NÜXÍRAXU‫ ۡ܋‬XU‫ ۡ܋‬I TUPANAARÜ ORE (Selecciones)

Selecciones del Antiguo Testamento de las Sagradas Escrituras en el idioma ticuna

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna (tca)

Primera edición, 2006 Segunda edición, 2008

Publicado por © La Liga Bíblica 2008 Usted es libre de copiar, distribuir y comunicar públicamente la obra bajo las condiciones siguientes: · Reconocimiento. Debe reconocer los créditos de la Liga Bíblica (pero no de una manera que sugiera que tiene su apoyo o apoyan el uso que hace de su obra). · No comercial. No puede utilizar esta obra para ƿnes comerciales. · Sin obras derivadas. No se puede alterar, transformar o generar una obra derivada a partir de esta obra.

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

PRÓLOGO Estas selecciones del Antiguo Testamento de las Sagradas Escrituras se publican con el ƿn de ponerlas al alcance de los hablantes del idioma ticuna quienes residen el la selva a orillas del río Amazonas y su aǂuentes

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

CONTENIDO ǾŃ͑ľѸɗѸॹॹ ॹ ॹ ॹ ॹ · · · · Éxodoॹॹ ॹ ॹ · · · · · Levíticoॹॹ ॹ ॹ · · · · Númerosॹॹ ॹ ॹ ॹ ॹ ॹ · · · Deuteronómioॹॹ ॹ ॹ ॹ ॹ Josuéॹॹ ॹ ॹ ॹ ॹ · · · · · Juecesॹॹ ॹ · · · · · Rut · · · · · · · 1 Samuelॹॹ ॹ ॹ ॹ ॹ · · · 2 Samuelॹॹ ॹ ॹ ॹ ॹ · · · 1 Reyesॹॹ ॹ ॹ ॹ ॹ ॹ ॹ ॹ ॹ ॹ · · · 2 Reyesॹॹ ॹ ॹ ॹ · · · · 1 Crónicasॹ · · · 2 Crónicas · · · Esdrasॹॹ ॹ · · · · · Nehemíasॹॹ ॹ ॹ · · · Esterॹॹ · · · · · · Jobॹॹ ॹ ॹ ॹ ॹ ॹ · · · · · · Salmos · · · · · Proverbiosॹॹ ॹ ॹ ॹ ॹ ॹ · · Eclesiastés · · · Cantaresॹॹ · · · · Isaíasॹॹ ॹ ॹ ॹ ॹ · · · · · Jeremíasॹॹ ॹ ॹ ॹ ॹ ॹ · · · Lamentacionesॹॹ ॹ ॹ Ezequielॹॹ · · · · Danielॹॹ ॹ · · · · · Oseasॹॹ ॹ ॹ ॹ ॹ · · · · · Joelॹॹ ॹ ॹ ॹ · · · · · · Amósॹॹ ॹ ॹ ॹ ॹ · · · · · Abdíasॹॹ · · · · · Jonásॹॹ ॹ ॹ ॹ ॹ · · · · ·

· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·

· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·

· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·

· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·

· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·

· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·

· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·

· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·

· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·

· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·

· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·

· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·

· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·

· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·

· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·

· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·

· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·

· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·

· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·

· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·

· · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · · ·

·ॷॷॷ7 ·ॷॷ73 ·ॷ117 ·ॷ124 ·ॷ145 ·ॷ154 ·ॷ174 ·ॷ190 ·ॷ197 ·ॷ234 ·ॷ248 ·ॷ281 ·ॷ309 ·ॷ323 ·ॷ330 ·ॷ343 ·ॷ352 ·ॷ364 ·ॷ381 ·ॷ507 ·ॷ517 ·ॷ523 ·ॷ525 ·ॷ541 ·ॷ562 ·ॷ565 ·ॷ577 ·ॷ598 ·ॷ605 ·ॷ609 ·ॷ614 ·ॷ616

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

Miqueasॹॹ ॹ · Nahúmॹॹ ॹ ॹ ॹ ॹ · Habacucॹॹ · Sofoníasॹॹ ॹ · Hageoॹॹ ॹ ॹ · · Zacaríasॹॹ ॹ · Malaquíasॹॹ

· · · · · · ·

· · · · · · ·

· · · · · · ·

· · · · · · ·

· · · · · · ·

· · · · · · ·

· · · · · · ·

· · · · · · ·

· · · · · · ·

· · · · · · ·

· · · · · · ·

· · · · · · ·

· · · · · · ·

· · · · · · ·

· · · · · · ·

· · · · · · ·

· · · · · · ·

· · · · · · ·

· · · · · · ·

· · · · · · ·

· · · · · · ·

· · · · · · ·

· · · · · · ·

· · · · · · ·

·ॷ620 ·ॷ625 ·ॷ627 ·ॷ630 ·ॷ633 ·ॷ636 ·ॷ642

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

GÉNESIS (Naanearü ügüchiga) ga caixanexüۡ rü natüüۡՓǣĀľի. 8ॸRü ҽӕЙ͑фӥ͑͑ľҡӥՓľ̲ի%͑͑իӕǣ ֆľ̲ĀիӡՓֆľի̲իüۡ. Rü yemaacü ningu ga norü taxre ga ngunexüۡ. 9ॸRü yexguma ga Tupana rü ñanagürü: —¡Ñaa ĀľիɗՓɗիӥ̲ӥŃҡӥՓngŕxmaxüۡ rü ՓӥիɗՓ͑իӡ͑իngŕmaãcü nangóxücۡ a۳x i paanexüۡ! —ñanagürü. Ѡӥֆľ̲Ëӥ͑ɗիɥ. 10ॸRü yema paanexüۡ фӥՓɗիӥ̲ӥǣӕ nanaxüéga ga Tupana. Rü yema dexá ga ՓӥիɗՓӡիüۡchiüxüۡ rü mármaxã nanaxu. Rü Tupana nüxüۡ nadau ga nax namexüۡ ga guxüۡma ga yema. 11ॸRü ñanagürü: —‫ͮؽ‬իӥǣӥɗՓɗիӥ̲ӥՓɗ͑ǣӕիüۡraüۡxüۡ i nanetügü rü natüanegü i ãxchiréxüۡ rü naigü i oΦxüۡ! —ñanagürü. Rü yemaacü ͑ɗիɥǣ͑͑ǣΔիüۡ. 12ॸRü yexguma yema Փɗիӥ̲ӥՓ͑фӥիӥǣӥǣ͑ǣӕիüۡraüۡxüۡ ga nanetügü rü natüanegü ga ãxchiréxüۡ rü naigü ga mexüۡ nax nangΦxüۡ i norü o. Rü Tupana nüxüۡ nadau ga nax namexüۡ ga guxüۡma ga yema nango۳xeۡexۡ üۡ. 13ॸRü yemaacü ningu ga norü tomaepü۳x ga ngunexüۡ. 14-15ॸRü yexguma ga Tupana rü ñanagürü: —¡Nangexma۳x i omügü i ĀիӡՓ͑ի͑͑ľիüۡ nangóonexŕŕxücۡ a۳x rü nax nangemaxücۡ a۳x i ngunexüۡ rü chütaxüۡ, rü ngŕmaãcü nüxüۡ icuáxücۡ a۳x i

Guxüۡma ga yema Tupana ngo۳xeۡex ۡ üۡchiga

1

1-2ॸNoxriarü

ügügu rü Tupana nanaxü i guxü̲ۡɗĀիӡՓngŕxmaxüۡ rü ñaa naane. Natürü ñaa naane ga noxri rü ҡիӡҡɗիËӥ̲̲ľɗ͑͑ӕфӥĀľիҡüüۡՓ nayexma rü naxŕanemare. Rü nüma ga Tupanaãxŕ rü naétügu nachü۳xü. 3ॸRü yexguma ga Tupana rü ñanagürü: —¡Nangexma۳x i ngóonexüۡ! —ñanagürü. Rü ningóone. 4ॸRü Tupana rü yema ngóonexüۡmaxã nataãxŕ rü yemaca۳x ͑ӥիфӥՓ̲nanayexmaxŕxŕ ga yema ngóonexüۡ nüxna ga yema ŕanexüۡ. 5ॸRü yema ngóonexüۡ rü ngunexüۡgu nanaxüéga rü ga ŕanexüۡ rü chütaxüۡgu. Rü yemaacü ningu ga nüxíraxüۡxüۡ ga ngunexüۡ. 6ॸѠӥֆľ̲Փľ͑фӥ͖͑ǣӥфӥǣ Tupana: —̲ͮľ͑ɗիɥɗngŕma dexá i Ëȍľфľ͑ɗիɥիüۡ rü nachü۳xnagü nax tama ngŕ̲Āľիɗ͖իҡӥՓngŕxmaxüۡna yaxӢxücۡ a۳x rü ngŕmaãcü nax naxãchicaanexücۡ a۳x i norü ngãxüۡՓ —ñanagürü. Ѡӥֆľ̲Ëӥ͑ɗիɥ. 7ॸRü yemaacü Tupana nanaxüchicaane ga ֆľիǣӕ̲ֆիӡgachixeۡeãۡ x۳ gu ga yema cherena nüxna ga yema dexá ga ñaa ͑͑ľՓֆľի̲իüۡ. ѠӥĀիӡՓ͑ֆľի̲ 7

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ1ٍॷ2 ՓӥիɗËȍɗǣӥɗ͑ǣӕ͑ľիüۡ rü taunecü rü mucü! —ñanagürü. Ѡӥֆľ̲Ëӥ͑ɗիɥ. 16ॸRü yemaacü nanaxü ga yema taxre ga ngóonexŕŕruxüۡ ga üa۳xcü rü tauemacü, rü ngŕma rütamaexüۡ nax ngunecü inabáxixücۡ a۳x rü ngŕma rüxíramaexüۡ nax chütacü inabáxixücۡ a۳x. Rü nanaxü ta ga ՓΎф̲Ëӕфɗǣӥ. 17-18ॸѠӥĀիӡՓ nanayexmagüxŕxŕ nax ñaa naanegu nabáixgüxücۡ a۳x i ngunecü rü chütacü. Rü yemaacü yema ŕanexüۡna ͑ֆիӡgachixŕxŕ ga ngóonexüۡ. Rü Tupana nüxüۡ nadau ga nax namexüۡ ga guxüۡma ga yema. 19ॸRü yemaacü ningu ga norü ãgümücü ga ngunexüۡ. 20ॸRü ñu۳իӡËȍɗҽӕЙ͑фӥ͖͑ǣӥфӥ: —‫ؽ‬ġľիՓ nangó rü yamu i naguxüۡraüۡxüۡ i choxnigü rü naguxüۡraüۡxüۡ i ta۳իËӥɗҡΎɗĀľիՓ maxŕxüۡ! ¡Rü ngŕxgumarüxüۡ ta nangó i naguxüۡraüۡxüۡ ɗՓľфɗǣӥɗ͖͑͑ľŃҡӥǣӕ ixüüüxüۡ! —ñanagürü. Ѡӥֆľ̲Ëӥ͑ɗիɥ. 21ॸRü yexgumarüxüۡ ta Tupana nanaxü ga naexüۡgü i taxüchixüۡ ɗ̲фՓmaxŕxüۡ. Rü nanaxü ta ga naguxüۡraüۡxüۡ ga choxnigü i ĀľիՓmaxŕxüۡ, rü naguxüۡraüۡxüۡ ga Փľфɗǣӥɗ%pe۳xátüxüۡ. Rü Tupana nüxüۡ nadau ga nax namexüۡ ga guxüۡma ga yema naxüxüۡ. 22ॸRü mexüۡ ga ore namaxã naxuegu ga yema naxüxüۡ, rü ñanagürü: —¡Pexãxacügü rü pimu rü penapagüxŕxŕ i taxtügü rü már! ‫ؽ‬ѠӥЙľ̲ɗՓľфɗǣӥ, rü penapaxŕxŕ i ñaa naane! —ñanagürü. 23ॸRü yemaacü ningu ga norü Փӥxime۳xpü۳x ga ngunexüۡ. 24ॸRü yexguma ga Tupana rü ñanagürü: —¡Nangexma۳x i ͑͑ľՓɗ͑ǣӕիüۡraüۡxüۡ i naexüۡgü i naxüۡ͑ɗիɥǣӥիüۡ, rü naexüۡgü i ͑ɗի͑ľËӥՓmaxŕxüۡ, rü naexüۡgü i Փɗիӥ̲ӥ͑ľǣӕ͑ӥǣӥɗҡәǣӥիüۡ! —ñanagürü. Ѡӥֆľ̲Ëӥ͑ɗիɥ. 25ॸRü

8 yemaacü Tupana nanaxü ga naguxüۡraüۡxüۡ ga naexüۡgü ga naixnecücüã۳x ga idüraexüۡ, rü naexüۡgü i naxüۡ͑ǣӥɗիɥǣӥիüۡ, rü naexüۡgü i Փɗիӥ̲ӥ͑ľǣӕ͑ӥǣӥɗҡәǣӥիüۡ. Rü nüxüۡ nadau ga nax namexüۡ ga guxüۡma ga yema. 26ॸRü yexguma ga Tupana rü nügümaxã ñanagürü: —‫ͮؽ‬ǣɥի% yigüraxüۡãcü tanaxü ya yatü! Rü nüma rü taxrüxüۡ tá naãxŕxüۡ nacua۳x nax namaxã inacuáxücۡ a۳x i guxüۡma i ngŕ̲ĀľիՓ maxŕxüۡ, rü ngŕ̲Փľфɗǣӥ, rü ngŕma naxüۡnagü, rü ngŕma naexüۡgü i ͑ɗի͑ľËӥՓmaxŕxüۡ —ñanagürü. 27ॸRü yemaacü Tupana rü nügüraxüۡãcü nanaxü ga duüۡ, yatüxüۡ rü ngexüۡ. 28ॸRü yexguma ga Tupana rü mexüۡ ga ore namaxã naxuegu rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Pixãxacügü rü pimu! ¡Rü penapaxŕxŕ i ñaa naane, rü namaxã ipecuá i choxnigü, фӥՓľфɗǣӥ, rü guxüۡma i naexüۡgü rü ngŕ̲Փɗիӥ̲ӥ͑ľǣӕɗիӡիüۡ! —ñanagürü. 29ॸѠӥֆľ̲Փľ͑фӥ ñanagürü ta nüxüۡ: —Dücax, marü pexna chanaxã i guxüۡma i nanetü i ãxchiréxüۡ rü guxüۡma i naigü i ãarüxoΦxüۡ. Rü guxüۡma i ngŕma rü perü ngõ۳xruxüۡ ҡ͑ɗիɥ. 30ॸNatürü guxüۡma i ngŕma naexüۡgü i naixnecücüã۳x rü naxüۡnagü rü ngŕma Փɗիӥ̲ӥ͑ľǣӕ͑ӥǣӥɗҡәǣӥիüۡ rü ngŕma Փľфɗǣӥ, rü maxŕ rü nanetü nüxna chaxã nax ngŕ̲̲ի%͑ի%Փľ̲ӥǣӥիücۡ a۳x —ñanagürü. Ѡӥֆľ̲Ëӥ͑ɗիɥ. 31ॸRü Tupana nüxüۡ nadau nax namexechixüۡ ga guxüۡma ga yema naxüxüۡ. Rü yemaacü ningu ga norü 6 ga ngunexüۡ. 1ॸRü yemaacü ningu i ngŕma ĀիӡՓngŕxmagüxüۡ rü ñaa naane rü guxü̲ۡɗ͑Փngŕxmagüxüۡ. 2ॸRü yexguma norü 7 ga ngunexüۡՓ

2

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ2

9 nanguxgu rü Tupana rü marü nayanguxŕxŕ ga guxüۡma ga yema naxüxüۡ. Rü inarüngüۡ. 3ॸRü yexguma ga Tupana rü mexüۡ namaxã naxuegu ga yema 7 ga ngunexüۡ. Rü nüxüۡ nixu nax ͑Ύիфӥֆɗիɥիüۡ ga yema ngunexüۡ yerü nagu inarüngüۡ ͑Փǣǣӕիüۡma ga yema puracü ga naxüxüۡ. 4ॸRü yemaacü ͑ɗիɥǣ͑իӥիüۡ i ngŕ̲ĀիӡՓ ngŕxmagüxüۡ rü ñaa naane rü guxüۡma i ͑Փngŕxmagüxüۡ. Naane ga Edéüۡwa nayexma ga yatü 5ॸRü

yexguma Cori ya Tupana noxri naxü۳xgu i ngŕ̲ĀիӡՓngŕxmagüxüۡ rü ñaa naane, rü nataxuma ga nanetügü фӥҡիӡҡ͑фӥիӥǣӥǣ͑ҡӥ͑ľǣӥֆľфӥ ҽӕЙ͑фӥҡիӡҡ͑͑ľŃҡӥǣӕ nanapuxŕxŕ. Rü nataxuma ga duüۡxüۡ ga nüxna dauxüۡ ga nanetügü. 6ॸNatürü ga yema naane rü nanaxaiyaxãchi nax guxüۡՓ̲ֆՓɗ͑ľիüۡca۳x. 7ॸRü yexguma Cori ya Tupana naxü۳xgu ga guma yatü, фӥՓɗիӥ̲ӥte۳իľՓ͑͑իӥ. Rü naraüۡgu nacue rü yemaacü maxüۡ nüxna naxã. Rü yexguma namaxüۡãx۳ ga yatü. 8ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣæΎфɗֆҽӕЙ͑ фӥɗ͑͑ҡΔǣՓӥիɗǣ̲ľիľËȍɗիüۡ ga naane ga EdéüۡՓǣӥa۳xcü írügoxüۡՓ̲ֆľի̲իüۡ. Rü yemagu nanamu ga guma yatü ga nüma naxüãcü. 9ॸѠӥֆľ̲Փ͑͑իӥǣӥxŕxŕ ga naguxüۡraüۡxüۡ ga mexechixüۡ ga nanetügü ga chi ۳xégaarü oΦxüۡ. Rü yema naanearü ngãxüۡgu nanato ga yema nanetü ga maxüۡ ͑Փֆľի̲իüۡ. Rü inanató ta ga ֆľ̲͑͑ľҡӥǣ͑Փ͑ӥիüۡ icuáxüۡ i mexüۡ rü chixexüۡ. 10ॸRü yema naane ga Edéüۡgu ãégaxüۡՓ͑ľ͑ĀǣՓӥիɗǣ ͑ҡӥǣֆՓɗ̲ӥanexŕŕxüۡ ga yema

naane. Rü yéma EdéüۡՓ͑ɗիɥǣ inaxügüxüۡ ga nax naxãgümücüchacüüxüۡ. 11ॸѠӥֆľ̲Փӥիɗǣ͑ËȍËӥիӥфӥ Pisóüۡgu naxãxéga, rü yema nachacüxü ͑ɗիɥǣֆՓɗ̲ӥanexŕŕxüۡ ga Abílaane ga әɗфӕ͑Փֆľի̲իüۡ. 12ॸRü yema úiru ga ֆľ̲͑͑ľՓֆľի̲իüۡ rü namexechi. Rü ngŕxgumarüxüۡ ta i ngŕ̲͑͑ľՓ rü nayima ya yima nai ya pumára ͑ǣӥՓɗիӥիӥ͑ľ. Rü nayima ta ya nuta ya nga۳xãŕruxüۡ ya ónichegu ãégacü. 13ॸRü yema to ga nachacüxü rü Guixóüۡgu naxãéga, rü yema natü rü Cús-arü naanegu nipogüchigü. 14ॸRü yema norü tomaepü۳x ga nachacüxü rü Tígrigu naxãéga, фӥkËȍɞфɗфӥ͑͑ľՓ̲ nada i üa۳իËӥ͑ľӡիüۡՓ. Rü yema norü ãgümücü ga nachacüxü rü Eufrátegu naxãéga. 15ॸRü yexguma Cori ya Tupana yema naane ga EdéüۡՓnayexmaxŕŕgu ga guma yatü, rü nanamu nax mea nüxna nadauxüۡca۳x ga guxüۡma ga yema ͑͑ľՓֆľի̲իüۡ. 16ॸRü nüma ga Cori ya Tupana rü nanaxucu۳xeۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —Marü name i cunangõ۳x i guxü̲ۡɗ͖͑͑ľՓngŕxmaxüۡ i nanetügüarü o. 17ॸNatürü ngŕma nanetü i cua۳x i mexüۡ rü cua۳x i chixexüۡ ͑Փ ngŕxmaxüۡ, фӥҡիӡҡ̲Ëӕ͑͑ǣõ۳x i norü o. Erü ngŕxguma tá cunangõ۳xgux rü cumaxã nüxüۡ chixu rü tá cuyu —ñanagürü. 18ॸRü yexguma ga Cori ya Tupana rü ñanagürü: —Tama name nax nüxica nangexmaxüۡ ya yatü. Rü ngeۡmaca۳իҡËȍ͑իӥɗՓӥիɗɗ̲͑ӥËӥ nax norü ngüۡxeۡerۡ uxüۡ i nüxüۡ‫ ڟ‬mexüۡ ֆɗիɥիüۡca۳x. 19ॸRü nüma ga Cori ya Tupana фӥՓɗիӥ̲ӥte۳իľՓ͑͑իӥǣ naguxüۡraüۡxüۡ ga naexüۡǣӥфӥՓľфɗǣӥ. Rü guma yatüxüۡҡՓ͑͑ǣǣӥ͑ի͑ӥ̲

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ2ٍॷ3 yaxüégaãxüۡca۳x. Rü nüma ga guma yatü rü nayaxüéga ga guxüۡma ga yema naexüۡgü ga naxüۡ͑ǣӥɗիɥǣӥիüۡ rü yema naexüۡgü ga idüraexüۡ rü guxüۡma ga Փľфɗǣӥ. Rü yema naéga ga namaxã yaxüégaxüۡ rü ngŕ̲ҡ̲͑ɗիɥɗ͑Ńǣɗ ñu۳xma namaxã nüxüۡ icuáxüۡ. 20ॸRü yemaacü nüma ga yatü rü nayaxüéga ga guxüۡma ga yema naexüۡgü ga naxüۡna ɗիɥǣӥիüۡ, rü guxüۡma ga yema naexüۡgü ga naixnecücüã۳x, rü guxüۡma ga yema Փľфɗǣӥ. ͮҡӥфӥֆľ̲ҡ͑ӥՓфӥ nataxuma ga namücü ga guma yatü ga nüxüۡ‫ ڟ‬mexüۡ nax norü ngüۡxeۡerۡ uxüۡ ֆɗիɥիüۡ. 21ॸRü yemaca۳x ga Tupana rü poraãcü nanapexŕxŕ ga guma yatü. Rü yexguma ͑Йľֆ͑ľфӥ͑͑ֆիӕǣՓӥիɗǣ͑ǣ, фӥՓľ͑իфӥnayaxŕxŕxŕ ga namachi. 22ॸѠӥǣӕ̲͑ǣՓфӥæΎфɗֆҽӕЙ͑фӥ ͑ǣɥիüۡ ͑իӥǣՓӥիɗǣ͑ǣľ. Rü ñu۳իӡËȍɗ guma yatüxüۡҡՓ͑ǣɥիüۡ naga. 23ॸRü ֆľիǣӕ̲͑ǣɥիüۡ nada۳u۳xgu ga guma yatü, rü ñanagürü: —Ñaa nge rü chauxchina۳xãtama rü chomachitama ͑ǣɥxca۳իɗֆɗիɥ. Rü ngeۡmaca۳x ngexüۡgu tá ɗի%ŃǣľфӥËȍΎՓ͑ɗիɥɗ͑ǣɥիüۡ ֆիɥիɥchixŕŕxüۡ —ñanagürü. 24ॸRü ngeۡmaca۳x ya yatü, rü tá nanatüna rü ͑Ń͑͑ɗիӡǣËȍɗ͑իnaxma۳xmaxã ՓӥիɗՓnamaxŕxüۡca۳x, rü ñoma Փӥիɗҡ̲ɗĀӕüۡxüۡrüxüۡ ֆɗիɥǣӥիüۡca۳x i ngŕma taxre. 25ॸRü nüma ga guma yatü фӥ͑ǣɥ̲ǣnaxma۳x rü nangexchirugü. Natürü ga yema taxre rü tama naxãnee ǣՓΎΎ͑ի͑͑ǣľիËȍɗфӕǣӥիüۡ. Adáüۡ фӥƈ¡фӥҡ̲ҽӕЙ͑ǣ͑իɥ͑ӥľ

3

1ॸѠӥ͑ҡ͑ӥՓǣǣӕիüۡma

ga yema naexüۡgü ga idüraexüۡ ga Cori ya Tupana üxüۡ, фӥֆľ̲%իҡЙľ͑ɗիɥǣ

10 guxüۡфӥֆľիľфՓΎ̲ӥxŕŕxüۡ cuáxüۡ. Rü ֆľ̲͑ɗիɥǣ͑ǣɥի͑Ëիüۡ ga yema nge, фӥ͖͑ǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ: —¿E۳ۡxna aixcüma ֆɗիɥիüۡ i Tupana pemaxã nüxüۡ ixuxüۡ nax tama penangΦxüۡca۳x i norü o i ngŕma ͑͑ľҡӥɗ͖͑͑ľՓngŕxmagüxüۡ? —ñanagürü. 2ॸѠӥ͑ǣɥ̲ǣֆľ̲͑ǣľфӥ inangãxüۡ фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Ngŕmáacüx tanangõ۳x i ngexüۡrüüxüۡmare i nanetüarü Ύɗ͖͑͑ľՓфӥիӥǣӥիüۡ. 3ॸNatürü ngŕma nanetü i ñaa naanearü ngãxüۡՓ rüxüxüۡфӥΎիɗËҡ̲͑ɗիɥɗҽӕЙ͑ toxna chu۳xuxüۡ nax tanangΦxüۡca۳x, rü bai i nüxüۡ tingógümarexüۡ. Erü ngŕxguma ngŕmaãcü tanaxü۳xgu rü tá tayue, ñanagürü toxüۡ —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ͑ӥիüۡ. 4ॸͮҡӥфӥǣ͑ӥ̲ǣ%իҡЙľфӥ͑ǣɥիüۡ nangãxüۡ фӥ͖͑ǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ: —Tama ɗիËӥ̲͑ɗիɥɗngŕma. Ѡӥҡիӡҡ̲ peyue. 5ॸErü Tupana rü meama nüxüۡ nacua۳x ega penangõ۳xgux i ngŕma nanetüarü o rü tá nüxüۡ pecua۳x i ta۳xacü ͑ɗիɥɗ̲ľիüۡ, rü ta۳իËӥ͑ɗիɥɗËȍɗիľիüۡ, rü Tupanarüxüۡ ҡҡ̲Йɗիɥǣӥ—ñanagürü ͑ǣɥիüۡ. 6ॸRü yexguma ga yema nge rü nüxüۡ ɗĀՓľ͑ӥǣֆľ̲͑͑ľҡӥфӥΎфӥ ͑ǣɥիüۡ‫ ڟ‬nangúchaüۡ ga nax nangΦõxüۡ nax yemaacü cua۳ի͑ǣɥիüۡ‫ ڟ‬yexmaxüۡca۳x. Rü ɗֆËՓľǣՓӥիɗЙü۳xü ga norü o rü inangõ۳x. Rü ñu۳իӡËȍɗ͑ǣɥҡľ̲ի%ɗ͑ǣӕфӥ nüma rü ta nanangõ۳x. 7ॸRü yexgumatama ningo۳xnaxetügü rü nüxüۡ nicua۳xãchitanü ga nax yangexchiruxüۡ. Rü yemaca۳x igueraátü nanga۳i ۳xcu nax yemamaxã nügü yadüxpe۳xegüxüۡca۳x. 8ॸRü yáuanecü ga yexguma yabuuchigu ga buanecü, rü guma yatü rü yema nge rü Tupanaxüۡ ͑իɥ͑ӥľ͑իֆľ̲͑͑ľǣӕ ֆիӡǣӥËȍɗǣӥիüۡ. Rü nibuxmü rü naxcha۳իՓ͑͑ľҡӥ͑ľËӥǣӕnicu۳xgü.

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ3

11 9ॸNatürü

nüma ga Cori ya Tupana rü guma yatüca۳x naca. Rü nüxna naca rü ñanagürü: —¿Ngextá cungexma? —ñanagürü. 10ॸRü nüma ga guma yatü rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Cuxüۡ Ëȍիɥ͑ӥ͑ի͖͑͑ľǣӕнӕɗիӡǣӥիüۡ, rü chamuüۡ erü changexchiru. Rü ngeۡmaca۳x ichicu۳x —ñanagürü. 11ॸRü yexguma ga Tupana rü nüxna naca rü ñanagürü: —¿Texé cumaxã nüxüۡ tixu nax cungexchiruxüۡ? ¿Eۡ۳xna cunangõ۳x i ngŕma nanetüarü o i cuxna chachu۳xuxüۡ nax tama cunangΦxüۡca۳x? —ñanagürü. 12ॸRü nüma ga guma yatü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Ngŕma nge ga choxna ͑ǣɥիüۡ cumucü chomücüxüۡ rü chomaxã ingau i ngŕma nanetüarü o i toxna cuchu۳xuxüۡ rü choma rü chanangõ۳x —ñanagürü. 13ॸRü yexguma ga Cori ya ҽӕЙ͑фӥ͑ǣɥի͑͑Ëǣֆľ̲͑ǣľфӥ ͖͑ǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ: —¿Tü۳xcüüۡ ngeۡma cuxü? —ñanagürü. Ѡӥ͑ǣɥ̲фӥ inangãxüۡ фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Ngŕma ãxtape choxüۡ ͑ՓΎ̲ӥxŕxŕ rü ngeۡmaca۳x chanangõ۳x —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 14ॸRü yexguma ga Cori ya Tupana rü ñanagürü nüxüۡ ga yema ãxtape: —Ñaa cuxüxüۡgagu rü ͑ҡ͑ӥՓɗǣӕիüۡma i naexüۡgü rü tá cuchixe. Rü ñu۳xmax rü cuxtanecamaxã ҡɗнӕɗիӡфӥ%xte۳xeanexüۡmaxã tá Ëӕի%Փľ̲ӥ͖u۳xmatáta cuyu۳x. 15ॸRü ñu۳xma rü pemaxã chanaxuegu nax cuma rü ngŕma nge rü pegümaxã perüxuanügüxüۡ. Rü ngŕxgumarüxüۡ tá ta ɗËӕիËӥǣӥфӥ͑ǣɥիËӥǣӥ͑ӥǣӥ̲ի% narüxuanügü. Ѡӥֆɗ̲͑ǣɥ͑ľфӥҡËӕիüۡ nipúmüeru rü cuma rü tá cunangõ۳xchinécutü —ñanagürü. 16ॸRü yexguma ga Tupana rü yema ngexüۡ ñanagürü: —Tá chanayexeraguxŕxŕ nax

cuxü‫ ۡڟ‬nangúxüۡ i ngŕxguma cuxãxacügux. Rü cuxü‫ ۡڟ‬nangúãcü tá cuxíraxacü. Natürü ҡիӡҡ̲͑ӥիüۡ curüxo nax cute cuxü‫ۡڟ‬ ngúchaüۡxüۡ. Rü nüma rü tá cumaxã inacua۳x —ñanagürü. 17ॸRü yexguma ga Tupana rü Adáüۡxüۡ ñanagürü: —Ngŕma ͑ǣɥǣ͑իËӕիɥ͑ӥիüۡ i ngŕma cuxma۳x rü ngŕma nax cunangΦxüۡ i ngŕma ori ۳x i cuxna chachu۳xuxüۡ nax tama cunangΦxüۡca۳x, rü ngeۡmaca۳x i ñu۳xma rü cugagu tá chixexüۡՓ͑͑ǣľի̲ɗ͖ naane. Rü poraãcü tá cupuracü nax naxüxüۡca۳x i cunetü ñu۳xmatáta cuyu۳x. 18ॸRü ñaa naane rü tá tuxugü rü natüanegümaxãmare narüxü. Rü nanetü i naixnecücüã۳xarü omaxãmare tá cungãxüۡ. 19ॸRü poraãcü tá cupuracü rü cuxaiya nax cuxü‫ ۡڟ‬nangexmaxüۡca۳x i ËӕՓľ̲ӥ͖u۳xmatáta cuyu۳x rü ngŕmaãcü Փľ͑ҡՓɗիӥ̲ӥca۳x cutáegu, yerü ֆľ̲ՓËӕիüۡ chaxü ga noxrix, rü Փɗիӥ̲ӥнӕɗիɥфӥՓľ͑ҡիфӥngŕmaxüۡ нӕɗիɥ—ñanagürü ga Tupana. 20ॸRü guma ֆҡӥфӥƈ¡ǣӕ͑ǣɥիüۡ naxüéga ga yema naxma۳x. ֤ľфӥ͑ǣɥ̲ɗֆɗիɥ͑Ńǣ guxüۡma i duüۡxüۡgü. 21ॸRü nüma ga Cori ya Tupana rü naexüۡcha۳xmüüۡmaxã nayaxüxchiru nax yemamaxã yaxãxchiruxüۡca۳x ga guma yatü rü yema nge. 22ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣҽӕЙ͑фӥ nügümaxã ñanagürü: —Ñu۳xma ya daa yatü rü taxrüüۡҡ̲͑ɗիɥ͑ի͑ӥիüۡ nacuáxüۡ i mexüۡ rü chixexüۡ. Rü ngeۡmaca۳ի͑ǣɥի%ҡֆ̲ӕǣËȍɗ͑իҡ̲ nüxüۡ nadáuxüۡca۳x i ngŕma nanetüarü o i maxŕŕruxüۡ. Erü ngürüãchi tá nüxüۡ nadáuxgu rü tá nanangõ۳x rü guxüۡgutáma namaxŕcha —ñanagürü. 23ॸRü yemaca۳ի͑ɗիɥǣæΎфɗֆҽӕЙ͑ǣ guma yatüxüۡ EdéüۡՓɞnata۳xüchixüۡ rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ3ٍॷ4 nagu namuaxüۡ ͑ի͑Փ͑ЙӕфËӥիüۡca۳x ǣՓɗիӥ̲ӥǣ͑Ύիфɗ͑Փ͑իӥ%իüۡ. 24ॸRü yexguma ínata۳xüchiã۳իǣӕՓľ͑фӥ Edéüۡmaüۡgu nanamugü ga ñuxre ga ĀիӡËӥã۳x ga ixãxpe۳xátüxüۡ, rü yexma ͑͑իӦҡǣՓӥիɗǣҡфǣ iya۳u۳xracüüxüۡ ga guxüۡËӥՓǣӕ yaՓe۳xemaãchiüۡxüۡ nax nüxna nadaugüxüۡca۳x ga yema nama ga nanetü ga maxŕŕruüۡՓ͑Āիüۡ.

Caɥ ‫ ڟ‬rü Abéchiga

4

1ॸRü

yexguma ga guma yatü rü naxma۳x ga Ébamaxã namaxüۡ. Rü ɗի%իËӥ̲͑ի%ǣ͑ǣɥ͑ľǣæɥ.‫ ڟ‬Rü ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Marü choxü‫ ۡڟ‬nangexma ya chaune ya Cori ya Tupana choxna namucü —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 2ॸRü ֆľիǣӕ̲Փľ͑фӥՓľ͑ɗի%իËӥ̲͑ի% ‫ڟ‬ ga Abé ga Caɥenexeۡ . Rü guma Abé rü carnéruarü yaexŕŕՓ͑ЙӕфËӥфӥæɥ ‫ڟ‬ фӥ͑͑ľՓ͑ЙӕфËӥ. 3ॸRü yexguma marü ñuxre ga taunecü ngupetü۳xgu rü Փӥիɗǣ͑ǣӕ͑ľիüۡgu rü Caɥ ‫ ڟ‬rü Tupanaca۳x nayagu ga norü ãmare ga nanetüarü o. Rü yemamaxã Tupanaxüۡ nicua۳xüxüۡ. 4ॸRü yexgumarüxüۡ ta ga Abé rü Tupanana nayaxã ga nüxíraxüۡxüۡ ga norü carnéruxacü ga rümemaexüۡ rü yemamaxã Tupanaxüۡ nayarücua۳xüxüۡ. Rü nüma ga Cori ya Tupana rü Abémaxã rü norü ãmaremaxã nataãxŕ. 5ॸNatürü ga Tupana rü tama Caɥmaxã ‫ڟ‬ rü ՓΎΎ͑Ύфӥ%̲фľ̲ի%͑ҡ%xŕ. Rü yemaca۳x ga Caɥ ‫ ڟ‬rü poraãcüxüchima nanu rü nanuchametü. 6ॸRü yexguma ga Cori ya Tupana rü ñanagürü nüxüۡ: —¿Tü۳xcüüۡ cunu rü cunuchametü? 7ॸRü ngŕxguma chi aixcüma mexüۡ cuxü۳xgu

12 rü chi cutaãxŕchametü. Natürü ngŕma nax tama mexüۡ cuxüxüۡ, rü ngŕma chixexüۡ rü ínamemare nax cuxüۡ naporamaexüۡ. Natürü ega cuma rü tama ͑ǣËӕիɥ͑ӥǣӕфӥҡ͑ӥիüۡ curüyexera i ngŕma chixexüۡ —ñanagürü. 8ॸѠӥՓӥիɗ ga ngunexüۡgu rü Caɥ ‫ ڟ‬rü naenexŕ ga Abéna naxu nax naanegu ͑իɥ͑ľ%իüۡca۳x. Rü yexguma marü ͑͑ľՓ͑ֆľի̲ǣӥǣӕ, rü Caɥ ‫ ڟ‬rü naenexŕ ga Abéna nayuxu rü nayama۳x. 9ॸRü yexguma ga Cori ya Tupana rü ‫ ڟ‬naca rü ñanagürü: —‫ͮع‬ǣľËӥ͑ɗիɥ Caɥna ya cuenexŕ ya Abé? —ñanagürü. Rü Caɥ ‫ڟ‬ nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Tama nüxüۡ chacua۳x nax ngextá nangexmaxüۡ. ¿Eۡ۳xna Ëӕ̲͑ǣӕËӕфӥիɥ͑ӥǣӕфӥËȍӕľ͑ľľфӥ dauruxüۡ Ëȍɗիɥ? —ñanagürü. 10ॸNatürü ga Cori ya Tupana rü ñanagürü nüxüۡ: —¿Tü۳xcüüۡ cueneexüۡ quima۳x? Erü yima ͑ǣӥֆՓɗիӥ̲ӥǣӕ¡Ëӥфӥ͖Ύ̲ nümatama ya cuenexŕ choxna cagüxüۡrüüۡҡ̲͑ɗիɥɗËȍΎի͑͑Ëǣӥիüۡ nax cuxüۡ ínaxuaxüۡxüۡ nax cuxüۡ chapoxcuxüۡca۳x. 11ॸRü ngeۡmaca۳x i ñu۳xma rü marü cuchixexüۡgu rü tá ícuta۳իӥËȍɗ͑Փɗ͖͑ËȍɗËɗ cueneegü nagu cubaxŕŕxüۡ. 12ॸѠӥՓΎΎҡ ͑͑ľՓËӕЙӕфËӥ, natürü taxuxüۡtáma i nanetü cuxüۡ‫ ڟ‬nixo. Rü tá ñaa naanegu Ëӕ͑իӡЙľҡӥ͑ľ̲фľфӥҡǣӕҡ̲ curüngüۡ —ñanagürü. 13ॸRü yexguma ga Caɥ ‫ ڟ‬rü Cori ya Tupanaxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —Nataxüchi i ñaa poxcu i choxna cuxãxüۡ rü tama yaxna namaxã Ëȍիɥ͑ӥ. 14ॸÑu۳xma rü marü choxüۡ ícuta۳իӥËȍɗ͑Փɗ͖͑ËȍɗËфӥ ngeۡmaca۳x tá curü yáxüۡguxüchima Ëȍ͑իӡЙľҡӥ͑ľ̲фľ, rü tagutáma icharüngüۡ. Rü ngŕmaãcü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ4ٍॷ5

13 ngexüۡrüüxüۡmare i choxüۡ iyanga۳u۳xüۡ rü tá choxüۡ nima۳x —ñanagürü. 15ॸNatürü

yexgumaepü۳x ga taunecügu nayu. 6ॸRü Chéx rü nüxü‫ ۡڟ‬nayexma ga 105 ga

nüma ga Cori ya Tupana rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Ngŕxguma chi texé cuxüۡ ima۳xgu rü 7 e۳xpü۳xcüna tá curü yexera tapoxcu —ñanagürü. Rü yexguma ga ‫ڟ‬ Cori ya Tupana rü Caɥǣӕ͑͑իӦǣ Փӥիɗǣcua۳xruxüۡ nax tama tayamáxüۡca۳x ga guxema nüxüۡ iyanga۳u۳xe. 16ॸѠӥ͑ɗիӡǣæɥ ‫͑ ڟ‬Փǣ

taunecü ga yexguma nabuxgu ga nane ga Enó. 7ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣæȍŃիфӥ807 ga taunecü namaxüۡ. Rü nüxüۡ‫ ڟ‬nayexma ga naigü ga nanegü rü naxacügü. 8ॸRü yemaacü 912ǣҡӕ͑ľËӥՓ͑͑ǣӕ͑ի namaxüۡxüۡ. Rü yexgumaepü۳x ga taunecü nüxü‫ ۡڟ‬yexmagu nayu. 9ॸRü Enó rü nüxü‫ۡڟ‬

ֆľ̲͑ËȍɗËǣҽӕЙ͑͑Փ̲͑ի% idexaxüۡ. Rü EdéüۡՓɗ͑իӡ%Ëȍɗфӥӥa۳xcü ͑ľӡիüۡՓ̲͑իӡǣͮΔի͑ľՓ. Rü yexma naxãchiüۡ. …… Norü tomaepü۳x ga nane ga Adáüۡ rü Éba 25ॸRü nüma ga Adáüۡ фӥՓľ͑իфӥ naxma۳xmaxã namaxüۡ фӥ͑ǣɥ̲фӥ Փľ͑իфӥɗի%իËӥ. Rü guma nane rü æȍŃիǣӕ͑͑իӥŃǣфӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Tupana choxna nanamu ya nai ya chaune nachicüxü ga Abé ga Caɥ ‫ڟ‬ yamácü —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 26ॸRü yexguma naya۳xgu ga Chéx rü naxãne rü Enóxgu nanaxüéga ga guma nane. Rü ֆľիǣӕ̲ËӥфӥՓɗ͑͑իӥǣӥľǣ duüۡxüۡgü ga Cori ya Tupanaarü ngüۡxeۡecۡ a۳x ínacagüxüۡ. ……

Adáüۡtaagüchiga

nüma ga Adáüۡ rü nüxü‫ۡڟ‬ nayexma ga 130 ga taunecü ga yexguma nabuxgu ga nane ga Chéx ga nanaraüۡxüۡchicü. 4ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣ Adáüۡ rü 800 ga taunecü namaxüۡ. Rü nüxüۡ‫ ڟ‬nayexma ga naigü ga nanegü rü naxacügü. 5ॸRü yemaacü 930 ga ҡӕ͑ľËӥՓ͑͑ǣӕ͑ի̲͑իüۡxüۡ. Rü

5

3ॸRü

nayexma ga 90 ga taunecü ga yexguma nabuxgu ga nane ga Caináüۡ. …… 12ॸRü Caináüۡ rü nüxüۡ‫ ڟ‬nayexma ga 70 ga taunecü ga yexguma nabuxgu ga nane ga Mararéx. …… 15ॸRü Mararéx rü nüxü‫ ۡڟ‬nayexma ga 65 ga taunecü ga yexguma nabuxgu ga nane ga Yaréx. …… 18ॸRü Yaréx rü nüxüۡ‫ ڟ‬nayexma ga 162 ga taunecü ga yexguma nabuxgu ga nane ga Enóx. …… 21ॸRü Enóx rü nüxü‫ ۡڟ‬nayexma ga 65 ga taunecü ga yexguma nabuxgu ga nane ga Matucharéüۡ. 22ॸRü nüma ga Enóx rü guxüۡguma Tupanaarü ngúchaüۡãcüma namaxüۡ. Rü Matucharéüۡ ¡ӕիǣӕՓľ͑фӥ 300 ga taunecü namaxüۡ ga Enóx. Rü nüxüۡ‫ ڟ‬nayexma ga togü ga nanegü rü naxacügü. 23ॸRü yemaacü 365 ga ҡӕ͑ľËӥՓ͑͑ǣӕ͑ի̲͑իüۡxüۡ. 24ॸRü yema nax guxüۡguma Tupanaarü ngúchaüۡãcüma namaxüۡxüۡ ga Enóx, rü Փӥիɗǣ͑ǣӕ͑ľիüۡgu ngürümare inarütaxu yerü Tupana nayaga. 25ॸRü Matucharéüۡ rü nüxüۡ‫ ڟ‬nayexma ga 187 ga taunecü ga yexguma nabuxgu ga nane ga Laméx. 26ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ5ٍॷ6

14

Matucharéüۡ rü 782 ga taunecü namaxüۡ. Rü nüxü‫ ۡڟ‬nayexma ga naigü ga nanegü rü naxacügü. 27ॸRü yemaacü 969 ga ҡӕ͑ľËӥՓ͑͑ǣӕ͑ի̲͑իüۡxüۡ ga Matucharéüۡ. Rü yexgumaepü۳x ga taunecügu nayu. 28ॸRü Laméx rü nüxüۡ‫ڟ‬ nayexma ga 182 ga taunecü ga yexguma nabuxgu ga nane ga Noé. …… 32ॸRü Noé rü yexguma nüxü‫ۡڟ‬ nayexmagu ga 500 ga taunecü rü nüxüۡ‫ڟ‬ nayexma ga tomaepü۳x ga nanegü ga Chéüۡ rü Cáüۡ rü Yaféx. Chixexüۡ naxügü ga duüۡxüۡgü

yexguma ga duüۡxüۡgü rü inanaxügü ga nax yamuxüۡ ga guxüۡ ǣ͑͑ľՓ. …… 5ॸNatürü ga Cori ya Tupana rü nüxüۡ nadau nax poraãcü chixexüۡ naxügüxüۡ rü chixexüۡǣӕիɗËҡ̲͑իɥ͑ӥľիüۡ. 6ॸRü yemaca۳x ga Tupana rü poraãcü nangechaüۡ rü nüxü‫ ۡڟ‬nangu۳x nax naxüãxüۡ ga guma duüۡ. 7ॸRü poraãcü nangechaüۡãcüma ñanagürü: —Tá ichayanaxoxŕxŕ i ngŕma duüۡxüۡgü i chango۳xeۡexۡ üۡ, rü ngŕxgumarüxüۡ tá ta ichayanaxoxŕxŕ i ngŕma naxüۡnagü, rü naexüۡgü, rü ngŕma naexüۡgü i Փɗիӥ̲ӥ͑ľǣӕ͑ӥǣӥɗҡәǣӥիüۡ, фӥՓľфɗǣӥ erü choxü‫ ۡڟ‬nangu۳x nax chanango۳xeۡexۡ üۡ —ñanagürü. 8ॸNatürü ga Noé rü mexüۡ

6

1ॸRü

Tupanape۳իľՓ͑իӥфӥyemaca۳x ga Tupana rü poraãcü Noémaxã nataãxŕ. …… Noéweüۡ

yemaca۳x ga Tupana rü Noéxüۡ ñanagürü: —Ñu۳xma rü marü tá chanaxü 13ॸRü

nax chayanaxoxŕŕxüۡ i guxüۡma i duüۡxüۡgü erü nagagu nangexma i taxüۡ i ̲ľҡɗ͖͑͑ľՓ. Rü ngeۡmaca۳x tá chanagu۳xeۡxeۡ i ngŕma duüۡxüۡǣӥՓӥիɗǣӕ namaxã i guxü̲ۡɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓ ngŕxmaxüۡ. 14ॸ‫ؽ‬Ѡӥ͑իӥֆՓӥիɗֆ ՓЙӕфӕ͑Փֆ͑ɗֆ%ǣӥ͑ľ! ¡Rü yaxüarü ucapuã۳իɗ͑ի̲Ëȍɗ%ǣӥՓ! ¡Rü o۳իՓӥ̲ի%͑Փɗ͑ËӕËȍɗҡǣӥɗ ɗիľЙľՓфӥĀӥիŃҡӥՓ͑իҡ̲ yachuruxüۡca۳x! 15ॸѠӥ͖ҡ͑ɗիɥɗ͑Ύфӥҡ ֆֆɗ̲ՓЙӕфӕ: rü 135̲Ńҡфӕҡ͑ɗիɥɗ norü ma۳x, rü 22 métruarü ngãxüۡ ҡ͑ɗիɥ i norü taxmachiã, rü 13 métruarü ngãxüۡ ҡ͑ɗիɥɗ͑Ύфӥ̲իËȍ͑ľ. 16ॸ¡Rü tomaepü۳xgu tá cunaxünagüchixüۡ! ¡Rü guxüۡËӥՓՓɗ͑իüۡarü ngaicamána tá cunaxü i norü beüۡtánaacügü! ¡Rü ՓӥիɗËӥՓՓҡËӕ͑իӥɗ͑ã۳x! 17ॸErü núma tá chanamu ya taxüchicü ya mucü guxüۡՓ̲ɗ͑͑ǣӕ͑ľիüۡca۳x rü nayuexüۡca۳x i guxüۡma i ta۳xacü i maxüۡãx‫ ڟ‬üۡ i guxüۡ ɗ͑͑ľՓ. Rü guxüۡtáma nayue. 18ॸNatürü cumaxã ɗËȍիӕ͑ľҡфӥֆɗ̲ՓЙӕфӕՓҡËӕիüۡ chamaxŕxŕ tümamaxã ya cuxma۳x rü cunegü rü cuneã۳xgü. 19ॸRü ngŕxgumarüxüۡ ҡҡՓЙӕфӕǣӕ cuyamuüۡ i taxrechigü i naguxüۡraüۡxüۡ i naexüۡǣӥɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓ ngŕxmagüxüۡ, фӥՓӥիɗɗֆҡӥիüۡ фӥՓӥիɗɗ ngexüۡ nax cuxrüxüۡ namaxeۡxüۡca۳x. 20ॸRü ngŕ̲%ËӥҡՓЙӕфӕǣӕ͑ɗËȍΎüۡ i taxrechigü i naguxüۡraüۡxüۡ i naexüۡgü, rü naxüۡnagü, фӥՓľфɗǣӥ, rü ngŕma ͑իҡ͑ľË̲ի%Փɗիӥ̲ӥǣӕɗҡәǣӥիüۡ nax ngŕmaãcü namaxŕxüۡca۳x. 21ॸ¡Rü ñu۳xmachi nanutaque۳xe i naguxüۡraxüۡxüۡ ɗ͑Փľ̲ӥфӥ̲͑ի%͑͑ǣӕիüۡ nax cuma rü guxüۡma i ngŕma naexüۡgü rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ6ٍॷ7

15 ngŕ̲̲ի%Йľի%Փľ̲ӥիüۡca۳x! —ñanagürü. 22ॸRü nüma ga Noé rü nayanguxŕxŕ ga guxüۡma ga yema Tupana namaxã nüxüۡ ixuxüۡ. …… Mucü ga taxüchicü

7

6ॸRü

yexguma inanguxgu ga ñaa naane namaxã ga guma mucü ga taxüchicü, rü nüma ga Noé rü nüxü‫ۡڟ‬ nayexma ga 600 ga norü taunecü. 7ॸRü ͮΎŃфӥՓӥիɗǣӕ͑͑ľǣӥ̲ի%фӥ naxma۳xmaxã rü naneã۳xgümaxã guma ՓЙӕфӕǣӕ͑ɗËȍΎüۡ nax tama dexá nax nada۳i ۳xüۡca۳x. 8-9ॸRü yexgumarüxüۡ ta ǣӕ̲ՓЙӕфӕǣӕ͑ɗËȍΎüۡ ga yema naxüۡnagü ga imexüۡ nax Tupanaxüۡ namaxã yacua۳xüüۡgüxüۡca۳x rü yema naexüۡǣӥǣҡ̲ֆľ̲Փ̲ľիüۡ, rü

ֆľ̲Փľфɗǣӥ, rü yema naxtanecamaxã nügü itúgüxüۡ. Rü taxrechigü nichoüۡ rü Փӥիɗǣֆҡӥիüۡ фӥՓӥիɗǣ͑ǣľիüۡ yema Tupana Noémaxã nüxüۡ ixuxüۡrüxüۡ. 10ॸRü marü 7 ga ngunexüۡ ͑Փľ͑ǣǣӕ̲ ՓЙӕфӕǣӕ͑իֆËȍΎüۡxüۡ, rü inaxügü ga nax inanguxüۡ ga ñaa naane. 11ॸRü yexguma Noéaxüۡ‫ ڟ‬yanguxgu ga 600 ga ҡӕ͑ľËӥфӥՓӥիɗǣҡӕľ̲Ëӥфӥ17 ga ngunexüۡ, rü yema ngunexüۡǣӕҡ̲͑ɗիɥ ǣֆՓɗիüۡchiügüxüۡ ga dexá ga ̲фҡ̲ՓфӥֆՓ%ի͑իüۡgüxüۡ ga dexá ǣĀիӡǣӕիüۡ ɗ͑͑ľՓ. 12ॸRü 40 ga ngunexüۡ rü 40 ga chütaxüۡ napuecha ga ͖͑͑ľՓ. 13ॸRü marü 7 ga ngunexüۡ naxüۡpa nax inanguxüۡ ga ñaa naane rü yematama ngunexüۡǣӕ͑ɗիɥǣͮΎŃǣ yaxüexüۡ ͑ǣӕǣǣӕ̲ՓЙӕфӕ tümamaxã ga naxma۳x rü namaxã ga guma tomaepü۳x ga nanegü ga Chéüۡ rü Cáüۡ rü Yafé rü tümamaxã ga guxema

tomaepü۳x ga naneã۳xgü. 14ॸRü yexguma nagu yachoüۡǣӕǣǣӕ̲ՓЙӕфӕ, rü nichoüۡ ta ga naguxüۡraüۡxüۡ ga naexüۡgü ga naixnecücüã۳x, rü naexüۡgü i naxüۡna ɗիɥǣӥիüۡ, rü naguxüۡraüۡxüۡ ga naexüۡgü ga Փɗիӥ̲ӥ͑ľǣӕ͑ӥǣӥɗҡәǣӥիüۡ rü naguxüۡraüۡxüۡ ǣՓľфɗǣӥ. 15ॸRü guxüۡma ga yema naexüۡǣӥфӥՓӥիɗǣӕͮΎŃ̲ի% ǣӕ̲ՓЙӕфӕǣӕ͑ɗËȍΎüۡ. Rü taxrechigü nichoüۡ ga yema naguxüۡraüۡxüۡ ga naexüۡǣӥфӥՓľфɗǣӥ. 16ॸѠӥ͑Փӥիɗфիüۡxüۡ ga naexüۡǣӥՓфӥ͑ɗËȍΎüۡ ga taxrechigü фӥՓӥիɗǣֆҡӥիüۡ фӥՓӥիɗǣ͑ǣľիüۡ, ֆľфӥֆľ̲Ëӥ͑ɗիɥǣҽӕЙ͑ǣ Noémaxã nüxüۡ yaxuxüۡ. Ѡӥֆľ̲Փľ͑ rü nüma ga Cori ya Tupana rü ͑͑Փ%իҡǣɥã۳x. 17ॸRü 40 ga ngunexüۡ ͑ɗիɥǣ͑Йӕիüۡ. Rü narübai ga dexá rü ֆľիǣӕ̲ǣǣӕ̲ՓЙӕфӕфӥ inayangüãchi. 18ॸRü yema nax yexeraãcü nabaichigüxüۡ ǣĀľիфӥǣӕ̲ՓЙӕфӕ rü ningünagüchigü. 19ॸRü poraãcü narüma۳xüۡchi ga dexá rü yemaca۳x ga guma ma۳իЙӦ͑ľǣӥфӥՓΎΎ máchanexüۡchigüne rü inayi. 20ॸRü yexguma marü yabaixüۡ۳xgu ga guxüۡnema ga ma۳իЙӦ͑ľǣӥ, rü naétü 7 ga métru nabainagü. 21ॸRü yemaacü nayue ga guxüۡma ga duüۡxüۡgü ga ñoma ga ͑͑ľՓmaxŕxüۡ. Rü yexgumarüxüۡ ta ͑ֆӕľǣՓľфɗǣӥ, rü naxüۡnagü, rü naexüۡgü ga naixnecücüã۳x, rü yema naxtanecamaxã nügü itúgüxüۡ. 22ॸRü yemaacü nayue ga guxüۡma ga ta۳xacü ga ĀӕիËȍɗҡՓֆľի̲ǣӥիüۡ rü maxüۡãx‫ ڟ‬üۡ rü ingüۡãcüüxüۡ. 23ॸRü Noé rü guxüۡma ga ǣӕ̲ՓЙӕфӕՓֆľի̲ǣӥիüۡicatama namaxŕ. Natürü guxüۡma ga yema togü ǣҡ̲ՓЙӕфӕՓֆľի̲ǣӥիüۡ rü nayue ga duüۡxüۡgü, rü naexüۡgü, rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ7ٍॷ8 naxüۡnagü, фӥՓľфɗǣӥ, rü naexüۡgü ga ͑իҡ͑ľË̲ի%Փɗիӥ̲ӥ͑ľǣӕɗիɥիüۡ. 24ॸRü 150 ga ngunexüۡ rü guxüۡՓ̲ inangu ga naane. Inayacua۳x ga mucü rü ínixe

ga Tupana rü tama Noéxüۡ inayarüngüma, rü tama nüxüۡ inayarüngüma ga guxüۡma ga yema naexüۡǣӥǣՓӥիɗǣӕͮΎŃ̲ի% ՓЙӕфӕՓֆľի̲ǣӥիüۡ. Rü yemaca۳x ga Tupana rü nayabuanexŕxŕ, rü yema dexá rü inanaxügü ga nax íyaxexüۡ. 2ॸRü ͑фӥՓ%իҡիüۡǣӥǣĀľիǣ̲фҡ̲Փ yagoxüۡchiügüxüۡ фӥĀľիǣĀիӡՓ ɗՓ%ի͑իüۡgüxüۡ rü ínayachaxãchi ga nax napuxüۡ. 3-4ॸRü yexguma ga yema dexá rü ínixechigü. Rü 150 ga ngunexüۡǣӕՓľ͑фӥ̲фӥЙΎф%Ëӥիӥф ínixechigü ga dexá. Rü meama norü 7 ga tauemacüarü 17 arü ngunexüۡgu rü ǣӕ̲ՓЙӕфӕфӥma۳իЙӦ͑ľǣkффիՓ nayaxu۳ۡx rü yexma ínixexüۡ. 5ॸRü ínixechigü ga dexá rü 3 ga ҡӕľ̲ËӥǣӕՓľ͑фӥnango۳x ga ma۳իЙӦnetape۳xegü. 6ॸRü 40 ga ngunexüۡǣӕՓľ͑фӥͮΎŃ͑ֆՓ%ի͑ǣ Փӥիɗǣ͑Ύфӥɥã۳իǣǣӕ̲ՓЙӕфӕ. 7ॸRü ɞ̲͑͑ӕիӡËȍɗǣՓӥիɗǣ͑ǣӕфӕËӕ, natürü yema ngurucu rü nu ne ͖̲͑͑фľֆľфӥҡӡҡ͑ɗЙ͑ľ. 8ॸRü ֆľ̲Փľ͑ǣͮΎŃфӥՓӥիɗǣ muxtucuxüۡ ɞ̲͑ӕիӡËȍɗ͑ի͑ӥիüۡ nacuáxüۡca۳x rü ngoxi marü yapaane.

8

1ॸNatürü

9ॸNatürü

ga guxema muxtucu rü Փľ͑իфӥՓapuruca۳x tatáegu yerü taxuguma tayarüՓa۳xéga, ֆľфӥҡӡҡ̲ aixcüma ínixexechi ga dexá. Rü yemaca۳x ga Noé rü tümaca۳x ínaxuxuchime۳xeۡ фӥՓľ͑իфӥՓЙӕфӕǣӕ

16 tüxüۡ nimucuchi. 10ॸRü to ga 7 ga ngunexüۡ ínanangu۳xeۡxeۡ, фӥֆľ̲Փľ͑ фӥՓľ͑իфӥ̲ӕիҡӕËӕիüۡ ɞ̲͑ӕիӡËȍɗ. 11ॸRü yexguma marü nachütachaüۡgu rü ítangu ga guxema muxtucu. Rü ҡӥ̲ЙǣӕľǣӕՓӥիɗǣΎфɞ¡ӕËȍËӥիӥ yéma ne tange. Ѡӥֆľ̲Փ͑ӥիüۡ nacua۳x ga Noé ga marü nax yapaanechigüxüۡ. 12ॸѠӥՓľ͑իфӥ7 ga ngunexüۡ ínanangu۳xeۡxeۡ фӥֆľ̲Փľ͑фӥ Փľ͑իфӥҡӥիüۡ ɞ̲͑ӕիӡËȍɗǣǣӕիľ̲ muxtucu. Natürü ga guxema muxtucu rü marü tama tatáegu. 13ॸRü yexguma Noéaxüۡ‫ ڟ‬nayexmagu ga 601 ga norü taunecü, rü marü nipaane. Rü 29 ga ngunexüۡ ngupetü۳իǣӕՓľ͑фӥͮΎŃ ɞ͑͑͑ǣľǣӥǣǣӕ̲ՓЙӕфӕ͑իֆŃ̲ ínadaxuchixüۡca۳x. Rü nüxüۡ nadau ga marü nax yapaanexüۡ. 14ॸRü norü taxre ga tauemacüarü 27 arü ngunexüۡgu rü marü aixcüma nipaane. 15-16ॸRü yexguma ga Tupana rü Noéxüۡ ñanagürü: —‫ؽ‬ʑ͑իӥľֆֆɗ̲ՓЙӕфӕՓ tümamaxã ya cuxma۳x rü cunegü rü cuneã۳xgü! 17ॸ¡Rü ngŕxgumarüxüۡ ta i guxüۡma i naexüۡgü, rü naxüۡnagü, rü Փľфɗǣӥ, rü ngŕma naxtanecamaxã Փɗիӥ̲ӥǣӕɗիɥիüۡ i cumaxã ngŕxmagüxüۡ, rü ínamuüۡ nax guxüۡՓ̲ ͑իɥիüۡca۳x rü ngŕmaãcü nügü nax yamuxŕŕxüۡca۳x rü napaxŕŕgüaxüۡca۳x i naane! —ñanagürü. 18ॸRü yexguma ga Noé rü naxma۳x rü nanegü rü naneã۳xgü rü ínachoxüۡ ͑Փǣǣӕ̲ՓЙӕфӕ. 19ॸRü yexgumarüxüۡ ta ínachoüۡ ga guxüۡma ga naxüۡnagü, rü naexüۡgü ga naixnecücüã۳x, фӥՓľфɗǣӥ, rü guxüۡma ga ֆľ̲͑իҡ͑ľË̲ի%ɗիɥիüۡ. 20ॸRü ֆľ̲Փľ͑ǣͮΎŃфӥTupanaca۳x nanaxü ǣՓӥիɗǣ%̲фľфӥǣӕËȍɗËիüۡ. Rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ8ٍॷ9

17 nayayaxu ga ñuxre ga yema naxüۡnagü фӥՓľфɗǣӥǣ̲ľիüۡ nax namaxã nüxüۡ yacua۳xüüۡxüۡca۳x. Rü Cori ya Tupanaca۳x ͑͑Āɗфӥֆľ̲%̲фľфӥǣӕËȍɗËՓ ínanagu. 21ॸRü yexguma Cori ya Tupanaxüۡ napaxgu ga yema naema rü nüma rü namaxã nataãxŕ. Rü ñanagürü: —ҽǣӕҡ̲Փľ͑Ëȍɗիľիüۡ namaxã chaxuegu i ñaa naane nagagu i ngŕma duüۡxüۡǣӥՓΎΎֆľիǣӕ̲͑Ύիфɗҡ̲ chanango۳xeۡegۡ u i ngŕma duüۡxüۡgü rü chixexüۡǣӕիɗËҡ̲͑фӥիɥ͑ӥľ. Rü ngŕxgumarüxüۡ ҡҡǣӕҡ̲Փľ͑ chanadai i guxüۡma i naexüۡgü i ngŕma ñu۳xma namaxã chaxüxüۡrüxüۡ. 22ॸRü ñu۳xma i ñaa naane nangexmaxüۡ rü tagutáma inarüxo nax natoegüxüۡ i duüۡxüۡgü rü yaxoxüۡ i nanetügü. Rü tá nangexma i naianexüۡ rü gáuanexüۡ, rü tá nayima ya mucü rü taunecü, rü ngunexüۡ rü chütaxüۡ —ñanagürü.

Tupana rü Noémaxã nanaxuegu nax tagutáma wena mucümaxã napoxcueãxüۡ i duüۡxüۡgü

Tupana rü ñaa mexüۡ ga dexa Noémaxã rü nanegümaxã naxuegu, rü ñanagürü: —¡Pimu rü penapaxŕxŕ i ñaa naane! 2ॸRü guxüۡma i naexüۡgü i ñoma i ͑͑ľՓngŕxmagüxüۡ rü tá pexüۡ namuüۡe. Rü pexme۳իՓËȍ͑͑ǣľի̲ǣӥxŕxŕ i guxüۡma i ngŕma ixüüxüۡ, rü ngŕma Փɗիӥ̲ӥǣӕɗիɥիüۡ, rü ngŕ̲̲фՓ maxŕxüۡ. 3ॸRü guxüۡma i naexüۡgü i ñaa ͑͑ľՓngŕxmagüxüۡ rü nanetügü rü name nax penangΦxüۡ. Erü choma rü marü pexna chanaxuaxüۡ i ngŕma. 4ॸ¡Natürü ҡիӡҡ̲Йľ͑͑ǣõ۳x i ngŕma namachi i ãgüxüۡ! Ƅфӥֆɗ̲͑ǣӥՓ͑ɗիɥɗ

9

1ॸRü

nangexmaxüۡ i maxüۡ. 5-6ॸRü tá nüxna chaca i ngŕma duüۡxüۡ i texéxüۡ imáxüۡ rü ngŕma naexüۡ ɗՓӥիɞիľիüۡ imáxüۡ. ѠӥՓӥիɗËȍɗǣӥɗ duüۡxüۡ rü tá nüxna chaca naxca۳x i tümaarü maxüۡ ya namücü. Rü ngŕxguma ҡľիŃՓӥիɗֆduŕxŕxüۡ ima۳xgu, rü nüma rü tá to i duüۡxüۡ nayama۳x erü tüxüۡ nima۳x ya yíxema Tupana nügüraxüۡãcü tüxüۡ Ӧիľ. 7ॸNatürü

i pemax ¡rü pimuxacü rü penapaxŕxŕ i ñaa naane namaxã i pexacügü rü petaagü! —ñanagürü. 8ॸRü yexguma ga Tupana rü Noéxüۡ rü nanegüxüۡ ñanagürü: 9-11ॸ—Dücax, choma rü pemaxã rü petaagümaxã chanaxuegu, rü guxüۡma i ngŕ̲Փľфɗǣӥфӥ͑իüۡnagü rü naexüۡǣӥɗЙľ̲ի%ֆɗ̲ՓЙӕфӕՓ íchoüۡxüۡmaxã chanaxuegu rü tagutáma Փľ̲͑ӕËӥ̲ի%Ëȍ͑Āɗɗǣӕիüۡma i ta۳իËӥɗ͖͑͑ľՓmaxŕxüۡ. Rü ngeۡmaca۳իҡǣӕҡ̲Փľ͑͑͑ǣľի̲ֆ Փӥիɗֆ̲ӕËӥֆҡիӥËȍɗËӥֆ͑ĀɗËӥɗ guxüۡma i ta۳իËӥɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓ maxŕxüۡ. Rü ngŕma chorü uneta rü tagutáma naxüchicüxü. 12ॸѠӥ͖ҡ͑ɗիɥɗ norü cua۳xruxüۡ i ngŕma chorü uneta i guxüۡgutáma ngŕxmaechaxüۡ i pemaxã rü guxüۡma i naexüۡgümaxã chaxueguxüۡ. 13ॸRü dücax, rü caixanexüۡՓҡchanango۳xeۡxeۡ ֆֆɗ̲ËȍΎфӥËȍɗфЙ͑իֆɗ̲Փ͑ӥիüۡ pecuáxücۡ a۳ի͑իɗիËӥ̲ֆɗիɥիüۡ i ngŕma pemaxã rü guxü̲ۡɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓ maxŕxüۡmaxã chaxueguxüۡ. 14ॸRü ngŕիǣӕ̲ĀիӡՓchanango۳xeۡegۡ u i ‫ ڟ‬a tá caixanexüۡ, rü yima chirapa rü ngŕm nango۳x. 15ॸRü ngŕxguma tá nüxna chacua۳xãchi ga yema pemaxã rü guxüۡma i naexüۡgümaxã chaxueguxüۡ nax tagutáma Փľ͑͑͑ǣľի̲ֆՓӥիɗֆ̲ӕËӥֆ taxüchicü ya pexüۡ daicü —ñanagürü. ……

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ11

Torre ga máchanexüۡchine ga Babéwa naxügüne

yexguma ga guxüۡma ga ۡ duüxüۡǣӥфӥՓӥիɗҡ̲ǣ ͑ǣՓ͑ɗĀľիǣӥ. 2ॸRü ínachoxüۡ ͑Փ ga yema naane ga üa۳իËӥ͑ľӡիüۡՓ̲ yexmaxüۡ. Ѡӥ͑Փ͑͑ǣӕǣӥǣՓӥիɗǣ nachica ga metachinüxüۡ ga æȍɗ͑ի͑ľՓֆľի̲իüۡ. Rü yexma naxãchiüۡgü. 3-4ॸѠӥՓӥիɗǣ͑ǣӕ͑ľիüۡgu rü nügümaxã nidexagü rü ñanagürügü: —‫ͮؽ‬ǣɥի%ҡ͑իӥֆՓӥիɗֆɥ͑ľфӥ ՓӥիɗɗҡΎффľɗ̲Ëȍ͑ľիüۡchixüۡ i Āիӡǣӕիüۡ ɗ͑͑ľՓ͑ǣӕիüۡ! Rü ngŕ̲%Ëӥҡ͑ҡɗҡËȍɗǣфӥՓӥիɗՓ ҡ͑ǣľի̲ǣӥфӥҡիӡҡ̲ֆɗǣӥ͑ ҡɗիɥǣËȍɗ—ñanagürügü. Rü yemaca۳x nutachicüxü mucüma ga ladríyu nanaxügü rü ñu۳իӡËȍɗɞ͑͑ǣӕ. Rü ceméüۡtucharachicüxü rü o۳իՓӥËȍф ͑ɗիɥɗ͑Ύфӥ́Āфɞֆӕфӥ͖իËӕфӕիüۡ. Rü yemaacü ladríyumaxã nanaxügü ga ֆľ̲ҡΎффľǣĀիӡǣӕիüۡ ǣ͑͑ľՓ nguxchaxüۡxüۡ. 5ॸNatürü nüma ga Cori ya ҽӕЙ͑фӥɞ͑фӥիɥ͑իɞֆĀӕ%իüۡca۳x ga ǣӕ̲ɥ͑ľфӥֆľ̲ҡΎффľǣĀӕüۡxüۡgü íxügüxüۡ. 6ॸRü nügüãŕՓ͖͑ǣӥфӥ: —Ñaa duüۡxüۡǣӥфӥՓӥիɗՓҡ̲ ͑͑ǣľի̲ǣӥфӥՓӥիɗҡ̲ɗ͑ǣՓ nidexagü. Rü ngeۡmaca۳ի͑ɗիɥɗ naxügüãxüۡ i ñaa puracü. Rü ñu۳xma rü nataxuma i ta۳xacü i tá íyachaxãchigüxŕŕxüۡ nax nüxüۡ naxoexüۡca۳x i ngŕma. 7ॸ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣɥի% ɞҡфӥիɥǣӥ͑ի͑ǣӕիüۡraüۡxüۡ ɗ͑ǣՓ yadexagüxŕŕchigüxüۡca۳x nax tama nügüga nacua۳xgüxüۡca۳x i ngŕma duüۡxüۡgü! —ñanagürü. 8ॸRü yemaacü ͑ɗիɥǣæΎфɗֆҽӕЙ͑ǣǣӕիüۡ ga

11

1ॸRü

18 ͑͑ľǣӕ͑ՓΎΎ͑ľ%իüۡ ga yema duüۡxüۡgü. Rü yemaacü nüxüۡ narüxoe ga nax naxügüãxüۡ ǣǣӕ̲ɥ͑ľ. 9ॸRü guma ɥ͑ľфӥ´¡Ńǣӕ͑ի%Ńǣֆľфӥֆľ̲ ͑ËȍɗËՓ͑ɗիɥǣæΎфɗֆҽӕЙ͑ nango۳xeۡexۡ üۡ ga muxüۡma ga toraxüۡxüۡ ga ͑ǣ͑իҡΎǣ͑ǣՓËȍɗǣӥ yadexagüxüۡ ga ñoma ga naanecüã۳x ga duüۡxüۡgü. Rü yemaacü guxüۡ ga naanegu ҽӕЙ͑͑͑ՓΎΎ͑ľ. Chéüۡtaagüchiga 10ॸѠӥ͖ǣӥ͑ɗիɥǣ͑ҡǣӥǣæȍéüۡ

ga Noé nane. Rü taxre ga taunecü ͑Փľ͑ǣǣӕ̲̲ӕËӥǣҡիӥËȍɗËӥǣ yexguma Chéüۡ nüxü‫ ۡڟ‬yexmagu ga 100 ga taunecü, rü nabu ga nane ga Arfacháx. 11ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣæȍéüۡ rü 500 ga taunecü namaxüۡ rü nüxüۡ‫ ڟ‬nayexma ga togü ga nanegü rü naxacügü ga ingexüۡ. 12ॸRü Arfacháx rü nüxüۡ‫ ڟ‬nayexma ga 35 ga taunecü ga yexguma nabuxgu ga nane ga Chéla. …… 14ॸRü Chéla rü nüxü‫ ۡڟ‬nayexma ga 30 ga taunecü ga yexguma nabuxgu ga nane ga Ebéx. …… 16ॸRü Ebéx rü nüxüۡ‫ ڟ‬nayexma ga 34 ga taunecü ga yexguma nabuxgu ga nane ga Peréx. …… 18ॸRü Peréx rü nüxü‫ ۡڟ‬nayexma ga 30 ga taunecü ga yexguma nabuxgu ga nane ga Réu. …… 20ॸRü Réu rü nüxüۡ‫ ڟ‬nayexma ga 32 ga taunecü ga yexguma nabuxgu ga nane ga Cherúx. ……

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ11ٍॷ12

19 Cherúx rü nüxü‫ ۡڟ‬nayexma ga 30 ga taunecü ga yexguma nabuxgu ga nane ga Nacóx. …… 24ॸRü Nacóx rü nüxüۡ‫ ڟ‬nayexma ga 29 ga taunecü ga yexguma nabuxgu ga nane ga Taréx. …… 26ॸRü Taréx rü nüxü‫ ۡڟ‬nayexma ga 70 ga taunecü ga yexguma nabuxgu ga nane ga Abráüۡ. Ѡӥǣӕ̲Փľ͑͑¡ӕľǣ nanegü ga Nacóx rü Aráüۡ. 22ॸRü

Taréxtaagü 27ॸѠӥ͖͑ɗիɥǣ͑ҡǣӥǣҽфŃի.

Rü nüma ga Taréx rü nüxü‫ ۡڟ‬nayexma ga tomaepü۳x ga nanegü. Rü Abráüۡ rü Nacóx rü Aráüۡ ͑ɗիɥ. Rü nüma ga Aráüۡ фӥ̞Ύի͑ҡӥ͑ɗիɥ. 28ॸRü guma Aráüۡ rü ɥ͑ľǣԆфǣæĀŃ͑ľՓֆľի̲͑ľǣӕ nayu. Rü nanatüxüۡpa nayu nagutama ga ǣӕ̲ɥ͑ľǣ͑ǣӕ͑¡ӕիüۡne. 29ॸRü Abráüۡ rü Saraímaxã naxãxma۳x rü Nacóx ga Mílcamaxã. Ѡӥ͑ǣɥ̲ǣͅɞ́Ëфӥ Aráüۡacü ga Íscaeya۳իɗֆɗիɥ. 30ॸNatürü ga Saraí rü taguma ixãxacü. 31ॸRü Taréx rü ɥ͑ľǣԆфՓɞ͑իӡիӡǣæĀŃ͑ľՓ nax Canaáüۡ͑ľՓ͑իӡիüۡca۳x. Rü yéma nanaga ga nane ga Abráüۡ rü nataxa ga Lox rü naneã۳x ga Saraí. Rü yexguma ǣӕ̲ɥ͑ľǣkфáüۡՓ͑͑ǣӕǣӥǣӕфӥ yexma naxãchiüۡgü. 32ॸѠӥǣӕ̲ɥ͑ľǣӕ ͑ɗիɥǣ͑ֆӕիüۡ ga Taréx ga yexguma 205 ga taunecü nüxü‫ ۡڟ‬yexmagu. Tupana rü Abráüۡca۳x naca

12

1ॸѠӥՓӥիɗǣ͑ǣӕ͑ľիüۡgu

ga Cori ya Tupana rü Abráüۡxüۡ ñanagürü: —‫ؽ‬ʑ͑իӡիӡ͑Փɗngŕma ‫͑ ڟ‬ՓΎǣӥɗ curü naane, rü ngŕ̲

‫ ڟ‬a nata۳x ya cutanüxüۡgü! ¡Rü ngŕm cunatüpata nax ngŕma naane i choma tá cuxüۡ ËȍՓŃիüۡՓËӕիӡիüۡca۳x! 2ॸErü tá nüxüۡ charüngüۡxeۡxeۡ i cutaagü nax yamuxüۡca۳իфӥՓӥիɗɗҡիüۡ i nachixüۡane ͑Փ͑ǣΔիüۡca۳x. Rü tá mexüۡ cumaxã chaxuegu rü tá cuxüۡ chatachigaxeۡxeۡ. Rü cugagu tá mexüۡ nayauxgü i togü. 3ॸRü mexüۡ namaxã tá chaxuegu i ngŕma duüۡxüۡgü i mexüۡ cumaxã uegugüxüۡ. Rü chixexüۡ tá namaxã chaxuegu i ngŕma duüۡxüۡgü i chixexüۡ cumaxã uegugüxüۡ. ѠӥËӕǣǣӕҡ͑ɗիɥɗ̲ľիüۡ namaxã chaxueguxüۡ i guxüۡma i duüۡxüۡgü i ñoma ɗ͑͑ľՓngŕxmagüxüۡ —ñanagürü. 4ॸRü yemaacü ga nüma ga Abráüۡ rü ɞ͑իӡիӡǣkфáüۡՓ, yema Cori ya Tupana namaxã nüxüۡ ixuxüۡãcüma. Rü nüma rü nüxüۡ‫ ڟ‬nayexma ga 75 ga ҡӕ͑ľËӥǣֆľիǣӕ̲ֆľ̲͑͑ľՓ ɞ͑իӡxu۳ۡxgu nax Canaáüۡ͑ľՓ ͑իӡիüۡca۳x. 5-6ॸѠӥ͑ǣɥիüۡ niga ga naxma۳x ga Saraí, rü namágü ga Lox rü ta niga. Rü nayagagü ta ga norü duüۡxüۡgü ga AráüۡՓ͑ӥիüۡ yanga۳u۳xüۡ. Rü yexgumarüxüۡ ta nayana ga guxüۡma ga norü yemaxüۡgü. Rü yexguma Canaáüۡ͑ľՓ͑͑ǣӕիǣӕǣk¡фáüۡ, rü naxüpetü ñu۳xmata Chiquéüۡ ǣɥ͑ľՓ nangu. Rü yema castáñanecü ga uxtüxüۡ ga Móregu ãégaxüۡgu naxüchiüۡ. Rü yexguma rü yema naanegu naxãchiüۡgü ga Canaáüۡtanüxüۡgü. 7ॸRü yema ͑ËȍɗËՓфӥæΎфɗֆҽӕЙ͑фӥ Abráüۡca۳x nango۳x. Rü ñanagürü nüxüۡ: —͵͑͑ľҡ͑ɗիɥɗËӕҡǣӥ͑ chaxãxüۡ —ñanagürü. Rü yexguma ga Abráüۡ rü yexma Tupanaégagu nanaxü ǣՓӥիɗǣ%̲фľфӥǣӕËȍɗËիüۡ yerü yéma naxca۳x nango۳x. 8ॸѠӥֆľ̲Փľ͑фӥ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ12ٍॷ13 ñu۳իӡËȍɗֆľ̲ɞ̲͑իЙü۳xanexüۡՓ̲ ͑իӡǣ´ľҡŃ́фӥɥ͑ľфӥŃѸҡľՓ̲, rü yexma naxãchiüۡ. Rü yema nachica rü ɥ͑ľǣ´ľҡŃ́фӥɥ͑ľǣoɗфӥ͑ǣ%իüۡՓ nayexma. Ѡӥֆľի̲͑͑իӥǣՓӥիɗǣ ãmarearü guchica rü yéma nayumüxŕ rü Tupanaarü ngüۡxeۡecۡ a۳x ínaca. 9ॸRü ɗ͑իӡ%ËȍɗǣͮŃǣӕľ͑ľՓфӥɗ͑Йľǣ ínachütaxüۡՓфӥֆľ̲Ëӥɞ͑ɗիӡ ñu۳ի̲ҡͮŃǣӕľ͑ľՓ͑͑ǣӕ. Equítuanewa nayexma ga Abráüۡ

yexgumaüۡcüxü rü nangebüane ga guxüۡ ǣֆľ̲͑͑ľՓ. Rü yemaca۳x ga Abráüۡ фӥƄнӕɞҡӕ͑ľՓ͑իӡ͑ի yexma yaxãchiüۡxüۡca۳x. Yerü ga noxri ínayexmaxüۡՓфӥЙΎф%Ëӥҡɗֆ͑ӥիü‫ۡڟ‬ 10ॸRü

nangu۳x. 11ॸRü yexguma marü Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓ͑͑ǣӕիËȍüۡgu ga Abráüۡ rü naxma۳x ga Saraíxüۡ ñanagürü: —Dücax, choma rü meama nüxüۡ chacua۳իфӥՓӥիɗɗ͑ǣľɗ ̲ľËȍ̲ľҡӥիӥËȍɗËӥнӕɗիɥ. 12ॸRü ngŕxguma ngŕma Equítuanecüã۳x cuxüۡ daugügu rü ñanagürügü tá: “Ñaa nge rü daa yatüma۳իɗֆɗիɥٚ, ñanagürügü tá. Rü ngŕxguma rü tá choxüۡ nima۳xgü rü naxma۳xüۡ tá cuxüۡ nigagü. 13ॸRü ñu۳xma nax mexüۡ choxüۡ ngupetüxüۡca۳x rü tama cugagu choxüۡ yama۳xgüxüۡca۳x ¡rü namaxã nüxüۡ ixu nax chaueya۳x nax нӕɗիɥիüۡ! —ñanagürü. 14ॸRü yexguma Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓ͑͑ǣӕիǣӕǣk¡фáüۡ, rü ga yémacüã۳xgü rü Saraíxüۡ nadaugü ga nax namechametüxüchixüۡ. 15ॸRü yexgumarüxüۡ ta ga yema nachixüۡanearü ãeۡx۳ gacüarü ngüۡxeۡerۡ uüۡgü фӥ͑ǣɥիüۡ nadaugü. Rü norü ãeۡx۳ gacü ga Faraóü̲ۡի%͑ǣɥիüۡ nayarüxugü ga nax namechametüxüchixüۡ ga yema nge. Rü

20 ñu۳իӡËȍɗ͑իüۡҡՓ͑ǣɥիüۡ nagagü. 16ॸRü Saraígagu rü meama Abráüۡxüۡ nayaxu ga guma ãeۡx۳ gacü. Rü Abráüۡna nanamugümare ga carnérugü, rü ՓΎËǣӥ, rü búrugü, rü caméyugü, rü puracütanüxüۡ ga yatüxüۡgü rü ngexüۡgü. 17ॸNatürü ga Cori ya Tupana rü Saraígagu taxüۡ ǣĀՓľ͑ľnaxca۳x ínanguxŕxŕ ga guma ãeۡx۳ gacü ga Faraóüۡ rü natanüxüۡgü. 18ॸRü yemaca۳x ga Faraóüۡ rü Abráüۡca۳x nangema rü ñanagürü nüxüۡ: —¿Tü۳xcüüۡ tama mea cugü quixu rü tama chomaxã nüxüۡ quixu nax cuxma۳իֆɗիɥիüۡ i ñaa nge? 19ॸRü cuma nüxüۡ quixuxgu rü cueya۳իɗֆɗիɥ. ¿Rü ta۳xacü chi ngupetüxüۡ ega cho۳xma۳xüۡ ͑ǣɥիüۡ Ëȍɗիɥxeۡexۡ۳ gu? Rü ngŕ̲ɗֆɗիɥ. ¡Rü ͑ǣɥիüۡ ɗǣфӥɞ͑իӡիӡɗ͑ӕ! —ñanagürü. 20ॸRü yexguma ga nüma ga Faraóüۡ rü norü duüۡxüۡgüxüۡ namu nax Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓɞ̲͑ӕիӡËȍɗǣӥ%իüۡca۳x ga Abráüۡ Փӥիɗǣӕ͑ǣɥ̲ի%ǣnaxma۳x rü guxüۡma ga norü yemaxüۡgü. ͮӥǣӥ͑͑ɗիɥǣËȍɗǣk¡фáüۡ rü Lox

13

1ॸѠӥֆľիǣӕ̲Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓ ɞ͑իӡxu۳ۡxgu ga Abráüۡ naxma۳xmaxã rü guxüۡma ga norü yemaxüۡmaxã, фӥՓľ͑իфӥ Négueaneca۳x natáegu. Rü namágü ga ̞Ύիфӥ͑Փľ͑фӥիӡ. 2ॸRü Abráüۡ rü poraãcü namuarü yemaxüۡgüã۳xüۡchi ga úiru rü diŕrumü rü muxüۡma ga naxüۡnagü. 3ॸѠӥɗ͑իӡ%Ëȍɗǣ ͮŃǣӕľ͑ľՓфӥɞ͑ֆЙľËȍɗǣӥիüۡãcüma ͑ɗիӡ͖u۳ի̲ҡɥ͑ľǣ´ľҡŃ́Փ͑͑ǣӕ. ѠӥՓľ͑իфӥüۡpaacü nagu naxãchiüۡxüۡ ǣ͑ËȍɗËǣ´ľҡŃ́фӥoɗфӥ͑ǣ%իüۡՓ yexmaxüۡՓ͑͑ǣӕ. 4ॸѠӥֆľ̲͑ɗիɥǣ yema nachica ga üۡpaacü ãmarearü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ13

21 guchicaxüۡ nagu naxüxüۡ. Rü yéma nayumüxŕ rü Cori ya Tupanaarü ngüۡxeۡecۡ a۳x ínaca. 5ॸRü yexgumarüxüۡ ta ga Lox rü nanepü ga Abráüۡrüxüۡ namuarü yemaxüۡãx۳ üۡchi. Rü nüxüۡ‫ڟ‬ nayexma ga muxüۡma ga carnérugü, rü ՓΎËǣӥ, rü norü duüۡxüۡgü ga naxüۡtagu pegüxüۡ. 6ॸNatürü ga yema nachica ga ͑Փ͑ֆľի̲ǣӥիüۡ rü tama ningu ga nabü naxca۳x ga yema muxüۡma ga naxüۡnagü. Rü yemaca۳x ga Abráüۡ rü Lox фӥҡիӕËӥфӥՓ̲ՓӥիɗՓ͑ֆľի̲ǣӥ, yerü ga naxüۡna rü nayangechica. 7ॸRü yemaca۳x ga Abráüۡarü carnéruarü dauruüۡgü rü Loxarü carnéruarü dauruüۡgü rü tama nügümaxã nataãxŕgü, rü nügü nadaiüۡxüۡ. Rü yexgumarüxüۡ ta yema naanegu naxãchiüۡgü ga Canaáüۡcüã۳xgü rü Ferechéutanüxüۡgü. 8ॸRü yemaca۳x ga Abráüۡ фӥՓӥիɗǣ ngunexüۡgu Loxmaxã nidexa rü ñanagürü: —Cuma rü choma rü yigütanüxüۡ ҡɗիɥǣӥфӥngeۡmaca۳x tama name nax yigüchi ixaiexüۡ. Rü tama name nax taxüۡnaarü dauruüۡgü rü nügü nax nadaiechaxüۡ. 9ॸRü dücax, rü ngŕma ͑ɗիɥɗǣӕիüۡma i ñaa naane nax cuma nüxüۡ quidaugüxüۡca۳x rü cunayaxuxüۡca۳x i ngŕma cuxüۡ‫ ڟ‬ngúchaüۡxüۡ. Rü ngŕmaãcü ҡֆɗǣӥ͑ҡɗիɥǣËȍɗ. Rü ngŕxguma cuma ͑ΔфҡľՓ̲ËӕիӡիËȍüۡgu, rü choma rü ҡѸәфՓ̲Ëȍիӡ. Natürü ngŕxguma Ëӕ̲ѸәфՓ̲ËӕիӡիËȍüۡgu, rü choma фӥҡ͑ΔфҡľՓ̲Ëȍիӡ—ñanagürü. 10ॸRü yexguma ga Lox rü natü ga Yudáüۡpechinügu nidau, rü nüxüۡ nadau ga nax nabacaxüۡ ga maxŕgü ñoma Tupana inatoxüۡrüxüۡ, rü poraãcü nadexáãx‫ ڟ‬üۡ ga yema naane ñu۳xmata ǣӕ̲ɥ͑ľիËӥǣæȍΎՓ͑͑ǣӕ. Rü

Equítuanerüxüۡ ͑ɗիɥǣ͑ի nameanexüۡchixüۡ. (Ѡӥֆľ̲Ëӥ͑ɗիɥǣ ͑ΎիфɗҡիӡҡæΎфɗֆҽӕЙ͑ɞ͑ǣӕիǣӕ ǣǣӕ̲ɥ͑ľǣӥǣæȍΎĀΔ̲фӥ Gomóra.) 11ॸRü yexguma ga Lox rü nanayaxu ga guxüۡma ga yema naane ga YudáüۡЙľËȍɗ͑ӥՓӥիüۡ. Rü yemaacü ֆľ̲͑͑ľǣ͑Ύիфɗ͑Փ nayexmagüxüۡфӥŃѸҡľՓ̲͑իӡ. Rü ֆľ̲Ëӥ͑ɗիɥǣk¡фáüۡ rü Lox ga ͑ӥǣӥ͑ֆիɥǣËȍɗիüۡ. 12ॸRü nüma ga Abráüۡ rü yexmatama Canaáüۡgu naxãchiüۡ, фӥ̞Ύիфӥǣӕ̲ɥ͑ľǣӥǣ YudáüۡЙľËȍɗ͑ӥՓֆľի̲ǣӥ͑ľǣӕ nayaxãchiüۡ ga Chodómaarü ngaicamána. 13ॸѠӥǣӕ̲ɥ͑ľՓ͑ɗիɥǣ guxüۡma ga duüۡxüۡgü ga yachixecümaxüchixüۡ rü poraãcü chixexüۡ naxügüxüۡ ga Tupanape۳իľՓ. 14ॸRü ֆľիǣӕ̲̲фӥֆիӡǣËȍɗիǣӕǣ̞Ύի, rü Cori ya Tupana rü Abráüۡmaxã nidexa rü ñanagürü: —¡Ngŕma ícuchixüۡՓҡ̲фӥ mea guxüۡǣӕ͑ĀՓľ͑ӥɗ͑Δфҡľǣӕфӥ súrgu rü éstegu rü oéstegu! 15ॸRü choma rü tá cuxna chanaxã i guxüۡma i ngŕma naane i nüxüۡ cudauxüۡ. Rü guxüۡgutáma ËӕիфӥфӥËӕҡǣӥфӥҡ͑ɗիɥ. 16ॸRü choma rü tá chayamuxŕxŕ i cutaagü rü ñoma naxnücüte۳xerüxüۡ ҡ̲͑ӕիӡËȍɗ. Rü ngŕ̲%ËӥҡիՓŃիľҡ̲ҡֆիӕǣӥɗ ngŕma cutaagü. 17ॸ¡Rü inachi rü nagu фӥիӡɗǣӕիüۡma i norü ma۳x rü norü tatachinü i ñaa naane! Erü choma rü tá cuxna chanaxã —ñanagürü. 18ॸRü yexguma ga Abráüۡ фӥɗ͑իӡ%Ëȍɗ. Rü Máüۡrearü castáñanecügu nayaxãchiüۡ ga ɥ͑ľǣƄ¡фóüۡarü ngaicamána. Rü ֆľի̲͑͑իӥǣՓӥիɗǣ%̲фľфӥ guchica nax yéma Cori ya Tupanaxüۡ yacua۳xüüۡxüۡca۳x.

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ14

Abráüۡ rü Loxüۡ nayapu 1ॸRü yexguma Máüۡregu naxãchiüۡgu ga Abráüۡ, rü AüۡфƸŃфӥɥ͑ľǣæȍɗ͑իфӥ%eۡx۳ gacü ͑ɗիɥ, фӥkфɗΔիфӥɥ͑ľǣƄфËȍիфӥ ãeۡի۳ ǣËӥ͑ɗիɥ, фӥтӕľĀΎфӕ̲Ńфӥɥ͑ľǣ Eláüۡarü ãeۡի۳ ǣËӥ͑ɗիɥ, фӥҽɗĀфӥɥ͑ľǣ ‫ڟ‬ Goɥarü ãeۡի۳ ǣËӥ͑ɗիɥ. 2ॸRü guxüۡma ga yema ãeۡx۳ gacügü rü nügü nadai namaxã ǣ´ľфǣɥ͑ľǣæȍΎĀΔ̲фӥ ãeۡx۳ gacü, фӥ´ɞËȍǣɥ͑ľǣǾΎ̲Δффӥ ãeۡx۳ gacü, фӥæȍɗ͑ǣɥ͑ľǣoĀ̲фӥ ãeۡx۳ gacü, фӥæȍľ̲ľ¡Ńիǣɥ͑ľǣ Cheboíüۡarü ãeۡx۳ gacü, rü norü ãeۡx۳ gacü ǣɥ͑ľǣ´ľ́ǣæȍΎǣӕ%Ńǣ͑ľ. …… 11ॸRü yema rüporamaegüxüۡ ga ãeۡx۳ gacügü rü nayana ga guxüۡma ga Chodóma rü Gomóracüã۳xgüarü nabü rü yemaxüۡgü. Ѡӥֆľ̲Ëӥɞ͑ɗիɥ. 12ॸRü guma Lox ga Abráüۡmágüxüۡ rü ta nigagü Փӥիɗǣӕ̲͑ի%ǣǣӕիüۡma ga norü yemaxüۡgü, yerü nüma rü ta Chodómacüã۳ի͑ɗիɥ. 13ॸNatürü nayexma ǣՓӥիɗǣֆҡӥǣɗ͖իüۡ rü Abráüۡ ga Ebréutanüxüۡ ɗիɥËӥ̲ի%͑ӥիüۡ nayarüxu ga yema ngupetüxüۡ. Rü nüma ga Abráüۡ rü Máüۡфľǣk̲фŃӕɗիɥËӥфӥ castáñanecügu naxãchiüۡ ga yexguma. Rü nüma ga Máüۡre rü Ecúenexŕ rü Anéxenexŕ ͑ɗիɥ. Rü nümagü rü AbráüۡŃҡӥՓ͑իӥǣӥ. 14ॸRü yexguma Abráüۡ nüxüۡ cua۳xgux ga namágü ga Loxüۡ nax yayauxgüxüۡ, rü ͑͑իɥtaque۳xexeۡxeۡ ga norü duüۡxüۡgü ga naxüۡҡՓֆľիüۡ. Rü 318ǣֆҡӥǣӥ͑ɗիɥ ga guxüۡՓ̲. Ѡӥֆľ̲̲ի%ɗ͑իӡ%Ëȍɗ nax yema ãeۡի۳ ǣËӥǣӥՓľ͑ի nangŕgüxüۡca۳x. Ѡӥǣӕ̲ɥ͑ľǣġáüۡgu

14

22 nüxüۡ nayangau. 15ॸRü yemaarü chütaxüۡgu rü Abráüۡ rü norü duüۡxüۡgümaxã yema ãeۡx۳ gacügüxüۡ ínayaba۳i ۳xgü. Ѡӥ͑Փľningŕxüۡtanü ñu۳ի̲ҡϜ¡фӥɥ͑ľǣġ̲Ëӕфӥ ͑ΔфҡľՓֆľի̲͑ľՓ͑͑ǣӕǣӥ. 16ॸRü nüxna nanapuxüۡ ga guxüۡma ga yema yanaxüۡ. Rü yemaacü ga Abráüۡ rü namágü ga Loxüۡ ͑ֆЙӕՓӥիɗǣӕ namaxã ga guxüۡma ga norü yemaxüۡgü. Rü yexgumarüxüۡ ta tüxüۡ napuxüۡ ga guxema ngexegü rü guxema to۳xguã۳x ga duŕxŕgü. Melquisedé rü mexüۡ Abráüۡmaxã naxuegu

yexguma Abráüۡ yabuxmüxŕŕgu ga Quedoraumé rü yema togü ga namücügü ga ãeۡx۳ gacügü, rü nüma ga Abráüۡ rü napataca۳x natáegu. Rü yexguma Chabéarü doxrae ga Ãeۡx۳ gacüarü Doxraegu ãégaxüۡՓ nanguxgu ga Abráüۡ rü guma Chodómaarü ãeۡx۳ gacü rü Abráüۡca۳x yéma niña nax norü taãxŕmaxã nayauxãxüۡca۳x. 18ॸѠӥͅľ́нӕɗѸľĀŃǣɥ͑ľ ga Charéüۡarü ãeۡx۳ gacü ga Tupana ya guxüۡŃҡӥՓngŕxmacüarü chacherdóte фӥֆľ̲ҡ̲̲͑Փk¡фáüۡna nanaxã ǣЙӡфӥ¡ɞ͑ӕ. 19-20ॸRü ñaa oremaxã mexüۡ Abráüۡmaxã naxuegu rü ñanagürü: —¡Tupana ya guxüۡŃҡӥՓngŕxmacü i Āիӡǣӕիüۡ i naanearü üruxüۡ rü ñoma i naanearü üruxüۡ rü poraãcü mexüۡ ËӕՓ naxü۳x! ¡Rü namecümaxüۡchi ya Tupana ya guxüۡŃҡӥՓngŕxmacü ya curü uanügüxüۡ cuxüۡ rüporamaexeۡexۡ۳ cü! —ñanagürü. Rü yexguma ga Abráüۡ rü Melquisedéna nanaxã ga norü diézmo ͑ҡ͑ӥՓǣֆľ̲ֆľ̲իüۡgü ga Փľ͑իфӥ͑Йӕիüۡxüۡ. 21ॸRü yexguma ga 17ॸRü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ14ٍॷ15

23 guma Chodómaarü ãeۡx۳ gacü rü Abráüۡxüۡ ñanagürü: —¡Choxna namugü i ngŕma chorü duüۡxüۡgü, natürü ngŕma ngŕmaxüۡgü rü cuxrüxüۡ ֆɗիɥ! —ñanagürü. 22-23ॸNatürü ga Abráüۡ rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Choma rü marü Cori ya Tupana ya guxüۡŃҡӥՓ ngŕի̲ËӥɗĀիӡǣӕիüۡ i naanearü üruxüۡ rü ñoma i naanearü üruüۡmaxã nüxüۡ chixu rü taxuxüۡtáma i ta۳xacü choxrüxüۡ chayaxu i ngŕ̲Ëӕիфӥɗիɥիüۡ, rü bai ya Փӥիɗֆҡӥ͑ӥҡ, фӥ¡ɗɗՓӥիɗɗ chapatutü۳xü, nax tagutáma choxüۡ quixuxüۡca۳ի͑իËӕǣǣӕֆɗիɥիüۡ nax chamuarü ngŕmaxüۡãx‫ ڟ‬üۡ —ñanagürü. …… Tupana rü Abráüۡmaxã inaxuneta rü tá poraãcü nüxüۡ narüngüۡxeۡe ۡ

15

1ॸѠӥֆľ̲Փľ͑фӥՓӥիɗǣ

chütaxüۡgu rü Cori ya Tupana rü Abráüۡxüۡ nüxüۡ nadauxeۡxeۡ ǣՓӥիɗǣ ŕxüۡguxüۡ ga taguma nüxüۡ nadauxüۡ rü namaxã nidexa rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Taxuca۳xma cumuüۡ, Pa Abráüۡ! Erü ËȍΎ̲͑ɗիɥɗËӕфӥЙΎիüۡruxüۡ. Rü ngŕma ngüۡxeۡe ۡ i tá cuxna chaxãxüۡ rü tá nataxüchi. 2-3ॸNatürü ga Abráüۡ rü Cori ya Tupanaxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —¿Ta۳իËӥՓËȍΎիüۡ‫ ڟ‬name i ngŕma ngüۡxeۡe ۡ i chomaxã nüxüۡ quixuxüۡ? Erü meama nüxüۡ cucua۳x nax nataxuxüۡma ya chaune. Rü ngeۡmaca۳x i ngŕ̲ҡËȍΎՓľ͑͑ֆիӕիüۡ i chorü ngŕmaxüۡgü rü yimá chorü ngüۡxeۡerۡ uxüۡ

ya Erieché ya Damácucüã۳իҡ͑ɗիɥ —ñanagürü. 4ॸNatürü nüma ga Tupana rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Ngŕma tá ËӕՓľ͑͑ֆիӕիüۡ i curü ngŕmaxüۡgü rü Ëӕ͑ľիӥËȍɗҡ͑ɗիɥфӥҡ̲ՓӥիɗɗĀӕüۡxüۡ

i to i nachixüۡanecüã۳իɗիɥիüۡ —ñanagürü. 5ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣæΎфɗֆҽӕЙ͑фӥ ĀӥիŃҡӥՓk¡фáüۡxüۡ naga, rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Dücax, ̲ľĀիӡǣӕ͑ĀՓľ͑ӥ rü yaxugü ya ŕxtagü ega cuxüۡ‫ڟ‬ natauxchaxgu nax cuyaxugüxüۡ! Rü ngŕxgumarüxüۡ ҡҡ͑ɗիɥ͑ի̲͑ӕիüۡ i cutaagü —ñanagürü. 6ॸRü Abráüۡ rü Cori ya Tupanaaxü‫ ۡڟ‬nayaxõ, rü yemaca۳ի͑ɗիɥ ga Tupana ga namaxã naxueguãxüۡ nax ɗիËӥ̲Ëӥֆɗիɥիüۡ. 7ॸRü Tupana rü ñanagürü nüxüۡ: —æȍΎ̲͑ɗիɥɗæΎфɗֆ ҽӕЙ͑Ëȍɗիɥիüۡ. ѠӥËȍΎ̲͑ɗիɥǣËӕիüۡ ɞËȍ̲ӕիӡËȍɗիüۡ ǣԆфՓǣ Cadéucüã۳իǣӥфӥɥ͑ľՓ͑իËӕի͑ chanaxãxüۡca۳x i ñaa naane nax guxüۡǣӕҡ̲Ëӕիфӥֆɗիɥիüۡca۳x —ñanagürü. 8ॸRü yexguma ga Abráüۡ rü Cori ya Tupanaxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —¿Ñuxãcü tá nüxüۡ chacuáxüۡ nax ɗիËӥ̲ËȍΎիфӥҡֆɗիɥիüۡ i ñaa naane? —ñanagürü. 9ॸRü Tupana nanangãxüۡ rü ñanagürü: —‫ͮؽ‬ӕ͑ǣɗՓӥիɗɗՓΎËфӥ ՓӥիɗɗË¡ффӥՓӥիɗɗËф͑Ńфӕɗ tomaepü۳xarü taunecüã۳xchigüxüۡ! ¡Rü ͑ӕ͑ǣҡɗՓӥիɗɗ̲ӕիҡӕËӕфӥ ñu۳իӡËȍɗՓӥիɗɗ͑իËӥ! —ñanagürü. 10ॸRü yexguma ga Abráüۡ rü yéma Tupanape۳իľՓ͑͑ǣǣӥǣǣӕիüۡma ga yema naxüۡnagü. Rü ngãxüۡgu nanadategü rü ñu۳իӡËȍɗ͑ӥǣӥǣӕ nananga۳xgüchipanü. Natürü ga muxtucugü rü tama nanadategü. …… 13ॸRü yexguma ga Cori ya Tupana rü ñanagürü nüxüۡ: —Cumaxã nüxüۡ chixu rü ngŕma cutaagü rü to i nachixüۡ͑ľՓ ‫ ڟ‬acüã۳xgü rü tá norü tá namaxŕ. Rü ngŕm puracütanüxüۡ ͑ֆիɥǣӥxŕxŕ. Rü ngŕmaãcü tá chixri namaxã nachopetü i

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ15ٍॷ16 400 ya taunecü. 14ॸNatürü choma rü tá ta chanapoxcu i ngŕma nachixüۡanecüã۳xgü i chixri cutaagümaxã chopetüxüۡ. Rü ngŕ̲Փľ͑фӥҡ íchananguxüۡxeۡxeۡ i cutaagü, rü tá namuarü ngŕmaxüۡãx۳ gü i ngŕxguma ‫ ڟ‬a ínachoxüۡgu. ngŕm …… 16ॸRü ngŕxguma 400 ya ҡӕ͑ľËӥǣӕՓľ͑фӥËӕҡǣӥфӥҡ͖ naaneca۳ի͑ՓΎľǣӕ. Erü ñu۳ի̲фӥҡӡҡ ͑Փ͑͑ǣӕ͑իËȍ͑ЙΎիËӕľիüۡ i ngŕma duüۡxüۡgü i Amoréutanüxüۡ i ñu۳xma ñaa naanegu ãchiüۡgüxüۡ —ñanagürü ga Tupana. 17ॸRü yexguma marü nachütagu rü guxüۡՓ̲ naxŕanegux, rü ngürüãchi yéma nango۳x ǣՓӥիɗǣ¡ӕľҡфľǣӥիӥãx‫ ڟ‬üۡ ga yéma icaixquexüۡ. Rü nango۳իҡǣՓӥիɗǣ üxüema ga iya۳u۳xraxüۡ ga yema naxüۡna ga rüdategüxüۡarü ngãxüۡmachate۳իľՓ gopetüemaxüۡ. 18ॸRü yematama ga ngunexüۡgu rü Abráüۡmaxã inaxuneta rü ñanagürü nüxüۡ: —Choma tá cutaagüna chanaxã i guxüۡma i ñaa naane i Ƅнӕɞҡӕ͑ľфӥ͑ҡӥՓɗ͑իӥǣӥфӥ ñu۳xmatáta ngŕ̲͑ҡӥɗƄӕƸфҡľՓ nangu —ñanagürü. …… kǣфӥ͑ǣɥ͑ľǣʊѸ̲Ń

Saraí rü taguma nüxü‫ۡڟ‬ ɗի%իËӥǣǣӕ̲͑ǣɥҡľǣ Abráüۡ. ͮҡӥфӥ͑ǣɥիü‫ ۡڟ‬ɗֆľի̲ǣՓӥիɗǣ ͑ǣɥիüۡtaxüۡ ga Equítuanecüã۳x ga Agágu ãégacü. 2-3ॸRü yemaca۳x ga Saraí rü Abráüۡxüۡ ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Dücax, Pa Chomücüx, Cori ya Tupana rü tama nanaxՓa۳xe nax chaxãxacüxüۡ. Rü ngeۡmaca۳x cumaxã nüxüۡ chixu nax

16

1ॸRü

24 ͑ǣɥ̲ի%Ëӕ̲իüۡxüۡ i ngŕma chauxüۡtaxüۡ i Agá. Rü bexmana ngŕ̲ՓҡËȍΎիü‫ۡڟ‬ nangexma i chaunegü —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. Rü Abráüۡ rü Saraíaxüۡ‫ ڟ‬nanayaxu ga yema namaxã nüxüۡ yaxuxüۡ. Rü yexguma ga Saraí rü yema Equítuanecüã۳x ga Agáca۳x ica rü Abráüۡ͑͑ǣɥիüۡ imu naxma۳xüۡ. Rü marü 10 ga taunecü Canaáüۡ͑ľՓ nayexmagü ga yexguma yema ngupetügu. 4ॸRü yexguma ga Abráüۡ rü Agámaxã namaxüۡ rü nüxüۡ‫ ڟ‬ixãxacü. ͮҡӥфӥֆľիǣӕ̲͑ǣɥǣӥyacua۳xãchigu ga nax naxãxacüxüۡ фӥ͑ǣɥфӥËȍɗӡrape۳իľՓ ͑ǣɥǣӥɞɗфӥҡфӥҡ̲͑ǣɥфӥËȍɗӡфǣ ɗիɥ͑ӥËȍüۡ. 5ॸRü yemaca۳x ga Saraí rü Abráüۡxüۡ ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —æӕǣǣӕ͑ɗիɥɗ kǣɗҡ̲Ëȍӕǣ͑իɥ͑ӥիüۡ фӥ͑ǣɥǣӥ ínataxüۡ. æȍΎ̲ҡ̲͑ɗիɥǣËӕի͑ ͑ǣɥիüۡ chamuxüۡ rü ñu۳xma nax naxãxacüxüۡ rü choxüۡ irüyexerachaüۡ. Rü æΎфɗֆҽӕЙ͑ҡ͑ɗիɥֆ͑ӥիüۡ ixucü rü ҡľիŃǣǣӕֆɗիɥիüۡ nax ngŕma ngupetüxüۡ rü cugagu rüe۳xna chaugagu —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 6ॸRü yexguma ga Abráüۡ rü ͑ǣɥիüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —Dücax, cuxme۳իՓɗ͑ǣľի̲ɗngŕma cuxüۡtaxüۡ. ¡Rü cuma cunaxՓa۳xexüۡ%Ëӥ̲͑ǣɥ̲ի% naxü! —ñanagürü. Rü yexguma ga Saraí rü inaxügü ga Agáxüۡ nax yama۳xüۡüۡxüۡ. Rü yemacha۳իՓǣkǣфӥĀӥիՓɗֆիӡ. 7ॸͮҡӥфӥՓӥիɗǣҽӕЙ͑фӥΎфľфӥ ngeruxüۡ ɗĀիӡËӥã۳x rü ínachianexüۡgu ͑ǣɥիüۡ nangau naxüۡtagu ga guma ¡ɗфՓľǣËȍɗ͑ľիüۡ ǣæȍәՓĀիüۡ ga ̲͑ËӥՓՓֆľի̲Ëӥ. 8ॸѠӥ͑ǣɥի͑ ͑Ëфӥ͑ǣɥիüۡ ñanagürü: —¿Pa Agá i Saraíxüۡtaxüۡx, ͑ǣľիҡ͑ľËӕիӡфӥ͑ǣľիҡ Ëӕիӡɗ͖u۳xmax? —ñanagürü. Ѡӥ͑ǣɥ̲ rü inangãxüۡ фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —æȍɗիӡ ͑ǣɥի͑ɗËȍΎфӥËȍɗӡфɗґфɞ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ16ٍॷ17

25 —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 9ॸRü yexguma ga yema Tupanaarü orearü ngeruxüۡ ɗĀիӡËӥã۳x фӥ͖͑ǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ: —‫ؽ‬æӕфӥËȍɗӡraca۳x ͑ҡľǣӕфӥ͑ǣɥǣ͑իɥ͑ӥɗǣӕիüۡma i ta۳xacü i cuxüۡ namuxüۡՓ! —ñanagürü. 10ॸѠӥ͖͑ǣӥфӥҡ͑ǣɥիüۡ: —Rü tá yexera chayamuxŕxŕ i cutaagü rü ngŕmaãcü ĀӥիՓҡիӕËӥфӥՓҡľիŃҡֆիӕǣӥ. 11ॸÑu۳xma rü cuxãxacü rü yatüxüۡ ҡ͑ɗիɥ. Rü Ismaégu tá cunaxüéga, erü Cori ya Tupana rü marü nüxüۡ nacua۳x i ngŕma guxchaxüۡ i cuxüۡ üpetüxüۡ —ñanagürü. …… 13ॸѠӥֆľիǣӕ̲ֆľ̲ĀիӡËӥã۳xmaxã yadexa۳իǣӕՓľ͑фӥkǣфӥ ͑ǣɥǣӥ̲ի%ҡ̲͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Tupana ya choxüۡ ĀӕËӥ͑ɗիɥ. ѠӥՓΎΎËȍΎիüۡ nax nadauxüۡ rü ñu۳xma rü ta chamaxüۡ —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. …… 15ॸѠӥֆľ̲Փľ͑фӥk¡фáüۡaxüۡ‫ڟ‬ ixíraxacü ga Agá rü Ismaégu nanaxüéga. 16ॸRü Abráüۡ nüxüۡ‫ ڟ‬nayexma ga 86 ga taunecü ga yexguma nabuxgu ga Ismaé. Tupana rü Abráüۡmaxã inaxuneta

yexguma Abráüۡ 99 ga taunecü nüxüۡ‫ ڟ‬yexmagu rü Cori ya Tupana naxca۳x nango۳x rü ñanagürü nüxüۡ: —æȍΎ̲͑ɗիɥֆҽӕЙ͑ֆ guxüۡŃҡӥՓngŕի̲ËӥËȍɗիɥիüۡ. Rü chanaxՓa۳xe i mea cumaxüۡ i chope۳իľՓ. 2ॸChoma rü tá cumaxã ichaxüga rü tá chayamuxŕxŕ i cutaagü. Rü tá ̲͑ӕիӡËȍɗ—ñanagürü. 3-4ॸRü yexguma ga Abráüۡ фӥՓɗիӥ̲ӥ͑ľǣӕ nanangücuchi. Rü yoxni ga Tupana rü nidexachigüama rü ñanagürü: —Ñaãcü ҡ͑ɗիɥɗËӕ̲ի%͑իɗËȍիӥǣիüۡ. Rü Ëӕ̲ҡ͑ɗիɥɗ͑Ύфӥo۳իɗнӕɗիɥիüۡ i

17

1ॸRü

muxüۡtáma i nachixüۡanecüã۳x i duüۡxüۡgü. ͑ɗիɥɗËӕŃǣ. Rü ñu۳ի̲ËӥфӥՓфӥҡk¡фáüۡ ͑ɗիɥɗ cuéga erü muxüۡtáma i nachixüۡanecüã۳x i duüۡxüۡgüarü o۳xi tá cuxüۡ Ëȍɗիɥxŕxŕ. 6ॸRü tá chayamuxŕxŕ i cutaagü rü tá ̲͑ӕիӡËȍɗ. Rü ngŕma cutaagü rü muxüۡtáma i nachixüۡanegü nango۳xeۡegۡ ü. Rü ngŕ̲Ëӕҡǣӥҡ͑ӥՓҡ͑͑ǣľի̲ i ãeۡի۳ ǣËӥǣӥɗիɥǣӥիüۡ. 7ॸRü ngŕma ñu۳xma tá cumaxã rü cutaagümaxã chaxueguxüۡ фӥ͖͑ɗիɥ: “Rü choma rü guxüۡgutáma 5ॸѠӥ̲фӥҡիӡҡ̲k¡фáüۡ

ËӕфӥҽӕЙ͑ËȍɗիɥфӥËӕҡǣӥфӥ ҽӕЙ͑Ëȍɗիɥ. 8ॸChoma rü cuxna rü nüxna tá chanaxã i guxüۡma i ñaa Canaáüۡane i ñu۳ի̲͑ՓËӕ̲իüۡxüۡ. Rü tá guxüۡǣӕҡ̲͑Ύфӥ͑͑ľ͑ɗիɥɗ cutaagü. Rü choma rü tá norü Tupana Ëȍɗիɥٚ, ñanagürü. 9-10ॸRü Tupana rü Abraáüۡxüۡ ñanagürü ta: —¡Natürü i cumax rü cutaagü rü guxüۡgutáma peyanguxŕxŕ i ngŕma pemaxã nüxüۡ chixuxüۡ! Rü dücax, chanaxՓa۳xe nax ǣӕի%̲ֆɗֆҡӥիľɗЙľҡ͑ӥՓфӥ ɞЙľՓɞecha۳xmüüۡpe۳xechiraüۡ- güxüۡ. 11ॸ¡Rü ЙľǣӥɞЙľՓɞecha۳xmüüۡpe۳xechiraüۡgü! Rü ngŕ̲Փҡnango۳x nax aixcüma peyanguxŕxŕ i ngŕma yigümaxã nüxüۡ ixuxüۡ. 12ॸRü ñu۳xmaüۡcüxü rü guxãma ya iyatüxe ya ngexՓaca۳x ixíraxe i Йľҡ͑ӥՓфӥ8 i ngunexüۡ tüxüۡ‫ڟ‬ ngŕի̲ǣӕфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ ɞҡՓɞecha۳xmüüۡpe۳xechiraüۡ. Rü ngŕxgumarüüۡtama penaxՓa۳xe i ngŕmaãcü penaxü namaxã i guxüۡma i perü puracütanüxüۡ i to i nachixüۡanecüã۳xüۡҡՓnaxca۳x petaxegüxüۡ фӥՓΎΎ͑͑ľǣӥ. 13ॸRü ngŕmaãcü ya guxãma i pema rü perü duüۡxüۡgü, rü chanaxՓa۳xe i pegü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ17ٍॷ18 ɞЙľՓɞecha۳xmüüۡpe۳xechiraüۡgü. Rü ngŕmaãcü guxüۡǣӕҡ̲Йľիľ͑ľՓ nango۳x nax aixcüma peyanguxŕŕxüۡ i ngŕma yigümaxã nüxüۡ ixuxüۡ. 14ॸNatürü ya yíxema tama tügü ɞՓɞecha۳xmüüۡpe۳xechiraüۡիľфӥ̲͑ľ͑ɗիɥ ɗ͑ΎիҡËӥ̲Йľǣӥҡ͑ӥՓҡӥիüۡ ípeta۳xüchi erü tama tayanguxŕxŕ i ngŕma yigümaxã ixunetaxüۡ —ñanagürü. 15ॸRü Tupana rü Abraáüۡxüۡ ñanagürü ta: —Rü ngŕma cuxma۳x i Saraí, rü marü ҡիӡҡ̲ngŕ̲͑ɗիɥɗ͑ǣɥŃǣ. Rü ñu۳xmaüۡËӥիӥфӥґфҡ͑ɗիɥɗ͑ǣɥŃǣ. 16ॸRü choma rü tá mexüۡ ͑ǣɥ̲ի% chaxuegu rü tá cuxüۡ‫ ڟ‬ixãxacü. Rü aixcüma ngŕ̲%Ëӥҡ͑ǣɥիüۡ charüngüۡxeۡe.ۡ Rü muxüۡma i nachixüۡanegüarü no۳xeۡ ҡɗֆɗիɥ. Rü ngŕ̲͑ǣɥҡǣӥфӥɥ͑ľǣӥфӥ ãeۡի۳ ǣËӥǣӥҡ͑ɗիɥǣӥ—ñanagürü. 17ॸRü yexguma ga Abraáüۡ фӥՓɗիӥ̲ӥ͑ľǣӕ nanangücuchi. Natürü nüxüۡ nacugüãcüma nügüãŕՓ͖͑ǣӥфӥ: “¿Eۡ۳ի͑Փӥիɗֆֆҡӥֆ100 ya taunecü nüxü‫ ۡڟ‬ngeۡxmacü rü tá naxãxacüxüۡ nax ЙЙֆɗիɥիüۡca۳x? ¿Rü Sára rü tá naxãxacüxüۡ nax marü 90 ya taunecü ͑ǣɥիüۡ‫ ڟ‬ngeۡxmaxüۡ?͖ٚիüۡǣӕ͑фӥիɥ͑ӥǣ naãxŕՓ. 18ॸRü yexguma ga Abraáüۡ rü Tupanaxüۡ ñanagürü: —Chierü mexüۡ Ismaémaxã cuxueguxgu —ñanagürü. 19ॸRü Tupana nanangãxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —Pa Abraáüۡx, ɗիËӥ̲͑ɗիɥɗ ngŕma cumaxã nüxüۡ chixuxüۡ, rü cuxma۳x i Sára rü tá cuxüۡ‫ ڟ‬ixãxacü. Rü cuma rü Ichaágu tá cunaxüéga. Rü ֆɗ̲Փҡ͑ɗ͑ǣӕǣֆľ̲Ëӕ̲ի%͑ӥիüۡ chixuxüۡ, rü ngŕmaãcü tá guxüۡgutáma nüxüۡ charüngüۡxeۡe ۡ i nataagü. 20ॸRü ngŕxgumarüxüۡ ta i Ismaéca۳x rü marü

26 cuxü‫ ۡڟ‬Ëȍիɥ͑ӥфӥֆɗ̲фӥҡҡ̲ľիüۡ namaxã chaxuegu. Rü tá nüxüۡ charüngüۡxeۡe ۡ ͑իֆ̲ӕիӡËȍɗիüۡca۳x i naxacügü rü nataagü. Rü yimá Ismaé tá ͑ɗիɥɗ͑͑ҡӥɗ12 i ãeۡx۳ gacügü i poraexüۡ. Rü nataagümaxã tá ichanachixŕxŕ i Փӥիɗɗҡիüۡ i nachixüۡane. 21ॸNatürü yema chorü uneta ga cumaxã nüxüۡ chixuxüۡ rü tá ichayadaxŕxŕ ͑Փֆ cune ya Ichaá i cuxma۳իɗґф͑ǣɥ͑ľֆ domarüü۳xcü ya tauemacügu tá bucü i nai ya taunecügu —ñanagürü. 22ॸRü yexguma marü nüxüۡ nachauxgu ga Abraáüۡmaxã nax yadexaxüۡ ga Tupana, rü Abraáüۡ͑͑ɗիӡǣËȍɗ. 23ॸRü yematama ngunexüۡǣӕ͑ɗիɥǣk¡фáüۡ ga nane ga Ismaéxüۡ ɞ͑Փɞecha۳xmüüۡpe۳xechiraüۡxüۡ. Rü yexgumarüxüۡ ta ɞ͑͑Փíüۡcha۳xmüüۡpe۳xechira- üۡgü ga guxüۡma ga norü puracütanüxüۡ ga naxüۡtagu buexüۡ rü guxema tümaca۳x nataxexe. Rü yemaacü guxãma ga yatüxe ga nachiüۡՓֆľի̲ǣӥľǣ͑ӥիüۡ‫ڟ‬ puracüexe rü tüxüۡ ɞ͑Փíüۡcha۳xmüüۡpe۳xechiraüۡ yema Tupana namaxã nüxüۡ ixuxüۡrüxüۡ. …… Tupana rü Abraáüۡmaxã inaxuneta rü tá nüxüۡ‫ ڟ‬nangexma ya wüxi ya nane

18

1ॸѠӥՓӥիɗǣ͑ǣӕ͑ľիüۡgu

meama tocuchigu rü Cori ya Tupana rü Abraáüۡca۳x nango۳x ga MáüۡфľфӥËѸҡ͖͑ľËӥՓǣֆľիǣӕ̲ napataa۳իՓ͑ҡΎֆ͑ľǣk¡фáüۡ. 2ॸRü nadaunagü ga Abraáüۡ rü nüxüۡ nadau ga tomaepü۳x ga duüۡxüۡ ga nape۳xegu ËȍɗǣӦիüۡ. Rü yexguma ga nüma rü inachi rü paxa naxca۳ի͑ɗիӡфӥnape۳xegu Փɗիӥ̲ӥǣӕ͑͑͑ǣӥËӕËȍɗ. 3ॸRü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ18

27 ñanagürü: —Pa Corix, cuxüۡ chaca۳ax۳ üۡ rü taxӢ ɗֆիҡËӥ̲ɞнӕɗիӡիüۡ. 4ॸRü ngŕxguma cuxü‫ ۡڟ‬namexgu rü tá íxraxüۡ i dexáca۳x íchaca nax pegü piyauxgücutügüxüۡca۳x. ¡Rü nua castáñapechitagu paxaãchi perüngüۡgü! 5ॸRü ñu۳ի̲͑ի͑ӕËȍΎЙҡՓ pengugüxüۡ, rü tá pexüۡ chachibüexŕxŕ nax ngŕmaãcü peporaexüۡca۳իɗ̲͑Փ ľǣɗЙľիɥիǣӕ—ñanagürü. Rü nümagü nanangãxüۡ: —Marü name —ñanagürügü. 6ॸRü yexguma ga Abraáüۡ rü napatagu nangaxi rü naxma۳x ga Sáraxüۡ ñanagürü: —¡Paxa, Pa Ngex, rü 20 i quíru i mexechixüۡ i arína ta nayaxu, фӥЙӡҡ͑իӥ! —ñanagürü. 7ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣk¡фáüۡ фӥՓΎËЙӦիüۡՓ naña. Rü naxca۳x nadau ga yema rümemaexüۡ ǣՓΎËիËӥ. ѠӥՓӥիɗǣ norü puracütanüxüۡxüۡ namu, rü nüma rü paxa nanaxü ga yema õna. 8ॸRü yexgumarüxüۡ ta ga Abraáüۡ rü yema duüۡxüۡgü ga naxüۡҡՓ͑ǣӕǣӥիüۡna nanaxã ga quésu rü léche. Rü nüma rü ínamemare ga nüxna nax naxããxüۡ ga ta۳xacü ga nanaxՓa۳xegüxüۡ ga yexguma castáñatüüۡՓ͑Ëȍɗ¡ӥľֆ͑ľ. 9ॸRü yexguma marü yangugügu ga nax nachibüexüۡ, rü Abraáüۡna nacagüe rü ñanagürügü: —‫ͮع‬ǣľËӥɗֆɗիɥɗcuxma۳x i Sára? —ñanagürügü. Rü nüma nanangãxüۡ: —Ngéa chauchiüۡՓ ingexma —ñanagürü. 10ॸRü yexguma ga Փӥիɗǣֆľ̲͑իüۡҡՓ͑ǣӕǣӥիüۡ rü ñanagürü: —ͮɗֆҡӕ͑ľËӥǣӕфӥՓľ͑ cuxüۡҡǣӕҡËȍ͑իӡ͑ľ, rü ngŕxguma i cuxma۳x i Sára rü tá marü ixíraxacü —ñanagürü. Ѡӥ͑ǣɥ̲ǣґффӥֆΎի͑ɗ bexma nüxüۡ ɗիɥ͑ӥǣֆľ̲Ëӥ͑ի yadexaxüۡ, ֆľфӥ͑ǣɥ̲фӥ¡ľի̲

Abraáüۡca۳իՓľǣӕɗËȍɗǣɥã۳իՓ. 11ॸNatürü ga nüma ga Abraáüۡ rü naxma۳x ga Sára rü marü nayae. Ѡӥ͑ǣɥ̲ǣґффӥ ̲фӥ͑ǣɥի͑ɗ͑ֆфӥիΎǣ͑ի ͑ËȍɗիľՓľիüۡnexüۡ. 12ॸRü yemaca۳x ga ґффӥҡ̲ֆի̲͑͑ի%ɗիɥ͑ӥǣ nax nacugüxüۡ, yerü ñaxüۡǣӕɗфӥիɥ͑ӥ: “¿Ñuxãcü tá ichaxãxacüxüۡ, erü choma rü chaute rü marü tayaexüchi?͖ٚիüۡgu ɗфӥիɥ͑ӥǣ͑ǣɥ%xŕՓ. 13ॸNatürü nüma ga Cori ya Tupana rü Abraáüۡxüۡ ñanagürü: —¿Tü۳xcüüۡ ͑ǣɥիüۡ‫͑ ڟ‬ի%ӡËȍɗǣɗґф? ¿Eۡ۳xna tama iyaxõ rü tá nax naxãxacüxüۡ ɗՓΎΎ͑ի͑ֆիӥËȍɗËȍɗфŃիüۡ? 14ॸ¿Eۡ۳xna nangexma i ta۳xacü i Cori ya Tupanaaxüۡ‫ڟ‬ guxchaxüۡ nax naxüãxüۡ? Rü nai ya taunecügu rü aixcüma tá nuxã cuxüۡtagu Ëȍ͑իӡ͑ľ. Rü ngŕxguma i Sára rü tá marü ixíraxacü —ñanagürü. 15ॸNatürü ga Sára rü yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕфӥɗ̲ӕüۡ rü iyaxãxchaüۡ ͑ի͑ǣɥիüۡ‫͑ ڟ‬ի%ӡËȍɗǣիüۡ. Rü yemaca۳ի͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —ҽ̲͑ɗիɥɗ chacugüchiréxüۡ —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. Natürü ͑ӥ̲ǣæΎфɗфӥ͑ǣɥիüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —Ngŕmáacüx, nüxüۡ chacua۳xama nax cucugüxüۡ —ñanagürü ͑ǣɥիüۡ. Abraáüۡ rü Tupanana nachogü nax tama napoxcuãxüۡca۳x ga Chodóma rü Gomóra

yexguma ga yema duüۡxüۡgü ga AbraáüۡxüۡҡՓ͑ǣӕǣӥիüۡ, rü inachigü rü 16ॸRü

ɗ͑իɥ%ËȍɗǣæȍΎĀΔ̲Փ̲͑ի ͑իɥիüۡ. Rü Abraáüۡ rü paxaãchi ínayaxümücü. 17ॸRü yexguma ga Cori ya Tupana rü ñaxüۡǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ: “Name ͑ɗիɥɗk¡фáüۡmaxã nüxüۡ chixu i ngŕma tá chaxüxüۡ. 18ॸƄфӥ͑ӥ̲ҡ͑ɗիɥɗ͑Ύфӥ o۳իɗɗՓӥիɗɗ͑Ëȍɗիüۡane i taxüۡ rü poraxüۡ. Rü marü namaxã chanaxuegu

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ18

28

nax nagagu tá nüxüۡ charüngüۡxeۡexۡ üۡ i guxüۡtáma i nachixüۡanegü i ñoma i ͑͑ľՓngŕxmagüxüۡ. 19ॸRü chomatama

guxãarü maxüۡmaxã icucuáxüۡ ¿rü tama eۡx۳ na i ngŕma 50 i mea maxŕxüۡgagu nüxüۡ icurüngümaxüۡ nax cunada۳i ۳xãcuxüۡ

marü chanayaxu nax nanegümaxã rü nataagümaxã nüxüۡ yaxuxüۡca۳x i ngŕma chorü mugü nax nümagü i nataagü naga ͑իɥ͑ӥľիüۡca۳x rü mexüۡ naxügüxüۡca۳x nax ngŕmaãcü choma chayanguxŕŕxüۡca۳x i guxüۡma ga yema namaxã nüxüۡ chixuxüۡٚ, ñaxüۡgu ͑фӥիɥ͑ӥǣҽӕЙ͑. 20ॸRü yemaca۳x ga Cori ya Tupana rü Abraáüۡxüۡ ñanagürü: —Ngŕma duüۡxüۡgü i Chodómacüã۳x rü Gomóracüã۳x, rü nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥɗ͑Ëȍɗǣ nax nachixexüchixüۡ rü poraãcü pecádu ‫ ڟ‬a naxügüxüۡ. 21ॸRü ngeۡmaca۳x tá ngŕm Ëȍիӡ͑իɞËȍֆĀӕիüۡca۳x rü aixcüma ֆɗիɥɗЙΎф%ËӥËȍɗիľիüۡ naxügüxüۡ ngeۡma chomaxã nüxüۡ yaxugüexüۡrüxüۡ, rü ngŕmaãcü tá nüxüۡ chacua۳x —ñanagürü. 22ॸRü taxre ga yema duüۡxüۡgü rü yoxni ɗ͑իɥ͑իæȍΎĀΔ̲Փ͑իɥիüۡca۳x. Natürü ga Abraáüۡ rü Cori ya Tupanamaxã yexma nayachigüãchitanü. 23ॸRü naxca۳ի͑ɗիӡфӥæΎфɗֆҽӕЙ͑͑ naca rü ñanagürü: —¿Cunada۳i ۳xüۡ tá ta i ngŕma duüۡxüۡgü i mea maxŕxüۡ Փӥիɗǣӕ namaxã i ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ? 24ॸRü ngŕxguma chi nangexmagu i 50 i duüۡxüۡgü i mea maxŕxüۡ ͑Փֆֆɗ̲ ɥ͑ľ‫ع‬фӥËȍɗËӕ͑Āɗ̲իüۡ rü ҡիӡËȍɗ̲͑ӥիüۡ cungechaüۡxüۡ i ngŕma ɥ͑ľËӥã۳x nagagu i ngŕma 50 i duüۡxüۡgü i mea maxŕxüۡ? 25ॸCha۳u۳xca۳x rü tama name nax cunada۳i ۳xüۡ i ngŕma mea maxŕxüۡ i duüۡxüۡǣӥՓӥիɗǣӕ̲͑ի%ɗ ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ, ñoma chi guxüۡma naxügüxüۡrüxüۡ i ngŕma chixexüۡ. ѠӥҡիӕËӥфӥՓ̲ngŕma cuxü erü tama ngŕ̲ǣӕËӕфӥիɥ͑ӥ. ѠӥËӕ̲͑ɗիɥɗ

ֆֆɗ̲ɥ͑ľ? —ñanagürü. 26ॸRü yexguma ga Cori ya Tupana rü Abraáüۡxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —Ngŕxguma chi yima Chodómaarü ɥ͑ľՓ͑ӥիüۡ ichayangauxgu i 50 i duüۡxüۡgü i mea maxŕxüۡ, rü ngŕmagagu ҡիӡҡ̲Ëȍ͑ЙΎիËӕľɗngŕma ɥ͑ľËӥã۳x —ñanagürü. 27ॸNatürü ga Abraáüۡ фӥՓľ͑իфӥ͑ӥի͑͑Ë̲фӥ ñanagürü nüxüۡ: —¡Choxüۡ nangechaxüۡ nax cuxna chicachigüamaxüۡ! Erü cuma фӥҽӕЙ͑нӕɗիɥфӥËȍΎ̲фӥՓӥիɗɗ duüۡxü̲ۡфľËȍɗիɥ. 28ॸNatürü ngŕxguma chi tama mea yanguxgu i 50Փ͑ի nanguxüۡ i ngŕma duüۡxüۡgü i mea maxŕxüۡ, rü chi 45 icatama i mexüۡ i duüۡxüۡgü ngŕxmagu ¿rü ngŕma nax tama mea 50Փ͑͑ǣӕիüۡca۳x rü tá cunapoxcuxüۡ ֆֆɗ̲ɥ͑ľ? —ñanagürü. Rü Cori ya Tupana nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Ngŕxguma ‫ ڟ‬a chi 45 i duüۡxüۡgü i mea maxŕxüۡ ngŕm ichayangauxgu, фӥҡիӡҡ̲ chanapoxcu —ñanagürü. 29ॸNatürü ga Abraáüۡ фӥՓľ͑իфӥ͑ӥի͑͑Ë̲фӥ ñanagürü: —¿Natürü ngŕxguma chi 40 icatama ngŕxmagu? —ñanagürü. Rü nüma ga Cori rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Ngŕma 40 ca۳իфӥҡիӡҡ̲ chanapoxcue —ñanagürü. 30ॸNatürü ga Abraáüۡ фӥՓľ͑իфӥҽӕЙ͑͑ nicachigü rü ñanagürü nüxüۡ: —Cuxüۡ chaca۳ax۳ üۡ nax tama chomaxã cunuxüۡca۳x naxca۳x i ngŕma nax yexüۡcürü cuxüۡ ËȍËȍɗիľՓľիüۡ ¿natürü ngŕxguma chi 30 icatama ngŕxmagu? —ñanagürü. Rü nüma ga Cori ya Tupana nanangãxüۡ rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ18ٍॷ19

29 ñanagürü: —Woo 30 i duüۡxüۡgü i mexüۡ ngŕի̲ǣӕфӥҡիӡҡ̲Ëȍ͑ЙΎիËӕ —ñanagürü. 31ॸNatürü ga Abraáüۡ rü nüxüۡ nica۳ax۳ üۡchigüama, rü ñanagürü: —Pa Corix, marü changupetüxüchiama nax cuxüۡ chaca۳ax۳ üۡ ¿natürü ngŕxguma chi 20 icatama i duüۡxüۡgü i mea maxŕxüۡ ngŕxmagu? —ñanagürü. Rü nüma ga Cori ya Tupana nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Ngŕma 20 i mea maxŕxüۡgagu rü ҡիӡҡ̲Ëȍ͑ЙΎիËӕֆֆɗ̲ɥ͑ľ —ñanagürü. 32ॸNatürü ga Abraáüۡ rü Փľ͑͑ӥի͑͑Ë̲фӥ͖͑ǣӥфӥ: —Pa Corix ¡taxӢ i chomaxã cunuxüۡ! ͵ӕիɗËՓľ͑Ëӕի͑ËȍËիËȍüۡ, rü ngŕ̲Փľ͑фӥ̲фӥҡիӡҡ̲Ëӕիüۡ ËȍËȍɗիľՓľ. ¿Rü ta۳xacü chi cuxüxüۡ i ngŕxguma 10 icatama i duüۡxüۡgü i mea maxŕxüۡ ngeۡxmagügu? —ñanagürü. Rü nüma ga Cori ya Tupana rü ñanagürü: —Ngŕma 10ǣǣӕфӥҡիӡҡ̲ Ëȍ͑ЙΎիËӕֆֆɗ̲ɥ͑ľ—ñanagürü. 33ॸRü yexguma marü Cori ya Tupana nüxüۡ rüchauxgu ga Abraáüۡmaxã nax yadexaxüۡ фӥɞ͑ɗիӡ. Rü nüma ga Abraáüۡ rü napataca۳x natáegu. Tupana nayagu ga Chodóma rü Gomóra

19

1ॸRü

yexguma marü nachütachaxüۡgu rü yéma æȍΎĀΔ̲фӥɥ͑ľՓ͑͑ǣӕǣӥǣֆľ̲ taxre ga Tupanaarü orearü ngeruxüۡ i ĀիӡËӥã۳x. Ѡӥǣӕ̲ɥ͑ľфӥɥã۳իՓ narüto ga Lox ga ngextá duüۡxüۡgü íngutaque۳xexüۡՓ. Rü yexguma yema taxre ga duüۡxüۡgüxüۡ nada۳u۳xgu, rü inachi ga nax nayauxãxüۡca۳x. Rü nape۳xegu Փɗիӥ̲ӥǣӕ͑͑͑ǣӥËӕËȍɗ. 2ॸRü ñanagürü nüxüۡ: —Pa Corigüx, rü choma nax perü duüۡxüۡ Ëȍɗիɥիüۡ rü pexna chaxu

‫ ڟ‬a tá nax chauchiüۡgu pepegüxüۡ. Rü ngŕm pegü piyauxgücutügü, rü marü name i moxüۡ pa۳ի̲̲ɗЙľիɥ%Ëȍɗ—ñanagürü. Natürü nümagü rü nanangãxüۡ rü ñanagürügü: —Tamoxŕxüۡchi, rü nuxã ɥã۳xtügumare tá tapegü —ñanagürügü. 3ॸNatürü nüma ga Lox rü nüxüۡ nica۳ax۳ üۡchigüama, rü yemaca۳x ga ͑ӥ̲ǣӥфӥĀӥիՓ͑ǣ͑իɥ͑ӥľ͑ի ͑ЙҡՓ͑իɥիüۡca۳x. Rü yexguma ɥЙҡՓ͑͑ǣӕǣӥǣӕ, rü Lox rü norü õna ga mexüۡ namexeۡxeۡ. ѠӥЙӡǣ͑ǣľфӥ pu۳xeۡerۡ uüۡãx‫ ڟ‬üۡ ta naxü. Rü nümagü ga yema naxüۡҡՓ͑ǣӕǣӥիüۡ rü nachibüe. 4ॸѠӥֆľիǣӕ̲ҡӡҡyachocu۳xgu, rü ֆŃ̲͑իɥǣǣӕիüۡma ga Chodómacüã۳x ga yatügü. Rü ngextü۳xüxüۡǣӥՓɗ͑իӥǣӥ rü ñu۳xmata iyaxüۡՓ͑͑ǣӕ. Rü nüxüۡ ínachoeguãchi ga guma Loxpata. 5ॸRü aita naxüeãcüma Loxna nacagüe rü ñanagürügü: —¿Ngexüۡǣӥ͑ɗիɥɗngŕma yatügü i ngeՓa۳ի͑ӕËӕЙҡՓ ngugüxüۡ? ¡Rü ínamuxüۡ, erü namaxã tamaxŕchaüۡ! —ñanagürügü. 6-7ॸRü ֆľիǣӕ̲ǣ̞Ύիфӥɞ͑իӡիӡǣ̲͑ի% nax yadexaxüۡ natürü meama naxcha۳իՓ͑͑Փ%իҡǣ͑Ύфӥɥã۳x. Rü ñanagürü nüxüۡ: —Pa Chomücügüx ¡taxӢ i ta۳xacürü chixexüۡ pexügüxüۡ! 8ॸDücax, choma rü choxüۡ‫ ڟ‬ingexma i taxre i chauxacü i taguma yatüxüۡ cua۳xcü. Rü ngŕ̲ҡЙľի͑͑ǣɥիüۡ chamugü nax pema penaxՓa۳xexüۡ ͑ǣɥ̲ի%Йľիӥիüۡca۳x. Natürü tama chanaxՓa۳xe nax ta۳xacürü chixexüۡ namaxã pexü i ñaa taxre i yatügü i nüxna chaxuxüۡ ͑ի͑ӕËȍΎЙҡՓ nangugüxüۡ —ñanagürü. 9ॸRü yexguma ga nümagü rü Loxüۡ nangãxüۡga rü ñanagürügü: —‫ؽ‬ʊիӡǣËȍɗɗngŕma! ¿Rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ19, 21 ñuxãcü i cuma nax to i nachixüۡanecüã۳x нӕɗիɥիüۡ rü nua toxüۡ cuyamuchaüۡxüۡ? Rü ñu۳xma rü ngŕma taxre i nua toxna quinuxuxüۡarü yexera tá cumaxã taxü —ñanagürügü. Rü yexguma rü Loxna nayuxgü nax ɥã۳xgu napogüexüۡca۳x. 10ॸNatürü nümagü ga yema taxre ga ĀիӡËӥã۳իǣ̞ΎիЙҡՓ͑ǣӕǣӥիüۡ rü nachiüۡgu nanayauxcuchigü, rü ñu۳իӡËȍɗ ͑͑Փ%իҡǣɥã۳x. 11ॸRü nayangexetügüxŕxŕ ga guxüۡma ga yema duüۡxüۡgü ga ɥã۳իҡӥՓֆľի̲ǣӥիüۡ, rü yema ingextü۳xüxüۡՓɗ͑իӥǣӥ͖u۳xmata yema iyaxüۡՓ͑͑ǣӕ. Rü yemaacü ĀӥիՓ͑ɗЙľ̲фľǣ͑իɥã۳xca۳x nadaugüxüۡ. 12ॸRü yexguma ga yema taxre ga orearü ngeruxüۡ ɗĀիӡËӥã۳x rü Loxna nacagüe rü ñanagürügü: —¿Nangemaxüۡ i togü i cutanüxüۡgü i ͑ә̲Āɥ͑ľՓ? ¡Rü ngŕxguma chi nangexmagu ya cunegü rüe۳xna cuxacügü rüe۳xna cuxã۳xtegü rü ínagaxüۡ i ͑ӕՓӥիɗǣӕ̲͑ի%ɗǣӕիüۡma i ta۳xacü i cuxü‫ ۡڟ‬ngeۡxmaxüۡ ֆĀɥ͑ľՓ, rü yáxüۡՓ̲͑ի%͑իӡ! 13ॸErü tá tayagu ֆĀɥ͑ľ. Erü Cori ya Tupana rü ̲фӥҡ̲ֆի̲͑͑ի%͑իɥ͑ӥɗ͖ duüۡxüۡǣӥɗĀɥ͑ľՓmaxŕxüۡ, rü ngeۡmaca۳x toxüۡ namu nax tayaguxüۡca۳x —ñanagürügü. 14ॸRü yexguma ga Lox rü naxüۡҡՓ͑իӡǣֆľ̲͑իã۳xtegüchaüۡ ɗիɥǣӥիüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Ipechigü rü ípechoxüۡ i nua! Erü Cori ya Tupana фӥҡ͑ֆǣӕֆĀɥ͑ľ—ñanagürü. Natürü ga yema naxã۳xtegüchaüۡ ɗիɥǣӥիüۡ rü tama aixcüma nayaxõgü ga yema namaxã nüxüۡ yaxuxüۡ. 15ॸRü yema marü nax yangunechaüۡxüۡ, rü Loxüۡ napaxagü ǣֆľ̲ҡիфľǣĀիӡËӥã۳x i orearü ngeruüۡgü. Rü ñanagürügü: —¡Paxama,

30 inachi rü tüxüۡ iga ya cuxma۳x rü ngŕma taxre i cuxacügü ega cumáxchaxüۡgu ngŕիǣӕ̲ҡֆǣӕիǣӕֆĀɥ͑ľ! —ñanagürügü. 16ॸNatürü ga Lox rü nanuxcüãxŕ, rü yemaca۳x ga yema taxre ǣĀիӡËӥã۳x i orearü ngeruüۡgü rü naxme۳x nayayauxãchigü rü namaxã nixü, yerü Cori ya Tupanaaxü‫ۡڟ‬ nangechaüۡtümüxüۡ. Rü yexgumarüxüۡ ta ga guxema naxma۳x rü naxacügü rü tüxüۡ ínamuxüۡ ǣǣӕ̲ɥ͑ľՓ͑իҡ̲ tayuexüۡca۳x. 17ॸRü yexguma marü guma ɥ͑ľфӥֆիüۡՓ͑ֆľի̲ǣӥǣӕ, фӥՓӥիɗ ǣֆľ̲ĀիӡËӥã۳x i orearü ngeruxüۡ rü ñanagürü: —¡Iña nax tama peyuexüۡca۳x! ‫ؽ‬Ѡӥҡիӡҡ̲ËӕǣӥɞнӕɗĀӕфӥ taxuca۳xtáma icuyachiãchi i nua! ¡Rü yéa ma۳իЙӦ͑ľ͑ľՓ͖͑ľǣҡ̲ cuyuxchaxüۡgu! —ñanagürü. …… 24ॸRü yexguma ga Cori ya Tupana rü Chodóma rü Gomóraétügu üxüema ga asúfremaxã ãéüۡxüۡ nayixeۡxeۡ. 25ॸRü ֆľ̲Ëӥɞ͑͑ǣӕǣǣӕ̲ɥ͑ľǣӥ Փӥիɗǣӕ̲͑ի%ǣǣӕիüۡma ga duüۡxüۡgü ga yéma maxŕxüۡ rü yema nanetügü ga yéma rüxügüxüۡ. 26ॸNatürü guxema naxma۳իǣ̞Ύիǣ͑Փľ̲͑ľ͖իľ, rü tügü ítidau rü yexgumatama yuxcürapütaxüۡ tanacaxichi. …… Ichaáarü buxchiga

21

1ॸRü nüma ga Cori ya Tupana фӥֆľ̲͑ǣɥ̲ի%͑ӥիüۡ yaxuxüۡ%Ëӥґфǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ, rü nayanguxŕxŕ ǣֆľ̲͑ǣɥ̲ի% naxueguxüۡ. 2ॸRü yemaacü ga Sára rü ixãxacü nüxü‫ ۡڟ‬ga Abraáüۡ ga yexguma marü yaxguã۳իֆɗիɥիǣӕ. Rü gumatama

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ21

31 tauemacü ga Cori ya Tupana nagu unetacügu nabu. 3ॸRü nüma ga Abraáüۡ rü Ichaágu nanaxüéga ga guma nane ga ґфՓüۡcü. 4ॸRü yexguma 8 ga ngunexüۡ nüxüۡ‫ ڟ‬yexmagu ga nax naxíraxüۡ, rü Abraáüۡ ɞ͑͑Փɞecha۳xmüüۡpe۳xechiraüۡ yema Tupana namuxüۡrüxüۡ. 5ॸRü Abraáüۡ rü nüxü‫ ۡڟ‬nayexma ga 100 ga taunecü ga

ngŕma Sára cumaxã nüxüۡ ixuxüۡ! Erü cutaagü ga cumaxã chaxueguxüۡ rü ʊËȍՓҡ͑ɗիɥɗ͑ľ͑իɥիüۡ. 13ॸNatürü ngŕma cuxüۡtaxüۡ ͑ǣɥ͑ľՓфӥҡ ichanachigüxŕxŕ ɗՓӥիɗɗҡիüۡ i duüۡxüۡgütücumü, ľфӥËӕ͑ľ͑ɗիɥ —ñanagürü ga Tupana. 14ॸRü moxüۡãcü ga pa۳xmamaxüۡchi rü Abraáüۡ rü Agána

yexguma Ichaá ixíraxgu. 6ॸRü yexguma ǣґффӥ͑ǣɥ%xŕՓ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: “Tupana choxüۡ nataãxŕxŕxŕ. Rü guxãma ya nüxüۡ cua۳xgüxe nax chaxãxacüxüۡ фӥҡՓӥիɗǣӕËȍΎ̲ի% tataãxŕgü. 7ॸ‫ع‬ҽľիŃ͑ǣӕфӥիɥ͑ӥիüۡ ga Abraáüۡaxüۡ‫ ڟ‬tá nax chaxãxacüxüۡ? Natürü marü nüxü‫ ۡڟ‬chaxãxacü i ñu۳ի̲ɗՓΎΎ nax marü nayaxüchixüۡ ɗ͑ӥ̲իٚ, ñaxüۡǣӕɗфӥիɥ͑ӥǣ͑ǣɥ%xŕՓ.

͑͑ի%ǣЙӡфӥĀľիǣ naxcha۳xmüüۡgu ibacuchixüۡ. Rü kǣŃҡӥǣӕ͑͑͑ӕǣӥфӥֆľ̲Ëӥ͑ǣɥ͑ľ ǣʊѸ̲Ń̲ի%͑ǣɥիüۡ nimu. Rü yéma ͑ǣӥфӥ͑ľՓɗիӡ̲фľǣËȍɗ͑ľիüۡ ga ´ľËȍŃ¡Փ. 15ॸRü yexguma nagu۳xgu ga Āľիфӥǣӕ̲͑ǣɥ͑ľфӥՓӥիɗǣ naitüüۡgu inamu. 16ॸRü norü yáxüۡՓիӥф iyarüto, yerü tama nüxüۡ idauxchaüۡ ga ͑ǣɥիüۡtama nax nayuxüۡ. Rü yexguma yéma nato۳իǣӕфӥǣӕ̲͑ǣɥ͑ľфӥ inanaxügü ga nax naxaxuxüۡ. 17ॸNatürü ga Tupana rü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥǣǣӕ̲ bucü ga nax naxaxuxüۡ. ѠӥՓӥիɗǣ ĀիӡËӥã۳x i orearü ngeruxüۡ фӥĀիӡՓ Agána nacagü rü ñanagürü: —¿Ta۳xacü cuxüۡ nangupetü, Pa Agáx? ¡TaxӢ i cumuüۡxüۡ! Erü Tupana rü marü nüxüۡ

kǣфӥ͑ǣɥ͑ľǣʊѸ̲Ń̲ի% íita۳xüchi ga Abraáüۡpatawa 8ॸRü

ga õxchana ga Ichaá rü niyachigü, rü nayamaiegü. Rü yema ngunexüۡgu rü Փӥիɗǣҡիüۡ ga peta naxü ga Abraáüۡ. 9ॸNatürü ga Sára rü nüxüۡ idau ga Ichaágu nax yadauxcüraxüۡxüۡ ga Ismaé ga Abraáüۡ nane ga Agá ga Equítuanecüã۳իՓüۡcü. 10ॸRü yexguma ga Sára rü Abraáüۡmaxã nüxüۡ iyarüxu rü ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —¡Dücax, ɞ̲͑ӕիӡËȍɗɗ ngŕma taxüۡtaxüۡ nanemaxãx! Erü yimá chaune ya Ichaá rü taxuca۳xma i ngŕma taxüۡtaxüۡ nanemaxã nangau i curü ngŕmaxüۡgü —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 11ॸRü yema dexa rü poraãcü nüxüۡ‫ ڟ‬nangu۳x ga Abraáüۡ, ֆľфӥ͑͑ľËȍɗǣ͑ɗիɥǣֆľ̲. 12ॸNatürü ga Tupana rü Abraáüۡmaxã nüxüۡ nixu rü ñanagürü: —¡TaxӢ i cuxoégaãxŕxüۡ naxca۳x ya curü bucü rü ͑ǣɥxca۳x i ngŕma cuxüۡtaxüۡ! ¡Rü naxü i

͑իɥ͑ӥɗ͑Ύфӥիӕֆֆɗ̲Ëӕфӥ¡ӕËӥɗ ‫ ڟ‬իüۡՓ. 18ॸ¡Inachi rü íyadau ngŕma ínaxãӡ ya yimá bucü, rü naxme۳xgu iyauxãchi! ƄфӥËȍΎ̲фӥ͑Փҡichanachixŕxŕ i Փӥիɗɗҡիüۡ i nachixüۡane —ñanagürü. 19ॸRü yexguma ga Tupana rü Agáxüۡ nanaՓe۳իǣՓӥիɗǣЙӕËȍӕ. Ѡӥ͑ǣɥ̲ фӥֆŃ̲ɗիӡ, фӥɗ͑իӥ%Ëӕǣֆľ̲͑ǣɥфӥ dexáchiüۡ ga naxcha۳xmüüۡnaxca۳x. Rü ñu۳իӡËȍɗinaxaxexŕxŕ ga Ismaé. 20-21ॸRü Tupana rü nüxüۡ narüngüۡxeۡe ۡ ga guma bucü. Rü nüma rü niyachigü. Rü chianexüۡ ga Paráüۡgu nanapexüۡtanüane. Rü meama maxgütaexüۡ ËӕËӥ͑ɗիɥ. Rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ21ٍॷ22 yexguma naya۳xgu, фӥ͑ŃфӥՓӥիɗǣ Equítuanecüã۳xmaxã inaxüxma۳x. …… Tupana rü Abraáüۡarü õxüۡ naxü

22

1ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣҽӕЙ͑фӥ

Abraáüۡarü õxüۡ naxü. Rü naégamaxã nüxna naca. Rü nüma ga Abraáüۡ nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Daxe Ëȍɗիɥ, rü nua changexma —ñanagürü. 2ॸRü Tupana rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Íyaga ֆËӕ͑ľֆʊËȍֆ͑ӥǣӥ̲ի%ՓӥիɗËËӥ rü poraãcü nüxüۡ cungechaüۡcü! ¡Rü yéa ͅΎфɞ͑ľՓ̲͑ի%͑իӡ! Rü ‫ ڟ‬a cunguxgu rü ngŕxguma ngŕm chanaxՓa۳xe i ngŕxma cha۳u۳xca۳x cuyama۳x rü cuyagu nagu ya yima ma۳իЙӦ͑ľֆËȍΎ̲ҡËӕ̲ի%͑ӥիüۡ chaxunetane —ñanagürü. 3ॸRü moxüۡãcü ga pa۳xmamaxüۡchi rü Abraáüۡ ínarüda. Rü üxüta nadaüۡ nax yemamaxã Tupanaca۳x yaguaxüۡca۳x ga guma nane. Rü ñu۳xmachi nanamexŕxŕ ga norü búru rü ínayaga ga nane ga Ichaá rü taxre ga norü duüۡxüۡ. Ѡӥɗ͑իӡ%Ëȍɗ͑իֆľ̲͑ËȍɗËǣ Tupana namaxã ixunetaxüۡՓ͑իӡիüۡca۳x. 4ॸRü yexguma marü tomaepü۳x ga ngunexüۡ ɗֆիӡիǣӕǣk¡фáüۡ, rü yáxüۡgu nüxüۡ ͑Āӕǣֆľ̲͑ËȍɗËǣ͑Փ ͑իӡիüۡ. 5ॸRü yexguma ga Abraáüۡ rü norü duüۡxüۡgüxüۡ ñanagürü: —¡Nuxã perücho namaxã i ñaa búru! Rü daa bucü rü ‫ ڟ‬a ËȍΎ̲фӥҡֆŃ̲իӥфҡիɥ. Rü ngŕm tá Tupanaxüۡ tarücua۳xüxüۡgü, rü ngŕ̲Փľ͑фӥpexca۳իҡՓΎľǣӕ. 6ॸRü Abraáüۡ nanayauxcüta ga üxü ga Tupanaca۳ի%̲фľҡ͑Փֆǣӕիüۡ rü ʊËȍŃҡӥǣӕ͑͑իӦ͑ǣӥËӥҡ. Rü ñu۳իӡËȍɗ ͑ǣɥիüۡ ͑ֆիӕǣËӥիËȍɗфӥՓӥիɗǣӥիӥ ga naixüۡne. ѠӥՓӥիɗǣӕǣӕ̲

32 ma۳իЙӦ͑ľՓ͑իɥ. 7ॸNatürü yixcüamaxüۡra rü Ichaá rü nanatüna naca rü ñanagürü: —Pa Papáx —ñanagürü. Rü Abraáüۡ nanangãxüۡ rü ñanagürü: —¿Ta۳xacü cunaxՓa۳xe, Pa Chaunex? —ñanagürü. Rü Ichaá nanatüxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —Dücax, tüxüۡ‫ ڟ‬nangexma i üxü rü tüxüۡ‫ڟ‬ nangexma ya üxü ya naixüۡne ¿natürü ngexüۡ i ngŕma carnéru i tá iguxüۡ? —ñanagürü. 8ॸRü nanatü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Pa Chaunex, nüma ya ҽӕЙ͑ҡ͑ɗիɥֆ͑ӥիüۡ cuácü nax nangexmaxŕŕãxüۡ ɗՓӥիɗɗËф͑ŃфӕիËӥ nax naxca۳x yaguxüۡ —ñanagürü. Rü ֆľ̲ËӥՓӥիɗǣӕɗ͑իɥ. 9ॸRü yexguma ͑Փ͑͑ǣӕիǣӕǣֆľ̲͑ËȍɗËǣ Tupana namaxã nüxüۡ ixuxüۡ, rü Abraáüۡ фӥֆľի̲͑͑իӥǣՓӥիɗǣ͑իüۡnaarü guchica. Rü yemaétügu nananutanü ga üxü. Rü ñu۳իӡËȍɗ͑͑ľǣʊËȍիüۡ nina۳i ۳x фӥֆľ̲ӥիӥŃҡӥǣӕ͑͑իӦ͑ǣӥ. 10-11ॸͮҡӥфӥֆľիǣӕ̲ËӥիËȍɗ͑ǣɥիüۡ nayauxgu ga nanexüۡ tá nax yamáxüۡ, rü Cori ya Tupanaarü duüۡxüۡ фӥĀիӡՓ nüxna nacagü rü ñanagürü: —Pa Abraáüۡ, Pa Abraáüۡ —ñanagürü. Rü nüma ga Abraáüۡ nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Daxe Ëȍɗիɥфӥ͑ӕËȍ͑ǣľի̲—ñanagürü. 12ॸѠӥֆľիǣӕ̲ǣֆľ̲ĀիӡËӥã۳x i orearü ngeruxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —¡TaxӢ i ta۳xacürü chixexüۡ namaxã cuxüxüۡ ya yimá bucü! Erü marü nüxüۡ chacua۳x nax aixcüma Tupanaga Ëӕիɥ͑ӥիüۡ rü tama choxna cunachu۳xu ya ֆɗ̲Ëӕ͑ľֆ͑ӥǣӥ̲ի%ՓӥիɗËËӥ —ñanagürü. 13ॸRü yexguma ga Abraáüۡ rü nadauegu, rü nüxüۡ ͑ĀӕǣՓӥիɗǣ carnéru ga nachata۳xcuremaxã chuchuxüۡchapa۳xagu choxüۡ. Rü ínayadau, rü nayayaxu. Rü yema nima۳x

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ22, 24

33 rü nayagu nanechicüxü. 14ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ ga Abraáüۡ rü nanaxüéga ga yema nachica ñaxüۡmaxã: “Cori ya Tupana rü tüxna nanaxã i ngŕma inaxՓa۳xexüۡٚ, ñaxüۡmaxã. Rü ngeۡmaca۳x i ñu۳xma rü ta duüۡxüۡgü nüxüۡ nixu rü ñanagürügü: “Yima ma۳իЙӦ͑ľՓҽӕЙ͑ҡӥի͑͑͑ի% i ngŕma inaxՓa۳xexüۡٚ, ñanagürügü. 15ॸRü yexguma ga yema Tupanaarü orearü ngeruxüۡ ɗĀիӡËӥã۳իфӥՓľ͑իфӥ ĀիӡՓk¡фáüۡna nacagü. 16-17ॸRü ñanagürü nüxüۡ: —Dücax, rü Cori ya Tupana rü ñanagürü: “Ngŕma cuxüxüۡՓ nüxüۡ chacua۳x nax aixcüma chauga Ëӕիɥ͑ӥիüۡ, erü tama choxna cunachu۳xu ֆֆɗ̲Ëӕ͑ľֆ͑ӥǣӥ̲ի%ՓӥիɗËËӥ. Rü ngeۡmaca۳x chauégagutama cumaxã nüxüۡ chixu rü tá poraãcü cuxüۡ charüngüۡxeۡe.ۡ Rü ngŕma cutaagü rü tá chayamuxŕxŕ. Rü ŕxtagüe۳xpü۳x rü naxnücüte۳իľֆҡիҡӥЙľËȍɗ͑ӥՓ ngŕxmacüe۳xpü۳իҡ͑ɗիɥɗ͑Ύфӥ̲ӕ. Rü nümagü rü guxüۡgutáma norü uanügüxüۡ narüporamaegü. 18ॸRü cutaagügagu tá ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ charüngüۡxeۡexۡ üۡ i guxüۡma i nachixüۡanegü, erü aixcüma mea chauga Ëӕիɥ͑ӥٚ, ñanagürü cuxüۡ ya Cori ya Tupana —ñanagürü ga yema Tupanaarü duüۡxüۡ. 19ॸRü nüma ga Abraáüۡ rü norü duüۡxüۡca۳ի͑ҡľǣӕфӥՓӥիɗǣӕ͑ՓΎľǣӕ nachixüۡՓǣ´ľËȍŃ¡Փ. Rü yexma ͑ɗիɥǣ͑ի%Ëȍɗüۡxüۡ ga Abraáüۡ. …… Abraáüۡ rü norü duüۡxüۡxüۡ namu nax wüxi ga pacüca۳x yadauxüۡca۳x nax Ichaáma۳xruxüۡ ֆɗիɥիüۡca۳x

nüma ga Abraáüۡ rü marü nayaxüchi ga yexguma. Rü Cori ya Tupana rü guxüۡՓ̲ЙΎф%Ëӥ

24

1ॸRü

nüxüۡ narüngüۡxeۡe.ۡ 2-3ॸѠӥՓӥիɗǣ ngunexüۡ ga Abraáüۡ rü naxca۳x naca ga yema norü duüۡxüۡ ga rüyamaexüۡ ga norü yemaxüۡmaxã icuácü. Rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Choperematüüۡǣӕ͑իӦxme۳x, фӥҽӕЙ͑ֆĀիӡǣӕիüۡ i naane rü ñoma i naanearü yoraégagu chomaxã ɗ͑իӕ͑ľҡфӥҡիӡҡ̲Ëȍӕ͑ľֆ Ichaáca۳ի͑ǣɥիüۡ ËӕֆǣɗՓӥիɗɗЙËӥɗ ñaa naane i Canaáüۡcüã۳իɗիɥËӥ͑ի naxma۳իֆɗիɥիüۡca۳x! 4ॸNatürü chanaxՓa۳xe i yéa chauchiüۡ͑ľՓËӕիӡ͑իngŕxma chautanüxüۡǣӥҡ͑ӥǣӕ͑ǣɥxca۳x cuyadauxüۡ ɗՓӥիɗɗ͑ǣľ͑իngŕmamaxã naxãmaxüۡca۳x ya chaune ya Ichaá —ñanagürü. 5ॸRü nüma ga guma norü duüۡ rü Abraáüۡxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —Natürü ngŕxguma ngŕma nge tama ËȍΎՓľфӥիӡիËȍüۡgu ¿rü ta۳xacü tá chaxüxüۡ i ngŕxguma? ¿Eۡ۳xna cunaxՓa۳xexüۡ ͑իֆľ̲͑͑ľǣ͑Փ ɞËӕիӡիӡիüۡՓËȍ͑ǣիüۡ ya cune? —ñanagürü. 6ॸRü Abraáüۡ nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Tama chanaxՓa۳xe nax ‫ ڟ‬a cunagaxüۡ ya chaune. 7ॸErü yimá ngŕm æΎфɗֆҽӕЙ͑ֆĀիӡǣӕիüۡ i naanearü yora ga chaunatüchiüۡՓфӥ chautanüxüۡфӥ͑͑ľՓËȍΎիüۡ ɞ̲ӕիӡËȍɗËӥ, rü chomaxã inaxuneta nax chautaagüna naxããxüۡca۳x i ñaa naane i ͑ՓËȍ͑ǣľի̲իüۡ. Rü ngŕxgumarüxüۡ ta rü nümatama ya Cori rü cupe۳xegu tá nayamu i norü orearü ngeruxüۡ i ‫ ڟ‬a ĀիӡËӥã۳ի͑իՓӥիɗֆЙËӥ͑ǣŕm ͑ǣɥիüۡ cuyagaxüۡca۳x i naxma۳xüۡ ya chaune. 8ॸNatürü ngŕxguma chi ngŕma ͑ǣľфӥҡ̲ËӕՓľ͑իӡիËȍüۡgu rü taxuca۳ի̲͑ǣӕËӕфӥիɥ͑ӥɗngŕma cuxüۡ chamuxüۡ, erü marü cuyanguxŕxŕ i ngŕma cumaxã nüxüۡ chixuxüۡ. Natürü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ24 ‫ ڟ‬a cunaga ya taxuca۳xma tü۳xcüüۡ ngŕm chaune —ñanagürü. 9ॸRü yexguma ga guma norü duüۡ rü norü cori ga Abraáüۡperematüüۡǣӕ͑իӦxme۳x, rü namaxã nüxüۡ nixu rü tá nax yanguxŕŕãxüۡ ga yema namuaxüۡ. 10ॸRü ֆľ̲Փľ͑ǣǣӕ̲͑ΎфӥĀӕüۡ rü ãmarexüۡ nanade ga yema rümemaegüxüۡ ga norü coriarü nga۳xãŕruüۡgü. Rü ínayagagü ga 10 ga norü caméyugü rü ɗ͑իӡ%Ëȍɗ͑իǣӕ̲ɥ͑ľǣͮËΔիǣ ͅľËȍΎЙΎҡ̲ɗ͑ľՓֆľի̲͑ľՓ ͑իӡիüۡca۳x. 11ॸRü ñuxre ga ngunexüۡǣӕՓľ͑ֆľիǣӕ̲ nachütachaxüۡǣӕфӥǣӕ̲ɥ͑ľǣ ͮËΔիЙľËȍɗ͑ӥՓ͑͑ǣӕ͑իüۡҡՓǣ ՓӥիɗǣЙӕËȍӕ. Rü guma puchuarü ngaicamagu nanangüۡxeۡxeۡ ga norü caméyugü. Ѡӥֆľ̲Ύф͑ɗիɥǣ ngexüۡǣӥǣӕ̲ЙӕËȍӕՓĀľիՓ͑իɥիüۡ. 12ॸRü nüma ga Abraáüۡarü duüۡ rü inanaxügü ga nax nayumüxŕxüۡ rü ñanagürü: —Pa Tupana ya Chorü Cori ya Abraáüۡarü Tupanax, rü ¡cuxü‫ۡڟ‬ nangechaüۡtümüxüۡ ya chorü cori ya Abraáüۡ, rü ŕcü mea ínanguxuchixŕxŕ i ngŕma naxca۳x núma choxüۡ namuxüۡ! 13ॸRü

dücax, rü ñu۳xma rü daa puchuxüۡtagu charüxã۳u۳ۡx, rü daa ɥ͑ľËӥã۳իɗЙËӥǣӥфӥ͑ӕĀľիՓҡɗիɥ. 14ॸRü ñu۳xma rü curü ngüۡxeۡe ۡ chanaxՓa۳xe, rü ngŕxguma dexáca۳x Փӥիɗɗngŕma pacüna chaca۳xgu rü ñaãcü choxüۡ nangãxüۡgu: “¡ƚcü, naxaxe! Rü ngŕxgumarüxüۡ tá ta chayaxaxegüxŕxŕ ɗËӕфӥË̲Ńֆӕǣӥٚ, ñaxüۡmaxã choxüۡ nangãxüۡgu, rü ngŕ̲Փҡ͑ӥիüۡ chacua۳x nax ngŕma ֆɗիɥիüۡ ɗËӕ̲͑ǣɥիüۡ cuxunetacü naxca۳x ya yimá curü duüۡ ya Ichaá. Rü

34 ngŕ̲Փҡ͑ӥիüۡ chacua۳x nax cuma rü aixcüma nüxüۡ cungechaüۡxüۡ ya yimá chorü cori ya Abraáüۡ —ñanagürü ga norü yumüxŕՓ. 15ॸRü yexguma tauta nüxüۡ nachauxgu ga nax nayumüxŕx‫ ڟ‬üۡ, фӥ͑ǣɥիüۡ ͑ĀӕǣՓӥիɗǣЙËӥǣ ֆŃ̲͑ľӡËӥǣ͑ǣɥфӥҡüۡxüۡ ͑ǣɥ%ҡӥǣӕ ͑ǣɥիüۡ ingecü. Ѡӥ͑ǣɥ̲фӥѠľ¡ŃËɗֆɗիɥ ga Betuéacü. Rü nüma ga Betué rü Abraáüۡenexeۡ ǣͮËΔի͑͑ľ͑ɗիɥ, rü ͅɞ́Ëɗֆɗիɥǣ͑Ń. 16-17ॸѠӥ͑ǣɥ̲ǣ Rebéca rü imechametüxüchi rü taguma ͖ӕիǣӕՓӥիɗǣֆҡӥ͑ǣɥ̲ի%̲͑իüۡ. Ѡӥǣӕ̲ЙӕËȍӕՓɗիӡфӥֆŃ̲͑ǣɥիüۡ ɗիӥ%Ëӕǣ͑ǣɥфӥҡüۡxüۡ. Rü yexguma natáeguchaüۡgu, rü nüma ga guma Abraáüۡarü duüۡ фӥ͑ǣɥxca۳x niña, rü ͖͑ǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ: —ЬЬËӥի‫ع‬ҡիӡËȍɗ̲ cuxüۡ‫ ڟ‬namexüۡ ega curü tüۡxüۡՓËȍΎիüۡ cuxaxexŕŕgu i íxraxüۡ i curü dexá? —ñanagürü. 18ॸѠӥֆľիǣӕ̲ǣ͑ǣɥ̲фӥ inangãxüۡ фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —¡ƚcü naxaxe, Pa Corix! —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. Rü yexgumatama naxã۳իǣӕ͑ǣɥիüۡ ica۳i ۳x ga ͑ǣɥфӥҡüۡxüۡ nax naxaxexüۡca۳x. 19ॸRü ֆľիǣӕ̲̲фӥ͑իիľǣӕՓľ͑ǣǣӕ̲ Abraáüۡarü duüۡ, фӥ͑ǣɥ̲ǣѠľ¡ŃËфӥ ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ͑ӥիüۡ: —Paxa dexá tá chayaxu naxca۳x i curü caméyugü nax nümagü rü ta mea naxaxegüxüۡca۳x —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 20ॸѠӥֆľիǣӕ̲ǣ͑ǣɥ̲ rü paxa yema caméyugüarü axepáüۡgu ͑ǣɥիüۡ ɗ¡%Ëӕǣ͑ǣɥфӥҡüۡxüۡ. Rü mue۳xpü۳իËӥ͑Йի͑Փɗ͖ǣֆľ̲ ĀľիǣЙӕËȍӕՓ͖u۳xmata naxüãcuã ga dexápaüۡ naxca۳x ga guxüۡma ga yema caméyugü. 21ॸRü nüma ga guma Abraáüۡarü duüۡ фӥֆΎի͑ɗ͑ǣɥիüۡ ínangugü yerü nüxüۡ nacuáxchaüۡ rü aixcüma ͑ǣɥ̲ֆɗիɥǣҽӕЙ͑͑ǣɥիüۡ unetacü.

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ24

35 22ॸRü

yexguma marü mea naxaxegügu ga yema norü caméyugü, rü nüma ga guma Abraáüۡarü duüۡ rü ñu۳իӡËȍɗ͑ǣɥի͑ ͑ǣɥիüۡ ͑ի%ǣՓӥիɗǣ%͑ľфǣ әɗфӕ͑ǣɥxca۳x ga 6 grámu yacü rü ͑ǣɥի̲фüۡՓ͑ǣɥիüۡ nichocuchi. Rü yexgumarüxüۡ ҡ͑ǣɥի͑͑͑͑ǣҡիфľ ga nga۳xcupü۳xme۳xeۡxüۡ ga 100 grámu yaxüۡ ǣՓӥիɗËȍɗǣӥ. 23ॸRü ñanagürü ͑ǣɥիüۡ: —Pa Pacüx ¡chomaxã nüxüۡ ixu фӥҡľիŃËӥнӕɗիɥ! ¿Rü nangemaxüۡ i ͑ËȍɗËɗËӕ͑ҡӥЙҡՓ͑իngŕxma chorü duüۡxüۡgümaxã tapegüxüۡca۳x i ñoma i chütaxüۡgu? —ñanagürü. 24ॸRü ͑ǣɥ̲фӥɗ͑͑ǣ%իüۡ фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —æȍΎ̲фӥ͑իËӥËȍɗիɥֆ´ľҡӕŃ. Rü ͅɞ́ËɗֆɗիɥɗËȍΎфӥno۳xeۡ фӥͮËΔի͑ɗիɥ ‫ ڟ‬a tochiüۡՓфӥ ya chorü o۳xi. 25ॸRü ngŕm nangema i nachica nax ngŕxma pepegüxüۡca۳x i ñoma i chütaxüۡgu. Rü ngŕxgumarüxüۡ ta nayima ya maxŕ i perü caméyugüarü ngo۳xruxüۡ rü maxŕ i paxüۡ i norü caruxüۡ —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 26ॸRü yexguma ga guma Abraáüۡarü duüۡ rü ‫ ڟ‬ü۳xü rü Tupanaxüۡ yexma nacaxãp nicua۳xüxüۡ. 27ॸRü ñanagürü: —Cumecümaxüۡchi, Pa Cori ya Chorü Cori ya Abraáüۡarü Tupana, erü aixcüma cuyanguxŕxŕ i ngŕma chorü cori ya Abraáüۡmaxã nüxüۡ quixuxüۡ. Erü namaxã cumecüma rü poraãcü nüxüۡ curüngüۡxeۡe ۡ rü ngŕmaãcü natanüxüۡǣӥҡ͑ӥՓ̲ľ choxüۡ cunguxeۡxeۡ—ñanagürü. 28ॸRü ֆľիǣӕ̲ǣ͑ǣɥ̲ǣѠľ¡ŃËфӥ ͑ǣɥËȍɗüۡՓɗ͖, фӥ͑ǣɥҡ͑ӥիüۡgümaxã nüxüۡ ɗֆфӥիӕǣֆľ̲͑ǣɥիüۡ ngupetüxüۡ. 29ॸͮǣɥ̲фӥ͑ǣɥիüۡ‫͑ ڟ‬ֆľի̲ǣՓӥիɗǣ ͑ǣɥenexŕ ga Labáüۡgu ãégacü. Rü guma ͑ɗիɥǣЙӕËȍӕՓ͖Ëӥ͑իnaxca۳x yadauxüۡca۳x ga guma yatü. 30ॸ֤ľфӥ͑ǣɥիüۡ

͑Āӕǣֆľ̲%͑ľфǣ͑ǣɥի̲фüۡՓ rütucü rü yema ngaxcupü۳xme۳xeۡxüۡgü, rü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥҡǣֆľ̲͑ӥիüۡ yaxuxüۡ ͑ի͖ӕիӡ͖իüۡ ga guma yatü. Rü yexguma yéma nanguxgu ga Labáüۡ, rü Abraáüۡarü duüۡca۳ի͑ɗիӡǣֆŃ̲ҡ̲ puchuxüۡҡՓ͑ΎфӥË̲Ńֆӕ̲ի% yexmacü. 31ॸRü ñanagürü: —¡Pa Yatü ya Cori ya Tupana Cuxüۡ Rüngüۡxeۡecۡ üx, rü ËȍΎՓľфӥիӡ! ‫ع‬Ѡӥ͖ӕի%Ëӥ͑ӕի%ɥ͑ľфӥ düxétügu curüxã۳u۳ۡx ega tochiüۡՓ̲фӥ cuxca۳x tanamexŕŕǣӕɗՓӥիɗɗӕËЙӕ͑ի ngŕxma cupexüۡca۳x? Rü ngŕxgumarüxüۡ ta marü tanamexŕxŕ ɗՓӥիɗɗ͑ËȍɗË naxca۳x i curü caméyugü —ñanagürü. 32ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣǣӕ̲k¡фáüۡarü duüۡ фӥ͑Փľ͑фӥիӡ. Ѡӥֆľիǣӕ̲ɥիՓ nangugügu, rü Labáüۡ Ë̲ŃֆӕҡՓ ínananuüۡ ga norü yemaxüۡgü rü ñu۳իӡËȍɗ yema caméyugüxüۡ nachibuexeۡxeۡ. Rü ֆľ̲Փľ͑фӥĀľիҡ͑ֆֆիӕ͑ի nügü yayauxgücutügüxüۡca۳x ga Abraáüۡarü duüۡ rü namücügü. 33ॸRü ֆľիǣӕ̲Υ̲͑ի%͑իӦpe۳xegüãxgu, rü nüma ga Abraáüۡarü duüۡ rü ñanagürü: —ҽիӕËӥфӥՓËȍËȍɗ¡ӥľǣҡ̲ pemaxã nüxüۡ chixuxíraxgu i ngŕma pemaxã nüxüۡ chixuxchaüۡxüۡ —ñanagürü. Rü yexguma ga Labáüۡ rü ñanagürü: —¡ƚcü, idexa! —ñanagürü. 34ॸRü yexguma ga Abraáüۡarü duüۡ rü ñanagürü: —Choma rü Abraáüۡarü duüۡ Ëȍɗիɥ. 35ॸRü Cori ya Tupana rü poraãcü nüxüۡ narüngüۡxeۡe ۡ ya chorü cori ya Abraáüۡ, rü nanamuarü ngŕmaxüۡãx۳ eۡxeۡ. Rü ngeۡmaca۳x i ñu۳ի̲фӥ̲͑ӕիӡËȍɗɗ norü carnérugü, фӥՓΎËǣӥфӥ caméyugü, rü búrugü, rü úirugü, rü diŕrumügü, rü duüۡxüۡgü i yatüxüۡ rü ngexüۡ. 36ॸRü naxma۳x i Sára rü nüxü‫ۡڟ‬

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ24 ɗֆҡӥ͑ľǣՓΎΎ̲фӥ͑ի nayaxüchichiréxüۡ. Rü nüma ya chorü cori ya Abraáüۡ rü yimá nanena nanaxuaxüۡ i guxüۡma i norü ngŕmaxüۡgü. 37ॸRü yexguma núma choxüۡ namuxchaüۡgu, rü nüma ya chorü cori ya Abraáüۡ rü choxna naxãga nax Tupanaégagu namaxã ichaxunetaxüۡ, rü ñanagürü choxüۡ: ٘‫ؽ‬ҽիӡҡ̲ cunaxՓa۳xe ya yimá chaune ya Ichaá rü ՓӥիɗɗЙËӥɗ͑ӕæ͑áüۡcüã۳xmaxã naxãmaxüۡ! 38ॸ¡Rü yéa chorü papátanüxüۡҡ͑ӥՓ͑իӡфӥngŕxma ͑ǣɥxca۳իֆĀӕɗՓӥիɗɗЙËӥɗ chautanüxüۡ ɗիɥËӥ͑իchaunema۳x ֆɗիɥիüۡca۳x!͖ٚ͑ǣӥфӥǣËȍΎфӥËΎфɗ. …… 42-44ॸRü ngŕmaãcü i ñu۳xma rü núma changu naxüۡҡՓֆֆɗ̲ЙӕËȍӕ. Rü ‫ ڟ‬a chayumüxŕ rü chorü cori ya ngŕm Abraáüۡarü Tupanamaxã nüxüۡ chixu rü ñacharügü: “Ega aixcüma choxüۡ curüngüۡxeۡecۡ haüۡgu nax mea choxüۡ ínanguxuchixüۡca۳x i ngŕma chorü cori ͑ՓËȍΎիüۡ muxüۡ, rü chanaxՓa۳xe i choxüۡ cungãxüۡga i ñu۳xma nax puchuxüۡҡՓËȍ͑ǣľի̲իüۡ. Rü ngŕma ЙËӥɗĀľիՓ͑ӕӡËӥфӥĀľիca۳x ͑ǣɥի͑ËȍËËӥ͑իËȍΎիüۡ naxaxexŕŕxüۡca۳x rü choxüۡ ngãxüۡ۳xcü: ‘¡ƚcü naxaxe! Rü ngŕxgumarüxüۡ tá ta chayaxaxegüxŕxŕ i curü caméyugü’, ñaxüۡmaxã choxüۡ ngãxüۡ۳xcü, rü ngŕ̲Փҡ͑ӥիüۡ chacua۳x nax ngŕma ֆɗիɥիüۡ ɗËӕ̲͑ǣɥիüۡ cuxunetacü naxca۳x ֆËȍΎфӥËΎфɗ͑͑ľֆʊËȍٚ, ñacharügü ga chorü yumüxŕՓ. 45ॸRü ֆľիǣӕ̲ҡӡҡ͑ӥիüۡ charüchauxgu ga nax chayumüxŕxüۡ, фӥ͑ǣɥիüۡ chadau ga Rebéca ga tüۡxüۡ ͑ǣɥ%ҡӥǣӕֆŃ̲͑ǣɥիüۡ ne

36 ngecü. Rü puchuca۳x irüxüe, rü Āľի̲ի%͑ǣɥիüۡ ɗիӥ%Ëӕǣ͑ǣɥфӥҡüۡxüۡ. Ѡӥֆľիǣӕ̲ǣËȍΎ̲фӥ͑ǣɥի͑ËȍË фӥ͖Ëȍфӥǣӥ͑ǣɥիüۡ: “Pa Pacüx ‫ع‬ҽիӡËȍɗ̲Ëӕիüۡ‫ ڟ‬namexüۡ ega choxüۡ cuxaxŕŕgu i curü dexá?͖ٚËȍǣӥфӥ. 46ॸѠӥֆľիǣӕ̲ǣ͑ǣɥ̲фӥ͑ǣɥիüۡ irüxüe ǣ͑ǣɥфӥҡüۡxüۡ фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥËȍΎիüۡ: “¡ƚcü, naxaxe, Pa Corix! Rü ngŕxgumarüxüۡ tá ta chayaxu i dexá naxca۳x i curü caméyugü nax nümagü rü ta naxaxegüxüۡca۳իٚ, ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. Rü yexgumatama choxüۡ ixaxeۡxeۡ rü yaxaxegüxŕxŕ ga chorü caméyugü rü ta. …… 49ॸRü ñu۳xma rü chanaxՓa۳xe nax chomaxã nüxüۡ pixuxüۡ ¿rü aixcüma tá mea penayaxuxüۡ i naga ya yimá chorü cori rü eۡx۳ na tama? Rü chanaxՓa۳xe i chomaxã nüxüۡ pixu nax nüxüۡ chacuáxüۡca۳x i ta۳xacü tá chaxüxüۡ —ñanagürü. 50ॸRü yexguma ga Labáüۡ rü Betué rü nanangãxüۡgagü, rü ñanagürügü: —Guxüۡma i ngŕma nüxüۡ quixuxüۡ фӥæΎфɗֆҽӕЙ͑Փ͑ľ͑իӡ. Rü ngeۡmaca۳իҡիӕËӥфӥՓ͖ӕիüۡ ñatagürü. 51ॸRü dücax, rü ngŕ̲̲ɗֆɗիɥ i Rebéca. ¡Rü ŕcü, ͑ǣɥիüۡ iga nax naxma۳իֆɗիɥիüۡca۳x ya nane ya yimá curü cori, ngŕma Tupana naxՓa۳xexüۡrüxüۡ! —ñanagürügü. 52ॸRü yexguma yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕǣk¡фáüۡarü duüۡ rü Cori ya ‫ ڟ‬ü۳xü rü ñu۳xmata Tupanape۳xegu nacaxãp Փɗիӥ̲ӥǣӕֆ͑ǣӥËӕËȍɗի. 53ॸRü ֆľ̲Փľ͑͑͑Āľǣ%̲фľǣӥǣ úirunaxca۳x rü diŕrumünaxca۳x rü naxchirugü, rü Rebécana nanana. Rü yexgumarüxüۡ ҡǣ͑ǣɥenexŕ фӥ͑ǣɥŃфӥ tüxüۡ naxãmareã۳x. 54ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣ nüma ga Abraáüۡarü duüۡ rü namücügü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ24ٍॷ25

37 rü meama nachibüe rü yexma napegü. Rü moxüۡãcü ga yexguma ínadagügu, rü guma Abraáüۡarü duüۡ rü ñanagürü: —¡Choxüۡ Йɗ͑ǣľ͑իՓľ͑իфӥËȍΎфӥ corichiüۡca۳x chatáeguxüۡca۳x! —ñanagürü. 55ॸͮҡӥфӥǣ͑ǣɥenexŕ фӥ͑ǣɥŃǣѠľ¡ŃË rü ñatagürügü: —̲ͮľ͑ɗիɥɗ10 i ngunexüۡ nua ingexma rü ngŕ̲Փľ͑фӥ ̲фӥ̲͑ľɗËӕՓľɗфӥիӡ—ñatagürügü. 56ॸNatürü ga guma Abraáüۡarü duüۡ rü ñanagürü tüxüۡ: —¡TaxӢ i nuxã choxüۡ pechu۳xuxüۡ! Tupana rü mea ínananguxuchixŕxŕ i ngŕma naxca۳x nua Ëȍիӡիüۡ. Rü ngeۡmaca۳ի̲͑ľ͑ɗիɥɗ chorü corichiüۡca۳x choxüۡ pemuegu —ñanagürü. 57ॸRü yexguma ga tümagü rü tanangãxüۡ rü ñatagürügü: —‫ͮؽ‬ǣɥի%, ͑ǣɥxca۳x taca i Rebéca rü ngoxi ñuxãcü tüxüۡ nangãxüۡ! —ñatagürügü. 58ॸRü ͑ǣɥի͑ҡËǣӥфӥ͖ҡǣӥфӥǣӥ: —¿Cüx, ͑ՓľËӕфӥիӡիËȍüۡxüۡ ya daa yatü? —ñatagürügü. Ѡӥ͑ǣɥ̲фӥҡӥիüۡ ingãxüۡ rü: —Ngüۡ —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 59ॸRü yexguma ítayamugü ga guma Abraáüۡarü duüۡ rü namücügü, фӥ͑ՓľɗфӥիӡǣѠľ¡ŃËфӥ ñu۳իӡËȍɗ͑ǣɥիüۡtaxüۡ ga guxüۡǣӕ̲͑ǣɥի͑ da۳u۳xcü. 60ॸRü mexüۡ Rebécamaxã taxuegugü rü ñatagürügü: —Pa Toeya۳x, ŕËӥ̲ӕիӡËȍɗիüۡ i duüۡxüۡgüarü mamá tá нӕɗիɥ. Rü ngŕma cutaagü rü tá narüporamaegü nüxüۡ i norü uanügü —ñatagürügü. 61ॸRü yexguma ga Rebéca фӥ͑ǣɥիüۡtaxüۡgümaxã caméyugüétügu ixaugü. Ѡӥ͑Փľɗфӥիɥǣǣӕ̲ Abraáüۡarü duüۡ. Ѡӥֆľ̲Ëӥ͑ɗիɥǣ ͑ǣɥիüۡ yagaxüۡ ga Rebéca, фӥ͑ǣɥ̲ի% ɗ͑ɗիӡ. 62ॸRü yoxni nüma ga Ichaá rü yexՓaca۳xtama guma puchu ga Yimá Maxüۡcü Rü Choxüۡ ġӕËӥǣӕ%ŃǣËӥՓ ͑ľ͑իӡ, yerü yexma Négueanegu

naxãchiüۡ. 63ॸRü yáuanecü ga yexguma marü nayaanegu rü nüma ga Ichaá rü ֆľËӥ͑͑իӡ͑ľ. Rü yáxüۡgu nüxüۡ nadau ga ñuxre ga caméyugü ga ingaixcaetanüxüۡ. 64ॸѠӥ͑ǣɥ̲фӥҡǣ Rebéca rü yáxüۡgu nüxüۡ idau ga Ichaá, фӥɞɗիӥľǣË̲ŃֆӕŃҡӥՓ. 65ॸRü guma Abraáüۡarü duüۡxüۡna ica, фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —‫ع‬ҽľիľ͑ɗիɥֆֆɗ̲ֆҡӥֆ meanexüۡՓtaxca۳ի̲ɗիӡËӥ? —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. Ѡӥ͑ӥ̲фӥ͑ǣɥիüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —Nüma rü chorü ËΎфɗֆʊËȍ͑ɗիɥ—ñanagürü. Rü ֆľիǣӕ̲ǣ͑ǣɥ̲фӥ͑ǣɥфӥҡӥľфӕիüۡ iyaxu, фӥ̲͑ի%͑ǣɥǣӥɗֆĀӥիËȍɗՓľ. 66ॸRü guma Abraáüۡarü duüۡ rü Ichaámaxã nüxüۡ nixu ga guxüۡma ga yema nüxüۡ ngupetüxüۡ. 67ॸRü yexguma ga Ichaá rü norü mamá ga SárachiüۡՓ Rebécaxüۡ naga, фӥ͑ǣɥ̲ի%͑ի%xma۳x. Ѡӥ͑ӥ̲ǣʊËȍфӥЙΎф%Ëӥ͑ǣɥիüۡ nangechaüۡ, rü yemaacü nüxüۡ‫ ڟ‬inarüxo ga naéca۳x nax nangechaüۡxüۡ. …… Nayu ga Abraáüۡ rü inanata۳xgü

Abraáüۡ rü namaxüۡ ga 175 ga taunecü. 8ॸRü nüma ga ۡ Abraáü rü nayu yerü marü nayaxüchi, rü natanüxüۡgü ga yuexüۡҡ͑ӥՓ͑իӡ. 9-10ॸRü nanegü ga Ichaá rü Ismaé rü yema naxmaüۡ ga MaxpéraxüۡҡՓ naxca۳x nataxexüۡgu nayanaxücuchigü. Rü yema naxmaüۡ фӥɥ͑ľǣͅáüۡrearü ŃѸҡľՓ͑͑ǣľի̲ǣƄƸóüۡфӥ͑͑ľՓ. (Rü nüma ga Efóüۡ rü Itítatanüxüۡ ga æȍΎ͑͑ľ͑ɗիɥ.) Rü yema naxmaxüۡgu ͑ɗիɥǣk¡фáüۡxüۡ yanaxücuchigüxüۡ ͑ǣɥիüۡtagu ga naxma۳x ga Sára. ……

25

7ॸRü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ25 Ichaá rü 40 ga taunecü nüxü‫ۡڟ‬ nayexma ga yexguma naxãxma۳xgu ͑ǣɥ̲ի%ǣѠľ¡ŃËǣ´ľҡӕŃËӥǣ Labáüۡeya۳x ga Araméucüã۳xgü ga Padáüۡ-aráüۡanegu ãchiüۡgüxüۡ. 21ॸRü yexguma Ichaá ñuxre ga taunecü RebécaxüۡҡՓ͑ֆľի̲ǣӕ, rü tama nüxü‫ ۡڟ‬ixãxacü. Rü yemaca۳x ga Ichaá rü Cori ya Tupanana naca nax naxãxacüxüۡca۳x ga naxma۳x. Rü nüma ga Tupana rü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥǣ͑Ύфӥֆӕ̲ӥxŕ rü ixãxacü. 22ॸNatürü nataxree۳xpü۳x ga ͑ǣɥիËӥǣ͑ǣɥ͑ӥǣӕ͑ӥǣӥda۳i ۳xüۡ. Rü yemaca۳x ñaxüۡǣӕɗфӥիɥ͑ӥ: “Ngŕxguma tá ngŕ̲%Ëӥֆիɥǣӥǣӕɗ͖¡ӕիüۡgü ¿rü ta۳xacüruxüۡ ichamaxüۡxüۡ?ٚ, ñaxüۡgu ɗфӥիɥ͑ӥ. Rü yemaca۳իǣ͑ǣɥ̲ǣ Rebéca rü Cori ya Tupanana ica yemachiga. 23ॸѠӥҽӕЙ͑фӥ͑ǣɥիüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —Nataxree۳xpü۳x 20ॸRü

͑ɗիɥɗngŕ̲Ëӕ͑ľǣӥɗËӕ͑ӥՓ ngŕxmagüxüۡ. Rü nüma i taxre rü ՓӥիɗËȍɗǣӥҡ͑Ëȍɗüۡanemaxã inacua۳x. Rü naxüۡpa nax nabuexüۡ rü nügü nadai. ѠӥՓӥիɗҡ͑ɗիɥɗфӥЙΎф̲ľիüۡ. Rü ngŕma rübumaexüۡ rü ngŕma rüyamaexüۡфӥֆľիľфҡ͑ɗիɥ —ñanagürü. 24ॸѠӥ͑ǣɥфӥ͑ǣӕ͑ľիüۡՓ nangu ga nax naxíraxacüxüۡ ga Rebéca. Rü nataxree۳xpü۳x. 25ॸѠӥǣӕ̲͑ǣɥ͑ľǣ nüxíra bucü rü nadauyáe rü naxãta۳xaxüۡne. Rü Echaúgu nanaxüégagü. 26ॸѠӥֆľ̲Փľ͑͑¡ӕǣ naenexŕ. Rü Echaúme۳xtü۳xügu ֆ͑ǣɥ%Ëӥ̲͑¡ӕ. Rü yemaca۳x Acóbugu nanaxüégagü. (Rü ngŕma naéga rü IyauxՓa۳xexüۡ, ñaxüۡËȍɗǣ͑ɗիɥ.) Rü nüma ga Ichaá rü 60 ga taunecü nüxüۡ‫ڟ‬ nayexma ga yexguma nabuegu ga guma ͑ǣɥ͑ľǣӥǣѠľ¡ŃË. 27ॸRü yema taxre ga

38 bucügü rü nayae. Rü Echaú rü naixnecü ͑Ύфӥ̲ľ͑ɗիɥфӥՓӥфՓ%ŕxüۡËӥ͑ɗիɥ. ͮҡӥфӥǣkËΔ¡ӕфӥ͑Ύфӥ̲ľ͑ɗիɥǣ ɥфӥ͑ǣɗË̲͑͑ի͑ֆľի̲իüۡ. 28ॸRü nüma ga nanatü ga Ichaá rü yexera Echaúxüۡ nangechaüۡ ֆľфӥ͑Ύфӥ̲ľ͑ɗիɥ ga nax nangΦõxüۡ ga yema naexüۡmachi ga Echaú imáxüۡ. Natürü ga naxma۳x ga Rebéca rü yexera Acóbuxüۡ ingechaüۡ. 29ॸѠӥՓӥիɗǣ͑ǣӕ͑ľիüۡ, ga yexguma kËΔ¡ӕɞիӥՓľ̲ü۳xgux, rü nüma ga Echaú фӥ̲ի͑ľľՓ͑ľ͑իӡфӥЙΎф%Ëӥ nipaxüchi. 30ॸRü Acóbuxüۡ ñanagürü: —‫ع‬ҽիӡËȍɗ̲Ëӕիüۡ‫ ڟ‬namexüۡ i chomaxã cungauxgu i ngŕma curü õna i dautanüxüۡ? Erü ngŕmatáma taiyamaxã chayu —ñanagürü. (Rü yemaca۳x ga Echaú rü Edóüۡmaxã rü ta nanaxugü ֆľфӥ͑Ύфӥ̲ľ͑ɗիɥǣֆľ̲Υ͑ǣ dautanüxüۡ.) 31ॸRü yexguma ga Acóbu rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Nangexma i ngŕma cuxna üxüۡ erü tanatünane ya ֆËӥнӕɗիɥ, rü chanaxՓa۳xe i ñaa õnaca۳x choxna cunaxã i ngŕma cuxna üxüۡ —ñanagürü. 32ॸRü yexguma ga Echaú rü ñanagürü: —¿Ta۳իËӥՓËȍɗËȍΎիü‫ۡڟ‬ namexüۡ i ngŕma nüxüۡ quixuxüۡ i choxna üxüۡ? Erü choxüۡ cudau nax taiyamaxã chayuxchaüۡxüۡ —ñanagürü. 33ॸRü yexguma ga Acóbu rü ñanagürü: —¡Tupanaégagu chomaxã nüxüۡ ixu nax aixcüma tá choxna cunaxãxüۡ i ngŕma cuxna üxüۡ! —ñanagürü ga Acóbu. Rü yexguma ga Echaú rü Tupanaégagu Acóbuna nanaxã ga yema naxca۳x ínaca۳xaxüۡ. 34ॸRü yexguma ga Acóbu rü ƄËȍә͑͑͑ի%ǣЙӡфӥǣӕ̲ purutuarü dautanüne. Rü yexguma ̲фӥËȍɗ¡ӥՓфӥիľՓֆ͑ǣӕիǣӕǣ Echaú, фӥɗ͑Ëȍɗфӥɞ͑ɗիӡ. Rü tama nagu

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ25–27

39 ͑фӥիɥ͑ӥǣֆľ̲͑Ύфӥyamaeca۳x nüxna üxüۡ ga naeneena naxãxüۡ. …… Echaú naxma۳xgüchiga

rü 40 ga taunecü nüxüۡ‫ڟ‬ ͑ֆľի̲ǣֆľիǣӕ̲͑ǣɥ̲ի% naxãxma۳xgu ga Yudí ga Itítatanüxüۡ ga Bérixacü. Rü yexgumarüxüۡ ҡ͑ǣɥ̲ի% naxãxma۳x ga Bachemá ga nai ga Itítatanüxüۡ ga Elóüۡacü. 35ॸNatürü ga Ichaá rü Rebéca rü taguma yema naneã۳xgümaxã nataãxŕgü.

26

34ॸEchaú

Ichaá rü Acóbumaxã rü Echaúmaxã mexüۡ naxuegu

27

1ॸRü Ichaá rü marü nayaxüchi rü nangexetü. ѠӥՓӥիɗǣ ngunexüۡgu rü nane ga rüyamaecü ga Echaúca۳x naca. Rü ñanagürü nüxüۡ: —Pa Chaunex —ñanagürü. Rü Echaú nanangãxüۡ rü: —‫͵ع‬ӕիӡ͖Ëӕիüۡ, Pa Papáx? —ñanagürü. 2ॸRü yexguma ga Ichaá rü ñanagürü: —Cuma choxüۡ cudau nax marü chayaxüchixüۡ rü ngexüۡrüüxüۡ i ñaa ngunexüۡgügu rü tá

chayu. 3ॸRü ngeۡmaca۳x chanaxՓa۳xe i Ëӕ͑ֆիӕֆËӕфӥՓӥффӥ͑ɗի͑ľËӥՓ ËӕիӡфӥËӕֆ̲ի͑ľľфӥ͑ľիüۡta quima۳x. 4ॸ¡Rü ñu۳իӡËȍɗcha۳u۳xca۳x naxü i õna i dexechitanüxüۡ i chaua۳իՓËȍɞիüۡ! ¡Rü nua nange nax chanangΦxüۡca۳x! Rü ñu۳իӡËȍɗҡҽӕЙ͑Ńǣǣӕ̲ľիüۡ cumaxã chaxuegu naxüۡpa nax chayuxüۡ —ñanagürü. 5-6ॸNatürü yexguma nane ga Echaúmaxã yadexa۳xgu ga Ichaá, rü Ѡľ¡ŃËфӥ¡ľի̲ֆŃ̲ɗфӥիɥ͑ӥ. Rü yemaca۳x, yexguma Echaú nanatüca۳x ĀӕիËȍɗҡՓ̲ի͑ľľՓ͑իӡֆ͑ľ, rü ͑ǣɥ̲ǣѠľ¡ŃËфӥnaxca۳x ica ga

kËΔ¡ӕǣǣӕ̲͑ǣɥ͑ľǣфӥ¡ӕ̲ľËӥ. Ѡӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ͑ӥիüۡ: —Dücax, tüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥֆËӕ͑ҡӥ͑իcuenexŕ ya Echaúmaxã nax ítidexaxüۡ. Rü ñatagürü nüxüۡ: 7ॸ٘‫ͅؽ‬ի͑ľľՓ͑իӡфӥcha۳u۳xca۳x naexüۡta ima۳x! ¡Rü naxü i õna i dexechitanüxüۡ i chaua۳իՓËȍɞիüۡ! ¡Rü nua nange nax chanangΦxüۡca۳x! Rü ñu۳իӡËȍɗҡҽӕЙ͑Ńǣǣӕ̲ľիüۡ cumaxã chaxuegu naxüۡpa nax chayuxüۡٚ, ñatagürü nüxüۡ. 8ॸ¡Rü dücax, Pa Chaunex, choxüۡ‫ ڟ‬ɗфӥիɥ͑ӥɗ͖Ëӕ̲ի% nüxüۡ chixuxüۡ! 9ॸ¡Rü yéa cábrapӦüۡՓ ͑իӡфӥngŕma rümemaexüۡҡ͑ӥՓ nayaxu i taxre i cábraxacügü! Rü choma rü ngŕ̲Փҡҡӥmaca۳x chanamexŕxŕ i õna i dexechitanüxüۡ i tümaa۳իՓËȍɞիüۡ. 10ॸѠӥËӕ̲ҡ͑ɗիɥɗҡӥmaca۳x ngŕm ‫ ڟ‬a cungexüۡ nax tachibüxüۡca۳x, rü ngŕmaãcü tá Tupanaégagu mexüۡ cumaxã taxuegu naxüۡpa nax tayuxüۡ —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 11ॸNatürü nüma ga Acóbu rü naéxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —Chauenexŕ rü naxãxta۳xaxüۡne, natürü choma rü tama ngŕxgumarüxüۡ Ëȍɗիɥ. 12ॸRü ngŕxguma Papá choxüۡ ingΦgü۳xgu rü choxüۡ tacua۳xgu, фӥ͑ǣӕҡҡфӥիɥ͑ӥ nax tümagu chidauxcüraxüۡxüۡ. Rü ngŕիǣӕ̲фӥҡիӡҡ̲̲ľիüۡ chomaxã taxuegu, rü chixexüۡ tá chomaxã taxuegu —ñanagürü. 13ॸͮҡӥфӥǣ͑ǣɥ̲ǣ͑Ń rü inangãxüۡ фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Pa Chaunex, rü ngŕxguma chixexüۡ cumaxã taxuegu۳xgu ¡rü chaugu nangu! Natürü i cumax, rü chanaxՓa۳xe i cunaxü i ngŕma cumaxã nüxüۡ chixuxüۡ. ¡Rü paxa ͑Փ͑իӡɗngŕma cábraxacügü! —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 14ॸRü yexguma ga Acóbu фӥ͑Փ͑իӡǣֆľ̲Ë¡фիËӥǣӥфӥ naéca۳x yéma nanagagü. Ѡӥ͑ǣɥ̲ǣ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ27 naé rü inamexŕxŕ ga õna ga idexechitanüxüۡ ga Ichaáa۳իՓËȍɞիüۡ. 15ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ɗ͑ֆիӕǣфӥ̲ľ̲ľիüۡ

ǣƄËȍәËȍɗфӕǣɥЙҡǣӕ̲͑ի% nanguxüۡxüۡ. Rü yemagu iyacu۳xeۡxeۡ ga ǣӕ̲͑ǣɥ͑ľǣфӥ¡ӕ̲ľËӥǣkËΔ¡ӕ. 16ॸRü ñu۳իӡËȍɗֆľ̲ cábraxacücha۳xmüxüۡmaxã inaxüxchiüۡchacüxü ga Acóbu. Rü ínangexta۳xaremüxüۡՓфӥҡɗ͑իӦǣ yema naxcha۳xmü. 17ॸRü nüxna inaxã ga yema idexechitanüxüۡ ǣΥ͑фӥЙӡǣ namexŕŕxüۡ. 18ॸRü nüma ga Acóbu rü tümaxüۡtagu naxücu ga nanatü ga ítayexmaxüۡՓ, rü ñanagürü tüxüۡ: —Pa Papáx, marü íchangu —ñanagürü. Rü tüma rü ítaca, rü ñatagürü: —‫ͮع‬ǣľիËӥфӥӥËӥֆËȍӕ͑ľнӕɗիɥիüۡ? —ñatagürü. 19ॸRü yexguma ga Acóbu rü: —Choma rü cune ya yacü ya Echaú Ëȍɗիɥ. Rü marü chanaxü i ngŕma chomaxã nüxüۡ quixuxüۡ. ¡Rü írüda rü írüto nax cunangΦxüۡca۳x i ñaa naexüۡmachi i cuxca۳x chimáxüۡ, rü ñu۳իӡËȍɗ̲ľիüۡ chomaxã naxuegu! —ñanagürü. 20ॸRü yexguma ga Ichaá rü nüxna taca, rü ñatagürü: —¿Ñuxãcü paxa cuxãéxüۡ, Pa Chaunex? —ñatagürü. Rü nüma ga Acóbu rü tüxüۡ nangãxüۡ, rü ñanagürü: —Nüma ya Cori ya curü Tupana choxüۡ narüngüۡxeۡe ۡ rü ngeۡmaca۳x paxama nüxüۡ ichayangau —ñanagürü. 21ॸNatürü ga nüma ga Ichaá rü ñanagürü nüxüۡ: —‫ؽ‬æի͑ӕ͑իӡ! Rü cuxüۡ chingΦgüchaüۡ rü aixcüma chaune ya ƄËȍәнӕɗիɥ—ñanagürü. 22ॸRü Acóbu rü nanatüxüۡҡՓ͑իӡ͑ի͑ӥիüۡ tingΦgüxüۡca۳x. Rü yexguma ga Ichaá rü ñanagürü: —æӕǣфӥkËΔ¡ӕǣ͑ɗիɥ ͑ҡӥфӥËӕËȍËӥիӥфӥƄËȍәËȍËӥիӥ͑ɗիɥ

40 —ñanagürü. 23-24ॸRü yemaacü tama Acóbuxüۡ tacua۳x, yerü poraãcü naxãxta۳xachacüxü naenexŕ ga Echaúrüxüۡ. Natürü yexguma marü tá mexüۡ namaxã taxueguchaxüۡgu rü Փľ͑իфӥ͑ӥի͑ҡË, rü ñatagürü nüxüۡ: —‫ع‬kɗիËӥ̲ֆɗիɥիüۡ i chaune ya ƄËȍәнӕɗիɥիüۡ? —ñatagürü. Rü nüma ga Acóbu rü tüxüۡ nangãxüۡ, rü: —Ngüۡ, ƄËȍәËȍɗիɥ—ñanagürü. 25ॸRü yexguma ga nanatü rü ñatarügü nüxüۡ: —¡Cü, choxüۡ nachibüxŕxŕ, Pa Chaunex, nax chanangΦxüۡca۳x i ngŕma cuexüۡ! Rü ngŕ̲Փľ͑ҡ̲ľիüۡ cumaxã chaxuegu —ñatarügü. Rü nüma ga Acóbu tüxüۡ nachibüxŕxŕ ga nanatü rü bínu rü ta tüxna nanaxã. Rü nüma ga Ichaá rü nachibü rü naxaxe. 26ॸRü yexguma ga Ichaá rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Chorü ͑ǣɗË̲͑իӥф͑իӡ, Pa Chaunex, rü choxüۡ nachúxu! —ñanagürü. 27ॸRü yexguma Acóbu nanatüna nangaicamagu nax nachúaxüۡca۳x, rü ͑ӥ̲ǣʊËȍфӥ͑͑ľËȍɗфӕǣӕ͑Փɥիɥ. Rü yexguma ga Ichaá rü mexüۡ namaxã naxuegu, rü ñanagürü: —͵͑ɗիɥɗ naema ya chaune ya Echaú. Rü ngŕma ͑ľ̲фӥ͖Ύ̲Փӥիɗɗ͑͑ľɗ chi ۳xemaxüۡ i Tupana mexüۡ namaxã uxeguxüۡrüxüۡ ͑ɗիɥ. 28ॸ¡Rü Tupana cuxna naxã ya pucü rü mea naxügü i cunetügü nax namuxüۡca۳x i curü trígu rü curü bínu! ‫ؽ‬Ѡӥ̲ӕիӡËȍɗիüۡ i duüۡxüۡgü cuxü‫ۡڟ‬ puracüe! 29ॸ¡Rü cuxme۳իՓ͑͑ǣľի̲ǣӥ i muxüۡ i nachixüۡanegü! ¡Rü cueneegümaxã inacua۳x rü cupe۳xegu ‫ ڟ‬ü۳xügü! Rü yíxema chixexüۡ nacaxãp Ëӕ̲ի%ӕľǣӕǣӦիľ, rü Tupana rü tá chixexüۡ tümamaxã naxuegu. Rü yíxema mexüۡ Ëӕ̲ի%ӕľǣӕǣӦիľфӥҽӕЙ͑фӥҡ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ27

41 mexüۡ tümamaxã naxuegu —ñanagürü. yexguma Ichaá nüxüۡ rüchauxgu ga Acóbumaxã nax mexüۡ naxueguxüۡ, rü ɞ͑իӡիӡǣkËΔ¡ӕ. Ѡӥ͑Փľɞ͑͑ǣӕ̲ ǣƄËȍәǣ̲ի͑ľľՓ͑ľ͑իӡիüۡ. 31ॸRü nüma rü ta ga Echaú rü nanatüca۳x nanaxü ga õna ga idexechitanüxüۡ ga chianexüۡ. Rü nanatüxüۡҡՓ͑͑͑ǣľ. Rü ñanagürü tüxüۡ: —Pa Papáx ¡írüda rü nangõ۳x i ñaa naexüۡmachi i choma cuxca۳x chimáxüۡ, rü ñu۳իӡËȍɗ̲ľիüۡ 30ॸRü

chomaxã naxuegu! —ñanagürü. 32ॸRü nüma ga Ichaá rü nüxna naca rü ñanagürü: —‫ع‬ҽľիŃнӕɗիɥ? —ñanagürü. Rü nüma ga Echaú rü tüxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —æȍΎ̲͑ɗիɥɗËӕ͑ľֆֆËӥ ֆƄËȍәËȍɗիɥիüۡ —ñanagürü. 33ॸRü nüma ga Ichaá rü poraãcü naba۳i ۳xãchiãxŕ, rü niduxruga, rü ñanagürü: —¿Eۡ۳ի͑ҡľիŃҡɗիɥֆֆɞիľ̲ ̲ի͑ľľՓӡxŕ rü cha۳u۳xca۳x nua nangexe i ngŕma õna i idexechitanüxüۡ? Choma rü marü chanangõ۳x i guxüۡma i norü õna cuxüۡpa nax ícunguxüۡ. Rü marü mexüۡ namaxã chaxuegu, rü ñu۳xma i nüma rü marü nanayaxu i ngŕma mexüۡ —ñanagürü. 34ॸRü yexguma ga Echaú yema nanatü namaxã nüxüۡ ixuxüۡxüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕ, rü poraãcü naxaxu. Rü aita naxüãcüma ñanagürü: —Pa Papáx ¡chomaxã rü ta mexüۡ naxuegu! —ñanagürü. 35ॸNatürü nüma ga Ichaá rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —ͅфӥ͑ӕ͑իӡֆcuenexŕ rü choxüۡ ͑ՓΎ̲ӥxŕxŕ, rü ngeۡmaca۳x mexüۡ namaxã chaxuegu, rü nüma nanayaxu i ngŕma mexüۡ i cuxca۳xchire۳x ɗիɥիüۡ —ñanagürü. 36ॸRü yexguma ga Echaú rü tüxüۡ nangãxüۡ, rü ñanagürü: —Yemaca۳իֆɗիɥիüۡ ga Acóbugu

naxüégagüãxüۡ. Ѡӥ̲фӥ͑Ύфӥҡիфľ͑ɗիɥ nax yadoraxüۡ rü choxüۡ ͑ՓΎ̲ӥxŕŕxüۡ. Rü noxri rü marü choxna nayapu i ngŕma nax charüyamaexüۡca۳x choxna üxüۡ. Rü ñu۳xma rü choxna nayapu i ngŕma mexüۡ i chomaxã cuxueguchaüۡchiréxüۡ. ¿Rü nataxuxüۡma i to i mexüۡ i choxü‫ ۡڟ‬ícuyaxüxŕŕxüۡ? —ñanagürü. 37ॸRü yexguma ga Ichaá rü nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —Dücax, choma rü marü Acóbumaxã chanaxuegu nax naxme۳իՓËӕ͑ǣľի̲իüۡ rü namaxã nüxüۡ chixu nax guxüۡma i natanüxüۡgü rü ta naxme۳իՓ͑͑ǣľի̲ǣӥիüۡ. Rü ngŕxgumarüxüۡ ta namaxã chanaxuegu nax namuxüۡ i norü trígu rü norü bínuchiü. Rü ñu۳xma Pa Chaunex ¿rü ta۳xacü tá cuxca۳x chaxüxüۡ? —ñanagürü. 38ॸRü nüma ga Echaú rü nanatüxüۡ naca۳ax۳ üۡama, rü ñanagürü: —¿Eۡ۳xna ՓӥիɗիɗËҡ̲ɗ̲ľիüۡ ͑ɗիɥɗËӕիӕľǣӕիüۡ? ¡Rü chomaxã rü ta mexüۡ naxuegu! —ñanagürü. Rü aita naxüãcüma naxaxu. 39ॸRü yexguma ga nanatü ya Ichaá, rü ñatagürü nüxüۡ: —Cuma rü ngŕma naane i mexüۡarü yáxüۡՓҡ cumaxüۡ i ngextá taguma ínapuxüۡՓ. 40ॸRü curü taramaxã tá cugü ícupoxüۡ, rü cuenexŕarü duüۡxüۡ ҡнӕɗիɥ. Natürü ngŕxguma cumuarü duüۡxüۡãx۳ gu, rü tá cuenexŕna ícunguxuchi —ñatagürü. Acóbu rü Echaúcha۳իՓ͑ɗիӡ 41ॸѠӥֆľիǣӕ̲ËӥфӥՓǣƄËȍәфӥ Acóbuchi naxai naxca۳x ga yema mexüۡ ga Acóbumaxã taxueguxüۡ ga nanatü. Rü nüma ga Echaú rü ñaxüۡǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ: “Rü Papá rü paxa tá tayu, фӥҡӥ̲Փľ͑ rü tá chayama۳x ya chauenexŕ ya kËΔ¡ӕٚ, ñaxüۡǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ. 42ॸRü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ27ٍॷ28 ֆľիǣӕ̲ֆľ̲ƄËȍә͑ǣӕфӥիɥ͑ӥիüۡ nacua۳xgu ga Rebéca, rü Acóbuca۳x ingema, фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ͑ӥիüۡ: —Dücax, cuenexŕ ya Echaú rü nanu rü cuxüۡ nimáxchaüۡ naxca۳x i ngŕma mexüۡ i cunatü cumaxã ueguxüۡ. 43ॸRü ngeۡmaca۳x, Pa Chaunex ¡rü choxüۡ‫ ڟ‬ɗфӥիɥ͑ӥ, rü ñu۳xmatama Aráüۡ͑ľՓ͑իӡɗ chauenexŕ ya LabáüۡchiüۡՓ! 44-45ॸ¡Rü ‫ ڟ‬a nangexma i ñuxre ya taunecü ngŕm ñu۳xmatáta nangüxmü ya cuenexŕ rü nüxüۡ iyanangüma ga yema namaxã cuxüxüۡ! Rü ngŕxguma marü nüxüۡ ‫ ڟ‬a iyanangümagu, rü cuxca۳x tá ngŕm ۡ chamuga nax cutáeguxüca۳x. Erü tama chanaxՓa۳իľɗՓӥիɗҡ̲ɗ͑ǣӕ͑ľիüۡgu nax choxü‫ ۡڟ‬peyuexüۡ i pema i taxre i chaunegü —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 46ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ ga Rebéca rü Ichaámaxã iyadexa, rü ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —ġӥիՓ͑ӥիüۡ charüchau i nacüma i ngŕma taxre i Itítatanüxüۡ i Echaú namaxã ãmaxüۡ. Rü ngŕxguma chi kËΔ¡ӕфӥՓӥիɗɗngŕma númacüã۳x i Itítatanüxüۡmaxã naxãxma۳xgu, rü ͑фӥ̲ľ̲ľ͑ɗիɥɗ͑ΎիҡËӥ̲Ëȍֆӕիüۡ —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 1ॸRü yexguma ga Ichaá, rü nane ga Acóbuca۳x naca rü mexüۡ namaxã naxuegu. Rü ñu۳իӡËȍɗnanaxucu۳xeۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —Tama chanaxՓa۳xe i nuxma Canaáüۡcüã۳x i ngexüۡmaxã cuxãxma۳x. 2ॸ¡Rü yéa Padáüۡ-Aráüۡarü ͑͑ľՓ͑իӡɗ͑ËȍɗüۡՓֆËӕфӥo۳xi ya Betué, rü ngŕxma yaxãxma۳իՓӥիɗɗ naxacümaxã ya cuta ya Labáüۡ! 3ॸ¡Rü ҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmacü rü cuxüۡ rüngüxۡ eۡxeۡ фӥ̲͑ӕիӡchixŕŕã i cutaagü nax ngŕmaãcü muxüۡma i nachixüۡane ËӕՓ͑͑ǣΔիücۡ a۳x! —ñanagürü. ……

28

42

Tupana rü Acóbuca۳x nango۳x ga Betélwa 10ॸѠӥ͑ӥ̲ǣkËΔ¡ӕфӥɗ͑իӡ%Ëȍɗǣ ´ľËȍŃ¡Փ. Rü AráüۡՓĀիüۡ ga ̲͑Փ͑իӡ. 11ॸѠӥֆľիǣӕ̲Փӥիɗǣ ͑ËȍɗËՓ͑͑ǣӕիǣӕ, rü yexma nape yerü nachüta. ѠӥՓӥիɗǣ͑ӕҡ nanayaxu, norü cüxeruxüۡ. Rü inaca rü nape. 12ॸRü yéma naxãnegü. Rü yema ͑͑ľǣӥՓфӥ͑ӥիüۡ ͑ĀӕǣՓӥիɗǣ toxõõne ga ñaa naanegu caxüne rü Āիӡǣӕիüۡ ǣ͑͑ľՓ͑ǣӕիüۡne. Rü ǣӕ̲Փɞ͑фӥիɥǣӥфӥ͑իɥǣӥǣ Tupanaarü orearü ngeruxüۡ ɗĀիӡËӥã۳x. 13ॸRü yexgumarüxüۡ ta nüxüۡ nadau ga Cori ya Tupana ga naxüۡtagu chicü. Rü nüma ga Tupana rü ñanagürü nüxüۡ: —æȍΎ̲͑ɗիɥɗËӕфӥo۳xi ya Abraáüۡarü Tupana, rü cunatü ya Ichaáarü Tupana Ëȍɗիɥիüۡ. Rü tá cuxna chanaxã i ñaa ͑͑ľɗ͑ՓËӕЙľիüۡ, nax cuxrü rü Ëӕҡǣӥфӥֆɗիɥիüۡca۳x. 14ॸRü nümagü i Ëӕҡǣӥфӥҡ̲͑ӕիӡËȍɗ͖Ύ̲ Փɗիӥ̲ӥchicute۳xerüxüۡ, rü guxüۡ i ͑͑ľՓҡ͑͑ǣӕǣӥ͖u۳xmatáta ͑ΔфҡľՓфӥѸәфՓфӥŃѸҡľՓфӥΎŃѸҡľՓ nangugü. Rü cugagu rü cutaagügagu tá nüxüۡ charüngüۡxeۡe ۡ i guxüۡtáma i duüۡxüۡgü i ñoma i naanecüã۳x. 15ॸRü choma rü cumaxã changexma. Rü ͑ǣľիҡɞËӕիӡիüۡՓҡËӕի͑ËȍĀӕ. Rü ñaa naaneca۳իҡՓľ͑Ëӕիüۡ

chatáeguxŕxŕ. Rü tagutáma cuxna ËȍɗիӡǣËȍɗ, rü aixcüma tá chayanguxŕxŕ i guxüۡma i ngŕma cumaxã chaxueguxüۡ —ñanagürü. 16ॸRü ֆľիǣӕ̲ֆľ̲͑͑ľǣӥՓnaba۳i ۳xãchigu ga Acóbu, rü ñaxüۡǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ: “Aixcümaxüۡchi Cori ya Tupana ͑͑ӕի̲ɗ͖͑ËȍɗËՓ, rü choma rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ28ٍॷ29

43 tama nüxüۡ íchacua۳իٚ, ñaxüۡǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ. 17ॸRü poraãcü namuüۡ. Rü ñaxüۡgu ͑фӥիɥ͑ӥ: “Rü ñaa nachica rü naxüünexüۡchi. ѠӥĀ͑ɗիɥֆ Tupanachiüۡ. ѠӥĀիӡǣӕիüۡ i naanearü ɥã۳ի͑ɗիɥɗ͖͑ËȍɗËٚ, ñaxüۡgu ͑фӥիɥ͑ӥ. 18ॸRü moxüۡãcü pa۳xmamaxüۡchi ínarüda ga Acóbu. Rü nanayaxu ga guma nuta ga namaxã nacüxeruüۡácü. Rü ínanatoxŕxŕ ͑իՓӥիɗǣcua۳xruxüۡ ֆɗիɥիüۡca۳x, rü chíxüۡ naétü naba yerü naxüüne ga yema nachica. 19ॸRü yema ͑ËȍɗËՓфӥ͑ӡիËӥ̲фӥ͑ֆľի̲ǣ Փӥիɗǣɥ͑ľǣ̞әիǣӕ%Ńǣ͑ľ. Natürü nüma ga Acóbu rü nanaxüchicüxü ga naéga ga yema nachica, rü Betélgu nanaxüéga. 20-21ॸѠӥֆľ̲͑ËȍɗËՓфӥ Acóbu inaxuneta rü ñanagürü: —Ngŕxguma Tupana choxüۡ íixümücügu, rü choxna nada۳u۳xgu i ËȍΎфӥ̲͑Փ, rü choxna naxãã۳xgu i chorü õna rü chauxchiru, фӥՓľ̲͑ľ chaunatüca۳x choxüۡ natáeguxeۡexۡ۳ gu, rü aixcümaxüۡchi chorü Cori ya Tupana tá ͑ɗիɥ. 22ॸRü daa nuta ya cua۳xruüۡxüۡ nua chatoxŕŕcü, фӥҽӕЙ͑Йҡҡ͑ɗիɥ. Rü dücax, Pa Tupanax, rü guxüۡma i chorü ngŕmaxüۡgü i choxna cuxãxüۡՓфӥ guxüۡgutáma cuxna chanaxã i ngŕma diézmo i cuxna üxüۡ —ñanagürü. Acóbu rü Aráüۡanewa nangu

29

1ॸѠӥkËΔ¡ӕфӥɗ͑ɗիӡËȍɗǣӥ, rü ĀӥիՓֆľ̲Āӕüۡxüۡgü ga üa۳xcü ͑ľӡիüۡՓ̲ֆľի̲ǣӥիüۡфӥ͑͑ľՓ nangu. 2ॸѠӥֆľ̲͑͑ľՓ͑ӥիüۡ nadau ǣՓӥիɗǣЙӕËȍӕ. Rü gumaxüۡtagu narüngüۡgü ga tomaepü۳xtücumü ga carnérugü, ֆľфӥǣӕ̲ЙӕËȍӕՓ͑ɗիɥǣ naxaxegüxüۡxüۡ. Ѡӥǣӕ̲ЙӕËȍӕфӥՓӥիɗ

ga nuta ga tacümaxã narüxüta. 3ॸRü ֆľիǣӕ̲ֆľի̲͑իɥtaque۳xegügu ga carnérugü, rü yema norü dauruüۡgü rü ínanaxügachigüxüۡ ga guma nuta nax norü carnérugü yaxaxegüxŕŕxüۡca۳x. Rü ñu۳իӡËȍɗՓľ͑իфӥ͑͑իӦҡüۡgüxüۡ ga guma puchu. 4ॸRü nüma ga Acóbu rü yema carnéruarü dauruüۡgüna naca, rü ñanagürü: —¿Ngextácüã۳իЙɗիɥǣӥɗ pemax, Pa Duüۡxüۡgüx? —ñanagürü. Rü nümagü nanangãxüۡgü rü ñanagürügü: —Toma rü Aráüۡanecüã۳իǣӥҡɗիɥǣӥ —ñanagürügü. 5ॸRü yexguma ga Acóbu rü ñanagürü: —¿Nüxüۡ pecuáxüۡ i pema ya Labáüۡ, ֆͮËΔիҡիɗիɥËӥ? —ñanagürü. Rü nümagü rü nanangãxüۡgü rü: —Ngüۡ, ngŕmáacü nüxüۡ tacua۳x —ñanagürügü. 6ॸRü ֆľիǣӕ̲ǣkËΔ¡ӕфӥՓľ͑ɞ͑ɗËËȍɗǣӥ rü ñanagürü: —‫͵ع‬ӕի%Ëӥֆɗիɥիüۡ i nümax? ‫ع‬Ѡӥҡ̲ֆĀՓľիüۡ? —ñanagürü. Rü nümagü rü nanangãxüۡgü rü ñanagürügü: —Tama nida۳իՓľфӥҡիӕիüۡma nüxüۡ naxüpetü. ¡Rü dücax, rü yéa nadau! Ѡӥֆľɗֆɗիɥɗ ͑իËӥɗѠнӕŃ́ɗ͑ǣɥфӥËф͑Ńфӕǣӥ̲ի% ‫͑ ڟ‬ľɗիӡ—ñanagürügü. ngŕ̲ …… 9ॸRü yexguma yema carnérugüarü dauruüۡgümaxã íyadexayane ga Acóbu, rü yéma ingu ga Raquél namaxã ga ͑ǣɥ͑ҡӥфӥËф͑Ńфӕǣӥ, ֆľфӥ͑ǣɥ̲͑ɗիɥ ga nüxna nadauxüۡ. …… 12ॸѠӥֆľիǣӕ̲kËΔ¡ӕ͑ǣɥ̲ի%͑ӥǣӥ ɗիӕիǣӕфӥ͑ӥ̲фӥѠľ¡ŃË͑ǣɥ͑ľ͑ի ֆɗիɥիüۡ rü Labáüۡҡի͑իֆɗիɥիüۡ, rü ͑ǣɥ̲ǣѠнӕŃ́фӥɗ͖%Ëȍɗ͑ի ͑ǣɥ͑ҡӥ̲ի%͑ӥիüۡ yanaxuxüۡca۳x. 13ॸRü yexguma Labáüۡ nüxüۡ ɥ͑ӥËȍɗǣǣӕǣ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ29 yéma nax nanguxüۡ ga Acóbu ga naeya۳x ͑ǣɥ͑ľ, rü paxa inañaãchi nax íyadauãxüۡ. Rü nüxna nana۳i ۳xãchiãcüma nüxüۡ narümoxŕ, rü nüxüۡ nachúxu. Rü nachiüۡՓ͑͑ǣ. Rü yixcüamaxüۡra rü Acóbu nüxüۡ nixu ga guxüۡma ga yema nanatüchiüۡՓ͑ӥիüۡ ngupetüxüۡ. 14ॸRü Labáüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —Aixcümaxüۡchi cuma rü chautanüxüۡxüۡËȍɗнӕɗիɥ—ñanagürü. Rü Փӥիɗǣҡӕľ̲Ëӥ̞¡áüۡxüۡҡՓ nayexma ga Acóbu. Acóbu rü Raquélca۳x rü Léaca۳x napuracü 15ॸRü

marü guma tauemacü ngupetü۳իǣӕՓľ͑, rü Labáüۡ rü Acóbuxüۡ ñanagürü: —Ngŕma nax chautanüxüۡ нӕɗիɥիüۡ, фӥҡիӡҡ̲ngeۡmaca۳x ngetanüãcüma choxüۡ‫ ڟ‬cupuracüechamare. ¡Rü chomaxã nüxüۡ ixu rü ñuxregu i cunaxՓa۳xexüۡ nax cuxüۡ‫ ڟ‬chanaxütanüxüۡ! —ñanagürü. 16ॸRü nüma ga Labáüۡ rü nüxüۡ‫ ڟ‬iyexma ga taxre ga naxacü. Rü ֆľ̲фӥֆ̲ľËӥфӥ̞Ń͑ɗիɥǣ͑ǣɥŃǣ. Ѡӥֆľ̲фӥ¡ӕ̲ľËӥфӥѠнӕŃ́͑ɗիɥǣ ͑ǣɥŃǣ. 17ॸѠӥ͑ǣɥ̲ǣ̞Ńфӥ ingechaüۡetücüraxüۡ, natürü ga Raquél rü guxüۡՓ̲ɗ̲ľիľËȍɗ. 18ॸRü nüma ga Acóbu, фӥѠнӕŃ́ɗֆɗիɥǣֆľ̲͑ǣɥիüۡ nangŕxŕŕcü. Rü yemaca۳x Labáüۡxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —Ngŕma cuxacü i irübumaecü i Raquélca۳x rü tá 7 ya taunecü cuxüۡҡՓËȍЙӕфËӥ —ñanagürü. 19ॸRü yexguma ga Labáüۡ rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Narümemae ͑իËӕի͑͑ǣɥիüۡ chamuxüۡ фӥҡ̲ɗՓӥիɗ i duüۡxüۡ i tama nüxüۡ chacuáxüۡna. ¡Rü nua chauxüۡҡՓ͑͑ǣľի̲! —ñanagürü. 20ॸRü yemaacü ga Acóbu rü 7 ga taunecü ͑ǣɥxca۳x napuracü ga Raquél. Natürü

44 Acóbuca۳x rü guma 7 ga taunecü rü tama ͑ӡիËӥËӥфիüۡ ͑ɗիɥֆľфӥЙΎф%Ëӥ͑ӥիü‫ۡڟ‬ ingúchaüۡxüۡchi. 21ॸRü yexguma marü yanguxgu ga guma 7 ga taunecü, rü nüma ga Acóbu rü Labáüۡmaxã nidexa rü ñanagürü: —‫ؽ‬æȍΎի͑͑ǣɥիüۡ namu i ѠнӕŃ́͑ի͑ǣɥ̲ի%Ëȍի%̲իücۡ a۳x, erü marü chayanguxŕxŕ ya yima taunecügü ya nagu cumaxã chaxunetacü nax ͑ǣɥxca۳x chapuracüxüۡ! —ñanagürü. 22ॸRü yexguma ga Labáüۡ rü naxacüxüۡ naxüchíxü ga nax naxãtéxüۡ. Rü yemaca۳x nüxna naxu ga guxüۡma ga duüۡxüۡgü ga norü ngaicamagu pegüxüۡ. 23ॸNatürü yema chütaxüۡgu ga Labáüۡ, rü naxacü ga Léaxüۡ nayaga rü Acóbuxüۡ ͑ǣɥիüۡ napexeۡxeۡ. Rü ֆľ̲ËӥǣkËΔ¡ӕфӥ͑ǣɥ̲ի%̲͑իüۡ. …… 25ॸRü moxüۡãcü ga Acóbu rü nüxüۡ nacua۳ի͑ի̞Ńֆɗիɥիüۡ ǣֆľ̲͑ǣɥ̲ի% inapecü. Rü nuãcüma Labáüۡna nayaca, rü ñanagürü: —¿Ta۳xacü chomaxã cuxü? ¿Tama eۡx۳ na Raquélca۳իֆɗիɥիüۡ ga cuxüۡ‫ڟ‬ chapuracüxüۡ? ¿Rü tü۳xcüüۡ i ñu۳xma i choxüۡ ËӕՓΎ̲ӥxŕŕxüۡ? —ñanagürü. 26ॸRü Labáüۡ rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Dücax, ҡ̲ҡΎËӥ̲͑ɗիɥ͑իngŕma rübumaecüxíra taxütéxüۡ. 27ॸ¡ƚcü ínangu۳xeۡxeۡ ɗՓӥիɗɗֆӥիӥ͑իֆǣәľիüۡ i ngŕ̲͑ǣɥËȍɞիӥɗ̞Ń! Rü ngŕ̲Փľ͑ ҡ͑ɗիɥɗËӕի͑͑ǣɥիüۡ tamuxüۡ i Raquél, ľǣËӕ̲фӥËӕфӥ̲ľֆɗիɥǣӕ͑ի͑ɗֆ 7 ya taunecü choxü‫ ۡڟ‬cupuracüxüۡ —ñanagürü ga Labáüۡ. 28ॸRü nüma ga Acóbu rü nanayaxu ga yema Labáüۡ namaxã nüxüۡ ixuxüۡ. Rü yexguma marü yagúegu ga Léachíxü, rü nüma ga Labáüۡ фӥkËΔ¡ӕ͑͑ǣɥիüۡ namu ga Raquél nax ͑ǣɥ̲ի%͑ի%̲իüۡca۳x. ……

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ29ٍॷ30

45 30ॸRü

yexguma ga Acóbu rü Raquélmaxã namaxüۡ. ѠӥՓΎΎ͑ɗǣ7 ǣҡӕ͑ľËӥ͑ǣɥxca۳x napuracü, natürü ЙΎф%Ëӥ͑ǣɥիüۡ nangechaüۡama, Léaarü yexera. Acóbu nanegü

nüma ga Cori ya Tupana nüxüۡ nadau nax tama Léamaxã nataãŕxüۡ ga Acóbu. Rü yemaca۳x ga Tupana rü nanaxՓa۳xe nax Acóbuaxüۡ‫ ڟ‬naxãxacüxüۡ ga Léa. ͮҡӥфӥǣѠнӕŃ́фӥ͑ǣɥիüۡ 31ॸRü

nangexacüxŕxŕ. 32ॸRü yemaacü ga Léa rü Acóbuaxüۡ‫ ڟ‬ixãxacü, rü Rubéüۡgu inaxüéga. (Rü ngŕma naéga rü “Tupana choxüۡ nadau nax changechaüۡxüۡٚ, ñaxüۡËȍɗǣ͑ɗիɥ.) Rü yemagu inaxüéga yerü ñaxüۡǣӕɗфӥիɥ͑ӥ: “Rü Tupana choxüۡ nadau nax changechaüۡxüۡ, rü ñu۳xma ya yimá chaute rü tá choxüۡ nangechaüۡٚ, ͑ǣɥǣӥфӥǣӥǣ͑ǣɥ%xŕՓ. 33ॸRü guma ͑ǣɥ͑ľՓľ͑фӥՓľ͑ɗի%իËӥǣ̞Ń, rü guma rü ChimeӢgu inaxüéga. (Rü ngŕma naéga rü “Tupana choxüۡ ͑իɥ͑ӥٚ, ñaxüۡËȍɗǣ͑ɗիɥ.) Rü yemagu inaxüéga yerü ñaxüۡǣӕɗфӥիɥ͑ӥ: “Tupana rü marü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥ͑իҡ̲ chomaxã nataãxŕxüۡ ya chaute, rü ngeۡmaca۳իՓľ͑Ëȍի%իËӥٚ, ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ ǣ͑ǣɥ%xŕՓ. 34ॸѠӥՓľ͑իфӥɗի%իËӥ, rü guma rü Lebígu inaxüéga. (Rü ngŕma naéga rü “ChauxüۡҡՓ̲ngŕxmaxüۡٚ, ñaxüۡËȍɗǣ͑ɗիɥ.) Rü yemagu inaxüéga yerü ñaxüۡǣӕɗфӥիɥ͑ӥ: “Rü ñu۳xma ya chaute rü chomaxã tá inarüxã۳u۳ۡx, erü marü tomaepü۳xcüna nüxüۡ‫ ڟ‬Ëȍի%իËӥٚ, ͑ǣɥǣӥфӥǣӥǣ͑ǣɥ%xŕՓ. 35ॸѠӥՓľ͑իфӥ Acóbuaxüۡ‫ ڟ‬ixãxacü ga Léa, rü guma rü Yudágu inaxüéga. (Rü ngŕma naéga rü “Tupanaxüۡ chicua۳xüxüۡٚ, ñaxüۡchiga

͑ɗիɥ.) Rü yemagu inaxüéga yerü ñaxüۡgu ɗфӥիɥ͑ӥ: “Rü ñu۳xma rü tá Tupanaxüۡ chicua۳xüxüۡٚ, ñaxüۡǣӕɗфӥիɥ͑ӥ. Rü ֆľ̲Փľ͑фӥɗֆ͑ǣľֆľիËӥ. …… 22ॸͮҡӥфӥǣҽӕЙ͑фӥ͑ǣɥի͑ nacua۳xãchi ga Raquél, rü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥǣ͑ǣɥфӥֆӕ̲ӥxŕ. Rü yemaca۳x ǣҽӕЙ͑фӥ͑ǣɥիüۡ naxãxacüxŕxŕ. 23-24ॸRü yexguma naxãxacügu namaxã ga guma nüxíraxüۡËӥǣ͑ǣɥ͑ľфӥ ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Tupana rü marü choxna nanayaxu ga yema guxchaxüۡ ga noxri namaxã changexacüxüۡ. Rü chierüna choxüۡ‫ ڟ‬nangexmagu ya nai ya chaune —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. Rü yemaca۳x Yúchegu inaxüéga. (Rü ngŕma naéga rü “Chierüna choxü‫͑͑ ۡڟ‬ǣľի̲ǣӕֆ͑ɗٚ, ñaxüۡËȍɗǣ͑ɗիɥ.)

30

Guxchaxüۡgü nügümaxã naxüe ga Acóbu rü Labáüۡ 25ॸRü

yexguma Yúchemaxã nadoxme۳իǣӕՓľ͑ǣѠнӕŃ́, rü Acóbu rü Labáüۡxüۡ ñanagürü: —¡Choxüۡ inge۳x ͑իՓľ͑ËȍӕËȍɗüۡaneca۳x chatáeguxüۡca۳x! 26ॸRü ngeۡmaca۳x chanaxՓa۳xe i choxna cuxãga nax chayagagüxüۡca۳x i chaunegü rü cho۳xma۳xgü yerü yemagüca۳ի͑ɗիɥǣ cuxüۡҡՓËȍЙӕфËӥիüۡ. Rü cuma rü meama nüxüۡ cucua۳x nax ñuxãcü mea chayanguxŕŕxüۡ ga yema puracü ga cuxü‫ۡڟ‬ chaxüxüۡ —ñanagürü. 27ॸNatürü nüma ga Labáüۡ rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —‫ع‬ҽիӡËȍɗ̲Ëӕիüۡ‫ ڟ‬namexüۡ nax nua chauxüۡҡՓËӕ͑ǣľի̲իüۡ? Erü meama nüxüۡ chacua۳ի͑իËӕǣǣӕֆɗիɥիüۡ i Cori ya Tupana poraãcü choxüۡ rüngüۡxeۡexۡ üۡ. 28ॸ¡Rü chomaxã nüxüۡ ɗիӕɗ͖ӕիфľ͑ɗիɥɗ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ30ٍॷ31 cunaxՓa۳xexüۡ nax cuxü‫ ۡڟ‬chanaxütanüxüۡ! Rü ngŕma cuma naxca۳x ícuca۳xaxüۡex۳ pü۳x ҡ͑ɗիɥɗËӕիü‫ ۡڟ‬chanaxütanüxüۡ —ñanagürü. 29ॸRü yexguma ga Acóbu rü nanangãxüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —Cuma rü meama nüxüۡ cucua۳x nax ñuxãcü poraãcü cuxüۡ‫ ڟ‬chapuracüxüۡ rü meama cuxü‫ ۡڟ‬nüxna chadauxüۡ ga cuxüۡnagü. 30ॸRü yema noxretama ga cuxüۡnagü ga cuxü‫ۡڟ‬ yexmaxüۡ ga yexguma noxri nua changuxgux, rü ñu۳xma rü poraãcüxüchima cuxüۡ‫ ڟ‬nimu. Yerü ֆľիǣӕ̲͑Ύիфɗ͑ӕËȍ͑ǣӕիǣӕËӥфӥՓ ͑ɗիɥǣҽӕЙ͑ǣЙΎф%ËӥËӕիüۡ nangüۡxeۡexۡ üۡ. ‫ͮع‬ҡӥфӥ͖ӕիǣӕҡ͑ɗիɥɗ chauxacügüca۳xicatama chapuracüxüۡ? —ñanagürü. 31ॸRü yexguma ga Labáüۡ rü nüxna nicachigüama rü ñanagürü: —‫͵ع‬ӕիфľ͑ɗիɥɗcunaxՓa۳xexüۡ nax cuxüۡ‫ڟ‬ chanaxütanüxüۡ? —ñanagürü. Rü yexguma ga Acóbu rü nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —Tama chanaxՓa۳xe i choxüۡ‫ڟ‬ cunaxütanü. ѠӥËȍΎ̲фӥՓľ͑ҡ͑ӥի͑ chadau i cuxüۡ͑ǣӥľǣËӕфӥ̲ľֆɗիɥǣӕɗ ñaa tá cumaxã nüxüۡ chixuxüۡ. 32ॸ¡Rü choxüۡ imucuchi natanügu i cuxüۡnagü nax chayadexechixüۡca۳x i guxüۡma i ngŕma carnéruxacügü i Փeۡx۳ eۡxüۡ, rü guxüۡma i cábraxacügü i ãmatüxüۡ rü murutagüxüۡ! Rü ngŕ̲̲ի%ҡ͑ɗիɥɗ choxüۡ‫ ڟ‬cunaxütanüxüۡ. 33ॸRü ngŕmaãcü ega yixcüra chauxüۡҡՓɞcuyada۳u۳xgu i ngŕma choxü‫ ۡڟ‬ngeۡxmaxüۡ rü nüxüۡ icuyangauxgu i carnéru i cómüxüۡ, rüe۳xna cábra i tama ãmatüxüۡ, rü ngŕ̲Փҡ͑ӥիüۡ cucua۳x nax cuxüۡ‫ڟ‬ ‫— ۡ ڟ‬ñanagürü. 34ॸRü Labáüۡ changɥxü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Marü name ͑ɗիɥɗngŕma nüxüۡ quixuxüۡ —ñanagürü. ……

46 43ॸRü

yemaacü ga Acóbu rü nimuarü yemaxüۡãx۳ . Rü nimu ga norü carnérugü rü caméyugü rü búrugü rü norü duüۡxüۡgü ga nüxüۡ‫ ڟ‬puracüexüۡ ga yatüxüۡ rü ngexüۡ. kËΔ¡ӕ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ͑ի bexma Labáüۡ͑ֆիӡիüۡ

31

1ॸNatürü nüma ga Acóbu rü nüxüۡ nacuáchiga ga Labáüۡ nanegü rü nachiga nax yadexagüxüۡ rü ñagüxüۡ: —Acóbu rü nügüxüۡ‫ ڟ‬nanade i guxü̲ۡǣҡ͑ҡӥфӥɗիɥիüۡ, rü ngŕ̲̲ի%͑ɗիɥɗ͖u۳xma i namuarü ngŕmaxüۡãx‫ ڟ‬üۡ —ñanagürügü. 2ॸRü yexgumarüxüۡ ta ga Acóbu, rü nüxüۡ nacua۳xama rü Labáüۡ rü tama noxrigurüxüۡ namaxã nataãxŕ. 3ॸRü

yemaca۳x ga Cori ya Tupana rü Acóbuxüۡ ñanagürü: —¡Natáegu naxca۳x i ngŕma cunatüarü naane i ngextá ínangexmagüxüۡՓɗËӕҡ͑ӥիüۡgü! Rü choma rü tá cuxüۡ íchixümücü —ñanagürü. 4ॸRü yexguma ga Acóbu rü ͑ǣɥxca۳x nangema ga Raquél rü Léa nax naxüۡҡՓ͑իɥիüۡca۳x ga yema norü carnérugüna ínadauxüۡՓ. 5ॸRü ñanagürü ͑ǣɥիüۡ: —Nüxüۡ chicua۳xãchi rü yimá penatü rü marü tama noxrirüxüۡ mea choxüۡ ͑ĀՓľ͑ӥ. Natürü ya chaunatüarü Tupana rü guxüۡguma nachauxüۡtagu. 6ॸPema rü meama nüxüۡ pecua۳x nax ñuxãcü penatüaxü‫ ۡڟ‬meama chapuracüxüۡ. 7ॸRü nüma rü mue۳xpü۳xcüna choxüۡ ͑ՓΎ̲ӥxŕxŕ rü guxüۡguma nayaxüchicüüchigü ga chorü natanü. Natürü ga Tupana rü tama nüxüۡ‫ڟ‬ nanaxՓa۳xe nax ta۳xacürü chixexüۡ chomaxã naxüxüۡ. ……

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ31

47 13ॸRü

ngeۡmaca۳x ya Tupana rü norü orearü ngeruxüۡ ɗĀիӡËӥã۳իՓËȍΎիüۡ ñanagürü: ٘æȍΎ̲͑ɗիɥֆҽӕЙ͑ǣ cuxca۳x changóxüۡ ǣ´ľҡŃ́ՓǣֆŃ̲ chíxüۡmaxã ícunabaétüüۡՓǣǣӕ̲ nuta rü chomaxã icuxunetaxüۡՓ. ¡Rü ͑ǣɥի%, rü inachi, rü natáegu naxca۳x ga yema naane ga nagu cubuxüۡ!͖ٚ͑ǣӥфӥ choxüۡ ga Tupana. 14ॸRü yexguma ga Raquél rü Léa rü inangãxüۡgü, rü ͑ǣɥǣӥфӥǣӥǣӥ: —Toma rü marü nataxuma i ta۳xacü i toxna üxüۡ i tonatüxüۡҡՓ—͑ǣɥǣӥфӥǣӥǣӥ. …… Acóbu rü Padáüۡ-aráüۡՓɞ͑իӡիӡ 19ॸRü yexguma toxnamana norü carnérugüarü yoüۡta۳իՓ͑իӡֆ͑ľǣ Labáüۡ, фӥ͑ǣɥ̲ǣѠнӕŃ́фӥֆΎի͑ɗ naxca۳x ingɥ ۳իǣ͑ǣɥ͑ҡӥфӥ tupanachicüna۳xãgü ga nutagünaxca۳x. 20ॸRü nüma ga Acóbu rü tama na۳xtümaxã nüxüۡ nixu ga nax ֆիӡիËȍüۡxüۡ. Ѡӥֆľ̲Ëӥ͑ɗիɥǣna۳xtü ga Labáüۡ ga Araméutanüxüۡxüۡ ͑ՓΎ̲ӥxŕŕxüۡ ga Acóbu. 21ॸѠӥ͑ɗիӡ̲фľ namaxã ga guxüۡma ga yema nüxüۡ‫ڟ‬

yexmaxüۡ. ѠӥЙի̲͑Փ͑͑ǣӕǣ yema natü ga Eufráte. Rü nixüe rü ͑ɗիӡËȍɗǣӥ͖u۳xmata ga ma۳իЙӦ͑ľ͑ľիüۡ ga Garaáxgu ãégaxüۡՓ͑͑ǣӕ. Acóbuwe nangŕ ga Labáüۡ 22ॸRü tomaepü۳x ga ngunexüۡǣӕՓľ͑фӥ Labáüۡ rü nüxüۡ nacuáchiga ga nax ֆիӡիüۡ ga Acóbu. 23ॸRü yemaca۳x ga Labáüۡ rü natanüxüۡǣӥ̲ի%kËΔ¡ӕՓľ nangŕ. Rü 7 ga ngunexüۡǣӥǣӕՓľ͑͑ӥիüۡ inayangau nagu ga yema máxpü۳xanexüۡ ga Garaáxgu ãégaxüۡ. 24ॸNatürü yema

chütaxüۡgu rü Tupanagu naxãnegü ga Labáüۡ ga Araméutanüxüۡ. Rü Tupana rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Dücax, choxü‫ۡڟ‬ ɗфӥիɥ͑ӥ! Rü tama chanaxՓa۳xe i nuãcü namaxã quidexa ya Acóbu —ñanagürü. 25ॸRü Labáüۡ rü Acóbuxüۡ inayangau nagu ga yema máxpü۳xanexüۡ ga Garaáxgu ãégaxüۡ ga Acóbu nagu rüngüۡ۳xüۡ. Rü yematama máxpü۳xanexüۡarü tuãchigu ͑ɗիɥǣ͑͑ǣӥǣӥիüۡ ga Labáüۡ rü natanüxüۡgü. 26ॸRü Labáüۡ rü poragaãcü Acóbuna naca, rü ñanagürü: —¿Ta۳xacü ícuxü? ¿Rü tü۳xcüüۡ choxüۡ ËӕՓΎ̲ӥxŕxŕ? ¿Rü tü۳xcüüۡ ñoma curü uanü ícuyauxüۡxüۡrüxüۡ chauxacügüxüۡ quigagü? 27ॸ¿Rü ta۳xacüca۳x choxüۡ ËӕՓΎ̲ӥxŕxŕ фӥ¡ľի̲Ëә%Ëӥнӕɗիӡ? Rü yexguma chi mea nüxüۡ chacua۳xgu nax ɞнӕɗիӡիËȍüۡxüۡ rü chi taãxŕãcü cuxüۡ ichamuãchi rü cuxüۡ chi chapaxpüne tutumaxã rü árpamaxã. 28ॸѠӥՓΎΎǣ yema chauxacügü rü chautaagü rü bai nüxüۡ chachúxãcüma namaxã нӕɗիӡ̲фľ. Ѡӥ͖Ύ̲ՓӥիɗɗĀӕüۡxüۡ i naechitamare maxüۡxüۡrüxüۡ нӕɗիɥ. 29ॸRü taxuxüۡma choxü‫ ۡڟ‬naguxcha ega chi chanaxՓa۳xegu nax pexüۡ chada۳i ۳xüۡ. Natürü ngeՓa۳x chütacü rü cunatüarü Tupana chomaxã nidexa, rü ñanagürü choxüۡ: “¡Dücax, choxüۡ‫ ڟ‬ɗфӥիɥ͑ӥ! Rü tama chanaxՓa۳xe i nuãcü Acóbumaxã нӕɗĀľիٚ, ñanagürü choxüۡ. 30ॸNatürü ngŕxguma cunaxՓa۳xexüchi ۳xgu nax cunatüca۳x cutáeguxüۡ rü ngeۡmaca۳x ֆɗիɥǣӕ͑իнӕɗիӡիüۡ i ñu۳xma ¿rü tü۳xcüüۡ ‫?ۡ ڟ‬ i chorü tupanachicüna۳xãgüca۳x cungɥxü —ñanagürü. 31ॸRü yexguma ga Acóbu rü Labáüۡxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —Tama cumaxã nüxüۡ chixu yerü chamuüۡ, rü choma nüxüۡ chacua۳xgu rü choxna chi

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ31 ͑ǣɥիüۡ cupuxüۡéga ga cuxacügü. 32ॸNatürü ngŕիǣӕ̲ËȍɗՓӥիɗɗ͖ËȍΎфӥ duüۡxüۡgüxüۡҡՓ͑ӥիüۡ icuyangauxgu i ngŕma curü tupanachicüna۳xãgü, rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ΎիҡËӥ̲͑ֆӕ. Rü ñaa tatanüxüۡǣӥ͑ɗիɥɗҡӥիüۡ ɥ͑ӥիüۡ. ¡Rü chomaxã nüxüۡ ixu rü ta۳իËӥ͑ɗիɥɗ ngŕma curü ngŕmaxüۡ i chauxüۡҡՓ ngŕxmaxüۡ! ¡ƚcü yange ega nüxüۡ icuyangauxgu! —ñanagürü. Natürü nüma ga Acóbu rü tama nüxüۡ nacua۳x ga ‫ڟ‬ ѠнӕŃ́ֆɗիɥիüۡ ga naxca۳x ngɥxcü ga ֆľ̲͑ǣɥ͑ҡӥфӥҡӕЙ͑ËȍɗËӥna۳xãgü. 33ॸRü nüma ga Labáüۡ rü Acóbupatagu naxücu nax naxca۳x nadauxüۡca۳x ga norü tupanachicüna۳xãgü. Rü yexgumarüxüۡ ta Léapatagu rü yema taxre ga naxüۡtaxüۡgüpatagu naxücu, natürü taxuxüۡma inayangau. Rü yexguma ̞ŃЙҡՓɞ͑իӡxu۳ۡxgu rü Raquélpatagu nayaxücu. 34ॸͮҡӥфӥ͑ǣɥ̲ǣѠнӕŃ́фӥ ɗ͑Āľǣֆľ̲͑ǣɥ͑ҡӥфӥ tupanachicüna۳ի%ǣӥфӥË̲ŃֆӕҡՓфӥ tochicaxüۡtüüۡgu iyacu۳xgü. Ѡӥ͑ŃҡӥՓ irüto. Rü Labáüۡ фӥ͑ǣɥЙҡËȍɗ%ǣӕ naxca۳x nadau, natürü taxuxüۡma inayangau. 35ॸRü yexguma ga Raquél rü ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ͑ӥիüۡ: —Pa Papáx ¡taxӢ i cunuxüۡ ega tama ichachixgu i cupe۳իľՓ! Erü ñu۳xma rü chorü ĀՓľՓËȍ͑ǣľի̲—͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. Rü yemaacü ga Labáüۡ rü naxca۳x nidauchigüama ga norü tupanachicüna۳xãgü, natürü taxuguma nüxüۡ inayangau. …… Acóbu rü Labáüۡ nügümaxã inaxügagü

yexguma ga Labáüۡ rü Acóbuxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —Ngŕma 43ॸRü

48 cuxma۳իǣӥфӥËȍӕիËӥǣӥɗֆɗիɥ, rü ngŕ̲ËӕիËӥǣӥфӥËȍӕҡǣӥ͑ɗիɥ. Rü ngŕ̲Ëф͑ŃфӕǣӥфӥËȍΎիфӥǣӥ͑ɗիɥфӥ guxüۡma i nua nüxüۡ cudauxüۡ rü ËȍΎիфӥǣӥ͑ɗիɥ. ¿Natürü ñuxãcü ta۳xacürü chixexüۡ namaxã chaxü i chauxacügü rü ͑ǣɥ͑ľǣӥ? 44ॸ¡Rü ñu۳ի̲фӥ͑ӕ͑իӡфӥ ͑ǣɥի%̲ľֆɗǣӥ̲ի%tanamexŕxŕ nax ngŕxma yanaxoxüۡca۳x i guxüۡma i guxchaxüۡgü! —ñanagürü. 45ॸRü yexguma ga Acóbu rü nanayaxu ga Փӥիɗǣ͑ӕҡǣҡËӥфӥֆŃ̲ nanatoxŕxŕ. 46ॸRü nüma ga Acóbu rü natanüxüۡgüxüۡ ñanagürü: —¡Guxãma rü ͑ӕҡ͑ľЙľ͑ĀľфӥՓӥիɗǣӕ Йľ͑ի%ӡիËȍɗҡ! —ñanagürü. Rü nüma ga natanüxüۡgü rü nuta ne nanade rü ֆľի̲͑͑ի%ӡիËȍɗҡ. Rü ñu۳իӡËȍɗ ǣӕ̲͑ӕҡǣֆľի̲%ӡիËȍɗҡËӥիüۡҡՓ nachibüe ga Acóbu rü Labáüۡ. …… 52ॸRü nüma ga Labáüۡ rü ñanagürü Acóbuxüۡ: —Dücax, Ā͑ӕҡǣӥфӥՓӥիɗ i cua۳xruxüۡ ͑ɗիɥɗcuxca۳x rü cha۳u۳xca۳x ͑իҡիӕËӥфӥՓֆɗ̲͑ӕҡիüۡ ichopetüxüۡca۳x nax ta۳xacürü chixexüۡ yigümaxã ixüxüۡca۳x. 53ॸRü curü o۳xi ya Abraáüۡarü Tupana rü chorü o۳xi ya ͮËΔիфӥҽӕЙ͑ҡɗիɥËӥфӥҡӥիüۡ ЙΎիËәիľֆ͑ǣľիľфӥիӦիľɗֆɗիľ̲ľǣ tama yanguxeۡexۡ۳ gu i ñaa yigümaxã ixunetaxüۡ —ñanagürü ga Labáüۡ. Rü yexguma ga Acóbu rü yimá Tupana ga nanatü ga Ichaá nüxüۡ icua۳xüxüۡcüégagu inaxuneta. 54ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣkËΔ¡ӕфӥ yexma guma ma۳իЙӦ͑ľǣӕ͑͑Āɗǣ ñuxre ga naxüۡnagü rü ñu۳իӡËȍɗ Tupanaca۳x ínanagu. Rü guxüۡma ga natanüxüۡca۳x naca nax nachibüexüۡca۳x. Rü yemaacü guxüۡma nachibüe rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ31ٍॷ32

49 yexma ma۳իЙӦ͑ľǣӕ͑Йľǣӥǣֆľ̲ chütaxüۡgu. 55ॸRü moxüۡãcü pa۳xmamaxüۡchi rü Labáüۡ ínarüda rü nataagü rü naxacügü tüxüۡ nimeãxŕgü. Rü ñu۳իӡËȍɗҽӕЙ͑Ńǣǣӕ̲ľիüۡ tümamaxã naxuegu. Ѡӥֆľ̲Փľ͑ nachixüۡaneca۳x natáegu. kËΔ¡ӕфӥƄËȍә͑ӥǣӥ̲ի%ɗ͑фӥիɥ

32

1ॸRü nüma ga Acóbu rü ɗ͑ɗիӡËȍɗǣӥ̲. Rü namagu nüxüۡ ͑͑ǣӕǣ͖ӕիфľǣĀիӡËӥã۳x ga Tupanaarü orearü ngeruüۡgü. 2ॸRü yexguma Acóbu nüxüۡ da۳u۳xgu rü ñanagürü: —Ñaagü rü Tupanaarü Ëȍӕффǣӥ͑ɗիɥ—ñanagürü. Rü yemaca۳x ‫ ڟ‬nanaxüéga ga yema nachica. Maanaɥgu 3ॸRü Acóbu rü inanamuãchitanü ga ñuxre ga norü duüۡxüۡgü nax Cheíarü ͑͑ľՓǣƄĀóüۡՓ͑իɥիüۡca۳x nax naenexŕ ga Echaúmaxã nüxüۡ yanaxugüxüۡca۳x ga yéma tá nax nanguxüۡ. 4ॸRü ñaa dexamaxã yéma nanamugü: “Ñapegürü tá nüxüۡ ya chauenexŕ ya Echaú: ‘Cuenexŕ ya Acóbu ya curü duüۡxüۡ ɗիɥËӥфӥËӕիüۡ narümoxŕ. Rü marü ñuxre ya taunecü rü tórü tutü ya LabáüۡxüۡҡՓËȍֆľի̲. Rü ñu۳xma фӥ̲фӥ͑ӥի͑ɞËȍիӡիӡ. 5ॸRü choxüۡ‫ڟ‬ nangexma i chauxüۡ͑ǣӥɗՓΎËǣӥфӥ búrugü rü carnérugü rü chorü duüۡxüۡgü iyatüxüۡgü rü ingexüۡgü. Rü ngeۡmaca۳x ‫ ڟ‬a chaugüpe۳xegu cuxca۳x ngŕm chanamugü i chorü duüۡxüۡgü nax cumaxã nüxüۡ yanaxugüxüۡca۳x i ñaa chorü ore nax marü chatáeguxüۡ. Rü chierüna mea choxüۡ cuyauxgu i ngŕxguma cuxüۡҡՓËȍ͑ǣӕիǣӕٔ, ͖Йľǣӥфӥҡٚ, ñanagürü ga Acóbu. 6ॸRü yexguma marü Acóbuca۳x naՓoegu۳xgu

ga norü duüۡxüۡgü, rü ñanagürügü: —Marü naxüۡҡՓҡ͑ǣӕǣӥֆcuenexŕ ya Echaú. Ѡӥ͑ӥ̲фӥҡ͑ӕ͑իӡ͑ի nümatama cuxüۡ íyadauxüۡca۳x namaxã i 400 i norü duüۡxüۡgü —ñanagürügü. 7ॸRü yexguma yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕǣkËΔ¡ӕ, rü poraãcü namuüۡ rü naxoegaãxŕ. Rü yemaca۳x taxregu nayatoye ga norü duüۡxüۡǣӥфӥ͑ΎфӥËф͑ŃфӕǣӥфӥՓΎËǣӥ rü caméyugü. 8ॸYerü ñaxüۡǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ: “Ngŕxguma Echaú nua nguxgu rü ngürüãchi nadaia۳xgu i ngŕma ՓӥիɗҡӥËӕ̲ӥɗĀӕüۡxüۡgü, rü ngŕma ҡΎҡӥËӕ̲ӥфӥֆΎի͑ɗ͑ɗ¡ӕի̲ӥٚ, ñaxüۡgu ͑фӥիɥ͑ӥ. 9ॸRü ñu۳իӡËȍɗɗ͑͑իӥǣӥǣ nax nayumüxŕxüۡ, rü ñanagürü: “Pa Cori Pa Tupana ya Chorü O۳ xi ya Abraáüۡarü Tupana rü Chaunatü ya Ichaáarü Tupanax, cuma rü marü chomaxã nüxüۡ quixu nax chorü naaneca۳x rü chautanüxüۡgüca۳x chatáeguxüۡ rü cuma rü tá mea choxna cudauxüۡ. 10ॸChoma rü ҡիӕՓ̲Ëȍ̲ľ͑իngŕmaãcü chomaxã cumecümaxüۡ rü aixcüma mea choxüۡ curüngüۡxeۡexۡ üۡ. Rü yexguma noxri Ëȍӕ͑ҡӥ͑ɞËȍիӡxu۳ۡxgux rü ñaatama Yudáüۡ ɗ͑ҡӥՓËȍɗիӥľǣӕфӥҡիӕիüۡma choxüۡ‫ ڟ‬nayexma rü chorü naixmena۳xãxicatama. Natürü i ñu۳xma nax chatáeguxüۡ rü choxüۡ‫ ڟ‬nangexma i taxretücumü i muxüۡ i duüۡxüۡgü. 11ॸRü ñu۳xma rü cuxna chaca rü chanaxՓa۳xe i choxüۡ ícupoxüۡ nüxna ya chauenexŕ ya Echaú. Rü nüxüۡ chamuüۡ erü ngürüãchi nuxã toxüۡ nayadai rü ngŕmaãcü tüxüۡ nadai ya cho۳xma۳xgü rü chauxacügü. rü marü meama chomaxã nüxüۡ quixu rü tá choxna nax cudauxüۡ nax ngŕmaãcü taxuxüۡma choxüۡ üpetüxüۡ rü ngŕmaãcü i chautaagü rü ñoma

12ॸCuma

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ32 ҡիҡӥЙľËȍɗ͑ӥՓngŕxmacü ya naxnücüte۳xerüxüۡ ̲͑ӕիӡËȍɗիüۡca۳x, rü ngŕ̲%ËӥĀӥիՓҡիӕËӥфӥՓҡľիŃ yaxugüxüۡca۳իٚ, yemaacü nayumüxŕ. 13ॸRü yema chütaxüۡgu rü Acóbu rü yexmatama nape. Rü nüxüۡ nidaugü ga naxüۡ͑ǣӥфӥֆľ̲ҡ͑ӥՓ͑ֆĀľիľËȍɗ ga naenexŕ ga Echaúarü ãmareruxüۡ. 14-15ॸRü nayamugü ga 200 ga chíbugü ga ingexüۡ, rü 20 ga chíbugü ga iyatüxüۡ, rü 200 ga carnérugü ga ingexüۡ, rü 20 ga carnérugü ga iyatüxüۡ, rü 30 ga caméyugü ga yexՓaca۳x buexacüxüۡ, rü 40ǣՓΎËǣӥ, rü 10ǣՓΎËիËӥǣӥǣ yexՓaca۳x yaexüۡ, rü 20 ga búrugü ga ingexüۡ rü 10 ga búrugü ga iyatüxüۡ. 16ॸRü ñu۳իӡËȍɗ͑ΎфӥĀӕüۡxüۡgüna ̲͑͑ӕǣӥǣՓӥիɗҡӥËӕ̲ӥËȍɗǣӥ, rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Cü, chope۳xegu ̲͑ի%Йľիɥ, rü pegüna tá piyáxüۡguetanüxüۡ namaxã i ՓӥիɗҡӥËӕ̲ӥËȍɗǣӥ! —ñanagürü. 17-18ॸRü yema nüxíra inamuãchixüۡ ga norü duüۡxüۡ, rü nanaxucu۳xeۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —Ngŕxguma tá cuxüۡ iyangauxgu ya chauenexŕ ya Echaú, rü cuxna naca۳xgu: ٘Ѡӥҡľիľ͑ɗիɥֆËӕфӥËΎфɗ, rü ͑ǣľիҡËӕիӡ, фӥҡľիŃфӥǣӥ͑ɗիɥɗ͖ naxüۡnagü i quigagüxüۡٚ, rü cuma rü tá ñaãcü cunangãxüۡ: “Pa Chorü Cori ya Echaúx, фӥ͖фӥՓӥիɗɗËӕфӥ%̲фľ ͑ɗիɥɗcuxca۳x nua namuxüۡ ya curü duüۡ ya Acóbu. Ѡӥ͑ӥ̲фӥҡΎՓľ̲͑ľ ͑իӡ͖ٚËӕфӥǣӥҡ—ñanagürü ga Acóbu. 19ॸRü yexgumarüxüۡ ta ga yema togü ga duüۡxüۡgü ga inamuãchigüxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Ngexguma tá pexüۡ inangauxgu ya Echaú, rü ngŕmatama orexüۡ namaxã pixu! 20ॸRü ñapegü nüxüۡ: “Acóbu ya cuenexŕ ya cuxüۡ ngechaüۡcü

50 фӥҡΎՓľ̲͑ľ͑իӡٚ, ñapegü nüxüۡ! —ñanagürü ga Acóbu. Rü yemaacü nayaxucu۳xeۡ ga yema duüۡxüۡgü, yerü ñaxüۡǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ: “Ñaa ãmaregü i chope۳xegu chimugüxüۡmaxã tá chanangüxmüxŕxŕ ya chauenexŕ. Rü ngŕ̲Փľ͑фӥËȍΎ̲իüۡchi tá nüxüۡ chadau. Rü bexmana ngŕmaãcü tá mea choxüۡ ͑ֆիӕٚ, ñaxüۡǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ. 21ॸRü yemaacü ga yema ãmaregü rü nüxíra nügüpe۳xegu nayamugü. Rü nüma ga Acóbu rü yexmatama nape ga yema chütaxüۡgu. Acóbu rü wüxi ga Tupanaarü orearü ngeruxüۡ ɗĀիӡËӥã۳xmaxã nügü nawogü 22-23ॸRü yematama ga chütaxüۡgu rü ínarüda ga Acóbu, rü tüxüۡ namuãchitanü ga guxema taxre ga naxma۳x rü yema taxre ga naxüۡtaxüۡ, rü guma 11 ga nanegü. ѠӥՓӥիɗǣӕ, namaxã ga guxüۡma ga norü yemaxüۡgü, tüxüۡ nimuüۡ ͑Փǣֆľ̲͑ҡӥǣ Yudáüۡarü nuxtamaxüۡ ga Yabógu ãégaxüۡ. 24ॸRü yexguma Acóbu nüxicatama yéma yaxüãchigu, фӥՓӥիɗ ga duüۡxüۡ ̲͑ի%͑ӥǣӥ͑ՓΎǣӥфӥ ñu۳xmata yangunemare. 25ॸNatürü yema duüۡxüۡ rü nüxüۡ nacua۳x ga tama Acóbuxüۡ nax naporamaexüۡ. Rü yemaca۳իĀӥիՓ Acóbutacugu nidagü, rü nanatüxüchitacu ga yexguma nügü ɗ͑ՓΎǣӥǣӕ. 26ॸRü yexguma ga yema duüۡxüۡ rü ñanagürü Acóbuxüۡ: —¡Choxüۡ inge۳x erü marü ningóonechaüۡ! Rü yexguma ga Acóbu rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Ngŕիǣӕ̲ҡիӡҡ̲̲ľիüۡ chomaxã cuxuegu۳xgu, фӥҡիӡҡ̲Ëӕիüۡ

chinge۳x —ñanagürü. 27ॸRü Acóbuna naca ga yema duüۡxüۡ rü ñanagürü:

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ32, 33, 35

51 —¿Ta۳իËӥ͑ɗիɥɗËӕŃǣ? —ñanagürü. Rü Acóbu nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —kËΔ¡ӕ͑ɗիɥɗËȍӕŃǣ—ñanagürü. 28ॸRü yexguma ga yema duüۡxüۡ ga nügü ̲͑ի%ɗ͑ՓΎǣӥիüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —Ñu۳ի̲фӥ̲фӥҡիӡҡ̲kËΔ¡ӕ͑ɗիɥ i cuéga. ѠӥʊфŃҡ͑ɗիɥɗËӕŃǣɗ ñu۳xmax, erü Tupanamaxã rü duüۡxüۡǣӥ̲ի%ËӕǣӥɗËӕՓΎǣӥфӥҡ̲ choxüۡ quinge۳x ñu۳xmata mexüۡ cumaxã chaxuegu —ñanagürü. 29ॸRü yexguma ga Acóbu rü nüxí nüxna naca rü ñanagürü: —Ñu۳xma chanaxՓa۳xe i chomaxã nüxüۡ quixu ¿rü ta۳իËӥ͑ɗիɥɗËӕŃǣ? —ñanagürü. Natürü ga yema duüۡxüۡ rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —¿Tü۳xcüüۡ nüxüۡ cucuáxchaxüۡ i chauéga? —ñanagürü. Rü ñu۳իӡËȍɗǣֆľ̲Āӕüۡxüۡ rü yexgumatama Acóbumaxã mexüۡ naxuegu. 30ॸRü yexguma ga Acóbu rü Penuégu nanaxüéga ga yema nachica. Rü ngŕ̲͑Ńǣфӥ٘ҽӕЙ͑ËȍɗՓľիüۡ ËȍĀӕٚ, ñaxüۡËȍɗǣ͑ɗիɥ. Rü yemagu nanaxüéga yerü ñanagürü: —ѠӥՓΎΎ ҽӕЙ͑ËȍɗՓľիüۡ chadau, natürü chamaxama —ñanagürü. …… Acóbu rü Echaú nügümaxã narüngüxmüe

33

1ॸRü

yexguma Acóbu rü Echaúxüۡ nadauxgu ga yéma ͑ի͑ľ͑իӡիüۡ namaxã ga 400 ga norü duüۡxüۡgü, rü nüma ga Acóbu rü tüxüۡ ͑ɗҡΎֆľǣǣӕիľ̲͑իËӥի%ǣӥ͑ǣɥ̲ի% ga Léa rü Raquél rü guxema taxre ga naxüۡtaxüۡgü. 2ॸRü Փixpe۳իľՓҡӥիüۡ ͑իӦǣӥxŕxŕ ga naxüۡtaxüۡgü tümaxacügümaxã, фӥǣӕիľ̲ǣӥՓľǣ ̞Ń͑ǣɥիËӥã۳xmaxã. Ѡӥ̞ŃՓľ͑ի%իüۡ

ǣѠнӕŃ̲́͑ի%ǣ͑ǣɥ͑ľǣ֤әËȍľ.

3ॸRü

nüma ga Acóbu rü norü duüۡxüۡgüpe۳իľǣӕ͑ɗիӡ. Rü 7 e۳xpü۳xcüna Փɗիӥ̲ӥǣӕ͑ֆ͑ǣӥËӕËȍɗ͖u۳xmata naenexŕarü ngaicamána nangu. 4ॸNatürü ga Echaú rü Acóbuca۳x niña rü nüxna nayana۳i ۳xãchi rü nüxüۡ nachúxu. Rü nügümaxã naxauxe. …… 18ॸRü Acóbu, rü yexguma Padáüۡ-Aráüۡ͑ľՓ͑ľ͑իӡիǣӕ, rü taxuxüۡma nüxüۡ naxüpetü rü mecü Canaáüۡ͑ľՓ͑͑ǣӕ. Ѡӥɥ͑ľǣ Chiquéüۡarü to۳xma۳իҡՓ͑͑ǣӕфӥֆŃ̲ nayexma. 19ॸRü 100 tachinü ga diŕrugu naxca۳ի͑ҡիľǣՓӥիɗǣ͑͑ľ naxüۡҡՓǣk̲әфӕ͑͑ľǣӥ. Rü nüma ga Amúru rü Chiquéüۡ ͑͑ҡӥ͑ɗիɥ. Rü nüma ga Acóbu rü yexma naxãchiüۡgü. 20ॸRü ñu۳իӡËȍɗ͑͑իӥǣՓӥիɗǣ ãmarearü guchicaxüۡ rü Erué-Iraé ga Iraéarü Tupanagu nanaxüéga. …… ҽӕЙ͑фӥɥ͑ľǣ´ľҡŃ́Փ̲ľիüۡ Acóbumaxã naxuegu

35

1ॸRü

yexguma ga Tupana rü ɥ͑ľǣæȍɗнӕéüۡՓфӥkËΔ¡ӕիüۡ ñanagürü: —¡Cugü namexŕxŕ rü ɗ͑իӡ%Ëȍɗ͑ի´ľҡŃ́ǣӕËӕֆի%Ëȍɗüۡxüۡca۳x! ¡Rü ngŕxma cha۳u۳xca۳ի͑իӥɗՓӥիɗɗ ãmarearü guchicaxüۡ nagu ga yema ͑ËȍɗËǣ͑Փcuxca۳x changóxüۡ ga yexguma cuenexŕ ga Echaúcha۳իՓ нӕɗիӡիǣӕ! —ñanagürü. 2ॸRü yexguma ga Acóbu rü naxma۳xgümaxã rü guxüۡma ga norü duüۡxüۡgümaxã nidexa, rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Ípenanúxüۡ۳x i guxüۡma i perü tupanachicüna۳xãgü rü nua penana nax ɞ͑ՓΎǣӥիüۡca۳x! ¡Rü ñu۳իӡËȍɗЙľǣӥ pexaiyagü rü to i pexchiru i

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ35

52

ngŕmataxüۡgu picu۳xgü! 3ॸ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣɥի%фӥ ٘æȍΎ̲͑ɗիɥֆҽӕЙ͑ֆǣӕիüۡŃҡӥՓ Йիɗҡիɥ%Ëȍɗ͑ի´ľҡŃ́Փɗիɥիüۡ! Erü changexmaxüۡ. ¡Rü yamu ya cunegü rü ngŕի̲ҡËȍ͑իӥɗՓӥիɗɗ%̲фľфӥ cutaagü! ѠӥËӕՓҡnango۳իɗՓӥիɗɗ guchicaxüۡ naxca۳x ya Tupana ga nachixüۡane rü muxüۡ͑ľҡ̲ֆɥ͑ľǣӥ. ۡ ۡ ۡ guxüՓ̲ǣ͑ǣľիҡɞËȍիӡիüՓËȍΎիü ѠӥËӕҡǣӥҡ͑ӥՓҡ͑͑ǣľի̲ɗ íxümücücü rü choxüۡ rüngüۡxeۡexۡ۳ cü ga ãeۡx۳ gacügü. 12ॸRü ñaa naane ga Abraáüۡ ۡ rü Ichaána chaxãxüۡ, rü cuxna rü ta yexguma guxchaxüՓËȍֆľի̲ǣӕ 4 chanaxã. ѠӥËӕՓľ͑фӥҡËӕҡǣӥ͑ —ñanagürü. ॸRü yexguma ga yema duüۡxüۡgü, rü AcóbuxüۡҡՓ͑͑͑ǣ Ëȍ͑ի%ٚ, ñanagürü ga Tupana. guxüۡma ga norü tupanachicüna۳xãgü rü …… yema naxmachinügü ga norü Iyu ga Raquél tupanagüarü cua۳xruüۡǣӥɗիɥǣӥիüۡ. Rü 16ॸѠӥֆľ̲Փľ͑фӥ´ľҡŃ́Փɗ͑իɥ%Ëȍɗ ɥ͑ľǣæȍɗнӕéüۡarü ngaicamána ۡ ۡ rüxüxüne ga castáñatüügu Acóbu ͑իɥ͑ľǣƄƸфҡՓ͑իɥիüۡca۳x. Natürü inanata۳xgü ga yema yexguma Efrátaxüۡ yangaicagügu rü ga 5 tupanachicüna۳xãgü. ॸRü yexguma Raquél rü ixíraxacüama. Rü tama mexüۡ ɗ͑իɥ%Ëȍɗǣӕǣ´ľҡŃ́Փ͑ի͑իɥիüۡca۳x, ͑ǣɥիüۡ nangupetü. 17ॸRü yexguma tama rü Tupana rü guxüۡma ga yema ЙիֆŃ̲͑իɞфիËӥիǣӕфӥĀӥիՓ ɥ͑ľǣӥËӥã۳իǣ̲͑Փ ͑ǣɥ̲ǣֆľ̲͑ǣɥфӥĀӕфӕիüۡ фӥ͑ǣɥիüۡ ۡ ۡ yexmagüxüãŕՓɞnananguxŕxŕ ga muü ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —‫֤ؽ‬ի͑͑իɥ͑ӥľфӥҡΎɗ ͑իҡ̲kËΔ¡ӕ͑͑ľǣӥՓľ yatüxüۡ i cuxacü cuxüۡ naxíra! 6 ۡ ۡ nangŕgüxüca۳x. ॸRü Acóbu rü guxüma —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 18ॸͮҡӥфӥ͑ǣɥ̲ǣѠнӕŃ́ ۡ ۡ ۡ ga yema duüxüǣӥǣ̲͑ի%ɗիɥիü, rü rü marü ituraxüchi rü yaxna irüngüۡ rü: meama Canaáüۡ͑ľՓֆľի̲͑ľǣɥ͑ľ —´ľ͑Δ͑ɗ͑ɗիɥֆֆɗ̲ΥիËȍ͑ ǣ̞әիǣӕ%Ńǣ͑ľՓ͑͑ǣӕǣӥ. Rü to ga —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. Natürü ga nanatü ga ͑Ńǣфӥ´ľҡŃ́͑ɗիɥ. 7ॸRü yexma nanaxü Acóbu rü Bŕyamígu tanaxüéga. 19ॸRü ǣՓӥիɗǣ%̲фľфӥǣӕËȍɗËфӥ ֆľ̲Ëӥ͑ɗիɥǣ͑ֆӕիüۡ ga Raquél. Rü El-Betélgu nanaxüéga, yerü yexguma ֆľ̲̲͑ǣƄƸфҡՓ͑Āիüۡgu naeneecha۳իՓֆիӡիǣӕ, фӥֆŃ̲͑ɗիɥ ͑ǣɥիüۡ nata۳xgü. (Ѡӥǣӕ̲ɥ͑ľǣƄƸфҡ ۡ ga Tupana naxca۳x ngóxü. rü ñu۳xma rü Beréüۡgu naxãéga.) …… …… 9ॸRü yexguma Padáüۡ-aráüۡ͑ľՓ͑ľ Acóbu nanegü ͑իӡիǣӕǣkËΔ¡ӕ, rü Tupana rü 22-23ॸRü Acóbu nanegü rü 12͑ɗիɥǣӥ. ´ľҡŃ́ՓՓľ͑իфӥnaxca۳x nango۳x, rü mexüۡ namaxã naxuegu. 10-11ॸRü Ѡӥǣӕ̲̞ŃՓüۡgücü rü Rubéüۡ ͑ɗիɥǣ ñanagürü: ٘æӕ̲фӥkËΔ¡ӕ͑ɗիɥɗËӕŃǣ. Acóbu nane ga yacü. Rü naeneegü rü Natürü i ñu۳ի̲фӥ̲фӥҡիӡҡ̲ ChimeӢ, rü Lebí, rü Yudá, rü Ichacá, rü ngŕ̲͑ɗիɥɗËӕŃǣľфӥ͖u۳ի̲ËӥфӥՓфӥ Chaburóüۡ ͑ɗիɥǣӥ. 24ॸRü guma ʊфŃҡ͑ɗիɥɗËӕŃǣٚ, ñanagürü. Rü ѠнӕŃ́Փüۡgücü rü Yúche rü Bŕyamí ֆľ̲Փľ͑ǣҽӕЙ͑фӥ͖͑ǣӥфӥ: ͑ɗիɥǣӥ. 25ॸRü guma Raquélüۡtaxüۡ ga Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ35, 37

53 ´ɞфՓüۡgücü rü Dáüۡ фӥͮľҡфɞ͑ɗիɥǣӥ. 26ॸRü guma Léaxüۡtaxüۡ ga æȍɞЙՓիüۡǣӥËӥфӥǾիфӥkËȍŃ͑ɗիɥǣӥ. Ѡӥǣӕ̲ǣӥ͑ɗիɥǣkËΔ¡ӕ͑͑ľǣӥǣ Padáüۡ-aráüۡanegu buexüۡ. Ichaáarü yuxchiga 27ॸRü

nüma ga Acóbu rü nanatü ga Ichaáxüۡ ínayadau ga MáüۡфľՓ. Rü ǣӕ̲ɥ͑ľфӥ̲͑ӕŃǣ. Ѡӥoф¡͑ɗիɥǣ ՓӥիɗфӥƄ¡фóüۡ ͑ɗիɥǣҡΎ. Ѡӥֆľի̲͑ɗիɥ ga naxãchiüۡgüxüۡ ga Abraáüۡ rü Ichaá. 28ॸRü nüma ga Ichaá rü nüxüۡ‫ ڟ‬nayexma ga 180 ga taunecü ga yexguma nayu۳xgux. 29ॸRü yexguma marü ͑ֆիӥËȍɗǣӕ͑ɗիɥǣ͑ֆӕիüۡ rü natanüxüۡǣӥҡ͑ӥՓ͑իӡիüۡ. Rü nanegü ga Echaú rü Acóbu rü inanata۳xgü. …… 1ॸRü nüma ga Acóbu rü Canaáüۡanegu naxãchiüۡ ga ngextá nanatü ga Ichaá üۡpaacü ítaxãchiüۡxüۡgu.

37

Yúche rü naeneegü 2ॸѠӥ͖͑ɗիɥɗ͑ËȍɗǣɗkËΔ¡ӕҡ͑ӥիüۡ. Rü yexguma nane ga Yúche 17 ga taunecü nüxüۡ‫ ڟ‬yexmagu, rü nüma rü carnérugüarü dauruxüۡ ͑ɗիɥՓӥիɗǣӕ namaxã ga naeneegü ga nanatüxüۡtaxüۡgü ga Bíra rü æȍɞЙՓիüۡgüxüۡ. Rü nüma ga Yúche rü nanatümaxã nüxüۡ nayarüxugüxüۡ ga naeneegüchiga nax chixexüۡ naxügüxüۡ. 3ॸRü nüma ga Acóbu ga Iraégu ãégacü, rü poraãcü Yúchexüۡ nangechaüۡ guxüۡma ga togü ga nanegüarü yexera yerü yexguma marü naya۳իǣӕǣkËΔ¡ӕ͑ɗիɥ ga nabuxüۡ ga Yúche. Rü yemaca۳x ga nanatü rü nüxü‫ ۡڟ‬ҡ͑իӥǣՓӥիɗǣ

naxchiru ga mápaxüۡ ga mexechixüۡ. yexguma naeneegü nüxüۡ icua۳xãchitanügu nax norü yexera Yúchexüۡ tangechaüۡxüۡ ga nanatü, rü yemaca۳x Yúchechi naxaie, rü tama nüxüۡ narümoxŕgüchaüۡ. 5-6ॸѠӥՓӥիɗǣ chütaxüۡ ga Yúche, rü naxãnegü, rü naeneegümaxã nüxüۡ nixu ga yema nanegü. Natürü ga naeneegü rü yexeraãcü naxchi naxaie, yerü ga Yúche rü ñanagürü nüxüۡ: —‫ؽ‬ʊЙľфӥիɥ͑ӥľфӥҡ pemaxã nüxüۡ chixu i ngŕma chaunegü! 7ॸRü nagu chaxãnegü nax guxãma i ֆɗիľ̲фӥՓӥիɗɗҡфɞǣӕ͑ľËӥՓ ingexmagüxüۡ rü ínagoxüۡcütaxüۡ. Natürü i ngŕma choxrü cüta rü ngürü nüechama inachicüta rü meama ínarüto. Natürü i ngŕma pexrü cütagü rü ngŕma choxrüxüۡ ínachomaeguãchi, rü ngŕma choxrü cütape۳xegu nayarümaxgütanüãchi rü choxrüxüۡ nicua۳xüxüۡgü —ñanagürü. 8ॸRü yexguma ga naeneegü rü nanangãxüۡgagü rü ñanagürügü: —¿Eۡ۳xna cuma nagu Ëӕфӥիɥ͑ӥǣӕфӥËӕ̲ҡ͑ɗիɥɗҡΎфӥ ãeۡի۳ ǣËӥнӕɗիɥիüۡ rü tomaxã tá icucuáxüۡ? —ñanagürügü. Rü yemaacü yexeraãcü naxchi naxaie naxca۳x ga yema nanegü ga nüxüۡ yaxuxüۡ. 9ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣ ֤әËȍľфӥՓľ͑իфӥ͑ի%͑ľǣӥ. Rü yema rü ta naeneegümaxã nüxüۡ nixu, rü ñanagürü: —Pemaxã tá nüxüۡ chixu rü Փľ͑Ëȍի%͑ľǣӥ. Rü ngŕma Ëȍӕ͑ľǣӥՓ͑ӥիüۡ chadau ya üa۳xcü rü tauemacü rü 11 ga ŕxtagü rü chope۳xegu nanangücuchitanü rü choxüۡ nicua۳xüxüۡgü —ñanagürü. 10ॸRü yexguma Yúche nanatümaxã rü naeneegümaxã nüxüۡ ixuxgu ga yema nanegü, rü nanatü rü ítanangaxüchi. Rü 4ॸNatürü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ37 ñatagürü nüxüۡ: —¿Ta۳իËӥËȍɗǣ͑ɗիɥɗ ngŕma cunegü i tomaxã nüxüۡ quixuxüۡ? ¿Eۡ۳ի͑Ëӕ̲фӥ͑ǣӕËӕфӥիɥ͑ӥǣӕфӥËӕŃ rü cueneegü rü choma rü tá cupe۳xegu tanangücuchitanü nax cuxüۡ ticua۳xüüۡgüxüۡca۳x? —ñanagürü. 11ॸRü yemaca۳x ga naeneegü rü yexeraãcü ͑ɗի%ӡ%Ëȍɗľ. Natürü ga nanatü rü bexma ҡӥիɗË͑ǣӕҡфӥիɥ͑ӥǣֆľ̲ nanegüchiga. Yúchemaxã nataxegü ga naeneegü 12ॸѠӥՓӥիɗǣ͑ǣӕ͑ľիüۡǣӕфӥɥ͑ľǣ

Chiquéüۡфӥ͑ǣɗË̲͑͑իɥǣ Yúcheeneegü nax yexma maxŕ ne yadaugüxüۡca۳x naxca۳x ga nanatüarü carnérugü. 13ॸRü yemaca۳x ga nanatü ga Iraé, rü Yúchexüۡ ñatarügü: —¡Paxa Ëӕľ͑ľľǣӥՓľфӥիӡфӥɞֆĀӕɗֆŃ ChiquéüۡՓɗËф͑Ńфӕǣӥ͑ ínadaugüxüۡՓ! —ñatagürü. Rü nüma ga Yúche rü tüxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —Marü name, Pa Papáx, rü taãxŕãcüma ‫ ڟ‬Ëȍիӡ—ñanagürü. 14ॸRü tüma tá ngŕ̲ ga Iraé rü tanangãxüۡ, rü ñatagürü: —¡ƚcü íyadau ya cueneegü rü ngŕma carnérugü! ¡Rü ñu۳իӡËȍɗ͑ҡľǣӕ͑ի chomaxã nüxüۡ quixuxüۡca۳x nax ñuxãcü ínangupetüxüۡ! —ñatagürü. Rü yemaacü EbróüۡՓɗ͑իӡ%Ëȍɗǣ֤әËȍľǣ ChiquéüۡՓ͑ի͑իӡիüۡ. 15ॸNatürü yexguma ChiquéüۡՓ͑͑ǣӕիǣӕ, rü tama nüxüۡ nacua۳x ga ngextá nax nayexmagüxüۡ ga yema naeneegü. Rü ՓӥիɗǣֆŃ̲Ëӥã۳x yexma nüxüۡ nangau, rü nüxna naca rü ñanagürü: —¿Ta۳xacüca۳x cudau? —ñanagürü. 16ॸRü yexguma ga Yúche rü nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —Chaueneegüca۳x chadau. ¿Tama nüxüۡ cucuáxüۡ ͑ի͑ǣľիҡֆɗիɥիüۡ

54 i carnérugüna nadaugüxüۡ? —ñanagürü. nüma ga yema duüۡxüۡ rü nanangãxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —Marü ͑ɗիɥǣËȍɗɗ͑ӕ. Rü nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥǣӕфӥ DotáüۡՓ͑ɗիɥ͑ի͑իɥիüۡ —ñanagürü. Ѡӥֆľիǣӕ̲ǣ֤әËȍľфӥ͑ľ͑ľľǣӥՓľ ͑фӥիӡ͑իnaxca۳x yadauxüۡca۳x. Rü Dotáüۡgu nüxüۡ inayangau. 18ॸRü nüma ga naeneegü rü yáxüۡgu nüxüۡ nadaugü, rü naxüۡЙǣ͑ҡ͑ӥՓ͑ի͑͑ǣӕիüۡ rü nügü nixugücu۳xeۡ ga nax yama۳xgüãxüۡca۳x. 19ॸRü nügümaxã ñanagürügü: —¡Dücax! ֤Ń͑ɗիɥфӥ ‫͑ ڟ‬ľ͑իӡɗngŕma ãnegüechaxüۡ. ngŕ̲ 20ॸ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣɥի%tayama۳xgü, rü ñu۳իӡËȍɗ ՓӥիɗֆЙӕËȍӕǣӕtayata۳xcuchigü! Rü ngŕxguma Papá tüxna ca۳xgu, rü ñatagürügü tá: ٘ѠӥՓӥիɗֆɗ nanangõ۳իٚ, ñatagürügü tá. Rü ngŕmaãcü tá nüxüۡ tacua۳x rü ngoxi aixcüma tá yangugü i ngŕma nanegügü —ñanagürügü. 21-22ॸRü yexguma yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕǣѠӕ¡éüۡ, rü Yúchexüۡ ínapoxüۡ nüxna ga naeneegü. Rü ñanagürü nüxüۡ: —Tama name nax yamáxüۡ rü nagü ipenabaxŕŕxüۡ. ¡Rü ñaa ãxmaxüۡgu peyata۳xcuchimare, rü taxӢ i peyamáxüۡ! —ñanagürü. Rü yema ñanagürü ga Rubéüۡ, ֆľфӥ֤әËȍľŃҡӥՓ nachogü nax tama yama۳xgüaxüۡca۳x rü nanatüca۳x nax natáeguxŕŕãxüۡca۳x. 23ॸͮҡӥфӥֆľիǣӕ̲͑ľ͑ľľǣӥҡ͑ӥՓ nanguxgu ga Yúche, rü nüxna nanapugü ga yema naxchiru ga mexechixüۡ ga nagu yacúxüۡ. 24ॸRü nayayauxgü, rü yema ãxmaxüۡgu nayata۳xcuchigü. 25ॸRü ֆľ̲Փľ͑фӥɞ͑фӥҡΎǣӥфӥ͑Ëȍɗ¡ӥľ. Rü yexguma nachibüeyane rü yáxüۡgu nüxüۡ nadaugü ga Ismaétanüxüۡgü ga Ǿфի͑ľՓ͑ľɥիüۡ. Rü norü

17ॸRü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ37, 39

55 caméyutagu nayana ga pumáragü rü tuxuneruüۡgü rü pumára ga míra ga Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓ͑͑իüۡ. 26ॸRü yexguma ga Yudá rü naeneegüxüۡ ñanagürü: —¿Ta۳իËӥՓҡӥիüۡ‫ ڟ‬namexüۡ nax yamáxüۡ ya taenexŕ rü nax yacúxüۡ i norü yu? 27ॸѠӥ͑фӥ̲ľ̲ľ͑ɗիɥ͑ի Ismaétanüxüۡgüxüۡ namaxã itaxegüxüۡ rü tama nax yamáxüۡ, erü taeneexüۡËȍɗ͑ɗիɥ —ñanagürü. Rü guxüۡma ga yema togü ǣ͑ľ͑ľľǣӥфӥ̲фӥ͑Ύфӥ̲ľ͑ɗիɥǣ yema. 28ॸRü yexguma yema taxetanüxüۡ yéma chopetüxgu, rü Yúchexüۡ ínatúxuchigü ga ãxmaxüۡՓ. Rü yema Ismaétanüxüۡgüxüۡ namaxã nataxegü ga 20 tachinü ga dieۡruca۳x. Rü yemaacü Yúchexüۡ Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓ͑ǣǣӥ. 29ॸRü yexguma ínanguxgu ga Rubéüۡ rü íyada۳u۳xgu ga yema ãxmaxüۡՓ, rü marü ͑ҡիӕ̲ǣ֤әËȍľǣֆŃ̲ɗիľЙľՓ. Rü nüma ga Rubéüۡ rü norü ngechaüۡmaxã nügüchirugu nagáugü. 30ॸѠӥ͑ľ͑ľľǣӥҡ͑ӥՓ͑իӡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —Ngŕma buxüۡ rü marü nataxuma i ngŕma ãxmaxüۡՓ. ¿Rü ta۳xacü tá chaxüxüۡ i ñu۳xmax? —ñanagürü. 31ॸRü yexguma ga yema naeneegü rü nanayauxgü ga Yúchechiru. ѠӥՓӥիɗǣËф͑Ńфӕҡӥիüۡ nima۳xgü rü guxemagümaxã nanaduchara ga Yúchechiru. 32ॸRü nanatüxüۡҡՓ nanamugü ñaxüۡ ga dexamaxã: “Nüxüۡ itayangau i ñaa naxchiru. ¡Rü mea nüxüۡ nadau rü bexmana ngŕ̲ֆɗիɥɗ cunechiru!͖ٚ͑ǣӥфӥǣӥ. 33ॸRü yexguma Acóbu nüxüۡ da۳u۳xgu ga nanechiru nax ֆɗիɥիüۡ, rü ñanagürü: —Ngŕmáacü Ëȍӕ͑ľËȍɗфӕ͑ɗիɥ. ѠӥՓӥիɗɗɗɗĀӥфիüۡ ͑ǣӕ͑Փǣӥфӥ͑͑͑ǣõ۳x —ñanagürü. 34ॸRü yexguma ga Acóbu rü nügü

narügáutechiru, rü norü ngechaüۡmaxã naneca۳x naxaure. Rü ñuxre ga yüxü naxauxecha. 35ॸRü guxüۡma ga nanegü rü naxacügü rü nanataãxŕxŕŕgütaa۳x. Natürü ga nüma rü tama nüxüۡ‫ڟ‬ nanayaxu. Rü naneca۳x naxauxama, rü ñanagürü: —Chauneca۳x tá chaxaure ñu۳xmatáta chayu۳x rü naxüۡҡՓËȍ͑ǣӕ —ñanagürü. …… Yúchechiga rü Potifáma۳xchiga

yexguma Yúchexüۡ Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓ͑ǣǣӥǣӕǣ yema Ismaétanüxüۡgü, фӥՓӥիɗǣ Equítuanecüã۳x ga Potifágu ãégacü naxca۳x nataxe. Rü nüma ga Potifá rü Equítuanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü ga Faraóüۡarü dauruüۡǣӥľфӕ͑ɗիɥ. 2ॸNatürü ga Cori ya Tupana rü Yúchemaxã nayexma. Rü yemaca۳x meama nüxüۡ nangupetü ga norü cori ga PotifáchiüۡՓ. 3ॸRü yema norü cori rü nüxüۡ nicua۳xãchi nax YúchexüۡҡՓ͑ֆľի̲իüۡ ga Tupana, yerü guxüۡma ga yema naxüxüۡ, rü ̲ľ̲ɗ͑ɗիӡ. 4ॸRü yemaca۳x ga norü cori rü poraãcü namaxã nataãxŕ. ѠӥĀӥիՓ norü ngüۡxeۡerۡ uüۡxüۡ ͑ֆիɥxŕxŕ, rü naxme۳իǣӕ͑͑իӦǣǣӕիüۡma ga ͑ЙҡՓֆľի̲իüۡ nax namaxã inacuáxüۡca۳x. 5ॸRü yexguma Yúcheme۳xeۡǣӕ͑իӦã۳xgu ga napata rü norü yemaxüۡgü, rü Cori ya Tupana rü poraãcü Potifáxüۡ narüngüۡxeۡe ۡ ga ͑ЙҡՓфӥ͑͑ľՓфӥ͑իüۡ͑ǣӥՓ. 6ॸRü yexguma Yúche marü nüxna da۳u۳xgu ga norü yemaxüۡgü, rü nüma ga Potifá rü marü taxuca۳x naxoegaãxŕ, rü Ëȍɗ¡ӥǣӕիɗËҡ̲͑фӥիɥ͑ӥ. Rü Yúche rü Փӥիɗǣ͑ǣľիҡü۳xücü ga mechametücü

39

1ॸRü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ39 ͑ɗիɥфӥyemaca۳x nangúchaüۡ. 7ॸRü yemaca۳x ga naxma۳իǣЬΎҡɗƸфӥĀӥիՓ ͑ǣɥիü‫ ۡڟ‬nangúchaüۡ. ѠӥՓӥիɗǣ ngunexüۡǣӕфӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ͑ӥիüۡ: —¡Chomaxã namaxüۡ! —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 8ॸͮҡӥфӥ͑ӥ̲ǣ֤әËȍľфӥ͑ǣɥիüۡ naxo. Ѡӥ͑ǣɥիüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —Dücax, chorü cori marü cho۳xme۳իՓ nanangexmaxŕxŕ i guxüۡma i norü ngŕmaxüۡgü nax namaxã ichacuáxüۡca۳x. Rü ñu۳xma choma nax chanuxmaxüۡ, rü taxuca۳xma naxoegaãxŕ i nümax. 9ॸRü Ā͑ЙҡՓфӥҡիәľ̲ֆҡΎǣӕիľфӥ ËȍΎфӥֆľիľфҡɗիɥ. Rü nüma ya chorü cori rü taxuxüۡma i ta۳xacü choxna nachu۳xu. ѠӥËӕիɗËҡ̲͑ɗիɥɗҡ̲ nanaxՓa۳xexüۡ nax cuxüۡ chadáuxüۡ erü naxma۳իнӕɗիɥɗËӕ̲ի. ¿Rü ngeۡmaca۳x ͖ӕիӡËӥфӥՓɗta۳xacürü chixexüۡ chaxüxüۡ ɗ͑ӕ͑ЙҡՓֆËȍΎфӥËΎфɗ rü Tupanape۳իľՓ? —ñanagürü. ga ngunexüۡgu rü Yúchexüۡ ɗËȍɗիľՓľľËȍ ‫ ڟ‬իüۡca۳իфӥ͑ǣɥ̲ի% ͑ի͑ǣɥիüۡtagu naxãӡ namaxüۡxüۡca۳x, natürü ga nüma rü tama ͑͑͑ǣɥ%xŕraxüۡ. 11-12ॸͮҡӥфӥՓӥիɗǣ ngunexüۡ ǣ֤әËȍľфӥɥЙҡǣӕ͑իӥËӕ nax yéma puracü naxüxüۡca۳x. Rü yéma ɗիľЙľՓфӥ͑ҡիӕ̲ǣҡΎǣĀӕüۡxüۡ. Ѡӥ͑ǣɥ̲фӥ͑իËȍɗфӕՓɗֆËȍü۳xü, rü ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ͑ӥիüۡ: —¡Chomaxã namaxüۡ! —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. Natürü ga nüma ga Yúche rü inayago, фӥ͑ǣɥxme۳իՓ͑ֆիüۡãchi ga naxchiru ga nüxna yapuxüۡ. 13-14ॸRü yexguma nüxüۡ nada۳u۳xgu ga naxchiru ga ͑ǣɥxme۳իՓ͑իֆիüۡãchixüۡ, фӥ͑ǣɥфӥ duüۡxüۡgüca۳x ica. Ѡӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ͑ӥիüۡ: —¡Dücax! æȍӕҡľ͑ӕ͑͑ǣɗՓӥիɗɗ duüۡxüۡ i Ebréutanüxüۡ, rü ñu۳xma rü tagu nua nidauxcüraxüۡ. Rü nüma rü nuxã

10ॸͮҡӥфӥǣ͑ǣɥ̲фӥǣӕիüۡ

56 ɥիǣӕcha۳u۳xca۳x naxücu rü chomaxã taa۳x namaxüۡ, natürü i choma rü poraãcü aita chaxüama. 15ॸRü ngŕxguma poraãcü aita chaxü۳xgu, rü inayago. Rü ngeۡmaca۳x nua nanata۳x i ñaa naxchiru —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 16ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣ͑ǣɥ̲фӥ namaxã inguxüۡ ga Yúchechiru ñu۳xmata ֆŃ̲ɥիՓ͑͑ǣӕǣ͑ǣɥҡľ. 17ॸRü ֆľիǣӕ̲ֆŃ̲͑͑ǣӕիǣӕǣ͑ǣɥҡľ, rü namaxã nüxüۡ ɗֆիӕфӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Rü ngŕma duüۡxüۡ i Ebréutanüxüۡ i nua cungexmaxŕŕxüۡ, rü chorü ucapugu naxücu rü chomaxã taa۳x namaxüۡ. 18ॸNatürü ngŕxguma poraãcü aita chaxü۳xgu rü inayago, rü nua nanata۳x i ñaa naxchiru. 19ॸRü ngŕmaãcü chomaxã ͑ɗիɥɗngŕma curü duüۡxüۡ i Ebréutanüxüۡ —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. Rü yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕǣ nüma ga Potifá rü poraãcü nanu. 20-21ॸRü norü duüۡxüۡgüxüۡ namu nax Yúchexüۡ yayauxgüxüۡca۳x. Rü ñu۳իӡËȍɗ%eۡx۳ gacü poxcuexüۡ ga duüۡxüۡgütanügu nayata۳xcuchigü. ͮҡӥфӥՓΎΎǣ poxcupataüۡՓ͑ի͑ֆľի̲իüۡ ga Yúche rü Cori ya Tupana rü naxüۡҡՓ nayexma, rü nüxüۡ narüngüۡxeۡe.ۡ Rü nüxü‫ۡڟ‬ nanatauxchaxŕxŕ nax yema poxcupataüۡarü ãeۡx۳ gacü namaxã taãxŕxüۡca۳x. 22ॸRü yemaca۳x ga nüma ga poxcupataüۡarü ãeۡx۳ gacü rü Yúcheme۳xeۡՓnanange۳x ga guxüۡma ga yema poxcuexüۡ nax namaxã inacuáxüۡca۳x. Ѡӥ֤әËȍľ͑ɗիɥǣ̲͑ի% icuáxüۡ ga guxüۡma ga puracü ga yéma. 23ॸRü nüma ga yema poxcupataüۡarü ãeۡx۳ gacü rü taxuca۳xma tü۳xcüüۡ ínayadauuxüۡ ga yema Yúcheme۳xeۡՓ yexmaxüۡ, yerü ga Cori ya Tupana rü Yúchexüۡ narüngüۡxeۡe ۡ nax guxüۡma mea ɗֆիӡիüۡca۳x ga yema poxcupataüۡՓ.

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ40

57

Yúche rü nüxüۡ nixu nax ta۳xacüchiga ֆɗիɥիüۡ ga taxre ga poxcuexüۡ nagu ãnegüexüۡ

40

1ॸRü

yexguma Yúche poxcupataüۡՓֆľի̲ֆ͑ľфӥ Փӥիɗǣ͑ǣӕ͑ľիüۡgu rü Equítuanearü ãeۡx۳ gacüxüۡ nanuxeۡegۡ ü ga yema norü bínuarü baeruxüۡ фӥ͑ΎфӥЙӡфӥӥфӕիüۡ. 2ॸRü yemaca۳x nüma ga ãeۡx ۳ gacü rü poraãcü namaxã nanu ga yema taxre ga norü ngüۡxeۡerۡ uüۡgü ga yema bínumaxã baegüxüۡarü ãeۡի۳ ǣËӥфӥֆľ̲Йӡфӥ üruüۡgüarü ãeۡx۳ gacü. 3ॸRü yemaca۳x yema poxcupataxüۡ ǣЬΎҡɗƸЙҡՓ yexmaxüۡՓ̲͑͑ӕǣӥ. Rü yematama ͑ɗիɥǣ֤әËȍľ͑ǣӕЙΎիËӕիüۡ. 4ॸRü nüma ga poxcupataüۡarü ãeۡx۳ gacü rü Yúchexüۡ namu nax namaxã inacuáxüۡca۳x ga yema taxre ga ãeۡx۳ gacüarü ngüۡxeۡerۡ uüۡgü. Rü nümagü rü marü muxüۡma ga ngunexüۡgu yexma napoxcue. 5ॸѠӥՓӥիɗ ga chütaxüۡgu rü yema taxre ga poxcuexüۡ фӥՓӥիɗËȍɗǣӥфӥ͑ի%͑ľǣӥǣӥ. ѠӥՓӥիɗËȍɗǣӥǣֆľ̲͑͑ľǣӥфӥ͑ӥիü‫ۡڟ‬ nayexma ga ta۳իËӥËȍɗǣ͑իֆɗիɥիüۡ. 6ॸRü moxüۡãcü pa۳xmama ga yexguma ֤әËȍľ͑ҡ͑ӥՓɞyada۳u۳xgu, rü nüxüۡ nadau ga nax poraãcü naxoegaãŕgüxüۡ ga yema taxre. 7ॸRü yemaca۳x nüxna naca, rü ñanagürü: —¿Ta۳xacüca۳x Йľ̲ľËȍɗՓľ? —ñanagürü. 8ॸRü nümagü rü nanangãxüۡgagü, rü ñanagürügü: —NgeՓa۳x chütacü rü taxãnegüe. Rü tataxuma ya texé ya tomaxã nüxüۡ ixuxe nax ta۳իËӥËȍɗǣֆɗիɥիüۡ i ngŕma nagu taxãnegügüxüۡ —ñanagürügü. Rü yexguma ga Yúche rü ñanagürü: —¿Taux eۡի۳ ͑ɗҽӕЙ͑ֆɗիɥիüۡ ya yimá nango۳xeۡecۡ ü nax ta۳իËӥËȍɗǣֆɗիɥիüۡ?

