hlég². Quieih¹²dsa ŋí³. Hiu³ ŋí³ dsi³dsa. Ha¹chi² hi² jenh¹³ jniang³. 9 Ha¹chi² ca¹hei¹ Diú¹³ hi² quíg³ jniang³ dsǿg³. Ca¹hei¹dsa hi² tai¹ jniang³ hi² lég² Jesucristo Juu¹³ jniang³, 10 dsa² ca¹jon¹ dsié¹² jniang³. Mi³jøng² tiágh³ jniang³ quianh¹³dsa, ju³ lah¹la² ca¹dsag¹ jniang³, ju³ lah¹la² tsa¹ca¹dsag¹ jniang³. 11 Hi² jøng² jmóh³ hniah¹² liáh² guiogh¹³ hniah¹². Qui³cuøh¹³ hniah¹² bí² rúh² hniah¹² lah¹jan² lah¹jan² hniah¹², ju³lah ma²jmoh² hniah¹².  













Ca¹togh¹² Pablo dsa² roh¹³ jniang³ jǿg³

12 Jøng² dsa² roh¹³ jniang³, møah¹³ jnieh³ hniah¹² hi² jmóh³ hniah¹² quien¹² dsa² lán¹² ta³ quiánh² hniah¹², dsa² quin¹² ni³ quiánh² hniah¹², dsa² togh¹² hniah¹² jǿg³ quiah¹² Juu¹³ jniang³. 13 Mi³juanh¹³ hniah¹² dsá¹. Mi³hnoh¹³ hniah¹² dsá¹, huu¹³ quiah¹² ta³ lán¹²dsa. Cøng² jǿg³ báh³ túgh³ hniah¹² lah¹jan² lah¹jan² hniah¹². 14 Jøng² tséih³ jnieh³ hniah¹² dsa² roh¹³ jniang³, hi² hlanh¹³ hniah¹²  





1 TESALONICENSES 5

424

dsa² quiánh² hniah¹² hi² jmo¹dsa ta³, ju³lah dsa² tsa¹ma¹jmo¹ ta³. Cuøh¹³ hniah¹² dsa bí², ju³lah dsa² ti³hái¹³ huø³ dsǿa¹². Mi³hogh³ hniah¹² ju³lah dsa² tsa¹tioh¹². Juanh¹² jmóh³ hniah¹² hoh¹² ja³cog² ca¹lah¹já¹ dsa². 15 Mi³tiánh³ hniah¹² hoh¹² hi² tsa¹jeinh³ hniah¹², ju³ná³ he² hi² ca¹jmóh¹ dsa² hniah¹². Cøng² hi² jmóh³ báh³ hniah¹² jmáh¹lah hi² dsio¹ ja³cog² dsa² quiánh² hniah¹² quianh¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² siáh² calah. 16 Túgh³ tiá² hioh¹² jénh² hniah¹². 17 Tsa¹janh³ hniah¹² hlanh¹³ hniah¹² Diú¹³. 18 Háih³ hniah¹² Diú¹³ di³hmah³ ca¹lah¹jǿ¹ cu¹té¹². Lah¹jøng² báh³ hniu¹ Diú¹³ jmó³ jniang³, dsa² quián¹² Cristo Jesús. 19 Tsa¹hnah³ hniah¹² jǿg³ quiah¹² jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Diú¹³. 20 Tsa¹jmóh³ hniah¹² tsa¹tøa¹² hoh¹² jǿg³ hǿ² dsa² ca¹he¹ Diú¹³. 21 Jøng² cánh³ hniah¹² jǿg³ dsøg¹² ca¹lah¹jǿ¹ chi²júh² he² jǿg³ dsio¹. Jmáh¹lah jǿg³ dsio¹ báh³ nǿngh³ hniah¹².  

22 Tø¹cøg¹² báh³ jmóh³ hniah¹² ca¹lah¹i³ ni³ he² hi² hlaih¹³. 23 Jøng² ju³jmo¹³ hŋiah¹² Diú¹³, dsa² cuø¹² ju²hiúg¹ dsøa¹², hi² lénh² hniah¹² cu²rø² dsa² quián¹²dsa. Ju³jmo¹³dsa hí³ jmi²dsí², quianh¹³ ju²bí², quianh¹³ jmø²ŋǿ¹² quiánh² hniah¹² ca¹lah¹ca¹tǿ² jmai³ ja³guønh¹ Jesucristo Juu¹³ jniang³, hi² tsa¹ta¹canh¹³ hniah¹². 24 Dsa² ti³té¹³ jǿg³ báh³ dsa² ca¹hia¹ hniah¹². Lah¹dsóh² báh³ jmo¹dsa lah¹jøng².  

















Ca¹háih²dsa jǿg³

25 Hlanh¹³ hniah¹² Diú¹³, dsa² roh¹³ jniang³, huu¹³ quián² jnieh³. 26 Háih³ hniah¹² jǿg³ ca¹lah¹já¹ dsa² roh¹³ jniang³ huu¹³ quieg¹ jní². 27 Juǿi³jni hniah¹² quianh¹³ ju²bí² quiah¹² Juu¹³ jniang³ hi² hǿh³ hniah¹² si² la² ja³ta¹ni¹ ca¹lah¹já¹ dsa² roh¹³ jniang³. 28 Ju³jmo¹³ Jesucristo Juu¹³ jniang³ dsio¹ dsǿa¹² ja³cogh² hniah¹².  







JA³MA²TON¹ SI² CA¹JMO¹ SAN PABLO CA¹T˲́ DSA² CHIAN² JØA³JUØI² TESALÓNICA Ca¹dsiánh² Pablo quianh¹³ dsa² quianh¹³dsa cøng² si² ca¹të²́ dsa² quián¹² Jesús

1



Jní² Pablo, quianh¹³ Silvano, quianh¹³ Timoteo, dsianh¹³ jnieh³ cøng² si² quiánh² hniah¹², dsa² chianh² jøa³juøi² Tesalónica, dsa² quián¹² Jmi² jniang³ quianh¹³ Jesucristo Juu¹³ jniang³. 2 Ju³jmo¹³ dsa² héi² dsio¹ dsǿa¹² ja³cogh² hniah¹². Ju³tiogh³ hniah¹² ju²hiúg¹ dsøa¹².





Mi¹rø¹² báh³ Diú¹³ jǿg³ quiah¹² dsa² re² dsag³ na³ma²tǿ² ja³jiúgh² Cristo jmøi¹guǿi¹



3 Hniuh¹² báh³ heih² jnieh³ Diú¹³ di³hmah³ tiá² ja³cogh² hniah¹² dsa² roh¹³ jniang³. Dsio¹ báh³ jmo² jnieh³ lah¹jøng². Ma¹dsio¹² ma²dsø²cón³ ja³héh² hniah¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Ma¹dsio¹² ma²dsø²ja¹ jǿg³ hnóh¹ hniah¹² dsa² roh¹³ jniang³ jianh¹² hniah¹² lah¹jan² lah¹jan² hniah¹². 4 Hi² jøng² jmáh¹lah jǿg³ dsio¹ báh³ hia³ jnieh³ hniah¹², tséih³ jnieh³ dsa² quián¹² Jesús. Ma²ca¹tiah¹ hniah¹² ja³ca¹jmóh¹ dsa² hniah¹². Cøng² hi²  



héh² báh³ hniah¹² jǿg³. Ha¹chi² hi² ́ ² hniah¹² jmø²uai¹² ma²ca¹ŋaih³ lëh hniah¹². 5 Hi² jøng² báh³ ma²léi¹³ hi² cu²rø² mi²rø¹² Diú¹³ jǿg³. Ma²ca¹cuø¹ Diú¹³ jǿg³ ma²ca¹ŋaih³ hniah¹² jmø²uai¹². Mi³jøng² lénh² hniah¹² dsa² dsiog¹ ja³ta¹ni¹ Diú¹³, dsa² lé² dsa¹lia¹ ja³jmo¹ Diú¹³ héh¹. 6 Lë²́ Diú¹³ hi² dsio¹ báh³ ta¹canh¹³ dsa² héi², dsa² ma²ca¹cuø¹ jmø²uai¹². 7 Jøng² hniah¹², dsa² ma²ca¹ŋaih³ jmø²uai¹² jøng², cu¹dsie¹² quianh¹³ jnieh³, hniu¹ Diú¹³ li¹chian² jniang³ ju²hiúg¹ dsøa¹² na³ma²tǿ² ja³jiúgh² Jesús Juu¹³ jniang³ juu¹² ŋi¹juǿi¹. Jiúgh²dsa jøa³si². Quianh³dsa ángeles quián¹² Diú¹³, dsa² chi² bí². 8 Ji¹jmoh¹²dsa dsa² tsa¹cue¹² Diú¹³, dsa² tsa¹hé² jǿg³ dsio¹ quiah¹² Jesús Juu¹³ jniang³. 9 Cøng² hi² quíg¹ báh³ dsa² héi² dsǿg³dsa jmai³ ŋi² ja³já¹³, jmai³ ŋi² ja³dság¹. Tsa¹cuø¹ Juu¹³ jniang³ jǿg³ dsa¹tiogh³ dsa² héi² quianh³dsa, ja³dsio¹, ja³chi² bí² quiah¹²dsa. 10 Jøng² dsa² ti³jan¹ quián¹² Juu¹³ jniang³, mi¹juanh¹²dsa Juu¹³ jniang³ jmai³ ja³jiúgh²dsa. Li¹dsogh¹² dsǿa¹² ca¹lah¹já¹ dsa² hé² jǿg³ quiah¹²dsa na³ma²jái¹dsa

425







426

2 TESALONICENSES 1​, ​2 ha²cónh¹ juanh¹²dsa. Tiogh³ hniah¹² quianh¹³ dsa² héi² jmai³ jøng². Ma²ca¹héh² hniah¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ca¹tséih³ jnieh³ hniah¹². 11 Hi² jøng² heih² jnieh³ calah Diú¹³ di³hmah³ tiá² ja³cogh² hniah¹². Møa² jnieh³ ju³lë³́ Diú¹³ quián² jniang³ hi² dsio¹ báh³ ŋi²nioh³ hniah¹², hi² dsio¹ báh³ ca¹tǿh²dsa hniah¹². Hneng² jnieh³ hi² cuø¹ Diú¹³ bí² hi² lénh² hniah¹² dsa² hniu¹ jmáh¹lah hi² dsio¹, hi² li¹chianh² hniah¹² bí² hi² jmóh³ hniah¹² ju³lah lǿa¹² ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ ma²ca¹héh¹ hniah¹². 12 Jøng² jǿg³ dsio¹ báh³ hia¹ dsa² Jesucristo Juu¹³ jniang³ ju³ná³ ŋi²nioh³ hniah¹² lah¹jøng². Jø¹² bí³ li¹chi² jǿg³ dsio¹ quiánh² hniah¹², dsa² ŋi²nio³ quianh¹³ Juu¹³ jniang³. Ma²ca¹jmo¹ Diú¹³ juanh¹² quianh¹³ Jesucristo Juu¹³ jniang³ dsio¹ dsǿa¹²dsa ja³cog² jniang³.  



Dsa² hiug¹²

2

Jøng² dsa² roh¹³ jniang³, jiúgh² báh³ Jesucristo Juu¹³ jniang³. Dsø³tiágh³ báh³ jniang³ quianh¹³dsa. 2 Jøng² tsa¹ju³héh³ hniah¹² jǿg³ hi² ma²ca¹tsø³jue¹³ jmai³ jøng² quiah¹² Juu¹³ jniang³. Tsa¹ju³jii² goh¹² hoh¹² hniah¹². Tsa¹jmóh³ hniah¹² ju²hí³ dsøa¹² lǿa¹² ju³ juúh²dsa ca¹he¹ Diú¹³ lah¹jøng², ho¹ ju³ he² jǿg³ juúh² dsa² calah, ho¹ ju³ ́ ² hniah¹² si² juúh² lah¹jøng², ca¹tëh hi² juúh²dsa jnieh³ báh³ ca¹jmó³ si². 3 Cøng² tsa¹ju³héh³ hniah¹² hi² mi²gag¹²dsa. Di³ lah¹jiá¹² báh³ jií¹ jmai³ ja³jmo¹ dsa² jue¹² cøng² jǿg³ hi² tsa¹hnio¹dsa Diú¹³. Li¹chian² báh³ jan² dsa² hiug¹², dsa² ma²lǿa¹² jǿg³ dsa¹hén². Ma²chian² dsa² héi² báh³ hi² jií¹ jmai³ quiah¹² Juu¹³ jniang³.  



4 Dsa² hiug¹² héi² hian³dsa ca¹lah¹já¹ ju³lah hi² ma²lán¹² Diú¹³ quián¹² dsa² jmøi¹guǿi¹. Jmo¹dsa juanh¹²dsa hŋiah¹²dsa cónh¹ jín³ ca¹lah¹já¹ hi² mi²juanh¹² dsa² jmøi¹guǿi¹. Dsa¹gú²dsa dsi²néi² guøh¹² quiah¹² Diú¹³. Jmo¹dsa lán¹²dsa Diú¹³ hŋiah¹²dsa. 5 ¿Tsa³dsagh¹² hoh¹² hniah¹² ma²ca¹juǿi²jni hniah¹² lah¹jøng² jmai³ ca¹ŋie³jni ja³tiogh³ hniah¹²? 6 Jøng² ma²ŋih³ hniah¹² he² jmo¹² tsa¹lǿa¹² lah¹jøng² ta¹na¹ niúh¹ jín³ ja³ca¹tǿ² li¹chian² dsa² hiug¹² héi². 7 Di³ tiog¹³ ma²jmo¹² dsa² hlanh³ jǿg³ quiah¹² ja³tsa¹jní². Guǿ¹²dsa chi³jŋi¹²dsa ta³lah¹jií¹ jmai³ ja³jŋiáh² dsa² héi² tø¹cøg¹², dsa² tsa¹cuø¹ jǿg³ li¹chian² dsa² hiug¹². 8 Na³ma²ca¹jŋiáh² dsa² héi², jøng² li¹chian² dsa² hiug¹², dsa² ma²lǿa¹² jǿg³ dsa¹hén²dsa quianh¹³ hi² jiég² Jesús Juu¹³ jniang³. Ha¹chi² ja³ma¹dsiagh¹ quiah¹²dsa hi² jmo¹ taih¹² ja³jogh¹² Juu¹³ jniang³. 9 Dsa² hlanh³ báh³ dsa² jmo¹² li¹chian² dsa² hiug¹² héi². Ma¹dsio¹² bí² li¹chi² quiah¹² dsa² héi². Mi¹gan¹²dsa dsa² quianh¹³ juu¹² juøh¹² quianh¹³ hi² gøg². 10 Cu²rø² báh³ mi¹gan¹²dsa dsa² dsa¹hén² quiah¹², dsa² tsa¹ca¹hé¹ jǿg³ dsøg¹². Mi³jøng² mi³liúg²dsa. 11 Jøng² jmo¹ Diú¹³ jlian¹ dsǿa¹² dsa² héi². Mi³jøng² hé²dsa jǿg³ ta³jǿg³. 12 Jøng² ta¹canh¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² tsa¹hniu¹ jǿg³ dsøg¹², dsa² ca¹tǿ² dsǿa¹² hi² hlaih¹³ hi² ma²ca¹jmo¹dsa.  

















Ca¹tǿh¹ Diú¹³ jniang³ hi² ca¹lúg² jniang³

13 Jøng² dsa² roh¹³ jniang³, hniuh¹² hi² heih² jnieh³ Díu¹³ di³hmah³ tiá² ja³cogh² hniah¹².  

427

2 TESALONICENSES 2​, ​3

Hnio¹ báh³ Juu¹³ jniang³ hniah¹². Ma²lǿih² ca¹quiáh²dsa hniah¹² hi² lénh² hniah¹² dsa² liúg², dsa² hé² jǿg³ dsøg¹², hi² jmo¹ jmi²dsí² han¹³ quiah¹²dsa hi² lénh² hniah¹² dsa² ti³jan¹. 14 Quianh¹³ jǿg³ dsio¹ ca¹tséih³ jnieh³ hniah¹² ca¹tøa¹ Diú¹³ hi² lénh² hniah¹² lah¹jøng², hi² tanh¹² hniah¹² hi² lénh² hniah¹² dsa² canh¹³ na³ma²tǿ² jmai³ ja³mi²juanh¹²dsa Jesucristo Juu¹³ jniang³. 15 Jøng² dsa² roh¹³ jniang³, bí² jmóh³ hniah¹² hoh¹². Tí² chinh¹² jǿg³ ca¹tséih³ jnieh³ hniah¹² ja³ta¹neih¹ hniah¹² quianh¹³ jǿg³ ca¹dsianh¹³ jnieh³ quianh¹³ si². 16 Jøng² hŋiah¹² Jesucristo Juu¹³ jniang³, quianh¹³ Jmi² jniang³, dsa² hniang¹ jniang³, dsa² ma¹ca¹cuúh¹ jniang³ ju²hiúg¹ dsøa¹² jmai³ ŋi² ja³já¹³, jmai³ ŋi² ja³dság¹, dsa² ma²ca¹jmo¹ hi² dsio¹ dsǿa¹² hi² tan¹ jniang³ jmáh¹lah hi² dsio¹, 17 ju³cuøh¹² dsa² héi² hniah¹² ju²hiúg¹ dsøa¹². Ju³cuø¹dsa bí² hi² juúh³ hniah¹² hi² jmóh³ hniah¹² jmáh¹lah hi² dsio¹.  







3

Hlanh¹³ hniah¹² Diú¹³ huu¹³ quián² jnieh³

Ca¹tǿ² ja³dsián¹ jǿg³ dsa² roh¹³ jniang³. Jøng² hlanh¹³ hniah¹² Diú¹³ huu¹³ quián² jnieh³. Mi³jøng² tsø¹ja¹ jǿg³ quiah¹² Juu¹³ jniang³. Møah³ hniah¹² Diú¹³ ju³neng¹³ dsa² jue¹² hi² dsio¹ jǿg³ ju³lah ca¹løa¹ ja³tiogh³ hniah¹². 2 Jøng² møah³ hniah¹² Diú¹³ hi² liúg² jnieh³ ja³mi³jmógh² dsa² ue¹² dsǿa¹², dsa² ŋøa¹² jmáh¹lah hi² hlaih¹³. Chian² báh³ dsa² tsa¹hé² jǿg³. 3 Dsa² té¹² jag³ báh³ Juu¹³ jniang³. Cuúh¹ báh³ dsa² hniah¹² bí². Jmo¹dsa hí³  



ja³mi³jmóh² dsa² hlanh³ hniah¹². 4 Ma²ca¹jmo¹ Juu¹³ jniang³ tsa¹høa¹² dsǿa¹² jnieh³. Ma²ne³ jnieh³ ma²jmoh² hniah¹² ju³lah lǿa¹² jǿg³ ma²ca¹tséih³ jnieh³ hniah¹². Ma²ne³ jnieh³ cøng² hi² jøng² jmóh³ báh³ hniah¹². 5 Ju³he¹³ Juu¹³ jniang³ ha²cónh¹ ja³té¹² ja³hniang¹ Diú¹³ jniang³. Ju³heh¹³dsa hniah¹² ha²lah mi³juanh¹³ hniah¹² hoh¹² hniah¹² ca¹lah¹cónh¹ ja³ca¹mi¹juanh¹² Cristo dsǿa¹².  



Hi² hniuh¹² jmo¹²dsa ta³

6 Jǿg³ la² mi³tséih³ jnieh³ hniah¹² dsa² roh¹³ jniang³, jǿg³ hniu¹ Jesucristo Juu¹³ jniang³: Tsa¹ŋi³nioh³ hniah¹² quianh¹³ dsa² roh¹³ jniang³ dsa² tsa¹hniu¹ jmo¹ ta³ quiah¹². Tsa¹lǿa¹² lah¹jøng² jǿg³ ca¹tséih³ jnieh³ hniah¹² hi² tsa¹jmo¹dsa ta³. 7 Ma²ŋih³ báh³ hniah¹² hi² hniuh¹² hi² lëh³ hniah¹² jnieh³. Ha¹chi² la³tiagh³ jnieh³ jmai³ ca¹ŋi³tiágh³ jnieh³ quianh¹³ hniah¹². 8 Ha¹chian² dsa² ca¹tséih³ jnieh³ hi² la³cuø¹dsa hé¹². Ta³ báh³ ca¹jmó³ jnieh³ lah¹huu² lah¹jmø². Jøng² tsa¹ca¹cuøh¹³ jnieh³ hniah¹² ju²méh³ dsøa¹². 9 A¹jáng¹ lah¹jøng² hi² tsa¹dsi¹³ juu¹² hi² mǿa³ jnieh³ hé¹². Ha¹chi² la³ca¹mǿa³ jnieh³. Hneng² jnieh³ li¹chi² jǿg³ ha²lah ŋi³nioh³ hniah¹². 10 Jø¹² bí³ lah¹jøng² ca¹tséih³ jnieh³ hniah¹² jmai³ ca¹ŋi³tiágh³ jnieh³ quianh¹³ hniah¹². ―Tiúh¹ báh³ tsa¹gǿh¹ dsa² tsa¹hniu¹ jmo¹ ta³ ―ca¹juúh³ jnieh³. 11 Jøng² ma²ca¹néng³ jnieh³ jǿg³ tsa¹jmoh² ca²dsiogh³ hniah¹² ta³. Lanh¹² ca²dsiogh³ hniah¹² ju²la³lanh¹² hniah¹². 12 Jøng² lah¹la² tséih³ jnieh³ dsa² jmo¹² lah¹jøng² di³  













428

2 TESALONICENSES 3 lán¹² jniang³ dsa² quián¹² Jesucristo Juu¹³ jniang³: Ŋi³nioh³ hniah¹² tei³. Jmo³ ta³ quiánh². Mi³jøng² li¹chi² hi² hniuh¹² dsi²néi². 13 Jøng² hniah¹² calah, dsa² jmoh² ta³ quiánh², tsa¹ju³huh¹³ hoh¹² hniah¹² hi² jmóh³ hniah¹² hi² dsio¹. 14 Ju³ná³ li¹chian² dsa² tsa¹nang¹ jǿg³ tseih² jnieh³ hniah¹² quianh¹³ si² la², jøng² jáih³ hniah¹² hein² dsa². Ha¹chi² jǿg³ chi² li¹dsiíh³ hniah¹² quianh¹³ dsa² héi². Mi³jøng² cán²dsa ju²hiíh¹. 15 Jøng² tsa¹jmóh³ hniah¹² hi² ue¹² hoh¹² ja³cog² dsa² héi². Cónh¹ tógh³ hniah¹² dsa²  





jǿg³. Mi³jøng² jéinh¹ dsǿa¹²dsa. Di³ lán¹²dsa dsa² roh¹³ jniang³. Ca¹cuø¹dsa jǿg³ dsio¹

16 Jøng² dsa² cuø¹² ju²hiúg¹ dsøa¹² báh³ Juu¹³ jniang³. Ju³cuúh¹dsa hniah¹² ju²hiúg¹ dsøa¹² ca¹lah¹jǿ¹ jmai³ ha² ja³tiogh³ hniah¹². Ju³jian¹³ báh³ dsa² ca¹lah¹jáh¹ hniah¹². 17 Jní², Pablo, jmo³jni ca²jneh³ si² la² quianh¹³ gug¹jni ja³ca¹tóh² jø². Lah¹la² jmo³jni ca¹lah¹jǿ¹ si² dsianh¹³jni. Lah¹la² báh³ tsáng¹²jni si². 18 Ju³jmo¹³ Jesucristo dsio¹ dsǿa¹² ja³cogh² ca¹lah¹jáh¹ hniah¹².  





SI² LAH¹NI³ CA¹JMO¹ SAN PABLO CA¹T˲́ TIMOTEO

1

Jní² báh³ Pablo, dsa² lán¹² tsih² høh³ quián¹² Cristo Jesús, ju³lah lǿa¹² héh¹ ca¹jmo¹ Diú¹³ juanh¹², dsa² lég² jniang³, quianh¹³ Jesucristo, dsa² cuø¹² hi² tan¹ jniang³ jmáh¹lah hi² dsio¹. 2 Dsianh¹³jni cøng² si² la² Timoteo, dsa² ma²lanh¹² ju³lah jan² jon¹jni. Di³ ca¹heh³hning jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ca¹juǿi²jni hning². Ju³jmo¹³ Jmi² jniang³ quianh¹³ Cristo Jesús Juu¹³ jniang³ dsio¹ dsǿa¹² ja³cogh²hning. Ju³jmo¹³dsa huø³ dsǿa¹²dsa. Ju³cuø³dsa ju²hiúg¹ dsøa¹².







Tsa¹dsio¹ he¹²dsa jǿg³ siíh²





3 Na³ma²ŋíh²hning jøa³juøi² Efeso ju³lah ca¹juúh¹jni jmai³ ca¹guio¹jni juu¹² ja³tén¹² Macedonia. Hno¹jni hi² juaih¹³hning ca²dsiog³ dsa² hi² tsa¹ma¹he¹dsa jǿg³ siíh², 4 hi² tsa¹ma¹tónh²dsa juu¹² jǿg³ dsii¹² dsa², ho¹ ju³ jǿg³ lǿa¹² ni³ si² hi² tsen² dsa² hóg¹. Tsa¹jŋi¹ jǿg³ jøng² quiah¹² dsa² hóg¹. Ha¹chi² ta³ jmo¹ hi² cø²tsë²́ dsa jǿg³ jøng². Ha¹chi² mi³hag¹³ jǿg³ jøng² hi² jmó³ jniang³ hi² hniu¹ Diú¹³, jniang³ dsa² hé² jǿg³ quiah¹²dsa.  



5 Hniu¹ Diú¹³ hi² hnio¹ jniang³ dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹² jniang³, hi² lén² jniang³ dsa² ti³jai¹ dsǿa¹². Hniu¹dsa hi² ŋi³niang³ jniang³ hi² ha¹chi² dsag³ re² jniang³, hi² lah¹dsóh² hé² jniang³ jǿg³ quiah¹²dsa. 6 Jøng² chian² báh³ dsa² ma²ŋi²nio³ juu¹² siíh². Jmáh¹lah jǿg³ tsa¹quien¹² báh³ ma²dsii¹²dsa. 7 Hniu¹dsa lén²dsa tøa¹² he¹² lei¹³ ca¹cuø¹ Diú¹³ ma²lǿih². Tsa¹goh¹²dsa he¹²dsa lei¹³ jøng². Hi² ha¹chi² ŋi¹²dsa lei¹³. Jin³ tsa¹ŋi¹²dsa jǿg³ juúh²dsa guiog³dsa. 8 Ma²ne³ jniang³ hi² dsio¹ lei¹³ quiah¹² Diú¹³ ju³ná³ cu²jmo² jniang³ cu²rø². 9 Ma²ne³ jniang³ ha¹chi² ca¹quieg² Diú¹³ lei¹³ huu¹³ quiah¹² dsa² dsiog¹. Huu¹³ quiah¹² dsa² jmo¹² hi² hlaih¹³ báh³ ca¹quieg²dsa lei¹³, ju³lah dsa² tsa¹nang¹² jǿg³ rø², dsa² tsa¹gan¹ Diú¹³, dsa² re² dsag³, ju³lah dsa² tsa¹dsiog¹, dsa² tsa¹hnio¹ Diú¹³, ju³lah dsa² jŋëh¹² dsa², ho¹ ju³ dsa² jŋëh¹² chiég³ jmi², 10 ju³lah dsa² dsii¹² jǿg³ quianh¹³ hio¹³ siáh², ho¹ ju³ dsa² jmo¹² ju²la³lán¹² quianh¹³ dsa² ŋioh¹² jian¹²dsa, ju³lah dsa² hën¹² dsa², dsa² mi²gag¹³, dsa² tsih¹² jǿg³ ta³jǿg³ ni³ dsa² ta³, ju³lah dsa² jmo¹² he² hi² hlaih¹³ jmo¹²dsa, hi² tsa¹cuan¹² quianh¹³ jǿg³ rø²,  

Ca¹dsiánh² Pablo si² ca¹të²́ Timoteo

429



430

1 TIMOTEO 1​, ​2 11 ju³lah lǿa¹² jǿg³ dsio¹ quiah¹² Diú¹³ juanh¹², dsa² dsiog¹, dsa² ca¹cuø¹ ta³ hi² hé¹²jni jǿg³ jøng².  

Haih² Pablo Diú¹³ di³hmah³

12 Haih³jni Cristo Jesús di³hmah³, dsa² lán¹² Juu¹³ jniang³. Di³ ma²ca¹cuø¹dsa bí² ja³jmo³jni ta³ quiah¹²dsa. Ca¹hei¹dsa jní² hi² jmo³jni ta³. Di³ lë²́ dsa jmo³jni cu²rø² ta³ jøng². 13 Ha¹chi² lǿa¹² jmáh¹lah jǿg³ hlaih¹³ ca¹hia¹jni Cristo Jesús lah¹jiá¹². Ca¹mi³dsian¹³jni dsǿa¹² dsa² quián¹²dsa. Hlaih¹³ ca¹quian¹³jni Cristo Jesús. Jøng² ca¹jmo¹ dsa² héi² huø³ dsǿa¹² ja³cog² jní². Di³ ca¹jmo¹jni lah¹jøng² jmai³ tsa¹mi³guiang³jni, tsa¹mi³hé²jni jǿg³. 14 Ma¹dsio¹² ca¹jmo¹ Juu¹³ jniang³ hi² dsio¹ dsǿa¹². Ca¹cuø¹dsa hi² hé²jni jǿg³. Ca¹jmo¹dsa hi² hnó¹jni dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹²jni. Ma²lán¹²jni dsa² quián¹² Cristo Jesús. 15 Lah¹té¹² jǿg³ dsøg¹² báh³ la². Dsio¹ ju³ca¹hé¹ ca¹lah¹já¹ dsa² hi² ca¹lø¹chián¹ Cristo Jesús ni³ jmøi¹guǿi¹ la² ni³ huu¹³ hi² lég²dsa jniang³, dsa² ti³re² dsag³. Jøng² jní² báh³ dsa² mi³re² ma¹dsio¹² dsag³ cónh¹ jín³ ja³ca¹lah¹jái¹ jniang³. 16 Jøng² ca¹jmo¹ Jesucristo huø³ dsǿa¹² ja³cog²jni. Ca¹mi¹juanh¹²dsa dsǿa¹² ja³cog² jní² lah¹ni³. Mi³jøng² li¹ŋi¹² dsa² hé² jǿg³ ta¹chi³quë¹́ , dsa² li¹chian² tiá², ha²cónh¹ ja³juanh¹² dsǿa¹²dsa. 17 Jan² Diú¹³ báh³ chian², dsa² tsa¹jniá², dsa² chian² tiá². Tsa¹tsø³jue¹³ jmai³ ja³jmo¹²dsa héh¹. Ju³mi³juanh¹³ jniang³ dsa² jmai³ ŋi² ja³já¹³, jmai³ ŋi² ja³dság¹. Ju³lǿa¹³ lah¹jøng². 18 Jøng² lah¹la² juǿi²jni hning² Timoteo, dsa² ma²lanh¹² jon¹jni:  













Cøng² juu¹² quiah¹² Diú¹³ ŋǿh³hning ju³lah lǿa¹² jǿg³ dsio¹ ca¹lø¹chí¹ quiánh²hning lah¹jiá¹². 19 Cøng² hi² héh² báh³ hning² jǿg³ quiah¹² Diú¹³, hi² ŋǿh³hning hi² ha¹chi² dsag³ reh²hning. Chian² báh³ dsa² tsa¹ca¹tónh² juu¹² ha²lah hniu¹ Diú¹³ hi² ŋi¹nio¹dsa. Jøng² ca¹tiú²dsa jǿg³ mi³hé²dsa lah¹jiá¹². Ha¹chi² ta³ ca¹jmo¹ jǿg³. 20 Lah¹jøng² ca¹jmo¹ Himeneo quianh¹³ Alejandro. Jøng² ca¹cuan¹jni dsa² héi² ja³cog² dsa² hlanh³. Hno¹jni hi² li¹lih¹³ dsǿa¹² dsa² héi² hi² tsa¹ma¹juúh²dsa jǿg³ hlaih¹³ hia¹²dsa Diú¹³.  



Jǿg³ quiah¹² ha²lah hlanh¹²dsa Diú¹³

2

Jøng² lah¹la² juǿi²jni hning² lah¹ni³: Hlanh¹³hning Diú¹³ huu¹³ quiah¹² ca¹lah¹já¹ dsa² jmøi¹guǿi¹. Møah³hning Diú¹³ hi² li¹chi² he² hi² hniuh¹² quiah¹²dsa. Jøng² juaih¹³hning Diú¹³ di³hmah³ huu¹³ quiah¹²dsa. 2 Jøng² hlanh¹³hning Diú¹³ huu¹³ quiah¹² dsa² lán¹² ta³, dsa² quin¹² ni³ juøi². Mi³jøng² tiagh¹³ jniang³ tei³. Tsa¹li¹chi² møah¹³. Jøng² ma²lé² tiágh³ jniang³ hiug² dsǿa¹² jniang³ hi² ŋi³niang³ jniang³ juu¹² quiah¹² Diú¹³. 3 Hi² jøng² báh³ dsio¹ jmó³ jniang³. Lah¹jøng² báh³ hniu¹ Diú¹³, dsa² lég² jniang³. 4 Di³ hniu¹ Diú¹³ hi² liúg² ca¹lah¹já¹ dsa² jmøi¹guǿi¹. Hniu¹dsa hi² li¹ŋi¹² cu²rø² dsa² jmøi¹guǿi¹ jǿg³ dsøg¹². 5 Jan² Diú¹³ báh³ chian². Jø¹² bí³ jan² dsa² chian², dsa² ca¹mi¹rø¹² jǿg³ mi³neng¹² quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ quianh¹³ Diú¹³. Cristo Jesús báh³ héi², dsa² ma²lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹. 6 Ca¹jon¹ Cristo Jesús ni³ huu¹³ hi² hniu¹dsa liúg² ca¹lah¹já¹ dsa²  









431

1 TIMOTEO 2​, ​3

jmøi¹guǿi¹. Jǿg³ jøng² ca¹lø¹chí¹ mi³ca¹tǿ² jmai³. 7 Jøng² ca¹tsei¹ Diú¹³ jní² hi² ŋi³tiun¹jni jǿg³ jøng² ja³tiogh³ dsa² tsa¹lán¹² judío. Mi³jøng² hé² dsa² héi² lah¹té¹² jǿg³ dsøg¹². Lah¹dsóh² báh³ ca¹cuúh¹ Diú¹³ jní² ta³ jøng². Ha¹chi² mi²gag¹³jni. 8 Jøng² hno¹jni hi² hlanh¹ dsa² roh¹³ jniang³ Diú¹³ ha² ja³tiogh³dsa. Quianh¹³ dsǿa¹²dsa ti³jai¹ hlanh¹dsa Diú¹³. Di³ tsa¹dsio¹ hlanh¹dsa Diú¹³ jmai³ hne²dsa, jmai³ tán¹²dsa quianh¹³ dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹²dsa. 9 Jø¹² bí³ lah¹jøng² hno¹jni hi² jmo¹ dsa² hio¹³ calah. Jøng² caih¹ hio¹³ cu²rø² hmøah¹², hmøah¹² lǿa¹² mai³¹ dsio¹. Tsa¹ŋøa¹dsa rú²dsa hmøah¹² caih¹dsa ju³lah dsa² tsa¹neng¹² dsǿa¹². Di³ a¹jáng¹ hi² jøng² lë²́ Diú¹³ hi² dsio¹ dsø²jiag¹² dsǿa¹² hio¹³ ma¹dsio¹² ha²lah jmo¹dsa jláh³ dsi³dsa. Ho¹ ju³ caih¹dsa hmøah¹² jláh³. 10 Dsio¹ báh³ dsø²jiag¹² dsǿa¹² hio¹³ ha²lah jmo¹dsa hi² dsio¹ ja³cog² dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹²dsa ju³lah jmo¹² hio¹³ dsa² hnio¹ Diú¹³. 11 Dsio¹ báh³ tiogh³ hio¹³ tei³ ta³lah¹he¹² dsa² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Jøng² mi¹tan¹²dsa jǿg³. Nang¹dsa jǿg³. 12 Jøng² mai³¹ la² ca¹hnángh¹jni hŋiéng¹. Tsa¹cuø³jni jǿg³ he¹ hio¹³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ja³tiogh³ dsa² jue¹². Tsa¹cuø¹²jni cán² hio¹³ ni³ quiah¹² dsa² ŋioh¹². Ju³tiúgh³ hio¹³ tei³ dsi²néi² guøh¹². 13 Di³ lah¹ni³ ca¹jmo¹ Diú¹³ ca¹lø¹chián¹ dsa² ŋioh¹², dsa² tsen² Adán, jmai³ ca¹jmo¹ Diú¹³ ca¹lø¹chián¹ dsa² jmøi¹guǿi¹. Ma²chian² Adán jøng² ca¹jmo¹ Diú¹³ ca¹lø¹chián¹ hio¹³, dsa² tsen² Eva. 14 Jø¹² bí³ dsa² hio¹³ báh³ dsa² ca¹hé¹ jǿg³ ca¹mi¹gag¹² dsa²  















hlanh³. A¹jáng¹ dsa² ŋioh¹². Hio¹³ báh³ dsa² lah¹ni³ ca¹ta³canh¹³ dsag³. 15 Hi² jøng² báh³ ca¹jmo¹ Diú¹³ ma²ŋai¹² hio¹³ jmø³uai¹² ja³li¹chian² guing² quián¹²dsa. Di³ tiog¹³ báh³ liúg² hio¹³ ju³ná³ ca¹hé¹dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Jøng² dsio¹ ŋi¹nio¹dsa huø³ dsǿa¹²dsa, hi² neng¹² dsǿa¹²dsa, hi² ti³jai¹ dsǿa¹²dsa, hi² hnio¹dsa dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹²dsa.  

3

Jǿg³ ha²lah hniuh¹² jmo¹ dsa² canh¹³ quián¹² guøh¹²

Lah¹té¹² jǿg³ dsøg¹² báh³ la²: Hi² dsio¹ báh³ hniu¹dsa ju³lah hein² dsa² hniu¹ lén² dsa² juanh¹² quián¹² guøh¹². 2 Jøng² hniuh¹² ŋøa¹ dsa² juanh¹² quián¹² guøh¹² hi² chi² jmáh¹lah jǿg³ dsio¹ quiah¹²dsa. Jan² hio¹³ báh³ lé² jian¹dsa. Jøng² hniuh¹² lán¹²dsa dsa² chian² dsǿa¹², dsa² ŋi¹², dsa² juanh¹² dsǿa¹², dsa² cuø¹ cøng² neng¹² hniú¹², dsa² të² he¹ jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 3 Tsa¹lé² lén²dsa dsa² hen¹², dsa² hniu¹ møah¹³. Hi² hniuh¹² jmo¹dsa huø³ dsǿa¹²dsa, hniu¹dsa jǿg³ rø², tsa¹hniu¹dsa hi² chi² quiah¹² dsa². 4 Jøng² hniuh¹² jmo¹dsa cu²rø² héh¹ dsi²néi². Tsa¹dsio¹ ju³ná³ tsa¹nang¹ guing² quián¹²dsa gøg¹² jǿg³. 5 Di³ tsa¹lé² jmo¹dsa hí³ dsa² quián¹² Diú¹³ ju³ná³ tsa¹hiog³dsa jmo¹dsa héh¹ dsi²néi² quiah¹²dsa. 6 Jøng² tsa¹dsio¹ lén²dsa dsa² juanh¹² quián¹² guøh¹² jmai³ lah¹ni³ ma²hé²dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ju³ná³ ca¹ta³canh¹³dsa hi² ŋøa¹dsa rú²dsa ju³lah ca¹jmo¹ dsa² hlanh³. 7 Jøng² hniuh¹² hi² li¹chi² jmáh¹lah jǿg³ dsio¹ quiah¹²dsa lah¹jiá¹² hi² juúh² dsa² tsa¹hé² jǿg³. Mi³jøng² tsa¹juúh² dsa² tsa¹hé² jǿg³ héi² jǿg³ hlaih¹³ quiah¹²dsa ta¹chi³quë¹́  











432

1 TIMOTEO 3​, ​4 na³ma²lán¹²dsa ta³ quiah¹² guøh¹² ju³lah hniu¹ dsa² hlanh³. Jǿg³ ha²lah hniuh¹² jmo¹ dsa² neng¹² ni³ jǿg³ quiah¹² guøh¹²

8 Jø¹² bí³ lah¹jøng² hniuh¹² quiah¹² dsa² neng¹² ni³ jǿg³ quiah¹² guøh¹². Hniuh¹² ŋi¹nio¹dsa cøng² ni³ jmáh¹lah ta³ quiah¹². Hniuh¹² lán¹²dsa dsa² té¹² jǿg³ quiah¹². Tsa¹lé² li¹hen¹²dsa. Tsa¹dsio¹ hniu¹dsa líh²dsa cog³ quianh¹³ mai³¹ hlaih¹³. 9 Hi² hniuh¹² të²dsa cu²rø² jǿg³ ma²hé²dsa, hi² ŋi²nio³dsa ha¹chi² dsag³ re²dsa. 10 Jø¹² bí³ hniuh¹² cán² dsa² roh¹³ jniang³ jǿg³ dsøg¹² quiah¹²dsa lah¹jiá¹². Jøng² báh³ ma²lé² jmo¹dsa ta³ quiah¹² guøh¹² na³ma²dsøg¹² dsǿa¹² dsa² roh¹³ jniang³ hi² ŋi²nio³dsa jmáh¹lah hi² dsio¹. 11 Jø¹² bí³ lah¹jøng² quiah¹² hio¹³, dsa² neng¹² ni³ jǿg³ quiah¹² guøh¹². Hniuh¹² ŋi¹nio¹dsa cøng² ni³ jmáh¹lah ta³ quiah¹². Tsa¹lé² quián¹dsa dsa² jǿg³ hlaih¹³. Hniuh¹² lán¹²dsa dsa² chian² dsǿa¹², dsa² mi²ti¹ ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ quiah¹². 12 Jøng² jan² hio¹³ báh³ lé² jian¹ jan² dsa² ŋioh¹² ju³lah dsa² neng¹² ni³ jǿg³ quiah¹² guøh¹². Hniuh¹² jmo¹dsa cu²rø² héh¹ dsi²néi² lah¹ma¹quianh¹³ jong¹²dsa. 13 Di³ jǿg³ dsio¹ báh³ li¹chi² quiah¹² dsa² mi¹ti¹ cu²rø² ta³ quiah¹² guøh¹². Jø¹² bí³ li¹bí² dsǿa¹²dsa ha²lah ŋi¹nio¹dsa jǿg³ quiah¹² Cristo Jesús.  



ha²lah hniuh¹² hi² ŋi³niang³ jniang³, dsa² ma²lán¹² jong¹² Diú¹³. Jan² báh³ Jmi² jniang³ chian². Ma²lán¹² jniang³ roh¹³ jniang³. Jmo² jniang³ ma²hei¹² tí² lah¹té¹² jǿg³ dsøg¹². 16 Ha¹chian² dsa² li¹juúh² tsa¹dsio¹ jǿg³ hé² jniang³: Ca¹lán¹ Diú¹³ dsa² jmøi¹guǿi¹. Jøng² ca¹lø¹léi¹³ hi² lán¹²dsa Diú¹³. Ca¹jǿi² ángeles. Ca¹nǿng² dsa² jǿg³ quiah¹²dsa. Jue¹² dsa² ca¹hé¹ jǿg³. Jøng² ca¹ŋáh¹dsa juu¹² guiuh¹³.  









Lah¹la² lǿa¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ hé² jniang³

14 Hno¹jni nei³jni ta³tí³ la² juu¹² ja³tiogh³ hniah¹². Jøng² dsianh¹³jni si² la² quiánh²hning 15 ju³ná³ ca¹lø¹han¹jni. Mi³jøng² li¹ŋih³hning  



Jǿg³ quiah¹² dsa² tiu² jǿg³ quiah¹² Diú¹³

4

Jøng² cu²rø² ma²ca¹juúh² jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Diú¹³ ha²lah lé² ta¹chi³quë¹́ . Jií¹ jmai³ ja³tiu² dsa² jue¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Hé² dsa² héi² jǿg³ ta³jǿg³ hi² mi²gag¹² dsa² hlanh³. 2 Hé²dsa jǿg³ hi² mi²gag¹² dsa² ta¹caih¹³ ta¹jen¹², dsa² tsa¹ma¹cuuh¹² jǿg³ dsio¹. 3 Tsa¹lé² jenh² jniang³ gug², juúh²dsa. Chi² báh³ má¹ tsa¹lé² quie¹³ jniang³, juúh²dsa. Tsa¹tónh²dsa juu¹² Diú¹³ báh³ dsa² ca¹jmo¹ hi² chi² má¹ hi² quie² jniang³, jniang³ dsa² hé² lah¹té¹² jǿg³ dsøg¹². Tsa¹tónh²dsa juu¹² hi² hniu¹ Diú¹³ hi² juúh³ jniang³ di³hmah³ má¹ ca¹cuø¹dsa. 4 Dsio¹ báh³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² ca¹jmo¹ Diú¹³. Dsio¹ báh³ juúh³ jniang³ di³hmah³. Tsa¹jmó³ jniang³ hi² tsa¹hií³ jniang³. 5 Di³ lé² ti³jai¹ má¹ ju³ná³ hlanh¹³ jniang³ Diú¹³ ja³quie¹³ jniang³ ju³lah lǿa¹² jǿg³ quiah¹²dsa.  







Dsa² mi²ti¹ jǿg³ quiah¹² Jesucristo

6 Jøng² tógh³hning dsa² roh¹³ jniang³ jǿg³ dsianh¹³jni quianh¹³  

433

1 TIMOTEO 4​, ​5

si² la². Hi² jøng² mi³tih³ báh³ hning² jǿg³ quiah¹² Cristo Jesús. Ma²ca¹jmo¹ jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ma²ca²ŋi²cónh¹hning hŋiah¹, jǿg³ héh²hning, jǿg³ ma²ŋøh²hning mi³ca¹he¹jni. 7 Jøng² tsa¹nǿngh³hning jǿg³ hlaih¹³. Tsa¹nǿngh³hning jǿg³ ha¹chi² ta³ li¹jmo¹. Dsio¹ mi³tanh¹³hning ha²lah ŋǿh³hning juu¹² quiah¹² Diú¹³. 8 Jøng² dsio¹ báh³ ju³ná³ jmó³ jniang³ hí³ jmø²ŋǿ¹² quián² jniang³. Di³ hiug¹² jín³ dsio¹ quín³ jniang³ hí³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³, jǿg³ jmo¹ ta³ ja³ca¹lah¹jǿ¹, ju³lah ni³ jmøi¹guǿi¹ la², ju³lah jmøi¹guǿi¹ cøng² calah. 9 Lah¹té¹² jǿg³ dsøg¹² báh³ jøng². Dsio¹ ju³ ca¹hé¹ ca¹lah¹já¹ dsa². 10 Huu¹³ jøng² báh³ hiug¹² jmó³ jniang³ ta³. Di³ tí² chinh³ jniang³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³, dsa² chian², dsa² liúg² ca¹lah¹já¹ dsa² lǿa¹² ju³ hein² dsa² hé² jǿg³ quiah¹²dsa. 11 Jǿg³ la² tógh³hning dsa² roh¹³ jniang³. 12 Ha¹chi² ju³jmo³dsa dsǿa¹²dsa hi² tsa¹ma²guiuh¹³hning hiug¹². Ŋǿh³hning jmáh¹lah hi² dsio¹. Jmáh¹lah jǿg³ dsio¹ juúh³hning. Cu²rø² mi³hnoh¹³hning dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹²hning. Tí² chinh¹²hning jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Mi³jøng² li¹chi² jǿg³ ha²lah ŋi¹nio¹ dsa² roh¹³ jniang³ hi² jái¹²dsa ha²lah ŋøh²hning ti³janh¹hning. 13 Jøng² lah¹la² jmóh³hning ta³lah¹tsa¹ma²dsiánh¹jni calah ja³quiánh³hning. Hǿh³hning si² quiah¹² Diú¹³ ja³dsa¹tiogh¹² dsa² roh¹³ jniang³. Mi³tanh¹³hning dsa² jǿg³. Heh¹³hning dsa² jǿg³ ha²lah dsio¹ ŋi¹nio¹dsa. 14 Ca¹jmo¹ Diú¹³ jǿg³ lah¹jiá¹² hi² li¹chi² bí² hi² ŋǿh³hning ta³ quiah¹²dsa.  















Jøng² ca¹hóh¹hning ta³ jøng² jmai³ ca¹quieg² dsa² canh¹³ quián¹² guøh¹² gug² ni³ quiánh²hning. Cøng² hi² ŋǿh³hning ta³ jøng². Diú¹³ báh³ dsa² ca¹cuø¹ bí². 15 Cøng² hi² jmóh³hning lah¹jøng² quianh¹³ ca¹lah¹jǿ¹ hoh¹²hning. Mi³jøng² jái¹ ca¹lah¹já¹dsa ha²lah dsø²juanh¹²hning. 16 Jmo³ hí³ hi² ŋǿh³hning hi² juúh³hning jmáh¹lah hi² dsio¹. Jøng² liúgh³hning hŋiah¹ cu¹dsie¹² quianh¹³ dsa² nang¹ jǿg³ juúh³hning lǿa¹² ju³ jmóh³hning lah¹jøng².  



Lah¹la² ŋøa¹dsa quianh¹³ dsa² hé² jǿg³

5

Jøng² tsa¹jéh³hning dsa² ma²guiuh¹³ ju³ná³ he² ca¹jmo¹dsa. Tógh³hning dsa jǿg³ ta¹huø³ ju³lah mi³jmóh³hning ti³ŋieih¹²hning hŋiah¹. Jmo³ ja³cog² tsih² dsa² ŋioh¹² ju³lah mi³jmóh³hning ja³cog² tsih² rúh²hning hŋiah¹. 2 Jø¹² bí³ lah¹jøng² hio¹³ dsa² ma²canh¹³, jmo³ ja³cog²dsa ju³lah mi³jmóh³hning ja³cog² mi³chiégh²hning hŋiah¹. Jøng² jmo³ ja³cog² tsih² mǿ² ju³lah mi³jmóh³hning ja³cog² tsih² rúh²hning hŋiah¹. Ŋǿh³hning ti³janh¹hning ja³cog²dsa. 3 Jøng² mi³juanh¹³hning hio¹³ hnǿi², dsa² lah¹dsóh² ha¹chian² li¹jmo¹ ta³ quiah¹². 4 Jøng² ju³ná³ chian² jong¹²dsa, ho¹ ju³ chian² dsieg³dsa, dsa² héi² mi¹hag¹² ja³ta¹ni¹ Diú¹³. Di³ ca¹lø¹chí¹ quiah¹² dsa² héi² jmai³ mi³meh²dsa, ca¹cuø¹ dsa² canh¹³ quián¹²dsa. Dsa² héi² báh³ dsio¹ jmo¹ hí³ dsa² ma²guiugh² quián¹²dsa. Tøa¹² dsǿa¹² Diú¹³ lah¹jøng². 5 Jøng² lah¹la² lán¹² hio¹³ hnǿi² lah¹dsóh²:  







434

1 TIMOTEO 5

Cøng² juu¹² jøng² báh³ dsi¹³ hi² cuø¹ dsa² ma²ton¹² si². 13 Jø¹² bí³ tsa¹dsio¹ Diú¹³ he² hi² hniuh¹² quiah¹²dsa. ju³ná³ la³ŋøa¹²dsa dsii¹²dsa jǿg³, Ha¹chian² dsa² siáh² chian², dsa² ha¹chi² ta³ jmo¹²dsa. Tiog¹³ báh³ li¹jmo¹ ta³ quiah¹²dsa. Jan² Diú¹³ tí² dsa² ŋøa¹² lah¹jøng² gug² jǿg³ báh³ møah¹²dsa he² hi² hniuh¹² tsa¹ca¹të²́ dsa. Tiog¹³ báh³ juúh²dsa quiah¹²dsa. Hlanh¹²dsa Diú¹³ jǿg³ tsa¹dsio¹ juúh²dsa. 14 Hi² jøng² lah¹huu² lah¹jmø². 6 Jøng² ju³ná³ hno¹jni hi² jénh³ calah gug² hio¹³ ŋøa¹² hio¹³ hnǿi² lah¹lǿ² dsǿa¹²dsa, hnǿi², ju³lah dsa² tsih². Ju³ li¹chian² jøng² ha¹chi² juu¹² ma¹tangh¹² dsa² guing² quián¹²dsa. Ju³ jmo¹³dsa roh¹³ jniang³. 7 Juaih¹³ dsa² roh¹³ ta³ dsi²néi². Mi³jøng² tsa¹li¹chi² jǿg³ jniang³ lah¹jøng². Mi³jøng² ha¹chian² hlaih¹³ hi² li¹cuø¹ dsa² hioh³ dsag³. 15 Ma²ŋi²nio³ báh³ ca²dsiog³ hio¹³ li¹juúh² jǿg³ hlaih¹³ quiah¹²dsa. 8 Jøng² hniuh¹² hi² cuø¹ dsa² roh¹³ hnǿi² juu¹² tø¹cøg¹², juu¹² quiah¹² jniang³ he² hi² hniuh¹² quiah¹² dsa² dsa² hlanh³. 16 Jøng² dsio¹ báh³ mi¹ho³ quián¹²dsa, quianh¹³ dsa² tiogh³ dsi²néi². Ha¹chi² hniu¹dsa jǿg³ hio¹³, dsa² hé² jǿg³ quiah¹² Diú¹³, quiah¹² Diú¹³ ju³ná³ tsa¹jmo¹dsa hio¹³ hnǿi² quián¹²dsa lah¹jan² lah¹jøng². Hiug¹² jín³ hlanh³ dsa² lah¹jan²dsa. Mi³jøng² ha¹chi² jǿg³ tsa¹tanh³ juu¹² dsa² quián¹²dsa cónh¹ li¹chi² quiah¹² dsa² roh¹³ jniang³ jín³ dsa² tsa¹hé² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. cu¹dsie¹². Jøng² ma²lé² mi¹ho³ dsa² 9 Jøng² dsa² tsa¹ma²dsiég¹ roh¹³ jniang³ cu¹dsie¹² hio¹³ hnǿi² to¹lu¹guií² dsǿ² guie¹ ji²ŋi², lah¹dsóh², dsa² ha¹chian² hi² chian² tsa¹ta¹ton¹³ dsa² héi² si² ja³rø²ton¹² quián¹². 17 Jøng² lǿa¹² báh³ hlianh¹³ dsa² jmai³ hio¹³ hnǿi² lah¹dsóh². Lé² báh³ ta¹ton¹³dsa ju³ná³ jan² dsa² canh¹³ mi²ti¹ cu²rø² ta³ quiah¹² ŋioh¹² ca¹jian¹dsa, 10 ju³ná³ chi² guøh¹², ju³lah dsa² he¹² jǿg³, dsa² jmáh¹lah jǿg³ dsio¹ quiah¹²dsa. téng² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 18 Di³ jǿg³ Dsio¹ báh³ ma²ca¹mi¹cón²dsa la² báh³ rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³: guing² quián¹²dsa. Hiug² dsǿa¹²dsa “Tsa¹cǿinh³ hag³ ca³ju² ŋøa¹² ta³ ca¹cuø¹dsa cøng² neng¹² hniú¹². jmo¹²jah dsio¹ møi¹cuøi² hi³ŋíh¹,” Tsa¹ca¹mi¹dsian³dsa dsǿa¹² hi² rø²juúh² si². Jø¹² bí³ lah¹la² rø²juúh² ca¹mi³ho¹³dsa dsa² roh¹³ jniang³. si² calah: “Dsio¹ báh³ hlianh¹³ dsa² Ca¹mi³ho¹³dsa dsa² chian² jmø³uai¹². jmo¹² ta³,” rø²juúh² si². 19 Jøng² tsa¹tónh³hning juu¹² Lé² báh³ ta¹ton¹³dsa si² ju³ná³ ca¹jmo¹dsa jmáh¹lah hi² dsio¹ ju³ná³ jmáh¹lah jan² dsa² cuø¹ dsag³ lah¹jøng². quiah¹² dsa² juanh¹² quián¹² guøh¹². 11 Jøng² tsa¹ta¹ton¹³ hio¹³ si², Jøng² báh³ tónh³hning juu¹² ju³ná³ ju³lah dsa² tsa¹ma²dsiég¹ ji²ŋi² og¹ úg² dsa² cuø¹ dsag³. 20 Jøng² quiah¹² ju³ ca¹já¹ dsǿa¹²dsa cuúh³hning ju²lih¹³ dsøa¹² ja³ta¹ni¹ hi² jian¹dsa calah dsa² ŋioh¹², ca¹lah¹já¹ dsa² roh¹³ jniang³ ju³ná³ 12 ju³ ta¹canh¹³dsa hi² hén²dsa jǿg³ ca¹tánh¹ dsa² juanh¹² dsag³. Mi³jøng² ca¹jmo¹dsa quianh¹³ Cristo. Di³ dsa² cán² ca¹lah¹já¹ dsa² roh¹³ jniang³ ma²ŋøa¹² ta³ quiah¹² Cristo báh³ gøg². 21 Lah¹jøng² jmóh³hning.  































435

1 TIMOTEO 5​, ​6

Juǿi²jui hniah¹² ja³ta¹ni¹ Diú¹³ dsa² juanh¹² quianh¹³ Jesucristo Juu¹³ jniang³ quianh¹³ ángeles ca¹quiáh²dsa. Jøng² tsa¹jmóh³hning lah¹lǿ² hoh¹²hning. Jmóh³hning cu²re² ca¹lah¹já¹ dsa². 22 Jøng² tsa¹hiah¹³hning dsa² cu²tí² hi² lén²dsa dsa² juanh¹² quián¹² guøh¹², hi² tsa¹ma²ca¹jaih³hning ha²lah ŋøa¹²dsa, ju³ ca¹ta³canh¹³hning dsag³ re²dsa. Jmáh¹lah hi² dsio¹ ŋǿh³hning. 23 Jøng² tsa¹hǿgh³hning jmáh¹lah jmøi² guúh². Cøng² hi² hei³ hi² lǿa¹² toh¹²hning. Dsio¹ báh³ hǿgh³hning mih² vino. Jøng² huá² togh¹²hning. 24 Jøng² chian² dsa² ta¹canh¹³ dsag³ ja³jái¹² ca¹lah¹já¹ dsa². Ma²chi² jǿg³ quiah¹²dsa niúh¹ jín³ hi² tsih¹²dsa jǿg³ dsøg¹². Jøng² chian² dsa² jmo¹² hi² hlaih¹³ ja³tsa¹jní², dsa² ta¹canh¹³ ta¹chi³quë¹́ . 25 Jø¹² bí³ lah¹jøng² quiah¹² dsa² jmo¹² hi² dsio¹. Chi² báh³ jmai³ hi² jái¹² dsa² jue¹² ha²lah jmo¹²dsa. Jøng² ha¹chi² lǿa¹² ju³ná³ tsa¹jái¹dsa. Tiog¹³ báh³ li¹chi² jǿg³ ta¹chi³quë¹́ . Jøng² dsa² jmo¹² tá³ dsa², dsa² tsa¹hlianh¹³, ju³lah dsa² hé² jǿg³ quiah¹² Diú¹³, ju³ mi²juanh¹²dsa juu¹³dsa. Mi³jøng² tsa¹li¹chi² jǿg³ hlaih¹³ quián¹dsa Diú¹³, ho¹ ju³ juúh²dsa tsa¹dsio¹ jǿg³ hi² he² jniang³. 2 Jø¹² bí³ lah¹jøng² mi²juanh¹²dsa juu¹³dsa ju³ná³ hé² juu¹³dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Tsa¹dsio¹ mi²dsian¹³dsa dsǿa¹² ja³cog² juu¹³dsa hi² lán¹²dsa roh¹³dsa. Ju³ mi¹ti¹dsa ju³lah dsio¹ mi²ti¹ dsa² jmo¹² ta³. Ju³ hnio¹dsa juu¹³dsa. Di³ dsa² hé² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ báh³ dsa² líh² hi² jmo¹²dsa ta³. Jǿg³ jøng² héh³hning. Mi³tanh¹³hning dsa².  







6



Tsa¹chian² ju²hiúg¹ dsøa¹² dsa² tsa¹hé² jǿg³ quiah¹² Diú¹³

3 Ju³ná³ chian² dsa² he¹² jǿg³ siíh³, dsa² tsa¹hiug² dsǿa¹² ha²lah lǿa¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ he² jniang³, ju³lah jǿg³ dsio¹ quiah¹² Jesucristo Juu¹³ jniang³, 4 dsa² ŋøa¹² rú² báh³ dsa² lah¹héi², dsa² ha¹chi² jǿg³ ŋi¹². Ma¹dsio¹² jǿg³ ŋai¹²dsa. Tsë²́ dsa quianh¹³ jǿg³. Li¹hiag³dsa. Li¹chi² møah¹³. Hlaih¹³ quián¹dsa dsa². Hlaih¹³ jǿi²dsa. 5 Tsa¹dsa¹hén² jǿg³ hi² tsë²́ dsa² héi², dsa² tsa¹ma¹dsio¹ dsǿa¹², dsa² tsa¹ma¹cuuh¹² jǿg³ dsøg¹². Juu¹² líh²dsa cog³ báh³ juu¹² quiah¹² Diú¹³, lë²́ dsa² héi². 6 Lah¹dsóh² lǿi² báh³ jniang³ hi² dsio¹ juu¹² quiah¹² Diú¹³, lǿa¹² ju³ ma²hiug² dsǿa¹² jniang³ hi² chi² quián² jniang³. 7 Lá¹ báh³ jniang³ ca¹gog¹ jniang³ jmøi¹guǿi¹. Jø¹² bí³ lá¹ jniang³ dsǿgh³ jniang³ calah. Ha¹chi² hi² quiéng³ jniang³. 8 Ju³li²hiug² dsǿa¹² jniang³ hi² ma²chi² hi² quie¹³ jniang³, hi² ma²chi² hi² quieih¹³ jniang³. 9 Tiánh¹ dsa² héi² dsag³, ju³lah dsa² hniu¹ li¹chi² ma¹dsio¹² quiah¹². Li¹hniu¹dsa hi² ha¹chi² ta³ jmo¹, hi² jmo¹ hi² jenh¹³dsa jmø³uai¹². Ma¹dsio¹² dsag³ tan¹ dsa² ŋi²nio³ lah¹jøng². Dsa¹hén² quiah¹²dsa. 10 Chiúh³ ca¹lah¹jǿ¹ ni³ dsag³ báh³ jøng² hi² hen¹² dsǿa¹²dsa cog³. Chian² báh³ ca²dsiog³ dsa² tsa¹ma¹ŋi²nio³dsa juu¹² hé²dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Di³ hen¹² dsǿa¹²dsa cog³. Jøng² ma²ca¹ŋi¹ŋë²́ dsa ma¹dsio¹² jmø³uai¹².  















Cøng² hi² ŋøa¹ Timoteo juu¹² quiah¹² Diú¹³

11 Jøng² hning² dsa² ŋøh² ta³ quiah¹² Diú¹³, jmóh³hning  

436

1 TIMOTEO 6 ta¹ca³jag¹³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² hlaih¹³ jøng². Jmáh¹lah juu¹² dsio¹ ŋǿh³hning. Mi³hnoh¹³hning Diú¹³. Ju³héh³hning jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Mi³hnoh¹³hning dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹²hning. Ju³li¹bí² hoh¹²hning. Ju³ŋǿh³hning huø³ hoh¹²hning. 12 Cøng² hi² ŋǿh³hning juu¹² quiah¹² Diú¹³. Tí² chiinh¹²hning jǿg³ jmo¹² li¹chianh²hning tiá². Huu¹³ jøng² báh³ ca¹tøa¹ Diú¹³. Jue¹²dsa ma²ca¹nǿng² hi² héh²hning jǿg³ jøng². Rø² ma²ca¹tseih³hning dsa². 13 Jøng² juǿi²jni hning² hi² jmóh³hning ca¹lah¹jǿ¹ hi² jøng². Jái¹² báh³ Diú¹³, dsa² cuø¹² ju²bí² quiah¹² ca¹lah¹já¹ hi² chian². Jái¹² báh³ Cristo Jesús, dsa² ca¹tsih¹ cu²rø² jǿg³ dsøg¹² quiah¹² ja³ta¹ni¹ Poncio Pilato. 14 Cøng² héh¹ lah¹jøng² mi³tih³hning. Tsa¹ju³ta¹canh¹³hning. Lah¹jøng² jmóh³hning ta³lah¹tsa¹ma²guønh¹² Jesucristo Juu¹³ jniang³. 15 Ma²ŋi¹² Diú¹³ dsa² juanh¹² ha²lǿih² jiúgh² calah Jesucristo. Jan² Diú¹³ báh³ dsa² dsiog¹, dsa² chi² bí² quiah¹². Lán¹²dsa Rai¹³ juanh¹² cónh¹ jín³ ca¹lah¹já¹ rai¹³ chian² jmøi¹guǿi¹. Lán¹²dsa Juu¹³ jniang³. Hiug¹² jín³ juanh¹²dsa cónh¹ jín³ ca¹lah¹já¹ juu¹³ dsa² chian² jmøi¹guǿi¹. 16 Jan² dsa² héi² chian² tiá². Guø³dsa jøa³si² taih¹². Ha¹chian² lé² dsa¹lé²  









cøg¹². Ha¹chian² ma²ca¹jǿi². Tsa¹lé² jǿi²dsa. Ju³mi²juanh¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ dsa² héi². Ju³jmo¹³ dsa² héi² héh¹ jmai³ ŋi² ja³já¹³, jmai³ ŋi² ja³dság¹. Ju³lé³ lah¹jøng². 17 Jøng² juaih¹³hning dsa² roh¹³ jniang³, ju³lah dsa² chi² ma¹dsio¹² quiah¹² ni³ jmøi¹guǿi¹ la². Juaih¹³hning dsa² hi² tsa¹ju³ŋi²nio³dsa rú²dsa. Tsa¹ju³lë³́ dsa liúg²dsa quianh¹³ hi² chi² quiah¹²dsa. Ju³hé²dsa ja³cog² Diú¹³, dsa² cuø¹² ca¹lah¹jǿ¹ hi² tiágh³ jniang³ ju²hiúg¹ dsøa¹². 18 Ju³jmo¹³dsa hi² dsio¹. Mi³jøng² li¹chi² quiah¹²dsa jmøi¹guǿi¹ cøng². Ju³ŋøa¹dsa hiug² dsǿa¹²dsa dsioh¹²dsa hi² hniuh¹² quiah¹² dsa² tsa¹chi² quiah¹². 19 Hi² jøng² báh³ jmo¹dsa ju²jŋia¹³ hi² li¹chi² hi² dsio¹ quiah¹²dsa ja³na¹ bí³ já¹². Hi² jøng² báh³ chính²dsa tí² jǿg³ jmo¹² li¹chian²dsa tiá².  





Jǿg³ tsaih¹²dsa Timoteo ja³ca¹tóh² jø²

20 Jøng² Timoteo, jmo³ hí³ ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ ma²ca¹cuø¹ Diú¹³. Tsa¹nǿngh³hning jǿg³ ha¹chi² ta³ jmo¹, ju³lah jǿg³ ta³jǿg³ hi² juúh² dsa² jmo¹² hi² ŋi¹²dsa. 21 Chian² báh³ dsa² ma²ca¹he¹ jǿg³ ta³jǿg³ jøng². Ma²ŋi²nio³ dsa² héi² juu¹² siíh². Ju³jmo¹³ Diú¹³ dsio¹ dsǿa¹² ja³cogh²hning.  



JA³MA²TON¹ SI² CA¹JMO¹ SAN PABLO CA¹T˲́ TIMOTEO Ca¹dsiánh² Pablo si² ca¹të²́ Timoteo

1

Jní² báh³ Pablo. Diú¹³ ma²ca¹jmo¹ dsǿa¹² hi² ma²lán¹²jni tsih² høh³ quián¹² Cristo Jesús, dsa² ca¹jmo¹ jǿg³ li¹chian² jniang³ tiá², jniang³ dsa² quián¹² Cristo Jesús. 2 Dsianh¹³jni cøng² si² la² quiánh² hning² Timoteo, dsa² ma²lanh¹² jan² jon¹jni, dsa² hnó¹jni. Ju³jmo¹³ Jmi² jniang³ quianh¹³ Cristo Jesús, dsa² lán¹² Juu¹³ jniang³, dsio¹ dsǿa¹² ja³cogh²hning. Ju³jmo¹³dsa huø³ dsǿa¹²dsa. Ju³cuø³dsa ju²hiúg¹ dsøa¹².  

Jǿg³ dsio¹ hia¹dsa Cristo

3 Ŋøa³jni ha¹chi² dsag³ rø²canh¹²jni ja³ta¹ni¹ Diú¹³. Mi²juanh¹³jni Diú¹³ ju³lah ca¹jmo¹ dsa² canh¹³ quian¹jni ja³ma²ca¹guio¹jni. Haih³jni Diú¹³ di³hmah³. Hia³jni hning² tiá² ja³hlanh¹³jni Diú¹³ lah¹huu² lah¹jmø². 4 Dsagh² dsøa¹jni jmøi² ca¹hǿi² neih³hning ja³ca¹guio¹jni juu¹² la². Hno¹jni jan³jni hning² calah. Mi³jøng² lé² ma¹dsio¹² hioh¹² jéin¹²jni. 5 Dsagh² báh³ dsøa¹jni lah¹dsóh² héh²hning jǿg³ ju³lah mi³hé² Loida chi³hioh³hning  





quianh¹³ Eunice mi³chiegh²hning. Ma²guiang³jni cu²rø² ma²héh²hning jǿg³ ju³lah mi³hé² dsa² héi². 6 Hi² jøng² juǿi²jni hning² hi² mi³bíh³hning hoh¹². Cøng² hi² ŋǿh³hning ta³ ca¹cuø¹ Diú¹³ jmai³ ca¹co¹jni gug¹ ni³ quiánh²hning. 7 A¹jáng¹ hi² lah¹jøng² ca¹cuø¹ Diú¹³ hi² li¹goh¹² jniang³. Bí² báh³ ca¹cuø¹dsa. Ma²ca¹jmo¹ Diú¹³ hi² hnio¹ jniang³ dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹² jniang³. Ma²ca¹jmo¹dsa hi² chian² dsǿa¹² jniang³. 8 Jøng² ha¹chi² ju²hiíh¹ cánh³hning ja³tǿngh³hning jǿg³ quiah¹² Juu¹³ jniang³. Tsa¹ju³cánh³hning ju²hiíh¹ hi² ma²hiúg³jni hni¹ŋí³ huu¹³ quiah¹² ́ ³hning hi² quín³ dsa² héi². Tsa¹ju³lëh jniang³ jmø³uai¹² hi² ŋi²niang³ jniang³ jǿg³ dsio¹. Cuø¹ báh³ Diú¹³ bí². 9 Diú¹³ báh³ dsa² ca¹lég² jniang³. Ca¹tǿh¹dsa jniang³ hi² lén² jniang³ dsa² ti³jan¹. A¹jáng¹ jniang³ ca¹jmó³ hi² dsio¹. Di³ niúh¹ jín³ hi² ca¹jmo¹ Diú¹³ jmøi¹guǿi¹ ma²ŋi¹²dsa hŋiah¹²dsa ha²lah jmo¹dsa dsio¹ dsǿa¹² ja³cog² jniang³, hi² jmo¹dsa hi² lén² jniang³ dsa² quián¹² Cristo Jesús. 10 Na¹ báh³ ma²chi² jǿg³ mi³ca¹lø¹chián¹ Cristo Jesús, dsa²  









437

2 TIMOTEO 1​, ​2

438

lég² jniang³. Ma²ca¹jmo¹ dsa² héi² hi² ha¹chi² ma¹hlaih¹³ juu¹² hi² jón² jniang³. Ca¹mi¹léi¹³dsa hi² li¹chian² jniang³ ni³ hmë²́ mi³ca¹jmo¹dsa jǿg³ dsio¹ hi² tsa¹ma¹dsø¹hén² jniang³. 11 Jøng² ca¹tsei¹ Diú¹³ jní² hi² ŋi³tiun¹jni jǿg³ dsio¹ jøng², hi² ŋi³he¹jni jǿg³. 12 Huu¹³ quiah¹² jǿg³ jøng² báh³ quin³jni jmø³uai¹². Jøng² ha¹chi² ju²hiíh¹ quin³jni. Ma²cue¹²jni dsa² hé²jni quiah¹², dsa² ca¹jmo¹ hi² ŋi³he¹jni jǿg³ quiah¹²dsa. Jøng² ma²guiang³jni hi² tiúh¹ dsa² héi² jmo¹ hí³ jǿg³ jøng² quiah¹²dsa ca¹lah¹ca¹tǿ² jmai³ ja³guønh¹dsa hŋiah¹²dsa. 13 Jøng² cøng² hi² heh³hning jǿg³ ju³lah lǿa¹² jǿg³ dsøg¹² ma²ca¹nengh²hning hi² he³jni, jǿg³ hi² hé² jniang³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³, hi² li¹hnio¹ jniang³ dsa² jmøi¹guǿi¹, jniang³ dsa² quián¹² Cristo Jesús. 14 Jmo³ hí³ jǿg³ jøng², jǿg³ ca¹cuø¹ Diú¹³ hi² dsa³hé³ jniang³. Mi¹hag¹³ báh³ jmi²dsí² han¹³ quin² jniang³, hi² tsa¹dsø¹hén² jǿg³. 15 Ma²ca¹nengh²hning jǿg³ ca¹tég² ca¹lah¹já¹ dsa² chian² huø¹ Asia jní², ju³lah Figelo quianh¹³ Hermógenes. 16 Ju³jmo¹³ Juu¹³ jniang³ huø³ dsǿa¹²dsa ja³cog² dsa² tiogh³ dsi²néi² quiah¹² Onesíforo. Hliú² rón² ma²ca¹jmo¹ Onesíforo hi² ca¹lán¹ dsøa¹jni. Tsa¹ca¹lø¹hiih³dsa hi² hiúg³jni hni¹ŋí³. 17 Hiug¹² cu²té¹² ca¹hnangh¹dsa jní² ca¹lah¹ja³ca¹dsagh¹²dsa mi³ca¹guøn¹dsa juu¹² jøa³juøi² Roma. 18 Ju³jmo¹³ Juu¹³ jniang³ huø³ dsǿa¹²dsa ja³cog² dsa² héi² na³ma²tǿ² jmai³ juøh¹² jøng² ja³mi¹rø¹² Diú¹³ jǿg³ quiah¹² ca¹lah¹já¹ dsa² jmøi¹guǿi¹. Cu²rø²  















ma²ŋih³hning ha²lah ca¹mi³hag¹³ dsa² héi² jøa³juøi² Efeso.