¡Rü chomaxã nüxüۡ pixu i ngŕma penegü! —ñanagürü. 9ॸRü yexguma ga yema bínumaxã baegüxüۡarü ãeۡx۳ gacü rü nüxíra Yúchemaxã nüxüۡ nixu ga nanegü, rü ñanagürü: —æȍӕ͑ľǣӥՓфӥ nüxüۡ ËȍĀӕǣՓӥիɗǣә¡̲իüۡ. 10ॸRü yema úbamaxüۡ rü narüxü rü niyachigü rü tomaepü۳ի͑ɗիɥǣ͑ËȍËӥիӥ. Rü ͑ի%ËȍËӕфӥֆľ̲͑ËȍËӕՓфӥ͑իΎ rü nixãxya۳xa rü nidau. 11ॸRü choma rü chanange ga naxpáxüۡ ga Faraóüۡ. Rü ә¡ҡËȍɗËՓľ, rü yema naxpáüۡgu chanama۳i ۳xgütüxüۡ. Rü ñu۳իӡËȍɗ ËȍΎ̲ҡ̲͑ӥի͑Ëȍֆի%Փľüۡ ga Faraóüۡ —ñanagürü. 12ॸRü yexguma ga Yúche rü ñanagürü nüxüۡ: —Ngŕma cunegü rü ñaxüۡËȍɗǣ͑ɗիɥ: “Rü ngŕma tomaepü۳x i nachacüxü rü tomaepü۳x i ngunexüۡËȍɗǣ͑ɗիɥ. 13ॸRü tomaepü۳x i ngunexüۡՓ͑͑ǣӕիǣӕфӥ͑ӥ̲ֆ Faraóüۡ tá cuxca۳x nangema rü tá cuxna naca nachiga i curü poxcu. Rü ngŕ̲Փľ͑фӥՓľ͑ngŕma ЙӕфËӥՓҡҡ̲Ëӕիüۡ napuracüxŕxŕ. ѠӥËӕ̲фӥҡՓľ͑cunaxaxŕxŕ ya Faraóüۡ ngeۡma noxri cunaxüxüۡrüüۡҡ̲ٚ, ñaxüۡËȍɗǣ͑ɗիɥ. 14ॸRü ngŕxguma ngŕmaãcü tá yanguxgu rü chanaxՓa۳xe i cuxüۡ‫ ڟ‬changechaüۡtümüxüۡ. ¡Rü choxna nacua۳xãchi, rü Faraóüۡmaxã choxüۡ ixu nax choxüۡ ɞ̲͑ӕիӡËȍɗիüۡca۳x i nua! 15ॸRü choma i Ebréutanüxüۡ rü chauchixüۡ͑ľՓ͑ɗիɥǣËȍΎիüۡ yagagüxüۡ rü nuxã chomaxã yataxegüxüۡ. Rü taxuca۳xma tü۳xcüüۡ nua poxcupataüۡՓËȍ͑ǣľի̲, yerü taxuxüۡma ga chixexüۡ chaxü —ñanagürü. 16ॸRü yexguma yema Йӡфӥӥфӕüۡgüarü ãeۡx۳ gacü nüxüۡ ɥ͑ӥǣӕ ga mexüۡËȍɗǣ͑իֆɗիɥիüۡ ga yema

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ40ٍॷ41 Yúche ngo۳xeۡexۡ üۡ ga nanegüchiga rü ñanagürü: —Choma rü nagu chaxãnegü nax chauerugu chayangexüۡ ga tomaepü۳իǣЙľիËȍɗ%ËӕǣЙӡǣ maixcuraxüۡ. 17ॸRü guma pexchi ga ĀӥիŃҡӥՓ̲ӥËӥՓфӥ͑ֆľի̲ǣ naguxüۡraüۡxüۡ ǣЙӡǣ̲ɗիËӕфիüۡ ga Faraóüۡca۳իɗիɥիüۡ. Natürü ínangugü ga Փľфɗǣӥ, rü guma pexchi ga chauerugu Ëȍɗ͑ǣľËӥՓtanaca۳u۳իǣӥǣЙӡ —͖͑ǣӥфӥǣֆľ̲Йӡфӥӥфӕüۡgüarü ãeۡx۳ gacü. 18ॸRü yexguma ga Yúche rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Rü ngŕma cunegü rü ñaxüۡËȍɗǣ͑ɗիɥ: “Rü yima tomaepü۳x ya pexchi rü tomaepü۳x i ngunexüۡËȍɗǣ͑ɗիɥ. 19ॸRü tomaepü۳x i ngunexüۡՓ͑͑ǣӕիǣӕ, rü Faraóüۡ tá nanangugü nax ta۳xacüca۳x cupoxcuxüۡ. Rü tá nanamu i norü purichíagü nax cuxüۡ naՓeۡxnaxãgüxüۡca۳x. Rü ͑ɗիҡ͑ӥՓҡËӕիüۡ narütuxŕŕgü. Rü ngurucugü tá nanangõ۳իǣӥɗËӕիӕ͑ľٚ, ñaxüۡËȍɗǣ͑ɗիɥ—ñanagürü ga Yúche. 20ॸRü tomaepü۳x ga ngunexüۡǣӕՓľ͑фӥ ninguarü taunecüã۳x ga Faraóüۡ. Rü ͑͑իӥǣՓӥիɗǣЙľҡnaxca۳x ga guxüۡma ga norü ngüۡxeۡerۡ uüۡgü. Rü yema duüۡxüۡgü ga nüxna naxugüxüۡpe۳իľՓ, rü Faraóüۡ nanamu nax nape۳իľՓ nagagüaxüۡca۳x ga yema bínuarü baeruüۡgüarü ãeۡի۳ ǣËӥфӥֆľ̲Йӡфӥ üruüۡgüarü ãeۡx۳ gacü. 21ॸRü yema baeruüۡgüarü ãeۡx۳ gacü, фӥՓľ͑իфӥ ֆľ̲ҡ̲ЙӕфËӥՓ̲͑͑ӕ. Rü Փľ͑իфӥ͑Ύիфɗфüüۡtama Faraóüۡxüۡ nayaxaxexŕŕxüۡ. 22ॸNatürü ga yema Йӡфӥӥфӕüۡgüarü ãeۡx۳ gacü, rü nüma ga Faraóüۡ rü norü purichíagüxüۡ namu nax naՓŕxnaxãgüaxüۡca۳x yema Yúche nüxüۡ ixuxüۡrüxüۡ. 23ॸNatürü ga yema bínuarü

58 baeruüۡgüarü ãeۡx۳ gacü rü tama Yúchena nacua۳xãchi. Yúche rü nüxüۡ nixu nax ta۳xacüchiga ֆɗիɥիüۡ ga yema Faraóüۡnegü

41

1ॸѠӥֆľ̲Փľ͑фӥҡիфľǣ

taunecü nangupetü. ѠӥՓӥիɗ ga chütaxüۡgu rü naxãnegü ga Faraóüۡ. Ѡӥ͑͑ľǣӥՓфӥҡիҡӥǣͮɞфӕËӕҡӥǣӕ nachi. …… 8ॸRü moxüۡãcü ga pa۳xmama rü poraãcü naxoegaãxeۡ naxca۳x ga yema nanegü. Rü naxca۳x nangema ga guxüۡma ga yema iyuüxüۡ rü duüۡxüۡgü ga nüxüۡ cua۳xüchigüxüۡ ga Equítuanecüã۳x. Rü nüma ga Faraóüۡ rü namaxã nüxüۡ nixu ga nanegü, natürü taxuxüۡma ga yema yuüexüۡ nüxüۡ nacua۳x nax ta۳xacüchiga ֆɗիɥիüۡ ga yema nanegü. 9-10ॸRü yexguma ga guma baeruüۡgüarü ãeۡx۳ gacü rü Faraóüۡmaxã nüxüۡ nixu rü ñanagürü: —Pa Chorü Ãeۡx۳ gacüx, rü ñu۳xchaama nüxna chacua۳xãchi nax ñuxãcü chixexüۡ chaxüxüۡ yerü taguma cumaxã nüxüۡ chixuchiga ga Փӥիɗǣ͑ǣľիҡü۳xücü ga poraãcü choxüۡ ۡ eۡecۡ ü. Rü yexguma namaxã rüngüx Ëӕ͑ӕիǣӕǣֆľ̲Йӡфӥӥфӕüۡgüarü ãeۡx۳ gacü rü chomaxã rü ta cunu, rü yema curü purichíaarü capitáüۡЙҡՓֆľի̲իüۡ ga poxcuchicaxüۡgu toxüۡ cumugü. 11ॸRü ՓӥիɗǣËȍӥҡիüۡǣӕǣЙӡфӥӥфӕüۡgüarü ãeۡx۳ gacü rü naxãnegü, rü choma rü ta chaxãnegü. ѠӥՓӥիɗËȍɗǣӥǣֆľ̲͑ǣӕ taxãnegüxüۡ rü tama nüxüۡ tacua۳x nax ta۳իËӥËȍɗǣֆɗիɥիüۡ. 12ॸRü yéma poxcupataüۡՓҡΎ̲ի%͑ֆľի̲ǣՓӥիɗ ga ngextü۳xücü ga Ebréutanüxüۡ ɗիɥËӥ. Rü nüma rü poxcupataüۡarü ãeۡx۳ gacüarü puracütanüxüۡ ͑ɗիɥ. Rü namaxã nüxüۡ tixu

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ41

59 ga tonegü. Rü nüma rü nüxüۡ nacua۳x ga ta۳իËӥËȍɗǣ͑իֆɗիɥիüۡ ǣՓӥիɗËȍɗǣӥǣ yema nagu taxãnegüexüۡ. 13ॸRü guxüۡma ga yema tomaxã nüxüۡ yaxuxüۡrüüۡãcütama ningu. ѠӥËȍΎ̲фӥՓľ͑իфӥËȍΎфӥ puracüca۳x chatáegu, natürü ga yema chomücü rü purichíagü nanaՓŕxnaxãgü —ñanagürü. 14ॸRü yexguma ga nüma ga Faraóüۡ rü Yúcheca۳x nangema. Rü yexgumatama Yúchexüۡ poxcupataüۡՓ ɞ̲͑ӕիӡËȍɗǣӥ. Rü mea niyoeru rü mexüۡ ga naxchirugu ínacuxuchi. Rü yemaacü ۡ e۳իľՓ͑իӡ. 15ॸRü nüma ga Faraóüp ۡ Faraóü rü ñanagürü nüxüۡ: —NgeՓa۳xarü chütaxüۡgu rü choxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣľի̲ɗՓӥիɗɗ chaunegü. Natürü tataxuma ya texé yango۳xexŕx‫ ڟ‬eۡ nax ta۳իËӥËȍɗǣֆɗիɥիüۡ. Rü nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥËȍɗǣǣӕфӥËӕ̲фӥ͑ӥիüۡ cucua۳x nax cunango۳xeۡexۡ üۡ i nanegü nax ta۳իËӥËȍɗǣֆɗիɥիüۡ —ñanagürü ga Faraóüۡ. 16ॸRü yexguma ga Yúche rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Pa Chorü Ãeۡx۳ gacüx, ngŕma фӥҡ̲ËȍΎՓ͑͑ǣľի̲, natürü Tupana ҡ͑ɗիɥֆcuxca۳x nango۳xeۡecۡ ü —ñanagürü. 17ॸRü yexguma ga Faraóüۡ rü Yúchexüۡ ñanagürü: —æȍӕ͑ľǣӥՓфӥ taxtü ga Nírucutügu chachi. 18ॸRü yéma ҡիҡӥՓɞ͑ËȍΥΥËȍɗǣ7ǣՓΎËǣ ingüexüchixüۡ rü imexechixüۡ. Rü ҡիҡӥ͑ËӥՓmaxŕne nanangõ۳xgü. 19ॸRü ֆľ̲Փľ͑ɞ͑ËȍΥΥËȍɗǣҡΎǣ7ǣՓΎË i chixemarexüۡ rü ixaexüchixüۡ. Rü taguma ñuxgu nüxüۡ ËȍĀӕɗՓΎËɗ nangexgumaraxüۡxüۡ i chixexüۡ i guxüۡma i ͑ӕƄнӕɞҡӕ͑ľՓ. 20ॸѠӥֆľ̲ՓΎËǣӥǣ ixaexüchixüۡ rü ichixemarexüۡ, rü yema 7 ǣՓΎËǣɗ͑ǣӥľիüۡxüۡ ínagagü. 21ॸNatürü ǣՓΎΎֆľ̲ՓΎËǣɗ͑ǣӥľիüۡxüۡ nax ínagagüxüۡ, rü aixrügumarüüۡtama nixaexüchi. Rü yexguma rü chaba۳i ۳xãchi.

22ॸѠӥֆľ̲Փľ͑фӥՓľ͑Ëȍի%͑ľǣӥ.

Rü ֆľ̲Ëȍӕ͑ľǣӥՓфӥ͑ӥիüۡ chadau ga 7 ya۳xa ga trígu ga ixããcuxüۡ rü imexya۳xaxüۡ ǣՓӥիɗ͑ľՓҡ̲͑ǣӕիüۡxüۡ. 23ॸRü ֆľ̲Փľ͑ֆľ̲͑ľՓҡ̲͑͑ǣӕիüۡ ga to ga 7 ya۳xa ga trígu ga ingeãcuxüۡ rü buanecümaxã ipagüxüۡ. 24ॸRü yema 7 ya۳xa ga ipagüxüۡ, rü yema imexya۳xaxüۡxüۡ ínagagü. Rü ñaa taxre i chaunegü, rü ngŕma chorü duüۡxüۡǣӥɗɗֆӕӦľիüۡmaxã nüxüۡ chixu, natürü taxuxüۡma i ngŕma ֆӕӦľիüۡ rü nüxüۡ nacua۳x nax nango۳xeۡeãۡ xüۡ nax ta۳իËӥËȍɗǣֆɗիɥիüۡ i ngŕma taxre i chaunegü —ñanagürü. 25ॸRü yexguma ga Yúche rü Faraóüۡxüۡ nangãxüۡ, rü ñanagürü: —Pa Chorü Ãeۡx۳ gacüx, ngŕma ҡիфľɗËӕ͑ľǣӥǣӥфӥՓӥիɗҡ̲ɗɥ͑ӥËȍɗǣ ͑ɗիɥ. Rü Tupana rü cumaxã nüxüۡ nixu i ngŕma tá naxüxüۡ rü tá ínguxüۡ i yixcüamaxüۡra. 26ॸRü ngŕma 7ɗՓΎËǣӥɗ imexechixüۡ, rü 7ֆҡӕ͑ľËӥËȍɗǣ͑ɗիɥ. Rü ngŕ̲Ëȍɗǣҡ̲͑ɗիɥɗngŕma 7 ya۳xa i trígu i mexechixüۡ. Rü ngŕma taxre i cunegü rü ngŕ̲Ëȍɗǣҡ̲͑ɗիɥ. 27ॸRü ngŕma 7ɗՓΎËɗɗիľիӥËȍɗիüۡ rü ichixemarexüۡ ga yema togüarü ՓɗիՓľ̲ɞËȍΥΥËȍɗիüۡ, rü 7 ya ҡӕ͑ľËӥËȍɗǣ͑ɗիɥ. Rü ngŕmachigatama ͑ɗիɥɗngŕma 7 ya۳xa i trígu i buanecümaxã ipagüxüۡ. Rü ngŕma rü nüxüۡ nixu nax 7 ya taunecü tá nangebüanexüۡ, rü tá taiya ngúxüۡ. 28ॸRü ngŕ̲Ëȍɗǣ͑ɗիɥɗҽӕЙ͑ cumaxã nüxüۡ ixuxüۡ, Pa Chorü Ãeۡx۳ gacüx. Rü ngŕmaãcü tá nanaxü ya Tupana. 29ॸRü 7 ya taunecü tá naxãbüane i guxüۡma i Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓ. 30ॸRü ngŕ̲Փľ͑фӥ7 ya taunecü tá nangebüane. Rü ngŕma nax ñuxre ya taunecü tá poraãcü taiya ngúxüۡgagu, rü duüۡxüۡǣӥфӥҡĀӥիՓ nüxüۡ narüngümae ga guma taunecügü ga

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ41 ͑ǣӕ͑ի%¡ӥ͑ľËӥǣƄнӕɞҡӕ͑ľՓ. Rü ngŕma taiyagagu rü guxüۡՓҡ̲ guxchaxüۡ ínangu ya ñaa nachixüۡ͑ľՓ. …… 33ॸRü ngeۡmaca۳x Pa Chorü Ãeۡx ۳ gacüx, rü ̲͑ľ͑ɗիɥ͑իnaxca۳x cudauxüۡ ֆՓӥիɗ ya yatü ya nüxüۡ cua۳xüchicü nax naxme۳իǣӕËӕ͑իӦիücۡ a۳x i ñaa nachixüۡane. 34ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥ͑ի͑ӥիüۡ cuxunetaxüۡ i togü i ãeۡx۳ gacügü nax guxüۡ i ñaa nachixüۡ͑ľǣӕֆիɥ%ǣӥҡ͑ӥիücۡ a۳x, rü ngŕmaãcü guxüۡ i duüۡxüۡǣӥҡ͑ӥՓ yadeetanüãxücۡ a۳x i trígu. Rü ngŕxguma texé 5Փľҡիüۡ i trígu tüxüۡ‫ ڟ‬ngeۡxmagux, rü Փӥիɗҡ͑ɗիɥɗcuxca۳x nayauxgüxüۡ rü namaxã nanguxüۡgüxüۡ. Rü ngŕxguma yexera nüxü‫ ۡڟ‬ngeۡxmagu i duüۡxüۡgü rü yexera tá cuxca۳x nayauxgü. 35ॸRü ngŕ̲%Ëӥҡ͑ɗիɥɗnanutaque۳xeaxüۡ i ҡфɞǣӕՓľҡիüۡ i nagu ya yima 7 ya taunecü ya nagu namucü i trígu. Rü ñu۳իӡËȍɗ̲͑ľ ɗՓӥիɗËȍɗǣӥֆɥ͑ľՓngŕxmaxüۡ i trígupataüۡgu namaxã nanguxüۡgü nax ‫ ڟ‬a cuma namaxã icucuáxücۡ a۳x nax ngŕm duüۡxüۡgü tayauxgüxücۡ a۳x i ngŕxguma taiya ínguxgu. 36ॸRü ngŕmaãcü i ngŕma trígu rü tá mea namaxã nanguxüۡgü naxca۳x i cuchixüۡane nax tama taiyamaxã nayuexücۡ a۳x i duüۡxüۡgü i ngŕxguma ínanguxgu ya yima 7 ya taunecü ya nagu ҡ͑͑ǣľ¡ӥ͑ľËӥɗ͑ӕƄнӕɞҡӕ͑ľՓ —ñanagürü ga Yúche. Yúche rü ãeۡx ۳ gacüxüۡ ningucuchi ga Equítuanewa 37ॸRü

yema Yúchearü ucu۳xeۡ rü Faraóüۡca۳x name, rü norü ngüۡxeۡerۡ uüۡgü фӥҡ͑Ύфӥ̲ľ͑ɗիɥ. 38ॸRü yemaca۳x ga Faraóüۡ rü ñanagürü norü duüۡxüۡgüxüۡ: —¿Ngextá chi nüxüۡ iyarüngauxüۡ i to i

60 yatü i ñaa Yúcherüxüۡ Tupanaãxŕ ͑Փ ngŕxmaxüۡ? —ñanagürü. 39ॸRü yexguma ga Faraóüۡ rü Yúchexüۡ ñanagürü: —Dücax, rü nataxuma i cuxüۡ rüyexeraxüۡ nax nüxüۡ nacuáxüۡ, erü Ëӕ̲͑ɗիɥɗҽӕЙ͑Ëӕիüۡ nüxüۡ cua۳xeۡexۡ üۡ i guxüۡma i ngŕma nagu chaxãnegüxüۡ. 40ॸѠӥËӕ̲ҡ͑ɗիɥɗËȍΎЙҡ̲ի%

icucuáxüۡ. Rü guxüۡtáma i chorü duüۡxüۡǣӥфӥҡËӕǣ͑իɥ͑ӥľ. Rü chaxica ҡҡ̲͑ɗիɥɗËӕիüۡ charüyexeraxüۡ erü choma rü ñaa nachixüۡanearü ãeۡx۳ gacü Ëȍɗիɥ. 41ॸDücax, ñu۳xma rü choma rü cuxüۡ chaxuneta nax cuma tá ãeۡx۳ gacü нӕɗիɥիüۡ i guxü̲ۡɗ͖Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓ —ñanagürü. 42ॸRü yexguma yema ñaxgu ga Faraóüۡ rü nügüme۳xeۡՓ͑ǣɥիüۡ nanangoxochi ga norü ãnera ga cua۳xruxüۡ ͑ǣɥՓֆľի̲Ëӥ, rü Yúcheme۳xeۡՓ͑ǣɥիüۡ ningucuchi. Rü ñu۳իӡËȍɗ͑ΎфӥĀӕüۡxüۡgüxüۡ namu nax mexechixüۡ ga naxchirugu yacu۳xeۡegۡ üaxüۡca۳x, rü úirumaxã naxüchagügüaxüۡca۳x. 43ॸѠӥֆľ̲Փľ͑фӥ ñu۳իӡËȍɗ͑ֆ̲ӕľ͑ǣӕǣǣӕ̲Ëфӕǣ FaraóüۡфӥËфӕՓľ̲ӥիüۡ͑ľǣËΎՓфӕ itúchigüne. Rü duüۡxüۡgüxüۡ namu nax nape۳իľՓ͖իüۡmaxã aita naxüexüۡ: “¡Penaxüchica!͖ٚիüۡmaxã. Rü yemaacü ͑ɗիɥǣ֤әËȍľǣǣӕիüۡma ga Equítuanemaxã inacuáxüۡ. 44ॸRü ñu۳իӡËȍɗ ga Faraóüۡ rü ñanagürü Yúchexüۡ: —Choma nax Equítuanearü ãeۡx۳ gacü Ëȍɗիɥիüۡ, rü cuxna chaxãga nax cuxme۳իՓ͑͑ǣľի̲իüۡ i guxüۡma i Equítuane —ñanagürü. 45ॸRü yexguma ga Faraóüۡ rü Equítuanecüã۳xégamaxã Yúchexüۡ naxüéga. Rü Cháfa- panéagu nanaxüéga. Rü ñu۳իӡËȍɗ͑͑իӥxma۳x ͑ǣɥ̲ի%ǣkËȍľ͑ǣËȍËȍľфĀΔҡľǣ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ41ٍॷ42

61 Potiféraxacü. Ѡӥ͑ӥ̲ǣ͑ǣɥ͑ҡӥфӥ ɥ͑ľǣϜüۡфӥËȍËȍľфĀΔҡľ͑ɗիɥ. Rü ֆľ̲Ëӥ͑ɗիɥǣ֤әËȍľǣƄнӕɞҡӕ͑ľфӥ ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡ. 46ॸRü nüma ga Yúche rü 30 ga taunecü nüxüۡ‫ ڟ‬nayexma ga yexguma Faraóüۡ ga Equítuanearü ãeۡx۳ gacüpe۳իľՓ͑ǣǣӥ%ǣӕфӥ͑ӥ̲ǣ Faraóüۡ namücüxüۡ yangucuchixeۡegۡ u. Rü nüma ga Yúche rü Faraóüۡxüۡ narümoxŕ фӥɗ͑իӡ%Ëȍɗ. Rü guxüۡma ga Ƅнӕɞҡӕ͑ľǣӕ͑ɗիӡ%ǣӥËȍɗǣӥ. 47ॸRü 7 ga taunecügu rü meama nayae ga trígu rü poraãcü naxãbüane ga guxüۡՓ̲ǣ Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓ. 48ॸRü nüma ga Yúche rü 7 ga taunecügu nananutaque۳xe ga guxü̲ۡǣֆľ̲ҡфɞǣӕՓľҡիüۡ ga ãeۡx۳ gacüna üxüۡ ǣƄнӕɞҡӕ͑ľՓ. Rü ՓӥիɗËȍɗǣӥǣɥ͑ľՓֆľի̲͑ľǣ ãeۡx۳ gacüarü trígupataüۡgu namaxã ninguxüۡchigü ga yema trígu ga guma ɥ͑ľ͑͑ǣɗË̲իüۡ ǣ͑͑ľՓ nabuxgüxüۡ. 49ॸRü Yúche rü nananutaque۳xe ga trígu, rü ñoma ҡիҡӥЙľËȍɗ͑ӥՓngŕxmacü ya naxnücüte۳իľՓфӥիüۡ ɗիɥիüۡ ga nax ̲͑ӕիӡËȍɗիüۡ. Rü yema nax ̲͑ӕիӡËȍɗիüۡǣǣӕфӥĀӥիՓҡ̲ nixugü. 50ॸRü naxüۡpa ga nax inaxügüxüۡ ga nax nangebüanexüۡ, rü marü Yúcheaxüۡ‫ ڟ‬itaxrexacü ga naxma۳x ga Achená. 51ॸRü guma yacü ga nane rü Manachégu nanaxüéga yerü ñanagürü: “Tupana rü choxüۡ nüxüۡ inayarüngümaxŕxŕ i guxüۡma ga yema guxchaxüۡgü ga choxüۡ ngupetüxüۡ rü ñu۳xma rü marü tama chautanüxüۡgüca۳x changechaüۡٚ, ñanagürü. 52ॸRü guma ‫ڟ‬ rübumaecü ga nane rü Efraɥgu nanaxüéga, yerü ñanagürü: “Tupana rü ñaa nachixüۡ͑ľɗ͑Փ͑ǣәիüۡ

chingexüۡՓËȍΎի̲͑͑͑ӕֆ Ëȍӕ͑ľٚ, ñanagürü. 53ॸRü nangupetü ga guma 7 ga taunecü ga nagu trígu ̲ӕիӡËȍɗËӥǣƄнӕɞҡӕ͑ľՓ. 54ॸRü inaxügü ga guma 7 ga taunecü ga nagu ngebüane íngucü, yematama Yúche nüxüۡ ixuxüۡrüxüۡ. Rü guxüۡma ga togü ga nachixüۡ͑ľՓфӥЙΎф%Ëӥҡɗֆnangu۳x. ͮҡӥфӥǣƄнӕɞҡӕ͑ľՓфӥҡ̲ҡɗֆ nangu۳x, yerü nayexma ga nabü ga namaxã nanguxüۡgüxüۡ. 55ॸRü yexguma yema Equítuanecüã۳x marü igu۳xbügügu, rü FaraóüۡxüۡҡՓ͑իɥ͑իҡфɞǣӕ͑ӥի͑ tayacagüxüۡca۳x. Rü yexguma ga nüma ga Faraóüۡ rü guxüۡma ga Equítuanecüã۳xmaxã nüxüۡ nixu rü ñanagürü: —¡Yéa YúchexüۡҡՓЙľիɥ, rü penaxü۳x i ngŕma nüma pemaxã nüxüۡ yaxuxüۡ! —ñanagürü. 56ॸRü yexguma marü guxü̲ۡǣƄнӕɞҡӕ͑ľՓ nangebüanegu, rü nüma ga Yúche rü ͑ֆՓ%ի͑ǣӥǣǣӕ̲ҡфɞǣӕЙҡüۡgü nax yema Equítuanecüã۳xgüxüۡ namaxã nataxexüۡca۳x, yerü niyexeraguchigü ga nax nataiyaexüۡ ga duüۡxüۡgü. 57ॸRü guxüۡma ga nachixüۡ͑ľǣӥՓ͑ľ͑իɥǣ duüۡxüۡǣӥ͑իƄнӕɞҡӕ͑ľՓnaxca۳x nataxegüxüۡca۳x ga norü trígu ga YúchexüۡҡՓ. Yerü taxuxüۡma ga to ga nachixüۡ͑ľՓ͑ֆľի̲ǣ͑¡ӥ. Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓ͑իɥǣ֤әËȍľľ͑ľľǣӥ 1ॸRü yexguma Acóbu nüxüۡ ËӕիËȍɗǣǣӕǣƄнӕɞҡӕ͑ľՓ nax nayemaxüۡ ga trígu, rü nanegüxüۡ

42

ñanagürü: —¿Ta۳xacü nua pexüe i pegü nua perüdaunümarexüۡ? 2ॸRü chomaxã nüxüۡ ͑ɗիӕǣӥǣӥфӥƄнӕɞҡӕ͑ľՓ͑ի ‫ ڟ‬Йľիɥ͑ի nangemaxüۡ i trígu. ¡Rü ngŕ̲ tríguta peyataxegüxüۡca۳x nax ngŕmaãcü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ42 tama iyuexüۡca۳x! —ñanagürü. 3ॸRü ñu۳իӡËȍɗ10 ga Yúcheeneegü rü Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓ͑իɥ͑իҡфɞǣӕҡ yataxegüxüۡca۳x. 4ॸNatürü ga Acóbu rü tama nanaxՓa۳xe ga nane ga Bŕyamí ga Yúcheenexŕ ֆŃ̲͑ի͑իӡիüۡ, yerü ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥфӥ͑ǣӥфӥ%Ëȍɗta۳xacürü chixexüۡ yexma nüxüۡ nayaxüpetü. 5ॸRü nanegü ga Acóbu ga Iraégu ãégacü rü togü ga taxetanüxüۡtanügu naxãgü, yerü guxüۡma ga Canaáüۡ͑ľՓфӥҡɗֆ nangu۳x. 6ॸѠӥ֤әËȍľ͑ɗիɥǣ%eۡx۳ gacü ɗիɥËӥǣƄнӕɞҡӕ͑ľՓ, фӥ͑ӥ̲͑ɗիɥǣ duüۡxüۡgü ga togü ga nachixüۡ͑ľՓ͑ľ ɥիüۡxüۡ namaxã nataxexüۡ ga trígu. Rü yexguma naeneegü naxüۡҡՓ͑ǣӕǣӥǣӕ, rü nape۳xegu ñaxtüanegu nanangücuchitanü. 7ॸRü nüma ga Yúche rü naeneegüxüۡ nacua۳x ga yexguma nüxüۡ nada۳u۳xgu, natürü tama nügü nüxüۡ nacua۳xeۡen ۡ eta. Rü nugaãcü naeneegüna naca, rü ñanagürü: —¿Rü pemax, rü ͑ǣľիҡ͑ľЙľիɥ? —ñanagürü. Rü nümagü rü nanangãxüۡgü rü ñanagürügü: —Toma rü Canaáüۡ͑ľՓ ͑ľҡիɥ, rü trígu nuata tayataxegü —ñanagürügü. 8ॸRü nüma ga Yúche rü naeneegüxüۡ nacua۳x, natürü ga naeneegü rü tama Yúchexüۡ nacua۳xgü. 9ॸRü yexguma ga Yúche rü nüxna nacua۳xãchi ga yema üۡpa nagu naxãnegüxüۡ ǣ͑ľ͑ľľǣӥËȍɗǣɗիɥիüۡ. Rü ñanagürü nüxüۡ: —Pemax rü tochixüۡanearü ngugütaeruüۡǣӥЙɗիɥǣӥ. ѠӥЙľ̲фӥ͑ӕ͑ǣӕǣӥҡľՓЙľիɥ͑ի naxca۳x pedaugüxüۡca۳x nax ngextá pexüۡ‫ڟ‬ natauxchaxüۡ nax toechita pichocuxüۡca۳x ͑Փɗ͖͑͑ľ—ñanagürü. 10ॸRü nüma ga naeneegü rü nanangãxüۡgü rü ñanagürügü: —ҽ̲͑ɗիɥ, Pa Corix.

62 Toma i curü duüۡxüۡgü rü tríguarü ҡիľՓ͑ӕҡիɥ̲фľ. 11ॸRü guxãma i ҡΎ̲фӥՓӥիɗҡ̲͑ɗիɥֆҡΎ͑ҡӥ. Rü duüۡxüۡgü i mexüۡ ҡɗիɥǣӥ. Rü taguma ngugütaeruxüۡ ҡɗիɥǣӥ—ñanagürügü. 12ॸNatürü ga Yúche rü ñanagürüama: —Ѡӥҡ̲ɗիËӥ̲͑ɗիɥɗngŕma. Rü Йľ̲фӥ͑ӕЙľիɥ͑իnaxca۳x pedaugüxüۡca۳x i ngextá pexü‫ۡڟ‬ natauxchaxüۡ nax toechita pichocuxüۡca۳x ͑Փɗ͖͑͑ľ—ñanagürüama. nümagü rü nanangãxüۡgü rü ñanagürügü: —Toma i curü duüۡxüۡgü rü 12ҡɗիɥǣӥɗҡΎǣӥenexŕ. ѠӥՓӥիɗҡ̲ҡɗիɥ ya tonatü, rü Canaáüۡ͑ľǣӕ͑ɗիɥɗ taxãchiüۡgüxüۡ. Rü yimá toenexŕ ya rübumaecü rü ngŕxma tonatüxüۡtagu narüxã۳u۳ۡx, rü guma nai ga toenexŕ rü marü nataxuma i toxüۡҡՓ —ñanagürügü. 14ॸNatürü nüma ga Yúche фӥՓľ͖͑͑ǣӥфӥ̲: —Pema rü ͑ǣӕǣӥҡľՓ͑ӕЙľիɥ. 15ॸRü ñu۳xma rü tá pexüۡ chaxü, rü Faraóüۡégagu pemaxã nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥҡիӡҡ̲͑ӕЙľՓΎľǣӕ ega tama nua penagaíragu ya yimá peenexŕ ya rübumaecü. 16ॸ‫ؽ‬ѠӥՓӥիɞիľ táegu nax tayagaxüۡca۳x! Rü yíxema nuxã rüchoxe rü tá tapoxcue. Rü ngŕ̲Փҡ nüxüۡ chacua۳իфӥɗիËӥ̲ֆɗիɥɗngŕma chomaxã nüxüۡ pixuxüۡ. Rü ngŕxguma ҡիӡҡ̲ɗիËӥ̲ֆɗիɥիǣӕ, rü ngŕ̲Փ tá nüxüۡ chacua۳ի͑ի͑ǣӕǣӥҡľՓ͑ӕ Йľիɥ̲фľիüۡ. Rü Faraóüۡégagu pemaxã nüxüۡ chixu i ngŕma —ñanagürü. 17ॸRü yexguma ga Yúche rü poxcupataüۡgu ͑͑ՓΎËӕҡΎ̲ľЙü۳x ga ngunexüۡ. 18ॸNatürü yema tomaepü۳x ga ngunexüۡǣӕՓľ͑фӥ͖͑ǣӥфӥ͑ӥիüۡ: —Choma rü Tupanaxüۡ chamuüۡ. ¡ƚcü ñaãcü tá penaxü! Rü ngŕիǣӕ̲ҡ͑ɗիɥɗ 13ॸNatürü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ42

63 ҡիӡҡ̲Йľիüۡ chada۳i ۳xüۡ. 19ॸRü ngŕxguma aixcüma mexüۡ i duüۡxüۡgü Йľիɥǣӥǣӕ, rü chanaxՓa۳իľɗՓӥիɗɗ peenexŕ nua poxcupataüۡՓpeta۳x. Rü ñu۳իӡËȍɗɗЙľ̲ɗҡ̲ЙΎիËӕľիüۡ rü marü name i petanüxüۡgüca۳իЙľՓΎľǣӕ namaxã i perü trígu nax ngŕma nangõ۳xgüxüۡca۳x. 20ॸ¡Rü nua penaga ya yimá peenexŕ ya rübumaecü! Rü ngŕmaãcü tá nüxüۡ chacua۳x rü aixcüma ֆɗիɥɗngŕma nüxüۡ pixuxüۡ. Rü ngŕxguma ҡիӡҡ̲͑ӕЙľ͑ǣիǣӕ, rü tá peyue —ñanagürü. Rü yexguma ga nümagü rü: —Ngüۡ —ñanagürügü. 21ॸNatürü ga ՓӥիɗËȍɗǣӥфӥ͑ӥǣӥ̲ի%͖͑ǣӥфӥǣӥ: —Aixcümaxüۡchi poraãcü chixexüۡ namaxã taxü ga taenexŕ ga Yúche. Yerü ՓΎΎ͑ӥիüۡ nax idauxüۡ nax ngúxüۡ yangexüۡ, ͑ҡӥфӥҡ̲͑ǣҡիɥ͑ӥľǣ yexguma tüxüۡ naca۳ax۳ üۡgu nax tüxüۡ‫ڟ‬ nangechaüۡtümüüۡxüۡca۳x. Rü ngeۡmaca۳x ͑ɗիɥɗ͖u۳xma taxca۳x ínanguxüۡ i ñaa guxchaxüۡ —ñanagürügü nügümaxã. 22ॸRü nüma ga Rubéüۡ rü naeneegüxüۡ ñanagürü: —Choma rü marü pemaxã nüxüۡ chixu nax tama chixexüۡ namaxã pexügüxüۡca۳x ga guma bucü, natürü ҡ̲ËȍӕǣЙľիɥ͑ӥľËȍüۡ. Rü ngŕma ͑ɗիɥɗҡΔфӥ͑ҡ͑ӥǣ͑ի͑ֆӕիüۡ —ñanagürü. 23ॸNatürü ga nümagü rü tama nüxüۡ nacua۳xgü nax Yúche rü bexma nüxüۡ ͑իɥ͑ӥիüۡ, yerü ga Yúche rü Equítuanecüã۳իǣՓ̲͑ի%͑ɗĀľիфӥ to ga duüۡxüۡ фӥƄ¡фŃӕǣՓ naeneegümaxã nüxüۡ nixuchigü ga yema Yúche namaxã nüxüۡ ixuxüۡ. 24ॸRü ֆľիǣӕ̲ǣ֤әËȍľфӥ͑ӥի͑͑ɗիӡǣËȍɗ rü yéma nayaxaxu. Rü yexguma Փľ͑իфӥ͑ľ͑ľľǣӥҡ͑ӥՓ͑իӡիǣӕ, rü namaxã nidexa. Rü ChimeӢxüۡ nigagachi

rü naeneegüpe۳իľՓЙӕфɗËȍɞիüۡ namu nax yana۳i ۳xgüaxüۡca۳x. 25ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ norü duüۡxüۡgüxüۡ namu nax trígumaxã yaxüãcugüaxüۡca۳x ga naeneegüarü chacugü. Rü yema diŕru ga naeneegü ͑ӥի͑͑ǣɥիüۡ ãgücü, rü nanamu nax ֆľի̲ҡ̲͑ΎфӥËȍËӕǣӥǣӕ͑ǣɥիüۡ ֆիӦËȍɗǣӥիüۡca۳x. Rü ñu۳իӡËȍɗ͑Ύфӥ duüۡxüۡgümaxã nüxüۡ nixu nax ͑ľ͑ľľǣӥфӥ̲͑Փüۡ ga õna nüxna ta naxãgüxüۡ. Rü yemaacü nanaxügü ga norü duüۡxüۡgü. 26ॸRü yexguma ga nümagü ga naeneegü rü norü búruétügu nananugü ga norü trígupüüۡgü, фӥɞ͑ɗիɥ. 27ॸѠӥֆľիǣӕ̲͑Փ͑͑ǣӕǣӥǣӕǣ yema nachica ga nagu napegüchaüۡxüۡ, фӥՓӥիɗǣ͑ҡ͑ӥՓфӥnayaՓŕxãx‫ ڟ‬üۡ ga norü chacu nax norü búruxüۡ nachibüxŕŕxüۡca۳x. Rü yema chacua۳xgu ͑ǣɥիüۡ nayangau ga norü diŕru. 28ॸRü naeneegümaxã nüxüۡ nixu, rü ñanagürü: —Dücax, choxüۡ‫͑ ڟ‬ǣɥիüۡ natáeguxŕŕgü i chorü diŕru. Ѡӥ͑ӕËȍΎфӥËȍËӕՓ ingexma —ñanagürü. Rü yexguma ga yema togü rü guxüۡma poraãcü naba۳i ۳xãchiãŕgü. Rü muüۡmaxã nidu۳xrue, rü nügümaxã ñanagürügü: —¿Ta۳xacü ͑ɗիɥɗҡ̲ի%͑իӥիüۡ ya Tupana? —ñanagürügü. 29ॸRü yexguma CanaáüۡՓ͑͑ǣӕǣӥǣӕ, rü nanatü ga Acóbumaxã nüxüۡ nixugüe ga guxüۡma ga yema nüxüۡ ngupetüxüۡ. …… 36ॸRü yexguma ga Acóbu ga Iraégu ãégacü rü nanegüxüۡ nangãxüۡ, rü ñanagürü: —Pema rü ngŕmama choxüۡ pegu۳xnexeۡxeۡ. Rü Yúche rü marü ͑ҡիӕ̲ɗҡҡ͑ӥՓ. ChimeӢ rü ta marü nataxuma. Rü ñu۳xma rü ngŕmatáma peyaga ya Bŕyamí. Rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ42ٍॷ43 guxüۡǣӕ̲фӥËȍΎ̲͑ɗիɥɗ͑ǣәիüۡ chingexüۡ —ñanagürü ga Acóbu. …… Equítuanewa Bŕyamíxüۡ nagagü

Canaáüۡ͑ľՓфӥ niyexeraguchigü nax taiya ngúxüۡ. 2ॸRü yexguma marü nüxü‫ۡڟ‬

43

1ॸRü

nagu۳իǣӕǣ͑ΎфӥҡфɞǣӕǣƄнӕɞҡӕ͑ľՓ ne nangegüxüۡ, rü nüma ga Acóbu rü nanegüxüۡ ñanagürü: —¡Wenaxarü ‫ ڟ‬Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓЙľիɥ͑իՓľ͑իфӥ ngŕ̲ to i tórü tríguca۳x peyataxegüxüۡca۳x! —ñanagürü. 3ॸNatürü ga guma nane ga Yudá rü nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —Pa Papáx, natürü ga guma ãeۡx۳ gacü rü ngóxüۡՓ̲ҡΎի͑͑ի%ǣфӥ͖͑ǣӥфӥ: “Rü ngŕիǣӕ̲ҡիӡҡ̲͑ӕЙľ͑ǣիǣӕ ya yimá peenexŕ ya rübumaecü, rü ͑ΎիҡËӥ̲͑ǣľիфӥ̲ɗ͑ӕ͑իЙľիɥիüۡٚ, ñanagürü toxüۡ. 4ॸRü ngeۡmaca۳x tanaxՓa۳xe i Bŕֆ̲ɞҡΎՓľËӕ̲͑ӕ. Rü ngŕիǣӕ̲ҡΎՓľcunamu۳xgu, rü marü ‫ ڟ‬ҡфɞǣӕՓҡիɥիüۡ. name nax ngŕ̲ 5ॸNatürü ngŕիǣӕ̲ҡիӡҡ̲͑ǣŕm ‫ ڟ‬a ‫ ڟ‬ҡիɥ. cunamu۳xgux, фӥҡիӡҡ̲͑ǣŕ̲ Yerü meama tomaxã nüxüۡ nixu, rü ñanagürü: “Rü ngŕիǣӕ̲ҡիӡҡ̲͑ӕ penagaxgu ya yimá peenexŕ ya rübumaecü, rü noxtacüma ngexrüma i ͑ӕ͑իЙľիɥիüۡٚ—ñanagürü toxüۡ. 6ॸRü yexguma ga nüma ga Acóbu ga Iraégu ãégacü, rü ñanagürü: —¿Tü۳xcüüۡ poraãcü chixexüۡ chomaxã pexüe? ¿Rü tü۳xcüüۡ ga namaxã nüxüۡ pixuxüۡ ga yema yatü ga pexüۡ‫ ڟ‬nax nangexmaxüۡ ya nai ya peenexŕ? —ñanagürü. 7ॸRü nüma ga nanegü rü nanangãxüۡgagü rü ñanagürügü: —֤ľфӥ͑ӥ̲ҡ̲͑ɗիɥǣ tochigaca۳x rü tatanüxüۡgüchigaca۳x

64 ínacaxüۡ. Rü ñanagürü toxüۡ: “¿Tamaxüۡxüۡ ta ya penatü? ¿Rü pexü‫ۡڟ‬ nangexmaxüۡ ya nai ya peenexŕ?ٚ ñanagürü toxüۡ. Rü toma rü tanangãxüۡ ga yema toxna nax nacaxüۡ. ¿Rü ñuxüۡËӥфӥՓËȍɗɗ͑ӥիüۡ tacuáxüۡ nax nüma rü: “Nua penaga ya peenexŕٚ, ñaxüۡmaxã toxüۡ nangãxüۡxüۡ? —ñanagürügü. 8ॸRü yexguma ga Yudá rü nanatü ga Iraéxüۡ ñanagürü: —Rü ngŕxguma tama taiyamaxã iyuechaxüۡgu, rü ŕËӥ‫ؽ‬ҡΎՓľ̲͑ӕֆ yimá toenexŕ! Rü choma tátama nüxna chadau, rü ñu۳ի̲ҡҡ̲ɗҡիɥ%Ëȍɗ. Rü ngŕ̲%Ëӥҡիӡҡ̲ҡɗֆ̲ի%ҡֆӕľɗ yixema rü toxocügü. 9ॸRü choma tátama ͑ɗիɥɗ͑ӥի͑ËȍĀӕիüۡ ya Bŕyamí. Rü ngŕxguma ta۳xacü nüxüۡ ngupetü۳xgux, rü ËȍΎ̲ҡҡ̲͑ɗիɥɗËȍ͑͑ǣľ͑ǣӥիüۡ i ngŕma guxchaxüۡ. Rü ngŕxguma ҡիӡҡ̲cuxca۳x chanatáeguxeۡexۡ۳ gux, rü guxüۡgutáma cupe۳իľՓËȍËȍɗիľիüۡgu. 10ॸRü ngŕիǣӕ̲Ëȍɗҡիӡ͑ӕҡΎիüۡ Ëӕ͑ӡիËӥxŕŕgu, rü marü chi ‫ ڟ‬ҡիɥфӥҡՓΎľǣӕ taxree۳xpü۳xcüna ngŕ̲ —ñanagürü ga Yudá. 11ॸRü yexguma ga nüma ga nanatü, rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Ngŕxguma nataxu۳xgu nax ta۳xacümaxã penangüxmüxŕŕxüۡ ya yimá ãeۡx۳ gacü ega Bŕֆ̲ɞҡ̲ЙľՓľ фӥիӡիǣӕ, rü ñaãcü tá penaxü: ¡Rü perü ‫ ڟ‬a tá pinge! chacugügu norü ãmare ngŕm ‫ ڟ‬a penana i ngŕma ngŕmaxüۡgü ¡Rü ngŕm i mexüۡǣӥɗҡΔфӥ͑͑ľՓɗիӥիüۡ, ngŕxgumarüxüۡ i tuxuneruxüۡ, rü pumára, rü míra, rü ira, rü castáña rü alméüۡdraarü o! 12ॸ¡Rü ngŕma diŕru ga ͑ΎիфɗֆŃ̲͑ǣɥիüۡ Йľ͑ǣľËӥфӥՓľ͑իфӥ ‫͑ ڟ‬ǣɥիüۡ Йɗ͑ǣľ͑ի͑ӥի͑͑ǣɥիüۡ ngŕ̲ pexãxüۡca۳x! Yerü ngürüãchi ínatüe rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ43

65 yemaca۳իЙľфӥËȍËӕǣӥǣӕ͑ǣɥիüۡ nanucucüraxüۡ. ¡Rü naétü nai i ‫͑ ڟ‬ǣɥիüۡ ngŕxgumaepü۳x i diŕru ngŕ̲ pinge nax to i tríguca۳x petaxegüxüۡca۳x! 13ॸ¡Rü

ŕËӥɗЙľիɥ%ËȍɗфӥɞЙľֆǣֆ peenexŕ фӥՓľ͑իфӥɞpeyada۳u۳x i naxüۡҡՓɗngŕma ãeۡx۳ gacü! 14ॸRü chanaxՓa۳xe ya Tupana ya guxüۡma nüxü‫ ۡڟ‬ҡӕիËȍËӥ͑ӥի͑͑իɥ͑ӥֆֆɗ̲ ãeۡx۳ gacü nax nüxü‫ۡڟ‬ pengechaüۡtümüxüۡgüxüۡca۳x, rü ínanguxuchixŕŕãxüۡca۳x ya yimá peenexŕ ya ChimeӢ, rü taxuxüۡma nüxüۡ ngupetüxüۡca۳x ya Bŕyamí. Rü ngŕxguma Tupana naxՓa۳xegu nax changenexüۡ, rü marü name nax ngŕ̲%Ëӥֆɗիɥիüۡ

—ñanagürü ga Acóbu. 15ॸRü yexguma ga nanegü rü nanade ga yema ãmaregü rü guxüۡma ga yema diŕru ga íyangegüchaüۡxüۡ. Rü inayagagü ga Bŕֆ̲ɞфӥֆľ̲ËӥƄнӕɞҡӕ͑ľՓ͑իɥ. …… 19ॸѠӥֆľիǣӕ̲ǣӕ̲ɥǣ֤әËȍľ͑Փ ЙӕфËӥ͑ľՓ͑͑ǣӕǣӥǣӕ, rü yema yatü ga napatamaxã icuáxüۡmaxã nidexagü, rü ñanagürügü nüxüۡ: 20ॸ—Rü yexguma ͑Ύիфɗ͑ӕҡիɥիǣӕ, Pa Corix, rü aixcüma ҡфɞǣӕՓ͑ӕҡիɥ. 21ॸNatürü yexguma ҡՓΎľǣӕǣӕфӥֆľ̲ɞҡֆЙľǣӥիüۡՓ tangugügu, rü ítayaՓŕgü ga torü ËȍËӕǣӥфӥՓӥիɗËȍɗǣӥǣҡΎфӥËȍËӕǣӕ ͑ǣɥիüۡ itayangaugü ga yema diŕru. Rü guxcüma iyexma. Rü ñu۳xma rü nua ͑ǣɥիüۡ ҡ͑ǣľ͑ի͑ǣɥիüۡ tatáeguxŕŕxüۡca۳x. 22ॸRü ñu۳xma rü yexeracü i diŕru nua ͑ǣɥիüۡ tange nax to i tríguca۳x tataxegüxüۡca۳x. Natürü tama nüxüۡ tacua۳x ga texé torü chacugügu nax ͑ǣɥիüۡ nucuxüۡ ga yema diŕru ga noxri ͑ӕ͑ǣɥիüۡ tangecü. 23ॸRü yema

Yúchepataarü dauruxüۡ rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —¡Perüchianegü, rü taxӢ i pemuüۡexüۡ! Rü yimá perü Tupana ya Йľ͑ҡӥфӥҽӕЙ͑ɗիɥËӥ͑ɗիɥǣЙľфӥ ËȍËӕǣӥǣӕ͑ǣɥիüۡ nucü. Yerü ËȍΎ̲ҡ̲͑ǣɥիüۡ chayaxu ga yema diŕфӕǣ͑ǣɥիüۡ pexãgücü ga yexguma ͑ӕЙľիɥիǣӕ—ñanagürü. Rü yexguma ga guma yatü rü ChimeӢxüۡ ɞ̲͑ӕիӡËȍɗ rü yema naeneegü íyexmagüxüۡՓ nanaga. 24ॸRü ñu۳իӡËȍɗ֤әËȍľЙҡՓ nanagagü ga guxüۡma ga yema naeneegü. Rü dexá nüxna tanaxã nax yayauxgücutüxüۡca۳x. Rü norü búrugü rü ҡ͑ֆիӥՓľ̲ӥǣӥ. 25ॸRü yexguma ga yema naeneegü rü nanamexŕxŕ ga ãmaregü, rü Yúchexüۡ ínanangu۳xeۡegۡ ü ga ͑ΎфӥЙӕфËӥՓ͑ի͑ľ͑իӡիüۡ. Yerü nüxüۡ nacua۳xgü nax tocuchigu tá namaxã nachibüxüۡ. 26ॸRü yexguma ͑ЙҡՓ͑͑ǣӕիǣӕǣ֤әËȍľ, rü nüma ga naeneegü rü nape۳xegu ñaxtüanegu nanangücuchitanü. Rü ñu۳իӡËȍɗ͑ӥի͑ nanana ga yema ãmaregü ga yéma nüxü‫ۡڟ‬ nangegüxüۡ. 27ॸRü nüma ga Yúche rü nüxna naca, rü ñanagürü: —¿Ñuxãcü pexüۡ naxüpetüxüۡ? ¿Rü ñuxãcü tüxüۡ naxüpetüxüۡ ya penatü ya yáxe ga chomaxã tüxüۡ pixuchigaxe? ¿Ñu۳xma rü ta tamaxüۡxüۡ? —ñanagürü. 28ॸRü ͑ľ͑ľľǣӥфӥՓľ͑իфӥnape۳xegu nanangücuchitanü, rü ñanagürügü: —Pa Torü Ãeۡx۳ gacüx, tüma ya tonatü rü taxuxüۡma tüxüۡ naxüpetü. Rü tamaxüۡ ta ͑ɗիɥ—ñanagürügü. 29ॸRü yexguma ga ֤әËȍľфӥ͑ӥǣӥËӥՓǣӕ̲͑ĀՓľ͑ӥ, rü nüxüۡ nadau ga Bŕyamí ga naeneexüۡËȍɗɗիɥËӥǣ͑ŃՓüۡcü. Rü ñanagürü: —‫ع‬Ѡӥֆɗ̲ֆɗիɥիüۡ ya peenexŕ ya rübumaecü ga chomaxã

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ43ٍॷ44 nüxüۡ pixucü? ¡Rü Tupana cuxüۡ rüngüۡxeۡxeۡ, Pa Chaunex! —ñanagürü. …… 33ॸRü yexguma ga Yúche rü naeneegüxüۡ ínarütogüxŕxŕ. Rü guma фӥֆ̲ľËӥՓɗ͑͑իӥǣӥ͑ի ínatogüxŕŕãxüۡ rü ñu۳xmata guma фӥ¡ӕ̲ľËӥՓ͑͑ǣӕ. Rü guxüۡma ga naeneegü rü poraãcü naba۳i ۳xãchiãŕgü rü nügü narüdaunütanüãchi. …… Yúchepáüۡ ga nawa naxaxexüۡchiga

44

1ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣ֤әËȍľфӥ

bexma yema yatü ga napatamaxã icuáxüۡxüۡ namu, rü ñanagürü: —¡Trígumaxã mea nüxü‫ۡڟ‬ yaxüãcugü i norü chacugü i ngŕma duüۡxüۡgü! ¡Rü ngŕxmatama ՓӥիɗËȍɗǣӥфӥËȍËӕǣӥa۳իǣӕ͑ǣɥիüۡ nanu i norü diŕru! 2ॸRü ngŕxgumarüxüۡ ta i chorü axepáüۡ i diŕrumünaxca۳x, rü ngŕma rübumaexüۡ i naeneearü chacua۳իǣӕҡËӕֆիӦËӕËȍɗ͑ǣɥ̲ի%ɗ ngŕma diŕфӕɗҡфɞǣӕҡ͑ӥ͑ǣɥիüۡ inaxãgücü —ñanagürü. 3ॸRü moxüۡãcü ga yexguma noxri iyanagóxgu ga üa۳xcü, rü Yúche inanamuãchitanü ga naeneegü namaxã ga norü búrugü. 4-5ॸRü yexguma ҡӡҡֆիüۡՓ͑͑ǣӕǣӥǣӕ, rü Yúche rü norü duüۡxüۡxüۡ namu, rü ñanagürü nüxüۡ: —‫ͮؽ‬Փľnangŕ i ngŕma duüۡxüۡgü! Rü ngŕxguma nüxüۡ icuyangauxgu, rü ñacugürü tá nüxüۡ: “¿Rü tü۳xcüüۡ i chixexüۡmaxã penatáeguxŕxŕ i ngŕma mexüۡ i chorü cori pexca۳x üxüۡ? ¿Rü ‫ ۡ ڟ‬i ngŕma chorü tü۳xcüüۡ naxca۳x pengɥxü ۡ coriarü axepáü i diŕrumünaxca۳իɗ͑Փ naxaxexüۡ фӥ͑Փ͑ӥիüۡ nacuáxüۡ ega ta۳xacü i ŕxüۡguxüۡ ngupetü۳xgux? Rü

66 ngŕmaãcü poraãcü chixexüۡ Йľիӥľٚ, ñacugürü tá nüxüۡ —ñanagürü ga Yúche. 6ॸRü yexguma Yúchearü duüۡxüۡ naeneegüxüۡ iyangauxgu, rü yematama ore ga Yúche namaxã nüxüۡ ixuxüۡãcütama nüxüۡ nixu. 7ॸRü nümagü rü nanangãxüۡgü, rü ñanagürügü: —¿Tü۳xcüüۡ ngeۡma ñacurügü toxüۡ? Rü toma rü taguma ngŕma taxü. 8ॸRü ֆľիǣӕ̲͑Ύիфɗ͑ӕҡիɥիǣӕ, rü yema diŕфӕǣҡΎфӥËȍËӕǣӥǣӕ͑ǣɥիüۡ itayangaugücü, rü marü pexüۡ‫͑ ڟ‬ǣɥիüۡ taՓoeguxŕxŕ. ¿Rü ñuxüۡËӥфӥՓ͑ǣӕ Йľфӥիɥ͑ӥľիüۡ ͑իЙľфӥËΎфɗЙҡՓ ‫ ۡ ڟ‬i norü diŕrumü rüe۳xna naxca۳x tangɥxü norü úiru? 9ॸ¡Rü ŕcü tayu۳x ya yíxema ҡӥ̲фӥËȍËӕՓ͑ӥիüۡ icuyanga۳u۳xe i ngŕma axepáüۡ! ѠӥՓΎΎɗҡΎ̲фӥҡ perü puracütanüxüۡ ҡҡɗիɥǣӥ —ñanagürügü. 10ॸRü yexguma ga yema Yúchearü duüۡxüۡ rü ñanagürü: —Ngŕma pema nüxüۡ pixuxüۡãcüma tá pemaxã chanaxü. Natürü ya yíxema tümaxüۡҡՓ nüxüۡ ichayanga۳u۳xe i ngŕma axepáüۡ, rü ֆɗիľիɗËҡҡ̲ҡɗիɥֆËȍΎфӥĀӕüۡxüۡxüۡ ‫ ڟ‬Rü yíxema taxuxüۡma i chixexüۡ ixɥxe. ügüxe rü tá tüxüۡ chinge۳xgü —ñanagürü. 11ॸѠӥֆľիǣӕ̲ǣՓӥիɗËȍɗǣӥфӥЙի

ínananuüۡ ga norü trígupüxüۡ, rü nayaՓŕgü. 12ॸRü yexguma ga yema Yúchearü duüۡxüۡ фӥՓӥիɗËȍɗǣӥфӥ chacugu nidaugüchigü. Rü yema rüyamaexüۡфӥËȍËӕՓɗ͑͑իӥǣӥ ñu۳xmata rübumaexüۡфӥËȍËӕՓ nangu. Rü Bŕֆ̲ɞфӥËȍËӕǣӕ͑ɗիɥǣ nüxüۡ iyangauxüۡ ga yema axepáüۡ. 13ॸRü yexguma ga guxüۡma ga yema nügüeneegü rü norü ngechaüۡmaxã nügü narügáutechirugü. Rü ñu۳իӡËȍɗ ՓӥիɗËȍɗǣӥ͑Ύфӥ¡әфӕŃҡӥǣӕ͑͑͑ӕǣӥǣ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ44

67 norü trígupüüۡgü, фӥǣӕ̲ҡ̲ɥ͑ľǣ ֤әËȍľ͑Փyexmaneca۳ի͑ՓΎľǣӕ. 14ॸѠӥֆľիǣӕ̲֤әËȍľЙҡՓ͑͑ǣӕǣӥǣӕ ga Yudá namaxã ga naeneegü, rü nüma ǣ֤әËȍľфӥ͑ЙҡՓҡ̲͑ֆľի̲. Rü ga naeneegü rü nape۳xegu ñaxtüanegu nanangücuchitanü. 15ॸRü yexguma ga Yúche rü nüxna naca, rü ñanagürü: —¿Ta۳իËӥ͑ɗիɥɗЙľիӥիüۡ i pemax? ¿Tama eۡx۳ na nüxüۡ pecua۳x nax tüxüۡ chacua۳xamaxüۡ ega ta۳xacü ixü۳xgux? —ñanagürü. 16ॸRü yexguma ga Yudá rü nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —¿Ta۳xacüxüۡ chi cumaxã tixugüxüۡ? ¿Rü ñuxãcü chi cuxca۳x tanango۳xeۡexۡ üۡ nax toxü‫ ۡڟ‬cuyaxõxüۡca۳ի͑իҡ̲ҡΎ̲ֆɗիɥիüۡ ‫ ?ۡ ڟ‬Bexmana Tupana rü nax cuxü‫ ۡڟ‬tangɥxü torü chixexüۡgagu toxüۡ napoxcue. Rü

tixu ga guxüۡma ga yema tomaxã nüxüۡ quixuxüۡ. 25ॸNatürü yexguma marü nagu۳xgu ga torü trígu rü tonatü rü Փľ͑իфӥ͑ӕҡΎիüۡ tamugü nax nua tríguca۳x tayataxegüxüۡca۳x. 26ॸNatürü ga toma rü tümamaxã nüxüۡ tixu ga yema cuga, rü ñatagürügü: “Taxuacüma ‫ ڟ‬ҡիɥľǣҡ̲ҡΎՓľ͑իӡիǣӕֆ ngŕ̲ yimá toenexŕ ya rübumaecü ya Bŕyamí. Erü ngŕիǣӕ̲ҡ̲ҡΎՓľ͑իӡիǣӕ, rü ҡիӕËӥфӥՓҡ̲%eۡx۳ gacüxüۡҡՓ ҡ͑ǣӕǣӥٚ, ñatagürügü tüxüۡ. 27ॸRü tüma ga tonatü rü ñatagürü toxüۡ: “Pema rü meama nüxüۡ pecua۳xgü ga yema cho۳xma۳x ga Raquél rü taxrexicatama ͑ɗիɥǣ͑ǣɥ͑ľ. 28ॸѠӥՓӥիɗфӥ̲фӥ choxna inayarütaxu, фӥֆľիǣӕ̲ËӥфӥՓ marü taguma nüxüۡ chadau. Rü nüxüۡ

Āիľǣӥҡɗիɥǣӥ, rü guxãma i toma rü curü duüۡxüۡgüxüۡ toxüۡ ɗիɥǣӥxŕxŕ Փӥիɗǣӕ namaxã ya yimá axepáüۡxüۡ naxüۡҡՓ nüxüۡ ipeyanga۳u۳xcü —ñanagürü. 17ॸNatürü ga Yúche rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Taxuca۳xma guxãma nua tarücho. Rü yimá axepáüۡxüۡ naxüۡҡՓ nüxüۡ ɗֆ͑ǣӕËӥիɗËҡ̲ҡ͑ɗիɥֆ chorü puracüruxüۡ ɗիɥËӥ. Rü pema rü marü name i penatüca۳իЙľՓΎľǣӕ. Rü taxúetáma pexüۡ ҡËȍɗիľՓľ—ñanagürü.

chacua۳իфӥɗիËӥ̲͑ɗիɥǣɗ͑ի nangΦxüۡ. 29ॸRü ñu۳xma ega choxna peyagaxgu ya yimá chaune ya Bŕyamí, rü ngürüãchi ta۳xacürü chixexüۡ nüxüۡ üpetü۳xgu, фӥЙľǣǣӕҡ͑ɗիɥ͑ի ngechaüۡmaxã nayuxüۡ i ñaa yaxguã۳իٚ, ñatagürü ga tonatü. 30-31ॸRü ngeۡmaca۳x cumaxã nüxüۡ chixu ya torü papá rü poraãcüxüchima nüxüۡ tangechaüۡ ya yimá tümane ya bucü. Rü ngeۡmaca۳x i ñu۳xma ega tama tomaxã natáegu۳xgu, rü tüma ya tonatü rü tá tayu ega tama tomaxã ínanguxgu. Rü ngŕmaãcü ҡΎǣǣӕҡ͑ɗիɥɗ͑ǣľËȍüۡmaxã nayuxüۡ

Yudá rü Bŕyamíétüwa nachogü 18ॸRü

yexguma ga Yudá rü Yúcheca۳x ͑ɗիӡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —Pa Chorü Corix, rü cuxüۡ chaca۳ax۳ üۡ ¡rü choxü‫ۡڟ‬ ɗфӥիɥ͑ӥ! ¡Rü taxӢ i chomaxã cunuxüۡ, erü nüxüۡ chacua۳x nax cuma rü marü Faraóüۡrüüۡҡ̲нӕɗիɥիüۡ! …… 24ॸRü yexguma noxri nua ҡֆՓΎľǣӕիǣӕ, rü tonatümaxã nüxüۡ

ya yimá yacü ya tonatü. 32ॸRü choma rü tümamaxã nüxüۡ chixu ga chorü papá rü choma tátama nüxna chadau ya yimá toenexŕ ya rübumaecü. Rü ñachagürü ta tüxüۡ: “Rü ngŕxguma tama cuxca۳x chanatáeguxŕŕgux, фӥËȍΎ̲ҡ͑ɗիɥɗ guxüۡgutáma chayangexüۡ i ngŕma guxchaxüۡٚ, ñachagürü tüxüۡ. 33ॸRü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ44ٍॷ45 ngeۡmaca۳x cuxüۡ chaca۳ax۳ üۡ, Pa Ãeۡx۳ gacüx, ͑իËȍΎ̲Փիɗ͑ӕի%Ëӕիüۡtagu ‫ ڟ‬իüۡ nachicüxü ya yimá charüxãӡ chauenexŕ ya rübumaecü. ¡Rü ŕcü íyamu i nüma nax naeneegümaxã natáeguxüۡca۳x! —ñanagürü ga Yudá. …… Yúche rü naeneegümaxã nügü nixu

45

1ॸѠӥĀӥիՓǣ֤әËȍľфӥ̲фӥ ҡ̲ֆի̲͑͑ի%͑իɥ͑ӥǣ nax naxauxchaüۡxüۡ ga norü duüۡxüۡgüpe۳իľՓ. Rü yemaca۳x norü duüۡxüۡgüxüۡ tagaãcü ñanagürü: —¡Guxãma i pemax, rü ípechoxüۡ i nua! —ñanagürü. Rü nüxicatama naeneegümaxã yéma nayaxüãchitanü. 2ॸRü poraãcü naxaxu. Rü yema nax poraãcü naxaxuxüۡ, rü guxüۡma ga Equítuanecüã۳x ga ãeۡի۳ ǣËӥЙҡՓ yexmagüxüۡ rü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥľ. ѠӥĀӥիՓ FaraóüۡxüۡҡՓ͑͑ǣӕËȍɗǣǣֆľ̲. 3ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣ֤әËȍľфӥ͑ľ͑ľľǣӥիüۡ ñanagürü: —æȍΎ̲Ëȍɗիɥɗ֤әËȍľ. ¿Rü tamaxüۡxüۡ ya papá? —ñanagürü. Rü nüma ga naeneegü rü poraãcü naba۳i ۳xãchiãŕgü, rü taxuxüۡmaama nanangãxüۡgüéga. 4ॸNatürü ga Yúche rü naeneegüxüۡ ñanagürü: —¡ƚcü númaxüۡфЙľիɥ! —ñanagürü. Rü yexguma ga yema naeneegü rü naxüۡҡՓ̲͑իɥ. Rü nüma rü ñanagürü nüxüۡ: —æȍΎ̲͑ɗիɥɗpeenexŕ ֆ֤әËȍľËȍɗիɥիüۡ ga pema Equítuanegu chomaxã petaxegüxüۡ. 5ॸNatürü tama chanaxՓa۳xe i penaxɥ ۳xãchiãŕtanü rü pegüchitama pexaie naxca۳x ga yema chomaxã nax petaxegüxüۡ. Yerü Tupana ͑ɗիɥǣՓΎľҡ̲pepe۳xegu nua choxüۡ mucü nax tama taiyamaxã peyuexüۡca۳x.

68 6ॸRü

ñu۳xma rü marü taxre ya taunecü ͑ɗիɥ͑իҡɗֆ͑ǣәիüۡ i ñaa nachixüۡ͑ľՓ. Rü ñu۳xma rü 5 ya taunecüama ínayaxü i nagu taxuxüۡtáma i nanetü rüxüxüۡ ľǣՓΎΎɗҡΎľǣӕ. 7ॸͮҡӥфӥҽӕЙ͑͑ɗիɥֆpepe۳xegu choxüۡ imucü nax ngŕmaãcü tama taiyamaxã peyuexüۡca۳x rü íyaxügüxüۡca۳x i petaagü i ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓ. Rü ngŕmaãcü tama ͑ǣӕɞЙľфӥիɥ͑ӥľֆ͑ľфӥҽӕЙ͑ chaugagu pexüۡ namaxeۡxeۡxeۡ. …… 9ॸ¡ƚcü, ЙիЙľՓΎľǣӕɗҡӥ̲իüۡҡՓֆ papá, rü ñapegü tüxüۡ: “Rü cune ya Yúche rü ñanagürü: ‘Tupana rü ãeۡx۳ gacüxüۡ choxüۡ ningucuchixeۡxeۡ nax Equítuanemaxã ichacuáxüۡca۳x! ¡Rü paxa ͑ӕ͑իӡфӥËȍΎիüۡ íyada۳u۳x! 10ॸRü Gochéüۡ͑ľՓҡËӕ͑ǣӕՓӥիɗǣӕ̲͑ի% i cunegü rü cutaagü rü cuxüۡnagü rü guxüۡma i ngŕma cuxüۡ‫ ڟ‬ngeۡxmaxüۡ. Rü ngŕmaãcü tá chorü ngaicamána cungexma. 11ॸRü nua rü tá õna pexna chaxã i cuma rü guxüۡma i cutanüxüۡgü nax taxuxüۡma pexü‫ ۡڟ‬taxuxüۡca۳x. Erü 5 ya taunecüama ínayaxü nax taiya tá ngúxüۡ’ ٚ, ñapegü tüxüۡ ya papá. 12ॸRü chauenexŕ ya Bŕֆ̲ɞфӥǣӕի%̲ɗЙľ̲͑ɗիɥɗ nüxüۡ Йľիɥ͑ӥľիüۡ nax chomatama ngŕma ñachaxüۡ pexüۡ. 13ॸ¡Rü papámaxã nüxüۡ Йɗիӕ͑իËȍΎ̲Ëȍɗիɥիüۡ i ãeۡx۳ gacü i nua Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓ! ¡Rü tümamaxã nüxüۡ pixu i guxüۡma i nua nüxüۡ pedauxüۡ nax ͖ӕի%ËӥËȍӕǣ͑իɥ͑ӥľիüۡ i duüۡxüۡgü! ‫ؽ‬ѠӥЙիЙľՓΎľǣӕфӥҡӥիüۡ peyaga ya papá! —ñanagürü. 14ॸRü yexguma ga Yúche rü naenexŕ ga Bŕyamína nana۳i ۳xãchi rü naxaxu. Rü yexgumarüxüۡ ta ga Bŕyamí rü naxaxu rü Yúchena nana۳i ۳xãchi. 15ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣ֤әËȍľфӥ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ45ٍॷ46

69 guxüۡma ga naeneegüxüۡ nachúxu, rü naxauxãcüma nüxna nana۳i ۳xãchichigü. Ѡӥֆľ̲Փľ͑ǣ͑ľ͑ľľǣӥфӥ̲фӥ tama namuüۡeãcüma namaxã nidexagü. 16ॸѠӥĀӥիՓǗфóüۡxüۡҡՓ͑͑ǣӕËȍɗǣ nax yéma YúchexüۡҡՓ͑ի͑͑ǣӕǣӥիüۡ ga naeneegü. Rü nüma ga Faraóüۡ rü norü ngüۡxeۡerۡ uüۡgü rü poraãcü nataãxŕgü. 17ॸRü yexguma ga Faraóüۡ rü ñanagürü Yúchexüۡ: —¡Namaxã nüxüۡ ixu i cueneegü rü norü búrugü yamexŕŕgü rü paxa nachixüۡaneca۳x ͑ՓΎľǣӕɗæ͑áüۡՓ! 18ॸ¡Rü paxa nua tüxüۡ nagagü ya penatü rü guxüۡma i petanüxüۡgü! Rü choma rü tá tüxna chanaxã i ngŕma rümemaexüۡ i naane i Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓngŕxmaxüۡ. Rü nua rü tá mexüۡ tangõ۳xgü rü taxuxüۡtáma tüxü‫ۡڟ‬ nataxu. 19ॸ¡Rü namaxã nüxüۡ ixu i cueneegü rü númacüã۳x ya cárugü ya búrugü itúgüne ne yangegü nax yimagügu nua tüxüۡ nagagüxüۡca۳x ya naxma۳xgü rü naxacügü rü penatü! 20ॸ¡Rü taxӢ i norü naaneca۳x naxoegaãŕgüxüۡ! Ƅфӥ͑ӕƄнӕɞҡӕ͑ľՓфӥngŕma rümemaexüۡ ɗ͑͑ľфӥ͑Ύիфӥǣӥҡ͑ɗիɥ —ñanagürü. 21ॸRü yexguma ga Yúche rü nanaxü ga yema Faraóüۡ namaxã nüxüۡ ixuxüۡ. Rü naeneegüna nanaxã ga cárugü rü naxchirugü rü õnagü ga norü ̲͑Փüۡ. 22ॸNatürü guma naenexŕ ga Bŕyamína rü nanaxã ga 5 ga naxchiru rü 300 tachinü ga diŕru. 23ॸRü nanatüca۳x yéma nanamugü ga 10 ga búrugü ga ֆľ̲Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓфӥ̲ľ̲ľիüۡ ga yemaxü̲ۡի%ɗի%իՓľҡիüۡ, rü 10 ga búru ga trígupüü̲ۡի%ɗի%իՓľҡիüۡ, rü naguxüۡraüۡxüۡ ga õna ga nanatüarü ̲͑Փüۡ. 24ॸRü ñu۳իӡËȍɗ͑ľ͑ľľǣӥիüۡ inamuãchitanü. Rü nayaxucu۳xeۡgü rü

ñanagürü nüxüۡ: —¡Rü taxӢ i pegü ipeyaxüáxüۡ ɗ̲͑Փ! —ñanagürü. 25ॸѠӥ͑ӥ̲ǣ͑ľ͑ľľǣӥфӥɗ͑իɥ%Ëȍɗ, rü Canaáüۡaneca۳ի͑ՓΎľǣӕǣ nanatüxüۡҡՓ. 26ॸRü yexguma ínangugügu, rü nanatümaxã nüxüۡ nixugügü rü ñanagürügü: —Yúche rü namaxüۡ. Ѡӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗƄнӕɞҡӕ͑ľ̲ի% inacuáxüۡ —ñanagürügü. Natürü ga nüma ga Acóbu ga Iraégu ãégacü rü tama nüxüۡ‫ ڟ‬nayaxõ, yerü marü tama ֤әËȍľǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ. 27ॸNatürü yexguma tümamaxã nüxüۡ yaxugügügu ga yema Yúchearü dexa, rü nüxüۡ tada۳u۳xgu ga guma cárugü ga ixããcune namaxã ga yema õnagü ga Yúche tümaca۳x yéma mugüxüۡ, rü tayaxõ rü tataãxŕxüۡchi. 28ॸRü yexguma ga nüma ga Acóbu rü ñanagürü: —ѠӥɗիËӥ̲ľË͑ɗիɥֆ chaune ya Yúche i namaxüۡxüۡ. Rü ‫ ڟ‬ҡËȍիӡфӥҡ͑ӥիüۡ chadau ngŕ̲ naxüۡpa nax chayuxüۡ —ñanagürü. kËΔ¡ӕфӥƄнӕɞҡӕ͑ľՓ͑իӡ

46

1ॸRü yexguma ga Acóbu ga ʊфŃǣӕ%ŃǣËӥфӥɗ͑իӡ%Ëȍɗ namaxã ga guxüۡma ga natanüxüۡgü rü norü yemaxüۡgü. Rü yexguma ´ľËȍŃ¡Փ͑͑ǣӕիǣӕ, rü yéma nanatü ga Ichaáarü Tupanaca۳x naxüۡnagü nadai rü ínanagu. 2ॸRü yema chütaxüۡgu rü Cori ya Tupana rü Acóbuxüۡ nüxüۡ nadauxŕxŕ ǣՓӥիɗǣŕxüۡguxüۡ, rü

namaxã nidexa rü ñanagürü: —Pa Acóbux, Pa Acóbux —ñanagürü. Rü nüma ga Acóbu rü nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —ġիľËȍɗիɥ, Pa Corix —ñanagürü. 3ॸRü nüma ga Tupana rü ñanagürü: —æȍΎ̲͑ɗիɥɗҽӕЙ͑ Ëȍɗիɥիüۡ i cunatüarü Tupana. ¡Rü taxӢ i

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ46, 47, 49 cumuüۡxüۡ ͑իƄнӕɞҡӕ͑ľՓËӕիӡիüۡ! Erü ‫ ڟ‬ҡ͑ɗիɥɗËӕҡǣӥՓchachixŕŕxüۡ ngŕ̲ ɗՓӥիɗɗĀӕüۡxüۡgütücumü i taxüۡ. 4ॸRü ËȍΎ̲фӥҡËӕՓľËȍфӥիӡɗ Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓ. ѠӥËȍΎ̲ҡҡ̲͑ɗիɥɗ Փľ͑chanaՓoeguxŕŕxüۡ i cutaagü. Natürü i cuma rü Equítuanegu tá cuyu, rü Yúche rü tá nacuxüۡtagu i ngŕxgumax —ñanagürü ga Tupana. 5ॸRü yexguma ǣkËΔ¡ӕфӥɗ͑իӡ%Ëȍɗǣ´ľËȍŃ¡Փ. Rü nanegü rü guma cárugü ga Faraóüۡ

70 FaraóüۡxüۡҡՓ͑͑ǣǣӥǣ5 ga naeneegü nax Faraóüۡ nüxüۡ dauxüۡca۳x. 3ॸRü nüma ga Faraóüۡ rü Yúchexeneegüna naca rü ñanagürü: —¿Ta۳իËӥ͑ɗիɥɗЙľфӥЙӕфËӥɗЙľ̲ի? —ñanagürü. Rü nümagü ga Yúchexeneegü rü nanangãxüۡgü rü ñanagürügü: —Pa Ãeۡx۳ gacüx, toma i curü puracütanüxüۡ ͑իҡɗիɥǣӥիüۡ, rü carnérugüarü dauruüۡǣӥҡɗիɥǣӥɗҡΎфӥ o۳xigürüüۡtama. 4ॸRü ñu۳ի̲фӥ͑ӕҡիɥ nax nuxã ñaa nachixüۡanegu taxãchiüۡgüxüۡca۳x, erü poraãcü taiya nangu۳x i Canaáüۡ͑ľՓ. Rü nataxuma ya maxeۡ naxca۳x i torü carnérugü. Rü ñu۳xma, Pa Ãeۡի۳ ǣËӥի‫ع‬фӥҡիӡËȍɗ̲ cuxü‫ ۡڟ‬namexüۡ nax Gochéüۡanegu taxãchiüۡgüxüۡ? —ñanagürügü. 5ॸRü yexguma ga Faraóüۡ rü Yúchexüۡ

ֆŃ̲̲ӕǣӥ͑ľǣӕƄнӕɞҡӕ͑ľՓ͑͑ǣǣӥ Փӥիɗǣӕҡӥ̲̲ի%ǣ͑ҡǣӥфӥ naneã۳xgü. …… 28ॸѠӥֆľիǣӕ̲Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓ nanguxgux ga Acóbu, rü nane ga Yudáxüۡ nügüpe۳xe nimu nax Yúchemaxã nüxüۡ yanaxuxüۡca۳x nax naxüۡҡՓ ͑իӡիüۡca۳x ga Gochéüۡ͑ľՓ. 29ॸRü nüma ñanagürü: —Yimá cunatü rü cueneegü ga Yúche rü norü duüۡxüۡxüۡ namu nax фӥ͑ӕ͑իɥ͑իՓӥիɗՓËӕ̲ի% norü cáru namexŕŕxüۡca۳x nax nangexmagüxüۡca۳x. 6ॸRü ñaa Equítuane ۡ ۡ ۡ фӥ͑Ύիфӥ͑ɗիɥ. ¡ƚcüx, nüxna naxã i Gochéü͑ľՓ͑͑ҡӥիü íyadauxüca۳x. ngŕma Gochéüۡane! Erü ngŕ̲͑ɗիɥ Rü yexguma tüxüۡ nada۳u۳xgu rü tüxna irümemaexüۡ ɗ͑͑ľɗ͑ӕƄнӕɞҡӕ͑ľՓ nana۳i ۳xãchi, rü tümaatügu nax ngŕmagu naxãchiüۡgüxüۡca۳x. Rü yangücuchiãcüma yéma naxauxecha. 30ॸRü yexguma ga nüma ga Acóbu ga ngŕxguma cunangugügügu nax ۡ Iraégu ãégacü rü Yúchexü ñanagürü: ngŕ̲ҡ͑ӥՓ͑͑ǣľի̲ǣӥիüۡ i yatügü i ۡ —Ñu۳ի̲ҡՓիɗ͑ɗիɥɗ̲фӥ̲͑ľիü aixcüma carnérugüarü dauxüۡ cua۳xgüxüۡ, ۡ ۡ nax chayuxü, ľфӥՓľ͑Ëӕիü chadau rü rü chanaxՓa۳xe i chauxüۡnagümaxã rü ta ۡ ۡ ۡ nüxü chacua۳x nax aixcüma cumaxüxü inacua۳xgü —ñanagürü. —ñanagürü. …… …… Acóbuarü yuxchiga 1ॸRü nüma ga Yúche rü 29-30ॸѠӥՓӥիɗǣ͑ǣӕ͑ľիüۡ ga Faraóüۡmaxã nüxüۡ nayarüxu nax nanatü rü naeneegü rü marü Acóbu ga Iraégu ãégacü rü Canaáüۡ͑ľՓ͑ľ͑իɥիüۡ rü marü nayaxucu۳xeۡgü ga nanegü, rü ñanagürü: Gochéüۡ͑ľՓ͑͑ǣӕǣӥիüۡ namaxã ga —Marü íxraxüۡ nataxu nax chayuxüۡ. Rü naxüۡ͑ǣӥǣËф͑ŃфӕǣӥфӥՓΎËǣӥфӥ chanaxՓa۳xe i chorü o۳xigüxüۡtagu choxüۡ guxüۡma ga norü yemaxüۡgü. 2ॸRü peyata۳x i Canaáüۡ͑ľՓ. Rü ngŕma

47

49

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ49ٍॷ50

71 naxmaxüۡ ɗͅЙŃфՓɗͅáüۡrearü to۳xma۳իҡՓngŕxmaxüۡǣӕҡ͑ɗիɥɗ choxüۡ peta۳xgüxüۡ, ֆľфӥֆľ̲ǣӕ͑ɗիɥǣ nata۳xgüxüۡ ga chautanüxüۡgü. Rü yema ͑ËȍɗË͑ɗիɥǣk¡фáüۡ naxca۳x taxexüۡ naxüۡҡՓǣʊҡɞҡҡ͑ӥիüۡ ga Efóüۡ nax ֆľի̲͑ǣɥիüۡ natáxüۡca۳x ga chorü no۳xeۡ ga Sára. 31ॸRü yexma chorü no۳xeۡ ga Sáraxüۡҡǣӕ͑ɗիɥǣ͑ҡիüۡ ga chorü o۳xi ga Abraáüۡ, rü chaunatü ga Ichaá rü chaué ga Rebéca. Ѡӥֆľի̲ҡ͑ɗիɥǣ ͑ǣɥիüۡ chatáxüۡ ga cho۳xma۳x ga Léa —ñanagürü. …… 33ॸRü yexguma Acóbu igúegagu ga nanegüxüۡ nax naxucu۳xeۡxüۡ, rü inayacaãchi rü nayu. …… 7ॸRü nüma ga Yúche rü nanatüxüۡ inayata۳x nagu ga yema naxmaxüۡ ga Canaáüۡ͑ľՓ yexmaxüۡ. Ѡӥ͑Փľ͑фӥիɥǣ̲ӕիüۡma ga Faraóüۡarü ngüۡxeۡerۡ uüۡgü ga ãeۡի۳ ǣËӥՓӥǣӥիüۡ ǣƄнӕɞҡӕ͑ľՓ. 8ॸRü Yúcheeneegü rü guxüۡma ga natanüxüۡ

50

ga Acóbu, фӥ֤әËȍľՓľ͑фӥիɥ. Rü buxüۡgü rü naxüۡnagüxicatama yéma GochéüۡՓ͑ֆիӥ%Ëȍɗҡ͑ӥ. …… 14ॸRü yexguma marü nanatüxüۡ inata۳իǣӕՓľ͑, rü Equítuaneca۳x natáegu ǣ֤әËȍľՓӥիɗǣӕ̲͑ի%ǣ͑ľ͑ľľǣӥ rü guxüۡma ga yema togü ga íyaxümücügüxüۡ. Yúche nanataãxŕxŕxŕ ga naeneegü 15ॸRü

Acóbu marü yu۳իǣӕՓľ͑, rü Yúchexüۡ namuüۡe ga naeneegü, rü nügümaxã ñanagürügü: —Ñu۳xmata Փիɗ͑ɗիɥɗ֤әËȍľɗ͑իӥҡ͑ӥիüۡ naxca۳x

ga guxüۡma ga yema chixexüۡ ga namaxã ixüxüۡ —ñanagürügü. 16-17ॸRü yemaca۳x naxüۡҡՓ̲͑ӕǣǣӥ, rü ñanagürügü: “Naxüۡpa ga nax tayuxüۡ ga papá, rü toxüۡ tamu nax cumaxã nüxüۡ tixuxüۡca۳x i tümaarü ore i ñaxüۡ: ‘Rü cuxna chaca nax cueneegüaxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ curüngümaxüۡca۳x ga yema chixexüۡ ga cumaxã naxügüxüۡ ga yexguma chixri cumaxã nachopetügu’, ñatagürü. Rü ngeۡmaca۳x i toma nax tanatüarü Tupanaarü duüۡxüۡǣӥҡɗիɥǣӥիüۡ, rü cuxna taca nax toxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ curüngümaxüۡca۳x ga yema chixexüۡ ga cumaxã taxüxüۡٚ, ñaxüۡmaxã yéma namugagü. Rü yexguma Yúche nüxüۡ ɥ͑ӥǣӕǣֆľ̲Āľի, rü nüxü‫ۡڟ‬ nangechaüۡtümüxüۡgü ga naeneegü, rü naxaxu. 18ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ֆŃ̲ YúchexüۡҡՓ͑͑ǣӕǣӥǣ͑ľ͑ľľǣӥ. Rü nape۳xegu nanangücuchitanü rü ñanagürügü: —ѠӥĀիľǣӥҡɗիɥǣӥ͑ի curü duüۡxüۡgüxüۡ toxüۡ нӕɗիɥǣӥxŕŕxüۡca۳x —ñanagürügü. 19ॸNatürü nüma ga Yúche rü nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —¡TaxӢ i choxüۡ pemuüۡexüۡ! ‫ع‬Ѡӥ͖ӕիӡËӥфӥՓɗ choma rü Tupanachicüxü chaugü Ëȍɗիɥxŕŕxüۡ nax ngŕmaãcü pexüۡ chapoxcuexüۡca۳x? 20ॸPema nagu Йľфӥիɥ͑ӥľǣӕфӥËȍɗիľիüۡ chomaxã pexüxüۡ, natürü Tupana rü mexüۡxüۡ nananguxuchixŕxŕ ga yema chixexüۡ ga chomaxã pexüxüۡ. Rü yemaca۳x ãeۡx۳ gacüxüۡ choxüۡ ningucuchixeۡxeۡ i nua nax ngŕmaãcü namaxŕxüۡca۳x i muxüۡma i duüۡxüۡgü. 21ॸRü ngeۡmaca۳x tama chanaxՓa۳xe i choxüۡ pemuüۡe. Choma rü ҡ̲ľЙľի͑ËȍĀӕՓӥիɗǣӕ̲͑ի%ɗ pexacügü —ñanagürü. Rü yemaacü ga Yúche rü naeneegüxüۡ nataãxŕxŕxŕ yerü nüxüۡ nangechaüۡãcüma namaxã nidexa.

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ǾƈͮƄґʊґॷ50

Yúchearü yuxchiga 22-23ॸRü nüma ga Yúche rü naeneegü rü yexmatama Equítuanegu naxãchiüۡgü. Ѡӥ͑ӥ̲ǣ֤әËȍľфӥ͑Փ͑͑ǣӕ͑ի ‫ڟ‬ nüxüۡ nadauxüۡ ga nane ga Efraɥtaagü. ۡ ۡ Rü yexgumaruxü ta nüxü nadau ga nataxa ga Maquí ga Manaché nane. Rü nüxüۡ nadau ta ga Maquí nanegü. Rü yexguma 110 ga taunecü nüxü‫ ۡڟ‬yexmagu ga Yúche rü nayu. 24ॸѠӥՓӥիɗǣ ngunexüۡ naxüۡpa ga nax nayuxüۡ ga Yúche rü naeneegüxüۡ ñanagürü: —ͅфӥҡիӡҡ̲͑ӡիËӥËȍֆӕ. Natürü ҽӕЙ͑ҡ͑ɗիɥֆЙľիüۡ rüngüۡxeۡexۡ۳ cü. Rü ͑ӥ̲ҡ͑ɗիɥɗЙľիüۡ ínachoxüۡxeۡexۡ üۡ i

72 ñaa nachixüۡ͑ľՓ͑իֆľ̲͑͑ľǣ tórü o۳xigü ga Abraáüۡna, rü Ichaána, rü tanatü ga Acóbuna naxuaxüۡxüۡՓ Йľիɥիüۡca۳x —ñanagürü. 25ॸRü yexguma ga Yúche rü naeneegüxüۡ ñanagürü: —Aixcüma Tupana tá pexüۡ narüngüۡxeۡe ۡ nax ípechoxüۡxüۡ ͑Փɗ͖͑Ëȍɗիüۡane. Rü ngŕxguma tá ípechoxüۡgu rü chanaxՓa۳xe i chomaxã ipexuneta nax peyangexüۡ i chauxune —ñanagürü. 26ॸRü nüma ga Yúche rü nüxüۡ‫ ڟ‬nayexma ga 110 ga taunecü ga yexguma Equítuanegu nayu۳xgux. Ѡӥҡ̲͑Փ iyixixüۡ ga ãte۳xexüۡmaxã nanatuxunegü. Rü ñu۳իӡËȍɗՓӥիɗǣ͑իËȍɗիüۡgu nayaxücuchigü ga naxüۡne.

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ÉXODO (Ínachoxüۡxüۡchiga) Iraétanüxüۡ rü ngúxüۡ ningegü ga Equítuanewa

1

1-4ॸѠӥ͖͑ɗիɥɗ͑ŃǣǣӥǣkËΔ¡ӕ

͑͑ľǣӥǣՓӥիɗǣӕǣӕիüۡma ga naxma۳xgü rü naxacügümaxã Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓ̲͑ի%͑͑ǣӕǣӥիüۡ. Rü Rubéüۡ ͑ɗիɥǣՓӥիɗфӥæȍɗ̲ľӢ ͑ɗիɥǣ to, rü Lebí, rü Yudá, rü Ichacá rü Chaburóüۡ rü Bŕyamí rü Dáüۡ, rü Netarí, rü Gáx, rü Aché. 5ॸRü guxüۡma ga yema AcóbutanüxüۡǣӥǣƄнӕɞҡӕ͑ľՓ ngugüxüۡ rü 70͑ɗիɥ. Rü nüma ga Yúche фӥՓΎľҡ̲̲фӥƄнӕɞҡӕ͑ľՓ nayexma. 6ॸRü nüma ga Yúche rü nayu, rü naeneegü rü guxüۡma ga yema togü ga natanüxüۡgü ga yexguma maxŕxüۡ, rü nayue. 7ॸNatürü ga yema Iraétanüxüۡ rü nimuxacü. Rü yemaacü paxama nimu, rü pora nüxüۡ‫͑ ڟ‬ֆľի̲ֆľфӥ̲͑ӕիӡËȍɗ. Rü nanapáxŕŕgü ga guxüۡma ga Gochéüۡ͑ľǣƄнӕɞҡӕ͑ľՓֆľի̲իüۡ. 8-9ॸͮҡӥфӥֆľ̲Փľ͑ǣƄнӕɞҡӕ͑ľՓфӥ ͑ɗիӥËӕǣՓӥիɗǣ%eۡx۳ gacü ga tama Yúchexüۡ cuácü. Rü nüma rü norü duüۡxüۡgümaxã ñanagürü: —Ngŕma duüۡxüۡgü i Iraétanüxüۡǣӥфӥ̲͑ӕիӡËȍɗ rü tüxüۡ narüporamaegü. 10ॸ¡Rü

ngeۡmaca۳x, ͑ǣɥի%naxca۳x tadaugü nax ñuxãcü íyachaxãchixŕŕxüۡ nax yamuxüۡ! Erü ngŕxguma chi ngürüãchi to i nachixüۡane tamaxã nügü da۳i ۳xgu, rü nüma i Iraétanüxüۡ rü tá tórü uanügütanügu naxãgü nax tüxüۡ nada۳i ۳xüۡca۳x rü ñu۳իӡËȍɗngŕmaãcü ͑ֆΎի͑ɗľǣӥ͑իҡӥի͑͑իɥǣӥիüۡ —ñanagürü. 11ॸRü yemaca۳x ga yema Equítuanecüã۳xgü rü nüxüۡ naxuneta ga ñuxre ga yatügü ga puracümaxã icua۳xgüxüۡ nax poraãcü yema Iraétanüxüۡgüxüۡ napuracüexŕŕxüۡca۳x. Rü nüxüۡ nanaxüxŕxŕ ǣҡիфľǣɥ͑ľǣӥǣ Pitóüۡgu rü Raüۡchégu ãégane. Rü guma ɥ͑ľǣӕ͑ɗիɥǣ̲͑ի%͑͑ǣӕիüۡxüۡ ga naxnegü rü churaragüarü õnagü ga Equítuanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü ga Faraóüۡ. 12ॸNatürü yexguma yexeraãcü chixriãcü namugüã۳xgu, rü yexeraãcü nimuetanüama ga Iraétanüxüۡgü. Rü yemaca۳ի͑ɗիɥǣƄнӕɞҡӕ͑ľËӥã۳xgü ga poraãcü nüxüۡ namuüۡexüۡ. 13-14ॸRü nüma ga Equítuanecüã۳xgü rü yexeraãcü chixri namaxã nachopetü rü poraãcü nanapuracüexŕŕxüۡchi. Rü yemaacü yema Iraétanüxüۡgüxüۡ nachixeãxŕgü. Rü mairaxüۡфӥЙӕի̲ӥËȍфՓ̲͑͑ӕǣӥ

73 Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƈռϘġϘॷ1ٍॷ2 nax ladríyune naxügüxüۡca۳x rü dexámaüۡфӥӥՓ͑͑ЙӕфËӥexŕxŕ nax ͑͑ľՓ͑ֆիüۡca۳x ga taxtüarü dexá. Ѡӥֆľ̲Ëӥ͑ɗիɥǣֆľ̲ Iraétanüxüۡgümaxã chixeãcüma namaxŕxüۡ. 15-16ॸRü nüma ga Equítuanecüã۳xarü ãeۡի۳ ǣËӥфӥ͑ǣɥ̲ի% nidexa ga Chífa rü Fúa ga Iraétanüxüۡgüarü buexacüxŕŕruxüۡ. Rü ͖͑ǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ: —Ngŕxguma penaxíraxacüxeۡexۡ۳ gu i ngŕma Iraétanüxüۡgüarü ngexüۡ, rü ega nayatüxacüxgu rü tá peyama۳x i ngŕma naxacü, natürü ega nangexgu rü ҡիӡҡ̲peyama۳x —ñanagürü. 17ॸͮҡӥфӥǣ͑ǣɥ̲ǣӥǣֆľ̲ buexacüxŕŕruüۡgü rü Tupanaxüۡ imuüۡe. Rü yemaca۳x tama inaxü ga yema Equítuanecüã۳xarü ãeۡի۳ ǣËӥ͑ǣɥ̲ի% nüxüۡ ixuxüۡ. Rü tama tüxüۡ idai ga guxema õxchanagü ga iyatüxe. 18ॸRü yexguma ga guma ãeۡx۳ gacü ga Equítuanecüã۳իфӥ͑ǣɥxca۳x nangema, rü ͖͑ǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ: —¿Tü۳xcüüۡ penamaxŕxŕxŕ i ngŕma buxüۡgü i yatüxüۡ? —ñanagürü. 19ॸRü yexguma ga ͑ǣɥ̲ǣӥфӥɗ͑͑ǣ%իüۡ фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥǣӥ: —Erü ngŕma Iraétanüxüۡ i ngexüۡgü rü tama Equítuanecüã۳x i ngexüۡgürüxüۡ ɗֆɗիɥǣӥ. Rü ngexüۡgü i paxama íxraxacügüxüۡ ͑ɗիɥǣӥ, rü tauxtama ‫͑ ڟ‬ǣɥիüۡҡՓҡ͑ǣӕǣӥǣӕфӥ̲фӥ ngŕ̲ ixíraxacügü —͑ǣɥǣӥфӥǣӥǣӥ. 20-21ॸRü yemaacü ga yema Iraétanüxüۡgü rü nimuetanüama, фӥՓӥիɗËȍɗǣӥǣ taunecügu rü niyexeragüchigü nax naporaexüۡ. Rü yema nax Tupanaxüۡ namuüۡexüۡ ga yema buexacüxŕŕruüۡgü, фӥҽӕЙ͑фӥ͑ǣɥիüۡ narüngüۡxeۡxeۡ nax ͑ǣɥ̲ǣӥфӥҡֆ̲ӕի%Ëӥǣӥիüۡca۳x. 22ॸRü

74 yemaca۳x ga nüma ga Faraóüۡ rü norü duüۡxüۡgüxüۡ ̲͑ӕ͑իҡիҡӥǣͮɞфӕՓ tüxüۡ ͑ՓΎüۡxüۡca۳x ga guxema Iraétanüxüۡarü õxchanagü ga iyatüxe. Natürü ga guxema ingexe ga õxchanagü rü tama tüxüۡ nadai. Moichéarü buxchiga 1ॸѠӥՓӥիɗǣֆҡӥǣ̞ľ¡ɞҡ͑ӥիüۡ ɗիɥËӥфӥՓӥիɗǣ͑ǣľǣ natanüxüۡҡ̲ɗիɥËӥ̲ի%͑ի%xma۳x. 2ॸѠӥ͑ǣɥ̲ǣֆľ̲͑ǣľËӥфӥ͑ӥիüۡ‫ڟ‬ ixãxacü, фӥֆľ̲͑ǣɥիËӥфӥ͑ֆҡӥ. Rü yexguma tüxüۡ nada۳u۳xgu ga guxema ͑ǣɥ͑ľǣ͑իҡ̲ľիľËȍɗիüۡ, rü tomaepü۳x ga tauemacü tüxüۡ iyacu۳x, 3ॸnatürü ҡիӕËӥфӥՓֆľիüۡcürü tüxüۡ iyacúecha. Rü yemaca۳իɗ͑ֆիӕǣՓӥիɗǣЙľիËȍɗ ga dexnenaxca۳x rü o۳իՓӥ̲ի% ɗ͑ՓËӕËȍɗҡ͑իҡ̲Āľի ixücuxüۡca۳x. Rü ñu۳իӡËȍɗֆľի̲ҡӥիüۡ ɗֆ̲ӕľǣǣӕիľ̲͑ǣɥ͑ľ, rü dexnenecügu tüxüۡ iyangütaüۡxeۡxeۡ ga ҡիҡӥǣͮɞфӕЙľËȍɗ͑ӥՓ. 4ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ ǣҡӥ̲ŃфӥՓӥիɗǣҡӥmaeya۳xüۡ imu nax yéma yáxüۡՓիӥфҡӥիüۡ ͑ĀՓľ͑ӥիüۡca۳x rü ta۳xacü tüxüۡ ngupetü ga guxema õxchana. 5ॸRü yixcüamaxüۡra Faraóüۡacü rü iyarüxüe ga ҡիҡӥЙľËȍɗ͑ӥՓ͑իֆիɗֆիüۡca۳x. Rü ͑ǣɥիüۡtaxüۡgümaxã yexma

2

ҡիҡӥЙľËȍɗ͑ӥǣӕɗֆфӥիӡ, rü yéma Āľի͑ľ͑ľËӥՓ͑ӥիüۡ idau ga guma pexchi ga yexma ngücü. Ѡӥ͑ǣɥ̲ǣ FaraóüۡËӥфӥՓӥիɗǣ͑ǣɥիüۡtaxüۡxüۡ imu ga nax yayauxãxüۡca۳x ga guma pexchi rü ͑ǣɥիüۡҡՓ͑ի͑͑ǣľիüۡca۳x. 6ॸRü yexguma ínangegüã۳xgu ga guma pexchi, rü yexma tüxüۡ ɗֆ͑ǣӕǣՓӥիɗǣ õxchana ga ixaxúe. Ѡӥ͑ǣɥ̲ǣ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƈռϘġϘॷ2

75 FaraóüۡËӥфӥЙΎф%Ëӥ͑ǣɥիü‫ۡڟ‬ tangechaüۡtümüxüۡ, фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Ñaa ΥիËȍ͑фӥՓӥիɗɗʊфŃҡ͑ӥիüۡËӥ͑ɗիɥ —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 7ॸRü yexguma ga tümaeya۳x ga guxema õxchana, rü FaraóüۡËӥ͑ɗËфӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —¿Namexüۡ ËȍɗՓӥիɗɗ͑ǣľիüۡ i Iraétanüxüۡ i ãgüneníüۡxüۡca۳x chacaxgu nax tüxüۡ nama۳i ۳xüۡca۳x ya daxe õxchana? —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 8ॸѠӥֆľիǣӕ̲ǣ͑ǣɥ̲ǣ FaraóüۡËӥфӥ͑ǣɥիüۡ ingãxüۡ rü ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ:—¡ƚcü, tayadau! —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. Rü yexguma ga yema bucü rü tümaéxüۡ iyaga ga guxema õxchana. 9ॸѠӥ͑ǣɥ̲ǣǗфóüۡacü rü ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ͑ǣɥիüۡ: —¡ƚcü cugüxüۡҡՓ naga i ñaa õxchana rü choxü‫ ۡڟ‬nayaxeۡxeۡ! Rü choma rü tá cuxü‫ ۡڟ‬chanaxütanü naxca۳x i ngŕma curü puracü —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. Ѡӥ͑ǣɥ̲ǣҡӥ̲Ńфӥ tüxüۡ iyaga rü tüxüۡ iyaxeۡxeۡ. 10ॸRü yexguma marü tayaxüragu, rü Faraóüۡacüna tüxüۡ imu. Ѡӥ͑ǣɥ̲фӥ ͑ǣɥ͑ľիüۡ tüxüۡ ɗֆիɥxŕxŕ. Rü Moichégu tüxüۡ ixüéga rü ngŕ̲͑Ńǣфӥ٘ĀľիՓ chayaxuxü͖ۡٚիüۡËȍɗǣ͑ɗիɥ. Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓ͑ɗիӡǣͅΎɗËȍŃ 11ॸRü

yexguma marü naya۳xgu ga Moiché, фӥՓӥիɗǣ͑ǣӕ͑ľիüۡ rü natanüxüۡǣӥҡ͑ӥՓɞ͑ֆĀӕ. Rü yéma nüxüۡ nadau ga ñuxãcü poraãcü chixri natanüxüۡgüxüۡ namuxüۡ ga Equítuanecüã۳xgü. Rü yexgumatama nüxüۡ ͑ĀӕǣՓӥիɗǣƄнӕɞҡӕ͑ľËӥã۳x ͑իՓӥիɗǣʊфŃҡ͑ӥիüۡna nax nacua۳i ۳xcaãxüۡ. 12ॸRü nüma ga Moiché rü nanadauáane. Rü yexguma marü taxuxüۡma ga duüۡxüۡxüۡ nada۳u۳xgux, rü yema Equítuanecüã۳xüۡ, rü nima۳x rü

naxnecüte۳xegu inanata۳x ga naxüۡne. moxüۡ%ËӥфӥՓľ͑իфӥɞ͑իӡիӡ, rü natanüxüۡǣӥҡ͑ӥՓɞ͑ֆĀӕ. Rü nüxüۡ nadau ga taxre ga Iraétanüxüۡgü ga nügü ida۳i ۳xüۡ. Rü yexguma ga Moiché rü yema namücüxüۡ imáxüۡna naca, rü ñanagürü: —¿Tü۳xcüüۡ cuyama۳x i ngŕma cutanüxüۡҡ̲ɗիɥիüۡ? —ñanagürü. 14ॸRü nüma ga yema Iraétanüxüۡ rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —¿Texé cuxüۡ tamu nax cuma rü torü ãeۡx۳ gacü i guxchaxüۡarü mexŕŕruxüۡ нӕɗիɥիüۡca۳x? ¿Eۡ۳xna cuma ͑ǣӕËӕфӥիɥ͑ӥǣӕфӥËȍΎիüۡ rü tá ta quimáxüۡ ga yema Equítuanecüã۳իǣɥ͑ľ quimáxüۡrüxüۡ? —ñanagürü. Rü yexguma yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕǣͅΎɗËȍŃ, rü namuüۡ, yerü marü nüxüۡ nacua۳xgüama ga duüۡxüۡgü ga nax yema Equítuanecüã۳xüۡ yamáxüۡ. 15ॸRü yexguma Faraóüۡ nüxüۡ

13ॸRü

cua۳իǣӕǣͅΎɗËȍŃфӥՓӥիɗǣ Equítuanecüã۳xüۡ nax yamáxüۡ, rü norü churaragüxüۡ namu nax Moichéca۳x yadaugüxüۡca۳x nax yama۳xgüaxüۡca۳x. Natürü ga nüma ga Moiché rü Madiáüۡ͑ľՓ͖͑͑իֆľի̲ yaxãchiüۡxüۡca۳x. …… 21ॸRü yemaacü ga Moiché rü MadiáüۡфӥËȍËȍľфĀΔҡľǣѠľӕŃЙҡՓ nangu, rü yexma naxãchiüۡ. Rü nüma ga Reué rü nanaxüxma۳x naxacü ga Chéfuramaxã. 22ॸѠӥ͑ǣɥ̲ǣnaxma۳x ga Chéfura rü nüxü‫ ۡڟ‬ixãxacü. Rü nüma ga Moiché rü Yersóüۡgu nanaxüéga ga guma nane. Rü ngŕma naéga rü “Choma rü tama númacüã۳իËȍɗիɥٚ, ñaxüۡchiga ͑ɗիɥ. 23-24ॸRü yexgumayane ga Equítuanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü rü yoxni nayu. Natürü ga yema Iraétanüxüۡgü rü guxchaxüۡՓ͑ֆľի̲ǣӥľËȍ, rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƈռϘġϘॷ2ٍॷ3

76

Tupanape۳իľՓ͑իӕիľnaxca۳x ga yema ngúxüۡ nax yangegüxüۡ. Rü yemaca۳x ga Tupana rü nüxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ

—ñanagürü. 5ॸRü yexguma ga Tupana rü ñanagürü nüxüۡ: —¡TaxӢ i nüxna cungaicamaxüۡ! ¡Rü ínacua۳xichi i curü

͑իɥ͑ӥǣ͑Ύфӥիӕ, yerü nüxna nacua۳xãchi ga norü uneta ga Abraáüۡmaxã rü Ichaámaxã rü Acóbumaxã naxueguxüۡ. 25ॸRü nüxüۡ nadau ga ñuxãcü ngúxüۡ nax yangegüxüۡ ga yema Iraétanüxüۡgü, rü yemaca۳x

chapatu! Ƅфӥ͖͑ËȍɗËɗ͑Փ cungexmaxüۡ rü naxüüne —ñanagürü. 6ॸRü ñanagürü ta: —ѠӥËȍΎ̲͑ɗիɥǣ curü o۳իɗǣӥфӥҽӕЙ͑Ëȍɗիɥիüۡ. Rü ËȍΎ̲͑ɗիɥǣk¡фáüۡarü rü Ichaáarü rü kËΔ¡ӕфӥҽӕЙ͑Ëȍɗիɥիüۡ —ñanagürü. Rü yexguma ga Moiché rü nügü ͑ɗĀӥիËȍɗՓľ, yerü namuüۡ nax Tupanaxüۡ ͑ĀՓľ͑ӥիüۡ. 7ॸNatürü nüma ga Cori ya Tupana rü ñanagürüama nüxüۡ: —Meaxüۡchima nüxüۡ chadau nax ñuxãcü ngúxüۡ yangegüxüۡ i ngŕma chorü duüۡxüۡǣӥɗƄнӕɞҡӕ͑ľՓngŕxmagüxüۡ. Rü norü yumüxŕՓ͑ӥիüۡ Ëȍիɥ͑ӥ͑ի ñuxãcü norü dauruüۡgüxüۡ nax ínaxuaxüۡgüxüۡ. Rü ngŕmaãcü meama nüxüۡ chacua۳x nax ñuxãcü ngúxüۡ yangegüxüۡ. 8ॸRü ngeۡmaca۳ի͑ɗիɥɗ͖u۳xma ɞËȍфӥիɥիüۡ nax Equítuanecüã۳xme۳xeۡՓ íchananguxüۡxeۡexۡ üۡca۳x i ngŕma chorü duüۡxüۡgü. Rü ngŕ̲͑͑ľɗ͑Փҡ chanagagüxüۡ, фӥՓӥիɗɗ͑͑ľɗҡիüۡ rü ‫ ڟ‬a rü meama mexüۡ ͑ɗիɥ. Rü ngŕm narüxügü i naguxüۡraüۡxüۡ i nanetügü. Rü

̲͑ի%͑ɗի%ӡ%Ëȍɗ. Tupana rü Moichéca۳x naca

3

1ॸRü

nüma ga Moiché, rü na۳xtü ga Yéturuarü carnérugüarü daruxüۡ ͑ɗիɥ. Rü guma na۳xtü ga Yéturu ga ѠľӕŃǣӕ%ŃǣËӥфӥËȍËȍľфĀΔҡľ͑ɗիɥǣ Madiáüۡ͑ľՓ. ѠӥՓӥիɗǣ͑ǣӕ͑ľիüۡ ga yexguma maxŕ ga mexüۡca۳x namaxã nada۳u۳xgux ga na۳xtüarü carnérugü, rü ínachianexüۡфӥҡΎËӥՓՓ͑͑ǣӕǣ ma۳իЙӦ͑ľǣϘфŃիǣӕ%Ńǣ͑ľфӥ ngaicamána. Rü guma ma۳իЙӦ͑ľՓ͑ɗիɥ ga Moichémaxã yadexaxüۡ ga Tupana. 2ॸѠӥֆŃ̲фӥՓӥիɗǣËȍӕËȍӕիüۡeta ga iya۳u۳xraxüۡՓ͑ɗիɥǣͅΎɗËȍŃca۳x nangóxüۡ ga Cori ya Tupanaarü orearü ngeruxüۡ ǣĀիӡËӥã۳x. Rü nüma ga Moiché rü mea nüxüۡ ͑ĀՓľ͑ӥфӥ͑ӥիüۡ nicua۳xãchi ga yema chuchuxüۡeta ga nax yaya۳u۳xraxüۡ, natürü tama nixa. 3ॸRü yemaca۳ի͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ͑իta۳xacüca۳x tama yaxaxüۡ ga yema chuchuxüۡeta, rü ínayadau. 4ॸRü yexguma Cori ya Tupana nüxüۡ da۳u۳xgu ga yema chuchuxüۡeta ga iya۳u۳xraxüۡca۳ի͑իֆիӡիüۡ ga Moiché, rü nüma ga Cori ya Tupana rü yema chuchuxüۡľҡՓͅΎɗËȍŃ͑͑Ë, rü ñanagürü: —Pa Moichéx, Pa Moichéx —ñanagürü. Rü nüma ga Moiché rü nanangãxüۡ, rü: —ġիľËȍɗիɥ

õna taguma nataxu. Rü ngŕma naanegu ͑ɗիɥɗ͑ի%Ëȍɗüۡgüxüۡ i Canaáüۡtanüxüۡgü rü Itítatanüxüۡgü, rü Amoréutanüxüۡgü, rü Ferechéutanüxüۡgü, rü Ebéutanüxüۡgü rü Yebuchéutanüxüۡgü. 9ॸRü dücax, rü marü nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥ͑ի͖ӕի%Ëӥngŕma Equítuanecüã۳xgüxüۡ ínaxuaxüۡgüxüۡ i ngŕma Iraétanüxüۡgü, rü nüxüۡ chadau nax ñuxãcü poraãcü chixri namaxã nachopetüxüۡ. 10ॸRü ngeۡmaca۳x ¡rü paxa cugü namexŕxŕ! Erü Faraóüۡpe۳իľՓҡ cuxüۡ Ëȍ̲ӕ͑իƄнӕɞҡӕ͑ľՓ ícunamuxüۡxüۡca۳x i ngŕma chorü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƈռϘġϘॷ3ٍॷ4

77 duüۡxüۡgü i Iraétanüxüۡgü —ñanagürü. yexguma ga Moiché rü Tupanaxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —¿E۳ۡxna

11ॸRü

ta۳իËӥՓËȍ̲ľɗËȍΎ̲իɗ Faraóüۡpe۳իľՓËȍիӡիüۡ nax Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓɞËȍ͑ǣӕիüۡxeۡexۡ üۡca۳x i ngŕma Iraétanüxüۡgü? —ñanagürü. 12ॸRü nüma ga Tupana rü nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —Choma rü tá chacuxüۡtagu. Ѡӥ͖ҡ͑ɗիɥɗcua۳xruxüۡ nax ‫ ڟ‬a chamuxüۡ. Rü chomatama cuxüۡ ngŕm ngŕիǣӕ̲ҡ̲фӥƄнӕɞҡӕ͑ľՓ ícunamuxüۡgu i chorü duüۡxüۡgü, rü guxãma i pema rü daa tátama ma۳իЙӦ͑ľՓËȍΎիüۡ peyarücua۳xüxüۡgü —ñanagürü. 13ॸNatürü nüma ga Moiché rü Tupanaxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —Natürü ngŕիǣӕ̲Ëȍɗ͑ҡ͑ӥՓ Ëȍիӡիǣӕфӥ͖Ëȍիǣӕ̲͑ի%: “Yimá perü o۳իɗǣӥфӥҽӕЙ͑͑ӕЙľҡ͑ӥՓ choxüۡ ̲͑ӕٚ, ñachaxgu namaxã, rü nümagü rü tá choxna nacagüama rü: “¿Ta۳իËӥ͑ɗիɥɗ͑Ńǣֆֆɗ̲ҽӕЙ͑ ya tomaxã nüxüۡ quixucü?͖ٚ͑ǣӥфӥǣӥ tá choxüۡ. ¿Rü ta۳xacümaxã tá chanangãxüۡxüۡ i ngŕxguma? —ñanagürü ga Moiché. 14ॸRü nüma ga Tupana rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Chomatama Ëȍɗիɥɗǣӕի%ŃҡӥՓËȍ͑ǣľի̲իüۡ, rü ՓΎľҡ̲Ëȍ͑ǣľի̲. Rü ngeۡmaca۳x Choma ya Woetama Ngŕի̲Ëӥ͑ɗիɥɗ chauéga. Rü ngŕmamaxã tá cunangãxüۡ i ngŕma Iraétanüxüۡgü. ¡Rü namaxã nüxüۡ ixu, rü ñacugürü tá nüxüۡ: “Yimá Woetama Ngŕի̲Ëӥ͑ɗիɥֆЙľҡ͑ӥՓ choxüۡ ̲ӕËӥٚ, ñacugürü tá nüxüۡ! —ñanagürü. 15ॸRü ñanagürü ta ga Tupana Moichéxüۡ: —¡Rü namaxã nüxüۡ ixu i ngŕma Iraétanüxüۡ, rü ñacugürü tá: “Rü nüma ya Cori ya Tupana ya perü

o۳xigüarü Tupana ya Abraáüۡarü rü Ichaáarü rü Acóbuarü Tupana, rü guma ͑ɗիɥǣЙľҡ͑ӥՓËȍΎիüۡ ̲ӕËӥٚ, ñacugürü tá nüxüۡ! Rü Cori ya Tupana ͑ɗիɥɗËȍӕŃǣɗҡǣӕҡ̲ɗֆǣәիüۡ. Rü ngŕ̲ËȍӕŃǣ̲ի%ҡ͑ɗիɥɗ guxüۡgutáma duüۡxüۡgü choxüۡ cuáxüۡ. 16ॸ¡Rü ngŕ̲ ‫͑ ڟ‬իӡфӥnangutaque۳xexeۡxeۡ i guxüۡma i Iraétanüxüۡgüarü ãeۡx۳ gacügü, rü namaxã nüxüۡ ixu rü ñacugürü nüxüۡ!: “Rü nüma ya Cori ya Tupana ya perü o۳xigüarü Tupana ya Abraáüۡarü rü Ichaáarü rü Acóbuarü Tupana, rü guma ͑ɗիɥǣcha۳u۳xca۳x ngócü. Rü gumatama ͑ɗիɥǣËȍΎ̲ի%͑ӥիüۡ ixucü nax pegu ͑իɥ͑ӥիüۡ rü nüxüۡ nacuáxüۡ nax ñuxãcü chixri pemaxã nachopetüxüۡ i ngŕma Equítuanecüã۳xgü. 17ॸRü yimá Tupana ͑ɗիɥֆËȍΎ̲ի%͑ӥիüۡ ixucü rü tá pexüۡ ínanguxüۡxeۡxeۡ ͑ՓɗЙľфӥǣӕիËȍիüۡgü i Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓЙɗ͑ǣľǣӥիüۡ. Rü Canaáüۡarü ͑͑ľՓҡЙľիüۡ nagagü i ngexta ínaxãchiüۡgüxüۡgu i Canaáüۡtanüxüۡgü, rü Itítatanüxüۡgü, rü Amoréutanüxüۡgü, rü Ferechéutanüxüۡgü, rü Ebéutanüxüۡgü rü Yebuchéutanüxüۡgü. Rü ngŕmaãcü ngŕma naane i ngextá mexüۡ i õna rü léche rü ira taguma ítaxuxüۡՓҡЙľիüۡ Ëȍǣǣӥٚ—ñanagürü ya Tupana. …… Tupana rü Moichéxüۡ nataãxŕxŕxŕ

4

1ॸRü nüma ga Moiché rü Cori ya Tupanaxüۡ nangãxüۡ, rü ñanagürü: —Natürü i ngŕma chautanüxüۡgü rü ҡիӡҡ̲ËȍΎիüۡ‫ ڟ‬nayaxõgü, фӥҡիӡҡ̲ Ëȍӕǣ͑իɥ͑ӥľ. Rü tá ñanagürügüama choxüۡ: “Rü nüma ya Cori ya Tupana rü ҡ̲͑ɗիɥɗɗիËӥ̲cuxca۳x nangóxüۡٚ, ñanagürügüama tá choxüۡ —ñanagürü.

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƈռϘġϘॷ4

78

2ॸRü

nüma ga Cori ya Tupana rü Moichéna naca, rü ñanagürü: —¿Rü ta۳իËӥ͑ɗիɥɗngŕma cuxme۳իՓ ngŕxmaxüۡ? —ñanagürü ga Cori. Rü Moiché nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Wüxi ya naixmena۳ի%͑ɗիɥ—ñanagürü. 3ॸRü yexguma ga Cori ya Tupana rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Rü ñaxtüanegu naña! —ñanagürü. Rü nüma ga Moiché rü inanaña ga guma naixmena۳xã. Rü yexgumatama ãxtapexüۡ nananguxuchi. Rü nüma ga Moiché rü naxcha۳իՓ͑ɗ͖. 4ॸNatürü ga nüma ga Cori ya Tupana rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Naréüۡgu yayaxu! —ñanagürüama. Rü yexguma yayauxã۳իǣӕфӥՓľ͑իфӥnaixmena۳xãxüۡ nananguxuchi. 5ॸRü nüma ga Cori ya Tupana rü ñanagürü: —Rü ngŕma cuxüۡ ËȍՓŃիüۡ, rü ngŕ̲͑ɗիɥɗcua۳xruxüۡ nax cuxüۡ‫ ڟ‬yaxõgüaxüۡca۳x i ngŕxguma namaxã nüxüۡ quixuxgu nax aixcüma cuxca۳x changóxüۡ i chomax nax curü o۳xigüarü ҽӕЙ͑Ëȍɗիɥիüۡ rü Abraáüۡarü, rü Ichaáarü, rü Acóbuarü Tupana nax Ëȍɗիɥիüۡ —ñanagürü. 6ॸRü ñanagürüama ga Tupana: —¡Rü cugüchiruremügu ixu۳xme۳xeۡx! —ñanagürü. Rü yexguma ga nüma ga Moiché rü nügüchiruremügu nixu۳xme۳x. Rü yexguma ínaxuxuchime۳xeۡgu, rü nüxüۡ nadau ga naxme۳x nax chaxüۡnemaxã nax yada۳իՓľիüۡ, rü nachoxochixüۡ. 7ॸRü yexguma ga Tupana rü ñanagürü nüxüۡ: —‫ؽ‬ѠӥՓľ͑ËӕǣӥËȍɗфӕфľ̲ӥǣӕ ixu۳xme۳xeۡx! —ñanagürü. Rü yemaacü nanaxü ga Moiché. Rü yexguma ínaxuxuchime۳xeۡgu, rü nüxüۡ nadau ga naxme۳x ga marü noxrirüxüۡ nax namexüۡ. 8ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣæΎфɗֆҽӕЙ͑фӥ ñanagürü nüxüۡ: —Rü ngŕxguma chi

tama ngŕma nüxíraxüۡxüۡ i cua۳xruüۡgagu cuxü‫ ۡڟ‬yaxõgüã۳xgu, rü ngŕma to i cua۳xruüۡǣǣӕҡ͑ɗիɥɗËӕիü‫ ۡڟ‬yaxõgüaxüۡ. 9ॸNatürü

ngŕxguma tama ngŕma taxre i ۡ cua۳xruügagu cuxüۡ‫ ڟ‬yaxõgüã۳xgu ¡rü dexáta nayauxüۡ ɗҡիҡӥՓ, rü ñaxtüanegu naba! Rü ngŕxguma tá ngŕma dexá ñaxtüanegu cubaxgu, rü tá nagüxüۡ ͑͑իɥիɥËȍɗɗngŕma dexá —ñanagürü. 10ॸRü yexguma ga Moiché rü Tupanaxüۡ nangãxüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —Acha۳xa, Pa Corix, choma rü choxüۡ‫ ڟ‬naguxcha nax chidexaxüۡ. Rü taguma choxüۡ‫͑ ڟ‬ҡӕիËȍՓΎΎǣüۡpa rü ՓΎΎɗ͖u۳xma rü ta ngŕxgumarüüۡtama Ëȍɗիɥ—ñanagürü. 11ॸNatürü ga nüma ga Cori ya Tupana rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —‫ع‬ҽľիŃҡɗիɥǣǣӕիľ̲ duüۡxüۡxüۡ Ӧիľ? ‫ع‬ѠӥҡľիŃҡɗիɥǣǣӕիľ̲ yadexaxeŕx‫ ڟ‬eۡ rü nangegaxeŕx‫ ڟ‬eۡ rü nangauxchi ۳xeۡŕx‫ ڟ‬eۡ rü naxüxchixŕx‫ ڟ‬eۡ rü nangexetüxe rü naxüxétüxe? ¿Tama eۡի۳ ͑ǣËȍΎ̲ֆɗիɥիüۡ? 12ॸRü ngeۡmaca۳x ‫͑ ڟ‬իӡфӥ͑ӥիüۡ yarüxu! ¡rü paxa ngŕ̲ Rü choma rü tá cuxüۡ charüngüۡxeۡxeۡ i ngŕxguma quidexa۳xgu. Rü tá cuxüۡ changu۳xeۡxeۡ i ngŕma tá nüxüۡ quixuxüۡ —ñanagürü. 13ॸRü yexguma ga Moiché rü ñanagürü: —Acha۳xa, Pa Corix, chierü ‫ ڟ‬a cumu۳xgux to i duüۡxüۡxüۡ ngŕm 14 —ñanagürü. ॸRü yexguma ga Cori ya Tupana rü Moichémaxã nanu, rü ñanagürü: —Dücax, фӥֆɗ̲͑ɗիɥֆ cuenexŕ ya Aróüۡ ya Lebítanüxüۡ. Rü choma nüxüۡ chacua۳x i nüma rü meama nidexa. Rü ñu۳իӡËȍɗɗ͑ӥ̲фӥ͑ӕի%ҡ cuxüۡ nayangau, rü poraãcü tá nataãxŕ i ngŕxguma cuxüۡ nada۳u۳xgux. 15ॸ¡Rü yimámaxã idexa, rü namaxã nüxüۡ ixu i guxüۡma i ngŕma cuma nüxüۡ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƈռϘġϘॷ4ٍॷ5

79 quixuxchaxüۡxüۡ! Rü choma rü tá pexüۡҡՓËȍ͑ǣľի̲ɗngŕxguma pidexagügu. Rü tá pexüۡ changu۳xeۡxeۡ nachiga i ngŕma tá pexüxüۡ. 16ॸRü cuma rü tá Aróüۡmaxã nüxüۡ quixu i ngŕma chorü ore, ñoma chomatama nüxüۡ chixuxüۡrüxüۡ. Rü nüma ya Aróüۡ rü tá chorü duüۡxüۡgümaxã nüxüۡ nixu i ngŕma cuma tá namaxã nüxüۡ quixuxüۡ. 17ॸ¡ƚcü, yange ya daa naixmena۳xã! Erü yimamaxã tá cunaxü i ta۳xacü i taguma nüxüۡ nadaugüxüۡ —ñanagürü. Moiché rü Equítuaneca۳x natáegu 18ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣͅΎɗËȍŃфӥna۳xtü

ga Yéturuchiüۡca۳x natáegu, rü ñanagürü tüxüۡ: —Tupana nanaxՓa۳xe nax Equítuaneca۳x chatáeguxüۡ nax íchayadauxüۡca۳x i chautanüxüۡgü rü ngoxi namaxŕ —ñanagürü. Rü na۳xtü ga Yéturu tanangãxüۡ, rü ñatagürü nüxüۡ: ‫͑ ڟ‬իӡ, rü mea cuxüۡ —¡ƚcü ngŕ̲ naxüpetü! —ñatagürü. 19ॸRü yexguma ҡӡҡͅĀɗáüۡ͑ľՓɗ͑իӡ%Ëȍɗǣӕǣ Moiché, rü Cori ya Tupana rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Natáegu Equítuaneca۳x, erü guxüۡma i ngŕma duüۡxüۡgü i cuxüۡ ima۳xgüchaüۡxüۡ, rü marü nayue! —ñanagürü. 20ॸRü yexguma ga Moiché фӥɗ͑իӡ%Ëȍɗфӥҡӥիüۡ niga ga naxma۳x rü nane. Rü buruétügu tüxüۡ namugü, rü yemaacü Equítuaneca۳x natáegu. Rü nügüme۳xeۡgu nayange ga guma naixmena۳ի%ǣҽӕЙ͑фӥЙΎф͑Փ yexmane. …… 27ॸRü yoxni ga Cori ya Tupana rü Moichéenexŕ ga Aróüۡmaxã nidexa, rü ñanagürü: —¡Rü yéa ínachianexüۡՓ ͑իӡ! Rü ngŕxma tá nüxüۡ icuyangau ya

Moiché —ñanagürü nüxüۡ. Rü nüma ga Aróüۡ rü yéma ínachianexüۡՓ͑իӡ, rü yexma guma ma۳իЙӦ͑ľǣϘфŃիǣӕ Moichéxüۡ nayangau. (Rü guma ma۳իЙӦ͑ľՓ͑ɗիɥǣͅΎɗËȍŃ̲ի% yadexaxüۡ ga Tupana.) Rü taãxŕãcüma nüxüۡ narümoxŕ. 28ॸRü nüma ga Moiché rü Aróüۡmaxã nüxüۡ nixu ga guxüۡma ga yema ore ga Cori ya Tupana namaxã nüxüۡ ixuxüۡ. Rü yexgumarüxüۡ ta namaxã nüxüۡ nixuchiga ga yema mexüۡgü ga Tupana namuxüۡ nax naxügüaxüۡca۳x. 29ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣ͑ӥ̲ǣӥфӥɗ͑իɥ%Ëȍɗ nax yangutaque۳xexeۡeãۡ xüۡca۳x ga yema Iraétanüxüۡgüarü ãeۡx۳ gacügü. 30ॸRü nüma ga Aróüۡ rü yema duüۡxüۡgümaxã nüxüۡ nixu ga guxüۡma ga yema ore ga Tupana Moichémaxã nüxüۡ ixuxüۡ. Rü yexgumarüxüۡ ta nape۳իľՓinanaՓe۳x ga yema mexüۡgü ga Tupana nüxüۡ üxŕŕxüۡ. 31ॸRü nüma ga duüۡxüۡgü rü aixcüma nayaxõgü. Rü yexguma nüxüۡ yacua۳xãchitanügu nax Cori ya Tupana rü nüxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ ͑իɥ͑ӥիüۡ ga norü yumüxŕ rü nüxüۡ nax nadauxüۡ ga ñuxãcü ngúxüۡ nax yangegüxüۡ, rü yemaca۳x ga nüma ga duüۡxüۡgü rü nataãxŕgü, rü ñaxtüanegu nanangücuchitanü, rü Tupanaxüۡ nicua۳xüxüۡgü. Moiché rü Aróüۡ rü Faraóüۡmaxã nidexagü

5

1ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣͅΎɗËȍŃфӥkфóüۡ

rü FaraóüۡxüۡҡՓ͑իɥ͑ի̲͑ի% yadexagüxüۡca۳x. Rü ñanagürügü: —Cori ya Iraétanüxüۡarü Tupana rü ñanagürü: “¡Yangexgü i ngŕma chorü duüۡxüۡgü nax ngextá ínachianexüۡՓ͑իɥիüۡca۳x nax ‫ ڟ‬a naxüchigagüaxüۡca۳x nax choxüۡ ngŕm yacua۳xüüۡgüxüۡ!ٚ—ñanagürügü. 2ॸNatürü ga nüma ga Faraóüۡ rü nanangãxüۡ, rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƈռϘġϘॷ5

80

ñanagürü: —‫ع‬ҽľիŃҡɗիɥֆֆɞիľ̲æΎфɗ ɗիɥիľ, rü ta۳xacüca۳իҡ͑ǣËȍիɥ͑ӥфӥ chayange۳xgü i ngŕma Iraétanüxüۡ i duüۡxüۡgü? Choma rü tama nüxüۡ chacua۳x i ngŕma Tupana i nachiga pidexagüxüۡ фӥҡӡҡ̲chayange۳xgü i ngŕma Iraétanüxüۡgü —ñanagürü. …… 6ॸRü yematama ga ngunexüۡgu rü Faraóüۡ nanamu ga norü duüۡxüۡgü ga puracümaxã icua۳xgüxüۡ rü yema ͑ľфӕǣӥǣՓӥիɗҡӥËӕ̲ӥ̲ի%Ëȍɗǣӥ icua۳xgüxüۡ, rü ñanagürü: 7ॸ—Ngŕma Iraétanüxüۡǣӥɗ́ĀфɞֆӕфӥӥՓ puracüexüۡ ‫ؽ‬фӥ̲фӥҡիӡҡ̲ noxrirüxüۡ maxeۡ nüxna pexã norü ladríyuéüۡ! ¡Rü ŕËӥ͑ӥ̲ҡ̲͑Փ ͑իɥֆ͑Ύфӥmaxŕ! 8ॸNatürü tá penamu nax noxritama naxügüãcü ya ladríyue۳xpü۳x nax naxügüãxüۡ, rü bai tá nanoxremaexüۡ ya yimá ñu۳xma tá naxügüãcü ya ladríyu. ѠӥՓӥիɗɗ duüۡxüۡgü i oexüۡ ͑ɗիɥǣӥ. Rü ngeۡmaca۳x ͑ɗիɥɗ͑ӥǣӥca۳x ínacagüxüۡ nax ‫ ڟ‬a ínachianexüۡՓ͑իɥիüۡca۳x nax ngŕm norü Tupanaxüۡ yanacua۳xüüۡgüxüۡca۳x. 9ॸ¡Rü yexeraãcü penapuracüexŕxŕ i ngŕma duüۡxüۡgü, rü ngŕmagu ipenachoxŕxŕ nax tama Moiché rü AróüۡфӥĀΎфǣӥǣӕ͑իɥ͑ӥľիüۡca۳x! —ñanagürü. 10ॸRü yexguma ga yema Faraóüۡarü duüۡxüۡgü ga puracümaxã icua۳xgüxüۡ rü yema naeruchigü ga ՓӥիɗҡӥËӕ̲ӥ̲ի%icua۳xgüxüۡ, rü ɗ͑իɥ%Ëȍɗ, rü duüۡxüۡgümaxã nüxüۡ nayarüxugüe, rü ñanagürügü nüxüۡ: —Faraóüۡ rü toxna naxãga nax pemaxã nüxüۡ tixuxüۡca۳ի͑ի̲фӥҡիӡҡ̲ maxŕ pexna tanaxãxüۡca۳x perü ladríyuéxüۡxüۡ. 11ॸRü ñu۳xma rü pema

ҡҡ̲̲фӥ͑ՓЙľիɥɗ͑ǣľիҡ ínayimaxüۡՓֆmaxŕ. ¡Natürü ҡիӡҡ̲ֆɗ̲͑Ύիфɗիüۡcüxüۡ penanoxremaexŕxŕ i norü mu ya yima ladríyu! —ñanagürügü. 12ॸRü yexguma ga yema Iraétanüxüۡgü, rü guxüۡma ga Equítuanegu nügü ninu nax maxŕne nadaugüxüۡca۳x norü ladríyuéüۡ. 13-14ॸRü guxüۡma ga ngunexüۡgügu rü yema Faraóüۡarü duüۡxüۡgü ga puracümaxã icua۳xgüxüۡ, rü Iraétanüxüۡxüۡ namu nax noxrie۳xpü۳xtama ga ladríyu naxügüaxüۡca۳x. Rü naétü tüxüۡ nicua۳i ۳xgü ga guxema Iraétanüxüۡgü ga tümatanüxüۡmaxã icua۳xgüxe. Rü ñanagürügü tüxüۡ: —‫͵ع‬ӕի%Ëӥǣɥ͑ľфӥ ñu۳xma rü tama noxrie۳xpü۳իՓ penanguxŕŕxüۡ ya ladríyu? —ñanagürügü. 15ॸRü guxema Iraétanüxüۡgü ga tümatanüxüۡmaxã icua۳xgüxe, rü FaraóüۡxüۡҡՓҡӥǣӥca۳x tayarüdexagü, rü ñatagürügü: —Pa Torü Ãeۡx۳ gacüx ¿tü۳xcüüۡ ngeۡmaãcü ҡΎ̲ի%нӕɗիɥ? 16ॸMarü tama noxrirüxüۡ toxca۳իɗËӕ͑իӦֆmaxŕ, natürü toxüۡ cumuama nax noxrie۳xpü۳xtama ya ladríyu tanaxüxüۡ. Rü ngŕ̲ŃҡӥՓфӥ toxüۡ nicua۳i ۳xgü i curü duüۡxüۡgü. Rü ngŕma curü duüۡxüۡǣӥǣǣӕ͑ɗիɥɗngŕma, Pa Ãeۡx۳ gacüx —ñatarügügü. 17ॸNatürü ga nüma ga Faraóüۡ rü tüxüۡ nangãxüۡ, rü ñanagürü: —Ьľ̲фӥՓӥիɗɗΎľ̲фľիüۡ Йɗիɥǣӥ. Rü ngeۡmaca۳x naxca۳x ípecagü ‫ ڟ‬a nax ínachianexüۡՓЙľիɥիüۡ nax ngŕm perü Tupanaxüۡ peyarücua۳xüüۡgüxüۡca۳x. 18ॸ‫ؽ‬ЬľֆՓΎľǣӕфӥЙľֆЙӕфËӥľՓիɗ! Rü ՓΎΎ̲фӥҡ̲pexca۳իɗËȍ͑իӦիǣӕֆ maxŕ rü chanaxՓa۳xe i penaxü i noxrie۳xpü۳xtama ya ladríyu —ñanagürü. ……

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƈռϘġϘॷ5–7

81 yexguma FaraóüۡxüۡҡՓ ítachoxüۡgu, rü Moiché rü Aróüۡmaxã tügü itayangaugü ga ɥã۳իՓҡӥիüۡ nanguxŕŕgüxüۡ. 21ॸRü namaxã nüxüۡ 20ॸRü

tixugügü, rü ñatagürügü: —¡Rü Tupana nüxüۡ da۳u۳x i ngŕma ñu۳xma tomaxã pexüxüۡ, rü pexüۡ napoxcue! Erü pegagu ͑ɗիɥɗ͖u۳xma i Faraóüۡ rü norü duüۡxüۡgü rü chixri toxüۡ nadauxüۡ. ѠӥЙľǣǣӕ͑ɗիɥɗ ñu۳xma i tá toxüۡ nada۳i ۳xüۡ —ñatagürügü. Moichéarü yumüxŕchiga 22ॸRü

yexguma ga Moiché rü nayumüxŕ, rü ñanagürü Cori ya Tupanaxüۡ: —Pa Corix ¿rü tü۳xcüüۡ i chixexüۡ naxca۳x ícunguxŕŕxüۡ i ñaa curü duüۡxüۡgü? ¿Rü ta۳իËӥՓֆɗիɥիüۡ ga nua choxüۡ cumuxüۡ? 23ॸRü yexguma noxri cuégagu Faraóüۡmaxã chidexagu, rü nüma rü yexeraãcü curü duüۡxüۡgümaxã chixexüۡ naxü. Rü cuma rü taxuxüۡma cuxü nax naxme۳իՓ ícunanguxüۡxeۡexۡ üۡca۳x —ñanagürü. 1ॸRü nüma ga Cori ya Tupana rü Moichéxüۡ nangãxüۡ, rü ñanagürü: —Ñu۳xma rü tá nüxüۡ cudau i ngŕma Faraóüۡmaxã chaxüxüۡ. Erü nüma rü ҡիӡҡ̲ngŕmaümare nayange۳xgü i chorü duüۡxüۡgü. Rü guxchaxüۡ naxca۳x íchanguxŕŕǣӕիɗËҡ̲ҡ͑ɗիɥɗ yangexgüãxüۡ. Rü ngŕmagagu i nüma rü ҡĀӥիՓɞ͑͑ՓΎիüۡ i chorü duüۡxüۡgü i ͖Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓ—ñanagürü. …… 10ॸRü nüma ga Cori ya Tupana rü Փľ͑իфӥͅΎɗËȍŃ̲ի%͑ɗĀľի, rü ñanagürü nüxüۡ: 11ॸ—¡ƚcü, FaraóüۡxüۡҡՓ ͑իӡфӥ̲͑ի%͑ӥիüۡ ixu rü ínamuxüۡã i Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓɗngŕma Iraétanüxüۡgü! —ñanagürü. 12ॸNatürü ga Moiché rü

6

Cori ya Tupanaxüۡ nangãxüۡ, rü ñanagürü: —‫͵ع‬ӕի%ËӥҡËȍӕǣ͑իɥ͑ӥ i Faraóüۡ ľǣՓΎΎËȍӕҡ͑ӥիüۡ i Iraétanüxüۡgü rü tama chauga ͑իɥ͑ӥľǣӕ, erü choxüۡ‫ ڟ‬naguxcha nax mea chidexaxüۡ? —ñanagürü. …… Aróüۡarü naixmena۳xã rü ãxtapexüۡ nayanguxuchi

nüma ga Tupana rü Moichéxüۡ rü Aróüۡxüۡ ñanagürü: 9ॸ—Ngŕxguma Faraóüۡ pexna naxca۳x caxgu nax penaxüxüۡ ɗՓӥիɗɗ̲ľիüۡ i chorü poramaxã üxüۡ, rü tá Aróüۡmaxã nüxüۡ quixu nax Faraóüۡpe۳xegu nañaaxüۡca۳x ya norü naixmena۳xã nax ãxtapexüۡ nanguxuchixüۡca۳x —ñanagürü. 10ॸRü yexguma ga Moiché rü Aróüۡ rü FaraóüۡxüۡҡՓ͑իɥ, rü nanaxü ga yema Cori ya Tupana namuxüۡ. Rü nüma ga Aróüۡ rü Faraóüۡpe۳xegu rü norü ngüۡxeۡerۡ uüۡgüpe۳xegu nanaña ga guma norü naixmena۳xã rü ãtapexüۡ nananguxuchi. 11ॸRü nüma ga Faraóüۡ, rü norü duüۡxüۡgü ga nüxüۡ icua۳xüchixüۡca۳x rü norü yuüxüۡgüca۳x nangema. Rü nümagü ga yema norü duüۡxüۡgü rü norü yuüxüۡgümaxã nanaxügüama ta ga yema Aróüۡ üxüۡ. 12ॸѠӥՓӥիɗËȍɗǣӥǣֆľ̲ yuüxüۡ rü ñaxtüanegu nanaña ga norü

7

8ॸRü

naixmena۳xã. ѠӥՓӥիɗËȍɗǣӥǣǣӕ̲ norü naixmena۳xã rü ãxtapexüۡ nananguxuchi. Natürü guma Aróüۡarü naixmena۳xã, rü yema iyuüxüۡarü naixmena۳xãxüۡ ínagagü. 13ॸͮҡӥфӥՓΎΎ yemaxüۡ nax nadauxüۡ ga Faraóüۡ, rü nügü ínanataiãchiarü maxüۡãx۳ eۡxeۡ rü ҡ̲ɗ͑իɥ͑ӥËȍüۡ yema Tupana nüxüۡ ixuxüۡrüxüۡ ͑ɗիɥ.

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƈռϘġϘॷ7ٍॷ8

Faraóüۡcha۳xwa nagüxüۡ nayanguxuchi ga dexá 14ॸѠӥֆľ̲Փľ͑фӥ͑ӥ̲ǣæΎфɗֆ

Tupana rü ñanagürü Moichéxüۡ: —Nüma i Faraóüۡ rü tá nanuama, фӥҡիӡҡ̲ Iraétanüxüۡgüxüۡ ínamuxüۡchaüۡ. 15ॸ¡Natürü moxüۡ pa۳xmamaxüۡchi rü naxüۡҡՓɞֆĀӕ! ¡Rü ngŕxguma tá ‫ ڟ‬a ҡӥфľՓֆ͑իӥľǣӕ, rü ngŕm ͑ҡӥ͑ËӥՓҡcunanguxŕxŕ! ¡Rü íyange ya yima naixmena۳xã ya ãxtapexüۡ yanguxuchine! 16ॸRü ñacugürü tá nüxüۡ: “Rü yimá Cori ya Iraétanüxüۡgüarü Tupana rü choxüۡ namu ͑իՓľ͑Ëӕ̲ի%͑ӥիüۡ chixuxüۡca۳x nax cuyange۳xgüxüۡca۳x i norü duüۡxüۡgü nax nüxüۡ yanacua۳xüüۡgüxüۡca۳x i ngextá ínachianexüۡՓ. Natürü i ñu۳xma rü ta ҡ̲͑ǣËӕիɥ͑ӥËȍüۡ. 17ॸRü ngeۡmaca۳x ya Cori ya Tupana rü ñanagürü cuxüۡ: ‘Ñu۳xma rü tá nüxüۡ cudau nax aixcüma æΎфɗֆҽӕЙ͑Ëȍɗիɥիüۡ. Erü Moichéxüۡ chamu nax norü naixmena۳xã yanangexüۡ͑ľ̲ի%͖ҡիҡӥËȍɗӥՓ nacua۳i ۳xcaãxüۡca۳x nax ngŕma dexá rü nagüxüۡ yanguxuchixüۡca۳x. 18ॸRü ngŕma choxnigü rü tá nayue. Rü ngŕmaãcü i ngŕma dexá rü poraãcü tá nayi ۳xchixü. Rü ngeۡmaca۳իҡիӡҡ̲͑Փ naxaxegüchaüۡ i ngŕma Equítuanecüã۳իǣӥٔॸٚ, ñanagürü cuxüۡ ya Tupana. …… 20ॸRü nüma ga Moiché rü Aróüۡ, rü yema Cori ya Tupana namuxüۡãcü nanaxügü. Rü nüma ga Aróüۡ rü nanayaxu ga norü naixmena۳xã rü Faraóüۡpe۳իľՓĀľիËȍɗӥՓ̲͑ի% nanacua۳i ۳xca. Rü yexgumatama ga dexá

82 rü nagüxüۡ nayanguxuchi. 21ॸRü nayue ga choxni. Rü poraãcü nanayixãchichixü ga dexá. Rü yemaca۳x ga yema Equítuanecüã۳իǣӥфӥҡիӕËӥ̲͑Փ naxaxegü. Rü guxü̲ۡǣƄнӕɞҡӕ͑ľՓ rü nagüxüۡ nananguxuchi ga dexá. 22ॸNatürü ga yema Faraóüۡarü duüۡxüۡgü ga iyuüxüۡ, rü yexgumarüüۡtama norü yuümaxã nanaxügü. Rü yemaacü yema Cori ya Tupana nüxüۡ ixuxüۡrüxüۡ rü nüma ga Faraóüۡ rü nanuama rü nügü ínanataiãchiarü maxüۡãx۳ eۡxeۡ rü tama ɗ͑իɥ͑ӥËȍüۡ ga yema Moiché rü Aróüۡ namaxã nüxüۡ ixuxüۡ. 23ॸRü nüma ga Faraóüۡ rü nüxüۡ‫ ڟ‬nax nataxuraxüۡmare ga yema íngupetüxüۡ, rü napataca۳x natáegu. 24ॸѠӥֆľ̲͑իҡիӕËӥфӥՓ taxtüxüۡËȍɗӥՓ͑ի͑իիľǣӥիüۡca۳x rü guxüۡma ga Equítuanecüã۳xgü rü norü puchune ínanaxüxüۡ ǣҡիҡӥ͑ËӥՓ nax yéma naxaxegüxüۡca۳x. …… Tupana rü Faraóüۡca۳x cururugü ínangugüxŕxŕ

8

1ॸRü yexguma ga Cori ya Tupana rü Moichéxüۡ ñanagürü: —¡Paxa FaraóüۡxüۡҡՓ͑իӡфӥ͖Ëӕǣӥфӥҡ nüxüۡ: “Rü Cori ya Tupana rü ñanagürü cuxüۡ: ‘Rü nüxüۡ inge۳x i ngŕma chorü duüۡxüۡgü nax choxüۡ yacua۳xüüۡgüxüۡca۳x! 2ॸErü ngŕիǣӕ̲ҡիӡҡ̲͑ӥիüۡ

quinge۳xgu, rü tá cururugümaxã chanapoxcu i ñaa guxüۡma i cuchixüۡane. 3ॸRü taxtü rü cururugümaxã tá niñúmichixü. Rü ngŕma rü tá cuxca۳x ínachõõchi, фӥËӕЙҡǣӕҡ͑իɥǣӥ. Rü curü ucapugu rü curü ngürücaregu tá nachocu. Rü curü ngüۡxeۡerۡ uüۡgü i ãeۡx۳ gacügüpatagu, rü guxüۡma i curü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƈռϘġϘॷ8

83 duüۡxüۡgüpatagu, фӥËӕфӥЙӡЙüüۡgu, rü curü batáüۡ ֆЙӡËȍффӥ͖ә̲ӥфӕüۡgu tá nachocu. 4ॸRü ngŕma cururugü rü tá cuxna niyuxgüetanü. Rü curü ngüۡxeۡerۡ uüۡgü i ãeۡx۳ gacügüna rü guxüۡma i curü duüۡxüۡǣӥ͑ҡ͑ɗֆӕիǣӥľҡ͑ӥٔॸٚ, ñanagürü cuxüۡ ya Cori ya Tupana. 5ॸRü yexguma ga Cori ya Tupana rü ñu۳իӡËȍɗ Moichéxüۡ ñanagürü: —¡Rü namaxã nüxüۡ ixu i Aróüۡ nax natügüétügu, rü natüxacügüétügu, rü naxtaagüétügu ̲͑ի%͑ՓŃxme۳xüۡca۳x ya norü ‫ ڟ‬a tá ínachoxüۡ i naixmena۳xã! Rü ngŕm ۡ cururugü nax guxüma i Equítuane namaxã napaxüۡca۳x —ñanagürü. 6ॸRü yexguma ga Aróüۡ фӥƄнӕɞҡӕ͑ľՓ yexmagüxüۡ ga dexáchiüétügügu ̲͑ի%͑ՓŃxme۳x ga norü naixmena۳xã. Rü guxüۡma ga Equítuane rü yema ËӕфӕфӕǣӥǣĀľիՓɞËȍΎիüۡxüۡmaxã nanapá. …… 8ॸRü yexguma ga nüma ga Faraóüۡ rü Moichéca۳x rü Aróüۡca۳x nangema, rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Cori ya Tupanana naxca۳x peca۳xa nax yanaxoxŕŕãxüۡca۳x i ngŕma cururugü i toxüۡҡՓ! Rü choma rü tá chayange۳xgü i curü duüۡxüۡgü nax Cori ya Tupanaca۳x nadaiaxüۡca۳x i naxüۡnagü rü ngŕmamaxã nüxüۡ yacua۳xüüۡgüxüۡca۳x —ñanagürü. 9ॸRü nüma ga Moiché rü Faraóüۡxüۡ nangãxüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Chomaxã nüxüۡ ɗիӕɗ͖ӕիǣӕҡ͑ɗիɥɗcunaxՓa۳xexüۡ nax cuxca۳x rü curü ngüۡxeۡerۡ uüۡca۳x, rü guxüۡma i curü duüۡxüۡgüca۳x Tupanana chaca۳xaxüۡ nax cuxna rü cupatana ֆիɥǣËȍɗիüۡca۳x i ngŕma cururugü rü ĀľիՓիɗËҡ̲͑ի͑͑ǣľի̲ǣӥիüۡca۳x! —ñanagürü. 10ॸRü nüma ga Faraóüۡ rü

Moichéxüۡ nangãxüۡ, rü ñanagürü: —Moxüۡҡ̲͑ɗիɥɗchanaxՓa۳xexüۡ nax nataxuxüۡ i ngŕma cururugü —ñanagürü. Rü Moiché rü nüxüۡ nangãxüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —Marü name. Rü ngŕmaãcü tá chanaxü nax nüxüۡ cucuáxüۡca۳x nax nataxuxüۡma ya texé ya torü Cori ya Tupanarüxüۡ ɗիɥիüۡ. 11ॸRü ngŕ̲Ëӕфӕфӕǣӥфӥҡ͑ɗիɥǣËȍɗ͑Փ ya cupata. ѠӥҡիҡӥՓիɗËҡҡ̲ nangexmagü. Rü ngŕmaãcü marü ҡիӡҡ̲Ëӕիüۡ ͑ËȍɗիľՓľ, фӥҡիӡҡ̲ ͑͑ËȍɗիľՓľɗËӕфӥ͑ǣüۡxeۡerۡ uüۡgü rü curü duüۡxüۡgü —ñanagürü. 12ॸRü yexguma ga Moiché rü Aróüۡ rü ínachoxüۡ ga FaraóüۡЙҡՓ. Rü ñu۳իӡËȍɗ ga Moiché rü Cori ya Tupanana naca ͑իֆիɥǣËȍɗҡ͑ӥxŕŕãxüۡca۳x ga yema cururugü ga noxri Faraóüۡca۳x yéma namugüxüۡ. 13ॸRü nüma ga Cori ya Tupana rü nanaxü ga yema Moiché nüxna naxca۳x ca۳xaxüۡ. Rü nayue ga ֆľ̲Ëӕфӕфӕǣӥǣ͑ЙҡǣӥՓфӥ naa۳իҡӥǣӥՓфӥ͑͑ľǣӥՓֆľի̲ǣӥիüۡ. 14ॸRü ga duüۡxüۡgü rü nanade ga yema yuexüۡ ga cururugü, rü nananutaque۳xe. Rü guxüۡՓ̲̲͑ի%͑ֆɗЙľҡӥ͑ľ. 15ॸNatürü yexguma yema guxchaxüۡǣӥՓ ínanguxuchigu ga Faraóüۡ, rü yema Cori ya Tupana nüxüۡ ixuxüۡrüxüۡ фӥՓľ͑իфӥ nanuama ga Faraóüۡ, rü tama Moiché rü Aróüۡǣ͑իɥ͑ӥËȍüۡ. Tupana rü Faraóüۡca۳x naxchigü ínangugüxŕxŕ 16ॸRü

yexguma ga nüma ga Cori ya Tupana rü ñanagürü Moichéxüۡ: —¡Aróüۡmaxã nüxüۡ ixu nax ñaxtüte۳իľՓ namaxã nacua۳i ۳xcaãxüۡca۳x ya norü naixmena۳xã nax ngŕmaãcü naxchixüۡ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƈռϘġϘॷ8

84

nanguxüۡxüۡca۳x i ñaxtüte۳xe i guxüۡma i Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓ! —ñanagürü. 17ॸRü yemaacü nanaxügü ga Moiché rü Aróüۡ. Rü nüma ga Aróüۡ rü norü naixmena۳xã naՓe۳xnagü, фӥ͖իҡӥ͑ľՓ̲͑ի% nanacua۳i ۳xca. Rü guxüۡma ga yema ñaxtüte۳իľǣƄнӕɞҡӕ͑ľՓֆľի̲իüۡ, rü naxchixüۡ nananguxuchitanü. Rü yema naxchigü rü poraãcü yema duüۡxüۡgüxüۡ rü naxüۡnagüxüۡ ͑ËȍɗիľՓľ. 18ॸRü yema Faraóüۡarü yuüxüۡgü rü norü yuümaxã nüxüۡ naxügü nax naxchi yamuxŕŕgüxüۡ, natürü tama nüxüۡ‫ ڟ‬nananguxuchi. Rü yoxni ga yema naxchigü rü poraãcü yema duüۡxüۡgüxüۡ rü naxüۡnagüxüۡ ͑ËȍɗիľՓľ. 19ॸRü yexguma ga yema yuüxüۡgü rü Faraóüۡxüۡ ñanagürü: —Ñaa guxchaxüۡ фӥɗիËӥ̲ҽӕЙ͑Փ͑ľӡիüۡ ͑ɗիɥ—ñanagürü. Natürü ga nüma ga Faraóüۡ rü yema Cori ya Tupana nüxüۡ ixuxüۡrüxüۡ nanuama rü tama ɗ͑իɥ͑ӥËȍüۡ. Tupana rü Faraóüۡca۳x murenü ínangugüxŕxŕ 20ॸRü yexguma ga Cori ya Tupana rü Moichéxüۡ ñanagürü: —Nüma i Faraóüۡ rü moxüۡ pa۳xmamaxüۡËȍɗфӥҡҡӥфľՓ ͑фӥիӥľ͑իҡիҡӥËӕҡӥՓ͑իӡիüۡca۳x. Rü ngeۡmaca۳x chanaxՓa۳xe nax ngunetüxüۡ ícurüdaxüۡ nax namaxã nüxüۡ cuyarüxuxüۡca۳x i ñaa chorü dexa. ¡Rü ñacuxüۡ tá nüxüۡ!: “Rü ngŕma ñanagürü ya Cori ya Tupana: ‘¡Nüxüۡ inge۳x i chorü duüۡxüۡgü nax choxüۡ yacua۳xüüۡgüxüۡca۳x! 21ॸErü ngŕիǣӕ̲ҡիӡҡ̲͑ӥիüۡ quinge۳xgux, rü cuxca۳x rü curü ngüۡxeۡerۡ uüۡca۳x rü guxüۡma i curü ‫ ڟ‬a duüۡxüۡgüca۳x rü tá murenügü ngŕm chamugü. Rü ngŕmaãcü tá

murenügümaxã nanapágü ya guxüۡne ya Equítuanecüã۳xgüpata. ѠӥՓΎΎɗ ñaxtüane rü tá ta murenügümaxã naxãanemare. 22ॸNatürü ngŕxguma Йľҡ͑ӥՓngŕma ínguxgux, rü Gochéüۡ͑ľՓɗËȍΎфӥĀӕüۡxüۡgü íxãchiüۡgüxüۡՓфӥҡիӡҡ̲ngŕmaãcü ‫ ڟ‬фӥ¡ɗҡɗՓӥիɗɗ nangupetü. Erü ngŕ̲ murenü ingexmaxüۡ nax ngŕmaãcü nüxüۡ cucuáxüۡca۳x nax choma ya Cori ya Tupana rü aixcüma naanearü yora Ëȍɗիɥիüۡ. 23ॸRü tá cuxüۡ chanaՓe۳x nax nüxüۡ chaxunetaxüۡ i ngŕma Iraétanüxüۡgü rü tama i pexüۡ. Rü moxüۡ ҡ͑ɗիɥɗngŕmaãcü chanaxüxüۡ’, ñanagürü cuxüۡ ֆҽӕЙ͑ٚ—ñanagürü. 24ॸRü yemaacü nanaxü ga Cori ya Tupana. Ѡӥ͖Ύ̲Փӥիɗǣ caixanexüۡrüxüۡ FaraóüۡЙҡՓ͑͑ǣӕǣӥ ga murenügü. Rü norü ngüۡxeۡerۡ uüۡǣӥЙҡՓфӥҡфӥǣӕիüۡma ga Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓ͑͑ǣӕǣӥ. Rü yema murenügü rü guxüۡՓ̲nanachixexŕxŕ ga yema nachixüۡane. …… 28ॸRü yexguma ga Faraóüۡ rü ñanagürü: —Tá pexüۡ chinge۳xgü nax perü Cori ya Tupanaca۳x peyada۳i ۳xüۡca۳x i pexüۡnagü. ‫ͮؽ‬ҡӥфӥҡիӡҡ̲ֆիüۡՓիӥËȍɗЙľիɥ! ¡Rü cha۳u۳xca۳x rü ta perü Tupanana pecagüe! —ñanagürü. 29ॸRü yexguma ga Moiché rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Ñu۳ի̲͑ӕ͑ľËȍիӡիǣӕҡҡ̲͑ɗիɥɗ Cori ya Tupanana chaca۳xüۡ nax moxüۡtama cuxna rü curü ngüۡxeۡerۡ uüۡgüna rü curü duüۡxüۡgüna ֆիɥgachixŕŕãxüۡca۳x i ngŕma murenügü. Natürü tama tanaxՓa۳xe i toxüۡ ËӕՓΎ̲ӥxŕxŕ nax nüxna nax cunachu۳xuxüۡ i ngŕma Iraétanüxüۡgü nax

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƈռϘġϘॷ8ٍॷ9

85 norü Cori ya Tupanaca۳x nadaiãxüۡca۳x i naxüۡnagü —ñanagürü. 30ॸRü yexguma FaraóüۡЙҡՓɞ͑իӡիǣӕՓľ͑ǣ Moiché, rü Cori ya Tupanana naca nax ֆիɥǣËȍɗիüۡca۳x ga murenü. 31ॸRü nüma ga Cori ya Tupana rü nanaxü ga yema Moiché naxca۳x ica۳xaxüۡ. Rü yema murenügü rü Faraóüۡna rü norü ngüۡxeۡerۡ uüۡgüna rü guxüۡma ga norü duüۡxüۡǣӥ͑͑ɗիɥǣËȍɗҡ͑ӥǣֆľ̲ murenügü. 32ॸNatürü nüma ga Faraóüۡ rü ֆľ̲Փľ͑фӥ͑͑ӕ̲, rü tama nayange۳xgü ga Iraétanüxüۡgü. Tupana rü Equítuanecüã۳xarü naxüۡnagüca۳x daaweane ínanguxŕxŕ

9

1ॸRü

yexguma ga Cori ya Tupana rü Moichéxüۡ ñanagürü: —¡Paxa FaraóüۡxüۡҡՓ͑իӡ, rü nüxüۡ ña: “Rü Cori ya Iraétanüxüۡgüarü Tupana, rü cuxca۳x nua namuga rü ñanagürü cuxüۡ: ‘Rü nüxüۡ inge۳x i ngŕma chorü duüۡxüۡgü nax choxüۡ yanacua۳xüüۡgüxüۡca۳x! 2-3ॸErü ngŕիǣӕ̲ҡիӡҡ̲͑ӥիüۡ quinge۳xgux rü cunachu۳xamagu, rü nüma ya Cori ya Tupana rü ngŕma nachitaxüۡՓ ngŕxmagüxüۡ i cuxüۡnagüétügu tá nananguemaxŕxŕ ɗĀՓľ͑ľɗЙΎфիüۡ. Rü nayue tá i muxü̲ۡɗËΎՓфӕǣӥфӥ Ë̲ŃֆӕǣӥфӥՓΎËǣӥфӥËф͑Ńфӕǣӥ. 4ॸͮҡӥфӥֆæΎфɗֆҽӕЙ͑фӥҡիӡҡ̲ guxãxüۡ͑Փnananguxŕxŕ i ngŕma ĀՓľ͑ľ, erü ngŕma Equítuanecüã۳xarü naxüۡnagüxica tátama nayue, natürü ngŕma Iraétanüxüۡarü naxüۡnagü rü ҡիӡҡ̲͑ֆӕľٔॸٚ—ñanagürü. 5ॸRü yexguma ga Cori ya Tupana rü Moichémaxã inaxuneta nax ñuxgu tá ֆɗիɥիüۡ i ngŕma, rü ñanagürü nüxüۡ: —Choma rü moxüۡ ҡ͑ɗիɥɗËȍ͑իӥիüۡ

—ñanagürü. 6ॸRü yemaarü moxüۡãcü rü Cori ya Tupana nanaxü ga yema. Rü muxüۡma ga Equítuanecüã۳xarü naxüۡnagü rü nayue. Natürü yema Iraétanüxüۡgüarü naxüۡnagü rü taxuxüۡma nayue, фӥ¡ɗǣՓӥիɗ. 7ॸRü nüma ga Faraóüۡ rü norü duüۡxüۡgüxüۡ namu nax íyadaugüãxüۡca۳իфӥɗիËӥ̲ֆɗիɥ͑ի taxuxüۡma yuexüۡ ga Iraétanüxüۡgüarü naxüۡna. ѠӥՓΎΎֆľ̲իüۡ nax nacuáxchigaxüۡ, rü nanuama rü tama tüxüۡ ninge۳xgü ga guxema Iraétanüxüۡgü. Tupana rü taixnamaxã duüۡxüۡgüxüۡ rü naxüۡnagüxüۡ nida۳xawexeۡxeۡ 8ॸRü

yexguma ga Cori ya Tupana rü ñanagürü nüxüۡ ga Moiché rü Aróüۡ: —‫ؽ‬ѠӥЙӡЙӦիüۡՓՓӥիɗֆcuxme۳xãcu ya tanimaca nayaxu, rü ñu۳իӡËȍɗËӕ̲ Pa Moichéx, rü Faraóüۡpe۳իľՓ nagünagüte۳xe ya yima tanimaca! 9ॸRü ngŕmaãcü ya yima tanimaca rü tá narücaxi, rü guxü̲ۡɗƄнӕɞҡӕ͑ľՓҡ nanguema. Rü ngŕmaãcü tá taixnagü naxüۡ͑ľՓɗ͑фӥֆɗɗǣӕիüۡma i duüۡxüۡgü rü naxüۡ͑ǣӥɗƄнӕɞҡӕ͑ľՓ ngŕxmagüxüۡ —ñanagürü. 10ॸRü nüma ga Moiché rü Aróüۡ фӥՓӥիɗǣЙӡЙӦիüۡՓ tanimaca ne nanayauxte۳xegü, rü yemamaxã FaraóüۡxüۡҡՓ͑իɥ. Rü yéma Faraóüۡpe۳իľՓфӥͅΎɗËȍŃ nanagünagüte۳xe ga guma tanimaca. Rü guxüۡma ga duüۡxüۡgü rü naxüۡnagü rü taixnamaxã nixãxüۡneãchi. 11ॸRü yema Faraóüۡarü yuüxüۡǣӥфӥҡիӕËӥфӥՓ̲ Moichépe۳իľՓ͑ֆľի̲ǣӥ, yerü nümagü rü ta rü nitaixnaxüۡnegü naxrüüۡtama ga yema togü ga Equítuanecüã۳xgü. 12ॸNatürü nüma ga Cori ya Tupana rü nanayexrü ga Faraóüۡ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƈռϘġϘॷ9

86

nax nügütama nataiãchiarü maxüۡãx۳ eۡexۡ üۡca۳x nax yemaacü tama Moiché rü Aróüۡǣ͑իɥ͑ӥիüۡca۳x, yema

namugü ga norü duŕxŕgü rü naxüۡ nagü. 21ॸNatürü nayexma ga togü ga nüxü‫ ۡڟ‬nataxuraxüۡ xüۡ ma ga yema

nüma ga Cori ya Tupana Moichémaxã nüxüۡ ixuxüۡrüxüۡ.

Cori ya Tupanaarü ore, rü yemaca۳x ĀӥիŃҡӥՓ͑͑ՓΎǣӥ̲фľǣ͑Ύфӥ duüۡ xüۡ gü rü naxüۡ nagü. 22ॸRü yexguma ga Cori ya Tupana rü Moichéxüۡ ñanagürü: —¡Naxunagüchacüxü nax ngŕma gáuxüۡ rü guxüۡ ma i Equítuanegu nayiiixüۡ ca۳x naétügu i duüۡ xüۡ gü rü naxüۡ nagü rü nanetügü! —ñanagürü. 23ॸRü Moiché naxunagüchacüxü, rü nüma ga Cori ya Tupana rü ínananguxŕxŕ ga duruane rü ãŕmacü rü gáuxüۡ ga yema ͑͑ľՓ. Rü yemaacü guxüۡ ma ga Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓ͑фӥֆɗǣǣӕիüۡ . 24ॸRü yema gáuxüۡ rü guma ãŕmacügü rü tama ínayachaxãchi. Rü taguma ñuxgu yemaacü poraãcü gáuxüۡ narüyiiixüۡ ǣƄнӕɞҡӕ͑ľՓǣ ͑ӡիËӥ̲. 25ॸRü yema gáuxüۡ rü poraãcü nanachixexŕxŕ ga guxüۡ ma ga ta۳իËӥǣƄнӕɞҡӕ͑ľՓֆľի̲ǣӥիüۡ . Rü nanadai ga duüۡ xüۡ gü rü naxüۡ nagü rü guxüۡ ma ga nanetügü ga ͑͑ľǣӥՓ. Rü guxüۡ ma ga naigü ga Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓֆľի̲ǣӥիüۡ , rü yema gáuxüۡ maxã nabüüۡ chacüxü. 26ॸѠӥՓΎΎ nax yema ngupetüxüۡ ǣƄнӕɞҡӕ͑ľՓ, natürü yema Iraétanüxüۡ ͑Փ yexmagüxüۡ ga naane ga Gochéüۡ Փфӥ taxuxüۡ ma ga gáuxüۡ yexma nayi rü bai ǣՓӥիɗ. …… 35ॸNatürü ga nüma ga Faraóüۡ, rü nanuama rü tama nayange۳xgü ga yema Iraétanüxüۡgü, yema Cori ya Tupana ͅΎɗËȍŃՓ͑ӥիüۡ ixuxüۡrüxüۡ. ……

Tupana rü gáuxüۡ narüyixŕxŕ 13ॸRü

yexguma ga Cori ya Tupana rü ñanagürü Moichéxüۡ: —¡Moxüۡ pa۳xmamaxüۡchi írüda rü Faraóüۡmaxã nüxüۡ yarüxu, rü ña nüxüۡ: “Rü Cori ya Iraétanüxüۡgüarü Tupana rü cuxca۳x nua namuga rü ñanagürü cuxüۡ: ‘Rü nüxüۡ inge۳xgü i ngŕma chorü duüۡxüۡgü nax choxüۡ yanacua۳xüüۡgüxüۡca۳x! …… 16ॸRü ñu۳ x marüta cuxüۡ chamaxeۡx eۡ rü tama cuxüۡ chima۳x, erü cuxüۡ nüxüۡ chadauxŕŕchaüۡ nax ñuxãcü chaporaxüchixüۡ . Erü chaugü nüxüۡ chacua۳xeۡecۡ haüۡ i guxüۡ ma i duüۡ xüۡ gü i ͖͑͑ľՓmaxŕxüۡ . 17ॸͮҡӥфӥՓΎΎ nax cuxüۡ chamaxeۡexۡ üۡ , rü cuma rü ҡ̲ɗËӕիɥ͑ӥËȍüۡ rü tama cuyange۳xgüchaüۡ i chorü duüۡ xüۡ gü. 18ॸRü dücax, rü moxüۡ i ñoma i oragu rü tá chanayixŕxŕ i gáuxüۡ ga taguma ñuxgu ngŕxgumarüxüۡ Equítuanegu yixüۡ . 19ॸRü ngeۡmaca۳x, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥ ͑իɥЙҡҡüüۡ gu cunachocuxŕŕxüۡ i guxüۡ ma i curü duüۡ xüۡ gü rü cuxüۡ nagü i ĀӥիŃҡӥՓngŕxmagüxüۡ . Erü ngŕxguma tá nayixgu i ngŕma gáuxüۡ , rü tá nanadai i guxüۡ ma i ngŕma duüۡ xüۡ gü rü naxüۡ nagü i tama ɥЙҡҡüüۡ Փngŕxmagüxüۡ ٔॸٚ —ñanagürü. 20ॸRü nümaxüۡ ga yema Faraóüۡ arü ngüۡ xeۡerۡ uüۡ gü, rü naxca۳x namuüۡ e ga yema Cori ya Tupanaarü ucu۳ xeۡ. Rü yemaca۳իɥЙҡҡüüۡ gu tüxüۡ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƈռϘġϘॷ10

87

Tupana rü Faraóüۡca۳x munügü ínangugüxŕxŕ

Moiché rü Aróüۡ rü FaraóüۡxüۡҡՓ͑իɥ, rü ñanagürügü nüxüۡ: —Cori ya Iraétanüxüۡgüarü Tupana rü cuxca۳x nua namuga rü ñanagürü cuxüۡ: “¿Ñuxguxüratáta i nüxüۡ curüxoxüۡ nax choxna cugü quinuxuxüۡ? ¡Rü yange۳xgü i chorü duüۡxüۡgü nax choxüۡ yanacua۳xüüۡgüxüۡca۳x!͖ٚ͑ǣӥфӥ.

10

3ॸRü

…… 6ॸRü ngŕma Tupanaarü poxcu nax munügü tá cuxca۳x ínangugüxŕŕxüۡ rü yima cuchiüۡ rü munümaxã tá nanapá. Rü ngŕxgumarüxüۡ tá ta i ngŕma curü ngüۡxeۡerۡ uüۡgüchiüۡgü rü munümaxã nanapágü rü guxüۡma i Equítuanecüã۳xchiüۡgü rü tá namaxã nanapágü. Rü ngŕma guxchaxüۡ i ñu۳xma tá nüxüۡ cudauxüۡ rü cunatü rü ͑ӡիËӥ̲իüۡgüxe ya curü o۳xigü rü taguma nüxüۡ tadaugü rü ñu۳xmata ñoma i ngunexüۡՓ͑͑ǣӕ̲фľ—ñanagürügü. Ѡӥֆľ̲͖իǣӕՓľ͑фӥ͑ӥ̲ǣ Moiché rü nadaueguãchi rü FaraóüۡchiüۡՓɞ͑իӡիüۡ. 7ॸRü yexguma ga Faraóüۡarü ngüۡxeۡerۡ uüۡgü rü ñanagürügü nüxüۡ: —Pa Ãeۡx۳ gacüx ¿cuyadaxŕŕamatama i ñu۳xma nax guxchaxüۡ nua tüxna naxãxüۡ i ngŕma yatü i Moiché? ¡Yange۳xgü i ngŕma duüۡxüۡgü nax norü Cori ya Tupanaxüۡ yanacua۳xüüۡgüxüۡca۳x! ¿E۳ۡxna, ñu۳xma rü ta tama nüxüۡ cudau i ñaa tórü naane i Equítuane rü poraãcü nax nachixexüۡ? —ñanagürügü. 8ॸRü yexguma ga nüma ga Faraóüۡ фӥՓľ͑իфӥͅΎɗËȍŃca۳x rü Aróüۡca۳x nangema. Rü ñanagürü nüxüۡ:

—Marü name i perü Cori ya Tupanaxüۡ peyarücua۳xüxüۡgü. Natürü chanaxՓa۳xe i chomaxã nüxüۡ Йɗիӕ͑իҡľիŃǣӥҡҡɗիɥիüۡ ‫ ڟ‬ɥիľ—ñanagürü. 9ॸRü ya yíxema ngŕ̲ yexguma ga Moiché rü nanangãxüۡ rü ‫ ڟ‬ҡҡիɥ̲͑ի%ɗ ñanagürü: —Rü ngŕ̲ ۡ ۡ guxüma i torü buxügü, rü torü yaxguã۳xgü, rü tonegü rü toxocügü rü ҡΎфӥËф͑ŃфӕǣӥфӥҡΎфӥՓΎËǣӥ. Erü ngŕma tá taxüxüۡ, фӥՓӥիɗɗҡիüۡma i torü Coriarü cua۳xüxüۡËȍɗǣ͑ɗիɥ —ñanagürü. 10ॸNatürü ga nüma ga Faraóüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —Rü nango۳xochiama i ngŕma chixexüۡ i nagu Йľфӥիɥ͑ӥľիüۡ. ¿Eۡ۳xna pema nagu Йľфӥիɥ͑ӥľǣӕфӥЙľфӥæΎфɗֆҽӕЙ͑фӥ tá pexüۡ íyaxümücüxüۡ? ¿Rü eۡx۳ na nagu Йľфӥիɥ͑ӥľǣӕфӥËȍΎ̲фӥҡЙľիüۡ chinge۳xgüxüۡ nax perü buxüۡgümaxã ‫ ڟ‬Йľիɥիüۡca۳x? 11ॸRü dücax, rü ngŕ̲ ‫ ڟ‬a ҡիӡҡ̲ngŕ̲%Ëӥ͑ɗիɥ. ¡ƚcü, ngŕm Йľիɥֆǣӕի%̲ɗֆҡӥիľɗֆիľ, rü perü Cori ya Tupanaxüۡ peyarücua۳xüxüۡgü! Erü ngŕ̲͑ɗիɥɗpenaxՓa۳xexüۡ —ñanagürü. Rü yexguma ga nüma ga Faraóüۡ rü norü duüۡxüۡgüxüۡ namu nax nape۳իľՓҡӥիüۡ ɞ͑ՓΎիüۡxüۡca۳x. 12ॸNatürü nüma ga Cori ya Tupana rü Moichéxüۡ ñanagürü: —¡Equítuaneétügu ͑ՓŃxme۳x nax ngŕmaãcü nua ͑իɥիüۡca۳x i munügü! Rü ngŕma ̲ӕ͑ӥǣӥфӥҡ͑ֆՓɗǣӕիüۡma i nanetü i ñaa nachixüۡ͑ľՓɞֆիӥǣӥիüۡ ͑Փľ͑ǣֆľ̲ǣӕիüۡ ga dauxüۡՓ rüyixüۡ —ñanagürü. 13ॸRü yexguma ga ͅΎɗËȍŃфӥƄнӕɞҡӕ͑ľŃҡӥǣӕ͑ՓŃxme۳x. Rü nüma ga Cori ya Tupana rü nanamu ǣՓӥիɗǣ¡ӕ͑ľËӥǣŃѸҡľՓ̲͑ľ ӡËӥǣǣӕիüۡ ga chütaxüۡ rü ngunexüۡ yema nachixüۡaneétügu icuecü. Rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƈռϘġϘॷ10ٍॷ11 moxüۡãcü rü guma buanecü ga ŃѸҡľՓ̲͑ľӡľ̲Ëӥǣӕɞ͑͑ǣӕǣӥǣ munügü. 14ॸRü yema munügü rü guxüۡՓ̲͑͑Йxŕxŕ ga yema nachixüۡane. Ѡӥ͑ӡիËӥ̲фӥҡǣӕ̲ ֆľ̲Ëӥ̲͑ӕիӡËȍɗǣ̲ӕ͑ӥ, rü ҡǣӕҡ̲Փľ͑ngŕxgumarüxüۡ ͑ɗիɥ. 15ॸRü ga ñaxtüane rü munümaxã nanapá, фӥ̲фӥҡիӕËӥфӥՓ͖իҡӥ͑ľǣӕҡĀӕ, ֆľфӥ̲͑ӕիӡËȍɗ. Ѡӥ͑ֆՓǣǣӕիüۡma ga nanetü rü norü o ga íyaxügüxüۡ ͑Փľ͑ǣֆľ̲ǣӕիüۡ ga dauxüۡՓ rüyixüۡ. Rü nataxuma ga nanetü ga ngextá ãátüxüۡ ga guxüۡma ga Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓ, фӥ¡ɗǣ͑͑ľՓфӥ¡ɗ ǣ͑ɗի͑ľËӥՓ. …… 20ॸNatürü nüma ga Cori ya Tupana rü nanayexrü ga Faraóüۡ nax nügütama nataiãchiarü maxüۡãx۳ eۡexۡ üۡca۳x nax yemaacü tama yangéãxüۡca۳x ga yema Iraétanüxüۡgü. Tupana rü Faraóüۡca۳x waanexüۡ ínanguxŕxŕ 21ॸRü yexguma ga Cori ya Tupana rü Moichéxüۡ ñanagürü: —¡NaՓe۳xnagüchacüxü nax guxüۡma i Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓ͑Փ͑ľիüۡca۳x! —ñanagürü. 22ॸRü nüma ga Moiché rü naՓe۳xnagüchacüxü rü poraãcü ͑Փ͑ľǣǣӕիü̲ۡǣƄнӕɞҡӕ͑ľՓ. 23ॸRü tomaepü۳x ga ngunexüۡ rü taxúema tümamücüxüۡ tadau, rü taxúema ҡӥ̲ËȍɗËՓҡɗիӡǣËȍɗ. Natürü yema IraétanüxüۡǣӥЙҡǣӥՓфӥǣӕիüۡՓ̲ nangóone. 24ॸRü nüma ga Faraóüۡ rü norü duüۡxüۡgüxüۡ namu nax Moichéca۳x yacagüxüۡca۳x, rü ñanagürü: —¡ƚcü Cori ya Tupanaxüۡ peyarücua۳xüxüۡgü, rü

88 ípeyagagü ta i pexacügü! ¡Natürü i ngŕ̲ЙľфӥËф͑ŃфӕǣӥфӥЙľфӥՓΎËǣӥ фӥ͑ӕЙľ͑ՓΎǣӥ! —ñanagürü. 25ॸNatürü nüma ga Moiché nanangãxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —Natürü nüma ya Cori ya Tupana nanaxՓa۳xe nax toxüۡ cuyagagüxŕŕxüۡ i ngŕma toxüۡna nax ngŕ̲ҡ͑ӥՓҡҡɗ̲իüۡca۳x rü tayaguxüۡca۳x rü ngŕmamaxã nüxüۡ ticua۳xüüۡgüxüۡca۳x. 26ॸRü ngeۡmaca۳x i ngŕma toxüۡnagü rü tá ítayagagü. Rü bai ɗՓӥիɗɗҡΎիüۡna tá nua nayaxü, erü ngŕ̲ҡ͑ӥՓҡҡֆĀľիľËȍɗɗ͖ӕիфľ nax ngŕmamaxã nüxüۡ ticua۳xüüۡgüxüۡca۳x ya torü Cori ya Tupana. Rü ñu۳xma nax ҡӡҡngŕma ínachianexüۡՓҡ͑ǣӕǣӥիüۡ, rü tama nüxüۡ tacua۳x nax ngexüۡrüüxüۡmaxã tá nüxüۡ ticua۳xüüۡgüxüۡ ya torü Cori ya Tupana —ñanagürü. nüma ga Cori ya Tupana rü nanayexrü ga Faraóüۡ nax nügütama nataiãchiarü maxüۡãx۳ eۡeü ۡ ۡca۳x nax yemaacü tama yangexgüaxüۡca۳x ga yema Iraétanüxüۡgü. 28ॸѠӥֆľ̲ŃҡӥՓǣ Faraóüۡ, rü Moichéxüۡ ñanagürü: —‫ؽ‬ʑ͑իӡիӡɗ͑ӕ, rü mea cugüna nadau ͑իҡ̲Փľ͑͑ӕËȍӕիüۡҡՓ Ëӕիӡիüۡca۳x! Erü ngŕիǣӕ̲Փľ͑ chauxüۡҡՓËӕիӡիǣӕфӥҡËӕֆӕ —ñanagürü. 29ॸRü nüma ga Moiché nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Marü mea nüxüۡ quixu. ѠӥɗիËӥ̲ҡǣӕҡ̲Փľ͑ nua cuxüۡҡՓɞËȍֆĀӕ—ñanagürü. …… 27ॸNatürü

Tupana nanaxunagü rü tá nayue i Equítuanecüã۳xgü nanegü ga nüxíra buexüۡ

naxüۡpa ga nax ɞ͑իӡիӡիüۡ ga FaraóüۡЙҡՓǣ Moiché rü Faraóüۡxüۡ ñanagürü: —Cori ya

11

4-5ॸNatürü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƈռϘġϘॷ11ٍॷ12

89 Tupana rü ñanagürü cuxüۡ: “Yixcü ngãxüۡcüxü rü guxüۡtáma i Equítuanegu tá ËȍɗիӡǣӥËȍɗǣӥ. Rü ngŕxguma rü tá nayu i ngŕma nane i nüxíraxüۡxüۡ ɗՓӥիɗËȍɗǣӥɗ Equítuanecüã۳իЙҡՓ. Rü cumax, Pa Faraóüۡx, rü cune ya nüxíraxüۡËӥՓҡ inaxügü rü ñu۳xma tá ta ngŕma nge i ‫ ڟ‬a ta۳ի̲фľËӥ͑ǣɥ͑ľֆ͑ӥիɞфիüۡËӥՓ ngŕm nangu. Rü ngŕxgumarüxüۡ tá ta nayue i guxüۡma i naxüۡnaxacügü i yatüxüۡ i nüxíraxüۡgüxüۡ. 6ॸRü guxüۡՓҡ̲ɗ Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓɗĀӕüۡxüۡgü rü tá naxauxe erü ngúxüۡ ningegü. Ѡӥ͑ӡիËӥ̲фӥҡǣӕ̲ yemaacü ngúxüۡ ningegü ga duüۡxüۡgü, rü ҡǣӕҡ̲Փľ͑իфӥ͖ӕիǣӕ͑͑ǣľի̲ٚ, ñanagürü ga Cori ya Tupana. 7ॸNatürü ngŕma Iraétanüxüۡ ͑Փngŕxmagüxüۡ i naane rü taxuxüۡma i ngŕma chixexüۡ ͑Փ͑͑ǣӕ. Ѡӥ͑ҡ͑ӥՓфӥҡ nachianemare, фӥՓΎΎɗɗфӕǣӥфӥ taxuxüۡtáma narüngúxtanüxüۡ. Rü ngŕmaãcü, Pa Faraóüۡx, rü tá nüxüۡ pecua۳x nax yimá Cori ya Tupana nüxüۡ naxunetaxüۡ i ngŕma Iraétanüxüۡgü rü tama i pexüۡ. 8ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣӕիüۡma i ñaa ۡ eۡerۡ uüۡgü rü chauxüۡҡՓҡ͑իɥ. curü ngüx ѠӥĀӥիՓchope۳xegu ‫ ڟ‬ü۳xügüãcüma tá choxna nacagü, nacaxãp rü ñanagürügü tá: “¡Rü ípechoxüۡ i nua namaxã i guxüۡma i cutanüxüۡgü!ٚ ñanagürügü tá. Rü naxüۡpa i ngŕma, rü ҡիӡҡ̲͑ӕËȍɗիӡǣËȍɗ—ñanagürü ga Moiché. Rü yexguma nüma ga Moiché rü ۡ e۳իľՓɞ͑իӡիӡ. 9ॸRü nanuãcüma Faraóüp ֆľ̲Փľ͑ǣæΎфɗֆҽӕЙ͑фӥ Moichéxüۡ ñanagürü: —Nüma i Faraóüۡ rü ҡիӡҡ̲Йľǣ͑իɥ͑ӥ, rü ngeۡmaca۳x i nua Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓфӥֆľիľф%ËӥҡËȍ͑իӥɗ ta۳xacü i taguma nüxüۡ idauxüۡ —ñanagürü. ……

Üpetüchiga

12

1ॸRü nüma ga Cori ya Tupana rü Moichémaxã rü Aróüۡmaxã ͑ɗĀľիǣƄнӕɞҡӕ͑ľՓ, rü ñanagürü: 2ॸ—Rü daa tauemacü ya taunecü namaxã ixügücü, rü yimá rü gucüma ya ҡӕľ̲Ëӥфӥֆľիľфҡ͑ɗիɥ͑ի͑ǣӕ choxüۡ picua۳xüüۡgüxüۡ. 3ॸ¡Rü guxüۡma i Iraétanüxüۡgümaxã nüxüۡ pixu, rü ñapegürü tá nüxüۡ: “Doma tauemacügu rü norü 10 i ngunexüۡgu, rü Tupana nanaxՓa۳իľɗՓӥիɞիľËȍɗǣӥɗЙľ̲фӥ peyama۳իɗՓӥիɗɗËф͑Ńфӕфӥe۳ի͑Փӥիɗɗ Ëȍɞ¡ӕիËӥɗՓӥիɗËȍɗǣӥֆɥЙҡՓ! 4ॸRü ngŕիǣӕ̲ՓӥիɗֆɥЙҡËӥã۳x i duüۡxüۡgü фӥ͑Ύիфľҡ̲ֆɗիɥիǣӕфӥҡ̲͑ӥիü‫ۡڟ‬

nagu۳xgux i ngŕma carnéruxacü, rü name ͑ɗիɥɗ̲͑ӥËӥɗ͑ӥի͑͑ǣɗË̲իüۡna naxu nax ngŕ̲̲ի%Փӥիɗǣӕ nangõ۳xgüaxüۡca۳x. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ duxüۡxüۡgüe۳xpü۳xgu inanachexüۡgü nax ՓӥիɗËȍɗǣӥ̲ľ͑ӥիüۡ‫ ڟ‬yanguxüۡca۳x i guxüۡma i ngŕma nüxna naxuxüۡ. 5ॸNatürü ngŕma naxüۡna rü chanaxՓa۳xe nax nayatüxüۡ фӥՓӥիɗֆҡӕ͑ľËӥ͑ӥիü‫ۡڟ‬ ngŕxmaxüۡ фӥҡիӕՓ̲͑Ëȍɗիľիüۡ. Rü ̲͑ľ͑իՓӥիɗɗËф͑ŃфӕիËӥфӥe۳xna ՓӥիɗɗËȍɞ¡ӕիËӥ͑իֆɗիɥիüۡ. 6ॸRü namaxã tá penguxüۡ ñu۳xmatáta doma ya tauemacüarü 14 i ngunexüۡՓ͑͑ǣӕ. Rü ngŕma ngunexüۡarü yáuanecü rü guxãma i pemax i IraétanüxüۡǣӥфӥՓӥիɗËȍɗǣӥҡ peyama۳x i ngŕma pexüۡna. 7ॸRü tá penayaxu ya nagü i ngŕma naxüۡna. Rü yimá nagümaxã tá ípenachaegu i perü ɥã۳իËӥՓՓɗՓӥիɗËȍɗǣӥֆֆɗ̲ɥֆ ͑ՓЙľ͑͑ǣΦxüۡne i ngŕma naxüۡna. 8ॸRü ngŕma chütaxüۡgu tá penangõ۳xgü i namachi i iguxüۡ ya maxŕ ya üxücümaxã

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƈռϘġϘॷ12 aéxüۡxüۡ. Rü namaxã tá penaxüxbüxüۡ i Йӡɗ͑ǣľфӥpu۳xeۡerۡ uüۡãx‫ ڟ‬üۡ. 9ॸ¡Rü bai i íxraxüۡ i ngŕma namachi rü tá ngáxüraxüۡ rüe۳xna muxraxüۡ tá pengΦxüۡ! ¡Rü guxüۡma i namachi rü naeru rü naparagü rü naxüۡnütagü, rü ípenagu! 10ॸ¡Rü taxuxüۡtáma ípeyaxüxŕxŕ i perü moxüۡãcüruxüۡ! Rü ngŕxguma chi íyaxüxgu i ngŕma namachi rü name i noxtacüma peyagu. 11ॸRü tá peyange ya perü naixmena۳xã, rü meama penga۳xãŕgüãcüma rü pichapatuã۳xgüãcüma tá pepaxaãxŕ nax penangõ۳xgüxüۡ i ngŕma namachi. Rü ngŕma chütaxüۡ rü Coriarü Üpetüchiga tá ͑ɗիɥɗ͑Ńǣ. 12ॸErü choma rü ngŕma chütaxüۡ фӥ͑ӕƄнӕɞҡӕ͑ľՓҡ chaxüpetü. ѠӥՓӥիɗËȍɗǣӥֆ Equítuanecüã۳իфӥɥЙҡՓҡchayama۳x ya yimá nüxíraxüۡcü ya nanegü rü nüxíraxüۡxüۡ i naxüۡnaxacügü i yatüxüۡ. Rü tá ngŕma Equítuanecüã۳xgüxüۡ nüxüۡ chadauxŕxŕ nax ngŕma namaxã natupanaãx‫ ڟ‬üۡ rü yangearü poraãx‫ ڟ‬üۡ nax ͑ŃҡӥՓ͑ËȍΎǣӥիüۡ. Erü chomatama ya ҽӕЙ͑͑ɗիɥɗËȍ͑իӕľǣӕիüۡ i ngŕma chaxüxüۡ. 13ॸNatürü ngŕxguma yimá nagümaxã ípeyachaegugügu i perü ɥã۳իËӥՓ, rü ngŕ̲Փҡ͑ӥիüۡ chacua۳x ͑իɗիËӥ̲ËȍӕǣЙľիɥ͑ӥľիüۡ. Rü ngŕxguma nüxüۡ chada۳u۳xgu ya yimá nagü i perü ɥã۳իՓ, rü tá nüxüۡ ËȍիӥЙľҡӥ̲фľфӥҡիӡҡ̲chayama۳x ya yimá nüxíraxüۡcü ya pene i ngŕxguma chanapoxcuegu i ngŕma Equítuanecüã۳x i duüۡxüۡgü. 14ॸRü pema rü guxcüma ya taunecügu tá penaxüchiga i ngŕma ngunexüۡ nax ngŕmaãcü nüxna pecua۳xãchiexüۡca۳x i ngŕma chütaxüۡ i nagu chanada۳i ۳xüۡ i nüxíraxüۡgüxüۡ i

90 nanegü i Equítuanecüã۳xgü. 15ॸRü ngŕma Üpetüchiga rü 7 i ngunexüۡ tá penaxüchiga. Rü guxüۡma i ngŕma 7 i ngunexüۡǣӕфӥЙӡɗ͑ǣľфӥ pu۳xeۡerۡ uüۡãx‫ ڟ‬üۡxicatama tá pengõ۳xgü. Rü ngeۡmaca۳x i guxüۡma i ngŕma 7 i ngunexüۡgu rü tama penaxՓa۳xe nax ЙľЙҡՓЙľիü‫ ۡڟ‬nangexmaxüۡ i ngŕma Йӡфӥpu۳xeۡerۡ uxüۡ. Ѡӥֆɞիľ̲Йӡɗ pu۳xeۡerۡ uüۡãx‫ ڟ‬üۡ ngΦxe i ngŕma 7 i ngunexüۡǣӕфӥֆɞիľ̲фӥҡЙľҡ͑ӥՓ tüxüۡ ípeta۳իӥËȍɗٚ, ñanagürü ga Cori ya Tupana. …… 21ॸRü yexguma ga Moiché rü naxca۳x nangema ga guxüۡma ga yema Iraétanüxüۡgüarü ãeۡx۳ gacügü, rü ñanagürü nüxüۡ: …… 25ॸ—Rü ngŕիǣӕ̲͑ՓЙľ͑ǣӕǣӥǣӕɗ ngŕma naane i Cori ya Tupana pexna ãxchaüۡxüۡ ga yema pemaxã inaxunetaxüۡrüxüۡ, rü pema rü tá guxcüma ya taunecügu penaxüchiga i ngŕma Üpetüchiga. 26-27ॸRü ngŕxguma pexacügü tá pexna caxgu rü ta۳իËӥËȍɗǣ͑իֆɗիɥիüۡ i ngŕma pexüchigaxüۡ, rü pema rü tá penangãxüۡ, rü ñaperügügü tá: “Rü ñaa naxüۡna rü tayama۳x naxca۳x i Cori ya Tupanaarü Üpetüchiga nax ngŕmaãcü nüxüۡ icua۳xüüۡgüxücۡ a۳x. Rü yexguma nadaia۳xgu ga Equítuanecüã۳x nanegü ga nüxíraxüۡgüxüۡ, rü nüxüۡ naxüpetümare ga yema Iraétanüxüۡ ͑͑ľǣӥǣƄнӕɞҡӕ͑ľՓ yexmagüxüۡ, rü taxuxüۡma nima۳x. Rü yemaacü ga tatanüxüۡ фӥҡիәľ̲ҡֆӕٚ —ñanagürü ga Moiché. Rü yexguma ga yema Iraétanüxüۡgüarü ãeۡx۳ gacügü rü ñaxtüanegu nanangücuchigü, rü Cori ya Tupanaxüۡ nicua۳xüxüۡgü. 28ॸRü ñu۳իӡËȍɗ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƈռϘġϘॷ12

91 ɞ͑ɗիɥ, rü nanaxü ga yema Cori ya Tupana Moichémaxã rü Aróüۡmaxã nüxüۡ ixuxüۡrüxüۡ. Nayue ga Equítuanecüã۳x nanegü ga nüxíraxüۡgüxüۡ

meama ngãxüۡcüxü, rü nüma ga Cori ya Tupana rü norü orearü ngeruüۡxüۡ ̲͑ӕ͑իՓӥիɗËȍɗǣӥǣ Equítuanecüã۳իǣӥЙҡՓ͑Āɗիüۡca۳x ga nanegü ga nüxíraxüۡgüxüۡ. Rü yexgumarüxüۡ ta ga Equítuanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü ga Faraóüۡ nane ga nüxíraxüۡcü rü nayama۳x, фӥՓΎΎ͑իüۡnaxacügü ga iyatüxüۡ ga nüxíraxüۡxüۡ, rü nanadai. 30ॸRü nüma ga Faraóüۡ rü norü ngüۡxeۡerۡ uüۡgü rü guxüۡma i Equítuanecüã۳xgü rü ínarüdagü ga yema chütaxüۡgu. Rü poraãcü aita naxüe rü naxauxe ga guxüۡma ga Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓ, yerü guxüۡnema ga Equítuanecüã۳իЙҡՓфӥ͑ֆӕǣՓӥիɗ. 31ॸRü yematama chütaxüۡgu rü nüma ga Faraóüۡ rü Moichéca۳x rü Aróüۡca۳x nangema, rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Ípechoxüۡ ɗ͑ӕ͑ҡ͑ӥՓɗ͖ËȍΎфӥ duüۡxüۡgü! ¡Rü nüxüۡ peyarücua۳xüxüۡgü ya yimá perü Cori ya Tupana, ngŕma pema ͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥľիüۡrüxüۡ! 32ॸ¡Rü ŕcü peyagagü i perü carnérugü rü perü ՓΎËǣӥngŕma penaxՓa۳xerüxüۡ! ¡Rü ípechoxüۡ i nua! ¡Rü perü Tupanana cha۳u۳xca۳x pecagüe! —ñanagürü. 33ॸRü nüma ga Equítuanecüã۳xgü rü Iraétanüxüۡgüxüۡ nipaxagü nax Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓɞ͑ËȍΎիüۡxüۡca۳x, yerü ͑ӥǣӥǣӕ͑фӥիɥ͑ӥľ͑իǣӕիüۡtáma yuexüۡ. 34ॸRü nümagü ga yema Iraétanüxüۡ rü ͑͑ֆӕիËȍфǣӥǣֆľ̲ЙӡËȍфǣ ngearü pu۳xeۡerۡ uüۡãx‫ ڟ‬üۡ. Rü guxüۡnema ga norü tauxtamaxã naxchirugu 29ॸRü

nananuquegü rü nügüãtügu nayanagü. ñu۳իӡËȍɗֆľ̲ Equítuanecüã۳xgüxüۡҡՓnaxca۳x ínacagü ga naxchirugü rü norü nga۳xãŕruüۡgü ga úirunaxca۳x rü diŕrumünaxca۳x. 36ॸRü nüma ga Cori ya Tupana rü yema Equítuanecüã۳xgüaxüۡ‫ ڟ‬nanatauxchaxeۡxeۡ nax norü ngúchaüۡmaxã yema Iraétanüxüۡgüna naxãgüaxüۡca۳x ga yema nüxna naxca۳x nacagüxüۡ. Rü yemaacü ga yema Iraétanüxüۡgü rü nayana ga yema Equítuanecüã۳xarü yemaxüۡgü. 35ॸRü

Equítuanewa ínachoxüۡ ga Iraétanüxüۡgü 37ॸѠӥѠ%ËȍŃՓɞ͑ËȍΎիüۡ

ga yema Iraétanüxüۡgü, фӥæȍәËΎՓ͑իɥ. Rü 600,000ǣֆҡӥǣӥǣËȍӕффՓɗ̲ľիüۡ nayexmagü. Ѡӥ͑ŃҡӥՓ͑ֆľի̲ǣӥǣ ngexüۡgü rü buxüۡgü ga tama ixugüxüۡ. 38ॸRü ͑Փľ͑фӥիɥǣ̲ӕիüۡma ga togü ga duüۡxüۡgü, rü nayagagü ta ga norü Ëф͑ŃфӕǣӥфӥՓΎËǣӥ. 39ॸRü yema nax nangechicagüxüۡǣǣӕфӥҡիӕËӥфӥՓ̲ norü õnata namexŕŕgü, yerü ga Equítuanecüã۳xgü rü nachixüۡ͑ľՓËȍɗիфɗ ɞ͑͑ՓΎիüۡ. Rü yemaca۳իЙӡǣ͑ǣľфӥ pu۳xeۡerۡ uüãۡ x‫ ڟ‬üۡ ͑իӥǣӥ͑Փǣ͑Ύфӥ ЙӡËȍфǣ͑ǣľфӥpu۳xeۡerۡ uüãۡ x‫ ڟ‬üۡ ga Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓֆ͑ǣľǣӥիüۡ. 40ॸRü 430 ga ҡӕ͑ľËӥ͑ɗիɥǣƄнӕɞҡӕ͑ľՓ nayexmagüxüۡ ga Iraétanüxüۡgü. 41ॸRü yematama ngunexüۡ ga nagu 430 ga ҡӕ͑ľËӥՓ͑ի͑͑ǣӕիüۡǣӕ͑ɗիɥǣֆľ̲ nachixüۡ͑ľՓɞ͑ËȍΎիüۡxüۡ ga guxüۡma ga Cori ya Tupanaarü duüۡxüۡgü ga Iraétanüxüۡgü. 42ॸRü nüma ga Cori ya Tupana rü yema chütaxüۡxüۡ naxuneta nax ínamuxüۡãxücۡ a۳x ga norü duüۡxüۡgü ga Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓ. Rü yemaca۳x nanaxՓa۳xe nax gucü ya taunecügu naxüchigagüaxücۡ a۳x

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƈռϘġϘॷ12–14 ľǣ͑Փ͑͑ǣӕӕիüۡgu i ngŕma ngunexüۡ, nax yemaacü nüxna nacua۳xãchiexücۡ a۳x ga ñuxãcü Cori ya Tupana ínanguxüxۡ eۡexۡ üۡ ga Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓ. Ñuxãcü tá nanaxüchiga i Üpetüchiga 43ॸRü

nüma ga Cori ya Tupana rü Moichémaxã rü Aróüۡmaxã nidexa rü ñanagürü: —Ñu۳xma rü tá pemaxã nüxüۡ chixu i ñuxãcü tá penaxüchiga i Üpetüchiga. Rü tama name i ngŕma duüۡxüۡgü i tama Iraétanüxüۡ ɗիɥǣӥիüۡ rü nax nangΦõxüۡ i ngŕma naxüۡna i cha۳ux ۳ ca۳x imáxüۡ. 44ॸNatürü ngŕma perü duüۡxüۡ i diŕrumaxã naxca۳x petaxexüۡ rü ñu۳իӡËȍɗ ۡ e۳xechiraüۡxüۡ, rü marü ̲фӥɞՓɞecha۳xmüüp name i nanangõ۳x i ngŕma naxüۡna. 45ॸNatürü ngŕma to i nachixüۡanecüã۳x i duüۡxüۡ ɗЙľҡ͑ӥǣӕ͑իӡ͑ľիüۡ rüe۳xna Йľҡ͑ӥՓЙӕфËӦիüۡ dieۡruca۳x, rü taxuacüma nanangõ۳x i ngŕma naxüۡna i cha۳ux ۳ ca۳x pemáxüۡ. 46ॸRü ngŕma naxüۡna i cha۳ux ۳ ca۳x pimáxüۡ rü penaxՓa۳xe i ՓӥիɗËȍɗǣӥֆɥЙҡՓЙľ͑͑ǣõ۳x. ¡Rü ҡիӡҡ̲ɥЙҡՓɞЙľ͑͑ǣľիľËȍɗфӥ¡ɗɗ íxraxüۡ i namachi, фӥҡիӡҡ̲ peyapuxŕxŕ ya naxchina۳xã! 47ॸRü ngŕmaãcü tá penaxüchiga i guxüۡma i pema ya Iraétanüxüۡgü —ñanagürü ga Cori ya Tupana. …… Tupana rü wüxi ga caixanexüۡgu rü üxüxemagu ínayaxümücü ga Iraétanüxüۡgü

yexguma Faraóüۡ yema Iraétanüxüۡgüxüۡ inge۳xgux, rü Tupana rü tama yema nama ga Piritéutanüxüۡǣӥфӥ͑͑ľՓĀիüۡgu nayagagü, ՓΎΎֆľ̲͑իֆɗիɥիüۡ ga nama

13

17ॸRü

92 ga Փe۳իՓæ͑áüۡ͑ľՓĀիüۡ. Yerü nüma ǣҽӕЙ͑фӥ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥǣֆľ̲ Iraétanüxüۡgü rü chi yema Piritéutanüxüۡgümaxã nügü nada۳i ۳xgu, rü ngürüãchi yemaca۳x Equítuaneca۳x ͑ՓΎľǣӕ. 18ॸRü yemaca۳x ga Tupana rü yema nama ga Már ga Dauchiüxüۡanacügu idaxüۡguama namaxã ínayaxüegu ñu۳xmata yema ínachianexüۡՓ͑ËȍΎЙľҡӥ. Rü nüma ga Iraétanüxüۡgü rü ñoma churaragürüxüۡ ̲ľ̲͑ɗËȍɗ̲ǣֆľիǣӕ̲Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓ ínachoxüۡ۳xgu. 19ॸRü nüma ga Moiché rü nayana ga Yúchechina۳xãgü, yerü Yúche rü naeneegüna naxãga ga nax yanaãxücۡ a۳x ga naxchina۳xãgü ga yexguma tá Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓɞ͑ËȍΎիüۡ۳xgu. Yerü nüma ga Yúche rü nayaxõ nax Tupana rü aixcüma tá ínanguxüxۡ eۡexۡ üۡ ga yema Iraétanüxüۡgü ǣƄнӕɞҡӕ͑ľՓ. 20ॸRü nüma ga IraétanüxüۡǣӥфӥæȍәËΎՓɗ͑իɥ%Ëȍɗ, rü Etáüۡgu nayapegü ga ngextá yema chianexüۡ íxügüxüۡՓ. 21ॸRü ngunecü rü ͑ӥ̲ǣҽӕЙ͑фӥՓӥիɗǣËɗի͑ľիüۡgu yema Iraétanüxüۡgüxüۡ ínixümücü rü nape۳իľǣӕ͑ɗիӡľ̲ǣ͑ӥիüۡ nax nacua۳xgüxücۡ a۳իǣ͑ǣľիҡҡ͑ի͑իɥիüۡ. ѠӥËȍӥҡËӥфӥҽӕЙ͑фӥՓӥիɗǣ üxüemagu nayaxümücü nax nangóonexücۡ a۳x. Rü yemaacü nüxüۡ‫ڟ‬ natauxcha ga ngunecü rü chütacü nax ɗ͑իɥիüۡ. 22ॸRü yema caixanexüۡ rü nape۳իľǣӕ͑ɗիӡľ̲ǣ͑ǣӕ͑ľËӥ, rü yema üxüema rü nayabáixmaüۡ ga chütacü. …… Már ga Dauchiüxüۡwa nichoüۡ ga Iraétanüxüۡgü

14

5ॸRü

nüma ga Equítuanearü ãeۡx۳ gacü rü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥËȍɗǣ nax yema Iraétanüxüۡgü rü marü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƈռϘġϘॷ14

93 ͑իɥǣӥիüۡ. Rü yemaca۳x ga nüma ga ۡ eۡerۡ uüۡgü rü Faraóüۡ rü norü ngüx ͑իӥËȍɗËӥիӥфӥɥ͑ӥ%ǣӥ, rü ñanagürügü nügümaxã: —¿Tü۳xcüüۡ nüxüۡ inge۳xgüxüۡ i ngŕma Iraétanüxüۡgü nax ngŕmaãcü taxúema tüxüۡ‫ ڟ‬puracüexücۡ a۳x i ñu۳xmax? —ñanagürügü. 6ॸRü yemaca۳x ga Faraóüۡ rü yexgumatama norü duüۡxüۡgüxüۡ namu nax namexŕŕãxücۡ a۳իǣ͑Փľüۡ ǣĀɗՓ ̲͑ի%͑իӡիüۡne. Rü ínayagagü ga guxüۡma ga norü churaragü. 7ॸRü nanamexŕxŕ ta ga 600 ga norü ËȍӕффǣӥՓľüۡ ǣĀɗՓ̲ľիüۡne. Rü naétü nayexma ga norü churaragüarü ãeۡի۳ ǣËӥǣӥՓľüۡ ga guxüۡma ga Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓ͑ľɥիüۡne. 8ॸѠӥՓΎΎ͑ӥ̲ǣ Faraóüۡ nüxüۡ nax nadauxüۡ ga ñuxãcü Tupanaarü poramaxã ínachoxüۡxüۡ ga Iraétanüxüۡ, ͑ҡӥфӥҡ̲ɗ͑իɥ͑ӥËȍüۡ rü yema IraétanüxüۡՓľningŕchigüama. Yerü ga Tupana rü nanayexrü nax yemagu ͑իɥ͑ӥիücۡ a۳x ga Faraóüۡ. 9ॸRü nümagü ga Equítuanecüã۳xgü rü guxüۡma ga norü Ëȍӕффǣӥ̲ի%фӥ͑Փľüۡgümaxã rü norü ËΎՓфӕǣӥ̲ի%ɗ͑իɥ%Ëȍɗ͑ի͑Փľ nangŕgüxüۡ ga yema Iraétanüxüۡgü. Rü Már ga Dauchiüxüۡcutügu nüxüۡ inayangaugü ga yema íyapegüxüۡgu ga Piaxíruarü ngaicamagu ga Baachefóüۡarü to۳xma۳xtagu. 10ॸRü yexguma yema Iraétanüxüۡgü rü yáxüۡgu nüxüۡ nadaugügu ga Faraóüۡ rü norü churaragü, rü norü ËΎՓфӕǣӥǣֆŃ̲͑ľ͑իɥիüۡ, rü poraãcü namuüۡe. Rü Cori ya Tupanana nacagü ۡ eۡexۡ ücۡ a۳x. 11ॸRü yexguma nax nüxüۡ nangüx ۡ ۡ ga yema duüxügü rü Moichéxüۡ ñanagürügü: —¿Tü۳xcüüۡ nua ínachianexüۡՓҡΎիüۡ cugagü nax nuxã tayuexücۡ a۳x? ¿Eۡ۳xna cuxca۳x rü Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓфӥҡ̲͑ɗ͑ǣӕɗҡӕнӕľ͑ի

ngexta tata۳xgüxücۡ a۳x? ¿Rü tü۳xcüüۡ ngexüۡ ҡΎ̲ի%ËӕՓǣӥ? ¿Rü tü۳xcüüۡ Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓҡΎիüۡ ícugaxüۡ? 12ॸRü yema ͑ɗիɥǣËӕ̲ի%͑ӥիüۡ tixugüexüۡ ga Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓǣֆľիǣӕ̲͖ҡǣӥǣӕ: “Rü nüétama ega Equítuanecüã۳xaxüۡ‫ڟ‬ ҡЙӕфËӥľǣӕٚ. Rü narümemae toxüۡ‫ ڟ‬nax norü puracütanüxüۡ ͑իҡɗիɥǣӥիüۡ rü tama nuxã ínachianexüۡgu nax tayuemarexüۡ —ñanagürügü. 13ॸRü yexguma ga Moiché rü nanangãxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Taxuca۳xma pemuüۡe! ¡Rü mea iperüchomare rü naxca۳x perüdaunü nax ñuxãcü pexüۡ tá nax ínapoxüۡxüۡ ya Cori ya Tupana! Erü ngŕma Equítuanecüã۳xgü i ñu۳xma nüxüۡ pedauxüۡ, фӥҡǣӕҡ̲Փľ͑ nüxüۡ pedaugü. 14ॸ¡Rü pema rü taxuca۳xma pexoégaãxŕgü! Erü nüma ya Cori ya Tupana rü tá pexüۡ ínapoxüۡ —ñanagürü. 15ॸRü yexguma ga Cori ya Tupana rü Moichéxüۡ ñanagürü: —¿Tü۳xcüüۡ chorü ۡ eۡecۡ a۳x ícuca? ¡Rü marütama nax ngüx cuyumüxŕxüۡ! ¡Rü cü namu i ngŕma Iraétanüxüۡǣӥфӥɗ͑իɥama۳x! 16ॸ¡Rü cuma rü nayaxu ya curü naixmena۳xã, rü márchixüétügu naՓe۳x! Rü ngŕma ̲фËȍɗիӥфӥҡ͑ӥǣӥ͑͑ɗիɥǣËȍɗËȍɗիӥ nax ngŕmaãcü ngŕma Iraétanüxüۡgü rü paanexüۡՓ͑իֆËȍΎüۡxücۡ a۳x. 17ॸRü choma rü tá chanangexrü i ngŕma Equítuanecüã۳xgü nax tama pega ͑իɥ͑ӥľիücۡ a۳իфӥЙľՓľ yangŕxüۡtanüxücۡ a۳x. Rü ngŕmaãcü tá chanango۳xeۡxeۡ i chorü pora. Rü pema tá nüxüۡ pedau i ngŕma namaxã ngupetüxüۡ i Faraóüۡ, rü guxüۡma i norü churaragü i ͑Ëӕҡӥǣӕɥ̲фľիüۡ, rü ngŕma norü ËȍӕффǣӥɗËΎՓфӕŃҡӥǣӕɥիüۡ, rü ngŕma ͑ΎфӥËȍӕффǣӥɗËΎՓфӕɗҡәǣӥիüۡ i cárugu ۡ e۳իľՓфӥ ɥիüۡ. 18ॸRü ngŕxguma Faraóüp

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƈռϘġϘॷ14ٍॷ15 guxüۡma i ngŕma norü churaragüpe۳իľՓ chaugü chaՓe۳xgu nax ñuxãcü chaporaxüۡ, rü nüma i Equítuanecüã۳xgü rü tá nüxüۡ nicua۳xãchitanü nax aixcüma Cori ya ҽӕЙ͑Ëȍɗիɥիüۡ —ñanagürü. 19ॸRü yexgumatama ga yema Tupanaarü duüۡxüۡ ǣĀիӡËӥã۳x rü yema caixanexüۡ ga noxri ۡ e۳իľǣӕɗիɥիüۡtanüchiréxüۡ rü Iraétanüxüp ͑ɗիɥǣËȍɗҡ͑ӥфӥՓɗիՓľ̲͑ի%ǣӥ. 20ॸRü yemaacü ga yema caixanexüۡ rü Equítuanecüã۳xgü rü Iraétanüxüۡgüarü ۡ achate۳իľՓ͑ɗիӥ%Ëȍɗ. Rü yema ngãxüm Equítuanecüã۳xgüca۳x rü nanaxŕanexŕxŕ natürü Iraétanüxüۡgüca۳x rü nanangóonexŕxŕ. Rü yemaca۳ի͑ɗիɥǣ Equítuanecüã۳իǣӥǣҡիӕËӥфӥՓ̲ Iraétanüxüۡgüxüۡ iyangaugüxüۡ ga yema chütaxüۡgu. 21ॸRü yexguma ga Moiché rü már-étügu naՓe۳xchacüxü. Rü nüma ga Cori ya Tupana rü yema chütaxüۡgu rü ɗ͑͑իӦxŕxŕ ǣՓӥիɗǣЙΎфËӥǣ ¡ӕ͑ľËӥǣŃѸҡľՓ̲͑ľӡËӥ͖u۳xmata yangunexüۡmare. Rü yemaacü ga yema már rü taxregu niyauxyexüۡchixü. Rü ֆľ̲Ëӥ͑ɗիɥǣæΎфɗֆҽӕЙ͑ǣ yapayechitamaxŕŕãxüۡ ga már. 22ॸRü yemaacü paanexüۡՓ͑ɗËȍΎüۡ ga Iraétanüxüۡgü, yerü taxregu niyauxyexüۡchixü ga dexá. Rü naxmachate۳իľՓ͑ɗËȍΎüۡ, фӥ͖Ύ̲Փӥիɗɗ ta۳իËӥɗ%իҡЙӦիüۡrüxüۡ ͑ɗիɥǣӥǣ͑Ύфӥ ҡӥǣӥ͑ľËӥՓՓфӥ͑Ύфӥto۳իՓľËӥՓՓǣ dexá. 23ॸRü guxüۡma ga churaragü ga ɗËΎՓфӕãx‫ ڟ‬üۡ rü yema churaragü ga ËΎՓфӕɗҡәǣӥիüۡ ɗËфӕǣӕɥիüۡ rü IraétanüxüۡǣӥՓľnangŕgü ñu۳xmata yema már- arü ngãxüۡҡӥՓ͑͑ǣӕǣӥ. 24ॸNatürü yexguma marü ngunetüxüۡՓ͑͑ǣӕիǣӕ, rü nüma ga Cori ya Tupana rü yema caixanexüۡ ga üxüemarüxüۡ ɗիɥիüۡՓ

94 Equítuanecüã۳xgüarü churaragüxüۡ ͑ĀՓľ͑ӥ. Rü nanatoõxŕgü nax nügümaxãtama nanuexücۡ a۳x. 25ॸRü yema ͑ΎфӥËфӕǣӥǣËΎՓфӕɗҡәǣӥիüۡ rü ínayichícugü, rü ngechícuãcü ñaxtüanegu nitúgümare. Rü yemaca۳x ñanagürügü: —‫ͮؽ‬ǣɥի%ҡɗ¡ӕի̲ӥɗ͑ӕ! Erü Tupana rü ͑ŃҡӥՓɞ͑ֆӕիӕɗngŕma Iraétanüxüۡgü rü tamaxã nanu i yixema —ñanagürügü. 26ॸRü yexguma marü guxüۡma ga Iraétanüxüۡgü inguüۡgu, rü Tupana rü Moichéxüۡ ñanagürü: —¡ƚcü ngŕma már-arü dexáétügu naՓe۳xchacüxü nax ngŕ̲Āľիфӥ͑ӥǣӥ͑Փľ͑ ͑իӡիüۡchiüxücۡ a۳x rü ngŕmaãcü ngŕxma nayi ۳xücۡ a۳x i ngŕma Equítuanecüã۳xgü ̲͑ի%ɗ͑ΎфӥËфӕǣӥфӥ͑ΎфӥËΎՓфӕǣӥ! —ñanagürü. 27ॸRü nüma ga Moiché rü yema Tupana namaxã nüxüۡ ixuxüۡãcüma nanaxü. Rü már- arü dexáétügu naxuchacüxü rü yemaca۳x ga moxüۡãcü nax yangunexüۡ фӥ͑ӥǣӥ͑͑իӡիüۡchixü ga dexá. Rü yemacha۳իՓ͑ӥǣӥ ínibuxmüchaüۡ ga Equítuanecüã۳xgü. Natürü yexguma nügü íyabuxmü۳xgux, rü már-arü dexámaxã narübuxmüama, rü yexma nayi. Rü yemaacü Tupana yexma márgu nanayixŕxŕ ga yema Equítuanecüã۳xgü. 28ॸRü yexma nayi ta ga norü cárugü, rü norü churaragü ga ɗËΎՓфӕãx‫ ڟ‬üۡ, rü guxüۡma ga yema churaragü ga ichoüۡxüۡ ǣֆľ̲̲фՓ nax IraétanüxüۡǣӥՓľnangŕgüxücۡ a۳x. Rü guxüۡma ga yemagü rü yexma nayue rü taxuxüۡma ínayaxü ga yexguma nügüna ͑իɥիǣӕǣֆľ̲̲фËȍɗիӥ. …… 1ॸRü yexguma ga Moiché rü yema Iraétanüxüۡgü rü Cori ya Tupanaxüۡ nicua۳xüxüۡgü namaxã ga ñaa

15

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƈռϘġϘॷ15ٍॷ16

95 Փɗֆľфӥ͖͑ǣӥфӥǣӥ: “Choma rü tá ËȍՓɗֆľфӥ͑ӥիüۡ chicua۳xüxüۡ ya Cori erü nüxüۡ narüporamae i tórü uanügü rü ngeۡmaca۳x márgu nanayixŕxŕ i ngŕma Ëȍӕффǣӥфӥ͑ΎфӥËΎՓфӕǣӥ. 2ॸCorixüۡ nax chicua۳xüüۡxüۡca۳ի͑ɗիɥɗËȍՓɗֆľիüۡ ľфӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗËȍΎիüۡ naporaxeۡexۡ üۡ rü choxüۡ namaxeۡexۡ üۡ. Ѡӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗËȍΎфӥ ҽӕЙ͑ֆɗիɥիüۡ rü ngeۡmaca۳x guxüۡgutáma nüxüۡ chicua۳xüxüۡecha. Rü ͑ӥ̲фӥËȍӕ͑ҡӥфӥҽӕЙ͑͑ɗիɥ, rü ngeۡmaca۳x guxüۡgutáma chanataxŕxŕ. …… 11ॸPa chorü Cori ya Tupanax, rü ngŕma duüۡxüۡgü namaxã tupanaãx‫ ڟ‬üۡҡ͑ӥՓфӥ nataxuma i ta۳իËӥɗËӕ̲ի%Փӥիɗǣӕիüۡ. Rü nataxuma i ta۳xacü i cuxrüxüۡ üünexüۡ rü nüxüۡ cua۳xüchixüۡ. ƄфӥҡիӕËӥфӥՓ̲ togü nanaxü i ngŕma taxüۡ i mexüۡgü i toxca۳x cuxüxüۡ. Rü ngeۡmaca۳x name nax cuxüۡ ticua۳xüüۡgüxüۡ. 12ॸRü icunaՓe۳x ga curü pora rü yemaca۳x torü uanügüétügu nayagoxüۡËȍɗիӥǣĀľի͖Ύ̲Փɗիӥ̲ӥ ínagagüxüۡrüxüۡ. 13ॸRü ngŕma toxüۡ nax cungechaüۡxüۡgagu mea tomaxã icucua۳x nax Equítuanecüã۳xgüme۳xeۡՓҡΎիüۡ ícunguxüۡxeۡexۡ üۡ. Rü curü poramaxã tá toxüۡ нӕɗǣǣӥ͑Փɗngŕma naane i mexüۡ i tomaxã icuxunetaxüۡٚ, ñanagürü ǣ͑ΎфӥՓɗֆľՓ. …… Dexá i üxchiüxüۡchiga

rü yema Iraétanüxüۡgümaxã yema Már ga Dauchiüxüۡ͑͑ɗիɥǣËȍɗфӥ nachica ga chianexüۡ i Chúgu ãégaxüۡՓ ͑իɥ. Rü tomaepü۳x ga ngunexüۡ ɗ͑իɥфӥ tama dexáxüۡ inayangaugü. 23ॸRü yexguma ͅфՓ͑͑ǣӕǣӥǣӕ, rü yexma dexáxüۡ 22ॸMoiché

ɗ͑ֆ͑ǣӕǣӥ͑ҡӥфӥҡիӕËӥфӥՓ̲͑Փ

naxaxegü yerü naxüxchiü. Rü yemaca۳x ͑ɗիɥǣͅфǣӕ͑իӥŃǣǣӥ%իüۡ ga yema nachica. (Rü yema naéga rü Naxüxü ñaxüۡËȍɗǣ͑ɗիɥ.) 24ॸRü nüma ga duüۡxüۡgü rü chixri Moichéchigagu nidexagü rü nüxna nacagüe: —¿Ta۳իËӥՓҡ itaxaxegüxüۡ? —ñanagürügü. 25ॸRü yexguma ga Moiché rü Cori ya Tupanaarü ۡ eۡecۡ a۳x ínaca. Rü nüma ga Tupana rü ngüx Moichéxüۡ nanaՓe۳իǣՓӥիɗǣ͑ɗիËӥ ga metanüxüۡ. Rü nüma ga Moiché rü ͑͑ՓΎΎËȍɗǣֆľ̲͑ɗիËӥфӥ ͑ҡӥËȍɗӥՓ͑͑ҡľ. Rü yemamaxã nüxüۡ‫ڟ‬ inayarüxo ga nax naxüxchiüxüۡ ga dexá. ѠӥֆŃ̲͑ɗիɥǣҽӕЙ͑ǣ Iraétanüxüۡgüxüۡ naxüxüۡ rü nüxna naxããxüۡ ga norü mugü nax yemaacü tá mea naxca۳x namaxŕxücۡ a۳x. 26ॸRü Tupana rü ñanagürü nüxüۡ: —Ngŕxguma chi ɗЙľիɥ͑ӥľǣӕɗngŕma pemaxã nüxüۡ chixuxüۡ, rü penaxü۳xgu i ngŕma namaxã chataãxŕxüۡ, фӥ͑ǣЙľիɥ͑ӥľǣӕɗngŕma chorü ucu۳xeۡgü, rü peyanguxeۡexۡ۳ gu i ngŕma mugü, rü taxuxüۡtáma núma pexca۳x chanamu i ngŕ̲ĀՓľ͑ľǣӥǣ Equítuanecüã۳xgüca۳x yéma chamuxüۡ. Erü ËȍΎ̲͑ɗիɥɗЙľфӥæΎфɗֆҽӕЙ͑ɗЙľիüۡ charümexŕŕxüۡ Ëȍɗիɥիüۡ —ñanagürü. 27ॸRü ֆľ̲Փľ͑фӥՓӥիɗǣ͑ËȍɗËǣƄ́íüۡՓ nangugü. Rü yéma nayexma ga 12 ga puchu rü 70 ga moru. Rü yexma dexáxüۡtagu napegü. Õna ga Tupana duüۡxüۡgüna ãxüۡ

guxüۡma ga Iraétanüxüۡgü фӥɗ͑իɥ%ËȍɗǣƄ́íüۡՓ. Rü yema chianexüۡ ga Chíüۡgu ãégaxüۡՓ nangugü. Rü ngŕma chianexüۡ i Chíüۡ, rü Elíüۡ rü ma۳իЙӦ͑ľֆæȍɗ͑ɞmachate۳իľՓ nangexma. Rü yexguma yéma

16

1ॸRü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƈռϘġϘॷ16ٍॷ17 ͑͑ǣӕǣӥǣӕфӥ̲фӥՓӥիɗֆ tauemacüarü ngãxüۡ ningegü ga Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓ͑իɞ͑ËȍΎիüۡxüۡ. 2ॸRü yema nachica ga chianexüۡ i ChíüۡՓ͑ɗիɥǣ guxüۡma ga yema duüۡxüۡgü rü Moichémaxã rü Aróü̲ۡի%Փľ͑ nanuexüۡ. 3ॸRü ñanagürügü nüxüۡ: —ͮфӥ̲ľ̲ľËȍɗ͑ɗիɥǣæΎфɗֆ Tupana rü noxtacüma Equítuanegu toxüۡ nada۳i ۳xüۡ. Yéma rü buetaregü ga ̲͑Ëȍɗ̲ի%ɗի%%ËӕǣӥËӥҡ͑ӥՓ tarütogü rü meama tachibüe, natürü pema rü nua ínachianexüۡՓҡΎիüۡ pegagü nax taiyamaxã nuxã toxüۡ peda۳i ۳xüۡca۳x —ñanagürügü. 4ॸRü yexguma ga Cori ya Tupana rü Moichéxüۡ ñanagürü: —Ñu۳xma rü tá chanaxü nax õna naxca۳x charüyi ۳xeۡexۡ üۡ i Āիӡǣӕիüۡ ɗ͑͑ľՓ. Rü nüma i duüۡxüۡǣӥфӥՓӥիɗËȍɗǣӥɗ͑ǣӕ͑ľիüۡgu rü ҡ͑Փ͑իɥɥիüۡ nax nayauxgüãxüۡca۳x i ngŕ̲Փӥիɗɗ͑ǣӕ͑ľիüۡca۳x inguxüۡ. Rü ngŕ̲Փҡ͑ӥիüۡ chaxü i ngŕma duüۡxüۡǣӥ͑ǣΎիɗËȍӕǣ͑իɥ͑ӥľфӥe۳xna tama —ñanagürü. …… 8ॸRü yexguma ga nüma ga Moiché rü yema duüۡxüۡgümaxã nidexa rü ñanagürü nüxüۡ: —Rü yicü yáuanecü rü Cori ya Tupana rü tá pexna nanaxã i namachi nax penangΦxüۡca۳x, rü pa۳xmama rü tá pexna nanaxã i muxüۡҡ̲ɗЙӡ, erü nüma ya Tupana rü pexüۡ ͑իɥ͑ӥ͑ի nachigagu chixri pidexagüxüۡ. ¿Rü ҡľիŃǣӥҡɗիɥǣӥɗҡΎ̲ի? Pema rü tama ҡΎËȍɗǣ͑ɗիɥɗËȍɗիфɗЙɗĀľիǣӥիüۡ, natürü æΎфɗֆҽӕЙ͑Ëȍɗǣ͑ɗիɥ—ñanagürü. …… 23ॸRü nüma ga Moiché rü namaxã nüxüۡ nixu rü ñanagürü: —Cori ya

96 Tupana rü tüxüۡ namu nax irüngüۡexüۡ i moxüۡarü ngunexüۡgu. Natürü ngŕma nax irüngüۡexüۡ rü naguxicatama ɗфӥիɥ͑ӥľիüۡca۳ի͑ɗիɥ. Rü ngeۡmaca۳x name ͑ɗիɥɗ͖u۳xmatama penaxü i ngŕma ЙľՓľ̲ӥɗЙľիӥիËȍüۡxüۡ rü penamuxra i ngŕma perü õna i pemuxrachaüۡxüۡ, rü namaxã penguxüۡgü i guxüۡma i ngŕma pexü‫ ۡڟ‬íyaxüxüۡ perü moxüۡãcüruxüۡ —ñanagürü. 24ॸRü yema Moiché namaxã nüxüۡ ixuxüۡrüüۡãcü nanaxügü. Rü namaxã nanguxüۡgü ga yema norü õna ga íyaxügüxüۡ norü moxüۡãcüruxüۡ. Rü yemaacü tama nüxüۡ‫ ڟ‬niyixe rü tama nüxüۡ‫ ڟ‬nixõxmiã۳x ga yema norü õnagü. …… 31ॸRü nüma ga Iraétanüxüۡgü rü manámaxã nanaxugü ga yema õna ga nadexüۡ. (Rü ngŕma naéga rü “¿Ta۳xacü ͑ɗիɥɗ͖?͖ٚիüۡËȍɗǣ͑ɗիɥ.) Rü yema maná rü ñoma chicurichirerüxüۡ ͑ɗիɥ natürü nacho۳x, фӥ͑Ëфӥ͖Ύ̲Йӡɗ beruremaxã ããcaxüۡrüxüۡ ͑ɗիɥ. …… 35ॸRü 40ǣҡӕ͑ľËӥ͑ɗիɥǣ Iraétanüxüۡgü ga manámaxã ͑ի%Փľ̲ӥǣӥիüۡ ñu۳xmata naane ga CanaáüۡՓ͑͑ǣӕǣӥ. …… Dexá ga nutawa nagoxüۡchiüxüۡchiga

guxüۡma ga Iraétanüxüۡgü rü ínachoxüۡ ͑Փǣֆľ̲ nachica ga chianexüۡ ga Chíüۡgu ãégaxüۡ, фӥ̲ľ̲ɗ͑իɥֆľ̲æΎфɗֆҽӕЙ͑ namaxã nüxüۡ ixuxüۡrüxüۡ. Ѡӥֆľ̲Փľ͑ rü Փüxi ga nachica ga ReƿdíüۡՓ nangugü rü yexma napegü. Natürü yéma rü nataxuma ga dexá nax duüۡxüۡǣӥ͑Փիľǣӥիüۡca۳x. 2ॸRü

17

1ॸRü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƈռϘġϘॷ17

97 yemaca۳x Moichémaxã narüxutagagü rü ñanagürügü: —¡ƚcü toxüۡ ixaxegüxŕxŕ i ñu۳xmax! —ñanagürügü. Rü yexguma ga Moiché rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —¿Tü۳xcüüۡ chomaxã perüxutagagü? ¿Rü tü۳xcüüۡ Tupanaxüۡ pexügü? —ñanagürü. 3ॸNatürü nüma ga duüۡxüۡgü rü nita۳իՓľ rü yemaca۳x Moichémaxã narüxutagagüama rü ñanagürügü: —¿Tü۳xcüüۡ ga toxüۡ ícugaxüۡxüۡ ga Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓ? ¿Eۡ۳xna ta۳իՓ̲ի%ҡΎիüۡ cuda۳i ۳xüۡca۳իՓӥիɗǣӕҡӥ̲̲ի%ֆ toxocügü rü toxüۡnagü? —ñanagürügü. 4ॸRü

yexguma ga Moiché rü nayumüxŕ rü Tupanaxüۡ ñanagürü: —¿Ta۳xacü tá chaxüxüۡ namaxã i ñaa duüۡxüۡgü? Erü marü íxraxüۡ nataxu nax nutamaxã choxüۡ yama۳xgüxüۡ —ñanagürü. 5ॸRü nüma ga Cori ya Tupana rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —¡ƚcü inachi rü duüۡxüۡgüpe۳իľǣӕɗիӡ̲͑ի%ɗ͖ӕիфľɗ ngŕma Iraétanüxüۡgüarü ãeۡx۳ gacügü! ¡Rü yange ta ya yima curü naixmena۳xã ga ̲͑ի%̲фËȍɗӥՓcunacua۳i ۳xcane, rü ɗ͑իӡ%Ëȍɗ̲͑ի%ɗngŕma duüۡxüۡgü! 6ॸRü choma rü tá yima ma۳իЙӦ͑ľֆ ϘфŃիǣӕ%Ńǣ͑ľՓËӕիüۡ charüngu۳xeۡxeۡ yima ma۳իЙӦ͑ľҡЙü۳իՓ. Rü yima ma۳իЙӦ͑ľҡЙü۳իՓҡcunacua۳i ۳xca rü ‫ ڟ‬a tá nanagoxüۡchixü i dexá nax ngŕm duüۡxüۡǣӥ͑Փիľǣӥիüۡca۳x —ñanagürü. Rü nüma ga Moiché rü yema Tupana nüxüۡ ixuxüۡãcü nanaxü nape۳իľՓǣ yema Iraétanüxüۡgüarü ãeۡx۳ gacügü. 7ॸRü yema nachica rü Meríbagu nanaxüéga, yerü ga Iraétanüxüۡgü rü yema ͑ËȍɗËՓͅΎɗËȍŃ̲ի%͑фӥիӕҡǣǣӥ. Rü to ga naéga ga nagu naxüégagüãxüۡ ͑ɗիɥǣͅËȍ, ֆľфӥֆŃ̲͑ɗիɥǣ Tupanaxüۡ naxügüxüۡ ga yexguma

ñagügu: “¿Eۡ۳xna nanuxmaxüۡ ֆɗիɥիüۡ ya Tupana rü eۡx۳ na taxucüma i nua ҡҡ͑ӥՓ?͖ٚǣӥǣӕ. Amaléxtanüxüۡgümaxã nügü nadai ga Iraétanüxüۡgü

yema Amaléxtanüxüۡgü rü yema nachica ga Reƿdíüۡgu ãégaxüۡՓ͑իɥ nax Iraétanüxüۡgümaxã nügü nada۳i ۳xüۡca۳x. 9ॸRü yemaca۳x nüma ga Moiché rü Yochuéxüۡ ñanagürü: —¡Yadexechi i ñuxre i yatügü rü ñu۳իӡËȍɗɗ͑իӡ%Ëȍɗ͑ի̲͑ի%Йľǣӥ peda۳i ۳xüۡca۳x i ngŕma Amaléxtanüxüۡgü! Rü chomax i moxüۡ rü tá ma۳իЙӦnetape۳իľՓËȍ͑ǣľի̲̲͑ի% ya yima naixmena۳xã ya Tupana norü ЙΎф͑Փngo۳xexéne —ñanagürü. 10ॸRü nüma ga Yochué rü nanaxü ga yema Moiché namaxã nüxüۡ ixuxüۡ. Rü ɗ͑իӡ%Ëȍɗ͑ի͑ӥǣӥ̲͑ի%nada۳i ۳xüۡca۳x ga yema Amaléxtanüxüۡgü. Rü yoxni ga Moiché rü Aróüۡ rü Úru rü ma۳իЙӦnetape۳իľǣӕ͑իɥǣӥ. 11ॸRü yexguma Moiché unagüchacüügu rü Iraétanüxüۡǣӥ͑ɗիɥǣфӥЙΎф̲ľǣӥիüۡ ga ĀɗՓ, natürü yexguma naxuechacüügu rü Amaléxtanüxüۡǣӥ͑ɗիɥǣ rüporamaegüxüۡ. 12ॸNatürü nüma ga Moiché rü nipachacüxü rü yemaca۳x Փӥիɗǣ͑ӕҡ͑͑ֆӕիǣӥ͑իǣӕ̲Փ natoxüۡca۳x. Rü ñu۳իӡËȍɗǣkфóüۡ rü Úru rü nanangenagüchacüxügü rü ՓӥիɗËȍËӥӥՓ͑իӦǣՓӥիɗфӥ͑Ύфӥ ͑ɗËȍËӥӥՓ͑իӦǣҡΎ. Rü yemaacü ga Moiché rü taguma narüxuechacüxü ñu۳xmata yanaxücumare ga üa۳xcü. 13ॸRü nüma ga Yochué rü Amaléxtanüxüۡgüarü churaragüxüۡ narüporamae, rü taramaxã nanadai. 14ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣæΎфɗֆ 8ॸRü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƈռϘġϘॷ17, 19 Tupana rü ñanagürü Moichéxüۡ: —ChanaxՓa۳իľɗՓӥիɗɗЙΎЙľфǣӕ cunaxümatü i ñaa daichiga nax guxüۡguma ngŕ̲ՓĀӕüۡxüۡgü nüxna cua۳xãchiexüۡca۳x. ¡Rü namaxã nüxüۡ ixu ya Yochué nax choma rü tá ichayanaxoxŕŕxüۡ i ngŕma Amaléxtanüxüۡgü! —ñanagürü. 15ॸRü nüma ga Moiché rü yexma nanaxü ga Փӥիɗǣ%̲фľфӥǣӕËȍɗËիüۡ rü “Cori ya Tupana rü chorü cua۳xruxüۡ ͑ɗիɥٚ ñaxüۡgu nanaxüéga. …… Iraétanüxüۡgü rü Ma۳իЙӦ͑ľǣ Chinaíwa nangugü 1-2ॸRü yema Iraétanüxüۡgü rü ֆľիǣӕ̲Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓ ínachoxüۡgu rü düxՓa ReƿdíüۡՓ nangugü rü yexma nayapegü. Rü yéma ɗ͑իɥ%Ëȍɗфӥma۳իЙӦ͑ľǣæȍɗ͑ɞфӥ chianexüۡՓ͑͑ǣӕǣӥ. (Rü yima ma۳իЙӦ͑ľфӥϘфŃիǣӕфӥҡ͑ի%Ńǣ.) Rü yexguma rü marü tomaepü۳x ga ҡӕľ̲Ëӥ͑ɗ͑ǣľǣӥ͑իƄнӕɞҡӕ͑ľՓ ínachoxüۡxüۡ. Ѡӥǣӕ̲̲իЙӦ͑ľфӥ to۳xma۳xtagu napegü. 3ॸRü guma ma۳իЙӦ͑ľǣӕ͑ɗիɥǣ͑իɥ͑ǣӥիüۡ ga Moiché nax yexma Tupanamaxã nügü nangaugüxüۡca۳x. Rü guma ma۳իЙӦ͑ľՓ ͑ɗիɥǣͅΎɗËȍŃ̲ի%ֆĀľիիüۡ rü ñaxüۡ nüxüۡ: —¡Rü ñaatama orexüۡ namaxã ixu i ngŕma Iraétanüxüۡgü i Acóbutanüxüۡgü!: 4ॸ“Rü pema rü marü nüxüۡ pedau ga yema Equítuanecüã۳xmaxã chaxüxüۡ rü ñuxãcü chaugüxüۡҡՓЙľիüۡ chagagüxüۡ ñoma Փӥիɗɗɥֆӥɗ̲ľ͑իËӥҡӥիüۡ igaxüۡrüxüۡ. 5ॸRü ngŕxguma aixcüma guxüۡՓ̲ ËȍӕǣЙľիɥ͑ӥľǣӕфӥpeyanguxeۡexۡ۳ gu i

19

98 ngŕma pemaxã ichaxügaxüۡ, rü guxüۡma i nachixüۡ͑ľҡ͑ӥՓфӥҡЙľիü̲ۡ͑ɗիɥ icharüngüۡxeۡexۡ üۡ, erü guxüۡma i ñaa ͑͑ľфӥËȍΎիфӥ͑ɗիɥ. 6ॸѠӥЙľ̲ҡ͑ɗիɥɗ chorü orearü uruüۡgü i chope۳իľՓ duüۡxüۡǣӥŃҡӥՓЙɗĀľիǣӥիüۡ, фӥՓӥիɗɗ chorü duüۡxüۡgü i chaugaxicatama ɗիɥ͑ӥľիüۡ ҡЙɗիɥǣӥ.ٚѠӥǣӕիüۡma i ñaa cumaxã nüxüۡ chixuxüۡ rü ¡namaxã nüxüۡ ixu i ngŕma Iraétanüxüۡgü! —ñanagürü. 7ॸѠӥ͑ӥ̲ǣͅΎɗËȍŃфӥ͑ҡľǣӕ͑Փ

ga guma ma۳իЙӦ͑ľфӥ nanangutaque۳xexeۡxeۡ ga yema Iraétanüxüۡgüarü ãeۡx۳ gacügü. Rü namaxã nüxüۡ nixu ga guxüۡma ga yema ore ga Tupana namaxã nüxüۡ ixuxüۡ. 8ॸRü yexguma ga yema Iraétanüxüۡgü rü ՓӥիɗǣӕͅΎɗËȍŃիüۡ nangãxüۡgü rü ñanagürügü: —Tá tayanguxŕxŕ i guxüۡma i ngŕma Cori ya Tupana toxüۡ muxüۡ —ñanagürügü. Rü nüma ga Moiché rü Tupanamaxã nüxüۡ narüxu ga yema Iraétanüxüۡgüarü ngãxüۡ. 9ॸRü nüma ga Cori ya Tupana rü ñanagürü Moichéxüۡ: —Dücax, cumaxã nüxüۡ chixu, фӥՓӥիɗɗËɗի͑ľիüۡ i pamüemaxüۡՓҡËȍӕǣӥËӕիüۡ chaՓe۳x nax ngŕmaãcü i ngŕma duüۡxüۡgü rü choxüۡ ͑ի͑իɥ͑ӥľիüۡca۳x nax cumaxã chidexaxüۡ rü ngŕmaãcü guxüۡguma cuxüۡ‫ڟ‬ yaxõgüaxüۡca۳x —ñanagürü. Rü nüma ga ͅΎɗËȍŃфӥՓľ͑իфӥæΎфɗֆ Tupanamaxã nüxüۡ nixu ga yema duüۡxüۡgüarü ngãxüۡ. 10ॸRü nüma ga Cori ya Tupana rü ñanagürü Moichéxüۡ: —¡ƚcü, namaxã nüxüۡ yarüxu i ngŕma duüۡxüۡgü nax nügü yamexŕŕgüxüۡca۳x i ñu۳xmax rü moxüۡ nax ngŕmaãcü choxüۡ yacua۳xüüۡgüxüۡca۳x! Rü name i nügü niyauxgüchirugü. 11ॸRü ŕcü nügü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƈռϘġϘॷ19

99 namexŕŕgü naxca۳x i pa۳xmaacüarü ngunexüۡ, erü ngŕma ngunexüۡǣӕҡ͑ɗիɥɗ ɞËȍфӥիɥիüۡ nagu ya yima ma۳իЙӦ͑ľֆ Chinaí nape۳իľՓɗǣӕիüۡma i ngŕma duüۡxüۡgü. 12ॸ‫ؽ‬Ѡӥɗ͑իӦɗcua۳xruüۡgü i norü guxüۡËӥՓՓֆֆɗ̲ma۳իЙӦ͑ľ nax tama nachopetüxüۡca۳x i duüۡxüۡgü! ¡Rü namaxã nüxüۡ ixu nax tama nagu ͑իɥǣӥիüۡ ya yima ma۳իЙӦ͑ľ, rü bai tá ta nüxna nangaicamagüxüۡ! Erü guxãma ya yíxema nüxna ngaicamaxe rü tá tayu. 13ॸRü yíxema ma۳իЙӦ͑ľǣӕɥ͑ǣӥ̲իľфӥ taxúetáma tüxüۡ pingΦgü, natürü ͑ӕҡǣӥ̲ի%фӥՓӥфǣӥ̲ի%ҡ͑ɗիɥɗ tüxüۡ pima۳xgüxüۡ. Ѡӥ͑ӥŃҡ̲͑ɗիɥľǣ ՓӥիɗɗĀӕüۡxüۡ ֆɗիɥǣӕфӥe۳ի͑Փӥիɗɗ naxüۡ͑ֆɗիɥǣӕ, фӥҡիӡҡ̲ penamaxŕxŕ. Natürü nüma i duüۡxüۡgü rü ngŕxguma marü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥľǣӕ͑ի yacueãxüۡ i carnéruchatacure, rü marü name nax yima ma۳իЙӦneca۳ի͑իɥիüۡ —ñanagürü. 14ॸRü nüma ga Moiché rü ɞ͑фӥիɥ͑Փǣǣӕ̲ma۳իЙӦ͑ľ͑ի duüۡxüۡgüxüۡ yaxucu۳xeۡgüxüۡca۳x nax ñuxãcü Tupanaxüۡ yacua۳xüüۡgüxüۡca۳x. Rü nüma ga duüۡxüۡgü rü nügü niyauxchirugü. 15ॸRü nüma ga Moiché rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Pegü pimexŕŕgü naxca۳x i pa۳xmaacüarü ngunexüۡ! ¡Rü naxüۡpa i ngŕ̲фӥҡիӡҡ̲ pexma۳xmaxã pemaxŕ! —ñanagürü. 16ॸRü yexguma noxri yangunegu ga pa۳xmaacüarü ngunexüۡgu rü naxãŕmacüane rü niduruane. ѠӥՓӥիɗ ga caixanexüۡ ga pamüemaxüۡ guma ma۳իЙӦ͑ľŃҡӥǣӕɞ͑фӥիɥ. ѠӥՓӥիɗǣ tagaxüۡ ga nacornétagaraxüۡxüۡ yéma ɗ͑͑իӡ, rü yexguma yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥľǣӕ ga duüۡxüۡgü rü muüۡmaxã nidu۳xrue. 17ॸRü ֆľ̲Փľ͑фӥ͑ӥ̲ǣͅΎɗËȍŃфӥֆŃ̲

ínapegüxüۡՓĀӕüۡxüۡǣӥ̲ի%ɞ͑իӡիӡ nax Tupanaxüۡ íyadaugüxüۡca۳x. Rü guma ma۳իЙӦ͑ľЙľËȍɗ͑ӥՓ͑ֆËȍի%Ëȍɗҡ͑ӥ. guxüۡՓ̲ǣǣӕ̲ma۳իЙӦ͑ľǣ Chinaí rü narücaxi yerü Tupana rü ӥիӥľ̲̲ի%ֆľի̲ɞ͑фӥիɥ. Rü yema caxixüۡ фӥ͖Ύ̲Փӥիɗǣӥիӥľ̲фӥիüۡ ͑ɗիɥ. Rü yexgumatama ga guma ma۳իЙӦ͑ľфӥЙΎф%Ëӥ͑ɗիɥã۳xcüxü. 19ॸRü yema naga ga nacornétagaraüۡxüۡ rü yexeraãcü nitagachigü. Rü nüma ga Moiché rü Tupanamaxã nidexa, rü nüma ga Tupana rü nanangãxüۡ. Rü yema naga ga Tupana rü ñoma duruanexüۡrüxüۡ ͑ɗիɥ. 20ॸRü nüma ga Cori ya Tupana rü yexeraãcü ma۳իЙӦ͑ľǣ Chinaítape۳իľǣӕ͑ɗիɥǣɞ͑իɥիüۡ, rü yéma Moichéca۳x naca nax naxüۡtagu ͑իɥ͑ǣӥիüۡca۳x. Rü nüma ga Moiché rü ֆľի̲͑իɥ͑ǣӥ. 21ॸRü Cori ya Tupana rü ñanagürü nüxüۡ: —¡ƚËӥɞфӥիɥфӥ namaxã nüxüۡ ixu i duüۡxüۡgü nax tama ͑Փ͑ËȍΎЙľҡӥիüۡca۳x i ngŕma cua۳xruxüۡ i pexüxüۡ! Rü tama chanaxՓa۳իľ͑ի͑ǣӕ͑իɥ͑ӥľիüۡ nax choxüۡ nadaugüxüۡ, erü ngŕxguma choxüۡ

18ॸRü

nadaugügu rü tá nayue. 22ॸѠӥՓΎΎɗ ngŕma chacherdótegü i chope۳իľՓ duüۡxüۡǣӥŃҡӥՓËȍΎǣӥǣӥիüۡ rü nanaxՓa۳xegü i nügü namexŕŕgü nax ҡ̲͑ҡ͑ӥՓфӥҡchanada۳i ۳xüۡca۳x. 23ॸRü nüma ga Moiché rü Cori ya Tupanaxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —Ngŕma duüۡxüۡǣӥфӥҡիӡҡ̲͑ǣӕ ͑իɥǣӥ̲ֆĀma۳իЙӦ͑ľֆæȍɗ͑ɞ, erü cuma toxüۡ cumu nax tayapoxyeanexüۡ nax tama nachopetüxüۡca۳x i duüۡxüۡgü, rü ñu۳իӡËȍɗ tomaxã nüxüۡ quixu rü daa ma۳իЙӦ͑ľ͑ի naxüünexüۡ —ñanagürü. 24ॸNatürü nüma

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƈռϘġϘॷ19ٍॷ20 ga Cori ya Tupana rü ñanagürü: —¡ƚcü ɞфӥիɥфӥ͖u۳իӡËȍɗkфóü̲ۡի%͑իɥ͑ǣӥ! Natürü ngŕma chacherdótegü rü ngŕma duüۡxüۡgü rü tama chanaxՓa۳xe i nüxüۡ nachopetü i ngŕma cua۳xruüۡgü nax chauxüۡҡՓ͑իɥիüۡca۳x, erü tá ͑ǣӥфӥ%Ëȍɗ͑ҡ͑ӥՓфӥҡËȍ͑Āɗ —ñanagürü. 25ॸRü nüma ga Moiché rü ɞ͑фӥիɥфӥֆľ̲ʊфŃҡ͑ӥիüۡgümaxã nüxüۡ nixu ga yema Tupana namaxã nüxüۡ ixuxüۡ. Ngŕma 10 i Tupanaarü mugüchiga

20

1ॸRü

nüma ga Tupana rü nidexa rü nüxüۡ nixu ga guxüۡma ga ñaa mugü rü ñanagürü: 2ॸ—æȍΎ̲͑ɗիɥɗËӕфӥ ҽӕЙ͑ǣƄнӕɞҡӕ͑ľՓËӕիüۡ íchanguxuchixŕŕxüۡ, naxme۳իՓǣ Equítuanecüã۳xgü ga nüxüۡ‫ڟ‬ cupuracümarexüۡ. 3ॸRü ñu۳xma nax curü ҽӕЙ͑Ëȍɗիɥիüۡ, rü tama chanaxՓa۳xe i chaupe۳իľՓta۳xacürü ucaxüۡmaremaxã cutupanaã۳x. 4ॸ¡Rü taxuxüۡtáma i ta۳xacü cugüca۳x cuxüxchicüna۳xã nax ngŕmamaxã cutupanaãx‫ ڟ‬ücۡ a۳x, rü bai i ta۳իËӥɗĀիӡǣӕիüۡ ɗ͑͑ľՓ͑ӥիüۡ cudauxüۡ, rü bai i ta۳xacü i ñoma i ͑͑ľՓngŕxmaxüۡ, rü bai i ta۳xacü i ̲фՓngŕxmaxüۡ tá cuxüxchicüna۳xã nax ngŕmamaxã cutupanaãx‫ ڟ‬ücۡ a۳x! 5ॸ¡Rü ҡիӡҡ̲ta۳xacürü naxchicüna۳xãpe۳xegu ‫ ڟ‬ü۳xü rü nüxüۡ quicua۳xüxüۡ! Erü cucaxãp choma ya curü Cori ya Tupana ya poracü rü poraãcü cuxüۡ chinuxüۡ, rü ngeۡmaca۳x tümaarü chixexücۡ a۳x tá tüxüۡ chapoxcu ya yíxema chauxchi aixe, rü ñu۳xmata ҡӥ̲իËӥǣӥՓ, фӥҡӥ̲ҡǣӥՓ chananguxŕxŕ i ngŕma poxcu. 6ॸNatürü ya yíxema choxüۡ ngechaüۡgüxe rü naga ɥ͑ӥľիľɗngŕma chorü mugü, rü tüxüۡ

100 changechaüۡ, rü tá nüxüۡ changechaüۡ i ҡӥ̲ҡǣӥľǣՓΎΎ1,000 e۳xpü۳xcüna yamuxgu. 7ॸ‫ؽ‬Ѡӥҡիӡҡ̲ËȍӕŃǣ cunaxuxuchi ega ta۳xacürü chixexüۡ cuxü۳xgux! Erü choma ya curü Cori ya ҽӕЙ͑фӥҡիӡҡ̲ҡӥիüۡ chaxüpetümare nax tüxüۡ chapoxcuxüۡ ya yíxema chauégamaxã tügü ipoxüۡnetaxe ega ta۳xacürü chixexüۡ taxü۳xgu. 8ॸ¡Rü nüxna nacua۳xãchi i ngŕma ngüۡchigaarü ngunexüۡ nax cha۳ux ۳ ca۳xicatama nax ۡ ícunaxüxüchixüca۳x! 9ॸRü 6 i ngunexüۡgu ҡ͑ɗիɥɗËӕ͑իӥիüۡ i guxüۡma i curü puracü i cuxüxchaüۡxüۡ. 10ॸNatürü ngŕma norü 7 i ngunexüۡgu rü tá icurüngüۡ rü nagu tá choxüۡ quicua۳xüxüۡ. ¡Rü taxuxüۡtáma ta۳xacürü puracü nagu cuxü i ngŕma ngunexüۡ, фӥՓΎΎËӕ͑ľǣӥ, фӥՓΎΎ cuxacügü, фӥՓΎΎËӕфӥЙӕфËӥҡ͑ӥիüۡgü, фӥՓΎΎËӕիüۡtaxüۡgü, фӥՓΎΎËӕիüۡnagü rü ՓΎΎɗngŕma duüۡxüۡ i to i nachixüۡanecüã۳x i cuxüۡҡՓngŕxmaxüۡ! 11ॸYerü choma i Cori ya Tupana rü 6 ga ngunexüۡǣӕ͑ɗիɥǣËȍ͑իӥիüۡ ga Āիӡǣӕիüۡ ga naane, rü ñoma ga naane rü taxüۡ ga már, rü guxüۡma i ta۳իËӥɗ͑Փ ngŕxmagüxüۡ. Rü ñu۳իӡËȍɗɗËȍфӥ͑ǣüۡ ga norü 7 ga ngunexüۡgu. Rü yemaca۳x mexüۡ namaxã chaxuegu ga yema ngunexüۡ, rü cuxna chanachu۳xu nax nagu cupuracüxüۡ. 12ॸ¡Rü tüxüۡ nangechaxüۡ ya cunatü rü cué nax ngŕmaãcü namáxücۡ a۳x i curü maxüۡ i ñaa naane i choma i Cori ya Tupana cuxna chaxãxüۡՓ! 13ॸ‫ؽ‬Ѡӥҡիӡҡ̲ cumáeta! 14ॸ¡Rü cuma nax cuxãxmagüxüۡ rü cuxãtegüxüۡ фӥҡիӡҡ̲ËӕǣӥľËȍɗҡ nai i nge rüe۳xna nai ya yatümaxã ‫ ڟ‬xa! cumaxüۡ! 15ॸ‫ؽ‬Ѡӥҡիӡҡ̲Ëӕ͑ǣɥxta۳ 16ॸ‫ؽ‬Ѡӥҡիӡҡ̲ĀΎфիüۡ quixu i

cumücüchiga! 17ॸ‫ؽ‬Ѡӥҡիӡҡ̲Ëӕǣӥիü‫ۡڟ‬

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƈռϘġϘॷ20ٍॷ21

101 ۡ eۡxeۡ ya cumücüpata, cunangúchaüx rüe۳xna naxma۳x, rüe۳xna norü puracütanüxüۡ, rüe۳xna naxüۡtaxüۡ, rüe۳xna ͑ΎфӥՓΎËǣӥ, rüe۳xna norü burugü, rü bai i ta۳իËӥɗ͑Ύիфӥɗիɥիüۡ! —ñanagürü ga Tupana. Nüma ga Iraétanüxüۡgü rü Tupanaxüۡ namuüۡe

guxüۡma ga yema Iraétanüxüۡgü rü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥľǣֆľ̲Āӕфӕ͑ľիüۡ rü guma cornétagüga. Rü nüxüۡ nadaugü ga 18ॸRü

yema ãŕmacü rü guma ma۳իЙӦ͑ľǣ caixanexüۡ nagu nguxüۡne. Rü yexguma yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥľǣӕфӥ͑ӥիüۡ nadaugügux, rü namuüۡe rü nüxna nayáxüۡgugü ga guma ma۳իЙӦ͑ľ. 19ॸRü yemaca۳x Moichéxüۡ ñanagürügü: —Tama tanaxՓa۳xe i Tupana tomaxã nidexa erü ngürüãchi tá tayue. Rü ͑фӥ̲ľ̲ľ͑ɗիɥ͑իËӕ̲ҡ̲ҡΎ̲ի% nüxüۡ quixuxüۡ i ngŕma Tupana cumaxã nüxüۡ ixuxüۡ фӥҡΎ̲фӥҡ͑ǣҡիɥ͑ӥľ —ñanagürügü. 20ॸRü nüma ga Moiché rü nanangãxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —¡TaxӢ i peba۳i ۳xãchiexüۡ! Erü nüma ya Tupana rü ͑ә̲͑իӡ͑իЙľիüۡ ͑ՓŃիücۡ a۳x i norü pora nax nüxüۡ pemuüۡexücۡ a۳x rü guxüۡǣӕ̲͑ǣЙľիɥ͑ӥľիücۡ a۳x rü tama chixexüۡ pexügüxücۡ a۳x —ñanagürü. 21ॸRü yexguma yema Iraétanüxüۡgü rü guma ma۳իЙӦ͑ľфӥֆիüۡՓֆËȍի%Ëȍɗҡ͑ӥֆ͑ľ, rü yoxni ga nüma ga Moiché rü yema Փľ̲իüۡ ga caixanexücۡ a۳ի͑ɗիӡǣ ҽӕЙ͑͑Փֆľի̲իüۡ. …… Mugü i máetagüxüۡca۳x ueguxüۡ

21

12ॸRü

Tupana rü ñanagürü Moichéxüۡ: —Texé ya tümamücüxüۡ imáxe ¡rü tüma rü ta

noxtacüma tüxüۡ pima۳x! 13ॸNatürü ngŕիǣӕ̲ҡ̲ՓΎľҡ̲ҡӥիüۡ yamáxchaüۡchire۳xgu rü tüxüۡ yama۳xcüraxüۡmaregu, rü tá cumaxã nüxüۡ chixu nax ta۳xacürü nachicagu yanacúxüۡ nax tama nüma rü ta nayuxüۡca۳x. 14ॸNatürü ngŕma namücümaxã nuxüۡ rü ՓΎľҡ̲ҡӥիüۡ imáxchaüۡxüۡ, rü tá noxtacüma cuyama۳իՓΎΎ%̲фľфӥ guchicaxüۡpechitagu yanacu۳xgux. 15ॸRü ngŕma nanatüxüۡ rüe۳xna naéxüۡ napi ۳xeۡexۡ üۡ, rü name i noxtacüma poxcu i yu namaxã taxuegu. 16ॸRü ngŕ̲Փӥիɗɗ ‫ ۡ ڟ‬rü tüxüۡ icúxüۡ rü tá duüۡxüۡca۳x ngɥxü cuyama۳իՓΎΎ͑իüۡҡՓҡ͑ǣľի̲ǣӕ rüe۳xna marü tümamaxã nataxegu. 17ॸRü ngŕma nanatümaxã rüe۳xna naémaxã chixexüۡ ixugüxüۡ rü noxtacüma cuyama۳x. …… 22ॸRü ngŕxguma taxre i yatügü nügü da۳i ۳իǣӕфӥ͑ǣɥիüۡ yanguxeۡeǣۡ ӕɗՓӥիɗɗ͑ǣľ i ãxacüxcü rü ngeۡmaca۳x nayuxacü۳xgu, фӥֆɞիľ̲͑ǣɥիüۡ yuxacüxŕxŕx‫ ڟ‬eۡ rü tanaxՓa۳xe i tanaxütanü i ngŕma diŕru i ͑ǣɥҡľ͑ǣɥxca۳x ícacüe۳xpü۳x rü ãeۡx۳ gacü nangugü۳xgu nax marü namexüۡ nax ngŕxgumaepü۳ի͑իֆɗիɥիüۡ. 23ॸNatürü ngŕիǣӕ̲ҡľիŃՓӥիɗֆ͑ǣľիľիüۡ yuxŕŕgux, rü tümaarü maxüۡmaxã tanaxütanü. 24-25ॸRü ngŕxguma texé Փӥիɞľիüۡ ticháixetüxŕŕgu, rü cháixetümaxã tá ta tüxü‫ ۡڟ‬naxãtanü. Rü ngŕիǣӕ̲ҡľիŃՓӥիɞľիüۡ tibüepütaxŕŕgu, rü büepütamaxã tá ta tüxü‫ ۡڟ‬naxãtanü. Rü ngŕիǣӕ̲ҡľիŃՓӥիɞľիüۡ tipoyeme۳xeۡgux, rü poyeme۳xeۡmaxã tá ta tüxüۡ‫ ڟ‬naxãtanü. Rü ngŕիǣӕ̲ҡľիŃՓӥիɞľիüۡ tipoyecutügu rü poyecutümaxã tá ta tüxü‫ ۡڟ‬naxãtanü. Rü ngŕxguma texé Փӥիɞľիüۡ tigu۳xgu, rü gumaxã tá ta tüxü‫ۡڟ‬

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƈռϘġϘॷ21–24 naxãtanü. Rü ngŕիǣӕ̲ҡľիŃՓӥիɞľիüۡ tapi ۳xeۡegۡ u, rü pi ۳xeۡem ۡ axã tá ta tüxü‫ۡڟ‬ naxãtanü. Rü ngŕիǣӕ̲ҡľիŃՓӥիɞľ͑ tanacua۳i ۳xcagu, rü cua۳i ۳xcamaxã tá ta tüxüۡ‫ ڟ‬naxãtanü. …… Mugü i nüxüۡ ixuxüۡ nax ñuxãcü namexŕŕxüۡ i guxchaxüۡgü

22

5ॸ—Rü

ngŕxgumachi texé tümaxüۡnagü ngürüanegumare mugügu nax ngextámare nachibüexüۡca۳x rü ngŕmagagu to۳xguã۳իфӥ͑͑ľՓ yachibüegu, rü yíxema norü yora i ngŕma naxüۡnagü, rü tanaxՓa۳xe i tanaxütanü namaxã i tümanetüarü o i rümemaexüۡ. 6ॸRü ngŕxgumachi texé Փӥիɗɗta۳իËӥՓ͑͑ǣɗիɗËȍɗǣӕфӥ ҡΎǣӕľ͑ľՓ͑͑ɗľǣӕфӥngŕxma yaxaegu i tümaarü nanetügü i marü idauxüۡ, rüe۳xna ngexՓaca۳x rüxügüxüۡ, rü yíxema yaguanexe rü tanaxՓa۳xe nax norü yoraaxüۡ‫ ڟ‬tanaxütanüxüۡ naxca۳x i ngŕma tümanetügü nax ítaguxcüraxüۡxüۡ. …… 29ॸRü ngŕma penetügüarü o i choxna üxüۡ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗЙիËȍΎի͑Йľ͑ի%. Rü ngŕxgumarüxüۡ ҡɗЙľфӥә¡ËȍɗӥՓфӥ chanaxՓa۳xe i paxa choxna penaxã i ngŕma choxna üxüۡ. Rü yimá nüxíraxüۡcü ֆЙľ͑ľֆՓΎľҡ̲ËȍΎի͑ӥËӥ, rü name ͑ɗիɥɗËȍΎЙҡՓnaxca۳x penaxütanü i ngŕma choma nagu chaxunetaxüeۡ x۳ pü۳x. …… Mugü i guxchaxüۡgüarü mexŕŕxüۡchiga

nüxüۡ icuyanga۳u۳xgu i curü uanüarü ՓΎËфӥe۳xna norü búru iyarütaxuxüۡ, rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ӥիü‫ ۡڟ‬cunatáeguxŕxŕ. 5ॸRü

23

4ॸ—Ngŕxguma

102 tama name i nüxüۡ cuxo nax nüxüۡ ۡ eۡexۡ üۡ i ngŕma cuxchi aixüۡ. Rü curüngüx ngŕxguma chi nüxüۡ cuda۳u۳xgu i norü búru ͑ի͑իՓľҡфӥֆ̲ի%ngŕxma yanguxüۡ ۡ eۡxeۡ nax ícunanugüxüۡ i ¡rü nüxüۡ rüngüx ngŕ̲͑իՓľҡɗ͑ŃҡӥՓngŕxmaxüۡ! 6ॸRü ngŕիǣӕ̲ՓӥիɗɗĀӕüۡxüۡ i ngearü diŕruãx‫ ڟ‬üۡ ãeۡx۳ gacüpe۳իľՓǣӕիËȍիüۡ cumaxã mexŕŕgu, rü tama name i cunatopetü i ngŕma guxchaxüۡ. 7ॸ¡Rü nüxüۡ rüxo nax doramaxã ícunaxuãxüۡxüۡ ɗՓӥիɗɗ duüۡxüۡ! Rü tama name i natüca۳xma cugagu nax yama۳իǣӥɗՓӥիɗɗĀӕüۡxüۡ i taxuxüۡma i chixexüۡ üxüۡ. Erü choma rü ҡիӡҡ̲͑ӥիüۡ chaxüpetümare i ngŕma duüۡxüۡ ɗ͑ǣǣӕɞֆɗիɥիüۡ nax tayuxüۡ. 8ॸRü cuma nax ãeۡի۳ ǣËӥнӕɗիɥիüۡ, rü tama name ɗՓӥիɗիü‫ ۡڟ‬cunayauxtanü, nax ͑ŃҡӥՓ̲Ëӕիӥիücۡ a۳x ega ta۳xacürü guxchaxüۡ cuxüۡҡՓyamexŕŕgügu. Erü ngŕma ãeۡx۳ gacü i nayauxtanüxüۡ, rü inayacu۳x i ngŕ̲ɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ, nax tama nüxüۡ nacuáxücۡ a۳x i duüۡxüۡgü, rü ۡ eۡ ya taxuxüۡma ngŕmaãcü ya yíxema duüx i chixexüۡ üchiréxe, rü nitümaguãchi i ngŕma chixexüۡ. …… Nüxíraxüۡxüۡ i norü o i nanetügüarüchiga

ngŕma nüxíraxüۡxüۡ i norü o i ngŕ̲Ëӕ͑ľҡӥǣӥՓнӕɗ¡ӕիǣӥիüۡ, rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗҽӕЙ͑ЙҡՓËӕ͑͑ɗ ngŕma rümemaegüxüۡ —ñanagürü ga Cori ya Tupana. …… 19ॸRü

Tupana rü aixcüma Iraétanüxüۡgümaxã inaxüga

24

3ॸRü

nüma ga Moiché rü ͑ҡ͑ӥՓ͑իӡǣֆľ̲

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƈռϘġϘॷ24

103 Iraétanüxüۡgü rü namaxã nüxüۡ nixu ga guxüۡma ga yema ore ga Cori ya Tupana namaxã nüxüۡ ixuxüۡ. Rü nümagü ga Iraétanüxüۡgü rü guxü̲ۡՓӥիɗǣӕ Moichéxüۡ nangãxüۡgü rü ñanagürügü: —Ngŕmáacü tá tayanguxŕxŕ i guxüۡma i ngŕma mugü i Tupana toxüۡ muxüۡ —ñanagürügü. 4ॸRü nüma ga Moiché rü nanaxümatü ga guxüۡma ga yema ore ga Cori ya Tupana nüxüۡ ixuxüۡ. Rü moxüۡãcü pa۳xmama ínarüda rü ma۳իЙӦ͑ľЙľËȍɗ͑ӥǣӕ ͑͑իӥǣՓӥիɗǣ%̲фľфӥǣӕËȍɗËիüۡ. Rü 12 ga nutamaxã nanaxü naégagu ga yema 12 ga Iraétücumügü. 5ॸRü ñu۳իӡËȍɗ nanamu ga ñuxre ga ingextü۳xüۡ ga Iraétanüxüۡgü nax nadaiaxüۡcax ga ՓΎËǣӥǣɗֆҡӥիüۡ rü Tupanaca۳x nax ínaguaxüۡca۳x. Ѡӥֆľ̲ՓinanaՓe۳xgü ͑իɗիËӥ̲ҡՓľ͑ҽӕЙ͑ǣ ͑իɥ͑ӥľիüۡ. 6ॸRü nüma ga Moiché rü ngãxüۡgu nayabaye ga guma nagü. Rü ǣӕ̲Փӥիɗфӥ͑ǣ%իüۡ rü ñuxre ga naxpáüۡgu nanabacu. Rü guma naiarü ngãxüۡ rü ãmarearü guchicaxüۡ namaxã namaxcu. 7ॸѠӥֆľ̲Փľ͑фӥ͑͑ֆիӕ ga yema popera ga Tupanaarü üga nagu ümatüxüۡ, rü yema duüۡxüۡgüca۳x tagaãcü nüxüۡ nadaumatü. Rü nümagü rü ñanagürügü: —Guxüۡma i ngŕma Cori ya Tupana nüxüۡ ixuxüۡ rü aixcüma tá mea tayanguxŕxŕ —ñanagürügü. 8ॸRü yexguma ga Moiché rü nanayaxu ga guma nagü ga togü ga naxpáüۡgu nabacuãcü rü gumamaxã duüۡxüۡgüxüۡ nimacutanü, rü ñanagürü: —Ñu۳xma nax pexna naxããxüۡ i norü mugü rü daa nagü ͑ɗիɥֆЙľфӥcua۳xruxüۡ nax aixcüma ֆɗիɥիüۡ i guxüۡma i ngŕma Cori ya Tupana pemaxã nüxüۡ ixuxüۡ —ñanagürü. ……

Moiché rü ma۳իЙӦ͑ľǣæȍɗ͑ɞǣӕ͑իɥ͑ǣӥ 12ॸRü Cori ya Tupana rü ñanagürü Moichéxüۡ: —¡ƚËӥ͑իɥ͑ǣӥ͑Փֆ daa ma۳իЙӦ͑ľֆ͑ՓËȍ͑ǣľի̲͑ľфӥ ‫ ڟ‬a choxüۡ nangu۳xeۡxeۡ! Erü tá cuxna ngŕm chanaxã i nutatachinügü i chorü mugü rü ucu۳xeۡgü nagu chaxümatüxüۡ nax ngŕma Iraétanüxüۡgüxüۡ ͑Փ nangúexŕŕãxüۡca۳x —ñanagürü. 13ॸRü nüma ga Moiché rü inachi rü guma ma۳իЙӦ͑ľǣҽӕЙ͑͑Փֆľի̲͑ľǣӕ ͑իɥ͑ǣӥՓӥիɗǣӕ̲͑ի%ǣ̲͑ӥËӥǣ Yochué. 14ॸRü nüma ga Moiché rü yema Iraétanüxüۡgüarü ãeۡx۳ gacügüxüۡ ñanagürü: —‫ͮؽ‬әҡ̲͖͑ËȍɗËՓ toxüۡ penangu۳xeۡxeۡ rü ñu۳xmatáta pexca۳x ҡՓΎľǣӕ! Rü Aróüۡ rü Úru rü tá pemaxã nuxã narücho. Rü ngŕxguma chi texé guxchaxüۡ tüxüۡ‫ ڟ‬ngeۡի̲ǣӕիфӥ̲͑ľ͑ɗիɥ i Aróüۡmaxã rü Úrumaxã nüxüۡ tixu —ñanagürü. 15ॸRü yexguma yema orexüۡ ̲͑ի%ֆիӕիǣӕՓľ͑, rü nüma ga Moiché rü guma ma۳իЙӦ͑ľǣӕ͑իɥ͑ǣӥ. ѠӥՓӥիɗǣËɗի͑ľիüۡ nayadüxü. 16ॸRü Cori ya Tupanaarü üüne rü guma ma۳իЙӦ͑ľǣæȍɗ͑ɞǣӕɞ͑фӥիɥ. Rü 6 ga ngunexüۡ rü yema caixanexüۡ nayadüxü ga guma ma۳իЙӦ͑ľ. Rü yema norü 7 ga ngunexüۡgu rü nüma ga Cori ya Tupana rü yema caixanexüۡՓͅΎɗËȍŃca۳x naca. 17ॸRü yema Cori ya Tupanaarü üüne rü yema Iraétanüxüۡgüca۳x nango۳ի͑Փǣ guma ma۳իЙӦ͑ľǣ͑ǣľիҡֆľիľф%Ëӥ ínachuchitaeruüۡՓ. Ѡӥ͖Ύ̲Փӥիɗǣ ӥիӥľ̲ǣ͑Փɗիիüۡrüxüۡ ͑ɗիɥ. 18ॸRü ͑ӥ̲ǣͅΎɗËȍŃфӥ͑իɥ͑ǣӥ͑Փǣ guma ma۳իЙӦ͑ľфӥֆľ̲Ëɗի͑ľիüۡgu nayaxücu. Rü yéma nayexma ga 40 ga ngunexüۡ rü 40 ga chütaxüۡ.

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƈռϘġϘॷ25

Ãmaregü naxca۳x ya Tupanapata

25

1ॸRü nüma ga Cori ya Tupana rü Moichémaxã nidexa rü ñanagürü nüxüۡ: 2ॸ—¡Namaxã nüxüۡ ixu i ngŕma Iraétanüxüۡgü nax cha۳u۳xca۳x nanutaque۳xeaxüۡca۳x i norü ãmaregü! ¡Rü nadea naxüۡҡՓɗngŕma duüۡxüۡgü i aixcüma norü ngúchaüۡmaxã inaxãgüchaüۡxüۡ! 3ॸѠӥ͖ҡ͑ɗիɥɗngŕma pedexüۡ: úirumü, rü diŕrumü, rü cobremü, 4ॸrü naxchiru i dauxraacü Փeۡx۳ charaxüۡ, rü naxchiru i dauxracharaxüۡ, rü naxchiru i daucharaxüۡ, rü naxchiru i línuchi i mexechixüۡnaxca۳x, rü cábrata۳xagü, 5ॸrü carnérucha۳xmüxüۡgü i dauxüۡmaxã ichagüxüۡ, rü togü i naxcha۳xmüxüۡ i mexechixüۡ, фӥ̲ӥфЙľՓǣӥɗ acáchianaxca۳x, 6ॸrü chíxüۡ i omüxüۡüۡՓ mexüۡ, rü pumára i chíxüۡéüۡ i chacherdóte ya chorü puracütanüxüۡeru namaxã rüngégüxüۡ, rü pumárate۳xe i ǣӕՓ̲ľիüۡ, 7ॸrü nutagü ya cornalínanaxca۳x rü naigü ya nutagü ya nga۳xãŕruxüۡ nax chacherdótegüarü ãeۡx۳ gacüarü türemüchiruarü meruxüۡ ֆɗիɥիüۡca۳x. 8ॸ¡Rü cha۳u۳xca۳x penaxü ya

ՓӥիɗֆËȍΎЙҡ͑իֆɗ̲Փ duüۡxüۡǣӥҡ͑ӥՓËȍ͑ǣľի̲իüۡca۳x! 9ॸͮҡӥфӥֆɗ̲ËȍΎЙҡֆ͑Փҡ changexmane, rü guxüۡma i norü ngŕmaxüۡgü rü tá ngŕma cuxüۡ nüxüۡ chadauxŕŕxüۡãcü cunaxü. Baú i Tupanaarü mugüchixüۡ 10ॸ¡ƚËӥ͑իӥɗՓӥիɗɗ¡әɗ

acáchianaxca۳իɗ̲ӥфЙľՓՓ, ɗՓӥիɗֆ métru rü centímetru i norü ma۳x rü 65 centímetru i norü tachiã, rü

104 ngŕxgumarüxüۡ ta 75 centímetru i norü máchane! 11ॸ¡Rü naxü̲ۡՓфӥәɗфӕ̲ի% natüxüma! Ѡӥ͑ΎфӥĀӥիŃҡӥՓфӥ ngŕxgumarüxüۡ tá ta úirumaxã cunatüxüne. Ѡӥ͑¡ľфՓфӥҡ úirumaxã ícunaxüáegubera. 12ॸ¡Rü naxü i ãgümücü i bochicuxüۡ i úirunaxca۳x, rü ՓӥիɗËȍɗǣӥֆ͑ЙфՓ͑͑ӕËӕ! 13ॸ¡Rü ngŕxgumarüxüۡ ta naxü ya taxremena۳xã ya nai ya acáchianaxca۳x, rü ñu۳իӡËȍɗ úirumaxã yatümena۳xã! 14ॸ¡Rü yima ͑իЙՓľфӕɗngŕma baú i bochicuxü̲ۡիľҡӥՓyaՓe۳xgü nax yimamaxã nachü۳xnagüxüۡca۳x i ngŕma baú! 15ॸѠӥֆɗ̲͑իЙՓľфӕфӥ̲фӥ ҡիӡҡ̲Ëӕ͑Āľ. Rü ngŕma baúarü bochicuxü̲ۡիľҡӥՓҡҡ̲ nangexmagüecha. 16ॸ¡Rü ngŕma baúgu ֆիӦËӕËȍɗɗngŕma nutatachinügü i nagu naxümatüxüۡ i ngŕma mugü i tá cuxna chaxãxüۡ! 17ॸ¡Rü ŕËӥ͑իӥɗՓӥիɗɗ naxãt‫ ڟ‬axüۡ i úirunaxca۳իɗիɥիüۡ! Rü norü ma۳իфӥՓӥիɗֆ̲Ńҡфӕфӥ10 centímetru ҡ͑ɗիɥ, rü norü tatachinü rü 75 Ëľ͑ҡɞ̲ľҡфӕҡ͑ɗիɥ. 18ॸѠӥәɗфӕ̲ӥՓҡ cunaxüxüchi i taxre i ĀիӡËӥã۳xchicüna۳xã i ixãpe۳xátüxüۡ i norü ՓӥիɗËȍɗǣӥpe۳իľՓngŕxmaxüۡ i ngŕma baúátaxüۡ. 19ॸRü ngŕma ĀիӡËӥã۳xchicüna۳xã i ixãxpe۳xátügüxüۡ rü naxãt‫ ڟ‬aüۡՓҡҡ̲Ëӕ͑իӥիӥËȍɗǣӥ. Rü Փӥիɗфӥҡ͑ΎфӥՓӥxipe۳իľՓ͑͑ǣľի̲ rü ngŕma to rü norü tope۳իľՓ nangexma. 20ॸRü ngŕma taxre rü tá nügüarü to۳xma۳իҡՓ͑͑ǣľի̲ǣӥ. Rü naxãt‫ ڟ‬aüۡétügu tá narüdaunü. Rü yima naxpe۳xátü rü tá nayadüxü i ngŕma naxãt‫ ڟ‬axüۡ. 21ॸ¡Rü ngŕxma baúgu nanucu i ngŕma nutatachinügü i chorü mugü nagu ümatüxüۡ! ¡Rü ñu۳իӡËȍɗ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƈռϘġϘॷ25–27

105 ֆիӦËӕËȍɗãt‫ ڟ‬axüۡ! 22ॸRü ngŕ̲Փҡ͑ɗիɥɗ changexmaxüۡ i naxãt‫ ڟ‬aüۡŃҡӥՓɗ͑Ύфӥ ngãxüۡՓɗngŕma taxre i ĀիӡËӥã۳xchicüna۳xã i ixãpe۳xátüxüۡ. Rü ‫ ڟ‬ҡ͑ɗիɥɗËӕ̲ի%͑ӥիüۡ chixuxüۡ i ngŕ̲

ngŕma nachacüügü rü ngŕma nanágugü i naputüragüraxüۡxüۡ, фӥՓӥիɗՓҡ̲ҡ cunaxüxüchigü. 32ॸRü ngŕma omü rü ՓӥիɗËȍɗǣӥɗ͑ËӥՓՓфӥҡ͑ӥիüۡ‫ڟ‬

ngŕma chorü ucu۳xeۡgü naxca۳x i ngŕma Iraétanüxüۡgü.

nangexma i tomaepü۳xchigü i nachacüügü. ……

ͅľËȍɗЙӡɗӥӥ͑ľǣӥիüۡarü nuchicaxüۡ

Tupanapatachiga

23ॸ‫ؽ‬Ѡӥ͑իӥɗՓӥիɗɗ̲ľËȍɗ acáchianaxca۳իɗ̲ӥфЙľՓՓ! Rü 90 Ëľ͑ҡɞ̲ľҡфӕҡ͑ɗիɥɗ͑Ύфӥma۳x, rü 45 centímetru i norü tatachinü rü 65 centímetru i norü máchane. 24ॸRü úirumümaxã tá cunatütachinü, rü úirumaxã tá ícunaxüáegupechinü. 25ॸRü ngŕma mecha rü tá cunaxübera i ͑ŃҡӥՓфӥ7Ëľ͑ҡɞ̲ľҡфӕҡ͑ɗիɥɗ͑Ύфӥ tatachinü i ngŕma naberagü. Rü ngŕma ͑¡ľфŃҡӥՓфӥҡәɗфӕ̲ի% ícunaxüáegubera. 26ॸ¡Rü naxü i ãgümücü i bochicuxüۡ i úirunaxca۳x, фӥՓӥիɗËȍɗǣӥ ֆ͑ЙфËӥՓՓ͑͑ӕËӕ! 27ॸRü ngŕma naberaxüۡҡՓҡËӕ͑͑ӕËӕɗ¡ΎËȍɗËӕիüۡ nax ngŕ̲ՓyaՓe۳xgüãxüۡca۳x ya yima ͑իЙՓľфӕֆ͑Ύфӥ͑ǣľҡիüۡruxüۡ. 28ॸRü ngŕma norü ngetaxüۡruxüۡ rü nai ya acáchiamena۳ի%ҡ͑ɗիɥ, rü guxüۡՓ̲

úirumaxã tá cuyatümena۳xãgü. 29ॸRü әɗфӕՓҡËӕ͑իӥɗngŕma norü poratugü rü cuyeragü rü baeruüۡgü rü axepáüۡgü i ngŕma ãchiüxüۡ i ãmarearü axruxüۡ. 30ॸRü ngŕma mechaétügu tá cunanu i ngŕ̲Йӡɗӥӥ͑ľիüۡ nax guxüۡtáma chope۳իľՓngŕxmaxüۡca۳x. Omüpaweru i úirunaxca۳x

ngŕxgumarüxüۡ ҡ͑իӥɗՓӥիɗɗ Ύ̲ӥЙՓľфӕɗәirunaxca۳x i pomüxüۡ! Rü ngŕma nachipatü rü namena۳xã rü 31ॸ¡Rü

26

1ॸ—¡ƚcü naxü ya chopata i 10 tachinü i mexüۡ i línuchiarü mutachinüxüۡՓ! Rü ngŕma línuchi rü tá nadaunüta rü naya۳u۳xnüta rü naՓeۡx۳ ranüta. Rü ngŕma línuchimaxã tá cunamutachinü, rü taxre i ĀիӡËӥã۳xchicüna۳xãgü tá nagu cuxü. …… 14ॸRü ngŕma naã۳իֆֆɗ̲ɥфӥҡ carnérucha۳xmüxüۡ i dauxüۡmaxã ichagüxüۡ ҡ͑ɗիɥ. Rü ngŕ̲ŃҡӥՓ̲ üxüۡ rü tá cábracha۳xmüxüۡ ҡ͑ɗիɥ. 15ॸRü ngŕma naxtapü۳իֆֆɗ̲ɥфӥ acáchianaxca۳իɗ̲ӥфЙľՓҡ͑ɗիɥ. Rü ngŕma rü mea tá icunanu. …… 30ॸRü yima chopata rü guma ma۳իЙӦ͑ľՓËӕիüۡ ËȍՓŃիüۡneãcü tá cunaxü. ……

‰̲фľфӥǣӕËȍɗËɗ¡фΔӡchenaxca۳x

27

1ॸ—‫ؽ‬Ѡӥ͑իӥɗՓӥիɗɗ%̲фľфӥ

guchicaxüۡ i norü guxüۡËӥՓՓ Փӥիɗǣӕ̲фľիüۡ! Rü taxre ya métru rü 25 Ëľ͑ҡɞ̲ľҡфӕҡ͑ɗիɥɗՓӥիɗËȍɗǣӥɗ ͑ËӥՓՓ. Ѡӥ̲ӥфЙľՓɗ acáchianaxca۳իҡ͑ɗիɥ. Rü ngŕma norü ̲Ëȍ͑ľфӥՓӥիɗֆ̲Ńҡфӕфӥ25 Ëľ͑ҡɞ̲ľҡфӕҡ͑ɗիɥ. 2ॸRü ngŕma ãmarearü guchicaxüۡ, rü guxüۡma i norü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƈռϘġϘॷ27 ãgümücüpe۳իľՓфӥҡËӕ͑Ëȍӕ͑ǣӥxŕxŕ rü ngŕma rü tá naxüۡ͑ľՓҡ̲ cunaxüxüchi. Ѡӥ¡фΔӡËȍľ̲ի%ҡ cunatüxüne i guxüۡՓ̲. 3ॸRü guxüۡma i norü ngŕmaxüۡgü i ngŕma ãmareaarü guchicaxüۡ фӥҡ¡фΔӡchenaxca۳ի͑ɗիɥǣӥ. Rü ngŕma norü tanimacapáüۡgü rü ngŕma norü páragü, rü norü yauxme۳xüۡpáüۡgü, rü ngŕma norü choxbüruüۡgü, rü ngŕma naxta۳xmüxüۡ rü ¡фΔӡchenaxca۳իҡ͑ɗիɥǣӥ. …… Tupanapataarü ɥã۳xtüchiga 9ॸRü

yima chopata rü tá cunaxüã۳xtü. Rü ngŕ̲͑ΎфӥѸәфËӥՓՓ̲фӥҡ línuchi i mutachinüxüۡmaxã ícunapoxegu. Rü ngŕma norü ma۳x i ngŕma ícupoxeguxüۡ rü 45 ya métru tá ͑ɗիɥ. 10ॸRü ngŕma poxeguxüۡarü caxtagü rü 20ҡ͑ɗիɥфӥ¡фΔӡchenaxca۳իҡ͑ɗիɥ. Rü ngŕma 20 i caxtamaüۡgü rü ngŕxgumarüxüۡ ҡҡ¡фΔӡchenaxca۳x ͑ɗիɥ. Rü ngŕma línuchitachinügüarü choruüۡgü rü ngŕ̲͑իЙՓľфӕɗ͑ǣӕ nachoxüۡ rü tá diŕrumünaxca۳ի͑ɗիɥǣӥ. 11ॸRü ngŕ̲͑Ύфӥ͑ΔфҡľËӥՓՓ̲фӥ tá línuchi i mutachinüxüۡmaxã ícunapoxegu. Rü ngŕma ícupoxeguxüۡ rü 45ֆ̲Ńҡфӕҡ͑ɗիɥ. Rü yima 20 ya norü caxtagü rü ngŕma 20 i caxtamaüۡgü rü ¡фΔӡchenaxca۳իҡ͑ɗիɥ. Rü ngŕma línuchitachinügüarü choruüۡgü rü ngŕma ͑իЙՓľфӕǣӥɗ͑ǣӕ͑ËȍΎիüۡ rü tá diŕrumünaxca۳ի͑ɗիɥǣӥ. 12ॸRü ngŕma naa۳իҡӥфӥҡҡËȍɗ͑ӥɗΎŃѸҡľËӥՓՓ̲ üxüۡ rü 22 ya métruarü ngãxüۡ ҡ͑ɗիɥɗ ícunapoxeguxüۡ namaxã i línuchi i mutachinüxüۡ. Rü 10ҡ͑ɗիɥֆ͑Ύфӥ caxtagü rü naxmaüۡgü. 13ॸRü ngŕma

106 naa۳իҡӥфӥҡҡËȍɗ͑ӥɗŃѸҡľՓ̲ӥիüۡ rü ngŕxgumarüxüۡ ta 22 ya métruarü ngãxüۡ ҡ͑ɗիɥɗɞËӕЙΎիľǣӕիüۡ namaxã i línuchi i mutachinüxüۡ. 14ॸRü ngŕma naa۳xtüpe۳իľՓɗ͑ΎфӥӥËӕËȍɗËՓ̲ üxüۡ rü ngŕma i norü ücuchicaarü ՓӥիɗËӥՓՓфӥ7ֆ̲Ńҡфӕҡ͑ɗիɥɗ ícupoxeguxüۡ namaxã i línuchi i mutachinüxüۡ. Rü 3ҡ͑ɗիɥֆ͑Ύфӥ caxtagü rü naxmaüۡgü. 15ॸRü ngŕma ӥËӕËȍɗËфӥҡΎËӥՓՓфӥ ngŕxgumarüxüۡ ta rü 7ֆ̲Ńҡфӕҡ͑ɗիɥɗ ícupoxeguxüۡ namaxã i línuchi i mutachinüxüۡ. Rü 3ҡҡ͑ɗիɥֆ͑Ύфӥ caxtagü rü naxmaüۡgü. 16ॸRü ngŕma naa۳xtüarü ɥã۳x rü 9 ya métru naguxüۡ i línuchi i mutachinüxüۡ ҡ͑ɗիɥ. Rü ngŕma ɥã۳x rü naxchiru i dauxraacü Փeۡx۳ charaxüۡ, rü naxchiru i dauxracharaxüۡ, rü naxchiru i daucharaxüۡnaxca۳իҡ͑ɗիɥ. Rü ngŕma rü tá mea penaxümatüchara. Rü 4ҡ͑ɗիɥ ya norü caxtagü rü naxmaüۡgü i ngŕma ɥa۳x. 17ॸRü guxüۡma i naa۳xtüarü caxtamaüۡǣӥфӥ¡фΔӡchenaxca۳իҡ͑ɗիɥ. Rü ngŕma norü caxtagüarü Baal Փի%Ëȍҡ͑ǣӕӥիüۡne rü diŕrumünaxca۳իҡ͑ɗիɥ. 18ॸRü ngŕma naa۳xtü rü 45ֆ̲Ńҡфӕҡ͑ɗիɥɗ͑Ύфӥ ma۳x rü 22 ya métruarü ngãxüۡ ҡ͑ɗիɥɗ norü tatachinü. Rü norü poxeguxüۡ rü 2 ya métru rü 25Ëľ͑ҡɞ̲ľҡфӕҡ͑ɗիɥɗ͑Ύфӥ máchane, rü línuchi i mutachinüxüۡnaxca۳իҡ͑ɗիɥ. Rü ngŕma norü caxtagümaüۡǣӥфӥ¡фΔӡchenaxca۳x ҡ͑ɗիɥ. 19ॸRü guxüۡma i chopataarü ngŕmaxüۡǣӥфӥ¡фΔӡchenaxca۳իҡ͑ɗիɥ. Rü ngŕma norü poxeguxüۡtüxüۡ nagu ngagüxüۡ, rü naa۳xtüarü poxeguxüۡtüxüۡ nagu ngagüxüۡ фӥҡҡ¡фΔӡchenaxca۳x

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƈռϘġϘॷ27–30

107 ͑ɗիɥ. 20ॸ¡Rü namu i ngŕma Iraétanüxüۡgü nax oríbuarü chíxüۡ cuxüۡҡՓ nangegüxüۡca۳x nax ngŕmaãcü guxüۡguma yanaigüxüۡca۳x i chopataarü omügü! 21ॸRü nüma ya Aróüۡ фӥ͑͑ľǣӥҡ͑ɗիɥɗ͑ӥի͑ nadaugüxüۡ i ngŕma omügü, nax ngŕmaãcü guxüۡma i chütaxüۡ chope۳իľՓ nanaigüechaxüۡca۳ի͑Փֆֆɗ̲ chopata. Rü ngŕma baú i mugüchíüۡarü tüyepe۳իľՓ̲ҡ͑ɗիɥɗ inanaigüechaxüۡ i ngŕma omügü. Rü ñaa mu rü chanaxՓa۳xe i guxüۡgutáma ngŕma Iraétanüxüۡgü rü nataagü nagu ͑իɥ. Chacherdótegüchiruchiga 1ॸ—¡Rü chorü puracüca۳x nüxüۡ naxuneta ya cuenexŕ ya Aróüۡ rü nanegü ya Nadáx, rü Abiú, rü Ereachá, rü Itamá! Ѡӥ͑ӥ̲ǣӥҡ͑ɗիɥɗ chope۳իľՓĀӕüۡxüۡǣӕŃҡӥՓ nachogügüxüۡ. 2ॸ¡Rü cuenexŕ ya Aróüۡaxüۡ‫ڟ‬ ͑իӥɗՓӥիɗɗ͑իËȍɗфӕɗ ҡիәľËȍɗфӕ̲ի%Փӥիɗǣӕիüۡ! Rü ngŕma ͑իËȍɗфӕՓҡ͑ɗիɥɗĀӕüۡxüۡgü nüxüۡ nacua۳xgüxüۡ nax aixcüma choma chorü puracü i üünexüۡca۳x nüxüۡ chaxunetaxüۡ.

28

3ॸ¡Rü

cuma tümamaxã idexa ya yíxemagü tüxna chanaxãxŕ i cua۳x nax guxüۡraxüۡxüۡ ítixüxüۡgüxüۡ! Rü yíxemagü ҡҡɗիɥֆ͑իӥǣӥիľɗngŕma naxchiru ya Aróüۡ nax ngŕmaãcü choxü‫ۡڟ‬ napuracüxüۡca۳x. …… Ãmaregü i wüxichigü i ngunexüۡgu ixãxüۡ

29

38ॸ—ѠӥՓӥիɗËȍɗǣӥɗ͑ǣӕ͑ľիüۡgu

rü tá cha۳u۳xca۳x cunadai i taxre i Ëф͑ŃфӕËӥǣӥɗՓӥիɗֆҡӕ͑ľËӥ͑ӥիü‫ۡڟ‬ ngŕxmaxüۡ. Rü ngŕma ãmarearü

guchicaxüۡՓҡɞËӕ͑ǣӕ. 39ॸѠӥՓӥիɗҡ ͑ɗիɥɗpa۳xmama quiguxüۡ rü to rü tá yáuanecü cuyagu. 40ॸRü ngŕma nüxíra quiguxüۡ i carnéru rü taxre i quíru i arína i mexechixüۡ i oríbuarü chíxüۡmaxã ‫ۡ ڟ‬xüۡmaxã tá cuyagu. Ѡӥ͑ŃҡӥՓӥիɗֆ aŕü lítru ya bínu nagu cuba. 41ॸRü ngŕmaãcü tátama cunaxü namaxã i ngŕma to i carnéru i yáuanecü quiguxüۡ nax arínamaxã rü oríbuarü chíxüۡmaxã rü bínumaxã cuyaguxüۡ. Rü ngŕmaãcü tá chauãxŕǣӕ͑ֆҡ%ӡիüۡ i ngŕma naema. 42ॸRü ngŕma ãmaregü i cha۳u۳xca۳x piguxüۡ фӥЙľիËӥǣӥՓфӥЙľҡǣӥՓҡ͑իӥľ nax guxüۡgutáma cha۳u۳xca۳x naxügüãxüۡ i chopataarü ɥã۳xarü ngaicamána. Rü ‫ ڟ‬a tá changexma nax choma rü ngŕm cumaxã chidexaxüۡca۳x. 43ॸRü ngŕxma tá ͑ɗիɥɗËȍΎիüۡ iyangaugüxüۡ i ngŕma Iraétanüxüۡgü. Rü ngŕma nachica rü tá ‫ ڟ‬a tá changexma. 44ॸRü naxüüne erü ngŕm yima chopata rü ngŕma naxüۡnaarü guchicaxüۡ rü tá chanaxüünexŕxŕ. Rü ngŕxgumarüxüۡ tá ta i nüma ya Aróüۡ rü nanegü rü tá chanaxüünexŕxŕ nax naxügüaxüۡca۳x i chorü puracü. 45ॸRü ËȍΎ̲фӥҡ͑ҡ͑ӥՓËȍ̲իüۡ i ngŕma Iraétanüxüۡgü, rü norü Tupana tá Ëȍɗիɥ. 46ॸRü ngŕ̲%Ëӥҡ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ nacua۳xgüxüۡ ͑իËȍΎ̲Ëȍɗիɥիüۡ i norü æΎфɗֆҽӕЙ͑ǣƄнӕɞҡӕ͑ľՓ͑ի íchanguxüۡxeۡexۡ üۡ ͑ի͑ҡ͑ӥՓ chamaxüۡxüۡca۳x. ѠӥËȍΎ̲͑ɗիɥɗ͑Ύфӥ Cori ya Tupana. Pumárate۳xearü guchicaxüۡchiga

ngŕxgumarüxüۡ ta naxü i pumárate۳xearü guchicaxüۡ ͑ՓɗËchianaxca۳իɗ̲ӥфЙľՓ! 2ॸRü norü ma۳x rü norü tatachinü rü tá

30

1ॸ—¡Rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƈռϘġϘॷ30ٍॷ31 ͑Փӥիɗǣӕ̲фľ, rü 45Ëľ͑ҡɞ̲ľҡфӕҡ͑ɗիɥ. Rü norü máchane rü 90 centímetru tá ͑ɗիɥ. Rü ngŕma nacüՓape۳xegü i ngŕma pumárate۳իľфӥǣӕËȍɗËфӥ͑Փҡҡ̲ cunaxüxüchigü. 3ॸѠӥ͑ŃҡӥՓ̲фӥ ngŕ̲͑Ύфӥ%ǣӥ̲ӥËӥɗ͑ËӥՓՓфӥ ngŕma norü ãgümücüpe۳իľՓфӥ úirumaxã tá cunatü. Rü úirumaxã tá ícunaxüáegupechinü —ñanagürü ga Tupana. …… ´Ëȍɞֆ¡фΔӡchenaxca۳xchiga 17ॸRü

yexguma ga nüma ga Cori ya Tupana rü nayadaxŕxŕ ga Moichémaxã nax yadexaxüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: 18ॸ—‫ؽ‬Ѡӥ͑իӥֆՓӥիɗֆ¡Ëȍɞֆ ya۳u۳xme۳xüۡpáüۡ ɗ¡фΔӡchenaxca۳x! Rü ngŕma norü üchicaxüۡ rü narüxüۡ ¡фΔӡchenaxca۳իҡ͑ɗիɥ. Rü yima chopata rü ngŕma naxüۡnaarü guchicaxüۡarü ngãxüۡmachate۳իľǣӕҡËӕ͑իӦֆֆɗ̲ bachía. Rü dexámaxã tá cunaxüãcu. 19ॸRü nüma ya Aróüۡ rü nanegü rü ngŕm ‫ ڟ‬a ҡ͑ɗիɥɗĀľիҡ͑ֆӕիǣӥիüۡ nax ngŕ̲Փnaya۳u۳xcutügüxüۡca۳x rü naya۳u۳xme۳xgüxüۡca۳x. 20ॸRü ngŕxguma chopatagu nachocu۳xgu, rü ngŕxguma cha۳u۳xca۳x ínaguãxgu i ãmaregü rü tá nügü naya۳u۳xcutügü rü nügü naya۳u۳xme۳xgü nax tama nayuexüۡca۳x —ñanagürü. …… Tupanapataarü meruüۡarü üruüۡgü

31

1ॸRü

nüma ga Cori ya Tupana rü Moichémaxã nidexa rü ñanagürü nüxüۡ: 2ॸ—Dücax, rü ֤ӕĀҡҡ͑ӥՓфӥËȍ͑ֆիӕֆ ´ľËȍфŃֆԊфɗ͑͑ľֆԊфӕҡիɗիɥËӥ.