2

Dsio¹ báh³ lán¹² dsa² quián¹² Jesucristo ju³lah lán¹² hlég²

Jøng² hning², dsa² ma²lanh¹² jan² jon¹jni, mi³bíh³hning hoh¹². Di³ lanh¹²hning dsa² quián¹² Cristo Jesús, dsa² dsio¹ dsǿa¹². 2 Ma²ca¹nengh²hning jǿg³ he³jni. Jø¹² bí³ ma²ca¹nǿng² dsa² jue¹³. Jǿg³ jøng² heh¹³hning dsa² ti³té¹³ jǿg³. Mi³jøng² heh¹ dsa² héi² dsa² siáh² calah. 3 Ha¹chi² hi² lëh ́ ²hning hi² cánh³hning jmø³uai¹² huu¹³ quiah¹² Cristo Jesús. Di³ jniang³ ma²lán¹² hlég² quián¹²dsa, hi² lǿa¹² jǿg³. 4 Jøng² hniu¹ hlég² mi¹ti¹ jǿg³ quiah¹² juu¹³dsa. Hi² jøng² tsa¹lé² tí²dsa gug² lǿa¹² ju³ he² ta³ siíh² chi². 5 Jøng² tsa¹lé² líh² dsa² co¹² ju³ná³ tsa¹co¹dsa cu²rø² ju³lah lǿa¹² jǿg³. 6 Jøng² dsa² jmo¹² ta³ jøa³nung², dsa² héi² báh³ lah¹ni³ tan¹ hi² li¹chi² jøa³nung² quiah¹²dsa. 7 Cu²rø² dsø²jiag¹² hoh¹²hning jǿg³ jøng². Cuø¹ báh³ Juu¹³ jniang³ hi² li¹ŋih³hning ca¹lah¹jǿ¹. 8 Ju³dsiagh¹² hoh¹²hning Jesucristo, dsa² ca¹hiog², dsa² lán¹² tsø³jon² quiah¹² hlai³ David ju³lah lǿa¹² jǿg³ dsio¹ hi² ton³jni. 9 Huu¹³ quiah¹² jǿg³ jøng² báh³ hiúg³jni hni¹ŋí³. Lán¹²jni ju³lah jan² dsa² re² dsag³. Quin³jni jmø³uai¹². Jøng² ha¹chi² ca¹jnø¹ jǿg³ jøng² quiah¹² Diú¹³ ta³lah¹hiúg³jni hni¹ŋí³. 10 Hi² jøng² ma²hiug² dsøa¹jni quin³jni jmø³uai¹² huu¹³ quiah¹² dsa² ma²ca¹quiáh² Diú¹³. Mi³jøng² liúg² Cristo Jesús dsa² héi², hi² dsa¹tiogh¹²dsa ju²hiúg¹ dsøa¹² jmai³ ŋi² ja³já¹³, jmai³ ŋi² ja³dság¹.  

















439

2 TIMOTEO 2

11 Lah¹té¹² jǿg³ dsøg¹² báh³ la²: Ma²ca¹jon¹ jniang³ quianh¹³ Cristo di³ héi² ca¹jon¹ dsié¹² jniang³. Hi²jøng² li¹chian² jniang³ calah quianh¹³dsa. 12 Lén² jniang³ dsa² chi² bí² quianh¹³ Cristo ju³ná³ ca¹mi³bí³ jniang³ dsǿa¹² hi² quin² jniang³ jmø³uai¹². Jmo¹ Cristo tsa¹cuai¹²dsa jniang³ ju³ná³ ca¹jmó³ jniang³ tsa¹cue¹² jniang³ dsa². 13 Mi¹ti¹ báh³ Cristo jǿg³ quiah¹², ju³ lah¹la² mi³ti³ jniang³, ju³ lah¹la² tsa¹mi³ti³ jniang³. Tsa¹lé² jmo¹ Diú¹³ hi² tsa¹mi²ti¹dsa jǿg³ quiah¹²dsa hŋiah¹²dsa.  

Jmó³ jniang³ ta³ cu²rø² ha²cónh¹ hi² hniu¹ Juu¹³ jniang³

14 Jøng² ju³dsiagh¹²hning dsǿa¹² dsa² roh¹³ jniang³ ja³ta¹ni¹ Diú¹³, hi² tsa¹ma¹cø²tsë²́ dsa quianh¹³ jǿg³. Ha¹chi² ta³ jmo¹ hi² jmo¹²dsa lah¹jøng². Hlaih¹³ lǿa¹² quiah¹² dsa² nang¹ jǿg³ hi² jmo¹²dsa lah¹jøng². 15 Dsio¹ báh³ hnángh³hning juu¹² ha²lah ŋǿh³hning ja³ca¹lah¹jǿ¹ jmáh¹lah hi² hniu¹ Diú¹³ jmo¹ dsa² ŋøa¹² ta³ quiah¹²dsa. Cu²rø² heh³hning lah¹té¹² jǿg³ dsøg¹² quiah¹² Diú¹³, hi² ha¹chi² quinh³hning ju²hiíh¹. 16 Jøng² tsa¹tónh²hning juu¹² jǿg³ siíh², jǿg³ tsa¹quien¹². Hiug¹² jín³ ma¹dsio¹² jǿg³ hlaih¹³ dsø²jiag¹² dsǿa¹² dsa² nang¹² jǿg³ jøng². 17 Jøng² dsa¹ja¹ jǿg³ hlaih¹³ jøng² ju³lah dsa¹ja¹ hmih¹² hlaih¹³. Lah¹jøng² báh³ ca¹jmo¹ Himeneo quianh¹³ Fileto. 18 Tsa¹ma¹ŋi²nio³  









dsa² héi² jǿg³ dsøg¹². Juúh² dsa² héi²: “Ma²ca¹tsø³jue¹³ jmai³ ja³hiog¹ dsa² quián¹² Jesús,” juúh²dsa. Ma²ca¹jmo¹ dsa² héi² tsa¹ma¹hé² ca²dsiog³dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 19 Jøng² ha¹chi² lǿa¹². Di³ dsa² lah¹dsóh² quián¹² Diú¹³ chinh¹² tí² jǿg³. Jøng² lah¹la² rø²juúh² jǿg³ jøng²: “Cue¹² báh³ Juu¹³ jniang³ dsa² quián¹²dsa,” rø²juúh² jǿg³. Jø¹² bí³ lah¹la² rø²juúh² jǿg³ calah: “Tsa¹ma¹ju³jmo¹³ jin³ hein² dsa² quián¹² Cristo hi² hlaih¹³,” rø²juúh² jǿg³. 20 A¹jáng¹ hi² cøng² ni³ uøin¹² tioh¹³ hniú¹² jláh³. Tioh¹³ hi² lǿa¹² cog³teg² cog³niáng¹³. Jø¹² tioh¹³ hi² lǿa¹² hma² hi² lǿa¹² guøh³. Hi² hmah³ siog¹² cu²jmó²dsa ca¹lah¹jǿ¹ jmai³. Hi² hmóh³ cu²jmó²dsa jmáh¹lah jmai³ juøh¹². 21 Jø¹² bí³ lah¹jøng² quián² jniang³. Dsio¹ báh³ ŋi³niang³ jniang³ hi² tsa¹cu³jmó³ jniang³ hi² hlaih¹³. Jøng² ma²lán¹² jniang³ ju³lah lǿa¹² uøin¹² jláh³ hi² cu²jmó² dsa² hniu³ jmai³ juøh¹². Ma²tiagh³ jniang³ ju³jŋia¹³ ti³jai¹ jniang³. Ma²lé² jmó³ jniang³ lǿa¹² ju³ he² ta³ dsio¹ ca¹lø¹chí¹ hi² cuø¹ Juu¹³ jniang³. 22 Jmo³ hí³ hi² tsa¹jmóh³hning hi² hlaih¹³ møa¹² hoh¹²hning. Tiog¹³ báh³ ué² quiánh²hning. Ha¹chi² uú² ma²ca¹ŋieh³hning jmøi¹guǿi¹. Jøng² ŋǿh³hning jmáh¹lah hi² dsio¹. Héh²hning jǿg³. Mi³hnóh¹hning dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹²hning. Tiúgh³ hniah¹² cøng² jǿg³ quianh¹³ dsa² roh¹³ jniang³, dsa² hlanh¹² Diú¹³ ti³jai¹ dsǿa¹²dsa. 23 Tsa¹tónh²hning juu¹² jǿg³ tsa¹quien¹², jǿg³ ŋai¹² dsa² tsa¹ŋi¹². Ma²ŋih³hning hi² li¹chi² møah¹³ quianh¹³ jǿg³ jøng².  









440

2 TIMOTEO 2​, ​3 24 Tsa¹lé² cø¹tsë¹ dsa² ŋi²nio³ ta³ quiah¹² Juu¹³ jniang³. Dsio¹ báh³ ŋi¹nio¹dsa huø³ dsǿa¹²dsa ja³cog² ca¹lah¹já¹ dsa² jmøi¹guǿi¹. Ma²ŋi¹²dsa ha²lah he¹dsa cu²rø² jǿg³. Mi²tián²dsa dsǿa¹²dsa. 25 Heh¹dsa dsa² jǿg³ ta¹huø³ ron¹², ju³lah dsa² tsa¹nang¹ jǿg³, na³ca¹jmo¹ Diú¹³ nang¹dsa li¹ŋi¹²dsa lah¹té¹² jǿg³ dsøg¹². 26 Jøng² liúg²dsa. Li¹lih¹³dsa ma²ca¹mi¹gag¹² dsa² hlanh³. Hniu¹ dsa² hlanh³ jmo¹dsa jǿg³ quiah¹²dsa.

Mi³mi²gan¹²dsa hio¹³. 7 Cøng² hi² nang¹ báh³ hio¹³ lǿa¹² ju³ he² jǿg³ chi². Jøng² tsa¹lǿ² li¹ŋi¹²dsa lah¹té¹² jǿg³ dsøg¹². 8 Jøng² jmo¹ dsa² héi² láh² ca¹jmo¹ Janes quianh¹³ Jambres, dsa² ca¹tsë²́ quianh¹³ Moisés. Tsa¹hniu¹ dsa² héi² jǿg³ dsøg¹². Jmáh¹lah mai³¹ hlaih¹³ hiúg³ dsi³dsa. Tsa¹lǿ² li¹hé²dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 9 Jøng² ha¹chi² nang¹ dsa² jue¹² jǿg³ quiah¹² dsa² héi². Jue¹²dsa li¹lih¹³ tsa¹dsio¹ jǿg³ quiah¹²dsa ju³lah ca¹ŋi¹ŋë²́ dsa² og¹ héi².

Lah¹la² lán¹² dsa² li¹chian² ja³ca¹tóh² jø² jmai³

Jǿg³ tsaih¹² Pablo Timoteo ja³ca¹tóh² jø²







3

Tsa¹ju³dsi²hén³ hoh¹²hning hi² li¹chi² jmø³uai¹² ja³ja²quién¹³ tóh² jø² jmai³ quiah¹² jmøi¹guǿi¹. 2 Li¹chian² dsa² hnio¹ jmáh¹lah guiog¹³, dsa² hniu¹ cog³. Ŋi¹nio¹dsa rú²dsa. Dsiog¹ báh³ dsa², juúh²dsa guiog³dsa. Hlaih¹³ quián¹dsa dsa² siáh². Tsa¹nang¹dsa jǿg³ hi² juúh² chiég³ jmi²dsa. Tsa¹li¹hiug² dsǿa¹²dsa ja³jmo¹ dsa² siáh² hi² dsio¹ dsǿa¹²dsa. Hlanh³dsa. 3 Ue¹² dsǿa¹²dsa. Tsa¹hnio¹dsa dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹²dsa. Jǿg³ ta³jǿg³ hia¹dsa dsa². Tiog¹³ báh³ jmo¹dsa lah¹lǿ² dsǿa¹²dsa. Hne²dsa. Tsa¹hniu¹dsa hi² dsio¹. 4 Hnë¹dsa roh¹³dsa. Tsa¹goh¹²dsa. Tøa¹² dsǿa¹²dsa guiog³dsa. Hniu¹dsa hi² møa¹² dsǿa¹²dsa. Tsa¹hnio¹dsa Diú¹³. 5 Mi³mi²gag¹²dsa hi² ŋi²nio³dsa juu¹² quiah¹² Diú¹³. Léi¹³ báh³ ŋi²nio³dsa juu¹² siíh². Jøng² tsa¹jmóh³hning hoh¹² quianh¹³ dsa² lah¹héi². 6 Ca²dsiog³ dsa² héi² dsa¹tiogh¹² ja³quiah¹³ hio¹³ tsa¹chian² dsǿa¹², hio¹³ ma²ca¹jmo¹ hliú² ni³ dsag³ ca¹møa¹ dsǿa¹²dsa.  















10 Jøng² hning² Timoteo, rø² ma²ca¹nengh²hning jǿg³ quieg¹jni. Ma²ca¹jaih³hning ha²lah ŋøa³jni, ha²lah lǿa¹² jǿg³ hé¹²jni. Ma²ŋih³hning he² hno¹jni jmo³jni ni³ jmøi¹guǿi¹ la². Ma²ŋih³hning ha²lah hé²jni jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Mi²juanh¹³jni dsøa¹. Hnó¹jni dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹²jni. Ca¹jaih³hning ha²lah ca¹mi³tián³jni dsøa¹ 11 ja³ca¹jmógh²dsa jní², ja³ca¹ŋi¹ŋë²́ jni jmø³uai¹² jøa³juøi² Antioquía, quianh¹³ jøa³juøi² Iconio, quianh¹³ jøa³juøi² Listra. Ma²ŋih³hning ha²lah ca¹mi¹dsian³dsa dsøa¹jni. Jøng² ca¹lég² báh³ Juu¹³ jniang³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² jøng². 12 Tiog¹³ báh³ cuúh¹ dsa² hiag¹³ jniang³ jmø³uai¹², ju³lah ca¹lah¹jái¹ jniang³ hneng² ŋi³niang³ jmáh¹lah juu¹² quiah¹² Cristo Jesús. 13 Jøng² dsa² tsa¹dsiog¹ mi²gan¹² dsa², hiug¹² jín³ hi² hlanh³dsa lé² ja³ŋi¹nio¹dsa. Mi¹gan¹²dsa guiog³dsa. 14 Jøng² hning², ju³chinh³hning tí² jǿg³ ma²ca¹nengh²hning, jǿg³  









441

2 TIMOTEO 3​, ​4

ma²héh²hning. Ŋih³hning hein² dsa² ma²ca¹he¹ jǿg³. 15 Ca¹lø¹cueh¹²hning si² quiah¹² Diú¹³ cónh¹ jmai³ meh²hning. Quianh¹³ si² jøng² lé² li¹ŋih³hning ha²lah liúgh²hning lǿa¹² ju³héh²hning jǿg³ quiah¹² Cristo Jesús. 16 Jǿg³ ca¹he¹ Diú¹³ ta³cøng² si² jøng². Jmo¹² báh³ ta³ si² ja³he² jniang³ jǿg³ rø², ja³he² jniang³ hi² tsa¹dsio¹ jmo² jniang³. Jmo¹² báh³ ta³ ja³tiógh³ jniang³ dsa² jǿg³, ju³lah dsa² ma²ca¹jmo¹ hi² hlaih¹³. Jmo¹² báh³ ta³ si² ja³li¹ne³ jniang³ ha²lah ŋi³niang³ jniang³ juu¹² dsio¹. 17 Mi³jøng² li¹të² jniang³ hi² ŋi³niang³ jniang³ ta³ quiah¹² Diú¹³ ha²lah jmó³ jniang³ hliú² ni³ hi² dsio¹. Jái¹² báh³ Diú¹³. Jø¹² bí³ jái¹² Cristo Jesús, dsa² na¹ bí³ mi¹rø¹² jǿg³ quiah¹² dsa² chian² quianh¹³ dsa² ma²ca¹dsan¹ na³ma²tǿ² ja³jiúgh²dsa ji¹jmo²dsa héh¹. Jái¹² dsa² héi² ja³juǿi²jni hning² jǿg³ la²: 2 Ju³heh³hning jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Ŋǿh³hning ju³jŋia¹³ tiá² hi² heh¹³hning dsa² jǿg³. Tógh³hning dsa² jǿg³. Juaih¹³hning dsa² he² hi² dsio¹ jmo¹dsa, he² hi² tsa¹dsio¹ jmo¹dsa. Juanh¹² hoh¹²hning jmóh³hning ja³heh³hning jǿg³. 3 Jií¹ báh³ jmai³ ja³tsa¹ma¹tøa¹² dsǿa¹²dsa jǿg³ dsio¹. Hnah¹dsa jue¹² tøa¹², dsa² he¹ jǿg³ tøa¹² dsǿa¹²dsa guiog³dsa. Jøng² li²chi² jmáh¹lah jǿg³ hniu¹dsa nang¹dsa. 4 Tsa¹ma¹nang¹dsa jǿg³ té¹². Li¹hniu¹dsa jmáh¹lah jǿg³ dsii¹² dsa². 5 Jøng² hning², dsio¹ ŋǿh³hning tiá² hi² chian² ́ ³hning hoh¹²hning. Tsa¹ju³lëh cánh³hning jmø³uai¹². Cøng² hi² ŋǿh³ báh³ hning² heh³hning jǿg³  





4









quiah¹² Diú¹³. Cu²rø² mi³tih³hning ta³ jøng² quiánh²hning. 6 Ja¹quién¹³ jŋøih¹dsa jní². Ca¹tǿ² ja³neh¹³jni. 7 Cøng² hi² ma²ca¹ŋøa¹jni juu¹² dsio¹. Ca¹tiág²jni ta³cøng² juu¹² ja³ma²ca¹ŋøa¹jni. Ca¹mi³ti³jni jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 8 Jøng² ŋi¹juǿi¹ ma²chi² cøng² hi² ma²ca¹lǿi¹jni, hi² cuø¹ Juu¹³ jniang³, dsa² lah¹dsóh² mi¹rø¹² jǿg³ cu²rø². Di³ jmai³ jøng² cuø¹ dsa² héi² hi² lén²jni dsa² dsiog¹ lah¹dsóh². A¹jáng¹ jan² jní² líg² hi² jøng². Ca¹lah¹já¹ báh³ dsa² líh², ju³lah dsa² hniu¹ jiúgh² Juu¹³ jniang³.  





Lah¹la² jmo¹ Timoteo hŋiah¹²

9 Chi²júh² lé², ŋih³hning ŋi³jaih¹hning jní² ta³tí³. 10 Ma²ca¹tég² Demas jní². Ca¹ŋó¹dsa juu¹² jøa³juøi² Tesalónica. Hiug¹² ma²dsø²jiag¹² dsǿa¹²dsa jǿg³ quiah¹² jmøi¹guǿi¹ la². Jøng² ca¹ŋó¹ Crescente juu¹² ja³tén¹² Galacia. Tito ca¹ŋó¹ juu¹² jøa³juøi² Dalmacia. 11 Jan² báh³ Lucas guǿ¹² quianh¹³ jní². Jøng² gu³teih³hning Marcos. Jií¹dsa quianh¹³ hning². Lé² báh³ mi¹hag¹³ dsa² héi² ta³. 12 Ma²ca¹tsë²́ jni Tíquico juu¹² jøa³juøi² Efeso. 13 Jøng² ca¹co¹jni hmøah¹² dsiég² quieg¹ ja³quiah¹³ Carpos jøa³juøi² Troas. Na²ja²cángh² hmøah¹² jøng² cu¹dsie¹² quianh¹³ si² na³ma²ŋiéh¹hning. Jøng² tiog¹³ na²ja²cángh²hning calah mu³si² quieg¹. 14 Jøng² Alejandro, dsa² lán¹² tøa¹²ŋí³, ma¹dsio¹² ca¹jmógh² dsa² héi² jní². Mi³hmah¹³ báh³ Juu¹³ jniang³ dsa² héi². 15 Jøng² jmo³ hí³.  













442

2 TIMOTEO 4 Di³ hiug¹² cu¹té¹² hioh³ dsa² héi² jǿg³ he² jniang³. 16 Ha¹chian² ca¹mi³hag¹³ jní² ja³lah¹ni³ ca¹tsǿh²jni jǿg³ dsøg¹² quieg¹ ni³ dsa² ta³. Ca¹lah¹já¹dsa ca¹tég² jní². Ju³jmo¹³ Diú¹³ tsa¹ta¹canh¹³dsa. 17 Cónh¹jøng² ca¹mi³hag¹³ Juu¹³ jniang³. Ca¹cuø¹dsa bí². Hniu¹dsa tsø³jan¹³jni jǿg³ quiah¹²dsa cu²rø². Mi³jøng² ca¹lø¹ŋi¹² ca¹lah¹já¹dsa. Jøng² ca¹lég² báh³ Juu¹³ jniang³ ja³mi³can³jni jmø³uai¹². 18 Jø¹² bí³ lég² báh³ Juu¹³ jniang³ ja³ca¹lah¹jǿ¹ hi² hlaih¹³ hi² mi³jmógh² dsa². Tai¹ báh³ Juu¹³ jniang³ juu¹² ŋi¹juǿi¹ ja³jmo¹²dsa héh¹. ¡He³ báh³ juanh¹² dsa² héi²

jmai³ ŋi² ja³já¹³, jmai³ ŋi² ja³dság¹! Lah¹jøng² báh³ lǿa¹².







Ca¹haih²dsa jǿg³

19 Haih³jni jǿg³ quiah¹² Prisca quianh¹³ Aquila quianh¹³ dsa² tiogh³ dsi²néi² quiah¹² Onesíforo. 20 Ca¹jŋi¹ Erasto jøa³juøi² Corinto. Jø¹² ca¹dsián²jni Trófimo jøa³juøi² Mileto. Di³ dsoh³dsa. 21 Chi²júh² lé², ŋih³hning niúh¹ jín³ jin² guǿi². Jøng² Eubulo quianh¹³ Pudente quianh¹³ Lino quianh¹³ Claudia quianh¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² roh¹³ jniang³, haih²dsa hning² jǿg³. 22 Ju³mi¹hag¹³ Juu¹³ jniang³ hning². Ju³jmo³dsa dsio¹ dsǿa¹² ja³cogh² ca¹lah¹jáh¹ hniah¹².  







SI² CA¹JMO¹ SAN PABLO CA¹T˲́ TITO

1

Ca¹dsiánh² Pablo si² ca¹të²́ Tito



J ní² báh³ Pablo, dsa² ŋøa¹² ta³ quiah¹² Diú¹³. Lán¹²jni tsih² høh³ quián¹² Jesucristo, dsa² dsa¹cán² jǿg³ ja³ta¹ni¹ dsa² ma²ca¹quiáh² Diú¹³. Mi³jøng² hé²dsa jǿg³. Mi³jøng² li¹ŋi¹²dsa lah¹té¹² jǿg³ dsøg¹² ha²lah ŋi¹nio¹dsa quianh¹³ Diú¹³, 2 jǿg³ jmo¹² hi² li¹chian²dsa tiá². Jǿg³ jøng² ca¹jmo¹ Diú¹³ ma²lǿih² cónh¹ tsa¹ma²ca¹jmo¹dsa jmøi¹guǿi¹. Dsa² té¹² jag³ báh³ Diú¹³. 3 Jøng² ca¹lø¹chí¹ báh³ jǿg³ jøng² quiah¹²dsa mi³ca¹tǿ² jmai³ ja³tsø²ja¹² jǿg³. Jøng² ca¹jmo¹ Diú¹³ héh¹, dsa² lég² jniang³, hi² ŋi³he¹jni jǿg³ jøng². 4 Jøng² dsianh¹³ jní² cøng² si² la² quiánh² hning² Tito. Ma²lanh¹²hning jon¹jni lah¹dsóh². Di³ cøng² jǿg³ báh³ hé² jniang³. Ju³jmo¹³ Jmi² jniang³ quianh¹³ Cristo Jesús, dsa² lég² jniang³, dsio¹ dsǿa¹² ja³cogh²hning. Ju³cuø¹³ dsa² héi² ju²hiúg¹ dsøa¹².  





Ta³ jmo¹ Tito huø¹ Creta

5 Ca¹dsián²jni hning² huø¹ Creta. Mi³jøng² jmóh³hning cu²rø² jǿg³ tsa¹ma²ca¹løa¹. Jøng² hiah¹³hning dsa² lén² dsa² canh¹³ quián¹² guøh¹² lah¹cøng² lah¹cøng² juøi², ju³lah  

ca¹juǿi²jni hning². 6 Lé² báh³ lén²dsa dsa² canh¹³ ju³ná³ ha¹chi² jǿg³ hlaih¹³ chi² quiah¹²dsa. Jøng² jan² hio¹³ báh³ lé² jian¹dsa. Tsa¹dsio¹ ju³ná³ tsa¹hé² tsih² quián¹²dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³, ju³ná³ chi² jǿg³ hlaih¹³ quiah¹² tsih² quián¹²dsa. Tsa¹nang¹tsih jǿg³. 7 Lán¹² dsa² juanh¹² quián¹² guøh¹² dsa² mi²ti¹ ni³ Diú¹³. Hi² jøng² hniuh¹² ŋøa¹dsa jmáh¹lah ha¹chi² jǿg³ hlaih¹³ chi² quiah¹²dsa. Tsa¹lé² jmo¹dsa lah¹lǿ² dsǿa¹²dsa. Tsa¹dsio¹ ju³ná³ ta³tí³ li¹hne²dsa. Tsa¹lé² li¹hen¹²dsa. Tsa¹lé² qui¹jnó²dsa dsa². Tsa¹dsio¹ líh²dsa cog³ quianh¹³ mai³¹ hlaih¹³. 8 Hiug² dsǿa¹²dsa cuø¹dsa cøng² neng¹² hniú¹². Hniu¹dsa hi² dsio¹. Chian² dsǿa¹²dsa. Mi²ti¹dsa lei¹³. Ti³jan¹dsa. Mi²tián²dsa dsǿa¹²dsa. 9 Tí² chinh¹²dsa lah¹té¹² jǿg³ dsøg¹², ju³lah lǿa¹² jǿg³ ca¹tséih³ jniang³ dsa². Mi³jøng² ma²ŋi¹²dsa ha²lah he¹dsa jǿg³ rø², ha²lah hlanh¹dsa dsa² tsa¹hé² jǿg³. 10 Chian² báh³ dsa² jue¹² ju³lah dsa² tsa¹nang¹ jǿg³ rø², dsa² mi²gag¹², dsa² dsii¹² jǿg³ ha¹chi² ta³ jmo¹. Mih² tsa¹ca¹lah¹já¹ dsa² héi² lán¹² dsa² judío. 11 Jøng² tsa¹cuúh³hning jǿg³ hløah¹ dsa² héi². Di³ ta¹lah¹chiúh³ dsa² ma²hé² dsa²  









443

444

TITO 1​, ​2 jue¹² jǿg³ quiah¹² dsa² héi². Tsa¹dsi¹³ juu¹² he¹ dsa² héi² jǿg³. Hniu¹dsa líh²dsa cog³. 12 Jøng² lah¹la² ca¹juúh² jan² dsa² chian² Creta, dsa² të² jǿg³, ca¹hia¹dsa dsa² go²dsa: “Dsa² mi²gag¹² ca¹lah¹jǿ¹ báh³ dsa² chian² Creta. Lán¹²dsa ju³lah lán¹² jáh² hlanh³ chian² niuh¹núng¹. Jueh¹²dsa. Hiug¹² cu²té¹² jlén²dsa,” ca¹juúh²dsa. 13 Lah¹dsóh² dsøg¹² báh³ jǿg³ juúh² dsa² héi². Jøng² juaih¹³hning dsa² chian² ja³jøng² quianh¹³ hi² tiog¹³. Mi³jøng² hé²dsa cu²rø² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 14 Tsa¹cuúh³hning nang¹dsa jǿg³ ta³jǿg³ hi² dsii¹² dsa², jǿg³ quiah¹² dsa² judío, jin³ tsa¹nang¹dsa héh¹ hi² jmo¹² dsa² tsa¹hniu¹ jǿg³ dsøg¹². 15 Ha¹chi² hi² hlaih¹³ dsø²jiag¹² dsǿa¹² dsa² ti³jai¹ dsǿa¹². Jmáh¹lah hi² dsio¹ báh³ neng¹² dsǿa¹²dsa ca¹lah¹jǿ¹. Jøng² ha¹chi² hi² ti³jai¹ chi² quiah¹² dsa² tsa¹hé² jǿg³. Tsáh²dsa. Tsa¹dsiog¹dsa. Tsa¹cuøh¹²dsa jǿg³ dsøg¹². 16 Juúh²dsa hi² cue¹²dsa Diú¹³. Léi¹³ báh³ mi²gag¹²dsa. Ŋi²nio³dsa ju³lah ŋi²nio³ dsa² tsa¹cue¹² Diú¹³. Hiug¹² cu²té¹² hlanh³dsa. Tsa¹nang¹dsa jǿg³. Tsa¹lǿih² jmai³ jmo¹²dsa hi² dsio¹.  









Jǿg³ rø²

2

J øng² hning² juúh³ jmáh¹lah jǿg³ rø². 2 Juaih¹³hning guiuh¹³ dsa² ma²canh¹³ hi² ŋi¹nio¹dsa chian² dsǿa¹²dsa, hi² ŋi¹nio¹dsa cøng² ni³ jmáh¹lah ta³ quiah¹²dsa, hi² mi²tián²dsa dsǿa¹²dsa. Ju³hé²dsa jǿg³ rø². Ju³hnio¹dsa dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹²dsa. Dsio¹ báh³ mi²juanh¹²dsa dsǿa¹². 3 Jø¹² bí³ lah¹jøng² jmo¹ hio¹³ dsa² ma²canh¹³. Juu¹² quiah¹² Diú¹³  



ŋi¹nio¹dsa jmo¹dsa ta³ quiah¹²dsa. Tsa¹quián¹dsa dsa² jǿg³ hlaih¹³. Tsa¹ju³li¹hen¹²dsa. Ju³he¹³dsa jǿg³ rø² 4 ha²lah ŋi¹nio¹ hio¹³ tsih², hi² li¹hnio¹dsa dsa² ŋioh¹² quián¹²dsa lah¹jan² lah¹jan²dsa, hi² li¹hnio¹dsa guing². 5 Ju³heh¹³dsa hio¹³ tsih² ha²lah ŋi¹nio¹dsa chian² dsǿa¹²dsa, hi² ti³jan¹dsa, hi² mi¹ti¹dsa dsi²néi², hi² ŋi¹nio¹dsa dsa² dsiog¹, hi² nang¹dsa jǿg³ juúh² dsa² ŋioh¹² quián¹²dsa. Mi³jøng² ha¹chian² li¹juúh² jǿg³ hlaih¹³, he¹dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 6 Jø¹² bí³ lah¹jøng² juaih¹³ tsih² dsa² ŋioh¹². Ju³ŋi¹nio¹dsa chian² dsǿa¹²dsa 7 ja³ca¹lah¹jǿ¹ hi² jmo¹dsa. Cu²rø² heh³hning jmáh¹lah jǿg³ dsio¹. Ju³ŋǿh³hning hi² chian² hoh¹²hning. Mi³jøng² li¹chi² jǿg³ ha²lah ŋi¹nio¹ tsih² dsa² ŋioh¹². Jái¹dsa ha²lah jmoh²hning. 8 Jmáh¹lah jǿg³ dsøg¹² heh³hning. Jøng² li¹hiíh² dsa² tiogh³ jag¹³ cøng². Ha¹chi² jǿg³ hlaih¹³ chi² li¹juúh²dsa ja³cog² jniang³. 9 Jøng² dsa² jmo¹² ta³ quiah¹² dsa², dsa² tsa¹hlianh¹³, ju³neng³dsa ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ juúh² juu¹³dsa. Ju³jmo¹³dsa hi² tøa¹² dsǿa¹² juu¹³dsa. Tsa¹ŋai¹dsa jǿg³. 10 Ha¹chi² hi² hǿin²dsa quiah¹² juu¹³dsa. Ju³ŋi²nio³dsa dsa² dsiog¹, dsa² té¹² jag³. Hi² jøng² lë²́ juu¹³dsa hi² dsio¹ báh³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³, dsa² lég² jniang³. 11 Ma²chi² jǿg³ ma²ca¹jmo¹ Diú¹³ dsio¹ dsǿa¹², hi² ma²ca¹quieg²dsa juu¹² ja³lé² liúg² ca¹lah¹já¹ dsa² jmøi¹guǿi¹. 12 Hniu¹ Diú¹³ tsa¹ma¹jmó³ jniang³ hi² hlaih¹³ hi² møa¹² dsǿa¹² jniang³. Hniu¹dsa ŋi³niang³ jmáh¹lah hi² dsio¹, hi²  

















445

TITO 2​, ​3

chian² dsǿa¹² jniang³ ni³ jmøi¹guǿi¹ la², hi² ŋi³niang³ jniang³ juu¹² quiah¹² Diú¹³. 13 Hniu¹dsa tiágh³ jniang³ chi³jŋi³ jniang³ ja³dsieg¹³ jmai³ dsio¹ jøng² ja³jiúgh² Cristo Jesús, Diú¹³ juanh¹² lah¹dsóh², dsa² lég² jniang³. 14 Ca¹cuø¹ dsa² héi² jmi²dsí² quiah¹² ni³ quián² jniang³. Ca¹lég²dsa jniang³ ja³ca¹lah¹jǿ¹ dsag³. Mi³jøng² lén² jniang³ dsa² ti³jan¹, dsa² quián¹²dsa hŋiah¹²dsa, dsa² hneng² jmó³ hi² dsio¹. 15 Jǿg³ jøng² juaih¹³hning dsa². Heh³hning dsa² quianh¹³ hi² tiog¹³. Mi³jøng² tsa¹li¹chian² dsa² tsa¹tøa¹² dsǿa¹² jǿg³ juúh²hning.  





3

Lah¹la² jmo¹ dsa² hé² jǿg³

J øng² juaih¹³ dsa² roh¹³ jniang³ ju³neng³dsa jǿg³ quiah¹² dsa² ta³ quián¹²dsa. Ju³li¹hiug² dsǿa¹²dsa héh¹ hi² jmo¹ dsa² quin¹² ni³ quián¹²dsa. Ju³li¹hiug² dsǿa¹²dsa jmo¹dsa lǿa¹² ju³ he² ta³ dsio¹ chi². 2 Tsa¹ju³quián¹dsa dsa² jǿg³ hlaih¹³. Tsa¹hniu¹dsa hning². Ju³ŋi¹nio¹dsa juanh¹² dsǿa¹²dsa. Ju³jmo¹³dsa huø³ dsǿa¹²dsa ja³cog² ca¹lah¹já¹ dsa². 3 Jmáh¹lah jǿg³ siíh² mi³ŋi²niang³ jniang³ lah¹jiá¹². Tsa¹chian² dsǿa¹² jniang³ lah¹jiá¹². Tsa¹ca¹néng³ jniang³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Jǿg³ ta³jǿg³ ca¹hé³ jniang³. Hliú² ni³ hi² hlaih¹³ ca¹jmó³ jniang³ hi² lǿ² dsǿa¹² jniang³. Ca¹ŋi³niang³ jniang³ hi² tsa¹dsio¹, hi² hioh³ jniang³. Hiag¹³ dsa² jmøi¹guǿi¹ jniang³. Jø¹² bíh³ hian¹³ jniang³ guiag¹³ jniang³ lah¹jan² lah¹jan² jniang³. 4 Jøng² ca¹he¹ Diú¹³, dsa² lég² jniang³, ha²cónh¹ ja³té¹² ja³huø³ dsǿa¹²dsa, ja³hniang¹dsa. 5 A¹jáng¹ jniang³ ca¹ŋi³niang³ jniang³ hi² dsio¹. Diú¹³  



báh³ dsa² ca¹jmo¹ huø³ dsǿa¹². Ca¹lég²dsa jniang³. Ca¹jmo¹dsa ca¹lø¹chián¹ jniang³ ni³ hmë²́ hi² ti³jai¹ dsǿa¹² jniang³. Ca¹jmo¹ jmi²dsí² han¹³ hi² ma²lán¹² jniang³ dsa² hmë²́ . 6 Ca¹cuø¹ Jmi² jniang³ hi² quin² jniang³ ma¹dsio¹² jmi²dsí² quiah¹²dsa. Di³ ca¹lég² Jesucristo jniang³. 7 Ca¹jmo¹dsa dsio¹ dsǿa¹² ja³cog² jniang³. Hi² jøng² ma²lán¹² jniang³ dsa² tsa¹re² dsag³. Hniu¹dsa tan¹ jniang³ li¹chian² jniang³ tiá². 8 Lah¹té¹² jǿg³ dsøg¹² báh³ jøng². Jøng² hno¹jni juaih¹³hning dsa² roh¹³ jniang³ jǿg³ jøng² quianh¹³ hi² tiog¹³. Mi³jøng² dsa¹jiag¹² dsǿa¹² dsa² ma²hé² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ha²lah ŋi¹nio¹dsa hi² dsio¹. Dsio¹ báh³ jǿg³ jøng². Jmo¹ báh³ ta³ quiah¹² ca¹lah¹já¹. 9 Jøng² tsa¹tónh²hning juu¹² jǿg³ la³lø²liúh² dsa², ho¹ ju³ jǿg³ lǿa¹² ni³ si² hi² tsen² dsa² hóg¹. Jøng² tsa¹ŋaih³hning ja³neng¹² møah¹³. Tsa¹ŋaih³hning jǿg³ cø²tsë²́ dsa jǿg³ quiah¹² lei¹³ ca¹cuúh¹ Diú¹³ hlai³ Moisés ma²lǿih². Ha¹chi² ta³ jmo¹ jǿg³ jøng². 10 Na³ca¹lø¹chián¹ dsa² hniu¹ cø²tsë²́ quianh¹³ jǿg³, juaih¹³dsa hi² tsa¹ma¹jmo¹dsa. Jøng² ha¹chi² jǿg³ ma¹dsiíh³hning quianh¹³dsa ju³ná³ tsa¹cán²dsa jǿg³ mi³ca¹tseih³dsa tanh¹ rón² jǿg³. 11 Di³ ma²ŋih³hning ma²lán¹²dsa dsa² dsø²jiag¹² dsǿa¹² jmáh¹lah jǿg³ siíh². Hi² jmo¹²dsa jøng² ma²mi²léi¹³ ta¹canh¹³dsa dsag³.  















Lah¹la² jmo¹ Tito hŋiah¹²

12 Na¹ bí³ tsë³́ jni Artemas ho¹ ju³ Tíquico juu¹² ja³ŋih²hning. Jøng² na²ja²ŋieh¹²hning jøa³juøi²  

TITO 3

446

Nicópolis hi² ŋi³jaih¹hning jní² na³ma²dsiég¹ dsa² héi² ja³quiánh³hning. Ma²ca¹jmo¹jni dsøa¹ hi² ŋi³guø¹jni juøi² jøng² jin² guǿi². 13 Jøng² mi³hoh³hning Zenas, dsa² ŋøa¹² ta³ tøa¹² quiah¹² lei¹³, quianh¹³ Apolos. Cuúh³hning he² hi² hniuh¹² dsi²juu¹² dsa¹lé²dsa calah. 14 Jøng² dsio¹ báh³ mi¹tan¹² dsa² quián² jniang³ ha²lah jmo¹dsa hi² dsio¹ hi² mi¹ho³dsa dsa²  



chi³quian¹³ jmai³. Mi³jøng² jmo¹ ta³ ma²ŋi²nio³dsa juu¹² quiah¹² Diú¹³. Ca¹haih²dsa jǿg³

15 Haih² ca¹lah¹já¹ dsa² quianh¹³jni jǿg³ quiánh²hning. Jøng² juaih¹³ dsa² hé² jǿg³ quiah¹² Diú¹³, dsa² jenh² quianh¹³ jniang³, hi² haih² jnieh³ dsa² jǿg³. Ju³jmo¹³ Diú¹³ dsio¹ dsǿa¹² ja³cogh² ca¹lah¹jáh¹ hniah¹².  

SI² CA¹JMO¹ SAN PABLO CA¹T˲́ FILEMÓN Ca¹dsiánh² Pablo si² ca¹të²́ Filemón

1 Jní² Pablo, dsa² hiúg³ hni¹ŋí³ huu¹³ quiah¹² Cristo Jesús, quianh¹³ Timoteo dsa² roh¹³ jniang³, dsianh¹³ jnieh³ cøng² si² la² quiánh² hning² Filemón. Hnio¹ jnieh³ hning². Cøng² jǿg³ ŋi²niang³ jniang³. 2 Jø¹² bí³ dsianh¹³ jnieh³ si² la² quiah¹² ca¹lah¹já¹ dsa² quián¹² Jesús, dsa² tiogh³ ja³quiánh³hning, ju³lah Apia dsa² roh¹³ jniang³, quianh¹³ Arquipo dsa² hiúg³ ta³ quianh¹³ jnieh³. 3 Ju³jmo¹³ Jmi² jniang³ quianh¹³ Jesucristo, dsa² ma²lán¹² Juu¹³ jniang³, dsio¹ dsǿa¹² ja³cogh² hniah¹². Ju³cuø³dsa ju²hiúg¹ dsøa¹².  





Hnio¹ Filemón dsa² roh¹³ jniang³

4 Haih³jni Diú¹³ di³hmah³ tiá². Hia³jni hning² ja³hlanh¹³jni Diú¹³. 5 Ma²ca¹nang¹jni jǿg³ hi² héh²hning jǿg³ quiah¹² Jesús, hi² hnóh¹hning ca¹lah¹já¹ dsa² roh¹³ jniang³. 6 Møa³jni Diú¹³ hi² li¹ne³ jniang³ cu²rø² ha²lah tan¹ jniang³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² dsio¹, jniang³ dsa² quián¹² Cristo. Di³ ŋi²niang³ jniang³ cøng² juu¹² cu¹dsie¹², hi² hé² jniang³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 7 Jøng² hning² dsa² roh¹³ jniang³, hiug¹² hioh¹² jéin¹²jni  







hnóh¹hning dsa² quián¹² Jesús. Tøa¹² dsøa¹jni ma²ca¹jmoh³hning hi² ca¹lán¹ dsǿa¹² dsa² roh¹³ jniang³. Ca¹møa¹ Pablo cøng² hi² dsio¹ dsǿa¹² ni³ quiah¹² Onésimo

8 Jøng² dsi¹³ báh³ juu¹² hi² jmo³jni héh¹ ha²lah dsio¹ hi² jmóh³hning. Di³ lán¹²jni dsa² quián¹² Cristo. Jøng² ha¹chi² héh¹ jmo³jni. 9 Cónh¹ juøh¹³ báh³ jní². Di³ hnó¹jni hning². Jní² Pablo, dsa² lán¹² dsa² ma²juanh¹², hiúg³jni hni¹ŋí³ huu¹³ quiah¹² Cristo Jesús, 10 møa³jni hning²: ¿Tsa³jmóh³hning juanh¹² hoh¹² ja³cog² dsa² ma²lán¹² ju³lah jan² jon¹jni? Ca¹lø¹quianh³jni dsa² ja³la² ja³hiúg³jni hni¹ŋí³. Onésimo báh³ tsen²dsa. 11 Ha¹chi² ta³ li¹jmo¹ Onésimo ja³cogh²hning lah¹jiá¹². Na¹ jín³ ma²lé² jmo¹dsa ta³ quián² jniang³. 12 Jøng² dsianh¹³jni dsa² ja³quiánh³hning. Lah¹dsóh² hnó¹jni dsa². 13 Mi³hno¹jni hi² mi³dsián¹³jni dsa² ja³la². Mi³jøng² dsieh¹² hning² mi³mi¹ti¹dsa ne¹jni ja³hiúg³jni hni¹ŋí³ huu¹³ quiah¹² jǿg³ dsio¹. 14 Tsa¹ca¹jmo¹ jní² lah¹jøng². Ha¹chianh² hning² chianh² ja³la² hi² cuúh³hning jǿg³ lah¹jiá¹².  













447

448

FILEMÓN Tsa¹hno¹jni hi² lé² lah¹jøng² hi² ha¹chi² ŋih³hning jmóh³hning. Hno¹jni hi² jmóh³hning hŋiah¹ hi² lah¹dsóh² hiug² hoh¹²hning. 15 Lǿa¹² báh³ lah¹jøng². Ca¹jŋiáh²dsa cu²hna². Mi³jøng² li¹quianh³hning dsa² tiá². 16 Tsa¹ma¹lán¹²dsa jmáh¹lah dsa² jmo¹² ta³ quiánh²hning. Dsio¹ hi³méh¹ ma²lán¹²dsa. Ma²lán¹²dsa dsa² roh¹³ jniang³, dsa² hnio¹ jniang³. Hnó¹ báh³ jní² dsa² hŋiéng¹. Jøng² hiug¹² jín³ ma¹dsio¹² mi³hnóh¹hning dsa². Di³ lán¹²dsa dsa² roh¹³ jniang³, quianh¹³ dsa² jmo¹² ta³ quiánh²hning. 17 Jøng² mi³hienh³hning dsa² ju³lah mi³hienh³hning hŋiéng¹ chi²júh² ŋi²niang³ jniang³ cøng² jǿg³. 18 Jǿg³ quieg¹ jní² báh³ jmóh³hning ju³ná³ chi² hi² re²dsa, hi² ca¹ta³canh¹³dsa quiánh²hning. 19 Jní² Pablo, jmo³jni si² la² quianh¹³ gug¹jni. Cǿa¹³ báh³ jní². Ha¹chi² jmo³jni dsøa¹ hi² re² jmi²dsí² quiánh²hning ja³cog²jni. Jní² báh³ dsa² ca¹he¹ jǿg³ ca¹lúg² jmi²dsí²  



quiánh²hning. 20 Jøng² báh³ dsa² roh¹³ jniang³, jmo³ cøng² hi² dsio¹ hoh¹² ja³cog² jní². Di³ lanh¹²hning dsa² quián¹² Juu¹³ jniang³. Jmo³ hi² len¹ dsøa¹ jní². Di³ lanh¹²hning dsa² quián¹² Cristo. 21 Dsianh¹³jni si² la² quiánh²hning. Di³ ma²guiang³jni hi² nǿngh³hning jǿg³. Ma²guiang³jni hi² jmóh³hning ma¹dsio¹² ha²cónh¹ ja³ca¹juǿi²jni hning². 22 Jøng² jmóh³hning ju³jŋia¹³ cøng² neng¹² hniú¹² ta³lah¹jøng². Ma²ca¹hlanh¹³hning Diú¹³ hi² liúg²jni hni¹ŋí³. Jøng² lë²́ jni hi² li¹chi² jǿg³ hi² nei³jni ja³quiánh³hning.  











Ca¹haih²dsa jǿg³

23 Jøng² Epafras, dsa² hiúg³ hni¹ŋí³ quianh¹³ jní² huu¹³ quiah¹² Cristo Jesús, haih²dsa jǿg³ hning². 24 Jø¹² bí³ Marcos quianh¹³ Aristarco quianh¹³ Demas quianh¹³ Lucas, dsa² ŋi²nio³ ta³ quianh¹³jni, haih²dsa jǿg³ hning² calah. 25 Ju³jmo¹³ Jesucristo, Juu¹³ jniang³, dsio¹ dsǿa¹² ja³cogh²hning.  





SI² CA¹T˲́ DSA² HEBREO Ja³ŋiúh³ Diú¹³ ma²ca¹hløah¹ ni³ quiah¹² Diú¹³

1

Hliú² rón² ma²ca¹hløah¹ dsa² hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ma²lǿih² ni³ quiah¹² Diú¹³. Hliú² ni³ ca¹jmo¹dsa. Mi³jøng² ca¹lø¹ŋi¹² dsa² hóg¹ quián² jniang³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 2 Jøng² quién¹² na¹ báh³ ca¹hløah¹ hŋiah¹² ja³ŋiúh³ Diú¹³, ca¹tsáih¹dsa jniang³ jǿg³. Ca¹jmo¹ Diú¹³ hi² ca¹jmo¹ ja³ŋiúh³dsa héi² hi² ca¹lø¹chí¹ jmøi¹guǿi¹. Jø¹² bíh³ ca¹juúh²dsa hi² li¹chi² quiah¹² ja³ŋiúh³dsa ca¹lah¹jǿ¹ hi² chi². 3 Ja³ŋiúh³dsa héi² jmo¹² hi² li¹ne³ jniang³ hi² hiug¹² juanh¹² Diú¹³. Di³ lán¹²dsa hŋiah¹²dsa ju³lah lán¹² Diú¹³. Quianh¹³ jǿg³ quiah¹²dsa jmo¹²dsa hi² cøng² hi² lǿ² jmøi¹guǿi¹. Cu¹té¹² lah¹hiug¹² jǿg³ quiah¹²dsa. Mi³ca¹hén²dsa dsǿg³ jniang³. Jøng² ca¹gú²dsa ŋi¹juǿi¹ cøg¹² quiah¹² Diú¹³ dsa² juanh¹².  



Hiug¹² jín³ juanh¹² ja³ŋiúh³ Diú¹³ ca¹lah¹cónh¹ jín³ hi² canh¹³ ángeles

4 Hiug¹² jín³ juanh¹²dsa ca¹lah¹cónh¹ ja³lán¹² ángeles. Di³ hiug¹² jín³ dsio¹ jǿg³ ma²ca¹jmo¹ Diú¹³ ja³cog²dsa ca¹lah¹cónh¹ jín³ jǿg³ chi² quiah¹² ángeles. 5 Di³  



tsa¹lǿih² jmai³ ca¹juúh² Diú¹³ hi² ca¹tsáih¹dsa ángel: Na¹ jín³ ma²lanh¹²hning guing² quian¹jni. Ma²lán¹²jni ti²ŋieih¹²hning. Jø¹² bíh³ ha¹chi² ma²ca¹juúh²dsa ja³cog² ángel jǿg³ la²: Lén²jni ti³jmi²dsa. Jøng² lén²dsa calah guing² quian¹jni. 6 Jøng² lah¹la² báh³ ca¹juúh²dsa mi³ca¹jmo¹dsa ca¹lø¹chián¹ guing² ne¹³ quián¹²dsa jmøi¹guǿi¹: Ju³mi¹juanh¹² ca¹lah¹já¹ ángeles guing² quian¹jni, ca¹juúh² Diú¹³. 7 Lah¹la² juúh² Diú¹³ ja³cog² ángeles: Jmo¹²dsa hi² lán¹² ángeles ju³lah lǿa¹² dsí². Jmo¹²dsa hi² lán¹² dsa² mi²ti¹ ni³dsa ju³lah lǿa¹² si² chi³hiúh², juúh²dsa. 8 Cónh¹jøng² lah¹la² ma²ca¹juúh² Diú¹³ ja³cog² ja³ŋiúh³dsa: Diú¹³ lanh¹²hning. Chi² bí² quiánh²hning ca¹lah¹jǿ¹ jmai³ ja³já¹³. Quianh¹³ cøng² ni³ jmáh¹lah jǿg³ dsio¹ qui²jianh¹²hning dsa² quiánh²hning. 9 Hnøngh²hning jmáh¹lah hi² dsio¹.

449







450

HEBREOS 1​, ​2 Tsa¹hnøngh²hning hi² hlaih¹³. Hi² jøng² ca¹hia¹ Diú¹³ hning². Dsa² lán¹² ti³ŋieih¹²hning héi² ca¹jmo¹ hi² juanh¹²hning cónh¹ jín³ dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹²hning. Ca¹jmo¹dsa hi² hiug¹² hioh¹² jénh²hning. 10 Jø¹² bíh³ lah¹la² ca¹juúh² Diú¹³, hi² ca¹tsáih¹dsa ja³ŋiúh³dsa: Lanh¹²hning Juu¹³ dsa² jmøi¹guǿi¹. Jmai³ lah¹ni³ ca¹mi³liagh¹³hning jmøi¹guǿi¹. Quianh¹³ gugh²hning ca¹jmoh³hning ca¹lø¹chí¹ hi² tioh¹³ guiuh¹³. 11 Dsa¹hén² báh³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² jøng². Hning² báh³ cøng² hi² chianh² tiá². Li¹hǿg³ báh³ hi² jøng² ju³lah lø²hǿg³ tsø³hmøah¹². 12 Banh¹³hning ca¹lah¹jǿ¹ hi² jøng² ju³lah mi³banh¹³hning tsøinh²hning. Li¹tsë²́ ca¹lah¹jǿ¹. Hning² báh³ cónh¹jøng² cøng² ni³ lanh¹²hning tiá². Ha¹chi² dsií¹ ji²ŋi² quiánh²hning, ca¹juúh² Diú¹³. 13 Jøng² tsa¹lǿih² jmai³ ma²ca¹juúh² Diú¹³, hi² ca¹tsáih¹dsa ángel: Ní² cog²jni. Jøng² jmo¹jni li¹dsenh¹³hning dsa² hiag¹³ quiánh²hning. 14 Ca¹lah¹já¹ ángeles báh³ lán¹² jmi²dsí² ŋi²ti³ ŋi²nio³ jmo¹² ta³ quiah¹² Diú¹³. Lán¹² ángeles dsa² mi²hag¹³ jniang³, dsa² lég² Diú¹³.  





Tsa¹dsio¹ ju³ná³ tsa¹tiunh¹³ jniang³ juu¹² jǿg³ hi² lég² Diú¹³ jniang³

2

Hi² jøng² hiug¹² jín³ rø² hniuh¹² hi² tiunh¹³ jniang³

juu¹² jǿg³ ma²ca¹néng³ jniang³. Mi³jøng² tsa¹dsø¹hén² jniang³ juu¹² dsio¹. 2 Ca¹lø¹ti¹ báh³ ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ quiah¹² Diú¹³ hi² ca¹hǿ² ángeles. Ca¹quíg¹ báh³ ca¹lah¹já¹ dsa² tsa¹ca¹tónh² juu¹² nang¹ jǿg³ jøng² ca¹lah¹cónh¹ lǿa¹² hi² hlaih¹³ ca¹jmo¹dsa. 3 Hi² jøng² ma²ne³ jniang³, hi² ha¹chi² liúg² jniang³ ju³ná³ tsa¹tiunh¹³ jniang³ juu¹² jǿg³ hiug¹² dsio¹ hi² ma²chi² quián² jniang³. Hŋiah¹² Juu¹³ jniang³ báh³ dsa² lah¹ni³ ca¹hǿ² jǿg³ dsio¹ jøng² quián² jniang³. Ni³ jøng² dsa² ca¹nǿng² jǿg³ ca¹juúh² Juu¹³ jniang³ jøng² ma²ca¹heh¹ jniang³ calah jǿg³. Mi³jøng² ma²ne³ jniang³ hi² dsøg¹² jǿg³. 4 Jø¹² bíh³ hŋiah¹² Diú¹³ ca¹mi¹léi¹³ hi² dsøg¹² jǿg³ quiah¹²dsa. Di³ hiug¹² juu¹² juøh¹² ca¹jmo¹dsa quianh¹³ hi² gøg² hi² jláh³. Jøng² ca¹cuúh¹dsa jniang³ jmi²dsí² han¹³ quiah¹²dsa, ca¹lah¹cónh¹ ja³hiug² dsǿa¹²dsa hŋiah¹²dsa.  





Ca¹lán¹ Jesucristo dsa² jmøi¹guǿi¹

5 Ha¹chi² ma²cu¹cuø¹ Diú¹³ hi² jmo¹ ángeles héh¹ quiah¹² jmøi¹guǿi¹ na¹ bíh³ já¹³. Di³ jǿg³ quiah¹² jmøi¹guǿi¹ jøng² báh³ dsii² jniang³. 6 Lah¹la² ca¹juúh² jan² dsa² ni³ si² quiah¹² Diú¹³: Tsa¹ne³ jnieh³ he² løa¹ dsagh² hoh¹²hning jnieh³, Diú¹³, jnieh³ dsa² jmøi¹guǿi¹. Di³ ha¹chi² ma¹dsio¹² quien¹² jnieh³. Tsa¹ne³ jnieh³ he² løa¹ høh²hning hoh¹² ja³cog² jnieh³. 7 Ca¹jmoh³hning hi² siog¹² jnieh³ mih² ca¹lah¹cónh¹ ja³quien¹² ángeles.  



451

HEBREOS 2​, ​3

Cónh¹jøng² ma²ca¹mi³juanh¹³ báh³ hning² jnieh³. Ma²ca¹cuøh³hning bí². 8 Ma²ca¹jmoh³hning hi² dsen¹³ jnieh³ ja³cog² ca¹lah¹jǿ¹ hi² chi² jmøi¹guǿi¹, rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³. Jøng² ca¹lø¹dsen¹³ báh³ dsa² jmøi¹guǿi¹ ja³cog² ca¹lah¹jǿ¹ cu¹té¹², mi³ca¹jmo¹ Diú¹³ ca¹lø¹dsen¹³dsa ni³ jmøi¹guǿi¹ la². Cónh¹jøng² ma²ne³ jniang³ ha¹chi² ma²ca¹tiúh¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ jmo¹ héh¹ ja³cog² ca¹lah¹jǿ¹ hi² chi². 9 Di³ ma²ca¹lø¹ne³ báh³ jniang³ jǿg³ quiah¹² Jesús. Ca¹jmo¹ Jmi² jniang³ ca¹lán¹ Jesús dsa² siog¹² hi³méh¹ ca¹lah¹cónh¹ jín³ ángeles. Ni³ jøng² ca¹lán¹dsa dsa² hiug¹² juanh¹², dsa² chi² bí², huu¹³ hi² ca¹jon¹dsa. Di³ ca¹jmo¹ Diú¹³ dsio¹ dsǿa¹² hi² ca¹jon¹ Jesús ni³ huu¹³ quiah¹² ca¹lah¹já¹ dsa² jmøi¹guǿi¹. 10 Quiah¹² báh³ Diú¹³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² chi². Jan² dsa² héi² jmo¹² hi² chi² ca¹lah¹jǿ¹. Hniu¹dsa tai¹dsa jue¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ juu¹² ja³dsio¹. Hi² jøng² dsio¹ báh³ ca¹jmo¹dsa mi³ca¹jmo¹dsa hi² ca¹cán¹ Jesús jmø³uai¹². Mi³jøng² cu²rø² ti³hian¹ lén² Jesús hi² liúg²dsa dsa² jmøi¹guǿi¹. 11 Di³ cøng² chiúh³ báh³ lán¹² jniang³ dsa² quián¹² Diú¹³ ca¹lah¹ma¹quianh¹³ Jesús, dsa² ca¹jmo¹ hi² ca¹lø¹quián¹² Diú¹³ jniang³. Hi² jøng² tsa¹lø²hiih³ Jesús hi² tsaih¹²dsa jniang³ “roh¹³ jniang³.” 12 Di³ lah¹la² rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³: Juǿi³jni roh¹²jni jǿg³ quiánh²hning. Jøng² quianh¹³ dsa² héi² hí³ jnieh³ alabanza quiánh²hning.  





13 Jøng² lah¹la² rø²juúh² si²: Hé²jni ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Jø¹² bíh³ lah¹la² rø²juúh² si²: La² báh³ tiagh³ jnieh³ quianh¹³ dsa² ma²ti³lán¹² jong¹² Diú¹³, dsa² ma²ca¹cuan¹ Diú¹³, rø²juúh² si². 14 Cøng² ni³ jmø²ŋǿ¹² quin¹² dsa² ti³lán¹² cøng² chiúh³. Hi² jøng² ca¹ŋi¹quin¹² Jesús jmø²ŋǿ¹² quiah¹² jmøi¹guǿi¹ la². Mi³jøng² ca¹jon¹dsa. Mi³ca¹jon¹dsa jøng², ma²ca¹hén²dsa jǿg³ quiah¹² dsa² hlanh³, dsa² mi³chi² bí² hi² mi³mi¹dsiag¹² jniang³ dsa² jmøi¹guǿi¹. 15 Hi² jøng² ma²ca¹lúg² jniang³, dsa² mi³ŋi²niang³ goh¹² jniang³ hi² lë²́ jniang³ dsiág¹ jniang³. 16 A¹jáng¹ ju³ huu¹³ jøng² ca¹guøn¹dsa, hi² mi¹hog¹³dsa ángeles. Huu¹³ jøng² báh³ ca¹guøn¹dsa, hi² ca¹mi³hag¹³dsa jniang³, dsa² ti³lán¹² tsø³jon² quiah¹² hlai³ Abraham. 17 Hi² jøng² ca¹lø¹hniúh¹ ca¹lán¹dsa ja³ca¹lah¹jǿ¹ ca¹lah¹cónh¹ ja³lán¹² jniang³, dsa² ma²lán¹² roh¹³dsa. Mi³jøng² ca¹lán¹dsa ŋi¹jmó² quián² jniang³, dsa² huø³ dsǿa¹², dsa² ti³té¹³ jǿg³, dsa² mi²ti¹ ni³ Diú¹³ ta¹lah¹quián² jniang³, dsa² ma²ca¹quíg¹ dsǿg³ jniang³. 18 Hŋiah¹²dsa ca¹cán¹ jmø³uai¹² ja³mi³mi¹gag¹² dsa² hlanh³. Hi² jøng² ma²tiúh¹dsa mi¹hag¹³dsa jniang³ ja³mi³hniu¹ dsa² hlanh³ mi¹gag¹².  













3

Juanh¹² jín³ Jesús ca¹lah¹cónh¹ ja³juanh¹² hlai³ Moisés

Jøng² dsa² roh¹³ jniang³, dsa² ma²ca¹hia¹ Diú¹³, hi² ma²lanh¹² hniah¹² dsa² quián¹²dsa, cu²rø² jai³ ha²lah lán¹² Jesús, dsa²

HEBREOS 3

452

ca¹lán¹ ŋi¹jmó² quián² jniang³ mi³ca¹tsei¹ Jmi² jniang³ juu¹² jmøi¹guǿi¹. 2 Cu²rø² ca¹mi¹ti¹ Jesús ta³ ca¹cuø¹ Jmi² jniang³ ca¹lah¹cónh¹ ja³ca¹mi¹ti¹ hlai³ Moisés ta³ ca¹jmo¹dsa ja³cog² dsa² quián¹² Jmi² jniang³. 3 Cónh¹jøng² hiug¹² jín³ hi² mi³juanh¹³ jniang³ Jesús ca¹lah¹cónh¹ ja³mi³juanh¹³ jniang³ hlai³ Moisés. Di³ hiug¹² jín³ quien¹² dsa² jmo¹² cøng² hniú¹² ca¹lah¹cónh¹ ja³quien¹² hniú¹² ca¹jmo¹dsa. 4 (Di³ dsa² báh³ ca¹jmo¹ lah¹cøng² hniú¹² ti³lǿa¹². Cónh¹jøng² Diú¹³ báh³ dsa² ca¹jmo¹ ca¹lah¹jǿ¹ hi² chi².) 5 Ca¹mi¹ti¹ báh³ hlai³ Moisés ca¹lah¹jǿ¹ ta³ ca¹cuø¹ Diú¹³, hi² ca¹hǿ²dsa cu²rø² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ta³lah¹ja³cog² dsa² quián¹² Diú¹³, ju³lah lǿa¹² jǿg³ li¹chi² ta¹chi³quë¹́ . 6 Cónh¹jøng² hiug¹² jín³ cu²rø² ca¹mi¹ti¹ Cristo ta³lah¹ja³cog² dsa² quián¹² Diú¹³. Di³ lán¹²dsa ja³ŋiúh³ Diú¹³. Jøng² guiag¹³ báh³ jniang³ lán¹² dsa² quián¹² Diú¹³ héi² ju³ná³ cøng² hi² chinh³ jniang³ tí² jǿg³ quiah¹²dsa, cøng² hi² tiagh³ jniang³ hioh¹² jenh¹² jniang³. Di³ ma²ne³ jniang³ li¹chi² hi² dsio¹ quián² jniang³.  









Li¹chi² báh³ jmai³ ja³jŋi³ jniang³ quianh¹³ Diú¹³

7 Jøng² lah¹la² ma²ca¹juúh² jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Diú¹³, lǿa¹² ni³ si² quiah¹²: Na¹ neng³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 8 Tsa¹jmóh³ hniah¹² ue¹² hoh¹² hniah¹², ju³lah ca¹jmo¹dsa ue¹² dsǿa¹²dsa ma²lǿih², dsa² ca¹mi¹dsian¹² dsǿa¹² Diú¹³ jmai³ mi³ŋi²nio³dsa huø¹ ja³tsa¹chian² dsa² tiogh³.  

9 Di³ ca¹mi¹dsian¹² dsa² hóg¹ quiánh² hniah¹² dsøa¹jni jmai³ jøng², ta³lah¹ton¹lág¹ ji²ŋi² hi² ca¹jmo¹jni jmáh¹lah hi² dsio¹ quiah¹²dsa. 10 Hi² jøng² ca¹lø¹hian³jni dsa² héi². Lah¹la² ca¹juúh¹jni: “Cøng² dsa²gán² dsǿa¹²dsa. Ha¹chi² ca¹lø¹ŋi¹²dsa jǿg³ quieg¹jni,” ca¹juúh¹jni. 11 Hi² jøng² ca¹lø¹hné¹jni. Ca¹juǿi²jni dsa² héi² hi² lah¹dsóh² hi² tsa¹cuø³jni jǿg³ hi² dsi³lia¹dsa jŋi¹dsa quianh¹³ jní², ca¹juúh² Diú¹³. 12 Hi² jøng² jmóh³ hniah¹² hí³, dsa² roh¹³ jniang³. Di³ jøng² tsa¹li¹ue¹² hoh¹² hniah¹², ca¹lah¹jín³ jan² hniah¹². Jøng² tsa¹gu³noh¹² hniah¹² juu¹² siíh², hi² tsa¹ma¹héh² hniah¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³, dsa² chian² tiá². 13 Cuøh³ hniah¹² rúh² hniah¹² bí² lah¹jan² lah¹jan² hniah¹² ca¹lah¹jǿ¹ jmai³ ca¹lah¹cónh¹ ja³chi² jmai³ néng³ jniang³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Mi³jøng² ca¹lah¹jin³ hein² hniah¹² tsa¹li¹ue¹² hoh¹² hniah¹², ju³ jøng² ca¹lø¹gánh¹ hniah¹², ju³ jøng² ca¹ta³canh¹³ hniah¹² dsag³. 14 Di³ cøng² hi² hniuh¹² chinh¹³ jniang³ tí² jǿg³ ma²ca¹néng³ jniang³ lah¹jiá¹², chi²júh² hneng² jniang³ hi² tan¹ jniang³ hi² dsio¹ quianh¹³ Cristo. 15 Hi² jøng² lah¹la² rø²juúh² si²: Na¹ neng³ jǿg³ hi² juúh² Diú¹³. Tsa¹jmóh³ hniah¹² ue¹² hoh¹² hniah¹², ju³lah ca¹jmo¹dsa ue¹² dsǿa¹²dsa ma²lǿih², rø²juúh² si². 16 Ma²ŋih³ báh³ hniah¹² hein² dsa² ca¹lø¹ue¹² dsǿa¹² mi³ca¹nǿng²dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Dsa² héi² báh³ héi²,  









453

HEBREOS 3​, ​4

ca¹lah¹já¹ dsa² ca¹huan¹ hlai³ Moisés, dsa² mi³tiogh³ huø¹ Egipto. 17 Ma²ŋih³ báh³ hniah¹² hein² dsa² quianh¹³ ca¹lø¹hné¹ Diú¹³ ton¹lág¹ ji²ŋi² jmai³. Dsa² héi² báh³ héi², dsa² ca¹dsan¹ huø¹ ja³tsa¹chian² dsa² tiogh³ mi³ca¹jmo¹dsa hi² hlaih¹³. 18 Jø¹² bíh³ ma²ŋih³ hniah¹² hein² dsa² ca¹tsáih¹ Diú¹³ hi² lah¹dsóh² tsa¹dsa¹lia¹dsa ja³jŋi¹dsa quianh¹³ Diú¹³. Di³ dsa² tsa¹ca¹nǿng² jǿg³ báh³ héi². 19 Hi² jøng² ma²ne³ jniang³ tsa¹ca¹dsi¹lia¹dsa huu¹³ hi² tsa¹ca¹hé¹dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Hi² jøng² quin³ jniang³ hí³ ca¹lah¹cónh¹ ja³chi² jmai³ dsi³niangh¹ jniang³ ja³jŋi³ jniang³ quianh¹³ Diú¹³, ju³ lah¹jøng² ́ ² ca²dsiogh³ hniah¹² hi² tsa¹ca¹tëh dsi³noh¹ hniah¹² ja³jøng². 2 Di³ cu²rø² ca¹lø¹ne¹ jniang³ jǿg³ dsio¹ quiah¹² Diú¹³ ju³lah ma²ca¹lø¹ŋi¹² dsa² hóg¹ quián² jniang³. Di³ jøng² ha¹chi² ta³ ca¹jmo¹ jǿg³ jøng² ja³cog² dsa² hóg¹. Di³ tsa¹ca¹hé¹dsa mi³ca¹lø¹ŋi¹²dsa jǿg³. 3 Jøng² jniang³, dsa² ma²hé² jǿg³, ma²lán¹² dsa² dsi¹niangh¹ ja³jøng² ja³jŋi³ jniang³. Lah¹la² ca¹juúh² Diú¹³ ja³cog² dsa² hóg¹: Hi² jøng² ca¹lø¹hné¹jni, ca¹juǿi²jni dsa² héi²: “Lah¹dsóh² tsa¹cuø³jni jǿg³ hi² dsi³lia¹dsa jŋi¹dsa quianh¹³ jní²,” ca¹juúh² Diú¹³. Ha¹chi³ hi² lǿa¹² ca¹tug¹² Diú¹³ ta³ quiah¹² jmai³ lah¹ni³ ca¹jmo¹dsa jmøi¹guǿi¹ hi² ma²lǿa¹² ju²jŋia¹³ ja³mi³jŋi¹ dsa² héi². 4 Di³ lah¹la² rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³, jǿg³ quiah¹² jmai³ ja³ma²guio¹ mi³ca¹jmo¹ Diú¹³ jmøi¹guǿi¹: Jøng² ja³ma²guio¹ jmai³ ca¹jŋi¹ Diú¹³ mi³ca¹løa¹ ca¹lah¹jǿ¹ ta³ quiah¹²dsa, rø²juúh² si².  





4







5 Jøng² lah¹la² ca¹juúh²dsa calah: Lah¹dsóh² hi² tsa¹cuø³jni jǿg³ hi² dsi³lia¹dsa jŋi¹dsa quianh¹³ jní², ca¹juúh² Diú¹³. 6 Hi² jøng² tiog¹³ báh³ dsi³lia¹ dsa² siáh², dsa² jŋi¹ ja³jøng². Di³ ha¹chi² ca¹dsi¹lia¹ dsa² tsa¹ca¹nǿng² jǿg³ lah¹jiá¹². 7 Jøng² ma²ca¹he¹ Diú¹³ jmai³ na¹ ja³lé² li¹jŋi³ jniang³. Di³ ma²ca¹tsø³jue¹³ hliú² ji²ŋi² hi² tsa¹ca¹nǿng² dsa² hóg¹ jǿg³ quiah¹² Diú¹³ mi³ca¹hǿ² hlai³ David jǿg³ ca¹juúh² Diú¹³ ja³cog² dsa² héi², jǿg³ la² hi² ma²ca¹juúh¹jni: Na¹ neng³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Tsa¹jmóh³ hniah¹² ue¹² hoh¹² hniah¹², ca¹juúh² hlai³ David. 8 Jøng² tsa¹mi³juúh² Diú¹³ calah jǿg³ quiah¹² jmai³ ja³jŋi¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ quianh¹³dsa ju³ jøng² ca¹jia¹ hlai³ Josué dsa² hóg¹ juu¹² ja³ma²ca¹jŋi¹dsa quianh¹³ Diú¹³. 9 Hi² jøng² ma³ne³ jniang³ li¹chi² báh³ jmai³ hiá¹ hiég¹ ja³lah¹dsóh² tiug¹² jniang³ ta³, jniang³ dsa² ma²lán¹² dsa² quián¹² Diú¹³. 10 Di³ ca¹tug¹² báh³ dsa² ta³ ju³lah ca¹tug¹² hŋiah¹² Diú¹³ ta³ quiah¹², ju³ná³ hein² dsa² ca¹dsi¹lia¹ ja³jŋi¹dsa quianh¹³ Diú¹³. 11 Jøng² hiug¹² jmó³ jniang³ bí². Mi³jøng² tan¹ jniang³ hi² jŋi³ jniang³ ja³jøng². Mi³jøng² tsa¹jmó³ jniang³ hi² tsa¹néng³ jniang³ ju³lah ca¹jmo¹ dsa² hóg¹. 12 Di³ hiug¹² jín³ cu²rø² jmo¹² ta³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ca¹lah¹cónh¹ jín³ ŋi³tǿi¹ ma²lǿa¹² hmo¹ hlaih¹³ cu¹té¹² ta³ton¹ jag¹³. Di³ jøng² dsiég¹² jǿg³ ca¹tǿ² niúh¹ huu¹³ dsǿa¹² jniang³, dsa² jmøi¹guǿi¹. Ma²ŋi¹² Diú¹³ ha²lah lǿa¹² dsǿa¹² jniang³. Ŋi¹²dsa ha²lah lǿa¹² jǿg³ hi² dsa²jiag¹² dsǿa¹² jniang³. 13 Jøng² jin³ hein² jniang³ tsa¹lé² hmoh¹³  

















454

HEBREOS 4​, ​5 jniang³ hi² lë²́ jniang³ hi² tsa¹jǿi² Diú¹³. Di³ ma²ti³jní² ca¹lah¹jǿ¹ hi² chi² jmøi¹guǿi¹. Jái¹² báh³ Diú¹³ ca¹lah¹jǿ¹. Dsa² héi² báh³ dsa² cang¹ jǿg³ dsøg¹² quián² jniang³. Ma²lán¹² Jesús ŋi¹jmó² quián² jniang³

14 Jøng² chian² báh³ jan² ŋi¹jmó² hiug¹² juanh¹² quián² jniang³, dsa² ma²ca¹dsiánh¹ ŋi¹juǿi¹. Jesús báh³ héi², ja³ŋiúh³ Diú¹³. Cøng² hi² chinh¹³ jniang³ tí² jǿg³ quiah¹² dsa² héi². 15 Di³ tanh² dsǿa¹² ŋi¹jmó² quián² jniang³ hi³ tsa¹bí² ti³hai¹² dsǿa¹² jniang³. Di³ cu²rø² ma²ca¹ŋi¹ŋë²́ dsa ca¹lah¹jǿ¹ ja³mi³mi¹gag¹² dsa² hlanh³, ju³lah dsa²qui² dsa²ŋë²́ jniang³. Cónh¹jøng² ha¹chi² dsag³ ca¹ta³canh¹³dsa. 16 Hi² jøng² ma²ne³ jniang³ hi² nang¹dsa lǿa¹² ju³ he² jǿg³ hi² tséih³ jniang³ dsa². Mi³jøng² jmo¹dsa huø³ dsǿa¹² ja³cog² jniang³. Dsio¹ dsǿa¹²dsa mi¹hag¹³dsa jniang³ jmai³ ja³chi³quian¹³ jniang³ jmai³. Ca¹lah¹já¹ ŋi¹jmó² quián¹² dsa² judío ca¹të²́ ta³ hi² mi²ti¹dsa ni³ Diú¹³ ni³ huu¹³ quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹²dsa. Dsa² héi² dsii¹² ta¹lah¹ni³ Diú¹³ ca¹lah¹jǿ¹ ni³ hi² rø²juúh² lei¹³ hi² cuø¹ dsa² juøi², ju³lah dsa² hniu¹ dsa¹hén² dsǿg³. 2 Lé² báh³ jmo¹² dsa² héi² huø³ dsǿa¹² ja³cog² dsa² tsa¹ŋi¹² ma¹dsio¹² jǿg³ quianh¹³ dsa² ma²ca¹lø¹gán¹ dsǿa¹². Di³ guiog¹³ báh³ dsa² ti³lán¹² dsa² jmøi¹guǿi¹, dsa² huø³ ti³hai¹² dsǿa¹². 3 Hi² jøng² ni³ huu¹³ dsag³ quiah¹² guiog¹³ báh³ dsa² hniuh¹² dsii¹²dsa hi² jøng² ni³ Diú¹³ ca¹lah¹ma¹quianh¹³ ni³ huu¹³ dsag³ quiah¹² dsa² juøi² jian¹²dsa. 4 Jøng² ca¹lah¹jin³ hein² tsa¹lé² jmo¹ guiog¹³ hi² lén²dsa ŋi¹jmó² calah.  