108 3-5ॸRü

marü nüxna chanaxã i Chauãxŕ i Üünexüۡ, rü nüxna chanaxã i cua۳x nax paxama nüxüۡ nacuáxüۡca۳x i ta۳xacüarü ü, rü nüxüۡ‫ ڟ‬natauxchaxüۡca۳x nax guxüۡraxüۡxüۡ i meruüۡgü naxüxüۡ ɗәɗфӕՓ, rü diŕфӕ̲ӥՓ, фӥ¡фΔӡËȍľՓ, фӥ͑ɗՓ. Rü nüxna chanaxã i cua۳x nax nüxüۡ nacuáxüۡca۳x nax nuta ya nga۳xãŕruxüۡ nangoraxŕŕãxüۡca۳x rü ËȍËȍľфĀΔҡľǣӥËȍɗфӕՓ͖͑իËӕ%իüۡ rü guxüۡma i meruüۡgü naxüxüۡca۳x. 6ॸRü ngŕxgumarüxüۡ ta nüxüۡ chaxuneta ya Becharéarü ngüۡxeۡerۡ uxüۡ ya Aoriáx ya Ichamá nane, ya Dáüۡtanüxüۡ ɗիɥËӥ. Rü guxüۡma i ngŕma yatügü i nüxüۡ icua۳xüchigüxüۡ rü yexeraãcü cua۳x nüxna chaxã nax naxügüaxüۡca۳x i guxüۡma i ngŕma cuxüۡ chamuxüۡ nax cunaxüxüۡ. …… Ngüۡchigaarü ngunexüۡchiga 12ॸRü

yexguma ga nüma ga Cori ya Tupana rü nayadaxŕxŕ ga Moichémaxã nax yadexaxüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: 13ॸ—¡Rü namaxã nüxüۡ ixu i ngŕma Iraétanüxüۡgü rü ñacurügü tá nüxüۡ! “Rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ǣӕЙľфӥ͑ǣüۡgü i ngŕma ngunexüۡ i cha۳u۳xca۳x ípexüxüchixüۡ. Erü ngŕ̲͑ɗիɥɗǣӕիüۡgutáma tórü cua۳xruxüۡ i yigümaxã ixüxüۡ nax ngŕmaãcü guxüۡma nüxüۡ nacuáxüۡca۳x nax choma pexüۡ chadexüۡ. 14ॸRü ngŕma ngüۡchigaarü ngunexüۡ rü nachu۳xu nax nagu pepuracüexüۡ, rü ngeۡmaca۳x penaxՓa۳xe i mea penaxaure. Rü yíxema tama naxaurexe i ngŕma ngunexüۡ rü tá tayu. Rü yíxema ngüۡchigaarü ngunexüۡgu ЙӕфËӥիľфӥ̲͑ľ͑ɗիɥ͑ΎիҡËӥ̲ Йľҡ͑ӥՓҡӥիüۡ ipeyarüxoxŕxŕ. 15ॸRü marü name i 6 i ngunexüۡ pepuracüe,

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƈռϘġϘॷ31ٍॷ32

109 natürü ngŕma norü 7 i ngunexüۡgu rü nagu tá iperüngüۡgü rü cha۳u۳xca۳x tá ípenaxüxüchi. Rü texé ngŕma ngunexüۡgu puracüxe rü tá tayu. 16ॸRü ngeۡmaca۳x i pema i Iraétanüxüۡgü rü penaxՓa۳xe nax penaxaurexüۡ i ngŕma ngüۡchigaarü ngunexüۡ erü ngŕ̲͑ɗիɥɗ chorü üga i guxüۡgutáma nüxna pecua۳xãchiexüۡ. 17ॸRü ngŕma ngunexüۡ ͑ɗիɥɗǣӕիüۡgutáma tórü cua۳xruxüۡ i yigümaxã ixüxüۡ i pema i Iraétanüxüۡgü rü chomax. Yerü choma ya perü Cori ya Tupana rü 6 ga ngunexüۡgu chayanguxŕxŕ ga nax chanaxüxüۡ ga Āիӡǣӕիüۡ i naane rü ñoma i naane. Rü yema norü 7 ga ngunexüۡgu rü nüxüۡ charüchau ga nax chapuracüxüۡ, rü icharüngüۡٚ—ñanagürü ga Tupana. Nutatachinügü i Tupanaarü mugü nagu ümatüxüۡchiga

yexguma Cori ya Tupana nüxüۡ rüchauxgu ga Moichémaxã nax yadexaxüۡ ga ma۳իЙӦ͑ľǣæȍɗ͑ɞՓ, rü nüxna nanaxã ga taxre ga nutatachinügü ga nümatama ga Tupana naxme۳xmaxã norü mugü nagu naxümatüxüۡ. 18ॸRü

Úirunaxca۳x i wocaxacüchiga

32

1ॸRü

yexguma tama paxa ínaxɥ ۳xgu ga Moiché ga guma ma۳իЙӦ͑ľՓ, rü yema Iraétanüxüۡgü rü Aróüۡca۳ի͑իɥфӥ͖͑ǣӥфӥǣӥ͑ӥիüۡ: —TanaxՓa۳xe i toxüۡ‫ ڟ‬Ëӕ͑իӥɗՓӥիɗɗ naxchicüna۳xã nax namaxã tatupanaãx‫ ڟ‬üۡca۳x erü tama nüxüۡ tacua۳x nax ta۳xacü nüxüۡ ngupetüxüۡ i ngŕma ͅΎɗËȍŃǣƄнӕɞҡӕ͑ľՓҡΎիüۡ ígaxüۡxüۡ —ñanagürügü. 2ॸRü nüma ga Aróüۡ

nanangãxüۡ rü ñanagürü: —¡ƚcü pexma۳xgüna rü pexacügüna penade i ngŕma naxmachinügü i úirunaxca۳x, rü nua chauxüۡҡՓЙľ͑͑! 3ॸRü guxüۡma ga yema ngexüۡgü rü ínanachoxüۡ ga naxmachinügü ga úirunaxca۳x rü AróüۡxüۡҡՓ͑͑͑. 4ॸRü nüma ga Aróüۡ rü nananutaque۳xe rü nanadexŕxŕ ga yema naxmachinügü ga úirunaxca۳x. Rü ֆľ̲ՓЙӕфӕ̲ә̲ի%͑͑իӥիӥËȍɗǣ ՓӥիɗǣՓΎËիËӥËȍɗËӥna۳xã. Rü guxüۡma ga duüۡxüۡgü rü tagaãcü ñanagürügü: —Pa Iraétanüxüۡgüx, rü Ā͑ɗիɥֆËӕфӥҡӕЙ͑ǣƄнӕɞҡӕ͑ľՓ cuxüۡ ínguxuchixŕŕcü —ñanagürügü. 5ॸRü yexguma yemaxüۡ nada۳u۳xgu ga Aróüۡ, фӥ͑͑իӥǣՓӥիɗǣ͑իüۡnaarü guchicaxüۡ naxüۡtagu ga yema ՓΎËիËӥËȍɗËӥna۳xã. Rü ñu۳իӡËȍɗ tagaãcü ñanagürü: —Moxüۡ tá Cori ya Tupanaégagu tataãxŕgü —ñanagürü. 6ॸRü moxüۡãcü ga pa۳xmama rü ínarüdagü rü Tupanaca۳x nanadai rü ínanagu ga carnérugü nax yemaacü Tupanape۳իľՓ nügü yamexŕŕgüxüۡca۳x. Ѡӥֆľ̲Փľ͑ ga duüۡxüۡgü rü ínarütogü nax nachibüexüۡca۳x rü naxaxegüxüۡca۳x, rü ñu۳իӡËȍɗɗ͑Ëȍɗǣӥǣ͑ի nataãxŕgüxüۡca۳x. 7ॸRü yexguma ga Cori ya Tupana rü Moichéxüۡ ñanagürü: —¡ƚcü, ɞфӥիɥфӥ͑ҡľǣӕ! Erü ngŕma curü duüۡxüۡǣӥǣƄнӕɞҡӕ͑ľՓ ícunguxüۡxeۡexۡ üۡ rü marü chixexüۡgu nügü nayi ۳xeۡxeۡ. 8ॸRü paxama nüxüۡ inarüngümae ga yema namaxã nüxüۡ chixuxüۡ ͑ի͑ǣӕ͑իɥիüۡca۳x. Rü nügüca۳ի͑͑իӥǣӥɗՓӥիɗɗ ՓΎËիËӥËȍɗËӥna۳xã i úiru i dexexüۡՓ, rü ñu۳xma rü nüxüۡ ínicua۳xüxüۡgü rü naxca۳x nanadai rü ínanagu i naxüۡnagü,

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƈռϘġϘॷ32 rü nügümaxã ñanagürügü: “Pa Iraétanüxüۡgüx, Ā͑ɗիɥֆËӕфӥҡӕЙ͑ ֆƄнӕɞҡӕ͑ľՓËӕիüۡ ínguxuchixŕŕËӥٚ, ñanagürügü —ñanagürü ga Tupana. 9ॸRü ñanagürü ta ga Cori ya Tupana Moichéxüۡ: —Rü meama chanangugü i ñaa duüۡxüۡgü rü nüxüۡ chicua۳xãchi nax ҡ̲ɗ͑իɥ͑ӥľËȍüۡxüۡ. 10ॸRü ñu۳xma rü tama chanaxՓa۳xe i choxna cuchogü erü ЙΎф%ËӥËȍ͑ӕիӡËȍɗ̲͑ի%ɗngŕma duüۡxüۡgü rü noxtacüma tá ichayanaxoxŕxŕ. ͮҡӥфӥËӕՓҡ chanango۳xeۡxeۡ ɗՓӥիɗɗ͑Ëȍɗիüۡane i poraxüۡ —ñanagürü. 11ॸNatürü nüma ga Moiché rü ñaa dexamaxã Cori ya Tupanaxüۡ narüngüxmüxŕŕchaüۡ: —Pa Corix ¿tü۳xcüüۡ poraãcü namaxã cunu i ngŕma curü duüۡxüۡgü ga cumatama curü poramaxã ícunguxüۡxeۡexۡ üۡ ga Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓ? 12ॸ¿Rü ñuxãã‫ ڟ‬cü icunaxüchicaxüۡ i ngŕma Equítuanecüã۳xgü nax chixri cuchiga yadexagüxüۡca۳x rü ñagüxüۡ: “Rü Tupana фӥƄнӕɞҡӕ͑ľՓɞ͑͑͑ǣӕիüۡxeۡxeۡ i Iraétanüxüۡgü nax ma۳իЙӦ͑ľ͑ľǣӕ nadaiaxüۡca۳x rü iyanaxoxŕŕãxüۡca۳x i ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓٚ, ñanagürügü tá? ¡Rü ngeۡmaca۳x taxӢ i cunuxüۡ, rü nagu Ëӕфӥիɥ͑ӥիüۡ i norü chixexüۡ i ngŕma curü duüۡxüۡgü! 13ॸ¡Rü nüxna nacua۳xãchi ya yimá curü duüۡ ya Abraáüۡ, rü Ichaá, rü Iraé ga Acóbugu ãégacü! Rü ǣӕ̲ǣӥ̲ի%͑ɗիɥǣËӕǣӥŃǣǣӕҡ̲ cunaxueguxüۡ nax nüxüۡ curüngüۡxeۡexۡ üۡ rü ñacuxüۡ: “Rü tá nüxüۡ charüngüۡxeۡxeۡ i Ëӕҡǣӥфӥҡ̲͑ӕիӡËȍɗŕxtagürüxüۡ, rü guxüۡma i ñaa naane i pemaxã chaxueguxüۡ фӥҡЙľիфӥ͑ɗիɥɗ guxüۡǣӕҡ̲ٚ, ñacuxüۡ —ñanagürü ga Moiché. 14ॸRü nüma ga Cori ya Tupana

110 фӥɞ͑ֆËȍի%Ëȍɗ͑Փǣֆľ̲ЙΎիËӕ ga norü duüۡxüۡgümaxã naxüxchaüۡxüۡ. 15ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣͅΎɗËȍŃфӥǣӕ̲ ma۳իЙӦ͑ľՓɞ͑фӥիɥ̲͑ի%ǣֆľ̲ taxre ga nutatachinü ga norü guxüۡҡËȍɗ͑ӥՓ%̲ҡӥիüۡ namaxã ga Tupanaarü mugü. 16ॸRü nümatama ga ҽӕЙ͑͑ɗիɥǣ͑իӥ%իüۡ ga yema taxre ga nutatachinü, rü naxümatüãxüۡ namaxã ga yema norü mugü. 17ॸRü guma Yochué ga Moichémücü ga namaxã ma۳իЙӦ͑ľǣӕ͑իɥ͑ǣӥËӥ, rü yexguma duüۡxüۡgüxüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕǣ͑ի íyaxáixchaüۡ, rü Moichéxüۡ ñanagürü: —Nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥɗĀӕüۡxüۡgü ícuxcuxüۡ rü ñoma nügü nada۳i ۳xüۡrüxüۡ ɗիɥǣӥիüۡ i ngŕma ínapegüxüۡՓ—ñanagürü. 18ॸNatürü nüma ga Moiché rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Ngŕ̲Փɗֆľǣӥɗ͑ǣӕ ͑Փɗֆľǣӥիüۡ, rü tama ngŕma nax naporamaegüxüۡca۳ի͑ɗիɥ, rü tama ngŕma nax naturamaegüxüۡфӥՓɗֆľ͑ɗիɥ. ͮҡӥфӥҡΎ̲фľɗՓɗֆľ͑ɗիɥɗngŕma nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥիüۡ —ñanagürü. 19ॸRü yexguma nüma ga Moiché yema ínapegüxüۡՓ͑͑ǣӕիǣӕ, rü nüxüۡ nadau ǣֆľ̲ՓΎËիËӥËȍɗËӥna۳xã, rü nüxüۡ nadau ga nax ínapetaegüxüۡ rü íyaxüãchitanüxüۡ ga duüۡxüۡgü. Rü yemaca۳ի͑͑ӕիӡËȍɗǣͅΎɗËȍŃфӥ͑Ύфӥ numaxã inayachi ۳x ga yema taxre ga nutatachinü ga Tupanaarü mugü nagu ümatüxüۡ. Rü ma۳իЙӦ͑ľЙľËȍɗ͑ӥǣӕ ͑ՓΎΎ͑ľҡӥËȍɗ̲фľ. 20ॸRü ñu۳իӡËȍɗ͑ӥ̲ ga Moiché rü nanayaxu ga yema ՓΎËիËӥËȍɗËӥna۳ի%фӥӥիӥիľҡӥՓ nayata۳xcuchi. Ѡӥֆľ̲Փľ͑ǣ̲фӥ yaga۳u۳իǣӕфӥ͑͑Փիɗфӥ͖u۳xmata naxãte۳xemare. Rü yema nate۳xe rü ĀľիՓ͑͑ǣӥľфӥ͖u۳իӡËȍɗֆľ̲

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƈռϘġϘॷ32

111 Iraétanüxüۡgüxüۡ ̲͑ӕ͑իֆľ̲ĀľիՓ naxaxegüxüۡca۳x. 21ॸRü Aróüۡxüۡ ñanagürü: —¿Ta۳xacü cumaxã naxü i ñaa duüۡxüۡgü rü ngeۡmaca۳x i ñaa taxüۡ i chixexüۡgu cunayi ۳xeۡexۡ üۡ? —ñanagürü nüxüۡ. 22ॸRü nüma ga Aróüۡ rü Moichéxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —Pa Chorü Corix ¡taxӢ i chomaxã cunuxüۡ! Cuma rü meama nüxüۡ cucua۳x i ñaa duüۡxüۡgü nax norü me ֆɗիɥիüۡ nax chixexüۡ naxügüxüۡ. 23ॸRü nümagü ga duüۡxüۡgü rü ñanagürügü choxüۡ: “¡ƚËӥՓӥիɗɗ͑իËȍɗËӥna۳xã toxüۡ‫ڟ‬ naxü nax namaxã tatupanaãx‫ ڟ‬üۡca۳x, erü tama nüxüۡ tacua۳x nax ta۳xacü nüxüۡ üpetüxüۡ i ngŕma Moiché ga Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓҡΎիüۡ ígaxüۡxüۡ!ٚ ñanagürügü choxüۡ. 24ॸRü yexguma ga choma rü chanangãxüۡ, rü ñachagürü: “Rü yíxema tüxüۡ‫ ڟ‬nangexmaxe i úiru rü ŕcü ítanaxüxüchi ۳իٚ, ñachagürü. Rü nümagü rü choxna nanaxãgü ga norü úirugü, rü choma rü chayagu. Rü ֆľ̲Փ͑ɗիɥǣɞ͑͑ǣӕիӕËȍɗիüۡ ga ñaa ՓΎËիËӥËȍɗËӥna۳xã —ñanagürü. 25ॸRü nüma ga Moiché nüxüۡ nadau ga yema duüۡxüۡgü ga marü nax nangupetüxüchixüۡ ga naxüۡnearü ngúchaüۡ ga chixexüۡ nax naxügüxüۡ, rü yemaacü norü uanüaxüۡ‫ڟ‬ nanatauxchaxŕxŕ nax nüxüۡ nacugüexüۡ, yerü ga Aróüۡ rü tama aixcüma mea nüxna nadau. 26ॸRü yexguma ga Moiché rü ínapegüxüۡarü ücuchicagu nachi rü ñanagürü: —‫֤ؽ‬ɞիľ̲ҽӕЙ͑Փ̲ ügüxe rü nua chauxüۡҡՓҡիɥ! —ñanagürü. Rü guxüۡma ga Lebítanüxüۡ naxüۡҡՓ͑իɥ. 27ॸRü yexguma ga Moiché rü yema Lebítanüxüۡxüۡ ñanagürü: —Tórü Cori ya Tupana rü ñanagürü pexüۡ: “¡ƚËӥՓӥիɗËȍɗǣӥɗ

pemax rü penayaxu i perü tara, rü ngŕma duüۡxüۡgü i noxrütama ngúchaüۡ i chixexüۡ ügüxüۡxüۡҡՓЙľիɥՓӥիɗËȍɗǣӥ ֆɥՓфӥЙľ͑Āɗɗngŕma duüۡxüۡgü ՓΎΎЙľľ͑ľľǣӥֆɗիɥǣӕфӥe۳xna pemücügü ֆɗիɥǣӕфӥe۳xna perü ngaicamagu pegüxüۡ ֆɗիɥǣӕ!ٚ—ñanagürü. 28ॸRü yema Lebítanüxüۡ rü nayanguxŕŕgü ga yema Moiché namaxã nüxüۡ ixuxüۡ, rü yema ngunexüۡgu rü nayue ga 3,000 ga yatügü. 29ॸRü yexguma ga Moiché rü ñanagürü: —Ñu۳ի̲Փիɗ͑ɗիɥɗɗիËӥ̲ ҽӕЙ͑ǣЙľիɥ͑ӥľիüۡ, erü penaxü nax penada۳i ۳xüۡ ɗՓΎΎЙľ͑ľǣӥфӥЙľľ͑ľľǣӥ. Rü ñu۳xma i nüma ya Tupana rü mexüۡ tá pemaxã naxuegu —ñanagürü. 30ॸRü moxüۡãcü ga Moiché rü duüۡxüۡgüxüۡ ñanagürü: —Pema rü poraãcü chixexüۡ pexügü. Rü ñu۳ի̲фӥҡՓľ͑Āիӡ Ëȍիɥ͑Փֆֆɗ̲ma۳իЙӦ͑ľֆ ҽӕЙ͑͑Փ͑ǣľի̲͑ľ͑ի͑ӥի͑ chayaca۳xüۡca۳x rü marü pexüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ iyanangüma i ngŕma chixexüۡ i pexüxüۡ —ñanagürü. 31ॸRü yemaca۳x ga Moiché фӥՓľ͑Āիӡ͑իɥ͑Փǣǣӕ̲ ma۳իЙӦ͑ľǣҽӕЙ͑͑Փֆľի̲͑ľ. Rü Tupanaxüۡ ñanagürü: —Aixcümaxüۡchi i ngŕma duüۡxüۡgü rü poraãcüxüchi chixexüۡ naxügü erü nügüca۳x nanaxügü i Փӥիɗɗ͑իËȍɗËӥna۳xã i úirunaxca۳x nax namaxã natupanaã۳xgüxüۡca۳x. 32ॸRü ngeۡmaca۳x cuxna chaca rü cuxüۡ ËȍËȍɗիľՓľ͑ի͑ӥիü‫ ۡڟ‬nüxüۡ cuyarüngümaxüۡca۳x i ngŕma norü chixexüۡ. Natürü ngŕxguma tama nüxüۡ‫ڟ‬ nüxüۡ icuyarüngümagux ¡rü noxtacüma ínapí i ngŕ̲ËȍӕŃǣ͑ՓɗËӕфӥ popera i nagu cuxümatüxüۡ! —ñanagürü. 33ॸNatürü nüma ga Cori ya Tupana rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Yíxema tama

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƈռϘġϘॷ32–34 Ëȍӕǣɥ͑ӥիľիɗËҡ̲ҡҡɗիɥֆҡӥիüۡ ɞËȍЙɗŃǣիľ͑Փɗngŕma chorü popera —ñanagürü. …… Cori ya Tupana rü Moichéxüۡ nanawe۳x i norü mexüۡ

33

12ॸRü

nüma ga Moiché rü Cori ya Tupanaxüۡ ñanagürü: —Dücax, cuma choxüۡ cumu nax ñaa duüۡxüۡgümaxã ichacuáxüۡca۳x, natürü tama chomaxã nüxüۡ quixu nax texé tá ËȍΎՓľҡӥիüۡ curümuxüۡ nax chomücü ҡɗիɥիüۡca۳x. Rü ngŕxgumarüxüۡ ta chomaxã nüxüۡ quixu nax choxüۡ‫ڟ‬ cuyaxõxüۡ rü ngeۡmaca۳x chomaxã cutaãxŕ. 13ॸRü ngŕxguma chi aixcüma ֆɗիɥիǣӕիɗngŕma ¡rü choxüۡ nüxüۡ nacua۳xeۡxeۡ i ngŕ̲͑ǣӕËӕфӥիɥ͑ӥիüۡ, nax ngŕmaãcü cuxüۡ‫ ڟ‬chayaxõxüۡca۳x, rü ngŕmaãcü taguma iyanaxoxüۡca۳x nax chomaxã cutaãxŕxüۡ! ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣӕфӥիɥ͑ӥфӥ Ëӕիфӥ͑իֆɗիɥիüۡ i ñaa duüۡxüۡgü! —ñanagürü. 14ॸRü yexguma ga Tupana rü Moichéxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —Choma tátama cuxüۡ chaxümücü, rü tá cuxüۡ charüngüۡxeۡxeۡ —ñanagürü. nüma ga Moiché rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Ngŕxguma cuma tama toxüۡ íquixümücügux, rü ¡taxӢ i toxüۡ ícuchoxüۡxeۡexۡ üۡ i nua! 16ॸErü ngŕxguma cuma tama toxüۡ íquixümücügux ¿rü ñuxãã‫ ڟ‬cü tá nüxüۡ tacua۳x nax cuma rü tomaxã cutaãxŕxüۡ? Natürü ngŕxguma toxüۡ íquixümücügux rü choma rü ñaa curü duüۡxüۡgü rü aixcüma tá nüxüۡ tacua۳x nax cupe۳իľՓҡ̲ngŕma togü i ñoma i naanecüã۳xrüxüۡ ҡɗիɥǣӥիüۡ —ñanagürü. 17ॸRü yexguma ga Cori ya Tupana rü nanangãxüۡ rü ñanagürü:

15ॸNatürü

112 —Ngŕma ñu۳xma nüxüۡ quixuxüۡ rü tá chanaxü, erü cugu chayaxõ rü marü cumaxã chataãxŕ. ѠӥɗիËӥ̲͑ɗիɥɗ ngŕma cumaxã nüxüۡ chixuxüۡ —ñanagürü ga Cori ya Tupana. 18ॸRü yexguma ga Moiché rü Tupanaxüۡ naca۳ax۳ üۡ rü ñanagürü: —Pa Corix, chanaxՓa۳xe i choxüۡ cugü cuՓe۳x nax nüxüۡ chadauxüۡca۳x i ngŕma curü mexüۡ —ñanagürü. 19ॸNatürü nüma ga Cori ya Tupana rü Moichéxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —Ñu۳xma rü tá cuxüۡ chanaՓe۳x nax ñuxãcü chamecümaxüۡchixüۡ rü cupe۳իľՓҡ chaugü chixu. Rü choma rü tá choxüۡ‫ڟ‬ tangechaüۡtümüxüۡgü ya yíxema ՓΎľҡ̲ËȍҡӥmaՓa۳xexe. Rü tá tüxüۡ charüngüۡxeۡxeۡ ֆֆɞիľ̲ՓΎľҡ̲ҡӥիüۡ charüngüۡxeۡecۡ haüۡxe. 20ॸNatürü cumaxã nüxüۡ ËȍɗիӕфӥҡիӕËӥфӥՓҡ̲ ËȍӕËȍɗՓľËӕĀӕ, фӥֆɞիľ̲ËȍӕËȍɗՓľ ĀӕիľфӥҡիӕËӥфӥՓ̲ҡ̲իüۡ —ñanagürü. 21ॸRü ñanagürü ta ga Tupana: —Dücax, nua chauxüۡҡՓ ͑͑ǣľի̲ֆՓӥիɗֆ͑ӕҡ. ¡Rü ŕcü yima nutaétügu nachinagü! 22ॸRü ‫ ڟ‬a chaxüpetü۳xgux, rü ngŕxguma ngŕm yima nutaarü ãxmaxüۡgu tá cuxüۡ chimucuchi. Rü cho۳xme۳xmaxã tá cuxüۡ charütütaxüۡ ñu۳xmatáta changupetü. 23ॸRü ngŕ̲Փľ͑фӥҡËȍɗիӡǣËȍɗ͑ի cha۳u۳xca۳xՓe۳xüۡ cudauxüۡca۳x. Natürü ËȍӕËȍɗՓľфӥҡիӕËӥфӥՓ̲͑ӥիüۡ cudau —ñanagürü. Ngexwaca۳xüۡxüۡ i nutatachinügü i Tupanaarü mugü nagu ümatüxüۡ

34

1ॸRü

nüma ga Cori ya Tupana rü Moichéxüۡ ñanagürü: —¡ƚcü, cumatama naxü i taxre i nutatachinügü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƈռϘġϘॷ34

113 i ngŕma nanoxriraxüۡxüۡtama, nax ngŕmagu chanaxümatüxüۡca۳x i ngŕma chorü mugü ga yema quipuexŕŕxüۡgu chaxümatüxüۡ! 2ॸ¡Rü ngŕxgumarüxüۡ ta cugü namexŕxŕ nax moxüۡ pa۳xmama ĀիӡËӕիɥիüۡca۳ի͑ՓֆĀma۳իЙӦ͑ľ ya Chinaí! ¡Rü ngŕma yexeraãcü ‫ ڟ‬a ínachuchitaeruüۡՓ͑իӡ͑ի͑ǣŕm chope۳իľՓËӕ͑ǣľի̲իüۡca۳x! 3ॸ¡Rü ҡիәľҡ̲ËӕՓľĀիӡҡիɥ! Rü tama chanaxՓa۳xe nax texé nüxna ngaicamaxüۡ ya daa ma۳իЙӦ͑ľ, фӥՓΎΎ carnérugü, фӥՓΎΎՓΎËǣӥфӥҡ̲ chanaxՓa۳xe nax norü ngaicamána maxŕ nangõ۳xgüaxüۡ —ñanagürü ga Tupana. 4ॸRü nüma ga Moiché rü nanaxü ga yema taxre ga nutatachinügü. Rü moxüۡãcü pa۳xmama rü nanade ga yema ҡիфľǣ͑ӕҡҡËȍɗ͑ӥǣӥфӥ̲͑ի%Āիӡ ͑իɥ͑Փǣǣӕ̲ma۳իЙӦ͑ľǣæȍɗ͑ɞ, yema Cori ya Tupana namaxã nüxüۡ ixuxüۡrüxüۡ. 5ॸRü nüma ga Cori ya Tupana фӥՓӥիɗǣËɗի͑ľիüۡǣӕɞ͑фӥիɥфӥ Moichémaxã yéma nayexma, rü naégaxüۡ nixu. 6ॸRü Moichépe۳իľՓ naxüpetü rü tagaãcü ñanagürü: —æȍΎ̲իфӥæΎфɗËȍɗիɥ. Chomax rü æΎфɗËȍɗիɥ. ѠӥËȍΎ̲͑ɗիɥֆҽӕЙ͑ֆ mecümaxüۡchicü, rü ngechaüۡՓa۳xecü, rü ֆի͑ɥ͑ӥՓa۳xecü, rü aixcüma tüxüۡ ngechaüۡcü rü aixcümaxüۡ ɗիӕËӥËȍɗիɥիüۡ i chomax. 7ॸRü choma rü guxüۡguma tüxüۡ changechaüۡ rü tüxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ ichayarüngüma ya tümaarü pecádu rü tümaarü chixexüۡ ya yíxema aixcüma Ëȍӕǣɥ͑ӥľիľ. ͮҡӥфӥҡիӡҡ̲ҡӥիüۡ chaxüpetümare ya yíxema chixexüۡ ügüxe. Rü tá tüxüۡ chapoxcue ñu۳xmata ҡӥ̲͑ľǣӥՓфӥҡӥ̲ҡǣӥՓ͑͑ǣӕ —ñanagürü. 8ॸRü yemaca۳x ga Moiché rü

yexma ñaxtüanegu nanangücuchi rü Tupanaxüۡ nicua۳xüxüۡ. 9ॸRü ñanagürü: —¡Pa Corix, Pa Corix, rü ngŕxguma ɗիËӥ̲ֆɗիɥիǣӕ͑իËȍΎ̲ի% cutaãxŕxüۡ rü ŕcü toxüۡ íixümücü! Rü ɗիËӥ̲͑ɗիɥɗҡիәľǣ̲ ͑իɥ͑ӥľËȍüۡxüۡ i ñaa duüۡxüۡgü. ¡Natürü toxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ nangechaüۡ i torü pecádugü rü chixexüۡgü, rü toxüۡ nade nax curü duüۡxüۡǣӥҡɗիɥǣӥիüۡca۳x! —ñanagürü. …… Moiché rü nanaxümatü ga Tupanaarü mugü 28ॸRü

nüma ga Moiché rü 40 ga ngunexüۡ rü 40 ga chütaxüۡ Corimaxã nayexma ga guma ma۳իЙӦ͑ľՓ. Rü taguma nachibü rü taguma naxaxe. Rü ֆľիǣӕ̲͑ɗիɥǣͅΎɗËȍŃ͑իӥ̲ҡӥիüۡ ga yema 10 ga Tupanaarü mugü nagu ga yema nutatachinügü. 29ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ ga Moiché rü guma ma۳իЙӦ͑ľǣ æȍɗ͑ɞՓɞ͑фӥիɥ̲͑ի%ǣֆľ̲ҡիфľ ga nutatachinügü ga Tupanaarü mugü nagu ümatüxüۡ. Natürü yexguma ɞ͑իɥիǣӕ, rü tama nügü nacua۳x ga nax bexma yaya۳u۳xrachametücüxüxüۡ yema nax Tupanamaxã yadexaxüۡca۳x. 30ॸRü yexguma ga Aróüۡ rü guxüۡma ga Iraétanüxüۡgü nüxüۡ daugügu ga Moiché ga nax yaya۳u۳xrachametücüxüxüۡ, rü namuüۡe, rü tama nüxna nangaicamagüchaüۡ. 31ॸNatürü nüma ga Moiché rü naxca۳x naca. Rü nüma ga Aróüۡ rü guxüۡma ga yema duüۡxüۡgüarü ãeۡx۳ gacügü rü Moichéca۳ի͑իɥ. Rü nüma rü namaxã nidexa. 32ॸѠӥֆľ̲Փľ͑фӥ guxüۡma ga Iraétanüxüۡgü rü Moichéca۳x ͑իɥ. Rü nüma ga Moiché rü namaxã nüxüۡ nixu ga yema mugü ga Cori ya

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƈռϘġϘॷ34–36 Tupana namaxã nüxüۡ ixuxüۡ ga ma۳իЙӦ͑ľǣæȍɗ͑ɞՓ. 33ॸRü yexguma marü nüxüۡ nachauxgu nax duüۡxüۡgümaxã yadexaxüۡ, rü nügü natüchametü. 34ॸRü yexguma Tupanamaxã yadexaxüۡgu ga Moiché rü nügü ínangegüchametü rü yemaacü namaxã nidexa ñu۳ի̲ҡɞ͑իӡիüۡ. Rü ñu۳իӡËȍɗֆľ̲ʊфŃҡ͑ӥիüۡgümaxã nüxüۡ nixu ga yema mugü ga TupanaxüۡҡՓ nayaxuxüۡ. 35ॸRü yexguma yema Iraétanüxüۡgü nüxüۡ daugügu ga nax yaya۳u۳xrachametücüxüxüۡ, rü nüma ga Moiché rü nügü natüchametü. Rü ֆľ̲Ëӥ͑ӥǣӥ͑ɗիɥxŕxŕ ñu۳ի̲ҡՓľ͑ Tupanamaxã yanadexa. …… Ãmaregü i Tupanapataca۳իɗիɥիüۡ

35

4ॸRü

nüma ga Moiché rü guxüۡma ga Iraétanüxüۡgümaxã nüxüۡ nixu rü ñanagürü: —͵͑ɗիɥɗ ngŕma Tupana tüxüۡ muxüۡ nax naxüxüۡca۳x. 5ॸ¡Rü ŕËӥЙľǣӥҡ͑ӥՓ penade i ãmaregü i Cori ya Tupanaca۳x ɗիɥիüۡ! Rü guxãma ya yíxema inaxãgüxe фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗҡӥ̲фӥ͑ǣәËȍüۡmaxã itanaxãgü. ¡Rü nua penana i úiru, rü diŕфӕ̲ӥфӥ¡фΔӡËȍľ, 6ॸrü naxchirugü i Փe۳xracharaãcü yáuxüۡ, rü naxchiru i dauxüۡ i Փe۳xracharaxüۡ, rü naxchiru i dauxcharaxüۡ, rü naxchiru i línuchi i mexechixüۡnaxca۳x, rü cábrata۳xagü, 7ॸrü carnérucha۳xmüxüۡgü i dauxüۡmaxã ichagüxüۡ, rü togü i naxcha۳xmüxüۡ i mexechixüۡ, фӥ̲ӥфЙľՓǣӥɗ acáchianaxca۳x, 8ॸrü chíxüۡ i omüxüۡ‫ڟ‬Փ mexüۡ, rü pumára i chíxüۡéüۡ i chacherdóte chorü puracütanüxüۡeru namaxã rüngógüxüۡ, rü pumárate۳xe i

114 ǣӕՓ̲ľիüۡ, 9ॸrü nutagü ya cornalína naxca۳x, rü naigü ya nutagü ya nga۳xãŕruxüۡ nax chacherdótegüarü ãeۡx۳ gacüarü türemüchiruarü meruxüۡ ֆɗիɥիüۡca۳x! —ñanagürü ga Moiché. …… Duüۡxüۡgüarü ãmaregü rü ínaxüxüchi

36

1ॸRü nüma ga Moiché rü ñanagürü: —Ñu۳xma nax mea yanguxüۡca۳x ya yima Tupanapata rü norü ngŕmaxüۡgü, rü pema i Becharé rü kΎфɗիҡ͑ɗիɥɗngŕma puracümaxã ipecuáxüۡ. Rü guxãma ya texé ya tüxüۡ‫ڟ‬ natauxchaxe nax ta۳xacürü ngŕmaxüۡgüarü üxüۡ cuáxe rü guxãma ya texé ya Tupana ngŕma puracüca۳x cua۳x tüxna ãxŕ, фӥֆɞիľ̲ҡҡɗիɥֆЙľիüۡ rüngüۡxeۡeǣۡ ӥիľɗ͑ΎфӥӥՓ—ñanagürü. 2ॸRü

nüma ga Moiché rü naxca۳x naca ga Becharé rü Aoriáx, rü guxãma ga guxema tüxüۡ‫ ڟ‬natauxchaxe nax ta۳xacürü ngŕmaxüۡgüarü üxüۡ cuáxe. Rü guxãma ga guxema Tupana yema puracüca۳x cua۳x tüxna ãxŕ rü tümaarü ngúchaüۡmaxã tügü tixu. 3ॸRü nümagü ga yema puracütanüxüۡ rü MoichéxüۡҡՓ nanayauxgü ga yema yemaxüۡgü ga Iraétanüxüۡgü ixãgüxüۡ nax naxügüaxüۡca۳x ga guma Tupanapata rü norü yemaxüۡgü. Rü nüma ga Iraétanüxüۡgü rü guxüۡma ga ngunexüۡgu norü ngúchaüۡmaxã yema puracütanüxüۡna nayaxãgüxüۡ ga norü ãmaregü. 4ॸRü nümagü ga yema puracütanüxüۡ ga guma Tupanapata ügüxüۡ rü ínayachaxãchitanü ga nax napuracüexüۡ. 5ॸRü Moichémaxã nüxüۡ nayarüxugüe rü ñanagürügü: —Ngŕma duüۡxüۡgü rü marü nanangupetüxŕŕxüۡchi

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƈռϘġϘॷ36, 39, 40

115 nax toxüۡҡՓ͑͑իüۡ i norü ãmaregü naxca۳x ya yima Tupanapataarü puracü ga Cori ya Tupana nagu unetaxüۡ —ñanagürügü. 6-7ॸRü yexguma ga Moiché rü duüۡxüۡgüxüۡҡՓ̲͑ӕǣ͑ի marü yanguxüۡ ga ãmaregü, rü yemaca۳x marü tama nanaxՓa۳xe nax inaxãgüãxüۡ ga norü ãmaregü ga iyatüxüۡ rü ngexüۡgü naxca۳x ga guma Tupanapata. Rü yemaacü duüۡxüۡgüxüۡ ínayachaxãchitanüxŕxŕ ga Moiché yerü yema ãmaregü rü meama ningu ñu۳xmata ínaxüxüchimare. …… 42ॸRü nüma ga Iraétanüxüۡgü rü nanaxügü ga guxüۡma ga yema Cori ya Tupana Moichéxüۡ muxüۡrüxüۡ. 43ॸRü yexguma Moiché nüxüۡ da۳u۳xgu ga nax meama yanguxŕŕgüãxüۡ ga yema Tupana nüxüۡ ixuxüۡ, rü duüۡxüۡgümaxã mexüۡ naxuegu. ……

39

Moiché nanaxü ga Tupanapata

40

17ॸRü yexguma marü taxre ga ҡӕ͑ľËӥՓyachocu۳xgux ͑Փľ͑ǣƄнӕɞҡӕ͑ľՓ͑ի ínachoxüۡxüۡ, rü guma nüxíraxüۡcü ga tauemacüarü ügügu, фӥֆľիǣӕ̲͑ɗիɥ ga naxügüãxüۡ ga guma Tupanapata. 18ॸѠӥ͑ӥ̲ҡ̲ǣͅΎɗËȍŃ͑ɗիɥǣ naxüãxüۡ ga guma Tupanapata, rü inananuãxüۡ ga natapü۳xmaüۡpara. Rü ֆľ̲Փ͑ɗիɥǣ͑͑ǣӕËӕ%իüۡ ga natapü۳xarü caxtaparagü. Rü ֆľ̲ŃҡӥՓ͑͑͑ӕËӕǣ͑Ύфӥ Փ%իËȍҡիüۡ. Ѡӥֆľ̲Փľ͑͑͑͑ӕËӕ ga guma norü caxtagü ga ngãxüۡՓ ügüne. 19ॸRü ñu۳իӡËȍɗ͑͑ҡӦŃҡӥǣ guma Tupanapata namaxã ga yema

ɗիľЙľՓ̲ӥիüۡ ga naãxüۡ. Rü ֆľ̲Ńҡӥǣӕ͑͑ҡӦǣֆľ̲ ĀӥիŃҡӥՓ̲ӥիüۡ ga naaxüۡ yema Cori ya Tupana namaxã nüxüۡ ixuxüۡãcü. 20-21ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣͅΎɗËȍŃфӥ͑͑Āľ

ga yema taxre ga nutatachinügü ga Tupanaarü mugü nagu ümatüxüۡ rü yema baúgu nayanúcu. Rü ñu۳իӡËȍɗ nanaՓe۳իËӕЙՓľфӕфӥ͑ֆիӦËӕËȍɗǣ naxãt‫ ڟ‬axüۡ rü Tupanapataarü aixepegu ͑ֆիӦ. Rü ñu۳իӡËȍɗ͑ֆҡӥyepe۳xe rü yemamaxã nayadüxü ga yema baú yema Cori ya Tupana namaxã nüxüۡ ixuxüۡãcü. 22ॸѠӥֆľ̲̲ľËȍǣЙӡфӥ nuruxüۡ фӥҽӕЙ͑Йҡǣӕ͑ֆիӦËӕËȍɗ ͑Ύфӥҡӥǣӥ͑ľËӥՓǣӕ̲ǣ͑Ύфӥ ҡӥֆľ̲Ëȍɗ%фӥĀӥիŃҡӥՓ̲. 23ॸRü yema mechaétügu Tupanape۳xegu ̲ľ̲͑ֆ͑ӕ̲ǣЙӡֆľ̲æΎфɗֆ Tupana nüxüۡ ixuxüۡãcüma. 24ॸRü yema omü ga úirunaxca۳x rü ta yema ҽӕЙ͑Йҡǣӕ͑ֆիӦËӕËȍɗ͑Ύфӥ to۳իΎիՓľËӥՓǣӕǣ̲ľËȍфӥ to۳xma۳իҡՓ. 25ॸRü Cori ya Tupanape۳իľՓ͑͑͑ɗǣӥxŕxŕ ga yema omü yema Cori ya Tupana namaxã nüxüۡ ixuxüۡãcü. 26ॸRü yema úirunaxca۳x ga pumárate۳xearü guchicaxüۡ rü ҡӥֆľ̲Ëȍɥ%pe۳իľǣӕ͑͑իӦǣǣӕ̲ ҽӕЙ͑ЙҡՓ. 27ॸѠӥֆľ̲Փ͑ֆǣӕ ga pumárate۳xe ga yixixüۡ yema Cori ya Tupana namaxã nüxüۡ ixuxüۡãcü. 28ॸRü ֆľ̲Փľ͑ǣͅΎɗËȍŃфӥ͑͑ҡӥľ̲ӥǣ guma Tupanapataarü tüxa۳xüۡ. 29ॸRü ñu۳իӡËȍɗֆľ̲͑իüۡnagüarü guchicaxüۡ ǣҽӕЙ͑фӥ%̲фľǣӥ͑Փɞǣӕիüۡ rü guma Tupanapatape۳իľǣӕ̲͑ֆիӦ. Rü yéma Tupanaca۳x ínanagu ga naxüۡnagü rü trígute۳xe ga mexechixüۡ, yema Cori ya Tupana namaxã nüxüۡ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƈռϘġϘॷ40 ixuxüۡãcüma. 30ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣ Moiché rü guma Tupanapata rü ãmaregüarü ngãxüۡmachate۳իľǣӕ͑ֆիӦ ga guma bachía ga yauxme۳xüۡpáxüۡ. Rü dexámaxã nanaxüãcu yauxme۳xüۡruxüۡ.

116 guchicaxüۡ. Rü ñu۳իӡËȍɗ͑ֆիӥËӕËȍɗǣ naa۳xarü türuxüۡ. Ѡӥֆľ̲ǣӕ͑ɗիɥǣ yacuáxüۡ ga yema puracü. Yema caixanexüۡ rü ҽӕЙ͑ЙҡŃҡӥǣӕɞ͑фӥիɥ

31ॸѠӥֆľ̲¡ËȍɞՓ͑ɗիɥǣĀľի

nayauxüۡgüxüۡ ga Moiché rü Aróüۡ rü ͑͑ľǣӥ͑իֆľ̲Փ͑ӥǣӥ yaya۳u۳xme۳xgüxüۡca۳x rü nügü yayauxgücutüxüۡca۳x. 32ॸRü nügü naya۳u۳xme۳xgü rü nügü naya۳u۳xcutügü ga yexguma Tupanapatagu nachoxcu۳xgux rü yexguma ãmaregüarü guchicaxüۡna nangaicamagügu, ֆľфӥֆľ̲Ëӥ͑ɗիɥǣ Cori ya Tupana ga Moichémaxã nüxüۡ yaxuxüۡ. 33ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣͅΎɗËȍŃфӥ ínanapoegu ga yema naa۳xtü ga guma Tupanapata rü yema ãmaregüarü

34ॸRü

yexguma Moiché yanguxŕŕgu ga guma Tupanapata rü yema caixanexüۡ ga noxri Iraétanüxüۡgüpe۳իľǣӕɞիӡËȍɗǣӥիüۡ, rü ǣӕ̲ҽӕЙ͑ЙҡŃҡӥǣӕɞ͑фӥիɥ, rü Tupanaarü ngóonexüۡmaxã nanapá. 35ॸRü nüma ga Moiché rü ҡիӕËӥфӥՓ̲ֆľի̲͑իӥËӕֆľфӥ yema caixanexüۡ rü Tupanapatagu ɞ͑фӥիɥфӥ͑Ύфӥ͑ǣΔΎ͑ľիüۡmaxã nanapá ga guma Tupanapata. ……

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

LEVÍTICO (Lebítanüxüۡarü puracüchiga) Ãmaregüarü guchicaxüۡchiga

1

1ॸRü

nüma ga Cori ya Tupana rü ͑ЙҡՓͅΎɗËȍŃca۳x naca, rü ñanagürü nüxüۡ: 2ॸ—¡ƚcü namaxã nüxüۡ ixu i ngŕma Iraétanüxüۡgü rü ngŕxguma ҡľիŃ%̲фľËȍΎի͑%իǣӕфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ ҡӥ̲фӥҡ̲ՓΎËǣӥՓфӥe۳xna ҡӥ̲фӥҡ̲Ëф͑ŃфӕǣӥՓËȍΎի͑ tanamu! 3ॸRü ngŕma tümaarü ãmare i tümaxüۡ͑ҡ̲ɗիɥիüۡ фӥՓΎËɗֆҡӥիüۡ i ҡիӕՓ̲Ëȍɗիľիüۡ ҡ͑ɗիɥ. Rü ngŕma nax tüxüۡ‫ ڟ‬namaxã chataãxŕxüۡca۳x rü chopataã۳իҡӥՓngŕxmaxüۡ i guchicaxüۡՓҡ͑ɗիɥɗɗҡֆǣӕիüۡ. 4ॸRü ͑ľфӕǣӕҡ͑ɗիɥɗҡիӦ̲Ńիüۡ nax tüxü‫ۡڟ‬ chanayaxuxüۡca۳x i ngŕma tümaarü ãmare, rü tüxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ icharüngümaxüۡca۳x i tümaarü chixexüۡgü. 5ॸRü ngŕ̲ՓΎËɗ yatüxüۡ rü chope۳իľǣӕҡ͑ɗիɥɗ ҡֆՓɗֆľ͑իüۡ. Rü ngŕma Aróüۡ nanegü ɗËȍËȍľфĀΔҡľǣӥҡ͑ɗիɥɗËȍΎի͑ naxuaxüۡgüxüۡ ya yimá nagü. Rü ngŕma chopataarü ɥã۳իҡӥՓngŕxmaxüۡ i guchicaxüۡ rü yimá nagümaxã tá nanama۳xcuétü rü tá ínanama۳xcuegu. 6ॸRü yimá chacherdóte ya cha۳u۳xca۳x yagucü i ngŕma ãmare rü tá

nanacauxcha۳xmüxüۡ i ngŕma naxüۡna rü tá nanachexüۡgü. 7ॸRü ngŕma ËȍËȍľфĀΔҡľǣӥҡ͑ɗիɥɗyanaixŕŕgüxüۡ ya ӥիӥ͑Փɗngŕma guchicaxüۡ. 8ॸRü yima ӥիӥՓҡ͑ɗիɥɗɞ͑ǣӕիüۡ i ngŕma naxüۡnaarü chexüۡgüxüۡ rü naeru rü ngŕma naüۡnütaarü chíxüۡ. 9ॸRü yíxema cha۳u۳xca۳x ínaguxe i ngŕma namachi rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗ̲ľ̲Āľի̲ի% tayayauxgüxüۡ i naüۡnüta rü naparagü. Rü nüma ya chacherdóte rü ngŕma guchicaxüۡՓҡɞ͑͑ǣӕɗǣӕիüۡma nax choma namaxã chataãxŕxüۡca۳x i ngŕma naema i ngŕma ãmare —ñanagürü ga Cori ya Tupana. …… Chixexüۡgüarü ütanüruxüۡ i ãmaregü

6

1ॸRü

nüma ga Cori ya Tupana rü Moichémaxã nidexa rü ñanagürü nüxüۡ: 2ॸ—Ngŕxguma texé chope۳իľՓ chixexüۡ ü۳իǣӕիфӥՓӥիɗɗҡիľՓ tümamücüxüۡ ҡՓΎ̲ӥxeۡexۡ۳ gux, rüe۳xna Փӥիɗɗdiŕru i tümamücü tüxüۡ namaxã nguxüۡxeۡexۡ üۡca۳x tümamücüxüۡ ҡՓΎ̲ӥxeۡexۡ۳ gux, rü chixexüۡ taxü. Rü ngŕxgumarüxüۡ ta ega texé tümamücüxüۡҡՓta۳xacüca۳x tangɥ ۳xgu,

117 Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞ƄՈʑҽʊæϘॷ6

118

rüe۳xna ta۳xacüca۳x tüxüۡ ҡËȍɗիľՓľǣӕ͑ի Ucu۳xeۡ nax ñuxãcü yagugüãxüۡ tüxna tanaxãxüۡca۳x rü ñu۳իӡËȍɗҡ̲ i ngŕma ãmaregü tanatáeguxŕŕgu, rü chixexüۡ taxü. 3ॸRü 8ॸRü nüma ga Cori ya Tupana rü ngŕxgumarüxüۡ ҡľǣҡľիŃՓӥիɗɗ ۡ ۡ to۳xguã۳xarü ngŕmaxü i iyarütaxuxü Moichémaxã nidexa rü ñanagürü itayanga۳u۳xgux rü itayacu۳xgu rü ñu۳իӡËȍɗ nüxüۡ : 9ॸ—¡Aróüۡ maxã rü nanegümaxã nüxüۡ tixuxgu nax tama nüxüۡ nüxüۡ ixu nax ñuxãcü tá yagugüãxüۡ i itayangauxüۡ, rü chixexüۡ taxü. Rü ngŕma naxüۡ nagü i cha۳u۳ xca۳x nadaixüۡ ! ngŕxgumarüxüۡ ta ega natüca۳xma ¡Rü ngŕma naxüۡ nagü i yagugüxüۡ rü tümamücümaxã itaxunetagu natürü guxüۡ ma i ngŕma chütaxüۡ rü ngŕma tama tayanguxŕŕgu i ngŕma nüxüۡ ãmarearü guchicaxüۡ arü ã‫ڟ‬իՓľֆ 4-5 ۡ ۡ tixuxü, rü chixexü taxü. ॸRü ngeۡmaca۳x naicüétügu nananu nax ngŕxma ega texé ngŕmaãcü chixexüۡ ü۳xgux, rü tá yaxaexüۡ ca۳x! 10ॸRü moxüۡ ãcü pa۳xmama ۡ tanaՓoeguxŕxŕ i guxüma i ngŕma rü nüma ya chacherdóte rü tá ‫ۡ ڟ‬, rü ngŕma to۳xguã۳xna naxca۳x tangɥxü nicu۳ xcuchi i naxchiru i línuchinaxca۳x tanapuxüۡ, rü ngŕ̲ՓӥիɗɗҡիľՓ rü natüüۡ chiru i ngŕmarüüۡ ҡ̲ɗիɥիüۡ . tümamücüxüۡ ҡՓΎ̲ӥxŕŕxüۡ, rü ngŕma Rü ngŕ̲Փľ͑фӥngŕma iyarütaxuxüۡ i nüxüۡ itayangauxüۡ, rü guchicaxüۡ Փҡ͑͑ֆիӕɗngŕma ngŕ̲ՓΎ̲ӥxŕŕãcü tayaxuxüۡ. Rü naétü naxüۡ naarü tanimaca, rü ngŕma ‫ ۡ ڟ‬rü tá norü i ngŕma naxca۳x tangɥxü ãmarearü guchicaxüۡ ËӥՓǣӕҡ yorana tanaxã i ngŕma naxca۳x nanagütaque۳xe. 11ॸRü ngŕ̲Փľ͑фӥ ‫ڟ‬ ۡ tangɥxüarü yexera, rü ngŕmaãcü tá ínacuxuchi rü to i naxchirugu tá ñu۳իӡËȍɗchope۳իľՓҡҡ͑ǣɗ nicu۳ x. Rü ngŕ̲%ËӥՓӥիɗɗ͑ËȍɗËɗ tümaxüۡna i tümaarü chixexüۡca۳x choxna mexüۡ ɗɥ͑ľфӥɥիЙľ̲Փҡ͑ֆǣӥ tayamuxüۡ. 6ॸRü ngŕma tümaxüۡna i ya yimá tanimaca. 12ॸRü yima üxü ya cha۳u۳xca۳x timáxüۡ rü tanaxՓa۳իľɗՓӥիɗɗ ngŕma naxüۡ naarü guchicaxüۡ Փ Ëф͑ŃфӕɗҡիӕՓ̲͖͑ӕիфիüۡxüۡ ͑ɗիɥ. naixüۡ ne rü tama name nax yaxoxüۡ . Rü Rü cumax, Pa Moichéx, rü tá cunangugü nüma ya chacherdóte rü nanaxՓa۳xe nax nañuxraxüۡxüۡ i tümaarü chixexüۡ rü ͑ի͑իӥիӦիüۡ ãxüۡ i guxüۡ ma i ۡ ۡ ۡ ngoxi tümaxüna i cuxüҡՓҡǣիü rü pa۳xmama. Rü ngŕxma üxüétügu tá marü tümaarü chixexüۡtanügu name. Rü ͑͑իӦ͑ǣӥɗngŕma naxüۡ na i tá ngŕma naxüۡna rü tümaxüۡ͑ҡ͑ӥՓҡ yaguxüۡ . Rü ngŕxgumarüxüۡ ta rü ‫ ڟ‬a tá nayagu i norü chíxüۡ i ngŕma ͑ɗիɥɗҡ͑ֆիӕիüۡ rü chacherdótexüۡҡՓ ngŕm tanagaxüۡ nax chope۳իľՓҡӥ̲фӥ naxüۡ nagü i duüۡ xüۡ gü choxna ãxüۡ nax chixexüۡca۳x tayaguxüۡ. 7ॸRü ngŕmaãcü ya namaxã icharüngüxmüxüۡ ca۳x. 13ॸRü yimá chacherdóte rü tá choxna nachogü ngŕmaãcü ya yima üxü i ãmarearü nax tüxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ icharüngümaxüۡca۳x i guchicaxüۡ Փ͑ɗիüۡ ne rü tagutáma ۡ tümaarü chixexü. Rü choma rü aixcüma peyaxoxŕxŕ —ñanagürü ga Cori ya tá tüxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ icharüngüma —ñanagürü Tupana. …… ga Cori ya Tupana. Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞ƄՈʑҽʊæϘॷ8, 10

119

Moiché rü duüۡxüۡgüpe۳xewa chíxüۡmaxã Aróüۡxüۡ nabaeru

8

1ॸRü

nüma ga Cori ya Tupana rü Moichémaxã nidexa rü ñanagürü: 2ॸ—¡ƚcü naxca۳x naca ya Aróüۡ rü nanegü! ¡Rü nanutaque۳xe i ngŕma chacherdótegüchiru, rü ngŕma chíxüۡ i baeruruxüۡ, rü ngŕ̲ՓΎËիËӥɗֆҡӥիüۡ i chixexüۡarü ütanüca۳x imáxüۡ, rü ngŕma ҡիфľɗËф͑Ńфӕǣӥфӥֆɗ̲ЙľիËȍɗɗЙӡɗ ngearü pu۳xeۡerۡ uüۡãx‫ ڟ‬üۡ nagu nucü! 3ॸ¡Rü ñu۳իӡËȍɗËȍΎЙҡã۳xtüarü ücuchicagu nangutaque۳xexeۡxeۡ i guxüۡma i duüۡxüۡgü! —ñanagürü ga Tupana. 4ॸRü nüma ga Moiché rü nanaxü ga yema Cori ya Tupana nüxüۡ ixuxüۡ. Rü nümagü ga duüۡxüۡgü rü guma Tupanapataa۳xtüarü ücuchicagu nangutaque۳xegü. 5ॸRü nüma ga Moiché rü ñanagürü duüۡxüۡgüxüۡ: —Ñaa i ñu۳xma tá chaxüxüۡ ͑ɗիɥɗngŕma Tupana choxüۡ muxüۡ nax chanaxüxüۡ —ñanagürü. 6ॸRü nüma ga Moiché rü Aróüۡca۳x rü nanegüca۳x naca rü Tupanape۳իľՓĀľի̲ի%͑ֆֆӕիǣӥ. 7ॸѠӥֆľ̲Փľ͑фӥՓӥիɗǣma۳xpáxüۡ ga naxchirugu Aróüۡxüۡ nicu۳xcuchi rü mea nayachota ga norü goyexüۡ. Rü nayacu۳իËӕËȍɗǣֆľ̲ĀӥիŃҡӥՓӥիüۡ ga naxchiru. Ѡӥֆľ̲ŃҡӥՓnayacu۳xcuchi ǣ͑իËȍɗфӕǣ͑ӕիӡիüۡ ga ngechacüüxüۡ ga línuchinaxca۳x. Rü yema rü meama nayagota norü goyexüۡmaxãtama. 8ॸRü ñu۳իӡËȍɗnayanga۳xcuchi ga yema norü türemüxüۡ. Rü yema norü türemüxüۡarü chocagu nananuxcu ga guma nutagü ga Uríüۡ rü Tumíüۡ. 9ॸRü ñu۳իӡËȍɗ nayanga۳xcuchipate۳xe. Rü yema napate۳իľËҡӥՓ͑ֆիӦËӕËȍɗǣՓӥիɗ ga úiru ga botachinüxüۡ ǣ͑Փ͑ӥիüۡ

nacua۳xgüxüۡ nax chacherdótegüarü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡ, ֆľфӥֆľ̲Ëӥ͑ɗիɥǣ Cori ya Tupana ga Moichéxüۡ namuxüۡ. 10ॸѠӥֆľ̲Փľ͑фӥ͑ӥ̲ǣͅΎɗËȍŃфӥ nanayaxu ga yema chíxüۡ ga baeruruxüۡ rü nanama۳xcuétü ga guma Tupanapata rü norü yemaxüۡgü nax yemaacü Tupanaca۳իɗËҡ̲ֆիɥǣӥիüۡca۳x. 11ॸRü yematama chíxüۡmaxã nanama۳xcu 7 e۳xpü۳xcüna ga yema ãmaregüarü guchicaxüۡ. Rü ñu۳իӡËȍɗֆľ̲Ëȍɞիüۡmaxã nanabaétü ga yema ãmaregüarü guchicaxüۡ, rü guxüۡma ga norü yemaxüۡgü, rü guma bachía ga ya۳u۳xme۳xüۡpáxüۡ. Rü yemaacü Tupanaca۳իɗËҡ̲͑ֆիɥǣӥxŕxŕ. 12ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣͅΎɗËȍŃфӥkфóüۡerugu nanaba ga yema chíxüۡ, rü yemaacü Tupanaarü puracüca۳x nüxüۡ naxuneta. …… Nadáx rü Abiúarü chixexüۡ

Aróüۡ nanegü ga Nadáx фӥk¡ɗәфӥՓӥիɗËȍɗǣӥ͑͑ֆիӕ ga noxrütama ãի‫ ڟ‬ՓľЙáüۡ. Rü ngexcürüücümare ga ãի‫ ڟ‬Փľǣҡ̲ Tupana naxՓa۳xecümaxã nanaxüãcugü. Rü guma ãի‫ ڟ‬ՓľŃҡӥǣӕ͑͑ǣӥǣ͑Ύфӥ pumárate۳xe rü ñu۳իӡËȍɗTupanape۳իľՓ nanangegü nax yemamaxã nüxüۡ yacua۳xüüۡgüxüۡca۳x. Rü yemaacü tama nayanguxŕŕgü ga yema Tupana namaxã nüxüۡ ixuxüۡ. 2ॸRü yemaca۳x TupanaxüۡҡՓ ɞ͑իӡիӡǣӥիӥľ̲ǣɞ͑ǣӕիüۡ. Rü Tupanape۳xegu nayue. 3ॸRü nüma ga Moiché rü Aróüۡxüۡ ñanagürü: —Ñaachiga ͑ɗիɥǣֆľ̲æΎфɗֆҽӕЙ͑͑ӥիüۡ ixuxüۡ ga yexguma ñaxgux: “Rü yíxema choxna ngaicamachaüۡxe rü choma rü tá tüxüۡ chanaՓe۳x nax aixcüma chaxüünexüۡ. Rü

10

1ॸNatürü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞ƄՈʑҽʊæϘॷ10ٍॷ11

120

guxüۡma i Iraétanüxüۡgüpe۳իľՓҡ ichanaՓe۳իɗËȍΎфӥЙΎфٚ, ñaxgu —ñanagürü ga Moiché. Rü nüma ga Aróüۡ rü yéma nangea۳xmare. 4ॸRü ñu۳իӡËȍɗ͑ӥ̲ǣͅΎɗËȍŃфӥnaxca۳x naca ga Michaé rü Echapá ga Aróüۡ nanepü ga Uchié nanegü, rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Yéa ҽӕЙ͑ЙҡՓɞpeyada۳u۳x i ngŕma petanüxüۡgü rü peyato i naxüۡnegü! ¡Rü ɥ͑ľфӥɥիЙľ̲ǣӕpeyata۳xgü! —ñanagürü. 5ॸRü nümagü ga Michaé rü ƄËȍЙфӥֆŃ̲͑իɥ, rü yema naxchirugümaxãtama nananuquegü. Rü yemaacü nayato ga naxüۡnegü rü nayata۳xgü, yema Moiché namaxã nüxüۡ ixuxüۡrüxüۡ.

nüxí Aróüۡmaxã nidexa rü ñanagürü nüxüۡ: —Ngŕxguma cuma rüe۳xna cunegü ngŕxma chopatagu pechocu۳xgux rü tama name ya bínu ya ngúcü rüe۳xna ta۳xacü i to i ngúxüۡ pixaxgü. Rü ñaa pemaxã nüxüۡ chixuxüۡ, rü ngŕ̲͑ɗիɥɗՓӥիɗɗ̲ӕɗ guxüۡǣӕҡ̲͑ǣӕЙľիɥիüۡ i cuma rü cunegü rü cutaagü. 10-11ॸRü penaxՓa۳xe i nüxüۡ pecua۳x i ngŕma aixcüma üünexüۡ rü ngŕma tama üünexüۡ, rü ngŕma aixcüma mexüۡ rü ngŕma tama mexüۡ. Rü ngŕmaãcü tá meama penangúexŕxŕ i duüۡxüۡǣӥ͑ի͑ǣӕ͑իɥիüۡ i guxüۡma i ËȍΎфӥ̲ӕǣӥɗͅΎɗËȍŃՓЙľ̲ի%͑ӥիüۡ chixuxüۡ —ñanagürü ga Tupana. ……

Chacherdótegüarü puracüchiga

Naxüۡnagü i mexüۡ rü naxüۡnagü i tama mexüۡ nax nangΦxüۡ

6ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣͅΎɗËȍŃфӥ

nayaxucu۳xeۡ ga Aróüۡ rü nanegü ga Ereachá rü Itamá rü ñanagürü: —‫ؽ‬ҽիӡҡ̲ЙľǣӥЙľիɗիľфӕǣӥxŕxŕ rü pegüchirugu pegáugüe nax ngŕmaãcü ɗЙľ͑ՓŃիücۡ a۳x i perü ngechaüۡ naxca۳x i ngŕma yuexüۡ! Erü ngŕxguma ngŕmaãcü penaxü۳xgux rü ngürüãchi pema rü tá ta peyue rü guxüۡtáma i duüۡxüۡgümaxã tá nanu ya Tupana. Natürü name nax guxüۡma i ngŕma togü i Iraétanüxüۡgü naxca۳x naxauxexüۡ i ngŕma taxre i norü chixexüۡgagu Cori ya Tupana daixüۡ. 7ॸNatürü i pemax i chacherdótegü nax Йɗիɥǣӥիüۡ ‫ؽ‬фӥҡիӡҡ̲͑ӥի͑ЙɗիɥǣËȍɗֆ yima Tupanapata nax tama peyuexücۡ a۳x! ƄфӥЙľ̲фӥՓΎľҡ̲ҽӕЙ͑фӥ puracüca۳x pexüۡ naxuneta, rü yemaca۳x chíxüۡ i üünexüۡmaxã pexüۡ chibaeru —ñanagürü ga Moiché. Rü yema Moiché namaxã nüxüۡ ixuxüۡãcü nanaxügü. 8-9ॸRü ֆľ̲Փľ͑ǣ͑ӥ̲ǣæΎфɗֆҽӕЙ͑фӥ

11

1ॸRü

nüma ga Cori ya Tupana rü Moichémaxã rü Aróüۡmaxã nidexa rü ñanagürü nüxüۡ: 2-3ॸ—¡Namaxã nüxüۡ pixu i ngŕma Iraétanüxüۡgü rü marü name i nanangõ۳xgü i guxüۡma i naxüۡnagü ɗՓľ͑իфӥɗֆΔի̲ӥՓľ̲ӥǣӥիüۡ rü taxrepatüxüۡ! 4ॸNatürü ngŕma naxüۡnagü i Փľ͑ɗֆΔի̲ӥՓľ̲ӥǣӥիüۡ natürü tama taxrepatüxüۡ ‫ؽ‬фӥҡիӡҡ̲Йľ͑͑ǣõ۳x! Rü ngŕxgumarüxüۡ ta i ngŕma naxüۡnagü i taxrepatüxüۡ ͑ҡӥфӥҡ̲Փľ͑ ɗֆΔի̲ӥՓľ̲ӥǣӥիüۡ ‫ؽ‬фӥҡիӡҡ̲ penangõ۳x! Rü ngeۡmaca۳x i ngŕma caméyu фӥՓΎΎՓľ͑͑ɗֆΔի̲ӥՓľ̲ӥ͑ҡӥфӥ ҡիӡҡ̲Йľ͑͑ǣõ۳x, erü tama nataxrepatü. Rü ngŕ̲фӥՓӥիɗɗ͑իüۡna i tama mexüۡ ͑ɗիɥ͑ի͑͑ǣΦxüۡ. 5ॸRü ngŕxgumarüxüۡ i ngŕma naxüۡna i teyóüۡ. Rü ngŕ̲фӥՓľ͑͑ɗֆΔի̲ӥՓľ̲ӥ͑ҡӥфӥ tama nataxrepatü rü ngeۡmaca۳x tama naxüۡna i ngõ۳իՓ̲ľիüۡ ͑ɗիɥ. 6ॸRü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞ƄՈʑҽʊæϘॷ11, 16

121 ngŕxgumarüxüۡ i ngŕma naxüۡna i conejo фӥՓľ͑͑ɗֆΔի̲ӥՓľ̲ӥ͑ҡӥфӥҡ̲ nataxrepatü. Rü ngeۡmaca۳իՓӥիɗɗ͑իüۡna i tama mexüۡ ͑ɗիɥ͑ի͑͑ǣΦxüۡ. 7ॸRü ngŕxgumarüxüۡ ɗËӕËȍɗфӥՓΎΎ ͑ҡիфľЙҡӥ͑ҡӥфӥҡ̲Փľ͑ ͑ɗֆΔի̲ӥՓľ̲ӥфӥngeۡmaca۳x tama name nax nangΦxüۡ. 8ॸ‫ؽ‬Ѡӥҡիӡҡ̲Йľ͑͑ǣõ۳x i ngŕma naxüۡnagü i chachu۳xuxüۡ, rü bai nüxüۡ pingΦgümare ega nayu۳xgux! Erü naxüۡna i tama mexüۡ ͑ɗիɥǣӥ͑ի penangΦxüۡ. 9ॸѠӥ͑ҡ͑ӥՓɗngŕma ËȍΎի͑ɗǣӥɗĀľիՓmaxŕxüۡ ɗ̲фՓ rüe۳ի͑͑ҡӥǣӥՓфӥҡЙľ͑͑ǣõ۳x i ngŕma ãxpe۳xátüca۳իՓľǣӥիüۡ rü ãchicuxüۡ. 10ॸNatürü ngŕma choxnigü i ngexpe۳xátüca۳իՓľǣӥիüۡ rü ngechicugüxüۡ ‫ؽ‬фӥҡիӡҡ̲Йľ͑͑ǣõ۳իľǣՓΎΎ̲фËӥã۳x ֆɗիɥǣӕ, rüe۳xna natügücüã۳իֆɗիɥǣӕ, rüe۳xna choxni i íxraxüۡ ֆɗիɥǣӕ, rüe۳xna choxni i taxüۡ ֆɗիɥǣӕ, фӥҡիӡҡ̲Йľ͑͑ǣõ۳x! 11ॸ¡Rü ҡիӡҡ̲Йľ͑͑ǣõ۳x i ngŕma choxnigü i ngexpe۳xátüca۳իՓľǣӥիüۡ rü ngechicugüxüۡ erü choxni i tama ngõ۳իՓ̲ľիüۡ ͑ɗիɥǣӥ! Rü ngŕxguma nayu۳իǣӕ‫ؽ‬фӥҡիӡҡ̲ nüxüۡ pingΦǣӥľфӥ͑ի%ӡ%Ëȍɗ! 12ॸRü ngŕmaãcü i guxüۡma i ngŕ̲ĀľիՓ maxŕxüۡ i ngexpe۳xátüca۳իՓľǣӥիüۡ rü ngechicugüxüۡ ‫ؽ‬фӥҡիӡҡ̲Йľ͑͑ǣõ۳x! 13ॸRü ngŕ̲Փľфɗǣӥҡ͑ӥՓ‫ؽ‬фӥҡիӡҡ̲ penangõ۳x i ngŕ̲ɥֆӥфӥĀՓӥ, фӥĀՓӥ i márcüã۳x! —ñanagürü. …… Ngunexüۡ i nagu ínaguxüۡ i ãmaregü i chixexüۡarü ütanüruüۡchiga

16

2ॸRü

Cori ya Tupana rü ñanagürü Moichéxüۡ: —¡Namaxã nüxüۡ ixu ya cuenexŕ ya Aróüۡ rü tama name i ngexüۡrüüxüۡ i

ngunexüۡgumare nixücu nagu i ngŕma nachica i üünexüۡ i tüyemachiüۡca۳իՓľ͑ ngŕxmaxüۡ rü bai nüxna nangaicama i ngŕma baúátaxüۡ nax tama nayuxüۡca۳x! Erü choma rü ngŕma baúátaüۡŃҡӥՓҡ changexma i ngŕma caixanexüۡՓ. 3ॸRü nüma ya Aróüۡ фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗՓӥիɗɗ ՓΎËիËӥɗֆҡӥիüۡmaxã ngŕxma chopataa۳xtügu naxücu nax ngŕxma yamáaxüۡca۳x noxrütama chixexüۡtanü. ‫ ڟ‬a nanaga i Rü ngŕxgumarüxüۡ tá ta ngŕm ՓӥիɗɗËф͑Ńфӕ͑իcha۳u۳xca۳x yaguaxüۡca۳x. 4ॸNatürü naxüۡpa nax ngŕxma naxücuxüۡ фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ naxaiyaxíra rü nagu nicu۳x i naxchiru imáxpaxüۡ i línuchinaxca۳իɗՓΎľҡ̲ ngeۡmaca۳իɗիɥիüۡ, rü ngŕma natüüۡchiru i línuchinaxca۳x. Rü tá nügü nigoye rü nayanga۳xcuchi i napate۳xe i línuchinaxca۳x. Erü ngŕ̲͑ɗիɥɗ ͑իËȍɗфӕǣӥɗՓΎľҡ̲ngŕmaruxüۡ ɗիɥǣӥիüۡ. 5ॸRü ngŕma Iraétanüxüۡǣӥҡ͑ӥՓфӥҡիфľɗ chíbuxacü tá niyaxu, rü ngŕ̲ҡ͑ɗիɥɗ duüۡxüۡgüarü pecáduca۳x choxna namuxüۡ. ‫ ڟ‬a nanaga i Rü ngŕxgumarüxüۡ tá ta ngŕm ‫ ڟ‬a yaguãxüۡca۳x. ՓӥիɗɗËф͑Ńфӕ͑ի͑ǣŕm …… 11-12ॸRü nüma ya Aróüۡ rü tá cha۳ux ۳ ca۳x nayagu i ngŕ̲ՓΎËիËӥɗ͑Ύիфӥҡ̲ chixexüۡarü ütanüruxüۡ nax nüxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ icharüngümaxücۡ a۳x i noxrütama rü napatacüã۳xarü chixexüۡgü. Rü ñu۳իӡËȍɗ nüma ya Aróüۡ rü naxüۡnaarü guchicaxüۡՓ tá nanayaxu ya ãի‫ ڟ‬Փľֆ͑ɗËӥфӥ yimamaxã tá nanaxüãcu i ngŕma pumárate۳xearü guruxüۡpáüۡ. Rü naétü tá nanayaxu i taxreãcume۳xeۡ i pumárate۳xe i yi ۳xichixüۡ. Rü ngŕmamaxã tá tüyemachiücۡ a۳իՓľǣӕ͑իӥËӕ. 13ॸRü ngŕma

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞ƄՈʑҽʊæϘॷ16, 23 pumárate۳xe rü tá chope۳իľՓ͑ֆǣӕ͑ի ngŕma norü caxixüۡ i ngŕma pumára rü ngŕma baúátaüۡétügu nacaixnagüxücۡ a۳x. Rü ngŕ̲%Ëӥҡ͑ɗիɥɗҡիӡҡ̲͑ֆӕիüۡ ya Aróüۡ. 14ॸRü yimá nagü i ngŕma ‫ ڟ‬a nanange rü ՓΎËիËӥфӥҡɞիфËӥ͑ǣŕm naxme۳xmaxã tátama yimá nagümaxã nanamaxcuétü i ngŕma naxãt‫ ڟ‬axüۡ i ngŕma ¡әɗ͑Ύфӥҡӥǣӥ͑ľËӥՓՓ̲. Rü ñu۳իӡËȍɗҡ̲͑͑իËӕŃҡӥɗ7 e۳xpü۳xcüna i ۡ e۳իľՓ̲. 15ॸRü ngŕma naxãt‫ ڟ‬aüp ngŕ̲Փľ͑фӥҡnayama۳x i ngŕma chíbu i duüۡxüۡgüarü chixexüۡҡ͑ӥɗիɥիüۡ. Rü yimá nagü rü tá ngŕma tüyemachiücۡ a۳իՓľ͑ ‫ ڟ‬ɗիľЙľՓфӥֆɗ̲ nanange. Rü ngŕ̲ nagümaxã tá nanamaxcuétü rü nanamaxcupe۳xe i ngŕma baúátaüۡ ngeۡma ՓΎËիËӥǣӥ̲ի%̲͑իËӕ%իüۡrüxüۡ. 16ॸRü ngŕ̲%Ëӥҡ͑ɗիɥɗkфóüۡ ngeۡma nachica i üünexüۡՓiyanaxoxŕŕãxüۡ i ngŕma chixexüۡgü i Iraétanüxüۡgü nagu maxŕxüۡ rü ngŕ̲͑իҡ̲Ëȍӕǣ͑իɥ͑ӥľիüۡ, rü guxüۡma i ngŕma togü i chixexüۡ i naxügüxüۡ. Rü ngŕ̲%Ëӥҡҡ̲͑ɗիɥɗ chope۳իľՓnamexŕŕãxüۡ ya yima chopata i duüۡxüۡgüpataarü ngãxüۡҡ͑ӥՓ ngexmane. …… 20ॸRü ngŕxguma Aróüۡ chope۳իľՓ marü namexŕŕgu i ngŕma nachica i üünexüۡ rü yima chopata rü ngŕma ãmarearü guchicaxüۡ, rü ngŕիǣӕ̲Փľ͑ ҡՓӥիɞľիüۡ namu nax yagaaxüۡca۳x i ngŕma chíbu i maxüۡxüۡ. 21ॸRü ngŕma chíbuerugu nanuxme۳xãcüma tá nüxüۡ nixu i guxüۡma i ngŕma Iraétanüxüۡgüarü chixexüۡgü, rü norü nuxՓa۳xegü, rü norü pecádugü. Rü ngŕmaãcü tá ngŕma Ëȍɞ¡ӕՓҡ͑ֆիӦ%Ëȍɗɗǣӕիüۡma i ngŕma duüۡxüۡgüarü chixexüۡgü. Rü

122 ngŕ̲Փľ͑фӥҡ͑ӥիüۡ ͑իӕ͑ľҡɗՓӥիɗ i duüۡxüۡ nax ínachianexüۡՓֆҡ%իüۡca۳x i ngŕma chíbu. 22ॸRü ngŕxguma ngŕma chianexüۡgu yanataxu۳xgu, rü ngŕma chíbu rü tá nayange i guxüۡma i ‫ ڟ‬a Iraétanüxüۡgüarü chixexüۡgü nax ngŕm ۡ ۡ chianexüՓֆՓΎǣӥիüca۳x. …… 29ॸѠӥ͖ҡ͑ɗիɥɗՓӥիɗɗ̲ӕɗ guxüۡǣӕҡ̲͑ǣӕЙľիɥիüۡ i pemax. Rü ngŕxguma yimá 7 ya tauemacüarü 10 i ngunexüۡՓ͑͑ǣӕիǣӕҡ͑ɗիɥɗ pexaureexüۡ. Rü tá ípeyachaxãchigüxüۡ i ЙľфӥЙӕфËӥՓɗǣӕի%̲ɗЙľ̲իɗ Iraétanüxüۡgü. Rü ngŕxgumarüxüۡ tá ta nanaxügü i ngŕma duüۡxüۡgü i to i nachixüۡanecüã۳xgü i petanügu ãchiüۡgüxüۡ. 30ॸRü ngŕma ngunexüۡgu tá ͑ɗիɥɗЙľիüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ icharüngümaxüۡ i perü chixexüۡgü, rü ngŕ̲%Ëӥҡ͑ɗիɥɗ chope۳իľՓЙľ͑ǣľфӥЙľËĀӕã۳xgüxüۡ. 31ॸRü ngŕ̲ҡ͑ɗիɥɗՓӥիɗɗ̲ӕɗ guxüۡǣӕҡ̲͑ǣӕЙľիɥիüۡ. Rü pema i ngŕma ngunexüۡgu rü tá iperüngüۡgü rü pexauree —ñanagürü ga Cori ya Tupana. …… Ngunexüۡgü ga Tupanaarü cua۳xüxüۡ nagu naxügüxüۡ

23

1ॸRü

nüma ga Cori ya Tupana rü Moichémaxã nidexa rü ñanagürü nüxüۡ:

…… 4ॸ—͵ǣӥҡ͑ɗիɥɗ͑ǣӕ͑ľիüۡgü i cha۳ux۳ ca۳x ípexüxüchixüۡ i guxcüma ya taunecügu. Rü ngŕma ngunexüۡǣӥǣӕҡ͑ɗիɥ i pengutaque۳xegüxüۡ nax choxüۡ picua۳xüüۡgüxücۡ a۳x. 5ॸRü yimá nüxíraxüۡcü ya tauemacüarü 14 arü yáuanecü, rü tá chauégagu penaxüchiga i ngŕma

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞ƄՈʑҽʊæϘॷ23, 27

123 Üpetüchiga. 6ॸRü ngŕmaarü moxüۡãcütama фӥҡËȍӕŃǣǣӕЙľ͑իӥɗЙӡɗ͑ǣľфӥ pu۳xeۡerۡ uüãۡ x‫ ڟ‬üۡ. Rü 7 i ngunexüۡ ҡ͑ɗիɥɗ ipenangΦxüۡ i ngŕ̲Йӡ. 7ॸRü ngŕma nüxíraxüۡxüۡ i ngunexüۡgu rü tá cha۳ux۳ ca۳x pengutaque۳xegü. ¡Rü taxuxüۡtáma i puracü pexüe! 8ॸRü 7 i ngunexüۡ ҡ͑ɗիɥɗcha۳ux۳ ca۳x peyaguxüۡ i perü ãmaregü. Rü ngŕma norü 7 i ngunexüۡgu rü tá cha۳ux۳ ca۳x pengutaque۳xegü. ¡Rü taxuxüۡtáma i puracü pexüe! —ñanagürü ga Tupana. Tupanana nanaxã ga nüxíraxüۡxüۡ ga norü tríguarü o 9ॸѠӥֆľ̲͖իǣӕՓľ͑фӥ͑ӥ̲ǣæΎфɗ

ya Tupana rü Moichéxüۡ ñanagürü: 10ॸ—͵Ύфľҡ͑ɗիɥɗ̲͑ի%͑ӥիüۡ

quixuxüۡ i ngŕma Iraétanüxüۡgü: “Rü ngŕxguma nagu pechocu۳xgux i ngŕma naane i choma tá pexna chaxãxüۡ, rü ngŕxguma peyabuxgügu i ngŕma perü trígu, rü tá perü chacherdótena penaxã i ngŕma nüxíra pebuxuxüۡ i norü o i ngŕma trígu. …… 15-16ॸRü ngŕma ngunexüۡ i nagu ngŕm ‫ ڟ‬a chacherdótexüۡҡՓЙľ͑͑իüۡ i ngŕma nüxíra pebuxuxüۡ i trígu i perü ãmareruxüۡ, rü ngŕma ngüۡchigaarü ngunexüۡՓŃիիüۡ i ngunexüۡՓҡɗЙľ͑իӥǣӥ͑իЙľֆիӕǣӥիüۡ i ngunexüۡgü ñu۳xmata 50 i ngunexüۡՓ nangu. Rü ngŕ̲Փľ͑ҡ͑ɗիɥɗՓľ͑ choxna penaxãxüۡ i perü ãmaregü i perü ҡфɞǣӕҡ͑ӥՓٚ—ñanagürü. …… Tupanaégagu nanaxüchigagü ya naixatünaxca۳x ya düxenügü 33ॸѠӥֆľ̲͖իǣӕՓľ͑фӥ͑ӥ̲ǣ

Cori ya Tupana rü Moichéxüۡ ñanagürü:

nüxüۡ ixu i ngŕma Iraétanüxüۡgü i ñaa ore: “Rü yimá 7 ya tauemacüarü 15 i ngunexüۡǣӕҡ͑ɗիɥɗ penaxüchigaxüۡ nax chauégagu penaxüxüۡ ya perü düxenügü ya naixatünaxca۳x! Rü 7 i ngunexüۡ tá ngŕxma nagu pepegü. …… 41ॸѠӥՓӥիɗËȍɗǣӥֆҡӕ͑ľËӥǣӕфӥ ngŕxguma norü 7ֆҡӕľ̲ËӥՓ nanguxgux, rü tá chauégagu 7 i ngunexüۡ penaxüchiga nax naixatünaxca۳x ya perü düxenügüne pixügüxüۡ. Rü ngŕ̲͑ɗիɥɗՓӥիɗɗ̲ӕɗ guxüۡǣӕҡ̲͑ǣӕЙľիɥիüۡ, rü ЙľիËӥǣӥՓфӥЙľҡǣӥՓфӥҡҡ naxüe. 42ॸRü ngŕma 7 i ngunexüۡgügu rü guxãma i pema i Iraétanüxüۡgü rü naixatünaxca۳իֆЙľфӥĀӥիľ͑ӥǣӥՓҡ pengexmagü. 43ॸRü ngŕ̲%Ëӥҡ͑ɗիɥɗ penegü rü petaagü i nüxüۡ nacua۳xgüxüۡ ǣֆľիǣӕ̲Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓЙľիüۡ íchanguxüۡxeۡexۡ۳ gux, rü naixatünaxca۳x ya ЙľфӥĀӥիľ͑ӥǣӥՓ͑իЙľիüۡ chamaxŕxŕŕxüۡ i pema i Iraétanüxüۡgü. 34ॸ—¡Namaxã

ƄфӥËȍΎ̲͑ɗիɥɗЙľфӥæΎфɗֆҽӕЙ͑ Ëȍɗիɥիüۡٚ—ñanagürü ga Tupana. 44ॸRü ֆľ̲Ëӥ͑ɗիɥǣͅΎɗËȍŃǣ Iraétanüxüۡmaxã nüxüۡ yaxuxüۡ nachiga ga yema ngunexüۡgü ga Tupanaca۳x tá ínaxüxüchigüxüۡ. …… 30ॸ—Rü ngŕxguma 10Փľҡüۡ i penetüarü o pexü‫ ۡڟ‬ngeۡxmagu, ՓΎΎҡфɞǣӕфӥe۳ի͑ՓΎΎta۳xacürü ori ۳x ֆɗիɥ, фӥՓӥիɗфӥҽӕЙ͑фӥ͑ɗիɥ, erü marü nümatama nügüca۳x ínanaxüxüchi —ñanagürü ga Tupana. ……

27

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

NÚMEROS (Iraétanüxüۡarü muxchiga) Nixugü ga Iraétanüxüۡgü ga Chinaíwa

1

1ॸRü

yexguma norü taxre ga ҡӕ͑ľËӥՓ͑͑ǣӕիǣӕ͑ի Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓɞ͑ËȍΎիüۡxüۡ, rü gumáarü ҡիфľǣҡӕľ̲Ëӥǣӕ͑ɗիɥǣҽӕЙ͑ǣ Moichémaxã yadexaxüۡ ga guma ҽӕЙ͑ЙҡՓǣæȍɗ͑ɞфӥ chianexüۡՓ. 2-3ॸRü Moichéxüۡ namu rü ñanagürü: —¡Peyaxugü i guxüۡma i Iraétanüxüۡgü i nügütanüxüۡchigü, rü ՓӥիɗֆɥЙҡËӥã۳xchigü, nüxüۡ pecuáxüۡca۳x i naéga rü norü mu i guxüۡma i ngŕma yatüxüۡgü i 20 ya taunecü nüxü‫ ۡڟ‬ngeۡxmagüxüۡ rüe۳xna yexeraarü taunecüã۳xgüxüۡ rü marü mexüۡ ͑իËȍӕффǣӥֆɗիɥǣӥիüۡ! Rü natanüxüۡҡӥËӕ̲ӥËȍɗǣӥǣӕҡËӕ͑ՓӥŃǣ. Rü Aróüۡ ҡ͑ɗիɥֆËӕիüۡ rüngüۡxeۡecۡ ü ͑Փɗngŕma puracü. 4ॸRü ngŕxgumarüxüۡ ta rü ՓӥիɗҡӥËӕ̲ӥՓËȍɗǣӥфӥҡnaxca۳x peca i ՓӥիɗɗֆҡӥɗՓΎľҡ̲ngŕ̲ҡӥËӕ̲ӥՓ ãeۡի۳ ǣËӥɗիɥիüۡ nax pexüۡ nangüۡxeۡexۡ üۡca۳x. 5ॸѠӥ͖ǣӥ͑ɗիɥɗ͑Ńǣɗngŕma ãeۡx۳ gacügü i tá pexüۡ rüngüۡxeۡegۡ üxüۡ. Rü RubéüۡtanüxüۡՓфӥƄфɗËȍәֆæȍľĀľә ͑͑ľҡ͑ɗիɥ. 6ॸRü ChimeӢtanüxüۡՓфӥ

æȍľфӕ̲ɗŃֆ֤ӕфɗËȍĀɗ͑͑ľҡ͑ɗիɥ. 7ॸRü YudátanüxüۡՓфӥͮËȍóüۡ ya k̲ɗ͑Ā͑͑ľҡ͑ɗիɥ. 8ॸRü IchacátanüxüۡՓфӥͮҡ͑Ńֆæȍӕ ͑͑ľҡ͑ɗիɥ. 9ॸRü ChaburóüۡtanüxüۡՓфӥ Eriá ya Elóüۡ ͑͑ľҡ͑ɗիɥ. 10ॸRü Yúche ‫ڟ‬ ۡՓфӥƄфɗËȍ̲ֆ nane ga Efraɥtanüxü k̲ɗә͑͑ľҡ͑ɗիɥ. Rü Yúche nane ga ManachétanüxüۡՓфӥǾ̲фɗŃֆ ЬľĀËȍә͑͑ľҡ͑ɗիɥ. 11ॸRü BŕyamítanüxüۡՓфӥk¡ɗĀáüۡ ya ǾӕľĀľΔ͑ɗ͑͑ľҡ͑ɗիɥ. 12ॸRü DáüۡtanüxüۡՓфӥkɗֆľËȍŃֆk̲ɗËȍĀɗ ͑͑ľҡ͑ɗիɥ. 13ॸRü AchétanüxüۡՓфӥ Paguié ya Ocráüۡ ͑͑ľҡ͑ɗիɥ. 14ॸRü GáxtanüxüۡՓфӥƄфɗËȍֆѠľӕŃ͑͑ľ ҡ͑ɗիɥ. 15ॸRü NetarítanüxüۡՓфӥkɞфֆ Enáüۡ ͑͑ľҡ͑ɗիɥ—ñanagürü ga Cori ya Tupana. 16ॸѠӥֆľ̲ǣӥ͑ɗիɥǣֆľ̲ norü ãeۡx۳ gacüchigü ga nadexüۡ nax natanüxüۡgümaxã inacua۳xgüxüۡca۳x. …… 20-21ॸRü yexguma marü nügütanüxüۡËȍɗǣӥфӥՓӥիɗֆ ɥЙҡËӥã۳xchigü yaxugüã۳xgu rü ͑ֆՓӦǣӥŃǣǣֆľ̲ֆҡӥիüۡgü ga 20 ga taunecü nüxüۡ‫ ڟ‬yexmagüxüۡ rüe۳xna yexeraarü taunecüã۳xgüxüۡ rü marü

124 Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͮԊͅƄѠϘґॷ1, 9, 11

125 mexüۡ ͑իËȍӕффǣӥֆɗիɥǣӥիüۡ. Rü norü ̲ӕфӥ͖͑ɗիɥ: Rü Rubéüۡ ga Iraé (ga Acóbu) nane ga yacütanüxüۡՓфӥ 46,500 ga yatüxüۡǣӥ͑ɗիɥǣËȍӕффՓ mexüۡ. 22-23ॸRü ChimeӢtanüxüۡՓфӥ 59,300͑ɗիɥ. 24-25ॸRü GáxtanüxüۡՓфӥ 45,650͑ɗիɥ. 26-27ॸRü YudátanüxüۡՓфӥ 74,600͑ɗիɥ. 28-29ॸRü IchacátanüxüۡՓфӥ 54,400͑ɗիɥ. 30-31ॸRü ChaburóüۡtanüxüۡՓ rü 57,400͑ɗիɥ. 32-35ॸRü Yúche ‫ڟ‬ ۡՓфӥ nanegütanüxüۡՓфӥƄƸфɥtanüxü ۡ 40,500͑ɗիɥ. Rü ManachétanüxüՓфӥ 32,200͑ɗիɥ. 36-37ॸRü BŕyamítanüxüۡՓфӥ 35,400͑ɗիɥ. 38-39ॸRü DáüۡtanüxüۡՓфӥ 62,700͑ɗիɥ. 40-41ॸRü AchétanüxüۡՓфӥ 41,500͑ɗիɥ. 42-43ॸRü NetarítanüxüۡՓфӥ 53,400͑ɗիɥ. 44-46ॸRü yexguma Moiché rü Aróüۡ ֆիӕǣӥǣӥǣӕՓӥիɗǣӕ̲͑ի%ǣ yema 12 ga norü ngüۡxeۡerۡ uüۡgü ga ՓӥիɗҡӥËӕ̲ӥфӥ%eۡի۳ ǣËӥËȍɗǣӥɗիɥǣӥիüۡ, rü guxüۡՓ̲фӥ603,550Փ͑ɗիɥǣ nanguxüۡ ga yema yatüxüۡgü ga 20 ga ҡӕ͑ľËӥՓ͑ǣӕǣӥիüۡ фӥËȍӕффՓ imexüۡ. Lebítanüxüۡarü puracüchiga 47ॸNatürü

yexguma yaxugügügu ga ֆľ̲ֆҡӥǣӥǣ̲фӥËȍӕффՓɗ̲ľիüۡ rü yema Lebítanüxüۡgü rü tama nixugü ǣ͑ҡ͑ӥՓ. 48ॸYerü ga Cori ya Tupana rü marü Moichémaxã nüxüۡ nixu rü ñanagürü nüxüۡ: 49ॸ“Ngŕxguma tá cuyaxugügu i Iraétanüxüۡgü ¡rü ҡիӡҡ̲Ëӕֆիӕǣӥɗngŕma Lebítanüxüۡ ɗիɥǣӥիüۡ! 50ॸRü ngŕma Lebítanüxüۡgü rü ËȍΎЙҡՓфӥЙӕфËӥҡ͑ӥիüۡ tá Ëӕֆիɥǣӥxŕxŕ nax nüxna nadaugüxüۡca۳x ya yima chopata rü norü ngŕmaxüۡgü. Rü ngŕxguma ngextá penangegügu ya yima chopata, фӥ͑ӥ̲ǣӥҡ͑ɗիɥɗ

ínangexechigüãxüۡ namaxã i guxüۡma i norü ngŕmaxüۡgü i namaxã cha۳u۳xca۳x napuracüexüۡ. Rü nümagü rü tá chopataxüۡ ɞ͑Йľ̲ľǣӕ%Ëȍɗٚ, ñanagürü ga Cori ya Tupana. …… Caixanexüۡ ga Tupanapataétügu ɞфӥիɥիüۡchiga

9

15ॸRü yexguma yanguxgu ga guma Tupanapata, rü yema ngunexüۡgu фӥՓӥիɗǣËɗի͑ľիüۡ ͑Ńҡӥǣӕɞ͑фӥիɥ. Ѡӥֆӕ͑ľËӥфӥ͑ŃҡӥՓnango۳xoxüۡ ga üxüemarüxüۡ ɗիɥիüۡ, rü nayexmaecha ñu۳xmata yangóonexüۡmare. 16ॸRü guxüۡguma yemaacüãxüۡ ͑ɗիɥ, rü yexguma ngunecü rü caixanexüۡ ͑ɗիɥǣ ͑Ńҡӥǣӕɞфӥիɥիüۡ ga guma Tupanapata, rü chütacü rü ñoma üxüemarüxüۡ ͑ɗիɥǣ ͑ŃҡӥՓngo۳xoxüۡxüۡ. 17ॸRü yexguma ǣӕ̲ҽӕЙ͑ЙҡŃҡӥՓ iyachü۳xüãchixüۡgu ga yema caixanexüۡ, rü nüma ga Iraétanüxüۡǣӥфӥɗ͑իɥ%Ëȍɗիüۡ ǣ͑իɗ͑իɥիüۡ. Rü yema íyachaxãchixüۡՓǣֆľ̲Ëɗի͑ľիüۡ, rü yéma nayachaxãchitanü, rü yexma napegü. 18ॸRü yexguma Cori ya Tupana namaxã nüxüۡ ɗիӕիǣӕǣ͑իɗ͑իɥ%Ëȍɗիüۡ фӥɗ͑իɥ%Ëȍɗ. Rü yexguma namaxã nüxüۡ yaxuxgu ga nax inachoxüۡ rü yexma narücho. Rü yexguma yema caixanexüۡ ҽӕЙ͑ЙҡŃҡӥՓֆľի̲ľËȍǣӕфӥ ҡ̲ɗ͑իɥ. ……

Tupana rü Iraétanüxüۡgümaxã nanaxuegu nax namachi tá nüxna naxãxüۡ

yema Iraétanüxüۡgü rü ñuxre ga Equítuanecüã۳xgümaxã narüxücutanü, rü

11

4ॸRü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͮԊͅƄѠϘґॷ11 yema duüۡxüۡǣӥ͑ɗիɥǣ͑ӥի͑ cua۳xãchiexüۡ ga yema õna ga Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓ͑͑ǣõ۳xgüxüۡ. Rü nüma ga IraétanüxüۡǣӥфӥĀӥիՓֆľ̲ǣ͑իɥ͑ӥľ rü yemaca۳x nidexagü rü ñanagürügü: —Chierü tüxüۡ‫ ڟ‬nangexmagu i namachi nax nangΦxüۡca۳x. 5ॸRü ñuxãcü nüxna tacua۳xãchie ga yema choxni ga chíxüۡ ga ngetanüãcüma ingõ۳xgüxüۡ ga Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓ. Rü ngŕxgumarüxüۡ ta nüxna tacua۳xãchie ga ñuxãcü nangΦxüۡ ga pepínu, фӥ̲ľфӡ, rü chabúragü rü áyu. 6ॸNatürü i ñu۳xma rü taiyamaxã nua tayuechaüۡ, erü nataxuma i to i ta۳xacü i nüxüۡ idauxüۡ rü manáxicatama —ñanagürügü. 7ॸRü yema maná rü nanachicúrichireraxüۡ rü nadexra ñoma ta۳xacü i dexragüxüۡrüxüۡ. 8ॸRü nüma ga duüۡxüۡgü rü nanade ga yema maná ga dauxüۡՓфӥyi ۳xiixüۡ. Rü ñu۳իӡËȍɗ nayacamügü rü nanamuxragü rü ñu۳իӡËȍɗ͑ֆիӥҡËȍɗ͑ӥ. Rü yema maná rü ñoma chíxüۡՓɞ͑ǣӕիüۡrüxüۡ ͑ɗիɥǣ naaca. 9ॸRü chütacü ga yexguma nanguxgu ga cherena ga yema ínapegüxüۡétügu, фӥֆľիǣӕ̲ҡ͑ɗիɥǣ nayixüۡ ga maná. 10ॸRü nüma ga Moiché rü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥǣʊфŃҡ͑ӥիüۡgü ga naã۳իЙҡՓËȍɗǣӥ͑իֆľ̲Υnaca۳x yadexagüxüۡ. Rü nüma ga Cori ya Tupana rü yemaca۳x poraãcü nanu rü yexgumarüxüۡ ta ga Moiché. 11ॸRü nüma ga Moiché rü Tupanaxüۡ ñanagürü: —Choma nax curü duüۡxüۡchire۳իËȍɗիɥիüۡ ¿rü ta۳xacüca۳x tama chomaxã cutaãxŕ rü ngeۡmaca۳x chauxchaama choxüۡ cunangenagüxŕxŕ i ñaa duüۡxüۡgüarü guxchaxüۡgü? 12ॸ¿Eۡ۳xna chauxacügü ͑ɗիɥǣӥфӥngeۡmaca۳x choxüۡ cumuxüۡ nax ñoma õxchanagürüxüۡ chayagagüxüۡ i

126 ͑Փɗngŕ̲͑͑ľǣ͑ӡիËӥ̲ҡΎфӥ o۳xigümaxã nüxüۡ quixuxüۡ? 13ॸ¿Rü ngextá tá namachi choxüۡ ta iyangauxüۡ nax chanachibüexŕŕxüۡca۳x i guxüۡma i ñaa duüۡxüۡgü? Ѡӥӕիľ%Ëӥ̲͑ɗիɥɗËȍΎիüۡ yaca۳ax۳ üۡgüechaxüۡ rü ñagüxüۡ choxüۡ: “¡Rü torü ngõ۳xruxüۡ i namachi toxna ta naxã!͖ٚǣӥիüۡ. 14ॸRü choma rü marü tama choxü‫ ۡڟ‬natauxcha nax chaxica namaxã ichacuáxüۡ i ñaa duüۡxüۡgü. Erü ngŕma puracü rü nata rü ngeۡmaca۳x ҡիӕËӥфӥՓËȍիɗËËȍ͑իӥ. 15ॸRü ngŕxguma tá ngŕmaãcü chomaxã нӕɗիɥիǣӕ‫ؽ‬фӥ͑ΎիҡËӥ̲ËȍΎի͑͑ֆիӕ i ñaa chorü maxüۡ, ega choxüۡ cungechaüۡxgu! Rü ngŕmaãcü tá marü ҡիӡҡ̲ËȍӕիËȍ̲Ëȍֆ͑ǣľ͑ǣӥɗ ñaa duüۡxüۡgüarü guxchaxüۡgü —ñanagürü ga Moiché. 16ॸNatürü nüma ga Cori ya Tupana rü Moichéxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —¡ƚcü nanutaque۳xe i 70 i norü ãeۡx۳ gacügü i Iraétanüxüۡgü i duüۡxüۡǣӥ͑ǣɥ͑ӥľիüۡ, rü ‫ ڟ‬a choxüۡ ËȍΎЙҡՓ͑ǣǣӥ! ¡Rü ngŕm namaxã yarüngu۳xeۡxeۡ! 17ॸRü choma rü tá ‫ ڟ‬a tá cumaxã ngŕի̲ɞËȍфӥիɥ, rü ngŕm chidexa. Rü tá ngŕma ãeۡx۳ gacügüna chanaxã i ngŕma chauãxŕ ɗËӕՓ ngŕxmaxüۡ nax nümagü cuxüۡ nangüۡxeۡegۡ üxüۡca۳x nax namaxã inacua۳xgüxüۡ i ñaa duüۡxüۡgü. Rü ngŕիǣӕ̲фӥ̲фӥҡիӡҡ̲ËӕիɗË namaxã icucua۳x. 18ॸ¡Rü ñu۳իӡËȍɗ̲͑ի% nüxüۡ ixu i duüۡxüۡgü nax nügü yamexŕŕgüxüۡca۳x naxca۳x i moxüۡarü ngunexüۡ, rü ngŕ̲%Ëӥҡ͑ɗիɥɗ̲͑Ëȍɗ tá nangõ۳xgüxüۡ! Erü marü nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥ nax auxeãcüma ñagüxüۡ: “¿Ñuxcü ngexüۡ ֆɗիɥɗ̲͑Ëȍɗфӥҡɗ͑ǣõ۳xgü? Rü ͑фӥ̲ľ̲ľ͑ɗիɥǣƄнӕɞҡӕ͑ľՓ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͮԊͅƄѠϘґॷ11, 13

127 ɗֆľի̲ǣӥǣӕٚ, ñagüxüۡ. Rü marü name rü choma tá namachi nüxna chaxã nax nangõ۳xgüaxüۡca۳x. 19ॸѠӥҡիӡҡ̲ Փӥիɗҡ̲ɗ͑ǣӕ͑ľիüۡ nanangõ۳xgü rü bai i taxre, rü bai i 5, rü bai i 10, rü bai i 20 i ngunexüۡguxicatama tá nanangõ۳xgü. 20ॸѠӥՓӥիɗֆҡӕľ̲ËӥիӥËȍɗҡ͑ɗիɥɗ namachi nangõ۳xgüxüۡ ñu۳xmatáta naemamaxã yangüۡ%ҡ͑ӥËӥիӥիфӥ͑Փ naxoégagü erü choxüۡ naxoe i chomax i æΎфɗֆҽӕЙ͑͑ի͑ҡ͑ӥՓ changexmaxüۡ. Rü naxauxeãcüma rü chope۳իľՓ͖͑ǣӥфӥǣӥ: “¿Rü ta۳xacüca۳x ǣƄнӕɞҡӕ͑ľՓɞɗËȍΎիüۡxüۡ?ٚ ñanagürügü —ñanagürü ga Cori ya Tupana. 21ॸRü yexguma ga Moiché rü Tupanaxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —Rü ngŕma duüۡxüۡǣӥɗËȍΎՓľфӥիɥիüۡ rü 600,000ɗֆҡӥǣӥ͑ɗիɥǣӥ. ¿Rü ñuxãcü nüxüۡ quixuxüۡ фӥՓӥիɗֆҡӕľ̲Ëӥҡ ͑ɗիɥɗ̲͑ËȍɗҡΎիüۡ cungõ۳xeۡexۡ üۡ? 22ॸ¿Rü ngextá nangema i ngŕma muxüۡ i Ëф͑ŃфӕǣӥфӥՓΎËǣӥ͑իngŕma tada۳i ۳xüۡca۳x rü guxaxü‫ۡڟ‬ yangumachixüۡca۳x? ѠӥՓΎΎËȍɗǣӕիüۡma i choxni i taxüۡ i taxtücüã۳x nüxna ixãxgu фӥҡիӡËȍɗ̲͑ӥիüۡ‫ ڟ‬ningu —ñanagürü. 23ॸNatürü

nüma ga Cori ya Tupana rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —¿Cuma nagu Ëӕфӥիɥ͑ӥǣӕɗngŕma chorü pora rü naxíraxüۡ? Rü ñu۳xma tá nüxüۡ cudau nax aixcüma tá yanguxüۡ i ngŕma nüxüۡ chixuxüۡ —ñanagürü. …… 31ॸRü nüma ga Cori ya Tupana rü ínananguxŕxŕ ǣՓӥիɗǣҡËӥǣ ¡ӕ͑ľËӥǣ̲фՓ͑ľ¡ӕľ̲Ëӥ. Rü ǣӕ̲ľ̲ǣӕɞ͑͑ǣӕǣӥǣ̲ӕիӡËȍɗիüۡ ga ngugagü rü yema ínapegüxüۡgu nayi rü namaxã naxãanemare ñu۳ի̲ҡՓӥիɗɗ

ngunexüۡ ɗҡɗիӡǣ͑ի̲͑ի% naxãanemarexüۡ. ѠӥՓӥիɗǣ̲ŃҡфӕՓ nangu ga norü yaxcü ga nügüétügu nax nayi ۳xüۡ. 32ॸRü guxüۡma ga yema ngunexüۡgu, rü guxüۡma ga yema chütaxüۡgu rü moxüۡãcüarü ngunexüۡgu rü nüma ga duüۡxüۡgü rü nanade ga yema ngugagü. Rü guxema rü noxremaexüۡ dexe rü 10 chita tüxü‫ۡڟ‬ nayexma. Rü yema ínayexmagüxüۡãx۳ tügu tayapagü. 33ॸNatürü yexguma yexՓaca۳x nüxüۡ nangõ۳xnetagügu ga namachi ga yema ngugagü, rü nüma ga Cori ya Tupana rü duüۡxüۡgümaxã nanu, rü nanayuexŕxŕ ga muxüۡma. 34ॸRü yemaca۳ի͑ɗիɥǣ Quíbu-atábamaxã naxüégagüãxüۡ, yerü ֆľի̲͑ɗիɥǣnata۳xgüxüۡ ga yema duüۡxüۡǣӥǣΥ͑ǣӕիɗËҡ̲фӥիɥ͑ӥľիüۡ. …… Moiché rü Canaáüۡanewa nanamugü ga 12 ga ngugütaeruüۡgü

13

1ॸRü

nüma ga Cori ya Tupana rü Moichémaxã nidexa rü ñanagürü: 2ॸ—¡ƚcüx, Canaáüۡ͑ľՓ ‫ ڟ‬a namugü i 12 i yatügü nax ngŕm ۡ yangugütaegüxüca۳x, erü ngŕma naane ҡ͑ɗիɥɗЙľի͑Ëȍի%իüۡ i pema i Iraétanüxüۡgü! ‫ؽ‬ѠӥՓӥիɗҡӥËӕ̲ӥՓËȍɗǣӥ rü namuãchi i ngŕma norü ãeۡx۳ gacü ɗիɥիüۡ! —ñanagürü ga Tupana. 3ॸRü nüma ga Moiché rü yema chianexüۡ ga Paráüۡgu ãégaxüۡՓɗ̲͑͑ӕ%Ëȍɗҡ͑ӥǣ yema ãeۡx۳ gacügü yematama Tupana namaxã nüxüۡ ixuxüۡrüxüۡ. Rü guxüۡma ga yema 12 rü natanüxüۡgü ga Iraétanüxüۡgü nüxüۡ ngechaüۡgüxüۡ ͑ɗիɥǣӥ. ……

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͮԊͅƄѠϘґॷ13 17ॸRü

nüma ga Moiché rü nayamugü ga yema yatügü nax Canaáüۡ͑ľՓ ͑իɥիüۡca۳x rü yéma yangugütaegüxüۡca۳x. Rü ñanagürü nüxüۡ —¡Ngŕma chianexüۡ i ͮŃǣӕľǣӕ̲Йľիɥфӥ ínamáxpü۳xanexüۡՓЙľËȍΎЙľҡӥ! 18ॸRü tá penangugü i ngŕma naane, фӥֆɗ̲ɥ͑ľ rü ngoxi naporae i ngŕma duüۡxüۡgü i ngŕxma ãchiüۡgüxüۡ rüe۳xna tama, rü ngoxi namu rüe۳xna tama. 19ॸRü tá Йľ͑͑ǣӕǣӥǣӥֆֆɗ̲͑Ύфӥɥ͑ľфӥ ͑ǣΎիɗĀӥիľ͑ӥǣӥ̲фľֆɗիɥфӥe۳xna mea ínapoxegugü, rü ngŕ̲͑͑ľɗ͑Փ nangexmagüxüۡ rü ngoxi mexüۡ i Փɗիӥ̲ӥֆɗիɥфӥe۳xna tama. 20ॸRü tá Йľ͑͑ǣӕǣӥфӥ͑ǣΎիɗ͑Փի̲ӥ͑ľ rüe۳xna tama. Rü ngŕxgumarüxüۡ ta penangugü rü ngoxi nanaixnecüã‫ڟ‬ rüe۳xna tama. ¡Rü taxӢ ipemuüۡexüۡ! Rü ‫ ڟ‬acüã۳x i nanetüarü o nua tá penge i ngŕm —ñanagürü ga Moiché. Rü yema ͑͑ľՓфӥ̲ľ̲͑ӥիɞфիüۡxüۡ ga norü ә¡фӥΎɗĀӕիǣӕ͑ɗիɥǣֆľիǣӕ̲ Moiché yéma namugügu ga yema ֆҡӥǣӥǣ͑ǣӕǣӥҡľՓֆŃ̲ɥիüۡ. 21ॸRü ֆľ̲ֆҡӥǣӥфӥֆŃ̲͑իɥфӥ nayangugügü ga yema nachixüۡane. Rü ѸәфՓ̲ǣËȍɗ͑ľիüۡ ga Chíüۡ íyexmaxüۡՓɗ͑͑իӥǣӥľǣ͑ի nangugügüãxüۡ ga yema naane rü ñu۳ի̲ҡɥ͑ľǣġľ¡әՓ͑͑ǣӕǣӥǣ ͑ΔфҡľՓ̲ǣɥ͑ľǣk̲իфӥ ngaicamána. 22ॸRü yema chianexüۡ ga ͮŃǣӕľՓ̲͑ËȍΎËӕфӥ͖u۳ի̲ҡɥ͑ľ ga EbróüۡՓ͑͑ǣӕǣӥ. Ѡӥǣӕ̲ɥ͑ľǣӕ ͑ɗիɥǣ͑ի%Ëȍɗüۡgüxüۡ ga Aimáüۡtanüxüۡgü, rü Checháitanüxüۡgü rü Tamáitanüxüۡǣӥǣk͑իҡǣӥɗիɥǣӥիüۡ. Ѡӥǣӕ̲ɥ͑ľǣƄ¡фóüۡ rü marü ͑ӡիËӥ̲͑իӥ. Rü marü 7 ga taunecü

128 nüxíra naxü naxüۡЙǣǣӕ̲ɥ͑ľǣ Choáüۡ ǣƄнӕɞҡӕ͑ľՓֆľի̲͑ľ. 23ॸRü yema ngatexüۡ ǣƄËәՓ͑͑ǣӕǣӥ, rü ֆŃ̲͑ֆĀľǣӥǣՓӥիɗǣ úbamaxüۡchacüxü ga ta۳xya۳xaarü oΦxüۡ. ѠӥՓӥիɗǣ͑ɗՓnayaՓe۳xgü rü yemaacü nügümaxã nayangetaüۡgü. Rü ori ۳x ga ígu rü ori ۳x ga boxra rü ta ningegü. 24ॸRü yema ngatexüۡ rü Ecúgu nanaxüégagü naxca۳x ga yema úbaya۳xa ga yéma yadaegüxüۡ ga yema Iraétanüxüۡgü. 25-26ॸRü 40 ga ngunexüۡ ningegü ga nax nangugüanegüaxüۡ. Rü ֆľ̲Փľ͑фӥnaxca۳ի͑ՓΎľǣӕǣֆľ̲ nachica ga Cáde ga Paráüۡarü chianexüۡՓֆľի̲իüۡ ֆľфӥֆŃ̲͑ɗիɥǣ nayexmagüxüۡ ga Moiché rü Aróüۡ rü guxüۡma ga Iraétanüxüۡgü. Rü nüma ga ֆľ̲͑ǣӕǣӥҡľՓ͑ľɥիüۡ rü nüxüۡ nixugügü ga guxüۡma ga yéma nüxüۡ nadaugüxüۡ. Rü nüxüۡ nanaՓe۳xgü ga yema nanetüarü o ga yema nachixüۡ͑ľՓ͑ľ͑͑ǣľǣӥիüۡ. 27ॸRü Moichémaxã nüxüۡ nixugüe rü ñanagürügü: —ͅфӥ͑Փ͑ľҡիɥɗ ngŕ̲͑͑ľɗ͑ՓҡΎիüۡ cumugüxüۡ. ѠӥɗիËӥ̲͑ɗիɥɗngŕ̲͑͑ľՓфӥ guxüۡՓ̲͑͑ǣľի̲իüۡ i nabüane i mexüۡ rü taguma nataxuxüۡ. Rü ñaagü ‫ ڟ‬a muxüۡ. ͑ɗիɥɗngŕma nanetügü i ngŕm 28ॸNatürü ngŕma duüۡxüۡgü i ngŕxma ãchiüۡgüxüۡ rü nipora, rü yima norü ɥ͑ľǣӥфӥ͑ɗҡфӥɞ͑ЙΎիľǣӕǣӥ. Rü to ga yéma nüxüۡ tadauxüۡ ͑ɗիɥǣǣӕ̲ Anáxtaagü i narüüۡtama imáchanexüۡchixüۡ. 29ॸRü ngŕma ͮŃǣӕľ͑ľՓфӥngŕxma naxãchiüۡgü i ngŕma Amaléxtanüxüۡgü. Rü ngŕma ínamáxpü۳xanexüۡgu rü naxãchiüۡgü i ngŕma Itítatanüxüۡgü rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͮԊͅƄѠϘґॷ13ٍॷ14

129 Yebuchéutanüxüۡgü rü Amaréutanüxüۡgü. Rü márcutügu rü natü i Yudáüۡcutügu ͑ɗիɥɗ͑ի%Ëȍɗüۡgüxüۡ i Canaáüۡanecüã۳xgü —ñanagürügü. 30ॸѠӥֆľիǣӕ̲ǣՓӥիɗ ga yema ngugütaeruxüۡ ga Caréx rü nanachianexŕxŕ ga yema duüۡxüۡgü ga Moichépe۳իľՓֆľի̲ǣӥիüۡ rü ñanagürü: —‫ͮؽ‬ǣɥի%ҡΔիфӥիüۡ ҡֆիɥxŕxŕ i ngŕma naane, erü yixema rü tüxü‫ ۡڟ‬natauxcha nax tóxrüxüۡ ֆիɥxŕŕxüۡ! —ñanagürü. 31ॸNatürü ga yema togü ga namücügü rü nanangãxüۡgü rü ñanagürügü nüxüۡ: —ҽ̲͑ɗիɥɗ̲͑ľիüۡ nax namaxã yigü ida۳i ۳xüۡ i ngŕma duüۡxüۡgü, erü nüma rü tá tüxüۡ narüporamaegü —ñanagürügü. 32ॸRü yexguma ga yema togü ga Caréxmücügü rü nüxüۡ nixugüe nax nachixexüۡ ga yema naane rü ñanagürügü: —Rü ngŕma nachixüۡane i ͑Փ͑ǣӕǣӥҡľՓ͑ľҡիɥիüۡ rü tama mexüۡ ͑ɗիɥ. Rü ngŕma naane ga tayangugüxüۡ rü nachu۳xu rü ngŕmagagu muxüۡma i ngŕma naanegu ãchiüۡgüxüۡ i duüۡxüۡgü rü nayue. Rü ñu۳իӡËȍɗǣӕիüۡma ga yatüxüۡgü ga yéma nüxüۡ tadauxüۡ rü nitaxüchi. 33ॸRü nüxüۡ tadaugü ga Anáxtanüxüۡ ga itaxüchixüۡ rü máchanexüۡchixüۡ. Rü yemaca۳x ga toma ga naxüۡҡՓ͑իҡΎǣӥҡĀӕǣӥիüۡ rü tanamunügüraxüۡmare. Rü nümagü rü ta yemaacütama toxüۡ nadaugü —ñanagürügü. Nüma ga Iraétanüxüۡgü rü tama æΎфɗֆҽӕЙ͑ǣ͑իɥ͑ӥľËȍüۡ

14

1ॸRü

yexguma yema ͑ǣӕǣӥҡľՓ͑ľɥիüۡarü orexüۡ ͑իɥ͑ӥľǣӕǣֆľ̲ʊфŃҡ͑ӥիüۡgü rü aita naxüe, rü yema chütaxüۡ rü axugu ningunexüۡgü. 2ॸRü guxüۡma ga nümagü

rü chixri Moiché rü Aróüۡchigagu nidexagü, rü ñanagürügü: —ͮфӥ̲ľ̲ľËȍɗ͑ɗիɥǣƄнӕɞҡӕ͑ľǣӕ nax iyuexüۡ rüe۳xna nuxã ínachianexüۡgu rü tama ngŕma naane i yangugügüxüۡgu nax iyuexüۡ. 3ॸ¿Rü ta۳իËӥՓֆæΎфɗֆ Tupana i ngŕma nachixüۡ͑ľՓҡӥիüۡ nagagüxüۡ nax ngŕxma daigu iyuexüۡca۳x, rü taxma۳xgü rü taxacügü rü tórü uanügüme۳xeۡgu tayixüۡca۳x? Rü ͑фӥ̲ľ̲ľ͑ɗիɥɗƄнӕɞtuaneca۳x ҡՓΎľǣӕ—ñanagürügü. 4ॸRü yexguma ǣՓӥիɗËȍɗǣӥ͑ӥǣӥ̲ի%͖͑ǣӥфӥǣӥ: —ͮǣɥի%͑ӥիüۡ ҡիӕ͑ľҡɗՓӥիɗɗҡΔфӥ ãeۡx۳ gacü nax tamaxã inacuáxüۡca۳x rü ngŕmamaxã Equítuaneca۳իɗՓΎľǣӕիüۡca۳x —ñanagürügü. 5ॸRü yexguma ga Moiché rü Aróüۡ rü ñaxtüanegu nanangücuchitanü nape۳իľՓǣ guxüۡma ga duüۡxüۡgü. 6ॸRü nüma ga Yochué rü Caréx ga yema naane ngugügüxüۡ rü norü ngechaüۡmaxã nügü narügáutechirugü. 7ॸRü ñanagürügü nüxüۡ ga guxüۡma ga yema Iraétanüxüۡgü: —Ngŕma naane ga ítayadaugüxüۡ rü naane i mexüۡ ͑ɗիɥ. 8ॸRü nüma ya Tupana rü tá tüxüۡ narüngüۡxeۡxeۡ rü tüxüۡ‫ڟ‬ nanatauxchaxŕxŕ nax ngŕma naanegu ichocuxüۡ. Rü tá tüxna nanaxã nax tóxrüxüۡ ֆɗիɥիüۡca۳x. Rü ngŕma nachixüۡ͑ľՓфӥ͖Ύ̲Āľիфӥիüۡ taguma nataxu i õna i mexüۡ. 9ॸNatürü i pemax rü tama name nax Cori ya Tupanamaxã penuexüۡ rü tama name i nüxüۡ pemuüۡe i ngŕma nachixüۡanecüã۳x i duüۡxüۡgü. Ƅфӥ͑ӥ̲ǣӥфӥҡ͖Ύ̲Йӡɗ ngΦxüۡrüxüۡ tá tüxüۡ‫͑ ڟ‬ɗիɥǣӥɗtaxca۳x erü nataxuma i texé nax nüxna dauxüۡ. Natürü i yixema rü tüxü‫ ۡڟ‬nangexma ya Cori ya Tupana ya tüxna daucü. ¡Rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͮԊͅƄѠϘґॷ14 taxӢ i pemuüۡexüۡ! —ñanagürügü. 10ॸRü ՓΎΎֆľ̲իüۡ ͑ի͑իɥ͑ӥľիüۡ ga duüۡxüۡgü rü nanueama rü nutamaxã ɞ̲͑͑ӕիӡËȍɗǣӥËȍüۡ. Natürü ga Cori ya Tupanaarü üüne rü yéma nango۳x ga ǣӕ̲ҽӕЙ͑ЙҡՓnape۳իľՓǣ guxüۡma ga Iraétanüxüۡgü. 11ॸRü yexguma ga nüma ga Cori ya Tupana rü Moichéxüۡ ñanagürü: —¿Ñuxguxüratáta ͑ɗիɥɗËȍΎիü‫ ۡڟ‬ɗ͑իɥ͑ӥľիüۡ i ñaa duüۡxüۡgü? ‫ع‬Ѡӥ͖ӕիǣӕիӥфҡҡ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ naxoexüۡ nax tama choxüۡ‫ ڟ‬yaxõgüaxüۡ фӥՓΎΎ nüxüۡ nax nadaugüxüۡ ga yema mexüۡgü ga chaxüxüۡ? 12ॸRü naxca۳x tá núma Ëȍ̲͑ӕɗՓӥիɗɗĀՓľ͑ľɗ͑Փ nayuexüۡ nax ngŕ̲%Ëӥҡ̲͑Փ nangugüxüۡca۳x i ngŕma naane. Natürü ËӕՓҡ͑ɗիɥɗichanango۳xeۡexۡ üۡ i to i duüۡxüۡgü i ñaa duüۡxüۡgüxüۡ rümumaexüۡ rü rüporamaegüxüۡ —ñanagürü. 13-14ॸNatürü

nüma ga Moiché rü Cori ya Tupanaxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —Natürü ngŕma Equítuanecüã۳xgü rü meama nüxüۡ nacua۳xgü ga curü poramaxã nax ícunguxüۡxeۡexۡ üۡ ga ñaa duüۡxüۡgü. Rü ngŕxguma ngŕma Equítuanecüã۳xgü nüxüۡ cua۳xgügu i ngŕma ñaa duüۡxüۡgümaxã cuxüxchaüۡxüۡ rü tá Canaáüۡanecüã۳xgümaxã nüxüۡ nixugüe, rü nümagü rü tá ta nüxüۡ nacua۳xgü. Rü nümagü i ngŕma Canaáüۡanecüã۳xgü rü marü nüxüۡ

͑իɥ͑ӥľ͑իËӕ̲фӥ͑ҡ͑ӥՓ cungexmaxüۡ i ngŕma Iraétanüxüۡgü, rü cugü naxca۳x cungo۳xeۡexۡ üۡ, rü cuma i guxüۡguma ngŕma caixanexüۡՓ͑ŃҡӥՓ cungexmaxüۡ, rü ngŕma caixanexüۡgu nape۳իľнӕɗիӡիüۡ i ngunecü rü üxüemagu i chütacü. 15ॸNatürü ngŕxguma tá cunadaixgu i ñaa chautanüxüۡgü rü

130 ngŕma torü uanügü i cuxüۡ cuáchigagüxüۡ rü tá ñanagürügü: 16ॸ“Rü nüma ya Cori ya Tupana rü nüxü‫ۡڟ‬ ͑ǣӕիËȍ͑ի͑Փ͑͑ǣӕǣӥxŕŕãxüۡ i ngŕma naane ga namaxã inaxunetaxüۡ, rü ngeۡmaca۳ի͑ɗիɥɗɞ͑Ëȍɗ͑ľիüۡgu tüxüۡ nayuexŕŕãxüۡٚ, ñanagürügü tá. 17ॸRü ngeۡmaca۳ի͑ɗիɥ, Pa Corix, i namexüۡ nax ɗËӕ͑ՓŃիüۡ i curü pora yema tomaxã nüxüۡ quixuxüۡrüüۡtama. 18-19ॸѠӥՓΎΎ nüxüۡ quixu nax tama nüxüۡ cuxüpetümarexüۡ i ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ rü cunapoxcuxüۡ i ngŕma nanegü rü nataagü nagagu i nanatügüarü chixexüۡ, natürü nüxüۡ quixu ta nax tama cunuxՓa۳xexüۡ rü nataxüchixüۡ i curü ngechaüۡ rü toxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ cungechaüۡxüۡ i torü chixexüۡ. Rü ngeۡmaca۳x cuxüۡ chaca۳ax۳ üۡ nax nüxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ curüngümaxüۡ i ñaa duüۡxüۡgüarü chixexüۡ, yerü marü ֆի̲͑͑ի%Ëӕիɥ͑ӥǣֆľիǣӕ̲ Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓɞ͑ËȍΎիüۡgutama ñu۳xmata ͑ӕ͖͑ËȍɗËՓ͑͑ǣӕǣӥ —ñanagürü ga Moiché. Cori ya Tupana rü tama nayanaxoxŕxŕ ga duüۡxüۡǣӥ͑ҡӥфӥҡիӡҡ̲͑Փ͑͑ǣӕǣӥ ga yema naane ga namaxã inaxunetaxüۡ 20ॸRü

nüma ga Cori ya Tupana rü Moichéxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —Marü name. Choma rü tá nüxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ charüngüma i ngŕma duüۡxüۡgüarü chixexüۡ ngeۡma cuma choxna naxca۳x cuca۳ax۳ üۡrüxüۡ. 21-23ॸNatürü ngŕma nax ɗիËӥ̲ֆɗիɥիüۡ nax chamaxüۡxüۡ rü guxüۡ i ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓ͑իËȍ͑ǣľի̲իüۡ, rü ngŕxgumarüxüۡ ҡҡɗիËӥ̲͑ɗիɥ͑ի taxúetáma ya yíxema Iraétanüxüۡgü ga nüxüۡ daugüxe ga yema chorü üüne rü yema mexüۡgü ga chaxüxüۡ ga

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͮԊͅƄѠϘґॷ14, 16

131 Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓфӥ͑ӕɞ͑Ëȍɗ͑ľիüۡՓ, rü ¡ɗҡֆՓӥիɞիľֆֆɞիľ̲duŕxŕgü nüxüۡ daugüxüۡ i ngŕma naane ga tümaarü o۳xigümaxã nüxüۡ chixuxüۡ. Rü bai tá ya ՓӥիɞիľǣËȍΎիüۡ ügümarexe rü choxüۡ Ύľիľфӥҡ̲Ëȍӕǣɥ͑ӥľիľ͑ӥիüۡ tadau i ngŕma naane. Ѡӥ¡ɗҡֆՓӥիɞիľ. 24ॸRü yimá chorü duüۡ ֆæфŃիɗËҡ̲͑ɗիɥֆ mexüۡǣӕфӥիɥ͑ӥËӥфӥɗիËӥ̲Ëȍӕǣ ɥ͑ӥËӥ. Rü ngeۡmaca۳x yimáxüۡxicatátama ͑ɗիɥɗngŕxma chaxücuxŕŕxüۡ ͑Փɗ ngŕma naane ga yangugüxüۡ. Rü ngŕma nataagü rü ngŕxma tá naxãchiüۡgü. …… 27ॸNatürü ngŕma togü i Iraétanüxüۡgü i chixri chauchiga idexagüxüۡ ¿rü ͖ӕիǣӕիӥфҡҡֆի̲͑͑ի%Ëȍիɥ͑ӥիüۡ ͑իËȍӕǣ͑իɥ͑ӥľիüۡca۳x? 28ॸRü ngeۡmaca۳x i ngŕma duüۡxüۡgü i naxca۳x ícagüxüۡ nax nua ínachianexüۡgu nayuexüۡ ¡rü namaxã nüxüۡ ixu rü choma ya Cori ya Tupana rü ngŕma nümatama naxca۳x ínacagüxüۡãcü tá naxca۳x chanaxü! 29ॸRü guxüۡma i ngŕma duüۡxüۡgü i 20 ya ҡӕ͑ľËӥՓ͑ǣӕǣӥիüۡ i chixri chauchiga idexagüxüۡ rü tá nuxã ínachianexüۡgu nayue. 30ॸѠӥ¡ɗҡɗՓӥիɗɗngŕma duüۡxüۡgü nagu nachocux i ngŕma naane i pemaxã nüxüۡ chixuxüۡ. Rü Caréx rü ‫ ڟ‬a ֤ΎËȍӕŃիɗËҡ̲ҡ͑ɗիɥɗ͑ǣŕm ۡ ngugüxü —ñanagürü ga Cori ya Tupana. …… Iraétanüxüۡgüxüۡ narüporamae

moxüۡãcü rü pa۳xmamaxüۡchi ínarüdagü rü ɗ͑իɥ%Ëȍɗ͑իɞ͑ËȍΥΥËȍɗիücۡ a۳x ga yema ínamáxpü۳xanexüۡՓ. Rü ñanagürügü: —Marü núma tangugü. ѠӥɗիËӥ̲͑ɗիɥ nax chixexüۡ taxüxüۡ, natürü i ñu۳xma rü ̲фӥɞҡ̲ľ̲фľ͑ի͑Փɗիɥիüۡ i ngŕma naane ga Cori ya Tupana tamaxã nüxüۡ ixuxüۡ —ñanagürügü. 41ॸNatürü ga Moiché rü ñanagürü nüxüۡ: —¿Tü۳xcüüۡ tama naga Йľիɥ͑ӥľɗæΎфɗֆҽӕЙ͑фӥ̲ӕ? Rü ngŕ̲͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥľիüۡ фӥҡիӡҡ̲ mea pexüۡ ínanguxuchi. 42ॸRü tama name ͑իɗЙľիɥ̲իüۡ, erü ya Cori ya Tupana rü tama napexüۡtagu. Rü ngŕma perü uanügü rü tá pexüۡ narüporamaegü. 43ॸRü ‫ ڟ‬a pexüۡ yéa pepe۳իľՓфӥ͑ǣŕm nanangu۳xeۡegۡ ü i Amaléxtanüxüۡgü, rü Canaáüۡanecüã۳xgü nax pemaxã nügü nadaixücۡ a۳x rü pexüۡ nayuexeۡexۡ ücۡ a۳x. Erü Йľ̲фӥ͑ӥի͑ЙɗիɥǣËȍɗֆæΎфɗֆ Tupana rü ngeۡmaca۳x i nüma rü marü tama pexüۡҡՓ͑͑ǣľի̲—ñanagürü. 44ॸRü nüma ga Moiché rü yema ínapegüxüۡgutama narüxã۳u۳ۡx namaxã ga ֆľ̲¡әǣҽӕЙ͑фӥ̲ӕǣӥ͑Փ yexmaxüۡ. Natürü ga nümagü ga Iraétanüxüۡgü rü ínachõõchiama ga ma۳իЙӦ͑ľ͑ľՓ. 45ॸNatürü yexguma yéma nangugügu rü nümagü ga Amaléxtanüxüۡgü rü Canaáüۡanecüã۳xgü ga yexma ãchiüۡgüxüۡ rü nanadai. Ѡӥ͑Փľ nangŕgü rü ñu۳ի̲ҡϜ̲Փ͑ֆՓΎǣӥ. Rü yemaacü nüxüۡ narüporamaegü. ……

ga norü uanügü

yexguma yema Iraétanüxüۡgümaxã ۡ nüxü yaxuxgu ga Moiché ga yema Cori ya Tupana namaxã nüxüۡ ixuxüۡ, rü guxüۡma ga nüma rü poraãcü nangechaüۡgü. 40ॸRü yema ga ngunexüۡarü 39ॸRü

ҽ̲ͅΎɗËȍŃǣ͑իɥ͑ӥǣæΎфŃ

16

1-2ॸRü

Moichémaxã nanu ga Փӥիɗǣ̞ľ¡ɞҡ͑ӥիüۡ ga Corégu ãégaxüۡ. Rü nüma ga Coré ga Ichá nane фӥæΎҡի͑ɗիɥ. ѠӥæΎфŃՓ͑իӥǣӥҡ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͮԊͅƄѠϘґॷ16 ga tomaepü۳x ga yatügü ga Rubéüۡtanüxüۡ, ga Datáüۡ rü Abiráüۡ ga Eliá nanegü, rü Óüۡ ga Peréx nane. Rü ֆľ̲Փ̲͑ӥǣӥ͑իӥǣӥxŕxŕ ga 250 ga Iraétanüxüۡgü ga ãeۡի۳ ǣËӥǣӥɗիɥǣӥիüۡ ga duüۡxüۡgümaxã icua۳xgüxüۡ rü duüۡxüۡgü ̲ľ͑ǣɥ͑ӥľիüۡ. 3ॸRü guxüۡma ga yemagü rü nangutaque۳xegü rü Moichémaxã rü Aróüۡmaxã narüxutagagü rü ñanagürügü: —Marü ҡ̲͑ɗիɥ͑իЙľիɗËҡΎ̲ի%ɗЙľËӕիüۡ. Yerü ga Tupana rü guxãxü̲ۡ͑ɗիɥǣ nadexüۡ rü ngeۡmaca۳x ya Cori ya Tupana rü tamaxã nanuxma i guxãma i yixemax. ¿Rü tü۳xcüüۡ i pemax i Tupanaarü duüۡxüۡǣӥŃҡӥՓЙľǣӥ ЙľիӦǣӥxŕxŕchaüۡ? —ñanagürügü. 4-5ॸRü yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕǣͅΎɗËȍŃфӥ ñaxtüanegu nayangücuchi rü Coréxüۡ rü ֆľ̲͑Փľфӥիɥիüۡxüۡ ñanagürü: —Moxüۡ pa۳xmama rü nüma ya Cori ya Tupana rü tá tüxüۡ nüxüۡ nacua۳xeۡxeۡ фӥҡľիŃҡɗիɥ ֆ͑Ύիфӥɗիɥիľфӥҡӥիüۡ naxunetaxe nax nape۳իľՓҡֆǣӕիüۡca۳x i ãmaregü —ñanagürü. …… 12ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣͅΎɗËȍŃфӥnaxca۳x nangema ga Datáüۡ rü Abiráüۡ ga Eliá ͑͑ľǣӥɗիɥǣӥËӥ. Natürü ga nümagü rü MoichéxüۡҡՓ̲͑ӕǣǣӥфӥ ñanagürügü: —Tama cuxüۡҡՓ ҡիɥիËȍüۡ. 13ॸ¿Eۡ۳xna cuxca۳իфӥՓӥիɗǣ ɥ͑ӥË͑ɗիɥǣҡΎիüۡ nax ícugaxüۡxüۡ ͑Փ ga Equítuane ga mexüۡ ga õna taguma ítaxuxüۡՓ͑ի͑ӕի%ɞ͑Ëȍɗ͑ľիüۡgu toxüۡ cuyuexŕŕxüۡca۳x? ¿Rü ngŕmaãcü i cunaxՓa۳xexüۡ nax torü ãeۡի۳ ǣËӥнӕɗիɥիüۡ? 14ॸѠӥҡ̲ɗիËӥ̲͑ɗիɥɗ͑ՓҡΎիüۡ cugagüxüۡ i ngŕma naane i mexüۡ i õna taguma ítaxuxüۡՓ, rü tama toxna

132 cuyaxãchigü i torü naane rü úbanecügü. ‫ع‬ѠӥËӕ̲͑ǣӕËӕфӥիɥ͑ӥǣӕфӥ͖ duüۡxüۡgü rü ningexetü nax cuma ícunaxՓa۳xexüۡՓËӕ͑ǣǣӥիüۡca۳x? Rü ҡիӡҡ̲ËӕիüۡҡՓҡիɥ—ñanagürügü. 15ॸRü yexguma ga Moiché rü poraãcü nanu, rü Cori ya Tupanaxüۡ ñanagürü: —Tama chanaxՓa۳xe i nüxü‫ ۡڟ‬cunayaxu i ngŕma duüۡxüۡgüarü ãmaregü. Erü ËȍΎ̲фӥҡǣӕ̲͖ӕիǣӕՓӥիɗɗ͑Ύфӥ búru nüxna chayaxu, rü bai i ñuxgu Փӥիɞիľ̲ի%Ëȍɗիľիüۡ chaxü —ñanagürü. 16ॸRü ñu۳իӡËȍɗæΎфŃիüۡ ñanagürü: —Moxüۡarü ngunexüۡgu rü chanaxՓa۳xe i nua Cori ya Tupanape۳իľՓЙľիɥ namaxã i cutanüxüۡgü. Rü Aróüۡ rü tá ta nangexma. 17ॸRü guxãma i pema i 250 i duüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥիüۡ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ ՓӥիɗËȍɗǣӥ͑ӕЙľ͑͑ǣľɗЙľфӥ pumárate۳xearü guruxüۡ i pumárate۳xemaxã pexüãcuxüۡ. Rü Aróüۡ rü ta ngŕxgumarüxüۡ tátama nanaxü —ñanagürü. 18ॸѠӥֆľ̲ËӥՓӥիɗËȍɗǣӥ nanayauxgü ga norü pumárate۳xearü ‫ ڟ‬ľǣ͑ɗËӥ̲ի% guruxüۡ. Rü ãՓ nayaxüãcu rü ñu۳իӡËȍɗЙӕ̲rate۳xe naétü nagügü. Rü yemaacü Tupanapataarü ɥã۳xgu nayachigü namaxã ga Moiché rü Aróüۡ. 19ॸRü nüma ga Coré rü Moichémaxã rü Aróüۡmaxã nananuexŕxŕ ga duüۡxüۡgü. Rü yemaca۳x Tupanapatape۳xegu nangutaque۳xegü ga guxüۡma ga yema duüۡxüۡgü. Rü Tupanaarü üüne rü naxca۳x nango۳x. 20-21ॸRü nüma ga Cori ya Tupana rü Moichémaxã rü Aróüۡmaxã ñanagürü: —‫ؽ‬ЬɗիɥǣËȍɗ͑ҡ͑ӥՓɗngŕma duüۡxüۡgü! Erü ñu۳xmatátama chanadai —ñanagürü. 22ॸNatürü nüma ga Moiché rü Aróüۡ rü Tupanape۳xegu ñaxtüanegu

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͮԊͅƄѠϘґॷ16

133 nanangücuchitanü rü ñanagürügü nüxüۡ: —Pa Tupanax, cuma nax cunamaxŕxŕŕxüۡ i guxüۡma i duüۡxüۡgü, rü ҡ̲̲͑ľɗՓӥիɗҡ̲ɗĀӕüۡxüۡarü chixexüۡgagu rü guxüۡma i duüۡxüۡgümaxã cunu —ñanagürügü. 23-24ॸRü nüma ga Cori ya Tupana rü Moichéxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —¡Namaxã nüxüۡ ixu i guxüۡma i Iraétanüxüۡgü rü ínachoxüۡ ͑Փֆֆɗ̲͑ЙҡǣӥֆæΎфŃфӥ Datáüۡ rü Abiráüۡ ͑Փngŕxmagüne! —ñanagürü. 25ॸRü yexguma ga Moiché фӥɗ͑իӡ%Ëȍɗ. Ѡӥ͑Փľ͑фӥիɥǣ Iraétanüxüۡgüarü ãeۡx۳ gacügü. Rü Datáüۡ rü Abiráüۡ íyexmagüxüۡՓ͑իɥ. 26ॸRü nüma ga Moiché rü duüۡxüۡgümaxã nüxüۡ nixu rü ñanagürü: —‫ͮؽ‬ӥի͑ЙɗիɥǣËȍɗ ya napatagü i ñaa duüۡxüۡgü i chixexüۡgu фӥիɥ͑ӥľիüۡ! ‫ؽ‬Ѡӥҡիӡҡ̲͑ӥիüۡ pedáu i norü ngŕmaxüۡgü nax tama naxrüxüۡ norü chixexüۡgagu peyuexüۡca۳x! —ñanagürü. …… 31ॸRü yexguma Moiché rüchianegu ga nax yadexaxüۡ, фӥǣՓɗիӥ̲ӥфӥninge۳x napatatüüۡՓǣֆľ̲Āӕüۡxüۡgü. 32ॸRü yexma nayicu ga guxüۡma ga yema duüۡxüۡǣӥǣæΎфŃՓľ̲фӥիɥիüۡ, Փӥիɗǣӕ namaxã ga naxacügü rü naxma۳xgü rü guxüۡma ga norü yemaxüۡgü. 33ॸRü maxŕxü̲ۡֆľ̲Փɗիӥ̲ӥǣɗ͑ǣŃիüۡgu nayicu namaxã ga norü yemaxüۡgü. Rü ñu۳իӡËȍɗǣֆľ̲Փɗիӥ̲ӥфӥ͑ӥǣӥ͑ ͑իӡ. Rü yemaacü yema Iraétanüxüۡǣӥҡ͑ӥՓɗ͑ֆфӥիΎǣֆľ̲ duüۡxüۡgü. …… 41ॸRü yemaarü moxüۡãcü rü guxüۡma ga yema Iraétanüxüۡgü rü inanaxügüe ga Moiché rü Aróüۡchiga nax chixri

yadexagüxüۡ. Rü ñanagürügü: —Pema rü penadaimare i ñaa Cori ya Tupanaarü duüۡxüۡgü —ñanagürügü. 42ॸRü guxüۡma ga yema duüۡxüۡgü rü Moichéxüۡ rü Aróüۡxüۡ ínachomaeguãchi rü yéma ninuüۡgatanücüxü. Natürü ga nüma ga Moiché rü Aróüۡ фӥҽӕЙ͑ЙҡՓ̲ ͑իɥ. Rü yexgumatama yema caxixüۡ ga æΎфɗֆҽӕЙ͑͑Փֆľի̲իüۡ rü ͑ЙҡŃҡӥǣӕɞ͑фӥիɥ, rü norü üünemaxã nayadüxü. 43-44ॸRü nüma ga Moiché rü Aróüۡ фӥҽӕЙ͑ЙҡфӥӥËӕËȍɗËՓ nangugü rü yexma nayachigü. Rü nüma ga Cori ya Tupana rü Moichéxüۡ ñanagürü: 45ॸ—‫ؽ‬ЬɗիɥǣËȍɗ͑ҡ͑ӥՓɗ ngŕma duüۡxüۡgü, erü ñu۳xma tátama chanadai! —ñanagürü. Rü nüma ga Moiché rü Aróüۡ rü yexgumatama ñaxtüanegu nayangücuchitanü. 46ॸRü nüma ga Moiché rü Aróüۡxüۡ ñanagürü: —¡Nua nange i curü pumárate۳xearü guruxüۡ, rü ãի‫ ڟ‬Փľɗ͑իüۡnagüarü guruxüۡՓËӕֆիӕËӥ̲ի%͑իӥ%Ëӕ, rü ñu۳իӡËȍɗЙӕ̲rate۳xe ngŕxma ta nagü! ¡Rü ñu۳իӡËȍɗЙիĀӕüۡxüۡgü ‫ ڟ‬a íngexmagüxüۡՓ͑իӡфӥ͑ǣŕm duüۡxüۡgüca۳x nüxna nachogü ya Tupana nax nüxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ nangümaxüۡca۳x i norü chixexüۡgü! Erü nüma ya Cori ya Tupana фӥЙΎф%Ëӥ͑͑ӕիӡËȍɗ, rü ngŕma ĀՓľ͑ľɗ̲͑ի%͑Āɗիüۡ rü marü inaxügü —ñanagürü. 47ॸRü nüma ga Aróüۡ nanaxü ga yema Moiché namaxã nüxüۡ ixuxüۡ. Rü paxa inañaãchi rü yema duüۡxüۡgü íngutaque۳xexüۡՓ͑իӡ. Rü ֆľ̲ĀՓľ͑ľǣҽӕЙ͑ֆŃ̲̲ӕիüۡ фӥ̲фӥ͑ҡ͑ӥՓ͑͑ǣӕǣĀӕüۡxüۡgü rü marü poraãcüma ta nayue. Rü yexguma ga nüma ga Aróüۡ rü yema pumárate۳xearü guruxüۡgu nanagü ga

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͮԊͅƄѠϘґॷ16, 20 pumárate۳xe, rü Tupanana naca nax duüۡxüۡgüaxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ yanangümaxüۡca۳x ga norü chixexüۡgü. 48ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣ͑ӥ̲ ga Aróüۡ rü yema maxŕxüۡ rü yema marü yuexüۡmachate۳xegu nachi. Rü yexguma ɞ͑ֆËȍի%Ëȍɗǣֆľ̲ĀՓľ͑ľ. 49ॸNatürü marü 14,700 ga duüۡxüۡǣӥ͑ɗիɥ ga yuexüۡ ̲͑ի%ǣֆľ̲ĀՓľ͑ľ. Ѡӥ͑Ńҡӥ͑ɗիɥǣֆľ̲͑ӥիɞф̲фӥ yuexüۡ ǣæΎфŃՓľфӥիɥիüۡ ga tama ͅΎɗËȍŃǣɥ͑ӥľËȍüۡxüۡ. 50ॸRü yexguma ̲фӥɗֆ͑իΎիǣӕǣֆľ̲ĀՓľ͑ľ, rü nüma ga Aróüۡ фӥՓľ͑իфӥ Tupanapataca۳x natáegu ga Moiché íyexmaxüۡՓ. …… Nutawa nichuxchu ga dexá ga Meríbawa

20

1ॸRü

taunecüarü ügüarü ҡӕľ̲Ëӥǣӕ͑ɗիɥǣ Iraétanüxüۡgü ga chianexüۡ ga Chíüۡgu ãégaxüۡՓ͑͑ǣӕǣӥիüۡ. Rü nachica ga Cádegu ãégaxüۡgu narücho. Rü yexma ͑ɗիɥǣ͑ֆӕիüۡ ga Moiché naeya۳x ga ͅфɞфӥ͑ǣɥիüۡ nata۳xgüxüۡ. 2ॸNatürü ga duüۡxüۡgü rü nüxü‫ ۡڟ‬nataxuma ga dexá, rü yemaca۳x nangutaque۳xegü rü Moichémaxã rü Aróüۡmaxã narüxutagagü. 3ॸRü ñanagürügü Moichéxüۡ: —ͮфӥ̲ľ̲ľËȍɗ͑ɗիɥǣ Փӥիɗǣӕ̲͑ի%ҡֆӕľիüۡ ga yema tatanüxüۡgü ga Cori Tabéragu da۳i ۳xüۡ. 4ॸ¿Rü tü۳xcüüۡ ͑ɗիɥɗ͑ӕҡΎիüۡ pegagüxüۡ i toma i Cori ya Tupanaarü duüۡxüۡgü nax ҡɗիɥǣӥիüۡ? ¿Eۡ۳xna penaxՓa۳xe nax nua tayuexüۡ Փӥիɗǣӕ̲͑ի%ɗҡΎիüۡnagü? 5ॸ¿Rü tü۳xcüüۡ ga toxüۡ ípegaxüۡxüۡ ga Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓ͑ի͖͑ËȍɗËɗËȍɗիľիüۡ фӥ%ӡËӥ̲իüۡՓҡΎիüۡ pegagüxüۡca۳x? Erü ͑ӕфӥҡիӕËӥфӥՓ̲ta۳xacü nuxã tato,

134 rü nataxuma i iguéra, rü úba, rü boxra. ѠӥĀľիфӥ͑ҡիӕɗ͑Փɗիիľիüۡ —ñanagürügü. 6ॸRü nüma ga Moiché rü Aróüۡ фӥ͑ӥի͑͑ɗիɥǣËȍɗǣֆľ̲ duüۡxüۡgü, фӥҽӕЙ͑ЙҡфӥӥËӕËȍɗËՓ ͑իɥ, rü yexma nanangücuchitanü. Rü ֆŃ̲͑ɗիɥǣҽӕЙ͑фӥӥӥ͑ľǣnaxca۳x nangóxüۡ. 7-8ॸRü nüma ga Cori ya Tupana rü ñanagürü Moichéxüۡ: —¡Nayaxu ya yima curü naixmena۳xã rü ñu۳իӡËȍɗ cuenexŕ ya Aróüۡarü ngüۡxeۡem ۡ axã ۡ ۡ nangutaque۳xexeۡxeۡ i duüxügü! ¡Rü ‫ ڟ‬a ñu۳իӡËȍɗǣӕիüۡpe۳իľՓфӥֆɗ̲͑ǣŕm ۡ ngŕxmacü ya nutamaxã nüxü ixu nax dexá pexna naxãxüۡca۳x! Rü tá nüxüۡ ËӕĀӕ͑իֆɗ̲͑ӕҡՓҡĀľի yagoxüۡchiüxüۡ nax ngŕ̲Փ naxaxegüxüۡca۳x i nümagü i duüۡxüۡgü rü naxüۡnagü —ñanagürü. 9ॸRü nüma ga ͅΎɗËȍŃфӥæΎфɗֆҽӕЙ͑ЙҡՓ nanayaxu ga guma naixmena۳xã yema nümatama namuaxüۡrüxüۡ. 10ॸRü ñu۳իӡËȍɗ ga Moiché rü Aróüۡ rü gumá nutaxüۡtagu nanangutaque۳xexeۡxeۡ ga duüۡxüۡgü, rü ñanagürü nüxüۡ: —‫ؽ‬ʊЙľфӥիɥ͑ӥľ, Pa Duüۡxüۡǣӥɗҽ̲ʊիɥ͑ӥľËȍիüۡxüۡx! ¿Rü ҡիӡҡeۡx۳ na i ñu۳xma i nüxüۡ pedauxüۡ ͑իĀ͑ӕҡՓĀľիpexca۳x ngóxüۡ nax ͑ՓЙľիիľǣӥիüۡca۳x? —ñanagürü. 11ॸѠӥֆľ̲͖իǣӕՓľ͑ǣͅΎɗËȍŃфӥ

guma naixmena۳xãmaxã naxunagüchacüxü, rü taxree۳xpü۳xcüna ǣӕ̲͑ӕҡՓnanacua۳i ۳xca. Rü taxüۡ ga dexá yéma inayagoxüۡchixü. Rü yemaacü ga duüۡxüۡgü rü naxüۡnagü rü naxaxegü. 12ॸNatürü nüma ga Cori ya Tupana rü Moichéxüۡ rü Aróüۡxüۡ ñanagürü: —Ñu۳xma nax tama mea chaugu peyaxõgüxüۡ rü tama choxüۡ picua۳xüüۡgüxüۡ i nape۳իľՓɗngŕma

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͮԊͅƄѠϘґॷ20–22

135 Iraétanüxüۡgü, rü ngeۡmaca۳x i pema rü ̲фӥҡիӡҡ̲͖Āӕüۡxüۡǣӥ̲ի%͑Փ pengugü i ngŕma naane i pexna chaxãxüۡ —ñanagürü ga Tupana. …… Ãxtapechicüna۳ի%ǣ¡фΔӡchenaxca۳x

nüma ga Iraétanüxüۡgü rü ínachoxüۡ ͑Փǣǣӕ̲ ma۳իЙӦ͑ľǣϘфŃիǣæȍɗ͑ɞǣӕ%Ńǣ͑ľ, rü már ga DauchiüxüۡՓ̲͑իɥ. Rü yexmaama ínayachoegu nax tama Edóüۡ͑ľՓ̲͑ËȍΎЙľҡӥիüۡca۳x. Rü ֆľիǣӕ̲̲͑ǣӕ͑իɥֆ͑ľǣĀӕüۡxüۡgü фӥ̲фӥҡ̲ͅΎɗËȍŃǣ͑իɥ͑ӥľËȍüۡ. 5ॸRü yemaca۳x inanaxügüe ga Moichéchiga rü Tupanachiga nax yadexagüxüۡ. Rü ñanagürügü: —¿Tü۳xcüüۡ ǣЙľ̲ǣƄнӕɞҡӕ͑ľՓǣ toxüۡ ípegaxüۡxüۡ? ¿Eۡ۳xna nua toxüۡ pegagü nax ñaa nachica i chianexüۡ i taxúema íxãpataxüۡgu toxüۡ peyuexeۡexۡ üۡca۳x? Ñu۳xma rü toxüۡ‫ ڟ‬nataxu i dexá rü õna. Rü ñaa õna i chixemarexüۡ i tangΦxüۡ rü ̲фӥĀӥիՓ͑ӥիüۡ tarüchaue —ñanagürügü. 6ॸRü yemaca۳x ga nüma ga Cori ya Tupana rü naxca۳x yéma nanamugü ga ãxtapegü nax duüۡxüۡgüxüۡ nangõ۳xgüxüۡca۳x. Rü yemamaxã rü muxüۡma ga Iraétanüxüۡgü rü nayue. 7ॸRü nüma ga duüۡxüۡgü rü Moichéca۳ի͑իɥфӥ ñanagürügü nüxüۡ: —Aixcüma chixexüۡ

21

4ॸRü

taxügü yerü chixri cuchiga rü Corichiga tidexagü. ¡Rü nüxna naxca۳x naca ya Cori ya Tupana nax toxna ֆիɥgachixŕŕãxüۡca۳x i ñaa ãxtapegü! —ñanagürügü. Rü nüma ga Moiché rü Cori ya Tupanana naca nax Iraétanüxüۡgüaxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ nangümaxüۡca۳x ga norü chixexüۡgü. 8ॸRü nüma ga Cori

ya Tupana rü Moichéxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —¡ƚËӥՓӥիɗɗ ãxtapechicüna۳xã naxü rü ñu۳իӡËȍɗՓӥիɗɗ ͑ɗ̲ի%͑ЙӕիЙՓľфӕ, rü ngŕxma nachonagünüta! Rü ngŕxguma texéxüۡ nangõ۳իǣӕիɗՓӥիɗɗ%իҡЙľ, rü nüxüۡ ҡĀՓľ͑ӥɗngŕma ãxtapechicüna۳xã i ngŕxma chonagüxüۡ, rü ngŕmaãcü ҡիӡҡ̲ҡֆӕ—ñanagürü. 9ॸRü nüma ǣͅΎɗËȍŃфӥ͑͑իӥǣՓӥիɗǣ ãxtapechicüna۳ի%ǣ¡фΔӡchenaxca۳x. Rü ͑ɗ̲ի%͑͑ЙӕիЙՓľфӕфӥֆľի̲ nanachonagünüta. Rü yexguma texéxüۡ nangõ۳xgux ga ãxtape, rü yema ¡фΔӡchenaxca۳x ga ãxtapexüۡ ҡĀՓľ͑ӥ, rü yemaacü tama tayu. …… Baláx rü Balaáüۡca۳x nangema

nüma ga Iraétanüxüۡgü rü ɗ͑իɥфӥͅΎ͑ľфӥ metachinüxüۡgu nayapegü ga natü ga YudáüۡфӥŃѸҡľǣӕǣɥ͑ľǣ֤ľфɗËәфӥ to۳xma۳xtagu. 2ॸRü nüma ga Moáanearü ãeۡx۳ gacü ga Baláx ga Chipúru nane rü nüxüۡ nacuáchiga ga ñuxãcü yema Iraétanüxüۡgü rü Amoréutanüxüۡgüxüۡ naporamaegüxüۡ. 3ॸRü yexgumarüxüۡ ta ga yema norü duüۡxüۡgü ga Moáanecüã۳xgü, rü namuüۡe ga yexguma yema Iraétanüxüۡgüxüۡ nadaugügu ga ͑ի̲͑ӕիӡËȍɗիüۡ. 4-5ॸRü yemaca۳x ga

22

1ॸRü

yema Moáanecüã۳xgü rü Madiáüۡanecüã۳xgüarü ãeۡx۳ gacügümaxã nidexa rü ñanagürügü nüxüۡ: —Guxüۡma i ñaa duüۡxüۡgü i Iraétanüxüۡgü rü tá nanapáxŕxŕ i tórü naane, ͖Ύ̲Փӥիɗɗ ՓΎËɗmaxeۡ nagu۳xeۡexۡ üۡrüxüۡ —ñanagürügü. Rü yemaca۳x ga nüma ga Moáanearü ãeۡx۳ gacü ga Baláx rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͮԊͅƄѠϘґॷ22 Tupanaarü orearü uruxüۡ ga Balaáüۡ ga Beú naneca۳x nangema. Rü nüma ga Balaáüۡ фӥɥ͑ľǣЬŃҡӕËӥã۳ի͑ɗիɥфӥҡիҡӥ ga Eufrátearü ngaicamagu naxãchiüۡ ga Amáxchixüۡ͑ľՓ. Rü nüma ga Baláx rü norü duüۡxüۡgüxüۡ namu nax Balaáüۡmaxã rü ñagüxüۡca۳x: ٘Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓ͑ľ͑իɥɗ duüۡxüۡgü i chauchixüۡane yapaxŕŕgüxüۡ. Rü ñu۳xma rü marü chorü to۳xma۳xtagu napegü. 6ॸ‫ؽ‬ѠӥЙի͑ӕ͑իӡфӥ chaugagu chixexüۡ namaxã naxuegu i ngŕma duüۡxüۡgü! Erü tá toxüۡ narüporamaegü. Rü bexmana ngŕmaãcü tá choxüۡ‫ ڟ‬natauxcha nax nüxüۡ charüporamaexüۡ фӥɞËȍՓΎիüۡxüۡ i nua chauchixüۡ͑ľՓ. Rü choma rü meama nüxüۡ chacua۳x rü ngŕxguma ta۳xacümaxã mexüۡ cuxuegu۳xgu rüe۳xna chixexüۡ namaxã cuxuegu۳xgu, rü guxüۡguma

136 erü ngŕma duüۡxüۡgü rü chomatama marü mexüۡ namaxã chaxuegu —ñanagürü. 13ॸRü moxüۡãcü pa۳xmama ínadaxgu ga Balaáüۡ rü namaxã nüxüۡ nixu ga yema duüۡxüۡgü ga Baláx yéma mugüxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —¡ƚcü ЙľՓΎľǣӕЙľËȍɗիüۡaneca۳x! Rü Cori ya Tupana rü tama nanaxՓa۳իľ͑իЙľՓľ Ëȍфӥիӡիüۡ —ñanagürü. 14ॸRü yema duüۡxüۡgü ga Moáanecüã۳իǣӥфӥ͑ՓΎľǣӕ ga Baláx íyexmaxüۡՓ, rü namaxã nüxüۡ

ɗիËӥ̲͑ɗ͑ǣӕ͖ٚ͑ǣӥфӥ. 7ॸRü yexguma ga yema orearü ngeruüۡgü ga Moáanecüã۳xgü rü Madiáüۡanecüã۳xgü rü diŕrumaxã BalaáüۡxüۡҡՓ͑իɥ͑ի naxütanügüaxüۡca۳x ga chixexüۡ Iraétanüxüۡgümaxã naxueguxüۡca۳x. Rü yexguma BalaáüۡxüۡҡՓ͑͑ǣӕǣӥǣӕ, rü namaxã nüxüۡ nixugügü ga Baláxarü ore. 8ॸRü nüma ga Balaáüۡ rü nanangãxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —¡ƚcü nuxã pepegü i ñaa chütaxüۡ! Rü moxüۡ pa۳xmama tá pexüۡ changãxüۡ i ngŕma Tupana chomaxã nüxüۡ ixuxüۡãcüma —ñanagürü.

nixugüe rü ñanagürügü: —Nüma i Balaáüۡ фӥҡ̲ҡΎՓľ͑фӥիӡ —ñanagürügü. 15ॸNatürü nüma ga Baláx фӥҡ̲ɗ͑իɥ͑ӥ, фӥՓľ͑իфӥҡΎǣӥǣ norü duüۡxüۡgü yéma BalaáüۡxüۡҡՓ namugü. Natürü yemagü rü yema nüxíra yéma namugüxüۡxüۡ narümumae rü ñu۳իӡËȍɗֆľ̲ŃҡӥՓӥǣӥիüۡ ͑ɗիɥǣӥ. 16ॸRü nüma ga yema ãeۡx ۳ gacügü rü BalaáüۡxüۡҡՓ͑իɥфӥ͖͑ǣӥфӥǣӥ͑ӥիüۡ: —Nüma ya Baláx ya Chipúru nane rü moxeۡ cuxca۳x nua namu rü ñanagürü: “¡TaxӢ i cuxoxüۡ nax chauxüۡҡՓ Ëӕիӡիüۡ! 17ॸRü choma rü poraãcü cumaxã chataãxŕ rü mea tá cuxüۡ chayaxu. Rü tá cuxna chanaxã i guxüۡma i ta۳xacü i naxca۳x ícuca۳xaxüۡ. ¡ƚËӥ͑ӕ͑իӡфӥ choxüۡ rüngüۡxeۡxeۡ nax chixexüۡ namaxã cuxueguxüۡca۳x i ñaa Iraétanüxüۡgü!ٚ ñanagürü i nüma i Baláx —ñanagürügü. 18ॸNatürü nüma ga Balaáüۡ rü nanangãxüۡ

Rü yemaacü ga yema Moáanearü ãeۡx۳ gacüarü orearü ngeruüۡgü rü yexma napegü. …… 12ॸRü nüma ga Tupana rü Balaáüۡmaxã nüxüۡ nixu rü ñanagürü: —Tama chanaxՓa۳իľɗ͑ՓľËӕфӥիӡфӥËȍɗիľիüۡ namaxã cuxuegu i ngŕma Iraétanüxüۡgü,

rü ñanagürü: —Woo chi Baláx choxna naxãxgu i guxüۡma i úiru rü diŕru i ͑ЙҡՓngŕxmaxüۡ natürü i choma rü ҡիӕËӥфӥՓta۳xacü chaxü, фӥՓΎΎҡիüۡ фӥՓΎΎɞիфիüۡ, ega tama Cori ya ҽӕЙ͑фӥ̲ӕֆɗիɥǣӕ. 19ॸNatürü name ͑ɗիɥɗЙľ̲фӥҡфӥ͑ӕի%ЙľЙľǣӥɗ͖ chütaxüۡ, erü ñaa chütaxüۡgu tá nüxüۡ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͮԊͅƄѠϘґॷ22

137 chacua۳x rü ngoxi ñu۳xmagu rü ta۳xacüxüۡ tá chomaxã yaxu ya Cori ya Tupana —ñanagürü. 20ॸRü yema ga chütaxüۡgu rü nüma ga Tupana rü Balaáüۡca۳x nango۳x rü ñanagürü nüxüۡ: —Ñu۳xma nax cuxca۳ի͑ӕ͑իɥիüۡ i ngŕma yatügü rü ¡ŕcü, ɞфӥĀфӥ͑Փľфӥիӡ! Natürü ngŕma choma cumaxã nüxüۡ chixuxüۡxica ҡҡ̲͑ɗիɥɗËӕիӥիüۡ —ñanagürü. Tupanaarü orearü ngeruxüۡ i ĀիӡËӥã۳x rü Balaáüۡca۳x nango۳x

moxüۡãcü pa۳xmama rü ínarüda ga Balaáüۡ rü norü búru naxü۳xma۳xՓe۳xe фӥ͑Փľ͑фӥիӡǣֆľ̲%eۡx۳ gacügü ga Moáanecüã۳xgü. 22ॸRü nüma ga Balaáüۡ rü ͑Ύфӥ¡әфӕŃҡӥǣӕ͑ɗիӡ, rü taxre ga norü duüۡxüۡgü ínayaxümücügü. Natürü ga Tupana rü nanu. Rü yemaca۳ի͑ɗիɥǣ Tupanaarü orearü ngeruxüۡ ɗĀիӡËӥã۳x ga Balaáüۡarü búruxüۡ yachiyepe۳ex۳ üۡ nax taxuacü naxüpetüxüۡca۳x. 23ॸRü yema búru rü nüxüۡ nadau ga yema Tupanaarü orearü ngeruxüۡ ga norü taramaxã namagu chixüۡ. Rü yemacha۳իՓ̲͑͑ ínaxücu rü ínangemaanexüۡՓ ͑իӡ̲фľ. Natürü nüma ga Balaáüۡ rü tama nüxüۡ nadau ga yema Tupanaarü orearü ngeruxüۡ rü yemaca۳x nanacua۳xi ǣ͑Ύфӥ¡әфӕ͑ի̲͑Փ͑իӡիüۡca۳x. 24ॸRü yemaca۳x nüma ga Tupanaarü orearü ngeruxüۡ ɗĀիӡËӥã۳x rü yema nama íxãxtapü۳xanexüۡgu rü íyaxi ۳xyemaxüۡgu nayachi ga úbanecü ɞֆɗիɥիüۡՓ. 25ॸѠӥֆľ̲¡әфӕфӥՓľ͑իфӥ nüxüۡ nadau ga yema Tupanaarü orearü ngeruxüۡ ɗĀիӡËӥã۳x rü yemaca۳x naxtapü۳իՓ̲͑իɥ ۳xpetü rü Balaáüۡxüۡ ֆŃ̲͑ֆիӡիҡӥЙф. Rü nüma ga Balaáüۡ фӥՓľ͑իфӥnanacua۳xi. 21ॸRü

26ॸNatürü

nüma ga Tupanaarü orearü ngeruxüۡ ɗĀիӡËӥã۳x rü nüxíra nape۳իľՓ̲͑իӡфӥֆľ̲ЙΎф%Ëӥ íyaxi ۳xyemaxüۡgu nayachi ga ngextá ҡիӕՓ̲ɞ͑իӥЙľҡӥիüۡՓ. 27ॸRü yema ¡әфӕфӥՓľ͑իфӥ͑ӥիüۡ nadau ga yema Tupanaarü orearü ngeruxüۡ ɗĀիӡËӥã۳x, rü yemaca۳ի͑фӥ͖ӕ%ËȍɗֆľфӥҡիӕՓ̲ naxüpetüéga. Rü yexguma ga Balaáüۡ rü nanu, rü poraãcü nanacua۳xi. 28ॸRü yemaca۳x ga Tupana rü nayadexaxŕxŕ ga yema búru nax Balaáüۡmaxã yadexaxüۡca۳x, rü ñanagürü: —¿Ta۳xacü cumaxã chaxü? Rü ñaamaxã rü marü tomaepü۳իËӥ͑͑ɗիɥ͑իËȍΎիüۡ cucua۳xixüۡ —ñanagürü. 29ॸRü nüma ga Balaáüۡ nanangãxüۡ ga norü búru rü ñanagürü nüxüۡ: —¿Tü۳xcüüۡ i chaugu quidauxcüraxüۡxüۡ? Rü ngŕxguma chi chaxãarü cüxchiã۳xgux rü ñu۳xma Ëȍɗҡ̲͑ɗիɥɗ͑ӕի%Ëӕիüۡ chimáxüۡ —ñanagürü. 30ॸNatürü ga yema búru rü ñanagürü nüxüۡ: —æȍΎ̲͑ɗիɥɗËӕфӥ búru i guxüۡguma chautagu cuxaunagüaxüۡ ľǣ͑ǣľիҡËӕիӡu۳ۡxgu. Cuma rü meama nüxüۡ cucua۳x rü taguma ñuxgu ñu۳xmarüxüۡ Ëӕ̲ի%Ëȍɗիɥ —ñanagürü. Rü nüma ga Balaáüۡ rü nanangãxüۡ rü: —kɗիËӥ̲͑ɗիɥɗngŕma —ñanagürü. 31ॸRü yemaca۳x ga Cori ya Tupana rü Balaáüۡxüۡ nüxüۡ nadauxeۡxeۡ ga yema norü orearü ngeruxüۡ ɗĀիӡËӥã۳x ga namaarü ngãxüۡgu chixüۡ norü taramaxã. Rü yemaxüۡ nada۳u۳xgu ga Balaáüۡ rü ñaxtüanegu nanangücuchi. 32ॸNatürü ga Tupanaarü orearü ngeruxüۡ ɗĀիӡËӥã۳x rü Balaáüۡxüۡ ñanagürü: —¿Tü۳xcüüۡ tomaepü۳xcüna cuyama۳x i ngŕma curü búru? ѠӥËȍΎ̲͑ɗիɥɗËӕիüۡ ‫ ڟ‬a nax chichiyepe۳ex۳ üۡ, erü ngŕma ngŕm

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͮԊͅƄѠϘґॷ22ٍॷ23 Ëӕիӡիüۡ фӥҡ̲ËȍΎфӥ̲ľ͑ɗիɥ. 33ॸRü ngŕma curü búru rü choxüۡ nadau rü ngeۡmaca۳x tomaepü۳xcüna choxüۡ ínaxüeguãchi. Rü ngŕxguma chi ҡիӡËȍɗ̲ËȍΎիüۡ ínaxüeguãchigu, rü marü chi cuxüۡ chima۳x natürü ngŕma curü búru rü chi chanamaxŕxŕ —ñanagürü. 34ॸRü nüma ga Balaáüۡ rü Tupanaarü orearü ngeruüۡxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —Chixexüۡ chaxü erü tama nüxüۡ chacua۳ի͑իËӕ̲ֆɗիɥիüۡ i choxüۡ quichiyepe۳ex۳ üۡ. Rü ngŕxguma cuxca۳x ‫ ڟ‬Ëȍիӡիüۡ rü tá nachi ۳xegu nax ngŕ̲ chatáegu —ñanagürü. 35ॸNatürü ga Tupanaarü orearü ngeruxüۡ ɗĀիӡËӥã۳x rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Marü ̲͑ľɗ͑ՓľËӕфӥիӡɗngŕma yatügü, natürü ngŕma cumaxã nüxüۡ chixuxüۡիɗËҡҡ̲͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ quixuxüۡ —ñanagürü. Rü yemaca۳x ga Balaáüۡ rü ͑Փľ͑фӥիӡǣֆľ̲%eۡx۳ gacügü ga Baláx yéma mugüxüۡ. Baláx rü Balaáüۡxüۡ mea nayaxu 36ॸRü yexguma Baláx nüxüۡ cuáchigagu ga Balaáüۡ nax yangaicaxüۡ, фӥɗ͑իӡ%Ëȍɗ фӥՓӥիɗǣɥ͑ľǣͅΎ͑ľËӥã۳xgüarügu nüxüۡ nayangau. Ѡӥǣӕ̲ɥ͑ľфӥ͑ҡӥ ga AnóüۡËӕҡӥՓ͑ֆľի̲ǣ Moáchixüۡ͑ľфӥӥֆľ͑ľՓ. 37ॸRü ñanagürü nüxüۡ: —Mue۳xpü۳xcüna chanamu nax cuxca۳x yacagüxüۡca۳x. ¿Rü ta۳xacüca۳իɗҡ̲͑ӕËӕիӡիËȍüۡxüۡ? ¿Eۡ۳ի͑͑ǣӕËӕфӥիɥ͑ӥфӥҡիӡËȍɗ̲̲ľ cuxüۡ chayaxu? —ñanagürü. 38ॸRü nüma ga Balaáüۡ rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Dücax, ̲фӥ͑ӕËȍիӡ͑իËӕիüۡ íchayadauxüۡca۳x. Natürü i choma rü choxü‫ ۡڟ‬nataxu i pora nax chauechamatama ta۳xacürü orexüۡ

138 chixuxüۡca۳x. Erü choma rü ngŕma Tupana chomaxã nüxüۡ ixuxüۡxicatama ҡ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ chixuxüۡ —ñanagürü. 39ॸRü Tupanaarü orearü uruxüۡ ga Balaáüۡ rü ãeۡի۳ ǣËӥǣ´́իՓľ͑фӥիӡ͖u۳xmata Quiriáx-ӕËȍәՓ͑͑ǣӕǣӥ. 40ॸRü yéma ga Baláx rü norü duüۡxüۡgüxüۡ namu nax ՓΎËǣӥфӥËф͑Ńфӕǣӥnada۳i ۳xüۡca۳x. Rü ñu۳իӡËȍɗ´́áüۡxüۡҡՓфӥֆľ̲ҡΎǣӥǣ ãeۡx۳ gacügü ga íyaxümücügüxüۡҡՓ nanamugü ga ñuxre ga namachi nax nüxna naxãgüaxüۡca۳x. 41ॸRü moxüۡãcü rü nüma ga Baláx rü Balaáüۡxüۡ ínayadau. Rü ma۳իЙӦ͑ľǣ´̲Δ-baágu ͑͑իɥ͑ǣӥxŕxŕ nax yéma nüxüۡ nadauxüۡca۳x ga Iraétanüxüۡgü ipegüxüۡՓ. 1ॸRü yexguma ga nüma ga Balaáüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —¡ƚcü 7 i ãmarearü guchicaxüۡ nuxã naxü, rü ínayauxüۡ i 7ɗՓΎËիËӥǣӥфӥ7 i carnérugü nax cha۳u۳xca۳x ínamemarexüۡca۳x! —ñanagürü. 2ॸRü nüma ga Baláx rü nanaxü ga yema Balaáüۡ namaxã nüxüۡ ixuxüۡ. ѠӥՓӥիɗǣӕ nügümaxã rü nayama۳xgü rü nayagugü ǣՓӥիɗǣՓΎËիËӥфӥՓӥիɗǣ Ëф͑ŃфӕǣՓӥիɗËȍɗǣӥǣ͑իüۡnaarü guchicaxüۡՓ.

23

Balaáüۡ rü mexüۡ Iraétanüxüۡgümaxã naxuegu 3-4ॸRü ñu۳իӡËȍɗ´́áüۡ rü ñanagürü Baláxüۡ: —¡ƚcü nuxã naxüۡnaarü guchicagüxüۡtagu rüxã۳u۳ۡx! Rü choma rü

ҡËӕի͑ËȍɗիӡǣËȍɗ͑ի ‫ ڟ‬a cha۳u۳xca۳x íchayadauxüۡca۳x ngoxi ngŕm ͑իӡֆæΎфɗ͑իngŕxma choxüۡ nanga۳u۳xüۡca۳x. Rü ñu۳իӡËȍɗҡËӕ̲ի% nüxüۡ chixu i ngŕma chomaxã nüxüۡ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͮԊͅƄѠϘґॷ23

139 yaxuxüۡ —ñanagürü. Rü nüma ga Balaáüۡ фӥՓӥիɗǣma۳իЙӦ͑ľǣËȍɗ͑ľ͑ľՓ ͑իӡ, фӥֆŃ̲͑ɗիɥǣҽӕЙ͑naxca۳x ngóxüۡ. Rü nüma ga Balaáüۡ rü ñanagürü Tupanaxüۡ: —Marü chanaxü i 7 i ãmarearü guchicaxüۡ, фӥՓӥիɗËȍɗǣӥɗ ngŕma guchicaxüۡՓфӥËȍֆǣӕɗՓӥիɗɗ ՓΎËիËӥфӥՓӥիɗɗËф͑Ńфӕ —ñanagürü. 5ॸRü yexguma ga Cori ya Tupana rü Balaáüۡmaxã nüxüۡ nixu ga ՓӥիɗǣΎфľǣ´́xca۳իɗիɥիüۡ, rü ñu۳իӡËȍɗ͖͑ǣӥфӥ͑ӥիüۡ: —¡ƚcü natáegu i naxüۡҡՓɗ´́իфӥ̲͑ի%͑ӥիüۡ ixu i ngŕma ore i cumaxã nüxüۡ chixuxüۡ! —ñanagürü. 6ॸRü nüma ga Balaáüۡ rü natáegu rü Baláxüۡ inayangau ga yexma naxüۡnaarü guchicagüxüۡtagu chigüxüۡ namaxã ga guxüۡma ga ãeۡx۳ gacügü ga Moáanecüã۳xgü. 7ॸRü nüma ga Balaáüۡ rü nüxüۡ nixu ga ñaa ore rü ñanagürü: —Yéama yáxüۡՓɞnama۳իЙӦ͑ľ͑ľիüۡՓɗ AráüۡՓËȍΎիüۡ ͑ľ͑իӡxŕxŕ ya Baláx ya Moáanecüã۳xgüarü ãeۡx۳ gacü. Rü ñanagürü choxüۡ: ٘‫ؽ‬Ѡӥ͑ӕ͑իӡфӥ chixexüۡ namaxã naxuegu i ngŕma Iraétanüxüۡgü nax ngŕmaãcü chixexüۡ namaxã ngupetüxüۡca۳x!͖ٚ͑ǣӥфӥ choxüۡ. 8ॸ¿Natürü ñuxãcü tá chixexüۡ namaxã chaxuegu i ngŕma duüۡxüۡgü i Tupana tama chixexüۡ namaxã ueguxüۡ? ¿Rü ñuxãcü tá chixexüۡgu namaxã Ëȍфӥիɥ͑ӥɗngŕma duüۡxüۡgü i Cori ya Tupana tama chixexüۡgu namaxã фӥիɥ͑ӥիüۡ? 9ॸRü nua daa ma۳իЙӦ͑ľËȍɗҡľфӕՓфӥ̲ľ̲͑ӥիüۡ chadau i ngŕma Iraétanüxüۡgü. Rü daa ma۳իЙӦnetape۳իľՓфӥ̲ľ̲͑ӥիüۡ ËȍĀՓľ͑ӥ. Rü chanangugü rü duüۡxüۡgü i nügütanüxüۡgüxicatama ixãchiüۡgüxüۡ ͑ɗիɥǣӥ. Rü tama togü i duüۡxüۡgümaxã

͑Փӥիɗǣӕľфӥҡ̲ҡΎǣӥɗ duüۡxüۡgümaxã nügü narüxücu. 10ॸRü ñoma ta۳xacü i ãte۳xexüۡrüxüۡ ̲͑ӕիӡËȍɗ ¿rü texé tá tayaxugü? ¿Rü texé tá nüxüۡ cuáxüۡ i norü mu? Chierü ngŕma duüۡxüۡgü i mexüۡrüxüۡ Ëȍɗիɥիǣӕ ñu۳xmatáta chayu۳x, rü ngŕ̲Փľ͑фӥ Tupana ngŕma duüۡxüۡgüxüۡ nadauxüۡrüxüۡ, choxüۡ nada۳u۳x nax chamexüۡ —ñanagürü. 11ॸRü yexguma ga Baláx rü Balaáüۡxüۡ namuama yerü ga Balaáüۡ rü tama nanaxü ga yema nüxna naxca۳x naca۳xaxüۡ, rü ñanagürü: —¿Ta۳իËӥ͑ɗիɥɗËӕիӥիüۡ? Rü choma rü cuxca۳x nua changema nax chixexüۡ namaxã cuxueguxüۡca۳x i ñaa chorü uanügü, natürü i cuma rü mexüۡ namaxã cuxuegu —ñanagürü. 12ॸRü nüma ga Balaáüۡ rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —¿Tama eۡx۳ na nüxüۡ cucua۳x nax cumaxã nüxüۡ chixuxüۡ rü ngŕma Tupana chomaxã nüxüۡ ixuxüۡիɗËҡ̲ҡֆɗիɥիüۡ i ngŕma nüxüۡ chixuxüۡ? —ñanagürü. 13ॸNatürü nüma ga Baláx rü Balaáüۡxüۡ nica۳xaxüۡchigüama rü ñanagürü: —¡ƚcü ‫ ڟ‬a ͑ӕҡΎի̲͑͑ËȍΎՓľфӥիӡ, rü ngŕm ҡ͑ɗիɥɗ͑իЙľËȍɗ͑ӥǣӕիɗËҡҡ̲ cudauxüۡ ֆֆɗ̲͑Ύфӥɥ͑ľɗngŕma duüۡxüۡgü, ͑ҡӥфӥҡիӡҡ̲ǣӕիüۡgu ËӕĀӕ͑ľɗ͑Ύфӥɥ͑ľՓ! Rü ‫ ڟ‬a chixexüۡ chanaxՓa۳xe nax ngŕm namaxã cuxueguxüۡ —ñanagürü. 14ॸRü ͑ӥ̲ǣ´́իфӥՓӥիɗǣ͑͑ľǣ dauxüۡtaechica ga Chopíüۡgu ãégaxüۡՓ nanaga ga ma۳իЙӦ͑ľǣЬɞgatape۳իľՓ. Rü yexma nanaxü ga 7 ga ãmarearü guchicaxüۡ. ѠӥՓӥիɗËȍɗǣӥՓ͑ֆǣӕǣ ՓӥիɗǣՓΎËիËӥфӥՓӥիɗǣËф͑Ńфӕ. 15ॸѠӥֆľ̲͑ËȍɗËՓфӥ͑ӥ̲ǣ Balaáüۡ rü ñanagürü Baláxüۡ: —¡ƚcü nua

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͮԊͅƄѠϘґॷ23ٍॷ24 ñaa naxüۡna íguxüۡxüۡtagu rüxã۳u۳ۡx! rü choma rü tá yoxni Tupanamaxã charüdexa —ñanagürü. 16ॸRü nüma ga Cori ya Tupana rü yexma Balaáüۡxüۡ nayangau, rü namaxã nüxüۡ nixu ga yema ore ga Baláxmaxã tá nüxüۡ yaxuxüۡ. Rü ñanagürü ta nüxüۡ: —¡ƚcü natáegu naxüۡҡՓɗ´́իфӥ̲͑ի%͑ӥիüۡ ixu i ngŕma cumaxã nüxüۡ chixuxüۡ! —ñanagürü. 17ॸRü nüma ga Balaáüۡ rü natáegu. Rü Baláxüۡ inayangau ga naxüۡna íguxüۡxüۡtagu chixüۡ namaxã ga ãeۡx۳ gacügü ga Moáanecüã۳xgü. Rü nüma ga Baláx rü Balaáüۡna naca rü ñanagürü: —‫ع‬Ѡӥ͖ӕիӡ͖իüۡ cuxüۡ ya Cori ya Tupana? —ñanagürü. 18ॸRü yexguma ga nüma ga Balaáüۡ rü nüxüۡ nixu ga ñaa ore, rü ñanagürü: —Pa Baláx ya æȍɗЙәфӕͮ͑ľʊիɥËӥի‫ؽ‬ĀӥËի, mea choxüۡ‫ڟ‬ ɗфӥիɥ͑ӥ! 19ॸRü Tupana rü tama duüۡxüۡgü ͑ǣӕфӥիɥ͑ӥիüۡǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ, rü taguma nidora rü taguma nanaxüchicüxü i norü ɥ͑ӥ. Rü ngŕxguma ta۳xacüxüۡ yaxuxgu rü aixcümama nanaxü. Rü ngŕxguma ta۳xacüca۳x inaxunetagu rü aixcümama nayanguxŕxŕ. 20ॸRü choma rü choxüۡ namu ya Tupana nax mexüۡ namaxã chaxueguxüۡca۳x i ngŕma duüۡxüۡgü i Iraétanüxüۡgü erü nümatama ya Tupana rü mexüۡ namaxã naxuegu rü ngeۡmaca۳x ɗËȍΎ̲фӥҡիӕËӥфӥՓËȍɗիľիüۡ namaxã chaxuegu. 21ॸRü taguma texéxüۡ ͑ՓΎ̲ӥxŕŕgü i ngŕma duüۡxüۡgü rü taguma texémaxã chixexüۡ naxügü i ngŕma Iraétanüxüۡgü i Acóbuarü duüۡxüۡǣӥɗիɥǣӥիüۡ. Rü Cori ya norü ҽӕЙ͑фӥ͑ҡ͑ӥՓ͑͑ǣľի̲, rü nümagü rü norü ãeۡx۳ gacüãcü nüxüۡ nacua۳xgü —ñanagürü ga Balaáüۡ. ……

140 25ॸRü

yexguma ga Baláx rü ñanagürü Balaáüۡxüۡ: —Ñu۳xma nax tama cuxü‫ۡڟ‬ natauxchaxüۡ nax chixexüۡ namaxã cuxueguxüۡ i ngŕma Iraétanüxüۡgü, rü ngexrüma noxtacüma nax mexüۡ namaxã cuxueguxüۡ —ñanagürü. 26ॸRü nüma ga Balaáüۡ rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —¿Tama eۡի۳ ͑͑ǣӕËӕфӥիɥ͑ӥ͑ի̲фӥ cumaxã nüxüۡ chixuxüۡ rü ngŕma Tupana chomaxã nüxüۡ ixuxüۡիɗËҡ̲ҡֆɗիɥիüۡ i ngŕma nüxüۡ chixuxüۡ? —ñanagürü. 27ॸRü yexguma ga Baláx rü ñanagürü nüxüۡ: —¡ƚcü, ͑ӕҡΎի̲͑͑ËȍΎՓľфӥիӡ! Rü bexmana ega ngŕ̲͑ËȍɗËՓËȍɗիľիüۡ namaxã cuxuegu۳xgu i ngŕma Iraétanüxüۡǣӥфӥҡիӡҡ̲͑͑ӕֆ Tupana —ñanagürü. 28ॸRü yemaacü ga Baláx rü ma۳իЙӦ͑ľǣЬľәǣӕ%Ńǣ͑ľՓ Balaáüۡxüۡ naga. ѠӥֆŃ̲͑ɗիɥǣ̲ľ̲ naétü idauxüۡ ga guxüۡma ga yema chianexüۡ. 29ॸRü yexguma ga nüma ga Balaáüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —¡ƚcü 7 i ãmarearü guchicaxüۡ nuxã naxü, rü ínayauxüۡ i 7ɗՓΎËիËӥǣӥфӥ7 i carnérugü nax cha۳u۳xca۳x ínamemarexüۡca۳x! —ñanagürü. 30ॸRü nüma ga Baláx rü nanaxü ga yema Balaáüۡ namaxã nüxüۡ ixuxüۡ. Rü nayama۳x фӥ͑ֆǣӕǣՓӥիɗǣՓΎËիËӥфӥՓӥիɗ ǣËф͑ŃфӕǣՓӥիɗËȍɗǣӥǣֆľ̲ naxüۡnaarü guchicaxüۡՓ. 1ॸNatürü nüma ga Balaáüۡ rü marü nüxüۡ nicua۳xãchi rü Cori ya Tupana rü tagutáma chixexüۡ Iraétanüxüۡgümaxã naxuegu. Rü

24

yemaca۳ի̲фӥҡ̲Փľ͑ TupanaxüۡҡՓ͑իӡ͑իΎфľ yayaxuxüۡca۳x noxrirüxüۡ. Rü yema Iraétanüxüۡgü ípegüxüۡgu ͑ĀՓľ͑ӥ̲фľ.

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͮԊͅƄѠϘґॷ24ٍॷ25

141

Ore i mexüۡ i Tupana Balaáüۡax ۳ wa nüxüۡ ixuxüۡ

yexguma nüxüۡ nadauyane ga yema Iraétanüxüۡgü nax nügütanüxüۡchigüãcüma naxãpatagüxüۡ, rü Tupanaãxŕ ya Üünexüۡ rü Balaáüۡna nangu rü namaxã inacua۳x. 3ॸRü yemaca۳x ga nüma ga Balaáüۡ rü nüxüۡ nixu ga ñaa ore nachiga ga Iraétanüxüۡgü, rü ñanagürü: —͵͑ɗիɥɗËȍΎфӥΎфľɗ ËȍΎ̲ɗЬľә͑͑ľɗ̲ľфӥĀՓľ͑ӥËӥ Ëȍɗիɥիüۡ. 4ॸRü ngŕxguma Tupana choxüۡ nüxüۡ dauxeۡegۡ ux, rü nüma ya guxüۡŃҡӥՓngŕxmacü meama choxüۡ nüxüۡ nacua۳xeۡxeۡ i ngŕma nax ñuxãcü tá ֆɗիɥիüۡ i ngŕma Iraétanüxüۡgü. 5ॸRü pemax, Pa Acóbutanüxüۡgüx rü nimexechi ya pepatagü. Rü pemax, Pa Iraétanüxüۡgüx, rü namexechi i ngŕma ípepegüxüۡՓ. 6ॸRü pepatagü rü ñoma temagü i máxchimüxüۡxüۡrüxüۡ ͑ɗիɥǣӥ. Rü ngŕma ípepegüxüۡՓфӥ͖Ύ̲ori ۳xnecü i natüpechinügu togüxüۡrüxüۡ ͑ɗիɥǣӥ. Rü pema rü ñoma naigü i mexechixüۡ i Tupanatama itogüxüۡrüxüۡ Йɗիɥǣӥ, rü ͖Ύ̲ΎËֆɗՓǣӥɗ͑ҡӥЙľËȍɗ͑ӥՓ rüxügüxüۡrüxüۡ Йɗիɥǣӥ. 7ॸRü pemax, Pa Iraétanüxüۡgüx, rü tá pexüۡ‫ ڟ‬nangexma i taxüۡҡ̲ɗĀľի͑ի͑Փ pexaxegüxüۡca۳x rü penetügü namaxã pimegüxüۡca۳x. Rü perü ãeۡx۳ gacügü rü tá guxüۡ i togü i ãeۡի۳ ǣËӥǣӥŃҡӥՓ nangexmagü, rü pechixüۡane rü tá naporaxüchi. 8ॸRü guma Tupana ga Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓЙľիüۡ ínguxüۡxeۡecۡ ü rü yimá ҡ͑ɗիɥֆЙΎфЙľի͑%Ëӥ. Rü pema i Iraétanüxüۡgü rü tá penadai i guxüۡma i nachixüۡanecüã۳xgü i perü uanügü ɗիɥǣӥիüۡ. Rü tá ipenapóüۡgüchina۳xã, rü tá 2ॸRü

pexnemaxã penadai. 9ॸRü ngŕxguma ipecagügux nax pepeexüۡca۳x rü ñoma ՓӥիɗɗɗɗЙľիüۡrüxüۡ ҡЙɗիɥǣӥ͑ի taxúetáma tügü írüporaxüۡ nax pexüۡ ítaba۳i ۳xgüxüۡca۳x. ¡Rü mexüۡ tüxüۡ ngupetü ya yíxema mexüۡ pemaxã ueguxe, Pa Iraétanüxüۡgüx, rü chixexüۡ tüxüۡ ngupetü ya yíxema chixexüۡ pemaxã ueguxe! —ñanagürü ga Balaáüۡ. 10ॸRü yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕǣ´́իфӥЙΎф%Ëӥ ͑͑ӕիӡËȍɗ´́áüۡmaxã, rü napéxme۳xeۡãcümaxã ñanagürü: —Choma rü cuxca۳x changema nax chixexüۡ namaxã cuxueguxüۡca۳x i ngŕma chorü uanügü, natürü marü tomaepü۳իËӥ͑͑ɗիɥ͑ի̲ľիüۡ namaxã cuxueguxüۡ. 11ॸѠӥ͑фӥ̲ľ̲ľ͑ɗիɥ͑ի cuchiüۡca۳x cutáeguxüۡ. Choma rü marü ichaxuneta nax mexüۡmaxã cuxüۡ chatachigaxŕŕxüۡ, natürü nüma ya Cori ya Tupana rü tama nanaxՓa۳xe nax ngŕma mexüۡ cumaxã chaxüxüۡ —ñanagürü. …… Moáanecüã۳xgüarü tupana ga Baá-peúxüۡ nicua۳xüxüۡgü ga Iraétanüxüۡgü

yexguma Chitíüۡgu naxãchiüۡgügu ga Iraétanüxüۡgü, rü yema norü ngextü۳xücügü rü inanaxügüe ga Moáanecüã۳xgüarü paxüۡgümaxã nax namaxŕxüۡ. 2ॸѠӥĀӥիՓ ga nüma ga paxüۡgü rü norü tupanagüca۳x ínangutaque۳xegüxüۡՓ yema ngextü۳xücügüxüۡ nagagü. Rü nüma ga Iraétanüxüۡǣӥфӥ͑ҡ͑ӥՓ nachibüe rü ñu۳իӡËȍɗֆľ̲ Moáanecüã۳xgüarü tupanaxüۡ nicua۳xüxüۡgü. 3ॸRü yemaacü muxüۡma ga yema Iraétanüxüۡgü rü nügü inaxãgü

25

1ॸRü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͮԊͅƄѠϘґॷ25, 31 nax Baá-peúxüۡ nax yacua۳xüüۡgüxüۡ. Rü yemaca۳x ga Cori ya Tupana rü poraãcü Iraétanüxüۡgümaxã nanu. 4ॸRü yemaca۳x Moichéxüۡ ñanagürü: —¡ƚcü nangutaque۳xexeۡxeۡ i guxüۡma i ngŕma Iraétanüxüۡgüarü ãeۡx۳ gacügü i nayauxgüxüۡ nax Baá-peúxüۡ yacua۳xüüۡgüxüۡ! ¡Rü chope۳xegu nadai i ngunecü rü ñu۳իӡËȍɗ͑ɗҡ͑ӥՓ nachü۳xüxquegüxŕxŕ i naxüۡnegü nax guxüۡma i duüۡxüۡgü nüxüۡ nadaugüxüۡca۳x! Rü ngŕիǣӕ̲իɗËҡ͑ɗիɥɗ charüngüxmüxüۡ namaxã i ngŕma Iraétanüxüۡgü —ñanagürü ga Tupana. 5ॸRü yexguma ga nüma ga Moiché rü nanamu ga norü ngüۡxeۡerۡ uüۡgü ga ãeۡի۳ ǣËӥǣӥǣՓӥիɗҡӥËӕ̲ӥËȍɗǣӥǣ Iraétanüxüۡgümaxã icua۳xgüxüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —ѠӥՓӥիɗËȍɗǣӥɗЙľ̲ rü tá penadai i ngŕma petanüxüۡgüchigü ɗիɥǣӥիüۡ i nügü ixãgüxüۡ nax Baá-Peúxüۡ yacua۳xüüۡgüxüۡ —ñanagürü. 6ॸNatürü yexguma Moichémaxã Tupanapataa۳իҡӥՓnangutaque۳xegügu ga Iraétanüxüۡgü ga íxauxexüۡ, rü ֆľիǣӕ̲ֆ͑ľфӥՓӥիɗǣʊфŃҡ͑ӥիüۡ rü Փӥիɗǣ͑ǣľիüۡ ga Madiáüۡanecüa۳xmaxã ֆŃ̲͑իӥЙľҡӥ͑ի͑ЙҡՓ nagaaxüۡca۳x. 7ॸRü yexguma yema yatüxüۡ nada۳u۳xgu ga Finée ga Ereachá nane ga chacherdóte ga Aróüۡtaxa, фӥ͑ɗիӡǣËȍɗ ga yema Iraétanüxüۡgü íngutaque۳xegüxüۡՓ. Rü nanayaxu ga ͑ΎфӥՓΎËľ. 8ॸѠӥ͑Փľnangŕ ga yema yatü ga chixexüۡ üxüۡ ñu۳xmata norü ЙľËȍɗËՓ. Rü yexma nayatopetütanü ǣֆľ̲ҡիфľ͑ΎфӥՓΎËľ̲ի%. Rü ֆľ̲Ëӥɗ͑фӥիΎǣֆľ̲ĀՓľ͑ľ. 9ॸNatürü 24,000 ga Iraétanüxüۡǣӥ͑ɗիɥǣ yema chixexüۡgagu namaxã yuexüۡ. 10ॸRü

142 ֆľ̲Փľ͑ǣæΎфɗֆҽӕЙ͑фӥ Moichémaxã nüxüۡ nixu rü ñanagürü: 11ॸ—֤ɗ̲Ǘɗ͑Ńľǣǣӕ͑ɗիɥɗ charüngüxmüxüۡ namaxã i ngŕma Iraétanüxüۡgü erü nüma ga Finée rü chauxrüxüۡ poraãcü nayanuxüۡ i ngŕma Iraétanüxüۡgü. Rü ngeۡmaca۳ի͑ɗիɥɗֆի͑ ngŕma duüۡxüۡǣӥ̲ի%Ëȍիɥ͑ӥ, rü tama chanadaxichixüۡ. 12-13ॸ¡Rü Finéemaxã nüxüۡ ixu rü tá nüxüۡ chaxuneta nax nüma rü nataagü nax Iraétanüxüۡgüarü ËȍËȍľфĀΔҡľǣӥֆɗիɥǣӥիüۡca۳x i guxüۡgutáma! Erü nüma rü cha۳u۳xca۳x nayanuxüۡ фӥֆľ̲ǣǣӕ͑ɗիɥǣËȍΎիüۡ nangüxmüxŕŕxüۡ namaxã i ngŕma Iraétanüxüۡgü —ñanagürü. …… Madiáüۡanecüã۳xgüxüۡ nadai

31

1ॸRü

nüma ga Cori ya Tupana rü Moichémaxã nidexa rü ñanagürü nüxüۡ: 2ॸ—¡ƚcü naxütanü i Iraétanüxüۡgü rü nadai i ngŕma Madiáüۡanecüã۳xgü erü chixexüۡgu Iraétanüxüۡgüxüۡ nayixeۡxeۡ! Rü ngŕ̲Փľ͑, Pa Moichéx, rü marü name nax cuyuxüۡ —ñanagürü. 3ॸRü yexguma ga nüma ga Moiché rü duüۡxüۡgüxüۡ ñanagürü: —¡Ñuxre i pema rü penamexŕxŕ i pexnegü nax Cori ya Tupanaégagu peyada۳i ۳xüۡca۳x i Madiáüۡanecüã۳xgü nax ngŕ̲%Ëӥֆɗիɥ ixütanüxüۡca۳x naxca۳x ga yema chixexüۡ ga Tupanape۳իľՓ͑իӥǣӥիüۡ! 4ॸRü

ngeۡmaca۳իфӥՓӥիɗҡӥËӕ̲ӥՓËȍɗǣӥҡ ‫ ڟ‬a penamugü i 1000 chigü i ngŕm ËȍӕффǣӥɗĀɗՓɥիüۡ. 5ॸRü ngeۡmaca۳x ̲͑ľ͑ɗիɥɗՓӥիɗҡӥËӕ̲ӥՓËȍɗǣӥ peyadexechixüۡ i 1000 i churaragü nax ngŕmaãcü guxüۡՓ̲12,000Փ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͮԊͅƄѠϘґॷ31, 33

143 nanguxüۡca۳x. Rü ngŕmagü rü mea tá ͑ɗի%ի͑ľ͑իĀɗՓ͑իɥիüۡca۳x — ñanagürü. 6ॸRü nüma ga Moiché rü ɗ̲͑͑ӕ%Ëȍɗҡ͑ӥ͑իĀɗՓ͑իɥիüۡca۳x. Rü nüma ga chacherdóte ga Ereachá ͑͑ľǣǗɗ͑Ńľ͑ɗիɥǣɞֆիӥ̲ӥËӥիüۡ. Rü ͑ӥ̲͑ɗիɥǣ̲͑ի%ɗ͑Ëӕիüۡ ga yema Tupanapataarü yemaxüۡgü ga üünexüۡ ga íyangegüxüۡ rü cornétagü ga yacuegüne. 7ॸRü yexguma ga yema Iraétanüxüۡgü rü guxüۡma ga yema yatügü ga Madiáüۡanecüã۳xgüxüۡ nadai yema Cori ya Tupana Moichémaxã nüxüۡ ixuxüۡrüxüۡ. 8ॸRü nanadai ga yema 5 ga Madiáüۡanecüã۳xgüarü ãeۡx۳ gacügü ga ƈՓɗ, rü Requéüۡ, rü Chux, rü Úrux, rü Réba. Rü yexgumarüxüۡ ta nayama۳xgü ga Balaáüۡ ga Beú nane. 9ॸRü nüma ga Iraétanüxüۡgüarü churaragü rü ínanayauxüۡ ga yema Madiáüۡanecüã۳xgüarü ngexüۡgü rü norü buxüۡgü. Rü yexgumarüxüۡ ta nayagagü ǣ͑ΎфӥՓΎËǣӥфӥҡΎǣӥǣ͑իüۡnagü rü nayana ga norü yemaxüۡgü. 10ॸRü ñu۳իӡËȍɗɞ͑͑ǣӕǣ͑Ύфӥɥ͑ľǣӥǣ taxüۡ͑ľфӥ͑Ύфӥɥ͑ľիËӥǣӥ. 11-12ॸRü guxüۡma ga yema ngexüۡgü rü buxüۡgü ga ínayauxüۡxüۡ фӥՓΎËǣӥфӥҡΎǣӥǣ naxüۡnagü ga yagagüxüۡ, rü MoichéxüۡҡՓфӥËȍËȍľфĀΔҡľǣ EreacháxüۡҡՓ͑͑ǣǣӥǣ͑ǣľիҡ yema togü ga Iraétanüxüۡgü íyexmagüxüۡՓǣͅΎ͑ľфӥ metachinüxüۡՓǣ͑ҡӥǣ֤ӕĀáüۡarü ŃѸҡľՓǣɥ͑ľǣ֤ľфɗËәфӥ to۳xma۳իҡՓ. 13ॸRü nüma ga Moiché rü chacherdóte ga Ereachá rü guxüۡma ga togü ga ãeۡx۳ gacügü, rü yema churaragüca۳x nibuxmü nax yéma ínapegüxüۡpemagu nüxüۡ yangaugüxüۡca۳x.

14-15ॸNatürü

nüma ga Moiché rü yema churaragüerugümaxã nanu rü ñanagürü nüxüۡ: —¿Tü۳xcüüۡ penamaxeۡxeۡxeۡ i ngŕma ngexüۡgü? 16ॸƄфӥ͑ӥ̲ǣӥ͑ɗիɥɗ Balaáüۡarü ucu۳xeۡ ɗ͑իɥ͑ӥľիüۡ rü yemamaxã nachixexŕŕgüaxüۡ ga tatanüxüۡ nax Baá-peúxüۡ yacua۳xüüۡgüxüۡca۳x. Rü yema chixexüۡǣǣӕ͑ɗիɥǣҽӕЙ͑nada۳i ۳xüۡ ga tatanüxüۡ. 17ॸ¡Rü ñu۳xmatama penadai i ngŕma buxüۡgü i yatüxüۡ rü guxüۡma i ngŕma ngexüۡgü i marü yatümaxã maxŕxüۡ! 18ॸNatürü ngŕma paxüۡgü i taguma yatümaxã maxŕxüۡ, rü ngexrüma nax penada۳i ۳xüۡ. Rü pexüۡtaxüۡxüۡ penayaxu ega penaxՓa۳xegu —ñanagürü. …… Tupana nüxüۡ nixu nax ñuxãcü tá nügü yanuãxüۡ i Canaáüۡane

33

50ॸRü

nüma ga Cori ya Tupana rü Moichémaxã nidexa ga yexguma Moáanearü metachinüxüۡՓ nayexmagu ga natü ga YudáüۡËӕҡӥՓǣ Yericúarü to۳xma۳իҡՓ. Rü ñanagürü nüxüۡ: 51-52ॸ—¡ƚcü ngŕma Iraétanüxüۡgümaxã nüxüۡ ixu i ñaa dexa!: “Ngŕxguma pema tá pichóüۡgu i ngŕma natü i Yudáüۡ фӥ͑Փpichocu۳xgux i ngŕma Canaáüۡcüã۳xgüarü naane, rü ¡ŕcü ɞЙľ͑ՓΎիüۡ i guxüۡma i ngŕma duüۡxüۡgü ͑Փɗngŕma naane! ¡Rü nagu pepogüe i guxüۡma i norü tupanachicüna۳xãgü i nutanaxca۳x rü úirunaxca۳x rü diŕrumünaxca۳x! ¡Rü ngŕxgumarüxüۡ ta nagu pepogüe i guxüۡma i norü ãmaregüarü guchicaxüۡgü i ma۳իЙӦnetape۳իľǣӥՓngŕxmagüxüۡ! 53ॸ¡Rü pema namaxã ipecuá i ngŕma

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͮԊͅƄѠϘґॷ33 nachixüۡane! ¡Rü ngŕxma nagu pexãchiüۡgü erü chomatama pexna Ëȍ͑ի%͑իЙľ̲͑Փpemaxŕxüۡca۳x! 54ॸNatürü ngŕxguma pegü peyanúxgu i ngŕ̲͑͑ľфӥՓӥիɗҡӥËӕ̲ӥՓËȍɗǣӥҡ nanayaxu i ngŕma nagu nanguxüۡ. Rü ngŕma natücumü i rümumaexüۡ rü tá nanayauxgü i rütamaexüۡ i naane. Rü ngŕma natücumü i rünoxremaexüۡ rü tá nanayauxgü i ngŕma rüxíramaexüۡ i naane. Rü ngŕmaãcü ՓӥիɗҡӥËӕ̲ӥՓËȍɗǣӥҡ͑͑ֆիӕɗ ngŕma nagu nanguxüۡ. 55ॸNatürü i pema rü ngŕxguma ngŕma naane peyauxgux

144 nax nagu pexãchiüۡgüxüۡca۳իфӥ̲͑ľ͑ɗիɥ ɗɞЙľ͑ՓΎիüۡ i guxüۡma i ngŕma duüۡxüۡgü i ngŕxma ãchiüۡgüxüۡ. Erü ngŕxguma ҡիӡҡ̲ɞЙľ͑ՓΎիüۡgu i guxüۡma i ‫ ڟ‬a ngŕma duüۡxüۡgü, rü ngŕma ngŕm ۡ ۡ ‫ڟ‬ yaxügüxü rü tá pexü ngŕ̲͑ËȍɗիľՓľ ͖Ύ̲Փӥիɗɗ͑ɗҡӥËȍɗЙľիľҡӥǣӕ nguxgurüxüۡ, фӥ͖Ύ̲Փӥիɗֆҡӕիӕǣӕ pengu۳xgurüxüۡ ҡ͑ɗիɥ. 56ॸRü ngŕxguma i choma rü tá pexüۡama chapoxcu namaxã i ngŕma poxcu i ngŕma duüۡxüۡgüca۳xchire۳իɗիɥիüۡٚ, ñanagürü ga Cori ya Tupana. ……

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

DEUTERONÓMIO (Wenaxarü naxümatü ga Tupanaarü mugü) Moichéarü ore ga Iraétanüxüۡgümaxã nüxüۡ yaxuxüۡ

1

Yema 12 ga ngugütaetanüxüۡgü фӥɗ͑իɥ%Ëȍɗ 19ॸRü

1ॸѠӥ͖ǣӥ͑ɗիɥǣֆľ̲Ύфľǣ

Moiché nüxüۡ ixuxüۡ namaxã ga guxüۡma ga Iraétanüxüۡgü ga yexguma Arabáarü chianexüۡՓ͑ֆľի̲ǣӥǣӕǣ natü ga YudáüۡфӥŃѸҡľՓǣґәիфӥ

to۳xma۳իҡՓ. Rü yema Arabáarü chianexüۡ rü Paráüۡ rü Topére rü Labáüۡ rü Acherú rü Dichaáarü ngãxüۡՓ͑ֆľի̲. …… 3-4ॸRü 40 ga taunecü marü nangupetü ga ma۳իЙӦ͑ľǣϘфŃիɗæȍɗ͑ɞǣӕ %ŃǣËӥՓ͑իɞ͑ËȍΎիüۡxüۡ ga yema Iraétanüxüۡgü. Rü Moiché rü marü nüxüۡ narüporamae ga guma Amoréutanüxüۡgüarü ãeۡx۳ gacü ga Seú ga Ƅ¡Δӡǣӕ%Ëȍɗüۡcü rü guma Bacháüۡarü ãeۡx۳ gacü ga Ox ga Atarúgu ãchiüۡcü ga ƄĀфŃ͑ľՓ. Rü yexguma norü 40 ga ҡӕ͑ľËӥՓ͑͑ǣӕիǣӕǣ͑Ύфӥ11 ga tauemacüarü ügügu, фӥֆľիǣӕ̲͑ɗիɥǣ Moiché Iraétanüxüۡgümaxã nüxüۡ yaxuxüۡ ga guxüۡma ga yema ore ga Tupana namaxã nüxüۡ ixuxüۡ naxca۳x ga yema natanüxüۡgü. ……

nüma ga Moiché rü ñanagürü: —֤ľիǣӕ̲ϘфŃիՓɞҡËȍΎիüۡgu, rü guma ma۳իЙӦ͑ľǣӥǣk̲ΎфŃӕҡ͑ӥիüۡgü nagu ãchiüۡǣӥ͑ľՓ̲ҡիɥ, yerü ֆľ̲Ëӥ͑ɗիɥǣҡΔфӥæΎфɗֆҽӕЙ͑ǣ nanaxՓa۳xexüۡ. Ѡӥ͑ǣӕҡիɥǣֆľ̲ nachica ga chianexüۡ ǣ%ӡËӥ̲իüۡ ga pema marü nüxüۡ pedauxüۡ, rü ñu۳xmata ͑Փҡ͑ǣӕǣӥǣæĀŃ-banéa. 20ॸRü ֆŃ̲͑ɗիɥǣЙľ̲ի%͑ӥիüۡ chixuxüۡ rü ñachaxüۡ: ٘Ѡӥ̲фӥ͑Փҡ͑ǣӕǣӥɗ͖ Amoréutanüxüۡǣӥ͑Փngŕxmagüxüۡ i máxpü۳xanexüۡ i Cori ya tórü Tupana tüxna ãxüۡ. 21ॸRü nüma ya Cori ya tórü ҽӕЙ͑ɗիɥËӥ, rü marü pexna nanaxã i ñaa naane. ¡Rü ŕËӥ͑ՓЙľիɥфӥ͑ǣӕ pexãchiüۡgü ngŕma Cori ya perü o۳xigüarü Tupana nüxüۡ ixuxüۡrüxüۡ! ¡Rü taxӢ i pemuüۡexüۡ, rü bai tá ípeyachaxãchitanüxüۡ!͖ٚËȍфӥǣӥ. 22ॸNatürü ga pema rü choxna peyacagü rü ñapegürügü: “¿Tau eۡx۳ na inamexüۡ i ‫ ڟ‬ɥիüۡ ñuxre i tamücügü i nüxíra ngŕ̲ ۡ nax yangugüaneãxüca۳x i ngŕma naane rü ñu۳իӡËȍɗtaxca۳ի͑ՓΎľǣӕիüۡ nax

145 Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ġƄԆҽƄѠϘͮϜͅʊϘॷ1 tamaxã nüxüۡ yaxugüxüۡca۳x rü ngexüۡrüüxüۡ ɗ̲͑ǣӕҡɗիɥիüۡ rü ͑ǣľի͑ľфӥիӥ͑ľֆɥ͑ľǣӥǣӕҡ tachocuxüۡ?͖ٚЙľфӥǣӥǣӥ. 23ॸRü yema pema chomaxã nüxüۡ pixuxüۡ rü cha۳u۳xca۳x rü name. Rü yemaca۳x Йľҡ͑ӥՓËȍ͑Āľǣ12 ga yatügü. Rü ՓӥիɗҡӥËӕ̲ӥՓËȍɗǣӥ͑ӥիüۡ chaxuneta ǣՓӥիɗ. 24ॸѠӥֆľ̲ֆҡӥǣӥфӥɗ͑իɥ%Ëȍɗ rü ínama۳xpüanexüۡՓ̲͑իɥфӥ ƄËәфӥ͑ǣҡľՓ͑͑ǣӕǣӥфӥ̲ľ̲ ͑ǣӕ͑ɗիɥ%ǣӥҡ͑ӥǣֆľ̲͑͑ľ. 25ॸRü ֆľ̲Փľ͑фӥֆľ̲͑͑ľËӥã۳x ga nanetüarü o tanabuxgü rü taxca۳x nua nanangegü, rü tamaxã nüxüۡ nixugü rü ñanagürügü: “Rü ngŕma naane i tórü Cori ya Tupana tüxna ãxüۡ, rü mexechixüۡ ͑ɗիɥٚ, ñanagürügü. 26ॸNatürü ǣЙľ̲фӥҡ̲ֆŃ̲ЙľիɥիËȍüۡ rü ҡ̲͑ǣЙľիɥ͑ӥľǣֆľ̲ҡΔфӥæΎфɗ ya Tupana pemaxã nüxüۡ ixuxüۡ. 27ॸRü pechiüۡǣӥՓфӥnaxca۳x pidexagü rü ñaperügügü: “Nüma ya Cori rü tama aixcüma tüxüۡ nangechaüۡ, rü tüxüۡ ínagaxüۡ ǣƄнӕɞҡӕ͑ľՓ͑ի Amoréutanüxüۡgüna tüxüۡ yamugüxüۡca۳x nax tüxüۡ nada۳i ۳xüۡca۳իٚ, ñaperügügü. 28ॸRü

ñaperügügü ta: “Rü ñu۳xma ¿rü ͑ǣľիҡҡҡիɥ? Rü tatanüxüۡgü rü nüxüۡ ‫ ڟ‬a nax nangemaxüۡ i nixugügü rü ngŕm ۡ ۡ ۡ duüxügü i tüxü rüporamaegüxüۡ rü tüxüۡ rümáchanemaegüxüۡ, rü nangexmaxüۡ ya ɥ͑ľǣӥֆɗҡիüۡne ya imáchanearü poxeguã۳xgüne, rü nüxüۡ nadaugüxüۡ ga Anáxtanüxüۡ ga imáchanexüۡchixüۡ. Rü guxü̲ۡǣֆľ̲͑ɗիɥǣҡΎիüۡ íyaxoetanüãchixŕŕxüۡٚ, ñaperügügü. 29ॸRü yexguma ga choma rü pexüۡ changãxüۡ rü ñachagürü: “¡TaxӢ i pexoégaãŕgüxüۡ rü nüxüۡ pemuüۡexüۡ!

146 30ॸRü

yimá tórü Cori ya Tupana rü tá pepe۳իľǣӕ͑ɗիӡ, rü nüma rü tá namaxã nügü nadai erü pexca۳x nanu yema Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓЙľիüۡ naxütanügurüxüۡ. 31ॸRü yexguma nachica ga chianexüۡՓ pichopetü۳xgu rü nüma ga perü Cori ya ҽӕЙ͑фӥ͖Ύ̲ՓӥիɗɗЙЙ͑իËӥիľ nügüchacüügu tüxüۡ igaxüۡrüxüۡ meama pexüۡ nigagü rü ñu۳ի̲ҡ͖͑ËȍɗËՓ Йľ͑ǣӕǣӥٚ, ñachagürü. 32ॸѠӥՓΎΎ yemaacü pexüۡ nayagagüxüۡ, natürü ga pema rü tama nagu peyaxõgü. 33ॸRü ͑ӥ̲͑ɗիɥǣЙľ̲ի%ɗ͑Ëӕիüۡ rü pepe۳իľǣӕֆիӡիüۡ nax nüxüۡ naxunetaxüۡca۳x ga nachica ga nagu tá pipegüetanüxüۡ. Rü yexguma chütacü ɗЙľիɥիǣӕфӥӥիӥľ̲̲ի%Йľիüۡ nüxüۡ nacua۳xeۡxeۡ ǣ̲͑ǣ͑ǣӕҡЙľիɥիüۡ, фӥ͑ǣӕ͑ľËӥфӥՓӥիɗǣËɗի͑ľիüۡmaxã pexüۡ nüxüۡ nacua۳xeۡxeۡ. Cori ya Tupana rü Iraétanüxüۡgümaxã nanu

yexguma nüxüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕǣæΎфɗ ya Tupana ga chixri nachiga nax pidexagüxüۡ, rü poraãcü nanu, rü ñaa ore pemaxã naxuegu: 35ॸ٘Ѡӥ¡ɗɗՓӥիɗɗ ñaa duüۡxüۡgü i chixecümagüxüۡ rü tá nüxüۡ nadaugü i ngŕma naane i mexüۡ ga norü o۳xigümaxã nüxüۡ chixuxüۡ. 36ॸNatürü ya Caréx ya Yefúne nanexica ҡ͑ɗիɥֆ͑ӥիüۡ daucü, rü nüxna rü ͑͑ľǣӥ͑ҡ͑ɗիɥɗËȍ͑ի%իüۡ i ngŕma ͑͑ľǣ̲фӥ͑Փnanga۳xüۡ, yerü ͑ӥ̲фӥɗիËӥ̲̲ľËȍӕǣ͑իɥ͑ӥٚ, ñanagürü ga Tupana. 37ॸѠӥЙľǣǣӕ͑ɗիɥ ga Cori ya Tupana ga chomaxã nanuxüۡ rü ñaxüۡ choxüۡ: “Woo i cuma rü ҡիӡҡ̲͑ՓËӕ͑ǣӕɗngŕma naane. 38ॸRü cuchicüxü tá ngŕm ‫ ڟ‬a nangu ya 34ॸRü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ġƄԆҽƄѠϘͮϜͅʊϘॷ1, 6

147 yimá curü ngüۡxeۡerۡ uxüۡ ya Yochué ya Núüۡ nane. ¡Rü nüxü‫ ۡڟ‬nangúchaüۡxeۡxeۡ erü ͑ӥ̲ҡ͑ɗիɥɗʊфŃҡ͑ӥիüۡgüna naxããxüۡ i ngŕma naane!͖ٚ͑ǣӥфӥǣæΎфɗֆ Tupana. …… Ngŕma mu i guxüۡétüwa ngŕxmaxüۡ

6

1ॸRü ñanagürü ga Moiché: —Nüma ga Cori ya Tupana rü choxüۡ namu nax pexüۡ changúexŕŕxüۡca۳x i ñaa mugü ͑ի͑ǣӕЙľիɥիüۡca۳ի͑Փɗngŕma naane i tá pexna naxãxüۡ. 2ॸRü ngŕmaãcü

i pema rü penegü rü petaagü rü tá aixcüma nüxüۡ pengechaüۡ ya perü Cori ya Tupana, rü tá peyanguxŕxŕ i ngŕma norü ore ñu۳xmatáta peyuemare. Rü ngŕmaãcü ya Tupana rü tá poraãcü pexüۡ narüngüۡxeۡxeۡ rü tá nanama۳xeۡxeۡ i perü maxüۡ i ngŕ̲͑͑ľՓ. 3ॸRü ngeۡmaca۳x, Pa Iraétanüxüۡgüx, rü name ͑ɗիɥɗ̲ľ͑ǣӕpemaxŕ i ngŕma mugü. Erü ngŕxguma mea nagu pemaxŕgu rü tá mexüۡ pexüۡ nangupetü, rü tá pimu ͑Փɗngŕma naane i ngextá nabügü i mexüۡ rü ñoma léche rü ira taguma ítaxuxüۡՓֆľ̲æΎфɗֆҽӕЙ͑Йľфӥ o۳xigümaxã nüxüۡ ixuxüۡrüxüۡ. 4ॸ¡Rü dücax, ɗЙľфӥիɥ͑ӥľ, Pa Iraétanüxüۡgüx! Rü nüma ya Cori ya tórü Tupana rü nüxicatama ͑ɗիɥɗæΎфɗֆɗիɥիüۡ. 5ॸ¡Rü nüxüۡ pengechaxüۡgü ya perü Tupana i guxüۡne ya perü maxüۡnemaxã, rü guxüۡ i peãxŕmaxã, rü guxüۡ i perü poramaxã! 6ॸ¡Rü pegüãxŕgu namaxã penguxüۡ i guxüۡma i ñaa ore i ñu۳xma pemaxã nüxüۡ chixuxüۡ! 7ॸ¡Rü guxüۡgutáma namaxã penangúexŕxŕ i pexacügü! Rü nachigagu tá namaxã pidexagü i ЙľЙҡǣӥՓфӥ͑ǣľիҡɞЙľիɥիüۡՓ, rü

ngŕxguma pepeechaüۡgu rü ngŕxguma íperüdagügu. 8ॸRü ngŕma nax tama nüxüۡ iperüngümaexüۡca۳x i ñaa mugü ¡rü pegüme۳xeۡՓфӥЙľǣӥËҡӥՓ peyanga۳xcuchi ۳x nax ngŕxma peyangexüۡca۳x perü cua۳xruxüۡ! 9ॸ¡Rü ŕcü pepataarü caxtagügu rü pea۳xpatagu Йľ͑ՓӦ̲ҡӥɗngŕma mugü! …… 14ॸ‫ؽ‬Ѡӥҡիӡҡ̲͑ՓľЙľфӥիɥɗngŕma togü i duüۡxüۡgü i pexna ngaicamagüxüۡarü tupanagü! 15ॸErü yimá perü Cori ya Tupana rü nüxüۡ‫ ڟ‬pechu۳xu rü ngürüãchi pemaxã nanuxgu rü noxtacüma pexüۡ nadai rü pexüۡ nayarüxoxŕxŕ. 16ॸRü tama name nax nüxüۡ pexüxüۡ ya perü Cori ya Tupana ga ֆľիǣӕ̲͑ËȍɗËɗͅËȍՓ͑ӥիüۡ pexü۳xgurüxüۡ. 17ॸ¡Rü aixcüma mea nagu pemaxŕ i ngŕma Cori ya perü Tupanaarü mugü rü norü ucu۳xeۡgü ga pemaxã nüxüۡ yaxuxüۡ! 18ॸ¡Rü penaxü۳x i ngŕma mexüۡ i Cori ya Tupana namaxã taãxŕxüۡ nax ngŕmaãcü mea pexüۡ nangupetüxüۡca۳x rü aixcüma penayaxuxüۡca۳x i ngŕma mexüۡ i naane ga perü o۳xigümaxã nüxüۡ yaxuxüۡ! 19ॸRü ngŕmaãcü ya Cori ya Tupana rü yema pemaxã nüxüۡ yaxuxüۡrüxüۡ rü tá nayabuxmüxŕxŕ i guxüۡma i perü uanügü i ngŕ̲͑͑ľՓngŕxmagüxüۡ. 20-21ॸRü ngŕիǣӕ̲Փӥիɗɗ͑ǣӕ͑ľիüۡ pexacügü pexna caxgux rü ñagügu: “¿Ta۳իËӥËȍɗǣ͑ɗիɥɗ͖̲ӕǣӥфӥ͖ ucu۳xeۡgü i tamaxã nüxüۡ yaxuxüۡ ya tórü Cori ya Tupana?͖ٚǣӥǣӕ, rü pema rü tá penangãxüۡ rü ñapegürügü tá: “Toma ga ͑ӡիËӥ̲фӥ%eۡx۳ gacü ga Equítuanecüã۳x ga Faraóüۡme۳xeۡՓҡֆľի̲ǣӥ. Natürü ga nüma ya tórü Cori ya Tupana rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ġƄԆҽƄѠϘͮϜͅʊϘॷ6–8 norü poramaxã toxüۡ ínanguxüۡxeۡxeۡ. toma rü nüxüۡ tadau ga yema %ӡËӥ̲իüۡ ga Tupana norü poramaxã Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓӥիüۡ nape۳իľՓǣǗфóüۡ rü guxüۡma ga norü duüۡxüۡgü. 23ॸNatürü ga toma rü toxüۡ ínagaxüۡ ga yema Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓ, rü mea toxüۡ nigagü 22ॸRü

ñu۳xmata yema naane ga tórü o۳xigümaxã nüxüۡ yaxuxüۡՓҡΎիüۡ nangugüxŕxŕ. 24ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣ͑ӥ̲ֆ Cori ya Tupana rü toxüۡ namu nax mea tayanguxŕŕxüۡ i guxüۡma i ñaa norü mugü rü nüxüۡ ticua۳xüüۡgüxüۡca۳x nax mea tüxüۡ naxüpetüxüۡca۳x rü nüma tüxüۡ namaxŕxŕŕxüۡca۳x ñu۳xmata ñoma i ngunexüۡՓ͑͑ǣӕ. 25ॸRü ngeۡmaca۳x i yixema i ñu۳ի̲фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗҡΔфӥæΎфɗ ya Tupanape۳իľՓ̲ľyanguxŕŕxüۡ i ngŕma norü mugü, yema tomaxã nüxüۡ yaxuxüۡrüxüۡٚ, ñapegürügü tá —ñanagürü ga Moiché. Tupana rü nüxna nachogü nax tama Canaáüۡanecüã۳xgüarü tupananetachicüna۳xãgüwe ͑իɥիüۡ ga Iraétanüxüۡgü

7

1ॸRü

ñanagürü ga Moiché: —Rü nüma ya Cori ya perü Tupana rü tá pexüۡ nachocuxeۡxeۡ ͑Փɗngŕma naane ɗҡЙľիфӥɗիɥիüۡ. Rü pepe۳իľՓҡ ɞ͑͑ՓΎիüۡ i ngŕma duüۡxüۡgü i 7 i natücumügü i pexüۡ rümumaegüxüۡ rü pexüۡ rüporamaegüxüۡ i Itítatanüxüۡgü, rü Yerguechéutanüxüۡgü, rü Amoréutanüxüۡgü, rü Canaáüۡtanüxüۡgü, rü Ferechéutanüxüۡgü, rü Ebéutanüxüۡgü rü Yebuchéutanüxüۡgü. 2ॸRü ngŕxguma Cori ya perü Tupana pexme۳xgu nayixŕŕgu i ngŕma natücumügü i duüۡxüۡgü, rü ngŕxguma pema rü marü

148 nüxüۡ perüporamaegügu ¡rü noxtacüma ҡЙľ͑Āɗфӥҡիӡҡ̲ta۳xacümaxã pexüۡ narüngüxmüexŕxŕ rü bai tá i pexü‫ۡڟ‬ nax nangechaüۡtümüxüۡgüxüۡ! 3ॸRü ngŕxgumarüxüۡ ҡҡ‫ؽ‬фӥҡիӡҡ̲ namaxã pixãxma۳xgü i ngŕma norü ngexüۡgü, rü bai tá i penegü rü naxacügümaxã peyaxüxma۳xgüxüۡ rü pexacügü rü nanegümaxã peyaxütegüxüۡ! 4ॸErü ngŕxguma tá ngŕmaãcü penaxü۳xgu rü nümagü i ‫ ڟ‬acüã۳x rü tá penegüxüۡ rü ngŕm pexacügüxüۡ Cori ya Tupanana ͑ɗիɥgachixŕxŕ. Rü ngŕmaãcü tá tomare i tupanaxüۡ nicua۳xüxüۡgü, rü ngeۡmaca۳x tá poraãcü pemaxã nanu ya Cori ya Tupana, rü noxtacüma tá pexüۡ nadai, rü ngŕxma tá ipeyarüxo. 5ॸRü ngeۡmaca۳x tá penaxՓa۳xe i noxtacüma nagu pepogüe i ngŕma nachicagü i ngextá ngŕma duüۡxüۡgü norü tupanagüca۳x naxüۡnagü ͑Փɞ͑ǣӕիüۡ. Rü ngŕxgumarüxüۡ tá ta nagu pepogüe ya yimá norü nutagü rü naigü i namaxã natupanaã۳xgüxüۡ. Rü tá ípenagu i norü tupanachicüna۳xãgü. 6ॸErü Йľ̲фӥՓӥիɗɗĀӕüۡxüۡǣӥɗՓΎľҡ̲ Tupanaca۳իɗիɥǣӥիľЙɗիɥǣӥ. Rü nümatama ya Tupana rü guxüۡma i nachixüۡanecüã۳իǣӥҡ͑ӥՓЙľիüۡ naxuneta nax noxrütama i duüۡxüۡgü Йɗիɥǣӥիüۡca۳x —ñanagürü ga Moiché. …… Moiché nanaxucu۳xeۡ i Iraétanüxüۡgü

8

1ॸRü

ñanagürü ga Moiché: —¡ƚcü ͑ǣӕЙľիɥɗngŕma mugü i ñu۳xma pexna chaxãxüۡ nax namáxüۡca۳x i perü maxüۡ rü pimuxüۡca۳x, rü ngŕmaãcü penayaxuxüۡca۳x i ngŕma naane ga perü o۳xigümaxã nüxüۡ yaxuxüۡ ga Tupana!

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ġƄԆҽƄѠϘͮϜͅʊϘॷ8, 11

149 2ॸ¡Rü

nüxna pecua۳xãchie ga ñuxãcü Cori ya Tupana pexna nadauxüۡ ǣ̲͑Փ ga yexguma 40 ga taunecü yema nachica ga chianexüۡ ga taxúema íxãpataxüۡǣӕЙľիɥիǣӕ! ѠӥֆŃ̲͑ɗիɥǣ pexüۡ naxãneexŕŕxüۡ rü pexüۡ naxüxüۡ nax yemaacü nüxüۡ nacuáxüۡca۳x ga ta۳xacügu Йľфӥիɥ͑ӥľիüۡ rü tá aixcüma peyanguxŕŕxüۡ i norü mugü. 3ॸѠӥՓΎΎ ngúxüۡ pexüۡ ningexeۡxeۡ rü taiya pingegü, natürü ga yixcüama rü nüma ga Tupana фӥĀիӡËӥã۳իǣЙӡǣ̲̲͑ի%Йľիüۡ nachibüexŕxŕ ՓΎΎɗЙľ̲фӥЙľфӥo۳xigü фӥ͑ӡիËӥ̲фӥҡǣӕ̲͑ӥիüۡ pedauxüۡ ga yema. ͮҡӥфӥֆľ̲ՓЙľիüۡ nüxüۡ nadauxŕxŕ фӥҡ̲Υ͑իɗË͑ɗիɥɗ namaxŕŕxüۡ ɗՓӥիɗɗĀӕüۡxüۡ, natürü ngŕma ore i Tupanaa۳իՓɞիӡիӡիüۡ ͑ɗիɥɗ aixcüma namaxŕŕxüۡ. 4ॸRü guxcüma ga guma 40 ga taunecügu rü tama pengauechiru rü bai ga nax perüchaecutüxüۡ. 5ॸ¡Rü nüxna pecua۳xãchie rü yimá perü Cori ya Tupana rü pexüۡ inayarüՓe۳xãchitanüxŕxŕ ͖Ύ̲Փӥիɗɗ papá nanexüۡ inayarüՓe۳xãchixŕŕxüۡrüxüۡ! 6ॸ¡ƚËӥ̲ľ͑ǣЙľիɥ͑ӥľɗngŕma

norü mugü ya yimá Cori ya Tupana, rü nüxüۡ picua۳xüxüۡǣӥфӥ̲ľ͑ǣӕЙľիɥɗngŕma ngu۳xeۡetۡ ae i pexna naxãxüۡ! 7ॸErü nüma ֆæΎфɗֆҽӕЙ͑фӥՓӥիɗɗ͑͑ľɗ mexüۡՓҡЙľիüۡ nagagü i ngextá namu i natüxacügü, rü puchugü, фӥ¡ɗфՓľǣӥɗ ma۳իЙӦ͑ľфӥĀΎիфľՓɗËȍӕիËȍӕǣӥիüۡ. 8ॸRü ngŕ̲͑͑ľՓфӥ͑͑ǣľ̲ɗҡфɞǣӕ, rü chebáda, rü úba, rü iguéra, rü boxra, rü oríbu rü ira. 9ॸRü ngŕma nachixüۡ͑ľՓфӥҡիӡҡ̲ pexoégaãxŕgü naxca۳x i perü õna, rü ҡիӡҡ̲Йľիü‫ ۡڟ‬nataxu. Rü norü

ma۳xpӦnegüՓa rü namu i ƿérumü rü cóbre. 10ॸNatürü ngŕxguma ЙľËȍɗ¡ӥľǣӕՓľ͑фӥЙľ͑ǣ%իЙӥҡӥՓľǣӥǣӕ, rü name nax nüxüۡ picua۳xüüۡxüۡ ya Cori ya Tupana naxca۳x i ngŕma mexüۡ i naane i pexna naxãxüۡ. 11ॸ¡Rü pegüna pedaugü nax tama nüxüۡ perüngümaexüۡca۳x ya perü Cori ya Tupana! ¡Rü taxӢ i nüxüۡ perüxoexüۡ i ngŕma norü mugü rü norü ucu۳xeۡgü i ñu۳xma pexna chaxãxüۡ! —ñanagürü ga Moiché. …… Tupana rü mexüۡ namaxã naxuegu i Iraétanüxüۡgü

11

13-14ॸRü

ñanagürü ga Moiché: —Ngŕxguma tá pema mea peyanguxeۡexۡ۳ gu i ñaa mugü i ñoma i ngunexüۡgu pexna chaxãxüۡ, rü ngŕxguma aixcüma nüxüۡ pengechaüۡgügu ya Cori ya perü Tupana, rü ngŕxguma nüxüۡ picua۳xüüۡgügu guxüۡne ya perü maxüۡnemaxã, rü guxüۡ i peãxŕmaxã, rü ngŕxguma i nüma ya Tupana rü tá ípetoexüۡgu nanapuxŕxŕ rü ngexՓaca۳x yaxo۳իǣӕɗЙľ͑ľҡӥфӥҡՓľ͑ nanapuxŕxŕ nax mea pexüۡ‫ ڟ‬nayaxüۡca۳x rü yaxoxüۡca۳x, rü pexüۡ‫ ڟ‬nangemaxüۡca۳x i perü trígu, rü perü úbachixü, rü perü chíxüۡ. 15ॸRü ngŕxgumarüxüۡ tá ta ya Cori ya Tupana rü nanaxügüxŕxŕ ya maxŕgü ЙľфӥՓΎËǣӥca۳x. Rü ngŕmaãcü tá nimu фӥҡǣӕҡ̲Йľ͑ǣľՓľ̲ӥ. 16ॸNatürü ̲͑ľ͑ɗիɥɗЙľիӡ%ŕgü nax tama texé Tupanana pexüۡ ɗիɥgachixŕŕxüۡ nax tomare i tupanaxüۡ picua۳xüüۡgüxüۡca۳x, rü ‫ ڟ‬ü۳xügüxüۡca۳x. 17ॸErü nape۳xe pecaxãp ngŕxguma tá ngŕmaãcü penaxü۳xgux, rü Cori ya Tupana tá pemaxã nanu rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ġƄԆҽƄѠϘͮϜͅʊϘॷ11, 18 ҡիӡҡ̲pexca۳x nanapuxŕxŕ. Rü ngŕma naane rü taxuxüۡҡ̲͑Փ narüxü, rü pema rü tá paxaxüchi nagu peyue i ngŕma naane i mexüۡ i pexna naxãxüۡ. 18ॸ¡Rü pegüãxŕgu namaxã penguxüۡ i ñaa ore, rü nagu Йľфӥիɥ͑ӥľľËȍ! ‫ؽ‬ѠӥЙľǣӥËȍËӥӥՓ, rü ЙľǣӥËҡӥՓpeyanga۳xcuchi ۳x i ngŕma mugü nax ngŕmaãcü tama nüxüۡ iperüngümaexüۡca۳x! 19ॸ¡Rü ñaa oremaxã penangúexŕxŕ i pexacügü, rü nachigagu ̲͑ի%ЙɗĀľիǣӥɗЙľЙҡՓ, rü ̲͑ǣӥՓ, rü ngŕxguma pepeechaüۡgu rü íperüdagügu! —ñanagürü ga Moiché. ……

150 ya Tupana rü tama namaxã nataãxŕ i ngŕma duüۡxüۡgü i ngŕma nacümagügu maxŕxüۡ. Rü ngeۡmaca۳ի͑ɗիɥֆæΎфɗֆ perü Tupana i pepe۳իľՓҡɞ͑ՓΎիüۡãxüۡ i ngŕma nachixüۡanecüã۳xgü, erü nümagü rü ngŕma nacüma i chixexüۡǣӕ͑ɗիɥɗ namaxŕxüۡ. 13ॸRü ngeۡmaca۳x i pemax rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗɗիËӥ̲̲ľ͑ǣЙľիɥ͑ӥľ ya Cori ya perü Tupana. 14ॸErü ngŕma duüۡxüۡǣӥɗҡɞЙľՓΎիüۡxüۡ ͑Փɗngŕma ͑͑ľфӥ͑ǣ͑իɥ͑ӥľɗngŕma iyuüexüۡ, natürü i pema rü tama pexüۡ‫ڟ‬ nanaxՓa۳xe ya perü Tupana nax ngŕma ͑Ëӥ̲ǣӕЙľիɥիüۡ —ñanagürü ga Moiché.

Moiché rü Iraétanüxüۡgüxüۡ naxucu۳xeۡ nax tama ngŕma togü i duüۡxüۡǣӥËӥ̲ǣӕ͑իɥիüۡca۳x

18

9ॸRü

ñanagürü ga Moiché: —Ngŕxguma marü nagu pechocu۳xgux i ngŕma nachixüۡane i perü Cori ya Tupana tá pexna ãxüۡ, rü tama name i naxca۳x pedauxüۡtae i ngŕma nacümagü i chixexüۡ i ngŕma duüۡxüۡgü. 10ॸѠӥҡ̲̲͑ľɗҡľիŃɗЙľҡ͑ӥՓфӥ tümanexüۡ itamu nax ngŕma duüۡxüۡgüarü tupanaca۳x tayaguxüۡ, rü bai i naxca۳x tangúxüۡ i ngŕ̲͑Փ͑ӥիüۡ nacuáxüۡ i ngŕma ŕxüۡguxüۡ, rü bai tá i tüxüۡ‫ ڟ‬nangúchaüۡxüۡ nax nüxüۡ tacuáxüۡ i ngŕma yixcüra ngupetüxüۡ, rü bai tá i naxca۳x tangúxüۡ nax tayuüxüۡ. 11ॸRü tama name i naxca۳x tangu۳x nax duŕxŕgüxüۡ tatoõŕxüۡ, rü bai i naxüۡҡՓҡիӡ͑ի nüxna tayacaxüۡca۳x i ngŕ̲Փֆӕӥľիüۡ nax ŕxüۡguxüۡxüۡ nacuáxüۡ, rü bai tá i nüxna tayaca i ngŕma naãxŕgümaxã puracüexüۡ, rü bai i nüxna tayaca i ngŕma yuetaãxeۡca۳x ngŕmagüxüۡ. 12ॸErü

Orearü uruxüۡ i Moichéwena tá ingucuchixüۡ 15ॸRü

ñanagürü ta ga Moiché: —Nüma ֆæΎфɗֆЙľфӥҽӕЙ͑фӥҡЙľҡ͑ӥՓ nanango۳xeۡxeۡ ֆՓӥիɗֆËȍӕիфӥիüۡ orearü uruxüۡ, фӥЙľ̲фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ ͑ǣЙľիɥ͑ӥľ. 16ॸѠӥֆľ̲͑ɗիɥǣæΎфɗ ya Tupanana naxca۳x peca۳xüۡ ga ma۳իЙӦ͑ľǣϘфŃիՓǣֆľ̲͑ǣӕ͑ľիüۡ ga guxãma ga pemax nagu yéma pengutaque۳xegüxüۡ rü ñapegügüxüۡ: “Tama tanaxՓa۳իľɗՓľ͑͑ӥիüۡ ҡիɥ͑ӥľɗ naga ya Cori ya tórü Tupana, rü bai i nüxüۡ tadauxchaüۡxüۡ ya daa üxü nax tama tayuexüۡca۳իٚ, ñaperügügü. 17ॸRü yexguma ga Cori ya Tupana rü ñanagürü: “Choxü‫ ۡڟ‬rü marü name i ngŕma nüxüۡ pixuxüۡ. 18ॸRü choma rü tá ngŕma Iraétanüxüۡҡ͑ӥՓchanango۳xeۡxeۡ ֆՓӥիɗֆËӕфӥիüۡ orearü uruxüۡ. Rü ͑ӥ̲фӥՓӥիɗֆ͑ҡ͑ӥիüۡ ɗիɥիËӥҡ ͑ɗիɥ. Rü nüma rü tá mea duüۡxüۡgümaxã nüxüۡ nixu i ngŕma choma namaxã nüxüۡ chixuxüۡ, rü tá namaxã nüxüۡ nixu i

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ġƄԆҽƄѠϘͮϜͅʊϘॷ18, 30, 31

151 ngŕma choma chanamuxüۡ. 19ॸRü guxãma ya yíxema tama nüxü‫ۡڟ‬ ɗфӥիɥ͑ӥľիľֆֆɗ̲Ύфľфӥӕфӕիüۡ chauégagu nüxüۡ ixuxüۡ, rü choma rü tá tüxna chaca rü ta۳xacüca۳x tama ɗҡիɥ͑ӥիüۡٚ, ñanagürü choxüۡ ga Cori ya Tupana —ñanagürü ga Moiché. …… Tupana rü Iraétanüxüۡgümaxã inaxuneta rü tá nüxüۡ narüngüۡxeۡxeۡ ľǣ͑ǣ͑իɥ͑ӥľǣӕ

30

1ॸRü

ñanagürü ga Moiché: —Ngŕxguma tá pexca۳x ínanguxgux i guxüۡma i ngŕma ñu۳xma pemaxã nüxüۡ chixuxüۡ i Tupanaarü ngüۡxeۡe ۡ rü ngŕxgumarüxüۡ ta i norü poxcu, rü ngŕxguma ngŕma perü chixexüۡgagu Cori ya perü Tupana rü togü i nachixüۡanegu pexüۡ ͑ՓΎΎ͑ľǣӕ, ‫ ڟ‬ҡ͑ɗիɥɗ͑ӥի͑pecua۳xãchiexüۡ rü ngŕ̲ i ñaa ore i ñu۳xma pemaxã nüxüۡ chixuxüۡ. 2-3ॸNatürü ngŕxguma ñu۳xma pemaxã nüxüۡ chixuxüۡrüxüۡ aixcüma naxca۳x peՓoegu۳xgux ya Cori ya Tupana, фӥɗիËӥ̲͑ǣЙľիɥ͑ӥľǣӕɗ guxüۡne ya perü maxüۡnemaxã rü guxüۡ i peãxŕmaxã i pema rü pexacügü, rü ngŕxguma i nüma ya Cori ya perü Tupana rü tá inanaxoxŕxŕ i ngŕma ЙΎիËӕɗ͑ǣӕЙľ̲ի%͑իɥ͑ӥիüۡ, rü tá nüxü‫ ۡڟ‬pengechaüۡtümüxüۡ. Rü pexüۡ tá ͑Āľ͑Փɗngŕma nachixüۡanegü ga nagu pexüۡ ͑ՓΎΎ͑ľիüۡ ͑իՓľ͑ ՓӥիɗՓЙľ͑ǣľի̲ǣӥիüۡca۳x. 4ॸѠӥՓΎΎ ngŕma petanüxüۡǣӥɗֆ͑ľǣӕՓΎΎ͑ľիüۡ, rü nüma ya perü Cori ya Tupana rü tá ngŕxma naxca۳x nayadau rü tá nanaՓoeguxŕxŕ. 5ॸRü nüma ya Cori rü ҡՓľ͑Йľիüۡ naՓoeguxeۡxeۡ naxca۳x i

ngŕma naane ga perü o۳իɗǣӥ͑Փ yexmagüxüۡ. ѠӥЙľ̲фӥҡՓľ͑͑Փ pengexmagü rü nüma ya Tupana rü tá pexüۡ narüngüۡxeۡe,ۡ rü tá pexüۡ nimuxeۡxeۡ perü o۳xigüarü yexera. 6ॸRü nüma ya perü Cori ya Tupana rü peãxŕՓфӥ petaagüãxŕՓҡnayanaxoxŕxŕ i ngŕma perü chixexüۡ nax ngŕmaãcü aixcüma nüxüۡ pengechaüۡgüxüۡca۳x perü maxüۡnemaxã rü peãxŕmaxã nax Փľ͑իфӥЙľфӥ͑͑ľՓpemaxŕxüۡca۳x. …… 19ॸRü ñoma i ngunexüۡgu rü Tupanape۳իľՓфӥĀӕüۡxüۡgüpe۳իľՓфӥ pexna chaca nax pematama nüxüۡ pixunetaxüۡca۳x i ¿ngexüۡrüüxüۡ ҡֆɗիɥիüۡ i penaxՓa۳xexüۡ, rü ngŕma maxüۡ rü eۡx۳ na ngŕma yu? ¿Rü ngŕma Tupanaarü ngüۡxeۡxeۡ rü eۡx۳ na norü poxcu? ¡ƚcü penayaxu i maxüۡ nax pema rü petaagü rü ta namaxŕxüۡca۳x! 20ॸ¡ƚcü nüxüۡ pengechaxüۡ ya Cori ya perü Tupana, rü ͑ǣЙľիɥ͑ӥľ, rü aixcüma peyanguxŕxŕ i ngŕma pexüۡ namuxüۡ! Ƅфӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗ pexna naxããxüۡ i perü maxüۡ rü namuxŕŕãxüۡ i perü ngunexüۡǣӥ͑Փɗ ngŕma naane ga tórü o۳xigü ga Abraáüۡ rü Ichaá rü Acóbumaxã naxueguxüۡ —ñanagürü ga Moiché. …… Moiché rü Yochuéxüۡ naxuneta nax nüxí Iraétanüxüۡgümaxã inacuáxüۡca۳x

31

7ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣͅΎɗËȍŃфӥ Yochuéca۳x nangema, rü ñanagürü nüxüۡ nape۳իľՓǣǣӕիüۡma ga Iraétanüxüۡgü: —¡ƚcü namaxã napora rü Փӥիɗǣӕҡ̲фӥիɥ͑ӥ! ƄфӥËӕ̲ҡ͑ɗիɥɗ cuyagagüxüۡ i ñaa duüۡxüۡǣӥ͑Փɗ ngŕma naane ga Cori ya Tupana tórü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ġƄԆҽƄѠϘͮϜͅʊϘॷ31, 34 o۳xigümaxã nüxüۡ ixuxüۡ. ѠӥËӕ̲ҡ͑ɗիɥ i namaxã quixücuxüۡ. 8ॸRü nümatama ya Cori ya Tupana rü cupe۳իľǣӕҡ͑ɗիӡ, rü guxüۡgutáma nacuxüۡtagu rü tagutáma cuxüۡ nangemücü. Rü ngeۡmaca۳x tama name nax cumuüۡxüۡ —ñanagürü ga Moiché. Moiché rü Iraétanüxüۡgüarü ãeۡx ۳ gacügüxüۡ namu nax duüۡxüۡgümaxã nüxüۡ nadaumatüxüۡ ga Tupanaarü mugü 9ॸRü

nüma ga Moiché rü nanaxümatü ga yema Tupanaarü mugü rü ñu۳իӡËȍɗ nüxna nanaxã ga yema chacherdótegü ga Lebítanüxüۡgü ga Tupanaarü mugüchixüۡ ingegüxüۡ. Rü yexgumarüxüۡ ta rü guxüۡma ga Iraétanüxüۡgüarü ãeۡx۳ gacügü ga itaxüۡna nanaxã ga yema mugü ga ümatüxüۡ. 10-11ॸRü yexguma ga nüma ga Moiché rü yema ãeۡx۳ gacügüxüۡ naxucu۳xeۡ, rü ñanagürü: —Guxüۡguma i ngŕxguma norü 7ֆҡӕ͑ľËӥՓ nanguuxüۡgu nax pegüxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ pengechaüۡgüxüۡ i perü ngetanügü, rü ngŕիǣӕ̲ҡ͑ɗիɥɗǣӕիüۡma i duüۡxüۡgüpe۳իľՓ͑ӥիüۡ pedaumatüxüۡ i ñaa mugü. Rü ngŕ̲ҡ͑ɗիɥɗ duüۡxüۡgüpe۳իľՓЙľիӥիüۡ i ngexguma Āӥիľ͑ӥǣӥËȍɗǣфӥҡӕľ̲ËӥՓ nanguuxüۡgu rü guxüۡma i Iraétanüxüۡgü Tupanape۳xegu ngutaque۳xegüxüۡǣӕ͑Փ i ngŕma nachica i nümatama tá nüxüۡ naxunetaxüۡ. 12ॸRü ngŕma ngunexüۡgu rü tá guxüۡtáma i duüۡxüۡgü i yatüxüۡgü, rü ngexüۡgü, rü buxüۡgü, rü duüۡxüۡgü i to i nachixüۡanecüã۳x i petanügu ãchiüۡgüxüۡ, rü tá nangutaque۳xegü nax nüxüۡ ͑իɥ͑ӥľիüۡca۳x i ngŕma Tupanaarü mugü nax ngŕmaãcü nangúexüۡca۳x nax nüxüۡ nangechaüۡgüxüۡ ya tórü Cori ya Tupana,

152 rü nagu namaxŕxüۡca۳x i guxüۡma i ngŕma mugü i nüxüۡ yaxuxüۡ ya Cori ya Tupana —ñanagürü ga Moiché. …… Moichéarü yuxchiga

Moáanearü chianexüۡՓ ɗ͑իӡ%ËȍɗǣͅΎɗËȍŃǣ ma۳իЙӦ͑ľǣͮŃ¡ӕՓ͑ի͑իӡիüۡ. Rü yéma natape۳xe ga Píchagu ãégaxüۡgu ͑իɥ͑ǣӥ. Rü guma ma۳իЙӦ͑ľфӥ Yericúarü to۳xma۳իҡՓ͑ֆľի̲. Rü ֆŃ̲͑ɗիɥǣæΎфɗֆҽӕЙ͑͑ӥիüۡ ͑ՓŃիüۡ ga guxüۡma Garaáxane rü ñu۳xmata Dáüۡarü naanegu nüxüۡ nadauxŕxŕ. 2ॸRü yexgumarüxüۡ ta nüxüۡ

34

1ॸRü

nanaՓe۳x ga naane ga Netaríarü, rü ‫ڟ‬ Efraɥarü, rü Manachéarü, rü guxüۡma ga Yudáarü naane rü ñu۳xmata Már ga ͅľĀɗҡľф͑ľӕՓ͑͑ǣӕ. 3ॸRü nüxüۡ nanaՓe۳x ta ga Néguearü chianexüۡ, rü natü ga Yudáüۡarü naane ga metachinüxüۡ, фӥɥ͑ľǣ֤ľфɗËәǣ ËӕËӕ͑ľËӥǣӥ͑Փֆľի̲իüۡ rü ñu۳xmata ɥ͑ľǣæȍӕǣӕ͑Āӕ. 4ॸRü nüma ga Cori ya Tupana rü ñanagürü Moichéxüۡ: —͵͑ɗիɥɗngŕma nachixüۡane ga perü o۳xigü ga Abraáüۡ, rü Ichaá, rü Acóbumaxã nüxüۡ chixuxüۡ rü tá nataagüna chaxãxüۡ. Rü ngeۡmaca۳ի͑ɗիɥɗ chanaxՓa۳xe nax cuxetümaxãxüchi nüxüۡ cudauxüۡ, фӥՓΎΎɗËӕ̲фӥ ҡիӡҡ̲͑ՓËӕ͑ǣӕ—ñanagürü. 5ॸRü ֆľ̲Փľ͑ǣͅΎɗËȍŃǣҽӕЙ͑фӥ duüۡ rü nayu nagu ga yema Moáane, yema Cori ya Tupana namaxã naxueguxüۡrüxüۡ. 6ॸѠӥՓӥիɗǣ Moáanearü ngatexüۡǣӕ͑ɗիɥǣҽӕЙ͑ natáxüۡ ga Bexpeúarü to۳xma۳իҡՓ, nagu ǣՓӥիɗǣ͑ËȍɗËɗ͖u۳xmarüta

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ġƄԆҽƄѠϘͮϜͅʊϘॷ34

153 taxúema nüxüۡ cuáxüۡ. 7ॸRü nüma rü nüxü‫ ۡڟ‬nayexma ga 120 ga norü taunecü rü yexguma rü ta meama tüxüۡ nadau rü napora. 8ॸRü nüma ga Iraétanüxüۡgü rü 30 ga ngunexüۡ naxca۳x naxauxe ga Moáanearü chianexüۡՓ, rü yemaacü nayanguxŕŕgü ga nax naxaurexüۡ naxca۳x ga Moichéarü yu. 9ॸRü nüma ga Yochué ga Núüۡ nane rü marü MoichéxüۡҡՓ͑͑ֆիӕǣcua۳x yerü

͑ӥ̲ǣͅΎɗËȍŃфӥ͑Ńҡӥǣӕ͑իӦxme۳x. Rü yemaca۳ի͑ɗիɥǣʊфŃҡ͑ӥիüۡgü ga ͑ǣ͑իɥ͑ӥľիüۡ rü naxügüãxüۡ ga yema Cori ya Tupana Moichémaxã nüxüۡ ixuxüۡ. 10ॸѠӥͅΎɗËȍŃՓľ͑фӥҡǣӕ̲ nayexma ga to ga orearü uruxüۡ ga Iraétanüxüۡǣӥҡ͑ӥՓǣͅΎɗËȍŃфӥիüۡ ɗիɥËӥǣæΎфɗֆҽӕЙ̲͑͑ի%իüۡchi idexacü. ……

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

JOSUÉ (Yochué) Yochuéxüۡ naxuneta ga Tupana nax nüxí Iraétanüxüۡgümaxã inacuáxüۡca۳x

guma Tupanaarü duüۡ ga Moiché yu۳իǣӕՓľ͑, rü nüma ga Cori ya ۡ eۡerۡ uxüۡ ga Tupana rü Moichéarü ngüx Yochué ga Núüۡ nanemaxã nidexa, rü ñanagürü nüxüۡ: 2ॸ—Rü ñu۳xma nax marü nayuxüۡ ya yimá chorü duüۡ ya Moiché, rü Ëӕ̲ҡ͑ɗիɥɗǣӕիüۡma i ngŕma Iraétanüxüۡgümaxã quixüexüۡ ͑Փɗ ngŕma natü i Yudáüۡ, nax nagu pichocuxücۡ a۳x i ngŕma naane i pexna chaxãxüۡ. 3ॸRü yema marü Moichémaxã nüxüۡ chixuxüۡrüxüۡ, rü choma rü tá pexna chanaxã i guxüۡma i ngŕma naane i marü ͑ՓЙľ͑ǣǣӥիüۡ. 4ॸRü ngŕma naane i tá pexna chaxãxüۡ, rü ngŕma chianexüۡ i ѸәфՓ̲ngŕxmaxüۡՓɗ͑իӥǣӥфӥ ñu۳xmata Líbanuarü ma۳իЙӦ͑ľՓ͑͑ǣӕɗ ͑ΔфҡľՓ̲. Rü ngŕma naane rü taxtü i ƄӕƸфҡľՓɗ͑իӥǣӥɗŃѸҡľՓ̲фӥ Itítatanüxüۡgüchixüۡanemaxã tá nangau ñu۳ի̲ҡ̲фɗͅľĀɗҡľф͑ľӕՓ͑͑ǣӕɗ ΎŃѸҡľՓ̲. 5ॸRü guxüۡma i ngunexüۡgü i nagu cumaxüۡxüۡgu rü taxuxüۡtáma cuxüۡ narüporamae. Rü choma rü tá cuxüۡҡՓ changexma, yema MoichéxüۡҡՓ

1

1ॸRü

chayexmaxüۡrüxüۡ. Rü tagutáma ngextá cuxüۡ chata۳x, rü tagutáma cuxüۡ chaxo. 6ॸ¡Rü cugü írüpora rü taxӢ i cugü cutáeguxüۡ! ƄфӥËӕ̲ҡ͑ɗիɥɗ͑ӥի͑ cuyaxãchigüxüۡ i norü naane i ñaa duüۡxüۡgü, ֆľфӥֆľ̲͑ɗիɥǣЙľфӥ o۳xigümaxã nüxüۡ chixuxüۡ. 7ॸRü ՓӥիɗիɗËҡ̲͑ɗիɥɗËӕ̲ի%͑ӥիüۡ chixuxüۡ, rü ngŕ̲͑ɗիɥ͑իҡ̲ cumuüۡxüۡ фӥՓӥիɗǣӕիɗËҡ̲Ëӕфӥիɥ͑ӥիüۡ rü aixcüma cunaxüxüۡ i ngŕma cumaxã nüxüۡ chixuxüۡ. Rü chanaxՓa۳xe i cuyanguxŕxŕ i guxüۡma i ngŕma mugü ga chorü duüۡ ga Moiché cuxna ãxüۡ. ¡Rü ŕcü mea yanguxŕxŕ nax mea cuxü‫ۡڟ‬ ínanguxuchixücۡ a۳x i guxüۡ i ta۳xacü icuxüxüۡՓ! 8ॸ¡Rü guxüۡgutáma duüۡxüۡgüna namaxã nacua۳xãchi i ngŕma nüxüۡ chixuxüۡ ɗËȍΎфӥ̲ӕǣӥЙ͑ľՓ! Rü name ͑ɗիɥɗËӕ̲фӥËȍӥҡËӥфӥ͑ǣӕ͑ľËӥфӥ ͑ǣӕËӕфӥիɥ͑ӥɗngŕma chorü ore nax ngŕmaãcü mea cunaxüxücۡ a۳x i ngŕma cumaxã nüxüۡ chixuxüۡ, rü mea cuxü‫ۡڟ‬ ínanguxuchixücۡ a۳x i guxüۡma i ta۳xacü icuxüxüۡ. 9ॸѠӥËȍΎ̲͑ɗիɥɗËӕիüۡ chamuxüۡ nax cugü cuporaxŕŕxücۡ a۳իфӥՓӥիɗǣӕҡ̲ Ëӕфӥիɥ͑ӥիücۡ a۳x. Rü tama name icumuüۡxüۡ rü icuyarümaãchi, erü choma ya curü

154 Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇϘґԆƈॷ1ٍॷ2

155 Cori ya Tupana rü tá chacuxüۡtagu i ͑ǣľիҡËӕ̲ɞËӕիӡիüۡՓ—ñanagürü ga Tupana. Rü nüma ga Yochué rü nügü namexŕxŕ nax nayauxãxücۡ a۳x ga yema naane. 10ॸRü yexguma ga nüma ga Yochué rü nanamu ga yema Iraétanüxüۡgüarü ãeۡx۳ gacügü, rü ñanagürü nüxüۡ: 11ॸ—¡Rü guxüۡma i ñaa duüۡxüۡǣӥҡ͑ӥǣӕЙɗիɥ%ǣӥҡ͑ӥ, rü namaxã nüxüۡ pixu rü nanutaque۳xegüã i õna! Erü tá tomaepü۳x i ngunexüۡՓ͑͑ǣӕիǣӕфӥ tá tichoüۡ i natü i YudáüۡՓ͑իҡΔիфӥիüۡ ֆɗիɥիücۡ a۳x i ngŕma naane i tórü Cori ya Tupana tá tüxna ãxüۡ —ñanagürü ga Yochué. …… Yochué rü Yericúwa nanamugü ga ngugütaeruüۡgü

yexguma nachica ga ChitíüۡՓ nayexmagügu, rü yéma bexma inanamuãchitanü ga taxre ga ngugütaeruxüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —¡ƚcü peyangugügü i ngŕma naane i natü i YudáüۡфӥҡΎËӕҡӥՓngŕxmaxüۡ rü ñu۳xmata ֆɗ̲ɥ͑ľֆ֤ľфɗËәՓЙľ͑ǣӕǣӥ! —ñanagürü. Rü nüma ga yema taxre rü ֆŃ̲͑իɥфӥՓӥիɗǣ͑ǣľիüۡ ga ngeãŕxüۡ ga Raáxgu ãégaxüۡЙҡՓ͑͑ǣӕǣӥǣ ֤ľфɗËәՓ. Ѡӥ͑ǣɥ̲фӥ͑ǣɥЙҡǣӕ inapegüxŕxŕ ga yema chütaxüۡ. 2ॸNatürü ͑ֆľի̲̲ǣՓӥիɗǣĀӕüۡxüۡ ga Yericúarü ãeۡx۳ gacümaxã nüxüۡ ixuxüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —Ñuxre i Iraétanüxüۡgü nua nangugü i ngeՓa۳xarü chütaxüۡgu nax yangugügüaxücۡ a۳x i ñaa naane —ñanagürü. 3ॸRü yemaca۳x ga guma ãeۡx۳ gacü rü yema nge ga RaáxüۡҡՓ namuga rü ñanagürü: —¡Ínamuxüۡ i ngŕma yatügü i cuxüۡҡՓ͑ǣӕǣӥիüۡ erü ngŕma rü

2

1ॸRü

͑ǣӕǣӥҡľՓ͑ӕ͑իɥ! —ñanagürü. rü ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —kɗիËӥ̲͑ɗիɥɗҡիфľɗֆҡӥɗ chauxüۡҡՓ͑͑ǣӕǣӥիüۡ, natürü tama nüxüۡ chacua۳x i ngextácüã۳իֆɗիɥǣӥիüۡ. 5ॸRü ̲фӥ͑Ύիфɗ͑Ëȍӥҡǣӕ͑ՓΎľǣӕ, erü ngŕ̲Ύфǣӕ͑ɗիɥɗ͑Փ%իҡիüۡ ya daa ɥ͑ľфӥЙΎիľǣӕիüۡarü ɥã۳x, rü tama nüxüۡ chacua۳իɗ͑ǣľիҡ͑ի͑իɥիüۡ. Natürü 4ॸͮҡӥфӥǣ͑ǣɥ̲фӥɗ͑͑ǣ%իüۡ

ngŕxgumachi ñu۳ի̲ҡ̲͑Փľ pengŕgügu rü chi nüxüۡ peyangaugü —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 6ॸͮҡӥфӥǣ͑ǣɥ̲фӥ Āӕի͑ǣӕɗ͑իɥǣӥxŕxŕ ga yema taxre, rü yexma pagüxüۡ ga línuchitüxüۡgu iyacu۳xgü. 7ॸѠӥǣӕ̲ɥ͑ľфӥ%eۡx ۳ gacüarü churaragü rü yema taxre ga ngugütaeruücۡ a۳x nadaugü nagu ga yema nama ga natü ga Yudáüۡ ínuxtamaxüۡՓ͑Āիüۡ. Rü yexguma yema churaragü íchoxüۡǣӕՓľ͑ҡ̲, rü ͑͑Փ%իҡǣӥǣ͑Ύфӥɥã۳իǣǣӕ̲ɥ͑ľфӥ poxeguxüۡ. 8ॸRü naxüۡpa ga nax napeexüۡ ga yema ngugütaeruüۡgü, фӥ͑ǣɥ̲ǣѠիфӥ ͑ՓľĀիӡɗիɥ, фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ͑ӥիüۡ: 9ॸ—Choma nüxüۡ chacua۳x ya Cori ya Tupana rü pexna nanaxã i ñaa naane, rü ngeۡmaca۳իɗ͑ӥ̲фӥҡΎի͑͑իɥ͑ӥ͑ի pexüۡ tamuüۡexüۡchixücۡ a۳x. Rü ñu۳xma rü guxüۡma i duüۡxüۡgü i nuxma pegüxüۡ rü poraãcü pexüۡ namuüۡe. 10ॸRü nüxüۡ tacua۳x ǣֆľիǣӕ̲Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓɞЙľ͑ǣӕիüۡgu, rü ҽӕЙ͑͑ɗիɥǣyapayexŕŕxüۡ ga Már i Dauchiüxüۡ nax yéma pichoüۡxücۡ a۳x. Rü ngŕxgumarüxüۡ ta nüxüۡ tacua۳x nax ñuxãcü penada۳i ۳xüۡ ga Cheóüۡ rü Ox ga Amoréutanüxüۡgüarü ãeۡx۳ gacügü ga natü ga YudáüۡфӥҡΎËӕҡӥՓֆľի̲ǣӥիüۡ. 11ॸRü yexguma yemaxüۡ tacua۳xgügu rü poraãcü tamuüۡe, rü taxúema tügü ítarüpora nax pemaxã tügü tada۳i ۳xücۡ a۳x. Erü yimá Cori ya ЙľфӥҽӕЙ͑фӥǣӕի%ŃҡӥՓ͑͑ǣľի̲ɗ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇϘґԆƈॷ2ٍॷ3 Āիӡǣӕիüۡ ɗ͑͑ľՓфӥ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓ. ngeۡmaca۳x pexna chaca rü ñu۳xmatama chanaxՓa۳xe i Tupanaégagu chomaxã nüxüۡ pixu rü mea tá namaxã pechopetü i chautanüxüۡgü, ngŕxgumarüxüۡ i choma nax meama pexüۡ chayaxuxüۡrüxüۡ. ‫ؽ‬ѠӥËȍΎի͑Йľ͑ի%ɗՓӥիɗɗcua۳xruxüۡ nax ngŕ̲Փ͑ӥիüۡ chacuáxücۡ a۳x nax aixcümaxüۡ chomaxã pixuxüۡ! 13ॸRü chanaxՓa۳xe i guxüۡma i tümaarü ngŕmaxüۡgümaxã tüxüۡ pengechaüۡ ya chorü papá, rü chorü mamá, rü chaueneegü, rü chaueya۳xgü. ¡Rü taxӢ i toxüۡ peda۳i ۳xüۡ! —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 14ॸѠӥ͑ӥ̲ǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ nangãxüۡǣǣӥфӥ͖͑ǣӥфӥǣӥ͑ǣɥիüۡ: —Toma tátama pexüۡ ítapoxüۡ rü pexna tadau nax taxuxüۡma pexüۡ üpetüxücۡ a۳x, ega cuma rü tama toxüۡ quixuxgu. Rü ngŕxguma Cori ya Tupana toxna naxãxgu i ñaa naane rü aixcüma tá mea cuxna tadau —ñanagürügü. 15ॸѠӥ͑ǣɥ̲ǣѠիфӥ Փӥիɗǣɥǣɥ͑ľфӥЙΎիľǣӕիüۡՓ yaxӢxüۡnegu ipe. Rü yema poxeguxüۡarü ɥã۳իՓՓӥիɗǣnapana۳xãgu íinachüxüe ga yema taxre ga ngugütaeruüۡgü. 16ॸRü ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ͑ӥիüۡ: —¡ƚcü ma۳իЙӦ͑ľ͑ľՓ Йľիɥфӥngŕxma peyarücu۳xgü nax tama pexüۡ yayaugüxücۡ a۳x i ngŕma pexca۳x daugüxüۡ! ¡Rü tomaepü۳x i ngunexüۡ tá ngŕxma picu۳xgü, rü ñu۳ի̲ҡҡɥaneca۳x ͑ՓΎľǣӕɗngŕma pexca۳x daugüxüۡ! Rü ngŕ̲Փľ͑фӥ̲фӥ̲͑ľɗɞЙɗիɥ —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 17ॸѠӥ͑ӥ̲ǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ nangãxüۡgagü rü ñanagürügü: —Toma rü 12ॸRü

tá tayanguxŕxŕ i ngŕma Tupanaégagu toxna naxca۳x cuca۳xaxüۡ. 18ॸNatürü ngŕxguma marü ñaa naanegu tachocu۳xgu, rü ñaa ɥã۳իǣ͑ՓҡΎիüۡ curüchü۳xüexüۡՓ tá cunatunütaxŕxŕ i ñaa napana۳xã i dáunütaxüۡ. Rü daa cupatagu tá tüxüۡ

156 cungutaque۳xexeۡxeۡ ya cunatü rü cué rü cueneegü rü guxãma ya cunatütanüxüۡgü. 19ॸNatürü ngŕxguma chi ngexerüüxe cuchiüۡՓɞիӡxu۳ۡxgux rü tümagagutátama ͑ɗիɥľǣtayu۳xgux, фӥ̲фӥҡիӡҡ̲ ҡΎǣǣӕ͑ɗիɥ. Natürü ngŕxgumachi ngexerüüxe cuchiüۡՓngŕxmaxexüۡ yama۳xgügu, rü ngŕxguma rü tá togagu ͑ɗիɥ. 20ॸNatürü ngŕxguma chi toxüۡ quixuxgux, rü taxuca۳xma tayanguxŕxŕ i ngŕma Tupanaégagu cumaxã nüxüۡ tixuxüۡ —ñanagürügü. 21ॸѠӥ͑ǣɥ̲фӥɗ͑͑ǣ%իüۡga, rü —Marü name —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. Rü ֆľիǣӕ̲ǣ͑ǣɥ̲фӥ͑ӥիüۡ irümoxŕ, rü ͑ӥ̲ǣӥфӥ͑ǣɥի͑͑ՓΎľǣӕ. Rü ֆľ̲Փľ͑фӥֆľ̲͑ǣɥфӥɥã۳իՓiyana۳i ۳x ga napana۳xã ga dáunütaxüۡ. 22ॸRü yema taxre ga ngugütaeruüۡgü rü ínama۳իЙӦ͑ľ͑ľիüۡՓ͑իɥфӥҡΎ̲ľЙü۳x ga ngunexüۡ yexma narücu۳xgü. Rü yoxni ga churaragü rü guxüۡanegu naxca۳x nadaugü rü taxuguma nüxüۡ nayangaugü, фӥĀӥիՓ ֤ľфɗËәфӥɥaneca۳ի͑ՓΎľǣӕ̲фľ. 23ॸRü yexguma ga nüma ga yema taxre ga ngugütaeruüۡgü rü ma۳իЙӦ͑ľ͑ľՓ narüchoüۡ rü natü ga YudáüۡфӥҡΎËӕҡӥՓ ͑իɥǣ֤ΎËȍӕŃɞֆľի̲իüۡՓ. Rü namaxã nüxüۡ nixugüe ga guxüۡma ga nüxüۡ ngupetügüxüۡ. 24ॸRü ñanagürügü: —Nüma ya Cori ya Tupana rü marü tüxna nanaxã i guxüۡma i ngŕma naane. Rü ngeۡmaca۳x i guxüۡma i ngŕma nachixüۡanecüã۳x i duüۡxüۡgü rü poraãcü tüxüۡ namuüۡe —ñanagürügü. Iraétanüxüۡgü rü natü ga Yudáüۡwa nichoüۡ.

moxüۡãcü pa۳xmamaxüۡchi rü nüma ga Yochué rü guxüۡma ga Iraétanüxüۡgümaxã rü ChitíüۡՓɗ͑իɥ%Ëȍɗ

3

1ॸRü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇϘґԆƈॷ3

157 ñu۳xmata natü ga Yudáüۡ͑ËӥՓ nangugü. Rü naxüۡpa ga nax yachoüۡxüۡ rü yexmatama napegü. 2-3ॸRü yexguma tomaepü۳x ga ngunexüۡ ͑ǣӕЙľҡӥǣӕՓľ͑ rü yema Iraétanüxüۡgüarü ãeۡx۳ gacügü rü norü duüۡxüۡǣӥҡ͑ӥ͑ɗիɥ%ǣӥľҡ͑ӥфӥ namaxã nüxüۡ nixu rü ñanagürügü: —Ngŕxguma nüxüۡ peda۳u۳xgu i chacherdótegü i Lebítanüxüۡ nax nua nachopetüxüۡ namaxã i ngŕma baú i Cori ya Tupanaarü mugüchixüۡ ¡rü ípechoxüۡ i ngextá ípengexmagüxüۡՓфӥ͑Փľ Йľфӥիɥ! 4ॸRü ngŕmaãcü tá nüxüۡ pecua۳x ͑ի͑ǣľիҡ̲Йľիɥիüۡ yerü ga üۡpa rü ҡǣӕ̲ҡľիŃɗЙľҡ͑ӥՓ͑ǣӕҡɗիӡɗ ngŕma nama. ¡Natürü taxúetáma nüxna tangaicama i ngŕma baú! ¡Rü guxüۡǣӕҡ̲Փӥիɗɗнӕɗфә̲ľҡфӕҡ͑ɗիɥɗ norü yáxüۡ ɗ͑Փľ͑իЙɗիɥիüۡtanüxüۡ! —ñanagürügü. 5ॸRü yexguma ga Yochué rü yema Iraétanüxüۡgüxüۡ ñanagürü: —¡Tupanape۳իľՓЙľǣӥpimexŕŕgü! Erü moxüۡ rü nüma ya Cori ya Tupana rü tá pexüۡ nüxüۡ nadauxeۡxeۡ ɗՓӥիɗɗ̲ľիüۡ i taxüۡ i norü poramaxã naxüxüۡ —ñanagürü. 6ॸRü yexguma ga nüma ga Yochué rü yema chacherdótegüxüۡ ñanagürü: —¡ƚcü Փixpe۳xegu peyangetaxüۡ i ngŕma baú i Tupanaarü ̲ӕǣӥ͑Փngŕxmaxüۡ rü tope۳xe namaxã Йľիɥ͑Փɗngŕma natü i Yudáüۡ! —ñanagürü. Rü yexguma ga nüma ga chacherdótegü rü duüۡxüۡgüpe۳xegu nayangetaüۡgü ga yema baú. 7ॸRü yexguma ga Cori ya Tupana rü ñanagürü Yochuéxüۡ: —Ñu۳ի̲ËӥфӥՓҡËӕիüۡ chataxŕxŕ rü yexeraãcü tá cuxna cua۳x chaxã i nape۳իľՓɗ͖ʊфŃҡ͑ӥիüۡgü. Rü ngŕmaãcü tá nüxüۡ nadaugü nax choma rü aixcüma chacuxüۡtaguxüۡ yexgumarüxüۡ

ga MoichéxüۡҡՓËȍֆľի̲ǣӕфӥիüۡ. 8ॸ¡ƚcü ngŕma chacherdótegüxüۡ namu nax yangetaüۡgüãxüۡca۳x i ngŕma baú i chorü ̲ӕǣӥ͑Փngŕxmaxüۡ! Rü ngŕxguma natü i YudáüۡՓ͑͑ǣӕǣӥǣӕ‫ؽ‬фӥ ͑ËȍɗիӥՓ͑ËȍΎüۡ rü ngŕxma yachigütanüãchi! —ñanagürü. 9ॸRü yexguma ga Yochué rü yema Iraétanüxüۡgüxüۡ ñanagürü: —‫ͮؽ‬ӕЙľիɥ фӥɗЙľфӥիɥ͑ӥľɗngŕma ore i Cori ya tórü Tupana nüxüۡ ixuxüۡ! 10ॸRü ngŕ̲Փҡ ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ picuáxüۡ ya Tupana ya maxüۡËӥфӥЙľҡ͑ӥՓ͑ի͑͑ǣľի̲իüۡ. Ѡӥ͑ӥ̲ֆæΎфɗфӥҡɞ͑͑ՓΎիüۡ i Canaáüۡtanüxüۡgü, rü Itítatanüxüۡgü, rü Ebéutanüxüۡgü, rü Ferechéutanüxüۡgü, rü Yerguechéutanüxüۡgü, rü Amoréutanüxüۡgü rü Yebuchéutanüxüۡgü ͑Փɗngŕ̲͑͑ľ͑իЙľ̲͑Փ pingugüxüۡca۳x. 11ॸ¡Rü nüxüۡ perüdaunü i ngŕma baú i Cori ya Tupana i guxüۡ i ͑͑ľфӥֆΎфɗիɥËӥфӥ̲ӕǣӥËȍɗիüۡ nax ñuxãcü pepe۳իľՓֆիӥľիüۡ i natü i YudáüۡՓ! 12ॸRü ngeۡmaca۳x, Pa Duüۡxüۡgüx ¡rü nüxüۡ pexuneta i 12 i yatü! Rü ngŕma 12ɗЙľҡӥËӕ̲ӥՓËȍɗǣӥ, rü tá nüxüۡ Йľիӕ͑ľҡɗՓӥիɗ. 13ॸRü ngŕxguma ngŕma chacherdótegü i ngŕma baú i Cori ya Tupanaarü mugüchixüۡ ingegüxüۡ rü natü i YudáüۡËȍɗӥՓ͑Ëȍɗüۡgu, rü ngŕxguma ҡ͑ɗիɥɗngŕma natü rü taxregu yayauxyexüۡchiüxüۡ, rü ngŕma dexá i dauxquena ne yaxüۡ rü tá ínayachaxãchi, rü ñoma yapoxyepe۳xexüۡrüxüۡ ҡ͑ɗիɥ —ñanagürü. 14-16ॸRü nüma ga yema Iraétanüxüۡǣӥфӥɗ͑իɥ%Ëȍɗǣֆľ̲ ínapegüxüۡՓǣ͑ҡӥǣ֤ӕĀáüۡՓ͑ի yachoüۡxüۡca۳x. Rü nanetüarü buxgüarü ҡӕľ̲Ëӥ͑ɗիɥǣֆľիǣӕ̲, rü yema natü ga Yudáüۡ rü poraãcü narübai. Rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇϘґԆƈॷ3ٍॷ4 nümagü ga chacherdótegü rü duüۡxüۡgüpe۳իľǣӕ͑իɥ̲͑ի%ǣֆľ̲ ¡әǣҽӕЙ͑фӥ̲ӕǣӥ͑Փֆľի̲իüۡ. Rü yema chacherdótegü ga baú ingetaüۡgüxüۡ rü yexguma yema natü ga YudáüۡËȍɗӥՓ͑ËȍΎüۡgu, rü yema dexá ga dauxquena ne yaxüۡ rü ngürüãchi ínayachaxãchi. Rü guma dauxquenaxüۡËȍɗֆľի̲͑ľǣɥ͑ľǣ Adáüۡ ga dauxüۡtaechica ga Charetáüۡarü ngaicamána, rü ngürü nabainagü ga dexá ga yéma, ñoma yapoxyepe۳xexüۡrüxüۡ. Natürü yema íyachoüۡxüۡфӥҡՓ̲ǣĀľիфӥniiya۳x ñu۳xmata már ya Ngearü Maxüۡãx‫ ڟ‬üۡՓ nangu. Rü yemaacü ga yema natü ga Yudáüۡ rü taxregu niyauxye, rü yema Iraétanüxüۡgü rü nichoüۡ ǣɥ͑ľǣ Yericúarü to۳xma۳իҡՓ. 17ॸRü yemaacü ga guxüۡma ga yema duüۡxüۡgü rü paanexüۡՓ nichoüۡ ͑Փǣֆľ̲͑ҡӥǣ֤ӕĀáüۡ. Rü yexgumayane ga yema chacherdótegü ga yangegüxüۡ ga yema baú ga Cori ya Tupanaarü mugüchixüۡ rü natüarü ngãxüۡËȍɗҡľľՓ̲͑ի% nayachaxãchitanü ga paanexüۡՓ. Guma 12 ga nutagü ga natü ga Yudáüۡarü ngãxüۡtamawa nadeãcü

yexguma guxüۡma ga duüۡxüۡgü ichoüۡgu ga natü ga YudáüۡՓ, rü nüma ga Cori ya Tupana rü Yochuéxüۡ

4

1ॸRü

ñanagürü: 2ॸ—Ngŕma 12 i IraétanüxüۡǣӥҡӥËӕ̲ӥՓфӥ‫ؽ‬ŕcü ՓӥիɗҡӥËӕ̲ӥՓËȍɗǣӥфӥ͑ӥիüۡ naxuneta ֆՓӥիɗֆֆҡӥ! 3ॸ¡Rü namaxã nüxüۡ ixu фӥՓӥիɗËȍɗǣӥɗngŕ̲ֆҡӥфӥՓӥիɗЙӦҡ ya nuta yayauxchigüã i ngŕma natüarü ngãxüۡҡ̲Փɗngŕma chacherdótegü íchigüxüۡՓ, rü ñoma i chütaxüۡgu

158 ípeyapegüxüۡՓ͑ի͑͑իüۡca۳x rü ngŕի̲ֆ͑ӕЙӦҡ%իüۡca۳x! —ñanagürü. 4-5ॸRü yexguma ga nüma ga Yochué rü naxca۳x naca ga yema 12 ga yatü ga nüxüۡ naxunetaxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —¡ƚcü, ՓӥիɗËȍɗǣӥɗЙľ̲իɗ12 i pexüۡ chaxunetaxe rü natü i Yudáüۡarü ngãxüۡҡ̲ՓЙľիɥ! ¡Rü ngŕma baú i Cori ya tórü Tupanaarü mugüchixüۡpe۳իľՓ̲фӥՓӥիɗËȍɗǣӥɗ Йľ̲фӥЙľ͑ֆիӕֆՓӥիɗֆ͑ӕҡ͑ի nae۳xpü۳իֆɗիɥիüۡca۳x i ngŕma 12 tücumügü i tatanüxüۡgü! ¡Rü peãtügu peyange! 6-7ॸѠӥֆɗ̲͑ӕҡǣӥфӥՓӥիɗɗ cua۳xruxüۡ ҡ͑ɗիɥɗЙľҡ͑ӥՓ. Rü ngŕxguma penegü pexna ca۳xgu, rü ñagügu: “¿Ta۳իËӥËȍɗǣ͑ɗիɥֆĀ nutagü?͖ٚǣӥǣӕ, rü pema rü tá penangãxüۡga rü ñapegürügü tá: “Rü daa ͑ӕҡǣӥՓ͑ɗիɥɗ͑ӥի͑icua۳xãchiexüۡ ga yema ngupetüxüۡ ga yexguma natü ga YudáüۡՓֆ͑ǣľľҡիüۡgu ga yema baú ga Cori ya Tupanaarü mugüchixüۡ, rü yema natüchixü rü taxregu niyauxye nape۳իľՓǣֆľ̲¡әٚ, ñapegürügü tá —ñanagürü ga Yochué. 8ॸRü nümagü ga yema 12 ga yatügü rü nanaxügü ga yema Yochué namaxã nüxüۡ ixuxüۡ. Rü ՓӥիɗËȍɗǣӥ, фӥՓӥիɗЙӦҡniya۳u۳xchigü ͑Ńǣǣӕǣֆľ̲͑ҡӥËӕ̲ӥǣ͑Փ naxüxüۡ. Rü yemaacü nanayauxgü ga 12 ga nutagü ga YudáüۡËȍɗҡ̲Փ. Rü yema ínapegüxüۡՓ͑͑͑, rü yexma nayanu, yema Cori ya Tupana nüxüۡ ixuxüۡrüxüۡ. 9ॸRü yexgumarüxüۡ ta ga

nüma ga Yochué rü nai ga 12 ga nuta nanayaxu rü natüchitamagu nayanu ga yema chacherdótegü ga baú ingetaüۡgüxüۡ íchigüxüۡgu. Rü yimá ‫ ڟ‬a nutagü rü ñu۳xmarüta ngŕm

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇϘґԆƈॷ4, 6

159 nangexmagü. 10ॸRü yema chacherdótegü ga baú ga Tupanaarü mugüchixüۡ ingegüxüۡ rü natü ga Yudáüۡchitamagu narücho, rü yoxni ga nüma ga Iraétanüxüۡgü rü meama nayanguxŕŕgü ga guxü̲ۡǣֆľ̲֤ΎËȍӕŃՓҽӕЙ͑ namaxã nüxüۡ ixuxüۡ. Rü guxüۡma mea naxügü yema Moiché Yochuémaxã nüxüۡ ixuxüۡrüxüۡ. Rü ñu۳xãŕãcü nichoüۡ ga duüۡxüۡgü. 11ॸRü yexguma guxüۡma ga duüۡxüۡgü marü inguüۡgu, rü nichoüۡ ga yema chacherdótegü ga baú ga Tupanaarü mugüchixüۡ ingegüxüۡ. Rü duüۡxüۡgüpe۳xegu naxãgü. …… 18ॸRü yexguma marü yanguüۡgu ga yema chacherdótegü ga YudáüۡՓ͑ի yachoüۡxüۡ rü paanexüۡՓ͑͑ǣӕǣӥǣӕ, rü ֆľ̲ĀľիфӥՓľ͑իфӥ͑͑ǣΎիüۡchixü rü noxrirüüۡtama nanapá ga natü. …… Tupana nüxüۡ nixu nax ñuxãcü yapugüãxüۡca۳x ga Yericú

6

1ॸѠӥҡիӕËӥфӥՓ̲ҡľիŃ֤ľфɗËәфӥ

ɥ͑ľǣӕҡիӥËӕфӥe۳ի͑ɞҡիӡիӡ, yerü ga norü poxeguxüۡarü ɥã۳xgü rü ͑фӥՓ%իҡǣӥ͑իֆľ̲ËӥҡիӕՓ̲ nachocuxücۡ a۳x ga Iraétanüxüۡgü. 2ॸNatürü nüma ga Cori ya Tupana rü Yochuéxüۡ ñanagürü: —Choma rü marü cuxna chanaxã ya Yericú i guxüۡma i norü ãeۡx۳ gacümaxã rü norü churaragümaxã. 3ॸRü curü churaragü i Iraétanüxüۡgü rü 6 i ngunexüۡ ҡֆɗ̲ɥ͑ľիüۡ ínayachoegu. Rü Փӥիɗɗӥľǣӕ%Ëȍɗҡ͑իӥǣӥɗՓӥիɗËȍɗǣӥɗ ngunexüۡgu. 4ॸRü ngŕma baú i chorü ۡ e۳իľǣӕҡ͑իɥɗ7 i ̲ӕǣӥ͑Փngŕxmaxüp chacherdótegü i carnéruchatacu۳xremaxã icornétaãx‫ ڟ‬üۡ. Rü ngŕxguma norü 7 i

ngunexüۡՓ͑͑ǣӕիǣӕ, rü 7 e۳xpü۳xcüna tá ֆɗ̲ɥ͑ľիüۡ ínayachoegu i curü churaragü, rü ngŕxgumayane i ngŕma chacherdótegü rü tá norü cornétagügu nicuegü. 5ॸRü ngŕxguma nüxüۡ Йľիɥ͑ӥľǣӕ nax poraãcü yacuegüãxüۡ ya cornétagü rü tá tagaãcü aita pexüe. Rü ngŕxguma i norü poxeguxüۡ ֆֆɗ̲ɥ͑ľфӥҡ nangiãchi. Rü ngŕxgumayane rü ՓӥիɗËȍɗǣӥɗЙľ̲իфӥҡ͑ǣӕЙɗËȍΎËӕֆ ֆɗ̲ɥ͑ľ—ñanagürü ga Tupana. 6ॸRü yexguma ga nüma ga Yochué rü chacherdótegüca۳x naca rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Peyange i ngŕma baú i Cori ya Tupanaarü mugüchixüۡ! Rü 7 i pemax rü ngŕma baúpe۳իľǣӕҡЙľիɥ̲͑ի%ֆ cornéta i carnéruchatacu۳xrenaxca۳x ɗիɥǣӥ͑ľ—ñanagürü. 7ॸRü yema duüۡxüۡgüxüۡ rü ta ñanagürü ga Yochué: —¡ƚcü nüxüۡ ɞЙľֆËȍΎľǣӕֆĀɥ͑ľ! Rü pemax i churaragü rü tá baú i Cori ya ۡ e۳իľǣӕҡЙľիɥ Tupanaarü mugüchixüp 8 ۡ —ñanagürü. ॸRü guxüma ga duüۡxüۡgü rü yema Yochué namaxã nüxüۡ ixuxüۡãcü nanaxügü. Rü yema 7 ga chacherdótegü rü norü cornétagu yacuegüãcüma yema baú ga Cori ya Tupanaarü ۡ e۳իľǣӕ͑իɥ. Rü yema baú rü mugüchixüp ֆľ̲ËȍËȍľфĀΔҡľǣӥՓľ̲͑ի% ͑ɗիɥիüۡtanü. 9ॸRü yema churaragü rü chacherdótegüpe۳իľǣӕ͑իɥ, rü yema togü ga churaragü ga baúarü dauruxüۡ rü ՓɗիՓľ̲͑ի%ǣӥ. Rü nüma ga chacherdótegü rü norü cornétagu nicuegüecha rü taguma inarüchianegü. 10ॸNatürü guxüۡma ga yema churaragü, rü Yochué nüxna naxãga ga bexmamare ɗ͑իɥիücۡ a۳x ñu۳xmatáta nüma namuã nax guxü̲ۡՓӥիɗǣӕЙΎф%Ëӥɗҡ naxüexücۡ a۳x.

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇϘґԆƈॷ6

160

Iraétanüxüۡǣӥ͑͑Йӕǣӥǣɥ͑ľǣ֤ľфɗËә 11ॸRü yema nüxíraxüۡ ga ngunexüۡgu rü nüma ga Yochué rü nanamu ga chacherdótegü rü churaragü nax ՓӥիɗË͑ǣӕ̲ɥ͑ľիüۡ nax íyangeegutaüۡgüãxüۡ ga yema baú ga Cori ya Tupanaarü mugüchixüۡ. Rü ֆľ̲Փľ͑ǣֆľ̲Āӕüۡxüۡgü rü ͑ՓΎľǣӕnaxca۳x ga yema ínapegüxüۡՓ. Rü yexma nüxüۡ nanangupetüxŕxŕ ga chütaxüۡ. 12ॸRü moxüۡãcü ga nüma ga Yochué rü pa۳xmamaxüۡchi ínarüda, rü nüma ga chacherdótegü rü nanayauxtaüۡgü ga yema baú ga Cori ya Tupanaarü mugüchixüۡ. 13ॸRü yema 7 ga chacherdótegü rü baú ga Cori ya Tupanaarü mugüchixüۡpe۳իľǣӕ͑իɥфӥ nagu yacuegüãcüma ga guma norü cornétagü. Rü yema churaragü rü Փixpe۳իľǣӕ͑իɥ, rü yema togü rü ¡әՓľ̲͑ի%ǣӥ. Rü ga cornétagü rü taguma inarüchianegü. 14ॸRü moxüۡãcü фӥՓľ͑ǣӕ̲ɥ͑ľիüۡ ínayachoegu, rü ñu۳xmachi yema ínapegüxüۡca۳ի͑ՓΎľǣӕ. Rü 6 ga ngunexüۡ ͑ɗիɥǣֆľ̲Ëӥ naxügüãxüۡ. 15ॸRü yexguma norü 7 ga ngunexüۡՓ͑͑ǣӕիǣӕ, rü ngunetüxüۡ ínarüdagü. Ѡӥǣӕ̲ɥ͑ľիüۡ ínichoeguãchitanücüxü yema nüxíra naxügüãxgurüxüۡ, natürü yema ngunexüۡgu rü 7 e۳xpü۳xcüna nüxüۡ

ínichoeguãchitanücüxü. 16ॸRü yexguma ga yema chacherdótegü rü 7 e۳xpü۳xcüna norü cornétagu yacuegügu, rü Yochué rü yema duüۡxüۡgüxüۡ namu rü ñanagürü: —¡Aita pixüe! Rü nüma ya Cori ya Tupana rü marü pexna nanaxã ya daa ɥ͑ľ. 17ॸѠӥĀɥ͑ľ, rü guxüۡma i ta۳xacü ɗ͑Փngŕxmaxüۡmaxã, rü tá

peyanaxoxŕxŕ, erü ngŕ̲%Ëӥ͑ɗիɥɗæΎфɗ ya Tupana i nüxüۡ yaxuxüۡ. Rü ngŕma ѠիɗËҡҡ̲ɗֆɗիɥɗҡիӡҡ̲͑ǣɥիüۡ pima۳xcü namaxã i ngŕma duüۡxüۡgü i ͑ǣɥËȍɗüۡՓngŕxmagüxüۡ. Ƅфӥ͑ǣɥ̲ɗֆɗիɥ ga iyacu۳xgüãxüۡ ga yema taxre ga ֆҡӥǣӥǣ͑ǣӕǣӥҡľՓֆŃ̲ɗ̲ӕǣӥիüۡ. 18ॸ¡Rü

ñu۳xma i pemax rü pegüna pedaugü nax tama penayaxuxüۡ i ta۳xacü i norü ngŕmaxüۡ ֆֆɗ̲ɥ͑ľՓ ngŕxmaxüۡ! Erü nüma ya Cori ya Tupana фӥ̲͑ի%͑͑իӕľǣӕֆĀɥ͑ľ͑ի peyanaxoxŕŕxüۡca۳x rü penadaiãcuxüۡca۳x. Rü ngŕիǣӕ̲ҡիӡҡ̲ngŕmaãcü penaxü۳xgux, rü nüma ya Tupana rü tá chixexüۡ tamaxã naxuegu rü tá chixexüۡ taxca۳x ínanguxŕxŕ. 19ॸNatürü ngŕma úiru rü diŕrumü rü guxüۡma i ngŕmaxüۡǣӥɗ¡фΔӡchenaxca۳x rü

ƿérunaxca۳x, rü Cori ya Tupanaca۳x tá ͑ɗիɥфӥ͑Ύфӥngŕmaxüۡgütanügu tá penanú —ñanagürü ga Yochué. 20ॸRü yexguma ga nüma ga yema duüۡxüۡgü rü aita naxüe rü ga cornétagü rü naxãgatanü. Rü yexguma guma cornétagagüxüۡ ͑իɥ͑ӥľǣӕǣ͑ӥ̲ǣ Iraétanüxüۡgü rü inanaxügüe nax poraãcü aita naxüexüۡ. Rü yexguma ga ǣӕ̲ɥ͑ľфӥЙΎիľǣӕիüۡ rü napuxãchi. Rü yexguma ga nüma ga Iraétanüxüۡgü rü tauxchaãcü yexma nachocu, rü noxrüxüۡ ͑ֆիɥǣӥxŕxŕ. 21ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ rü taramaxã tüxüۡ nadai ga yatüxe, rü ngexe, rü ngextü۳xügüxe, rü yaxguã۳xgü, фӥՓΎËǣӥ, rü carnérugü, rü búrugü. Rü noxtacüma guxüۡma nadai. 22ॸRü nüma ga Yochué rü yema taxre ga yatügü ga ͑ǣӕǣӥҡľՓɥիüۡxüۡ ñanagürü: —¡ƚcü ͑ǣɥЙҡՓЙľիɥɗngŕma nge i Raáx rü guxü̲ۡɗ͑ǣɥҡ͑ӥիü̲ۡի%͑ӕ͑ǣɥիüۡ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇϘґԆƈॷ6ٍॷ7

161 pega, ֆľ̲͑ǣɥ̲ի%ɗЙľիӕ͑ľҡիüۡrüxüۡ! —ñanagürü. 23ॸѠӥ͑ӥ̲ǣӥфӥ͑ǣɥËȍɗüۡgu nachocu. Rü Raáxüۡ ínagaxüchigü ҡӥ̲̲ի%ֆ͑ǣɥ͑ҡӥ, фӥ͑ǣɥŃ, rü ͑ǣɥľ͑ľľǣӥ, rü guxüۡma ga ͑ǣɥҡ͑ӥիüۡmaxã. ѠӥՓӥիɗǣ͑ËȍɗËǣ mexüۡ ga Iraétanüxüۡgü ípegüxüۡarü ĀӥիŃҡӥՓ̲ֆľի̲իüۡǣӕ͑ǣɥիüۡ

—Tama tanaxՓa۳xe i guxüۡ i churaragümaxã naxca۳x ítayachõõchi ya ֆɗ̲ɥ͑ľֆoɗի, erü 2,000 rüe۳xna 3,000ɗËȍӕффǣӥ̲ի%͑ɗիɥɗ̲фӥ yanguxüۡ nax yapu۳xuxüۡ ֆֆɗ̲ɥ͑ľ. ‫ ڟ‬a ‫ؽ‬Ѡӥҡիӡҡ̲ǣӕիüۡ i churaragü ngŕm cumugü! Erü tama namu i ngŕma duüۡxüۡǣӥֆֆɗ̲ɥ͑ľ͑Āӕǣӥիüۡ

nayamugü. …… 27ॸRü nüma ga Cori ya Tupana rü Yochuéxüۡ narüngüۡxeۡe,ۡ rü yemaca۳x guxü̲ۡǣֆľ̲͑͑ľՓ͑͑ǣӕǣ nachiga.

—ñanagürügü. 4ॸRü yemaacü 3,000 ga Ëȍӕффǣӥ͑ɗիɥǣoixca۳x íyachõõchixüۡ. Natürü nüma ga yema duüۡxüۡgü rü Iraétanüxüۡgüxüۡ narüporamaegü rü nayabuxmüxŕxŕ. 5ॸRü 36 ga Iraétanüxüۡgüxüۡ nadai, rü guxema to۳xoguã۳իфӥҡӥ̲Փľnangŕgü ñu۳xmata ǣӕ̲ɥ͑ľфӥɥիЙľ̲Փ͑͑ǣӕǣӥ, rü ɞ͑ҡӡ%Ëȍɗ͑ľիüۡgu tüxüۡ nayadai. Rü yemaca۳x ga Iraétanüxüۡgü rü narümaãchitanü rü namuüۡe. 6ॸRü nüma ga Yochué rü yema Iraétanüxüۡgüarü ãeۡx۳ gacügü rü norü ngechaüۡmaxã nügüchirugu nagáugüe rü Փɗիӥ̲ӥte۳xemaxã nügü nigügüeru. Rü ñu۳xmachi yema baú ga Tupanaarü mugüchixüۡpe۳xegu nanangücuchitanü ñu۳xmata nayáuane. 7ॸRü nüma ga Yochué rü ñanagürü: —Pa Corix ¿tü۳xcüüۡ cuyachoüۡxeۡxeۡ ga ñaa duüۡxüۡgü ga natü ga YudáüۡՓ? ¿Eۡ۳xna Amoréutanüxüۡgüme۳xeۡgu toxüۡ cuyixŕŕxüۡca۳ի͑ɗիɥɗ͑ӕҡΎիüۡ cugagüxüۡ nax ngŕmaãcü toxüۡ nada۳i ۳xüۡca۳x? Rü ͑фӥ̲ľ̲ľËȍɗ͑ɗիɥǣ͑ҡӥǣ Yudáüۡarü tocutü chitama tarüchoxüۡ. 8ॸPa Corix. ¿Ta۳xacü tá chaxüxüۡ i ñu۳xmax? Erü nüma i Iraétanüxüۡgü rü marü norü uanücha۳իՓ͑ɗ¡ӕի̲ӥ. 9ॸRü nüma i Canaáüۡtanüxüۡgü rü guxüۡma i duüۡxüۡgü i ñaa naanegu pegüxüۡ rü tá nüxüۡ nacuáchigagü i ngŕma toxüۡ

Acáüۡarü chixexüۡchiga

7

1ॸѠӥՓӥիɗǣ֤ӕĀҡ͑ӥիüۡ

ga Acáüۡgu ãégaxüۡ ga Cármi nane ga æȍĀɗҡիфӥæȍфҡիɗիɥիüۡ, rü nanade ga ñuxre ga yemaxüۡgü ga Tupana chu۳xuxüۡ. Rü yemaca۳x ga guxüۡma ga Iraétanüxüۡgü rü naxüétüüۡgü ga Cori ya Tupanape۳իľՓֆľфӥǣkËáüۡ rü nanayaxu ga yema Tupana chu۳xuxüۡ. Rü yemaca۳x ga Cori ya Tupana rü Iraétanüxüۡgümaxã nanu. Acáüۡarü chixexüۡgagu rü Iraétanüxüۡgüxüۡ narüporamaegü ǣɥ͑ľǣoɗիфӥĀӕüۡxüۡgü 2ॸѠӥ͑ӥ̲ǣ֤ΎËȍӕŃфӥ֤ľфɗËәՓ

inanamuãchitanü ga ñuxre ga yatügü ͑իɥ͑ľǣoɗիՓֆ͑ǣӕǣӥҡľǣӥիüۡca۳x, rü ngoxi nüxü‫͑ ۡڟ‬ҡӕիËȍ͑իǣӕ̲ɥ͑ľ rü tá nagu nachocuxüۡca۳x. Ѡӥǣӕ̲ɥ͑ľ фӥɥ͑ľǣ´ľҡŃ́фӥŃѸҡľՓ̲͑ֆľի̲ ga chianexüۡ ǣ´ľҡՓéüۡarü ngaicamána. Ѡӥ͑ӥ̲ǣӥфӥֆŃ̲͑իɥ rü nayangugütaegü. 3ॸRü yexguma ͑ՓΎľǣӕǣӕ, rü Yochuéxüۡ ñanagürügü:

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇϘґԆƈॷ7

162

ngupetüxüۡ. Ѡӥ͑ӥ̲фӥҡՓӥիɗǣӕ toxca۳x ínayachõõchi nax toxüۡ nada۳i ۳xüۡca۳x, фӥҡիәľҡ̲ɞҡֆիӦɗ ҡΎҡ͑ӥՓ. ¿Rü texé tá cuxüۡ ticua۳xüxüۡ rü cuxüۡ tataxeۡxeۡ i ngŕxguma? —ñanagürü ga Yochué. 10ॸRü nüma ga Cori ya Tupana rü Yochuéxüۡ nangãxüۡga ‫ ڟ‬a rü ñanagürü: —¡Inachi! ¿Ta۳xacü ngŕm cuxü i ñaxtüanegu cunangücuchixüۡ? 11ॸRü nüma i Iraétanüxüۡgü rü chixexüۡ naxügü. Erü nümagü rü tama nayanguxŕxŕ i ngŕma mugü ga namaxã nüxüۡ chixuxüۡ. Rü nanayauxgüama i ngŕma ngŕmaxüۡgü i nüxna chachu۳xuxüۡ. Rü meama nüxüۡ nacua۳xgüãcüma naxca۳x nangɥ ۳xgü i ngŕ̲ËȍΎիфӥɗիɥիüۡ, rü norü ngŕmaxüۡgütanügu nayacu۳xgü. 12ॸRü ngeۡmaca۳x i pemax i Iraétanüxüۡgü фӥҡիӕËӥфӥՓ̲͑ӥիüۡ perüporamae i perü uanügü. Rü naxcha۳իՓҡЙɗ¡ӕի̲ӥ фӥЙľǣǣӕҡ̲͑ɗիɥɗ̲͑ľիüۡ i noxtacüma peyuexüۡ. Rü ngŕxguma i pema i ñu۳xma rü tama paxa ípenaguxgu i ngŕma pexna chachu۳xuxüۡ, rü marü ҡիӡҡ̲Йľҡ͑ӥՓËȍ͑ǣľի̲. 13ॸ¡Rü ñu۳xma rü inachi, rü nangutaque۳xexeۡxeۡ i duüۡxüۡgü! ¡Rü namaxã nüxüۡ ixu nax moxüۡca۳x nügü yamexŕŕgüxüۡ nax ngŕmaãcü chope۳իľՓɞ͑͑ǣӕǣӥիüۡca۳x! Erü choma i Cori ya perü Tupana rü ñacharügü: “Pemax, Pa Iraétanüxüۡgüx, rü penayaxu i ngŕma ngŕmaxüۡgü i pexna chachu۳xuxüۡ. Rü ngŕxguma ҡիӡҡ̲ɞЙľ͑ǣӕիǣӕфӥЙľǣӥՓ͑ӥիüۡ pexoxo۳xgux i ngŕma chixexüۡ, rü ҡիӕËӥфӥՓҡ̲Йľфӥӕ͑ӥǣӥիüۡ ЙľфӥЙΎф̲ľٚ, ñacharügü. 14ॸRü moxüۡ pa۳xmama rü petücumümaxãchigü tá chope۳իľՓЙľ͑ǣӕǣӥɗǣӕի%̲ɗЙľ̲ɗ Iraétanüxüۡgü. Rü choma i perü Tupana

͑իËȍɗիɥիüۡ rü tá nüxüۡ chaxuneta i ngŕ̲͑ҡӥËӕ̲ӥɗ͑Փ͑իӥիüۡ i ngŕma yatü i chixexüۡ üxüۡ. Rü ñu۳իӡËȍɗ ngŕ̲͑ҡӥËӕ̲ӥՓфӥҡ nügütanüxüۡãcü chope۳իľՓ͑͑ǣӕǣӥ. Rü choma rü tá nüxüۡ chaxuneta i ngŕma nügütanüxüۡҡӥËӕ̲ӥɗ͑Փ͑͑ǣľի̲իüۡ i ngŕma yatü. Rü ngŕ̲Փľ͑фӥҡ ngŕma nügütanüxüۡҡӥËӕ̲ӥՓфӥҡ nüxüۡ Ëȍիӕ͑ľҡֆֆɗ̲ɥЙҡֆ͑Փ nangexmane i ngŕma chixexüۡ üxü. Rü ñu۳իӡËȍɗֆɗ̲ɥЙҡËӥã۳իҡ͑ӥՓфӥҡ nüxüۡ chaxuneta i ngŕma yatü i chixexüۡ üxüۡ. 15ॸRü yíxema tümaxüۡtagu nüxüۡ iyangaugüxe i ngŕma ngŕmaxüۡgü ga chachu۳xuxüۡ, rü tá tüxüۡ nigugü namaxã i tümaxacügü rü guxüۡma i tümaarü ngŕmaxüۡgü, erü tümagagu chixexüۡ naxca۳x ínangu i Iraétanüxüۡgü, erü tama ͑ǣҡիɥ͑ӥɗËȍΎфӥ̲ӕ—ñanagürü ga Tupana. Acáüۡarü poxcuchiga

moxüۡãcü ga Yochué rü pa۳xmamaxüۡchi ínarüda rü duüۡxüۡgüxüۡ namu nax natücumümaxãchigü Tupanape۳իľՓ͑͑ǣӕǣӥիüۡ. Rü nüma ga Cori ya Tupana rü Yudátücumüxüۡ naxuneta. 17ॸRü yexguma ga Yochué rü Yudátücumümaxã nüxüۡ nixu nax nügütanüxüۡtücumüãcü rü Tupanape۳իľՓ͑ի͑իɥիüۡ. Rü Tupana rü Cháratanüxüۡxüۡ naxuneta. Rü yema CháratanüxüۡՓфӥǣӕ̲æȍĀɗЙҡիüۡ naxuneta. 18ॸRü yema yatüxüۡgü ga 16ॸRü

Chádipatacüã۳xgü rü Tupanape۳իľՓ nangugü, rü Tupana nüxüۡ naxuneta ga Acáüۡ ga Cármi nane ga Cháditaxa ga Yudátanüxüۡ ɗիɥËӥ. 19ॸRü yexguma ga Yochué rü Acáüۡxüۡ ñanagürü: —Pa

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇϘґԆƈॷ7ٍॷ8

163 Chaunex, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗcunataxŕxŕ rü nüxüۡ quicua۳xüxüۡ ya Cori ya tórü Tupana. ¡Rü chomaxã nüxüۡ ixu i ta۳xacü nax cuxüxüۡ! ¡Rü taxӢ icuyacúxüۡ! —ñanagürü. 20ॸRü Acáüۡ nanangãxüۡga rü ñanagürü: —Aixcüma nüxüۡ chixu, rü chixexüۡ chaxü namaxã ya Cori ya tórü Tupana. Ѡӥ͖͑ɗիɥɗngŕma chaxüxüۡ. 21ॸѠӥ֤ľфɗËәՓ͑ӥիüۡ ËȍĀӕǣՓӥիɗǣ mexechixüۡ ga naxchiru ga Babiróniacüã۳xgüarü ü rü 200 tachinü ga diŕrü, фӥՓӥximena۳xã ga úiru ga ngãxüۡ ga quíruarü yexera yaxüۡ. Rü choxüۡ‫ڟ‬ nangúchaüۡ ga yema yemaxüۡgü, rü yemaca۳x chaugüxüۡ‫ ڟ‬chanade, rü chauchiüۡmachiãgu chanata۳xgü. Rü ngŕma diŕrutachinügü rü aixepeguama chananu —ñanagürü. 22ॸRü yexgumatama ga Yochué rü AcáüۡchiüۡՓ̲͑͑ӕǣӥǣ͖ӕիфľǣ yatügü, rü yexma nüxüۡ nayangaugü ga yema yemaxüۡgü ga yexma icu۳xgüxüۡ namaxã ga yema diŕru ga natüüۡguama nuxüۡ. 23ॸRü nanade ga yema yemaxüۡgü rü Yochuépe۳իľՓ͑͑͑nape۳իľՓǣ guxüۡma ga Iraétanüxüۡgü. Rü nümagü ga Iraétanüxüۡgü rü Tupanape۳xegu nayanu. 24ॸѠӥֆľ̲Փľ͑фӥkËәфӥ ngatexüۡՓkËáüۡxüۡ nagagü namaxã ga yema diŕru, rü yema naxchiru, rü yema úirumena۳xã, rü nanegümaxã, rü naxacügümaxã, фӥ͑ΎфӥՓΎËǣӥ̲ի%, rü norü búrugümaxã, rü norü carnérugümaxã, rü napatamaxã, rü guxüۡma ga ta۳xacü nüxüۡ‫ ڟ‬yexmaxüۡmaxã. 25ॸRü Yochué rü Acáüۡxüۡ ñanagürü: —¿Tü۳xcüüۡ chixexüۡ ҡҡ͑ӥՓ ícunguxŕxŕ? Rü ñu۳xma ya Cori ya Tupana rü ngŕma chixexüۡ ҡҡ̲͑ɗիɥɗ cuxna nanguxŕŕxüۡ —ñanagürü. Rü

yema ñaxgu ga Yochué, rü guxüۡma ga Iraétanüxüۡgü rü nutamaxã Acáüۡxüۡ rü natanüxüۡgüxüۡ nadai. Rü ñu۳իӡËȍɗ ͑ҡ͑ӥՓ͑͑͑ǣɥիɗËȍɗ. 26ॸRü ֆľ̲Փľ͑фӥ͑ӕҡǣӥ͑ŃҡӥՓ ͑͑ՓΎǣӥ. Rü gumá nutagü rü ñu۳xma rü ta ngŕի̲͑ի%ӡիËȍɗҡ. Rü ngeۡmaca۳x i ñu۳xmax i ngŕma nachica rü Acúarü Ngatexüۡgu naxãéga. Rü yemaacü Iraétanüxüۡgümaxã narüngüxmü ga Cori ya Tupana. ʘ͑ľǣoɗիüۡ nanapugü ga Iraétanüxüۡgü

8

1ॸRü

nüma ga Cori ya Tupana rü Yochuéxüۡ ñanagürü: —¡Taxuca۳xma cumuüۡ rü icurümaãchi! ‫ؽ‬Ѡӥɗ͑իӡ%Ëȍɗ naxca۳իֆֆɗ̲ɥ͑ľֆoɗի, namaxã i guxüۡma i curü churaragü! Erü choma rü ҡЙΎфËӕի͑Ëȍի%͑իֆɗ̲ɥ͑ľֆ oɗիфӥ%eۡx۳ gacüxüۡ rü norü duüۡxüۡgüxüۡ curüporamaexüۡca۳x. Ѡӥֆɗ̲͑Ύфӥɥ͑ľ фӥ͑Ύфӥ͑͑ľфӥËӕիфӥҡ͑ɗիɥ. 2ॸRü guma Yericúmaxã rü norü ãeۡx۳ gacümaxã cuxüxüۡrüxüۡ tátama cunaxü namaxã ya ֆɗ̲ɥ͑ľֆoɗիфӥ͑Ύфӥ%eۡx۳ gacü. Natürü i ñu۳xmagu rü marü name i pegüxüۡ‫ ڟ‬penade i norü ngŕmaxüۡgü rü naxüۡnagü. Rü tá ípenaba۳i ۳xgü, rü norü ɥaneca۳իՓľ̲͑ҡЙɗիɥɥËȍɗ —ñanagürü. 3-4ॸRü yexguma ga Yochué rü nügü namexŕxŕ guxüۡma ga norü Ëȍӕффǣӥ̲ի%͑իɥ͑ľֆoixca۳x íyachõõchixüۡca۳x. Rü nayadexechi ga 30,000 ga churaragü, rü chütacü yéma nanamugü. Rü nayaxucu۳xeۡgü rü ñanagürü nüxüۡ: —‫ͅؽ‬ľɗЙľфӥիɥ͑ӥľ! ¡Rü ɗЙľիɥ%Ëȍɗфӥ͑Ύфӥɥaneca۳xՓe۳xguama peyarücu۳xgü! ¡Rü ípememare nax yima ɥ͑ľǣӕЙľËȍΎËӕիüۡca۳x! 5ॸRü ngŕma togü i duüۡxüۡǣӥфӥËȍΎ̲ի%ҡֆɗ̲ɥaneca۳x

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇϘґԆƈॷ8

164

ínayachõõchi. Rü ngŕxguma yima ɥ͑ľËӥã۳x toxca۳x yayixgux nax toxüۡ nada۳i ۳xüۡca۳x, rü toma rü tá tibuxmü ga to ga ngunexüۡgurüxüۡ. 6ॸRü ngŕxguma i ͑ӥ̲ǣӥфӥҡҡΎՓľnangŕgü erü tá nagu ͑фӥիɥ͑ӥľ͑ի͑Ύիфɗфӥիüۡ naxcha۳իՓ ibuxmüxüۡ i yixema i Iraétanüxüۡgü. 7ॸRü ngŕxguma i pema rü tá peyayi i ngŕma ípicu۳xgüxüۡՓфӥֆɗ̲ɥ͑ľǣӕҡ pichocu, erü Cori ya tórü Tupana rü Йľի͑ҡ͑͑ի%ֆֆɗ̲ɥ͑ľ. 8ॸRü ngŕxguma marü nagu pichocu۳xgu, rü tá ͑ՓЙľ͑͑ǣɥիɗËȍɗ, ngŕma Cori ya Tupana nüxüۡ ixuxüۡrüxüۡ. Rü ngŕmaãcü ͑ɗիɥɗЙľիüۡ chamuxüۡ —ñanagürü ga Yochué. 9ॸRü yexguma ga Yochué rü inanamuãchitanü ga yema churaragü. Ѡӥ͑ӥ̲ǣӥфӥɗ͑իɥ%Ëȍɗфӥ´ľҡŃ́фӥ oɗիфӥ͑ǣ%իüۡmachate۳xegu nicu۳xgü ga oixca۳իՓľ̲͑. Natürü nüma ga Yochué rü yema ínapegüxüۡՓҡ̲ nanangupetüxŕxŕ ga chütaxüۡ. 10ॸRü moxüۡãcü noxri yangunechaüۡxgu rü ínarüda ga Yochué rü norü duüۡxüۡgüxüۡ nidaugü. Rü ñu۳իӡËȍɗҡӥmape۳xegu naxã namaxã ga Iraétanüxüۡgüarü ãeۡx۳ gacügü фӥɥ͑ľǣoixca۳իɗ͑իɥ%Ëȍɗ. 11ॸRü guxüۡma ga norü churaragü rü guma ɥanepe۳իľՓ̲͑ľ͑իɥфӥ͑ӥիüۡ ningaicaetanü, фӥՓӥիɗǣ ngatexüۡЙľËȍɗ͑ӥՓ͑ֆËȍի%Ëȍɗҡ͑ӥǣ ǣӕ̲ɥ͑ľфӥҡӥǣӥ͑ľËӥՓՓ̲. 12ॸRü ͑ӥ̲ǣ֤ΎËȍӕŃфӥɥ͑ľǣ´ľҡŃ́фӥ oɗիфӥ͑ǣ%իüۡmachate۳xegu nayacu۳xgü ga to ga 5,000 ga yatügü ga guma ɥ͑ľфӥto۳իΎիՓľËӥՓՓ̲. 13ॸRü yemaacü ga Iraétanüxüۡgüarü churaragü rü taxregu niyauxyetücumü. Rü yema ՓӥիɗҡӥËӕ̲ӥфӥɥ͑ľфӥto۳իΎիՓľËӥՓǣӕ nicu۳xgü, rü yema totücumü rü yema

íyachaxãchitanüxüۡՓ͑ֆľի̲ǣӥǣ ɥ͑ľфӥҡӥǣӥ͑ľËӥՓՓ̲. Rü yema chütaxüۡǣӕǣ֤ΎËȍӕŃфӥ͑͑իӡpe۳xe rü nüxíra yema ngatexüۡarü ngãxüۡՓ nangu. 14ॸRü yexguma Iraétanüxüۡgüxüۡ nada۳u۳իǣӕǣoɗիфӥ%eۡx۳ gacü, rü norü churaragümaxã nayayi nax nügü nada۳i ۳xüۡca۳x namaxã ga yema Iraétanüxüۡgü ga ngatexüۡфӥҡΎËӕҡӥՓ yexmagüxüۡ. Natürü tama nüxüۡ nacua۳x rü yema togü ga Iraétanüxüۡgü nax ¡ľի̲͑Ύфӥɥaneca۳xՓe۳xgu nayacu۳xgüxüۡ. 15ॸRü nüma ga Yochué rü norü churaragümaxã nibuxmüneta. Rü yema nama ga chianexüۡՓ͑Āիüۡgu nixü naxcha۳իՓǣֆľ̲oɗիфӥ churaragü. 16ॸRü guxüۡma ga churaragü ǣǣӕ̲ɥ͑ľǣoɗիËӥã۳իǣӥɗիɥǣӥիüۡ rü ֤ΎËȍӕŃՓľnangŕgü. Rü yexguma ֤ΎËȍӕŃՓľnangŕgügu rü yema norü ɥ͑ľ͑͑ɗֆիüۡetanü. 17ॸRü guxüۡma ga ËȍӕффǣӥǣoɗիËӥã۳x rü Betélcüã۳x rü IraétanüxüۡǣӥՓľnangŕgü, rü taxuxüۡma ɥ͑ľՓ͑ֆիӦ. Rü yema IraétanüxüۡǣӥՓľ͑իnangŕgüxüۡgagu rü ǣӕ̲ɥ͑ľфӥҡիәľ̲͑ӥի͑ҡĀӕфӥ nangeenümare ga norü ɥã۳x. 18ॸRü yexguma ga nüma ga Cori ya Tupana rü Yochuéxüۡ ñanagürü: —¡ƚcü, cua۳xruxüۡ nüxna naxã i ngŕma curü churaragü i ɥaneca۳xՓe۳xgu icu۳xgüxüۡ nax nagu nachocuxüۡca۳իֆֆɗ̲ɥ͑ľֆoɗի, erü ҡËӕի͑Ëȍ͑ի%ֆֆɗ̲ɥ͑ľ! —ñanagürü ga Tupana. Rü nüma ga Yochué rü cua۳xruxüۡ inaxã nax nagu nachocuxüۡca۳իǣǣӕ̲ɥ͑ľ. 19ॸRü yexguma ga yema icu۳xgüxüۡ ga churaragü rü paxama ínaxüxüۡ rü guma ɥ͑ľǣӕ͑ËȍΎËӕфӥ͑Փ ͑͑͑ǣɥիɗËȍɗǣӥ. 20ॸRü yexguma nügü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇϘґԆƈॷ8ٍॷ9

165 íyadaugügu ga yema duüۡxüۡgü ga oɗիËӥã۳xgü rü nüxüۡ nadaugü ga nax ínatü۳xünagüétüxüۡ ǣǣӕ̲͑Ύфӥɥ͑ľ. Rü yemaca۳իҡիӕՓ̲͑իӥŃǣ, yerü nüma ga Iraétanüxüۡgü ga noxri naxcha۳իՓËȍɗ͑ľիüۡՓ¡ӕի̲ӥËȍɗфŃիüۡ фӥ͑ӥǣӥ͑ՓΎľǣӕ͑ի͑Āɗիüۡca۳x. 21ॸRü yexguma Yochué nüxüۡ da۳u۳xgux ga yema Iraétanüxüۡgü ga icu۳xgüxüۡ rü ̲фӥǣӕ̲ɥ͑ľǣӕ͑ի͑ËȍΎËӕիüۡ rü ͑Փ͑ի͑͑ǣɗիɗËȍɗǣӥ%իüۡ, rü nügü ͑ՓΎľǣӕфӥoɗիËӥã۳xmaxã nügü nadai. 22ॸRü ñu۳xmachi ga yema IraétanüxüۡǣӥфӥËȍӕффǣӥǣɥ͑ľǣӕ chocuxüۡ rü ínachoxüۡ. Rü yemaacü ga yema taxretücumü ga Iraétanüxüۡgü rü ͑ӥǣӥՓҡӥիüۡ naxüxŕxŕ rü tüxüۡ ínayauxüۡ. Rü guxãma tüxüۡ nadai. …… Yochué rü ma۳իЙӦ͑ľǣƄ¡Փ duüۡxüۡgüca۳x nüxüۡ nadaumatü ga Tupanaarü mugü 30-31ॸRü

yexguma ga Yochué rü ma۳իЙӦ͑ľǣƄ¡ǣӕфӥæΎфɗֆ Iraétanüxüۡgüarü Tupanaca۳x nanaxü ga Փӥիɗǣ%̲фľфӥǣӕËȍɗËիüۡ, yema Moiché nüxüۡ ixuxüۡrüxüۡ ͑Փǣֆľ̲ mugüarü popera ga ñaxüۡ: “¡ƚËӥՓӥիɗɗ ãmarearü guchicaxüۡ ͑իӥ͑Փֆ͑ӕҡ ya tama imexŕŕpütagücü!͖ٚիüۡ. Rü yexguma ga yema Iraétanüxüۡgü rü yema guchicaxüۡՓ͑ֆǣӕǣ͑իüۡnagü Tupanaarü ngüxmüxŕŕruxüۡ. 32ॸRü ֆľ̲Փľ͑ǣ͑ӥ̲ǣ֤ΎËȍӕŃфӥ Iraétanüxüۡgüpe۳իľՓǣӕ̲͑ӕҡǣӥǣ %̲фľ͑Փɞ͑ǣӕËӥЙӦҡǣӕ nanaxümatü ga Tupanaarü mugü ga Moiché nüxna ãxüۡ. 33ॸRü yexguma ga guxüۡma ga Iraétanüxüۡgü norü

ãeۡx۳ gacügümaxã rü yema togü ga tama Iraétanüxüۡǣӥɗիɥǣӥիüۡ ǣ͑ҡ͑ӥՓ maxŕxüۡmaxã, rü taxregu niyauxye. Rü ՓӥիɗҡӥËӕ̲ӥфӥma۳իЙӦ͑ľǣƄ¡Փ̲ naxügü rü yema totücumü rü ma۳իЙӦ͑ľ ga GuerachíüۡՓ̲͑իӥǣӥ. Rü yema taxretücumüarü ngãxüۡmachate۳xegu nachigü ga yema chacherdótegü namaxã ga yema baú ga Tupanaarü mugüchixüۡ. Rü yema chacherdótegü rü ínamemaregü nax duüۡxüۡgümaxã mexüۡ naxuegugüxüۡ. Rü guxüۡma ga yema naxüxüۡ rü Moiché namaxã nüxüۡ ixuxüۡãcüma nanaxü. 34ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣ Yochué rü duüۡxüۡgüca۳x tagaãcü nüxüۡ nadaumatü ga Tupanaarü mugü, rü ñuxãcü Tupana rü mexüۡ namaxã naxuegu i ngŕma duüۡxüۡgü i naga ɥ͑ӥľիüۡ, rü chixexüۡ namaxã naxuegu i ngŕ̲ҡ̲͑ǣɥ͑ӥľիüۡ. 35ॸRü guxüۡma ga yema mugü ga Moiché nüxna ãxüۡ rü Yochué nüxüۡ nadaumatü naxca۳x ga guxüۡma ga duüۡxüۡgü ga iyatüxüۡ, rü ingexüۡ, rü buxüۡgü, rü yema togü ga tama Iraétanüxüۡǣӥɗիɥǣӥիüۡ ǣ͑ҡ͑ӥՓ maxŕxüۡ. Iraétanüxüۡgümaxã inaxügagü ga Gabaóüۡcüã۳xgü

gumá Itítatanüxüۡgüarü ãeۡx۳ gacü, rü Amoréutanüxüۡgüarü ãeۡx۳ gacü, rü Canaáüۡtanüxüۡgüarü ãeۡx۳ gacü, rü Ferechéutanüxüۡgüarü ãeۡx۳ gacü, rü Ebéutanüxüۡgüarü ãeۡx۳ gacü, rü Yebuchéutanüxüۡgüarü ãeۡx۳ gacü, rü nüxüۡ

9

1ॸRü

͑ËӕËȍɗǣǣӥǣֆľ̲֤ľфɗËәՓфӥoɗիՓ ngupetüxüۡ. (Rü yema ãeۡx۳ gacügü rü natü ga YudáüۡфӥΎŃѸҡľǣӕ͑ɗիɥǣ naxãchiüۡgüxüۡ, rü nümaxüۡ rü ínamáxpü۳xanexüۡgu rü togü rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇϘґԆƈॷ9

166

ínametachinüanexüۡgu, rü togü rü már i Mediteráneucutügu rü ñu۳xmata Líbanuarü ͑͑ľՓ͑͑ǣӕ.) 2ॸRü yexguma ga guxüۡma ga yema ãeۡx۳ gacügü rü nügümaxã ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥľ͑ի͑ӥǣӥ nangüxۡ eۡegۡ üxücۡ a۳x, rü Yochuémaxã rü Iraétanüxüۡgümaxã nügü nada۳i ۳xücۡ a۳x. 3ॸNatürü nüma ga Ebéutanüxüۡǣӥǣɥ͑ľ ga Gabaóüۡgu ãchiüۡgüxüۡ rü ta nüxüۡ nacuáchigagü ga yema Yochué üxüۡ ̲͑ի%ǣǣӕ̲ɥ͑ľǣӥǣ֤ľфɗËәфӥoɗի. 4-5ॸѠӥ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥľ͑ի͖ӕի%Ëӥ

ՓΎ̲ӥxŕŕãcüma nügü ínapoxüۡgüxüۡ. Rü yemaca۳x YochuéxüۡҡՓ͑իɥǣ͖ӕիфľǣ norü duüۡxüۡgü ga ingauxchiruxüۡ, rü ingauarü chapatuãx‫ ڟ‬üۡ, rü norü tochicaxüۡ ǣ¡әфӕҡՓфӥ͑ɗ͑ǣӕ. Rü norü bínuchixüۡ rü marü ñuxgumaxüۡgüxüۡ ͑ɗիɥǣӥ, фӥ͑ΎфӥЙӡфӥ͑ɗËȍәľ. Rü yemagu nügü nicu۳xgü nax ñoma yáxüۡՓ͑ի͑ľ ͑իɥիüۡrüxüۡ ֆɗիɥǣӥիücۡ a۳x. 6ॸRü yexguma yema nachica ga Iraétanüxüۡgü ípegüxüۡ ga Yirigágu ãégaxüۡՓ͑͑ǣӕǣӥǣӕ, rü Yochuéxüۡ rü Iraétanüxüۡgüxüۡ ñanagürügü: —Yáxüۡguxüۡ ɗ͑͑ľՓ͑ľҡիɥфӥ tanaxՓa۳xe nax tomaxã ipexügagüxüۡ nax tama yigü ida۳i ۳xücۡ a۳x —ñanagürügü. 7ॸRü nüma ga Iraétanüxüۡgü rü Ebéutanüxüۡgüxüۡ nangãxüۡgü rü ñanagürügü: —Bexmana i pemax rü torü ngaicamagutama pipegü rü ñuxãcü tá i pemaxã mexüۡ ɗɥ͑ӥՓҡ͑ǣӕǣӥիüۡ —ñanagürügü. 8ॸNatürü ga nümagü rü Yochuéxüۡ nangãxüۡgagü rü ñanagürügü: —Toma rü tá pexme۳իՓҡΎǣӥ tangexmagüxŕxŕ nax pexüۡ‫ڟ‬ tapuracüexücۡ a۳x —ñanagürügü. Rü nüma ga Yochué rü nüxna naca rü ñanagürü: —‫ع‬ҽľիŃЙɗիɥǣӥɗЙľ̲ի? ¿Rü ngextá ne Йľիɥ? —ñanagürü. 9-10ॸRü nümagü rü

Yochuéxüۡ nangãxüۡgagü rü ñanagürügü: —Rü yáxüۡՓ͑ľҡիɥ, erü nachigaxüۡ ҡիɥ͑ӥľֆæΎфɗֆЙľфӥҽӕЙ͑. Rü nüxüۡ ҡËӕËȍɗǣǣֆľ̲Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓ͑իӥիüۡ, rü ñuxãcü natü i YudáüۡфӥҡΎËӕҡӥՓЙľիüۡ nangüxۡ eۡexۡ üۡ nax penada۳i ۳xücۡ a۳x ga yema taxre ga ãeۡx۳ gacü ga Amoréutanüxüۡgüarü ga Cheóüۡ ga EbóüۡՓ%eۡի۳ ǣËӥɗիɥËӥ, rü Ox ga BacháüۡՓ%eۡի۳ ǣËӥɗիɥËӥ. 11ॸRü ngeۡmaca۳x i torü ãeۡx۳ gacügü rü tomücügü rü ñanagürügü toxüۡ: ٘‫ؽ‬ЬľՓľ̲ӥҡɞЙɗ͑ǣľɗ Йľфӥ̲͑Փիüۡ rü Iraétanüxüۡǣӥҡ͑ӥՓ ípeyadaugü, rü ñapegüxüۡ tá nüxüۡ: ‘Rü pexme۳իՓҡΎǣӥҡ͑ǣľի̲ǣӥxŕxŕ rü mexüۡ ɗɥ͑ӥՓЙľ̲ի%ҡ͑ǣӕǣӥËȍüۡ’, ñapegü ta!͖ٚ͑ǣӥфӥǣӥҡΎիüۡ. 12ॸRü yexguma ɗҡիɥ%Ëȍɗǣӕ͑իpexca۳x tayadauxücۡ a۳x rü ǣЙӡфӥ͑͑ɗ, natürü i ñu۳xma rü marü nichu۳x rü nipamare. 13ॸRü yexgumarüxüۡ ta i ñaa naxcha۳xmüxüۡ ga úbachiümaxã tanaxüãcu rü nimexechichire۳x ga noxri ɗҡիɥ%Ëȍɗǣӕ, natürü i ñu۳xma rü marü narügáugü. Rü ngŕxgumarüxüۡ ta namaxã nangupetü i toxchiru rü torü chapatugü, erü yáxüۡՓ̲͑ľҡիɥ—ñanagürügü. 14ॸRü nüma ga Iraétanüxüۡgü rü yema Gabaóüۡcüã۳իǣӥՓľ̲ӥիüۡ nangõ۳xnetagü, natürü tama Cori ya Tupanana nacagüexíra ga ta۳xacü tá namaxã naxüexüۡ ga yema duüۡxüۡgü. 15ॸRü yexguma ga Yochué rü yema Gabaóüۡcüã۳xmaxã mexüۡ ǣɥ͑ӥՓ͑͑ǣӕ, rü namaxã nüxüۡ nixu ͑իҡիӡҡ̲͑Āɗ%իüۡ. Rü yema togü ga Iraétanüxüۡgüarü ãeۡx۳ gacügü rü Tupanaégagu Yochuérüüۡtama mexüۡgu yema Gabaóüۡcüã۳ի̲ի%͑фӥիɥ͑ӥľ. 16ॸRü tomaepü۳x ga ngunexüۡ ngupetü۳իǣӕՓľ͑ rü nüma ga Iraétanüxüۡgü rü nüxüۡ nacua۳xgü nax norü ngaicamagutama naxãchiüۡgüxüۡ ga yema Gabaóüۡcüã۳xgü.