5



Diú¹³ báh³ hei¹ quiah¹²dsa, ju³lah ca¹hia¹ Diú¹³ hlai³ Aarón. 5 Lah¹jøng² báh³ ca¹jính¹ Cristo calah. Di³ ha¹chi² ca¹jmo¹dsa hi² juanh¹²dsa hŋiah¹²dsa hi² ca¹lán¹dsa ŋi¹jmó². Hŋiah¹² Jmi² jniang³ ca¹hei¹ quiah¹²dsa. Di³ lah¹la² ca¹juúh²dsa, jǿg³ lǿa¹² ni³ si² quiah¹²dsa: Hning² lanh¹² guing² quian¹jni. Na¹ jín³ ma²ca¹mi³quianh¹³jni hning², rø²juúh² si². 6 Jøng² lah¹la² rø²juúh² calah ja³siíh³ ni³ si² quiah¹² Diú¹³: Cøng² hi² lanh¹²hning jmi²dsa² ca¹lah¹jǿ¹ jmai³ ja³já¹³ ju³lah ca¹lán¹ Melquisedec, rø²juúh² si². 7 Jmai³ mi³guǿ¹³ Cristo ni³ huø¹ la², ca¹hlanh¹dsa Jmi² jniang³. Hiug¹² hlaih¹³ jenh¹²dsa. Ca¹ho¹dsa tí². Ca¹møa¹dsa jǿg³ hi² mi³lég² ti³jmi²dsa. Mi³jøng² tsa¹mi³jón²dsa. Ma¹dsio¹² jmøi² ca¹lah¹ ni³dsa. Ca¹nǿng² báh³ Jmi² jniang³. Di³ lë²́ Cristo hi² ma²ŋi¹² Jmi² jniang³ ha²lah jmo¹. 8 Ju³ he² jín³ hi² lán¹² Cristo ja³ŋiúh³ hŋiah¹² Jmi² jniang³, cónh¹jøng² ca¹ŋi¹ŋë²́ báh³ dsa² jmø³uai¹². Mi³jøng² ca¹lø¹ŋi¹²dsa hŋiah¹²dsa ha²lah jmo¹dsa hi² hniu¹ Jmi² jniang³. 9 Jøng² mi³ca¹hian¹² cu²rø² jǿg³ jøng² quiah¹²dsa, ca¹lán¹dsa dsa² lég² jniang³, ju³lah ca¹lah¹jái¹ jniang³ dsa² neng² jǿg³ quiah¹²dsa. Mi³jøng² tsa¹lǿih² jmai³ ma¹dsa¹héin² jniang³. 10 Di³ ca¹hei¹ Diú¹³ hi² ca¹lán¹ Cristo ŋi¹jmó² ju³lah ca¹lán¹ Melquisedec.  















Ha¹chi² dsio¹ tiú¹³ jniang³ jǿg³ ma²ca¹hé³ jniang³

11 Hliú² jǿg³ jøng² mi³juǿi³jni hniah¹². Cónh¹jøng² ué² lǿa¹² ha²lah juǿi³jni hniah¹². Di³ tsa¹ma¹nøngh² hniah¹² jǿg³. 12 Mi³lénh² hniah¹²  



455

HEBREOS 5​, ​6

tøa¹² cónh¹ lǿa¹² la². Di³ ma²ni³ŋó¹³ jmai³ ca¹nengh² hniah¹² jǿg³. Cónh¹jøng² hniuh¹² hé¹³ báh³ jní² hniah¹² calah lah¹ni³ ha²lah lǿa¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Ma²lanh¹² hniah¹² ju³lah lán¹² guing² cøgh² dsiuh³. Tsa¹ma²tiah¹ hniah¹² cǿh³ má¹ hi² gøah¹² dsa² canh¹³. 13 Guing² cøgh² dsiuh³ ha¹chi² ŋi¹² ha²lah ŋi¹nio¹ juu¹² ja³dsio¹. Di³ píh³ guing². 14 Dsa² ma²canh¹³ báh³ dsa² ma²gøah¹² má¹, dsa² ma²chian² ma²lih¹³ dsǿa¹², dsa² ma²ŋi¹² naih¹² hi² dsio¹, naih¹² hi² hlaih¹³. Dsio¹ mi³tan¹³ jniang³ hi³méh¹ jǿg³ quiah¹² Cristo ca¹lah¹ca¹tǿ² ja³ma²lán¹² jniang³ ju³lah dsa² canh¹³, dsa² ma²ŋi¹² cu²rø² jǿg³. Tsa¹ma¹hniuh¹² dsií³ jniang³ jmáh¹lah jǿg³ ca¹mi³liág¹³ jniang³ hi² dsii² jniang³ lah¹ni³, ju³lah jǿg³ hi² ca¹jéinh¹ dsǿa¹² jniang³ hi² ca¹jmó³ jniang³ lah¹jiá¹², hi² ha¹chi² ta³ jmo¹, ju³lah jǿg³ hi² ca¹hé³ jniang³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 2 Tsa¹ma¹hniuh¹² dsií³ jniang³ jǿg³ hi² tsog¹ jniang³ jmøi², ho¹ ju³ jǿg³ hi² quiég³ jniang³ gug² jniang³ ni³ quiah¹² dsa² roh¹³ jniang³ hniu¹ ŋøa¹ ta³ quiah¹² Diú¹³. Tsa¹ma¹hniuh¹² dsií³ jniang³ jǿg³ hi² hiog¹ dsa² ma²ca¹dsan¹, ho¹ ju³ jǿg³ cøng² hi² quíg¹dsa jmai³ ŋi² ja³já¹³ jmai³ ŋi² ja³dság¹, ju³lah dsa² tsa¹ma²ca¹hen¹ dsǿg³. Di³ ma²ne³ báh³ jniang³ ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ jøng². 3 Hi² jøng² dsio¹ cøng² hi² dsǿg³ báh³ jniang³ hi² mi³tan¹³ jniang³ ma¹dsio¹² hi³méh¹ jǿg³, chi²júh² cuø¹ Diú¹³ bí². 4 Ma²ca¹hiéi³ báh³ jniang³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Ca¹jmo¹ báh³ Diú¹³ hi² dsio¹ quián² jniang³. Ma²qui² ma²jiag¹² jmi²dsí² han¹³. 5 Ma²ne³  



6









jniang³ hi² hiug¹² dsio¹ jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Ma²lih¹³ jniang³ mih² ha²lah dsio¹ lé² jmøi¹guǿi¹ na¹ bíh³ já¹³. 6 Jøng² tsa¹ma¹lé² jenh¹³ jniang³ calah ja³cog² Diú¹³ ju³ná³ ca¹tiú¹³ jniang³ jǿg³ dsio¹ ma²ne³ jniang³ jøng². Di³ guiag¹³ báh³ jniang³ mi³jmó³ jniang³ ju³lah cøng² hi² mi³jŋëh¹³ jniang³ jong¹² Diú¹³ ni³ crǿg¹³, ju³ná³ ca¹tiú¹³ jniang³ jǿg³ quiah¹²dsa mi³ma²ne³ jniang³ ha²lah lǿa¹² jǿg³. Mi³cuøh¹³ jniang³ dsa² ju²hiíh¹ ja³li¹ŋi¹² dsa² jue¹². 7 Lǿa¹² quián² jniang³ ju³lah lǿa¹² quiah¹² huø¹. Na³ma²ca¹táh² jmǿa¹² hliú² rón² ni³ huø¹, jøng² tøa¹² dsǿa¹² Diú¹³ huø¹ jøng² chi²júh² ca¹lø¹chí¹ hi² dsio¹ quiah¹² dsa² ca¹jmo¹ ta³ huø¹. 8 Jøng² tsa¹tøa¹² dsǿa¹² Diú¹³ huø¹ ju³ná³ ca¹lø¹chí¹ jmáh¹lah tang¹², jmáh¹lah nung² hlaih¹³. Ha¹chi² ta³ jmo¹ huø¹ lah¹jøng². Jøng² jǿn²dsa huø¹.  





Cu²rø² ma²ne³ jniang³ hi² lah¹dsóh² dsi³niangh¹ jniang³ ŋi¹juǿi¹

9 Juǿi² báh³ jní² hniah¹² lah¹jøng², dsa² roh¹³ jniang³. Cónh¹jøng² ha¹chi² lë²́ jni hi² jénh³ hniah¹² hi² hlaih¹³ lah¹jøng². Ma²guiang³jni hi² ma²jmoh² hniah¹² ju³lah jmo¹² dsa² lah¹dsóh² liúg². 10 Ha¹chi² ue¹² dsǿa¹² Diú¹³ hi² tsa¹tónh²dsa juu¹² hi² dsio¹ ma²ca¹jmoh³ hniah¹². Di³ ni³ quiah¹² Diú¹³ ma²ca¹jmoh³ hniah¹² hi² dsio¹ hoh¹² hniah¹² ja³cog² dsa² roh¹³ jniang³. Jø¹² bíh³ ca¹lah¹jín³ na¹ ma²jmoh² hniah¹² lah¹jøng². 11 Jøng² hno¹jni hi² cøng² hi² jmóh³ báh³ hniah¹² hi² dsio¹ lah¹jøng², lah¹jan² lah¹jan² hniah¹², ca¹lah¹ca¹dsiég¹ jmai³ ja³hian¹² jǿg³ dsio¹ hi² ma²chi² quián² jniang³.  





456

HEBREOS 6​, ​7 12 Tsa¹jmóh³ hniah¹² hi² jueh¹² hniah¹². Jmóh³ hniah¹² ju³lah jmo¹² dsa² lah¹dsóh² hé² jǿg³ quiah¹² Diú¹³, dsa² cøng² hi² chinh¹² tí² jǿg³ ca¹lah¹ca¹tǿ² ja³ca¹të²́ dsa ca¹lah¹jǿ¹ lah¹cónh¹ hi² ma²ca¹juúh² Diú¹³ hi² tan¹dsa. 13 Ca¹cuø¹ Diú¹³ jǿg³ quiah¹² hŋiah¹²dsa, hi² ca¹mi¹dsøg¹²dsa jǿg³ jmai³ ca¹jmo¹dsa jǿg³ quianh¹³ hlai³ Abraham. Di³ ha¹chian² dsa² siáh² chian², ju³lah dsa² juanh¹² jín³ cónh¹ Diú¹³, dsa³ mi³mi¹dsøg¹² jǿg³ quiah¹²dsa. 14 Jøng² lah¹la² ca¹juúh²dsa: Jmo¹³jni hi² li¹chi² ma¹dsio¹² hi² dsio¹ quiánh²hning. Jmo¹³jni hi² li¹chian² jue¹² tsø³jon² quiánh²hning, ca¹juúh² Diú¹³. 15 Jøng² ca¹të²́ báh³ hlai³ Abraham hi² ca¹juúh² Diú¹³ mi³tan¹dsa. Di³ uú² jmai³ ca¹mi¹tián²dsa dsǿa¹²dsa. 16 Ju³ná³ hniu¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ mi¹dsøg¹² jǿg³ quiah¹², jøng² hia¹dsa jan² dsa² juanh¹² hi³méh¹ cónh¹ jín³ lán¹²dsa guiog¹³dsa. Jøng² ma²ŋi¹² dsa² nang¹² hi² lah¹dsóh² hi² dsøg¹² jǿg³ quiah¹²dsa. 17 Hi² jøng² ca¹mi¹dsøg¹² Diú¹³ jǿg³ quiah¹² hŋiah¹²dsa. Mi³jøng² cu²rø² ca¹lø¹dsøg¹² dsǿa¹² dsa² ca¹të²́ jǿg³ quiah¹² hlai³ Abraham jøng², hi² lah¹dsóh² mi¹ti¹ Diú¹³ jǿg³ quiah¹². 18 Jøng² ma²chi² ton¹ jǿg³ hi² tsa¹lé² li¹tsë²́ . Di³ ha¹chi² lé² mi¹gag¹² Diú¹³. Tei³ ma²ti³neng¹² dsǿa¹² jniang³, jniang³ dsa² ca¹hnah¹² Diú¹³ hi² ma²mi²hag¹³dsa jniang³. Tí² ma²chinh³ jniang³ jǿg³ hi² lah¹dsóh² tan¹ jniang³ ju³lah lǿa¹² jǿg³ ma²ca¹juúh²dsa. 19 Hi² jøng² tei³ báh³ ma²ti³neng¹² jmi²dsí² quián²  















jniang³. Di³ hé² jniang³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³ jøng². Cu²rø² ma²ne³ jniang³ hi² lah¹dsóh² dsi³niangh¹ jniang³ ŋi¹juǿi¹ ja³guǿ¹³ Diú¹³. 20 Juu¹² jøng² ma²ca¹ŋáh¹ Jesús, hi² ca¹quieg²dsa juu¹² quián² jniang³. Hi² jøng² cøng² hi² lán¹² Jesús ŋi¹jmó² jmai³ ŋi² ja³já¹³ jmai³ ŋi² ja³dság¹. Lán¹²dsa ju³lah lǿa¹² jǿg³ quiah¹² Melquisedec.  

7

Lán¹² Jesús ŋi¹jmó² ju³lah lán¹² Melquisedec

Mi³lán¹² Melquisedec rai¹³ jøa³juøi² Salem. Jø¹² bíh³ mi³lán¹²dsa jmi²dsa² mi²ti¹ ni³ Diú¹³ dsa² juanh¹². Jøng² ca¹ŋi³hie¹² Melquisedec hlai³ Abraham, dsa² ma²jogh¹² ma²ŋie³ hning² ja³ca¹tiúh¹dsa ca¹tá¹dsa quianh¹³ jue¹² rai¹³. Ca¹ŋi³cuø¹dsa jǿg³ dsio¹ quiah¹² Abraham, ju³ li¹chi² hi² dsio¹ quiah¹² ja³guǿ¹³dsa ja³ŋøa¹²dsa. 2 Jøng² ca¹jmo¹ Abraham guie¹ dsoh¹³ hi² ca¹lǿh²dsa ja³ca¹ŋi³jmó³dsa hning². Cøng² dsoh¹³ jøng² ca¹cuúh¹dsa Melquisedec. Jøng² jmai³ Melquisedec hniu¹dsa juúh²dsa “rai¹³ jmo¹² hi² chi² jǿg³ dsøg¹².” Jøng² rai¹³ quián¹² juøi² Salem hniu¹dsa juúh²dsa “rai¹³ jmo¹² hi² tiogh³dsa tei³.” 3 Tsa¹chian² jín³ ŋi¹² chi²júh² chian² chiég³ jmi² dsa² héi², chi²júh² chian² dsa² canh¹³ ju³roh¹³dsa. Ha¹chi² jǿg³ chi² ha²lah ca¹lø¹chián¹dsa, ha²lah ca¹jon¹dsa. Lah¹jøng² báh³ lǿa¹² quiah¹²dsa, ju³lah lǿa¹² quiah¹² hŋiah¹² ja³ŋiúh³ Diú¹³. Di³ cøng² hi² lán¹²dsa jmi²dsa² jmai³ ŋi² ja³já¹³ jmai³ ŋi² ja³dság¹. 4 Jøng² li¹ŋih³ hniah¹² hi² ja¹² lah¹hiug¹² juanh¹² dsa² héi².  





457

HEBREOS 7

Di³ ca¹cuø¹ hlai³ Abraham, dsa² hóg¹ quián² jniang³, cøng² dsoh¹³ hi² ca¹lǿh²dsa ja³ca¹ŋi³jmó³dsa hning², hi² ca¹cuúh¹dsa dsa² héi². 5 Jøng² chi² báh³ lei¹³ hi² cagh¹ jmi²dsa² cog³, cøng² dsoh¹³ hi² quiah¹² ja³ma²guie¹ dsoh¹³, ju³lah jmi²dsa² lán¹² tsø³jong¹³ hlai³ Leví, hi² cagh¹dsa quiah¹² dsa² lán¹² ju³roh¹³dsa. Di³ ca¹lah¹já¹dsa ti³lán¹² tsø³jong¹³ hlai³ Abraham. 6 Jøng² ha¹chi² lán¹² Melquisedec tsø³jong¹³ hlai³ Leví. Cónh¹jøng² ca¹cán¹ báh³ dsa² lah¹jøng² quiah¹² hŋiah¹² hlai³ Abraham, dsa² ma²ca¹hia¹ Diú¹³ hi² li¹chi² hi² dsio¹ quiah¹². Jø¹² bíh³ ca¹cuúh¹dsa Abraham jǿg³ dsio¹. 7 Jøng² tsa¹chi² jǿg³ li¹dsií³ jniang³. Di³ ma²ne³ jniang³ tiog¹³ báh³ lán¹² dsa² cuø¹² jǿg³ dsio¹ dsa² juanh¹² hi³méh¹ ca¹lah¹cónh¹ ja³lán¹² dsa² cuøh¹²dsa jǿg³ dsio¹ quiah¹². 8 Jøng² dsa² dsan² báh³ jmi²dsa² héi², dsa² cagh¹² cøng² dsoh¹³ hi² quiah¹² ja³ma²guie¹ dsoh¹³ hi² chi² quiah¹² tsø³jong¹³ hlai³ Abraham. Jøng² tsa¹lǿa¹² lah¹jøng² quiah¹² Melquisedec. Di³ lǿa¹² ni³ si² hi² lán¹²dsa hi² cøng² hi² chian²dsa. 9 Jøng² lé² báh³ li¹juúh³ jniang³ calah hi² ca¹quíg¹ hŋiah¹² hlai³ Leví ca¹lah¹ma¹quianh¹³ tsø³jong¹³dsa, ju³lah dsa² ti³lán¹² jmi²dsa² cagh¹² hi² quiah¹² dsa² juøi² jian¹²dsa, jmai³ ca¹cuø¹ hlai³ Abraham hi² jøng² quiah¹² Melquisedec. 10 Di³ hi² lǿa¹² báh³ hi² ma²quianh¹³ hlai³ Abraham tsø³jong¹³dsa, dsa² ha¹chi² ma²ca¹lø¹chián¹ jmai³ mi³ca¹jéin² Melquisedec. 11 Ca¹të²́ jmi²dsa² ti³lán¹² tsø³jong¹³ hlai³ Leví hi² ca¹heh¹dsa dsa² juøi² jian¹²dsa lei¹³ quiah¹²  













hlai³ Moisés. Jøng² tsa¹mi³hniuh¹² hi² li¹chian² calah jan² jmi²dsa² lán¹² ju³lah lán¹² Melquisedec, ju³ hi² ca¹tiúh¹ jmi²dsa² quián¹² Aarón, dsa² ti³lán¹² tsø³jong¹³ Leví, hi² mi¹rø¹²dsa jǿg³ quiah¹² dsa² juøi² jian¹²dsa dsag³ hi² ti³re²dsa. 12 Di³ jøng² hniuh¹² báh³ li¹tsë²́ lei¹³ ju³ná³ ca¹mi¹tsë¹́ dsa jǿg³ quiah¹² jmi²dsa². 13 Di³ ca¹lán¹ Juu¹³ jniang³ tsø³jong¹³ dsa² siáh², dsa² tsø³jong¹³dsa tsa¹ma²ca¹të²́ ta³ hi² mi¹ti¹dsa ni³ Diú¹³ ni³hiég². 14 Ca¹lah¹já¹ báh³ dsa² ŋi¹² hi² lán¹² Juu¹³ jniang³ tsø³jong¹³ hlai³ Judá. Jøng² ha¹chi² rø²juúh² lei¹³ quiah¹² hlai³ Moisés hi² lén² jmi²dsa² tsø³jong¹³ Judá. 15 Jøng² hiug¹² jín³ rø² ca¹lø¹léi¹³ hi² ma²hniuh¹² li¹tsë²́ lei¹³ quián² jniang³ mi³ca¹lø¹chián¹ jan² jmi²dsa² hmë²́ , dsa² lán¹² ju³lah lán¹² Melquisedec. 16 Di³ ha¹chi² ca¹lán¹dsa lah¹jøng² ni³ huu¹³ hi² rø²juúh² lei¹³ hein² tsø³jong¹³ lén² jmi²dsa². Ca¹lán¹dsa jmi²dsa² huu¹³ hi² chi² bí² quiah¹²dsa hi² chian²dsa tiá². Ha¹chi² jmai³ chi² ja³jón²dsa. 17 Di³ lah¹la² ma²ca¹juúh² Diú¹³ ja³cog²dsa: Cøng² hi² lanh¹²hning jmi²dsa² ca¹lah¹jǿ¹ jmai³ ja³já¹³, Ju³lah ca¹lán¹ Melquisedec, ca¹juúh² Diú¹³. 18 Hi² jøng² ma²ca¹ŋi¹hén² lei¹³ hóg¹². Di³ huø³ hei¹² jǿg³. Tsa¹jmo¹² ta³ jǿg³. 19 Ha¹chi² jǿg³ ca¹lø¹rǿ¹ quianh¹³ lei¹³ jøng³. Jøng² ca¹lø¹chí¹ jǿg³ hmë²́ , jǿg³ jmo¹² ma²ne³ jniang³ hi² dsi³niangh¹ jniang³ ja³cog² Diú¹³. 20 Jøng² ca¹cuø¹ Diú¹³ jǿg³ dsøg¹² quiah¹² mi³ca¹juúh²dsa jǿg³ jøng² quián² jniang³. 21 Ha¹chian² ca¹cuø¹ jǿg³ dsøg¹² quiah¹² dsa² ca¹lán¹  



















HEBREOS 7​, ​8 jmi²dsa² lah¹jiá¹². Cónh¹jøng² ca¹cuø¹ báh³ Diú¹³ jǿg³ dsøg¹² quiah¹² jmi²dsa² hmë²́ héi². Lah¹la² rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³: Ha¹chi² jéinh¹ dsǿa¹² Juu¹³ jniang³. Di³ ma²ca¹cuø¹dsa jǿg³ dsøg¹² quiah¹²dsa. “Cøng² hi² lanh¹²hning jmi²dsa² ca¹lah¹jǿ¹ jmai³ ja³já¹³,” ca¹juúh²dsa. 22 Hi² jøng² ma²ne³ jniang³ hiug¹² jín³ dsio¹ jǿg³ hi² mi²ti¹ Jesús ca¹lah¹cónh¹ jǿg³ mi³chi² lah¹jiá¹². 23 Jue¹² jmi²dsa² ca¹lø¹chián¹ lah¹jiá¹². Di³ ca¹dsan¹dsa. Tsa¹ma¹lé² dsa¹lé²dsa ta³ quiah¹²dsa. 24 Cónh¹jøng² cøng² hi² lán¹² báh³ Jesús jmi²dsa². Di³ ha¹chi² jón²dsa. 25 Hi² jøng² tiúh¹ báh³ Jesús cu²ŋieih¹³ lég² jniang³, ju³ná³ hneng² jniang³ ŋi³niang³ juu¹² ca¹quieg²dsa, juu¹² ja³dsi¹niangh¹ jniang³ ja³cog² Diú¹³. Di³ hi² jøng² báh³ chian²dsa hi² hlanh¹²dsa Diú¹³ tiá² ni³ huu¹³ quián² jniang³. 26 Ŋi¹jmó² lán¹² lah¹jøng² báh³ lah¹dsóh² hnioh¹² quián² jniang³, dsa² han¹³ ha¹chi² ma²ca¹jmo¹ hi² hlaih¹³, ha¹chi² dsag³ re². Ma²guǿ¹²dsa uǿin² ca¹lah¹cónh¹ ja³tiogh³ dsa² re² dsag³. Ma²guǿ¹²dsa guiuh¹³ ŋi¹juǿi¹. Ma²lán¹²dsa hiug¹² juanh¹²dsa ca¹lah¹cónh¹ ja³ca¹lah¹já¹ dsa² chian². 27 Ha¹chi² hniuh¹² jmo¹dsa ju³lah mi³jmo¹² ŋi¹jmó² siáh². Di³ ca¹lah¹jǿ¹ jmai³ ca¹lø¹hniuh¹² quiog¹² dsa² héi² jáh² ca¹mi¹dsian¹²dsa ni³ Diú¹³, ni³ huu¹³ dsag³ quiah¹² guiog¹³dsa ca¹lah¹ma¹quianh¹³ dsag³ quiah¹² dsa² juøi² jian¹²dsa. Di³ cu²rón² lah¹jøng² báh³ ca¹quíg¹

458 Jesús dsǿg³ jniang³ mi³ca¹hiei¹dsa jmø³uai¹². 28 Lah¹dsóh² dsa² jmøi¹guǿi¹ re² dsag³ ca¹lán¹ ŋi¹jmó² ni³ lei¹³ quiah¹² hlai³ Moisés. Jøng² hiug¹² jín³ hi² dsio¹ jǿg³ ca¹mi¹dsøg¹² Diú¹³ quianh¹³ jǿg³ quiah¹²dsa mi³ma²ni³ŋó¹³ ma²chi² lei¹³ jøng². Di³ ca¹hia¹ Diú¹³ hŋiah¹² ja³ŋiúh³dsa, hi² ca¹lán¹dsa ŋi¹jmó² ni³ jǿg³ hmë²́ jøng², dsa² ma²lán¹² cu²rø² ti³hian¹² jǿg³ quiah¹².  













8

Jǿg³ hmë²́ hi² ca¹jmo¹ Diú¹³ ma²neng¹² gug² Jesús

Lah¹la² lǿa¹² jǿg³ jøng². Hi² chian² báh³ jan² ŋi¹jmó² lán¹² lah¹jøng² quián² jniang³, dsa² guǿ¹² ŋi¹juǿi¹ ja³cog² hŋiah¹² Diú¹³ dsa² juanh¹², jag¹³dsa dsio¹. 2 Ma²mi²ti¹ dsa² héi² ni³ Diú¹³ ja³lah¹dsóh² guǿ¹² Diú¹³. A¹jáng¹ hniú¹² hi² ca¹jmo¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ jøng², ja³guǿ¹³ Diú¹³. Hŋiah¹² báh³ Juu¹³ jniang³ ca¹jmo¹ ja³guǿ¹³dsa. 3 Jøng² ta³ jøng² báh³ ca¹të²́ ca¹lah¹já¹ ŋi¹jmó², hi² dsii¹dsa ni³ Diú¹³ he² hi² hiug² dsǿa¹² la³cuø¹ dsa² juøi² ca¹lah¹quianh¹³ hi² cuø¹dsa ni³ huu¹³ hi² dsa¹hén² dsǿg³dsa calah. Hi² jøng² hniuh¹² báh³ li¹chi² cøng² hi² cuø¹ ŋi¹jmó² quián² jniang³ héi² ca¹lah¹ja³cog² Diú¹³. 4 Cónh¹jøng² ha¹chi² mi³lán¹² dsa² héi² ŋi¹jmó² ju³jøng² guǿ¹²dsa ni³ huø¹ la². Di³ hi² chian² báh³ ŋi¹jmó², ju³lah dsa² mi²ti¹ ni³ Diú¹³ ca¹lah¹cónh¹ lǿa¹² lei¹³ quiah¹² hlai³ Moisés. 5 Mi²ti¹ dsa² héi² ju³lah lǿa¹² jmáh¹lah hi² lai³. Ha¹chi² mi²ti¹dsa ju³lah lah¹dsóh² lǿa¹² ŋi¹juǿi¹. Di³ lah¹la² ca¹juúh² Diú¹³ mi³ca¹tǿ² ja³ca¹jmo¹ hlai³ Moisés guøh¹² quiah¹² Diú¹³: “¡Jai³lah! Jmo³ cu²rø² ju³lah lǿa¹² hi² ca¹hé¹jni hning² ni³ máh²,” ca¹juúh² Diú¹³.  







459

HEBREOS 8​, ​9

6 Jøng² hiug¹² jín³ hi² dsio¹ ta³ mi²ti¹ ŋi¹jmó² quián² jniang³ ca¹lah¹cónh¹ jín³ ta³ mi²ti¹ dsa² héi². Hiug¹² jín³ hi² dsio¹ jǿg³ ma²neng¹² gug²dsa, jǿg³ ma²ca¹jmo¹ Diú¹³ ja³cog² jniang³. 7 Tsa¹hniuh¹² mi³jmo¹ Diú¹³ jǿg³ dsio¹ hi² ma²chi² quián² jniang³ na¹, ju³ jøng² cu²rø² ca¹jmo¹ ta³ jǿg³ ca¹løa¹ lah¹jiá¹². 8 Cónh¹jøng² ha¹chi² lë²́ Diú¹³ hi² ca¹jmo¹ dsa² hóg¹ cu²rø² ma²lǿih² jøng². Lah¹la² báh³ ca¹juúh² Diú¹³: Jií¹ báh³ jmai³, juúh² Juu¹³ jniang³, ja³jmo³jni jǿg³ hmë²́ quianh¹³ dsa² juøi² israel ca¹lah¹ma¹quianh¹³ dsa² juøi² judá. 9 Ha¹chi² lé² jǿg³ hmë²́ jøng² ju³lah lǿa¹² jǿg³ ca¹jmo¹jni quianh¹³ dsa² hóg¹ quián¹²dsa jmai³ ca¹jian¹jni dsa², ca¹huan³jni dsa² huø¹ Egipto. Di³ ha¹chi² ca¹mi¹ti¹dsa jǿg³ jøng² ca¹juǿi²jni dsa². Hi² jøng² tsa¹ca¹tanh²jni dsa² juu¹², juúh² Juu¹³ jniang³. 10 Lah¹la² báh³ lǿa¹² jǿg³ jmó¹³jni quianh¹³ dsa² israel, na³ma²ca¹dsiég¹ jmai³ jøng², juúh² Juu¹³ jniang³: Jmó¹³jni dsi³lé² jǿg³ quieg¹jni ca¹tǿ² niúh¹ dsǿa¹² ca¹tǿ² niúh¹ jmi²dsí² quiah¹² báh³ dsa². Di³ jøng² cøng² hi² lén²jni Diú¹³ quián¹²dsa. Cøng² hi² lén²dsa dsa² quian¹ jní² calah. 11 Jøng² tsa¹ma¹hniuh¹² heh¹dsa dsa² quianh¹³dsa, roh¹³dsa jǿg³ hi² li¹cuai¹²dsa jní². Di³ ca¹lah¹já¹ dsa² li¹cuai¹² jní² jmai³ jøng²,  





cu¹dsie¹² dsa² meh² ca¹lah¹ma¹quianh¹³ dsa² canh¹³. 12 Jøng² hén¹³ báh³ jní² dsag³ quiah¹²dsa. Ha¹chi² ma¹dsiágh¹ dsøa¹jni hi² hlaih¹³ ma²ca¹jmo¹dsa, ca¹juúh² Diú¹³. 13 Ma²jmo¹² Diú¹³ lah¹cøng² hi² ma²hóg¹² jǿg³ ca¹jmo¹dsa lah¹jiá¹², mi³ma²juúh²dsa hi² jmo¹dsa jǿg³ hmë²́ . Jøng² ma²ne³ báh³ jniang³ hi² ma²hniuh¹² dsa¹hén² lǿa¹² ju³ he² hi² ma²dsø²guiúgh² ma²lø²hóg¹².  

Quianh¹³ jmø³ Cristo ca¹lø¹dsen¹² jǿg³ hmë²́ ma²chi² quián² jniang³

9

Jøng² mi³chi² báh³ jǿg³ ha²lah mi³jmo¹dsa dsi²néi² guøh¹², ju³lah dsa² mi³ti³chinh¹² jǿg³ ca¹lø¹chí¹ lah¹jiá¹² jøng². Jø¹² bíh³ mi³tsih¹³ báh³ guøh¹² quiah¹²dsa, guøh¹² quiah¹² jmøi¹guǿi¹ la² báh³. 2 Di³ ca¹jmo¹ báh³ dsa² guøh¹². Jøng² ca¹jag¹³ guøh¹² lah¹ni³ ja³togh¹²dsa guøh¹², ja³jøng² tsen² JA³HAN¹³. Ja³jøng² mi³tsih¹³ ŋí³ ti³hiúh² si² cø², quianh¹³ mesa neng¹² hi³ŋíh¹ han¹³. 3 Jag¹³ guøh¹² ja³ma²ton¹ jøng², coh¹³ hmøah¹² hei¹² dsi²jo² dsi²néi² guøh¹², ja³jøng² tsen² JA³HAN¹³ HIUG¹². 4 Ja³jøng² mi³tsih¹³ ni³hiég² lǿa¹² cog³niáng¹³ ja³mi³jǿn²dsa chiun². Jø¹² bíh³ mi³tsih¹³ gog¹² quiah¹² jǿg³ ca¹jmo¹ Diú¹³ quianh¹³dsa. Ma²lǿa¹² cog³niáng¹³ ta³cøng² coh¹³ gog¹². Jøng² niúh¹ gog¹² mi³hiu³ cøng² tøh¹² lǿa¹² cog³niáng¹³ ta³cøng² ja³mi³tioh¹³ mih² mǿi² mi³gøah¹²dsa, hi² tsen² maná. Jøng² mi³hiu³ calah hma² tig² ca¹nih¹² ca¹hǿi² lí³ quiah¹² hlai³ Aaron. Jø¹² bíh³ mi³tioh¹³ cang³  





460

HEBREOS 9 ja³rø²hløah¹² jǿg³ jøng² hi² ca¹jmo¹ Diú¹³ quianh¹³dsa. 5 Jøng² ni³ gog¹², ta³ton¹ jag¹³ gog¹², mi³tiogh³ og¹ dsa² lan³, li³hioh¹³ jniá², ti³dsøa¹³ tsø³cog¹², dsa² ti³tsen² querubines. Tsø³cog¹² dsa² héi² ti³hai¹² guiuh¹³ ja³mi³dsii¹² ŋi¹jmó² hi² mi³cuøh¹²dsa Diú¹³. Cónh¹jøng² tsa¹ma¹hniuh¹² juøh¹³jni ta¹na¹ ha²lah lǿa¹² hi³méh¹ hi² jøng². 6 Ma²lǿa¹² lah¹jøng², jøng² cøng² ta³dsa²tiogh¹² jmi²dsa² ja³lǿa¹² lah¹ni³ ca¹jag¹³ guøh¹², hi² mi²ti¹dsa ta³ quiah¹²dsa ta¹lah¹ja³cog² Diú¹³. 7 Jøng² jmáh¹lah ŋi¹jmó² báh³ hí¹ cu²rón² lah¹cøng² ji²ŋi² ja³ma²lǿa¹² jag¹³ guøh¹² ja³ma²ton¹. Ja³hí¹dsa jøng², quin¹²dsa jmø³ jáh² hi² dsa¹dsii¹dsa ni³ Diú¹³ ni³ huu¹³ dsag³ quiah¹² hŋiah¹²dsa quianh¹³ dsag³ quiah¹² dsa² juøi² jian¹²dsa. 8 Quianh¹³ jǿg³ jøng² hi² ca¹mi¹léi¹³ jmi²dsí² han¹³ hi² tsa¹lé² dsa³tiágh³ jniang³ ja³ma²ton¹ jag¹³ guøh¹² jøng² ca¹lah¹cónh¹ jmai³ ja³hniuh¹² jmo¹ jmi²dsa² ta³ jag¹³ guøh¹² lah¹ni³. 9 Ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ jøng² jmo¹² hi² li¹ne³ jniang³ jǿg³ la²: Tiog¹³ tsa¹niu¹ tei³ dsǿa¹²dsa. Mi³jøng² tsa¹ma¹høa¹ dsǿa¹²dsa hi² hlaih¹³ ma²ca¹jmo¹dsa, ju³lah dsa² dsii¹ ni³ Diú¹³ he² hi² hiug² dsǿa¹²dsa la³cuø¹dsa quianh¹³ hi² cuø¹dsa ni³ huu¹³ hi² dsa¹hén² dsǿg³dsa. 10 Di³ lǿa¹² jǿg³ jøng² jmáh¹lah jǿg³ ha²lah quie¹³ hniúh³ jniang³, ha²lah jmó³ jniang³. Mi³jøng² lé² ti³jai¹ jmø²ŋǿ¹² quián² jniang³. Jøng² cu²hna² báh³ ca¹jmo¹ ta³ jǿg³ jøng² ca¹lah¹ca¹tǿ² ja³ca¹mi¹tsë¹́ Diú¹³ jǿg³. 11 Ni³ jøng² ca¹guøn¹ Cristo quián² jniang³ jmøi¹guǿi¹. Ma²lán¹²dsa ŋi¹jmó² quiah¹² jǿg³ dsio¹ ma²chi²  













quián² jniang³ na¹. Hiug¹² jín³ hi² dsio¹ lǿa¹² ja³mi²ti¹dsa ni³ Diú¹³. Tsa¹lǿa¹² ja³jøng² ju³lah lǿa¹² guøh¹² tsih¹² jmøi¹guǿi¹ la². A¹jáng¹ ju³ dsa² jmøi¹guǿi¹ dsa² ca¹jmo¹. 12 Jø¹² bíh³ tsa¹chi² dsii¹²dsa jmø³ chiang³ løg² quianh¹³ jmø³ ca³ju² meh² ni³ Diú¹³. Di³ cu¹ŋieih¹³ lah¹jøng² báh³ ca¹dsiég¹dsa ja³ta¹ni¹ Diú¹³, ja³lah¹dsóh² hiug¹² han¹³, mi³ca¹cuø¹dsa jmø³dsa hŋiah¹²dsa. Cu¹ŋieih¹³ lah¹jøng² ca¹lég²dsa jniang³. Mi³jøng² tsa¹ma¹dsa²héin² jniang³ jmai³ ŋi² ja³já¹³ jmai³ ŋi² ja³dság¹. 13 Ca¹jmo¹ báh³ mih² ta³ jmø³ chiang³ løg² quianh¹³ jmø³ ca³ju² dsú², quianh¹³ ju² quiah¹² ca³ju² meh² ca¹jǿn²dsa ni³hiég². Di³ ca¹løa¹ ni³jai¹ jmø²ŋǿ¹² quiah¹²dsa mi³ca¹séi²dsa hi² jøng² ni³ quiah¹²dsa, ju³lah dsa² tsa¹mi³ti³jai¹ jmø²ŋǿ¹² quiah¹². 14 Jøng² hiug¹² jín³ hi² cu²rø² jmo¹² jmø³ Cristo hi² tsa¹ma¹quín³ jniang³ ju²hí³ dsøa¹² dsag³ mi³qui¹jiag¹² juu¹² ja³mi³dsiág¹ jniang³. Mi³jøng² ma²tiúh¹ jniang³ mi³ti³ jniang³ ni³ Diú¹³, dsa² chian² tiá². Di³ ha¹chi² dsag³ mi³re² Cristo hŋiah¹². Cónh¹jøng² ca¹jáinh¹dsa jmi²dsí² quiah¹²dsa, jmi²dsí² chian² tiá², ca¹quieg²dsa ni³ Diú¹³ ni³ huu¹³ quián² jniang³. 15 Hi² jøng² ma²lán¹² Cristo dsa² ma²neng¹² gug² jǿg³ hmë²́ ma²ca¹jmo¹ Diú¹³ quianh¹³ jniang³. Mi³jøng² jniang³ dsa² ca¹hei¹ Diú¹³, ma²lé² tai¹ jniang³ hi² dsio¹ ma²ca¹juúh²dsa hi² li¹chi² quián² jniang³. Ha¹chi² ma¹rø²canh¹² jniang³ dsag³ mi³røi² jniang³ quianh¹² jǿg³ hóg¹². Di³ ma²ca¹jon¹ Cristo ni³ huu¹³ quián² jniang³. 16 Hi²  









461

HEBREOS 9​, ​10

hniuh¹² báh³ li¹chi² jǿg³ dsøg¹² hi² lah¹dsóh² ca¹jon¹ jan² dsa². Jøng² jín³ ma²quien¹² si² ca¹jmo¹dsa cónh¹ jmai³ mi³chian²dsa, ju³lah si² rø²juúh² hein² dsa² tan¹ he² hi² chi² quiah¹²dsa. 17 Ha¹chi² quien¹² si² jøng² ta³lah¹chian² dsa² ca¹jmo¹ si². Na³ma²ca¹jon¹ báh³ dsa² quien¹² si². 18 Hi² jøng² ca¹tǿ² jǿg³ hóg¹² jøng² ca¹lø¹quien¹² quianh¹³ jmø². 19 Di³ mi³ma³na²hǿ² hlai³ Moisés ta³cøng² lei¹³ lǿa¹² ni³ si², jøng² ca¹cán¹dsa jŋiú³ jah¹chih² hi² ma²lǿa¹² guiéng², quianh¹³ mih² høg² hisopo. Jøng² ca¹tóh²dsa hi² jøng² jmøi² ma²rø²guian¹² jmø³ ca³ju² meh² quianh¹³ jmø³ chiang³ løg². Jmøi² jøng² ca¹séi²dsa ni³ si², quianh¹³ ni³ quiah¹² ca¹lah¹já¹ dsa² tiogh³. 20 Jøng² ca¹juúh²dsa: “Lah¹la² báh³ jmø² jmo¹² hi² li¹dsen¹² jǿg³ ma²ca¹jmo¹ Diú¹³ ja³cogh² hniah¹²,” ca¹juúh²dsa. 21 Jø¹² bíh³ ca¹séi² hlai³ Moisés guøh¹² quianh¹³ jmø² jøng². Ca¹séi²dsa ca¹lah¹jǿ¹ hi² tioh¹³ guøh¹² hi² cu²jmo² jmi²dsa². 22 Lah¹dsóh² mih² tsa¹ca¹lah¹jǿ¹ báh³ hniuh¹² mi¹jŋiáng¹dsa quianh¹³ jmø² ca¹lah¹cónh¹ lǿa¹² lei¹³ hóg¹² jøng². Di³ ha¹chi² ju²hén² dsag³ chi² ju³ná³ tsa¹ca¹séi² jmø².  











Ca¹hén² Cristo dsǿg³ dsa² jmøi¹guǿi¹ ja³ca¹cán¹dsa jmø³uai¹²

23 Lah¹jøng² báh³ ca¹jmo¹dsa hi² ca¹mi¹jŋiáng¹dsa ca¹lah¹jǿ¹ hi² jøng², hi² lǿa¹² hi² lai³ quiah¹² hi² chi² ŋi¹juǿi¹. Jøng² hiug¹² jín³ hi² dsio¹ hniuh¹² dsií³ jniang³ ni³ Diú¹³ lah¹dsóh². 24 Di³ a¹jáng¹ ju³ guøh¹² ca¹jmo¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ ca¹hí¹ Cristo ju³lah guøh¹² hi² lǿa¹² hi² lai³ quiah¹² hi² chi² ŋi¹juǿi¹. Di³  



ca¹tǿ² guiuh¹³ ŋi¹juǿi¹ ca¹hí¹ Cristo. Hiúg³dsa ja³ta¹ni¹ Diú¹³. Hlanh¹²dsa Diú¹³ ni³ huu¹³ quián² jniang³. 25 Jøng² ha¹chi² hniuh¹² cán²dsa jmø³uai¹² hliú² rón², ju³lah mi³lǿa¹³ jǿg³ quiah¹² ŋi¹jmó² lah¹jiá¹², dsa² mi³hí¹ lah¹cøng² lah¹cøng² ji²ŋi² dsi²néi² guøh¹², ja³juúh²dsa ja³han¹³ hiug¹² jøng², hi² dsa²can¹²dsa jmø³ jáh². 26 Di³ hliú² rón² mi³hniuh¹² hi² jón² Cristo ca¹lah¹cónh¹ jmai³ ca¹niu¹ jmøi¹guǿi¹ ju³ lah¹jøng² lǿa¹². Cónh¹jøng² cu²rón² lah¹jøng² báh³ ca¹guøn¹ Cristo jmøi¹guǿi¹ ja³ja¹quien¹³ dsii¹ jmai³ quiah¹² jmøi¹guǿi¹. Ca¹hiei¹dsa jmø³uai¹² hŋiah¹²dsa ni³ huu¹³ hi² ca¹ŋi¹hén² dsǿg³ jniang³. 27 Lǿa¹² jǿg³ di³ hi² cu²rón² dsan² dsa² jmøi¹guǿi¹. Ni³ jøng² cán² Diú¹³ jǿg³ dsøg¹² quiah¹²dsa. 28 Jø¹² bíh³ cu²rón² ma²ca¹cuø¹ Cristo jmø² quiah¹²dsa. Mi³jøng² ca¹quíg¹dsa dsag³ quiah¹² dsa² jue¹². Jøng² liúg²dsa dsa² tiogh³ ti³jŋiang¹² na³ma²guønh¹²dsa ca¹tǿ² tángh¹. Ha¹chi² ma¹hniuh¹² hén²dsa dsag³ jmai³ jøng². Mih² báh³ jǿg³ dsio¹ ca¹lø¹chí¹ quiah¹² lei¹³ hóg¹² ca¹lah¹cónh¹ ja³té¹² jǿg³ dsio¹ ma²chi² quián² jniang³ na¹. Di³ tsa¹lǿih² jmai³ li¹ti¹ jǿg³ quiah¹² dsa² cøng² hi² dsa¹dsii¹ jmø³ jáh² ni³ Diú¹³ hliú² rón² lah¹cøng² lah¹cøng² ji²ŋi². 2 Di³ mi³jŋi¹dsa hi² tsa¹mi³dsa¹dsii¹dsa hi² jøng² ni³ Diú¹³, ju³jøng² ca¹lø¹ti¹ jǿg³ quiah¹²dsa. Tsa¹ma¹mi³cán²dsa ju²hí³ dsøa¹² ju³jøng² ma²ca¹ŋi¹hén² dsǿg³dsa. 3 Cónh¹jøng² lǿ² dsagh² dsǿa¹²dsa dsag³ re²dsa hi² jmo¹²dsa lah¹jøng² lah¹cøng² lah¹cøng² ji²ŋi². 4 Di³ ha¹chi² lé² dsa¹hén² dsag³ quianh¹³ jmø³ jáh².  







10







462

HEBREOS 10 5 Hi² jøng² lah¹la² ca¹juúh² Cristo mi³ca¹guøn¹dsa jmøi¹guǿi¹, hi² ca¹tsáih¹dsa Diú¹³: Ha¹chi² hnøngh²hning dsii¹³jni jmø³ jáh² neih³hning, hi² la³cuø¹³jni. Cónh¹jøng² ma²ca¹jmoh³hning ma²ca¹cuøh³hning jmø²ŋǿ¹² quieg¹jni. 6 Tsa¹ma²ca¹tǿ² hoh¹²hning hi² jøn¹²dsa ni³hiég² quianh¹³ hi² cuø¹²dsa ni³ huu¹³ dsag³ ti³re²dsa. 7 Jøng² lah¹la² ca¹juǿi²jni hning²: He³ jní² ma³guøn¹² jmøi¹guǿi¹. Mi³jøng² jmó¹³jni ca¹lah¹jǿ¹ hi² hnøngh²hning, Diú¹³ quian¹jni, ju³lah lǿa¹² jǿg³ rø²juúh² ni³ si² ja³cog²jni, ca¹juúh²dsa. 8 Lah¹ni³ ca¹juúh²dsa hi² tsa¹hniu¹ Diú¹³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² jøng² hi² cøng² hi² dsii¹² dsa² juøi² ni³dsa, ju³lah hi² dsii¹² dsa² juøi² ni³ huu¹³ dsag³ re²dsa quianh¹³ hi² la³cuø¹²dsa calah, ju³lah hi² jǿn²dsa ni³ Diú¹³. Cónh¹jøng² ma²lǿa¹² lei¹³ hi² jmo¹²dsa lah¹jøng². 9 Ni³ jøng² ca¹juúh²dsa: “He³ jní² ma²guøn¹² jmøi¹guǿi¹. Mi³jøng² jmó¹³jni ca¹lah¹jǿ¹ hi² hnøngh²hning, Diú¹³ quian¹jni,” ca¹juúh²dsa. Hi² jøng² ca¹hén²dsa jǿg³ hóg¹² jøng². Mi³jøng² ca¹quieg²dsa jǿg³ hmë²́ . 10 Quianh¹³ jǿg³ hmë²́ jøng² ma²lán¹² jniang³ dsiog¹ jniang³ ja³ta¹ni¹ Diú¹³. Di³ cu²rón² lah¹jøng² báh³ ca¹cuø¹ Jesucristo jmi²dsí² quiah¹²dsa. 11 Ca¹lah¹já¹ jmi²dsa² quián¹² dsa² judío, cøng² hi² tiogh³dsa jmo¹²dsa ta³ ni³hiég² lah¹cøng² lah¹cøng² jmai³. Hliú² rón² dsii¹²dsa ni³ Diú¹³ cøng² ni³ jmáh¹lah  









hi² jøng² hi² cuø¹² dsa² juøi². Cónh¹jøng² ha¹chi² lé² dsa¹hén² dsǿg³ dsa² juøi² quianh¹³ hi² jøng². 12 Jøng² cu²rón² lah¹jøng² báh³ ca¹cuø¹ Cristo quián² jniang³ jmø²ŋǿ¹² quiah¹²dsa ni³ huu¹³ dsag³ mi³ti³røi² jniang³. Jøng² ca¹ŋáh¹dsa. Ca¹ŋi¹gú¹dsa ja³cog² Diú¹³, jag¹³dsa dsio¹. 13 Ja³jøng² guǿ¹²dsa ca¹lah¹ca¹tǿ² jmai³ ja³ca¹jmo¹ Diú¹³ hi² ma²ca¹lø¹dsen¹³dsa dsa² hiag¹³ quiah¹²dsa. 14 Di³ quianh¹³ cu²rón² lah¹jøng² hi² ca¹dsii¹dsa gug² tai³dsa ni³ Diú¹³ ma²ca¹jmo¹ báh³ dsa² hi² ma²lán¹² jniang³ ti³hian¹³ jniang³ dsa² dsiog¹ ja³ta¹ni¹ Diú¹³, jmai³ ŋi² ja³já¹³, jmai³ ŋi² ja³dság¹. 15 Jø¹² bíh³ lah¹jøng² lǿa¹² jǿg³ hi² juúh² jmi²dsí² han¹³ tsaih¹² jniang³. Di³ lah¹la² ma²ca¹juúh²dsa, jǿg³ lǿa¹² ni³ si²: 16 Lah¹la² báh³ lǿa¹² jǿg³ jmó¹³jni quianh¹³dsa na³ma²ca¹dsiég¹ jmai³ jøng², juúh² Juu¹³ jniang³: Jmó¹³jni dsi³lé² jǿg³ quieg¹jni ca¹tǿ² niúh¹ dsǿa¹²dsa, ca¹tǿ² niúh¹ jmi²dsí² quiah¹² báh³ dsa², ca¹juúh² Diú¹³. 17 Ni³ jøng² lah¹la² ca¹juúh²dsa calah: Jøng² hén¹³ báh³ jní² dsag³ quiah¹²dsa. Ha¹chi² ma¹dsiágh¹ dsøa¹jni hi² hlaih¹³ ma²ca¹jmo¹dsa, ca¹juúh² Diú¹³. 18 Hi² jøng² ha¹chi² ma¹chi² hi² hniuh¹² dsa¹can¹dsa ni³ Diú¹³. Di³ ma²chi² báh³ ju²hén² dsag³.  











Dsio¹ dsǿg³ jniang³ quianh¹³ Diú¹³

19 Hi² jøng² dsa² roh¹³ jniang³, ma²tí² dsǿa¹² jniang³ hi² dsa³tiágh³  

463

HEBREOS 10

jniang³ ja³lah¹dsóh² guǿ¹² Diú¹³, ja³hiug¹² han¹³. Di³ jmø³ Jesús ma²ca¹cuø¹. 20 Juu¹² jøng² dsǿg³ jniang³, juu¹² hmë²́ ma²ca¹ní¹ Jesús, juu¹² ja³li¹chian² jniang³ tiá². Di³ ca¹gøi² hmøah¹² mi³chi³hei¹² dsi²néi² guøh¹² mi³ca¹jon¹ Jesús, hmøah¹² mi³rø²jløa¹² juu¹² ja³mi³dsǿg³ jniang³ ja³ta¹ni¹ Diú¹³. 21 Hiug¹² jín³ hi² dsiog¹ ŋi¹jmó² ma²chian² quián² jniang³, jniang³ dsa² ma²quián¹² Diú¹³. 22 Hi² jøng² dsio¹ tiágh³ jniang³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² hiug² dsǿa¹² jniang³ quianh¹³ Diú¹³, hi² tsa¹goh¹² jniang³. Di³ ma²chinh³ jniang³ tí² jǿg³ quiah¹² Jesús. Ha¹chi² ma¹høa¹² dsǿa¹² jniang³ dsag³ mi³røi² jniang³. Di³ ma²ca¹jmo¹ jmø³ Jesús hi² ma²ti³jai¹ jmi²dsí² quián² jniang³. Ma²ca¹løa¹ ti³jai¹ jmø²ŋǿ¹² quián² jniang³ quianh¹³ jmøi² dsio¹. 23 Jøng² dsio¹ cøng² hi² chinh³ tí² báh³ jniang³ jǿg³ ma²hé² jniang³. Di³ dsa² ti³té¹³ jǿg³ báh³ dsa² ca¹jmo¹ jǿg³ dsio¹ quián² jniang³. 24 Hnángh³ jniang³ mai³¹ ha²lah mi³hog³ jniang³ roh¹³ jniang³. Mi³jøng² jmo¹dsa jmáh¹lah hi² dsio¹. Mi³jøng¹ li¹hnio¹dsa cu²rø² roh¹³dsa. 25 Tsa¹jmó³ jniang³ tsa¹dsǿg³ jniang³ ja³dsa¹tiogh¹² dsa² roh¹³ jniang³, ju³lah jmo¹² ca²dsiog³dsa. Di³ hniuh¹² cuøh¹³ jniang³ ju³roh¹³ jniang³ bí². Hiug¹² jín³ ma²hniuh¹² jmó³ jniang³ lah¹jøng² na¹. Di³ ma²ne³ jniang³ ma²ja¹quien¹³ ja³jiúgh² Juu¹³ jniang³. 26 Ha¹chi² hi² siíh² ma¹lé² dsií³ jniang³ ni³ Diú¹³ ni³ huu¹³ dsag³ quián² jniang³, ju³ná³ hiug² dsǿa¹² jniang³ cøng² hi² ca¹jmó³ jniang³ hi² hlaih¹³, mi³ma²ca¹lø¹ne¹ jniang³ jǿg³ dsøg¹² quiah¹² Diú¹³. 27 Jø²  















hi² gøg² lah¹jøng² báh³ ma²ne³ jniang³ hi² dsa¹ŋǿi² jniang³, hi² ta¹canh¹³ báh³ jniang³ dsag³ røi² jniang³. Dsa¹hén² báh³ jniang³ ni³ si² dsíg², ja³dsa¹tiogh¹² ca¹lah¹já¹ dsa² hiag¹³ quiah¹² Diú¹³. 28 Ha¹chi² huø³ dsǿa¹²dsa ca¹jmo¹dsa ja³cog² dsa² tsa¹ca¹nǿng² lei¹³ quiah¹² hlai³ Moisés ma²lǿih². Ca¹jon¹ báh³ dsa² ca¹jmo¹ lah¹jøng² ju³ná³ og¹ úg² dsa² ca¹jmo¹ jǿg³ he² hi² tsa¹ca¹mi¹ti¹dsa. 29 Hi² jøng² ma²ŋih³ hniah¹² hiug¹² jín³ ma¹dsio¹² quíg³ jniang³, ju³ná³ ca¹lø¹hian¹³ jniang³ ja³ŋiúh³ Diú¹³. Ma¹dsio¹² ta¹canh¹³ jniang³ ju³ná³ tsa¹ca¹tiunh¹³ jniang³ juu¹² hi² ca¹cuø¹ Cristo jmø³. Mi³jøng² mi³lén² jniang³ dsa² dsiog¹. Hniang¹ báh³ Diú¹³. Hi² jøng² cán² jmi²dsí² quiah¹²dsa ju²hiíh¹ ju³ná³ ca¹jmó³ jniang³ hi² hlaih¹³ lah¹jøng². 30 Ma²cue¹² báh³ jniang³ dsa² ca¹juúh² jǿg³ la²: “Jní² báh³ ca¹të²́ jmó¹³ hi² quíg¹ dsa² re² dsag³. Ŋai³ báh³ jní² hmah³ dsag³,” ca¹juúh² Diú¹³. Jø¹² bíh³ lah¹la² ma²ca¹juúh²dsa: “Cang¹ báh³ Juu¹³ jniang³ jǿg³ dsøg¹² quiah¹² dsa² quián¹²dsa,” ca¹juúh²dsa. 31 ¡He³ báh³ gøg² quián² jniang³ ju³ná³ ca¹lø¹hiag¹³ Diú¹³, dsa² chian² tiá²! 32 Ju³dsiagh² hoh¹² hniah¹² ́ ² hniah¹² lah¹jiá¹², hi² ca¹ŋi¹ŋëh cónh¹ jmai³ lah¹ni³ ca¹lø¹ŋih³ hniah¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Di³ ca¹mi³bíh³ hniah¹² hoh¹² ma¹dsio¹² jmø³uai¹² ca¹lø¹chiánh¹ hniah¹². 33 Ca¹jmóh²dsa ca²dsiogh³ hniah¹². Ca¹quinh² hniah¹² ju²hiíh¹ ja³tiogh³ dsa² jue¹². Jøng² ca¹quinh² ca²dsiogh³ hniah¹² jmø³uai¹² calah, mi³ca¹jaih³ hniah¹² hi² ca¹jénh² ju²rúh² hniah¹² hi² hlaih¹³ lah¹jøng².  











464

HEBREOS 10​, ​11 34 Ca¹ŋi¹ŋiú² hoh¹² hniah¹² ja³cog² rúh² hniah¹², dsa² ca¹ŋi¹togh¹ hni¹ŋí³. Cøng² ca¹lø¹hiúg¹ báh³ hoh¹² hniah¹² hi² ca¹cán¹ dsa² hiag¹³ hi² mi³chi² quiánh² hniah¹². Di³ ma²ŋih³ hniah¹² hiug¹² jín³ hi² dsio¹ ma²chi² quiánh² hniah¹² ŋi¹juǿi¹, hi² tsa¹dsa¹hén². 35 Hi² jøng² tsa¹tiuh¹³ hniah¹² jǿg³ ma²ŋih³ hniah¹², jǿg³ jmo¹ hi² tanh¹ hniah¹² hi² hiug¹² dsio¹. 36 Hniuh¹² mi³bíh³ hniah¹² hoh¹². Mi³jøng² jmóh³ hniah¹² hi² hniu¹ Diú¹³. Mi³jøng² tanh¹ hniah¹² calah ju³lah lǿa¹² jǿg³ ma²ca¹juúh² dsa² héi². 37 Lah¹la² rø²juúh² si²: Ha¹chi² ma¹uú². Tsa¹li¹hai³. Di³ ma²ja¹quien¹³ guønh¹ dsa² jiúgh² jmøi¹guǿi¹. 38 Jøng² li¹chian² dsa² dsiog¹ quian¹jni tiá², dsa² hé² jǿg³. Cónh¹jøng² ha¹chi² lé² hi² tøa¹ dsøa¹jni ja³cog² dsa² ca¹jénh¹ juu¹² ja³ma²ca¹já¹dsa, ca¹juúh² Diú¹³. 39 Jøng² ha¹chi² lán¹² jniang³ ju³lah dsa² jenh¹² juu¹², dsa² dsa¹hén² quiah¹². Dsa² hé² jǿg³ báh³ lán¹² jniang³. Di³ liúg² jmi²dsí² quián² jniang³.  









Dsa² jue¹² hé² jǿg³ quiah¹² Diú¹³

11

Lah¹la² hniu¹dsa juúh²dsa hi² hé² jniang³ jǿg³: Hi² ma²ne³ jniang³ hi² lah¹dsóh² tan¹ jniang³ ca¹lah¹cónh¹ lǿa¹² jǿg³ ma²ca²juúh² Diú¹³. Cu²rø² ma²ne³ jniang³ hi² lah¹dsóh² chi² hi² tsa¹jní². 2 Ca¹tǿ² dsǿa¹² Diú¹³ ja³cog² dsa² hóg¹, ju³lah dsa² ca¹hé¹ jǿg³ quiah¹²dsa. 3 Jǿg³ ma²hé² báh³ jniang³ jmo¹² hi² ma²ne³ jniang³ hi² ca¹jmo¹ Diú¹³  



ca¹niu¹ jmøi¹guǿi¹ jmáh¹lah quianh¹³ jǿg³ ca¹hløah¹dsa, ca¹jmo¹dsa hi² ca¹lø¹chí¹ hi² ma²jní² ja³tsa¹mi³chi² jin³ he². 4 Dsio¹ hi³méh¹ hi² jøng², hi² ca¹dsii¹ hlai³ Abel ni³ Diú¹³ cónh¹ jín³ hi² ca¹dsii¹ hlai³ Caín. Di³ hé² Abel jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Hi² jøng² ca¹hiei¹ Diú¹³ hi² ma²ca¹cuø¹ Abel. Ca¹juúh²dsa hi² dsiog¹ Abel. Hi² jøng² ha¹chi² hi² lǿa¹² hi² ma²ca¹jon¹ dsa² héi². Di³ ma²ne³ báh³ jniang³ ca¹hé¹dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 5 Ca¹tai¹ báh³ Diú¹³ Enoc juu¹² guiuh¹³. Di³ hé² Enoc jǿg³ quiah¹²dsa. Ha¹chi² ca¹jon¹ Enoc ni³ jmøi¹guǿi¹ la². Ca¹tai¹ lah¹jøng² báh³ Diú¹³. Ha¹chian² dsa² ma²ca¹dsanh¹²dsa ni³ jøng². Di³ rø²juúh² báh³ si² hi² ca¹tǿ² dsǿa¹² Diú¹³ ja³cog²dsa niúh¹ jín³ hi² ca¹tai¹ Diú¹³. 6 Ha¹chi² lé² hi² tøa¹² dsǿa¹² Diú¹³ ja³cog² jniang³, ju³ná³ tsa¹hé² jniang³ jǿg³ quiah¹²dsa. Di³ hniuh¹² hé² jniang³ jǿg³ hi² chian² Diú¹³, ju³ná³ hneng² jniang³ dsi³niangh¹ ja³cog²dsa. Hniuh¹² hé² jniang³ jǿg³ hi² cuø¹ Diú¹³ hi² dsio¹ quiah¹² dsa² hniu¹ dsa¹lé² juu¹² quiah¹²dsa. 7 Ca¹nǿng² báh³ hlai³ Noé jǿg³, mi³ca¹juúh² Diú¹³ ha²lah lé² hi² tsa¹chi² ma²ca¹løa¹. Di³ hé² báh² Noé jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Jøng² ca¹jmo¹dsa barco. Mi³jøng² ca¹lúg² dsa² quián¹²dsa. Ca¹lø¹léi¹³ tsa¹dsiog¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹²dsa mi³ca¹jmo¹dsa lah¹jøng². Jø¹² bíh³ ca¹jmo¹ Diú¹³ dsǿa¹² hi² lán¹² Noé dsa² tsa¹re² dsag³, ju³lah jmo¹² Diú¹³ ja³cog² ca¹lah¹já¹ dsa² hé² jǿg³ quiah¹²dsa. 8 Ca¹nǿng² báh³ Abraham jǿg³ mi³ca¹tai¹ Diú¹³ juu¹² siíh². Cøng²  









465

HEBREOS 11

ca¹ŋó¹ báh³ Abraham hi² tsa¹ŋi¹²dsa ha² juu¹² dság¹²dsa. Di³ hé²dsa jǿg³ hi² lah¹dsóh¹ cuø¹ Diú¹³ huø¹ juu¹² ja³ca¹tai¹dsa jøng². 9 Ju³lah jan² dsa² guǿ¹² go² dsa² siáh² ca¹gú²dsa huø¹ hi² ca¹juúh² Diú¹³ li¹chi² quiah¹²dsa. Di³ hé²dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Hniú¹² tsø³hmøah¹² ca¹túgh²dsa quianh¹³ ja³ŋiúh³dsa, dsa² tsen² Isaac, quianh¹³ dsieg³dsa calah, dsa² tsen² Jacob. Cøng² ni³ ca¹të²́ dsa² og¹ héi² quianh¹³ Abraham, dsa² juanh¹² quián¹²dsa, hi² ca¹juúh² Diú¹³ hi² cuø¹dsa quiah¹²dsa. 10 Ha¹chi² ca¹hǿ² dsǿa¹² Abraham. Cøng² ca¹gú²dsa hniú¹² tsø³hmøah¹². Di³ ma²ŋi¹²dsa dsa¹gú²dsa cøng² juøi² dsio¹ ŋi¹juǿi¹, ja³tsa¹dsa¹hén², ja³ca¹jmo¹ Diú¹³ hŋiah¹². 11 Jøng² ca¹lø¹chí¹ bí² quiah¹² hlai³ Sara. Mi³jøng² ca¹cán¹dsa guing² mi³ma²guiugh²dsa. Di³ hé²dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Lë²́ dsa mi¹ti¹ Diú¹³ jǿg³ ma²ca¹juúh²dsa hi² li¹chian² guing² quián¹²dsa. 12 Hi² jøng² quianh¹³ jan² dsa² ŋioh¹², dsa² ma²guiuh¹³ hlaih¹³ tsa¹ma¹chi² bí², ca¹lø¹chián¹ jue¹² hlaih¹³ tsø³jong¹³dsa, ju³lah lǿa¹² jue¹² chi³neng¹² ti³buh¹² guiuh¹³, ju³lah lǿa¹² møi¹tsai³ neng¹² chiuh³ jmø³ŋih¹³. Tsa¹lé² li¹hí³. 13 Jøng² ca¹dsan¹ ca¹lah¹já¹ dsa² héi². Ha¹chi² ma²ca¹të²́ dsa ni³ jmøi¹guǿi¹ la² hi² ma²ca¹juúh² Diú¹³ hi² li¹chi² quiah¹²dsa. Cónh¹jøng² hé² báh³ dsa² li¹chi² quiah¹²dsa hiá¹ hiég¹, ju³lah jan² dsa² jái¹² hi² neng¹² ja³uǿin³. Guiog¹³ báh³ dsa² ca¹juúh²dsa hi² lán¹²dsa dsa² chian² ja³siíh³, dsa² ŋi²nio³ ca²tí² ni³ huø¹ la². 14 Mi²léi¹³ báh³ guiog¹³dsa juúh²dsa lah¹jøng²  











hi² hnangh¹²dsa cøng² juøi² hi² jmo¹dsa go²dsa. 15 Jøng² mi³chi² báh³ jmai³ hi² mi³dsa¹lia¹dsa juu¹² ja³ca¹huanh¹²dsa, chi²júh² huø¹ jøng² he¹²dsa hi² lé² go²dsa. 16 Di³ juøi² dsio¹ hi³méh¹ hniu¹dsa hi² lé² go²dsa. Ŋi¹juǿi¹ báh³. Hi² jøng² tsa¹hiih³ Diú¹³ juúh² hi² lán¹² dsa² héi² dsa² quián¹²dsa. Ma²ca¹jmo¹ báh³ Diú¹³ ju²jŋia¹³ cøng² juøi² quiah¹²dsa. 17 Ca¹jëh ́ ² báh³ Abraham Isaac ja³cog² Diú¹³ jmai³ ca¹cang¹ Diú¹³ jǿg³ dsøg¹² quiah¹²dsa. Hiug² báh³ dsǿa¹²dsa ja³cog² Diú¹³ hi³ mi³jŋëh¹dsa jan² ja³ŋiúh³dsa héi². Di³ hé²dsa jǿg³ quiah¹² dsa² ca¹juúh² hi² li¹chian² jue¹² tsø³jong¹³dsa. 18 Di³ lah¹la² ma²ca¹juúh² Diú¹³, ca¹tsáih¹dsa Abraham: “Tsø³jong¹³ Isaac báh³ lén² tsih² quiánh²hning,” ca¹juúh² Diú¹³. 19 Ma²ŋi¹² báh³ Abraham hi² chi² bí² quiah¹² Diú¹³ ca¹tǿ² ja³tiúh¹ Diú¹³ jmo¹ hi² hiog¹ dsa² ma²ca¹dsan¹. Hi² jøng² ma²lé² juúh³ jniang³ cónh¹ lǿa¹² jǿg³ hi² ca¹lø¹chián¹ báh³ guing² quián¹²dsa ni³ hmë²́ , mi³ca¹jon¹guing. 20 Ca¹juúh² báh³ hlai³ Isaac hi² li¹chi² jǿg³ dsio¹ quiah¹² hlai³ Jacob quianh¹³ hlai³ Esaú. Di³ hé² Isaac jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 21 Jøng² mi³ma²tǿ² ja³ja¹quien¹³ jón² hlai³ Jacob, ca¹juúh²dsa jǿg³ dsio¹ quiah¹² lah¹jan² lah¹jan² ja³ŋiúh³ hlai³ José. Di³ hé² Jacob jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Jøng² tsenh¹² Jacob, chi³quian¹³dsa hma² hø¹³ quiah¹², ca¹mi¹juanh¹²dsa Diú¹³. 22 Jøng² mi³ma²tǿ² ja³jón² hlai³ José, ma²ŋi¹²dsa huanh¹ dsa² israel huø¹ Egipto ja³na¹ bíh³ já¹². Di³ hé² José jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Hi² jøng² ca¹juúh² José ca¹tsáih¹dsa dsa²  















466

HEBREOS 11 israel: “Jøng² taih³ hniah¹² jní², hi² ma²lán¹²jni hlai³, na³ma²ca¹dsiég¹ jmai³ ja³huanh¹ hniah¹² ja³la²,” ca¹juúh²dsa. 23 Hlai³ chiég³ jmi² hlai³ Moisés ca¹hma¹ Moisés mi³ca¹lø¹chián¹dsa, ca¹lah¹ca¹tǿ² úg² tsøh³. Di³ hé²dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Dsio¹ jniá² guing² quián¹²dsa, lë²́ dsa. Jøng² tsa¹gan¹dsa rai¹³, dsa² mi³mi¹dsian¹² ca¹lah¹já¹ guing² dsa² ŋioh¹² quián¹² dsa² israel. 24 Jøng² tsa¹hniu¹ hlai³ Moisés hi² li¹tsen²dsa guing² quián¹² ja³mái¹³ rai¹³, mi³ma²juanh¹²dsa. Di³ hé²dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 25 Hniu¹dsa cán²dsa jmø³uai¹² ju³lah ti³quin¹² dsa² go²dsa, cónh¹ jín³ hi² gú¹dsa jláh³dsa lah¹lǿ² dsǿa¹²dsa. 26 Lë²́ dsa hi² li¹chi² ma¹dsio¹² quiah¹²dsa ju³ná³ cán²dsa jmø³uai¹² ni³ huu¹³ quiah¹² Cristo, ca¹lah¹cónh¹ ja³té¹² hi² chi² ta³cøng² juøi² Egipto. Di³ ma³ŋi¹²dsa hi² cuø¹ Diú¹³ hi² dsio¹ quiah¹²dsa. 27 Jøng² ca¹gu¹hái¹ Moisés huø¹ Egipto. Ha¹chi² goh¹²dsa hi² ma²hiag¹³ rai¹³. Di³ hé²dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Cøng² ca¹ŋó¹ báh³ dsa², hi² neng¹² tí² dsǿa¹²dsa. Di³ lán¹²dsa ju³lah jan² dsa² ma²ca¹jë²́ Diú¹³, Diú¹³ tsa¹jniá². 28 Jmai³ ta²høa³ ca¹jmo¹ hlai³ Moisés. Di³ hé²dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Ca¹séi²dsa jmø² lah¹cøng² lah¹cøng² guiuh¹³ hag³hniú¹³ quiah¹² dsa² go²dsa. Mi³jøng² tsa¹mi¹dsian¹² ángel guing² dsa² ŋioh¹² ma²juanh¹² lah¹cøng² lah¹cøng² hniú¹². 29 Jøng² ca¹tsø³jue¹³ dsa² israel jmø³ŋih¹³ tsen² jmøi² guiéng², ju³lah ca¹tsø³jue¹³dsa cøng² ni³ huø¹ quing². Di³ hé²dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Jøng² ca¹dsan¹ dsa² chian² Egipto niúh¹ jmøi². Di³ lë²́ dsa mi³tsø¹jue¹³dsa lah¹jøng² calah.  













30 Jøng² ca¹gug¹ hieh¹² mi³lǿa¹³ jnǿ³ lah¹jin² lah¹lǿih¹ jøa³juøi² Jericó, mi³ma²ca¹ŋi³nio³ dsa² israel guio¹ jmai³ lah¹jin² lah¹lǿih¹ juøi². Di³ hé² dsa² israel jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 31 Jøng² ha¹chi² ca¹jon¹ Rahab, hio¹³ lø³hiug¹² hlanh¹² dsa² ŋioh¹², mi³ca¹dsan¹ dsa² go²dsa, dsa² tsa¹ca¹nǿng² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Di³ ca¹hé¹ báh³ Rahab jǿg³. Ca¹mi³hog¹³ hio¹³ dsa² israel, ju³lah dsa² ca¹tiag¹ ha²lah tiogh³ dsa² chian² Jericó. 32 ¿He² hi² jǿg³ ma¹juøh¹³jni? Jmai³ hniuh¹² dsií¹³jni jǿg³ quiah¹² dsa² ca¹hé¹ jǿg³ quiah¹² Diú¹³, ju³lah Gedeón, quianh¹³ Barac, quianh¹³ Sansón, quianh¹³ Jefté, quianh¹³ David, quianh¹³ Samuel, quianh¹³ dsa² ca¹hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 33 Hliú² hi² ca¹jmo¹ dsa² héi². Di³ hé²dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Ca¹lǿh²dsa juøi² siíh² ja³ca¹jmo¹dsa hning². Ca¹jmo¹dsa dsio¹ juøi² quiah¹²dsa. Ca¹lø¹chí¹ quiah¹²dsa ca¹lah¹cónh¹ lǿa¹² jǿg³ hi² ma²ca¹juúh² Diú¹³. Ca¹lúg²dsa ja³mi³cagh¹ hieh¹². 34 Ca¹lúg²dsa ja³mi¹quiúg¹dsa ni³ si² dsíg². Ca¹lúg²dsa ja³mi³mi¹dsiag¹²dsa quianh¹³ ŋi³tǿi¹. Ca¹lø¹chí¹ bí² quiah¹² dsa² tsa¹mi³chi² bí² quiah¹². Ca¹lø¹chí¹ bí² quiah¹²dsa jmai³ ca¹jmo¹dsa hning². Ca¹lǿh²dsa hlég² siáh² ja³ca¹tán¹dsa. 35 Chian² báh³ hio¹³ ca¹hiog² guing² quián¹² mi³ma²ca¹dsan¹guing. Ca²dsiog³dsa ca¹cán¹ jmø³uai¹². Tsa¹ca¹hiei¹dsa jǿg³ hi² mi³liúg²dsa jmø³uai¹². Di³ hniu¹dsa lé² dsio¹ quiah¹²dsa na³ma²ca¹hiog²dsa. 36 Jue¹²dsa ca¹jénh¹ ju²hiíh¹. Ca¹bú² dsa² hiag¹³. Ca¹túgh²dsa hni¹ŋí³, ti³quiein¹² ŋí³ gug²dsa.  













467

HEBREOS 11​, ​12

37 Ca¹qui² ca¹tǿg² dsa² hiag¹³ cang³. Ca¹dsan¹dsa hi² ca¹uøin² ton¹ hnang¹³ quiah¹²dsa quianh¹³ ŋi³jan³ quianh¹³ ŋi³tǿi². Ca¹ŋi³nio³dsa ta¹la² ta¹ná¹² hi² ti³quieih¹²dsa jmáh¹lah lag³ jáh². Ti²ŋié²dsa. Chian²dsa jmø³uai¹². Cøng² la³ca¹jmóh² dsa² quiah¹²dsa. 38 Tsa¹tén¹² mi³li¹cuai¹² dsa² jmøi¹guǿi¹. Di³ hiug¹² jín³ dsiog¹ dsa² héi² cónh¹ jín³ dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹²dsa. Ca¹ŋi³nio³ dsa² héi² máh² quianh¹³ huø¹ ja³tsa¹chian² dsa² tiogh³. Ca¹túgh²dsa tu²hløg². 39 Chi² báh³ jǿg³ dsio¹ quiah¹² ca¹lah¹já¹ dsa² héi². Di³ ca¹hé¹dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Cónh¹jøng² ha¹chi² ca¹të²́ dsa ni³ jmøi¹guǿi¹ la² hi² dsio¹ ca¹juúh² Diú¹³ hi² li¹chi² quiah¹²dsa. 40 Di³ ma²dsø²jiag¹² dsǿa¹² Diú¹³ hi² tan¹dsa dsio¹ hi³méh¹ quianh¹³ jniang³. Mi³jøng² cu¹dsie¹² quianh¹³ jniang³ li¹ti¹ jǿg³ quiah¹² dsa² héi².  







Dsio¹ mi³bí³ jniang³ dsǿa¹² ju³lah ca¹jmo¹ Jesús

12

Ma²ne³ jniang³ jǿg³ quiah¹² dsa² jue¹², hi² lah¹dsóh² tí² ca¹chính²dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Jøng² dsio¹ jmó³ jniang³ ta¹cøg¹² ca¹lah¹jǿ¹ hi² hlaih¹³ quianh¹³ hi² tsa¹chi² ta³ jmo¹, ju³lah hi² mi³jmo¹ hi² li¹gan² jniang³. Mi³jøng² bí² dsǿa¹² jniang³ ŋi³niang³ jniang³ juu¹² ja³he¹ Diú¹³. 2 Lah¹jøng² dsio¹ mi³bí³ jniang³ dsǿa¹² ju³lah ca¹jmo¹ Jesús, dsa² ca¹quieg² juu¹² quián² jniang³, ja³ŋi³niang³ jniang³. Ca¹jmo¹dsa li¹ti¹ jǿg³ ma²hé² jniang³. Ca¹mi¹bí²dsa dsǿa¹² ja³ca¹jon¹dsa ni³ crǿg³. Tsa¹ca¹tónh¹dsa juu¹² ju²hiíh¹ ca¹cán¹dsa. Di³ ma²ŋi¹²dsa li¹chi² jǿg³ dsio¹ quiah¹²dsa. Jøng²  

ca¹ŋi¹gú¹dsa cog² Diú¹³, dsa² juanh¹², jag¹³dsa dsio¹. 3 Dsio¹ quin³ jniang³ hí³ jǿg³ ha²lah ca¹mi¹bí² Jesús dsǿa¹², mi³ca¹cuø¹ dsa² ti³re² dsag³ jmø³uai¹². Mi³jøng² tsa¹héi³ jniang³ huø³ dsǿa¹² jniang³ hi² tsa¹tiúh¹ ́ ² hniah¹² jniang³. 4 Ha¹chi² ma²ca¹tëh hi² ma²ca¹dsánh¹ hniah¹² ja³jmoh² hniah¹² bí² hi² tsa¹ma¹jmóh³ hniah¹² hi² hlaih¹³. 5 Dsagh² báh³ hoh¹² hniah¹² jǿg³ la², ja³ca¹juúh² Diú¹³ hi² lanh¹² hniah¹² jong¹²dsa: Guing² quian¹jni, tsa¹jmóh³ hniah¹² tsa¹hiéih³ hniah¹² ju²lih¹³ dsǿa¹² cuø¹² Juuh² hniah¹². Tsa¹jmóh³ hniah¹² tsa¹tiah¹ hniah¹² ju³ná³ ca¹cuø¹dsa mih² jmø³uai¹². 6 Huu¹³ jøng² báh³ cuø¹² Juuh² hniah¹² ju²lih¹³ dsøa¹²: Di³ hi² hnio¹dsa hniah¹². Jong¹²dsa heh¹²dsa ju²lih¹³ dsøa¹², dsa² ma²ca¹hiéh²dsa, ca¹juúh² Diú¹³. 7 Jøng² dsio¹ mi³bíh³ hniah¹² hoh¹² ja³cuø¹² Diú¹³ ju²lih¹³ dsǿa¹². Di³ ma²jmo¹²dsa hi² lanh¹² hniah¹² guing² quián¹²dsa. Ha¹chian²dsa tsa¹cuøh¹² ju²lih¹³ dsøa¹² tsø³jong¹³dsa. 8 Cónh¹jøng² ha²chi² lanh¹² hniah¹² lah¹dsóh² tsø³jong¹³ Diú¹³, ju³ná³ tsa¹ca¹cuø¹dsa ju²lih¹³ dsøa¹². Dsa² la³ca¹lø¹chián¹ báh³ lanh¹² hniah¹². 9 Jø¹² bíh³ ni³ jmøi¹guǿi¹ la² ma²ca¹cuø¹ ti³jmi³ jniang³ ju²lih¹³ dsøa¹² cónh¹ jmai³ mi³meh² jniang³. Jøng² ca¹mi³juanh¹³ báh³ jniang³ dsa² héi². Hi² jøng² hiug¹² jín³ hi² dsio¹ néng³ jniang³ jǿg³ quiah¹² Jmi²  











468

HEBREOS 12 jniang³, dsa² guǿ¹² ŋi¹juǿi¹. Mi³jøng² li²chian² jniang³ ja³cog²dsa. 10 Cu²hna² báh³ ca¹he¹ ti³jmi² jniang³ ju²lih¹³ dsøa¹² ni³ huø¹ la², ca¹lah¹cónh¹ ja³dsø²jiag¹² dsǿa¹²dsa guiog¹³dsa. Cónh¹jøng² lah¹dsóh² hniu¹ Diú¹³ li¹lih¹³ dsǿa¹² jniang³. Mi³jøng² lén² jniang³ ti³jan¹ jniang³ ju³lah lán¹²dsa hŋiah¹²dsa. 11 Jǿg³ rø² hi² ha¹chi² hioh¹² jenh¹² jniang³ ja³cuø¹²dsa ju³lih¹³ dsøa¹². Hlaih¹³ báh³ jenh¹² jniang³ dsø¹juu¹² jøng². Cónh¹jøng² dsa¹ŋë²́ jniang³ hi² dsio¹ ta¹chi³quë¹́ na³ma²ca¹lø¹lih¹³ dsǿa¹² jniang³. Tiágh³ jniang³ tei³ hi² li¹hneng² jniang³ jmáh¹lah hi² dsio¹.  



Dsio¹ báh³ néng³ jniang³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³

12 Hi² jøng² mi³bíh³ hniah¹² hoh¹², hniah¹² dsa² hei¹² huø³ hoh¹². 13 Cøng² báh³ juu¹² quiah¹² Diú¹³ ŋi³nioh³ hniah¹². Mi³jøng² li¹ŋi¹² dsa² siáh² he² juu¹² dsio¹ ŋi¹nio¹dsa, ju³lah dsa² ma²ŋi²nio³ juu¹² siíh². 14 Jmóh³ hniah¹² hi² túgh³ hniah¹² tei³ cøng² jǿg³ quianh¹³ ca¹lah¹já¹ dsa². Ŋi³nioh³ hniah¹² ti³janh¹ hniah¹². Di³ ha¹chian² dsa² dsi³lia¹ ja³cog² Juu¹³ jniang³, ju³lah dsa² tsa¹ti³jan¹. 15 Jmo³ hí³. Cónh¹ tsa¹jŋia¹³ ju³ná³ tsa¹ma¹jmo¹ Diú¹³ dsio¹ dsǿa¹² ja³cog² ca²dsiogh³ hniah¹². Ju³jøng² ca¹lø¹chián¹ jan² og¹ hniah¹², dsa² jmo¹ hi² hlaih¹³. Mi³jøng² li¹chi² jǿg³ hlaih¹³ quiah¹² dsa² jue¹². 16 Tsa¹dsiíh³ hniah¹² jǿg³ quianh¹³ hio¹³ tsa¹lán¹² hio¹³ quiánh² hniah¹². Tsa¹jmóh³ hniah¹² hi² tsa¹quien¹² hi² cuø¹² Diú¹³, ju³lah ca¹jmo¹ hlai³ Esaú. Di³ ca¹hnai¹ Esaú ca¹lah¹jǿ¹ hi² mi³tan¹dsa hi² mi³cuø¹ ti³jmi²dsa quianh¹³ cøng²  









má¹ ca¹gǿh¹dsa cu²rón². 17 Jøng² ma²ŋih³ hniah¹² ha²lah ca¹ŋi¹ŋë²́ dsa ta¹chi³quë¹́ . Di³ tsa¹ma¹ca¹lø¹hiúg¹ dsǿa¹² ti³jmi²dsa cuø¹dsa jǿg³ dsio¹ quiah¹²dsa, mi³ca¹møa¹dsa. Ju³ he² jín³ ca¹lah¹ ma¹dsio¹² jmøi² ni³dsa, cónh¹jøng² ha¹chi² ca¹dsóh²dsa juu¹² ja³dsa¹hén² dsǿg³dsa. 18 Ha¹chi² ca¹ŋi¹ŋëh ́ ² hniah¹² ju³lah ca¹ŋi¹ŋë²́ dsa² israel mi³ca¹dsi¹lé² dsa² héi² huu¹³ máh² Sinaí, máh² tsih¹² ni³ huø¹ la². Ca¹hiúh² si² juøh¹² máh². Ca¹lø¹nioh¹² quianh¹³ jmi³ŋi³. Ca¹hǿi² dsí² tí² hlaih¹³. 19 Jøng² tí² hlaih¹³ ca¹niúh² lah¹cøng² ca¹jiég²dsa løg¹² mi³ca¹hløah¹ hŋiah¹² Diú¹³. Goh¹² hlaih¹³ dsa² ca¹nǿng². Ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa Diú¹³, hi² tsa¹ma¹hløah¹dsa. 20 Cu¹dsie¹² tsa¹ma¹tiúh¹dsa nang¹dsa mi³ca¹juúh² Diú¹³ jǿg³ la²: “Ju³qui³togh³ hniah¹² jáh² cang³. Mi³jøng² jón² jáh², ju³ná³ hein² jáh² ca¹të²́ máh² la²” ca¹juúh² Diú¹³. 21 Hiug¹² gøg² hlaih¹³ ca¹løa¹. Ca¹lah¹ca¹tǿ² hŋiah¹² hlai³ Moisés ca¹juúh²: “Jlian¹²jni hi² gág¹² hlaih¹³jni,” ca¹juúh²dsa. 22 A¹jáng¹ lah¹jøng² ma²ca¹ŋi¹ŋëh ́ ² hniah¹². Di³ ca¹dsi¹nioh¹² hniah¹² huu¹³ máh² Sion, ja³neng¹² juøi² quiah¹² Diú¹³, dsa² chian², jøa³juøi² Jerusalén neng¹² ŋi¹juǿi¹ li¹juúh² jǿg³, ja³ma²tiogh³ jue¹² hlaih¹³ ángeles. 23 Tiogh³dsa hioh¹² jenh¹²dsa mi²juanh¹²dsa Diú¹³. Jø¹² bíh³ tiogh³ dsa² lah¹dsóh² lán¹² jong¹² Diú¹³, dsa² lán¹² dsa² juøi² quián¹² Diú¹³ ŋi¹juǿi¹. Ja³jøng² guǿ¹² dsa² cang¹ jǿg³ dsøg¹² quiah¹² ca¹lah¹já¹dsa, hŋiah¹² Diú¹³ dsa² juanh¹². Quianh¹³dsa jmi²dsí²  













469

HEBREOS 12​, ​13

quián¹² dsa² ma²ca¹dsan¹, ju³lah dsa² ma²ca¹jmo¹ Diú¹³ hi² lán¹²dsa ti³hian¹³ dsa² dsiog¹. 24 Jø¹² bíh³ guǿ¹² Jesús ja³jøng², dsa² neng¹² gug² jǿg³ hmë²́ ma²chi² quián² jniang³. Dsio¹ hlaih¹³ ca¹të²́ jniang³ mi³ca¹cuø¹ dsa² héi² jmø³dsa. Tsa¹lǿa¹² jmø³ dsa² héi² ju³lah lǿa¹² jmø³ hlai³ Abel. Di³ ta¹canh¹³ báh³ dsa² ca¹jmo¹ hi² ca¹cuø¹ Abel jmø² quiah¹². 25 Jøng² cánh³ hniah¹² hí³, ju³ná³ ca¹jmoh³ hniah¹² hi² tsa¹nǿngh³ hniah¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³, dsa² ma²dsii¹² jǿg³ quianh¹³ hniah¹². Ha¹chi² ca¹lúg² dsa² tsa¹ca¹nǿng² jǿg³ ca¹juúh² Diú¹³ jmai³ ca¹jmo¹ Diú¹³ jǿg³ guiuh¹³ máh² Sinaí. Jøng² ma²ne³ jniang³ ha¹chi² liúg² jniang³ ju³ná³ tsa¹ca¹néng³ jniang³ jǿg³ ma²dsii¹²dsa hi² tsaih¹²dsa jniang³ ja³guǿ¹³dsa guiuh¹³ ŋi¹juǿi¹. 26 Ca¹hiánh² báh³ jmøi¹guǿi¹ jmai³ ca¹hløah¹dsa guiuh¹³ máh² Sinaí. Jøng² lah¹la² báh³ lǿa¹² jǿg³ ma²ca¹jmo¹dsa: “A¹jáng¹ hi² hianh¹³ jmáh¹lah huø¹ jní² na³ma²ca¹tǿ² ja³hianh¹³jni calah cu²rón² jmøi¹guǿi¹. Di³ cu¹dsie¹² quianh¹³ ŋi¹juǿi¹ hianh¹³jni jmai³ jøng²,” ca¹juúh² Diú¹³. 27 “Cu²rón²” báh³ ca¹juúh²dsa. Hi² jøng² ma²ne³ jniang³ hi² dsa¹hén² ca¹lah¹jǿ¹ hi² hiánh², ju³lah ca¹lah¹jǿ¹ hi² ma²ca¹jmo¹ Diú¹³. Hi² jøng² báh³ tsa¹dsa¹hén², hi² tsa¹hiánh². 28 Jøng² dsio¹ cuøh¹³ jniang³ Diú¹³ di³hmah³. Di³ tsa¹lé² hiánh² hi² dsio¹ hi² ma²ca¹cuø¹ Diú¹³ quián² jniang³, hi² dsa³tiágh³ jniang³ ja³jmo¹²dsa héh¹. Hi² jøng² dsio¹ mi³juanh¹³ jniang³ Diú¹³ ca¹lah¹hiug² dsǿa¹² jniang³. Jmó³ jniang³ hi² hiug¹² dsiog¹dsa.  









Mi³jøng² tøa¹ dsǿa¹²dsa ha²lah jmo² jniang³. 29 Di³ gung² Diú¹³ quián² jniang³. Lán¹²dsa ju³lah lǿa¹² cøng² si² dsíg² jmo¹² hi² cøg² ca¹lah¹jǿ¹.  

Lah¹la² dsio¹ jmó³ jniang³

13

Cøng² hi² hnio¹ báh³ jniang³ roh¹³ jniang³. 2 Cøng² hi² hienh¹³ hniah¹² dsa² dsa²lé² ja³quiánh³ hniah¹². Chian²dsa ca¹hien¹ ángeles ja³quiah¹³dsa cónh¹ tsa¹lih¹³dsa, ju³lah dsa² ca¹jmo¹ lah¹jøng². 3 Mi³hogh³ hniah¹² dsa² tiogh³ hni¹ŋí³, ju³lah cøng² hi² tiogh³ hniah¹² hni¹ŋí³ quianh¹³dsa. Mi³hogh³ hniah¹² dsa² ma³ca¹jenh¹ jmø³uai¹² hi² ca¹jmóh² dsa². Di³ cu²rø² ti³quinh³ hniah¹² jmø²ŋǿ¹² hi² lé² tanh¹ hniah¹² jmø³uai¹² calah. 4 Dsio¹ báh³ jenh¹³ jniang³ gug². Jøng² tsa¹mi³gan¹³ jniang³ jin²gug² jniang³ hi² dsií³ jniang³ jǿg³ quianh¹³ dsa² siáh². Di³ cang¹ Diú¹³ jǿg³ dsøg¹² quiah¹² dsa² ca¹dsii¹ jǿg³ quianh¹³ dsa² tsa¹jian¹²dsa. 5 Tsa¹jmóh³ hniah¹² hi² hnøngh² hniah¹² cog³ ma¹dsio¹². Ju³li¹hiug² hoh¹² hniah¹² ca¹lah¹cónh¹ hi² chi² quiánh² hniah¹². Di³ lah¹la² ma²ca¹juúh² Diú¹³: “Ha¹chi² tióg¹³jni hning². Ha¹chi² jmó¹³jni hi² tsa¹ma¹hnó¹jni hning²,” ca¹juúh² Diú¹³. 6 Hi² jøng² ma²ne³ jniang³ hi² lé² juúh³ jniang³: Juu¹³ jniang³ báh³ dsa² mi²hag¹³ jní². Hi² jøng² ha¹chi² gan¹jni dsa² jmøi¹guǿi¹, chi²júh² he² ca¹jmógh²dsa jní². 7 Ju³dsiágh¹ hoh¹² hniah¹² ha²lah ca¹jmo¹ dsa² mi³quin¹² ni³ quiánh² hniah¹², dsa² ca¹heh¹ hniah¹² jǿg³  











470

HEBREOS 13 quiah¹² Diú¹³. Di³ dsio¹ ca¹jmo¹dsa jmai³ mi³chian²dsa. Jøng² jmóh³ hniah¹² ju³lah ca¹jmo¹ dsa² héi². Cu²rø² ca¹hé¹ dsa² héi² jǿg³. 8 Cøng² ni³ báh³ hi² lán¹² Jesucristo ja³ma²ca¹já¹, quianh¹³ na¹, quianh¹³ ja³na¹ bíh³ já¹². 9 Tsa¹ju³héh³ hniah¹² jǿg³ siíh², hi² dsa¹jiag¹² dsa² mi²gag¹² juu¹² siíh². Hiug¹² jín³ hi² dsio¹ hi² li¹chi² bí² quián² jniang³ ja³jmo¹² Diú¹³ dsio¹ dsǿa¹² ja³cog² jniang³. Di³ ha¹chi² ta³ jmo¹ jǿg³ siíh², ju³lah jǿg³ ma¹dsio¹² juúh² dsa² jmøi¹guǿi¹ ha²lah jmó³ jniang³ ni³ mesa. Mi³jøng² tøa¹ dsǿa¹² Diú¹³, lë²́ dsa. 10 Dsio¹ hi³méh¹ jǿg³ ma²chi² quián² jniang³, hi² ma²ca¹jon¹ Cristo ni³ crǿg¹³ ni³ huu¹³ quián² jniang³. Ha¹chi² jǿg³ jøng² ca¹të²́ dsa² hniu¹ mi¹ti¹ jǿg³ quiah¹² hlai³ Moisés. 11 Di³ ma²lǿih² mi³séi² ŋi¹jmó² jmø³ jáh² ni³hiég² ja³han¹³ hiug¹², ni³ huu¹³ dsag³ quiah¹² dsa² juøi². Jøng² jøa³nung² chiuh³ juøi² ca¹jǿn²dsa quiah¹² jáh² ca¹cán¹dsa jmø². 12 Jø¹² bíh³ lah¹jøng² ca¹ŋi¹ŋë²́ Jesús. Di³ chiuh³ juøi² ca¹cán¹ Jesús jmø³uai¹². Hŋiah¹²dsa ca¹cuø¹dsa jmø³dsa. Di³ hniu¹dsa lén² jniang³ dsa² dsiog¹, dsa² tsa¹re² dsag³. 13 Jøng² dsio¹ dsǿg³ jniang³ juu¹² ja³ca¹ŋøa¹ Cristo, hi² hiug² dsǿa¹² jniang³ quín³ jniang³ jmø³uai¹² ni³ huu¹³ quiah¹²dsa. Cøng² hi² dsǿg³ báh³ jniang³ juu¹² chiuh³ juøi² quianh¹³dsa, li¹juúh² jǿg³. 14 Ha¹chi² juøi² chi² quián² jniang³ jmøi¹guǿi¹ la², ju³lah juøi² tsa¹dsa¹hén². Cónh¹jøng² ma²ne³ jniang³ li¹chi² cøng² juøi² quián² jniang³ ja³na¹ bíh³ já¹². 15 Hi² jøng² cøng² hi² mi³juanh¹³ báh³ jniang³ Diú¹³ ni³  















huu¹³ quiah¹² Jesús. Cøng² hi² jmó³ báh³ jniang³ jǿg³ hi² hiug¹² dsiog¹dsa. 16 Tsa¹ju³dsi³hén³ hoh¹² hniah¹² hi² jmóh³ hniah¹² hi² dsio¹, hi² jmóh³ hniah¹² ma¹méh¹ hi² chi² quiánh² hniah¹² quianh¹³ dsa² tsa¹chi² quiah¹². Di³ lah¹jøng² báh³ tøa¹² dsǿa¹² Diú¹³. 17 Quin³ hí³ jǿg³ juúh² dsa² quin¹² ni³ quiánh² hniah¹². Jmóh³ hniah¹² hi² hniu¹dsa. Di³ ca¹të²́ dsa² héi² jmo¹²dsa hí³ hniah¹². Jøng² Diú¹³ cang¹ jǿg³ dsøg¹² ha²lah ma²ca¹jmo¹dsa. Mi³hogh³ hniah¹² dsa². Mi³jøng² hiug² dsǿa¹²dsa mi²ti¹dsa ta³ quiah¹²dsa. Ha¹chi² dsio¹ lé² quiánh² hniah¹² ju³ná³ ca¹jmoh³ hniah¹² ué² quiah¹²dsa. 18 Hlanh¹³ hniah¹² Diú¹³ ni³ huu¹³ quián² jnieh³. Ma²ne³ jnieh³ ha¹chi² hi² hlaih¹³ ma²ca¹jmó³ jnieh³. Di³ jmáh¹lah hi² dsio¹ báh³ hneng² jnieh³ jmó³ jnieh³. 19 Hiug¹² jín³ juǿi³jni hniah¹² hi² hlanh¹³ hniah¹² Diú¹³. Mi³jøng² cuø¹dsa jǿg³ nei³jni ta³tí³ juu¹² ja³tiogh³ hniah¹².  







Cuø¹²dsa jǿg³ dsio¹ ja³ca¹tóh² jø² si²

20 Diú¹³ báh³ dsa² cuø¹² ju²hiúg¹ dsøa¹². Dsa² héi² ca¹jmo¹ hi² ca¹hiog² Jesús, dsa² ma²lán¹² Juu¹³ jniang³, dsa² jmo¹² hí³ jniang³. Di³ ca¹mi¹ti¹ Jesús jǿg³ hmë²́ ma²chi² quián² jniang³ mi³ca¹cuø¹dsa jmø³dsa, jǿg³ tsa¹lǿih² jmai³ dsa¹hén². 21 Ju³cuø³ dsa² héi² ca¹lah¹jǿ¹ hi² hniuh¹² quiánh² hniah¹². Mi³jøng² jmóh³ hniah¹² hi² hniu¹dsa. Ju³jmo¹³dsa hi² lén² jniang³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² hniu¹dsa hi² lén² jniang³, ni³ huu¹³ quiah¹² Jesucristo. Ju³mi³juanh¹³ jniang³ Jesucristo jmai³ ŋi² ja³já¹³, jmai³ ŋi² ja³dság¹. ¡Lah¹jøng² ju³lé³!  



471

HEBREOS 13

22 Juanh¹² jmóh³ hniah¹² hoh¹², dsa² roh¹³ jniang³, ja³ca¹togh²jni hniah¹² jǿg³ dsio¹ quianh¹³ si² la². Di³ mih² báh³ si² ca¹jmo¹jni. 23 Jøng² ju³li¹ŋih³ hniah¹² jǿg³, dsa² roh¹³ jniang³, Timoteo ma²ca¹lúg² hni¹ŋí³. Jøng² dság¹dsa quianh¹³ jní² juu¹² ja³tiogh³ hniah¹² ju³ná³ ca¹guønh¹dsa ta³tí³.  



24 Cuø¹²jni jǿg³ dsio¹ quiánh² ca¹lah¹jáh¹ hniah¹², dsa roh¹³ jniang³, ca¹lah¹ma¹quianh¹³ dsa² quin¹² ni³ quiánh² hniah¹². Dsa² roh¹³ jniang³ chian² huø¹ Italia báh³ cuø¹² jǿg³ dsio¹ quiánh² hniah¹². 25 Ju³jmo¹³ Diú¹³ dsio dsǿa¹² ja³cogh² hniah¹² ca¹lah¹jáh¹ hniah¹². ¡Lah¹jøng² ju³lé³!  



SI² CA¹JMO¹ SANTIAGO Ca¹dsiánh² Santiago si² quiah¹² dsa² ma²tsø³ ni³jan¹³

1



Jní² Santiago, dsa² ŋøa¹² ta³ quiah¹² Diú¹³ quianh¹³ Jesucristo Juu¹³ jniang³, haih³jni jǿg³ quiánh² hniah¹², dsa² quián¹² Diú¹³ ma²tsø³ ni³jan¹³ ta³cøng² jmøi¹guǿi¹. Diú¹³ dsa² cuø¹² hi² li¹ne³ jniang³ ma¹dsio¹²







2 Roh¹³ jniang³, dsio¹ tiágh³ jniang³ hioh¹² jenh¹² jniang³ lǿa¹² ju³ he² jmø³uai¹² ca¹quín³ jniang³. 3 Tiog¹³ báh³ li¹léi¹³ tí² ma²chinh³ jniang³ jǿg³ na³ca¹tiúh¹ jniang³. Jøng² ma²bí² dsǿa¹² jniang³ ju³ná³ ca¹quín³ jniang³ calah jmø³uai¹² jmai³ siíh². 4 Cøng² hi² mi³bí³ jniang³ dsǿa¹². Mi³jøng² cu²rø² niu¹ tí² dsǿa¹² jniang³. Chian² dsǿa¹² jniang³. Ha¹chi² hi² hniuh¹² quián² jniang³. 5 Dsio¹ báh³ mǿh¹dsa Diú¹³ ju³lah dsa² tsa¹neng¹² dsǿa¹². Cuø¹ báh³ Diú¹³ hi² li¹ŋi¹²dsa. Dsa² cuø¹² tsug¹² báh³ Diú¹³. Ha¹chi² jéi²dsa. 6 Cu²rø² hé²dsa quiah¹² Diú¹³ møa¹dsa. Ha¹chi² lë²́ dsa tsa¹nang¹ Diú¹³. ¿Tsa³jáih² ha²lah cán² dsí² jmøi² juøh¹² lah¹jin² lah¹lǿih¹? Lah¹jøng²  









báh³ lǿa¹² quiah¹² dsa² tsa¹hé² cu²rø² quiah¹² Diú¹³. A¹jáng¹ cøng² jǿg³ ŋøa¹² dsa² lah¹héi². 7 Tsa¹dsio¹ lë²́ dsa² lah¹héi² hi² ŋie¹dsa hi² mǿh¹dsa Juu¹³ jniang³. 8 Ha¹chi² ŋi¹²dsa hŋiah¹²dsa ha² juu¹² dság¹²dsa. 9 Ha¹chi² ju³lë³́ dsa² roh¹³ jniang³ ju³ná³ tsa¹cán²dsa ni³ quiah¹² jmøi¹guǿi¹ la². Dsa² ma²canh¹³ báh³ héi² ja³cog² Diú¹³. 10 Ha¹chi² ju³lë³́ dsa² roh¹³ jniang³ hi² chi² ma¹dsio¹² quiah¹² ju³ná³ ca¹ŋi¹hén² hi² chi² quiah¹²dsa. Ju³lah lǿa¹² lí³ báh³ lán¹² jniang³, hi² dsan² jniang³. 11 Lø²quing² høg² nung² na³ma²dsíg² hieg². Jøng² quian¹² lí³. Ha¹chi² ma¹li³hioh¹³ jní². Jø¹² bí³ lah¹jøng² dsa¹ŋë²́ dsa² chi² ma¹dsio¹² quiah¹². Dsan²dsa. Dsa¹hén² ta³ quiah¹²dsa.  

Dsa² tiúh¹ tsa¹tiáh¹dsa dsag³

12 Dsa² guǿ¹² hioh¹² jenh¹² báh³ dsa² tiúh¹ tsa¹tiáh¹dsa dsag³. Di³ líh²dsa li¹chian²dsa tiá² na³ma²ca¹tiúh¹dsa. Ca¹jmo¹ Diú¹³ jǿg³ jøng² quiah¹² dsa² hnio¹ Diú¹³. 13 Tsa¹ju³juúh³dsa Diú¹³ báh³ dsa² jmo¹² dsǿa¹²dsa ju³lah dsa² hen¹² dsǿa¹² hi² hlaih¹³. Ha¹chi² hi² hlaih¹³ hen¹² dsǿa¹² Diú¹³ hŋiah¹². Héi¹ ju³ Diú¹³ báh³ dsa² jmo¹²

472





473

SANTIAGO 1​, ​2

lah¹jøng² dsǿa¹² dsa² jmøi¹guǿi¹. 14 Guiog¹³ dsa² jmøi¹guǿi¹ hniu¹ jmo¹ hi² hlaih¹³ hi² møa¹² dsǿa¹². 15 Jøng² tiáh¹dsa dsag³. Ni³ jøng² dsa¹hén²dsa. 16 Tsa¹ju³dsi³gánh² hniah¹² dsa² roh¹³ jniang³. 17 Jmi² jniang³ dsa² guǿ¹² ŋi¹juǿi¹ báh³ dsa² cuø¹² ca¹lah¹jǿ¹ hi² dsio¹ hi² ŋë² jniang³. Dsa² héi² ca¹jmo¹ si² ti³hai¹³ guiuh¹³. Ti³tsë¹́ ³ lǿ² si² jøng². Jøng² tsa¹lǿa¹² lah¹jøng² quiah¹² hŋiah¹² Jmi² jniang³. Cøng² ni³ báh³ guǿ¹²dsa. Tsa¹lø²tsë² jǿg³ quiah¹²dsa. 18 Dsa² héi² báh³ ca¹jmo¹ dsǿa¹² hi² ma²chian² jniang³ ni³ hmë²́ quianh¹³ jǿg³ dsøg¹² quiah¹²dsa. Mi³jøng² ma²lán¹² jniang³ dsa² ŋih¹³ ca¹lø¹quián¹²dsa.  









Jǿg³ quiah¹² Diú¹³ lah¹dsóh²

19 Hi² jøng² dsa² roh¹³ jniang³, dsio¹ báh³ quín³ jniang³ hí³ jǿg³. Tsa¹hløah³ jniang³ cu²tí². Tsa¹jmó³ jniang³ hi² li¹hne² jniang³ cu²tí². 20 Ha¹chi² ŋøa¹² dsa² hne² jǿg³ hniu¹ Diú¹³. 21 Jøng² dsio¹ tiú¹³ jniang³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² hlaih¹³ hi² tsa¹dsio¹. Dsio¹ hi² ŋi³niang³ jniang³ huø³ dsǿa¹² jniang³. Tí² chinh¹³ jniang³ jǿg³ ma²hé² jniang³, jǿg³ jmo¹ hi² liúg² jniang³. 22 Tsa¹ju³jmó³ jniang³ hi² la³néng³ jniang³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Mi³ti³ báh³ jniang³ jǿg³. Li¹gan² jniang³ ju³ná³ tsa¹mi³ti³ jniang³ jǿg³. 23 Jøng² dsa² tsa¹mi²ti¹, dsa² la³nang¹² jǿg³, lǿa¹² quiah¹² dsa² héi² ju³lah lǿa¹² quiah¹² dsa² jái¹² ni³ quianh¹³ hø¹². 24 Tsa¹hai³ tsa¹ma¹dsagh² dsǿa¹²dsa ha²lah jniá²dsa na³tsa¹ma¹jái¹dsa hø¹². 25 Jøng² ha¹chi² dsa¹gan² dsǿa¹²dsa  













jǿg³ dsio¹ quiah¹² Diú¹³, jǿg³ jmo¹² hi² liúg²dsa, ju³lah dsa² chinh¹² tí² jǿg³ ma²ca¹nǿng²dsa. Hioh¹² jenh¹² dsa² héi² ja³mi²ti¹dsa jǿg³. 26 Mi²gan²dsa hŋiah¹²dsa hi² juúh²dsa cue¹²dsa Diú¹³ ju³lah dsa² hiugh¹³ hag³. Ha¹chi² ta³ li¹jmo¹ hi² juúh² dsa² héi² hi² cue¹²dsa Diú¹³. 27 Lah¹la² jmó³ jniang³ ju³ná³ lah¹dsóh² ŋi³niang³ jniang³ ti³jai¹ jniang³ juu¹² quiah¹² Jmi² jniang³: Mi³ho³ báh³ jniang³ dsa² hnǿi², dsa² chi³quian¹³ jmai³. Tsa¹ŋi³niang³ jniang³ jǿg³ hlaih¹³ quiah¹² jmøi¹guǿi¹.  



2

Dsio¹ jmó³ jniang³ cu²re² ca¹lah¹já¹ dsa² jmøi¹guǿi¹

Dsa² roh¹³ jniang³, jniang³ báh³ dsa² hé² jǿg³ quiah¹² Jesucristo Juu¹³ jniang³, dsa² hiug¹² juanh¹². Jøng² cu²rø² jmó³ jniang³ cu²re² ca¹lah¹já¹ dsa² jmøi¹guǿi¹. 2 Jøng² ju³ná³ ca¹ja¹tiogh¹² og¹ dsa² dsi²néi² ja³tiagh³ jniang³, jan² dsa² quieih¹² hmøah¹² jláh³, ŋí³ lǿa¹² cog³niáng¹³ hiúg³ gug²dsa, jøng² jan² dsa² ti²ŋié², dsa² quieih¹² hmøah¹² tsønh³, 3 tsa¹dsio¹ tséih³ jniang³ dsa² quieih¹² hmøah¹² jláh³ hi² gú¹dsa ni³ hma² ja³dsio¹ ju³ná³ tséih³ jniang³ dsa² ti²ŋié² calah hi² gú¹dsa huø¹, ho¹ ju³ hi² tsenh¹²dsa. 4 Tsa¹jmó³ jniang³ hi² lán¹² jniang³ ma¹quién¹. Tsa¹dsa¹jiag¹² dsǿa¹² jniang³ jǿg³ hlaih¹³ quiah¹² dsa² roh¹³ jniang³. 5 Neng² di³ jǿg³ la² dsa² roh¹³ jniang³: Ma²ca¹quiáh² Diú¹³ dsa² ti²ŋié² ni³ guøh³ ni³ huø¹ la². Mi³jøng² jue¹² dsa² héi² hé² jǿg³. Dsa² héi² báh³ tan¹ hi² li¹chian²dsa ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹. Di³ jǿg³ jøng² báh³ ca¹jmo¹  







SANTIAGO 2

474

Diú¹³ quiah¹²dsa ju³ná³ hnio¹dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ju³ná³ tsa¹jmó³ Diú¹³. 6 Jøng² tsa¹jmó³ jniang³ hi² jniang³ hi² dsio¹. Ha¹chian² dsa² tsa¹juanh¹² dsa² ti²ŋié². Dsa² chi² liúg² ju³lah dsa² la³juúh² hé²dsa jǿg³ quiah¹² báh³ dsa² jmógh² jniang³, dsa² hi² tsa¹jmo¹²dsa hi² dsio¹. 15 Ha¹chi² ti² dsa² ŋié². Dsa² héi² báh³ dsa² tsei¹² ta³ jmo¹ hi² la³tséih³ jniang³ dsa² jniang³ ni³ dsa² ta³. 7 Jue¹² dsa² héi² roh¹³ jniang³ dsa² chi³quian¹³ jmai³ juúh² jǿg³ hlaih¹³ hia¹²dsa Cristo, dsa² hi² cáih¹ hi² gǿh¹dsa, 16 hi² tséih³ dsiog¹ quián² jniang³. jniang³ dsa² hi² la³tséih³ jniang³ 8 Lah¹la² jmó³ jniang³ ju³ná³ dsa²: “Hi² dsio¹ guønh² quiánh². lah¹dsóh² mi³ti³ jniang³ lei¹³ quin¹² ni³ Quieih² hmøah¹². Quiíh² quiánh²,” hi² rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³: “Cónh¹ hi² juúh³ jniang³, hi² ha¹chi² mi²ho³ jøng² báh³ mi³hnio¹ jniang³ dsa² jniang³ dsa². 17 Tsa¹té¹² hi² hé²dsa jmøi¹guǿi¹ jian¹² jniang³ ju³lah hnio¹ jǿg³ ju³lah dsa² jmo¹² lah¹jøng². 18 Tsa¹dsio¹ juúh³ jniang³: jniang³ guiag¹³,” rø²juúh² si². Dsio¹ báh³ jmó³ jniang³ lah¹jøng². 9 Dsag³ “Chian² dsa² hé² jǿg³. Jøng² chian² báh³ jøng² ju³ná³ ca¹jmó³ jniang³ dsa² jmo¹² hi² dsio¹ calah,” hi² ma¹quién¹ dsa² jmøi¹guǿi¹. Ta¹canh¹³ juúh³ jniang³. Lah¹la² juǿi³jni dsa² báh³ dsa² jmo¹ lah¹jøng² ja³cog² mi³juúh² lah¹jøng²: “Tsa¹dsøg¹² Diú¹³. 10 Ha¹chi² lǿa¹² hi² mi²ti³ hé² jniang³ jǿg³ ju³ná³ tsa¹jmo² jniang³ ma¹dsio¹² jǿg³ cónh¹ lǿa¹² lei¹³ jniang³ hi² dsio¹. Lah¹jøng² báh³ chi² ca¹ŋi³hén³ jniang³ cøng² lei¹³. mi²léi¹³ hi² hé² jniang³ jǿg³, ju³ná³ Cónh¹jøng² ta¹canh¹³ báh³ jniang³. jmo² jniang³ hi² dsio¹,” juǿi³jni 11 Ca¹juúh² Diú¹³: “Tsa¹hlanh¹³hning dsa². 19 Chian² báh³ dsa² hé² jǿg³ hio¹³ siáh²,” ca¹juúh²dsa. Jø¹² bí³ jan² Diú¹³ báh³ chian². Dsio¹ báh³ ́ ³hning ca¹juúh² Diú¹³: “Tsa¹jŋëh jøng². Jø¹² bí³ lah¹jøng² ma²ŋi¹² dsa²,” ca¹juúh²dsa. Cónh¹jøng² tsih² høh³ quián¹² dsa² hlanh³. ́ ¹³ Tiog¹³ báh³ goh¹²dsa. 20 Jøng² ta¹canh¹³ báh³ jniang³ ju³ná³ ca¹jŋëh jniang³ dsa². Ha¹chi² lǿa¹² ju³ná³ hning² ju³lah dsa² tsa¹chian² hoh¹², tsa¹ca¹hlanh¹³ jniang³ hio¹³ siáh². hé¹³jni hning² hi² ha¹chi² ta³ jmo¹ Tiog¹³ báh³ ta¹canh¹³ jniang³. 12 Dsa² hi² la³juúh³hning héh²hning jǿg³ lég² jniang³ báh³ dsa² mi¹rø¹² jǿg³ ju³ná³ tsa¹jmóh³hning hi² dsio¹. Di³ quián² jniang³. Jøng² dsio¹ ŋi³niang³ lah¹la² ca¹løa¹ ma²lǿih². 21 Hi² dsio¹ jniang³ hi² juúh³ jniang³ jmáh¹lah báh³ ca¹jmo¹ hlai³ Abraham, dsa² hi² dsio¹. 13 Tsa¹jmo¹ Diú¹³ huø³ juanh¹² quián² jniang³. Mi³cuan¹dsa dsǿa¹²dsa ju³ná³ tsa¹ca¹jmó³ jniang³ Isaac ja³ŋiúh³dsa ja³cog² Diú¹³. huø³ dsǿa¹² jniang³ ja³cog² dsa² Mi³mi¹ti¹dsa jǿg³ hi² jŋøih¹dsa jmøi¹guǿi¹ jian¹² jniang³. Hioh¹² jenh¹² ja³cog² Diú¹³. Hi² jøng² báh³ ca¹juúh² dsa² huø³ dsǿa¹². Di³ ha¹chi² cuúh¹ Diú¹³ hi² tsa¹re² Abraham dsag³. 22 Ca¹lø¹léi¹³ hé² Abraham jǿg³ Diú¹³ dsa² héi² dsag³. quiah¹² Diú¹³. Di³ ca¹mi¹ti¹dsa jǿg³. Dsa² jmo¹² hi² dsio¹ báh³ dsa² hé² jǿg³ Jøng² tí² hi³méh¹ ma²chinh¹²dsa jǿg³ 14 Dsa² roh¹³ jniang³, ha¹chi² ta³ mi³ca¹mi¹ti¹dsa. 23 Lah¹jøng² báh³ jmo¹ hi² juúh³ jniang³ hi² hé² jniang³ ca¹lø¹ti¹ jǿg³ la² lǿa¹² ni³ si² quiah¹²  



































475

SANTIAGO 2​, ​3

Diú¹³: Hé² báh³ hlai³ Abraham jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Hi² jøng² ca¹jmo¹ Diú¹³ dsǿa¹² hi² lán¹² dsa² héi² dsa² tsa¹re² dsag³,” rø²juúh² si². Jøng² ca¹lø¹chí¹ jǿg³ lán¹² hlai³ Abraham dsa² jenh¹² quián¹² Diú¹³. 24 Jøng² ma²ŋih³ hniah¹² ha¹chi² juúh² Diú¹³ hi² tsa¹røi² jniang³ dsag³ ju³ná³ la³hé² jniang³ jǿg³ hi² tsa¹jmó³ jniang³ hi² dsio¹. Tiog¹³ báh³ hniuh¹² calah hi² jmó³ jniang³ hi² dsio¹. 25 Jø¹² bí³ lah¹jøng² ca¹ŋi¹ŋë²́ hlai³ Rahab, hio¹³ mi³ŋøa¹² ta³ hlanh¹² dsa² ŋioh¹². Ca¹cuø¹dsa cøng² neng¹² hniú¹² quiah¹² dsa² ŋi³quieng² jǿg³. Ca¹mi¹ho¹² Rahab dsa² héi² ja³ca¹cuøin¹dsa juu¹² siíh². Hi² jøng² báh³ ca¹juúh² Diú¹³ tsa¹re² Rahab dsag³. Di³ ca¹jmo¹dsa hi² dsio¹ lah¹jøng². 26 Ha¹chi² ta³ ma¹jmo¹ jmø²ŋǿ¹² ju³ná³ ca¹u¹hái¹ jmi²dsí². Jø¹² bí³ lah¹jøng² ha¹chi² ta³ jmo¹ hi² hé² jniang³ jǿg³ ju³ná³ tsa¹jmó³ jniang³ hi² dsio¹.  





3

Tsøh³ jniang³

Dsa² roh¹³ jniang³, tiúh¹ báh³ tsa¹lénh² jueh¹² hniah¹² tøa¹² he¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Ma²ŋih³ hniah¹² lǿa¹² ué² quián² jnieh³ dsa² he¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ na³ma²tǿ² jmai³ ja³cang¹ Diú¹³ jǿg³ dsøg¹² quián² jniang³. 2 Tiog¹³ báh³ lø²gan² jniang³ ma¹dsio¹² ca¹lah¹jái¹ jniang³. Dsa² dsiog¹ ti³hian¹³ báh³ dsa² tsa¹dsa¹gán² jin³ he² jǿg³ dsii¹²dsa. Ma²dsio¹ ta³cøng² jmø²ŋǿ¹² quiah¹² dsa² lah¹héi². 3 Tií¹² jniang³ ŋí³ hag³ cuø³. Mi³jøng² qui²jeinh¹² dsi³ jáh². Jøng² dság¹ jáh² ha² juu¹² ja³hneng² jniang³ dság¹ jáh². 4 Jø¹² bí³ lah¹jøng² lǿa¹² quiah¹² barco. Juøh¹² báh³ barco. Jø¹² bí³  





tí² hei¹² dsí² jmo¹² ŋøa¹² barco. Jøng² cøng² hma² píh³ báh³ jmo¹² juú² jmøi² hi² qui²jeinh¹² barco ha² juu¹² ja³hniu¹ dsa² quin¹² dság¹. 5 Lah¹jøng² lǿa¹² tsøh³ jniang³. Píh³ báh³ tsøh³ jniang³. Jøng² ma¹dsio¹² jǿg³ dsii² jniang³. ¡Jai³lah ma¹dsio¹² hma² cøg² quianh¹³ cøng² si² píh³! 6 Lah¹jøng² lǿa¹² tsøh³ jniang³. Hiug¹² ma¹dsio¹² hi² hlaih¹³ jmo¹² tsøh³ jniang³ cónh¹ jín³ ja³ca¹lah¹jǿ¹ jmø²ŋǿ¹² quián² jniang³. Ta³cøng² jmø²ŋǿ¹² quián² jniang³ ta¹canh¹³ jniang³ dsag³ hi² jmo¹ tsøh³ jniang³. Ma¹dsio¹² møah¹³ lé² jmó³ jniang³ ja³ŋi²niang³ jniang³ jmøi¹guǿi¹ ju³ná³ juúh³ jniang³ jǿg³ he¹² dsa² hlanh³. 7 Tiúh¹ báh³ dsa² jmøi¹guǿi¹ mi¹tan¹² ca¹lah¹i³ ni³ jáh³, ju³lah jáh² ti³dsøa¹³ quiún² tai³, ju³lah jáh² ha¹, ju³lah jáh² tsøah¹² quiah¹², ju³lah jáh² tiogh³ jmøi². Ma²ca¹mi¹tan¹² báh³ dsa² jáh². 8 Jøng² ha¹chian² dsa² lé² mi¹tan¹² tsøh³dsa. Tiog¹³ báh³ juúh²dsa hi² hlaih¹³. Cu²rø² jmoh¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ roh¹³ quianh¹³ jǿg³ hlaih¹³ juúh²dsa ju³lah jmo¹² møh² cagh¹². Jŋøih¹² jáh² quianh¹³ nǿng² jáh². 9 Quianh¹³ tsøh³ jniang³ mi²dsiog¹ jniang³ Juu¹³ jniang³. Jø¹² bí³ quianh¹³ tsøh³ jniang³ jøng² quian¹³ jniang³ dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹² jniang³ hi² hlaih¹³, dsa² jmøi¹guǿi¹ hi² ca¹jmo¹ Diú¹³ hi² lán¹²dsa ju³lah lán¹²dsa hŋiah¹²dsa. 10 Cøng² báh³ hag³ jniang³ huøh¹² jǿg³ dsio¹ quianh¹³ jǿg³ hlaih¹³. Tsa¹mi³lǿa¹³ lah¹jøng² ná³ dsa² roh¹³ jniang³. 11 Tsa¹hii² jmøi² dsio¹ cøng² tøg² jmøi² quianh¹³ ́ ² hniah¹² jmøi² dsih¹. 12 ¿Ha²lah lëh dsa² roh¹³ jniang³? ¿Lé³ hai¹² mǿi² aceituna hma² higo, ho¹ ju³ lé³ hai¹²  















476

SANTIAGO 3​, ​4 mǿi² higo uøin² gu²jøah¹³? Tsa¹lé² lah¹jøng². Jø¹² bí³ tsa¹lé² hií¹ jmøi² dsio¹ tøg² jmøi² ja³hii² jmøi² ŋih³. Dsa² lah¹dsóh² ŋi¹² ma¹dsio¹²

13 Ju³ŋøa³dsa juu¹² dsio¹ ju³ná³ chian² dsa² ŋi¹² ma¹dsio¹² jøa³ ja³tiogh³ hniah¹². Hi² jøng² mi²léi¹³dsa lah¹dsóh² ŋi¹²dsa ma¹dsio¹². Dsa² huø³ dsǿa¹² báh³ dsa² ŋi¹². 14 Jøng² tsa¹ju³jmóh³ hniah¹² rúh² hniah¹² hi² ŋih³ hniah¹² ma¹dsio¹² ju³ná³ dsih¹² hniah¹², hi² hnøngh² hniah¹² jmáh¹lah jǿg³ quiánh² hŋiah¹. Dsa² mi²gag¹² báh³ dsa² jmo¹² lah¹jøng². Tsa¹hniu¹dsa jǿg³ dsøg¹². 15 A¹jáng¹ jǿg³ ca¹he¹ Diú¹³ ŋi¹² dsa² lah¹héi². Jǿg³ ca¹he¹ dsa² hlanh³ báh³ jøng², jǿg³ hlaih¹³ møa¹² dsǿa¹² dsa² jmøi¹guǿi¹. 16 Li¹chi² jǿg³ hlaih¹³ ja³tiogh³ dsa² dsih¹². Møah¹³ li¹chi² ja³guǿ¹² dsa² hniu¹ jmáh¹lah jǿg³ quiah¹² hŋiah¹². 17 Jøng² lah¹la² lán¹² dsa² lah¹dsóh² ŋi¹² ma¹dsio¹², dsa² ca¹heh¹ Diú¹³: Dsa² ti³jan¹ báh³ dsa². Jøng² huø³ dsǿa¹²dsa. Juanh¹² dsǿa¹²dsa. Hiug² dsǿa¹²dsa. Dsio¹ dsǿa¹²dsa. Hi² dsio¹ jmo¹²dsa. Rø² jǿg³ quiah¹²dsa. Té¹² jag³dsa. 18 Ha¹chi² dsag³ li¹re² dsa² mi²rø¹² jǿg³ quianh¹³ jǿg³ rø².  











Dsa² hniu¹ jǿg³ quiah¹² jmøi¹guǿi¹ la²

4

́ ² hniah¹² ¿He² løa¹ cø²tsëh dsa² roh¹³ jniang³? Hi² hlaih¹³ hi² møa¹² hoh¹² hniah¹² jmo¹² hi² tsa¹tiogh³ hniah¹² cøng² jǿg³. 2 Hnøngh² hniah¹² hi² tsa¹chi² quiánh² hniah¹². Jøng² mi²dsianh¹³ hniah¹² dsa². Tsa¹lé² ŋieh¹ hniah¹². Hi² jøng² ́ ² hniah¹². Jmoh² hniah¹² cø²tsëh møah¹³. Ha¹chi² hi² chi² quiánh² hniah¹². Di³ ha¹chi² ma²ca¹møah³  

hniah¹² Diú¹³. 3 Jøng² ha¹chi² ŋieh¹ hniah¹² ja³mǿh³ hniah¹². Di³ tsa¹møah² hniah¹² cu²rø². Hnøngh² hniah¹² hi² la³henh¹³ hniah¹² hi² møah² hniah¹², hi² ŋi³nioh³ hniah¹² hi² hlaih¹³ hi² møa¹² hoh¹² hniah¹². 4 Mi²ganh¹³ hniah¹² Diú¹³. Ma²ŋih³ hniah¹² dsa² hiag¹³ quiah¹² Diú¹³ báh³ dsa² hniu¹ jǿg³ quiah¹² jmøi¹guǿi¹ la². Tiog¹³ báh³ li¹hiag³dsa quiah¹² Diú¹³ lǿa¹² ju³ hein² dsa² ca¹jmo¹ dsǿa¹² hi² hniu¹dsa jǿg³ quiah¹² jmøi¹guǿi¹. 5 Tsa¹ju³lëh ́ ³ hniah¹² tsa¹quien¹² jǿg³ la² hi² lǿa¹² ni³ si² quiah¹² Diú¹³ Lah¹la² rø²juúh² si²: “Hen¹² dsǿa¹² Diú¹³ hi² ŋi³niang³ jniang³ quianh¹³dsa,” rø²juúh² si². 6 Jøng² hiug¹² jín³ ma¹dsio¹² ma²ca¹jmo¹ Diú¹³ hi² dsio¹ dsǿa¹²dsa. Lah¹la² rø²juúh² si² quiah¹²dsa: “Tsa¹quianh¹³ dsa² ŋi²nio³ rú² Diú¹³. Ja³cog² dsa² neng¹² dsǿa¹² báh³ jmo¹² Diú¹³ hi² dsio¹ dsǿa¹²dsa,” rø²juúh² si². 7 Ju³hnëh¹³ hniah¹² ja³cog² Diú¹³. Tsa¹li¹quianh¹³ dsa² hlanh³ hniah¹². Di³ jøng² cuéh²dsa hniah¹². 8 Jŋioh¹² hi³méh¹ cog² Diú¹³. Jøng² jŋióh² hi³méh¹ Diú¹³ cogh² hniah¹². Tsa¹ma¹tieh¹³ hniah¹² gugh² taih³ hi² hlaih¹³, hniah¹² dsa² reh² dsag³. Ju³jŋiéi³ hoh¹² hniah¹² ja³cog² Diú¹³, hniah¹² dsa² ton¹ dsø²jiag¹² dsǿa¹². 9 Ju³cánh³ hniah¹² ju²hí³ dsøa¹². Høgh³ hniah¹². Tsa¹ma¹ŋaih¹³ hniah¹². Ju³lé³ hlaih¹³ jénh² hniah¹², hi² tsa¹ma¹hioh¹² jénh² hniah¹². 10 Jmóh³ hniah¹² tsa¹quienh¹² hniah¹² tsug¹² ja³cog² Juu¹³ jniang³. Mi¹juanh¹² báh³ dsa² héi² hniah¹².  















Tsa¹mi³cuøh¹³ jniang³ dsa² roh¹³ jniang³ dsag³

11 Dsa² roh¹³ jniang³, tsa¹quianh¹³ hniah¹² rúh² hniah¹² jǿg³ hlaih¹³.  

477

SANTIAGO 4​, ​5

Jmó³ jniang³ tø¹cøg¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ju³ná³ hiá¹³ jniang³ roh¹³ jniang³ jǿg³ hlaih¹³. Jmó³ jniang³ dsǿa¹² hi² lán¹² jniang³ dsa² mi¹rø¹² jǿg³ ju³ná³ cuøh¹³ jniang³ roh¹³ jniang³ dsag³. A¹jáng¹ jniang³ báh³ dsa² mi¹rø¹² jǿg³. Jniang³ báh³ dsa² mi³ti³ jǿg³ báh³. 12 Jan² dsa² chian², dsa² ca¹jmo¹ jǿg³, dsa² mi¹rø¹² jǿg³ calah. Dsa² héi² báh³ ma²ŋi¹² hein² dsa² liúg², hein² dsa² tsa¹liúg². ́ ² cuøh¹³ A¹jáng¹ hniah¹² dsa² ca¹tëh hniah¹² dsag³ rúh² hniah¹².  

Tsa¹ne³ jniang³ ha²lah lé² hiá¹ hiég¹

13 Jai³lah hniah¹² dsa² juúh²: “Ma¹ dsǿg³ ciudad. Dsa³jmó³ jniang³ ta³ cøng² ŋi² jmai³. Dsa³hnéng³ jniang³ hi² li¹chi² quián² jniang³,” hi² juúh² hniah¹². 14 Tsa¹ne³ jniang³ ha²lah lé² hiá¹ hiég¹. Ca²tí² chian² jniang³. Lǿa¹² quián² jniang³ ju³lah lǿa¹² jmi³ŋi³. Cu²hna² jní² jmi³ŋi³. Jøng² dsa²hén². 15 Jøng² dsio¹ ju³dsiagh¹ dsǿa¹² jniang³ Diú¹³. Dsa² héi² ma²ŋi¹² chi²júh² cuø¹dsa bí² hi² chian² jniang³, hi² jmó³ jniang³ he² hi² mi³jmó³ jniang³. 16 Jøng² hniah¹², ŋi²nioh³ rúh² báh³ hniah¹². Hi² hlaih¹³ báh³ jøng². 17 Dsag³ báh³ jøng² hi² tsa¹mi³ti³ jniang³ lǿa¹² ju³ he² jǿg³ dsio¹ ma²ne³ jniang³.  



hniah¹² hi² dsa¹hénh² hniah¹² ju³lah dsa² quiúg¹ quianh¹³ si² dsíg². Ma¹dsio¹² hi² jláh³ ma²ca¹dsiih³ hniah¹² loh² quiánh² hniah¹². Tsa¹lenh¹³ hniah¹² ma²dsø²tóh² jø² jmai³. 4 Ha¹chi² ca¹quih³ hniah¹² cog³ quiah¹² dsa² ca¹jmo¹ ta³ jøa³nung² quiánh² hniah¹². Ma²chi² jǿg³ quiah¹² cog³ jøng². Ma²ca¹nǿng² Diú¹³, dsa² lán¹² Juu¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² chian², jǿg³ ho¹² dsa² tsa¹ca¹lø¹hmah¹³ quiah¹². 5 Ma²ca¹ŋi³nioh³ hniah¹² jláh³ ́ ² ni³ jmøi¹guǿi¹ la². Ma²ca¹ŋi¹ŋëh hniah¹² hi² dsio¹. Lǿa¹² quiánh² hniah¹² ju³lah lǿa¹² quiah¹² jáh² ma²ca¹mi¹bánh²dsa. Ca¹tǿ² ja³mi¹dsian¹² Diú¹³ hniah¹². 6 Ma²ca¹cuøh³ hniah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹² dsag³. Ma²ca¹mi³dsianh¹³ hniah¹² dsa² ha¹chi² hlaih¹³ ca¹jmo¹, dsa² ha¹chi² ŋi¹² jmo¹.  











5

Togh¹²dsa dsa² jǿg³, dsa² chi² ma¹dsio¹² quiah¹²

Hniah¹² dsa² chi² ma¹dsio¹² quiánh², høgh³ hniah¹² huu¹³ quiah¹² jmø³uai¹² cánh³ hniah¹². 2 Ma²dsø²hén² hi² chi² quiánh² hniah¹². Ma²ca¹hén² jáh² hmøah¹² ma¹dsio¹² tioh¹³ quiánh² hniah¹². 3 Ma²tsáh² cog³niáng¹³ cog³teg² quiánh² hniah¹². Hi² jøng² ma²ŋih³  



Mi³tián³ jniang³ dsǿa¹²

7 Mi³tián³ báh³ jniang³ dsǿa¹² dsa² roh¹³ jniang³ ta³lah¹jiúgh² calah Juu¹³ jniang³. Lah¹jøng² báh³ jmo¹² dsa² jmo¹² ta³ jøa³nung². Mi²tián²dsa dsǿa¹² ta³lah¹jin² jmøi². Chi³jŋi²dsa ta³lah¹li¹chi² jøa³nung² quiah¹²dsa. 8 Lah¹jøng² báh³ mi³tián³ jniang³ dsǿa¹². Tí² dsií³ jniang³ dsǿa¹². Ja¹quién¹³ jiúgh² Juu¹³ jniang³. 9 Dsa² roh¹³ jniang³, tsa¹jén¹³ jniang³ roh¹³ jniang³. Ta¹canh¹³ jniang³ ju³ná³ ca¹jmó³ jniang³ lah¹jøng². Ja¹quién¹³ mi¹rø¹² Diú¹³ jǿg³ quián² jniang³. 10 Dsio¹ báh³ jmó³ jniang³ dsa² roh¹³ jniang³ ju³lah ca¹jmo¹ dsa² mi³hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ma²lǿih². Ca¹mi¹tián² dsa² héi² dsǿa¹² ja³ca¹can¹dsa  







478

SANTIAGO 5 jmø³uai¹². 11 Jøng² lë²́ jniang³, “Hioh¹² jenh¹² báh³ dsa², ju³lah dsa² ma²ca¹tiúh¹ ma²ca¹can¹ jmø³uai¹²,” lë²́ jniang³. Ma²ca¹nengh² hniah¹² jǿg³ ha²lah ca¹mi¹tián² hlai³ Job dsǿa¹². Jø¹² bíh³ ma²ŋih³ hniah¹² ha²lah ca¹jmo¹ Juu¹³ jniang³ mi³ca¹løa¹ lah¹jøng². Di³ hiug¹² huø³ dsǿa¹² Juu¹³ jniang³. Dsio¹ dsǿa¹²dsa. 12 Jøng² jǿg³ quien¹² ma¹dsio¹² báh³ la² dsa² roh¹³ jniang³: Tsa¹hiah¹³ hniah¹² Diú¹³ ja³juúh³ hniah¹² dsøg¹² cøng² jǿg³ ho¹ ju³ tsa¹dsøg¹² cøng² jǿg³. Ha¹chian² hi² hiah¹³ hniah¹² ju³lah dsa² chian² jmøi¹guǿi¹ ju³lah dsa² chian² ŋi¹juǿi¹. Tiúh¹ báh³ cónh¹ hi² juúh³ hniah¹² dsøg¹² báh³ jǿg³ ho¹ ju³ tsa¹dsøg¹² jǿg³. Mi³jøng² tsa¹tiáh¹ hniah¹² dsag³. 13 Ju³hlanh¹³ hniah¹² Diú¹³ ju³ná³ chianh² hniah¹² quinh³ jmø³uai¹². Ju³høh³ hniah¹² jǿg³ hi² mi³juanh¹³ hniah¹² Diú¹³ ju³ná³ chianh² hniah¹² chian² ju²hiúg¹ dsøa¹². 14 Ju³téh³dsa dsa² canh¹³ quián¹² guøh¹² ju³lah dsa² dsoh³. Mi³jøng² hlanh¹ dsa² canh¹³ Diú¹³ ni³ quiah¹²dsa. Tson¹dsa nang³ huu¹³ quiah¹² Juu¹³ jniang³.  







15 Hliú² dsa² dsoh³ ju³ná³ hé²dsa jǿg³ ja³hlanh¹²dsa Diú¹³. Jmo¹ báh³ Juu¹³ jniang³ hi² hliú²dsa. Jø¹² bí³ hén² Juu¹³ jniang³ dsǿg³ dsa² dsoh³ ju³ná³ re²dsa dsag³. 16 Hi² jøng² juaih¹³ hniah¹² rúh² hniah¹² dsag³ reh² hniah¹² ja³cog²dsa. Hlanh¹³ hniah¹² Diú¹³ ni³ quiah¹² rúh² hniah¹² lah¹jan² lah¹jan² hniah¹². Mi³jøng² liúgh² hniah¹² dsag³. Hiug¹² ma¹dsio¹² quien¹² jǿg³ quiah¹² dsa² dsiog¹ ja³hlanh¹²dsa Diú¹³. 17 Dsa² jmøi¹guǿi¹ lah¹jniang³ báh³ mi³lán¹² hlai³ Elías. Hnøa¹² ŋi² dsǿ² jŋió² tsøh² tsa¹ca¹táh² jmǿa¹² mi³ca¹hlanh¹ hlai³ héi² Diú¹³ hi² tsa¹jií¹ jmǿa¹². 18 Jøng² báh³ ca¹táh² jmǿa¹² mi³ca¹hlanh¹dsa Diú¹³ hi² jií¹ calah jmǿa¹². Jøng² ca¹lø¹chí¹ høg² nung² calah ni³ jmøi¹guǿi¹. 19 Roh¹³ jniang³, dsio¹ báh³ ju³ná³ ca¹jmoh³ jan² hniah¹² hi² jénh² rúh² hniah¹² juu¹², ju³lah dsa² ma²ŋøa¹² juu¹² siíh², tsa¹ma¹ŋøa²dsa juu¹² quiah¹² Diú¹³. 20 Ma²ŋih³ hniah¹² logh³ hniah¹² dsa² ju³ná³ ca¹jmoh³ hniah¹² tsa¹ma¹ŋøa¹² dsa² re² dsag³ juu¹² siíh². Dsa¹hén² ca¹lah¹jǿ¹ dsǿg³dsa. Tsa¹ma¹dsánh¹dsa ja³hlaih¹³.  











SI² LAH¹NI³ CA¹JMO¹ SAN PEDRO Ca¹dsiánh² Pedro si² quiah¹² dsa² roh¹³ jniang³ ma²tsø³ ni³ja¹³



1

Jní² báh³ Pedro. Lán¹²jni tsih² høh³ quián¹² Jesucristo. Dsianh¹³ jní² si² la² quiánh² hniah¹² dsa² ma²tsø³ ni³ja¹³ huø¹ Ponto quianh¹³ Galacia quianh¹³ Capadocia quianh¹³ Asia quianh¹³ Bitinia. 2 Ma²lǿih² ca¹jmo¹ Jmi² jniang³ dsǿa¹² hi² quiáh²dsa hniah¹². Ma²ca¹jmo¹ jmi²dsí² quiah¹²dsa hi² ma²ti³jah¹ hniah¹². Ma²ca¹nengh² hniah¹² jǿg³ quiah¹² Jesucristo, dsa² ca¹quíg¹ dsǿg³ jniang³ ni³ crǿg¹³. Ju³jmo¹³ Diú¹³ dsio¹ dsǿa¹² ja³cogh² hniah¹². Ju³tiogh³ hniah¹² dsio¹ ju²hiúg¹ dsøa¹².  

Ma²ne³ jniang³ hi² tai¹ jniang³ hi² li¹chian² jniang³ tiá²

3 Juanh¹² báh³ Diú¹³, ti³jmi² Jesucristo, dsa² ma²lán¹² Juu¹³ jniang³. Hiug¹² huø³ dsǿa¹²dsa ja³cog² jniang³. Ca¹jmo¹dsa ma²chian² jniang³ ni³ hmë²́ . Ma²ne³ jniang³ hi² lah¹dsóh² tai¹ jniang³ hi² li¹chian² jniang³ tiá². Di³ hŋiah¹² Jesucristo ca¹hiog². 4 Ŋi¹juǿi¹ báh³ ron¹² hí³ hi² niu¹ gug² jniang³. Tsa¹dsa¹hén² jǿg³ jøng² hi² liúg² jniang³. Tsa¹dsø³jue¹³ jmai³ ja³chian²  



jniang³. Ha¹chi² hi² hlaih¹³ ma¹tai¹ jniang³ jmai³ jøng². 5 Diú¹³ báh³ dsa² jmo¹² hí³ jniang³ hi² chinh³ jniang³ tí² jǿg³. Mi³jøng² liúg² jniang³ na³ma²ca¹tóh² jø² jmai³. 6 Hi² jøng² ma²tiagh³ jniang³ hioh¹² jenh¹² jniang³. Ha¹chi² hi² lë²́ jniang³ ju³ná³ he² jmø³uai¹² ca¹quín³ jniang³ cu²hna². 7 Quin² jniang³ jmø³uai¹². Mi³jøng² li¹éi¹³ tí² chinh³ jniang³ jǿg³. Hiug¹² jín³ hi² quien¹² hé² jniang³ jǿg³ cónh¹ jín³ hi² quien¹² cog³niáng¹³. Dsa¹hén² báh³ cog³niáng¹³. Cog³niáng¹³ tóh²dsa si². Mi³jøng² cøg² qui¹² quianh¹³. Mi³jøng² lé² ni³jai¹. Jø¹² bí³ lah¹jøng² lǿa¹² quián² jniang³ ja³quin³ jniang³ jmø³uai¹². Jøng² cuúh¹ Jesucristo jniang³ jǿg³ dsio¹ na³ma²guønh¹²dsa. Jmo¹dsa lén² jniang³ dsa² canh¹³. 8 Ma²hnóh¹ hniah¹² Jesucristo, dsa² tsa¹ma²ca¹janh³ hniah¹². Ma²héh² hniah¹² jǿg³ quiah¹² dsa² tsa¹janh³ hniah¹². Hiug¹² cu¹té¹² hioh¹² jénh² hniah¹², tøa¹² hoh¹² hniah¹² ca¹lah¹jin³ ha¹chi² jǿg³ chi² li¹juúh³ hniah¹². 9 Tanh¹ hniah¹² hi² liúgh² hniah¹² ja³cog² Diú¹³. Di³ héh² hniah¹² jǿg³. 10 Ma²lǿih² ca¹hnangh² dsa² mi³hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ha²lah

479











480

1 PEDRO 1 lǿa¹² jǿg³ hi² liúg² jniang³. Dsa² héi² báh³ dsa² ca¹hǿ² jǿg³ hi² jmo¹ Diú¹³ dsio¹ dsǿa¹² ja³cog² jniang³. 11 Ma²lǿih² jøng² ca¹hǿ²dsa jǿg³ hi² ca¹he¹ jmi²dsí² quiah¹² Cristo quin¹²dsa, jǿg³ hi² cán² Cristo jmø³uai¹². Ni³ jøng² li¹chi² jǿg³ hiug¹² juanh¹²dsa. Jøng² ca¹hnangh² dsa² héi² jǿg³ he² jmai³ li¹ti¹ jǿg³ ca¹hǿ²dsa jøng². Hniu¹dsa li¹ŋi¹²dsa ha²lah lé² jmai³ jøng². 12 Ca¹lø¹lih¹³dsa tsa¹tan¹dsa guiog³dsa jái¹dsa ja³li¹ti¹ jǿg³. Ca¹lø¹ŋi¹²dsa hniah¹² báh³ dsa² jáih³, hniah¹² dsa² ma²héh² jǿg³ dsio¹ ca¹téng² dsa² quin¹² jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Diú¹³, jmi²dsí² ca¹já¹ juu¹² ŋi¹juǿi¹. Guiog¹³ báh³ ángeles chian² ŋi¹juǿi¹ hniu¹ li¹ŋi¹² ha²lah lǿa¹² jǿg³ jøng².  



Ca¹hei¹ Diú¹³ hi² ŋi³niang³ jniang³ ti³jai¹ jniang³

13 Jøng² tí² dsiíh³ hniah¹² hoh¹². Ju³tiogh³ hniah¹² chian² hoh¹² hniah¹². Cu²rø² jmáh¹lah jǿg³ jøng² chinh³ hniah¹² hi² jmo¹ Jesucristo dsio¹ dsǿa¹² na³ma²guønh¹²dsa. 14 Cu²rø² neng² jǿg³ quiah¹² Jmi² jniang³. Tsa¹ŋi³nioh³ hniah¹² jǿg³ mi³møa¹² hoh¹² hniah¹² cónh¹ niúh¹ jín³ hi² ca¹lø¹cueh¹² hniah¹² Diú¹³. 15 Ŋi³nioh³ hniah¹² ti³janh¹ hniah¹² ju³lah ŋøa¹² dsa² ca¹hia¹ hniah¹². 16 Lah¹la² rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³: “Ti³jan¹ jní². Jøng² hniah¹² ŋi³nioh³ ti³janh¹ hniah¹²,” rø²juúh² si². 17 Ju³ganh¹ hniah¹² Diú¹³ ta³cøng² juu¹² ja³ŋi³nioh³ hniah¹² juu¹² jmøi¹guǿi¹, hniah¹² dsa² juúh²: “Jmi² jniang³,” ja³hlanh¹³ hniah¹² Diú¹³. Cu²rø² cang¹ dsa² héi² jǿg³ dsøg¹² ha²lah ca¹ŋi³niang³  









jniang³ lah¹jan² lah¹jan² jniang³. 18 A¹jáng¹ quianh¹³ cog³ li¹hǿg² hi² ca¹lø¹hmah¹³ hi² li¹bí² dsǿa¹² jniang³ hi² tsa¹ma¹ŋi³niang³ jniang³ mai³¹ hlaih¹³ quiah¹² dsa² hóg¹. 19 Quianh¹³ jmø³ Cristo báh³ ca¹lø¹hmah¹³, dsa² dsiog¹ ca¹quíg¹ dsǿg³ jniang³ ni³ crǿg¹³. Mi³lán¹² Cristo ju³lah lán¹² jah¹chih² lah¹dsóh² dsiog¹. Ha¹chi² dsag³ mi³re²dsa hŋiah¹²dsa. 20 Ma²ŋi¹² Diú¹³ hi² quíg¹dsa dsǿg³ jniang³ cónh¹ niúh¹ jín³ hi² ca¹jmo¹dsa jmøi¹guǿi¹. Jøng² huu¹³ quián² jniang³ ma²chi² jǿg³ na¹. 21 Cristo héi² báh³ jmo¹² hi² hé² jniang³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Di³ ca¹jmo¹ Diú¹³ hi² ca¹hiog² Cristo. Ca¹jmo¹dsa ma²lán¹²dsa dsa² juanh¹². Hi² jøng² ma²ne³ jniang³ hi² lég² Diú¹³ jniang³. 22 Jøng² hniah¹², ma²ti³jai¹ jmi²dsí² quiánh² hniah¹². Di³ ma²mi²tih³ hniah¹² lah¹té¹² jǿg³ dsøg¹². Lah¹dsóh² hnóh¹ hniah¹² cu²rø² dsa² roh¹³ jniang³. Jøng² mi³hnoh¹³ hniah¹² dsa² roh¹³ jniang³ quianh¹³ ca¹lah¹jǿ¹ hoh¹² hniah¹². 23 A¹jáng¹ jǿg³ dsa¹hén² jøng² hi² ca¹jmo¹ ma²chian² jniang³ ni³ hmë²́ . Jǿg³ quiah¹² Diú¹³ báh³ jøng², jǿg³ quiah¹² dsa² chian² tiá², jǿg³ tsa¹dsa¹hén². 24 Lǿa¹² quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ ju³lah lǿa¹² høg² nung². Lǿa¹² hi² dsio¹ dsø²ŋë²́ jniang³ ju³lah lǿa¹² lí³. Quian¹² lí³. Lø²quing² høg² nung². 25 Tsa¹lǿa¹² lah¹jøng² jǿg³ quiah¹² Juu¹³ jniang³. Tsa¹lǿih² jmai³ dsa¹hén². Jǿg³ jøng² báh³ jǿg³ dsio¹ ma²ca¹nengh² hniah¹².  