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇϘґԆƈॷ9ٍॷ10

167 17ॸRü

yexguma ga ñuxre ga IraétanüxüۡǣӥфӥËȍӕффǣӥфӥɗ͑իɥ%Ëȍɗ nax yema Gabaóüۡcüã۳իǣӥфӥɥ͑ľǣӥca۳x yadaugüxücۡ a۳x. Rü tomaepü۳x ga ngunexüۡǣӕ͑Ύфӥɥ͑ľǣӥՓ͑͑ǣӕǣӥ. Rü ǣӕ̲͑Ύфӥɥ͑ľǣӥфӥǾ¡óüۡ ͑ɗիɥ, rü æƸɞф͑ɗիɥ, фӥ´ľфәի͑ɗիɥфӥтӕɗфɗի-yearíüۡ ͑ɗիɥ. 18ॸNatürü nüma ga Iraétanüxüۡgü rü tama yema Gabaóüۡcüã۳xgüxüۡ nadai yerü yema norü ãeۡx۳ gacügü rü Cori ya Iraétanüxüۡgüarü Tupanaégagu nüxüۡ ͑ɗիӕǣӥľ͑իҡիӡҡ̲͑ի͑Āɗիücۡ a۳x. Rü yemaca۳x ga Iraétanüxüۡgü ga duüۡxüۡgü

rü tama norü ãeۡx۳ gacügümaxã nataãxŕgü, rü nachigagu nidexagü. 19ॸNatürü nümagü ga yema ãeۡx۳ gacügü rü ñanagürügü: —Toma rü Cori ya tórü Tupanaégagu namaxã nüxüۡ ҡɗիӕ͑իҡիӡҡ̲ tanadaixüۡ. Rü ngeۡmaca۳x i ñu۳xma rü ҡիӕËӥфӥՓҡ͑Āɗ. 20ॸRü nüé namáxŕ, erü ngŕիǣӕ̲ËȍɗҡիӡËȍɗ̲ tayanguxŕŕgu i ngŕma Tupanamaxã nüxüۡ tixuxüۡ rü nüma ya Tupana rü tomaxã chi nanu —ñanagürügü. 21ॸRü yemaacü ga yema ãeۡx۳ gacügü ga Iraétanüxüۡgü rü norü duüۡxüۡgümaxã nüxüۡ nixu nax tama nadaiaxücۡ a۳x ga yema Gabaóüۡcüã۳xgü. Natürü nüma ga Iraétanüxüۡgü rü norü dexáarü tooxüۡՓфӥӥիӥфӥҡΎΎիüۡՓ nanapuracüexŕxŕ. Rü yemaacü tama nanadai ga yema Gabaóüۡcüã۳xgü. …… Amoréutanüxüۡgüxüۡ narüporamae ga Iraétanüxüۡgü

10

1-2ॸRü

Adonichedé ga Yerucharéüۡarü ãeۡx۳ gacü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥǣ͖ӕի%Ëӥ֤ΎËȍӕŃфӥoɗիüۡ narüporamae, rü nayama۳x ga norü ãeۡx۳ gacü rü nayanaxoxŕxŕ ǣ͑Ύфӥɥ͑ľ.

Rü yexgumarüxüۡ ta nüxüۡ ͑իɥ͑ӥǣ ñuxãcü Yericúxüۡ narüporamae rü nayama۳x ga norü ãeۡx۳ gacü. Rü ñu۳իӡËȍɗ nüxüۡ nacuáchiga nax Gabaóüۡcüã۳xgü rü Iraétanüxüۡgümaxã mexüۡ ǣɥ͑ӥՓ nangugüxüۡ nax tama namaxã nügü nada۳i ۳xücۡ a۳x. Rü yemaca۳x ga nüma ga Yerucharéüۡarü ãeۡx۳ gacü rü poraãcü namuüۡ yerü Gabaóüۡ фӥՓӥիɗǣɥ͑ľǣ taxüۡ͑ľфӥЙΎф͑ľǣoɗիфӥֆľիľф ɗիɥիüۡ͑ľ͑ɗիɥ, rü norü duüۡxüۡgü rü nipora rü tama namuüeۡ Փa۳xe. 3ॸRü yemaca۳x ga nüma ga Adonichedé rü yéma namuga naxca۳x ga Yoáüۡ ǣɥ͑ľǣƄ¡фóüۡarü ãeۡx۳ gacü, rü Pireáüۡ ǣɥ͑ľǣ֤̲әիфӥ ãeۡx۳ gacü, фӥ֤Ƹɞǣɥ͑ľǣ̞нӕɗфӥ ãeۡx۳ gacü, фӥġľ¡ɞǣɥ͑ľǣƄǣóüۡarü ãeۡx۳ gacü. 4ॸRü ñanagürü: —‫ͮؽ‬ӕЙľիɥ͑ի ۡ eۡegۡ üxücۡ a۳x nax choxüۡ peyarüngüx ۡ Gabaóücüã۳xgümaxã yigü ida۳i ۳xücۡ a۳x! Yerü Yochuémaxã rü guxüۡma ga Iraétanüxüۡgüarü ãeۡx۳ gacügümaxã mexüۡ ǣɥ͑ӥՓ͑͑ǣӕǣӥľ͑իҡ̲͑ӥǣӥ nada۳i ۳xücۡ a۳x —ñanagürü. 5ॸRü yemaca۳x ga yema 5 ga ãeۡx۳ gacügü ga Amoréutanüxüۡgü ga Yerucharéüۡarü ãeۡx۳ gacü, rü Ebróüۡarü ãeۡx۳ gacü, rü Yamúxarü ãeۡx۳ gacü, rü Láquiarü ãeۡx۳ gacü, rü Egóüۡarü ãeۡx۳ gacü, фӥՓӥիɗǣӕ ͑իɥtaque۳xe. Rü norü churaragümaxã Gabaóüۡфӥɥaneca۳իɗ͑իɥ%Ëȍɗ͑ի̲͑ի% nügü nada۳i ۳xücۡ a۳x. 6ॸRü yemaca۳x ga yema Gabaóüۡcüã۳իǣӥфӥ֤ɗфɗǣՓǣ YochuéxüۡҡՓ̲͑ӕǣǣӥ, rü ñanagürügü: —¡TaxӢ ipexoexüۡ nax toxüۡ ۡ eۡexۡ üۡ i toma i perü peyarüngüx puracütanüxüۡ ͑իҡɗիɥǣӥիüۡ! ¡Rü paxa nua ۡ eۡexۡ üۡ rü toxüۡ Йľիɥ͑իҡΎիüۡ peyarüngüx ípepoxüۡxücۡ a۳x! Erü guxüۡma i ngŕma ãeۡx۳ gacügü i Amoréutanüxüۡgü i

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇϘґԆƈॷ10, 14

168

13ॸRü gumá üa۳xcü rü gumá tauemacü rü ma۳իЙӦ͑ľ͑ľËӥã۳իǣӥфӥՓӥիɗǣӕtoxca۳x ͑իɥtaque۳xe nax toxüۡ nada۳i ۳xücۡ a۳x yéma nayachaxãchigü ñu۳xmata ga —ñanagürügü. 7ॸRü yexguma ga Yochué Iraétanüxüۡgü norü uanügüxüۡ nadai. Rü фӥ֤ɗфɗǣՓɗ͑իӡ%Ëȍɗ̲͑ի%ǣ ngeۡmaca۳իɗ֤ËȍфӥЙΎЙľфՓфӥ 8 ۡ guxüma ga norü churaragü. ॸRü nüma ga ñanagürü: “Rü yimá üa۳xcü rü Փixgutaa۳x Cori ya Tupana rü ñanagürü nüxüۡ: 24 ora ninge ga nax tama yanaxücuxüۡٚ, ۡ ۡ ۡ —¡TaxӢ i nüxü cumuüxü! Erü choma rü ñanagürü. 14ॸRü yemaacü Tupana ínayachaxãchixŕxŕ ga üa۳xcü rü tauemacü tá cuxme۳xgu chanayixŕxŕ i ngŕma ͑ǣǣӕǣՓӥիɗǣֆҡӥфӥֆӕ̲ӥxŕ. Rü Amoréutanüxüۡgü. Ѡӥ¡ɗɗҡɗՓӥիɗɗ üۡpaacü rü taguma yemaacü nangupetü, cuxüۡ rüporamaexüۡ —ñanagürü. 9ॸRü ֤ɗфɗǣՓɗ͑իӡ%Ëȍɗǣ֤ΎËȍӕŃ̲͑ի%ǣ фӥՓΎΎ͑Փľ͑ǣֆľ̲фӥҡǣӕ̲ norü churaragü, фӥËȍӥҡËӥɗ͑ɗիӡ. Rü ֆľ̲Ëӥ͑͑ǣӕЙľҡӥֆľфӥՓΎľҡ̲ yemaacü Amoréutanüxüۡgüxüۡ IraétanüxüۡǣӥŃҡӥՓ͑իӥǣҽӕЙ͑. ínayaba۳i ۳xgü rü nanadai. 10ॸRü nüma ga …… 40ॸRü Yochué rü norü churaragümaxã Cori ya Tupana rü Iraétanüxüۡgüpe۳իľՓ nanadaiãcu ga guxüۡma ga yema poraãcü yema Amoréutanüxüۡgüxüۡ nachixüۡanegü. Rü nüxüۡ narüporamae ga namuüeۡ xeۡxeۡ. Rü yemaca۳x ga Yochuéarü yema ãeۡx۳ gacügü ga ma۳իЙӦ͑ľՓ Ëȍӕффǣӥфӥɥ͑ľǣǾ¡óüۡgu nanadai yexmagüxüۡ, rü yema ínachianexüۡՓ ga muxüۡma. Rü ñu۳իӡËȍɗ´ľի-oróüۡarü ۡ yexmagüxüۡ, rü yema ínadóxonexüۡՓ ̲͑ǣӕ͑Փľningŕxütanü ga yema ۡ yexmagüxüۡ, rü yema ma۳իЙӦ͑ľфӥ ibuxmüxü. Rü nayadaietanü ga yema ۡ tuãchixüۡՓֆľի̲ǣӥիüۡ. Rü yemaacü Amoréutanüxügü ñu۳ի̲ҡɥ͑ľǣӥǣ 11 nanadai ga guxüۡma ga yema duüۡxüۡgü. Rü kËȍŃËфӥͅËȍŃĀՓ͑͑ǣӕǣӥ. ॸRü yexguma Iraétanüxüۡgücha۳իՓ ¡ɗǣՓӥիɗǣɞֆիӥիüۡ yema Tupana yabuxmügu ga yema Amoréutanüxüۡgü namaxã nüxüۡ ixuxüۡrüxüۡ. 41-42ॸRü yemaacü ՓӥիɗË͑ǣӕիüۡma ga yema ãeۡx۳ gacügüxüۡ ͑Փǣֆľ̲ҡӕ%Ëȍɗիüۡ ga Bex-oróüۡՓ nadai rü nanapu ga guxüۡma ga norü daxüۡ, rü nüma ga Cori ya Tupana rü ixãpütaxüۡ ga gáuxüۡ naétügu nayixŕxŕ. Rü naanegü ga Cadé-¡͑ŃՓɗ͑իӥǣӥфӥ ñu۳ի̲ҡǾËȍՓ͑͑ǣӕ, rü GochéüۡՓ Iraétanüxüۡgü da۳i ۳xüۡarü yexera yema ۡ ۡ inaxügü rü ñu۳xmata GabaóüۡՓ͑͑ǣӕ. gáuxümaxã nayue ga Amoréutanüxügü. 12ॸRü yexguma nüma ga Cori ya Tupana ֤ľфӥՓΎľҡ̲ʊфŃҡ͑ӥիüۡǣӥŃҡӥՓ͑իӥ rü Iraétanüxüۡgüme۳xeۡgu nayixŕŕgu ga ga Tupana. 43ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣ֤ΎËȍӕŃфӥ guxüۡma ga norü churaragümaxã rü yema Amoréutanüxüۡgü, rü nüma ga ínapegüxücۡ a۳ի͑ՓΎľǣӕǣ֤ɗфɗǣՓ. Yochué rü duüۡxüۡgüpe۳իľՓæΎфɗֆ

Tupanamaxã nidexa rü ñanagürü: —Pa Tupanax, chanaxՓa۳xe i ícuyachaxãchixŕŕxüۡ ya üa۳xcü GabaóüۡŃҡӥՓ. ¡Rü ngŕxgumarüxüۡ ta ya tauemacü rü íyachaxãchixŕxŕ i Ayaróüۡarü ngatexüۡŃҡӥՓ! —ñanagürü.

…… Caréxarü naane

14

yema Iraétanüxüۡgü ga ֤ӕĀҡӥËӕ̲ӥՓӥǣӥիüۡ rü 6ॸRü

֤ɗфɗǣՓ͑իɥ͑ի֤ΎËȍӕŃ̲ի%

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇϘґԆƈॷ14, 23

169 yanadexagüxüۡca۳x. Rü nüma ga Caréx ga æȍľ͑ŃËȍľӕҡ͑ӥՓӥËӥǣ֤ľƸә͑ľ͑͑ľ, rü Yochuéxüۡ ñanagürü: —¡Nüxna nacua۳xãchi ga yema ore ga Cori ya Tupana norü duüۡ ga Moichémaxã nüxüۡ ixuxüۡ ga tachiga ga chianexüۡ ga Cadé-¡͑ŃՓ! 7ॸRü choma rü 40 ga taunecü choxü‫ ۡڟ‬nayexma ga yexguma Moiché Cadé-¡͑ŃՓËȍΎիüۡ imuãchigu nax chayangugüxüۡca۳x ga ñoma Canaáüۡane. Rü yexguma chatáegugu rü meama namaxã nüxüۡ chixu rü ñachagürü nüxüۡ: “Rü ngŕma naane rü name rü natauxcha nax nagu ichocuxüۡٚ, ñachagürü nüxüۡ. 8ॸNatürü ga yema togü ga chomücügü rü nüxüۡ nixu nax ͑ի%ӡËӥ̲իüۡ, rü yemaacü duüۡxüۡgüxüۡ namuüۡexeۡxeۡ, rü yemaca۳x ínayaxoetanüãchi ga nagu nax nachocuxüۡ ga ñaa naane. Natürü ga choma rü tama nüxüۡ icharüngüma ga Tupanaarü uneta rü nagu Ëȍфӥիɥ͑ӥľËȍ. 9ॸRü yexguma ga nüma ga Moiché rü meama chomaxã naxüga rü ñanagürü choxüۡ: “Yema naane ga ͑ՓËӕ͑ǣӕիüۡ фӥËӕիфӥҡҡ̲͑ɗիɥфӥ Ëӕҡǣӥфӥҡ͑ɗիɥ, erü aixcüma naga Ëӕիɥ͑ӥֆҡΔфӥæΎфɗֆҽӕЙ͑ٚ, ñanagürü. 10ॸRü ñu۳xma rü marü 45 ga taunecü nangupetü nax Cori ya Tupana rü Moichémaxã nüxüۡ yaxuxüۡ ga yema ore ga yexguma ínachianexüۡՓ iyexmagügu. Rü yema chomaxã inaxunetaxüۡca۳x rü ñu۳xma rü ta chamaxüۡ ՓΎΎ85 ya taunecü choxüۡ‫ڟ‬ ngŕxmaxüۡ. 11ॸRü ñu۳xma rü ta chapora yexguma Moiché ñaa naanearü ͑ǣӕǣӥՓËȍΎիüۡ muxüۡrüüۡtama, rü yexgumarüüۡtama choxü‫ ۡڟ‬natauxcha i ñu۳ի̲͑իɗËȍիӡ%Ëȍɗիüۡ ͑իĀɗՓ

Ëȍիӡիüۡ. 12ॸRü ngeۡmaca۳x i ñu۳xmax rü cuxna naxca۳x chaca nax choxna cunaxãxüۡca۳x i ngŕma naane i ma۳իЙӦ͑ľãx‫ ڟ‬üۡ ga nümatama ga Cori ya Tupana chomaxã namaxã ixunetaxüۡ nax choxna naxããxüۡca۳x. Rü cumax, Pa Yochuéx, rü meama nüxüۡ cucua۳x nax ñu۳xma rü ta nangexmagüxüۡ i ngŕma nataagü ga guma Anáx ga taxüchicü rü máchanexüۡchicütanüxüۡ. Rü ngŕma norü ɥ͑ľǣӥфӥ͑ɗҡфӥ̲ľ̲ɞ͑ЙΎիľǣӕǣӥ. Natürü i chomax rü nüxüۡ chacua۳x nax Cori ya Tupana rü tá choxüۡ nangüۡxeۡexۡ üۡ ‫ ڟ‬ɞ͑ՓΎիüۡãxüۡca۳x, yema nax ngŕ̲ chomaxã nüxüۡ yaxuxüۡrüüۡtama —ñanagürü ga Caréx. 13ॸRü yexguma ga nüma ga Yochué rü Tupanaégagu mexüۡ Caréxmaxã naxuegu. Rü nüxna nanaxã ga Ebróüۡфӥ͑͑ľ͑ի͑Ύիфӥֆɗիɥիüۡca۳x фӥ͑ҡǣӥфӥֆɗիɥիüۡca۳x. 14ॸRü yemaacü ͑ɗիɥǣƄ¡фóüۡarü naane ga Caréxarü ֆɗիɥիüۡ, rü ñu۳xma rü ta rü nataagüarü ֆɗիɥիüۡ. Yerü nüma ga Caréx rü aixcüma Cori ya Iraétanüxüۡgüarü Tupanaga ͑իɥ͑ӥ. …… Iraétanüxüۡgümaxã nidexa ga Yochué

23

1ॸRü

mucüma ga taunecü nangupetü nax Tupana rü Iraétanüxüۡgüxüۡ nangüۡxeۡexۡ üۡ nax norü uanügüxüۡ naporamaegüxüۡca۳x. Rü yexguma ga Yochué rü marü naya. 2ॸRü nüma ga Yochué rü guxüۡma ga Iraétanüxüۡgüarü ãeۡx۳ gacügüca۳x nangema. Rü yema ՓӥիɗҡӥËӕ̲ӥËȍɗǣӥфӥ%eۡx۳ gacügüca۳x nangema, rü yema ãeۡx۳ gacügü ga guxchaxüۡgüarü mexŕŕruüۡca۳x nangema, rü yema churaragüerugüca۳x rü ta

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇϘґԆƈॷ23

170

nangema. Rü ñanagürü nüxüۡ: —Marü chipa erü marü chaya. 3ॸPema rü marü nüxüۡ pedau ga yema naxüxüۡ ga Cori ya Tupana ga yexguma nadaiãgu ga yema duüۡxüۡǣӥǣЙľфӥӕ͑ӥǣӥɗիɥǣӥիüۡ. Yerü ͑ӥ̲ǣæΎфɗֆҽӕЙ͑фӥЙľŃҡӥՓ naxü. 4ॸæȍΎ̲фӥՓӥիɗҡӥËӕ̲ӥËȍɗǣӥ͑ chanaxã ga yema naane ga nagu pinguchigüxüۡ. Rü tama yema naane ga marü penapuxüۡɗË͑ɗիɥǣЙľիüۡ chinuxüۡ, natürü namaxã chanangauxŕxŕ i ngŕ̲͑͑ľɗҡիӡҡЙľ͑Йӕիüۡ i natü i YudáüۡՓ͑իӥǣӥɗŃѸҡľՓ, rü ñu۳xmata ̲фɗͅľĀɗҡľф͑ľӕՓ͑͑ǣӕɗ ΎŃѸҡľՓ̲. 5ॸRü ngŕma duüۡxüۡgü i ñu۳xma ngŕma naanegu ãchiüۡgüxüۡ, rü æΎфɗֆҽӕЙ͑фӥҡ͑Փɞ͑͑ՓΎիüۡ. Rü pema rü tá pegüxü‫ ۡڟ‬penayaxu ngŕma Cori ya Tupana nüxüۡ ixuxüۡrüxüۡ. 6ॸ¡Rü mea peyanguxŕxŕ i ngŕma mugü i Moichéarü poperagu ümatüxüۡ! ¡Rü ngŕma naxümatüxüۡãcü nagu pemaxŕ! 7ॸ‫ؽ‬Ѡӥҡիӡҡ̲̲͑ի%Йɗի%xma۳xgü rü pixãtegü i ngŕma togü i duüۡxüۡgü i ñu۳xma rü ta petanügu ãchiüۡgüxüۡ! ¡Rü ҡիӡҡ̲͑ΎфӥҡӕЙ͑իüۡ picua۳xüxüۡgü, фӥ¡ɗҡɗ͑ǣЙľիɥ͑ӥľիüۡ, rü bai tá i norü tupanaéga penaxuxuchixüۡ, rü bai tá i norü tupanaégagu mexüۡ pexueguxüۡ! 8ॸ¡Rü ñu۳xmarüüۡtama rü guxüۡgutáma æΎфɗֆҡΔфӥҽӕЙ͑ՓľЙľфӥիɥ! 9ॸRü nüma ga Cori ya Tupana rü marü pepe۳իľՓɞ͑͑ՓΎիüۡ%Ëӕǣɥ͑ľǣӥǣ itaxüۡne rü iporane. Rü ñu۳xmata ñoma i ngunexüۡՓ͑͑ǣӕфӥҡիәľ̲Йľիüۡ tarüporamae. 10ॸѠӥՓӥիɞľҡ̲ɗЙľ̲ rü pexüۡ‫ ڟ‬natauxcha nax 1,000 i duüۡxüۡgüxüۡ pixüxŕŕxüۡ, erü Cori ya perü ҽӕЙ͑фӥЙľŃҡӥՓ͑իӥфӥpexca۳x nügü namaxã nadai, yema nümatama

pemaxã inaxunetaxüۡrüxüۡ. 11ॸ¡Rü Йľիӡ%ŕgü rü pegüna pedaugü i perü maxüۡՓ͑իҡ̲͑ӥիüۡ iperüngümaexüۡca۳x ya tórü Cori ya Tupana! 12-13ॸRü choma rü chanaxՓa۳xe i nüxüۡ nax pecuáxüۡ rü ngŕxguma tá ҽӕЙ͑͑ЙɗիɥǣËȍɗǣӕфӥ͖Āӕüۡxüۡgü i Йľҡ͑ӥՓngŕxmagüxüۡmaxã pexãmücügu, rü namaxã pixãxma۳xgügu, rü pixãtegügu, rü nüma ya Cori ya perü ҽӕЙ͑фӥҡիӡҡ̲Йľիüۡ narüngüۡxeۡe ۡ ͑իɞЙľ͑ՓΎիüۡxüۡca۳x i ngŕma duüۡxüۡgü i Йľҡ͑ӥՓngŕxmagüxüۡ. Rü nüma ya Tupana rü perü guxchaxüۡruxüۡ tá ͑ֆիɥǣӥxŕxŕ i ngŕma duüۡxüۡgü nax ngŕmaãcü naxme۳xgu peyi ۳xüۡca۳x. Rü ngŕmaãcü ñoma texé pexca۳իՓľ͑ nacua۳i ۳xcaxüۡrüxüۡ ҡ͑ɗիɥ͖u۳xmatáta ҡիәľҡ̲Йľҡ͑ӥՓɞֆիӥ͑Փɗ͖ mexüۡ i naane ya tórü Cori ya Tupana pexna ãxüۡ. 14ॸChoma rü marü paxa tá chayu. Natürü naxüۡpa nax chayuxüۡ rü chanaxՓa۳xe i meama nüxna pecua۳xãchie rü Cori ya Tupana rü marü nayanguxŕxŕ ga guxüۡma ga yema pemaxã nüxüۡ yaxuxüۡ. Ѡӥ¡ɗǣՓӥիɗ ga yema norü uneta ga nüxüۡ naxüpetüxüۡ ga tama yanguxŕŕxüۡ. 15-16ॸNatürü ngŕxgumarüxüۡ nax yanguxŕŕãxüۡ i guxüۡma i ngŕma mexüۡ ga pemaxã inaxunetaxüۡ, rü ngŕxgumarüxüۡ tá ta pexca۳x ínananguxŕxŕ i naguxüۡraüۡxüۡ i guxchaxüۡ i ngŕxguma tama aixcüma naga Йľիɥ͑ӥľǣӕɗngŕma uneta ga pemaxã nüxüۡ yaxuxüۡ. Rü ngŕxguma to i ҡӕЙ͑͑ľҡǣӕЙľфӥիɥ͑ӥľǣӕфӥnaxca۳x pemaxŕgu, rü nüma ya Cori ya Tupana rü tá pemaxã nanu, rü paxaxüchi tá pexüۡ inayarüxoxŕxŕ ͑Փɗ͖͑͑ľɗ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇϘґԆƈॷ23ٍॷ24

171 mexüۡ i nüma pexna naxãxüۡ. Rü bai tá ֆՓӥիɞľɞЙľֆիӥ%Ëȍɗ—ñanagürü ga Yochué. Yochué rü duüۡxüۡgüxüۡ naxucu۳xeۡ rü nüxüۡ narümoxŕ

24

1-2ॸRü

yexguma ga Yochué rü Chiquéüۡgu nanangutaque۳xexeۡxeۡ ga guxüۡma ga duüۡxüۡgü ga Iraétanüxüۡgü, Փӥիɗǣӕ ̲͑ի%ǣֆľ̲ՓӥիɗҡӥËӕ̲ӥËȍɗǣӥфӥ ãeۡx۳ gacügü ga yaxguã۳xgü, rü ãeۡx۳ gacügü ga guxchaxüۡarü mexŕŕruxüۡ, rü yema churaragüarü ãeۡx۳ gacügü. Rü yéma Tupanape۳իľՓ͖͑ǣӥфӥ: —Yimá tórü Tupana i yixema i Iraétanüxüۡgü rü ñanagürü: ٘ͮӡիËӥ̲ǣ͑ӥ̲ǣҽфŃի rü nanegü ga Abraáüۡ rü Nacóx ga perü o۳իɗǣӥɗիɥǣӥËӥ, rü taxtü ga Eufrátecutügu naxãchiüۡgü. Rü yéma ͑ɗիɥǣҡΎǣӥǣҡӕЙ͑իüۡ yacua۳xüüۡgüxüۡ. 3ॸNatürü ga choma ya Tupana rü yéma taxtü ga ƄӕƸфҡľËӕҡӥՓËȍ͑ֆիӕǣk¡фáüۡ, rü Canaáüۡ͑ľǣӕËȍֆիӡǣӥËȍɗǣӥxŕxŕ. ѠӥֆŃ̲͑ɗիɥǣ͑͑ľǣʊËȍ͑ӥի͑ chanamuxüۡ nax yemaacü yamuxüۡca۳x ga nataagü. 4ॸRü Ichaána chanamugü ga taxre ga nane ga Acóbu rü Echaú. Rü Echaúna chanaxã ga naane ga máxpü۳xanexüۡ ga Cheígu ãégaxüۡ. Natürü ga Acóbu rü nanegü rü Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓ͑իɥ. 5ॸRü yexguma ga ËȍΎ̲ǣҽӕЙ͑фӥƄнӕɞҡӕ͑ľՓ chanamu ga Moiché rü Aróüۡ. Rü chanadai ga yema Equítuanecüã۳xgü rü ñu۳xmata naxme۳իՓЙľիüۡ íchanguxüۡxeۡxeۡ. 6ॸRü yexguma perü o۳իɗǣӥƄнӕɞҡӕ͑ľՓɞËȍΎիüۡgu rü nüma ga Equítuanecüã۳xgüarü churaragü rü

ҡӥ̲Փľnangŕgü namaxã ga norü ËΎՓфӕǣӥ, фӥ͑ՓľüۡǣӥǣËΎՓфӕ itúgüne, rü ñu۳xmata már ga DauchiüxüۡՓ͑͑ǣӕǣӥ. 7ॸRü nüma ga perü o۳xigü rü cha۳u۳xca۳x nacagü, rü yemaca۳իǣ͑Փľ̲фӥ chanaxeۡanexeۡxeۡ naxcha۳իՓǣ Equítuanecüã۳xgü. Rü yexgumarüxüۡ ta chanaxü nax már naétügu iñaxüۡchiüxüۡca۳x ga yema Equítuanecüã۳xgü nax yexma nayi ۳xüۡca۳x. ѠӥЙľ̲ҡ̲͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ pedauxüۡ ga yema chaxüxüۡ ga yexguma. Rü ñu۳իӡËȍɗ ga pemax ga Iraétanüxüۡgü rü yema ínachianexüۡ ga taxúema íxãpataxüۡՓ peyexmagü mucüma ga taunecü. 8ॸRü ֆľ̲Փľ͑͑ɗիɥǣЙľիüۡ chichocuxeۡexۡ üۡ ͑Փǣֆľ̲͑͑ľǣ Amoréutanüxüۡǣӥ͑Փֆľի̲ǣӥիüۡ ga natü ga YudáüۡфӥҡΎËӕҡӥՓ. Rü nüma ga Amoréutanüxüۡgü rü pemaxã nügü nadai, natürü ga choma rü pexüۡ charüngüۡxeۡe ۡ nax nüxüۡ perüporamaegüxüۡca۳x rü pexme۳xeۡgu nayi ۳xüۡca۳x. Rü yemaacü penayaxu ga yema naane. 9ॸRü nüma ga Baláx ga Chipú nane ga guma Moáanearü ãeۡx۳ gacü rü pemaxã nügü nadai. Rü nüma ga Baláx rü Balaáüۡ ga Beú naneca۳x nangema nax chixexüۡ pemaxã naxueguxüۡca۳x. 10ॸNatürü ga choma ya perü Tupana rü nüxna chanachu۳xu ga Balaáüۡ nax chixexüۡ pemaxã naxueguxüۡca۳x. Ѡӥֆľ̲ËӥЙľŃҡӥՓ chachogü. 11ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣЙľ̲фӥ pichoüۡ ͑Փǣֆľ̲͑ҡӥǣ֤ӕĀáüۡ ñu۳ի̲ҡ֤ľфɗËәфӥɥ͑ľՓЙľ͑ǣӕǣӥ. Rü yema duüۡxüۡǣӥǣǣӕ̲ɥ͑ľǣӕ ãchiüۡgüxüۡ rü pemaxã nügü nadai. Rü yexgumarüxüۡ ta ga yema duüۡxüۡgü ga

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇϘґԆƈॷ24

172

Amoréutanüxüۡgü, rü Ferechéutanüxüۡgü, rü Canaáüۡtanüxüۡgü, rü Itítatanüxüۡgü, rü Yerguechéutanüxüۡgü, rü Ebéutanüxüۡgü, rü Yebuchéutanüxüۡgü rü pemaxã nügü nadai. Natürü ga chomax, rü pexüۡ charüngüۡxeۡe ۡ nax nüxüۡ perüporamaegüxüۡca۳x. 12ॸRü tama pema ͑ɗիɥǣЙľфӥҡфǣӥ̲ի%фӥЙľфӥ Փӥфǣӥ̲ի%͑ӥիüۡ perüporamaexüۡ ga yema taxre ga ãeۡx۳ gacügü ga Amoréutanüxüۡgüarü. Natürü choma ͑ɗիɥǣֆŃ̲Ëȍ̲͑ӕǣӥիüۡ ga máxegü nax namuüۡexüۡca۳x rü yabuxmüxüۡca۳x naxüۡpa nax yéma pengugüxüۡ. 13ॸRü choma rü marü pexna chanaxã ga naanegü ga tama pema pexüxüۡ, rü ɥ͑ľǣӥǣҡ̲Йľ̲Йľիӥǣӥ͑ľ. Rü ñu۳xma rü yimagu pexãchiüۡgü, rü penangõ۳xgü i úbagü rü oríbugü ga tama pema ipetogüxüۡٚ, ñanagürü ga Tupana. 14ॸRü nüma ga Yochué rü ñanagürü ta: —Guxüۡma i ngŕma pemaxã nüxüۡ chixuxüۡca۳իфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ ̲ľæΎфɗֆҽӕЙ͑ǣЙľիɥ͑ӥľիüۡ rü noxrütama ngúchaüۡ pexüxüۡ. Rü name ͑ɗիɥɗ͑ӥի͑ЙľիɥǣËȍɗիüۡ i ngŕma ͑ӡիËӥ̲ǣЙľфӥo۳xigüarü tupanagü ga ҡիҡӥǣƄӕƸфҡľËӕҡӥՓфӥƄнӕɞҡӕ͑ľՓ nüxüۡ yacua۳xüüۡgüxüۡ. 15ॸNatürü ngŕիǣӕ̲ҡ̲æΎфɗֆҽӕЙ͑Փľ ЙľфӥիɥիËȍüۡgux ¡rü ñu۳xmatama nüxüۡ pixu i ta۳իËӥфӥҡӕЙ͑ՓľҡЙľфӥիɥիüۡ, rüe۳xna ngŕ̲ҡӕЙ͑ǣӥǣ͑ӡիËӥ̲ǣ perü o۳xigü nüxüۡ icua۳xüüۡgüxüۡ ga taxtü ǣƄӕƸфҡľËӕҡӥՓ, rüe۳xna ngŕma norü tupanagü i Amoréutanüxüۡgü i ñaa naanegu ãchiüۡgüxüۡ! Natürü i chomax, фӥËȍӕիËӥǣӥфӥæΎфɗֆҽӕЙ͑Փľҡ ͑ɗիɥɗҡфӥիɥիüۡ —ñanagürü ga Yochué.

yexguma ga nüma ga duüۡxüۡgü rü ñanagürügü: —Tagutáma nüxna ҡɗիɥǣËȍɗֆҡΔфӥæΎфɗֆҽӕЙ͑, rü bai ҡɗ͖ӕիǣӕҡΎǣӥ̲фľɗҡӕЙ͑ǣӥՓľ ҡфӥիɥիüۡ. 17ॸ֤ľфӥ͑ӥ̲͑ɗիɥֆҡΔфӥæΎфɗ ya Tupana ga tüxüۡ ínanguxüۡxeۡexۡ üۡ naxme۳իՓǣֆľ̲Ƅнӕɞҡӕ͑ľËӥã۳xgü. Ѡӥ͑ӥ̲͑ɗիɥǣtape۳իľՓ͑իӥ%իüۡ ga yema muxüۡma ga mexüۡgü ga noxrütama poramaxã naxüxüۡ. Rü nüma ͑ɗիɥǣҡӥի͑͑Āӕիüۡ rü tüxüۡ ínapoxüۡxüۡ nüxna ga tórü uanügü ga

16ॸRü

ֆľիǣӕ̲͑Ύфӥ͑͑ľՓɗËȍΎЙľҡӥǣӕ. 18ॸѠӥ͑ӥ̲ǣæΎфɗֆҽӕЙ͑͑ɗիɥǣ

tape۳իľՓɞ͑ՓΎիüۡãxüۡ ga Amoréutanüxüۡgü rü yema togü ga duüۡxüۡgütücumügü ga ñaa naanegu ãchiüۡgüxüۡ. Rü ngeۡmaca۳իҡ͑Փľ ҡфӥիɥ, ľфӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗҡΔфӥҽӕЙ͑ ֆɗիɥիüۡ —ñanagürügü. 19ॸNatürü ga nüma ga Yochué rü duüۡxüۡgüxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —Pema rü ҡիӡҡ̲Йľիüۡ‫ ڟ‬natauxcha nax Cori ya Tupanaarü ngúchaüۡ pexügüxüۡ, erü nüma ya Tupana rü naxüüne rü poraãcü nüxü‫ ۡڟ‬tachu۳xu. Ѡӥҡիӡҡ̲ Йľ̲ի%ֆի͑͑իɥ͑ӥľǣҡ̲͑ǣ Йľիɥ͑ӥľǣӕфӥËȍɗիľիüۡ pexügügu. 20ॸRü ngŕիǣӕ̲ҡ͑ӥի͑ЙɗիɥǣËȍɗǣӕфӥҡΎǣӥ ɗҡӕЙ͑ǣӥՓľЙľфӥիɥիǣӕ, rü nüma ya Cori ya Tupana rü tá pemaxã nanu rü tá pexüۡ napoxcue rü tá pexüۡ nayarüxoxŕxŕ ՓΎΎ̲ӕËӥ̲ǣ taunecügu mea pexna nax nadauxüۡ —ñanagürü ga Yochué. 21ॸRü nüma ga duüۡxüۡgü rü nanangãxüۡ rü ñanagürügü: —ҽΎ̲фӥҡǣӕҡ̲͑ӥի͑ҡɗիɥǣËȍɗֆ Cori ya Tupana, rü aixcüma norü ngúchaüۡ tá taxügü —ñanagürügü. 22ॸRü yexguma ga nüma ga Yochué rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇϘґԆƈॷ24

173 ñanagürü: —Ñu۳ի̲фӥЙľ̲ҡ̲͑ɗիɥɗ nüxüۡ pixuxüۡ nax aixcüma tá norü ngúchaüۡ pexügüxüۡ ya Cori ya Tupana —ñanagürü. Rü nüma ga duüۡxüۡgü rü nanangãxüۡ rü ñanagürügü: —Ngŕmáacüx, ҡΎ̲ҡ̲͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ tixuxüۡ фӥ͑ǣӕҡфӥիɥ͑ӥľիüۡ nax ɗիËӥ̲æΎфɗՓľҡфӥիɥիüۡ —ñanagürügü. 23ॸRü yexguma ga nüma ga Yochué rü ñanagürü: —¡ƚcü ɞЙľ͑ՓΎǣӥɗngŕma togü i tupanachicüna۳ի%ǣӥɗЙľҡ͑ӥՓ ngŕxmagüxüۡ, rü aixcüma naxca۳x ЙľՓΎľǣӕֆֆɗ̲æΎфɗֆҡΔфӥҽӕЙ͑ ya yixema i Iraétanüxüۡgü! —ñanagürü. 24ॸRü nüma ga duüۡxüۡgü rü nanangãxüۡ rü ñanagürügü: —Toma rü aixcüma tórü Cori ya Tupanaarü ngúchaüۡ tá taxügü, rü ngŕma tomaxã nüxüۡ yaxuxüۡ rü tá tanaxü —ñanagürügü. 25ॸRü yema ga ngunexüۡgutama rü Chiquéüۡarü ɥ͑ľՓ, rü nüma ga Yochué rü duüۡxüۡǣӥ̲ի%ՓӥիɗǣӕҽӕЙ̲͑ի% inaxügae nax guxüۡgutáma naga ͑իɥ͑ӥľիüۡca۳x. Rü ñu۳իӡËȍɗֆľ̲ duüۡxüۡgümaxã nüxüۡ nixu ga Tupanaarü mugü rü norü ucu۳xeۡgü. 26ॸRü guxüۡma ga yema mugü ga duüۡxüۡgümaxã nüxüۡ yaxugüxüۡ, rü nanaxümatü nagu i Tupanaarü mugüpane. Ѡӥֆľ̲Փľ͑ ǣ֤ΎËȍӕŃфӥ͑͑ֆիӕǣՓӥիɗǣҡËӥ ga nuta rü yema castáña ga ҽӕЙ͑ЙҡËӥՓՓфӥիӥիüۡtüüۡgu

͑ֆիӦ. 27ॸRü guxüۡma ga yema duüۡxüۡgümaxã nüxüۡ nixu rü ñanagürü: —ġ͑ӕҡՓҡ͑ɗիɥɗ͑ӥի͑ pecua۳xãchiexüۡ i guxüۡma i ngŕma Cori ya Tupana pemaxã nüxüۡ ixuxüۡ. Rü ngŕxgumarüxüۡ ҡфӥĀҡ̲͑ӕҡ͑ɗիɥ ya cua۳xruxüۡ ɗիɥËӥɗngŕxguma pema rü ҡիӡҡ̲peyanguxeۡexۡ۳ gu i ngŕma Tupanamaxã nüxüۡ pixuxüۡ —ñanagürü ga Yochué. 28ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣ͑ӥ̲ǣ Yochué rü ínayamugü ga yema duüۡxüۡǣӥ͑իՓӥիɗËȍɗǣӥ͑Ύфӥnaaneca۳x ͑ՓΎľǣӕիüۡca۳x. Yochuéarü yuxchiga 29ॸѠӥֆľ̲Փľ͑фӥ͑Ύիфľǣ

ngunexüۡgu namaxüۡ ga Yochué ga Núüۡ nane ga Tupanaarü duüۡ. Rü nayu ga yexguma 110 ga taunecü nüxüۡ‫ڟ‬ yexmagu. 30ॸRü norü naanegutama nayata۳xgü ga Tima-ËȍŃффӥɥ͑ľՓ. Rü ‫ڟ‬ ֆɗ̲ɥ͑ľфӥƄƸфɥarü naanearü ۡ máxpü۳xanexüՓ͑͑ǣľի̲фӥǾիфӥ ma۳իЙӦ͑ľфӥ͑ΔфҡľՓ͑իӥ. 31ॸRü yexguma Yochué maxüۡ۳xgu rü nüma ga yema Iraétanüxüۡgü rü mea Cori ya ҽӕЙ͑ǣ͑իɥ͑ӥľ. ѠӥՓΎΎǣ ֤ΎËȍӕŃՓľ͑фӥ̲ľ͑ǣ͑իɥ͑ӥľǣ yexguma tauta nayueyane ga yema Iraétanüxüۡgüarü yaxguã۳xgü ga nüxüۡ icuáxüۡ ga guxüۡma ga yema Cori ya ҽӕЙ͑͑ӡիËӥ̲naxca۳x üxüۡ. ……

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

JUECES (Ãeۡx ۳ gacügü i guxchaxüۡgüarü mexŕŕruüۡgü) …… Nayu ga Yochué

Iraétanüxüۡgü rü Cori ya Tupanaxüۡ narüngümae

yexguma Yochué íyamugügu ga yema Iraétanüxüۡgü, фӥՓӥիɗËȍɗǣӥ ǣ͑ҡӥËӕ̲ӥфӥɞ͑ɗիɥ͑ի nayauxgüãxüۡca۳x ga yema norü naane ga nüxna üxüۡ. 7ॸRü yexguma Yochué maxüۡ۳xgu rü nüma ga yema Iraétanüxüۡgü фӥ̲ľҽӕЙ͑ǣ͑իɥ͑ӥľфӥnaxca۳x namaxŕ. ѠӥՓΎΎǣ֤ΎËȍӕŃՓľ͑фӥ̲ľ ͑ǣ͑իɥ͑ӥľǣֆľիǣӕ̲ҡӕҡ nayueyane ga yema Iraétanüxüۡgüarü yaxguã۳xgü ga nüxüۡ daugüxüۡ ga yema taxüۡ ga mexüۡgü ga Cori ya Tupana naxca۳x üxüۡ. 8ॸNatürü nüma ga Yochué rü nayu ga yexguma 110 ga taunecü nüxüۡ‫ڟ‬

nüma ga Iraétanüxüۡgü rü Tupanape۳իľՓËȍɗիľիüۡ naxügü, yerü inanaxügüe ga Baáchicüna۳xãxüۡ nax yacua۳xüüۡgüxüۡ. 12ॸRü yema duüۡxüۡgü rü norü o۳իɗǣӥфӥҽӕЙ͑ǣƄнӕɞҡӕ͑ľՓ ۡ eۡecۡ üxüۡ ínata۳xgü nax yema tüxüۡ ínguxüx ۡ ۡ duüxügü ga norü ngaicamagu pegüxüۡarü tupanagüxüۡ yacua۳xüüۡgüxücۡ a۳x. Rü yemaacü Cori ya Tupanaxüۡ nanuxeۡegۡ ü. 13ॸRü yema duüۡxüۡgü ga Iraétanüxüۡgü rü æΎфɗֆҽӕЙ͑͑͑ɗիɥǣËȍɗ͑իֆľ̲ togü ga duüۡxüۡgüarü tupananetagü ga Baá rü Astartéchicüna۳xãgüxüۡ yacua۳xüüۡgüxücۡ a۳x. 14ॸRü yemaca۳x ga

yexmagu. 9ॸRü norü naanegutama nayata۳xgü ga Tima-æȍŃффӥɥ͑ľՓǣ Gaáxarü ma۳իЙӦ͑ľфӥ͑ΔфҡľՓӥիüۡ ga ‫ڟ‬ Efraɥarü naane ga máxpü۳xanexüۡՓ. 10ॸRü yexgumarüxüۡ ta nayue ga yema Iraétanüxüۡgü ga Yochué maxüۡ۳xgu maxŕxüۡ. Rü yemaacü ga yema ՓɗիՓľ̲¡ӕľիüۡ rü tama Cori ya Tupanaxüۡ nacua۳xgü rü tama nagu ͑фӥիɥ͑ӥľǣֆľ̲̲ľիüۡgü ga Iraétanüxüۡgüca۳x naxüxüۡ.

nüma ga Cori ya Tupana rü poraãcü yema Iraétanüxüۡǣӥ̲ի%͑͑ӕфӥ͑ӥի͑͑ɗիӡ ‫ ڟ‬ax۳ güxüۡ rü norü nax yema ingɥta۳ ۡ yemaxügüca۳x nangɥ ۳xgüxücۡ a۳x, rü yema norü uanügü ga norü ngaicamagu pegüxüۡ rü guxüۡguma nüxüۡ naporamaegüxücۡ a۳x. Rü nüma ga Iraétanüxüۡgü rü ҡիӕËӥфӥՓ̲͑ӥǣӥɞ͑ЙΎիüۡgü. 15-16ॸRü

2

6ॸRü

11ॸRü

yexguma norü uanümaxã nügü yadaixchaüۡxgu ga Iraétanüxüۡgü, rü nüma ga Cori ya Tupana rü tama nüxüۡ

174 Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇԆƄæƄґॷ2, 4

175 ۡ eۡe,ۡ rü yemaca۳x chixri nüxü‫ۡڟ‬ narüngüx ínanguxuchi yema nümatama ga Cori namaxã naxueguxüۡrüxüۡ. ͮҡӥфӥՓΎΎ yema Iraétanüxüۡgüca۳x ínananguxŕxŕ ga guxchaxüۡgü, ͑ҡӥфӥֆľ̲ŃҡӥՓфӥ͑ӥ̲ ga Tupana rü Iraétanüxüۡǣӥҡ͑ӥՓ nanangucuxŕxŕ ga ãeۡx۳ gacügü nax yema ínapoxüۡgüxücۡ a۳x norü uanügüna. 17ॸNatürü nümagü ga Iraétanüxüۡgü rü tama yema ãeۡի۳ ǣËӥǣӥǣ͑իɥ͑ӥľ. Rü yexgumarüxüۡ ta tama Cori ya Tupanaga ͑իɥ͑ӥľ, yerü togümare ga tupanagüxüۡ nicua۳xüxüۡgü. ѠӥՓΎΎ͑ӡիËӥ̲ǣ guxema norü o۳xigü rü Tupanaarü ̲ӕǣӥǣҡիɥ͑ӥľ, natürü ga nümagü rü tama norü o۳իɗǣӥËӥ̲ǣӕ͑իɥիËȍüۡ. 18ॸRü yexguma Cori ya Tupana naporaxeۡexۡ۳ gu ga guma Iraétanüxüۡgüarü ãeۡx۳ gacü, rü nüma ga ãeۡx۳ gacü rü norü duüۡxüۡgüxüۡ ۡ eۡe,ۡ rü tüxüۡ ínanguxüx ۡ eۡxeۡ narüngüx naxme۳իՓǣֆľ̲ҡӥ̲фӥӕ͑ӥǣӥ. Yerü nüma ga Tupana rü yexguma tüxüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕǣ͑իҡիӕիľիüۡ nagagu ga yema nax tapoxcuexüۡ, rü nüxü‫ۡڟ‬ tangechaüۡtümüxüۡgü. 19ॸNatürü yexguma nayu۳xgu ga guma norü ãeۡx۳ gacü, rü nümagü ga IraétanüxüۡǣӥфӥՓľ͑ chixexücۡ a۳ի͑ՓΎľǣӕфӥ͑͑ҡӥǣӥфӥ yexera chixexüۡ naxügü rü togümare ga tupananetagüxüۡ nicua۳xüxüۡgü. Rü tama nüxüۡ narüxoechaüۡ ga yema chixexüۡ nax naxügüxüۡ, rü tama ínanata۳xgüchaüۡ ga nacüma ga chixexüۡ. …… Débora rü Bará rü Chícharaxüۡ narüporamaegü

4

1ॸRü

yexguma Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡx۳ gacü ga Aóx yu۳իǣӕՓľ͑, rü nüma ga Iraéanecüã۳իǣӥфӥՓľ͑իфӥæΎфɗ

ya Tupanape۳իľՓËȍɗիľիüۡ naxügü. 2ॸRü yemaca۳x ga nüma ga Cori ya Tupana rü Iraéanecüã۳xgüxüۡ Փӥիɗǣæ͑áüۡtanüxüۡ ۡ e۳xeۡՓ ga ãeۡx۳ gacü ga Yabíüۡgu ãégaxüm nanayexmagüxŕxŕ. Rü nüma ga Yabíüۡ rü ɥ͑ľǣkËȍәфӥ%eۡի۳ ǣËӥ͑ɗիɥ. Rü yema norü churaragüarü ãeۡx۳ gacü rü Chícharagu naxãéga. Rü nüma ga Chíchara rü Aroché-goíüۡǣӕ͑ɗիɥǣ naxãchiüۡxüۡ. 3ॸRü nüma ga Yabíüۡ rü nüxü‫ۡڟ‬ nayexma ga 900ǣ͑Փľիüۡ ga ƿérunaxca۳x ga da۳i ۳իՓ̲ľիüۡne (ga ËΎՓфӕɗҡәǣӥ͑ľ). Rü 20 ga taunecü poraãcü Iraéanecüã۳xgüchi naxai rü chixri namaxã inacua۳x. Rü yemaca۳x ga yema Iraéanecüã۳իǣӥфӥĀӥիՓæΎфɗֆ ۡ eۡecۡ a۳x ínacagüe. 4ॸRü Tupanaarü ngüx yema ngunexüۡǣӥǣӕфӥՓӥիɗɗ͑ǣľǣ ġŃ¡Ύфǣӕ%ŃǣËӥɗֆɗիɥǣ Iraéanecüã۳xgümaxã icua۳xcü. Ѡӥ͑ǣɥ̲фӥ Tupanaarü orearü uruxüۡ ɗֆɗիɥфӥ̞ЙɗĀΔի naxma۳իɗֆɗիɥǣ͑ǣɥ̲. 5ॸѠӥ͑ǣɥ̲ǣ ġŃ¡ΎффӥՓӥիɗǣËӕËӕҡüüۡՓɗфӥҡΎΎիüۡ, rü yemaca۳x ga yema cucu rü Déboraarü ËӕËӕ͑ɗիɥǣ͑Ńǣ. Rü yema cucu rü ‫ڟ‬ Efraɥanearü ma۳իЙӦ͑ľ͑ľՓ͑ֆľի̲ǣ Ramá rü Betélarü ngãxüۡՓ. ѠӥֆŃ̲͑ɗիɥ ǣ͑ǣɥxca۳ի͑իɥɥիüۡxüۡ ga Iraéanecüã۳xgü nax norü guxchaxüۡgü namexŕŕgüxücۡ a۳x. 6ॸѠӥՓӥիɗǣ͑ǣӕ͑ľիüۡ ga Débora rü naxca۳իɗ͑ǣľ̲ǣՓӥիɗǣֆҡӥǣ´фǣӕ ãégacü ga Abínuáüۡ ͑͑ľɗիɥËӥ. Rü nüma ga Bará rü naxãchiüۡ ͑ǣӕǣՓӥիɗǣɥ͑ľ ǣæȍľĀŃǣӕ%Ńǣ͑ľǣͮľҡфɞ͑ľՓ yexmane. Ѡӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ͑ӥիüۡ: —Cori ya tórü Tupana rü cuxüۡ namu rü ñanagürü cuxüۡ: “¡Rü NetarítanüxüۡՓфӥ ChaburóüۡtanüxüۡՓ͑Āľɗ10,000 i yatügü, rü yima ma۳իЙӦ͑ľֆҽ¡әǣӕ nangutaque۳xexeۡxeۡ! 7ॸRü choma rü tá

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇԆƄæƄґॷ4

176

͑ӥի͑Ëȍիɥ͑ӥɗæȍɞËȍфֆ֤¡íüۡarü churaragüarü ãeۡx۳ gacü nax Chichóüۡarü ngatexüۡՓ͑իӡիücۡ a۳x nax ngŕmaãcü ͑ΎфӥËȍӕффǣӥ̲ի%фӥ͑Փľիüۡgü (ya ËΎՓфӕɗҡәǣӥ͑ľ̲ի%) cuxca۳x nax íyaxüãchixücۡ a۳x. Natürü i choma ya Cori ya Tupana rü tá cuxüۡ‫ ڟ‬chanatauxchaxeۡxeۡ nax cunada۳i ۳xücۡ a۳իٚ, ñanagürü cuxüۡ ya Tupana —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 8ॸRü nüma ga Bará nanangãxüۡǣфӥ͖͑ǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ: ‫ ڟ‬ҡËȍիӡľǣËӕ̲фӥҡ͑ǣŕm ‫ ڟ‬a —Ngŕ̲ ‫ڟ‬ Ëӕիӡիǣӕ. Natürü ngŕxguma tama ngŕma ‫ ڟ‬a ËӕիӡիǣӕɗËӕ̲ի, фӥҡիӡҡ̲͑ǣŕm 9 ۡ Ëȍիӡ—͖͑ǣӥфӥ͑ǣɥիü. ॸRü yexguma ǣ͑ǣɥ̲ǣġŃ¡Ύффӥɗ͑͑ǣ%իüۡga rü ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Marü name rü cuxüۡ tá íchixümücü. Natürü ngŕma nax Chícharaxüۡ nax quimáxüۡ фӥҡիӡҡ̲ Ëӕ̲͑ɗիɥľфӥֆҽӕЙ͑фӥՓӥիɗɗ ۡ e۳xeۡǣӕҡ͑ɗիɥ͑ի͑իӥ%իüۡ nax ngexüm yamáaxücۡ a۳x —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. Rü yexguma ǣ͑ǣɥ̲ǣġŃ¡Ύффӥ´фիüۡ íyaxümücü ǣɥ͑ľǣæȍľĀŃՓ. 10ॸRü yexguma æȍľĀŃՓ͑͑ǣӕǣӥǣӕ, rü nüma ga Bará rü naxca۳x nangema ga Chaburóüۡtanüxüۡgü rü Netarítanüxüۡgü ga yatügü nax ËȍӕффՓ͑իɥիücۡ a۳x. Rü yemaacü nanangutaque۳xexeۡxeۡ ga 10,000 ga yatügü. Rü Débora rü íiyaxümücü. 11ॸRü Chedéarü ngaicamagu ga Chanaíüۡarü castáñatüüۡgu naxãchiüۡ ǣƄ¡ŃիǣՓӥիɗ ga Quenéutanüxüۡ ga natanüxüۡna ɗիӡǣËȍɗիüۡ rü nüxica tóxmagu ãchiüۡxüۡ. Rü nüma ga Ebéx rü guma Moichéna۳xtü ga Obátanüxüۡ ͑ɗիɥ. 12-13ॸRü yexguma Chíchara nüxüۡ cua۳xgu ga Bará rü ma۳իЙӦ͑ľǣҽ¡әՓ͑ի͑իӡիüۡ, rü nüma ga Chíchara rü nanangutaque۳xexeۡxeۡ ga guxüۡma ga norü churaragü rü guma 900ǣ͑Փľիüۡ ga

ƿérunaxca۳x (ǣËΎՓфӕɗҡәǣӥ͑ľ). Rü yemagümaxã Aroché-goíüۡՓɗ͑իӡ%Ëȍɗ rü ñu۳xmata ngatexüۡ ga ChichóüۡՓ nangugü. 14ॸѠӥֆľիǣӕ̲ǣ͑ǣɥ̲ǣ Débora rü Baráxüۡ ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Ñu۳ի̲Փիɗ͑ɗիɥ̲͑ľիüۡ nax Chícharaca۳իнӕɗիӡիüۡ, erü nüma ya Cori ya Tupana rü curü churaragüpe۳xegu tá ͑ɗիӡ, rü tá cuxü‫ ۡڟ‬nanatauxchaxeۡxeۡ nax Chícharaxüۡ curüporamaexüۡ —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. Rü nüma ga Bará rü guma ma۳իЙӦ͑ľǣ ҽ¡әՓ͑ֆфӥիӥľ̲͑ի%ǣֆľ̲ 10,000 ga norü churaragü. 15ॸRü yexguma ga nüma ga Cori ya Tupana rü yema Chícharaarü churaragü ga ɗիɥ̲фľիüۡǣӥҡ͑ӥՓ, rü yema churaragü ǣɗի%Փľիüۡxüۡҡ͑ӥՓ, rü ínananguxŕxŕ ga muüۡ ga yexguma Barámaxã nügü nada۳i ۳xgu. Rü nümatama ga Chíchara rü ͑ՓľիüۡՓɞ͑իӥľ, rü yemaacü niña. 16ॸRü yexgumayane ga nüma ga Bará rü yema æȍɞËȍффӥËȍӕффǣӥՓľфӥֆľ̲ Ëȍӕффǣӥǣɗի%ՓľիüۡxüۡՓľ͑͑ǣľ ñu۳xmata Aroché-GoíüۡՓ͑͑ǣӕ. Rü yema ngunexüۡgu rü taxuxüۡma ga Chícharaarü churaragü ínayaxü. Rü guxüۡma nayue. 17ॸRü yexgumayane ga nüma ga Chíchara rü Yaé ga Ebéx naxma۳xchiücۡ a۳x niña, yerü nüma ga Ebéx ga Quenéutanüxüۡ rü Achúarü ãeۡx۳ gacü ga Yabíüۡmaxã ۡ eۡegۡ ü. 18ॸRü namecüma rü nügü narüngüx ͑ǣɥ̲ǣ֤Ńфӥæȍɞcharaca۳x iyagó, rü ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ͑ӥիüۡ: —¡Nuxã chauchiüۡgu nangaxi, Pa Corix, rü taxuca۳xma cumuüۡ! Erü tá cuxna tadaugü —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. Rü ͑ӥ̲ǣæȍɞËȍффӥ͑ǣɥËȍɗüۡgu nangaxi. Ѡӥֆľի̲ՓӥիɗǣĀü۳xruüۡmaxã iyadüxü. 19ॸRü nüma ga Chíchara rü ñanagürü ͑ǣɥիüۡ: —¡Íxraxüۡ i dexá choxna naxã, erü chita۳իՓիӥËȍɗ! —ñanagürü. Rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇԆƄæƄґॷ4, 6

177 ֆľիǣӕ̲ǣ͑ǣɥ̲ֆ֤Ńфӥ́ŃËȍľ͑ӥի͑ ixã. ѠӥՓľ͑իфӥɗֆĀӥիӥ. 20ॸRü nüma ga æȍɞËȍффӥ͖͑ǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ: —¡ʘã۳xgu ‫ ڟ‬a ne rüxã۳u۳ۡx! Rü ngŕxguma duüۡxüۡ ngŕm ӡիǣӕ, rü cuxna nacaxgu rü: “¡Nataxuma ͑ɗիɥɗta۳իËӥٚ, ñacuxüۡ tá nüxüۡ! —ñanagürü. 21ॸNatürü nüma ga Chíchara rü poraãcü nipa rü yemaca۳x napexechi. Ѡӥֆľիǣӕ̲ֆ͑ľǣ͑ǣɥ̲ǣ֤Ńфӥ ɗ͑ֆիӕǣՓӥիɗǣЙΎфӕիüۡ фӥՓӥիɗǣ͑ɗ ga ãmaguxüۡ ǣ͑ǣɥЙҡËӕ͑͑ǣӕnga۳xüۡ. Rü bexma Chíchara íyexmaxüۡՓɗիӡ. Rü naerugu inacaxü rü yema poruüۡmaxã yéma iyapocuchi ñu۳xmata yatopetüxeru rü mairaxüۡ͑ľՓ͑͑ǣӕ. Rü yemaacü nayu ga Chíchara. 22ॸRü yexguma Bará yéma nguxgu ga Chícharaca۳x nax nadauxüۡ, фӥ͑ǣɥ̲ǣ֤Ńфӥ͑ǣɥËȍɗüۡՓ iyagó ga Baráxüۡ nax nayaxuxücۡ a۳x. Rü ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ͑ӥիüۡ: —‫ͮؽ‬ӕ͑իӡ͑իËӕիüۡ Ëȍ͑ՓŃիücۡ a۳x i ngŕma naxca۳x cudauxüۡ! —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. Rü nüma ga Bará rü ͑ǣɥËȍɗüۡgu naxücu. Rü yexma Chícharaxüۡ nayangau ga yexma üxüۡ ga mairaxüۡ͑ľՓɗЙΎҡӥľфӕիüۡ namaxã ga yema nai ga ãmaguxüۡ. 23ॸRü yemaacü ga yema ngunexüۡgu rü Cori ya Tupana nüxüۡ ۡ eۡe ۡ ga Iraéanecüã۳xgü nax narüngüx ۡ Canaáütanüxüۡarü ãeۡx۳ gacü ga Yabíüۡxüۡ naporamaegüxücۡ a۳x. 24ॸRü ֆľիǣӕ̲ËӥфӥՓǣʊфŃ͑ľËӥã۳xgü rü yexeraãcü ãeۡx۳ gacü ga Yabíüۡxüۡ narüporamaetanü rü ñu۳xmata yama۳xgüã rü nadaiã ga guxüۡma ga norü duüۡxüۡgü. …… Tupana rü Yedeóüۡca۳x naca

6

1ॸNatürü

nüma ga Iraéanecüã۳xgü rü Փľ͑æΎфɗֆTupanape۳իľՓ chixexüۡ naxügü, rü yemaca۳x ga nüma

ya Tupana rü 7 ga taunecü Iraéanecüã۳xgüxüۡ rü Madiáüۡanecüã۳xgüme۳xeۡՓ nayexmagüxŕxŕ. 2ॸRü nüma ga Madiáüۡanecüã۳xgü rü niyexeragutanü nax chixri Iraéanecüã۳xgümaxã inacua۳xgüxüۡ. Rü yemaca۳x ga yema Iraéanecüã۳xgü rü Madiáüۡanecüã۳xüۡ namuüۡe, rü ma۳իЙӦ͑ľǣӥǣǣӕիËȍի%Ëӥ ͑Փɗ͑ǣӕիüۡnearü ãxmaxüۡgu nicu۳xgü. 3ॸRü

yexguma Iraéanecüã۳xgü toegügu, rü nüma ga Madiáüۡanecüã۳xgü rü Amaléxtanüxüۡgü rü yema duüۡxüۡgü ga ŃѸҡľՓ͑ľɥիüۡ, rü naxca۳x ínayaxüãchiüۡ. 4ॸRü Iraéanecüã۳իǣӥфӥ͑͑ľՓ nangugü rü guxüۡma ga tümanetügügu nidaugü rü tümaxüۡnagü nanadai ñu۳ի̲ҡǾËȍфӥ͑͑ľՓ͑͑ǣӕ. Rü taxuxüۡma ga Iraéanecüã۳xgüarü ngõ۳xruxüۡ ínayaxügüxŕxŕ, rü bai ga carnérugü, фӥ¡ɗǣՓΎËǣӥ, rü bai ga búrugü ga íyaxügüxüۡ. 5ॸRü yema duüۡxüۡǣӥфӥ̲ӕիӡËȍɗիüۡ ga norü caméyügümaxã ínangugü, ñoma munügü i nanetüarü chixexŕŕՓ ɥիüۡrüxüۡ. Rü yexma nachocu namaxã ga ͑ΎфӥՓΎËǣӥ, rü napatagü ga naxcha۳xmünaxca۳x. Rü guxüۡma ga yema ʊфŃ͑ľՓֆľի̲իüۡ ga nanetügü rü nanagu۳xeۡxeۡ. 6ॸRü yemaacü ga yema Madiáüۡanecüã۳xgügagu rü Iraéanecüã۳xgü rü taxüۡ ga guxchaxüۡՓ nayexmagü. ѠӥĀӥիՓæΎфɗֆ Tupanaarü ngüۡxeۡecۡ a۳x ínacagü. 7-8ॸRü yexguma Iraéanecüã۳xgü rü Cori ya Tupanaarü ngüۡxeۡecۡ a۳x ínacagügu nax Madiáüۡanecüã۳xgüme۳xeۡՓ ínanguxüۡxüۡca۳x, rü nüma ga norü ҽӕЙ͑фӥֆŃ̲̲͑͑ӕǣՓӥիɗǣ norü orearü uruxüۡ ga ñaxüۡ: —Ñanagürü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇԆƄæƄґॷ6

178

ya Cori ya Tupana: ٘æȍΎ̲͑ɗիɥǣ Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓЙľիüۡ íchagaxüۡxüۡ ga ngextá norü puracütanüxüۡxüۡ pexüۡ ɞֆիɥǣӥxŕŕxüۡՓ. 9ॸRü yema Equítuanecüã۳xme۳xeۡՓ͑իЙľիüۡ íchanguxüۡxeۡexۡ üۡrüxüۡ, rü pexüۡ íchanguxüۡxeۡxeۡ naxme۳իՓǣֆľ̲ҡΎǣӥ ga perü uanügü ga pexüۡ da۳i ۳xchaüۡxüۡ. Rü pepe۳իľՓɞËȍ͑ՓΎիüۡ ga yema duüۡxüۡgü, rü pexna chanaxã ga norü naane. 10ॸRü pemaxã nüxüۡ chixu nax choma yixixüۡ ya perü Cori ya Tupana Ëȍɗիɥիüۡ, rü ngeۡmaca۳x taxuca۳xma norü tupanagüxüۡ pemuüۡe i ngŕma Amoréutanüxüۡgü i ñu۳xma perü ngaicamagu ãchiüۡgüxüۡ. Natürü ga pema фӥҡ̲ËȍӕǣЙľիɥ͑ӥľٚ—ñanagürü. rü Tupanaarü orearü ngeruxüۡ ɗĀիӡËӥã۳x rü yéma ͑͑ǣӕфӥǣӕ̲ËѸҡ͖ǣϜƸфՓ yexmanetüüۡՓ͑фӥҡΎ. Rü gumá castáña rü Yoá ga Abiechétanüxüۡarü ͑ɗիɥ. Rü nüma ga Yedeóüۡ ga Yoá nane rü cúãcüma trígu ínabugüte۳իľ͑Փǣ yema nachica ga úba íyapumügüxüۡՓ nax bínu naxügüxüۡca۳x. Rü yéma ͑ЙӕфËӥ͑իֆľ̲ËӥҡիӕËӥфӥՓ Madiáüۡanecüã۳xgü nüxüۡ daugüxüۡca۳x. 12ॸRü nüma ga Tupanaarü orearü ngeruxüۡ ɗĀիӡËӥã۳x rü Yedeóüۡca۳x nango۳x rü ñanagürü nüxüۡ: —Cori ya Tupana rü cuxüۡҡՓ͑͑ǣľի̲, Pa Yatü ya Poracü rü Tama MuüۡՓa۳xecüx —ñanagürü. 13ॸRü nüma ga Yedeóüۡ rü nanangãxüۡga rü ñanagürü: —¡Choxüۡ nangechaxüۡ, Pa Corix! Rü ngŕxguma chi Cori ya Tupana toxüۡҡՓngŕxmagu ¿tü۳xcüüۡ toxüۡ nangupetü i ñaa guxchaxüۡgü i ñu۳xma ngŕxmaxüۡ? ¿Rü ngexüۡ ͑ɗիɥɗngŕma norü pora ga 11ॸѠӥՓӥիɗǣ͑ǣӕ͑ľիüۡgu

namaxã naxüxüۡ ga yema mexüۡgü ga taxüۡgü ga torü o۳xigü nüxüۡ ixugüchigagüxüۡ ga yexguma Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓҡӥիüۡ ínanguxüۡxeۡegۡ u? Rü ͑ӥ̲ֆæΎфɗфӥҡΎի͑͑ɗիӡǣËȍɗɗ ñu۳xmax, rü Madiáüۡcüã۳xgüna toxüۡ namugü —ñanagürü. 14ॸRü nüma ga Cori ya Tupana rü Yedeóüۡxüۡ ͑ĀՓľ͑ӥфӥ ñanagürü: —Choma tá cuxüۡ ‫͑ ڟ‬իӡфӥ chaporaxŕxŕ. ¡Rü ngŕ̲ Madiáüۡanecüã۳xme۳xeۡՓɞ͑͑ǣӕիüۡxeۡxeۡ i ngŕma Iraéanecüã۳xgü! ѠӥËȍΎ̲͑ɗիɥɗ ‫ ڟ‬a cuxüۡ chamuxüۡ —ñanagürü. ngŕm 15ॸNatürü ga Yedeóüۡ фӥՓľ͑æΎфɗֆ Tupanaxüۡ nangãxüۡga rü ñanagürü: —¡Ñu۳xmarica choxüۡ nangechaxüۡ, Pa Corix! ¿Natürü ñuxãcü tá íchananguxüۡxeۡxeۡ i Iraéanecüã۳xgü? Erü guxü̲ۡɗ͑ͅËȍŃҡӥËӕ̲ӥՓфӥ chautanüxüۡgü rü guxüۡma i ngŕma ҡΎǣӥфӥ͖իҡӥ̲ľՓҡիӥǣӥɗҡΎфӥ ngŕmaxüۡǣӥՓ. Rü choma rü guxüۡma i chautanüxüۡǣӥфӥֆľիľфҡիӕՓ̲ chame —ñanagürü. 16ॸRü nüma ga Cori ya Tupana rü nanangãxüۡga rü ñanagürü: —Choma i Tupana rü cuxüۡҡՓҡËȍ͑ǣľի̲. Rü tauxchaãcüma tá cunadai i ngŕma Madiáüۡanecüã۳xgüarü churaragü —ñanagürü. …… 25ॸRü yematama chütaxüۡgu rü Cori ya Tupana rü Yedeóüۡxüۡ ñanagürü: —ChanaxՓa۳իľɗËӕֆֆիӕɗՓӥիɗɗ Ëӕ͑ҡӥфӥՓΎËɗֆҡӥիüۡ rü ngŕma to i ՓΎËɗֆҡӥիüۡ i 7 ya taunecü nüxüۡ‫ڟ‬ ngŕxmaxüۡ. ¡Rü ngŕma taxre i ՓΎË̲ի%ֆҡәիӕËȍɗфӥ͑ǣӕ͑ЙΎǣӥɗ ngŕma Baáarü ãmarearü guchicaxüۡ i Ëӕ͑ҡӥ͑Փ´ca۳x yaguxüۡ i ãmaregü!

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇԆƄæƄґॷ6

179

torü tupana i Achérachicüna۳xã ¡Rü ngŕxgumarüxüۡ ta natúxuchi rü —ñanagürügü. 31ॸNatürü nüma ga Yoá yaՓa۳xeۡxeۡ i ngŕma tupananeta i rü yema duüۡxüۡgüxüۡ nangãxüۡga rü Achérachicüna۳xã i nainaxca۳x i ngŕma ñanagürü: —¿Eۡ۳xna pema rü tá Baáarü ãmarearü guchicaxüۡҡՓ 26 ۡ ípenapoxüۡ i Baá rü naxca۳x tá pegü ngŕxmaxü! ॸRü ñu۳իӡËȍɗchanaxՓa۳xe i yima ma۳իЙӦnetape۳xegu cha۳u۳xca۳x pedai? Rü naxüۡpa nax yangunexüۡ rü ۡ Ëӕ͑իӥɗՓӥիɗɗ%̲фľфӥǣӕËȍɗËիü. ̲͑ľ͑ɗիɥ͑իҡֆӕիüۡ i yíxema Baáxüۡ ¡Rü ngŕ̲Փľ͑фӥyama۳x i ngŕ̲ՓΎË ípoxüۡxe. Rü ngŕxguma chi aixcüma i 7 ya taunecü nüxü‫ ۡڟ‬ngeۡxmaxüۡ rü ҡӕЙ͑ֆɗիɥիǣӕɗ´‫ؽ‬фӥ͑ӥǣӥҡ̲ ínapoxüۡ rü tüxüۡ yamá ya yíxema nagu cha۳u۳xca۳x yagu! ¡Rü ngŕma pogüxe i ngŕ̲͑ËȍɗËɗ͑Փnaxca۳x tupananetachicüna۳xã i cutúxüۡxüۡmaxã 27 ۡ ítanaguxüۡ i ãmaregü! —ñanagürü. ͑իӥիӦիü! —ñanagürü ga Tupana. ॸRü ۡ yexguma ga Yedeóü rü gume۳ex۳ pü۳x ga …… 33ॸRü yexguma ga nüma ga norü duüۡxüۡca۳x naca, rü nanaxü ga ۡ Madiáüۡanecüã۳xgü rü Amaléxtanüxüۡgü guxüma ga yema Cori ya Tupana rü yema duüۡxüۡǣӥǣŃѸҡľՓ̲͑ľɥիüۡ, namaxã nüxüۡ ixuxüۡ. Natürü chütacü nanaxü yerü nanatütanüxüۡxüۡ namuüۡ, rü фӥՓӥիɗՓ͑իɥ. Rü natü ga Yudáüۡ nüxüۡ namuüۡ ga yema duüۡxüۡgü ga guma nichoüۡ rü ngatexüۡ ga Yerégu nayapegü. 34ॸNatürü ga Cori ya Tupanaãxŕ i ɥ͑ľËӥã۳իɗիɥǣӥիüۡ. 28ॸMoxüۡãcü ga ۡ ۡ pa۳xmama ga yexguma duüxügü Üünexüۡ rü Yedeóüۡmaxã inacua۳x. Rü ۡ írüdagügu, rü nüxü inayangaugü ga nüma ga Yedeóüۡ rü ۡ yema Baáarü ãmarearü guchicaxü ga carnéruchatacu۳xregu nicue nax yexma ñaxtüanegu yapuãchixüۡ rü yemaacü naxüۡҡՓ͑իɥիüۡca۳x ga yexgumarüxüۡ ta ga yema Abiechétanüxüۡ nax Achérachicüna۳xã ga yéma yexmaxüۡ rü íyaxümücügüãxüۡca۳x. 35ॸRü ñu۳xmachi duüۡxüۡgüxüۡ namu nax ͑իֆՓիüۡ. Rü ñu۳իӡËȍɗֆľ̲ Manachétücumüca۳x yacagüexüۡca۳x nax ͑ËȍɗËՓ͑ֆľի̲ǣՓӥիɗǣ ۡ ۡ ۡ nüxüۡ nangüۡxeۡegۡ üxüۡca۳x. Rü yexՓaca۳xüxü ga ãmarearü guchicaxü, фӥֆľ̲ŃҡӥՓ͑ɗǣӕǣՓӥիɗǣՓΎËǣ yexgumarüxüۡ ta duüۡxüۡgüxüۡ namu nax Achétücumü rü Chaburóüۡtücumü rü yatüxüۡ. 29ॸRü nügüna nacagüe rü ñanagürügü: —‫ع‬ҽľիŃҡɗիɥֆֆɞիľ̲ Netarítücumüca۳x yacagüexüۡca۳x. Rü ngexüۡ Փǣӥիľ? —ñanagürügü. Rü ͑ӥ̲ǣӥфӥֆŃ̲͑իɥфӥֆľի̲ ֆľիǣӕ̲̲ӕիӡǣӕ̲ֆĀӕǣӥľҡ͑ӥǣӕ, ͑իɥtaque۳xe. 36ॸRü Yedeóüۡ rü Tupanana naca rü ñanagürü: —¿Ta۳իËӥՓҡ фӥɞֆËǣӥľҡ͑ӥǣӕՓľ͑, rü nüxüۡ nüxüۡ chacua۳x nax aixcüma choxüۡ nacua۳xgü ga Yedeóüۡ ga Yoá nane nax ۡ ۡ curüngüۡxeۡexۡ üۡ nax Iraéanecüã۳xgüxüۡ yixixü. Rü YoáxüҡՓ͑իɥфӥ 30 ۡ íchanguxüۡxeۡexۡ üۡ, yema cuma chomaxã ñanagürügü nüxü: ॸ—‫ؽ‬ʑ̲͑ӕիӡËȍɗֆ cune erü tá tayama۳x! Erü ñaxtügu nüxüۡ quixuxüۡrüxüۡ? 37ॸRü dücax, rü ngŕ̲͑ËȍɗËɗҡфɞǣӕ͑ՓЙәիüۡgu tá nanatáe i ngŕma Baáarü ãmarearü chanacha۳իɗՓӥիɗɗËф͑Ńrucha۳xmüxüۡ i guchicaxüۡ rü ñu۳իӡËȍɗnayaՓa۳xeۡxeۡ i Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇԆƄæƄґॷ6ٍॷ7 ãã۳xmüxüۡ. Rü ngŕxguma moxüۡ pa۳ի̲̲Ëȍľфľ̲͑ի%ֆՓɗիǣӕɗ ngŕma carnérucha۳xmüxüۡ, natürü Փɗիӥ̲ӥфӥ͑Й͑ľǣӕɗ͑ËӥՓՓфӥ ngŕ̲Փҡ͑ӥիüۡ chacua۳x nax aixcüma tá choxüۡ curüngüۡxeۡexۡ üۡ nax Iraéanecüã۳güxüۡ íchanguxüۡxeۡexۡ üۡ, yema cumatama chomaxã nüxüۡ quixuxüۡrüxüۡ —ñanagürü. 38ॸRü yemaacüxüchi ningu. Rü yexguma pa۳xmama ínadaxgu ga Yedeóüۡ, фӥɞ͑͑ի%ӡիǣֆľ̲ naxcha۳xmüxüۡ ga ãã۳xmüxüۡ фӥՓӥիɗǣ ͑ǣիՓľ%Ëӕֆľ̲nanama۳i ۳x ga dexá ga Ëȍľфľ͑Փ͑ľӡիüۡ. 39ॸNatürü ga Yedeóüۡ rü Tupanaxüۡ ñanagürüama: —‫ؽ‬ҽիӡҡ̲ËȍΎ̲ի%Ëӕ͑ӕ͑իՓľ͑ cuxüۡ chaca۳ax۳ üۡxüۡ! Natürü ñu۳xmarica chanaxՓa۳xe i to i cua۳xruxüۡ. Rü ñu۳xma rü chanaxՓa۳xe i ngŕma carnérucha۳xmüxüۡ rü tá cunapaxŕxŕ̲фľ͑ҡӥфӥɗ͑ËӥՓՓфӥ cherenamaxã tá cunaՓaianexŕxŕ —ñanagürü. 40ॸRü yema ga chütaxüۡgu rü Tupana rü yema Yedeóüۡ naxca۳x ícaxüۡãcü nanaxü. Rü moxüۡãcü pa۳xmama rü yema carnérucha۳xmüxüۡ rü napamare, ͑ҡӥфӥǣ͑ËӥՓՓфӥ Ëȍľфľ̲͑ի%͑Փɗ͑ľ. Yedeóüۡ nayadexechi ga 300 ga yatügü

Yedeóüۡ i ñu۳xma Yerubaágu ͑իӥŃǣǣӥ%ËӥфӥՓӥիɗǣӕ̲͑ի% ga guxüۡma ga yema duüۡxüۡgü ga naxüۡҡՓֆľի̲ǣӥիüۡ rü ngunetüxüۡ

7

1ॸRü

ínarüdagü. Ѡӥɗ͑իɥ%Ëȍɗ, фӥ¡ɗфՓľǣ kфΔիՓֆľի̲Ëӥիüۡtagu nayapegü. Rü yema nachica ga yema Madiáüۡanecüã۳xgü nagu pegüxüۡ rü Yedeóüۡarü duüۡxüۡgü íyapegüxüۡarü ͑ΔфҡľՓ̲͑ֆľի̲ǣma۳իЙӦ͑ľǣ

180 ͅΔфľфӥҡӕ%ËȍɗՓ. 2ॸRü Tupana rü Yedeóüۡmaxã nidexa rü ñanagürü: —Ngŕma duüۡxüۡgü i nua cugagüxüۡ rü ̲͑ӕիӡËȍɗ. ѠӥҡիӕËӥфӥՓǣӕիüۡ i ngŕma duüۡxüۡgü Madiáüۡanecüã۳xgümaxã pegü pedai, erü nüma i ngŕma duüۡxüۡgü фӥҡ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥľ͑ի͑Ύիфӥҡ̲ poramaxã nügü ínanguxüۡxeۡexۡ üۡ Madiáüۡanecüã۳xgüme۳xeۡՓ. 3ॸ¡Rü ngeۡmaca۳x namaxã nüxüۡ ixu i ngŕma duüۡxüۡgü rü texé ya muüۡxe rü tümachiüۡca۳իҡՓΎľǣӕ! —ñanagürü ga Tupana. Rü yexguma nüma ga Yedeóüۡ rü yema duüۡxüۡgümaxã nüxüۡ nixu. Rü 22,000 nachiüۡca۳ի͑ՓΎľǣӕ, rü 10,000 yéma nayaxüãchi. 4ॸNatürü nüma ga Cori ya Tupana rü Yedeóüۡmaxã nüxüۡ nixuchigüama rü ñanagürü: —̲ͮӕիӡËȍɗ̲ҡ̲. ¡ƚcü dexáarü ‫ ڟ‬a tá cumaxã իՓ͑ǣǣӥ! Rü ngŕm ۡ ۡ nüxü chixu i ngexürüüxüۡ ҡ͑ɗիɥɗËӕՓľ фӥիɥիüۡ, rü ngexüۡrüüxüۡ ҡ͑ɗիɥɗ napataca۳x cumuegutanüxüۡ —ñanagürü. 5ॸRü nüma ga Yedeóüۡ фӥĀľիфӥիՓ nanagagü ga yema duüۡxüۡgü. Rü nüma ga Cori ya Tupana rü Yedeóüۡxüۡ ñanagürü: —Ngŕma duüۡxüۡgü i naxme۳իՓիľǣӥիüۡ ñoma airugü nade۳xcuxüۡchiüxüۡrüxüۡ rü chanaxՓa۳xe i nüxrüguma cunachigüxŕxŕ nüxna i ngŕma duüۡxüۡgü i iyarücaxgütanüãchixüۡ фӥĀľիËȍɗӥǣӕ͖%ӡիǣӥ%Ëӥ̲իľǣӥիüۡ —ñanagürü. 6ॸRü yema naxme۳իՓ axegüxüۡ ñoma airugü nade۳xcuxüۡchiüxüۡrüxüۡ rü 300͑ɗիɥ. Rü guxüۡma ga yema togü rü dexáchiügu ͖͑%ӡիǣӥ%Ëӥ͑իիľǣӥ. 7ॸRü yexguma ga nüma ga Cori ya Tupana rü Yedeóüۡxüۡ ñanagürü: —Ñaa 300 i yatügümaxã tá pexüۡ íchanguxüۡxeۡxeۡ, rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇԆƄæƄґॷ7ٍॷ8

181 tá chanadai i Madiáüۡanecüã۳xgü. Rü guxüۡma i ngŕma togü rü marü name ɞ͑ɗիɥ—ñanagürü. …… Yedeóüۡ rü Madiáüۡanecüã۳xgüxüۡ narüporamae

yema ga chütaxüۡgu rü nüma ga Cori ya Tupana rü Yedeóüۡxüۡ namu rü ñanagürü: —¡ƚcü curü churaragümaxã Madiáüۡanecüã۳xgüca۳x ípeyaxüãchi! Rü choma rü tá pexüۡ charüngüۡxeۡe ۡ nax nüxüۡ perüporamaegüxüۡca۳x —ñanagürü. …… 16ॸRü yexgumatama ga nüma ga Yedeóüۡ rü tomaepü۳xtücumügu nayatoye ga yema 300 ga norü duüۡxüۡgü. Rü carnéruchatacu۳xre nüxüۡ ninu, rü ñu۳իӡËȍɗҡüۡxüۡǣӥǣɗիľЙľՓɗիΎ̲ӥãx‫ ڟ‬üۡ nüxüۡ ninu. 17ॸRü nüma ga Yedeóüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —Ngŕxguma ngŕma tórü uanügü ípegüxüۡфӥҡΎËӥՓՓ changuxgu ¡rü mea choxüۡ perüdaunü! Rü ngŕ̲ËȍΎՓ͑ӥիüۡ pedauxüۡ rü ngŕ̲ҡҡ̲͑ɗիɥɗЙľիӥիüۡ. 18ॸRü 9ॸRü

ngŕxguma choma rü ngŕ̲ËȍΎՓľ фӥիɥիüۡmaxã carnéruchatacu۳xregu ticuegügu, rü ngŕիǣӕ̲ҡ͑ɗիɥɗЙľ̲ɗ peyacuegüxüۡ i perü carnéruchatacu۳իфľǣӥ͑իЙľËȍɗ͑ӥՓɗ ngextá ínapegüxüۡ i ngŕma tórü uanügü. ¡Rü ñaãcü tá aita pexüe: “Rü Cori ya Tupanaca۳x rü Yedeóüۡca۳իֆɗǣӥҡĀɗٚ, ñapegüxüۡ tá! —ñanagürü. 19ॸRü yemaacü ga Yedeóüۡ rü yema 100 ga yatügümaxã rü ngãxüۡcüxü yema Madiáüۡanecüã۳xgü ípegüxüۡarü ҡΎËӥՓՓ͑͑ǣӕǣӥ, ga yexguma nügü ínaxüchicüügüyane ga yema dauxüۡtaegüxüۡ. Rü ñu۳xmachi ga Yedeóüۡ

rü namücügü rü nagu nicuegü ga norü carnéruchatacu۳xregü rü nayapuexŕxŕ ga yema tüۡxüۡgü nax nangóxüۡca۳x ga yema omüemagü ga yanaxüۡ. 20ॸRü yexgumatama ga yema tomaepü۳xtücumü rü nagu nicuegü ga yema carnéruchatacu۳xregü rü nayapuexŕxŕ ga tüۡxüۡgü. Rü norü to۳xoxՓeme۳xeۡgu nayana ga norü omügü ga iya۳u۳xratanüxüۡ, rü norü tügüneme۳xeۡgu nayana ga carnéruchatacu۳xregü. “Rü Cori ya Tupanaca۳x rü Yedeóüۡca۳իֆɗǣӥҡĀɗٚ, ñaxüۡmaxã aita naxüe. 21ॸRü nüma ga Iraéanecüã۳xgü rü Madiáüۡanecüã۳xgü ípegüxüۡЙľËȍɗ͑ӥՓҡ̲ nayachaxãchitanü, rü guxüۡma ga yema Madiáüۡanecüã۳xgüarü churaragü rü aita naxüeãcüma nibuxmü. 22ॸRü yexgumayane ga yema 300 ga Iraéanecüã۳xgü rü yexeraãcü carnéruchatacu۳xregu nicuegü, rü nüma ga Cori ya Tupana rü Madiáüۡanecüã۳xgüxüۡ yemagu ínatüexŕxŕ ͑ի͑ӥǣӥҡ͑ӥՓҡ̲͑ӥǣӥnada۳i ۳xüۡca۳x. Rü yáxüۡՓ͑¡ӕի̲ӥ͖u۳xmata ´ľիËȍɞҡфӥɥ͑ľՓ͑͑ǣӕǣӥǣ æȍľфŃффӥɥ͑ľфӥ͑ǣɗË̲͑фӥҡΎǣӥ rü ñu۳ի̲ҡk¡ľ̲ľәффӥӥֆľ͑ľՓ nangugü ga Tabáarü ngaicamána. …… 22ॸRü nümagü ga Iraéanecüã۳xgü rü Yedeóüۡxüۡ ñanagürügü: —Ñu۳xma nax toxüۡ ícunguxüۡxeۡexۡ üۡ i Madiáüۡanecüã۳xgüme۳xeۡՓ, rü tanaxՓa۳xe i cuma rü cune rü cutaagü rü tomaxã nax ipecua۳xgüxüۡ —ñanagürügü. 23ॸNatürü nüma ga Yedeóüۡ rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Tama chanaxՓa۳xe i choma rüe۳xna chaunegü

8

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇԆƄæƄґॷ8, 13 nax pemaxã itacuáxüۡ. Rü Cori ya ҽӕЙ͑ҡ͑ɗիɥֆЙľ̲ի%ɗËӕËӥ —ñanagürü. …… 28ॸѠӥֆľ̲Ëӥ͑ɗիɥǣ Madiáüۡanecüã۳xgü ga Iraéanecüã۳xgüme۳xeۡՓ͑ֆľի̲ǣӥիüۡ rü ҡǣӕ̲Փľ͑Āɗǣӕ͑իɥ͑ӥľիüۡ. Rü yexguma namaxüۡxgu ga Yedeóüۡ, rü guxü̲ۡǣֆľ̲͑͑ľՓ͑ֆľի̲ǣ taãxŕ ga 40 ga taunecü, yerü ga Iraéanecüã۳xgüarü uanügü rü namuüۡe nax namaxã nügü nadaixüۡ. …… 33ॸRü yexguma Yedeóüۡ yu۳իǣӕՓľ͑, rü nümagü ga Iraéanecüã۳իǣӥфӥՓľ͑ ҽӕЙ͑͑͑ɗիɥǣËȍɗ. Rü naguxüۡraxüۡxüۡ ga Baáchicüna۳xãxüۡ nicua۳xüxüۡgü, rü norü tupanaxüۡ ͑ֆիɥxŕŕgü ga Baá-berí. …… Chaüۡchóüۡarü buxchiga

13

1ॸNatürü

nüma ga Iraéanecüã۳xgü rü Cori ya Tupanape۳իľՓՓľ͑Ëȍɗիľիüۡ naxüe, rü

yemaca۳x ga Cori ya Tupana rü Piritéutanüxüۡgüme۳xeۡgu nanayixŕxŕ ga 40 ga taunecü. 2ॸѠӥæȍΔффӥɥ͑ľՓ ͑ֆľի̲ǣՓӥիɗǣֆҡӥǣġáüۡtanüxüۡ ɗիɥËӥǣ͑ͅΔǣӕ%ŃǣËӥ. Rü guxema naxma۳x rü taguma taxãxacü yerü ՓΎľҡ̲ҡ͑ǣľիËӥľËȍ. 3ॸNatürü Cori ya Tupanaarü orearü ngeruxüۡ i ĀիӡËӥã۳իфӥ͑ǣɥxca۳x nango۳x rü ͖͑ǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ: —Cuma rü cungexacüecha, natürü i ñu۳xma rü tá cuxãxacü rü tá cuyatüxacü. 4ॸ¡Natürü ҡիӡҡ̲¡ɞ͑ӕquixa۳xü rüe۳xna to i axchiü i ngúchiáxüۡ, фӥҡիӡҡ̲ta۳xacü i Tupanape۳իľՓ%ӡ%Ëȍɗիüۡ cungõ۳x! 5ॸErü

182 cuxü‫ ۡڟ‬ҡ͑͑ǣľի̲ɗՓӥիɗɗËӕ͑ľɗ tagutáma texé iyoeruxüۡ, erü ngŕma õxchana i naxüۡpa nax nabuxüۡ rü ՓΎľҡҡ̲Tupanaca۳x ínaxüxüchi. Erü ֆɗ̲Ëӕ͑ľҡ͑ɗիɥɗɗ͑իӥǣӥËӥ͑ի Iraéanecüã۳xgüxüۡ ínanguxüۡxeۡexۡ üۡ naxme۳իՓɗngŕma Piritéutanüxüۡgü —ñanagürü. 6ॸѠӥ͑ǣɥ̲ǣֆľ̲͑ǣľфӥ ͑ǣɥҡľ̲ի%͑ӥիüۡ ɗֆфӥիӕфӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Wüxi i Tupanaarü orearü ngeruxüۡ cha۳u۳xca۳x nango۳x. Choma nagu Ëȍфӥիɥ͑ӥǣӕфӥҽӕЙ͑фӥΎфľфӥ ngeruxüۡ ɗĀիӡËӥã۳ի͑ɗիɥľфӥ͑͑ Tupanaarü orearü ngeruüۡraxüۡxüۡchi. Rü tama nüxna chaca nax ngextá ne ͑իӡիüۡ, фӥՓΎΎɗ͑ӥ̲фӥҡ̲ chomaxã nüxüۡ nixu i ta۳xacü nax yixixüۡ i naéga. 7ॸNatürü ñanagürü choxüۡ: “Cuxü‫ۡڟ‬ ҡ͑͑ǣľի̲ɗՓӥիɗɗËӕ͑ľ. ¡Rü ñu۳ի̲ËӥфӥՓфӥ̲фӥҡիӡҡ̲¡ɞ͑ӕ quixa۳xü rüe۳xna a۳xchiü i ngúchiáxüۡ, rü ҡիӡҡ̲ta۳xacü i Tupanape۳իľՓ %ӡ%Ëȍɗիüۡ cungõ۳x! Erü ngŕma õxchana фӥՓΎľҡҡ̲Tupanaca۳x íxüxüchixüۡ ͑ɗիɥɗ͑իüۡpa nax nabuxüۡ rü ñu۳xmatáta nayu۳իٚ, ñanagürü choxüۡ —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 8ॸRü

yexguma ga Manóa rü nayumüxŕ rü Cori ya Tupanaxüۡ ñanagürü: —Cuxüۡ chaca۳ax۳ üۡ, Pa Corix, ͑իՓľ͑͑ӕ toxca۳x cunamuxüۡca۳x i ngŕma curü orearü ngeruxüۡ ɗĀիӡËӥã۳x nax tomaxã nüxüۡ yaxuxüۡca۳x i ta۳xacü tá namaxã taxü i ngŕma õxchana ixírachaüۡxüۡ —ñanagürü. 9ॸRü nüma ga Tupana rü Manóaxüۡ nangãxüۡga, фӥՓľ͑իфӥ naxma۳xca۳x nango۳x ga yema Tupanaarü orearü ngeruxüۡ ɗĀիӡËӥã۳x ga yexguma ҡӥ̲͑ľՓҡֆľի̲ֆ͑ľ. Rü nüma ga Manóa rü nataxuma ga yéma. 10ॸRü yemaca۳x ga tüma rü itañaãchi, rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇԆƄæƄґॷ13ٍॷ14

183 tümateca۳x tayadau rü ñatagürü nüxüۡ: —Yema to ga ngunexüۡgu nüxüۡ chadauxüۡ ga Tupanaarü orearü ngeruxüۡ ɗĀիӡËӥã۳իфӥՓľ͑իфӥcha۳u۳xca۳x nango۳x —ñatagürü. 11ॸRü nüma ga Manóa rü inachi rü naxma۳xmaxã yema ĀիӡËӥã۳x i Tupanaarü orearü ngeruxüۡ íyexmaxüۡՓ͑¡ӕի̲ӥ. Rü nüxna naca rü ñanagürü: —‫ع‬æӕ̲нӕɗիɥիüۡ ga to ga ngunexüۡgu cho۳xmaca۳x cungóxüۡ? —ñanagürü. Rü nüma ga yema ĀիӡËӥã۳x rü nanangãxüۡga rü ñanagürü: —Ngüۡ, ËȍΎ̲Ëȍɗիɥ—ñanagürü. 12ॸRü yexguma ga Manóa rü ñanagürü: —Ngŕxguma yanguxgu i ngŕma tomaxã nüxüۡ quixuxüۡ ¿rü ñuxãcü tá itanayaxŕŕxüۡ i ngŕma buxüۡ? ¿Rü ta۳xacü tá namaxã taxüxüۡ? —ñanagürü. 13ॸRü nüma ga Tupanaarü orearü ngeruxüۡ i ĀիӡËӥã۳x rü Manóaxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —Ngŕma cuxma۳xmaxã nüxüۡ chixuxüۡ ¡rü naxü i guxüۡma! —ñanagürü. …… 19ॸѠӥ͑ӥ̲ǣ͑ͅΔфӥՓӥիɗǣ chíbuxacü niyaxu rü ñuxre ga trígu nayaxu, rü ñu۳իӡËȍɗՓӥիɗǣ͑ӕҡŃҡӥǣӕ nananugü nax Tupanana ãmare naxãxüۡca۳x. Rü yéma Cori ya Tupanaca۳x nayagu. Rü yexguma ga nüma ga Tupana rü Manóape۳իľՓфӥ naxma۳xpe۳իľՓ͑ӥիüۡ nüxüۡ nadauxeۡxeۡ ǣՓӥիɗǣcua۳xruxüۡ ga mexechixüۡ. 20ॸYerü yexguma yema naxüۡnaarü guchicaxüۡՓnapu۳xnagüemagu ga üxü, rü Manóa rü naxma۳xmaxã nüxüۡ nadaugü ga yema Tupanaarü orearü ngeruxüۡ ɗĀիӡËӥã۳x rü guma üxüemagu ĀիӡՓ͑ի͑իӡիüۡ. Rü yexguma yemaxüۡ nadaugügu, rü yexma

nanangücuchitanü. 21ॸѠӥֆľ̲͑ɗիɥǣ ͑ՓɗֆËӕիüۡ ga nüxüۡ nax nadaugüxüۡ. Rü yexgumatama ga nüma ga Manóa rü ĀӥիՓ͑ӥիüۡ nicua۳xãchi ga Tupanaarü orearü ngeruxüۡ ɗĀիӡËӥã۳ի͑իֆɗիɥիüۡ. 22ॸRü nüma ga Manóa rü naxma۳xüۡ ñanagürü: —Ñu۳ի̲ՓիɗфӥɗիËӥ̲ҡ tayue erü Tupanaxüۡ tadaugü —ñanagürü. 23ॸNatürü ga tüma rü tanangãxüۡga rü ñatarügü: —Ngŕxguma chi Cori ya Tupana tüxüۡ daixchaüۡxgu rü ҡիӡËȍɗ̲ҡӥիüۡ‫ ڟ‬nanayaxu i ngŕma tórü ãmare i naxca۳x iguxüۡ, фӥҡիӡËȍɗ̲ tüxüۡ nanaՓe۳x i ngŕma nüxüۡ idaugüxüۡ, rü bai chi i tamaxã nüxüۡ yaxuxüۡ i ngŕma ñu۳xma tamaxã naxunagüxüۡ —ñatarügü. 24ॸRü yexguma nabuxgu ga yema buxüۡ rü Chaüۡchóüۡgu nanaxüéga. Rü yexguma yayaxchigügu, rü Tupana rü poraãcü nüxüۡ narüngüۡxeۡe.ۡ 25ॸѠӥՓӥիɗ ga ngunexüۡgu ga Chaüۡchóüۡ ga yexguma Dáüۡtanüxüۡarü churaragüarü ЙľǣӥËȍɗËՓ͑իӡիǣӕǣɥ͑ľǣӥǣ Chóra rü Estaúarü ngãxüۡՓ, rü Tupanaãxŕ i Üünexüۡ inanaxügü nax Chaüۡchóüۡmaxã inacuáxüۡ. Chaüۡchóüۡarü ãxma۳xchiga

14

1ॸѠӥՓӥիɗǣ͑ǣӕ͑ľիüۡgu

ga Chaüۡchóüۡ фӥɥ͑ľǣҽɗ͑իՓ ͑իӡфӥֆŃ̲͑ǣɥիüۡ ͑ĀӕǣՓӥիɗǣ nge ga Piritéutanüxüۡ ɗիɥËӥ. 2ॸRü yexguma nachiüۡca۳x natáegu۳xgux rü nanatümaxã rü naémaxã nüxüۡ nixu rü ñanagürü: —Wüxi i nge i Piritéutanüxüۡ ֆɥ͑ľֆҽɗ͑իՓ͑ǣɥիüۡ chada۳u۳իËӥ̲ի%Ëȍɗ͑ǣɥիËȍüۡ, rü chanaxՓa۳իľɗ͑ǣɥ͑ҡӥ̲ի%penamexŕxŕ ͑ի͑ǣɥ̲ի%Ëȍի%̲իüۡca۳x —ñanagürü. 3ॸNatürü tüma ga nanatü rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇԆƄæƄґॷ14 naé rü ñatagürügü: —¿Tü۳xcüüۡ i cuxma۳x ͑ǣɥի͑ľËӕֆĀӕ͑ҡ͑ӥǣӕɗngŕma Piritéutanüxüۡgü i tama Tupanaxüۡ cua۳xgüxüۡ? ¿E۳ۡxna itaxuma i nge i nua ҡҡ͑ӥՓфӥ͑ҡ͑ӥՓɗǣӕիüۡma i ñaa Iraéanecüã۳իǣӥ͑ի͑ǣɥ̲ի% cuxãmaxüۡca۳x? —ñatagürügü. Natürü ga nüma ga Chaüۡchóüۡ rü tüxüۡ nangãxüۡga rü ñanagürü: —Natürü ngŕ̲ЙËӥֆɗիɥ ‫ڟ‬ i choxü‫ ۡڟ‬ngúchaüۡcü rü changɥxՓa۳ xecü nax cho۳xma۳իֆɗիɥիüۡca۳x —ñanagürü. 4ॸRü tüma ga nanatü rü naé rü tama nüxüۡ tacua۳xgü nax Cori ya Tupana rü ՓΎľҡ̲ֆľ̲Ëӥ͑իӕľǣӕ%իüۡ, yerü naxca۳x nadau ga ñuxãcü Piritéutanüxüۡgüna guxchaxüۡ nax naxãxüۡ. Ѡӥֆľիǣӕ̲͑ɗիɥǣ Iraéanecüã۳xgü ga Piritéutanüxüۡgüme۳xeۡՓ͑ֆľի̲ǣӥիüۡ. 5ॸRü yemaacü ga Chaüۡchóüۡ rü nanatü rü ͑Ńфӥɥ͑ľǣҽɗ͑իՓҡիɥ. Rü yexguma Chaüۡchóüۡ ǣӕ̲ɥ͑ľфӥ ә¡͑ľËӥՓ͑͑ǣӕիǣӕǣǣӕ̲ ɥ͑ľЙľ̲Փ, фӥՓӥիɗǣɗǣֆľիՓË yaxüۡ rü yéma nüxna nayuxu. 6ॸRü yexgumatama ga Cori ya Tupanaãxŕ rü Chaüۡchóüۡxüۡ naporaxeۡxeۡ. Ѡӥ͖Ύ̲Փӥիɗ ga chíbuxacüxüۡ yamáxüۡrüxüۡ rü ngexneãcüma yema aixüۡ nima۳x. Natürü ga yema nüxüۡ ngupetüxüۡ rü tama nanatümaxã rü naémaxã nüxüۡ nixu. 7ॸRü ñu۳xmachi ga Chaüۡchóüۡ rü yema pacü ga nüxü‫ ۡڟ‬ngúchaüۡcüxüۡҡՓ͑իӡфӥ ͑ǣɥ̲ի%͑ֆфӥĀľի. 8ॸRü marü ñuxre ga ngunexüۡ ngupetü۳իǣӕՓľ͑, rü yexguma ga Chaüۡchóüۡ фӥՓľ͑͑ҡľǣӕ ͑ի͑ǣɥ̲ի%ֆ͑ǣɥիüۡca۳x ga yema pacü, rü ínidau ga yema ai íyamáxüۡՓ. Rü yexma nüxüۡ nayangau ga yema aixüۡne ga berure nagu üxchiaüۡxüۡ. 9ॸRü

184 nanayauxcuchixü ga guma berure, rü ͑ֆՓľËȍɗǣӥ. Rü yexguma tüxüۡ iyangauxgu ga nanatü rü naé rü ҡӥ̲̲ի%͑͑ǣӕфӥҡ͑Փľǣӥ. Natürü tama tümamaxã nüxüۡ nixu ga yema ai ga yamáxüۡxüۡ͑ľՓ͑ի͑ֆӕի%իüۡ. 10ॸRü tüma ga nanatü ga Chaüۡchóüۡ фӥ͑ǣɥիüۡ ɞҡֆĀӕǣֆľ̲ЙËӥ͑ի͑ǣɥ̲ի% tayamexŕŕgüxüۡca۳իǣ͑ǣɥфӥ͑ǣɥËȍɗǣ. Rü nüma ga Chaüۡchóüۡ rü nügü naxüchiü naxca۳x ga ñuxre ga ngextü۳xücü ga Piritéutanüxüۡgü yerü ՓΎľҡ̲ֆľ̲͑ɗիɥǣ͑Ëӥ̲ǣӥ. 11ॸNatürü nüma ga Piritéutanüxüۡgü rü Chaüۡchóüۡxüۡ namuüۡe rü yemaca۳x yéma nanagagü ga 30 ga namücügü. 12ॸRü yexguma ga nüma ga Chaüۡchóüۡ rü yema 30 ga ngextü۳xücügüxüۡ ñanagürü: —Wüxi i dexa i ŕxüۡguxüۡ tá pexna chaxã nax pema chomaxã nüxüۡ pixuxüۡca۳x nax ta۳իËӥËȍɗǣֆɗիɥիüۡ. Rü 7 i ngunexüۡ tá natai i ñaa peta. Rü ngŕxguma ñaa 7 i ngunexüۡgu chomaxã nüxüۡ pixuxgu i ta۳իËӥËȍɗǣֆɗիɥիüۡ i ngŕma ore i ŕxüۡgüxüۡ, фӥՓӥիɗËȍɗǣӥɗЙľ̲фӥҡ Йľի͑Ëȍ͑ի%ɗՓӥիɗɗ͑իËȍɗфӕɗ̲ľիüۡ i línuchinaxca۳x, фӥ͑ŃҡӥՓӥիɗɗЙľфӥ petachiru i mexüۡ. 13ॸNatürü ngŕxguma tama mea chomaxã nüxüۡ pixuxgu nax ta۳իËӥËȍɗǣֆɗիɥիüۡ i ngŕma dexa i ŕxüۡguxüۡ фӥՓӥիɞľËȍɗǣӥɗЙľ̲фӥ ËȍΎի͑ҡЙľ͑ի%ɗՓӥիɗɗ͑իËȍɗфӕɗ mexüۡ i línuchinaxca۳x, фӥ͑ŃҡӥՓӥիɗɗ petachiru i mexüۡ —ñanagürü. Rü nümagü rü Chaüۡchóüۡxüۡ nangãxüۡgagü rü ñanagürügü: —¡ƚcü tomaxã nüxüۡ ixu i ngŕma dexa i ŕxüۡguxüۡ! Rü toma rü tá ̲ľɗҡфӥիɥ͑ӥľ—ñanagürügü. 14ॸRü Chaüۡchóüۡ rü nüxüۡ nixu ga yema dexa ga ŕxüۡguxüۡ rü ñanagürü: —Rü guxema

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇԆƄæƄґॷ14ٍॷ15

185 Ëȍɗ¡ӥľՓɞ͑իӡիӡǣΥ͑, rü yíxema ЙΎфիľՓɞ͑իӡիӡɗ̲ɗիËӕфիüۡ —ñanagürü. Rü tomaepü۳x ga ngunexüۡǣӕՓľ͑фӥ͑ӥ̲ǣӥфӥҡ̲ nüxüۡ nacua۳xgü ga ta۳xacüchiga nax ֆɗիɥիüۡ ga yema dexa ga ŕxüۡguxüۡ. 15ॸRü yemaacü ga norü ãgümücü ga ngunexüۡgu rü Chaüۡchóüۡma۳xüۡ ñanagürügü: —¡Pora naxü nax yimá cute toxü‫ ۡڟ‬natauxchaxeۡexۡ üۡca۳x i ngŕma dexa i ŕxüۡguxüۡ i tomaxã nüxüۡ yaxuxüۡ! Rü ngŕիǣӕ̲ҡիӡҡ̲ҡΎ̲ի%͑ӥիüۡ quixuxgu i ta۳իËӥËȍɗǣ͑իֆɗիɥիüۡ, rü tá cuxüۡ tigu rü itanagu i cunatü rü guxüۡma i cutanüxüۡgü. Pema rü perü ЙľҡՓҡΎի͑Йľիӕ͑իҡΎի͑ penapuxüۡxüۡca۳x i torü ngŕmaxüۡgü —ñanagürügü. 16ॸѠӥֆľ̲Ëӥǣ͑ǣɥ̲ rü ChaüۡchóüۡxüۡҡՓɗիӡфӥӕի%Ëӥ̲ ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ͑ӥիüۡ: —Cuma rü tama cuchoxՓa۳xe rü chauxchi cuxai. Rü chautanüxüۡ͑Ëӕ͑ի%ɗՓӥիɗɗĀľիɗ ŕxüۡguxüۡ, natürü tama chomaxã nüxüۡ нӕɗիӕ͑ի͖ӕիӡ͖իüۡ i ngŕma orearü ngãxüۡga —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. Rü nüma ga Chaüۡchóüۡ фӥ͑ǣɥիüۡ nangãxüۡga rü ñanagürü: —Woo chaunatümaxã rü chauémaxã rü tama nüxüۡ chixu, rü ֆľիľфɗËӕ̲ի%фӥҡիӡҡ̲͑ӥիüۡ chixu —ñanagürü. 17ॸͮҡӥфӥǣ͑ǣɥ̲ rü yema 7 ga ngunexüۡ ga nagu napetaexüۡ rü naxüۡҡՓɗիӕիľËȍ, rü nüxüۡ ica۳ax۳ üۡ. Rü yexguma norü 7 ga ngunexüۡՓ͑͑ǣӕիǣӕ, фӥĀӥիՓ ͑ǣɥ̲ի%͑ӥիüۡ nixu ga yema dexa ga ŕxüۡguxüۡarü ngãxüۡga. Rü yexguma ga ͑ǣɥ̲фӥ͑ǣɥҡ͑ӥիüۡmaxã nüxüۡ iyarüxu. 18ॸRü yema norü 7 ga ngunexüۡgu ga tauta yanaxücu۳xgu ga üa۳xcü, rü nüma ga Piritéutanüxüۡgü rü Chaüۡchóüۡmaxã

nüxüۡ nayarüxugü, rü ñanagürügü: —Curü ore i ŕxüۡguxüۡ rü ñaxüۡËȍɗǣ͑ɗիɥ, “Rü ngŕma maixcuraxüۡ rü berurechiga ͑ɗիɥ. Rü ngŕma poraxüۡ фӥɗËȍɗǣ͑ɗիɥٚ —ñanagürügü. Rü nüma ga Chaüۡchóüۡ rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Cho۳xma۳x pemaxã nüxüۡ iyaxu, rü ngeۡmaca۳ի͑ɗիɥɗ nüxüۡ pecuáxüۡ i norü ngãxüۡga —ñanagürü. 19ॸRü yexgumatama ga Cori ya Tupanaãxŕ ya Üünexüۡ rü Chaüۡchóüۡmaxã inacua۳x. Rü nüma ga Chaüۡchóüۡ фӥɥ͑ľǣkËфóüۡՓ͑իӡфӥ 30 ga yatü yexma nayadai. Rü yema napuxüۡxüۡ ga naxchirumaxã nüxüۡ‫ڟ‬ nanaxütanü ga yema yatügü ga dexa ga ŕxüۡguxüۡarü ngãxüۡgaxüۡ cua۳xgüxüۡ. Rü ֆľ̲Փľ͑ǣæȍüۡchóüۡ rü nuãcüma nanatüchiüۡca۳x natáegu. 20ॸRü yema naxma۳իǣ͑ǣɥ̲ի%ɗֆ͑ǣɥËӥфӥ͑ǣɥ͑ҡӥ фӥՓӥիɗǣæȍüۡchóü̲ۡӥËӥ͑͑ǣɥիüۡ namu. Chaüۡchóüۡ rü búruchicüramaxã Piritéutanüxüۡgüxüۡ nadai

15

1ॸRü ñuxre ga tauemacü ͑Փľ͑ǣֆľ̲ǣӕիËȍիüۡ, rü Chaüۡchóüۡ фӥՓľ͑իфӥnaxma۳xca۳x ͑ҡľǣӕǣֆľիǣӕ̲ҡфɞǣӕфӥ¡ӕիǣӕՓ nanguxgu. ѠӥՓӥիɗǣËȍɞ¡ӕիËӥ͑ǣɥիüۡ‫ڟ‬ tüxüۡ yéma naga. Rü yexguma yéma nanguxgu rü na۳xtüxüۡ ñanagürü: —ͮǣɥфӥӕËЙӕǣӕËȍիӥËӕ͑ի͑ǣɥիüۡ íchayadauxüۡca۳x i cho۳xma۳x —ñanagürü.

Natürü ga guxema na۳xtü rü tama tayaxücuxŕxŕ. 2ॸRü ñatarügü nüxüۡ: —æȍΎ̲͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥǣӕфӥ̲фӥ tama cungɥ ۳xՓa۳xe rü ngeۡmaca۳իՓӥիɗɗ Ëӕ̲ӥËӥ͑͑ǣɥիüۡ chamu. Natürü ɗ͑ǣľի̲ɗ͑ǣɥeya۳x i rübumaecü i cuxma۳xüۡ rümemaecü. ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣɥ̲ի%

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇԆƄæƄґॷ15 naxãxma۳x! —ñatagürü. 3ॸNatürü ga nüma ga Chaüۡchóüۡ rü nanu. Rü na۳xtüxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü tüxüۡ: —Ñu۳ի̲фӥҡիӡҡ̲Ëȍӕǣǣӕ͑ɗիɥɗ ngŕma chixexüۡ i cutanüxüۡ i Piritéutanüxüۡgümaxã chaxüxüۡ —ñanagürü. 4-5ॸѠӥֆľ̲͖իǣӕՓľ͑фӥ ñu۳իӡËȍɗ300ǣ͑ǣΎՓǣӥɞ͑ֆӕիüۡ rü taxrechigü nügürexüۡՓnayana۳i ۳xgü. Rü yemagürexüۡՓ͑ֆ͑ǣËӕËȍɗǣӥǣӥիӥ ga iyauxrane. Rü ñu۳իӡËȍɗ Piritéutanüxüۡgüarü tríguchitaxüۡՓ nayange۳իǣӥǣֆľ̲͑ǣΎՓǣӥ. Rü yemaacü nixae ga yema trígu ga marü yexma nutaque۳xexüۡ фӥֆľ̲ҡիӡҡ ibuxgüxüۡ. Rü ñu۳xmata norü úbanecügü rü oríbunecügü rü ta nixae. 6ॸRü nüma ga Piritéutanüxüۡgü rü naxca۳x ínicaetanü ͑իҡľիŃҡɗիɥիüۡ ga guxema yexüۡ Փǣӥիľ. ѠӥĀӥիՓ͑ӥիüۡ nacua۳xgü ga Chaüۡchóüۡ ͑իֆɗիɥիüۡ ga norü numaxã yexüۡ Փǣӥիüۡ na۳xtügagu, yerü ga naxma۳x ga Chaüۡchóüۡ фӥՓӥիɗǣ̲͑ӥËӥ͑͑ǣɥիüۡ tamu. Rü yemaca۳x ga nüma ga Piritéutanüxüۡgü rü tüxüۡ ínagu ga guxema na۳իҡӥ͑ǣɥ̲ի%ǣֆľ̲ Chaüۡchóüۡ naxma۳x. 7ॸRü yexguma ga nüma ga Chaüۡchóüۡ rü Piritéutanüxüۡgüxüۡ ñanagürü: —Ñu۳xma nax ngexüۡ ЙľՓǣӥիüۡ ͑ǣɥ̲ի%ɗ cho۳xma۳իфӥҡիӡҡ̲Йľ̲ի% icharüngüxmü. Rü yexeraãcü tá pemaxã chanu rü pexüۡ chadai naxca۳x i ngŕma cho۳xma۳xmaxã pexüxüۡ —ñanagürü. 8ॸRü yexgumatama norü numaxã nanadai, rü muxüۡma ga yema Piritéutanüxüۡgü rü nayue. Ѡӥֆľ̲Փľ͑ǣæȍüۡchóüۡ rü ͑ɗիӡ, rü ma۳իЙӦ͑ľǣƄҡáüۡarü ãxmaxüۡՓ nayamaxüۡ. 9ॸRü nüma ga Piritéutanüxüۡgü rü nanamu ga ñuxre ga

186 norü churaragü nax Chaüۡchóüۡxüۡ yanayauxgüxüۡca۳x. Rü Yudáarü naanegu nayapegü rü yexma nügü ninu ñu۳xmata ma۳իЙӦ͑ľ͑ľǣ̞ŃɗՓ͑͑ǣӕǣӥ. 10ॸRü yema Yudátanüxüۡ rü nüxna nacagüe rü ñanagürügü: —¿Ta۳իËӥՓ͑ӕЙľիɥ? —ñanagürügü. Rü nüma ga Piritéutanüxüۡgü rü nanangãxüۡgagü rü ñanagürügü: —ChaüۡchóüۡՓľtangŕgü nax tayayaxuxüۡca۳x nax naxütanüãxüۡca۳x ga yema tomaxã naxüxüۡ —ñanagürügü. 11ॸRü yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥľǣӕфӥ3,000 ga yatügü ga Yudátanüxüۡ rü Chaüۡchóüۡca۳x nayadaugü nagu ga yema ãxmaxüۡ ga guma ma۳իЙӦ͑ľǣƄҡáüۡՓֆľի̲իüۡ. Rü Chaüۡchóüۡxüۡ ñanagürügü: —¿Tama eۡx۳ na nüxüۡ cucua۳x i ngŕma Piritéutanüxüۡgü rü toxüۡ nax naporamaegüxüۡ? ¿Rü tü۳xcüüۡ guxchaxüۡՓҡΎիüۡ cungexmagüxŕxŕ? —ñanagürügü. Rü Chaüۡchóüۡ nanangãxüۡga rü ñanagürü: —Choma rü chaxütanü naxca۳x ga yema chomaxã naxügüxüۡ —ñanagürü. 12-13ॸRü nümagü ga Yudátanüxüۡgü rü nanangãxüۡgagü rü Chaüۡchóüۡxüۡ ñanagürügü: —Toma nua ҡիɥ͑իËӕիüۡ tarüyauxgüxüۡca۳x, rü Piritéutanüxüۡgüna cuxüۡ tamugüxüۡca۳x —ñanagürügü. Rü nüma ga Chaüۡchóüۡ rü nanangãxüۡga rü ñanagürü: —Marü name. ¡Natürü chomaxã ipexüga nax ҡիӡҡ̲ËȍΎիüۡ pimáxüۡ! —ñanagürü. Rü taxre ga napana۳xãmaxã nayana۳i ۳xgü rü yemaacü nayagagü. 14ॸRü yexguma ̞ŃɗՓ͑͑ǣӕǣӥǣӕǣֆľ̲æȍüۡchóüۡxüۡ iyauxgüxüۡ, rü nüma ga Piritéutanüxüۡgü rü taãxŕmaxã aita naxüe. Natürü Cori ya Tupanaãxŕ rü Chaüۡchóüۡmaxã inacua۳x, rü yema napana۳xã ga namaxã yana۳i ۳xgüaxüۡ rü ñoma tünütarüxüۡ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇԆƄæƄґॷ15ٍॷ16

187 ɗ͑Ëӡǣӥфӥ͑Йü۳xme۳xeۡՓɞ͑ֆɗ. 15ॸRü yexguma ga Chaüۡchóüۡ rü nanayaxu ga Փӥիɗǣ¡әфӕËȍɗËӥфǣֆľի̲ӥիüۡ ga tauta mea ipaxüۡ. Rü yemamaxã tüxüۡ nadai ga 1,000 ga Piritéutanüxüۡgü. …… Chaüۡchóüۡ rü Daríra 4ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣæȍüۡchóüۡ rü Փӥիɗǣ͑ǣľǣġфɞфǣӕ ãégacüxüۡ nangeۡx۳ eۡ. Ѡӥ͑ǣɥ̲фӥ Choréxarü tuãchigu ixãchiüۡ. 5ॸRü nümagü ga yema Piritéutanüxüۡgüarü ãeۡx۳ gacügü rü DaríraxüۡҡՓ͑իɥфӥ ͖͑ǣӥфӥǣӥ͑ǣɥիüۡ: —¡Chaüۡchóüۡxüۡ ͑ՓΎ̲ӥxŕxŕ, rü nüxna naca nax ngextá ͑ľ͑իӡիüۡ i ngŕma norü pora, nax ngŕmaãcü nüxüۡ tarüporamaegüxüۡca۳x, rü tayayauxgüxüۡca۳x, rü tayana۳i ۳xgüxüۡca۳x! ѠӥՓӥիɗËȍɗǣӥɗҡΎ̲ фӥҡËӕի͑͑ǣɥիüۡ taxã i 1100 tachinü i diŕru ega cunaxü۳xgux i ngŕma —͖͑ǣӥфӥǣӥ͑ǣɥիüۡ. 6ॸRü yexguma ga ͑ǣɥ̲фӥæȍüۡchóüۡxüۡ ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —¡Chomaxã nüxüۡ ixu nax ngextá ne ͑իӡիüۡ i ngŕma curü pora! ¿Rü ñuxãcü cuxüۡ ina۳i ۳իǣӕ͑ɗիɥɗҡիӕËӥËӕǣӥ íquiՓeۡx۳ üۡ? —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 7ॸRü Chaüۡchóüۡ ͑ǣɥիüۡ nangãxüۡga rü ñanagürü: —Ngŕxguma chi 7ɗՓӥфҡü۳xü i naxcha۳xmüüۡnaxca۳x i tauta mea ipagüxüۡmaxã choxüۡ yana۳i ۳xgügu, rü tá íchanaturaãchi rü ngexüۡrüüxüۡ i duüۡxüۡrüü̲ۡфľҡËȍɗիɥ. 8ॸRü nümagü ga Piritéutanüxüۡgüarü ãeۡx۳ gacügü rü DaríraxüۡҡՓ͑͑͑ǣ7ǣՓӥфҡü۳xü ga naxcha۳xmüüۡnaxca۳x ga tauta ipagüxüۡ, rü yemamaxã Chaüۡchóüۡxüۡ íyana۳i ۳x ga Daríra ga yexguma ínapeyane. 9ॸRü naxüۡpa ga nax yanáiãxüۡ фӥՓӥիɗǣ

16

ucapugu iyacu۳xgü ga ñuxre ga Piritéutanüxüۡgü. Rü ñu۳xmachi aita ixü фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —¡Pa Chaüۡchóüۡx, Piritéutanüxüۡgü rü cuxca۳x ínayaxüãchi! —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. Rü yexguma ga Chaüۡchóüۡ фӥ͑͑Ëӡǣӥǣֆľ̲Փӥфҡü۳xü ga naxcha۳xmüüۡnaxca۳x, ͖Ύ̲Փӥիɗɗ napana۳xã i marü ixaxüۡrüxüۡ. Rü yemaacü ga Piritéutanüxüۡgü rü tama nüxüۡ nacua۳xgü ga ngextá nax ne ͑իӡիüۡ ga norü pora. 10ॸRü ga Daríra rü Chaüۡchóüۡxüۡ ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Choxüۡ ËӕՓΎ̲ӥxŕxŕ rü chomaxã quidora. ¡Natürü i ñu۳xma rü aixcüma chomaxã nüxüۡ ixu rü ñuxãcü cuxüۡ ina۳i ۳իǣӕ͑ɗիɥɗ taxuacü cugü íquiՓeۡx۳ üۡ! —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 11ॸRü Chaüۡchóüۡ ͑ǣɥիüۡ nangãxüۡga rü ñanagürü: —Ngŕxguma chi ngexՓaca۳xüۡxüۡchixüۡ i napana۳xãmaxã choxüۡ pina۳i ۳xgügu, rü tá íchanaturaãchi rü ngexüۡrüüxüۡ i duüۡxüۡrüü̲ۡфľҡËȍɗիɥ —ñanagürü. 12ॸRü yexguma ga Daríra rü ՓӥիɗǣngexՓaca۳xüۡxüۡ ga napana۳xã iyaxu, rü yemamaxã Chaüۡchóüۡxüۡ iyana۳i ۳x ga yexguma ínapeyane. Rü noxrirüüۡҡ̲фӥՓӥիɗǣӕËЙӕǣӕ͖ӕիфľ ga Piritéutanüxüۡgüxüۡ iyacu۳xgü. Rü ñu۳իӡËȍɗǣ͑ǣɥ̲фӥɗҡɗիӥфӥ ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Pa Chaüۡchóüۡx, Piritéutanüxüۡgü rü cuxca۳x ínayaxüãchi —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. Rü yexguma ga Chaüۡchóüۡ фӥ͑ǣӕ͑Ëӡǣӥǣֆľ̲napana۳xã ñoma tünüta ga i ۳xnütaxüۡgu ɗËӡǣӥիüۡrüxüۡ. 13ॸRü yexguma ga Daríra rü Chaüۡchóüۡxüۡ ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Ñu۳ի̲фӥҡՓľ͑ËȍΎիüۡ ËӕՓΎ̲ӥxŕxŕ фӥՓľ͑ËȍΎ̲ի%нӕɗĀΎф. ¡Rü chomaxã nüxüۡ ixu rü ta۳xacü ixü۳xüۡ nax cuxüۡ ináixüۡca۳x! —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. Rü nüma ga Chaüۡchóüۡ фӥ͑ǣɥիüۡ nangãxüۡga, rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇԆƄæƄґॷ16 ñanagürü: —Ngŕma tá cuxüxüۡ ͑ɗիɥɗ7 cütagu choxüۡ ícumuxüۡyaexüۡ rü ngŕma 7 cüta i chauyae tá ngŕma naxchiruarü muruüۡՓ̲ľ̲ҡ̲Ëӕ͑Փ%իËӕ. Rü ngŕxguma i choma rü tá íchanaturaãchi rü ngexüۡrüüxüۡ i duüۡxüۡrüü̲ۡфľҡËȍɗիɥ —ñanagürü. Rü yexguma ga Daríra rü Chaüۡchóüۡxüۡ ipexeۡxeۡ. Rü 7 cütagu ínamuxüۡ ǣ͑ֆľ͑Փǣֆľ̲ naxchiruarü muruxüۡ. 14ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ rü meama inapu ga yema naxchiruarü muruxüۡ. Rü ñu۳xmachi aita ixü rü ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Pa Chaüۡchóüۡx, Piritéutanüxüۡgü rü cuxca۳x ínayaxüãchi —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. Rü yexguma nayuxnagü ga Chaüۡchóüۡ rü nanapu ga yema naxchiruarü muruxüۡ ǣ͑ֆľ͑Փ nadachapa۳xaxüۡ. 15ॸRü yexguma ga ͑ǣɥ̲ǣġфɞффӥæȍüۡchóüۡxüۡ ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —¡Idorata۳ax۳ üchixüۡ! ¿Rü ñuxãcü chomaxã nüxüۡ quixu nax cuchoxՓa۳xexüۡ? Rü marü tomaepü۳xcüna ͑ɗիɥɗËȍΎիüۡ ËӕՓΎ̲ӥxŕŕxüۡ rü ñomarüta tama chomaxã nüxüۡ quixu nax ngextá ͑ľ͑իӡիüۡ i ngŕma curü pora. 16ॸRü ͑ǣɥ̲ǣġфɞффӥՓӥիɗËȍɗǣӥǣΎф nüxüۡ ica۳ax۳ üۡecha rü yemaca۳x ga nüma ga Chaüۡchóüۡ rü nachixeãxŕ фӥĀӥիՓ yu۳իǣӕ͑ӥǣӥ̲ի%͑фӥիɥ͑ӥ. 17ॸѠӥĀӥիՓ Daríramaxã nüxüۡ nixu rü ñanagürü: —æȍΎфӥ¡ӕËӥфӥՓҡիәľ̲ËȍΎիüۡ tiyoeru, yerü naxüۡpa ga nax chabuxüۡ rü Tupanaca۳իҡ̲ՓΎľɞËȍիӥիӥËȍɗ. Natürü ngŕxguma chi choxüۡ yayoerugügu rü ngŕxguma i choma rü tá íchanaturaãchi rü ngexüۡrüüxüۡ i duüۡxüۡrüü̲ۡфľҡËȍɗիɥ—ñanagürü. 18ॸRü yexguma ga Daríra rü nüxüۡ nax nacuáxüۡ rü aixcümaxüۡ ͑ǣɥ̲ի%͑ի yaxuxüۡ ga Chaüۡchóüۡ rü

188 Piritéutanüxüۡgüarü ãeۡx۳ gacüca۳x íyacaxŕxŕ, фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —¡Ñu۳ի̲Փիɗ ͑ӕЙľիɥ! Erü Chaüۡchóüۡ rü marü chomaxã nüxüۡ nixu i ta۳իËӥՓ͑ի͑ľ ͑իӡիüۡ i norü pora —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. Rü yexguma ga Piritéutanüxüۡgüarü ãeۡի۳ ǣËӥǣӥфӥֆŃ̲͑իɥ͑ǣɥ̲ի%ǣ yema diŕфӕǣ͑ǣɥի͑͑ǣɥիüۡ naxuaxüۡgücü. 19ॸRü yexguma ga Daríra rü Chaüۡchóüۡxüۡ ͑ǣɥǣӥЙľфľ̲Փ inapexŕxŕ. ѠӥՓӥիɗǣֆҡӥca۳x ica nax yayoõxüۡca۳x ga yema 7 cüta ga nayae. Rü ñu۳ի̲Ëȍɗǣ͑ǣɥ̲фӥɗ͑իӥǣӥǣ nax nacua۳i ۳xãxüۡ. 20ॸRü aita ixü rü ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Pa Chaüۡchóüۡx, Piritéutanüxüۡgü rü cuxca۳x ínayaxüãchi —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. Rü nüma ga Chaüۡchóüۡ rü naba۳i ۳ի%Ëȍɗфӥ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥǣֆľ̲ togü ga ngunexüۡgurüxüۡ nügü nax ínapoxüۡxüۡ, natürü tama nüxüۡ nacua۳x ga Cori ya Tupana rü marü nüxna nax ֆիӡǣËȍɗիüۡ. 21ॸRü yexguma ga nümagü ga Piritéutanüxüۡgü rü nayayauxgü rü nanacaxüۡxetügü. Ѡӥɥ͑ľǣǾËȍՓ nanagagü ga ngextá cadéna ga ¡фΔӡchenaxca۳xmaxã ínangaxüۡgüãxüۡՓ. Rü poxcupataüۡarü caerúxüۡфӥĀɗիľǣӕՓ nanapuracüxŕŕgü. 22ॸNatürü ga yema nayae ga Chaüۡchóüۡ фӥЙի̲Փľ͑ naya. Chaüۡchóüۡarü yuxchiga 23ॸRü nümagü ga Piritéutanüxüۡ güarü ãeۡx۳ gacügü rü nataãxŕgü rü nanaxüchiügü ga Chaüۡchóüۡxüۡ nax yayauxgüxüۡ. Rü norü tupana ga Dagóüۡca۳x naxüۡna nadai rü ñu۳իӡËȍɗ naxca۳x ínanagu. Ѡӥ͖%Ëӥ͑Փɗֆľǣӥ: —Tórü tupana rü taxme۳xgu nananguxŕxŕ i tórü uanü i Chaüۡchóüۡ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇԆƄæƄґॷ16

189 —ñanagürügü. 24ॸRü yexguma yema togü ga Piritéutanüxüۡgü nüxüۡ daugügu, фӥ͑ӥ̲ǣӥфӥҡ͑Փɗֆľǣӥфӥ͑Ύфӥ tupanaxüۡ nicua۳xüxüۡgü rü ñanagürügü: —Tórü tupana rü taxme۳xgu nananguxŕxŕ i tórü uanü i Chaüۡchóüۡ ga tórü naanegü chixexŕŕxüۡ rü tamücügü tüxüۡ daixüۡ —ñanagürügü. 25ॸRü poraãcüxüchi nataãxŕgü, rü yemaca۳x Chaüۡchóüۡca۳x ínacagü nax nape۳իľՓ͑ǣǣӥիüۡca۳x rü nagu nax yadauxcüraxüۡgüxüۡca۳x. Rü poxcupataüۡՓæȍüۡchóüۡxüۡ ɞ͑ǣիӥËȍɗǣӥфӥ͑ΎфӥҡӕЙ͑ЙҡՓ nanagagü. Rü taxre ga caxtaarü ngãxüۡmachate۳xegu nanachixŕxŕgü. Rü ֆŃ̲ɥ͑ӥca۳xüۡ ͑ֆիɥxŕŕgü rü nagu nidauxcüraxüۡgü. 26ॸRü yexguma ga nüma ga Chaüۡchóüۡ rü yema buxüۡ ga yapuchigüxüۡxüۡ ñanagürü: —¡Yima taxre ya caxtagü ya daa ngutaque۳xepataüۡarü ngãxüۡՓ ngŕxmagünegu choxüۡ ɗ͑ǣɥxŕxŕ nax ֆɗ̲ǣӕËȍ͑ǣӡիüۡxüۡca۳x! —ñanagürü. 27ॸRü guxüۡ ma ga Piritéutanüxüۡ güarü ãeۡի۳ ǣËӥǣӥфӥ͑Փ͑ֆľի̲ǣӥǣ guma ngutaque۳xepataxüۡ ga yatüxüۡgümaxã rü ngexüۡgümaxã ããcune. ѠӥĀӕի͑Փ͑ֆľի̲ǣӥǣ 3,000 ga duüۡxüۡgü ga yéma nüxüۡ rüdaunüxüۡ ga yema Chaüۡchóüۡgu idauxcüraxüۡgüxüۡ ga ñaxtüchiüۡՓ. 28ॸRü

yexguma ga nüma ga Chaüۡchóüۡ rü Cori ya Tupanana naca rü ñanagürü: —¡Cuxüۡ chaca۳ax ۳ üۡ, Pa Corix, rü ñu۳xmarica choxna nacua۳xãchi rü pora choxna naxã nax chaugü chaxütanüxüۡca۳x naxca۳x ga guma taxre ga chauxetü ga Piritéugü choxüۡ‫ڟ‬ caxüۡne! —ñanagürü. 29ॸRü ñu۳իӡËȍɗ naxme۳xmaxã naxca۳x nangógü ga guma taxre ga caxta ga ngãxüۡՓӥǣӥ͑ľǣ guma ngutaque۳xepataxüۡ nagu ütaxüۡne, фӥǣӕ̲ǣӕ͑ɗ͑ǣɥǣӥǣnaxme۳xgü. 30ॸRü aita naxü rü ñanagürü: —¡Chomaxã Փӥիɗǣӕ͑ֆӕľɗЬɗфɗҡŃӕҡ͑ӥիüۡgü! —ñanagürü. Rü yexguma rü guxüۡma ga norü poramaxã nüxüۡ nacu۳xneta ga guma taxre ga caxta. Rü guma ngutaque۳xepataxüۡ rü naétügu nangu ga yema Piritéutanüxüۡgüarü ãeۡx۳ gacügü, rü guxüۡma ga duüۡxüۡgü ga yéma yexmagüxüۡ. Rü yema namaxüۡgu nadaixüۡarü yexera narümumae ga yema Piritéutanüxüۡgü ga Chaüۡchóüۡ daixüۡ ga yexguma nayu۳xgu. 31ॸRü ֆľ̲Փľ͑фӥɞ͑͑ǣӕǣӥǣ͑ľ͑ľľǣӥфӥ natanüxüۡgü ga Chaüۡchóüۡ. Rü nanayauxgü ga naxüۡne. Rü nanatü ga Manóa ítáxüۡgu nayata۳xgü ga Chóra rü Estaúarü ngãxüۡՓ. Rü 20 ga taunecü ͑ɗիɥǣæȍüۡchóüۡ ga Iraéanecüã۳xgümaxã inacuáxüۡ. ……

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

RUT (Rux) ͮΎľ̲ɞфӥ͑ǣɥիɗËֆŃ̲ita۳x, yerü marü ͑ҡիӕ̲ǣǣӕ̲͑ǣɥ͑ľǣӥфӥ͑ǣɥҡľ.

Ƅфɗ̲ľфŃфӥͅΎ͑ľՓ͑իӡ͑ǣɥ̲ի%ǣ naxma۳x ga Noemí rü nanegü

1

BeréüۡՓɗիɥǣͮΎľ̲ɞфӥѠӕի

1-2ॸRü

yexguma Iraéanecüã۳xgümaxã inacua۳xgügu ga yema ãeۡx۳ gacügü ga guxchaxüۡgüarü mexŕŕruüۡgü ga Tupana nüxüۡ unetaxüۡ, rü ínangu ga taxüۡ ga taiya ga guxü̲ۡǣֆľ̲͑͑ľՓ. Rü yexgumaüۡËӥիӥфӥ֤ӕĀ͑ľՓ͑ֆľի̲ǣ ՓӥիɗǣֆҡӥǣƄфɗ̲ľфŃǣӕ%ŃǣËӥǣ Beréüۡфӥɥ͑ľǣӕ%Ëȍɗüۡcü. Rü nüma ga Erimeré rü naxma۳x ga Noemímaxã rü nanegü ga Maróüۡ rü Querióüۡmaxã BeréüۡՓɗ͑իɥ%Ëȍɗ͑իͅΎ͑ľՓ ͑իɥիücۡ a۳x. Rü nümagü rü Efrátacüã۳x ͑ɗիɥǣӥֆľфӥƄƸфҡ͑ɗիɥǣҡΎǣ͑Ńǣǣ Beréüۡ. ѠӥͅΎ͑ľՓ͑͑ǣӕǣӥфӥֆľի̲ nayaxãchiüۡgü. 3ॸNatürü nüma ga Erimeré ǣͮΎľ̲ɞ͑ǣɥҡľфӥֆľի̲ͅΎ͑ľǣӕ nayayu. Ѡӥ͑ǣɥ̲ǣnama۳x ga Noemí rü ͑ǣɥիɗËҡ̲ֆŃ̲ɗֆիӦ̲͑ի%ǣҡիфľ ǣ͑ǣɥ͑ľ. 4-5ॸRü yixcüamaxüۡrachigü rü nümagü ga yema taxre ga ngextü۳xücü rü Moáanecüã۳x ga ngexüۡgümaxã nixãxma۳x. ѠӥՓӥիɗфӥϜфƸ͑ɗիɥǣ͑ǣɥŃǣ, rü yema ͑ɗфӥѠӕի͑ɗիɥǣ͑ǣɥŃǣ. Natürü yexguma 10 ga taunecü ngupetü۳իǣӕՓľ͑, rü nayue ta ga Maróüۡ rü Querióüۡ. Ѡӥ͑ǣɥ̲ǣ

6ॸѠӥՓӥիɗǣ͑ǣӕ͑ľիüۡgu

ga Noemí ga ֆľիǣӕ̲ͅΎ͑ľՓ͑ֆľի̲ֆ͑ľ, rü nüxüۡ ɗիɥ͑ӥǣǣӕ̲͑ǣɥфӥɥ͑ľǣ BeréüۡՓфӥ̲фӥ͑ի͑ҡիӕիüۡma ga taiya, ֆľфӥҽӕЙ͑фӥ̲͑ի%͑ɗի%ӡ%Ëȍɗ. 7ॸRü yemaca۳ի͑ǣӕɗфӥիɥ͑ӥǣ֤ӕĀфӥ naaneca۳x nax natáeguxüۡ. Ѡӥ͑ǣɥ̲фӥ ͑ǣɥnea۳իǣӥ̲ի%͑ՓɞËȍΎիüۡ ga yema nachica ga nagu naxãchiüۡchiréxüۡ ga ͅΎ͑ľՓ͑ի͑ǣɥËȍɗüۡane ga ֤ӕĀ͑ľՓ͑իӡիüۡca۳x. 8-9ॸNatürü ga ̲͑Փфӥ͑ǣɥnea۳xgüxüۡ ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —¡ƚËӥЙľՓΎľǣӕфӥЙľŃիüۡҡՓЙľիɥ! ¡Rü Cori ya Tupana guxüۡguma mea pexüۡ ngechaxüۡ yema choxüۡ rü chaunegüxüۡ mea pengechaxüۡxüۡrüxüۡ, rü pexüۡ‫ڟ‬ natauxchaxŕŕ%͑իՓľ̲͑ľ pixãtegüxüۡ, rü ngŕmaãcü petaãxŕgüxüۡca۳x! —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. Rü ñu۳ի̲ËȍɗǣͮΎľ̲ɞфӥՓӥիɗǣ Ëȍәիӕ̲ի%͑ǣɥnea۳xgüxüۡ irümoxŕ. ͮҡӥфӥǣ͑ǣɥ̲ǣ͑ǣɥnea۳xgü rü ixauxeama. 10ॸѠӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥǣӥ: —Tama. Rü toma rü tá cuchixüۡ͑ľՓËӕՓľ

190 Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ѠԆҽॷ1ٍॷ2

191 ҡфӥիɥ̲—͑ǣɥǣӥфӥǣӥǣӥ. 11ॸѠӥ͑ǣɥ̲ ǣͮΎľ̲ɞфӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥËȍɗǣӥ%̲: —‫ؽ‬ЬľՓΎľǣӕ, Pa Chauxacügüx! ¿Ta۳իËӥՓËȍɗËȍΎՓľЙľфӥիɥիüۡ? Choma фӥ̲фӥҡǣӕҡ̲Փľ͑Ëȍի%իËӥ͑ի Փľ͑Ëȍӕ͑ľ̲ի%Йɗի%ҡľիüۡca۳x. 12-13ॸ¡ƚcü pechiüۡca۳իЙľՓΎľǣӕ! Choma rü marü chaya rü ngeۡmaca۳իҡիӡҡ̲Փľ͑ chaxãte. ѠӥՓΎΎËȍɗ͖Ύ̲Ëȍɗҡ̲ɗ chütaxüۡǣӕËȍի%ҡľǣӕфӥËȍɗ͑ǣɥիǣӕфӥ choxüۡ‫ ڟ‬nangexmagu ya chaunegü ¿rü pema rü chi ípenangu۳xuxeۡegۡ üxüۡ ñu۳xmachita nayae nax namaxã Йɗ͑ǣɥǣӥիüۡca۳x? Rü ngŕma nax ípenangu۳xuxeۡexۡ üۡgagu rü taguchima pixãtegü. Rü dücax, фӥҡիӕËӥфӥՓ̲ ͑ɗիɥ, Pa Chauxacügüx. Rü Cori ya Tupana rü ngúxüۡ choxüۡ ningexeۡxeۡ, natürü yexera chi changechaüۡ, rü ngúxüۡ chinge ega chi pexüۡ chada۳u۳xgu nax ngúxüۡ pingegüxüۡ i pemax —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 14ॸѠӥ͑ǣɥ̲ǣ͑ǣɥnea۳իǣӥфӥՓľ͑իфӥ

ixauxe. ѠӥĀӥիՓǣϜфƸфӥ͑ǣɥ ۳xeۡxüۡ irümoxŕ ՓӥիɗǣËȍәիӕ̲ի%, rü ͑ǣɥËȍɗüۡca۳x itáegu. Natürü ga Rux rü ngɥ ۳xeۡxüۡtagutama irüxã۳u۳ۡx. 15ॸRü yexguma ga Noemí rü Ruxüۡ ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Dücax i ngŕma nai i chaunea۳x rü ͑ǣɥËȍɗüۡca۳իфӥ͑ǣɥфӥҡӕЙ͑ǣӥca۳x itáegu. ¡ƚËӥ͑ǣɥՓľфӥիӡ! —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 16ॸNatürü ͑ǣɥ̲ǣѠӕիфӥ͑ǣɥիüۡ ingãxüۡga rü ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —¡TaxӢ i choxüۡ cuca۳ax۳ üۡxüۡ ͑իËӕի͑ËȍɗիӡǣËȍɗիüۡca۳x, rü cuxna chatáeguxüۡca۳x! Ƅфӥ͑ǣľիҡɞËӕիӡիüۡՓ ‫ ڟ‬ҡËȍիӡ, rü ngexta ícupexüۡՓ rü ngŕ̲ rü ngŕxma tá chape. æӕфӥɥ͑ľфӥËȍΎфӥ ɥ͑ľҡ͑ɗիɥ, rü yimá curü Tupana, rü ËȍΎфӥҽӕЙ͑ҡ͑ɗիɥ. 17ॸRü ngexta ícuyuxüۡgu rü ngŕxma tá chayu, rü ngŕxma tá chata۳x. Rü Cori ya Tupana

choxüۡ poxcu ega tauta chayuyane cuxna ËȍɗիӡǣËȍɗǣӕ, ľфӥֆӕիɗËҡ̲͑ɗիɥɗ yigüna tüxüۡ ɗիɥgachixŕŕxüۡ —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 18ॸRü yexguma Noemí nüxüۡ cua۳xgu ga ѠӕիфӥɗիËӥ̲͑ǣɥՓľ͑ի ͑իӡիËȍüۡxüۡ, rü marü tama yemamaxã ͑ǣɥիüۡ ɗËȍɗիľՓľ. 19ॸRü yemaacü ga yema ҡիфľфӥ͑ǣɥǣӥ̲ի%̲͑ǣӕɗիɥ, rü ñu۳xmata BeréüۡՓ͑͑ǣӕǣӥ. Rü yexguma Beréüۡgu nachocu۳xgu, rü guxüۡma ga yema duüۡxüۡgü rü naba۳i ۳xãchiãŕgü. Ѡӥֆľ̲ɥ͑ľËӥã۳x ga ngexüۡǣӥфӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥǣӥ: —¿Tama eۡx۳ na ͖ɗֆɗիɥɗͮΎľ̲ɞ? —͑ǣɥǣӥфӥǣӥǣӥ. 20ॸͮҡӥфӥǣ͑ǣɥ̲фӥɗ͑͑ǣ%իüۡ rü ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —¡TaxӢ ɗ٘ͮΎľ̲ɞ͖ٚЙľфӥǣӥ choxüۡ! ‫ؽ‬Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ٘ͅф͖ٚЙľǣӥфӥ choxüۡ! ƄфӥҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓ ngŕxmacü rü taxüۡ i guxchaxüۡ choxna naxã. (Rü ngŕma naéga i Noemí rü Taãxŕcü ñaxüۡËȍɗǣ͑ɗիɥ. Natürü ngŕma ͑Ńǣɗ٘ͅфٚфӥҽǣӕ̲ҽ%xŕcü ñaxüۡËȍɗǣ͑ɗիɥ.) 21ॸÃãcume۳xãcüma nua ɞËȍիӡիӡ, rü ngeãcume۳xãcüma chatáegu, erü ngŕmaãcü nanaxՓa۳xe ya Cori ya Tupana. ¿Rü tü۳xcüüۡ Noemímaxã choxüۡ pixu, ega ngŕxguma Cori ya Tupana ya guxüۡxüۡma cuácü choxüۡ poxcuxgu rü ngechaxüۡ choxna ãxgu? —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 22ॸѠӥֆľ̲Ëӥ͑ɗիɥǣ ͮΎľ̲ɞǣͅΎ͑ľՓ͑ҡľǣӕիüۡ ͑ǣɥ̲ի%ǣ͑ǣɥnea۳x ga Rux ga Moáanecüã۳իɗիɥËӥ. Rü chebádaarü ¡ӕիӕՓ͑͑ǣӕǣֆľիǣӕ̲´ľфéüۡՓ nangugügu. Rux rü Boóanewa iyexma

2

1ॸѠӥͮΎľ̲ɞфӥ͑ǣɥիüۡ‫ڟ‬

nayexma ga Փӥիɗǣ͑ǣɥҡ͑ӥիüۡ ǣ͑ǣɥҡľǣ Erimerétanüxüۡ ɗիɥËӥǣ´ΎΔǣӕ%ŃǣËӥ.

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ѠԆҽॷ2

192

Ѡӥǣӕ̲фӥՓӥիɗǣdiŕruã۳xüۡËȍɗËӥ͑ɗիɥ rü guxãma nüxüۡ ËӕËӥ͑ɗիɥ. 2ॸѠӥՓӥիɗ ga ngunexüۡgu ga Rux rü Noemíxüۡ ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —ChebádachitaüۡՓҡ Ëȍիӡ, rü ngürüãchi ngŕxma tá nüxüۡ Ëȍֆ͑ǣӕɗՓӥիɗɗ¡ӕիľҡҡ͑ӥիüۡ i choxüۡ nadexeۡexۡ üۡ i ngŕma chebáda i ͑Փľɗֆɗľҡ͑ӥիüۡ —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. Rü ֆľիǣӕ̲ǣͮΎľ̲ɞфӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ͑ǣɥիüۡ:

tama chanaxՓa۳իľɗҡΎɗ͑͑ľՓ cuyabuxeta! ¡Nuxãtama rüxã۳u۳ۡx natanügu i chauxüۡtaxüۡgü! 9ॸ¡Rü ñu۳իӡËȍɗ ͑Փľфӥիӡɗngŕma buxetatanüxüۡgü ega ngŕxguma nüxüۡ cuda۳u۳xgu i ngextá nax napuracüexüۡ! Erü marü nüxna chaxãga i ngŕma chorü duüۡxüۡgü nax taxuxüۡma cuxüۡ ËȍɗիľՓľիüۡca۳x. Rü ngŕxguma quita۳իՓիǣӕ‫ؽ‬фӥngŕma dexápaüۡǣӥՓ

—Marü name Pa Chauxacüx. ¡ƚcü ‫͑ ڟ‬իӡфӥ͑իӥɗngŕma nüxüۡ ngŕ̲ quixuxüۡ! —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 3ॸRü yexguma ga ѠӕիфӥՓӥիɗǣ͑͑ľՓɗիӡфӥֆľ̲ buxetatanüxüۡǣӥՓľɗֆĀľľҡ͑ӥǣ chebádaya۳xa ga yéma iyietanüxüۡ. Rü megu ingu yerü yema naane rü Boó ga Erimerétanüxüۡфӥ͑ɗիɥ. 4ॸRü yexguma Rux yéma yexmayane rü nüma ga Boó rü ínangu ga BeréüۡՓ͑ի͑ľ͑իӡիüۡ, фӥֆľ̲͑͑ľՓɞ͑ֆĀӕ. Rü yema buxetatanüxüۡgüxüۡ narümoxŕ rü ñanagürü: —¡Cori ya Tupana pexüۡҡՓ ngexma۳x! —ñanagürü. Rü nüma ga buxetatanüxüۡgü rü nanangãxüۡgagü rü ñanagürügü: —¡Cori ya Tupana cuxüۡ rüngüۡxeۡxeۡ! —ñanagürügü. 5ॸRü

͑իӡфӥngŕma dexá i nüma nayauxgüxüۡՓ͑իիľ! —ñanagürü. 10ॸѠӥ͑ǣɥ̲ǣѠӕիфӥ´ΎΔpe۳xegu inangücuchi rü nüxna ica, фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —¿Ta۳իËӥËȍΎՓËӕĀӕeca۳x chomaxã cumecümaxüۡ i choma nax to i nachixüۡanecüã۳ի̲фľ͑իËȍɗիɥիüۡ? —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 11ॸRü nüma ga Boó rü ͑ǣɥիüۡ nangãxüۡ, rü ñanagürü: —Choma rü meama nüxüۡ chacua۳x ga ñuxãcü ͑ǣɥիüۡ nax cungechaüۡxüۡ ga cu۳իŃ͑Փľ͑ ga cute ga cuxna yucü. Rü ngŕxgumarüxüۡ ta meama nüxüۡ chacua۳x ǣҡӥի͑͑իнӕɗիӡիüۡ ga cunatü rü cué, rü curü naane nax nuxã totanügu cuyaxãchiüۡxüۡca۳իǣՓΎΎҡ̲ҡΎիüۡ cucuáxüۡ ga cumax. 12ॸ¡Rü Tupana cuxü‫ۡڟ‬

ñu۳xmachi ga Boó rü yema buxetatanüxüۡgüeruna naca, rü ñanagürü: —¿Texétanüxüۡ ɗֆɗիɥɗ͑ǣŃ pacü? —ñanagürü. 6ॸRü nüma ga buxetatanüxüۡgüeru rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Moáanecüã۳իɗֆɗիɥ, rü ͮΎľ̲ɞ̲ի%ͅΎ͑ľՓ͑ľɥիӡ. 7ॸRü choxna ica nax ngŕma buxetatanüxüۡǣӥՓľËȍľ¡daya۳xa nax yadeetanüxüۡca۳x. Rü pa۳ի̲̲ËӥфӥՓ inaxügü nax napuracüxüۡ, rü ñu۳xmatama ͑ɗիɥɗЙի%Ëȍɗɗ͑͑ǣüۡxüۡ —ñanagürü. 8ॸRü yexguma ga nüma ga Boó rü Ruxüۡ

naxütanü i ngŕma! ¡Rü nüma ya Cori ya Iraéanecüã۳xgüarü Tupana ga norü ngüۡxeۡecۡ a۳x cudaucü cuxüۡ‫ ڟ‬naxütanü naxca۳x ga guxüۡma ga yema mexüۡ ga cuxüxüۡ! —ñanagürü. 13ॸѠӥ͑ǣɥ̲фӥ inangãxüۡ фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Cuma rü poraãcü chomaxã cumecümaxüۡchi, rü ngŕma curü ore rü choxüۡ nataãxŕxŕxŕ. Erü cuma rü choxüۡ cungechaüۡãcüma ËȍΎ̲ի%нӕɗĀľի͑իՓΎΎҡ̲Փӥիɗɗ cuxüۡtaxüۡ Ëȍɗիɥիüۡ —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 14ॸRü ֆľիǣӕ̲Ëȍɗ¡ӥфӥΎфՓ͑͑ǣӕիǣӕ, rü ͑ӥ̲ǣ´ΎΔфӥ͑ǣɥxca۳x naca ga Rux, rü ͖͑ǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ: —‫ͮؽ‬ӕ͑իӡфӥҡΎ̲ի%

ñanagürü: —ЬæȍӕիËӥի‫ؽ‬ɗфӥիɥ͑ӥ, rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ѠԆҽॷ2ٍॷ3

193 nua nachibü! —ñanagürü. Ѡӥ͑ǣɥ̲ǣ Rux rü yema buxetatanüxüۡǣӥҡ͑ӥՓ irüto. Rü nüma ga Boó rü taxüۡma ga Υ͑͑ǣɥpe۳իľǣӕ͑իӦ. Ѡӥ͑ǣɥ̲фӥ meama ichibü ñu۳ի̲ҡ͑ǣɥիüۡ‫ ڟ‬íyaxü. 15ॸѠӥֆľիǣӕ̲Փľ͑իфӥ¡ӕիľҡՓ ͑իɥիǣӕ, rü nüma ga Boó rü norü duüۡxüۡgüna naxãga rü ñanagürü: —ͅфӥ̲͑ľ͑ի͑ǣɥ̲фӥҡ chebádaya۳xa ta nadexüۡ. ¡Rü taxӢ i ͑ǣɥի͑Йľֆ͑ӕիӡիüۡ! 16ॸ‫ؽ‬ѠӥՓΎľҡ̲ ‫ ڟ‬a peyayixetanüxŕxŕ nax ͑ǣɥxca۳x ngŕm ͑ǣɥ̲фӥֆĀľľҡ͑ӥ%իüۡca۳x! ¡Rü taxӢ i ͑ǣɥի͑penachu۳xuxüۡ! —ñanagürü. 17ॸRü ͑ǣɥ̲ǣѠӕիфӥ´ΎΔ͑ľՓ chebádaya۳xa ta ide ñu۳xmata nachütamare. Rü norü yá ga yema chebáda rü 20нӕɞфӕфӥֆľիľф͑ɗիɥǣ yexguma marü nabuxã۳xgu. 18ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣӕ̲ɥaneca۳x itáegu rü ɞɗֆ͑ǣľЙӦիüۡ ga yema chebáda rü ngɥ ۳xeۡxüۡ iyaՓe۳x. Ѡӥֆľ̲Փľ͑фӥ ɗ͑ֆիӕǣֆľ̲͑ǣɥՓľ̲ӥǣɗֆիӥիüۡ rü ngɥ ۳xeۡ ga Noemína inaxã. 19ॸRü ngɥ ۳xeۡ ǣͮΎľ̲ɞфӥ͑ǣɥի͑ɗË, фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —‫ͮع‬ǣľիҡ͑ɗիɥɗËӕֆЙӕфËӥիüۡ i ngeՓa۳x? ‫ع‬Ѡӥ͑ǣľիҡ͑ɗիɥɗ̲ӕիüۡ i chebádaya۳xa ta cudexüۡ? ¡Rü poraãcü Tupana nüxüۡ rüngüۡxeۡxeۡ ya yimá duüۡ ya cuxüۡ rüngüۡxeۡecۡ ü! —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. Rü ͑ǣɥ̲ǣѠӕիфӥ͑ǣɥ ۳xeۡxüۡ ingãxüۡ rü nüxüۡ ɗֆիӕǣ´ΎΔ͑ľՓ͑իֆɗիɥիüۡ ga chebádaya۳xa ta nadexüۡ. 20ॸѠӥ͑ǣɥ̲ǣ ͮΎľ̲ɞфӥ͑ǣɥիüۡ ingãxüۡ фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —¡Tupana nüxüۡ rüngüۡxeۡxeۡ ya yimá duüۡ! Rü nüma ya Tupana rü tamaxã namecüma i ñu۳xmax rü guma cute ga marü yucümaxã rü ta namecüma. Erü ֆɗ̲ֆҡӥֆ´ΎΔфӥՓӥիɗɗҡҡ͑ӥիüۡ ͑ɗիɥфӥngeۡmaca۳ի͑ɗիɥɗ͑ǣӕ͑͑ǣӕիüۡ

nax tüxüۡ nangüۡxeۡexۡ üۡ rü tüxna nadauxüۡ —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 21ॸѠӥ͑ǣɥ̲ǣѠӕիфӥ nüxüۡ ɗֆիӕËȍɗǣӥ%̲фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Rü chomaxã nüxüۡ nixu nax naxüۡtaxüۡgümaxã chapuracüxüۡ ñuxmatáta nagú i buxetaarü puracü —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 22ॸRü yexguma ga Noemí фӥ͑ǣɥnea۳xüۡ ingãxüۡ фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Marü name, Pa Chauxacüx, nax naxüۡtaxüۡgüxüۡ curüngüۡxeۡexۡ üۡ. Rü tama chanaxՓa۳իľɗҡΎǣӥ͑ľՓ̲фľËӕիӡ͑ի taxuxüۡma cuxüۡ ËȍɗիľՓľիüۡca۳x —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 23ॸRü yemaca۳իǣ͑ǣɥ̲ ǣѠӕիфӥ͑Փľɗфӥիӡǣ´ΎΔիüۡtaxüۡgü nax chebádaya۳xa ta nadexüۡ ñu۳xmata nagú ga nax yabuxgüãxüۡ ga chebáda rü trígu. Rü yemaacü ipuracü ga yexguma ngɥ ۳xeۡ ga NoemíxüۡҡՓ͑ֆľի̲ֆ͑ľ. Boó rü Ruxmaxã namecüma

3

1ॸѠӥՓӥիɗǣ͑ǣӕ͑ľիüۡgu

ga Noemí rü Ruxüۡ ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Pa Chauxacüx, choma rü tá cuxüۡ‫ ڟ‬naxca۳x ËȍĀӕֆՓӥիɗֆËӕҡľֆҡ%xŕ tá cuxna ãcü. 2ॸRü dücax, rü yimá tatanüxüۡ ya Boó ya naxüۡҡՓËӕЙӕфËӥËӥ, rü ñoma i chütaxüۡǣӕфӥҡ͑͑ľՓ͑իӡ ‫ ڟ‬a chebáda nax ngŕm íyabuxuchite۳xexüۡca۳x. 3ॸRü ñu۳xma rü chanaxՓa۳xe i cunaxü i ngŕma tá cumaxã nüxüۡ chixuxüۡ. ¡Rü naxaiya rü cugü napumáraxüۡne rü nagu icu۳x i ‫ ڟ‬a ngŕma cuxchiru i rümemaexüۡ, rü ngŕm ͑͑ľՓ͑իӡ! ‫ͮؽ‬ҡӥфӥҡիӡҡ̲Ëӕǣӥ nüxüۡ cucua۳xeۡxeۡ ͑իҡľիŃнӕɗիɥիüۡ naxüۡpa nax yanguxüۡ nax nachibüxüۡ rü naxaxexüۡ i nüma i Boó! 4ॸ¡Rü mea ͑͑ǣӕǣӥ͑ի͑ǣľիҡֆɗիɥիüۡ i nacaxüۡ nax napexüۡca۳x! ¡Rü ngŕma ínacaxüۡՓ͑իӡ rü inangegücutü rü ngŕxma naca

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ѠԆҽॷ3

194

nacutüguama! Ѡӥ͑ӥ̲ҡҡ̲͑ɗիɥ cumaxã nüxüۡ yaxuxüۡ nax ta۳xacü tá cuxüxüۡ —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 5ॸѠӥ͑ǣɥ̲ǣѠӕի rü Noemíxüۡ ingãxüۡ фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Marü tá chanaxü i guxüۡma i ngŕma chomaxã nüxüۡ quixuxüۡ —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 6ॸѠӥ͑ǣɥ̲ǣѠӕիфӥ͑͑ľՓɗիӡ, rü inaxü ga guxüۡma ga yema ngɥ ۳xeۡ ͑ǣɥ̲ի%͑ӥիüۡ ixuxüۡ. 7ॸRü yexguma ̲фӥËȍɗ¡ӥՓֆ͑ǣӕիǣӕǣ´ΎΔ, rü inachi rü nataãxŕ rü ñu۳իӡËȍɗֆľի̲ %ӡիËȍɗҡիüۡ ga chebádaxüۡtagu nayaca nax yexma napexüۡca۳x. Rü yixcamaxüۡra фӥ͑ǣɥ̲ǣѠӕիфӥ¡ľի̲naxca۳իɗֆիӡ rü íinangegücutü rü yexma ica. 8ॸRü nüma ga Boó rü ngürüãchi ngãxüۡcüxü ЙľՓnaba۳i ۳xãchi. Rü yexguma ͑͑ǣӥľǣӕիǣӕфӥ͑ǣɥ̲ի%͑ֆфӥ͖. Rü nüxüۡ nicua۳ի%ËȍɗǣՓӥիɗǣ͑ǣľ ͑ËӕҡӥՓ̲ֆľի̲իüۡ. 9ॸѠӥ͑ǣɥի͑ naca rü ñanagürü: —‫ع‬ҽľիŃнӕɗիɥɗ cumax? —ñanagürü. Ѡӥ͑ǣɥ̲фӥ inangãxüۡ фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —æȍΎ̲͑ɗիɥɗ Rux, фӥËӕ̲͑ɗիɥɗËȍӕҡ͑ӥիüۡxüۡchi нӕɗիɥիüۡ. Rü ngeۡmaca۳x cugu nangu nax cuxma۳xüۡ choxüۡ нӕɗիɥxŕŕxüۡ ngeۡma Tupanaarü mugü nüxüۡ ixuxüۡrüxüۡ —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 10ॸRü yexguma ga nüma ga Boó rü ñanagürü: —¡Cori ya Tupana cuxüۡ rüngüۡxeۡxeۡ! Rü ñu۳ի̲Փիɗ͑ɗիɥɗ mea cunango۳xeۡexۡ üۡ nax aixcüma nüxüۡ cungechaüۡxüۡ ga guma cute ga marü yucü, erü choxüۡ cuyaxu cutexüۡ i choma i cutetanüxüۡ ͑իËȍɗիɥիüۡ. Rü tama naxca۳իËӕĀӕֆՓӥիɗֆËӕҡľֆËȍΎիüۡ rüngextü۳xümaecü ya diŕruãc‫ ڟ‬ü, фӥՓΎΎ tama diŕruãc‫ ڟ‬ü. 11ॸ¡Rü taxӢ i cumuüۡxüۡ, Pa Chauxacüx! Erü guxüۡma i duüۡxüۡgü i ĀËȍΎфӥɥ͑ľËӥã۳x rü marü nüxüۡ nacua۳իǣӥфӥËӕ̲фӥՓӥիɗɗ͑ǣľɗ̲ľËӥ

͑իнӕɗիɥիüۡ. Rü ngeۡmaca۳x i choma rü tá chanaxü i ngŕma choxna naxca۳x cucaxüۡ. 12ॸͮҡӥфӥ͑͑ǣľի̲ɗՓӥիɗɗǣӕիËȍիüۡ. ѠӥɗիËӥ̲͑ɗիɥɗËӕҡ͑ӥիüۡ Ëȍɗիɥիüۡ i chomax, natürü nangexma i to i chorü yexera cutanüxüۡxüۡËȍɗɗիɥիüۡ. 13ॸ¡ƚcü nuxã rüxã۳u۳ۡx i ñoma i chütaxüۡgu! Rü moxüۡ pa۳xmama rü tá ngŕma to i cutanüxüۡmaxã chidexa rü ngoxi cumaxã naxãxma۳xchaüۡ. Rü ngŕxguma nanaxՓa۳xegu nax cumaxã naxãmaxüۡ rü marü name nax ngŕ̲%Ëӥֆɗիɥիüۡ, erü nüma rü chorü yexera cutanüxüۡxüۡchi ͑ɗիɥ. Natürü ngŕxguma tama nanaxՓa۳xegu, rü Tupanaégagu cumaxã nüxüۡ chixu nax choma tá cumaxã chaxãmaxüۡ. ¡ƚcü nape rü nuxã ingunexüۡ! —ñanagürü. 14ॸѠӥ͑ǣɥ̲ǣ Rux rü yexma ipe, rü Boócutüguama ica rü yexma iyangunexüۡ. Rü moxüۡãcü ҡիӡҡ̲ֆ͑ǣΔΎ͑ľիüۡchigu rü írüda ֆľфӥֆľ̲͖͑ǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ ga Boó: “Tama chanaxՓa۳xe nax texé nüxüۡ nacuáxüۡ ɗ͑ӕËȍӕ͑ľՓ͑իËӕիӡիüۡ i chebáda íyabuxuchite۳xegüxüۡՓٚ, ñanagürü. 15ॸRü yexguma marü ɗ͑իӡ%ËȍɗËȍիüۡ۳xgu ga Rux, rü nüma ga ´ΎΔфӥ͖͑ǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ: —¡ƚcü ínacuxuchi i ngŕma curü deyuchiru rü mea nüxüۡ ɗ͑ǣɥ! —ñanagürü. Ѡӥ͑ǣɥ̲ ga Rux rü mea nüxüۡ ɗֆ͑ǣɥǣֆľ̲ ͑ǣɥфӥĀľֆӕËȍɗфӕ, rü nüma ga Boó rü ֆľ̲͑ǣɥфӥĀľֆӕËȍɗфӕǣӕ͑ǣɥիü‫ ۡڟ‬nanagü ga 40 quíru naguxüۡ ga chebáda. Rü ñu۳իӡËȍɗ͑ǣɥիüۡ narüngüۡxeۡe ۡ ǣ͑ǣɥŃҡӥǣӕ ͑ի͑իӦ͑ǣӥЙüüۡãxüۡ. Ѡӥ͑ǣɥ̲фӥ ֆľ̲̲ի%ɥaneca۳x itáegu. 16ॸRü yexguma ngɥ ۳xeۡxüۡҡՓ͑͑ǣӕիǣӕǣ Rux, rü ngɥ ۳xeۡ ͑ǣɥի͑ҡËфӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —¿Ñuxãcü cuxüۡ nangupetüxüۡ, Pa

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ѠԆҽॷ3ٍॷ4

195 Chauxacüx? —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. Ѡӥ͑ǣɥ̲ǣ Rux rü nüxüۡ iyaxu ga guxüۡma ga ͖ӕի%Ëӥ͑ǣɥիüۡ nax nangüۡxeۡexۡ üۡ ga gumá

cumaxã nüxüۡ chixu nax nüxüۡ cucuáxüۡca۳x i ngŕmachiga. Rü ngŕxguma cuxü‫ ۡڟ‬nangúchaüۡgu nax naxca۳x cutaxexüۡ

Boó. 17ॸRü ñu۳իӡËȍɗ͑ǣɥǣӥфӥǣӥҡ: —Rü choxna nanaxã i guxüۡma i ñaa chebáda, rü ñu۳իӡËȍɗËȍΎիüۡ ñanagürü: “Tama name i ngeãcume۳xeۡãcüma cu۳xeۡca۳x Ëӕҡľǣӕٚ, ñanagürü. 18ॸRü yexguma ga ͑ǣɥ̲ǣͮΎľ̲ɞфӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Ñu۳xma Pa Chauxacüx, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ mea ícunangu۳xeۡxeۡ nax ñuxãcü tá nangupetüxüۡ i ngŕma cumaxã nüxüۡ yaxuxüۡ. Ƅфӥ͑ӥ̲ֆ´ΎΔфӥҡիӡҡ̲ nanangexrü ega tama namexŕŕãgu i ngŕma cumaxã nüxüۡ yaxuxüۡ. Rü nüma rü ñu۳ի̲ҡҡ̲͑ɗիɥɗnamexŕŕãxüۡ

фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͖u۳xmatama naxca۳x cutaxe nape۳իľՓɗ͖%eۡx۳ gacügü i ɥ͑ӥľҡ͑ӥիüۡruxüۡ ɗիɥǣӥիüۡ. ƄфӥËӕ̲͑ɗիɥ ɗËȍΎфӥֆľիľф͑ҡ͑ӥËӥнӕɗիɥիüۡ ya Erimeré, rü ngeۡmaca۳x cuxna naxü nax naxca۳x cutaxexüۡ i ngŕma naane. Natürü ngŕxguma cuma tama naxca۳x cutaxegu, rü ¡chomaxã nüxüۡ ixu! ƄфӥËȍΎ̲͑ɗիɥɗ ËӕՓľ̲Ëȍիӥիüۡ nax choxna naxüxüۡ i ngŕma naane —ñanagürü. Rü yexguma nüma ga gumá natanücü rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Ngŕmáacüx, naxca۳x chataxe tá —ñanagürü. 5ॸRü yexguma ga Boó rü ñanagürü: —Rü ngŕxguma NoemíxüۡҡՓnaxca۳x cutaxegu i ngŕma naane rü cuxna naxü ta nax Ruxmaxã cuxãmaxüۡ, nax ngŕmaãcü naxãxacüxüۡca۳x, фӥֆɗ̲͑ǣɥ͑ľфӥ ҡӕիľҡɗ͑ǣɥҡľËȍɗËӥիӥ͑ӥի͑͑իӥիüۡca۳x i ngŕma naane —ñanagürü. 6ॸRü yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕǣǣӕ̲͑ҡ͑ӥËӥфӥ nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Ega ngŕ̲%Ëӥֆɗիɥǣӕ, rü taxuacüma naxca۳x chataxe, erü chi ngŕxguma naxca۳x chataxegu rü ngŕma choxna üxüۡ i naane фӥËȍɗҡ͑ǣɥ͑ľ͑͑իӥľ. Rü aixcüma cumaxã nüxüۡ chixu rü ¡cuma naxca۳x nataxe! —ñanagürü. 7ॸѠӥՓΎľҡ̲ ͑ӡիËӥ̲͑ɗիɥǣʊфŃҡ͑ӥիüۡgü rü yexguma ta۳xacü ga nüxna üxüۡ natanüxüۡna naxãxgu, rü ínacua۳xichi ga

—͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. Boó rü Ruxmaxã naxãxma۳x

4

1ॸѠӥ͑ӥ̲ǣ´ΎΔфӥǣӕ̲ɥ͑ľфӥ

ӥËӕËȍɗËՓ͑ֆфӥҡΎֆľфӥֆŃ̲ ͑ɗիɥǣǣӕիüۡma ga duüۡxüۡgü nachopetüxüۡ rü namexŕŕãxüۡ ga norü guxchaxüۡgü. Rü yexguma yéma natoyane rü yéma naxüpetü ga guma natanücü ga Boó Ruxmaxã nüxüۡ yaxucü. Rü nüma ga Boó rü naxca۳x naca rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Dücax, nua chauxüۡҡՓ͑իӡфӥɞфӥҡΎ, rü paxaãchi tá tidexagü! —ñanagürü. Rü nüma ga ֆľ̲͑ҡ͑ӥËӥфӥֆŃ̲͑իӡ, rü naxüۡҡՓ͑ֆфӥҡΎ. 2ॸRü nüma ga Boó rü naxca۳x naca ga 10 ga ãeۡx۳ gacügü ga ǣӕ̲ɥ͑ľËӥã۳իɗիɥǣӥիüۡ, rü yemagü rü ta ínanatogüxŕxŕ nax nümagü rü ta ɥ͑ӥҡ͑ӥիüۡ ֆɗիɥǣӥիüۡca۳x. 3ॸRü nüma ga Boó rü gumá natanücüxüۡ ñanagürü: —Ngŕ̲ͮΎľ̲ɞǣͅΎ͑ľՓҡľǣӕËӥ rü namaxã itaxechaüۡ ɗ͑ǣɥфӥ͑͑ľǣ ǣӕ̲ҡҡ͑ӥËӥǣƄфɗ̲ľфŃфӥɗիɥիüۡ. 4ॸRü

ՓӥիɗËӕҡӥǣ͑ΎфӥËȍЙҡӕфӥֆľ̲ҡΎ ga natanüxüۡna nanaxã. Ѡӥֆľ̲Փ͑ɗիɥ ga duüۡxüۡgüxüۡ nüxüۡ nacua۳xeۡexۡ üۡ ga aixcüma nügüna nax naxãgüãxüۡ. 8ॸRü yemaca۳x ga nüma ga Boótanücü rü ínacua۳իɗËȍɗǣՓӥիɗËӕҡӥǣ͑Ύфӥ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ѠԆҽॷ4

196

chapatu rü Boóna nanaxã rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Cuma naxca۳x nataxe i ngŕma naane! —ñanagürü. 9ॸRü yexguma nüma ga Boó rü ñanagürü nüxüۡ ga yema ãeۡի۳ ǣËӥǣӥǣɥ͑ӥľҡ͑ӥիüۡruxüۡ ɗիɥǣӥիüۡ, rü yema togü ga yéma irüdaunüxüۡ: —Guxãma i pemagü i ñu۳xma nua rüdaunüxe, фӥЙľ̲͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ Йľիɥ͑ӥľիüۡ ͑իËȍΎ̲͑ǣɥիüۡ naxca۳x chataxexüۡ i Noemí i ngŕma naane ga Erimeréarü, rü Querióüۡarü, rü Maróüۡфӥɗիɥիüۡ. 10ॸRü ngŕxgumarüxüۡ ta nüxüۡ Йľիɥ͑ӥľ͑ի͑ǣɥիüۡ chayaxuxüۡ i ngŕma yutecü i Moáanecüa۳x i Rux nax ngŕmaãcü naxãxacüxüۡca۳իфӥֆɗ̲͑ǣɥ͑ľ фӥǣӕ̲ҡӕիľҡ͑ǣɥҡľǣͅфóüۡchicüxü nüxna naxüxüۡca۳x i ngŕma naane —ñanagürü. 11ॸRü nüma ga yema ãeۡx۳ gacügü rü guxüۡma ga yema duüۡxüۡgü ga yéma irüdaunüxüۡ rü nanangãxüۡga rü ñanagürügü: —kɗիËӥ̲ҡΎ̲͑ɗիɥɗ͑ӕ itarüdaunüxüۡ фӥɗҡфӥիɥ͑ӥľիüۡ. Rü nüma ya Tupana i ñu۳xma cuxna imucü i ñaa nge, rü tanaxՓa۳իľɗ͑ǣɥիüۡ narüngüۡxeۡe ۡ nax naxãxacüxüۡca۳ի͑ǣɥիфӥիüۡ ga Raquél фӥ̞Ńǣ͑ǣɥՓ͑ľɗիɥËӥɗǣӕի%̲ɗ yixema i Iraétanüxüۡgü. Rü cumax, Pa Boóx ¡rü Tupana cuxüۡ rüngüۡxeۡxeۡ nax ՓӥիɗֆֆҡӥֆĀӕüۡxüۡgüpe۳իľՓ̲ľËӥ нӕɗիɥիüۡ i nua BeréüۡՓɗƄƸфҡՓ! 12ॸ¡Rü Cori ya Tupana cuxna namugü i muxüۡ i Ëӕ͑ľǣӥ͑ǣɥՓɗ͖͑ǣľ, rü yamu i cutanüxüۡgü yexgumarüxüۡ ga nax yamuxüۡ ga nanegü ga guma Fáre ga ֤ӕĀ͑͑ľɗիɥËӥǣҽ̲Փüۡcü! —ñanagürügü. 13ॸѠӥֆľ̲Ëӥ͑ɗիɥǣ

Boó rü Ruxmaxã naxãmaxüۡ. Rü Tupana фӥ͑ǣɥի̲͑͑͑ӕǣՓӥիɗǣ͑ǣɥ͑ľ. 14ॸRü yexguma ga yema ngexüۡgü ga ǣӕ̲ɥ͑ľËӥã۳x rü Noemíxüۡ ͑ǣɥǣӥфӥǣӥǣӥ: —NamecümaxüۡËȍɗ͑ɗիɥֆ Tupana erü marü cuxüۡ‫ڟ‬ nanangexmaxŕxŕ ya daa cutaxa. Rü chierü natáchigagu i Iraéanecüã۳իǣӥҡ͑ӥՓ. 15ॸRü nüma tá ͑ɗիɥɗËӕիüۡ nataãxŕxŕŕxüۡ rü cuxna nadauxüۡ i ngŕxguma cuya۳xgu, erü ngŕma cuneã۳x i cuxüۡ ngechaüۡxüۡchicü ͑ǣɥ͑ľ͑ɗիɥ. Ѡӥ͑ǣɥ̲фӥËӕիüۡ‫ ڟ‬ime i norü yexera ya 7 ya cunegü ega chi ngŕxgumaepü۳x cuxüۡ‫ ڟ‬ngeۡxmaxgu —͑ǣɥǣӥфӥǣӥǣӥ. 16ॸѠӥ͑ǣɥ̲ǣͮΎľ̲ɞ rü tüxüۡ iyaxu rü tüxüۡ iyaxeۡxeۡ ga ǣӕիľ̲͑ǣɥҡի. 17ॸRü yemaxüۡ nadaugügu ga yema togü ga ngexüۡgü ga ͑ǣɥфӥ͑ǣɗË̲ǣӕ%Ëȍɗüۡgüxüۡ rü ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —ՠӥիɗֆ͑ǣɥҡի͑ǣɥիüۡ‫ڟ‬ nabu i Noemí —͑ǣɥǣӥфӥǣӥǣӥ. Rü Obégu inaxüégagü. Ѡӥǣӕ̲Ϙ¡Ń͑ɗիɥǣʊËȍɞ nanatü rü ãeۡx۳ gacü ga Dabíarü o۳իɗɗիɥËӥ. Ãeۡx ۳ gacü ga Dabíarü o۳xigüchiga 18-22ॸÑaa

o۳իɗǣӥ͑ɗիɥǣ´ΎΔфӥo۳xigü ۡ ɗիɥǣӥիü: Rü Fáre rü Eróüۡ ͑͑ҡӥҡɗիɥ, rü Eróüۡ rü Ráüۡ ͑͑ҡӥҡɗիɥ. Rü Ráüۡ rü k̲ɗ͑Ā͑͑ҡӥҡɗիɥ, rü Aminadá rü Naachóüۡ ͑͑ҡӥҡɗիɥ. Rü Naachóüۡ rü Chamóüۡ ͑͑ҡӥҡɗիɥ, rü Chamóüۡ rü ´ΎΔ͑͑ҡӥҡɗիɥ. Rü Boó rü Obé ͑͑ҡӥҡɗիɥ, rü guma Obé rü Ichaí ͑͑ҡӥҡɗիɥ, rü nüma ga Ichaí rü Dabí ͑͑ҡӥҡɗիɥ.

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

1 SAMUEL (1 Chamué) ҽӕЙ͑фӥo͑իüۡ narüngüۡxeۡe ۡ nax naxãxacüxüۡca۳x

1

1ॸѠӥ͑ֆľի̲ǣՓӥիɗǣĀӕüۡ

ga Ercánagu ãégacü. Rü nüma rü ‫ڟ‬ ۡ ͑ɗիɥфӥɥ͑ľǣѠ̲ǣӕ Efraɥtanüxü naxãchiüۡ. Ѡӥǣӕ̲ɥ͑ľфӥ ‫ڟ‬ máxpü۳xanexüۡ ga EfraɥՓ͑ֆľի̲. Rü nüma ga Ercána rü Yeruáüۡ ͑͑ľ͑ɗիɥ, rü Yeruáüۡ фӥƄфɗә͑͑ľ͑ɗիɥ, rü Eriú rü Tóu ͑͑ľ͑ɗիɥ, фӥҽΔӕфӥæȍәի͑͑ľ͑ɗիɥ. 2ॸRü guma Ercána rü nüxüۡ‫ ڟ‬iyexma ga taxre ga naxma۳x. ѠӥՓӥիɗǣnaxma۳x rü o͑͑ɗիɥǣ͑ǣɥŃǣ, rü yema nai ga naxma۳իфӥЬľ͑ɗ͑͑ɗիɥǣ͑ǣɥŃǣ. Rü yema naxma۳x ga Peniná rü ixãxacü, natürü ga yema naxma۳իǣo͑фӥ ingexacü. 3ॸRü guxcüma ga taunecügu rü ͑ӥ̲ǣƄфË͑фӥՓӥիɗǣӕ naxma۳իǣӥ̲ի%ǣӕ̲ɥ͑ľǣæȍɞфӕՓ ͑իӡӡիüۡ ͑իҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓ ngŕxmacüxüۡ yacua۳xüüۡxüۡca۳x, rü naxca۳x yamáaxüۡca۳x rü yaguaxüۡca۳x ga norü ãmare. Ѡӥǣӕ̲ɥ͑ľՓ͑ֆľի̲ǣ ՓӥիɗǣËȍËȍľфĀΔҡľǣƄфɞǣӕ%ŃǣËӥ. Rü nüma rü nüxüۡ‫ ڟ‬nayexma ga taxre ga ͑͑ľǣӥǣËȍËȍľфĀΔҡľǣӥɗիɥǣӥիüۡ. Rü ՓӥիɗфӥϘ͑ɞ͑ɗիɥǣ͑Ńǣ, rü yema to

фӥǗɗ͑Ńľ͑ɗիɥǣ͑Ńǣ. 4ॸRü yexguma Ercána norü ãmare Tupanana naxãxgu, rü naxma۳իǣЬľ͑ɗ͑фӥ͑ǣɥիüۡ naxüarü ãmareã۳x, rü ga naxacügü rü ta nayaxüarü ãmareã۳x. 5ॸNatürü ga naxma۳x ǣo͑фӥҡիфľǣ%̲фľ͑ǣɥի͑͑ի% ֆľфӥЙΎф%Ëӥ͑ǣɥիüۡ nangechaüۡ ՓΎΎ ҽӕЙ͑͑ǣɥիüۡ nax ngexacüxŕŕxüۡ. 6ॸRü yema nax nangexacüxüۡca۳իǣo͑, rü ͑ǣɥ̲ǣЬľ͑ɗ͑фӥǣӕիüۡǣӕ̲o͑ǣӕ iyadauxcüraxüۡ фӥ͑ǣɥիüۡ icugü. 7ॸRü guxcüma ga taunecügu ga yexguma ҽӕЙ͑ЙҡՓ͑իɥɥիüۡǣӕфӥ͑ǣɥ̲ǣ Ьľ͑ɗ͑фӥֆľ̲Ëӥo͑իüۡ icugüãxüۡ. Rü yemaca۳իǣo͑фӥ͑ǣɥǣӥ̲ի%ɗ͑ǣľËȍüۡ rü ixaxu rü tama ichibüchaüۡ. 8ॸRü nüma ga Ercána rü naxma۳իǣo͑͑͑Ëфӥ ͖͑ǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ: —¿Ta۳xacüca۳x cuxaxu? ¿Rü ta۳xacüca۳x cungechaüۡ rü tama cuchibü? ¿Tama eۡx۳ na i choma rü 10 ya cunearü yexera cuxüۡ‫ ڟ‬chamexüۡ? —ñanagürü. 9ॸѠӥֆľիǣӕ̲ɥ͑ľǣ æȍɞфӕՓ͑ֆľի̲ǣӥǣӕ, фӥՓӥիɗǣ ֆӕ͑ľËӥǣËȍɗ¡ӥՓľ͑фӥ͑ǣɥ̲ǣ o͑фӥҽӕЙ͑ЙҡՓɗիӡ. Rü nüma ga chacherdóte ga Erí rü norü tochicaxüۡ ga ͑Փ͑ҡΎΎΎիüۡՓ͑фӥҡΎǣ Tupanapataarü ɥã۳xarü ngaicamána.

197 Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ґkͅԆƄ̞ॷ1

198

10ॸѠӥ͑ǣɥ̲ǣo͑фӥЙΎф%Ëӥɗիիӕ,

rü Iraéanecüã۳xgüarü Tupana rü cuxna naxãã i ngŕma nüxna naxca۳x cuca۳xaxüۡ! ͑ǣɥǣӥ̲ի%ɗ͑ǣľËȍüۡ, rü yemaacü —ñanagürü. 18ॸѠӥ͑ǣɥ̲ǣo͑фӥ iyumüxŕ, rü Tupanana ica. 11ॸѠӥ͑ǣɥфӥ yumüxŕՓфӥҽӕЙ̲͑ի%ɗիӕ͑ľҡфӥ inangãxüۡ фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Moxŕxüۡchi ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —ЬҽӕЙ͑ֆġիӡՓ naxca۳x i ngŕma dexa —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. Rü Ngŕxmacüx, rü ngŕxguma chi nüxüۡ ñu۳իӡËȍɗɗҡľǣӕфӥɗֆËȍɗ¡ӥфӥ̲фӥ cucua۳xgu nax ñuxãcü ngúxüۡ nax ҡǣӕ̲Փľ͑ɗ͑ǣľËȍüۡ. 19ॸRü moxüۡãcü rü nangunetüxüۡľǣӥǣҽӕЙ͑ЙҡՓ chingexüۡ naxca۳x i ngŕma nax ͑ի͑իɥիüۡ nax nüxüۡ changexacüxüۡ ¡rü choxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ ͑իɥ͑ӥɗ yanacua۳xüüۡgüxüۡca۳x. Ѡӥֆľ̲Փľ͑фӥ ñaa chorü yumüxŕ, rü choxna namu ya napataca۳ի͑ՓΎľǣӕǣɥ͑ľǣѠ̲Փ. ՓӥիɗֆËȍӕ͑ľ! Rü yimá rü tá cuxna Rü nüma ga Ercána rü naxma۳x ga chanamu nax cuxrüxüۡ ֆɗիɥիüۡca۳x. Rü o͑իüۡ nape. Rü nüma ga Tupana rü ngŕma norü cua۳xruxüۡ nax aixcüma ۡ nanangãxüۡ ǣ͑ǣɥфӥֆӕ̲ӥxŕ. 20ॸRü cuxna chanamuxü rü tagutáma niyoeru 12 yemaca۳իǣo͑фӥɗի%իËӥ. Rü —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. ॸѠӥ͑ǣɥ̲ǣo͑фӥ imáarü yumüxeۡãx۳ nax Tupanamaxã ֆľիǣӕ̲͑Փ͑͑ǣӕիǣӕǣ͑ի yadexaxüۡ, rü nüma ga Erí rü ngɥã۳xgu nabuxüۡ ǣǣӕ̲͑ǣɥ͑ľ, rü inaxüéga rü ͑ĀՓľ͑ӥ. 13ॸѠӥ͑ǣɥ̲фӥ͑ǣɥ%xŕՓ æȍ̲ӕŃ͑ɗիɥǣ͑ŃǣֆľфӥҽӕЙ͑͑ iyumüxŕ, rü tama nüxüۡ ҡիɥ͑ӥǣ͑ǣɥǣ. naxca۳x ica. Rü ngŕma naéga rü “Naxca۳x Rü ngɥã۳իɗËҡ̲͑ɗիɥǣɗիɥa۳xcüüxüۡ. Rü ínaca۳իËӥٚ, ñaxüۡËȍɗǣ͑ɗիɥ. 21ॸRü guma yemaca۳իǣƄфɞфӥ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥǣ͑ի nai ga taunecügu rü nüma ga Ercána rü naxma۳x ga Peninámaxã rü guxüۡma ga nangãxüۡxüۡ. 14ॸѠӥ͖͑ǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ: ۡ —‫͵ع‬ӕի%Ëӥɗ͑ǣ%ի%Ëӥ͑ӕËӕիӡիü? ¡Rü ͑իËӥǣӥ̲ի%фӥɥ͑ľǣæȍɞфӕՓ͑իɥ marütama nax cungãxechaxüۡ! nax Tupanana yéma yaxããxüۡca۳x ga —͖͑ǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ. 15ॸѠӥ͑ǣɥ̲ǣo͑ norü ãmaregü, rü nüxüۡ rü inangãxüۡ фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —ҽ̲͑ɗիɥ yanacua۳xüüۡgüxüۡca۳x yema guxcüma ga i changãxüۡxüۡ, Pa Corix. ҽ̲͑ɗիɥɗ taunecügu naxüüüxüۡrüxüۡ. 22ॸNatürü ga naxma۳իǣo͑фӥҡ̲ֆŃ̲ɗիӡ, rü ta۳xacü rü axchiü i ngúchiáxüۡ rüe۳xna ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ͑ӥիüۡ ǣ͑ǣɥҡľ: —ҽիӡҡ̲ bínu ya ngúchiacü chayaxaxüxüۡ. Rü ‫ ڟ‬ËȍիӡɗËȍΎ̲͖u۳xmatáta ۡ ۡ ngŕ̲ ngŕma choxü ngupetüxü ͑ɗիɥ͑ի ۡ yamaie ya daa bucü. Rü ngŕxgumaxica changexacüxü rü ngeۡmaca۳x ‫ ڟ‬a chanagaxüۡ nax Cori ya ҡ͑ɗիɥɗ͑ǣŕm changechaüۡ, rü Tupanamaxã nüxüۡ Tupanana chayamuxüۡca۳x rü ngŕxma chixuxüۡ i ngŕma guxchaxüۡ. 16ॸ¡Rü taxӢ i ͑ǣӕËӕфӥիɥ͑ӥիüۡ фӥËȍΎ̲фӥՓӥիɗɗ nax yanaxã۳u۳ۡիӡËȍɗիüۡca۳x —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 23ॸѠӥ͑ӥ̲ǣ͑ǣɥҡľǣƄфË͑фӥ͑ǣɥիüۡ ͑ǣľɗËȍɗիľËӥËȍɗիɥիüۡ! Rü guxüۡma i ñaa nangãxüۡ rü ñanagürü: —¡ƚcü naxü i ngunexüۡgügu rü íchayumüxeۡ naxca۳x i ngŕ̲Ëӕ̲͑ǣӕËӕфӥիɥ͑ӥǣӕфӥ̲ľիüۡ! ngŕma chorü oégaãxŕ rü i ۳xãchiãxŕ —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 17ॸRü yexguma ga Erí rü ͑ǣɥիüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —¡ƚcü taãxŕãcü natáegu! ¡Rü nüma ya

Rü marü name i nuxã curüxã۳u۳ۡx rü ñu۳xmatata cuyamaie ya yimá cune nax ngŕmaãcü yanguxŕŕãxüۡca۳x i norü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ґkͅԆƄ̞ॷ1ٍॷ2

199 ngúchaüۡ ya Cori ya Tupana. Rü ֆľ̲Ëӥǣ͑ǣɥ̲фӥֆľի̲ɗфӥիã۳u۳ۡx, rü inayaxŕxŕ ǣǣӕ̲͑ǣɥ͑ľфӥ͖u۳xmatata yamaie. 24ॸRü yexguma marü ֆ̲ɗľ%ǣӕՓľ͑ǣǣӕ̲¡ӕËӥфӥæΎфɗ ֆҽӕЙ͑ЙҡՓɗ͑ǣǣɥ͑ľǣ æȍɞфӕՓ. Rü yexgumarüxüۡ ta yéma inagagü ga tomaepü۳իǣՓΎËիËӥǣ iyatüxüۡ, фӥՓӥիɗՓľҡիüۡ ga trígu, rü Փӥիɗǣҡüۡxüۡacu ga bínu. 25ॸRü yexguma ՓӥիɗǣՓΎËիËӥTupanaca۳x yama۳իǣӥǣӕՓľ͑, rü chacherdóte ga Erína nayamugü ga guma bucü. 26ॸRü ͑ǣɥ̲ǣo͑фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ͑ӥիüۡ ga guma chacherdóte: —Pa Corix ¿choxüۡ cucuáxüۡ ֆɗիɥիüۡ? ѠӥËȍΎ̲͑ɗիɥǣֆľ̲ nge ga üۡpa cupe۳իľՓҽӕЙ͑͑ chaca۳xaxüۡ chorü yumüxŕՓ. 27ॸRü nüxna chaca۳xaxüۡ nax choxna namuaxüۡca۳x ya daa chaune, rü nüma rü marü choxüۡ nangãxüۡ ga yema naxca۳x íchaca۳xaxüۡ. 28ॸRü ngeۡmaca۳x i ñu۳xma rü nua cuxüۡҡՓËȍ͑ǣֆĀËȍӕ͑ľ ͑ի͑ӥի͑Ëȍֆ̲ӕիӡËȍɗիüۡca۳x ya Tupana —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. Rü ñu۳իӡËȍɗǣ nüma ga Erí rü ñaxtüanegu nayangücuchi rü Cori ya Tupanaxüۡ nicua۳xüxüۡ. o͑фӥֆӕ̲ӥxŕ

2

1ॸRü

ñaãcü iyumüxŕ ǣo͑: —Pa Corix, rü poraãcü cumaxã chataãxŕ erü choxna cunamu ya chaune. Rü ñu۳xma rü choxü‫ ۡڟ‬natauxcha nax chanangãxüۡgaxüۡ i ngŕma choxüۡ cugüexüۡ erü cuma choxüۡ curüngüۡxeۡe.ۡ Rü ngeۡmaca۳x chataãxŕxüۡchi. 2ॸRü tataxuma ya texé ya curüxüۡ üünexe, Pa Corix. Rü tataxuma ya texé curüxüۡ duüۡxeۡgüna dáuxe, Pa Torü Tupanax. Rü

nataxuma i ta۳xacü i cuxüۡ rüyexeraxüۡ —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. …… 11ॸRü ñu۳իӡËȍɗ͑ӥ̲ǣƄфË͑фӥ naxacüã۳xgü rü naxma۳xgümaxã napataca۳ի͑ՓΎľǣӕǣɥ͑ľǣѠ̲Փ. Natürü nüma ga guma nane ga bucü rü yexma chacherdóte ga Eríxüۡtagu narüxã۳u۳ۡx nax yéma Cori ya Tupanaaxü‫ۡڟ‬ napuracüxüۡca۳x. …… Chamuéxüۡ nayaxu ga Cori ya Tupana 18ॸRü

nüma ga guma bucü ga Chamué rü niyachigü rü Cori ya Tupanaaxüۡ‫ڟ‬ napuracü. Rü naxchiru rü chacherdótegüchirurüxüۡ ͑ɗիɥ͑ի línuchinaxca۳իֆɗիɥիüۡ. 19ॸѠӥՓӥիɗËȍɗǣӥ ga taunecügu ga yexguma norü mamá ҡӥ̲ҡľ̲ի%ǣӕ̲ҽӕЙ͑ЙҡՓ ҡիɥɥիüۡgu nax Tupanaca۳x yéma tanangegüxüۡca۳x ga tümaarü ãmaregü, rü Chamuéca۳x rü ta yéma tanangeexüۡ ǣՓӥիɗǣ͑իËȍɗфӕǣ͑ӥիü‫ ۡڟ‬taxüxüۡ. 20ॸRü nüma ga guma chacherdóte ga Erí rü Ercánamaxã rü naxma۳xmaxã mexüۡ naxuegu rü ñanagürü: —Nüma ya Cori ya Tupana rü tá cuxüۡ‫ ڟ‬nanaxütanü namaxã nax cuxüۡ‫ ڟ‬nax yaxãxacüchigüxüۡca۳x i ñaa nge natanü ֆֆɗ̲͑ǣɥ͑ľֆæΎфɗ̲͑͑ӕ%Ëӥ —ñanagürü. Ѡӥֆľ̲Փľ͑ǣƄфË͑фӥ o͑фӥnapataca۳ի͑ՓΎľǣӕ. 21ॸRü nüma ǣæΎфɗֆҽӕЙ͑фӥo͑իüۡ narüngüۡxeۡe ۡ rü yemaca۳x iyaxãxacüchigü. Rü yemaacü tomaepü۳իՓ͑͑ǣӕǣ ͑ǣɥ͑ľфӥҡիфľǣ͑ǣɥիËӥ. Rü yoxni ga ǣӕ̲͑ǣɥ͑ľǣæȍ̲ӕŃфӥ Tupanape۳իľՓ͑ɗֆËȍɗǣӥ. 22ॸRü nüma ga guma chacherdóte ga Erí rü marü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ґkͅԆƄ̞ॷ2ٍॷ3 poraãcü nayaxüchi. Natürü nüxüۡ nacua۳xama ga yema chixexüۡ ga nanegü ixügüxüۡ, rü ñuxãcü yema ngexüۡgü ga ҽӕЙ͑ЙҡфӥӥËӕËȍɗËՓ puracüexüۡmaxã nax namaxŕxüۡ. 23ॸRü yemaca۳x nanegüxüۡ ñanagürü: —Guxüۡma i duüۡxüۡgü rü chomaxã nüxüۡ nixugügü nax ñuxãcü chixexüۡ pexügüxüۡ rü chixri pemaxŕxüۡ. ¿Rü tü۳xcüüۡ ngŕmaãcü pemaxŕ? 24ॸRü dücax, Pa Chaunegüx, фӥ͑ËȍɗիľիӥËȍɗ̲͑ɗիɥɗ ngŕma ore i Tupanaarü duüۡxüۡgü nüxüۡ nixugügüxüۡ i pechiga. 25ॸRü ngŕxguma ՓӥիɗɗĀӕüۡxüۡ rü to i duüۡxüۡmaxã chixexüۡ ü۳xgux rü nangexma i norü mexŕŕruxüۡ. Natürü ngŕիǣӕ̲Փӥիɗɗ duüۡxüۡ Tupanamaxã chixexüۡ ü۳xgux ¿rü texé tá tanamexŕxŕ i ngŕma? —ñanagürü. Natürü ga nümagü ga ͑͑ľǣӥфӥҡ̲͑ǣ͑իɥ͑ӥľËȍüۡ, yerü ga Tupana rü marü namaxã nanaxuegu ga nax nadaixaxüۡ. 26ॸRü yoxni ga nüma ga guma ngextü۳xücü ga Chamué rü niyachigü. Rü Cori ya Tupana rü poraãcü namaxã nataãxŕ, rü duüۡxüۡgü rü ta namaxã nataãxŕgü. …… Tupana rü Chamuéxüۡ naca

3

1ॸRü

nüma ga ngextü۳xücü ga Chamué rü Cori ya Tupanaaxüۡ‫ڟ‬ napuracü yema Erí namuxüۡãcüma. Rü yexguma ga Tupana rü ñuxguacürica texémaxã nidexa. Rü ñuxguacürica texéca۳x nanango۳xeۡxeۡ ga ŕxüۡguxüۡ. 2ॸRü nüma ga Erí rü marü naya rü yemaca۳x marü nixoxetü rü tama mea ta۳xacüxüۡ nadau. ѠӥՓӥիɗǣËȍӥҡիüۡgu rü norü ӕËЙӕՓɞ͑ЙľǣҽӕЙ͑ЙҡՓ. 3ॸRü nüma ga Chamué rü yema baú ga

200 ҽӕЙ͑фӥ̲ӕǣӥ͑Փ yexmaxüۡxüۡtaguama nape. Rü yema norü omü ga guma Tupanapata rü nanaiecha. 4ॸѠӥՓӥիɗǣËȍӥҡիüۡ rü nüma ga Cori ya Tupana rü Chamuéxüۡ naca rü ñanagürü: —Pa Chamuéx, Pa Chamuéx —ñanagürü. Rü nüma ga Chamué rü nanangãxüۡ: —ġիľËȍɗիɥ—ñanagürü. 5ॸRü yexgumatama ínarüՓa۳x ga yema ínapexüۡՓфӥƄфɞɞֆľի̲իüۡՓ͖͑, rü ñanagürü: —ġիľËȍɗիɥфӥ͑ӕ changexma. ¿Rü ta۳xacüca۳x cha۳u۳xca۳x cuca? —ñanagürü. Rü nüma ga Erí rü nanangãxüۡga rü ñanagürü: —Taguma ͑ɗիɥɗcuxca۳x chaca۳xüۡ. ¡ƚcü natáegu rü yape! —ñanagürü. Rü yexguma ga nüma ga Chamué rü natáegu rü nayape. 6ॸNatürü nüma ga Cori ya Tupana rü Փľ͑իфӥæȍ̲ӕŃ͑͑Ëфӥ͖͑ǣӥфӥ: —Pa Chamuéx —ñanagürü. Rü nüma ga Chamué rü ínarüՓa۳x, rü Erí íyexmaxüۡՓ͖͑фӥ͖͑ǣӥфӥ: —Daxe Ëȍɗիɥфӥ͑ӕËȍ͑ǣľի̲. ¿Ta۳xacüca۳x cha۳u۳xca۳x cuca? —ñanagürü. Rü nüma ga Erí rü nanangãxüۡga rü ñanagürü: —ҽǣӕ̲͑ɗիɥɗcuxca۳x chaca۳xüۡ, Pa Chaunex. ¡ƚcü natáegu rü yape! —ñanagürü. 7ॸRü nüma ga Chamué rü tama nüxüۡ nacua۳x nax Cori ya Tupana ֆɗիɥիüۡ ga namaxã idexaxüۡ yerü ga aixrügumaãcü taguma namaxã nidexa. 8ॸNatürü yema chütaxüۡgu rü nüma ga Cori ya Tupana rü norü tomaepü۳xcüna Chamuéna naca. Rü nüma ga Chamué rü ínarüda rü EríxüۡҡՓ͖͑фӥ͖͑ǣӥфӥ: —ġիľËȍɗիɥ, rü nua changexma. ¿Rü ta۳xacüca۳x cha۳u۳xca۳x cuca? —ñanagürü. Rü nüma ga Erí rü nüxüۡ nicua۳xãchi ga æΎфɗֆҽӕЙ͑͑իֆɗիɥիüۡ ga guma Chamuéna ca۳xacü. 9ॸRü nüma ga Erí rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ґkͅԆƄ̞ॷ3ٍॷ4

201 Chamuéxüۡ ñanagürü: —¡ƚcü yape! Rü ngŕիǣӕ̲æΎфɗֆҽӕЙ͑Փľ͑Ëӕի͑ caxgu ¡rü nangãxüۡga rü ñacuxüۡ tá: “Rü idexa rü yimá curü duüۡ rü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥ ͑ɗիɥٚ, ñacuxüۡ tá! —ñanagürü. Rü yexguma nüma ga Chamué rü natáegu rü nayape. 10ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣ͑ӥ̲ǣ æΎфɗֆҽӕЙ͑фӥՓľ͑իфӥæȍ̲ӕŃիüۡ naca ga yema noxri nüxüۡ naca۳xgurüüۡtama, rü ñanagürü: —Pa Chamuéx, Pa Chamuéx —ñanagürü. Rü nüma ga Chamué rü nanangãxüۡga rü ñanagürü: —¡Idexa! Rü cuxüۡ ͑իɥ͑ӥ͑ɗիɥ ya curü duüۡ —ñanagürü. 11ॸRü nüma ga Cori ya Tupana rü ñanagürü: —Ñu۳xma rü Iraéanecüã۳իǣӥҡ͑ӥՓҡËȍ͑իӥɗ ta۳xacü i guxãtáma namaxã ba۳i ۳xãchiexüۡ. Rü guxãma ya nüxüۡ ɥ͑ӥիľфӥҡ̲͑ի% tangu۳xmachi ۳xeۡ. 12ॸRü ngŕma ngunexüۡgu фӥҡիӡҡ̲Ëȍ͑͑ǣӕЙľҡӥxŕxŕ i guxüۡma ga yema Erímaxã nüxüۡ chixuxüۡ ga nanegüchiga. 13ॸRü namaxã nüxüۡ chixu rü tá chanapoxcue i ngŕma nanegü naxca۳x i ngŕma chixexüۡ i nüma marü nüxüۡ nacuáxüۡ. Yerü ga nanegü rü chixexüۡ chomaxã nixugüxe rü nüma rü tama nüxna nachogü naxca۳x ga yema chixexüۡ ga naxügüxüۡ. 14ॸRü ngeۡmaca۳x i ñu۳xma rü Erí nanegümaxã chanaxuegu ͑իҡիӡҡ̲͑ӥիüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ nax changechaüۡxüۡ i norü chixexüۡǣӥՓΎΎ naxüۡnagü cha۳u۳xca۳x ínaguxgu rüe۳xna ãmaregü choxna naxuaüۡgügu —ñanagürü ga Tupana. 15ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ ga Chamué rü nape ñu۳xmata moxüۡãcü yangune. Rü yexguma ínadaxgu rü ɗ͑͑Փ%ի%ǣҽӕЙ͑Йҡфӥɥã۳xgü. Natürü nüma ga Chamué rü namuüۡ ga Erímaxã nüxüۡ nax yaxuxüۡ ga yema dexa ga Tupana namaxã nüxüۡ ixuxüۡ. 16ॸNatürü

nüma ga Erí rü Chamuéca۳x naca rü ñanagürü nüxüۡ: —Pa Chaunex, Pa Chamuéx —ñanagürü. Rü nüma ga Chamué nanangãxüۡga rü ñanagürü: —ġիľËȍɗիɥ—ñanagürü. 17ॸRü nüma ga Erí rü Chamuéna naca rü ñanagürü: —‫͵ع‬ӕիӡ͖իüۡ ֆɗիɥիüۡ cuxüۡ ya Cori ya Tupana? ¡Rü guxüۡxüۡtáma chomaxã quixu, rü taxuxüۡtáma iquicu۳x! Rü Tupana poraãcü cuxüۡ poxcu۳x ega ҡիӡҡ̲ǣӕիüۡ i ngŕma cumaxã nüxüۡ yaxuxüۡxüۡ chomaxã quixuxgu —ñanagürü. 18ॸRü nüma ga Chamué rü guxüۡxüۡma Erímaxã nixu rü taxuüۡma iniicu۳x. Rü nüma ga Erí rü naba۳i ۳xãchi rü ñanagürü: —ͮӥ̲͑ɗիɥɗæΎфɗֆҽӕЙ͑ ֆɗիɥիüۡ. ¡ƚcü naxüã i ngŕma naxca۳x rümemaexüۡ! —ñanagürü. 19ॸRü nüma ga Chamué rü niyachigü, rü Cori ya Tupana rü nanaxüۡtagu. Rü guxüۡma ga duüۡxüۡgü rü meama nüxüۡ‫ ڟ‬ɗ͑фӥիɥ͑ӥľǣ͑Ύфӥ ucu۳xeۡgü. 20ॸRü DáüۡՓɗ͑իӥǣӥ, rü ñu۳ի̲ҡ´ľËȍŃ¡Փ͑͑ǣӕǣ Chamuéxüۡ nax nacua۳xgüxüۡ ga guxüۡma ga Iraéanecüã۳xgü ga nax aixcüma Tupanaarü orearü uruxüۡ ͑իֆɗիɥիüۡ. 21ॸRü nüma ga Cori ya Tupana rü inayadaxŕxŕ ga Chamuémaxã nüxüۡ nax yaxuxüۡ ǣ͑ΎфӥΎфľ͑Փǣǣӕ̲ ҽӕЙ͑ЙҡǣæȍɞфӕՓֆľի̲͑ľ. Rü nüma ga Chamué rü ñu۳իӡËȍɗ duüۡxüۡgümaxã nüxüۡ nixu ga yema norü ore ga Tupana. Piritéutanüxüۡgü rü nachixüۡanewa nanangegü ga yema baú ga Tupanaarü mugü nawa yexmaxüۡ

yema ga ngunexüۡgügu ga Iraéanecüã۳xgü rü Piritéutanüxüۡgümaxã nügü nadai. Rü ga

4

1ॸRü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

202

1ґkͅԆƄ̞ॷ4

ga norü churaragü. 3ॸRü yexguma yema ínapegüxüۡca۳x naՓoegu۳xgu ga Iraéanecüã۳xgüarü churaragü rü yema namaxã icua۳xgüxüۡ rü nügümaxã niporagatanücüxü nachiga ga yema nax Piritéutanüxüۡgü nada۳i ۳xüۡ, rü ñanagürügü nügümaxã: —¿Tü۳xcüüۡ i ñu۳xma ya Tupana i Piritéutanüxüۡgüxüۡ naxüchicaxüۡ nax tüxüۡ nada۳i ۳xüۡca۳x? ¡Rü

ǣҽӕЙ͑фӥ̲ӕǣӥ͑Փֆľի̲իüۡ, rü nanadai ga Oní rü Finée ga yema taxre ga Erí nanegü. 12ॸͮҡӥфӥՓӥիɗǣ churara ga Bŕyamítanüxüۡ ɗիɥիüۡ rü niña ga yema nügü ínada۳i ۳xüۡՓфӥֆľ̲ҡ̲ ngunexüۡǣӕæȍɞфӕՓ͑͑ǣӕ. Rü norü ngechaüۡmaxã nügü nayarügáutechiru, rü nügü nabuxeru, rü yemaacü ínangu. 13ॸRü yexguma yéma nanguxgu ga yema churara rü nüma ga Erí rü ɥã۳իՓ͑фӥҡΎ ͑Փǣֆľ̲͑ΎфӥҡΎËȍɗËիüۡ. Rü ̲͑ǣӕɞ͑ĀՓľ͑ӥֆľфӥnaxca۳x naxoegaãxŕ ga yema baú ga Tupanaarü ̲ӕǣӥ͑Փֆľի̲իüۡ. Rü yema yatü rü ǣӕ̲ɥ͑ľǣӕ͑իӥËӕфӥ͑ӥիüۡ nixu ga yema ngupetüxüۡ. Rü yexgumatama ga guxüۡma ga duüۡxüۡgü rü inanaxügüe ga poraãcü nax naxauxexüۡ. 14ॸRü yemaxüۡ

͑ǣɥի%æȍɞфӕՓҡիɥфӥҡֆֆիӕɗngŕma ¡әɗæΎфɗֆҽӕЙ͑фӥ̲ӕǣӥ͑Փ ngŕxmaxüۡ nax ngŕmaãcü i nüma rü ҡҡ͑ӥՓ͑͑ǣľի̲իüۡca۳x rü tüxüۡ ínapoxüۡxüۡca۳x nüxna i ngŕma tórü uanügü! —ñanagürügü. 4ॸRü yemaca۳x ga Iraéanecüã۳xgü rü ñuxre ga churaragü æȍɞфӕՓ̲͑ӕǣӥ. Rü yéma nayayauxgü ǣֆľ̲¡әǣ͑Փ͑ֆľի̲իüۡ ga norü mugü ga Cori ya Tupana ya guxüۡŃҡӥՓngŕxmacü. Rü Oní rü Finée ga yema taxre ga Erí nanegü rü yema ¡әǣæΎфɗֆҽӕЙ͑фӥ̲ӕǣӥ͑Փ yexmaxüۡxüۡҡ͑ɗիɥիüۡtanü. …… 10ॸNatürü ga yema Piritéutanüxüۡgü rü Iraéanecüã۳xgüxüۡ nadai. Rü nüma ga Iraéanecüã۳xgü rü nixü, rü yema ínapegüxüۡՓ͑¡ӕի̲ӥ. Rü nayue ga muxüۡma ga Iraéanecüã۳xgüarü churaragü, rü 30,000Փ͑͑ǣӕ. 11ॸRü yexgumarüxüۡ ta nanapugü ga yema baú

͑իɥ͑ӥǣӕǣƄфɞфӥɞ͑Ëфӥ͖͑ǣӥфӥ: —¿Ta۳իËӥËȍɗǣ͑ɗիɥɗngŕma nax íyacuxcuxüۡ? —ñanagürü. Rü nüma ga yema churara rü nañu۳xãxŕ ga Erímaxã nüxüۡ nax yanaxuxüۡ ga yema ngupetüxüۡ. 15ॸRü nüma ga Erí rü nüxü‫ ۡڟ‬nayexma ga 98 ga taunecü rü marü natauxetüxüchi ga yexguma. 16ॸRü nüma ga churara rü ñanagürü: —Ñu۳xmatama íchangu i ngŕma togü ítada۳i ۳xüۡՓ͑ի͑ľËȍ͖իüۡ. Rü ñu۳ի̲ҡ̲Ëȍɗ͖ɗ͑Փɗngŕma dai —ñanagürü. Rü nüma ga Erí rü nüxna naca rü ñanagürü: —¿Ta۳xacü nangupetü, Pa Chaunex? —ñanagürü. 17ॸRü nüma ga yema churara rü nanangãxüۡga rü ñanagürü: —Nüma i Iraéanecüã۳xgü rü Piritéutanüxüۡcha۳իՓ nixü ñu۳xmachi muxema ya tatanüxexüۡ nadai. Rü ngŕmatanügu nayue ya yimá taxre ya cune ya Oní rü Finée, rü ngŕma ¡әɗҽӕЙ͑фӥ̲ӕǣӥ͑Փngŕxmaxüۡ rü Piritéutanüxüۡgü nanapugü

Iraéanecüã۳իǣӥфӥËȍӕффǣӥфӥɥ͑ľǣ Ebenéchearü ngaicamána nayexmagü rü PiritéutanüxüۡǣӥфӥËȍӕффǣӥфӥɥ͑ľ ǣkƸŃՓ͑ֆľի̲ǣӥ. 2ॸRü nüma ga Piritéutanüxüۡgü rü nügü namexŕxŕ nax Iraéanecüã۳xgümaxã nügü nada۳i ۳xüۡca۳x. Rü yexguma nügü nadaixgu, rü nüma ga Piritéutanüxüۡgü rü Iraéanecüã۳xgüxüۡ narüporamaegü rü tüxüۡ nadai ga 4,000

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ґkͅԆƄ̞ॷ4ٍॷ5

203 —ñanagürü. 18ॸRü yexguma yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕǣƄфɞ, ga Piritéutanüxüۡgü nax napuxüۡ ga yema baú ga Tupanaarü mugüchixüۡ, rü norü tochicaxüۡՓ ínaՓa۳x rü ɥã۳xüۡtagu nangu. Rü yema nax nayaxüchixüۡ rü yangü۳xüۡ, rü yemaca۳x nibüyenaxã ga yexguma nanguxgu, rü yexma nayu. Rü nüma ga Erí rü 40 ga ҡӕ͑ľËӥ͑ɗիɥǣʊфŃ͑ľËӥã۳xgümaxã inacuáxüۡ. …… Piritéutanüxüۡgü rü nachixüۡanewa nanangegü ga yema baú ga Tupanaarü mugüchixüۡ

5

1ॸRü

yexguma marü yapugüã۳xgu ga yema baú ga Tupanaarü mugüchixüۡ, rü nüma ga Piritéutanüxüۡǣӥфӥɥ͑ľǣƄ¡ľ͑ŃËȍľՓ ͑͑ֆӕիǣӥфӥ͑Ύфӥɥ͑ľǣkѸĀΔիՓ nanangegü. 2ॸRü ñu۳իӡËȍɗ͑ΎфӥҡӕЙ͑ǣ DagóüۡЙҡՓ͑͑͑ǣľǣӥфӥֆľ̲ naxchicüna۳xãxüۡҡǣӕ͑͑իӦǣӥ. 3ॸRü moxüۡãcü ga yexguma ínangugügu ga yema Asdóxcüã۳xgü, rü Dagóüۡchicüna۳xãxüۡ inayangaugü ga ñaxtümüanegumare nguxüۡ nape۳xegu ga ֆľ̲¡әǣҽӕЙ͑фӥ̲ӕǣӥ͑Փ yexmaxüۡ. Rü yexguma ga yema duüۡxüۡgü rü nanayauxgü ga yema Dagóüۡchicüna۳ի%фӥՓľ͑͑ËȍɗËǣӕ nanachixŕŕgü. 4ॸNatürü yexguma moxüۡãcü pa۳ի̲̲ֆŃ̲͑իɥիǣӕǣ yema Asdóxcüã۳xgü, rü nüxüۡ inayangaugü ga Dagóüۡchicüna۳xã ga Փľ͑իфӥ͖իҡӥ̲ӥ͑ľǣӕӥ̲фľիüۡ nape۳xegu ga yema baú ga Tupanaarü ̲ӕǣӥ͑Փֆľի̲իüۡ. Rü ga naeru rü guma taxre ga naxme۳x rü nabüüۡ rü ɥã۳xgu nayanúmare. Rü yema naxüۡnerica

͑ɗիɥǣ̲ľիüۡ. 5ॸRü ngeۡmaca۳ի͑ɗիɥɗՓΎΎ i ñu۳xma i ngŕma Dagóüۡarü chacherdótegü rü ngŕxguma yima ҡӕЙӕËֆkѸĀΔիՓ͑ǣľի̲͑ľǣӕ nachocu۳xgu rü tama ngŕ̲̲ӥфЙľՓɗ ɥã۳իՓɗҡΎիľիüۡՓ͑͑ǣǣӥիüۡ. 6ॸNatürü nüma ga Cori ya Tupana rü nanapoxcue rü ínanaba۳i ۳xgü ga yema duüۡxüۡgü ga Asdóxcüã۳xgü, rü taixnamaxã nayada۳xaՓeexeۡxeۡ. 7ॸRü yemaxüۡ nadaugügu ga yema duüۡxüۡgü ga Asdóxcüã۳xgü rü ñanagürügü: —Ngŕma baú ya Iraéanecüã۳xgüarü Tupanaarü ɗիɥիüۡ rü tama tanaxՓa۳իľɗҡҡ͑ӥՓ͑ի nangexmaxüۡ erü ngŕ̲ǣǣӕ͑ɗիɥɗ ngŕma Tupana rü taxca۳x rü tórü tupana i Dagóüۡca۳x rü poraãcü guxchaxüۡ ínanguxŕŕxüۡ —ñanagürügü. 8ॸRü yemaca۳x ga yema Asdóxcüã۳xgü rü guxüۡma ga Piritéutanüxüۡgüarü ãeۡx۳ gacügüca۳x nangema nax namaxã nangutaque۳xegüxüۡca۳x. Rü nüxna nacagüe rü ñanagürügü: —¿Ta۳xacü tá namaxã ixügüxüۡ i ngŕma baú i ngŕma Iraéanecüã۳xgüxüۡarü Tupanaarü mugüchixüۡ? —ñanagürügü. Rü yema ãeۡx۳ gacügü rü nanangãxüۡga rü ñanagürügü: —¡ƚËӥɥ͑ľֆǾիՓ penangegü! —ñaxüۡmaxã nanangãxüۡgü. Rü nüma ga yema Piritéutanüxüۡgü rü ֆŃ̲ǣӕ̲ɥ͑ľՓ͑͑͑ǣľǣӥ. 9ॸNatürü yexguma marü yéma nangegüã۳իǣӕՓľ͑, rü nüma ga Cori ya ҽӕЙ͑фӥֆľ̲ɥ͑ľËӥã۳xgüxüۡ nayaxɥ ۳xãchiãŕxŕŕgü, yerü taixnamaxã nayada۳xaՓeexeۡxeۡ ga guxüۡma ga duüۡxüۡgü ga ibuxüۡ rü iyaxüۡ. 10ॸRü yexguma ga nüma ga Piritéutanüxüۡgü фӥɥ͑ľǣƄËфóüۡՓ̲͑͑͑ǣľǣӥǣ yema baú ga Tupanaarü mugüchixüۡ.

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ґkͅԆƄ̞ॷ5ٍॷ6 Natürü yexguma EcróüۡՓ͑͑ǣӕիǣӕǣ yema baú, rü yema duüۡxüۡgü ga Ecróüۡcüã۳xgü rü nixaixcha rü ñanagürügü: —¿Tü۳xcüüۡ nua penange i ngŕma Iraéanecüã۳xgüarü Tupanaarü mugüchixüۡ nax toxüۡ nada۳i ۳xüۡca۳x ya guxãma? —ñanagürügü. 11ॸRü guma ɥ͑ľՓфӥǣӕիüۡma ga duüۡxüۡgü rü nanaxɥ ۳xãchiãŕgü, yerü Tupana rü poraãcü nanapoxcue. Rü yemaca۳x ga ֆľ̲ɥ͑ľËӥã۳xgü rü guxüۡma ga Piritéutanüxüۡgüarü ãeۡx۳ gacügüca۳x nangema rü ñanagürügü nüxüۡ: —¡Nua ҡΎфӥɥ͑ľՓɞЙľ͑͑ǣľիľËȍɗɗngŕma baú i Iraéanecüã۳xgüarü Tupanaarü mugüchixüۡ, rü nachixüۡaneca۳xtama penatáeguxŕxŕ nax tama toxüۡ nada۳i ۳xüۡca۳x i guxãma i tomax!

204 Iraéanecüã۳xgüarü Tupanaarü mugüchixüۡ, фӥ‫ؽ‬ҡիӡҡ̲ ngŕmaãcümare penatáeguxŕxŕ! Rü ̲͑ľ͑ɗիɥ͑ի͑ӥի͑Йľ͑ի%իüۡ ɗՓӥիɗɗ ãmare nax ngŕmaãcü Iraéanecüã۳xgüarü Tupanaxüۡ namaxã perüngüxmüxŕŕxüۡ. Rü ngŕxguma i pema rü tá pexca۳x nitaanegü rü tá nüxüۡ picua۳xãchitanü nax ngŕ̲ǣǣӕֆɗիɥիüۡ i Tupana i pexüۡ yada۳xaՓeexeۡexۡ üۡ —ñanagürügü. 4ॸRü nüma ga duüۡxüۡgü rü yema chacherdótegüna rü yuüxüۡgüna nacagüe, rü ñanagürügü nüxüۡ: —¿Ta۳իËӥҡ͑ɗիɥɗ͑ӥի͑ҡի%̲фľիüۡ nax namaxã tanangüxmüxŕŕxüۡca۳x?

1ॸRü yema baú ga Tupanaarü mugüchixüۡ rü 7 ga tauemacü Piritéutanüxüۡǣӥфӥ͑͑ľՓ͑ֆľի̲. 2ॸRü nüma ga Piritéutanüxüۡgü rü nanangutaque۳xexeۡxeۡ ga norü chacherdótegü rü yuüxüۡgü nax yemagüna nacagüexüۡca۳x, rü ñanagürügü: —¿Ta۳xacü tá namaxã taxüxüۡ i ngŕma Iraéanecüã۳xgüarü Tupanaarü mugüchixüۡ? ¡Tomaxã nüxüۡ Йɗիӕ͑ի͖ӕի%ËӥҡՓľ͑͑Ëȍɗիüۡaneca۳x tanatáeguxŕŕxüۡ! —ñanagürügü. 3ॸRü

—ñanagürügü. Rü nümagü ga chacherdótegü rü yuüxüۡgü nanangãxüۡgü rü ñanagürügü: —PenaxՓa۳xe i penaxü i 5 i naxchicüna۳xãgü i úirunaxca۳x i nataixnapü۳xügüraxüۡxüۡ. Rü ngŕma naxchicüna۳xãgü rü ngŕma 5 i perü ãeۡx۳ gacügüe۳xpü۳իҡ͑ɗիɥɗЙľ͑իӥիüۡ. Rü ñu۳իӡËȍɗ5 i üۡcachicüna۳xã i úirunaxca۳x tá pexü. Erü ngŕ̲ҡɗի͑ǣӥ̲ի%͑ɗիɥɗ Tupana i pexüۡ yada۳xaՓeexeۡexۡ üۡ, rü üۡËǣӥ̲ի%͑ɗիɥɗǣӕիËȍիüۡ pexna naxãxüۡ i guxãma i pemax rü perü ãeۡx۳ gacügü. 5ॸRü ngeۡmaca۳ի̲͑ľ͑ɗիɥɗ ípenaxüxüۡ i ngŕma taixnachicüna۳xãgü rü naxchicüna۳xãgü i ngŕma üۡcagü i guxchaxüۡ pexna ãxüۡ ɗЙľфӥɥ͑ľՓ. ¡Rü nüxüۡ picua۳xüxüۡ ya yimá Iraéanecüã۳xgüarü Tupana! Rü bexmana ngŕmaãcü tá nüxüۡ narüchau nax pexüۡ yada۳xaՓeexeۡexۡ üۡ, rü pexüۡ napoxcuexüۡ i

nüma ga yema chacherdótegü rü yuüxüۡgü rü nanangãxüۡgagü, rü ñanagürügü: —Ngŕxguma penatáeguxŕŕgu i ngŕma baú i

pemax rü perü tupanagü rü perü naane. tü۳xcüüۡ pegü ípenataiãchiarü maxüۡãx۳ gü narüxüۡ ga yema Equítuanecüã۳xgü rü norü ãeۡx۳ gacü ga

—ñanagürügü. 12ॸRü poraãcü naxauxe ǣǣӕ̲ɥ͑ľËӥã۳x, yerü yema tama yuexüۡ rü guxüۡՓ̲͑ҡɗի͑իüۡnegü. Piritéutanüxüۡgü rü nanatáeguxŕŕgü ga yema baú ga Tupanaarü mugüchixüۡ

6

6ॸ¿Rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ґkͅԆƄ̞ॷ6

205 Faraóüۡ? ֤ľфӥֆľիǣӕ̲ҽӕЙ͑ĀӥիՓ guxchaxüۡ naxca۳x ínguxŕŕguxicatama ͑ɗիɥǣʊфŃҡ͑ӥիüۡgüxüۡ yangexgüxüۡ. 7ॸ¡Rü ngexՓaca۳xüۡ͑ľֆЙľՓľüۡ ya ãchicune pexü۳x! ‫ؽ‬Ѡӥֆɗ̲ЙľՓľüۡ rü ҡիфľɗՓΎËɗ%իËӥիüۡ rü taguma üۡpaacü ñuxgu ta۳xacü i túgüxüۡՓ peyanga۳xcuchi ۳x! Natürü ngŕma naxacügü ¡rü naxpӦüۡgu namaxã penguxüۡ ͑իҡ̲͑ŃՓľ nangegüxüۡca۳x! 8ॸ¡Rü ñu۳xmachi yima ЙľՓľüۡǣӕЙľֆիӦľɗngŕma baú i Cori ya ҽӕЙ͑фӥ̲ӕǣӥ͑Փngŕxmaxüۡ! ¡Rü ngŕ̲¡әËӥՓǣӕЙľֆիӦľËȍɗիüۡ i ngŕma naxchicüna۳xãgü i úirunaxca۳x ɗիɥǣӥիüۡ i norü Tupanaarü ngüxmüxŕŕruxüۡ ɗիɥիüۡ! ¡Rü ngŕ̲Փľ͑ rü peyangexgü i ngŕ̲ՓΎËǣӥ͑ի nüma ínanaxՓa۳xexüۡՓ͑իɥիüۡca۳x namaxã i ngŕma baú! 9ॸRü pema rü mea ҡЙľ͑͑ǣӕǣӥфӥ͑ǣľիҡ̲͑իɥɗ ngŕ̲ՓΎËǣӥ̲͑ի%ɗngŕma baú. Rü ngŕxguma Iraéanecüã۳xgüarü ͑͑ľՓ̲͑իɥիǣӕɗ´ľËȍľ̲ŃՓ̲, rü ngŕ̲Փҡ͑ӥիüۡ tacua۳x nax yimá Iraéanecüã۳իǣӥфӥҽӕЙ͑ֆɗիɥիüۡ i taxca۳x ínanguxŕŕxüۡ i ngŕma da۳իՓľ͑ľ. Natürü ngŕxguma tama ‫̲͑ ڟ‬իɥիǣӕфӥngŕ̲Փҡ ngŕ̲ nüxüۡ tacua۳x nax tama Iraéanecüã۳xgüarü ҽӕЙ͑ֆɗիɥիüۡ ga tüxüۡ poxcucü rü ՓΎľҡ̲ngŕma taxca۳x ínangumare —ñanagürügü. 10ॸRü yemaacü nanaxügü ga yema yatügü. ѠӥҡիфľǣՓΎËǣ ixãxacüxüۡ niyauxgü rü tümapӦüۡgu tüxüۡ ͑ՓΎËӕǣǣӕիľ̲͑իËӥǣӥ. Rü ֆľ̲Փľ͑ǣֆľ̲ՓΎËǣӥфӥǣӕ̲ ͑ՓľüۡՓ͑ֆ͑ǣËӕËȍɗǣӥ. 11ॸRü ñu۳ի̲Ëȍɗǣӕ̲͑Փľüۡgu nayaxüegü ga yema baú ga Cori ya Tupanaarü mugü

͑Փֆľի̲իüۡ. Rü yexma nayaxüechixüۡgü ta ga yema üۡcachicüna۳xãgü ga úirunaxca۳x, rü yema taixnachicüna۳xãgü. 12ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣ ֆľ̲ՓΎËǣӥфӥɥ͑ľǣ´ľËȍľ̲ŃՓ nadaxüۡ ǣ̲͑ǣӕ͑իɥ, rü nixáietanü, rü Փe۳իǣӕ͑իɥфӥҡիӕՓ̲ɞ͑ËȍΎËӕ. Rü nüma ga Piritéutanüxüۡgüarü ãeۡի۳ ǣËӥǣӥфӥ͑Փľ̲͑ɗիɥիüۡtanü ñu۳ի̲ҡ´ľËȍľ̲Ńфӥӥֆľ͑ľՓ nangugü. 13ॸRü yema duüۡxüۡgü ga Bechemécüã۳իǣӥǣ͑͑ľǣӥՓҡфɞǣӕфӥ ¡ӕիӕՓЙӕфËӥľիüۡ, rü yexguma nüxüۡ nadaugügu ga yema baú ga Cori ya ҽӕЙ͑фӥ̲ӕǣӥ͑Փֆľի̲իüۡ, rü nataãxŕgü. 14ॸRü yexguma Yochuéarü ͑͑ľՓ͑͑ǣӕիǣӕǣ´ľËȍľ̲ŃՓ, rü yéma nayachaxãchi. Rü yéma nayexma ǣՓӥիɗǣ͑ӕҡǣҡËӥ. Rü nüma ga Bechemécüã۳xgü ga duüۡxüۡgü rü nagu ͑ЙΎǣӥľǣǣӕ̲͑Փľüۡ rü üxüxüۡ ͑ֆիɥxŕŕgü. Ѡӥǣֆľ̲ՓΎËǣӥфӥ Tupanaca۳x nanadai rü ínanagu. 15ॸRü nümagü ga Lebítanüxüۡ rü marü ínanaxüegü ga yema baú ga Tupanaarü mugüchixüۡ фӥֆľ̲ËɗËȍӡǣ͑Փ nayexmagüxüۡ ga yema üۡcachicüna۳xãgü, rü yema úirupü۳xügü ga nataixnapü۳xügüraxüۡxüۡ. Rü guma nuta ga tacüétügu nananugü. Rü yema ngunexüۡgu ga yema Bechemécüã۳xgü rü Cori ya Tupanaca۳x ínanagu ga naxüۡnagü rü muxüۡma ga togü ga norü ãmaregü. 16ॸRü nüma ga yema 5 ga ãeۡx۳ gacügü ga Piritéutanüxüۡgü rü yáxüۡՓ͑ӥիüۡ narüdaunü. Rü yexguma marü nüxüۡ nadaugügu ga marü Iraéanecüã۳xgüme۳xeۡՓ͑ի͑͑ǣӕիüۡ ga yema baú, фӥֆľ̲Փľ͑фӥƄËфóüۡca۳x ͑ՓΎľǣӕǣֆľ̲ҡ̲͑ǣӕ͑ľիüۡgu.

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

206

1ґkͅԆƄ̞ॷ6ٍॷ7 17ॸRü

yema 5 ga taixnachicüna۳xãgü ga úirunaxca۳x ga Piritéutanüxüۡgü Cori ya Tupanana naxuaxüۡgüxüۡ norü ngüxmüxŕŕruxüۡ, rü yema rü guma ɥ͑ľǣӥǣkѸĀΔի, rü Gácha, rü Acarúüۡ, rü Gáx, rü Ecróüۡфӥ%̲фľǣӥ͑ɗիɥ.

…… 19ॸNaturü nüma ga Cori ya Tupana rü nanadai ga ñuxre ga duüۡxüۡgü ga Bechemécüã۳xgü yerü yema Tupanaarü mugüchixüۡ ga baúgu nadaucu. Rü 70 ga ֆҡӥǣӥ͑ɗիɥǣֆӕľիüۡ. Rü nüma ga yema ɥ͑ľËӥã۳xgü rü poraãcüxüchima naxauxe naxca۳x ga yema duüۡxüۡgü ga Cori ya ҽӕЙ͑͑ҡ͑ӥՓda۳i ۳xüۡ. 20ॸRü yemaca۳x ga nüma ga Bechemécüã۳xgü rü ñanagürügü: —¿Texé tame nax Cori ya Tupana ya üünecüpe۳xegu tachixüۡ? ¿Rü ngextá tá ínamuxüۡ i ngŕma baú i ñu۳xmax? —ñanagürügü. 21ॸRü yemaca۳x ɥ͑ľǣтӕɗфɗի-yearíüۡcüã۳xgüca۳x yéma namugagü rü ñanagürügü: —Ngŕma Piritéutanüxüۡgü rü marü nanatáeguxŕŕgü i ngŕma baú i Cori ya Tupanaarü mugüchixüۡ. Rü ngeۡmaca۳x ̲͑ľɗ͑ӕЙľիɥфӥЙľֆֆիӕ —ñanagürügü. 1ॸRü nüma ga Quiriáxyearíüۡcüã۳իǣӥфӥ´ľËȍľ̲ŃՓ nayayauxgü ga yema baú ga Cori ya Tupanaarü mugüchixüۡ. Ѡӥ͑Ύфӥɥ͑ľՓ ͑͑͑ǣľǣӥфӥ͑ֆիӦËӕËȍɗǣӥ͑Йҡǣӕ ǣk¡ɗ͑ĀիǣՓӥիɗǣma۳իЙӦ͑ľǣӕ ãchiüۡcü. Rü nane ga Ereacháxüۡ naxunetagü nax nüxna nadauxüۡca۳x.

7

Chamué rü Iraéanecüã۳xgümaxã inacua۳x 2ॸRü

20 ga taunecü ningu ga yema Tupanaarü mugüchixüۡ ǣɥ͑ľǣ Quiriáx-yearíüۡՓ͑ի͑ֆľի̲իüۡ. Rü

guxüۡma ga Iraéanecüã۳xgü rü poraãcü nangechaüۡgü yerü nüma nagu ͑իɥ͑ӥľǣӕфӥ͑ӥ̲ǣæΎфɗֆҽӕЙ͑ фӥ̲фӥɞ͑͑ՓΎǣӥ. 3ॸRü yemaca۳x nüma ga Chamué rü guxüۡma ga yema Iraéanecüã۳xgüxüۡ ñanagürü: —Ngŕxguma pema rü aixcüma Cori ya Tupanaca۳x peՓoegu۳xgux, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥ ɗɞЙľ͑ՓΎǣӥɗǣӕիüۡma i ngŕma ҡӕЙ͑͑ľҡǣӥɗիɥǣӥիüۡ, rü ngŕma tupananeta i Astartéchicüna۳xã. Rü penaxՓa۳xegü i Cori ya ҽӕЙ͑ǣӕիɗËҡ̲Йľфӥիɥ͑ӥľфӥ͑ӥիüۡ picua۳xüxüۡgü. Rü ngŕxguma ngŕmaãcü penaxü۳xgux, rü nüma ya Tupana rü tá pexüۡ ínanguxüۡxeۡxeۡ naxme۳իՓɗngŕma Piritéutanüxüۡgü —ñanagürü. 4ॸRü nüma ga Iraéanecüã۳իǣӥфӥɞ͑͑ՓΎǣӥ ga naguxüۡraxüۡãcü üxüۡ ga Baáchicüna۳xãgü rü Astartéchicüna۳xãgü. Rü Cori ya Tupanaxüۡxicatama nicua۳xüxüۡgü. 5ॸRü ֆľ̲Փľ͑ǣæȍ̲ӕŃфӥ Iraéanecüã۳xgüxüۡ ñanagürü: —‫ؽ‬ʘ͑ľֆ Míspagu pengutaque۳xegü i guxãma i ‫ ڟ‬a tá pemax i Iraéanecüã۳xgü! Rü ngŕm ͑ɗիɥɗЙľŃҡӥՓ͑ӥի͑ËȍËȍΎǣӥիüۡ ya Tupana —ñanagürü. 6ॸRü nüma ga Iraéanecüã۳xgü rü Míspagu nangutaque۳xegü. ѠӥֆŃ̲ЙӕËȍӕՓ dexáta nayauxüۡgü, rü Cori ya Tupanape۳xegu nanabagü norü ãmareruxüۡ. Rü yema ga ngunexüۡgu rü naxauree rü tama nachibüe. Rü guxüۡma ga duüۡxüۡgü rü nüxüۡ nixugüe nax chixexüۡ naxügüxüۡ ga Tupanape۳իľՓ. ѠӥֆŃ̲ͅɞѸЙՓ͑ɗիɥ ga Chamué ga inaxügüãxüۡ ga Iraéanecüã۳xgümaxã inacuáxüۡ. ……

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ґkͅԆƄ̞ॷ7ٍॷ8

207 yexguma namaxüۡgu ga Chamué rü Iraéanecüã۳xgümaxã inacua۳x. 16ॸRü ǣӕËӥ̲ǣҡӕ͑ľËӥǣӕфӥɥ͑ľǣӥǣ ´ľҡŃ́Փфӥ֤ɗфɗǣՓфӥͅɞѸЙՓ ͑իӡӡիüۡ nax yema Iraéanecüã۳xgüxüۡ yanangüۡxeۡexۡ üۡca۳x nax ñuxãcü inaՓe۳xãchixŕŕãxüۡca۳x ga norü guxchaxüۡgü. 17ॸRü ñu۳ի̲Ëȍɗ͑Ύфӥɥ͑ľ ga Ramáca۳x natáeguuxüۡ, yerü yexma ͑ɗիɥǣ͑ի%Ëȍɗüۡxüۡ. ѠӥֆŃ̲͑ɗիɥǣ Iraéanecüã۳xgümaxã inacuáxüۡ. Rü yexma nanaxü ga Cori ya Tupanaarü cua۳xüxüۡËȍɗËǣ͑Փ͑իüۡnagü yaguxüۡ. 15ॸRü

Iraéanecüã۳xgü rü nanaxwa۳xegü nax naxãeۡx ۳ gacüã۳xgüxüۡ

8

1ॸRü yexguma marü naya۳xgu ga Chamué, rü nanegüxüۡ naxuneta nax Iraéanecüã۳xgümaxã inacua۳xgüxüۡca۳x. 2ॸRü guma nüxíraxüۡcü ga nane rü Yoégu naxãéga. Rü guma norü taxre ga nane rü Abíagu naxãéga. Ѡӥ´ľËȍŃ¡Փ͑ɗիɥǣ%eۡի۳ ǣËӥֆɗիɥǣӥիüۡ. 3ॸNatürü tama nanatürüxüۡ ͑ɗիɥǣӥ, yerü norü yemaxüۡǣӥǣӕ̲͑фӥիɥ͑ӥľ. Rü yexguma ta۳xacürü guxchaxüۡ

namexŕŕgügu rü nanayauxtanügü, rü tama aixcüma mea guxüۡma ga duüۡxüۡgüxüۡ narüngüۡxeۡe.ۡ 4ॸѠӥĀӥիՓǣ Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡx۳ gacügü rü nügümaxã nangutaque۳xegü, фӥɥ͑ľǣ Ѡ̲Փ͑իɥ͑իæȍ̲ӕŃիüۡ íyadaugüxüۡca۳x. 5ॸRü Chamuéxüۡ ñanagürügü: —Cuma rü marü cuya, rü cunegü rü tama curüxüۡ mea namaxŕ. Rü ngeۡmaca۳x ¡nüxüۡ ͑իӕ͑ľҡɗՓӥիɗɗҡΎфӥ ãeۡx۳ gacü i réi nax tomaxã inacuáxüۡca۳x ngŕxgumarüxüۡ i ngŕma togü i nachixüۡanegü nax nüxü‫ ۡڟ‬nangexmaxüۡ i

norü ãeۡx۳ gacü i réi! —ñanagürügü. 6ॸRü yexguma ga nüma ga Chamué rü tama namaxã nataãxŕ yerü yema duüۡxüۡgü rü nanaxՓa۳xegü nax nüxüۡ‫ ڟ‬nangexmaxüۡ ya Փӥիɗֆ%eۡx۳ gacü ya réi nax namaxã inacuáxüۡca۳x. Rü yemaca۳x Tupanamaxã nüxüۡ nixu norü yumüxŕՓ. 7ॸNatürü nüma ga Cori ya Tupana rü Chamuéxüۡ nangãxüۡga rü ñanagürü: —¡ƚcü naxü i ngŕma cuxna naxca۳x nacagüxüۡ! Erü tama cuxüۡ ͑ɗիɥɗnaxoo۳xgüxüۡ, rü choxüۡ Փիɗ͑ɗիɥ, erü tama nanaxՓa۳xegü i norü ãeۡի۳ ǣËӥ͑իËȍɗիɥիüۡ. 8ॸRü yexguma Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓɞËȍ͑ǣӕիüۡxeۡxeۡի۳ ǣӕËӥфӥՓ ͑ɗիɥǣËȍΎի͑ֆիɥǣËȍɗիüۡ nax togü i ҡӕЙ͑Փľ͑ի͑իɥիüۡca۳x. Rü ngŕ̲ҡ̲͑ɗիɥɗ͖u۳xma cumaxã naxügüxüۡ. 9ॸ¡ƚcü naxü i ngŕma naxca۳x ínacagüxüۡ! ¡Natürü mea namaxã nüxüۡ ixu i ngŕma duüۡxüۡgü i ñuxãcü tá namaxã naporae ega nangexmagu i Փӥիɗɗ͑Ύфӥ%eۡx۳ gacü i poraãcü namuxüۡ! —ñanagürü. 10ॸRü nüma ga Chamué rü yema duüۡxüۡgümaxã nüxüۡ nixu ga yema Tupana namaxã nüxüۡ ixuxüۡ. 11ॸRü ñanagürü nüxüۡ: —Ngŕxguma penaxՓa۳xegu nax pexüۡ‫ ڟ‬nangexmaxüۡ i perü ãeۡի۳ ǣËӥɗфŃɗфӥ͖%Ëӥҡ͑ɗիɥɗ pemaxã inacuáxüۡ i ngŕma ãeۡx۳ gacü: Rü tümaca۳x tá naca ya penegü nax Ëȍӕффǣӥҡɗիɥǣӥիüۡca۳x, rü tümáxŕgü rü Ëȍӕффǣӥɗ͑Փľüۡ ya dairuüۡmaxã icua۳xgüxüۡ ͑իҡɗիɥǣӥիüۡca۳x, rü tümáxŕǣӥфӥËΎՓфӕǣӥɗĀɗфӕüۡmaxã icua۳xgüxüۡ ͑իҡɗիɥǣӥիüۡca۳x, rü tümáxŕgü rü churaragü i noxrütama dauruüۡǣӥ͑իҡɗիɥǣӥիüۡca۳x. 12ॸRü ngŕxgumarüxüۡ tá ta tüxüۡ naxuneta ya toguxegü nax 1000 i churaragüarü ãeۡի۳ ǣËӥ͑իҡɗիɥǣӥիüۡca۳x, rü toguxegü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

208

1ґkͅԆƄ̞ॷ8ٍॷ9 nax 50 i churaragüarü ãeۡx۳ gacü nax ҡɗիɥǣӥիüۡca۳x. Rü pemagü, rü ngŕma ãeۡx۳ gacü rü tümáxŕgü rü tá norü ͑͑ľфӥɗ̲ӥ͑ľՓҡӥիüۡ napuracüexŕxŕ, rü toguxe rü tá norü ͑͑ľҡӥфӥ¡ӕիǣӥՓҡӥիüۡ napuracüexŕxŕ, rü toguxe rü tá ͑ի͑ľǣӥфӥӥՓҡӥիüۡ napuracüexŕxŕ, фӥҡΎǣӕիľфӥҡ͑Փľüۡ ya dairuüۡarü ӥՓҡӥիüۡ napuracüexŕxŕ. 13ॸRü tá tüxüۡ nade ya pexacügü nax nüxüۡ‫ڟ‬ ҡիӥՓľ̲ӥǣӥիüۡca۳x, фӥ͑ΎфӥЙӡфӥӥՓ nax tapuracüexüۡca۳x, rü norü pumára nax taxügüxüۡca۳x. 14ॸRü nügüxüۡ‫ ڟ‬tá nanayaxu i ngŕma naanegü irümemaegüxüۡ, rü ngŕma rümemaegüxüۡ i perü úbanecü rü oríbunecü, rü ñu۳իӡËȍɗngŕma ãeۡx۳ gacügü i natüüۡՓӥǣӥիüۡna tá nanana. 15ॸRü ngŕma 10Փľҡիüۡ i perü ҡфɞǣӕՓфӥЙľфӥә¡Փ, rü ngŕma ãeۡx۳ gacü tá pexna nanayaxu i ՓӥիɗՓľҡիüۡ, rü ñu۳իӡËȍɗngŕma ãeۡx۳ gacügü i natüüۡՓӥǣӥիüۡna tá nanana. 16ॸRü ngŕxgumarüxüۡ tá ta pexna tüxüۡ napuxüۡ ya yíxema duŕxŕgü ya pexüۡ‫ ڟ‬puracüexe rü yíxema pexüۡtaxüۡgü. Rü ngŕma rümemaexüۡ ɗЙľфӥՓΎËɗ puracüruüۡgü, rü búrugü, rü tá pexna nanade nax nügüxüۡ‫ڟ‬ napuracüexŕŕãxüۡca۳x. 17ॸRü ngŕma 10 i ЙľфӥËф͑ŃфӕǣӥՓфӥҡЙľի͑͑͑ֆիӕ ɗՓӥիɗ͑ի͑Ύիфӥիüۡ ֆɗիɥիüۡca۳x. Rü pema ҡҡ̲͑ɗիɥɗ͖u۳xmachi nüxü‫ۡڟ‬ pepuracüexüۡ. 18ॸRü ngŕma i ngunexüۡgu i namaxã pechixeãŕgügu i ngŕma ãeۡx۳ gacü i ñu۳xmax naxca۳x ípeca۳xaxüۡ rü nüma ya Cori ya Tupana rü marü ҡիӡҡ̲Йľիüۡ nacuáxchaüۡ —ñanagürü ga Chamué. 19-20ॸNatürü nüma ga yema

duüۡxüۡgü, фӥҡ̲ɗ͑фӥիɥ͑ӥľËȍüۡ ga yema Chamué namaxã nüxüۡ ixuxüۡ. Rü ñanagürügüama: —Nüétama, rü tanaxՓa۳xegü i toxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣľի̲ɗՓӥիɗɗ ãeۡx۳ gacü i réi nax ngŕma togü i nachixüۡanerüxüۡ ҡɗիɥǣӥիüۡca۳x. Rü nüma ҡ͑ɗիɥɗҡΔфӥ%eۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡ, rü tá tomaxã inacuáxüۡ ega ngŕxguma togümaxã togü tadaixgux —ñanagürügüama. 21ॸRü yexguma yema duüۡxüۡgügaxüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕՓľ͑ǣ Chamué, rü Cori ya Tupanamaxã nüxüۡ nixu ga yema duüۡxüۡgüga. 22ॸRü nüma ga Cori ya Tupana rü Chamuéxüۡ nangãxüۡga rü ñanagürü: —¡Naxü i ngŕma naxca۳x ínacagüxüۡ rü nüxüۡ ͑իӕ͑ľҡɗՓӥիɗɗ͑Ύфӥ%eۡx۳ gacü i réi! —ñanagürü. Rü yexguma nüma ga Chamué rü yema Iraéanecüã۳xgüxüۡ ̲͑ӕ͑ի͑Ύфӥɥ͑ľǣӥca۳ի͑ՓΎľǣӕիüۡ. Chaú rü Chamuéxüۡtawa nangu

BŕyamítanüxüۡՓ͑ֆľի̲ǣ Փӥիɗǣֆҡӥǣæȍɞիǣӕ%ŃǣËӥ. Rü ͑ӥ̲фӥk¡ɗŃ͑͑ľ͑ɗիɥфӥæȍľфΔҡի ͑ɗիɥ. Rü guxema toguxe ga norü o۳xi rü ´ľËΎфիǣkƸ͑͑ľҡɗիɥ. Rü nüma ga æȍɞիфӥՓӥիɗǣֆҡӥǣǣӕի%̲͑ӥիüۡ ngechaüۡËӥ͑ɗիɥ. 2ॸRü nüma rü nüxüۡ‫ڟ‬ ͑ֆľի̲ǣՓӥիɗǣ͑͑ľǣ ngextü۳xücü ga guxüۡՓ̲̲ľիľËȍɗËӥǣ Chaúgu ãégacü. Rü guxüۡma ga yatüxüۡ

9

1ॸRü

ga Iraéanecüã۳xgüarü yexera namexechi, фӥ͑Ύфӥ̲Ëȍ͑ľՓфӥҡիәľ̲͑ӥիüۡ ҡ͑ǣӕЙľҡӥǣ͑ҡӥՓ. 3ॸѠӥՓӥիɗǣ ngunexüۡgu rü Chíxarü búrugü rü inarütauxe. Rü yemaca۳x nane ga Chaúxüۡ ñanagürü: —¡Cugü namexŕxŕ rü naxca۳x yadau i ngŕma búrugü! ¡Rü ՓӥիɗɗҡΔфӥĀӕüۡxüۡmaxã íxãmücü!

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ґkͅԆƄ̞ॷ9

209 —ñanagürü. 4ॸRü nüma ga Chaú rü ‫ڟ‬ ɗ͑իӡ%Ëȍɗ. Rü Efraɥarü naanearü máxpü۳xanexüۡՓ͑ɗիӥЙľҡӥ, rü ñu۳իӡËȍɗ æȍфɗËȍфӥ͑͑ľՓфӥҡ͑իӥЙľҡӥ, natürü tama nüxüۡ inayangau ga norü búrugü. Rü yexgumarüxüۡ ta Charíüۡarü ͑͑ľՓфӥBŕֆ̲ɞфӥ͑͑ľՓ naxüpetü, natürü yéma rü ta taxuxüۡma inayangau. 5ॸRü yexguma Súxarü ͑͑ľՓ͑͑ǣӕիǣӕ, rü nüma ga Chaú rü guxema norü duüۡxeۡ ga íyaxümücüxexüۡ ñanagürü: —‫ͮؽ‬ǣɥի% ҡՓΎľǣӕ! Rü ñuxcü ya chorü papá rü ngŕma búrugüca۳x nax taxoégaãŕxüۡarü yexera taxca۳x taxoégaãxŕ —ñanagürü. 6ॸRü nüma ga yema norü duüۡxüۡ rü nanangãxüۡga rü ñanagürü: —Daa ɥ͑ľՓ͑͑ǣľի̲ɗՓӥիɗɗҽӕЙ͑фӥ orearü uruxüۡ i guxãma nüxüۡ ngechaüۡgüxüۡ, erü guxüۡma i nüxüۡ yaxuxüۡ rü ngŕmaãcü ningu. ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣɥի% naxüۡҡՓҡիɥ! Rü nüma tá tamaxã nüxüۡ nixu nax ngextá nangexmagüxüۡ i ngŕma búrugü —ñanagürü. …… 14ॸRü yexguma ga Chaú rü yema duüۡxü̲ۡի%ǣӕ̲ɥaneca۳ի͑ɗիɥ̲. Rü ֆľիǣӕ̲ǣӕ̲ɥ͑ľՓ͑͑ǣӕǣӥǣӕ, rü ͑ӥ̲ǣæȍ̲ӕŃфӥֆŃ̲͑ľ͑իӡǣ ngutaque۳xepataüۡՓ͑ի͑իӡիüۡca۳x. …… 17ॸRü yexguma Chaúxüۡ nada۳u۳xgu ga Chamué, rü nüma ga Cori ya Tupana rü ñanagürü nüxüۡ: —Ngŕ̲͑ɗիɥɗngŕma yatü i cumaxã nüxüۡ chixuxüۡ, rü nüma ҡ͑ɗիɥɗËȍΎфӥĀӕüۡxüۡgümaxã inacuáxüۡ —ñanagürü. 18ॸRü yexguma guma ɥ͑ľфӥӥËӕËȍɗËՓ͑ֆľի̲ǣӥǣӕ, rü nüma ga Chaú rü Chamuéca۳ի͑ɗիӡфӥ ñanagürü: —¡Tomaxã nüxüۡ ixu rü

͑ǣľիҡ͑ɗիɥɗ͑Йľիüۡ ya yimá Tupanaarü orearü uruxüۡ! —ñanagürü. 19ॸRü nüma ga Chamué rü nanangãxüۡga rü ñanagürü: —æȍΎ̲͑ɗիɥɗΎфľфӥӕфӕիüۡ Ëȍɗիɥիüۡ. ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣɥի%ËȍΎՓľфӥիӡɗ ngutaque۳xepataüۡՓ, rü chauxüۡҡՓ yachibü! Rü moxüۡ pa۳xmama tá cumaxã nüxüۡ chixu i guxüۡma i ngŕma choxna naxca۳x cuca۳xaxüۡ, rü ñu۳xmachi tá cuxüۡ íchimu. 20ॸ¡Rü taxӢ i naxca۳x cuxoégaãxŕxüۡ i ngŕma búrugü i tomaepü۳x i ngunexüۡ marü iyarütauxexüۡ! Erü marü nüxüۡ inayangaugü. Rü naétü rü guxüۡma i Iraéanearü ngŕmaxüۡgü rü cuxme۳իՓ nangexma i ñu۳xmax —ñanagürü. 21ॸRü nüma ga Chaú rü nanangãxüۡga rü ñanagürü: —Natürü i choma rü Bŕyamítanüxüۡ Ëȍɗիɥ, rü ngŕma totücumü rü guxüۡma i togü i Iraéanecüã۳xgütücumüxüۡ narünoxremae. Rü ñu۳xmachi ngŕma nügütanüxüۡchigü i Bŕֆ̲ɞҡӥËӕ̲ӥՓӥǣӥիüۡ, rü chautanüxüۡ ͑ɗիɥɗǣӕիüۡarü yexera ҡիәľ̲͑ǣӕфӥիɥ͑ӥľիüۡ. Rü ngeۡmaca۳x ¿tü۳xcüüۡ chomaxã nüxüۡ quixu nax guxüۡma i Iraéanearü ngŕmaxüۡgü rü cho۳xme۳իՓ͑͑ǣľի̲իüۡ? —ñanagürü. 22ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣæȍ̲ӕŃфӥ Ëȍɗ¡ӥËȍɗËՓ͑͑ǣǣӥǣæȍәфӥ norü duüۡxüۡ. Rü yema rümemaexüۡ ga ͑ËȍɗËՓ͑͑ҡΎǣӥxŕxŕ ͑ҡ͑ӥՓǣ yema 30 ga duüۡxüۡgü ga nüxna naxuxüۡ. 23ॸRü nüma ga Chamué rü yema ӥՓľ̲ӥիüۡxüۡ namu nax Chaúna naxããxüۡca۳x ga yema rümemaexüۡ ga ̲͑ËȍɗǣՓΎľҡ̲naxca۳x ínaxüxüchixüۡ. 24ॸRü yexgumatama ga ֆľ̲ӥՓľ̲ӥфӕիüۡ фӥՓӥիɗǣ͑Йľфľ̲ ga mexüۡne nayaxu rü Chaúpe۳xegu

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ґkͅԆƄ̞ॷ9ٍॷ10 ͑ֆիӦ. Rü nüma ga Chamué rü Chaúxüۡ ñanagürü: —Ngŕ̲͑ɗիɥɗՓΎľҡ̲ cuxü‫ ۡڟ‬íchaxüxüchixüۡ. ¡Rü nayaxu rü nangõ۳x! ƄфӥՓΎľҡ̲Ëӕիüۡ‫ڟ‬ íchanaxüxüchi naxüۡpa ga ñaa duüۡxüۡgüna nax chaxuxüۡ —ñanagürü. Rü nüma ga Chaú rü Chamuémaxã nachibü ga yema ngunexüۡgu. 25ॸRü ֆľիǣӕ̲̲фӥҽӕЙ͑ЙҡՓ ínachoxüۡǣӕǣɥ͑ľՓ͑ի͑իɥիüۡ, rü ɥЙҡфӥĀիӡՓæȍәca۳x nanamexŕŕgü ǣՓӥիɗǣ͑ǣӥфӥËфľ. 26ॸRü nüma ga Chaú rü yexma nape. Rü moxüۡãcü nüma ga Chamué rü Chaúxüۡ naca ga ɥЙҡфӥĀӕի͑Փ, rü ñanagürü nüxüۡ: —‫ؽ‬ʑфӥĀфӥ̲фӥ̲͑ľ͑իɞнӕɗիӡիüۡ! —ñanagürü. Rü nüma ga Chaú rü ínarüda. Ѡӥֆľ̲Փľ͑фӥɞ͑ËȍΎիüۡ ga Chaú rü Chamué, фӥ̲͑Փ͑իɥ. 27ॸRü ֆľիǣӕ̲̲фӥǣӕ̲ɥ͑ľՓ ínachoxüۡgu, rü nüma ga Chamué rü Chaúxüۡ ñanagürü: —¡ƚcü cugüpe۳xe yamu i ngŕma curü duüۡxüۡ, rü cuma rü paxaãchi nuxã rüxã۳u۳ۡx! Erü cumaxã nüxüۡ chixuxchaüۡ i ngŕma ore i Tupana chomaxã nüxüۡ ixuxüۡ —ñanagürü. Chamué rü chíxüۡmaxã Chaúxüۡ nabaeru nax Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡի ۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡca۳x

10

1ॸRü

yexguma ga nüma ga æȍ̲ӕŃфӥՓӥիɗՓľիüۡ ga chíxüۡ nayaxu, rü Chaúxüۡ namaxã nabaeru, rü ñanagürü nüxüۡ: —Cori ya Tupana cuxüۡ nayaxu nax norü duüۡxüۡgü i

Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡx۳ gacü i réi nax нӕɗիɥիüۡca۳x i ñu۳xmax. Rü cuma tá namaxã icucua۳x rü norü uanügü i nüxüۡ íchomaeguãchixüۡՓҡɞËӕ͑ЙΎիüۡ. Rü ngŕma cua۳xruxüۡ ɗ͑Փ͑ӥիüۡ cucuáxüۡ nax aixcüma Cori ya Tupana cuxüۡ

210 unetaxüۡ nax norü duüۡxüۡgü i Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡի۳ ǣËӥ͑իнӕɗիɥիüۡ, фӥ͖%Ëӥҡ͑ɗիɥ: 2ॸRü ñu۳xma nax choxna ɞнӕɗիӡիüۡ rü Bŕֆ̲ɞфӥ͑͑ľՓɗ æȍŃËȍՓҡ͑ӥիüۡ icuyangau i taxre i yatügü i Raquélchique۳xearü ngaicamagu chigüxüۡ. Rü nümagü tá cumaxã nüxüۡ nixugü: “Rü marü nüxüۡ nax iyanga۳u۳xüۡ i ngŕma búrugü i naxca۳x cudauxüۡ. Rü tüma ya cunatü rü marü tama naxca۳x taxoégaãxŕ i ngŕma búrugü, natürü pexca۳ի͑ɗիɥɗ taxoégaãŕxüۡ i ñu۳xmax, rü nagu ҡфӥիɥ͑ӥիüۡ nax ñuxãcü tá pexüۡ itayanga۳u۳xüۡٚ, ñanagürügü tá cumaxã. 3ॸRü ngŕm ‫ ڟ‬a nax cuxüpetüxüۡ rü ngŕxguma Tabúarü castáña íngexmaxüۡՓËӕ͑ǣӕիǣӕ, rü tá ngŕxma pegü namaxã peyangaugü i tomaepü۳x ֆֆҡӥɗ´ľҡŃ́Փɥիüۡ nax Tupanaxüۡ yanacua۳xüüۡgüxüۡca۳x. Rü ngŕ̲Փӥիɗфӥ tomaepü۳x i chíbu niga, rü ngŕma to rü tomaepü۳իɗЙӡ͑ɗ͑ǣľ, rü ngŕma to rü ՓӥիɗЙü۳իӥՓľիüۡ ya bínu ninge. 4ॸRü nümagü rü tá cuxüۡ narümoxŕgü, rü tá Ëӕ̲ի%͑͑ǣӕɗҡիфľɗЙӡ. Rü name ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ‫ ڟ‬cunayaxu. 5ॸRü ngŕ̲Փľ͑ rü tá Gabáa ya Tupanaarü Ma۳իЙӦ͑ľǣӕ %Ńǣ͑ľՓËӕ͑ǣӕɗЬɗфɗҡŃӕҡ͑ӥիüۡgüarü dauxüۡtaechica íngexmaxüۡՓ. Rü ngŕիǣӕ̲ֆɗ̲ɥ͑ľՓpichocu۳xgux, rü ngŕxma tá nüxüۡ cungau i ñuxre i Tupanaarü orearü uruüۡgü i Tupanaãxŕ i Üünexüۡ namaxã icuáxüۡ i Tupanaarü cua۳xüüۡՓ͑ľɥիüۡ. Rü ngeۡmape۳xegu tá ͑իɥɗĀӕüۡxüۡgü i paxetaetanüxüۡ i norü árpamaxã, rü árpaxacümaxã, rü paüۡĀŃфӕ̲ի%фӥՓΎՓľфӕ̲ի%. 6ॸRü ngŕxguma tátama cuxna nangu i Tupanaãxŕ i Üünexüۡ, rü tá cumaxã

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ґkͅԆƄ̞ॷ10

211 inacua۳x narüxüۡ i ngŕma togü i Tupanaarü orearü uruüۡgü. Rü tá ҽӕЙ͑фӥΎфľ̲ի%нӕɗĀľիфӥҡΎɗɥ͑ӥ tá cuxüۡ‫ ڟ‬nangexma. 7ॸRü ngŕxguma ngŕma cuxüۡ ngupetü۳xgu ¡rü naxü i ngŕma cuxca۳x mexüۡ! Rü Tupana tá cuxüۡ narüngüۡxeۡe ۡ nax ngŕma cuxüxüۡ. 8ॸ¡Rü ñu۳իӡËȍɗ֤ɗфɗǣՓ͑իӡ! ¡Rü 7 i ‫ ڟ‬a choxüۡ rüngu۳xeۡxeۡ! Erü ngunexüۡ ngŕm ‫ ڟ‬ҡËȍիӡ͑ի͑ǣŕm ‫ ڟ‬a Cori ya ngŕ̲ Tupanaca۳x naxüۡna íchayaguxüۡca۳x, rü ãmaregü nüxna chayanaxüۡca۳x nax ‫ ڟ‬ҡ͑ɗիɥɗ nangüxmüxüۡca۳x. Rü ngŕ̲ ۡ ۡ cumaxã nüxü chixuxü nax ta۳xacü tá cuxüxüۡ —ñanagürü. 9ॸRü nüma ga Chaú rü Chamuéxüۡ narümoxŕ nax ɞֆիӡիüۡca۳x. Ѡӥֆľ̲Փľ͑фӥҽӕЙ͑фӥ ngexՓaca۳xüۡxüۡ ǣɥ͑ӥ͑ӥի͑͑ի%. Rü guxüۡma ga yema ore ga Chamué namaxã nüxüۡ ixuxüۡ, rü ningu ga yema ngunexüۡgu. 10ॸRü yexguma Chaú rü yema norü duüۡxü̲ۡի%Ǿ¡Փ nangugügu, rü nüxüۡ nadaugü ga yema orearü uruüۡgü ga yexma nügü namaxã yanga۳u۳xüۡ. Rü Tupanaãxŕ rü Chaúna nangu, rü nüma rü ta inanaxügü ga Tupanaarü oremaxã nax yadexaxüۡ. …… 13ॸRü yexguma Chaúna iyachü۳xüxãchigu ga Tupanaãxŕ ga yadexaxŕŕxüۡ, фӥ͑ӥ̲ǣæȍәфӥ͑Փ nangu ga guma ma۳իЙӦ͑ľǣҽӕЙ͑фӥ cua۳xüxüۡchica. 14ॸRü nanepü rü nüxna naca rü ñanagürü: —‫ͮع‬ǣľիҡ͑ɗիɥǣ Йľիɥիüۡ? —ñanagürü. Rü nüma ga Chaú rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Naxca۳x tayadaugü ga yema búrugü. Natürü yexguma tama nüxüۡ itayangaugügu rü ChamuéxüۡҡՓɞҡֆĀӕǣӥ—ñanagürü. 15ॸRü nüma ga nanepü rü nüxna

nacaama rü ñanagürü: —‫ع‬Ѡӥ͖ӕիӡ͖իüۡ pexüۡ ga Chamué? ¡Rü mea chomaxã nüxüۡ ixu! —ñanagürü. 16ॸRü nüma ga Chaú rü nanepüxüۡ nangãxüۡga rü ñanagürü: —Meama tomaxã nüxüۡ nixu ga marü nüxüۡ nax iyanga۳u۳xgüxüۡ ga búrugü —ñanagürü. Natürü tama nüxüۡ nixu ga Chamué nax chíxüۡmaxã nabáeruxüۡ nax Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡի۳ ǣËӥɗфŃɗֆɗիɥիüۡca۳x. 17ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ ga Chamué rü Iraéanecüã۳xgüca۳x ͑͑ǣľ̲͑իͅɞѸЙՓ͑իɥիüۡca۳x rü yéma Cori ya Tupanaxüۡ yanacua۳xüüۡgüxüۡca۳x. 18ॸRü yexguma yéma nangugügu rü nüma ga Chamué rü yema Iraéanecüã۳xgüxüۡ ñanagürü: —Nüma ya Cori ya tórü Tupana rü ñanagürü: ٘æȍΎ̲͑ɗիɥǣƄнӕɞҡӕ͑ľՓ pexüۡ íchagaxüۡxüۡ, Pa Iraéanecüã۳xgüx. ѠӥËȍΎ̲͑ɗիɥǣnaxme۳իՓЙľիüۡ íchanguxüۡxeۡexۡ üۡ ga yema Equítuanecüã۳xgü rü guxüۡma ga yema togü ga ãeۡx۳ gacügü ga pexüۡ chixeãxŕgüxüۡ. 19ॸNatürü i ñu۳xma i pemax rü nüxüۡ pexo ya yimá perü Tupana ga guxüۡma ga perü guxchaxüۡǣӥՓфӥЙľфӥi ۳xãchiãŕǣӥՓ pexüۡ ínguxüۡxeۡecۡ ü. Rü ngeۡmaca۳իՓӥիɗɗ perü ãeۡx۳ gacü i réica۳x ípeca nax pemaxã inacuáxüۡca۳x. Rü ngeۡmaca۳x i ñu۳xma rü choma ya Cori ya Tupanape۳իľՓ ɞЙľ͑ǣӕǣӥֆՓӥիɗҡӥËӕ̲ӥËȍɗǣӥфӥ tügütanüxüۡËȍɗǣӥٚ—ñanagürü. 20ॸRü ֆľ̲Փľ͑ǣ͑ӥ̲ǣæȍ̲ӕŃфӥ guxüۡma ga Iraéanecüã۳xgütücumüca۳x naca nax naxüۡtagu nangutaque۳xegüxüۡca۳x nax naxca۳x nadaugüxüۡca۳x ga ngexüۡrüüxüۡҡӥËӕ̲ӥՓ ҡ͑ľ͑իӡիüۡ ga norü ãeۡx۳ gacü. Rü Bŕyamítücumügu nangu. 21ॸRü yexguma

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ґkͅԆƄ̞ॷ10ٍॷ11 ga Chamué rü Bŕyamítücumüca۳x naca nax naxüۡҡՓ͑իɥիüۡca۳x, rü yema Bŕֆ̲ɞҡӥËӕ̲ӥՓфӥͅҡɞҡ͑ӥիüۡgu nangu. Ѡӥֆľ̲ҡ͑ӥՓфӥæȍәǣ ǣӕ̲æȍɞի͑͑ľɗիɥËӥǣӕ͑͑ǣӕ͑ի Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡ. Natürü yexguma naxca۳x nadaugügu ga Chaú, rü tama nüxüۡ inayangaugü. 22ॸRü yemaca۳իՓľ͑իфӥæΎфɗֆҽӕЙ͑͑ nacagüe ga nüxüۡ nax nacua۳xgüxüۡca۳x ngoxi nayexma ga Chaú. Rü nüma ga Cori ya Tupana rü nüxüۡ nixu ga yéma nax nayexmaxüۡ, rü Iraéanecüã۳xgüarü yemaxüۡtanügu nax yacúxüۡ. 23ॸRü yexgumatama naxca۳x nayadaugü rü nayagagü ga yema íyacúxüۡՓ. Rü nüma ga Chaú ga yexguma duüۡxüۡgüpe۳իľՓ nanguxgu, rü nüxüۡ nadaugü ga Iraéanecüã۳իǣӥҡ͑ӥՓфӥҡիәľ̲ naatüxüۡ ngupetüxüۡ ga tümaarü ̲Ëȍ͑ľՓ. 24ॸRü nüma ga Chamué rü guxãna naca rü ñanagürü: —¿Marü nüxüۡ pedauxüۡ ya yimá Cori ya Tupana nüxüۡ unetacü nax perü ãeۡx۳ gacü i réi ֆɗիɥիüۡca۳x? Ѡӥ͑ҡիӕ̲ɗՓӥիɗɗ Iraéanecüã۳իɗ̲͑ի%Փӥիɗǣӕիüۡ —ñanagürü. Rü nüma ga duüۡxüۡgü rü: —¡Namaxüۡx ya tórü ãeۡx۳ gacü ya réi! —ñaxüۡmaxã nanangãxüۡgagüama. 25ॸRü yexguma ga nüma ga Chamué rü duüۡxüۡgümaxã nüxüۡ nixu ga yema mugü ǣ͑ǣӕҡֆիӡիüۡ ga gumá ãeۡx۳ gacü norü duüۡxüۡgümaxã. Rü ñu۳իӡËȍɗՓӥիɗ ga poperagu nanaxümatü ga yema ̲ӕǣӥфӥҽӕЙ͑Йҡǣӕ͑ֆիӦ. Rü ֆľ̲Փľ͑ǣæȍ̲ӕŃфӥɞ͑ֆ̲ӕǣӥǣ guxüۡma ga yema Iraéanecüã۳xgü nax ͑ЙҡՓ͑իɥիüۡca۳x. 26ॸRü yexguma ga nüma ga Chaú rü nachiüۡca۳x natáegu ga Ǿ¡Փ. Ѡӥ͑Փľ͑фӥիɥǣ͖ӕիфľǣ

212 ֆҡӥǣĀɗՓɗ̲ľիüۡ ga Cori ya Tupana norü maxüۡgu ingogügüxüۡ nax íyaxümücügüãxüۡca۳x. 27ॸNatürü nayexmagü ta ga duüۡxüۡ ga Chaúmaxã chixexüۡǣӕфӥիɥ͑ӥľիüۡ rü ñagüxüۡ: —¿Ñuxãcü tá i ñaa yatü i tamaxã inacuáxüۡ? —ñagüxüۡ. Rü yemaacü nüxüۡ naxoo۳xgü rü tama namaxã nataãxŕgü. Natürü nüma ga Chaú rü tama yemagu ͑фӥիɥ͑ӥ. Chaú rü Amóüۡtanüxüۡgüxüۡ narüporamae

11

1ॸRü

nüma ga Amóüۡtanüxüۡgüarü ãeۡx۳ gacü ga Naá rü norü churaragüxüۡ nangutaque۳xexeۡxeۡ nax yadaiãcuãxüۡca۳x ga Iraéanecüã۳իǣӥфӥɥ͑ľǣ֤¡Ńǣ Ǿфի͑ľՓֆľի̲͑ľ. Natürü ga yema duüۡxüۡgü ga Yabécüã۳xgü rü ñanagürügü: —‫ؽ‬ҽΎ̲ի%͑իӥɗՓӥիɗɗӥǣ, rü ngŕիǣӕ̲ҡ͑ɗիɥɗcuxme۳իՓҡΎǣӥ tangexmagüxŕŕxüۡ! —ñanagürügü. 2ॸRü nüma ga Amóüۡtanüxüۡgüarü ãeۡx۳ gacü ga Naá rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Marü name i pemaxã ichaxüga ega chi pexü‫ۡڟ‬

namexgu nax perü tügünexetü chayaxuxüۡ ɗՓӥիɗËȍɗǣӥɗЙľ̲͑ի ngŕ̲%ËӥՓӥիɗɗËӕǣӥфӕիüۡ Йɗիɥǣӥիüۡca۳x i guxãma i pema i Iraéanecüã۳xgü —ñanagürü. 3ॸRü nüma ga Yabéarü ãeۡx۳ gacügü rü nanangãxüۡgü rü ñanagürügü: —¡Toxna naxã i 7 i ngunexüۡ nax naxca۳x tadauxüۡca۳x i ngüۡxeۡe ۡ i totanüxüۡ ɗʊфŃ͑ľǣӥҡ͑ӥՓ! Rü ngŕxguma chi nataxuguma i toeneegü i toxüۡ rüngüۡxeۡexۡ üۡ, rü marü name i tomaxã cunaxü i ngŕma cuma ͑ǣӕËӕфӥիɥ͑ӥիüۡ —ñanagürügü. 4ॸRü ñuxre ga yema Yabécüã۳իфӥǣӕ̲ɥ͑ľ ǣǾ¡ǣæȍә͑Փֆľի̲͑ľՓ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ґkͅԆƄ̞ॷ11

213 nanangegü ga yema ore. Rü duüۡxüۡgümaxã nüxüۡ nixugüe ga yema ֤¡ŃՓ͑ǣӕЙľҡӥիüۡ. Rü yexguma nüxüۡ ͑իɥ͑ӥľǣӕфӥǣӕիüۡma ga duüۡxüۡgü rü poraãcü naxauxe. 5ॸRü nüma ga Chaú rü ͑͑ľՓ͑ľ͑իӡ̲͑ի%ǣ͑Ύфӥ ՓΎËǣӥǣЙӕфËӥфӕիüۡ. Rü norü duüۡxüۡgüna naca rü ñanagürü: —¿Ta۳xacü nüxüۡ nangupetü i duüۡxüۡgü? ¿Ta۳xacüca۳x naxauxe? —ñanagürü. Rü nüma ga norü duüۡxüۡgü rü Chaúmaxã nüxüۡ nixugüe ga yema ore ga yatügü ga Yabécüã۳x yéma ngegüxüۡ. 6ॸRü yexguma yema orexüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕǣæȍә, rü Tupanaãxŕ nüxna nangu rü poraãcü nanu ga Chaú. 7ॸRü yexguma ga Chaú rü ҡիфľǣՓΎË͑ɗֆիӕфӥ%ǣӥ̲ӥËӥǣӕ nagu nanache۳xcu. Rü ñu۳իӡËȍɗ͖ӕիфľǣ orearü ngeruüۡgümaxã guxüۡ ga Iraéanecüã۳իǣӥҡ͑ӥՓ̲͑͑ӕǣֆľ̲ namachigü. Rü yema orearü ngeruüۡgü rü ñaa orexüۡ nixuetanü: —Ñaatátama ҡӥ̲фӥՓΎË̲ի%ҡիӥֆֆɞիľ̲ ҡ̲æȍәՓľфӥæȍ̲ӕŃՓľ фӥիӡիËȍüۡxe —ñanagürügü. Rü nüma ga duüۡxüۡgü rü poraãcü namuüۡe rü ͖Ύ̲Փӥիɗҡ̲ǣֆҡӥфӥիüۡ ɗ͑իɥ%Ëȍɗ, фӥæȍәՓľфӥæȍ̲ӕŃՓľ͑фӥիɥ. 8ॸRü ֆľիǣӕ̲´ľËȍŃՓæȍәֆիӕǣü۳xgu ga norü duüۡxüۡgü ga yexma ngutaque۳xegüxüۡ, rü nayexma ga 300,000 ga yatügü ga Iraéanecüã۳xgü rü naétü 30,000ǣ֤ӕĀՓ͑ľɥիüۡ. 9ॸRü ֆľ̲Փľ͑фӥֆľ̲Āӕüۡxüۡgü ga Yabécüã۳xgü ga orearü ngeruüۡgüxüۡ ñanagürü: —¡Namaxã nüxüۡ pixu i duüۡxüۡgü i Yabécüã۳xgü rü moxüۡ ‫ ڟ‬a tangugü nax tocuchigu tá ngŕm ítanapoxüۡxüۡca۳x! —ñanagürü. Rü yema duüۡxüۡgü rü natanüxüۡ ga

Yabécüã۳xgümaxã nüxüۡ narüxugüe ga yema ore. Rü nümagü rü poraãcü nataãxŕgüxüchi. 10ॸRü nüma ga yema Yabéarü ãeۡx۳ gacügü rü Amóüۡtanüxüۡgüarü ãeۡx۳ gacü ga Naámaxã nüxüۡ nayarüxugü, rü ñanagürügü: —Moxüۡ rü tá cuxna togü tana nax cuma cunaxՓa۳xexüۡ tomaxã cuxüxüۡca۳x —ñanagürügü. 11ॸRü moxüۡãcü rü nüma ga Chaú rü norü churaragüxüۡ mea ininu, rü tomaepü۳xtücumügu nayayauxye. Rü naxüۡpa ga nax yangóonexüۡ rü norü uanügü ípegüxüۡgu nachocu. Rü tüxüۡ nadai ga guxãma ga Amóüۡtanüxüۡgü ñu۳ի̲ҡҡΎËӕËȍɗՓ nangu. Rü guxema maxŕxŕ, rü ҡӥǣӥ̲ի%ҡ͑ՓΎΎ͑ľ, rü yemaca۳x taxúema ãmücüxe tiña. 12ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ ga nümaxüۡ ga duüۡxüۡgü rü Chamuéxüۡ ñanagürügü: —‫ع‬ҽľիŃǣӥҡɗիɥֆֆɞիľ̲ ҡ̲ֆիΥǣӥիľ͑իæȍәֆɗիɥիüۡ ya mecü nax tórü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡ? ¡Rü toxna penamugü i ngŕma yatügü nax tanada۳i ۳xüۡca۳x! —ñanagürügü. 13ॸNatürü ͑ӥ̲ǣæȍәфӥ͑ŃҡӥՓ͑ËȍΎǣӥфӥ ñanagürü: —Ñoma i ngunexüۡgu rü taxúetáma tayu, erü Cori ya Tupana rü Iraéanecüã۳xgüxüۡ narüngüۡxeۡe ۡ nax norü uanüxüۡ nax naporamaegüxüۡca۳x —ñanagürü. 14ॸRü nüma ga Chamué rü guxüۡma ga Iraéanecüã۳xgüxüۡ ñanagürü: ‫ ڟ‬a —‫ͮؽ‬ǣɥի%фӥ֤ɗфɗǣՓҡիɥ͑ի͑ǣŕm yanangucuchixŕŕxüۡca۳x ya tórü ãeۡx۳ gacü! —ñanagürü. 15ॸRü yemaca۳x guxüۡma ga duüۡxüۡgü ga Iraéanecüã۳իǣӥфӥ֤ɗфɗǣՓ ͑իɥ. Rü yéma Cori ya Tupanape۳իľՓ Chaúxüۡ ningucuchixeۡegۡ ü nax norü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡca۳x. Ѡӥֆľ̲Փľ͑фӥ Tupanaca۳x nayagugü ga ãmaregü ga Tupanaarü ngüxmüxŕŕruüۡǣӥɗիɥǣӥիüۡ.