481

1 PEDRO 2

2

Hi² jøng² ha¹chi² ma¹ŋi³niang³ hi² hioh³ jniang³. Ha¹chi² mi³gag¹³ jniang³. Té¹² báh³ jǿg³ quián² jniang³. Tsa¹ma¹ne¹³ jniang³ hlaih¹³. Ha¹chi² jǿg³ hlaih¹³ ma¹hneng² jniang³. 2 Cøng² hi² néng³ jniang³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Mi³jøng² dsø²cón³ jniang³ ju³lah dsø²cón³ guing² cøgh² dsiuh³. Mi³jøng² liúg² jniang³. 3 Lah¹jøng² jmó³ jniang³. Di³ ma²lih¹³ jniang³ hi² huø³ dsǿa¹² Juu¹³ jniang³.  



Dsǿg³ jniang³ dsi³cah³ Jesucristo

4 Dsǿg³ jniang³ dsi³cah³ Juu¹³ jniang³, dsa² chian² tiá². Ca¹jmo¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ tø¹cøg¹² quiah¹²dsa, ju³lah jan² dsa² téng² cang³ tsa¹jih²dsa. Cónh¹jøng² ca¹hei¹ Diú¹³ hi² lán¹²dsa dsa² juanh¹², dsa dsiog¹. 5 Hi² jøng² dsio¹ cuúh³ hniah¹² jǿg³ hi² lénh² hniah¹² ju³lah lǿa¹² cøng² guøh¹² ja³li¹gú¹ Diú¹³. Jøng mi³tih³ hniah¹² ni³ Diú¹³ ju³lah jmi²dsa² han¹³ quián¹²dsa. Mi³jøng² dsiíh³ hniah¹² ni³ Diú¹³ hi² hiug² dsǿa¹²dsa. Di³ ma²ŋi²nioh³ hniah¹² quianh¹³ Jesucristo. 6 Lah¹la² rø²juúh² si² quiah¹² Diú¹³: Jmó¹³jni li¹chian² jan² dsa² jøa³juøi² Sion, dsa² dsiog¹, dsa² ca¹hia¹ jní². Jøng ha¹chi² ju²hiíh¹ li¹chian² dsa² hé² jǿg³ quiah¹² dsa² héi², rø²juúh² si². 7 Hiug¹² dsiog¹ dsa² héi² ja³cogh² hniah¹², dsa² héh² jǿg³. Jøng² lah¹la² rø²juúh² si², tsaih¹² dsa² tsa¹hé² jǿg³: Cang³ tsa¹jih² dsa² ca¹jmo¹ hniú¹², cang³ jøng² báh³ ma²jmo¹² hi² tsih¹² hniú¹² tí², rø²juúh² si².  







8 Jø¹² bí³ lah¹la² rø²juúh² si²: Lán¹²dsa ju³lah lǿa¹² cøng² møi¹cang³ quia¹ tai³ dsa² jmøi¹guǿi¹. Jmo¹dsa hi² la³qui² la³niá¹dsa, rø²juúh² si². Dsa¹gán² báh³ dsa² jmøi¹guǿi¹. Di³ tsa¹nang¹²dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Ma²lǿih² tsa¹lǿa¹² jǿg³ hi² dsa¹gán²dsa.  

Lén² jniang³ dsa² quián¹² Diú¹³ hŋiah¹²

9 Jøng² ca¹quiáh² báh³ Diú¹³ jniang³ hi² mi³ti³ báh³ jniang³ ni³dsa. Lén² jniang³ dsa² ti³jan¹, dsa² quián¹²dsa hŋiah¹²dsa. Mi³jøng² tsø³ján¹³ jniang³ jǿg³ hi² hiug¹² dsiog¹dsa. Ca¹lég²dsa jniang³ ja³mi³ŋi²niang³ jniang³ juu¹² hlaih¹³. Ca¹jmo¹dsa ma²ŋi²niang³ jniang³ juu¹² hiug¹² dsio¹ quiah¹²dsa hi² ti³jai¹ jniang³. 10 Ha¹chian² Diú¹³ cue¹² jniang³ lah¹jiá¹². Na¹ jín³ ma²lán¹² jniang³ dsa² quián¹² Diú¹³. Tsa¹ne³ jniang³ lah¹jiá¹² hi² huø³ dsǿa¹² Diú¹³. Na¹ jín³ ma²ca¹jmo¹dsa huø³ dsǿa¹²dsa ja³cog² jniang³.  



Mi³ti³ jniang³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³

11 Dsa² roh¹³ jniang³, dsa² chian² ja³siíh³ báh³ ma²lán¹² jniang³. Tsa¹ma¹lǿa¹² jmøi¹guǿi¹ la² go² jniang³. Jøng² tsa¹ma¹ŋi³niang³ jniang³ jǿg³ møa¹² dsǿa¹² jniang³, jǿg³ hniu¹ dsa¹hén² jmi²dsí² quián² jniang³. 12 Jmáh¹lah hi² dsio¹ ŋi³niang³ jniang³ ja³ta¹ni¹ dsa² tsa¹hé² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Jøng² ha¹chi² lǿa¹² ju³ná³ ca¹cuúh¹ dsa² héi² jniang³ dsag³. Tiog¹³ báh³ jái¹ dsa² héi² hi² ma²ŋi²niang³ jniang³ hi² dsio¹. Jøng² mi¹juanh¹² dsa² héi²  



482

1 PEDRO 2​, ​3 Diú¹³ na³ma²tǿ² jmai³ ja³mi¹rø¹² Diú¹³ jǿg³. 13 Huu¹³ quiah¹² Jmi² jniang³ mi³ti³ báh³ jniang³ ca¹lah¹jǿ¹ lei¹³ quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹, ju³lah jǿg³ jmo¹² dsa² ta³, dsa² quin¹² ni³ juøi², 14 ho¹ ju³ jǿg³ jmo¹² dsi³máh² ni³ quiah¹² dsa² ta³, dsa² mi²rø¹² jǿg³ quiah¹² dsa² jmo¹² hi² hlaih¹³, dsa² cuø¹² jǿg³ dsio¹ quiah¹² dsa² jmo¹² hi² dsio¹. 15 Hniu¹ Diú¹³ hi² jmó³ jniang³ hi² dsio¹. Jøng² ha¹chi² jǿg³ hlaih¹³ li¹juúh² dsa² tsa¹ŋi¹² ha²lah lǿa¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 16 Ma²lé² ŋi³nioh³ hniah¹² ju³lah dsa² ma²ca¹lúg². Cónh¹jøng² tsa¹dsio¹ ŋi³nioh³ hniah¹² juu¹² hlaih¹³ ni³ huu¹³ hi² ma²ca¹lég² Diú¹³. Dsio¹ ŋi³nioh³ hniah¹² dsa² jmoh² ta³ quiah¹² Diú¹³. 17 Mi³juanh¹³ jniang³ ca¹lah¹já¹ dsa². Mi³hnio¹³ jniang³ roh¹³. Mi³gan¹ jniang³ Diú¹³. Mi³juanh¹³ jniang³ dsa² ta³.  









Ca¹cán¹ Cristo jmø³uai¹²

18 Dsio¹ mi³tih³ hniah¹² jǿg³ quiah¹² juuh² hniah¹², ju³lah hniah¹² dsa² jmoh² ta³ quiah¹² dsa². Cøng² hi² jmóh³ hniah¹² hi² dsio¹, lǿa¹² ju³ dsiog¹ juuh² hniah¹², ho¹ ju³ tsa¹dsiog¹dsa. 19 Tøa¹² dsǿa¹² Diú¹³ ju³ná³ dsagh² hoh¹² hniah¹² Diú¹³ mi³juanh¹³ hniah¹² hoh¹² ta³lah¹cánh³ hniah¹² jmø³uai¹² ni³ huu¹³ dsag³ tsa¹reh² hniah¹². 20 Ha¹chi² ta³ jmo¹ hi² mi³juanh¹³ hniah¹² hoh¹² ja³jmógh² dsa², ju³ná³ lah¹dsóh² reh² hniah¹² dsag³. Dsio¹ báh³ mi³juanh¹³ hniah¹² hoh¹² ju³ná³ ca¹jmógh² dsa² ja³ca¹jmoh³ hniah¹² hi² dsio¹. Lah¹jøng² báh³ tøa¹² dsǿa¹² Diú¹³. 21 Juu¹² jøng² ca¹hei¹ Diú¹³ hi² ŋi³nioh³ hniah¹²,  







juu¹² ca¹ŋøa¹ Cristo hŋiah¹². Dsio¹ ŋi³nioh³ hniah¹² dsi³cah³ Cristo, dsa² ca¹cán¹ jmø³uai¹² ni³ quián² jniang³. 22 Ha¹chi² hi² hlaih¹³ ca¹jmo¹dsa. Ha¹chi² ca¹mi¹gag¹²dsa. 23 Ha¹chi² ca¹ŋai¹dsa jǿg³ hlaih¹³ ca¹juúh² dsa². Ha¹chi² jǿg³ ca¹tsáih¹dsa dsa² ca¹cuø¹ jmø³uai¹². Ma²ŋi¹²dsa mi¹rø¹² Jmi² jniang³ jǿg³ cu²rø². 24 Dsǿg³ jniang³ báh³ ca¹quíg¹dsa ni³ crǿg¹³. Mi³jøng² tsa¹ma¹ŋi³niang³ jniang³ hi² hlaih¹³, hi² ŋi³niang³ jniang³ jmáh¹lah hi² dsio¹. Ca¹cán¹dsa jmø³uai¹². Mi³jøng² liúg² jniang³. 25 Mi³ŋi²niang³ jniang³ dsø²cogh¹² jniang³ juu¹² ju³lah la³ŋi²nio³ jah¹chih². Jøng² ma²ŋi²niang³ jniang³ quianh¹³ Juu¹³ jniang³, dsa² neng¹² gug² tai³ jniang³.  







Jǿg³ quiah¹² dsa² ma²jenh² gug²

3

Jøng² hniah¹² hio¹³, dsio¹ nǿngh³ hniah¹² jǿg³ quiah¹² ji²gugh². Di³ jøng² hé² ji²gugh² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ na³ma²jái¹dsa ha²lah ŋi²nioh³ hniah¹², ju³lah dsa² tsa¹hé² jǿg³. Ha¹chi² jǿg³ hniuh¹² li¹juúh³ hniah¹². 2 Jái¹dsa dsio¹ ŋi²nioh³ hniah¹² hi² ganh¹ hniah¹² Diú¹³. 3 Tsa¹ju³dsi³jiag¹² hoh¹² ma¹dsio¹² hi² ŋi³nioh³ hniah¹² jláh³ dseih¹², hi² quieih³ hniah¹² hmøah¹² jláh³, hi² tóh² hniah¹² mǿi² lagh³. 4 Ju³dsi³jiag¹² hoh¹² hniah¹² jmáh¹lah hi² ŋi³nioh³ hniah¹² huø³ hoh¹² hniah¹², tei³ hei¹² hoh¹² hniah¹². Li³hioh¹³ lǿa¹² lah¹jøng² ha²cónh¹ jmai³ ja³chianh² hniah¹². Ma¹dsio¹² quien¹² lah¹jøng² ja³ta¹ni¹ Diú¹³. 5 Lah¹jøng² mi³ŋi²nio³ hio¹³ dsiog¹ ma²lǿih², hio¹³ cue¹² Diú¹³. Ca¹nǿng²dsa jǿg³ quiah¹² ji²gug²dsa.  







483

1 PEDRO 3

6 Ju³lah hlai³ Sara, ca¹nǿng²dsa jǿg³ quiah¹² hlai³ Abraham ji²gug²dsa. Juu¹³dsa ji²gug²dsa, ca¹juúh²dsa. Jøng² hniah¹² lénh² ju³lah mi³lán¹² hlai³ héi² ju³ná³ ŋi³nioh³ hniah¹² dsio¹ hi² ha¹chi² ganh¹ hniah¹². 7 Jø¹² bí³ lah¹jøng² hniah¹² dsa² ŋioh¹², juanh¹² jmóh³ hniah¹² hoh¹² ja³ŋi³nioh³ hniah¹² quianh¹³ ji²gugh². Tsa¹tiúh¹dsa jmo¹dsa ta³ ma¹dsio¹² cónh¹ ja³jmo¹² dsa² ŋioh¹². Mi³jøng² lé² hlanh¹³ hniah¹² Diú¹³ quianh¹³dsa. Cu²rø² ca¹jmo¹ Diú¹³ dsio¹ dsǿa¹² ja³cog² jniang³, ju³lah dsa² ŋioh¹², ju³lah hio¹³, hi² li¹chian² jniang³ tiá².  



Chi² báh³ jmai³ hi² cán² dsa² jmo¹² hi² dsio¹ jmø³uai¹²

8 Ju³tiogh³ hniah¹² cøng² jǿg³ hiug² hoh¹² hniah¹², hnóh¹ hniah¹² rúh² hniah¹², hi² huø³ hoh¹² hniah¹². 9 Tsa¹jeinh³ hniah¹² hi² hlaih¹³ jmo¹ dsa². Tsa¹ŋaih³ hniah¹² jǿg³ hlaih¹³ juúh²dsa. Jmáh¹lah jǿg³ dsio¹ jeinh³ hniah¹². Jǿg³ lah¹jøng² ca¹hei¹ Diú¹³ hi² niu¹ gug² jniang³. 10 Lah¹la² rø²juúh² si²: Dsa² hniu¹ ŋøa¹ hi² dsio¹ hi² chian²dsa ju²hiúg¹ dsøa¹², tsa¹ju³juúh³ dsa² héi² jǿg³ hlaih¹³, tsa¹ju³mi²gag¹²dsa. 11 Tsa¹ma¹ŋøa¹dsa juu¹² hlaih¹³. Jmo¹dsa hi² dsio¹. Ju³ŋøa³dsa jmáh¹lah jǿg³ rø² tsa¹hniu¹dsa møah¹³. 12 Di³ neng¹² gug² tai³ Juu¹³ jniang³ dsa² ŋi²nio³ ti³jan¹. Nang¹dsa jǿg³ hlaih¹ dsa² héi². Hlaih¹³ jái¹²dsa quiah¹² dsa² jmo¹² hi² hlaih¹³. 13 Ha¹chian² li¹jmóh² hniah¹² ju³ná³ ŋi²nioh³ hniah¹² jmáh¹lah hi²  







dsio¹. 14 Jøng² ha¹chi² lǿa¹² ju³ná³ ca¹jmóngh² ju³lah dsa² tsa¹tøa¹² dsǿa¹² hi² ŋi²nioh³ hniah¹² hi² dsio¹. Tiog¹³ báh³ tiogh³ hniah¹² ju²hiúg¹ dsøa¹². Tsa¹ju³li¹ganh¹ hniah¹² dsa² lah¹héi². Tsa¹cánh³ hniah¹² ju²hí³ dsøa¹². 15 Cónh¹jøng² jmóh³ báh³ hniah¹² hogh¹² hi² lán¹² Cristo Juu¹³ jniang³. Ju³tiogh³ hniah¹² ju²jŋia¹³ tiog¹³ hi² héh³ hniah¹² ha²lah lǿa¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ hi² ma²ŋih³ hniah¹² ju³ná³ ca¹ŋai¹ dsa². Mi³juanh¹³ hniah¹² hogh¹² ja³héh³ hniah¹² jǿg³. 16 Dsio¹ hi² ŋi³nioh³ hniah¹² hi² ha¹chi² dsag³ reh² hniah¹². Jøng² cán² dsa² héi² ju²hiíh¹ ju³lah dsa² mi³cuúh¹ hniah¹² dsag³, dsa² tsa¹tøa¹² dsǿa¹² hi² ŋi²nioh³ hniah¹² hi² dsio¹ quianh¹³ Cristo. 17 Dsio¹ hi³méih¹ ta¹canh¹³ jniang³ dsag³ tsa¹røi² jniang³ chi²júh² lah¹jøng² hniu¹ Diú¹³ cónh¹ jín³ hi² ta¹canh¹³ jniang³ dsag³ hi² lah¹dsóh² røi² jniang³. 18 Di³ hŋiah¹² Cristo dsa² dsiog¹ ca¹jon¹ dsié¹² jniang³ dsa² ti³røi² dsag³. Cu²ŋieih¹³ jøng² báh³ ca¹quíg¹dsa dsǿg³ jniang³. Mi³jøng² li¹quianh¹³ Diú¹³ jniang³. Jøng² ca¹hiog²dsa mi³ca¹ŋi¹hén² jmø²ŋǿ¹² quiah¹²dsa. Ha¹chi² ca¹ŋi¹hén² jmi²dsí². 19 Cónh¹ rø²jón¹³dsa jøng² ca¹ŋi³téng³dsa jǿg³ guio¹juǿi¹ 20 ja³ta¹ni¹ dsa² tsa¹ca¹lø¹hniu¹ jǿg³ ma²lǿih², jmai³ ca¹mi¹juanh¹² Diú¹³ dsǿa¹² ta³lah¹ca¹jmo¹ hlai³ Noé barco. Jmáh¹lah jŋia¹ dsa² ca¹lúg² jmai³ jøng² mi³ca¹cangh¹² jmøi² jmøi¹guǿi¹. 21 Jø¹² bí³ jmøi² chiag¹²dsa quián² jniang³. Mi³jøng² liúg² jniang³. Di³ ha¹chi² dsa¹hén² dsǿg³ jniang³ ja³chiag¹dsa jmøi². Cónh¹ mi³léi¹³ báh³ jniang³ ja³ta¹ni¹  















484

1 PEDRO 3​, ​4 Diú¹³ hi² ma²rø²hén² báh³ dsǿg³ jniang³. Hi² jøng² báh³ liúg² jniang³. Di³ ca¹hiog² Jesucristo, 22 dsa² ma²ŋi¹gú¹ guiuh¹³ ŋi¹juǿi¹ quianh¹³ Jmi² jniang³. Ma²lán¹²dsa Juu¹³ ángeles quianh¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² chi² bí² quiah¹² ŋi¹juǿi¹.  

Mi³mi³ti³ jniang³ cónh¹ lǿa¹² bí² ca¹cuø¹ Diú¹³

4

Ca¹cán¹ Cristo jmø³uai¹² ni³ jmøi¹guǿi¹ la². Jøng² dsio¹ li¹hiug² dsǿa¹² jniang³ hi² quín³ jniang³ jmø³uai¹² ju³lah ca¹jmo¹ Cristo. Ha¹chi² hi² hlaih¹³ ma¹hneng² jniang³ na³ca¹quín³ jniang³ jmø³uai¹² huu¹³ quiah¹²dsa. 2 Jøng² ma²tiúh¹ jniang³ hi² jmó³ jniang³ lah¹hniu¹ Diú¹³. Tsa¹ma¹jmó³ jniang³ hi² hlaih¹³ hi² møa¹ dsǿa¹² jniang³ ja³ŋi²niang³ jniang³ jmøi¹guǿi¹ la². 3 Ma²ca¹jmó³ báh³ jniang³ hi² hlaih¹³ hi² hniu¹ dsa² tsa¹cue¹² Diú¹³ ja³ca¹já¹. Ca¹jmó³ jniang³ lah¹lǿ² dsǿa¹² jniang³. Ca¹ŋi³niang³ jniang³ cøng² jǿg³ ca¹hniúh³ jniang³ jmøi². Ca¹lø¹hen¹² jniang³. Ca¹ŋi³niang³ jniang³ ni³hein¹² jniang³. Ca¹hlanh¹³ jniang³ diú¹³ lan³, diú¹³ tsa¹lǿa¹² jǿg³ hlanh¹³ jniang³. Tiúh¹ báh³ tsa¹ma¹jmó³ jniang³ hi² hlaih¹³ lah¹jøng². 4 Tsa¹ŋë²́ dsa² tsa¹cue¹² Diú¹³ he² løa¹ tsa¹ma¹ŋi²niang³ jniang³ quianh¹³dsa ja³ŋi²nio³dsa jmáh¹lah jǿg³ hlaih¹³. Jøng² quián¹²dsa jniang³ jǿg³ hlaih¹³. 5 Jií¹ jmai³ ja³cuø¹ dsa² héi² jǿg³ dsøg¹² quiah¹² ja³ta¹ni¹ dsa² mi¹rø¹² jǿg³ quiah¹² dsa² chian² quianh¹³ dsa² ma²ca¹dsan¹. 6 Hi² jøng² báh³ ca¹ŋi³téng³dsa jǿg³ dsio¹ ja³ta¹ni¹ dsa² ma²ca¹dsan¹, dsa² ca¹lø¹rǿ¹ jǿg³ quiah¹² ja³ca¹ŋi¹nio¹dsa ni³  









jmøi¹guǿi¹, ju³lah lǿa¹² quiah¹² ca¹lah¹já¹ dsa². Mi³jøng² li¹chian² jmi²dsí² quiah¹²dsa, ju³lah chian² Diú¹³. 7 Ja¹quién¹³ jií¹ ja³ca¹tóh² jø² jmai³. Mi³chiánh³ hniah¹² hoh¹². Hlanh¹³ hniah¹² Diú¹³. 8 Tiog¹³ mi³hnoh¹³ hniah¹² rúh². Hiug² dsǿa¹² jniang³ hén² jniang³ hliú² dsag³ lǿa¹² ju³hnio¹ jniang³ roh¹³. 9 Jøng² hiug² hoh¹² hniah¹² cuøh¹³ hniah¹² rúh² cøng² neng¹² hniú¹². 10 Ma¹quién¹ bí² ma²ca¹cuø¹ Diú¹³ quián² jniang³. Jøng² dsio¹ mi³ti³ jniang³ ja³cog² Diú¹³, hi² mi³ho³ jniang³ roh¹³ jniang³ ju³lah lǿa¹² bí² ca¹tǿi² jniang³ lah¹jan² lah¹jan² jniang³. 11 Jøng² dsa² ca¹të²́ bí² hi² he¹dsa jǿg³, ju³he² dsa² héi² jǿg³ ju³lah lǿa¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Jøng² dsa² ca¹të²́ hi² mi¹ho³dsa dsa², ju³mi³hag³dsa quianh¹³ bí² cuø¹² Diú¹³. Mi³jøng² mi³juanh¹³ hniah¹² Diú¹³ quianh¹³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² jmoh² hniah¹² huu¹³ quiah¹² Jesucristo. Dsa² juanh¹² báh³ Diú¹³, dsa² chi² bí² jmai³ ŋi² ja³já¹³, jmai³ ŋi² ja³dság¹. Ju³lǿa¹³ lah¹jøng².  









Cánh³ hniah¹² jmø³uai¹² quianh¹³ Cristo

12 Tsa¹ju³li¹dsogh¹² hoh¹² hniah¹² dsa² roh¹³ jniang³ hi² cánh³ hniah¹² ma¹dsio¹² jmø³uai¹². A¹jáng¹ jǿg³ siíh² báh³ jøng². 13 Jøng² tiogh³ hniah¹² hioh¹² jénh² hniah¹². Di³ ́ ² hniah¹² cánh³ hniah¹² ca¹tëh jmø³uai¹² quianh¹³ Cristo. Mi³jøng² hiug¹² ma¹dsio¹² hioh¹² jénh² hniah¹² na³ma²léi¹³ ha²cónh¹ ja³juanh¹²dsa. 14 Dsio¹ lǿa¹² quiánh² hniah¹² ju³ná³ ca¹quinh³ hniah¹² jmø³uai¹² ni³ huu¹³ quiah¹² Cristo hi² jmógh² dsa² jmøi¹guǿi¹. Di³ jøng² li¹léi¹³  





485

1 PEDRO 4​, ​5

quinh³ hniah¹² jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³ dsa² juanh¹². 15 Tsa¹ju³ta¹canh¹³ ́ ³ hniah¹² dsa², hi² hniah¹² hi² jŋëh høinh¹³ hniah¹², hi² jmóh³ hniah¹² hi² hlaih¹³, hi² tieh¹³ hniah¹² hagh³ jǿg³ quiah¹² dsa². 16 Jøng² ha¹chi² ju³li²hieh² hniah¹² hi² cuø¹ dsa² dsag³ huu¹³ jøng² hi² tsenh² hniah¹² dsa² roh¹³ jniang³. Cónh¹ jøng² mi³juanh¹³ hniah¹² Diú¹³ hi² tsenh² hniah¹² lah¹jøng². 17 Ca¹tǿ² ja³mi¹rø¹² Diú¹³ jǿg³ quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹. Jøng² lah¹ni³ mi¹rø¹²dsa jǿg³ quiah¹² dsa² quián¹²dsa. ¡He³ báh³ ué² quiah¹² dsa² tsa¹ca¹lø¹hniu¹ jǿg³ quiah¹² Diú¹³ cónh¹ jín³ dsa² quián¹² Diú¹³! 18 Hein² báh³ ŋi¹² he² tan¹ dsa² ti³re² dsag³ ju³ná³ ja¹lai¹ ca¹lúg² dsa² ti³jan¹. 19 Hi² jøng² cøng² hi² jmó³ báh³ jniang³ hi² dsio¹ ju³ná³ ca¹cuø¹ Diú¹³ hi² quín³ jniang³ jmø³uai¹². Cøng² hi² ma²ne³ jniang³ hi² lég² Diú¹³, dsa² ca¹jmo¹ hi² chian² jniang³. Mi¹ti¹ dsa² héi² jǿg³ quiah¹².  









5

Jǿg³ togh¹²dsa dsa² hé² jǿg³

Ma²lán¹²jni jan² dsa² juanh¹² quián¹² guøh¹². Hiúg³jni jmai³ ca¹cán¹ Cristo jmø³uai¹². Jø¹² bí³ ma²chi² jǿg³ hi² hú¹³jni jmai³ dsio¹ na¹ bí³ já¹². Jøng² jǿg³ la² tógh³jni dsa² canh¹³ jian¹²jni, ju³lah dsa² canh¹³ quián¹² guøh¹² tiogh³ quianh¹³ hniah¹² dsa² ma²tsø³ ni³ja¹³: 2 Huø³ jmóh³ hniah¹² hoh¹² dsa² canh¹³ ja³cog² dsa² quián¹² Diú¹³ neng¹² gugh² hniah¹². Tsa¹jmóh³ hniah¹² ue¹² hoh¹² hniah¹². Hiug² hoh¹² hniah¹² tǿngh³ hniah¹² jǿg³ ja³ta¹ni¹dsa. Tsa¹ju³dsi³jiag¹² hoh¹² hi² hnøngh² hniah¹² cog³ ma¹dsio¹². 3 Tsa¹jmóh³  



hniah¹² hiug¹² canh¹³ hniah¹² ja³cog²dsa. Ŋi³nioh³ hniah¹² hi² dsio¹. Jøng² ma²ŋi¹² dsa² neng¹² gugh² ha²lah dsio¹ hi² ŋi¹nio¹dsa. 4 Jøng² tanh¹ hniah¹² hi² dsio¹ hi² tsa¹dsa¹hén² na³ma²guønh¹² Juu¹³ jniang³. 5 Jø¹² bí³ lah¹jøng² hniah¹² dsa² tsih², cu²rø² nǿngh³ hniah¹² gøg² jǿg³ juúh² dsa² canh¹³. Cøng² ni³ mi³juanh¹³ hniah¹² rúh² hniah¹² lah¹jan² lah¹jan² hniah¹². Di³: Tsa¹tøa¹² dsǿa¹² Diú¹³ dsa² ŋi²nio³ rú²dsa. Jmo¹dsa dsio¹ dsǿa¹²dsa ja³cog² dsa² tsa¹jmo¹² tsug¹² quien¹². 6 Jmóh³ hniah¹² tsa¹quienh¹² hniah¹² tsug¹² ja³cog² Diú¹³ dsa² juanh¹². Mi³jøng² jmo¹dsa hi² lénh² hniah¹² dsa² canh¹³ ja³já¹³. 7 Gug² Diú¹³ báh³ mi³dsií³ jniang³ ju³ná³ he² ju²hí³ dsøa¹² chian² jniang³. Di³ høa¹² dsǿa¹² Diú¹³ jniang³. 8 Dsio¹ ŋi³nioh³ hniah¹² chian² hoh¹² hniah¹². Ŋøa¹² dsa² hlanh³ jmøi¹guǿi¹ ju³lah ŋøa¹² jan² hieh¹² cagh¹². Hnangh¹²dsa chi²júh² hein² dsa² lé² li¹líh²dsa. 9 Tsa¹nǿngh³ hniah¹² jǿg³ quiah¹² dsa² héi². Tí² chinh³ hniah¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Ma²ŋih³ hniah¹² cu²rø² quin¹² dsa² roh¹³ jniang³ jmø³uai¹² ha² ja³tiogh³dsa jmøi¹guǿi¹, ju³lah quinh³ hniah¹². 10 Ja³ca¹lah¹jǿ¹ ma²ca¹jmo¹ Diú¹³ dsio¹ dsǿa¹² ja³cogh² hniah¹². Dsa² héi² ca¹hei¹ ma²quianh¹³ Cristo hniah¹² hi² ma²tiogh³ hniah¹² ja³mi³juanh¹³ jniang³ Diú¹³ jmai³ ŋi² ja³já¹³, jmai³ ŋi² ja³dság¹. Jmo¹ Diú¹³ hi² lé² cu²rø² hoh¹² na³ma²ca¹quinh³ hniah¹² cu²hna² jmø³uai¹². Cuø¹dsa bí². Tí² dsii¹dsa hoh¹². Jmo¹dsa niu¹ tei³  













486

1 PEDRO 5 hoh¹². 11 Dsa² chi² bí² báh³ Diú¹³ jmai³ ŋi² ja³já¹³, jmai³ ŋi² ja³dság¹. Ju³lǿa¹³ lah¹jøng².  

Haih²dsa jǿg³

12 Ma²ca¹jmo¹jni ca²jneh³ si² la² quiánh² hniah¹², hi² cang¹ Silvano dsa² roh¹³ jniang³. Dsa² mi²ti¹ jǿg³ báh³ héi², lë²́ jni. Ma²ca¹tógh²jni hniah¹² jǿg³. Ma²ca¹juǿi²jni hniah¹² ha²lah lah¹dsóh² lǿa¹² jǿg³ dsio¹  

quiah¹² Diú¹³. Ju³chinh³ hniah¹² tí² jǿg³ jøng². 13 Haih²dsa jǿg³ quiánh² hniah¹², ju³lah dsa² quián¹² Cristo chian² jøa³juøi² Babilonia, ju³lah Marcos calah, dsa² ma²lán¹² jan² jon¹jni. 14 Ti³dsiogh¹ hniah¹² rúh² hniah¹² lah¹jan² lah¹jan² hniah¹². Ju³tiogh³ hniah¹² ju²hiúg¹ dsøa¹² ca¹lah¹jáh¹ hniah¹² dsa² quián¹² Cristo.  



JA³MA²TON¹ SI² CA¹JMO¹ SAN PEDRO Ca¹dsiánh² Pedro si² quiah¹² dsa² roh¹³ jniang³

1



Jní² báh³ Simón, dsa² ma²tsen² Pedro calah. Lán¹²jni tsih² høh³ ŋøa¹² ta³ quiah¹² Jesucristo. Dsianh¹³jni si² la² quiánh² hniah¹², dsa² ma²ca¹cuúh¹ Diú¹³ hi² ma²héh² hniah¹² jǿg³ dsio¹ quiah¹²dsa cøng² ni³ quianh¹³ jní². Di³ dsiog¹ báh³ Jesucristo, Diú¹³ dsa² lég² jniang³. 2 Ju³li¹cueh¹² hniah¹² Jesús cu²rø² hi³méh¹ lah¹cøng² lah¹cøng² jmai³, dsa² lán¹² Juu¹³ jniang³, Diú¹³ quián² jniang³. Mi³jøng² hiug¹² jín³ hi² jmo¹ dsa² héi² dsio¹ dsǿa¹² ja³cogh² hniah¹². Mi³jøng² hiug¹² jín³ hi² cuúh¹dsa hniah¹² ju²hiúg¹ dsøa¹².  

Lah¹la² lán¹² dsa² roh¹³ jniang³









3 Dsa² chi² bí² báh³ Cristo. Jøng² ma²ca¹cuø¹dsa ca¹lah¹jǿ¹ hi² hniuh¹² hi² ŋi³niang³ jniang³ hi² hlanh¹³ jniang³ dsa². Di³ ma²cue¹² báh³ jniang³ dsa² dsiog¹ héi², dsa² hiug¹² juanh¹², dsa² ca¹hei¹ hi² lén² jniang³ ju³lah lán¹²dsa hŋiah¹²dsa. 4 Hi² jøng² báh³ ma²ca¹jmo¹dsa jǿg³ hiug¹² dsio¹ quianh¹³ jniang³. Hniu¹dsa hi² lén² jniang³ ju³lah lán¹² Diú¹³, hi² tsa¹ma¹hneng² jniang³ hi² hlaih¹³ hi² møa¹² dsǿa¹² jniang³,  

jǿg³ hlaih¹³ chi² jmøi¹guǿi¹ mi³jmo¹ dsa¹hén² jniang³. 5 Hi² jøng² mi³bíh³ hniah¹² hoh¹². Ma²héh² hniah¹² jǿg³. Jøng² ŋi³nioh³ hniah¹² hi² dsio¹ calah. Ma²ŋi²nioh³ hniah¹² hi² dsio¹. Jøng² ju³li¹ŋih³ hniah¹² jǿg³ dsio¹. 6 Ma²ŋih³ hniah¹² jǿg³ dsio¹. Jøng² ju³ŋi³nioh³ hniah¹² chian² hoh¹² hniah¹². Ma²ŋi²nioh³ hniah¹² chian² hoh¹² hniah¹². Jøng² ju³mi³juanh¹³ hniah¹² hoh¹². Ma²ŋi²nioh³ hniah¹² juanh¹² hoh¹² hniah¹². Jøng² mi³hnoh¹³ hniah¹² Diú¹³. 7 Ma²hnóh¹ hniah¹² Diú¹³. Jøng² mi³hnoh¹³ hniah¹² rúh² hniah¹². Ma²hnóh¹ hniah¹² rúh² hniah¹². Jøng² mi³hnoh¹³ hniah¹² ca¹lah¹já¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹². 8 Lah¹dsóh² cu²rø² jmo¹ ta³ hi² cueh¹² hniah¹² Jesucristo, ju³ná³ ŋi³nioh³ hniah¹² hliú² jǿg³ dsio¹ lah¹jøng². 9 Di³ dsa² ŋi²nio³ tsa¹chian² dsǿa¹² báh³ dsa² tsa¹ŋi²nio³ jǿg³ lah¹jøng². Ma²ca¹ŋi¹gán² dsǿa¹²dsa ca¹hén² Diú¹³ dsǿg³dsa hi² mi³ŋi²nio³dsa lah¹jiá¹². 10 Hi² jøng² dsa² roh¹³ jniang³, ju³ŋi³nioh³ hniah¹² cøng² ni³ juu¹² ca¹he¹ Diú¹³, dsa² ca¹quiáh² hniah¹². Tsa¹lǿih² jmai³ dsa¹gánh² hniah¹² ju³ná³ ŋi³nioh³ hniah¹² lah¹jøng². 11 Hi² jøng² lah¹dsóh²

487







488

2 PEDRO 1​, ​2 li¹hiug² dsǿa¹² Diú¹³ hi² gu³noh³ hniah¹² ŋi¹juǿi¹ ja³jmo¹ Jesucristo héh¹ jmai³ ŋi² ja³já¹³ jmai³ ŋi² ja³dság¹, dsa² ma²lán¹² Juu¹³ jniang³, dsa² lég² jniang³. 12 Ma²ŋih³ hniah¹² ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ ma²juǿi²jni hniah¹². Tí² ma²chinh³ hniah¹² jǿg³. Cónh¹jøng² juǿi³jni hniah¹² jǿg³ jøng². Mi³jøng² tsa¹dsa¹hén² hoh¹² hniah¹². 13 Lë²́ jni hi² dsio¹ jmó¹²jni lah¹jøng² lah¹cónh¹ jmai³ ja³chian²jni. Mi³jøng² dsiagh¹ hoh¹². 14 Léi¹³jni ja¹quién¹³ jón²jni ju³lah ca¹tsáih¹ Jesucristo jní². 15 Tiog¹³ jmo¹³jni. Mi³jøng² tsa¹lǿih² jmai³ dsa¹gán² hoh¹² hniah¹² jǿg³ na³ma²ca¹jon¹jni.

ju³lah lǿa¹² ja³taih¹² si² jmøi²cøg² ja³neng². Dsio¹ cánh³ hniah¹² hí³ jǿg³ jøng² ca¹lah¹ca¹tǿ² jmai³ ja³jiúgh² Jesucristo. Jmai³ jøng² dsa¹ŋǿi² jniang³ ju³lah lǿa¹² ja³hian² chi³neng¹² ta¹ca¹jni¹. Li¹ne³ báh³ jniang³ cu²rø² ha²lah lǿa¹². 20 Jøng² ma²ŋih³ hniah¹² tsa¹dsio¹ ju³ná³ ca¹jmo¹ jan² og¹ dsa² ma¹quién¹ lǿa¹² jǿg³ ca¹já¹ ma²lǿih² jøng², hi² he¹dsa jǿg³ lah¹lǿ² dsǿa¹²dsa. 21 A¹jáng¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ báh³ dsa² ca¹jmo¹ dsǿa¹² hi² ca¹lø¹chí¹ jǿg³ jøng². Jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Diú¹³ ca¹jmo¹ dsǿa¹² dsa² jmøi¹guǿi¹. Jøng² ca¹hǿ² dsa² héi² jǿg³ quiah¹² Diú¹³.

Ca¹jái¹dsa hi² hiug¹² juanh¹² Jesucristo

(Judas 4-13)









16 Ha¹chi² ca¹tséih³ jnieh³ hniah¹² jǿg³ ta³jǿg³ hi² lø²liúh² dsa² mi²gag¹². Guiag¹³ báh³ jnieh³ ca¹ne¹³ hi² hiug¹² juanh¹² Jesucristo, dsa² ma²lán¹² Juu¹³ jniang³. Jǿg³ ca¹lø¹ne³ jnieh³ jøng² ca¹tséih³ jnieh³ hniah¹², hi² chi² bí² quiah¹²dsa, hi² jiúgh²dsa calah juu¹² jmøi¹guǿi¹. 17 Ca¹ne¹³ jnieh³ ja³ca¹mi¹juanh¹² Jmi² jniang³ dsa². Ca¹néng³ jnieh³ mi³ca¹juúh² Diú¹³ juanh¹²: “Hning² báh³ jon¹ jní². Hnó¹jni hning². Tøa¹² dsøa¹jni hning²,” ca¹juúh²dsa. 18 Ca¹néng³ jnieh³ ca¹hløah¹ Diú¹³ juu¹² ŋi¹juǿi¹ jmai³ ca¹ŋi³niang¹³ jnieh³ ni³cónh¹² máh² han¹³ quianh¹³ Jesucristo. 19 Jøng² tí² hi³méh¹ ma²chinh³ jnieh³ jǿg³ ca¹hǿ²dsa ma²lǿih² quiah¹² Jesucristo mi³ca¹néng³ jnieh³ jǿg³ jøng². Dsio¹ cánh³ hniah¹² hí³ jǿg³ ca¹já¹ ma²lǿih² jøng², jǿg³ jmo¹ li¹ŋih³ hniah¹²,  











Dsa² he¹² jǿg³ ta³jǿg³

2

Mi³chian² báh³ dsa² go² jniang³ ca¹mi¹gag¹² ma²lǿih², dsa² ca¹jmo¹ hǿ²dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Jø¹² bíh³ li¹chian² dsa² he¹ jǿg³ ta³jǿg³ jøa³ quianh¹³ hniah¹² ja³tsa¹léi¹³, jǿg³ siíh² hi² mi³jmo¹ dsa¹hénh² hniah¹². Tsa¹jin³ hé² dsa² héi² jǿg³ quiah¹² Juu¹³ jniang³, dsa² ca¹quíg¹ dsag³ quiah¹²dsa. Hi² jøng² tsa¹hai² dsa¹hén² dsa² héi² guiog¹³. 2 Jue¹² dsa² ŋi¹nio¹ hi² hlaih¹³ hi² he¹ dsa² héi². Jøng² huu¹³ quiah¹² dsa² héi² li¹chian² dsa² juúh² hi² hlaih¹³ juu¹² quiah¹² Diú¹³. 3 Dsa² lø³neh³ báh³ dsa² héi². Hniu¹dsa líh²dsa hniah¹² quianh¹³ jǿg³ ta³jǿg³. Ma²lǿih² tsa¹lǿa¹² jǿg³ dsa¹hén²dsa. Ha¹chi² liúg²dsa. 4 Ha¹chi² ca¹liúg² Diú¹³ ángeles ca¹jmo¹ hi² hlaih¹³. Ca¹tangh¹²dsa guio¹juǿi¹ báh³. Ja³tsa¹jní² jøng² ma²tiogh³ ángeles héi² ta³lah¹jií¹ jmai³ ja³mi¹rø¹² Diú¹³ jǿg³ quiah¹² ja³ca¹lah¹já¹dsa. 5 Jø¹² bí³ ha¹chi²  







489

2 PEDRO 2

ca¹hén² Diú¹³ dsǿg³ dsa² mi³chian² ma²lǿih² jmai³ ca¹jmo¹dsa ca¹cangh¹² jmøi² jmøi¹guǿi¹. Jan² hlai³ Noé ca¹liúg² Diú¹³, dsa² hǿ² jǿg³ quiah¹²dsa, ca¹lah¹quianh¹³ guiog¹ dsa² quián¹²dsa. 6 Jøng² ha¹chi² ca¹liúg² Diú¹³ dsa² chian² jøa³juøi² Sodoma quianh¹³ jøa³juøi² Gomorra. Cu¹dsie¹² ca¹hén²dsa ca¹dsǿh²dsa juøi². Mi³jøng² li¹lih¹³ dsa² hniu¹ jmo¹ hi² hlaih¹³ hi² ta¹canh¹³dsa. 7 Jan² hlai³ Lot ca¹liúg² Diú¹³, dsa² dsiog¹, dsa² chian² ju²méh³ dsøa¹² ha²lah mi³ŋi²nio³ hi² hlaih¹³ dsa² chian² juøi² jøng². 8 Dsa² dsiog¹ báh³ hlai³ Lot. Mi³quin¹²dsa ju²méh³ dsøa¹² ca¹lah¹jǿ¹ jmai³. Di³ ca¹jái¹dsa ca¹nǿng²dsa hi² hlaih¹³ hi² mi³jmo¹² dsa² tiogh³ quianh¹³dsa. 9 Ma²ŋi¹² báh³ Juu¹³ jniang³ ha²lah liúg²dsa dsa² quián¹²dsa jmø³uai¹². Ma²ŋi¹²dsa ha²lah cuøh¹²dsa dsa² re² dsag³ ju²lih¹³ dsøa¹² ta³lah¹jií¹ jmai³ ja³mi¹rø¹² Diú¹³ jǿg³ quiah¹² ja³ca¹lah¹já¹dsa. 10 Hiug¹² jín³ ma¹dsio¹² ta¹canh¹³ dsa² ŋi²nio³ jmáh¹lah hi² hlaih¹³ hi² møa¹² dsǿa¹²dsa. Tsa¹tøa¹² dsǿa¹²dsa jǿg³ juúh² Diú¹³. Jmo¹²dsa canh¹³dsa guiog³dsa. Tsa¹goh¹²dsa quián¹²dsa dsa² chian² ŋi¹juǿi¹ jǿg³ hlaih¹³. 11 Ha¹chi² jmo¹² ángeles lah¹jøng². Hiug¹² jín³ ma¹dsio¹² bí² chi² quiah¹² ángeles cónh¹ jín³ hi² chi² quiah¹² dsa² jmo¹² lah¹jøng². Tiog¹³ báh³ tsa¹tí² dsǿa¹² ángeles hi² quián¹dsa dsa² jǿg³ hlaih¹³ ni³ Juu¹³ jniang³. 12 Jøng² dsa² héi² lán¹² ju³lah lán¹² jáh². Tsa¹chian² dsǿa¹²dsa. Lø²chian² jáh² mi³jøng² chiángh²dsa. Mi³jøng² mi¹dsian¹²dsa jáh². Jø¹² bí³ lah¹jøng² dsio¹ dsián¹ dsa² héi². Tsa¹ŋi¹²dsa ha²lah lǿa¹² jǿg³ hlaih¹³ hi²  













quián¹²dsa dsa². 13 Cu²rø² cán² dsa² héi² jmø³uai¹² ju³lah lǿa¹² jmø³uai¹² ca¹cuúh¹dsa dsa². Hi² jøng² báh³ tøa¹² dsǿa¹²dsa, hi² ŋi²nio³dsa ju³la³lán¹²dsa ŋi²jmø². Hlaih¹³ jmo¹²dsa ja³tiogh³dsa mesa quianh¹³ hniah¹². Tøa¹² dsǿa¹²dsa hi² hlaih¹³ jmo¹²dsa. 14 Jmáh¹lah jǿg³ hlaih¹³ dsø²jiag¹² dsǿa¹²dsa quiah¹² hio¹³. Tsa¹jŋi¹² hi² ŋi²nio³dsa hi² hlaih¹³. Mi²gan¹²dsa dsa² tsa¹tioh¹³ dsǿa¹². Jmáh¹lah hi² chi² quiah¹² dsa² møa¹² dsǿa¹²dsa. Ta¹canh¹³ báh³ dsa². 15 Dsa²gán²dsa juu¹². Tsa¹ŋi²nio³dsa juu¹² cu¹dsøg¹². Jmo¹²dsa ju³lah ca¹jmo¹ hlai³ Balaam, ja³ŋiúh³ hlai³ Beor. Hniu¹ hlai³ líh² cog³ quianh¹³ mai³¹ hlaih¹³. 16 Jøng² ca¹jí² Diú¹³ hi² hlaih¹³ ma²jmo¹² hlai³. Ca¹jmo¹ Diú¹³ ca¹hløah¹ chi³búh³ quián¹² hlai³. Ca¹tógh² jáh² hlai³ jǿg³. Mi³jøng² ha¹chi² hi² hlaih¹³ jøng² ma¹ca¹jmo¹dsa. 17 Lán¹² dsa² lah¹héi² ju³lah lǿa¹² tøg² jmøi² hi² ha¹chi² jmøi² chi². Lán¹²dsa ju³lah lǿa¹² jneng¹² cán² dsí². Tan¹ dsa² héi² hi² dsa¹tiogh¹²dsa guio¹juǿi¹. 18 Rú² dsa² héi² hløah¹²dsa jǿg³ ha¹chi² ta³ jmo¹. Quianh¹³ jǿg³ hlaih¹³ hi² møa¹² dsǿa¹²dsa hniu¹dsa mi¹gan¹²dsa dsa² ja¹lái¹ ca¹tiúh¹ tsa¹quianh³dsa dsa² ŋi²nio³ juu¹² siíh². 19 Juúh²dsa liúg²dsa lǿa¹² ju³ hein² dsa² ŋi²nio³ quianh³dsa. Guiog³dsa ma²rø²hnë¹ quiah¹² hi² hlaih¹³. Di³ ma²rø²hnë¹ jniang³ quiah¹² lǿa¹² ju³ he² ma²jmo¹² héh¹ quián² jniang³. 20 Jøng² hiug¹² jín³ hi² hlaih¹³ lé² quián² jniang³ mi³ca¹lúg² jniang³ hi² hlaih¹³ chi² jmøi¹guǿi¹, hi² ma²cue¹² jniang³ Jesucristo, dsa² lég² jniang³,  















490

2 PEDRO 2​, ​3 ju³ná³ ca¹tánh¹ jniang³ calah hi² hlaih¹³, ju³ná³ ca¹løa¹ calah hi² jmo¹ hi² hlaih¹³ héh¹ quián² jniang³. 21 Hiug¹² jín³ hi² dsio¹ ju³ná³ tsa¹ca¹tiágh³ jniang³ juu¹² quiah¹² Diú¹³ cónh¹ jín³ hi² tiú¹³ jniang³ jǿg³ mi³ma²hé² jniang³ jǿg³ quiah¹²dsa. 22 Lǿa¹² quiah¹² dsa² jmo¹ lah¹jøng² ju³lah lǿa¹² jǿg³ hi² lah¹dsóh² jmo¹² dsøi². Di³ hliuh¹² jáh² hi² ma²na²ŋiú² jáh². Jmo¹dsa ju³lah jmo¹² ŋié¹² tsø²nioh¹² jen¹² mi³ma²na²lóh¹ jáh² jmøi² dsø²ŋøa¹.  



Jiúgh² Juu¹³ jniang³ juu¹² jmøi¹guǿi¹

3

Ja³ma²ton¹ si² la² dsianh¹³jni quiánh² hniah¹² dsa² roh¹³ jniang³. Quianh¹³ ta³ton¹ si² ca¹mi³dsian¹³jni hoh¹² hniah¹² jǿg³ dsio¹ ma²dsø²jiag¹² hoh¹² hniah¹². 2 Hno¹jni dsiagh¹ hoh¹² hniah¹² jǿg³ lǿa¹² ni³ si² quiah¹² Diú¹³, hi² ca¹hǿ² dsa² ma²lǿih² quianh¹³ jǿg³ ca¹quieg² Juu¹³ jniang³, dsa² lég² jniang³, jǿg³ ca¹heh¹ tsih² høh³ quián¹²dsa hniah¹². 3 Cánh³ hniah¹² hí³ jǿg³ la² lah¹ni³: Ja³ja¹quién¹³ tiúh¹ jø² jmai³ li¹chian² dsa² jmo¹ jǿg³ ŋái¹³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Hi² ŋi¹nio¹ dsa² héi² lah¹lǿ² dsǿa¹²dsa. 4 Juúh² dsa² héi²: “¿Ha²lǿih² li¹ti¹ jǿg³ jøng² hi² jiúgh² Cristo? Lah¹jøng² báh³ lǿa¹² jmøi¹guǿi¹ jmai³ ca¹dsan¹ dsa² hóg¹ quián² jniang³ ca¹lah¹cónh¹ mi³lǿa¹³ jmai³ lah¹ni³ ca¹jmo¹ Diú¹³ jmøi¹guǿi¹,” juúh² dsa² héi². 5 Tsa¹hniu¹ dsa² héi² nang¹ jǿg³ hi² ca¹lø¹chí¹ jmøi¹guǿi¹ quianh¹³ hi² tioh¹³ guiuh¹³ mi³ca¹juúh² Diú¹³ ma²lǿih². Ca¹lø¹chí¹ huø¹ ja³mi³neng¹³ jmøi². Ca¹niu¹ jmøi² lah¹jin² lah¹lǿih¹. 6 Tsa¹tónh²dsa  









juu¹² jǿg³ ca¹hen¹ jmøi¹guǿi¹ mi³ca¹jmo¹ Diú¹³ ca¹cangh¹² jmøi² jmøi¹guǿi¹. 7 Jø¹² bí³ ma²ca¹jmo¹ Diú¹³ jǿg³ hi² na¹ bí³ quiég¹ jmøi¹guǿi¹ quianh¹³ hi² tioh¹³ guiuh¹³ na³ma²tǿ² ja³mi¹rø¹²dsa jǿg³ jmai³ ja³dsa¹hén² dsa² tsa¹hniu¹ jǿg³ quiah¹²dsa. 8 Jøng² ju³dsiagh² hoh¹² hniah¹² dsa² roh¹³ jniang³. Cu²rø² lǿa¹² cøng² jmai³ ja³cog² Juu¹³ jniang³ ju³lah lǿa¹² cøng² mei¹³ ji²ŋi². Cu²rø² lǿa¹² cøng² mei¹³ ji²ŋi² ja³cog²dsa ju³lah lǿa¹² cøng² jmai³. 9 A¹jáng¹ lah¹jøng² hi² hai³ mi¹ti¹ Juu¹³ jniang³ jǿg³ ma²ca¹jmo¹dsa ju³lah juúh² ca²dsiog³dsa. Cónh¹jøng² ma²mi²juanh¹²dsa dsǿa¹². Mi³hniu¹dsa hi² ha¹chian² dsa¹hén² jin³ hein², hi² jéinh¹ dsǿa¹² ca¹lah¹já¹ dsa². 10 Jøng² jií¹ báh³ jmai³ cónh¹ tsa¹ju²jŋiá³ ja³mi¹rø¹² Juu¹³ jniang³ jǿg³. Ca¹lah¹hein¹³ cu¹té¹² dsa¹hén² hi² tioh¹³ guiuh¹³. Quiég¹ báh³ hi² lǿ² jmøi¹guǿi¹ quianh¹³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² tioh¹³. 11 Ma²ne³ jniang³ dsa¹hén² ca¹lah¹jǿ¹ hi² jøng². Jøng² dsio¹ ŋi³niang³ jniang³ ti³jai¹ jniang³. Hlanh¹³ jniang³ Diú¹³. 12 Hneng² jniang³ hi² jií¹ cu²tí² jmai³ jøng². Jmó³ báh³ jniang³ cónh¹ té¹² ja³tiúh¹ jniang³. Mi³jøng² jií¹ cu²tí² jmai³. Jøng² dsa¹hén² báh³ hi² tioh¹³ guiuh¹³. Quiég¹ báh³ hi² lǿ² jmøi¹guǿi¹. 13 Jøng² li¹chian² jniang³ jmøi¹guǿi¹ hmë²́ ja³chi² jmáh¹lah hi² dsio¹ ju³lah lǿa¹² jǿg³ ma²ca¹jmo¹ Juu¹³ jniang³. Lé² báh³ hi² hmë²́ guiuh¹³ calah. 14 Lah¹jøng² hneng² jniang³ lé² dsa² roh¹³ jniang³. Hi² jøng² cøng²  















491

2 PEDRO 3

hi² jmó³ báh³ jniang³ dsǿa¹² hi² ŋi³niang³ jniang³ ti³jai¹ jniang³ tei³ neng¹² dsǿa¹² jniang³. Di³ jøng² lán¹² jniang³ lah¹jøng² na³ma²guønh¹² Juu¹³ jniang³. 15 Ma²ŋih³ hniah¹² he² løa¹ ma²mi²juanh¹² Juu¹³ jniang³ dsǿa¹². Hniu¹dsa hi² liúg² jniang³. Jø¹² bí³ lah¹jøng² ma²ca¹juúh² Pablo dsa² roh¹³ jniang³. Ca¹dsiánh²dsa cøng² si² quiánh² hniah¹². Ca¹he¹dsa jǿg³ ca¹juúh² Juu¹³ jniang³ 16 ju³lah jmo¹²dsa ca¹lah¹jǿ¹ si² hi² dsiánh²dsa. Jøng² ué² báh³ li¹ŋë²́ jniang³ ca²dsieg³ jǿg³ quiah¹²dsa. Jøng² ca²dsiog³ dsa² tsa¹ŋi¹², dsa² tsa¹chinh¹² tí² jǿg³, siíh² báh³ qui²cúgh²dsa jǿg³ quiah¹² Pablo. Jø¹²  



bíh³ siíh² qui²cúgh² dsa² héi² jǿg³ lǿa¹² ni³ ca¹lah¹jǿ¹ si² quiah¹² Diú¹³. Di³ jøng² dsa¹hén² dsa² héi². 17 Jøng² tiogh³ hniah¹² ju³jŋia¹³ dsa² roh¹³ jniang³. Ma²ŋih³ hniah¹² lah¹jiá¹² ha²lah lǿa¹². Tsa¹ju³li¹ganh¹² hniah¹² hi² mi¹gag¹² dsa² tsa¹hniu¹ jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ju³ná³ ca¹ŋi¹gánh² hniah¹². 18 Ju³li²cueh¹² hniah¹² cu²rø² Jesucristo, dsa² lég² jniang³. Ma²lán¹²dsa Juu¹³ jniang³. Ju³dsi³cónh¹ hniah¹² jǿg³ quiah¹²dsa. ¡He³ báh³ juanh¹² Juu¹³ jniang³! ¡Ju³mi³juanh¹³ jniang³ dsa² jmai³ ŋi² ja³já¹³, jmai³ ŋi² ja³dság¹! Cu¹ná¹² jǿg³.  



SI² LAH¹NI³ CA¹JMO¹ SAN JUAN Jǿg³ quiah¹² dsa² jmo¹² li¹chian² jniang³ ni³ hmë²́

1

Jmó³ jniih³ jǿg³ quiah¹² dsa² ma²chian² cónh¹ niúh¹ jín³ hi² ca¹jmo¹dsa jmøi¹guǿi¹. Ca¹néng³ jniih³ jǿg³ ca¹hløah¹dsa. Ca¹ne¹³ jniih³ dsa². Ca¹ne¹³ jniih³ ha²lah ca¹jmo¹dsa. Cu²rø² ca¹lø¹cue¹² jniih³ dsa². Dsa² héi² báh³ dsa² jmo¹² hi² li¹chian² jniang³ ni³ hmë²́ . 2 Ca¹lø¹chián¹ dsa² héi² ni³ jmøi¹guǿi¹. Ca¹ne¹³ jniih³ dsa². Jøng² he² jniih³ jǿg³ quiah¹²dsa, dsa² jmo¹² li¹chian² jniang³ tiá². Teng² jniih³ jǿg³ quiah¹²dsa, dsa² mi³guǿ¹³ quianh¹³ Jmi² jniang³ cónh¹ niúh¹ jín³ hi² ca¹lø¹chián¹dsa jøa³ja³tiagh³ jniang³. 3 Tséih³ jniih³ hniah¹² jǿg³ quiah¹² dsa² héi², dsa² ma²ca¹ne¹³ jniih³, dsa² ma²ca¹néng³ jniih³ jǿg³ ca¹hløah¹dsa. Jmó³ jniih³ jǿg³. Mi³jøng² tiágh³ jniang³ cøng² jǿg³. Di³ lah¹dsóh² ma²tiagh³ jniang³ cøng² jǿg³ quianh¹³ Jmi² jniang³ quianh¹³ Jesucristo jong¹²dsa. 4 Hi² jøng² dsianh¹³ jniih³ cøng² si² la² quiánh² hniah¹². Mi³jøng² cu²rø² lé² hioh¹² jenh¹² jniang³.  





Ti³jan¹ Diú¹³

5 Lah¹la² lǿa¹² jǿg³ ca¹he¹ Jesucristo, jǿg³ tséih³ jniih³  

hniah¹²: Lán¹² Diú¹³ ju³lah lǿa¹² si² taih¹² hi² ti³jan¹dsa. Ha¹chi² dsag³ chi² quiah¹²dsa jin³ he². 6 Jøng² tsa¹lé² juúh³ jniang³ hi² ma²tiagh³ jniang³ cøng² jǿg³ quianh¹³dsa ju³ná³ ŋi²niang³ jniang³ hi² røi² jniang³ dsag³. Mi³gag¹³ jniang³ ju³ná³ ca¹jmó³ jniang³ lah¹jøng². Tsa¹ŋi³niang³ jniang³ jǿg³ dsøg¹². 7 Jøng² lah¹dsóh² ma²tiagh³ jniang³ cøng² jǿg³ ju³ná³ ŋi²niang³ jniang³ ti³jai¹ jniang³ ju³lah ŋøa¹² Diú¹³ hŋiah¹². Jøng² li¹chi² ju²hén² dsag³ ca¹lah¹jǿ¹ dsǿg³ jniang³. Di³ ca¹jon¹ Jesús jong¹² Diú¹³ ni³ crǿg¹³. 8 Mi³gan¹³ báh³ jniang³ guiag¹³ ju³ná³ ca¹juúh³ jniang³ tsa¹røi² jniang³ dsag³. Tsa¹cuøh¹² jniang³ jǿg³ dsøg¹². 9 Dsa² dsiog¹ báh³ Diú¹³, dsa² mi²ti¹ jǿg³ quiah¹². Hén²dsa dsǿg³ jniang³ ju³ná³ tiog¹² jniang³ dsǿg³. Li¹chi² ju²hén² dsag³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² hlaih¹³ ma²ca¹jmó³ jniang³. 10 Jmó³ jniang³ dsǿa¹² hi² tø³júg³ Diú¹³ ju³ná³ ca¹juúh³ jniang³ tsa¹røi² jniang³ dsag³. Tsa¹cuøh¹² jniang³ jǿg³ quiah¹²dsa.  









Tsih¹ Cristo jǿg³ dsøg¹² quián² jniang³

2

Tsih² quian¹jni, dsianh¹³jni si² la² quiánh² hniah¹². Mi³jøng² tsa¹jmóh³ hniah¹² hi² hlaih¹³. Jøng²

492

493

1 JUAN 2

tiog¹³ báh³ chian² jan² dsa² tsih¹ jǿg³ dsøg¹² quián² jniang³ ni³ Jmi² jniang³ ju³ná³ ca¹jmó³ jniang³ hi² hlaih¹³. Jesucristo báh³ héi², dsa² dsiog¹, 2 dsa² ca¹quíg¹dsa dsǿg³ jniang³. A¹jáng¹ jmáh¹lah dsǿg³ jniang³ ca¹quíg¹dsa. Ca¹quíg¹dsa dsǿg³ ca¹lah¹já¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ báh³. 3 Jøng² ma²ne³ jniang³ hi² ma²cue¹² jniang³ dsa² héi² ju³ná³ mi²ti³ jniang³ jǿg³ quiah¹²dsa. 4 Tsa¹lé² juúh³ jniang³ hi² ma²cue¹² jniang³ Diú¹³ ju³ná³ tsa¹mi²ti³ jniang³ jǿg³ quiah¹²dsa. Tsa¹ŋi²nio³ dsa² jmo¹² lah¹jøng² jǿg³ dsøg¹². 5 Jøng² dsa² héi² báh³ dsa² lah¹dsóh² hnio¹ Diú¹³ cu²rø², dsa² mi²ti¹ jǿg³ quiah¹²dsa. Hi² jøng² báh³ ma²ne³ jniang³ hi² lán¹² jniang³ dsa² quián¹² Diú¹³, ju³ná³ jmo² jniang³ lah¹jøng². 6 Hniuh¹² hi² ŋi³niang³ jniang³ ju³lah ca¹ŋøa¹ Jesucristo ju³ná³ juúh³ jniang³ hi² lán¹² jniang³ dsa² quián¹² Diú¹³.  









Lei¹³ hmë²́

7 A¹jáng¹ lei¹³ hmë²́ co³jni quiánh² hniah¹² dsa² roh¹³ jniang³. Lei¹³ hog¹² báh³ ca¹já¹ ma²lǿih², lei¹³ ma²ca¹nengh² hniah¹². 8 Jøng² tiog¹³ báh³ lǿa¹² hmë²́ lei¹³ juǿi²jni hniah¹². Di³ ni³ hmë²́ ca¹quieg² Cristo lei¹³ jøng² hi² ma²mi²tih³ hniah¹². Ma²chi² jǿg³ dsio¹ lah¹dsóh². Ma²hei¹² ni³ ma²dsø²hén² jǿg³ siíh². 9 Tsa¹lé² juúh² dsa² hian¹³ roh¹³ hi² ŋøa¹²dsa ja³jní³. Dsa² ŋøa¹² ja³neng² báh³ dsa² lah¹héi². 10 Dsa² hnio¹ roh¹³ ma²ŋøa¹² ja³jní³. Ha¹chi² hi² chi² hi² jmo¹ hi² ta¹canh¹³dsa. 11 Jøng² dsa² ŋøa¹² ja³neng² báh³ dsa² hian¹³ roh¹³. Tsa¹ŋi¹²dsa ha²  









juu¹² dság¹²dsa. Tsa¹jniuh¹²dsa ja³neng². Tsa¹lih¹³dsa ta¹canh¹³dsa. 12 Dsianh¹³jni si² la² quiánh² hniah¹² tsih² quian¹jni. Di³ ma²ca¹hén² Diú¹³ dsag³ quiánh² hniah¹² huu¹³ quiah¹² Jesucristo. 13 Dsianh¹³jni si² la² quiánh² hniah¹² dsa² ma²canh¹³. Di³ cueh¹² hniah¹² dsa² ma²chian² cónh¹ niúh¹ jín³ hi² ca¹jmo¹dsa jmøi¹guǿi¹. Dsianh¹³jni si² la² quiánh² hniah¹² dsa² tsih². Di³ ca¹tiah¹ hniah¹² quianh¹³ dsa² hlanh³. Dsianh¹³jni si² la² quiánh² hniah¹² tsih² quian¹jni. Di³ ma²cueh¹² hniah¹² Jmi² jniang³. 14 Dsianh¹³jni si² la² quiánh² hniah¹² dsa² ma²canh¹³. Di³ cueh¹² hniah¹² dsa² ma²chian² cónh¹ niúh¹ jín³ hi² ca¹jmo¹dsa jmøi¹guǿi¹. Dsianh¹³jni si² la² quiánh² hniah¹² dsa² tsih². Di³ bí² hoh¹² hniah¹². Ma²quinh³ hniah¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Ma²ca¹tiah¹ hniah¹² quianh¹³ dsa² hlanh³. 15 Tsa¹mi³hnoh¹³ hniah¹² jǿg³ quiah¹² jmøi¹guǿi¹, jǿg³ ca¹lø¹chí¹ ni³ guøh³ ni³ huø¹ la². Tsa¹hnio¹dsa Jmi² jniang³ ju³lah dsa² hniu¹ jǿg³ quiah¹² jmøi¹guǿi¹. 16 A¹jáng¹ jǿg³ quiah¹² Jmi² jniang³ jǿg³ chi² jmøi¹guǿi¹. Jmáh¹lah jǿg³ hlaih¹³ báh³ chi². Jǿg³ quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ báh³ jøng². Hi² hlaih¹³ báh³ møa¹² dsǿa¹² dsa² jmøi¹guǿi¹. Hniu¹dsa li¹chi² ma¹dsio¹² quiah¹²dsa. Hniu¹dsa hi² ŋi¹nio¹dsa jláh³dsa. 17 Ma²dsa²hén² báh³ jmøi¹guǿi¹ quianh¹³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² hlaih¹³ hi² møa¹² dsǿa¹²dsa. Jøng² dsa² jmo¹² hi² hniu¹ Diú¹³, dsa² héi² báh³ li¹chian² tiá².  











Jǿg³ dsøg¹² quianh¹³ jǿg³ ta³jǿg³

18 Jøng² tsih² quian¹jni, jø² ca¹tǿ² ja³tiúh¹ jø² jmai³. Ma²ŋih³ hniah¹²  

494

1 JUAN 2​, ​3 jǿg³ hi² jií¹ jan² dsa² hiag¹³ quiah¹² Cristo. Jø¹² bí³ ma²chian² jue¹² dsa² quián¹² dsa² héi². Hi² jøng² ma²ne³ jniang³ jø² ca¹tǿ² ja³tiúh¹ jø² jmai³. 19 Dsa² jue¹² héi² mi³tiogh³ quianh¹³ jniang³ lah¹jiá¹². Jøng² ha¹chi² quianh¹³ jniang³ dsa² lah¹dsóh². Tsa¹mi³huanh¹²dsa ju³ jøng² hi² quianh¹³ jniang³ dsa². Ca¹huanh¹² báh³ dsa². Mi³jøng² ca¹lø¹chí¹ jǿg³ tsa¹quianh¹³ jniang³ dsa². 20 Jøng² ma²ŋih³ hniah¹², ca¹lah¹jáh¹ hniah¹² jǿg³ dsøg¹². Di³ ma²quinh³ hniah¹² jmi²dsí² han¹³ ca¹tí² Cristo quiánh² hniah¹². 21 Dsianh¹³jni si² la² quiánh² hniah¹². Di³ ma²ŋih³ hniah¹² jǿg³ dsøg¹². A¹jáng¹ lah¹jǿng² lë²́ jni tsa¹ŋih³ hniah¹². Ma²ŋih³ hniah¹² tsa¹lé² juúh²dsa té¹² jǿg³ quiah¹² dsa² ta³júg³. 22 Dsa² héi² báh³ dsa² ta³júg³, dsa² juúh² tsa¹lán¹² Jesús Cristo. Dsa² héi² báh³ dsa² hiag¹³ quiah¹² Cristo. Jmo¹²dsa tø¹cøg¹² jǿg³ quiah¹² Jmi² jniang³ quianh¹³ jong¹²dsa. 23 Tsa¹quianh¹³ Jmi² jniang³ jin³ hein² dsa² tsa¹quianh¹³ jong¹²dsa. Dsa² héi² báh³ quianh¹³ Jmi² jniang³, dsa² hé² jǿg³ hi² lán¹² Jesús jong¹² Diú¹³. 24 Tí² chinh¹² jǿg³ ca¹nengh² hniah¹² lah¹ni³. Cøng² hi² quianh¹³ dsa² héi² hniah¹², Jmi² jniang³ quianh¹³ jong¹²dsa, ju³ná³ chinh³ hniah¹² tí² jǿg³ jøng². 25 Ma²ca¹jmo¹ dsa² héi² jǿg³ hi² li¹chian² jniang³ tiá². 26 Dsianh¹³jni si² la² huu¹³ quiah¹² dsa² mi³dsø¹jiag¹ tø¹cøg¹². 27 Conh¹jøng² quinh³ hniah¹² jmi²dsí² ca¹tí² Cristo quiánh² hniah¹². Hi² jøng² ha¹chian² hniuh¹²  

















héh¹ hniah¹² jǿg³. Jmi²dsí² han¹³ báh³ dsa² heh¹² hniah¹² ca¹lah¹jǿ¹. Dsa² té¹² jag³ báh³ héi². Ha¹chi² ta³júg³dsa. Cøng² hi² quinh³ hniah¹² jmi²dsí². Ŋi³nioh³ hniah¹² ju³lah lǿa¹² jǿg³ ma²ca¹he¹dsa. 28 Jøng² tsih² quian¹jni, cøng² hi² quianh¹³ Cristo hniah¹². Jøng² tí² neng¹² hoh¹² hniah¹², tsa¹li¹hiih³ hniah¹² na³ma²guønh¹²dsa. 29 Ma²ŋih³ hniah¹² dsiog¹ dsa² héi². Jøng² ma²ŋih³ hniah¹² calah hi² lán¹² ca¹lah¹já¹ dsa² jmo¹² hi² dsio¹ jong¹² Diú¹³.  



Jong¹² Diú¹³

3

¡He³ hiug¹² hniang¹ Jmi² jniang³! Ma²lé² juúh²dsa hi² lán¹² jniang³ jong¹²dsa. Di³ lah¹dsóh² hi² lán¹² báh³ jniang³ jong¹²dsa. Hi² jøng² tsa¹cuai¹² dsa² hniu¹ jǿg³ quiah¹² jmøi¹guǿi¹ jniang³. Di³ tsa¹cue¹²dsa Diú¹³. 2 Jøng² dsa² roh¹³ jniang³, ma²lán¹² jniang³ jong¹² Diú¹³. Ha¹chi² jǿg³ ma²chi² ha²lah lah¹dsóh² lén² jniang³ ja³já¹³. Di³ ma²ne³ jniang³ hi² lén² jniang³ ju³lah lán¹² Jesucristo na³ma²guønh¹²dsa. Ne¹³ báh³ jniang³ jmai³ jøng² ha²lah lán¹²dsa. 3 Jøng² ca¹lah¹jái¹ jniang³, dsa² hneng² jií¹ jmai³ jøng², jmo² jniang³ dsǿa¹² hi² ŋi³niang³ jniang³ ti³jai¹ jniang³ ju³lah lán¹² Jesucristo. Ti³jan¹dsa. 4 Dsa² jmo¹² hi² hlaih¹³ báh³ dsa² tsa¹jmo¹² ju³lah lǿa¹² lei¹³ quiah¹² Diú¹³. Hi² jøng² báh³ juúh²dsa hi² hlaih¹³, ju³ná³ tsa¹lǿa¹² lei¹³ quiah¹² Diú¹³. 5 Jøng² ma²ŋih³ hniah¹² huu¹³ jøng² báh³ ca¹lø¹chián¹ Jesucristo, hi² ca¹hén²dsa dsǿg³ jniang³. Ha¹chi² dsag³ ca¹lø¹ré¹dsa hŋiah¹²dsa.  







495

1 JUAN 3

6 Jøng² ha¹chian² jniang³ lé² ŋi³niang³ hi² hlaih¹³ ju³ná³ quianh¹³ dsa² héi² jniang³. Ha¹chi² ŋi¹² dsa² ŋi²nio³ hi² hlaih¹³ ha²lah lán¹² dsa² héi². Tsa¹cue¹²dsa dsa² héi². 7 Tsih² quian¹jni, tsa¹ju³héh³ hniah¹² hi² mi¹gag¹²dsa jniang³. Dsa² héi² báh³ lán¹² dsa² dsiog¹ ju³lah lán¹² Jesucristo, dsa² ŋi²nio³ hi² dsio¹ báh³. 8 Dsa² quián¹² dsa² hlanh³ báh³ dsa² ŋi²nio³ hi² hlaih¹³. Jmáh¹lah hi² hlaih¹³ ma²ca¹jmo¹ dsa² hlanh³ lah¹tan¹³ ja³ma²ca¹já¹. Huu¹³ jøng² báh³ ca¹lø¹chián¹ jong¹² Diú¹³, hi² hén²dsa hi² hlaih¹³ ma²ca¹jmo¹ dsa² héi². 9 Ha¹chian² jong¹² Diú¹³ ŋøa¹² hi² hlaih¹³. Jøng² tsa¹lé² jmó³ jniang³ hi² hlaih¹³. Di³ ma²lán¹² jniang³ jong¹² Diú¹³. Ma²quieng² jniang³ mai³¹ quiah¹² Jmi² jniang³. 10 Dsa² lén¹³ báh³ dsa² quián¹² Diú¹³. Jø¹² bí³ dsa² lén¹³ báh³ dsa² quián¹² dsa² hlanh³. Ha¹chian² ŋøa¹² hi² hlaih¹³ lán¹² dsa² quián¹² Diú¹³, ju³lah dsa² tsa¹hnio¹ roh¹³dsa.

ma²ne³ jniang³ ma²ŋi²niang³ jniang³ juu¹² li¹chian² jniang³ tiá². Ha¹chi² ma¹dsa¹hén² jniang³. Jøng² dsa² ŋi²nio³ juu¹² ja³dsa¹hén²dsa báh³ dsa² tsa¹hnio¹ roh¹³dsa. 15 Cu²rø² báh³ ta¹canh¹³ dsa² hian¹³ roh¹³ ju³lah ta¹canh¹³ dsa² ca¹jŋëh¹ dsa². Jøng² ma²ŋih³ hniah¹² ha¹chi² chinh¹² dsa² jŋëh¹² dsa² jǿg³ hi² li¹chian²dsa tiá². 16 Ma²ne³ jniang³ ha²cónh¹ ja³té¹² ja³hniang¹ Jesucristo jniang³. Di³ ca¹jon¹dsa dsié¹² jniang³. Jøng² ha¹chi² ju³lë³́ jniang³ ju³ná³ ca¹jon¹ jniang³ dsié¹² dsa² roh¹³ jniang³. 17 Ha¹chian²dsa lé² li¹juúh² hi² hnio¹dsa Diú¹³, ju³lah dsa² chi² ma¹dsio¹² quiah¹², ju³ná³ tsa¹hiug² dsǿa¹²dsa hi² cuø¹dsa quiah¹² ju³lah dsa² chi³quian¹³ jmai³. 18 Tsih² quian¹jni, tsa¹jmó³ jniang³ hi² juúh³ jniang³ jmáh¹lah jǿg³. Mi³ti³ báh³ jniang³ jǿg³ hi² hnio¹ jniang³ dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹² jniang³, hi² jmó³ báh³ jniang³ hi² dsio¹ quiah¹²dsa.