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ґkͅԆƄ̞ॷ11ٍॷ12 Rü nüma ga Chaú rü guxüۡma ga nümagü ga Iraéanecüã۳xgü rü poraãcü nataãxŕgü. Chamué rü Chaúme۳xeۡwa nanaxüexŕxŕ nax Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡի ۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡca۳x

12

1ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣæȍ̲ӕŃфӥ

guxüۡma ga Iraéanecüã۳xgüpe۳իľՓ͖͑ǣӥфӥ: —Pema nüxüۡ pecua۳x rü guxüۡma ga yema naxca۳x ípeca۳xaxüۡ rü pexca۳x chanaxü nax yangucuchixüۡca۳x ya yimá

perü ãeۡx۳ gacü ya réi. 2ॸġ͑ɗիɥֆ ãeۡx۳ gacü ya pemaxã tá icuácü. Choma rü marü chaya rü chataueru, rü chaunegü фӥЙľҡ͑ӥՓ͑͑ǣľի̲ǣӥ. æȍΎ̲͑ɗիɥ ga pemaxã ichacuáxüۡ ga yexguma changextü۳իӥǣӕËӥфӥՓфӥ͖Ύ̲̲фľ. 3ॸRü ñu۳ի̲фӥĀիľËȍɗիɥ. Ega ngŕxguma chi texéarü Փocaca۳x rüe۳xna búruca۳x changɥ ۳xgux, rüe۳xna texéchi chaxaixgu, rü chixri tümamaxã ichacua۳xgu rüe۳xna chanayauxtanügu ga ta۳xacürü guxchaxüۡ chamexeۡexۡ۳ gu, rü marü name i Cori ya Tupanape۳իľՓфӥ nape۳իľՓֆֆɗ̲%eۡx۳ gacü ya Tupana nüxüۡ unetacü, rü choxüۡ ípexuaxüۡ. Rü choma rü tá chanaxütanü i ngŕma pexüۡ‫ڟ‬ changetanüxüۡ —ñanagürü. 4ॸRü nüma ga Iraéanecüã۳xgü rü nanangãxüۡgagü, rü ñanagürügü: —Taguma toxchi cuxai rüe۳xna chixri tomaxã icucua۳x, rü taguma cunayauxtanü ga torü guxchaxüۡ cumexŕŕgu —ñanagürügü. 5ॸRü nüma ga Chamué rü ñanagürü: —Ñu۳xma rü nüma ya Cori ya Tupana, rü nüma ya yimá ãeۡx۳ gacü ya nüma nüxüۡ ͑իӕ͑ľҡËӥ͑ɗիɥֆ͑ӥիüۡ ɥ͑ӥľËӥ͑ի pema rü taxuxüۡma i chixexüۡ ËȍΎՓ ipeyangauxüۡ —ñanagürü. Rü nüma ga

214 duüۡxüۡgü rü ñanagürügü: —Aixcüma ngŕ̲%Ëӥ͑ɗիɥ—ñanagürügü. 6ॸRü nüma ga Chamué rü ñanagürü ta nüxüۡ ga yema Iraéanecüã۳xgü: —Rü nüma ga æΎфɗֆҽӕЙ͑͑ɗիɥǣͅΎɗËȍŃիüۡ rü Aróüۡxüۡ naporaexeۡexۡ üۡ ͑իƄнӕɞҡӕ͑ľՓ perü o۳xigüxüۡ ínanguxüۡxeۡexۡ üۡca۳x. …… 12ॸNatürü ga pema ga yexguma Amóüۡtanüxüۡgüarü ãeۡx۳ gacüxüۡ Йľիɥ͑ӥľǣӕ͑իpexca۳x íyachoõchichaüۡxüۡ nax pexüۡ nada۳i ۳xüۡca۳x, rü choxna naxca۳իЙľËǣՓӥիɗǣ ãeۡx۳ gacü nax pemaxã inacuáxüۡca۳իՓΎΎ nax Cori ya Tupanachire۳ի͑իֆɗիɥիüۡ ya perü ãeۡx۳ gacü. 13ॸѠӥĀ͑ɗիɥֆֆɗ̲ ãeۡx۳ gacü ya pematama naxca۳x ípeca۳xacü. Rü nüma ya Cori ya Tupana rü marü pexna nanamu ya yimá ãeۡx۳ gacü ya naxca۳x ípeca۳xacü. 14ॸRü ñu۳ի̲ɗЙľ̲фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗɗիËӥ̲ Tupanaxüۡ pengechaüۡgü, rü nüxüۡ picua۳xüxüۡgü rü, ͑ǣЙľիɥ͑ӥľɗǣӕիüۡma i ngŕma norü mugü. ѠӥՓӥիɗǣӕ̲͑ի% ya yimá perü ãeۡx۳ gacü rü penaxՓa۳xe i Tupana naxՓa۳xexüۡãcüma pemaxŕ. Rü ngŕxguma ngŕmaãcü penaxü۳xgu rü guxüۡҡ̲̲ľ͑ɗիӡ. 15ॸNatürü ngŕիǣӕ̲ҡիӡҡ̲͑ǣЙľիɥ͑ӥľǣӕфӥ ngŕxguma nüxüۡ pexoxo۳xgu i ngŕma norü mugü, rü nüma ya Tupana rü tá pexüۡ rü perü ãeۡx۳ gacüxüۡ napoxcu. 16ॸ¡Rü dücax, iperüdaunü naxca۳x i ngŕma taxüۡ i mexüۡ i Cori ya Tupana pepe۳իľՓҡ üxüۡ i ñu۳xmax! 17ॸPema rü meama nüxüۡ pecua۳x rü ñu۳ի̲͑իҡфɞǣӕфӥ¡ӕիǣӥՓ nanguxüۡ rü taguma napu. Rü ngeۡmaca۳x i ñu۳xma rü tá Tupanana chaca nax ãŕmacü rü pucü nua namuxüۡca۳x nax ngŕ̲Փ͑ӥիüۡ pecua۳xãchitanüxüۡca۳x i

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

215

1ґkͅԆƄ̞ॷ12, 15

ngŕma chixexüۡ i taxüۡ i pexüxüۡ ga ֆľիǣӕ̲ՓӥիɗֆЙľфӥ%eۡx۳ gacüca۳x ípeca۳xgu —ñanagürü. 18ॸRü yexguma ga nüma ga Chamué rü Tupanana naca. Rü yexgumatama nüma ga Cori ya Tupana rü ãŕ̲Ëӥɗ͑͑իӦxŕxŕ rü nanapuxŕxŕ. Rü yexguma ga guxüۡma ga yema duüۡxüۡgü rü poraãcü Cori ya Tupanaxüۡ rü Chamuéxüۡ namuüۡe. 19ॸRü yemaca۳x guxüۡma ga yema duüۡxüۡgü rü Chamuéxüۡ ñanagürügü: —¡Cori ya curü Tupanana toxca۳x naca nax tama tayuexüۡca۳x! Erü ñu۳xma rü tanayexeraxŕxŕ i guxüۡma i torü chixexüۡǣӥ͑ǣǣӕ͑իՓӥիɗɗҡΎфӥ ãeۡx۳ gacü i reíca۳x nax ítaca۳xaxüۡ —ñanagürügü. 20ॸRü nüma ga Chamué rü nanangãxüۡga rü ñanagürü: —¡Taxuca۳xma pemuüۡe! Rü aixcüma ͑ɗիɥǣËȍɗիľիüۡ pexüxüۡ. Natürü i ñu۳xma rü ¡pexuãxŕ nax tama Cori ya Tupanana ЙľիɥǣËȍɗիüۡca۳x, rü aixcüma nüxüۡ pengechaüۡgüxüۡca۳x rü nüxüۡ pecua۳xüüۡgüxüۡca۳x! 21ॸRü tama name i ͑ՓľЙľфӥիɥɗngŕma tupanagüneta i tama pexüۡ rüngüۡxeۡexۡ üۡ rü tama pexüۡ maxŕxŕŕxüۡ, ľфӥĀΎфǣӥ̲фľ͑ɗիɥɗ ngŕma. 22ॸRü nümatama ya Cori ya Tupana rü marü pexüۡ nade yerü yemaacü nanaxՓa۳xe, rü nüxüۡ nixu nax norü duüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥիüۡ. Rü ngeۡmaca۳x tagutáma pexüۡ ɞ͑ՓΎǣӥľфӥҡ̲ nanaxՓa۳xe i texé nüxüۡ tixu nax tama yanguxŕŕãxüۡ i norü ore. 23ॸRü ñu۳ի̲Փľ͑ɗËȍΎ̲фӥҡ̲ chanaxՓa۳xe i nüxüۡ charüchau nax pexca۳x chayumüxŕxüۡ, erü ngŕma rü chixexüۡ ͑ɗիɥ. Rü ngeۡmaca۳x tá pexüۡ changúexŕŕama nax mea Cori ya Tupanaca۳x pemaxŕxüۡ фӥ̲ľ͑Փľ͑ի Йľфӥիɥիüۡca۳x. 24ॸRü ñu۳xma i pema rü

penaxՓa۳xe i Tupanaaxü‫ ۡڟ‬peyaxõgü rü aixcüma nüxüۡ picua۳xüxüۡgü. ¡Rü nagu Йľфӥիɥ͑ӥľ͑ի͖ӕի%ËӥЙΎф%ËӥЙľիüۡ nax nangüۡxeۡexۡ üۡ! 25ॸNatürü ngŕxguma chi chixexüۡ pexügüamagu, rü nüma ya Cori ya Tupana rü tá poraãcü pexüۡ rü perü ãeۡx۳ gacüxüۡ napoxcu —ñanagürü ga Chamué. …… Cori ya Tupana rü Chaúxüۡ naxo

15

1ॸѠӥՓӥիɗǣ͑ǣӕ͑ľիüۡgu

rü Chamué rü Chaúxüۡ ñanagürü: —ͮӥ̲ǣæΎфɗֆҽӕЙ͑͑ɗիɥǣ choxüۡ namuxüۡ nax chíxüۡmaxã cuxüۡ chabaeruxüۡca۳x nax yemaacü Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡի۳ ǣËӥнӕɗիɥիüۡca۳x. ¡Rü ngeۡmaca۳իɗфӥիɥ͑ӥɗngŕma Cori ya Tupana cumaxã nüxüۡ ixuxüۡ! 2ॸRü ñanagürü ya Cori ya Tupana ya ǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmacü: “Chanapoxcu tá i ngŕma Amaléxtanüxüۡgü naxca۳x ga yema Iraétanüxüۡgümaxã naxügüxüۡ, ֆľфӥֆľիǣӕ̲Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓɞ͑ËȍΎիüۡgu фӥҡ̲͑Ύфӥ͑͑ľՓ nanachopetüxŕŕchaüۡ. 3ॸRü ngeۡmaca۳x ‫͑ ڟ‬իӡфӥ͑Āɗɗǣӕիüۡma i ngŕma ¡ngŕ̲ Amaléxtanüxüۡgü iyatüxüۡ, rü ingexüۡ, rü buxüۡgü, rü õxchanagü, фӥՓΎËǣӥ, rü carnérugü, rü caméyugü, rü búrugü! ‫ؽ‬Ѡӥ¡ɗҡɗՓӥիɗɞËӕֆիӥxŕŕxüۡ!ٚ —ñanagürü ga Cori ya Tupana. 4ॸRü nüma ga Chaú rü guxüۡma ga duüۡxüۡgüca۳x nangema rü Teraíüۡgu nanangutaque۳xexeۡxeۡ. Rü 200,000 ga Ëȍӕффǣӥ͑ɗիɥǣɗիɥ̲фľիüۡ. Rü ֆľ̲ŃҡӥՓ͑ֆľի̲ǣ10,000 ga yatügü ga Yudátanüxüۡ ɗիɥǣӥիüۡ ga yexma ngutaque۳xegüxüۡ. ……

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ґkͅԆƄ̞ॷ15 7ॸѠӥֆľ̲Փľ͑фӥ͑ӥ̲ǣæȍәфӥ

nanadai ga yema Amaléxtanüxüۡgü. Rü k¡ɞф͑ľՓɗ͑͑իӥǣӥфӥ͑͑Āɗ ñu۳ի̲ҡæȍәՓ͑͑ǣӕǣƄнӕɞҡӕ͑ľфӥ ӥֆľ͑ľՓ. 8ॸRü nayayauxgü ga guma norü ãeۡx۳ gacü ga Agáx rü nanadai ga guxüۡma ga norü churaragü. 9ॸNatürü nüma ga Chaú rü yema norü churaragü rü tama nayama۳xgü ga guma Amaléxtanüxüۡgüarü ãeۡx۳ gacü ga Agáx, rü tama nanadai ga yema rümemaegüxüۡ ga carnérugü, фӥՓΎËǣӥ, rü ՓΎËիËӥǣӥ. Rü tama ínanagu ga yema Amaléxtanüxüۡgüarü yemaxüۡgü ga itatanüxüۡ. Rü yema yemaxüۡgü ga ҡիӕՓ̲ɗ̲ľիüۡիɗËҡ̲͑ɗիɥǣֆľ̲ ínaguxüۡ. 10ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣæΎфɗֆ Tupana rü Chamuémaxã nidexa rü ñanagürü: 11ॸ—Choxüۡ‫ ڟ‬nangu۳x ya Chaú nax ãeۡx۳ gacüxüۡ nüxüۡ nax chaxunetaxüۡ, ľфӥËȍΎի͑͑ɗիӡǣËȍɗфӥҡ̲ nayanguxŕxŕ i ngŕma chanamuxüۡ —ñanagürü. Rü nüma ga Chamué rü poraãcü naãxŕՓnangu۳x ga yema. Rü Cori ya Tupanamaxã nidexa ga guxüۡma ga yema chütaxüۡgu. 12ॸRü moxüۡãcü pa۳xmama ga tauta yangóonegu, rü ͑ӥ̲ǣæȍ̲ӕŃфӥɗ͑իӡ%Ëȍɗ͑ի Chaúca۳x yadauxüۡ. Natürü ga duüۡxüۡgü rü Chamuémaxã nüxüۡ nixugüe ga Chaú rü Ma۳իЙӦ͑ľǣæф̲ŃիՓ͑ի͑իӡիüۡ nax yéma íyanadaxŕŕãxüۡca۳իǣՓӥիɗǣ ͑ӕҡЙӦҡǣcua۳xruxüۡ nax norü uanügüxüۡ naporamaexüۡ, фӥֆľ̲Փľ͑ rü ñu۳իӡËȍɗ֤ɗфɗǣՓ͑ի͑իӡիüۡ. 13ॸRü yexguma yemaxüۡ nacua۳xgu ga Chamué rü Chaúca۳ի͑ֆĀӕфӥĀӥիՓֆľ̲ ínayexmaxüۡՓ͑͑ǣӕ. Rü nüma ga Chaú rü nüxüۡ narümoxŕ rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Cori ya Tupana cuxüۡ

216 rüngüۡxeۡxeۡ! Rü marü chayanguxŕxŕ i ngŕma Cori choxüۡ muxüۡ —ñanagürü. 14ॸRü nüma ga Chamué nanangãxüۡga rü ñanagürü: —‫ع‬ҽľիŃфӥ͑ɗիɥɗngŕma ‫ ڟ‬ɗՓɗËȍüۡ, rü ngŕma carnérugü i ngŕ̲ ‫ڟ‬ ՓΎËǣӥɗ͑ǣŕma icagüxüۡ i nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥիüۡ? —ñanagürü. 15ॸRü nüma ga Chaú rü nanangãxüۡga rü ñanagürü: —Ngŕma chorü churaragü rü ínayaxügüxŕxŕ i ngŕma rümemaexüۡ i carnérugü, фӥՓΎËǣӥ. Natürü Cori ya curü Tupanaca۳x tá tanadai. Rü guxüۡma i ngŕma togü i naxüۡnagü i Amaléxtanüxüۡgüarü rü marü tanadai —ñanagürü. 16ॸRü nüma ga Chamué rü Chaúxüۡ ñanagürü: —¡Dücax, ɗфӥիɥ͑ӥɗ ngŕma ngeՓa۳x chütacü Tupana chomaxã nüxüۡ ixuxüۡ! —ñanagürü. Rü nüma ga Chaú rü ínaca rü ñanagürü: —‫͵ع‬ӕիӡ͖իüۡ cuxüۡ? —ñanagürü. 17ॸRü nüma ga Chamué rü nanangãxüۡga rü ñanagürü: —Yexguma cugügu Ëӕфӥիɥ͑ӥǣӕǣҡիӕՓ̲͑իËӕ̲ľիüۡ, rü nüma ga Tupana rü cuxüۡ nayaxu ga Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡx۳ gacü nax нӕɗիɥիüۡca۳x. 18ॸRü yexguma rü cuxca۳x choxna naxãga nax cuyada۳i ۳xüۡca۳x i guxüۡma i ngŕma Amaléxtanüxüۡgü i chixexüۡgu ímaxŕxüۡ rü taxuxüۡtáma nax ícuyaxüxŕŕxüۡca۳x, ñanagürü cuxüۡ. 19ॸ¿Rü ñu۳xma ta۳xacüca۳x tama Tupanaga Ëӕիɥ͑ӥ? ¿Rü tü۳xcüüۡ cuñuxãxŕ nax cunadexüۡ i ngŕma ngŕmaxüۡgü i Tupana cuxna chu۳xuxüۡ, rü tama cunaxü i ngŕma cuxüۡ namuxüۡ? —ñanagürü. 20ॸRü nüma ga Chaú rü nanangãxüۡga rü ñanagürü: —Choma rü Cori ya ҽӕЙ͑ǣËȍիɥ͑ӥ, rü chayanguxŕxŕ ga guxüۡma ga yema choxüۡ namuxüۡ. Rü guma Agáx ga Amaléxtanüxüۡgüarü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ґkͅԆƄ̞ॷ15ٍॷ16

217 ãeۡx۳ gacü ga chiyaxucü rü nua chanaga, rü marü chanadai ga guxüۡma ga yema togü ga Amaléxtanüxüۡgü. 21ॸRü yema Ëȍӕффǣӥ͑ɗիɥǣ͑Āľիüۡ ga yema rümemaegüxüۡ ǣËф͑ŃфӕǣӥфӥՓΎËǣӥ rü yemaxüۡǣӥ͑ի֤ɗфɗǣՓTupanaca۳x ínaguaxüۡca۳x —ñanagürü. 22ॸRü nüma ga Chamué rü ínaca rü ñanagürü: — ¿Ta۳իËӥ͑ɗիɥɗngŕma rümemaexüۡ cuxca۳x? ¿Rü cuxca۳x rü ngŕma naxüۡnagü Tupanaca۳x iguxüۡ rü eۡx۳ na Tupanaga nax ɗիɥ͑ӥľիüۡ? Rü dücax rü ngŕma Tupana yexera namaxã taãxŕxüۡ ͑ɗիɥ͑ի͑ǣ ɗիɥ͑ӥľիüۡ, rü tama carnérugüarü chíxüۡ naxca۳x nax íguxüۡ. 23ॸRü yíxema tama ҽӕЙ͑ǣɥ͑ӥիľфӥ͖Ύ̲ҡ̲ tayuüxüۡrüxüۡ poraãcü chixexüۡ taxü i Tupanape۳իľՓ. Rü yíxema chixri ҽӕЙ͑ǣɥ͑ӥիľфӥ͖Ύ̲ҡ̲ tupananetaxüۡ ticua۳xüüۡrüxüۡ chixexüۡ taxü. Rü dücax, rü ñu۳xma nax nüxüۡ cuxoxüۡ i norü mugü, rü nüma ya Tupana rü cuxüۡ naxo nax Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡի۳ ǣËӥнӕɗիɥիüۡ —ñanagürü ga Chamué. …… 34ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣæȍ̲ӕŃфӥ͑Ύфӥ ɥ͑ľǣѠ̲Փ͑իӡ. Rü nüma ga Chaú rü nachiüۡca۳x natáegu ga Ǿ¡Փ. 35ॸRü nüma ga Chamué rü ҡǣӕ̲Փľ͑æȍәիüۡ nadau, natürü naxca۳x naxauxecha, yerü Tupanaaxü‫ۡڟ‬ nangu۳x ga Chaúxüۡ Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡի۳ ǣËӥՓ͑իnanguxŕŕxüۡ. Chamué rü chíxüۡmaxã Dabíxüۡ nabaeru nax Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡի ۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡca۳x

16

1ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣҽӕЙ͑фӥ

Chamuéxüۡ ñanagürü: —Marütama nax Chaúca۳x nax

cungechaüۡechaxüۡ, erü marü tama chanaxՓa۳xe nax Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡի۳ ǣËӥ͑իֆɗիɥիüۡ. ‫ؽ‬ѠӥՓӥիɗɗ carnéruchatacu۳xre nayaxu rü oríbuarü chíxüۡmaxã naxüãcu! ¡Rü BeréüۡՓ͑իӡ rü ngŕxma naxca۳իֆĀӕֆՓӥիɗֆ yatü ya Ichaígu ãégacü! ƄфӥՓӥիɗֆ nane chanayaxu nax ngexՓaca۳xüۡcü ya Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡx۳ gacü nax ֆɗիɥիüۡca۳x —ñanagürü. …… 4ॸRü nüma ga Chamué rü nanaxü ga yema Tupana namaxã nüxüۡ ixuxüۡ. Rü yexguma BeréüۡՓ͑͑ǣӕիǣӕ, rü guma ɥ͑ľфӥ%eۡx۳ gacügü rü namuüۡeãcüma nanayauxgü, rü nüxna nacagüe rü ñanagürügü: —¿Ta۳xacü nangupetü? ¿Rü ta۳իËӥՓ͑ӕËӕիӡ? —ñanagürügü. 5ॸRü nüma ga Chamué rü nanangãxüۡga rü ñanagürü: —Taxuxü̲ۡ͑ɗիɥɗ ngupetüxüۡ. Ѡӥ͑ӕËȍիӡ͑ի Tupanaca۳իՓӥիɗɗ͑իüۡna chimáxüۡca۳x. ¡Rü ngeۡmaca۳x Tupanaca۳x pegü pemexŕŕgü rü choxüۡ ípixümücü nax ngŕma naxüۡnaarü ma۳իՓфӥҽӕЙ͑фӥ cua۳xüüۡՓɗЙľի%ǣӥիüۡca۳x! —ñanagürü. Ѡӥֆľ̲Փľ͑ǣæȍ̲ӕŃфӥ nacümagüãcü Ichaíxüۡ rü nanegüxüۡ Tupanaca۳x nimexŕxŕ, rü nüxna naxu nax íyaxümücügüãxüۡca۳x ga Tupanaarü cua۳xüüۡՓ. 6ॸRü yexguma Tupanaxüۡ íyacua۳xüüۡgüchaüۡxüۡՓ͑͑ǣӕǣӥǣӕǣ Ichaí rü nanegü, rü nüma ga Chamué rü Ichaí nane ga Eriáxüۡ ͑ĀՓľ͑ӥфӥ ñaxüۡǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ: ٘æӕիĀ͑ɗիɥֆ yimá yatü ya Tupana nayaxucü nax Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡca۳իٚ, ñaxüۡǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ. 7ॸNatürü ga Tupana rü Chamuéxüۡ ñanagürü: —Tama name i norü düxétümare rü norü máchanemare

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ґkͅԆƄ̞ॷ16 nax cungugüxüۡ ֆՓӥիɗֆֆҡӥ. Tama Ā͑ɗիɥ. Choma rü tama duüۡxüۡgü nangugüxüۡ%Ëӥ̲Ëȍ͑ֆիӕֆՓӥիɗֆ yatü. Duüۡxüۡgü rü ngŕma ĀӥիŃҡӥիӥ͑ľ̲фľ͑ɗիɥɗ͑͑ǣӕǣӥǣӥիüۡ, natürü i choma rü ngŕma norü maxüۡ rü ͑Ύфӥɥ͑ӥ͑ɗիɥɗngŕma changugüxüۡ —ñanagürü. 8ॸRü yexguma ga Ichaí rü nane ga Abinadáca۳x naca, rü ChamuéxüۡҡՓ͑͑ǣ. Natürü nüma ga Chamué rü nüxüۡ nixu ga tama gumá ͑իֆɗիɥիüۡ ga Tupana nayaxucü. 9ॸRü ֆľ̲Փľ͑ǣʊËȍɞфӥ͑͑ľǣ Chamáxüۡ ChamuéxüۡҡՓ͑ǣ, natürü nüma ga Chamué rü ñanagürü: —Tama Ā͑ɗիɥֆҽӕЙ͑͑ֆիӕËӥ —ñanagürü. 10ॸRü nüma ga Ichaí rü 7 ga nane Chamuépe۳իľՓ͑ǣǣӥ, natürü nüma ga Chamué rü nüxüۡ nixu nax ҡիӕËӥ̲ǣǣӕ̲ҡ͑ӥՓҽӕЙ͑ nayaxuxüۡ. 11ॸRü nüma ga Chamué rü Ichaína naca rü ñanagürü: —¿Nangexmaxüۡ ya nai ya cune? —ñanagürü. Rü nüma ga Ichaí nanangãxüۡga rü ñanagürü: —Yimá фӥ¡ӕ̲ľËӥիɗËҡ̲͑ɗիɥɗֆҡիӕËӥ, erü ֆŃ͑͑ľՓËф͑Ńфӥǣӥ͑͑Āӕ —ñanagürü ga Ichaí. Rü yexguma ga nüma ga Chamué rü ñanagürü: —¡ƚcü ‫ ڟ‬a ñu۳ի̲ҡ̲ՓӥիɗɗĀӕüۡxüۡxüۡ ngŕm ۡ namu nax naxca۳x yaca۳xaxüca۳x! Erü ҡիӡҡ̲ɞҡфӥҡΎǣӥ͑իɗËȍɗ¡ӥľիüۡca۳x ñu۳xmatáta ínangu i nümax —ñanagürü. 12ॸѠӥֆľիǣӕ̲ǣ͑ӥ̲ǣʊËȍɞфӥՓӥիɗ ga duüۡxüۡ yéma namu nax naxca۳x yaca۳xaxüۡca۳x. Rü nüma ga guma ngextü۳xücü rü nacho۳x, rü nacho۳xyae rü nidauüۡchametücüxü rü namecümachametü. Rü nüma ga Tupana rü Chamuéxüۡ ñanagürü: —Daa

218 ͑ɗիɥ. ¡Rü ŕcü nabaeru! —ñanagürü. 13ॸRü nüma ga Chamué rü nanayaxu ga yema carnéruchatacu۳xre ga chíxüۡmaxã ããcuxüۡ, rü Dabíerugu nanaba ga naeneegüpe۳իľՓ. Rü yexgumatama ga Tupanaãxŕ rü Dabína nangu rü namaxã inacua۳x. Rü ñu۳իӡËȍɗǣ͑ӥ̲ǣ æȍ̲ӕŃфӥ͑Ύфӥɥ͑ľǣѠ̲ca۳x natáegu. 14ॸRü yexgumayane ga Tupanaãxŕ фӥæȍә͑͑ɗիӡǣËȍɗ. Rü ͑ӥի͑͑͑ǣӕǣՓӥիɗǣ͑%xŕ ga chixexüۡ ga naxi ۳xãchiãxŕxŕŕxüۡ ga Cori ya Tupana yéma muxüۡ. 15ॸRü yemaca۳x ga yema norü duüۡxüۡgü ga ngüۡxeۡerۡ uüۡgü ɗիɥǣӥիüۡ rü ñanagürügü nüxüۡ: —Pa Ãeۡx۳ gacüx, ՓӥիɗɗËȍɗիľիüۡ i naãxŕ i Tupana nua muxüۡ cuxna nangu, rü ngŕ̲͑ɗիɥɗËӕիüۡ naxi ۳xãchiãxŕxŕŕxüۡ. 16ॸ¿Rü tü۳xcüüۡ tama toxüۡ Ëӕ̲ӕ͑իՓӥիɗ i meama paxetaxüۡ cuáxüۡca۳x nax tadauxüۡ rü cupe۳իľՓфЙ͑ի napaxüxüۡca۳x ega ngŕxguma cuxna nanguuxüۡgu i ngŕma naãxŕ i chixexüۡ? Rü ngŕma paxeta tá cuxüۡ nataãxŕxŕxŕ rü mexüۡ tá cumaxã naxü —ñanagürügü. 17ॸRü nüma ga Chaú rü ñanagürü: —Marü name ¡Rü naxca۳x choxüۡ‫ ڟ‬peda۳u۳x ɗՓӥիɗɗЙիľҡҡ͑ӥիüۡ i árpaarü paxüxüۡ mea cuáxüۡ, rü nua penaga! —ñanagürü. 18ॸѠӥֆľիǣӕ̲ǣՓӥիɗǣ͑ΎфӥĀӕüۡxüۡ rü ñanagürü: —Choma nüxüۡ chadau i ՓӥիɗɗʊËȍɞ͑͑ľɗ´ľфéüۡՓngŕxmaxüۡ, rü meama paxetaxüۡ nacua۳x. Rü ñu۳ի̲ËȍɗՓӥիɗɗЙΎфËӥ͑ɗիɥɗĀɗՓфӥ nüxüۡ ËӕËӥ͑ɗիɥľǣֆĀľիǣӕ. Rü nüma фӥ̲ľËӥ͑ɗիɥфӥæΎфɗֆҽӕЙ͑͑ӥիüۡ rüngüۡxeۡeËۡ ӥ͑ɗիɥ—ñanagürü. 19ॸRü yexguma ga Chaú rü IchaíxüۡҡՓ nanamugü ga norü duüۡxüۡgü nax nüxüۡ ñagüxüۡca۳x: “¡Nua namu ya cune ya

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ґkͅԆƄ̞ॷ16ٍॷ17

219 Dabí ya yimá carnérugüarü daruxüۡ ɗիɥËӥ!ٚ20ॸRü nüma ga Ichaí rü nane ga Dabíxüۡ ChaúxüۡҡՓ̲͑ӕ. Rü guma nanemaxã Chaúca۳x yéma nanamu ga Փӥիɗǣ¡әфӕǣЙӡ̲ի%ãի‫ ڟ‬Փľҡիüۡ rü ՓӥիɗՓľիüۡ ǣ¡ɞ͑ӕфӥՓӥիɗǣ chíbuxacü. 21ॸRü yemaacü ga Dabí rü ChaúxüۡҡՓ͑իӡ, rü yéma naxüۡҡՓ nayexma. Rü nüma ga Chaú rü Dabíxüۡ nangechaüۡxüۡchi, rü norü ngüۡxeۡerۡ uxüۡ

ma۳իЙӦ͑ľǣӥфӥ͑ǣҡľфӥ͑ǣ%իüۡՓ͑իӥ. yema Piritéutanüxüۡǣӥҡ͑ӥՓ ͑ɗիӡիӡǣՓӥիɗǣËȍӕффǣ3 métrugu ixüchanexüۡ, rü yema ngatexüۡՓ͑իӡ. ѠӥǾΎфɗի͑ɗիɥǣ͑Ńǣ, фӥɥ͑ľǣ Gáxcüã۳ի͑ɗիɥ. 5ॸRü napate۳xe rü ¡фΔӡchenaxca۳ի͑ɗիɥ. Rü naxüۡ͑ľՓфӥ yexgumarüxüۡ ҡ¡фΔӡËȍľ̲ի%͑ҡӥիüۡne. Rü yema norü tüxünexüۡ rü 55нӕɞфӕ͑ɗիɥ ga nayaxüۡ. 6ॸRü yema norü tüperemaxüۡ

͑ֆիɥxŕxŕ. 22ॸRü nüma ga Chaú rü IchaíxüۡҡՓ̲͑ӕǣфӥġ¡ɞca۳x ínaca nax nügüxüۡҡՓnayexmaxŕŕãxüۡca۳x, ֆľфӥЙΎф%Ëӥ͑Ύфӥ̲ľ͑ɗիɥ. 23ॸRü yexguma Chaúna nanguuxüۡgu ga yema naãxŕ ga chixexüۡ ga Tupana naxca۳x yéma muxüۡ, rü nüma ga Dabí rü nanayaxuxüۡ ga árpa rü nanapaxüxüۡ. Rü yemamaxã ga nüma ga Chaú rü nataãxŕãxüۡ rü naxca۳x nitaaneãxüۡ, rü nüma ga naãxŕ ga chixexüۡ rü nüxna ͑ɗիӡǣËȍɗ%իüۡ.

фӥǣӕ̲͑ΎфӥՓΎËľǣ͑ӥǣӥ%ҡӥ ֆ͑ǣľ%Ëӥфӥ¡фΔӡchenaxca۳ի͑ɗիɥǣӥ. 7ॸRü ǣӕ̲͑ΎфӥՓΎËľфӥnatamena۳xã rü ga nape۳xe rü ƿérunaxca۳ի͑ɗիɥфӥ6 quíru naya. Rü Goriáxpe۳իľǣӕ͑ɗիӡËȍɗǣӥǣ yema norü poxüۡruüۡarü ngeruxüۡ. 8ॸRü nüma ga Goriáx rü yema ngatexüۡarü ngãxüۡՓɞ͑ֆËȍի%ËȍɗфӥֆŃ̲ tagaãcü Iraéanecüã۳xgüarü churaragüxüۡ

Dabí rü Goriáxüۡ nima۳x 1ॸRü nüma ga Piritéutanüxüۡgü rü nananutaque۳xexeۡegۡ ü ga norü churaragü nax Iraéanecüã۳xgüarü churaragümaxã nügü nada۳i ۳xüۡca۳x. Rü Efedamíüۡgu nayangutaque۳xegü ga Chocú rü Achecáarü ngãxüۡmachate۳իľՓ ǣ֤ӕĀ͑ľՓ. 2ॸRü nüma ga Chaú rü Iraéanecüã۳xgümaxã nügü nanutaque۳xegü ga Eláarü ngatexüۡgu. Rü yéma nügü namexŕŕgü ga Piritéutanüxüۡgümaxã nügü nax nada۳i ۳xüۡca۳x. 3ॸRü nümagü ga PiritéutanüxüۡǣӥфӥՓӥիɗǣma۳իЙӦ͑ľǣӕ nügü ninu, rü yexgumarüxüۡ ta ga Iraéanecüã۳xgü, rü nái ga ma۳իЙӦ͑ľǣӕ nügü ninu. Rü guma taxre ga

17

4ॸRü

ñanagürü: —¿Ta۳xacüca۳x mea pegü ipinu nax tomaxã pegü peda۳i ۳xüۡca۳x? Erü ËȍΎ̲фӥՓӥիɗɗЬɗфɗҡŃӕҡ͑ӥիüۡ Ëȍɗիɥфӥ ̲͑ľ͑ɗիɥɗЙľ̲ɗʊфŃ͑ľËӥã۳xgü rü Chaúarü churaragütanüxüۡՓ͑ӥիüۡ Йľիӕ͑ľҡɗՓӥիɗ͑ի͑ӕ͑իӡիüۡca۳x nax togü namaxã tada۳i ۳xüۡca۳x. 9ॸRü ngoxi tá choxüۡ naporamae rü choxüۡ yamá nax ngŕmaãcü pe۳xme۳իՓ͑ի tangexmagüxüۡca۳x. Natürü ngŕxguma choma nüxüۡ charüporamaegu, rü pema ҡ͑ɗիɥɗto۳xme۳իՓЙľ͑ǣľի̲ǣӥիüۡ. 10ॸRü ñoma i ngunexüۡgu, Pa Iraéanecüã۳xgüarü Churaragüx, rü pexca۳x chaca rü ¡ŕcü nua penamu۳իɗՓӥիɗɗЙľфӥËȍӕфф͑ի togü namaxã tada۳i ۳xüۡca۳x! —ñanagürü. 11ॸRü yexguma yema Piritéutanüxüۡarü dexaxüۡ ͑իɥ͑ӥľǣӕǣæȍәфӥǣӕիüۡma ga yema namücügü ga Iraéanecüã۳xgü, rü narümaãchitanü rü namuüۡe. 12ॸRü ͑ֆľի̲ǣՓӥիɗǣֆҡӥǣ´ľфéüۡcüã۳x

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

220

1ґkͅԆƄ̞ॷ17 ɗիɥËӥфӥʊËȍɞ͑ɗիɥǣ͑Ńǣ. Rü nüma rü marü naya ga yexguma Chaú ãeۡx۳ gacü ɗիɥիǣӕ. Rü nüma ga Ichaí rü nüxü‫ۡڟ‬

ga Piritéutanüxüۡgümaxã nügü nax nada۳i ۳xüۡca۳x. 21ॸRü nüma ga Iraéanecüã۳xgü rü ga Piritéutanüxüۡgü rü

nayexma ga 8 ga nanegü, фӥՓӥիɗǣ ͑͑ľфӥġ¡ɞ͑ɗիɥ. 13-14ॸRü guma tomaepü۳x ga nane ga rüyamaegüxüۡ ga Eriá rü Abinadá rü Chamá rü marü æȍәՓľ͑фӥիɥǣĀɗՓ. 15ॸRü nüma ga Dabí ga rübumaecü rü Iraéanecüã۳xgüarü churaragü íyexmagüxüۡՓ͑իӡӡիüۡ rü ñu۳իӡËȍɗ´ľфéüۡca۳x natáeguaxüۡ nax nanatüarü carnérugüna yadauuuxüۡca۳x. 16ॸѠӥֆΎի͑ɗֆľիǣӕ̲ֆŃ̲͑իӡӡիüۡyane ga Dabí, rü nüma ga yema Piritéutanüxüۡ rü Iraéanecüã۳xgüxüۡ ͑ËȍɗիľՓľǣ pa۳xmama rü yáuanecü. Rü yemaacü ҡӥ̲̲ի%͑ɗիɥ͖u۳xmata 40 ga ngunexüۡՓ͑͑ǣӕ. 17ॸѠӥՓӥիɗǣ ngunexüۡgu ga Ichaí rü nane ga Dabíxüۡ ñanagürü: —¡ƚËӥ͑ֆիӕɗՓӥիɗՓľҡիüۡ i trígu i igoxtanüxüۡ, rü ñaa 10ɗЙӡфӥ yéa nügü ínada۳i ۳xchaüۡxüۡՓËӕľ͑ľľǣӥca۳x ‫ ڟ‬a nana ta i nana! 18ॸ¡Rü ñu۳xmachi ngŕm

nügüarü to۳xma۳xtagu nügü ninu. 22ॸRü nüma ga Dabí rü yema Iraéanecüã۳xgüarü churaragüarü yemaxüۡgüarü daruüۡxüۡtagu nananu ga yema trígu, фӥЙӡ, rü quésu ga yéma nanaxüۡ, rü ñu۳իӡËȍɗ͖͑%Ëȍɗ%Ëӥ̲ Iraéanecüã۳xgüarü churaragütanügu nayangaxi nax naeneegüna naca۳xaxüۡca۳x rü ñuxãcü nüxüۡ nangupetügü. 23ॸRü yexguma naeneegümaxã ídexayane, rü nüma ga yema Piritéutanüxüۡ ga Goriáx ga Gáxcüã۳իɗիɥիüۡ, rü Piritéutanüxüۡgüarü Ëȍӕффǣӥҡ͑ӥՓ͑ɗËȍɗիɗËȍɗ. Rü Փľ͑իфӥʊфŃ͑ľËӥã۳xgüca۳x naca rü tüxüۡ ͑ի%իӡ͑ľфӥֆľ̲ɗիфӥǣӕ̲ naxüxüۡrüxüۡãcüma nidexa. Rü nüma ga Dabí rü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥ. 24ॸRü nümagü ga Iraéanecüã۳xgü ga yexguma yema yatüxüۡ nadaugügu rü poraãcü namuüۡe, rü naxcha۳իՓ͑ɗիӥ. 25ॸRü nügümaxã ñanagürügü: —¿Marü nüxüۡ pedauxüۡ i ngŕma yatü i ngŕxma ichixichixüۡ nax ñuxãcü tüxüۡ ͑ի%իӡ͑ľիüۡ i yixema i Iraéanecüã۳xgü? Rü texé ya yíxema nüxüۡ

ñaa 10ЙӦҡɗнӕŃѸӕnaxca۳x ya yimá churaragüarü ãeۡx۳ gacü! ¡Rü cueneegüxüۡ íyadau rü ñuxãcü nüxüۡ nangupetügü, rü Փӥիɗɗ͑ΎфӥЙΎЙľф͑ӕ͑͑ǣľ͑ի ngŕ̲Փ͑ӥիüۡ chacuáxüۡca۳x nax meama nüxüۡ nax ínangupetügüxüۡ! —ñanagürü ga Ichaí. 19ॸRü nüma ga Chaú rü yema Iraéanecüã۳xgüarü churaragü rü yema ma۳իЙӦ͑ľфӥҡӕ%Ëȍɗիüۡ ga Elágu ãégaxüۡՓ͑ֆľի̲ǣӥ. 20ॸRü moxüۡãcü ga nüma ga Dabí rü yexՓaca۳x yangóonechaxüۡgu rü to ga daruüۡme۳xeۡgu tüxüۡ namugü ga guxema nanatüarü Ëф͑Ńфӕǣӥфӥɗ͑իӡ%Ëȍɗ. Rü nayana ga yema õna ga nanatü ga Ichaí nüxna naxüۡ. Rü yéma naeneegü íyexmagüxüۡՓ ͑͑ǣӕǣֆľիǣӕ̲ɗ͑իɥ%ËȍɗËȍüۡxgux

rüporamaexe, rü nüma ya tórü ãeۡx۳ gacü rü muxüۡtama i ngŕmaxüۡgü tá tüxna nana, rü naxacümaxã tá tüxüۡ naxü۳xma۳x фӥҡիӡҡ̲ҡӥիüۡ nanaxütanüxŕxŕ i ngŕma diŕru i ãeۡx۳ gacüna üxüۡ —ñanagürügü. 26ॸRü yexguma ga Dabí rü yema naxüۡҡՓֆľի̲ǣӥիüۡna naca rü ñanagürü: —¿Ta۳xacümaxã tá nüxüۡ‫ڟ‬ naxãtanü ya yimá yatü ya ñaa Piritéutanüxüۡxüۡ imácü rü naxoxŕŕcü nax ngŕma Iraéanecüã۳xgümaxã ta۳xacü nax yaxugüxüۡ? ¿Erü ta۳իËӥ͑ɗիɥɗ͖ Piritéutanüxüۡ i tama Tupanaxüۡ cuáxüۡ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

221

1ґkͅԆƄ̞ॷ17

eca۳x Tupana ya maxüۡcüarü churaragümaxã ta۳xacü yaxugüxüۡ? —ñanagürü. 27ॸRü nümagü ga Iraéanecüã۳xgüarü churaragü rü Dabíxüۡ nangãxüۡgü, rü yema noxri namaxã nüxüۡ yaxugüexüۡmaxãtama nanangãxüۡgagü, rü namaxã nüxüۡ nixu ga ta۳xacümaxã tá nüxü‫ ۡڟ‬nax naxütanüãxüۡ i ngŕma Goriáxüۡ imáxüۡ. 28ॸNatürü nüma ga Eriá ga Dabíenexŕ ga yacü, rü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥǣ yema yatügümaxã nax íyadexaxüۡ ga Dabí. Rü yemaca۳x naeneemaxã nanu rü ñanagürü nüxüۡ: —¿Ta۳իËӥՓ͑ӕËӕիӡ? ‫ ڟ‬a ínachianexüۡՓ ¿Rü texémaxã ngŕm Ëӕ͑ՓΎǣӥɗngŕma tanatüarü carnérugü? Choma rü marü nüxüۡ chacua۳x i ngŕma ËӕËӥ̲͑ի͑ӕËӕիӡիüۡ nax ɗËӕֆĀՓľ͑ӥ̲фľիüۡca۳x nax togü tada۳i ۳xüۡ —ñanagürü. 29ॸRü nüma ga Dabí rü nanangãxüۡga rü ñanagürü: —¿Ta۳xacü eۡx۳ na chaxü eca۳x ngŕma ñacuxüۡ choxüۡ? Rü nua chidexamare —ñanagürü. 30ॸRü ֆľ̲Փľ͑ǣġ¡ɞфӥ͑ľ͑ľľ͑ ͑ɗիӡǣËȍɗ, rü to ga churarana naca. Rü yemaacütama nanangãxüۡga. 31ॸRü nümaxüۡ ga Iraéanecüã۳xgü ga Dabíxüۡ ɥ͑ӥľիüۡ ga nax ínacaxüۡ, rü Chaúmaxã nüxüۡ narüxugüe. Rü nüma ga Chaú rü Dabíca۳x nangema. 32ॸRü yexguma ga Dabí rü Chaúxüۡ ñanagürü: —Tama name nax texé oégaãŕxüۡ nagagu i ñaa Piritéutanüxüۡ, erü chomax i cuxü‫ۡڟ‬ ЙӕфËӥիľ͑իËȍɗիɥիüۡ, Pa Ãeۡx۳ gacüx, rü ‫ ڟ‬ҡËȍիӡфӥ̲͑ի%ҡҡΎǣӥҡĀɗ ngŕ̲ —ñanagürü. 33ॸRü nüma ga Chaú rü nanangãxüۡga rü ñanagürü: —Rü taxuacüma cuxica ngŕma Piritéutanüxüۡmaxã pegü pedai. Erü cuma rü cungextü۳xüxüchi, natürü i nüma rü norü ngextü۳իӥǣӕËӥфӥՓ

daixca۳x nangu۳x —ñanagürü. 34-35ॸRü nüma ga Dabí rü nanangãxüۡga rü ñanagürü: —Yexguma chaunatüarü carnérugüna chada۳u۳xgu, фӥՓӥիɗǣɗ rüe۳ի͑ՓӥիɗǣΔѸӕɗĀӥфիüۡ yéma ne ӡիǣӕфӥՓӥիɗǣËф͑Ńфӕҡӥիüۡ yayaxugu, фӥËȍΎ̲фӥ͑Փľchangŕ, rü naa۳իՓ tüxüۡ chanapu. Rü yexguma cha۳u۳xca۳x yañaxgu nax choxüۡ yayaxuxüۡca۳x, rü ͑ËȍɗËӥфՓËȍҡӥիӥľфӥchayachi ۳xgü rü ñu۳xmata chayama۳x. 36ॸRü choma i curü duüۡxüۡ, Pa Ãeۡx۳ gacüx, фӥՓΎΎɗ ֆɗիɥǣӕфӥΔѸӕɗĀӥфիüۡ ֆɗիɥǣӕфӥ chayama۳x. Rü ñaa Piritéutanüxüۡ i tama Tupanaxüۡ cuáxüۡ rü ngŕmaãcü tá namaxã chanaxü, erü Tupana ya maxüۡcüarü churaragüxüۡ ͑ի%իӡ͑ľ. 37ॸRü guma Cori ya Tupana ga aina rü ósu i düraxüۡna choxüۡ ípoxüۡcü, rü yimatátama ͑ɗիɥɗ͖ЬɗфɗҡŃӕҡ͑ӥիüۡme۳xeۡՓËȍΎիüۡ ipoxüۡcü —ñanagürü. Rü yexguma ga Chaú nanangãxüۡga rü ñanagürü: —¡ƚcü ‫͑ ڟ‬իӡфӥæΎфɗֆҽӕЙ͑Ëӕիüۡ ngŕ̲ íxümücü! —ñanagürü. 38ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ nanamu nax Dabíxüۡ yacu۳xcuchigüxüۡ nagu ga yema naxchiru ga ¡фΔӡchenaxca۳x ga nümatama ga Chaú nagu yacu۳xuuxüۡ. Ѡӥ¡фΔӡchenaxca۳x ga napate۳xemaxã nanaxüpate۳xe. Rü naremüarü poxüۡruxüۡ rü naxca۳xՓe۳xarü poxüۡruüۡgu nayacu۳xeۡegۡ ü. 39ॸRü ֆľ̲Փľ͑ǣġ¡ɞфӥ͑ΎфӥǣΎֆľիüۡՓ norü tara ninga۳xcuchi. Rü nüxüۡ naxü ga ͑իֆիӡիüۡ namaxã ga yema ͑ӥǣӥիӥ͑ľՓ͑͑ӕËӕիüۡ. Natürü tama namaxã nixü ga guxüۡma ga yema ͑ӥǣӥիӥ͑ľՓ͑͑ӕËӕիüۡ yerü taguma ֆľ̲͑ӥǣӥ͑իӦ. Rü yexgumatama Chaúxüۡ ñanagürü: —ҽիӕËӥ̲Ëȍɗիӡ ̲͑ի%ɗ͖Ëȍիӡ͑ľՓngŕxmagüxüۡ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ґkͅԆƄ̞ॷ17 erü tama chomaxã nixü —ñanagürü. Rü yexguma rü nügü ínacuxüۡxüۡne ga Dabí. 40ॸѠӥֆľ̲Փľ͑фӥ͑͑ֆիӕǣǣӕ̲ norü naixmena۳ի%фӥ͑ɗիӡǣËȍɗ. Rü yema ngatexüۡՓ͑͑Āľǣ5 pü۳xü ga nutaxacü ga ibáipü۳xücü rü norü choca ga yangechigüxüۡgu nananucu. Rü ñu۳իӡËȍɗ͑Ύфӥ̲իǣӥҡľիüۡ ga naxme۳xeۡgu yangexüۡmaxã yema Piritéutanüxüۡca۳ի͑ɗիӡ. 41ॸRü nüma ga Piritéutanüxüۡ rü meamare Dabíca۳x ͑ɗիӡËȍɗǣӥ. Rü nape۳իľǣӕ͑ɗիӡËȍɗǣӥǣ yema norü poxüۡruüۡarü ngeruxüۡ. 42-43ॸRü yexguma Dabíxüۡ nada۳u۳xgu ga yema Piritéutanüxüۡ ͑իՓӥիɗֆ͑ǣľիҡü۳xücü ga idauüۡËȍ̲ľҡӥËӥӥËӥ͑իֆɗիɥիüۡ rü ̲ľËӥ͑իֆɗիɥիüۡ, rü tama nayaxaixcümaãxüۡ nax nügü namaxã nada۳i ۳xüۡ. Rü ñanagürü nüxüۡ: —¿Eۡ۳xna cuxca۳իфӥՓӥիɗɗɗфӕËȍɗիɥeca۳x naimaxã nua cha۳u۳xca۳իËӕիӡիüۡ? —ñanagürü. Rü yexgumatama Dabímaxã chixexüۡ naxuegu norü tupanaégagu. 44ॸRü ñu۳իӡËȍɗ͖͑ǣӥфӥ: —¡Nua naña rü ngurucugüna rü aigüna tá chanaxã i cumachi! —ñanagürü. 45ॸRü nüma ga Dabí nanangãxüۡga rü ñanagürü: —Cuma rü cha۳u۳xca۳իнӕɗիӡҡф̲ի%фӥ ՓΎËľ̲ի%. Natürü i chomax rü cuxca۳x Ëȍɗիӡ͑Ńǣǣӕֆֆɗ̲ʊфŃ͑ľËӥã۳x i churaragüarü Tupana ya guxüۡŃҡӥՓ ngŕxmacü ya cuma norü churaragüxüۡ Ëӕի%ӡիӡ͑ľãx‫ ڟ‬üۡËӥнӕɗիɥ. 46ॸRü ñu۳xma ya Cori ya Tupana rü tá cho۳xme۳xgu cunanguxŕxŕ nax cuxüۡ chimáxüۡca۳x. Rü tá cuxüۡ íchadaeeru rü ngŕma curü churaragü i yuexüۡ rü tá ngurucugüna rü aigüna chanana. Rü ngŕmaãcü tá guxüۡ i ͑͑ľՓ͑ӥիüۡ nacua۳իǣӥ͑իʊфŃ͑ľՓ nangexmaxüۡ ֆՓӥիɗֆҽӕЙ͑. 47ॸRü

222 guxãma ya yíxema núma ngŕxmagüxe rü tá nüxüۡ tacua۳xgü ya Cori ya Tupana rü tama taramaxã, rüe۳ի͑ՓΎËիľ̲ի% ͑ɗիɥɗ͑իӥ%իüۡ i ngŕma nüma nagu ͑իɥ͑ӥիüۡ. Erü nüma ya Tupana rü tama duüۡxüۡgürüxüۡ ãxneãcü texémaxã nügü nadai. Ѡӥ͑ӥ̲ҡҡ̲͑ɗիɥɗtoxme۳xgu pexüۡ nayixeۡexۡ üۡ i ñu۳xmax —ñanagürü. 48-49ॸRü yexguma ga nüma ga Piritéutanüxüۡ rü nayuxnagü rü Dabíca۳x niña. Rü yexgumarüxüۡ ta ga nüma ga Dabí rü paxama Piritéutanüxüۡca۳x niña. Ѡӥ͑ΎфӥËȍΎËǣӕ͑ɗիӕфӥՓӥիɗǣ͑ӕҡ nayaxu, rü norü maxgütaeruüۡǣӕ͑͑իӦ. Rü yemamaxã Piritéutanüxüۡxüۡ namaxüۡ, rü meama nacatümaxã namexchinü. Rü ǣӕ̲͑ӕҡфӥ͑ËҡӥՓ͑фӥՓa۳x, rü nüma ga Piritéutanüxüۡ rü nachametümaxã mairaxüۡanegu nayangu. 50-51ॸѠӥֆľ̲Ëӥ͑ɗիɥǣġ¡ɞǣ Piritéutanüxüۡxüۡ naporamaexüۡ namaxã ǣՓӥիɗǣ̲իǣӥҡľիüۡ фӥՓӥիɗǣ͑ӕҡ. Rü nüma ga Dabí rü nangearü taraã۳x, rü yemaca۳x yema Piritéutanüxüۡca۳x niña rü nanayaxu ga norü tara rü yemamaxãtama ínanadaeeru, rü yemaacü nayama۳x. Rü yemaxüۡ nadaugügu ga Piritéutanüxüۡgü ga marü nax nayuxüۡ ga yema norü churara ga namaxã poraxüۡ, rü nibuxmü. 52ॸRü yexguma ga Iraéanecüã۳xgüarü churaragü rü Yudátanüxüۡ ga churaragü rü aita naxüe yerü marü Piritéutanüxüۡgüxüۡ narüporamaegü. Rü ͑Փľnangŕgü ñu۳ի̲ҡɥ͑ľǣӥǣǾի rü EcróüۡфӥӡӡËȍɗՓ. Rü yema Piritéutanüxüۡgüarü churaragü ga yuexüۡ фӥ͑͑ӕнӕľǣӥ͑Փǣֆľ̲̲͑ǣ CharaíüۡՓ͑ľĀիüۡ rü ñu۳ի̲ҡɥ͑ľǣӥ ga Gáx rü EcróüۡՓ͑ǣӕիüۡ. 53ॸRü nüma

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ґkͅԆƄ̞ॷ17ٍॷ18

223 ga Iraéanecüã۳xgü rü yema PiritéutanüxüۡǣӥՓľnangŕǣӥǣӕՓľ͑, rü yema ínapegüxüۡՓ͑իɥфӥ͑͑Āľǣ guxüۡma ga norü yemaxüۡgü ga yéma nüxna yabuxmüxüۡ. 54ॸRü yexguma ga nüma ga Dabí rü nanayaxu ga Goriáxeru rü YerucharéüۡՓ͑͑͑ǣľ. Natürü ga guma naxnegü rü norü pegüpataxüۡgu nayanu. 55ॸRü yexguma Dabí rü Piritéutanüxüۡca۳x iñaxgu, rü nüma ga Chaú rü norü churaragüeru ga Abnéna naca rü ñanagürü: —‫ع‬ҽľիŃҡɗիɥֆ nanatü ya yimá ngextü۳xücü? —ñanagürü. 56ॸRü nüma ga yema norü churaragüeru ga Abné rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Pa Ãeۡx۳ gacüx, tama nüxüۡ chacua۳ի͑իҡľիŃ͑͑ľֆɗիɥիüۡ —ñanagürü. Rü nüma ga Chaú rü ñanagürü nüxüۡ: —¡ƚcü, naxca۳x ɞËǣӥËȍɗǣӥ͑իҡľիŃ͑͑ľֆɗիɥիüۡ! —ñanagürü. 57ॸRü yexguma Dabí rü yema Piritéutanüxüۡarü ma۳իՓ͑ľӡիǣӕ, rü nüma ga Abné rü Chaúpe۳իľՓ nanaga namaxã ga yema Piritéutanüxüۡeru ga yangechigüxüۡ. 58ॸRü nüma ga Chaú rü nüxna naca rü ñanagürü: —Pa Ngextü۳xücüx ¡chomaxã nüxüۡ ɗիӕфӥҡľիŃ͑͑ľнӕɗիɥիüۡ! —ñanagürü. Rü nüma ga Dabí nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Choma rü yimá curü duüۡ ya Ichaí ya Beréüۡcüã۳x ͑͑ľËȍɗիɥ—ñanagürü. Yonatáüۡ rü Dabí rü nügümaxã nanaxuegu ͑ի͑ӥǣӥ̲ӥËӥǣӥֆɗիɥǣӥիüۡca۳x

18

1ॸRü

yexguma Dabí Chaúmaxã igúegagu ga nügümaxã nax yadexagüxüۡ, rü nüma ga Chaú nane ga Yonatáüۡ rü Dabímücüxüۡ ͑ӥǣӥ͑ɗիɥxŕxŕ, rü nüxüۡ nangechaüۡxüۡchi ñoma

nügütama nangechaüۡxüۡrüxüۡ. 2ॸRü nüma ga Chaú rü yematama ngunexüۡgu Dabíxüۡ nayaxu norü ngüۡxeۡerۡ uüۡxüۡ, rü tama nanatüca۳x nanamuegu. 3ॸRü Yonatáüۡ rü Dabí rü Tupanaégagu nügümaxã nanaxuegugü nax ͑ӥǣӥ̲ӥËӥǣӥ͑իֆɗիɥǣӥիüۡca۳x yerü ga Yonatáüۡ rü Dabíxüۡ nangechaüۡ ñoma nügütama nangechaüۡxüۡrüxüۡ. 4ॸRü ñu۳իӡËȍɗ͑ӥ̲ǣ֤Ύ͑ҡáüۡ rü ínacuxuchi ga yema napa۳x ga nagu yacuxuuxüۡ фӥġ¡ɞ͑͑͑ի%Փӥիɗǣӕ namaxã ga yema norü tara rü norü Փӥффӥ͑ΎфӥǣΎֆľիüۡ. 5ॸRü nüma ga Dabí rü Chaúarü ngüۡxeۡerۡ uxüۡ ͑ɗիɥ, rü guxüۡguma mea nayanguxŕxŕ ga yema namuaxüۡՓ. Rü yemaca۳x nüma ga Chaú rü norü churaragüarü ãeۡx۳ gacüxüۡ nayangucuchixŕxŕ. Rü yema duüۡxüۡgü rü churaragü rü naerugü rü namaxã nataãxŕgü rü nanapépünegü. ͮɗի%ӡի%ËȍɗǣæȍәֆľфӥǣĀӕüۡxüۡgü rü norü yexera Dabíxüۡ nangechaüۡgü 6ॸNatürü yexguma naՓoegu۳xgu ga Ëȍӕффǣӥ͑Փľ͑ǣֆľ̲ Piritéutanüxüۡxüۡ nax yamáxüۡ ga Dabí, rü guxüۡnema ga Iraéanecüã۳xgüarü ɥ͑ľǣӥՓ͑Ύфӥ%eۡx۳ gacüca۳x ínachoxüۡ ga ngexüۡgü ga taãxŕãcüma rü

ɗֆիӥ%Ëȍɗҡ͑ӥ%Ëӥ̲фӥՓɗֆľǣӥ%Ëӥ̲ rü paüۡdérugü rü árpa napagüãcüma norü ãeۡx۳ gacüxüۡ rümõxegüxüۡ. 7ॸRü yexguma yema ngexüۡǣӥՓɗֆľǣӥǣӕфӥ íyaxüãchitanüxüۡgu, rü ñaxüۡgu ͑Փɗֆľǣӥ: “Chaú rü 1,000 i churaragü nadai, rü Dabí rü 10,000 i churaragü ͑Āɗٚ, ͑ǣɥǣӥфӥǣӥǣӥ. 8ॸѠӥֆľ̲Փɗֆľ ͑ɗիɥǣæȍә%xŕՓ͑ǣәիüۡ, rü poraãcü nanuãcüma ñanagürü: —Dabína

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

224

1ґkͅԆƄ̞ॷ18 nanaxugüe nax 10,000 i churaragü nada۳i ۳xüۡ, natürü choxna i 1,000 icatama. Rü ñu۳xma ngŕma taxuxüۡ ͑ɗիɥ͑ի chauchicüxü ãeۡx۳ gacüxüۡ yangucuchigüxŕŕãxüۡ —ñanagürü. 9ॸRü ֆľիǣӕ̲ËӥфӥՓǣæȍәфӥġ¡ɞիüۡ namuüۡ. 10ॸRü moxüۡãcü ga Tupana rü Chaúca۳x yéma nanamu ga naãxŕ ga chixexüۡ rü nüxna nangu. Rü nüma ga æȍәфӥ͖Ύ̲͑ի%ӡ%ŕxüۡrüxüۡ ͑ɗիɥǣ nachiüۡՓ. Rü yexguma ga Dabí rü norü árpa napaxü to ga ngunexüۡgurüxüۡ. Rü ͑ӥ̲ǣæȍәфӥǣӕ̲͑ΎфӥՓΎËľ nange. 11ॸRü ngürüãchi Dabíxüۡ nanacu۳x ǣǣӕ̲͑ΎфӥՓΎËľ͑իɥիҡЙü۳xmaxã yamutanüãxüۡca۳x, natürü nüma ga Dabí rü taxree۳xpü۳xcüna nügü ínapoxüۡama. 12ॸRü nüma ga Chaú rü Dabíxüۡ namuüۡ, yerü Cori ya Tupana rü Dabíxüۡ narüngüۡxeۡe,ۡ natürü marü tama Chaúxüۡ narüngüۡxeۡe.ۡ 13ॸRü yemaca۳x ga nügüxüۡҡՓфӥ͑ֆ̲ӕǣËȍɗфӥ ՓӥիɗҡӥËӕ̲ӥǣ1,000 icatama ga churaragüarü ãeۡx۳ gacüxüۡ nayangucuchixŕxŕ. Rü yema Ëȍӕффǣӥ̲ի%͑ɗիɥǣġ¡ɞǣĀɗՓ ͑իӡӡիӡիüۡ rü natáeguaxüۡxüۡ. 14ॸRü guxüۡma ga ta۳xacü ga naxüxüۡՓǣġ¡ɞ rü meama nüxüۡ‫ ڟ‬ínanguxuchi yerü Cori ya Tupana nüxüۡ narüngüۡxeۡe.ۡ 15ॸRü yemaca۳x ga nüma ga Chaú rü nüxüۡ namuüۡ, yerü nüxüۡ nadau ga ñuxãcü norü yexera natachigamaexüۡ ga Dabí. 16ॸNatürü guxüۡma ga Iraéanecüã۳xgü rü Yudátanüxüۡ rü Dabíxüۡ nangechaüۡgü, ֆľфӥ͑ӥ̲͑ɗիɥǣ̲͑ի%ɗ͑Ëӕիüۡ ga ֆľիǣӕ̲ĀɗՓ͑իɥɥիüۡ۳xgu. 17ॸRü nüma ǣæȍәфӥՓӥիɗǣ͑ǣӕ͑ľիüۡ Dabíxüۡ ñanagürü: —æӕի͑ҡ͑ǣɥիüۡ chamu cuxma۳xüۡ i ngŕma chauxacü irüyamaecü

ɗͅľфľǣՓӥիɗֆЙΎфËӥнӕɗիɥիǣӕфӥ cunadaixgu i Cori ya Tupanaarü uanügü —ñanagürü. Rü nüma ga Chaú nagu ͑фӥիɥ͑ӥ͑իҡ̲͑ӥ̲ҡ̲ġ¡ɞիüۡ yamáxüۡ, ͑ҡӥфӥ͑Ύфӥɥ͑ӥËȍɗ͑ɗիɥ͑ի Piritéutanüxüۡgü yamáxüۡca۳x nagu i dai. 18ॸNatürü ga Dabí rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Taxuxü̲ۡËȍɗիɥɗ cupe۳իľՓ, rü chautanüxüۡgü rü taxuxü̲ۡ͑ɗիɥǣӥɗʊфŃ͑ľǣӥҡ͑ӥՓ͑ի cuxã۳իҡľ͑իËȍɗիɥիüۡca۳x —ñanagürü. 19ॸͮҡӥфӥֆľիǣӕ̲͑Փ͑͑ǣӕիǣӕǣ

yema ngunexüۡ ͑իġ¡ɞ͑͑ǣɥիüۡ namuxüۡ ga naxacü ga Merá, rü nüma ga æȍәфӥ͑ǣɥիüۡ namu nüxna ga to ga yatü ga Meorácüã۳x ga Adriégu ãégaxüۡ. 20ॸNatürü ga yema nai ga Chaúxacü ga Micá, rü Dabímaxã ixãarüã۳x. Rü yexguma Chaúmaxã nüxüۡ yaxugügügu ǣ͑ǣɥËȍɗǣ, rü nüma ga Chaú rü nataãxŕ. 21ॸ֤ľфӥ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥǣ ġ¡ɞ͑͑ǣɥիüۡ nax namuxüۡ nax Dabíma۳x ֆɗիɥիüۡca۳իфӥ͑ǣɥ̲ Piritéutanüxüۡgüme۳xeۡgu nanguxŕŕãxüۡca۳x. Rü yemaca۳x ga nüma ǣæȍәфӥՓľ͑իфӥġ¡ɞիüۡ ñanagürü: —Rü ñu۳ի̲ҡՓիɗ͑ɗիɥɗËȍãӡã۳xte нӕɗիɥիüۡ —ñanagürü. 22ॸѠӥֆľ̲Փľ͑фӥ nüma ga Chaú rü norü ngüۡxeۡerۡ uüۡgüxüۡ namu rü ñanagürü: —¡Pema rü pexicatama namaxã pidexagü i Dabí, rü namaxã nüxüۡ pixu rü choma i ãeۡx۳ gacü ͑իËȍɗիɥիüۡ rü poraãcü nüxüۡ changechaüۡ rü guxãma i pema i chorü ngüۡxeۡerۡ uüۡgü rü ta rü nüxüۡ nax pengechaüۡgüxüۡ rü penaxՓa۳xexüۡ nax nüma rü chãӡã۳իҡľֆɗիɥիüۡ, ñapegürü tá nüxüۡ! —ñanagürü. 23ॸRü nüma ga yema Chaúarü ngüۡxeۡerۡ uüۡgü rü yéma DabíxüۡҡՓ͑իɥфӥ̲͑ի%͑ӥիüۡ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

225

1ґkͅԆƄ̞ॷ18ٍॷ19

nixugü ga yema ore ga Chaú namaxã nüxüۡ ixuxüۡ. Natürü nüma ga Dabí rü nanangãxüۡga rü ñanagürü: ¿E۳ۡxna pema ͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥľǣӕɗ͑ҡӕիËȍիüۡ nax ՓӥիɞիľֆËȍӕիфӥիüۡ ngearü diŕruãx‫ ڟ‬e rü taxuxü̲ۡɗիɥիľ͑ի%eۡx۳ gacüxã۳xte ҡɗիɥիüۡ? —ñanagürü. 24ॸRü nüma ga yema Chaúarü ngüۡxeۡerۡ uüۡgü rü Chaúmaxã nüxüۡ nayarüxugüe ga yema ore ga Dabí namaxã nangãxüۡxüۡ. 25ॸNatürü ga nüma ǣæȍәǣ͑ǣӕ͑ի͑իɥ͑ӥľËȍիüۡ ga ñuxãcü Dabíxüۡ Piritéutanüxüۡgüme۳xeۡgu nax nanguxŕŕchaüۡxüۡ, rü yemaca۳x yema norü ngüۡxeۡerۡ uüۡgümaxã ñanagürü: —¡Namaxã nüxüۡ pixu i Dabí rü tama chanaxՓa۳xe i diŕфӕËȍΎի͑͑ǣɥիüۡ naxã ͑ǣɥxca۳x i chauxacü! Natürü ngŕma ͑ǣɥҡ͑ӥɗchanaxՓa۳xexüۡ ͑ɗիɥɗ100 i Piritéutanüxüۡgücha۳xmüpe۳xechiraüۡgü nax nua nanaxüۡ nax ngŕmaãcü nax chanayauxtanüxüۡca۳x i ngŕma chorü uanügüarü chixexüۡ i chomaxã naxügüxüۡ —ñanagürü. 26-27ॸRü nüma ga yema Chaúarü ngüۡxeۡerۡ uüۡgü rü Dabímaxã nüxüۡ nayarüxugü ga yema Chaúarü ore. Rü nüma ga Dabí rü nataãxŕ namaxã ga yema Chaú naxca۳x íca۳xaxüۡ, yerü yemaacü nüxüۡ‫ ڟ‬nanatauxchaxeۡxeۡama nax naã۳իҡľֆɗիɥիüۡca۳x. Rü naxüۡpa ga yema ngunexüۡ ga Chaú namaxã ixunetaxüۡ, rü nüma ga Dabí rü nananutaque۳xe ga norü Ëȍӕффǣӥфӥɗ͑իӡ%Ëȍɗ, rü 200 ga Piritéutanüxüۡgü nayadai. Rü yema Piritéutanüxüۡgücha۳xmüpe۳xechiraüۡgü rü Chaúna nayana nax yemaacü naã۳xte ֆɗիɥիüۡca۳x. Rü yexguma ga nüma ga Chaú rü yema naxacü ga Micá Dabína ͑ǣɥիüۡ namu naxma۳xüۡ. 28ॸNatürü nüma ga Chaú rü nüxüۡ nicua۳xãchi nax nüma ga Cori ya Tupana rü Dabíxüۡ

nangüۡxeۡexۡ üۡ, rü naxacü ga Micá rü Dabíxüۡ nangechaüۡxüۡchi. 29ॸRü yemaca۳x yexeraãcü Dabíxüۡ namuüۡ rü naxchi naxai. 30ॸRü yexguma Piritéutanüxüۡgüarü churaragümaxã nügü nadaixüۡgu, фӥ͑ӥ̲ǣġ¡ɞ͑ɗիɥ ga guxüۡma ga togü ga Chaúarü churaragüeruarü yexera norü uanügüxüۡ narüporamaexüۡ. Rü yemaca۳ի͑ɗիɥǣ guxüۡma ga duüۡxüۡgü nüxüۡ ngechaüۡgüxüۡ. Chaú rü Dabíxüۡ nimáxchaüۡ

19

1ॸRü

nüma ga Chaú rü nane ga Yonatáüۡxüۡ rü guxüۡma ga norü churaragüxüۡ namu ga Dabíxüۡ nax yama۳xgüxücۡ a۳x. Natürü nüma ga Yonatáüۡ rü poraãcü Dabíxüۡ nangechaüۡ. 2ॸRü yemaca۳x ga Yonatáüۡ rü Dabímaxã nüxüۡ

nixu ga yema nanatüarü ore, rü ñanagürü: —Chorü papá ya Chaú rü cuxüۡ timáxchaüۡ. Rü ngeۡmaca۳x i moxüۡ pa۳xmama ¡rü naxuãxŕ фӥ͑Փ͑իӡɗ ngŕ̲͑͑ľɗҡիәľ̲͑ՓËӕիüۡ dauxüۡ, rü ngŕxma icu۳x! 3ॸRü choma rü ngŕma naane i nagu quicúxüۡՓҡ Ëȍӕ͑ҡӥ̲ի%Ëȍիӡ. Rü cuchigaxüۡ tá tümamaxã chixu, фӥ͑ǣΎիɗ͖ӕիӡ͖ҡǣӥ. Rü yixcama tá cuxüۡ nüxüۡ chacua۳xeۡxeۡ i ngŕma chaunatüarü ore —ñanagürü. 4ॸRü nüma ga Yonatáüۡ rü nanatü ga Chaúmaxã ͑ɗĀľիфӥġ¡ɞŃҡӥՓ͑ËȍΎǣӥфӥ ñanagürü: —Pa Ãeۡx۳ gacüx, tama name i chixexüۡ cuxü namaxã i curü duüۡxüۡ i Dabí, erü taxuxüۡma i chixexüۡ cumaxã naxü. Rü ۡ eۡe.ۡ 5ॸ¿Eۡ۳xna guxüۡguma mea cuxüۡ narüngüx ۡ marü nüxü curüngüma ga yexguma norü maxüۡ %ӡËӥ̲իüۡՓnayexmaxŕŕgu ga Goriáxüۡ yama۳xgu, rü yemaacü ga Cori ya Tupana rü Iraéanecüã۳xgüxüۡ guxchaxüۡՓ ۡ eۡxeۡ? Cumax, Pa Ãeۡx۳ gacüx, rü ínanguxüx

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ґkͅԆƄ̞ॷ19, 22, 23 nüxüۡ cudau ga yema, rü cutaãxŕ. ¿Rü tü۳xcüüۡ, Pa Ãeۡx۳ gacüx, i cuyamáxchaüۡxüۡ i ՓӥիɗɗĀӕüۡxüۡ i taxuxüۡma cumaxã üxüۡ? ¿Rü ta۳xacüca۳x tá cuyama۳x ya Dabí? —ñanagürü. 6ॸRü yexguma Chaú nüxüۡ ɥ͑ӥǣӕǣֆľ̲֤Ύ͑ҡáüۡ namaxã nüxüۡ ixuxüۡ, rü tagaãcü ñanagürü: —Cori ya Tupanaégagu nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥҡիӡҡ̲ chayama۳x ya Dabí —ñanagürü. …… Chaúcha۳xwa niña ga Dabí

22

1ॸѠӥ͑ӥ̲ǣġ¡ɞфӥǾիՓ

ɞ͑իӡիӡфӥ%ի̲իüۡ ga Aduráüۡgu narücu۳x. Rü yexguma naeneegü rü guxüۡma ga natanüxüۡgü nüxüۡ cua۳xgügu rü naxüۡҡՓ͑իɥфӥ͑ֆիӥ̲ӥËӥǣӥ. 2ॸRü yexgumarüxüۡ ta naxüۡҡՓ͑իɥǣֆľ̲ duüۡxüۡgü ga tama ãeۡx۳ gacü nüxüۡ ۡ eۡegۡ üxüۡ rü yema duüۡxüۡgü ga rüngüx nangetanügüxüۡ rü yema duüۡxüۡgü ga tama ãeۡx۳ gacümaxã taãxŕgüxüۡ, rü nüma ga Dabí rü yema duüۡxüۡǣӥľфӕ͑ɗիɥ. Rü yema duüۡxüۡǣӥǣġ¡ɞՓľфӥիɥիüۡ rü

ĀӥիՓ400ǣֆҡӥǣӥՓ͑͑ǣӕ. …… 5ॸѠӥՓӥիɗǣ͑ǣӕ͑ľիüۡgu ga Tupanaarü orearü uruxüۡ ga Gáx rü Dabímaxã nüxüۡ ͑ɗիӕ͑ի͑ӥի͑ֆիӡǣËȍɗիüۡca۳x ga yema ãxmaxüۡ rü Yudáarü naaneca۳x natáeguxüۡca۳x. Rü nüma ga Dabí rü ͑ɗի͑ľËӥǣoфľՓ͑͑ǣӕ. …… Dabí rü ínachianexüۡ ga taxúema íxãpataxüۡwa nayexma

23

14ॸRü

nüma ga Dabí rü yema chianexüۡ ǣæȍɞՓ͑իӡ, rü ֆŃ̲Փӥիɗǣma۳իЙӦ͑ľфӥ%ի̲իüۡՓ norü duüۡxüۡgümaxã nayexma. Rü nüma

226 ga Chaú rü guxüۡma ga ngunexüۡgu naxca۳x nadau, natürü ga Tupana rü Dabína nadau, rü yemaca۳x ga Chaú rü taguma nüxüۡ inayangau. 15ॸNatürü nüma ga Dabí rü Chaúca۳x namuüۡ, yerü naxca۳x nadau ga nax yamáaxüۡca۳x. Rü yemaca۳x ga Dabí rü naixnecü ga Óregu narüxã۳u۳ۡx ga chianexüۡ ǣæȍɞՓ. 16ॸRü Փӥիɗǣ͑ǣӕ͑ľիüۡgu, rü nüma ga Yonatáüۡ ǣæȍә͑͑ľфӥϜфľՓ͑իӡ ga Dabí íyexmaxüۡՓ. Rü nayataãxŕxŕxŕ rü pora nüxna nayaxã nax yexera Tupanaaxüۡ‫ ڟ‬yaxõõxüۡca۳x. 17ॸRü Dabíxüۡ ñanagürü: —Taxuca۳xma cumuüۡ erü chaunatü ya Chaú rü tagutáma cuxüۡ itayangau. Cuma rü tá Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡի۳ ǣËӥнӕɗիɥ, rü choma rü tá cutüüۡՓËȍիӥ. Rü ngŕma rü chaunatü ya Chaú rü marü nüxüۡ tacua۳x —ñanagürü. 18ॸRü yexguma ga nüma ga Dabí rü Yonatáüۡ rü Cori ya Tupanape۳իľՓ͑ӥǣӥ̲ի%ɗ͑իӥǣľ. Rü ֆľ̲Փľ͑ǣ֤Ύ͑ҡáüۡ rü natáegu, rü nüma ga Dabí rü yexmatama Óregu narüxã۳u۳ۡx. 19ॸNatürü yema nachica ga Chícüã۳x ga duüۡxüۡgü, фӥǾ¡Փ͑իɥ rü Chaúmaxã narüdexagü, rü ñanagürügü: —Dabí rü torü naanegu nicu۳x nagu i ngŕma ãxmaxüۡgü i ma۳իЙӦ͑ľֆkнӕɗфՓngŕxmagüxüۡ i Ϝфľфӥ͑ɗի͑ľËӥՓɗngŕma chianexüۡ i ͑Փҡ͑ǣľի̲ǣӥիüۡфӥѸәфՓ̲. 20ॸRü ngŕիǣӕ̲Ëӕфӥ̲ľֆɗիɥիǣӕ, Pa Ãeۡի۳ ǣËӥի‫ؽ‬фӥҡΎՓľфӥիӡ! Rü toma rü tá cuxca۳x tayayauxgü rü cuxna tá tanamu —ñanagürügü. 21ॸRü nüma ga Chaú rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —¡Tupana pexüۡ rüngüۡxeۡxeۡ erü choxüۡ pengechaüۡ фӥËȍӕǣӕЙľфӥիɥ͑ӥľ! 22ॸ¡Ru ŕcü ЙľՓΎľǣӕɗ͖u۳xmax, rü mea naxca۳x

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ґkͅԆƄ̞ॷ23ٍॷ24

227 peyada۳u۳x i ngŕ̲͑ËȍɗËɗ͑Փ nangexmaxüۡ! Rü ngŕxguma nüxüۡ ipeyanga۳u۳xgu۳x rü ¡chomaxã nüxüۡ peyarüxu! Erü nüma rü naãxŕxüۡ nacua۳xüchi. 23ॸ¡Rü mea nüxüۡ pidaugü i guxüۡma i norü cu۳xchicaxüۡ rü ñu۳իӡËȍɗ nua chomaxã nüxüۡ peyarüxu! Rü choma ‫ ڟ‬Ëȍիӡ. Rü ega фӥҡЙľՓľ͑ǣŕ̲ aixcüma ngŕ̲͑͑ľՓ͑͑ǣľի̲ǣӕ, rü choma rü tá naxca۳x chadauama natanügu i ngŕma Yudátanüxüۡ 24ॸRü

nüma ga yema —ñanagürü. Chícüã۳xgü rü Chaúxüۡ narümoxŕgü, rü ñu۳իӡËȍɗ͑Ύфӥɥaneca۳ի͑ՓΎľǣӕ. Rü nüma ga Dabí rü norü churaragümaxã rü chianexüۡ ga MaóüۡՓ͑ֆľի̲ǣӥǣ yema chianexüۡфӥѸәфՓ̲. 25ॸRü nüma ga Chaú rü norü churaragü rü ɗ͑իɥ%Ëȍɗ͑իnaxca۳x nayadaugüxüۡca۳x. Rü yexguma yemaxüۡ nacua۳xgu ga Dabí, rü guma ma۳իЙӦ͑ľфӥ%ի̲իüۡՓ ͑ɗիɥǣËȍɗфӥҡΎի̲͑͑͑իɥǣ Maóüۡarü chianexüۡՓ. Rü nüma ga Chaú rü yema Maóüۡarü chianexüۡgu naxücu nax yexma Dabíca۳x nadauxüۡca۳x. 26-27ॸRü nüma ga Chaú rü guma ma۳իЙӦ͑ľËӥՓǣӕ̲͑ի%͑ɗիӡǣ͑Ύфӥ churaragü. Rü nüma ga Dabí rü norü ҡΎËӥՓǣӕæȍәcha۳իՓ͑ɗ¡ӕի̲ӥ namaxã ga norü churaragü. Rü yexguma marü Chaú norü churaragümaxã Dabíxüۡ ínaxüexüۡgu nax yayauxgüaxüۡca۳x, rü ChaúxüۡҡՓ͑͑ǣӕ ǣՓӥիɗǣΎфľфӥ͑ǣľфӕիüۡ ga namaxã nüxüۡ yarüxuxüۡ nax paxa natáeguxüۡca۳x yerü ga PiritéutanüxüۡǣӥфӥՓľ͑իфӥ Iraéanecüã۳xgüca۳x ínayaxüãchi. 28ॸRü yemaca۳x ga nüma ga Chaú rü ínanangeۡի۳ ǣġ¡ɞՓľ͑ի yangŕchigüxüۡ, rü natáegu nax

Piritéutanüxüۡgümaxã nügü yada۳i ۳xüۡca۳x. Ѡӥֆľիǣӕ̲ËӥфӥՓǣֆľ̲͑ËȍɗËǣ ġ¡ɞ͑Փֆľի̲իüۡ rü “Ma۳իЙӦ͑ľֆ ͮՓ֤ɗǣӥ͑ʊիɥǣËȍɗҡ͑ӥ%Ëȍɞ͑ľǣӕٚ naxãéga. 29ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣġ¡ɞфӥ Egádiarü chianexüۡՓ͑իӡ͑իֆŃ̲ ma۳իЙӦ͑ľǣӥфӥ%ի̲իüۡՓ nayexmaxüۡca۳x. Dabí rü tama Chaúxüۡ nima۳x

24

1ॸRü

yexguma natáegugu ga Chaú ga Piritéutanüxüۡgümaxã nügü ínada۳i ۳xüۡՓ, rü namaxã nüxüۡ nixugügü ga Egádiarü chianexüۡՓ͑ի nayexmaxüۡ ga Dabí. 2ॸRü yexguma ga Chaú rü 3,000 ga churaragü nidexechi ga guxüۡma ga Iraéanecüã۳իǣӥҡ͑ӥՓ, rü Dabíca۳x nayadaugü nagu ga guma ma۳իЙӦ͑ľǣӥ. 3ॸRü yexguma namagu ͑իɥիǣӕǣæȍә, rü yexma nüxüۡ nangau ga ñuxre ga carnérutücumügü norü ͑ǣɗË̲ǣӕǣՓӥիɗǣma۳իЙӦ͑ľфӥ ãxmaxüۡ ga nagu yacúxüۡ ga Dabí norü churaragümaxã. Rü nüma ga Chaú rü yema ãxmaxüۡgu nangaxi nax yexma íyaՓo۳xéxücۡ a۳x. 4ॸRü nüma ga Dabíarü churaragü rü ñanagürügü Dabíxüۡ: —Ñu۳ի̲Փիɗ͑ɗիɥɗֆ͑ǣӕիüۡ ga yema uneta ga Cori ya Tupana cumaxã nüxüۡ ixuxüۡ nax cuxme۳xgu nanguxŕŕãxüۡ i ngŕma curü uanü. ¡Rü ŕcü yama۳x cuma ͑ǣӕËӕфӥիɥ͑ӥիüۡãcüma! —ñanagürügü. Rü nüma ga Dabí rü bexma yama۳իËӥËȍɗǣӥ%Ëӥ̲ֆŃ̲͑իӡфӥ Chaúarü deyuxüۡchiru íxraxüۡ

͑ɗՓɞľЙľËȍɗ͑ӥ. 5ॸNatürü ga yixcüama ga Dabí rü poraãcü nüxüۡ‫ ڟ‬nangu۳x ga yema naxüxüۡ. 6ॸRü ñanagürü norü churaragüxüۡ: ۡ eۡxeۡ nax —¡Cori ya Tupana choxüۡ rüngüx tama ta۳xacü namaxã chaxüxücۡ a۳x i ngŕma

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ґkͅԆƄ̞ॷ24 chorü ãeۡx۳ gacü! Nüma rü ãeۡի۳ ǣËӥ͑ɗիɥ yerü Cori ya Tupanatama nüxüۡ naxuneta —ñanagürü. 7ॸRü yemaacü ga Dabí rü nüxna nachogü ga norü churaragü yerü tama nanaxՓa۳xe nax Chaúxüۡ nax yama۳xgüxüۡ. Rü nüma ga Chaú rü ɞ͑իӡիüۡ ga yema ãxmaxüۡՓфӥɗ͑իɥ. 8ॸͮҡӥфӥ͑ӥ̲ǣġ¡ɞфӥæȍәՓľҡ̲ inayago ga yema ãxmaxüۡՓфӥ͑ӥի͑ nacagü rü ñanagürü: —Pa Ãeۡx۳ gacüx, Pa Ãeۡx۳ gacüx —ñanagürü. Rü nüma ga Chaú rü nügü nadauegu. Rü nüma ga Dabí rü ñaxtüanegu yangücuchiãcüma nüxüۡ narümoxŕ. 9ॸRü ñanagürü nüxüۡ: —¿Tü۳xcüüۡ ɗ͑ǣËӕիɥ͑ӥիüۡ, Pa Ãeۡx۳ gacüx, i ngŕma duüۡxüۡgü i cumaxã nüxüۡ ixuxüۡ nax choma rü naxca۳x chadauxüۡ nax cuxüۡ chimáxüۡ? 10ॸPa Chorü Ãeۡx۳ gacüx, ñu۳ի̲Փիɗ͑ɗիɥɗɗիËӥ̲ nüxüۡ cucuáxüۡ nax tama cuxüۡ chimáxchaüۡ. ѠӥՓΎΎæΎфɗֆҽӕЙ͑фӥ cho۳xme۳xgu cuxüۡ nax nanguxŕŕchiréxüۡ i nua ma۳իЙӦ͑ľфӥ%ի̲իüۡՓ, natürü i choma rü tama cuxüۡ chima۳x, Pa Ãeۡx۳ gacüx. Ƅфӥ͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥ͑իËӕ̲ rü ãeۡի۳ ǣËӥнӕɗիɥիüۡ erü Cori ya Tupana rü marü ngeۡmaca۳x cuxüۡ naxuneta. 11ॸ¡Rü dücax, ̲ľ͑ӕի%͑ĀՓľ͑ӥ, Pa Ãeۡx۳ gacüx, i ñaa cho۳xme۳իՓngŕxmaxüۡ! ¿Tama eۡx۳ na curü gáuxüۡËȍɗфӕҡӥËȍɗֆɗիɥիüۡ i ñaa? Rü ngŕ̲Փ͑ӥիüۡ cucua۳x nax marü chi cuxüۡ nax chimáxüۡ. Rü ngŕ̲Փ͑ӥիüۡ cucua۳x, Pa Ãeۡx۳ gacüx, nax taxuxüۡma i chixexüۡ cumaxã chaxüxchaüۡxüۡ, rü tama chanaxՓa۳xexüۡ nax chacuechitaexüۡ rü bai i ñuxgu ta۳xacürü chixexüۡ cumaxã chaxüxüۡ. Natürü i cumax, Pa Ãeۡx۳ gacüx, фӥËȍΎՓľ quingŕchigü nax choxüۡ quimáxücۡ a۳x. 12ॸ¡Rü Tupana nangugü i ngŕma

228 yigümaxã ixüxüۡ! Ѡӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ nacuáxüۡ i ta۳xacü tá cumaxã naxüxüۡ, natürü i chomax, Pa Ãeۡx۳ gacüx, rü tagutáma ta۳xacürü chixexüۡ cumaxã chaxü —ñanagürü. …… 16ॸRü yexguma Dabí rü chianegu nax yadexaxüۡ, rü nüma ga Chaú rü tagaãcü nanangãxüۡga rü ñanagürü: —¿Eۡ۳xna Ëӕ̲нӕɗիɥիüۡ, Pa Chaunex, Pa Dabíx, i chomaxã quidexaxüۡ? —ñanagürü. Rü ñu۳իӡËȍɗɗ͑͑իӥǣӥǣ͑ի͑իիӕիüۡ. 17ॸRü ñanagürü Dabíxüۡ: —Ngŕma cuma nüxüۡ quixuxüۡ ͑ɗիɥɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ. Erü cuma rü mexüۡ choxüۡ cudauxeۡxeۡ nax ՓΎΎËȍɗիľիüۡ cumaxã chaxüxüۡ i chomax. 18ॸRü ñu۳xma rü aixcümaxüۡchi choxüۡ cunaՓe۳x nax cuma rü naxca۳x cudauxüۡ nax mexüۡ chomaxã cuxüxüۡ. Erü nüma ya Cori ya Tupana rü marü cuxme۳xgu choxüۡ nanguxeۡecۡ hire۳x nax choxüۡ quimáxüۡca۳x, natürü tama choxüۡ quima۳x. 19ॸѠӥɗիËӥ̲͑ɗիɥɗ nataxuxüۡma i duüۡxüۡ i norü uanüxüۡ maxŕŕxüۡ ega naxme۳xeۡgu nanguxgu. Rü ngeۡmaca۳x ¡Tupana cuxü‫ ۡڟ‬naxütanü naxca۳x i ngŕma mexüۡ i ñu۳xma chomaxã cuxüxüۡ! 20ॸRü ñu۳ի̲Փիɗ͑ɗիɥɗɗիËӥ̲ nüxüۡ chicua۳xãchixüۡ ͑իËӕ̲ҡֆɗիɥիüۡ i Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡի۳ ǣËӥнӕɗիɥիüۡ. Rü Ëӕ̲ҡ͑ɗիɥɗ̲͑ի%ɗËӕËӕիüۡ, rü cuxme۳իՓ̲ľҡʊфŃ͑ľËӥã۳xgüxüۡ nangupetü. 21ॸ¡Rü ŕcü Tupanaégagu chomaxã nüxüۡ ixu rü tagutáma cuyanaxoxŕxŕ i ngŕma chautaagü nax ngŕmaãcü tagutáma iyanaxoxüۡca۳x i chauéga i chautanüxüۡǣӥҡ͑ӥՓ! —ñanagürü. 22ॸRü nüma ga Dabí rü Tupanaégagu Chaúmaxã inaxuneta. Rü ֆľ̲Փľ͑ǣ͑ӥ̲ǣæȍәфӥ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ґkͅԆƄ̞ॷ24, 26

229 napataca۳x natáegu. Rü nüma ga Dabí rü ͑ΎфӥËȍӕффǣӥ̲ի%Փľ͑իфӥֆľ̲ ma۳իЙӦ͑ľфӥ%ի̲իüۡՓ͑իӡ. …… Dabí rü wenaxarü tama Chaúxüۡ nima۳x

yema duüۡxüۡǣӥǣɥ͑ľǣ Chígu ãchiüۡgüxüۡ фӥǾ¡Փ ͑իɥǣæȍәɞֆľի̲իüۡՓфӥ ñanagürügü nüxüۡ: —Dabí rü ma۳իЙӦ͑ľ

26

1ॸRü

ya Aquirágu nicu۳x i ngŕma taxúema íxãchiüۡxüۡarü to۳xma۳իҡՓ —ñanagürügü. 2ॸRü yexguma ga Chaú rü ɗ͑իӡ%Ëȍɗ̲͑ի%ǣ3,000 ga Iraéanecüã۳xgüarü churaragü ga nüxüۡ rücua۳xmaegüxüۡ ǣĀɗՓ, rü Chíarü chianexüۡՓ͑իɥ͑իġ¡ɞca۳x yadaugüxüۡca۳x. 3ॸRü nüma ga Chaú rü norü churaragümaxã ma۳իЙӦ͑ľֆ kнӕɗфǣ̲͑ËӥՓՓֆľի̲͑ľǣӕ nayape ga yema chianexüۡarü to۳xma۳իҡՓ. Natürü nüma ga Dabí ga yema chianexüۡՓ͑ի͑ֆľի̲իüۡ, rü nüxüۡ nacua۳իǣæȍә͑ՓľֆŃ̲͑ի ngŕxüۡ. 4ॸRü yemaca۳x ga Dabí rü ngugütaeruüۡgü yéma namugü nax nüxüۡ nacuáxüۡca۳x ga ngextá nax nayexmaxüۡ ga Chaú. 5ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣġ¡ɞфӥ Chaú íyexmaxüۡՓ͑իӡ, rü nayangugü nax ngexta napegüxüۡ ga Chaú rü Abnéx ga Néx nane ga Chaúarü churaragüarü ãeۡx۳ gacü. Rü nüma ga Chaú rü norü duüۡxüۡgüarü ngãxüۡtanügu nape. 6ॸRü yexguma ga nüma ga Dabí rü nidexa namaxã ga Aimére ga Itítatanüxüۡ ɗիɥËӥ, rü Abichái ga Cheruá nane ga Yoáenexŕ. Rü yemagüna naca rü ñanagürü: —‫ع‬ҽľիŃֆɞ̲ľ̲фľիľ͑իËȍΎՓľ ҡфӥիӡիüۡ nax Chaú íngexmaxüۡՓɗիɥիüۡ? —ñanagürü. Rü nüma ga Abichái

nanangãxüۡga rü ñanagürü: —Choma tá ËӕՓľËȍфӥիӡ—ñanagürü. 7ॸRü yematama ga chütaxüۡgu ga Dabí rü Abichái rü yéma Chaú íyexmaxüۡՓ ͑իɥ. Rü nüma ga Chaú rü norü churaragüarü ngãxüۡtanügu nape rü norü ՓΎËľфӥ͑ľфӕիüۡtaguama napu. Rü nüma ga Abné rü norü churaragümaxã nüxüۡ ínacamaeguãchi. 8ॸRü yexguma ga Abichái rü Dabíxüۡ ñanagürü: —Ñu۳xma ya Tupana rü cuxüۡ‫ ڟ‬nanatauxchaxeۡxeۡ nax cuyamáxüۡca۳x i curü uanü. Chayama۳xtaxa۳ի͑ɗիɥ, rü norü ՓΎËľ̲ի%ҡҡ̲̲ɗфիüۡ͑ľՓ chayapaitü, rü marü ngŕmamaxã tátama nayu —ñanagürü. 9ॸNatürü nüma ga Dabí rü nanangãxüۡga rü ñanagürü: —¡TaxӢ i cuyamáxüۡ! Erü texé ya yíxema yamáxe i ngŕma ãeۡx۳ gacü i Tupana nüxüۡ unetaxüۡ, rü Tupana rü tautáma nanangupetüxŕŕmare nax tüxüۡ napoxcuxüۡ. 10ॸRü Cori ya Tupanaégagu cumaxã nüxüۡ chixu rü nüma ya Tupana ҡ͑ɗիɥɗ͑Ύфӥ̲իüۡ nüxna nayaxuxüۡ, rü ՓΎľҡҡ̲nayuxŕŕmareã rüe۳xna daigu nayuxŕxŕã. 11ॸ¡Rü Cori ya Tupana choxüۡ rüngüۡxeۡxeۡ nax tama nagu Ëȍфӥիɥ͑ӥիüۡca۳x nax chayamáxüۡ ya yimá ãeۡx۳ gacü ya nümatama ya Cori ya Tupana nüxüۡ unetacü! ¡Rü nayaxu ya ֆɗ̲ՓΎËľֆ͑ľфӕիüۡtagu pu۳xuxcü rü ngŕma dexápaxüۡ, фӥ͑ǣɥի%ɞҡɗիɥ! —ñanagürü. 12ॸRü yemaacü ga Dabí rü ͑͑ֆիӕǣǣӕ̲ՓΎËľфӥĀľիЙիüۡ ga Chaúeruxüۡtagu nuxüۡ, фӥɞ͑ɗիɥ. Rü taxuxüۡma nüxüۡ nadau rü bai nüxüۡ ͑իɥ͑ӥ. Rü taxuxüۡma naba۳i ۳xãchi. Rü guxüۡma napeexüchi, yerü Cori ya Tupana nanapeexŕxŕxüۡchi. 13ॸRü ֆľ̲Փľ͑ǣġ¡ɞфӥ̲͑ӥËӥфӥֆľ̲

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ґkͅԆƄ̞ॷ26 ngatexüۡфӥҡΎËӕҡӥՓ͑իɥфӥՓӥիɗǣ ma۳իЙӦnetape۳իľǣӕ͑իɥǣӥ, rü yemaacü nüxna niyáxüۡtanüãchi. 14ॸRü yexguma ga Dabí rü tagaãcü Abnéna rü norü churaragüna nacagü, rü ñanagürü: —¡Pa Abnéx, choxüۡ nangãxüۡga! —ñanagürü. Rü nüma ga Abné rü nanangãxüۡga rü ñanagürü: —‫ع‬ҽľիŃнӕɗիɥɗËӕ̲իeca۳x tagaãcü ãeۡx۳ gacüna cuca۳xaxüۡ? —ñanagürü. 15ॸRü Dabí nanangãxüۡga rü ñanagürü: —¿Tama eۡի۳ ͑Ëӕ̲нӕɗիɥիüۡ i guxüۡma i Iraéanecüã۳xgüarü churaragümaxã icucuáxüۡ? ¿Rü ñuxãcü tama mea nüxna cudauxüۡ ya curü cori ya ãeۡx۳ gacüx? ƄфӥՓӥիɗɗĀӕüۡxüۡ ngeۡxma naxücu nax yamáaxüۡca۳x. 16ॸRü tama name i ngŕma cuxüxüۡ. Choma rü Cori ya Tupanaégagu cumaxã nüxüۡ chixu rü ̲͑ľ͑ɗիɥ͑իËӕֆӕիüۡ, erü tama mea nüxna cudau ya curü ãeۡx۳ gacü ya Cori ya Tupana nüxüۡ unetacü. ¡Naxca۳x nadau ya ͑ΎфӥՓΎËľфӥ͑ΎфӥĀľիЙüۡ ga naeruxüۡtaguama nuxüۡ, rü ngoxita ngextá nüxüۡ cuyangaux! —ñanagürü. 17ॸRü yexguma Chaú nüxüۡ cua۳xgu nax ġ¡ɞֆɗիɥիüۡ ga yéma idexaxüۡ, rü tagaãcü yexma nacagü rü ñanagürü: —¿Eۡ۳xna Ëӕ̲нӕɗիɥիüۡ, Pa Chaunex, Pa Dabíx? —ñanagürü. Rü nüma ga Dabí rü nanangãxüۡga rü ñanagürü: —Ngüۡ, Pa Ãeۡx۳ gacüx, ËȍΎ̲Ëȍɗիɥ. 18ॸ¿Natürü tü۳xcüüۡ ËȍΎՓľquingŕchigü Pa Ãeۡx۳ gacüx, i choma nax curü duüۡxüۡ Ëȍɗիɥիüۡ? ¿Rü ta۳xacü chaxü? ¿Rü ta۳xacürü chixexüۡ cumaxã chaxü? 19ॸChoma i curü duüۡxüۡ ͑իËȍɗիɥիüۡ rü cuxüۡ chaca۳ax۳ üۡ Pa Ãeۡx۳ gacüx nax choxüۡ Ëӕիɥ͑ӥիüۡ. Rü ngŕիǣӕ̲ËȍɗҽӕЙ͑Ëӕի͑ɥ͑ӥǣӕ, Pa Ãeۡx۳ gacüx, nax chomaxã curüxuanüxüۡca۳x ¡rü nayaxu i chorü

230 ãmare nax chomaxã curüngüxmüxüۡca۳x! Natürü ngŕxguma chi cumatama nagu Ëӕфӥիɥ͑ӥǣӕ͑իËȍӕիËȍɗËӕիɗիüۡ, rü ҽӕЙ͑ҡ͑ɗիɥֆ͑ӥիüۡ cuácü nax cuxüۡ‫ڟ‬ naxütanüãxüۡ naxca۳x i ngŕma. Yerü Ëӕ̲͑ɗիɥǣҽӕЙ͑фӥĀӕüۡxüۡgüarü ͑͑ľՓËȍΎիüۡ ícuta۳xüchixüۡ nax ngŕmaãcü togü i tupanaxüۡ chicua۳xüüۡxüۡca۳x. 20ॸRü tama chanaxՓa۳xe i Tupanaarü duüۡxüۡgüarü naanearü yáxüۡgu chayu i ngextá togü i tupanaxüۡ íyacua۳xüüۡgüxüۡՓ. Natürü i cumax, Pa Ãeۡx۳ gacüx, фӥ͖Ύ̲Փӥիɗɗairuchica۳x idauxüۡrüxüۡ cha۳u۳xca۳x cudau rü ñoma Փӥիɗɗngugaca۳x idauxüۡrüxüۡ ËȍΎՓľ quingŕchigü i daa ma۳իЙӦ͑ľǣӥՓ —ñanagürü. 21ॸRü yexguma ga Chaú rü ñanagürü: —Pa Chaunex, Pa Dabíx, rü nüxüۡ chicua۳xãchi nax chixexüۡ chaxüxüۡ. Ѡӥ͖Ύ̲ՓӥիɗɗĀӕüۡxüۡ i ngeãŕmarexüۡrüxüۡ chamaxüۡ, rü poraãcü íchatü. ¡ƚcü natáegu, rü taxuxüۡtáma i chixexüۡ cumaxã chaxü! Erü ñoma i ngunexüۡgu rü nüxüۡ cungechaüۡ i chorü maxüۡ, rü tama choxüۡ quima۳x —ñanagürü. 22ॸRü nüma ga Dabí rü nanangãxüۡga, rü ñanagürü: —ġ͑ɗիɥ ֆËӕфӥՓΎËľ, Pa Ãeۡի۳ ǣËӥի‫ؽ‬фӥՓӥիɗɗ curü duüۡxüۡ ͑ӕӡ͑իֆֆӕ%իüۡca۳x! 23ॸ¡Rü Tupana tüxüۡ‫ ڟ‬naxütanü ya ՓӥիɞľËȍɗǣӥnaxca۳x i ngŕma mexüۡ nax taxüxüۡ rü ngŕma nax tixaixcümaxüۡ! Erü choma rü ñoma i ngunexüۡgu rü tama cuxüۡ chimáxchaüۡ ga yexguma Tupana choxüۡ‫ ڟ‬natauxchaxeۡegۡ u ga cuxüۡ nax chimáxüۡca۳x. 24ॸRü ngŕma nax ñu۳xma curü maxüۡxüۡ changechaüۡxüۡrüxüۡ rü tama cuxüۡ nax chimáxüۡ, Pa Ãeۡx۳ gacüx, rü ngŕxgumarüxüۡ ta chanaxՓa۳xe i Cori ya Tupana nüxüۡ nax ngechaüۡxüۡ i chorü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ґkͅԆƄ̞ॷ26, 28

231 maxüۡ фӥ͑ՓËȍΎիüۡ ínanguxuchixŕŕxüۡ i guxüۡma i ñaa guxchaxüۡgü —ñanagürü. 25ॸRü yexguma nüma ga Chaú rü tagaãcü ñanagürü: —¡Tupana cuxüۡ rüngüۡxeۡxeۡ, Pa Chaunex, Pa Dabíx! Rü taxüۡ i mexüۡ tá cuxü, rü guxüۡՓҡ̲̲ľËӕիüۡ ínanguxuchi —ñanagürü. Ѡӥֆľ̲Փľ͑ ga Chaú rü nachiüۡca۳x natáegu. Rü nüma ǣġ¡ɞфӥ͑ɗիӡËȍɗǣӥ̲. …… Chaú rü EüۡĀәՓ͑իӡ͑ǣɥիüۡtawa ga wüxi ga ngecü ga yuücü

28

3ॸRü

yexguma ga Chamué rü marü nayu. Rü guxüۡma ga Iraéanecüã۳xgü rü naxca۳x naxauxe, rü ֆľ̲Փľ͑фӥǣӕ̲ɥ͑ľǣ͑ǣӕ nabuxüۡne ga Ramágu nanata۳xgü. Rü nüma ga Chaú rü ga üۡpaacü marü ɞ͑͑ՓΎիüۡ ga guxüۡma ga yema ŕxüۡguxüۡxüۡ cua۳xgüxüۡ rü yema yuetaãŕgüca۳x ngŕmagüxüۡ. 4ॸRü nüma ga Piritéutanüxüۡgüarü churaragü rü nangutaque۳xegü rü ChunéüۡՓ͑իɥфӥ yexma nayapegü. Rü nüma ga Chaú rü guxüۡma ga Iraéanecüã۳xgüarü churaragüxüۡ nangutaque۳xexeۡxeۡ rü Yibóagu nügü ninu. 5-6ॸNatürü nüma ga Chaú rü yexguma yema Piritéutanüxüۡgüarü churaragüxüۡ nadauxgu, rü poraãcü naba۳i ۳xãchi rü namuüۡ. Rü Tupanana naca ga ta۳xacü tá nax naxüxüۡ. Natürü nüma ga Tupana rü tama nanangãxüۡǣՓΎΎ͑͑ľǣӥՓ, rü ՓΎΎֆľ̲cua۳xruxüۡ ga chacherdótegüarü ãeۡx۳ gacü ingexüۡ ga UríüۡՓ, фӥՓΎΎҽӕЙ͑фӥΎфľфӥ uruüۡǣӥՓ. 7ॸRü yemaca۳x ga Chaú rü norü churaragüxüۡ namu rü ñanagürü: —¡ƚcü ͑ǣɥxca۳x peda۳u۳իɗՓӥիɗɗ͑ǣľɗ͑ӥիüۡ

cua۳xcü nax yuetaca۳x nangemaxüۡ, nax ‫ ڟ‬Ëȍիӡիücۡ a۳x, фӥ͑ǣɥի͑ ngŕ̲ chayaca۳xaxücۡ a۳x! —ñanagürü. Rü nüma ga churaragü rü nanangãxüۡgü rü ñanagürügü: —Rü EüۡĀәՓɗ͑ǣľի̲ɗ Փӥիɗɗ͑ǣľɗ͑ӥիüۡ cua۳xcü nax yuetaca۳x nangemaxüۡ —ñanagürügü. 8ॸRü nüma ga ۡ eۡxeۡ, rü Chaú rü nügü nanatoxchiruraxüx taxre ga namücügü ínigagü, rü chütacü yema ngexüۡҡՓ͑իӡ, rü ñanagürü ͑ǣɥիüۡ: —Namaxã chidexachaüۡ ɗՓӥիɗɗ duüۡxüۡ i yuxüۡ. ¿Rü cuxüۡ‫ ڟ‬natauxchaxüۡ i naãxeۡca۳x nax cungemaxüۡ? —ñanagürü. 9ॸѠӥ͑ǣɥ̲ǣֆľ̲͑ǣľфӥɗ͑͑ǣ%իüۡ rü ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —¿Ta۳իËӥ͑ɗիɥ? ¿Eۡ۳xna cunaxՓa۳xe nax choxüۡ yama۳xgüxüۡ? Cuma nüxüۡ cucua۳x ga Chaú rü guxüۡma ۡ eۡ ga yema ŕxüۡguxüۡxüۡ cua۳xgüxüۡ rü duüx ga yuetaca۳x ngŕmagüxüۡ rü nanadai. æӕ̲фӥՓӥիɗɗ͑ǣӕǣӥҡľфӕü̲ۡфľнӕɗիɥ —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 10ॸNatürü nüma ga Chaú rü æΎфɗֆҽӕЙ͑Ńǣǣӕ͖͑ǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ: —Tupanaégagu cumaxã nüxüۡ chixu rü taxutáma i ta۳xacü cuxüۡ nangupetü —ñanagürü. 11ॸѠӥ͑ǣɥ̲ǣֆľ̲͑ǣľфӥ inangãxüۡǣфӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —¿Rü texé cutümaՓa۳xe nax tümaca۳x changemaxüۡ? —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. Ѡӥ͑ӥ̲ǣæȍәфӥ͑ǣɥիüۡ nangãxüۡga rü ñanagürü: —¡Chamuéca۳x nangema! —ñanagürü. 12ॸRü ngürüãchi ga yema nge rü Chamuéxüۡ idau, rü aita ixü. Rü ñu۳իӡËȍɗæȍәիüۡ ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —¿Tü۳xcüüۡ choxüۡ ËӕՓΎ̲ӥxŕxŕ? Cuma rü æȍәнӕɗիɥ—͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 13ॸNatürü nüma ga ãeۡի۳ ǣËӥфӥ͖͑ǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ: —¡TaxӢ i cumuüۡxüۡ! ¿Ta۳xacüxüۡ cudau? —ñanagürü. Ѡӥ͑ǣɥ̲ǣ͑ǣľфӥ inangãxüۡǣфӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Nüxüۡ ËȍĀӕɗՓӥիɗɗҡӕЙ͑ɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓ chü۳xnagüxüۡ —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 14ॸRü nüma ga

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ґkͅԆƄ̞ॷ28, 31

232

Chaú rü ínaca rü ñanagürü: —¿Nañuxraxüۡxüۡ? —ñanagürü. Ѡӥ͑ǣɥ̲ ga yema nge rü inangãxüۡǣфӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Wüxi i yaxguã۳x i ma۳xpáxüۡ ͑ɗիɥ —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. Rü nüma ga Chaú rü yexgumatama nüxüۡ nicua۳xãchi ga æȍ̲ӕŃ͑իֆɗիɥիüۡ. Rü ñaxtüanegu nanangücuchi. 15ॸRü yexguma ga Chamué rü ñanagürü: ¿Ta۳xacüca۳x i choxüۡ ËӕËȍɗիľՓľիüۡ rü nua choxüۡ Ëӕիӡxŕŕxüۡ? —ñanagürü. Rü nüma ga Chaú nanangãxüۡga rü ñanagürü: —Poraãcü chaxoégaãxŕ, erü nüma i Piritéutanüxüۡgü rü toxca۳x ínayaxüãchi, natürü nüma ya ҽӕЙ͑фӥ̲фӥËȍΎի͑͑ɗիӡǣËȍɗфӥ tama choxüۡ nacuáxchaüۡ, rü tama choxüۡ nangãxüۡga i orearü uruüۡǣӥՓфӥe۳xna Ëȍӕ͑ľǣӥՓ. Rü ngeۡmaca۳ի͑ɗիɥɗcuxca۳x changemaxüۡ nax cuxna chaca۳xaxücۡ a۳x nax ta۳xacü tá chaxüxüۡ —ñanagürü. 16ॸRü nüma ga Chamué nanangãxüۡga rü ñanagürü: —¿Tü۳xcüüۡ choxna cuca ega Tupana rü marü cuxüۡ naxoxgu rü curü uanüxüۡ ͑ӥǣӥֆիɥxŕŕgu? 17ॸRü Cori ya Tupana cumaxã nayanguxŕxŕ ga yema ËȍΎՓËӕ̲ի%͑ӥիüۡ yaxuxüۡ. Rü cuxna nanayaxu nax ãeۡի۳ ǣËӥнӕɗիɥիüۡ rü yimá 18ॸRü

naxchi cuxaicü ya Dabína nanaxã. ngŕmaãcü cumaxã naxüpetü ya Tupana, ֆľфӥҡ̲͑ǣËӕիɥ͑ӥǣֆľ̲Ëӕիüۡ namuxüۡՓфӥҡ̲cuyanguxŕxŕ ga Amaléxtanüxüۡgüxüۡ nax cuda۳i ۳xüۡ. 19ॸRü ngeۡmaca۳x i nüma ya Tupana rü tá Piritéutanüxüۡgüme۳xeۡgu pexüۡ nayixeۡxeۡ i cuma rü cunegü rü guxüۡma i Iraéanecüã۳xgüarü churaragü. Rü tá pexüۡ nadai rü ngeۡmaca۳x i moxüۡ i cuma rü cunegü rü nua chauxüۡҡՓҡ̲фӥ pengexmagü. Rü ngŕ̲Փľ͑фӥngŕma Piritéutanüxüۡgü rü tá pexna nanapuxüۡ i

guxüۡma i ta۳xacü pexü‫ ۡڟ‬ngeۡxmaxüۡ i cuma rü curü churaragü —ñanagürü. 20ॸRü yexguma yema Chamuéarü orexüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕǣæȍә, rü poraãcü namaxã naba۳i ۳xãchiãxŕ rü yexma niyuãchi rü ͖Ύ̲Փӥիɗֆ͑ɗɗՓիüۡnerüxüۡ niՓa۳x. Rü naétü rü naturaxüۡne yerü taguma ͑Ëȍɗ¡ӥǣՓӥիɗǣ͑ǣӕ͑ľիüۡ фӥՓӥիɗǣ chütaxüۡ. 21ॸRü yexguma Chaúxüۡ nada۳u۳xgu ga yema nge ga ñuxãcü nax naxi ۳xãchiãŕxüۡ, rü naxca۳իɗֆիӡфӥ ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ͑ӥիüۡ: —Choma nax curü duüۡxüۡ Ëȍɗիɥիüۡ rü marü chanaxü i ngŕma naxca۳x ícuca۳xüۡ. ѠӥՓΎΎ%ӡËӥ̲իüۡՓ nangexma i chorü maxüۡ rü chanaxüama i ngŕma choxüۡ cumuxüۡ. 22ॸRü ngeۡmaca۳x i ñu۳xma rü cuxna chaca nax choxü‫ۡڟ‬ ɗËӕфӥիɥ͑ӥիüۡ. Rü íxraxüۡ i õna tá cuxna chaxã nax ngŕmaãcü cuporaxücۡ a۳x nax cutáeguxücۡ a۳x —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 23ॸRü nüma ga Chaú rü tama nachibüchaüۡ, natürü ga yema norü churaragü rü yema nge rü nüxüۡ ica۳ax۳ üۡgüama, rü yemaca۳իĀӥիՓ: —Ngüۡ —ñanagürü. Rü yexgumatama inachi ga ñaxtüanegu nax nanguxüۡ, rü ՓӥիɗǣЙľËȍɗËիüۡՓ͑фӥҡΎ. 24ॸRü ֆľիǣӕ̲ֆ͑ľǣ͑ǣɥ̲ǣֆľ̲͑ǣľфӥ iyama۳իǣՓӥիɗǣՓΎËիËӥǣɗ͑ǣӥիüۡ ǣ͑ǣɥËȍɗüۡՓֆľի̲իüۡ. Rü iyañumü ga ۡ x‫ ڟ‬üۡ trígute۳xe, фӥЙӡǣ͑ǣľфӥpu۳xeۡerۡ uüã 25 ta ixü. ॸѠӥֆľ̲Փľ͑фӥɗ͑իӥՓľ̲ӥǣ guma ãeۡx۳ gacü rü norü duüۡxüۡgü. Rü nümagü rü nachibüe, rü ñu۳իӡËȍɗ ͑ՓΎľǣӕֆľ̲ҡ̲Ëȍӥҡիüۡgu. …… Chaú rü nanegüarü yuxchiga

nüma ga Piritéutanüxüۡgü rü Iraéanecüã۳xgümaxã nügü nadai, rü ga Iraéanecüã۳xgü rü

31

1ॸRü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

233

1ґkͅԆƄ̞ॷ31

naxcha۳իՓ͑ɗ¡ӕի̲ӥ. Ѡӥ̲͑ӕիӡËȍɗ̲ ga Iraéanecüã۳xgü ga ma۳իЙӦ͑ľǣ Yibóagu yuexüۡ. 2ॸRü nüma ga PiritéutanüxüۡǣӥфӥæȍәՓľфӥ ͑͑ľǣӥՓľnangŕgü rü tüxüۡ nadai ga nanegü ga Yonatáüۡ, rü Abinadá, rü Maquichúa. 3-4ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣֆľ̲ Փӥфҡ͑ӥիüۡ rü Chaúmaxã namechinügü, rü poraãcü nanapi ۳xeۡegۡ ü. Rü yemaca۳x ga Chaú rü norü poxüۡruüۡxüۡ ñanagürü: —¡Curü taramaxã choxüۡ ima۳x naxüۡpa nax choxüۡ yayauxgüxüۡ rü ngúxüۡ choxüۡ yangexŕŕgüxüۡ, rü choxüۡ yama۳xgüxüۡ i ñaa Piritéutanüxüۡgü i tama Tupanaxüۡ

cua۳xgüxüۡ! —ñanagürü. Natürü nüma ga yema norü poxüۡruxüۡ rü tama nayamáxchaüۡ, yerü nüxü‫͑ ۡڟ‬ի%ӡËӥ̲. Rü yemaca۳x ga nüma ga Chaú rü norü tara nayaxu rü yemamagugu nügü naña rü yemaacü nitoxpetü rü nayu. 5ॸRü yexguma yemaxüۡ nada۳u۳ xgu ga yema norü poxüۡruxüۡ, rü nüma rü ta norü taramagugu nügü naña rü Chaúrüxüۡ yemaacü nayu. 6ॸRü yemaacü yematama ga ngunexüۡgu nayue ga Chaú rü norü poxüۡruxüۡ rü guma tomaepü۳x ga nanegü rü muxüۡma ga norü churaragü. ……

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

2 SAMUEL (2 Chamué) Dabí rü nüxüۡ nacuáchiga ga nax nayuxüۡ ga Chaú

1

1ॸRü

yexguma Chaú yu۳իǣӕՓľ͑, rü ͑ӥ̲ǣġ¡ɞфӥɥ͑ľǣ Chicláxca۳x natáegu ga marü Amaléxtanüxüۡgüxüۡ ͑ĀɗիǣӕՓľ͑. Rü taxre ga ngunexüۡ yexma narüxã۳u۳ۡx. 2ॸNatürü norü tomaepü۳x ga ngunexüۡgu, rü yéma DabíxüۡҡՓ͑͑ǣӕǣՓӥիɗǣ yatü ga Chaú norü churaragümaxã íyexmaxüۡՓ͑ľӡիüۡ. Rü norü ngechaüۡmaxã nügüchirugu nagáugü rü Փɗիӥ̲ӥ̲ի%͑ӥǣӥ͑¡ӕիľфӕ, rü yemaacü ínangu. Rü yexguma Dabípe۳իľՓ͑͑ǣӕիǣӕфӥ͖իҡӥ͑ľǣӕ nanangücuchi. 3ॸRü nüma ga Dabí rü nüxna naca rü ñanagürü: —¿Ngextá ne Ëӕիӡ? —ñanagürü. Rü nüma ga yema yatü rü nanangãxüۡga rü ñanagürü: —Iraéanecüã۳xgüarü churaragü íngexmagüxüۡՓËȍɗ͖—ñanagürü. 4ॸRü nüma ga Dabí rü nüxna naca, rü ñanagürü: —¿Ta۳xacü nangupetü? ¡Chomaxã nüxüۡ ixu! —ñanagürü. Rü nüma ga yema duüۡxüۡ nanangãxüۡga rü ñanagürü: —Ngŕma Iraéanecüã۳xgüarü churaragü rü nibuxmü i ngŕma nügü

ínada۳i ۳xüۡՓ, rü muxüۡma ngŕxma nayue. Rü ngŕxma ta nayu i Chaú rü nane i Yonatáüۡ —ñanagürü. …… 11ॸRü nüma ga Dabí rü yema norü duüۡxüۡgü rü yexguma yema orexüۡ ͑իɥ͑ӥľǣӕфӥ͑Ύфӥ͑ǣľËȍüۡmaxã nügüchirugu nagáugüe. 12ॸRü poraãcü nangechaüۡgü rü naxauxe naxca۳x ga Chaú rü nane ga Yonatáüۡ. Rü yexgumarüxüۡ ta naxca۳x naxauxe ga yema muxüۡ ga churaragü ga Iraéanecüã۳xgü ga yuexüۡ. Rü yemaca۳x tama nachibüe ñu۳xmata nayáuanemare. …… Dabíxüۡ naxunetagü nax Yudáanearü ãeۡի ۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡca۳x

2

1ॸѠӥֆľ̲Փľ͑фӥ͑ӥ̲ǣġ¡ɞфӥ

Cori ya Tupanana naca rü ñanagürü: —¿Yudáaneca۳x tá chatáeguxüۡ? —ñanagürü. Rü nüma ga Cori ya Tupana nanangãxüۡga rü ‫ ڟ‬a ñanagürü: —Ngüۡ, ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ǣŕm Ëӕիӡ—ñanagürü. Rü yexguma ga Dabí rü ínaca rü ñanagürü: —¿Ngextá tá Ëȍիӡիüۡ? —ñanagürü. Rü nüma ga Cori ya Tupana nanangãxüۡga rü ñanagürü:

234 Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

2ґkͅԆƄ̞ॷ2, 5

235 —ʘ͑ľֆƄ¡фóüۡՓ—ñanagürü. 2ॸRü yexguma ga Dabí rü yéma EbróüۡՓ ͑իӡ͑ǣɥ̲ի%ǣֆľ̲ҡիфľǣnaxma۳x ga Ainóaüۡ ǣɥ͑ľǣ֤ľфŃËӥã۳x, rü Abigái ga Cármecüã۳x ga yutecü ga Nabá naxma۳իɗիɥchire۳xcü. 3ॸRü yéma nanagagü ta ga norü churaragü natanüxüۡgümaxã, rü Ebróüۡgu nayaxãchiüۡgü. 4ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣ Yudácüã۳xgüarü ãeۡx۳ gacügü rü yéma nangugü, rü Dabíxüۡ chíxüۡmaxã nabaerugü rü Yudáanearü ãeۡx۳ gacüxüۡ nayangucuchixŕŕgü. …… Dabí rü guxüۡma ga Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡx ۳ gacüxüۡ ningucuchi 1ॸRü moxüۡãcüamachigü rü ՓӥիɗËȍɗǣӥǣ Iraéanecüã۳xgütücumüarü ãeۡx۳ gacü rü EbróüۡՓ͑իɥ, rü Dabímaxã narüdexagü rü ñanagürügü: —Toma rü cutanüxüۡxüۡËȍɗҡɗիɥǣӥ. 2ॸRü yexguma Chaú Iraéanearü ãeۡի۳ ǣËӥɗիɥիǣӕ, rü Ëӕ̲͑ɗիɥǣɗիËӥ̲̲ҡΎ̲ի% icucuáxüۡ. Rü nüma ga Tupana rü nüxüۡ ͑ɗիӕ͑իËӕ̲ҡнӕɗիɥիüۡ i toxna cudauxüۡ rü guxüۡma i Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡի۳ ǣËӥҡнӕɗիɥիüۡ —ñanagürügü. 3ॸRü yemaacü ga yema duüۡxüۡgü rü Dabímaxã nidexagü ga EbróüۡՓ. Rü

5

nüma ga Dabí rü Cori ya Tupanape۳իľՓ yema duüۡxüۡgümaxã inaxüga. Rü nüma ga yema duüۡxüۡgü rü Dabíxüۡ chíxüۡmaxã nabaerugü rü yemaacü guxüۡma ga Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡի۳ ǣËӥ͑ɗիɥ. 4ॸRü nüma ga Dabí rü nüxüۡ‫ ڟ‬nayexma ga 30 ga taunecü ga yexguma ãeۡx۳ gacüxüۡ yangucuchigu. Rü 40ǣҡӕ͑ľËӥ͑ɗիɥǣ ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡ. 5ॸRü EbróüۡՓфӥ7 ga

taunecüarü ngãxüۡ ͑ɗիɥǣ֤ӕĀ͑ľфӥ ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡ. Ѡӥֆľ̲Փľ͑фӥ͑ӥ̲ ga Dabí rü guxüۡma ga Iraéanearü ãeۡի۳ ǣËӥ͑ɗիɥǣ33 ga taunecü ga YerucharéüۡՓ. 6ॸRü nüma ga ãeۡx۳ gacü ga Dabí rü norü churaragümaxã YerucharéüۡՓ͑իɥ͑իnaxca۳x íyaxüۡãchixüۡca۳x ga yema Yebuchéutanüxüۡgü ga yema naanegu ãchiüۡgüxüۡ. Rü nüma ga Yebuchéutanüxüۡǣӥфӥ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥľ ͑իҡիӡҡ̲ġ¡ɞիüۡ‫ ڟ‬natauxchaxüۡ ga ǣӕ̲ɥ͑ľǣӕ͑ի͑իӥËӕիüۡ. Rü yemaca۳x ñanagürügü nüxüۡ: —Cuma rü ҡիӡҡ̲͑ӕի%ËӕիӥËӕľфӥՓΎΎngŕma ingexetüxüۡ rü ichixeparaxüۡ rü ningu nax ínapoxüۡgüãxüۡ ֆĀɥ͑ľ͑իҡ̲ nagu cuxücuxüۡca۳x —ñanagürügü. 7ॸNatürü nüma ga Dabí rü norü Ëȍӕффǣӥ̲ի%͑ǣӕ͑իɥǣӥ̲ǣ guma ma۳իЙӦ͑ľǣæȍɗóüۡ ga yema ɥ͑ľËӥã۳xarü churaragü nagu ãchiüۡgüne rü nüxna nayapu. Rü ngeۡmaca۳ի͑ɗիɥɗ ñu۳ի̲ɗġ¡ɞфӥʘ͑ľ͖%Ëӥ͑իӕǣӥ%իüۡ. 8ॸRü yexguma Dabí nüxüۡ ɥ͑ӥǣӕǣֆľ̲ Yebuchéutanüxüۡgü ga nüxüۡ nax nacugüexüۡ, rü norü churaragüxüۡ ñanagürü: —Ngŕma Yebuchéutanüxüۡgü i chixri tachiga idexagüxüۡ rü naxchi chaxai. ‫ؽ‬Ѡӥֆɗ̲ɥ͑ľфӥĀľի͑ǣӕ iyaxüۡՓЙɗËȍΎËӕфӥpenada۳i ۳x i ngŕma ɥ͑ľËӥã۳xgü i Yebuchéutanüxüۡgü i nügütama ixugüexüۡ nax yangexetüxüۡ rü ‫ ڟ‬a yachixeparaxüۡ! —ñanagürü. (Rü ngŕm ͑ɗիɥɗ͑ľ͑իӡիüۡ i ngŕma dexa i ñaxüۡ: “Rü tama chanaxՓa۳xe i ngŕma ingexetüxüۡ rü ichixeparaxüۡ nax chopatagu nachocuxüۡٚ, ñaxüۡ.) 9ॸRü ֆľ̲Փľ͑ǣġ¡ɞфӥǣӕ̲ma۳իЙӦ͑ľ ga ChióüۡՓ͑ǣľի̲͑ľǣɥ͑ľǣӕ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

2ґkͅԆƄ̞ॷ5, 7 nanaxü ga napata nax yéma norü churaragümaxã nayexmaxüۡca۳x. Rü ǣӕ̲ɥ͑ľфӥġ¡ɞфӥʘ͑ľǣӕ nanaxüéga. Rü nanaxütapü۳xgü ga guxüۡՓ̲. Rü Míloarü dauxüۡҡľËȍɗËՓɗ͑͑իӥǣӥ, rü ɥ͑ľՓ̲nanadaxŕxŕ ga naxtapü۳x ñu۳xmata ãeۡի۳ ǣËӥЙҡՓ͑͑ǣӕ. 10ॸRü nüma ga Dabí rü yexeraãcü niporachigü yerü ga Tupana ya guxüۡŃҡӥՓ ngŕxmacü rü nüxüۡ narüngüۡxeۡe.ۡ 11ॸRü yemaca۳x ga Iráüۡ ǣɥ͑ľǣҽɞфӕфӥ ãeۡի۳ ǣËӥɗիɥËӥфӥġ¡ɞիüۡҡՓ̲͑͑ӕǣӥ ga ñuxre ga norü ngüۡxeۡerۡ uüۡgü nax Dabímaxã yanadexagüxüۡca۳x. Rü ñu۳իӡËȍɗֆŃ̲̲͑͑ӕǣӥҡǣֆҡӥǣӥ ga nüxüۡ icuáxüۡ ga nutaarü mexŕŕËӥՓǣӥфӥËΎфЙɞ͑ǣӥ. Rü yema duüۡxüۡgü rü yéma nanana ga ̲ӥфЙľՓǣӥǣocayiՓanaxca۳x nax yemamaxã naxügüaxüۡca۳x ga guma Dabípata. …… Tupana nüxüۡ nixu nax Dabíxüۡ tá nangüۡxeۡex ۡ üۡ

7

1ॸRü

yexguma nüma ga ãeۡx۳ gacü ga ġ¡ɞ͑Փӡիǣӕǣǣӕ̲ɥЙҡֆ ãeۡի۳ ǣËӥфӥɗիɥիüۡne, rü Cori ya Tupana nanangüxmüxŕxŕ namaxã ga guxüۡma ga norü uanügü ga Iraéanena ngaicamagüxüۡ. 2ॸRü nüma ga Dabí rü guma Tupanaarü orearü uruxüۡ ga Natáüۡxüۡ ñanagürü: —¡Dücax i choma rü Փӥիɗֆ̲ľիľËȍɗ͑ľֆɥЙҡֆ ocayiՓanaxca۳իɗիɥ͑ľǣӕËȍЙľ! Natürü ngŕ̲¡әɗҽӕЙ͑фӥ̲ӕǣӥ͑Փ ngŕxmagüxüۡ фӥՓӥիɗֆɥЙҡֆ naxchirunaxca۳իՓ͑͑ǣľի̲ —ñanagürü. 3ॸRü nüma ga Natáüۡ rü

236 ñanagürü: —¡ƚcü naxü i ngŕma nagu Ëӕфӥիɥ͑ӥիüۡ! Erü Cori ya Tupana rü ínamemare nax cuxüۡ nangüۡxeۡexۡ üۡ —ñanagürü. 4ॸNatürü yema chütaxüۡgu ga Tupana rü Natáüۡxüۡ ñanagürü: 5ॸ—¡Chorü duüۡ ya Dabímaxã idexa rü namaxã nüxüۡ ixu i choma i Cori ya ҽӕЙ͑͑իËȍɗիɥիüۡ rü ñacharügü: ٘ҽիӡҡ̲͑ӥ̲͑ɗիɥɗcha۳u۳xca۳x naxüaxüۡ ֆֆɗ̲ɥЙҡֆ͑Փҡ changexmane! 6ॸRü yexguma noxritama Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓɞËȍ͑͑ǣӕիüۡxeۡexۡ۳ gu ga Iraétanüxüۡgü, фӥֆľիǣӕ̲ËӥфӥՓфӥ ҡǣӕ̲ՓӥիɗǣɥЙҡǣ mürapeՓanaxca۳xtüüۡՓËȍֆľի̲, ͑ҡӥфӥɥЙҡǣnaxchirunaxca۳xtüüۡՓ ͑ɗիɥǣËȍֆľի̲իüۡ. 7ॸRü gucüma ga guma taunecügü ga nagu Iraétanüxüۡǣӥ̲ի%ɗËȍɗիӡËӥ, rü taguma ͑ӥի͑ËȍËǣՓӥիɗǣ͑Ύфӥ%eۡx۳ gacü nax cha۳u۳xca۳իՓӥիɗǣɥЙҡǣ ocayiՓanaxca۳x naxüxüۡ ՓΎΎËȍΎ̲͑ի chayangucuchixŕxŕ ga yema ãeۡx۳ gacügü nax Iraétanüxüۡgümaxã inacuáxüۡca۳x. 8ॸRü ngeۡmaca۳x ¡namaxã nüxüۡ ixu ya chorü duüۡ ya Dabí rü choma ya Cori ya ҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmacü, rü ñacharügü nüxüۡ! ‘Yexguma carnérugüarü dauruxüۡ нӕɗիɥիǣӕфӥֆŃ ͑͑ľՓ͑ӥի͑cuda۳u۳xgu, rü choma cuxüۡ chayaxu nax ñaa chorü duüۡxüۡgü i Iraétanüxüۡgüarü ãeۡx۳ gacü nax нӕɗիɥիüۡca۳x. 9ॸRü cuxüۡ íchixümücü ga ͑ǣľիҡɞËӕիӡիüۡՓ, rü cuxüۡ nüxüۡ charüporamaexŕxŕ ga guxüۡma ga curü uanügü ga cumaxã nügü da۳i ۳xüۡ. Rü cuxüۡ chatachigaxŕxŕ ͑իՓӥիɗֆ%eۡx۳ gacü ya ɗիËӥ̲ҡËӥнӕɗիɥիüۡ ɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓ. 10-11ॸRü ñu۳ի̲ËȍɗՓӥիɗǣ͑͑ľ̲фӥ nüxna chaxã ga yema chorü duüۡxüۡgü i

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

237

2ґkͅԆƄ̞ॷ7, 9

Iraétanüxüۡgü. Rü yéma chanangugüxŕxŕ ͑ի͑Ύիфӥֆɗիɥիüۡca۳x ga yema naane. ѠӥՓΎΎ͑Ύфӥӕ͑ӥǣӥ͑ǣӕ nidauxcüraxüۡgü, фӥ͑͑ËȍɗիľՓľǣӥǣ ֆľիǣӕ̲֤ΎËȍӕŃՓľ͑͑ӥիüۡ chaxunetagu ga ãeۡx۳ gacügü ga guxchaxüۡarü mexŕŕruüۡgü, natürü i ñu۳xma rü cuxme۳իՓchanangexmaxŕxŕ i ngŕma Iraéanecüã۳xgü nax namaxã icucuáxüۡca۳x rü taxúema nagu idauxcüraxüۡxüۡca۳x rü taxúema ͑ËȍɗիľՓľիüۡca۳x. Rü marü nataxutáma i curü uanügü i cuxüۡ rüporamaexüۡ, rü ngŕ̲Ëӕҡիǣӥҡ͑ɗիɥɗngŕma chorü duüۡxüۡgümaxã icua۳xgüxüۡ. 12ॸErü ngŕxguma cuma tá cuyu۳xgu, фӥՓӥիɗֆ cune tá chanamu nax Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡca۳x. Rü ngŕma ãeۡx۳ gacü rü tá napora erü choma tátama chanaporaxŕxŕ. 13ॸѠӥ͑ӥ̲ҡ͑ɗիɥɗ ՓӥիɗֆËȍΎЙҡ͑իӥիüۡ. Rü choma rü guxüۡgutáma nüxüۡ charüngüۡxeۡe ۡ nax duüۡxüۡgümaxã inacuáxüۡca۳x. 14ॸChoma rü ҡ͑͑ҡӥËȍɗիɥфӥ͑ӥ̲фӥҡËȍӕ͑ľ ͑ɗիɥ. Rü ngŕxguma nüma chixexüۡ naxü۳xgu, rü choma rü tá to i nachixüۡanecüã۳xgüxüۡ chamu nax napoxcugüaxüۡca۳x. 15ॸNatürü tagutáma nüxüۡ charüchau nax nüxüۡ changechaüۡxüۡ, rü tagutáma nüxüۡ chaxo yema Chaúxüۡ chaxoxüۡrüxüۡ rü yemaca۳x nachicüxü cuxüۡ chimucuchi i cuma i ġ¡ɞٔॸٚ—ñanagürü ga Tupana. …… Dabí rü Mepibochéxüۡ narüngüۡxeۡe ۡ

9

1ॸѠӥՓӥիɗǣ͑ǣӕ͑ľիüۡgu

ga Dabí rü ínaca rü ñanagürü: —¿Rü tayíxemaxüۡ ֆՓӥիɞľֆæȍәҡ͑ӥիüۡ i ñu۳xma rü ta ngextá maxüۡxe? Erü

ngŕxguma tayíxemagu rü Yonatáüۡégagu tüxüۡ charüngüۡxeۡecۡ haüۡ —ñanagürü. 2ॸRü yexguma Dabí nüxüۡ cua۳xgu ga nax nayexmaxüۡ ǣՓӥիɗǣֆҡӥǣæȍɞ¡ǣӕ ãégacü ga Chaúarü duüۡxüۡ ɗիɥËӥ, rü nüma ga Dabí rü naxca۳x nangema nax naxüۡҡՓ͑իӡիüۡca۳x. Rü yexguma Chíba DabíxüۡҡՓӡիǣӕ, rü nüma ga ãeۡx۳ gacü rü nüxna naca rü ñanagürü: —‫ع‬æӕ̲͑ɗիɥɗæȍɞ¡нӕɗիɥիüۡ? —ñanagürü. Rü nüma nanangãxüۡga rü ñanagürü: —Ngüۡ, Pa Chorü Ãeۡx۳ gacüx —ñanagürü. 3ॸRü yexguma ga nüma ga ãeۡx۳ gacü rü nüxna naca rü ñanagürü: —¿Tangexmaxüۡ ya maxüۡxe ya ChaútanüxüۡՓɞֆիӥիľ? Rü ngŕxguma tangexmagu, rü Tupanaégagu chayanguxŕŕchaüۡ i ngŕma nagu Ëȍфӥիɥ͑ӥիüۡ nax ngŕmaãcü nüxüۡ Ëȍ͑ՓŃիüۡca۳x nax choxüۡ‫ڟ‬ nangechaüۡtümüxüۡxüۡ —ñanagürü. Rü nüma ga Chíba rü nanangãxüۡga rü ñanagürü: —ͮ͑ǣľի̲͑ɗիɥֆՓӥիɗֆ Yonatáüۡ nane ya norü guxüۡ͑ľЙфՓ chixecü —ñanagürü. 4ॸRü nüma ga ãeۡx۳ gacü rü ñanagürü: —¿Ngextá inangexmaxüۡ? —ñanagürü. Rü nüma ga Chíba nanangãxüۡga rü ñanagürü: —̞ΎĀľ¡Փ͑ɗիɥɗ͑͑ǣľի̲իüۡ i Maquí ֆk̲ɗŃ͑͑ľЙҡՓ—ñanagürü. 5ॸRü yexguma ga nüma ga ãeۡx۳ gacü ga Dabí rü nanamu ga yema ínayexmaxüۡՓ͑ի yagagüaxüۡca۳x. 6ॸRü yexguma DabíxüۡҡՓ͑͑ǣӕիǣӕǣ͑ӥ̲ǣ Mepiboché ga Yonatáüۡ nane ga æȍәҡիɗիɥËӥ, rü nape۳xegu nanangücuchi ga nüxüۡ nax namoxŕxüۡca۳x. Rü nüma ga Dabí rü nüxna naca rü ñanagürü: —¿Eۡ۳xna cuma нӕɗիɥիüۡ, Pa Mepibochéx? —ñanagürü.

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

2ґkͅԆƄ̞ॷ9, 11 Rü nüma nanangãxüۡga rü ñanagürü: —Cuxme۳իՓËȍ͑ǣľի̲Ь‰eۡx۳ gacüx —ñanagürü. 7ॸRü nüma ga Dabí rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Taxuca۳xma cumuüۡ! Erü choma rü meatáma cumaxã ichacua۳x cunatü ga Yonatáüۡégagu. Rü tá chanamu nax cuxüۡ natáeguxŕŕgüaxüۡca۳x i guxüۡma i ngŕma naane ga curü o۳իɗǣæȍәфӥɗիɥիüۡ. Rü guxüۡgutáma chorü mecha i choma íchachibüxüۡՓҡËӕËȍɗ¡ӥ—ñanagürü. 8ॸNatürü nüma ga Mepiboché rü ãeۡx۳ gacüpe۳xegu nanangücuchi rü ñanagürü nüxüۡ: —¿Tü۳xcüüۡ chaugu Ëӕфӥիɥ͑ӥɗËȍΎ̲ɗËӕфӥĀӕüۡxüۡ Ëȍɗիɥիüۡ, Pa Ãeۡx۳ gacüx, ega ngŕիǣӕ̲ҡիӕՓ̲ cuxü‫ ۡڟ‬chamexgu? —ñanagürü. …… 13ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣ͑ӥ̲ǣ Mepiboché ga guxüۡ͑ľЙфՓËȍɗիľËӥфӥ Yerucharéüۡgu naxãchiüۡ, yerü guxüۡguma ãeۡի۳ ǣËӥфӥ̲ľËȍՓ͑Ëȍɗ¡ӥ. …… Dabí rü Bechabé

11

1ॸRü guma tauemacügu ga ֆľիǣӕ̲ҡӕ͑ľËӥՓ nanguxchaüۡgu, фӥֆľիǣӕ̲͑ɗիɥǣ ãeۡx۳ gacügü ga ínachoxüۡxüۡ ǣĀɗՓ͑ի ͑իɥիüۡca۳x. Rü nüma ga Dabí rü norü churaragüarü ãeۡx۳ gacü ga Yoáxüۡ namu nax yema norü churaragümaxã nadaiaxüۡca۳x ga Amóüۡtanüxüۡgü. Rü guma Amóüۡtanüxüۡǣӥфӥɥ͑ľǣ Rabáxüۡ ínachoeguãchi. Natürü nüma ga Dabí rü Yerucharéüۡgu narüxã۳u۳ۡx. 2ॸRü Փӥիɗǣֆӕ͑ľËӥǣֆľիǣӕ̲ ҡΎËӕËȍɗǣӕՓľ͑͑ǣüۡՓɞ͑Āիǣӕǣ Dabí, rü guma napataarü doétüxüۡgu ͑իɥ͑ǣӥфӥֆľի̲ɞ͑ɗիӡ%Ëȍɗիüۡ. Rü

238 ֆľիǣӕ̲ǣӕ̲ɥ͑ľŃҡӥɞ͑ĀՓľ͑ӥǣӕ, фӥ͑ǣɥիüۡ ͑ĀӕǣՓӥիɗǣ͑ǣľǣ mexechicü ga yéma aiyacü. 3-4ॸRü yema ͑ǣľфӥ͑ǣɥǣӥimexŕxŕ, ֆľфӥֆľիՓË ͑ǣɥxca۳ի͑ɗҡ͑ľǣ͑ǣɥфӥ da۳իՓľիüۡ͑ľՓ. Rü nüma ga Dabí rü norü duüۡxüۡxüۡ namu nax ínaca۳xüۡca۳x ͑իҡľիľֆɗիɥիüۡ ga yema nge. Rü namaxã nüxüۡ nixugüe ga Bechabé ga Eriáüۡacü ga Uría ga Itítatanüxüۡ naxma۳x ͑իֆɗիɥիüۡ. Rü yexguma ga Dabí rü ñuxre ga norü duüۡxüۡgüxüۡ namu nax ͑ǣɥxca۳x yaca۳xgüxüۡca۳x nax naxüۡҡՓ ͑իӡիüۡca۳x. Rü yexguma yéma naxüۡҡՓ͑͑ǣӕիǣӕ, rü nüma rü ͑ǣɥ̲ի%̲͑իüۡ. Ѡӥֆľ̲Փľ͑ǣ ͑ǣɥ̲фӥ͑ǣɥpataca۳x itáegu. 5ॸѠӥ͑ǣɥ̲ ga yema nge rü nüxü‫ ۡڟ‬ixãxacü, rü yemaca۳x Dabíxüۡ nüxüۡ icua۳xeۡxeۡ. 6ॸRü ֆľիǣӕ̲ǣġ¡ɞфӥՓӥիɗǣЙΎЙľфǣӕ YoáxüۡҡՓ̲͑͑ӕǣΎфľǣ͖իüۡ: —¡Nua chauxüۡҡՓ̲͑ӕֆֆɗ̲ Itítatanüxüۡ ya Uría! —ñaxüۡ. Rü yemaacü nanaxü ga Yoá. 7ॸRü yexguma Uría DabíxüۡҡՓ͑ǣӕիǣӕ, rü nüma ga Dabí rü nüxna naca nax ñuxãcü nüxüۡ naxüpetüxüۡ ga Yoá rü yema norü churaragü, фӥ͖ӕի%Ëӥɗֆիӡիüۡ ga yema nügü ínada۳i ۳xüۡՓ. 8ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣ Dabí rü ñanagürü: —¡ƚcü, cuchiüۡՓ ͑իӡфӥngŕxma yarüngüۡ! —ñanagürü. Rü yexguma DabíxüۡҡՓɞ͑իӡxu۳ۡxgu ga Uría, фӥ͑ӥ̲ǣġ¡ɞфӥԆфɞЙҡՓ ̲͑͑ӕǣՓӥիɗǣΥ͑ǣ̲ľիüۡ norü ãmarexüۡ. 9ॸNatürü nüma ga Uría rü tama nachiüۡՓ͑իӡ. Rü ãeۡx۳ gacüpataarü ɥã۳xüۡtagu nape naxüۡtagu ga yema churaragü ga yéma dauxüۡtaegüxüۡ. 10ॸRü yexguma Dabí nüxüۡ cua۳xgu ga Uría rü tama nachiüۡՓ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

239

2ґkͅԆƄ̞ॷ11

͑ի͑իӡիüۡ, rü nüxna naca rü ñanagürü: —¿Ta۳xacü cuxüۡ nangupetü? ¿Tü۳xcüüۡ tama cuchiüۡǣӕËӕֆЙľՓΎΎ͑ի͖ӕիфľɗ ngunexüۡ ngextámare nax cungexmaxüۡ? —ñanagürü. 11ॸRü nüma ga Uría nanangãxüۡga rü ñanagürü: —Ngŕma baú i Tupanaarü mugüchixüۡ rü Iraéanecüã۳xgüarü churaragü rü Yudáanearü churaragü rü düxenügütüüۡgumare napegü. Rü ngŕxgumarüxüۡ ta ya Yoá ya chorü ãeۡx۳ gacü, rü ngŕma ãeۡx۳ gacügü i cutüüۡՓӥǣӥիüۡ rü düxétüanegumare napegü. ¿Rü ñuxãcü i choma rü chiarü chauxchiüۡgu chaxücuxüۡ, rü chachibüxüۡ, rü chaxaxexüۡ, rü cha۳u۳xma۳xüۡta chi chapexüۡ? Rü Tupanaégagu cumaxã nüxüۡ chixu rü tagutáma ngŕma chaxü —ñanagürü. 12ॸNatürü nüma ga Dabí rü ‫ ڟ‬իüۡca۳x nanamu ga yexmatama nax naxãӡ rü ñanagürü: —¡Nuxmatama rüxã۳u۳ۡx i ñu۳xmax rü chanaxՓa۳xe i moxüۡ nax cutáeguxüۡ! —ñanagürü. Rü yemaacü ga Uría rü moxüۡãcü rü ta Yerucharéüۡgu narüxã۳u۳ۡx. 13ॸRü nüma ga Dabí rü nüxna naxu nax namaxã nachibüxüۡca۳x rü namaxã nax naxaxexüۡca۳x, rü nanangãxŕxŕ. Rü yexguma marü nachütagu ga Uría, фӥɞ͑իӡիӡфӥֆľ̲ churaragü ga ídauxüۡtaegüxüۡtanügu nayape, natürü tama nachiüۡՓ͑իӡ. 14ॸRü moxüۡãcü pa۳xmama ga Dabí rü Yoáca۳x popera naxümatü rü Uríamaxã yéma nanamu. 15ॸѠӥֆľ̲ЙΎЙľфՓфӥ ñanagürü: “¡Ngŕma nape۳xegu ãgüxüۡ i curü churaragümaxã yamu ya Uría i ngextá ngŕma tórü uanügüarü churaragü írüporamaegüxüۡՓ͑ի ‫ ڟ‬a ͑իӡիüۡca۳x! ¡Rü ñu۳իӡËȍɗ͑ӥիɗË͑ǣŕm penatáx nax ngŕmaãcü

yapi ۳xeۡegۡ üaxüۡca۳x rü ngŕxma nayuxüۡca۳x!͖ٚ͑ǣӥфӥǣ͑Ύфӥ ЙΎЙľфՓ. 16ॸRü yemaca۳x ga Yoá ga ֆľիǣӕ̲ǣӕ̲ɥ͑ľիüۡ ínachoeguãchigu ga nügü nax nada۳i ۳xüۡca۳x, rü Uríaxüۡ namu nax ngextá norü uanügüarü churaragü írüporamaexüۡՓ ֆիӡӡËȍɗիüۡca۳x. 17ॸRü yexguma iyayixgu ga yema norü uanügü nax Yoáarü churaragümaxã nügü nada۳i ۳xüۡca۳x rü ínapoxüۡgüãxüۡca۳իǣǣӕ̲͑Ύфӥɥ͑ľ, rü yexma nayue ga ñuxre ga Dabíarü churaragüeru. Ѡӥֆľ̲ҡ͑ӥՓ͑ֆľի̲ ga Uría. 18ॸRü nüma ga Yoá rü DabíxüۡҡՓ̲͑͑ӕǣЙΎЙľфǣ͑Փ nüxüۡ yaxuxüۡ nax ñuxãcü ínanguxuchixüۡ ga yema nügü ínada۳i ۳xüۡՓ. 19ॸRü nanaxucu۳xeۡ ga yema duüۡxüۡ ga orearü ngeruxüۡ, rü ñanagürü: —Ngŕxguma quigúegagu nax ãeۡx۳ gacümaxã nüxüۡ quixuxüۡ i nachiga nax ñuxãcü ínanguxuchixüۡ nax yigü namaxã ida۳i ۳xüۡ i tórü uanügü, 20ॸrü ngürüãchi nüma ya ãeۡx۳ gacü rü tá nanu rü cuxna tá naca rü ñanagürü tá: “¿Tü۳xcüüۡ nüxna pengaicamaxüۡËȍɗֆֆɗ̲ɥ͑ľ? ¿Tama eۡx۳ na nüxüۡ pecua۳x i norü poxeguruüۡŃҡӥՓ͑իЙľիüۡ ɞ̲͑ӕիӡËȍɗǣӥիüۡ namaxã ya nutagü i ngŕma tórü uanügü? 21ॸ¿Tama eۡx۳ na nüxna pecua۳xãchiexüۡ ga yema nge ga Tébecüã۳x ga ãeۡx۳ gacü ga Abimelé ga Yerubaá nanexüۡ ima۳xcü ga yexguma Փӥիɗǣ͑ӕҡǣËľիüۡ naétü nañaxgu? Rü ngeۡmaca۳x ¿tü۳xcüüۡ nüxna pengaicamaxüۡËȍɗֆֆɗ̲ɥ͑ľфӥ poxeguxüۡ?͖ٚ%ËӥҡËӕի͑͑Ë. Rü ngŕxguma i cuma rü tá cunangãxüۡga rü ñacurügü tá: “Ngŕի̲ҡ͑ɗիɥɗ͑ֆӕիüۡ ya Uría ya Itítatanüxüۡ ɗիɥËӥ, Pa Chorü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

240

2ґkͅԆƄ̞ॷ11ٍॷ12 Ãeۡի۳ ǣËӥիٚ, ñacurügü tá —ñanagürü ga Yoá. 22ॸRü yema orearü ngeruxüۡ rü yéma DabíxüۡҡՓ͑իӡ. Rü yexguma yéma nanguxgu rü Dabímaxã nüxüۡ nixu ga guxüۡma ga yema ore ga Yoá namaxã nüxüۡ ixuxüۡ. Rü nüma ga Dabí rü Yoámaxã nanu, rü yema orearü ngeruüۡxüۡ ñanagürü: —¿Tü۳xcüüۡ nüxna pengaicamaxüۡËȍɗֆֆɗ̲ɥ͑ľ? ¿Rü tama eۡx۳ na nüxüۡ pecua۳x i norü poxeguruüۡŃҡӥՓ͑իЙľիüۡ ɞ̲͑ӕիӡËȍɗǣӥիüۡ namaxã ya nutagü i ngŕma tórü uanügü? ¿Tama eۡx۳ na nüxna pecua۳xãchiexüۡ ga yema nge ga Tébecüã۳x ga Abimelé ga Yerubaá nanexüۡ ima۳իËӥǣֆľիǣӕ̲Փӥիɗǣ nuta ga caexüۡ naétü nañaxgu? Rü ngeۡmaca۳x ¿tü۳xcüüۡ nüxna pengaicamaxüۡËȍɗֆֆɗ̲ɥ͑ľфӥ poxeguxüۡ? —ñanagürü. 23ॸRü nüma ga yema orearü ngeruxüۡ rü nanangãxüۡga rü ñanagürü: —Nüma ga yema tórü uanügüarü churaragü rü inayayi, rü tomaa nügü nadai. Natürü ga toma rü nügü ítayabuxmüxŕxŕ rü ñu۳xmata ɥaneca۳x ixücuxüۡՓ͑͑ǣӕǣӥ. 24ॸRü yexgumayane ga yema tórü uanügü rü ɥ͑ľфӥЙΎիľǣӕիüۡфӥĀիӡՓ Փӥф̲ի%ËӕфӥËȍӕффǣӥիüۡ nadai, Pa Chorü Ãeۡx۳ gacüx. Rü ngŕxma nayue i ñuxre i churaragüeru rü ngŕmatanügu nayu ya Uría ya Itítatanüxüۡ ɗիɥËӥ —ñanagürü. 25ॸRü yexguma ga Dabí rü yema orearü ngeruüۡxüۡ nangãxüۡga, rü ñanagürü: —¡Yoámaxã nüxüۡ ixu rü taxuca۳xma naxca۳x naxoegaãxŕ i ngŕma, ľфӥՓΎľҡ̲ngŕmaãcü nangupetü i ĀɗՓ! ¡Rü namaxã nüxüۡ ixu nax yexera pora naxüxüۡca۳x nax nadaiãcuãxüۡca۳x ya ֆɗ̲ɥ͑ľ—ñacurügü tá nüxüۡ! Rü

Ëӕ̲фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗֆľիľф%ËӥЙΎф Yoána cuxã —ñanagürü. 26ॸRü yexguma nüxüۡ nacua۳xgu ga Uría naxma۳x ga marü nax nayuxüۡ ǣǣӕ̲͑ǣɥҡľфӥɗ͑իӕфľ. 27ॸNatürü yexguma marü nangupetü۳xgu ga nax naxaurexüۡ, rü nüma ga Dabí rü nachiüۡՓ͑ǣɥxca۳x nangema, rü naxma۳xüۡ ͑ǣɥիüۡ ͑ɗիɥxŕxŕ, rü nüxü‫ۡڟ‬ ixãxacü. Natürü nüma ga Cori ya Tupana rü tama namaxã nataãxŕ ga yema Dabí üxüۡ. Natáüۡ rü Dabíxüۡ naxoregü

12

1ॸRü

nüma ga Cori ya Tupana rü norü orearü uruxüۡ ga Natáüۡxüۡ namu ga DabíxüۡҡՓ͑ի͑իӡիücۡ a۳x. Rü yexguma Natáüۡ DabíxüۡҡՓ͑ǣӕիǣӕ, rü ñanagürü nüxüۡ: —ՠӥիɗǣɥ͑ľՓ nayexma ga taxre ga yatü. Wüxi rü ۡ x۳ üۡchi rü yema to rü namuarü yemaxüã ۡ x۳ . 2ॸRü yema muarü nangearü yemaxüã ۡ ‫ڟ‬ ۡ yemaxüãxü rü muxüۡma ga carnérugü rü ՓΎËǣӥ͑ӥիüۡ‫ ڟ‬nayexma. 3ॸNatürü ga yema ۡ x‫ ڟ‬üۡ фӥՓӥիɗҡ̲ǣ ngearü yemaxüã carnéruacü nüxü‫ ۡڟ‬tayexma ga tümaca۳x nataxexe. Rü nümatama tüxüۡ nayaxeۡxeۡ ga guxema carnéruacü, rü naxüۡҡՓфӥ nanegüxüۡҡՓҡֆ. Rü yematama õna ga tümaarü yora ngΦxüۡ tangõ۳x rü naxpáxüۡՓҡ̲ҡիիľ, rü nügüxüۡta tüxüۡ napexŕxŕ. Rü nüma ga guma yatü tüxüۡ nangechaüۡ ñoma naxacüxüۡ nangechaüۡxüۡrüxüۡ. 4ॸѠӥՓӥիɗǣ͑ǣӕ͑ľիüۡ ۡ x‫ ڟ‬üۡxüۡtagu rü yema muarü yemaxüã ͑͑իӡ͑ľǣՓӥիɗǣĀӕӥիüۡ ga ҡΎի̲͑͑͑ľӡիüۡ. Natürü nüma ga yema ۡ x‫ ڟ‬üۡ rü tama duüۡxüۡ ga muarü yemaxüã norü carnéruta rüe۳ի͑͑ΎфӥՓΎËҡ nimáxchaüۡ nax yemaacü naxca۳x nax ͑իӥՓľ̲ӥիücۡ a۳x ga yema naxüۡtagu

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

241

2ґkͅԆƄ̞ॷ12

͑իӡ͑ľիüۡ. Rü guxema ngearü diŕruãx‫ ڟ‬earü carnéru niyaxu, rü yema yéma nguxücۡ a۳x tüxüۡ naxü —ñanagürü. 5ॸRü yexguma yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕǣġ¡ɞ, rü yema yatümaxã poraãcü nanu, rü Natáüۡxüۡ ñanagürü: —Tupanaégagu cumaxã nüxüۡ chixu rü texé ya ngŕ̲Ӧիľ фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗҡӥիüۡ nax imáxüۡ. 6ॸRü 4 e۳xpü۳xcüna tá tüxüۡ naxütanü ya yíxema carnéruacü, erü tama nüxü‫ۡڟ‬ tangechaüۡtümüxüۡãcüma nanaxü i ngŕma —ñanagürü. 7ॸRü yexguma ga Natáüۡ rü ñanagürü: —æӕ̲͑ɗիɥɗngŕma yatü нӕɗիɥիüۡ. Ѡӥ͖͑ɗիɥɗ͑ΎфӥΎфľɗæΎфɗֆ Iraéanecüã۳xgüarü Tupana cumaxã nüxüۡ ixuxüۡ. Choma cuxüۡ chayaxu nax Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡի۳ ǣËӥ͑իнӕɗիɥիüۡ, rü Chaúme۳xeۡՓËӕիüۡ íchapoxüۡ. 8ॸRü napata cuxna chaxã, rü cuxme۳իՓҡӥիüۡ changexmagüxŕxŕ ga naxma۳xgü, rü guxüۡma i Iraéane rü Yudáane rü cuxna chaxã. Rü ngŕxguma chi cuxca۳x nanoxregu i ngŕma, rü chi muxüۡma i togü i ngŕmaxüۡgü chi cuxna chaxã. 9ॸ¿Rü tü۳xcüüۡ ҡ̲͑ǣËӕիɥ͑ӥɗËȍΎфӥΎфľ, rü cunaxü i ngŕma tama chauãŕՓ̲ľիüۡ? Rü cuma rü Amóüۡtanüxüۡgüarü taramaxã cuyama۳x ya Uría ya Itítatanüxüۡ rü naxma۳xca۳x cungɥ ۳x. 10ॸRü ngŕma nax choxüۡ cuxoxüۡ, rü ngeۡmaca۳x Uría ya Itítatanüxüۡ naxma۳x tüxüۡ cuyapu rü cuxma۳xüۡ tüxüۡ нӕɗիɥxŕxŕ. Rü ngŕmagagu rü guxüۡǣӕҡ̲%ӡËӥ̲իüۡՓËӕ͑ǣľի̲. 11ॸRü choma i Cori ya Tupana rü cumaxã nüxüۡ chixu rü choma rü tá chanaxü nax cutanüxüۡ ҡҡ̲ֆɗիɥիüۡ i guxchaxüۡ cumaxã üxüۡ. Rü cupe۳իľՓҡҡ̲ҡӥիüۡ chade ya cuxma۳xgü rü ngŕma cutanüxüۡna tá tüxüۡ chamugü, rü guxãpe۳իľՓҡҡӥ̲̲ի%namaxŕ.

12ॸCuma

rü cúãcü cunaxü i ngŕma chixexüۡ, natürü i choma rü guxüۡma i Iraéanecüã۳xgüpe۳իľՓҡËȍ͑իӥɗ ngŕma cumaxã nüxüۡ chixuxüۡ nax guxãma nüxüۡ dauxücۡ a۳x —ñanagürü. 13ॸRü nüma ga Dabí rü Natáüۡxüۡ nangãxüۡga rü ñanagürü: —Tupanamaxã chixexüۡ chaxü —ñanagürü. Rü nüma ga Natáüۡ nanangãxüۡga rü ñanagürü: —Ngŕmáacü, natürü Tupana rü cuxüۡ nangechaüۡ, rü ҡիӡҡ̲ngŕma chixexüۡgagu cuyu. 14ॸNatürü ngŕma chixexüۡ icuxüxüۡgagu rü Tupanaarü uanügüaxüۡ‫ ڟ‬cunatauxchaxeۡxeۡ nax Tupanaxüۡ naxoexüۡ rü namaxã naguxchigagüxüۡ. Rü ngeۡmaca۳x ya yimá cune ya ngexՓaca۳x íxracü rü tá nayu —ñanagürü. 15ॸRü yexguma Natáüۡ nachiücۡ a۳x táegu۳xgux rü nüma ga Cori ya Tupana rü poraãcü nayada۳xaՓexeۡxeۡ ga yema buxüۡ ga Uría naxma۳իՓüۡxüۡ. 16ॸRü nüma ga Dabí rü Tupanana naca naxca۳x ga yema buxüۡ, rü naxaure rü ñaxtüanegumare naca rü yexma nüxüۡ nangupetü ga ñuxre ga chütaxüۡ. 17ॸRü ۡ eۡerۡ uüۡgü ga yema ãeۡx۳ gacügü ga norü ngüx yéma naxüۡҡՓֆľի̲ǣӥիüۡ, rü nüxüۡ naca۳ax۳ üۡgü nax inachixücۡ a۳x ga ͖իҡӥ͑ľՓ. Natürü ga nüma ga Dabí rü tama inachixchaüۡ фӥҡ̲͑ҡ͑ӥՓ nachibüchaüۡ. 18ॸRü 7 ga ngunexüۡ ngupetü۳իǣӕՓľ͑фӥҡֆӕǣǣӕիľ̲ buxe. Rü nümagü ga yema Dabíarü ۡ eۡerۡ uüۡgü rü namuüۡe ga namaxã nüxüۡ ngüx nax yaxugüexüۡ, yerü ñaxüۡǣӕ͑фӥիɥ͑ӥľ: “Rü yexguma tamaxyane ga guxema buxe rü nüma ga ãeۡx۳ gacü rü tama taga ͑իɥ͑ӥËȍüۡ rü tama nachibüchaüۡ. Rü ngeۡmaca۳x i ñu۳xma nax tayuxüۡ rü ñuxãcü tá namaxã nüxüۡ tixu, erü tama nüxüۡ tacua۳x nax ta۳xacü tá nügümaxã naxüxüۡٚ,

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

2ґkͅԆƄ̞ॷ12, 15 ñaxüۡǣӕ͑фӥիɥ͑ӥľ. 19ॸNatürü nüma ga Dabí rü nüxüۡ nadau ga yema norü ۡ eۡerۡ uüۡgü ga bexma nügümaxã nax ngüx yadexagüxüۡ, фӥֆľ̲Փ͑ӥիüۡ nacua۳x ga guxema buxe rü marü nax tayuxüۡ. Rü yemaca۳x nüxna naca rü ñanagürü: —¿Marü tayu ya yíxema buxe? —ñanagürü. Rü nüma ga yema norü ۡ eۡerۡ uüۡgü rü nanangãxüۡgagü rü ngüx ñanagürügü: —Ngüۡ, marü tayu —ñanagürügü. 20ॸRü yexguma ga Dabí rü ɗ͑Ëȍɗǣ͖իҡӥ͑ľՓ, rü naxaiya rü nügü napumára rü ínacuxuchi rü to ga naxchirugu nicu۳x. ѠӥҽӕЙ͑ЙҡՓ ͑իӡфӥֆľի̲͑իӥËӕфӥæΎфɗֆ Tupanaxüۡ nicua۳xüxüۡ. Ѡӥֆľ̲Փľ͑фӥ nachiücۡ a۳x natáegu rü õnaca۳x ínaca rü nachibü. 21ॸRü yexguma ga yema norü ۡ eۡerۡ uüۡgü rü Dabína nacagü rü ngüx ñanagürügü: —¿Natürü ta۳xacüca۳x ngŕmaãcü cunaxü Pa Ãeۡx۳ gacüx? Rü yexguma tamaxüۡ۳xgu ga guxema buxe, Pa Ãeۡx۳ gacüx, rü cuxaure rü tümaca۳x cuxaxu. Natürü i ñu۳xmax marü nax tayuxüۡ ya buxe, Pa Ãeۡx۳ gacüx, rü icuchi rü cuchibü —ñanagürügü. 22ॸRü Dabí nanangãxüۡga rü ñanagürü: —Yexguma tamaxüۡ۳xgu ga guxema buxe rü chaxaure rü chaxaxu ֆľфӥ͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥËȍɗǣæΎфɗֆ Tupanaaxüۡ‫ ڟ‬nax changechaüۡtümüxüۡxüۡ rü tüxüۡ namaxeۡexۡ üۡ ga guxema buxe. 23ॸ—Natürü i ñu۳xma nax marü tayuxüۡ ¿rü ta۳xacüca۳x ichaxaurexüۡ ľǣҡիӕËӥфӥՓ Փľ͑ҡӥիüۡ chamaxeۡegۡ u? Choma rü tá tümaxüۡҡՓËȍիӡ, natürü i tüma rü taxuacüma cha۳ux ۳ ca۳x tatáegu —ñanagürü. Charumóüۡarü buxchiga 24ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣġ¡ɞфӥnaxma۳x

ga Bechabéxüۡ nayataãxŕxŕxŕ. Rü

242 ͑ǣɥիüۡҡ͑͑իӡ͑ľфӥ͑ǣɥ̲ի%̲͑իüۡ, rü nüxü‫ ۡڟ‬ixãxacü. Rü nüma ga Dabí rü Charumóüۡgu nanaxüéga. …… Acharóüۡ rü nanatü ga Dabíxüۡ ínata۳xüchichaüۡ

15

1ॸѠӥՓӥիɗǣ͑ǣӕ͑ľիüۡ

rü nüma ga Dabí nane ga Acharóüۡ rü naxca۳ի͑ҡիľǣՓӥիɗǣ͑Փľիüۡ ga ̲ľիľËȍɗ͑ľǣËΎՓфӕǣӥɗҡәիüۡne. Rü

naxca۳x nadau ga 50 ga norü churaragü. pa۳xmama ínarüdaüüxüۡ rü ̲͑ËӥՓǣӕ͑ֆËȍɗɗիüۡ ga duüۡxüۡgü ɥaneca۳x íchocuxüۡՓ. Rü guxãma ga guxema ãeۡx۳ gacüxüۡ dauxchaüۡgüxe nax tümaarü guxchaxüۡ tayamexeۡegۡ üxüۡca۳x, rü nüma ga Acharóüۡ rü tümaca۳x naca rü ñu۳իӡËȍɗҡӥի͑͑Ëǣ͑ǣľի͑ľфӥիӥ͑ľ ǣɥ͑ľՓ͑ի͑ľҡիӡիüۡ. Rü guxema ҡӥǣӥɗիӕիľ͑իՓӥիɗǣ Iraéanecüã۳իǣӥҡӥËӕ̲ӥՓ͑իҡիӥիüۡ, rü nüma ga Acharóüۡ rü ñanagürü tüxüۡ: —ѠӥɗիËӥ̲͑ɗիɥɗngŕma nüxüۡ quixuxüۡ, natürü nataxuma i ãeۡx۳ gacüarü ngüۡxeۡerۡ uüۡgü i cuxüۡ rüngüۡxeۡexۡ üۡ 2-3ॸRü

—ñanagürü. 4ॸRü ñanagürü ta: —Chierü ñaa nachixüۡ͑ľՓ%eۡx۳ gacü i guxchaxüۡarü mexŕŕruxüۡ Ëȍɗիɥիǣӕ͑ի ngŕmaãcü guxãma chauxüۡҡՓ ͑իɥիüۡca۳x ya yíxema guxchaxüۡgü tüxüۡ‫ڟ‬ ngŕxmaxe nax tüxü‫ ۡڟ‬chanamexeۡexۡ üۡca۳x —ñanagürü. 5ॸRü yexguma texé ‫ ڟ‬ü۳xügu, rü nüma ga nape۳xegu yacaxãp Acharóüۡ rü tama nanaxՓa۳xe ga yemaacü nüxüۡ nax tarümoxŕgüxüۡ, rü tümame۳xeۡgu nayayauxãchi rü tüxüۡ nachúxu. 6ॸRü yemaacü ga nüma ga Acharóüۡ rü tümamaxã nügü namecümaxŕxŕ ga guxãma ga

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

243

2ґkͅԆƄ̞ॷ15, 18

Iraéanecüã۳xgü ga ãeۡx۳ gacüxüۡҡՓ ӡիËȍüۡxe nax namexŕŕãxüۡca۳x ga tümaarü guxchaxüۡgü. Ѡӥֆľ̲Ëӥ͑ɗիɥ ga nügüna tüxüۡ yapuexeۡexۡ üۡ ga guxema Iraéanecüã۳xgü. 7ॸRü yexguma 4 ga taunecü ngupetü۳xgu, rü nüma ga Acharóüۡ rü nanatü ga ãeۡx۳ gacüxüۡ ñanagürü: —Cuxna chaca, Pa Ãeۡx۳ gacüx ‫ع‬фӥ̲фӥËӕфӥ̲ľֆɗիɥիüۡ nax EbróüۡՓ Ëȍիӡիüۡ nax chayanguxŕŕxüۡca۳x ga yema uneta ga Cori ya Tupanamaxã nüxüۡ chixuxüۡ? 8ॸRü yexguma Chíriaanegu chaxãchiüۡgu ga Yechúarü ɥ͑ľՓ, rü choma nax curü duüۡxüۡ Ëȍɗիɥիüۡ, rü yéma Cori ya Tupanamaxã nüxüۡ chixu rü ngŕxguma chi nüma choxü‫ ۡڟ‬natauxchaxeۡeãۡ gu ga Yerucharéüۡca۳x nax chatáeguxüۡ rü chi nüxüۡ chayarücua۳xüxüۡ ̲͑ի%ɗՓӥիɗɗ chorü ãmare i naxca۳x chiguxüۡ —ñanagürü. 9ॸRü nüma ga ãeۡx۳ gacü rü nanangãxüۡga rü ñanagürü: —¡Marü ‫͑ ڟ‬իӡ! —ñanagürü. name rü mea ngŕ̲ Rü yexguma ga nüma ga Acharóüۡ rü EbróüۡՓ͑իӡ. 10ॸRü yexguma EbróüۡՓ nayexmayane ga Acharóüۡ rü ñuxre ga norü duüۡxüۡgüxüۡ namu nax guxüۡ ga Iraéanecüã۳իǣӥҡӥËӕ̲ӥՓ͑իɥիüۡca۳x rü nüxüۡ nax yanaxugüxüۡca۳x ga norü ore ga ñaxüۡ: “Rü ngŕxguma nüxüۡ Йľիɥ͑ӥľǣӕɗ cornétaga, rü ngŕ̲Փҡ͑ӥիüۡ pecua۳x nax EbróüۡՓֆ͑ǣӕËӕËȍɗիüۡ ya Acharóüۡ nax Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡx۳ gacü ֆɗիɥիüۡca۳իٚ, ñaxüۡ. 11ॸRü ñu۳xmachi ga nüma ga Acharóüۡ rü nüxna naxu ga 200 ga yatügü ga Yerucharéüۡcüã۳x ga mexüۡǣӕфӥիɥ͑ӥľիüۡ. Ѡӥ͑Փľ͑фӥիɥ natürü tama nüxüۡ nacua۳xgü ga ta۳xacü ͑իֆɗիɥիüۡ ǣֆľ̲͑Ύфӥɥ͑ӥ. 12ॸRü yexgumarüxüۡ ta ga nüma ga Acharóüۡ rü

naxca۳ի͑͑ǣľ̲ǣՓӥիɗǣġ¡ɞфӥ ucu۳xeۡruxüۡ ga Aitópegu ãégacü ga norü ɥ͑ľǣ֤ɗфәǣӕ%Ëȍɗüۡcü. Rü namaxã nüxüۡ nixu nax naxümücüaxüۡca۳x ga yexguma Tupanaca۳x naxüۡna nada۳i ۳xgu rü ínaguãxgu. Rü yemaacü ga yema Acharóüۡфӥɥ͑ӥՓ̲ӥǣӥիüۡ ga yatügü фӥ͑ɗ̲ӕľҡ͑ӥǣֆľ̲͑Փľфӥիɥիüۡ. Dabí rü Yerucharéüۡwa niña 13ॸѠӥՓӥիɗǣĀӕüۡxüۡ

rü Dabímaxã ۡ nüxü nayarüxu rü ga Iraéanecüã۳xgü rü AcharóüۡՓľ͑ի͑իɥիüۡ. 14ॸRü yexguma nüma ga Dabí rü nanamu ga guxüۡma ga norü churaragüeru ga namaxã YerucharéüۡՓֆľի̲ǣӥիüۡ, rü ñanagürü: —‫ͮؽ‬ǣɥի%͖u۳xmatama tibuxmü! Erü ֆɗիË̲фӥҡիӕËӥфӥՓҡ̲ Acharóüۡcha۳իՓҡɗ¡ӕի̲ӥ. ‫ͮؽ‬ǣɥի%, rü peporaãŕgü! Erü ngürüãchi tá tüxüۡ nayangau rü chixexüۡ tá tamaxã naxü, rü norü taramaxã tá tüxüۡ nadai ya guxãma ֆɥ͑ľËӥã۳x —ñanagürü. …… 31ॸRü yexguma Dabímaxã nüxüۡ yaxugüegu ga Aitópe rü Acharóüۡarü ɥ͑ӥՓ̲ӥիüۡ, rü nüma ga Dabí rü Cori ya Tupanana naca ga nax natoΦxŕxŕŕxüۡca۳x ga yema Aitópe nagu фӥիɥ͑ӥիüۡ. …… Dabíarü churaragü rü Acharóüۡxüۡ nima۳xgü

18

1ॸRü

nüma ga Dabí rü norü churaragüxüۡ nixugü. Rü ՓӥիɗËȍɗǣӥǣ1000 ga churaragüca۳x rü nüxüۡ naxuneta ga norü comaüۡdáüۡte. Rü ՓӥիɗËȍɗǣӥǣ1000Փфӥ100 gu inananu. ѠӥՓӥիɗËȍɗǣӥǣ100 ca۳x rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

244

2ґkͅԆƄ̞ॷ18 nüxüۡ naxuneta ga norü capitáüۡ. 2ॸRü ֆľ̲Փľ͑фӥҡΎ̲ľЙü۳xtücumügu nayayauxye ga norü churaragü. Rü ՓӥիɗҡӥËӕ̲ӥ̲ի%inacua۳x ga Yoá. Rü totücumümaxã inacua۳x ga Abichái ga Cheriá nane ga Yoáenexŕ ɗիɥËӥ. Rü yema totücumümaxã inacua۳x ga Itái ga Gáxcüã۳իɗիɥËӥ. Rü ñu۳իӡËȍɗǣ͑ӥ̲ǣ Dabí rü guxüۡma ga yema norü churaragüxüۡ ñanagürü: —Choma rü tá ta pexüۡ ɞËȍɗիӥ̲ӥËӥɗĀɗՓ —ñanagürü. 3ॸNatürü ga nümagü rü nanangãxüۡgagü rü ñanagürügü: —Taxuacüma ngŕmaãcü cunaxü, Pa Ãeۡx۳ gacüx, erü ngŕma torü uanügüca۳x фӥ͑ӥŃҡ̲ľǣՓΎΎnaxcha۳իՓ tibuxmü۳xgu rüe۳xna ngãxüۡ i tatanüxüۡ yuegu, erü ngŕma nüma nanaxՓa۳xegüxüۡ ͑ɗիɥ͑իËӕիüۡ yama۳xgüxüۡ. Rü ngeۡmaca۳x, Pa Ãeۡx۳ gacüx, rü cuma rü 10,000 i toma i curü churaragüarü yexera toxüۡ‫ ڟ‬cume. Rü ngeۡmaca۳x narümemae i nuxãtama ɥ͑ľǣӕËӕфӥիã۳u۳ۡx nax ngŕmaãcü to i churaragü toxüۡҡՓËӕ̲ӕǣӥիüۡca۳x —ñanagürügü. 4ॸRü yexguma ga nüma ga ãeۡx۳ gacü rü nanangãxüۡga rü ñanagürü: —Tá chanaxü i ngŕma pexca۳x rümemaexüۡ —ñanagürü. Rü yexgumatama ga nüma ga ãeۡx۳ gacü rü ǣӕ̲ɥ͑ľфӥɥã۳xgu ínachicuchi rü nüma ga norü churaragü rü ínachoxüۡtücumü. 5ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣ͑ӥ̲ ga ãeۡx۳ gacü rü nayaxucu۳xeۡgü ga Yoá rü Abichái rü Itái, rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Mea namaxã pechopetü ya yimá ngextü۳xücü ya Acharóüۡ! —ñanagürü. Rü guxüۡma ga norü churaragü rü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥľǣֆľիǣӕ̲%eۡx۳ gacü yema ñaxgu nüxüۡ ga yema churaragüarü

ãeۡx۳ gacügü nachiga ga gumá Acharóüۡ. 6ॸѠӥֆľ̲Ëӥɗ͑իɥ%Ëȍɗǣֆľ̲ churaragü nax Iraéanecüã۳xgüarü churaragü ga AcharóüۡՓ̲ ügüxüۡmaxã nügü nax nada۳i ۳xüۡca۳x. Rü Efraíüۡфӥ͑͑ľՓֆľի̲իüۡ ga ͑ɗի͑ľËӥǣӕ͑ɗիɥǣ͑ӥǣӥnada۳i ۳xüۡ. 7ॸRü ֆľ̲ġ¡ɞՓľфӥիɥիüۡ ga churaragü rü Acharóüۡarü churaragüxüۡ narüporamaegü. Rü poraãcü nügü nadai, rü 20,000 ga yatü yexma nayue. 8ॸRü guxüۡՓ̲͑͑ǣӕǣ͑ӥǣӥ͑ի ‫ڟ‬ nada۳i ۳xüۡ ga yema Efraɥфӥ͑͑ľՓ. Rü ՓΎΎֆľ̲͑Ύիфɗ͑ӥǣӥɞnada۳i ۳xüۡgu nayue ga muxüۡma, natürü yemaarü yexera ͑ɗիɥǣ͑ɗի͑ľËӥǣӕֆӕľիüۡ ga yexguma ġ¡ɞфӥËȍӕффǣӥ͑Փľngŕgügu. 9ॸRü yexguma nügü nadaiyane rü nüma ga Acharóüۡ ǣ͑Ύфӥ̲ә́ǣӕɗիӡËӥ, rü ngürüãchi yexma Dabíarü churaragümaxã nügü nangau. Rü nüma ga Acharóüۡ rü norü múlamaxã niña. Rü ՓӥիɗǣËѸҡ͖ǣҡիüۡchacüütüüۡՓ namaxã nagopetü, rü yéma ͑ɗՓիËӕËȍɗ͑ի%, rü yéma narütu. Rü yema múla rü nagopetümare. 10ॸѠӥՓӥիɗ ga yema Dabíarü duüۡxüۡ ga nüxüۡ dauxüۡ rü Yoámaxã nüxüۡ nixu. 11ॸRü nüma ga Yoá rü ñanagürü: —¿Ta۳իËӥ͑ɗիɥ? ¿Rü ngŕxguma nüxüۡ cuda۳u۳xgu rü tü۳xcüüۡ tama noxtacüma cuyama۳x? Erü ngŕxguma chi cuyama۳xgu rü choma rü 10 tachinü i diŕru chi cuxna chaxã rü ՓӥիɗɗǣΎֆľիüۡ —ñanagürü. 12ॸNatürü ga yema churara rü Yoáxüۡ nangãxüۡga rü ñanagürü nüxüۡ: —Woo chi 1000 tachinü i diŕru choxna cuxãxgu rü ҡիӡËȍɗ̲Ëȍ͑իӥɗngŕma. Erü guxãma i tomax rü nüxüۡ ҡիɥ͑ӥľǣ ãeۡx۳ gacü ga yexguma cuxüۡ rü Abicháixüۡ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

2ґkͅԆƄ̞ॷ18

245 rü Itáixüۡ ñaxgu: ٘‫ؽ‬Ѡӥҡիӡҡ̲Ëȍɗիľիüۡ namaxã pexü ya Acharóüۡ!ٚ, ñaxgu. 13ॸRü ngŕxgumachi ãeۡx۳ gacüechita chayama۳xgu ya nane rü nüma ya ãeۡx۳ gacü rü tá nüxüۡ nacua۳x nax texé yamáxüۡ, фӥËӕ̲фӥҡիӡËȍɗ̲ ËȍӕŃҡӥՓËӕËȍΎǣӥ—ñanagürü. 14ॸRü nüma ga Yoá rü ñanagürü: —¡Marütama i ngŕma dexa i chixemarexüۡ! —ñanagürü. Rü yexguma nanayaxu ga tomaepü۳x ga naixmena۳xã ga ixãmaguxüۡ, rü yemamaxã Acharóüۡxüۡ nacanapacütüxüۡ, yerü ËѸҡ͖ËȍËӥիӥՓ͑ի͑ҡӕիüۡ rü tama nayu. 15ॸѠӥֆľ̲Փľ͑фӥ10 ga Yoáarü churaragü rü Acharóüۡxüۡ ínachomaeguãchi rü nayama۳xgüxüchi. …… 24ॸRü yexgumayane rü nüma ga Dabí фӥǣӕ̲ɥ͑ľфӥɥã۳իՓ͑фӥҡΎ. Rü nüma ga yema dauxüۡtaeruxüۡ rü yema ɥ͑ľфӥЙΎիľǣӕիüۡŃҡӥǣӕ͑իɥ͑ǣӥ͑ի yéma nadauxüۡtaexüۡca۳x. Rü yexguma ֆľի̲͑ĀՓľ͑ӥǣӕǣֆľ̲ dauxüۡtaerüxüۡ rü nüxüۡ ͑ĀӕǣՓӥիɗǣ yatü ga nüxica yéma ne ñaxüۡ. 25-26ॸRü tagaãcü ãeۡx۳ gacümaxã nayacaxüۡ. Rü nüma ga ãeۡx۳ gacü rü tagaãcü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Ngŕxguma nüxicatama ‫ ڟ‬a ne nañaxgu, rü mexüۡ i ore ngŕm ‫ ڟ‬a ne nange —ñanagürü. Natürü ngŕm yexguma yema yatü ga yéma ne ñaxüۡ ingaicagu, rü nüma ga yema dauxüۡtaeruxüۡ nüxüۡ nadau ga to ga yatü ga yéma ne ñaxüۡ. Rü yemaca۳x yema ɥã۳xarü dauruüۡna tagaãcü nacagü rü ñanagürü: —֤ľ͑ɗիɥɗҡΎɗֆҡӥфӥ ‫ ڟ‬a ne naña —ñanagürü. Rü nüma ngŕm ga ãeۡx۳ gacü rü tagaãcü ñanagürü: ‫ ڟ‬a ne —Ngŕma rü ta mexüۡ i ore ngŕm

nange —ñanagürü. 27ॸRü yexguma nüma ga yema dauxüۡtaeruxüۡ rü ñanagürü ta: —Ngŕma nape۳xe iñaxüۡ rü norü ͖%ËȍɗՓ͑ӥիüۡ chacua۳x nax Chadú ͑͑ľֆkɗ̲իֆɗիɥիüۡ —ñanagürü. Rü nüma ga ãeۡx۳ gacü rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —ͮӥ̲фӥՓӥիɗֆ̲ľËӥֆ ֆҡӥ͑ɗիɥ, rü mexüۡ i ore nua nange —ñanagürü. 28ॸRü nüma ga Aimáax rü ãeۡx۳ gacüca۳ի͑ɗիӡфӥnape۳xegu ‫ ڟ‬ü۳xü rü ñaxtüanegu nayacaxãp nanangücuchi rü yemaacü nüxüۡ narümoxŕ rü ñanagürü: —Name ya Cori ya Tupana, ya curü Tupana, Pa Ãeۡx۳ gacüx, erü marü nanadai ga yema ҡ̲Ëӕǣɥ͑ӥľËȍüۡxüۡ, Pa Ãeۡx۳ gacüx —ñanagürü. 29ॸRü nüma ga ãeۡx۳ gacü rü ínaca, rü ñanagürü: —¿Ñuxãcü nüxüۡ nangupetüxüۡ ya yimá ngextü۳xücü ya Acharóüۡ? ¿Rü namemarexüۡ ֆɗիɥիüۡ? —ñanagürü. Rü nüma ga Aimáax rü nanangãxüۡga rü ñanagürü: —Ngŕxguma Yoá choxüۡ muxgu rü ínixaicha, natürü tama nüxüۡ chacua۳x, Pa Ãeۡx۳ gacüx, nax ta۳xacü ngupetüxüۡ —ñanagürü. 30ॸRü nüma ga ãeۡx۳ gacü rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Inachi rü ngŕxma ínachicuchi! —ñanagürü. Rü nüma ga Aimáax rü yexma ínachicuchi. 31ॸRü yexgumatama ínangu ga yema to ga yatü ga Etiopíaanecüã۳x rü ñanagürü: —ͮ͑ǣľի̲ɗՓӥիɗɗ̲ľիüۡ i ore, Pa Ãeۡx۳ gacüx. Rü ñu۳xma ya Cori ya Tupana rü mexüۡ cumaxã naxü, Pa Ãeۡx۳ gacüx, erü cuxüۡ ínapoxüۡ ͑Փǣֆľ̲ҡ̲ Ëӕǣɥ͑ӥľËȍüۡxüۡ, Pa Ãeۡx۳ gacüx —ñanagürü. 32ॸRü nüma ga ãeۡx۳ gacü rü yema Etiopíaanecüã۳xna naca rü ñanagürü: —¿Rü yimá ngextü۳xücü ya Acharóüۡ, rü taxuxüۡma nüxüۡ üpetüxüۡ?

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

2ґkͅԆƄ̞ॷ18, 19, 22 —ñanagürü. Rü nüma ga Etiopíaanecüã۳x rü nanangãxüۡga rü ñanagürü: —Chierü ngŕma curü uanügü, Pa Ãeۡx۳ gacüx, rü guxüۡma i ngŕma chixexüۡ cumaxã ügüchaüۡxüۡ rü yimá ngextü۳xücürüxüۡ nayuegu —ñanagürü. 33ॸRü nüma ga ãeۡx۳ gacü rü axumaxã aita naxü. ѠӥĀիӡ͑իɥǣ ֆľ̲͑ΎфӥӕËЙӕǣɥ͑ľфӥ poxeguxüۡŃҡӥՓֆľի̲իüۡՓ, rü yéma nayaxaxu. Ѡӥֆľի̲ɞ͑իӡӡիüۡãcüma ñanagürü: —Pa Chaunex, Pa Acharóüۡx. Pa Chaunex, Pa Acharóüۡx. Chierü choma cuchicüxü chayu۳xgu. Pa Chaunex, Pa Acharóüۡx, Pa Chaunex —ñanagürü. Ãeۡx ۳ gacü ga Dabí rü wenaxarü Yerucharéüۡca۳x natáegu

yexguma duüۡxüۡgü nüxüۡ cua۳xgügu ga nüma ga ãeۡx۳ gacü ga Dabí ga poraãcü nane ga Acharóüۡ ga yucüca۳x nax nangechaüۡxüۡ rü naxca۳x naxaxuxüۡ rü Yoámaxã nüxüۡ

19

1-2ॸRü

nayarüxugüe. Rü yemaacü ga yema ngunexüۡgu ga yema nax norü uanügüxüۡ naporamaegüchiréxüۡ ǣĀɗՓфӥ ngechaüۡxüۡ nanacaxichi. 3ॸRü nümatama ǣֆľ̲Ëȍӕффǣӥфӥ¡ľի̲̲фľɥ͑ľǣӕ ͑ËȍΎËӕфӥ%͑ľ%Ëӥɗ͑իɥ͖Ύ̲ËȍɗĀɗՓ yabuxmüxüۡrüxüۡ. 4ॸRü yexgumayane ga nüma ga ãeۡx۳ gacü rü nügü ֆĀӥիËȍɗՓľ%Ëӥ̲ЙΎф%Ëӥɗҡ͑իӥӥիüۡ rü ñanagürü: —Pa Chaunex, Pa Acharóüۡx. Pa Chaunex, Pa Acharóüۡx, Pa Chaunex —ñanagürü. 5ॸRü yexguma ga Yoá rü DabíxüۡҡՓ͑իӡфӥ͖͑ǣӥфӥ: —Pa Ãeۡx۳ gacüx, Փӥիɗɗ%͑ľ͑ӥիüۡ quingexŕxŕ i ngŕma curü churaragü i cuxüۡ ípoxüۡgüxüۡ nax tama peyuexücۡ a۳x i

246 cuma rü cunegü, rü cuxacügü, rü cuxma۳xgü, rü cuxüۡtaxüۡgü. 6ॸRü ñu۳xma rü icunaՓe۳x nax cuxca۳իфӥҡիӕՓ̲ namexüۡ i ngŕma cutüüۡՓӥǣӥիüۡ i ãeۡx۳ gacügü rü churaragü, erü nüxüۡ cungechaüۡ i ngŕma cuxchi aixexüۡ, rü naxchi cuxai i ngŕma cuxüۡ ngechaüۡgüxüۡ. Ñu۳xma nüxüۡ chicua۳xãchi, Pa Ãeۡx۳ gacüx, rü cuxca۳ի͑фӥ̲ľ̲ľËȍɗ͑ɗիɥ͑ի Acharóüۡ maxüۡxüۡ, фӥ͑ӥŃҡ̲Ëȍɗ͑ɗիɥǣ nax tayuexüۡ ga tomax. 7ॸ‫ؽ‬Ѡӥɞ͑իӡիӡфӥ nataãxŕgüxŕxŕ i ngŕma curü churaragü! Erü Tupanaégagu cumaxã nüxüۡ chixu rü ngŕիǣӕ̲ҡիӡҡ̲ngŕmaãcü cunaxü۳xgux, фӥ¡ɗɗՓӥիɗҡ͑ӕի% cuxüۡtagu narüxã۳u۳ۡx i ñoma i chütaxüۡgu. Ngŕma rü tá guxüۡma ga chixexüۡ ga yema curü ngextü۳xügu cuxüۡ ngupetüxüۡarü ֆľիľфҡ͑ɗիɥɗcuxca۳x ínguxüۡ —ñanagürü ga Yoá. 8ॸRü yexguma ga nüma ga ãeۡx۳ gacü rü inachi, фӥɥ͑ľфӥ ɥã۳իՓ͑фӥҡΎ. Rü yexguma duüۡxüۡgü nüxüۡ cua۳xgügu ga guma ãeۡx۳ gacü rü ɥ͑ľфӥɥã۳իՓ͑իֆ͑ҡΎիüۡ, rü guxüۡma ga duüۡxüۡgü rü naxüۡҡՓ͑իɥ. Rü yema Iraéanecüã۳xgü ga AcharóüۡՓľфӥիɥիüۡ rü nibuxmü rü nachiüۡՓ͑իɥ. …… Nawiyae ga Dabí yerü norü uanügüxüۡ narüporamae

22

1ॸRü

yexguma Cori ya Tupana Dabíxüۡ rüngüۡxeۡegۡ u nax Chaúme۳xeۡՓфӥǣӕիüۡma ga norü uanügüme۳xeۡՓɞnanguxuchixŕŕãxüۡ, rü ͑ӥ̲ǣġ¡ɞфӥ͖Փɗֆľ̲ի% Tupanaxüۡ nicua۳xüxüۡ. 2-3ॸRü ñanagürü: “Cumax, Pa Cori rü chorü poxüۡruxüۡ нӕɗիɥիüۡ, rü chorü cu۳xchicaxüۡ нӕɗիɥիüۡ, rü chorü nguxuchixŕŕruxüۡ нӕɗիɥիüۡ, rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

247

2ґkͅԆƄ̞ॷ22

ËȍΎфӥҽӕЙ͑нӕɗիɥիüۡ, rü tacü ya nuta ya chorü poxüۡruxüۡ нӕɗիɥիüۡ, rü chorü tüpe۳xeruxüۡ нӕɗիɥիüۡ, rü chorü maxŕŕruxüۡ нӕɗիɥիüۡ, rü ma۳իЙӦnetape۳իľՓngŕxmaxüۡ i chorü cu۳xchicaxüۡ i nagu changaxixüۡ нӕɗիɥիüۡ. ѠӥËӕ̲͑ɗիɥɗËȍΎфӥ uanügüme۳xeۡՓËȍΎիüۡ ícunguxuchixŕŕxüۡ nax tama choxüۡ yama۳xgüxüۡca۳x. 4ॸRü cuxüۡՓիɗ͑ɗիɥɗ̲͑ľիüۡ, Pa Corix, nax ticua۳xüüۡgüxüۡ. Rü ngŕxguma %ӡËӥ̲իüۡՓËȍ͑ǣľի̲ǣӕфӥɗҡ cuxca۳x chaxü۳xgu, rü cuma rü chorü uanügüme۳xeۡՓËȍΎիüۡ ícupoxüۡ. ……

ngŕ̲ҽӕЙ͑͑ǣӕфӥիɥ͑ӥիüۡ rü aixcümama iniՓe۳x. Rü ngŕma Cori ya Tupanaarü uneta rü name nax yaxõxüۡ. Rü Tupana rü tüxüۡ ínapoxüۡ ya guxãma ya yíxema nagu yaxõgüxe. 32ॸ¿Rü texé ҽӕЙ͑ҡɗիɥľǣҡ̲ҡΔфӥæΎфɗֆ ҽӕЙ͑ֆɗիɥիǣӕ? ¿Rü ta۳xacürü to i tupana nangexma i nüxü‫ ۡڟ‬tauxchaxüۡ nax tüxüۡ ínapoxüۡxüۡ? 33ॸRü nüma ya Tupana ͑ɗիɥֆ͑ΎфӥЙΎф̲ի%ËȍΎիüۡ idü۳xü۳xcü. Ѡӥֆɗ̲͑ɗիɥֆnamexŕŕcü i chorü maxüۡ ͑իҡիӕՓ̲͑Ëȍɗիľիüۡca۳իٚ, ñanagürü. …… 31ॸRü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

1 REYES (Nüxíraxüۡxüۡ i popera i ãeۡx ۳ gacügüchiga) tá nangüۡxeۡegۡ üxüۡ nax ãeۡx۳ gacüxüۡ yangucuchixüۡca۳x. 8ॸNatürü guma chacherdóte ga Chadú, rü tama kĀΎ͑ɞՓ̲͑ӥǣӥ͑իӦxŕxŕ rü bai ga Benáya ga Yoáda nane, rü bai ga gumá Tupanaarü orearü uruxüۡ ga Natáüۡ, rü bai ga Chimeí ga ãeۡx۳ gacü ga ġ¡ɞ̲ӥËӥիӥËȍɗɗիɥËӥ, rü bai ga yema Dabíarü churaragü ga nüxüۡ rücua۳xmaegüxüۡ rü taxuxüۡma

Nayaxüchi ga Dabí

1

1ॸRü

yexguma naya۳xgu ga ãeۡx۳ gacü ga Dabí rü naxchiãüۡՓ nayexmaecha. Guxüۡguma nüxüۡ nanadeyu, фӥՓΎΎ͖ӕիфľǣ dü۳xruüۡmaxã nax yadüxgüãxüۡ rü nüxüۡ

nanadeyuama. …… Adonía rü ãeۡx ۳ gacüxüۡ nügü ningucuchixŕxŕ 5ॸRü

yexgumayane ga Adonía ga Dabí nane ga naxma۳իǣkнӕɞՓüۡcü rü ãeۡի۳ ǣËӥՓ͑ӥǣӥnanguxŕŕchaüۡ tümachicüxü ga nanatü. Ѡӥ͑Փľüۡgü ga ËΎՓфӕǣӥɗҡәËȍɗǣӥ͑ľ͑ľnanutaque۳xe rü Ëȍӕффǣӥǣǣӕ̲ǣӕɥիüۡ. Rü nanade ga 50 ga churaragü nax norü dauruxüۡgü ֆɗիɥǣӥիüۡca۳x. 6ॸRü nüma ga nanatü ga ãeۡx۳ gacü ga Dabí rü taguma nanacua۳xi rü bai ga nangaa. ѠӥՓӥիɗǣֆҡӥǣ ̲ľËȍ̲ľҡӥËӥ͑ɗիɥ, rü naenexŕ ga Acharóüۡxüۡ фӥ¡ӕ̲ľËӥ͑ɗիɥ. 7ॸRü nüma ga Adonía rü nanatüarü churaragüarü ãeۡx۳ gacü ga Yoá ga Chábia nanemaxã nidexa rü chacherdóte ga Abiatámaxã. Rü nümagü rü nüxüۡ nixugüe nax nüxüۡ

kĀΎ͑ɞՓ̲͑ӥǣӥ͑իӦǣӥxŕxŕ. 9ॸRü yema ínaxüyane, rü nüma ga Adonía rü Փӥիɗǣҡիüۡma ga õna naxü ga nuta ga taxüchicü ga ChoeréxüۡҡՓǣ¡ɗфՓľ ga Duyéarü ngaicamána. Rü tüxüۡ nadai ga carnérugü, фӥՓΎËǣӥфӥ ՓΎËիËӥǣӥǣɗ͑ǣӥľիľ. Rü guxüۡma ga naeneegüna naxu, rü guxüۡma ga duüۡxüۡgü ga Yudátanüxüۡ ga ãeۡx۳ gacü ga Dabíaxüۡ‫ ڟ‬puracüexüۡna naxu. 10ॸNatürü tama nüxna naxu ga guma orearü uruxüۡ ga Natáüۡ, rü bai ga Benáya, rü bai ga yema nanatü ga Dabíarü churaragüerugü rü bai ga naenexŕ ga Charumóüۡ. 11ॸRü yexguma ga nüma ga Natáüۡ rü Charumóüۡ naé ga Bechabémaxã nidexa, rü ñanagürü: —¿Marü nüxüۡ cucuáxüۡ ֆɗիɥիüۡ nax

248 Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

249

1ѠƄ֤Ƅґॷ1

kĀΎ͑ɞɗkнӕɞ͑ǣɥ͑ľфӥ%eۡx۳ gacüxüۡ nügü nax yangucuchixŕŕxüۡ tama nüxüۡ nacuáãcüma ya yimá tórü ãeۡx۳ gacü ya Dabí? 12ॸRü dücax! rü tá cumaxã nüxüۡ ËȍɗիӕɗՓӥիɗɗucu۳xeۡ nax ngŕmaãcü tama peyuexüۡca۳x i cumax, rü cune ya Charumóüۡ. 13ॸ¡Rü ãeۡx۳ gacü ya DabíxüۡҡՓ͑իӡ, rü ñacurügü tá nüxüۡ: “Pa Chorü Corix ¿tama eۡx۳ na i chomaxã icuxunetaxüۡ rü chaune ya Charumóüۡ tá ֆɗիɥիüۡ ya yimá ãeۡի۳ ǣËӥɗիɥËӥɗ cuchicüxü? ¿Rü ñuxãcü i Adonía rü ãeۡx۳ gacüxüۡ ͑ӥǣӥֆիɥxŕŕxüۡ?͖ٚËӕфӥǣӥ tá nüxüۡ! 14ॸRü ngŕxguma cuma ãeۡx۳ gacümaxã íquidexayane rü choma rü tá chixücu, фӥ͑ŃҡӥՓҡËȍɗĀľիɗ ngŕma curü ore i nüxüۡ quixuxüۡ —ñanagürü. 15ॸѠӥֆľիǣӕ̲ǣ͑ǣɥ̲ǣ Bechabé rü ãeۡx۳ gacü ípexüۡgu ixücu. Rü nüma ga ãeۡx۳ gacü rü marü nayaxüchi ga yexguma, rü Abiachá ga Chunátanüxüۡ rü nüxna idau. 16ॸѠӥ͑ǣɥ̲ǣ´ľËȍ¡Ń rü ãeۡx۳ gacüpe۳xegu inangücuchi rü ñu۳ի̲ҡɥի̲ËȍɗիüۡՓɗֆիӢcatü. Rü nüma ga ãeۡի۳ ǣËӥфӥ͑ǣɥի͑͑Ëфӥ ñanagürü: —¿Ta۳xacü cunaxՓa۳xe i cuxca۳x chaxüxüۡ? —ñanagürü. 17ॸRü ͑ǣɥ̲ɗ͑͑ǣ%իüۡ фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Pa Ãeۡx۳ gacüx ¿Tama eۡx۳ na Cori ya Tupanaégagu marü chomaxã icuxunetaxüۡ nax chaune ya Charumóüۡ ҡֆɗիɥիüۡ ya yimá ãeۡի۳ ǣËӥɗիɥËӥɗ cuchicüxü? 18ॸNatürü i ñu۳xma rü tama nüxüۡ cucuáãcüma rü Adonía ãeۡx۳ gacüxüۡ nügü ningucuchixŕxŕ —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. …… 22-23ॸRü yexguma ãeۡx۳ gacü ga Dabímaxã íyadexayane ga Bechabé rü yéma ãeۡի۳ ǣËӥЙҡՓ͑͑ǣӕǣ Tupanaarü orearü uruxüۡ ga Natáüۡ. Rü yema norü ɥã۳xarü dauruxüۡgü rü

Dabímaxã nüxüۡ nayarüxugüe ga yéma nax nanguxüۡ ga guma orearü uruxüۡ. Rü nüma ga Natáüۡ rü DabíxüۡҡՓ͑իӡфӥ nape۳xegu nanangücuchi ñu۳xmata ɥի̲ËȍɗիüۡՓֆիӢcatü. 24ॸRü ãeۡx۳ gacüna naca rü ñanagürü: —Pa Ãeۡx۳ gacüx ¿eۡx۳ na Ëӕ̲ֆɗիɥիüۡ i nüxüۡ cuxunetaxüۡ ya Adonía nax cuchicüxü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡ? —ñanagürü. …… Dabí nüxüۡ nixu rü Charumóüۡ ҡ͑ɗիɥɗ nachicüxü ãeۡի ۳ ǣËӥɗիɥիüۡ 28ॸRü

nüma ga ãeۡx۳ gacü ga Dabí rü Bechabéca۳x nangema. Ѡӥ͑ǣɥ̲ǣ Bechabé rü ãeۡx۳ gacüpe۳իľՓɗիӡ, rü yexma iyachi. 29-30ॸRü nüma ga ãeۡx۳ gacü фӥҽӕЙ͑Ńǣǣӕ͑ǣɥ̲ի%͑ӥիüۡ nixu rü ñanagürü: —Yimá Tupana ya guxüۡma ga guxchaxüۡՓËȍΎիüۡ ínguxuchixŕŕcüégagu cumaxã nüxüۡ chixu rü ñomatama i ngunexüۡgu rü cune ya Charumóüۡ ҡ͑ɗիɥֆ ngexՓaca۳xüۡcü ya ãeۡx۳ gacü. Rü nüma tá ͑ɗիɥɗËȍӕËȍɗËՓ͑ҡΎիüۡ ga yema üۡpama Cori ya Iraéanecüã۳xgüarü Tupanaégagu cumaxã nüxüۡ chixuxüۡrüxüۡ —ñanagürü. 31ॸѠӥ͑ǣɥ̲ ga Bechabé rü ãeۡx۳ gacüpe۳xegu inangücuchi ñu۳ի̲ҡɥի̲ËȍɗիüۡՓ yaxӢcatü, фӥҡǣ%Ëӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —¡Guxüۡguma namaxüۡ ya chorü cori ya ãeۡx۳ gacü ya Dabí! —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 32-33ॸRü ֆľ̲Փľ͑ǣ͑ӥ̲ǣ%eۡx۳ gacü ga Dabí rü norü duüۡxüۡgüxüۡ namu nax naxca۳x yacagüxüۡca۳x ga chacherdóte ga Chadú rü orearü uruxüۡ ga Natáüۡ rü Benáya ga Yoáda nane. Rü yexguma ãeۡx۳ gacüxüۡҡՓ͑͑ǣӕǣӥǣӕǣֆľ̲фӥ nüma ga ãeۡx۳ gacü rü ñanagürü:

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ѠƄ֤Ƅґॷ1–3 —¡Íyaxümücügü i ngŕma chorü ngüۡxeۡerۡ uüۡgü i chautüüۡՓӥǣӥիüۡ, rü ËȍΎфӥËΎՓфӕǣӕЙľ͑ҡΎ͑ǣӥxŕxŕ ya chaune ya Charumóüۡ фӥ¡ɗфՓľֆ YióüۡՓЙľ͑ǣ! —ñanagürü. …… 39ॸRü nüma ga chacherdóte ga Chadú фӥҽӕЙ͑ЙҡՓ͑͑ֆիӕǣֆľ̲ carnéruchatacu۳xre ga chíxüۡmaxã ããcuxüۡ, rü yema Charumóüۡétü nabagü ga ãeۡի۳ ǣËӥ͑իֆɗիɥիüۡca۳x. Rü ֆľ̲Փľ͑фӥËф͑Ńruchatacu۳xregu nicuegü, rü guxüۡma ga duüۡxüۡgü rü tagaãcü ñanagürügü: —¡Namaxüۡ ya Ãeۡx۳ gacü ya Charumóüۡ! —ñanagürügü. …… Nawa iyacua۳xgüxüۡ ga mugü ga Dabí Charumóüۡmaxã nüxüۡ ixuxüۡ

2

250 namaxŕgu rü tama choxna ֆիɥgachi ۳xgu, rü guxüۡǣӕҡ̲͑ҡ͑ӥՓ ҡ͑ɗիɥɗʊфŃ͑ľËӥã۳xgüarü ãeۡx۳ gacü ne ͑իӡիüۡ, фӥҡǣӕҡ̲͑ҡիӕ͑իՓӥիɗɗ cutanüxüۡ i Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡx۳ gacü ֆɗիɥիüۡٚ—ñanagürü choxüۡ. …… 10ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣġ¡ɞфӥ͑ֆӕ, rü norü o۳xigüxüۡtagu nayata۳xgü ga YerucharéüۡՓ. 11ॸRü 40ǣҡӕ͑ľËӥ͑ɗիɥ ga Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡ. Rü 7ǣҡӕ͑ľËӥ͑ɗիɥǣƄ¡фóüۡՓ%eۡx۳ gacü ֆɗիɥիüۡ rü 33 ga YerucharéüۡՓ. 12ॸRü Charumóüۡ ͑ɗիɥǣyexՓaca۳xüۡcü ga ãeۡx۳ gacü ga nanatü ga Dabíchicüxü ɗիɥËӥ. Rü yexguma ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիǣӕǣ Charumóüۡ, rü meama nüxüۡ nangupetü ga Iraéanecüã۳xgü. ……

1ॸRü

ningaica ga Dabí ga nax nayuxüۡ, rü yemaca۳x nane ga Charumóüۡxüۡ naxucu۳xeۡ rü ñanagürü: 2ॸ—Choma rü guxüۡ i duüۡxüۡgürüxüۡ tá Йľի͑Ëȍɗիӡɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓ. ¡Rü cugü naporaxŕxŕ rü taxӢ icumuüۡxüۡ! Rü chanaxՓa۳xe i chauxrüxüۡ mecü ya ãeۡի۳ ǣËӥнӕɗիɥիüۡ. 3ॸ¡Rü Cori ya ҽӕЙ͑фӥ̲ӕǣӥфӥ͑ǣ͑իɥ͑ӥ, rü norü ngúchaüۡ naxü! ¡Rü yanguxŕxŕ i guxüۡma i norü mugü ga Moiché ümatüxüۡ nax ngŕmaãcü mea cuxüۡ‫ڟ‬ ínanguxuchixüۡca۳x i guxüۡma i cuxüxüۡ rü mea cuxüۡ nangupetüxüۡca۳x i ngextá Ëӕ̲ɞËӕիӡիüۡՓ! 4ॸRü ngŕxguma ngŕmaãcü cunaxü۳xgux rü Tupana rü tá ËӕՓnayanguxŕxŕ ga yema uneta ga chomaxã nüxüۡ yaxuxüۡ ga yexguma ñaxgu choxüۡ: “Rü ngŕxgumachi yimá cune rü cutaagü rü mea chauga ͑իɥ͑ӥľǣӕфӥɗիËӥ̲cha۳u۳xca۳x

Charumóüۡ rü Tupanaxüۡtawa naxca۳x ínaca i cua۳x

3

5ॸѠӥՓӥիɗǣËȍӥҡիüۡǣӕфӥɥ͑ľǣ

GabóüۡՓфӥæΎфɗֆҽӕЙ͑фӥ Charumóüۡca۳x nango۳իǣ͑͑ľǣӥՓ, rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Choxna naxca۳x naca i ngŕma cunaxՓa۳xexüۡ rü choma rü tá

cuxna chanaxã! —ñanagürü. 6ॸRü nüma ga Charumóüۡ rü nanangãxüۡga rü ñanagürü: —Cumax, Pa Chorü Tupanax, rü nüxüۡ cungechaüۡxüۡchi ga chaunatü ga Dabí ga curü duüۡxüۡ ɗիɥËӥ, yerü nüma rü meama cupe۳իľՓɗ͑ɗիӡ, rü mexüۡ naxü, rü cupe۳իľՓфӥ̲ľiniՓe۳x ga norü maxüۡ. Rü yemaca۳x poraãcü nüxüۡ cungechaüۡ фӥՓӥիɗֆ͑͑ľ͑Ëӕ͑ի% ͑ի͑ËȍɗËՓ͑ҡΎիüۡca۳x rü Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡca۳x. 7ॸRü

cumax, Pa Corix, Pa Chorü Tupanax, rü choxüۡ cumu nax chaunatü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ѠƄ֤Ƅґॷ3

251 ya Dabíchicüxü ãeۡի۳ ǣËӥ͑իËȍɗիɥիüۡca۳x, ՓΎΎɗËȍΎ̲фӥՓӥիɗɗ͑ǣľիҡü۳xüxüۡ i taxuxüۡ cuáxüۡ ͑իËȍɗիɥիüۡ. 8ॸNatürü i ñu۳xma rü cho۳xme۳իՓ͑͑ǣľի̲ǣӥɗ guxüۡma i ngŕma Iraéanecüã۳xgü i cuma nüxüۡ cuxunetaxüۡ. Rü nüma i ngŕma duüۡxüۡgü i ñu۳ի̲фӥ̲͑ӕիӡËȍɗфӥ ngeۡmaca۳իҡիӕËӥфӥՓҡľիŃҡֆիӕǣӥ. 9ॸRü ngeۡmaca۳x chanaxՓa۳xe i choxna cunaxã i cua۳x nax ngŕmaãcü mea namaxã ichacuáxüۡca۳x i curü duüۡxüۡgü rü nüxüۡ nax chacuáxüۡca۳x i ngŕma mexüۡ rü chixexüۡ. ¿Erü texéaxüۡ‫ ڟ‬natauxcha nax namaxã itacuáxüۡ i ñaa curü duüۡxüۡgü i ̲ӕիӡËȍɗիüۡ? —ñanagürü. 10ॸRü nüma ga Cori ya Tupana rü namaxã nataãxŕ ga yema Charumóüۡ naxca۳x íca۳xaxüۡ. 11-12ॸRü yemaca۳x ñanagürü nüxüۡ: —Ngŕma nax choxna naxca۳x cuca۳xaxüۡ i ngŕma, rü tama naxca۳x ícucaxüۡ nax namáxüۡca۳x i curü maxüۡ, rüe۳xna cumuarü diŕruãx‫ ڟ‬üۡca۳x, rüe۳xna curü uanügü chada۳i ۳xüۡca۳x, natürü naxca۳x ícucaxüۡ i cua۳x nax mea namaxã icucuáxüۡca۳x i ngŕma curü duüۡxüۡgü, rü ngeۡmaca۳x tá cuxna chanaxã i ngŕma choxna naxca۳x ícuca۳xüۡ. Rü choma rü tá cuxna chanaxã i cua۳x ga üۡpa taguma texéaxüۡ‫ ڟ‬yexmaxüۡ фӥËӕՓľ͑ҡǣӕҡ̲ҡľիŃիüۡ‫ ڟ‬ngeۡxmaxüۡ. 13ॸRü naétü tá cuxna chanaxã i ngŕma tama naxca۳x ícucachiréxüۡ. Rü tá cuxna chanaxã i muxüۡtama i curü ngŕmaxüۡgü i mexüۡ, rü tá cuxüۡ charüngüۡxeۡe ۡ nax cumaxã nataãxŕgüxüۡca۳x i ngŕma curü duüۡxüۡgü i Iraéanecüã۳xgü. Rü ngŕmaãcü i cuma rü guxüۡma i curü maxüۡgu rü nataxutáma i to i ãeۡx۳ gacü i cumaxã Փӥիɗǣӕիüۡ. 14ॸRü ngŕxguma mea cunaxü۳xgux i chorü ngúchaüۡ rü cuyanguxeۡexۡ۳ gu i chorü mugü, yema

cunatü ga Dabí naxüxüۡrüxüۡ, rü choma rü tá chanama۳xeۡxeۡ i curü maxüۡ —ñanagürü. 15ॸRü yexguma naba۳i ۳xãchigu ga Charumóüۡ, rü nüxüۡ nicua۳ի%Ëȍɗǣ͑͑ľǣӥ͑իֆɗիɥիüۡ ga yema. Rü yexguma YerucharéüۡՓ nanguxgu, фӥҽӕЙ͑ЙҡՓ͑իӡфӥ yema baú ga Cori ya Tupanaarü mugüchixüۡpe۳իľՓ͑͑ǣӕ. Rü naxüۡna nadai rü ínanagu rü yemaacü Tupanaxüۡ namaxã nicua۳xüxüۡ. Ѡӥֆľ̲Փľ͑фӥ taxüۡma ga õna naxü naxca۳x ga guxüۡma ga norü ngüۡxeۡerۡ uüۡgü. Charumóüۡ nanamexeۡxeۡ ga taxre ga ngexüۡarü guxchaxüۡ 16-17ॸѠӥՓӥիɗË͑фӥҡիфľǣ͑ǣľǣ ingeãxŕmarecü rü CharumóüۡxüۡҡՓɗիɥ. Rü yexguma nape۳իľՓ͑ֆľի̲ǣӥǣӕ, фӥՓӥիɗǣֆľ̲͑ǣľфӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Pa Ãeۡx۳ gacüx, choma rü ñaa nai i nge rü ՓӥիɗֆɥЙҡՓҡ̲ҡ͑ǣľի̲ǣӥ. Rü yexguma yéma tayexmagüyane, rü chaxíraxacü. 18ॸRü tomaepü۳x ga ngunexüۡǣӕՓľ͑ǣ͑իËȍիɞфիËӥիüۡ, фӥ͑ǣɥ̲ɗ͖͑ɗɗ͑ǣľфӥɗիɞфիËӥ. Rü toxicatama yéma tayexmagü, rü nataxuma ga to ga duüۡxüۡgü ga guma ɥЙҡՓ. ѠӥҡΎիɗËҡ̲ҡɗիɥǣӥ. 19ॸNatürü ՓӥիɗǣËȍӥҡիüۡgu rü tayu ga guxema ͑ǣɥիËӥɗ͖͑ǣľֆľфӥҡӥ̲ŃҡӥɗË. 20ॸѠӥֆľիǣӕ̲ǣ͑ǣɥ̲фӥ¡ľի̲ ngãxüۡcü íirüda. Rü yexguma choma íchapeyane rü bexma chauechita tüxüۡ

iyaxu ga guxema chauxacüxe rü ͑ǣɥǣӥիüۡtagu tüxüۡ iyacaxeۡxeۡ. Rü guxema ͑ǣɥիËӥիľǣֆӕիľфӥËȍӕիüۡtagu tüxüۡ iyacaxŕxŕ. 21ॸRü yexguma pa۳xmama ícharüdaxgu nax tüxüۡ chama۳i ۳xüۡca۳x ga guxema chauxacüxe, rü tüxüۡ chadau ga

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ѠƄ֤Ƅґॷ3ٍॷ4 nax tayuxüۡ. Natürü ga mea nax yangóonexüۡ, rü mea tüxüۡ chadau rü nüxüۡ chicua۳xãchi nax guxema buxe rü ҡ̲ËȍӕիËӥիľ͑իҡɗիɥիüۡ 22ॸѠӥ͑ǣɥ̲ǣֆľ̲͑ɗ

—͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. ǣ͑ǣľфӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —ҽ̲͑ɗիɥ. Rü ËȍӕիËӥիľҡɗիɥֆֆɞիľ̲̲իüۡ‫ڟ‬xe rü ֆɞիľ̲ֆӕիľфӥËӕիËӥҡɗիɥ—͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. ͮҡӥфӥǣ͑ǣɥ̲ǣֆľ̲͑ǣľǣ͑ǣɥիɞф ɗĀľիËӥфӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ̲: —ҽ̲͑ɗիɥ. ѠӥËӕիËӥľҡɗիɥֆֆɞիľ̲ֆәիľфӥ ËȍӕիËӥľҡɗիɥֆֆɞիľ̲̲իüۡ‫ڟ‬e —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ̲. Rü yemaacü ͑ǣɥǣӥ̲ի%ֆŃ̲ɗֆЙΎфǣҡ͑ӥËӥիӥ ãeۡx۳ gacüpe۳իľՓ. 23ॸRü yexguma ga nüma ga ãeۡի۳ ǣËӥфӥ̲ľ̲͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥфӥ nügüãŕՓ͖͑ǣӥфӥ: “Ñaa nge rü ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: َͮǣɥիËӥիľҡɗիɥֆֆɞիľ̲ maxüۡ‫ڟ‬xe rü yíxema yuxe rü ngŕma nai i ͑ǣľիËӥҡɗիɥٔ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. Natürü ngŕma nai i nge rü tõõcü nüxüۡ ɗֆիӕ͖ٚ͑ǣӥфӥ ga nügüãxŕՓ. 24-25ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣ͑ӥ̲ ga ãeۡx۳ gacü rü ñanagürü: —¡Nua Йľ͑͑ǣľɗՓӥիɗɗҡф! —ñanagürü. Rü yexguma ãeۡx۳ gacüxüۡҡՓ͑͑ǣľǣӥã۳xgu ga tara, rü nanamu rü ñanagürü: —¡ƚcü ngãxüۡgu tüxüۡ perüdate ya daxe buxe rü ՓӥիɗËȍɗЙ͑ӥ͑ǣɥի͑Йɗի%Ëȍɗǣӥɗngŕma nge! —ñanagürü. 26ॸNatürü ga yema nge ǣҡӥ̲ŃɗիɥËӥǣǣӕիľ̲¡ӕիľ yamaxüۡ‫ڟ‬xe rü poraãcü ingechaüۡxüۡchi tümaca۳իǣǣӕիľ̲͑ǣɥիËӥիľ, rü ãeۡx۳ gacüxüۡ ica۳ax۳ üۡ фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Pa Chorü Ãeۡx۳ gacüx ¡taxӢ i tüxüۡ quimáxüۡ ya yíxema buxe! Ѡӥ͑фӥ̲ľ̲ľ͑ɗիɥɗ ͑ǣɥի͑ҡӥիüۡ cumu i ngŕma nai i nge —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. Natürü ga yema nai ga nge фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ̲: —Marü name i cunadate i ngŕma buxüۡ nax taxuearüma ͑իֆɗիɥիüۡca۳x —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 27ॸRü

252 yexguma nüma ga ãeۡx۳ gacü rü ñanagürü: —‫ͮؽ‬ǣɥի͑ҡӥիüۡ pemu i ngŕma tama naxՓa۳xecü nax tüxüۡ rüdatexüۡ ya yíxema buxe, erü ngŕ̲ɗֆɗիɥɗɗիËӥ̲ҡӥ̲Ń ɗիɥËӥ! —ñanagürü. 28ॸRü guxüۡma ga Iraéanecüã۳xgü rü nüxüۡ nacuáchigagü ga yema ãeۡx۳ gacü üxüۡ ga ñuxãcü nanamexŕŕãxüۡ ga yema taxüchixüۡ ga guxchaxüۡ. Rü yemaca۳x nüxüۡ nangechaüۡgü yerü nüxüۡ nacuáchigagü ga ñuxãcü Tupana cua۳x nüxna ãxüۡ nax namexŕŕãxüۡca۳x ga guxchaxüۡgü. Charumóüۡ rü Iraéanecüã۳xgümaxã inacua۳x

4

nüma ga Charumóüۡ rü guxüۡma ga Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡի۳ ǣËӥ͑ɗիɥ. 1ॸRü

…… 20ॸѠӥ֤ӕĀ͑ľՓфӥʊфŃ͑ľՓфӥ ̲͑ӕիӡËȍɗ̲ǣ͑ΎфӥĀӕüۡxüۡgü ñoma naxnecüte۳իľɗҡիҡӥЙľËȍɗ͑ӥՓ ngŕxmacürüxüۡ. Rü yema taxre ga ͑͑ľǣӥՓфӥҡǣӕ̲͑ҡիӕǣΥ͑фӥ axexüۡ, rü ga duüۡxüۡgü rü nataãxŕgü. 21ॸRü yema naane ga Charumóüۡ namaxã icuáxüۡ, фӥŃѸҡľՓ̲фӥҡիҡӥǣƄӕƸфҡľՓ inaxügü ñu۳xmata Piritéutanüxüۡgüarü ӥֆľ͑ľՓфӥƄнӕɞҡӕ͑ľфӥӥֆľ͑ľՓ ͑͑ǣӕǣΎŃѸҡľՓ̲. Rü guxüۡma ga yema togü ga duüۡxüۡgü ga tama Iraéanecüã۳իǣӥɗիɥǣӥիüۡ ga Charumóüۡarü ͑͑ľՓ̲ɗիӥǣӥľҡ͑ӥիüۡ rü nanaxütanügü ga yema diŕru ga ۡ e۳xeۡՓ ãeۡx۳ gacüna üxüۡ, rü Charumóüm nayexmagü ga yexguma namaxyane. …… 25ॸRü yexguma Charumóüۡ maxyane rü ga Yudáanecüã۳xgü rü yema togü ga Iraéanecüã۳xgü rü nügü nangechaüۡgü rü taãxŕãcü nügümaxã ínamaxŕ. Rü ͑ΔфҡľՓ̲фӥɥ͑ľǣġáüۡՓɗ͑իӥǣӥ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ѠƄ֤Ƅґॷ4ٍॷ5

253 ñu۳ի̲ҡɥ͑ľǣ´ľËȍŃ¡Փ͑͑ǣӕǣ ѸәфՓ̲фӥՓӥիɗËȍɗǣӥ͑ӥիü‫ ۡڟ‬nayexma ga napata rü naane. …… 29ॸTupana rü taxüۡma ga cua۳x rü mexüۡ ǣɥ͑ӥæȍфӕ̲óüۡna naxã. Rü yemaacü nüxüۡ nacua۳xüchi. Rü norü cua۳x rü ñoma naxnecüte۳իľֆ̲фЙľËȍɗ͑ӥՓ ngŕxmacürüxüۡ ̲͑ӕիӡËȍɗ. 30ॸRü yemaacü ga Charumóüۡarü cua۳x rü Equítuanecüã۳xgüarü cua۳xüۡ nangupetü, rü yema duüۡxüۡǣӥǣŃѸҡľՓ̲ yexmagüxüۡфӥֆľիľф͑ɗիɥǣ͑Ύфӥcua۳x. 31ॸRü guxüۡma ga togü ga yatüarü yexera nüxüۡ nacua۳x. Rü Etáüۡ ga Chérataxaarü yexera nüxüۡ nacua۳x, rü Emáüۡ, rü Cacú, rü Dára, rü Maú nanegüarü yexera nüxüۡ nacua۳x. Rü yema nachiga rü guxüۡma ga yema nachixüۡ͑ľǣӥǣ͑ËӥՓՓ yexmagüxüۡՓ͑͑ǣӕ. 32ॸRü 3,000 ga ucu۳xeۡgüxüۡ nixu, rü nanaxümatü ga 1,005 ǣՓɗֆľǣӥ. 33ॸRü naigüchiga nidexa rü nanetüchiga. Ѡӥǣӕ̲ΎËֆɗՓǣҡիӥ͑ľ ǣ̞ɞ¡͑ӕфӥ͑ɗի͑ľËӥՓֆľի̲͑ľËȍɗǣ nidexa rü ñu۳xmata yema natüane ga íxraxüۡ ǣɥիҡЙü۳իՓфӥիӥǣӥիüۡchiga nidexa. Rü ñu۳իӡËȍɗ͑Ëȍɗǣ͑ɗĀľիǣ naexüۡgü, фӥՓľфɗǣӥ, rü naexüۡgü i naxtanecamaxã itúguxüۡ rü choxnigü. 34ॸRü muxüۡma ga to ga nachixüۡanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacügü rü CharumóüۡxüۡҡՓ̲͑͑ӕ ga norü ngüxۡ eۡerۡ uüۡgü nax naxüۡҡՓ yayauxgüaxücۡ a۳x ga norü ucu۳xeۡgü. Charumóüۡ фӥɥ͑ľǣҽɞфӕфӥ ãeۡx ۳ gacü ga Iráüۡmaxã inaxüga

yexguma Iráüۡ ga Tíruarü ãeۡx۳ gacü nüxüۡ cua۳xgux ga Charumóüۡ rü nanatü ga Dabíchicüxü ãeۡի۳ ǣËӥ͑իֆɗիɥիüۡ, rü norü

5

1ॸRü

ngüۡxeۡerۡ uüۡgü yéma CharumóüۡxüۡҡՓ namugü, yerü ga Iráüۡ rü guxüۡguma Dabíxüۡ nangechaüۡ. 2ॸRü yexguma ga Charumóüۡ rü nanangãxüۡga rü Iráüۡca۳x yéma namuga rü ñanagürü: 3ॸ“Cuma nüxüۡ cucua۳x ga gumá chaunatü ga Dabí ͑իҡիӕËӥфӥՓ̲͑իӥ%իüۡ ga guma Cori ya Tupanapata nagagu ga yema dai ga nagu tamaxüۡxüۡ, ñu۳xmata Cori ya Tupana tümame۳xeۡՓ͑ֆľի̲ǣӥxeۡexۡ۳ ga yema tümaarü uanügü. 4ॸNatürü i ñu۳xmax i nüma ya Cori ya Tupana rü taãxŕ toxna naxã i guxüۡՓ̲ɗ tochixüۡ͑ľՓфӥ͑ҡիӕ̲ɗҡΎфӥ uanügü rü nataxuma i chixexüۡ i toxca۳x ínguxüۡ. 5ॸRü ngeۡmaca۳ի͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥ nax chorü Tupanaca۳x chanaxüxüۡ ya Փӥիɗֆ͑Йҡֆľ̲Ëȍӕ͑ҡӥ̲ի% inaxunetaxüۡrüxüۡ ͑իËȍΎ̲ҡֆɗիɥիüۡ i naxca۳x chanaxüxüۡ. Yerü Tupana rü ñanagürü tüxüۡ ga chaunatü: ‘Rü yimá Ëӕ͑ľֆËӕËȍɗËӥիӥËӕËȍɗËՓ charütoxŕŕcü, фӥֆɗ̲ҡ͑ɗիɥֆ͑իӥËӥ ya chopata’, ñanagürü tüxüۡ. 6ॸRü ngeۡmaca۳x, Pa Ãeۡx۳ gacüx, Pa Iráüۡx, rü cuxna chaca i ñu۳xmax nax ñaa i ЙӕфËӥՓËȍΎիüۡ curüngüۡxeۡexۡ üۡca۳x. ¡Rü namu i curü duüۡxüۡgü nax Líbanuarü ͑ɗի͑ľËӥՓΎËֆɗՓËȍΎիüۡ‫ ڟ‬ne nadexüۡca۳x! Rü chomax rü tá chorü ‫ ڟ‬a chamugü nax curü duüۡxüۡgü ngŕm duüۡxüۡgüxüۡ nangüۡxeۡegۡ üxüۡca۳x. Rü chomax rü tá cuxü‫ ۡڟ‬chanaxütanü i ngŕma naxca۳x ícuca۳xaxüۡex۳ pü۳x naxca۳x i curü duüۡxüۡgüarü puracü. Erü cuma nüxüۡ cucua۳x rü taxúema ya Iraéanecüã۳xgü nüxüۡ tacua۳ի͑ի̲ӥфЙľՓҡֆիӕիüۡ i ngŕma curü duüۡxüۡgü i Chidóüۡcüã۳xgürüxüۡٚ, ñanagürü. 7ॸRü nüma ga Iráüۡ rü nataãxŕxüۡchi namaxã

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

254

1ѠƄ֤Ƅґॷ5ٍॷ6 ga yema dexa ga Charumóüۡ yéma muxüۡ, rü ñanagürü: —Tupanaxüۡ chicua۳xüxüۡ, ľфӥġ¡ɞ̲͑͑͑ӕǣՓӥիɗֆ͑͑ľֆ nüxüۡ cuácü nax ãeۡի۳ ǣËӥ͑իֆɗիɥիüۡca۳x i ʊфŃ͑ľՓ—ñanagürü. 8ॸRü ñu۳իӡËȍɗ nüma ga Iráüۡ rü Charumóüۡca۳x yéma namuga rü ñanagürü: “Marü chanayaxu i ngŕma ore i nua cha۳u۳xca۳x cumuxüۡ, rü tá chanaxü i ngŕma naxca۳x ícuca۳xüۡ. Rü cuxna tá chanana i ngŕ̲̲ӥфЙľՓɗ ocayiՓanaxca۳x rü pínunaxca۳իٚ, ñanagürü. …… 13ॸRü yexguma ga Charumóüۡ rü 30,000 ga puracütanüxüۡ nade ga guxüۡma ga Iraéanecüã۳իǣӥҡ͑ӥՓ. 14ॸRü ga guxema фӥ̞ɞ¡͑ӕфӥ͑ɗի͑ľËӥՓҡӥիüۡ napuracüexŕxŕ. ѠӥՓӥիɗǣҡӕľ̲Ëӥǣӕ rü 10,000 yéma tüxüۡ namugü rü nai ga tauemacü rü toguxe ga 10,000 yéma tüxüۡ namugü. Rü yemaacü nanapuracüexŕxŕ ga guxüۡma ga yema tomaepü۳xtücumü. ѠӥՓӥիɗËȍɗǣӥǣֆҡӥ фӥՓӥիɗǣҡӕľ̲Ëӥ͑ɗի͑ľËӥՓ nayexma rü taxre ga tauemacü nachixüۡՓ͑ֆľի̲. Rü Aduniráüۡ ͑ɗիɥ ga tümamaxã icuáxüۡ ǣֆľ̲ЙӕфËӥՓ. 15ॸRü nüma ga Charumóüۡ rü nüxüۡ‫ڟ‬ nayexma ta ga 70,000 ga yatügü ga nugütaeruxüۡ rü 80,000 ga yatügü ga nutaarü mexŕŕËӥՓՓЙӕфËӥľիüۡ ga ma۳իЙӦ͑ľ͑ľՓ. 16ॸRü yemaétü nüxü‫ۡڟ‬ nayexma ga 3,300 ga norü duüۡxüۡgü ga yema puracütanüxüۡmaxã icua۳xgüxüۡ. 17ॸRü yema nutaarü mexŕŕËӥՓфӕüۡgü rü nutaarü ma۳իЙӦ͑ľՓ͑ľ͑ֆЙΎիΎËȍɗǣӥ ga nutagü ga itacü rü itatanüxüۡchicü rü ̲ľ̲͑ֆҡΎǣӥËӥՓǣӥ͑իǣӕ̲ Tupanapata naétü ütaxüۡxüۡca۳x. ……

Charumóüۡ nanaxü ga Tupanapata

6

1ॸRü yexguma 4 ga taunecü ãeۡx ۳ gacü ֆɗիɥիǣӕǣʊфŃ͑ľՓ, rü nüma ga Charumóüۡ inanaxügü ga nax naxüãxüۡ ga guma Tupanapata. Rü guma taunecügu ga norü taxre ga tauemacü ga Chíxgu (márzo) ͑ɗիɥǣɗ͑իӥǣӥ%իüۡ. Rü yexguma guma Tupanapata ixügügu, rü marü 480 ga taunecü ningu ga nax Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓɞ͑ËȍΎիüۡxüۡ ga Iraétanüxüۡgü. 2ॸRü nüma ga guma Tupanapata rü nüxüۡ‫ ڟ‬nayexma ga 27 métruarü ngãxüۡ ga norü ma۳x, rü 9 métru ga norü tachiã, rü 3 métru rü 75 centímetru ga norü máchane. 3ॸRü yema ͑Ëȍɗ%ǣ͑ӥիɞф͑ՓɗիӥËӕիüۡ ga guma Tupanapata rü 9̲Ńҡфӕ͑ɗիɥǣ͑Ύфӥ ma۳x. Rü 4 métruarü ngãxüۡ ͑ɗիɥǣ͑Ύфӥ tachiã. 4ॸRü guma Tupanapataarü ventánagü ga norü ngóonemachiãruxüۡ rü ƿérumena۳xãgünaxca۳ի͑ɗիɥǣӥ. …… 7ॸRü guma nutagü ga guma Tupanapata namaxã naxügücü rü marü ɞ̲ľ̲фľËӥ͑ɗիɥ. Rü yemaca۳x ga yexguma naxügüã۳իǣӕǣǣӕ̲ɥфӥ taxuxüۡma ga martíyuga, rüe۳xna yuemaga, rüe۳xna to ga ta۳xacü namaxã ixüxüۡǣҡիɥ͑ӥǣֆľ̲ɞ͑իӥǣӥ%իüۡՓ ǣǣӕ̲ɥ. …… 11ॸRü yexguma ga nüma ga Cori ya Tupana rü Charumóüۡmaxã nüxüۡ nixu rü ñanagürü: 12-13ॸ—Yima chopata ya cuxüxüۡnechigaxüۡ cumaxã chixu, rü ngŕxguma chi chorü mugü nüxüۡ ixuxüۡãcüma cumaxüۡgu rü chi nagu нӕɗիӡիǣӕɗngŕma chorü mugü, rü choma rü tá chayanguxŕxŕ ga yema

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ѠƄ֤Ƅґॷ6, 8

255 uneta ga cunatü ga Dabímaxã nüxüۡ chixuxüۡ ǣËӕËȍɗǣфӥЙľҡ͑ӥՓҡ chamaxüۡ фӥҡǣӕҡ̲Йľի͑ËȍɗիӡǣËȍɗ i pema i Iraéanecüã۳xgü i chorü duüۡxüۡgü ͑իЙɗիɥǣӥիüۡ —ñanagürü. 14ॸRü nüma ga Charumóüۡ rü marü nüxüۡ‫ ڟ‬ningu ga nax

nanangutaque۳xexeۡxeۡ nax Chióüۡ ga ġ¡ɞфӥɥ͑ľՓֆֆӕիǣӥիüۡca۳x ga yema baú ga Cori ya Tupanaarü mugü ͑Փֆľի̲իüۡ ͑իҽӕЙ͑ЙҡՓ nangegüaxüۡca۳x. 2ॸRü gumá taunecüarü 7 ga tauemacü ga Etanígu (octúbre) ͑ɗիɥ ga Charumóüۡ nangutaque۳xexeۡexۡ üۡ ga naxüãxüۡ ga guma Tupanapata. 15ॸRü norü aixepetapü۳իՓǣǣӕ̲ɥЙҡфӥ yema Iraéanecüã۳xgü nax ̲ӥфЙľՓǣocayiՓanaxca۳xmaxã yaxãxüۡchigüaxüۡca۳x ga guma nanaxüxtapü۳x. ѠӥĀիӡՓɗ͑͑իӥǣӥфӥ Tupanapata. Natürü meama nagu nangu ñu۳ի̲ҡ͖իҡӥՓ͑͑ǣӕ͑ի ǣֆľ̲͑ΎфӥЙľҡǣՓӥիɗËȍɗǣӥǣ ۡ ̲ӥфЙľՓ̲ի%͑͑իӥիҡЙü۳xgüaxü. taunecügu norü düxenügü nagu Rü pínunaxca۳իǣ̲ӥфЙľՓ̲ի% naxüchigagüxüۡ. 3-4ॸRü yéma nangugü ga ۡ guxüۡma ga Iraéanecüã۳xgüarü nanaxüxmachixü. ãeۡx۳ gacügü. Rü yema chacherdótegü rü …… 22ॸRü yemaacü ga guma Tupanapata nanayauxgü ga yema baú ga Tupanaarü rü guxüۡËȍɗ%Փ̲әɗфӕ̲ի% ̲ӕǣӥ͑Փֆľի̲իüۡ. Ѡӥǣӕ̲ɥЙҡǣ nanapexmachiãgü. Rü yexgumarüxüۡ ta ͅΎɗËȍŃӥիӥ͑ľǣ͑ՓҽӕЙ̲͑͑ի% ga yema pumáraarü guchicaxüۡ ga idexane rü nayangegü namaxã ga nachica ga üünexüۡpe۳xegu ütaüۡxüۡ rü guxüۡma ga yemaxüۡgü ga üünexüۡ ga úirumaxã nanapexenegü. yéma yexmagüxüۡ. Rü yemagü rü …… chacherdótegü rü Lebítanüxüۡ ͑ɗիɥǣ 38ॸRü guma Tupanapata rü guxüۡma ga yanaxüۡ. 5ॸRü nüma ga ãeۡx۳ gacü ga norü yemaxüۡgümaxã ningu ga yexguma Charumóüۡ rü guxüۡma ga yema Charumóüۡ 11 ga taunecü marü ãeۡx۳ gacü Iraéanecüã۳xgü ga yexma ֆɗիɥիǣӕ. Rü gumá taunecüarü 8 ga ngutaque۳xegüxüۡ rü yema baúpe۳իľՓфӥ tauemacü ga bulgu (noviémbre) ͑ɗիɥǣ Tupanaca۳ի͑ֆǣӕǣ̲ӕիӡËȍɗիüۡma ga yanguxüۡ. Rü yemaacü 7 ga taunecügu Ëф͑ŃфӕǣӥфӥՓΎËǣӥ. Rü ͑ɗիɥǣyanguxŕŕgüãxüۡ ga guma ҡիӕËӥфӥՓ̲ҡľիŃɗիӕǣӥիüۡ ga norü Tupanapata. mu. 6ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣֆľ̲ ËȍËȍľфĀΔҡľǣӥфӥҡӕЙӕËфӥɗիľЙľՓ …… nanangegü ga yema baú ga yema Rü tupaucawa nanangegü ga yema baú ga tupaucachiã ga üünexüۡՓ. Tupanaarü mugü nawa yexmaxüۡ …… 10ॸRü yexguma ínachoxüۡ۳xgu ga 1ॸRü yexguma ga Charumóüۡ rü ۡ chacherdótegü ga yema nachica ga YerucharéüՓnaxca۳x nangema ga üünexüۡՓ, rü caixanexüۡmaxã nanapá guxüۡma ga yema norü ngüۡxeۡerۡ uüۡgü ga ۡ ga guma Cori ya Tupanapata. 11ॸRü ãeۡx۳ gacügü rü guxüma ga yema nagagu ga yema caixanexüۡ rü nüma ga ãeۡի۳ ǣËӥǣӥǣՓӥիɗËȍɗǣӥǣ yema chacherdótegü rü taxuacüma Iraéanecüã۳xtücumümaxã icua۳xgüxüۡ. Rü

8

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ѠƄ֤Ƅґॷ8

256

yexma narücho nax Tupanaxüۡ yacua۳xüüۡgüxüۡca۳x, yerü Cori ya Tupanaarü üünemaxã nanapá ga guma Tupanapata. …… 22ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣæȍфӕ̲óüۡ rü nape۳xegu nachi ga yema guchicaxüۡ ga ngextá Cori ya Tupanaca۳x ãmaregü íguxüۡՓ. Rü guxüۡma ga yema Iraéanecüã۳xgüpe۳իľՓ͑իӕ͑ǣӥme۳xeۡ. 23ॸRü ñanagürü: —Pa Corix, ya Iraétanüxüۡgüarü Tupanax, фӥՓΎΎ Āիӡǣӕիüۡ ɗ͑͑ľՓфӥՓΎΎ͖Ύ̲ɗ ͑͑ľՓфӥ͑ҡիӕ̲ֆҽӕЙ͑ֆ cuxrüxüۡ ɗիɥËӥ. Erü cumax rü cuyanguxŕxŕ i curü uneta rü tüxüۡ cungechaüۡ ya guxãma ya yíxema ɗիËӥ̲Ëӕǣɥ͑ӥիľ. …… 27ॸ¿Natürü i cumax, фӥ͖ӕիӡËӥфӥՓɗ Փӥիɗɗɞիфիüۡ ɗ͑ËȍɗËՓҡ̲ cumaxüۡxüۡ ɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓ? Rü ngŕիǣӕ̲ËȍɗĀիӡǣӕիüۡ i naane rü ҡ̲ֆ͑ǣӕիǣӕ͑ի͑ՓËӕ͑ǣľի̲իüۡ ¿rü ñuxãcü tá yanguxüۡ ya daa tupauca ya íxrane ya cuxca۳x chaxüxüۡne? 28ॸNatürü

Pa Corix, Pa Chorü Tupanax, rü chanaxՓa۳xe i choxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ Ëӕիɥ͑ӥɗ chorü yumüxŕ. ¡Rü naxü i ngŕma ñu۳xma cuxüۡ naxca۳x chaca۳xaxüۡxüۡ! …… 33-34ॸRü ngŕxgumachi curü duüۡxüۡgü chixexüۡ üegu rü ngŕmagagu norü uanügü nüxüۡ rüporamaegu, rü to i nachixüۡ͑ľՓ͑ǣǣӥ%ǣӕ, rü chanaxՓa۳իľ͑իĀիӡǣӕիüۡ ɗ͑͑ľՓ ɗËӕфӥիɥ͑ӥիüۡ rü nüxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ icurüngümaxüۡ i norü chixexüۡgü, rü ñaa torü naane ga torü o۳xigüna cuxãxüۡca۳x cunaՓoeguxŕŕxüۡ ega aixcüma cuga

͑իɥ͑ӥľǣӕфӥĀËӕЙҡՓnaxca۳x ínacagügu i curü ngüۡxeۡxeۡ. 35-36ॸRü ngŕxguma yapagüanegu rü taguma napuxgu nagagu i ngŕma chixexüۡ i curü duüۡxüۡgü i Iraéanecüã۳xgü cupe۳իľՓ ügüxüۡ, natürü i nümagü rü ngŕxguma cuxca۳ի͑ՓΎľǣӕǣӕфӥĀËӕЙҡՓ yayumüxŕgügu, rü cuxüۡ yacua۳xüüۡgügu, rü nüxüۡ naxoegu i norü chixexüۡgü i naxca۳x cupoxcuexüۡ, rü chanaxՓa۳xe i Āիӡǣӕիüۡ ɗ͑͑ľՓ͑ӥիüۡ Ëӕիɥ͑ӥфӥ nüxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ curüngüma i norü chixexüۡgü rü cunangúexŕxŕ nax mexüۡ i nacümagu ͑իɥիüۡca۳x rü cunamu ya yimá pucü ͑Փɗ͖͑͑ľɗҡΎфӥo۳xigüna cuxãxüۡ. 37ॸRü ngŕxguma ñaa nachixüۡ͑ľՓ nangemagu i taiya, rüe۳xna ínanguxgu i nanetüarü da۳իՓľ͑ľ, rüe۳xna naianexüۡmaxã nayuegu i nanetügü, rüe۳xna ínangugügu i munügü, rüe۳xna õxmigü, rüe۳ի͑͑Փľ͑ľǣӥ, rü ngŕxguma torü uanügü nüxüۡ ɞËȍΎ̲ľǣӕ%ËȍɗǣӕɗҡΎфӥɥ͑ľǣӥ͑իҡΎիüۡ nada۳i ۳xüۡca۳x, rüe۳xna ta۳xacürü to i guxchaxüۡ, rüe۳xna da۳իՓľ͑ľǣӥtoxca۳x ínguxgu, 38-39ॸnatürü ngŕxguma curü duüۡxüۡgü nüxüۡ naxoegu i norü chixexüۡǣӥфӥĀҡӕЙӕËՓ yayumüxŕgügu, rü chanaxՓa۳xe i Āիӡǣӕիüۡ ɗ͑͑ľՓɗËӕфӥիɥ͑ӥфӥ͑ӥիüۡ‫ڟ‬ nüxüۡ curüngüma i norü chixexüۡgü rü nüxüۡ cungãxüۡga i guxüۡma i ngŕma duüۡxüۡgü i aixcüma cumaxã nüxüۡ ixuxüۡ i norü chixexüۡ. ƄфӥËӕիɗËҡ̲͑ɗիɥɗ nüxüۡ cucuáxüۡ ɗՓӥիɗËȍɗǣӥфӥ̲իüۡ. 40ॸRü ngŕmaãcü i curü duüۡxüۡgü rü ñaa naane ga torü o۳xigüna cuxãxüۡՓ namaxŕyane, rü tá cuxüۡ nicua۳xüxüۡgü. 41-42ॸRü ngŕma duüۡxüۡgü i togü i nachixüۡanecüã۳x rü tá nüxüۡ ͑իɥ͑ӥľɗ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ѠƄ֤Ƅґॷ8

257

ɥ͑ľֆ֤ľфӕËȍфéüۡ ga cuma nüxüۡ cuchiga rü tá nüxüۡ nacua۳xgü nax cuxunetanegu rü daa tupauca ya cuxca۳x ñuxãcü poraãcü toxüۡ curüngüۡxeۡexۡ üۡ. 43ॸRü ngŕxguma tá yáxüۡՓcuxca۳x ne chaxüxüۡneguama nadaunüãcüma ͑իɥիǣӕ͑ի͑ӕĀҡӕЙӕËՓ nayumüxŕgügu, 49ॸ‫ؽ‬фӥĀիӡǣӕիüۡ i ۡ ۡ ͑͑ľՓфӥ͑ӥիüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ ͑իɥ͑ӥɗ͑Ύфӥ yayumüxŕgüxüca۳ի‫ؽ‬фӥĀիӡǣӕիü i ۡ ۡ ͑͑ľՓɗфӥիɥ͑ӥфӥ͑ӥիü nangãxü i yumüxŕǣӥɗ͑ՓËӕիüۡ naca۳ax۳ üۡgüxüۡ, rü ۡ norü yumüxŕ! Rü ngŕmaãcü guxütáma i ínapoxüۡ i norü uanügüme۳xeۡՓ! 50ॸ¡Rü curü duüۡxüۡgüaxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ iyarüngüma i ñoma i naanecüã۳x i nachixüۡanegü tá cuxüۡ nacua۳իǣӥфӥҡËӕǣ͑իɥ͑ӥľ ngŕ̲͑իҡ̲Ëӕǣ͑իɥ͑ӥľիüۡ rü ngŕma curü duüۡxüۡgü i ngŕma norü chixexüۡgü i cupe۳իľՓ Iraéanecüã۳xgürüxüۡ. Rü nümagü i naxügüxüۡ! Rü ngŕma ãeۡx۳ gacügü i to i ۡ ۡ ۡ yáxüՓ͑ľɥիü rü tá nüxü nacua۳xgü nax nachixüۡ͑ľՓ͑ǣǣӥիüۡ i curü duüۡxüۡgü nua daa tupauca ya cuxca۳x ‫ؽ‬фӥ͑իӥËȍɗËӥիӥɗ͑Ύфӥɥ͑ӥ͑իËӕфӥ chaxüxüۡ͑ľՓ͑ɗիɥɗËӕ̲ի%ֆĀľիǣӥիüۡ duüۡxüۡgü nüxüۡ‫ ڟ‬ngechaüۡtümüxüۡgüxüۡca۳x! i duüۡxüۡgü. 44-45ॸRü ngŕxguma toma —ñanagürü ga Charumóüۡ ga norü ɗҡիɥ%Ëȍɗǣӕ͑իҡΎфӥӕ͑ӥǣӥ̲ի%ҡΎǣӥ yumüxŕՓ. tada۳i ۳xüۡca۳x i ngextá cuma toxüۡ …… 54-55ॸRü yemaacü yema ãmarearü ícumugüxüۡՓ, rü ngŕիǣӕ̲Āɥ͑ľֆ ‫ ڟ‬ü۳xüãcüma rü guchicaxüۡpe۳xegu nacaxãp cuma nüxüۡ cuxunetane rü daa tupauca ۡ naxunagüme۳xeۡãcüma Tupanamaxã ya cuxca۳x chaxüxüneguama nidexa ga Charumóüۡ, rü Tupanana tarüdaunüãcüma tayumüxŕgu ¡rü ۡ naxca۳x naca ga norü ngüۡxeۡe.ۡ Rü Āիӡǣӕիü ɗ͑͑ľՓɗфӥիɥ͑ӥɗҡΎфӥ ۡ ۡ yexguma nüxüۡ nachauxgu ga nax yumüxŕ rü toxü ínapoxü i torü 46 nayumüxŕxüۡ, rü inachi rü guxüۡma ga uanügüme۳xeۡՓ! ॸRü ngŕxguma curü duüۡxüۡgü guxüۡ i duüۡxüۡgürüxüۡ cupe۳իľՓ Iraéanecüã۳xgümaxã mexüۡ naxuegu. Rü chixexüۡ naxügügu rü ngeۡmaca۳x namaxã tagaãcü ñanagürü: 56ॸ—Poraãcü tamaxã cunuxgu, rü norü uanügüme۳xeۡgu cunayi ۳xeۡegۡ u nax ngŕmaãcü to i nachixüۡane i yáxüۡguxüۡՓфӥe۳xna ngaicamaguxüۡՓ͑ǣǣӥիüۡca۳x, 47ॸnatürü ngŕxgumachi ngŕma nachixüۡ͑ľՓ͑ӥի͑yacua۳xãchigügu i norü chixexüۡ i cupe۳իľՓ͑իӥǣӥիüۡ rü cuxca۳x naՓoegu۳xgux rü cuxna nacagügu nax nüxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ curüngümaxüۡca۳x i norü chixexüۡgü, 48ॸrü ngŕxguma ngŕma nachixüۡ͑ľՓ ɗիËӥ̲Ëӕǣ͑իɥ͑ӥľǣӕфӥ͖͑͑ľ ga torü o۳xigüna cuxãxüۡguama nadaunüãcüma nayumüxŕgügu, rü daa

namecüma ya tórü Cori ya Tupana ya tüxüۡ ípoxüۡcü nüxna i tórü uanügü, yema inaxunetaxüۡrüxüۡ. Yerü nüma rü aixcüma nayanguxŕxŕ ga guxüۡma ga yema norü unetagü ga mexüۡ ga norü duüۡ ǣͅΎɗËȍŃՓ͑ӥիüۡ yaxuxüۡ. 57ॸRü ñu۳xma ya Cori ya Tupana rü nataxüۡtagu ga yexguma tórü o۳իɗǣӥҡ͑ӥՓ nayexmagurüxüۡ. Ѡӥҡիӡҡ̲ҡӥի͑ ͑ɗիӡǣËȍɗфӥҡիӡҡ̲ҡӥիüۡ ɞ͑ՓΎǣӥ. 58ॸRü tüxüۡ naporaexeۡxeۡ nax ngŕmaãcü naxca۳x idaugüxüۡca۳x rü norü ngúchaüۡ ixügüxüۡca۳x, rü nagu imaxŕxüۡca۳x i guxüۡma i norü mugü ga tórü o۳xigümaxã

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

258

1ѠƄ֤Ƅґॷ8ٍॷ9 nüxüۡ yaxuxüۡ nax nagu imaxŕxüۡca۳x. guxüۡma i ñaa nüxna naxca۳x chaca۳xaxüۡ ya tórü Cori ya Tupana, rü chanaxՓa۳xe i nüma rü chütacü rü ͑ǣӕ͑ľËӥ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ͑իngŕmaãcü choxüۡ nangüۡxeۡexۡ üۡca۳x rü pexüۡ nangüۡxeۡexۡ üۡca۳x i guxüۡՓ̲. 60ॸRü ngŕmaãcü chanaxՓa۳xe i guxüۡma i nachixüۡ͑ľǣӥɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓ ngŕxmagüxüۡ nax nüxüۡ nacua۳xgüxüۡca۳x ͑իɗիËӥ̲ҽӕЙ͑͑իֆɗիɥիüۡ ya tórü Cori, rü nataxuxüۡma i to i naxrüxüۡ ɗիɥիüۡ. 61ॸRü ngeۡmaca۳x i pemax rü name ͑ɗիɥɗҡΔфӥæΎфɗֆҽӕЙ̲͑ի% pixaixcümagü, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ peyanguxŕxŕ фӥ͑ǣЙľիɥ͑ӥľɗǣӕիüۡma i norü mugü ñoma i ngunexüۡgurüxüۡ —ñanagürü ga Charumóüۡ. 59ॸRü

…… 65ॸRü yexguma yaxãxüۡchigüã۳xgu ga guma tupauca ga taxüۡne rü 14 ga ngunexüۡ ningegü. Rü yexma nangutaque۳իľǣӥǣ̲ӕիӡËȍɗիüۡma ga duüۡxüۡgü ga guxüۡՓ̲ǣʊфŃ͑ľՓ͑ľ ɥիüۡ. 66ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣæȍфӕ̲óüۡ rü guxüۡma ga yema duüۡxüۡgüxüۡ narümoxŕ nax nachiüۡca۳ի͑ՓΎľǣӕիüۡca۳x. Rü nüma ga duüۡxüۡgü rü taãxŕ%Ëӥ̲͑ՓΎľǣӕ yerü Tupana rü nüxüۡ nanaՓe۳x nax ñuxãcü poraãcü norü duüۡ ga Dabítanüxüۡxüۡ nangechaüۡxüۡ, rü ñuxãcü poraãcü nüxüۡ nax nangüۡxeۡexۡ üۡ i guxüۡma i norü duüۡxüۡgü i Iraéanecüã۳xgü. Rü nüma ga yema duüۡxüۡgü rü norü ãeۡx۳ gacümaxã mexüۡ naxuegugü. Tupana rü Charumóüۡmaxã inaxüga

Charumóüۡ marü yanguxŕŕgu ga Cori ya Tupanapata, rü guma ãeۡx۳ gacüpata, rü

9

1-2ॸYexguma

guxüۡma ga togü ga naxüxchaüۡxüۡ, rü æΎфɗֆҽӕЙ͑фӥՓľ͑իфӥ Charumóüۡca۳x nango۳x yema GabaóüۡՓ naxca۳x nango۳xgurüxüۡ. 3ॸRü ñanagürü nüxüۡ: —Nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥɗngŕma curü yumüxŕ rü ngŕma choxüۡ nax cuca۳ax۳ üۡxüۡ. Rü marü chanaxüünexŕxŕ ya daa ngutaque۳xepataxüۡ ya cuxüxüۡne ‫ ڟ‬a nax nax guxüۡguma ngŕm changexmaxüۡca۳x. Rü guxüۡgutáma nüxna chadau rü namaxã chataãxŕ. 4-5ॸRü ngŕxguma cunatü ya Dabírüxüۡ mea chope۳իľՓËӕ̲իüۡ۳xgu rü quixaixcümagu rü guxüۡgutáma naga Ëӕիɥ͑ӥǣӕɗËȍΎфӥ̲ӕǣӥ, rü choma rü guxüۡǣӕҡ̲ʊфŃ͑ľՓ%eۡx۳ gacügüxüۡ Ëȍֆիɥǣӥxŕxŕ i cunegü rü cutaagü, yema cunatü ga Dabímaxã ichaxunetaxüۡrüxüۡ ga yexguma namaxã nüxüۡ chixuxgu nax tagutáma nataxuxüۡ i nataagü i Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡx۳ gacü ɗիɥիüۡ. 6-7ॸNatürü ngŕxgumachi pema rü ЙľիËӥǣӥËȍΎի͑ЙɗիɥǣËȍɗǣӕ, rü tama peyanguxŕŕgu i ngŕma chorü mugü i pexna chaxãxüۡ, фӥҡΎɗҡӕЙ͑ǣӥՓľ Йľфӥիɥիǣӕфӥngŕmaxüۡ picua۳xüüۡgügu, rü choma rü tá pexüۡ ɞËȍՓΎիüۡ ͑Փɗ ñaa naane ga pexna chaxãxüۡ. Rü tá ͑ӥի͑Ëȍɗիӡֆֆɗ̲ngutaque۳xepataxüۡ ‫ ڟ‬e. Rü ya chaugüca۳x chaxüünexŕxŕn ۡ ngŕxguma i guxüma i togü i nachixüۡanecüã۳xgü rü tá pexüۡ nacugüxeecha. 8ॸRü daa ngutaque۳xepataxüۡ rü ngŕma natapü۳xgü tá nügüétü nayi, rü guxüۡma i ngŕma ‫ ڟ‬a üpetüxüۡ, rü tá namaxã ngŕm naba۳i ۳xãchi rü nüxüۡ tá nacugüe rü tá ínaca: “¿Tü۳xcüüۡ ya Tupana rü ngŕmaãcü namaxã nanangupetüxŕxŕ i ñaa naane rü daa tupauca ya taxüۡne?ٚ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

259

1ѠƄ֤Ƅґॷ9ٍॷ10

ñanagürügü tá. 9ॸNatürü ngŕma ngãxüۡga rü ñanagürü tá: “Rü ngŕma Iraéanecüã۳xgü rü ngŕmaãcü nüxüۡ ͑͑ǣӕЙľҡӥľфӥ͑ӥի͑͑ɗիɥǣËȍɗֆֆɗ̲ norü Tupana ga norü o۳xigüxüۡ Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓɞ͑ǣӕիüۡxeۡecۡ ü, rü togü i ҡӕЙ͑͑ľҡǣӥՓľ͑фӥիɥфӥ͑ӥիüۡ nicua۳xüxüۡgü. Rü ngeۡmaca۳x ya Cori ya Tupana rü guxüۡma i ñaa chixexüۡ naxca۳x ínanguxŕxŕٚ—ñanagürügü tá. …… Charumóüۡxüۡҡǣӕɗ͑իӡ͑ľǣ Chabáanearü ãeۡx ۳ gacü

10

1ॸѠӥ͑ǣɥ̲ǣæȍ¡͑ľфӥ

ãeۡx۳ gacü rü yexguma nüxüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕǣ͑Ëȍɗǣǣæȍфӕ̲óüۡ rü ñuxãcü Tupana mexüۡmaxã rü cua۳xmaxã poraãcü nüxüۡ nax nangüۡxeۡexۡ üۡ, rü yemaca۳իֆŃ̲ɗիӡ͑ի guxchagüxüۡ ga oremaxã nüxna yaca۳xaxüۡca۳x nax yemaacü nüxüۡ yaxüxüۡca۳x. 2ॸѠӥ͑ǣɥ̲фӥ̲ľ̲ nga۳xãŕcü YerucharéüۡՓɗ͑ǣӕ̲͑ի% ga muxüۡma ga caméyugü ga pumáragümaxã rü úirumaxã rü nutagü ga meruüۡǣӥ̲ի%ɗի%իՓľҡիüۡ. Rü yexguma CharumóüۡxüۡҡՓ͑͑ǣӕիǣӕ rü guxüۡma ga yema nagu ͑իɥ͑ӥիüۡãcüma nüxna ica. 3ॸRü nüma ga Charumóüۡ фӥ̲ľ̲͑ǣɥիüۡ nangãxüۡga ga guxüۡma ga yema nüxna nax naca۳xaxüۡ, фӥ͑ҡիӕ̲ǣՓӥիɗǣ ‫ ڟ‬üۡ. 4-5ॸѠӥֆľիǣӕ̲͑ǣɥ̲ ngearü ngãxüۡãx ga yema Chabáanearü ãeۡx۳ gacü nüxüۡ ɥ͑ӥǣӕǣæȍфӕ̲óüۡarü cua۳x rü nüxüۡ nada۳u۳xgux ga guma ãeۡx۳ gacüpata ga naxüxüۡne rü yema mexechixüۡ ga õnagü ga norü mechagu inumaxüۡ rü norü ngüۡxeۡerۡ uüۡgüarü ucapugü rü norü

puracütanüxüۡgüchiru rü yema norü ¡ɞ͑ӕфӥ¡ľфӕӡǣӥфӥֆľ̲̲ӕիӡËȍɗիüۡ ga naxüۡnagü ga tupauca ga taxüۡnegu Tupanaca۳x da۳i ۳xüۡ rü íguxüۡ, фӥ͑ǣɥ̲фӥ poraãcü namaxã iba۳i ۳xãchiãxŕ. 6ॸRü ãeۡx۳ gacü ga Charumóüۡxüۡ ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Yema chauchixüۡ͑ľՓ͑ӥիüۡ Ëȍիɥ͑ӥիüۡ ga cuchiga rü curü cuáxchiga, фӥɗիËӥ̲͑ɗիɥ. 7ॸRü ñu۳ի̲Փիɗ͑ɗիɥɗËȍֆիΥիüۡ erü nua Ëȍիӡ, rü chauxetümaxã nüxüۡ chadau. Natürü yema nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥիüۡ ga cuchiga, rü curü cuáxchiga ga chomaxã nüxüۡ yaxugüxüۡ, rü tama ngãxüۡՓ nangu. Erü ngŕma curü cua۳x, rü curü ngŕmaxüۡgü, rü yema nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥիüۡфӥֆľիľфիӥËȍɗ͑ɗիɥ. 8ॸ¡Rü ñuxãcü eca۳x tataãŕgüxüۡ ya cuxma۳xgü, rü nataãxŕgüxüۡ i ngŕma curü puracütanüxüۡgü i guxüۡguma cuxüۡҡՓ ngŕxmagüxüۡ rü nüxüۡ ɥ͑ӥľիüۡ nax ñuxãcü cua۳x cuxüۡ‫ ڟ‬ngeۡxmaxüۡ i ngŕxguma quidexa۳xgu! 9ॸRü namecümaxüۡchi ya Cori ya curü Tupana ya cumaxã taãxŕcü rü cuxüۡ imucuchicü nax Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡի۳ ǣËӥнӕɗիɥիüۡca۳x. Rü yemaacü cuxüۡ ningucuchixŕxŕ nax aixcüma meama ngŕma Iraéanecüã۳xgümaxã icucuáxüۡca۳x, erü guxüۡguma poraãcü pexüۡ nangechaüۡ —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 10ॸRü ֆľ̲Փľ͑ǣ͑ǣɥ̲ǣֆľ̲%eۡx۳ gacü rü nüxna inana ga 3,960 quíru naguxüۡ ga úiru, фӥ̲ӕիӡËȍɗիüۡma ga pumára rü nutagü ga meruüۡՓ̲ľËӥ. Rü üۡpaacü фӥҡǣӕ̲ʊфŃ͑ľՓ͑͑ǣӕǣ yexgumaepü۳x ga pumáragü ga yema Chabáanearü ãeۡx۳ gacü Charumóüۡna naxüۡex۳ pü۳x. ……

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ѠƄ֤Ƅґॷ10ٍॷ11

260

nüma ga ãeۡx۳ gacü ga Charumóüۡ rü norü cua۳իՓфӥ͑Ύфӥֆľ̲իüۡǣӥՓфӥ nüxüۡ narüyexeramae ga guxüۡma ga

Amóüۡcüã۳xgüarü tupana ga buxe naxca۳x tüxüۡ yagugüxüۡ. 6ॸRü yemaacü ga yema Charumóüۡ üxüۡ rü Cori ya

togü ga ãeۡի۳ ǣËӥǣӥǣ͖Ύ̲ǣ͑͑ľՓ yexmagüxüۡ. 24ॸRü guxüۡma ga duüۡxüۡgü rü nüxüۡ nadaugüchaüۡ rü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥľËȍüۡ ga yema cua۳x ga Tupana nüxna ãxüۡ. ……

Tupanape۳իľՓҡ̲̲͑ľ. Rü tama nanatü ga Dabírüxüۡ aixcüma Cori ya ҽӕЙ͑ǣ͑իɥ͑ӥ. 7ॸRü yemaca۳x ga Charumóüۡ, rü guma ma۳իЙӦ͑ľǣ YerucharéüۡфӥŃѸҡľՓ̲ֆľի̲͑ľǣӕ ͑͑իӥǣՓӥիɗǣngutaque۳xepataxüۡ

23ॸRü

Charumóüۡ rü togü ga nachixüۡanegüarü tupanaxüۡ nicua۳xüxüۡ

nüma ga Charumóüۡ rü Equítuanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü ga Faraóüۡacümaxã naxãxma۳x. Rü yexgumarüxüۡ ta namaxã naxãxma۳x ga muxüۡma ga ngexüۡgü ga togü ga nachixüۡanecüã۳իɗիɥǣӥիüۡ ga Moátanüxüۡ, rü Amóüۡtanüxüۡ rü Edóüۡtanüxüۡ, rü Chidóüۡcüã۳xgü, rü Itítatanüxüۡ ga Cori ya Tupana Iraétanüxüۡgüna chu۳xuxüۡ ga namaxã nax yaxãmaxüۡ, yerü ngürüãchi ngŕma Iraétanüxüۡgü rü tá ngŕma ngexüۡǣӥфӥҡӕЙ͑ǣӥՓľ͑фӥիɥ. Natürü nüma ga Charumóüۡ rü yema ngexüۡgüxüۡ

11

1-2ॸRü

nangeۡx۳ eۡ, rü yemaca۳x namaxã naxãxma۳x. 3ॸRü nüxüۡ‫ ڟ‬nayexma ga 700 ga naxma۳xüۡchi, rü nai ga 300 ga nge ga ͑ǣɥ̲ի%̲͑ի̲фľËӥ. Rü yema naxma۳իǣӥǣǣӕ͑ɗիɥǣҽӕЙ͑͑ ֆիӡǣËȍɗիüۡ ga Charumóüۡ. 4ॸRü yexguma marü yaxguã۳իֆɗիɥǣӕǣ Charumóüۡ, rü yema naxma۳xgü rü nanatoõxŕgü nax yemaacü togü ga ҡӕЙ͑ǣӥՓľ͑իӡիüۡca۳x. Rü tama nanatü ga Dabírüxüۡ aixcüma Cori ya ҽӕЙ͑Փľ͑фӥիӡ. 5ॸRü nüma ga Charumóüۡ rü Chidóüۡcüã۳xgüarü tupana ga Atatéxüۡ nicua۳xüxüۡ. Rü yexgumarüxüۡ ta nüxüۡ nicua۳xüxüۡ ga Mícoüۡ ga

naxca۳x ga Quemú ga Moáanecüã۳xgüarü tupanachicüna۳xã ga buxe naxca۳x tüxüۡ yagugüxüۡ. Rü yexgumarüxüۡ ta nanaxü naxca۳x ga Morúx, ga Amóüۡtanüxüۡarü tupanachicüna۳xã ga buxe naxca۳x tüxüۡ yagugüxüۡ ta. 8ॸRü yemaacü ta tümaca۳x nanaxü ga guxãma ga naxma۳xgü ga togü ga nachixüۡanecüã۳իǣӥɗիɥǣӥիľ͑ի pumára ítagute۳xegüxüۡca۳x rü naxüۡna nax tada۳i ۳xüۡca۳x naxca۳x ga tümaarü tupanagü. 9-10ॸRü nüma ga Cori ya Iraéanecüã۳xgüarü Tupana rü Charumóüۡmaxã nanu yerü nüxna ͑ɗիӡǣËȍɗ, ՓΎΎtaxree۳xpü۳xcüna naxca۳x nax nangóxüۡ, rü namaxã nüxüۡ yaxuxüۡ nax tama togü ga duüۡxüۡgüarü tupanachicüna۳xãgüxüۡ yacua۳xüüxüۡca۳x. Natürü ga nüma ga Charumóüۡ rü tama æΎфɗֆҽӕЙ͑ǣ͑իɥ͑ӥ. 11ॸRü yemaca۳x ga Cori ya Tupana rü Charumóüۡxüۡ ñanagürü: —Ñu۳xma nax ngŕmaãcü ҡ̲ËȍӕǣËӕիɥ͑ӥիüۡ rü tama cuyanguxŕŕxüۡ i ngŕma yigümaxã ixunetaxüۡ, rü ngeۡmaca۳x marü tauxüۡҡ̲Ëӕ͑ľǣӥՓ͑͑ǣӕ͑ի͑ӥիɞ guxüۡma i Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡx۳ gacügü ֆɗիɥǣӥիüۡca۳x. ѠӥՓӥիɗɗËӕфӥ ngüۡxeۡerۡ uüۡna tá chanaxã i ñaa Iraéane. 12ॸNatürü ngŕma cunatü ga Dabígu nax Ëȍфӥիɥ͑ӥիüۡgagu, ҡիӡҡ̲͖u۳xma cumaxyane cuxna chanayaxu i ñaa

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ѠƄ֤Ƅґॷ11ٍॷ12

261 Iraéane. ͮҡӥфӥËӕ͑ľ͑ҡ͑ɗիɥ ichanayaxuxüۡ. 13ॸͮҡӥфӥҡիӡҡ̲ǣӕիüۡ i ñaa naane nüxna chayaxu. ѠӥՓӥիɗɗ Iraéanecüã۳xtücumümaxã tá ichanacua۳xeۡxeۡ i cune, erü cunatü ga ġ¡ɞǣӕфӥֆɗ̲ɥ͑ľֆ֤ľфӕËȍфéüۡ ya ËȍΎ̲Ëȍֆիӕ͑ľǣӕËȍфӥիɥ͑ӥ —ñanagürü ga Cori ya Tupana. …… Nayu ga Charumóüۡ

nüma ga Charumóüۡ rü 40 ga ҡӕ͑ľËӥǣӥ͑ɗիɥǣʊфŃ͑ľËӥã۳xgümaxã inacuáxüۡ ga YerucharéüۡՓ. 43ॸRü yexguma nayu۳իǣӕфӥɥ͑ľǣ Yerucharéüۡarü üye ga nanatü ga Dabígu ãégaxüۡgu nanata۳xgü. Ѡӥֆľ̲Փľ͑фӥ nane ga Roboáüۡ nachicüxü ãeۡx۳ gacü ͑ɗիɥ. 42ॸRü

Nügü nitoye ga Iraétanüxüۡgü

nüma ga Charumóüۡ nane ga Roboáüۡ фӥɥ͑ľǣ ChiquéüۡՓ͑իӡֆľфӥǣӕիüۡma ga Iraéanecüã۳իǣӥֆŃ̲͑իɥ͑իֆŃ̲ ãeۡx۳ gacüxüۡ yangucuchixeۡegۡ üaxüۡca۳x. 2ॸNatürü ga Nabáx nane ga Yeruboáüۡ ga üۡpaacü CharumóüۡËȍիՓƄнӕɞҡӕ͑ľՓ ñacü, rü yéma nüxüۡ nacuáchiga nax ãeۡx۳ gacüxüۡ yangucuchixüۡ ga Roboáüۡ. 3ॸRü Yeruboáüۡca۳x nangemagü ga namücügü. Rü nüma rü Iraéaneca۳x natáegu rü guxüۡma ga Iraéanecüã۳xgümaxã ãeۡx۳ gacü ga RoboáüۡxüۡҡՓ͑իɥ͑ի̲͑ի% yadexaxüۡca۳x. Rü ñanagürügü nüxüۡ: 4ॸ—Gumá cunatü ga Charumóüۡ rü poraãcü taxüۡ ga diŕru toxüۡҡՓ nayaxu. Rü ñu۳xma i cuma rü tama tanaxՓa۳xe i cunatürüxüۡ нӕɗիɥ. Rü

12

1ॸRü

tanaxՓa۳xe i toxü‫ ۡڟ‬ɞËӕ͑իɥxŕŕxüۡ i ngŕma. Rü ngŕxguma tomaxã cumecümagu rü toxü‫ ۡڟ‬ɞËӕ͑իɥxŕŕgu rü mea tomaxã icucua۳xgux, фӥҡËӕǣҡիɥ͑ӥľфӥËӕիüۡ‫ڟ‬ tapuracüe —ñanagürügü. 5ॸRü nüma ga Roboáüۡ nanangãxüۡga rü ñanagürü: —‫ؽ‬ʑЙɗիɥфӥҡΎ̲ľЙü۳x i ngunexüۡǣӕՓľ͑ ͑ӕЙľիɥ! —ñanagürü. Rü nüma ga duüۡxüۡǣӥфӥ͑ՓΎľǣӕ. 6ॸRü yexgumayane ga nüma ga ãeۡx۳ gacü ga Roboáüۡ rü naxca۳x nangema ga yema ucu۳xeۡruüۡgü ga nanatü ga Charumóüۡaxüۡ‫ڟ‬ puracüexüۡ ga yexguma namaxüۡ۳xgux. Rü nüxna naca rü ñanagürü: —¿Ta۳xacümaxã i choxüۡ pixucu۳xeۡxüۡ i pemax, rü ñuxãcü tá chanangãxüۡgaxüۡ i ñaa duüۡxüۡgü? —ñanagürü. 7ॸRü nümagü rü nanangãxüۡgü rü ñanagürügü: —Ngŕxguma chi mea нӕɗիɥիǣӕ̲͑ի%ɗ͖Āӕüۡxüۡgü rü mexüۡ i dexamaxã cunangãxüۡgagu, rü nümagü rü guxüۡgutáma cuxme۳իՓ nügü nangexmagüxŕxŕ —ñanagürügü. 8ॸNatürü ga Roboáüۡ rü tama yema nanatüarü ucu۳xeۡruüۡgüaxü‫ ۡڟ‬ɗ͑իɥ͑ӥ. Rü naxca۳x nangema ga yema namücügü ga Փӥիɗǣӕ̲͑ի%ֆľիüۡ rü nüxüۡ‫ڟ‬ puracüexüۡ, rü nüxna naca rü ñanagürü: i choxüۡ pixucu۳xeۡxüۡ i pemax? ¿Rü ñuxãcü tá chanangãxüۡgaxüۡ i ñaa duüۡxüۡgü i choxna cagüxüۡ nax ̲͑ի%ɞËȍ͑իɥxŕŕxüۡca۳x i ngŕma diŕфӕɗ͑ҡ͑ӥՓËȍֆիӕիüۡ rü tama chaunatürüxüۡ poraãcü taxüۡ i diŕru ͑ҡ͑ӥՓËȍֆիӕիüۡca۳x? —ñanagürü. 10ॸRü nümagü ga yema namücügü ga ̲͑ի%Փӥիɗǣӕֆľիüۡ rü nanangãxüۡgagü rü ñanagürügü: —Ngŕma duüۡxüۡgü i cuxna cagüxüۡ nax tama cunatürüxüۡ taxüۡ i diŕфӕ͑ҡ͑ӥՓ 9ॸ—¿Ta۳xacümaxã

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ѠƄ֤Ƅґॷ12

262

yema naxca۳x ínacagüxüۡ, rü inanaxügüe cuyaxuxüۡca۳x rü ñaãcü tá cunangãxüۡ: nax yaxáichaxüۡ rü ñagüxüۡ: “Gumá chaunatü rü poraãcü pexüۡ —ҽիӕՓ̲ҡӥիü‫ ۡڟ‬name i Dabí rü namu, natürü i choma rü tá norü yexera poraãcü pexüۡ chamu. 11ॸRü natanüxüۡgü. ‫ͮؽ‬ǣɥի%ҡËȍɗիüۡaneca۳x ɗիËӥ̲͑ɗիɥǣËȍӕ͑ҡӥфӥЙΎф%Ëӥ ҡՓΎľǣӕ! ¡Rü Roboáüۡ rü ۡ taxü ga diŕфӕЙľҡ͑ӥՓ͑ֆիӕ͑ҡӥфӥɗ natanüxüۡgüarü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥфӥҡ̲ɗ chomax rü tá yexeraãcü taxüۡ i diŕru tóxrü! —ñagüxüۡ. Rü guxü̲ۡ͑ՓΎľǣӕ. Йľҡ͑ӥՓËȍֆիӕ. Rü chaunatü rü Rü yema Yudátanüxüۡxica yéma goyexüۡmaxã pexüۡ nicua۳i ۳xgü, natürü i nayaxügü rü Roboáüۡxüۡ nayauxgü ga choma rü tá cua۳i ۳xruxüۡ i ƿérumaxã ãeۡի۳ ǣËӥ͑իֆɗիɥիüۡ. 18ॸRü nüma ga ãeۡx۳ gacü ga Roboáüۡ rü nanamu ga norü ãpe۳xexüۡmaxã pexüۡ chicua۳i ۳xgüxüۡٚ 12 ۡ ngüۡxeۡerۡ uxüۡ ga Aduráüۡ ga norü —ñanagürügü nüxü. ॸRü yema ۡ ۡ ۡ ۡ ãeۡx۳ gacü ga Roboáü nüxü ixuxürüxü, rü puracümaxã icuácü. Rü namaxã nüxüۡ ۡ tomaepü۳x ga ngunexü ͑ǣӕЙľҡӥǣӕՓľ͑ nixu nax norü puracüca۳x фӥՓľ͑իфӥѠΎ¡Ύáüۡca۳x natáegu ga nangutaque۳xexeۡeãۡ xüۡca۳x ga yema Yeruboáüۡ namaxã ga guxüۡma ga Iraéanecüã۳xgü ga tama naga duüۡxüۡgü. 13ॸNatürü nüma ga ãeۡx۳ gacü ga ɥ͑ӥľËȍüۡxüۡ. Natürü nüma ga yema Roboáüۡ rü nanuãcüma nanangãxüۡ, rü duüۡxüۡgü rü nanueama rü nutamaxã ҡ̲͑ǣ͑իɥ͑ӥǣֆľ̲͑͑ҡӥфӥ Aduráüۡxüۡ nima۳xgü. Rü yexguma 14 ۡ ۡ ucu۳xeۡruügü ga yaexü. ॸRü yemaxüۡ nacua۳xgu ga ãeۡx۳ gacü ga ۡ ۡ ۡ duüxügümaxã nüxü nixu ga yema ore Roboáüۡ фӥЙի͑Փľüۡ ǣËΎՓфӕ ۡ ǣ̲͑ӥËӥǣӥǣ̲͑ի%Փӥիɗǣӕֆľիü itúchigünegu nixüe rü YerucharéüۡՓ ۡ ۡ nüxü ixugüxü, rü ñanagürü: —Aixcüma naña. 19ॸRü yemaacü ga yema togü ga Iraéanecüã۳xgü rü nanue Roboáüۡmaxã ͑ɗիɥǣËȍӕ͑ҡӥфӥЙΎф%Ëӥҡիüۡ ga rü guxüۡma ga Dabítanüxüۡmaxã. Rü diŕфӕЙľҡ͑ӥՓ͑ֆիӕիüۡ natürü i ñu۳xma rü ta ngŕ̲%Ëӥ͑ɗիɥ. 20ॸRü choma rü tá yexeraãcü taxüۡ i diŕru guxüۡma ga yema Iraéanecüã۳xgü ga Йľҡ͑ӥՓËȍֆիӕ. Rü chaunatü rü tama Roboáüۡǣɥ͑ӥľËȍüۡxüۡ rü nüxüۡ goyexüۡmaxã pexüۡ nicua۳i ۳xgü, natürü i ۡ ͑ËӕËȍɗǣǣӥ͑իƄнӕɞҡӕ͑ľՓ͑ľ choma rü tá cua۳i ۳xruxü i ƿérumaxã ͑իӡիüۡ ga Yeruboáüۡ. Rü yemaca۳x ga ãpe۳xexüۡmaxã pexüۡ chicua۳i ۳xgüxüۡ 15 yema duüۡxüۡgü rü Yeruboáüۡca۳x —ñanagürü. ॸRü yemaacü ga nüma ga ãeۡx۳ gacü rü tama yema duüۡxüۡgüga nangemagü nax namaxã ͑իɥ͑ӥֆľфӥՓΎľҡ̲æΎфɗֆҽӕЙ͑ nangutaque۳xexüۡca۳x. Rü фӥֆľ̲Ëӥ͑ֆիɥxŕxŕ nax nayangucuchixŕŕgü nax Iraéanecüã۳xarü yanguxüۡca۳x ga norü ore ga Nabáx nane ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡca۳x. Rü guxüۡma ga yema ga Yeruboáüۡmaxã nüxüۡ yaxuxüۡ naa۳իՓ duüۡxüۡgü rü YeruboáüۡՓľ͑фӥիɥ. Rü ga norü orearü uruxüۡ ga Aía ga YudátanüxüۡիɗËҡ̲͑ɗիɥǣ 16-17 ॸRü yexguma yema Chírucüã۳x. naxՓa۳xegüxüۡ ga Dabítaxa ga duüۡxüۡgü nüxüۡ icua۳xãchitanügu nax RoboáüۡՓľфӥիɥիüۡ. nüma ga ãeۡx۳ gacü tama nayauxãxüۡ ga …… Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

263

1ѠƄ֤Ƅґॷ12ٍॷ13

Yeruboáüۡ rü Iraéanecüã۳xgüxüۡ namu nax tupananetachicüna۳xãgüxüۡ yacua۳xüüۡgüxüۡca۳x

nüma ga Yeruboáüۡ фӥՓľ͑իфӥ nanamexŕxŕ ǣǣӕ̲ɥ͑ľǣæȍɗнӕéüۡ ‫ڟ‬ ga Efraɥarü ma۳իЙӦ͑ľ͑ľՓֆľի̲͑ľ. Rü gumagu naxãchiüۡ ga nüma ga ãeۡx۳ gacü ga Yeruboáüۡ. Rü guma Chiquéüۡ 25ॸRü

namexŕŕǣӕՓľ͑фӥnanamexŕxŕ ga ǣӕ̲ɥ͑ľǣЬľ͑ӕŃ. 26ॸNatürü ga nüma ga Yeruboáüۡ rü ñaxüۡǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ: “Ngŕիǣӕ̲ҡիӡҡ̲Ëȍիӡ%xŕgu, rü ngürüãchi ngŕma Dabítanüxüۡ rü tá choxüۡ ínata۳xüchigü nax Iraéanecüã۳xarü ãeۡի۳ ǣËӥËȍɗիɥիüۡ. 27ॸRü ngŕxguma ñaa duüۡxüۡgü YerucharéüۡՓɥիǣӕ͑ի tupauca ya taxüۡnegu Cori ya Tupanaca۳x naxüۡnagü yada۳i ۳xüۡca۳x, rü ngürüãchi tá Roboáüۡ ya Yudáanearü ãeۡx۳ gacüxüۡ nangechaüۡgü, rü tá choxüۡ nima۳xgü, rü Փľ͑ҡիфӥѠΎ¡ΎáüۡՓľ͑фӥիɥٚ, ñaxüۡgu ͑фӥիɥ͑ӥǣ֤ľфӕ¡Ύáüۡ. 28ॸRü norü ucu۳xeۡruüۡgüna naca ga yemachiga. Rü ֆľ̲Փľ͑ǣ͑ӥ̲ǣ%eۡx۳ gacü ga Yeruboáüۡ фӥҡիфľǣՓΎËիËӥǣ úirunaxca۳x naxü۳xeۡxeۡ rü duüۡxüۡgüxüۡ ñanagürü: —Pemax, Pa Iraéanecüã۳xgüx, фӥՓӥիɗɗҡիüۡ i guxchaxüۡ ͑ɗիɥ͑ի ‫ ڟ‬a YerucharéüۡՓЙɗիɥɥɥիüۡ nax ngŕm Tupanaxüۡ peyarücua۳xüüۡgüxüۡca۳x. Rü dücax, ͖ՓΎËիËӥËȍɗËӥna۳ի%ǣӥ͑ɗիɥɗ ЙľфӥҡӕЙ͑ǣӥǣƄнӕɞҡӕ͑ľՓЙľիüۡ ígaxüۡxüۡ —ñanagürü. 29ॸRü yexguma rü ɥ͑ľǣ´ľҡŃ́ǣӕ͑͑իӦǣՓӥիɗ, rü ֆľ̲ҡΎфӥɥ͑ľǣġáüۡǣӕ͑͑իӦ. 30ॸRü ֆľ̲ǣǣӕ͑ɗիɥǣËȍɗիľիüۡgu nayi ۳xiixüۡ ga Iraéanecüã۳xgü. Rü yema duüۡxüۡgü rü ´ľҡŃ́ՓфӥġáüۡՓ͑իɥɥիüۡ nax yema

ՓΎËիËӥËȍɗËӥna۳xãgüxüۡ yanacua۳xüüۡgüxüۡca۳x. …… Wüxi ga Tupanaarü orearü uruxüۡ ga ֤ӕĀ͑ľՓ͑ľӡիüۡ rü poragaãcü Yeruboáüۡxüۡ naxucu۳xeۡ

13

1ॸѠӥֆľիǣӕ̲´ľҡŃ́Փ

Yeruboáüۡ pumárate۳xe íiguyane ͑Փǣ%̲фľǣӥфӥǣӕËȍɗËիüۡ, rü ֆŃ̲͑͑ǣӕǣՓӥիɗǣΎфľфӥӕфӕիüۡ ga ֤ӕĀ͑ľՓ͑ľӡիüۡ ga Cori ya Tupana yéma YeruboáüۡxüۡҡՓ̲ӕիüۡ. 2ॸRü Cori ya Tupana namuxüۡãcüma tagaãcü yema ãmaregüarü guchicaxüۡchiga nidexa rü ñanagürü: —Pa Ãmaregüarü Guchicaxüۡx, Pa Ãmaregüarü Guchicaxüۡx, rü Cori ya Tupana rü ñanagürü: “DabítanüxüۡՓҡ͑¡ӕɗ ՓӥիɗɗΥիËȍ͑фӥ֤ΎËȍɞҡ͑ɗիɥɗ naéga. Ѡӥ͑ӥ̲ҡ͑ɗիɥɗËӕՓɞ͑ǣӕիüۡ i ngŕma tupananetachicüna۳xãgüarü chacherdótegü i ñu۳ի̲ËӕՓ pumárate۳xe ígugüxüۡ. Rü ngŕmaãcü duüۡxüۡgüchina۳ի%ҡËӕŃҡӥՓɞ͑ǣӕٚ —ñanagürü. 3ॸRü yematama ngunexüۡgu ga yema orearü uruxüۡ rü ãeۡx۳ gacümaxã nüxüۡ ͑ɗիӕǣՓӥիɗǣcua۳xruxüۡ nax ֆľ̲Փ͑ӥիüۡ nacuáxüۡca۳x nax aixcüma ҽӕЙ͑фӥΎфľֆɗիɥիüۡ ga nüxüۡ yaxuxüۡ, rü ñanagürü: —͵͑ɗիɥɗcua۳xruxüۡ i Cori ya Tupana nüxüۡ ixuxüۡ: “Rü ñaa ãmarearü guchicaxüۡ фӥҡ͑͑ǣɥ%Ëȍɗфӥ ֆɗ̲ҡ͑ɗ̲Ëֆ͑ŃҡӥՓngŕxmacü rü ҡ͑ǣӥ͑ľٚ—ñanagürü. 4ॸRü yexguma nüma ga ãeۡx۳ gacü ga Yeruboáüۡ nüxüۡ ɥ͑ӥǣӕǣֆľ̲ΎфľǣҽӕЙ͑фӥΎфľфӥ uruxüۡ nüxüۡ ixuxüۡ nachiga ga yema ãmarearü guchicaxüۡ ǣ´ľҡŃ́Փ yexmaxüۡ, rü nüma ga Yeruboáüۡ rü nanu

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ѠƄ֤Ƅґॷ13 rü naxunagüme۳xeۡ rü norü purichíagüxüۡ namu rü ñanagürü: —¡Peyaya۳xux! —ñanagürü. Natürü guma naxme۳x ga naxunagüne rü namaxã nüxüۡ naxunetane rü yéma nayataitü rü marü taxuacüma narüxue. 5ॸRü yexgumatama ga yema ãmarearü guchicaxüۡ rü ͑͑ǣɥ%Ëȍɗфӥǣӕ̲ҡ͑ɗ̲Ëǣ ͑ŃҡӥՓֆľի̲Ëӥфӥ͑ǣӥ͑ľֆľ̲ Cori ya Tupanaarü orearü uruxüۡ nüxüۡ ixuxüۡrüxüۡ. Ѡӥֆľ̲Փnango۳x nax ɗիËӥ̲ҽӕЙ͑ֆɗիɥիüۡ ga namuxüۡ nax nüxüۡ yaxuxüۡca۳x ga yema ore. 6ॸRü yexguma ga nüma ga ãeۡx۳ gacü rü yema orearü uruüۡna naca rü ñanagürü: —Cuxüۡ chaca۳ax۳ üۡ, rü ¡Cori ya curü Tupanana naca nax ngŕmaãcü charümeméxüۡca۳x! —ñanagürü. Rü nüma ga orearü uruxüۡ rü Cori ya Tupanana naca, rü yemaacü narümexme۳x ga guma ãeۡx۳ gacü, rü noxrirüüۡҡ̲͑ɗիɥ. 7ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣ nüma ga ãeۡx۳ gacü rü yema orearü uruüۡxüۡ ñanagürü: —‫ͮؽ‬ǣɥի%фӥËȍΎՓľ ‫ ڟ‬a íraxüۡ фӥիӡɗËȍӕËȍɗüۡՓ͑ի͑ǣŕm cungΦxüۡca۳x! ѠӥҡՓӥիɗɗ%̲фľËӕի͑

264 ǣ͑Ύիфɗ´ľҡŃ́Փ͑ǣӕ͑ľ͑իӡիüۡgu natáeguxüۡca۳x. 11ॸRü yexguma rü Betélgu naxãchiüۡ ǣՓӥիɗǣΎфľфӥӕфӕիüۡ ga marü yacü. Rü guma nanegü rü namaxã nüxüۡ nixugüe ga guxüۡma ga yéma ´ľҡŃ́Փ͑իӥիüۡ ga guma orearü uruxüۡ ga Yudáanecüã۳x. Rü yexgumarüxüۡ ta nanatümaxã nüxüۡ nixugüe ga yema ore ga ãeۡx۳ gacü nüxüۡ ixuxüۡ. 12ॸRü tümax ga nanatü rü tümanegüna taca rü ñatagürü: —¿Ngexüۡrüüxüۡ i namagu natáeguxüۡ? —ñatagürü. Rü nüma ga tümanegü rü tümamaxã nüxüۡ nixugüe ga yema nama ga nagu natáeguxüۡ ga guma orearü uruxüۡ ga Yudáanecüã۳x. 13ॸRü yexguma ga nüma ga orearü uruxüۡ rü nanegüxüۡ

ñanagürü: —¡Paxa cha۳u۳xca۳x penaxüxmaՓe۳ex۳ i chorü búru! —ñanagürü. Rü nümagü rü nanamexŕŕgü ga yema búru, rü yematagu natonagü ga nanatü. 14ॸRü nüma rü guma orearü uruxüۡ ga Yudáanecüã۳իՓľnangŕ. Rü nüxüۡ ɗ͑ֆ͑ǣӕ͑իՓӥիɗǣËѸҡ͖ҡüüۡՓ natoxüۡ. Rü nüxna naca rü ñanagürü: —‫ع‬æӕ̲нӕɗիɥիüۡ i orearü uruxüۡ i chaxã —ñanagürü. 8ॸNatürü nüma ga ֤ӕĀ͑ľՓ͑ľËӕիӡիüۡ? —ñanagürü. Rü orearü uruxüۡ rü ãeۡx۳ gacüxüۡ nangãxüۡga nüma nanangãxüۡga rü ñanagürü: ۡ rü ñanagürü: —Woo chi norü ngãxü i —æȍΎ̲Ëȍɗիɥ—ñanagürü. 15ॸRü ۡ ۡ yexguma ga guma orearü uruxüۡ ga yacü curü ngŕmaxügü i cuchiüՓ ۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —‫ͮؽ‬ǣɥի% ngŕxmagüxü choxna cuxãxgu, rü ‫ ڟ‬a ҡիӡËȍɗ̲ËӕՓľËȍфӥիӡ, фӥҡիӡËȍɗ̲ chauchiüۡՓҡիɥ͑ի͑ǣŕm ichibüexüۡca۳x! —ñanagürü. 16ॸNatürü chachibü, фӥҡիӡËȍɗ̲Ëȍիիľɗ͖ nüma ga guma orearü uruxüۡ ga ͑ËȍɗËՓ. 9ॸYerü yemaacü choxüۡ namu ga Cori ya Tupana. Rü ñanagürü choxüۡ: Yudáanecüã۳x rü nanangãxüۡga rü ٘‫ؽ‬ҽիӡҡ̲ËӕËȍɗ¡ӥфӥҡիӡҡ̲Ëӕիիľ ñanagürü: —Taxuacüma cuxüۡ фӥҡիӡҡ̲ngŕma nama i noxri nagu íchixümücü rü taxuacü cuchiüۡgu 10 ۡ нӕɗիӡիügu cutáegu!͖ٚ͑ǣӥфӥ. ॸRü chaxücu, rü taxuacüma chachibü rü nüma ga yema orearü uruxüۡ rü to ga ҡիӕËӥ̲Ëȍիիľɗ͖͑ËȍɗËՓ. 17ॸErü nüma ya Cori ya Tupana rü namagu natáegu nax tama yema nama Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ѠƄ֤Ƅґॷ13

265 meama chomaxã nüxüۡ nixu nax tama nua chachibüxüۡca۳x rü chaxaxexüۡca۳x rü tama ngŕma nama ga noxri nagu Ëȍɗիӡիüۡgu chatáeguxüۡca۳x —ñanagürü. 18ॸNatürü nüma ga guma yacü ga orearü uruxüۡ rü ñanagürü: —Choma rü ta cuxrüxüۡ orearü uruxüۡ Ëȍɗիɥ. Rü Cori ya Tupanaarü orearü ngeruxüۡ ɗĀիӡËӥã۳x choxüۡ namu nax chauchiüۡՓËӕիüۡ ‫ ڟ‬a cuxüۡ nax chagaxüۡca۳x rü ngŕm chachibüxŕŕxüۡca۳x, rü cuxüۡ nax chaxaxexŕŕxüۡca۳x —ñanagürü. Natürü ĀΎф̲фľ͑ɗիɥǣֆľ̲͑ӥիüۡ yaxuxüۡ ga guma orearü uruxüۡ ga yacü. 19ॸRü yexguma ga guma orearü uruxüۡ ga Yudáanecüã۳իфӥĀӥիՓ͑Փľ͑фӥիӡфӥ nachiüۡՓ͑ֆËȍɗ¡ӥфӥ͑ֆիիľ. 20ॸRü ֆľիǣӕ̲͑ӥǣӥ̲ի%̲ľËȍՓ͑ҡΎǣӥǣӕ ga guma taxre rü nüma ga Cori ya Tupana rü guma yacü ga orearü uruüۡmaxã nidexa. 21-22ॸRü nüma rü tagaãcü guma orearü uruxüۡ ga Yudáanecüã۳xüۡ ñanagürü: —Nüma ya Cori ya Tupana rü cumaxã nüxüۡ nixu rü ngŕ̲ҡ̲͑ǣ͑իËӕիɥ͑ӥիüۡ ga yema cuxüۡ namuxüۡՓ, rü cugü nax cutáeguxüۡ nax cuchibüxüۡca۳x rü cuxaxexüۡca۳x i ngextá Cori ya Tupana tama cuxüۡ‫ ڟ‬ínaxՓa۳xexüۡՓ, rü ngŕ̲ǣǣӕфӥҡիӡҡ̲Ëӕфӥo۳xigü íta۳xgüxüۡgu cuta۳x —ñanagürü. 23ॸRü ֆľիǣӕ̲̲фӥËȍɗ¡ӥՓфӥիľՓ yanguxgu ga guma orearü uruxüۡ ga Yudáanecüã۳x, rü nüma ga orearü uruxüۡ ga yacü rü nüxüۡ‫ ڟ‬nanamexeۡxeۡ ga norü búru. 24ॸRü nüma ga guma orearü uruxüۡ ga Yudáanecüã۳իфӥɞ͑ɗիӡ. Natürü namagu nüxüۡ ͑͑ǣӕǣՓӥիɗǣɗфӥ yexma nayama۳x. Rü yema naxüۡne rü ̲͑ǣӕ͑իӦ. Rü yema búru rü yema ai

rü naxüۡtagu narücho ga yema naxüۡne. yexgumayane yéma nachopetü ga ñuxre ga duüۡxüۡgü rü nüxüۡ nadaugü ga naxüۡne ga namagu üxüۡ rü yema ai ga ‫ ڟ‬իüۡ. Rü yexguma naxüۡnexüۡtagu irüxãӡ ǣӕ̲ɥ͑ľǣǣӕ̲Ύфľфӥӕфӕիüۡ ga yacü nagu pexüۡ͑ľՓ͑͑ǣӕǣӥǣӕǣ yema duüۡxüۡgü, rü nüxüۡ nixuchigagü ga yema nüxüۡ nadaugüxüۡ. 26ॸRü yexguma guma orearü uruxüۡ ga yacü nüxüۡ nacua۳իǣӕǣǣӕ̲͑իֆɗիɥիüۡ ga guma orearü uruüۡxüۡ ga natáeguxŕŕãcü, rü aita naxü rü ñanagürü: —֤ɗ̲ֆɗիɥիüۡ ya yimá orearü uruxüۡ ya tama Cori ya 25ॸRü

ҽӕЙ͑ǣɥ͑ӥËӥ. Rü ngeۡmaca۳x i nüma ֆæΎфɗֆҽӕЙ͑фӥՓӥիɗɗɗ nape۳xegu namu nax ngŕmaãcü nagu ͑Փǣӥիüۡca۳x rü yamáaxüۡca۳x, yema Cori ya Tupana namaxã nüxüۡ ixuxüۡãcüma —ñanagürü. 27ॸRü yexgumatama nanegüxüۡ namu ga naxca۳x nax namexŕŕgüaxüۡca۳իǣՓӥիɗ ga búru. Rü nüma ga nanegü rü naxca۳x nanamexŕŕgü. 28ॸRü yexguma ga guma orearü uruxüۡ ga yacü rü ínayadau. Rü yexma namagu nüxüۡ nayangau ga naxüۡne rü yema búru rü yema ai ga yema naxüۡnexüۡtagu írüchoxüۡ. Rü nüma ga ai rü tama yema naxüۡnexüۡ nangõ۳x rü tama tüxüۡ nima۳x ga guxema búru. 29ॸRü yexguma ga nüma ga orearü uruxüۡ ga yacü rü guma orearü uruxüۡ ga Yudáanecüã۳xüۡne nangenagü rü ¡әфӕҡǣӕ͑͑իӦ͑ǣӥ. Ѡӥ͑Ύфӥɥ͑ľՓ nanange nax naxca۳x naxaxuxüۡca۳x rü inatáãxüۡca۳x. 30ॸRü nüma naxüxüۡ ga naxmaxüۡgu nayaxücuchi ga naxüۡne. Rü naxca۳x naxaxu rü ñanagürü: —Poraãcü cuxca۳x changechaüۡ, Pa Chauenexŕ —ñanagürü. 31ॸRü yexguma marü yexma

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ѠƄ֤Ƅґॷ13–15 ֆիӥËӕËȍɗ%ǣӕՓľ͑, rü nanegüxüۡ ñanagürü: —Ngŕxguma choma chayu۳xgu ¡rü ngŕma naxmaüۡ i ngŕma Tupanaarü orearü uruxüۡ nagu chixücuchixüۡgu tátama choxüۡ pixücuchi! ¡Rü yima chauxchina۳xãgü rü naxchina۳xãxüۡtagu tátama penanú! 32ॸErü aixcüma tá ningu i guxüۡma ga yema Cori ya Tupana nüxüۡ nüxüۡ ixuxeۡexۡ üۡ nachiga i ngŕma tupananetaarü ãmarearü guchicaxüۡ ɗ´ľҡŃ́Փ ngŕxmaxüۡ, rü nachiga i guxüۡma i ngŕma togü i ãmarearü guchicaxüۡ i Chamáriaanecüã۳իфӥɥ͑ľǣӥՓ ngŕxmagüxüۡ —ñanagürü. 33ॸѠӥՓΎΎ yemaacü Tupana nüxüۡ nax nüxüۡ dauxŕŕxüۡ, rü nüma ga ãeۡx۳ gacü ga Yeruboáüۡ rü tama nüxüۡ narüxo ga yema chixexüۡ ǣ͑ǣӕ͑իɥ͑ӥիüۡ. Rü Փľ͑իфӥĀӕüۡxüۡgüxüۡ naxuneta ga ËȍËȍľфĀΔҡľ͑իֆɗիɥǣӥիüۡca۳ի͑Փǣ guma ngutaque۳xepataxüۡ ya norü tupanachicüna۳xãca۳իɗիɥǣӥ͑ľ. Rü guxema tüxü‫ ۡڟ‬nangúchaüۡxe, rü nüma ga Yeruboáüۡ rü chíxüۡmaxã tüxüۡ nabaeru, rü chacherdótexüۡ tüxüۡ ningucuchixeۡxeۡ ͑Փǣǣӕ̲ngutaque۳xepataüۡgü. 34ॸRü yema Yeruboáüۡ üxüۡǣǣӕ͑ɗիɥǣ chixexüۡgu nayi ۳xüۡ ga nataagü rü yanaxoxüۡ ga guxüۡma. …… nüma ga Yeruboáüۡ rü 22 ga taunecü ãeۡի۳ ǣËӥ͑ɗիɥǣ ʊфŃ͑ľՓ. Rü yexguma nayu۳իǣӕՓľ͑ rü nane ga Nadáx rü nachicüxü nixücu nax ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡca۳x.