Dsio¹ báh³ hnio¹ jniang³ roh¹³ jniang³

19 Hi² jøng² ma²ne³ jniang³ hi² ŋi²niang³ jniang³ jǿg³ dsøg¹² ju³ná³ jmó³ jniang³ lah¹jøng². Tí² dsií³ jniang³ dsǿa¹² ja³cog² Diú¹³ 20 ju³ná³ høa¹ dsǿa¹² jniang³ hi² røi² jniang³ dsag³. Ha¹chi² hi² lë²́ jniang³ jǿg³ høa¹² dsǿa¹² jniang³. Di³ hiug¹² juanh¹² báh³ Diú¹³, dsa² ŋi¹² ca¹lah¹jǿ¹. 21 Jøng² dsa² roh¹³ jniang³, tí² báh³ neng¹² dsǿa¹² jniang³ ja³cog² Diú¹³ ju³ná³ tsa¹høa¹² dsǿa¹² jniang³ hi røi² jniang³ dsag³. 22 Mi²ti³ jniang³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Jmo² jniang³ jmáh¹lah hi² hniu¹dsa jmó³ jniang³. Jøng² tan¹ jniang³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² mǿa³ jniang³











11 Lah¹la² lǿa¹² jǿg³ ca¹nengh² hniah¹² lah¹ni³: Hi² hniu¹ Diú¹³ hi² hnio¹ jniang³ dsa² roh¹³ jniang³ lah¹jan² lah¹jan² jniang³. 12 Tsa¹jmó³ jniang³ ju³lah mi³lán¹² hlai³ Caín, dsa² mi³quianh¹³ dsa² hlanh³. Ca¹jŋëh¹ Caín roh¹³. Ma²ŋih³ hniah¹² he² løa¹ ca¹jŋøih¹dsa. Hŋiah¹²dsa ca¹jmo¹ hi² hlaih¹³. Jøng² tsa¹tøa¹² dsǿa¹²dsa hi² ca¹jmo¹ roh¹³dsa hi² dsio¹. 13 Jøng² dsa² roh¹³ jniang³, tsa¹ju³li¹dsogh¹² hoh¹² hniah¹² ju³ná³ ca¹lø¹hiag¹³ dsa² jmøi¹guǿi¹. 14 Hnio¹ jniang³ dsa² roh¹³ jniang³. Hi² jøng²  















Tí² neng¹² dsǿa¹² jniang³ ja³cog² Diú¹³  







1 JUAN 3​, ​4

496

hi² hlanh¹³ jniang³ dsa². 23 Lah¹la² lǿa¹² jǿg³ hniu¹ Diú¹³ hi² mi³ti³ jniang³: Hi² hé² jniang³ jǿg³ quiah¹² Jesucristo jong¹²dsa. Jø¹² hi² hnio¹ jniang³ dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹² jniang³ ju³lah ca¹tsáih¹dsa jniang³. 24 Cøng² hi² quianh¹³ báh³ Diú¹³ jniang³ ju³ná³ mi³ti³ jniang³ jǿg³ quiah¹²dsa. Cøng² hi² quianh¹³ jniang³ dsa² calah. Ma²ne³ jniang³ hi² quianh¹³ jniang³ dsa². Di³ quin³ jniang³ jmi²dsí² quiah¹²dsa hi² ca¹cuúh¹dsa jniang³.  



4

Hiug¹² jín³ hi² chi² bí² quiah¹² Diú¹³ cónh¹ jín³ dsa² hlanh³

Dsa² roh¹³ jniang³, tsa¹ju³héh³ hniah¹² ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ hi² dsii¹² dsa². Cu²rø² jáih³hning chi²júh² lah¹dsóh² jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³ quin¹² dsa² he¹² jǿg³. Jue¹² dsa² ma²ŋi²nio³ jmøi¹guǿi¹ ju³lah dsa² ma²he¹² jǿg³ siíh². 2 Jøng² ma²ŋih³ hniah¹² quin¹²dsa jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³ ju³ná³ juúh²dsa hi² ca¹lán¹ Jesucristo dsa² jmøi¹guǿi¹. 3 Tsa¹quin¹²dsa jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³ ju³ná³ tsa¹hé²dsa jǿg³ jøng² quiah¹² Jesús. Lán¹²dsa dsa² quián¹² dsa² hiag¹³ quiah¹² Cristo. Ca¹nengh² hniah¹² jǿg³ hi² li¹chian² dsa² héi². Jøng² ma²chian² báh³ dsa² lah¹héi² jmøi¹guǿi¹. 4 Tsih² quian¹jni, dsa² quianh¹³ Diú¹³ báh³ jniang³. Ma²ca¹tiúh¹ jniang³ quianh¹³ dsa² héi². Tsa¹ca¹tiúh¹dsa hi² mi³mi¹gag¹²dsa jniang³. Hiug¹² jín³ hi² chi² bí² quiah¹² Diú¹³ dsa² jiag¹² jniang³ cónh¹ jín³ dsa² hlanh³ dsa² jian¹² dsa² jmøi¹guǿi¹, dsa² tsa¹hé² jǿg³. 5 Dsa² ŋi²nio³ jǿg³ quiah¹² jmøi¹guǿi¹ la² báh³ dsa² mi²gag¹² héi². Hi² jøng²  







dsii¹²dsa jǿg³ jøng². Jǿg³ jøng² báh³ hniu¹ nang¹ dsa² jmøi¹guǿi¹. 6 Jøng² dsa² quianh¹³ Diú¹³ báh³ jniang³. Hniu¹ dsa² cue¹² Diú¹³ jǿg³ dsii² jniang³. Tsa¹hniu¹ dsa² tsa¹cue¹² Diú¹³ nang¹ jǿg³ dsii² jniang³. Hi² jøng² ma²léi¹³ hein² dsa² ŋi²nio³ jǿg³ dsøg¹², hein² dsa² ŋi²nio³ jǿg³ siíh² calah.  

Hniang¹ Diú¹³

7 Dsa² roh¹³ jniang³, mi³hnio¹³ jniang³ roh¹³ jniang³ lah¹jan² lah¹jan² jniang³. Diú¹³ báh³ dsa² jmo¹² hi² hnio¹ jniang³ dsa² jmøi¹guǿi¹. Dsa² lán¹² jong¹² Diú¹³ báh³ ca¹lah¹já¹ dsa² hnio¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹²dsa. Dsa² cue¹² Diú¹³ báh³ héi². 8 Ha¹chi² ma²cue¹²dsa Diú¹³, ju³lah dsa² tsa¹hnio¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹²dsa. Di³ hnio¹ Diú¹³ dsa² jmøi¹guǿi¹. 9 Lah¹la² ca¹mi¹léi¹³ Diú¹³ ha²cónh¹ ja³hniang¹dsa jniang³: Jan² jøng² báh³ jong¹²dsa ca¹tsen¹dsa juu¹² jmøi¹guǿi¹ la², dsa² ca¹jmo¹ li¹chian² jniang³ tiá² ja³cog²dsa. 10 Lah¹la² hniu¹dsa juúh²dsa hi² hniang¹ Diú¹³ jniang³: A¹jáng¹ lah¹jøng² jniang³ ca¹jmó³ lah¹jiá¹² hi² hnio¹ jniang³ Diú¹³. Hŋiah¹² báh³ Diú¹³ hnio¹ jniang³ lah¹jiá¹². Jøng² ca¹tsen¹dsa jong¹²dsa, dsa² ca¹hén² dsǿg³ jniang³. 11 Dsa² roh¹³ jniang³, hiug¹² ma¹dsio¹² hniang¹ Diú¹³ jniang³. Hi² jøng² dsio¹ hnio¹ jniang³ roh¹³ jniang³ lah¹jan² lah¹jan² jniang³. 12 Ha¹chian² dsa² ma²ca¹jë²́ Diú¹³. Jøng² tiog¹³ báh³ quianh¹³ jniang³ Diú¹³ ju³ná³ hnio¹ jniang³ dsa² roh¹³ jniang³. Cu²rø² ma²hnio¹ jniang³ Diú¹³. 13 Ma²ne³ jniang³ hi² ma²quianh¹³ Diú¹³ jniang³,  













497

1 JUAN 4​, ​5

jø¹² hi² ma²quianh¹³ jniang³ Diú¹³. Di³ ma²ca¹tí²dsa jmi²dsí² quiah¹²dsa quián² jniang³. 14 Jø¹² bíh³ ma²ca¹ne¹³ jniih³ hi² ca¹tsen¹ Jmi² jniang³ jong¹²dsa, dsa² lég² jniang³ dsa² jmøi¹guǿi¹. Jǿg³ jøng² he² jniih³. 15 Jøng² quianh¹³ báh³ dsa² Diú¹³, jø¹² quianh¹³ báh³ Diú¹³ dsa², lǿa¹² ju³ hein² dsa² hé² jǿg³ hi² lán¹² Jesús jong¹² Diú¹³. 16 Hi² jøng² ma²ne³ jniang³ ha²lah hniang¹ Diú¹³ jniang³. Ma²hé² báh³ jniang³ jǿg³ hi² hniang¹dsa. Hniang¹ báh³ Diú¹³. Jø¹² quianh¹³ báh³ jniang³ Diú¹³ ju³ná³ hnio¹ jniang³ dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹² jniang³. 17 Hi² jøng² báh³ dsio¹ cu²rø² hnio¹ jniang³ dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹² jniang³. Mi³jøng² tí² ma²neng¹² dsǿa¹² jniang³ na³ma²ca¹dsiég¹ jmai³ ja³mi¹rø¹² Diú¹³ jǿg³ quián² jniang³ dsa² jmøi¹guǿi¹. Ju³lah lán¹² Jesucristo ma²lán¹² jniang³ hi² ŋi²niang³ jniang³ jmøi¹guǿi¹. 18 Tsa¹lé² li¹goh¹² ju³lah dsa² hnio¹ Diú¹³. Ca¹lah¹jin³ he² ha¹chi² jií¹ goh¹²dsa ju³ná³ cu²rø² hnio¹dsa Diú¹³. Ha¹chi² hnio¹dsa cu²rø² Diú¹³ ju³ná³ goh¹²dsa. Dsa² héi² báh³ li¹goh¹², dsa² ta¹canh¹³ báh³. 19 Hniang¹ báh³ Diú¹³ jniang³ lah¹jiá¹². Hi² jøng² báh³ hnio¹ jniang³ Diú¹³. 20 Dsa² mi²gag¹² báh³ dsa² juúh² hi² hnio¹dsa Diú¹³ ju³ná³ hian¹³dsa roh¹³dsa. Ha² bíh³ jøng² li¹hnio¹dsa Diú¹³, dsa² tsa¹ma²jë²́ dsa, ju³ná³ tsa¹hnio¹dsa hŋiah¹² roh¹³dsa, dsa² hliú² rón² ma²ca¹jë²́ dsa. 21 Jǿg³ la² ma²ca¹cuúh¹ Diú¹³ jniang³ dsa² hnio¹ Diú¹³: Hi² hnio¹ jniang³ roh¹³ jniang³.  















Tiúh¹ jniang³ tsa¹ŋi³niang³ jniang³ jǿg³ hlaih¹³ quiah¹² jmøi¹guǿi¹

5

Dsa² ma²lán¹² jong¹² Diú¹³ báh³ ca¹lah¹já¹ dsa² hé² jǿg³ hi²

lán¹² Jesús Cristo, dsa² lég² jniang³. Dsa² hnio¹ guing² báh³ dsa² hnio¹ ti³jmi² guing². 2 Hi² jøng² ma²ne³ jniang³ hi² hnio¹ jniang³ dsa² roh¹³ jniang³, dsa² ma²lán¹² jong¹² Diú¹³. Di³ hnio¹ jniang³ Diú¹³ hŋiah¹². Di³ mi²ti³ jniang³ jǿg³ quiah¹²dsa. 3 Lah¹la² hniu¹dsa juúh²dsa hi² hnio¹ jniang³ Diú¹³: Mi³ti³ báh³ jniang³ jǿg³ quiah¹²dsa. Jøng ha¹chi² ué² hi² mi³ti³ jniang³ jǿg³. 4 Ma²ca¹tiúh¹ jniang³ ha¹chi² ma¹ŋi²niang³ jniang³ jǿg³ hlaih¹³ quiah¹² jmøi¹guǿi¹ la², ju³lah ca¹lah¹jái¹ jniang³ ma²lán¹² jong¹² Diú¹³. Di³ hé² jniang³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 5 Jmáh¹lah jniang³ báh³ dsa² tiúh¹ hi² tsa¹ma¹ŋi²niang³ jniang³ jǿg³ hlaih¹³ quiah¹² jmøi¹guǿi¹, jniang³ dsa² ma²hé² jǿg³ hi² lán¹² Jesús jong¹² Diú¹³.  







Ma²chi² jǿg³ lán¹² Jesús jong¹² Diú¹³

6 Ca¹lø¹chián¹ Jesucristo jmøi¹guǿi¹ la². Ca¹jŋó²dsa jmøi². Jøng² ca¹jon¹dsa ni³ crǿg¹³. A¹jáng¹ jmáh¹lah hi² jøng² ca¹jŋó²dsa jmøi². Ca¹jon¹ báh³ dsa² calah ni³ crǿg¹³. Lah¹jøng² juúh² jmi²dsí² han¹³, dsa² té¹² jag³. 7 Jan² Diú¹³ báh³ chian². Úg² dsa² lǿ², dsa² tiogh³ ŋi¹juǿi¹: Jmi² jniang³ quianh¹³ jong¹²dsa quianh¹³ jmi²dsí² han¹³. Cøng² báh³ jǿg³ juúh² dsa² úg² héi² hi² lán¹² Jesucristo jong¹² Diú¹³. 8 Jø¹² bí³ ma²chi² jǿg³ quiah¹²dsa ni³ jmøi¹guǿi¹ la²: Jǿg³ jøng² báh³ juúh² jmi²dsí² han¹³. Jøng² ca¹jŋó² Jesús jmøi². Jø¹² bí³ ca¹jon¹dsa ni³ crǿg¹³. Cøng² jǿg³ báh³ jøng³ hi² lán¹²dsa jong¹² Diú¹³. 9 Hé² jniang³ jǿg³ hi² juúh² dsa² jmøi¹guǿi¹. Hi² jøng² dsio¹ báh³ hé² jniang³ jǿg³ juúh² Diú¹³. Hiug¹² jín³ hi² dsio¹ jǿg³ juúh² Diú¹³.  







498

1 JUAN 5 Diú¹³ báh³ dsa² ca¹juúh² hi² lán¹² Jesús jong¹²dsa. 10 Cu²rø² ma²ne³ jniang³ hi² dsøg¹² jǿg³ jøng², jniang³ dsa² hé² jǿg³ quiah¹² jong¹² Diú¹³. Dsa² héi² jmo¹² dsǿa¹² hi² ta³júg³ Diú¹³ ju³lah dsa² tsa¹hé² jǿg³. Di³ tsa¹hé² dsa² héi² jǿg³ ca¹juúh² Diú¹³ hi² ca¹hia¹dsa jong¹²dsa. 11 Lah¹la² lǿa¹² jǿg³ jøng²: Jong¹² Diú¹³ báh³ dsa² ca¹quieg² juu¹² ja³li¹cuø¹ Jmi² jniang³ hi² li¹chian² jniang³ tiá². 12 Dsa² li¹chian² tiá² báh³ dsa² quianh¹³ jong¹² Diú¹³. Ha¹chi² li¹chian² dsa² héi² tiá² ju³lah dsa² tsa¹quianh¹³ jong¹² Diú¹³.  





Togh¹²dsa dsa² jǿg³ ja³ca¹tóh² jø² si²

13 Si² la² dsianh¹³jni quiánh² hniah¹² dsa² héh² jǿg³ quiah¹² jong¹² Diú¹³. Mi³jøng² li¹ŋih³ hniah¹² li¹chianh² hniah¹² tiá². 14 Tí² neng¹² dsǿa¹² jniang³ ja³hlanh¹³ jniang³ Diú¹³. Ma²ne³ jniang³ nang¹ Diú¹³ jǿg³ hi² tséih³ jniang³ dsa² ju³ná³ tséih³ jniang³ dsa² ju³lah lǿa¹² jǿg³ quiah¹²dsa. 15 Ma²ne³ jniang³ hi² ŋie¹ jniang³ he² hi² ca¹tséih³ jniang³ dsa². Di³ ma²ne³ jniang³ hi² nang¹dsa jǿg³. 16 Dsio¹ báh³ hlanh¹³ jniang³ Diú¹³ ja³cog² dsa² roh¹³ jniang³ ju³ná³  







ca¹ne¹³ jniang³ hi² ca¹jmo¹dsa hi² hlaih¹³, hi² lé² liúg²dsa. Cuø¹ báh³ Diú¹³ ju²hén² dsag³ ju³ná³ tsa¹ca¹jmo¹dsa cøng² hi² tsa¹lé² liúg²dsa. Chi² báh³ cøng² ni³ dsag³ hi² tsa¹lé² liúg² jniang³. Ha¹chi² juøh¹³jni hi² mǿh³ hniah¹² ju²hén² dsag³ jøng². 17 Ha¹chi² dsio¹ ju³ná³ he² hi² hlaih¹³ jmó³ jniang³. Di³ chi² báh³ dsag³ hi² lé² liúg² jniang³. 18 Ma²ne³ jniang³ hi² ha¹chi² ma¹ŋi³nio³ dsa² lán¹² jong¹² Diú¹³ hi² hlaih¹³. Di³ mi²hag¹³ báh³ Jesús, dsa² lán¹² jong¹² Diú¹³ calah. Tsa¹cuø¹ dsa² héi² jǿg³ hi² mi¹gag¹² dsa² hlanh³. 19 Ma²ne³ jniang³ hi² lán¹² jniang³ dsa² quián¹² Diú¹³. Ma²ne³ jniang³ dsa² hlanh³ jmo¹² héh¹ ta³cøng² mǿi² jmøi¹guǿi¹. 20 Jø¹² bíh³ ma²ne³ jniang³ hi² ma²ca¹guøn¹ jong¹² Diú¹³ ni³ jmøi¹guǿi¹ la². Dsa² héi² báh³ ca¹jmo¹ ma²cue¹² jniang³ dsa² lán¹² Diú¹³ lah¹dsóh². Ma²quianh¹³ jniang³ Diú¹³ héi². Ma²quianh¹³ jniang³ Jesucristo, jong¹² dsa² héi². Dsa² héi² báh³ Diú¹³ lah¹dsóh², dsa² cuø¹² li¹chian² jniang³ tiá². 21 Tsih² quian¹jni, tsa¹jmóh³ hniah¹² hoh¹² hi² chian² diú¹³ siáh².  









JA³MA²TON¹ SI² CA¹JMO¹ SAN JUAN Lah¹té¹² jǿg³ dsøg¹²

1 Jní² dsa² ma²juanh¹², dsianh¹³jni si² la² quiánh² hning² hio¹³ dsa² roh¹³ jniang³, dsa² ca¹quiáh² Diú¹³. Jø¹² dsianh¹³jni si² la² quiah¹² tsih² quiánh²hning, tsih² lah¹dsóh² hnó¹jni. A¹jáng¹ jan² jní² hnó¹jni hniah¹². Hniang¹ báh³ ca¹lah¹já¹ dsa² ma²cuøh¹² lah¹té¹² jǿg³ dsøg¹². 2 Di³ hé² jniang³ lah¹té¹² jǿg³ dsøg¹² jøng², jǿg³ chi² quián² jniang³ jmai³ ŋi² ja³já¹³ jmai³ ŋi² ja³dság¹. 3 Ju³jmo¹³ Jmi² jniang³ quianh¹³ Jesucristo jong¹²dsa dsio¹ dsǿa¹² ja³cog² jniang³. Ju³jmo¹³ dsa² héi² huø³ dsǿa¹². Ju³cuúh¹dsa jniang³ ju²hiúg¹ dsøa¹², jniang³ dsa² hé² jǿg³ dsøg¹², dsa² hnio¹ roh¹³ jniang³. 4 Hiug¹² tøa¹² dsøa¹jni mi³ca¹lø¹guiang¹jni hi² ma²ŋi²nio³ ca²dsiog³ tsih² quiánh²hning jǿg³ dsøg¹², ju³lah lǿa¹² jǿg³ ca¹cuø¹ Jmi² jniang³. 5 Jøng² lah¹la² juǿi³jni hning² hio¹³: Dsio¹ báh³ hnio¹ jniang³ roh¹³ jniang³ lah¹jan² lah¹jan² jniang³. A¹jáng¹ jǿg³ hmë²́ jøng². Jǿg³ ma²já¹² ma²lǿih² báh³ jøng². 6 Ma²ŋi²niang³ báh³ jniang³ héh¹ ca¹jmo¹ Diú¹³ ju³ná³ hnio¹ jniang³ roh¹³ jniang³. Ma²lǿih² tsa¹ne³ jniang³ lah¹jøng² lǿa¹² héh¹ quiah¹² Diú¹³ hi² ŋi³niang³ jniang³ lah¹jøng².  







Dsa² mi²gag¹²

7 Jue¹² dsa² mi²gag¹² ma²ŋi²nio³ jmøi¹guǿi¹, dsa² tsa¹hé² jǿg³ hi² ca¹lán¹ Jesucristo dsa² jmøi¹guǿi¹. Dsa² mi²gag¹² báh³ héi², dsa² hiag¹³ quiah¹² Cristo. 8 Jmo³ hí³ tsa¹dsa¹hén² hi² dsio¹ ma²ca¹jmoh³ hniah¹² hi² mi¹gag¹² dsa² héi², ju³ná³ ́ ² hniah¹² ca¹lah¹jǿ¹ hi² tsa¹ca¹tëh dsio¹ hi² cuø¹ Diú¹³. 9 Tsa¹quianh¹³ dsa² héi² Diú¹³, dsa² tsa¹ma¹chinh¹² jǿg³ quiah¹² Cristo. Jøng² dsa² chinh¹² jǿg³, quianh¹³dsa Diú¹³ cu¹dsie¹² quianh¹³ jong¹²dsa. 10 Tsa¹ju³cuúh³ hniah¹² dsi²néi² quiah¹² dsa² he¹² jǿg³ siíh², dsa² tsa¹hé² jǿg³ quiah¹² Cristo, ju³ná³ ca¹guøn¹dsa ja³quiánh³ hniah¹². Tsa¹háih³ hniah¹² dsa² jǿg³ dsio¹. 11 Ŋi³niang³ báh³ jniang³ ta³ hlaih¹³ quianh¹³ dsa² héi² ju³ná³ háih³ jniang³ dsa² jǿg³ dsio¹.  













Ja³ca¹tóh² jø² jmai³

12 Ma¹dsio¹² jǿg³ chi² hi² mi³juǿi³jni hniah¹². Di³ tsa¹hno¹jni dsianh¹³jni jǿg³ quianh¹³ si². Lë²́ jni nei³jni hi² ŋi³dsii¹jni jǿg³ ja³ta¹ni¹ jniang³. Mi³jøng² cu²rø² lé² hioh¹² jenh¹² jniang³. 13 Haih² báh³ tsih² quián¹² rúh²hning jǿg³, dsa² ca¹quiáh² Diú¹³.

499





JA³MA²HNØA¹² SI² CA¹JMO¹ SAN JUAN Jǿg³ dsio¹ cuøh¹²dsa Gayo

1 Jní² dsa² ma²juanh¹², dsianh¹³jni si² la² quiánh²hning Gayo, dsa² lah¹dsóh² hnó¹jni. 2 Dsa² roh¹³ jniang³, hlanh¹³jni Diú¹³ hi² ŋǿh³hning jmáh¹lah hi² dsio¹, hi² tsa¹li¹dsoh³hning. Guiang³jni dsio¹ ma²ŋøh²hning juu¹² quiah¹² Diú¹³. 3 Hiug¹² tøa¹² dsøa¹jni mi³ca¹u¹lé² ca²dsiog³ dsa² roh¹³ jniang³, dsa² ca¹ŋi³he¹³ jǿg³ hi² lah¹dsóh² ŋøh²hning lah¹té¹² jǿg³ dsøg¹². Lah¹dsóh² jmoh²hning lah¹jøng² tiá². 4 Hi² jøng² báh³ jmo¹² hiug¹² jín³ hi² hioh¹² jéin¹²jni cónh¹ jín³ jǿg³ siíh², hi² nang³jni hi² ma²ŋi²nio³ dsa² ma²lán¹² tsih² quian¹jni lah¹té¹² jǿg³ dsøg¹². 5 Dsa² roh¹³ jniang³, dsio¹ ma²ca¹jmoh³hning hoh¹² ja³cog² dsa² roh¹³ jniang³, ju³ lah¹la² cueh¹²hning dsa², ju³ lah¹la² tsa¹cueh¹²hning ca²dsiog³dsa. Dsio¹ báh³ jøng². 6 Ma²ca¹jmo¹ dsa² héi² jǿg³ ja³ta¹ni¹ dsa² quián¹² Jesús, hi² hnóh¹hning dsa² roh¹³ jniang³. Dsio¹ báh³ mi³hoh³hning dsa² lah¹héi² ja³tiógh¹dsa calah juu¹². Mi³jøng² lé² ŋi¹nio¹dsa ju³lah dsio¹ ŋi²nio³ dsa² mi²ti¹ ni³ Diú¹³. 7 Ha¹chi² ma²ca¹hiei¹dsa quiah¹² dsa²  

tsa¹hé² jǿg³ ja³ŋi²nio³dsa ta³ quiah¹² Jesucristo. 8 Jøng² dsio¹ báh³ mi³ho³ jniang³ dsa² lah¹héi². Mi³jøng² cøng² ta³ tiagh³ jniang³ quianh¹³dsa hi² dsa¹he¹dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³.  













Jmo¹² Diótrefes hi² hlaih¹³

9 Ca¹dsianh¹³jni cøng² si² quiah¹² dsa² quián¹² Jesús. Jøng² hniu¹ Diótrefes cán² ni³. Tsa¹hniu¹dsa jǿg³ quieg¹. 10 Hi² jøng² hǿa¹³ báh³ jní² jǿg³ ha²lah jmo¹² dsa² héi² na³ma²ca¹dsiég¹jni ja³ná³. Hliú² hi² hlaih¹³ jmo¹²dsa. Jǿg³ hlaih¹³ lø²liúh²dsa quieg¹ jní². Jø¹² bí³ tsa¹cuøh¹²dsa dsa² roh¹³ jniang³ cøng² neng¹² hniú¹². Jin³ tsa¹cuø¹dsa jǿg³ hi² jmo¹ dsa² roh¹³ jniang³ jian¹²dsa lah¹jøng². Cu¹dsie¹² tióg²dsa dsa² roh¹³ jniang³ tø¹cøg¹² ju³ná³ ca¹cuø¹ dsa² roh¹³ jniang³ cøng² neng¹² hniú¹². Ha¹chi² ma¹cuø¹ Diótrefes hi² lán¹² dsa² héi² dsa² roh¹³ jniang³. 11 Jøng² dsa² roh¹³ jniang³, tsa¹lëh³hning dsa² jmo¹² hi² hlaih¹³. Jmáh¹lah hi² dsio¹ jmóh³hning. Dsa² quián¹² Diú¹³ báh³ dsa² jmo¹² hi² dsio¹. Ha¹chi² cue¹²dsa Diú¹³ ju³lah dsa² jmo¹² hi² hlaih¹³.  





Ma²ca¹jmo¹ Demetrio hi² dsio¹

12 Jue¹² dsa² ma³ca¹juúh² jǿg³ dsio¹ quiah¹² Demetrio. Lah¹dsóh² dsøg¹²

500



501

3 JUAN

jǿg³ jøng². Di³ lah¹jøng² báh³ juúh² jní² calah. Ma²ŋih³hning té¹² jǿg³ quieg¹jni. Ja³ca¹tóh² jø² jǿg³

13 Ma¹dsio¹² jǿg³ chi² hi² mi³juǿi³jni hning². Di³ tsa¹hno¹jni dsianh¹³jni jǿg³ quianh¹³ si².  

14 Lë²́ jni nei³jni ta³tí³ la² hi² ŋi³dsii¹jni jǿg³ ja³ta¹ni¹ jniang³. 15 Ju³ŋih³hning ju²hiúg¹ dsøa¹². Haih² dsa² jenh² quián² jniang³ jǿg³ quiánh²hning. Jøng² juaih¹³hning lah¹jan² lah¹jan² dsa² jenh² quián² jniang³ hi² haih³jni jǿg³ quiah¹²dsa.  



SI² CA¹JMO¹ SAN JUDAS 5 Jøng² mi³dsian¹³jni hoh¹² hniah¹² jǿg³ ma²ŋih³ hniah¹² ja³cog² dsa² hóg¹. Di³ ca¹liúg² Juu¹³ jniang³ dsa² hóg¹ ja³mi³tiogh³dsa huø¹ Egipto. Ni³ jøng² mi³ca¹lég²dsa ca¹jmo¹dsa ca¹ŋi¹hén² ca²dsiog³ dsa² hóg¹ ju³lah dsa² tsa¹hé² jǿg³ quiah¹²dsa. 6 Jø¹² bí³ lah¹jøng² ca¹ŋi¹ŋë²́ ca²dsiog³ ángeles mi³ca¹løa¹ tsa¹ma¹tøa¹² dsǿa¹²dsa ta³ ca¹cuø¹ Diú¹³. Tsa¹ca¹mi¹ti¹dsa jǿg³. Jøng² ca¹tangh¹² Diú¹³ guio¹juǿi¹. Ja³tsa¹jní² jøng² báh³ ma²tiogh³dsa ta³lah¹jií¹ jmai³ ja³mi¹rø¹² Diú¹³ jǿg³ quiah¹² ja³ca¹lah¹já¹dsa. 7 Cónh¹ calah siíh² ca¹mi¹léi¹³ Diú¹³ hi² dsa¹tiogh¹² dsa² ti³re² dsag³ jøa³si² jmai³ ŋi² ja³já¹³ jmai³ ŋi² ja³dság¹ jmai³ ca¹dsǿh²dsa juøi² Sodoma quianh¹³ juøi² Gomorra quianh¹³ juøi² tioh¹³ cøg¹². Jǿg³ hlaih¹³ mi³dsii¹² dsa² tiogh³ ja³jøng² quianh¹³ hio¹³. Jø¹² bí³ mi³cu²jmáh²dsa dsa² ŋioh¹² jian¹²dsa. Jøng² ca¹mi¹dsian¹² Diú¹³ dsa² héi². Ca¹dsǿh²dsa juøi². 8 Tiog¹³ báh³ jmo¹² dsa² tiogh³ jøa³ ja³tiogh³ hniah¹² hi² hlaih¹³ møa¹² dsǿa¹²dsa. Jmáh¹lah jǿg³ siíh² báh³ dsø²jiag¹² dsǿa¹²dsa. Tsa¹tøa¹² dsǿa¹²dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Jǿg³ hlaih¹³ quián¹²dsa ángeles chian²  

Ca¹dsiánh² Judas si² quiah¹² dsa² ca¹hia¹ Diú¹³

1 Jní² báh³ Judas, dsa² ca¹ŋo² quianh¹³ Jacobo. Lán¹²jni dsa² jmo¹² ta³ quiah¹² Jesucristo. Dsianh¹³jni cøng² si² la² quiánh² hniah¹², dsa² ca¹hia¹ Jmi² jniang³. Hnio¹ báh³ dsa² hniah¹². Ma²neng¹² gug² tai³ Jesucristo hniah¹². 2 Ju³jmo¹³ Diú¹³ hiug¹² jín³ hi² huø³ dsǿa¹²dsa ja³cogh² hniah¹². Ju³cuø³dsa ju²hiúg¹ dsøa¹². Hiug¹² cu¹té¹² hniang¹dsa.  



Dsa² he¹² jǿg³ ta³jǿg³ (2 Pedro 2.1-17)

3 Hiug¹² lǿ² lø¹i³dsianh¹³jni si² hi² he³jni ha²lah lǿa¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ jmo¹ hi² liúg² jniang³. Cónh¹jøng² lah¹dsóh² ma²hniuh¹² dsianh¹³jni si² hi² juǿi³jni hniah¹² hi² tsa¹cuúh³ hniah¹² jǿg³ dsa¹hén² cøng² jǿg³ jøng² hi² ma²ca¹cuø¹ Diú¹³ quiah¹² dsa² quián¹²dsa, jǿg³ ma²hé² jniang³. 4 Di³ cónh¹ tsa¹lenh¹³ hniah¹² ma²ŋi²tiogh¹² ca²dsiog³ dsa² tsa¹hniu¹ jǿg³ quiah¹² Diú¹³ jøa³ ja³tiogh³ hniah¹². Ma²lǿih² tsa¹chi² jǿg³ ta¹canh¹³ dsa² héi². Juúh²dsa hi² dsio¹ dsǿa¹² Diú¹³. Di³ hniu¹dsa jmo¹dsa lah¹lǿ² dsǿa¹²dsa hŋiah¹²dsa. Tsa¹hé²dsa hi² lán¹² Jesucristo Juu¹³ jniang³.  



502







503

JUDAS

ŋi¹juǿi¹. 9 Ha¹chi² ca¹jmo¹ Miguel lah¹jøng², dsa² lán¹² juu¹³ ángeles jian¹²dsa, jmai³ ca¹tsë²́ dsa quianh¹³ dsa² hlanh³ ja³mi³cang¹ dsa² hlanh³ jmø²ŋǿ¹² quiah¹² hlai³ Moisés. Ha¹chi² ca¹tí² dsǿa¹² Miguel hi² cuúh¹dsa dsa² hlanh³ dsag³. Ha¹chi² ca¹jí²dsa. Cónh¹ ca¹juúh²dsa: “Ju³jé³ Juu¹³ jniang³ hning²,” ca¹juúh²dsa. 10 Siíh² báh³ jmo¹² dsa² tiogh³ jøa³ ja³tiogh³ hniah¹². Jǿg³ hlaih¹³ juúh²dsa jǿg³ tsa¹ŋi¹²dsa. Lah¹jøng² báh³ jmo¹²dsa lah¹lǿ² dsǿa¹²dsa ju³lah ma²ŋi¹² jáh² jmo¹². Hi² jøng² dsa¹hén²dsa. 11 ¡He³ báh³ juǿi²dsa! Ma²ŋi²nio³dsa dsi³cah³ hlai³ Caín. Hniu¹dsa líh²dsa cog³. Jøng² ma²ca¹tánh²dsa hi² hlaih¹³ ca¹jmo¹ hlai³ Balaam. Tsë²́ dsa ju³lah ca¹tsë²́ hlai³ Coré. Jøng² dsan²dsa ju³lah ca¹jon¹ dsa² héi². 12 Hlaih¹³ jmo¹²dsa ja³tiogh³dsa mesa quianh¹³ hniah¹². Tsa¹goh¹²dsa tónh²dsa juu¹² jmáh¹lah jǿg³ quiah¹² guiog³dsa. Lán¹²dsa ju³lah lǿa¹² jneng¹² tsa¹jmë²́ hi² cán² dsí² ha² juúh¹ ca¹qui² ca¹re² jneng¹². Lán¹²dsa ju³lah lǿa¹² hma² tsa¹ca¹hǿi² mǿi² mi³ca¹tǿ² ja³mi³hai¹. Jøng² ca¹quiúh¹dsa hma². Cu¹dsie¹² ma²ca¹hen¹ hma². 13 Jmo¹²dsa ju³lah jmo¹² jmøi² juøh¹² chio¹² qui¹². Mi²léi¹³dsa hi² hlaih¹³ lǿ² dsǿa¹²dsa. Lán¹²dsa ju³lah lǿa¹² quiah¹² neng¹² ca¹ŋi¹cogh¹² juu¹². Ma²ca¹chiág¹ Diú¹³ cøng² ja³dsa¹tiogh¹² dsa² héi² guio¹juǿi¹ ja³tsa¹jní² jmai³ ŋi² ja³já¹³ jmai³ ŋi² ja³dság¹. 14 Jø¹² bíh³ jǿg³ quiah¹² dsa² héi² ca¹hǿ² hlai³ Enoc ma²lǿih², dsa² lán¹² ja³ma²hŋí² dsieg³ hlai³ Adán. Lah¹la² ca¹juúh² hlai³: “Ca¹jái¹jni  











ca¹já¹ Juu¹³ jniang³. Ta¹lah¹mei¹³ dsa² quián¹²dsa quianh³dsa. 15 Hi² mi¹rø¹²dsa jǿg³ quiah¹² ca¹lah¹já¹ dsa² re² dsag³. Jmo¹dsa ta¹canh¹³ dsa² héi² ca¹lah¹jǿ¹ hi² hlaih¹³ ma²ca¹jmo¹dsa ju³lah ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ hlaih¹³ hi² ca¹quián¹dsa Diú¹³,” ca¹juúh² hlai³. 16 Dsa² tsa¹tøa¹² dsǿa¹² jǿg³ báh³ dsa² lah¹héi². Tsa¹hiug² dsǿa¹²dsa. Jmo¹²dsa lah¹lǿ² dsǿa¹²dsa. Hiug¹² rú²dsa jmo¹²dsa jǿg³ quiah¹² guiog³dsa. Tsaih¹²dsa dsa² jǿg³ jmá² rǿg². Di³ jøng² hniu¹dsa líh²dsa guiog³dsa.  



Togh¹²dsa dsa² roh¹³ jniang³ jǿg³

17 Ju³dsiagh² hoh¹² hniah¹² dsa² roh¹³ jniang³ jǿg³ ca¹juúh² dsa² ma²lán¹² tsih² høh³ quián¹² Jesucristo Juu¹³ jniang³. 18 Di³ lah¹la² báh³ lǿa¹² jǿg³ ca¹tsáih¹dsa hniah¹²: “Li¹chian² dsa² ŋai¹ jǿg³ ŋái¹³ jǿg³ quiah¹² Diú¹³ ja³ca¹tóh² jø² jmai³, dsa² hniu¹ jmo¹ hi² hlaih¹³ lah¹lǿ² dsǿa¹²dsa,” ca¹juúh²dsa. 19 Dsa² héi² mi³jmo¹ hi² tiágh³ jniang³ ma¹quién¹. Jǿg³ quiah¹² jmøi¹guǿi¹ la² báh³ hniu¹dsa. Tsa¹quin¹²dsa jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³. 20 Jøng² hniah¹² dsa² roh¹³ jniang³, mi³bíh³ hniah¹² hoh¹² jǿg³ héh² hniah¹², jǿg³ jmo¹² hi² lé² hi² ti³janh¹ hniah¹². Hi² ma²quinh³ hniah¹² jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³ hlanh¹³ hniah¹² Diú¹³. 21 Cøng² hi² ŋi³nioh³ hniah¹² juu¹² ja³hniang¹ Diú¹³. Ti³janh³ hniah¹² ta¹lah¹jií¹ jmai³ ja³jmo¹ Jesucristo huø³ dsǿa¹² hi² cuø¹dsa li¹chianh² hniah¹² tiá². 22 Tógh³ hniah¹² dsa² jǿg³, ju³lah dsa² tsa¹hé² jǿg³. 23 Mi³jøng² jmóh³ hniah¹² liúg² ca²dsiog³dsa. Tsa¹siúgh²dsa jøa³si². Huø³ jmóh³  













JUDAS

504

hniah¹² hoh¹² ja³cog² dsa² tsa¹hé² jǿg³. Juǿi²dsa. Tiog¹³ jmóh³ hniah¹² hí³. Mi³jøng² tsa¹ta¹canh¹³ hniah¹² dsag³ re²dsa. Mi²juanh¹²dsa Diú¹³

24 Jan² dsa² juanh¹² chian², dsa² tiúh¹ tai¹ hi² dsianh¹³ hniah¹² ja³ta¹ni¹dsa hioh¹² jénh² hniah¹² hi² ha¹chi² dsag³ reh² hniah¹². Tiúh¹dsa jmo¹dsa  

hí³ hi² tsa¹tiáh¹ hniah¹² dsag³. 25 Diú¹³ báh³ héi². Lég²dsa jniang³. Di³ hé² jniang³ jǿg³ quiah¹² Jesucristo, Juu¹³ jniang³. Ju³mi³juanh¹³ hi² mi³dsiog¹ jniang³ dsa². Dsa² héi² báh³ dsa² chi² bí². Dsa² héi² báh³ ma²ca¹jmo¹ héh¹ lah¹tan¹³ ja³ca¹já¹. Dsa² héi² báh³ jmo¹ héh¹ ja³na¹ bí³ já¹³. Ju³lé³ lah¹jøng².  

JǾG³ CA¹HEH¹ DIÚ¹³ SAN JUAN Ca¹he¹ Jesucristo jǿg³

1

Lah¹la² báh³ jǿg³ ca¹he¹ Jesucristo, jǿg³ ca¹juúh² Diú¹³ hi² he¹dsa. Mi³jøng² li¹ŋi¹² dsa² mi²ti¹ ni³dsa ha²lah tiog¹³ lé² ta³tí³. Quianh¹³ jan² ángel quián¹²dsa ca¹heh¹dsa jní² jǿg³, jní² dsa² tsen² Juan, dsa² mi²ti¹ ni³ Diú¹³. 2 Jøng² ca¹tǿng²jni ni³ si² la² ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ quiah¹² Diú¹³ hi² ma²ca¹tsáih¹ Jesucristo jní². 3 Lé² báh³ hioh¹² jenh¹² dsa² høa¹ si² la² quianh¹³ dsa² nang¹ calah, dsa² tónh² juu¹² jǿg³ ma²ca¹juúh² Diú¹³. Di³ ha¹chi² ma¹uú² hi² li¹ti¹ jǿg³ lǿa¹² ni³ si² la².  



Ca¹dsiánh² Juan jǿg³ quiah¹² dsa² quián¹² Diú¹³ chian² guio¹ juøi²

4 Jní² báh³ Juan. Dsianh¹³jni si² la² quiánh² hniah¹², dsa² quián¹² Diú¹³ chian² guio¹ juøi² ti³neng¹² huø¹ Asia. Ju³jmo¹³ Diú¹³ dsio¹ dsǿa¹² ja³cogh² hniah¹². Ju³cuø³dsa ju²hiúg¹ dsøa¹². Dsa² chian² na¹ báh³ Diú¹³, dsa² juanh¹², dsa² chian² ja³ma²ca¹já¹, dsa² cøng² hi² chian² ja³na¹ bíh³ já¹², jø² guiog¹ jmi²dsí² quián¹²dsa, dsa² tiogh³ ni³ trono ja³guǿ¹³dsa, 5 quianh¹³ Jesucristo, dsa² juúh² jǿg³ dsøg¹²  



lah¹ni³ ma²ca¹hiog², dsa² jmo¹² héh¹ quiah¹² ca¹lah¹já¹ dsa² quin¹² ni³ ni³ jmøi¹guǿi¹. Hniang¹ báh³ Cristo jniang³. Quianh¹³ jmø³dsa ma²ca¹lég²dsa jniang³ dsag³ hi² mi³røi² jniang³. 6 Ca¹jmo¹dsa hi² ma²lán¹² jniang³ dsa² canh¹³ quián¹²dsa. Ma²lán¹² jniang³ ju³lah jmi²dsa² mi²ti³ ni³ Diú¹³ quián¹²dsa, dsa² lán¹² ti³jmi²dsa. Ju³mi³juanh¹³ jniang³ dsa² héi². Ju³jmo¹³dsa héh¹ jmai³ ŋi² ja³já¹³, jmai³ ŋi² ja³dság¹. ¡Lah¹jøng² ju³lé³! 7 ¡Jai³lah! Juu¹² guiuh¹³ jneng¹² báh³ jiúgh² Cristo. Jøng² jǿi² báh³ ca¹lah¹já¹ dsa², cu¹dsie¹² quianh¹³ dsa² ca¹cuø¹ jmø³uai¹². Jøng² ho¹ tí² dsa² chian² ca¹lah¹jǿ¹ juøi² ti³neng¹² jmøi¹guǿi¹. Lah¹jøng² báh³ lé². 8 “Jní² báh³ lán¹² dsa² lah¹ni³ quianh¹³ dsa² ja³ca¹tóh² jø² calah,” juúh² Juu¹³ jniang³, dsa² chian² na¹, dsa² chian² ja³ma²ca¹já¹, dsa² cøng² hi² chian² ja³na¹ bíh³ já¹², dsa² hiog³, dsa² të² ca¹lah¹jǿ¹.  





Ca¹jë²́ Juan Cristo, dsa² hiug¹² juanh¹²

9 Juan báh³ jní², dsa² lán¹² rúh² hniah¹², dsa² cøng² ni³ quin¹² jmø³uai¹² quianh¹³ hniah¹² ni³ huu¹³ quiah¹² Jesús, dsa² mi²bí²jni dsøa¹jni cøng² ni³ quianh¹³ hniah¹²  

505

506

APOCALIPSIS 1​, ​2 ca¹lah¹ca¹tǿ² ja³ca¹dsi³niangh¹ jniang³ ja³jmo¹² Diú¹³ héh¹. Mi³guø³jni Patmos, huø¹ neng¹² dsi²jo² jmø³ŋih¹³. Ja³jøng² ca¹tsei¹ dsa² tsa¹hniu¹ he¹³jni jǿg³ quiah¹² Diú¹³, ju³lah jǿg³ ca¹he¹ Jesús. 10 Jøng² cøng² jmai³ du²mei³¹ ca¹jéin¹jni hi² ca¹lø¹quianh¹³jni jmi²dsí² han¹³ quiah¹² Diú¹³. Jøng² ca¹nang¹jni cøng² ca¹hløah¹ jan² dsa² tí² ta¹cah¹jni, ju³lah jiég²dsa cøng² løg¹². 11 Lah¹la² ca¹juúh²dsa: “Teng¹² si² hi² jáih²hning. Jøng² dsianh¹³hning si² ja³cog² dsa² quián¹² Diú¹³ chian² guio¹ juøi² ti³neng¹² huø¹ Asia, juøi² Efeso, juøi² Esmirna, juøi² Pérgamo, juøi² Tiatira, juøi² Sardis, juøi² Filadelfia, quianh¹³ juøi² Laodicea.” 12 Jøng² ca¹jenh¹³jni. Ca¹jái¹jni hein² dsa hløah¹². Jøng² ca¹jái¹jni guio¹ ŋí³ lǿa¹² cog³niáng¹³ ti³hiúh² si² cø². 13 Jøa³ ja³ti³tǿng² ŋí³ jøng² ca¹jan³jni jan² dsa² jniá² lah¹jniá² dsa² jmøi¹guǿi¹. Quieih¹²dsa cøng² hmøah¹² hei¹² ca¹tǿ² lø³tai³dsa. Ni³ dsǿa¹²dsa rø³hŋioh¹²dsa cøng² løg² lǿa¹² cog³niáng¹³. 14 Teg² hlaih¹³ cu¹té¹² lǿa¹² jŋiu² dsi³dsa, ju³lah teg² jŋiú³ jah¹chih², ju³lah teg² hmung². Jní² mø³ni³dsa ju³lah jní² si² dsíg². 15 Lǿa¹² lø³tai³dsa ju³lah lǿa¹² ŋí³ bronce ma²lǿa¹² uuh¹². Sih¹³ hlaih¹³ lø³tai³dsa ju³lah lǿa¹² ŋí³ tioh¹³ ni³ si² dsíg². Tí² hløah¹²dsa ju³lah hein¹³ hliú² jmøi² juøh¹². 16 Tiogh³ guiog¹ chi³neng¹² gug²dsa dsio¹. Dsi¹³ hag³dsa cøng² ŋí³ hmo¹ ta³ton¹ jag¹³. Taih¹² hlaih¹³ ni³dsa ju³lah taih¹² hieg² jmai³ lah¹dsóh² dsíg² hieg². 17 Jøng² cøg¹² tai³dsa ca¹ta³ron¹³jni huø¹ ju³lah jan² dsa² ma²rø²jon¹², mi³ca¹jan³jni dsa.  





Jøng² gug²dsa dsio¹ ca¹quieg²dsa ni³ quieg¹. Ca¹juúh²dsa: ―Tsa¹jmo² ganh¹. Jní² báh³ lán¹² dsa² lah¹ni³ quianh¹³ dsa² ja³ca¹tóh² jø² calah, 18 dsa² chian². Ca¹jon¹ báh³ jní². Cónh¹jøng² cøng² hi² ma²chian²jni calah jmai³ ŋi² ja³já¹³, jmai³ ŋi² ja³dság¹. Chi² báh³ bí² quieg¹jni ja³cog² dsa² ma²ca¹dsan¹. 19 Hi² jøng² teng¹² ni³ si² he² hi² jáih²hning, ju³lah he² hi² lǿa¹² ta¹na¹ quianh¹³ hi² na¹ bíh³ lé². 20 Lah¹la² báh³ lǿa¹² jǿg³ chi³jnøa¹² quiah¹² guiog¹ chi³neng¹² ca¹janh³hning mi³tiogh³ gug¹jni dsio¹ quianh¹³ ŋí³ lǿa¹² cog³niáng¹³ ti³hiúh² si² cø²: Lán¹² chi³neng¹² tsih² dsa² høh³ quián¹² dsa² quian¹jni tiogh³ guio¹ juøi², ma¹ján¹ chi³neng¹² lah¹jan² tsih² høh³. Jøng² ca¹lah¹jǿ¹ guio¹ ŋí³ jøng² lán¹² dsa² quian¹jni tiogh³ ta³guio¹ juøi² jøng².  















Jǿg³ ca¹të²́ dsa² chian² juøi² Efeso

2

’Jǿg³ la² dsianh¹³hning quiah¹² tsih² dsa² høh³ quián¹² dsa² quian¹jni chian² jøa³juøi² Efeso: “Lah¹la² juúh² dsa² tiogh³ guiog¹ chi³neng¹² gug² dsio¹, dsa² ŋøa¹² jøa³ ja³ti³tǿng² guio¹ ŋí³ lǿa¹² cog³niáng¹³ chi³hiúh² si² cø². 2 Guiang³jni ca¹lah¹jǿ¹ hi² jmoh² hniah¹². Ta³ huh² ma²ca¹jmoh³ hniah¹². Juanh¹² hoh¹² hniah¹² ca¹mi³bíh³ hniah¹² hoh¹². Tsa¹hnóh¹ hniah¹² dsa² jmo¹² hi² hlaih¹³. Ma²ca¹quinh² hniah¹² jǿg³ dsøg¹² quiah¹² dsa² juúh² hi² lán¹²dsa tsih² dsa² høh³ quian¹jni, ju³lah dsa² ha¹chi² lán¹². Jøng² ca¹lø¹leh¹³ hniah¹² hi² mi²gag¹²dsa. 3 Guiang³jni ma²ca¹jmoh³ hniah¹² juanh¹² hoh¹². Ma²ca¹mi³bíh³  



507

APOCALIPSIS 2

hniah¹² hoh¹² ja³ca¹quinh² hniah¹² quián¹² dsa² hlanh³ báh³ lán¹²dsa. 10 Tsa¹jmóh³ hniah¹² ganh¹ hniah¹² jmø³uai¹² ni³ huu¹³ quieg¹ jní². Ha¹chi² ca¹hǿi² huø³ hoh¹² hniah¹². jmø³uai¹² na¹ bíh³ cánh³ hniah¹². Na¹ 4 Cónh¹jøng² chi² báh³ cøng² jǿg³ bíh³ jmo¹ dsa² hlanh³ hi² tógh²dsa hniah¹² hni¹ŋí³, hi² hniu¹dsa hi² tsa¹tøa¹² dsøa¹jni ja³cogh² hniah¹²: tiuh¹³ hniah¹² jǿg³ quieg¹jni. Jøng² Ha¹chi² ma¹hnángh¹ hniah¹² jní² guie¹ jmai³ cánh³ hniah¹² jmø³uai¹². ju³lah mi³hnángh¹ hniah¹² lah¹jiá¹². 5 Ju³dsiágh¹ hoh¹² hniah¹² ha²lah Mi²ti³ jǿg³ quieg¹ ca¹lah¹cónh¹ jmai³ mi³jmoh² hniah¹² lah¹jiá¹². Ju³jeinh¹³ ja³chianh² hniah¹². Jøng² cuø¹³jni hi² li¹chianh² hniah¹² tiá². 11 Ju³ná³ hoh¹² hniah¹². Mi³jøng² jmóh³ hniah¹² ju³lah mi³jmoh² hniah¹² hein² dsa² lé² nang¹, ju³neng³dsa lah¹ni³. Di³ ta³tí³ la² báh³ nei¹³jni jǿg³ juúh² jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³, hi² hi² ŋi³jŋíh¹jni ŋí³ chi³hiúh² cø² tsaih¹²dsa dsa² quián¹²dsa. Jøng² quiánh² hniah¹², ju³ná³ tsa¹ca¹jéinh¹ ju³ná³ hein² dsa² ca¹tiúh¹, ha¹chi² hi² hoh¹² hniah¹². 6 Cónh¹jøng² chi² jenh¹³ dsa² héi² jmai³ ja³dsián¹ dsa² báh³ cøng² jǿg³ dsio¹ la² quiánh² jmøi¹guǿi¹ ca¹tǿ² tánh¹.” hniah¹², hi² hianh³ hniah¹² ha²lah Jǿg³ ca¹të²́ dsa² chian² juøi² Pérgamo jmo¹² dsa² nicolaítas, ju³lah 12 ’Jøng² jǿg³ la² dsianh¹³hning hiag³jni hŋiéng¹. 7 Ju³ná³ hein² dsa² lé² nang¹, ju³neng³dsa jǿg³ juúh² quiah¹² tsih² dsa² høh³ quián¹² dsa² jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³, hi² tsaih¹²dsa quian¹jni chian² jøa³juøi² Pérgamo: dsa² quián¹²dsa. Ju³ná³ hein² “Lah¹la² juúh² dsa² quin¹² ŋí³ dsa² ca¹tiúh¹, jøng² cuø¹³jni cǿgh¹ hmo¹ ta³ton¹ jag¹³: 13 Guiang³jni dsa² héi² mǿi² ti³hai¹² hma² jmo¹² ca¹lah¹jǿ¹ hi² jmoh² hniah¹². Tiogh³ li¹chian²dsa tiá², hma² tsih¹² ja³dsio¹, hniah¹² ja³jmo¹² dsa² hlanh³ héh¹. ja³guǿ¹³ Diú¹³.” Cónh¹jøng² ma²mi²tih³ báh³ hniah¹² jǿg³ quieg¹jni. Ha¹chi² ma²ca¹tiúh¹ Jǿg³ ca¹të²́ dsa² chian² juøi² Esmirna hniah¹² jǿg³ quieg¹jni, ju³lah jmai³ 8 ’Jøng² jǿg³ la² dsianh¹³hning ca¹jŋëh¹dsa Antipas jøa³ ja³tiogh³ hniah¹², ja³guǿ¹³ dsa² hlanh³. Dsa² quiah¹² tsih² dsa² høh³ quián¹² ti³té¹³ jǿg³ báh³ Antipas ja³cog²jni. dsa² quian¹jni chian² jøa³juøi² 14 Jøng² chi² báh³ cøng² ton¹ jǿg³ Esmirna: “Lah¹la² juúh² dsa² lah¹ni³, dsa² ja³ca¹tóh² jø², tsa¹tøa¹² dsøa¹jni ja³cogh² hniah¹². dsa² ca¹hiog² mi²ca¹jon¹dsa: Di³ chian² ca²dsiogh³ hniah¹², ju³lah 9 Guiang³jni ca¹lah¹jǿ¹ hi² jmoh² dsa² hniu¹ jǿg³ ca¹he¹ hlai³ Balaam hniah¹². Ma²ca¹quinh² hniah¹² ma²lǿih², dsa² ca¹heh¹ hlai³ Balac jmø³uai¹². Ti²ŋiéh² báh³ hniah¹². ha²lah ca¹jmo¹dsa. Mi³jøng² ca¹tánh² Cónh¹jøng² chi² ma¹dsio¹² quiánh² dsa² israel dsag³ hi² ca¹gǿh¹dsa hniah¹² ja³cog² Diú¹³. Guiang³jni má¹ ca¹dsii¹ dsa² siáh² ni³ diú¹³ lan³ hi² ma²ca¹juúh²dsa jǿg³ hlaih¹³ quián¹²dsa, quianh¹³ hi² ca¹jmo¹dsa ja³cogh² hniah¹², ju³lah dsa² juúh² lø³hiug¹²dsa quianh¹³ hio¹³. 15 Jø¹² hi² lán¹²dsa judío. Di³ cónh¹jøng² bíh³ tiogh³ ca²dsiogh³ hniah¹², dsa² ha¹chi² lán¹²dsa mi³né³. Dsa² hniu¹ jǿg³ he¹² dsa² nicolaítas, jǿg³  























508

APOCALIPSIS 2 hi² hiag³jni. 16 Ju³jeinh¹³ hoh¹² hniah¹². Di³ ta³tí³ la² báh³ nei¹³jni juu¹² ja³tiogh³ hniah¹² hi² ŋi³jmo¹jni hning² quianh¹³ dsa² héi² quianh¹³ ŋí³ dsi¹³ ho¹jni, chi²júh² tsa¹jéinh¹ hoh¹² hniah¹². 17 Ju³ná³ hein² dsa² lé² nang¹, ju³neng³dsa jǿg³ juúh² jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³, hi² tsaih¹²dsa dsa² quián¹²dsa. Jøng² ju³ná³ hein² dsa² ca¹tiúh¹, cuø¹³jni hi² gǿh¹ dsa² héi² má¹ maná hi² ma²rø²hma¹. Cuø¹³jni cøng² cang³ teg² hi² rø²ton¹² cøng² jmai³ hmë²́ , jǿg³ tsa¹chian² dsa² li¹cuuh¹². Jan² dsa² héi² li¹ŋi¹², dsa² ca¹të²́ cang³.”  



Jǿg³ ca¹të²́ dsa² chian² juøi² Tiatira

18 ’Jøng³ jǿg³ la² dsianh¹³hning quiah¹² tsih² dsa² høh³ quián¹² dsa² quian¹jni chian² jøa³juøi² Tiatira: “Lah¹la² juúh² ja³ŋiúh³ Diú¹³, dsa² lǿa¹² mø³ni³ ju³lah jní² si² dsíg², dsa² lǿa¹² lø³tai³ ju³lah lǿa¹² ŋí³ bronce ma²lǿa¹² uuh¹²: 19 Guiang³jni ca¹lah¹jǿ¹ hi² jmoh² hniah¹². Hnóh¹ hniah¹² rúh² hniah¹². Héh² hniah¹² jǿg³ quieg¹jni. Mi²hogh³ hniah¹² dsa² chi³quian¹³ jmai³. Mi²bíh³ hniah¹² hoh¹² ja³cuø¹² dsa² hiag¹³ jmø³uai¹². Dsio¹ hi³méh¹ ma²mi²tih³ hniah¹² jǿg³ quieg¹jni cónh¹ jín³ ca¹mi³liagh¹³ hniah¹² lah¹ni³. 20 Cónh¹jøng² chi² báh³ cøng² jǿg³ la² hi² tsa¹tøa¹² dsøa¹jni ja³cogh² hniah¹²: Cøng² hi² hiug² hoh¹² hniah¹² ha²lah jmo¹² hio¹³ tsen² Jezabel héi², dsa² juúh² hi² lán¹²dsa dsa² hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Jøng² mi²gan¹² hio¹³ dsa² mi²ti¹ ne¹jni. He¹² hio¹³ hi² lé² jmo¹dsa hi² lø³hiug¹²dsa, hi² lé² gǿh¹dsa hi² ma²ca¹dsii¹ dsa² siáh² ni³ diú¹³ lan³ quián¹²dsa. 21 Ca¹cuø¹ báh³  







jní² jmai³ hi² mi³jéinh¹ dsǿa¹² hio¹³ héi². Cónh¹jøng² tsa¹chi² ca¹lø¹hniu¹dsa jéinh¹ dsǿa¹²dsa hi² hlaih¹³ jmo¹²dsa. 22 Hi² jøng² jmo¹³jni hi² li¹dsoh³dsa. Jø¹² bíh³ cuø¹³jni ma¹dsio¹² jmø³uai¹² quiah¹² dsa² jmo¹² lø³hiug¹²dsa quianh¹³ hio¹³ héi², ju³ná³ tsa¹ca¹jéinh¹ dsǿa¹²dsa. 23 Jøng² mi³dsian¹³jni guing² quián¹² hio¹³ héi². Jøng² li¹lih¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² quian¹jni, ju³lah dsa² tiogh³ lah¹cøng² lah¹cøng² juøi², hi² ma²guiang³jni ha²lah lǿa¹² dsǿa¹²dsa, ha²lah dsa²jiag¹² dsǿa¹²dsa. Jøng² cuø¹³jni ja³cogh² hniah¹² ca¹lah¹cónh¹ lǿa¹² hi² ma²ca¹jmoh³ hniah¹². 24 Jøng² hniah¹² dsa² chianh² juøi² Tiatira, ju³lah hniah¹² dsa² tsa¹hniu¹ jǿg³ quiah¹² hio¹³ héi², ha¹chi² ma²ca¹lø¹ŋih³ hniah¹² jǿg³ hi² juúh² dsa² héi². Hi² lǿa¹² jǿg³ chi³jnøa¹² quiah¹² dsa² hlanh³, juúh²dsa. Dsio¹ báh³ jøng². Ha¹chi² jǿg³ siíh² juǿi³jni hniah¹². 25 Cónh¹jøng² jmáh³ hniah¹² tí² jǿg³ ma²chi² quiánh² hniah¹² ca¹lah¹ca¹tǿ² ja³ca¹dsiánh¹jni. 26 Ju³ná³ hein² dsa² ca¹tiúh¹, dsa² cøng² hi² ca¹mi¹ti¹ jǿg³ quieg¹ ca¹lah¹jǿ¹ jmai³ ja³chian²dsa, dsa² héi² cuø¹³jni jmo¹dsa héh¹ quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹²dsa. 27 Ma¹dsio¹² bí² li¹chi² quiah¹²dsa ja³jmo¹dsa héh¹. Mi³jøng² niu¹ tei³ jǿg³. Cu¹dsie¹² dsa¹hén² jǿg³ quiah¹² dsa² hiag¹³. Li¹chi² bí² quiah¹²dsa ju³lah lǿa¹² bí² ca¹të²́ jni hŋiéng¹, hi² ca¹cuø¹ ti²ŋieh¹jni. 28 Jøng² cuán¹³jni chi³neng¹² hian² ta¹ca¹jni¹ ja³cog² dsa² héi². 29 Ju³ná³ hein² dsa² lé² nang¹, ju³neng³dsa jǿg³ juúh² jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³, hi² tsaih¹²dsa dsa² quián¹²dsa.”  















509

3

APOCALIPSIS 3 Jǿg³ ca¹të²́ dsa² chian² Sardis

’Jøng² jǿg³ la² dsianh¹³hning quiah¹² tsih² dsa² høh³ quián¹² dsa² quian¹jni chian² jøa³juøi² Sardis: “Lah¹la² juúh² dsa² jian¹² ta³guiog¹ jmi²dsí² quián¹² Diú¹³, dsa² quián¹² ta³guiog¹ chi³neng¹²: Guiang³jni ca¹lah¹jǿ¹ hi² jmoh² hniah¹². Chi² báh³ jǿg³ hi² chianh² hniah¹². Cónh¹jøng² lanh¹² hniah¹² lah¹cøng² hi² ma²ca¹dsánh¹ hniah¹². 2 Ju³jáih³ hniah¹² ha²lah lǿa¹² hi² ma²dsø²hén². Jøng² ju³jmógh³ hniah¹² calah. Di³ léi¹³jni hi² tsa¹jmoh² hniah¹² cu²rø² ja³ta¹ni¹ Diú¹³ quian¹jni. 3 Ju³dsiágh¹ hoh¹² hniah¹² jǿg³ ma²ca¹nengh² hniah¹² ma²ca¹hieih³ hniah¹². Tí² jmáh³ hniah¹² jǿg³ jøng². Jøng² ju³jeinh¹³ hoh¹² hniah¹². Di³ dsianh¹³jni ja³tiogh³ hniah¹² cónh¹ tsa¹ju²jŋiá³, ju³lah dsiég¹² dsa² høin² cónh¹ ja³tsa¹leh¹³ hniah¹², ju³ná³ tsa¹ca¹tiunh¹³ hniah¹² juu¹² jǿg³. 4 Cónh¹jøng² tiogh³ báh³ jan² og¹ dsa² quianh¹³ hniah¹², dsa² tsa¹ma²ca¹hen¹ gug² tai³. Dsa² héi² báh³ ŋi¹nio¹ quianh¹³ jní² ti³quieih¹² hmøah¹² tég¹. Di³ hi² dsiog¹dsa. 5 Ju³ná³ hein² dsa² ca¹tiúh¹, dsa² héi² cáih¹ hmøah¹² tég¹. Jøng² ha¹chi² hén¹³jni jmai³dsa ni³ si² ja³ti³ton¹² dsa² li¹chian² tiá². Jøng² juǿi³jni ti²ŋieh¹jni quianh¹³ ángeles quián¹²dsa hi² lán¹² dsa² héi² dsa² quian¹jni. 6 Ju³ná³ hein² dsa² lé² nang¹, ju³neng³dsa jǿg³ juúh² jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³, hi² tsaih¹²dsa dsa² quian¹dsa.”  









Jǿg³ ca¹të²́ dsa² chian² juøi² Filadelfia

7 ’Jøng² jǿg³ la² dsianh¹³hning quiah¹² tsih² dsa² høh³ quián¹² dsa²  

quian¹jni chian² jøa³juøi² Filadelfia: “Lah¹la² juúh² dsa² han¹³, dsa² ti³té¹³ jǿg³, dsa² chi² bí² ja³cog² dsa² quián¹²dsa ju³lah mi³chi² quiah¹² rai¹³ David. Ha¹chian² dsa² lé² jnái¹ juu¹² ma²ca¹ná¹ jní². Ha¹chian² dsa² lé² ní¹ juu¹² ma²ca¹jnái¹ jní². 8 Guiang³jni ca¹lah¹jǿ¹ hi² jmoh² hniah¹². Ma²ca¹ná¹ báh³ jní² juu¹² ja³gu³noh³ hniah¹². Ha¹chian² dsa² lé² jnái¹ juu¹² jøng². Guiang³jni ha¹chi² ma¹dsio¹² bí² chi² quiánh² hniah¹². Cónh¹jøng² ma²ca¹mi³tih³ hniah¹² jǿg³ quieg¹jni. Ha¹chian² dsa² ma²ca¹tseih³ hniah¹² hi² tsa¹hnøngh² hniah¹² jǿg³ quieg¹jni. 9 Jøng² jmo¹³jni chi¹jné¹ dsa² quián¹² dsa² hlanh³ ja³ta¹neih¹² hniah¹², ju³lah dsa² mi²gag¹³, dsa² juúh² hi² lán¹²dsa dsa² judío. Mi³jøng li¹ŋi¹²dsa hi² lah¹dsóh² hnó¹jni hniah¹². 10 Ca¹quinh² hniah¹² hí³ jǿg³ ca¹juǿi²jni hniah¹² hi² mi³bíh³ hniah¹² hoh¹². Hi² jøng² jmo¹³jni hi² ha¹chi² hi² jénh³ hniah¹² ja³jí¹ jmø³uai¹² quiah¹² ta³cøng² jmøi¹guǿi¹, ja³cog² dsa² jmøi¹guǿi¹ jianh¹² hniah¹². 11 Ha¹chi² li¹hai² dsianh¹³jni. Tí² jmáh³ hniah¹² jǿg³ ma²héh² hniah¹². Mi³jøng² tsa¹chian² jŋíh² hi² dsio¹ li¹chi² quiánh² hniah¹². 12 Ju³ná³ hein² dsa² ca¹tiúh¹, jmo¹³jni lén²dsa dsa² canh¹³ ja³guǿ¹³ Diú¹³ quian¹jni. Tsa¹lǿih² jmai³ ma¹huanh¹dsa ja³jøng². Ni³ quiah¹² dsa² héi² téng³jni jmai³ Diú¹³ quian¹jni, quianh¹³ jmai³ juøi² quiah¹² Diú¹³, Jerusalén hmë²́ , juøi² já¹² juu¹² guiuh¹³ ja³guǿ¹³ Diú¹³ quian¹jni. Jøng² téng³jni ni³ quiah¹² dsa² héi³ jmai³ jní² calah, jmai³jni hmë²́ . 13 Ju³ná³ hein² dsa² lé² nang¹, ju³neng³dsa jǿg³ juúh² jmi²dsí²  











APOCALIPSIS 3​, ​4

510

quiah¹² Diú¹³, hi² tsaih¹²dsa dsa² quián¹²dsa.” Jǿg³ ca¹të²́ dsa² chian² juøi² Laodicea

14 ’Jøng² jǿg³ la² dsianh¹³hning quiah¹² tsih² dsa² høh³ quián¹² dsa² quian¹jni chian² jøa³juøi² Laodicea: “Lah¹la² juúh² dsa² ti³té¹³ jǿg³, dsa² tsih¹² lah¹dsóh² jǿg³ dsøg¹², dsa² ca¹jmo¹ Diú¹³ hi² ca¹jmo¹dsa ca¹lah¹jǿ¹ hi² chi²: 15 Guiang³jni ca¹lah¹jǿ¹ hi² jmoh² hniah¹². Ha¹chi² chinh³ hniah¹² tí² jǿg³ quieg¹jni. Jøng² ha¹chi² gøg² hianh³ hniah¹² jǿg³. Mi³dsio¹ hi³méh¹ ju³ lah¹la² mi³chinh³ hniah¹² tí² jǿg³, ju³ lah¹la² mi³hianh³ hniah¹² jǿg³. 16 Cónh¹jøng² tsa¹lanh¹² hniah¹² dsa² cøng² jǿg³. Hi² jøng² cu¹ŋieih¹³ guianh¹³jni hniah¹² ju³lah jan² dsa² ŋiú² jmøi² hei¹² tsa¹jmá². 17 Juúh² hniah¹² hi² chi² ma¹dsio¹² quiánh² hniah¹², hi² dsio¹ ́ ² hniah¹². Ha¹chi² ma²ca¹ŋi¹ŋëh hi² chi³quianh¹³ hniah¹² jmai³, juúh² hniah¹². Tsa¹lø²leh¹³ hniah¹² hlaih¹³ ma²ca¹ŋi¹jénh² hniah¹², juǿih² hniah¹², ti²ŋiéh² hniah¹², tsa¹jáih² hniah¹², ha¹chi² chi² li¹cáih³ hniah¹². 18 Hi² jøng² jǿg³ la² togh¹³jni hniah¹²: Cog³niáng¹³ quieg¹ jní², hi² ca¹løa¹ dsio¹ quianh¹³ si², dsio¹ láh³ hniah¹². Mi³jøng² li¹chi² ma¹dsio¹² quiánh² hniah¹². Jøng² láh³ hniah¹² hmøah¹² tég¹ quieg¹ jní². Mi³jøng² tsa¹li¹hieh³ hniah¹², ha¹chi² chi² li¹cáih³ hniah¹². Mǿa¹² quieg¹ jní² láh³ hniah¹² hi² táh³ hniah¹² mø³neih³ hniah¹². Mi³jøng² báh³ li¹jniah¹ hniah¹². 19 Jé² báh³ jní² ca¹lah¹já¹ dsa² hnó¹jni. Dsa² héi² cúø¹²jni ju²lih¹³ dsøa¹². Hi² jøng² jmóh³ hniah¹²  











hiug² hoh¹² hniah¹². Jeinh¹³ hoh¹² hniah¹². 20 Jai³lah. Tsenh¹²jni hag³hniú¹³. Tøa¹²jni hniah¹². Ju³ná³ hein² dsa² nang¹ jǿg³ quieg¹, jøng² ní¹dsa hag³hniú¹³, hú¹³jni dsi²néi² quiah¹²dsa. Gøah¹³jni quianh¹³dsa. Jøng² gǿh¹dsa quianh¹³ jní². 21 Ju³ná³ hein² dsa² ca¹tiúh¹, dsa² héi² dsa² cuǿ¹³jni li¹chi² bí² quiah¹²dsa, gú¹dsa ni³ quianh¹³ jní², ju³lah ca¹lø¹chí¹ bí² quieg¹jni mi³ca¹tiag¹jni. Di³ ca¹guø¹jni ni³ trono quianh¹³ ti²ŋieh¹jni calah. 22 Ju³ná³ hein² dsa² lé² nang¹, ju³neng³dsa jǿg³ juúh² jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³, hi² tsaih¹²dsa dsa² quián¹²dsa,” ―ca¹juúh²dsa.  





Mi²juanh¹²dsa Diú¹³ guiuh¹³ ŋi¹juǿi¹

4

Mi³ca¹nang¹jni jǿg³ jøng², jøng² ca¹jái¹jni juu¹² guiuh¹³ ŋi¹juǿi¹. Ma²chi³na¹ cøng² hag³hniú¹³. Jøng² ca¹hløah¹ calah dsa² ca¹hløah¹ lah¹ni³ héi², dsa² hløah¹² tí² ca¹lah¹cøng² ja³hein¹³ løg¹². Jǿg³ la² ca¹tsáih¹dsa jní²: ―Uøi¹² ja³la². Jøng² hé¹³jni hning² ha²lah lé² ja³na¹ bíh³ já¹² ―ca¹juúh²dsa. 2 Dsø¹juu¹² jøng² ca¹jiag¹ jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³. Jøng² ca¹jái¹jni tsih¹² cøng² trono. Guǿ¹² jan² dsa² ni³ trono. 3 Jøng² taih¹² hlaih¹³ quiah¹² dsa² héi², ju³lah taih¹² cang³ sih¹² nih¹², ju³lah lǿa¹² cang³ jaspe quianh¹³ cang³ cornalina. Tsenh¹² jan² mø¹jag³ lah¹jin² lah¹lǿih¹ ja³guǿ¹³dsa. Sih¹² nih¹² lǿ² mø¹jag³ ju³lah lǿa¹² cang³ esmeralda. 4 Jøng² ni³tǿng² calah guieg²quiún² trono lah¹jin² lah¹lǿih¹ ja³guǿ¹³ dsa² héi², tiogh³ ma¹ján¹ dsa² canh¹³ ni³ lah¹cøng² lah¹cøng² trono.  