14

20ॸRü

Yudáanearü ãeۡx ۳ gacü ga Roboáüۡchiga 21ॸѠӥֆΎի͑ɗǣ֤ӕĀ͑ľՓфӥæȍфӕ̲óüۡ

nane ga Roboáüۡ ͑ɗիɥǣ%eۡի۳ ǣËӥɗիɥËӥ. Rü

266 nüma rü nüxü‫ ۡڟ‬nayexma ga 41 ga taunecü ga yexguma yaxücu۳xgu nax ãeۡx۳ gacü ֆɗիɥիüۡ. Rü 17ǣҡӕ͑ľËӥ͑ɗիɥǣ%eۡx۳ gacü ֆɗիɥիüۡ ga YerucharéüۡՓ. Ѡӥǣӕ̲ɥ͑ľ ͑ɗիɥǣҽӕЙ͑͑ӥիüۡ ӕ͑ľҡ͑ľ͑ҡ͑ӥՓ ga guxü̲ۡǣʊфŃ͑ľфӥɥ͑ľǣӥ͑ի ǣӕ̲Փ͑ֆľի̲իücۡ a۳x ga napata. Rü Roboáüۡ ͑ŃфӥՓӥիɗǣk̲óüۡtanüxüۡ ɗֆɗիɥ фӥ̲ͮ͑ɗիɥǣ͑ǣɥŃǣ. 22ॸNatürü ga yema Roboáüۡ üxüۡ, rü poraãcü nachixexüchi ga Tupanape۳իľՓ. Rü yema norü chixexüۡgü ga naxüxüۡ, rü guxüۡma ga norü o۳xigüarü chixexüۡgüarü yexera nachixe ga Tupanape۳իľՓ. 23ॸYerü nümagü ga duüۡxüۡgü rü norü tupanachicüna۳xãca۳x nanaxü ga norü cua۳xüüۡchicagü. ѠӥՓӥիɗËȍɗǣӥǣ ma۳իЙӦ͑ľՓфӥՓӥիɗËȍɗǣӥǣ͑ɗǣ itaetaxüۡtüüۡՓ͑͑ҡΎǣӥxŕxŕ ga nutagü фӥ͑ɗիЙӦҡǣӥ͑իֆľ̲իüۡ yacua۳xüüۡgüxücۡ a۳x. 24ॸRü guxüۡma ga yema nachixüۡ͑ľՓфӥ͑ӥǣӥфüüۡtama yatüxüۡ rü ngexüۡ nügümaxã namaxŕ. Rü yema duüۡxüۡgü ga Yudátanüxüۡ rü guxüۡ ga chixexüۡ naxügü naxrüxüۡ ga yema nachixüۡanegü ga tama Tupanaxüۡ cua۳xgüxüۡ ga nüma ga Cori ya Tupana Iraéanecüã۳xgüpe۳իľՓɞՓΎիüۡxüۡ. …… 30ॸRü guxüۡguma nügü nadaiecha ga Roboáüۡ rü Yeruboáüۡ. 31ॸRü yexguma nayu۳xgu ga Roboáüۡ, фӥɥ͑ľǣ Yerucharéüۡgu nata۳x tümatanügu ga norü o۳xigü. Rü nachicüxü ãeۡx۳ gacüxüۡ ningucuchi ga nane ga Abiá. Abiá rü Yudáanewa ãeۡի ۳ ǣËӥ͑ɗիɥ

15

1ॸRü

Abiá inanaxügü ga ãeۡx۳ gacü ͑իֆɗիɥիüۡ ǣ֤ӕĀ͑ľՓǣ yexguma Yeruboáüۡ ga Nadáx nane

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

267

1ѠƄ֤Ƅґॷ15ٍॷ16

marü 18 ga taunecü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիǣӕǣ ʊфŃ͑ľՓ. 2ॸRü tomaepü۳x ga taunecü ͑ɗիɥǣ֤ľфӕËȍфéüۡՓ%eۡx۳ gacü nax ֆɗիɥիüۡ. Ѡӥǣӕիľ̲͑ŃфӥͅË͑ɗիɥǣ tümaéga. Rü tüma rü AcharóüۡËӥҡɗիɥ. 3ॸRü nüma ga Abiá rü yematama nanatü üxüۡ ga chixexüۡ naxü rü tama aixcüma æΎфɗֆ͑ΎфӥҽӕЙ͑ǣ͑իɥ͑ӥ. Rü tama guma norü o۳xi ga Dabí ga meama Tupanaca۳x maxüۡcürüxüۡ ͑ɗիɥ. …… Nadáx rü Iraéanewa ãeۡի ۳ ǣËӥ͑ɗիɥ 25ॸRü

yexguma marü taxre ga taunecü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիǣӕǣoËȍǣ ֤ӕĀŃ͑ľՓ, rü nüma ga Nadáx ga Yeruboáüۡ ͑͑ľфӥֆľիՓËɗ͑͑իӥǣӥ ga ãeۡի۳ ǣËӥ͑իֆɗիɥիüۡ ǣʊфŃ͑ľՓ. Rü taxretama ga taunecü ãeۡի۳ ǣËӥ͑ɗիɥǣ yéma. 26ॸNatürü yema naxüxüۡ ga nüma ga Nadáx, rü poraãcü nachixe ga Tupanape۳իľՓ. Rü yematama chixexüۡgü ga nanatü üxüۡ naxü. Rü muxüۡma ga tupananetachicüna۳xãgüxüۡ nicua۳xüxüۡ. Rü yemaacü poraãcü chixexüۡgu Iraéanecüã۳xgüxüۡ nayixeۡxeۡ. 27ॸNatürü

ga Baácha ga Aía nane ga Ichacátanüxüۡ ɗիɥËӥфӥ¡ľի̲ natanüxüۡxüۡ nanutaque۳xe nax Nadáxüۡ yama۳xgüxüۡca۳x. Rü Piritéutanüxüۡgüarü ɥ͑ľǣǾӕɗ¡ľҡóüۡgu Nadáxüۡ nima۳xgü, ga yexguma nüma ga Nadáx guma ɥ͑ľիüۡ ínachoeguãchiyane namaxã ga guxüۡma ga Iraéanecüã۳xgüarü churaragü. 28ॸRü nüma ga Baácha rü Nadáxüۡ nima۳իǣֆľիǣӕ̲oËȍ̲фӥ tomaepü۳x ga taunecü ãeۡի۳ ǣËӥɗիɥիǣӕǣ ֤ӕĀ͑ľՓ. Rü Nadáxchicüxü ãeۡx۳ gacü ͑ɗիɥ. 29ॸRü yexguma noxritama yangucuchigu ga Baácha nax ãeۡx۳ gacü

ֆɗիɥիüۡ rü tüxüۡ nadai ga guxãma ga Yeruboáüۡtanüxüۡ. Rü yema Cori ya Tupana norü orearü uruxüۡ ga Aía ga Chírucüã۳իՓ͑ӥիüۡ yaxuxüۡrüxüۡ, rü nüma ga Baácha rü guxüۡma ga Yeruboáüۡtanüxüۡ tüxüۡ nadai rü tüxüۡ nagu۳xeۡxeۡ. Rü taxúema tüxüۡ ɞ͑ֆիӦxŕxŕ. 30ॸRü yemaacü nangupetü nagagu ga yema Yeruboáüۡ üxüۡ ga chixexüۡ. Ѡӥֆľ̲͑ΎфӥЙľËĀӕǣǣӕ͑ɗիɥ ga chixexüۡgu nayi ۳xüۡ ga Iraéanecüã۳xgü rü norü Cori ya Tupanaxüۡ nanuxeۡegۡ üxüۡ. 31ॸRü guxüۡma ga yema Nadáx üxüۡ i tama nua ngóxüۡ, rü ngŕma popera i Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡx۳ gacügüchiga ixümatüxüۡgu naxümatü. 32ॸRü guma Yudáarü ãeۡի۳ ǣËӥǣoËȍ, rü guma Iraéanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü ga Baácha rü nügü nadaiecha. 33ॸRü yexguma tomaepü۳x ga taunecü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիǣӕ ǣoËȍǣ֤ӕĀ͑ľՓ, rü nüma ga ´Ëȍǣkɞ͑͑ľфӥֆľիՓË ͑ɗ͑ǣӕËӕËȍɗǣҽɞËȍՓ͑ի Iraéanecüã۳xarü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡca۳x. Rü 24 ga taunecü ãeۡի۳ ǣËӥ͑ɗիɥ. 34ॸNatürü yema Baácha üxüۡ rü poraãcü nachixe ga Cori ya Tupanape۳իľՓ. Yerü nanaxü ga yematama chixexüۡ ga Yeruboáüۡ Iraéanecüã۳xgüxüۡ nagu nayi ۳xixeۡexۡ üۡ, rü muxüۡma ga tupananetachicüna۳xãgüxüۡ nicua۳xüxüۡ. …… Acáx rü Iraéanewa ãeۡի ۳ ǣËӥ͑ɗիɥ

16

29ॸRü

yexguma 38 ga taunecü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիǣӕǣoËȍǣ ֤ӕĀ͑ľՓфӥkËիǣϜüۡri nane rü ֆľիՓË͑ɗ͑ǣӕËӕËȍɗǣ%eۡx۳ gacü nax ֆɗիɥիüۡ ǣʊфŃ͑ľՓ. Rü 22 ga taunecü ãeۡի۳ ǣËӥ͑ɗիɥǣʊфŃ͑ľՓ. Ѡӥɥ͑ľǣ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

268

1ѠƄ֤Ƅґॷ16ٍॷ17 æȍ̲фɗՓ͑ɗիɥǣ͑ֆľի̲իüۡ. 30ॸNatürü poraãcüxüchima nachixe ga norü maxüۡ ga Cori ya Tupanape۳իľՓ. Rü yema nüxíra ãeۡի۳ ǣËӥǣӥɗիɥǣӥիüۡarü yexera poraãcü chixexüۡ naxü. 31ॸRü yematama chixexüۡgü ga Yeruboáüۡ ga Nabáx nane üxüۡ naxü. Rü naétü rü Yechabé ga Chidóüۡarü ãeۡx۳ gacü ga Ebaáxacümaxã naxãxma۳x. ѠӥĀӥիՓ ͑ǣɥǣǣӕ͑Փ͑͑ǣӕǣ͑Ύфӥ tupananeta ga Baáxüۡ nax yacua۳xüüۡxüۡ. 32ॸѠӥɥ͑ľǣæȍ̲фɗǣӕ´ca۳x ͑͑իӥǣՓӥիɗǣngutaque۳xepataxüۡ фӥՓӥիɗǣ%̲фľфӥǣӕËȍɗËիüۡ. 33ॸRü yexgumarüxüۡ ҡæȍ̲фɗՓ͑͑իӥǣ tupananeta ga Achérachicüna۳xã. Rü yemamaxã poraãcü Cori ya Iraéanecüã۳xgüarü Tupanaxüۡ nanuxeۡxeۡ, guxüۡ ga yema nüxíraxüۡxüۡ ga Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡx۳ gacügüarü yexera. …… Ería nanaxunagü rü tá nax yapagüanexüۡ

17

1ॸRü

nüma ga Tupanaarü orearü uruxüۡ ga Ería, ga Garaáxarü ͑͑ľՓֆľի̲͑ľǣɥ͑ľǣҽɗ¡ŃËӥã۳x, rü Acáxüۡ ñanagürü: —Yimá nüxüۡ‫ڟ‬

chapuracücü ya Cori ya Iraéanecüã۳xgüarü Tupanaégagu cumaxã nüxüۡ chixu, rü doma taunecügu rü tagutáma napu rü bai tá i cherena nax rünguxüۡ ñu۳ի̲ҡҡËȍΎ̲Փľ͑͑ӥիüۡ chixu —ñanagürü. 2ॸRü yemaca۳x ga Cori ya Tupana rü Eríaxüۡ ñanagürü: 3-4ॸ—‫ؽ‬ʑ͑իӡիӡɗ͑ӕфӥӥa۳xcü ne ӡիüۡՓ̲͑իӡ! ¡Rü natü i Yudáüۡarü ŃѸҡľՓ̲ngŕxmaxüۡ i natüxacü i Queríxgu yarücu۳x! Rü ngŕma ͑ҡӥիËӥՓҡËӕիիľфӥ͑ǣӕфӕËӕǣӥիüۡ ‫ ڟ‬a cuxüۡ tá chamu nax ngŕm

͑͑ǣľՓľ̲ӥǣӥիüۡca۳x —ñanagürü. 5ॸRü nüma ga Ería rü nanaxü ga yema Cori ya Tupana namaxã nüxüۡ ixuxüۡ. Rü natü ga YudáüۡфӥŃѸҡľՓ̲͑իӡ, rü yema natüxacü ga QueríxüۡҡՓ͑ֆֆľի̲. 6ॸRü nümagü ga ngurucu rü pa۳xmama rü ֆӕ͑ľËӥЙӡфӥ̲͑ËȍɗƄфɞaca۳x yéma nangegüxüۡ. Ѡӥֆľ̲͑ҡӥիËӥՓ naxaxe ga Ería. 7ॸNatürü marü ñuxre ga ngunexüۡ ngupetü۳xgux rü yema natüxacü rü nipa yerü taguma napu ga yema nachixüۡ͑ľՓ. ƄфɞфӥֆӕҡľËӥǣɥ͑ľǣæȍфŃҡËӥã۳x 8ॸRü

yexguma ga Cori ya Tupana rü Eríaxüۡ ñanagürü: 9ॸ—‫ؽ‬ʘ͑ľֆæȍфŃҡ ya Chidóüۡ͑ľՓ͑ǣľի̲͑ľՓ͑իӡ, rü ngŕxma yarüxã۳u۳ۡx rü ngŕxma nape! Rü ̲фӥ͑ǣɥիüۡ Ëȍ̲ӕɗՓӥիɗɗֆӕҡľËӥɗ ngŕxma ãchiüۡcü nax cuxüۡ nachibüxŕŕxüۡca۳x —ñanagürü. 10ॸRü ͑ӥ̲ǣƄфɞфӥɗ͑իӡ%Ëȍɗ, фӥɥ͑ľǣ æȍфŃҡՓ͑իӡ. Rü yexguma guma ɥ͑ľфӥӡӡËȍɗՓ͑͑ǣӕիǣӕ, rü yéma ͑ǣɥիüۡ ͑ĀӕǣՓӥիɗǣֆӕҡľËӥǣֆŃ̲ ӥիӥՓӡËӥ. Ѡӥ͑ǣɥxca۳x naca rü ͖͑ǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ: —‫ع‬ҽիӡËȍɗ̲Ëӕիüۡ‫ڟ‬ ̲͑ľɗՓӥիɗɗիľЙáüۡgu dexá choxüۡ‫ڟ‬ nuata cunge nax chaxaxexüۡca۳x? —ñanagürü. 11ॸRü yemata۳ax۳ marü yéma nangeagu, фӥ͑ӥ̲ǣƄфɞфӥՓľ͑իфӥ ͑ǣɥի͑͑Ë, фӥ͖͑ǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ: —¿Tauchi cuxü‫̲͑ ۡڟ‬ľľǣՓӥxichipe۳xe ҡɗЙӡ͑ӕËȍΎիü‫ ۡڟ‬cungexgu? —ñanagürü. 12ॸͮҡӥфӥǣ͑ǣɥ̲фӥ inangãxüۡǣфӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Cori ya Tupanaégagu cumaxã nüxüۡ chixu rü choxüۡ‫͑ ڟ‬ҡիӕ̲ɗЙӡ. ѠӥՓӥxime۳xeۡãcu i trígute۳xexicatama choxü‫ ۡڟ‬nangexma ya ՓӥիɗֆҡüۡxüۡՓ, rü íxraxüۡ i chíxüۡ i

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ѠƄ֤Ƅґॷ17ٍॷ18

269 naxchiüۡՓ. Rü ngeۡmaca۳ի͑ɗիɥɗӥիӥҡ chayayaxuxüۡ nax íxraxüۡ ɗЙӡ chaxüxüۡca۳x nüxü‫ ۡڟ‬ya chaune rü chaugüca۳x rü ngŕ̲Փľ͑фӥҡɗֆ̲ի% tá tayue —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 13ॸRü nüma ga Ƅфɞфӥ͑ǣɥիüۡ nangãxüۡga rü ñanagürü: —¡Taxuca۳xma cumuüۡ! ¡Rü cü yaxü i ngŕma nüxüۡ quixuxüۡ! Natürü i ngŕma curü trígute۳xe i cuxü‫ ۡڟ‬ngeۡxmaxüۡՓ‫ؽ‬фӥ choxü‫͑ ۡڟ‬իӥիɞфɗՓӥիɗɗɞիфիüۡ ɗЙӡɗ maixcuraxüۡ rü nua choxüۡ‫ ڟ‬nange, rü ngŕ̲Փľ͑фӥËӕǣӥիüۡ‫ ڟ‬rü cuneaxüۡ‫ڟ‬ naxü! 14ॸErü nüma ya Cori ya Iraéanecüã۳xarü Tupana, rü nüxüۡ nixu rü ngŕma curü trígute۳xe i tüۡxüۡՓ ngŕxmaxüۡ rü ngŕma curü chíxüۡ i naxchiüۡՓngŕxmaxüۡ rü tagutáma nagu۳x, rü ñu۳xmatáta Cori ya Tupana ñoma i naanegu napuxŕŕx —ñanagürü. 15ॸѠӥ͑ǣɥ̲ǣֆľ̲ֆӕҡľËӥфӥɞֆիӡфӥ ɗ͑իӥǣֆľ̲Ƅфɞ͑ǣɥ̲ի%͑ӥիüۡ ixuxüۡ. Ѡӥֆľ̲Ëӥǣ͑ǣɥ̲фӥ͑ǣɥ͑ľ rü Ería rü muxüۡma ga ngunexüۡgüca۳x ͑ի%Փľ̲ӥǣӥ. 16ॸRü taguma nagu۳x ga trígute۳xe ga tüۡxüۡՓфӥֆľ̲Ëȍɞիüۡ ga naxchiüۡՓֆľ̲æΎфɗֆҽӕЙ͑ƄфɞՓ nüxüۡ yaxuxüۡrüxüۡ. 17ॸͮҡӥфӥՓӥիɗǣ ngunexüۡgu rü nida۳իՓľǣֆľ̲ֆӕҡľËӥ ͑ǣɥ͑ľфӥ͑ֆӕ. 18ॸѠӥֆľիǣӕ̲ǣ͑ǣɥ̲ ga yema yutecü rü Eríaxüۡ ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —¿Ta۳xacü chomaxã cuxü Pa Tupanaarü Orearü Ngeruxüۡx? ‫ع‬Ѡӥ͑ӕËӕիӡ͑ի choxna nüxüۡ cucua۳xãchixŕŕxüۡ i chorü chixexüۡgü rü ngŕmagagu cunayuxŕŕxüۡ ya chaune? —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 19ॸRü nüma ga Ƅфɞ͑ǣɥիüۡ nangãxüۡga rü ñanagürü: —¡Nua namu ya cune! —ñanagürü. Rü ֆľ̲ֆӕҡľËӥիӥ͑ľՓ͑͑ǣ͑ǣӥ, rü yema ucapu ga nagu napexüۡgu nanagacuchi, rü norü pechicaxüۡgu

nayacaxŕxŕ. 20ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣƄфɞфӥ tagaãcü Cori ya Tupanana naca rü ñanagürü: —Pa Cori ya Chorü Tupanax ¿rü ngúxüۡ tá eۡի۳ ͑͑ǣɥիüۡ quingexeۡxeۡ i ͖ֆӕҡľËӥɗ͑ǣɥËȍɗüۡgu chapecü, rü ngeۡmaca۳x cunayuxŕŕxüۡ ֆ͑ǣɥ͑ľ? —ñanagürü. 21ॸRü yexgumatama ga Ería rü tomaepü۳xcüna guxema buxeétü nayarüñuãchi rü tagaãcü Cori ya Tupanana naca rü ñanagürü: —Pa Corix, Pa Chorü Tupanax, rü cuxüۡ chaca۳ax۳ üۡ ͑իՓľ͑cunamaxŕŕxüۡca۳x i ñaa buxüۡ —ñanagürü. 22ॸRü nüma ga Cori ya Tupana rü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥǣƄфɞ nüxüۡ naca۳ax۳ üۡxüۡ. ѠӥՓľ͑իфӥҡӥիüۡ namaxŕxŕ ga guxema buxe. 23ॸRü yexgumatama ga Ería rü tüxüۡ naganagü ga guxema buxe rü yema ínapexüۡՓ ҡӥ̲̲ի%ɞ͑фӥիɥфӥɥЙҡËȍɗüۡ ga ñaxtüguxüۡՓҡӥիüۡ naga. Rü tümaéna tüxüۡ nayamu, фӥ͑ǣɥիüۡ ñanagürü: —¡Dücax, nüxüۡ nadau ya cune rü namaxüۡ! —ñanagürü. 24ॸѠӥ͑ǣɥ̲ǣ yema nge rü inangãxüۡǣфӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Ñu۳ի̲Փիɗ͑ɗիɥɗ̲ľ̲͑ӥիüۡ chacuáxüۡ i Tupanaarü duüۡxüۡ nax нӕɗիɥիüۡ rü ngŕma nüxüۡ quixuxüۡ rü Cori ֆҽӕЙ͑Փ͑ľ͑իӡիüۡ —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. Ería rü wenaxarü ãeۡx ۳ gacü ga AcáxüۡҡՓ͑իӡ

yema ngunexüۡgü rü nigúetanü. Rü tomaepü۳x ga ҡӕ͑ľËӥǣӕՓľ͑, rü nüma ga Cori ya Tupana rü Eríamaxã nidexa rü ñanagürü: —¡Ãeۡx۳ gacü ya AcáxüۡҡՓ ͑իӡфӥ̲͑ի%͑ӥիüۡ yarüxu rü ñoma i naanegu tá chanapuxŕxŕ! —ñanagürü. 2ॸѠӥ͑ӥ̲ǣƄфɞфӥɗ͑իӡ%Ëȍɗ͑ի Acáxmaxã nüxüۡ yanaxuxüۡca۳x. Rü

18

1ॸRü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ѠƄ֤Ƅґॷ18 yexguma rü poraãcü nangu۳x ga taiya ga æȍ̲фɗ͑ľՓ. 3ॸRü nüma ga Acáx rü naxca۳x naca ga norü ngüۡxeۡerۡ uxüۡ ga Adía ga aixcüma Cori ya Tupanaxüۡ ngechaüۡxüۡ. 4ॸѠӥ͑ӥ̲ǣkĀɞ͑ɗիɥǣ ͑ŃҡӥՓ͑ËȍΎǣӥիüۡ ga 100 ga Tupanaarü orearü uruüۡgü ga yexguma Acáx naxma۳x ga Yechabé nada۳i ۳xchaüۡgu. Rü nüma ga Adía rü taxretücumü ga 50 gu nayatoye rü ñu۳իӡËȍɗҡիфľǣ ãxmaxüۡgu nayacu۳xgü rü yéma ͑ֆիӥՓľ̲ӥ%իüۡ. 5ॸRü yexguma ̲͑Փ͑ֆľի̲ֆ͑ľǣƄфɞ, rü nüma ga ãeۡx۳ gacü ga Acáx rü Adíaxüۡ ñanagürü: —‫ͮؽ‬ǣɥի%, rü guxüۡma i ñaa tachixüۡ͑ľǣӕҡ͑իɥ͑ľɗǣӕիüۡma i ͑ҡӥǣӥՓфӥ͑ҡӥիËӥǣӥՓ͑իnaxca۳x idauxüۡca۳x ya maxeۡ naxca۳x i tórü búrugü nax ngŕmaãcü tama nayuexüۡca۳x rü taguma tüxüۡ‫ ڟ‬nataxuxüۡca۳x! —ñanagürü. 6ॸRü yemaacü ga Acáx rü Adía rü nügümaxã nüxüۡ nixu nax ҡΎի̲͑͑͑իӡիüۡ ga Acáx rü toxnamana ga Adía nax naxca۳x nadaugüxüۡca۳x ga dexá rü maxŕ. 7ॸRü ֆľիǣӕ̲̲͑Փ͑իӡիǣӕǣkĀɞфӥ Eríaxüۡ yexma nangau. Rü yexguma nüxüۡ yacua۳ի%Ëȍɗǣӕ͑իƄфɞֆɗիɥիüۡ rü nape۳xegu nayangücuchi rü ñanagürü: —¿Eۡ۳ի͑Ëӕ̲нӕɗիɥիüۡ, Pa Chorü Cori, Pa Eríax? —ñanagürü. 8ॸRü nüma ga Ería rü nanangãxüۡga rü ñanagürü: —Ngüۡ, ËȍΎ̲Ëȍɗիɥ. ¡Rü paxa curü corimaxã nüxüۡ yarüxu rü nua changexma! —ñanagürü. …… 16ॸRü yexguma ga Adía rü Acáxmaxã nüxüۡ nayarüxu nax Ería yéma nguxüۡ, rü ͑ӥ̲ǣkËիфӥֆŃ̲͑իӡ͑իƄфɞիüۡ íyadauxüۡca۳x. 17ॸRü yexguma Eríaxüۡ

270 nada۳u۳xgu rü ñanagürü: —¿Cuma eۡx۳ na нӕɗիɥɗngŕma yatü i Iraéanecüã۳xgüca۳x chixexüۡ ícunguxŕŕxüۡ? —ñanagürü. 18ॸRü nüma ga Ería nanangãxüۡga rü ñanagürü: —ҽ̲Ëȍӕǣǣӕ͑ɗիɥɗ ngŕma guxchaxüۡ i ngupetüxüۡ i nua ʊфŃ͑ľՓ. Rü cuma rü curü duüۡxüۡǣӥǣǣӕ͑ɗիɥɗngŕma ngupetüxüۡ, ľфӥҡ̲͑ǣЙľիɥ͑ӥľɗngŕma Cori ya Tupanaarü mugü rü Baáchicüna۳xãgüxüۡ pecua۳xüxüۡgü. 19ॸ¡Rü ñu۳xma rü curü duüۡxüۡgüxüۡ namu nax ma۳իЙӦ͑ľֆ Carmérugu nangutaque۳xegüxüۡca۳x i guxüۡma i Iraéanecüã۳xgü namaxã i ngŕma 450 i Baáarü orearü uruüۡgü rü 400 i Achéraarü orearü uruüۡgü i Yechabéme۳xeۡՓngŕxmagüxüۡ rü nüxüۡ rüngüۡxeۡexۡ üۡ! —ñanagürü ga Ería. Ería rü Baáarü orearü uruüۡgü

yexguma ga Acáx rü guxüۡma ga Iraéanecüã۳xgüca۳x nangema, rü nanangutaque۳xexeۡxeۡ ga yema orearü uruüۡgü ga ma۳իЙӦ͑ľǣæф̲Ńфӕǣӕ. 21ॸRü yexguma ga nüma ga Ería rü guxüۡma ga duüۡxüۡgümaxã nidexa rü ñanagürü: —¿Ñuxguxüratáta i pemax i nüxüۡ perüxoexüۡ ͑իҡիфľɗɥ͑ӥǣӕ Йľфӥիɥ͑ӥľիüۡ? Rü ngŕxguma Cori ya ҽӕЙ͑фӥɗիËӥ̲ҽӕЙ͑ֆɗիɥիǣӕ‫ؽ‬фӥ ͑ՓľЙľфӥիɥ! Ѡӥľǣ´ֆɗիɥիǣӕ‫ؽ‬фӥ ngŕ̲ՓľЙľфӥիɥ! —ñanagürü. Rü nüma ga duüۡxüۡgü rü taxuxüۡmaama nanangãxüۡgagü. 22ॸRü nüma ga Ería rü nidexachigüama rü ñanagürü: —æȍիɗËҡ̲ËȍɗիɥɗæΎфɗֆ Tupanaarü orearü uruxüۡ i íchayaxüxüۡ rü chamaxüۡxüۡ. Natürü ngŕma Baáarü orearü uruüۡgü rü 450͑ɗիɥ. 23ॸRü ñu۳xma фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗҡիфľɗՓΎËիËӥ͑ӕ 20ॸRü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ѠƄ֤Ƅґॷ18

271 pega. Rü nümagü i Baáarü orearü uruüۡǣӥфӥҡ͑ֆֆӕիǣӥɗՓӥիɗ. Rü ãgümücügu tá inanachexcugü. Rü ngŕmaãcü üxütanüétügu tá nananugü i ngŕma namachi i Baáarü ãmarearü guchicaxüۡՓ, ͑ҡӥфӥҡիӡҡ̲ nayana۳i ۳xeۡxeۡ ya üxü. Rü ngŕxgumarüxüۡ tá ta i chomax rü chanamexŕxŕ i ngŕma ҡΎɗՓΎËիËӥфӥӥիӥŃҡӥǣӕҡ chananugümachi, ͑ҡӥфӥҡիӡҡ̲ chayanaixŕxŕ ya yima üxü. 24ॸRü ngŕ̲Փľ͑ɗЙľ̲фӥҡЙľфӥҡӕЙ͑͑ pecagüe, rü choma rü tá Cori ya Tupanana chaca. Rü yima üxümaxã tüxüۡ ngãxüۡgacü, фӥֆɗ̲ҡ͑ɗիɥֆ ɗիËӥ̲ҽӕЙ͑ɗիɥËӥ—ñanagürü. Rü guxüۡma ga duüۡxüۡgü nanangãxüۡgagü rü ñanagürügü: —Mexü̲ۡ͑ɗիɥɗngŕma ɥ͑ӥ—ñanagürügü. 25ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣƄфɞ rü yema Baáarü orearü uruüۡgüxüۡ ñanagürü: —¡Ngexüۡrüüxüۡ i ñaa ՓΎËիËӥЙľֆիӕфӥЙľիɞф penamexŕxŕ, erü pemu i pemax! ¡Rü ñu۳իӡËȍɗЙľфӥҡӕЙ͑͑ЙľË͑ҡӥфӥ ҡիӡҡ̲͑ՓЙľ͑͑ǣɗիɗËȍɗ! —ñanagürü. 26ॸRü yemaacü ga nümagü фӥ͑ֆֆӕիǣӥǣֆľ̲ՓΎËիËӥǣ nüxna namugüxüۡ. Rü nanamexŕŕgü rü pa۳ի̲̲ËӥфӥՓɗ͑͑իӥǣӥľǣ͑Ύфӥ tupana ga Baána nax nacagüexüۡ rü ñu۳ի̲ҡҡΎËӕËȍɗՓ͑͑ǣӕ. Rü ñanagürügü: —¡Toxüۡ nangãxüۡga Pa Baáx! —ñanagürügü. Rü yema ãmarearü guchicaxüۡ ga naxügüxüۡxüۡ íniyuxeguãchitanücüxü, natürü nataxuma ga ta۳xacü ga nangãxüۡgüxüۡ. 27ॸѠӥֆľիǣӕ̲ҡΎËӕËȍɗՓ͑͑ǣӕիǣӕ, rü nüma ga Ería rü yema Baáarü orearü uruüۡgügu nidauxcüraxüۡ rü ñanagürü: —¡Yexera poraãcü pixáicha! Erü ngŕma

perü tupana rü ngürüãchi i puracügu narüxã۳u۳ۡx, rüe۳xna nayaՓoxe۳x, rüe۳xna ӡ%͑ľՓ͑իӡ, rüe۳xna ngürüãchi ínape фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗɞpenaba۳i ۳xgü —ñanagürü. 28ॸRü nümagü rü nayadaxŕxŕ ga nax yaxáichaxüۡ. Rü cüxchimaxã nügü ͑ɗՓɞҡӥËȍËӥӥǣӥфӥ͑ӥǣӥɗ͑Йɗիüۡnegü, ֆľфӥֆľ̲͑ɗիɥǣ͑Ëӥ̲ǣӥǣ naxügüüۡxüۡ, ñu۳xmata naduegumüxüۡnegü. 29ॸѠӥҡΎËӕËȍɗՓ nangu rü nümagü rü inayadaxŕŕgü ga nax yaxáichaxüۡ rü nax nayuxtanüxüۡxüۡ, rü yemaacü nayáuanexüۡgümare, natürü taxuxüۡma nanangãxüۡ фӥ¡ɗǣՓӥիɗǣ naga ga nüxüۡ ͑իɥ͑ӥľիüۡ. ѠӥĀӥիՓ ΎфՓ͑͑ǣӕ͑իƄфɞTupanaca۳x yamáxüۡ ǣֆľ̲ҡΎǣՓΎËիËӥ. 30ॸRü yexguma ga Ería rü guxüۡma ga duüۡxüۡgüxüۡ ñanagürü: —¡Númamaxüۡra Йľիɥ! —ñanagürü. Rü guxüۡma ga duüۡxüۡgü rü naxüۡҡՓ̲͑իɥ. Rü nüma ga Ería rü nanamexŕxŕ ga yema Tupanaarü ãmarearü guchicaxüۡ ga rüngutaüۡxüۡ. 31ॸRü nanayauxpüta ga 12 ga nuta nae۳xpü۳x ga nanegü ga Acóbu ga Iraéanegu ãégacü. 32ॸRü guma nutagümaxã nanaxü ga Cori ya Tupanaarü ãmarearü guchicaxüۡ. Rü ֆľ̲Փľ͑фӥɞ͑͑Ëľǣӕǣֆľ̲ ãmarearü guchicaxüۡ rü 20 ga lítruxãcu ga nanetüchire nagu mexüۡ ͑ɗիɥǣ͑Ύфӥ taxmachate۳xe. 33ॸѠӥֆľ̲Փľ͑фӥ̲ľ inananu ga üxü. Rü ãgümücügu tüxüۡ ɗ͑ËȍľիËӕǣǣӕիľ̲ՓΎËիËӥ, rü yema üxüétügu tüxüۡ nanugümachi. 34ॸRü ñu۳իӡËȍɗ͖͑ǣӥфӥ: —¡Ãgümücü i tüۡxüۡ ͑ǣɥիüۡ pixügüãcu dexámaxã rü ngŕma namachiétügu rü ngŕma ӥիӥŃҡӥǣӕ͑ǣɥիüۡ pebagüãcu! —ñanagürü. Rü yemaacü nanaxügü ga

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ѠƄ֤Ƅґॷ18 duüۡxüۡgü. ѠӥՓľ̲͑͑͑ӕ͑ի yemaacü naxügüaxüۡca۳x. Rü norü tomaepü۳իËӥ͑Փľ̲͑͑͑ӕ͑ի ֆľի̲͑ǣɥիüۡ nabagüãcuxüۡca۳x ga tüۡxüۡ. Rü yemaacü nanaxügü ga nümagü. 35ॸRü yema dexá rü yema ãmarearü guchicaxüۡxüۡ ínayáeguãchi, rü yema ícaeguxüۡmachate۳xe rü nanapá. 36ॸRü ֆľիǣӕ̲ΎфՓ͑͑ǣӕիǣӕ͑իֆǣӕիüۡ ǣՓΎËիËӥ, rü nüma ga Tupanaarü orearü uruxüۡ ga Ería rü naxca۳ի͑ɗիӡǣ yema ãmarearü guchicaxüۡ. Rü tagaãcü ñanagürü: —Pa Corix, ya Abraáüۡarü rü Ichaáarü rü Iraéanecüã۳xarü Tupanax ¡cugü inaՓe۳x i ñu۳xmax nax cuma нӕɗիɥիüۡ i Iraéanecüã۳xarü Tupana, rü ËȍΎ̲͑իËȍɗիɥիüۡ i curü duüۡxüۡ, rü Ëӕ̲нӕɗիɥիüۡ i choxüۡ cumuxüۡ nax chanaxüxüۡca۳x i guxüۡma i ñaa chaxüxüۡ! 37ॸ¡Choxüۡ nangãxüۡga, Pa Corix, choxüۡ nangãxüۡga nax ngŕmaãcü i ñaa duüۡxüۡgü nüxüۡ cua۳xgüxüۡca۳x nax cuma нӕɗիɥիüۡ i Tupana rü nüxna cuxuxüۡ nax Փľ͑cuxca۳ի͑ՓΎľǣӕիüۡca۳x! —ñanagürü. 38ॸRü yexgumatama Cori ya Tupanaarü üxüema rü ngürüãchi yexma ͑Ńҡӥ͑͑ǣӕǣֆľ̲ՓΎËիËӥ̲Ëȍɗ. Rü nixa ga yema namachi rü üxü rü ՓΎΎҡ̲ǣǣӕ̲͑ӕҡǣӥфӥՓɗիӥ̲ӥ. Rü yema dexá ga yema ícaeguxüۡmachate۳իľՓֆľի̲իüۡ rü inayache. 39ॸRü yemaxüۡ nadaugügu ga guxüۡma ga duüۡxüۡgü rü ñaxtüanegu nanangücuchitanü rü ñanagürügü: —ͮӥ̲ֆæΎфɗ͑ɗիɥֆҽӕЙ͑ɗիɥËӥ. Ѡӥ͑ӥ̲ֆæΎфɗ͑ɗիɥֆҽӕЙ͑ɗիɥËӥ —ñanagürügü. 40ॸRü yexguma ga Ería rü yema duüۡxüۡgüxüۡ ñanagürü: —¡Ípenayauxüۡ i guxüۡma i Baáarü orearü uruüۡgü rü taxuxüۡtáma niña!

272 —ñanagürü: Rü nüma ga duüۡxüۡgü rü ínanayauxüۡ. Rü yexguma ga Ería rü natüxacü ga ChichóüۡՓ͑͑ǣǣӥxŕxŕ rü yexma nayadaüۡnaxã. Ería rü pucüca۳x nayumüxŕ 41ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣƄфɞфӥkËիüۡ

ñanagürü: —‫ؽ‬ʑɗիӡфӥֆËȍɗ¡ӥфӥֆիիľ! Erü marü nicuxcu ya pucü —ñanagürü. 42ॸRü nüma ga Acáx rü natáegu rü nayachibü rü nayaxaxe. Natürü ga Ería rü ma۳իЙӦ͑ľǣæф̲Ńфӕǣӕ͑իɥ͑ǣӥ. ‫ ڟ‬ü۳xü rü Rü yexma nayacaxãp nanangücuchi ñu۳ի̲ҡǣ͑ËȍɗՓľфӥ ‫ ڟ‬ü۳xügümachate۳իľՓ͑͑ǣӕ. 43ॸRü naãp norü ngüۡxeۡerۡ uüۡxüۡ ñanagürü: —¡Dauxüۡguamaxüۡф͑իɥ͑ǣӥ, rü ̲фǣӕ̲ֆĀՓľ͑ӥ! —ñanagürü. Rü nüma ga norü duüۡxüۡ фӥֆŃ̲͑իӡфӥ ̲фŃҡӥ͑ֆĀՓľ͑ӥ. Ѡӥֆľ̲Փľ͑ǣ yema norü duüۡxüۡ rü ñanagürü: —ͮҡիӕ̲͑ɗիɥɗta۳xacü —ñanagürü. Natürü ga nüma ga Ería rü nanamu rü ñanagürü: —¡Rü 7 e۳xpü۳xcüna íyadau! —ñanagürü. 44ॸRü yexguma marü norü 7 e۳xpü۳xcüna íyada۳u۳xgu rü yema norü duüۡxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —Rü nüxüۡ ËȍĀӕɗՓӥիɗɗɞфիüۡ i caixanexüۡ i ̲фËȍɗӥŃҡӥՓɥ͑ǣӥľ̲իüۡ ɗՓӥիɗɗ naxme۳xeۡraxüۡxüۡ —ñanagürü. Rü yexguma ga Ería rü norü duüۡxüۡxüۡ ñanagürü: —¡Paxa inañaãchi rü Acáxmaxã nüxüۡ ֆфӥիӕфӥ͑Փľüۡgu yaxüe rü ínaxɥ ۳ի͑ՓֆĀma۳իЙӦ͑ľ фӥɞֆիӡ͑իüۡpa ya pucü! —ñanagürü. 45ॸѠӥ͑Փľüۡǣӕ͑իɥ͑ǣӥǣkËի, rü Йիɥ͑ľǣ֤ľфŃՓ͑իӡ. Rü yexgumayane rü nanaxŕãchiane, rü nibua, rü tacü ga pucü ínangu. 46ॸRü nüma ga Cori ya Tupana rü Eríana pora

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ѠƄ֤Ƅґॷ18ٍॷ19

273 naxã. Rü yexguma marü nügüna Йľի͑ǣӥËȍɗфӕǣӕфӥɥ͑ľǣ֤ľфŃՓ naña. Rü Acáxüۡpa yéma nangu. Ería rü ma۳իЙӦ͑ľǣϘфŃիՓ͖͑

19

1ॸRü

nüma ga Acáx rü naxma۳x ga Yechabémaxã nüxüۡ nixu ga guxüۡma ga yema Ería üxüۡ, rü ñuxãcü nax nadaüۡnaaxüۡ ga yema Baáarü orearü uruüۡgü. 2ॸRü yexguma ga Yechabé rü Փӥիɗǣ͑ǣɥфӥĀӕüۡxüۡxüۡ imu ga Eríamaxã nüxüۡ nax yanaxuxüۡca۳x ga ͑ǣɥфӥĀľիфӥ͖͑ǣӥфӥ: —Cuma rü Ería нӕɗիɥфӥËȍΎ̲իфӥ֤ľËȍ¡ŃËȍɗիɥ. Rü cumaxã nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ chorü tupanagü poraãcü choxüۡ napoxcu ega moxüۡ ñoma i oragu tama cumaxã chanaxü۳xgu i ngŕma Baáarü orearü uruüۡgümaxã cuxüxüۡ —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 3ॸRü nüma ga Ería rü nüxüۡ nicua۳xãchi ga %ӡËӥ̲իüۡՓ͑ի͑ֆľի̲իüۡ, rü yemaca۳իɥ͑ľǣ´ľËȍŃ¡ǣ ֤ӕĀ͑ľՓֆľի̲͑ľՓ͖͑. Rü yéma nanata۳x ga guma norü ngüۡxeۡerۡ uxüۡ. 4ॸRü ֆľ̲Փľ͑фӥҡիәľ̲ɞի%ËȍɗüۡxüۡՓ ͑իӡ. ѠӥՓӥիɗǣ͑ǣӕ͑ľիüۡ ɗ͑ɗիӡ, rü Փӥիɗǣ͑ɗիҡüüۡՓ͑ֆфӥҡΎΥËȍɗ. Rü ͑ӥǣӥǣӕ͑իɥ͑ӥǣӕфӥ͑ֆӕիËȍüۡ. Rü yemaca۳x Cori ya Tupanaxüۡ ñanagürü: —¡Marütama Pa Corix, rü choxna nayaxu i ñaa chorü maxüۡ! Erü ՓΎľҡҡ̲Ëȍֆӕфӥ͑фӥ̲ľ̲ľ͑ի ñu۳xmatama chayuxüۡ —ñanagürü. 5ॸRü yexma naixtüüۡgu naca rü yéma nape. ͮҡӥфӥՓӥիɗǣĀիӡËӥã۳x ga Tupanaarü orearü ngeruxüۡ rü yéma nangu rü nüxüۡ yangΦgüãcüma ñanagürü nüxüۡ: —¡Írüda rü nachibü! —ñanagürü. 6ॸRü Ería rü nanadauáane, rü nüxüۡ nadau ga naeruxüۡҡǣӕ͑իӦիüۡ ǣՓӥիɗǣЙӡǣ

maixcuraxüۡ ǣӥիӥŃҡӥՓɗǣӕիüۡ rü dexá ǣֆľի̲ӥՓľüۡxüۡ. Rü yexguma ga nümax rü ínarüda rü nachibü rü naxaxe. Ѡӥֆľ̲Փľ͑фӥՓľ͑ɗ͑Ë. 7ॸNatürü ga Cori ya Tupanaarü orearü ngeruxüۡ ֆĀիӡËӥã۳իфӥՓľ͑իфӥƄфɞիüۡҡՓ ͑իӡ. Rü ínayaba۳i ۳xgü, rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Írüda rü nachibü! Erü yáxüۡgu ҡнӕɗիӡɗngŕ̲ɞËӕիӡիüۡՓ —ñanagürü. 8ॸRü nüma ga Ería rü ínarüda, rü nachibü rü naxaxe. Rü yema õna rü pora nüxna naxã. Rü 40 ga ngunexüۡ rü 40 ga chütaxüۡ ͑ɗիӡ ñu۳ի̲ҡ͑Փ͑͑ǣӕǣǣӕ̲ma۳իЙӦ͑ľ ga Oréx. (Ѡӥǣӕ̲Փ͑ɗիɥǣҽӕЙ͑ǣ Moichéca۳x nangóxüۡ.) 9ॸRü yexguma guma ma۳իЙӦ͑ľՓ͑͑ǣӕիǣӕǣƄфɞфӥ Փӥիɗǣ%ի̲իüۡgu naxücu, rü yéma nanangupetüxŕxŕ ga chütaxüۡ. Rü nüma ga Cori ya Tupana rü namaxã nidexa, rü ñanagürü nüxüۡ: —¿Ta۳xacü nua cuxü, Pa Eríax? —ñanagürü. 10ॸRü nüma ga Ería nanangãxüۡga rü ñanagürü: —Poraãcü ͑ŃҡӥՓËȍËȍΎǣӥɗËӕфӥΎфľ, Pa Chorü Cori ya Tupana ya GuxüۡŃҡӥՓ Ngŕxmacüx. Erü ngŕma Iraéanecüã۳xgü rü marü nüxüۡ inarüngümae i ngŕma curü uneta ga namaxã cuxüxüۡ, rü nagu napogüe i ngŕma curü ãmarearü guchicaxüۡgü, rü taramaxã tüxüۡ nadai ya yíxema curü orearü uruüۡgü. Rü chaxicatama íchayaxü, rü ñu۳xma rü cha۳u۳xca۳x rü ta nadaugü nax choxüۡ yama۳xgüxüۡca۳x —ñanagürü. 11ॸRü nüma ga Cori ya Tupana rü ñanagürü nüxüۡ: —‫ؽ‬ʑ͑իӡիӡфӥchaupe۳xe yachi ya daa ma۳իЙӦ͑ľŃҡӥՓ! —ñanagürü. Rü nüma ga Ería rü yemaacü nanaxü. Rü nüma ga Cori ya Tupana rü yéma naxüpetü. ѠӥՓӥիɗǣЙΎфիӥËȍɗËӥǣ¡ӕ͑ľËӥфӥ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ѠƄ֤Ƅґॷ19 nagu nangu ga guma ma۳իЙӦ͑ľ, rü nabu rü ga nutagü rü nipue rü narüyiixüۡchipanü, natürü nüma ga ҽӕЙ͑фӥҡ̲ǣӕ̲¡ӕ͑ľËӥՓ nayexma. Ѡӥǣӕ̲¡ӕ͑ľËӥՓľ͑фӥ naxɥã۳xãchiane, natürü nüma ga Tupana rü tama yema ɥã۳ի%Ëȍɗ͑ľՓ͑ֆľի̲. 12ॸRü yema ɥã۳ի%Ëȍɗ͑ľՓľ͑ի%ǣՓӥիɗ ga üxüema, natürü nüma ga Tupana rü ͑ҡիӕ̲ǣֆľ̲ӥիӥľ̲Փ. Rü yema ӥիӥľ̲Փľ͑фӥֆŃ̲ɗ͑͑իӡǣՓӥիɗ ga ígaxüۡ ga naga ga mexechixüۡ. 13ॸRü yexguma yema nagaxüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕǣ Ería, фӥ͑ӥǣӥ͑ɗĀӥիËȍɗՓľ͑Ύфӥ gáuxüۡchirumaxã. Ѡӥɞ͑իӡիӡǣֆľ̲ ma۳իЙӦ͑ľфӥã۳xmaxüۡՓфӥnaa۳xgu nayachi. Rü yexma nachiyane rü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥǣՓӥիɗǣ͑ǣǣ͑ӥիüۡ ñaxüۡ. ‫ ڟ‬a cuxü, Pa Eríax? 14ॸRü —¿Ta۳xacü ngŕm nüma ga Ería rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Nüxüۡ chicua۳xãchi nax poraãcü cuxüۡ‫ ڟ‬chachu۳xuxüۡ, Pa Corix Pa ҽӕЙ͑ֆǾӕի%ŃҡӥՓNgŕxmacüx. Natürü ngŕma Iraéanecüã۳xgü rü marü nüxüۡ inayarüngümae ga yema namaxã nax icuxügaxüۡ. Rü nagu napogüe i ngŕma curü ãmarearü guchicaxüۡgü, rü yimá curü orearü uruüۡgü rü taramaxã nanadai. Rü chaxicatama íchayaxü i ñu۳xmax natürü cha۳u۳xca۳x rü ta nadaugü nax choxüۡ yama۳xgüxüۡca۳x —ñanagürü. 15ॸRü yexguma ga Cori ya Tupana rü Eríaxüۡ ñanagürü: —¡ƚcü natáegu nagu i ngŕ̲̲͑ǣ͑Ύիфɗ͑ǣӕнӕɗիӡիüۡ i Damácuarü chianexüۡՓĀիüۡ! Rü ngŕիǣӕ̲ġ̲Ëӕфӥɥ͑ľՓËӕ͑ǣӕիǣӕ ¡rü chíxüۡmaxã nabaeru ya Achaé nax Chíriaanearü ãeۡի۳ ǣËӥ͑իֆɗիɥիüۡca۳x! 16ॸ¡Rü ngŕիǣӕ̲Փľ͑фӥËȍɞիüۡmaxã nabaeru ya Yeú ya Níchi nane, nax

274 Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡx۳ gacü nax ֆɗիɥիüۡca۳x! ¡Rü ngŕxgumarüxüۡ ta chíxüۡmaxã nabaeru ya Erichéu ya Cháfa nane ya Abe-meúracüã۳x nax cuchicüxü chorü orearü uruxüۡ ͑իֆɗիɥիüۡca۳x! 17ॸRü yíxema Achaéme۳xeۡՓɗ͖իľфӥ֤ľәҡ tüxüۡ nima۳x. Rü yíxema Yeúme۳xeۡՓ ɗ͖իľфӥƄфɗËȍŃӕҡ͑ɗիɥɗҡӥիüۡ da۳i ۳xcü. 18ॸ¡Rü dücax, rü cumaxã nüxüۡ chixu rü choma rü marü íchayaxügüxŕxŕ i 7,000 i Iraéanecüã۳xgü i taguma Baápe۳xegu ‫ ڟ‬ü۳xügüxüۡ nax nüxüۡ caãp yacua۳xüüۡgüxüۡca۳x! —ñanagürü ga Tupana. Tupana rü Erichéuxüۡ nayaxu 19ॸRü yexguma ga nüma ga Ería rü ɗ͑իӡ%Ëȍɗ, rü Erichéu ga Փɗիӥ̲ӥ͑ľфӥɗľǣӕ̲ӥ͑ľՓ puracücüxüۡ yexma nangau. Rü guma Erichéupe۳իľǣӕ͑իɥǣ12 chimüxüۡ ga ՓΎËǣҡիфľËȍɗǣӥ͑ӥǣӥՓ͑ǣËӕիüۡ, rü ͑ӥ̲ҡ̲ǣƄфɗËȍŃӕ̲͑ի%͑ɗիӡǣ ֆľ̲͑ՓɗֆËӕիüۡ. Rü nüma ga Ería rü Erichéuca۳ի͑ɗիӡфӥ͑Ńҡӥǣӕ nanacha۳xanagü ga norü gáuxüۡchiru. 20ॸRü nüma ga Erichéu rü nüxna yéma ͑ɗ͖ǣ͑ΎфӥՓΎËǣӥ, фӥƄфɞՓľnangŕ, rü ñanagürü nüxüۡ: —ChanaxՓa۳xe i choxüۡ cuxüchica nax chaunatüxüۡ rü chauéxüۡ chayameãŕxüۡca۳x, rü ñu۳xmachi ҡËӕՓľËȍфӥիӡ—ñanagürü. Rü yexguma ga nüma ga Ería rü ñanagürü ‫ ڟ‬Ëӕիӡ, nüxüۡ: —Marü name i ngŕ̲ natürü ¡nüxna nacua۳xãchi nax Tupana marü cuxca۳x ca۳xaxüۡ nax norü orearü uruxüۡ нӕɗիɥիüۡca۳x! —ñanagürü. 21ॸRü ͑ӥ̲ǣƄфɗËȍŃӕфӥƄфɞ͑͑ɗիӡǣËȍɗфӥ ҡիфľǣՓΎËǣֆҡӥիüۡ niyaxu, rü nanadai, rü ãgümücügu inanachexcu.

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ѠƄ֤Ƅґॷ19, 21

275 Rü yema naixmena۳ի%ǣӥǣՓΎËՓ ina۳i ۳xgüxüۡmaxã nanaxüxüxüۡ. Rü ֆľ̲Փɞ͑͑ǣӕǣ̲͑Ëȍɗ, rü namücügüxüۡ nanangõ۳xeۡxeۡ. Rü ֆľ̲Փľ͑фӥƄфɞՓľ͑фӥիӡ͑Ύфӥ ngüۡxeۡerۡ uxüۡ. …… Acáx rü Nabúarü úbanecü

21

1ॸѠӥՓӥիɗǣֆҡӥǣɥ͑ľǣ Yerécüã۳x ga Nabúgu ãégacü rü ǣӕ̲ɥ͑ľՓ͑ӥիüۡ‫͑ ڟ‬ֆľի̲ǣՓӥիɗǣ úbanecü ga ãeۡx۳ gacü ga Acáxpataarü ngaicamána. 2ॸѠӥՓӥիɗǣ͑ǣӕ͑ľիüۡ ga Acáx rü Nabúxüۡ ñanagürü: —¡Choxna naxã i curü úbanecü nax ngŕmaãcü choxü‫ ۡڟ‬nangexmaxüۡca۳x i chorü nanetünecü erü chopatana nangaicama! Rü ngŕmachicüxü tá cuxna chanaxã i Փӥիɗɗә¡͑ľËӥɗɗфӥ̲ľ̲ľիüۡ, rüe۳xna ega cunaxՓa۳xegu rü diŕrumaxã cuxüۡ‫ڟ‬ chanaxütanü —ñanagürü. 3ॸNatürü ga Nabú rü Acáxüۡ nangãxüۡga rü ñanagürü: —Rü Tupana tama nanaxՓa۳xe nax cuxna chanaxãxüۡ i ñaa naane i chaunatü choxna ãxüۡ —ñanagürü. 4ॸRü yema Nabúarü ngãxüۡgagu rü nüma ga Acáx rü nangechaüۡãcüma rü nanuãxŕãcüma napataca۳x natáegu, yerü Nabú rü namaxã nüxüۡ nixu ga tagutáma nüxna nax naxããxüۡ ga yema naane ga nanatü nüxna ãxüۡ. Rü nüma ga Acáx rü nachiüۡՓ͑͑ǣӕ, rü naxchiaüۡgu nayaca, фӥɥիҡЙü۳xguama nabuenü, rü tama nachibüchaüۡ. 5ॸRü yexguma ga naxma۳x ga Yechabé rü naxca۳իɗֆիӡфӥ ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ͑ӥիüۡ: —¿Ta۳xacüca۳x cuma rü tama cuchibüchaüۡ? —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 6ॸRü ͑ӥ̲ǣkËիфӥ͑ǣɥիüۡ nangãxüۡga rü ñanagürü: —Nabúmaxã chidexa, rü

nüxna naxca۳x chaca nax choxüۡ namaxã nataxexüۡca۳x i norü úbanecü. Rü ngŕxgumachi choxna naxãã۳xgu rü to i úbanecümaxã nüxüۡ‫ ڟ‬chanaxüchicüxü. Natürü i nümax rü tama choxna nanaxãxchaüۡ —ñanagürü. 7ॸRü yexguma ga naxma۳x ga Yechabé rü inangãxüۡga rü ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ͑ӥիüۡ: —ͮҡӥфӥËӕ̲нӕɗիɥɗ ͑ӕʊфŃ͑ľՓ%eۡի۳ ǣËӥнӕɗիɥիüۡ. ¡Rü yachibü rü nataãxŕ! Rü marü choma cuxüۡ‫ ڟ‬tá chanayaxu i Nabúarü úbanecü —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 8ॸRü yexgumatama ga ͑ǣɥ̲фӥkËիŃǣǣӕɗ͑իӥ̲ҡӥǣ͖ӕիфľ ga popera. Ѡӥֆľ̲ǣӕɗֆիӦËӕËȍɗǣ Acáxarü cua۳xruxüۡ ǣ͑Ύфӥ%͑ľфՓ yexmaxüۡ. Rü ñu۳իӡËȍɗɗֆ̲ӕnaxca۳x ga ǣӕ̲ɥ͑ľǣ֤ľфŃфӥ%eۡx۳ gacügü. 9-10ॸRü ֆľ̲͑ǣɥфӥЙΎЙľфǣӥՓфӥ͖͑ǣӥфӥ: —¡ƚcü, guxüۡma i duüۡxüۡgümaxã nüxüۡ pixu nax nangutaque۳xegüxüۡca۳x nax tama pechibueãcüma peyumüxŕgüxüۡca۳x! ‫ؽ‬Ѡӥ͑ӥի͑Йľիӕֆͮ¡ә͑իЙľҡ͑ӥՓ ͑իӡիüۡca۳x! ¡Rü naxca۳x peda۳u۳x i taxre i yatü i nüxüۡ ixugüxüۡ nax nüma ya Nabú rü Tupanamaxã naguxchigaxüۡ rü ãeۡx۳ gacümaxã chixexüۡ naxueguxüۡ! ¡Rü ngŕmaxüۡ Йľիɥ͑ӥľǣӕՓľ͑, rü ɞЙľ͑ǣիӥËȍɗфӥ͑ӕҡ̲ի%ɞЙľ̲͑ӕիӡËȍɗ rü peyamá! —͖͑ǣӥфӥǣֆľ̲͑ǣɥфӥ ЙΎЙľфǣӥՓ. 11ॸRü nüma ga yema ãeۡի۳ ǣËӥǣӥǣǣӕ̲ɥ͑ľËӥã۳x rü nayanguxŕŕǣӥǣֆľ̲͑ǣɥфӥ ЙΎЙľфǣӥՓ̲͑ի%͑ӥիüۡ yaxuxüۡ. 12ॸRü nanaxügü ga yema ngutaque۳xe rü yéma Nabúna nacagüe. 13ॸRü nüma ga yema taxre ga yatügü rü guxüۡma ga duüۡxüۡgüpe۳իľՓĀΎфիüۡmare nixugüe Nabúchiga. Rü ñanagürügü: —Ñaa Nabú rü Tupanamaxã naguxchiga rü ãeۡx۳ gacü ya Acáxmaxã rü ta naguxchiga

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ѠƄ֤Ƅґॷ21 —ñanagürügü. Rü yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥľǣӕǣ duüۡxüۡgü, rü Nabúxüۡ niyauxgü rü ɥ͑ľЙľ̲Փ͑͑ǣӕËȍɗǣӥǣӥ. Rü yexma ͑ӕҡ̲ի%ɞ̲͑͑ӕիӡËȍɗǣӥфӥֆľ̲Ëӥ nayama۳xgü. 14ॸRü yexüۡ ͑ՓǣӥľǣӕՓľ͑ ǣǣӕ̲ɥ͑ľфӥ%eۡx۳ gacügü, rü YechabéxüۡҡՓ̲͑ӕǣǣӥфӥ ñanagürügü: —Nabú rü marü nutamaxã ɞ̲͑͑ӕիӡËȍɗǣӥɗĀӕüۡxüۡgü, rü marü nayu —ñanagürügü. 15ॸRü yexguma Yechabé nüxüۡ cuáchigagu ga Nabú rü marü nax nayuxüۡ фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ͑ӥիüۡ ga ǣӕ̲͑ǣɥҡľǣkËի: —Yema úbanecü ga Nabú tama cuxüۡ namaxã taxechaüۡxüۡ, rü ñu۳ի̲фӥ͑ǣľҡ͑ӥ%Ëӥ̲Ëӕիфӥ͑ɗիɥ. Erü nüma ya Nabú rü marü nayu —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 16ॸRü yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕǣ Acáx rü ínayadau ga yema Nabúarü úbanecü, rü noxrüxüۡ ͑ֆիɥxŕxŕ. 17ॸNatürü nüma ga Cori ya Tupana rü Eríaxüۡ ñanagürü: 18ॸ—Dücax, rü ñu۳ի̲ҡ̲æȍ̲фɗՓ͑իӡɗ naxüۡҡՓɗʊфŃ͑ľËӥã۳xgüarü ãeۡx۳ gacü ya Acáx. Rü nüma i ñu۳ի̲фӥ͑Փ nangexma i ngŕma Nabúarü úbanecü i noxrüxüۡ ֆիɥxŕŕxüۡ. 19ॸRü ñacurügü tá nüxüۡ: “Pa Acáx, rü Cori ya Tupana rü ñanagürü cuxüۡ: ‘Ñu۳xma nax cuyamáxüۡ ya Nabú rü nüxna nax cuyapuxüۡ i ngŕma ͑Ύիфӥҡ̲ɗիɥիüۡ, rü ngeۡmaca۳x i ñu۳xma i cumax rü tá ta cugügu nade۳xgüe i airugü ֆľ̲ҡ̲͑ËȍɗËǣͮ¡әǣӥ͑Փ nade۳xgüãxüۡՓٔॸٚ—ñanagürü ga Tupana. Rü nüma ga Ería rü yéma AcáxüۡҡՓ ͑իӡ͑ի̲͑ի%͑ӥիüۡ yanaxuxüۡca۳x. 20ॸRü nüma ga Acáx rü Eríaxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —¿Cumax, Pa Chorü Uanüx, rü choxüۡ icuyangauama? —ñanagürü. Rü nüma ga Ería rü nanangãxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —Ngüۡ, cuxüۡ ichayangau

276 nax cumaxã nüxüۡ chayarüxuxüۡca۳x nax Cori ya Tupanape۳իľՓЙΎф%ËӥËȍɗիľիüۡ nax cuxüxüۡ. 21ॸRü ngeۡmaca۳x ya Cori ya Tupana rü ñanagürü cuxüۡ: “Rü tá cuxca۳x íchananguxŕxŕ i taxüۡ i guxchaxüۡ, rü cugagu tá ichayanaxoxŕxŕ i guxüۡma i cutanüxüۡgü. Rü tá chanadai i guxüۡma i cutanüxüۡgü i yatüxüۡǣӥɗʊфŃ͑ľՓ ngŕxmagüxüۡ. 22ॸRü yema Nabá nane ga Yeruboáüۡtanüxüۡmaxã, rü yema Aía nane ga Baáchatanüxüۡmaxã chaxüxüۡrüxüۡ tá chanaxü namaxã i ngŕma cutanüxüۡgü. Erü yema ãeۡx۳ gacügürüxüۡ choxüۡ cunuxŕxŕ nagagu nax chixexüۡgu cunayi ۳xeۡexۡ üۡ i Iraéanecüã۳իǣӥٚ, ñanagürü ga Tupana. 23ॸRü Yechabéchiga rü Cori ya Tupana rü ñanagürü: “Rü ngŕma ɗфӕǣӥфӥҡ͑ǣɥիüۡ nangΦmachigü i ֤ľфŃфӥɥիЙľ̲Փ. 24ॸRü ngŕma cutanüxüۡǣӥɗɥ͑ľǣӕֆӕľիüۡ, rü airugü tá nanangΦmachi. Rü ngŕma cutanüxüۡgü i ɥ͑ľфӥĀӥիŃҡӥǣӕֆӕľիüۡ, rü ŕxchagü tá nanangΦ̲Ëȍɗǣӥٚ—ñanagürü. 25ॸRü nataxuma ga to ga Iraéanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü ga Acáxrüxüۡ naxma۳xgagu chixexüۡ üxüۡ ga Tupanape۳իľՓ. 26ॸRü nüma ga Acáx rü poraãcü Tupanape۳իľՓ chixexüۡ naxü ga yexguma yema tupananetachicüna۳xaxüۡ yacua۳xüxüۡgu naxrüxüۡ ga yema Amoréutanüxüۡgü ga Cori ya Tupana Iraétanüxüۡǣӥҡ͑ӥՓ ɞՓΎիüۡxüۡ. 27ॸRü yexguma yema Ería namaxã nüxüۡ ixuxüۡxüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕǣkËի rü nügüchirugu nagáugü. Rü témüxüۡ ga naxchirugu nicu۳x rü tama nachibü. Rü yema témüxüۡ ga naxchirumaxã napeexüۡ rü nangechaüۡ%Ëӥ̲ɗ͑фӥիӡӡիüۡ. 28ॸRü yexguma ga Cori ya Tupana rü Eríaxüۡ ñanagürü: 29ॸ—¿Nüxüۡ cudauxüۡ ֆɗիɥիüۡ ya Acáx nax ñuxãcü chope۳իľՓ͑ӥǣӥ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

277

1ѠƄ֤Ƅґॷ21ٍॷ22

ínaxíxraxüۡ? Rü ngŕma nax chope۳xegu nügü ínaxíxraxüۡǣǣӕфӥҡիӡҡ̲ chixexüۡ ͑իËӥǣӥҡ͑ӥՓchanguxŕxŕ i ñu۳xma nax namaxüۡxüۡgu i nüma ya Acáx.

nanangutaque۳xexeۡxeۡ ga Փixgutaa۳x 400 ga norü tupanaarü orearü uruüۡgü. Rü yemagüna naca rü ñanagürü: —¿Marü namexüۡ ֆɗիɥիüۡ rü eۡx۳ na tama nax napu۳xüۡ

Natürü ngŕxguma marü nayu۳իǣӕՓľ͑фӥ nane ãeۡի۳ ǣËӥɗիɥիǣӕҡ͑ɗիɥɗ Acáxacügüca۳x íchananguxŕŕxüۡ i ngŕma chixexüۡ nax ngŕmaãcü yanaxoxüۡca۳x i natanüxüۡgü —ñanagürü.

ֆֆɗ̲ɥ͑ľֆѠ̲әֆǾфի͑ľՓ ngexmane? —ñanagürü. Rü nüma ga yema orearü uruüۡgü rü nanangãxüۡgü rü ñanagürügü: —Marü name i naxca۳x ípeyaxüãchi nax peyapu۳xüۡca۳x erü Cori ya Tupana rü marü cuxna nanaxã —ñanagürügü. 7ॸNatürü ga nüma ga Yudáanearü ãeۡx۳ gacü ga Yochapá rü ínacaama rü ñanagürü: —¿Nua rü nataxuma i to i orearü uruxüۡ i aixcüma Cori ya Tupanaarü orearü uruxüۡ ɗիɥիüۡ nax ngŕma rü ta namexüۡ nax nüxna ica۳xaxüۡ? —ñanagürü. 8ॸRü nüma ga Iraéanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü ga Acáx rü Yochapáxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —Ngüۡ, ͑͑ǣľի̲͑ɗիɥֆՓӥիɗ͑իҡӥիüۡ‫ڟ‬

Micaía nüxüۡ nixu rü Acáxüۡ tá narüporamae i norü uanügü

22

1ॸRü

marü tomaepü۳x ga taunecü ninge nax taguma nügü nada۳i ۳xüۡ ga Iraéanecüã۳xgü namaxã ga Chíriaanecüã۳xgü. 2ॸNatürü guma norü tomaepü۳x ga taunecügu rü nüma ga Yudáanearü ãeۡx۳ gacü ga Yochapá rü Iraéanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü ga Acáxüۡtagu ͑͑իӡ͑ľ. 3ॸRü nüma ga Iraéanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü rü norü ngüۡxeۡerۡ uüۡgüxüۡ ñanagürü: —Pema rü marü nüxüۡ pecua۳x фӥֆɗ̲ɥ͑ľֆѠ̲әֆǾфի͑ľՓ ngexmane rü tüxna naxü. ¿Rü tü۳xcüüۡ i tama pora taxüe nax naxme۳իՓ napuxüۡca۳x i ngŕma Chíriaanearü ãeۡx۳ gacü? —ñanagürü. 4ॸRü yexguma ga nüma ga Acáx rü ãeۡx۳ gacü ga Yochapána naca rü ñanagürü: —¿Eۡ۳xna tama choxüۡ íquixümücüchaüۡxüۡ nax yanapuxüۡca۳x ya ֆɗ̲ɥ͑ľֆѠ̲әֆǾфի͑ľՓ ngexmane? —ñanagürü. Rü nüma ga Yochapá rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Choma rü chorü churaragü rü ítamemare nax pexüۡ tarüngüۡxeۡegۡ üxüۡ. 5ॸNatürü naxüۡpa nax ngŕma ixüxüۡ, rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗæΎфɗֆҽӕЙ͑фӥɥ͑ӥca۳x tadaugü ngoxi norü ngúchaüۡ ֆɗիɥիüۡ i ngŕma —ñanagürü. 6ॸRü nüma ga Iraéanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü rü

Tupanana naca۳xacü, фӥ͑ӥ̲͑ɗիɥֆ Micaía ya Irá nane. Natürü naxchi chaxai erü taguma ta۳xacürü mexüۡxüۡ chomaxã nixu, rü guxüۡguma chixemarexüۡxicatama nixu —ñanagürü. Natürü nüma ga Yochapá rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —¡TaxӢ i ngŕma ñacuxüۡ! —ñanagürü. 9ॸRü yexgumatama ga nüma ga Iraéanecüã۳xarü ãeۡի۳ ǣËӥфӥՓӥիɗǣ norü churaragüeruca۳x naca rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Paxa nua penaga ya yimá Irá nane ya Micaía! —ñanagürü. 10ॸRü nüma ga guma Iraéanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü ga Acáx, rü Yudáanearü ãeۡx۳ gacü ga Yochapá rü meama ninga۳xãŕ ga norü ãeۡի۳ ǣËӥËȍɗфӕ̲ի%фӥֆľի̲ɥ͑ľǣ Chamáriaarü ɥã۳xüۡtagu ínatoxüۡ norü tochicaxüۡgu. Rü guxüۡma ga yema tupananetaarü orearü uruüۡgü rü ãeۡx۳ gacüpe۳իľՓ͑ӥիüۡ nixu ga yema ore

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

278

1ѠƄ֤Ƅґॷ22 ga naãxŕՓɞ͑ǣӕǣӥիüۡ. 11ॸѠӥՓӥիɗǣ orearü uruxüۡ ga Chedequía ga Quenána nane rü nanaxü ga ñuxre ga Փocachatacu۳xrechicüna۳xã ga ƿérunaxca۳x. Rü ñu۳իӡËȍɗҡǣի%Ëӥ ñanagürü: —Rü ngŕma ñanagürü ya Cori ya Tupana: “Rü ñaa Փocachatacu۳իфľǣӥ̲ի%ҡ͑ɗիɥɗ cunada۳i ۳xüۡ i ngŕma Chíriaanecüã۳xgü ñu۳xmatáta cunagu۳xeۡeիۡ۳ ٚ—ñanagürü. 12ॸRü guxüۡma ga yema orearü uruüۡgü yemaxüۡtama nixugüe namaxã ga yema ãeۡx۳ gacügü. Rü ñanagürügü nüxüۡ: —¡ƚcü naxca۳իɞЙľֆիӥ%Ëȍɗֆֆɗ̲ɥ͑ľֆ Ѡ̲әֆǾфի͑ľՓ͑ǣľի̲͑ľ! Rü tá nüxüۡ perüporamae, erü nüma ya Cori ya Tupana rü marü cuxme۳xgu nananguxŕxŕ, Pa Ãeۡx۳ gacüx —ñanagürügü. 13ॸRü yoxni ga yema churara ga Micaíaca۳x yaca۳xüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —Guxüۡma i ngŕma togü i orearü uruüۡǣӥфӥՓӥիɗǣӕ%eۡx۳ gacümaxã nüxüۡ ͑ɗիӕǣӥľ͑ի͑ӥ̲ҡֆɗիɥիüۡ i naporamaexüۡ ֆֆɗ̲ɥ͑ľфӥЙӕՓ. Rü ngeۡmaca۳x rü cuxüۡ chaca۳ax۳ üۡ nax cuma rü ta ngŕxgumarüxüۡ ãeۡx۳ gacümaxã nüxüۡ quixuxüۡ ͑ի͑ӥ̲ҡֆɗիɥիüۡ i naporamaexüۡ ֆֆɗ̲ɥ͑ľфӥЙӕՓ —ñanagürü. 14ॸRü nüma ga Micaía nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Tupanaégagu cumaxã nüxüۡ chixu rü ngŕma ore i nüma ya Tupana chomaxã nüxüۡ yaxuxüۡիɗËҡҡ̲͑ɗիɥɗҡ͑ӥիüۡ chixuxüۡ —ñanagürü. 15ॸѠӥֆľ̲Փľ͑фӥ͑ӥ̲ǣ Micaía rü ãeۡx۳ gacüxüۡҡՓ͑իӡ. Rü nüma ga ãeۡx۳ gacü rü Micaíana naca rü ñanagürü: —Pa Micaíax ¿marü namexüۡ nax naxca۳x ítayaxüۡãchixüۡ ֆֆɗ̲ɥ͑ľ ֆѠ̲әֆǾфի͑ľՓ͑ǣľի̲͑ľфӥ eۡx۳ na tama? —ñanagürü. Rü nüma ga Micaía rü nanangãxüۡ rü ñanagürü:

—Marü name nax naxca۳x ípeyaxüãchixüۡ erü nüma ya Cori ya Tupana rü marü pexüۡ naporaexeۡxeۡ nax pexme۳xgu nanguxŕŕãxüۡ ֆֆɗ̲ɥ͑ľ—ñanagürü. 16ॸNatürü nüma ga ãeۡx ۳ gacü rü Micaíaxüۡ ۡ nangãxü rü ñanagürü: —Marü mue۳xpü۳xcüna cumaxã nüxüۡ chixu rü ngŕxguma ta۳xacüxüۡ chomaxã quixuxgu rü chanaxՓa۳xe i Tupanaégagu aixcümaxüۡ chomaxã quixu —ñanagürü. 17ॸRü nüma ga Micaía rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Nüxüۡ chadau i guxüۡma i Iraéanecüã۳xgü i ma۳իЙӦ͑ľ͑ľǣӕ ՓΎΎ͑ľ̲фľիüۡ rü ñoma carnérugü i ngearü dauruüۡáxüۡrüxüۡ ͑իֆɗիɥǣӥիüۡ. Rü nüma ya Cori rü ñanagürü: “Ñaa duüۡxüۡgü rü nangearü dauruüۡãx۳ gü, rü ngeۡmaca۳ի̲͑ľ͑ɗիɥɗՓӥիɗËȍɗǣӥɗ͑ӥ̲ rü napataca۳ի͑ՓΎľǣӕٚ—ñanagürü. 18ॸRü nüma ga Iraéanecüã۳xarü ãeۡx ۳ gacü rü ñanagürü Yochapáxüۡ: —Ngŕ̲͑ɗիɥɗ cumaxã nüxüۡ chixuxüۡ. Rü ñaa yatü rü taguma ta۳xacürü mexüۡxüۡ chomaxã nixu. Rü ngŕma nüxüۡ yaxuxüۡ rü chixexüۡիɗËҡ̲͑ɗիɥ—ñanagürü. 19ॸRü nüma ga Micaía rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —ChanaxՓa۳իľɗËӕфӥիɥ͑ӥɗ ñaa to i norü ore ya Tupana. Rü nüxüۡ chadau ya Tupana ya norü tochicaxüۡՓ rütocü, rü guxü̲ۡɗĀիӡËӥã۳x i orearü ngeruxüۡ i naxüۡtagu chigüxüۡ i norü ҡӥǣӥ͑ľËӥՓՓфӥ͑Ύфӥto۳իΎիՓľËӥՓՓ. 20ॸRü yexguma ga nüma ga Cori ya Tupana rü ínaca rü ñanagürü: “¿Texé tá ҡɗիɥֆkËի͑ɥ͑ӥիľфӥngŕmaãcü naxca۳x íyagoõchixüۡca۳իֆֆɗ̲ɥ͑ľֆ Ѡ̲әֆǾфի͑ľՓ͑ǣľի̲͑ľ͑ի ngŕmaãcü ngŕxma nayuxüۡca۳x?ٚ ñanagürü. Rü ñuxre ga norü orearü ngeruüۡgü rü nüxüۡ ͑ɗիӕǣӥľǣՓӥիɗǣ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

1ѠƄ֤Ƅґॷ22

279 ɥ͑ӥ, rü togü ga toraxüۡxüۡ ǣɥ͑ӥ. rü Cori ya TupanaxüۡҡՓ͑իӡ, rü ñanagürü: ‫ ڟ‬Ëȍիӡ͑իkËի͑ “Choma rü tá ngŕ̲ ۡ Ëȍֆիɥ͑ӥիüca۳իٚ, ñanagürü. Rü nüma ga Cori ya Tupana rü nüxna naca nax ͖ӕի%Ëӥҡֆɗիɥիüۡ ǣ͑ӥի͑͑իɥ͑ӥիüۡ. 22ॸѠӥ͑ӥ̲ǣֆľ̲ĀիӡËӥã۳x rü Tupanaxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: “Choma rü tá doramare i ore naãxŕՓ changuxŕxŕ i guxüۡma i ngŕma Acáxarü tupananetaarü orearü uruüۡǣӥٚ, ñanagürü. Rü yexguma ga nüma ga Cori ya Tupana rü ñanagürü nüxüۡ: “Cuma i nüxüۡ cucuáxüۡ nax ngŕma cunaxüxüۡٚ —ñanagürü. 23ॸRü yexguma ga Micaía rü Acáxüۡ ñanagürü: —Ñu۳ի̲Փիɗ͑ɗիɥɗ nüxüۡ cucuáxüۡ nax nüma ya Cori ya Tupana rü curü orearü uruüۡgügu naxüãxüۡ ɗՓӥիɗɗ͑%xŕ i doramaxã naa۳իǣӥՓɗĀľիիüۡ rü curü yuchigaxüۡ ixugümarexüۡ —ñanagürü. 24ॸRü yexguma ga Chedequía ga Quenána nane rü Micaíaca۳ի͑ɗիӡфӥ͑ֆЙľËȍɗՓľфӥ ñanagürü nüxüۡ: —‫͵ع‬ӕիǣӕ͑ɗիɥɗ Tupanaãxŕ ɗËȍΎի͑ֆիӡǣËȍɗիüۡ nax cumaama yadexaxüۡca۳x? —ñanagürü. 25ॸRü nüma ga Micaía rü nanangãxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —Ngŕma naxca۳x ícuca۳xaxüۡarü ngãxüۡ rü tá nüxüۡ cucua۳x i ngŕիǣӕ̲ɥЙҡǣӥǣӕ͑ӕիɗË ícunacúchigügu naxcha۳իՓɗngŕma cuxüۡ ima۳xgüchaüۡxüۡ —ñanagürü. 26ॸRü yexguma ga nüma ga ãeۡx۳ gacü ga Acáx rü norü purichíaxüۡ namu nax Micaíaxüۡ yayauxgüxüۡca۳x rü ñanagürü: 21ॸͮҡӥфӥՓӥիɗǣĀիӡËӥã۳x

—¡Peyaya۳իӕիɗͅɗËɞфӥĀɥ͑ľфӕ ãeۡx۳ gacü ya AmóüۡxüۡҡՓфӥËȍӕ͑ľֆ YuáxüۡҡՓЙľ͑ǣ! 27ॸ¡Rü namaxã nüxüۡ pixu ya ãeۡx۳ gacü rü napoxcuã rü

íxramarexüۡ i õna rü dexá nüxna naxãgü rü ñu۳ի̲ҡҡ̲ľɞËȍ͑ǣӕ͑իĀɗՓ͑ľ Ëȍիӡիüۡ! —ñanagürü. 28ॸRü yexguma ga nüma ga Micaía rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Ngŕxguma cuma tá maxüۡãcü cutáegu۳xgux, rü ngŕ̲Փҡ nüxüۡ cucua۳ի͑իҽӕЙ͑фӥҡ̲ËȍΎՓ yadexaxüۡ— ñanagürü. 29ॸRü yexguma ga nüma ga Acáx ga Iraéanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü rü nüma ga Yochapá ga Yudáanearü ãeۡx۳ gacü rü naxca۳իɗ͑իɥ%Ëȍɗ ǣǣӕ̲ɥ͑ľǣѠ̲әǣǾфի͑ľՓ yexmane. 30ॸRü nüma ga Iraéanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü rü Yochapáxüۡ ñanagürü: —Choma rü tá tomare i naxchirugu chicu۳x i ngŕxguma ichocu۳xgux nax ngŕma Chíriaanecüã۳xgümaxã yigü ida۳i ۳xüۡca۳x, rü cuma rü tá chauxchirugu quicu۳x —ñanagürü. Rü yemaacü ga Iraéanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü rü tomare ga ͑իËȍɗфӕǣӕֆËә%Ëӥ̲͑ɗիɥǣ͑ӥǣӥ nada۳i ۳xüۡ. 31ॸNatürü nüma ga gumá Chíriaanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü, rü nüxna naxãga ga yema 32 ga norü ËȍӕффǣӥľфӕǣËΎՓфӕɗҡәǣӥ͑ľǣ ͑Փľüۡmaxã icua۳xgüxüۡ, rü ñanagürü: —‫ؽ‬ҽիӡҡ̲Йľǣӥ̲͑ի%ЙľĀɗľǣ tama Iraéanecüã۳xarü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիǣӕ! —ñanagürü. 32ॸRü yexguma yema churaragüeru Yochapáxüۡ daugügu, rü naxca۳ի͑իɥфӥ͑ӥիüۡ ínachomaeguãchi nax namaxã nügü nada۳i ۳xüۡca۳x yerü nüma nüxüۡ nacua۳իǣӥǣӕфӥǣӕ̲͑ɗիɥǣ Iraéanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü. Rü yemaca۳x ga Yochapá rü aita naxü, rü ngüۡxeۡecۡ a۳x ínaca. 33ॸRü yexguma nüxüۡ nicua۳ի%Ëȍɗҡ͑ӥ͑իҡ̲ǣӕ̲ֆɗիɥիüۡ ga Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡx۳ gacü rü nüxna ͑ɗիɥǣËȍɗ̲фľ, фӥ̲фӥҡ̲͑Փľ nangŕgü. 34ॸͮҡӥфӥՓӥիɗǣ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

280

1ѠƄ֤Ƅґॷ22 Chíriaanecüã۳xarü churara yexma ̲͑͑ի̲фľǣ͑ΎфӥՓӥффӥ̲ľ̲ Iraéanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacüca۳x niña rü norü daixchirucuchitamaxã namexchinü, rü poraãcü nanapi ۳x. Rü yemaca۳x ga nüma ǣkËիфӥ͑Փľüۡфӥӡxŕŕruüۡxüۡ namu, rü ñanagürü: —¡Chomaxã natáegu rü choxüۡ ínamue erü poraãcü chanapi ۳x! —ñanagürü. 35ॸRü niyexeraguchigü ga yema nügü nax nada۳i ۳xüۡ ga Iraéanecüã۳x namaxã ga Chíriaanecüã۳x. Rü nüma ga Iraéanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü rü ͑ՓľüۡՓҡ̲͑ֆľի̲фӥֆľ̲ ͑Փľüۡфӥӡxŕŕruxüۡ nüxüۡ narüngüۡxeۡe ۡ nax inachixüۡca۳x. Rü yemaacü Chíriaanecüã۳xmaxã nügü nada۳i ۳x. Natürü yexguma marü nayáuanegu rü nayu ga nüma ga guma ãeۡx۳ gacü ga Acáx. Rü

ǣӕ̲͑ǣӥфӥ͑Փľüۡxü̲ۡՓ narüchu۳xchue. 36-37ॸRü yexguma marü yanaxücuchaüۡgu ga üa۳xcü rü Iraéanecüã۳xarü churaragü rü ñanagürügü: —Wüxíxechigü rü tümaarü ɥaneca۳x rü tümaarü naaneca۳իҡՓΎľǣӕ erü ya ãeۡx۳ gacü rü marü nayu —ñanagürügü. Rü nüma ga guma ãeۡի۳ ǣËӥфӥɥ͑ľǣæȍ̲фɗՓ nanangegü, rü yexma nayata۳xgü. 38ॸRü yexguma marü inata۳իǣӥ%ǣӕՓľ͑, rü ͑͑ֆӕիǣӥǣǣӕ̲͑Փľüۡ ͑Փǣ ՓӥիɗǣЙӕËȍӕǣæȍ̲фɗՓֆľի̲Ëӥ rü ngexüۡgü ga chixri maxŕxüۡ ͑Փ aiyagüxüۡcü. Rü ga airugü rü nanade۳xegü ga guma Acáxgü yema Cori ya Tupana nüxüۡ ixuxüۡrüxüۡ. ……

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

2 REYES (Norü taxre i popera i ãeۡx ۳ gacügüchiga) …… Tupana nayaga ga Ería

2

1ॸѠӥֆľիǣӕ̲͑Փ͑͑ǣӕիËȍüۡgu

͑իĀիӡǣӕիüۡ ǣ͑͑ľՓƄфɞիüۡ nagaxüۡ ǣæΎфɗֆҽӕЙ͑͑ǣӕǣՓӥիɗ ga buanecü ga íxã۳u۳ۡxeۡmacü, rü nüma ga Ería rü norü ngüۡxeۡerۡ uxüۡ ga Erichéu rü ɥ͑ľǣ֤ɗфɗǣՓɞ͑ËȍΎիüۡ. 2ॸRü nüma ga Ería rü Erichéuxüۡ ñanagürü: —¡Nuxã rüxã۳u۳ۡx! ľфӥæΎфɗֆҽӕЙ͑фӥ´ľҡŃ́Փ choxüۡ namu —ñanagürü. Natürü nüma ga Erichéu rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Cori ya Tupanaégagu rü cuégagu cumaxã nüxüۡ chixu rü tagutáma cuxüۡ

changemücüxŕxŕ —ñanagürü. Rü yemaca۳իՓӥիɗǣӕ͑ӥǣӥ̲ի%´ľҡŃ́Փ ͑իɥ. 3ॸNatürü yema ngextü۳xücügü ga ´ľҡŃ́ՓҽӕЙ͑фӥΎфľфӥӕфӕüۡca۳x ngúexüۡ rü Erichéuca۳x nibuxmü. Rü nüxna nacagüe rü ñanagürügü: —¿Nüxüۡ cucuáxüۡ rü ñu۳ի̲ҡ͑ɗիɥֆҽӕЙ͑ɗ cuxna yagaaxüۡ ya Ería? —ñanagürügü. Rü nüma ga Erichéu rü nanangãxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —Ngŕmáacü marü nüxüۡ chacua۳x. Natürü tama chanaxՓa۳xe i nüxüۡ pixu —ñanagürü. 4ॸѠӥֆľ̲Փľ͑фӥ͑ӥ̲ǣƄфɞфӥ

Erichéuxüۡ ñanagürü: —¡ƚcü nuxã rüxã۳u۳ۡx! ľфӥæΎфɗֆҽӕЙ͑фӥ֤ľфɗËәՓ choxüۡ namu —ñanagürü. Natürü nüma ga Erichéu rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Cori ya Tupanaégagu rü cuégagu cumaxã nüxüۡ chixu rü tagutáma cuxüۡ changemücüxŕxŕ —ñanagürü. Rü yemaca۳իՓӥիɗǣӕ͑ӥǣӥ̲ի%֤ľфɗËәՓ ͑իɥ. 5ॸNatürü yema ngextü۳xücügü ga ֤ľфɗËәՓҽӕЙ͑фӥΎфľфӥӕфӕüۡca۳x ngúexüۡ rü Erichéuca۳x nibuxmü. Rü nüxna nacagüe rü ñanagürügü nüxüۡ: —¿Nüxüۡ cucuáxüۡ rü ñu۳ի̲ҡ͑ɗիɥֆ Cori ya Tupana i cuxna yagaaxüۡ ya yimá curü ngüۡxeۡerۡ uxüۡ ya Ería? —ñanagürügü. Rü nüma ga Erichéu rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Ngŕmáacüx, marü nüxüۡ chacua۳x. Natürü tama chanaxՓa۳xe i nüxüۡ pixu —ñanagürü. 6ॸRü yexguma ga nüma ga Ería rü Erichéuxüۡ ñanagürü: —¡ƚcü nuxã rüxã۳u۳ۡx! Erü Cori ya Tupana rü natü i YudáüۡՓËȍΎիüۡ namu —ñanagürü. Natürü nüma ga Erichéu rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Cori ya Tupanaégagu rü cuégagu cumaxã nüxüۡ chixu rü tagutáma cuxüۡ changemücüxŕxŕ —ñanagürü. Rü yemaca۳իՓӥիɗǣӕֆľ̲

281 Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

282

2ѠƄ֤Ƅґॷ2 ͑ҡӥՓ͑իɥ. 7ॸNatürü 50 ga yema ngextü۳xücügü ga orearü uruüۡgü rü ͑Փľ͑фӥիɥ. Rü yexguma YudáüۡËӕҡӥՓ nangugügu, rü Eríaarü yáxüۡՓիӥф nayachaxãchitanü. Rü nüma ga Ería rü Erichéu rü natü ga Yudáüۡcutügu nayachigü. 8ॸRü yexguma nüma ga Ería rü nanayaxu ga naxchiru ga mámüxüۡ rü ͑͑ĀɗիËӕ̲ӥфӥֆľ̲̲ի%ĀľիËȍɗӥՓ nanacua۳i ۳xca. Rü ga dexá rü niyauxyexüۡchiüãchi. Rü nüma ga yema taxre rü yéma nügümaxã nichoüۡ pachitamaxüۡՓ. 9ॸRü yexguma marü YudáüۡфӥҡΎËӕҡӥՓ͑͑ǣӕǣӥǣӕ, rü nüma ga Ería rü Erichéuxüۡ ñanagürü: —¡Chomaxã nüxüۡ ixu rü ta۳xacü cunaxՓa۳xe nax cuxca۳x chaxüxüۡ naxüۡpa nax Tupana cuxna choxüۡ igaxüۡ! —ñanagürü. Rü nüma ga Erichéu rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Ngŕma Tupanaarü pora i cuxüۡ‫ ڟ‬ngeۡxmaxüۡ rü chanaxՓa۳xe i taxree۳xpü۳xcüna ngŕmaarü yexera choxna cunaxã —ñanagürü. 10ॸRü yexguma nüma ga Ería rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Tama ՓӥիɗɗҡӕիËȍիüۡ ͑ɗիɥɗngŕma naxca۳x ícuca۳xaxüۡ. Natürü ngŕxguma choxüۡ cudauamagu i ngŕxguma Tupana choxüۡ igaxgu, rü tá cunayaxu i ngŕma naxca۳x ícuca۳xaxüۡ. Natürü ngŕxguma tama choxüۡ cuda۳u۳xgu i ngŕxguma Tupana choxüۡ ɗǣիǣӕфӥҡիӡҡ̲Ëӕ͑ֆիӕ —ñanagürü. 11ॸRü yemaacü ֆĀľիҡ͑ӥֆ͑ľǣ͑իɗ͑իɥիüۡ rü ngürüãchi naxca۳x nango۳իǣՓӥիɗǣ ͑Փľüۡ ga iya۳u۳իфËӥիӦ͑ľǣËΎՓфӕǣ iya۳u۳xratanüxüۡ itúgüne, rü yema taxretanügu nayangaxi. Ѡӥǣӕ̲͑ɗիɥ ga Eríaxüۡ igaxüۡne ga dauxüۡguxüۡ ga ͑͑ľՓ͑ǣӕǣՓӥիɗǣ¡ӕ͑ľËӥǣ

íxã۳u۳ۡxeۡmacü. 12ॸRü yemaxüۡ nada۳u۳xgu ga Erichéu rü tagaãcü aita naxü rü ñanagürü: —Pa Chaunatüx, Pa Chaunatüx, cuma rü Iraéanecüã۳xgüca۳x фӥ͖Ύ̲ՓӥիɗɗËȍӕффҡӥËӕ̲ӥɗ poraxüۡchixüۡrüxüۡ нӕɗիɥ—ñanagürü. Rü ֆľ̲͖իǣӕՓľ͑фӥ̲фӥҡ̲Ƅфɞիüۡ nadau. Rü yexguma nüma ga Erichéu rü norü ngechaxüۡmaxã nügü narügáutechiru. Eríachicüxü inarüxã۳u۳ۡx ga Erichéu 13ॸѠӥֆľ̲Փľ͑фӥ͑ӥ̲ǣƄфɗËȍŃӕ

rü nanayaxu ga Eríachiru ga yéma nguxüۡ. Rü natü ga Yudáüۡca۳x natáegu, rü yemacutügu nayachi. 14ॸRü ñu۳իӡËȍɗ ֆľ̲ƄфɞËȍɗфӕ̲ի%ĀľիËȍɗӥՓ nanacua۳i ۳xca, rü tagaãcü ñanagürü: —‫ͮع‬ǣľիËӥֆɗիɥիüۡ ya Cori ya Eríaarü ҽӕЙ͑ɗիɥËӥ? —ñanagürü. Rü yexguma ֆľ̲͖իǣӕфӥĀľիËȍɗӥՓnanacua۳i ۳xca rü niyauxyexüۡchixü ga dexá. Rü nüma ǣƄфɗËȍŃӕфӥՓľ͑իфӥ͑ɗիӥľ͑Փǣ yema natü. 15ॸRü yexguma yema orearü uruüۡgü ga Yericúcüã۳xgü nüxüۡ daugügu ga yema ngupetüxüۡ, rü tagaãcü ñanagürügü: —Ngŕma Naãxŕ i Üünexüۡ i ƄфɞՓngŕxmaxüۡ фӥƄфɗËȍŃӕՓ͑իӥľ —ñanagürügü. Rü ñu۳իӡËȍɗnaxca۳ի͑իɥ rü nape۳xegu nayangücuchitanü. 16ॸRü ñanagürügü nüxüۡ: —Toma nax curü duüۡxüۡǣӥҡɗիɥǣӥիüۡ фӥ͑ӕҡΎҡ͑ӥՓ nangexmagü i 50 i totanüxüۡ i poraexüۡ. ‫ ڟ‬a namugü nax curü ¡Rü ngŕma ngŕm ngu۳xeۡerۡ uxüۡ ya Eríaca۳x yadaugüxüۡ! Erü ngürüãchi i ngŕma Tupanaãxŕ i Üünexüۡ rü ma۳իЙӦ͑ľՓфӥe۳ի͑͑ǣҡľՓnayata۳x —ñanagürügü. Natürü nüma ga Erichéu rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Tama ‫ ڟ‬a pemugü chanaxՓa۳xe i texéxüۡ ngŕm

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

283

2ѠƄ֤Ƅґॷ2, 4

—ñanagürü. 17ॸNatürü ga nümagü rü ЙΎф%Ëӥ͑͑ËȍɗիľՓľǣӥ, фӥĀӥիՓ nüxü‫ ۡڟ‬ɗ͑իɥ͑ӥ͑իֆŃ̲̲͑ӕǣӥիüۡca۳x ga yema 50 ga yatügü nax Eríaca۳x yadaugüxüۡca۳x. Rü tomaepü۳x ga ngunexüۡ naxca۳x nayadaugü, natürü taguma nüxüۡ inayangaugü. 18ॸRü yemaca۳իՓľ͑իфӥ֤ľфɗËәca۳ի͑ՓΎľǣӕ ga Erichéu íyexmaxüۡՓ. Rü nüma rü ñanagürü nüxüۡ: —Marü pemaxã nüxüۡ Ëȍɗիӕ͑իҡ̲ֆŃ̲Йľիɥիüۡca۳x —ñanagürü. …… Chíxüۡwa taxüۡ ga mexüۡ naxü ga Tupana

4

1ॸѠӥɗֆľի̲ǣՓӥիɗǣ͑ǣľǣ

orearü uruxüۡ naxma۳x, фӥ͑ǣɥ̲ǣ yema nge rü ErichéuxüۡҡՓɗիӡфӥ yéma nüxüۡ ɗֆфӥիӕфӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ:

—Chaute rü marü nayu rü cuma rü nüxüۡ cucua۳x ga nüma rü aixcüma Tupanaxüۡ nax nangechaüۡxüۡ. Natürü i ñu۳xmax i ngŕma duüۡxüۡ ga diŕru naxüۡҡՓ͑ǣɥիüۡ nayaxuxüۡ ga chaute, rü chauxüۡҡՓ͑իӡ͑ի͑ӥիü‫ۡڟ‬ chanaxütanüxüۡca۳x. Rü ngeۡmaca۳x tüxüۡ nigagüchaüۡ ya yíxema taxre ya chaune norü puracütanüxüۡruxüۡ —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 2ॸRü

yexguma nüma ga Erichéu rü ñanagürü: —¿Ta۳xacü i cunaxՓa۳xexüۡ nax cuxca۳x chaxüxüۡ? ¡Chomaxã nüxüۡ ixu rü ta۳իËӥ͑ɗիɥɗËӕիü‫ ۡڟ‬ngeۡxmaxüۡ i ËӕЙҡՓ! —ñanagürü. Ѡӥ͑ǣɥ̲фӥ inangãxüۡ фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Choma i curü ngüۡxeۡerۡ uxüۡ rü choxüۡ‫ ڟ‬nataxuma i ta۳xacü ɗËȍΎЙҡՓ. ѠӥՓӥիɗɗɞիфիüۡ i pochíyuãcu i chíxüۡxicatama choxüۡ‫ڟ‬ nangexma —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 3ॸRü yexguma ͑ӥ̲ǣƄфɗËȍŃӕфӥ͑ǣɥիüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —¡ƚcü curü ngaicamagu

pegüxüۡ i duüۡxüۡǣӥҡ͑ӥՓ͑իӡфӥ naxca۳x ínaca i guxüۡma i norü butíyagü i ngeãcuxüۡ, фӥËӕǣӥЙҡՓ͑͑! 4ॸ¡Rü ñu۳իӡËȍɗngŕxma cuchiüۡgu naxücu namaxã i ngŕma cunegü, фӥ͑Փ%իҡɗ curü ɥã۳x! ¡Rü chíxüۡmaxã yaxüãcu ya yima butíyagü! ¡Rü yima marü napagücü rü nüxrüguma nanu! —ñanagürü. 5ॸѠӥ͑ǣɥ̲ǣֆľ̲͑ǣľфӥ ɗ͑իӥǣֆľ̲ƄфɗËȍŃӕ͑ǣɥ̲ի%͑ӥիüۡ ixuxüۡ. Ѡӥ͑ӥ̲ǣ͑ǣɥ͑ľǣӥфӥֆŃ̲ ͑ǣɥիüۡҡՓ͑͑͑ǣǣӕ̲¡ӕҡɞֆǣӥ, rü ͑ǣɥ̲фӥËȍɞիüۡmaxã iyaxüãcu. 6ॸRü ֆľիǣӕ̲̲фӥ͑ǣɥիüۡ‫ ڟ‬yaxããcu۳xgux ga ǣӕիËӥ̲ǣǣӕ̲¡ӕҡɞֆǣӥфӥՓӥիɗǣ ͑ǣɥ͑ľիüۡ ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —¡Nai ya butíya nua penange! —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. Rü nüma ga ͑ǣɥ͑ľфӥ͑ǣɥիüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —Marü nataxuma —ñanagürü. Rü yexguma ga yema chíxüۡ ga yéma ibaibexüۡ rü ínayachaxãchi. 7ॸѠӥ͑ǣɥ̲ rü ñu۳իӡËȍɗǣӕ̲Ύфľфӥӕфӕիüۡ ga ErichéuxüۡҡՓɗիӡфӥ̲͑ի%͑ӥիüۡ iyarüxu. Ѡӥ͑ӥ̲фӥ͖͑ǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ: —¡ƚcü ñu۳xma rü namaxã nataxe i ngŕma chíxüۡ rü ngŕmatanümaxã naxütanü i ngŕma coriaxüۡ‫ ڟ‬cungetanüxüۡ! ‫ ڟ‬a íyaxücü i diŕфӕ̲ի%ҡ͑ɗիɥɗ Rü ngŕm pemaxŕxüۡ namaxã ya cunegü —ñanagürü. Erichéuchiga rü nge ga Chúnecüã۳xchiga 8ॸѠӥՓӥիɗǣ͑ǣӕ͑ľիüۡǣӕфӥɥ͑ľǣ æȍә͑ľՓ͑իӥЙľҡӥǣƄфɗËȍŃӕ. Rü yéma ɗֆľի̲ǣՓӥիɗǣ͑ǣľǣǣӕ̲ɥ͑ľǣӕ ãchiüۡcü rü mexüۡ ǣ͑ǣɥËȍɗǣ͑ǣɥիüۡ‫ڟ‬ yexmacü. Ѡӥ͑ӥի͑ɗիӕǣ͑ǣɥËȍɗüۡՓ nax nachibüxüۡca۳x. Rü guxüۡguma ga yexguma yéma naxüpetüüxüۡgu ga Erichéu, фӥֆľի̲͑ǣɥիüۡtagu ínidauuxüۡ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

2ѠƄ֤Ƅґॷ4

284

rü yéma nachibüaxüۡ. 9ॸѠӥ͑ǣɥ̲фӥ ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ͑ǣɥҡľ̲ի%: —Rü choma nüxüۡ chacua۳x i ñaa yatü i nuxã taxüۡtagu ídauuxüۡ фӥՓӥիɗɗҽӕЙ͑фӥ orearü uruxüۡ ͑ɗիɥ. 10ॸRü ngeۡmaca۳x ‫͑ؽ‬ǣɥի%ҡЙҡфӥĀիӡՓnaxca۳x tanaxü ɗՓӥիɗɗӕËЙӕ! ѠӥՓӥիɗɗЙľËȍɗËիüۡ ngŕի̲ҡիӦ, фӥՓӥիɗɗ̲ľËȍ, фӥՓӥիɗ i toruxüۡ, фӥՓӥիɗɗΎ̲ӥ͑իngŕxma napexüۡca۳x ega nua taxüۡҡՓ ͑իӡӡիüۡgu —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 11-12ॸѠӥՓӥիɗ ga ngunexüۡ rü nüma ga Erichéu rü yema ucapu ga naxca۳x naxügüxüۡՓ nangu nax yexma napexüۡca۳x. Rü norü ngüۡxeۡerۡ uxüۡ ga Yiéchixüۡ ñanagürü: —‫ͮؽ‬ǣɥxca۳x naca i ngŕ̲ËȍɗӡфɗĀ ɥЙҡфӥֆΎф! фӥ͑ǣɥ̲ի%ËȍɗĀľիËȍüۡ —ñanagürü. Rü nüma ga guma norü ngüۡxeۡerۡ uxüۡ фӥ͑ǣɥxca۳x naca. Ѡӥ͑ǣɥ̲ ga yema nge rü ErichéuxüۡҡՓɗիӡ. Rü nüma ga Erichéu rü norü ngüۡxeۡerۡ uxüۡ ga Yiéchixüۡ namu rü ñanagürü: 13ॸ—‫ͮؽ‬ǣɥ̲ի%͑ӥիüۡ ixu i ngŕ̲Ëȍɗӡф rü poraãcü namaxã tataãxŕǣӥɗ͑ǣɥфӥ ngüۡxeۡxeۡ! ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣɥի͑͑Ëфӥta۳xacü nanaxՓa۳xexüۡ ͑ի͑ǣɥxca۳x naxüxüۡ! Rü bexmana inaxՓa۳իľ͑ի͑ǣɥիŃҡӥՓ idexagüxüۡ i ãeۡx۳ gacüpe۳իľՓфӥe۳xna churaragüarü ãeۡx۳ gacüpe۳իľՓ —ñanagürü. Ѡӥֆľիǣӕ̲ǣ͑ǣɥ̲фӥ inangãxüۡ фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Taxuxüۡma chanaxՓa۳xe erü nua chautanüxüۡǣӥҡ͑ӥՓфӥЙΎф%Ëӥ chataãxŕxüۡchi —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 14ॸRü yexguma nüma ga Erichéu rü Yiéchina naca rü ñanagürü: —¿Cuxca۳x rü ta۳xacü i mexüۡ ͑ի͑ǣɥca۳x naxüxüۡ? —ñanagürü. Rü nüma ga Yiéchi rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —ͮǣɥ̲фӥɗ͑ǣľիËӥфӥ ñu۳իӡËȍɗֆɗ̲͑ǣɥҡľфӥ̲фӥ͑ֆ

—ñanagürü. 15ॸRü yexguma nüma ga Erichéu rü ñanagürü nüxüۡ: —¡ƚcü ͑ǣɥxca۳ի͑Ëфӥ͑ӕ͑իӡ! —ñanagürü. Ѡӥֆľիǣӕ̲ǣ֤ɗŃËȍɗфӥ͑ǣɥxca۳x nayaca, фӥ͑ǣɥ̲фӥֆŃ̲ɗիӡ͑ҡӥфӥ ɥã۳xgutama iyachiãchi. 16ॸRü yexguma ͑ӥ̲ǣƄфɗËȍŃӕфӥ͖͑ǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ: —Yima nai ya taunecüarü ñúxgumaãcü фӥҡ̲фӥËӕ͑ǣֆՓӥիɗֆËӕ͑ľ —ñanagürü. Ѡӥ͑ǣɥ̲фӥɗ͑͑ǣ%իüۡ rü ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Pa Tupanaarü Duüۡxüۡx, rü tama name i ngŕmaãcü choxüۡ ËӕՓΎ̲ӥxŕxŕ —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 17ॸNatürü ֆľ̲ƄфɗËȍŃӕ͑ǣɥ̲ի%͑ӥիüۡ ixuxüۡrüüۡtama ningu. Rü ixãxacü, rü guma nai ga taunecügu rü nabu ga ǣӕ̲͑ǣɥ͑ľ. 18ॸRü nüma ga guma bucü rü niyachigü. ͮҡӥфӥՓӥիɗǣ ngunexüۡgu rü nanatüxüۡ ínayadau ga trígu íbuxgüxüۡҡ͑ӥՓֆľի̲իľ. 19ॸRü nüma ga guma bucü rü inanaxügü ga aita nax naxüxüۡ, rü ñanagürü: —Poraãcü changu۳xchametüxüchi —ñanagürü. Rü yexguma ga nanatü rü Փӥիɗǣҡӥ̲фӥĀӕüۡxüۡca۳x taca rü ñatagürü: —¡Yéa naéxüۡҡՓ͑ǣ! —ñatagürü. 20ॸRü nüma ga yema tümaarü duüۡxüۡ rü naéxüۡҡՓ͑͑ǣ. Ѡӥ͑ǣɥ̲фӥɗ͑ǣ͑ǣӥфӥ ͑ǣɥǣӥЙľфľ̲Փinatoxŕxŕ ñu۳xmata ҡΎËӕËȍɗՓ͑͑ǣӕ. Rü yexgumatama nayu ga guma bucü. 21ॸͮҡӥфӥ͑ǣɥ̲ǣ naé rü yema ucapu ga Erichéu nagu pexüۡǣӕɗֆիӦ͑ǣӕǣֆľ̲͑Ύфӥ pechicaxüۡ ga nagu napexüۡ. Ѡӥɞɗիӡիӡфӥ ɗ͑Փ%իҡǣֆľ̲ɥã۳x. 22ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ ͑ǣɥteca۳իֆŃ̲ɗ̲ӕǣфӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —‫ͮؽ‬ӕ̲͑ӕɗՓӥիɗɗҡΔфӥĀӕüۡxüۡ ̲͑ի%ɗՓӥիɗɗ¡әфӕ͑ի͑իüۡҡՓ Ëȍիӡիüۡca۳x ya yimá Tupanaarü orearü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

285

2ѠƄ֤Ƅґॷ4

nape۳իľǣӕ͑ɗիӡ. Ѡӥֆľիǣӕ̲͑ǣɥЙҡՓ uruxüۡ! Rü ñu۳իӡËȍɗҡËȍҡľǣӕ nanguxgu, rü guma caxüۡruxüۡ rü guma —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. ¡ӕËӥËȍ̲ľҡӥǣӕ͑͑իӦ, natürü …… 27ॸRü ma۳իЙӦ͑ľǣæф̲ŃфӕՓɗ͑ǣӕǣ taxuxü̲ۡ͑͑ǣӕЙľҡӥ͑իՓľ͑ namaxüۡxüۡca۳x. Rü yemaca۳x ga nüma ga Erichéu íyexmaxüۡՓ. Rü yexguma ۡ Yiéchi rü Erichéuca۳x natáegu, rü namagu naxüҡՓ͑͑ǣӕիǣӕ, фӥ͑ËӕҡӥՓ nüxüۡ nangau. Rü ñanagürü nüxüۡ: ina۳i ۳xãchi. Rü guma Erichéuarü —Yimá bucü rü tama naxca۳x natáegu i ngüۡxeۡerۡ uxüۡ ǣ֤ɗŃËȍɗфӥ͑ǣɥxca۳ի͑ɗիӡ norü maxüۡ —ñanagürü. 32ॸRü yexguma ͑ի͑ǣɥիüۡ yagagachixüۡca۳x. Natürü nüma Erichéu yéma nguxgu, фӥǣӕ̲ɥЙҡǣӕ ga Erichéu rü ñanagürü nüxüۡ: naxücu. Rü yexma nüxüۡ nayangau ga —ͮӥŃҡ̲ľфӥ͑ǣɥ̲фӥЙΎф%Ëӥ ‫ڟ‬ ۡ ۡ guma bucü ga marü yucü ga norü ngechaü ͑ǣɥիü nangu۳x, natürü nüma ya ЙľËȍɗËŃҡӥǣӕӦËӥ. 33ॸRü yema ucapugu Cori ya Tupana rü tauta chomaxã nüxüۡ ۡ ۡ naxücu ga Erichéu, фӥ͑͑Փ%իҡǣɥã۳x, nixu nax ta۳իËӥ͑ǣɥիü ngupetüxü rü inanaxügü nax Cori ya Tupanamaxã —ñanagürü. 28ॸѠӥֆľիǣӕ̲ǣ͑ǣɥ̲фӥ ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Pa Corix, фӥËӕ̲ҡ̲͑ɗիɥ yadexaxüۡ. Rü guma bucümaxã ga chomaxã nüxüۡ quixuxüۡ rü tá nax nüxicatama yéma nayexma. 34ॸRü ֆľ̲Փľ͑фӥֆľ̲ЙľËȍɗËիüۡgu chaxãxacüxüۡ, rü tama choma cuxna nañunagü naétü ga guma bucü. Rü guma naxca۳x chaca ga yema. Natürü ga bucüa۳իǣӕ͖͑իӡ, фӥ͑իľҡӥǣӕ͑իӦիľҡӥ, yexguma rü cumaxã nüxüۡ chixu nax rü naxme۳իŃҡӥǣӕ͑իӦxme۳x. Rü guma tama choxüۡ ËӕՓΎ̲ӥxŕŕxüۡ ¿rü ñuxãcü i bucüétügu niñu. Rü yexguma ga naxüۡne ñu۳xma i marü nayuxüۡ ya chaune? 29 ga guma bucü rü ngürü nanai. 35ॸRü —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. ॸRü yexguma ga Erichéu rü Yiéchixüۡ ñanagürü: —¡Paxa cugü yexguma ga nüma ga Erichéu rü ínarüda, namexŕxŕ rü nayaxu ya yima chorü фӥֆľ̲ӕËЙӕǣӕ͑фӥիӡӡիüۡ. Rü ‫͑ ڟ‬ǣɥЙҡՓ caxüۡruxüۡ rü paxa ngŕ̲ ֆľ̲Փľ͑фӥՓľ͑իфӥ͑Ύիфɗфüüۡtama ͑իӡ! Rü ngŕxguma texéxüۡ namagu guma bucüétü nañunagü. Rü ngürüãchi Ëӕ͑ǣӕիǣӕ‫ؽ‬фӥҡիӡҡ̲͑ӥիüۡ curümoxŕ! ga guma bucü rü nangaixchu 7 Rü ngŕիǣӕ̲ҡľիŃ̲͑ՓËӕիüۡ e۳xpü۳xcüna, rü nidauuchi. 36ॸRü yexguma ۡ ga nüma ga Erichéu rü Yiéchica۳x naca rü rümoxŕǣӕ‫ؽ‬фӥҡիӡҡ̲Ëӕ͑͑ǣ%իü! Rü ngŕիǣӕ̲͑ǣɥЙҡՓËӕ͑ǣӕիǣӕ‫ؽ‬фӥֆɗ̲ ñanagürü nüxüۡ: —‫ͮؽ‬ǣɥxca۳x naca i naé ya daa bucü! —ñanagürü. Rü nüma ga ¡ӕËӥËȍ̲ľҡӥǣӕ͑իӦֆֆɗ̲ËȍΎфӥ ֤ɗŃËȍɗфӥ͑ǣɥxca۳x naca. Rü yexguma caxüۡruxüۡ! —ñanagürü. 30ॸNatürü ga ͑ǣɥ̲ǣ͑Ńǣǣӕ̲¡ӕËӥфӥ Erichéu íyexmaxüۡՓ͑͑ǣӕիǣӕ, rü nüma Erichéuxüۡ ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Cori ya фӥ͖͑ǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ: —ġ͑ɗիɥֆËӕ͑ľ Tupanaégagu rü cuégagutama cumaxã —ñanagürü. 37ॸѠӥ͑ǣɥ̲фӥnaxca۳իɗֆիӡ ۡ rü Erichéupe۳xegu inangücuchi. Rü nüxü Ëȍɗիӕфӥҡիӡҡ̲Ëȍҡľǣӕľǣ ֆľ̲Փľ͑ɗֆǣǣǣӕ̲͑ǣɥ͑ľфӥ ҡ̲Ëӕ̲ի%ֆɗիɥǣӕ—͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. Rü ɞɗիӡիüۡ ͑Փǣֆľ̲ӕËЙӕ. ֆľիǣӕ̲ǣ͑ӥ̲ǣƄфɗËȍŃӕфӥ͑ǣɥՓľ …… ͑фӥիӡ. 31ॸRü nüma ga Yiéchi rü yoxni Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

2ѠƄ֤Ƅґॷ5

286

Naamáüۡ rü naxca۳x nitaane ga norü chaxünewa

5

1ॸͮֆľի̲ǣՓӥիɗǣֆҡӥǣ

Chíriaanecüã۳x ga Naamáüۡgu ãégacü. Rü nüma rü Chíriaanearü ãeۡի۳ ǣËӥфӥËȍӕффǣӥľфӕ͑ɗիɥ. Rü norü ãeۡx۳ gacü rü poraãcü nüxüۡ nangechaüۡ rü nüxüۡ narüngüۡxeۡxeۡ yerü mue۳xpü۳xcüna rü norü churaragümaxã norü uanügüxüۡ

narüporamae. Natürü nüma ga yema yatü rü chaxünemaxã nida۳իՓľ. 2ॸRü nüma ga Chíriaanecüã۳xgü rü mue۳xpü۳xcüna Iraéanecüã۳xgüca۳x ínayaxüãchi. Rü guxema tüxüۡ ínayauxüۡľҡ͑ӥՓфӥɗֆľի̲ǣՓӥիɗǣ pacü ga Iraéanecüã۳x ga Naamáüۡ ͑ЙҡՓ͑ǣɥիüۡ gacü nax naxma۳xüۡtaxüۡ ֆɗիɥիüۡca۳x. 3ॸѠӥՓӥիɗǣ͑ǣӕ͑ľիüۡgu ga ֆľ̲ЙËӥфӥ͑ǣɥфӥËȍɗӡфիüۡ ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Chierü nax namexüۡ ya yimá chorü cori ega naxüۡҡՓ͑իӡիǣӕֆֆɗ̲ orearü uruxüۡ ֆæȍ̲фɗ͑ľՓ ngŕxmacü, rü ngŕxguma rü chi naxca۳x ͑ɗҡ͑ľɗ͑ΎфӥËȍիӥ͑ľՓ—͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 4ॸRü nüma ga Naamáüۡ rü norü ãeۡx۳ gacümaxã nüxüۡ nixu ga yema ore ga yema pacü nüxüۡ ixuxüۡ. 5ॸRü nüma ga guma Chíriaanearü ãeۡx۳ gacü rü ‫ ڟ‬a nanangãxüۡ rü ñanagürü: —¡ƚcü ngŕm ͑իӡ! Rü choma rü tá cuxna chanaxã i ՓӥիɗɗЙΎЙľфnaxca۳x ya Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡx۳ gacü nax cuxüۡ nacuáxüۡca۳x —ñanagürü. Rü yexguma nüma ga Naamáüۡ фӥɗ͑իӡ%Ëȍɗ. Rü yéma nanana ga 6,000 tachinü ga diŕru ga úirunaxca۳x rü 30,000 tachinü ga diŕrumünaxca۳x rü 10 ga naxchiru. 6ॸRü yema popera ga yéma namuxüۡ naxca۳x ga Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡx۳ gacü, rü

‫ ڟ‬a ñanagürü: “Yimá yatü ya ngŕm nangecü i ñaa popera rü chorü duüۡxüۡ ya Naamáüۡ ͑ɗիɥ. Rü chanaxՓa۳xe nax naxca۳x cuyataanexŕŕxüۡ ͑Փɗ͑Ύфӥ Ëȍիӥ͑ľٚ, ñanagürü. 7ॸRü yexguma yema poperaxüۡ nadaumatügu ga guma Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡx۳ gacü, rü nügü narügáutechiru rü ñanagürü: —¿Eۡ۳xna nüma nüxüۡ nacua۳իǣӕфӥËȍΎ̲Ëȍɗիɥֆ Tupana i maxüۡ nüxna chaxãxüۡ rü nüxna chanayaxuxüۡ, rü ngeۡmaca۳x nua cha۳u۳xca۳x namuaxüۡ i ñaa yatü nax naxca۳x chayataanexŕŕxüۡca۳x i norü Ëȍիӥ͑ľՓ? Rü ñu۳xma i nüma rü ngŕmagu nügü nicu۳xmare nax ñuxãcü Փľ͑ҡtaxca۳x íyaxüãchixüۡ —ñanagürü. 8ॸNatürü yexguma guma orearü uruxüۡ ga Erichéu nüxüۡ cuáchigagu ga yema nügü nax nagáutechiruxüۡ ga guma ãeۡx۳ gacü nagagu ga yema popera ga nayaxuxüۡ, rü naxca۳x yéma namuga rü ñanagürü: —¿Tü۳xcüüۡ i cugü curügáutechiruxüۡ? ¡Rü ŕcü nua namu i ngŕma yatü nax nua choxüۡ íyadauxüۡca۳x! Rü tá naxca۳x nitaane nax ngŕ̲Փ͑ӥիüۡ nacuáxüۡca۳x фӥ͑ӕʊфŃ͑ľՓ͑ի͑͑ǣľի̲իüۡ i Tupanaarü orearü uruxüۡ —ñanagürü. 9ॸRü nüma ga Naamáüۡ фӥֆŃ̲͑իӡ ͑ǣӕǣ͑ΎфӥËфӕǣËΎՓфӕǣӥɗҡәիüۡne, rü Erichéuarü ɥã۳իЙҡՓ͑ֆËȍի%Ëȍɗ. 10ॸNatürü nüma ga Erichéu rü NaamáüۡxüۡҡՓ̲͑͑ӕǣՓӥիɗǣ norü ngüۡxeۡerۡ uxüۡ nax namaxã nüxüۡ yanaxuxüۡca۳x ga yema Erichéuarü ore. Rü nüma ga yema duüۡxüۡ rü ñanagürü Naamáüۡxüۡ: —¡ƚcü 7 e۳xpü۳xcüna natü i YudáüۡՓËӕǣӥ͑ֆիӕ͑ľ! Rü ngŕmaãcü tá cuxca۳x nitaane nax curüchaxünexüۡ —ñanagürü. 11ॸRü nüma ga Naamáüۡ rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

2ѠƄ֤Ƅґॷ5

287 nanu rü íniña rü ñanagürü: —Choma ͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥǣӕфӥËȍɗcha۳u۳xca۳x ɞ͑իӡիӡфӥngŕmaãcü mea choxüۡ nayaxu rü ngŕxma nachiãcüma chi Cori ya Tupanana naca rü nagu ningΦgü i ngŕma ícharüchaxünexüۡՓфӥ ngŕmaãcü chi cha۳u۳xca۳ի͑ɗҡ͑ľ͑Փɗ chorü chaxüne. 12ॸ¿Rü tama eۡx۳ na i ngŕma natügü i Abána rü Fáfa i ġ̲Ëӕ͑ľՓngŕxmagüxüۡ rü guxüۡ i ҡΎǣӥɗ͑ҡӥɗʊфŃ͑ľՓngŕxmagüxüۡarü yexera namexechixüۡ? Rü ngeۡmaca۳x rü ‫ ڟ‬Ëȍիӡ͑իngŕma ҡիӕËӥфӥՓ̲͑ǣŕ̲ ͑ҡӥՓËȍӕǣӥËȍֆֆիӕիüۡca۳x rü charümexüۡca۳x —ñanagürü. Rü yemaacü poraãcü nanu rü natáegu. 13ॸNatürü ga norü duüۡxüۡgü rü naxca۳ի͑իɥфӥ ñanagürügü nüxüۡ: —Pa Corix, ngŕxguma chi yimá orearü uruxüۡ rü ta۳xacürü guxchaxüۡ cuxüۡ naxüxŕŕgu rü ngŕxguma rü chi cunaxü. Natürü i ñu۳xma nax natauxchaxüۡ i ngŕma cumaxã nüxüۡ yaxuxüۡ rü yexera name ͑ɗիɥɗ͑ǣËӕիɥ͑ӥ. ¡Rü cugü ͑ֆիӕ͑ľ̲фľ͑Փɗngŕma natü nax ngŕmaãcü cuxca۳x yataanexüۡca۳x! —ñanagürügü. 14ॸRü yexguma ga nüma ga Naamáüۡ фӥ͑Փ͑իӡǣֆľ̲͑ҡӥ ga Yudáüۡ. Rü 7 e۳xpü۳իËӥ͑͑Փ͑իӥľ rü nügü nayaxune yema orearü uruxüۡ namaxã nüxüۡ ixuxüۡrüxüۡ. Rü yexguma ga naxcha۳xmüxüۡ фӥ͑фӥ̲ľфӥՓӥիɗǣ buxecha۳xmüxüۡrüxüۡ ͑ɗիɥ. 15ॸRü yexguma ga nüma ga Naamáüۡ rü guxüۡma ga yema namücügü rü ErichéuxüۡҡՓ͑իɥ. Rü yexguma ErichéuxüۡҡՓ͑͑ǣӕǣӥǣӕ, rü nüma ga Naamáüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —Ñu۳ի̲Փիɗ͑ɗիɥɗɗիËӥ̲ËȍֆիΥիüۡ rü guxüۡՓ̲ɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓфӥ nataxuma i to i Tupana, rü yimá

Iraéanecüã۳իǣӥфӥҽӕЙ͑իɗËҡ̲͑ɗիɥ ֆɗիËӥ̲ҽӕЙ͑ɗիɥËӥ. Rü ngeۡmaca۳x cuxüۡ ËȍËȍɗիľՓľ͑իËȍΎիü‫ۡڟ‬ cunayaxuxüۡ ɗ͖Փӥիɗɗ%̲фľɗËӕի͑ chaxãxchaüۡxüۡ —ñanagürü. 16ॸNatürü nüma ga Erichéu rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Chorü Tupanaégagu cumaxã nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥҡիӡҡ̲Ëӕիü‫ۡڟ‬ chanayaxu i ngŕma ãmare —ñanagürü. Rü nüma ga Naamáüۡ rü namaxã ͑ֆËȍɗիľՓľËȍɗǣӥ̲͑ի͑ӥիüۡ‫ڟ‬ nayauxãxüۡca۳x. Natürü ga nüma ga Erichéu rü tama nanayaxu. 17ॸRü yexguma ga nüma ga Naamáüۡ rü ñanagürü: —ƚcü, ngŕxguma ngŕmaãcü ֆɗիɥǣӕ‫ؽ‬фӥ͑ӕËȍΎիüۡ yangexeۡxeۡ i taxre i ËΎՓфӕՓľҡ%Ëӕ͑ǣӕիüۡ ɗՓɗիӥ̲ӥ! Erü ñu۳xmaüۡËӥիӥфӥ̲фӥҡիӡҡ̲ togümare i tupanaca۳x chayama۳x rü chayagu i naxüۡnagü, rü Cori ya Tupanaca۳իɗËҡ̲ҡ͑ɗիɥɗËȍ͑իӥիüۡ i ngŕma. 18ॸNatürü ngŕxguma yimá chorü ãeۡx۳ gacü norü tupana i Dimúüۡpatagu naxücu۳xgu rü chauxchacüxü ֆ͑ǣɥ%Ëӥ̲nape۳xegu chomaxã ‫ ڟ‬ü۳xügu, rü chanaxՓa۳xe ya nacaxãp Tupana rü choxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ inarüngüma i ngŕma —ñanagürü. 19ॸRü yexguma ga Erichéu rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —¡ƚcü, taãxŕãcü natáegu! —ñanagürü. Rü nüma ga Naamáüۡ rü natáegu. 20ॸRü yexguma marü yáxüۡՓիӥф͑͑ǣӕիǣӕ, rü guma Erichéuarü ngüۡxeۡerۡ uxüۡ ga Yiéchi rü ñaxüۡǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ: “Yimá chorü cori rü taxuxüۡma Naamáüۡ ya Chíriaanecüã۳xna nayaxu i ngŕma ngŕmaxüۡgü i nua naxca۳x nanaxüۡ. Rü ngeۡmaca۳x i ñu۳ի̲фӥҡ͑Փľchangŕ nax nüxna chayaca۳xüۡca۳իٚ, ñaxüۡgu ͑фӥիɥ͑ӥ. 21ॸRü nüma ga Yiéchi rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

288

2ѠƄ֤Ƅґॷ5ٍॷ6 NaamáüۡՓľnangŕ. Rü yexguma Naamáüۡ nüxüۡ da۳u۳իǣӕ͑ի͑Փľnangŕxüۡ rü ɞ͑ֆËȍի%Ëȍɗфӥɞ͑Ëȍɗľ͑Փǣ͑Ύфӥ cáru. Rü Yiéchica۳ի͑ɗիӡфӥ͑ӥի͑͑Ë: —¿Ta۳xacürü chixexüۡ nangupetü? —ñanagürü. 22ॸRü yexguma nüma ga Yiéchi rü Naamáüۡxüۡ ñanagürü: —Taxuxüۡma nangupetüchire۳x. Natürü ֆɗ̲ËȍΎфӥËΎфɗфӥËӕՓľËȍΎիüۡ narümu nax cumaxã nüxüۡ chayarüxuxüۡca۳x rü ‫ ڟ‬a nangugü i taxre ngexՓaca۳xtama ngŕm ۡ ‫ڟ‬ i orearü uruügü i ngextü۳xüxüۡ i Efraɥarü ۡ ma۳իЙӦ͑ľ͑ľՓ͑ľɥիü. Rü ngeۡmaca۳x i nüma ya chorü cori rü nua cuxca۳x namuga nax nüxna cunaxãxüۡca۳x i 3,000 tachinü i diŕru rü taxremü i naxchiru —ñanagürü. 23ॸRü nüma ga Naamáüۡ rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —¡ƚcü, yange i 6,000 tachinü naguxüۡ i diŕru! —ñanagürü. Rü nüma ga Naamáüۡ rü yexeraxüۡ ga diŕru nüxna naxãama. Rü ҡիфľǣËȍΎËǣӕ͑ǣɥիüۡ ͑͑ӕËӕՓӥիɗǣӕ namaxã ga yema taxremü ga naxchiru. Rü taxre ga norü duüۡxüۡgüna nanana ͑ի֤ɗŃËȍɗЙҡՓ͑͑ǣľǣӥիüۡca۳x. 24ॸRü yexguma guma ma۳իЙӦ͑ľǣƄфɗËȍŃӕ nagu ãchiüۡ͑ľՓ͑͑ǣӕǣӥǣӕ, rü nüma ga Yiéchi rü Naamáüۡarü duüۡxüۡgüna nanayaxu ga yema diŕru, rü ñu۳xmachi nanamuegutanü. Ѡӥֆľ̲Փľ͑фӥ ɥЙҡǣӕnayacu۳xgü ga yema diŕru. 25ॸRü nüma ga Yiéchi rü ñu۳իӡËȍɗ͑Ύфӥ corixüۡҡՓ͑իӡ. Rü nüma ga Erichéu rü nüxna naca rü ñanagürü: —¿Ngextá ͑ľËӕիӡЬ֤ɗŃËȍɗի? —ñanagürü. Rü nüma ga Yiéchi nanangãxüۡga rü ñanagürü: —ҽիӕՓ̲͑ɗիɥ͑ľËȍիӡիüۡ —ñanagürü. 26ॸNatürü nüma ga Erichéu rü nüxna nicachigüama rü ñanagürü: —¿Tama eۡx۳ na nüxüۡ cucua۳x i ngŕxguma

Naamáüۡ ͑ՓľüۡՓcuxca۳x íxüegu rü Tupana rü choxüۡ nüxüۡ nacua۳xeۡxeۡ i ngŕma? Natürü ñu۳xma nax Tupanaarü ЙΎф̲ի%ֆɗիɥիüۡ i naxca۳x yataanexüۡ i ngŕma yatü, rü ngeۡmaca۳x tama name nax naxüۡҡՓnaxca۳x íica۳xüۡ i naxchiru, rü nayauxtanüxüۡ nax naxca۳x itaxexüۡca۳x i naanegü, rü úbanecügü, rü carnérugü, фӥՓΎËǣӥ, rü puracütanüxüۡgü i yatüxüۡgü rü ngexüۡgü. 27ॸRü ngeۡmaca۳x i ñu۳xma i ngŕma Naamáüۡarü chaxüne rü tá cuxna naxüe rü nüxna naxüe i cuxacügü rü cutaagü. Rü ngŕmaãcü tá ͑ɗիɥɗǣӕիüۡgutáma —ñanagürü. Rü yexguma nüma ga Yiéchi rü Erichéuna ֆիӡǣËȍɗǣӕфӥ͑ӥի͑͑իӥľǣ chaxüne, rü nanacómüãchi ga naxcha۳xmüxüۡ. …… Erichéu rü Chíriaanecüã۳xgüchiga

6

8ॸRü

nüma ga Chíriaanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü rü Iraéanecüã۳xgümaxã nügü nadaixchaüۡ. Rü yemaca۳x namaxã nangutaque۳xe ga norü churaragüeru rü namaxã nüxüۡ nixu nax ta۳xacürü ͑ËȍɗËՓҡ͑ǣǣӥիüۡ ga norü

churaragü. 9ॸNatürü Tupana rü Erichéuxüۡ nüxüۡ nacua۳xeۡxeۡ ga yema Chíriaanecüã۳xarü ãeۡի۳ ǣËӥфӥɥ͑ӥ. Rü yemaca۳x ga Erichéu rü Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡx۳ gacüxüۡҡՓ ̲͑ӕǣ͑իҡ̲ֆľ̲͑ËȍɗËՓ ͑իɥիüۡca۳x yerü yema Chíriaanecüã۳xgü rü yexma ínayacu۳xeüۡgüchaüۡ. 10ॸRü nüma ga Iraéanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü rü yéma nanamugü ga norü ngugütaeruüۡgü nax nüxüۡ nacuáxüۡca۳x rü ɗիËӥ̲ֆɗիɥիüۡ ga yema Erichéu nüxüۡ ixuxüۡ. ѠӥɗիËӥ̲͑ɗիɥǣֆľ̲, rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

2ѠƄ֤Ƅґॷ6

289 yemaacü mue۳xpü۳xcüna tama yema Chíriaanecüã۳xgüme۳xeۡgu nayi ga Iraéanecüã۳xgü. 11ॸRü nüma ga Chíriaanearü ãeۡx۳ gacü rü naba۳i ۳xãchiãxŕ. Rü norü churaragüeruxüۡ nangutaque۳xexeۡxeۡ rü nüxna naca rü ñanagürü: —‫ع‬ҽľիŃҡɗիɥֆЙľҡ͑ӥՓֆ bexma namaxã nüxüۡ ixuamáxe? ¿Rü ҡľիŃҡɗիɥֆʊфŃ͑ľËӥã۳xgüarü ãeۡx۳ gacümaxã nüxüۡ ixuamáxe i ngŕma ͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥիüۡ? —ñanagürü. 12ॸRü Փӥիɗǣ͑ΎфӥËȍӕффǣӥľфӕфӥ nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Pa Ãeۡx۳ gacüx, ҡիәľ̲ҡɗիɥֆҡľիŃֆ͑ӥիüۡ ixuxe i ngŕ̲͑ǣӕËӕфӥիɥ͑ӥիüۡ. Natürü yimá Erichéu ya Tupanaarü orearü uruxüۡ ǣʊфŃ͑ľՓngŕxmacü, rü yimá ͑ɗիɥֆʊфŃ͑ľËӥã۳xgüarü ãeۡx۳ gacümaxã nüxüۡ ɗիӕ̲ËӥՓΎΎngŕma cuxicatama ͑ǣӕËӕфӥիɥ͑ӥիüۡ ľǣËӕфӥЙľËȍɗËՓ cungexmagu —ñanagürü. 13ॸRü yexguma nüma ga Chíriaanearü ãeۡx۳ gacü rü norü duüۡxüۡgüxüۡ namu rü ñanagürü: —ƚcü ‫ ڟ‬Йľիɥфӥnaxca۳x peyada۳u۳x i ¡ngŕ̲ ngŕma Erichéu! Rü ngŕxguma nüxüۡ ipeyanga۳u۳xgu۳x rü ¡chomaxã nüxüۡ pixu ‫ ڟ‬a chanamugüxüۡca۳x i ñuxre i nax ngŕm churaragü nax yanayauxgüaxüۡca۳x! —ñanagürü. Rü namaxã nüxüۡ nixugüe ǣɥ͑ľǣġΎҡáüۡՓ͑ի͑ֆľի̲իüۡ. 14ॸѠӥֆŃ̲̲͑͑ӕǣӥǣՓӥիɗҡӥËӕ̲ӥ

ǣËȍӕффǣӥǣËΎՓфӕŃҡӥǣӕɥիüۡ rü ҡΎҡӥËӕ̲ӥǣËфӕǣӥǣËΎՓфӕ ɗҡәǣӥ͑ľǣӕɥիüۡ rü muxüۡma ga churaragü ǣ͑Ëӕҡӥǣӕ̲фľɥիüۡ. Rü yema ËȍӕффǣӥфӥËȍӥҡËӥǣӕ̲ɥ͑ľǣ DotáüۡՓ͑͑ǣӕǣӥфӥ͑ӥիüۡ ínachomaeguãchi. 15ॸRü moxüۡãcü pa۳xmama ínarüda ga Erichéuarü ngüۡxeۡerۡ uxüۡ. Ѡӥֆľիǣӕ̲ɞ͑իӡիüۡgu ga

ɥЙҡՓ, rü nüxüۡ nadau ga yema Ëȍӕффǣӥǣǣӕ̲ɥ͑ľիüۡ íchomaeguãchixüۡ namaxã ga norü ËΎՓфӕǣӥ, фӥ̲͑ի%ǣ͑Փľüۡgü ga ËΎՓфӕɗҡәǣӥ͑ľ. Rü Erichéumaxã nüxüۡ nayarüxu rü ñanagürü: —¿Ñu۳xmax, Pa Ngu۳xeۡerۡ uxüۡx, rü ta۳xacü tá ixüexüۡ? —ñanagürü. 16ॸRü nüma ga Erichéu rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —¡TaxӢ i cumuüۡxüۡ! erü ngŕma Tupanaarü ËȍӕффǣӥɗĀիӡËӥã۳x i tamaxã ngŕxmagüxüۡ rü ngŕma Chíriaanecüã۳xarü churaragüarü yexera narümumae —ñanagürü. 17ॸRü nüma ga Erichéu rü nayumüxŕ rü ñanagürü: —Pa Corix, Pa Tupanax, cuxna chaca nax cunango۳xetüxŕŕxüۡca۳x ya daa chorü ngüۡxeۡerۡ uxüۡ nax nüxüۡ nadauxüۡca۳x i ngŕma curü churaragü i torü dauruxüۡ ɗիɥǣӥիüۡ —ñanagürü. Rü nüma ga Cori ya Tupana rü nanango۳xetüxŕxŕ ga guma Erichéuarü ngüۡxeۡerۡ uxüۡ. Rü nüxüۡ nadau ga guma ma۳իЙӦ͑ľфӥ̲͑ի%͑͑Йǣ ҽӕЙ͑фӥËȍӕффǣӥǣËΎՓфӕŃҡӥǣӕ ɥիüۡ фӥ͑Փľüۡ ga ñoma üxüemarüxüۡ ɗիɥǣӥ͑ľǣƄфɗËȍŃӕիüۡ íchomaeguãchixüۡ. 18ॸRü

yexguma yema churaragü ga Chíriaanecüã۳x Erichéuca۳x ibuxmüchaüۡgu, rü nüma ga Erichéu rü Cori ya Tupanana naca rü ñanagürü: —Pa Tupanax, ŕcü ¡yangexetüxŕxŕ i ngŕma duüۡxüۡgü! —ñanagürü. Rü nüma ga Cori ya Tupana rü nayangexetüxŕxŕ yema Erichéu naxca۳x íca۳xüۡrüxüۡ. 19ॸRü ֆľիǣӕ̲ǣƄфɗËȍŃӕфӥɞ͑իӡիӡǣ ͑ЙҡՓфӥֆľ̲æȍɞфɗ͑ľфӥ churaragüxüۡ ñanagürü: —Pa Churaragüx, фӥɞЙľҡӥľфӥҡ̲Ā͑ɗիɥ ֆֆɗ̲ɥ͑ľֆnaxca۳x pedauxüۡne. Rü ŕËӥ‫͑ؽ‬ӕËȍΎՓľЙľфӥիɥ! Rü tá naxüۡҡՓ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

2ѠƄ֤Ƅґॷ6, 8, 9 pexüۡ chagagü i ngŕma yatü i naxca۳x pedauxüۡ —ñanagürü. Ѡӥɥ͑ľǣ æȍ̲фɗՓ͑͑ǣǣӥ. 20ॸRü yexguma æȍ̲фɗՓ͑͑ǣӕǣӥǣӕ, rü nüma ga Erichéu rü nayumüxŕ rü ñanagürü: —Pa Corix, ñu۳xma rü ¡yadauuchigüxŕxŕ nax nüxüۡ nadaugüxüۡca۳x! —ñanagürü. Rü yexguma ga nümagü rü nidauuchigü, rü nüxüۡ nicua۳ի%Ëȍɗҡ͑ӥǣɥ͑ľǣ æȍ̲фɗфӥɗիľЙľՓ͑ի nayexmagüxüۡ. 21ॸRü yexguma ga nüma ga guma Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡx۳ gacü rü yema Chíriaanecüã۳xgüarü churaragüxüۡ nada۳u۳xgu, rü Erichéuna naca rü ñanagürü: —Pa Corix ¿namexüۡ nax chanada۳i ۳xüۡ? —ñanagürü. 22ॸNatürü nüma ga Erichéu rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Tama name nax cunada۳i ۳xüۡ, ľфӥҡ̲ҡËӥ̲͑ɗիɥ͑իnada۳i ۳xüۡ i ngŕma duüۡxüۡgü íiyauxüۡxüۡ. Rü ͑фӥ̲ľ̲ľ͑ɗիɥ͑ի̲ľ cunachibüexŕŕxüۡ rü nax cunaxaxegüxŕŕxüۡ. Rü ñu۳իӡËȍɗ ¡nachixüۡaneca۳x naՓoeguxŕxŕ! —ñanagürü. 23ॸRü yexguma ga nüma ga Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡx۳ gacü rü nanaxü ga Փӥիɗǣҡիüۡ ga õna naxca۳x ga yema Chíriaanecüã۳x ga churaragü, rü nanachibüexŕxŕ rü nanaxaxegüxŕxŕ. Rü ñu۳իӡËȍɗ͑Ύфӥ%eۡx۳ gacüca۳x ínayamugü. Rü yexgumaüۡcüxü ga nüma ga Chíriaanecüã۳xgü rü marü taguma Iraéanecüã۳xgüxüۡ ͑ËȍɗիľՓľ. …… Ocochía nixücu nax Yudáanecüã۳xarü ãeۡի ۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡca۳x

8

25ॸRü

yexguma 12 ga taunecü Iraéanecüã۳xarü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիǣӕǣ Yoráüۡ ga Acáx nane, фӥֆľիǣӕ̲͑ɗիɥǣ

290 ֤ӕĀ͑ľՓyexՓaca۳x yaxücuxüۡ ga Ocochía nax Yudáanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü ֆɗիɥիüۡca۳x. Rü nüma ga Ocochía rü Yudáanecüã۳x ga Yoráüۡ ͑͑ľ͑ɗիɥ. 26ॸRü nüma ga Ocochía rü 22 ga taunecü nüxüۡ‫ ڟ‬nayexma ga yexguma inaxügüãxgu nax ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡ. Rü Փӥիɗǣҡӕ͑ľËӥ͑ɗիɥ͑ի֤ľфӕËȍфéüۡՓ ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡ. Rü naé ga Ataría rü Iraéanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü ga Acáxacü ɗֆɗիɥфӥ͑ǣɥфӥo۳xi rü ãeۡx۳ gacü ga Ϯфɗ͑ɗիɥ. 27ॸRü nüma ga Ocochía rü poraãcü nachixecüma yema norü o۳xi ga Acáxtanüxüۡrüxüۡ. Rü yemaca۳x ga yema Ocochía üxüۡ rü tama name ga Cori ya Tupanape۳իľՓ. …… Yeú ningucuchi nax Iraéanecüã۳xarü ãeۡի ۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡca۳x

9

1ॸRü

nüma ga Tupanaarü orearü uruxüۡ ga Erichéu naxca۳x naca ga Փӥիɗǣ͑Ύфӥ͑ǣәľիüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Paxa cugü namexŕxŕ nax ɗËӕիӡ%Ëȍɗիüۡca۳x! ‫ؽ‬Ѡӥɞֆ͑ǣľɗՓӥիɗՓľիüۡ i chíxüۡ, фӥǾфի͑ľՓ͑ǣľի̲͑ľֆ

ɥ͑ľֆѠ̲әՓ͑իӡ! 2ॸRü ngŕxguma ‫ ڟ‬a cunguxgu ¡rü naxca۳x nadau ya ngŕm Yeú ya Yochapá nane ya Níchitaxa! ¡Rü ͑ǣӕ͑իӥËӕֆֆɗ̲ɥЙҡֆ͑Փ nangexmane! ¡Rü natanüxüۡgüna yagagachi, фӥҡΎɗӕËЙӕՓ͑ǣ! 3ॸ¡Rü ֆՓ%ի͑իüۡ i ngŕma chíxüۡ i ngŕma íquingexüۡ! ¡Rü ngŕmamaxã nabaeru rü ñacurügü tá nüxüۡ: “Rü ñanagürü ya Cori ya Tupana: ‘Choma rü Iraéanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacüxüۡ cuxüۡ chingucuchixeۡxeۡٔॸٚ, ñacurügü tá nüxüۡ! ¡Rü ngŕ̲Փľ͑фӥ ֆՓ%ի͑ɗɥã۳իфӥɞɗիӡфӥҡիӕՓҡ̲ cuyachaxãchi! —ñanagürü. 4ॸRü yema

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

291

2ѠƄ֤Ƅґॷ9

Erichéuarü ngúexüۡ ga orearü uruxüۡ rü ɗ͑իӡ%Ëȍɗ͑իǾфի͑ľՓֆľի̲͑ľǣ ɥ͑ľǣѠ̲әՓ͑ի͑իӡիüۡ. 5ॸRü yexguma yéma nanguxgu, rü nüxüۡ inayangau ga churaragüarü capitáüۡgü ga íngutaque۳xegüxüۡ. Rü ñanagürü nüxüۡ: —Choxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣľի̲ɗՓӥիɗɗΎфľɗ cumaxã nüxüۡ chixuxchaüۡxüۡ, Pa Capitáüۡx —ñanagürü. Rü nüma ga Yeú rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —¿Texé i ҡΎҡ͑ӥՓֆҡӥ̲̲ի%нӕɗĀľիËȍüۡxe? —ñanagürü. Rü nüma ga yema orearü uruxüۡ rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —æӕ̲ի%͑ɗիɥɗËȍɗĀľիËȍüۡxüۡ, Pa Capitáüۡx —ñanagürü. 6ॸRü yexgumatama inachi ga nüma ga Yeú, rü yema orearü uruüۡmaxã to ga ucapugu naxücu. Rü nüma ga orearü uruxüۡ rü chíxüۡmaxã nanabaeru rü ñanagürü nüxüۡ: —Cori ya Iraéanecüã۳xgüarü Tupana rü ñanagürü cuxüۡ: “Ñu۳xma i choma rü cuxüۡ chaxuneta nax ngŕma chorü duüۡxüۡgü i Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡի۳ ǣËӥнӕɗիɥիüۡca۳x i ͑ӕʊфŃ͑ľՓ. 7ॸRü cuma rü tá cunadai i guxüۡma i Acáxtaagü. Rü ngŕmaãcü tá nayangutanüxŕxŕ i guxüۡma i chorü orearü uruüۡgü rü chorü duüۡxüۡgü ga nada۳i ۳xüۡ ga Yechabé. 8ॸRü guxüۡtáma i Acáxtanüxüۡgü rü tá nadai. Rü ngŕmaãcü tá chanagu۳xeۡxeۡ i guxüۡma i ngŕma iyatüxüۡ i natanüxüۡ ɗʊфŃ͑ľՓ ngŕxmagüxüۡ. Rü taxuxüۡtáma ngextá namaxüۡٚ, ñaxüۡ ya Tupana —ñanagürü ga yema orearü uruxüۡ. …… Yeú rü nayama۳x ga Yoráüۡ ga Iraéanecüã۳xarü ãeۡx ۳ gacü 16ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣ͑ӥ̲ǣ֤ľәфӥ

͑Փľüۡ ǣËΎՓфӕɗҡәիüۡnegu nixüe rü

ɥ͑ľǣ֤ľфŃՓ͑իӡǣ%eۡx۳ gacü ga YoráüۡxüۡҡՓ. Rü nüma ga Yoráüۡ rü nida۳իՓľ͑ǣǣӕ͑ի͑Ύфӥӕ͑ӥǣӥ̲ի% nügü nadaixüۡ. Rü nüma ga Yudáanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü ga Ocochía rü ta yéma YoráüۡxüۡҡՓ͑ֆľի̲, yerü ֆľի̲͑͑իӡ͑ľ. 17ॸRü yema dauxüۡtaeruxüۡ ǣɥ͑ľǣ֤ľфŃфӥ dauxüۡҡľËȍɗËՓֆľի̲իüۡ rü nüxüۡ nadau ga yema Yeútanüxüۡ nax yéma ne ͑իɥիüۡ. Rü yemaca۳x nica rü ñanagürü: ‫͑ ڟ‬ľɥիüۡ —Duüۡxüۡǣӥ͑ɗիɥɗֆľ͑ǣŕ̲ —ñanagürü. Rü nüma ga Iraéanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü ga Yoráüۡ rü norü duüۡxüۡgüxüۡ namu rü ñanagürü: —‫ؽ‬ՠӥիɗɗËȍӕффɗËΎՓфӕŃҡӥǣӕɗիӡիüۡ ‫ ڟ‬a pemux nax íyadauxüۡca۳x rü tama ngŕm ͑ӕľՓ͑ә̲ɥիüۡ ֆɗիɥ! —ñanagürü. 18ॸRü ֆľ̲ËȍӕффǣËΎՓфӕŃҡӥǣӕɗիӡիüۡ rü Yeúca۳x niña rü nüxna naca rü ñanagürü: —Ãeۡx۳ gacü nua choxüۡ namu nax cuxna chayaca۳xaxüۡca۳x rü “¿Tama ͑ӕľՓ͑ӕЙľիɥ?ٚ—ñanagürü. Rü nüma ga Yeú rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Ngŕma rü tama cuxna naxü. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗËȍΎՓľ̲Ëӕիӥ —ñanagürü. Ѡӥֆľ̲ɥ͑ľфӥ dauxüۡtaeruxüۡ rü ãeۡx۳ gacüxüۡ ñanagürü: —Ngŕ̲Ëȍӕфффӥ̲фӥ͑ҡ͑ӥՓ nangu natürü tama natáegu —ñanagürü. 19ॸRü nüma ga ãeۡx۳ gacü rü yexgumatama to ga churara ga ËΎՓфӕŃҡӥǣӕɗիӡիüۡ yéma namu. Rü ͑ӥ̲фӥֆŃ̲֤ľәҡ͑ӥՓ͑͑ǣӕфӥ ñanagürü: —Ãeۡx۳ gacü nua choxüۡ namu nax pexna chayaca۳xüۡca۳x rü “¿Tama ͑ӕľՓ͑ӕЙľիɥ?ٚ—ñanagürü. Rü nüma ga Yeú rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Ngŕma rü tama cuxna naxü. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗËȍΎՓľ̲Ëӕիӥ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

292

2ѠƄ֤Ƅґॷ9, 11 —ñanagürü. 20ॸѠӥֆľ̲ɥ͑ľфӥ dauxüۡtaeruxüۡ фӥՓľ͑իфӥ ãeۡx۳ gacümaxã nüxüۡ nixu rü ñanagürü: ‫ ڟ‬ӡիüۡ rü —Ngŕma to i churara i ngŕ̲ ͑ҡ͑ӥՓ͑͑ǣӕ͑ҡӥфӥҡ̲͑ҡľǣӕ. Rü cha۳u۳xca۳x rü ngŕ̲͑Փľüۡmaxã icuáxüۡ фӥͮɞËȍɗҡիɗ֤ľә͑ɗիɥ, ľфӥՓӥիɗ i ngeãŕxüۡrüxüۡ ɗ͑ֆիӡxŕxŕ ya yima ͑Փľüۡ, ľфӥՓΎľҡ̲ngŕ̲͑ɗիɥɗ nacüma —ñanagürü. 21ॸRü yexguma nüma ga ãeۡx۳ gacü ga Yoráüۡ rü norü churaragüxüۡ ̲͑ӕ͑ի͑Փľüۡ ËΎՓфӕՓֆËȍΎËӕËȍɗǣӥիüۡca۳x. Rü ËΎՓфӕՓ͑ӥիüۡ‫ ڟ‬nayachocuchigü. Rü nüma ga Iraéanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü ga Yoráüۡ rü Yudáanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü ga ϘËΎËȍɞфӥՓӥիɗËȍɗǣӥ͑Փľüۡgu ɗ͑իɥ%Ëȍɗ͑ի֤ľәpe۳xegu yayi ۳xixüۡca۳x. Rü meama Nabú ga Yerécüã۳xarü naanegu nüxüۡ nayangaugü. 22ॸRü yexguma Yeúxüۡ inangauxgu ga Yoráüۡ rü nüxna naca rü ñanagürü nüxüۡ: —¿Pa Yeúx, ҡ̲ɗ͑ӕՓ͑ӕËӕիӡիüۡ? —ñanagürü. Rü nüma ga Yeú rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —¿Ta۳xacürü ngechaxüۡ i naxca۳x ícuca۳xaxüۡ ega ngŕma cué i Yechabé rü nagu ínamaxüۡ۳xgu i ngŕma chixexüۡ i guxãxüۡ namaxã nachixexŕŕxüۡ? —ñanagürü. 23ॸRü yexgumatama nüma ga Yoráüۡ rü nadauegu rü niña. Rü aita Ocochíaca۳x naxü rü ñanagürü: —ҽΔфӥĀɗՓӡիüۡ ͑ɗիɥ, Pa Ocochíax, rü nataechitae —ñanagürü. 24ॸNatürü nüma ga Yeú rü ͑ΎфӥՓӥф͑ֆիӕфӥ֤Ύфáüۡxüۡ namaxüۡ. Rü Yoráüۡca۳իՓľ͑͑ɗ͑ǣիɗǣ͑ի͑ľфӥ norü maxüۡ͑ľՓ͑ֆфӥǣΎ. Rü yexma ͑Փľüۡgu nayu ga nüma ga Iraéanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü ga Yoráüۡ. ……

Yeú rü Yudáanecüã۳xarü ãeۡx ۳ gacü ga Ocochíaxüۡ nima۳x

yemaxüۡ nada۳u۳xgu ga Ocochía ga Yudáanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü, фӥɥ͑ľǣ Betagáüۡca۳x niña nagu ga yema nama ga ǾәфӕՓĀիüۡ. Natürü nüma ga Yeú rü ͑Փľnangŕ rü norü churaragüxüۡ namu nax yama۳xgüaxüۡca۳x. Ѡӥǣӕ̲ɥ͑ľǣ Ibéaarü ngaicamagu nüxüۡ nayangaugü, фӥֆľի̲͑Փľüۡgutama nanapi ۳xeۡegۡ ü. Natürü ga nüma rü niñaama rü ñu۳xmata ɥ͑ľǣͅľֆɞĀӕՓ͑͑ǣӕ. Rü yexma nayu. …… 27ॸRü

kҡфɞфӥ͑ǣɥիËȍ̲֤ӕĀ͑ľËӥã۳xarü ãeۡx ۳ gacüxüۡ ͑ǣɥǣӥiyangucuchixŕxŕ

11

1ॸѠӥֆľիǣӕ̲͑ǣɥ̲ǣkҡфɞ

ga Ocochía naé nüxüۡ cua۳xgu ga ͑ǣɥ͑ľфӥ̲фӥ͑ի͑ֆӕիüۡ, rü duüۡxüۡgüxüۡ imu nax nadaiaxüۡca۳x ga guxüۡma ga Ocochíaxacügü. 2ॸNatürü ga Yochába ga ãeۡx۳ gacü ga Yoráüۡacü ga Ocochíaeya۳իфӥՓӥիɗǣӕËЙӕǣӕ Ataríacha۳իՓiyacu۳x ga Yoá ga Ocochía nane norü dauruüۡmaxã. Rü yemaacü tama nayama۳xgü. 3ॸѠӥ͑ǣɥ̲ǣ֤Ύфӥ dauruxüۡ rü 6 ga taunecü Tupanapatagu namaxã iyacu۳x. Rü yexgumayane ga kҡфɞфӥʊфŃ͑ľՓ%eۡի۳ ǣËӥɗֆɗիɥ. 4ॸRü yexguma marü 7ǣҡӕ͑ľËӥ͑ǣɥիü‫ۡڟ‬ inguxgu ga ãeۡի۳ ǣËӥ͑իֆɗիɥիüۡ ga

Ataría, rü nüma ga chacherdóte ga Yoiáda rü naxca۳x nangema ga yema churaragüerugü ga ãeۡx۳ gacüpatamaxã icua۳xgüxüۡ rü yema capitáüۡgü ga ãeۡx۳ gacüna daugüxüۡ, rü Cori ya Tupanapatagu nanamucu ga yema nüma ínayexmaxüۡՓ. Rü yéma

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

2ѠƄ֤Ƅґॷ11

293 Tupanaégagu yema churaragümaxã inaxüga nax tama nüxüۡ yaxugüexüۡca۳x nax namaxüۡxüۡ ga Ocochía nane ga Yoá. Ѡӥֆľ̲Փľ͑фӥ֤Ύիüۡ nango۳xeۡxeۡ nax nüxüۡ nadaugüxüۡca۳x. 5ॸRü ñu۳իӡËȍɗ nayaxugücu۳xeۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —͵%Ëӥҡ͑ɗիɥɗЙľĀӕիüۡtaegüxüۡ. Rü ngŕիǣӕ̲ՓӥիɗËȍɗǣӥɗֆӥիӥǣӕ ãeۡի۳ ǣËӥЙҡфӥĀӕՓpichocu۳xgux rü ՓӥիɗҡӥËӕ̲ӥɗЙľ̲фӥҡngŕma ɥã۳x i ãeۡx۳ gacüpatape۳իľՓngŕxmaxüۡna pedaugü. 6ॸRü ngŕma toxchimüxüۡ rü ngŕma ɥã۳x i Chúrgu ãégaxüۡՓҡ nadauxüۡtaegü. Rü ngŕma perü tomaepü۳xchimüxüۡ rü ãeۡx۳ gacüpataca۳իՓľ͑ӥիüۡ i ɥã۳իՓҡ nadauxüۡtaegü. Rü ngŕ̲%Ëӥҡ͑ɗիɥɗ nüxna pedauxüۡ ya yima ãeۡx۳ gacüpata. 7ॸRü pema i ngüۡchigaarü ngunexüۡgu ãeۡի۳ ǣËӥЙҡфӥĀӕՓɞЙľËȍΎիüۡxüۡ, rü tá pexí Tupanapatana pedaugü ya daa bucü ya ãeۡի۳ ǣËӥҡɗիɥËӥɞ͑ǣľի̲իüۡՓ. 8ॸRü ãxnexãcü tá nüxüۡ ípechomaeguãchi ֆĀҽӕЙ͑ЙҡֆĀ¡ӕËӥ͑Փ ngexmane. Rü texé ya nagu ücuchaüۡxe rü tá tüxüۡ pima۳x. Ѡӥ͑Փľҡ Йɗիɥիüۡtanü ya daa bucü i nüma ɞ͑իӡիüۡՓ—ñanagürü. 9ॸRü nüma ga yema churaragüeru rü chacherdóte ga ֤ΎɗĀǣ͑իɥ͑ӥľфӥ͑͑իӥǣӥǣֆľ̲ namaxã nüxüۡ yaxuxüۡ. ѠӥՓӥիɗËȍɗǣӥǣ yema churaragüeru rü norü churaragütücumümaxã inacua۳x. Rü yemaacü yema chocuxüۡ ga churaragü ga ãeۡի۳ ǣËӥЙҡՓĀӕիüۡtaegüxüۡ, rü ֆľ̲Ëȍӕффǣӥǣֆľ̲ЙӕфËӥՓ íchoxüۡxüۡ, фӥՓӥիɗËȍɗǣӥǣ͑ǣüۡchigaarü ngunexüۡgu guma chacherdótepe۳իľՓ ͑իɥɥիüۡ. 10ॸRü nüma ga chacherdóte ga Yoiáda rü yema churaragüeruna nanana

ǣǣӕ̲ՓΎËľǣӥфӥЙΎիüۡruüۡgü ga guma Tupanapatagu nuxüۡ ga ãeۡx۳ gacü ǣġ¡ɞфӥɗիɥǣӥիüۡ. 11ॸRü nüma ga yema churaragü ga dauxüۡtaegüxüۡ rü ͑ËȍɗËՓ͑ɗիӡËȍɗǣӥǣҽӕЙ͑Йҡфӥ ҡӥǣӥ͑ľËӥՓՓфӥ͑Ύфӥto۳իՓľËӥՓՓ. Rü yexgumarüxüۡ ta nüxüۡ ínachomaeguãchi nax nüxna nadaugüxüۡ ga yema ãmarearü guchicaxüۡ. Rü ՓӥիɗËȍɗǣӥǣֆľ̲Āӕիüۡtaexüۡ rü nixãxne nax nüxna nadaugüxüۡ ga guma bucü. 12ॸRü yexguma nüma ga Yoiáda rü ɞ̲͑͑ӕիӡËȍɗǣǣӕ̲¡ӕËӥǣtaue۳xta ãeۡի۳ ǣËӥǣϘËΎËȍɞ͑͑ľфӥ͑ľфӕՓ nayanga۳xcuchi ga nanatüpate۳xe. Rü nananucu ga norü cua۳xruxüۡ ga ãeۡx۳ gacü ͑իֆɗիɥիüۡ. Rü chíxüۡmaxã nanabaeru rü ֆľ̲Փľ͑фӥ͑͑իӕ͑ǣӥ͑ի%eۡx۳ gacü ֆɗիɥիüۡ. Rü guxüۡma ga duüۡxüۡgü rü nanapépünegü rü tagaãcü ñanagürügü: —¡Namaxüۡ۳x ya ãeۡx۳ gacü! —ñanagürügü. 13ॸRü yexguma Ataría nüxüۡ ɥ͑ӥǣӕǣ͑ի ínapepünetaegüxüۡ rü tagaãcü nataãxŕgüxüۡ ga yema churaragü rü duüۡxüۡgü, фӥ͑ǣɥ̲ǣkҡфɞфӥ ҽӕЙ͑ЙҡՓɗիӡǣֆľ̲ ínangutaque۳xegüxüۡՓ. 14ॸRü nüxüۡ idau ga yema nacüma ga peta ga ãeۡx۳ gacüarü ngucuchichiga rü nüma ga guma ãeۡx۳ gacü ga Tupanapataarü caxtaxüۡtagu nax nachixüۡ. Rü nüxüۡ idau ta nax naxüۡtagu nachigüxüۡ ga churaragüeru rü paxetaruüۡgü rü duüۡxüۡgü ga poraãcü taãxŕgüxüۡ ga norü cornétagu icuegüxüۡ. Ѡӥֆľիǣӕ̲ǣkҡфɞфӥ͑ǣɥǣӥ ɗфӥǣӕҡľËȍɗфӕфӥҡǣ%Ëӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —TaechitaՓa۳xegüxüۡ. TaechitaՓa۳xegüxüۡ —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 15-16ॸRü yexguma nüma ga Yoiáda rü tagaxãcü yema churaragüeruxüۡ namu rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

2ѠƄ֤Ƅґॷ11ٍॷ12 ñanagürü: —‫ͮؽ‬ǣɥիüۡ Ípegaxüchi i nua! ‫ؽ‬Ѡӥҡիӡҡ̲͑ӕի%ҽӕЙ͑ЙҡËȍɗ%ǣӕ ͑ǣɥիüۡ pima۳x! Rü ngŕxguma texé ͑ǣɥŃҡӥՓËȍΎǣӥǣӕ‫ؽ‬фӥpeyama۳xama! —ñanagürü. Rü yemaca۳x ga nümagü rü ǣӕ̲ҽӕЙ͑ЙҡՓ͑ǣɥիüۡ ínagaxüchigü, rü yema nachica ga ãeۡի۳ ǣËӥфӥËΎՓфӕǣӥ̲ի% ínanguxüۡgüxüۡՓ͑ǣɥիüۡ natúchigügü. Rü ֆľի̲͑ǣɥիüۡ nayarüma۳xgü. 17ॸRü ֆľ̲Փľ͑͑ӥ̲ǣËȍËȍľфĀΔҡľǣ Yoiáda rü Tupanamaxã inaxüga rü nüma ga ãeۡx۳ gacü rü norü duüۡxüۡgü rü tá ҽӕЙ͑ǣ͑իɥ͑ӥľիüۡ. Rü yexgumarüxüۡ ta rü ãeۡx۳ gacümaxã rü duüۡxüۡgümaxã inaxüga nax duüۡxüۡgü rü tá mea ãeۡի۳ ǣËӥǣ͑իɥ͑ӥľիüۡ rü nüma ya ãeۡx۳ gacü rü tá mea duüۡxüۡgümaxã inacuáxüۡ. 18ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣӕիüۡma ga duüۡxüۡgü rü Baáarü ngutaque۳xepataüۡՓ ͑իɥфӥ͑ǣӕ͑ЙΎǣӥľ. Rü nagu napogüe ta ga guxüۡma ga yema Baáarü ãmarearü guchicaxüۡgü rü naxchicüna۳xãgü. Rü guma Baáarü chacherdóte ga Matáüۡ rü Baáarü ãmarearü guchicaxüۡxüۡtagu nayama۳xgü. Ѡӥֆľ̲Փľ͑фӥ Tupanapataca۳ի͑ՓΎľǣӕ, rü nüma ga chacherdóte ga Yoiáda rü yexma Tupanapatagu nanamugü ga dauxüۡtaeruüۡgü nax nüxna nadaugüxüۡca۳x. 19ॸRü ñu۳իӡËȍɗ͑ӥ̲ǣ chacherdóte ga Yoiáda rü naxca۳x naca ga yema churaragüeru ga ãeۡx۳ gacüpatamaxã icua۳xgüxüۡ rü ga capitáüۡ ga ãeۡx۳ gacüna daugüxüۡ rü guxüۡma ga duüۡxüۡgü. ѠӥՓӥիɗǣӕǣӕ̲ ҽӕЙ͑ЙҡՓɗ͑իɥ%Ëȍɗ͑ի ãeۡի۳ ǣËӥЙҡՓ͑ǣǣӥիüۡca۳x ga guma ãeۡx۳ gacü. Rü yema ɥã۳x ga ãeۡx۳ gacüpatape۳իľՓ̲ֆľի̲իüۡՓ

294 namaxã nichocu. Rü nüma ga ãeۡx۳ gacü ga Yoá rü norü tochicaxüۡՓ͑ֆфӥҡΎ. 20ॸRü guxüۡma ga duüۡxüۡgü rü nataãxŕgü. Ѡӥֆľ̲ËӥkҡфɞфӥֆӕՓľ͑фӥ guxü̲ۡǣǣӕ̲ɥ͑ľËӥã۳x rü taxuxüۡma ga guxchaxüۡǣӕ͑фӥիɥ͑ӥľ. 21ॸRü nüma ga Yoá rü 7 ga taunecü nüxüۡ‫ ڟ‬nayexma ga yexguma ãeۡx۳ gacüxüۡ yangucuchigu. …… Tupanapataarü mexŕŕchiga

12

4-5ॸѠӥՓӥիɗǣ͑ǣӕ͑ľիüۡgu

ga ãeۡx۳ gacü ga Yoá rü chacherdóte ga Yoiádaxüۡ ñanagürü: —̲ͮľ͑ɗիɥфӥ tanamexŕxŕ ya Tupanapata. Rü ngeۡmaca۳ի̲͑ľ͑ɗիɥɗЙľ͑Āľɗǣӕիüۡma i ngŕma diŕфӕɗՓΎľҡ̲ҽӕЙ͑͑ӥիüۡ rü ngŕma diŕфӕɗՓӥիɗËȍɗǣӥɗĀӕüۡxüۡ norü ngúchaüۡmaxã ixãxüۡ. ¡Rü ñu۳իӡËȍɗ curü duüۡxüۡgü i diŕrumaxã icua۳xgüxüۡmaxã nüxüۡ ixu nax ngŕma diŕrumaxã namexŕŕgüaxüۡca۳x ya yima

Tupanapata! —ñanagürü. 6ॸNatürü yexguma 23 ga taunecü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիǣӕ ga Yoá rü nüma ga chacherdótegü rü ҡիӡҡ̲nanamexŕŕgü ga guma Tupanapata. 7ॸRü yemaca۳x ga nüma ga ãeۡx۳ gacü ga Yoá rü naxca۳x nangema ga chacherdóte ga Yoiáda rü yema togü ga chacherdótegü ga namücügü. Rü ñanagürü nüxüۡ: —¿Ta۳xacüca۳x tama penamexŕxŕ ya yima Tupanapata? ¡Rü ñu۳xmaüۡËӥիӥфӥ̲фӥҡիӡҡ̲ pegüxü‫ۡڟ‬tama diŕфӕ͑ǣɥիüۡ peyaxu naxüۡҡՓɗngŕma diŕrumaxã nguxüۡgüxüۡ! Rü guxüۡma i ngŕma diŕru i ñu۳xma ngŕxmaxüۡ rü Tupanapataarü mexŕŕruxüۡ ҡ͑ɗիɥ—ñanagürü. 8ॸRü ͑ӥ̲ǣËȍËȍľфĀΔҡľǣӥфӥ͑Ύфӥ̲ľ͑ɗիɥ nax nüxüۡ naxunetaxüۡ ǣՓӥիɗǣdiŕru

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

2ѠƄ֤Ƅґॷ12, 17

295 ǣՓΎľҡ̲ҽӕЙ͑Йҡфӥmexŕŕruxüۡ ɗիɥիüۡ фӥ̲фӥҡիӡҡ̲͑ӥǣӥիü‫ۡڟ‬tama ͑ǣɥիüۡ nayauxgüxüۡca۳x. 9ॸRü yexguma ͑ӥ̲ǣËȍËȍľфĀΔҡľǣ֤ΎɗĀфӥՓӥիɗ ga diŕruchixüۡ naxãt‫ ڟ‬aüۡՓ͑իӥի̲իľҡӥ. Rü ãmarearü guchicaxüۡarü ҡӥǣӥ͑ľËӥՓǣӕ̲͑͑իӦǣ Tupanapataarü ɥã۳իՓ. Rü yema ɥã۳xarü dauruüۡgü rü duüۡxüۡgüna nayadetanü ga yema diŕru, rü yema diŕruchixüۡgu nayanúcuetanü. 10ॸRü yexguma marü naxããcuãüۡgu ga diŕruchixüۡ, rü nüma ga ãeۡx۳ gacüarü diŕruarü ugüruxüۡ, rü nüma ǣËȍËȍľфĀΔҡľфӥ͑ǣɥիüۡ nixugügüxüۡ ga diŕru, фӥՓӥիɗǣËȍΎËǣӕ͑ǣɥիüۡ nanucu. 11-12ॸRü yema diŕru rü yexguma ̲фӥЙΎЙľфǣӕ͑ǣɥիüۡ ͑ՓӥЙ͑ľǣӕՓľ͑, rü yema puracütanüxüۡľфӕ͑͑ǣɥիüۡ nana nax yemaacü yema corapínagüaxüۡ‫ڟ‬, rü yema puracümaxã icua۳xgüxüۡaxüۡ‫ڟ‬, rü yema ɥիҡЙӥфӥӥфӕüۡgüaxüۡ‫ڟ‬, rü yema nutaarü mexŕŕËӥՓфӕüۡgüaxüۡ‫ڟ‬ naxütanügüaxüۡca۳x. Rü yexgumarüxüۡ ta yema diŕrumaxã naxca۳x nataxegü ga ̲ӥфЙľՓǣӥфӥ͑ӕҡǣ̲фӥ imexŕŕËӥՓǣӥËӥфӥǣӕիüۡma ga togü ga yemaxüۡgü ga nanaxՓa۳xegüxüۡ Tupanapataarü mexŕŕruxüۡ. …… Achíriacüã۳xarü ãeۡx ۳ gacüme۳xeۡgu nangu ga ɥ͑ľǣæȍ̲фɗфӥkËȍɞфɗ͑ľՓ Iraétanüxüۡgüxüۡ nagagü

17

1ॸRü

yexguma 12 ga taunecü nüxüۡ‫ ڟ‬inguxgu ga Acáa nax ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡ ǣ֤ӕĀ͑ľՓ, rü ֆľիǣӕ̲͑ɗիɥǣ͑ӥ̲ǣϘËȍŃֆƈф ͑͑ľфӥֆľիՓËֆ͑ǣӕËӕËȍɗիüۡ nax Iraéanecüã۳xarü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիücۡ a۳x. Rü

nüma ga Ochéa rü 9ǣҡӕ͑ľËӥ͑ɗիɥǣ æȍ̲фɗфӥɥ͑ľՓ%eۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡ. 2ॸNatürü ga yema Ochéa üxüۡ rü nachixe ga Tupanape۳իľՓфӥՓΎΎҡ̲ֆľ̲ nüxíraxüۡgüxüۡ ga Iraéanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacügü ügüxüۡrüxüۡ ͑ɗիɥ. 3ॸRü nüma ga Achíriaanearü ãeۡx۳ gacü ga Charimanácha, rü norü churaragümaxã Iraéanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü ga Ochéaca۳x ínayagoõchi rü nüxüۡ narüporamae. Rü norü duüۡxüۡgüxüۡ ͑ֆիɥǣӥxŕxŕ, фӥ͑ҡ͑ӥՓҡËӥǣ dieۡruca۳x ínacaüüxüۡ ga gucüma ga taunecügügu. 4ॸNatürü nüma ga Achíriaarü ãeۡx۳ gacü ga Charimanácha rü nüxüۡ nacua۳xama nax Ochéa rü bexma Equítuanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacümaxã nax nügü naxucu۳xeۡgüxüۡ nax Achíriame۳xeۡՓ ínanguxuchixücۡ a۳x. Rü naétü marü tama nüxüۡ‫͑ ڟ‬ǣɥիüۡ naxütanü ga yema diŕru ga ՓӥիɗËȍɗǣӥǣҡӕ͑ľËӥ͑ӥի͑͑ǣɥիüۡ naxãgücü. Rü yemaca۳x nüma ga Charimanácha rü norü churaragüxüۡ namu nax Ochéaxüۡ yayauxgüxücۡ a۳x rü napoxcugüaxücۡ a۳x. 5ॸRü norü churaragü фӥʊфŃ͑ľǣӕ͑ËȍΎËӕфӥɥ͑ľǣ Chamáriaca۳x ínayaxüãchi rü tomaepü۳x ga taunecü yéma nüxna nadaugü nax ҡիәľ̲ɞիӡիӡիücۡ a۳x. 6ॸRü yexguma 9 ga taunecü marü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիǣӕǣϘËȍŃ, rü nüma ga ãeۡx۳ gacü ga Achíriaanecüã۳x фӥ͑͑Йӕǣǣӕ̲ɥ͑ľ, rü kËȍɞфɗ͑ľՓҡӥիüۡ nagagü ga guxema Iraéanecüã۳xgü. Ѡӥɥ͑ľǣkфǣӕҡӥիüۡ ͑ɗ͑ӕǣ͑ҡӥǣk¡ΔËӕҡӥՓǣ Gocháüۡ͑ľՓ. Rü to۳xguã۳x rü Medúgüarü ɥ͑ľǣӥǣӕҡӥիüۡ ninu. 7ॸRü yema guxchaxüۡ ͑ɗիɥǣ͑ӥիüۡ ngupetüxüۡ ga yema Iraéanecüã۳xgü, ֆľфӥҡ̲͑ǣ͑իɥ͑ӥľ ǣæΎфɗֆҽӕЙ͑ǣƄнӕɞҡӕ͑ľՓ ۡ eۡecۡ ü ga Faraóüm ۡ e۳xeۡՓ. Rü ínanguxüx

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

2ѠƄ֤Ƅґॷ17 tomare ga tupanaxüۡ nicua۳xüxüۡgü, rü yemaacü Tupanape۳իľՓËȍɗիľիüۡ naxügü. …… 14ॸѠӥՓΎΎҽӕЙ͑фӥ͑ΎфӥΎфľфӥ uruüۡǣӥՓnayaxucu۳xeۡgü, natürü ga nüma ga Iraéanecüã۳xgü rü tama ɗ͑իɥ͑ӥľËȍüۡ rü tama nüxüۡ nacua۳xgüchaüۡ naxrüxüۡ ga norü o۳xigü ga tama aixcüma Cori ya Tupanaaxü‫ۡڟ‬ yaxõgüxüۡ. 15ॸRü yemaacü ga yema duüۡxüۡgü rü nüxüۡ naxoe ga Tupanaarü mugü rü nüxüۡ inarüngümae ga yema ӕ͑ľҡǣ͑ӡիËӥ̲͑Ύфӥo۳xigümaxã Tupana nüxüۡ ixuxüۡ, rü tama naga ͑իɥ͑ӥľǣҽӕЙ͑фӥucu۳xeۡgü. ѠӥՓΎΎ Tupana nüxna nachu۳xuxüۡ, natürü naxca۳x nadauxüۡtaegüama nax naxchicüna۳xãgü i ҡիӕՓ̲̲ľիüۡxüۡ nax yacua۳xüüۡgüxüۡ naxrüxüۡ ga yema togü ga nachixüۡanecüã۳x ga tama Tupanaaxüۡ‫ ڟ‬yaxõgüxüۡ. 16ॸRü nüxüۡ narüxoe ga norü Tupanaarü mugü, rü yemaca۳x nügüca۳x nanaxü ga taxre ga ՓΎËիËӥËȍɗËӥna۳xãgü ga úirunaxca۳x, rü nanaxügü ta ga Canaáüۡtanüxüۡgüarü tupana ga Achérachicüna۳xã. Rü naétü nüxüۡ nicua۳xüxüۡgü ga üa۳xcü rü tauemacü rü ŕxtagü rü Baáchicüna۳xã rü ta. 17ॸRü yexgumarüxüۡ ta yema tupananetagüarü ãmarearü guchicaxüۡՓҡӥիüۡ nigu ga naxacüe ga yatüe rü ngexe. Rü nagu ínamaxŕ ga yuü ga ŕxüۡguxüۡxüۡ ͑Փ icuáxüۡ. Rü yemaacü chixexücۡ a۳x nügü inaxãgü ga Tupanape۳իľՓфӥЙΎф%Ëӥ nananuxŕxŕ. …… Tomare ga duüۡxüۡgü Chamáriaanearü ɥ͑ľǣӥՓ̲͑ӕǣӥ 24ॸRü

nüma ga Achíriaanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü rü Iraéanecüã۳xchicüxü

296 æȍ̲фɗ͑ľфӥɥ͑ľǣӥՓ̲͑͑ӕǣӥ ga duüۡxüۡgü ga Babiróniaanecüã۳x rü Cútaanecüã۳x rü Abáanecüã۳x, rü Amáanecüã۳x, rü Cheparabáianecüã۳x nax yexma naxãchiüۡgüxüۡca۳x. Rü yemaacü Chamáriaanegu nachocu rü Iraéanecüã۳իǣӥфӥɥ͑ľǣӕ͑ի%Ëȍɗüۡgü. 25ॸNatürü yema duüۡxüۡgü ga Achíriaanecüã۳x rü tama Cori ya Tupanaxüۡ nicua۳xüxüۡgü, rü yemaca۳x ga Tupana rü yéma nanamugü ga aigü nax nadaiaxüۡca۳x ga ñuxre ga yema duüۡxüۡgü. 26ॸRü yemaca۳x ñuxre ga yema duüۡxüۡgü rü Achírianecüã۳xarü ãeۡx۳ gacüxüۡҡՓ͑իɥǣ̲͑ի%͑ӥիüۡ yanaxugüxüۡca۳x, rü ñanagürügü nüxüۡ: —ҽΎ̲ɗæȍ̲фɗ͑ľфӥɥ͑ľǣӥՓ toxüۡ nax cumugüxüۡ nax ngŕxma taxãchiüۡgüxüۡca۳x, rü tama nüxüۡ tacua۳x i nacüma i norü Tupana i ngŕma nachixüۡane. Rü ngeۡmaca۳x i ngŕma norü ‫ ڟ‬a nanamugü i Tupana rü toxca۳x ngŕm ۡ ۡ aigü i toxü ngõ۳xcuxü —ñanagürügü. 27ॸRü yexguma ga nüma ga Achíriaanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü rü nanamu rü ñanagürü: —‫ؽ‬Ьľ̲͑ӕľǣӕɗՓӥիɗɗ chacherdóte i Chamáriaanecüã۳xchire۳x ‫ ڟ‬æȍ̲фɗ͑ľՓ͑իӡիüۡca۳x nax ngŕ̲ ‫ڟ‬ rü ngŕma nangexmaxüۡca۳x rü ngŕma ngexՓaca۳x ngugüxüۡ i duüۡxüۡgüxüۡ nangúexŕŕxüۡca۳x i ngŕma Chamáriaanecüã۳xarü Tupanacüma! —ñanagürü. 28ॸѠӥֆľ̲ËӥǣՓӥիɗǣ ËȍËȍľфĀΔҡľǣæȍ̲фɗ͑ľՓ ínagaxüchigüxüۡ rü Betélgu nayaxãchiüۡ. Ѡӥֆľ̲͑ɗիɥǣ͑͑ǣәexŕŕxüۡ nax ñuxãcü Cori ya Tupanaxüۡ nax yacua۳xüüۡgüxüۡ. 29ॸNatürü yema duüۡxüۡgü ga to ga nachixüۡ͑ľՓ͑ľɥիüۡ rü noxrütama tupanachicüna۳xã ta naxügü,

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

2ѠƄ֤Ƅґॷ17ٍॷ18

297 rü Chamáriaanecüã۳xgü ügüxüۡ ga tupanachicüna۳xãchicagu nananugü ga ma۳իЙӦnetape۳իľՓ. 30ॸRü yema Babiróniaanecüã۳xgü rü yema namaxã natupanaã۳xgüxüۡ ga Chucobenúchicüna۳xã naxügü. Rü yema Cútaanecüã۳xgü rü yema namaxã natupanaã۳xgüxüۡ ga Nerigáchicüna۳xã naxügü. Rü yema Amáanecüã۳xgü rü yema namaxã natupanaã۳xgüxüۡ ga Achímachicüna۳xã naxügü. 31ॸRü yema Abáanecüã۳xgü rü yema namaxã natupanaã۳xgüxüۡ ga Nibáchicüna۳xã rü Tatáchicüna۳xã naxügü. Rü yema Cheparabáianecüã۳xgü rü naxacüxegü tüxüۡ ínagu nape۳իľՓǣ͑Ύфӥ tupananetachicüna۳xãgü ga Adrameréx rü Anameréx. 32ॸNatürü ga yema duüۡxüۡgü rü Cori ya Tupanaxüۡ nicua۳xüüۡgüchire۳x. ͮҡӥфӥ͑ӥǣӥҡ͑ӥՓ nüxüۡ naxunetagü ta ga norü chacherdótegü nax yemagü norü tupanachicüna۳xãgüca۳x ínaguxüۡ ga ãmaregü ga ma۳իЙӦnetape۳իľǣӥՓ. 33ॸRü ֆľ̲ËӥՓΎΎæΎфɗֆҽӕЙ͑իüۡ nax yacua۳xüüۡgüchiréxüۡ, natürü norü tupananetagüxüۡ rü ta nicua۳xüxüۡgü, yema nachixüۡ͑ľǣӥǣ͑Փ͑ľ ͑իɥիüۡËӥ̲%ËӥǣՓӥիɗËȍɗǣӥ. …… Yudáanewa ãeۡի ۳ ǣËӥ͑ɗիɥǣƄËȍľнӕɞ

18

1ॸRü

yexguma tomaepü۳x ga taunecü Iraéanearü ãeۡx۳ gacü ֆɗիɥǣӕǣϘËȍŃǣƈф͑͑ľ, rü ningucuchi ga Echequía ga Acáa nane ͑ի֤ӕĀ͑ľՓ%eۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡca۳x. 2ॸRü nüma ga Echequía rü nüxüۡ‫ ڟ‬nayexma ga 25 ga taunecü ga yexguma ãeۡx۳ gacüxüۡ yangucuchigu. Rü 29 ga taunecü

ãeۡի۳ ǣËӥ͑ɗիɥǣ֤ľфӕËȍфéüۡՓ. Rü naé фӥæȍËфɞիËӥҡɗիɥфӥk¡ɞ͑ɗիɥǣ tümaéga. 3ॸRü yema Echequía üxüۡ rü name ga Cori ya Tupanape۳իľՓǣӕ̲ ͑ӡիËӥ̲üۡcü ga norü o۳xi ga Dabí üxüۡrüxüۡ. 4ॸѠӥ͑ӥ̲ǣƄËȍľнӕɞ͑ɗիɥǣ duüۡxüۡgüxüۡ namuxüۡ nax nagu napogüexüۡca۳x ga yema nachicagü ga tupananetachicüna۳ի%ǣӥ͑Փ yexmagüxüۡ. Rü guma nutagü ga duüۡxüۡgü nüxüۡ icua۳xüüۡgücü rü íxraxüۡgu nanapo. Rü yema Achérachicüna۳xãgü rü nayapuexŕxŕ. Rü nagu nabügüe ga yema ãxtapechicüna۳xã ga ¡фΔӡchenaxca۳x ga Moiché üxüۡ ga Iraéanecüã۳xgü nape۳իľՓЙӕ̲rate۳xe igugüxüۡ. 5-6ॸRü nüma ga Echequía rü poraãcü Cori ya Iraéanecüã۳xgüarü Tupanana narüyoe. Ѡӥ͑ҡ͑ӥՓǣ guxüۡma ga nüxíra ãeۡի۳ ǣËӥǣӥɗիɥǣӥիüۡ ga ֤ӕĀ͑ľՓфӥֆľ̲͑Փľ͑%eۡx۳ gacü ɗիɥǣӥիüۡ, rü nataxuma ga to ga ãeۡx۳ gacü ga Echequíarüxüۡ ҽӕЙ͑ǣɥ͑ӥիüۡ. Rü nüma ga Echequía rü taguma Tupanana ͑ɗիӡǣËȍɗ, rü aixcümama nagu namaxüۡ ga norü mugü ga Moichéna naxãxüۡ. 7ॸRü yemaca۳x ga Cori ya Tupana rü poraãcü nüxüۡ narüngüۡxeۡe.ۡ Rü guxüۡma ga ta۳xacü ga naxüxüۡՓфӥ̲ľ̲͑ӥիüۡ‫ڟ‬ ínananguxuchixŕxŕ. …… Chenaquerí rü Yudáanegu naxücu 13ॸRü yexguma marü 14 ga taunecü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥǣӕǣƄËȍľнӕɞ, rü nüma ga Chenaquerí ga Achírianecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü rü norü churaragümaxã guxüۡ͑ľ̲ǣɥ͑ľǣӥǣ֤ӕĀ͑ľՓ yexmagüne ga ípoxegugüneca۳x ínayaxüãchi rü nanapuxüۡ. 14ॸRü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

2ѠƄ֤Ƅґॷ18 yemaca۳x nüma ga Echequía ga Yudáanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü rü Achíriaanecüã۳xarü ãeۡի۳ ǣËӥǣġнӕɗՓ yexmacüca۳x nimuga rü ñanagürü: —Nüxüۡ chacua۳իфӥɗիËӥ̲Փӥիɗɗ guxchaxüۡ cumaxã chaxü. Rü ngeۡmaca۳x chanaxՓa۳իľɗËӕҡľǣӕ͑Փɗ chauchixüۡane, rü choma tá cuxü‫ۡڟ‬ chanaxütanü i ngŕma nagu cuxunetaxüۡ i diŕru —ñanagürü. Rü nüma ga Achíriaanearü ãeۡx۳ gacü rü Echequía ga Yudáanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacümaxã nüxüۡ nixu ga natanü. Rü 9,900 quíru naguxüۡ i diŕrumü rü 990 quíru naguxüۡ i úirugu naxuneta. 15ॸRü nüma ga Echequía rü ͑ǣɥիüۡ inaxã ga gucüma ga diŕru ga ҽӕЙ͑ЙҡՓֆľի̲ËӥфӥǣӕËӥ̲ǣ diŕru ga ãeۡի۳ ǣËӥЙҡՓֆľի̲Ëӥ. 16ॸRü yexgumarüxüۡ ta ga Echequía rü guma Cori ya Tupanapataarü ɥã۳իՓфӥ͑Ύфӥ naxpenüüۡՓ͑͑Āľǣֆľ̲әɗфӕǣ nümatama yéma nanucuchiréxüۡ, rü Achíriaarü ãeۡx۳ gacüna nanaxã. 17ॸNatürü ՓΎΎֆľ̲Ëӥ͑͑իӥҡ͑ӥǣƄËȍľнɞ ga yema Achíriaanearü ãeۡx۳ gacü nagu unetaxüۡ, natürü nüma ga Achíriaanearü ãeۡx۳ gacü rü YerucharéüۡՓ ̲͑͑ӕǣӥ̲ǣՓӥիɗǣ̲͑ӥËӥǣ ËȍӕффǣӥľфӕфӥՓӥիɗǣҡΎǣ%eۡx۳ gacü ga poraxüۡ namaxã ga muxüۡma ga norü churaragü. ѠӥġнӕɗՓɗ͑իɥ%Ëȍɗ͑ի Yerucharéüۡca۳x íyaxüãchixüۡca۳x. Rü yexguma YerucharéüۡՓ͑͑ǣӕǣӥǣӕ, rü yema puchu ga ma۳իЙӦ͑ľՓ yexmaxüۡфӥ͑ǣɗË̲Փ͑͑ǣӕǣӥ, rü ֆŃ̲͑ֆËȍի%Ëȍɗҡ͑ӥ͑ËӥՓՓǣ ֆľ̲̲͑ǣ֤ӕիËȍɗфӕËȍɗËՓ nadaxüۡ. 18ॸRü ñu۳իӡËȍɗ%eۡx۳ gacü ga Echequíaca۳x nangemagü nax namaxã yanadexaxüۡca۳x. Natürü nüma ga

298 ãeۡի۳ ǣËӥфӥҡ̲ֆŃ̲͑իӡ. Rü nachicüxü yéma nanamugü ga Eriaquɥ ‫ڟ‬ ga Ichía nane ga ãeۡx۳ gacüpatamaxã icuácü, rü Chéna ga ãeۡx۳ gacüarü poperagüna daucü, фӥ֤ΎǣoËȍ͑͑ľ ga ãeۡx۳ gacüarü ngüۡxeۡerۡ uxüۡ ɗիɥËӥ. Rü ֆŃ̲͑իɥ͑իֆľ̲ Achíriaanecüã۳xgümaxã yanadexagüxüۡca۳x. 19ॸRü nüma ga yema Achíriaanearü churaragüeru rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Namaxã nüxüۡ pixu ya Echequía i torü ãeۡx۳ gacüarü ore i ñaxüۡ: ٘‫ع‬æӕ̲͑ǣӕËӕфӥիɥ͑ӥǣӕфӥҡ nangexma i texé cuxüۡ nax ípoxüۡxüۡ i cho۳xme۳իՓ? …… 33ॸRü dücax, фӥ͑ҡ͑ӥՓǣ guxüۡma ga yema togü ga nachixüۡanegü ¿rü ngexüۡrüüxüۡ ga yema nachixüۡanegüarü tupanagü rü napora nax Achíriaanearü ãeۡx۳ gacüme۳xeۡՓ ínapoxüۡãxüۡ? 34ॸ¿Rü ngexüۡǣӥ͑ɗիɥɗ ngŕma tupanagü i Amácüã۳xarü, rü Arüpácüã۳xarü, rü Cheparabáicüã۳xarü, rü Énacüã۳xarü rü Íbacüã۳xarü? Rü yema tupanagü ¿rü nüxü‫ ۡڟ‬natauxchaxüۡ ֆɗիɥիüۡ ga ãeۡx۳ gacü ga Achíriaanecüã۳xme۳xeۡՓ nax ínanguxuchixŕŕãxüۡ ǣɥ͑ľǣ Chamária? 35ॸ¿Rü ngexüۡrüüxüۡ ͑ɗիɥǣ ֆľ̲ҡӕЙ͑ǣӥҡ͑ӥՓǣ͑Ëȍɗիüۡanexüۡ ípoxüۡxüۡ naxme۳իՓǣkËȍɞфɗ͑ľфӥ ãeۡx۳ gacü? ¿Rü tü۳xcüüۡ i ñu۳xma i nagu Йľфӥիɥ͑ӥľիüۡ rü Cori ya Tupana tá ֆɗիɥիüۡ ya ínapoxüۡcü ya Yerucharéüۡ?ٚ ñaxüۡ ga torü ãeۡx۳ gacü! —ñanagürü ga yema Achíriaanearü churaragüeru. …… 37ॸRü yexguma ga Eriaquɥ ‫ ڟ‬ga ãeۡx۳ gacüpatamaxã icuácü rü Chéna ga ãeۡx۳ gacüarü poperagüna daucü rü Yoá ga ãeۡx۳ gacüarü ngüۡxeۡerۡ uxüۡ ɗիɥËӥфӥ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

2ѠƄ֤Ƅґॷ18ٍॷ19

299 nanaxɥ ۳xãchiãxŕgü rü nügü narügáutechirugü. Rü ãeۡx۳ gacü ga EchequíaxüۡҡՓ͑իɥ͑ի̲͑ի%͑ӥիüۡ yanaxugüexüۡca۳x ga yema Achíriaanearü churaragüeruarü ore. Yudáane rü tama Chenaqueríme۳xeۡgu nangu 1ॸRü yexguma yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕ ga guma ãeۡx۳ gacü ga Echequía rü nügü narügáutechiru. Rü norü i ۳xãchiãŕmaxã nagu nicu۳իǣՓӥիɗǣ naxchiru ga yaxcüxüۡ rü témüxüۡ rü ֆľ̲ËӥҽӕЙ͑ЙҡՓ͑իӡфӥֆŃ̲ nayayumüxŕ. 2ॸRü nüma ga ãeۡx۳ gacü rü nanamu ga Eriaquɥ,‫ ڟ‬rü Chéxna, rü ñuxre ga chacherdótegü ga rüyamaegüxüۡ nax nümagü rü ta naxchiru ga yaxcüxüۡ rü témüxüۡgu yacu۳xgüxüۡca۳x. Rü yemaacü orearü uruxüۡ ga IchaíaxüۡҡՓ nanamugü nax namaxã nüxüۡ yanaxugüexüۡca۳x i ngŕma guxchaxüۡ. 3ॸRü Ichaía ga Amú nanemaxã nüxüۡ nixugüe ga ãeۡx۳ gacüarü ore rü ñanagürügü: —Ñu۳ի̲фӥՓӥիɗɗҡիüۡma i %ӡËӥ̲իüۡՓҡ͑ǣľի̲ǣӥ, rü tórü uanügü rü tomaxã naguxchigagü rü toxüۡ nacugüe. Rü poraãcü ngúxüۡ ҡɗ͑ǣľǣӥ͖Ύ̲Փӥիɗɗ͑ǣľիüۡ i nguxacüxüۡ rü turaxüۡrüxüۡ. 4ॸBexmana Cori ya curü Tupana rü marü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥɗngŕma ore i nüxüۡ yaxuxüۡ i ngŕma Achíriaanearü churaragüeru nax Tupana ya maxüۡcümaxã yaguxchigaxüۡ. Chierüna napoxcuãxgu ya curü Cori ya Tupana naxca۳x i ngŕma ore i nümatama nüxüۡ ͑իɥ͑ӥիüۡ. Rü ngeۡmaca۳x chanaxՓa۳xe i toxca۳x cuyumüxŕ nax ɞҡֆիӦǣӥիüۡ —ñanagürügü. 5-6ॸRü yexguma Ichaía nüxüۡ ɥ͑ӥǣӕǣֆľ̲

19

ore rü ñanagürü: —¡Ãeۡx۳ gacü ya Echequíamaxã nüxüۡ pixu rü Tupana rü ñanagürü!: “¡TaxӢ i cumuüۡxüۡ naxca۳x i ngŕma ore i chixexüۡ i chauchiga nüxüۡ yaxugüexüۡ i ngŕma norü duüۡxüۡgü ya yimá Achíriaanearü ãeۡx۳ gacü! 7ॸRü dücax, choma rü tá nüxna chananguxŕxŕ ɗՓӥիɗɗǣӕիËȍիüۡ i ore i tá nachixüۡaneca۳x natáeguxŕŕxüۡ nax ngŕxma yama۳xgüaxüۡca۳իٚ—ñanagürü. 8ॸRü

nüma ga yema Achíriaanearü churaragüeru ga Echequíaxüۡ %իӡ͑ľիüۡ rü nüxüۡ nacuáchiga ga gumá norü ãeۡx۳ gacü ǣæȍľ͑нӕľфɞфӥ̲фӥɞ͑իӡիӡիüۡ ga ɥ͑ľǣġнӕɗՓфӥɥ͑ľǣġɞ͑Փ ͑իӡիüۡ. Rü yemaca۳x ga yema churaragüerü rü natáegu ga YerucharéüۡՓ, rü norü ãeۡx۳ gacü ga Chenaquerí íyexmaxüۡՓ͑իӡǣ ġɞ͑Փ. 9-10ॸRü nüma ga ãeۡx۳ gacü ga Chenaquerí rü yéma nüxüۡ ͑ֆիɥ͑ӥËȍɗǣфӥǣ%eۡx۳ gacü ga Tiráca ga Etiopíaanecüã۳x rü naxca۳x ínayagoõchichaüۡ. Natürü nüma ga ãeۡx۳ gacü ga Achíriaanecüã۳x ga æȍľ͑нӕľфɞфӥՓľ͑իфӥ͑Ύфӥ duüۡxüۡgüxüۡ namuama nax Yudáanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü ga EchequíaxüۡҡՓ͑͑ǣľǣӥիüۡca۳x ga popera ga ñaxüۡ: “¡TaxӢ i cugü ËӕՓΎ̲ӥxŕŕxüۡ ya curü Tupana ya nüxna curüyoecü! Rü nüma cumaxã nüxüۡ nixu ֆֆɗ̲ɥ͑ľֆ֤ľфӕËȍфéüۡ rü ҡիӡҡ̲cho۳xme۳xgu nax nanguxüۡ, ͑ҡӥфӥĀΎф̲фľ͑ɗիɥɗngŕma. 11ॸCuma rü marü nüxüۡ cucuáchiga ga yema naxügüxüۡ ga tochixüۡanearü ãeۡx۳ gacügü namaxã ga guxüۡma ga yema togü ga nachixüۡanegü ga nadaixüۡ. ¿Rü ñuxãcü i Ëӕ̲ɗ͑ǣӕËӕфӥիɥ͑ӥիüۡ ͑իҡիӡҡ̲

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

2ѠƄ֤Ƅґॷ19 cho۳xme۳xgu nax cunguxüۡ? 12ॸRü yema nachixüۡanegü ga Gocháüۡ, rü Aráüۡ, rü Rechépa rü ga duüۡxüۡgü ga Betedŕc‫ ڟ‬üã۳x ǣɥ͑ľǣҽľфËȍфՓmaxŕxüۡ, rü yema norü tupanagü rü tama ínanapoxüۡgü ga yexguma tórü o۳xigü nada۳i ۳xgu. 13ॸ¿Rü ngexüۡǣӥֆɗիɥիüۡ i ñu۳xma ga yema norü ãeۡx۳ gacügü ga ǣӕ̲ɥ͑ľǣӥǣk̲ի, rü Arupáx, rü Cheparabáiüۡ, rü Éna rü Íba?͖ٚ͑ǣӥфӥ ga yema poperagu ümatüxüۡ. 14ॸRü yexguma Echequía nayaxu۳xgu ga yema popera ga Achíriaanearü ãeۡx۳ gacüarü duüۡxüۡgü yéma ngegüxüۡ, rü nüxüۡ nadaumatü. Rü ñu۳իӡËȍɗҽӕЙ͑Йҡǣӕ naxücu rü yexma Tupanape۳xegu ͑ֆիӦ. 15ॸRü ñaãcü yéma nayayumüxŕ: “Pa Corix, Pa Torü Tupana i Nua Daa æӕЙҡфӥkɗիľЙľՓɗͮËȍɗËɗ ÜünexüۡՓNgŕxmaxex, rü cuxicatama ͑ɗիɥֆҽӕЙ͑ɗ͑ΎфӥֆΎфнӕɗիɥիüۡ i guxüۡma i nachixüۡanegü i ñoma i ͑͑ľՓngŕxmagüxüۡ. Rü cumatama Ëӕ͑իӥǣĀիӡǣӕիüۡ ga naane rü ñoma ga naane. 16ॸ¡Choxüۡ ͑ĀՓľ͑ӥ, Pa Corix, rü choxü‫ ۡڟ‬ɗфӥիɥ͑ӥ! ¡Rü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥɗ ngŕma ore i ngŕma ãeۡx۳ gacü i Chenaquerí nua chauxüۡҡՓ̲ӕիüۡ! Rü guxüۡma i ngŕ̲͑ΎфӥΎфľǣӥՓфӥ cumaxã naguxchiga, Pa Tupana ya Maxüۡcüx. 17ॸѠӥɗիËӥ̲͑ɗիɥ, Pa Corix, Pa Tupanax, ǣֆľ̲͑ӡիËӥ̲իüۡxüۡ ga ãeۡx۳ gacügü ga Achíriaanecüã۳xgü ga nadaiãcuãxüۡ ga nachixüۡanegü rü napuxüۡãxüۡ ga norü naanegü. 18ॸRü yema nachixüۡanegüarü tupanachicüna۳xãgü, rü nüxüۡ‫ ڟ‬ínanagu, yerü yema tupanachicüna۳xãgü ga duüۡxüۡǣӥ͑ӕҡՓ фӥ͑ɗǣӥՓӥǣӥիüۡ rü tama aixcüma curüxüۡ ҡӕЙ͑ǣӥ͑ɗիɥ. Rü yemaca۳ի͑ɗիɥ

300 ga nüxü‫ ۡڟ‬nagu napogüexüۡ rü ínaguaxüۡ. 19ॸRü ñu۳xmax, Pa Corix, Pa Torü Tupanax ¡rü ngŕma Achíriaanecüã۳x i ãeۡx۳ gacüme۳xeۡՓҡΎիüۡ ínanguxüۡxeۡxeۡ nax ngŕmaãcü guxüۡ i nachixüۡanegü i ñoma i ͑͑ľՓngŕxmagüxüۡ nüxüۡ cua۳xgüxüۡca۳ի͑իËӕիɗËҡ̲ֆɗիɥիüۡ nax ҽӕЙ͑нӕɗիɥիüۡ!͖ٚ͑ǣӥфӥǣ͑Ύфӥ yumüxŕՓ. 20ॸѠӥֆľ̲Փľ͑͑ӥ̲ǣ Ichaía rü Echequíaca۳x yéma namuga rü ñanagürü: “Nüma ya Iraéanecüã۳xgüarü Tupana rü ñanagürü cuxüۡ: ‘Marü cuxüۡ‫ڟ‬ nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥɗËӕфӥֆӕ̲ӥxŕ nachiga i Achíriaanearü ãeۡx۳ gacü’, ñanagürü. 21ॸRü ͖͑ɗիɥɗngŕma ore ga Cori ya Tupana nüxüۡ ixuxüۡ naxca۳x i ngŕma Achíriaanearü ãeۡx۳ gacü: ‘Dücax, Pa Chenaqueríx, фӥֆɗ̲ҽӕЙ͑фӥɥ͑ľ ya Yerucharéüۡcüã۳x rü tama cuxüۡ namuüۡe. Ѡӥ͖Ύ̲ՓӥիɗɗЙËӥËӕիüۡ cugüxüۡrüxüۡ tá cuxüۡ nacugüe i ngŕիǣӕ̲͑ӥի͑нӕɗիӡǣËȍɗǣӕի. 22ॸ¿Rü ҡľիŃ̲ի%͑ɗիɥɗËӕǣӕիËȍɗǣիüۡ rü cunuxüۡ? ‫ع‬ѠӥҡľիŃ̲ի%͑ɗիɥɗнӕɗЙӕфիüۡ rü cunuxetüxüۡ? Rü cumaxã nüxüۡ chixu фӥËȍΎ̲ի%͑ɗիɥɗËӕ͑ӕիüۡ i choma i Iraéanecüã۳իǣӥфӥҽӕЙ͑ֆӥӥ͑ľËӥٔॸٚ, ñanagürü. …… 32ॸRü Tupana rü EchequíaxüۡҡՓ namuga rü ñanagürü: ٘͵͑ɗիɥɗËȍΎфӥ ore i ngŕma Achíriaanecüã۳xgüarü ãeۡx۳ gacüchiga: َѠӥҡիӡҡ̲ Yerucharéüۡǣӕ͑իӥËӕфӥ¡ɗֆՓӥիɗֆ naxne tá inamaxüۡ. Rü norü churaragü ‫ ڟ‬a фӥҡիӡҡ̲͑ΎфӥЙΎիüۡruüۡmaxã ngŕm nangugü, rü taxúnetáma ya toxõõne naxtapü۳իǣӕ͑͑ǣӕիǣӥ͑իֆɗ̲Փ ͑իɥǣӥիüۡca۳x. 33ॸRü yematama nama ga ͑Ύիфɗ͑ǣӕ͑ľ͑իӡիüۡgutama tá natáegu

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

2ѠƄ֤Ƅґॷ19ٍॷ20

301 фӥҡիӡҡ̲͑ǣӕ͑իӥËӕֆĀɥ͑ľ. Rü choma ya Tupana, rü ngŕ̲͑ɗիɥɗ chorü ore i cumaxã nüxüۡ chixuxüۡ. 34ॸRü chomatama tá nüxna chadau ya daa ɥ͑ľфӥҡɞËȍ͑ЙΎիüۡ erü nüxüۡ changechaüۡ ya chorü duüۡ ya Dabí, rü chayanguxŕxŕ i ngŕma nüxüۡ chixuxüۡٔॸٚ, ñanagürü. 35ॸRü yematama chütaxüۡgu rü ՓӥիɗǣĀիӡËӥã۳x ga Tupanaarü orearü ngeruxüۡ rü nanadai ga 185,000 ga churaragü ga Achíriaanecüã۳x. Rü yexguma yangunegu rü guxüۡma nayue. 36ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣ͑ӥ̲ǣæȍľ͑нӕľфɞ ga Achíriaanearü ãeۡx۳ gacü rü ínayachaxãchi ga Yerucharéüۡcüã۳xmaxã nügü nax nada۳i ۳xchaüۡxüۡ. Ѡӥ͑Ύфӥɥ͑ľ ga Nínibeca۳x natáegu. 37ॸѠӥՓӥիɗǣ ngunexüۡgu ga yexguma norü tupana ga ͮɞфӕЙҡՓ͑ӥիüۡ yacuaxüüۡyane, rü nanegü ga Adameré rü Chareché rü ֆŃ̲͑իɥфӥnayama۳xgü. Rü nümagü фӥkфф͑ľՓ͑¡ӕի̲ӥ. Ѡӥֆľ̲Փľ͑ фӥæȍľ͑нӕľфɞ͑͑ľǣƄËȍфĀΔӡ nachicüxü ãeۡx۳ gacüxüۡ ningucuchi. Echequía rü nida۳xawe natürü Tupana rü naxca۳x nayataanexŕxŕ

20

1ॸRü

nüma ga Echequía rü poraãcü nida۳իՓľ. Rü yemaca۳x ga orearü uruxüۡ ga Ichaía ga Amú nane, rü ínayadau, rü ñanagürü nüxüۡ: —Cori ya Tupana rü ñanagürü cuxüۡ: “ƚcü ¡namaxã idexa i cuxacügüx, rü namaxã nüxüۡ ɗիӕ͑ի͖ӕի%ËӥҡËӕՓľ͑ namaxŕxüۡ! Erü ñu۳ի̲фӥҡիӡҡ̲ cuxca۳x nitaane, фӥҡËӕֆӕٚ, ñanagürü. 2ॸRü nüma ga Echequía rü nadixeguãchi фӥɥիҡЙӥǣӕ̲͑¡ӕľ͑ӥфӥ͖%Ëӥ nayumüxŕ: 3ॸ—Pa Corix, Pa Tupanax, rü cuxüۡ chaca۳ax۳ üۡ nax nüxna

cucua۳xãchixüۡca۳x nax ñuxãcü cuxca۳x chapuracüxüۡ rü guxüۡguma chanaxüxüۡ ga yema cuma namaxã cutaãxŕxüۡ —ñanagürü. Ѡӥֆľ̲͖իǣӕՓľ͑фӥ ñu۳իӡËȍɗЙΎф%Ëӥ͑իիӕ. 4ॸRü naxüۡpa ga ʊËȍɞ͑իɞիӡիӡիüۡ naã۳իҡӥՓǣǣӕ̲ ãeۡx۳ gacüpata, rü nüma ga Cori ya Tupana rü Ichaíamaxã nidexa rü ñanagürü nüxüۡ: 5ॸ—¡Wena íyadau ya Echequía ya chorü duüۡxüۡgüarü ãeۡx۳ gacü ɗիɥËӥ! ¡Rü namaxã nüxüۡ ixu: “Rü choma ֆ͑ӡիËӥ̲üۡcü ga curü o۳xi ga Dabíarü Tupana rü marü cuxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥɗ curü yumüxŕ, rü nüxüۡ chadau i cuxgüxüۡetü nax cuxaxuxüۡ! Rü choma rü tá cuxca۳x chayataanexŕxŕ rü tomaepü۳x i ngunexüۡǣӕՓľ͑фӥҡ̲фӥɞËӕфӥĀфӥ ҡËȍΎЙҡՓËӕիӡ. 6ॸRü cuxü‫ ۡڟ‬tá Ëȍ͑իӦ͑ǣӥɗ15 ya taunecü nax cumaxüۡxüۡ. Rü choma rü tá cuxüۡ íchapoxüۡ rü tá íchanapoxüۡ ֆֆɗ̲ɥ͑ľ ya Yerucharéüۡ nüxna i ngŕma Achíriaanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü. Rü ngŕmaãcü chanaxü erü nüxüۡ changechaüۡ ya chorü duüۡ ya Dabí rü chayanguxŕxŕ i ngŕma nüxüۡ chixuxüۡٚ —ñanagürü ga Tupana. 7ॸRü Ichaía rü nanamu nax naxügüãxüۡ ǣՓӥիɗǣ íguchara. Rü yemamaxã nanachagü ga yema ínataixnaãx‫ ڟ‬üۡՓǣ%eۡx۳ gacü. Rü yemaacü naxca۳x nitaane. 8ॸRü nüma ga Echequía rü Ichaíana naca rü ñanagürü: —¿Ta۳xacürü cua۳xruüۡՓҡ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ chacuáxüۡ nax Cori ya Tupana cha۳u۳xca۳x yataanexŕŕxüۡ, rü tomaepü۳x i ngunexüۡǣӕՓľ͑фӥ͑ЙҡՓҡ͑ի Ëȍիӡիüۡ? —ñanagürü. 9ॸRü nüma ga Ichaía rü nanangãxüۡga rü ñanagürü: —͵ҡ͑ɗիɥɗngŕma cua۳xruxüۡ i nüma ya Cori ya Tupana tá cuxna ãxüۡ nax

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

2ѠƄ֤Ƅґॷ20 ͑Փ͑ӥիüۡ cucuáxüۡca۳x rü aixcüma tá nayanguxŕxŕ i ngŕma cumaxã inaxunetaxüۡ: ¿CunaxՓa۳xe i üa۳xcüpechita rü 10ɗՓӥֆľ͑ի ͑իɥ͑ǣӥիüۡ, rüe۳xna 10ɗՓӥֆľ͑ի natáeguxüۡ? —ñanagürü. 10ॸRü nüma ga Echequía nanangãxüۡga rü ñanagürü: —Ngŕma üa۳իËӥЙľËȍɗҡ͑ի͑իɥ͑ǣӥիüۡ rü natauxcha, natürü ngŕma nügü nax natáeguxüۡ ͑ɗիɥɗǣӕիËȍիüۡ —ñanagürü. 11ॸRü yexguma nüma ga orearü uruxüۡ ga Ichaía rü Cori ya Tupanana naca, rü nüma ga Cori ya Tupana rü 10ǣՓӥֆľ nanatáeguxŕxŕ ga üa۳իËӥЙľËȍɗҡ͑Փ ga yema Acáaarü üa۳xcüarü ngugüruxüۡ ga ãeۡի۳ ǣËӥЙҡՓֆľի̲իüۡ.

302 nüxna nayaca rü ñanagürü: —¿Ngextá ͑ľ͑իɥɗngŕma yatügü i cuxüۡҡՓ ngugüxüۡ, rü ta۳xacüxüۡ ֆɗիɥիüۡ i cumaxã yaxugüxüۡ? —ñanagürü. Rü nüma ga Echequía rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Ngŕma duüۡxüۡgü rü yáxüۡguxüۡ i nachixüۡ͑ľɗ´¡ɗфΔ͑ɗ͑ľՓ͑ɗիɥɗ͑ľ ͑իɥիüۡ —ñanagürü. 15ॸRü yexguma ga nüma ga Ichaía rü ãeۡx۳ gacüna naca rü ñanagürü: —¿Rü ta۳իËӥ͑ɗիɥǣ͑ӥիüۡ nadaugüxüۡ ɗ͑ӕËӕЙҡՓ?

yema ngunexüۡgügu rü nüma ga Babiróniaanearü ãeۡx۳ gacü ga Merodá-Baradáüۡ ga ãeۡx۳ gacü ga Baradáüۡ ͑͑ľɗիɥËӥ, rü EchequíaxüۡҡՓ nanamugü ga ñuxre ga norü duüۡxüۡgü nax norü moxŕ yéma nangegüxüۡca۳x rü ãmare nüxna yaxãgüxüۡca۳x, yerü nüxüۡ nacuáchiga ga nax yada۳իՓľիüۡ. 13ॸRü

—ñanagürü. Rü nüma ga Echequía rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Nüxüۡ nadaugü i guxüۡma i ngŕmaxüۡgü i ËȍΎЙҡՓngŕxmaxüۡ. Rü guxüۡma nüxüۡ chaՓe۳x rü taxuxüۡma ichicu۳x —ñanagürü. 16ॸRü yexguma ga nüma ga Ichaía rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Dücax, ɗфӥիɥ͑ӥɗ͖ΎфľɗҽӕЙ͑cuxca۳x nua muxüۡ! 17ॸ“Rü tá ínangugü i ngunexüۡgü i nagu ngŕma Babiróniaanecüã۳x tá nadexüۡ i guxüۡma i ngŕmaxüۡgü ga curü o۳xigü daa ãeۡx۳ gacüpatagu nutaque۳xexüۡ. Ѡӥҡ´¡ɗфΔ͑ɗՓ͑͑͑, rü taxuxüۡҡ̲͑ӕ͑ֆիӦ%Ëȍɗ. 18ॸѠӥՓΎΎ ‫¡´ ڟ‬ɗфΔ͑ɗ͑ľՓ ya cutaxagü rü ngŕ̲ tá tüxüۡ nagagü rü tá tüxüۡ

nüma ga Echequía rü meama nanayaxu ga yema ãeۡx۳ gacüarü duüۡxüۡgü. Rü nüxüۡ nanaՓe۳x ga guxüۡma ga norü yemaxüۡgü ga nüxüۡ‫ ڟ‬yexmaxüۡ ga diŕrumü, rü úiru, rü pumáragü rü chíxüۡ. Rü yexgumarüxüۡ ta rü nüxüۡ nanaՓe۳x ga naxnegüpataxüۡ, rü guxüۡma ga norü yemaxüۡgü ga yexma namaxã nanguxüۡxüۡ. Rü guxüۡma ga norü yemaxüۡgü ga ãeۡի۳ ǣËӥЙҡՓ yexmagüxüۡ, rü nüxüۡ nanaՓe۳x rü taxuxüۡma inicu۳x. 14ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣ nüma ga orearü uruxüۡ ga Ichaía rü ãeۡx۳ gacü ga EchequíaxüۡҡՓ͑իӡфӥ

nidegüpü۳xücharexe, rü ngŕmaãcü norü puracütanüxüۡxüۡ ãeۡx۳ gacüpatagu tá tüxüۡ ̲͑ӕǣӥٚ—ñanagürü. 19ॸNatürü Echequía rü tama poraãcü naxoegaãxŕ yerü ñaxüۡǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ: “Ñu۳xma nax chamaxüۡǣӕфӥҡիӡҡ̲ngŕma ͑͑ǣӕЙľҡӥٚ, ñaxüۡǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ. Rü yemaca۳x Ichaíaxüۡ nangãxüۡga rü ñanagürü: —Cha۳u۳xca۳x name i ngŕma Tupanaarü ore i chomaxã nüxüۡ quixuxüۡ —ñanagürü. 20ॸRü guxüۡma ga yema Echequíaarü puracü ga naxüxüۡ rü Yudáanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacügüarü

Echequía nanayaxu ga duüۡxüۡgü ga Babiróniaanewa ne mugüxüۡ 12ॸRü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

2ѠƄ֤Ƅґॷ20ٍॷ21

303 ‫ ڟ‬a nango۳x poperagu naxümatü. Rü ngŕm ga ñuxãcü nax naxüãxüۡ ga yema ɥ͑ľфӥĀľիЙիüۡ ga taxüchixüۡ фӥՓӥիɗ ga dexámaxüۡ ǣɥ͑ľՓ͑Āիüۡ. Nayu ga Echequía 21ॸRü

yexguma nayu۳xgu ga Echequía, rü nane ga Manaché rü nachicüxü Yudáanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacüxüۡ ningucuchi. Yudáanewa ãeۡի ۳ ǣËӥ͑ɗիɥǣ͑ͅËȍŃ

21

1ॸRü

nüma ga Manaché rü 12 ga taunecü nüxüۡ‫ ڟ‬nayexma ga yexguma ãeۡx۳ gacüxüۡ yangucuchigu. Rü 55 ga taunecü ãeۡի۳ ǣËӥ͑ɗիɥǣ YerucharéüۡՓ. Ѡӥ͑ǣɥŃǣǣ͑Ńфӥ ƄËȍɞ¡͑ɗիɥ. 2ॸNatürü yema Manachécüma rü tama name ga Tupanape۳իľՓ. Rü nagu namaxüۡ ga yema nacüma ga chixexüۡ ga nagu ͑իɥիüۡ ga yema duüۡxüۡǣӥǣ͑ӡիËӥ̲ Cori ya Tupana Iraétanüxüۡpe۳իľՓ ɞՓΎիüۡxüۡ. 3-5ॸ֤ľфӥՓľ͑nayamexŕŕgü ga yema tupananetagüarü ãmarearü guchicaxüۡgü ga ma۳իЙӦnetape۳իľՓ yexmagüxüۡ ga nanatü ga Echequía nagu pogüexüۡ. ѠӥՓľ͑ɞ͑͑իӥիüۡ ga Baáchicüna۳xãarü ãmaregüarü guchicaxüۡ. Rü Iraéanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü ga Acáxrüxüۡ ͑͑իӥǣՓӥիɗǣ Achérachicüna۳xã. Rü ñu۳իӡËȍɗ͑ӥիüۡ nicua۳xüxüۡ ga üa۳xcü, rü tauemacü rü ŕxtagü. Ѡӥǣӕ̲ҽӕЙ͑ЙҡËȍɗ%Փфӥ nayaxüagü ga ãmaregüarü guchicaxüۡ naxca۳x ga üa۳xcü, rü tauemacü, rü ŕիҡǣӥՓΎΎ͑ӥ̲ǣҽӕЙ͑фӥ͑ӥիüۡ nixu nax naxca۳իɗËҡ̲ֆɗիɥիüۡ ga guma napata ga YerucharéüۡՓ. 6ॸRü naétü nanetama tüxüۡ ͑ɗǣӕ͑ՓǣՓӥիɗǣ yema tupananetachicüna۳xãarü

ãmarearü guchicaxüۡ. Rü nagu namaxüۡ ga yuü ga naãxŕgüca۳ի͑Փɗ͑ǣľ̲իüۡ, фӥֆӕӥǣ͑Փ͑ӥիüۡ icuáxüۡ ga ŕxüۡguxüۡ. Rü duüۡxüۡgümaxã nanaxunagü nax nangúexüۡca۳x ga yuü rü nax nangúexüۡca۳x nax ñuxãcü duüۡxeۡxüۡ nachixexŕŕgüxüۡ rü tüxüۡ nango۳xgüxüۡ. Rü yemaacü poraãcü chixexüۡ naxü ga Tupanape۳իľՓфӥyemaca۳x poraãcü namaxã nanu ga Tupana. …… 16ॸRü yema chixexüۡŃҡӥՓфӥ͑ӥ̲ǣ Manaché rü yexera chixexüۡ naxü ga Tupanape۳իľՓֆľфӥ̲͑͑ӕǣĀӕüۡxüۡgü ga Yudáanecüã۳x nax nümagü rü ta yema chixexüۡ naxügüxücۡ a۳x. Rü nüma ga ۡ eۡgü ga Manaché rü muxema ga duüx taxuxüۡma ga chixexüۡ ügüxe rü tüxüۡ nadai ga YerucharéüۡՓ. 17ॸRü ngŕma ҡ̲͖ЙΎЙľфՓ͑ǣΔիüۡ i Manachéchiga rü guxüۡma ga norü puracü ga naxüxüۡchiga rü norü pecáduchiga, rü Yudáanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacügüarü poperagu naxümatü. 18ॸRü yexguma nayu۳xgu ga Manaché, фӥ͑ЙҡǣԊËȍՓ yexmaneã۳xtügu nanata۳xgü. Rü ֆľ̲Փľ͑фӥ͑͑ľǣk̲óüۡ rü nachicüxü ãeۡx۳ gacüxüۡ ningucuchi. Yudáanewa ãeۡի ۳ ǣËӥ͑ɗիɥǣk̲óüۡ

nüma ga Amóüۡ rü nüxüۡ‫ڟ‬ nayexma ga 22 ga taunecü ga yexguma ãeۡx۳ gacüxüۡ yangucuchigu. Rü taxre ga taunecü ãeۡի۳ ǣËӥ͑ɗիɥǣ֤ľфӕËȍфéüۡՓ. Ѡӥ͑ŃфӥͅľËȍӕфľ̲Ń͑ɗիɥǣҡӥ̲Ńǣ, rü tümanatü rü Achúru ga Yóbacüã۳x ͑ɗիɥ. 20ॸNatürü Tupanape۳իľՓфӥ nachixe ga nacüma ga Amóüۡ nanatü ga Manachécümarüüۡtama. …… 19ॸRü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

304

2ѠƄ֤Ƅґॷ21ٍॷ22 ngŕ̲ҡ̲͖ЙΎЙľфՓ͑ǣΔիüۡ i Amóüۡchiga rü guxüۡma ga norü puracü ga naxüxüۡchiga rü Yudáanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacügüarü poperagu naxümatü. 26ॸRü yexguma nayu۳xgu ga Amóüۡ, rü napata ǣԊËȍՓֆľի̲͑ľã۳xtügu nanata۳xgü. Ѡӥֆľ̲Փľ͑фӥ͑͑ľǣ֤ΎËȍɞфӥ nachicüxü ãeۡx۳ gacüxüۡ ningucuchi. 25ॸRü

Yudaanewa ãeۡի ۳ ǣËӥ͑ɗիɥǣ֤ΎËȍɞ

nüma ga Yochía rü nüxüۡ‫ڟ‬ nayexma ga 8 ga taunecü ga yexguma ãeۡx۳ gacüxüۡ yangucuchigu. Rü 31 ga taunecü ãeۡի۳ ǣËӥ͑ɗիɥǣ YerucharéüۡՓ. Rü naé rü tümaéga rü ֤ľĀɞĀ͑ɗիɥ, rü tümanatü rü Bucácüã۳x ͑ɗիɥ, фӥkĀɞ͑ɗիɥǣ͑Ńǣ. 2ॸRü nüma ga Yochía rü Tupanape۳իľՓфӥ̲ľիüۡ naxü. Ѡӥ͑ӡիËӥ̲üۡcü ga norü o۳xi ga ġ¡ɞ͑ǣӕɗիӡիüۡǣӕ͑ɗիӡ. Rü taguma

22

1ॸRü

ta۳xacüca۳ի͖ӕիǣӕ͑ӥի͑ɞ͑իӡիӡǣ yema nacüma ga mexüۡ. 3ॸRü yexguma marü 18 ga taunecü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥǣӕǣ Yochía, фӥ͑ӥ̲фӥҽӕЙ͑ЙҡՓ nanamu ga norü poperaarü ümatüruxüۡ ga Chapáüۡ ga Acharía nane ga Mechuráüۡ nataxa. Rü ñanagürü nüxüۡ: 4ॸ—¡ƚcü

yéa chacherdótegüaru ãeۡx۳ gacü ya IrichíaxüۡҡՓ͑իӡфӥ̲͑ի%͑ӥիüۡ ɗիӕфӥ͑ǣɥիüۡ nanutaque۳xe i ngŕma diŕru i duüۡxüۡǣӥҽӕЙ͑ЙҡՓ͑ǣɥիüۡ ngecü rü ɥã۳xarü dauruüۡǣӥ͑ǣɥիüۡ nutaque۳xecü! 5ॸ¡Rü ngŕma diŕфӕфӥ͑ӥի͑͑ǣɥիüۡ naxã i ngŕma duüۡxüۡgü i Tupanapataarü mexŕŕmaxã icua۳xgüxüۡ! Rü nümagü rü ngŕma diŕrumaxã tá nüxüۡ‫ڟ‬ nayaxügütanü i norü puracütanüxüۡ i Tupanapataarü mexŕŕՓЙӕфËӥľիüۡ —ñanagürü ga ãeۡx۳ gacü ga Yochía. ……

8ॸѠӥՓӥիɗǣ͑ǣӕ͑ľիüۡ

ga yexguma Tupanapataarü mexŕxŕ ínaxügüyane, rü nüma ga chacherdótegüarü ãeۡx۳ gacü ga Irichía rü yexma nüxüۡ inayangau ga ҽӕЙ͑фӥ̲ӕǣӥЙ͑ľǣ͑ӡիËӥ̲ iyarütaxuxüۡ. Rü poperaarü ümatüruxüۡ ga ChapáüۡxüۡҡՓ͑͑͑ǣľфӥ͖͑ǣӥфӥ nüxüۡ: —¡Dücax! Rü Tupanapatagu nüxüۡ ichayangau i ñaa Tupanaarü mugüpane —ñanagürü. Rü Chapáüۡna nanaxã nax nüma nüxüۡ nadaumatüxüۡca۳x. 9ॸRü ֆľ̲Փľ͑фӥ͑ӥ̲ǣæȍЙáüۡ rü ãeۡx۳ gacü ga Yochíamaxã nüxüۡ nayarüxu rü ñanagürü nüxüۡ: —Ngŕma curü duüۡxüۡgü, Pa Ãeۡx۳ gacüx, фӥ̲фӥ͑ǣɥիüۡ nanutaque۳xe i ngŕma diŕru i ҽӕЙ͑ЙҡՓngexma۳xcü. Rü marü ͑ӥի͑͑ǣɥիüۡ naxã i ngŕma Tupanapataarü mexŕŕՓ puracüexüۡmaxã icua۳xgüxüۡ —ñanagürü. 10ॸRü nüma ga Chapáüۡ rü yexgumarüxüۡ ta ãeۡx۳ gacümaxã nüxüۡ nixu rü chacherdóte ga Irichía rü nüxna nax naxããxüۡ ǣՓӥիɗǣ̲ӕǣӥЙ͑ľǣ Tupanapatagu nüxüۡ iyanga۳u۳xüۡ. Rü ñu۳իӡËȍɗ͑ӥ̲ǣæȍЙáüۡ rü ãeۡx۳ gacüca۳x nüxüۡ nadaumatü. 11ॸRü yexguma ãeۡx۳ gacü nüxüۡ ɥ͑ӥǣӕǣֆľ̲ҽӕЙ͑фӥ mugü ga poperagu ümatüxüۡ, rü poraãcü naxoegaãxŕ rü nügü narügáutechiru. 12-13ॸRü yexgumatama ga nüma ga ãeۡx۳ gacü rü nanamu ga Chapáüۡ rü Irichía, rü Aicáüۡ ga Chapáüۡ nane rü Abúru ga Micaía nane rü Achaía ga norü ngüۡxeۡerۡ uxüۡ, rü ñanagürü nüxüۡ: —¡ƚcü, Cori ya Tupanana peyaca۳xa chauégagu rü Yerucharéüۡcüã۳x i duüۡxüۡgüégagu rü guxüۡma i Yudáanecüã۳xégagu nax tüxüۡ nüxüۡ nacua۳xeۡexۡ üۡca۳x i norü ore i ñaa popera i

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

305

2ѠƄ֤Ƅґॷ22ٍॷ23

nüxüۡ ipeyanga۳u۳xüۡgu ümatüxüۡ! Erü ngürüãchi ya Cori ya Tupana rü tamaxã nanu yerü ga tórü o۳xigü rü tama naga ͑իɥ͑ӥľɗngŕ̲͖ЙΎЙľфՓ͑ӥիüۡ yaxuxüۡ, rü tama nagu namaxŕ i ngŕma ñaa poperagu ümatüxüۡ —ñanagürü ga ãeۡx۳ gacü ga Yochía. 14ॸRü nüma ga Irichía, rü Aicáüۡ, rü Abúru, rü Chapáüۡ фӥkËȍɞфӥ͑ǣɥիüۡҡՓ͑իɥǣֆľ̲ orearü uruxüۡ ga Úda ga Charúüۡ naxma۳x. (Rü nüma ga Charúüۡ rü Tíba ͑͑ľ͑ɗիɥфӥkфҡի͑ɗիɥ. Rü nüma ga Ará rü chacherdótegüchiruarü dauruxüۡ ͑ɗիɥ.) Ѡӥ͑ǣɥ̲ǣԊĀфӥՓӥիɗǣ ngexՓaca۳xüۡxüۡ ǣɥҡ̲ӥǣӕɗի%Ëȍɗüۡ ga YerucharéüۡՓ. 15ॸѠӥֆľիǣӕ̲͑ǣɥի͑ ͑Ëǣӥľǣӕфӥ͑ǣɥ̲фӥɗ͑͑ǣ%իüۡga rü ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —͵͑ɗիɥɗ͑ΎфӥΎфľֆ Cori ya Iraéanecüã۳xgüarü Tupana rü ñanagürü i nümax: “¡Namaxã nüxüۡ pixu ya yimá nua pexüۡ mugücü nax choxna peyaca۳xaxüۡca۳x! 16ॸRü choma i Cori ya Tupana rü nüxüۡ chixu rü guxchaxüۡ tá naxca۳x íchanguxŕxŕ i ñaa nachica rü norü duüۡxüۡgü yema popera ga ãeۡx۳ gacü nüxüۡ daumatüxüۡ nüxüۡ ixuxüۡrüxüۡ. 17ॸErü ngŕma duüۡxüۡǣӥфӥËȍΎի͑͑ɗիɥǣËȍɗфӥ norü tupananetagüca۳x pumára ínagu. Rü ngŕmaãcü choxüۡ nanuxeۡegۡ ü namaxã i ngŕma chixexüۡ nax naxügüxüۡ. Rü ngeۡmaca۳ի͑ɗիɥɗËȍ͑ӕիüۡ namaxã ya Āɥ͑ľфӥҡիӡҡ̲ɗËȍфӥ͑ǣӥի̲ӥիüۡ. 18-19ॸNatürü tá nüxüۡ charüngüۡxeۡxeۡ ya yimá Yudáanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü ya nua pexüۡ mugücü nax choxna peyaca۳xaxüۡca۳x. Rü chanaxՓa۳xe i namaxã nüxüۡ pixu i chorü ore, rü ñaperügü nüxüۡ: ‘Marü nüxüۡ chadau nax ͖ӕի%ËӥËȍӕǣËӕիɥ͑ӥիüۡ i ngŕxguma chorü orexüۡ Ëӕիɥ͑ӥǣӕի, rü ñuxãcü

cuxoégaãxŕ i ngŕxguma poxcu namaxã Ëȍիӕľǣӕǣӕɗ͖ɥ͑ľфӥ͑ΎфӥĀӕüۡxüۡgü i tá chada۳i ۳xüۡ, rü ñuxãcü cugü curügáutechiru rü cuxaxuxüۡ i chope۳իľՓ. Rü ngeۡmaca۳x i choma rü tá cuxüۡ‫ ڟ‬ɗËȍիɥ͑ӥфӥҡËӕիüۡ charüngüۡxeۡxeۡ. 20ॸRü ngeۡmaca۳x i ñu۳xmax nax ngŕma cuxüxüۡǣǣӕфӥҡիӡҡ̲Ëȍ͑Āɗ%Ëӕ ֆĀɥ͑ľ͑իngŕmaãcü taãxŕãcü cuyuxüۡca۳x rü naxüۡҡՓËӕ͑ǣӕիüۡca۳x i curü o۳xigü. Rü ngŕ̲%Ëӥҡիӡҡ̲ nüxüۡ cudaux i ngŕma poxcu i namaxã tá chanapoxcuxüۡ ֆĀɥ͑ľٔॸٚ —ñanagürü. Rü yema ãeۡx۳ gacüarü duüۡxüۡgü ga ÚdaxüۡҡՓ̲͑ӕǣӥիüۡ rü ͑ՓΎľǣӕ͑ի̲͑ի%͑ӥիüۡ yaxugüexüۡca۳x ga yema Tupanaarü ngãxüۡ.

23

1ॸRü

yexguma ga nüma ga ãeۡx۳ gacü ga Yochía rü naxca۳x nangema ga guxüۡma ga ãeۡx۳ gacügü ga yaxguã۳իǣӥǣ֤ӕĀ͑ľՓфӥɥ͑ľǣ YerucharéüۡՓֆľի̲ǣӥիüۡ nax namaxã nangutaque۳xexüۡca۳x. 2ॸRü ñu۳իӡËȍɗ͑ӥ̲ ga ãeۡx۳ gacü rü Tupanapatagu namaxã nangutaque۳xe ga guxüۡma ga yema duüۡxüۡgü ga Yudáanecüã۳x rü Yerucharéüۡcüã۳իфӥɥ͑ľիËӥǣӥËӥã۳x ga duüۡxüۡgü ga iyaxüۡ, rü buxüۡgü, rü chacherdótegü rü orearü uruüۡgü. Rü nüma ga ãeۡx۳ gacü rü yéma nape۳իľՓ ҡǣ%Ëӥ͑Փnangu۳x ga yema popera ga Tupanapatagu nüxüۡ iyanga۳u۳xüۡ ga Tupanaarü mugü nagu ümatüxüۡ. 3ॸRü yexguma yema poperaxüۡ ͑Āӕ̲ҡӥǣӕՓľ͑ǣ%eۡx۳ gacü rü ñu۳իӡËȍɗҽӕЙ͑ЙҡфӥËիҡիüۡtagu nayachi. Rü yéma Tupanape۳իľՓ͑ӥիüۡ ͑ɗիӕ͑իɗիËӥ̲ҡ͑ǣ͑իɥ͑ӥիüۡ rü nagu namaxüۡxüۡ i ngŕma norü mugü rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

306

2ѠƄ֤Ƅґॷ23 ucu۳xeۡgü i ngŕma poperagu ümatüxüۡ. Rü guxüۡma ga duüۡxüۡgü rü ta yemagutama ͑фӥիɥ͑ӥľ. Yochía ínanawoxüۡ ga tupananetachicüna۳xãgü 4ॸRü

yexguma ga nüma ga ãeۡx۳ gacü rü nanamu ga chacherdótegüarü ãeۡx۳ gacü ga Irichía rü togü ga chacherdótegü rü ɥã۳xarü dauruüۡgü nax guma ҽӕЙ͑ЙҡՓɞ͑ՓΎիüۡãxüۡca۳x ga guxüۡma ga yemaxüۡgü ga Baáxüۡ, rü Achéraxüۡ, rü üa۳xcüxüۡ, rü tauemacüxüۡ rü ŕxtagüxüۡ namaxã nüxüۡ yacua۳xüüۡgüxüۡ ga duüۡxüۡgü. Rü nüma ga ãeۡx۳ gacü rü nanamu ga Yerucharéüۡarü ĀӥիŃҡӥՓ͑իɗֆǣӕիüۡca۳x ga ngatexüۡ ga ChidóüۡՓ. Rü ñu۳իӡËȍɗǣӕ̲͑Ύфӥ ҡ͑ɗ̲Ëфӥ´ľҡŃ́Փ͑͑͑ǣľǣӥ. ……

ŕxüۡguxüۡxüۡ cuáxüۡ. Rü yexgumarüxüۡ ta inayanaxoxŕxŕ ga yema tupananetachicüna۳ի%ǣӥǣՓӥիɗËȍɗǣӥ ǣɥЙҡՓֆľի̲իüۡ rü guxüۡraxüۡxüۡ ga yema tupananetagüarü yemaxüۡgü ga duüۡxüۡgü namaxã nüxüۡ icua۳xüüۡgüxüۡ ga ֤ӕĀ͑ľՓфӥ֤ľфӕËȍфéüۡՓ. Rü yemaacü nanaxü ga Yochía yerü ɗիËӥ̲͑ǣ͑իɥ͑ӥǣǣӕիüۡma ga yema mugü ga chacherdóte ga Irichía Tupanapatagu nüxüۡ iyanga۳u۳xüۡ. 25ॸRü naxüۡЙфӥ͑Փľ͑ǣ֤ΎËȍɞфӥ ͑ҡիӕ̲ǣՓӥիɗǣ%eۡx۳ gacü ga naxrüxüۡ aixcüma Cori ya Tupanaca۳x táeguxüۡ i guxüۡne ya norü maxüۡnemaxã, rü guxüۡ ɗ͑Ύфӥɥ͑ӥ̲ի%, rü guxüۡ i norü poramaxã ngŕma Moiché ümatüxüۡ i ̲ӕǣӥՓ͑ӥիüۡ yaxuxüۡrüxüۡ. …… Nayu ga Yochía

Yochía rü nanaxüchiga ga Üpetüchiga 21ॸRü

nüma ga ãeۡx۳ gacü ga Yochía rü duüۡxüۡgüxüۡ namu nax Cori ya norü Tupanaégagu naxüchigagüaxücۡ a۳x ga ԖЙľҡӥËȍɗǣֆľ̲ЙΎЙľфǣ̲ӕǣӥЙ͑ľՓ nüxüۡ yaxuxüۡrüxüۡ. 22ॸRü nüxíraxüۡxüۡ ga Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡx۳ gacügügu rü taguma yemaacü nanaxüchigagü ga Üpetüchiga. ѠӥՓΎΎ͑Փľ͑ǣ֤ӕĀ͑ľËӥã۳xarü ãeۡx۳ gacügü rü Iraéanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacügü rü taguma yemaacü nanaxüchigagü. 23ॸRü yexguma 18 ga taunecü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիǣӕ ǣ֤ΎËȍɞ͑ɗիɥǣ͑իӕ͑ǣӥ%իüۡ nax Cori ya Tupanaégagu naxüchigagüaxücۡ a۳x ga yema Üpetüchiga ga YerucharéüۡՓ. ֤ΎËȍɞфӥɗիËӥ̲ҽӕЙ͑ǣ͑իɥ͑ӥ 24ॸRü

nüma ga Yochía rü inayanaxoxŕxŕ ga yuü rü ta۳xacü ga

28ॸRü

ngŕ̲ҡ̲͖ЙΎЙľфՓ ngóxüۡ i Yochíachiga rü guxüۡma ga norü puracü ga naxüxüۡchiga rü Yudáanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacügüarü poperagu naxümatü. …… 30ॸRü yexguma Meguídugu nayu۳իǣӕՓľ͑ǣ֤ΎËȍɞ, rü norü ngüۡxeۡerۡ uüۡǣӥфӥՓӥիɗǣËфӕǣӕ YerucharéüۡՓ͑͑͑ǣľǣӥǣ͑իüۡne. Rü yema nüma naxüxüۡ ga naxmaxüۡgu nayaxücuchigü. Rü nüma ga duüۡxüۡgü ga Yerucharéüۡcüã۳x rü Yochía nane ga Yoacáxüۡ naxuneta. Rü nanatüchicüxü ãeۡx۳ gacüxüۡ nayangucuchixeۡegۡ ü. Ãeۡի ۳ ǣËӥ͑ɗիɥǣ֤ΎËǣ֤ӕĀ͑ľՓ

33 ga taunecü nüxü‫ ۡڟ‬nayexma ga Yoacá ga yexguma ãeۡx۳ gacüxüۡ 31ॸRü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

307

2ѠƄ֤Ƅґॷ23ٍॷ24

yangucuchigu. Rü tomaepü۳x ga tauemacü ãeۡի۳ ǣËӥ͑ɗիɥǣ YerucharéüۡՓ. Rü tümaéga ga naé rü k̲ӕҡф͑ɗիɥ. Rü Amutáranatü rü Yeremía ga Díxnacüã۳ի͑ɗիɥ. 32ॸNatürü nacüma ga Yoacá rü poraãcü nachixexüchi ga Cori ya Tupanape۳իľՓ yema norü o۳xigücümarüüۡtama. 33ॸRü nüma ga Equítuanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü ga Necáu rü Yoacáxüۡ niyaxu, фӥɥ͑ľǣ ġɗ¡фǣӕ͑͑ЙΎիËӕǣk̲͑ľՓ͑ի tama ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡca۳x ga YerucharéüۡՓ. Rü nüma ga Necáu rü Yudáanecüã۳x ga duüۡxüۡgüxüۡ namu nax nüxüۡ‫ ڟ‬naxütanüãxüۡca۳x ga 3,300 quíru naguxüۡ ga diŕrumü rü 33 quíru naguxüۡ ga úiru. 34ॸRü ñu۳իӡËȍɗ͑ӥ̲ǣͮľËӕфӥ ‫ ۡ ڟ‬naxuneta nax Yochía nane ga Eriaquɥxü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡca۳x nanatüchicüxü. Rü nanaxüchicüxü ga naéga rü Yoachíüۡgu nanaxüéga. Rü guma naenexŕ ga Yoacá фӥƄнӕɞҡӕ͑ľՓ͑͑ǣфӥֆľի̲ nayayu. 35ॸRü nüma ga Yoachíüۡ rü Necáuna nanana ga yema diŕrumü rü úiru ga naxca۳x ínaca۳xaxüۡ nax duüۡxüۡgü nüxna naxãxüۡca۳x. ѠӥՓӥիɗËȍɗǣӥǣ Yudáanecüã۳x ga duüۡxüۡgü rü nanaxütanü ga yema úiru rü diŕrumü ga ãeۡx۳ gacü nagu unetaxüۡ nax naxütanügüaxüۡca۳x. Ãeۡի ۳ ǣËӥ͑ɗիɥǣ֤ΎËȍíüۡ ga Yudáanewa

25 ga taunecü nüxü‫ ۡڟ‬nayexma ga Yoachíüۡ ga yexguma ãeۡx۳ gacüxüۡ yangucuchigu. Rü 11 ga taunecü ãeۡի۳ ǣËӥ͑ɗիɥǣ֤ľфӕËȍфéüۡՓ. Rü naé фӥæȍľ¡әĀҡɗիɥфӥҡӥ̲͑ҡӥфӥЬľĀɞ ga Rúmacüã۳ի͑ɗիɥ. 37ॸNatürü nacüma ga Yoachíüۡ rü poraãcü Cori ya Tupanape۳իľՓ͑Ëȍɗիľ͑Ύфӥ o۳xigücümarüüۡtama. 36ॸRü

Babiróniaanearü ãeۡx ۳ gacü ga Nabucudonochó rü nanapu ga Yerucharéüۡ

yexguma Yoachíüۡ ֤ӕĀ͑ľՓ%eۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիǣӕ, rü nüma ga Babiróniaanearü ãeۡx۳ gacü ga Nabucudonochó rü Yudáanegu nachocu nax yapuaxüۡca۳իǣ͑Ύфӥɥ͑ľǣ Yerucharéüۡ. Rü nüma ga Yoachíüۡ rü tomaepü۳x ga taunecü Nabucudonochóme۳xeۡՓ͑ֆľի̲фӥ nüxüۡ‫ ڟ‬nanaxütanü ga yema taxüۡ ga diŕru ga naxca۳x ínaca۳xaxüۡ. Natürü ga yixcamaxüۡффӥҡΎǣӕ͑фӥիɥ͑ӥфӥ yemaca۳x Nabucudonochómaxã nanu rü tama nanaxütanü ga yema diŕru. 2ॸNatürü nüma ga Cori ya Tupana rü Yoachíüۡca۳x yéma nanamugü ga ‫ ڟ‬ax۳ güxüۡ ga muxüۡma ga ngɥta۳ Cadéucüã۳xgü, rü Chíriaanecüã۳xgü, rü Moátanüxüۡgü, rü Amóüۡtanüxüۡgü nax nachixexŕŕgüaxüۡca۳իǣ͑Ύфӥɥ͑ľ, yema Cori ya Tupana norü orearü uruüۡgüa۳իՓ͑ӥիüۡ yaxuxüۡrüxüۡ. …… 5ॸѠӥ͑͑ǣľի̲ɗҡ̲͖ЙΎЙľфՓ ngóxüۡ i Yoachíüۡchiga rü guxüۡma ga norü puracü ga naxüxüۡchiga. Rü ngŕma rü Yudáanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacügüarü poperagu naxümatü. 6ॸRü yexguma nayu۳xgu ga Yoachíüۡ rü nane ga Yoaquíüۡ nachicüxü ãeۡx۳ gacüxüۡ ningucuchi. …… 8ॸRü nüma ga Yoaquíüۡ rü 18 ga taunecü nüxüۡ‫ ڟ‬nayexma ga yexguma ãeۡx۳ gacüxüۡ yangucuchigu. Rü tomaepü۳x ga tauemacü ãeۡի۳ ǣËӥ͑ɗիɥǣ YerucharéüۡՓ. Ѡӥ͑ŃфӥͮľәËȍ͑ɗիɥ ga tümaéga. Rü tümanatü rü Yerucharéüۡcüã۳ի͑ɗիɥфӥƄ͑ҡáüۡ ͑ɗիɥǣ

24

1ॸRü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

308

2ѠƄ֤Ƅґॷ24 naéga. 9ॸNatürü nacüma ga Yoaquíüۡ rü poraãcü nachixexüchi ga Cori ya Tupanape۳իľՓֆľ̲ nanatücümarüüۡtama. 10ॸRü yema ngunexüۡgügu rü Babiróniaanearü ãeۡx۳ gacü ga Nabucudonochó rü nanamu ga norü churaragü nax Yerucharéüۡca۳x íyaxüۡãchixüۡca۳x nax nüxüۡ ínachomaeguãchixüۡca۳x rü yapugüaxüۡca۳x. 11ॸRü yexguma marü nüxüۡ ínachomaeguãchigu nax yapugüaxüۡca۳իǣǣӕ̲ɥ͑ľǣ Yerucharéüۡ rü yéma nangu ga nüma ga Nabucudonochó. 12ॸRü yexguma nüma ga Yoaquíüۡ ga Yudáanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü фӥՓӥիɗǣӕҡӥ̲̲ի%ǣ͑Ń, rü norü churaragüerugü, rü norü ngüۡxeۡerۡ uüۡgü, rü togü ga ãeۡx۳ gacügü, rü Babiróniaanearü ãeۡx۳ gacüna nügü nana. Rü nüma ga yema Babiróniaanearü ãeۡx۳ gacü rü ínanayauxüۡ. Rü yexguma

yema ngupetü۳xgu rü 8 ga taunecü ninge nax ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡ ga Nabucudonochó. 13ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣ͑ӥ̲ǣ Nabucudonochó rü nanade ga guxüۡma ga diŕфӕǣҽӕЙ͑ЙҡՓֆľի̲իüۡ, rü guxüۡma ga diŕru ga ãeۡի۳ ǣËӥЙҡՓ yexmaxüۡ yematama Tupana naxueguxüۡrüxüۡ. Rü nagu napogü ga guxüۡma ga Tupanapataarü yemaxüۡgü ga úirunaxca۳x ga Iraéanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü ga Charumóüۡ üxüۡ. 14ॸRü ñu۳իӡËȍɗҡӥիüۡ nigagü ga guxãma ga Yerucharéüۡcüã۳xgü ga ãeۡx۳ gacügü rü churaragü ga yexeraãcü nüxüۡ icuáxe, rü guxema ta۳xacüarü üxüۡ icuáxe, rü guxema ƿérumaxã ta۳xacü íxüxüۡmügüxe. Rü yemaacü 10,000Փҡ͑ǣӕǣ guxema tüxüۡ ínayauxüۡxeۡ. Rü guxema yexeraãcü i ngearü diŕruã۳xgüxexicatama yéma tayaxügü. ……

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

I CRÓNICAS (Nüxíraxüۡxüۡ i popera i wenaxarü ãeۡx ۳ gacügüchigaxüۡ ümatüxüۡ) …… Chaú rü nanegü rü daigu nayue

nüma ga Piritéutanüxüۡgü rü Iraéanecüã۳xgüca۳x ínayaxüãchi. Rü ma۳իЙӦ͑ľǣ֤ɗ¡Δǣӕ nügü nadai. Rü muxüۡma ga Iraéanecüã۳xgü yexma nayue rü yemaca۳x Piritéutanüxüۡgücha۳իՓ͑ɗ¡ӕի̲ӥ. 2ॸRü yexguma ga nüma ga Piritéutanüxüۡgü фӥæȍәՓľфӥ͑͑ľǣӥՓľnangŕgü, rü nanadai ga Chaú nanegü ga Yonatáüۡ rü Abinadá rü Maquichúa. 3ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ rü Chaúca۳x nibuxmü rü yema Փӥф̲ի%ɗի%ի͑ľիüۡ rü Chaúmaxã namexchinügü rü poraãcü nanapi ۳xeۡegۡ ü. 4ॸRü yexguma ga nüma ga Chaú rü yema norü poxüۡruüۡxüۡ ñanagürü: —¡Nayaxu i ngŕma curü tara rü ngŕmamaxã choxüۡ nacaná! Erü tama chanaxՓa۳xe i choxüۡ ngúxüۡ ningexeۡegۡ ü i yea duüۡxüۡgü i tama Tupanaaxü‫ ۡڟ‬yaxõgüxüۡ —ñanagürü. Natürü nüma ga guma norü poxüۡruxüۡ rü tama nanacanápacütüüۡchaüۡ yerü namuüۡ. Rü yexguma ga nüma ga Chaú

10

1ॸRü

rü nanayaxu ga norü tara rü nümatama

nagu nügü nangu۳xeۡxeۡ. 5ॸRü nüma ga guma norü poxüۡruxüۡ rü nüxüۡ nadau ga nax nayuxüۡ ga Chaú rü yemaca۳x ga nüma rü ta nügütama norü taragu nügü nangu۳xeۡxeۡ rü nayu. 6ॸѠӥֆľ̲Ëӥ͑ɗիɥ ga nayuexüۡ ga Chaú rü nanegü rü guxüۡma ga natanüxüۡgü. 7ॸRü guxüۡma ga yema togü ga Iraéanecüã۳x ga guma ma۳իЙӦ͑ľфӥҡӕ%ËȍɗǣӕɗЙľիüۡ, rü yexguma nüxüۡ nadaugügu ga nax yabuxmüxüۡ ga Chaúarü churaragü rü marü nax nayuexüۡ ga Chaú rü nanegü, rü yexguma ga nüma ga yexma ãchiüۡgüxüۡ rü ínachoxüۡ ͑Փǣǣӕ̲ ɥ͑ľǣӥфӥ͑ӥ̲фӥҡ͑ɗ¡ӕի̲ӥ. Rü nüma ga Piritéutanüxüۡgü rü yéma nangugü rü yexma naxãchiüۡgü nagu ga ǣӕ̲ɥ͑ľǣӥ. 8ॸRü yexguma nügü nada۳i ۳իǣӕՓľ͑իфӥ̲Ύիüۡãcü rü nüma ga Piritéutanüxüۡgü rü yema nügü ínada۳i ۳xüۡՓ͑իɥ͑իҡӥիüۡ yadexenegüxüۡca۳x ga guxema yuexe. Rü yexma Chaúxüۡ rü nanegüxüۡ nayangaugü ga yexma yuexüۡ nagu ga guma ma۳իЙӦ͑ľǣ֤ɗ¡Δ. 9ॸRü nüma ga Piritéutanüxüۡgü rü Chaúxüۡ ínacuxüۡxüۡne

309 Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ʊæѠϜͮʊækґॷ10ٍॷ11 rü nanade ga naxne. Rü nayadaerugü rü nayangegü ga naeru rü naxnegü. Rü ñu۳իӡËȍɗǣӕիüۡma ga Piritéutanüxüۡgüarü ɥ͑ľǣӥՓ͑ΎфӥҡӕЙ͑ËȍɗËӥna۳ի%ЙҡՓ duüۡxüۡgümaxã nüxüۡ nixugüetanü ga nachiga ga marü nax nayuxüۡ. 10ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣǣӕ̲͑ի͑ľǣӥ, rü nüma ga Piritéutanüxüۡgü rü norü tupanagüchicüna۳xãpataxüۡgu nayanu. Rü yema naeru rü norü tupana ga DagóüۡфӥҡӕЙӕËфӥɥիҡЙü۳xgu nayacho. 11-12ॸRü guxüۡma ga yema Iraéanecüã۳իǣӥǣɥ͑ľǣ֤¡ŃËӥã۳x ga Ǿфի͑ľՓֆľի̲͑ľ, rü yexguma nüxüۡ nacua۳xgügu ga yema Piritéutanüxüۡgü Chaúmaxã ügüxüۡ, rü guxüۡma ga yema yatügü ga tama muüۡeՓa۳xexüۡ фӥՓӥիɗǣӕ͑ӥǣӥ̲ի% ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥľ͑իֆĀľիüۡca۳x ga yema Chaúxüۡne rü nanegüxüne. Rü ֤¡ŃՓ͑͑͑. Ѡӥֆľի̲͑ɗիɥǣ nata۳xgüaxüۡ ga yema naxüۡnegü natüüۡgu ǣՓӥիɗǣËѸҡ͖. Ѡӥֆľ̲Փľ͑7 ga ngunexüۡ naxauree. 13-14ॸѠӥֆľ̲Ëӥ͑ɗիɥ ga nayuxüۡ ga Chaú nagagu ga yema chixexüۡ ga naxüxüۡ. Yerü nüma ga Chaú фӥҡ̲ҽӕЙ͑ǣ͑իɥ͑ӥфӥ͖u۳իӡËȍɗ yuüxüۡ ga ŕxüۡguxüۡxüۡ cuáxüۡna nayaca. Rü tama nüxna naca ga Tupana. Rü ֆľ̲ǣǣӕ͑ɗիɥǣ͑ӥ̲ǣҽӕЙ͑ǣ nayuxŕŕãxüۡ rü Ichaí nane ga Dabíxüۡ naxunetaxüۡ nax nüma Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡca۳x. Dabíxüۡ naxunetagü nax Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡի ۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡca۳x

guxüۡma ga Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡx۳ gacügü rü nangutaque۳իľǣӥфӥɥ͑ľǣƄ¡фóüۡՓ ͑իɥфӥġ¡ɞ̲ի%͑фӥĀľիǣӥ. Rü

11

1ॸRü

310 Dabíxüۡ ñanagürügü: —Toma rü cutanüxüۡҡ̲ҡɗիɥǣӥ. 2ॸͮҡӥфӥՓΎΎ yexguma tórü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիǣӕǣæȍә, ͑ҡӥфӥËӕ̲͑ɗիɥǣҡΔфӥ churaragümaxã icucuáxüۡ ga yexguma tórü uanügümaxã nügü nadaixgu. Rü ñu۳xmachi nüma ya Cori ya curü Tupana фӥËӕ̲ի%ɗ͑իӕ͑ľҡ͑իËӕ̲ֆɗիɥիüۡ i tomaxã icucuáxüۡ nax torü ãeۡx۳ gacü нӕɗիɥիüۡca۳x —ñanagürügü. 3ॸRü yexguma ga nüma ga Dabí rü Cori ya Tupanape۳իľՓ͑ҡ͑ӥիüۡǣ͑իɥ͑ӥ. Rü nümagü rü Dabíxüۡ chíxüۡmaxã nabaerugü nax Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡca۳x. ֤ľфӥֆľ̲Ëӥ͑ɗիɥ ga Tupana ga Chamuémaxã nüxüۡ yaxuxüۡ. Dabí rü nanapu ga yema norü uanügüarü dauxüۡtaechica ga ma۳իЙӦ͑ľǣæȍɗóüۡwa yexmaxüۡ

rü guxüۡma ga yema Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡx۳ gacügü rü YerucharéüۡՓ͑իɥ. Ѡӥǣӕ̲ɥ͑ľфӥ ֤ľ¡әǣӕ͑ɗիɥǣ͑Ńǣǣ͑Ύիфɗֆľфӥ ֆľ̲͑͑ľǣӕ͑ɗիɥǣ͑ի%Ëȍɗüۡgüxüۡ ga Yebútanüxüۡgü. 5ॸNatürü nüma ga yema Yebútanüxüۡgü rü Dabína nanachu۳xgü rü ñanagürügü: —Cuma rü taxuacüma nuxã cuxücu —ñanagürügü. Natürü nüma ga Dabí rü nanapu ga yema dauxüۡtaechica ga ma۳իЙӦ͑ľǣæȍɗóüۡՓ yexmaxüۡ. Rü yexguma marü ͑Йӕ%ǣӕՓľ͑фӥ͑ӥǣӥǣӕ͑͑իӥŃǣ. Rü ñu۳ի̲фӥġ¡ɞфӥʘ͑ľ͑ɗիɥɗ͑Ńǣ. 6ॸRü naxüۡpa ga nax napuãxüۡ ga yema nachica rü nüma ga Dabí rü ñanagürü: —Rü yíxema tüxíra naxca۳x íyagoõchixe i ngŕma Yebútanüxüۡǣӥфӥֆɞիľ̲ҡҡɗիɥ ya chorü churaragüarü ãeۡx۳ gacüxüۡ tüxüۡ 4ॸDabí

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ʊæѠϜͮʊækґॷ11, 13, 15, 16

311 chaxunetaxe —ñanagürü. Rü Yoá ga æȍф¡ɞ͑͑ľ͑ɗիɥǣ͑ӥիɞф Yebútanüxüۡgüca۳x íyagoõchicü rü gumaxüۡ naxuneta ga Dabí nax norü churaragüarü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡca۳x. 7ॸRü ֆľ̲Փľ͑ǣ͑ӥ̲ǣġ¡ɞфӥֆľ̲ dauxüۡtaechicagu naxãchiüۡ, rü yemaca۳x ͑ɗիɥǣġ¡ɞфӥʘ͑ľ̲ի%͑իӕǣӥ%իüۡ. 8ॸRü nüma ga Dabí rü nayaxüama ga ǣӕ̲ɥ͑ľ͑ËӥՓՓǣֆľ̲ dauxüۡtaechica. Rü yoxni ga Yoá rü nayamexŕxŕ ga guma naigü ga Yerucharéüۡфӥɥǣӥǣ͑ǣӕ ínapogüexüۡՓ. 9ॸRü yemaacü ga Dabí rü guxüۡՓ̲͑͑ǣӕËȍɗǣ͑ի naporaxüchixüۡ. Rü nüma ya Cori ya ҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmacü rü naxüۡҡՓ͑ֆľի̲. …… ġ¡ɞфӥ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ͑ի֤ľфӕËȍфéüۡwa nangeaxüۡ ga yema baú ga Tupanaarü mugü nawa yexmaxüۡ

13

1ॸRü

nüma ga Dabí rü nangutaque۳xe namaxã ga yema norü churaragüerugü rü capitáüۡgü nax norü ucu۳xeۡgüca۳x ínaca۳xaxüۡca۳x. 2-3ॸRü ֆľ̲Փľ͑фӥǣӕիüۡma ga yema Iraéanecüã۳xgü ga yexma ngutaque۳xegüxüۡxüۡ ñanagürü: —Ngŕիǣӕ̲ËȍɗЙľфӥ̲ľֆɗիɥիǣӕɗ pemax rü nüma ya Cori ya Tupana rü tüxü‫ ۡڟ‬natauxchaxeۡeãۡ gu, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ naxca۳x tangema i guxüۡma i tatanüxüۡgü ɗʊфŃ͑ľՓngŕxmagüxüۡ rü chacherdótegü rü Lebítanüxüۡgü i norü ɥ͑ľՓфӥ͑Ύфӥ͑͑ľՓngŕxmagüxüۡ. ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣɥի%͑ӥի͑ҡիӕ͑ի͑ӥ̲ǣӥфӥҡ tüxüۡ nangüۡxeۡegۡ üxüۡca۳x, nax nua nangegüxüۡ i ngŕma baú i Tupanaarü

mugü nagu ixücuchixüۡ! Yerü yexguma Chaú ãeۡի۳ ǣËӥɗիɥիǣӕËӥфӥՓфӥ͑ӥիüۡ itarüngümae ga yema baú —ñanagürü. 4ॸRü guxüۡma ga yema duüۡxüۡgü rü norü ̲ľ͑ɗիɥ͑իֆľ̲Ëӥ͑իӥǣӥ%իüۡ. Yerü yema ore ga Dabí nüxüۡ ixuxüۡ rü naxca۳x rü name. …… Dabí rü Lebítanüxüۡgüxüۡ namu nax Yerucharéüۡwa nangegüaxüۡca۳x ga yema baú ga Tupanaarü mugüchixüۡ

15

1ॸRü

nüma ga Dabí rü duüۡxüۡgüxüۡ namu nax yema nüma ínaxãpataxüۡgu nái ya napatagü yexma nüxü‫ ۡڟ‬naxügüxüۡca۳x. Rü yexgumarüxüۡ ta nanamu nax naxügüaxüۡca۳իǣՓӥիɗǣyexՓaca۳xüۡne ǣɥЙҡǣnaxchirunaxca۳x nax yéma nayexmaxüۡca۳x ga yema baú ga Tupanaarü mugüchixüۡ. 2ॸRü yexguma ga ͑ӥ̲ǣġ¡ɞфӥ͖Ύфľɗ͑իӦфӥ ñanagürü: “Rü ngŕxguma ngexՓaca۳xüۡ͑ľֆ͑ЙҡՓ penangexgu i ngŕma baú i Tupanaarü mugü nagu ixücuchixüۡ rü LebítanüxüۡիɗËҡҡ̲͑ɗիɥɗngŕma yangegüxüۡ. Ƅфӥ͑ӥ̲ǣӥ͑ɗիɥɗՓΎľҡ̲ Tupana nüxüۡ unetaxüۡ nax guxüۡgutáma ngŕma puracü naxügüxüۡca۳իٚ, ñanagürü. 3ॸRü ñu۳իӡËȍɗ͑ӥ̲ǣġ¡ɞфӥ Yerucharéüۡgu nanangutaque۳xexeۡxeۡ ga guxüۡma ga Iraéanecüã۳xgü nax yemaacü yexՓaca۳xüۡ͑ľǣ͑ЙҡՓ nangegüaxüۡca۳x ga yema baú ga ҽӕЙ͑фӥ̲ӕǣӥ͑ǣӕӦիüۡ. …… 1ॸRü yema baú ga Tupanaarü ̲ӕǣӥ͑ǣӕӦիüۡ фӥ͑Փ ͑͑͑ǣľǣӥǣǣӕ̲ɥЙҡǣ

16

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ʊæѠϜͮʊækґॷ16 naxchirunaxca۳իǣġ¡ɞՓΎľҡ̲ yemaca۳x üxüۡne. Rü ñu۳իӡËȍɗ͑ӥ̲ǣ Dabí rü chacherdótegüxüۡ namu nax yéma Tupanape۳իľՓɞ͑ǣӕիüۡca۳x ga ãmaregü ga naxüۡnagü rü pumáragü ga duüۡxüۡgü yéma naxüۡ nax Tupanaxüۡ namaxã nangüxmüxŕŕgüxüۡca۳x. 2ॸRü yexguma marü nüxüۡ nachauegu nax Tupanaca۳x ãmare ínaguxüۡ, rü nüma ga Dabí rü Tupanaégagu mexüۡ norü duüۡxüۡgümaxã naxuegu. 3ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣ Dabí rü guxüۡma ga Iraéanecüã۳xgü ga yatüxüۡ rü ngexüۡ rü tüxüۡ nayanu ga ՓӥիɗǣЙӡфӥ͑ŃҡӥǣҡիфľǣҡΎǣ Йӡǣ̲ɗիËӕфիüۡ. …… Wiyaeãcü Tupanana moxŕ naxã ga Dabí

yema ngunexüۡǣӕ͑ɗիɥǣġ¡ɞ noxri Acháxüۡ rü namücügüxüۡ namuxüۡ ͑իՓɗֆľ%ËӥҽӕЙ͑͑moxŕ naxãgüxüۡ ̲͑ի%ǣ͖Փɗֆľ: 8ॸ“¡Moxŕ nüxna pexãgü ya Cori ya Tupana! ¡Rü guxüۡՓ̲͑ӥիüۡ pixuchiga! ¡Rü guxüۡma i nachixüۡanecüã۳xgümaxã nüxüۡ pixu i ngŕma mexüۡgü i pexca۳x naxüxüۡ! 9ॸ¡Rü ЙľфӥՓɗֆľǣӥ̲ի%͑ӥիüۡ picua۳xüxüۡgü! ¡Rü pegümaxã nüxüۡ pixu i ngŕma taxüۡ i mexüۡgü i naxüxüۡ! 10ॸ¡Rü pegü namaxã picua۳xüxüۡgü ya yimá üünecü! Rü pema nax naxca۳x pedaugüxüۡ ¡rü petaãxŕgü! 7ॸRü

11ॸ¡Rü

naxca۳իЙľիɥֆæΎфɗֆҽӕЙ͑фӥ norü poraca۳x pedaugü! ¡Rü guxüۡguma norü ngüۡxeۡecۡ a۳x ípeca! 12-13ॸ¡Rü nüxna pecua۳xãchie ga yema mexüۡgü ga taxüۡgü ga norü poramaxã naxüxüۡ rü ngŕma norü mugü ga pemaxã nüxüۡ yaxuxüۡ, Pa Iraéanecüã۳xgü ya Acóbutaagü i Tupana Pexüۡ Unetagüxex! 14ॸѠӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗæΎфɗ

312 ֆҡΔфӥҽӕЙ͑ֆɗիɥիüۡ. Ѡӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗ ñoma i naanemaxã inacuáxüۡ. 15-17ॸRü ՓΎΎ1,000 tücumü i duüۡxüۡgü i ñoma i ͑͑ľՓ͑ǣΔľիüۡ ngupetügu rü nüma ya Tupana rü tagutáma nüxüۡ inayarüngüma i norü uneta ga Abráüۡmaxã nüxüۡ yaxuxüۡ rü Ichaámaxã inaxügaxüۡ фӥՓľ͑իфӥkËΔ¡ӕ̲ի% nüxüۡ yaxuxüۡ nax guxüۡgutáma nüxüۡ nangüۡxeۡexۡ üۡ i nataagü i Iraétanüxüۡgü. 18ॸRü yemaca۳x Acóbumaxã nüxüۡ nixu rü ñanagürü nüxüۡ: ‘Choma rü tá cuxna chanaxã i guxüۡma i ñaa Canaáüۡane nax guxüۡgutáma cuxrü rü cutaagüarü ֆɗիɥիüۡca۳x’, ñanagürü. 19-22ॸRü nümagü ga tórü o۳իɗǣӥфӥՓΎΎ͑Ύիфľҡ̲͑ɗիɥǣӥ ga noxri rü toxnamanacüã۳ի͑ɗիɥǣӥ, rü ՓΎΎ͖ӕիфľǣ͑Ëȍɗիüۡ͑ľǣӥՓ nichopetüetanü rü ñuxre ga ãeۡx۳ gacügüme۳xeۡՓɞ͑ɗ͑ǣӕիüۡetanü nax ͖͑͑ľՓ͑͑ǣӕǣӥիüۡca۳x, natürü nüma ga Tupana rü tama nanaxՓa۳xe nax texé chixri namaxã icuáxüۡ. Rü yemaca۳x yema ãeۡx۳ gacügü ga naxme۳իՓ nayexmagüxüۡmaxã nüxüۡ nixu rü ñanagürü nüxüۡ: ‘Rü tama chanaxՓa۳xe i ngŕma choma nüxüۡ chaxunetaxüۡ i duüۡxüۡgü rü chixri namaxã ipecua۳x rü ngŕma chorü orearü uruüۡgü rü ngúxüۡ nüxüۡ pingexeۡegۡ ü’, ñanagürü. 23ॸPa Guxüۡma i Ñoma i Naanecüã۳x i Duüۡxüۡgüx ¡rü naxca۳իЙľՓɗֆľǣӥֆæΎфɗ ya Tupana! ¡Rü guxüۡ i ngunexüۡgügu Йľ͑իӕ͑ǣӥ͑ի͑ӥ̲ֆɗիɥիüۡ i tüxüۡ namaxŕxŕŕxüۡ! 24ॸ¡Rü guxüۡma i duüۡxüۡgü i guxüۡ i nachixüۡ͑ľǣӥՓ ngŕxmagüxüۡmaxã nüxüۡ pixuchiga nax nüma rü naxüünexüۡ rü naxüãxüۡ i muxüۡma i mexüۡgü i norü poramaxã naxüxüۡ! 25ॸErü nüma ya Cori ya Tupana

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ʊæѠϜͮʊækґॷ16ٍॷ17

313 фӥǣӕի%ŃҡӥՓ͑͑ǣľի̲, rü ngeۡmaca۳x name nax nüxüۡicatama icua۳xüüۡgüxüۡ. Ƅфӥ͑ӥ̲фӥ͑ի%ӡËӥ̲իüۡchi rü guxüۡma i ngŕ̲ҡӕЙ͑͑ľҡǣӥŃҡӥՓ nangexma. 26ॸRü ngŕma togü i nachixüۡanegüarü tupanagü rü naxchicüna۳ի%̲фľ͑ɗիɥǣӥ. Natürü nüma ֆæΎфɗֆҽӕЙ͑͑ɗիɥǣ͑իӥիüۡ i guxüۡma i ngŕma dauxüۡՓ͑ӥիüۡ idauxüۡ. 27ॸRü nüma ínangexmaxüۡՓфӥЙΎф%Ëӥ nangóone. Ѡӥ͑ЙҡՓ͑͑ǣľի̲ɗ pora rü taãxŕ. 28ॸPa Guxüۡma i Nachixüۡanecüã۳xgüx ¡rü nüxüۡ pixuchigagü rü nüma ya Tupana rü ͑ӥիɗËҡ̲͑ɗիɥ͑իɗիËӥ̲͑ЙΎфիüۡ rü naxüünexüۡ! 29ॸ¡Rü nüxüۡ pengechaxüۡgüãcüma nüxüۡ picua۳xüxüۡgü, ľфӥ͑ӥ̲фӥǣӕի%ŃҡӥՓ͑͑ǣľի̲! ¡Rü naxüۡҡՓЙľ͑͑ɗЙľфӥ%̲фľǣӥфӥ ͑Йҡֆ̲ľիľËȍɗ͑ľՓ͑ӥիüۡ picua۳xüxüۡgü! 30ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗǣӕիüۡma i duüۡxüۡǣӥɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓmaxŕxüۡ rü nape۳իľՓ̲͑ӕüۡe. Erü nüma rü Փӥիɗҡ̲ǣ̲͑իüۡǣӕ͑ֆիӡxŕxŕ ga ñoma ga naane nax tama ngŕma namaxüۡ͑ֆիӡǣËȍɗիüۡca۳x. 31ॸRü name ͑ɗիɥɗ͑ҡ%xŕ i guxüۡma i ngŕma Āիӡǣӕիüۡ ɗ͑͑ľՓngŕxmagüxüۡ rü ngŕ̲͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓngŕxmagüxüۡ. ¡Rü guxüۡ i nachiüۡ͑ľǣӥՓ͑ӥիüۡ pixu rü ñapegügü: ‘Nüma ya Cori ya Tupana ͑ɗիɥɗ%eۡի۳ ǣËӥֆǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmacü ֆɗիɥիüۡ’, ñapegügü! 32ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ norü taãxŕ̲ի%͑ի%ӡǣɗngŕma már, фӥ͑ի%ӡǣҡ͑ӥɗǣӕիüۡma i ngŕ̲͑Փ ngŕxmagüxüۡ. ¡Rü nataãxŕ i ngŕma naanegü rü guxüۡma i nanetügü i nagu togüxüۡ! 33ॸRü ngŕ̲͑ɗǣӥɗ͑ɗի͑ľËӥՓ ngŕxmagüxüۡ фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗҡ%xŕãcü nicuxcu nape۳իľՓֆæΎфɗֆҽӕЙ͑ֆ

͑ә̲ӡիËӥ͑ի͖Ύ̲ɗ͑͑ľ̲ի% inacuáxüۡca۳x. 34ॸ¡Rü moxŕ nüxna pexã ya Cori ya Tupana! Erü nüma rü namecümaxüۡchi rü ngŕma norü ngechaüۡ rü taguma nagu۳x. 35ॸ¡Rü ñapegü nüxüۡ: ‘Toxüۡ ínanguxüۡxeۡxeۡ, Pa Tupanax, Pa Torü Maxŕxŕŕruxüۡx! ¡Rü toxüۡ nade nax naxme۳իՓҡΎիüۡ ícunguxüۡxeۡexۡ üۡca۳x i ngŕma togü i nachixüۡanegü nax ngŕmaãcü tanataxŕŕxüۡca۳x i cuéga i üünexüۡ rü taãxŕãcüma cuxüۡ ticua۳xüüۡgüxüۡca۳x’, ñapegü nüxüۡ! 36ॸRü guxüۡguma namecümaxüۡchi ya yimá tórü Cori ya Tupana i yixema i Iraétanüxüۡǣӥٚ, ͑ՓɗֆľǣӥǣkËȍфӥ̲͑ӥËӥǣӥ. Rü guxüۡma ga duüۡxüۡgü rü nachonagütanü rü ñanagürügü: —Aixcüma ngŕmaãcü ͑ɗիɥ—ñanagürügü. Rü yemaacü Cori ya Tupanaxüۡ nicua۳xüxüۡgü. Tupana rü Dabímaxã inaxuneta

17

1ॸѠӥֆľիǣӕ̲̲фӥ͑ЙҡՓ

nayexmagu ga Dabí rü Tupanaarü orearü uruxüۡ ga Natáüۡmaxã nidexa rü ñanagürü nüxüۡ: —Dücax, ËȍΎ̲фӥՓӥիɗֆɥЙҡֆ ocayiՓanaxca۳x íxüxüۡ͑ľՓËȍ͑ǣľի̲. Natürü ngŕma baú i Tupanaarü mugü ͑Փngŕxmaxüۡ фӥՓӥիɗֆɥЙҡֆ naxchirumarenaxca۳իɗիɥիüۡ͑ľՓ nangexma —ñanagürü. 2ॸRü nüma ga Natáüۡ rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —¡ƚcü naxü i ngŕ̲͑ǣӕËӕфӥիɥ͑ӥիüۡ! Erü ngŕ̲͑ɗիɥɗҽӕЙ͑фӥ͑ǣәËȍüۡ

—ñanagürü. 3ॸNatürü yematama chütaxüۡgu rü nüma ga Tupana rü Natáüۡmaxã nidexa rü ñanagürü nüxüۡ: 4ॸ—¡ƚcü yimá chorü duüۡ ya DabíxüۡҡՓ ͑իӡфӥ̲͑ի%͑ӥիüۡ ixu rü choma ya

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ʊæѠϜͮʊækґॷ17, 21

314

Cori ya Tupana rü marü ñacharügü nüxüۡ: ٘ҽիӡҡ̲Ëӕ̲͑ɗիɥɗËӕ͑իӥիüۡ

chanayexmagüxŕŕgurüxüۡ. Rü choma rü tá chanaxãneexŕxŕ i guxüۡma i curü

ֆֆɗ̲ɥЙҡֆ͑ՓҡËȍ͑ǣľի̲͑ľ!

uanügü. Rü ñu۳xma rü cumaxã chanaxuegu rü ngŕma cutaagü rü tá nüxí Iraétanüxüۡarü ãeۡի۳ ǣËӥ͑ɗիɥǣӥ cuxrüxüۡ i ñu۳xma ãeۡի۳ ǣËӥ͑իнӕɗիɥիüۡ. 11ॸRü ngŕxguma marü cuyu۳իǣӕՓľ͑, rü choma rü tá nüxüۡ Ëȍիӕ͑ľҡɗՓӥիɗɗ cune nax nüxí ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡca۳x. 12ॸRü yimá ãeۡի۳ ǣËӥҡ͑ɗիɥֆ͑իӥËӥֆ chopata. Rü choma rü tá nüxüۡ charüngüۡxeۡe ۡ nax ngŕma nataagü ya cune rü nüxí guxüۡgutáma Iraétanüxüۡarü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥǣӥիüۡca۳x. 13ॸRü choma rü tá

5ॸѠӥֆľիǣӕ̲Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓЙľфӥ

o۳xigüxüۡ íchanguxüۡxeۡeիۡ ǣӕËӥфӥՓфӥ ͖Ύ̲̲фľ̲фӥҡǣӕ̲ՓӥիɗǣɥЙҡ ga taxüۡ͑ľՓËȍֆľի̲. Rü igüxüۡne ga ɥЙҡՓ̲фľËȍɗֆľի̲Ëȍɗǣӥ. 6ॸRü ֆľիǣӕ̲̲͑ի%ɗËȍɗիӡիǣӕǣֆľ̲ chorü duüۡxüۡgü rü nüxüۡ chaxunetagügu ga norü ãeۡx۳ gacügü, фӥҡǣӕ̲Փӥիɗǣ yema Iraétanüxüۡarü ãeۡx۳ gacüxüۡ chamu nax cha۳u۳xca۳x naxügüaxüۡca۳իǣՓӥիɗǣ ɥЙҡֆΎËֆɗՓ̲ի%%իҡЙӦ͑ľٚ, ñacharügü nüxüۡ. 7ॸRü ngeۡmaca۳x i ñu۳xma rü ¡namaxã nüxüۡ ixu ya yimá chorü duüۡ ya Dabí rü chomax ya Cori ֆҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmacü nax Ëȍɗիɥիüۡ rü ñachagürü: “Choma rü cuxüۡ ɞËȍ̲ӕիӡËȍɗǣËф͑ŃфӕǣӥЙӦիüۡՓфӥ cuxüۡ chayaxu nax marü tama carnérugüna cudauxüۡca۳x! Rü ñu۳xmax, rü chanaxՓa۳xe nax cuma namaxã icucuáxüۡ i ngŕma chorü duüۡxüۡgü i cutanüxüۡgü i Iraéanecüã۳xgü. 8ॸRü choma rü marü cuxüۡ íchixümücü ga ͑ǣľիҡËӕ̲ɞËӕիӡիüۡՓфӥ̲фӥ chanadai ga guxüۡma ga curü uanügü ga cuxüۡ ima۳xgüchaüۡxüۡ. Rü marü cuxüۡ chatachigaxŕxŕ naxrüxüۡ i ngŕma yatügü ɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓɗҡŃǣҡ͑ӥËӥӥիüۡ. 9-10ॸRü chorü duüۡxüۡgü i Iraétanüxüۡca۳x rü chanamexŕxŕ ǣՓӥիɗǣ͑͑ľ. Rü ֆľ̲Փ͑ɗիɥǣËȍ͑͑ǣӕǣӥxŕŕxüۡ nax norü naanegutama naxãchiüۡgüxüۡca۳x i ͑ǣľիҡҡիәľ̲ɞ͑ËȍɗիľՓľիüۡՓфӥ¡ɗ i ngŕma norü uanügü ga noxri chixri namaxã inacua۳xgüxüۡ ga yexguma Iraétanüxüۡgüarü ãeۡx۳ gacügü ga guxchaxüۡarü mexŕŕruüۡgüme۳xeۡՓ

͑͑ҡӥËȍɗիɥфӥ͑ӥ̲фӥҡËȍӕ͑ľ͑ɗիɥ. Rü tagutáma nüxüۡ charüxo nax nüxüۡ changechaüۡxüۡ, фӥҡիӡҡ̲͑ӥիüۡ chaxo yema ãeۡx۳ gacü ga Chaúxüۡ nax chaxoxüۡrüxüۡ. 14ॸRü yimá ãeۡx۳ gacü ya choma nüxüۡ chaxunetacü rü chorü duüۡxüۡgümaxã tá inacua۳x rü tá Iraéanecüã۳xgümaxã inacua۳x i guxüۡgutáma. Rü tagutáma ínanguxuchi nax ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡٚ—ñanagürü ga Tupana. …… Dabí rü duüۡxüۡgüxüۡ nixugü

21

1ॸRü

nüma ga Chataná rü Iraéanecüã۳xgümaxã nanu, rü yemaca۳x DabíãxŕՓɞnananguxŕxŕ nax Iraéanecüã۳xgüxüۡ yaxugüxüۡca۳x. 2ॸRü nüma ga Dabí rü nanamu ga Yoá rü norü churaragüarü ãeۡx۳ gacügü rü ñanagürü nüxüۡ: —¡ƚËӥɗЙľիɥ%ËȍɗфӥЙľֆիӕǣӥɗ ngŕma Iraéanecüã۳xgü! Ѡӥɥ͑ľֆ ´ľËȍŃ¡ՓɗЙľ͑իӥǣӥ͑իЙľֆիӕǣӥիüۡ rü ñu۳xmatáta Dáüۡфӥɥ͑ľՓ͑͑ǣӕ! ¡Rü ngŕ̲Փľ͑фӥ͖u۳իӡËȍɗ͑ӕЙľ͑͑ǣľɗ napane nax nüxüۡ chacuáxüۡca۳x nax ñuxre

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ʊæѠϜͮʊækґॷ21

315 ֆɗիɥիüۡ i norü mu i ngŕma duüۡxüۡgü! —ñanagürü. 3ॸNatürü nüma ga Yoá rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Ngŕxgumachi Cori ya Tupana naxՓa۳xegu ¿rü taux eۡx۳ na nüxüۡ‫ ڟ‬natauxcha nax 100 e۳xpü۳xcüna yamuxŕŕãxüۡ i norü duüۡxüۡgü? ¿Rü taux eۡx۳ na guxüۡma i ngŕma duüۡxüۡgü rü chi cuxme۳իՓ͑͑ǣľի̲ǣӥիüۡ, Pa Ãeۡx۳ gacüx? ¿Rü tü۳xcüüۡ i cumax i cunaxՓa۳xexüۡ nax tayaxugüxüۡ? ¿Rü ngŕmaãcü eۡx۳ na chixexüۡgu cunayi ۳xeۡecۡ haüۡxüۡ i Iraéanecüã۳xgü? —ñanagürü. 4ॸNatürü nüma ga ãeۡx۳ gacü rü nanamuama, фӥĀӥիՓ͑ӥ̲ǣ֤Ύ rü nanaxü ga yema ãeۡx۳ gacü namaxã nüxüۡ ixuxüۡ. Ѡӥɗ͑իӡ%Ëȍɗфӥǣӕիüۡma ga ʊфŃ͑ľǣӕ͑ɗիӡǣӥ. Ѡӥֆľ̲Փľ͑фӥ Yerucharéüۡca۳x natáegu. 5ॸRü nüma ga Yoá rü Dabímaxã nüxüۡ nixu nax ñuxre ֆɗիɥիüۡ ga norü mu ga yema yatügü ga ̲фӥËȍӕффՓɗ̲ľիüۡ. ѠӥʊфŃ͑ľՓфӥ 1,100,000Փ͑͑ǣӕǣֆľ̲ֆҡӥǣӥǣ marü nagu imexüۡ ͑իËȍӕффֆɗիɥǣӥիüۡ, фӥ֤ӕĀ͑ľՓфӥ470,000͑ɗիɥ. 6ॸNatürü tama nayaxugü ga yema Lebítanüxüۡ rü Bŕyamítanüxüۡ yerü nüma ga Yoá rü ҡ̲͑Ύфӥ̲ľ͑ɗիɥǣֆľ̲%eۡx۳ gacü nüxüۡ üxŕŕxüۡ. 7ॸRü nüma ga Tupana rü ҡ̲͑Ύфӥ̲ľ͑ɗիɥǣֆľ̲͑ի yaxugüxüۡ ga duüۡxüۡgü, rü yemaca۳x yema Iraéanecüã۳xgüxüۡ napoxcu. 8ॸNatürü nüma ga Dabí rü Tupanamaxã nüxüۡ nixu ga yema norü chixexüۡ rü ñanagürü: —Rü ɗիËӥ̲ËӕЙľՓЙΎф%ËӥËȍɗիľիüۡ chaxü. Natürü cuxna chaca nax choxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ curüngümaxüۡca۳իľфӥՓӥիɗɗĀӕüۡxüۡ i naechitamare maxüۡxüۡãcü íchanaxü —ñanagürü. 9ॸRü yexguma ga Cori ya Tupana rü Dabíarü ucu۳xeۡruxüۡ ga Gáxüۡ ̲͑ӕֆľфӥǣӕ̲͑ɗիɥǣġ¡ɞ̲ի%

Tupanaarü orexüۡ ixucü. Rü nüma ga Tupana rü Gáxüۡ ñanagürü: 10ॸ—¡ƚcü DabíxüۡҡՓ͑իӡфӥ̲͑ի%͑ӥիüۡ yarüxu i ñaa tomaepü۳x i poxcu nax nüxüۡ yaxuxüۡca۳x rü ngexüۡrüüxüۡ i ngŕma poxcu ͑ɗիɥɗnanaxՓa۳xexüۡ nax namaxã chanapoxcuexüۡ i Iraéanecüã۳xgü! —ñanagürü. 11ॸRü nüma ga Gáx rü DabíxüۡҡՓ͑իӡфӥ͖͑ǣӥфӥ͑ӥիüۡ: —Cori ya Tupana rü cumaxã nüxüۡ nixu i tomaepü۳x i poxcu nax cuma nüxüۡ quixuxüۡ rü ngexüۡrüüxüۡ ֆɗիɥիüۡ i ngŕma cuma cunaxՓa۳xexüۡ. 12ॸѠӥՓӥիɗ͑ɗիɥ͑ի tomaepü۳x ya taunecü taiya ngŕxmaxüۡ i ʊфŃ͑ľՓ. ѠӥҡΎ͑ɗիɥ͑իҡΎ̲ľЙü۳x ya tauemacügu perü uanügü pexüۡ da۳i ۳xüۡ. Rü ҡΎ͑ɗիɥ͑իҡΎ̲ľЙü۳x i ngunexüۡ Cori ya Tupana ínanguxŕŕxüۡ i da۳իՓľ͑ľфӥ ngŕma norü duüۡxüۡ ɗĀիӡËӥã۳x rü poraãcü nachixexŕŕxüۡ i guxüۡma i ʊфŃ͑ľՓ. Rü ñu۳xma rü chanaxՓa۳xe nax chomaxã nüxüۡ quixuxüۡ rü ngexüۡrüüxüۡ ֆɗիɥիüۡ i ngŕma cuma cunaxՓa۳xexüۡ nax namaxã nüxüۡ chixuxüۡca۳x ya yimá cuxüۡҡՓËȍΎիüۡ mucü —ñanagürü. 13ॸRü nüma ga Dabí rü Gáxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —Ñu۳xma rü taxüۡma i guxchaxüۡ chauétü nangu. Rü cha۳u۳xca۳x narümemae nax Tupaname۳xeۡgu changuxüۡ erü nüma rü poraãcü nüxüۡ‫ ڟ‬tangechaüۡtümüxüۡ. Erü tama chanaxՓa۳xe nax tórü uanügüme۳xeۡgu iyixüۡ —ñanagürü. 14ॸRü yexguma ga nüma ga Cori ya Tupana rü Iraéanecüã۳xgüca۳x yéma nanamu ga da۳իՓľ͑ľфӥ70,000 ga Iraéanecüã۳xgü nayue. 15ॸRü nüma ga Tupana rü yema da۳իՓľ͑ľ̲ի%ֆŃ̲̲͑͑ӕǣՓӥիɗ ǣĀիӡËӥã۳x ga norü orearü ngeruxüۡ nax yemamaxã Yerucharéüۡcüã۳xüۡ nada۳i ۳xüۡca۳x.

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ʊæѠϜͮʊækґॷ21 Natürü yexguma marü YerucharéüۡՓ nanguxchaüۡgu nax duüۡxüۡgüxüۡ nada۳i ۳xüۡ ǣֆľ̲ĀիӡËӥã۳x, rü nüma ga Cori ya Tupana rü nüxüۡ‫ ڟ‬nangechaüۡtümüxüۡ ga duüۡxüۡgü rü yemaca۳x nüxna nachogü ga ֆľ̲ĀիӡËӥã۳x rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Rü marütama nax cunada۳i ۳xüۡ! —ñanagürü nüxüۡ. Ѡӥ͑ӥ̲ǣֆľ̲ĀիӡËӥã۳x rü marü guma Yebútanüxüۡ ga Orná trígu ípúxüۡՓ͑ֆľի̲ǣֆľիǣӕ̲ҽӕЙ͑ nüxna chogügu. 16ॸRü nüma ga Dabí rü Āիӡǣӕ͑ĀՓľ͑ӥ, rü nüxüۡ nadau ga ֆľ̲ĀիӡËӥã۳x ga Cori ya Tupanaarü orearü ngeruxüۡ. ѠӥĀիӡǣӕիüۡ ga naane rü ñoma i naanearü ngãxüۡmachate۳իľՓ nayexma namaxã ga norü tara ga naxchixüۡՓ͑ҡәիӕËȍɗիüۡ. Rü Yerucharéüۡguama namaxã nabuenüchacüxü. Rü yemaca۳x nüma ga Dabí rü guxüۡma ga yema Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡx۳ gacügü rü témüxüۡ ga naxchirugu icu۳xgüxüۡ rü ñaxtüanegu nanangücuchitanü rü yemaacü Tupanaxüۡ naca۳ax۳ üۡgü. 17ॸRü nüma ga Dabí rü Tupanaxüۡ naca۳ax۳ üۡ rü ñanagürü: —æȍΎ̲͑ɗիɥǣËȍ̲͑ӕիüۡ ga nax yaxugüxüۡ ga duüۡxüۡgü. ѠӥËȍΎ̲͑ɗիɥɗ chixexüۡ chaxüxüۡ rü chanaxüxüۡ i pecádu. ¿Rü ta۳xacürü chixexüۡ naxüe i ñaa duüۡxüۡgü rü ngeۡmaca۳x cunada۳i ۳xüۡ? Pa Corix, Pa Chorü Tupanax, cuxna chaca nax choxüۡ rü chauxacügüxüۡՓիɗ͑ի cupoxcuxüۡ, rü marütama nax cunada۳i ۳xüۡ i duüۡxüۡgü —ñanagürü. Dabí nanaxü ga wüxi ga ãmarearü guchicaxüۡ 18ॸRü

yexguma ga nüma ga yema ĀիӡËӥã۳x ga Tupanaarü orearü ngeruxüۡ rü Gáxüۡ namu nax Dabímaxã nüxüۡ

316 yanaxuxüۡca۳x nax Tupanaca۳իՓӥիɗǣ ãmarearü guchicaxüۡ naxüxüۡ nagu ga yema nachica ga Orná ga Yebútanüxüۡ ͑ՓҡфɞǣӕЙәիüۡ. 19ॸRü yexguma ga nüma ga Dabí rü nanaxü ga yema Cori ya Tupanaégagu Gáx namaxã nüxüۡ ixuxüۡ. 20ॸRü nüma ga Orná rü norü trígu ínapu۳x. Ѡӥֆľիǣӕ̲͑ӥǣӥՓľ̲ nada۳u۳xgu rü nüxüۡ nadau ga yema ĀիӡËӥã۳x ga Tupanaarü orearü ngeruxüۡ. Natürü guma ãgümücü ga nane ga namaxã yéma nayexmacü rü nibuxmü rü nicu۳xgü ga yexguma nüxüۡ nadaugügu. 21ॸRü yexguma Dabí OrnáxüۡҡՓ͑ǣӕիǣӕ, rü nüma ga Orná rü Dabíxüۡ ͑ĀՓľ͑ӥ. Rü yexguma Dabíxüۡ yacua۳xãchigu, rü nüma ga Orná фӥɞ͑իӡիӡǣҡфɞǣӕɞ͑ЙәիüۡՓфӥ Dabípe۳xegu nanangücuchiãchi. 22ॸRü yexguma ga nüma ga Dabí rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Choxna naxã i ñaa nachica i ҡфɞǣӕ͑ՓËӕЙәիüۡ nax ngŕxma Cori ya Tupanaca۳x chanaxüxüۡca۳իɗՓӥիɗɗ ãmarearü guchicaxüۡ! ¡Rü ngŕma cunaxՓa۳xexüۡex۳ pü۳x choxüۡ namaxã nataxe, rü tá cuxü‫ ۡڟ‬chanaxütanü nax ngŕ̲%ËӥֆիӡǣËȍɗիüۡca۳x i ngŕma da۳իՓľ͑ľɗĀӕüۡxüۡgü namaxã yuexüۡ! —ñanagürü. 23ॸRü nüma ga Orná rü Dabíxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —Pa Ãeۡx۳ gacüx ¡ŕcü nayaxu i ñaa naane rü nagu naxü i ta۳xacü i cuma cunaxՓa۳xexüۡ! Rü choma tá cuxna chanamugü i ñaa tuirugü nax ngŕma Tupanaca۳x ícuguxüۡca۳x. Rü yimatama naixmena۳xãgü ya trígu namaxã chapoxüۡ͑ľ̲ҡ̲͑իӥիӦիüۡ. Rü ͖ҡ̲ҡфɞǣӕфӥՓӥիɗǣӕngŕma ՓΎËǣӥ̲ի%фӥËӕի͑Ëȍ͑ի%̲фľ nax Tupanana cuxãmarexüۡca۳x, Pa

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ʊæѠϜͮʊækґॷ21ٍॷ22

317 Ãeۡx۳ gacüx —ñanagürü. 24ॸNatürü nüma ga ãeۡx۳ gacü ga Dabí rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Moxŕ cuxna chaxã natürü chanaxՓa۳xe nax naxca۳x cuxüۡ chataxexüۡ rü chomaxã cuxãtanüxüۡ i guxüۡma i ngŕma. Rü tama chanaxՓa۳xe i ngetanüãcüma cuxna chanayaxuxüۡ i ngŕ̲Ëӕիфӥɗիɥիüۡ, erü tama chanaxՓa۳xe i ta۳xacü i choxü‫ ۡڟ‬ngetanüxüۡ Cori ya Tupanaca۳x íchagu —ñanagürü. 25ॸRü nüma ga Dabí rü Ornáaxüۡ‫ڟ‬ nanaxütanüama. Rü 600 tachinü ga diŕфӕǣәɗфӕ͑ǣɥxca۳ի͑ӥի͑͑ǣɥիüۡ naxã. 26ॸRü yexma Tupanaaxüۡ‫ ڟ‬nanaxü ga ãmarearü guchicaxüۡ rü yéma ínanagu ga ãmaregü ga norü chixexüۡarü ütanüruxüۡ nax Tupanaxüۡ nangüxmüxŕŕxüۡca۳x. Rü ñu۳իӡËȍɗæΎфɗֆ Tupanamaxã nidexa rü nüxüۡ naca۳ax۳ üۡ. Rü nüma ga Cori ya Tupana rü nanangãxüۡ фӥĀիӡǣӕիüۡ ǣ͑͑ľՓ üxüema narünguxŕxŕ, rü yema ãmarearü guchicaxüۡétügu nangu. 27ॸRü nüma ga Cori ya Tupana rü yema ĀիӡËӥã۳xüۡ namu nax naxchixüۡgu yaxücuchiãxüۡca۳x ga norü tara. Dabí rü nüxüۡ naxuneta ga Tupanapatachica

yexguma nüxüۡ nada۳u۳xgu ga Dabí nax Cori ya Tupana nüxüۡ ngãxüۡxüۡ ͑Փǣֆľ̲͑ËȍɗËǣϘф͑ǣ Yebútanüxüۡ ҡфɞǣӕ͑ՓЙәիüۡ, фӥՓľ͑ yéma Tupanaca۳x ínanagu ga ãmaregü. 29ॸRü yexgumaüۡcüxü ga guma Tupanapata rü yema ãmarearü guchicaxüۡ ga chianexüۡgu Moiché üxüۡne, rü marü Gabaóüۡarü ma۳իЙӦ͑ľՓ nanangegü rü yemaca۳x yéma nayexma. 30ॸͮҡӥфӥ͑ӥ̲ǣġ¡ɞфӥҡիӕËӥфӥՓ 28ॸRü

GabaóüۡՓ͑իӡ͑իֆŃ̲Tupanaca۳x ãmare yanaguxüۡca۳x rü Tupanana yaca۳xaxüۡca۳x, yerü namuüۡ ga yexguma nüxüۡ nada۳u۳xgu ga yema Tupanaarü orearü ngeruxüۡ ga norü taramaxã yexma chixüۡ.

22

1ॸRü

yexguma ga Dabí rü ñanagürü: —Ñaa nachica i Ϙф͑ҡфɞǣӕ͑ՓЙәիüۡՓҡ͑͑ǣľի̲ ya Tupanapata rü ngŕma ãmarearü guchicaxüۡ nax ngŕ̲ՓʊфŃ͑ľËӥã۳xgü Tupanaca۳x ínaguxüۡca۳x i norü ãmaregü. Dabí nananutaque۳xe ga yemaxüۡgü nax naxügüaxüۡca۳x ga Tupanapata 2ॸѠӥֆľ̲Փľ͑фӥ͑ӥ̲ǣġ¡ɞфӥ

nanangutaque۳xexeۡxeۡ ga yema duüۡxüۡgü ga to ga nachixüۡanecüã۳xgü ga Iraétanügu ãchiüۡgüxüۡ. Rü guxemagüxüۡ namu nax nutaarü mexŕŕËӥՓՓ tapuracüexüۡ nax gumamaxã naxügüaxüۡca۳x ga Tupanapata. 3ॸRü yexgumarüxüۡ ta nananutaque۳xe ga muxüۡma ga ƿéru nax yemaՓa naxüãxüۡca۳x ga itapúagü ga ɥã۳xarü potaruüۡgü rü ɥã۳xarü chotaruüۡgü. Rü yexgumarüxüۡ ta nananutaque۳xe ga muxü̲ۡǣ¡фΔӡËȍľnaxca۳x ga guma Tupanapata. 4ॸRü yexgumarüxüۡ ta nananutaque۳xe ga muxüۡma ga ̲ӥфЙľՓǣΎËֆɗՓǣӥ, yerü ga ɥ͑ľǣӥǣæȍɗĀӡËӥã۳xgü rü Tírucüã۳xgü rü muxü̲ۡǣ̲ӥфЙľՓǣΎËֆɗՓǣӥ yéma nana. 5ॸRü nüma ga Dabí rü ñaxüۡǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ: “Yimá chaune ya Charumóüۡ rü nabumare, фӥҡիӡҡ naãxŕxüۡ nacua۳x nax naxüãxüۡ ya yima Tupanapata, ľфӥֆɗ̲͑Йҡҡɗիɥիüۡne rü tanaxՓa۳xe nax nataxüۡ rü namexechixüۡ, rü guxüۡ i nachixüۡ͑ľՓ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ʊæѠϜͮʊækґॷ22 nanguchigaxüۡ. Rü ngeۡmaca۳x i ñu۳xma rü marü ichanaxügü nax chananutaque۳xexüۡ i guxüۡma i ngŕmaxüۡgü i namaxã naxüxüۡٚ, ñaxüۡgu ͑фӥիɥ͑ӥ. Rü yemaacü ga Dabí rü nananutaque۳xe ga guxüۡma ga yemaxüۡgü naxüۡpa ga nax nayuxüۡ. 6ॸRü ֆľ̲Փľ͑фӥ͑ӥ̲ǣġ¡ɞфӥ͑͑ľǣ Charumóüۡca۳x naca rü namaxã nüxüۡ nixu nax nüma naxüãxüۡca۳x ga guma ɥЙҡǣæΎфɗֆʊфŃ͑ľËӥã۳xgüarü ҽӕЙ͑фӥɗիɥիüۡne. 7ॸRü yexguma ga Dabí rü Charumóüۡxüۡ ñanagürü: —Pa Chaunex, rü choxüۡ‫ ڟ‬nangúchaüۡ nax chanaxüxüۡ ֆՓӥիɗֆɥЙҡnaxca۳x ya Cori ya chorü Tupana. 8ॸNatürü nüma ya Tupana rü chomaxã nüxüۡ nixu rü ñanagürü: “Cuma rü tacü ya nagü cunabaxŕxŕ rü muxüۡ ǣĀɗՓ cuxüpetü. Rü ngeۡmaca۳իҡիӡҡ̲Ëӕ̲ ͑ɗիɥɗcha۳u۳xca۳x cunaxüxüۡ ֆֆɗ̲ɥЙҡ, erü chope۳xegu cunabaxŕxŕ ya tacü ya ͑ǣӥɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓ. 9ॸͮҡӥфӥՓӥիɗ ya cune tá cuxü‫ ۡڟ‬nangexma, rü nüma rü Փӥիɗֆֆҡӥֆ͑ǣӥի̲ӥxŕŕruxüۡ ҡ͑ɗիɥ namaxã i norü uanügü i nüxna ngaicamagüxüۡ. Rü tá íchayachaxãchixŕxŕ i ngŕma norü ӕ͑ӥǣӥ͑իҡ̲͑ËȍɗիľՓľǣӥիüۡca۳x. Rü ngeۡmaca۳x i naéga rü Charumóüۡ tá ͑ɗիɥ. (Rü ngŕma naéga rü ‘ngüxmüxŕŕruxüۡ’, ñaxüۡËȍɗǣ͑ɗիɥ.) 10ॸRü ͑ӥ̲ҡ͑ɗիɥɗ͑իӥ%իüۡ ya chopata. Rü ñoma chaunexüۡchirüxüۡ ҡ͑ɗիɥфӥ choma rü tá ñoma nanatürüxüۡ Ëȍɗիɥ. Rü tá nüxüۡ charüngüۡxeۡe ۡ nax nüma rü nane rü nataagü guxüۡgutáma ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡ ɗʊфŃ͑ľՓٚ, ñanagürü ga Tupana. 11ॸRü ñu۳xmax, Pa Chaunex, rü cuxüۡҡՓ nangexma ya Tupana, rü marü cua۳x

318 cuxna naxã nax cunaxüxüۡca۳x ya yima napata, yexgumarüxüۡ ga cumaxã nax naxueguãxüۡ ͑իËӕ̲ҡֆɗիɥիüۡ nax cunaxüxüۡ. 12ॸRü nüma ya Cori ya ҽӕЙ͑фӥ̲фӥËӕի͑͑͑ի%ɗɥ͑ӥɗ mexüۡ rü curü cua۳x. Rü ngŕxguma nüma cuxüۡ yangucuchixeۡegۡ u nax Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡի۳ ǣËӥнӕɗիɥիüۡ ¡rü yanguxŕxŕ i ngŕma norü mugü ya Cori ya curü Tupana! 13ॸRü guxüۡtáma mea cuxüۡ‫ ڟ‬ɗ͑ɗիӡɗngŕxguma tá cuyanguxeۡexۡ۳ gu i ngŕma norü mugü rü norü ucu۳xeۡgü ga Cori ya Tupana Moichémaxã nüxüۡ ixuxüۡ naxca۳x ga Iraéanecüã۳xgü. ¡ƚcü napora rü cugü naporaxŕŕama! ¡Rü taxӢ i curümaachixüۡ! ¡Rü taxӢ i cumuüۡxüۡ! 14ॸRü dücax, choma rü pora chaxü nax chananutaque۳xexüۡ i ngŕmaxüۡgü nax naxüãxüۡca۳x ya Cori ya Tupanapata. Rü nangexma i 3,300 toneláda naguxüۡ i úiru, rü 33,000 toneláda naguxüۡ i diŕrumü, rü taxüۡma i bróӡche rü ƿéru i ҡիӕËӥфӥՓ̲ɗ͑ǣӕǣӥիüۡ ɗ͑ΎфӥֆՓ. Rü ngŕxgumarüxüۡ ta marü chananutaque۳իľɗ̲ӥфЙľՓǣӥфӥ nutagü. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗËӕ̲իфӥҡΎҡ ɗËӕիӦɗ͑Ύфӥnguxŕŕruxüۡ. 15ॸRü ngŕxgumarüxüۡ ta i cumax rü cuxüۡ‫ڟ‬ nangexma i muxüۡma i puracütanüxüۡ i nutaarü mexŕŕËӥՓфӕüۡgü, rü cuxüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣľի̲ɗɥիҡЙü۳xarü chauxnagüruüۡgü, rü corapínagü, rü yatügü i naguxüۡraxüۡxüۡ i puracüxüۡ cuáxüۡ. 16ॸRü ngŕma úirumü, rü ngŕma diŕrumü, rü ngŕ̲¡фΔӡËȍľ, rü ngŕma ƿéru rü marü namuxӡchiama, rü ҡիӕËӥфӥՓ̲ҡ͑͑ǣӕǣӥ. Rü ngeۡmaca۳x name nax icunaxügüxüۡ i ngŕma puracü. ¡Rü nüma ya Cori ya

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ʊæѠϜͮʊækґॷ22, 28

319 Tupana cuxüۡ rüngüۡxeۡxeۡ! —ñanagürü ga Dabí. …… Charumóüۡ rü nanatü ga Dabíchicüxü ãeۡx ۳ gacüxüۡ ningucuchi

28

1ॸRü

nüma ga Dabí rü Yerucharéüۡgu nanangutaque۳xexeۡxeۡ ga guxüۡma ga Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡx۳ gacügü. Rü ֆľ̲ҡ͑ӥՓ͑ֆľի̲ǣ͑Ύфӥ ãeۡx۳ gacügü ga yema 12 ga Iraétücumügümaxã icua۳xgüxüۡ, rü ãeۡx۳ gacügü ga Dabíarü churaragümaxã icua۳xgüxüۡ, rü yema churaragüarü comaüۡdáüۡtegü rü capitáüۡgü, rü yema ãeۡx۳ gacügü ga Dabíarü rü nanegüarü naanegümaxã rü naxüۡnagümaxã icua۳xgüxüۡ, rü guxüۡma ga yema togü ga ãeۡx۳ gacügü ga itaxégatanücüüxüۡ ga ʊфŃ͑ľՓ, rü guxüۡma ga yema churaragü ga tama muüۡՓa۳xegüxüۡ. 2ॸRü yexguma marü yexma nangutaque۳xegu, rü nüma ga Dabí rü inachi rü ñanagürü: —Pa Chomücügü rü Pa Chorü Duüۡxüۡgüx ¡rü choxü‫ ۡڟ‬ɗЙľфӥիɥ͑ӥľ! Rü choma rü choxüۡ‫ ڟ‬nangúchaüۡ nax chanaxüxüۡ ya Tupanapata nax ngŕxma ͑իӦիüۡca۳x i ngŕma baú i Tupanaarü ‫ ڟ‬a mugü nagu nucuxüۡ nax ngŕm nangexmaxüۡca۳x ya Tupana. Rü yemaca۳x ga choma rü chananutaque۳xe ga yemaxüۡgü nax naxüxüۡca۳x ya Tupanapata. 3ॸNatürü nüma ya Tupana rü ñanagürü choxüۡ: ٘Ѡӥҡիӡҡ̲Ëӕ̲ ͑ɗիɥɗËӕ͑իӥիüۡ ya yima chopata. Erü cuma rü daigu cumáeta rü poraãcüma nagü icunabaxŕxŕٚ, ñanagürü choxüۡ. 4ॸNatürü nüma ya Cori ya tórü Tupana rü chautanüxüۡǣӥҡ͑ӥՓËȍΎիüۡ nayaxu

nax guxüۡguma perü ãeۡx۳ gacüxüۡ choxüۡ ֆիɥxŕŕxüۡca۳x. Rü yemaca۳x nüxüۡ naxuneta ga Yudátanüxüۡ nax ֆľ̲ҡӥËӕ̲ӥՓ%eۡx۳ gacügü íchoxüۡtanücüüxüۡ. Rü yema ֤ӕĀҡӥËӕ̲ӥՓ͑ɗիɥǣ͑ӥիüۡ naxunetaxüۡ ga chautanüxüۡtücumü, rü ֆľ̲Ëȍӕľ͑ľľǣӥҡ͑ӥՓфӥËȍΎիüۡ naxuneta nax guxüۡma i Iraéanecüã۳xmaxã ichacuáxüۡca۳x. 5ॸRü ñu۳xma rü namu i chaunegü i Tupana choxna mugüxüۡ, rü ngŕma Ëȍӕ͑ľǣӥҡ͑ӥՓфӥҽӕЙ͑͑ӥիüۡ naxuneta ya chaune ya Charumóüۡ nax nüma chauchicüxü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡca۳x i ʊфŃ͑ľՓ. 6ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü choxüۡ ñanagürü: “Yimá cune ya Charumóüۡ ҡ͑ɗիɥֆֆɗ̲͑իӥËӥֆ yima chopata rü norü ɥã۳xgü. Erü choma фӥËȍ͑ֆիӕ͑իËȍӕ͑ľֆɗիɥիüۡca۳x, rü ËȍΎ̲фӥ͑͑ҡӥËȍɗիɥիüۡca۳x. 7ॸRü choma rü tá guxüۡgutáma nüxüۡ charüngüۡxeۡe ۡ nax ãeۡի۳ ǣËӥľËȍֆɗիɥիüۡca۳x i ngŕxguma tá ñu۳xmarüxüۡ naga ͑իɥ͑ӥľËȍǣӕɗngŕma chorü mugü rü chorü ucu۳xeۡǣӥٚ—ñanagürü choxüۡ ya Tupana. 8ॸRü yexguma ga nüma ga Dabí rü nane ga Charumóüۡca۳x nadauegu rü ñanagürü nüxüۡ: —Rü nua nape۳իľՓɗ ñaa ãeۡx۳ gacügü i Iraéanecüã۳xgü i Tupanaarü duüۡxüۡǣӥɗիɥǣӥիüۡ, rü nape۳իľՓֆҡΔфӥҽӕЙ͑, rü cuxüۡ chaxucu۳xeۡ nax mea nagu cumaxüۡxüۡca۳x i guxüۡma i norü mugü ya Cori ya Tupana nax ngŕmaãcü cuxme۳իՓ nangexmaechaxüۡca۳x i ñaa mexüۡ i naane, rü cunegüme۳xeۡՓ cunaxüexŕŕxüۡca۳x nax nümagü rü guxüۡgutáma namaxã inacua۳xgüxüۡca۳x. 9ॸPa Chaunex, Pa Charumóüۡx ¡ŕcü naga

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ʊæѠϜͮʊækґॷ28ٍॷ29 ͑իɥ͑ӥֆËȍΎфӥҽӕЙ͑фӥǣӕիüۡma i curü ngúchaü̲ۡի%фӥËӕфӥɥ͑ӥɗ mexüۡmaxã naxü i ngŕma cuxüۡ namuxüۡ! Erü nüma ya Cori ya Tupana rü nanangugü i ngŕma taãxŕՓngŕxmaxüۡ rü nüxüۡ nacua۳x i guxüۡma i ngŕma nagu фӥիɥ͑ӥիüۡ. Rü ngŕxguma tá cumax naxca۳x cuda۳u۳xgu, rü nüma rü tá cuxüۡҡՓ͑͑ǣľի̲. Natürü ngŕxguma ͑ӥի͑нӕɗիӡǣËȍɗǣӕի, rü nüma rü tá cuxüۡ narüxoxochi. 10ॸRü ngeۡmaca۳x rü name i poraãcü cuxuãxŕ erü nüma ya Cori rü cuxüۡ naxuneta nax cuma cunaxüxüۡca۳x ya yima napata ya üünene. ¡Rü ŕcü napora, rü naxü i ngŕma nüma cuxüۡ namuxüۡ! —ñanagürü ga Dabí. …… 1ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣ%eۡx ۳ gacü ga Dabí rü ñanagürü nüxüۡ ga yema duüۡxüۡgü ga yexma ngutaque۳xexüۡ: —Rü daa chaune ya Charumóüۡ ͑ɗիɥֆ Tupana nüxüۡ unetacü, rü nüma rü nangextü۳իӥիӥËȍɗфӥҡիӡҡcua۳x nüxüۡ‫ڟ‬ nangexma. Natürü i ngŕma puracü i tá naxüxüۡ rü nataxüchi, erü tama ãeۡx۳ gacüpatamare naxü, natürü Cori ya ҽӕЙ͑Йҡ͑ɗիɥֆ͑իӥիüۡne. 2ॸRü yemaca۳x pora naxca۳x chaxü nax chananutaque۳xexüۡ i ngŕmaxüۡgü nax naxüãxüۡca۳x ya yima Tupanapata. Rü ngŕma chanutaque۳xexüۡ rü úirumü, rü diŕrumü, фӥ¡фΔӡËȍľ, rü ƿéru, rü ̲ӥфЙľՓǣӥ͑ɗիɥ. Rü ngŕxgumarüxüۡ ta chananutaque۳xe ya mucüma ya nutagü ya imexechicü ya cornalína, rü naigüama ya nutagü ya imexechicü, rü tatanücü ya meruüۡgü. Rü ngŕxgumarüxüۡ ta mucüma ya nuta ya ̲ф̲ΎɗɥիҡЙü۳xruxüۡ chanutaque۳xe. 3ॸѠӥ͑ŃҡӥՓɗngŕma ngŕmaxüۡgü i

29

320 marü naxca۳x chanutaque۳xexüۡ ya yima Tupanapata rü nüxna chanaxã i ngŕma ËȍΎիфӥիӥËȍɗɗիɥիüۡ i úirumü rü diŕrumü, erü poraãcü choxüۡ‫ ڟ‬name ya yima Tupanapata. 4ॸRü ngŕmaãcü 100,000 quíru naguxüۡ i úiru, rü 230,000 quíru naguxüۡ i diŕrumü i marü memarexüۡ ͑ɗիɥɗ͑ӥի͑Ëȍի%իüۡ nax ngŕmamaxã nachaxuxüۡca۳x i naxtapü۳xgü ya yima Tupanapata. 5ॸRü ngŕmaãcü marü nangexma i úiru rü diŕrumü nax ngŕ̲Փngŕma puracütanüxüۡ naxügüxüۡca۳x i naguxüۡraüۡxüۡ i meruüۡgü i Tupanapataca۳իɗիɥիüۡ. Rü ñu۳xmax ¿Rü texé tanaxՓa۳xe nax tümaarü ngúchaüۡmaxã itanaxüxüۡ i tümaarü ãmare naxca۳x ya Cori ya Tupana? —ñanagürü ga Dabí. 6ॸRü yexguma ga ֆľ̲ՓӥիɗËȍɗǣӥǣЙЙфӥՓӥիɗËȍɗǣӥ ga yema ãeۡx۳ gacügü ga nügütanüxüۡËȍɗǣӥɗիɥիüۡ, rü yema ãeۡx۳ gacügü ga churaragümaxã icuáxüۡ, rü yema ãeۡx۳ gacügü ga Dabíarü puracümaxã icuáxüۡ rü norü ngúchaüۡmaxã ãmare inaxãgü. 7ॸRü yema norü ãmaregü ga Tupanapataca۳x inaxãgüxüۡ rü 165,000 quíru naguxüۡ ga әɗфӕ͑ɗիɥ, фӥ͑ǣɥŃҡӥ10,000 tachinü ͑ǣɥxgu۳xcü ga diŕфӕǣәɗфӕ͑ǣɥxca۳x, rü 330,000 quíru naguxüۡ ga diŕrumü rü Փixgutaa۳x 600,000 quíru naguxüۡ ga ¡фΔӡËȍľ, rü 3,300,000 quíru naguxüۡ ga ƿéru. 8ॸRü yema nüxü‫ ۡڟ‬yexmaxüۡ ga nuta ga imexechicü rü guma rü ta inanana nüxna ga Yeriéx ga Yerchóüۡtaxa ga Tupanapataarü diŕrumaxã icuáxüۡ. 9ॸRü nüma ga duüۡxüۡgü rü nataãxŕgü yerü norü ngúchaüۡmaxã Cori ya Tupanana nanaxãmaregü ga norü yemaxüۡgü. Rü yexgumarüxüۡ ta rü nüma ga ãeۡx۳ gacü ga

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ʊæѠϜͮʊækґॷ29

321 Dabí rü poraãcü nataãxŕxüۡchi. 10ॸRü yexguma ga nüma ga Dabí rü Cori ya Tupanaxüۡ nicua۳xüxüۡ nape۳իľՓǣ guxüۡma ga yema duüۡxüۡgü ga yexma ngutaque۳xexüۡ rü ñanagürü: —Pa Cori ya Tonatügüarü Tupanax, rü guxüۡgutáma cuxüۡ ticua۳xüxüۡgü. 11ॸRü cumax, Pa Corix, rü guxüۡŃҡӥՓ cungexma, rü cupora rü cuxüüne rü namaxã icucua۳x i guxüۡma. Erü guxüۡma i ta۳xacü i ngŕxmaxüۡ ɗĀիӡǣӕիüۡ i ͑͑ľՓфӥ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓфӥËӕիфӥ ͑ɗիɥ. ѠӥËӕիфӥǣӥҡ͑ɗիɥɗǣӕիüۡma i naanegü erü guxüۡŃҡӥՓËӕ͑ǣľի̲. 12ॸѠӥËӕ̲͑ɗիɥɗcunango۳xeۡex ۡ üۡ i guxüۡma i úirugü rü diŕrugü rü ngŕmaxüۡgü. ѠӥËӕǣǣӕ͑ɗիɥɗ̲ľ tochiga yadexagüxüۡ i duüۡxüۡgü. Rü Ëӕ̲͑ɗիɥɗ̲͑ի%ɗËӕËӕիüۡ i guxüۡma. ѠӥËӕՓ͑ɗիɥɗ͑ľ͑իӡիüۡ i pora. Rü cuxme۳իՓ͑͑ǣľի̲͑իҡΎիüۡ cutaxŕŕxüۡ rü toxüۡ cuporaexeۡexۡ üۡ ya guxãma. 13ॸRü ngeۡmaca۳x, Pa Torü Tupanax, i ñu۳xmax rü moxŕ cuxna taxãxüۡ rü cuxüۡ ticua۳xüüۡgüxüۡ erü cuxüüne. 14ॸ¿Rü ta۳xacü eۡի۳ ͑Ëȍɗիɥɗ chomax, rü ta۳իËӥǣӥ͑ɗիɥɗngŕma chorü duüۡxüۡgü nax ngŕmaãcü toxüۡ‫ڟ‬ natauxchaxüۡ nax cuxna tanaxãxüۡ i muxüۡma i ngŕmaxüۡgü? Rü dücax i guxüۡma i ngŕma rü cuxüۡҡՓ͑ľ͑իӡ, rü ngŕma cuxna taxãxüۡ rü cuxüۡҡՓ tayaxuxüۡ ͑ɗիɥ. 15ॸRü cupe۳իľՓɗ͖Ύ̲ɗ ͑͑ľՓфӥҡΎ̲фӥ͖Ύ̲Āӕüۡxüۡgü i ɥ͑ľҡ͑ӥիüۡrüü̲ۡфľҡɗիɥǣӥ͑իЙի%Ëȍɗ ɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓҡ͑ǣľի̲ǣӥիüۡ yema ͑ӡիËӥ̲ǣҡΎфӥo۳xigürüxüۡ. Rü ngŕma torü maxüۡ ɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓфӥ͖Ύ̲ Փӥիɗɗ͑իËȍɗЙľҡիüۡrüxüۡ paxa inarütauxmare. 16ॸPa Corix, Pa Torü

Tupanax, Ëӕիфӥǣӥ͑ɗիɥɗǣӕիüۡma i ñaa ngŕmaxüۡgü i tanutaque۳xexüۡ rü cuxme۳իՓ͑ɗիɥɗ͑ľ͑իɥիüۡ nax naxügüaxüۡca۳x ya yima cupata ya cuxca۳x taxüxüۡne, Pa Tupana ya Üünecüx. 17ॸRü choma rü nüxüۡ chacua۳x nax guxüۡguma mea cunangugüxüۡ i torü ɥ͑ӥфӥ̲͑ի%Ëӕҡ%xŕxüۡ nax tixaixcümagüxüۡ. Rü ngeۡmaca۳x aixcüma mexüۡǣӕËȍфӥիɥ͑ӥ%Ëӥ̲ËȍΎфӥ ngúchaüۡmaxã cuxna chanana i guxüۡma i ñaa ãmaregü. Rü ñu۳xma rü chataãxŕ erü nüxüۡ chadau i ñaa curü duüۡxüۡgü i nuxã ngutaque۳xexüۡ rü guxüۡma i norü ngúchaüۡmaxã cuxna nanana i ngŕma norü ãmaregü. 18ॸPa Corix i Torü O۳ xigü i Abráüۡ rü Ichaá rü Iraéarü Tupanax ¡ŕcü nüxüۡ rüngüۡxeۡxeۡ i ñaa curü duüۡxüۡgü nax guxüۡguma nüxüۡ‫ ڟ‬nangúchaüۡxüۡca۳x nax Ëӕǣ͑իɥ͑ӥľիüۡ, rü tagutáma nüxüۡ naxoexüۡca۳x nax cuxüۡ nangechaüۡgüxüۡ! 19ॸRü ngŕxgumarüxüۡ ta ya yimá chaune ya Charumóüۡ ‫ؽ‬фӥ͑ӥի͑͑ի%ɗՓӥիɗɗ naãxŕ ɗËӕǣӕфӥիɥ͑ӥիüۡ nax ngŕmaãcü mea nagu namaxüۡxüۡca۳x i ngŕma curü mugü rü curü ucu۳xeۡgü rü cucümagü, rü ngŕmaãcü naxüãxüۡca۳x ya yima cupata ya naxca۳x chananutaque۳xene i ngŕmaxüۡgü! —ñanagürü ga Dabí. 20ॸRü ֆľ̲Փľ͑фӥ͑ӥ̲ǣġ¡ɞфӥ ñanagürü nüxüۡ ga guxüۡma ga yema duüۡxüۡgü ga yexma ngutaque۳xegüxüۡ: —Rü ñu۳xma rü chanaxՓa۳xe i nüxüۡ picua۳xüxüۡgü ya Cori ya tórü Tupana —ñanagürü. Rü yexguma ga yema duüۡxüۡgü rü Cori ya Tupanaxüۡ nicua۳xüxüۡgü, rü nape۳xegu rü ãeۡx۳ gacü ‫ ڟ‬ü۳xügü. 21ॸRü ga Dabípe۳xegu nacaxãp moxüۡãcü rü yéma nanagagü ga 1,000 ǣՓΎËիËӥǣӥǣֆľիՓËֆľիüۡ, rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ʊæѠϜͮʊækґॷ29 1,000 ga carnérugü. Rü Tupanaca۳x nanadai ga yema naxüۡnagü rü ãmare ga bínu naétü naba, rü yemaacü guxüۡma ga Iraéanecüã۳xégagu Tupanaca۳x ínanagu. 22ॸRü yema ngunexüۡgu rü meama nachibüe rü naxaxegü rü poraãcü nataãxŕgü nape۳իľՓǣæΎфɗֆ Tupana. Rü ñu۳իӡËȍɗՓľ͑իфӥ͑ӥիüۡ nixugüe nax Charumóüۡ ga Dabí nane nax ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡca۳x. Rü Tupanape۳իľՓËȍɞիüۡmaxã nanabaerugü nax nüma Iraéanecüã۳xgümaxã inacuáxüۡca۳x. Rü yexgumarüxüۡ ta nüxüۡ naxunetagü ga Chadó nax chacherdótegüarü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡca۳x. 23ॸѠӥֆľ̲Ëӥ͑ɗիɥǣҽӕЙ͑͑ӥիüۡ unetaxüۡ ga Charumóüۡ nax nüxí nanatü ga Dabíchicüxü yangucuchixüۡca۳x. Rü guxüۡma ga Iraéanecüã۳xgü rü naga ͑իɥ͑ӥľфӥֆľ̲Ëӥ̲ľɗ͑ɗիӡǣ guxüۡma. 24ॸRü guxüۡma ga

322 Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡx۳ gacügü rü churaragüerugü rü Charumóüۡeneegü rü namaxã nüxüۡ nixugüe ga naga tá nax ͑իɥ͑ӥľիüۡ. 25ॸRü nüma ga Cori rü poraãcü nanatachigaxŕxŕ ga guxüۡma ga ʊфŃ͑ľՓ. Rü yexeraãcü namuarü yemaxüۡãx۳ rü nanatüarü yexera nüxüۡ nicua۳xüxüۡgü. Nayu ga Dabí 26-27ॸRü

Dabí ga Ichaí nane rü 40 ga ҡӕ͑ľËӥ͑ɗիɥǣ%eۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡ ga ʊфŃ͑ľՓ. Rü 7ǣҡӕ͑ľËӥ͑ɗիɥǣ ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡ ga EbróüۡՓфӥ33 ga ҡӕ͑ľËӥ͑ɗիɥǣ֤ľфӕËȍфéüۡՓ. 28ॸRü yexguma nayu۳xgu rü poraãcüxüchima marü naya rü namuarü yemaxüۡãx۳ . Rü duüۡxüۡgü rü poraãcüxüchima namaxã nataãxŕgü. Rü nane ga Charumóüۡ ͑ɗիɥ ga nachicüxü ãeۡx۳ gacüxüۡ ingucuchicü. ……

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

2 CRÓNICAS (Norü taxre i popera i wenaxarü ãeۡx ۳ gacügüchigaxüۡ ümatüxüۡ)

Charumóüۡ rü Tupanana naxca۳x naca i cua۳x

Charumóüۡ ga Dabí nane, rü ՓӥիɗǣЙΎфËӥǣ%eۡի۳ ǣËӥ͑ɗիɥ, yerü Cori ya Tupana nüxüۡ narüngüۡxeۡe,ۡ

1

1ॸRü

rü yemaca۳x natachiga. 2ॸRü yexguma ga nüma ga Charumóüۡ rü naxca۳x nangema ga guxüۡma ga Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡx۳ gacügü ga churaragüerugü, rü ɥ͑ľǣӥфӥ%eۡx۳ gacügü, rü chacherdótegüarü ãeۡx۳ gacügü, rü papágü ga ãeۡի۳ ǣËӥɗիɥǣӥիüۡ ǣʊфŃ͑ľՓ. 3ॸRü yexguma marü yema duüۡxüۡgü ga yexma ngutaque۳xexü̲ۡի%ֆĀľիǣӕՓľ͑ǣ Charumóüۡ, rü GabaóüۡՓ̲͑ի%͑իӡ ֆľфӥֆŃ̲͑ɗիɥǣ͑ֆľի̲իüۡ ga guma Tupanapata ga naxchirunaxca۳x ga ͑ӡիËӥ̲͑ΎфӥĀӕüۡ ga Moiché chianexüۡgu naxüxüۡne. 4ॸRü marü tama GabaóüۡՓ͑ֆľի̲ǣֆľ̲¡әǣ Tupanaarü mugü nagu nuxüۡ, yerü nüma ga Dabí rü üۡpaacü marü Quiriá-YearíüۡՓ͑ֆֆիӕфӥ YerucharéüۡՓ͑͑͑ǣľ͑Փǣǣӕ̲ ɥЙҡǣnaxchirunaxca۳x ga yema

baúca۳x yexma naxüxüۡne. 5ॸNatürü GabaóüۡՓҡ̲͑ֆľի̲ǣֆľ̲ ãmarearü guchicaxüۡ ǣ¡фΔӡchenaxca۳x ga naxüxüۡ ga Becharé ga Úri nane ga ԊфҡիɗիɥËӥ. Rü yema ãmarearü guchicaxüۡ rü Cori ya Tupanapatape۳իľՓ͑ֆľի̲ǣ GabaóüۡՓ. Rü nüma ga Charumóüۡ rü guxüۡma ga yema duüۡxüۡgü ga íyaxümücügüxüۡ rü yéma GabaóüۡՓ ͑իɥ͑իҽӕЙ̲͑ի% yanadexagüxüۡca۳x. 6ॸRü nüma ga Charumóüۡ rü nagu nachinagü ga yema ãmarearü guchicaxüۡ ǣ¡фΔӡchenaxca۳x ga Tupanapatape۳իľՓֆľի̲իüۡ. Rü ֆľ̲Փɞ͑͑ǣӕǣ1,000 ga ãmaregü ga naxüۡnagü ga Tupanaca۳x da۳i ۳xüۡ. 7ॸRü yematama chütaxüۡgu, rü nüma ga Tupana rü Charumóüۡca۳x nango۳x rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Choxna naxca۳x naca i ta۳xacü i cunaxՓa۳xexüۡ! Rü choma rü tá cuxna chanaxã —ñanagürü. 8ॸRü nüma ga Charumóüۡ rü Tupanaxüۡ nangãxüۡga rü ñanagürü: —Cumax, Pa Tupanax, rü poraãcü chaunatü ga Dabí cuxüۡ‫ڟ‬ nangechaüۡtümüxüۡ. Rü ñu۳xma rü

323 Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

2æѠϜͮʊækґॷ1–3 chaunatüchicüxü ãeۡx۳ gacüxüۡ choxüۡ quingucuchixŕxŕ. 9ॸRü ñu۳xmax, Pa Cori Pa Tupanax ¡ŕcü yanguxŕxŕ ga yema chaunatü ga Dabímaxã nüxüۡ quixuxüۡ rü tá nüxüۡ curüngüۡxeۡe ۡ i nanegü rü nataagü! Erü ñu۳xma rü marü ãeۡx۳ gacüxüۡ choxüۡ Ëӕիӕ͑ľҡ͑ҡ͑ӥՓɗngŕma ̲ӕիӡËȍɗիüۡ i curü duüۡxüۡgü i ñoma naxnecüte۳xerüxüۡ imuxüۡ. 10ॸ¡Rü ŕcü choxna naxã i cua۳x nax guxüۡxüۡma chacuáxüۡca۳x rü ngŕmaãcü mea namaxã ichacuáxüۡca۳x i ngŕma curü duüۡxüۡgü! ¿Erü texé tüxüۡ‫ ڟ‬natauxcha nax namaxã itacuáxüۡ i ñaa curü duüۡxüۡgü i ̲ӕիӡËȍɗիüۡ? —ñanagürü. 11ॸRü nüma ga Tupana rü Charumóüۡxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —Ñu۳xma nax chauxüۡҡՓ naxca۳x ícuca۳xaxüۡ i cua۳x nax mea chorü duüۡxüۡgümaxã icucuáxüۡca۳x rü chataãxŕ, erü tama naxca۳x ícuca nax cumuarü ngŕmaxüۡãx‫ ڟ‬üۡ rüe۳xna cuxüۡ chatachigaxŕŕxüۡ, rü tama naxca۳x ícuca nax chanada۳i ۳xüۡca۳x i curü uanügü rü tama naxca۳x ícuca nax cumáarü maxüۡãx‫ ڟ‬üۡca۳x. Natürü ngŕma naxca۳x ícuca۳xaxüۡ ͑ɗիɥɗcua۳x rü cuãŕxüۡ nax cucuáxüۡ nax ngŕmaãcü mea namaxã icucuáxüۡca۳x i chorü duüۡxüۡgü i naxca۳x ãeۡx۳ gacüxüۡ cuxüۡ chingucuchixeۡexۡ üۡ. 12ॸRü ñu۳xma rü cuxna chanaxã i cua۳x nax guxüۡxüۡma cucuáxüۡca۳x. Natürü naétü cuxna chanaxã i diŕru rü ngŕmaxüۡgü rü cuxüۡ chatachigaxeۡxeۡ. Rü yema nüxíraxüۡgüxüۡ ga ãeۡx۳ gacügü rü tama cuxrüxüۡ chanatachigaxeۡxeۡ, rü ngŕma ËӕՓľ͑%eۡի۳ ǣËӥǣӥɗիɥǣӥիüۡ фӥҡիӡҡ̲ ngŕxgumarüxüۡ chanatachigaxeۡxeۡ —ñanagürü ga Tupana. 13ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ rü nüma ga Charumóüۡ фӥ͑ҡľǣӕ͑Փ ga guma Tupanapata ga GabaóüۡՓ

324 yexmane. Rü YerucharéüۡՓ͑իӡфӥ yéma Iraéanecüa۳xgüarü ãeۡի۳ ǣËӥ͑ɗիɥ. …… Charumóüۡ rü Tíruarü ãeۡx ۳ gacü ga ۡ Iráümaxã inaxüga

nüma ga Charumóüۡ rü nanaxunagü nax Cori ya Tupanaaxü‫ ۡڟ‬naxüãxüۡ ǣՓӥիɗǣҡӕЙӕË ga taxüۡne. Rü yexgumarüxüۡ ta nüxüۡ nixu rü tá naxüãxüۡ ga napata nax ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡ. 2ॸRü yemaca۳x nüxüۡ naxuneta ga 70,000 ga nugütaeruüۡgü,

2

1ॸRü

rü 80,000 ga nutagüarü mexŕŕËӥՓфӕüۡgü ga ma۳իЙӦ͑ľ͑ľՓ puracüexüۡ, rü 3,600 ga naerugü ga yema puracümaxã icua۳xgüxüۡ. 3ॸRü ֆľ̲Փľ͑ǣæȍфӕ̲óüۡ фӥɥ͑ľǣ Tíruarü ãeۡx۳ gacü ga IráüۡxüۡҡՓ̲͑ӕǣ rü ñanagürü: —Cuxna chaca nax choxüۡ curüngüۡxeۡexۡ üۡ yema chaunatü ga Dabíxüۡ curüngüۡxeۡegۡ urüxüۡ ga yexguma ̲ӥфЙľՓǣӥǣocayiՓanaxca۳x núma cumugügurüxüۡ nax napata naxüxüۡca۳x —ñanagürü. …… Charumóüۡ nanaxü ga Tupanapata

nüma ga Charumóüۡ rü inanaxügü ga ma۳իЙӦ͑ľǣͅΎфɞǣӕ nax naxüãxüۡ ga Cori ya Tupanapata ga YerucharéüۡՓ. Rü guma ma۳իЙӦ͑ľՓ ͑ɗիɥǣæΎфɗֆҽӕЙ͑фӥ͑͑ҡӥǣ Dabíca۳x nangóxüۡ. Ѡӥֆľ̲͑ɗիɥǣ yema nachica ga guma Yebuchéutanüxüۡ ǣϘф͑ҡфɞǣӕ͑ՓЙәիüۡ rü Dabí nüxüۡ unetaxüۡ nachicaxüۡ ga guma

3

1ॸRü

Tupanapata. 2ॸRü yexguma marü 4 ga taunecü marü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥǣӕǣ Charumóüۡ rü meama norü taxre ga

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

325

2æѠϜͮʊækґॷ3, 5

tauemacüarü taxre ga ngunexüۡgu (abrilarü 17) ͑ɗիɥǣɗ͑իӥǣӥիüۡ nax naxüxüۡ ga guma Tupanapata. …… 1ॸRü yexguma marü yanguxgu ga guma Tupanapata, rü nüma ga Charumóüۡ rü yéma nanana ga yema Tupanapataarü yemaxüۡgü ga úirunaxca۳x rü diŕrumünaxca۳x ga nanatü ga Dabí Cori ya Tupanana naxüۡ. Rü Tupanaarü diŕrutanügu namaxã nanguxüۡ.

5

Yema baú ga Tupanaarü mugü nagu nuxüۡ rü guma yexwaca۳xüۡne ga Tupanapatawa nanangegü 2ॸRü nüma ga Charumóüۡ rü Yerucharéüۡgu nanangutaque۳xexeۡxeۡ ga yema Iraéanecüã۳x ga ãeۡի۳ ǣËӥҡӥËӕ̲ӥՓ ügüxüۡ, rü guxüۡma ga yema 12 ga Iraétücumügüarü ãeۡx۳ gacügüchigü, rü guxüۡma ga papágü ga natanüxüۡeru ɗիɥǣӥիüۡ. Rü yemaacü nanangutaque۳xexeۡxeۡ nax ma۳իЙӦ͑ľǣ ChióüۡՓֆֆӕիǣӥիüۡca۳x ga yema baú ga Tupanaarü mugü nagu nuxüۡ, rü guma yexՓaca۳xüۡ͑ľǣ͑ЙҡՓ nangegüaxüۡca۳x. 3ॸRü yema ngunexüۡ ga Iraéanecüã۳xgü nagu naxüchigagüãxüۡ nax düxenügütüüۡՓ͑ֆľի̲ǣӥիüۡ ga meama norü 7 ga tauemacügu (octúbre) фӥֆľիǣӕ̲͑ɗիɥǣæȍфӕ̲óüۡmaxã nangutaque۳xegüxüۡ ga yema Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡx۳ gacügü. 4ॸRü yéma ma۳իЙӦ͑ľǣæȍɗóüۡՓ͑͑ǣӕǣӥǣ guxüۡma ga yema Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡx۳ gacügü. Rü yema Lebítanüxüۡgü rü nayangegü ga yema baú ga Tupanaarü mugü nagu nucuxüۡ. 5ॸRü guma yexՓaca۳xüۡ͑ľǣ͑ЙҡՓ͑͑͑ǣľǣӥ

ǣֆľ̲¡әՓӥիɗǣӕ̲͑ի%ǣǣӕ̲ nüxíraxüۡne ga napata ga naxchirunaxca۳x rü guxüۡma ga norü yemaxüۡgü. Rü yema chacherdótegü rü Lebítanüxüۡǣӥ͑ɗիɥǣֆŃ̲͑͑իüۡ. 6ॸRü nüma ga ãeۡx۳ gacü ga Charumóüۡ rü guxüۡma ga Iraéanecüã۳xgü rü yexma nangutaque۳xegü nape۳xegu ga yema baú ga Tupanaarü mugü nagu nucuxüۡ. Rü ֆľ̲͑ի̲͑ӕիӡËȍɗիüۡ ga yema carnérugü, фӥՓΎËիËӥǣӥɗֆҡӥիüۡ ga Tupanaca۳x da۳i ۳xüۡ фӥҡիӕËӥфӥՓҡľիŃ tayaxugü. 7ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣֆľ̲ chacherdótegü rü guma Tupanapataarü ɗիľЙľՓ͑͑͑ǣľǣӥǣֆľ̲¡әǣ Tupanaarü mugü nagu nucuxüۡ. Rü yema Nachica i Üünexüۡǣӕ͑ֆիӦǣӥ natüüۡgu ga guma naxpe۳xátü ga yema ҡիфľǣĀիӡËӥã۳xchicüna۳xã ga Charumóüۡ üxüۡ. 8ॸRü yema taxre ga ĀիӡËӥã۳xchicüna۳xãgü rü guma naxpe۳xátügü rü baú íxüxüۡétüguama narüxunü rü nayadüxétügü ga yema baú фӥǣӕ̲͑իЙՓľфӕǣӥ. 9ॸNatürü guma ͑իЙՓľфӕǣӥфӥnima۳x, rü yemaca۳x yema nape۳xegü rü nüxüۡ tadauama ga yexguma nüxíraxüۡxüۡ ǣ͑Ëȍɗ%Փ ɗĀՓľ͑ӥǣӕ, natürü yema norü ɥã۳իՓфӥ tama nüxüۡ tadau. …… 13ॸѠӥֆľ̲Փɗֆľҡ͑ӥիüۡ rü paxetatanüxüۡ фӥՓӥիɗǣӕ͑Փɗֆľǣӥфӥ Tupanaxüۡ nicua۳xüxüۡgü rü Cori ya Tupanana moxŕ naxãgü. Rü yemaacü napaxetagü namaxã ga norü cornétagü rü norü platíyugü rü togü ga paxetaruüۡgü. Rü yexguma ɞ͑Փɗֆľǣӥֆ͑ľфӥ͖͑ǣӥфӥǣӥ: “¡Nüxüۡ picua۳xüxüۡgü ya Cori ya Tupana erü nüma rü namecüma rü ngŕma norü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

2æѠϜͮʊækґॷ5ٍॷ6 ngechaüۡ rü taguma inayagu۳x!ٚ ñanagürügü. Rü yexgumatama ga guma Cori ya Tupanapata rü caxixüۡmaxã nanapá. 14ॸRü yema caxixüۡgagu rü nüma ǣËȍËȍľфĀΔҡľǣӥфӥҡիӕËӥфӥՓ̲ yexma narücho nax yadaxŕŕgüaxüۡca۳x ga yema puracü ga yéma Tupanaca۳x ínaxügüxüۡ. Yerü Tupanaarü üünemaxã nanapá ga guma napata. Charumóüۡ rü Tupaname۳xeۡǣӕ͑͑իӦǣ ǣӕ̲ɥЙҡǣ͑իӥիüۡne

yexguma ga Charumóüۡ rü nayumüxŕ rü ñanagürü: “Cumax, Pa Cori Pa Tupanax, rü cugü quixu nax caixanexüۡ ɗՓľ̲իüۡՓËӕ̲իüۡxüۡ. 2ॸNatürü choma rü cuxca۳x chanaxü ya ĀɥЙҡ͑իֆɗ̲Փ cungexmaechaxüۡca۳իٚ, ñanagürü. 3ॸRü ñu۳իӡËȍɗ͑ӥ̲ǣ%eۡx۳ gacü ga Charumóüۡ rü naxca۳x nadauegu ga guxüۡma ga yema Iraéanecüã۳xgü ga yexma chigüxüۡ. Rü mexüۡ namaxã naxuegu rü ñanagürü: 4ॸ—Namecümaxüۡchi ya Cori ya tórü Tupana. Rü nüma rü marü nayanguxŕxŕ ga yema chaunatü ga Dabímaxã nüxüۡ yaxuxüۡ ga yexguma ñaxgu nüxüۡ: 5ॸ“Rü yematama ngunexüۡ ǣƄнӕɞҡӕ͑ľՓ chorü duüۡxüۡgü ga Iraétanüxüۡ íchanguxüۡxeۡexۡ üۡgumama rü taguma nüxüۡ Ëȍիӕ͑ľҡǣՓӥիɗǣɥ͑ľ͑ի yimagu naxüxüۡca۳x ga chopata. Rü ҡǣӕ̲͑ҡ͑ӥՓ͑ӥիüۡ chaxuneta ga Փӥիɗǣֆҡӥ͑իËȍΎфӥĀӕüۡxüۡgü i Iraétanüxüۡgümaxã inacuáxüۡca۳x. 6ॸNatürü i ñu۳xma rü nüxüۡ chaxuneta ya Yerucharéüۡ nax ngŕxma naxüxüۡca۳x ya chopata. Rü nüxüۡ chaxuneta ya Dabí nax yimá chorü duüۡxüۡgüarü ãeۡx۳ gacü ɗիɥիüۡca۳իٚ, ñanagürü ga Tupana. 7ॸRü

6

1ॸRü

326 nüma ga guma chaunatü ga Dabí rü nüxü‫ ۡڟ‬nangúchaüۡ ga nax naxüãxüۡ ga ՓӥիɗǣɥЙҡֆҡիüۡne naxca۳x ya Cori ya tórü Tupana. 8ॸNatürü nüma ga Cori ya Tupana rü ñanagürü nüxüۡ: “Wüxi i mexüۡ ͑ɗիɥ͑ի͑ǣӕËӕфӥիɥ͑ӥիüۡ nax cha۳u۳xca۳x cunaxüxüۡ ֆՓӥիɗֆËȍΎЙҡ. 9ॸͮҡӥфӥҡիӡҡ̲Ëӕ̲͑ɗիɥɗ cunaxüxüۡ. Rü yimá cune ya tá cuxü‫ۡڟ‬ ngŕի̲Ëӥҡ͑ɗիɥֆ͑իӥËӥֆֆɗ̲ ËȍΎЙҡٚ, ñanagürü ga Tupana. 10ॸRü yexguma ga nüma ga Charumóüۡ rü duüۡxüۡgüxüۡ ñanagürü: —Nüma ya Cori ya Tupana rü marü nayanguxŕxŕ ga yema norü uneta. Erü ñu۳xma i choma rü ãeۡի۳ ǣËӥËȍɗիɥҡӥ̲ËȍɗËӥիӥֆËȍΎфӥ papá. ѠӥËȍ͑իӥֆֆɗ̲ɥЙҡֆ taxüۡne naxca۳x ya Cori ya tórü Tupana. 11ॸRü ñu۳xma rü yimagu chayaxücuchi i ngŕ̲¡әɗ͑Փ͑͑ǣľի̲ǣӥիüۡ i Cori ya Tupanaarü mugü ga nutagu ümatüxüۡ ǣ͑ӡիËӥ̲իüۡgüxüۡ ga tórü o۳xigümaxã nüxüۡ yaxuxüۡ —ñanagürü. 12-13ॸRü nüma ga Charumóüۡ rü duüۡxüۡgüxüۡ nanaxüxŕxŕ ǣՓӥիɗǣËȍɗ͑ǣӥËȍɗËǣ ¡фΔӡchenaxca۳x. Rü meama Tupanapataarü ngãxüۡãx۳ tügu nüxüۡ ͑͑իӦxeۡxeۡ nape۳xegu ga ãmarearü guchicaxüۡ. Rü yima chinagüchica rü nüxüۡ‫ ڟ‬nayexma ga 2 métru 70 ga norü ma۳x, rü taxre ga métru ga norü tatachinü, фӥՓӥիɗǣ̲Ńҡфӕ57 ga norü máchane. Rü yemagu nachinagüãcüma rü guxüۡma ga Iraéanecüã۳xgü ga yexma ngutaque۳xegüxüۡmaxã nidexa. Rü yexguma duüۡxüۡgü nüxüۡ írüdaunüyane ‫ ڟ‬ü۳xü, rü rü nüma ga Charumóüۡ inacaxãp Āիӡ͑իӕ͑ǣӥËȍËӥիӥфӥ͖%Ëӥ nayumüxŕ: 14ॸ“Pa Cori Pa Torü Tupanax, фӥՓΎΎɗĀիӡǣӕիüۡ ɗ͑͑ľՓ, фӥՓΎΎɗ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

327

2æѠϜͮʊækґॷ6ٍॷ7

͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓ, rü nataxuma i ta۳xacü i cuxrüxüۡ ɗիɥիüۡ. Erü cumax rü cuyanguxŕxŕ i curü unetagü rü aixcüma nüxüۡ cunaՓe۳x nax namaxã cumecümaxüۡ i ngŕma curü duüۡxüۡgü i norü ngúchaü̲ۡի%Ëӕǣɥ͑ӥľիüۡ. 15ॸRü cuma rü cuyanguxŕxŕ ga curü uneta ga chaunatü ga Dabímaxã nüxüۡ quixuxüۡ ga daa cupatachiga. Rü ñu۳xma rü aixcümaxüۡchima cunango۳xeۡxeۡ i ngŕma. 16ॸ¡Rü ñu۳xmax, Pa Torü Tupanax, rü ngŕxgumarüxüۡ ta yanguxŕxŕ ga yema uneta ga chaunatü ga curü duüۡ ga Dabímaxã nüxüۡ quixuxüۡ ga yexguma ñacuxgu nüxüۡ: َѠӥËӕҡǣӥҡ͑ɗիɥɗ guxüۡgutáma ãeۡի۳ ǣËӥǣӥɗիɥǣӥիüۡ i ʊфŃҡ͑ӥՓľǣËӕիфӥիüۡ mea nagu namaxŕgu i chorü mugü’, ñacuxgu! 17ॸRü ngeۡmaca۳x, Pa Cori Pa Torü Tupanax, cuxüۡ chaca۳ax۳ üۡ nax cuyanguxŕŕxüۡca۳x i ngŕma curü uneta ga chaunatü ga curü duüۡ ga Dabímaxã nüxüۡ quixuxüۡٚ, ñanagürü. …… 1-2ॸRü yexguma Charumóüۡ nüxüۡ rüchauxgu nax nayumüxŕxüۡ rü Āիӡǣӕիüۡ ǣ͑͑ľՓ͑фӥ͑ǣӕǣ

7

üxüema rü yema ãmaregü ga Tupanaca۳x yéma nanaxüۡ rü yema naxüۡnagü ga Tupanaca۳x nada۳i ۳xüۡétügu nangu rü nixae. Rü yema Tupanaarü üüne rü guma Tupanapata namaxã nanapá rü yemaca۳x ga yema ËȍËȍľфĀΔҡľǣӥфӥҡիӕËӥфӥՓ̲͑ǣӕ nachocu. 3ॸRü yexguma yema Iraéanecüã۳xgü yema üxüemaxüۡ rü Tupanaarü üünexüۡ nadaugügu nax ͖ӕի%ËӥҽӕЙ͑ЙҡŃҡӥǣӕɞ͑իɥիüۡ, rü guxüۡma ga nümagü rü yema ‫ ڟ‬ü۳xügü rü ínachauã۳xtüüۡgu nacaxãp

nanangücuchitanü. Rü Tupanaxüۡ nicua۳xüxüۡgü rü nüxna moxŕ naxãgü rü ñanagürügü: —Nüma ya Tupana rü namecüma rü norü ngechaüۡ rü taguma inayagu۳x — ñanagürügü. 4ॸRü ֆľ̲Փľ͑фӥ͑ӥ̲ǣ%eۡx۳ gacü ga Charumóüۡ rü guxüۡma ga yema togü ga Iraéanecüã۳xgü rü Tupanaca۳x nanadai rü nayagu ga muxüۡma ga naxüۡnagü. …… Tupana rü Charumóüۡmaxã inaxuneta

yexguma Charumóüۡ yanguxŕŕgu ga guma Tupanapata rü guma ãeۡx۳ gacüpata rü guxüۡma ga yema togü ga yemaxüۡgü ga naxüxüۡ, rü nüma ǣæΎфɗֆҽӕЙ͑фӥՓӥիɗǣËȍӥҡËӥ naxca۳x nango۳x rü ñanagürü nüxüۡ: —Marü nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥɗngŕma curü yumüxŕ rü marü nüxüۡ chaxuneta ya daa chopata nax yimagu cha۳u۳xca۳x penada۳i ۳xüۡca۳x rü ípenaguxüۡca۳x i ngŕma naxüۡnagü i choxna pexãmaregüxüۡ. 13-14ॸRü ngeۡmaca۳x i ngŕxguma íchayachaxãchixŕŕgu ya pucü nax taguma napuxüۡca۳x rü munügü íchangugüxŕŕgu nax penetügü nangΦxüۡca۳x rüe۳xna pexca۳x da۳իՓľ͑ľ íchanguxŕŕgu, natürü ngŕxguma chope۳xegu pegü íperüxíragügu i pemax nax chorü duüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥիüۡ, rü peyumüxŕgügu rü cha۳u۳xca۳x pedaugügu, rü nüxüۡ perüxoegu i ngŕma chixexüۡ i pecümagü, rü choma rü tá pexüۡ Ëȍիɥ͑ӥ ɗֆŃĀիӡǣӕիüۡ ɗ͑͑ľՓ íchangexmaxüۡՓ. Rü tá pexüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ icharüngüma i perü chixexüۡgü rü tá ichayanaxoxŕxŕ i ngŕma guxchaxüۡ i Йľфӥ͑͑ľՓngŕxmaxüۡ. 15ॸRü ñu۳ի̲ËӥфӥՓфӥ̲ľҡЙľիü‫ ۡڟ‬nüxüۡ 11-12ॸRü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

328

2æѠϜͮʊækґॷ7, 36 Ëȍիɥ͑ӥɗЙľфӥֆӕ̲ӥxŕgü i daa ËȍΎЙҡՓЙľիӥիüۡ. 16ॸErü chomatama nüxüۡ chaxuneta rü chanaxüünexŕxŕ ya ĀËȍΎЙҡ͑ի͑Փҡǣӕիüۡguma changexmaxüۡ. Rü guxüۡguma chauãŕՓ nangexma rü tá nüxna chadau. 17-18ॸRü ñu۳xma i cumax, Pa Charumóüۡx, rü ngŕxguma tá cunatü ya Dabírüxüۡ mea ËȍӕǣËӕիɥ͑ӥǣӕ, rü nagu cumaxüۡgu i ngŕma chorü mugü rü chorü ucu۳xeۡgü, rü choma rü tá chayanguxŕxŕ ga yema uneta ga cunatü ga Dabímaxã nüxüۡ chixuxüۡ nax cumax rü cutaagü rü guxüۡgutáma Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡի۳ ǣËӥǣӥҡֆɗիɥǣӥիüۡ. 19-20ॸNatürü ngŕxguma pema rü choxna ЙɗիɥǣËȍɗҡ͑ӥǣӕфӥҡ̲peyanguxŕŕgu i ngŕma mugü ga pexna chaxãxüۡ rü naxchicüna۳xãgüxüۡmare picua۳xüüۡgügu, фӥҡ͑ՓЙľիüۡ ɞËȍՓΎիüۡ i ñaa naane i pexna chaxãxüۡ. Ѡӥҡ͑ӥի͑ËȍɗիӡǣËȍɗ ya daa chopata ya chaxüünexŕŕchiréne, фӥҡՓӥիɗɗËӕǣӥфӕիüۡ Ëȍֆիɥxŕxŕ nape۳իľՓɗngŕma togü i nachixüۡanegü. 21ॸRü daa chopata ya mexechichiréne rü ‫ ڟ‬a nayaxü. Rü nachicaxica tá ngŕm ngŕxguma i guxüۡma i duüۡxüۡ ɗ͑Փ üpetüxüۡ i ñaa nachica rü nüxüۡ nadaugügu i ngŕma chopatachica rü tá namaxã naba۳i ۳xãchie rü tá ñanagürügü: “¿Tü۳xcüüۡ ya Cori ya Tupana i poraãcü nachixexŕŕãxüۡ i ñaa nachixüۡane rü daa napata?͖ٚ͑ǣӥфӥǣӥҡ. 22ॸRü namücügü rü tá nanangãxüۡgü rü ñanagürügü tá: “Ngŕmaãcü namaxã nangupetü erü ñaa duüۡxüۡgü rü nüxna ͑ɗիɥǣËȍɗֆæΎфɗֆ͑Ύфӥo۳xigüarü ҽӕЙ͑ǣƄнӕɞҡӕ͑ľՓɞ͑͑ǣӕիüۡxeۡecۡ ü, фӥ͑Փľ͑фӥիɥǣֆľ̲ naxchicüna۳xãgümare rü nüxüۡ

nicua۳xüxüۡgü. Rü yemaca۳ի͑ɗիɥǣ Tupana ga naxca۳x ínanguxŕŕgüãxüۡ ga yema taxüۡ ga guxchaxüۡǣӥٚ, ñanagürügü tá —ñanagürü ga Tupana nüxüۡ ga Charumóüۡ. …… Yerucharéüۡwa ãeۡի ۳ ǣËӥ͑ɗիɥǣæȍľĀľнӕɞ

36

11ॸRü nüma ga Chedequía rü nüxü‫ ۡڟ‬nayexma ga 21 ga norü taunecü ga yexguma noxri ãeۡx۳ gacü ֆɗիɥիǣӕ. Rü 11ǣҡӕ͑ľËӥ͑ɗիɥǣ ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡ ga YerucharéüۡՓ. 12ॸͮҡӥфӥՓӥիɗǣ%eۡx ۳ gacü ga tama ҽӕЙ͑ǣɥ͑ӥËӥ͑ɗիɥ. Yerü tama ɗ͑фӥիɥ͑ӥËȍüۡ nüxü‫ ۡڟ‬ga guma orearü uruxüۡ ǣ֤ľфľ̲ɞǣҽӕЙ͑͑Փ namaxã idexacü. 13ॸRü naétü tama nayanguxŕxŕ ga norü uneta ga Tupanape۳իľՓ´¡ɗфΔ͑ɗ͑ľфӥ ãeۡx۳ gacü ga Nabucudonochómaxã nüxüۡ yaxuxüۡ nax norü churaragümaxã tá nüxüۡ nangüۡxeۡexۡ üۡ. Rü nüma ga Chedequía rü poraãcü nügü nataixŕxŕ ͑իҡ̲ҽӕЙ͑ǣ͑իɥ͑ӥիüۡca۳x. 14ॸRü yexgumarüxüۡ ta ga guxüۡma ga Yudáanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacügü rü norü duüۡxüۡgü rü chacherdótegü rü ta, rü poraãcü chixri namaxŕ. Rü to ga nachixüۡane ga tama Tupanaxüۡ cua۳xgüxüۡarü tupanachicüna۳xãxüۡ nicua۳xüxüۡgü. Rü yemaacü chixexüۡ

͑Փ͑իӥǣӥǣǣӕ̲ҽӕЙ͑Йҡǣ nüma ga Tupana nüxüۡ unetane nax ͑Йҡֆɗիɥիüۡca۳x ga YerucharéüۡՓ. 15ॸRü nüma ga Cori ga Iraéanecüã۳xgüarü o۳xigüarü Tupana rü guxüۡguma yéma nanamugü ga norü orearü uruüۡgü nax yaxucu۳xeۡgüaxüۡca۳x, yerü nüma ga Tupana rü nüxü‫ ۡڟ‬nangechaüۡtümüxüۡgü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

329

2æѠϜͮʊækґॷ36

ga norü duüۡxüۡgü rü nüxüۡ nangechaüۡ ga ǣӕ̲͑Йҡǣ͑Փ͑ֆľի̲͑ľ. 16ॸNatürü nümagü ga yema duüۡxüۡgü rü nüxüۡ nacugüeama ga yema Tupanaarü orearü uruüۡgü rü tama nüxüۡ‫ڟ‬ ɗ͑фӥիɥ͑ӥľËȍüۡ ga yema namaxã nüxüۡ yaxuxüۡ. Rü yemaca۳x ga nüma ga ҽӕЙ͑фӥĀӥիՓ̲͑ի%͑͑ӕǣ yema norü duüۡxüۡgü rü taxúema Tupanaxüۡ ítayachaxãchixŕxŕ. Nagu narüchixe ga Tupanapata rü ínawoxüۡ ga Yudáanecüã۳xgü 17ॸRü

yemaca۳x nüma ga Cori ya Tupana rü Cadéugüarü ãeۡx۳ gacüxüۡ namu nax nadaiaxüۡca۳x ga yema Iraéanecüã۳xgüarü ngextü۳xüxüۡgü ga ҽӕЙ͑ЙҡՓЙӕфËӥľիüۡ. Rü tama nüxüۡ‫ ڟ‬tangechaüۡtümüxüۡgü ga guxema ngextü۳xügüxe, rü paxegü, rü yaxguã۳xgü, rü guxema ichixéxe. Rü yemaacü ga nüma ga Cori ya Tupana rü guxüۡma ga Iraéanecüã۳xgüxüۡ Cadéugüme۳xeۡgu nayixŕxŕ nax nadaiaxüۡca۳x. 18ॸRü guxüۡma ga Tupanapataarü yemaxüۡgü ga itaxüۡ rü ixíraxüۡ rü nayana. Rü norü diŕrugü ga guma Tupanapata, rü guma ãeۡx۳ gacüpataarü diŕrugü rü yema norü ngüۡxeۡerۡ uüۡgüarü diŕrugü, rü nüma ga Cadéugüarü ãeۡի۳ ǣËӥфӥɥ͑ľǣ ´¡ɗфΔ͑ɗՓ͑͑͑. 19ॸRü guma Tupanapata rü nayagugü rü yema Yerucharéüۡarü poxeguxüۡ rü nagu napogüe. Rü guma ãeۡx۳ gacüpatagü ínanagu rü inayanaxoxŕŕgü ga guxüۡma ga ta۳xacü ga tatanüxüۡ ǣǣӕ̲ɥ͑ľՓ yexmaxüۡ. 20ॸѠӥֆľ̲Փľ͑фӥֆľ̲ Iraéanecüã۳xgü ga íyaxügüxüۡ rü ´¡ɗфΔ͑ɗ͑ľՓ͑͑ǣǣӥ͑ի ãeۡx۳ gacüarü rü nanegüarü puracütanüxüۡ

ֆɗիɥǣӥիüۡca۳x. Ѡӥֆľ̲Ëӥ͑ɗիɥǣӥфӥ ñu۳xmata Pérchiaanearü ãeۡx۳ gacüme۳xeۡՓ͑ֆľի̲ǣӥǣ Cadéugü. 21ॸѠӥֆľ̲Ëӥ͑ɗիɥǣ yanguxüۡ ga yema Tupanaarü ore ga ֤ľфľ̲ɞՓ͑ӥիüۡ yaxuxüۡ ga ñaxgu: “Rü ngŕma naane rü tá inarüngüۡٚ, ñaxgu. Rü aixcüma yemaacü nangupetü yerü yema 70 ga taunecü ga Cadéugüme۳xeۡՓ͑ի͑ֆľի̲իüۡ rü inarüngüۡ ga yema Iraéane yerü nataxuma ga duüۡxüۡǣӥǣ͑Փ puracüexüۡ. Pérchiaarü ãeۡx ۳ gacü ga Chíru nanaxunagü nax wena naxüaxüۡ ga Tupanapata 22ॸRü guma taunecü ga nagu yangucuchicü ga Chíru nax Pérchiaanearü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիücۡ a۳x, rü nüma ga Tupana rü ChíruãŕՓ nananguxŕxŕ ǣɥ͑ӥ͑ի͑իӕ͑ǣӥիücۡ a۳x ǣՓӥիɗǣ̲ӕǣʊфŃ͑ľËӥã۳իǣӥŃҡӥՓ ۡ eۡegۡ üxücۡ a۳x. Rü idexaxüۡ nax nüxüۡ nangüx nanaxümatü ga yema mu rü guxüۡ ga ͑Ύфӥ͑͑ľՓ̲͑͑ӕ͑իֆľ̲Ëӥ yanguxücۡ a۳x ga Cori ya Tupanaarü ore ga ֤ľфľ̲ɞՓ͑ӥիüۡ yaxuxüۡ. 23ॸRü nüma ga Chíru ga Pérchiaanearü ãeۡx۳ gacü rü nanaxunagü i ñaa ore ga ñaxüۡ: “Rü nüma ֆæΎфɗֆĀիӡǣӕիüۡ i naanearü Tupana, rü cho۳xme۳իՓ͑͑͑ǣľի̲ǣӥxŕxŕ i guxüۡma i ãeۡի۳ ǣËӥǣӥɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓ ngŕxmagüxüۡ. Rü choxüۡ namu nax Yerucharéüۡgu chanaxüxücۡ a۳x ya napata i ֤ӕĀ͑ľՓ. Rü ngeۡmaca۳x ya ͑ǣľիľфӥիӦիľɗЙľ̲ի͑իæΎфɗֆ Tupanaarü duüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥիüۡ ¡rü ŕcü ۡ neca۳իЙľՓΎľǣӕ! ¡Rü nüma ya pechixüa ۡ eۡxeۡ!ٚ Cori ya perü Tupana pexüۡ rüngüx ñanagürü ga ãeۡx۳ gacü ga Chíru.

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ESDRAS (Édra) Ãeۡx ۳ gacü ga Chíru nanaxunagü nax wena naxügüaxüۡca۳x ga Tupanapata

1

1ॸRü

guma taunecü ga nagu ãeۡx۳ gacü yangucuchicü ga Chíru ga Pérchiaanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü, rü Cori ya Tupana nayanguxŕxŕ ga norü ore ga noxri Yeremíaa۳իՓ͑ӥիüۡ yaxuxüۡ. Rü yemaca۳x ga nüma ga Tupana rü ãeۡx۳ gacü ga ChíruãŕՓɞnananguxŕxŕ nax guxüۡ ga nachixüۡanegü ga nüma namaxã inacuáxüۡmaxã naxunagüaxüۡca۳x ga ñaa ore ga ümatüxüۡ ga ñaxüۡ: 2ॸ“Rü choma i Chíru i Pérchiaanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü rü chanaxunagü i ñaa ore. Rü ͑ӥ̲ֆĀիӡËӥã۳x ya Cori ya Tupana rü marü cho۳xme۳իՓ nanangexmagüxŕxŕ i guxüۡma i nachixüۡ͑ľǣӥɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓ ngŕxmagüxüۡ. Rü choxüۡ namu nax naxca۳x chanaxüxüۡca۳իֆՓӥիɗֆ ͑Йҡ͑Փֆֆɗ̲ɥ͑ľֆ Yerucharéüۡ ɗ֤ӕĀ͑ľՓ͑ǣľի̲͑ľ. 3ॸRü ngeۡmaca۳x i guxãma i pema ya Iraéanecüã۳իǣӥɗիɥǣӥիľ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥ nax Yerucharéüۡca۳իЙľՓΎľǣӕիüۡ nax Փľ͑Йľ͑իӥǣӥիüۡca۳x ya napata ya yimá perü Tupana. ¡Rü nüma pexüۡ

nangüۡxeۡxeۡ ͑Փɗngŕma puracü! 4ॸRü yíxema petanüxüۡgü ya tama ՓΎľǣӕËȍüۡxe, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ naxchirumaxã, фӥҡӥ̲Փľիüۡmaxã, rü õnamaxã nüxüۡ tarüngüۡxeۡe ۡ i ngŕma ՓΎľǣӕիüۡ. Ѡӥ͑Ńҡӥфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ nüxna tanaxã i tümaarü ãmare naxca۳x ya Tupanapata ya YerucharéüۡՓՓľ͑ ҡ͑իӥǣӥ͑ľٚ, ñanagürü ga ãeۡx۳ gacü ga Chíru. Iraéanecüã۳xgü rü wena Yerucharéüۡca۳x nawoegu 5ॸRü

nüma ya Tupana rü yema Yudátanüxüۡarü rü Bŕyamítanüxüۡarü ãeۡx۳ gacügüãŕՓфӥËȍËȍľфĀΔҡľǣӥ%ŕՓ nananguxŕxŕ ǣՓӥիɗǣ͑ǣәËȍüۡ nax Yerucharéüۡca۳ի͑ՓΎľǣӕիüۡca۳ի͑իՓľ͑ naxügüaxüۡca۳x ga Tupanapata. 6ॸRü yema Iraéanecüã۳xgü ga tama Yerucharéüۡca۳իՓΎľǣӕËȍüۡxüۡ, rü yema ՓΎľǣӕիüۡxüۡ narüngüۡxeۡegۡ ü diŕrumaxã, rü úirumaxã, фӥՓΎËǣӥ̲ի%фӥ͑Ύфӥ yemaxüۡgü ga tatanüxüۡmaxã. Rü naétü nüxna nanaxãgü ga ãmaregü Tupanapataca۳x. 7ॸRü nümatama ga ãeۡx۳ gacü ga Chíru rü nanaՓoeguxŕxŕ ga yema cópagü ga úirunaxca۳x rü guxüۡma

330 Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƄґġѠkґॷ1–3

331 ga togüamachigü ga Tupanapataarü yemaxüۡgü ga ãeۡx۳ gacü ga Nabucudonochó YerucharéüۡՓ͑իüۡ rü norü tupanapatagu yanuxüۡ. 8ॸRü nüma ga Chíru ga Pérchiaanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü rü norü diŕruarü dauruxüۡ ga Miridátexüۡ namu nax Yudáanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü ga Chebachárana nanaaxüۡca۳x ga yema Tupanapataarü yemaxüۡgü. …… 11ॸRü yema Tupanapataarü yemaxüۡgü ga úirunaxca۳x rü diŕrumünaxca۳x rü 5,400͑ɗիɥǣ͑Ύфӥ̲ӕ. Rü guxüۡma ga yema yemaxüۡgü rü Chebachára nayana ǣֆľիǣӕ̲´¡ɗфΔ͑ɗ͑ľՓ natáegu۳xgu namaxã ga yema duüۡxüۡgü ga Yerucharéüۡca۳իՓΎľǣӕիüۡ. …… Iraéanecüã۳xgü ga Babiróniaanewa woeguxüۡ

2

64-65ॸRü

42,360͑ɗիɥǣ͑Ύфӥ̲ӕǣ yema Iraéanecüã۳իǣӥǣՓΎľǣӕիüۡ. Natürü tama yematanügu nixugü ga norü puracütanüxüۡgü rü naxüۡtaxüۡgü ga 7,337 ga duüۡxüۡǣӥɗիɥǣӥիüۡ. Rü yexgumarüxüۡ ta nayexmagü ga 200 ga Փɗֆľҡ͑ӥիüۡ ga yatüxüۡ rü ngexüۡgü. 66-67ॸRü 736ǣËΎՓфӕǣӥ͑ӥիüۡ‫ڟ‬ nayexmagü, rü 245 ga múlagü, rü 435 ga caméyugü rü 6,720 ga búrugü. 68ॸRü yexguma YerucharéüۡՓ͑͑ǣӕǣӥǣӕǣ yema Iraéanecüã۳xgü, rü ñuxre ga norü ãeۡx۳ gacügü rü norü ãmaregü inaxãgü ͑իՓľ͑æΎфɗֆҽӕЙ͑Йҡ namexŕŕgüxüۡca۳x. 69ॸѠӥֆľ̲ՓӥիɗËȍɗǣӥ nüxüۡ‫ ڟ‬tauxchaxüۡ ga diŕфӕ͑ɗիɥǣ inaxãgüxüۡ naxca۳x ga guma Tupanapata. Rü 488 quíru naguxüۡ ga úiru, rü 2,750 quíru ga diŕrumü, rü 100 ga

chacherdótegüchiru ga mámüxüۡ ͑ɗիɥǣ inaxãgüxüۡ. 70ॸRü yema chacherdótegü rü yema Lebítanüxüۡgü rü ñuxre ga yema togü ga duüۡxüۡgü rü yexma Yerucharéüۡgu naxãchiüۡgü. Natürü yema Փɗֆľҡ͑ӥիüۡgü, rü yema Tupanapataarü ɥã۳xarü dauruüۡgü, rü yema ҽӕЙ͑ЙҡՓЙӕфËӥľիüۡ, rü yema togü ga Iraéanecüã۳իǣӥфӥՓӥիɗËȍɗǣӥ͑Ύфӥ ɥ͑ľՓ͑ɗ͑ǣӕǣӥľҡ͑ӥ. Yerucharéüۡwa rü wena inanaxügü nax Tupanaca۳x nangutaque۳xegüxüۡ

3

1ॸRü

yexguma 7ǣҡӕľ̲ËӥՓ ͑͑ǣӕիǣӕ͑ի´¡ɗфΔ͑ɗ͑ľՓ͑ľ ͑իɥիüۡ rü nüma ga Iraéanecüã۳xgü ga ͑Ύфӥɥ͑ľՓËȍɗǣӥ͑ǣӕǣӥիüۡ rü YerucharéüۡՓ͑իɥ͑իֆŃ̲ yangutaque۳xegüxüۡca۳x. 2ॸRü yemaca۳x ga Yochué ga Yochadá nane rü namücügü ga chacherdótegümaxã rü Chorobabé ga Charatié nane rü natanüxüۡgümaxã Փľ͑իфӥ͑͑իӥǣӥǣҽӕЙ͑фӥ ãmarearü guchicaxüۡ nax yéma ínaguaxüۡca۳x ga Tupanaarü ãmaregü, yema mugü ga Moiché ümatüxüۡ nüxüۡ ixuxüۡrüxüۡ. 3ॸRü yema Tupanaarü ãmarearü guchicaxüۡ rü nüxíraxüۡxüۡ ga nachicagutama nanaxügü rü meama natai. Rü yema nax naxca۳x namuüۡexüۡ ga yema duüۡxüۡǣӥǣֆľ̲͑͑ľՓ yexmagüxüۡ, rü yemaca۳x guxüۡguma ga pa۳xmama rü yáuanecü rü Cori ga Tupanaca۳x ínanagugüxüۡ ga norü ãmaregü. 4ॸRü yema Moiché ümatüxüۡ ga mugü nüxüۡ ixuxüۡrüxüۡ rü nanaxüchigagüxüۡ ga yema naixatümaxã nügü nax yaxüpataxüۡ. Rü guxüۡma ga ngunexüۡgu rü ínanaguuxüۡ ga ãmaregü a۳i ۳xrügumarüüۡtama yema Moiché

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƄґġѠkґॷ3

332

ümatüxüۡ ga mugü nüxüۡ ixuxüۡrüxüۡ. 5ॸRü yexgumarüxüۡ ta ínanagu ga ãmaregü ga ngüۡchigaarü ngunexüۡgu íguxüۡ, rü yema %̲фľǣӥǣֆľիՓËɗիӥËӕËӥǣ tauemacügu íguxüۡ, rü yema ãmaregü ga togü ga petagu Tupanaca۳x íguxüۡ. Rü yexgumarüxüۡ ta ínanagu ga yema ãmaregü ga texé tümaarü ngúchaüۡmaxã Tupanaca۳x ixãmaregüxüۡ. 6ॸRü yema nax Tupanaca۳x ínaguaxüۡ ga ãmaregü, rü inanaxügüe meama 7 ga tauemacüarü ügügu naxüۡpa nax inachixŕŕgüaxüۡ ga yema naxtapü۳x ga guma Tupanapata. 7ॸRü ñu۳իӡËȍɗnaxca۳x nadaugü ga ɥЙҡфӥӥфӕüۡgü ga nutaarü ñaxcuruüۡgü rü corapínagü, rü diŕrumaxã nüxü‫ۡڟ‬ nanaxütanü. Ѡӥ̞ɞ¡͑ӕ͑ľՓǣҽɞфӕՓ фӥæȍɗĀӡՓnaxca۳x nataxegü ga ̲ӥфЙľՓǣΎËֆɗՓǣӥ. Rü yema ̲ӥфЙľՓфӥΥ̲͑ի%, rü bínumaxã, rü oríbuarü chíxüۡmaxã nanaxütanügü. Rü ֆľ̲̲ӥфЙľՓǣӥфӥ̞ɞ¡͑ӕ͑ľՓ͑ɗիɥ ga ne nanaaxüۡ. Rü márpechinügu nayana ñu۳ի̲ҡ֤ΔЙľфӥҡӥфľՓ nangugü, ֆľфӥֆľ̲Ëӥ͑ɗիɥǣ͑ӥի͑ naxãgaxüۡ ga Pérchiaanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü ga Chíru. Inanaxügüe ga wena nax naxügüãxüۡ ga Tupanapata 8ॸRü

nüma ga Chorobabé ga Charatié nane rü Yochué ga Yochadá nane rü nüma ga chacherdótegü rü Lebítanüxüۡgü rü guxüۡma ga yema Iraéanecüã۳իǣӥǣՓľ͑իфӥ Yerucharéüۡca۳իՓΎľǣӕիüۡ rü inanaxügüe ǣֆľ̲ЙӕфËӥ͑իՓľ͑ namexŕŕgüaxüۡ ga Tupanapata. Rü yema puracü rü inaxügü ga yexguma marü taxre ga taunecü ínguxgu rü naétü taxre

ǣҡӕľ̲Ëӥֆɗիɥիǣӕǣ֤ľфӕËȍфéüۡՓ nax nayexmagüxüۡ. Rü yema puracümaxã inacua۳xgü ga yema Lebítanüxüۡ ga 20 ga taunecüarü yexera nüxüۡ‫ ڟ‬yexmagüxüۡ. 9ॸRü nüma ga Yochué rü nanegü rü naeneegü rü nügü nade, rü ՓӥիɗҡӥËӕ̲ӥ͑ӥǣӥ̲ի%͑իӥ̲͑ի%ǣ Camierí rü nanegü ga Yudátaagü ɗիɥǣӥիüۡ. Rü yexgumarüxüۡ ta ͑ӥǣӥҡ͑ӥՓ͑͑իӥǣӥxŕxŕ ga Enadáx nanegü rü naeneegü rü natanüxüۡgü ga ̞ľ¡ɞҡǣӥɗիɥǣӥիüۡ. Ѡӥ͑ӥ̲ǣӥ͑ɗիɥǣ namaxã inacuáxüۡ ga yema Tupanapataarü mexŕŕruüۡgü. 10ॸRü yexguma yema Tupanapataarü mexŕŕruüۡgü nanucugu ga nüxíraxüۡcü ga nutagü ga natapü۳իЙфǣӥ͑Փ rütogüne, rü nüma ga chacherdótegü rü mea nügü nanga۳xãŕãcüma yexma nachigü rü nayacue ga norü cornétagü. Rü yema Lebítanüxüۡ ga Achátaagü rü yéma nanana ga norü paxetaruüۡgü ga namaxã Tupanaxüۡ yacua۳xüüۡgüxüۡ, yema ãeۡx۳ gacü ga Dabí unagüxüۡrüxüۡ. 11ॸRü ͖ӕիфľǣ͑ӥ̲ǣӥфӥ͑Փɗֆľǣӥфӥ Tupanaxüۡ nicua۳xüxüۡgü. Rü yema togü rü nanangãxüۡgü rü ñanagürügü: —¡Nüxna moxŕ pexã ya Cori ya Tupana erü nüma rü tamaxã namecüma rü ngŕma norü ngechaüۡ i taxca۳x rü taguma nagu۳x! —ñanagürügü. Rü guxüۡma ga duüۡxüۡgü rü nataãxŕgü, rü tagaãcü Cori ya Tupanaxüۡ nicua۳xüxüۡgü, yerü marü ɗ͑իӥǣӥǣ͑իՓľ͑namexŕŕxüۡ ga Cori ya Tupanapata. 12ॸRü muxüۡma ga yema chacherdótegü rü Lebítanüxüۡ rü ãeۡx۳ gacügü ga iyaxüۡ ga marü nüxüۡ daugüxüۡ ga guma nüxíraxüۡne ga Tupanapata, rü yemagü rü tagaãcü naxauxe, yerü nüxüۡ ͑ĀӕǣӥǣՓľ͑

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƄґġѠkґॷ3ٍॷ4

333 nax inaxügüxüۡ ga guma yexՓaca۳xüۡne ga Tupanapata. Rü yexgumarüxüۡ ta ga togü rü norü taãxŕmaxã tagaãcü aita naxügü. 13ॸRü yemaacü taxúema nüxüۡ tacua۳x rü nataãxŕgü rüe۳xna nangechaüۡgü yerü yema auxexüۡ rü yema taãxŕgüxüۡ фӥՓӥիɗǣӕɗҡ͑իӥľ rü yáxüۡguma nüxüۡ ͑իɥ͑ӥľ. Norü uanügü ínayachaxãchigüxŕxŕ nax naxügüãxüۡ ga guma Tupanapata

4

1-2ॸRü

yexguma yema norü uanügü nüxüۡ cua۳իǣӥǣӕ͑իՓľ͑ namexŕŕgüaxüۡ ga guma Tupanapata ga yema duüۡxüۡgü ga Yudátanüxüۡ rü Bŕyamítanüxüۡ ǣ´¡ɗфΔ͑ɗ͑ľՓ͑ľ ɥիüۡ ga Yerucharéüۡca۳իՓΎľǣӕիüۡ, rü nüma ga norü uanügü rü ChorobabéxüۡҡՓфӥ֤ΎËȍӕŃիüۡҡՓфӥ yema togü ga ãeۡx۳ gacügüxüۡҡՓ ínayadaugü. Rü ñanagürügü nüxüۡ: —¡TaxӢ i toxna penachu۳xuxüۡ nax pexüۡ tarüngüۡxeۡegۡ üxüۡ ͑Փɗ͖ЙӕфËӥ! Erü toma rü ta pexrüxüۡ nüxü‫ ۡڟ‬tayaxõgü ya yimá perü Tupana. Rü naxca۳x ítanaguuxüۡ ga torü ãmaregü ga yexguma Achíriaanearü ãeۡx۳ gacü ga Echaradóüۡ nua toxüۡ gagügumama —ñanagürügü. 3ॸNatürü nüma ga Chorobabé rü Yochué rü yema togü ga ãeۡx۳ gacügü ga iyaxüۡ, rü nanangãxüۡgü rü ñanagürügü: —ҽիӕËӥфӥՓ̲Йľ̲ի% Փӥիɗǣӕҡ͑իӥֆĀҡΎфӥҽӕЙ͑Йҡ. Rü marü toxicatátama tanaxü ya napata ya Cori ya torü Tupana, yerü yemaacü ͑ɗիɥǣҡΎ̲ի%͑ӥիüۡ yaxuxüۡ ya Chíru ga Pérchiaanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü —ñanagürügü. 4ॸRü yexguma ga nüma ga yema uanügü ga yema naanegu ãxchiüۡgüxüۡ rü inanaxügüe nax chixri

yema Iraéanecüã۳xgüchiga yadexagüxüۡ nax íyachaxãchigüxüۡca۳x ga yema puracü. …… 8ॸRü yexguma Arteyére rü Pérchiaanecüã۳xarü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիǣӕ, rü yema Iraéanecüã۳xgüarü uanügüarü ãeۡx۳ gacü ga RexӢ rü nanamu ga norü poperaarü ümatüruxüۡ ǣæȍɥËȍɗ͑ի ArteyérexüۡҡՓ̲͑ӕիüۡ ǣՓӥիɗǣ popera ga chixexüۡ tümachiga ga guxema Yerucharéüۡcüã۳xgü ga ñaxüۡ: …… 12ॸ“Rü cuxüۡ nüxüۡ tacua۳xeۡxeۡ, Pa Ãeۡx۳ gacüx, rü ngŕma Yudíugü ga Iraétanüxüۡgü ga Yerucharéüۡca۳x ՓΎľǣӕիüۡ ǣ´¡ɗфΔ͑ɗ͑ľՓ͑ľɥիüۡ, rü ñu۳ի̲фӥՓľ͑nanamexŕŕgü ya yima ͑Ύфӥɥ͑ľɗngŕma duüۡxüۡgü i taxúega ɥ͑ӥľիüۡ rü chixexüۡ ügüxüۡ. Rü marü inanaxügüe nax namexŕŕgüaxüۡ i norü ɥ͑ľфӥЙΎիľǣӕիüۡtapü۳x rü marü nananucu ga norü Tupanapataarü nutagü ya natapü۳իЙфǣӥ͑Փ фӥҡΎǣӥ͑ľٚ, ñaxüۡ. …… 17ॸRü yexguma nüma ga ãeۡx ۳ gacü ga Arteyére nayaxu۳xgu ga yema popera, rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: “Pa Ãeۡx۳ gacüx, Pa RexӢx, фӥֆɗ̲Ëӕ̲ӕËӥֆæȍɥËȍɗ ya poperaarü ümatüruxüۡ, rü ngŕma Ëӕ̲ӥËӥǣӥɗɥ͑ľֆæȍ̲фɗՓ ngŕxmagüxüۡ, rü guxüۡma i cumücügü i ҡիҡӥɗƄӕƸфҡľфӥΎŃѸҡľՓngŕxmagüxüۡ, rü pexüۡ charümoxŕ. 18ॸRü ngŕma perü popera i cha۳u۳xca۳x nua pemuxüۡ rü marü chauxüۡҡՓ͑͑ǣӕфӥngŕmaãcü nüxüۡ chacua۳x i perü ore i chomaxã nüxüۡ pixuxüۡ. 19ॸRü marü chanamu i chorü ngüۡxeۡerۡ uüۡgü nax poperatanügu naxca۳x

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƄґġѠkґॷ4ٍॷ5 nadaugüxüۡca۳x i nachiga i ngŕma duüۡxüۡgü i Yerucharéüۡcüã۳x. Rü yema ЙΎЙľфՓфӥ͑ӥիüۡ nayangaugü nax ‫ ڟ‬a nüxüۡ yaxuxüۡ ͑իɗիËӥ̲ֆɗիɥիüۡ ngŕm rü ngŕma duüۡxüۡgü rü yema nüxíraxüۡgüxüۡ ga Pérchiaanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacügüca۳x nügü nanutaque۳xegüxüۡ nax nügü namaxã nada۳i ۳xüۡca۳x, yerü tama yema ãeۡի۳ ǣËӥǣӥǣ͑իɥ͑ӥľËȍüۡ. 20ॸRü ngŕxgumarüxüۡ ta nüxüۡ itayangau фӥ͑ӡիËӥ̲իüۡchima rü nayexmagü ga norü ãeۡx۳ gacügü ga iporaxüchixüۡ ga namaxã icuáxüۡ ga guxüۡma ga naanegü i ҡիҡӥɗƄӕƸфҡľфӥΎŃѸҡľՓ̲ ngŕxmagüxüۡ. Rü yema naanegücüã۳x ga naxme۳իՓֆľի̲ǣӥիüۡ rü nüxü‫ۡڟ‬ nanaxütanügü ga taxüۡ ga diŕru. 21ॸRü ngeۡmaca۳x chanaxՓa۳xe nax ípeyachaxãchitanüxŕŕxüۡ i ngŕma duüۡxüۡǣӥɗ͑Ύфӥɥ͑ľфӥmexŕŕՓ puracüexüۡ, ñu۳ի̲ҡҡՓľ͑͑ӥի͑ chaxãga nax ngŕma puracü naxügüxüۡca۳x. 22ॸRü tama name nax ‫ ڟ‬a nüxüۡ perüdaunümarexüۡ erü taxüۡ ngŕm i guxchaxüۡ tá cha۳u۳xca۳x ínanguxŕŕgü i ngŕma duüۡxüۡgü ega tama nüxna peda۳u۳իǣӕٚ, ñanagürü ga norü ЙΎЙľфՓ. 23ॸRü yexguma naxüۡҡՓ nanguxgu ga yema ãeۡx۳ gacü ga Arteyérearü popera, rü RexӢ фӥæȍɥËȍɗ ga poperaarü ümatüruxüۡ, rü namücügü rü nüxüۡ nadaumatügü. Rü yexgumatama ga guxüۡma ga nümagü rü YerucharéüۡՓ͑իɥ, rü nuãcü Yudíugüxüۡ namu nax íyachaxãchigüxüۡca۳x nax napuracüexüۡ. 24ॸѠӥֆľ̲Ëӥ͑ɗիɥǣɞֆËȍի%Ëȍɗիüۡ ga Tupanapataarü mexŕxŕ ga YerucharéüۡՓ. Ѡӥҡ̲͑Փ napuracüe ñu۳xmata Daríu taxre ga

334 taunecü inguxŕxŕ nax ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡ ga ЬŃфËȍɗ͑ľՓ. Wena inanaxügüe ga puracü Tupanapata nax namexŕŕgüxüۡ

5

1ॸRü

nüma ga Tupanaarü orearü uruüۡgü ga Aguéu rü Chacaría ga Ídu nane, rü yema Yudíugü (ga Iraétanüxüۡgü) ga Yudáanecüã۳xmaxã, rü Yerucharéüۡcüã۳xmaxã nüxüۡ

nayarüxugüe ga yema ore ga Cori ya Tupana namaxã nüxüۡ ixuxüۡ. 2ॸRü yexguma ga Chorobabé ga Charatié nane rü Yochué ga Yochadá nane rü Փľ͑իфӥɗ͑͑իӥǣӥľǣ͑ի͑Փ napuracüexüۡ ga Tupanapataarü mexŕxŕ ga YerucharéüۡՓ. Rü nüma ga Tupanaarü orearü uruüۡgü rü ta nüxüۡ narüngüۡxeۡegۡ ü. 3-4ॸNatürü nüma ga Tanái ǣҡիҡӥǣƄӕƸфҡľфӥΎŃѸҡľՓ̲фӥ ãeۡx۳ gacü, rü nüma ga Chetáru-Bonái rü namücügü, rü YerucharéüۡՓ͑իɥфӥ Yudíugüna (Yudátanüxüۡna) nayacagü rü ñanagürügü: —¿Texé pexüۡ tamu nax Փľ͑penamexŕŕxüۡ ya daa Tupanapata rü nax peyamexŕŕgüxüۡ i norü poxeguxüۡ ֆĀɥ͑ľ? —ñanagürügü. Rü ñu۳իӡËȍɗ naxca۳x ínaca ga tümaéga ga guxema Tupanapataarü mexŕŕՓЙӕфËӥľիľ. 5ॸNatürü nüma ga Tupana rü nüxna nadau ga yema Yudíugü ga yema puracümaxã icua۳xgüxüۡ. Rü yemaacü nataxuma ga texé nüxna nachu۳xuxüۡ nax napuracüeamaxüۡca۳x. Rü yoxni ga yema Yudíugüarü uanügü rü Pérchiaanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü ga Daríuca۳x ͑͑իӥ̲ҡӥǣՓӥիɗǣЙΎЙľф͑ի nüma namexŕŕãxüۡca۳x ga yema guxchaxüۡ. 6ॸRü yema popera ga DaríuxüۡҡՓ̲͑ӕǣӥիüۡ ga Tanái, rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƄґġѠkґॷ5

335 Chetáru-Bonái, rü norü ngüۡxeۡerۡ uüۡgü ga ãeۡx۳ gacügü rü ñanagürügü: 7ॸ“Pa Ãeۡx۳ gacüx, Pa Daríux, rü cuxüۡ tarümoxŕgü. 8ॸRü cumaxã nüxüۡ tixu nax ֤ӕĀ͑ľՓɞҡֆĀӕիüۡ ya napata ya ֆɗ̲֤ӕĀɞӕǣӥфӥҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓ ngŕxmacü. Rü yima rü ínanamexŕŕgü nuta ya itaxüchicümaxã. Rü ngŕma natapü۳իфӥ̲ľ̲̲ӥфЙľՓ̲ի% natüchiã. Rü ngŕma puracü rü naxca۳x napaxaãŕgü rü ngeۡmaca۳իЙի̲ɗ͑ɗիӡ. 9ॸRü yema Yudíugü ga yema puracümaxã icua۳xgüxüۡna taca nax texé ҡɗիɥիüۡ ǣ̲͑ӕիľ͑իՓľ͑ namexŕŕgüaxüۡca۳x ya yima Tupanapata, фӥ̲ӥфЙľՓ̲ի%͑ի͑Йľիǣӥ%իüۡ i ͑Ëȍɗ%Փ̲. 10ॸRü naxca۳x ítacagü ta ga naégagü ga yema puracümaxã icua۳xgüxüۡ фӥҡֆՓӥǣӥŃǣ͑ի ngŕmaãcü cumaxã nüxüۡ tixuxüۡca۳x, Pa Ãeۡx۳ gacüx. 11ॸRü nüma rü toxüۡ nangãxüۡgü rü ñanagürügü: ‘Toma rü ֆɗ̲ҽӕЙ͑ֆĀիӡǣӕիüۡ i naanearü üruxüۡ rü ñoma i naanearü üruüۡarü duüۡxüۡǣӥҡɗիɥǣӥ. Rü ítanamexŕxŕ ya daa ͑Йҡǣ͑ӡիËӥ̲իüۡchima ga torü o۳xigüarü ãeۡx۳ gacü ga Charumóüۡ üxüۡne’, ñanagürügü. 12ॸRü nüxüۡ nixugügü ta rü ñanagürügü: ‘Rü torü o۳xigü rü Tupana ֆĀիӡËӥã۳xüۡ nanuxeۡegۡ ü rü yemaca۳x nüma ga Tupana rü ãeۡx۳ gacü ga Nabucudonochóme۳xeۡgu nanayixŕxŕ. Rü nüma ga Nabucudonochó rü nagu napogü ga guma Tupanapata, rü yema duüۡxüۡgü rü ínanayauxüۡ rü ´¡ɗфΔ͑ɗ͑ľՓ͑͑ǣǣӥٔ, ñanagürügü. 13ॸRü nüma i Yudíugü rü nüxüۡ nixugüe rü guma nüxíraxüۡcü ga taunecü ga nagu Babiróniaanearü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥËӥǣæȍɞфӕ, rü nüma ga

guma ãeۡx۳ gacü rü nanaxunagü nax guma ҽӕЙ͑ЙҡфӥҡՓľ͑namexŕŕgüaxüۡ. 14ॸRü yexgumarüxüۡ ta nüxüۡ nixugüe rü nüma ga ãeۡx۳ gacü ga Chíru rü marü nanaՓoeguxŕxŕ ga yema Tupanapataarü yemaxüۡgü ga úirunaxca۳x rü diŕrumünaxca۳x ga Nabucudonochó YerucharéüۡՓĀľիüۡ rü ´¡ɗфΔ͑ɗ͑ľՓֆľի̲͑ľǣ͑Ύфӥ tupanapatagu yanuxüۡ. Rü nüxüۡ nixugüe ta rü yema Tupanapataarü yemaxüۡgü rü ãeۡի۳ ǣËӥǣæȍɞфӕфӥՓӥիɗǣֆҡӥǣ Chebacháragu ãégaxüۡna nanana. Rü ͑ӥ̲ǣæȍľ¡Ëȍф͑ɗիɥǣæȍɞфӕ͑ӥիüۡ unetaxüۡ nax Yudáanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü ֆɗիɥիüۡca۳x. 15ॸRü nüma ga ãeۡx۳ gacü ga Chíru rü guma Chebacháraxüۡ namu nax yima YerucharéüۡՓ͑ǣľի̲͑ľֆ ҽӕЙ͑ЙҡՓ͑͑իüۡca۳x ga yema yemaxüۡgü. Rü ñu۳իӡËȍɗ̲͑͑ӕ͑ի Փľ͑namexŕŕgüaxüۡca۳x ga Tupanapata ga noxritama ínaxüxüۡՓ. 16ॸRü ֆľ̲Փľ͑ǣ͑ӥ̲ǣæȍľ¡Ëȍффӥ YerucharéüۡՓ͑իӡ, rü nananucu ga guma nutagü ya natapü۳իЙфǣӥ͑Փ rütogüne ya yima Tupanapata. Rü ga duüۡxüۡgü rü yexgumaüۡcüxü rü ɗ͑͑իӥǣӥľǣ͑Փ͑ի͑ЙӕфËӕľիüۡ, ͑ҡӥфӥҡիӡҡ͑ɗ͑ǣӕ. 17ॸRü ngeۡmaca۳x i ñu۳xmax, Pa Ãeۡx۳ gacüx, rü cuxna naxca۳x taca nax naxca۳x cudauxüۡ i Babiróniaanearü poperatanügu nax nüxüۡ cucuáxüۡca۳ի͑ǣΎիɗɗիËӥ̲ֆɗիɥիüۡ nax ãeۡx۳ gacü ga Chíru naxunagüxüۡ nax Փľ͑͑իӥǣӥիüۡca۳x ya yima Tupanapata i YerucharéüۡՓ. Rü ñu۳իӡËȍɗËӕի͑naxca۳x taca nax tomaxã nüxüۡ quixuxüۡca۳x rü ta۳իËӥֆɗիɥիüۡ i ͑ǣӕËӕфӥիɥ͑ӥիüۡ i cuma i ngŕ̲Ëȍɗǣٚ, ͖͑ǣӥфӥǣӥǣ͑ΎфӥЙΎЙľфՓ.

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƄґġѠkґॷ6

6

1ॸRü

336

yexguma ga nüma ga ãeۡx۳ gacü ga Daríu rü norü duüۡxüۡgüxüۡ namu ga naxca۳x nax nadaugüxüۡca۳x ga yema mugüpane ga Chíru ümatüxüۡ natanügu ǣ͑ӡիËӥ̲üۡxüۡ ga poperagü ga ´¡ɗфΔ͑ɗ͑ľՓֆľի̲ǣӥիüۡ. 2ॸRü yema popera ga nagu naxümatüxüۡ ga yema Chíruarü mugü rü nüxüۡ inayangaugü nagu ga guma ãeۡի۳ ǣËӥЙҡǣɥ͑ľǣ Ƅ¡ҡ͑Փֆľի̲͑ľǣͅŃĀɗ͑ľՓ. 3ॸRü yema mu ga yema poperagu ümatüxüۡ rü ñanagürü: “Guma nüxíraxüۡcü ga taunecü nagu ãeۡx۳ gacü ֆɗիɥËӥǣæȍɞфӕфӥ͖իüۡ ga mu naxunagü: ‘Rü guma Tupanapata ga YerucharéüۡՓֆľի̲͑ľǣ֤ӕĀɞӕǣӥ norü ãmare ga naxüۡ͑͑Փɞǣӕǣӥիüۡne, rü tanaxՓa۳իľɗՓľ͑namexŕxŕ, rü yima naparagü rü mea inapugü. Rü ngŕma norü máchane rü 27 i métruarü ngãxüۡ ҡ͑ɗիɥ, rü ngŕma norü tachiüۡ rü 27 i métruarü ngãxüۡ ҡ͑ɗիɥ. 4ॸRü natapü۳xarü ügü rü tomaepü۳xchimüxüۡ ya nutagü ya ɗҡËӥҡ͑ɗիɥ. Ѡӥֆɗ̲ŃҡӥՓфӥ ngexՓaca۳xüۡxüۡ ɗ̲ӥфЙľՓɗֆիËӥիüۡ tá nixücuchigü. Rü chorü diŕruarü dauruxüۡ ҡ͑ɗիɥɗ͑իӥҡ͑ӥիüۡ i guxüۡma i ngŕma puracü. 5ॸRü Tupanapataarü yemaxüۡgü i úirunaxca۳x rü diŕrumünaxca۳x ga Nabucudonochó ҽӕЙ͑ЙҡՓĀľիüۡ, rü tanaxՓa۳xe i Yerucharéüۡca۳x tanaՓoeguxŕxŕ rü nagu ҡֆ͑әֆֆɗ̲ҽӕЙ͑ЙҡֆՓľ͑ҡ üxüne, ľфӥՓΎľҡ̲ngŕ̲͑ɗիɥɗ ͑ËȍɗËٔॸ͖ٚ͑ǣӥфӥǣֆľ̲æȍɞфӕфӥ ЙΎЙľфՓ. 6ॸRü yexguma ga nüma ga Pérchiaanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü ga Daríu rü ͑͑իӥ̲ҡӥǣՓӥիɗǣЙΎЙľфnaxca۳x ga Tanái ga taxtü ga Eufrátearü ΎŃѸҡľՓ̲фӥ%eۡx۳ gacü, rü

Chetáru-bonái rü norü ngüۡxeۡerۡ uüۡgü ga ãeۡի۳ ǣËӥǣӥɗիɥǣӥիüۡ ǣֆľ̲͑͑ľՓ. Ѡӥ͑ΎфӥЙΎЙľфՓфӥ͖͑ǣӥфӥ: ٘‫ؽ‬ҽիӡҡ̲͑ӥիüۡ‫ ڟ‬penaguxchaxeۡxeۡ i ngŕ̲֤ӕĀɞӕǣӥ͑իՓľ͑͑իӥǣӥ%իüۡ ya yima Tupanapata! Rü ngŕma noxrirüxüۡ i nachicagu tátama nanaxügü. 7ॸ¡Rü ҡիӡҡ̲Йľ͑ËȍɗիľՓľֆֆɗ̲ Yudáanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü rü ngŕma togü i duüۡxüۡgü i ngŕma puracümaxã icua۳xgüxüۡ! 8ॸRü ñu۳իӡËȍɗЙľ̲ի%͑ӥիüۡ chixu nax perü diŕrumaxã nüxüۡ perüngüۡxeۡegۡ üxüۡ i ngŕma Yudíugü i ngŕma puracümaxã icua۳xgüxüۡ nax naxügüaxüۡca۳x ya yima Tupanapata. Rü ngŕma diŕфӕɗЙľфӥ͑͑ľՓËȍɗǣӥҡ̲ perü duüۡxüۡǣӥҡ͑ӥՓ͑ǣɥիüۡ ЙľֆիӕËӥ̲ի%ҡ͑ɗիɥɗЙի penaxütanüxüۡ i ngŕma Tupanapataarü mexŕxŕ nax ngŕmaãcü tama íyachaxãchixüۡca۳x i ngŕma puracü. 9ॸRü ngŕma chacherdótegü i YerucharéüۡՓ ngŕxmagüxüۡ rü chanaxՓa۳xe i nüxna penamugü i ngŕ̲ՓΎËիËӥǣӥфӥ carnérugü i nanaxՓa۳xegüxüۡ nax naxca۳x yagugüãxüۡ ya yimá Tupana ya dauxüۡՓ ngŕxmacü. ¡Rü naétü nüxna penaxã i trígute۳xe, rü bínu, rü yucüra, rü oríbuarü chíxüۡ ɗՓӥիɗËȍɗǣӥɗ ngunexüۡgügu rü tagutáma nixüye! 10ॸRü ngŕmaãcü tá nüxüۡ‫ ڟ‬natauxcha nax yimá ĀիӡǣӕËӥֆTupanaca۳x yagugüãxüۡ i ta۳xacü i namaxã nataãxŕxüۡ rü ñu۳իӡËȍɗ cha۳u۳xca۳x rü chauxacügüca۳x nayumüxŕgüxüۡca۳x. 11ॸRü ngŕxguma chi ҡľիŃҡ̲͑ǣɥ͑ӥǣӕɗ͖ËȍΎфӥ̲ӕ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗՓӥիɗֆҡӥ̲Йҡфӥ omüta tayaxu rü yimamaxã tüxüۡ tapai nax ngŕxma tayuxüۡca۳x ya yixema tama ͑ǣɥ͑ӥիľ. Rü yima tümapata rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƄґġѠkґॷ6ٍॷ7

337 ngŕxma narüxo rü naachina۳xãgüxica ‫ ڟ‬a nayaxü. 12ॸRü yimá Tupana ya ngŕm nügüca۳x nüxüۡ ӕ͑ľҡËӥֆֆɗ̲ɥ͑ľֆ Yerucharéüۡ rü tá nanachixexŕxŕ i ngexüۡrüüxüۡmare i nachixüۡane rüe۳xna norü ãeۡx۳ gacü i tama yanguxŕŕxüۡ i ñaa chorü mu, rü nachixexŕŕxüۡ ya yima Tupanapata. ѠӥËȍΎ̲ɗġфɞӕ͑ɗիɥɗ chanaxunagüxüۡ i ñaa mu. Rü ngeۡmaca۳x chanaxՓa۳իľɗɗիËӥ̲͑ǣ͑իɥ͑ӥľٚ, ͖͑ǣӥфӥǣ͑ΎфӥЙΎЙľфՓ. Ningu ga Tupanapata 13ॸRü

nüma ga Tanái ga taxtü ga ƄӕƸфҡľфӥΎŃѸҡľՓ̲фӥ%eۡx۳ gacü rü ۡ eۡerۡ uüۡgü rü Chetáru-bonái rü norü ngüx Йի̲͑ǣ͑իɥ͑ӥľǣֆľ̲̲ӕǣ ãeۡx۳ gacü ga Daríu unagüxüۡ. 14ॸRü yemaacü ga nüma ga yema Yudíugü ga yema puracümaxã icua۳xgüxüۡ rü nayadaxŕŕgü ga nax napuracüexüۡ. Rü Tupanaarü orearü uruüۡgü ga Aguéu rü Chacaría ga Ídu nane rü Tupanaarü oremaxã poraãcü nanataãxŕxŕxŕ. Rü yemaacü ga guma Tupanapataarü mexŕxŕ rü ningu yema Tupana nüxüۡ ixuxüۡrüxüۡ rü yema Chíru rü Daríu rü Arteyére ga Pérchiaanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacügü unagügüxüۡrüxüۡ. 15ॸRü yexguma 6 ga taunecü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥǣӕǣ ġфɞӕǣЬŃфËȍɗфӥ͑͑ľՓ, rü ֆľիǣӕ̲͑ɗիɥǣ͑իֆ͑ǣӕիüۡ ga guma Tupanapata, meama Adáarü tauemacüarü tomaepü۳xarü ngunexüۡgu (18 febréru). …… Édra rü namücügümaxã Yerucharéüۡwa nangugü

7

1ॸRü

yexguma Arteyére rü Pérchiaanecüã۳xarü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥǣӕ, фӥ͑ֆľի̲ǣՓӥիɗǣËȍËȍľфĀΔҡľǣ

Yudíu ga Édragu ãégacü. Rü nüma rü ͑ӡիËӥ̲üۡcü ga Aróüۡҡի͑ɗիɥ. …… 6ॸѠӥ͑ӥ̲ǣƈĀффӥՓӥիɗǣ ngu۳xeۡetۡ aeruxüۡ ͑ɗիɥ, rü meama nüxüۡ nacua۳x ga Tupanaarü mugü ga Moiché ümatüxüۡ. ѠӥՓӥիɗǣ͑ǣӕ͑ľիüۡgu rü ãeۡx۳ gacü ga Arteyérena naca nax Yerucharéüۡca۳x namueguaxüۡca۳x. Rü nüma ga ãeۡի۳ ǣËӥфӥ͑ǣ͑իɥ͑ӥ, yerü Tupana rü poraãcü Édraxüۡ narüngüۡxeۡe.ۡ Ѡӥֆľ̲ËӥǣƈĀффӥ´¡ɗфΔ͑ɗ͑ľՓ ɗ͑իӡ%Ëȍɗфӥ֤ľфӕËȍфéüۡca۳x natáegu. 7-9ॸRü yexguma marü 7 ga taunecü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥǣӕǣkфҡľֆŃфľфӥ͑ҡľǣӕ ga Édra. Ѡӥ̲͑ի%͑ՓΎľǣӕǣ ՓӥիɗҡӥËӕ̲ӥǣʊфŃҡ͑ӥիüۡgü. Rü ֆľ̲ҡ͑ӥՓ͑ֆľի̲ǣӥǣ chacherdótegü rü Lebítanüxüۡgü, rü Փɗֆľҡ͑ӥիüۡgü, rü Tupanapataarü ɥã۳xarü dauruüۡgü, фӥҽӕЙ͑ЙҡՓфӥ ngüۡxeۡerۡ uüۡgü. Ѡӥֆľ̲̲ի%ɗ͑իӡ%Ëȍɗ ga Édra meama nüxíraxüۡcü ga tauemacüarü ügügu. Rü YerucharéüۡՓ nangugü meama guma norü 5 ga tauemacüarü ügügu yerü Tupana rü poraãcü nüxüۡ narüngüۡxeۡe.ۡ 10ॸRü nüma ǣƈĀффӥɗիËӥ̲͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ͑ի ҽӕЙ͑фӥ̲ӕǣӥՓ͑͑ǣәիüۡ rü nagu nax namaxüۡxüۡ rü yema togü ga Iraéanecüã۳xgüxüۡ nax nangúexŕŕxüۡca۳x ga yema Tupanaarü mugü. 11-12ॸRü nüma ǣƈĀффӥՓӥիɗǣngu۳xeۡetۡ aeruxüۡ ga meama guxüۡma ga Tupanaarü mugüxüۡ ËӕËӥ͑ɗիɥ. Ѡӥֆľիǣӕ̲´¡ɗфΔ͑ɗ͑ľՓ ɗ͑իӡ%ËȍɗËȍիüۡ۳xgu ga Édra, rü nüma ga ãeۡի۳ ǣËӥфӥƈĀф͑͑͑ի%ǣՓӥիɗǣ popera ga ñaxüۡ: “Choma i ãeۡx۳ gacü i Arteyére rü cuxüۡ charümoxŕ Pa Chacherdóte, Pa Édrax. Rü cuma rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƄґġѠkґॷ7

338

rü chacherdótegü rü marü name nax ͑ՓΎľǣӕիüۡ. 14ॸErü choma i ãeۡx۳ gacü, rü ngŕma 7 i chorü ngüۡxeۡerۡ uüۡgümaxã rü ‫ ڟ‬a cuxüۡ tamu nax mea ngŕm cuyangugüxüۡca۳x nax ñuxãcü ínamaxŕxüۡ i ngŕma cutanüxüۡǣӥɗ֤ӕĀ͑ľՓ, rü ɥ͑ľֆ֤ľфӕËȍфéüۡՓ, rü ngoxi nagu ínamaxŕ i ngŕma curü Tupanaarü mugü i cuxü‫ ۡڟ‬ngeۡxmaxüۡ. 15ॸRü ngŕxgumarüxüۡ ta cuxna taxãga nax cuyanaxüۡca۳x i

rü Tupanaarü ngúchaüۡ ɗիɥիüۡ. 19ॸNatürü ngŕma curü Tupanapataarü ngŕmaxüۡgü i pexna taxãxüۡ rü cunaxՓa۳xe nax cumatama yima Tupanapatagu cuyanuxüۡ i YerucharéüۡՓ. 20ॸRü ngŕxguma iyataxu۳xgu i diŕru naxca۳x ya yima Tupanapata rüe۳xna ta۳xacü i to i puracü i Tupanaca۳x pexüxchaüۡxüۡ, rü marü name i chorü diŕruarü dauruxüۡxüۡҡՓnaxca۳x ícuca. 21ॸRü pemax, Pa Ãeۡx۳ gacügüx i Taxtü i ƄӕƸфҡľфӥϘŃѸҡľՓ̲Ngŕxmagüxe i Diŕrumaxã Icua۳xgüxex, rü choma i Pérchiaanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü i Arteyére rü pexca۳x chayamupane i ñaa mugü: ‘¡Rü nüxna penaxã i guxüۡma i ta۳xacü i pexüۡҡՓnaxca۳x ínaca۳xaxüۡ ya yimá chacherdóte ya ngu۳xeۡetۡ aeruxüۡ ya Édra i ̲ľ̲ҽӕЙ͑ֆĀիӡËӥã۳xarü mugüxüۡ

ngŕma diŕrumü rü úiru i choma i ãeۡx۳ gacü rü chorü ngüۡxeۡerۡ uüۡgümaxã torü ngúchaüۡmaxã cuxna taxãmaregüxüۡ naxca۳x ya perü Tupana ya Yerucharéüۡgu ãpatacü. 16ॸRü ngŕxgumarüxüۡ ta rü name ͑ɗիɥɗËӕҡ͑ӥիüۡgü i duüۡxüۡgü rü ËȍËȍľфĀΔҡľǣӥɗ´¡ɗфΔ͑ɗ͑ľՓ ngŕxmagüxüۡҡ͑ӥՓËӕ͑Āľɗngŕma diŕrumü, rü úiru, rü ãmaregü i norü ngúchaüۡmaxã inaxãgüxüۡ naxca۳x ya yima Tupanapata ya YerucharéüۡՓ ngexmane. 17ॸRü ngŕma diŕrumaxã rü tá naxca۳իËӕҡիľɗՓΎËիËӥǣӥ, rü Ëф͑ŃфӕǣӥфӥËф͑ŃфӕիËӥǣӥՓӥիɗǣӕ namaxã i ãmaregü i trígu rü bínu. Rü ngŕ̲%̲фľǣӥҡ͑ɗիɥɗҽӕЙ͑Йҡфӥ ãmarearü guchicaxüۡՓɞËӕֆǣӕիüۡ i ngŕxguma YerucharéüۡՓЙľ͑ǣӕǣӥǣӕ. 18ॸRü ngŕma diŕru rü úiru íyaxüxüۡmaxã rü cuma rü cumücügü rü tá naxca۳x petaxe i ngŕ̲Йľ̲͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥľǣӕ

cuácü! 22ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ӥի͑Йľ͑ի% ñu۳xmata 3,600 quíru naguxüۡ i diŕrumü rü 22,000 lítru naguxüۡ i trígu, rü 2,200 lítru nagucü ya bínu, rü 2,200 lítru naguxüۡ i chíxüۡ. Rü yima yucüra ya nüma naxca۳x ínaca۳xacü ¡rü nüxna penaxã! 23ॸRü ngŕxgumarüxüۡ ta i ngexüۡrüüxüۡmare i ngŕmaxüۡgü i Tupana ֆĀիӡËӥã۳x naxՓa۳xexüۡ i napataca۳x, rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ӥի͑Йľ͑ի%͑իҡ̲ cha۳u۳xca۳x rü chauneca۳x poxcu ínanguxŕŕxüۡ.’ 24ॸRü ngŕxgumarüxüۡ ta chanaxunagü i ñaa mu: ‘Rü ngŕma chacherdótegü, rü Lebítanüxüۡgü, rü Փɗֆľҡ͑ӥիüۡgü, rü ɥã۳xarü dauruüۡgü rü guxüۡma i ngŕ̲ҡΎǣӥɗҽӕЙ͑ЙҡՓ puracüexüۡ, rü tama chanaxՓa۳xe nax ãeۡx۳ gacüaxüۡ‫ ڟ‬nax naxütanügüaxüۡ.’ 25ॸRü cumax, Pa Édrax, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ǣӕ нӕɗիӡɗngŕma cua۳x i Tupana cuxna ãxüۡ. Rü ngŕmaãcü ngŕma naanegü i taxtü i

Փӥիɗɗngu۳xeۡetۡ aeruxüۡ i meama Tupana ֆĀիӡǣӕËӥфӥ̲ӕǣӥիüۡ Ëӕիľнӕɗիɥ. 13ॸѠӥ̲фӥËȍ͑իӕ͑ǣӥɗՓӥիɗɗ̲ӕ͑ի

ngŕmaãcü guxüۡma i Iraétanüxüۡgü i cho۳xme۳իՓngŕxmagüxüۡ rü naxՓa۳xegüxüۡ nax cumaxã Yerucharéüۡca۳ի͑ՓΎľǣӕիüۡ, rü marü ̲͑ľ͑իËӕՓľ͑իɥիüۡ. Rü ngŕxgumarüxüۡ ta i ngŕma Lebítanüxüۡgü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƄґġѠkґॷ7ٍॷ8

339 ƄӕƸфҡľфӥΎŃѸҡľՓ̲ngŕxmagüxüۡ i duüۡxüۡgüca۳x tá nüxüۡ cuxuneta i ãeۡx۳ gacügü i duüۡxüۡgüarü guxchaxüۡarü mexŕŕruxüۡ ɗիɥǣӥիüۡ, rü ãeۡx۳ gacügü i mea ngŕma duüۡxüۡgümaxã icuáxüۡ. Rü ngŕxguma nangemagu i duüۡxüۡgü i tama curü Tupanaarü mugüxüۡ cua۳xgüxüۡ, rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗËӕ̲Ëӕ͑͑ǣәexŕxŕ. 26ॸRü ͑ǣľիľфӥիӦիľ̲фľֆҡ̲͑ǣɥ͑ӥիľɗ ngŕma curü Tupanaarü mugü rü chorü mugü ¡rü noxtacüma tüxüۡ pima۳x rüe۳xna tüxüۡ ípeta۳իӥËȍɗɗЙľфӥ͑͑ľՓ, rüe۳xna tüxna penapuxüۡ i tümaarü ngŕmaxüۡgü, rüe۳xna tüxüۡ pepoxcu!͖ٚ͑ǣӥфӥǣ ãeۡի۳ ǣËӥǣkфҡľֆŃфľ͑ΎфӥЙΎЙľфՓ. Édraarü Yumüxŕ 27ॸRü yexguma ga Édra rü nayumüxŕ rü ñanagürü: “Pa Torü O۳ xigüarü Tupanax, rü cuma rü cumecümaxüۡchi. Rü ngeۡmaca۳x ãeۡx۳ gacüãŕՓɞcunanguxŕxŕ nax yima cupata ya YerucharéüۡՓ͑ǣľի̲͑ľՓľ͑ namexŕŕgüaxücۡ a۳x i curü duüۡxüۡgü. 28ॸRü moxŕ cuxna chaxã, Pa Tupanax, erü cuxü‫ۡڟ‬ changechaüۡtümüxüۡ nape۳իľՓֆ%eۡx۳ gacü, rü ngŕma 7 i namücügü, rü guxüۡma i norü ngüxۡ eۡerۡ uüۡgü. Rü chapora erü cumax, Pa Tupanax, chauxüۡҡՓËӕ͑ǣľի̲фӥ ngeۡmaca۳x choxüۡ‫ ڟ‬natauxcha nax nüxüۡ‫ڟ‬

chanangúchaüxۡ eۡexۡ üۡ i ñuxre i chautanüxüۡgü i Iraétanüxüۡgüarü ãeۡի۳ ǣËӥǣӥ͑իËȍΎՓľ֤ľфӕËȍфéücۡ a۳x ͑ՓΎľǣӕիüۡٚ, ñanagürü ga norü yumüxŕՓ. …… Tupanapatawaarü puracütanüxüۡgü

8

15ॸRü

choma ya Édra rü natü ga Abácutügu chanangutaque۳xexeۡxeۡ ga yema duüۡxüۡgü ga chomaxã

Yerucharéüۡca۳իՓΎľǣӕËȍüۡxüۡ. Rü yexma tapegü ga tomaepü۳x ga ngunexüۡ. Rü ֆŃ̲ֆΎի͑ɗҡֆՓӥǣӥŃǣǣĀӕüۡxüۡgü rü chacherdótegü ga yéma ngugüxüۡ. Rü yemaacü nüxüۡ tacua۳x rü nataxuma ga Lebítanüxüۡ ǣ͑ӥľËȍ̲ҡ̲ֆŃ̲ɥիüۡ. 16ॸRü

yemaca۳x Eriechéca۳x, rü Ariéca۳x, rü Chemaíaca۳x, rü Erünatáüۡca۳x, rü Yaríca۳x, rü to i Erünatáüۡca۳x, rü Natáüۡca۳x, rü Chacaríaca۳x, rü Mechuráüۡca۳x changema, yerü nümagü ͑ɗիɥǣ̞ľ¡ɞҡ͑ӥիüۡarü ãeۡի۳ ǣËӥǣӥֆɗիɥիüۡ. Rü yexgumarüxüۡ ta naxca۳x changema ga Yoiarí rü Erünatáüۡ ga ngu۳xeۡetۡ aeruüۡǣӥɗիɥǣӥիüۡ. 17ॸRü æËȍɗЙɞфӥɥ͑ľՓËȍ̲͑ӕǣӥǣ yema duüۡxüۡgü nax Lebítanüxüۡarü ãeۡx۳ gacü ga Ídumaxã, rü namücügü ga ngüۡxeۡerۡ uüۡǣӥǣֆľ̲ɥ͑ľфӥ ҽӕЙ͑ЙҡՓЙӕфËӥľիüۡmaxã yanadexagüxüۡca۳x rü namaxã nüxüۡ yaxugüxüۡca۳x nax toxüۡҡՓ namugüaxüۡca۳x i Lebítanüxüۡgü nax yima Tupanapata ya YerucharéüۡՓ ͑ǣľի̲͑ľՓҡΎիüۡ nangüۡxeۡegۡ üxüۡca۳x. 18ॸRü Tupana rü tomaxã namecüma, rü yemaca۳x toxüۡҡՓ̲͑͑ӕǣæȍľфľ¡ɞ ga meama poperaxüۡ cuácü ga Lebítanüxüۡ ǣͅфɞҡիɗիɥËӥ. Rü nüma ga Cherebía rü toxüۡҡՓ͑͑ǣӕՓӥիɗǣӕ namaxã ga nanegü rü naeneegü ga meama 18 ga duüۡxüۡǣӥɗիɥǣӥիüۡ. 19ॸRü yexgumarüxüۡ ta Tupana yéma nanamugü ga Achabía namaxã ga namücü ga Yechaía ga Merári nane ɗիɥËӥ. Rü namaxã ínangugü ga nanegü rü naeneegü ga meama 20 ga duüۡxüۡgü ɗիɥǣӥիüۡ. 20ॸѠӥ͑ŃҡӥՓфӥɞ͑͑ǣӕǣӥǣ 220ǣҽӕЙ͑ЙҡՓфӥ͑ǣüۡxeۡerۡ uüۡgü. Ѡӥ͑ӡիËӥ̲фӥ%eۡի۳ ǣËӥǣġ¡ɞ͑ɗիɥǣ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƄґġѠkґॷ8ٍॷ9 yemaacü inanucü naxca۳x ga Tupanapataarü puracü. Rü guxüۡma ga yema 220 ga ngüۡxeۡerۡ uüۡǣӥфӥ͑ֆՓӥǣӥ ga naégagü. 21ॸѠӥֆľ̲Փľ͑фӥ chanaxunagü nax aureãcü tayumüxŕgüxüۡ ͑ҡӥǣk¡ËӕҡӥՓ͑ի Tupanamaxã nüxüۡ tixugüxüۡca۳x ga torü chixexüۡgü, rü Tupanana naxca۳x taca۳xaxüۡca۳x nax mea toxüۡ naxüpetüxüۡca۳իɗ̲͑Փ, rü toxna rü toxocügüna nadauxüۡca۳իՓӥիɗǣӕ namaxã i guxüۡma i torü ngŕmaxüۡgü i ̲͑ի%ɗҡիɥիüۡ. 22ॸ֤ľфӥËȍΎфӥ%͑ľ͑ɗիɥ ga ãeۡx۳ gacüxüۡҡՓnaxca۳x íchaca۳xaxüۡ ǣËȍӕффǣӥǣËΎՓфӕǣӕɥիüۡ nax torü uanügüna toxüۡ ínapoxüۡxüۡca۳իɗ̲͑Փ,

340 ga carnéruxacügü. Rü torü chixexüۡgüarü ütanüruxüۡ rü ítanagu ga 12 ga chíbugü. 36ॸRü toma rü yema nachixüۡanegü ga taxtü ga Eufrátearü ΎŃѸҡľՓ̲фӥ%eۡx۳ gacügüna tanaxã ga yema popera ga Pérchiaanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü toxna ãxüۡ. Rü nümagü rü paxa toxüۡ narüngüۡxeۡe ۡ ͑իՓľ͑ҡ͑իӥիüۡca۳x ga guma Tupanapata. Édra rü Tupanamaxã nüxüۡ nixu ga Iraéaanecüã۳xgüarü chixexüۡ

9

1ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣֆľ̲

ֆľфӥֆľիǣӕ̲ҡիӡҡɗҡիɥ%Ëȍɗǣӕфӥ marü ãeۡx۳ gacümaxã nüxüۡ tixugü nax Tupana tüxüۡ rüngüۡxeۡexۡ üۡ ya yíxema naxca۳x daugüxe, natürü tüxüۡ napoxcu ֆǣӕի%̲ֆҡ̲͑ǣɥ͑ӥľիľ. 23ॸRü ngeۡmaca۳x aureãcüma tayumüxŕgü rü Tupanana tacagüe nax toxna nadauxüۡca۳x. Rü nüma rü aixcüma toxüۡ nangãxüۡga.

Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡx۳ gacügü ga marü nüxíra YerucharéüۡՓ͑ǣӕǣӥիüۡ rü cha۳u۳xca۳ի͑իɥфӥËȍΎ̲ի%͑ӥիüۡ nayarüxugüe rü ñanagürügü: “Muxüۡma i ngŕma tatanüxüۡgü i Iraéanecüã۳xgü ga ͑ӥիɞфҡΎ̲ի%ՓΎľǣӕիüۡ, фӥՓΎΎ chacherdótegü rü Lebítanüxüۡgü rü tama nügüxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ naxo۳xo۳xgü i nacümagü i chixexüۡǣӥɗ͑ǣӕ͑իɥիüۡ i ngŕma togü i duüۡxüۡgü i nua tórü naanegu yaxãchiüۡgüxüۡ. Natürü ngŕma tatanüxüۡǣӥфӥՓΎΎЙΎф%Ëӥ

…… 31ॸѠӥ͑ҡӥǣk¡ËӕҡӥՓɗҡիɥ%Ëȍɗ meama nüxíraxüۡcü ga tauemacüarü 12 arü ngunexüۡgu nax YerucharéüۡՓ ҡիɥիüۡ. ѠӥҽӕЙ͑фӥ̲͑ՓҡΎի͑ nadau rü toxüۡ ínapoxüۡ nüxna ga torü ‫ ڟ‬ax۳ güxüۡ. 32ॸRü yexguma uanügü rü ngɥta۳ YerucharéüۡՓҡ͑ǣӕǣӥǣӕ, rü tomaepü۳x ga ngunexüۡ tarüngüۡgü. …… 35ॸѠӥֆľ̲Փľ͑фӥՓӥիɗËȍɗǣӥǣ toma rü naxüۡna ítagu naxca۳x ga guma torü Tupana. Rü guxüۡma ga Iraétanüxüۡgüégagu rü ítanagu ga 12 ga ՓΎËիËӥǣӥфӥ96 ga carnérugü rü 77

Tupanape۳իľՓ͑Ëȍɗիľ͑իngŕma ҡΎǣӥËӥ̲ǣӕ͑ի͑իɥիüۡ, natürü nagu ͑իɥ̲ɗ͑Ëӥ̲ǣӥɗngŕma Canaáüۡtanüxüۡgü rü Itítatanüxüۡgü, rü Ferechéutanüxüۡgü, rü Yebuchéutanüxüۡgü, rü Amóüۡtanüxüۡgü, rü Moátanüxüۡgü, rü Equítuanecüã۳xgü, rü Amoréutanüxüۡgü. 2ॸYerü nüma i tatanüxüۡgü rü nanegü rü marü nixãxma۳xgü namaxã i ngŕma togü i duüۡxüۡgüxacügü i nua tórü naanegu yaxãchiüۡgüxüۡ i tama Tupanaaxüۡ‫ڟ‬ yaxõgüxüۡ. Rü yemaacü ga Tupanaarü duüۡxüۡgü rü yema tama yaxõgüxüۡ ga duüۡxüۡgümaxã nügü narüxücutanü. Rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƄґġѠkґॷ9ٍॷ10

341 tatanüxüۡgü i ãeۡի۳ ǣËӥǣӥ͑ɗիɥǣ͑ӥիɞф inaxügüxüۡ ͑ի͑ǣӕ͑իɥիüۡ ga yema chixexüۡٚ, ñanagürügü choxüۡ. 3ॸRü yexguma yema orexüۡ Ëȍիɥ͑ӥǣӕфӥ chorü ngechaüۡmaxã chaugü charügáutechiru rü chaugü chapuxüۡyae rü chaugü chapuxüۡchinagu, yerü poraãcü chauãŕՓnangu۳x ga yema. guxüۡma ga yema Iraéanecüã۳xgü ga norü Tupanaarü poxcuca۳x muüۡexüۡ nagagu ga natanüxüۡgüarü chixexüۡgü rü chauxüۡҡՓ͑ֆфӥҡΎǣӥ. Rü choma rü chorü ngechaüۡmaxã yematama 4ॸRü

ËȍӕËȍɗËՓËȍфӥҡΎ͖u۳ի̲ҡ͑Փ nangu ga yema yáuanecüarü ora ga nagu Tupanaca۳x yagugüãxüۡ ga ãmaregü. 5ॸѠӥֆľիǣӕ̲ֆľ̲ΎфՓ nanguxgu rü marü choxüۡ nangupetüxüra ga nax changechaüۡxüۡ. Rü charügáuxchiruãcüma ichanaxügü nax chayumüxŕxüۡ. Rü Cori ya Tupanamaxã chidexa. 6ॸRü ñachagürü nüxüۡ: “Pa Chorü Tupanax, Pa Chorü Tupanax, rü poraãcü chaxãnexüۡchi i cupe۳իľՓ. Rü tama nüxüۡ chacua۳x nax ta۳xacü chaxüxüۡ rü ñuxãcü cumaxã chidexaxüۡ. Erü ngŕma torü chixexüۡ rü marü nangupetüxüchiama rü ngŕma torü pecádugü rü marü ñoma i naane namaxã nanapá. 7ॸѠӥ͑ӡիËӥ̲ËӥфӥՓ ga torü o۳xigü rü chixexüۡgu namaxŕx rü ñomaxüۡcüxü i toma rü ta nagu ítamaxŕ. Rü ngŕma torü chixexüۡgagu rü toma rü torü ãeۡx۳ gacügü rü torü chacherdótegü rü naxme۳xgu tayi i ngŕma to i nachixüۡanecüã۳xgüarü ãeۡx۳ gacügü i tama cuxüۡ‫ ڟ‬yaxõgüxüۡ. Rü nümagü rü toxüۡ ínayauxüۡ rü toxca۳x nangɥ ۳xgü rü duüۡxüۡgüpe۳իľՓҡΎիüۡ nacugüe. Rü ngŕ̲ҡ̲͑ɗիɥɗ͖u۳xma toxüۡ

ngupetüxüۡ. 8ॸNatürü i ñu۳xmax, Pa Corix, Pa Torü Tupanax, rü ngŕma nax tomaxã cumecümaxüۡgagu rü toxü‫ۡڟ‬ cunatauxchaxŕxŕ nax ñuxre i toma rü Փľ͖͑͑͑ľɗËӕ̲ cuxüünexŕŕxüۡca۳իҡՓΎľǣӕիüۡ nax nagu taxãchiüۡgüxüۡca۳x. ѠӥËӕ̲фӥՓӥիɗɗ ngexՓaca۳xüۡxüۡ ɗɥ͑ӥҡΎի͑Ëӕի%, rü ngŕmaãcü paxaãchi toxüۡ cutaãxŕxŕxŕ ͑ŃҡӥՓɗҡΎфӥǣӕիËȍիüۡgü. 9ॸѠӥՓΎΎҡΎ ga ãeۡx۳ gacüme۳xeۡՓ͑իҡ͑ǣľի̲ǣӥիüۡ natürü i cumax rü tama toxüۡ ɞËӕՓΎǣӥ. Rü ngŕma Pérchiaanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacügüãŕՓɞcunanguxŕxŕ nax tomaxã namecümagüxüۡca۳x. Rü toxna cudau nax ñu۳xma rü ta tamaxŕxüۡca۳x, rü ngŕ̲%ËӥҡՓΎľǣӕիüۡca۳x, фӥՓľ͑ noxrixüۡxüۡ ga nachicagutama tanaxüxüۡca۳x ya yima cupata. Rü cumax, Pa Tupanax, rü toxna cudau i guxüۡma i ͖͑͑ľɗ֤ӕĀ͑ľՓфӥĀɥ͑ľֆ YerucharéüۡՓ. 10ॸNatürü i ñu۳xmax, Pa Tupanax ¿rü ta۳xacüxüۡ tá cumaxã tixuxüۡ ͑Փľ͑ɗǣӕիüۡma i ngŕma chixexüۡ i taxüxüۡ. ƄфӥɗիËӥ̲͑ɗիɥ͑իҡ̲͑ǣ ҡիɥ͑ӥľիüۡ ɗËӕфӥ̲ӕǣӥٚ, ñachagürü ga chorü yumüxŕՓ. …… Yudíugü rü ínanawoxüۡ ga yema ngexüۡgü ga to ga nachixüۡanecüã۳իǣӥɗիɥǣӥիüۡ

10

1ॸRü

yexguma ñaxtüanegu chayangücuchigu norü to۳xma۳իҡՓǣǣӕ̲ҽӕЙ͑Йҡ, rü yéma chaxauxãcüma chayumüxŕ, rü Tupanamaxã nüxüۡ chixu ga torü chixexüۡgü. Rü yexgumayane yéma nangugü ga muxüۡma ga yatügü rü ngexüۡgü rü buxüۡgü rü chauxüۡtagu nangutaque۳իľфӥՓӥիɗǣӕËȍΎ̲ի%

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƄґġѠkґॷ10 naxauxe. 2ॸRü yexguma nüma ga Checanía ga Yerié nane ga Eráüۡtanüxüۡ ɗիɥËӥфӥ͖͑ǣӥфӥËȍΎիüۡ: “Rü aixcüma ͑ɗիɥɗTupanape۳իľՓËȍɗիľիüۡ ixügüxüۡ. Erü ngexüۡgü i to i nachixüۡanecüã۳x ɗիɥǣӥիüۡ i tama Tupanaaxüۡ‫ڟ‬ yaxõgüxüۡmaxã tixãxma۳xgü i yixema i Iraéanecüã۳xgü. Natürü nangexmaama nax ñuxãcü Tupanape۳իľՓnamexŕŕxüۡ i ngŕma torü chixexüۡ. 3ॸRü ngeۡmaca۳x tórü Tupanape۳իľՓҡ͑ӥիüۡ tixu nax tüxna ҡɗիɥǣËȍɗիüۡca۳x ya yíxema toxma۳xgü ya tama Tupanaaxüۡ‫ ڟ‬yaxõgüxe rü yíxema ҡΎիΎËӥǣӥֆҡӥ̲ՓҡΎիü‫ ۡڟ‬ngeۡxmagüxe. Rü ngŕmaãcü ngŕma cuma rü ngŕma togü i duüۡxüۡgü i aixcüma Tupanaga ɥ͑ӥľիüۡ tomaxã nüxüۡ ixuxüۡrüxüۡ tá naga ҡիɥ͑ӥľֆҡΔфӥæΎфɗֆҽӕЙ͑фӥ mugü. 4ॸ¡Rü inachi rü naxü i ngŕma Tupana cuxüۡ muxüۡ nax cunaxüxüۡ! Rü ҡΎ̲фӥҡËӕǣҡիɥ͑ӥľ. ¡ƚcü tomaxã nüxüۡ ixu nax ñuxãcü tá tanamexŕxŕ i ngŕma chixexüۡ i taxüxüۡ!͖ٚ͑ǣӥфӥ. …… 10ॸRü yexguma ga choma ga chacherdóte ya Édra rü ichachi rü

342 ñachagürü: “Pema rü poraãcü chixexüۡ pexü erü namaxã pixãxma۳xgü i ngŕma ngexüۡ gü i to i nachixüۡ anecüã۳x ɗիɥǣӥիüۡ . Rü ngŕmaãcü penayexeraxŕxŕ i tórü chixexüۡ gü i Tupanape۳իľՓ. 11ॸRü ñu۳ xma rü penaxՓa۳xe i tórü o۳xigüarü Tupanape۳իľՓЙľ͑իӥɗ ngŕma nüma nanaxՓa۳xexüۡ rü nüxüۡ pixu nax aixcümama chixexüۡ pexügüxüۡ . Rü ngeۡmaca۳x pemaxã nüxüۡ Ëȍɗիӕ‫ؽ‬фӥ͑ӥի͑ЙɗիɥǣËȍɗɗngŕma duüۡ xüۡ gü i tama yaxõgüxüۡ rü ngŕma ngexüۡ gü i to i nachixüۡ anecüã۳xgü ɗիɥǣӥիüۡ !͖ٚËȍǣӥфӥ. 12ॸRü yexguma yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥľǣӕǣǣӕիüۡ ma ga yema duüۡ xüۡ gü rü tagaãcü nanangãxüۡ gagü rü ñanagürügü: “Ngŕmáacü tá tanaxü i ngŕma toxüۡ cumuxüۡ ٚ, ñanagürügü. …… 44ॸRü guxüۡ ma ga yema Iraéanecüã۳xgü ga to ga nachixüۡ anecüã۳x ga ngexüۡ gümaxã ixãxma۳xgüxüۡ rü tümanatügüca۳x tüxüۡ naՓoeguxŕxŕ Փӥիɗǣӕҡӥ̲̲ի%ǣ tümaxacügü.

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

NEHEMÍAS (Neemía) Neemía rü natanüxüۡgüca۳x nayumüxŕ

1

1ॸѠӥ͖͑ɗիɥɗËȍӕËȍɗǣɗËȍΎ̲ɗ

ͮľľ̲ɞֆkËфɞ͑͑ľ͑իËȍɗիɥիüۡ. Rü yexguma 20 ga taunecü ãeۡx۳ gacü ֆɗիɥիǣӕǣkфҡֆŃфľфӥ̲ľ̲ Quiréuarü tauemacügu (diciémbre), rü ËȍΎ̲ǣͮľľ̲ɞфӥɥ͑ľǣæȍәËȍՓ chayexma. 2ॸRü chauxüۡҡՓ͑͑ǣӕǣ chauenexŕ ga Ananí namaxã ga ñuxre ǣֆҡӥǣӥǣ֤ӕĀ͑ľՓ͑ľɥիüۡ. Rü yexguma chayoxnie ga nüxna nax chaca۳xaxüۡ nachiga nax ñuxãcü ínangupetüxüۡ ga YerucharéüۡՓ, rü ñachagürü: “¿Ñuxãcü nüxüۡ ‫ ڟ‬a? Rü yema ínangupetüxüۡ i ngŕm Yudíutanüxüۡgü ga Yudáanegu rüchoxüۡ ¿rü mea nüxüۡ nangupetüxüۡ rü eۡx۳ na tama?͖ٚËȍǣӥфӥ. 3ॸRü nümagü rü choxüۡ nangãxüۡgü rü ñanagürügü: ‫ ڟ‬фӥҡ̲ɗիËӥ̲̲ľɗ͑ɗիӡ. Rü “Ngŕ̲ ngŕma duüۡxüۡgü i Yudáanegu rüchoxüۡ rü poraãcü ngúxüۡ ningegü rü chixexüۡ nüxüۡ naxüpetü. Rü ngŕma natapü۳x ya ֆɗ̲ҡΔфӥɥ͑ľֆ֤ľфӕËȍфéüۡ rü nanaxaixrügumaraxüۡtama ga nagu nax napogüexüۡ, rü yema natapü۳xarü ɥã۳xgü ga ínaguxüۡ фӥҡӡҡ̲nimexŕŕǣӥٚ,

ñanagürügü. 4ॸRü yexguma yemaxüۡ Ëȍիɥ͑ӥǣӕфӥЙΎф%ËӥËȍΎիüۡ‫ ڟ‬nangu۳x rü chaxaxu. Rü ñuxre ga ngunexüۡ rü chaxaure rü Cori ya Tupanamaxã chidexa. 5ॸRü ñachagürü nüxüۡ: “Pa Cori ЬҽӕЙ͑ֆġիӡËӥã۳x, cuma rü ҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓngŕի̲Ëӥнӕɗիɥ, фӥËӕի%ӡËӥ̲. Rü taguma naxüchicüxü i ngŕma nüxüۡ quixuxüۡ, erü cuma rü namaxã quixaixcüma i ngŕma duüۡxüۡgü i cuxüۡ ngechaüۡgüxüۡ rü yanguxŕŕgüxüۡ i curü mugü. 6ॸRü ngeۡmaca۳x i ñu۳xma rü cuxüۡ chaca۳ax۳ üۡ nax choxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ Ëӕիɥ͑ӥիüۡ i ñaa chorü yumüxŕ i chütacü rü ngunecü cumaxã nüxüۡ chixuxüۡ naxca۳x i ngŕma curü duüۡxüۡgü i Iraétanüxüۡgü. Rü nüxüۡ chacua۳x nax cupe۳իľՓËȍɗիľիüۡ taxüxüۡ i toma i Iraétanüxüۡgü, фӥՓΎΎɗËȍΎ̲фӥ chautanüxüۡgü rü cupe۳իľՓËȍɗիľիüۡ taxügü. 7ॸRü cupe۳իľՓЙΎф%ËӥËȍɗիľիüۡ taxügü, erü tama tayanguxŕxŕ i ngŕma curü mugü rü curü ucu۳xeۡgü ga curü duüۡ ǣͅΎɗËȍŃՓҡΎ̲ի%͑ӥիüۡ quixuxüۡ. 8-9ॸ¡Rü

nüxna nacua۳xãchi i curü ore i Moichémaxã nüxüۡ quixuxüۡ! Erü cuma rü nüxüۡ quixu rü ngŕxguma toma chixexüۡ cupe۳իľՓҡիü۳xgu rü tá togü i

343 Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͮƄȸƄͅʑkґॷ1ٍॷ2 nachixüۡanegügu toxüۡ ËӕՓΎΎ͑ľ̲фľ, natürü ngŕիǣӕ̲ËȍɗՓľ͑cuxca۳x taՓoegu۳xgu rü aixcüma nagu tamaxŕgu i curü mugü, фӥՓΎΎ͖Ύ̲ɗ͑͑ľ íyacuáxüۡǣӕҡՓΎΎ͑ľǣӕ, rü cuma rü chi tochixüۡaneca۳x toxüۡ cuyagagü, rü ngŕma nachica i üünexüۡ i cumatama nüxüۡ cuxunetaxüۡ ͑ի͑ՓËӕ͑ǣľի̲իüۡՓ Փľ͑իфӥҡΎիüۡ cugagüxüۡca۳x. 10ॸToma rü curü duüۡxüۡgü i curü puracütanüxüۡ ҡɗիɥǣӥ, yerü cuma rü curü poramaxã torü uanügüme۳xeۡՓҡΎիüۡ ícunguxüۡxeۡxeۡ. 11ॸPa Corix, cuxüۡ ËȍËȍɗիľՓľ͑իËȍΎիüۡ‫ڟ‬ nüxüۡ Ëӕիɥ͑ӥիüۡca۳x i ñaa chorü yumüxŕ i cumaxã nüxüۡ chixuxüۡ i chomax nax curü duüۡxüۡ Ëȍɗիɥիüۡ. Erü ngŕma chorü ngúchaüۡ ɗ͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥիüۡ ͑ɗիɥ͑ի cuxüۡ chicua۳xüüxüۡ. Rü ngŕxgumarüxüۡ ta cuxna naxca۳x chaca nax choxüۡ curüngüۡxeۡexۡ üۡ nax chomaxã namecümaxüۡca۳x ya ãeۡի۳ ǣËӥٚ, ñachagürü. Artayére rü Neemíaxüۡ ninge۳x nax YerucharéüۡՓ͑իӡիüۡca۳x

2

1ॸRü yexguma ga choma rü ãeۡx ۳ gacü ga Artayérepáüۡarü üãcuxüۡruxüۡ Ëȍɗիɥ. ѠӥՓӥիɗǣ͑ǣӕ͑ľիüۡ ga Misáüۡarü tauemacügu (abril) ga yexguma Artayére marü 20 ga taunecü ãeۡx۳ gacü ֆɗիɥիǣӕ, rü naxpáxüۡ bínumaxã chaxüãcuyane rü nüma ga ãeۡx۳ gacü rü choxüۡ ͑ĀՓľ͑ӥǣ͑ի changechaüۡchametüxüۡ. Rü yemaca۳x choxna naca rü ñanagürü: 2ॸ“Cuxüۡ chadau nax cungechaüۡchametüxüۡ. ¿Ta۳xacü cuxüۡ nangupetü? ҽ̲ËӕՓ nango۳x nax quida۳իՓľիüۡ. ¿Rü ngeۡmaca۳x ta۳xacü cuxü‫ ۡڟ‬nangexma? ¿E۳ۡի͑ՓӥիɗɗǣӕիËȍիüۡ?ٚ, ñanagürü

344 choxüۡ. Rü yexguma ga choma rü poraãcü chamuüۡ. 3ॸRü ãeۡx۳ gacüxüۡ changãxüۡga rü ñachagürü: “Pa Ãeۡx۳ gacüx ¡Guxüۡguma namaxüۡ! ¿Ñuxãcü chi i tama changechaüۡxüۡ? Erü yima ɥ͑ľֆËȍӕ͑ҡӥǣӥ͑ǣӕta۳xgüne rü ͑ËȍɗËիɗËҡ̲͑ɗիɥ, rü natapü۳xarü ɥã۳իǣӥфӥɞ͑͑ǣӕٚ, ñachagürü. 4ॸRü nüma ga ãeۡx۳ gacü rü choxna naca rü ñanagürü: “¿Ta۳իËӥՓɗËӕիüۡ charüngüۡxeۡexۡ üۡ?͖ٚ͑ǣӥфӥ. Rü yexguma ga choma rü Tupaname۳xeۡgu ËȍӕǣӥËȍիӦ. 5ॸRü ãeۡx۳ gacüxüۡ changãxüۡga rü ñachagürü: “Ngŕxguma chi cuxca۳x namexgu, Pa Ãeۡx۳ gacüx, rü choxüۡ curüngüۡxeۡecۡ haüۡxgux, rü cuxna chaca, Pa Ãeۡx۳ gacüx, ͑ի֤ӕĀ͑ľՓ choxüۡ cumuxüۡ ͑Փֆֆɗ̲ɥ͑ľֆ chaunatügü nagu ta۳xgüne, nax ngŕ̲%ËӥՓľ͑chanamexŕŕxüۡca۳իٚ, ñachagürü. 6ॸѠӥ͑ǣɥ̲ǣ%eۡx۳ gacüma۳x фӥ͑ËӥՓՓɗфӥҡΎ. Rü nüma ga ãeۡx۳ gacü rü choxna naca rü ñanagürü: “¿Ñuxre i ngunexüۡ tá icuyarütaxuxüۡ nax ‫ ڟ‬Ëӕիӡիüۡ? ¿Rü ñuxgu tá ngŕ̲ cutáeguxüۡ?͖ٚ͑ǣӥфӥ. Rü choma rü namaxã nüxüۡ chixu ga ngunexüۡ ga nagu tá chatáeguxüۡ. Rü yexguma ga nüma rü yéma choxüۡ namu. 7ॸRü yema to ga naxca۳x íchaca۳xaxüۡ ͑ɗիɥǣËȍΎի͑ naxããxüۡ ǣՓӥիɗǣЙΎЙľфnaxca۳x ga yema ãeۡx۳ gacügü ga taxtü ga Eufrátearü ҡΎËӕҡӥՓֆľի̲ǣӥիüۡ nax yemaacü norü ͑͑ľՓ̲ľËȍΎիüۡ namupetügüxüۡca۳x ñu۳ի̲ҡ֤ӕĀ͑ľՓËȍ͑ǣӕ. 8ॸRü to ga popera ga naxca۳x íchaca۳xaxüۡ, rü Acháca۳ի͑ɗիɥ. Ѡӥ͑ӥ̲͑ɗիɥǣ ãeۡx۳ gacüarü naixnecüarü dauruxüۡ ֆɗիɥիüۡ. Ѡӥֆľ̲ЙΎЙľфՓфӥ%eۡx۳ gacü nüxna ͑ի%ǣ͑ի̲ӥфЙľՓËȍΎի͑

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͮƄȸƄͅʑkґॷ2

345 tanaxãxüۡca۳x nax ngŕmamaxã chanamexŕŕxüۡca۳x i norü ɥã۳xgü ya yima Tupanapataarü dauxüۡtaechica rü ngŕma ɥ͑ľфӥЙΎիľǣӕիüۡarü ɥã۳xgü, rü yima ɥЙҡֆ͑ՓҡËȍ͑ǣľի̲͑ľ. Rü nüma ga ãeۡx۳ gacü rü choxna nanaxã ga guxüۡma ga yema naxca۳x íchaca۳xaxüۡ, yerü Cori ya Tupana rü poraãcü choxüۡ narüngüۡxeۡe.ۡ 9ॸRü yexguma taxtü ga ƄӕƸфҡľфӥҡΎËӕҡӥՓֆľի̲ǣӥիüۡ ga ãeۡx۳ gacügüxüۡҡՓËȍ͑ǣӕիǣӕ, rü nüxna chanana ga yema poperagü ga ãeۡx۳ gacü ga Artayére yéma mugüxüۡ. Rü choxüۡ ínixümücügü ga ñuxre ga churaragüarü ãeۡx۳ gacügü namaxã ga norü churaragü ǣËΎՓфӕҡǣӕɥիüۡ. 10ॸNatürü yexguma Chaüۡbára ga Oróüۡtanüxüۡgüarü ãeۡx۳ gacü, rü Tobía ga Amóüۡtanüxüۡgüarü ãeۡx۳ gacü nüxüۡ cua۳xgügu nax íchanguxüۡ, rü poraãcü nanue yerü nüxüۡ nacua۳xgü nax chautanüxüۡgü ga Iraéanecüã۳xgüarü ngüۡxeۡeՓ ۡ ͑իËȍիӡիüۡ. Wena nanamexŕxŕ ga Yerucharéüۡtapü۳x 11-12ॸѠӥĀӥիՓ֤ľфӕËȍфéüۡфӥɥ͑ľՓ changu. Rü yexguma tomaepü۳x ga ngunexüۡ yéma chayexmagu, rü chütacü rü ícharüda. Rü choxüۡ nixümücügü ga ñuxre ga yatü nax ítayadaugüxüۡca۳x ga ǣӕ̲ɥ͑ľфӥЙΎիľǣӕիüۡ. Natürü taxúemaama nüxüۡ chixu ga yema Tupana chauãŕՓnguxŕŕxüۡ nax ta۳xacüca۳x YerucharéüۡՓËȍիӡիüۡ. Rü ËȍիɗËҡ̲¡әфӕŃҡӥǣӕËȍɗիӡ. 13ॸRü yematama chütaxüۡgu rü Ngategu ãégaxüۡ ga ɥã۳իՓɞËȍֆիӡիӡфӥ DragóüۡфӥЬӕËȍӕՓ̲Ëȍիӡ͖u۳xmata Guxchirearü ɥã۳իՓËȍ͑ǣӕ. Rü meama chanangugü ga yema natapü۳x ga guma Yerucharéüۡarü poxeguxüۡ ga nagu

napogüexüۡ rü norü ɥã۳xgü ga ínaguxüۡ. ñu۳իӡËȍɗɗËȍɗիӡËȍɗǣӥ͖u۳xmata Dexá i Chuchuxüۡgu ãégaxüۡ ga ɥã۳իՓ changu ga ãeۡx۳ gacüarü puchu íyexmaxüۡՓ. Natürü ga chorü búru rü ҡիӕËӥ̲͑ŃҡӥՓ͑իӥЙľҡӥǣֆľ̲ natapü۳xarü puexüۡ. 15ॸRü yexguma rü ҡӡҡ̲͑ɗ͑ǣӕ͑ľ. Rü yema ngatexüۡՓ dauxüۡ ËȍիɥфӥֆŃ̲Ëȍֆ͑ǣӕǣӥǣ yema natapü۳x. Rü yemaacü nüxüۡ

14ॸRü

ɞËȍֆիӥľǣӕǣǣӕ̲ɥ͑ľҡЙü۳x, rü Փľ͑իфӥͮǣҡľǣӕ%Ńǣիüۡ ga ɥã۳իՓ chixücu. 16ॸѠӥǣӕ̲ɥ͑ľфӥ%eۡx۳ gacügü rü tama nüxüۡ nacua۳x ga ngextá nax Ëȍիӡիüۡ rü ta۳xacüca۳իֆŃ̲Ëȍիӡիüۡ. ֤ľфӥҡիӡҡֆľ̲ËȍËȍľфĀΔҡľǣӥ̲ի%, фӥɥ͑ľфӥ%eۡx۳ gacügümaxã, rü puracütanüxüۡmaxã, rü yema togü ga Yudíugümaxã nüxüۡ chixu nax ta۳xacüca۳x YerucharéüۡՓËȍ͑ǣӕիüۡ. 17ॸRü yemaca۳x chanangutaque۳xexeۡxeۡ ga yema duüۡxüۡgü rü ñachagürü nüxüۡ: “Pema meama nüxüۡ pecua۳ի͑իՓӥիɗɗǣӕիËȍիüۡՓ ingexmagüxüۡ, фӥĀɥ͑ľֆ Yerucharéüۡ rü nachixe, rü natapü۳xarü ɥã۳xgü rü ínagu. ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣɥի%Փӥիɗǣӕ tanamexŕxŕ ֆĀɥ͑ľфӥЙΎիľǣӕիüۡ nax ngŕ̲%Ëӥ̲фӥҡ̲Փӥիɗɗ cugüruxüۡ ɗիɥǣӥիüۡca۳x!͖ٚËȍǣӥфӥ. 18ॸRü yexguma namaxã nüxüۡ chixuxgu nax ñuxãcü Tupana poraãcü choxüۡ rüngüۡxeۡexۡ üۡ rü yema ore ga ãeۡx۳ gacü ga Artayére chomaxã nüxüۡ ixuxüۡ, rü nüma ga duüۡxüۡgü rü choxüۡ nangãxüۡgagü rü ñanagürügü: ٘‫ͮؽ‬ǣɥի%ɗҡ͑իӥǣӥ͑ի namexŕŕxüۡ ֆĀɥ͑ľфӥЙΎիľǣӕիüۡ!ٚ ñanagürügü. Rü inanaxügüe ga nax napuracüexüۡ. 19ॸNatürü yexguma Chaüۡbára ga Oróüۡtanüxüۡgüarü ãeۡx۳ gacü, rü Tobía ga Amóüۡtanüxüۡgüarü ãeۡx۳ gacü,

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͮƄȸƄͅʑkґॷ2, 4 rü Yechéüۡ ǣoф¡ľɗիɥիüۡ nüxüۡ cuáchigagu ga yema puracü rü toxüۡ nacugüe rü togu nidaucüraxüۡgü. Rü toxna naca rü ñanagürügü toxüۡ: “¿Ta۳xacü ípexüe? ¿Eۡ۳ի͑͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥľ nax tama ãeۡի۳ ǣËӥǣЙľիɥ͑ӥľիüۡ?ٚ ñanagürügü. 20ॸNatürü ga choma rü chanangãxüۡga rü ñacharügü: “Nüma ya ĀիӡËӥã۳x ya Tupana rü tá toxüۡ narüngüۡxeۡe.ۡ Toma i norü duüۡxüۡgü rü itanaxügü nax tanamexŕŕxüۡ ya daa ɥ͑ľфӥЙΎիľǣӕիüۡ. Natürü i pemax rü nataxuma i ta۳xacü i pexna üxüۡ ͑Փɗ ͖ЙӕфËӥٚ, ñachagürü nüxüۡ.

Neemíaarü yumüxŕ 4ॸRü yexguma ga chomax, rü chayumüxŕ rü Tupanamaxã chidexa rü ñachagürü: “Pa Torü Tupanax ¡nüxüۡ ͑իɥ͑ӥ͑ի͖ӕի%ËӥҡΎիüۡ nacugüexüۡ! ¡ƚcü naxca۳xtama natáeguxŕxŕ i ngŕma namaxã toxüۡ nacugüexüۡ, nax ngŕmaãcü norü uanüme۳xeۡgu nayi ۳xixüۡca۳x rü to i nachixüۡ͑ľՓ͑ǣǣӥիüۡca۳x!ٚ ñachagürü. ……

ͮΎфӥӕ͑ӥǣӥ͑͑ի%իӡ͑ľǣӥ 6ॸѠӥ͑ՓҡЙӕфËӥľ̲ǣֆľ̲

…… Norü uanügü nüxüۡ nacugüe ga Yudíugü 1ॸRü yexguma nüma ga Chaüۡbára nüxüۡ ɥ͑ӥËȍɗǣǣӕǣ͑ի namexŕŕgüaxüۡ ǣǣӕ̲ɥ͑ľфӥ poxeguxüۡ, rü nanu rü norü numaxã toxüۡ nacugü. 2ॸRü ñanagürü nape۳իľՓ ga namücügü ga Chamáriacüã۳x ga churaragüarü ãeۡx۳ gacügü: “¿Ta۳xacügu ͑фӥիɥ͑ӥľɗngŕma Yudíugü i taiyamaxã yuechaüۡxüۡ? ‫ع‬Ѡӥ͑ӥ̲͑ǣӕ͑իɥ͑ӥľǣӕ фӥËȍɗՓľ͑͑ӥիüۡ tanaxüxŕxŕ nax naxüۡna norü Tupanaca۳x nada۳i ۳xüۡ rü ínaguxüۡ? ¿Eۡ۳ի͑͑ǣӕ͑իɥ͑ӥľǣӕфӥ Փӥիɗɗ͑ǣӕ͑ľիüۡgu tátama nüxüۡ‫ ڟ‬nagu۳x i ngŕma puracü i naxügüxüۡ? ¿Eۡ۳xna ngŕma naxtapü۳x i ngŕի̲%ӡիËȍɗҡիüۡ i marü ixaexüۡՓҡҡ̲͑Āľիüۡ ya ngexՓaca۳xüۡcü ya nutagü?͖ٚ͑ǣӥфӥ. 3ॸRü naxüۡҡՓ͑ֆľի̲ǣҽΎ¡ɞǣ Amóüۡtanüxüۡ. Rü nüma rü ñanagürü ta: “¡Dücax i ngŕma naxtapü۳x i naxügüxüۡ! ѠӥՓӥիɗɗËӕǣӥфӕիüۡ ͑ɗիɥ. ƄфӥՓΎΎՓӥիɗ ɗ͑ǣΎՓĀիӡ͑Փɥ ۳xgu rü tá nayaՓa۳xtapü۳xeۡxeۡٚ, ñanagürü.

4

346

ɥ͑ľҡЙü۳x ga marü ngãxüۡǣӕɗիӡիüۡ ga nax naxüxüۡ. Rü nüma ga duüۡxüۡgü rü norü ngúchaüۡmaxã napuracüe. 7ॸNatürü yexguma torü uanügü ga Chaüۡbára rü ҽΎ¡ɞфӥֆľ̲oф¡ľǣӥ, rü Amóüۡtanüxüۡgü, rü Adóüۡtanüxüۡgü nüxüۡ ɥ͑ӥľǣӕ͑ի̲ľɗֆիӡիüۡ ga yema puracü ga Yerucharéüۡarü poxeguxüۡtapü۳իՓфӥֆľ̲ ãxmaxétügüxüۡ rü marü nax nañaxtagüãxüۡ, rü nümagü ga yema uanügü rü poraãcü nanue. 8ॸRü guxüۡma ǣ͑ӥ̲фӥՓӥիɗǣӕ͑ӥǣӥ̲ի%͑ǣӕ ͑фӥիɥ͑ӥľ͑ի֤ľфӕËȍфéüۡca۳x íyaxüãchixüۡ nax nagu napogüexüۡca۳x ga naxtapü۳x. 9ॸRü yexguma ga toma rü tayumüxŕgü, rü Tupanana taca nax toxüۡ nangüۡxeۡexۡ üۡca۳x. Rü ñu۳իӡËȍɗ dauxüۡtaeruxüۡ itamugü nax chütacü rü ngunecü nadauxüۡtaegüxüۡca۳x nax yemaacü togü ítapoxüۡxüۡca۳x. 10ॸRü nümaxüۡ ga yema Yudáanecüã۳xgü ga yema puracümaxã icua۳xgüxüۡ rü nidexagü rü ñanagürügü: “Rü ngŕma puracütanüxüۡ i nuta ínanugügüxüۡ rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͮƄȸƄͅʑkґॷ4, 6

347 ̲фӥ͑ɗЙľľфӥ̲͑ӕիӡËȍɗ̲ֆ͑ӕҡ ֆ%ӡիËȍɗҡËӥ, rü ngŕmaãcü tagutáma tüxü‫ ۡڟ‬name i ngŕma naxtapü۳իٚ, ñanagürügü. 11ॸRü yema torü uanügü rü ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥľ͑իҡիӡËȍɗ̲͑ӥիüۡ tacua۳xgüxüۡ rü nüxüۡ tadauxüۡ ga yexguma chi bexma totanügu nachocu۳xgux nax toxüۡ nada۳i ۳xüۡca۳x, rü yemaacü nax íyachaxãchigüxŕŕãxüۡca۳x ga yema puracü. 12ॸNatürü yema totanüxüۡgü ga torü uanügüarü ngaicamagu pegüxüۡ rü mue۳xpü۳xcüna tomaxã nüxüۡ nayarüxugüe, rü yema torü uanügü rü guxüۡËӥՓՓtoxca۳x nax íyaxüۡãchichaüۡxüۡ. 13ॸRü yemaca۳x ga choma rü chanamu ga duüۡxüۡgü nax nügütanüxüۡgüchigüãcü nügü iyanuxüۡca۳x ga yema naxtapü۳xpechitagu ga ínanuxchanexüۡՓфӥ ínaxãxmaxetüchigüxüۡՓ, rü taramaxã, фӥՓΎËľ̲ի%, фӥՓӥф̲ի%ɗի%ի͑ľիüۡ nax yemamaxã nügü ínapoxüۡgüxüۡca۳x. 14ॸRü yexguma nüxüۡ chicua۳xãchigu ga nax namuüۡexüۡ ga duüۡxüۡgü, rü nüxna chaxu ga guxüۡma ga ãeۡx۳ gacügü rü duüۡxüۡgü nax chomaxã nangutaque۳xegüxüۡca۳x, rü ñachagürü nüxüۡ: “¡TaxӢ i pemuüۡexüۡ! ¡Rü nüxna pecua۳xãchie rü nüma ya Tupana rü ЙΎфիӥËȍɗËӥфӥӥӥ͑ľËӥ͑իֆɗիɥիüۡ! Rü ngeۡmaca۳ի̲͑ľ͑ɗիɥ͑իɞЙľ̲ľիüۡ nax perü uanümaxã pegü peda۳i ۳xüۡ rü ípenapoxüۡxüۡ i pemücügü, rü petanüxüۡgü rü pepatacüã۳իǣӥٚ, ñachagürü nüxüۡ. 15ॸRü yexguma torü uanügü nüxüۡ cuáxchigagügu ga toma rü marü nüxüۡ nax tacuáxüۡ ga yema nagu ͑իɥ͑ӥľիüۡ, rü Tupana rü marü toxüۡ ínapoxüۡxüۡ, rü yemaca۳x ga nümagü rü ҡΎի͑͑ɗիɥǣËȍɗҡ͑ӥ. Rü toma rü naxca۳x

ҡՓΎľǣӕǣ͑Փ͑իҡЙӕфËӥľիüۡ ga ֆľ̲ɥ͑ľфӥЙΎիľǣӕիüۡtapü۳x. 16-17ॸNatürü yexgumaüۡcüxü rü ngãxüۡtücumü ga duüۡxüۡgü napuracüe rü yema totücumü rü nadauxüۡtaegü ga meama ixã۳xnexüۡ ՓΎËľ̲ի%фӥ Փӥф̲ի%. Rü nananga۳xcu ga norü poxüۡruüۡgü ga escúdugü, rü nacu۳xcu ga naremüarü poxüۡruxüۡ. Rü yema norü ãeۡx۳ gacügü ga Yudáanecüã۳xgü rü natanügu naxãgü rü ínamemare nax nüxna nadaugüxüۡ ga yema duüۡxüۡgü ga ɥ͑ľҡիЙü۳իՓЙӕфËӥľիüۡ. Rü yema togü ga puracütanüxüۡgü ga nutaarü nugüruüۡgü rü napuracüeama, natürü ãxneãcüma nananugüama ga nutagü. 18ॸRü guxüۡma ga yema puracütanüxüۡgü фӥ͑ӥǣӥËӥՓՓnanatuxŕxŕ ga norü tara. Rü yema cornétaarü cueruxüۡ rü chauxüۡҡՓҡ̲͑ֆľի̲͑իֆľ̲Ëӥ nüxüۡ‫ ڟ‬natauxchaxüۡca۳x nax paxama yacaxüۡãxüۡca۳x ga uanügü. …… Neemíaxüۡ nima۳xgüchaüۡ

6

1ॸRü yema torü uanügü ga Chaüۡ¡ффӥҽΎ¡ɞфӥֆľ̲oф¡ľ ga Yechéüۡ rü yema togü ga torü uanügü rü nüxüۡ ͑ËӕիËȍɗǣǣӥ͑իՓľ͑ chanamexŕŕxüۡ ǣֆľ̲ɥ͑ľфӥ poxeguxüۡtapü۳x. Rü taxuxüۡma ga ngextá íyangoxnaxüۡՓфӥ͑ӥիüۡ chaxüpetü ga nax chachauxtaxüۡ. Rü norü ɥã۳իǣӥիɗËҡ̲͑ɗիɥǣËȍΎիü‫ ۡڟ‬taxuxüۡ nax chanucuxüۡ. 2ॸRü yemaca۳x ga yema chorü uanügü ga Chaüۡbára rü Yechéüۡ rü chauxüۡҡՓ̲͑ӕǣǣӥ͑իËȍΎ̲ի% nangutaque۳xegüxüۡca۳ի͑ՓǣՓӥիɗǣ ɥ͑ľǣϜ͑ӕфӥ͑ǣҡľիüۡՓֆľի̲͑ľ. ͮҡӥфӥֆľ̲͑ǣӕ͑իɥ͑ӥľիüۡ ͑ɗիɥ͑ի

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͮƄȸƄͅʑkґॷ6ٍॷ7 yemaacü choxüۡ yama۳xgüchaüۡxüۡ. 3ॸRü yexguma ga chomax rü yéma chanamugü ga duüۡxüۡgü nax namaxã nüxüۡ yanaxugüxüۡca۳x nax choma rü ҡիӕËӥфӥՓֆŃ̲Ëȍիӡիüۡ yerü nataxüchi ga chorü puracü, rü Ëȍ͑ǣľËȍɗËֆľфӥËȍɗֆŃ̲Ëȍիӡիǣӕфӥ yema puracü ga íchaxüxüۡ rü chi ínayachaxãchi. 4ॸRü ãgümücüe۳xpü۳xcüna ͑ɗիɥǣcha۳u۳xca۳x yéma namugagüxüۡ, natürü ga choma rü noxriãcütama chanangãxüۡ. 5ॸRü yexguma ga nüma ga Chaüۡbára rü norü 5 e۳xpü۳իËӥ͑Փӥիɗǣ norü duüۡxüۡmaxã cha۳u۳xca۳x yéma namuga, rü yematama ore ga noxri cha۳u۳xca۳x yéma namaxã namugaxüۡtama ͑ɗիɥǣ͑ǣӕ͑իӥ̲ҡӥիüۡ ga yema popera ga yéma chauxüۡҡՓ͑͑ǣľիüۡ. 6ॸRü yema popera rü ñaxüۡ nagu naxümatü: “Nua rü duüۡxüۡǣӥҡ͑ӥՓфӥ YechéüۡxüۡҡՓ͑ӥիüۡ ҡիɥ͑ӥľ͑իËӕ̲ rü ngŕma Yudíugümaxã nagu Йľфӥիɥ͑ӥľիüۡ nax tama ãeۡx۳ gacüga Йľիɥ͑ӥľիüۡ, rü ngeۡmaca۳իֆɗիɥիüۡ nax ípenamexŕŕxüۡ i ngŕma naxtapü۳x ya ֆɗ̲ɥ͑ľ. Rü ngŕxgumarüxüۡ ta nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥËȍɗǣ͑իËӕ̲ҡֆɗիɥիüۡ i ãeۡի۳ ǣËӥнӕɗիɥիüۡ. 7ॸRü cumax rü marü nüxüۡ cuxuneta i orearü uruüۡgü nax ngŕma naxunagügüxüۡca۳x nax cumax nax ãeۡի۳ ǣËӥнӕɗիɥիüۡ i YerucharéüۡՓ, rü nüxüۡ yaxugüxüۡca۳x nax marü nayimaxüۡ ya ãeۡի۳ ǣËӥɗ֤ӕĀ͑ľՓ. Rü ngŕma ore rü ngürüãchi tá nüxüۡ ͑իɥ͑ӥֆ%eۡx۳ gacü ya Artayére, rü ngeۡmaca۳x name i nua Ëӕիӡфӥ͑ǣɥի%ֆɗǣӥ̲ի%ҡɗĀľիǣӥٚ, ñanagürü ga yema popera. 8ॸRü yexguma ga chomax rü chanangãxüۡ rü ñachagürü: ٘ҽ̲ɗիËӥ̲͑ɗիɥǣ yema nüxüۡ Ëӕիɥ͑ӥËȍɗǣիüۡ yerü yema rü

348 Ëӕ̲ҡ̲͑ǣӕËӕфӕիɥ͑ӥ̲фľիüۡ ͑ɗիɥٚ, ñachagürü. 9ॸRü yemaacü toxüۡ ͑իիӡ͑ľǣӥ, yerü toxüۡ namuüۡexeۡecۡ haüۡ nax nüxüۡ tarüchauexüۡca۳x nax tapuracüexüۡ. Natürü ga choma rü yexeraãcü chanaxüama ga yema puracü. …… 15ॸRü meama Elúarü tauemacüarü 25 ga ngunexüۡgu (setiémbre 25) ͑ɗիɥǣ nagúxüۡ ǣǣӕ̲ɥ͑ľфӥ poxeguxüۡtapü۳x. Rü yema puracü rü meama 52 ga ngunexüۡ nagu tinge. 16ॸRü torü uanügü rü guxüۡma ga yema togü ga nachixüۡanecüã۳x ga torü ngaicamána yexmagüxüۡ rü nüxüۡ nacuáchigagü ga marü nax yanguxüۡ ǣǣӕ̲ɥ͑ľфӥ poxeguxüۡtapü۳x. Rü yemaca۳x ga nümagü rü poraãcü namuüۡe rü nixãneãchitanü yerü nüxüۡ nicua۳xãchitanü ga yema puracü ga taxüxüۡ rü Tupanaarü ngüۡxeۡem ۡ axã nax yanguxüۡ. …… Duüۡxüۡǣӥфӥ͑Ύфӥɥaneca۳x nawoegu

7

1ॸRü yexguma marü nagu۳xgu ga Yerucharéüۡarü poxeguxüۡtapü۳x rü nanucuxgu ga norü ɥã۳xgü, rü nüxüۡ naxunetagü ga ɥã۳xarü dauruüۡgü rü Փɗֆľҡ͑ӥիüۡgü rü Lebítanüxüۡgü ga chacherdótegüarü ngüۡxeۡerۡ uüۡǣӥɗիɥǣӥիüۡ. …… 73ॸNatürü yema chacherdótegü rü Lebítanüxüۡgü rü ɥã۳xarü dauruüۡgü rü Փɗֆľҡ͑ӥիüۡǣӥфӥֆľ̲ҽӕЙ͑ЙҡՓ puracüexüۡ ga paxaãchi irüngüۡexüۡ rü ՓӥիɗËȍɗǣӥ͑Ύфӥɥ͑ľǣӥՓ͑ɗիɥËȍɗǣӥ Փӥիɗǣӕ̲͑ի%ǣֆľ̲ҡΎǣӥǣ duüۡxüۡgü. ……

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͮƄȸƄͅʑkґॷ8

349

Tupanaarü mugü rü guxüۡ ga duüۡxüۡgüpe۳xewa nüxüۡ nadaumatügü

8

1ॸRü

guma norü 7 ga tauemacügu (setiémbre) rü guxüۡma ga yema ۡ duüxüۡǣӥǣ̲фӥ͑Ύфӥɥ͑ľՓ iyexmachigüxüۡ фӥՓľ֤͑ľфӕËȍфéüۡca۳x ͑ՓΎľǣӕ͑ի͑ӥիüۡ ͑իɥ͑ӥľիüۡca۳x ga Tupanaarü ore. Ѡӥֆľ̲ɥ͑ľфӥ ngutaque۳xechica ga ʘã۳x ga Dexágu ãégaxüۡarü to۳xma۳իҡՓֆľի̲իüۡgu nangutaque۳xegü. Rü ñu۳իӡËȍɗǣ͑ӥ̲ ga duüۡxüۡgü rü chacherdóte ga Édraxüۡ ñanagürügü: “¡ƚcü nua nange i ngŕma Cori ya Tupanaarü mugüpane ga Moiché ümatüxüۡ naxca۳x ga tórü o۳xigü ga Iraétanüxüۡgü!͖ٚ͑ǣӥфӥǣӥ. 2ॸRü nüma ga chacherdóte ga Édra rü yéma nanange ga yema Tupanaarü mugüpane nape۳իľՓǣֆľ̲Āӕüۡxüۡgü ga yexma ngutaque۳xegüxüۡ ga yatüxüۡ rü ngexüۡ rü ngextü۳xücügü rü pacügü. 3ॸRü exüۡՓ inanaxügü rü ñu۳ի̲ҡҡΎËӕËȍɗՓ͑͑ǣӕ nax duüۡxüۡgüca۳x nüxüۡ nadaumatüxüۡ ga ҽӕЙ͑фӥ̲ӕǣӥ͑Փǣֆľ̲ɥ͑ľфӥ ngutaque۳xechica ga ɥã۳x ga Dexágu ãégaxüۡarü to۳xma۳իҡՓֆľի̲իüۡ. Rü guxüۡma ga duüۡxüۡgü rü meama ɗ͑фӥիɥ͑ӥľǣֆľ̲ҽӕЙ͑фӥ̲ӕǣӥ. 4ॸRü nüma ga chacherdóte ga Édra rü ͑Ëȍɗ͑ǣӥ͑ǣӕǣՓӥիɗǣ chinagüruxüۡ ga mürapeՓanaxca۳x ga ՓΎľҡ̲ֆľ̲фӕիüۡ yexma üxüۡ. Rü ͑Ύфӥҡӥǣӥ͑ľËӥՓǣӕ̲͑Ëȍɗǣӥǣ Matatía, rü Chéma, rü Anía, rü Uría, rü Ichía rü Maachía. Rü norü to۳իՓľËӥՓǣӕ̲͑ËȍɗǣӥǣЬľĀɞ, rü Michaé, rü Maquía, rü Achúüۡ, rü Abadána, rü Chacaría rü Mechuráüۡ. ……

nümagü rü tagaãcü duüۡxüۡgüca۳x nüxüۡ nadaumatügü ga yema Tupanaarü mugüpane. Rü ñu۳իӡËȍɗ̲ľ̲ duüۡxüۡgümaxã nanango۳xeۡxeۡ ga yema ore nax nüxüۡ nacua۳xgüxüۡca۳x nax ta۳իËӥËȍɗǣֆɗիɥիüۡ. 9ॸRü guxüۡma ga duüۡxüۡgü rü yexguma nüxüۡ ͑իɥ͑ӥľǣӕ ga yema Tupanaarü mugü rü naxauxe. Natürü ga choma ga ãeۡx۳ gacü ga Neemía, rü nümatama ga chacherdóte ga Édra, rü yema tomücügü ga Lebítanüxüۡgü rü tanataãxŕxŕxŕ ga yema duüۡxüۡgü, rü ñatagürügü nüxüۡ: “¡TaxӢ i pengechaxüۡgüxüۡ rü pexauxexüۡ! Erü ñoma i ngunexüۡ фӥՓΎľҡ̲ҡΔфӥæΎфɗ ya Tupanaca۳իɞҡ͑իӥիӥËȍɗٚ, ñatagürügü. 10ॸRü ñanagürü ta ga Édra: “¡ƚcü mea peyachibüe rü bínu ya maixcuracü peyaxaxü rü tüxna pexu ya texé ya tüxüۡ‫ ڟ‬nataxúxe i tümaarü õna ͑իՓӥիɗǣӕЙľҡ%xŕgüxüۡca۳x! Erü ñoma i ngunexüۡ фӥՓΎľҡ̲æΎфɗֆ Tupanaca۳x ítanaxüxüchi. Rü ngeۡmaca۳x tama name nax pengechaüۡgüxüۡ erü ngŕma taãxŕ i tórü Cori ya Tupana tüxna ãxüۡ rü tórü poxüۡruxüۡ ͑ɗիɥٚ, ñanagürü. 11ॸRü yexgumarüxüۡ ta ga nüma ga Lebítanüxüۡgü rü duüۡxüۡgümaxã nüxüۡ nixugüe rü ñanagürügü: “Marütama nax pexauxexüۡ. Erü ñoma i ngunexüۡ фӥՓΎľҡ̲æΎфɗֆTupanaca۳x ɞҡ͑իӥիӥËȍɗٚ, ñanagürügü. 12ॸRü yexguma ga nüma ga guxüۡma ga duüۡxüۡǣӥфӥËȍɗ¡ӥՓфӥիľՓ͑իɥфӥ namücügümaxã nangaugü ga norü õnagü. Rü yemaacü nanaxüchigagü ga yema ngunexüۡ, yerü nüxüۡ nicua۳xãchitanü ga yema Édra nangúexŕŕxüۡ. …… 8ॸRü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͮƄȸƄͅʑkґॷ9

Édra rü Tupanamaxã nüxüۡ nixu ga Iraétanüxüۡgüarü chixexüۡgü

9

1-2ॸRü

gumatama tauemacüarü 24 ga ngunexüۡgu rü nüma ga Iraétanüxüۡgü rü nangutaque۳xegü nax naxaureexüۡca۳x. Ѡӥ͑ӥի͑͑ɗիɥǣËȍɗǣ yema duüۡxüۡgü ga tama Iraétanüxüۡgü ɗիɥǣӥիüۡ. Rü témüxüۡ ga naxchirugu nicu۳իǣӥфӥՓɗիӥ̲ӥte۳xe nügüeru nagünagügü. Rü yexma nachigüãcüma Tupanamaxã nüxüۡ nixugüe ga noxrütama chixexüۡgü rü nüxna nacua۳xãchie ga norü o۳xigüarü chixexüۡgü rü ta. 3ॸѠӥ͑ËȍɗËՓҡ̲ nayexmagüyane rü tomaepü۳x ga ora ningegü ga nüxüۡ ͑ի͑իɥ͑ӥľիüۡ ga Cori ya Tupanaarü mugü. Rü naétü to ga tomaepü۳x ga ora ningegü ga Tupanamaxã nüxüۡ nax yaxugüexüۡ ga norü chixexüۡgü rü Tupanaxüۡ nax yacua۳xüüۡgüxüۡ. 4ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣֆľ̲ Lebítanüxüۡgü ga Yochué, rü Binúi, rü Caxmié, rü Chebanía, rü Búni, rü Cherebía, rü Báni rü Quenáni rü yema Ëȍɗ͑ǣӥËȍɗËǣӕ͑իɥǣӥфӥֆŃ̲ҡǣ%Ëӥ Cori ya Tupanamaxã nidexagü. 5ॸRü ñu۳իӡËȍɗֆľ̲̞ľ¡ɞҡ͑ӥիüۡgü ga Yochué, rü Caxmié, rü Binúi, rü Achaxnía, rü Cherebía, rü Odía, rü Chebanía rü Petaía rü duüۡxüۡgüxüۡ ñanagürügü: “¡ƚcü, ipechigü rü nüxüۡ picua۳xüxüۡgü ya Cori ya Tupana i guxüۡguma maxüۡcü! Rü naéga rü naxüüne rü guxüۡŃҡӥՓ nangexma, rü ngeۡmaca۳ի̲͑ľ͑ɗիɥɗ nüxüۡ ticua۳xüxüۡǣӥٚ, ñanagürügü. 6ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣ͑ӥ̲ǣƈĀффӥ͑ֆӕ̲ӥxŕ rü ñanagürü: “Pa Tupanax, Ëӕ̲͑ɗիɥɗ æΎфɗнӕɗիɥիüۡ rü nataxuma i to. Rü cuma ͑ɗիɥǣËӕ͑իӥիüۡ ǣĀիӡǣӕիüۡ i naane,

350 rü ngŕ̲Āիӡǣӕիüۡ ɗ͑͑ľŃҡӥՓ ngŕxmaxüۡ rü guxüۡma i norü ŕxtagü. Rü Ëӕ̲͑ɗիɥǣËӕ͑իӥիüۡ ga ñoma i naane, rü taxtügü, rü guxüۡma i ta۳xacü i ͑Փngŕxmaxüۡ. ѠӥËӕ̲͑ɗիɥɗ̲իüۡ nüxna cuxãxüۡ i guxüۡma i ngŕma maxŕxüۡ. Rü ngeۡmaca۳ի͑ɗիɥɗËӕիüۡ yacua۳xüüۡgüxüۡ ya ŕxtagü ya dauxüۡՓ ngŕxmagüxüۡ. …… 9ॸCuma rü tüxüۡ cudau ga ñuxãcü ngúxüۡ nax tingegüxüۡ ga torü o۳xigü ga Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓ. Rü tüxüۡ Ëӕիɥ͑ӥǣ͑ի taxauxexüۡ ga Már ga DauchiüxüۡËӕҡӥՓ. 10ॸRü cuma rü Faraóüۡpe۳իľՓфӥǣӕիüۡma ga norü ngüۡxeۡerۡ uüۡgüpe۳իľՓ, rü guxüۡma ga yema nachixüۡanecüã۳xgü ga duüۡxüۡgüpe۳իľՓ, rü cuyaxüchigüama ga taxüۡ ga mexüۡgü ga curü üünemaxã cuxüxüۡ. Yerü nüxüۡ cudau ga ñuxãcü totanüxüۡgümaxã chixri inacua۳xgüxüۡ, rü ngeۡmaca۳x cutachigaxüۡ i ñu۳xmax. …… 34ॸͮҡӥфӥՓΎΎǣҡΎфӥ%eۡx ۳ gacügü rü yatügü ga tomaxã icua۳xgüxüۡ, rü chacherdótegü, фӥՓΎΎǣҡΎфӥo۳xigü rü taguma nayanguxŕŕgü ga curü mugü rü ҡǣӕ̲͑ǣ͑իɥ͑ӥľǣËӕфӥucu۳xeۡgü ga namaxã nüxüۡ quixuxüۡ. 35ॸRü yexguma torü o۳xigüna cunaxãxgu i ñaa ͑͑ľ͑ի͑Ύիфӥֆɗիɥիüۡca۳x, фӥՓΎΎ poraãcü nüxüۡ curüngüۡxeۡe,ۡ natürü ҡΎǣӕ̲фľ͑фӥիɥ͑ӥľ. ѠӥՓΎΎ͑ӥի͑͑ի cunaxãxüۡ ga norü yemaxüۡgü, фӥՓΎΎ naxme۳xgu cunayi ۳xeۡxeۡ ga ñaa nachixüۡ͑ľǣ̲ľ͑͑ľҡӥ͑Փֆľիüۡ, natürü taguma cuxüۡ nicua۳xüxüۡgü, rü tama nüxüۡ narüxoechaüۡ ga nacüma ga chixexüۡgü. 36ॸRü dücax, rü ñaa tochixüۡane ga torü o۳xigüna cuxãxüۡ nax

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͮƄȸƄͅʑkґॷ9ٍॷ10

351 nagu natogüaxüۡca۳x ga nabü, rü ñu۳xma фӥ͖ҡ̲͑͑ľՓфӥҡΎɗ nachixüۡaneme۳xeۡՓҡ͑ǣľի̲ǣӥ. 37ॸRü guxãma i tomax, фӥҡΎфӥՓΎËǣӥ, rü tonetügü rü ñu۳xma rü torü chixexüۡgügagu torü uanügü i ãeۡx۳ gacügüme۳xeۡՓҡ͑ǣľի̲ǣӥ, rü nüma nanaxՓa۳xexüۡãcü tomaxã inacua۳x. Rü ngeۡmaca۳x i ñu۳xma rü poraãcü tanaxi ۳xãchiãŕҡ͑ӥٚ, ñanagürü ga Édra norü yumüxŕՓ. Iraétanüxüۡgüarü ãeۡx ۳ gacügü rü Tupanamaxã inaxunetagü nax Tupanaarü mugüga ͑իɥ͑ӥľիüۡca۳x 38ॸRü yemaca۳x ga guxãma ga toma rü Tupanamaxã nüxüۡ tixu nax aixcüma tá ͑ǣҡիɥ͑ӥľիüۡ ga norü mugü. Rü nape۳իľՓЙΎЙľфǣӕҡ͑իӥ̲ҡӥǣ yema namaxã nüxüۡ tixuxüۡ. Rü toma ga ãeۡx۳ gacügü, rü Lebítanüxüۡgü, rü chacherdótegü rü toéga nagu taxümatügü nax aixcüma tá tayanguxŕŕxüۡ ga yema torü uneta. ……

Duüۡxüۡgü rü to ga uneta Tupanamaxã nixugü

10

28ॸѠӥҡΎ̲ҡɗիɥǣӥǣֆľ̲

poperagu togü taxümatüégagüxüۡ naxca۳x ga guxüۡma ga yema togü ga duüۡxüۡgü ga chacherdótegü, rü Lebítanüxüۡgü, rü Tupanapataarü ɥã۳xarü dauruüۡgü, rü Փɗֆľҡ͑ӥիüۡgü, rü yema puracütanüxüۡǣӥǣҽӕЙ͑ЙҡՓ puracüexüۡ, rü guxüۡma ga yema togü ga duüۡxüۡǣӥǣՓӥիɗǣӕnaxma۳xgümaxã rü naxacügümaxã Tupanaca۳x nüxna ɗիɥǣËȍɗҡ͑ӥիüۡ ga yema togü ga nachixüۡanecüã۳x ga tama Tupanaxüۡ cua۳xgüxüۡ. 29ॸRü guxãma ga toma rü mea tanayauxgü ga yema uneta rü nüxüۡ tixu ͑իɗիËӥ̲ҡ̲ľ͑ǣҡիɥ͑ӥľիüۡ i ngŕma Tupanaarü mugü rü ucu۳xeۡgü ga nüma ya Tupana norü duüۡ ga Moichéna naxãxüۡ. 30ॸѠӥՓӥիɗǣӕ͑ǣӕҡфӥիɥ͑ӥľфӥ tama tanaxՓa۳xe i toxocügü rü tonegü rü ngŕma duüۡxüۡgü i tama Iraétanüxüۡ ɗիɥիüۡmaxã nixãte rüe۳xna nixãxma۳x.

……

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ESTER (Ité) Taxüۡ ga õna naxü ga ãeۡx ۳ gacü ga Achuéru

1

1ॸRü

nüma ga Achuéru rü ãeۡx۳ gacü ͑ɗիɥǣͅŃĀɗ͑ľՓфӥ ЬŃфËȍɗ͑ľՓ. Rü yema norü naane rü ‫ڟ‬ 127 gu nixüye. Rü ʘĀɗ͑ľՓɗ͑իӥǣӥ rü ñu۳ի̲ҡƄҡɗΎЙɞ͑ľՓ͑͑ǣӕǣ norü ta. 2ॸRü guma ãeۡի۳ ǣËӥЙҡфӥɥ͑ľ ǣæȍәËȍՓ͑ɗիɥǣ͑ֆľի̲իüۡ. 3ॸRü yexguma marü tomaepü۳x ga taunecü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիǣӕǣkËȍӕŃфӕфӥ͑͑իӥ ǣՓӥիɗǣҡիüۡma ga peta. Rü nüxna naxu ga guxüۡma ga norü ngüۡxeۡerۡ uüۡgü ga ãeۡx۳ gacügü rü churaragüerugü ga Médiaanecüã۳x rü Pérchiaanecüã۳x, rü yema ãeۡի۳ ǣËӥǣӥǣՓӥիɗËȍɗǣӥǣ͑Ύфӥ ͑͑ľфӥӥֆľՓֆľի̲ǣӥիüۡ. 4ॸRü yemaacü nanaxü ga yema peta, yerü ga ͑ӥ̲фӥ͑ӥǣӥɗ͑ՓŃիËȍüۡ nax ñuxãcü naporaxüۡ фӥ͖ӕի%Ëӥ̲͑ӕիӡËȍɗիüۡ ga nachixüۡanearü yemaxüۡgü rü ñuxãcü namexechixüۡ ǣ͑Ύфӥɥ͑ľ. Rü yema peta rü natai ga ngãxüۡ ga taunecü. 5ॸRü ֆľ̲ЙľҡՓľ͑фӥ͑ӥ̲ǣ%eۡx۳ gacü rü to ga peta naxü ga ãeۡx۳ gacüpataa۳իҡӥՓ ga 7 ga ngunexüۡ taixüۡ. Ѡӥֆľ̲ЙľҡՓ rü nüxna naxu ga guxüۡma ga yema duüۡxüۡgü ga ãeۡի۳ ǣËӥЙҡՓЙӕфËӥľիüۡ

ga norü ngüۡxeۡerۡ uüۡgü rü norü puracütanüxüۡǣӥɗիɥǣӥիüۡ. …… 10-11ॸRü yema peta nagu yagúxüۡ ga ngunexüۡgu rü nüma ga ãeۡx۳ gacü rü marü bínumaxã nangãxãŕ rü yemaca۳x nataãxŕ. Rü nanamu ga 7 ga norü ngüۡxeۡerۡ uüۡgü ga Meumáüۡ, rü Bícha, rü Arbóna, rü Bíta, rü Abáta, rü Chetá, rü Cárca nax nape۳իľՓ͑ǣɥիüۡ nagagüxüۡca۳x ga yema naxma۳x ga Báti ga meama nga۳xãŕcü namaxã ga yema norü nga۳xcueruxüۡ. Rü yemaacü nanamu nax guxüۡma ga duüۡxüۡgüxüۡ rü ãeۡx۳ gacügüxüۡ ͑ǣɥիüۡ ͑ՓŃիüۡca۳x nax ñuxãcü namexechixüۡ, yerü aixcüma imexechi. 12ॸͮҡӥфӥ͑ǣɥ̲ǣnaxma۳x

rü tama ͑ǣɗիɥ͑ӥǣֆľ̲%eۡx۳ gacüarü duüۡxüۡǣӥ͑ǣɥ̲ի%͑ӥիüۡ ixuxüۡ. Rü yemaca۳x ga nüma ga ãeۡx۳ gacü rü poraãcü nanu. 13ॸRü norü numaxã norü ucu۳xeۡruüۡgü ga meama yema naanearü mugüxüۡ icuáxüۡna naca nax ta۳xacü tá naxüxüۡ ͑ǣɥ̲ի%ǣnaxma۳x. Yerü nüma ga ãeۡի۳ ǣËӥфӥ͑Ëӥ̲͑ɗիɥ͑ի͑Ύфӥ ucu۳xeۡruüۡgü ga meama mugüxüۡ icua۳xgüxüۡna naca۳xíraxüۡ naxüۡpa nax ta۳xacürü mu naxunagüxüۡ. 14ॸRü yema

352 Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƄґҽƄѠॷ1ٍॷ2

353 ucu۳xeۡruüۡgü ga ãeۡx۳ gacümaxã ãmücügüxüۡ rü Cachéna, rü Chetáru, rü Amáta, rü Tárchi, rü Mére, rü Marchéna rü Memucáüۡ ͑ɗիɥǣӥ. Rü nümagü ga yema 7 ga yatügü ga iporaexüۡ ga ЬŃфËȍɗ͑ľՓфӥͅŃĀɗ͑ľՓфӥ ãeۡx۳ gacüarü ucu۳xeۡruüۡҡӥËӕ̲ӥՓ͑իӥǣӥ. Rü taxüۡ ga ãeۡի۳ ǣËӥǣӥ͑ɗիɥǣӥǣֆľ̲ nachixüۡ͑ľՓ. 15ॸRü nüma ga ãeۡx۳ gacü ga Achuéru rü yema yatügüna naca rü ñanagürü: —¿Ta۳xacü tá chaxü i ñu۳xmax? ¿Rü ta۳իËӥфӥЙΎիËӕ͑ɗիɥ ixümatüxüۡ ɗ̲ӕǣӥՓ͑ǣɥxca۳իɗՓӥիɗɗ ãeۡx۳ gacüma۳x i tama ãeۡի۳ ǣËӥǣɥ͑ӥËӥ ega norü ngüۡxeۡerۡ uüۡgüxüۡ namugügu nax ͑ǣɥxca۳x yacagüxüۡca۳x? —ñanagürü. 16ॸRü nüma ga Memucáüۡ rü namücügüégagu ãeۡx۳ gacüxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —Pa Ãeۡx۳ gacüx, rü ngŕma cuxma۳x rü tama cupe۳իľՓիɗËËȍɗիľիüۡ ixü, natürü guxüۡma i ãeۡx۳ gacügü rü duüۡxüۡgü iyatüxüۡpe۳իľՓɗ͑իӥɗngŕma chixexüۡ. 17ॸRü ngŕxguma ngŕma naigü i ngexüۡgü ɗËӕфӥ͑͑ľՓngŕxmagüxüۡ nüxüۡ cua۳xgügu i ngŕma naxüxüۡ i ngŕma cuxma۳x i Báti, rü nümagü rü ta rü ҡիӡҡ̲͑ҡľǣ͑իɥ͑ӥľ. Erü tá nüxüۡ nixugüe rü ãeۡx۳ gacü ya Achuéru rü naxma۳x ga Bática۳ի͑͑ǣľ̲фӥ͑ǣɥ̲ фӥҡ̲͑ǣɗիɥ͑ӥ. 18ॸRü guxüۡma i ngŕma ãeۡի۳ ǣËӥǣӥɗЬŃфËȍɗ͑ľՓфӥ ͅŃĀɗ͑ľՓngŕxmagüxüۡ naxma۳xgü rü ngŕxguma nüxüۡ nacuáchigagügu i ngŕma naxüxüۡ i ngŕma cuxma۳x, rü ngŕma ngexüۡgü rü tá ta ngŕmaãcü natemaxã nanaxügü nax tama natega ͑իɥ͑ӥľիüۡ. 19ॸRü cumaxã nüxüۡ tixu, Pa Ãeۡx۳ gacüx, rü ngŕxguma chi curü me ֆɗիɥǣӕ͑իËӕ͑իӕ͑ǣӥիüۡca۳իɗՓӥիɗɗ mu i tagutáma texé iyarüxoxŕŕxüۡ i

ЬŃфËȍɗ͑ľՓфӥͅŃĀɗ͑ľՓ, rü ngŕ̲̲ӕՓфӥҡ͑ӥիüۡ quixu nax ҡǣӕҡ̲Փľ͑cupe۳իľՓ͑ի͑͑ǣӕիüۡ i cuxma۳x i Báti. Rü ñu۳իӡËȍɗ, Pa Ãeۡx۳ gacüx, rü name i nai i cuxma۳xca۳x cudau, i ngŕ̲фӥֆľիľфËӕǣɥ͑ӥËӥ. 20ॸRü ngŕ̲̲ӕфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ cunaxunagü i guxüۡma i ngŕma naanegü i namaxã icucuáxüۡՓ. Rü ngŕmaãcü i guxüۡma i ngexüۡǣӥфӥҡ͑ҡľǣ͑իɥ͑ӥľ фӥՓΎΎ%eۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիǣӕфӥe۳xna ngexüۡrüüxüۡmare i duüۡxüۡ ֆɗիɥիǣӕ —ñanagürü. 21ॸRü yema Memucáüۡarü ucu۳xeۡ rü ãeۡx۳ gacüca۳x rü norü ngüۡxeۡerۡ uüۡgüca۳x rü name. Rü yemaca۳x ga nüma ga ãeۡx۳ gacü rü nanamu nax naxümatüxüۡ ga yema mu. 22ॸRü ՓӥիɗËȍɗǣӥǣ͑ǣՓ͑իӥ̲ҡӥфӥ ñu۳իӡËȍɗǣӕիüۡma ga yema naanegü ga ãeۡx۳ gacü namaxã icuáxüۡՓ̲͑͑ӕЙ͑ľ nax guxüۡma ga ngexüۡgü rü guxüۡՓ̲ ͑ҡľǣ͑իɥ͑ӥľիüۡca۳x. Itégu nangu nax ãeۡx ۳ gacüma۳իֆɗիɥիüۡ

2

1ॸRü yexguma marü ɗ͑͑ǣӥի̲ӥǣӕՓľ͑ǣ͑ӥ̲ǣ ãeۡx۳ gacü ga Achuéru, фӥ͑ǣɥի͑ nacua۳xãchi ga naxma۳x ga Báti, rü nagu ͑фӥիɥ͑ӥǣֆľ̲̲ӕǣ͑ӥ̲ naxümatüxüۡǣǣӕ͑իҡǣӕҡ̲Փľ͑ ͑ǣɥիüۡ nadauxüۡ. 2ॸRü yexguma ga yema norü ngüۡxeۡerۡ uüۡgü rü ñanagürügü nüxüۡ: —̲ͮľ͑ɗիɥɗËӕիü‫͑ ۡڟ‬ǣɥxca۳x tadaugü i pacügü i mexechicü i taguma yatüxüۡ cua۳xgücü. 3ॸ¡ƚcü nüxüۡ naxuneta i duüۡxüۡǣӥɗՓӥիɗËȍɗǣӥɗ͑͑ľɗ̲͑ի% icucuáxüۡՓ͑իngŕma pacügü i mexechicü i taguma yatüxüۡ cua۳xcü ͑ǣɥիüۡ idexechixüۡca۳x rü nua curü ngexüۡǣӥЙҡՓ͑ǣɥիüۡ nagagüxüۡca۳x! Rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƄґҽƄѠॷ2

354

ñu۳իӡËȍɗ̲͑ľ͑ɗիɥֆֆɗ̲ ngexüۡgüpataarü dauruxüۡ ֆƄǣɗ͑ǣɥի͑ nadau i ngŕ̲ЙËӥǣӥ͑ի͑ǣɥիüۡ yanga۳xãŕgüxüۡca۳x. 4ॸRü ngŕma pacü i ֆľիľфËӕфӥ̲ľɗիɥËӥЬ‰eۡx۳ gacü, rü ngŕ̲ҡɗֆɗիɥɗcuxma۳իɗիɥËӥ ͑ǣɥËȍɗËӥիӥɗ´ҡɗ—ñanagürügü. Rü ֆľ̲ɥ͑ӥфӥ͑Ύфӥ̲ľ͑ɗիɥǣ%eۡx۳ gacü, rü yemaacü nanaxü. 5ॸѠӥæȍәËȍՓǣ ãeۡի۳ ǣËӥЙҡՓ͑ЙӕфËӥǣՓӥիɗǣ Yudíu ga Bŕyamítanüxüۡ ga Marduquéu ga naéga. Ѡӥ͑ӥ̲фӥ֤իɞ͑͑ľ͑ɗիɥ, rü æȍɗ̲ľɞфӥæȍɞҡɗիɥǣ͑Ύфӥo۳xigü. 6ॸRü ͑ӥ̲ǣͅфĀӕнӕŃӕфӥ͑ҡ͑ӥՓ nayexma ga yema muxüۡma ga Yudíugü ga Nabucudonochó YerucharéüۡՓ ígaxüۡxüۡ Փӥիɗǣӕ̲͑ի%ǣ֤ľËΎ͑ɞǣ Yudáanecüã۳xarü ãeۡի۳ ǣËӥɗիɥËӥ. 7ॸRü nüma ga Marduquéu rü nüxüۡ‫ ڟ‬iyexma ga Փӥիɗǣ͑͑ľЙӥիËӥǣǣӕիüۡՓ̲ ta۳xcucü. Ѡӥ͑ǣɥŃǣфӥkĀËȍфӥe۳xna ʊҡŃ͑ɗիɥ. Ѡӥ͑ǣɥ̲фӥɗ̲ľËȍ̲ľҡӥիӥËȍɗ фӥ͑ǣɥիɗ͑ľфӥ̲͑ľիľËȍɗ. 8ॸRü yexguma naxunagügu ga ãeۡx۳ gacüarü mu ga pacü ͑ǣɥիüۡ nax nanutaque۳xegüxüۡchiga, rü ̲ӕËӥ̲ǣЙËӥ͑ǣɥիüۡ nanutaque۳xegü nagu ga ãeۡի۳ ǣËӥЙҡǣæȍәËȍՓ yexmagüne. Rü pacügüarü dauruxüۡ ga Egáime۳xeۡՓɗֆľի̲ǣӥ. Rü yema ЙËӥǣӥҡ͑ӥՓҡɗֆľի̲ǣʊҡŃ. 9ॸRü nüma ga Egái ga yema pacügümaxã icua۳իËӥфӥЙΎф%Ëӥ͑Ύфӥ̲ľɗֆɗիɥǣʊҡŃ. Rü yemaca۳x ga nüma ga Egái rü ͑ΎիҡËӥ̲͑ǣɥիüۡ nayanga۳xãŕ rü memaexüۡ ǣΥ͑͑ǣɥի͑͑ի%. Ѡӥ͑ǣɥիüۡ naxuneta ga 7 ga ngexüۡgü ga ãeۡի۳ ǣËӥЙҡՓЙӕфËӥľËӥǣ͑ӥիüۡ rücua۳xmaegücü nax yema Iténa daugüxüۡca۳x. Rü yema rümemaexüۡ ga ӕËЙӕՓ͑ǣɥիüۡ nagagü nax yéma

nayexmaxüۡca۳x ga ngexüۡǣӥЙҡՓ. 10ॸͮҡӥфӥ͑ǣɥ̲ǣʊҡŃфӥҡ̲͑ǣɥǣӥ

ɗֆիӕ͑ի֤ӕĀɞӕֆɗիɥիüۡ фӥҡ̲͑ǣɥǣӥ iyaxu ga texétanüxüۡ ͑իֆɗիɥիüۡ. Yerü ֆľ̲Ëӥ͑ǣɥիüۡ naxucu۳xeۡ ga Marduquéu ͑իҡ̲͑ǣɥǣӥֆիӕիüۡca۳x. …… 15ॸѠӥ͑ǣɥ̲ǣʊҡŃǣͅфĀӕнӕŃueya۳x ga Abiáixacü, фӥֆľիǣӕ̲͑ǣɥՓ nanguxgu nax ãeۡx۳ gacüpe۳իľՓ͑ǣɥիüۡ nagagüxüۡ, фӥ͑ǣɥ̲фӥɗ͑ֆիӕǣֆľ̲ Egái ga pacügüarü dauruüۡarü ucu۳xeۡ. Rü ̲ľ̲͑ǣɥǣӥinga۳xãŕ ֆľ̲͑ǣɥ̲ի% nüxüۡ yaxuxüۡrüxüۡ. Rü yema naigü ga ЙËӥǣӥфӥЙΎф%Ëӥ͑ǣɥ̲ի%ɗҡ%xŕgü ga ֆľիǣӕ̲͑ǣɥիüۡ nadaugügu. 16ॸRü yexguma marü 7 ga taunecü ãeۡx۳ gacü ֆɗիɥիǣӕǣkËȍӕŃфӕ, rü meama norü 10 ga tauemacü ga Tebéxgu ãégacügu (enéro) ͑ɗիɥǣ%eۡի۳ ǣËӥЙҡՓʊҡŃիüۡ nagagüxüۡ naxüۡҡՓǣkËȍӕŃфӕ. 17ॸRü ֆľիǣӕ̲͑ǣɥիüۡ nada۳u۳xgu ga Achuéru rü poraãcü nüxüۡ‫ ڟ‬ingúchaüۡ gucü ga naigü ga pacüarü yexera. Rü yemaca۳x ͑ǣɥľфӕՓnayanga۳xcuchi ga yema nga۳xcueruxüۡ ga ãeۡx۳ gacüma۳xca۳իɗիɥիüۡ, фӥ͑ǣɥիüۡ naxuneta nax naxma۳իֆɗիɥիüۡ ͑ǣɥËȍɗËӥիӥǣ´ҡɗ. …… Marduquéu rü nüxüۡ nacuáchigaama nax ãeۡx ۳ gacüxüۡ yama۳xgüchaüۡxüۡ 21ॸѠӥՓӥիɗǣ͑ǣӕ͑ľիüۡ ga yexguma Marduquéu ãeۡx۳ gacüpataarü ɥã۳իՓ nadauxüۡtaeyane rü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥǣ taxre ga ɥã۳xarü dauruüۡgü ga Bigatá rü

Tére ga nugaãcü nügümaxã idexagüxüۡ nachigagu nax ñuxãcü tá ãeۡx۳ gacü ga Achuéruxüۡ yama۳xgüxüۡ. 22ॸRü yexguma yemaxüۡ nacua۳xgu ga Marduquéu rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƄґҽƄѠॷ2ٍॷ3

355 ãeۡx۳ gacü naxma۳x ga Itémaxã nüxüۡ nixu ga ãeۡx۳ gacüxüۡ nax yama۳xgüchaüۡxüۡ. Rü ͑ǣɥ̲ǣʊҡŃфӥ%eۡx۳ gacümaxã nüxüۡ ɗֆիӕǣֆľ̲ͅфĀӕнӕŃӕ͑ǣɥ̲ի% nüxüۡ ixuxüۡ. 23ॸRü nüma ga ãeۡx۳ gacü rü naxca۳x ínicagüchigü nachiga ga yema nax yama۳xgüchaüۡxüۡ. Rü nüxüۡ ͑ËӕËȍɗǣ͑իɗիËӥ̲ֆɗիɥիüۡ ga yema. Rü yemaca۳x nanaՓŕxgünaxã ga yema taxre ga yatügü. Rü guxüۡma ga yema ngupetüxüۡ rü ãeۡx۳ gacüpe۳իľՓҡ̲͑͑իӥ̲ҡӥ͑ǣӕ ga nachixüۡanepane. Marduquéu rü Amáüۡchiga

3

1ॸRü

yema ngupetü۳իǣӕՓľ͑фӥ nüma ga ãeۡx۳ gacü ga Achuéru rü Փӥիɗǣֆҡӥǣk̲áüۡxüۡ naxuneta nax norü ngüۡxeۡerۡ uüۡgümaxã inacuáxüۡca۳x. Ѡӥֆľ̲Ëӥ͑Փ͑͑ǣӕ͑իǣӕիüۡma ga yema naanemaxã inacuáxüۡ ga Amáüۡ.

ѠӥkËȍӕŃфӕիɗËҡ̲͑ɗիɥǣ͑ŃҡӥՓ yexmaxüۡ. Rü nüma ga Amáüۡ rü Amedáta nane ga Agátanüxüۡ ͑ɗիɥ. 2ॸRü guxüۡma ga yema ãeۡի۳ ǣËӥЙҡՓфӥ puracütanüxüۡgü rü Amáüۡpe۳xegu ‫ ڟ‬ü۳xügü rü narümaãchitanü ga nacaxãp yexguma Amáüۡ nape۳իľՓӥЙľҡü۳xgu rüe۳xna nape۳իľՓ͑ֆľի̲ǣӕ. Yerü ֆľ̲Ëӥ͑ɗիɥǣ%eۡx۳ gacü ga naxunagüãxüۡ. Natürü nüma ga ͅфĀӕнӕŃӕфӥҡ̲͑ǣ͑իɥ͑ӥËȍüۡ ga yema mu, rü yemaca۳x tama narümaãchi ga yexguma Amáüۡ nape۳իľՓӥЙľҡü۳xgu. 3ॸRü yexguma yemaxüۡ nadaugügu ga ãeۡx۳ gacüarü ngüۡxeۡerۡ uüۡgü, rü Marduquéuna nacagüe rü ñanagürügü: —¿Tü۳xcüüۡ tama naga Ëӕիɥ͑ӥɗngŕma ãeۡx۳ gacü unagüxüۡ? —ñanagürügü. 4ॸRü guxüۡma ga

ngunexüۡgügu rü yemaacütama Marduquéuna nacagüxüۡ, natürü nüma ga Marduquéu rü nanangãxüۡ nax nüma фӥ֤ӕĀɞӕֆɗիɥիüۡ rü yemaca۳x tama Amáüۡpe۳xegu nayarümaxãchi. Rü yemaca۳x ga yema duüۡxüۡgü rü Amáüۡmaxã nüxüۡ nayarüxugüe rü nüxna naca rü name nax yemamaxã nügü ínapoxüۡxüۡ ga Marduquéu. 5ॸRü yexguma Amáüۡ Marduquéuxüۡ da۳u۳xgu nax tama ‫ ڟ‬ü۳xüxüۡ rüe۳xna yanamaxãchixüۡ inacaxãp ga yexguma yéma naxüpetüxgu, rü nüma ga Amáüۡ rü poraãcü nanu. 6ॸNatürü yema marü nüxüۡ nax nacuáxüۡ nax ta۳xacürü duüۡxüۡ ֆɗիɥիüۡ ga Marduquéu rü yemaca۳x tama nüxica nanapoxcuchaüۡ. Ѡӥ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ͑ի ñuxãcü tá nadaiaxüۡga guxüۡma ga yema Yudíugü ga yema naanegü ga Achuéru namaxã icuáxüۡՓֆľի̲ǣӥիüۡ. Mu ga Yudíugüarü da۳i ۳xchiga unagüxüۡ 7ॸRü

yexguma 12 ga taunecü ãeۡx۳ gacü ֆɗիɥիǣӕǣkËȍӕŃфӕ, rü meama guma nüxíraxüۡcü ga tauemacü ga Misáüۡgu ãégacügu (abril) rü Amáüۡpe۳իľՓ naxca۳x nadaugü nax ta۳xacürü ngunexüۡ ҡֆɗիɥիüۡ ga Yudíugüxüۡ nagu nada۳i ۳xüۡ. Rü nagu naxunetagü nax guma nai ga 12 ga tauemacü ga Adágu ãégacüarü 13 ga ngunexüۡgu (13 febréro) ҡֆɗիɥիüۡ nax nadaiãxüۡ. 8ॸRü nüma ga Amáüۡ rü ãeۡx۳ gacü ga AchuéruxüۡҡՓ͑իӡ͑ի namaxã nüxüۡ yanaxuxüۡca۳x nachiga ga yema. Rü ñanagürü: —Pa Ãeۡx۳ gacüx, rü ͑ҡ͑ӥՓɗǣӕիüۡma i ngŕma togü i nachixüۡanecüã۳xgü rü nangexma i ՓӥիɗҡӥËӕ̲ӥɗҡ̲ҡΎǣӥ̲ի% ՓӥիɗǣӕËȍüۡxüۡ. Erü ngŕma nacümagü rü nanatoraxüۡ фӥҡ̲͑ǣ͑իɥ͑ӥľɗ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƄґҽƄѠॷ3ٍॷ4 ngŕma curü mugü, Pa Ãeۡx۳ gacüx. Rü ngeۡmaca۳x, Pa Ãeۡx۳ gacüx, rü tama name nax ñaa naane i namaxã icucuáxüۡՓ namaxŕxüۡ. 9ॸRü ngeۡmaca۳x Pa Ãeۡx۳ gacüx, ľǣËӕфӥ̲ľֆɗիɥիǣӕɗngŕma nüxüۡ chixuxüۡ ¡rü ŕËӥ͑իӕ͑ǣӥɗՓӥիɗɗ̲ӕɗ nüxüۡ ixuxüۡ nax noxtacüma nada۳i ۳xüۡ i ngŕma Yudíugü! Rü choma rü tá 330,000 quíru naguxüۡ i diŕrumü ichaxã nax ngŕmamaxã naxütanüxüۡca۳x nüxü‫ ۡڟ‬i ngŕma nada۳i ۳xüۡ —ñanagürü. 10-11ॸRü yexguma ga nüma ga ãeۡx۳ gacü rü ñanagürü nüxüۡ: —¡Rü ngŕma diŕru rü Ëӕիфӥҡ̲ֆɗիɥ! ¡Rü ngŕma Yudíugü rü namaxã naxü i ta۳xacü i cuma cunaxՓa۳xexüۡ! —ñanagürü. Rü ñu۳իӡËȍɗ nügüme۳xeۡՓ͑ǣɥիüۡ nayaxu ga norü ãnera rü Amáüۡ͑͑ǣɥիüۡ naxã nax yemaacü ãeۡի۳ ǣËӥŃǣ͑Փ͑ǣΔիüۡca۳x ga yema mu ga Amáüۡ unagüxüۡ. 12ॸRü guma taunecüarü nüxíraxüۡcü ga tauemacüarü 13 ga ngunexüۡgu rü nüma ga Amáüۡ rü nanangutaque۳xexeۡxeۡ ga ãeۡx۳ gacüarü poperaarü ümatüruüۡgü. Rü namaxã nüxüۡ nixu nax naxümatügüaxüۡca۳x ga Փӥիɗǣ̲ӕnaxca۳x ga guxüۡma ga ãeۡx۳ gacügü ga namaxã icuáxüۡ ga yema (127) nachixüۡanegü ga Achuérume۳xeۡՓ yexmagüxüۡ. ѠӥՓӥիɗËȍɗǣӥǣֆľ̲ nachiüۡanecüã۳իǣӥǣՓ͑իӥ̲ҡӥǣ yema mu, rü ãeۡի۳ ǣËӥŃǣ͑ǣӕ͑իӦфӥ ͑Ύфӥ%͑ľфŃǣ͑Փnango۳x. 13ॸRü yema ãeۡx۳ gacüarü orearü ngeruüۡgü rü ɗ͑ֆ͑ӕľҡ͑ӥǣֆľ̲ЙΎЙľф͑Փǣ guxüۡma ga yema nachixüۡanegü ga ãeۡx۳ gacü namaxã icuáxüۡ. Rü yema ЙΎЙľфՓфӥ͑ӥիüۡ nixu rü ñanagürü. “Rü meama nai ya 12 ya tauemacü ya Adágu ãégacüarü 13 ya ngunexüۡgu (13 febréro) rü tá nadai i guxüۡma i Yudíugü

356 i yatüxüۡ rü ngexüۡ rü ngextü۳xüxüۡgü rü paxüۡgü rü buxüۡgü. Rü guxüۡma i ngŕma norü ngŕmaxüۡgü rü ngŕma nada۳i ۳xüۡme۳xeۡՓҡ͑ËȍΎüۡٚ, ñanagürü. …… Nangechaüۡgü ga Yudíugü yerü naxunagü ga norü daichiga 1ॸRü yexguma Marduquéu nüxüۡ cua۳xgu ga yema unagüxüۡ rü nügü narügáutechiru yerü poraãcü nangechaüۡ. Rü yemaca۳x témüxüۡ ga naxchirugu nicu۳x rü tanimacamaxã nügü nagüeru. Ѡӥǣӕ̲ɥ͑ľǣӕ ínayaxüegu rü tagaãcü aita naxü norü ngechaüۡmaxã. 2ॸѠӥֆľ̲Ëӥɗ͑ɗիӡфӥ ñu۳xmata ãeۡx۳ gacüpataa۳իՓ͑͑ǣӕфӥ yéma nayachaxãchi, yerü nachu۳xu ga ngechaüۡchirugu icúxe ãeۡx۳ gacüpatagu nax ücuxüۡ. 3ॸRü yexgumarüxüۡ ta ga ՓӥիɗËȍɗǣӥǣɥ͑ľՓËȍɗǣӥǣ͑ǣľիҡ íyanguchigüxüۡՓǣֆľ̲̲ӕǣ ãeۡx۳ gacü üxüۡ, rü ga Yudíugü rü poraãcü nanaxi ۳xãchiãŕtanü. Rü poraãcü nangechaüۡgü rü tama nachibüe rü naxauxe. Rü muxüۡma ga nümagü rü tanimacate۳xegu napegü rü naxchiru ga témüxüۡgu nicu۳xgü.

4

Yudíugüétüwa ichogü ga Ité 4ॸѠӥֆľ̲͑ǣɥիüۡtaxüۡgü

ga Ité rü yema ֆҡӥǣӥǣ͑ǣɥфӥĀӕфӕüۡǣӥɗիɥǣӥիüۡ rü ͑ǣɥ̲ի%͑ӥիüۡ nixugü ga yema Marduquéuxüۡ ngupetüxüۡ. Rü yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕǣ͑ǣɥ̲իфӥֆľիľф%Ëӥ inaxi ۳xãchiãxŕ. Rü yemaca۳x Marduquéuca۳x yéma inamu ga mexüۡ ga naxchiru nax ínacuxuchixüۡca۳x ga yema témüxüۡ ga naxchiru ga nagu yacúxüۡ. Natürü ga nümax rü tama

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƄґҽƄѠॷ4ٍॷ5

357 ínacuxuchichaüۡ. 5ॸѠӥ͑ǣɥ̲ǣʊҡŃфӥ naxca۳իɗ͑ǣľ̲ǣֆľ̲͑ǣɥфӥ dauruüۡeru ga Atáx. Rü MarduquéuxüۡҡՓɗ̲͑ӕ͑ի͑ӥի͑ yaca۳xaxüۡca۳x nax ta۳xacü ngupetüxüۡ rü ta۳xacüca۳x natémüchiruxüۡ. 6ॸRü nüma ga Atáx rü Marduquéuna nayaca ga ɥ͑ľфӥngutaque۳իľËȍɗËՓǣ ãeۡx۳ gacüpataarü ɥã۳xarü to۳xma۳իҡՓ. 7ॸRü nüma ga Marduquéu rü namaxã nüxüۡ nixu ga guxüۡma ga yema ngupetüxüۡ rü ñuxre ga diŕфӕ͑ǣɥիüۡ nax inaxãxüۡ ga Amáüۡ nax yemaacü guxüۡma ga Yudíugüxüۡ nada۳i ۳xüۡca۳x. 8ॸRü yexgumarüxüۡ ta Atáxna nanaxãpane ga yema mu ga nüxüۡ ixuxüۡ ga Yudíugüarü da۳i ۳xchiga. Rü Atáxmaxã nüxüۡ nixu nax Iténa naxããxüۡca۳x rü yemaacü nüxüۡ nacuáxüۡca۳x ga yema ngupetüxüۡ. Rü yexgumarüxüۡ ta Itéca۳x yéma namuga ͑ի͑ǣɥ̲ҡ̲%eۡx۳ gacümaxã nüxüۡ yanaxuxüۡca۳իфӥֆľ̲Ëӥ͑ŃҡӥՓ nachogüxüۡca۳իǣ͑ǣɥҡ͑ӥիüۡgü. 9ॸRü nüma ga Atáx rü natáegu rü Itémaxã nüxüۡ nayarüxu ga yema Marduquéu namaxã nüxüۡ ixuxüۡ. 10ॸѠӥ͑ǣɥ̲ǣʊҡŃ фӥՓľ͑իфӥͅфĀӕнӕŃӕիüۡҡՓɗ̲͑ӕ ga Atáx nax namaxã nüxüۡ yanaxuxüۡca۳x ǣ͑ǣɥфӥĀľիǣ͖իüۡ: 11ॸ“Guxüۡma i duüۡxüۡgü rü nüxüۡ nacua۳x rü ngŕxguma texé ãeۡx۳ gacüxüۡҡՓӡ̲фľǣӕфӥҡ̲ nüma tümaca۳x nangemaãcüma rü tayu ega nüma ya ãeۡx۳ gacü rü tama norü nai i úirumaxã chauxmena۳xãne tümaétügu naՓe۳xgu. Rü chomax rü marü 30 i ngunexüۡ taguma cha۳u۳xca۳x nangema ya ãeۡի۳ ǣËӥٚ, ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 12-13ॸRü yexguma Marduquéu nüxüۡ ɥ͑ӥǣӕǣ͑ǣɥфӥ͑ǣ%իüۡ ga Ité, фӥ͑ǣɥxca۳x yéma namuga rü ñanagürü: “¿Eۡ۳xna cuma nagu

Ëӕфӥիɥ͑ӥǣӕфӥҡիӡҡ̲Ëӕֆӕիüۡ erü ãeۡի۳ ǣËӥЙҡՓËӕ͑ǣľի̲ՓΎΎ֤ӕĀɞӕ ‫ ڟ‬a ͑իнӕɗիɥիüۡ? 14ॸRü ñu۳xma nax ngŕm cungea۳xmarexüۡ фӥҡ̲͑ŃҡӥՓ͑ի cuchogüxüۡ i tatanüxüۡgü i Yudíugü, rü ҡΎի̲͑͑ҡ͑ľ͑իӡɗ͑ǣüۡxeۡe ۡ nax ͑Փɞɗ͑ǣӕիüۡxüۡca۳x i ngŕma guxchaxüۡ, natürü i cumax rü ngŕma cunatütanüxüۡgü rü tá nayue. Rü bexmana ngŕma nax toxüۡ ícupoxüۡxüۡca۳x ͑ɗիɥɗ%eۡx۳ gacüma۳իՓ͑իËӕ͑ǣӕիüۡ i ñu۳ի̲իٚ, ñanagürü. 15ॸRü yexguma ga ͑ǣɥ̲ǣʊҡŃфӥ͖%ËӥͅфĀӕнӕŃuca۳x ‫͑ ڟ‬իӡфӥ yéma imuga: 16ॸ“¡ƚcü ngŕ̲ nangutaque۳xexeۡxeۡ i guxüۡma i Yudíugü i æȍәËȍՓngŕxmagüxüۡ nax cha۳u۳xca۳x aureãcü nayumüxŕgüxüۡca۳x! ¡Rü tomaepü۳x i ngunexüۡ rü tomaepü۳x i chütaxüۡ rü taxuxüۡtáma ta۳xacü nangõ۳xgü rüe۳xna ta۳xacü nixaxgü! Rü chomax, rü namaxã i chauxüۡtaxüۡgü rü ngŕmaãcü tátama tanaxügü. Rü ngŕ̲Փľ͑фӥҡ%eۡx۳ gacüxüۡҡՓ ɞËȍֆĀӕՓΎΎnachu۳xu nax texé ‫ ڟ‬ӡ̲фľիüۡ tama tümaca۳x ngŕ̲ ‫ ڟ‬a nangemayane. Natürü tá ngŕm Ëȍիӡ̲фӥ͑ӥŃҡ̲ľǣՓΎΎ chayu۳իǣӕիٚ, ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 17ॸRü yexguma ga nüma ga Marduquéu rü nanaxü ga yema Ité namaxã nüxüۡ ixuxüۡ. Ãeۡx ۳ gacüxüۡҡՓɗիӡǣʊҡŃ 1ॸRü tomaepü۳x ga ngunexüۡǣӕՓľ͑ фӥ͑ǣɥ̲ǣʊҡŃфӥ͑ǣӕiyacu۳x ga ͑ǣɥфӥ%eۡx۳ gacüma۳xchiru rü ñu۳իӡËȍɗ ãeۡx۳ gacüpatagu ixücu. Rü yema ucapu ga ãeۡի۳ ǣËӥ͑ՓфӥҡΎիüۡarü ɥã۳xarü Փe۳xgu iyachi ga ãeۡի۳ ǣËӥ̲ľ͑ǣɥիüۡ ídauxüۡՓ. 2ॸRü nüma ga ãeۡx۳ gacü rü ֆľիǣӕ̲͑ǣɥիüۡ nada۳u۳xgu ga Ité nax

5

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƄґҽƄѠॷ5

358

yexma nachixüۡ, фӥ͑ǣɥ̲ի%͑ҡ%xŕ rü nanaՓe۳xnagü ga norü úirumena۳xã. Rü ͑ǣɥ̲ǣʊҡŃфӥnaxca۳իɗֆիӡфӥ͑Ύфӥ úirumena۳xãpe۳xegu iyarüngógü. 3ॸRü nüma ga ãeۡի۳ ǣËӥфӥ͑ǣɥի͑͑Ëфӥ ñanagürü: —¿Ta۳xacü cuxüۡ nangupetü Pa Itéx? ¿Rü ta۳xacü cunaxՓa۳xe? ¡Rü ՓΎΎËȍɗ͑ǣ%իüۡgu i chauchixüۡaneca۳x choxna cuca۳xgu rü chi cuxna chanaxã! —ñanagürü. Rü Ité rü inangãxüۡ rü ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: 4ॸ—Rü ngŕxguma chi curü ̲ľֆɗիɥիǣӕ, Pa Ãeۡx۳ gacüx, rü cuxna chaxu nax chauxüۡҡՓËӕիӡիüۡca۳x erü cuxca۳x rü Amaüۡca۳իËȍ͑իӥɗՓӥիɗɗ õna i mexüۡ i ñu۳xmax —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 5ॸRü nüma ga ãeۡx۳ gacü rü norü duüۡxüۡgüxüۡ namu rü ñanagürü: —¡Naxca۳x peda۳u۳x ya Amáüۡ фӥ͑ӕ͑իӡ͑իngŕmaãcü nataãxŕxüۡca۳x i Ité! —ñanagürü. Rü ñu۳իӡËȍɗǣ͑ӥ̲ǣ%eۡx۳ gacü rü Amáüۡ фӥֆŃ̲͑իɥ͑Փǣֆľ̲Υ͑ǣʊҡŃ naxca۳x üxüۡ. 6ॸRü yexguma ínachibüeyane rü nüma ga ãeۡx۳ gacü rü Itéxüۡ ñanagürü: —¡Choxna naxca۳x naca i ta۳xacü i cuma cunaxՓa۳xexüۡ rü tá Ëӕի͑Ëȍ͑ի%ՓΎΎËȍɗҡ̲͑ǣ%իüۡgu i chauchixüۡaneca۳x choxna cuca۳xgu! —ñanagürü. 7ॸѠӥ͑ǣɥ̲ǣʊҡŃфӥ inangãxüۡ фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Ñaaxicatama ͑ɗիɥɗngŕma chanaxՓa۳xexüۡ i tá cuxna naxca۳x chacaxüۡ. 8ॸPa Ãeۡx۳ gacüx, ngŕxguma chi aixcüma choxüۡ cungechaüۡxgu, фӥËȍɗËӕфӥ̲ľֆɗիɥիǣӕɗ ngŕma chanaxՓa۳xexüۡ, rü chi choxna cunaxãxchaüۡgu i ngŕma cuxna naxca۳x chaca۳xaxüۡ, rü cuxna chaxu nax moxüۡarü ngunexüۡgu Amáüۡmaxã nua chauxüۡҡՓЙľիɥիüۡ naxca۳x i to i õna i ‫ ڟ‬a tá pexca۳x tá chamexŕŕxüۡ. Rü ngŕm ͑ɗիɥɗËӕ̲ի%͑ӥիüۡ chixuxüۡ, Pa

Ãeۡx۳ gacüx, i ngŕma choxna naxca۳x cuca۳xaxüۡ —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. Amáüۡ rü Marduquéuca۳x nanaxü ga wüxi ga wŕxnaxãchicaxüۡ

nüma ga Amáüۡ rü poraãcü nataãxŕ%Ëӥ̲͑ҡľǣӕ͑ՓǣËȍɗ¡ӥ. Natürü yexguma ãeۡx۳ gacüpataarü ɥã۳իՓ ɞ͑իӡxu۳ۡxgu rü poraãcü nanu yerü ga Marduquéu ga ɥã۳իՓֆľի̲Ëӥфӥҡ̲ inachi rü bai ga nax naxɥã۳xãchixüۡ ga yexguma nüxüۡ nada۳u۳xgu ga yéma nax naxüpetüxüۡ. 10ॸNatürü yexgumatama rü tama nügü nango۳xeۡxeۡ ga nax nanuxüۡ. Rü yexguma nachiüۡՓ͑͑ǣӕիǣӕфӥ namücügüca۳ի͑͑ǣľ̲фӥ͑ǣɥxca۳x nangema ga Chére ga naxma۳x. 11ॸRü yema namücügüpe۳իľՓɗ͑͑իӥǣӥǣ nügü nax yacua۳xüüxüۡ. Rü nüxüۡ nixu nax ñuxãcü namuarü ngŕmaxüۡãx۳ üۡchixüۡ rü namuxacüxüchixüۡ rü ñuxãcü ãeۡx۳ gacü nüxüۡ icua۳xüüۡxüۡ ͑ҡ͑ӥՓǣֆľ̲ norü ngüۡxeۡerۡ uüۡgü rü yemaca۳x yema ҡΎǣӥŃҡӥՓ͑͑իӦxŕxŕ ga ãeۡx۳ gacü. 12ॸRü ñanagürü ta: —Rü chaxicatama ͑ɗիɥɗËȍΎի͑͑իӕիüۡ i Ité i ãeۡx۳ gacü naxma۳ի͑Փɗngŕma õna i ñu۳xma ãeۡx۳ gacüca۳x naxca۳x nangemaxüۡ. Rü Փľ͑իфӥËȍΎի͑ɗիӕ͑Փɗngŕma õna i moxüۡ tá ãeۡx۳ gacüca۳x naxüxüۡ. 13ॸNatürü ngŕxguma nüxüۡ chada۳u۳xgu i ngŕma Yudíu i Marduquéu i ãeۡx۳ gacüpataarü ɥã۳իՓфӥҡΎիüۡ rü chauãŕՓnangu۳x erü tama choxüۡ nicua۳xüxüۡ. Rü ngŕmagagu choxna niña i ngŕma chorü taãxŕ i ãeۡx۳ gacü naxma۳x cha۳u۳xca۳x üxüۡ —ñanagürü ga Amáüۡ. 14ॸRü yexguma ga naxma۳x rü namücügü rü ñanagürügü nüxüۡ: —¡ƚcü duüۡxüۡgüxüۡ naxüxŕxŕ i ՓӥիɗɗՓŕxnaxãchica i 22 métru i norü 9ॸRü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƄґҽƄѠॷ5ٍॷ6

359 máchane, rü moxüۡ pa۳xmama rü ãeۡx۳ gacüna naca nax ngŕmagu naՓŕxnaxãgüaxüۡca۳x i Marduquéu! ¡Rü ñu۳իӡËȍɗngŕ̲%ËӥËȍɗ¡ӥՓ͑իӡ namaxã ya ãeۡx۳ gacü! Erü marü ҡիӕǣӕҡ̲Ëӕфӥիɥ͑ӥɗngŕxguma —ñanagürügü. Ѡӥֆľ̲ɥ͑ӥфӥ͑Ύфӥ̲ľ ͑ɗիɥǣk̲áüۡ rü yemaca۳x duüۡxüۡgüxüۡ nanaxüxŕxŕ ǣՓӥիɗǣՓŕxnaxãchica. Marduquéu narüporamae

yema ga chütaxüۡgu ga ãeۡx۳ gacü rü tama nape rü inadauecha. Rü yemaca۳x naxca۳x nangema ga yema popera ga nagu naxümatüxüۡ ga guxüۡma ga yema nachixüۡ͑ľՓ͑ǣӕЙľҡӥիüۡ nax naxca۳x nüxüۡ nadaumatügüxüۡca۳x. 2ॸRü yexguma nüxüۡ nadaumatügügu ga yema popera rü yexma nüxüۡ nayangaugü ga ore ga Marduquéuchiga ga ñuxãcü ãeۡx۳ gacü ga Achuéruxüۡ ínapoxüۡxüۡ ga yexguma yema ãeۡx۳ gacüpataarü dauruüۡgü ga Bigatá rü Tére nügü ucu۳xeۡgügu nax ãeۡx۳ gacüxüۡ yama۳xgüchaüۡxüۡ. 3ॸRü yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕ

6

1ॸRü

ga ãeۡx۳ gacü rü ínaca rü ñanagürü: —¿Ta۳xacürü ãmare rü cua۳xüxüۡ ͑ɗիɥǣ nayaxuxüۡ ga Marduquéu naxca۳x ga yema mexüۡ ga cha۳u۳xca۳x naxüxüۡ? —ñanagürü. Rü nüma ga norü ngüۡxeۡerۡ uüۡgü rü nanangãxüۡgü rü ñanagürügü: —Taxuxüۡma noxtacüma, Pa Ãeۡx۳ gacüx —ñanagürügü. 4ॸRü yexguma íyadexagüyane rü yoxni ga nüma ga Amáüۡ rü yéma nangu rü yemaca۳x ɥã۳իҡӥՓ͑ֆľի̲͑ի ãeۡx۳ gacüna yacaxüۡca۳x nax Marduquéuxüۡ yema Փŕxnaxãchica ga naxüxüۡgu naՓŕxnaxãxüۡca۳x. Rü yexguma ga nüma ga ãeۡx۳ gacü rü ínaca rü ñanagürü:

—‫ع‬ҽľիŃҡɗիɥֆɥã۳իҡӥՓngŕxmaxe? —ñanagürü. 5ॸRü yema norü ngüۡxeۡerۡ uüۡgü rü nanangãxüۡ rü ‫ ڟ‬a ñanagürügü: —Amáüۡ ͑ɗիɥɗ͑ǣŕm ۡ ngŕxmaxü —ñanagürügü. Rü nüma ga ãeۡx۳ gacü rü ñanagürü: —¡Namaxã nüxüۡ Йɗիӕфӥ͑ӕ͑իӡ! —ñanagürü. 6ॸRü yexguma ga nüma ga Amáüۡ rü nixücu rü ãeۡx۳ gacüpe۳xegu nayachi. Rü nüma ga ãeۡx۳ gacü rü nüxna naca rü ñanagürü: —¿Ñuxãcü chi i nüxüۡ quicua۳xüüxüۡ i ՓӥիɗɗֆҡӥɗËӕ̲cunaxՓa۳xexüۡ nax nüxüۡ quicua۳xüüxüۡ? —ñanagürü. Rü nüma ga Amáüۡ rü nügüãŕՓ͑ǣӕ ͑фӥիɥ͑ӥ: “¿Texéxüۡ tá nicua۳xüxüۡ ya ãeۡx۳ gacü? ¿Rü taux eۡx۳ na i choxüۡ tátama ֆɗիɥիüۡ?ٚ, ñaxüۡǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ. 7-8ॸRü yemaca۳x ga nüma ga Amáüۡ rü ãeۡx۳ gacüxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —Ngŕxguma chi nüxüۡ chicua۳xüxüۡchaüۡǣӕɗՓӥիɗɗֆҡӥфӥ naxchiru i ãeۡx۳ gacü nagu icúxüۡgu chi chayacu۳xeۡxeۡ, rü ñu۳իӡËȍɗ͑ΎфӥËΎՓфӕɗ ãeۡի۳ ǣËӥ͑ǣӕɗիӡիüۡǣӕËȍɗËȍֆիӡxŕxŕ rü nga۳xcueruxüۡ i ãeۡx۳ gacü namaxã nga۳xcueruüۡmaxã chi chananga۳xcueru. 9ॸRü chi chorü ngüۡxeۡer ۡ uüۡgüeruxüۡ chamu nax nagu yacu۳xeۡeãۡ xüۡca۳x i ngŕ̲͑իËȍɗфӕфӥËȍɗËΎՓфӕŃҡӥǣӕ chanaxaunagüxŕxŕ nax ngŕmaãcü ɥ͑ľ̲üۡgu namaxã yacaechigüxüۡca۳x: ٘͵%Ëӥ͑ɗիɥֆ%eۡx۳ gacü i nüxüۡ yacua۳xüüxüۡ ɗՓӥիɗɗĀӕüۡxüۡ i namaxã nataãxŕxüۡٚ, ñachagürü chi —ñanagürü ga Amáüۡ. 10ॸRü yexguma ga nüma ga ãeۡx۳ gacü rü ñanagürü: —̲ͮľիľËȍɗ͑ɗիɥ i ngŕma. ¡ƚcü ñu۳xma rü nayaxu i ngŕma naxchiru rü ngŕ̲ËΎՓфӕфӥngŕma nüxüۡ quixuxüۡãcüma naxü namaxã ya Marduquéu ya Yudíu ya ãeۡx۳ gacüpataarü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƄґҽƄѠॷ6ٍॷ7 ɥã۳xarü dauruxüۡ! —ñanagürü. 11ॸRü yexguma ga Amáüۡ rü nanayaxu ga yema ãeۡի۳ ǣËӥËȍɗфӕфӥǣËΎՓфӕǣ ãeۡx۳ gacü natagu tonagüxüۡ, rü Marduquéuxüۡ nicu۳xcuchi rü yema ËΎՓфӕҡǣӕ͑ֆǣ. Ѡӥɥ͑ľ̲üۡgu ̲͑ի%͑͑իӡ͑ľфӥ̲͑ի% nicaechigü rü ñanagürü: —Rü ñaãcü ͑ɗիɥɗ̲͑ի%͑իӥ%իüۡ i ngŕma yatü i ãeۡx۳ gacü nüxüۡ icua۳xüüۡxüۡ —ñanagürü. 12ॸѠӥֆľ̲Փľ͑фӥ͑ӥ̲ǣͅфĀӕнӕŃӕ rü natáegu nax ãeۡx۳ gacüpataarü ɥã۳xna yadauxüۡca۳x. Natürü nüma ga Amáüۡ rü ͑ӥǣӥ͑ɗĀӥիËȍɗՓľфӥ͑͑ǣľËȍüۡãcüma paxa nachiüۡՓ͑իӡ. 13ॸRü yexguma nachiüۡՓ͑͑ǣӕիǣӕфӥnaxma۳xmaxã rü namücügümaxã nüxüۡ nixu ga yema ngupetüxüۡ. Rü nümagü nanangãxüۡgü rü ñanagürügü: —Ngŕma Yudíu i ͅфĀӕнӕŃӕфӥҡիӕËӥфӥՓ͑ӥիüۡ curüyexera, erü ngŕxguma chi ngŕmaãcü namaxã cunaxü۳xgux rü tá cu۳xchaama chixexüۡ cuxca۳x ínangu —ñanagürügü. 14ॸRü yexguma íyadexayane rü ínangugü ga ãeۡx۳ gacü ga Achuéruarü duüۡxüۡgü nax Amáüۡca۳x yacagüxüۡca۳ի͑իʊҡŃфӥΥ͑Փ nagagüaxüۡca۳x. Amáüۡmaxã nanaxuegu nax yama۳xgüaxüۡ

nüma ga ãeۡx۳ gacü rü Amáüۡ rü ͑Փ͑իɥǣֆľ̲Ëȍɗ¡ӥǣʊҡŃ naxca۳x mexŕŕxüۡ. 2ॸRü yexguma norü bínu íyaxaxgüyane rü nüma ga ãeۡx۳ gacü фӥՓľ͑͑ǣɥի͑͑ËǣʊҡŃ, rü ñanagürü: —¿Ta۳իËӥ͑ɗիɥɗnaxca۳x ícuca۳xchaüۡxüۡ, Pa Cho۳xma۳x, Pa Itéx? ¡Rü choxna naxca۳x naca i ngŕma cunaxՓa۳xexüۡ rü choma rü tá cuxna Ëȍ͑ի%ՓΎΎËȍɗnaxca۳x ícuca۳xgu i

7

1ॸRü

360 ngãxüۡgu i chauchixüۡane! —ñanagürü. rü ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Pa Chorü Ãeۡx۳ gacüx, ngŕxguma chi aixcüma choxüۡ cungechaüۡxgu, rü cuxca۳x namexgu i ngŕma cuxna naxca۳x chaca۳xaxüۡ, rü ͖իɗËҡ̲͑ɗիɥɗchanaxՓa۳xexüۡ nax cuxna naxca۳x chaca۳xaxüۡ, Pa Ãeۡx۳ gacüx: ¡Rü choxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ nangechaxüۡ i chorü maxüۡ rü nüxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ nangechaxüۡ i ngŕma chautanüxüۡgüarü maxüۡ! 4ॸErü choma rü chautanüxüۡgü rü marü toxüۡ naxüpane nax ngŕmaãcü toxüۡ nada۳i ۳xüۡca۳x ya guxãma. Rü ngŕxguma 3ॸѠӥ͑ǣɥ̲ǣʊҡŃфӥɗ͑͑ǣ%իüۡ

chi tomaxã natáegügu nax togüarü puracütanüxüۡǣӥҡɗիɥǣӥիüۡca۳x, rü choma rü chi taxu ñachagürümare, ՓΎΎɗ ngŕ̲фӥҡфӥՓӥիɗɗËȍɗիľիüۡ i taxüۡ ͑ɗիɥɗcuxca۳x, Pa Ãeۡx۳ gacüx —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. yexguma ga nüma ga Achuéru rü ͑ǣɥի͑͑Ëфӥ͖͑ǣӥфӥ: —‫ع‬ҽľիŃҡɗիɥ ya yíxema tügü írüporaxe nax ngŕma chixexüۡ cumaxã taxüxüۡ? —ñanagürü. 6ॸѠӥ͑ǣɥ̲фӥɗ͑͑ǣ%իüۡ фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: —Ngŕma torü uanü i chixexüۡ tomaxã üxchaüۡxüۡ rü ñaa chixecümaxüۡ i Amáüۡ ͑ɗիɥ—͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. Rü yexguma yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕǣk̲áüۡ rü poraãcü norü muüۡmaxã nanaxi ۳xãchiãxeۡ nape۳իľՓǣ 5ॸRü

ãeۡx۳ gacü rü naxma۳xpe۳իľՓ. 7ॸRü nüma ga Achuéru rü norü numaxã nayuxnagü rü yéma nüxna niña ga yema ínachibüexüۡՓфӥ%eۡx۳ gacüpataa۳իҡӥՓ naña. Rü nüma ga Amáüۡ ga marü nüxüۡ nax nacuáxüۡ nax ãeۡx۳ gacü tá namaxã naxueguxüۡ nax yama۳xgüaxüۡ, rü yoxni Itépe۳իľǣӕ͑ֆ͑ǣӥËӕËȍɗфӥ͑ǣɥիüۡ naca۳ax۳ üۡ ͑ի͑ŃҡӥՓ͑ËȍΎǣӥիüۡ nax tama ãeۡx۳ gacü namaxã naxueguxüۡca۳x nax yama۳xgüaxüۡ. 8ॸRü yexguma

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƄґҽƄѠॷ7ٍॷ8

361 napataa۳իҡӥՓ͑ҡľǣӕիǣӕǣ%eۡx۳ gacü фӥՓľ͑͑ɗիӥËӕ͑Փǣֆľ̲ӕËЙӕǣ ͑Փ͑Ëȍɗ¡ӥľիüۡ, rü nüxüۡ nadau ga Amáüۡ ga Itéxüۡtagu nangücuchixüۡ rü nugaãcü ñanagürü: —Chope۳իľՓҡ̲ ͑ǣɥ̲ի%Ëӕ̲իËȍüۡ i ñaa cho۳xma۳x ͑ՓֆĀËȍΎЙҡ—ñanagürü. Rü yexgumatama Amáüۡxüۡ ͑ɗĀӥիËȍɗՓľǣӥ namaxã ga yema naxchiru ga duüۡxüۡ imáxchaüۡxüۡ ̲͑ի%͑ҡӥËȍɗՓľǣӥիüۡ. 9ॸRü

yexguma ga Arbóna ga ãeۡx۳ gacüarü ۡ ngüxeۡerۡ uxüۡ ɗիɥիüۡ rü ñanagürü: —Pa Cori, Pa Ãeۡx۳ gacüx, ñaa Amáüۡ rü duüۡxüۡgüxüۡ nanaxüxŕxŕ ɗՓӥիɗɗ Փŕxnaxãchica i 22 métruarü ngãxüۡ i norü máchane nax ngŕmagu naՓŕxnaxããxüۡca۳x ya Marduquéu ga cuxüۡ ípoxüۡcü ga yexguma Bigatá rü Tére cuxüۡ ima۳xgüchaüۡgu. Rüngŕma Փŕxnaxãchica rü Amáüۡpataa۳իҡӥՓ nangexma —ñanagürü ga Arbóna. Rü nüma ga ãeۡx۳ gacü rü nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —¡Ngŕmagu peyaՓŕxnaxã۳x i Amáüۡ! —ñanagürü. 10ॸRü nüma ga ãeۡx۳ gacüarü duüۡxüۡgü rü yema nümatama ga Amáüۡ Marduquéuca۳x naxüxüۡ ga Փŕxnaxãchicagu nanaՓŕxnaxãgü. Rü yexguma narüngüxmü ga ãeۡx۳ gacü. Mu ga Yudíugüétüwa chogüxüۡ

yematama ngunexüۡgu rü nüma ga ãeۡx۳ gacü ga Achuéru rü naxma۳x ga Iténa nanaxãmare ga guma napata ga Amáüۡ ga Yudíugümaxã rüxuanüxüۡ. Rü nüma ga ãeۡx۳ gacü rü Marduquéuca۳x nangema rü yemaca۳x ãeۡx۳ gacüxüۡҡՓ ͑իӡֆľфӥ͑ǣɥ̲ǣʊҡŃфӥ͑ӥիüۡ iyaxu ͑ի͑ǣɥ͑ľЙӥ͑͑ľֆɗիɥիüۡ. 2ॸRü yexguma ga nüma ga ãeۡի۳ ǣËӥфӥ͑ǣɥիüۡ

8

1ॸRü

ínangaxüchi ga norü ãnera ga Amáüۡna ͑ǣɥիüۡ nayaxu۳xcü. Rü Marduquéuna ͑ǣɥիüۡ naxã. Ѡӥ͑ǣɥ̲ǣʊҡŃфӥ Marduquéuxüۡ ixuneta nax namaxã inacuáxücۡ a۳x ga yema yemaxüۡgü ga Amáüۡarüchire۳իɗիɥիüۡ. 3ॸRü ñu۳իӡËȍɗ͑ǣɥ̲ ǣʊҡŃфӥՓľ͑իфӥ%eۡx۳ gacüxüۡҡՓɗիӡ. Rü nape۳xegu iyangücuchi rü ixaxu. Rü nüxüۡ ica۳xaxüۡ nax ínapiãxücۡ a۳x ga yema mu ga Amáüۡ unagüxüۡ ga Yudíugüarü da۳i ۳xchiga nax yemaacü yanaxomarexücۡ a۳x. 4ॸRü nüma ga ãeۡx۳ gacü rü Itéétüguama nanaՓe۳xnagü ga norü úirumena۳xã. Ѡӥֆľիǣӕ̲ǣ͑ǣɥ̲ǣʊҡŃ rü nape۳իľՓɗËȍɗ, фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ͑ӥիüۡ: 5ॸ—Pa Ãeۡx ۳ gacüx, ngŕxguma chi aixcüma choxüۡ cungechaüۡxgu, rü aixcüma cuxca۳x namexgu i ngŕma cuxna naxca۳x chaca۳xaxüۡ, rü chanaxՓa۳xe i cunaxümatü i to i mu i nüxüۡ ixuxüۡ nax marü yanaxoxüۡ i ngŕma mu ga Amáüۡ unagüxüۡ nax chautanüxüۡgü i Yudíugüxüۡ nada۳i ۳xücۡ a۳x i guxüۡma i cuchixüۡ͑ľՓ. 6ॸRü ngeۡmaca۳իҡիӕËӥфӥՓֆի͑ ̲͑ի%Ëȍիɥ͑ӥɗngŕma chixexüۡ i chautanüxüۡmaxã naxueguxüۡ nax nada۳i ۳xchaüۡãxüۡ —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 7ॸRü yexguma ga nüma ga ãeۡx۳ gacü ga Achuéru rü naxma۳x ga Itémaxã rü Yudíu ga Marduquéumaxã nüxüۡ nixu rü ñanagürü: —Choma rü marü cuxna chanaxã, Pa Itéx, ya yima Amáüۡpata. Rü nüma ga Amáüۡ rü marü chanamu nax naՓŕxnaxãgüaxücۡ a۳x yerü nanaxunagü nax guxãma i pemax i Yudíugü pexüۡ nada۳i ۳xchaüۡxüۡ. 8ॸRü ñu۳xma rü pexüۡ chamu nax chauégagu penaxümatüxüۡ rü penaxunagüxüۡ ɗՓӥիɗɗҡΎɗ̲ӕɗpexca۳x mexüۡ ͑իЙľŃҡӥՓ͑ËȍΎǣӥիüۡ. ¡Rü chorü %͑ľфɗËȍӕŃǣ͑ǣɥՓngŕxmacümaxã

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƄґҽƄѠॷ8ٍॷ9 penaxüéga! ƄфӥՓӥիɗɗ̲ӕЙ͑ľɗ chauégagu unagüxüۡ rü chorü ãneraéga ͑Փ͑ǣΔիüۡ фӥҡիӕËӥфӥՓ̲ҡľիŃ itayanaxoxŕxŕ —ñanagürü. 9ॸRü yexgumatama naxca۳x nangema ga ãeۡx۳ gacüarü poperaarü ümatüruüۡgü. Rü yema ngunexüۡ ga nagu naxümatüxüۡ rü meama norü tomaepü۳x ga tauemacü ga Sibáüۡgu ãégacüarü 23 ga ngunexüۡǣӕ͑ɗիɥ (júlioarü 23). Rü Marduquéu rü yema poperaarü ümatüruüۡgümaxã nüxüۡ nixu nax ñuxãcü tá naxümatügüãxüۡ naxca۳x ga Yudíugü, rü naxca۳իǣՓӥիɗËȍɗǣӥǣ ãeۡx۳ gacü ga namaxã icua۳xgüxüۡ ga yema ‫ڟ‬ 127 ga Achuéruchixüۡanegü ga ʘĀɗ͑ľՓ ixügüxüۡ rü ñu۳ի̲ҡƄҡɗΎЙɞ͑ľՓ͑͑ǣӕ. Ѡӥֆľ̲̲ӕЙ͑ľфӥՓӥիɗËȍɗǣӥǣ ͑ǣՓËȍɗǣӥ͑իӥ̲ҡӥ. Rü ֤ӕĀɞӕǣӥǣՓфӥҡ͑իӥ̲ҡӥ. 10ॸRü yema ЙΎЙľфՓnango۳x ga naéga ga gumá ãeۡx۳ gacü ga Achuéru rü norü ãneraéga rü ҡ͑Փnango۳x. Rü ñu۳իӡËȍɗЙΎЙľффӥ núruüۡgü ga ãeۡի۳ ǣËӥфӥËΎՓфӕǣӥǣ iporaxüchixüۡǣӕɥիüۡ namaxã nanúegü. 11ॸѠӥֆľ̲ЙΎЙľфՓфӥ͑ӥ̲ǣ ãeۡx۳ gacü rü guxüۡma ga Yudíugüna naxãga nax nügü nanutaque۳xegüxücۡ a۳x nax nügütama ínapoxüۡgüxücۡ a۳x rü nadaiaxücۡ a۳x ga guxüۡma ga duüۡxüۡgü ga guxchaxüۡ namaxã üxüۡ rü noxrüxüۡ ֆիɥxŕŕgüaxücۡ a۳x ga yema norü uanügüarü naanegü rü norü yemaxüۡgü. 12ॸRü yematama ga ngunexüۡ ga Amáüۡ Yudíugüxüۡ nagu da۳i ۳xchaüۡxüۡgu rü yematama ngunexüۡǣӕ͑ɗիɥǣ naxunetaxüۡ ga Marduquéuarü mu nax guxüۡՓ̲kËȍӕŃфӕËȍɗիüۡ͑ľǣӥՓ͑ӥǣӥ nanutaque۳xegüxücۡ a۳x ga Yudíugü nax nügütama ínapoxüۡgüxücۡ a۳x. Rü yema ngunexüۡ rü meama norü 12 ga tauemacü

362 ga Adágu ãégacüarü 13 ga ngunexüۡgu nangu (13 febréro). 13ॸѠӥֆľ̲̲ӕՓфӥ nüxüۡ nixu ta nax guxüۡ͑ľՓ naxunagüxücۡ a۳x nax guxüۡma ga duüۡxüۡgü nüxüۡ nacua۳xgüxücۡ a۳x rü nümagü ga Yudíugü rü ínamemaregüxücۡ a۳x nax norü uanügümaxã nügü nada۳i ۳xücۡ a۳x rü nüxüۡ naporamaegüxücۡ a۳x. 14ॸRü yema poperaarü núruüۡǣӥфӥЙի̲ɗ͑իɥ%Ëȍɗ nagu ga yema ãeۡի۳ ǣËӥфӥËΎՓфӕǣӥǣ iporaxüchixüۡ yerü yemaacü nanamu ga ãeۡx۳ gacü. Rü yema mu rü Chúchaarü ɥ͑ľՓфӥҡ͑իӕ͑ǣӥ. 15ॸRü yema ngunexüۡ ga nagu naxunagüxüۡ ga yema mu, rü nüma ga Marduquéu rü nagu nicu۳x ga ãeۡx۳ gacüchiru ga cómüxüۡ rü yáuxüۡ. Ѡӥ͑ӥǣӥ͑ҡӥ%ҡӥ̲͑ի%ǣՓӥիɗ ga tüãtüruxüۡ ga línuchinaxca۳x ga dauracharaxüۡ. Ѡӥ͑ӥǣӥľфӕՓ nayanga۳իËӕËȍɗǣՓӥիɗǣnga۳xcueruxüۡ ga úirunaxca۳x. Ѡӥֆľ̲Ëӥɞ͑իӡիüۡ ga ãeۡի۳ ǣËӥЙҡՓ. Rü guxüۡma ga duüۡxüۡgü ga Chúchacüã۳x rü tagaãcü nüxüۡ nicua۳xüxüۡgü. 16ॸRü nüma ga Yudíugü rü poraãcü nataãxŕgü, rü guxüۡՓ̲ǣ duüۡxüۡgü rü yema Yudíugüxüۡ nicua۳xüxüۡgü. 17ॸRü guxüۡma ga Achuéruchixüۡ͑ľǣӥՓфӥɥ͑ľǣӥՓǣ ngextá ínanguxüۡՓǣֆľ̲̲ӕǣ ãeۡx۳ gacü unagüxüۡ, rü nüma ga Yudíugü rü poraãcü nataãxŕgü, rü nanaxüchigagü ga yema ngunexüۡ. Rü muxüۡma ga yema togü ga duüۡxüۡgü rü nügü nixugüe nax ֤ӕĀɞӕǣӥֆɗիɥǣӥիüۡ, yerü poraãcü yema Yudíugüxüۡ namuüۡe. Yudíugü rü narüporamaegü

9

1ॸRü

yema ãeۡx۳ gacüarü mu ga ֤ӕĀɞӕǣӥŃҡӥՓËȍΎǣӥիüۡ rü meama norü 12 ga tauemacü ga Adágu

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ƄґҽƄѠॷ9ٍॷ10

363 ãégacüarü 13 ga ngunexüۡgu nangu (13 febréro). Rü yematama ngunexüۡ ͑ɗիɥǣ nanguxchaüۡchiréxüۡ ga Amáüۡarü mu ga Yudíugüarü da۳i ۳xchigaxüۡ ixuxüۡ. Natürü tama yema Amáüۡ ͑ǣӕфӥիɥ͑ӥիüۡrüxüۡ ínanguxuchi, yerü yema ngunexüۡǣӕ͑ɗիɥ ga Yudíugü norü uanügüxüۡ naporamaegüxüۡ rü nadaiaxüۡ. 2ॸRü guxüۡma ga Achuéruchixüۡ͑ľǣӥՓфӥ nümagü ga Yudíugü rü guma norü ɥ͑ľǣӥՓ͑ӥǣӥninutaque۳xegüchigü nax namaxã nügü nada۳i ۳xüۡca۳x ga norü uanügü ga nadaixchaüۡxüۡ. Natürü nataxuma ga ngexüۡrüüxüۡ ga norü uanü ga naxca۳իֆŃ̲ɥիüۡ nax nadaiaxüۡca۳x, yerü guxüۡ͑ľ̲ǣɥ͑ľՓфӥ Yudíugüxüۡ namuüۡe. …… 20ॸRü nüma ga Marduquéu rü nanaxümatü nachiga ga yema ngupetüxüۡ. Rü ñu۳իӡËȍɗǣӕիüۡma ga Yudíugü ga ngaicamagüxüۡ rü yáxüۡgugüxüۡ ga Achuéruchixüۡ͑ľǣӥՓ yexmagüxüۡca۳x nayamugü ga yema popera. 21-22ॸѠӥֆľ̲ЙΎЙľфՓфӥ Yudíugümaxã nüxüۡ nixu nax gucü ya taunecügu ga Adáüۡarü tauemacüarü 14

rü 15 ga ngunexüۡgu (14 rü 15 febréro) naxüchigagüaxüۡca۳x nax yemaacü nüxna nacua۳xãchiexüۡca۳x ga yema ngunexüۡgü ga nagu norü uanügüme۳xeۡՓɞ͑͑ǣӕիüۡxüۡ ga nümagü ga Yudíugü rü yemaacü ga norü ngechaüۡgü rü norü axu rü taãxŕxüۡ yanguxuchixüۡca۳x. Ѡӥֆľ̲ЙΎЙľфՓ nüxüۡ nixu rü ngŕxguma naxüchigagüagu rü name nax nügümaxã nataãxŕgüxüۡ rü nügümaxã nachibüexüۡ rü ãmare nügüna naxãgüxüۡ rü diŕфӕ͑ǣɥիüۡ nanutaque۳xegüxüۡ tümaca۳x ya ngearü diŕruã۳xgüxe. …… Marduquéuxüۡ nicua۳xüxüۡgü

10

3ॸRü nüma ga Marduquéu rü ãeۡx۳ gacü ga AchuérutüxüۡՓ̲ nayexma, rü guxüۡma ga norü ngüۡxeۡerۡ uüۡǣӥľфӕ͑ɗիɥ. Rü nüma ga Marduquéu rü guxüۡma ga ֤ӕĀɞӕǣӥҡ͑ӥՓфӥ%eۡx۳ gacü ya poracü ͑ɗիɥ. Rü guxüۡma ga natanüxüۡgü rü nüxüۡ nangechaüۡgü yerü meama namaxã inacua۳x rü guxüۡguma naxca۳x nadau nax ñuxãcü nüxüۡ nangüۡxeۡexۡ üۡ.

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

JOB (Yox) rü nüma ga Yox rü nanegüca۳x nangemaxüۡ. Rü pa۳xmamaxüۡchima ínarüdaüxüۡ фӥՓӥիɗËȍɗǣӥǣ nanegüégagu rü naxacügüégagu Tupanaca۳x nayama۳իфӥ͑ֆǣӕǣՓӥիɗ ga naxüۡna nax yemaacü Tupana nüxü‫ۡڟ‬ nüxüۡ rüngümaxüۡca۳x ga yema naxacügüarü chixexüۡgü. Rü yemaacü nanaxüüxüۡ ǣ֤Ύիֆľфӥ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ

Tupana rü Chatanáxüۡ naxüchica nax Yoxüۡ naxüxüۡ

Úanegu naxãchiüۡ ǣՓӥիɗǣ yatü ga Yoxgu ãégacü. Nüma rü meama namaxüۡ rü nataxuma ga chixexüۡ ga nachiga. Rü aixcüma Tupanaarü ngúchaüۡ naxü, rü nügüna nadau nax taxúemaama chixexüۡ naxüxüۡ. 2-3ॸRü nüma ga Yox rü nüxüۡ‫ڟ‬

1

1ॸRü

nayexma ga 7 ga nanegü rü tomaepü۳x ga naxacügü. Rü nüxüۡ‫ ڟ‬nayexma ta ga 7,000 ga carnérugü, rü 3,000 ga caméyugü, rü 500 chimüxüۡ ǣՓΎËǣӥ ga puracüruxüۡ ɗիɥǣӥիüۡ, rü 500 ga búrugü ga ingexüۡ. Rü yexgumarüxüۡ ta nüxüۡ‫ ڟ‬nayexma ga muxüۡma ga norü puracütanüxüۡgü. Rü yemaacü ga nüma ǣ֤ΎիфӥՓӥիɗǣֆҡӥǣǣӕի%фӥ yexera muarü yemaxüۡãx۳ üۡËȍɗËӥ͑ɗիɥǣ yema nachixüۡ͑ľǣŃѸҡľՓ̲ yexmaxüۡ. 4ॸRü guma Yox nanegü rü ՓӥիɗËȍɗǣӥ͑ЙҡՓËȍɗǣӥ͑͑իӥǣӥիüۡ ǣЙľҡǣ͑Փ͑ӥǣӥ͑͑իӕǣӥӥիüۡ. Rü yexgumarüxüۡ ta guxüۡguma tüxna naxugüxüۡ ga guxema tomaepü۳x ga naeya۳xgü. 5ॸѠӥֆľիǣӕ̲̲фӥ͑Փľ͑ ga yema nanegüarü peta ga naxügüüxüۡ,

rü ga naxacügü rü bexmana marü Tupanape۳իľՓǣӕիËȍիüۡ naxügüe ga ͑Ύфӥɥ͑ӥՓǣֆľիǣӕ̲Йľҡ naxügüxüۡgux. 6ॸѠӥՓӥիɗǣ͑ǣӕ͑ľիüۡ ga yexguma Cori ya Tupanape۳իľՓ ͑իɥիǣӕǣ͑ΎфӥΎфľфӥ͑ǣľфӕիüۡgü ga ĀիӡËӥã۳x, rü nüma ga Chataná rü ta Cori ya Tupanape۳իľՓ͑͑ǣӕ. 7ॸRü nüma ga Cori ya Tupana rü Chatanána naca rü ñanagürü: —‫ͮع‬ǣľիҡ͑ľËӕիӡɗ cumax? —ñanagürü. Rü nüma ga Chataná rü Corixüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —Guxüۡ i naanegu íchayaxüegu i duüۡxüۡǣӥҡ͑ӥՓ —ñanagürü. 8ॸRü yexguma ga nüma ga Cori rü ñanagürü nüxüۡ: —¿Tama eۡx۳ na cunangugü ya yimá chorü duüۡ ya Yox? Erü nataxuma i ngŕ̲͑͑ľՓֆ yimárüxüۡ ɗիËӥ̲Ëȍӕǣɥ͑ӥËӥфӥ̲ľ

364 Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇϘ´ॷ1

365 maxüۡcü. Rü nataxuxüۡma i chixexüۡ i nachiga rü mea nügüna nadau nax taxúemaama chixexüۡ naxüxüۡca۳x —ñanagürü. 9ॸNatürü nüma ga Chataná rü Corixüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —Tama natüca۳ի̲̲фľËӕǣ͑իɥ͑ӥ. 10ॸErü cuma rü cunachu۳xu nax taxúema guxchaxüۡ namaxã üxüۡca۳x i nümax rü guxãma ya naxacüã۳xgü rü norü ngŕmaxüۡgü. Rü cuma rü nüxüۡ curüngüۡxeۡe ۡ i guxüۡma i ta۳xacü i naxüxüۡՓ, rü ngeۡmaca۳x i nüma i ñu۳ի̲фӥՓӥիɗֆֆҡӥֆǣӕի%фӥ ֆľիľф̲ӕфӥՓΎËã۳xüۡËȍɗËӥ͑ɗիɥ͑Փɗ ngŕma nachixüۡane. 11ॸ¡Rü dücax, nüxüۡ iyanaxoxŕxŕ i guxüۡma i ngŕma nüxü‫ۡڟ‬ ngŕxmaxüۡ, rü ngŕxguma tá nüxüۡ cudau nax cupe۳իľՓҡ̲Ëӕ̲ի% naguxchigaxüۡ! —ñanagürü. 12ॸRü nüma ga Cori ya Tupana rü Chatanáxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —Marü name. ¡ƚcü naxü i ta۳xacü i cuma cunaxՓa۳xexüۡ namaxã i norü ngŕmaxüۡgü ya yimá Yox! Natürü tama chanaxՓa۳xe nax namaxãxüۡchi chixexüۡ cuxüxüۡ —ñanagürü. Rü yexguma ga nüma ga æȍҡ͑фӥæΎфɗֆҽӕЙ͑͑͑ɗիӡǣËȍɗ. 13-14ॸѠӥՓӥիɗǣ͑ǣӕ͑ľիüۡ ga yexguma ͑͑ľǣӥфӥ͑իËӥǣӥՓӥիɗǣЙľҡǣ taxüۡ ínaxügüyane naenexŕ ga ֆËӥЙҡՓ, фӥՓӥիɗǣֆҡӥ ֤ΎիЙҡՓ͑͑ǣӕфӥ̲͑ի%͑ӥիüۡ nayarüxu ga ñaa ore: —Yexguma ͑͑ľՓɗ̲ӥ͑ľфӕիüۡ ɗՓΎËǣӥ̲ի% ítapuracüeyane, rü ngŕma búrugü ga ingexüۡ rü torü ngaicamánatama ‫ ڟ‬a nachibüe. 15ॸRü ngürüãchi ngŕm ۡ nangugü i Chabéutanüxügü, rü naxca۳x nangɥ ۳xgü i ngŕ̲ՓΎËǣӥфӥ¡әфӕǣӥ, rü taramaxã nanadai i ngŕma chomücügü i

puracütanüxüۡgü. Rü chaxicatama chiña nax cumaxã nüxüۡ chayarüxuxüۡca۳x —ñanagürü. 16ॸѠӥҡӡҡ̲ֆǣәľǣֆ͑ľ ga yema yatü rü to ga yatü yéma nangu rü ñanagürü: —Wüxi ya ãŕmacü yexma ͑͑ǣӕфӥՓӥիɗǣӕ͑ΎфӥĀӕфӕüۡgümaxã nanadai i ngŕma carnérugü. Rü chaxicatama chiña nax cumaxã nüxüۡ chayarüxuxüۡca۳x —ñanagürü. 17ॸRü ֆľ̲ֆҡӥфӥҡҡӡҡ̲ֆǣәľǣֆ͑ľ rü yéma nangu ga norü tomaepü۳x ga yatü rü ñanagürü: —Tomaepü۳xtücumü i Cadéucüã۳xgü toxca۳x ínayaxüãchi rü naxca۳x nangɥ ۳xgü i curü caméyugü rü ngŕma chomücügü i puracütanüxüۡgü rü taramaxã nanadai. Rü chaxicatama chiña nax cumaxã nüxüۡ chayarüxuxüۡca۳x —ñanagürü. 18-19ॸRü ֆľ̲ֆҡӥфӥҡҡӡҡ̲ֆǣәľǣֆ͑ľ rü yéma nangu ga to ga puracütanüxüۡ rü ñanagürü: —Yimá cunegü rü ngŕma cuxacügü rü cune ya yacüchiüۡՓҡիüۡ i ‫ ڟ‬a peta ínaxügü. Rü ngürüãchi ngŕm ínachianexüۡՓ̲͑ľ͑իӡֆՓӥիɗֆ taxüchicü ya buanecü rü guxüۡËӥՓՓ ͑ǣӕ͑͑ǣӕֆֆɗ̲ɥфӥËӕիËӥǣӥŃҡӥǣӕ nangutaüۡ. Rü guxãma ya cuxacüã۳xgü rü ngŕxma tayue. Rü chaxicatama chiña nax cumaxã nüxüۡ chayarüxuxüۡca۳x —ñanagürü. 20ॸRü yexguma ga nüma ga Yox rü inachi rü norü ngechaüۡmaxã nügüchirugu nagáugü rü nügü naba۳i ۳xeruxeۡxeۡ фӥՓɗիӥ̲ӥ͑ľǣӕ nayangücuchi rü Tupanaxüۡ nicua۳xüxüۡ. 21ॸRü yexguma rü ñanagürü: —ͮǣľիËȍɗфӕի%ËӥËȍӕŃ͑ӥՓËȍ¡ӕ ͑ի͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓËȍ͑ǣΔիüۡca۳x. Rü ngŕxgumarüxüۡ tá ta taxuxüۡtáma choxüۡ‫ڟ‬ nangexma i ngŕxguma chayu۳xgux. Rü nüma ya Cori ya Tupana choxna nanaxã

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇϘ´ॷ1ٍॷ2

366

i guxüۡma, фӥ͑ӥ̲ҡ̲Փľ͑ËȍΎի͑ nanayaxu. ¡Namecümaxüۡchi ya Cori ya Tupana! —ñanagürü. 22ॸRü yemaacü ga ֤ΎիфӥՓΎΎǣӕիüۡma ga yema guxchaxüۡgü nüxüۡ nax ngupetüxüۡ rü tama chixexüۡ naxü rü tama Tupanamaxã naguxchiga. Chataná rü Yoxüۡ nida۳xawexeۡxeۡ

2

1ॸѠӥֆľիǣӕ̲͑Փ͑͑ǣӕիǣӕǣ ngunexüۡ nax Tupanape۳իľՓՓľ͑ nangugüxüۡ ga yema norü orearü ngeruüۡǣӥǣĀիӡËӥã۳x, rü nüma ga Chataná rü ta natanügu naxã. 2ॸRü nüma ga Cori ya Tupana rü nüxna naca rü ñanagürü: —‫ͮع‬ǣľիҡ͑ľËӕիӡɗËӕ̲ի? —ñanagürü. Rü nüma ga Chataná rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Guxüۡ i naanegu íchayaxüegu i duüۡxüۡǣӥҡ͑ӥՓ —ñanagürü. 3ॸRü yexguma ga nüma ga Cori ya Tupana rü ñanagürü nüxüۡ: —¿Tama eۡx۳ na cunangugü ya yimá chorü duüۡ ya Yox? Rü tataxuma ya texé ya naxrüxüۡ ɗիɥիľ, rü naxrüxüۡ chauga ɥ͑ӥxŕ, rü naxrüxüۡ mea maxüۡxe, rü naxrüxüۡ chixexüۡՓ͑ǣľËȍɗǣիľ, rü naxrüxüۡ tügüna dáuxe nax taxúemaama chixexüۡ taxüxüۡca۳x. ѠӥՓΎΎɗËӕ̲ choxna naxca۳x cuca nax chixexüۡ nüxüۡ cungupetüxŕŕxüۡca۳x nüma taxuxüۡma i chixexüۡ naxüyane, natürü nüma rü nanaxa۳i ۳xrügumaraxü̲ۡфľɗ͑Ëӥ̲Փ rü taxuxüۡma i chixexüۡ naxü —ñanagürü. 4ॸNatürü ga nüma ga Chataná rü Cori ya Tupanaxüۡ nangãxüۡga rü ñanagürü: —Ngŕxguma taxúema ya texé tümaxünexüۡchimaxã chixexüۡ ü۳իǣӕիֆՓӥիɞľ, rü taxuca۳xma

tanaxi ۳xãchiãxŕ. Rü tügü nax tamaxŕŕxüۡca۳x rü ítamemare nax

itanaxãxüۡ i guxüۡma i ta۳xacü i tüxü‫ۡڟ‬ ngŕxmaxüۡ. 5ॸNatürü ngŕxguma chi naxüۡ͑ľՓիӥËȍɗyadaaՓexeۡexۡ۳ gu rü tá nüxüۡ cudau nax chixexüۡ tá cupe۳իľՓҡ̲Ëӕ̲ի%ֆիӕǣӥիüۡ —ñanagürü. 6ॸRü nüma ga Cori ya Tupana rü Chatanáxüۡ nangãxüۡga rü ñanagürü: —Marü name. ¡Rü namaxã naxü i ngŕma cuma cunaxՓa۳xexüۡ, ͑ҡӥфӥҡիӡҡ̲͑ӥիüۡ cudáu i norü maxüۡ! —ñanagürü. 7ॸRü yexguma ga nüma ga Chataná rü Cori ya Tupanape۳իľՓ͑ɗիӡǣËȍɗ, rü Yoxca۳x ínananguxŕxŕ ǣՓӥիɗǣËȍիӥ͑ľǣ poraxüۡ ga guxüۡma ga naxüۡ͑ľՓ irüyi ۳xixüۡ. Ѡӥ͑ľфӕՓɗ͑իӥǣӥфӥ ñu۳ի̲ҡ͑ËӕҡӥՓ͑͑ǣӕ. 8ॸRü yexguma ga nüma ga Yox rü tanimacate۳իľՓ͑фӥҡΎ. Rü nanayaxu ǣՓӥիɗǣ͑ǣիՓľËȍɗЙľ͑իֆľ̲̲ի% ͑ӥǣӥֆՓü۳xünexüۡca۳x. 9ॸNatürü tüma ga naxma۳x rü ñatagürü nüxüۡ: —¿Ñoma rü ta pora cuxü nax mea Tupanape۳իľՓ cumaxüۡxüۡ? ¡Rü Tupanamaxã chixexüۡ naxuegu rü noxtacüma nayu! —ñatagürü. 10ॸNatürü ga nüma ga Yox фӥ͑ǣɥիüۡ nangãxüۡga rü ñanagürü: —Pa Ngex, tama name i ngŕmaãcü chixexüۡ i oremaxã quidexa. Rü guxüۡguma taãxŕãcü tanayaxu i ngŕma mexüۡgü i Tupana tüxna ãxüۡ. ¿Rü ñuxãcü chi i ҡիӡËȍɗ̲͑ֆիӕիüۡ i ngŕma guxchaxüۡgü i taxca۳x ínguxüۡ? —ñanagürü. Ѡӥֆľ̲Ëӥǣ֤ΎիфӥՓΎΎ yema nüxüۡ nax ngupetüxüۡ rü tama chixexüۡ ͑իӥфӥ¡ɗǣ͑ΎфӥĀľիՓ. Yoxüۡ ínayadaugü ga namücügü

nüma ga Yox rü nüxü‫ ۡڟ‬nayexma ga tomaepü۳x ga namücügü, фӥՓӥիɗфӥ 11ॸRü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇϘ´ॷ2–4

367 Erifá ga Temáüۡanecüã۳իɗիɥիüۡ, rü to rü Biridá ga Chúaanecüã۳իɗիɥիüۡ, rü yema to rü Chofá ga Naamáanecüã۳իɗիɥիüۡ. Rü yexguma nüxüۡ ͑իɥ͑ӥľËȍɗǣǣӕǣ naguxüۡraüۡxüۡ ga guxchaxüۡgü nüxüۡ nax ngupetüxüۡ ga Yox, фӥՓӥիɗǣӕ͑իüۡҡՓ ͑իɥ͑ի͑ҡ%xŕgüxŕŕãxüۡca۳x rü naxümücügüaxüۡca۳ի͑Փǣֆľ̲ ngúxüۡ nax yangexüۡ. 12ॸRü yexguma yáxüۡǣӕҡ̲͑իɥիǣӕфӥ֤Ύիüۡ nadaugü, rü yema poraãcü nax yada۳իՓľիüۡ rü tama aixcüma nüxüۡ nacua۳xgü. Rü yemaca۳x inanaxügüe ga aita nax naxüexüۡ rü naxauxexüۡ. Rü yema taxüۡ ga ngechaüۡ nax yangegüxüۡgagu rü nügü narügáutechirugü rü mairaxüۡte۳xe nügüerugu nagünagüte۳xegü. 13ॸRü ֆľ̲Փľ͑фӥ֤Ύի̲ի%̲ɗфիüۡ͑ľՓ narütogü. Rü 7 ga ngunexüۡ rü 7 ga chütaxüۡ yéma nayexmagü rü taxuxüۡma ga dexa nanaxuxuchigü, yerü nüxüۡ nadaugü ga Yox ga taxüۡ ga ngúxüۡ nax yangexüۡ. Nidexa ga Yox naxca۳x ga yema ngúxüۡ ga naxca۳x ínguxüۡ

3

1ॸѠӥĀӥիՓ͑ɗĀľիǣ֤Ύիфӥ

chixexüۡ namaxã naxuegu ga yema ngunexüۡ ga nagu nabuxüۡ rü ñanagürü: 2-3ॸ—Nachixe ga yema chütaxüۡ ga nagu changóxüۡ. Rü nachixe ga yema ngunexüۡ ga nagu chabuxüۡ. …… 20ॸ¿Tü۳xcüüۡ ya Tupana i tüxüۡ nangóexŕŕxüۡ ya yíxema ngúxüۡ ingeechaxe? ¿Rü tü۳xcüüۡ i tüxüۡ namaxŕŕxüۡ ya yíxema guxchaxüۡgü rü ngechaüۡgü tümaca۳x ínguechaxe? 21ॸ¿Rü tü۳xcüüۡ tama tayu ya yíxema yuca۳x ĀӕիľфӥՓΎΎЙΎф%Ëӥnaxca۳x tada۳u۳xgu

ñoma diŕru icúxüۡca۳x idauxüۡrüxüۡ? 22ॸRü ngŕma taãxŕ i naxca۳x tadauxüۡ фӥĀӥիՓ tüxna nangu i ngŕxguma tayu۳xgux. 23ॸ¿Rü ta۳xacüca۳x nangóxüۡ ֆՓӥիɗֆ yatü ega chi Tupana ngúxüۡՓфӥ guxchaxüۡՓnamaxŕŕãgu? 24ॸRü ngŕma choxüۡ‫ ڟ‬nax nangúxüۡgagu rü tama chataiya rü ngŕma nax chaxaxuxüۡ rü chauxgüxüۡetü rü ñoma dexárüxüۡ nichuru. 25ॸRü guxüۡma ga yema guxchaxüۡgü ga naxca۳x chamuüۡxüۡ rü ñu۳ի̲фӥËȍΎՓ͑͑ǣӕ. 26ॸRü taguma icharüngüۡ rü taguma chataãxŕ, erü ngŕma guxchaxüۡgü rü chaugu nangu, rü ngŕmagagu rü nataxu i chorü taãxŕ —ñanagürü ga Yox. Erifá rü Yoxüۡ naxucu۳xeۡ

Erifá ga Temáüۡcüã۳իɗիɥիüۡ rü Yoxna naca rü ñanagürü nüxüۡ: 2ॸ—Ngŕxguma chi texé cumaxã idexagu ‫ع‬фӥҡիӡËȍɗ̲Ëӕիüۡ‫ ڟ‬naՓa۳xtümüüۡxüۡ? ƄфӥҡիӕËӥфӥՓ̲ËȍфӥËȍɗ͑ľ̲фľ nax tama cumaxã chidexaxüۡ. 3-5ॸRü cuma nax tüxüۡ cungúexŕŕxüۡ ga guxema muxema ga guxchaxüۡ tüxüۡ ngupetügüxe, rü tüxüۡ cuporaxeۡexۡ üۡ ga guxema turáxe, rü tüxüۡ‫ ڟ‬cunangúchaüۡxeۡexۡ üۡ nax ítarüdaxüۡca۳x ga guxema rünguxe, rü tümamaxã cuporaxüۡ ga guxema rünguxchaüۡxe, natürü i ñu۳xma nax guxchaxüۡgü cuxca۳x ínguxüۡ, rü cuma rü cungearü poraã۳x rü cumuüۡ. 6ॸRü cuma nax aixcüma Tupanaaxü‫ ۡڟ‬cupuracüxüۡ rü mecü ya norü duüۡ нӕɗիɥիüۡ ¿rü ñuxãcü i tama aixcüma nagu cuyaxõxüۡ ya yimá nüxna nadaucü i ngŕma mexüۡ i duüۡxüۡgü? 7ॸ‫ؽ‬Ѡӥ̲ľ͑ǣӕфӥիɥ͑ӥ! ¿Wüxi ya duüۡxeۡ ya aixcüma mexe rü taguma chixexüۡ Ӧիľ, rü marü ñuxgu nüxüۡ

4

1ॸRü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇϘ´ॷ4, 6, 8 cudauxüۡ nax ngürümare Tupana tüxüۡ poxcuxüۡ? —ñanagürü ga Erifá. …… Yox rü namücügüxüۡ nangãxüۡ

nüma ga Yox rü nanangãxüۡga rü ñanagürü: —Ngŕxguma chi guxüۡma i chorü ngechaüۡgü rü chorü guxchaxüۡgü rü inayáxgu, rü naxnücü ya taxtü i taxüۡՓngŕxmagücüarü yexera chi nayá. Rü ngŕma ngúxüۡ nax chingexüۡca۳ի͑ɗիɥ͑իĀӥիՓΎфľɗҡ̲ mexüۡmaxã chachonagüxüۡ. …… 8-9ॸChierüna Tupana noxtacüma choxna naxãxgu i ngŕma nüxna naxca۳x chacaxüۡ i chanaxՓa۳xexüۡ. Rü chierüna ՓӥիɗË͑ËȍΎիüۡ yagaxgu nax ngŕxma nagúxüۡca۳x i chorü maxüۡ. 10-11ॸRü ñu۳xma nax ngúxüۡ chingexüۡ, фӥՓӥիɗɗËȍΎфӥ taãxŕ ͑ɗիɥ͑իËȍΎիüۡ yagaxüۡ ñomarüta nüxüۡ changechaüۡ i norü ore ya Tupana ya üünecü. Rü ñu۳xma rü chagúarü poraã۳x rü marü tama yaxna namaxã Ëȍիɥ͑ӥɗngŕma guxchaxüۡgü rü marü taxuca۳xma tü۳xcüüۡ nua chamaxecha. 12ॸRü chorü maxüۡ фӥҡ̲Փӥիɗֆ nutarüxüۡ natai. ѠӥËȍΎ̲фӥҡ̲Փӥիɗ ɗ¡фΔӡËȍľфӥիüۡ chatai. 13ॸѠӥҡիӕËӥфӥՓ chaugünatama pora chaxã rü taxúema texé choxüۡ taporaxeۡxeۡ. 14ॸѠӥՓӥիɗɗ tamücü i ngúxüۡ ingexüۡ rü nüxüۡ tangechaüۡ ՓΎΎҡ̲ֆɗ̲ǣӕի%ŃҡӥՓ

6

1-3ॸRü

ngŕxmacümaxã yaxaixcümagu. i pemax, Pa Chomücügüx, rü tama chomaxã pixaixcümagü. Rü ñoma Փӥիɗɗ͑ҡӥիËӥɗЙիüۡrüxüۡ Йɗիɥǣӥ. …… 21ॸRü ngŕ̲%ËӥЙɗիɥǣӥcha۳u۳xca۳x i pemax. Rü nüxüۡ pedau i ñaa taxüۡ i 15ॸNatürü

368 chorü guxchaxüۡ natürü peba۳i ۳xãchiãxŕ rü ngeۡmaca۳x pemuüۡe. …… 24ॸ¡Chomaxã nüxüۡ pixu nax ngextá íchatüxüۡ rü chixexüۡ chaxüxüۡ! Rü choma rü tá charüngea۳xmare. 25ॸRü taxúema nüxüۡ ҡիΎɗՓӥիɗɗΎфľɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ, natürü i pema rü taxuxüۡma i chixexüۡ chaxüchiréxüۡ rü choxüۡ pixugü —ñanagürü ga Yox. …… Biridá rü Yoxüۡ nangãxüۡ

8

1ॸRü

nüma ga Biridá ga Chúaanecüã۳x rü Yoxüۡ nangãxüۡga rü ñanagürü: 2ॸ—Ñomarüta Pa Yox, rü quidexachigüama. ¿Rü ñuxguxüratáta nüxüۡ curüchauxüۡ ͑ի͖Ύ̲Փӥիɗֆ buanecü ya tacürüxüۡ ֆɗիɥիüۡ i curü dexa? 3ॸѠӥҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓ ngŕxmacü rü guxüۡguma nixaixcüma rü tama nanangupetüxŕŕ̲фľɗՓӥիɗɗ chixexüۡ. 4ॸRü guma cunegü rü maneca Tupanape۳իľՓËȍɗիľիüۡ naxüe, rü ngeۡmaca۳x nüma ya Tupana rü nanapoxcue naxca۳x ga yema naxügüxüۡ. …… 13ॸRü ngŕ̲ҡ̲͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ ngupetüxüۡ i guxüۡma i duüۡxüۡgü i chixexüۡarü üruxüۡ ɗիɥǣӥիüۡ rü Tupanaxüۡ rüngümaexüۡ, rü guxüۡ ɗ͑ǣӕ͑իɥ͑ӥľիüۡ rü ngŕxma narüxomare.

…… 20ॸTupana rü taguma nüxüۡ inayarüngüma ya yimá yatü ya chixexüۡՓ͑ǣľËȍɗǣËӥ, rü tama nüxüۡ narüngüۡxeۡe ۡ i ngŕma duüۡxüۡgü i chixexüۡarü üruxüۡ ɗիɥǣӥիüۡ. 21ॸRü nüma ֆҽӕЙ͑фӥҡՓľ͑Ëӕիüۡ nacugüxŕxŕ rü tá curü taãxŕmaxã tagaãcü aita cunaxüxŕxŕ —ñanagürü ga Biridá. ……

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇϘ´ॷ9, 11

369

Yox rü Biridáxüۡ nangãxüۡ

Chofá rü Yoxüۡ nangãxüۡ

1ॸRü yexguma ga Yox rü Biridáxüۡ 1ॸRü yexguma ga Chofá ga nangãxüۡ rü ñanagürü: 2ॸ—Choma Naamáanecüã۳x rü Yoxüۡ rü meama nüxüۡ chacua۳x i guxüۡma i nangãxüۡ rü ñanagürü: 2ॸ—Guxüۡma i ۡ ۡ ngŕma dexagüane i nüxüۡ quixuxüۡca۳x rü ngŕma, rü nataxuma i ngexՓaca۳xüxü i ۡ ۡ tá chanangãxüۡ. Rü tama ngŕma nax chomaxã nüxü quixuxü. Rü aixcüma namaarü dexaãx‫ ڟ‬üۡca۳ի͑ɗիɥɗɗիËӥ̲ ͑ɗիɥ͑իTupanape۳իľՓфӥ͑ҡիӕիüۡ ya ֆɗիɥիüۡ ɗՓӥիɗɗĀӕüۡxüۡarü ore. 3ॸ¿Rü cuma yatü ya ngearü chixexüۡãc‫ ڟ‬ü. 3ॸRü ngŕիǣӕ̲ËȍɗՓӥիɗֆֆҡӥфӥ ͑ǣӕËӕфӥիɥ͑ӥǣӕɗngŕma curü Tupanape۳իľՓ͑ӥǣӥɞ͑ЙΎիüۡchaüۡgu, rü dexamaxã chi toxüۡ curüngea۳xgüxŕxŕ rü ՓΎΎ1000 i oremaxã nügü ínapoxüۡgu, taxúechima cuxüۡ tangãxüۡgaxüۡ naxca۳x i фӥ¡ɗɗՓӥիɗфӥ͑ɗ͑ǣӕ͑ի͑ӥǣӥ̲͑ի% ngŕma curü ore i namaxã toxüۡ ínapoxüۡxüۡ. cucugücüraxüۡxüۡ? 4ॸRü cuma nüxüۡ quixuxgu rü naՓe۳xgu i ngŕ̲Ëӕфӥɥ͑ӥ, …… 15ॸѠӥՓΎΎËȍɗËȍ͑ǣľфӥ rü cugü ícurümearü maxüۡãx۳ i chixexüۡãx ۳ gux, фӥҡիӕËӥфӥՓ̲ Tupanape۳իľՓ. 5ॸChierüna Tupana idexagu nax cumaxã nüxüۡ yaxuxüۡca۳x i chanangãxüۡ ľфӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗËȍΎфӥ ngŕ̲͑ӥ̲Ëӕ̲ի%͑ǣӕ͑իɥ͑ӥիüۡ. maxüۡxüۡ nangugüxüۡ. Rü ngŕma nax ‫ڟ‬ 6 ۡ ۡ ۡ ॸRü nüma ya Tupana rü chi cuxca۳x nüxü changechaütümüxüիɗËҡ̲͑ɗիɥ nanango۳xeۡxeۡ nax ta۳իËӥՓֆɗիɥիüۡ ga i choxüۡ‫ ڟ‬tauxchaxüۡ nax naxca۳x chixexüۡ cuxüxüۡ, erü nüma rü aixcüma íchacaxüۡ. nüxüۡ nacua۳x i guxüۡma i cuxüxüۡ. Rü …… 19ॸ‫ع‬ѠӥҡľիŃ͑ǣӕҡфӥիɥ͑ӥ͑իҡӥ̲фӥ ngŕmaãcü i cuma rü tá nüxüۡ cucua۳x rü poramaxã tá nüxüۡ tarüporamaexüۡ? Erü íxramarexüۡ i poxcu cuxna naxã rü tama i ͑ӥիɗËҡ̲͑ɗիɥɗ͑ЙΎфիüۡ rü ngŕma cuxüxü̲ۡի%Փӥիɗǣӕիüۡ. 7ॸ¿Rü nüxüۡ cucuáxüۡ ֆɗիɥիüۡ i ngŕma Tupanaarü yaxaixcümaxüۡ. ¿Rü texé tá nüxna taca i ɥ͑ӥɗŕxüۡguxüۡ? ¿Rü cuxüۡ‫ ڟ‬natauxchaxüۡ norü maxüۡchiga? …… nax nüxüۡ cucuáxüۡ i ngŕma nagu 33-34ॸRü chierüna toxca۳x nangexmagu i ͑իɥ͑ӥիüۡ ֆֆɗ̲ǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmacü? ۡ Փӥիɗɗ%eۡx۳ gacü i guxchaxüarü …… 11ॸRü nüma ya Tupana rü aixcüma mexŕŕruxüۡ i Tupanamaxã rü chomaxã nüxüۡ nacua۳ի͑իҡľիŃҡɗիɥիüۡ ya yíxema icuáxüۡ ͑իËȍӕŃҡӥՓ͑ËȍΎǣӥիüۡ nax idorata۳xáxe. Rü nüma rü nüxüۡ nadau i tama choxüۡ yapoxcuchigüxüۡca۳x rü ngŕma chixexüۡ. ¿Eۡ۳xna cuma nagu choxüۡ yamuüۡxeۡecۡ higüxüۡca۳x ya Tupana. 35ॸRü ngŕիǣӕ̲ɗËȍΎ̲фӥҡիӡËȍɗ̲ Ëӕфӥիɥ͑ӥǣӕфӥҡ̲͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ nacuáxüۡ ۡ chamuüãcüma namaxã chidexa, erü i ngŕma cuxüxüۡ? 12ॸѠӥՓӥիɗɗĀӕüۡxüۡ i ۡ ۡ Tupanaarü cua۳իՓ͑ӥǣӥnguxŕŕchaüۡxüۡ cha۳u۳xca۳x rü taxuxüma i chixexü фӥ͖Ύ̲Փӥիɗɗ¡әфӕիËӥɗ͑ӥǣӥ nape۳իľՓËȍիӥ—ñanagürü ga Yox. duüۡxüۡՓnguxŕŕchaüۡxüۡrüxüۡ ͑ɗիɥ. 13ॸ¡Rü ……

9

11

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇϘ´ॷ11, 13, 15, 16 íyachaxãchi nax chixexüۡ cuxüxüۡ rü mexüۡ naxü! ¡Rü Tupanana naca nax cuxüۡ nangüۡxeۡexۡ üۡca۳x! 14ॸRü ngŕxguma chixexüۡ cuxü۳իǣӕ‫ؽ‬фӥ͑ӥի͑ɗիӡǣËȍɗ! Erü tama name i curü maxüۡՓËӕ͑իӥËȍɗËɗ ngŕma chixexüۡ. 15ॸRü ngŕxgumarica tá ͑ɗիɥɗËӕ͑ǣľфӥËȍɗիľիüۡãcüma cudaunagüxüۡ rü taãxŕãcüma Tupanamaxã quidexaxüۡ фӥҡիӡҡ̲ cumuüۡxüۡ —ñanagürü ga Chofá. …… 1ॸRü yexguma ga nüma ga Yox rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: ۡ —Guxüma i ngŕma nüxüۡ pixuxüۡ rü chauxetümaxã nüxüۡ chadau, rü chauchi ۳xeۡmaxã nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥ. 2ॸRü ngŕma pema nüxüۡ pecuáxüۡ rü choma rü ta nüxüۡ chacua۳x. ѠӥҡիӕՓ̲͑ɗիɥɗ pexüۡ nax charüñaxtügumaexüۡ i chorü cua۳իՓ. 3ॸͮҡӥфӥ͑фӥ̲ľ̲ľËȍɗ͑ɗիɥ nax Tupanamaxãxüۡchi chidexaxüۡ nax namaxã togü tachoxüۡgagüxüۡ ya yimá ǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmacü. 4ॸPema rü perü doramaxã peyadüxü i ngŕma aixcüma ɗիɥիüۡ. Rü pema rü ñoma dutúrugü i taxúexüۡma üxüۡxüۡrüxüۡ Йɗիɥǣӥ. …… 15ॸѠӥՓΎΎËȍɗҽӕЙ͖͑ guxchaxüۡmaxã choxüۡ ima۳xgu, natürü nape۳իľՓիӥËȍɗфӥҡËȍӕǣӥ íchapoxüۡama, erü taxuxüۡma i chixexüۡ chaxü. …… 23ॸ¡Chomaxã nüxüۡ ixu! ¿Ta۳xacürü chixexüۡ chaxü? ¿Rü ta۳իËӥՓ͑ɗիɥɗ ҡ̲ҽӕЙ͑ǣËȍիɥ͑ӥիüۡ? 24ॸ¿Ta۳xacüca۳x cha۳u۳xcha۳իՓËӕĀӕľǣӕ? ¿Rü tü۳xcüüۡ ՓӥիɗɗËӕфӥӕ͑ӥфӥիüۡ ËȍΎ̲ի%нӕɗիɥ? —ñanagürü ga Yox. ……

13

370

Erifá rü wenaxarü Yoxüۡ nangãxüۡ

15

1ॸRü yexguma ga Erifá rü nanangãxüۡga rü ñanagürü: 2ॸ—¿Ngŕmaãcü yadexaxüۡ ֆՓӥիɗֆ yatü ya nüxüۡ cuácü? Rü ngŕma curü ore i cugü namaxã ícupoxüۡxüۡ rü ñoma buanecürüü̲ۡфľ͑ɗիɥ. 3ॸѠӥՓӥիɗֆֆҡӥ ya aixcüma nüxüۡ cuácü rü taguma ngeãxŕãcümare nidexa rü tama nügü ínapoxüۡ namaxã i ore i natüxca۳ի̲̲фľɗիɥիüۡ. 4ॸ¿Eۡ۳xna tama Tupanaxüۡ cumuüۡ? ¿Rü eۡx۳ na tama nüxüۡ cungechaüۡ? …… 12ॸ¿Rü tü۳xcüüۡ i ngŕma ngúxüۡ i quingexüۡ cuxüۡ narüporamae rü ngeۡmaca۳x cunuxetü? 13ॸ¿Rü tü۳xcüüۡ

Tupanamaxã cunu rü ngeۡmaca۳x tama cuxãne nax nape۳իľՓnaxca۳x quidexaxüۡ i ngŕma cuxca۳x ínguxüۡ? …… 20ॸRü ngŕma duüۡxüۡ i chixexüۡ rü nuxՓa۳xexüۡ, rü norü maxüۡ rü nanuxu rü guxüۡguma nachixeãxŕechamare. …… 34ॸRü ngŕma chixri maxŕxüۡ i duüۡxüۡgü rü tá nangexacügümare. Rü yima ‫ ڟ‬e napatagü ya muarü ngŕmaxüۡãn ͑ǣɥ̲ի%ɗngŕma diŕru i chixexüۡՓ ͑ǣɥիüۡ nayaxu۳xcü rü tá nixae —ñanagürü ga Erifá. …… Yox rü Erifáxüۡ nangãxüۡ

16

1-2ॸRü

yexguma ga Yox rü nanangãxüۡga rü ñanagürü: —Marü mue۳xpü۳xcüna nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥɗ nangexgumaraxüۡxüۡ i dexa. Pema rü tama taãxŕ choxna pexã, rü yexeraãcü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇϘ´ॷ16–18

371 ngúxüۡ choxüۡ pingexeۡegۡ ü. 3ॸRü ngŕma ЙľфӥĀľիǣӥɗҡիӕՓ̲̲ľիüۡ rü ipeyadaxŕŕmare. ¿Rü ñuxguxüratáta nüxüۡ perüxoexüۡ nax chixri chauchiga pidexagüechaxüۡ? …… 15ॸChoma rü chorü ngechaüۡmaxã naxchiru i témüxüۡgu chicu۳x, rü tanimacagu chaxüeru. 16ॸRü axumaxã ĀӥիՓËȍфӥËȍËȍɗՓľфӥngeۡmaca۳x charüchaxetü. 17ॸRü ngŕmaãcü cha۳u۳xca۳x ɞ͑͑ǣӕՓΎΎҡǣӕ̲͖ӕիǣӕҡľիŃ̲ի% chanu rü taxuxüۡma i chixexüۡgu Ëȍфӥիɥ͑ӥ%Ëӥ̲Ëȍֆӕ̲ӥxŕ. 18ॸRü ñaa guxchaxüۡgü i cha۳u۳xca۳x íngugüxüۡgagu, rü chanaxՓa۳xe nax texé choxüۡ ípoxüۡxüۡ. Rü ngŕma naxca۳x íchaca۳xüۡ ͑ɗիɥ͑ի naxüۡpa nax chayuxüۡ rü aixcüma nangóxüۡ nax tama bexma pecádu chaxüxüۡǣǣӕֆɗիɥիüۡ i ngúxüۡ chingexüۡ. 19-20ॸѠӥ͖Ύ̲ՓӥիɗɗĀӕüۡxüۡpe۳իľՓ ҡ̲ӥËӥŃҡӥՓɗĀľիիüۡrüxüۡ rü bexmana ҡֆɞիľ̲ɗĀիӡǣӕիüۡ ɗ͑͑ľՓֆ ËȍӕŃҡӥՓɗĀľիիľфӥ͑ӥիüۡ ixuxe i Tupanape۳իľՓɗngŕ̲ËȍΎфӥɥ͑ӥǣӥ͑ի ngŕmaãcü nüma ya Tupana rü nüxüۡ nax nadauxüۡca۳x i ngŕma chauxgüxüۡxetü rü nüxüۡ‫ ڟ‬changechaüۡtümüxüۡxüۡca۳x —ñanagürü ga Yox. …… 1ॸRü nüma ga Yox rü ñanagürü ta: —Marü nataxuma i chorü pora rü marü ningaica nax chayuxüۡ. Rü chauxmaxüۡ i nagu tá chatáxüۡ rü marü ínamemare. 2ॸRü ngŕma duüۡxüۡgü i chauxüۡҡՓngŕxmagüxüۡ rü nua choxüۡ yacugüemarexüۡ ͑ɗիɥǣӥ. Rü ngunecü rü chütacü rü nüxüۡ chadau nax ñuxãcü choxüۡ ͑ËȍɗիľՓľǣӥľËȍիüۡ. ……

17

ngŕma ngunexüۡgü i nagu chamaxüۡxüۡ rü nigúetanü, rü guxüۡma i ngŕma chaxüxchaüۡxüۡ rü nagu Ëȍфӥիɥ͑ӥիüۡ rü ngŕxma narüxogümare. 11ॸRü

…… 13ॸѠӥֆӕիɗËҡ̲͑ɗիɥɗngŕma íchanangu۳xeۡexۡ üۡ nax ngŕma ŕanexüۡgu charüngüۡxüۡca۳x —ñanagürü ga Yox. …… Biridá rü wenaxarü Yoxüۡ nangãxüۡ

18

1-2ॸRü

yexguma ga nüma ga Biridá rü Yoxüۡ nangãxüۡga rü ñanagürü: —¿Ñuxguxüratáta nüxüۡ curüchauxüۡ nax ngŕmaãcü quidexaxüۡ? Rü ngŕիǣӕ̲ËȍɗɗիËӥ̲ֆɗիɥիǣӕɗ curü ore rü marü name i yigümaxã tidexagü. …… 5ॸRü ngŕma chixri maxüۡxüۡ i duüۡxüۡ rü paxa inayagu۳x i norü maxüۡ, rü ngŕ̲Փľ͑фӥҡիӡҡ̲Փľ̲͑͑իüۡ ɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓ. …… 7ॸRü ngŕma nacüma i chixexüۡ i naxca۳x mexüۡ фӥҡիӡҡ̲̲ľ͑ӥիü‫ۡڟ‬ ínanguxuchi. Rü nüma tátama nagu nangu i ngŕma chixexüۡ i togüca۳x nagu ͑իɥ͑ӥիüۡ. …… 11ॸRü ngŕma chixri maxüۡxüۡ i duüۡxüۡ rü guxüۡ ɗ͑͑ľՓфӥĀӕüۡxüۡgü ͑͑ի%իӡ͑ľǣӥ, фӥ͑ǣľիҡɞ͑իӡիüۡՓфӥ ͑Փľningŕxüۡtanü. …… 17ॸRü guxüۡma i nachiga rü tá ɗ͑ֆфӥիΎɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓ, rü marü ҡիӕՓҡ̲Āӕüۡxüۡgü nüxna nacua۳xãchie. ……

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇϘ´ॷ18, 19, 22 21ॸRü

ngŕmaãcü ngŕxma nayagu۳x i norü maxüۡ i ngŕma duüۡxüۡ i chixri maxüۡxüۡ i tama Tupanaxüۡ cuáxchaüۡxüۡ —ñanagürü ga Biridá. Yox rü namücügüxüۡ nangãxüۡ

19

1-2ॸRü

yexguma ga nüma ga Yox rü namücügüxüۡ nangãxüۡga, rü ñanagürü: — ¿Ñu۳xguxüratáta i nüxüۡ perüchauxüۡ nax choxüۡ penaxi ۳xãchiãŕxŕŕxüۡ rü ngúxüۡ choxüۡ pingexŕŕxüۡ namaxã i perü dexa? 3ॸRü guxüۡguma chomaxã peguxchigagü. ¿Eۡ۳xna tama pexãnee nax ngŕmaãcü ËȍΎ̲ի%Йɗիɥǣӥիüۡ?

…… 7ॸRü poraãcü aita chaxü nax texé choxüۡ íyapoxüۡxüۡca۳x, natürü taxúema choxüۡ tangãxüۡ. Rü ngüۡxeۡecۡ a۳x íchaca rü taxúema choxüۡ tarüngüۡxeۡe.ۡ 8ॸRü Tupana rü choxüۡ nipoxyemaxüۡ rü choxüۡ nixŕyemaxüۡ ͑իҡիӕËӥфӥՓ chaxüpetüxüۡca۳x. …… 11ॸRü poraãcü chomaxã nanu rü ñoma Փӥիɗɗ͑Ύфӥӕ͑ӥфӥիüۡ ËȍΎ̲ի%͑ɗիɥ. …… 19ॸRü ngŕma chomücüxüchigüchire۳x ɗիɥǣӥիüۡ rü chauxchi naxaie. Rü ngŕma poraãcü nüxüۡ changechaüۡgüxüchichiréxüۡ rü chomaxã narüxuanügü. 20ॸRü ngŕma cha۳u۳xcha۳xmü rü marü chauxchina۳ի%Փ nayaxu۳ۡx. ͮҡӥфӥ͑ŃҡӥՓɗngŕma rü chamaxama. 21ॸ¡Pexüۡ‫ڟ‬ changechaxüۡtümüxüۡ, Pa Chomücügüx! Erü nüma ya Tupana rü naxme۳xmaxã choxüۡ nima۳x. 22ॸ¿Tü۳xcüüۡ i pema rü Tupanarüxüۡ ËȍΎՓľpingŕxüۡtanüxüۡ? ¿Rü tama eۡի۳ ͑ɗ̲фӥҡ̲ֆɗիɥիüۡ nax

372 chixexüۡ chomaxã pexüxüۡ? 23-24ॸRü chierü texé naxümatügu i chorü dexa. Rü chierü Փüxi i ƿérunaxca۳x i ümatüruüۡmaxã plómotachinügu rüe۳xna nutatachinügu naxümatügu i ñaa chorü ‫ ڟ‬a ore nax guxüۡguma ngŕm 25 ۡ nangexmaechaxüca۳x. ॸRü choma rü nüxüۡ chacua۳x rü yimá choxüۡ ípoxüۡcü rü namaxüۡ. Ѡӥ͑ӥ̲ҡ͑ɗիɥɗËȍӕŃҡӥՓ nachogüxüۡ ɗ͑Υ̲ɗ͑͑ľՓ. 26ॸѠӥՓΎΎ i ñaa chauxune rü tá nua chanata۳x, natürü ngexՓaca۳xüۡxüۡ i chauxunemaxã rü ngóxüۡՓ̲ҡҽӕЙ͑իüۡ chadau. 27ॸRü chomatama chauxetümaxã tá nüxüۡ chadau rü tama toguxexetümaxã —ñanagürü ga Yox. …… Wenaxarü Yoxüۡ nangãxüۡ ga Erifá

22

1-2ॸRü

yexguma ga nüma ga Erifá rü Yoxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —‫ع‬æӕ̲͑ǣӕËӕфӥիɥ͑ӥǣӕфӥ Tupanaaxüۡ‫ ڟ‬namexüۡ ֆՓӥիɗֆֆҡӥľǣ nüxüۡ cua۳իӥËȍɗËӥֆɗիɥիǣӕ? 3ॸ¿Rü yimá ҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmacü rü ta۳xacürü mexüۡ ҡËӕՓ͑ֆիӕľǣ̲ľ cumaxüۡ۳xgu rü nape۳իľՓnataxu۳xgu i curü chixexüۡ? 4-5ॸRü ñu۳xma nax Tupana cuxüۡ poxcuxüۡ rü tama i ta۳xacürü mexüۡ nax cuxüxüۡǣǣӕ͑ɗիɥɗËӕի͑͑Ëիüۡ rü cuxüۡ yanaՓe۳xãchixŕŕxüۡ. Natürü ngŕma curü chixexüۡ i taxüchixüۡ i taxuguma yagúxüۡǣǣӕ͑ɗիɥɗËӕիüۡ napoxcuxüۡ. …… 12ॸRü nüma ya Tupana rü dauxüۡՓիӥËȍɗ͑͑ǣľի̲фӥֆɗ̲ ŕxtagü ya dauxüۡՓ͑ӥիüۡ idaucü rü nacutütüüۡՓ͑͑ǣľի̲ǣӥ. 13-14ॸ¿Ñuxãcü ɗËӕ̲ɗ͑ǣӕËӕфӥիɥ͑ӥիüۡ nax Tupana tama nüxüۡ nacuáxüۡ i ngŕma cuxüxüۡ rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇϘ´ॷ22–24

373

chanangãxüۡga i ñu۳xma erü nüma ya Tupana rü naxme۳xmaxã choxüۡ nima۳x. 3-4ॸRü chierü nüxüۡ chacua۳xgu nax ngextá Tupanaxüۡ ichayanga۳u۳xüۡ nax naxüۡҡՓ ‫ ڟ‬a changuxüۡca۳x, rü namaxã ngŕm ۡ ۡ chayarüdexaxüca۳x, rü nüxü chixuxüۡca۳x …… 21ॸ¡Rü dücax, фӥՓľ͑իфӥ i ngŕma choxüۡ ngupetüxüۡ. Erü choxüۡ‫ڟ‬ Tupanamaxã rüngüxmü! Rü ngŕmaãcü nangexma nax ta۳xacümaxã ҡՓľ͑իфӥ̲ľËӕիüۡ naxüpetü. 22ॸ¡Rü chanangãxüۡgaxüۡ. ɗфӥիɥ͑ӥɗ͑Ύфӥucu۳xeۡ rü cuãŕgu namaxã …… 10ॸNatürü nüma rü nüxüۡ nacua۳x nax nanguxüۡ i norü ore! 23-25ॸRü ngŕxguma Ëȍɗֆɗ̲ǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmacüna cugü ñuxãcü mea chamaxüۡxüۡ rü ngeۡmaca۳x cuxãgu rü naxca۳x cutáegu۳xgux rü chi ngŕxguma choxüۡ naxü۳xgu rü ñoma úiru ۡ Ëӕǣӥ͑Ëӕֆիӡgachixŕŕgu i guxüma i ɗ͑ǣľфӥ%ӡ%Ëȍɗãx‫ ڟ‬üۡrüxüۡ ҡËȍɗիɥ. 11ॸRü ۡ ۡ ۡ choma rü guxüۡǣӕ̲̲ľ͑ǣËȍիɥ͑ӥ chixexü i cuchiüՓngŕxmaxü rü chi ‫ڟ‬ фӥҡǣӕ̲͑ӥի͑ɞËȍիӡիӡɗngŕma ËӕǣӥՓ͑ӥիüۡ cuxoo۳xgu nax cuxüۡ norü ucu۳xeۡ i chomaxã nüxüۡ yaxuxüۡ. nangúchaüۡxüۡ i diŕru rü úirugü, rü 12ॸRü guxüۡguma mea chayanguxŕxŕ i ͑ӥ̲ҡҡ̲ֆҽӕЙ͑ҡ͑ɗիɥɗcuxca۳x ñoma taxüۡ i curü úiru rü curü diŕrurüxüۡ norü mugü rü norü ucu۳xeۡgü, rü taguma choxrütama ngúchaüۡ chaxü. 13ॸRü ֆɗիɥիüۡ. 26ॸRü ngŕxguma rü tá curü taãxŕ ۡ ͑ɗիɥֆҽӕЙ͑фӥtaxuca۳xtáma nüxü ngŕxguma ta۳xacü naxüxchaüۡxgu i 27 cuxãne. ॸRü ngŕxguma curü yumüxŕՓ nümax rü nanaxü, rü taxúema texé ta۳xacüca۳x nüxna cucaxgu, rü nüma rü tanaxüchicüxü i ngŕ̲͑Ύфӥɥ͑ӥ. 14ॸRü ngŕ̲͑ӥ̲͑ǣӕ͑իɥ͑ӥիüۡ nax tá cuxüۡ ͑իɥ͑ӥ. Rü cuma rü tá chomaxã naxüãxüۡ фӥҡ͑͑իӥՓӥիɗǣӕ cuyanguxŕxŕ i guxüۡma i ngŕma namaxã namaxã i ngŕma to i icuxunetaxüۡ. 28ॸRü guxüۡma i ngŕma cuxüxüۡՓфӥ̲ľҡɞ͑͑ǣӕիӕËȍɗ. Rü nangexgumaraxüۡxüۡ i tá chomaxã Tupana rü cua۳x tá cuxna naxã nax mea naxüxüۡ. 15ॸRü ngeۡmaca۳x nüxüۡ chamuüۡ. 29 ۡ ۡ Rü ngŕիǣӕ̲͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥ̲фľǣӕɗ ֆիӡիü i curü maxü. ॸErü nüma ya Tupana rü nanaxãnexŕxŕ i ngŕma nügü ngŕma choxüۡ ngupetüchaüۡxüۡ rü muüۡ ۡ ۡ ۡ icua۳xüüxü natürü ínanapoxü i ngŕma cha۳u۳xca۳x ínangu —ñanagürü ga Yox. nape۳իľՓҡ̲ҡ̲͑ӥǣӥicua۳xüüۡxüۡ …… 1ॸRü nüma ga Yox rü ñanagürü —ñanagürü ga Erifá. …… ta: —¿Tü۳xcüüۡ ya yimá ǣӕի%ŃҡӥՓӥËӥֆҽӕЙ͑фӥҡ̲ Yox rü nügü ínixuechigüama tamaxã nüxüۡ yaxuxüۡ ega ta۳xacü nax taguma chixexüۡ naxüxüۡ naxüxchaüۡgu nax ngŕmaãcü i yixema rü 1-2ॸRü yexguma ga nüma ga Yox nüxüۡ icuáxüۡca۳x? 2ॸRü ngŕma chixexüۡ i duüۡxüۡgü rü nayapugachigü i ngŕma rü nanangãxüۡga rü ñanagürü: üyeanearü cua۳xruüۡgü. Rü tümaca۳x —Chanaxi ۳xãchiãŕãcüma tá ngŕma pamüxüۡ i caixanexüۡgagu ҡիӕËӥфӥՓËӕիüۡ nangugüarü maxüۡãx‫ ڟ‬üۡ? ¿Rü ñuxãcü nüxüۡ quixuxüۡ nax Tupana tama cuxüۡ dauxüۡ? Erü nüma rü guxüۡՓ̲͑իӡɗĀӕիüۡՓ.

24

23

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇϘ´ॷ24, 31, 32 nangɥ ۳xgü ya carnérugü nax yexeraãcü nüxü‫ ۡڟ‬timuxüۡca۳x. 3ॸRü tümaxüۡnaca۳x nangɥ ۳xgü ya yíxema taxcutagü rü yutegüxe. …… 12ॸѠӥֆɞիľ̲ɥ͑ľՓngŕxmagüxe rü yuechaüۡxe rü taxauxe rü tangechaüۡgagü, natürü nüma ya Tupana rü tama tüxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ ͑իɥ͑ӥɗҡӥ̲фӥ yumüxŕ. …… 1ॸRü nüma ga Yox rü nidexachigüama rü ñanagürü: —Choma rü meama chaugüna chadau nax tama chauãŕՓËȍΎիüۡ‫ڟ‬ nangúchaüۡxüۡ i togüarü ngŕmaxüۡgü rü bai i pacügü. …… 5ॸRü aixcüma nüxüۡ chixu rü taguma chixexüۡǣӕËȍфӥիɥ͑ӥ%Ëӥ̲ta۳xacü chaxü, фӥ¡ɗ͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥǣҡľիŃիüۡ ͑իËȍՓΎ̲ӥxŕŕxüۡ. …… 16ॸRü taguma tüxüۡ icharüngüma ga guxema ngearü diŕruã۳xgüxe nax tüxüۡ charüngüۡxeۡexۡ üۡ, фӥՓΎΎǣǣӕիľ̲

31

yutegüxe rü taguma chanaxՓa۳xe ga taiya nax tingegüxüۡ. …… 24ॸRü taguma chorü diŕrugu chayaxõ. 25ॸRü ngŕma chorü taãxŕ rü bai ga ñuxgu chorü muxüۡ ga yemaxüۡՓ nayexma, rü bai ga yema mucüma ga diŕru choxna nguxüۡՓ͑ի͑ֆľի̲իüۡ. …… taguma togürüxüۡ ichayacu۳x ga yema chixexüۡ ga chaxüxüۡ rü taguma chayacúchigü nax duüۡxüۡgü tama nüxüۡ cuáxüۡca۳x. Rü taguma chautanüxüۡgüpe۳իľՓËȍӕǣӥËȍɗ¡ľիËӕ 33-34ॸRü

374 nax yemaacü tama nüxüۡ nacua۳xgüxüۡca۳x i chorü chixexüۡ rü tama choxüۡ nax naxoexüۡca۳x. 35ॸChierü tayíxemagu ya choxüۡ‫ ڟ‬ɗфӥիɥ͑ӥիľ. Rü ngŕma nüxüۡ chixuxüۡ фӥɗիËӥ̲͑ɗիɥфӥngeۡmaca۳x chauéga nagu chaxü. Chierü ñu۳xma ya Tupana ya guxüۡxüۡ cuácü rü choxüۡ nangãxüۡga. Rü ngŕma choxüۡ íxuaxüۡgüxüۡ фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗЙΎЙľфǣӕ nanaxümatügüã i ngŕma namaxã choxüۡ yaxugüxüۡ —ñanagürü ga Yox. …… Eriú rü nüxí Yoxmaxã nidexa

32

1ॸRü

yexguma ga yema tomaepü۳x ga yatügü rü narüngea۳xgü rü marü tama Yoxüۡ nixuchigachigü, yerü nüma ga Yox rü nüxüۡ nixuchigüama ga taxuxüۡma ga chixexüۡ nax naxüxüۡ. 2ॸRü yéma ͑ֆľի̲ҡǣՓӥիɗǣҡΎǣֆҡӥǣ Eriúgu ãégacü. Rü nüma rü Baraqué ga Buchítanüxüۡ ͑͑ľ͑ɗիɥ. Rü norü o۳xi rü Ráüۡ ͑ɗիɥ. Rü nüma ga Eriú rü marü ҡ̲ֆի̲͑͑ի%͑իɥ͑ӥ͑ի Yoxmaxã nanuxüۡ, yerü nüxüۡ nadau ga nügü nax ínapoxüۡxüۡ rü Tupanana naxugüãxüۡ. 3ॸRü nüma ga Eriú rü yema tomaepü۳x ga Yoxmücügümaxã rü ta nanu, yerü tama nüxüۡ nacua۳xgü ga ñuxãcü Yoxüۡ nax nangãxüۡgagüxüۡ, rü yemaacü naya Tupanaguãchixŕŕgü ga yema chixexüۡ. 4ॸRü nüma ga Eriú rü guxãxüۡma narüngextü۳xümae, rü yemaca۳x yema togüxüۡ ínanangu۳xeۡxeۡ ga nax yagúegagüxüۡ ga Yoxmaxã nax yadexagüxüۡ. 5-6ॸNatürü yexguma nüxüۡ nada۳u۳xgu nax tama nüxüۡ nacua۳xgüxüۡ ga ñuxãcü nax nangãxüۡgagüaxüۡ, rü ĀӥիՓҡ̲ֆի̲͑͑ի%͑իɥ͑ӥфӥ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇϘ´ॷ32–34

375 ñanagürü: —Choma rü pexüۡ charübumae rü ngeۡmaca۳x changea۳xmare, rü tama pemaxã nüxüۡ chixu i ngŕ̲͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥիüۡ. 7ॸErü ËȍΎ̲фӥ͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥфӥЙľ̲͑ի perüyamaegüxüۡ rü yexera peãŕxüۡ mea pecua۳x. 8-9ॸNatürü tama ngŕma nax namuarü taunecüãx‫ ڟ‬üۡǣǣӕ͑ɗիɥ͑իՓӥիɗ ya yatü cua۳x nüxü‫ ۡڟ‬ngeۡxmaxüۡ. Erü yimá ҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓngŕի̲Ëӥ͑ɗիɥֆ ɗ͑ի%ËӥɗՓӥիɞիľËȍɗǣӥфӥcua۳x —ñanagürü ga Eriú. …… 1ॸRü nüma ga Eriú rü nidexachigüama rü ñanagürü: —Ngeۡmaca۳x, Pa Yox, chanaxՓa۳xe nax ɗËӕфӥիɥ͑ӥիüۡ i chorü ore. ¡Rü nangugü i ngŕma tá cumaxã nüxüۡ chixuxüۡ! 2ॸRü ñu۳xma rü marü choxüۡ‫ ڟ‬nangexma nax ta۳xacümaxã tá cuxüۡ changãxüۡxüۡ. 3ॸRü ΎфľɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡmaxã tá chidexa. Rü aixcüma tá cumaxã nüxüۡ chixu i ngŕma ͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥիüۡ. 4ॸRü Tupana ya ǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmacü rü choxüۡ nango۳xeۡxeۡ rü choxüۡ namaxeۡxeۡ. 5ॸRü ngŕxguma chi nüxüۡ cucua۳xgu nax choxüۡ cungãxüۡxüۡ ¡rü ŕcü choxüۡ nangãxüۡ! 6ॸRü dücax, rü choma rü

33

cumax rü Tupanape۳իľՓфӥ ҡՓӥիɗǣӕ̲фľ. Erü yixema i taxre rü Փɗիӥ̲ӥՓҡӥիüۡ naxü ya Tupana. 7ॸRü ngeۡmaca۳x tama name i chomaxã cuba۳i ۳ի%Ëȍɗľфӥҡիӡҡ̲͖Ύ̲Փӥիɗɗ ãeۡx۳ gacü tüxüۡ muxüۡrüxüۡ tá cuxüۡ chamu. 8-10ॸRü choma rü aixcüma chauchi ۳xeۡmaxã cuxüۡ Ëȍիɥ͑ӥ͑ի ñacuxüۡ: “Rü Tupanape۳իľՓËȍ̲ľ, rü nataxuma i chixexüۡ ɗËȍΎՓ, rü taguma ta۳xacürü chixexüۡ chaxü. Natürü nüma ya Tupana rü naxca۳x nadau nax

ta۳xacüca۳x choxüۡ ínaxuaxüۡxüۡ. Rü ñoma Փӥիɗɗ͑Ύфӥӕ͑ӥфӥիüۡ ËȍΎ̲ի%͑ɗիɥٚ, ñacuxüۡ. …… 12ॸNatürü tama aixcüma naՓe۳xgu i ngŕma nüxüۡ quixuxüۡ erü ya Tupana rü ǣӕի%ŃҡӥՓ͑͑ǣľի̲. 13ॸ¿Rü tü۳xcüüۡ nape۳իľՓҡ̲ҽӕЙ͑͑Ëӕ͑իӕ͑ի tama cuxüۡ nangãxüۡxüۡ i curü ore i ̲͑ի%ËӕǣӥŃҡӥՓËӕËȍΎǣӥիüۡ? 14ॸTupana rü naguxüۡraüۡãcü tamaxã nidexa natürü i yixema rü tama nüxüۡ tacua۳x i ngŕxguma tamaxã yadexagu. 15ॸÑuxguacü rü chütacü tamaxã nidexa i ҡ͑ľǣӥՓ, rüe۳xna tüxüۡ nango۳xetüxŕxŕ i ngŕxguma yaxta tüxüۡ poragu rü ipeegu. 16-17ॸRü Tupana rü nidexa naxmachi ۳xeۡՓɗĀӕüۡxüۡgü rü nayaxucu۳xeۡgü rü nanamuüۡexeۡxeۡ nax ngŕ̲%Ëӥ͑ӥի͑ֆիɥǣËȍɗիüۡca۳x i ngŕma nacüma i chixexüۡ rü tama nügü yacua۳xüüۡgüxüۡca۳x. 18ॸRü ngŕmaãcü ya ҽӕЙ͑фӥ%ӡËӥ̲իüۡՓ ínananguxüۡxeۡxeۡ i duüۡxüۡgü nax tama nayuexüۡca۳x rü tama tauquegu yata۳xgüxüۡca۳x. 19ॸRü ñuxguacü ya Tupana rü duüۡxüۡgüca۳x ínananguxŕxŕ i ĀՓľ͑ľфӥ͑ǣәիüۡ nüxüۡ ningexeۡxeۡ nax ngŕmamaxã iyanaՓe۳xãchixŕŕãxüۡca۳x. …… 29-30ॸRü Tupana rü mue۳xpü۳xcüna ngŕmaãcü duüۡxüۡmaxã nanaxü nax ínapoxüۡãxüۡca۳x nüxna i yu nax ngŕmaãcü namaxechaxüۡca۳x —ñanagürü ga Eriú. …… 10ॸRü nüma ga Eriú rü ñanagürü ta: —Natürü pemax, Pa Chomücügüx nax Peãŕxüۡ Pecuáxüۡx ¡rü choxüۡ ɗЙľфӥիɥ͑ӥľ! ¡Rü taxӢ i nagu

34

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇϘ´ॷ34ٍॷ35 Йľфӥիɥ͑ӥľիüۡ ya yimá Tupana ya ǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmacü rü chixexüۡ naxüxüۡ rüe۳xna ínatüxüۡ i ngŕxguma texéxüۡ iyanaՓe۳xãchixŕŕgu! 11ॸRü nüma ya Tupana rü ngŕ̲Փӥիɞľ taxüxüۡãcüma tüxüۡ‫ ڟ‬nanaxütanü. Rü yíxema mexüۡ ӥǣӦիľфӥ̲ľիüۡmaxã tüxüۡ‫ڟ‬ nanaxütanü rü yíxema chixexüۡ ӥǣӦիľфӥ poxcumaxã tüxü‫ ۡڟ‬nanaxütanü. …… 14-15ॸRü ngŕxguma Tupana duüۡxüۡgüna nayaxu۳xgu i norü maxüۡ rü guxüۡma ͑ֆӕľфӥՓľ͑իфӥՓɗիӥ̲ӥիüۡ ͑ɗիɥǣӥ. 16ॸRü ngŕիǣӕ̲Ëӕ̲фӥՓӥիɗɗĀӕüۡxüۡ i cuãŕxüۡ cuáxüۡ нӕɗիɥիǣӕфӥ‫ؽ‬ŕcü choxüۡ ɗфӥիɥ͑ӥɗ͖ËȍΎфӥĀľի! 17ॸRü ngŕxgumachi Tupana naxchi aixgu i ngŕma mexüۡ ¿rü ñuxãcü chi namaxã inacua۳x i guxüۡma i naane? Rü nüma ͑իǣӕի%фӥֆľիľф̲ľËӥֆɗիɥիüۡ ¿rü ñuxãcü i cumax i chixexüۡ namaxã cuxueguxüۡ? 18ॸRü ngŕxguma chixexüۡ naxügügu i ngŕma nachixüۡanegüarü ãeۡx۳ gacügü rü ngŕma diŕruã۳xgüxüۡ, rü ҽӕЙ͑фӥҡ̲͑ӡիËӥЙΎիËӕ̲͑ի% naxuegu. 19ॸNatürü nüma ya Tupana rü guxãxü̲ۡՓӥիɗǣӕ͑фӥ͑ǣüۡxeۡe,ۡ фӥՓΎΎ ãeۡի۳ ǣËӥɗիɥիľфӥՓΎΎdiŕruã۳xgüxe rü ՓΎΎ͑ǣľфӥdiŕruã۳xgüxe rü Tupana rü Փӥիɗǣӕҡ̲ǣӕի%իüۡ narüngüۡxeۡe,ۡ erü nüma ya Tupana rü guxãxüۡma nango۳xeۡxeۡ. …… 22ॸRü nataxuma i ta۳իËӥɗՓ͑ľիüۡ i Tupanacha۳իՓֆĀӥիӥիüۡ ɗՓӥիɗɗ duüۡxüۡ i chixexüۡarü üruxüۡ. …… 31ॸ¿Rü tü۳xcüüۡ i duüۡxüۡgü i tama Tupanamaxã nüxüۡ yaxugüxüۡ i norü chixexüۡgü, rü ñagüxüۡ: “Chixexüۡ taxüe

376 natürü tá nüxüۡ tarüxoe i ngŕma chixexüۡǣӥٚ, ñagüxüۡ? 32ॸ¿Rü tü۳xcüüۡ i tama Tupanaxüۡ ñagüxüۡ: “¡ƚcü choxüۡ naՓe۳x i ngŕma chixexüۡ i chaxüxüۡ! Rü ngŕxguma chi marü chixexüۡ chaxü۳xgu rü tá nüxüۡ ËȍфӥիΎٚ, ñagüxüۡ? 33ॸ¿Eۡ۳xna cumax, Pa Yox, фӥ͑ǣӕËӕфӥիɥ͑ӥǣӕфӥ Tupana rü tá cunaxՓa۳xexüۡãcüma cuxü‫ۡڟ‬ ͑͑իӥҡ͑ӥՓΎΎËӕ̲фӥҡ̲͑ǣ ͑իËӕիɥ͑ӥիüۡ? Rü ñu۳xma rü cuxna ËȍË‫ع‬фӥ͖ӕիӡ͖իüۡǣӕËӕфӥիɥ͑ӥիüۡ i ñu۳xma nax ngŕma orexüۡ cumaxã chixuxüۡ? Rü chanaxՓa۳xe i toxüۡ cungãxüۡga. 34ॸRü ñaa yatügü i nuxmagüxüۡ i nüxüۡ icua۳xüchixüۡ rü choxüۡ ɥ͑ӥľիüۡ, фӥՓӥիɗǣӕ̲͑ի%ɗ guxüۡma i ngŕma togü i duüۡxüۡgü i naãxŕxüۡ icuáxüۡ rü tá chomaxã nüxüۡ nixugü rü ñanagürügü tá: 35ॸ“Yox rü tama nüxüۡ nacuáãcüma nidexamare, rü ngŕ̲͑ΎфӥΎфľфӥҡիӕՓ̲̲͑ľ. 36ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥ͑ի͑ӥǣӥ͑͑ǣӕǣӥфӥ maxüۡãx‫ ڟ‬üۡ ya Yox erü ngŕma norü ngãxüۡǣфӥ͖Ύ̲ՓӥիɗɗĀӕüۡxüۡ i chixexüۡarü ngãxüۡgarüxüۡ ͑ɗիɥ. 37ॸRü tama chixexüۡxicatama naxü i Yox ͑ҡӥфӥ͑Ńҡӥҡ̲ҽӕЙ͑ǣ͑իɥ͑ӥ. Rü tape۳իľՓфӥҽӕЙ͑ǣӕ͑ɗĀӕիËӥфիüۡ rü namaxã nügü nachoxüۡǣǣӥٚ —ñanagürü ga Eliú. …… 9ॸRü nüma ga Eriú rü nidexachigüama rü ñanagürü: —Ngŕիǣӕ̲Փӥիɗɗ%eۡx۳ gacü norü duüۡxüۡgümaxã chixri icua۳xgu, rü nüma i duüۡxüۡgü rü aita naxüe rü naxca۳x nadaugü nax texé naxme۳իՓ ínanguxüۡxeۡexۡ üۡ i ngŕma ãeۡx۳ gacü i chixri namaxã icuáxüۡ. 10ॸNatürü ngŕma duüۡxüۡgü rü tama naxca۳x nadaugü ya

35

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇϘ´ॷ35–38

377 yimá Tupana ga nango۳xeۡecۡ ü rü pora nüxna ãcü i ngŕxguma taxüۡ i guxchaxüۡՓ͑͑ǣľի̲ǣӥǣӕի. 11ॸRü nüxüۡ narüngümae ya yimá Tupana ya cua۳x tüxna ãcü rü tüxüۡ ngu۳xeۡecۡ ü nax naexüۡgü фӥՓľфɗǣӥфӥֆľիľфcua۳x tüxüۡ‫ڟ‬ ngŕxmaxüۡca۳x. 12ॸRü ngŕma duüۡxüۡgü rü ĀӥիՓTupanaca۳x aita naxüe, natürü nüma rü tama nanangãxüۡ erü nümagü rü duüۡxüۡgü i chixexüۡ rü nügü icua۳xüüۡgüxüۡ ͑ɗիɥǣӥ. 13ॸѠӥֆɗ̲ҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓ ngŕի̲Ëӥфӥҡ̲͑ǣ͑իɥ͑ӥɗngŕma ΎфľɗĀΎф̲фľɗիɥիüۡ —ñanagürü ga Eriú. …… 13ॸRü nüma ga Eriú rü ñanagürü ta: —Ngŕma tama yaxõgüxüۡ rü ҽӕЙ̲͑ի%͑͑ӕľ̲фӥՓΎΎЙΎիËӕՓ nax nangexmagüxüۡ rü tama Tupanana ۡ eۡecۡ a۳x nacagüe. 14ॸRü ngüx nangextü۳xügutama nayu. Rü ngŕxguma nayu۳իǣӕфӥՓӥիɗɗ%͑ľ͑ɗիɥ, erü chixexüۡgumare nayu. 15ॸNatürü Tupana rü ĀӥիՓ͑ǣәիüۡ tingeãcüma tüxüۡ ínanguxuchixŕxŕ ֆՓӥիɞľ͑Փɗ tümaarü chixexüۡ nax ngŕmaãcü ngŕma ngúxüۡ itingexüۡՓ͑ӥի͑tacua۳xãchixücۡ a۳x i tümaarü chixexüۡ. 16ॸRü cuma rü ta, Pa Yox, rü curü i ۳xãchiãŕՓËӕիüۡ ínanguxuchixŕxŕ rü muxüۡma ga curü yemaxüۡgü cuxna naxã rü nanapá ga curü mecha namaxã ga õna ga chi ۳xichixüۡ. …… 22ॸ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣӕфӥիɥ͑ӥ͑ի͖ӕի%Ëӥ naporaxüchixüۡ ya Tupana! Rü nataxuma i ngu۳xeۡetۡ aeruxüۡ i namaxã Փӥիɗǣӕիüۡ —ñanagürü ga Eriú. …… 1ॸRü nüma ga Eriú rü nidexachigüama rü ñanagürü: —Ngŕxguma nüxüۡ chada۳u۳xgu ya

36

37

buanecü ya taxüchicü rü chamuüۡ rü yima chorü maxüۡne rü poraãcü niyuxnecüxü. 2ॸRü pema rü meama nüxüۡ Йľիɥ͑ӥľɗҽӕЙ͑ǣɗnaa۳իՓɞիӡիӡիüۡ i ñoma i duruanexüۡrüxüۡ tagaxüۡ. 3ॸRü nüma ya Tupana rü nanamu i ba۳i ۳xbeanexüۡ i guxüۡ͑ľՓ̲͑ǣΔիüۡ. …… 13ॸRü guxüۡma i ngŕ̲ՓҽӕЙ͑ҡӥիüۡ nüxüۡ nadauxeۡxeۡ i norü pora. Rü tacü ya buanecü rü pucü núma namu nax namaxã duüۡxüۡgüxüۡ yanaՓe۳xãchixŕŕxüۡca۳x. Ѡӥֆɗ̲Փҡ̲ tüxüۡ nanaՓe۳x nax nüxüۡ‫ڟ‬ ingechaüۡtümüxüۡgüxüۡ. 14ॸPa Yox ¡yaxna ͑իɥ͑ӥ, фӥɗфӥիɥ͑ӥ, фӥ͑ǣӕфӥիɥ͑ӥɗ ngŕma taxüۡgü i mexüۡgü i Tupana üxüۡ! 15ॸ¿Rü nüxüۡ cucuáxüۡ nax ñuxãcü Tupana mea namaxã inacuáxüۡ rü mea nachicagu nanuãxüۡ i guxüۡma i ngŕma dauxüۡՓ͑ӥիüۡ idauxüۡ? ¿Rü nüxüۡ cucuáxüۡ nax ñuxãcü yaya۳u۳xracüüxŕŕãxüۡ ya yimá ãŕmacü i caixanexüۡՓ? …… 23ॸRü tama nüxüۡ tacua۳իɗ͑Ύфӥɥ͑ӥֆ yimá guxüۡxüۡma cuácü ya Tupana. Erü nüma rü guxüۡarü yexera naporaxüchi, фӥɗիËӥ̲Ëӥ͑ɗիɥ, rü naՓe۳xgu i norü ɥ͑ӥ, rü taguma chixri texémaxã inacua۳x —ñanagürü ga Eriú. …… Tupana rü Yoxmaxã nidexa

38

1ॸRü

Cori ya Tupana rü buanecü ya íxã۳u۳ۡxe̲ۡËӥՓ Yoxmaxã nidexa rü ñanagürü nüxüۡ: 2ॸ—‫ع‬ҽľիŃнӕɗիɥɗËӕ̲իфӥngeۡmaca۳x tama cunayaxuxüۡ i ngŕma chorü ucu۳xeۡgü? ѠӥËӕфӥĀľիՓ͑ɗիɥɗ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇϘ´ॷ38, 40 nangóxüۡ nax cuxü‫ ۡڟ‬nataxuxüۡ i curü cua۳x. 3ॸRü ñu۳xma ega cugü ícurüporagu, rü chanaxՓa۳xe i choxüۡ cunaՓe۳x nax tama cumuüۡxüۡ nax choxüۡ cungãxüۡxüۡ i ngŕma cuxna tá naxca۳x chacaxüۡ. 4ॸ¿Rü ngextá cuyexmaxüۡ ga noxrix ñaa naane chango۳xeۡegۡ u? ¡Chomaxã nüxüۡ ixu ega aixcüma cua۳x cuxü‫ ۡڟ‬ngeۡxmagu! 5ॸ¿Nüxüۡ cucuáxüۡ ͑իҡľիŃҡɗիɥիüۡ ga noxri nagu фӥիɥ͑ӥիľǣ͖Ύ̲ǣ͑͑ľфӥҡľիŃ ҡɗիɥիüۡ ga guxema norü ngugüruxüۡ ɗիɥիľ? …… 8ॸѠӥֆľիǣӕ̲͑͑ľфӥɗիľЙľՓ nagoxüۡËȍɗӥǣӕǣĀľիɗ̲фՓ ngŕxmaxüۡ ‫ع‬фӥҡľիŃҡɗիɥիüۡ ga guxema ՓӥիɗՓҡ̲͑ֆľի̲իŕx‫ ڟ‬eۡ ga yema dexá? …… 12ॸRü cuma rü yexguma ñoma ga ͑͑ľՓcungo۳իǣӕՓľ͑‫ع‬фӥ̲фӥ ñuxgu cunamuxüۡ ya üa۳xcü nax yéa ͑ËȍɗËՓɗֆ͑ǣΎիüۡ nax yangunexüۡca۳x? …… 16ॸ¿Rü marü ñuxgu ícuyadauxüۡ i ngŕma ãxmaxüۡ ɗ͑Փɗ͑իӥǣӥիüۡ i ngŕma már? …… 25ॸ‫ع‬ѠӥҡľիŃҡɗիɥֆЙӕËӥɗՓ%ի͑իüۡ‫ڟ‬xe rü naxümaxüۡ‫ڟ‬xe ya buanecü? …… 31ॸ¿Rü eۡի ۳ ͑Ëӕ̲ֆɗիɥիüۡ ɗՓӥիɗՓ cungexmagüxŕŕxüۡ ya ŕxtagü? Rü ngŕma ŕxtagütücumü i Préyadegu ãégagüxüۡ ‫ع‬фӥËӕ̲ֆɗիɥիüۡ ͑իՓӥիɗՓ cungexmagüxŕŕechaxüۡ nax tama nügü ͑ՓΎΎ͑ľիüۡca۳x? Rü ngŕma ŕxtagütücumü i Orióüۡgu ãégagüxüۡ ¿rü Ëӕ̲ֆɗիɥիüۡ ͑ի͑ËȍɗËՓҡ̲ cungexmagüxŕŕechaxüۡ ɗՓӥիɗËȍɗǣӥ͑ի

378 tama nügüca۳ի͑իɥիüۡca۳x? 32ॸ¿Rü cuma ֆɗիɥիüۡ i meama norü oragu cunango۳xeۡexۡ üۡ ֆֆɗ̲ՓΎф̲Ëӕфɗֆ ngunetüxüۡ фӥիӡËӥ? ‫ع‬ѠӥËӕ̲ֆɗիɥիüۡ i namaxã cucuáxüۡ ya yimá ŕxtagütücumü i Ócha i Taxüۡgu ãégagüxüۡ rü yimá ŕxtagütücumü i Ócha i Íxraxüۡgu ãégagüxüۡ? —ñanagürü ga Tupana. ……

40

1ॸRü nüma ga Cori ya Tupana rü nidexachigü rü ñanagürü: 2ॸ—Ñu۳xma i cuma i chomaxã curüxutagachaüۡxüۡ i choma nax ǣӕի%ŃҡӥՓËȍ͑ǣľի̲իüۡ ¿rü eۡx۳ na quidexachigüamaxüۡ tá nax choxüۡ cungãxüۡxüۡ? —ñanagürü ga Tupana. 3ॸRü yexguma ga nüma ga Yox rü Tupanaxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: 4ॸ—Choma rü taxumaama cuxüۡ changãxüۡ, Pa Tupanax,

ľфӥËȍΎ̲фӥҡիӕՓ̲Ëȍ̲ľɗ cupe۳իľՓ. Ѡӥ͑фӥ̲ľ̲ľ͑ɗիɥɗ noxtacüma ichayarüngea۳x. 5ॸRü marü poraãcü chidexa rü ngeۡmaca۳x taxuxüۡma i ta۳xacürü toxüۡ chixu —ñanagürü ga Yox. Tupana rü wena Yoxmaxã nidexa 6ॸѠӥæΎфɗֆҽӕЙ͑фӥՓľ͑իфӥ

buanecü ya íxã۳u۳ۡxe̲ۡËӥՓ֤Ύի̲ի% nidexa rü ñanagürü nüxüۡ: 7ॸ—¡ƚcü choxüۡ naՓe۳x nax tama choxüۡ cumuüۡxüۡ! ¡Rü nangãxüۡ i ñaa cuxna naxca۳x chacaxüۡ! 8ॸ¿Eۡ۳ի͑ËȍΎ̲ի%͑ǣӕËӕфӥիɥ͑ӥ͑ի ËȍΎ̲фӥՓӥիɗɗdorata۳xáxüۡ Ëȍɗիɥիüۡ rü Ëȍӕǣǣӕֆɗիɥիüۡ nax chixexüۡ cuxca۳x ínguxüۡ nax ngŕmaãcü i cuma rü cugü quixuxüۡca۳x nax taxuxüۡma i chixexüۡ cuxüxüۡ? 9ॸ¿Eۡ۳xna cugü cucua۳xgu rü chauxrüxüۡ cuporaxüchi? ¿Rü ngŕma cuga rü chaugarüxüۡ duruanexüۡrüxüۡ ͑ɗիɥ? ……

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇϘ´ॷ40–42

379 nangugü i ngŕma naexüۡ i taxüchixüۡ i ipopútamu i choma chango۳xeۡexۡ üۡ ngeۡma cuxüۡ chango۳xeۡexۡ üۡrüxüۡ! Rü nüma rü maxŕ nanangõ۳ի͖Ύ̲ՓΎËǣӥфӥիüۡ. 16ॸ¡Rü dücax i ngŕma naxca۳xՓe۳x rü ñuxãcü naporaxüchi rü ngŕma namachi rü natai! 17ॸRü yima narexüۡ фӥ͖Ύ̲Փӥիɗֆ ΎËֆɗՓфӥիüۡ mea niՓe۳x. Rü yima naparaarü tarumagü rü nipora. 18ॸRü yima naxchina۳xãgü rü ñoma ¡фΔӡchemena۳xãgürüxüۡ rü ƿérumena۳xãgürüxüۡ ͑ɗիɥǣӥ. 19ॸRü guxüۡma i ngŕma naexüۡgü i chaxüxüۡҡ͑ӥՓфӥ ngŕ̲ɗЙΎЙәҡ̲ӕ͑ɗիɥɗֆľիľф%Ëӥ duüۡxüۡgü nüxüۡ muüۡexüۡ. Rü choma i norü üruüۡիɗËҡ̲͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ charüporamaexüۡ —ñanagürü ga Tupana. 15ॸ¡Dücax,

……

41

1ॸRü

nüma ga Tupana rü ñanagürü ta: —Ngŕma bayéna i taxüۡ ɗ̲фՓngŕxmaxüۡ ¿rü cuxca۳x rü ՓӥիɗɗЙΎիՓ̲ի%ɗËӕֆֆիӕիüۡ? ¿Rü cuxü‫ ۡڟ‬natauxchaxüۡ ͑իՓӥիɗɗ ͑իɥ͑ӥҡ̲ի%cunaՓŕxarü conüãx‫ ڟ‬üۡ? …… 5ॸ¿Rü cuxca۳իфӥ͖Ύ̲ՓӥիɗɗՓľфɗфӥիüۡ tá ícuyapuxŕŕxüۡ? ¿Rü cuxca۳x rü tá cuxütü۳xüxüۡ ËӕիËӥǣӥфӥɥ͑ӥËфӕիüۡ?