511

APOCALIPSIS 4​, ​5

Ti³quieih¹² dsa² canh¹³ hmøah¹² tég¹. Dsio¹ báh³ mi³juanh¹³ jnieh³ Tioh¹³ corona cog³niáng¹³ dsi³dsa. hning², mi³dsiog¹ jnieh³ 5 Ja³tsih¹² trono dsi²jo² jøng², cøng² hning², hi² huøh¹² si² ŋíh¹, hi² hein¹³ tí² hning² báh³ dsa² chi² bí². hlaih¹³ cu¹té¹². Hein¹³ gøg². Ni³ Di³ hning² báh³ dsa² ca¹jmoh³ ja³tsih¹³ trono jøng² chi³hiúh² guio¹ ca¹lah¹jǿ¹ hi² chi². si² dsíg² hi² ma²lǿa¹² guiog¹ jmi²dsí² Hning² báh³ dsa² ca¹jmoh³ héh¹. quián¹² Diú¹³. 6 Jø¹² bíh³ ni³ trono Mi³jøng² ca¹lø¹chí¹ ca¹lah¹jǿ¹ hi² neng¹² cøng² ju³lah lǿa¹² cøng² ma²chi² na¹, juúh²dsa. dsieg¹² juøh¹² lǿa¹² jmáh¹lah hø¹² Cøng² si² quianh¹³ jan² jah¹chih² meh² jní² ta¹niúh¹. Jøng² tiogh³ quión² jmi²dsí² lah¹jin² Jøng² ca¹jái¹jni hiu³ cøng² lah¹lǿih¹ lah¹cøng² lah¹cøng² quiuh¹³ si² rø²ban¹² gug²dsa dsio¹, ja³tsih¹³ trono dsi²jo². Ti³dsøa¹³ hliú² dsa² guǿ¹² ni³ trono. Rø²hløah¹² mø³ni³ jmi²dsí² héi², ta¹lah¹ni³dsa, si² rø²ban¹² jøng² ta¹lah¹niúh¹ ta¹lah¹cah³dsa calah. 7 Jmi²dsí² lah¹ni³ quianh¹³ ta¹coh¹³ calah. Rø²jnái¹² si² jniá² ju³lah jniá² jan² hieh¹². Jmi²dsí² ja³rø²ban¹² quianh¹³ guio¹ sellos hi² ja³ma²og¹ jniá² ju³lah jniá² jan² ca³ju² ti³ton¹². 2 Jøng² ca¹jan³jni jan² ángel dsú². Jmi²dsí² ja³ma²úg² jní² ni³ ju³lah bé², dsa² ca¹juúh² tí² jǿg³ la²: jní² ni³ dsa² jmøi¹guǿi¹. Jmi²dsí² ―¿Hein² dsa² lé² ní¹ si² rø²ban¹²? ja³ma²quión² jniá² ju³lah jniá² møin², ¿Hein² dsa² lé² ní¹ sellos? jáh² han¹². 8 Ta³quión² jmi²dsí² ti³dsøa¹³ ―ca¹juúh²dsa. 3 Jøng² ha¹chian² dsa² ca¹lø¹chián¹ jŋiéng² tsø³cog¹² lah¹jan² lah¹jan² jmi²dsí². Ti³ton¹² mø³ni³dsa ta¹coh¹³ dsa² tiúh¹ ní¹ si², ju³lah dsa² ta¹niúh¹ quiah¹²dsa. Jøng² lah¹huu² chian² ŋi¹juǿi¹, ju³lah dsa² chian² lah¹jmø² tsa¹jŋi¹² juúh² jmi²dsí²: jmøi¹guǿi¹, ju³lah dsa² chian² Dsa² han¹³, dsa² han¹³, dsa² han¹³ guio¹juǿi¹ calah. Ca¹lah¹jin³ báh³ Juu¹³ jniang³, tsa¹ca¹tiúh¹dsa jái¹dsa si². 4 Jøng² Diú¹³ juanh¹², dsa² të² ca¹lah¹jǿ¹, ca¹ho¹ hlaih¹³jni. Di³ ha¹chian²dsa dsa² chian² na¹, dsa² chian² ca¹lø¹chián¹ dsa² ní¹ si², dsa² høa¹ ja³ma²ca¹já¹, si². Ca¹lah¹jin³ tsa¹ca¹tiúh¹dsa dsa² cøng² hi² chian² ja³na¹ bíh³ jái¹dsa si². 5 Ni³ jøng² jan² dsa² já¹², juúh² jmi²dsí². juanh¹² héi² ca¹juúh² ca¹tsáih¹ jní²: 9 Jøng² lah¹cu²rón² ja³mi²juanh¹² ―Tsa¹ma¹høg². Di³ ma²ca¹tiúh¹ jmi²dsí² dsa² guǿ¹² ni³ trono, báh³ dsa² ma²lán¹² dsa² juanh¹² ja³mi²dsiog¹dsa dsa² chian² tiá² héi², quián¹² tsø³jong¹³ Judá, dsa² lán¹² ja³cuø¹²dsa di³hmah³, 10 lah¹cu²rón² tsø³jong¹³ rai¹³ David hŋiah¹². jøng² báh³ chi²jné¹² ta³guiug²quión² Ma²lé² ní¹ dsa² héi² si² rø²ban¹² dsa² canh¹³ ni³ dsa² héi². Jøng² dsii¹²dsa quianh¹³ ta³guio¹ sellos quiah¹² corona quiah¹²dsa ni³ dsa² héi². ―ca¹juúh²dsa. 6 Jøng² ca¹jái¹jni ma²tsenh¹² Juúh²dsa: 11 Juu¹³ jniang³, Diú¹³ quián² jan² jah¹chih², jáh² meh², dsi²jo² jniang³, hiug¹² dsiogh¹hning. ja³tsih¹³ trono, jøa³ ja³tiogh³ quión²  



5



















512

APOCALIPSIS 5​, ​6 jmi²dsí² héi² quianh¹³ dsa² canh¹³. Jniá²jah ju³lah jan² jáh² ma²ca¹jon¹. Ti³dsøa¹³ guio¹ mu² juú³jah. Ti³ton¹² guio¹ mø³ni³jah hi² lǿa¹² guiog¹ jmi²dsí² quián¹² Diú¹³ hi² ma²ca¹tsei¹ Diú¹³ ta³cøng² jmøi¹guǿi¹. 7 Jøng² ca¹ŋó¹ jah¹chih². Ca¹ŋi¹can¹²jah si² hiu³ gug²dsa dsio¹, dsa² guǿ¹² ni³ trono. 8 Mi³ca¹ŋi¹can¹²dsa si², jøng² ca¹chi¹jné¹ ta³quión² jmi²dsí² quianh¹³ ta³guiug²quión² dsa² canh¹³, hi² ca¹chi¹jné¹dsa ni³ jah¹chih². Chinh¹² dsa² canh¹³ cøng² arpa, lah¹jan² lah¹jan²dsa. Ti³chinh¹²dsa cuøh³ lǿa¹² cog³niáng¹³ hi² tioh¹³ chiun². Chiun² jøng² báh³ lǿa¹² jǿg³ quiah¹² dsa² quián¹² Diú¹³, jǿg³ hi² ma²ca¹hlanh¹dsa Diú¹³. 9 Jøng² jǿg³ hmë²́ la² ca¹hǿ² dsa² tiogh³ ti³jné¹³: Hiug¹² dsiogh¹hning. Lé² báh³ cánh³hning si². Lé² báh³ náh³hning sellos quiah¹². Di³ ma²ca¹jŋëh¹dsa hning². Quianh¹³ jmø² quiánh²hning ma²ca¹lianh¹hning dsa² jmøi¹guǿi¹, hi² ca¹lø¹quianh¹³dsa Diú¹³, dsa² lán¹² ca¹lah¹i³ ni³ dsa², dsa hløah¹² ca¹lah¹i³ ni³ jǿg³, dsa² chian² ca¹lah¹jǿ¹ juøi², dsa² chian² ta³cøng² jmøi¹guǿi¹. 10 Ma²ca¹jmoh³hning hi² ma²lán¹²dsa dsa² canh¹³ quián¹² Diú¹³, dsa² mi²ti¹ ni³dsa. Ma²ca¹jmoh³hning hi² jmo¹ báh³ dsa² héh¹ ta³cøng² jmøi¹guǿi¹, ca¹hǿ²dsa. 11 Jøng² ca¹jan³jni jue¹² hlaih¹³ ángeles ma²tiogh³ lah¹jin² lah¹lǿih¹ ja³tsih¹³ trono, quianh¹³ ja³tiogh³ jmi²dsí² quianh¹³ dsa² canh¹³.  







Jue¹²dsa tiogh³ ca¹lah¹jin³ tsa¹lé² li¹hí³ quiah¹²dsa. Jøng² ca¹nang¹jni. 12 Tí² ca¹hløah¹dsa: Dsiog¹ báh³ jah¹chih², dsa² ma²ca¹jon¹. Jøng² juúh³ jniang³ dsio¹ báh³ li¹chi² bí² quiah¹²dsa. Ju³li¹chi² ma¹dsio¹² quiah¹²dsa. Ma²ŋi¹²dsa ca¹lah¹jǿ¹. Hiug¹² chi² bí² quiah¹²dsa. Ju³mi³juanh¹³ jniang³ dsa². Ju³mi³dsiog¹ jniang³ dsa². Hí³ jniang³ jǿg³ dsio¹ quiah¹²dsa, ca¹juúh² ángeles. 13 Jøng² ca¹nang¹jni hi² hløah¹² ca¹lah¹já¹ dsa² chian², dsa² ca¹jmo¹ Diú¹³, ju³lah dsa² chian² ŋi¹juǿi¹, ju³lah dsa² chian² jmøi¹guǿi¹, ju³lah dsa² chian² guio¹juǿi¹, ju³lah ca¹lah¹jǿ¹ hi² tioh¹³ jmø³ŋih¹³. Lah¹la² ca¹juúh² ca¹lah¹já¹ dsa² héi²: Hí³ jniang³ jǿg³ dsio¹ quiah¹² dsa² guǿ¹² ni³ trono quianh¹³ jah¹chih². Ju³mi³juanh¹³ jniang³ dsa² héi². Ju³mi³dsiog¹ jniang³ dsa² héi². Ju³li¹chi² bí² quiah¹²dsa jmai³ ŋi² ja³já¹³, jmai³ ŋi² ja³dság¹, ca¹juúh²dsa. 14 Jøng² ca¹juúh² ta³quión² jmi²dsí² héi²: ―Lah¹jøng² ju³lé³ ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹chi¹jné¹ ta³guiug²quión² dsa² canh¹³. Ca¹mi¹juanh¹²dsa Diú¹³.  





6

Guio¹ sellos

Jøng² ca¹jái¹jni mi³ca¹ní¹ jah¹chih² sello lah¹ni³ quiah¹² guio¹ sellos jøng². Ca¹nang¹jni mi³ca¹hløah¹ jan² jmi²dsí², dsa² lán¹² quión² héi². Tí² hlaih¹³ ca¹hløah¹ jmi²dsí² ju³lah lǿa¹² hi² hein¹³ ŋíh¹. Ca¹juúh²dsa:

513

APOCALIPSIS 6

―Ŋi² ja³la². 2 Jøng² ca¹jan³jni jan² cuø³ tiug². Chinh¹² dsa² guǿ¹² cah³ cuø³ hma² téng²dsa, hma² chiunh². Jøng² ca¹tí²dsa corona dsi³ dsa² héi². Di³ hi² lán¹²dsa dsa² lǿh². Jøng² ŋó¹²dsa hi² líh²dsa hi³méh¹. 3 Jøng² mi³ca¹ní¹ jah¹chih² sello ja³ma²ton¹, ca¹nang¹jni ca¹hløah¹ jmi²dsí² ja³ma²og¹. Ca¹juúh²dsa: ―Ŋi² ja³la². 4 Jøng² ca¹gu¹hái¹ jin³ jan² cuø³, jáh² guión². Jøng² ca¹lø¹chí¹ bí² quiah¹² dsa² guǿ¹² cah³ cuø³ héi², hi² jŋíh²dsa jǿg³ hi² ma²neng¹² tei³ ni³ jmøi¹guǿi¹. Mi³jøng² mi¹dsian¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ roh¹³. Jøng² ca¹cuúh¹dsa dsa² héi² cøng² ŋi³tǿi¹ jain³. 5 Jøng² mi³ca¹ní¹ jah¹chih² sello ja³ma²hnøa¹², ca¹nang¹jni ca¹hløah¹ jmi²dsí² ja³ma²úg²: Ca¹juúh²dsa: ―Ŋi² ja³la². Jøng² ca¹jan³jni jan² cuø³ lianh². Chinh¹² dsa² guǿ¹² cah³ cuø³ cøng² ŋí³ dsii¹²dsa héh¹. 6 Jøng² ca¹nang¹jni ca¹hløah¹ jan² dsa² jøa³ ja³tiogh³ jmi²dsí². Ca¹juúh²dsa: ―Guie¹ héh¹ cog³ cán²dsa cøng² kilo juu² hi³ŋíh¹. Guie¹ héh¹ cán²dsa hnøa¹² kilo cebada. Jøng² tsa¹cuúh³hning hi² dsa¹hén² nang³ quianh¹³ jmøh¹³ møi¹gu²jøah¹³ ―ca¹juúh²dsa. 7 Jøng² mi³ca¹ní¹ jah¹chih² sello ja³ma²quiún², ca¹nang¹jni ca¹hløah¹ jmi²dsí² ja³ma²quión². Ca¹juúh²dsa: ―Ŋi² ja³la². 8 Jøng² ca¹jan³jni jan² cuø³ nió². HMÓ¹ báh³ tsen² dsa² guǿ¹² cah³ cuø³. Jøng² dsa² tsen² GUIO¹JUǾI¹ ma²já¹² chi³dsen¹³ cah³dsa. Jøng² ca¹lø¹chí¹ bí² quiah¹² dsa² og¹ héi² ca¹lah¹cónh¹ ja³té¹² cøng² quiuh¹³  













jmøi¹guǿi¹. Jøng² mi¹dsian¹²dsa dsa² jmøi¹guǿi¹ quianh¹³ hning², quianh¹³ hag³cón², quianh¹³ hi² li¹dsoh³dsa, quianh¹³ jah²núng³ chian² jmøi¹guǿi¹. 9 Jøng² mi³ca¹ní¹ jah¹chih² sello ja³ma²hŋí², ca¹jái¹jni niúh¹ ja³lǿa¹² ni³hiég² hi² tiogh³ jmi²dsí² quián¹² dsa² ma²ca¹dsan¹ ni³ huu¹³ hi² hé²dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³, ni³ huu¹³ hi² ca¹chính²dsa tí² jǿg³ jøng². 10 Tí² ca¹hløah¹ jmi²dsí² héi²: ―Juu¹³ jniang³, dsa² han¹³ báh³ hning², dsa² ti³té¹³ jǿg³. ¿Ha²lǿih² cángh³hning jǿg³ dsøg¹² quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹? ¿Ha²lǿih² jeinh¹³hning dsag³ quiah¹² dsa² ca¹mi¹dsiag¹² jnieh³? ―ca¹juúh² jmi²dsí² héi². 11 Jøng² ca¹ŋë² dsa² héi² hmøah¹² tég¹ hi² ca¹cáih¹dsa lah¹jan² lah¹jan²dsa. Ca¹lø¹chí¹ jǿg³ hi² mi³mi¹tián² dsa² héi² dsǿa¹² jín³ cu²hna², ca¹lah¹ca¹tǿ² ja³ca¹hian¹² dsa² dsan² ni³ huu¹³ hi² hé²dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 12 Jøng² mi³ca¹ní¹ jah¹chih² sello ja³ma²jŋiéng², jøng² ca¹jái¹jni ca¹táh² onh¹² tí² hlaih¹³ cu¹té¹² jmøi¹guǿi¹. Jøng² ca¹øg² si² quiah¹² hieg². Ca¹nioh¹², ju³lah lǿa¹² hmøah¹² lih² caih¹² ca²dsiog³dsa na³ma²ca¹jon¹ dsa² quián¹²dsa. Ca¹lø¹guión² tsøh² ju³lah lǿa¹² jmø². 13 Jøng² chi³neng¹² ti³buh¹² guiuh¹³ ca¹siúgh² ni³ huø¹, ju³lah quian¹² møi¹higo røh² jmai³ hei¹² dsí² tí². 14 Jøng² ca¹ŋi¹hén² guiuh¹³ jmøi¹guǿi¹, ju³lah jan² dsa² ca¹bán² mu³si². Jøng² ca¹jŋih¹² ja³mi³ti³neng¹² ca¹lah¹jǿ¹ máh², quianh¹³ ca¹lah¹jǿ¹ huø¹ ti³neng¹² dsi²jo² jmø³ŋih¹³. 15 Jøng² ca¹hmóh¹ dsa² canh¹³ ti³quin¹² ni³ quiah¹² dsa²  













514

APOCALIPSIS 6​, ​7 jmøi¹guǿi¹ jian¹²dsa. Ca¹hmóh¹dsa niúh¹ tøg²hløg² máh². Quianh¹³dsa ca¹lah¹i³ ni³ dsa², ju³lah hlég² canh¹³, ju³lah dsa² chi² cog³, ju³lah dsa² chi² bí², ju³lah dsa² jmo¹² ta³ quiah¹² dsa², quianh¹³ dsa² jmo¹² ta³ quiah¹² guiog¹³. 16 Ca¹juúh² dsa² héi², ca¹hlanh¹dsa máh², ca¹hlanh¹dsa cang³: ―Siog² ni³ quián² jnieh³. Hma³ jnieh³. Mi³jøng² tsa¹jǿi² dsa² guǿ¹² ni³ trono, quianh¹³ jah¹chih². Di³ ma²hiag¹³dsa jnieh³. 17 Di³ ca¹dsiég¹ jmai³ ja³li¹hiag¹³ jah¹chih² quianh¹³ dsa² guǿ¹² ni³ trono. Jøng² jin³ hein² tsa¹chian² tiúh¹ quianh¹³ dsa² héi² ―ca¹juúh²dsa.  



7

Tsø³jong¹³ Israel ca¹hia¹ Diú¹³

Ni³ jøng² ca¹jan³jni quión² ángeles tiogh³ lah¹jan²dsa lah¹cøng² lah¹cøng² quiuh¹³ jmøi¹guǿi¹. Ma²jmo¹² ángeles hi² tsa¹ŋøa¹ dsí² ni³ huø¹ quianh¹³ ni³ jmø³ŋih¹³. Mi³jøng² tsa¹ŋøa¹ dsí² ni³ ca¹lah¹jin³ cøng² hma². 2 Jøng² ca¹jan³jni jín³ jan² ángel, ma²já¹² juu¹² ja³hian² hieg². Quin¹² ángel sello quiah¹² Diú¹³, dsa² chian² tiá². Jøng² tí² ca¹hløah¹ ángel, ca¹tsáih¹dsa quión² ángeles héi², dsa² ca¹lø¹chí¹ bí² hi² hén²dsa ni³ huø¹ quianh¹³ ni³ jmø³ŋih¹³. Ca¹juúh² ángel: 3 ―Tsa¹henh¹³ hniah¹² ni³ huø¹ quianh¹³ ni³ jmø³ŋih¹³. Tsa¹henh¹³ hniah¹² hma² ca¹lah¹ca¹tǿ² ja³ma²ca¹quiég³ jnieh³ sello dsi³quí¹² dsa² mi²ti¹ ni³ Diú¹³ quián² jniang³ ―ca¹juúh² ángel. 4 Jøng² ca¹nang¹jni jǿg³ ha²cónh¹ dsa² té¹² hi² ca¹quieg² Diú¹³ sello quiah¹²: Cøng² ŋi²lǿg² rø²dsǿ²  





ton¹lág¹ rø²dsǿ² quiún² mei¹³ dsa², dsa² chian² ca¹lah¹jǿ¹ juøi² dsa² israel. 5 Ca¹hia¹dsa guie¹tǿn² mei¹³ tsø³jøng¹³ Judá, quianh¹³ guie¹tǿn² mei¹³ tsøjong¹³ Rubén, quianh¹³ guie¹tǿn² mei¹³ tsø³jong¹³ Gad, 6 quianh¹³ guie¹tǿn² mei¹³ tsø³jong¹³ Aser, quianh¹³ guie¹tǿn² mei¹³ tsø³jong¹³ Neftalí, quianh¹³ guie¹tǿn² mei¹³ tsø³jong¹³ Manasés, 7 quianh¹³ guie¹tǿn² mei¹³ tsø³jong¹³ Simeón, quianh¹³ guie¹tǿn² mei¹³ tsø³jong¹³ Leví, quianh¹³ guie¹tǿn² mei¹³ tsø³jong¹³ Isacar, 8 quianh¹³ guie¹tǿn² mei¹³ tsø³jong¹³ Zabulón, quianh¹³ quie¹tǿn² mei¹³ tsø³jong¹³ José, quianh¹³ guie¹tǿn² mei¹³ tsø³jong¹³ Benjamín.  







Dsa² jue¹² ti³quieih¹² hmøah¹² tég¹

9 Ni³ jøng² ca¹jái¹jni hi² ma²tiogh³ jue¹² hlaih¹³ dsa², ju³lah dsa² chian² ta³cøng² jmøi¹guǿi¹, ca¹lah¹i³ ni³ dsa², dsa² hløah¹² ca¹lah¹i³ ni³ jǿg³, dsa² chian² ca¹lah¹jǿ¹ juøi². Ma²tiogh³ dsa² héi² ni³ ja³tsih¹³ trono, ja³tsenh¹³ jah¹chih². Jue¹² dsa² tiogh³ ca¹lah¹jin³ tsa¹lé² li¹hí³ quiah¹²dsa. Ti³quieih¹²dsa hmøah¹² tég¹. Ti³chinh¹²dsa moh¹³ hma² tsǿn¹². 10 Jøng² tí² ca¹hløah¹dsa, ca¹juúh²dsa: Dsa² héi² báh³ lég² jniang³, Diú¹³ quián² jniang³, dsa² guǿ¹² ni³ trono, quianh¹³ jah¹chih², ca¹juúh²dsa. 11 Jøng² ti³tón² ángeles lah¹jin² lah¹lǿih¹ ja³tsih¹³ trono, quianh¹³ ja³tiogh³ dsa² canh¹³, quianh¹³ ja³tiogh³ jmi²dsí² quión². Jøng² ca¹guianh¹dsa huø¹, ti³hai¹² ni³dsa ta¹lah¹huø¹, ni³ ja³tsih¹³ trono. Ca¹mi¹juanh¹²dsa Diú¹³. 12 Ca¹juúh²dsa:  







515

APOCALIPSIS 7​, ​8

Lah¹jøng² ju³lé³. Hí³ jniang³ jǿg³ dsio¹ quiah¹² Diú¹³. Mi³dsiog¹ jniang³ dsa² héi², dsa² ma²ŋi¹² ca¹lah¹jǿ¹. Ma²ca¹jmo¹dsa hi² dsio¹ ja³cog² jniang³. Mi³juanh¹³ jniang³ dsa². Ju³jmo¹³dsa héh¹. Ju³li¹chi² bí² quiah¹²dsa, jmai³ ŋi² ja³já¹³, jmai³ ŋi² ja³dság¹. Lah¹jøng² ju³lé³, ca¹juúh²dsa. 13 Jøng² jan² dsa² juanh¹² ca¹juúh², ca¹tsáih¹ jní²: ―¿Hein² dsa² lang¹², ti³quieih¹² hmøah¹² tég¹? ¿Ha² juu¹² ma²ja²lé²dsa? ―ca¹juúh²dsa. 14 Jøng² ca¹juǿi²jni dsa²: ―Hning² báh³ dsa² ma²ŋih³, Guiuh¹³ ―ca¹juúh¹jni. Jøng² ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa jní²: ―Dsa² lang¹² báh³ ca¹ŋi¹ŋë²́ jmø³uai¹², mi³ca¹niu¹ cøng² jmø³uai¹² hiug¹² ni³ jmøi¹guǿi¹. Quianh¹³ jmø³ jah¹chih² ca¹mi¹jŋiéi¹²dsa, ca¹jmo¹dsa teg² hmøah¹² hi² ti³quieih¹²dsa. 15 Hi² jøng² ma²tiogh³dsa ja³tsih¹³ trono quiah¹² Diú¹³. Ma²mi²ti¹dsa ni³ Diú¹³ lah¹hu² lah¹jmø². Jøng² dsa² guǿ¹² ni³ trono ma²jmo¹² hí³ ca¹lah¹já¹ dsa² héi², dsa² tiogh³ cog²dsa. 16 Ha¹chi² jmø³uai¹² ma¹cán²dsa hi² ha¹chi² li¹hǿnh² li¹gǿh¹dsa. Ha¹chi² ma¹quióg¹dsa quianh¹³ hieg². Ha¹chi² ma¹jenh¹³dsa hi² dsíg² neng¹². 17 Jøng² jah¹chih² tsenh¹² ni³ trono jmo¹ hí³ dsa² héi². Dsa¹jiag¹dsa juu¹² ja³hii² jmøi² jmo¹ li¹chian²dsa tiá². Jøng² tsíg¹ Diú¹³ ca¹lah¹jǿ¹ jmøi² ma²ca¹lah¹ ni³dsa.  



ŋi¹juǿi¹ ca¹lah¹cónh¹ ca¹jag¹³ hora. 2 Jøng² ca¹jan³jni guiog¹ ángeles, dsa² ti³tón² ja³ta¹ni¹ Diú¹³. Jøng² ca¹lø¹chí¹ guio¹ løg¹² hi² jiég²dsa quiah¹² ángeles héi², cøng² lǿg¹² lah¹jan² lah¹jan²dsa. 3 Jøng² ca¹nung² jín³ jan² ángel ni³hiég², chinh¹²dsa cuøh³ lǿa¹² cog³niáng¹³ ja³tioh¹³ chiun². Jøng² ma¹dsio¹² chiun² ca¹lø¹chí¹ quiah¹²dsa hi² mi²guian¹²dsa quianh¹³ jǿg³ quiah¹² dsa² quián¹² Diú¹³, jǿg³ ma²ca¹hlanh¹dsa Diú¹³. Mi³jøng² dsii¹dsa hi² jøng² ni³hiég² lǿa¹³ cog³niáng¹³ tsih¹² ni³ trono. 4 Jøng² ca¹niu¹ jmi³ŋi³ quiah¹² chiun² quianh¹³ jǿg³ jøng², hi² neng¹² gug² ángel héi². Ca¹hǿi² ca¹tǿ² ni³ Diú¹³. 5 Ni³ jøng² ca¹cán¹ ángel cuøh³ jøng² calah. Ca¹tóh²dsa si² dsíg² neng¹² ni³hiég². Jøng² ca¹guieh¹dsa ni³ jmøi¹guǿi¹. Jøng² ca¹qui² ca¹ning² ni³ jmøi¹guǿi¹. Ca¹siúgh² ca¹ning² si² ŋíh¹. Ca¹táh² onh¹².  













8

Ca¹ní¹dsa sello ja³ma²guio¹

Jøng² mi³ca¹ní¹ jah¹chih² sello ja³ma²guio¹, jøng² ca¹hǿi² tei³

Ca¹jiég² ángeles løg¹²

6 Jøng² ca¹jmo¹ guiog¹ ángel héi² ju²jŋia¹³ hi² jiég²dsa løg¹² quiah¹². 7 Jøng² mi³ca¹jiég² ángel lah¹ni³ løg¹² quiah¹², ca¹quia¹ jneh³ dsøa³ ni³ jmøi¹guǿi¹ quianh¹³ si² dsíg² rø²guian¹² jmø². Jøng² ca¹cǿg² ca²jneh³ ca¹lah¹cónh¹ ja³ma²lǿ¹² hnøa¹² jneh³ ta³cøng² jmøi¹guǿi¹. Ja³ca¹cǿg² jøng² ca¹cǿg² ca¹lah¹jǿ¹ hma² quianh¹³ nung² røh². 8 Jøng² mi³ca¹jiég² ángel ja³ma²og¹ løg¹² quiah¹², ca¹táh² ca¹tǿ² ni³ jmø³ŋih¹³ cøng² hi² lǿa¹² ju³lah lǿa¹² máh² juøh¹² hiu³ si² dsíg². Jøng² ca¹løa¹ jmø² ca¹lah¹cónh¹ ca²jneh³ ja³ma²lǿa¹² hnøa¹² jneh³ ta³cøng² jmø³ŋih¹³. 9 Ja³ca¹løa¹ jmø² jøng²,  







516

APOCALIPSIS 8​, ​9 ca¹dsan¹ ca¹lah¹já¹ jáh² tiogh³ jmøi². Jø¹² bíh³ ca¹hen¹ ca¹lah¹jǿ¹ barco ŋi²nio³ ja³jøng². 10 Jøng² mi³ca¹jiég² ángel ja³ma²úg² løg¹² quiah¹², ca¹tánh² jan² chi³neng¹² juanh¹², chi³hiúh² si² dsíg² hlaih¹³ cu¹té¹². Ca¹tánh² ni³ ca¹lah¹cónh¹ cøng² dsoh¹³ ja³ma²lǿa¹² hnøa¹² dsoh¹³ ca¹lah¹jǿ¹ jmøi² hiu³ jmøi¹guǿi¹, ju³lah jmøi² juøh¹², quianh¹³ jmøi² gu². 11 Ajenjo báh³ tsen² chi³neng¹² héi². Hi² jøng² ca¹lø¹dsih¹ hlaih¹³ jmøi² ja³jøng², ju³lah dsih¹ høg² ajenjo. Jøng² jue¹² hlaih¹³ dsa² ca¹dsan¹ mi³ca¹løa¹ lah¹jøng². 12 Jøng² mi³ca¹jiég² ángel ja³ma²quión² løg¹² quiah¹², ca¹hen¹ ca¹lah¹cónh¹ cøng² dsoh¹³ ja³ma²lǿa¹² hnøa¹² dsoh¹³ ca¹lah¹jǿ¹ si² ti³buh¹² guiuh¹³, ju³lah hieg², quianh¹³ tsøh², quianh¹³ chi³neng¹². Jøng² ca¹nioh¹² ca¹lah¹cónh¹ cøng² dsoh¹³ ja²ma²lǿa¹² hnøa¹² dsoh¹³ ja³neng² quianh¹³ ŋi²jmø². 13 Ni³ jøng² ca¹jan³jni jan² ángel han¹² guiuh¹³ dsi³guøi². Ca¹nang¹jni mi³ca¹hløah¹ ángel tí². Ca¹juúh² ángel: ―¡He³ lah¹hiug¹² juǿi² dsa² chian² jmøi¹guǿi¹ na³ma²tǿ² ja³jiég² jin³ úg² ángel løg¹² quiah¹²! ―ca¹juúh² ángel. Jøng² mi³ca¹jiég² ángel ja³ma²hŋiá² løg¹² quiah¹², ca¹jan³jni jan² chi³neng¹² hi² ca¹tánh² ni³ huø¹. Jøng² ca¹lø¹chí¹ quiah¹² chi³neng¹² héi² cøng² ju³ŋí³ hi² ní¹dsa hag³ tøg² nǿng² hi² ho¹² ca¹tǿ² guio¹juǿi¹. 2 Mi³ca¹ní¹dsa hag³ tøg² jøng², ca¹jŋǿng² jmi³ŋi³ ju³lah lǿa¹² tøg² juøh¹² ja³to¹²dsa hi³ŋíh¹. Cu¹dsie¹² ca¹nioh¹² jmøi¹guǿi¹  







9



quianh¹³ jmi³ŋi³ hi² tsa¹ma¹jniá² hieg². 3 Jøng² ca¹huanh¹² chi³nøh² ja³hei¹² jmi³ŋi³ jøng². Ca¹ŋi³nio³jah ni³ jmøi¹guǿi¹. Ca¹lø¹chí¹ bí² quiah¹² jáh² hi² cuø¹jah jmø³uai¹² ju³lah lán¹² chi³hniú¹² chian² jmøi¹guǿi¹. 4 Ca¹lø¹chí¹ jǿg³ quiah¹² jáh² hi² tsa¹hén²jah høg² nung² quianh¹³ hma² hi² chi² ni³ jmøi¹guǿi¹. Jmáh¹lah dsa² báh³ cuø¹jah jmø³uai¹², ju³lah dsa² tsa¹ti³ton¹² sello quiah¹² Diú¹³ dsi³quí¹². 5 Cónh¹jøng² ha¹chi² ca¹cuø¹dsa jǿg³ hi² mi¹dsiag¹²jah. Ca¹lah¹cónh¹ hi² cuø¹ jmø³uai¹²jah hŋiá² tsøh² jmai³, ju³lah lǿa¹² jmø³uai¹² cuø¹² chi³hniú¹². 6 Jmai³ jøng² li¹hniu¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ hi² dsián¹. Cónh¹jøng² ha¹chi² dsoh¹²dsa ha²lah dsián¹dsa. Ha¹chi² dsoh¹²dsa hmó¹. 7 Jniá² chi³nøh² ju³lah jniá² cuø³ tiogh³ ju²jŋia¹³ hi² dsa¹lé²jah hning². Tioh¹³ dsi³jah ju³lah jní² cøng² corona lǿa¹² cog³niáng¹³. Jní² ni³jah ju³lah jní² ni³ dsa². 8 Jain³ jŋiu² dsi³jah ju³lah lǿa¹² jŋiu² dsi³ hio¹³. Lǿa¹² jan³jah ju³lah lǿa¹² jan³ hieh¹². 9 Lǿa¹² tsø³cuúh³ quiah¹²jah ju³lah lǿa¹² ŋí³. Hein¹³ tsø³cog¹²jah ju³lah hein¹³ hliú² hma² løh¹² hi² tsøah¹² cuø³ ja³dsa¹lé²dsa hning². 10 Dsi¹³ cong¹²jah hi² dsi¹³ tang¹² ju³lah lǿa¹² quiah¹² chi³hniú¹². Quianh¹³ cong¹²jah jøng² hi² chi² bí² quiah¹² jáh² hi² cuúh¹jah dsa² jmøi¹guǿi¹ jmø³uai¹² ca¹tǿ² hŋiá² tsøh² jmai³. 11 Jøng² ángel quiah¹² tøg² nǿng² jøng² ma²lán¹² dsa² dsen¹³ quián¹² chi³nøh² héi². Abadón báh³ tsen² ángel héi² quianh¹³ jǿg³ hebreo. Apolión báh³ tsen²dsa quianh¹³ jǿg³ griego, hi² hniu¹dsa juúh²dsa “dsa² hén² ca¹lah¹jǿ¹.”  

















517

APOCALIPSIS 9​, ​10

12 Ma²ca¹tsø³jue¹³ cøng² jmø³uai¹² hiug¹². Hei¹² jín³ ton¹. 13 Jøng² mi³ca¹jiég² ángel ja³ma²jŋió² løg¹² quiah¹², ca¹nang¹jni cøng² jǿg³ jøa³ ja³ti³dsøa¹³ mu² juú³ jáh², lah¹cøng² lah¹cøng² quiuh¹³ ni³hiég² lǿa¹² cog³niáng¹³ tsih¹² ja³ta¹ni¹ Diú¹³. 14 Jøng² ca¹juúh² jǿg³ ca¹tsáih¹ ángel ja³ma²jŋió² chinh¹² løg¹² quiah¹²: ―Liog² ta³quión² ángeles ti³hŋio¹² chiuh³ jmøi² juøh¹² Eufrates ― ca¹juúh² jǿg³. 15 Hi² jøng² ca¹lúg² ta³quión² ángeles héi², dsa² ma²tiogh³ ju³jŋia¹³ hi² mi¹dsian¹²dsa dsa² chian² jmøi¹guǿi¹. Di³ ma²lǿa¹² jǿg³ he² ji²ŋi², hein² tsøh², he² jmai³, he² hora tøa¹ ja³mi¹dsian¹² ángeles héi² ca¹lah¹cónh¹ cøng² dsoh¹³ ja³ma¹lǿa¹² hnøa¹² dsoh¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² jmøi¹guǿi¹. 16 Ca¹nang¹jni ha²cónh¹ hlég² mi³tiogh³ quián¹² dsa² héi², hlég² tiogh³ cah³ cuø³. Jøng² mi³té¹² ton¹ ŋi²lǿg² milliones jmáh¹lah hlég² quián¹²dsa. 17 Jøng² lah¹la² lǿa¹² ca¹jan³jni cuø³ hi² ca¹he¹ Diú¹³: Rø²ton¹² ŋí³ ni³ dsǿa¹² dsa² tiogh³ cah³ cuø³. Lǿa¹² guiéng² quianh¹³ røh² quianh¹³ néng² ŋí³ jøng². Lǿa¹² dsi³ cuø³ ju³lah lǿa¹² dsi³ hieh¹². Jøng³ hag³ cuø³ huøh¹² si² dsíg² quianh¹³ jmi³ŋi³ quianh¹³ azufre. 18 Jøng² quianh¹³ hi² hnøa¹² hi² hlaih¹³ jøng² hi² huøh¹² hag³ cuø³ ca¹dsan¹ ca¹lah¹cónh¹ cøng² dsoh¹³ ja³ma²lǿa¹² hnøa¹² dsoh¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² jmøi¹guǿi¹. 19 Di³ hag³jah quianh¹³ cong¹²jah chi² bí² hi² cuøh¹²jah dsa² jmøi¹guǿi¹ jmø³uai¹². Dsi³ møh² ti³dsøa¹³ cong¹²jah. 20 Dsa² ca¹chióg¹, dsa² tsa¹ca¹dsan¹ quianh¹³ jmø³uai¹²  

















jøng², ha¹chi² ca¹jéinh¹ dsǿa¹²dsa hi² hlaih¹³ ma²ca¹jmo¹dsa. Cøng² hi² ca¹hlanh¹ báh³ dsa² jmi²dsí² hlaih¹³. Ca¹mi¹juanh¹²dsa lah¹jøng² diú¹³ lan³ lǿa¹² cog³niáng¹³ cog³teg², lǿa¹³ ŋí³ bronce quianh¹³ cang³ quianh¹³ hma², diú¹³ lan³ tsa¹jniuh¹² tsa¹nang¹² tsa¹ŋøa¹². 21 Ha¹chi² ca¹jéinh¹ dsǿa¹²dsa calah hi² mi¹dsian¹²dsa dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹²dsa. Cøng² hi² jmo¹²dsa hi² hlaih¹³ juu¹² dsǿa¹²dsa. Jmo¹²dsa lø³hiug¹²dsa quianh¹³ hio¹³. Høin¹²dsa hi² chi² quiah¹² dsa² juøi² jian¹²dsa.  

Jan² ángel chinh¹² cøng² si² mih²

10

Jøng² ca¹jan³jni jin³ jan² ángel bé², dsa² ma²siog¹² juu¹² ŋi¹juǿi¹. Juu¹² jøa³ cøng² jneng¹² ca¹siog¹dsa. Tsenh¹² jan² mø¹jag³ ta¹guiuh¹³ ja³lǿa¹² dsi³dsa. Sih¹² ni³dsa ju³lah taih¹² hieg². Lǿa¹² tai³dsa ju³lah lǿa¹² jmáh¹lah si² dsíg². 2 Hiu³ cøng² si² mih² gug²dsa. Ma²chi³na¹ si². Jøng² ca¹nung²dsa ni³ jmøi¹guǿi¹. Tai³dsa dsio¹ ca¹chi¹dsén²dsa ni³ jmø³ŋih¹³. Tai³dsa cøng² ca¹chi¹dsén²dsa ni³ huø¹. 3 Jøng² ca¹hløah¹dsa tí² ju³lah ho¹² hieh¹². Mi³ca¹hløah¹dsa jøng² ca¹ŋai¹ ta³guiog¹ ŋíh¹. 4 Ma²ca¹hein¹³ tí² ŋíh¹, jøng² mi³tǿng³jni jǿg³ ni³ si², jǿg³ ca¹jmo¹ ŋíh¹, mi³ca¹nang¹jni cøng² jǿg³ guiuh¹³ ŋi¹juǿi¹, ca¹tsáih¹dsa jní²: ―Tsa¹ju³héh³hning jǿg³ ma²na²ŋai¹ ŋíh¹. Tsa¹tøngh¹³hning si² jǿg³ ma²na²juúh²dsa ―ca¹juúh²dsa. 5 Jøng² ángel ca¹jan³jni héi², dsa² ma²tsenh¹² ni³ jmø³ŋih¹³ quianh¹³ ni³ huø¹, juu¹² guiuh¹³ ca¹chio¹ dsa² héi² gug²dsa dsio¹. 6 Jøng²  









APOCALIPSIS 10​, ​11

518

ca¹hia¹dsa Diú¹³, dsa² chian² tiá², dsa² ca¹jmo¹ jmøi¹guǿi¹, quianh¹³ jmø³ŋih¹³, quianh¹³ hi² tioh¹³ guiuh¹³, quianh¹³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² chi² jmøi¹guǿi¹. Ca¹mi¹dsøg¹²dsa jǿg³ quiah¹²dsa. Ca¹juúh²dsa: ―Ma³ŋi¹² Diú¹³ lah¹dsóh² ha¹chi² ma¹li¹hai³ 7 li¹ti¹ jǿg³ chi³jnøa¹² ca¹jmo¹ Diú¹³, jǿg³ ca¹hǿ² dsa² mi²ti¹ ni³dsa. Di³ li¹ti¹ báh³ jǿg³ jøng² na³ma²ca¹jiég² ángel ja³ma²guiog¹ løg¹² quiah¹² ―ca¹juúh²dsa. 8 Jøng² ca¹tsáih¹dsa jní² calah, dsa² ca¹hløah¹ guiuh¹³ ŋi¹juǿi¹, ca¹juúh²dsa: ―Gu²quin² si² mih² ma²chi³na¹, si² hiu³ gug² ángel ma²tsenh¹² ni³ jmø³ŋih¹³ quianh¹³ ni³ huø¹ ―ca¹juúh²dsa. 9 Jøng² ca¹ŋó¹jni. Ca¹juǿi²jni ángel hi² mi³cuø¹dsa si² jøng². Jøng² ca¹juúh² ángel, ca¹tsáih¹ jní²: ―Janh¹³ si². Jøng² cǿgh³hning. Jøng² lé² rǿg² hagh³hning, ju³lah lǿa¹² jmø³tah¹². Jøng² na³ma²dsiég¹² togh¹²hning dsih¹ lé² ―ca¹juúh²dsa. 10 Ca¹cang¹ báh³ jní² si² hi² ca¹jáinh¹ ángel. Jøng² ca¹gøah¹jni. Jøng² rǿg² ca¹løa¹ ho¹jni ju³lah rǿg² jmø³tah¹². Jøng² mi³ca¹gøah¹jni jøng², ca¹lø¹dsih¹ tuh¹²jni. 11 Ni³ jøng² ca¹tsáih¹dsa jní²: ―Hniuh¹² hǿh³hning jǿg³ calah, jǿg³ quiah¹² dsa² jue¹², dsa² chian² hliú² juøi², dsa² hløah¹² hliú² ni³ jǿg³, dsa² dsen¹³ juøi² ―ca¹juúh²dsa.  









11

Og¹ dsa² tsih¹ jǿg³ dsøg¹²

Jøng² ca¹cuúh¹dsa jní² cøng² hma² ta² lǿa¹² hma² quin¹²dsa héh¹. Jøng² ca¹juúh²dsa, ca¹tsáih¹dsa jní²:

―Gu²quin² héh¹ ha²cónh¹ dsiég¹² guøh¹² quiah¹² Diú¹³ quianh¹³ ni³hiég². Jøng² hǿh³hning ha²cónh¹ dsa² tiogh³ ja³jøng², dsa² mi²juanh¹² Diú¹³. 2 Cónh¹jøng² ha¹chi² héh¹ cánh³hning ja³dsi¹² guøh¹² ha²cónh¹ té¹². Di³ ma²lǿa¹² jǿg³ hi² li¹quiah¹² dsa² siáh² ja³dsi¹² guøh¹², dsa² tsa¹quián¹² Diú¹³. Ŋi¹ti³ ŋi¹nio³ dsa² héi² juøi² han¹³ quiah¹² Diú¹³ lah¹lǿ² dsǿa¹²dsa hnøa¹² ji²ŋi² ton¹ ca²dsieg³ jmai³. 3 Jøng² dsianh¹³jni og¹ dsa² ti³quieih¹² hmøah¹² lih², dsa² hǿ² jǿg³ ni³ quieg¹ jní² hnøa¹² ji²ŋi² ton¹ ca²dsieg³ jmai³ calah ―ca¹juúh²dsa. 4 Lán¹² dsa² og¹ héi² ton¹ hma² olivo quianh¹³ ton¹ ŋí³ chi³hiúh² si² cø², hi² ti³tǿng² ja³ta¹ni¹ Diú¹³, dsa² lán¹² Juu¹³ dsa² jmøi¹guǿi¹. 5 Jøng² huøh¹² si² dsíg² hag³ dsa² héi² ju³ná³ ca¹løa¹chián¹ dsa² hiag¹³ quiah¹²dsa, dsa² hniu¹ jmóh². Jøng² cúg² dsa² mi³jmóh². Dsián¹ dsa² hiag¹³ quiah¹² dsa² og¹ héi². 6 Chi² báh³ bí² quiah¹² dsa² héi² hi² jmo¹dsa tsa¹jí¹ jmǿa¹² ca¹lah¹cónh¹ jmai³ ja³hǿ²dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Jø¹² bíh³ chi² bí² quiah¹²dsa hi² jmo¹dsa ha³ jmáh¹lah jmø² ju³lah ja³ha³ jmøi². Hliú² ni³ të²dsa hi² cuúh¹dsa dsa² jmøi¹guǿi¹ jmø³uai¹² ca¹lah¹cónh¹ ja³hniu¹dsa. 7 Jøng² na³ma²ca¹tug¹² dsa² héi² ta³ quiah¹², jøng² hian¹ jan² jáh² hlanh³ hiúg³ tøg² nǿng². Tán¹jah quianh¹³ dsa² og¹ héi². Tiúh¹ báh³ jáh². Mi¹dsian¹² báh³ jáh² dsa² héi². 8 Jøng² lé² ti³ganh¹² hlai³ héi² jøa³cai³¹ jøa³juøi² ja³ca¹jon¹ Juu¹³ jniang³ ni³ crǿg³. Hi² jøng² ma²lé² li¹juúh³ jniang³ hi² tsen² juøi² jøng² jøa³juøi² Sodomo quianh¹³ jøa³juøi² Egipto. 9 Jøng² hnøa¹² jmai³ tón² cónh¹ dsi¹hiég¹ jái¹ dsa² jue¹² hi² ti³ganh¹  















519

APOCALIPSIS 11

hlai³, ca¹lah¹i³ ni³ dsa² chian² hliú² juøi², dsa² chian² ta³cøng² jmøi¹guǿi¹, dsa² ti³hløah¹² hliú² ni³ jǿg³. Tsa¹cuø¹ dsa² jue¹² jǿg³ hi² dsa¹hog²dsa hlai³. 10 Jøng² tøa¹ hlaih¹³ dsǿa¹² dsa² chian² jmøi¹guǿi¹ na³ma²ca¹dsan¹ dsa² héi². Túgh²dsa hioh¹² jenh¹²dsa. Jmo¹dsa jmai³ juøh¹². Cuúh¹dsa ju³roh¹³dsa hi² hiug² dsǿa¹²dsa la³cuø¹dsa. Di³ dsa² og¹ héi², dsa² mi³hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³, ma²ca¹cuø¹ ma¹dsio¹² jmø³uai¹² quiah¹² dsa² jue¹². 11 Jøng² mi³ca¹tsø³jue¹³ hnøa¹² jmai³ tón² dsi¹híeg¹ jøng², jøng² ca¹jmo¹ Diú¹³ ca¹hiog² dsa² héi². Ca¹nung²dsa calah. Jøng² ca¹lø¹goh¹² hlaih¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² ca¹jǿi². 12 Ni³ jøng² ca¹nǿng² dsa² og¹ cøng² jǿg³ ca¹já¹ juu¹² guiuh¹³ ŋi¹júøi¹. Ca¹juúh² Diú¹³, ca¹tsáih¹dsa dsa² héi²: ―Ji³noh¹² hniah¹² juu¹² guiuh¹³ la² ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹ŋi¹lé²dsa juu¹² guiuh¹², juu¹² jøa³jneng¹², hi² ti³jái¹² dsa² hiag¹³ tiogh³. 13 Dsø¹juu¹² jøng² ca¹táh² onh¹² tí² hlaih¹³ cu¹té¹². Jøng² ca¹hen¹ cøng² dsoh¹³ juøi² ca¹lah¹cónh¹ té¹² guie¹ dsoh¹³. Ca¹dsan¹ guio¹ mei¹³ dsa². Jøng² dsa² tsa¹ca¹dsan¹ ca¹mi¹juanh¹² Diú¹³. Di³ hi² hiug¹² goh¹²dsa. 14 Ma²ca¹tsø³jue¹³ ton¹ jmø³uai¹² hiug¹². Tsa¹hai³ jí¹ jmø³uai¹² ja³ma²hnøa¹².  









Ca¹jiég² ángel ja³ma²guiog¹ løg¹² quiah¹²

15 Ni³ jøng² ca¹jiég² ángel ja³ma²guiog¹ løg¹² quiah¹². Jøng² jue¹² dsa tiogh³ guiuh¹³ ŋi¹juǿi¹ ca¹hløah¹ tí². Ca¹juúh²dsa: Ma²ca¹lø¹quiah¹² Juu¹³ jniang³ quianh¹³ Cristo quián¹²dsa  

ca¹lah¹jǿ¹ juøi² neng¹² jmøi¹guǿi¹. Dsa² héi² báh³ jmo¹ héh¹ jmøi¹guǿi¹ jmai³ ŋi² ja³já¹³, jmai³ ŋi² ja³dság¹, ca¹juúh²dsa. 16 Jøng² ta³guiug²quión² dsa² canh¹³ héi², dsa² tiogh³ ni³ trono quiah¹² ja³ta¹ni¹ Diú¹³, ca¹guianh¹ huø¹. Ca¹mi¹juanh¹²dsa Diú¹³. 17 Ca¹juúh²dsa: Di³hmah³hning Juu¹³ jniang³, Diú¹³ dsa² të² ca¹lah¹jǿ¹, Hning² dsa² chian² ja³ma²ca¹já¹, dsa² chian² ta¹na¹. Di³ ma²ca¹hieih³hning ta³ quiánh²hning, hi² lanh¹²hning dsa² hiug¹² juanh¹². Ma²ca¹mi³liagh¹³hning hi² jmoh²hning héh¹ jmøi¹guǿi¹. 18 Ca¹lø¹hioh³ dsa² jmøi¹guǿi¹. Cónh¹jøng² ma²ca¹dsiég¹ jmai³ ja³cuøh¹³hning dsa² jmø³uai¹², jmai³ ja³cángh³hning jǿg³ dsøg¹² quiah¹² dsa² ma²ca¹dsan¹. Ma²tǿ² jmai³ ja³cuøh¹³hning dsa² mi²ti¹ neih³hning hi² dsio¹, quianh¹³ dsa² ca¹hǿ² jǿg³ quiánh²hning, quianh¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² ma²lán¹² dsa² quiánh²hning, dsa² mi²juanh¹² hning², cu¹dsie¹² dsa² meh² quianh¹³ dsa² canh¹³. Ma²tǿ² ja³hénh³hning dsa² jmo¹² hén² jmøi¹guǿi¹, ca¹juúh²dsa. 19 Jøng² ca¹ní¹dsa guøh¹² quiah¹² Diú¹³ tsih¹² guiuh¹³ ŋi¹juǿi¹. Dsi²néi² guøh¹² ca¹jni¹ gog¹² ja³tioh¹³ jǿg³ ca¹jmo¹ Diú¹³ quianh¹³ dsa² jmøi¹guǿi¹. Jøng² ca¹quia¹ si² ŋíh¹. Tí² hlaih¹³ ca¹hein¹³. Ca¹táh² onh¹². Ca¹quia¹ dsǿa¹² ca¹lah¹hmøah³ cu¹té¹².  





520

APOCALIPSIS 12 Jan² hio¹³ quianh¹³ jan² jáh² hlanh³

12

Jøng² ca¹jni¹ cøng² hi² gøg² guiuh¹³ ŋi¹juǿi¹. Ca¹jnia¹ jan² hio¹³. Taih¹² hlaih¹³ quiah¹²dsa, ju³lah taih¹² hieg². Tsenh¹² hio¹³ ni³ ja³hen¹² tsøh². Hiu³ corona dsi³dsa ti³ton¹² guia¹tón² chi³neng¹². 2 Ma²quian¹² hio¹³ guing². Ho¹² hio¹³. Di³ ma²chian²dsa jmø³uai¹². Ma²tǿ² ja³li¹chian² guing² quián¹²dsa. 3 Ni³ jøng² ca¹løa¹ cøng² hi² gøg² calah guiuh¹³ ŋi¹juǿi¹. Ca¹jnia¹ jan² jáh² hlanh³ juanh¹², jáh² guión². Ti³dsøa¹³ guio¹ dsi³jah quianh¹³ guie¹ mu² juú³jah. Tioh¹³ cøng² corona lah¹cøng² lah¹cøng² dsi³jah. 4 Jøng² mih² tsa¹ton¹dsoh¹³ chi³neng¹² ti³buh¹² guiuh¹³ ca¹cang¹jah quianh¹³ cong¹²jah. Ca¹guianh¹jah chi³neng¹² ni³ jmøi¹guǿi¹. Jøng² ca¹nung²jah ni³ ja³tsenh¹³ hio¹³. Mi³jøng² mi³cugh¹jah guing² na³ma²ca¹lø¹chián¹guing. 5 Jøng² ca¹lø¹chián¹ jan² guing² dsa² ŋioh¹² quián¹² hio¹³, dsa² li¹dsen¹³ jmo¹ héh¹ ta³cøng² jmøi¹guǿi¹, ju³lah jan² dsa² lah¹dsóh² chi² bí². Mi³ca¹lø¹chián¹guing ta³lah¹ca¹tai¹ Diú¹³ juu¹² ja³guǿ¹³dsa ni³ trono. 6 Jøng² ca¹cuøin¹ hio¹³ juu¹² ja³tsa¹chian² dsa² tiogh³, ja³ma²ca¹jmo¹ Diú¹³ ju²jŋia¹³ hi² li¹chi² hi² gǿh¹dsa hnøa¹² ji²ŋi² tón² ca²dsieg³. 7 Jøng² ca¹niu¹ hning² ŋi¹juǿi¹. Miguel, dsa² lán¹² juu¹³ ángeles quianh¹³ ángeles jian¹²dsa, ca¹tán¹ quianh¹³ jáh² hlanh³ héi². Ca¹tán¹ báh³ jáh² hlanh³ cu¹dsié¹² quianh¹³ ángeles hlanh³ jian¹²dsa. 8 Jøng² ha¹chi² ca¹tiúh¹dsa. Ha¹chi²  













ja³ma¹li¹togh¹²dsa ŋi¹juǿi¹ ca¹løa¹. 9 Jøng² ca¹tióg²dsa jáh² hlanh³ juanh¹² héi² juu¹² jmøi¹guǿi¹, dsa² chian² ma²lǿih², dsa² lán¹² ju³lah lán¹² møh², dsa² tsen² Diablo quianh¹³ Satanás, dsa² hniu¹ mi¹gan¹² dsa² jmøi¹guǿi¹. Ca¹guianh¹dsa jáh² héi² ni³ jmøi¹guǿi¹ cu¹dsie¹² quianh¹³ ángeles hlanh³ quián¹²dsa. 10 Jøng² ca¹nang¹jni ca¹hløah¹ jan² dsa² guiuh¹³ ŋi¹juǿi¹. Ca¹juúh²dsa: ―Ma²ca¹tiúh¹ Diú¹³ liúg² dsa² jmøi¹guǿi¹. Ca¹mi¹léi¹³dsa hi² chi² bí² quiah¹²dsa. Dsa² héi² báh³ dsa² dsen¹³ ca¹lah¹cónh¹ ja³ca¹lah¹já¹ dsa². Dsa² lán¹² Cristo quián¹²dsa ma²jmo¹² héh¹. Di³ ma²ca¹tióg²dsa dsa² cuøh¹² dsa² roh¹³ jniang³ dsag³ lah¹huu² lah¹jmø², hi² tsaih¹²dsa Diú¹³ quián² jniang³. 11 Ma²ca¹tiúh¹ dsa² roh¹³ jniang³ ja³cog² dsa² hlanh³. Di³ ca¹cuø¹ jah¹chih² jmø² quiah¹². Ca¹tiúh¹dsa. Di³ ca¹lø¹ti¹ jǿg³ quiah¹²dsa. Ha¹chi² ca¹lø¹goh¹²dsa. Cónh¹jøng² ca¹hiei¹ báh³ dsa² hmó¹ quiah¹². 12 Hi² jøng² túgh³ hniah¹² hioh¹² jénh² hniah¹², hniah¹² dsa² chianh² ŋi¹juǿi¹. Cónh¹jøng² juǿih² báh³ hniah¹², hniah¹² dsa² chianh² ni³ guøh³ ni³ huø¹ ca¹lah¹ma¹quianh¹³ jmø³ŋih¹³. Di³ ma²ca¹siog¹ dsa² hlanh³ juu¹² ja³tiogh³ hniah¹². Hne² hlaih¹³dsa. Di³ ma²ŋi¹²dsa mih² báh³ jmai³ ma²chi² quiah¹²dsa. 13 Jøng² mi³ca¹lø¹lih¹³ jáh² hlanh³ hi² ma²ca¹tiáng² Diú¹³ ni³ huø¹, jøng² ca¹hen¹jah hio¹³ héi², hio¹³ ca¹lø¹chián¹ guing² dsa² ŋioh¹² quián¹². 14 Jøng² ca¹lø¹chí¹ ton¹ tsø³cog¹² hio¹³, ju³lah tsø³cog¹² møin² juanh¹². Jøng² ca¹cuénh²  











521

APOCALIPSIS 12​, ​13

hio¹³ jáh² hlanh³. Ca¹ŋó¹dsa juu¹² ja³tsa¹chian² dsa² tiogh³, ja³li¹chi² hi² gǿh¹dsa hnøa¹² ji²ŋi² tón² ca²dsieg³ jmai³. 15 Jøng² ca¹jmo¹jah ca¹hii² jmøi² ma¹dsio¹² hag³jah ju³lah cøng² ja³hiu³ jmøi² juøh¹². Mi³jøng² mi³dsa¹ie¹ hio¹³ quianh¹³ jmøi². 16 Jøng² ca¹mi³hag¹³ guøh³ huø¹ quiah¹² hio¹³. Ca¹ná² huø¹ ja³ca¹ŋi¹ha¹³ jmøi² ca¹hii² hag³jah. 17 Hi² jøng² ca¹lø¹hné¹ hlaih¹³ jáh² ja³cog² hio¹³. Ca¹ŋó¹jah. Ca¹ŋi¹jmó²jah hning² quianh¹³ ca¹lah¹já¹ tsø³jong¹³ hio¹³, ju³lah dsa² jmøi¹guǿi¹ mi²ti¹ jǿg³ ca¹juúh² Diú¹³, dsa² chinh¹² tí² jǿg³ quiah¹² Jesús. Ca¹nung²jah jøa³dsag³ chiuh³ jmø³ŋih¹³.  





13

Og¹ jáh² hlanh³

Jøng² ca¹jái¹jni hi² ca¹hian¹ jín³ jan² jáh² hlanh³ ni³ jmø³ŋih¹³. Ti³dsøa¹³ guio¹ dsi³jah quianh¹³ guie¹ mu² juú³jah. Hiu³ corona lah¹cøng² lah¹cøng² mu² juú³jah. Rø²ton¹² cøng² jmai³ hlaih¹³ dsi³jah. 2 Jáh² ca¹jan³jni héi² jniá² ju³lah jniá² jan² hieh¹². Lǿa¹² lø³tai³jah ju³lah lǿa¹² lø³tai³ oso. Lǿa¹² hag³jah ju³lah lǿa¹² hag³ león. Jøng² ca¹cuø¹ jáh² hlanh³ lah¹ni³ ca¹lø¹chián¹ bí² quiah¹²dsa quiah¹² jáh² ja³ma²og¹, jáh² ca¹hian² ni³ jmø³ŋih¹³. Ca¹jmo¹jah ca¹lø¹dsen¹³ jáh² ja³ma²og¹ ja³cog² dsa² quián¹²jah. Ca¹ŋë²jah jǿg³ hi² jmo¹jah héh¹. 3 Jní² báh³ cøng² dsi³jah ju³lah hi² ca¹løa¹ cøng² ja³uai¹³ ma¹dsio¹² hlaih¹³ hi² mi³jmo¹ hi² jón²jah. Jøng² ma²ca¹jŋi¹ báh³ quiah¹² jáh². Jøng² ca¹lø¹dsogh¹² dsǿa¹² ca¹lah¹já¹ dsa² jmøi¹guǿi¹. Ca¹ŋi¹nio¹dsa quianh¹³ jáh² héi².  



4 Ca¹mi¹juanh¹²dsa jáh² lah¹ni³ ca¹lø¹chián¹. Di³ ca¹cuø¹jah bí² quiah¹² jáh² ja³ma²og¹. Jø¹² bíh³ ca¹mi¹juanh¹²dsa jáh² ja³ma²og¹. Ca¹juúh²dsa: ―Ca¹lah¹jin³ hein² ha¹chian² dsa² lán¹² ju³lah lán¹² jáh² lang¹². Ca¹lah¹jin³ hein² ha¹chian² tiúh¹ quianh¹³jah ―ca¹juúh²dsa. 5 Jø¹² bíh³ ca¹ŋë²jah jǿg³ hi² ca¹ŋøa¹jah rú²jah, hi² ca¹juúh²jah jǿg³ hlaih¹³, ca¹chi² ca¹hia¹²jah Diú¹³. Ca¹ŋë²jah jǿg³ hi² jmo¹jah héh¹ hnøa¹² ji²ŋi² tón² ca²dsieg³ jmai³. 6 Jøng² ca¹jmo¹jah lah¹jøng². Ca¹juúh²dsa jǿg³ hlaih¹³. Ca¹hia¹dsa Diú¹³ quianh¹³ hi² tsen² Diú¹³, quianh¹³ ja³guǿ¹³ Diú¹³, quianh¹³ dsa² tiogh³ ja³jøng². 7 Jø¹² bíh³ ca¹ŋë²jah jǿg³ hi² jmo¹jah hning² quianh¹³ dsa² jmøi¹guǿi¹, ju³lah dsa² lán¹² dsa² quián¹² Diú¹³, ca¹lah¹ja³ca¹tiúh¹jah quianh¹³dsa. Jøng² ca¹lø¹dsen¹³jah ja³cog² ca¹lah¹i³ ni³ dsa², dsa² chian² ca¹lah¹jǿ¹ juøi², dsa² hløah¹² ca¹lah¹i³ ni³ jǿg³, dsa² chian² ta³cøng² jmøi¹guǿi¹. 8 Jøng² ca¹lah¹já¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ ca¹mi¹juanh¹² jáh² héi², ju³lah dsa² tsa¹ti³ton¹² si² quiah¹² jah¹chih², dsa² ca¹jon¹, si² ma²lǿa¹² ca¹lah¹cónh¹ niúh¹ jín³ hi² ca¹niu¹ jmøi¹guǿi¹ hi² ti³ton¹² dsa² li¹chian² tiá² ja³cog² Diú¹³. 9 Ju³ná³ hein² dsa² lé² nang¹, ju³neng³dsa jǿg³ la²: 10 Ju³ná³ hein² dsa² ca¹të²́ dsa¹lé² hni¹ŋí³, cónh¹jøng² hni¹ŋí³ dsa¹lé² báh³ dsa² jøng². Ju³ná³ hein² dsa² ca¹jŋëh¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹²dsa quianh¹³ ŋi³tǿi¹,  











522

APOCALIPSIS 13​, ​14 jøng² quianh¹³ ŋi³tǿi¹ jón² dsa² héi² calah. Hi² ma²ŋi¹² dsa² quián¹² Diú¹³ hi² hniuh¹² mi¹bí²dsa dsǿa¹²dsa, cøng² hi² hé²dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 11 Ni³ jøng² ca¹jan³jni jín³ jan² jáh² hlanh³, jáh² ca¹hian² ni³ huø¹. Ti³dsøa¹³ ton¹ mu² juú³jah ju³lah lǿa¹² mu² juú³ jah¹chih². Cónh¹jøng² ma²të²jah jǿg³ quiah¹² jáh² ca¹lø¹chián¹ lah¹ni³, hi² të²jah mi¹gan¹² dsa² jmøi¹guǿi¹. 12 Jøng² cu²rø² chi² bí² quiah¹² jáh² héi² quianh¹³ jáh² ca¹hian² ni³ jmøi². Jøng² jáh² ca¹hian² ni³ huø¹ ca¹mi¹ti¹ ni³ jáh² ca¹hian² ni³ jmøi². Ca¹jmo¹jah ca¹mi¹juanh¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ roh¹³jah, jáh² ca¹huá² ja³mi³uai¹³ quiah¹². 13 Jø¹² bíh³ ca¹jmo¹jah hliú² juu¹² juøh¹² ca¹tǿ² ja³ca¹jmo¹jah hi² ca¹quia¹ si² dsíg² ni³ huø¹, hi² ca¹já¹ juu¹² guiuh¹³, ja³tiogh³ dsa² jmøi¹guǿi¹ ti³jái¹². 14 Quianh¹³ juu¹² juøh¹² ca¹jmo¹jah ja³ta¹ni¹ roh¹³jah ca¹mi¹gan¹² báh³ jáh² dsa² jmøi¹guǿi¹. Jøng² ca¹tsáih¹jah dsa² jmøi¹guǿi¹. Mi³jøng² ca¹jmo¹dsa jan² diú¹³ lan³ quián¹²dsa lah¹jniá² jáh² ca¹hian² ni³ jmøi² héi², jáh² tsa¹ca¹jon¹ mi³ca¹uǿnh² dsi³jah quianh¹³ ŋi³tǿi¹. 15 Jøng² ca¹lø¹chí¹ bí² quiah¹² jáh² ca¹hian² ni³ huø¹. Mi³jøng² ca¹jmo¹jah ca¹lø¹chián¹ jáh² lan³. Ca¹hløah¹ jáh² lan³. Jø¹² bíh³ ca¹mi¹dsian¹²jah ca¹lah¹já¹ dsa² tsa¹hniu¹ mi¹juanh¹²jah. 16 Jøng² ca¹jmo¹jah calah hi² ca¹tiun¹dsa cøng² sello gug² dsa² jmøi¹guǿi¹, gug²dsa dsio¹, ho¹ ju³ jøng² dsi³quí¹²dsa, ca¹lah¹já¹ dsa² meh² quianh¹³ dsa² canh¹³, dsa² chi² cog³ quianh¹³ dsa² ti²ŋié², dsa² jmo¹² ta³  











quiah¹² dsa² siáh², quianh¹³ dsa² jmo¹² ta³ quiah¹² guiog¹³. 17 Jøng² ha¹chian² dsa² lé² lá² hnái¹² jin³ he², ju³ná³ tsa¹rø²ton¹² hi² jøng² quiah¹², ju³ná³ tsa¹rø²ton¹² jmai³jah ho¹ ju³ número quiah¹² jmai³jah. 18 Jmáh¹lah dsa² ŋi¹² ma¹dsio¹² báh³ li¹ŋë²́ jǿg³ jøng². Ju³hniangh³ dsa² ŋi¹² número jøng². Di³ ma²lǿa¹² número jøng² jǿg³ chi³jnøa¹² ha²lah tsen² jan² dsa². Lǿa¹² número jøng² jŋiéng² ŋi²lǿg² rø²dsǿ² to¹lu¹guií² rø²dsǿ² guie¹jŋiéng².  



14

Jǿg³ ca¹hǿ² 144,000 dsa²

Ni³ jøng² ca¹jái¹jni. Ma²tsenh¹² jah¹chih² ni³ máh² Sion. Quianh¹³ jah¹chih² cøng² ŋi²lǿg² rø²dsǿ² ton¹lág¹ rø²dsǿ² quiún² mei¹³ dsa², jmáh¹lah dsa² ni³ton¹² dsi³quí¹² hi² tsen² jah¹chih² quianh¹³ jmai³ ti³jmi²jah. 2 Jøng² ca¹nang¹jni tí² hlaih¹³ ca¹hǿ²dsa ŋi¹juǿi¹. Tí² hlaih¹³ cu¹té¹² lǿa¹² ju³lah hein¹³ hliú² jmøi² juøh¹² quianh¹³ si² ŋíh¹. Lǿa¹² ju³lah lǿa¹² ja³tsá¹² dsa² jue¹² arpa. 3 Jøng² ca¹hǿ²dsa alabanza hmë²́ ni³ ja³tsih¹³ trono quianh¹³ ja³tiogh³ ta³quión² jmi²dsí² quianh¹³ dsa² canh¹³ calah. Ha¹chian²dsa ca¹tiúh¹ mi¹tan¹² alabanza jøng², jmáh¹lah dsa² jue¹² tiogh³ ni³ máh² héi², dsa² jmøi¹guǿi¹ ca¹liúg² jah¹chih². 4 Dsa² héi² báh³ lán¹² dsa² ti³jan¹, dsa² tsa¹ca¹jmo¹ lø³hiug¹² quianh¹³ hio¹³. Jøng² ŋi²nio³ dsa² héi² quianh¹³ jah¹chih² ha² juu¹² ja³ca¹ŋó¹ jah¹chih². Ca¹lán¹ dsa² héi² dsa² ca¹lø¹quián¹² Diú¹³ quianh¹³ jah¹chih². Lán¹²dsa ja³cog² Diú¹³ ju³lah lǿa¹² hi² dsii¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ ni³ Diú¹³ hi² lah¹ni³ ca¹lø¹chí¹  





523

APOCALIPSIS 14

jøa³nung² quiah¹²dsa. 5 Ha¹chi² jǿg³ ta³jǿg³ ca¹juúh² dsa² héi². Di³ lán¹²dsa dsa² ti³jai¹ gug² tai³.  

Jøg³ ca¹hǿ² úg² ángeles

6 Jøng² ca¹jan³jni jín³ jan² ángel han¹² guiuh¹³ dsi³guøi², ángel quin¹² jǿg³ dsio¹, jǿg³ tsa¹dsa¹hén² hi² hǿ² ángel, hi² tsaih¹²dsa dsa² chian² ta³cøng² jmøi¹guǿi¹, ca¹lah¹i³ ni³ dsa², dsa² hløah¹² ca¹lah¹i³ ni³ jǿg³, dsa² chian² ca¹lah¹jǿ¹ juøi². 7 Tí² ca¹hløah¹ ángel. Ca¹juúh²dsa: ―Mi³juanh¹³ hniah¹² Diú¹³. Hí² alabanza quiah¹²dsa. Di³ ma²tǿ² ja³cang¹dsa jǿg³ dsøg¹² quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹. Jøng² mi³dsiogh¹ hniah¹² dsa² ca¹jmo¹ ŋi¹juǿi¹ quianh¹³ jmøi¹guǿi¹, quianh¹³ jmø³ŋih¹³ quianh¹³ ja³hii² jmøi² ―ca¹juúh²dsa. 8 Jøng² ca¹já¹ jín³ jan² ángel chi³quë¹́ . Ca¹juúh² ángel: ―Ma²ca¹hen¹. Ma²ca¹hen¹ jøa³juøi² Babilonia, juøi² hiug¹² juøh¹². Di³ ca¹jmo¹ dsa² chian² juøi² jøng² ca¹lán¹ dsa² chian² ta³cøng² jmøi¹guǿi¹ dsa² lø³hiug¹², dsa² ca¹can¹ mai³¹ hlaih¹³ quiah¹²dsa ―ca¹juúh²dsa. 9 Jøng² ca¹já¹ jín³ jan² ángel chi³quë¹́ , ángel ja³ma²úg². Tí² ca¹hløah¹ ángel, ca¹juúh² ángel: ―Ju³ná³ hein² dsa² ca¹mi¹juanh¹² jáh² hlanh³ quianh¹³ hi² lai³ quiah¹²jah, ju³lah dsa² cuø¹ jǿg³ hi² tiun¹jah sello quiah¹² ni³ gug²dsa ho¹ ju³ dsi³quí¹²dsa, 10 dsa² héi² li¹chian² jmø³uai¹² hiug¹² hi² cuø¹ Diú¹³. Di³ ma²hiag¹³ hlaih¹³ Diú¹³ quiah¹² dsa² héi². Hi² jøng² dsa¹tiogh¹²dsa jøa³si² dsíg² ja³hei¹² dsí² azufre. Jmo¹ Diú¹³ quianh¹³ jah¹chih² hi² cán² dsa² héi² jmø³uai¹²  









ja³ta¹ni¹dsa. 11 Cøng² hi² tsøg² jmi³ŋi³ ni³ ja³tiogh³ dsa² héi² jmai³ ŋi² ja³já¹³, jmai³ ŋi² ja³dság¹. Tsa¹jŋi¹ jmø³uai¹² quiah¹²dsa lah¹huu² lah¹jmø², ju³lah dsa ca¹mi¹juanh¹² jáh² hlanh³ quianh¹³ hi² lai³ quiah¹²jah, dsa² ma²ti³quin¹² jmai³jah ―ca¹juúh² ángel. 12 Hi² jøng² ma²ŋi¹² dsa² ma²lán¹² dsa² quián¹² Diú¹³ hi² hniuh¹² mi¹bí²dsa dsǿa¹², ju³lah dsa² ma²mi²ti¹ lei¹³ quiah¹² Diú¹³, dsa² hé² jǿg³ quiah¹² Jesús. 13 Jøng² ca¹hløah¹ jan² dsa² ŋi¹juǿi¹, ca¹tsáih¹dsa jní². Ca¹juúh²dsa: ―Jǿg³ la² teng¹² si²: “Dsio¹ báh³ lé² quiah¹² dsa² dsián¹ ni³ ja³já¹³ la², ju³lah dsa² ma²hé² jǿg³ quiah¹² Juu¹³ jniang³ jmai³ ja³dsan²dsa. Lah¹dsóh² dsio¹ báh³ lé² quiah¹²dsa,” juúh² jmi²dsí² han¹³. “Ca¹jŋi¹ ca¹lah¹jǿ¹ jmø³uai¹² quiah¹²dsa. Tsa¹dsa¹hén² jǿg³ quiah¹² hi² dsio¹ ma²ca¹jmo¹dsa” ―ca¹juúh²dsa.  





Jiégh¹² Diú¹³ ni³ jmøi¹guǿi¹

14 Jøng² ca¹jái¹jni calah. Ma²hei¹² cøng² jneng¹² teg². Jøng² guǿ¹² jan² dsa² ni³ jneng¹², dsa² jniá² ju³lah jniá² dsa² jmøi¹guǿi¹. Hiu³ corona cog³niáng¹³ dsi³dsa. Chinh¹²dsa cøng² ŋi³løh¹² hmo¹. 15 Jøng² ca¹gu¹hái¹ jín³ jan² ángel, dsa² hiúg³ guøh¹². Tí² ca¹hløah¹ ángel, ca¹tsáih¹ dsa² guǿ¹² ni³ jneng¹². Ca¹juúh² ángel: ―Quiuh³ ca¹lah¹jǿ¹. Di³ ma²tǿ² ja³jiégh¹ Diú¹³ hi² ma²ru² ni³ jmøi¹guǿi¹ ―ca¹juúh² ángel. 16 Jøng² dsa² guǿ¹² ni³ jneng¹² héi² ca¹quiuh¹² ni³ jmøi¹guǿi¹. Ca¹jiégh¹dsa ca¹lah¹jǿ¹ quiah¹² jmøi¹guǿi¹.  





524

APOCALIPSIS 14​, ​15 17 Jøng² ca¹gu¹hái¹ jín³ jan² ángel guøh¹² ŋi¹juǿi¹, dsa² chinh¹² calah ŋi³løh¹² hmo¹. 18 Jøng² ca¹gu¹hái¹ jan² ángel ja³mi³tsenh¹³dsa ni³hiég², ángel quin¹² bí² quiah¹² si² dsíg². Tí² ca¹hløah¹ ángel, ca¹tsáih¹ roh¹³, dsa² chinh¹² ŋí³ hmo¹. Ca¹juúh² ángel: ―Gu²tiu³ ca¹lah¹jǿ¹ møi¹gu²jøah¹³ ni³ jmøi¹guǿi¹. Di³ ma²juøi² ―ca¹juúh²dsa. 19 Jøng² ca¹tí² ángel ŋí³ quiah¹² ni³ jmøi¹guǿi¹. Ca¹tiu¹dsa møi¹gu²jøah¹³ quiah¹² jmøi¹guǿi¹. Jøng² ca¹tóh²dsa ja³sianh¹ mǿi², hi² hniu¹dsa juúh²dsa ja³cuø¹ Diú¹³ jmø³uai¹² hiug¹² hi² hiug¹² hiag¹³ Diú¹³. 20 Chiuh³ juøi² ca¹sianh¹ ángel møi¹gu²jøah¹³. Jøng² ca¹ŋi¹ha¹³ ma¹dsio¹² hlaih¹³ jmø². Ca¹dsiég¹ jmø² ca¹tǿ² ja³hei¹² ŋí³ hiu³ hag³ cuø³. Ca¹ŋi¹juøh¹² ca¹lah¹ja³ca¹dsiég¹ ca¹tǿ² hnøa¹² ŋi²lǿg² mei¹³ metros, jmáh¹lah jmø².  







Quin¹² ángeles guio¹ jmø³uai¹²

15

Jøng² ca¹jái¹jni cøng² hi² gøg² hi² juøh¹² juu¹² ŋi¹juǿi¹. Di³ ca¹jan³jni guiog¹ ángeles, dsa² quin¹² guio¹ jmø³uai¹² ja³ca¹tóh² jø², ja³ca¹hian¹² hi² hiag¹³ Diú¹³. 2 Jøng² ca¹jái¹jni calah cøng² ju³lah lǿa¹² cøng² dsieg¹² juøh¹² lǿa¹² jmáh¹lah hø¹² quianh¹³ si² dsíg². Jøng² chiuh³ dsieg¹² ma³tiogh³ dsa² ca¹tiúh¹ ja³cog² jáh² hlanh³, quianh¹³ hi² lai³ quiah¹²jah, quianh¹³ número quiah¹² hi² tsen²jah. Arpa ca¹cuø¹ Diú¹³ ma²ti³chinh¹² dsa² héi² tiogh³. 3 Jøng² ca¹hǿ² dsa² héi² alabanza quiah¹² hlai³ Moisés, dsa² ca¹mi¹ti¹ ni³ Diú¹³, quianh¹³ alabanza quiah¹² jah¹chih². Ca¹juúh²dsa:  



He³ lah¹hiug¹² dsio¹ ca¹lah¹jǿ¹ hi² jmoh²hning, Diú¹³, dsa² lán¹² Juu¹³ jniang³, dsa² tëh² ca¹lah¹jǿ¹. Jmáh¹lah jǿg³ dsøg¹², jǿg³ té¹², jǿg³ quiánh²hning, hning², dsa² lanh¹² dsa² dsen¹³ quián¹² ca¹lah¹já¹ dsa² jmøi¹guǿi¹. 4 Ca¹lah¹já¹ báh³ dsa² hiug² dsǿa¹² mi¹juanh¹² mi¹dsiogh¹ hning², Juu¹³ jniang³. Di³ jan² hning² báh³ dsa² lán¹² dsa² han¹³. Hi² jøng² ji¹lé² ca¹lah¹já¹ dsa² chian² jmøi¹guǿi¹ hi² mi¹juanh¹²dsa hning². Di³ ma²ca¹jái¹dsa hi² jmoh²hning jmáh¹lah hi² dsio¹, ca¹juúh²dsa. 5 Ni³ jøng² ca¹jái¹jni ca¹ní¹dsa guøh¹² tsih¹² ŋi¹juǿi¹ ja³tioh¹³ lei¹³ quiah¹² hlai³ Moisés. 6 Jøng² ca¹huanh¹² guiog¹ ángeles héi², dsa² quin¹² ta³guio¹ jmø³uai¹². Ti³quieih¹²dsa hmøah¹² tég¹ sih¹² ti³jai¹. Ni³ dsǿa¹²dsa ma²rø²hŋioh¹²dsa løg² lǿa¹² cog³niáng¹³. 7 Ni³ jøng² jan² jmi²dsí² lán¹² ta³quión² héi², ca¹cuúh¹dsa ma¹cáng¹ cuøh³ lǿa¹² cog³niáng¹³ lah¹jan² ángeles ca¹lah¹ta³guiog¹ ángeles, chi³cangh¹² cuøh³ jmø³uai¹² hiug¹² hi² cuø¹² Diú¹³, dsa² chian² tiá². 8 Jøng² ca¹cángh¹ jmi³ŋi³ dsi²néi² guøh¹². Ca¹løa¹ lah¹jøng². Di³ hi² hiug¹² juanh¹² Diú¹³. Hiug¹² chi² bí² quiah¹²dsa. Jøng² ha¹chian²dsa ma¹lé² hí¹ dsi²néi² guøh¹² ca¹lah¹ca¹tǿ² ja³ca¹tsø³jue¹³ ta³guio¹ jmø³uai¹² hi² quin¹² guiog¹ ángeles héi².  







525

APOCALIPSIS 16

ca¹lah¹jǿ¹. Quianh¹³ jǿg³ dsøg¹² cu²rø² ma²ca¹mi³dsøgh¹³hning jǿg³ ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹nang¹jni, tí² 8 Jøng² ca¹ŋi³téng³ ángel ca¹hløah¹ jan² dsa² hiúg³ ja³ma²quión² hi² ha³ cuøh³ guøh¹², ca¹tsáih¹dsa guiog¹ ángeles quiah¹²dsa ni³ hieg². Mi³jøng² héi², ca¹juúh²dsa: ca¹lø¹chí¹ bí² quiah¹² hieg² hi² jmo¹ ―Ni³ huø¹ gu²teng² ta³guio¹ hi² quiúg¹ dsa² jmøi¹guǿi¹. 9 Jøng² jmø³uai¹² cuø¹² Diú¹³ ha³ cuøh³ ca¹cúg² dsa² jmøi¹guǿi¹ quianh¹³ quinh³ hniah¹² ―ca¹juúh²dsa. 2 Jøng² ca¹ŋó¹ jan² ángel lah¹ni³. si² dsíg² hlaih¹³ cu¹té¹². Jøng² jǿg³ hlaih¹³ ca¹juúh² dsa² jmøi¹guǿi¹ Ca¹ŋi³téng³dsa ni³ huø¹ jmø³uai¹² ja³cog² Diú¹³. Di³ ca¹cuø¹ Diú¹³ ha³ cuøh³ quiah¹²dsa. Jøng² ca¹hii² jmø³uai¹² jøng². Ha¹chi² ca¹jéinh¹ hmih¹² hlaih¹³, hmih¹² uai¹², quiah¹² dsǿa¹²dsa ja³cog² Diú¹³. Ha¹chi² dsa² rø²ton¹² sello quiah¹² jáh² ca¹mi¹juanh¹²dsa Diú¹³. hlanh³, dsa² mi²juanh¹² hi² lai³ 10 Jøng² ca¹ŋi³téng³ ángel quiah¹²jah. 3 Jøng² ca¹ŋi³téng³ ángel ja³ma²hŋiá² hi² ha³ cuøh³ ja³ma²og¹ ni³ jmø³ŋih¹³ hi² ha³ cuøh³ quiah¹²dsa ni³ trono quiah¹² jáh² hlanh³. Jøng² ca¹neng² ta³cøng² quiah¹²dsa. Jøng² jmáh¹lah jmø² ja³jmo¹²jah héh¹. Jøng² ca¹lah¹cøgh¹² ca¹løa¹ jmø³ŋih¹³, ju³lah jmø³ dsa² dsa² jmøi¹guǿi¹ tsøh³dsa. Di³ ja¹² ca¹dsan¹. Jøng² ca¹dsan¹ ca¹lah¹já¹ lah¹hiug¹² chian²dsa jmø³uai¹². hi² chian² jmø³ŋih¹³. 4 Jøng² ca¹ŋi³téng³ ángel ja³ma²úg² 11 Cónh¹jøng² ha¹chi² ca¹jéinh¹ dsǿa¹²dsa hi² hlaih¹³ jmo¹²dsa. hi² ha³ cuøh³ quiah¹²dsa ni³ jmøi² Ca¹chi³hia¹²dsa Diú¹³ quianh¹³ jǿg³ juøh¹² quianh¹³ jmøi² gu². Jøng² hlaih¹³. Di³ ti³quin¹²dsa jmø³uai¹². jmáh¹lah jmø² ca¹løa¹ jmøi². 5 Jøng² Tiogh³dsa hmih¹². ca¹nang¹jni hi² ca¹juúh² ángel 12 Jøng² ca¹ŋi³téng³ ángel quiah¹² jmøi², ca¹tsaih¹dsa Diú¹³: ja³ma²jŋió² hi² ha³ cuøh³ quiah¹²dsa ―Cu²rø² ma²ca¹jmoh³hning ni³ jmøi² juøh¹² Eufrates. Jøng² ja³ca¹cuøh³hning jmø³uai¹² jøng², ca¹lø¹quíng¹ jmøi². Mi³jøng² ca¹ná² hning² dsa² lanh¹² dsa² han¹³, juu¹² ja³tsø³jue¹³ rai¹³, dsa² ja¹lé² hning² dsa² chian², dsa² mi³chian² juu¹² ja³hian² hieg². ja³ca¹já¹. 6 Di³ dsa² héi² ca¹jmo¹ 13 Jøng² ca¹jái¹jni ca¹hian² úg² hi² ca¹cuø¹ dsa² quiánh²hning jmi²dsí² hlanh³ hag³ jáh² hlanh³, jmø³dsa, quianh¹³ dsa² mi³hǿ² jǿg³ ma¹ján¹ jmi²dsí² lah¹jan² jáh² quiánh²hning. Hi² jøng² jmáh¹lah hlanh³, jáh² ca¹hian² ni³ tøg² nǿng², jmø² ma²ca¹cuøh³hning hi² hǿnh² quianh¹³ jáh² ca¹hian² ni³ jmøi², dsa² héi². Hi² jøng² rø² li¹hmah¹³ quianh¹³ jáh² ca¹hian² ni³ huø¹. quiah¹²dsa ―ca¹juúh² ángel. 7 Jøng² ca¹nang¹jni ca¹hløah¹ Jøng² jniá² jmi²dsí² hlanh³ héi² ju³lah jniá² jeh¹². 14 Lán¹² jmi²dsí² ni³hiég². Ca¹juúh² ni³hiég²: héi² jmi²dsí² quiah¹² dsa² hlanh³. ―Lǿa¹² báh³ lah¹jøng² Diú¹³, dsa² Ca¹jmo¹ jmi²dsí² juu¹² juøh¹². Jøng² lán¹² Juu¹³ jniang³, dsa² hiug¹² të²

16

Cuøh³ tioh¹³ jmø³uai¹²



























526

APOCALIPSIS 16​, ​17 ca¹ŋi¹lé² jmi²dsí² juu¹² ja³tiogh³ rai¹³ quián¹² dsa² jmøi¹guǿi¹. Mi³jøng² dsa¹tiogh¹² rai¹³ ja³jmo¹dsa hning² na³ma²ca¹dsiég¹ jmai³ juøh¹² ja³jiúgh² Diú¹³, dsa² të² ca¹lah¹jǿ¹. 15 Jøng² lah¹la² juúh² Diú¹³: ―Jai³lah. Guiogh¹³jni cónh¹ tsa¹ju³jŋiá³, ju³lah jmo¹² jan² dsa² høin². Dsio¹ báh³ lé² quiah¹² dsa² guǿ¹² ju³jŋia¹³, ju³lah dsa² jmo¹² hí³ hi² chi² quiah¹²dsa. Jøng² tsa¹li¹hiih³dsa na³ma²na²guønh¹²jni ju³lah lø²hiih³ dsa² ma²ca¹can¹ dsa² tsǿnh³ ―juúh² Diú¹³. 16 Jøng² ca¹túgh² rai¹³ cøng² ja³tsen² Armagedón, hi² juúh²dsa quianh¹³ jǿg³ hebreo. 17 Jøng² ca¹ŋi³téng³ ángel ja³ma²guiog¹ hi² ha³ cuøh³ quiah¹²dsa dsi³guøi². Jøng² tí² ca¹hløah¹ dsa² guǿ¹² ni³ trono dsi²néi² guøh¹² ŋi¹juǿi¹. Ca¹juúh²dsa: ―Ma²ca¹løa¹ ―ca¹juúh²dsa. 18 Jøng² ca¹quia¹ si² ŋíh¹. Tí² hlaih¹³ ca¹hein¹³ ca¹ning². Jøng² ca¹táh² onh¹² ni³ jmøi¹guǿi¹. Tí² hlaih¹³ cu¹té¹² ca¹táh² ca¹lah¹jín³ tsa¹ma²ca¹táh² cu²rón² ca¹lah¹cónh¹ jmai³ ja³chian² dsa² jmøi¹guǿi¹ ni³ guøh³ ni³ huø¹. 19 Jøng² ca¹løa¹ hnøa¹² jag¹³ jøa³juøi² Babilonia. Cu¹dsie¹² ca¹hen¹ ca¹lah¹jǿ¹ juøi² neng¹² ni³ jmøi¹guǿi¹. Dsagh² dsǿa¹² Diú¹³ ca¹lah¹jǿ¹ hi² hlaih¹³ ca¹jmo¹ dsa² chian² jøa³juøi² Babilonia. Hi² jøng² hne² hlaih¹³ Diú¹³ ca¹cuúh¹dsa dsa² héi² ma¹dsio¹² jmø³uai¹². 20 Jøng² cu¹dsie¹² ca¹ŋi¹hén² máh² quianh¹³ huø¹ neng¹² dsi²jo² jmø³ŋih¹³. Cu¹dsie¹² tsa¹chi² ja³dsiagh¹ ca¹løa¹. 21 Jøng² cah³ hlaih¹³ dsǿa¹² ca¹quia¹ ni³ quiah¹² dsa² chian² jmøi¹guǿi¹.  













Hiig² dsǿa¹² cónh¹ ton¹lág¹ kilos lah¹cøng² lah¹cøng² mǿi². Jøng² jǿg³ hlaih¹³ ca¹juúh² dsa² jmøi¹guǿi¹, ca¹chi³hia¹²dsa Diú¹³ ni³ huu¹³ quiah¹² jneh³ dsǿa¹². Di³ ja¹² lah¹hiug¹² gøg² jmø³uai¹² ca¹cuø¹dsa. Cán² hio¹³ lø³hiug¹² jmø³uai¹²

17

Jøng² ca¹já¹ jan² ángel, dsa² quianh¹³ guiog¹ ángel héi², dsa² mi³chinh¹² cuøh³. Jøng² ca¹juúh² ángel, ca¹tsáih¹ jní²: ―Ŋi². Di³ jøng² hé¹³jni hning² jmø³uai¹² cán² hio¹³ lø³hiug¹² hlanh³, dsa² guǿ¹² ja³ha³ hliú² jmøi². 2 Ma²ca¹jmo¹ dsa² ti³quin¹² ni³ juøi² ta³cøng² jmøi¹guǿi¹ lø³hiug¹² quianh¹³ hio¹³ héi². Jøng² ca¹lah¹já¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ ca¹lø¹gán¹ quianh¹³dsa. Jmáh¹lah jǿg³ hlaih¹³ lah¹jøng² báh³ ca¹lø¹hniu¹dsa ― ca¹juúh² ángel. 3 Jøng² ja³ma²he¹² jmi²dsí² quiah¹² Diú¹³ jǿg³, ca¹jiag¹ ángel jní² juu¹² ja³tsa¹chian² dsa² tiogh³. Ja³jøng² ca¹jan³jni jan² hio¹³, dsa² guǿ¹² cah³ jan² jáh² hlanh³, jáh² guión². Hliú² jǿg³ hlaih¹³ ti³ton¹² quiah¹² jáh². Ti³dsøa¹³ guio¹ dsi³jah quianh¹³ guie¹ mu² juú³jah. 4 Quieih¹² hio¹³ hmøah¹² mi³chiun³ quianh¹³ hmøah¹² guiéng². Ma¹dsio¹² cog³niáng¹³ quianh¹³ cang³ sih¹² nih¹² quianh¹³ møi¹teg² jláh³ ma²tioh¹³ gug² hio¹³, lag³ hio¹³, ti³hai¹³ guø³dsa. Hiu³ gug²dsa cøng² cuøh³ lǿa¹² cog³niáng¹³, hi² ha³ jmáh¹lah hi² hlaih¹³, hi² tsa¹dsio¹, hi² ca¹hnǿng²dsa ja³ca¹jmo¹dsa lø³hiug¹²dsa. 5 Chi³ton¹² dsi³quí¹² hio¹³ cøng² jǿg³ hlaih¹³ chi³jnøa¹² ha²lah tsen² hio¹³: “Babilonia  







527

APOCALIPSIS 17​, ​18

juanh¹², dsa² quin¹² ni³ quiah¹² ca¹lah¹já¹ hio¹³ lø³hiug¹², quianh¹³ ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ hlaih¹³ chi² jmøi¹guǿi¹.” 6 Jøng² ca¹lø¹léi¹³jni hi² hen¹² hio¹³. Di³ ca¹hǿnh² hio¹³ jmø³ dsa² quián¹² Diú¹³, quianh¹³ dsa² ma²ca¹dsan¹ ni³ huu¹³ hi² hé²dsa jǿg³ quiah¹² Jesús. Ca¹ŋi³han³jni mi³ca¹jan³jni hio¹³. 7 Jøng² ca¹juúh² ángel, ca¹tsáih¹ jní²: ―¿He² løa¹ na²ŋi³hanh³hning? Hé¹³jni hning² ha²lah lǿa¹² jǿg³ chi³jnøa¹² quiah¹² hio¹³ héi² quianh¹³ jáh² hlanh³ jian¹² hio¹³, jáh² ti³dsøa¹³ guio¹ dsi³ quianh¹³ guie¹ mu² juú³. 8 Jáh² hlanh³ ca¹janh³hning héi² mi³chian² lah¹jiá¹². Ha¹chian² ma¹chian² na¹. Cónh¹jøng² hian¹ báh³ jáh² guio¹juǿi¹ na³ma²tǿ² ja³dsa¹hén²jah jø². Jøng² ŋi¹han³ dsa² jmøi¹guǿi¹ na³ma²ca¹jái¹dsa ca¹lø¹chián¹ jáh² héi² calah, jáh² mi³chian² lah¹jiá¹², jáh³ ma²ca¹jon¹. Dsa² héi² báh³ jenh¹³ lah¹jøng², ju³lah dsa² tsa¹ti³ton¹² si² ca¹jmo¹ Diú¹³ niúh¹ jín³ ca¹niu¹ jmøi¹guǿi¹, si² ja³rø²ton¹² dsa² li¹chian² tiá². 9 ’Jmáh¹lah dsa² ma²ŋi¹² ma¹dsio¹² li¹ŋë²́ jǿg³ la²: Guio¹ máh² báh³ jøng², ta³guio¹ dsi³jah ja³guǿ¹³ hio¹³. 10 Jø¹² bíh³ guiog¹ rai¹³ báh³ héi² calah hi² lǿa¹² guio¹ dsi³jah. Hŋiá² rai¹³ héi² ma²ca¹tug¹² ta³ quiah¹². Jan² dsa² lán¹² ta³ ta¹na¹. Jan² dsa² hí¹ ta³ ja³já¹³. Jøng² na³ma²ca¹hí¹ rai¹³ ja³ma²guiog¹ ta³, ha¹chi² gú²dsa hi² uú². 11 Jøng² lén² jáh² hlanh³ rai¹³ ja³ma²jŋia¹, jáh² mi³chian² lah¹jiá¹² héi², jáh² ha¹chian² ma¹chian². Di³ mi³lán¹³ báh³ jáh² hlanh³ héi² lah¹jiá¹² jan² rai¹³ quianh¹³ guiog¹ rai¹³ héi². Jøng² jín³ ma²jón²jah ja³dsa¹hén²jah jø².  











12 ’Guian¹ rai¹³ báh³ héi², hi² lǿa¹² guie¹ mu² juú³jah, rai¹³ ha¹chi² ma²ca¹túgh² ta³ quiah¹² cónh¹ lǿa¹² la². Jmáh¹lah cøng² hora lén² dsa² héi² rai¹³ ca¹lah¹quianh¹³ jáh² hlanh³. 13 Cøng² jǿg³ báh³ tiogh³ ta³guian¹ rai¹³ héi², hi² la³cuøh¹²dsa jáh² hlanh³ bí² hi² chi² quiah¹²dsa. 14 Jøng² jmo¹ báh³ dsa² héi² hning² quianh¹³ jah¹chih². Cónh¹jøng² líh² báh³ jah¹chih² quiah¹²dsa. Di³ lán¹² jah¹chih² rai¹³ juanh¹² cónh¹ jín³ ca¹lah¹já¹ rai¹³ chian² jmøi¹guǿi¹. Lán¹²dsa Juu¹³ jniang³, dsa² hiug¹² jín³ juanh¹² cónh¹ jín³ ca¹lah¹já¹ juu¹³ dsa² chian² jmøi¹guǿi¹. Quianh¹³dsa jmáh¹lah dsa² ca¹hia¹dsa, dsa² ca¹tǿh¹dsa, dsa² ti³té¹³ jǿg³. 15 Jøng² ca¹juúh² calah ángel, ca¹tsáih¹ jní²: ―Jøng² jmøi² ca¹jaih³hning jøng² ja³guǿ¹³ hio¹³ lø³hiug¹², dsa² chian² hliú² juøi² báh³ héi², ca¹lah¹i³ ni³ dsa², dsa² hløah¹² ca¹lah¹i³ ni³ jǿg³, dsa² chian² ta³cøng² jmøi¹guǿi¹. 16 Jøng² rai¹³ héi², dsa² lǿa¹² guie¹ mu² juú³jah, li¹hian¹³ dsa² héi² hio¹³ lø³hiug¹². Jøng² tióg²dsa hio¹³ ta¹ma¹ŋó¹² hio¹³. Cøgh¹dsa jmø³ŋø³ hio¹³. Tiá²dsa hio¹³ ni³ si² dsíg². 17 Ma²ca¹jmo¹ Diú¹³ dsǿa¹² dsa² héi². Mi³jøng² jmo¹dsa hi² hniu¹ Diú¹³. Hi² jøng² báh³ túgh²dsa cøng² jǿg³ hi² cuúh¹dsa jáh² hlanh³ bí² hi² chi² quiah¹²dsa. Mi³jøng² li¹ti¹ jǿg³ quiah¹² Diú¹³. 18 Jøng² hio¹³ ca¹janh³hning héi², dsa² héi² báh³ lán¹² juøi² Babilonia, dsa² jmo¹² héh¹ quiah¹² ca¹lah¹já¹ rai¹³ chian² jmøi¹guǿi¹ ―ca¹juúh² ángel.  













18

Ca¹hen¹ juøi² Babilonia

Ni³ jøng² ca¹jái¹jni ma²siog¹² jan² ángel juu¹² ni³ huø¹,

528

APOCALIPSIS 18

ca¹já¹ juu¹² guiuh¹³ ŋi¹juǿi¹. Chi² ca¹jmo¹dsa lø³hiug¹²dsa, hi² hlaih¹³ bí² quiah¹² ángel. Jøng² ca¹ŋi¹nio¹dsa rú²dsa. Lah¹la² báh³ cu¹dsie¹² ca¹lø¹taih¹² jmøi¹guǿi¹. Di³ lǿa¹² jǿg³ dsa²jiag¹² dsǿa¹² dsa² hi² hiug¹² sih¹² quiah¹²dsa. 2 Jøng² héi²: “La² báh³ tiagh³ jniang³. Lán¹² tí² ca¹hløah¹ ángel, ca¹juúh²dsa: jniang³ ju³lah lán¹² rai¹³. Ha¹chi² ―Ma²ca¹hen¹. Ma²ca¹hen¹ jøa³juøi² lán¹² jniang³ dsa² hnǿi². Tsa¹lǿih² Babilonia, juøi² hiug¹² juøh¹². jmai³ li¹chian² jniang³ ju²hí³ dsøa¹²,” Ma²tiogh³ jmáh¹lah dsa² hlanh³, lë²́ dsa. 8 Hi² jøng² quianh¹³ cøng² quianh¹³ ca¹lah¹i³ ni³ jmi²dsí² jmai³ tan¹dsa jmø³uai¹² quiah¹²: hlaih¹³. Ja³jøng² tioh¹³ tsai³ jáh² Dsiág¹ báh³ dsa². Cán²dsa jmø³uai¹². han¹², ju³lah jáh² hlanh³, jáh² Ha¹chi² li¹gǿh¹dsa lé². Ni³ si² dsíg² tsa¹dsiog¹. 3 Di³ ma²ca¹can¹ dsa² dsa¹lé²dsa. Di³ dsa² chi² bí² báh³ chian² ta³cøng² jmøi¹guǿi¹ mai³¹ Diú¹³, dsa² lán¹² Juu¹³ jniang³, dsa² hlaih¹³ quiah¹² dsa² chian² ja³jøng². cuø¹ jmø³uai¹² quiah¹² dsa² héi² Jøng² ca¹lán¹dsa dsa² lø³hiug¹². ―ca¹juúh²dsa. 9 Jøng² tø¹ho¹ rai¹³ chian² Rai¹³ chian² ta³cøng² jmøi¹guǿi¹ ma²ca¹jmo¹ lø³hiug¹²dsa quianh¹³ jmøi¹guǿi¹, dsa² ca¹jmo¹ lø³hiug¹² hio¹³ héi². Jøng² ca¹lø¹chí¹ ma¹dsio¹² quianh¹³ hio¹³ héi², dsa² lán¹² quiah¹² dsa² chian² ja³jøng², ju³lah jøa³juøi² Babilonia, na³ma²jái¹²dsa dsa² ca¹hnai¹ jmáh¹lah hi² hlaih¹³ ― jmi³ŋi³ ja³ma²cúg² hio¹³. 10 Ja³uǿin³ ca¹juúh² ángel. báh³ túgh² rai¹³. Di³ hi² goh¹²dsa 4 Jøng² ca¹nang¹jni ca¹hløah¹ dsa² ju³ná³ ca¹can¹dsa jmø³uai¹² ca¹can¹ siáh² juu¹² guiuh¹³. Ca¹juúh²dsa: hio¹³. Jøng² juúh² rai¹³: ―Hniah¹² dsa² lanh¹² dsa² ―He³ báh³ hiug¹² juǿih²hning, quian¹jni, hueh¹² hniah¹² jøa³juøi² juøi² Babilonia, juøi² hiug¹² jøng². Mi³jøng² tsa¹tiáh¹ hniah¹² juøh¹². Cu¹ŋieih¹³ ca²tí² lah¹la² dsag³ quiah¹² dsa² chian² ja³jøng². ca¹quinh²hning jmø³uai¹² Mi³jøng² tsa¹cánh³ hniah¹² jmø³uai¹² quiánh²hning ―juúh² rai¹³. 11 Jøng² tø¹ho¹ calah dsa² hnai¹² hi² cán² dsa² héi². 5 Ja¹² lah¹hiug¹² ma¹dsio¹² dsag³ ma²neng¹² quiah¹² lio¹³ chian² jmøi¹guǿi¹ ni³ huu¹³ dsa² héi², ca¹lah¹ca¹dsiég¹ ca¹tǿ² juøi² jøng². Di³ ha¹chian²dsa guiuh¹³ ŋi¹juǿi¹. Dsagh² dsǿa¹² Diú¹³ ma¹lá¹ lio¹³ hi² hnai¹dsa, 12 ju³lah hi² hlaih¹³ ma²ca¹jmo¹dsa. 6 Cuøh¹³ cog³niáng¹³, quianh¹³ cog³teg², hniah¹² quiah¹² dsa² héi² ju³lah quianh¹³ cang³ sih¹² nih¹², quianh¹³ lǿa¹² hi² hlaih¹³ ma²ca¹cuúh¹dsa dsa² møi¹teg² jláh³, quianh¹³ hmøah¹² siáh². Ta³tánh¹ rón² mi¹hmah¹³dsa tég¹ jláh³, quianh¹³ hmøah¹² seda, ca¹lah¹jǿ¹ hi² hlaih¹³ ma²ca¹jmo¹dsa. ju³lah hmøah¹² mi³chiun³, hmøah¹² Ta³tánh¹ rón² jmóh³ hniah¹² hi² guiéng², quianh¹³ ca¹lah¹i³ ni³ hma² hiug¹² jmø³uai¹² hi² cán²dsa héi² ma²ro², quianh¹³ marfil, quianh¹³ ca¹lah¹cónh¹ ja³hiug¹² jmø³uai¹² hma² jláh³, quianh¹³ ŋí³ bronce, ca¹cuúh¹dsa dsa² siáh². 7 Cónh¹jøng² quianh¹³ ŋí³ fierro, quianh¹³ cang³ báh³ té¹² jmø³uai¹² cuøh¹³ hniah¹² jláh³, 13 ju³lah canela, quianh¹³ dsa², ca¹lah¹cónh¹ ja³té¹² hi² ca¹lah¹jǿ¹ hi² ma²ro² quiah¹² má¹,  























529

APOCALIPSIS 18

quianh¹³ chiun², quianh¹³ mirra, quianh¹³ jmøi² ma²juøi², quianh¹³ jmøh¹³ møi¹gu²jøah¹³, quianh¹³ nang³, quianh¹³ juu² hi³ŋíh¹ dsio¹, quianh¹³ cuøi² hi³ŋíh¹ calah, quianh¹³ jáh² quin¹² lio¹³, quianh¹³ jah¹chih², quianh¹³ cuø³, quianh¹³ hma² løh¹², quianh¹³ dsa² jmo¹² ta³ quiah¹² dsa², ca¹tǿ² dsa² jmøi¹guǿi¹ jian¹²dsa hnë¹²dsa. 14 Jøng² jǿg³ la² juúh²dsa quiah¹² juøi² jøng²: ―Ha¹chi² ma¹chi² hi² hiug¹² mi³tøa¹² hoh¹²hning. Ma²ca¹ŋi¹hén² ca¹lah¹jǿ¹ hi² hmóh³ hi² jláh³ hi² mi³chi² quiánh²hning. Ha¹chi² ma¹dsiagh¹ ca¹lah¹jin³ he² hi² jøng² ―juúh²dsa. 15 Jøng² ja³uǿin³ dsa¹tiogh¹² dsa² hnai¹² lio¹³ héi², dsa² ca¹lø¹chí¹ ma¹dsio¹² quiah¹² jøa³juøi² jøng². Goh¹²dsa ju³ná³ ca¹të²́ dsa jmø³uai¹² ma²quin¹² hio¹³ héi². Tø¹ho¹dsa hi² hlaih¹³ jenh¹²dsa. 16 Jøng² juúh²dsa: ―He³ báh³ hiug¹² juǿi² juøi² Babilonia. Jláh³ mi³lǿa¹² juøi² ju³lah jan² hio¹³ quieih¹² hmøah¹² tég¹ jláh³, quianh¹³ hmøah¹² mi³chiun³, quianh¹³ hmøah¹² guiéng², hio¹³ quin¹² cog³niáng¹³ quianh¹³ cang³ sih¹²nih¹², quianh¹³ møi¹teg² jláh³. 17 Jøng² cu¹ŋieih¹³ ca²tí² lah¹la² ca¹ŋi¹hén² jø² hi² mi³chi² quiah¹²dsa ―juúh²dsa. Jøng² ca¹lah¹já¹ dsa² quin¹² barco quianh¹³ dsa² dsa²lé² ni³ barco quiah¹²dsa, ca¹lah¹já¹ dsa² jmo¹² ta³ ni³ barco quianh¹³ ni³ jmø³ŋih¹³ ca¹ŋi¹lé² uǿin². 18 Tí² ca¹hløah¹dsa mi³ca¹jái¹dsa jmi³ŋi³ hi² ma²cøg² juǿi². Ca¹juúh²dsa: ―Ha¹chi² juøi² siíh² ma²ca¹lø¹chí¹, juøi² jláh³ ju³lah mi³lǿa¹² juøi² jnung² ―juúh²dsa.  









19 Jøng² ca¹séi²dsa hleg² dsi³dsa ju³lah mi³lǿa¹² mai³¹ quiah¹² dsa² tiogh³ hlaih¹³ jenh¹². Ca¹tø¹ho¹dsa. Ca¹juúh²dsa: ―He³ báh³ hiug¹² juǿi² juøi² Babilonia, juøi² juøh¹² ja³ca¹lø¹chí¹ ma¹dsio¹² quiah¹² ca¹lah¹já¹ dsa² quin¹² barco ni³ jmø³ŋih¹³. Jøng² cu¹ŋieih¹³ ca²tí² lah¹la² ma²ca¹hen¹ juøi² ―ca¹juúh²dsa. 20 Jøng² hniah¹² dsa² chian² ŋi¹juǿi¹, ju³lah hniah¹² dsa² quián¹² Diú¹³, quianh¹³ tsih² dsa² høh³ quián¹²dsa, quianh¹³ dsa² ca¹hǿ² jǿg³ quiah¹²dsa, túgh³ hniah¹² hioh¹² jénh² hniah¹². Di³ jǿg³ quiánh² hniah¹² báh³ ma²ca¹mi¹rø¹² Diú¹³ ja³ca¹cuø¹dsa jmø³uai¹² quiah¹² juøi² jøng². 21 Jøng² jan² ángel bé² hlaih¹³ ca¹chio¹ cøng² cang³ pa³, ju³lah lǿa¹² cang³ to² juøh¹² hlaih¹³. Jøng² lah¹la² ca¹juúh² ángel mi³ca¹téng²dsa cang³ ni³ jmø³ŋih¹³: ―Lah¹jøng² báh³ li¹hén² juøi² Babilonia cu¹ŋieih¹³. Mi³jøng² cu¹dsie¹² ha¹chi² ma¹dsiagh¹. 22 Ha¹chi² ma¹niúh² son¹³ jøa³cai³¹, ju³lah son¹³ tsá¹²dsa arpa, son¹³ jiég²dsa løg¹². Ha¹chian² dsa² jmo¹² ta³ ma¹chian² jøa³juøi². Tsa¹ma¹niúh² ja³ieih¹²dsa cuøi² hé¹². 23 Tsa¹ma¹jní² si² jmøi² cøg². Tsa¹ma¹niúh² ja³jmo¹²dsa jmai³ hi² jénh² gug²dsa. Ha¹chi² hi² lǿa¹² dsa² canh¹³ mi³lán¹² dsa² hnai¹² lio¹³ jøa³cai³¹ juøi² jøng². Di³ dsa² chian² ja³jøng² ca¹mi¹gan¹² dsa² chian² ta³cøng² jmøi¹guǿi¹ ―juúh² ángel. 24 Di³ jøa³juøi² jøng² báh³ ca¹dsan¹ dsa² mi³hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³, dsa² quián¹² Diú¹³, quianh¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² ca¹dsan¹ ni³ jmøi¹guǿi¹ la², hi² ca¹mi¹dsiag¹² dsa² chian² ja³jøng².  











530

APOCALIPSIS 19

19

Ni³ jøng² ca¹nang¹jni ju³lah lǿa¹² hi² hløah¹² jue¹² hlaih¹³dsa tí². Ca¹juúh²dsa: Dsa² juanh¹² báh³ Diú¹³. Dsa² héi² báh³ dsa² dsiog¹, dsa² chi² bí², dsa² liúg² dsa² quián¹²dsa. 2 Cu²rø² mi²rø¹² dsa² héi² jǿg³ quianh¹³ jǿg³ dsøg¹². Di³ ca¹jmo¹dsa hi² ca¹ta³canh¹³ hio¹³ lø³hiug¹², dsa² ca¹jmo¹ quianh¹³ mai³¹ hlaih¹³ quiah¹² hi² ca¹tánh² dsa² jmøi¹guǿi¹ dsag³. Ma²ca¹jéinh¹dsa dsǿg³ hio¹³ ja³ca¹mi¹dsian¹² hio¹³ dsa² mi³mi²ti¹ ni³ Diú¹³, ca¹juúh²dsa. 3 Jøng² ca¹juúh²dsa calah: ―Dsa² juanh¹² báh³ Diú¹³. Cøng² hi² tsøg² jmi³ŋi³ ja³hiúg³ hio¹³ ni³ si², jmai³ ŋi² ja³já¹³, jmai³ ŋi² ja³dság¹ ―ca¹juúh²dsa. 4 Jøng² ta³guiug²quión² dsa² canh¹³ quianh¹³ ta³quión² jmi²dsí² ca¹ti³guianh¹dsa huø¹ ja³ta¹ni¹ Diú¹³. Ca¹mi¹juanh¹²dsa Diú¹³, dsa² guǿ¹² ni³ trono. Ca¹juúh²dsa: ―Lah¹jøng² báh³ lǿa¹². Juanh¹² báh³ Diú¹³ ―ca¹juúh²dsa. 5 Jøng² ca¹niúh² jǿg³ la² ta¹ja³tsih¹³ trono: Mi³juanh¹³ hniah¹² Diú¹³ quián² jniang³, hniah¹² dsa² mi²tih³ ni³dsa, hniah¹² dsa² hnøngh² jǿg³ quiah¹²dsa, cu¹dsie¹² dsa² meh² quianh¹³ dsa² canh¹³, ca¹juúh² jǿg³.  





Jmai³ ja³ca¹jénh² jah¹chih² gug²

6 Jøng² ca¹nang¹jni ju³lah lǿa¹² hi² hløah¹² dsa² jue¹² hlaih¹³. Lǿa¹²  

ju³lah lǿa¹² hein¹³ hliú² jmøi², quianh¹³ hi² hein¹³ hliú² ŋíh¹. Ca¹juúh²dsa: Juanh¹² báh³ Diú¹³. Di³ ma²mi²liág¹dsa hi² jmo¹²dsa héh¹, dsa² lán¹² Juu¹³ jniang³, dsa² hiug¹² të² ca¹lah¹jǿ¹. 7 Ju³tiágh³ jniang³ hi² hioh¹² jenh¹² jniang³, hiug² dsǿa¹² jniang³. Ju³mi³juanh¹³ jniang³ dsa² héi². Di³ ma²tø² jmai³ ja³jénh² jah¹chih² gug². Ma²guǿ¹² ju³jŋia¹³ hio¹³ quián¹²dsa. 8 Ma²ca¹cuø¹dsa jǿg³ hi² cáih¹ hio¹³ hmøah¹² jláh³, hmøah¹² teg², hmøah¹² sih¹², ca¹juúh²dsa. Hi² cáih¹dsa hmøah¹² jláh³ jøng² hniu¹dsa juúh²dsa hi² ŋi¹nio¹dsa ti³jan¹dsa, dsa² ma²quián¹² Diú¹³. 9 Jøng² ca¹juúh² ángel, ca¹tsáih¹ jní²: ―Teng¹² si² jǿg³ la²: “Hioh¹² jenh¹² dsa² héi², ju³lah dsa² tǿh² Diú¹³ hi² dsa¹lé²dsa jmai³ ja³jénh² jah¹chih² gug²,” ―ca¹juúh²dsa. Jøng² ca¹tsáih¹ ángel jní² calah: ―Jǿg³ dsøg¹² jǿg³ té¹² quiah¹² Diú¹³ báh³ la² ―ca¹juúh²dsa. 10 Jøng² ca¹chi¹jné¹jni hi² mi³mi³juanh¹³jni ángel. Jøng² ca¹juúh² ángel, ca¹tsáih¹ jní²: ―Tsa¹jmo² lah¹ná¹². Cøng² ni³ báh³ lán¹²jni dsa² mi²ti¹ ni³ Diú¹³ ju³lah lanh¹²hning quianh¹³ ju²rúh²hning, dsa² ti³chinh¹² tí² jǿg³ quiah¹² Jesús. Diú¹³ báh³ mi³juanh¹³hning ― ca¹juúh² ángel. Di³ jǿg³ quiah¹² Jesús báh³ jøng², jǿg³ hǿ² dsa² hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³.  



531

APOCALIPSIS 19​, ​20 Dsa² guǿ¹² cah³ cuø³ tiug²

11 Jøng² ca¹jái¹jni ma²chi³na¹ guiuh¹³ ŋi¹juǿi¹. Ma²tsenh¹² jan² cuø³ tiug². Dsa² guǿ¹² cah³ jáh² tsen² DSA² TI³Tɹ³ JǾG³, DSA² DSØG¹² CU²Rز JǾG³ QUIAH¹². Di³ quianh¹³ jǿg³ dsøg¹² mi²rø¹² dsa² héi² jǿg³. Quianh¹³ jǿg³ dsøg¹² jmo¹²dsa hning². 12 Jní² mø³ni³ dsa² héi² ju³lah jní² si² dsíg². Hliú² corona tioh¹³ dsi³dsa. Jø¹² bíh³ rø²ton¹² cøng² jmai³dsa. Cønh¹jøng² jmáh¹lah hŋiah¹² báh³ dsa² ŋi¹² ha³lah lǿa¹² jmai³dsa jøng². 13 Quieih¹²dsa cøng² hmøah¹² ti³dso¹ jmáh¹lah jmø². Jøng² JǾG³ QUIAH¹² DIÚ¹³ báh³ tsen²dsa. 14 Jøng² hlég² chian² ŋi¹juǿi¹ ma²ti³dsë¹² cah³ dsa² héi², ti³quieih¹² hlég² hmøah¹² tég¹ jláh³, hmøah¹² teg² ti³jai¹. Ti³tiogh³ hlég² cah³ cuø³ tiug² calah. 15 Dsi¹³ ŋi³tǿi¹ hmo¹ hag³ dsa² héi², ŋí³ quiúgh²dsa dsa² jmøi¹guǿi¹. Jmo¹dsa héh¹ ja³cog² dsa² jmøi¹guǿi¹ ju³lah jan² dsa² chi² ma¹dsio¹² hlaih¹³ bí². Cuúh¹dsa dsa² jmøi¹guǿi¹ jmø³uai¹² ma¹dsio¹², ju³lah jan² dsa² sianh¹² møi¹gu²jøah¹³ quianh¹³ tai³dsa. Di³ hiug¹² hne² Diú¹³ dsa² juanh¹², dsa² të² ca¹lah¹jǿ¹. 16 Jøng² jmai³ la² rø²ton¹² tsǿnh³dsa quianh¹³ ni³ quiu³dsa: RAI¹³ QUIÁN¹² CA¹LAH¹JÁ¹ RAI¹³, DSA² QUIN¹² NI³ QUIAH¹² CA¹LAH¹JÁ¹ JUU¹³ DSA² JMØI¹GUǾI¹. 17 Jøng² ca¹jan³jni jan² ángel tsenh¹² ni³ ja³hen¹² hieg². Tí² hlaih¹³ ca¹hløah¹dsa. Ca¹tǿh¹dsa ca¹lah¹já¹ jáh² ŋi²nio³ dsi³guøi². Ca¹juúh²dsa: ―Ŋi²noh¹². Di³ jøng² cǿh³ hniah¹² má¹ cuø¹ Diú¹³, ja³jmo¹ Diú¹³ jmai³ juøh¹². 18 Mi³jøng² cǿh³ hniah¹²  















jmø³ŋø³ rai¹³ quianh¹³ jmø³ŋø³ juu¹³ hlég², quianh¹³ jmø³ŋø³ dsa² bé², quianh¹³ jmø³ŋø³ cuø³ ca¹lah¹ma¹quianh¹³ jmø³ŋø³ dsa² tiogh³ cah³ jáh², jmø²ŋǿ¹² quiah¹² ca¹lah¹já¹ dsa², cu¹dsie¹² dsa² jmo¹² ta³ quiah¹² dsa² siáh², quianh¹³ dsa² jmo¹² ta³ quiah¹² guiog¹³, cu¹dsie¹² dsa² meh² quianh¹³ dsa² canh¹³ ― ca¹juúh² ángel. 19 Jøng² ca¹jan³jni jáh² hlanh³, quianh¹³ rai¹³ chian² jmøi¹guǿi¹, quianh¹³ hlég² quián¹²dsa. Ma²tiogh³dsa mi³jøng² jmo¹dsa hning² quianh¹³ dsa² guǿ¹² cah³ jáh² héi² ca¹lah¹ma¹quianh¹³ hlég² quián¹²dsa. 20 Jøng² ca¹chiánh²dsa jáh² hlanh³ cu¹dsie¹² quianh¹³ roh¹³jah, jáh² ca¹jmo¹ juu¹² juøh¹² ja³ta¹ni¹ roh¹³. Jáh² héi² ca¹mi¹gan¹² dsa² jmøi¹guǿi¹. Mi³jøng² ca¹hiei¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ sello quiah¹² roh¹³jah. Mi³jøng² ca¹mi¹juanh¹²dsa hi² lai³ quiah¹² roh¹³jah calah. Ta³og¹ jáh² héi² ca¹guianh¹dsa ni³ dsieg¹² lǿa¹² si² dsíg² rø²guian¹² azufre. 21 Jøng² ca¹mi¹dsian¹² dsa² guǿ¹² cah³ cuø³ ca¹lah¹já¹ dsa² mi³quianh¹³ jáh² hlanh³ héi². Ca¹mi¹dsiag¹²dsa quianh¹³ ŋi³tǿi¹ dsi¹³ hag³dsa. Jøng² ca¹lah¹já¹ jáh² ŋi²nio³ juu¹² guiuh¹³, ca¹cøgh²jah jmø²ŋǿ¹² quiah¹² dsa² ca¹dsan¹ ca¹lah¹tsa¹ma¹lé² cǿgh¹jah.  





20

Cøng² mei¹³ ji²ŋi²

Jøng² ca¹jái¹jni ma²siog¹² jan² ángel, já¹² juu¹² guiuh¹³ ŋi¹juǿi¹. Chinh¹² ángel ju³ŋí³ quiah¹² hag³ tøg² nǿng² hi² ho¹² ca¹tǿ² guio¹juǿi¹. Jø¹² bíh³ chinh¹² ángel cøng² cadena. 2 Jøng² ca¹chiánh² ángel jáh² hlanh³ héi²,  

532

APOCALIPSIS 20 dsa² chian² ma²lǿih², dsa² lán¹² ju³lah lán¹² møh², dsa² tsen² Diablo quianh¹³ Satanás. Jøng² ca¹hŋió² ángel jáh² héi² ca¹lah¹ca¹tǿ² cøng² mei¹³ ji²ŋi². 3 Ca¹tiáng² ángel ca¹tǿ² niúh¹ tøg² nǿng². Jøng² mi³ca¹jnéi¹ ángel hag³ tøg², jøng² ca¹tiun¹dsa sello. Mi³jøng² tsa¹ma¹lé² mi¹gan¹² jáh² hlanh³ dsa² chian² jmøi¹guǿi¹ ca¹lah¹ca¹tsø³jue¹³ cøng² mei¹³ ji²ŋi². Ni³ jøng² ma²hniuh¹² liúg²dsa jáh² hlanh³ cu²hna². 4 Jøng² ca¹jái¹jni trono calah. Ma²tiogh³ dsa² ma²ca¹lø¹chí¹ bí² hi² mi¹rø¹²dsa jǿg³. Jøng² ca¹jan³jni jmi²dsí² quiah¹² dsa² ma²ca¹uǿnh² dsi³ ni³ huu¹³ ca¹he¹dsa jǿg³ quiah¹² Jesús, ca¹hé¹dsa jǿg³ quiah¹² Diú¹³. Dsa² héi² báh³ dsa² tsa¹ca¹mi¹juanh¹² jáh² hlanh³ quianh¹³ hi² lai³ quiah¹²jah. Tsa¹ca¹hiei¹dsa hi² tiun¹dsa sello quiah¹² jáh² hlanh³ ni³ gug²dsa quianh¹³ dsi³quí¹²dsa. Ma²chian² dsa² héi² calah ni³ hmë²́ . Cu¹dsie¹² quianh¹³ Cristo ca¹can¹ dsa² héi² ni³ juøi² ta³cøng² mei¹³ ji²ŋi². 5 Jøng² ca¹lah¹já¹ dsa² siáh², ju³lah dsa² ma²ca¹dsan¹, tsa¹ca¹lø¹chián¹ dsa² héi² ni³ hmë²́ ca¹lah¹ja³ca¹tsø³jue¹³ cøng² mei¹³ ji²ŋi² jøng². Jmai³ jøng² báh³ lé² jmai³ lah¹ni³ ja³hiog¹ dsa² ma²ca¹dsan¹. 6 Dsio¹ báh³ quiah¹² dsa² ca¹hiog² jmai³ jøng². Di³ lán¹²dsa dsa² quián¹² Diú¹³. Ha¹chi² jenh¹³ dsa² héi² jmai³ ja³dsián¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ ca¹tǿ² tánh¹. Cónh¹jøng² lén² dsa² héi² dsa² mi²ti¹ ni³ Diú¹³ quianh¹³ ni³ Cristo. Jøng² cán²dsa ni³ juøi² cu¹dsie¹² quianh¹³ Cristo ta³cøng² mei¹³ ji²ŋi². 7 Jøng² na³ma²ca¹tsø³jue¹³ cøng² mei¹³ ji²ŋi², liúg²dsa  









dsa² hlanh³ hni¹ŋí³ ja³hiúg³dsa. 8 Jøng² ŋøa¹ dsa² hlanh³ ta³cøng² jmøi¹guǿi¹. Mi³jøng² mi¹gan¹²dsa dsa² jmøi¹guǿi¹. Jøng² mi¹gan¹² báh³ dsa² chian² juøi² tsen² Gog, ca¹lah¹ma¹quianh¹³ dsa² chian² juøi² tsen² Magog. Mi³jøng² dsa¹tiogh¹² dsa² héi² ja³jmo¹dsa hning². Jue¹² hlaih¹³ dsa² héi² chian², ju³lah lǿa¹² møi¹tsai³ neng¹² chiuh³ jmø³ŋih¹³. 9 Jøng² ca¹ŋi¹lé²dsa juu¹² ni³ jmøi¹guǿi¹. Ca¹túgh²dsa lah¹jin² lah¹lǿih¹ ja³tiogh³ dsa² quián¹² Diú¹³, jøa³juøi² hiug¹² hniu¹ Diú¹³. Jøng² ca¹quia¹ si² dsíg² ni³ quiah¹² dsa² hlanh³ héi². Cu¹ŋieih¹³ ca¹ŋi¹hén²dsa. 10 Jøng² dsa² hlanh³, dsa² ca¹mi¹gag¹² héi², ca¹tiáng² Diú¹³ ni³ dsieg¹² lǿa¹² si² dsíg² rø²guian¹² azufre ja³ma²tiogh³ ta³og¹ jáh² hlanh³ héi². Ja³jøng² cøng² hi² cán² dsa² úg² héi² jmø³uai¹² jmai³ ŋi² ja³já¹³, jmai³ ŋi² ja³dság¹.  





Cang¹ Diú¹³ jǿg³ dsøg¹² ja³guǿ¹²dsa ni³ cøng² trono teg²

11 Jøng² ca¹jái¹jni cøng² trono teg² quianh¹³ jan² dsa² guǿ¹² ni³ trono. Jøng² cu¹dsie¹² ca¹ŋi¹hén² jmøi¹guǿi¹ quianh¹³ hi² tioh¹³ guiuh¹³ ja³ta¹ni¹ dsa² héi². Cu¹dsie¹² tsa¹ma¹dsiagh¹ ca¹løa¹. 12 Jøng² ca¹jan³jni dsa² ma²ti³dsan¹², dsa² meh² quianh¹³ dsa² canh¹³. Ma²tiogh³dsa ti³tón²dsa ni³ Diú¹³. Jøng² ca¹ná² si² lah¹ma¹quianh¹³ si² ja³ti³ton¹² dsa² li¹chian² tiá². Jøng² ca¹cang¹ Diú¹³ jǿg³ dsøg¹² quiah¹² dsa² ma²ca¹dsan¹ héi², ca¹lah¹cónh¹ lǿa¹² hi² ma²ca¹jmo¹dsa, ju³lah ́ ² lǿa¹² ni³ si². 13 Jøng² ma²ca¹jëh jmø³ŋih¹³ dsa² ma²ca¹dsan¹ ja³jøng². ́ ² hmó¹ dsa² ma²ca¹hóg¹ Jøng² ca¹jëh  





533

APOCALIPSIS 20​, ​21

niúh¹ huø¹. Jøng² ca¹lø¹rǿ¹ jǿg³ quiah¹² ca¹lah¹já¹dsa ca¹lah¹cónh¹ lǿa¹² hi² ma²ca¹jmo¹dsa. 14 Jøng² ca¹guianh¹dsa hmó¹ quianh¹³ ja³mi³tiogh³ dsa² ma²ca¹dsan¹ ni³ dsieg¹² lǿa¹² si² dsíg². Dsieg¹² jøng² báh³ lǿa¹² ja³dsián¹dsa ca¹tǿ² tánh¹. 15 Ja³jøng² ca¹guianh¹dsa ca¹lah¹já¹ dsa² tsa¹ti³ton¹² si² hi² li¹chian²dsa tiá².  



Jmøi¹guǿi¹ hmë²́ quianh¹³ ŋi¹juǿi¹ hmë²́

21

―Jǿg³ la² teng¹² si². Di³ jǿg³ té¹² báh³. Lé² báh³ jmáh³hning tí² jǿg³ ―ca¹juúh²dsa. 6 Jøng² jǿg³ la² ca¹tsáih¹dsa jní²: ―Ma²ca¹løa¹ báh³. Lán¹²jni ju³lah lǿa¹² A quianh¹³ Z. Di³ lán¹²jni dsa² lah¹ni³ quianh¹³ dsa² ja³ca¹tóh² jø². Ju³ná³ hein² dsa² lǿ² lø¹i³hǿnh² jmøi², dsa² héi² cuǿ¹³jni jmøi² hii² jmo¹² hi² li¹chian²dsa tiá². Hi² la³cuø¹³ báh³ jní². 7 Ju³ná³ hein² dsa² ca¹tiúh¹, dsa² héi² tan¹ ca¹lah¹jǿ¹ hi² jøng². Jøng² lén²jni Diú¹³ quián¹²dsa. Di³ jøng² dsa² héi² lén² tsih² quian¹jni. 8 Cónh¹jøng² ca¹lah¹já¹ dsa² goh¹², dsa² tsa¹hé² jǿg³ quieg¹, dsa² hiag¹³, dsa² jŋëh¹² roh¹³, dsa² lø³hiug¹², dsa² tí² gug² tai³ jǿg³ quiah¹² dsa² hlanh³, dsa² mi²juanh¹² dsa² lan³, quianh¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² juúh² jǿg³ ta³jǿg³, ca¹lah¹já¹ dsa² lah¹héi² dsa¹lia¹ ni³ dsieg¹² lǿa¹² si² dsíg² rø²guian¹² azufre. Ja³jøng² dsián¹dsa ca¹tǿ² tánh¹ ―ca¹juúh² Diú¹³.  



Jøng² ca¹jái¹jni ŋi¹juǿi¹ hmë²́ quianh¹³ jmøi¹guǿi¹ hmë²́ . Di³ ma²ca¹ŋi¹hén² ŋi¹juǿi¹ mi³chi² lah¹ni³ ca¹lah¹ma¹quianh¹³ jmøi¹guǿi¹. Cu¹dsie¹² tsa¹ma¹chi² jmø³ŋih¹³. 2 Jøng² ca¹jái¹jni jøa³juøi² Jerusalén hmë²́ , juøi² han¹³. Ma²siag² juøi² ŋi¹juǿi¹ ja³guǿ¹³ Diú¹³. Jláh³ báh³ lǿa¹² juøi² ju³lah lán¹² jan² hio¹³ jmai³ ja³jénh² gug²dsa. 3 Jøng² ca¹nang¹jni jan² dsa² ca¹hløah¹ tí² ŋi¹juǿi¹. Ca¹juúh²dsa: ―Jai³lah. Ma²guǿ¹² Diú¹³ jøa³ Jøa³juøi² Jerusalén hmë²́ ja³tiogh³ dsa² jmøi¹guǿi¹. Gú¹dsa 9 Jøng² ca¹já¹ jan² ángel, dsa² quianh¹³dsa. Jøng² ca¹lah¹já¹ quianh¹³ guiog¹ ángeles héi², dsa² dsa² jmøi¹guǿi¹ lén² juøi² quián¹² mi³chinh¹² cuøh³ ja³mi³tioh¹³ guio¹ Diú¹³. Jøng² hŋiah¹² báh³ Diú¹³ gú¹ jmø³uai¹² jøng². Jøng² ca¹juúh² quianh¹³dsa. 4 Tsíg¹dsa ca¹lah¹jǿ¹ jmøi² ma²ca¹lah¹ ni³ dsa² quián¹²dsa. ángel, ca¹tsáih¹ jní²: ―Ŋi². Jøng² ŋi³hiá¹jni hning² Jøng² ha¹chi² ma¹dsián¹ dsa² tsih²mǿ², dsa² lén² jin²gug² jah¹chih² quián¹²dsa. Ha¹chi² ma¹ho¹dsa. ―ca¹juúh²dsa. Ha¹chi² ma¹jén² dsǿa¹²dsa. Ha¹chi² 10 Jøng² ja³ma²he¹² jmi²dsí² jmø³uai¹² ma¹li¹chi² quiah¹²dsa. Di³ quiah¹² Diú¹³ jǿg³, ca¹jiag¹ ángel ma²ca¹ŋi¹hén² ca¹lah¹jǿ¹ hi² mi³chi² jní² cøng² guiuh¹³ máh² juøh¹², lah¹jiá¹² ―ca¹juúh²dsa. 5 Jøng² lah¹la² ca¹juúh² dsa² guǿ¹² máh² ŋiei¹² hlaih¹³ cu¹té¹². Ja³jøng² ca¹he¹dsa jøa³juøi² Jerusalén, ni³ trono: juøi² han¹³. Ma²siag² juøi² ŋi¹juǿi¹ ―Jai³lah. Hmë²́ jmo¹³jni ca¹lah¹jǿ¹ ja³guǿ¹³ Diú¹³. 11 Dsio¹ hlaih¹³ jní² hi² chi² ―ca¹juúh²dsa. juøi², ju³lah jniá² Diú¹³ hŋiah¹². Jø¹² bíh³ lah¹la² ca¹juúh²dsa:  















534

APOCALIPSIS 21 Ca¹lah¹sih¹² lǿa¹² juøi² ju³lah cøng² cang³ jláh³, cang² sih¹² nih¹², ju³lah cøng² møi¹cang³ jaspe, ju³lah lǿa¹² hø¹² jláh³ hi² jní² ta¹niúh¹. 12 Tsih¹² cøng² jnǿ³ ŋiei¹² lah¹jin² lah¹lǿih¹ juøi². Jøng² lǿa¹² guie¹tǿn² hag³jnǿ³. Tsenh¹² jan² ángel lah¹cøng² lah¹cøng² hag³jnǿ³. Jøng² ti³ton¹² hag³jnǿ³ hi² tsen² ta³guie¹tǿn² juøi² tsø³jong¹³ Israel. 13 Lǿa¹² hnøa¹² hag³jnǿ³ ta¹lah¹juu¹² ja³hian² hieg². Jøng² lǿa¹² hnøa¹² ta¹lah¹norte, hnøa¹² ta¹lah¹sur, hnøa¹² ta¹lah¹ja³ta¹dsë³́ hieg². 14 Jøng² huu¹³ jnǿ³ tioh¹³ guie¹tǿn² mǿi² cang³ cah³, hi² cuø¹² bí² tsih¹² tí² jnǿ³. Ti³ton¹² cang³ jøng² hi² tsen² ta³guia¹tón² tsih² dsa² høh³ quián¹² jah¹chih². 15 Jøng² ángel héi², dsa² ca¹hlaih¹ jní², chinh¹² cøng² hma² tig² lǿa¹² cog³niáng¹³. Mi³jøng² dsii¹dsa héh¹ juøi², quianh¹³ jnǿ³, quianh¹³ hag³jnǿ³ calah. 16 Lǿa¹² quiún² quiuh¹³ juøi². Cu²rø² ti³té¹² lah¹cøng² lah¹cøng² chiuh³. Jøng² ca¹dsii¹ ángel héh¹ juøi² quianh¹³ hma² quiah¹². Jøng² cu²rø² té¹² juøi², ton¹ mei¹³ rø²dsǿ² ton¹ ŋi²lǿg² kilometros, lah¹cøng² lah¹cøng² chiuh³ juøi². Jø¹² bíh³ cónh¹ jøng² té¹² ta¹lah¹cug² calah. 17 Jøng² ca¹can¹dsa héh¹ jnǿ³. Té¹² jnǿ³ to¹lu¹guií² rø²dsǿ² guie¹quiún² metros ta¹lah¹ŋiei¹², ca¹lah¹cónh¹ lǿa¹² héh¹ quiah¹² dsa² jmøi¹guǿi¹ quianh¹³ ángeles calah. 18 Cang³ jaspe báh³ lǿa¹² jnǿ³. Jøng² jmáh¹lah cog³niáng¹³ lǿa¹² ta³cøng² juøi², cog³niáng¹³ sih¹² hlaih¹³ lǿa¹² ju³lah lǿa¹² hø¹² jní² ca¹tǿ² niúh¹. 19 Jøng² cang³ cah³ tioh¹³ huu¹³ jnǿ³ jøng², ti³buh¹²  















ca¹lah¹i³ ni³ cang³ jláh³. Cang³ cah³ lah¹ni³ ti³buh¹² cang³ jaspe. Cang³ ja³ma²ton¹ ti³buh¹² cang³ zafiro. Cang³ ja³ma²hnøa¹² ti³buh¹² cang³ ágata. Cang³ ja³ma²quiún² ti³buh¹² cang³ esmeralda. 20 Cang³ ja³ma²hŋí² ti³buh¹² cang³ ónice. Cang³ ja³ma²jŋiéng² ti³buh¹² cang³ cornalina. Cang³ ja³ma²guio¹ ti³buh¹² cang³ crisólito. Cang³ ja³ma²jŋi¹ ti³buh¹² berilo. Cang³ ja³ma²ŋiu¹ ti³buh¹² topacio. Cang³ ja³ma²guie¹ ti³buh¹² crisoprasa. Cang³ ja³ma²guie¹cáng¹ ti³buh¹² cang³ jacinto. Cang³ ja³ma²guie¹tǿn² ti³buh¹² cang³ amatista. 21 Jøng² ta³guie¹tǿn² hag³jnǿ³ lǿa¹² guie¹tǿn² mǿi¹ perlas. Cøng² mǿi² perla lǿa¹² ta³cøng² hag³jnǿ³, lah¹cøng² lah¹cøng² hag³jnǿ³. Jøng³ jøa³cai³¹ juøh¹² quiah¹² juøi² lǿa¹² jmáh¹lah cog³niáng¹³ sih¹², ju³lah lǿa¹² hø¹² jní² ta¹niúh¹. 22 Ha¹chi² guøh¹² ca¹jái¹jni jøa³juøi². Tsa¹ma¹hniuh¹² guøh¹². Di³ hŋiah¹² Diú¹³, dsa² hiug¹² juanh¹², dsa² lán¹² Juu¹³ jniang³, ma²guǿ¹² jøa³juøi² quianh¹³ jah¹chih². 23 Jø¹² bíh³ tsa¹ma¹hniuh¹² taih¹² si² quiah¹² hieg² quianh¹³ tsøh² jøa³juøi² jøng². Di³ hi² sih¹² quiah¹² hŋiah¹² Diú¹³ ma²jmo¹² taih¹² ta³cøng² juøi². Jø¹² bíh³ jmo¹² jah¹chih² hi² taih¹² jøa³juøi². 24 Jøng² juu¹² ja³jní² si² jøng² ŋi¹nio¹ ca¹lah¹já¹ dsa² chian² jmøi¹guǿi¹, ju³lah dsa² ma²ca¹lúg². Jøa³juøi² jøng² dsa¹can¹ ca¹lah¹já¹ dsa² canh¹³ hi² jláh³ hi² chi² quiah¹²dsa. 25 Jøng² tsa¹lǿih² jmai³ jnéi¹dsa hag³jnǿ³ ŋi²jmø². Cónh¹jøng² ha¹chi² ja³neng² chi² lé² ja³jøng² calah. 26 Jøng² ca¹lah¹já¹ dsa² jmøi¹guǿi¹ dsa¹can¹ ja³jøng²  













535

APOCALIPSIS 21​, ​22

ca¹lah¹jǿ¹ hi² dsio¹ hi² jláh³ hi² chi² quiah¹²dsa. 27 Jøng² ca¹lah¹jin³ he² hi² hlaih¹³ tsa¹dsa¹lé² juøi² jøng². Jin³ hein² dsa² hiag¹³ quianh¹³ dsa² mi²gag¹² tsa¹dsa¹lé² ja³jøng². Jmáh¹lah dsa² héi² báh³ dsa¹lé² jøa³juøi², dsa² ma²ti³ton¹² ni³ si² quiah¹² jah¹chih², si² li¹chian²dsa tiá². Jøng² ca¹he¹ ángel ja³hiu³ cøng² jmøi² juøh¹², jmøi² jmo¹² hi² li¹chian²dsa tiá². Teg² hlaih¹³ jmøi² ju³lah lǿa¹² hø¹². Hii² jmøi² ja³tsih¹³ trono quiah¹² Diú¹³ quianh¹³ jah¹chih². 2 Jøng² hiu³ jmøi² dsi²jo² jøa³cai³¹ juøh¹². Ti³dsøa¹³ hma² jmo¹² li¹chian²dsa tiá² ta³ton¹ jag¹³ jmøi². Guie¹tǿn² ni³ mǿi² lø²chi² hma² jøng² quianh¹³ cøng² ji²ŋi², ma¹cøng² ni³ mǿi² lah¹jan² lah¹jan² tsøh². Jøng² moh¹³ hma², jmo¹²dsa hí³ dsa² jmøi¹guǿi¹ dsag³ mi³lán¹²dsa lah¹jiá¹². 3 Ha¹chi² jǿg³ hlaih¹³ ma¹chi² quiah¹² dsa² tiogh³ ja³jøng². Di³ ja³jøng² báh³ tioh¹³ trono quiah¹² Diú¹³ quianh¹³ jah¹chih². Ja³jøng² mi²juanh¹²dsa Diú¹³, dsa² mi²ti¹ ni³dsa. 4 Jë²́ dsa² héi² Diú¹³ ha²lah lah¹dsóh² jniá² Diú¹³. Ti³ton¹² jmai³ Diú¹³ dsi³quí¹²dsa. 5 Jøng² ha¹chi² ja³neng² ma¹li¹chi². Tsa¹ma¹hniuh¹² si² jmøi² cøg² ja³jøng². Tsa¹ma¹hniuh¹² taih¹ hieg². Di³ hŋiah¹² Diú¹³ báh³ jmo¹ hi² taih¹² ja³jøng², dsa² lán¹² Juu¹³ jniang³. Jøng² dsa² mi²ti¹ ni³ Diú¹³ héi², cán²dsa ni³ juøi² jmai³ ŋi² ja³já¹³, jmai³ ŋi² ja³dság¹.  

22









Ma²ja¹quien¹³ jiúgh² Jesucristo

6 Jøng² ca¹juúh² ángel, ca¹tsáih¹ jní²: ―Jǿg³ té¹² báh³ la². Lé² báh³ jmáh³hning tí² jǿg³. Jøng² hŋiah¹²  

Diú¹³, dsa² lán¹² Juu¹³ jniang³, dsa² jmo¹² dsǿa¹² dsa² hǿ² jǿg³ quiah¹²dsa, ma²ca¹tse¹dsa ángel quián¹²dsa. Mi³jøng² heh¹ ángel dsa² mi²ti¹ ni³ Diú¹³ ha²lah na¹ bíh³ lé². 7 Lah¹la² ca¹juúh² Jesús: Jai³lah. “Guiogh¹³ ta³tí³ báh³ jní²,” ca¹juúh²dsa ―ca¹juúh² ángel. Dsio¹ báh³ lé² quiah¹² dsa² tónh² juu¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ lǿa¹² ni³ si² la². 8 Jní² báh³ Juan, dsa² ca¹jái¹ ca¹nang¹ ca¹lah¹jǿ¹ hi² la². Jøng² mi³ca¹jái¹jni, mi³ca¹nang¹jni, jøng² ca¹chi³jne³jni ni³ ángel ca¹he¹ jǿg³, hi² mi³mi³juanh¹³jni ángel. 9 Jøng² ca¹juúh² ángel, ca¹tsáih¹ jní²: ―Tsa¹jmo² lah¹ná¹². Cøng² ni³ báh³ lán¹²jni dsa² mi²ti¹ ni³ Diú¹³ ju³lah lanh¹² hning² quianh¹³ ju²rúh²hning, dsa² hǿ² jǿg³ quiah¹² Diú¹³, hniah¹² dsa² ma²nengh² jǿg³ løa¹² ni³ si² la². Diú¹³ báh³ mi³juanh¹³hning ― ca¹juúh² ángel. 10 Jøng² ca¹juúh²dsa calah, ca¹tsáih¹ jní²: ―Tsa¹hmah³hning jǿg³ quiah¹² si² la². Di³ ma¹quién¹ ja³li¹ti¹ jǿg³. 11 Cónh¹jøng² cuúh³hning hi¹ jmo¹dsa hi² hlaih¹³, ju³lah dsa² hniu¹ jmo¹ hi² hlaih¹³. Ju³jmo¹³dsa lø³hiug¹²dsa, ju³lah dsa² hniu¹ lah¹jøng². Jøng² cøng² hi² ju³jmo¹³ dsa² dsiog¹ hi² dsio¹. Cøng² hi² mi²ti¹ dsa² quián¹² Diú¹³ ni³ Diú¹³ quián¹²dsa. Lah¹la² juúh² Jesús: 12 “Jai³lah. Guiogh¹³ ta³tí³ báh³ jní². Quin³jni hi² cuǿ¹³jni lah¹jan² lah¹jan²dsa ca¹lah¹cónh¹ lǿa¹² hi² ma²ca¹jmo¹dsa. 13 Lán¹²jni ju³lah lǿa¹² A quianh¹³ Z. Di³ lán¹²jni dsa² lah¹ni³ quianh¹³ dsa² ja³ca¹tóh² jø², dsa² mi²liág¹³ quianh¹³ dsa² tug¹² jø²,” ca¹juúh²dsa ―ca¹juúh² ángel.  













536

APOCALIPSIS 22 14 Dsio¹ lé² quiah¹² dsa² ma²ca¹rang¹ tsǿnh³. Mi³jǿng² lé² cøgh¹dsa mǿi² hai² hma² jmo¹ hi² li¹chian²dsa tiá². Mi³jøng² lé² tsø³jue¹³dsa hag³jnǿ³ hi² dsa¹tiogh¹²dsa jøa³juøi². 15 Di³ coh¹³ jnǿ³ báh³ togh¹² dsa² tsa¹hé² jǿg³, dsa² tí² gug² tai³ jǿg³ quiah¹² dsa² hlanh³, dsa² lø³hiug¹², dsa² jŋëh¹² roh¹³, dsa² mi²juanh¹² dsa² lan³, quianh¹³ ca¹lah¹já¹ dsa² hniu¹ jǿg³ ta³jǿg³. 16 ―Jní² báh³ Jesús. Ma²ca¹tsë²́ jni ángel quian¹jni, dsa² ca¹hǿ² ca¹lah¹jǿ¹ jǿg³ la². Mi³jøng² li¹ŋi¹² dsa² quian¹jni tiogh³ lah¹cøng² lah¹cøng² juøi². Lán¹²jni tsø³jong¹³ rai¹³ David. Lán¹²jni chi³neng¹² hian² ta¹ca¹jni¹ ―juúh² Jesús. 17 Jøng² juúh² jmi²dsí² han¹³ quianh¹³ jin²gug² jah¹chih²: ―Ŋi² ―juúh²dsa. Jøng² ju³juúh³ dsa² nang¹² jǿg³ calah: ―Ŋi² ―juúh²dsa.  







Jøng² ju³ji¹lé² dsa² lǿ² lø¹i³hǿnh² jmøi². Ju³hính³dsa jmøi² chi²júh² hein² dsa² hniu¹ hǿnh² jmøi² jmo¹ li¹chian²dsa tiá², jmøi² ha¹chi² cán²dsa hliih³. 18 Jøng² jǿg³ la² juǿi³jni ca¹lah¹já¹ dsa² nang¹² jǿg³ quiah¹² Diú¹³ tioh¹³ ni³ si² la²: Ju³ná³ hein² dsa² ca¹tóh² hi³méh¹ jǿg³ ni³ si² la², jøng² cuúh¹ Diú¹³ dsa² héi² jmø³uai¹² ti³ton¹² ni³ si² la². 19 Jøng² ju³ná³ hein² dsa² ca¹jŋíh² jǿg³ tioh¹³ ni³ si² la², jøng² tsa¹cuø¹ Diú¹³ cøgh¹ dsa² héi² mǿi² hai² hma² jmo¹ li¹chian²dsa tiá². Tsa¹dsiég¹³dsa jøa³juøi² han¹³ ju³lah lǿa¹² jǿg³ ni³ si² la². 20 Lah¹la² juúh² dsa² ca¹tsih¹ jǿg³ la²: ―Lah¹dsóh² guiogh¹³ ta³tí³ báh³ jní² ―juúh²dsa. Lah¹jøng² ju³lé³. Ŋiah¹²hning, Jesús, Juu¹³ jniang³. 21 Ju³jmo¹³ Jesús, dsa² lán¹² Juu¹³ jniang³, dsio¹ dsǿa¹² ja³cogh² ca¹lah¹jáh¹ hniah¹². Lah¹jøng² ju³lé³.