…… 9ॸRü ngŕxguma texé nüxüۡ daumaregu i ngŕma bayéna, rü poraãcü tamuüۡ. 10ॸRü ngŕիǣӕ̲ҡľիŃ͑ËȍɗիľՓľǣӕфӥ͑ӥ̲ rü nidüra. Rü taxúema tapora nax naxca۳իҡɗիӡ̲իüۡ. 11ॸ¿Rü yíxema naxca۳իɗիӡ̲իľфӥҡ̲իüۡxüۡ ֆɗɥիüۡ? Ѡӥҡիәľ̲ɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓҡЙΎф nax naxca۳իҡɗիӡ̲իüۡ —ñanagürü ga Tupana. ……

Yox rü Tupanaxüۡ nangãxüۡ

42

1ॸRü yexguma ga nüma ga Yox rü Tupanaxüۡ nangãxüۡ, rü ñanagürü: 2ॸ—Nüxüۡ chacua۳x nax guxüۡxüۡma cucuáxüۡ rü nataxuma i ta۳xacü i cuxüۡ‫ ڟ‬guxchaxüۡ nax cunaxüxüۡ. 3ॸ‫ع‬ѠӥҡľիŃËȍɗիɥɗËȍΎ̲իфӥngeۡmaca۳x tama cuxü‫ ۡڟ‬chanayaxuxüۡ i ngŕma curü ucu۳xeۡgü? Rü ngŕmaãcü chanango۳xeۡexۡ üۡ nax taxuxüۡma chacuáxüۡ. Rü choma rü nachiga chidexa i ta۳իËӥɗ%ӡËӥ̲իüۡ i tama nüxüۡ chacuáxüۡ i cuxicatama nüxüۡ cucuáxüۡ. 4ॸCuma rü ñacurügü choxüۡ: “¡Choxüۡ‫ ڟ‬фӥիɥ͑ӥфӥËӕ̲ի%ËȍɗĀľիËȍüۡ! ¡Rü choxüۡ nangãxüۡ nax cuxna chacaxüۡ!ٚ ñacurügü choxüۡ. 5ॸNoxri rü cuxüۡ Ëȍիɥ͑ӥËȍɗǣիüۡՓիɗË͑ɗիɥɗËӕիüۡ chacuáxüۡ, natürü i ñu۳xma rü daa chauxetümaxã cuxüۡ chadau. 6ॸRü ngeۡmaca۳x i ñu۳xma rü marü nüxüۡ

charüxo ga yema noxri cumaxã nagu Ëȍфӥիɥ͑ӥիüۡ. Rü ngeۡmaca۳x nua mairaxüۡte۳իľՓфӥtanimacate۳իľՓ charüto —ñanagürü ga Yox. Tupana rü wena Yoxüۡ narüngüۡxeۡe ۡ 7ॸRü

yexguma Yoxmaxã yadexa۳իǣӕՓľ͑ǣҽӕЙ͑фӥ͖u۳իӡËȍɗ Erifáxüۡ ñanagürü: —Yimá chorü duüۡ ya Yox rü aixcümaxüۡ nixu ga chauchiga. Natürü poraãcü cumaxã chanu rü namaxã chanu i ngŕma cumücügü yerü tama Yoxrüxüۡ aixcümaxüۡ pixu ga chauchiga. 8ॸ¡Rü ŕcü i ñu۳xma rü 7 i ՓΎËɗֆҡӥիüۡ piyauxgü rü 7 i carnérugü rü chorü duüۡ ya YoxüۡҡՓ penagagü! ¡Rü yimápe۳իľՓЙľфӥ maxüۡca۳x penadai rü ípeyagu i ngŕma naxüۡnagü! Rü nüma ya yimá chorü duüۡ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇϘ´ॷ42

380

ya Yox rü tá pexca۳x nayumüxŕ. Rü choma rü tá nüxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥɗ͑Ύфӥ yumüxŕ rü taxuxüۡtáma chixexüۡ pemaxã ËȍիӥՓΎΎ͑ի̲͑ľիüۡ nax pexüۡ chapoxcuexüۡ nagagu nax tama aixcümaxüۡ pixuxüۡ ga chauchiga yema chorü duüۡ ga Yox aixcümaxüۡ ixuxüۡrüxüۡ —ñanagürü ga Tupana. 9ॸRü nüma ga ƄфɗƸфӥ´ɗфɗĀфӥæȍΎƸфӥɗ͑իɥ%Ëȍɗфӥ nanaxügü ga yema Cori ya Tupana namaxã nüxüۡ ixuxüۡ. Rü nüma ga Cori ya Tupana rü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥфӥ͑͑ֆիӕ ga yema Yox namaxã nüxüۡ ixuxüۡ norü yumüxŕՓ. 10ॸRü yexguma Yox namücügüca۳x yumüxŕǣӕՓľ͑фӥ Tupana rü noxriarü yexera Yoxüۡ narüngüۡxeۡe.ۡ 11ॸѠӥֆľիǣӕ̲Փľ͑фӥ guxüۡma ga naeneegü rü naeya۳xgü rü namücügü rü guxüۡma ga yema duüۡxüۡgü ga üۡpaacü nüxüۡ cua۳xgüxüۡ rü Yoxüۡtagu ͑͑իɥ͑ľ. Rü nachiüۡՓфӥ̲͑ի% ͑͑իӥǣӥǣՓӥիɗǣҡիüۡ ga õna. Rü Փӥիɗǣӕ͑͑ҡ%xŕgüxŕxŕ nax tama

͑ǣӕ͑իɥ͑ӥիüۡ ga yema ngúxüۡ rü guxchaxüۡgü ga Tupana nüxüۡ ingexeۡexۡ üۡ. ѠӥՓӥիɗËȍɗǣӥǣ͑ӥ̲ǣֆľ̲ ̲͑ӥËӥǣӥфӥ͑ӥի͑͑ǣɥիüۡ nixãchigü ga ñuxre ga diŕфӕфӥՓӥիɗǣ%͑ľфǣ әɗфӕ͑ǣɥxca۳x. 12ॸRü Tupana rü poraãcü noxriarü yexera Yoxüۡ narüngüۡxeۡe ۡ ga yexguma marü naya۳xgu. Rü yexguma rü 14,000Փ͑͑ǣӕǣ͑ΎфӥËф͑Ńфӕǣӥ, rü 6,000Փǣ͑ΎфӥË̲Ńֆӕǣӥ, rü 1,000 chimüxüۡՓǣ͑ΎфӥՓΎËǣӥǣ puracüruxüۡ ɗիɥǣӥիüۡ, rü 1,000Փǣ norü búru ga ingexüۡ. 13ॸRü yexgumarüxüۡ ҡՓľ͑իфӥ͑ի%իËӥфӥ nüxüۡ‫ ڟ‬nayexma ga 14 ga nanegü rü tomaepü۳x ga naxacü. …… 16-17ॸѠӥֆľիǣӕ̲Փľ͑ǣ֤Ύիфӥ namaxüۡ ga 140 ga taunecü rü nüxüۡ nadau ga nataagü rü nataaxacügü. Rü yema nataaxacügüacügüxüۡ rü ta nadau. Rü yemaacü marü nayaxüchiãcüma nayu.

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

SALMOS (Wiyaegü) Taãxŕ ɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ

1

1ॸRü

tataãxŕ ya yíxema tama naga ɥ͑ӥիľɗngŕma chixexüۡ i duüۡxüۡgüarü ucu۳xeۡ фӥҡ̲͑ǣӕɗիӡxŕ i ngŕma chixexüۡ ügüxüۡcüma rü tama nanaãxŕraxüۡxe i ngŕma duüۡxüۡgü i Tupanaxüۡ cugüexüۡ. 2ॸNatürü tümaarü taãxŕ ͑ɗիɥ͑ի͑ǣӕҡ̲իüۡxüۡ i Tupanaarü mugü rü guxüۡguma chütacü rü ngunecü ngŕ̲ǣӕҡфӥիɥ͑ӥ. 3ॸRü yíxema duüۡxeۡ фӥ͖Ύ̲Փӥիɗɗ͑͑ľҡӥɗ natücutü toxüۡ rü guxüۡguma oxüۡ rü taguma rüñeۡx۳ atüxüۡrüxüۡ ҡɗիɥ. Rü guxüۡma i ta۳xacü i taxüxüۡՓфӥ̲ľ tüxü‫ ۡڟ‬ínanguxuchi. 4ॸNatürü ngŕma duüۡxüۡgü i chixexüۡ ügüxüۡ rü tama ngŕmaãcü mexüۡ nüxüۡ naxüpetü. Rü ñoma maxŕ i paxüۡ ya buanecüema cuenagüxüۡrüxüۡ ͑ɗիɥǣӥ. 5ॸRü ngeۡmaca۳x i ngŕma duüۡxüۡgü i chixri maxŕxüۡ rü ngŕxguma Tupana nüxüۡ icagügu, rü taxumaxãtáma nügü ínapoxüۡgü rü poxcu i taguma gúxüۡ tá namaxã naxuegu. Rü ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ rü tá ͑͑ǣľËȍɗË͑ҡ͑ӥՓɗngŕma duüۡxüۡgü i aixcüma Tupanape۳իľՓɗ̲ľիüۡ. 6ॸErü nüma ya Cori ya Tupana rü meama

nüxüۡ nacua۳x i tümaarü maxüۡ rü tüxna ͑Āӕֆֆɞիľ̲ɗիËӥ̲͑ǣɥ͑ӥľիľ, natürü ngŕma chixexüۡ i duüۡxüۡgü i tama ͑ǣɥ͑ӥľËȍüۡxüۡ rü nagagu tátama ЙΎիËӕՓ͑իɥ. æӕ̲͑ɗիɥɗËȍӕ͑ľнӕɗիɥիüۡ

2

1ॸ¿Ta۳xacüca۳x nügümaxã narünuetanücüxü i ñoma i naanecüã۳x i tama Tupanaxüۡ cua۳xgüxüۡ? ¿Rü tü۳xcüüۡ ɗ͑ӥǣӥ̲ի%͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥľ i ta۳իËӥɗҡիӕՓ̲̲ľիüۡ nax ñuxãcü norü cua۳xmaxã Tupanaxüۡ nügü nayexeragüxüۡ? 2ॸRü ñoma i naanecüã۳x i nachixüۡanegüarü ãeۡx۳ gacügü rü Tupanamaxã rü yimá nüma yangucuchixŕŕcümaxã nanue, фӥՓӥիɗǣӕ ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥľ͑ի͖ӕի%Ëӥֆɗ̲իüۡ ínata۳xüchigüxüۡ. 3ॸRü tagaãcü ñanagürügü: “¡Ngexrüma nax naga ɗիɥ͑ӥľիüۡ! ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣɥի%naxme۳իՓֆɗǣӥ ítanguxüۡxeۡxeۡ nax tama natüüۡՓ ingexmagüxüۡca۳x!͖ٚ͑ǣӥфӥǣӥ. 4ॸNatürü nüma ya Cori ya Tupana ya ãeۡx۳ gacü ɗիɥËӥɗĀիӡǣӕիüۡ ɗ͑͑ľՓфӥ͑ӥիüۡ

nacugümare. 5ॸRü ñu۳իӡËȍɗ͑Ύфӥ͑ӕ̲ի% ínanaba۳i ۳xgü rü nugaãcü nayangagü rü ñanagürü nüxüۡ: 6ॸ“Choma rü marü nüxüۡ

381 Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ2–4 chaxuneta ya yimá ãeۡx۳ gacü ya choma chanaxՓa۳xecü nax namaxã inacuáxüۡca۳x ֆֆɗ̲ɥ͑ľֆ֤ľфӕËȍфéüۡ ya yima ma۳իЙӦ͑ľֆӥӥ͑ľ͑ľֆæȍɗóüۡՓ ͑ǣľի̲͑ľٚ, ñanagürü. 7ॸRü nüma ya yimá nüxüۡ naxunetacü rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: “Rü ñu۳xmax, Pa Chaunatüx, rü tá chanaxunagü i ngŕma cuma nagu Ëӕфӥիɥ͑ӥիüۡ, erü cuma rü ñacurügü choxüۡ: َæӕ̲фӥËȍӕ͑ľнӕɗիɥ, rü choma ͑ɗիɥɗËӕիüۡ chamaxeۡexۡ üۡ i ñu۳xmax. 8ॸ¡Rü choxna naxca۳x naca nax cuxme۳իՓ changexmagüxŕŕxüۡca۳x i guxüۡma i nachixüۡ͑ľǣӥɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓ ngŕxmagüxüۡ ͑իËӕիфӥֆɗիɥիüۡca۳x! Rü choma rü tá cuxna chanaxã. 9ॸ¡Rü inaՓe۳x i curü pora rü ngŕmamaxã nadai i ngŕma nachixüۡanegüarü ãeۡx۳ gacügü ñoma ƿérumena۳xãmaxã ya buetare ya Փɗիӥ̲ӥnaxca۳իՓnacua۳i ۳xcagurüxüۡ!’ ñacurügü choxüۡ.ٚ10ॸRü ngeۡmaca۳x i pemax, Pa Ãeۡի۳ ǣËӥǣӥի‫ؽ‬фӥɗЙľфӥիɥ͑ӥľɗ ñaa ucu۳xeۡ фӥ͑ǣЙľիɥ͑ӥľɗ͖Йľ̲ի% nüxüۡ chixuxüۡ! 11-12ॸ¡Rü taãxŕãcü rü nüxüۡ pengechaüۡgüãcü nüxüۡ picua۳xüxüۡgü ya Cori ya Tupana! ¡Rü nüxüۡ ‫ ڟ‬ü۳xügü, pemuüۡeãcüma nape۳xegu pecaxãp фӥ͑ǣЙľիɥ͑ӥľ͑իҡ̲Йľ̲ի% nanuxüۡca۳x, rü ngŕmaãcü namagu peyuexüۡca۳x! Erü ngŕիǣӕ̲ĀӥիՓ pemaxã nanuxgu rü tá ipeyarütauxe. Natürü tataãxŕgü ya yíxema naxme۳իՓ tügü ngŕxmaxŕŕgüxe. Dabí rü norü yumüxŕwa Tupanaarü ngüۡxeۡecۡ a۳x ínaca

3

1ॸPa

Corix, ̲͑ӕիӡËȍɗɗËȍΎфӥ ӕ͑ӥǣӥфӥ̲͑ӕիӡËȍɗɗngŕma chauxchi aiexüۡ. 2ॸѠӥ̲͑ӕիӡËȍɗɗngŕma chauchigagu ñagüxüۡ: “Tupana rü

382 ҡիӡҡ̲ɞ͑͑ЙΎիüۡٚ, ñagüxüۡ. 3ॸNatürü cumax, Pa Corix, rü chorü poxüۡruxüۡ нӕɗիɥ. ѠӥËӕ̲͑ɗիɥɗËȍΎիüۡ cuporaxŕŕxüۡ nax nüxüۡ charüporamaexüۡca۳x i chorü uanügü. 4ॸRü

Cori ya Tupanaca۳x aita chaxü nax choxüۡ nangüۡxeۡexۡ üۡca۳x. Rü nüma rü choxüۡ ͑իɥ͑ӥֆֆɗ̲͑Йҡֆ ma۳իЙӦ͑ľֆæȍɗóüۡՓ͑ǣľի̲͑ľՓ, rü choxüۡ nangãxüۡ. 5ॸRü ngeۡmaca۳x ngŕxguma ichacaxgu rü mea chape, rü taãxŕãcü chaba۳i ۳xãchi erü nüma ya Cori ya Tupana rü choxna nadau. 6ॸRü tama namaxã chaba۳i ۳ի%Ëȍɗɗ͖̲ӕիӡËȍɗիüۡ i chorü uanügü i choxüۡ íchomaeguãchixüۡ nax choxüۡ yama۳xgüxüۡca۳x. 7ॸPa Corix, Pa æȍΎфӥҽӕЙ͑ի‫ؽ‬ËȍӕիŃҡӥՓɞ͑ֆӕիӕфӥ choxüۡ ínapoxüۡ nüxna i ñaa chorü uanügü! ѠӥËӕ̲ҡ͑ɗիɥɗ͑ËȍɗՓľՓ tá quimáxüۡ rü cunabüüۡpütaxüۡ i ngŕma chorü uanügü i chauxchi aiexüۡ. 8ॸRü Ëӕ̲͑ɗիɥ, Pa Corix, ɗ%ӡËӥ̲իüۡՓҡΎիüۡ ícunguxüۡxeۡexۡ üۡ. ¡Rü mexüۡ namaxã naxuegu i curü duüۡxüۡgü! Aixcüma Cori ya Tupanagu tayaxõgü

Chorü Poxüۡruxüۡ, Pa Tupanax ¡rü choxüۡ nangãxüۡ ega cuxna chacaxgu! Rü cuma rü ngŕxguma ngúxüۡ chingexgu, фӥËӕ̲͑ɗիɥɗËȍΎիüۡ cutaãxŕxŕŕxüۡ. ¡Rü cuxüۡ‫ڟ‬ changechaxüۡtümüxüۡ rü choxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ

4

1ॸPa

͑իɥ͑ӥɗËȍΎфӥֆӕ̲ӥxŕ! 2ॸRü pema nax pegü picua۳xüüۡgüxüۡ ¿rü ñuxguxüratáta i nüxüۡ perüxoexüۡ nax choxüۡ picugüexüۡ rü ãne choxüۡ pingexeۡexۡ üۡ? ¿Rü ͖ӕիǣӕիӥфҡҡɗ͑ӥի͑ЙɗիɥǣËȍɗիüۡ nax nagu pemaxŕxüۡ i pecümagü i chixexüۡ i ҡիӕՓ̲̲ľիüۡ rü natüca۳xmamare ɗիɥիüۡ? 3ॸRü dücax, rü nüma ya Cori rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ4–6

383 aixcüma natümaՓa۳xe ya yíxema duüۡxeۡ ֆɗիËӥ̲͑ǣɥ͑ӥիľ. Rü nüma rü choxüۡ ͑իɥ͑ӥľǣ͑ӥի͑ËȍËիǣӕի. 4ॸ¡Rü nüxüۡ pemuüۡeãcüma nüxüۡ‫ڟ‬ ɗЙľфӥիɥ͑ӥľ, rü marütama nax chixexüۡ pexügüxüۡ! Rü ngŕxguma ipeyacaxãchitanügu i pexchiãxüۡՓ‫ؽ‬фӥ peãŕՓЙľǣӥЙľ͑ǣӕǣӥ͑ի͖ӕի%Ëӥ ֆɗիɥիüۡ i perü maxüۡ i Tupanape۳իľՓ! 5ॸ¡Rü Tupanana penaxã i ngŕma ãmaregü i nüma aixcüma namaxã nataãxŕxüۡ, rü guxüۡguma nagu peyaxõgü! 6ॸRü muxüۡma i duüۡxüۡgü rü ñanagürügü: “¿Texé tá tüxüۡ tarüngüۡxeۡxeۡ?͖ٚ͑ǣӥфӥǣӥ. Pa Corix ¡cuxüۡ‫ ڟ‬tangechaüۡtümüxüۡãcüma toxüۡ ͑ĀՓľ͑ӥфӥҡΎիüۡ rüngüۡxeۡxeۡ! 7ॸCuma rü taãxŕ choxna cuxã i norü yexera i ngŕma duüۡxüۡgü i muxüۡma i trígu rü bínu nüxüۡ‫ ڟ‬ngeۡxmagüxüۡ. 8ॸChoma rü taãxŕãcü ichayacaãchi rü ngŕxgumatama mea chape, erü nüxüۡ chacua۳x, Pa Corix, nax cuma rü choxna cudauxüۡ. Tupanamaxã itanaxügü i ngunexüۡ

5

1-2ॸPa Corix, Pa Chorü Ãeۡx ۳ gacüx, Pa Chorü Tupanax ¡choxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ ͑իɥ͑ӥ i ñaa chorü dexa i cumaxã nüxüۡ chixuxüۡ! ¡Rü choxüۡ‫ ڟ‬nayaxu i ñaa chorü yumüxŕ i auxãcüma cumaxã nüxüۡ chixuxüۡ! ¡Rü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥɗngŕma cuxna naxca۳x chaca۳xüۡ! ƄфӥËӕ̲ի%͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ chixuxüۡ i chorü yumüxŕՓ. 3ॸRü exüۡՓ͑Ύիфɗ yangóonegu rü tá nüxüۡ Ëӕիɥ͑ӥɗËȍӕǣ. Rü pa۳xmama tá cumaxã nüxüۡ chixu i ta۳իËӥ͑ɗիɥɗchanaxՓa۳xexüۡ. Rü íchanangu۳xeۡxeۡ nax choxüۡ cungãxüۡxüۡ. 4ॸRü nüxüۡ chacua۳x, Pa Tupanax, rü tama namaxã cutaãxŕ i ta۳xacürü chixexüۡ. Rü ngŕma duüۡxüۡgü i chixri maxŕxüۡ rü

ҡիӕËӥфӥՓ̲ËӕիüۡҡՓ͑͑ǣľի̲ǣӥ. cupe۳իľՓфӥ͑͑ǣľËȍɗËɗngŕma nügü icua۳xüüۡgüxüۡ. Rü cuma rü naxchi cuxai i ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ. 6ॸRü ngŕma idorata۳ax۳ güxüۡ rü cunadai. Rü cuma rü nüxüۡ cuxo i ngŕma cuechitaՓa۳xegüxüۡ rü máetagüxüۡ. 7ॸNatürü i chomax rü curü ngechaüۡgagu choxü‫ ۡڟ‬natauxcha nax nagu chaxücuxüۡ ya yima cupata. Rü choxü‫ۡڟ‬ natauxcha nax cuxüۡ changechaüۡãcüma cuxüۡ chicua۳xüüxüۡ i ngŕxguma cupata ya üünene íngexmaxüۡǣӕ̲ËȍĀՓľ͑ӥǣӕ. 5ॸRü

8ॸPa

Corix ¡choxna nadau naxcha۳իՓɗ ngŕma chorü uanügü! ¡Rü curü ̲͑Փ̲ËȍΎիüۡ ͑իӡxŕxŕ nax tama ta۳xacüca۳x choxüۡ yaxugüexücۡ a۳x! 9ॸErü ngŕma chorü uanügü rü taguma ñuxgu aicümaxüۡ nixugü. Rü chixexüۡguxicatama ͑фӥիɥ͑ӥľ. Rü ngŕma naa۳իфӥ͖Ύ̲Փӥիɗ i yuetamaxüۡ i ngenaxüۡrüxüۡ ͑ɗիɥ. Rü yima norü conü rü nidorata۳ax۳ . 10ॸRü ngeۡmaca۳x, Pa Chorü Tupanax ¡napoxcue i ngŕma duüۡxüۡgü! ¡Rü naxoxŕxŕ i ngŕma chixexüۡ ɗ͑ǣӕ͑իɥ͑ӥľիüۡ! ¡Rü norü pecádugügagu nüxüۡ naxo, erü cumaxã ͑ɗիɥɗ͑͑ӕľիüۡ! 11ॸNatürü guxãma ya ۡ eۡe ۡ rü yíxema naxca۳x daugüxe i curü ngüx ۡ tataãxŕgü. Rü guxüguma taãxŕãcüma ҡՓɗֆľǣӥľфӥËӕ̲фӥҡӥիüۡ ícupoxüۡ. Rü guxãma ya yíxema cuxüۡ ngechaüۡgüxe rü cugagu tataãxŕgü. 12ॸErü cuma rü mexüۡ tümamaxã cuxuegu ya yíxema aixcüma Ëӕǣɥ͑ӥիľфӥngŕma curü ngechaüۡ rü tümaarü poxüۡruxüۡ ͑ɗիɥ. Tupanana taca ega guxchaxüۡ taxca۳x ínguxgu

Corix ¡taxӢ i choxüۡ cuxüáxüۡ ega chaugagu cunuxgu! ¡Rü taxӢ i curü nugagu choxüۡ cupoxcuxüۡ! 2ॸPa

6

1ॸPa

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ6ٍॷ7 Corix ¡cuxü‫ ۡڟ‬changechaüۡtümüxüۡ erü choma rü chatura! ¡Rü cha۳u۳xca۳x yataanexŕxŕ! Erü poraãcü chida۳իՓľ. 3ॸRü ñu۳xma rü chorü muüۡmaxã chidu۳xrux. Rü cumax, Pa Cori Pa Tupanax ¿rü ñuxguxüratáta i choxüۡ curüngüۡxeۡexۡ üۡ? 4ॸЬæΎфɗի‫͑ؽ‬ӕ͑իӡфӥ cha۳u۳xca۳x yataanexŕxŕ! ¡Rü cuxü‫ۡڟ‬ changechaüۡtümüxüۡgagu choxüۡ ínapoxüۡ! 5ॸƄфӥֆɞիľ̲ֆәիľфӥ̲фӥҡիӕËӥфӥՓ cuxna tacua۳xãchi. ¿Rü ñuxãcü tá cuxüۡ ticua۳xüxüxüۡ ya yíxema yuxe ya tümamaxüۡՓngŕxmaxe? 6ॸRü marü chipa nax chaxaxuxüۡ. Rü guxüۡ i chütaxüۡgu rü poraãcü chaxaxu rü ngeۡmaca۳իĀӥիՓËȍӕիǣӥիüۡxetümaxã chayaՓaixŕxŕ i chorü cüxeruxüۡ. 7ॸRü ngŕma ngúxüۡ nax chingexüۡgagu rü daa chauxetügü rü marü nixogü. Rü ngŕma chorü uanügügagu rü chixogüxetü. 8ॸ¡Rü ËȍΎի͑ЙɗիɥǣËȍɗ, Pa Chixexüۡarü Üruxüۡgüx, erü nüma ya Cori ya Tupana rü marü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥɗËȍΎфӥիӕ! 9ॸRü nüma rü marü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥ͑ի͑ӥի͑ chaca۳xaxüۡ, rü marü choxü‫ ۡڟ‬nanayaxu i chorü yumüxŕ. 10ॸRü guxüۡma i ngŕma chorü uanügü rü tá naba۳i ۳xãchie rü namuüۡe, rü ngeۡmaca۳x cugüruxüۡ tá ͑ɗիɥǣӥ. Rü ngŕmaãcü paxa norü ãnemaxã tá nibuxmü.

Cori ya Tupana rü ãeۡx ۳ gacü ya mea duüۡxüۡǣӥ̲ի%ɗËӕËӥ͑ɗիɥ

7

1ॸRü cuxme۳իՓËȍӕǣӥ changexmaxŕxŕ, Pa Cori Pa Chorü Tupanax, nax ngŕmaãcü choxüۡ ícupoxüۡxüۡca۳x nüxna i ngŕ̲ËȍΎՓľ ingŕxüۡtanüxüۡ. 2ॸ¡Rü naxme۳իՓËȍΎիüۡ ínanguxuchixŕxŕ! Erü ñoma aigü i ËȍӕǣӕՓǣӥËȍüۡgüxüۡrüxüۡ ͑ɗիɥǣӥ. Rü

384 tataxuma ya texé ya nüxna choxüۡ ípoxüۡxe. 3ॸPa Corix, Pa Chorü Tupanax ¿rü ta۳xacürü chixexüۡ chaxü? ¿Rü eۡx۳ na chamáeta? 4ॸ¿Rü eۡx۳ na ngŕxguma chomücü mexüۡ chomaxã ü۳xguyane rü chixexüۡmaxã tüxüۡ‫ ڟ‬chanatáeguxŕxŕ? ¿Rü eۡի۳ ͑ՓӥիɗɗËȍΎфӥӕ͑ӥфӥ͑ǣӥфӥ̲фľ chanapoxcux? 5ॸRü ngŕxguma chi ngŕmaãcü chanaxü۳xgux, rü marü name ͑իËȍΎфӥӕ͑ӥǣӥËȍΎՓľ yangŕxüۡtanüxüۡ фӥՓɗիӥ̲ӥ͑ľǣӕ choxüۡ nañagüxüۡ rü ãxte۳xeanexüۡgu napu۳xcuchigüaxüۡ i chorü maxüۡ. 6ॸPa æΎфɗի‫ؽ‬Ëӕфӥ͑ӕ̲ի%ËȍӕŃҡӥՓ͑ËȍΎǣӥ rü nadai i ngŕma chorü uanügü i choxüۡ ima۳xgüchaüۡxüۡ! Cuma rü cunaxuegu nax cunapoxcuexüۡ i ngŕma duüۡxüۡgü i chixexüۡ ügüxüۡ. Rü ñu۳xma rü chanaxՓa۳իľ͑իËȍӕŃҡӥՓËӕËȍΎǣӥիüۡ. 7ॸ¡Rü cugüpe۳xegu nangutaque۳xegüxŕxŕ i guxüۡma i nachixüۡanecüã۳xgü i duüۡxüۡgü! ¡Rü guxüۡma i ngŕma nachixüۡanecüã۳xgüarü ãeۡի۳ ǣËӥǣӥŃҡӥՓ cugü nangexmaxŕxŕ rü namaxã inacua۳x! 8ॸRü cuma nax guxüۡ i nachixüۡanecüã۳xgümaxã icucuáxüۡ, rü chanaxՓa۳xe i duüۡxüۡgüpe۳իľՓ͑ӥիüۡ quixu nax aixcüma cupe۳իľՓËȍ̲ľիüۡ фӥËȍΎՓфӥ͑ҡիӕիüۡma i ta۳xacürü chixexüۡ. 9ॸPa Cori Pa Tupana ya Ixaixcümacüx, cuma rü cunangugü i ՓӥիɗËȍɗǣӥɗĀӕüۡxüۡǣӥфӥɥ͑ӥǣӥфӥ͑Ύфӥ ngúchaüۡgü i naãxŕՓ͑ǣӕ͑իɥ͑ӥľիüۡ. ¡Rü iyanaxoxŕxŕ i norü chixexüۡ i ngŕma chixri maxŕxüۡ i duüۡxüۡgü! Natürü ngŕma mea maxüۡxüۡ i duüۡxüۡ ¡rü nüxna nadau nax guxüۡguma cugu yaxõgüechaxüۡca۳x! 10ॸRü Tupana ya ǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmacü rü chorü poxüۡruxüۡ ͑ɗիɥ. Ѡӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗҡӥիüۡ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ7–9

385 namaxŕxŕŕxüۡ ya yíxema namaxã ixaixcümagüxe. 11ॸRü Tupana rü ãeۡx۳ gacü ya aixcüma Փe۳իǣӕËӥ͑ɗիɥ, rü nüma rü guxüۡguma naxchi naxai i ngŕma chixexüۡ. 12ॸRü ngŕxgumachi taguma Tupanaca۳x natáegu۳իǣӕɗՓӥիɗɗĀӕüۡxüۡ rü nüma ya Tupana rü tá ͑͑Փɗի̲ǣӕɗ͑Ύфӥҡффӥҡҡӥիüۡ nadai. Ѡӥֆɗ̲͑ΎфӥՓӥффӥ̲фӥ ínaporamaãx‫ ڟ‬üۡ. 13ॸRü marü narütonümare ya norü chuxchigü ya iyauxramagugüne. Rü marü ínamemare ya naxnegü ya tüxüۡ imáxüۡne. 14ॸ¡Rü dücax, nüxüۡ peda۳u۳x i ngŕma chixexüۡarü üruxüۡ! Ѡӥ͖Ύ̲Փӥիɗɗ͑ǣľիüۡ i ixíraxacüchaüۡxüۡrüxüۡ ͑ɗիɥľфӥ nanaxɥ ۳xãchiãxŕ. Rü ngŕma chixexüۡ i ͑Փngŕxmaxüۡ фӥ͑Փҡ ínanguxuchi i ngŕma dora. 15ॸRü nüma rü togueca۳x nanaxü i ma۳xmaxüۡxüۡ i ãxmaxüۡ natürü nümatátama nagu ningucuchi i ngŕma. 16ॸRü ngŕma chixexüۡ i togüca۳x naxüxüۡ rü ngŕma ̲ľҡɗ͑ǣӕ͑իɥ͑ӥիüۡ, rü nagu tátama nangu. 17ॸNatürü i chomax rü Cori ya Tupanaxüۡ tá chicua۳xüxüۡ erü nüma rü ɗիËӥ̲Ëӥ͑ɗիɥ. Rü choma rü chorü Փɗֆľ̲ի%ҡchanataxŕxŕ ya yimá ҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmacü. Tupana rü guxüۡфӥֆΎф͑ɗիɥ͑ҡӥфӥ yima duüۡxüۡme۳xeۡwa nanangexmaxŕxŕ i ñoma i naane 1ॸPa Cori Pa Tupana ya GuxüۡŃҡӥՓ Ngŕxmacüx, rü cuéga rü guxüۡma i ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓ͑ӥիüۡ nacua۳xgü. Rü ngŕ̲Ëӕфӥӥӥ͑ľфӥĀիӡǣӕիüۡ i ͑͑ľфӥֆľիľфՓ͑͑ǣӕ. 2ॸRü ngŕma buxüۡǣӥфӥՓΎΎngŕma maiexüۡ rü nüxna cunanguxŕxŕ nax cuxüۡ

8

yacua۳xüüۡgüxüۡca۳x nax ngŕmaãcü nangóxüۡca۳x i curü pora, rü ngŕma curü uanügü rü cupe۳իľՓ͑ի%͑ľľիüۡca۳x rü yanangea۳xgüxüۡca۳x. 3-4ॸRü ngŕxguma ËȍӥҡËӥĀիӡǣӕËȍĀՓľ͑ӥǣӕфӥ͑ӥիüۡ chadau i ngŕma cumatama cuxüxüۡ ya ‫ ڟ‬a tauemacü rü ŕxtagü i ngŕm cungexmagüxŕŕxüۡ. Rü chaugüna chaca rü ñachagürü: “¿Ta۳իËӥՓËӕիü‫ ۡڟ‬name i duüۡxüۡgü rü ngeۡmaca۳x nagu Ëӕфӥիɥ͑ӥիüۡ? ¿Rü tü۳xcüüۡ nüxna cucua۳xãchixüۡ rü naxca۳x cuxoégaãxŕxüۡ?͖ٚËȍǣӥфӥ. 5ॸRü Փixgutaa۳x cugüraxüۡxüۡchiãcü cunaxü ya yimá yatü, rü cunataxŕxŕ, rü nagu cuyaxõ. 6ॸRü guxüۡma i ngŕma cuxüxüۡŃҡӥՓcunangexmaxŕxŕ ya yimá yatü, rü namaxã nüxüۡ icucua۳xeۡxeۡ. 7ॸRü Ëф͑ŃфӕǣӥŃҡӥՓфӥՓΎËǣӥŃҡӥՓфӥ naexüۡǣӥŃҡӥՓcunangexmaxŕxŕ. 8ॸRü ՓľфɗǣӥɗĀիӡ͑ľǣӕɗիӥӥիüۡxüۡŃҡӥՓ, rü ËȍΎի͑ɗǣӥɗ͑ҡӥՓmaxŕxüۡŃҡӥՓфӥ guxü̲ۡɗ̲фՓngŕxmagüxüۡŃҡӥՓ cunangexmaxŕxŕ ya yimá yatü. 9ॸPa Cori ya GuxüۡŃҡӥՓNgŕxmacüx, rü cuéga rü guxü̲ۡɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓ͑ӥիüۡ nacua۳xgü. Tupanaxüۡ ticua۳xüxüۡ erü mexüۡ naxü

Cori Pa Tupanax, cuxüۡ chicua۳xüxüۡchaüۡ guxüۡne ya chorü maxüۡnemaxã. Rü nüxüۡ chixuchigachaüۡ i ngŕma muxüۡma i mexüۡgü i cuxüxüۡ. 2ॸPa

9

1ॸPa

ҽӕЙ͑ֆǾӕի%ŃҡӥՓNgŕxmacüx, rü chorü taãxŕmaxã poraãcü cuxüۡ chicua۳xüxüۡ. Rü cuxca۳իËȍՓɗֆľËȍüۡ. 3ॸRü ngŕma chorü uanügü rü cuxcha۳իՓ nibuxmü rü nayayi rü nayue. 4ॸCuma rü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɗիËӥ̲Ëӥнӕɗիɥ. Rü curü ‫ ڟ‬a tochicaxüۡՓËӕфӥҡΎ͑ի͑ǣŕm

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ9ٍॷ10 ËȍӕŃҡӥՓËӕËȍΎǣӥիüۡca۳x. 5ॸRü cuyangagü i ngŕma tama cuxü‫ۡڟ‬ yaxõgüxüۡ, rü cunadai i ngŕma chixri maxŕxüۡ. Rü noxtacüma ícunapi i ͑ŃǣǣӥɗËӕфӥЙΎЙľфՓ. 6ॸRü ngŕma chorü uanü rü marü nayu, rü yima norü ɥ͑ľǣӥфӥ̲͑ի%ҡ̲͑фӥիΎǣӥ. Rü cumax, Pa Tupanax, ͑ɗիɥǣ cuyanaxoxŕŕxüۡ. Rü taxuxüۡma i ta۳xacü ͑Փɗ͑ֆիӥǣӥфӥ¡ɗɗta۳իËӥɗ͑Փ nüxna nax icua۳xãchixüۡca۳x. 7ॸNatürü nüma ya Cori ya Tupana rü guxüۡgutáma ãeۡի۳ ǣËӥ͑ɗիɥ. Rü nüma rü norü ‫ ڟ‬a tochicaxüۡՓ͑фӥҡΎ͑ի͑ǣŕm ۡ nangugüaxüca۳իɗՓӥիɗËȍɗǣӥɗ duüۡxüۡgüarü maxüۡ. 8ॸRü nüma rü tá mea guxüۡ i duüۡxüۡgüarü maxüۡ nangugü. Rü ñu۳իӡËȍɗҡ͑ӥիüۡ nixu i ta۳իËӥҡ͑ɗիɥɗ namaxã naxueguxüۡ. 9ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü tüxna nadau ya yíxema chixri tümamaxã inacua۳xgüxe. Rü tüxüۡ narüngüۡxeۡe ۡ ega ngúxüۡ tingegügu. 10ॸPa Corix, yíxema cuxüۡ cua۳xgüxe rü cugu tayaxõgü. Rü taguma tüxüۡ icuyarüngüma ya yíxema cuxca۳x daugüxe. 11ॸ¡Rü naxca۳իЙľՓɗֆľǣӥֆ Cori ya Tupana ya YerucharéüۡՓ ãeۡի۳ ǣËӥɗիɥËӥ! ¡Rü guxü̲ۡɗɥ͑ľǣӥՓ nüxüۡ pixu i ngŕma mexüۡgü i naxüxüۡ! 12ॸRü nüma ya Tupana rü tüxna nacua۳xãchi ya yíxema ngechaüۡgüxe rü tama nüxüۡ inarüngüma i ngŕma tümaarü axu. Natürü nanapoxcue i ngŕma chixri tümamaxã icua۳xgüxüۡ. 13ॸPa Corix ¡cuxüۡ‫ ڟ‬changechaxüۡtümüxüۡ! ¡Rü dücax, nüxüۡ ͑ĀՓľ͑ӥɗ͖ӕի%Ëӥ choxüۡ nachixeãxŕ i ngŕma chauxchi aiexüۡ! ‫ؽ‬Ѡӥ͑ՓËȍΎիüۡ ínanguxuchixŕxŕ i ngŕma yu! 14ॸRü ngŕxguma choxüۡ ícunguxuchixŕŕgu rü choma rü tá

386 Yerucharéüۡarü ɥã۳իՓËӕիüۡ chicua۳xüxüۡ nape۳իľՓɗǣӕիüۡma i duüۡxüۡgü. Rü namaxã tá nüxüۡ chixu nax chataãxŕxüۡ erü choxüۡ ícunguxuchixŕxŕ. 15ॸRü ngŕma tama yaxõgüxüۡ i duüۡxüۡgü, rü nümatátama nagu nayi i ngŕma ãxmaxüۡ i toguxeca۳x namagu naxügüxüۡ. Rü nümatátama nagu ínanue i ngŕma püxcha i toguxeca۳x bexma ngŕxma ͑իӦǣӥիüۡ. 16ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü nügü nango۳xeۡxeۡ i ngŕxguma napoxcuãxgu i ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ. Rü ngeۡmaca۳x i ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ rü tá napoxcue nagagu i ngŕma chixexüۡ i nümagütama bexma toguxeca۳x naxügüxüۡ. 17ॸRü ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ rü ngŕma tama yaxõgüxüۡ rü ngŕma Tupanaxüۡ iyarüngümaexüۡ rü poxcu i taguma gúxüۡՓҡ͑իɥ. 18ॸNatürü ֆɞիľ̲ֆի͑ɥ͑ӥľիľľǣՓΎΎ guxchaxüۡgü tümaca۳x ínguxgu rü tama natüca۳xma Tupanaarü ngüۡxeۡe ۡ ítanangu۳xeۡegۡ ü, erü nüma ya Tupana rü ҡիӡҡ̲ҡӥիüۡ inarüngüma rü tá tüxüۡ narüngüۡxeۡe.ۡ 19ॸPa Cori Pa Tupanax ¡taxӢ i cunaxüchicaxüۡ i ngŕma duüۡxüۡgü i ËӕŃҡӥՓ͑ӥǣӥӥǣӥxŕxŕchaxüۡxüۡ! ¡ƚcü cugüpe۳իľՓ͑ǣǣӥɗngŕma tama yaxõgüxüۡ nax nüxna cuca۳xaxüۡca۳x nachiga i norü chixexüۡgü! 20ॸPa Corix ¡namuüۡexeۡxeۡ i ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ! ¡Rü nüxüۡ nüxüۡ nacua۳xeۡxeۡ nax nümagü rü duüۡxüۡǣӥ̲фľֆɗիɥǣӥիüۡ! Yumüxŕ i nawa Tupanaarü ngüۡxeۡecۡ a۳x íca۳xaxüۡ

Cori Pa Tupanax ¿Tü۳xcüüۡ toxna cuyáxüۡgu? ¿Rü tü۳xcüüۡ iquicu۳x ega ngúxüۡ tingegügu? 2ॸErü ngŕma chixri maxüۡxüۡ rü nügü írütaxüۡ

10

1ॸPa

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ10

387 rü norü numaxã tüxüۡ ͑ËȍɗիľՓľֆ yíxema tama nüxüۡ cuáxe nax tügü ítapoxüۡxüۡ. Natürü nümatátama nagu nangu i ngŕma chixexüۡ i toguxemaxã ͑ǣӕ͑իɥ͑ӥիüۡ. 3ॸRü ngŕma chixexüۡ i duüۡxüۡ rü nügü namaxã nicua۳xüxüۡ i noxrütama ngúchaüۡ. Rü ngŕma duüۡxüۡ i ngŕmaxüۡǣӥ͑ӥǣӥ͑͑͑ӕիӡËȍɗիüۡ, rü Cori ya Tupanamaxã naguchiga rü nüxüۡ naxo. 4ॸRü ngŕma yatü i chixexüۡ rü nügü nicua۳xüxüۡ rü ñanagürü: “Nataxuma ya Tupana. Rü taxúetáma choxna taca nachiga i ngŕma chaxüxüۡٚ, ñanagürü. Rü ngŕ̲ǣӕիɗËҡ̲͑фӥիɥ͑ӥ. 5-6ॸRü ngŕma naxüxüۡՓфӥǣӕիüۡguma mea nüxü‫ ۡڟ‬ínanguxuchi. Rü nüma rü nüxna ͑ɗիӡǣËȍɗɗËӕфӥ̲ӕǣӥфӥ͑ǣӕ ͑իɥ͑ӥǣӕфӥҡǣӕҡ̲Ëӕ͑ЙΎիËӕ, Pa Tupanax. Rü norü uanügüxüۡ nacugü rü ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ͑իҡիәľҡ̲ iyanguxŕŕxüۡ rü tagutáma guxchaxüۡ nüxüۡ‫ ڟ‬ngeۡxmaxüۡ. 7ॸRü naa۳իՓɞ͑իӡիӡɗ chixexüۡ i dexa rü doraxüۡ nixu rü naguxchigaՓa۳xe. Rü ngŕxguma yadexa۳xgu rü mexüۡ i oregu nayacu۳x i ngŕma chixexüۡ ɗ͑ǣӕ͑իɥ͑ӥիüۡ, rü ngŕmaãcü tüxüۡ ͑ՓΎ̲ӥxŕxŕ ya duŕxŕgü. 8ॸѠӥËȍӥҡËӥфӥɥ͑ľËӥǣӥɗ ŕanexüۡgu tüxüۡ ínicu۳xéxüۡ rü ngŕxma ‫ ڟ‬a üpetüxe. tüxüۡ nima۳x ya yíxema ngŕm ۡ ۡ Rü guxüguma bexma tüxü ɞ͑ɗĀՓľ͑ӥËȍɗǣӥիüۡ ya yíxema turaxe i ҡիӕËӥфӥՓ̲ҡӥǣӥɞЙΎիüۡxe. 9ॸRü ñoma ai i naxmaxüۡՓ͑ľիüۡca۳x ɗĀՓľ͑ӥիüۡrüxüۡ ͑ӥǣӥ͑ɗիɥxŕxŕ i ngŕma ‫ ڟ‬a iyacúxüۡՓ yatü i chixexüۡ. Rü ngŕm ۡ tüxü nanangu۳xeۡxeۡ ya yíxema turaxe nax ngŕmaãcü tüxüۡ yayaxuxüۡca۳x. Rü ngŕxguma tüxüۡ yayaxu۳xgu rü marü ҡիӕËӥфӥՓ̲͑ӥի͑ҡɗ͖. 10ॸRü ñoma

ai iyauxexüۡchaüۡxüۡrüxüۡ norü poramaxã tüxüۡ narüyexera ya yíxema turaexe rü ngŕmaãcü naxme۳xgu tayi. 11ॸRü ngŕma yatü i chixexüۡ фӥ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ͑ի nüma ya Tupana rü marü nüxüۡ yanangümaxüۡ фӥ͑ӥǣӥֆĀӥիËȍɗՓľիüۡ nax tama nüxüۡ nadauxüۡca۳x i ngŕma norü chixexüۡ i naxüxüۡ i ngŕma duüۡxüۡ. 12ॸ¡Inachi

Pa Cori Pa Tupanax, rü naxunagüchacüxü! ¡Rü taxӢ i tüxüۡ curüngümaxüۡ ya yíxema naxi ۳xãchiãŕgüxŕ! 13ॸ¿Rü tü۳xcüüۡ, Pa Tupanax, icunaxüchicaxüۡ nax cuxüۡ nacugüxüۡ i ngŕma chixexüۡ i duüۡxüۡgü? Ƅфӥ͑ӥ̲ǣӥ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥľфӥ tagutáma nüxna cuca nachiga i ngŕma chixexüۡ i naxügüxüۡ. 14ॸPa Corix, cumatama nüxüۡ cudau i ngŕma chixexüۡ i naxügüxüۡ. ¡ƚcü napoxcue naxca۳x i ngŕma guxchaxüۡgü i naxügüxüۡ rü ngúxüۡ nax duüۡxeۡgüxüۡ yangexeۡegۡ üxüۡ! Rü yíxema turaexe rü curü ngüۡxeۡecۡ a۳x ͑ɗիɥɗҡĀӕǣӥիüۡ, ľфӥËӕ̲͑ɗիɥɗ tümaarü poxüۡruxüۡ нӕɗիɥիüۡ. Rü cuma ͑ɗիɥɗҡӥիüۡ curüngüۡxeۡexۡ üۡ ya yíxema

taxcutagü. 15ॸ¡Rü iyanaxoxŕxŕ i ngŕma norü pora i ngŕma chixexüۡgü! ¡Rü nüxna naca nachiga i norü chixexüۡgü, фӥ¡ɗҡɗՓӥիɗɗ͑ӥիüۡ cuxüpetümarexüۡ! 16ॸѠӥ͑ӥ̲ֆæΎфɗֆҽӕЙ͑͑ɗիɥɗ ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡ i guxüۡguma. Rü ngŕma duüۡxüۡgü i tama Tupanaaxü‫ ۡڟ‬yaxõgüxüۡ, фӥҽӕЙ͑фӥ͑͑ľՓҡɞ͑ՓΎիüۡ. 17ॸPa Corix, cuma rü nüxüۡ Ëӕիɥ͑ӥɗ tümaarü yumüxŕ ya yíxema tama tügü icua۳xüüۡgüxe. Rü cuma rü tüxüۡ cutaãxŕgüxŕxŕ rü tüxüۡ curüngüۡxeۡe.ۡ 18ॸ¡Rü ŕËӥҡӥ̲ŃҡӥՓ͑ËȍΎǣӥֆ yíxema taxcutagü rü yíxema togüme۳xeۡՓngŕxmagüxe! Rü yima

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ10–12 ֆҡӥֆՓɗիӥ̲ӥՓËӕ͑իӥËӥ, rü tama tanaxՓa۳իľ͑իՓľ̲͑ӕüۡ naxca۳x ínanguxŕŕxüۡ i curü duüۡxüۡgü.

388 ngeۡmaca۳x nüxüۡ nangechaüۡ i ngŕma Փe۳xguxüۡ. Rü ngeۡmaca۳x ya yíxema aixcüma imexe rü tá nüxüۡ tadaugüxüchi.

Cori ya Tupana rü aixcüma tórü poxüۡruxüۡ ͑ɗիɥ

11

1ॸChoma

rü Cori ya Tupaname۳xeۡՓËȍӕǣӥ changexmaxŕxŕ nax choxüۡ ínapoxüۡxüۡca۳x nüxna i chorü uanügü. ¿Rü tü۳xcüüۡ choxüۡ ñapegürü: ‫ ڟ‬a “¡Ma۳իЙӦ͑ľ͑ľՓ͖͑͑ի͑ǣŕm ۡ ۡ Փľфɗǣӥфӥիü cugü quicúxüca۳x!ٚ ñaperügü choxüۡ? 2ॸ¡Rü dücax, nangugü i ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ i duüۡxüۡgü! Rü yima naxnegü rü pe۳xcunüne ya norü ՓӥфՓ͑͑Āǣӥфӥyacu۳xgüãcüma duüۡxüۡgü i mea maxŕxüۡguama nanamaxgü. 3ॸRü ngŕxguma chi nüma ya ãeۡx۳ gacü marü chixexüۡgu nanguxgu ¿rü ñuxãcü tá nügü ínapoxüۡ ya yimá mecü ya duüۡ? 4ॸNatürü nüma ya Cori ya ҽӕЙ͑фӥ͑Йҡֆӥӥ͑ľ͑ľՓ nangexma. Rü nüma ya Cori rü Āիӡǣӕիüۡ ɗ͑͑ľՓ͑ӥիü‫ ۡڟ‬nangexma i ‫ ڟ‬a meama norü tochicaxüۡ, rü ngŕm ɞ͑ĀՓľ͑ӥфӥ͑͑͑ǣӕǣӥɗĀӕüۡxüۡgü. 5ॸRü nüma ya Tupana rü nanangugü i ngŕma mexüۡ ügüxüۡ rü ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ, rü naxchi naxai i ngŕma máxՓa۳xegüxüۡ. 6ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü ñoma pucürüxüۡ tá ngŕma chixexüۡ ügüxüۡétügu nanayixŕxŕ ya ãի‫ ڟ‬Փľфӥӥիӥľ̲ɗѸәƸфľ̲ի%ãŕx‫ ڟ‬üۡxüۡ. Rü tá naxca۳x ínananguxŕxŕ ֆՓӥիɗֆ buanecü nax yaxaexüۡca۳x i guxüۡma. Rü nüma ya Cori ya Tupana rü ngŕmaãcü tá nanapoxcue i ngŕma duüۡxüۡgü i chixexüۡ ügüxüۡ. 7ॸRü nüma ya Cori ya ҽӕЙ͑фӥɗիɗիËӥ̲Ëӥ͑ɗիɥ, rü

Yumüxŕ i nawa Tupanaarü ngüۡxeۡecۡ a۳x íca۳xaxüۡ

12

1ॸPa

Cori Pa Tupanax ¡paxa toxüۡ rüngüۡxeۡxeۡ! Erü marü nataxuma i ngŕma aixcüma cuxü‫ۡڟ‬ yaxõgüxüۡ. Rü marü inarüxo i ngŕma duüۡxüۡgü i aixcüma mexüۡǣӕфӥիɥ͑ӥľիüۡ. 2ॸѠӥ͑ӥǣӥҡ͑ӥՓɗĀӕüۡxüۡgü rü nügü ͑ՓΎ̲ӥxŕŕgü. Rü mea nidexagüneta natürü tama aixcümaxüۡ nixugü. 3ॸPa Tupanax ¡iyanaxoxŕxŕ i guxüۡma i ngŕma nügü írümegünetaxüۡ rü ngŕma nügü icua۳xüüۡgüxüۡ! 4ॸ¡Rü napoxcue i ngŕma ñagüxüۡ: “Toma rü mea nüxüۡ tacua۳xgü nax tidexagüxüۡ rü torü oremaxã togü ítapoxüۡ. ¿Rü texé tá toxüۡ tarüngea۳xgüxŕxŕ?͖ٚǣӥիüۡ! 5ॸNatürü nüma ya Cori ya Tupana rü pexüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü pexüۡ: “Yíxema ngearü ngŕmaxüۡãx۳ güxe rü chixri tümamaxã ipecua۳xgüxe rü ngúxüۡ tüxüۡ pingexŕŕgü. Rü ngeۡmaca۳x i ñu۳xma i ËȍΎ̲фӥҡҡӥ̲ŃҡӥՓËȍËȍΎǣӥфӥҡ tüxüۡ charüngüۡxeۡe ۡ erü ngŕ̲͑ɗիɥɗ guxüۡguma tüma tanaxՓa۳xegüxüۡٚ, ñanagürü. 6ॸRü ngŕma Cori ya ҽӕЙ͑фӥӕ͑ľҡфӥɗիËӥ̲͑ɗիɥ. Rü nüma rü tama nidora ega ta۳xacüxüۡ yaxuxgux. Rü ngŕma nüxüۡ yaxuxüۡ rü aixcümama nayanguxŕxŕ. Rü ngŕma diŕrumü i 7 e۳xpü۳xcüna i guxüۡrüxüۡ ͑ɗիɥ nax namexüۡ i norü uneta. 7-8ॸPa Cori Pa Tupanax, фӥՓΎΎǣӕիüۡma i duüۡxüۡgü rü namaxã nataãxŕ i ngŕma chixexüۡ i naxügüxüۡ фӥՓΎΎǣӕիüۡՓ̲ҡΎիüۡ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ12–15

389 ínachomaeguãchi i ngŕma duüۡxüۡgü, natürü i cuma rü tá toxna cudau rü guxüۡgutáma toxüۡ ícupoxüۡ nüxna i ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ. Yumüxŕ i nawa ngüۡxeۡecۡ a۳x íca۳xaxüۡ

13

1ॸPa

Cori Pa Tupanax ¿Rü ñuxguxüratáta nüxüۡ curüchauxüۡ nax choxüۡ icurüngümaxüۡ? ¿E۳ۡxna choxüۡ icurüngümaxüchi? ¿Rüۡ ñuxguxüratáta nüxüۡ curüchauxüۡ nax cha۳u۳xcha۳իՓɗнӕɗËәիüۡ? 2ॸ¿Rü ñuxguxüratáta iyanaxoxüۡ i ngŕma guxchaxüۡgü i choxüۡ‫ ڟ‬ngeۡxmaxüۡ? ¿Rü tü۳xcüüۡ i guxüۡ i ngunexüۡgu rü ngúxüۡ rü ngechaüۡ chingeechaxüۡ? ¿Rü ñuxguxüratáta iyanaxoxüۡ nax chorü uanüme۳xeۡՓËȍ͑ǣľի̲իüۡ? 3ॸPa Cori Pa Chorü Tupanax ¡choxüۡ ͑ĀՓľ͑ӥфӥ choxüۡ nangãxüۡ rü choxna naxã i maxüۡ nax tama chayuxüۡca۳x! 4ॸRü ngŕmaãcü i

ËȍΎфӥӕ͑ӥфӥҡիӡҡ̲͖͑ǣӥфӥ: “Marü nüxüۡ ËȍфӥЙΎф̲ľٚ, ñanagürü. ¡Rü choxna nadau nax tama nataãxŕxüۡca۳x i ngŕma chorü uanü i ngŕxguma guxchaxüۡgu changuxgux! 5ॸRü choma rü chayaxõ nax aixcüma choxüۡ cungechaüۡxüۡ rü chataãxŕ erü cuma rü choxüۡ cumaxeۡxeۡ. 6ॸRü chorü Փɗֆľ̲ի%ҡæΎфɗֆҽӕЙ͑իüۡ chicua۳xüxüۡ erü poraãcü choxüۡ narüngüۡxeۡe.ۡ Nüma ya yatü rü chixexüۡǣӕ͑фӥիɥ͑ӥľËȍ

ngŕma duüۡxüۡgü i naechitamare maxŕxüۡ rü nagu ͑фӥիɥ͑ӥľ͑ի͑ҡիӕիüۡ ya Tupana. Rü guxüۡma rü chixexüۡǣӕ͑фӥիɥ͑ӥľфӥ nanaxügü i ngŕma Tupanape۳իľՓ chixexüchixüۡ. Ѡӥ¡ɗɗՓӥիɗɗ̲ľիüۡ üxüۡ.

14

1ॸRü

2ॸRü

nüma ya Cori ya Tupana rü Āիӡǣӕիüۡ ɗ͑͑ľՓĀӕüۡxüۡgüxüۡ ͑ĀՓľ͑ӥ. Rü tüxüۡ nangugü rü ngoxi tayíxema ya tümaãŕxüۡ cuáxe rü naxca۳x dauxe. 3ॸNatürü guxüۡma i duüۡxüۡgü rü chixexüۡՓľ͑фӥիɥфӥǣӕիü̲ۡՓӥիɗǣӕ chixexüۡǣӕ͑фӥիɥ͑ӥľ. Rü marü tataxuma ya texé ya mexüۡ Ӧիľ, rü bai ֆՓӥիɞիľ. 4ॸRü tama naãxŕxüۡ nicua۳x i ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ. Rü norü chixexüۡmaxã nanagu۳xeۡxeۡ i chorü duüۡxüۡǣӥ͖Ύ̲Йӡɗ͑ǣΦxüۡ rü igu۳xeۡexۡ üۡrüxüۡ. Rü taguma Cori ya Tupanaca۳x nadaugü. 5ॸNatürü ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ фӥՓӥիɗɗ͑ǣӕ͑ľիüۡ tá muüۡmaxã nidu۳xrue. Erü Tupana rü tümaxüۡҡՓ͑͑ǣľի̲ֆֆɞիľ̲͑ǣ ɥ͑ӥիľ. 6ॸRü ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ rü tüxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ ͑Ëӕǣӥľɗҡӥ̲фӥɥ͑ӥֆ yíxema mea maxŕxe, natürü nüma ya Cori ya Tupana rü tüxüۡ ínapoxüۡ. 7ॸChierü yimá Tupana ya ma۳իЙӦ͑ľֆ ChióüۡՓngŕի̲Ëӥ͑ӕӡիǣӕ͑ի͑Ύфӥ uanügüme۳xeۡՓɞ͑͑ǣӕիüۡxeۡeãۡ xüۡca۳x i norü duüۡxüۡgü i Iraéanecüã۳xgü. Rü ngŕxguma nüma ya Cori ya Tupana ínanguxüۡxeۡegۡ u rü guxüۡma i Acóbutaxagü i Iraétanüxüۡgü rü tá nataãxŕgü. Tupana nanaxwa۳xe nax mexüۡ naxüxüۡ ya yatü

15

1ॸЬæΎфɗի‫ع‬ҡľիŃҡҡɗիɥֆ ֆɞիľ̲ËӕЙҡֆӥӥ͑ľ͑ľՓ ngŕxmaxe? ‫ع‬ѠӥҡľիŃҡҡɗիɥֆֆɗ̲ curü ma۳իЙӦ͑ľֆӥӥ͑ľ͑ľǣӕ%Ëȍɗüۡxe? 2ॸRü yíxema ngearü chixexüۡãx ‫ ڟ‬e, rü 3 ۡ mexü üxe, rü ixaixcümaxe, ॸrü yíxema tama texéchiga chixri idexáxe, rü yíxema taxuxüۡma i chixexüۡ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ15–17 tümamücümaxã üxe, rü yíxema taxuxüۡma i chixexüۡ üxe namaxã i ngŕma tümaarü ngaicamagu pexüۡ, 4ॸrü yíxema naxchi aixe i pecádugü rü tama nanaãxŕraxüۡxe i ngŕma duüۡxüۡgü i chixexüۡ ügüxüۡ, rü yíxema nüxüۡ ngechaüۡgüxe i ngŕma duüۡxüۡgü i Tupanaxüۡ ngechaüۡgüxüۡ, rü yíxema naxüamaxe i ngŕma nagu taxunetaxüۡ ՓΎΎҡ̲̲ľҡӥիü‫ ۡڟ‬ínanguxuchigu, 5ॸrü yíxema tümaarü diŕфӕ͑ǣɥիüۡ ixãxe ngearü üétüãcüma, rü yíxema diŕruxüۡ oxe ega texé naxütanüchaüۡgu nax napoxcuxüۡca۳x i ngŕma taxuxüۡma i chixexüۡ üxüۡ. Rü yíxema ngŕmaãcü maxü‫ۡڟ‬xe rü tagutáma ta۳xacürü chixexüۡgu tüxüۡ nanguxeۡxeۡ. Ngŕma mexüۡ i Tupana tüxna ãxüۡ rü nataxuma i to i ngŕmaarü yexeraxüۡ

16

1ॸ¡Choxna

nadau, Pa Tupanax! ƄфӥËӕ̲͑ɗիɥɗËȍΎիüۡ ícupoxüۡxüۡ. 2ॸChoma rü marü cumaxã nüxüۡ chixu rü ñachagürü: ٘æӕ̲͑ɗիɥɗ ËȍΎфӥæΎфɗнӕɗիɥիüۡ, rü nataxuma i to i curüxüۡ aixcüma choxüۡ rüngüۡxeۡexۡ üۡٚ, ñacharügü. 3ॸRü ngŕma duüۡxüۡgü i namaxã taãxŕgüxüۡ i norü tupananetachicüna۳xãgü rü ñanagürügü: ٘ҽΎфӥҡӕЙ͑ǣӥфӥ͑ЙΎфľٚ, ñanagürügü. 4ॸRü ngeۡmaca۳x nayamuxŕŕtanü i ngŕma naxchicüna۳xãgü rü nüxüۡ nicua۳xüxüۡgü guxüۡma i norü taãxŕmaxã. Natürü i ËȍΎ̲фӥҡǣӕҡ̲ɗËȍի%͑Փɗ ngŕma nacüma i norü tupananetagüca۳x ͑ǣӥ͑Փinabaxŕŕgüxüۡ rü bai i chaua۳xmaxã nüxüۡ chixu i ngŕma tupananetagüéga. 5ॸRü cumax Pa Cori ͑ɗիɥɗËȍΎ̲ի%ɗËӕËӕիüۡ. ѠӥËӕ̲͑ɗիɥɗ

390 choxna cunaxãxüۡ i guxüۡma i mexüۡgü. Rü cuxme۳իՓ͑͑ǣľի̲ɗËȍΎфӥ̲իüۡ. 6ॸRü yexguma icuyanuxgu ga yema naane nüxüۡ ga Iraétanüxüۡgü, rü yema choxna cuxãxüۡ ͑ɗիɥǣֆľ̲ rümemaexüۡ. Rü namexechi i ngŕma naane i choxna cuxãxüۡ. 7ॸRü nüxüۡ chicua۳xüxüۡ ya Cori ya Tupana erü nüma rü chomaxã inacua۳x. Rü chütacü rü nüma rü chauãxŕՓËȍΎիüۡ naxucu۳xeۡ. 8ॸRü guxüۡǣӕ̲͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥľËȍֆ Cori. Rü nüma nax chauxüۡҡՓ nangexmaxüۡ rü taxuxüۡtáma i ta۳xacürü chixexüۡgu choxüۡ nanguxeۡxeۡ. 9ॸRü ngeۡmaca۳x i ñu۳xma rü guxüۡguma chataãxŕ rü taxuca۳xtáma ta۳xacüca۳x chaxoégaãxŕ. 10ॸƄфӥËӕ̲фӥҡիӡҡ̲ ҡӕнӕľՓËȍΎիüۡ cuta۳x. Ѡӥҡիӡҡ̲ Փӥիɗɗ%ի̲իüۡgu nüxüۡ curüngüma ya ֆɗ̲ɗիËӥ̲Ëӕ̲ӥËӥɗիɥËӥ. 11ॸRü cuma rü tá choxüۡ cunaՓe۳x i ngŕma nama i maxüۡՓ͑Āիüۡ. Rü cuxüۡҡՓ nangexma i taxüchixüۡ i taãxŕ, rü ngŕma taãxŕ rü taguma inayagu۳x. Duüۡxüۡ i mea maxüۡxüۡarü yumüxŕ

Corix ¡choxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ ͑իɥ͑ӥɗ chorü yumüxŕ, rü choxna naxã i ngŕma ngüۡxeۡe ۡ i cuxna naxca۳x chaca۳xüۡ! Erü cupe۳իľՓфӥҡիӕիüۡma i chixexüۡ Ëȍիӥфӥҡ̲Փӥիɗɗ dorata۳xáxüۡ Ëȍɗիɥ. 2ॸRü cuma rü guxüۡguma quixaixcüma, rü ngeۡmaca۳x guxüۡ i duüۡxüۡgüpe۳իľՓnango۳x nax taxuxüۡma i chixexüۡ chaxüxüۡ. 3ॸRü cuma rü marü nüxüۡ cucua۳x i ngŕma chauãŕՓ͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥիüۡ, rü chütacü rü choxna cudau. Rü choxüۡ cuxü rü taxuxüۡma i chixexüۡ ËȍΎՓ icuyangau. Rü ngŕ̲Փ͑ӥիüۡ cucua۳x

17

1ॸPa

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ17ٍॷ18

391 nax aixcümaxüۡ chixuxüۡ. 4ॸRü mea nagu chamaxüۡ i ngŕma curü mugü rü tama nüxüۡ chayadauxüۡ i ngŕma duüۡxüۡgü i máetagüxüۡ rü chixexüۡ ügüxüۡ. 5ॸRü ɗիËӥ̲̲̲ľ͑ǣӕËȍɗիӡɗngŕma cucüma rü taguma ichayange۳x. 6ॸPa Tupanax, Ëӕ̲ի%͑ɗիɥɗËȍɗĀľիիüۡ erü nüxüۡ chacua۳x rü cuma rü choxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ Ëӕիɥ͑ӥɗËȍΎфӥֆӕ̲ӥxŕ ega cumaxã chidexa۳xgux. ¡Rü choxna naxã i ñaa cuxna naxca۳x chaca۳xüۡ! 7ॸRü chanaxՓa۳xe i choxüۡ cunaՓe۳x nax aixcüma choxüۡ cungechaüۡxüۡ. Erü cuma rü tüxüۡ curüngüۡxeۡe ۡ ya yíxema cuxüۡҡՓ tümaarü ngüۡxeۡecۡ a۳x ícagüxe naxcha۳իՓ i tümaarü uanügü. 8ॸ¡Rü choxna nadau ñoma cugüpü۳xüxetüna cudauxüۡrüxüۡ! ¡Rü cugüpe۳xátütüüۡՓËȍΎիüۡ nangexmaxŕxŕ! 9ॸRü ngŕma chorü uanügü rü choxüۡ ínachomaeguãchi, rü ngŕma chixexüۡ i duüۡxüۡgü rü cha۳u۳xca۳x ínayaxüãchi. 10ॸRü nügü yacua۳xüüۡgüãcüma nidexagü, rü tama ngechaüۡxüۡ nacua۳xgü. 11ॸRü choxüۡ ͑͑ǣӕǣӥǣӥ͑ի͑ǣľիҡËȍիӡիüۡ nax choxüۡ yanguxeۡegۡ üxüۡca۳x. 12ॸRü nümagü rü ñoma aigürüxüۡ ͑ɗիɥǣӥ͑իËȍΎիüۡ iyacu۳xeüۡgüxüۡ nax choxüۡ yama۳xgüxüۡca۳x. 13ॸPa Corix ¡ŕcü ËȍӕŃҡӥՓ͑ֆӕիӕфӥ͑Āɗɗngŕma chorü uanügü! ¡Rü curü taramaxã yabuxmüxŕxŕ rü choxüۡ ínapoxüۡ nüxna i ngŕma duüۡxüۡgü i chixexüۡ! 14ॸPa Corix ¡curü poramaxã choxüۡ ínanguxuchixŕxŕ naxme۳իՓɗngŕma duüۡxüۡgü i chixexüۡ ügüxüۡ! ‫ؽ‬Ѡӥɞ͑ՓΎիüۡ ͑Փɗ͖Ύ̲ɗ ͑͑ľɗ͑Փ͑ӥǣӥyacua۳xüüۡgüxüۡ namaxã i norü ngŕmaxüۡgü! Rü ҡիӕՓ̲ËȍΎիü‫̲͑ ۡڟ‬ľľǣՓΎΎ nümagü rü namuarü ngŕmaxüۡãx۳ gügu rü

naxacügü rü meama nachibüegu rü nataagüca۳x rü muxüۡ i norü ngŕmaxüۡgü nüxü‫ ۡڟ‬íyaxüxgu. 15ॸNatürü i chomax rü ngŕma namaxã chataãxŕxüۡ ͑ɗիɥ͑ի cuxüۡxüۡchi tá chadauxüۡ rü cuxüۡҡՓիӥËȍɗҡËȍ͑ǣľի̲իüۡ i ngŕիǣӕ̲ҡֆӕՓɞËȍфӥĀիǣӕի. Norü uanüxüۡ nax naporamaexüۡchigaarü wiyae

18

1ॸѠӥËӕ̲͑ɗիɥ,

Pa Corix, i chorü poraxŕŕruxüۡ нӕɗիɥիüۡ. Choma rü cuxüۡ changechaüۡ. 2ॸRü cuma ͑ɗիɥɗËȍΎфӥЙΎիüۡruxüۡ нӕɗիɥիüۡ rü chorü cu۳xchicaxüۡ нӕɗիɥիüۡ, rü chorü nguxuchixŕŕruxüۡ нӕɗիɥիüۡ, rü chorü ҽӕЙ͑нӕɗիɥիüۡ. ѠӥËӕ̲͑ɗիɥɗ͑ӕҡɗ taxüchixüۡ i chorü poxüۡruxüۡ нӕɗիɥիüۡ, rü chorü tüpe۳xeruxüۡ нӕɗիɥիüۡ, rü chorü maxŕŕruxüۡ нӕɗիɥիüۡ, rü ngŕma chorü cu۳xchicaxüۡ i ma۳իЙӦnetape۳իľՓнӕɗիɥիüۡ, rü ngŕma chorü cu۳xchicaxüۡ i ma۳իЙӦ͑ľËȍɗҡľфӕՓ͑ǣӕËȍ͑ǣիɗիüۡ нӕɗիɥիüۡ. 3ॸѠӥËӕ̲͑ɗիɥ, Pa Cori Pa Tupanax, i namexüۡ nax cuxüۡ ticua۳xüüۡgüxüۡ. Rü ngŕxguma %ӡËӥ̲իüۡՓËȍ͑ǣľի̲ǣӕ, rü aita

cuxca۳x chaxü۳xgu, rü cuma rü chorü uanügüme۳xeۡՓËȍΎիüۡ ícupoxüۡ. 4ॸRü yema yu rü choxna nangaicama rü choxüۡ nimáxchaüۡ. Rü poraãcü chamuüۡ nape۳իľՓǣǣӕիüۡma ga yema %ӡËӥ̲իüۡ ga chauxüۡҡՓ̲͑ӕիüۡ. 5ॸRü yema yu rü choxüۡ ínananumaeguãchi ga norü yauxruüۡgü, rü yemaacü choxüۡ niyaxu nax choxüۡ yamáxüۡca۳x. 6ॸRü ֆľ̲%ӡËӥ̲իüۡՓ͑իËȍֆľի̲իüۡ, rü Corica۳x aita chaxü nax nüma ga Tupana choxüۡ rüngüۡxeۡexۡ üۡca۳x. Rü nüma rü choxüۡ ͑իɥ͑ӥǣֆŃɞ͑ֆľի̲իüۡՓ. Rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ18 yema aita nax chaxüxüۡ rü ͑ի̲ËȍɥxŕՓËȍ͑ǣӕǣ. 7ॸRü yexguma rü poraãcü naxi ۳xããchiane. Rü guma ma۳իЙӦ͑ľǣӥфӥ͑իɥի%%Ëȍɗҡ͑ӥ. Rü Cori ֆҽӕЙ͑фӥ͑ӕ̲ի%͑ɗիɥ%ҡ͑ӥËӥիӥ. 8ॸRü naxmaraüۡՓфӥËիɗիüۡ ɞ͑իӡիӡ. Rü naa۳իՓɞ͑իӡիӡǣӥիӥľ̲ǣ͖Ύ̲ǣ naane ixa۳xeۡexۡ üۡ, rü ãի‫ ڟ‬Փľǣɗ͑ɗËӥ. 9ॸRü ͑ɗ͑ǣľ͑ǣĀիӡǣӕիüۡ ga naane rü nüma ǣҽӕЙ͑фӥ͖Ύ̲ǣ͑͑ľǣӕɞ͑фӥիɥ. Rü nacutütüüۡՓфӥ͑ҡիӥËȍɗǣ caixanexüۡ rü naxŕane. 10ॸѠӥՓӥիɗǣ dauxüۡcüã۳x ga ãxpe۳xátüxüۡétügu naxaunagü rü yema namaxã nigoe. Rü buanecüemagu namaxã nayangaxi. 11ॸRü ֆľ̲Փ͑ľիüۡ ͑ɗիɥǣֆĀü۳xchipetaxüۡ. Rü caixanexüۡ ǣЙӕËӥ̲ի%Փիüۡgu namaxã nayangaxi. Rü yemagu nügü nicu۳իфӥֆľ̲фӥɗիľЙľՓ͑ֆľի̲. 12ॸRü naxüۡҡՓфӥ͑իľ̲Ëӥ͑ľфӥ yema caixanexüۡՓ͑фӥֆɗǣǣӕիüۡ rü ãի‫ ڟ‬Փľǣɗ͑ɗËӥ. 13ॸRü nüma ga Cori ya ҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmacü rü Āիӡǣӕիüۡ ǣ͑͑ľՓɗ͑͑իӡǣ͑ǣ ga ñoma idu۳xruanexüۡrüxüۡ ɗիɥիüۡ. Rü yéma narüyi ga gáuxüۡ ga ãpü۳xüxüۡ rü ãի‫ ڟ‬Փľǣ͑ɗËӥ. 14ॸRü yéma inanacu۳xgü ga naxne, rü ãŕmacügü inaxüxŕxŕ. Rü yemacha۳իՓǣֆľ̲ËȍΎфӥӕ͑ӥǣӥфӥ ͑ӥǣӥ͑ՓΎΎ͑ľфӥ͑ɗ¡ӕի̲ӥ. 15ॸRü yema mártama rü nipa, rü yexma nango۳x ga natama nagagu ga yema naga ga %ӡËӥ̲իüۡ rü guma buanecü ga yema namuãcü. 16ॸRü nüma ga Tupana rü Āիӡǣӕիüۡ ǣ͑͑ľՓcha۳u۳xca۳x narüxue rü choxüۡ ɞ͑ֆիӕËȍɗ͑Փǣ yema taxüۡ ǣ%ӡËӥ̲իüۡ. 17ॸRü chorü uanügü ga poraexüۡ ga chauxchi aiexüۡme۳xeۡՓËȍΎիüۡ ínanguxuchixŕxŕ. 18ॸRü yexguma chaturayane rü cha۳u۳xca۳x

392 ínayaxüãchi. Natürü nüma ga Cori ya Tupana rü choxüۡ narüngüۡxeۡe.ۡ 19ॸRü choxüۡ ínanguxuchixŕxŕ rü choxüۡ nanapu erü choxüۡ nangechaüۡ. 20ॸRü nüma ga Cori ya Tupana rü choxüۡ‫ڟ‬ nanaxütanü naxca۳x ga yema mexüۡ ga chaucüma. 21ॸ֤ľфӥËȍΎ̲фӥ͑ǣӕËȍɗիӡ i ngŕ̲ҽӕЙ͑͑ǣӕфӥիɥ͑ӥիüۡ rü taguma nüxüۡ chaxo. 22ॸRü guxüۡma i norü ucu۳xeۡgü rü nachauãxŕgu, rü taguma nüxüۡ chaxo i norü mugü. 23ॸRü nape۳իľՓфӥҡǣӕ̲ta۳xacürü chixexüۡ chaxü rü nüxna chayáxüۡgu i chixexüۡ. 24ॸRü nüma ga Cori ya Tupana rü choxüۡ‫ڟ‬ nanaxütanü naxca۳x ga yema mexüۡ ga nape۳իľՓËȍիӥիüۡ. 25ॸRü cumax, Pa Cori Pa Tupanax, rü tümamaxã quixaixcüma ya yíxema aixcüma cuga ɥ͑ӥիľ. Rü cuxüۡ‫ ڟ‬tangechaüۡtümüxüۡ ya yíxema tümamücü tüxüۡ‫ڟ‬ ngechaüۡtümüxe. 26ॸRü cuma rü aixcüma tüxüۡ curüngüۡxeۡe ۡ ֆֆɞիľ̲Ëӕǣɥ͑ӥիľ, natürü ngŕ̲ҡ̲Ëӕǣɥ͑ӥիüۡ rü cuma nüxüۡ cucua۳x nax ñuxãcü tá cunapoxcuxüۡ. 27ॸRü cumax, Pa Tupanax, rü tüxüۡ ícunguxuchixŕxŕ ya yíxema tama tügü icua۳xüüۡgüxe, natürü cuyaxãcuchi i ngŕma nügü icua۳xüüۡgüxüۡ. 28ॸRü cumax, Pa Cori Pa Tupanax, rü cha۳u۳xca۳x cunangóonexŕxŕ. Rü ngŕxguma ŕanexüۡՓËȍ͑ǣľի̲ǣӕ rü choxüۡ quibaixmaxüۡ. 29ॸRü curü ngüۡxeۡem ۡ axã rü tá naxca۳x íchayagoõchi i ngŕma chorü uanü. Ѡӥ͑Ύфӥɥ͑ľǣӥфӥ poxeguxüۡŃҡӥՓҡËȍիɥЙľҡӥ. 30ॸRü ngŕ̲ҽӕЙ͑фӥɥ͑ӥфӥɗիËӥ̲ guxüۡՓ̲̲͑ľ. Rü ngŕma norü uneta фӥ̲͑ľ͑ɗիɥ͑իɗիËӥ̲ֆիΥիüۡ. Rü nüma ya Tupana rü tüxna nadau ya yíxema nüxü‫ ۡڟ‬yaxõgüxe. 31ॸ‫ع‬ѠӥҡľիŃҡɗիɥ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ18ٍॷ19

393 ֆæΎфɗŃҡӥՓҽӕЙ͑ɗիɥիľ? ¿Rü ta۳xacürü to i tupana nangexma i tüxna dauxüۡ? 32ॸѠӥҽӕЙ͑͑ɗիɥֆֆɗ̲ËȍΎիüۡ poraxŕŕcü. Ѡӥֆɗ̲͑ɗիɥֆ iyanaՓe۳xãchixŕŕcü i chaucüma nax ҡիӕՓ̲͑Ëȍɗիľիüۡca۳x i chorü maxüۡ. 33ॸѠӥ͑ӥ̲ֆҽӕЙ͑͑ɗիɥɗËȍΎիüۡ naporaeparaxŕŕxüۡ ͖Ύ̲ËΎՓӥфӥիüۡ rü ma۳իЙӦ͑ľ͑ľՓËȍΎ̲ի%inacua۳x nax taxuguma chayarünguxüۡca۳x. 34ॸRü nüma ͑ɗիɥɗËȍΎիüۡ nangu۳xeۡexۡ üۡ nax daixüۡ chacuáxüۡca۳x rü pora choxna naxã nax ¡фΔӡchenaxca۳իֆՓӥфɗËȍ̲իüۡxüۡca۳x. 35ॸRü

cumax, Pa Cori Pa Tupanax, rü choxüۡ ícupoxüۡ rü chorü uanüme۳xeۡՓ choxüۡ cunapu. Rü curü tügünechacüümaxã choxüۡ нӕɗ͑ǣɥ. Rü ngŕma curü ngechaüۡgagu rü cua۳իՓ changu. 36ॸRü choxüۡ‫ ڟ‬cunatauxchaxeۡxeۡ ga chomaxüۡ nax yemaacü tama ichinguxüۡca۳x. 37ॸѠӥ͑Փľchangŕ ga yema chorü uanügü rü ñu۳xmata nüxüۡ ichayangau. Rü tama chatáegu ñu۳xmata guxüۡma chadai. 38ॸRü nagu chache۳xgü rü yemaacü marü taguma ínarüdagü rü chayapu۳xyenaxãgü. 39ॸRü cumax, Pa Tupanax, rü choxüۡ cuporaxeۡxeۡ ǣĀɗՓ rü yemaca۳x ga yema chomaxã nuexüۡ rü cho۳xme۳xgu cunayixŕxŕ. 40ॸRü yemaca۳x choxna nibuxmü ga yema chorü uanügü. Rü yemaacü chanadai ga yema chauxchi aiexüۡ. 41ॸRü aita naxüe nax ngüۡxeۡecۡ a۳x ínacagüxüۡ natürü taxúema nüxüۡ tarüngüۡxeۡe.ۡ Rü cuxna nacagüe, ٘ЬæΎфɗЬҽӕЙ͑իٚ, natürü ga cuma rü tama nüxüۡ cungãxüۡga. 42ॸRü chanapuxãchixŕxŕ rü ñu۳xmata ñoma ãte۳xeanexüۡ i buanecü cuexüۡrüxüۡ ֆɗիɥǣӥ. Rü nagu chapugü ñoma namaarü ãcharaxüۡgu ipugüxüۡrüxüۡ. 43ॸRü cuma rü

choxüۡ ícunguxuchixeۡxeۡ naxme۳իՓǣ yema duüۡxüۡgü ga tama chauga ɥ͑ӥľËȍüۡxüۡ. Rü yema togü ga nachixüۡanegüarü ãeۡx۳ gacüxüۡ choxüۡ нӕɗիɥxŕxŕ. Rü yemaacü ga yema duüۡxüۡgü ga noxri tama nüxüۡ chacuáxüۡ rü ñu۳xma rü chorü puracütanüxüۡgü ͑ɗիɥǣӥ. 44ॸRü ngŕxguma choxüۡ ͑իɥ͑ӥľǣӕфӥËȍӕǣ͑իɥ͑ӥľфӥngŕma togü i nachixüۡanecüã۳x i duüۡxüۡgü rü chomaxã nataãxŕgüneta. 45ॸRü ngŕma togü i nachixüۡanecüã۳xgü rü choxüۡ namuüۡe, rü ngŕma íyacu۳xgüxüۡՓфӥ du۳xruxeãcü ínachoxüۡ. 46ॸ¡Namaxüۡ ya Cori ya Tupana! ¡Rü namecümaxüۡchi ya yimá chorü poxüۡruxüۡ! ¡Rü nüxüۡ icua۳xüxüۡgü ya yimá chorü maxŕŕruxüۡ ya Tupanax! 47ॸѠӥ͑ӥ̲ֆҽӕЙ͑͑ɗիɥ ɗËȍӕŃҡӥՓ͑ֆӕիӕիüۡ rü cho۳xme۳xgu nayixŕŕãxüۡ i ngŕma togü i nachixüۡanegü. 48ॸRü nüma rü naxme۳իՓ choxüۡ ínanguxuchixŕxŕ i chorü uanügü rü ngŕma chomaxã nuexüۡ. Rü cumax, Pa Corix, rü choxüۡ ícupoxüۡ nüxna i ngŕma choxüۡ ima۳xgüchaüۡxüۡ. 49ॸRü ngeۡmaca۳իɗ͑ҡ͑ӥՓɗngŕma nachixüۡanegü rü cuxüۡ chicua۳xüxüۡ rü ËӕŃǣǣӕËȍՓɗֆľ. 50ॸRü cuma rü chorü uanügüxüۡ choxüۡ curüporamaexŕxŕ erü cumatama choxüۡ cuxuneta nax ãeۡx۳ gacü Ëȍɗիɥիüۡ. Rü cuma rü guxüۡguma choxüۡ cungechaüۡ rü nüxüۡ cungechaüۡ i chautaagü. Ngŕma naxüxüۡwa nango۳x i Tupanaarü üüne

ngŕ̲ĀիӡՓ͑ӥիüۡ idauxüۡ nanango۳xeۡxeۡ i Tupanaarü üüne rü norü pora. Rü guxüۡma i ngŕ̲ĀիӡՓngŕxmaxüۡ

19

1ॸRü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ19ٍॷ20 tüxüۡ nüxüۡ nacua۳xeۡxeۡ nax ñuxãcü namexechixüۡ i ngŕma nüma naxüxüۡ. 2ॸѠӥՓӥիɗËȍɗǣӥɗ͑ǣӕ͑ľիüۡ фӥՓӥիɗËȍɗǣӥɗ chütaxüۡ rü taxca۳x nanango۳xeۡxeۡ nax ñuxãcü namexechixüۡ ya Tupana. 3ॸRü ՓΎΎҡիӕիüۡma i dexagüxüۡ ҡիɥ͑ӥфӥ taxuxüۡ ɗ͑ǣҡի̲ËȍɥxŕՓ͑͑իӕ, 4ॸnatürü

ngŕma Tupananarü üünechiga rü guxüۡ ɗ͑͑ľՓ͑͑ǣӕ͖u۳xmata naane íyacuáxüۡՓфӥ͖u۳xmata üa۳xcü íngexmaxüۡՓ. 5ॸRü nüma ya üa۳xcü rü taãxŕãcü inarügo nax ngŕma namaxüۡgu ֆիӡիüۡ ͖Ύ̲ՓӥիɗɗĀӕüۡxüۡ iñaxãchichaüۡxüۡrüxüۡ фӥ͖Ύ̲Փӥիɗɗ yatü i ngexՓaca۳ի͑ǣɥՓɗիӡիӡիüۡrüxüۡ. 6ॸRü nüma ya üa۳իËӥфӥՓӥիɗɗ͖Ύ̲ɗ ͑͑ľËӥՓՓ͑ľ͑իӡфӥ͑Ύфӥ ҡΎËӥՓՓ͑фӥիӥËӕ, фӥҡիӕËӥфӥՓ texé norü naiemaxüۡcha۳իՓҡɗ͖. 7ॸRü Cori ya Tupanaarü ore rü aixcüma name erü nanaxüchicüxü i tacüma rü ngexՓaca۳xüۡxüۡ i maxüۡ tüxna naxã. Rü Cori ya Tupanaarü mugü rü aixcümaxüۡ nixu rü cua۳իՓnanangu۳xeۡxeۡ ya yimá yatü ya ímemarecü nax nayauxãxüۡ i ucu۳xeۡgü. 8ॸRü Cori ya Tupanaarü ucu۳xeۡgü rü aixcüma mea iniՓe۳x rü ngeۡmaca۳x taãxŕ tüxna naxã. Rü Cori ya ҽӕЙ͑фӥ̲ӕфӥҡիӕՓ̲͑Ëȍɗիľфӥ ngeۡmaca۳x taãxŕxüۡ tüxüۡ nacua۳xeۡxeۡ. 9ॸRü ҽӕЙ͑фӥΎфľфӥҡիӕՓ̲͑Ëȍɗիľфӥ tagutáma nagu۳x. Rü norü mugü rü aixcüma name rü mexüۡՓҡӥիüۡ nagagü. 10ॸRü ngŕma mugü rü mexechixüۡ i әɗфӕфӥֆľիľф͑ɗիɥ. Rü berure ya naxchiãxüۡՓֆիӕ͑ľфӥֆľիľфҡӥիüۡ‫ڟ‬ name. 11ॸRü choxüۡ ínapoxüۡ naxüۡpa nax chixexüۡgu changuxüۡ rü mexüۡ ɗ̲͑Փ choxüۡ naga i ngŕxguma naga Ëȍիɥ͑ӥǣӕ. 12ॸ¿Rü texé ya nüxüۡ cuáxe i

394 tümaarü chixexüۡ ҡӥ̲Փҡ̲ ngŕxmaxüۡ? Pa Cori Pa Tupanax ¡choxü‫ۡڟ‬ nüxüۡ irüngüma i ngŕma chixexüۡ i ËȍΎՓngŕxmaxüۡ! 13ॸ¡Rü choxüۡ ínapoxüۡ nax tama ngŕma chixexüۡ i nagu Ëȍфӥիɥ͑ӥիüۡgu changuxüۡca۳x! ¡Rü choxüۡ rüngüۡxeۡxeۡ nax ngŕma chixexüۡna ËȍɗիӡǣËȍɗիüۡca۳x! Rü ngŕxgumarica tá ͑ɗիɥɗҡիӡҡ̲Ëȍɗիľիüۡ chaxüxüۡ rü ͑ՓɞËȍ͑ǣӕիӕËȍɗիüۡ i ngŕma chixexüۡ i taxüchixüۡ. 14ॸ¡Rü choxüۡ‫ ڟ‬nayaxu i ngŕma chorü dexagü i cumaxã nüxüۡ chixuxüۡ rü ËȍΎфӥɥ͑ӥǣӥ, Pa Cori Pa Tupana ya chorü poxüۡruxüۡ rü chorü nguxuchixŕŕruxüۡ ɗիɥËӥի! Yumüxŕ i nawa Tupanaarü ngüۡxeۡecۡ a۳x íca۳xaxüۡ nax ngŕma uanüxüۡ naporamaegüxüۡca۳x

20

1ॸ¡Rü

nüma ya Cori ya Tupana cuxüۡ ɥ͑ӥ, Pa Ãeۡx۳ gacüx, ega guxchaxüۡՓËӕ͑ǣľի̲ֆ͑ľ cuyumüxŕgu! ¡Rü yimá Acóbuarü Tupana cuxüۡ ípoxüۡ nüxna i curü uanü! 2ॸ¡Rü YerucharéüۡՓ͑ǣľի̲͑ľֆ ͑ЙҡՓcuxca۳x ne nanamu i ngüۡxeۡe ۡ nax curü uanügüpe۳իľՓËӕЙΎфիüۡca۳x! 3ॸ¡Rü nüxna nacua۳xãchi i curü ãmaregü, rü cuxüۡ‫ ڟ‬nanayaxu i ngŕma naxüۡnagü i naxca۳x quiguxüۡ! 4ॸ¡Rü nüma rü cuxna nanaxã i ngŕma cuma cunaxՓa۳xexüۡ, rü aixcüma yanguxŕxŕ i guxüۡma i ta۳xacü ͑ǣӕËӕфӥիɥ͑ӥիüۡ! 5ॸRü ngŕmaãcü tá tanaxüchiga, Pa Ãeۡx۳ gacüx, i ngŕxguma curü uanügüxüۡ curüporamaegu. Rü Tupanaégagu tá tanaՓe۳xgü ya tórü ՓΎ͑ľфǣӥ. ¡Rü Tupana yanguxŕxŕ i guxüۡma i ngŕma nüxna naxca۳x cuca۳xaxüۡ! 6ॸRü choma ya ãeۡx۳ gacü ya Tupana choxüۡ naxunetaxüۡ rü chayaxõ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ20–22

395 nax nüma rü tá chorü uanügüxüۡ choxüۡ naporamaexŕŕxüۡ. Rü nüxüۡ chacua۳x nax nüma choxüۡ ͑իɥ͑ӥիüۡ i dauxüۡguxüۡ i ͑͑ľՓфӥҡËȍΎիüۡ nangãxüۡxüۡ rü norü poramaxã tá choxüۡ naporamaexŕŕxüۡ nüxüۡ i chorü uanügü. 7ॸRü nümaxüۡ i nachixüۡanegüarü ãeۡx۳ gacügü rü nüxü‫ ۡڟ‬nangexma ya ͑ՓľիüۡǣӥֆĀɗՓ̲͑ի%͑իɥիüۡne. Rü togü rü nüxü‫ ۡڟ‬nangexma i norü ËΎՓфӕǣӥɗĀɗфӕիüۡ ɗիɥǣӥիüۡ. Natürü i yixema rü tüxüۡ‫ ڟ‬nangexma ya tórü ngüۡxeۡerۡ uxüۡ nape۳իľՓɗҡΔфӥӕ͑ӥǣӥ, rü ͑ӥ̲фӥæΎфɗֆҽӕЙ͑͑ɗիɥ. 8ॸRü ngŕma nachixüۡanegü rü tá inayayitanü rü tá inayarüxo. Natürü i yixema rü tá tanaxaixrügumagüraxüۡecha rü yexeraãcü tá taporae. 9ॸPa Cori Pa Tupanax ¡naporamaexŕxŕ ya yimá torü ãeۡx۳ gacü rü toxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ ͑իɥ͑ӥɗҡΎфӥ yumüxŕ! Nataãxŕ ya ãeۡx ۳ gacü erü narüporamae

21

1ॸPa

Cori Pa Tupanax, rü yimá ãeۡx۳ gacü rü nataãxŕ erü pora nüxna cuxã. Rü poraãcü nataãxŕxüۡchi erü norü uanügüxüۡ cunaporamaexeۡxeۡ. 2ॸRü cuma rü marü nüxna cunaxã i ngŕma norü ngúchaüۡ ɗիɥիüۡ, rü tama nüxna cunachu۳xu i ngŕma naxca۳x cuxna naca۳xüۡ. 3ॸRü taãxŕãcü cunayaxu rü poraãcü nüxüۡ curüngüۡxeۡe.ۡ Rü úirunaxca۳x i ãeۡx۳ gacüarü nga۳xcueruxüۡ i ͑ľфӕՓнӕɗիӥËӕËȍɗ. 4ॸRü cuxna naca nax cunamáarü maxüۡãx۳ eۡexۡ üۡca۳x rü cuma rü nüxna cunaxã nax guxüۡguma nüxüۡ‫ ڟ‬nangexmaxüۡca۳x i maxüۡ. 5ॸRü ngŕma curü ngüۡxeۡegۡ agu rü nataxüchi i norü pora ya yimá ãeۡx۳ gacü. Rü cuma rü norü duüۡxüۡgüpe۳իľՓ͑ӥիüۡ quicua۳xüxüۡ.

guxüۡguma nüxüۡ curüngüۡxeۡe,ۡ rü ngŕma nax naxüۡҡՓËӕ͑ǣľի̲իüۡgagu rü guxüۡguma nataãxŕxüۡchi. 7ॸRü cumax, Pa Ãeۡx۳ gacüx, rü aixcüma Cori ya Tupanaaxüۡ‫ ڟ‬cuyaxõ, rü ngeۡmaca۳x i curü ӕ͑ӥǣӥфӥҡիӡҡ̲Ëӕիüۡ narüporamae, erü cuyaxõ nax cuxüۡ nangechaüۡxüۡ ya ֆɗ̲ǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmacü. 8ॸRü ñu۳xmax, Pa Ãeۡx۳ gacüx, rü guxüۡma i curü uanügümaxã tá icucua۳x. Rü ngŕmaãcü cuxme۳իՓҡ͑͑ǣľի̲ǣӥɗngŕma cuxchi aiexüۡ. 9ॸRü ngŕxguma cunapoxcu۳xgux, фӥ͖Ύ̲ӥիӥľ̲Փ ta۳xacü iguxüۡrüxüۡ ҡËӕֆիɥxŕxŕ. Rü nüma ya Cori ya Tupana rü tá norü ͑ӕ̲ի%ӥիӥՓ͑ֆՓΎËӕɗngŕma curü uanügü nax ngŕxma yanaxoxüۡca۳x. 10ॸRü ngŕmaãcü i curü uanügü rü naxacügü rü nataagü rü tá icuyanaxoxŕxŕ i ñoma i ͑͑ľՓ. 11ॸRü ngŕma curü uanügü rü ՓΎΎËȍɗիľիüۡ cumaxã naxügüchaüۡgu, ͑ҡӥфӥҡիӡҡ̲̲ľ͑ӥիüۡ‫ ڟ‬ínanguxuchi i ngŕ̲͑ǣӕ͑իɥ͑ӥľիüۡ. 12ॸErü cuma rü tá cuyabuxmüxŕxŕ ľфӥֆɗ̲ËӕфӥՓӥф rü naguama cunatoenü. 13ॸ¡Rü ŕcü curü ЙΎф̲ի%ҡΎŃҡӥՓɞ͑ֆӕիӕ, Pa Cori Pa Tupanax! Rü toma rü tá tanaxüchiga ͑իՓɗֆľǣӥ̲ի%Ëӕիüۡ ticua۳xüüۡgüxüۡ, erü cuma rü nüxüۡ curüporamae i torü uanügü. 6ॸRü

Ngúxüۡ yangexüۡgagu aita naxü natürü Tupanaxüۡ nicua۳xüxüۡ

22

1ॸPa Chorü Tupanax, Pa Chorü Tupanax ¿tü۳xcüüۡ choxna нӕɗիӡǣËȍɗ? ¿Rü tü۳xcüüۡ tama choxüۡ curüngüۡxeۡecۡ haüۡ rü tama nüxüۡ Ëӕիɥ͑ӥËȍüۡ i chorü axu? 2ॸPa Chorü Tupanax, ngunecü rü chütacü cuxna chaca rü tama choxüۡ cungãxüۡ rü marü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ22 ĀӥիՓËȍɗЙ. 3ॸNatürü i cumax rü cuxüüne rü torü ãeۡի۳ ǣËӥнӕɗիɥфӥ ngeۡmaca۳x i toma i Iraéanecüã۳xgü rü cuxüۡ ticua۳xüxüۡgü. 4ॸRü tonatügü rü cugu tayaxõgü, rü cuma rü tüxüۡ ícunguxüۡxeۡxeۡ naxme۳իՓɗҡӥ̲фӥ uanügü. 5ॸRü ngüۡxeۡecۡ a۳x cuxna tacagü rü cuma rü tüxüۡ ícunguxüۡxeۡxeۡ. Cuxü‫ۡڟ‬ tayaxõgü rü taguma tüxüۡ ËӕՓΎ̲ӥxŕxŕ. 6ॸͮҡӥфӥɗËȍΎ̲իфӥҡ̲ՓӥիɗɗĀӕüۡxüۡ Ëȍɗիɥ, фӥ͖Ύ̲ՓӥիɗɗΥի̲ɗфüüۡmare ‫ ڟ‬a chata۳xmare. Rü duüۡxüۡgüarü ngŕm cugüruxüۡ Ëȍɗիɥ. 7ॸRü ngŕma choxüۡ daugüxüۡ rü choxüۡ nacugüe rü choxna nabia۳xgü rü nanexáerugü. 8ॸRü ñanagürügü: ٘͵͑ɗիɥɗngŕma yatü ga Cori ya Tupanaaxü‫ ۡڟ‬yaxõxüۡ. ¡Rü ŕcü rü ínanguxuchixeۡxeۡãx۳ rü namaxeۡxeۡãx۳ ega aixcüma nüxüۡ nangechaüۡgu!ٚ ñanagürügü. 9ॸNatürü cumax, Pa Corix, ͑ɗիɥɗËȍӕŃ͑ӥՓËȍΎիüۡ cubuxeۡexۡ üۡ rü chabuxgumama choxüۡ curüngüۡxeۡexۡ üۡ. 10ॸRü yexguma tauta chabuxgu rü choxna cudau. Rü yexguma noxri Ëȍ¡ӕիǣӕҡ̲фӥËȍΎфӥҽӕЙ͑нӕɗիɥ. 11ॸ¡Rü taxӢ ɗËȍΎի͑нӕɗիӡǣËȍɗիüۡ! Erü ngŕ̲̲ËȍΎի͑͑͑ǣӕɗ%ӡËӥ̲իüۡ rü taxúema choxüۡ ítapoxüۡ. 12ॸRü ñoma tuirugü i Bacháüۡcüã۳x i düraexüۡrüxüۡ choxüۡ ínachomaeguãchi i chorü uanügü. 13ॸRü ñoma ai i norü düramaxã aita üexüۡrüxüۡ nichogü rü choxna nayuxgü. 14ॸRü ngŕma chorü pora rü ñoma dexá i baxüۡrüxüۡ ͑ɗիɥфӥǣӕիüۡnema ya chauxchina۳xã rü ta inagü. Rü yima chorü maxüۡne rü ñoma ta۳xacü idexexüۡrüxüۡ ͑ɗիɥ. 15ॸRü ngŕma chorü ЙΎффӥËȍΎի͑ɞ͑իӡիӡфӥ͖Ύ̲ mairaxüۡ i üa۳xcüemamaxã ipaxüۡrüxüۡ ͑ɗիɥ. Rü yimá chorü conü rü

396 Ëȍӕի̲͑ի%Փnayaxu۳ۡիľфӥֆӕՓ choxüۡ cutagachi. 16ॸRü chorü uanügü rü ñoma airugürüxüۡ choxüۡ ínachomaeguãchi i guxüۡՓ̲фӥ cha۳u۳xme۳իՓфӥËȍӕËӕҡӥՓËȍΎիüۡ ínipotagü. 17ॸRü ngŕma ngúxüۡ nax chingexüۡgagu rü nango۳իֆՓӥիɗËȍɗǣӥ ya chauxchina۳xãremügü. Rü ngŕma chorü uanügü rü tama choxna ninge۳xetügü, rü choxüۡ narüdaunüecha. 18ॸRü nügü nayanú ga chauxchiru rü nügümaxã naxca۳ի͑իɥ͑ӥca۳xՓa۳xegü nax nüxüۡ nacua۳xgüxüۡca۳x nax texégu nanguxüۡ. 19ॸNatürü cumax, Pa Corix, nax chorü poraxŕŕruxüۡ нӕɗիɥիüۡ ¡rü taxӢ ɗËȍΎի͑нӕɗիӡǣËȍɗիüۡ! ¡Rü paxa nua ͑իӡфӥËȍΎիüۡ rüngüۡxeۡxeۡ! 20ॸ¡Rü choxüۡ ínapoxüۡ nax tama taramaxã choxüۡ yama۳xgüxüۡca۳x i ñaa chorü uanügü i ñoma airugürüxüۡ ҡիӕՓ̲̲ľիüۡ! 21ॸ¡Rü choxüۡ ínapoxüۡ nüxna i ñaa yatügü i ñoma aigürüxüۡ rü ñoma tuirugü i düraexüۡrüxüۡ ɗիɥǣӥիüۡ! 22ॸRü chaueneegümaxã tá cuchigaxüۡ chixu, rü curü duüۡxüۡǣӥҡ͑ӥՓҡËӕիüۡ chicua۳xüxüۡ. 23ॸRü choma rü ñacharügü: “Guxãma ya texé ya Tupanaxüۡ ngechaüۡgüxe ¡rü nüxüۡ picua۳xüxüۡgü! Rü guxãma i pema i Iraétanüxüۡgü i kËΔ¡ӕҡǣӥɗիɥǣӥիľ‫ؽ‬фӥpenataxŕxŕ!ٚ ñachagürü. 24ॸErü nüma ya Cori ya Tupana rü taguma tüxüۡ inarüngüma ya yíxema ngúxüۡ ingegüxe rü taguma tümacha۳իՓinicu۳x. Rü nüma ya Tupana rü tüxüۡ ͑իɥ͑ӥľǣngŕxguma nüxna ica۳xgu, rü tüxüۡ narüngüۡxeۡe.ۡ 25ॸRü ngeۡmaca۳x, Pa Cori Pa Tupanax, rü tá cuxüۡ chicua۳xüxüۡ nape۳իľՓɗngŕma curü duüۡxüۡgü. Rü tá nüxüۡ chixu nax quixaixcümaxüۡ. Rü nape۳իľՓɗngŕma

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ22–24

397 duüۡxüۡgü i cuxüۡ taxeۡegۡ üxüۡ rü tá chayanguxŕxŕ i ngŕma cumaxã ichaxunetaxüۡ. 26ॸRü pema i togü chixri pemaxã cua۳xgüxe ¡rü meama pechibüe rü ñu۳xmata mea pexüۡ‫ ڟ‬yangu! Rü pema i Tupanaca۳x daugüxe ¡rü nüxüۡ picua۳xüxüۡgü! ¡Rü namá i perü maxüۡ! 27ॸRü Pa Guxãma ya Duŕxŕgü i Ñoma i ͮ͑ľՓMaxŕxe ¡rü nüxna pecua۳xãchie ya Cori ya Tupana rü naxca۳իЙľիɥ! ¡Rü nape۳xegu ‫ ڟ‬ü۳xügü rü nüxüۡ picua۳xüxüۡgü! pecaxãp 28ॸErü nüma ya Cori ya Tupana rü ãeۡի۳ ǣËӥ͑ɗիɥфӥǣӕիüۡ i nachixüۡanegümaxã inacua۳x. 29ॸRü guxüۡma i ngŕma diŕruã۳xgüxüۡ rü name ͑ɗիɥ͑իæΎфɗֆTupanape۳xegu ‫ ڟ‬ü۳xügüxüۡ nax nüxüۡ nacaxãp yacua۳xüüۡgüxüۡca۳x. Erü guxüۡma i ngŕma ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓmaxŕxüۡ фӥՓľ͑ҡ Փɗիӥ̲ӥիüۡ ͑ɗիɥǣӥ, ľфӥ͑ӥǣӥՓҡ̲фӥ nataxuma i maxüۡ. 30ॸRü ngŕ̲ҡՓľ͑ ngóexüۡ i duüۡxüۡgü rü tá Cori ya Tupanaxüۡ nicua۳xüxüۡgü rü nüxüۡ nixuchigagü. 31ॸѠӥՓΎΎngŕma duüۡxüۡgü i ngŕ̲Փľ͑¡ӕľիüۡ rü tá nüxüۡ ͑իɥ͑ӥľËȍɗǣǣֆľ̲ҡիüۡ ga mexüۡgü ga Cori ya Tupana norü poramaxã üxüۡ. Cumax, Pa Cori Pa Tupanax, rü chauxüۡtawa cungexmaecha

23

1ॸRü

nüma ya Cori ya Tupana rü chorü dauruxüۡ ͑ɗիɥфӥ taxuxüۡma choxü‫ ۡڟ‬nataxu. 2ॸRü mexüۡ i nachicagu choxüۡ narüngüۡxeۡe ۡ rü mechiüxüۡ ɗ͑ҡӥՓËȍΎիüۡ naga. 3ॸRü ngŕxguma chaturagu rü choxüۡ naporaxŕŕama rü mexüۡ ɗ̲͑Փ choxüۡ naga nax ngŕmaãcü natachigaxüۡca۳x i naéga. 4ॸѠӥՓΎΎ

ta۳իËӥфӥ%ӡËӥ̲իüۡ i taxüۡՓ chaxüpetü۳xgux, rü taxuca۳xma chamuüۡ erü cumax, Pa Cori Pa Tupanax, rü chauxüۡҡՓËӕ͑ǣľի̲. Rü yima curü naixmena۳xãmaxã mexüۡ ɗ̲͑Փ̲ choxüۡ Ëӕիӡxŕxŕ, rü curü caxüۡruüۡmaxã choxüۡ ícupoxüۡ. 5ॸRü mexüۡ i õna cha۳u۳xca۳x cumexŕxŕ, nape۳իľՓɗËȍΎфӥ uanügü, rü pumáramaxã choxüۡ cubaeru. Rü nangupetüxüchi i ngŕma curü ngüۡxeۡe ۡ i choxna cuxãxüۡ. 6ॸRü guxüۡ i ngunexüۡgu rü chomaxã cumecüma, rü cuxüۡ‫ ڟ‬changechaüۡtümüxüۡ. Rü ngeۡmaca۳x, Pa Corix, фӥËӕЙҡՓҡ changexmaecha rü guxüۡgutáma cuxüۡҡՓËȍ̲իľËȍ. ҽӕЙ͑͑ɗիɥֆ%eۡx ۳ gacü ya üünecü

24

1ॸѠӥæΎфɗֆҽӕЙ͑фӥ͑ɗիɥɗ

guxüۡma i ñaa naane, rü ۡ guxü̲ɗ͑Փngŕxmagüxüۡ фӥ͑Փ maxŕxüۡ. 2ॸ֤ľфӥ͑ӥ̲͑ɗիɥǣ͑իӥ%իüۡ ga ñoma ga naane. Ѡӥ͑ӥ̲͑ɗիɥǣ naxüchicaãxüۡ ga márgü rü taxtügü nax yemaacü nangóxüۡca۳x ga paanexüۡ. 3ॸ¿Rü ҡľիŃҡ̲ľ͑ի͑Փҡ͑ǣӕիüۡ ya yima ma۳իЙӦ͑ľֆӥӥ͑ľ͑ľɗҽӕЙ͑ íngexmaxüۡՓ? ¿Rü texé tame nax ͑Йҡֆӥӥ͑ľ͑ľՓҡ̲իüۡxüۡ? 4ॸRü ҡӥ̲ҡɗիɥֆֆɞիľ̲ҡǣӕ̲Ëȍɗիľիüۡ üxe rü taguma tümãŕՓËȍɗիľիüۡgu фӥիɥ͑ӥիľ, rü taguma tupananetachicüna۳xãgüxüۡ icua۳xüüۡxüۡgüxe rü taguma idoraxe. 5ॸRü Cori ya tümaarü Tupana ya tümaarü maxŕŕruxüۡ rü tá mexüۡ tümamaxã naxuegu rü tá tüxüۡ narüngüۡxeۡe.ۡ 6ॸRü ngŕmaãcü tanaxՓa۳xe nax tamaxŕxüۡ ya yíxema Acóbuarü Tupanaca۳x daugüxe nax tümaxüۡҡՓ͑͑ǣľի̲ľËȍիüۡca۳x.

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ24ٍॷ25 ЬͮӡիËӥ̲իüۡxüۡ i Yerucharéüۡarü ʘã۳xgüx, pengeenügü nax yaxücuxüۡca۳x ya yimá guxãarü ãeۡx۳ gacü ya üünecü ya poracü! 8ॸ‫ع‬ѠӥҡľիŃ͑ɗիɥֆ yimá ãeۡx۳ gacü ya üünecü? Ѡӥ͑ӥ̲͑ɗիɥ ya Cori ya Tupana ya poracü rü tama muüۡcü. Rü aixcüma nüma ya Cori ya ҽӕЙ͑͑ɗիɥֆҡիӕիüۡma muüۡcü ega ngŕxguma texémaxã nügü nada۳i ۳xgux. 9ॸ‫ؽ‬ѠӥЙɗՓ%ի͑ǣӥ, ЬͮӡիËӥ̲իüۡxüۡ i Yerucharéüۡarü ʘã۳xgüx, rü pengeenügü nax yaxücuxüۡca۳x ya yimá ãeۡx۳ gacü ya üünecü ya poracü! 10ॸ‫ع‬ѠӥҡľիŃ͑ɗիɥֆ yimá ãeۡx۳ gacü ya üünecü ya poracü? Rü ͑ӥ̲͑ɗիɥֆæΎфɗֆҽӕЙ͑ֆ ǣӕի%ŃҡӥՓӥËӥ. Ѡӥ͑ӥ̲ҡ̲͑ɗիɥֆ ãeۡx۳ gacü ya aixcüma üünecü ya poracü. 7ॸ‫ؽ‬ѠӥЙɗՓ%ի͑ǣӥ,

Yumüxŕ i nawa Tupanaarü ngüۡxeۡecۡ a۳x íca۳xaxüۡ

398 nüxna cucua۳xãchixüۡ i chorü chixexüۡgü rü yema chixexüۡ ga chaxüxüۡ ga yexguma changextü۳xügu! Pa Cori Pa Tupanax ¡choxna nacua۳xãchi erü ngŕma curü ngechaüۡ rü curü mecüma rü nata! 8ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü ̲͑ľËӥ̲фӥɗիËӥ̲Ëӥ͑ɗիɥ. Rü nüma rü tüxüۡ narüՓe۳xãchixŕxŕ ya yíxema chixri maxŕxe. 9ॸRü namaxüۡgu tüxüۡ ͑իɥxŕxŕ ya yíxema tama tügü icua۳xüüۡgüxe, rü mexüۡՓҡӥիüۡ nagagü. 10ॸRü ngŕիǣӕ̲͑ǣɗիɥ͑ӥľǣӕɗ͑Ύфӥ mugü rü mea yanguxŕŕgu i ngŕma uneta i namaxã ixüxüۡ, rü nüma rü tüxüۡ nangechaüۡãcüma tüxüۡ naxucu۳xeۡ ̲͑ի%ɗ͑ΎфӥΎфľɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ. 11ॸPa Cori Pa Tupanax, nata i chorü chixexüۡ i cupe۳իľՓËȍիӥիüۡ ¡Rü choxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ

Cori Pa Tupanax, rü cuxna ͑ɗիɥɗchaca۳xaxüۡ. 2ॸPa Chorü Tupanax, cuxüۡ‫ ڟ‬chayaxõ. ¡Rü taxӢ i cunaxüchicaxüۡ i chorü uanügü nax ãne choxüۡ yangexeۡegۡ üxüۡca۳x rü choxüۡ nacugüexüۡca۳x! 3ॸRü tama chanaxՓa۳xe nax texé ãne tüxüۡ ingexeۡexۡ üۡ ya yíxema cuxüۡ‫ ڟ‬yaxõgüxe. Natürü i ngŕma tama

irüngüma i ngŕma nax taxúema chixri cuchiga idexaxüۡca۳x! 12ॸRü yíxema Cori ya Tupanaxüۡ ngechaüۡxe, rü nüma rü tá tüxüۡ nanaՓe۳x i nama i mexüۡ nax nagu ҡɗիӡիüۡ. 13ॸRü tá tüxüۡ narüngüۡxeۡe ۡ rü tümaxacügüme۳xeۡǣӕ͑͑իӦɗ͖ nachixüۡane nax namaxã inacua۳xgüxüۡca۳x. 14ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü yíxema nüxüۡ ngechaüۡǣӥիľ̲ӥËӥ͑ɗիɥ, rü meama

Ëӕǣɥ͑ӥľիüۡ rü cumaxã nuexüۡ, rü name ͑ɗիɥɗ%͑ľ͑ӥիüۡ quingegüxŕxŕ. 4ॸPa Corix ¡choxüۡ naՓe۳x i cumaxüۡ rü ngŕmagu choxüۡ ɗիӡxŕxŕ! 5ॸ¡Rü chomaxã inacua۳x rü choxüۡ nangu۳xeۡxeۡ i ngŕma curü ore i ɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ! ƄфӥËӕ̲͑ɗիɥɗËȍΎфӥ Tupana rü chorü maxŕŕruxüۡ нӕɗիɥիüۡ. Rü guxüۡma i oragu rü cugu chayaxõ. 6ॸPa Cori Pa Tupanax ¡nüxna nacua۳xãchi nax ñuxãcü guxüۡgumachire۳x toxüۡ cungechaüۡxüۡ rü cuxü‫ۡڟ‬ tangechaüۡtümüxüۡgüxüۡ! 7ॸ¡Natürü taxӢ i

tümaca۳x nanango۳xeۡxeۡ i ngŕma norü uneta. 15ॸRü guxüۡguma Cori ya Tupanaarü ngüۡxeۡecۡ a۳x chadau erü nüma ͑ɗիɥɗËȍΎիüۡ ínapoxüۡxüۡ ͑Փɗǣӕիüۡma i %ӡËӥ̲իüۡ. 16ॸPa Corix ¡choxüۡ rüngüۡxeۡxeۡ rü cuxü‫ ۡڟ‬changechaüۡtümüxüۡ! Erü chatura rü taxüۡ i guxchaxüۡՓ changexma. 17ॸChoma rü yexera chanaxi ۳xãchiãŕchigü. ‫ؽ‬Ѡӥ͑ՓËȍΎիüۡ ínanguxuchixŕxŕ i ñaa ngúxüۡ i chingexüۡ! 18ॸ¡Choxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ nadau i chorü guxchaxüۡgü rü ñaa ngúxüۡ ichingexüۡ rü

25

1ॸPa

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ25–27

399 choxü‫ ۡڟ‬íyanaxoxŕxŕ! ¡Rü choxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ yarüngüma i chorü chixexüۡgü! 19ॸ¡Rü dücax i ñuxre i chorü uanügü i choxüۡ ima۳xgüchaüۡxüۡ! 20ॸ¡Rü choxna nadau rü choxüۡ ínapoxüۡ nax tama choxüۡ yama۳xgüxüۡca۳x¡ ¡Rü taxӢ i cunaxüchicaxüۡ i chorü uanügü nax ãne choxüۡ yangexeۡegۡ üxüۡca۳x! ƄфӥËӕ̲͑ɗիɥ i chorü poxüۡruxüۡ нӕɗիɥիüۡ, rü cuxüۡtagu ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ ichayanga۳u۳xüۡ i ngüۡxeۡe.ۡ 21ॸRü ngŕma chaugü namaxã íchapoxüۡxüۡ ͑ɗիɥ nax aixcümaxüۡ chixuxüۡ rü taxuxüۡma i chixexüۡ chaxüxüۡ. Rü ngŕmaãcü chamaxüۡ erü cugu chayaxõ. 22ॸPa Tupanax ¡ínapoxüۡ i guxüۡma i chautanüxüۡgü i Iraéanecüã۳իǣӥ͑Փɗ torü guxchaxüۡgü! Yimá norü maxüۡmaxã mea icúacüarü yumüxŕ

Cori Pa Tupanax ¡choxüۡ rüngüۡxeۡxeۡ! Erü chorü maxüۡՓ rü nataxuma i chixexüۡ. Rü aixcüma cugu chayaxõ, Pa Cori Pa Tupanax. 2ॸ¡Rü ŕcü choxüۡ nangugü! ¡Rü choxüۡ naxü! ¡Rü nüxüۡ ͑իӥɗËȍΎфӥɥ͑ӥфӥËȍΎфӥ ngúchaüۡ i chaxica nüxüۡ chacuáxüۡ! 3ॸæȍΎ̲фӥ͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥ͑իËȍΎիüۡ cungechaüۡxüۡ, rü guxüۡguma meama ËӕǣËȍիɥ͑ӥ. 4ॸRü taguma namaxã chaxãmücü i ngŕma idorata۳ax۳ güxüۡ rü ¡ɗɗ͖ӕիǣӕՓӥիɗՓ̲͑ի%Ëȍ͑ǣľի̲ i ngŕma duüۡxüۡgüpe۳իľՓ̲ľիüۡ ügünetaxüۡ. 5ॸRü choxü‫ ۡڟ‬naՓa۳xtümüxüۡ i norü ngutaque۳xe i ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ i duüۡxüۡgü. Rü taguma namaxã chaxãmücü i ngŕma duüۡxüۡgü i chixecümaxüۡ. 6-7ॸRü cupe۳իľՓËȍӕǣӥ chayauxme۳x nax ngŕmaãcü cuxüۡ ËȍՓŃիüۡca۳ի͑իËȍΎՓфӥ͑ҡիӕիüۡma

26

1ॸPa

i ta۳xacürü chixexüۡ. Rü ngŕmaãcü, Pa Cori Pa Tupanax, curü ãmarearü guchicaxüۡՓËȍ͑ǣӕ͑իcuxca۳x ËȍՓɗֆľիüۡca۳x rü cuxüۡ chicua۳xüüۡxüۡca۳x naxca۳x i ngŕma mexüۡgü i cuxüxüۡ. 8ॸPa Corix, choma rü nüxüۡ changechaüۡ ya ֆɗ̲ËӕЙҡֆ͑ՓËӕфӥӥӥ͑ľ̲ի% cungexmane. 9ॸRü tama chanaxՓa۳xe i choxüۡ quima۳իՓӥիɗǣӕ̲͑ի%ɗngŕma pecáduã۳xgüxüۡ. Rü tama chanaxՓa۳xe i ngŕma máetagüxüۡrüxüۡ ËȍΎ̲ի%нӕɗիɥ. 10ॸRü tama chanaxՓa۳xe i ngŕma chixexüۡ ügüxüۡrüxüۡ rü ngŕma ãeۡx۳ gacügü i dieۡruca۳x chixri duüۡxüۡgümaxã icua۳xgüxüۡrüxüۡ ËȍΎ̲ի%нӕɗիɥ. 11ॸErü chorü maxüۡ фӥҡիӕՓ̲͑Ëȍɗիľ‫ؽ‬фӥ ngeۡmaca۳x choxüۡ rüngüۡxeۡxeۡ rü cuxü‫ۡڟ‬ changechaüۡtümüxüۡ! 12ॸRü cumax, Pa Corix, rü taianexüۡgu choxüۡ cuchixeۡxeۡ nax tama chorü uanügüme۳xeۡgu changuxüۡca۳x. Rü ngeۡmaca۳x guxüۡ i duüۡxüۡgüpe۳իľՓҡËӕիüۡ chicua۳xüxüۡ rü mexüۡ cumaxã chaxuegu. Cori ya Tupana rü chorü omü rü chorü maxŕŕruxüۡ ͑ɗիɥ

27

1ॸRü

nüma ya Cori ya Tupana rü chorü omü rü chorü maxŕŕruxüۡ ͑ɗիɥ. ¿Rü ngeۡmaca۳x rü texéxüۡ ҡ͑ɗիɥɗËȍ̲ӕüۡxüۡ? Rü nüma ya Cori ínanapoxüۡ i chorü maxüۡ. ¿Rü ñu۳xma rü texéxüۡ ҡ͑ɗիɥɗËȍ̲ӕüۡxüۡ? 2ॸRü ngŕxguma chixexüۡgü i chorü uanügü, cha۳u۳xca۳x ibuxmügu nax choxüۡ yama۳xgüxüۡca۳x rü nüxchama tá guxchaxüۡgu nayi. 3ॸѠӥՓΎΎ̲ӕիӡËȍɗիüۡ i chorü uanügü choxüۡ íchomaeguãchigu rü taxuca۳xtáma chamuüۡ. ѠӥՓΎΎ͑ӥǣӥ ínamexŕŕgügu nax cha۳u۳xca۳x íyaxüãchixüۡca۳x rü taxuca۳xma

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ27ٍॷ28 chanaxi ۳xãchiãxŕ erü nüxüۡ chacua۳x nax nüma ya Tupana tá choxüۡ ípoxüۡxüۡ. 4ॸRü ngŕma Cori ya Tupanana naxca۳x chacaxüۡ rü choxüۡ‫ ڟ‬ngúchaüۡxüۡ rü Փӥիɗҡ̲͑ɗիɥ. Rü ngŕ̲͑ɗիɥ͑ի guxüۡma i chorü maxüۡgu Cori ya ҽӕЙ͑ЙҡՓËȍ͑ǣľի̲իüۡ nax ngŕmaãcü nüxüۡ chicua۳xüüۡxüۡca۳x rü norü üünemaxã chataãxŕxüۡca۳x. 5ॸRü ngŕxguma guxchaxüۡ cha۳u۳xca۳x ínguxgu фӥ͑ӥ̲ֆæΎфɗфӥ͑ЙҡՓҡËȍΎի͑ nadau. Rü nügümaxã tá choxüۡ ͑ҡӥիËȍɗЙľҡфӥՓӥիɗֆ͑ӕҡֆ tacüétügu tá choxüۡ namunagü nax ‫ ڟ‬a taxuxüۡma choxüۡ imáxüۡca۳x. 6ॸRü ngŕm rü taxuxüۡtáma i chorü uanü choxna nangu. Rü ngŕxguma rü tá choxü‫ۡڟ‬ natauxcha nax Cori ya Tupanaca۳x chayaguxüۡ ɗ%̲фľǣӥɗ͑ЙҡՓфӥ taãxŕãcüma naxca۳իËȍՓɗֆľիüۡ rü nüxüۡ chicua۳xüüxüۡ. 7ॸѠӥËӕի͑͑ɗիɥɗ chaca۳xaxüۡ, Pa Corix. ¡Rü choxüۡ ͑իɥ͑ӥ! ¡Rü cuxüۡ‫ ڟ‬changechaxüۡtümüxüۡ rü choxüۡ nangãxüۡ! 8ॸRü chauãŕՓфӥ͑ǣӕ Ëȍфӥիɥ͑ӥфӥËȍӕǣӥ͖Ëȍǣӥфӥ: “Cori ya Tupanaca۳իҡËȍĀӕٚ, ñachagürü. Rü ngeۡmaca۳x i chomax, Pa Corix, rü cuxca۳x chadau. 9ॸ¡Rü taxӢ i cha۳u۳xcha۳իՓɗнӕɗËәիüۡ rü taxӢ i curü numaxã choxüۡ cuxoxüۡ! Erü cuxicatama ͑ɗիɥɗËȍΎфӥngu۳xeۡerۡ uxüۡ нӕɗիɥիüۡ. ¡Rü taxӢ i chaxica nua choxüۡ cutáxüۡ nax ngŕmaãcü changemücüxüۡca۳x! Erü cuma ͑ɗիɥֆËȍΎфӥҽӕЙ͑фӥËȍΎфӥ maxŕŕruxüۡ нӕɗիɥիüۡ. 10ॸѠӥՓΎΎËȍӕ͑ҡӥ rü chaué choxüۡ íta۳xgügu natürü cumax, Pa Corix, ҡ͑ɗիɥɗËȍΎի͑ËӕĀӕիüۡ. 11ॸPa Corix ¡choxüۡ naՓe۳x i cumaxüۡ rü chorü uanügücha۳իՓËȍΎիüۡ nüxüۡ nacua۳xeۡxeۡ i ngŕma mexüۡ i nama nax nagu

400 Ëȍɗիӡիüۡca۳x! 12ॸ¡Rü taxӢ i norü ngúchaüۡՓËȍΎիüۡ cutáxüۡ! Erü ngŕma duüۡxüۡgü i choxüۡ ima۳xgüchaüۡxüۡ rü chixri chauchiga nidexagü, natürü guxüۡma i ngŕ̲фӥĀΎфǣӥ̲фľ͑ɗիɥ. 13ॸNatürü i choma rü chayaxõ nax nüxüۡ tá chadauxüۡ nax ñuxãcü choxüۡ nangechaüۡxüۡ ya Cori ya Tupana i guxüۡma i ngunexüۡgü i nagu chamaxüۡxüۡՓ. 14ॸ¡ƚcü nüxü‫ ۡڟ‬yaxõ ya Cori! ¡Rü cugü naporaxŕxŕ rü taxӢ i nüxüۡ curüxoxüۡ nax cuyaxõxüۡ! Rü cumaxã nüxüۡ chixu rü ¡nagu yaxõ ya Cori ya Tupana! Cori ya Tupana rü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥɗҡΔфӥֆӕ̲ӥxŕ

28

1ॸPa Cori Pa Tupana Pa Chorü Poxüۡruxüۡx, фӥËӕի͑͑ɗիɥɗ chacaxüۡ. ¡Rü taxӢ i cha۳u۳xcha۳իՓ iquicúxüۡ nax tama choxüۡ cungãxüۡxüۡca۳x! Erü ngŕիǣӕ̲ҡիӡҡ̲ choxüۡ cungãxüۡ۳xgu rü tá chayu. 2ॸ¡Rü choxüۡ ͑իɥ͑ӥɗngŕxguma cupata íngexmaxüۡǣӕËȍՓŃxme۳xãcüma curü ngüۡxeۡecۡ a۳x íchacaxgu! 3ॸRü tama chanaxՓa۳xe i choxüۡ ËӕЙΎիËӕՓӥիɗǣӕ namaxã i ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ. Rü nümagü rü mea tümamaxã naxãmücügüneta ya duŕxŕgü, natürü naãxŕՓфӥ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥľ͑ի͖ӕի%Ëӥ tüxüۡ yama۳xgüchaüۡxüۡ. 4ॸRü ngeۡmaca۳x, Pa Corix, rü name nax cunapoxcuexüۡ naxca۳x i ngŕma norü chixexüۡ i naxügüxüۡ. ¡Rü ngŕma chixexüۡ i to۳xguã۳xmaxã naxügüxüۡtama naxca۳x

natáeguxŕxŕ nax ngŕmatama i chixexüۡmaxã cupoxcuexüۡca۳x! 5ॸRü nümagü rü tama Tupanaxüۡ nacua۳xgüchaüۡ rü tama nüxüۡ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ28–30

401 nacua۳xgüchaüۡ i ngŕma Tupana ngo۳xeۡexۡ üۡ. Rü ngeۡmaca۳x ya Tupana rü ҡ͑͑Āɗфӥҡǣӕҡ̲Փľ͑ inanachigüxŕxŕ. 6ॸRü namecümaxüۡchi ya Cori ya Tupana erü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥɗ chorü yumüxŕ. 7ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü chorü poxüۡruxüۡ ya ЙΎфիӥËȍɗËӥ͑ɗիɥ. Ѡӥ͑ǣӕ͑ɗիɥǣ chayaxõxüۡ фӥ͑ӥ̲͑ɗիɥǣËȍΎիüۡ nangüۡxeۡexۡ üۡ. Rü poraãcü chataãxŕ i ñu۳xmax. Rü ngeۡmaca۳x tá Cori ya Tupanaca۳իËȍՓɗֆľфӥҡmoxŕ nüxna chaxã. 8ॸRü nüma ya Cori ya Tupana ͑ɗիɥɗ͑ΎфӥĀӕüۡxüۡgüxüۡ naporaexeۡexۡ üۡ. Ѡӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ nangüۡxeۡexۡ üۡ rü ínapoxüۡãxüۡ ya yimá ãeۡx۳ gacü ya nümatama nüxüۡ naxunetacü. 9ॸPa Cori Pa Tupanax ¡nüxüۡ rüngüۡxeۡxeۡ ya curü duüۡxüۡgü rü mexüۡ namaxã naxuegu! ¡Rü ͖Ύ̲ՓӥիɗɗËф͑ŃфӕфӥĀӕфӕüۡrüxüۡ nüxna nadau rü guxüۡguma mea yagagü! Napora i naga ya Cori ya Tupana

Dauxüۡcüã۳x ¡nüxüۡ picua۳xüxüۡ ya Cori ya Tupana naxca۳x i norü pora rü norü üüne! 2ॸ¡Rü nüxüۡ picua۳xüxüۡ i ngŕma naéga i üünexüۡ! ¡Rü yima napata ya ̲ľիľËȍɗ͑ľՓфӥpenatachigaxŕxŕ! 3ॸRü ngŕma naga ya Cori ya Tupana rü ̲фŃҡӥǣӕ͑ֆիӡ. Rü nüma ya Tupana ya poracü rü nayaduruanexŕxŕ. Rü nüma rü ngŕma taxüۡ ɗ̲фŃҡӥՓ nangexma. 4ॸRü ngŕma naga ya Cori ya Tupana rü napora rü guxüۡՓ̲͑͑ǣӕ. 5ॸRü ngŕma naga ya Cori ya Tupana rü nanabüüۡËȍËӥիӥֆֆɗ̲ΎËֆɗՓǣӥֆ ̞ɞ¡͑ӕՓngŕxmagüne. 6ॸRü nagamaxã nayadu۳xruexeۡxeۡ ya yima ma۳իЙӦ͑ľǣӥֆ Líbanu rü ChiriӢ. Rü ñoma tuirugürüxüۡ

29

1ॸPa

rü ñoma naxacügürüxüۡ nanayuxnagütanüxŕxŕ. 7ॸRü ngŕma ͑ǣՓфӥɞ͑իӡիӡɗӥիӥľ̲. 8ॸRü ngŕma naga ya Cori ya Tupana rü ngŕma ínachianexüۡՓфӥ nayadu۳xruxeۡxeۡ. 9ॸRü ngŕma naga ya Cori rü yima castáñagü rü nayaՓa۳xgüxŕxŕ rü ngŕmaãcü i ngŕma dauxchitagü rü nanangearü naixnecüã۳xeۡxeۡ. Ѡӥ͑ЙҡՓֆæΎфɗфӥ guxãma nüxüۡ ticua۳xüxüۡgü. 10ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü pucümaxã inacua۳x. Ƅфӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗǣӕիüۡguma ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡ. 11ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü nanaporaexŕxŕ i norü duüۡxüۡgü. Rü mexüۡ namaxã naxuegu rü nanataãxŕxŕŕgü. Dabí rü Cori ya Tupanaxüۡ ticua۳xüxüۡ erü norü da۳xawewa naxca۳x nayataanexŕxŕ

Cori Pa Tupanax, rü cuxüۡ chicua۳xüxüۡ ľфӥËӕ̲͑ɗիɥɗ chorü da۳իՓľՓËȍΎիüۡ ícurüdaxŕŕamaxüۡ rü ngeۡmaca۳x tama chayu. Erü cuma rü tama cunaxՓa۳xe nax choxüۡ nacugüexüۡ i chorü uanügü. 2ॸPa Cori Pa Chorü Tupanax, choma rü cuxüۡҡՓnaxca۳x íchaca i curü ngüۡxeۡe,ۡ rü cuma rü choxüۡ cungãxüۡga rü cha۳u۳xca۳x cuyataanexŕxŕ. 3ॸѠӥ͑Փ choxüۡ ícunguxuchixŕxŕ i ngŕma yu rü choxüۡ cumaxeۡeaۡ ma. Rü ngeۡmaca۳x tama chayu. 4ॸRü ngeۡmaca۳x i pemax, Pa Chomücügü i aixcüma Cori ya Tupanaaxüۡ‫ ڟ‬Yaxõgüxüۡ ‫ؽ‬фӥ͑ǣɥի%Փӥիɗǣӕ Tupanaca۳իҡՓɗֆľǣӥфӥ͑ӥիüۡ ticua۳xüxüۡgü ya yimá üünecü! 5ॸErü ngŕ̲͑Ύфӥ͑ӕфӥЙի%Ëȍɗ̲фľ͑ɗիɥ, natürü ngŕma norü ngüۡxeۡe ۡ rü taguma inayagu۳x. ѠӥՓΎΎËȍӥҡËӥɗիӕիľǣӕ,

30

1ॸPa

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ30ٍॷ31

402

natürü moxüۡãcü rü taãxŕãcü ínanguxuchixeۡxeۡ naxme۳իՓɗËȍΎфӥ tingunexüۡgü. 6ॸRü choma rü yexguma uanügü! Erü cuma rü Tupana ya ҡիӡҡchida۳իՓľǣӕфӥËȍӕǣӥǣӕ ɗիËӥ̲̲ľËӥнӕɗիɥ. 2ॸ¡Rü ŕcü choxü‫ۡڟ‬ Ëȍфӥիɥ͑ӥфӥ͖Ëȍǣӥфӥ٘͵u۳xma rü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥɗËȍΎфӥֆӕ̲ӥxŕ! ¡Rü paxa ۡ ۡ marü taxuxütáma i ta۳xacü choxü ͑ӕ͑իӡфӥnaxme۳իՓËȍΎիüۡ 7 ͑͑ǣӕЙľҡӥٚ, ñachagürü. ॸNatürü i cuma ínanguxuchixŕxŕ i chorü uanügü! Rü rü choxüۡ cuxü, фӥËȍΎի͑нӕɗիӡǣËȍɗфӥ chanaxՓa۳xe i chorü poxüۡruxüۡ nax tama choxüۡ curüngüۡxeۡe.ۡ Rü ngeۡmaca۳x нӕɗիɥիüۡ i cumax, rü chanaxՓa۳xe nax chorü muüۡmaxã chaba۳i ۳xãchiãŕ. Natürü chorü cu۳xchicaxüۡ ͑իнӕɗիɥիüۡ nax tama ֆľ̲Փľ͑фӥËȍΎ̲ի%Ëӕ̲ľËӥ̲, rü choxüۡ yama۳xgüxüۡca۳x. 3ॸѠӥËӕ̲͑ɗիɥɗ chorü poxüۡruxüۡ rü chorü cu۳xchicaxüۡ. cha۳u۳xca۳x cuyataanexŕxŕ. 8ॸRü cuxna ͑ɗիɥɗËȍËիüۡ, Pa Cori Pa Tupanax, rü ¡Rü chomaxã inacua۳x rü choxna nadau cuxüۡ ͑ɗիɥɗËȍËȍɗիľՓľիüۡ. 9ॸRü naxcha۳իՓɗËȍΎфӥӕ͑ӥǣӥ! Rü ñachagürü: “Pa Cori Pa Tupanax ¿rü ngŕmaãcü i nümagü rü tá nüxüۡ ۡ ۡ ta۳իËӥՓ̲͑ľիü ega ta۳իՓËȍΎիü nacua۳xgü nax aixcüma Tupana ya nangegügu? ƄфӥՓӥիɗɗՓɗիӥ̲ӥфӥ ЙΎфËӥ͑իнӕɗիɥիüۡ. 4ॸ¡Rü choxüۡ ínanguxuchixŕŕ̲͑Փɗngŕma ҡիӕËӥфӥՓËӕիüۡ nicua۳xüxüۡ rü guxchaxüۡ i cha۳u۳xca۳իɗ͑իӦǣӥիüۡ! Erü ҡիӕËӥфӥՓ͑ӥիüۡ nixu nax cuma rü Ëӕ̲͑ɗիɥɗËȍΎфӥЙΎիüۡruxüۡ нӕɗիɥիüۡ. ɗիËӥ̲Ëӥнӕɗիɥիüۡٚ, ñachagürü. 10ॸPa ‫ڟ‬ 5ॸRü cuxme۳իՓchanange۳x i chorü ۡ Cori Pa Tupanax ¡cuxü ۡ ۡ ۡ changechaxütümüxü rü choxü ͑իɥ͑ӥфӥ maxüۡ. ¡Rü choxüۡ ínanguxuchixŕxŕ, Pa Cori Pa Tupana ya Ixaixcümacüx! 6ॸRü choxüۡ rüngüۡxeۡxeۡ! 11ॸRü ñu۳xma nax ۡ cha۳u۳xca۳x cuyataanexŕŕxü rü ngŕma tama namaxã chataãxŕ i ngŕma chorü ngechaüۡ rü taãxŕxüۡ choxü‫ۡڟ‬ duüۡxüۡgü i naxchicüna۳ի%ǣӥɗҡիӕՓ̲ mexüۡxüۡ icua۳xüüۡgüxüۡ. ƄфӥËӕǣӕ͑ɗիɥɗ cuyanguxuchixŕxŕ. Rü ngŕmaãcü chayaxõxüۡ, Pa Cori Pa Tupanax. 7ॸRü ËȍΎի͑Ëӕֆիӡgachixŕxŕ i ngŕma chorü ngŕma choxüۡ nax cungechaüۡxüۡca۳x rü ngechaüۡ rü taãxŕ choxna cuxã. 12ॸRü ñu۳xmax, Pa Cori Pa Tupanax, rü chataãxŕ rü mexüۡǣӕËȍфӥիɥ͑ӥ. Rü ҡիӕËӥфӥՓ̲Ëȍфӥngea۳xmare. Rü cuma rü nüxüۡ cucua۳x nax ngechaüۡ ۡ ngeۡmaca۳իՓɗֆľǣӥ̲ի%ҡËӕիü chingexüۡ rü chanaxi ۳xãchiãŕxüۡ. 8ॸNatürü ۡ ۡ tama chorü uanüme۳xeۡgu choxüۡ chicua۳xüxü rü guxügutáma moxŕ cuxna chaxã. Name nax aixcüma Tupanagu nax yaxõxüۡ

Cori Pa Tupanax, cuxüۡtagu ͑ɗիɥɗËȍӕǣӥËȍфӥËәիüۡ nax ۡ choxü ícupoxüۡxüۡca۳x nax tama choxüۡ yama۳xgüxüۡca۳x i chorü uanügü. ¡Rü taxӢ i nüxüۡ icurüngümaxüۡ ega curü ngüۡxeۡecۡ a۳x íchacaxgux! ¡Rü choxüۡ

31

1ॸPa

cunguxŕxŕ. Rü cha۳u۳xca۳x cunamexŕxŕ i Փӥիɗɗ͑ËȍɗËɗ͑ӥիü‫ ۡڟ‬guxchaxüۡ nax choxna nangugüxüۡ. 9ॸPa Cori Pa Tupanax ¡cuxüۡ‫ ڟ‬changechaxüۡtümüxüۡx! Ƅфӥ%ӡËӥ̲իüۡՓËȍ͑ǣľի̲ɗ͖u۳xmax. Rü ngŕma ngúxüۡ nax chingexüۡca۳x rü changu۳xetü rü changu۳xune rü guxüۡՓ̲ËȍΎիü‫ ۡڟ‬nangu۳x. 10ॸRü ngŕma nax ngúxüۡ chingexüۡ rü nax

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ31ٍॷ32

403 changechaüۡxüۡgagu rü tá paxa chayu. Rü ngŕma nax ngechaüۡ chingexüۡgagu rü chiturachigü. Rü ngeۡmaca۳x i chaxune rü natura. 11ॸRü choma rü norü cugüruxüۡ Ëȍɗիɥɗngŕma chorü uanügü. Rü ngŕma chorü ngaicamagu ãchiüۡgüxüۡ i duüۡxüۡgü фӥ͑Ύфӥɥ͑ӥËфӕüۡmare choxüۡ ͑ɗիɥǣӥxŕxŕ. Rü ngŕma choxüۡ cua۳xgüxüۡ i duüۡxüۡgüca۳իфӥՓӥիɗɗ%ӡ%Ëȍɗիüۡ Ëȍɗիɥ. Rü ngŕիǣӕ̲ɥҡ̲ӥՓËȍΎիüۡ nadaugügu rü cha۳u۳xcha۳իՓ͑ɗ¡ӕի̲ӥ. choxüۡ inarüngümaexüۡchima rü ñoma marü chayuxüۡrüxüۡ choxüۡ nadau. Rü ngŕ̲%Ëӥ͖Ύ̲ՓӥիɗɗիľЙáüۡ i puxãchixüۡrüxüۡ Ëȍɗիɥ. 13ॸRü duüۡxüۡgü rü bexma choxüۡ nixugüechamare chixexüۡmaxã. Rü ngexta ɞËȍĀՓľ͑ӥիüۡՓфӥ͑͑ǣľի̲ɗ %ӡËӥ̲իüۡ rü poraãcü chamuüۡ. Rü duüۡxüۡǣӥфӥՓӥիɗǣӕ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥľ͑ի ñuxãcü choxüۡ yama۳xgüchaüۡxüۡ. 14ॸNatürü i chomax, Pa Cori Pa Tupanax, rü cugu chayaxõ rü ñachagürü: “Rü Ëӕ̲͑ɗիɥɗËȍΎфӥҽӕЙ͑нӕɗիɥիüۡٚ, ñachagürü. 15ॸRü ñaa chorü maxüۡ rü cuxme۳իՓ͑͑ǣľի̲. Rü ngeۡmaca۳x chanaxՓa۳xe i naxme۳իՓËȍΎիüۡ 12ॸRü

ícunguxuchixŕxŕ i ngŕma chorü uanügü i chauxchi aiexüۡ. 16ॸRü choma nax curü duüۡxüۡ Ëȍɗիɥիüۡ ¡rü cuxüۡ‫ڟ‬ changechaxüۡtümüxüۡxüۡ! ¡Rü ŕcü choxüۡ ínanguxuchixŕxŕ erü choxüۡ cungechaüۡ! 17ॸPa Cori Pa Tupanax, фӥËӕի͑͑ɗիɥ ichacaxüۡ. Rü chanaxՓa۳xe i choxüۡ cungãxüۡga nax tama ãne chingexüۡca۳x. Natürü ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ i duüۡxüۡgü фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ%͑ľ͑ӥիüۡ quingexeۡexۡ üۡ. ¡Rü ŕcü noxtacüma naxmaxüۡ i chianexüۡ ɗҡӕнӕľՓngŕxmaxüۡՓ̲͑ӕǣӥ! 18ॸRü ngŕmaãcü tá narüchianegü i ngŕma

duüۡxüۡgü i dorata۳ax۳ güxüۡ i cugüՓa۳xegüxüۡ rü to۳xguã۳xüۡ oexüۡ rü guxchigaՓa۳xegüxüۡ tümamaxã ya yíxema mexe ya duüۡxeۡgü. 19ॸPa Tupanax, cuma rü poraãcü cumecüma ҡӥ̲̲ի%ֆֆɞիľ̲Ëӕǣɥ͑ӥľիľ. Rü duüۡxüۡgüpe۳իľՓcunaՓe۳x nax ñuxãcü cumecümaxüۡ tümamaxã ya yíxema cugu yaxõgüxe. 20ॸRü cuma rü tüxüۡ ícupoxüۡ nüxna i ngŕma duüۡxüۡgü i chixexüۡǣӕфӥիɥ͑ӥľիüۡ. Rü cugütüüۡՓ tüxüۡ cungexmagüxŕxŕ nax ngŕmaãcü tama tümamaxã naguxchigagüxüۡca۳x i tümaarü uanügü. 21ॸRü cumexechi, Pa Cori Pa Tupanax. Erü choxüۡ nax cungechaüۡxüۡgagu taxüۡ i mexüۡ cha۳u۳xca۳x cuxü ga yexguma ngúxüۡ chingeyane. 22ॸRü ngŕxguma guxchaxüۡՓ Ëȍ͑ǣľի̲ֆ͑ľфӥ͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥ͑ի ËȍΎի͑нӕɗիӡǣËȍɗիüۡ. Natürü yexguma cuxna chacaxgu nax choxüۡ curüngüۡxeۡexۡ üۡca۳x rü cuma rü choxüۡ Ëӕիɥ͑ӥ͑իɗҡcuxca۳x chaxüxüۡ. 23ॸPa Guxãma i Pema i Cori ya Tupanaaxü‫ۡڟ‬ Yaxõgüxex ¡rü nüxüۡ pengechaxüۡgüx! Erü nüma ya Cori rü tüxna nadau ya ֆɞիľ̲͑ǣɥ͑ӥľիľ. Natürü ngŕma ҡ̲͑ǣɥ͑ӥľիüۡ rü tá poraãcü nanapoxcue. 24ॸRü guxãma i pema i Cori ya Tupanagu nax peyaxõgüxüۡ ¡rü peporae rü petaãxŕgü! Ngŕxguma Tupanamaxã nüxüۡ ixuxgu i tórü chixexüۡ rü nüma rü tüxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ inarüngüma

32

1ॸRü

nataãxŕ ya yimá yatü ya Tupana marü nüxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ irüngümacü i norü pecádugü. 2ॸRü nataãxŕ ya yimá yatü ya tama chixexüۡǣӕфӥիɥ͑ӥËӥфӥҽӕЙ͑

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ32ٍॷ33 taxuxüۡma i chixexüۡ nachigaxüۡ ixucü. yexguma tama Tupanamaxã nüxüۡ chixuxgu ga yema chorü chixexüۡ rü guxüۡ ga ngunexüۡgu rü chaxauxecha rü yexeraãcü chaxoégaãxŕ rü chiturachigü. 4ॸRü chütacü rü ngunecü choxüۡ ËӕËȍɗիľՓľЬҽӕЙ͑ի. Rü yema chorü ЙΎффӥɞ͑իӡիӡ͖Ύ̲ЙӕҡӥфËȍËӕɗ üa۳xcü ipaxŕŕxüۡrüxüۡ. 5ॸͮҡӥфӥՓӥիɗǣ ngunexüۡgu rü cumaxã nüxüۡ chixu ga guxüۡma ga chorü chixexüۡgü rü taxuxüۡma chicu۳x. Rü chaugümaxã ñacharügü: “Cori ya Tupanamaxã tá nüxüۡ chixu i chorü chixexüۡǣӥٚ, ñacharügü. Rü cumax, Pa Corix, rü choxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ icurüngüma ga guxüۡma. 6ॸRü ngeۡmaca۳x i guxüۡma i duüۡxüۡgü i aixcüma yaxõgüxüۡ rü ngŕxguma ngürüãchi guxchaxüۡՓ͑͑ǣľի̲ǣӕфӥ tá cumaxã nidexa. ѠӥՓΎΎËȍɗ taxüchixüۡ i guxchaxüۡ nüxüۡ ingaicagu rü ҡիӡҡ̲͑ӥի͑͑͑ǣӕ. 7ॸRü cumax rü chorü dauruxüۡ нӕɗիɥ, фӥËӕ̲͑ɗիɥɗ choxüۡ ícupoxüۡxüۡ i ngŕxguma %ӡËӥ̲իüۡՓËȍ͑ǣľի̲ǣӕ. Rü ngŕxguma nüxüۡ charüporamaegu i chorü uanügü rü chope۳իľՓҡ%xŕãcü Ëӕ͑Փɗֆľǣӥxŕxŕ i duüۡxüۡgü. 8ॸRü cumax, Pa Cori Pa Tupanax, rü ñacugürü choxüۡ: “Choma rü guxüۡguma cuxüۡ ËȍĀՓľ͑ӥфӥҡËӕիüۡ changu۳xeۡxeۡ i ngŕma cuxü‫ ۡڟ‬chanaxՓa۳xexüۡ. Rü tá cuxüۡ chaxucu۳xeۡ rü cumaxã tá nüxüۡ chixu i ngŕ̲̲͑ɗ͑ǣӕҡнӕɗիӡիüۡ. 9ॸѠӥҡ̲̲͑ľ͑ի͖Ύ̲ËΎՓфӕфӥիüۡ rüe۳xna ñoma múlarüxüۡ нӕɗիɥիüۡ rü nax nataxuxüۡma i curü cua۳x rü ñu۳xmata ütü۳xünáguca۳իËӕՓիüۡ nax mea namagu нӕɗիӡիüۡca۳իٚ, ñacurügü choxüۡ. 10ॸRü muxüۡtáma i ngúxüۡ ningegü i ngŕma 3ॸRü

404 chixexüۡarü üruxüۡ ɗիɥǣӥիüۡ, natürü ngŕma cugu yaxõgüxüۡ rü guxüۡgutáma Cori ya Tupana nüxüۡ nangechaüۡ. 11ॸ¡Rü Cori ya Tupanamaxã petaãxŕgü, Pa Yatügü i Mexüۡ i Tama Chixexüۡ Ügüxüۡx! ¡Rü petaãxŕgü rü taãxŕmaxã Tupanaxüۡ picua۳xüxüۡgüx! Tupanana moxŕ taxã rü nüxüۡ ticua۳xüxüۡgü 1ॸRü pemax, Pa Duüۡxüۡgü i ҽӕЙ͑ǣʘ͑ӥľիüۡx ¡rü nüxüۡ picua۳xüxüۡgü! Erü nüma ya Tupana rü namaxã nataãxŕ i norü duüۡxüۡgüarü cua۳xüxüۡ. 2ॸ¡Rü moxŕ nüxna pexãgü ya Cori ya Tupana! ¡Rü árpamaxã rü árpaxacümaxã taãxŕãcü naxca۳x ЙľՓɗֆľǣӥ! 3ॸ¡Rü ngexՓaca۳xüۡxüۡ i ՓɗֆľǣӕЙľՓɗֆľǣӥ! ¡Rü mea pepaxetagüãcüma nüxüۡ picua۳xüxüۡgü! 4ॸRü ngŕma Cori ya Tupanaarü ore rü aixcüma name. Rü ngŕma naxüxüۡՓ nango۳x nax nüma rü aixcüma yanguxŕŕãxüۡ i ngŕma nüxüۡ yaxuxüۡ. 5ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü namaxã nataãxŕ i ngŕ̲ɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ rü ngŕma Փe۳xguxüۡ. Rü ngŕma norü ngechaüۡ rü ñoma i naane namaxã nanapá. 6ॸRü ngŕ̲Āիӡǣӕիüۡ i naane ‫ ڟ‬a ngŕxmagüxüۡ rü rü guxüۡma i ngŕm nüma ga Cori ya Tupana rü norü Āľի̲ի%͑͑իӥфӥ͑Ńҡӥ٘Ëӕľٚ, ñanagürü. 7ॸRü nüma ga Tupana rü nanaxü ga yema taxüۡ ga már i mátamaxüۡ. Rü yema norü dexá rü Փӥիɗҡ̲ǣ͑ËȍɗËՓ nanayexmaxŕxŕ. 8ॸPa Guxüۡma i Ta۳xacü i ͵Ύ̲ɗͮ͑ľՓNgŕxmagüxüۡx ¡rü ҽӕЙ͑ǣЙľիɥ͑ӥľ! Rü guxãma i pemax, Pa Ñoma i Naanecüã۳x i Duüۡxüۡgüx ¡rü nüxüۡ pengechaxüۡgü! 9ॸYerü nüma rü

33

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ33ٍॷ34

405 norü dexamaxã guxüۡma naxü. Rü nanamu rü guxüۡma mea inanu. 10ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü nagu nayanaxoxŕxŕ i ngŕ̲͑ǣӕ͑իɥ͑ӥľիüۡ i ngŕma duüۡxüۡgü i tama nüxüۡ‫ڟ‬ yaxõgüxüۡ. 11ॸNatürü i ngŕma nüma ya æΎфɗֆҽӕЙ͑͑ǣӕфӥիɥ͑ӥիüۡ rü guxüۡguma nanaxaixrügumaraxüۡ rü taguma narüxo. 12ॸRü nataãxŕgü i ngŕma nachixüۡane ya Cori ya Tupanamaxã tupanaã۳xgüxüۡ rü ngŕma duüۡxüۡgü ya Cori ya Tupana nügüxüۡ‫ ڟ‬dexüۡ. 13ॸRü ͑ӥ̲ֆæΎфɗֆҽӕЙ͑фӥĀիӡǣӕիüۡ i ͑͑ľՓɞ͑ĀՓľ͑ӥ, rü nüxüۡ nadau i guxüۡma i duüۡxüۡgü. 14ॸRü ngŕma Āիӡǣӕիüۡ ɗ͑͑ľɗ͑Փ nangexmaxüۡՓ͑ɗիɥɗҡӥիüۡ nangugüxüۡ ֆֆɞիľ̲͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓ ngŕxmagüxe. 15ॸѠӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗ̲իüۡ tüxna naxãxüۡ rü nüxüۡ nadauxüۡ i guxüۡma i ngŕma taxügüxüۡ. 16ॸRü taxucüma ya ãeۡի۳ ǣËӥֆՓΎΎ̲ӕфӥ churaraãc‫ ڟ‬ü rü tá nügü ínapoxüۡ ega tama Tupana nüxüۡ rüngüۡxeۡegۡ u. Rü bai ֆՓӥիɗֆֆҡӥֆЙΎфիӥËȍɗËӥфӥҡ norü poramaxã nügü ínapoxüۡ ega tama Tupana naxüۡҡՓngŕxmagu. 17ॸѠӥՓΎΎ ËΎՓфӕǣӥɗЙΎфիӥËȍɗիüۡ rü taxuacüma norü yoraxüۡ ínapoxüۡ ega tama Tupana nüxüۡ rüngüۡxeۡegۡ u. 18ॸNatürü nüma ya Cori ya Tupana rü guxüۡguma tüxna nadau ya yíxema nüxüۡ ngechaüۡgüxe rü nagu yaxõgüxe. 19ॸRü ngŕ̲%ËӥֆӕՓ tüxüۡ ínapoxüۡ rü maxüۡ tüxna naxã ega taiya ínguxgu. 20ॸRü TupanaxüۡҡǣӕիɗËҡ̲͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ yarüngauxüۡ i tórü maxüۡ. Erü nüma rü tüxüۡ narüngüۡxeۡe ۡ rü tüxüۡ ínapoxüۡ. 21ॸRü ngeۡmaca۳x tórü Cori ya Tupanamaxã tataãxŕgü rü aixcüma naéga i üünexüۡgu

tayaxõgü. 22ॸ¡Rü taxӢ i nüxüۡ curüxoxüۡ nax toxüۡ cungechaüۡxüۡ, Pa Cori Pa Tupanax! Erü cuma rü tomaxã ɗËӕիӕ͑ľҡфӥҡիӡҡ̲ҡΎիüۡ ɞËӕՓΎǣӥ. Tupanaxüۡ ticua۳xüxüۡ erü tamaxã namecüma

guxüۡ i oragu rü Cori ya Tupanamaxã tá mexüۡ chaxuegu, rü chaua۳xmaxã rü guxüۡgutáma nüxüۡ chicua۳xüxüۡ. 2ॸRü Cori ya Tupanamaxã chaugü chicua۳xüxüۡ. ¡Rü nüxüۡ‫ ڟ‬ɗЙľфӥիɥ͑ӥľфӥ̲͑ի% petaãxŕgü, Pa Duüۡxüۡgü ya Mexüۡgu Ѡӥիɥ͑ӥľիľի! 3ॸ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣɥի%Փӥիɗǣӕ͑ӥիüۡ ticua۳xüxüۡgü rü tanatachigaxŕxŕ i naéga! 4ॸRü Cori ya Tupanana chaca rü nüma rü choxüۡ nangãxüۡga, rü choxüۡ ínanguxuchixŕxŕ ͑Փɗǣӕիüۡma i chorü

34

1ॸRü

oégaãŕgü. 5ॸRü yíxema Cori ya Tupanagu rüdaunüxe rü guxüۡgutáma tataãxŕgü rü tagutáma ãne tingegü. 6ॸRü doma yatü ya ngearü ngŕmaxüۡãc‫ ڟ‬ü rü Cori ya Tupanana naca rü nüma nüxüۡ ͑իɥ͑ӥфӥ͑ΎфӥǣӕիËȍիüۡǣӥՓ ínananguxuchixŕxŕ. 7ॸRü Cori ya Tupanaarü orearü ngeruxüۡ ɗĀիӡËӥã۳x rü tüxna nadau rü tüxüۡ namaxeۡxeۡ ya yíxema Cori ya Tupanaxüۡ ngechaüۡgüxe. 8ॸ¡Rü nüxüۡ pixü۳x nax ngŕmaãcü nüxüۡ pecuáxüۡca۳x nax ñuxãcü namecümaxüۡ ya Cori ya Tupana! Rü nataãxŕ ya yimá yatü ya Cori ya Tupanagu yaxõcü. 9ॸRü pema i aixcüma Cori ya Tupanaxüۡ ngechaüۡgüxe, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ picua۳xüxüۡǣӥфӥ͑ǣЙľիɥ͑ӥľ. Erü taxuxüۡtáma ta۳xacü tüxüۡ‫ ڟ‬nataxu ya yíxema nüxüۡ ngechaüۡgüxe rü naga ɥ͑ӥľիľ. 10ॸѠӥՓΎΎֆֆɗ̲ɗֆ porachirécü i ñuxguxacü rü taiya nüxü‫ۡڟ‬

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ34ٍॷ35 nangu۳x. Natürü yíxema aixcüma Cori ya ҽӕЙ͑ǣɥ͑ӥľիľфӥҡǣӕҡ̲ҡӥիü‫ۡڟ‬ nataxu i mexüۡ. 11ॸPa Chauxacügüx ¡nua ЙľիɥфӥËȍΎիüۡ‫ ڟ‬ɗЙľфӥիɥ͑ӥľ! Rü pexüۡ tá changúexŕxŕ i ñuxãcü Cori ya Tupanaxüۡ nax picua۳xüüۡgüxüۡ. 12ॸ¿CunaՓa۳xexüۡ nax cutaãxŕxüۡ rü namáxüۡ i curü maxüۡ i ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓ? 13ॸRü dücax ¡naxuãxŕ rü nüxna nadau ya curü conü rü taxӢ i quidoraxüۡ! 14ॸ‫ؽ‬Ѡӥ͑ӥի͑ɗիӡǣËȍɗɗ guxüۡma i chixexüۡ rü mea namaxüۡ! ¡Rü naxca۳x nadau nax taxúemaama nax cuguxchaxüۡãx‫ ڟ‬üۡ rü ngŕmaãcü namaxüۡ! 15ॸErü nüma ya Cori ya Tupana rü tüxna nadau ya yíxema aixcüma mea maxŕxe. Rü tüxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ ͑իɥ͑ӥɗҡӥ̲фӥֆӕ̲ӥxŕ. 16ॸNatürü nüxüۡ naxo i ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ rü inayanaxoxŕxŕ i ñoma i ͑͑ľՓ͑իҡիәľ̲͑ӥի͑ cua۳xãchixüۡca۳x. 17ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥɗ͑Ύфӥֆӕ̲ӥxŕ ya yimá mecü ya duüۡ. Rü guxüۡma i norü guxchaxüۡǣӥՓфӥɞ͑͑ЙΎիüۡ. 18ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü ínamemare nax tüxüۡ nangüۡxeۡexۡ üۡ ya yíxema tügüca۳x iyarütauxexe. Rü tüxüۡ namaxŕxŕ ya yíxema tümaarü chixexüۡca۳x tügümaxã ngechaüۡgüxe. 19ॸѠӥֆɗ̲ֆҡӥֆ̲ľËӥфӥ͑Փ nangupetü i muxüۡma i guxchaxüۡgü. Natürü nüma ya Cori ya Tupana rü ͑Փɞ͑͑ЙΎիüۡ i guxüۡma i ngŕma. 20ॸRü nüma ya Tupana nüxna nadau nax tama yexeraxüۡ i guxchaxüۡgü naxca۳x ínguxüۡca۳իфӥՓΎΎnaxchina۳xãgü rü nüxna nadau. 21ॸRü ngŕma duüۡxüۡ i chixexüۡ ügüxüۡ rü ngŕma norü guxchaxüۡgu tátama nayi. Rü ngŕma tümachi aixüۡ ya yíxema mexüۡ üxe rü Tupana tá nanapoxcu. 22ॸNatürü nüma

406 ya Cori ya Tupana rü tüxüۡ ínapoxüۡ ya yíxema norü duüۡxüۡǣӥɗիɥǣӥիľ. Rü tama tüxüۡ napoxcue ya yíxema nagu yaxõgüxe. Yumüxŕ i nawa Tupanaarü ngüۡxeۡecۡ a۳x ícaxaxüۡ

35

1ॸPa

Cori Pa Tupanax ¡naxca۳x íyaxüãchi i ngŕma cha۳u۳xca۳x yaxüãchixüۡ rü nadai i ngŕma choxüۡ ima۳xgüchaüۡxüۡ! 2ॸ¡Rü ŕcü nayaxu i curü poxüۡruxüۡ фӥ͑ӕ͑իӡфӥËȍΎիüۡ rüngüۡxeۡxeۡ! 3ॸ¡Rü ñu۳xma rü nayaxu ya cuxne nax namaxã cunada۳i ۳xüۡca۳x i ngŕ̲ËȍΎՓľingŕxüۡtanüxüۡ! ¡Rü chomaxã nüxüۡ ɗիӕ͑իËӕ̲ֆɗիɥիüۡ i choxüۡ cumaxeۡexۡ üۡ! 4ॸ¡Rü yabuxmüxŕxŕ i ngŕma choxüۡ ima۳xgüchaüۡxüۡ! ¡Rü yabuxmüxŕxŕ rü naxãneexŕxŕ i ngŕma choxüۡ chixexeۡegۡ üchaüۡxüۡ! 5ॸ¡Rü namu i curü orearü ngeruxüۡ ɗĀիӡËӥã۳x nax ɞ͑ՓΎիüۡãxüۡca۳x ñoma buanecü arúchuchirexüۡ ngianexeۡexۡ üۡrüxüۡ! 6ॸ¡Rü ngŕma namaxüۡ i chorü uanügü rü naxŕanexŕxŕ rü nacoramaxŕxŕ! Rü chanaxՓa۳xe i curü orearü ngeruxüۡ i ĀիӡËӥã۳ի͑Փľningŕchigü. 7ॸѠӥՓΎΎ taxuxüۡma i chixexüۡ chaxüyane rü nümagü rü chixexüۡgu choxüۡ nanguxŕŕgüchaüۡ. ѠӥՓΎΎҡիӕիüۡma i chixexüۡ chaxüyane rü nümagü rü ¡ľի̲͑͑իӥǣӥɗՓӥիɗɗ%ի̲իüۡ nax ngŕmagu chingucuchixüۡca۳x. 8ॸ¡Rü ŕcü ngürüãchi chixexüۡgu nayixŕxŕ nax ngŕma nümatama namexŕŕgüxüۡ i ãxmaxüۡgu nayi ۳xüۡca۳x rü ngŕmaãcü nagu yanachixexüۡca۳x! 9ॸNatürü i chomax rü Cori ya Tupanamaxã tá chataãxŕ erü choxüۡ ínapoxüۡ. 10ॸRü guxüۡma i chorü maxüۡmaxã rü ñacharügü tá: “¿Texé

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ35

407 Ëӕ̲ի%ҡՓӥիɗǣӕ, Pa Cori Pa Tupanax? Erü yíxema ngearü diŕruã۳xgüxe rü tüxü‫ۡڟ‬ nataxu i ngŕmaxüۡgü, rü cuma rü tüxüۡ ícupoxüۡ nüxna i ngŕma tüxüۡ rüporamaegüxüۡ rü ngŕma chixri tümaarü puracü ütanügüxüۡٚ, ñachagürü. 11ॸRü ñu۳xma rü inachigü i duüۡxüۡgü i chauchiga doraxüۡ ixugüxüۡ. Rü choxna naxca۳x nacagüe i ta۳xacü i choma tama nüxüۡ chacuáxüۡ. 12ॸRü ngŕma duüۡxüۡgü rü yema mexüۡ ga naxca۳x chaxüxüۡ rü chixexüۡmaxã choxüۡ‫ڟ‬ nanatáeguxŕŕgü. Rü ngŕ̲͑ɗիɥɗ poraãcü ngechaüۡ choxna ãxüۡ. 13ॸRü yexguma nümagü yada۳իՓľľǣӕфӥ choma rü naxca۳x chaxoégaãxŕ rü naxchiru ga témümarexüۡgu chicu۳x. Rü tama chachibüãcüma guxüۡguma naxca۳x chayumüxŕ. 14ॸRü choma rü naxca۳x changechaüۡ rü ñoma chaué yuxüۡrüxüۡ rüe۳ի͑ՓӥիɗɗËȍΎ̲ӥËӥфӥe۳xna chauenexŕ yuxüۡrüxüۡ Ëȍɗիɥ. 15ॸNatürü yexguma guxchaxüۡ cha۳u۳xca۳x ínguxgu ǣËȍΎ̲իфӥ͑ӥ̲ǣӥфӥ͑իɥtaque۳xe rü choxüۡ nacugüe ñoma tama choxüۡ nacua۳xgüxüۡrüxüۡ. Rü yemaacü chixexüۡmaxã choxüۡ nixugüecha. 16ॸRü ngúxüۡ choxüۡ ningexeۡegۡ ü rü choxüۡ nacugüe rü numaxã choxna nadaugü. Rü yemaacü chauxchi naxaie. 17ॸPa Cori Pa Tupanax ¿ñuxguxüratáta i nüxüۡ ‫ ڟ‬a nüxüۡ curüchauxüۡ nax ngŕm ËӕĀՓľ͑ӥ̲фľիüۡ i ngŕma duüۡxüۡgü i ñoma aigürüxüۡ cha۳u۳xca۳x inginetanücüüxüۡ? ¡Rü nüxna choxüۡ ínapoxüۡ nax tama choxna nayauxgüãxüۡca۳x i ngŕma nügümaxã choxüۡ‫ ڟ‬ՓӥիɗËիüۡ i chorü maxüۡ! 18ॸRü ñu۳իӡËȍɗɗËȍΎ̲фӥҡmoxŕ cuxna chaxã nape۳իľՓɗngŕ̲̲ӕիӡËȍɗիüۡ i

curü duüۡxüۡgü. Rü guxüۡma i ngŕma duüۡxüۡgüpe۳իľՓфӥҡËӕիüۡ chicua۳xüxüۡ. 19ॸRü

tama chanaxՓa۳xe i chauchigagu nataãxŕgü i ngŕma chorü uanügü. Rü tama chanaxՓa۳xe nax choxna nanuxetügüxüۡ i ngŕma duüۡxüۡgü i chauxchi aiexüۡ ՓΎΎҡիӕիüۡma chaxüyane. 20ॸRü nümagü rü tama ngüxmüeca۳x nadaugü. Natürü ngŕma naxca۳x nadaugüxüۡ ͑ɗիɥ͑ի tümaechitaՓa۳xegüxüۡ ya yíxema ñaa nachixüۡ͑ľՓ̲ľիüۡǣӕфӥիɥ͑ӥľիľ. 21ॸRü poraãcü nichogü chixexüۡ i chauchigamaxã rü ñanagürügü: “Dücax, toxetüxüchimaxã cuxüۡ tadau nax chixexüۡ cuxüxüۡٚ, ñanagürügü. 22ॸPa Corix, cuma rü meama nüxüۡ cucua۳x i ngŕma naxügüxüۡ i ngŕma duüۡxüۡgü. ¡Rü taxӢ i choxna cuyáxüۡguxüۡ! 23ॸPa Corix, Pa Chorü Tupanax ¡naba۳i ۳xãchi rü inachi фӥËȍӕŃҡӥՓ͑ËȍΎǣӥ! 24ॸPa Corix, Pa Chorü Tupanax, Ëӕ̲͑ի̲ľËӥнӕɗիɥիüۡ ¡rü choxüۡ nangugü! Erü tama chanaxՓa۳xe i choxüۡ nax nacugüexüۡ i chorü uanügü. 25ॸRü tama chanaxՓa۳xe i chauchiga nidexagü rü chauchiga chixexüۡǣӕ͑фӥիɥ͑ӥľ͖իüۡmaxã: “Ñaa ͑ɗիɥɗngŕma inaxՓa۳xegüxüۡ фӥĀӥիՓ marü chixexüۡgu tananguxŕxŕٚ, ñanagürügü. 26ॸRü ñu۳xma chanaxՓa۳xe i ãne ningegü i ngŕma duüۡxüۡgü i taãxŕgüxüۡ naxca۳x nax chixexüۡgu changuxüۡ. Rü chanaxՓa۳xe i guxüۡՓ̲ ãne ningegü i ngŕma nügü ixugüexüۡ nax choxüۡ nayexeragüxüۡ. 27ॸNatürü yíxema naxՓa۳xegüxe nax chorü uanügüxüۡ charüporamaegüxüۡ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ taãxŕãcü guxüۡguma tagaãcü ñatarügügü: “Nüma ya Cori ya Tupana rü namecümaxüۡchi. Rü namaxã nataãxŕ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ35–37 i ngŕxguma norü duüۡxüۡ mexüۡ nüxüۡ ͑ǣӕЙľҡӥǣӕٚ, ñatarügügü. 28ॸRü choma rü chorü conümaxã tá nüxüۡ chixuchiga i ñuxãcü ãeۡի۳ ǣËӥֆ̲ľËӥ͑իнӕɗիɥիüۡ. Rü guxüۡ i ngunexüۡgu tá cuxüۡ chicua۳xüxüۡ. Duüۡxüۡgü rü guxüۡwama nachixe natürü Tupana rü guxüۡguma namecüma 1ॸRü ngŕma duüۡxüۡ i tama ҽӕЙ͑ǣɥ͑ӥիüۡ rü ngŕma ЙľËĀӕ͑ɗիɥɗ͑Ύфӥɥ͑ӥՓ͑ӥիüۡ‫ڟ‬ nangúchaüۡxeۡexۡ üۡ nax chixexüۡ naxüxüۡca۳x. Rü ngeۡmaca۳x taguma nagu ͑фӥիɥ͑ӥ͑իҽӕЙ͑իüۡ namuüۡxüۡ. 2ॸRü ͑ӥǣӥǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ͑ի̲͑ľիüۡ i ngŕma chixexüۡ i naxüxüۡ rü ngŕmamaxã nügü nicua۳xüxüۡ. 3ॸRü ngŕma duüۡxüۡ i chixexüۡ

36

rü ngŕxguma yadexagu rü taguma mexüۡ i orexüۡ nixu rü doraxüۡxicatama nixu. ѠӥՓӥիɗɗĀӕüۡxüۡ i tama naãxŕxüۡ cuáxüۡ ͑ɗիɥ, rü taguma mexüۡ naxü. 4ॸRü ngŕxguma norü pechicaxüۡgu nacaxgu rü ‫͑ ڟ‬ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ͑իËȍɗիľիüۡ ngŕ̲ naxüxüۡ. Rü ngŕma nax poraãcü nüxü‫ۡڟ‬ nangúchaüۡ i ngŕma chixexüۡ i naxüxüۡ rü ngeۡmaca۳x tama ínanangéxchaüۡ. 5ॸNatürü i ngŕma curü ngechaüۡ, Pa Cori Pa Tupanax, фӥĀիӡǣӕիüۡ ɗ͑͑ľՓ nangu. Rü ngŕma nax quixaixcümaxüۡ rü ya۳u۳իҡӥՓľ͑ľիüۡфӥֆľիľфՓ͑͑ǣӕ. 6ॸRü ngŕma nax mea guxüۡmaxã icucuáxüۡ rü nanaxaixrügumaraxüۡ, ñoma ma۳իЙӦ͑ľǣӥֆҡիüۡnegürüxüۡ. Rü ngŕma curü mugü rü guxüۡguca۳ի͑ɗիɥ͖Ύ̲̲ф i taxüۡ rü mátamaxüۡchixüۡrüxüۡ. Rü cumax, Pa Cori Pa Tupanax, rü nüxna cudau i guxüۡma i duüۡxüۡgü rü naexüۡgü. 7ॸRü ngŕma curü ngechaüۡ, Pa Tupanax, rü namexechi. Rü ngeۡmaca۳x i duüۡxüۡgü

408 rü cupe۳xátütüxüۡca۳x nibuxmü nax ícupoxüۡxüۡca۳x. 8ॸRü cuma rü duüۡxüۡgüna Ëӕ͑ի%ɗ͑Փľ̲ӥɗ̲ľիüۡ rü natü i mexüۡՓËӕֆիիľǣӥxŕxŕ. Rü ngŕmaãcü meama nüxüۡ‫ ڟ‬ningu. 9ॸѠӥɗիËӥ̲ËӕՓ nangexma i maxüۡ фӥËӕ̲͑ɗիɥɗtoxca۳x cunangóonexŕŕxüۡ. 10ॸRü ngŕma curü duüۡxüۡgü i cuxüۡ cua۳xgüxüۡ rü cuga ɥ͑ӥľիüۡ, rü cuma rü nüxüۡ cungechaüۡ rü mea namaxã icucua۳x. 11ॸ¡Natürü taxӢ i cunaxüchicaxüۡ i chauétü nax nachigüxüۡ i ngŕma nügü icua۳xüüۡgüxüۡ rü bai i choxüۡ nax ínata۳xüchigüxüۡ i ngŕma ҡ̲Ëӕǣɥ͑ӥľիüۡ! 12ॸDücax, marü ngŕxma nayayitanü i ngŕma chixexüۡarü üruüۡgü. Nayayitanü rü marü ҡիӕËӥфӥՓɗ͑Ëȍɗǣӥ. ¡Cori ya Tupanagu yaxõ!

i cunaxi ۳xãchiãŕxüۡ namaxã i ngŕma duüۡxüۡgü i ۡ chixexü ügüxüۡ! ¡Rü taxӢ i quixa۳u۳xãchixüۡ! 2ॸErü ngŕma duüۡxüۡgü rü paxa tá inayarüxo ñoma maxŕ ya rüñeۡx۳ eۡcürüxüۡ rü ñoma natüane i pagüxüۡrüxüۡ. 3ॸ¡Rü nagu yaxõ ya Cori ya Tupana rü mexüۡ naxü! ¡Rü ñoma i ͑͑ľՓ̲͑իüۡ rü guxüۡguma aixcüma nagu yaxõ! 4ॸ¡Rü aixcüma nüxüۡ nangechaxüۡ ya Cori ya Tupana! Rü nüma rü tá nayanguxŕxŕ i ngŕma cuma ͑ǣӕËӕфӥիɥ͑ӥիüۡ. 5ॸ¡Rü Cori ya Tupaname۳xeۡǣӕ͑իӦɗËӕфӥ̲իüۡ! ¡Rü nagu yaxõ! Rü nüma rü tá cuxüۡ narüngüۡxeۡe.ۡ 6ॸRü nüma rü tá ngóxüۡՓ nanange nax cumexüۡ rü quixaixcümaxüۡ ñoma üa۳xcü tocuchigu ibaxixüۡrüxüۡ. 7ॸRü tama name nax ta۳xacüca۳x quidexaxüۡ

37

1ॸ¡TaxӢ

nape۳իľՓֆæΎфɗֆҽӕЙ͑. ¡Rü yaxna ͑իɥ͑ӥ! Rü nüma rü tá cuxüۡ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ37

409 narüngüۡxeۡe.ۡ ¡Rü taxӢ i namaxã cuchixeãxŕxüۡ ega ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ muarü ngŕmaxüۡãի۳ ǣӥǣӕфӥ̲ľֆիӡիǣӕ i ngŕma chixexüۡ i nümagü nagu ͑իɥ͑ӥľիüۡ! 8ॸ¡Rü nüxüۡ rüxo nax cunuxՓa۳xexüۡ фӥ͑ӥի͑ɗիӡǣËȍɗ͑ի ngŕma curü numaxã chixexüۡ cuxüxüۡ! ¡Rü taxӢ i ngŕ̲͑ӕǣӕËӕфӥիɥ͑ӥիüۡ! Erü ngŕxguma ngŕ̲ǣӕËӕфӥիɥ͑ӥ̲ǣӕфӥ yexera cugütama cuchixeãxŕ. 9ॸErü ngŕma duüۡxüۡgü i chixexüۡ фӥҡɞ͑ՓΎիüۡ ͑Փɗ͖͑Ëȍɗիüۡane. Natürü ngŕma duüۡxüۡgü i Cori ya Tupanagu yaxõgüxüۡ фӥ͑ӥ̲ǣӥҡ͑ɗիɥɗ͑ֆӕիǣӥ%իüۡ i ñaa nachixüۡane. 10ॸRü noxretama i ngunexüۡ nataxu nax ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ rü nax iyanaxoxüۡ. ѠӥՓΎΎҡnaxca۳x cuda۳u۳xgu rü taxugutáma nüxüۡ icuyangau. 11ॸNatürü yíxema Cori ya Tupanape۳իľՓ̲ľիüۡǣӕфӥիɥ͑ӥľիľфӥ ֆɞիľ̲ǣӥҡҡɗիɥֆ͑ֆӕիǣӥիľɗ͖ naane rü ngŕ̲Փҡ͑ɗիɥɗɗիËӥ̲ tataãxŕgüxüۡ. 12ॸRü ngŕma duüۡxüۡgü i chixexüۡ rü naxca۳x nadaugü nax ñuxãcü yimá yatü ya mecüxüۡ nachixexeۡexۡ üۡ. Rü nuãcüma nüxüۡ ͑ĀՓľ͑ӥ. 13ॸNatürü nüma ya Cori ya Tupana rü nüxüۡ nacugü. Erü nüxüۡ nacua۳x nax marü yangaicaxüۡ i norü poxcu i ngŕma duüۡxüۡgü i chixexüۡgü. 14ॸRü ngŕma chixexüۡ фӥ͑Ύфӥҡф͑ǣɥիüۡ nanatúxuchi nax tüxüۡ nachexexüۡca۳իфӥ͑ΎфӥՓӥфիüۡ natú nax tüxüۡ namaxüۡxüۡca۳x ya yíxema ngearü ngŕmaxüۡãx۳ güxe rü mexüۡ ügüxe. Rü ngŕmaãcü tüxüۡ nada۳i ۳xchaüۡ ya yíxema mea maxŕxe. 15ॸNatürü ngŕma ͑Ύфӥҡфҡҡ̲͑ɗիɥɗ͑Ύфӥ̲իüۡ͑ľՓ ֆфӥՓիüۡ, фӥֆɗ̲͑ΎфӥՓӥфǣӥфӥ íxraxüۡgu tá inabüe. 16ॸѠӥՓΎΎ̲͑ӕфӥ ngŕmaxüۡãx۳ gü i ngŕma duüۡxüۡgü i

chixexüۡ, ͑ҡӥфӥ͑фӥ̲ľ̲ľ͑ɗիɥɗ ngŕma noxretama i ngŕmaxüۡgü ya yimá yatü ya mecü nüxü‫ ۡڟ‬ngeۡxmaxüۡ. 17ॸErü nüma ya Cori ya Tupana rü tá inayanaxoxŕxŕ i ngŕma duüۡxüۡgü i chixexüۡ ügüxüۡ, natürü tá tüxüۡ inachigüxŕxŕ ya yíxema mexüۡ ügüxe. 18ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü tüxna nadau ya yíxema mea ímaxŕxe, rü ngŕ̲ҡӥ̲͑ľɗҡӥ̲͑ҡӥՓҡֆիӕիüۡ rü guxüۡҡ̲ҡӥ̲ҡՓ͑իӥիľ. 19ॸRü ngŕxguma guxchaxüۡgü íngugügux, rü taiya ngu۳xgu, фӥҡիӡҡ̲%͑ľҡɗ͑ǣľ, erü õna rü tá tüxüۡ‫ ڟ‬ínayaxüxüchi. 20ॸNatürü ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ rü ñoma maxŕ i pagücü íguxüۡrüxüۡ tá inayarüxogü. Rü ngŕma Tupanaarü uanügü rü ñoma taemaxüۡrüxüۡ tá inayarütauxe. 21ॸRü ngŕma chixexüۡ i duüۡxüۡ rü ngŕxguma texéxüۡҡՓ ta۳xacüca۳x ínaca۳xgu rü taguma nanatáeguxŕxŕ. Natürü yimá mecü ya yatü rü namücü nüxüۡ‫ ڟ‬tangechaüۡtümüxüۡ rü norü ngŕmaxüۡgü tümamaxã nangau. 22ॸRü yíxema Cori ya Tupana tüxüۡ rüngüۡxeۡeǣۡ ӥիľфӥҡӥ̲фӥҡ͑ɗիɥɗ naane. Natürü i ngŕma tama naga ɥ͑ӥľիüۡ rü Tupana tá chixexüۡՓ ͑͑ՓΎǣӥфӥҡɗ͑ֆфӥիΎǣӥ. 23ॸRü yimá yatü ya mecü rü Cori ya Tupana rü ngŕma nama i mexüۡՓ̲̲͑͑ӕ. Rü ngŕxguma ngŕ̲̲͑ǣӕֆիӡիǣӕֆ yimá yatü rü nüma ya Cori rü nataãxŕ. 24ॸѠӥՓΎΎľǣ͑ǣӥфӥ%ËȍɗËȍɗիľիüۡgu ‫ ڟ‬a nanguxgu ya yimá yatü rü tama ngŕm nangexmaecha erü nüma ya Cori ya Tupana rü naxme۳իǣӕ͑ɗ͑ǣɥфӥՓľ͑իфӥ inanachixŕŕama. 25ॸRü yexguma changextü۳իӥǣӕËӥфӥՓфӥ͖u۳xma nax chayaxüۡgu rü taguma nüxüۡ chadau ya

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ37ٍॷ38 Փӥիɗֆֆҡӥֆ̲ľիüۡ ücü rü ngexta nax nata۳xmarexüۡ rü bai i nanegü i nüxüۡ chadauxüۡ i ngextá dieۡruca۳x nax naca۳ax۳ üۡՓa۳xegüxüۡ. 26ॸRü nüma ya yimá yatü ya mecü rü guxüۡguma duüۡxeۡ nüxüۡ‫ڟ‬ tangechaüۡtümüxüۡ rü tüxna nanaxã ŕga ta۳xacüca۳x nüxna tacagügu. Rü nanegü rü norü taãxŕxŕŕruxüۡ ͑ɗիɥǣӥ. 27ॸ¡Rü ͑ӥի͑ɗիӡǣËȍɗɗngŕma cucüma i chixexüۡ, Pa Duüۡxüۡx, rü mexüۡ naxü! Rü ngŕmaãcü tá guxüۡgutáma cuxüۡ‫ڟ‬ nangexma i cuchica i taguma gúxüۡ i TupanaxüۡҡՓ. 28ॸErü nüma ya Cori ya Tupana rü aixcüma mea tüxüۡ nangugü rü ngeۡmaca۳x taguma tüxüۡ ínata۳x ya ֆɞիľ̲ɗիËӥ̲͑Փľфӥիɥիľ. Natürü ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ rü tá inayanaxoxŕxŕ rü taxuxüۡtáma i tümataxa ínayaxügü. 29ॸNatürü ngŕma mexüۡǣӥфӥ͑Ύիфӥҡ͑ɗիɥɗ͖͑͑ľфӥ guxüۡǣӕҡ̲͑Փnamaxŕ. 30ॸRü yimá yatü ya mecü nüxüۡ nacuáãcüma nidexa, rü ngŕxguma yadexagu rü aixcümaxüۡ nixu. 31ॸRü nügüãŕgu namaxã nanguxüۡ i ngŕma ore i Tupana namaxã nangu۳xeۡexۡ üۡ. Rü ngeۡmaca۳x i ngextá ɞ͑իӡիüۡՓфӥ͑իӕ%xŕ nax tama chixexüۡgu nanguxüۡca۳x. 32ॸRü ngŕma chixexüۡ i duüۡxüۡ rü yimá yatü ya mecüxüۡ nangugü erü naxca۳x nadau nax ñuxãcü yamáaxüۡca۳x. 33ॸNatürü nüma ya Cori ya Tupana rü tá yimá yatü ya mecüxüۡ ínapoxüۡ nax tama ngŕma chixexüۡ i duüۡxüۡme۳xeۡgu nanguxüۡca۳x rü taxúetáma i texé ãeۡx۳ gacüpe۳իľՓ chixexüۡ nachiga ixuxüۡca۳x. 34ॸRü cumax, Pa Duüۡxüۡx ¡rü Cori ya Tupanagu yaxõ фӥ͑ǣ͑իɥ͑ӥ! Rü nüma rü tá cuxüۡ nicua۳xüxüۡ rü tá cuxna nanaxã i ñoma i ͑͑ľ͑իËӕիфӥֆɗիɥիüۡca۳x. Rü

410 cuxetümaxã tá nüxüۡ cudau i ñuxãcü nax yanaxoxüۡ i ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ. 35ॸRü nüxüۡ chadau i ngŕma duüۡxüۡgü i chixecümaxüۡ nax nügü yacua۳xüüۡgüxüۡ rü nügü ínatagüxüۡ ͖Ύ̲Փӥիɗɗ͑ɗɗ mexüۡ rü taetaxüۡrüxüۡ. 36ॸNatürü ‫ ڟ‬a chaxüpetü۳xgux, ngŕիǣӕ̲Փľ͑͑ǣŕm rü naxca۳x chadau rü marü nataxuma rü taxuxüۡxüۡma ichayangau. 37ॸ¡Natürü dücax, nangugü ya yimá duüۡ ya aixcüma mecü rü taguma chixexüۡ ücü! Rü ngŕma naxca۳x ínguxüۡ rü taãxŕ ͑ɗիɥ. 38ॸNatürü ngŕma duüۡxüۡgü i tama ҽӕЙ͑ǣɥ͑ӥľËȍüۡxüۡ rü tá inayarüxo rü ngŕma naxügüxüۡ rü ngŕxma nayacua۳x. 39ॸNatürü ngŕma duüۡxüۡgü i mexüۡ фӥҽӕЙ͑Փ͑ɗիɥɗ͑ľ͑իӡիüۡ i norü ngüۡxeۡe.ۡ Ѡӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗ͑ӥի͑ nadauxüۡ ega guxchaxüۡ naxca۳x ínguxgu. 40ॸRü ngŕxguma Tupanaarü ngüۡxeۡec ۡ a۳x nüxna nacagügu, rü nüma ya Cori ya Tupana rü nüxüۡ narüngüۡxeۡe ۡ nax tama ngŕma chixexüۡ i duüۡxüۡgüme۳xeۡgu nayi ۳xüۡca۳x. Yumüxŕ i Tupanaarü ngüۡxeۡecۡ a۳x íica۳xaxüۡ

38

1ॸPa

Cori Pa Tupanax ¡taxӢ i choxüۡ cuxüáxüۡ ega chaugagu cunuxgu! ¡Rü taxӢ i choxüۡ cupoxcuxüۡ i curü numaxã! 2ॸѠӥֆɗ̲Ëӕի͑ľфӥËȍΎՓ narüՓa۳xgü rü cuxme۳xmaxã choxüۡ quima۳x. 3ॸRü ngŕma chorü chixexüۡgagu ͑ɗիɥɗËȍΎ̲ի%Ëӕ͑ӕիüۡ. Rü ngeۡmaca۳x i ñaa chaxune rü guxüۡՓ̲nida۳իՓľфӥ ¡ɗֆՓӥիɗֆchauxchina۳xã ya mexüۡne. 4ॸRü ngŕma chorü chixexüۡgü rü ËȍӕŃҡӥՓ͑͑ǣӕфӥËȍΎիüۡ narüyexera фӥҡիӕËӥфӥՓ̲̲͑ի%ËȍЙΎф. 5ॸRü ngŕma tama chauãŕxüۡ nax chacuáxüۡgagu rü chorü o۳xri rü niyixi rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ38ٍॷ39

411 naxãxüۡchixü. 6ॸRü guxüۡma i ngunexüۡgu rü changechaüۡ rü chamá rü chanaxi ۳xãchiãxŕ. 7ॸRü cha۳u۳xca۳իՓľфӥ niyauca erü chixaxüne. Rü guxüۡՓ̲ɗ Ëȍիӕ͑ľՓфӥchida۳իՓľ. 8ॸRü chaxune rü ñoma inapoexüۡrüxüۡ ͑ɗիɥľфӥ chipaxüchi rü changearü poraã۳x. Rü ngŕ̲͑իËȍɗի%ɥ͑ľËӥӥիüۡ rü aixcüma ͑ɗիɥľфӥЙΎф%ËӥËȍΎիü‫ ۡڟ‬nangu۳xuchi. 9ॸPa Cori Pa Tupanax, cuma rü meama nüxüۡ cucua۳x i guxüۡma i chorü ngúchaüۡgü. Rü ngŕma nax yaxna charüngüۡxüۡ rü cuma nüxüۡ cucuáchiga nax ta۳xacüca۳x ngŕ̲%ËӥËȍɗիɥիüۡ. 10ॸRü chorü maxüۡne rü poraãcü nixɥã۳xcüxü rü ngŕma chorü pora rü nigúchigü. ѠӥՓΎΎֆֆɗ̲ chauxetü rü marü taxuxüۡma nadau. 11ॸRü ngŕ̲ËȍΎ̲ӥËӥիӥËȍɗɗիɥǣӥիüۡ rü ՓΎΎɗngŕma chautanüxüۡgü rü choxna nayáxüۡgugü naxcha۳իՓɗngŕma chorü o۳xrigü. 12ॸRü ngŕma choxüۡ ima۳xgüchaüۡxüۡ rü chope۳xegu nananu i norü yauxruüۡgü. Rü ngŕma choxüۡ chixexŕŕchaüۡgüxüۡ rü nügümaxã nidexagü nax ñuxãcü choxüۡ iyanaxoxŕŕgüxüۡca۳x. Rü guxüۡ i oragu rü ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥľ͑ի nachauechitaegüchaüۡxüۡ. 13ॸNatürü i choma rü chaugü changauchi ۳xeۡnetaxeۡem ۡ are rü ñoma tama nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥիüۡrüxüۡ Ëȍɗիɥ. Rü ñoma ngeáxüۡrüxüۡ taguma chidexa. 14ॸRü Փӥիɗɗngauchi ۳xeۡxüۡ i taxuxüۡma ixuxüۡ nax nügü ínapoxüۡxüۡca۳xrüxüۡ chaugü Ëȍɗիɥxŕxŕ. 15ॸPa Cori Pa Chorü Tupanax, rü curü ngüۡxeۡe ۡ ͑ɗիɥɗngŕma chanaxՓa۳xexüۡ. Rü chanaxՓa۳xe nax Ëӕ̲ֆɗիɥիüۡ i cunangãxüۡxüۡ i ngŕma chorü uanügü. 16ॸRü ngŕma cuxna naxca۳x chacaxüۡ ͑ɗիɥ͑իҡ̲ËȍΎիüۡ

nacugüexüۡ rü nataãxŕgüxüۡ i chorü uanügü i ngŕxguma guxchaxüۡgu changuxchaüۡgu. 17ॸѠӥɗիËӥ̲͑ɗիɥ͑ի marü ichayanguxchaüۡxüۡ. Rü ngŕma nax choxüۡ‫ ڟ‬nangúxüۡ rü taguma choxüۡ narüna. 18ॸRü ñu۳xmax, Pa Tupanax, rü cumaxã nüxüۡ chixu i ngŕma chorü pecádugü erü naxca۳x chaugü íchicua۳x ga yema chixexüۡ ga chaxüxüۡ. 19ॸRü ngŕma chorü uanügü rü nimuetanü rü ngeۡmaca۳ի̲͑ӕիӡËȍɗɗngŕma natüca۳xma chauxchi aiexüۡ. 20ॸRü ngŕxguma mexüۡ naxca۳x chaxü۳xgux rü chixexüۡmaxã choxüۡ‫ ڟ‬nanaxütanügü. Rü ngŕxguma naxca۳x chada۳u۳xgux nax mexüۡ chaxüxüۡ rü nümagü rü chomaxã nanue. 21ॸPa Corix ¡taxӢ i chaxica nua choxüۡ cutáxüۡ! Pa Chorü Tupanax ¡rü taxӢ ɗËȍΎի͑нӕɗիӡǣËȍɗիüۡ! 22ॸPa Tupana ya Chorü Maxŕŕruxüۡ ʊիɥËӥի ‫ؽ‬Йի͑ӕ͑իӡфӥËȍΎիüۡ yarüngüۡxeۡxeۡ! Maxüۡ rü paxa nagu۳x

39

1ॸChoma

rü marü chaugümaxã ñachagürü: “Chaugüna tá chadau nax ngŕmaãcü tama chixexüۡ chaxüxüۡca۳x i ngŕxguma chidexa۳xgu. Rü tá changea۳xmare i ngŕxguma chope۳իľՓ͑͑ǣľի̲ǣӥǣӕɗngŕma duüۡxüۡgü i chixexüۡǣӕфӥիɥ͑ӥľիüۡٚ, ñachagürü. 2ॸѠӥՓӥիɗǣҡ̲ idexaxüۡrüxüۡ ËȍӕǣӥËȍɗիɥxŕxŕ. Rü taxuxü̲ۡËȍɗիӕфӥ¡ɗǣՓӥիɗǣĀľի ga mexüۡxüۡ chixu. Natürü yema choxü‫ۡڟ‬ ngúxüۡ rü yexeraãcü ningúchigü. 3ॸRü poraãcü chauãŕՓnangu۳x i ngŕma choxüۡ üpetüxüۡ. Rü yexguma yexeraãcü ͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥǣӕфӥֆľիľф%Ëӥ chanuãxŕ. Rü yemaca۳իĀӥիՓҡǣ%Ëӥ ñachagürü: 4ॸ“Pa Cori Pa Tupanax

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ39ٍॷ40 ¡choxüۡ nüxüۡ nacua۳xeۡxeۡ nax ngexta tá yacuáxüۡ i chorü maxüۡ rü ñuxre i ngunexüۡ tá choxü‫ ۡڟ‬ngeۡxmaxüۡ! ¡Rü choxüۡ nüxüۡ nacua۳xeۡxeۡ ͑ի͖ӕի%Ëӥ͑͑ӕիӡիüۡ i ñaa chorü maxüۡ! 5ॸErü ñaa maxüۡ i choxna cuxãxüۡ rü aixcüma nanuxu. Rü cupe۳իľՓфӥՓӥիɗɗЙի%Ëȍɗфӕüۡmare ͑ɗիɥ. ѠӥՓӥիɗËȍɗǣӥɗĀӕüۡxüۡarü maxüۡ rü ͖Ύ̲Փӥիɗɗ͑ǣüۡãcüürüxüۡ ͑ɗիɥ. 6ॸRü ՓӥիɗËȍɗǣӥфӥ̲իüۡ фӥ͖Ύ̲Փӥիɗɗ ga۳u۳xchipeta i ngupetüxüۡrüxüۡ ͑ɗիɥ. Rü natüca۳xma nananutaque۳xe i norü ngŕmaxüۡgü, natürü tama nüxüۡ nacua۳x i ҡľիŃфӥҡֆɗիɥիüۡ ɗ͑Փľ͑. 7ॸRü ngeۡmaca۳x, Pa Corix ¿rü ta۳xacü chi i to i íchayangu۳xeۡexۡ üۡ? ƄфӥËӕ̲͑ɗիɥɗ choxna cunaxãxüۡ i ñaa chorü maxüۡ. 8ॸ¡Rü choxüۡ ínanguxuchixŕxŕ ͑Փɗ chorü pecádugü! ¡Rü taxӢ i nüxüۡ‫ڟ‬ cunatauxchaxŕŕxüۡ i ngŕma chixearü ɥ͑ӥãx‫ ڟ‬üۡ i duüۡxüۡgü nax choxüۡ nacugüexüۡ! 9ॸPa Corix, cupe۳իľՓфӥ changea۳x rü taxu ñachagürü, erü cuma ͑ɗիɥɗËӕ͑իӥիüۡ i ñaa chorü maxüۡ. 10ॸ¡Rü marütama nax choxüۡ quimáxüۡ! Erü ñaa curü ma۳xmaxã rü tá chayu. 11ॸRü cuma rü ngŕxguma norü chixexüۡgagu Ëӕ͑ЙΎիËӕǣӕɗՓӥիɗɗĀӕüۡxüۡ, rü ngŕmaãcü ícuyanaՓe۳xãchixŕxŕ. Rü ngŕma yexeraãcü nüxüۡ cungechaüۡxüۡ rü aixcümama cuyanaՓe۳xãchixŕxŕ. Rü ՓӥիɗËȍɗǣӥɗĀӕüۡxüۡ фӥ͖Ύ̲Փӥիɗɗ ngüۡãcüürüxüۡ ͑ɗիɥɗ͑Ύфӥ̲իüۡ. 12ॸPa Cori Pa Tupanax ¡choxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ ͑իɥ͑ӥɗ chorü yumüxŕ! ‫ؽ‬Ѡӥɗфӥիɥ͑ӥ͑ի͖ӕի%Ëӥ auxãcü cumaxã chidexaxüۡ! ¡Rü taxӢ i cungea۳xmarexüۡ naxca۳x i chorü axu! Choma rü cupe۳իľՓфӥ͖Ύ̲Փӥիɗɗ duüۡxüۡ i tama curü duüۡxüۡ ɗիɥիüۡrüxüۡ Ëȍɗիɥ. Rü chorü o۳xigürüxüۡ фӥՓӥիɗɗ

412 Йի%Ëȍɗ̲фľ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓ ngŕի̲իľËȍɗիɥ. 13ॸPa Corix ¡taxӢ i yumaxã choxüۡ cupoxcuxüۡ! ¡Rü cha۳u۳xca۳x yataanexŕxŕ ͑իՓľ͑ chataãxŕxüۡca۳x naxüۡpa nax chayuxüۡ!ٚ ñachagürü. Chorü taãxŕmaxã chanaxü i curü ngúchaüۡ, Pa Chorü Tupanax

40

1ॸRü choma rü yaxna Ëȍիɥ͑ӥ%Ëӥ̲ɞchanangu۳xeۡxeۡ nax Tupana choxüۡ rüngüۡxeۡexۡ üۡ. Rü nüma rü choxüۡ ͑իɥ͑ӥǣֆľ̲͑ӥի͑ nax chaca۳xaxüۡ. 2ॸѠӥֆӕՓËȍΎիüۡ ínanguxuchixŕxŕ. Rü ngŕxguma ngŕma ãcharaanexüۡgu changuchaüۡgu rü taianexüۡՓ̲ËȍΎիüۡ nagagachi nax ɞËȍɗիӡիüۡca۳x. 3ॸѠӥՓӥիɗɗngexՓaca۳xüۡxüۡ i

Փɗֆľchaua۳իՓnanguxŕxŕ nax ngŕmamaxã nüxüۡ chicua۳xüüۡxüۡca۳x. Rü ̲ӕիľ̲ǣֆľ̲Փɗֆľիüۡ ҡիɥ͑ӥľǣӕфӥ tataãxŕgü rü Cori ya Tupanaxüۡ tamuüۡe rü nagu tayaxõgü. 4ॸRü tataãxŕgü ya yíxema Cori ya Tupanagu yaxΦxe, rü tama ngŕma chixexüۡ ügüxüۡxüۡtagu naxca۳x dauxe i tümaarü ngüۡxeۡe ۡ rü tama ngŕma tupananetachicüna۳xãgüxüۡ icua۳xüüۡgüxe. 5ॸPa Cori Pa Chorü Tupanax, фӥ̲͑ӕիӡËȍɗ̲͑ɗիɥǣֆľ̲ mexüۡgü ga curü poramaxã toxca۳x cuxüxüۡ. Rü cuma rü guxüۡguma togu Ëӕфӥիɥ͑ӥфӥҡիәľ̲Ëӕ̲ի%ҡՓӥիɗǣӕ. Rü ngŕma toxca۳x cuxüxüۡ rü ngŕma togu ͑իËӕфӥիɥ͑ӥիüۡ rü chanaxunagüchaüۡ, ͑ҡӥфӥ̲͑ӕիӡËȍɗɗngŕma rü ngeۡmaca۳x ҡիӕËӥфӥՓ̲͑ӥիüۡ chixu i guxüۡma. 6ॸCuma rü tama namaxã cutaãxŕ nax duüۡxüۡgü cuxca۳x nada۳i ۳xüۡ rü yagugüãxüۡ i ՓΎËիËӥǣӥфӥËф͑Ńфӕǣӥ. ѠӥՓΎΎɗ ngŕ̲%̲фľǣӥɗËȍՓӥфӥфӥҡфɞǣӕфӥ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ40ٍॷ41

413 rü chebádaarü rü tama namaxã cutaãxŕ. Rü tama naxca۳x ícuca nax ãmaregü cuxca۳x yagugüxüۡ i duüۡxüۡgü nax ngŕmaãcü norü chixexüۡxüۡ curüngümaxüۡca۳x. Natürü ngŕma cuma cunaxՓa۳xexüۡ ͑ɗիɥ͑իǣӕիüۡguma cuga Ëȍիɥ͑ӥիüۡ rü cuxna chanaxãxüۡ i chorü maxüۡ. 7ॸRü ngeۡmaca۳x cumaxã nüxüۡ ËȍɗիӕфӥĀիľËȍɗիɥфӥËȍӕǣӥɗËȍի% yema curü orearü uruüۡǣӥËӕфӥΎфľՓ naxümatüxüۡrüxüۡ. 8ॸRü chomax, Pa Chorü Tupanax, rü namaxã chataãxŕ nax curü ngúchaüۡ chaxüxüۡ. Rü chauãŕgu namaxã changuxüۡ i ngŕma curü ngu۳xeۡetۡ ae. 9ॸRü ngŕma muxüۡ i curü duüۡxüۡgüpe۳իľՓËȍ͑իӕ͑ǣӥɗËӕфӥΎфľ ɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ. Cumax rü meama nüxüۡ cucua۳x nax marü namaxã nüxüۡ chixuxüۡ. 10ॸRü

tama chaugügu chayacu۳x nax ñuxãcü aixcüma namexüۡ i ngŕma cuxüxüۡ. Rü marü namaxã nüxüۡ chixu nax ñuxãcü cuyanguxŕŕxüۡ i ngŕma nüxüۡ quixuxüۡ rü ñuxãcü toxüۡ cumaxŕxŕŕxüۡ. Rü ngŕxgumarüxüۡ ta rü marü tama ichayacu۳x nax nüxüۡ chixuxüۡ nax aixcüma cuxü‫ۡڟ‬ nangechaüۡtümüxüۡgüxüۡ i ngŕma ̲ӕիӡËȍɗիüۡ i curü duüۡxüۡgü. 11ॸRü ñu۳xmax, Pa Corix, rü tama chanaxՓa۳xe nax nüxüۡ curüchauxüۡ nax cuxüۡ‫ڟ‬ changechaüۡtümüxüۡxüۡ. Erü ngŕma curü ngechaüۡ rü curü ore i aixcüma ɗիɥիüۡɗËҡ̲͑ɗիɥɗËȍΎфӥЙΎիüۡruxüۡ ɗիɥիüۡ. 12ॸRü ngŕma chixexüۡgü i choxüۡ ngupetüxüۡ фӥ̲͑ӕիӡËȍɗ, фӥĀӥիՓ ҡիӕËӥфӥՓ̲Ëȍֆիӕǣӥ. Rü ngŕma choxrütama chixexüۡgügu changu rü ngŕ̲ǣǣӕҡիӕËӥфӥՓËӕիüۡ ËȍĀՓľ͑ӥ. Erü ngŕma chorü chixexüۡgü rü chauyaexüۡ narümumae rü

ngŕmagagu cuxüۡ charüxochiga. 13ॸPa Corix, cuxüۡ chaca۳ax۳ üۡ ¡rü choxüۡ ínanguxuchixŕxŕ ͑Փɗngŕma chorü chixexüۡgü rü paxa choxüۡ rüngüۡxeۡxeۡ! 14-15ॸRü ngŕxgumarüxüۡ ta, Pa Corix, rü chanaxՓa۳xe i cunaxãneexŕxŕ i ngŕma chorü uanügü i choxüۡ ima۳xgüchaüۡxüۡ. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥ͑ի͑Ύфӥ%͑ľ̲ի% cuyabuxmüxŕŕxüۡ i ngŕma duüۡxüۡgü i chixexüۡ chomaxã ügüchaüۡxüۡ rü ñu۳xma choxüۡ cugüexüۡ. 16ॸNatürü guxãma ya yíxema cuxca۳իĀӕǣӥիľфӥ̲͑ľ͑ɗիɥ nax poraãcü tataãxŕgüxüۡ. Rü guxãma ya yíxema tüxüۡ‫ ڟ‬nangúchaüۡgüxe nax tüxüۡ cumaxeۡxeۡexۡ üۡ фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ guxüۡguma ñatarügügü: “¡Cori ya Tupanaxüۡ picua۳xüxüۡǣӥľфӥǣӕի%ŃҡӥՓ nangexma!͖ٚҡфӥǣӥǣӥ. 17ॸRü choma nax taxuxü̲ۡËȍɗիɥիüۡ rü chanaxi ۳xãchiãŕxüۡ ¡rü taxӢ i choxüۡ curüngümaxüۡ, Pa Corix! ƄфӥËӕ̲͑ɗիɥɗ choxüۡ curüngüۡxeۡexۡ üۡ rü choxüۡ ícupoxüۡxüۡ. Rü ngeۡmaca۳x, Pa Chorü Tupanax ¡rü taxӢ ɗËӕ͑ӡիËӥ%ŕxüۡ nax choxüۡ curüngüۡxeۡexۡ üۡ! Duüۡxüۡ i da۳xawexüۡarü yumüxŕ

41

1ॸRü

nüma ya Tupana rü tümamaxã nataãxŕ ya yíxema tümamücü ya ngearü ngŕmaxüۡãx‫ ڟ‬exüۡ rüngüۡxeۡxŕx‫ ڟ‬e. Rü nüma ya Cori ya Tupana rü tá tüxüۡ ínananguxuchixŕxŕ ega ngŕxguma guxchaxüۡ tümaca۳x ínguxgu. 2ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü tá tüxna nadau rü tá maxüۡ tüxna naxã rü tá tüxüۡ nataãxŕxŕxŕ i ñoma i ͑͑ľՓ. Ѡӥҡիӡҡ̲ҡӥ̲фӥ uanügüarü ngúchaüۡՓҡӥիüۡ nata۳x. 3ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü tá pora tüxna naxã ega ngúxüۡ tingegügu. Rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ41ٍॷ42 ngŕxguma tida۳իՓľǣӕфӥҡҡӥmaca۳x nayataanexŕxŕ. 4ॸRü choma rü ñaãcü chayumüxŕ: “Pa Corix ¡cuxü‫ۡڟ‬ changechaxüۡtümüxüۡ rü cha۳u۳xca۳x yataanexŕxŕ! Erü marü cumaxã nüxüۡ chixu i chorü chixexüۡǣӥٚ, ñachagürü. 5ॸNatürü ngŕma chorü uanügü rü ñanagürügü: “Chierüna paxa nayu۳xgux nax ngŕmaãcü ngŕxma yanaxoxüۡca۳իٚ, ñanagürügü. 6ॸRü ngŕxguma choxüۡ íyadaugügu i ngŕma nax chida۳իՓľիüۡ rü chomücüxüۡ ͑ӥǣӥ͑ɗիɥxŕŕnetagü. Natürü chauxchi naxaie rü nataãxŕgü i ngŕxguma nüxüۡ nadaugügu nax ngúxüۡ chingexüۡ. Rü ngŕxguma choxna naՓoegu۳xgu rü choxüۡ nacugüe. 7ॸRü ngŕma chauxchi aiexüۡ фӥ͑իɥtaque۳xe rü chauchiga nidexagü. Rü nagu ͑фӥիɥ͑ӥľ͑իËȍӕǣǣӕҡ̲͑ǣәիüۡ chingexüۡ. 8ॸRü ñanagürügü: “Rü ngŕma nax yada۳իՓľիüۡ rü yuüxüۡ chixexüۡ namaxã naxü rü ngeۡmaca۳x i ñu۳xma rü ̲фӥҡǣӕҡ̲Փľ͑ɞ͑фӥĀٚ, ñanagürügü. 9ॸѠӥՓΎΎǣֆľ̲̲ľիüۡ ga chomücü ga nagu chayaxõxüۡ nax aixcüma choxüۡ nangechaüۡxüۡ фӥՓӥիɗՓ chomaxã chibüchiréxüۡ rü ñu۳xma rü chomaxã narüxuanü. 10ॸNatürü cumax, Pa Corix ¡rü cuxüۡ‫ ڟ‬changechaxüۡtümüxüۡ! ¡Rü choxüۡ írüdaxŕxŕ nax ngŕmaãcü chanapoxcuexüۡca۳x i ngŕma chomaxã rüxuanügüxüۡ! 11ॸRü aixcüma tá nüxüۡ chacua۳x nax cuxüۡ chataãxŕxŕŕxüۡ ega ngŕxguma ngŕma chorü uanügü rü ҡիӡҡ̲͑ӥǣӥֆիӕիǣӕ͑իËȍΎիüۡ naporamaexüۡ. 12ॸRü chomax nax mea chamaxüۡxüۡ rü taguma chixexüۡ chaxüxüۡ ¡rü choxna nadau nax ngŕmaãcü guxüۡguma cuxüۡҡՓËȍ͑ǣľի̲իüۡca۳x! 13ॸRü

namexechi ya Cori ya

414 Iraétanüxüۡarü Tupana. Rü ñu۳xmax rü guxüۡgutáma rü ngŕ̲%ËӥľËȍ͑ɗիɥ. TupanaxüۡҡՓ͑ľ͑իӡɗËȍΎфӥ͑ǣüۡxeۡe ۡ

42

1ॸѠӥ͖Ύ̲ՓӥիɗɗËΎՓӥɗ

ta۳իՓիӥËȍɗիüۡ i natüca۳x ۡ dauxürüxüۡ Ëȍɗիɥ͑իcuxca۳x chadauxüۡ, Pa Chorü Tupanax. 2ॸRü choxü‫ۡڟ‬ nangúchaüۡ nax namaxã chaxãmücüxüۡ ya Tupana ya maxüۡarü yora. ¿Rü ñuxgu ‫ ڟ‬a ҡɗՓľ͑͑ЙҡՓËȍիӡիüۡ nax ngŕm 3 ۡ ۡ ۡ nüxü chicua۳xüüxüca۳x? ॸNgunecü rü chütacü rü chaxaxu nax norü ngüۡxeۡecۡ a۳x íchaca۳xaxüۡca۳x. Rü yoxni i chorü uanügü rü choxüۡ nacugüe rü ñanagürügü: ٘‫ͮع‬ǣľիËӥ͑ɗիɥֆËӕфӥҽӕЙ͑?ٚ ñanagürügü. Rü ngŕmamaxã choxüۡ

nacugüe. 4ॸRü ngŕxguma ngŕmagu Ëȍфӥիɥ͑ӥǣӕфӥ̲фӥҡ̲ֆի͑ ̲͑ի%Ëȍիɥ͑ӥɗngŕma choxüۡ‫ ڟ‬ngúxüۡ. Rü nüxna chacua۳xãchi nax ñuxãcü taãxŕãcüma rü Tupanana moxŕ ɗҡի%%Ëӥ̲͑ЙҡՓËȍ͑ǣǣӥիüۡ ga yema muxüۡma ga duüۡxüۡgü. Rü ñuxãcü tataãxŕgü ga yexguma. 5ॸ¿Rü ñu۳xma rü ta۳xacüca۳x chi i nüxüۡ charüxoxüۡ? ¿Rü ta۳xacüca۳x chi i naxca۳x chaxoégaãŕxüۡ? ѠӥҽӕЙ͑ՓիɗËҡ̲͑ӥիüۡ ichayangau i chorü ngüۡxeۡe,ۡ rü yimáxüۡ ҡ͑ɗիɥɗ chicua۳xüüxüۡamaxüۡ. Ƅфӥ͑ӥ̲͑ɗիɥֆ chorü Tupana ya chorü maxŕŕruxüۡ. 6ॸNatürü i ñu۳xmax rü poraãcüxüchima íchayaxoõchi. Rü ngeۡmaca۳x, Pa Tupanax, poraãcü cuxna chacua۳xãchi ͑Փɗ͖͑͑ľɗ͑ҡӥɗ֤ӕĀáüۡ ͑Փ dapetüxüۡ rü yima ma۳իЙӦ͑ľǣӥֆƄф̲óüۡ фӥͅɗËȍ͑Փngŕxmagüne. 7ॸRü guxüۡma i ngŕma guxchaxüۡgü rü ngúxüۡgü i cha۳u۳xca۳x ícunanguxŕŕxüۡ rü ͖Ύ̲ՓӥիɗֆֆӕЙľֆҡիӥËȍɗËӥфӥիüۡ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ42–44

415 ËȍӕŃҡӥՓ͑իӥЙľҡӥ. Rü ñoma dexá i dauxüۡՓ͑ǣΎիüۡchiüxüۡrüxüۡ chauétü nangu. 8ॸRü ngunecü rü nüma ya Cori rü choxüۡ nangechaüۡ. Rü chütacü rü tama nüxüۡ ËȍфӥËȍӕ͑իËȍՓɗֆľիüۡ rü chayumüxŕxüۡ naxca۳x ya Tupana ya chorü maxŕŕruxüۡ. 9ॸRü ñachagürü nüxüۡ ya Tupana ya chorü poxüۡruxüۡ: “¿Tü۳xcüüۡ choxüۡ curüngüma? ¿Rü ta۳xacüca۳x i ñu۳xma rü ngechaüۡãcü ɗËȍɗիӡիüۡ rü choxüۡ nua nachixeãxŕgüxüۡ i chorü uanügü?͖ٚËȍǣӥфӥ. 10ॸѠӥՓΎΎ ya chauxchina۳xãgü rü ta nangúe nagagu i ngŕma chorü uanügü i guxüۡguma choxüۡ cugüexüۡ rü ñagüxüۡ: “¿Ngexcü ͑ɗիɥֆËӕфӥҽӕЙ͑?͖ٚǣӥիüۡ. 11ॸ¿Natürü ta۳xacüca۳x chi nüxüۡ charüxoxüۡ? ¿Rü ta۳xacüca۳x chi ichaxoégaãŕxüۡ? ƄфӥҽӕЙ͑ǣӕ͑ɗիɥɗ chayaxõxüۡ rü yimáxüۡ ҡ͑ɗիɥɗ chicua۳xüüxüۡamaxüۡ. Ƅфӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗ chorü Tupana ya chorü maxŕŕruxüۡ ɗիɥËӥ. Choxü‫ ۡڟ‬nangúchaüۡ nax Tupanapatawa changuxüۡ

43

1ॸЬҽӕЙ͑ի‫ؽ‬ËȍӕŃҡӥՓɗĀľի!

‫ؽ‬ѠӥËȍӕŃҡӥՓ͑ËȍΎǣӥ nape۳իľՓɗ͖Āӕüۡxüۡgü i tama yaxõgüxüۡ! ¡Rü naxme۳իՓËȍΎիüۡ ínanguxuchixŕxŕ i ngŕma idorata۳xáxüۡ rü ngŕma chixexüۡǣӕфӥիɥ͑ӥիüۡ! 2ॸErü Ëӕ̲͑ɗիɥɗËȍΎфӥҽӕЙ͑ɗËȍΎфӥ poxüۡruxüۡ нӕɗիɥիüۡ. ¿Rü tü۳xcüüۡ i cugüna choxüۡ cuyáxüۡguxeۡxeۡxüۡ? ¿Rü ta۳xacüca۳x i ngechaüۡ chingexechaxüۡ rü ngŕma chorü uanügü rü chixri chomaxã nachopetü? 3ॸ¡Rü ŕcü cha۳u۳xca۳x nangóonexŕxŕ nax nüxüۡ chacuáxüۡca۳x i ngŕ̲ËӕфӥΎфľɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ nax

ngŕma choxüۡ nüxüۡ cua۳xeۡexۡ üۡca۳x i ngŕma nama ya yima curü ma۳իЙӦ͑ľֆ ӥӥ͑ľ͑ľՓ͑Āիüۡ i ngextá cuma ícungexmaxüۡՓ! 4ॸRü ngŕmaãcü tá ͑ՓËȍ͑ǣӕɗngŕma curü ãmarearü ‫ ڟ‬a tá guchicaxüۡ, Pa Tupanax. Rü ngŕm ۡ ۡ cuxü chicua۳xüxü árpagamaxã. Erü cumax, Pa Tupanax, rü taãxŕmaxã choxüۡ cunapaxeۡxeۡ. 5ॸ¿Rü ñu۳xma rü ta۳xacüca۳x tá i nüxüۡ charüxoxüۡ i ngŕma? ¿Rü ta۳xacüca۳x tá ichaxoégaãŕxüۡ? Erü choma rü marü Tupanaaxüۡ‫ ڟ‬chayaxõ rü tá yimáxüۡ ͑ɗիɥɗchicua۳xüxüۡechaxüۡ. Rü ͑ӥ̲͑ɗիɥɗËȍΎфӥҽӕЙ͑ɗËȍΎфӥ maxŕŕruxüۡ ֆɗիɥիüۡ. Yumüxŕ i nawa Tupanaarü ngüۡxeۡecۡ a۳x íica۳xaxüۡ

Tupanax, tomatama nüxüۡ ҡիɥ͑ӥľËȍɗǣǣֆľ̲ҡիüۡ ga ۡ mexü ǣ͑ӡիËӥ̲Ëӕիӥիüۡ. Yerü torü o۳xigü rü nüxüۡ tixugügü ga yema ͑ӡիËӥ̲Ëӕիӥիüۡ ga yexguma tüma tamaxŕgu. 2ॸѠӥËӕ̲ҡ̲͑ɗիɥǣ͑Ύфӥ ͑͑ľՓɞËӕՓΎիüۡxüۡ ga yema duüۡxüۡgü ga tama cuxü‫ ۡڟ‬yaxõgüxüۡ. Rü yemaacü cunapoxcue ga yema duüۡxüۡgü nax yema naanegu torü o۳xigüxüۡ cuxãchiüۡgüxŕŕxüۡca۳x. 3ॸRü tama tümaarü ЙΎф̲ի%фӥҡӥ̲͑ľǣӥ̲ի%͑ɗիɥǣ tanayauxgüxüۡ ga yema naane. Natürü yema curü poragagu rü curü ngüۡxeۡeǣۡ ǣӕ͑ɗիɥǣ͑Փҡ͑ǣӕǣӥիüۡ ga yema naane. Yerü cuma rü tüxüۡ cungechaüۡ rü yemaca۳x tümamaxã

44

1ॸPa

cumecüma. 4ॸPa Chorü Ãeۡx۳ gacü, Pa Chorü Tupanax, Ëӕ̲͑ɗիɥɗ icunaporamaexŕŕxüۡ i curü duüۡxüۡgü. 5ॸѠӥËӕǣǣӕ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ tarüporamaegüxüۡ i torü uanügü. Rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ44ٍॷ45

416

ngŕxguma cuéga tanaxuxuchigu rü nüxüۡ tarüyexera i ngŕma toxüۡ da۳i ۳xchaüۡxüۡ. 6ॸRü choma rü tama chauxnegügu chayaxõ erü yima chauxnegü rü tagutáma chorü uanügüxüۡ choxüۡ narüporamaexŕxŕ. 7ॸRü Ëӕ̲͑ɗիɥǣҡΎфӥӕ͑ӥիüۡ toxüۡ curüporamaexŕŕxüۡ фӥËӕ̲͑ɗիɥɗ cunaxãneexŕŕxüۡ i ngŕma toxchi aiexüۡ. 8ॸRü guxüۡguma cumaxã togü ticua۳xüxüۡgü, Pa Tupanax. Rü guxüۡgutáma nüxüۡ ticua۳xüxüۡ i cuéga. 9ॸNatürü i cumax rü toxüۡ cuxo rü toxüۡ cuxãneexŕxŕ. Rü marü tama ícuyaxümücü i torü churaragü. 10ॸRü cuma rü nüxü‫ ۡڟ‬cunatauxchaxeۡxeۡ i torü uanügü nax toxüۡ yabuxmüxŕŕxüۡca۳x. Rü ngeۡmaca۳x i ngŕma toxchi aiexüۡ rü toxü‫ۡڟ‬

ñu۳xma toxüۡ ngupetüxüۡ rü tama ngŕma cuxüۡ nax itarüngümaexüۡǣǣӕ͑ɗիɥфӥ tama nax ta۳xacürü chixexüۡ cupe۳իľՓ taxüxüۡǣǣӕ͑ɗիɥ. 18ॸRü toma rü tama ͑ǣӕҡфӥիɥ͑ӥľ͑իËӕիüۡ ítatáxüۡ rü ҡ̲͑ǣӕҡфӥիɥ͑ӥľ͑ի͑ӥիüۡ itarüngümaexüۡ i curü ore. 19ॸNatürü i cuma rü toxüۡ cupoxcueama. Rü ngexta guxüۡma i ngŕmaxüۡgü ítaxuxüۡՓҡΎիüۡ ËӕՓΎǣӥфӥngŕ̲%ËӥֆӕՓҡΎիüۡ cumugü. 20-21ॸRü ngŕxguma chi cuxüۡ itarüngümaegux rü chi nüxüۡ ticua۳xüxüۡgux i tomare i tupana, rü cuma rü chi nüxüۡ cucua۳xama. Erü cuma rü meama nüxüۡ cucua۳x i guxüۡma i

nangɥ ۳xgü rü nayana i ngŕma nüma nanaxՓa۳xegüxüۡ. 11ॸRü cuma rü nüxna toxüۡ Ëӕ̲ӕǣӥ͖Ύ̲Ëф͑ŃфӕǣӥɗĀɗՓ nagagüxüۡrüxüۡ. Rü ngŕma duüۡxüۡgü i tama cuxüۡ‫ ڟ‬yaxõgüxüۡtanügu toxüۡ cuՓoonexŕŕmare. 12ॸRü ítanüxüۡgu tomaxã cutaxe rü taxuxü̲ۡ͑Փ cuyaxu nax tomaxã cutaxexüۡ. 13ॸRü ngŕma toxna ngaicamagüxüۡ i nachixüۡanecüã۳xgü rü toxüۡ nacugüe rü tomaxã naguxchigagü nagagu ga yema chixexüۡ ga toxca۳x ícunguxŕŕxüۡ. 14ॸRü ngŕmagagu i ngŕma duüۡxüۡgü i tama yaxõgüxüۡ rü toxüۡ nacugüe. Rü ngŕxguma toxüۡ nadaugügu rü nanexáerugüãcüma toxüۡ nacugüe. 15ॸRü ՓӥիɗËȍɗǣӥɗ͑ǣӕ͑ľիüۡ rü ngŕma guxchaxüۡՓËȍ͑ǣľի̲. Rü ngeۡmaca۳x chorü ãnemaxã tama chadaunagü. 16ॸErü ngŕma chorü uanügü rü choxüۡ nima۳xgüchaüۡ rü chomaxã naguxchigagü rü chaugu nidauxcüraxüۡgü. 17ॸRü ngŕma

tangexmagü. Rü ngŕma torü uanügü rü ͖Ύ̲Ëф͑ŃфӕǣӥɗĀɗՓ͑ǣǣӥիüۡrüxüۡ ҡΎ̲ի%͑ɗիɥǣӥ. 23ॸPa Corix ¿tü۳xcüüۡ tama ícuxuãxŕ? ¡Rü naba۳i ۳xãchi, rü taxӢ i toxüۡ ɞËӕՓΎǣӥիӥËȍɗիüۡ! 24ॸ¿Tü۳xcüüۡ toxcha۳իՓ íquicu۳x? ¿Rü tü۳xcüüۡ toxüۡ icurüngüma i toma nax poraãcü ngúxüۡ tingegüechaxüۡ? 25ॸRü ñu۳xma rü

ngŕma bexma toõxŕՓ͑ǣӕ ҡфӥիɥ͑ӥľիüۡ. 22ॸNatürü cugagu rü guxüۡǣӕ̲%ӡËӥ̲իüۡ ɗֆӕՓ

tipaexüchima rü ãne tingegü. Rü Փɗիӥ̲ӥ͑ľǣӕ̲фľҡΎǣӥҡɗҡәǣӥ. 26ॸ¡ƚcü ɗ͑Ëȍɗфӥ͑ӕ͑իӡфӥҡΎիüۡ yarüngüۡxeۡxeۡ! ¡Rü taxüۡ i curü ngechaüۡmaxã toxüۡ ínanguxüۡxeۡxeۡ! Ãeۡի ۳ ǣËӥфӥ͑ǣɥËȍɗիӥǣӕфӥՓɗֆľ 1ॸRü chauãxŕՓ͑͑ǣӕɗ̲ľիüۡ i dexagü, rü chorü conü rü ñoma Փӥիɗɗӥ̲ҡӥիüۡruüۡrüxüۡ ͑ɗիɥ. Rü ñaa chorü ore i chaxümatüxüۡ rü ãeۡx۳ gacüpe۳իľՓҡ͑ӥիüۡ chixu. 2ॸRü cumax, Pa Ãeۡx۳ gacüx, rü guxüۡ i yatügüxüۡ curümemae. Rü ngŕma curü

45

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ45ٍॷ46

417 dexa i cua۳իՓɞիӡիӡիüۡ rü namexechi. Rü ngeۡmaca۳x ya Tupana rü guxüۡguma cuxüۡ narüngüۡxeۡe.ۡ 3ॸPa Poracüx ¡ŕcü ËӕǣӥËӥՓՓyanga۳xcuchi i ngŕma curü tara! Rü ngŕ̲͑ɗիɥɗËӕфӥ̲ľфӕիüۡ ɗիɥիüۡ. 4ॸRü cumax, Pa Ãeۡx۳ gacüx, rü ngŕma curü poramaxã nüxüۡ curüyexera i guxüۡma i tórü uanügü rü ícunapoxüۡ i ngŕ̲ΎфľɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ. Rü yíxema duŕxŕgü i tama tügü icua۳xüüۡgüxe rü cuma rü tüxüۡ ícupoxüۡ. Rü yima curü tügünechacüümaxã rü taxüۡma i mexüۡgü cuxü. 5ॸPa Ãeۡx۳ gacüx, rü ngŕma togü i nachixüۡanecüã۳xgü rü cuxme۳xgu nayi. Rü yima cuxnegü rü meama nixãmagu rü ngŕma curü uanügüarü maxüۡ͑ľՓ nayarüՓa۳xgü. 6ॸPa Tupanax, cuma rü guxüۡguma ãeۡի۳ ǣËӥнӕɗիɥфӥɗիËӥ̲ mea guxüۡma i duüۡxüۡgümaxã icucua۳x. 7ॸRü cumax, Pa Ãeۡx ۳ gacüx, rü namaxã cutaãxŕ i ngŕma mexüۡ ɗիɥիüۡ, natürü naxchi cuxai i ngŕma chixexüۡ. Rü yemaca۳ի͑ɗիɥǣҽӕЙ͑ǣËӕիüۡ naxunetaxüۡ rü cumücügüarü yexera taãxŕ cuxna naxãxüۡ. 8ॸRü guxüۡma i cuxchirugü rü pumára i yi ۳xichixüۡ i míra rü aroé rü canéramaxã nayixema. Rü paxetaruüۡgü i ãtü۳xüxüۡmaxã cuxüۡ nataãxŕxŕŕǣӥ͑ՓֆËӕЙҡֆ͑ӕҡ ya mexechicü ya marfílnaxca۳իɗիɥիüۡne. 9ॸѠӥ͑ҡ͑ӥՓɗngŕma ngexüۡgü i ËӕЙҡՓngŕxmagüxüۡ rü nangexmagü i to i nachixüۡanegüarü ãeۡx۳ gacügüarü paxüۡgü. Rü curü tochicaxüۡarü ҡӥǣӥ͑ľËӥՓՓɗ͑ǣľի̲ɗcuxma۳x i úiru i mexechixüۡmaxã nga۳xãŕcü. 10ॸ¡Rü ɗфӥիɥ͑ӥ, Pa Chauxacüx, rü mea nangugü i ngŕma tá cumaxã nüxüۡ chixuxüۡ! ¡Rü nüxüۡ irüngüma i ngŕma cutanüxüۡgü rü ngŕma curü duüۡxüۡgü! 11ॸErü nüma ya

yimá ãeۡx۳ gacü rü nüxü‫ ۡڟ‬cungúchaüۡ. Rü ͑ӥ̲͑ɗիɥɗËӕфӥËΎфɗֆɗիɥիüۡ rü name ͑ɗիɥɗ͑ǣËӕիɥ͑ӥ. 12ॸPa Pacü i Tírucüã۳x, rü ngŕma duüۡxüۡǣӥɗËӕфӥɥ͑ľՓ poraãcü diŕruã۳xüۡchigüxüۡ rü mexechixüۡ i ãmare tá cuxna naxãgü nax ngŕmamaxã cuxüۡ íyapuxŕŕgüxüۡca۳x. 13ॸRü ñu۳xma rü iyaxücu i ngŕma pacü i meama nga۳xãŕcü. Rü ngŕma naxchiru rü úirumaxã naxãmatü. 14ॸRü meama nga۳xãŕcü ãeۡx۳ gacüpe۳իľՓ͑ǣɥիüۡ nagagü. Rü ngŕ̲͑ǣɥ̲ӥËӥǣӥɗЙËӥǣӥфӥ͑ǣɥՓľ yaxãxüۡtanü. 15ॸRü taãxŕ%Ëӥ̲ɗֆիɥфӥ taãxŕãcü nagu ichocu ya yima ãeۡx۳ gacüpata. Rü yimá cunegü i tá cuxüۡ‫ڟ‬ ngŕxmagücü, Pa Ãeۡx۳ gacüx, rü nümagü ҡ͑ɗիɥɗËӕËȍɗËӥիӥ%eۡի۳ ǣËӥǣӥֆɗիɥǣӥիüۡ. Rü cuma rü naxme۳իՓҡ cunangexmaxŕxŕ i ñaa nachixüۡane nax nüma namaxã inacua۳xgüxüۡca۳x. 16ॸRü choma rü tagutáma ichayanaxoxŕxŕ i ngŕma cuéga nax ngŕmaãcü i guxüۡma i ngŕma ngexՓaca۳x i ngoetanüxüۡ i duüۡxüۡgü rü nüxna nacua۳xãchiexüۡca۳x. Rü guxüۡma i nachixüۡanecüã۳xgü cuxüۡ icua۳xüüۡgüxüۡca۳x. 17ॸRü chomax, Pa Ãeۡx۳ gacüx, rü chanaxümatü i ñaa ore nax guxüۡma i ngŕma duüۡxüۡgü i ngexՓaca۳x tá ingóetanüxüۡ cuxna cua۳xãchiexüۡca۳x rü guxüۡgutáma cuxüۡ yacua۳xüüۡgüxüۡca۳x i guxüۡma i nachixüۡanecüã۳xgü. Tórü poxüۡruxüۡ ya Tupana rü tatanüwa nangexma

46

1ॸRü

nüma ya Tupana rü tórü poxüۡruxüۡ ͑ɗիɥфӥҡΔфӥ poraxŕŕruxüۡ ͑ɗիɥ. Rü nüma rü tüxüۡ narüngüۡxeۡe ۡ ega guxchaxüۡ taxca۳x ínguxgux. 2ॸRü ngeۡmaca۳x taxuca۳xma

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ46ٍॷ47 tamuüۡľľǣՓΎΎ͖Ύ̲ɗ͑͑ľфӥ ͑͑ǣɥ%Ëȍɗǣӕфӥma۳իЙӦ͑ľǣӥфӥ márchiütamagu nayixgu. 3ॸѠӥՓΎΎ ͑ի%ӡǣËȍɗӥǣӕҡ̲ɗngŕma már rü poraãcü nayuapegu rü ngŕmaãcü ya yima ma۳իЙӦ͑ľǣӥфӥnidu۳xrue nagagu nax nanuxüۡ i ngŕma már, natürü i yixema rü taxuca۳xma tamuüۡe. 4ॸѠӥՓӥիɗ i natü rü nachacüügümaxã nanataãxŕxŕxŕ ֆֆɗ̲ҽӕЙ͑фӥɥ͑ľ ya Yerucharéüۡ. Ѡӥֆɗ̲ɥ͑ľфӥ naxüünexüۡËȍɗфӥֆɗ̲Փ͑ɗիɥɗ nangexmaxüۡ ֆҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓ ngŕxmacü. 5ॸRü nüma ya Tupana rü ngŕxma naxãchiüۡ rü namaxã napora. Rü nüma rü guxüۡma i ngunexüۡ i noxri yangunegu rü nüxüۡ narüngüۡxeۡe.ۡ 6ॸRü ngŕma nachixüۡanegü rü nügümaxã ͑͑ӕľфӥ͑ӥǣӥ͑ի%իӡ͑ľǣӥ. Natürü ngŕxguma Tupana idexagu rü ngŕma ãeۡx۳ gacügü rü nidu۳xrue rü ngŕma Փɗիӥ̲ӥфӥ͑͑͑ǣΎ̲ӥ%Ëȍɗ͑ľ. 7ॸRü ͑ӥ̲ֆæΎфɗֆҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓ ngŕի̲Ëӥфӥҡҡ͑ӥՓ͑͑ǣľի̲. Rü ֆɗ̲kËΔ¡ӕфӥҽӕЙ͑͑ɗիɥֆҡΔфӥ poxüۡruxüۡ ɗիɥËӥ. 8ॸ¡Rü nua ípeyada۳u۳x i ngŕma taxüۡ ɗ%ӡËӥ̲իüۡ i Cori ya ҽӕЙ͖͑Ύ̲ɗ͑͑ľՓӥիüۡ! 9ॸErü guxüۡՓ̲ɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓфӥ̲фӥ inayanaxoxŕxŕ ga nügü nax nada۳i ۳xüۡ i duüۡxüۡgü rü nüxüۡ‫ ڟ‬nayachixegüxŕxŕ ya ͑ΎфӥՓӥфǣӥфӥ͑ɗǣӥֆ͑ի͑ľǣӥ. Rü ֆɗ̲͑ՓľիüۡǣӥֆĀɗՓ̲͑ի% ͑իɥիüۡne rü ínanagu. 10ॸRü nüma ya Tupana rü ñanagürü: “Pa Nachixüۡanegüarü Ãeۡx۳ gacügüx ¡rü choxüۡ‫ ڟ‬ɞЙľфӥիɥ͑ӥľ! ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥľ ͑իËȍΎ̲фӥҽӕЙ͑Ëȍɗիɥիüۡ! Rü ËȍΎ̲͑ɗիɥɗ̲͑ի%ɗËȍËӕիüۡ i guxüۡma i nachixüۡanegü. ѠӥËȍΎ̲͑ɗիɥ

418 i guxü̲ۡɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľŃҡӥՓ changexmaxüۡٚ, ñanagürü. 11ॸRü Cori ya ҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmacü rü ҡҡ͑ӥՓ͑͑ǣľի̲. Ѡӥ͑ӥ̲ҡ̲͑ɗիɥ ɗkËΔ¡ӕфӥҽӕЙ͑ֆɗիɥիüۡ. Rü nüma ͑ɗիɥɗҡΔфӥЙΎիüۡruxüۡ ֆɗիɥիüۡ. Tupana rü ñoma i naanearü ãeۡի ۳ ǣËӥ͑ɗիɥ 1ॸPa Guxüۡ͑ľֆʘ͑ľËӥã۳xgüx ¡penapépüne ya Cori ya Tupana rü taãxŕãcü naxca۳իЙľՓɗֆľǣӥ! 2ॸErü nüma ya Cori ya Tupana ya ǣӕի%ŃҡӥՓngŕի̲Ëӥфӥ͑ի%ӡËӥ̲. Rü ͑ӥ̲͑ɗիɥɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľфӥ%eۡx۳ gacü ֆɗիɥիüۡ. 3ॸRü nüma rü nanadaiãcu ga ɥ͑ľǣӥфӥ͑Ëȍɗիüۡanegü rü taxme۳իՓ nanangexmagüxŕxŕ i norü duüۡxüۡgü. 4ॸѠӥ͑ӥ̲ҡ̲͑ɗիɥǣҡӥիüۡ naxunetaxüۡ nax norü duüۡxüۡǣӥɗ֤ӕĀɞӕǣӥɗիɥǣӥիüۡ.

47

Rü ngŕmaãcü nanataãxŕxŕxŕ ya Acóbu ya nüma nüxüۡ nangechaüۡxüۡchicü. 5ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü dauxüۡ ͑իɥ nax norü tochicaxüۡՓ̲͑ի% inacuáxüۡca۳x i guxüۡma. Rü duüۡxüۡgü yoxni taãxŕ%Ëӥ̲͑Փɗֆľǣӥфӥ ËΎф͑Ńҡ̲ի%͑͑ЙիЙӦ͑ľǣӥ. 6ॸ¡Rü naxca۳իЙľՓɗֆľǣӥֆæΎфɗֆҽӕЙ͑! ¡Rü naxca۳իЙľՓɗֆľǣӥֆֆɗ̲ҡΔфӥ ãeۡx۳ gacü! 7ॸErü nüma ya Tupana rü ñoma i naanearü ãeۡի۳ ǣËӥ͑ɗիɥ. Rü ngeۡmaca۳x ̲͑ľ͑ɗիɥɗ̲ľ͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥľ%Ëӥ̲ nüxüۡ picua۳xüüۡgüxüۡ rü naxca۳x ЙľՓɗֆľǣӥիüۡ. 8ॸRü nüma ya Tupana rü guxüۡ i nachixüۡanegüarü ãeۡի۳ ǣËӥ͑ɗիɥ. Rü nüma ya Tupana rü norü tochicaxüۡ i üünexüۡՓ͑фӥҡΎ. 9ॸRü ngŕma togü i nachixüۡanegüarü ãeۡx۳ gacügü rü tamaxã nangutaque۳իľ͑իՓӥիɗǣӕk¡фáüۡarü Tupanaxüۡ icua۳xüüۡgüxüۡca۳x. Erü Tupaname۳xeۡՓ͑͑ǣľի̲ǣӥɗǣӕիüۡma i

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ47–49

419 ãeۡի۳ ǣËӥǣӥɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓ ngŕxmagüxüۡ. Rü nüma ya Tupana rü ͑ŃҡӥՓ͑͑ǣľի̲ɗǣӕիüۡma. ̲ͮľիľËȍɗֆҽӕЙ͑фӥɥ͑ľֆ Chióüۡarü ma۳իЙӦ͑ľՓ͑ǣľի̲͑ľ

48

1ॸRü

nüma ya Cori ya Tupana фӥǣӕի%ŃҡӥՓ͑͑ǣľի̲фӥ nüxüۡ nacua۳xüchi. Rü ngeۡmaca۳x name nax nüxüۡ icua۳xüüۡgüxüۡ ͑Փֆֆɗ̲ ͑Ύфӥɥ͑ľֆ͑Ύфӥma۳իЙӦ͑ľֆӥӥ͑ľ͑ľ ya ChióüۡՓ͑ǣľի̲͑ľ. 2ॸNamexechi ya yima ma۳իЙӦ͑ľֆæȍɗóüۡ ɗ͑ΔфҡľՓ̲ ngexmane. Ѡӥֆɗ̲͑ɗիɥֆ̲͑ի% nataãxŕgüne i guxüۡma i duüۡxüۡgü i ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓmaxŕxüۡ. Ѡӥֆɗ̲Փ ͑ɗիɥɗ͑͑ǣľի̲իüۡ ɗ͑Ύфӥɥ͑ľֆֆɗ̲ ãeۡի۳ ǣËӥֆǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmacü. 3ॸRü YerucharéüۡՓ͑ǣľի̲͑ľֆ ãeۡի۳ ǣËӥЙҡǣӥՓ͑ɗիɥɗ͑͑ǣľի̲իüۡ ya Tupana. Rü nüma ya Tupana rü nügü nango۳xeۡxeۡ ͑իֆɗ̲ɥ͑ľфӥЙΎիüۡruxüۡ ֆɗիËӥ̲̲ľËӥֆɗիɥիüۡ. 4ॸRü ñoma i naanecüã۳x i nachixüۡanegüarü ãeۡx۳ gacügü rü nügümaxã nangutaque۳իľǣӥфӥՓӥիɗǣӕֆɗ̲ ɥaneca۳x ínayachoxõchi. 5ॸNatürü yexguma nüxüۡ nadaugügu rü poraãcü naba۳i ۳xãchiãŕgü rü nibuxmü. 6ॸRü poraãcü namuüۡe. Rü nanaxi ۳xãchiãŕgü ͖Ύ̲Փӥիɗɗ͑ǣľɗ ixíxraxacüchaüۡcürüxüۡ. 7ॸRü nüma ya ҽӕЙ͑фӥՓӥիɗֆҡիӥËȍɗËӥֆ ¡ӕ͑ľËӥֆŃѸҡľՓ̲͑ľ namuãcümaxã inanayixŕxŕ ya yima Tárchiacüã۳իǣӥфӥՓЙӕфӕǣӥֆҡΔфӥ ĀɗՓɥիüۡne. 8ॸѠӥֆɗ̲ҽӕЙ͑фӥɥ͑ľ ya Yerucharéüۡ rü namexechi yema tórü o۳իɗǣӥՓ͑ӥիüۡ ҡիɥ͑ӥľËȍɗǣիüۡrüxüۡ. Rü ñu۳xma i yixema rü ta rü

taxetümaxãxüۡchi nüxüۡ tadaugü i ngŕma. Rü nümatama ya Tupana ya ǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmacü rü guxüۡgutáma ֆɗ̲ɥ͑ľիüۡ ínapoxüۡ. 9ॸPa Tupanax, rü ͑ӕËӕЙҡՓҡ͑ǣľի̲ǣӥǣӕфӥ͑ӥի͑ tacua۳xãchie nax ñuxãcü poraãcü toxüۡ cungechaüۡxüۡ i cumax. 10ॸPa Tupanax, guxüۡՓ̲ɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓфӥËӕիüۡ nicua۳xüxüۡgü, ľфӥՓΎľҡ̲ngŕmaãcü ͑ɗիɥɗËӕի͑ӥիüۡ. Rü ngŕma curü ЙΎф̲ի%͑ɗիɥɗ̲ľҡΎ̲ի%ɗËӕËӕիüۡ. 11ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗЙľҡ%xŕgüxüۡ, Pa Yerucharéüۡcüã۳xgüx rü Guxãma i Pemax i Yudáanecüã۳xgüx. Erü nüma ya Tupana rü aixcüma mexüۡ pemaxã naxuegu. 12ॸ¡Rü ŕcü, nüxüۡ ípeyachoegu ya yima ɥ͑ľфӥЙľֆիӕǣӥֆֆɗ̲͑ΎфӥҡΔффľǣӥ фӥ͖ӕիфľֆɗիɥիüۡ! 13ॸ¡Rü mea penangugü i ngŕma norü poxeguxüۡtapü۳xügü rü yima ãeۡx۳ gacüpatagü nax pexüۡ‫ڟ‬ natauxchaxüۡca۳x nax namaxã nüxüۡ pixuchigaxüۡ i ngŕma petaagü! 14ॸErü nüma ya Tupana rü guxüۡgutáma tórü ҽӕЙ͑͑ɗիɥ. Rü nüma rü guxüۡgutáma mea tamaxã inacua۳x. Tórü maxüۡ rü tama diŕrumaxã naxca۳x tataxe

49

1ॸ¡Dücax,

фӥ̲ľɗЙľфӥիɥ͑ӥľɗ ñaa ore, Pa Guxüۡma i Duüۡxüۡgü i ͵Ύ̲ɗͮ͑ľՓMaxŕxüۡx! 2ॸRü guxãma i pema i diŕruã۳xgüxe, rü pema ya ingearü diŕruã۳xgüxe, rü pema i duüۡxüۡgümaxã icua۳xgüxe, rü pema i togüme۳xeۡՓ ngŕի̲ǣӥիľ‫ؽ‬фӥ̲ľɗЙľфӥիɥ͑ӥľɗ͖ ore! 3ॸRü ñu۳xmax rü tá chidexa namaxã i ore i aixcüma cua۳x tüxna ãxüۡ rü tá nüxüۡ chixu i ngŕ̲ɥ͑ӥɗɗիËӥ̲ҽӕЙ͑фӥ cua۳իՓ͑ľӡիüۡ. 4ॸRü mexüۡ i cua۳xãchixŕŕruüۡǣӥǣӕҡËȍфӥիɥ͑ӥфӥ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ49ٍॷ50 árpamaxã chapaxetaxãcü ore i ŕxüۡguxüۡËȍɗǣҡËȍՓɗֆľ. 5ॸ¿Rü ta۳xacüca۳x tá chamuüۡ i ngŕxguma ínangugügu i ngunexüۡǣӥɗ%ӡËӥ̲իüۡ rü ngŕxguma ngŕma chauxchi aiexüۡ i duüۡxüۡgü choxüۡ íchomaeguãchigu namaxã i norü chixexüۡgü? 6ॸRü nümagü rü norü diŕфӕǣӕ̲͑фӥիɥ͑ӥľфӥ̲ӕիüۡ i norü ngŕmaxüۡgümaxã nügü nicua۳xüxüۡgü. 7ॸNatürü taxúema tüxü‫ۡڟ‬ natauxcha nax tügütama tamaxŕŕxüۡ rüe۳xna Tupanaaxüۡ‫ ڟ‬tanaxütanüxüۡ nax tüxüۡ namaxeۡexۡ ücۡ a۳x. 8-9ॸRü taxuxüۡma i diŕru ningu nax naxca۳x itaxexücۡ a۳իɗՓӥիɗ i duüۡxüۡarü maxüۡ nax ngŕmaãcü nüxna ínanguxuchixücۡ a۳x i yu rü guxüۡguma namaxechaxücۡ a۳x. 10ॸRü ñu۳xmax rü nüxüۡ tadau nax guxüۡma i duüۡxüۡgü yuexüۡ ՓΎΎ i ngŕma nüxüۡ cua۳xüchigüxüۡ rü nayue, rü ՓΎΎɗngŕma naechitamare maxŕxüۡ rü nayue rü ngŕma norü ngŕmaxüۡgü rü ‫͑ ڟ‬ՓΎǣӥ. 11ॸRü ngŕma togüca۳x ngŕ̲ diŕruã۳xgüxüۡ rü nügügu nanaxüéga i ngŕma norü naane ñoma guxüۡgutáma ͑Ύիфӥֆɗիɥիüۡrüxüۡ. Natürü ngŕxguma nayu۳xgux rü ngŕma naxmaxüۡ ҡ͑ɗիɥɗ ͑Йҡɗիɥիüۡ i guxüۡgutáma. 12ॸѠӥՓӥիɗֆ ֆҡӥфӥҡ̲͑ɗիɥɗ̲͑իľËȍիüۡ ega ՓΎΎnadiŕruã۳xüۡchigux, erü ñoma naexüۡgürüüۡtama nayu. 13ॸRü ngŕmaãcü ͑ɗիɥɗ͑ֆӕľիüۡ i ngŕma duüۡxüۡgü i nügügu yaxõgüxüۡ, rü ngŕmaãcütama nayue i ngŕma duüۡxüۡgü i nügütama icua۳xüüۡgüxüۡ. 14ॸѠӥֆӕ͑ɗիɥɗ̲͑ի% icuáxüۡ i ngŕma duüۡxüۡgü erü naxmaxüۡՓ nanagagü ñoma carnérugü igagüxüۡrüxüۡ. Natürü ngŕma ngunexüۡ ɗ͑ǣӕֆӕՓ ínadagüxüۡgu i duüۡxüۡgü rü ngŕma mea maxŕxüۡ rü tá ngŕma chixri maxŕxüۡmaxã inacua۳xgü. Erü ngŕma chixri maxŕxüۡ i

420 duüۡxüۡgü rü ngŕma nügü namaxã yacua۳xüüۡgüxüۡ, rü ngŕxma tá nayacua۳x i ngŕxguma nayuegu, ľфӥҡիӕËӥфӥՓ nayana i norü ngŕmaxüۡgü. 15ॸNatürü ͑ӥ̲ֆҽӕЙ͑ҡ͑ɗիɥɗֆӕՓËȍΎիüۡ ínanguxuchixŕŕxüۡ, erü nügüxüۡҡՓҡ choxüۡ naga. 16ॸ¡Rü taxӢ i naxca۳x quixa۳u۳xãchixüۡ ega texé muarü diŕruã۳xgu rü yamuxgu i norü meruüۡǣӥɗ͑ЙҡՓ! 17ॸErü ngŕxguma nayu۳xgux rü ҡիӕËӥфӥՓҡ̲ta۳xacü ninge. ѠӥՓΎΎɗ ngŕma norü meruüۡǣӥфӥҡիӡҡ̲ naxmaxüۡՓ̲͑ի%͑իӡ. 18-19ॸѠӥՓΎΎ ñu۳xma nax maxüۡgux rü nataãxŕ, rü duüۡxüۡgü rü nüxüۡ nicua۳xüxüۡgü naxca۳x i norü ngŕmaxüۡgü, ͑ҡӥфӥՓӥիɗɗ ngunexüۡgu rü tá nayu rü marü tagutáma ñomaarü ngóonexüۡxüۡ nadau. 20ॸѠӥՓӥիɗɗ duüۡxüۡ фӥҡ̲̲͑իľËȍľǣՓΎΎ ۡ x۳ gux, rü nayuama namuarü ngŕmaxüã ۡ ۡ ñoma naexügürüütama. ҽӕЙ͑ҡ͑ɗիɥֆ͑ӥի͑ca۳xcü i ngŕma mea maxŕxüۡ rü ngŕma chixri maxŕxüۡ

50

1ॸRü nüma ya Cori ya Tupana ya ǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmacü rü nidexa rü naxca۳x nangema i guxüۡma i duüۡxüۡgü ɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓngŕxmagüxüۡ. 2ॸRü nüma ya Tupana rü yima mexechine ya napata ya ChióüۡՓ͑ǣľի̲͑ľՓ͑Ύфӥ üünemaxã nanangóonexŕxŕ. 3ॸRü nüma ֆҡΔфӥҽӕЙ͑фӥ͑ӕ͑իӡ. Natürü tama bexma ínangu erü nape۳իľՓ ͑͑ǣľի̲ɗՓӥիɗɗӥիӥľ̲ɗҡӥիüۡ iguxüۡ, фӥ͑ËӥՓՓ͑͑ǣľի̲ֆ¡ӕ͑ľËӥֆ tacü. 4ॸѠӥĀիӡՓфӥҽӕЙ͑naxca۳x nangema i ngŕma dauxüۡcüã۳x rü ñoma i naanecüã۳x nax inadaunüxüۡca۳x i ngŕxguma norü duüۡxüۡgü i Iraécüã۳xgüxüۡ yacagügux. 5ॸRü ñanagürü nüxüۡ:

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ50ٍॷ51

421 “¡Penangutaque۳xexeۡxeۡ i ngŕma duüۡxüۡgü i norü ãmaregü i cha۳u۳xca۳x yaguxüۡmaxã chomaxã ixunetagüxüۡ nax aixcüma Ëȍӕǣ͑իɥ͑ӥľիüۡ!͖ٚ͑ǣӥфӥ. 6ॸRü ngŕ̲ĀիӡËӥã۳xgü rü nüxüۡ nixugü nax nüma ya Tupana rü ãeۡx۳ gacü ya aixcüma ̲ľËӥ̲Ëӥ͑իֆɗիɥիüۡ erü meama norü duüۡxüۡgümaxã inacua۳x. 7ॸRü nüma ya Tupana rü ñanagürü: “Pa Chorü Duüۡxüۡgü i Iraétanüxüۡǣӥի‫ؽ‬фӥɗЙľфӥիɥ͑ӥľ! Rü ñu۳xma rü tá pemaxã chanango۳xeۡxeۡ i ngŕma perü chixexüۡ. Rü dücax, ËȍիɗËҡ̲͑ɗիɥɗҽӕЙ͑Ëȍɗիɥիüۡ. Rü ËȍΎ̲ҡ̲͑ɗիɥɗЙľфӥҽӕЙ͑Ëȍɗիɥիüۡ. 8ॸRü ñu۳xma rü tama pexüۡ chapoxcu naxca۳x i ngŕma ãmaregü i guxüۡguma cha۳u۳xca۳x peda۳i ۳xüۡ rü cha۳u۳xca۳x ípeguxüۡ. 9ॸRü tama pexna naxca۳x chaca i ngŕma ՓΎËիËӥɗֆҡӥիüۡ rü carnéruxacü i yatüxüۡ i perü naxpӦüۡcüã۳իɗիɥիüۡ. 10ॸErü ËȍΎիфӥǣӥ͑ɗիɥɗǣӕիüۡma i naexüۡgü i naixnecücüã۳իɗիɥǣӥիüۡ, rü ngŕxgumarüxüۡ ta i ngŕ̲ՓΎËǣӥɗ̲իЙü۳xanexüۡՓ ngŕxmagüxüۡ. 11ॸѠӥËȍΎիфӥǣӥ͑ɗիɥɗ ngŕ̲Փľфɗǣӥɗma۳իЙӦ͑ľ͑ľËӥã۳xgü, rü guxüۡma i ngŕ̲͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓľիüۡ rü naxüanexüۡ. 12ॸRü ngŕxguma chi ËȍҡɗֆիǣӕɗËȍΎ̲фӥҡիӡËȍɗ̲ pemaxã nüxüۡ ËȍɗիӕľфӥËȍΎիфӥ͑ɗիɥɗ ñoma i naane namaxã i guxüۡma i ta۳xacü ɗ͑Փngŕxmagüxüۡ. 13ॸ¿Eۡ۳xna pema nüxüۡ pecua۳իǣӕфӥՓΎË̲Ëȍɗ̲ի% Ëȍի%Փľ̲ӥիüۡ rü namaxã chaxaxexüۡãx‫ ڟ‬üۡ ֆֆɗ̲͑ǣӥɗՓΎËիËӥɗֆҡӥիüۡ? 14ॸRü ngŕma ãmare i chanaxՓa۳xexüۡ ͑ɗիɥ͑ի moxŕ choxna pexãxüۡ rü aixcüma peyanguxŕŕxüۡ i ngŕma perü uneta. 15ॸ¡Rü cha۳u۳xca۳x peca ega ngŕxguma guxchaxüۡ pexüۡ ngupetü۳xgux! Rü choma rü tá pexüۡ íchapoxüۡ rü pema rü tá choxüۡ

picua۳xüxüۡǣӥٚ, ñanagürü ya Tupana. ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ rü Tupana rü ñanagürü nüxüۡ: “¿Ta۳իËӥՓɗ cuxüۡ‫ ڟ‬namexüۡ nax nüxüۡ cucua۳xmarexüۡ i ngŕma chorü mugü rü nüxüۡ quixumarexüۡ i ngŕma chorü uneta, natürü tama namaxã cutaãxŕgu i ngŕxguma cuxüۡ chaxucu۳xeۡgu rü tama nüxüۡ cucuáxchaüۡgu i ngŕma chorü ore? 18ॸNatürü taãxŕãcü cunayaxu i ngŕma ‫ ڟ‬ax۳ güxüۡ rü namaxã cuxãmücü i ngɥta۳ ngŕma duüۡxüۡgü i naxma۳xechita nai i ngemaxã maxŕxüۡ. 19ॸRü ngŕxguma quidexa۳xgu rü chixexüۡ i dexa ícuxuxüۡxeۡxeۡ, rü curü conü rü doraxüۡ nixu. 20ॸRü ngŕxguma ícurüto۳xgu, rü chixri nachiga quidexa ya cuenexŕ. Rü yimá cuenexŕxüۡchi rü namaxã cuguxchiga. 21ॸRü guxüۡma i ngŕ̲͑ɗիɥɗ ‫ ڟ‬a ngŕma cuxüxüۡ, rü choma rü ngŕm changea۳xmare. Rü cuma nagu Ëӕфӥիɥ͑ӥǣӕфӥ̲фӥ͑ӥիüۡ icharüngüma i ngŕma cuxüxüۡ. Natürü i ñu۳xma rü tá cupe۳իľՓchanango۳xeۡxeۡ i ngŕma chixexüۡ icuxüxüۡ rü tá naxca۳x cuxna chaca. 22ॸ¡Dücax i pemax nax choxüۡ iperüngümaexüۡ! ¡Rü cha۳u۳xca۳իЙľՓΎľǣӕ naxüۡpa nax pexüۡ chada۳i ۳xüۡ rü taxúema pexüۡ ípoxüۡxüۡ! 23ॸRü choxüۡ ticua۳xüxüۡ ya 16-17ॸNatürü

yíxema moxŕ choxna ãxŕ. Rü choma rü tüxüۡ chamaxeۡxeۡ ya yíxema aixcüma Ëȍӕǣɥ͑ӥիľٚ, ñanagürü ya Tupana. Yumüxŕ nax Tupana pecáduxüۡ rüngümaxüۡca۳x

Tupana ya Choxüۡ NgechaüۡՓa۳xecü rü Mecümacüx ‫ڟ‬ ۡ ¡cuxü changechaxüۡtümüxüۡ! ¡Rü curü ngechaüۡgagu rü choxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ irüngüma i chorü pecádugü! 2ॸ¡Rü choxü‫ ۡڟ‬nayaxu i

51

1ॸPa

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ51ٍॷ52

422

͖ËȍΎфӥ%ӡ%Ëȍɗիüۡ! ¡Rü choxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ irüngüma i chorü pecádugü! 3ॸRü chomatama chaugü íchicua۳x nax ɗիËӥ̲Փӥիɗɗ%͑ľֆɗիɥիüۡ i ngŕma chaxüxüۡ. Rü ngŕma chorü pecádugagu rü ngunecü rü chütacü rü choxüۡ nachixeãxŕecha. 4ॸRü cupe۳իľՓҡ̲͑ɗիɥ i chanaxüxüۡ i ngŕma taxüۡ i chixexüۡ i nagagu choxüۡ cupoxcuxüۡ. Rü ngeۡmaca۳x i ngŕma poxcu i chomaxã cuxueguxüۡ rü ɗիËӥ̲̲͑ľфӥҡիӕËӥфӥՓҡľիŃ͑ӥիüۡ tixu nax chixri choxüۡ cungugüxüۡ. 5ॸRü ɗիËӥ̲͑ɗիɥ͑իՓӥիɗɗËȍɗիľիüۡ Ëȍɗիɥիüۡ

ñu۳ի̲Փľ͑фӥɗիËӥ̲Ëӕǣ Ëȍիɥ͑ӥիüۡca۳x rü ngŕmaãcü chanangúexŕŕxüۡca۳x i ngŕma chauxrüxüۡ pecádu ügüxüۡ nax nümagü rü ta nüxüۡ naxoexüۡca۳x i norü chixexüۡ rü cuxca۳x ͑ՓΎľǣӕիüۡca۳x! 14ॸPa Tupana ya Chorü Maxŕŕruxüۡx ¡choxüۡ ínanguxuchixŕxŕ ͑Փɗngŕma nax chamáxՓa۳xexüۡ! Rü Փɗֆľ%Ëӥҡ͑ӥիüۡ chixu nax cuma rü ɗիËӥ̲Ëӥнӕɗիɥիüۡ. 15ॸPa Corix ¡ŕcü choxüۡ ichoxeۡxeۡ nax cuxca۳x ËȍՓɗֆľիüۡca۳x rü ngŕmaãcü cuxüۡ chicua۳xüüۡxüۡca۳x! 16ॸErü cuma rü tama

ǣ͑Ύիфɗҡ̲Ëȍ¡ӕիǣӕфӥՓΎľҡ̲ ЙľËĀӕՓËȍֆիɥիɥËȍɗǣËȍӕŃ͑ӥՓ. 6ॸCuma rü aixcüma nüxüۡ cungechaüۡ i ngŕma duüۡxüۡ i aixcüma cumaxã nüxüۡ ixuxüۡ i norü pecádugü. Rü ngeۡmaca۳x

cunaxՓa۳xe nax ta۳xacürü ãmare cuxca۳x iguxüۡ. Rü choma rü chi cuxna chanaxã, natürü tama ngŕ̲͑ɗիɥɗ̲͑ի% cutaãxŕxüۡ. 17ॸRü ngŕma cuma cunaxՓa۳xexüۡ, Pa Tupanax, ͑ɗիɥɗՓӥիɗɗ duüۡxüۡ i aixcüma norü maxüۡՓ͑ӥիüۡ rüxoxüۡ i chixexüۡ. Rü cumax, Pa Tupanax, rü tama nüxüۡ cuxo i ngŕma duüۡxüۡ i nügümaxã nangechaüۡãcüma cumaxã nügü ixuxüۡ nax nachixexüۡ. 18ॸPa Cori Pa Tupanax ¡cuxü‫ۡڟ‬ nangechaxüۡtümüxüۡ ya yima cupata ya ChióüۡՓ͑ǣľի̲͑ľľфӥ͑ӥիüۡ cungechaüۡ! ¡Rü curü duüۡxüۡgüxüۡ rüngüۡxeۡxeۡ rü ínapoxüۡ ya Yerucharéüۡ! 19ॸRü ngŕxguma

chanaxՓa۳xe i choxna cunaxã i cua۳x nax aixcümaxüۡ cumaxã chixuxüۡca۳x. 7ॸ¡Rü ŕcü ngŕma maxcuruüۡmaxã choxüۡ namaxcuxüۡne nax iyanaxoxüۡca۳x i chorü chixexüۡ! Rü ngŕ̲%ËӥՓľ͑cupe۳իľՓ tá chame rü ngŕma caixanexüۡ i cómüxüۡarü yexera tá nacómüxüۡ i chorü maxüۡ. 8ॸѠӥՓΎΎËȍΎիüۡ nax cupoxcuchiréxüۡ naxca۳x i chorü chixexüۡ, natürü i ñu۳xma rü chanaxՓa۳իľɗՓľ͑ cha۳u۳xca۳x cunatáeguxŕxŕ i chorü taãxŕ. 9ॸ¡Rü ŕcü choxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ irüngüma i chorü pecádugü rü taxӢ i nüxüۡ ËӕĀՓľ͑ӥիüۡ! 10ॸЬҽӕЙ͑ի‫ؽ‬ɥ͑ӥɗ̲ľիüۡ chauãŕՓ nanguxŕxŕ! ‫ؽ‬ѠӥËȍΎի͑͑ի%ɗՓӥիɗɗ naãxŕ i ngexՓaca۳xüۡxüۡ i cumaxã ixaixcümaxüۡ! 11ॸ¡Rü taxӢ i choxüۡ cuxoxüۡ! ¡Rü taxӢ ɗËȍΎի͑Ëӕֆիӡgachixŕxŕxüۡ i Cuãxŕ i Üünexüۡ! 12-13ॸ¡ƚËӥՓľ͑ cha۳u۳xca۳x natáeguxŕxŕ i ngŕma taãxŕ ga noxri choxü‫ ۡڟ‬yexmaxüۡ nagagu nax choxüۡ cumaxŕŕxüۡ! ¡Rü choxüۡ naporaxeۡxeۡ nax

marü cupe۳իľՓËȍ̲ľիǣӕի, rü ngŕxguma rü tá choxüۡ‫ ڟ‬cunayaxu i ngŕma %̲фľǣӥɗՓΎËǣӥɗҡcuxca۳x chada۳i ۳xüۡ rü íchaguxüۡ. Rü ñu۳իӡËȍɗɗĀӕüۡxüۡgü rü tá curü ãmarearü guchicaxüۡՓcuxca۳x ͑ֆǣӕǣӥɗՓΎËիËӥǣӥ. Natüca۳xma nügü nicua۳xüxüۡ i ngŕma duüۡxüۡ i chixri maxüۡxüۡ

Yatü i Poraxüۡx ¿tü۳xcüüۡ cugü quicua۳xüxüۡ namaxã i ngŕma chixexüۡ i cuxüxüۡ nape۳իľՓɗ

52

1ॸPa

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ52–54

423 ngŕma Tupanaarü duüۡxüۡgü i nüma guxüۡguma nüxüۡ nangechaxüۡxüۡ? 2ॸRü cuma rü chixexüۡarü üguxicatama Ëӕфӥիɥ͑ӥ. Rü yima curü conü rü ͑ի%ӡËӥ̲͖Ύ̲ՓӥիɗɗËӥËȍɗɗ te۳xechixüۡrüxüۡ. 3ॸRü cuma rü chixexüۡǣӕ̲Ëӕфӥիɥ͑ӥ. Rü ngŕma mexüۡarü yexera cunaxՓa۳xe i ngŕma chixexüۡ. Rü ngŕma ore i aixcüma ɗիɥիüۡфӥֆľիľфËӕфӥ̲ľ͑ɗիɥɗngŕma dora. 4ॸѠӥËӕфӥ̲ľ͑ɗիɥ͑իËӕфӥ conümaxã to۳xguã۳xüۡ quixuxüۡ rü curü me ͑ɗիɥ͑ի͑ӥիüۡ quixuxüۡ i doramare i to۳xguã۳իËȍɗǣɗիɥիüۡ. 5ॸNatürü nüma ya Tupana rü ngeۡmaca۳x tá cuxüۡ napoxcu, rü tagutáma ngŕ̲ՓɞËӕ͑ǣӕիӕËȍɗ. Rü ҡËӕЙҡՓËӕիüۡ ínata۳xüchi, rü tá cuxna nanayaxu i curü maxüۡ. 6ॸRü ngŕma duüۡxüۡǣӥɗҽӕЙ͑ǣɥ͑ӥľիüۡ rü ngŕxguma nüxüۡ nadaugügu i ngŕma, rü tá poraãcü namuüۡe. Rü tá cuxüۡ nacugüe rü ñanagürügü tá: 7ॸ“¡Dücax, nüxüۡ peda۳u۳x i ngŕma duüۡxüۡ i tama Tupanaga ɥ͑ӥËȍüۡxüۡ rü ngŕma norü ngŕmaxüۡgügu yaxõxüۡ rü chixexüۡguama maxüۡxüۡ!͖ٚ͑ǣӥфӥǣӥҡ. 8ॸNatürü i ËȍΎ̲фӥ͖Ύ̲Փӥիɗɗ͑͑ľҡӥɗΎфɞ¡ӕɗ bacaxüۡ i Tupanapataa۳xtügu toxüۡrüxüۡ Ëȍɗիɥ. Rü ngeۡmaca۳x guxüۡgutáma norü ngechaxüۡgu chayaxõ. 9ॸPa Tupanax, choma rü guxüۡgutáma moxŕ cuxna chaxã naxca۳x i ngŕma cuxüxüۡ. Rü nape۳իľՓɗngŕ̲ɗիËӥ̲Ëӕǣɥ͑ӥľիüۡ rü tá mea cuxüۡ íchanangu۳xeۡxeۡ, erü

Rü guxüۡma i duüۡxüۡgü rü chixexüۡgu ͑фӥիɥ͑ӥľфӥËȍɗիľիüۡ naxügü. Rü tataxuma ya texé ya mexüۡ üxe. 2ॸRü ͑ӥ̲ֆҽӕЙ͑фӥĀիӡՓĀӕüۡxüۡgüxüۡ ͑ĀՓľ͑ӥ͑ի͑ӥիüۡ nacuáxüۡca۳x rü tayíxema ya aixcüma tümaãŕxüۡ cuáxe фӥ͑ǣɥ͑ӥիľфӥnaxca۳x dauxe. 3ॸNatürü guxüۡma i duüۡxüۡgü rü Tupanana ͑ɗիɥǣËȍɗҡ͑ӥфӥǣӕիüۡma chixexüۡgu ͑фӥիɥ͑ӥľ. Rü marü tataxuma ya texé ya mexüۡ üxe, фӥ¡ɗֆՓӥիɞľ. 4ॸRü ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ rü nangeãxŕgümare rü paxama nanachixexŕxŕ i chorü duüۡxüۡgü. Rü ngŕma duüۡxüۡgü i tama Tupanaga ɥ͑ӥľիüۡ rü chorü duüۡxüۡgüxüۡ inarüxoxŕŕǣӥ͖Ύ̲Йӡɗ͑ǣõ۳xgu rü iyanaxoxŕŕxüۡrüxüۡ. Rü ngŕ̲%Ëӥ͑ɗիɥǣӥ i ngŕma duüۡxüۡgü i tama Tupanaxüۡ cua۳xgüxüۡ. 5ॸѠӥՓΎΎɗ͖u۳xma rü taxuxüۡma namuüۡe i nümagü, natürü Փӥիɗɗ͑ǣӕ͑ľիüۡ rü tá muüۡmaxã nidu۳xrue. Erü nüma ya Tupana rü norü uanügüchina۳ի%̲ի%͑͑ՓΎΎ͑ľ. Rü ngŕ̲%ËӥҡՓӥիɗɗËӕǣӥիüۡ ͑ɗիɥǣӥľфӥ nüma ya Tupana rü marü nüxüۡ naxo. 6ॸChierü yima ma۳իЙӦ͑ľֆæȍɗóüۡՓ͑ľ ͑իӡիǣӕɗʊфŃҡ͑ӥիüۡgüarü maxŕxŕŕruxüۡ. Rü ngŕxguma nümatama ya Tupana nügüca۳x naՓoeguxŕŕgu i ngŕma norü duüۡxüۡgü rü ngŕxguma tá ͑ɗիɥɗ͑ՓΎľǣӕիüۡ i guxüۡma i chautanüxüۡ i Iraéanecüã۳xgü i kËΔ¡ӕҡǣӥɗիɥǣӥիüۡ.

chomaxã cumecüma. Duüۡxüۡgüarü chixexüۡchiga

53

ngŕma duüۡxüۡgü i naechita maxŕmarexüۡ rü ñanagürügü: 1ॸRü

٘ͮҡիӕ̲ֆҽӕЙ͑ٚ, ñanagürügü.

Tórü yumüxŕwa Tupanaarü ngüۡxeۡecۡ a۳x ítaca۳x

Tupanax ¡cumatama choxüۡ ínanguxuchixŕxŕ! ¡Rü choxüۡ ínapoxüۡ namaxã i curü pora! 2ॸPa

54

1ॸPa

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ54ٍॷ55 Tupanax ¡choxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ ͑իɥ͑ӥɗËȍΎфӥ yumüxŕ rü ŕËӥɗфӥիɥ͑ӥɗËȍΎфӥĀľի! 3ॸErü ngŕma duüۡxüۡgü i nügü írütagüxüۡ rü máxՓa۳xegüxüۡ rü chauxchi naxaie rü choxüۡ nima۳xgüchaüۡ. Rü ngŕmagü rü tama cuxüۡ namuüۡ, Pa Tupanax. 4ॸNatürü i cumax, Pa Cori Pa Tupanax, rü choxüۡ curüngüۡxeۡe ۡ rü choxüۡ cumaxeۡxeۡ. 5ॸRü cumax, Pa Tupanax, rü tá ngŕma chorü uanügüca۳x cunatáeguxŕxŕ i ngŕma norü chixexüۡgü. ¡Rü ŕcü nadai, Pa Corix! Erü cuma rü quixaixcüma. 6ॸRü choma rü chorü ngúchaüۡmaxã tá cuxna chanaxã i chorü ãmare i cuxca۳x chiguxüۡ. Rü tá cuxüۡ chicua۳xüxüۡ erü cuma rü chomaxã cumecümaxüۡchi. 7ॸErü choxüۡ ícunguxuchixŕxŕ ͑Փɗǣӕիüۡma i chorü guxchaxüۡgü rü nüxüۡ chadau i ngŕma chorü uanügüxüۡ nax curüporamaexüۡ. Wüxi ya yatü ya nawe yangŕxüۡtanüۡcüarü yumüxŕ

chorü Tupanax ¡nüxüۡ ͑իɥ͑ӥɗËȍΎфӥֆӕ̲ӥxŕ rü taxӢ i cugü iquicúxüۡ naxcha۳իՓɗngŕma cuxna naxca۳x chaca۳xüۡ! 2ॸ¡Rü chauga ͑իɥ͑ӥľфӥ͑ǣәիüۡ chingeyane cuxna chaca! 3ॸRü ngŕma naga i chorü uanügü i chixexüۡgü rü choxüۡ nidu۳xruxeۡxeۡ. Rü poraãcü choxüۡ nanaxi ۳xãchiãŕxŕŕgü rü nuãcüma cha۳u۳xca۳x nibuxmü. 4ॸRü chiyuxnearü maxüۡneã۳x erü poraãcü chamuüۡ nüxüۡ i ngŕma yu i choxna nguxüۡ. 5ॸRü poraãcüxüchi muüۡ choxna nangu rü ngeۡmaca۳x ngŕma muüۡmaxã chidu۳xrux. 6ॸRü ngeۡmaca۳x ñachagürü: “Chierü ñoma muxtucurüxüۡ chaxãxpe۳xátügu rü ngŕxguma rü chi chigoe nax naxcha۳իՓËȍɗ͖իüۡca۳x rü ngexta charüngüۡxüۡca۳x. 7-8ॸRü yáxüۡguxüۡ i

55

1ॸPa

424 chianexüۡՓËȍɗËȍ͖фӥngŕxma chi charüxã۳u۳ۡx, rü paxa chi chañaãchi nax chaugü ichayarücúxüۡca۳x naxcha۳իՓɗ ngŕma guxchaxüۡgü i ñoma buanecü ya ‫ ڟ‬a ne poraxüchicürüxüۡ cha۳u۳xca۳x ngŕm 9 ۡ ӡľ̲իüٚ, ñachagürü. ॸPa Corix ¡nadai i ngŕma chomaxã rüxuanügüxüۡ! ¡Rü noxrütama dexagu ínatüexŕxŕ! Erü ngŕma nüxüۡ chadauxüۡ ͑ɗիɥ͑ի͑ӥǣӥ nada۳i ۳xüۡ rü yapuraexüۡ. 10ॸRü chütacü rü ͑ǣӕ͑ľËӥфӥɥ͑ľիüۡ ínayachoegu, rü ngŕmaãcü norü chixexüۡmaxã nayapaxŕxŕ ֆֆɗ̲ɥ͑ľ. Rü ngeۡmaca۳x rü duüۡxüۡgü rü ãeۡx۳ gacümaxã nanue rü ãeۡx۳ gacüaxüۡ‫ ڟ‬nanaxütanü nax tama napoxcuexüۡca۳իľǣՓΎΎta۳xacürü chixexüۡ naxüegu. 11ॸѠӥֆɗ̲ɥ͑ľфӥ ɥҡ̲ӥǣӥфӥ̲͑ի%͑͑Йɗ máetagüxüۡ rü dorata۳ax۳ güxüۡ. 12ॸRü ngŕիǣӕ̲ՓӥիɗɗËȍΎфӥӕ͑ӥËȍΎ̲ի% nuxgu, rü choma rü chi yaxna namaxã Ëȍիɥ͑ӥ. Rü ngŕxguma chi ngŕma chauxchi aiexüۡ choxüۡ imáxchaüۡgu, rü choma rü chi naxcha۳իՓichicu۳x. 13-14ॸNatürü cumatama, Pa Chomücüxüchichire۳իʊիɥիľի, ͑ɗիɥɗ cuchauechitaexüۡ ՓΎΎՓӥիɗǣӕ ҽӕЙ͑ЙҡՓ͑իɗիɥիɥɥիüۡchiréxüۡ nax yigü ingechaüۡgüãcüma yigümaxã idexagüxüۡ ͑ҡ͑ӥՓǣֆľ̲̲ӕիüۡma ga duüۡxüۡgü. 15ॸ¡Rü ngŕma chorü uanügü rü noxtacüma yu naxca۳x íngu rü maxüۡãcü naxmaxüۡgu nayicu! Erü ngŕma norü chixexüۡ rü nanachixexŕŕxüۡchi i norü maxüۡ. 16ॸNatürü i choma rü Tupanana chacaama rü nüma ya Cori rü tá choxüۡ ínapoxüۡ. 17ॸRü exüۡՓфӥҡΎËӕËȍɗǣӕфӥ chütacü rü Tupanaxüۡ chaca۳ax۳ üۡ rü nüma rü tá choxüۡ ͑իɥ͑ӥфӥҡËȍΎիüۡ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ55ٍॷ56

425 nangãxüۡga. 18ॸRü ngŕxguma chorü uanügümaxã togü tada۳i ۳xgux rü nüma ya Tupana rü tá choxüۡ narüporamaexŕxŕ nax tama choxüۡ yama۳xgüxüۡca۳իՓΎΎ ̲͑ӕիӡËȍɗǣӕɗngŕma chorü uanügü. 19ॸRü nüma ya Tupana ya guxüۡguma ãeۡի۳ ǣËӥɗիɥËӥфӥҡËȍΎիüۡ ͑իɥ͑ӥфӥ ngŕmaãcü tá nayaxãneãchitanüxŕxŕ i ngŕma chomaxã rüxuanügüxüۡ. Erü nümagü rü tama nüxüۡ narüxoechaüۡ i nacümagü i chixexüۡ rü tama Tupanaga ͑իɥ͑ӥľËȍüۡ. 20ॸRü tüxüۡ nima۳xgüama ya yíxema namücüchire۳իɗիɥիľ. Rü ngŕmaãcü tama aixcüma nayanguxŕxŕ i ngŕma uneta i namücümaxã nüxüۡ yaxuxüۡ. 21ॸRü ngŕxguma yadexagügu rü namexechi i norü dexa, natürü i norü ɥ͑ӥՓфӥĀɗǣӕ͑фӥիɥ͑ӥľ. Rü mexechixüۡ i dexamaxã nidexagüchire۳x nax ngŕmaãcü tüxüۡ ínayapuxŕxŕ, natürü ngŕma dexagü rü ñoma taragü i meama téxüۡrüxüۡ ͑ɗիɥǣӥ. 22ॸNatürü i cumax, Pa Chomücüx ¡rü Cori ya Tupaname۳xeۡՓnange۳x i curü guxchaxüۡgü! Rü nüma rü tá cuxüۡ naporaxŕxŕ. Rü tagutáma chixexüۡgu nananguxŕxŕ ya yimá yatü ya naga ɥ͑ӥËӥ. 23ॸPa Chorü Tupanax, rü ngŕma máetagüxüۡ rü idorata۳ax۳ güxüۡ rü ҡիӡҡ̲͑ǣ%իüۡ i norü maxüۡՓ nangugü nax namaxŕxüۡ. Rü cuma rü yumaxã tá cunapoxcue. Natürü i choma rü cugu chayaxõ. Tupanagu chayaxõ rü norü oremaxã chataãxŕ

Chorü Tupanax ¡cuxüۡ‫ڟ‬ changechaxüۡtümüxüۡ! Erü guxüۡguma nangexma i duüۡxüۡǣӥɗËȍΎՓľ ingŕxüۡtanüxüۡ rü cha۳u۳xca۳x íyaxüãchixüۡ

56

1ॸPa

rü choxüۡ naxi ۳xãchiãŕgüxŕŕxüۡ. 2ॸRü ngŕma chomaxã rüxuanügüxüۡ rü guxüۡ i ngunexüۡǣӥǣӕфӥËȍΎՓľningŕxüۡtanü. Rü namu i ngŕma nügü rütagüxüۡ rü cha۳u۳xca۳x íyaxüãchixüۡ. 3ॸRü ngŕxguma chamuüۡgu rü cugu chayaxõ. 4ॸRü choma rü Tupanagu chayaxõ rü norü oremaxã chataãxŕ. Rü ngŕma nax nagu chayaxõxüۡgagu rü taxuca۳xma chamuüۡ. ¿Rü ta۳xacürü chixexüۡ tá chomaxã naxügüxüۡ i ngŕma chomaxã rüxuanüã۳xgüxüۡ? 5ॸRü ngŕma chomaxã rüxuanüã۳xgüxüۡ, rü guxüۡma i oragu rü norü dexamaxã ngúxüۡ choxüۡ ningexŕŕgü. Rü ngŕma nax chixexüۡgu choxüۡ nanguxeۡegۡ üxüۡիɗËҡ̲͑ɗիɥɗ ͑ǣӕ͑իɥ͑ӥľիüۡ. 6ॸRü ngexta ɞËȍիӡիüۡՓфӥËȍΎՓľningŕxüۡtanü rü nuxica choxüۡ ínicu۳xéxüۡgü. Rü ngŕmaãcü naxca۳x nadaugü nax choxüۡ yama۳xgüxüۡ. 7ॸѠӥ͑ӥ̲͑ǣӕ͑իɥ͑ӥľǣӕ rü tagutáma texé nüxüۡ tacua۳xama i ngŕma chixexüۡ i naxügüxüۡ. Pa Chorü Tupanax ¡naétügu nanguxŕxŕ i curü nu, rü curü poxcumaxã yaxãneeãchitanüxŕxŕ i ngŕma duüۡxüۡgü! 8ॸRü cuma rü meama nüxüۡ cucua۳x i ñuxree۳xpü۳xcüna naxcha۳իՓËȍɗ͖. Rü cuma rü nuxüۡ cudau i ñuxree۳xpü۳xcüna ngúxüۡ chingexüۡ rü chaxaxuxüۡ. Rü cuma rü curü poperagu cunaxümatü i guxüۡma i ngŕma chorü guxchaxüۡgü. 9ॸRü ngŕma chomaxã rüxuanüã۳xgüxüۡ rü tá cuxcha۳իՓ͑ɗ¡ӕի̲ӥɗngŕxguma curü ngüۡxeۡecۡ a۳x cuxna chaca۳xgu. Pa Tupanax, choma rü meama nüxüۡ chacua۳x nax ËȍӕŃҡӥՓËӕËȍΎǣӥիüۡ. 10ॸRü choma rü Tupanagu chayaxõ, rü norü oremaxã chataãxŕ. Rü Corigu chayaxõ rü norü oremaxã chataãxŕ. 11ॸRü Tupanagu

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ56–58 chayaxõ rü taxuca۳xma chamuüۡ. ¿Rü ta۳xacürü chixexüۡ tá chomaxã naxüxüۡ i ngŕma chomaxã rüxuanüãx‫ ڟ‬üۡ? 12ॸPa Tupanax, cuxüۡ chicua۳xüxüۡãcüma tá chayanguxŕxŕ i ngŕma chorü uneta i cumaxã nüxüۡ chixuxüۡ. 13ॸErü cuma rü ֆӕՓËȍΎիüۡ ícunguxuchixŕxŕ rü choxüۡ ícupoxüۡ nax tama chayuxüۡca۳x rü ngŕmaãcü cupe۳իľՓËȍ̲իüۡxüۡca۳x. Yumüxŕ i nawa Tupanaarü ngüۡxeۡecۡ a۳x íica۳xaxüۡ 1ॸ¡Cuxüۡ‫ڟ‬

changechaxüۡtümüxüۡ, Pa Chorü Tupanax, cuxüۡ‫ڟ‬ changechaxüۡtümüxüۡ! Erü cuxca۳x chiña nax choxüۡ ícupoxüۡxüۡca۳x. Rü cupe۳xátütüüۡgu chaugü chicúxchaüۡ

57

ñu۳xmatáta nangupetü i ngŕma %ӡËӥ̲իüۡ. 2ॸRü ñu۳xma rü tá nüxna ËȍËֆֆɗ̲ҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓ ngŕxmacü, erü nüma rü guxüۡՓ̲ choxüۡ narüngüۡxeۡe.ۡ 3ॸRü nüma rü nixaixcüma rü poraãcü choxüۡ nangechaüۡ. Rü ngeۡmaca۳x dauxüۡՓҡ cha۳u۳xca۳x ne nanamu i norü ngüۡxeۡe ۡ nax naxme۳իՓËȍΎիüۡ ínanguxuchixŕŕxüۡca۳x i ngŕ̲͑ӕ%Ëӥ̲ËȍΎՓľingŕxüۡtanüxüۡ. 4ॸRü ngŕxguma chapexgu rü ñoma ɗҡ͑ӥՓËȍЙľիüۡrüxüۡ Ëȍɗիɥľфӥ %ӡËӥ̲իüۡՓ͑͑ǣľի̲ɗËȍΎфӥ̲իüۡ. Rü ngŕma chomaxã rüxuanüã۳xgüxüۡ rü napüta rü ñoma naxnegü i ãmaguxüۡrüxüۡ ͑ɗիɥфӥ͑ΎфӥËΎ͑ӥфӥ ͖Ύ̲ҡфɗ̲ľ̲Փɗի̲ǣӕիüۡrüxüۡ ͑ɗիɥ. 5ॸPa Chorü Tupanax, cuma rü Āիӡǣӕիüۡ i naanemaxã icucua۳x rü curü üüne rü ñoma i naane namaxã nanapá. 6ॸNgŕma chomaxã rüxuanüã۳xgüxüۡ rü cha۳u۳xca۳ի͑͑իӥǣӥɗՓӥիɗɗֆӕիфӕիüۡ nax ngŕmagu changuxüۡca۳x. Rü

426 chomaxüۡՓ͑͑իӥǣӥɗ%ի̲իüۡ, natürü nümatama nagu nayi. 7ॸPa Chorü Tupanax, ñu۳xma rü chataãxŕ rü íchame ͑իËȍΎфӥՓɗֆľ̲ի%Ëӕիüۡ chicua۳xüüxüۡ. 8ॸRü pa۳xmama tá ícharüda rü chorü paxetaruüۡgümaxã tá chapaxeta. Rü ngŕmaãcü tá naxca۳x ícharüda i ngŕma ngexՓaca۳xüۡ i ngunexüۡ. 9ॸPa Cori Pa Tupanax, rü chorü Փɗֆľǣӥ̲ի%ҡËӕիüۡ chicua۳xüxüۡ nape۳իľՓɗǣӕիüۡma i nachixüۡanecüã۳x i duüۡxüۡgü. 10ॸErü ngŕma curü ngechaüۡ rü Āիӡǣӕիüۡ ɗ͑͑ľфӥֆľիľфՓ͑͑ǣӕ. Rü ngŕxgumarüxüۡ ta i curü aixcüma rü ya۳u۳իҡӥՓľ͑ľիüۡфӥֆľիľфՓ͑͑ǣӕ. 11ॸPa Chorü Tupanax, Ëӕ̲фӥĀիӡǣӕիüۡ i naanemaxã icucua۳x rü curü üüne rü ñoma i naane namaxã nanapá. Tupanana naxca۳x naca nax ãeۡx ۳ gacügü ۡ ۡ mea duüxügümaxã inacua۳xgüxüۡca۳x

58

1ॸRü

pexna chaca, Pa Ãeۡx۳ gacügüx ¿rü pexca۳x marü meama nüxna pecaxüۡ i ngŕma duüۡxüۡgü i chixexüۡ ügüxüۡ? ¿Rü pexca۳x rü marü aixcüma naՓe۳xgux i ngŕma poxcu i namaxã pexueguxüۡ? 2ॸRü tama ngŕ̲%Ëӥ͑ɗիɥ. Erü ngŕxguma texé tümaarü guxchaxüۡ pepe۳իľՓ mexŕŕchaüۡgux rü tama tüxüۡ‫ ڟ‬ɗЙľфӥիɥ͑ӥľ, ͑ҡӥфӥ͑ǣЙľիɥ͑ӥľɗngŕma doramare pemaxã ixuxüۡ erü pexü‫ ۡڟ‬nanaxütanü. Rü ngeۡmaca۳x pegümaxã penanúexŕxŕ i duüۡxüۡgü i pechixüۡ͑ľՓ. 3ॸRü ngŕma chixri maxŕxüۡ i duüۡxüۡǣӥфӥՓΎľҡ̲ ͑Ń͑ӥՓ͑ɗիɥɗËȍɗիľիüۡ nüxna nguxüۡ. Rü ngŕma idorata۳xáxüۡ фӥՓΎľҡ̲ ҡիӡҡ͑¡ӕիǣӕфӥngŕma dora namaxã inacua۳x. 4-5ॸRü norü dexa rü ñoma ãxtapeguchatarüxüۡ tüxüۡ nima۳x. Rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ58ٍॷ59

427 nacüma rü ñoma ãxtape i düraxüchixüۡ i tama norü puxŕŕruüۡarü paxetaga ɥ͑ӥËȍüۡxüۡrüxüۡ ͑ɗիɥ. 6ॸPa Tupanax ¡rü napoxüۡpüta i ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ! ¡Rü nabüüۡ ya yima norü cuainagü i ngŕma duüۡxüۡgü i aigürüxüۡ idüraexüۡ! 7ॸ¡Rü noxtacüma yanaxoxŕxŕ ͖Ύ̲Փӥիɗ i dexá i yachexüۡrüxüۡ! ¡Rü nüxna nayaxu i norü maxüۡ ͖Ύ̲Փӥիɗֆmaxŕ ya ̲͑ՓֆĀիӥËȍɗËӥфӥիüۡ! 8ॸ¡Rü ñoma Փӥիɗɗ̲ľфӕɗֆфӥիΎիüۡrüxüۡ rü ñoma Փӥիɗɗ¡ӕիüۡ i naéanügu yuxüۡ rü taguma ngóonexüۡxüۡ dauxüۡrüxüۡ ֆիɥxŕxŕ! 9ॸRü ̲͑ľ͑ɗիɥ͑ի͑ֆӕľիüۡ ñoma chuchuxüۡgü i paxa ixaxüۡrüxüۡ. Rü name ͑ɗիɥ͑իËӕфӥ͑ӕ̲ի%cunada۳i ۳xüۡ ñoma maxŕ i ibéxüۡrüxüۡ. 10ॸRü ngŕma duüۡxüۡgü ɗɗիËӥ̲ҽӕЙ͑ǣɥ͑ӥľիüۡ rü tá nataãxŕgü i ngŕxguma nüxüۡ nadaugügu nax napoxcuexüۡ i ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ. Rü nümagü i ngŕma mea maxŕxüۡ rü ngŕma chixexüۡ ügüxüۡǣӥՓҡ͑͑ǣǣӥ. 11ॸRü ñu۳իӡËȍɗngŕma aixcüma Tupanaarü duüۡxüۡǣӥɗիɥǣӥիüۡ rü ñanagürügü tá: “Aixcüma nangexma i natanü i mexüۡ ega mea Tupanape۳իľՓ imaxŕgu. Rü nüma ya Tupana rü aixcüma nanapoxcue i ngŕma chixexüۡ ügüxüۡٚ, ñanagürügü tá. ͮӥ̲ֆæΎфɗֆҽӕЙ͑͑ɗիɥֆҡΔфӥ poxüۡruxüۡ ɗիɥËӥ 1ॸPa chorü Tupanax ¡choxüۡ ínanguxuchixeۡxeۡ naxme۳իՓɗ ngŕma chomaxã rüxuanüã۳xgüxüۡ! ¡Rü nüxna choxüۡ ínapoxüۡ i ngŕma cha۳u۳xca۳x íyaxüãchixüۡ! 2ॸ¡Rü nüxna choxüۡ ínanguxuchixŕxŕ i ngŕma duüۡxüۡgü i chixexüۡ ügüxüۡ! ¡Rü choxüۡ ínapoxüۡ nüxna i ngŕma máetagüxüۡ! 3ॸErü

59

nangexma i yatügü i máxՓa۳xegüxüۡ i naxca۳x daugüxüۡ nax ñuxãcü choxüۡ yama۳xgüxüۡ. 4ॸPa Cori Pa Tupanax, taguma ñuxgu cumaxã chanu rü chixri ËӕǣËȍիɥ͑ӥфӥe۳xna cupe۳իľՓЙľËĀӕ chaxü. Rü taxuxüۡma i chixexüۡ chaxü. Natürü ngŕma chorü uanügü rü nañuxãŕgü nax cha۳u۳xca۳x íyaxüãchixüۡ. ‫ؽ‬ѠӥЙի͑ӕ͑իӡ, rü choxüۡ yarüngüۡxeۡxeۡ! 5ॸЬæΎфɗֆǾӕի%ŃҡӥՓ Ngŕի̲ËӥֆҽΎфӥҽӕЙ͑ʊիɥËӥի‫ؽ‬фӥ paxa napoxcue i ngŕma tama cuxüۡ‫ڟ‬ yaxõgüxüۡ! Rü tama chanaxՓa۳xe i cuxüۡ‫ڟ‬ nangechaüۡtümüxüۡgü i ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ rü taechitaՓa۳xegüxüۡ. 6ॸNümagü фӥËȍӥҡËӥ͑͑իɥ͑ľфӥɥ͑ľ̲իüۡǣӥՓ ͑ի%ӡǣҡ͑ӥ͖Ύ̲ɗфӕǣӥɗ͑ӥǣӥ da۳i ۳xüۡrüxüۡ. 7ॸRü chixexüۡ i dexamaxã nanacaetanüane rü cumaxã naguchigagü rü ñanagürügü: “Rü nataxuma i ta۳xacü i tüxüۡ ɥ͑ӥիü͖ۡٚ͑ǣӥфӥǣӥ. 8ॸNatürü i cumax, Pa Corix, rü nüxüۡ Ëӕիɥ͑ӥфӥ nüxüۡ cucugü rü cunaxãneexŕxŕ i ngŕma duüۡxüۡgü i tama cuxü‫ ۡڟ‬yaxõgüxüۡ. 9ॸRü cumax, Pa Chorü Tupanax, ҡ͑ɗիɥɗ choxna cudauxüۡ ľфӥËӕ̲͑ɗիɥɗËȍΎфӥ poxüۡruxüۡ rü chorü dauruxüۡ нӕɗիɥիüۡ. 10ॸRü nüma ya Tupana ya choxüۡ ngechaüۡcü rü tá choxüۡ ínayadau. Rü tá choxüۡ nüxüۡ nadauxeۡxeۡ nax ñuxãcü nüxüۡ naporamaexüۡ i ngŕma chomaxã rüxuanüã۳xgüxüۡ. 11ॸ¡Rü taxӢ i noxtacüma cunada۳i ۳xüۡ natürü curü poramaxã ̲͑ի%͑ՓΎΎ͑ľфӥ͑ի%neexŕxŕ nax ngŕmaãcü i chautanüxüۡgü tama paxa nüxüۡ iyanangümaexüۡca۳x i curü poxcu! Erü cumax, Pa Corix, rü torü dauruxüۡ нӕɗիɥ. 12ॸRü ngŕma duüۡxüۡgü i chixexüۡ rü guxü̲ۡɗ͑ΎфӥĀľիՓ͑ɗĀΎф. ¡Rü ngŕma nügü nax yacua۳xüüۡgagu rü nax

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ59–61 inaxunetanetaxüۡgagu rü napoxcu! 13ॸ¡Rü curü numaxã yanaxoxŕxŕ i ngŕma duüۡxüۡgü! ¡Rü noxtacüma nayuexŕxŕ nax ngŕmaãcü nüxüۡ nacua۳xgüxüۡca۳x i duüۡxüۡǣӥ͑իËӕ̲ɗիËӥ̲ʊфŃҡ͑ӥՓ rü guxüۡ ɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓ%eۡx۳ gacü нӕɗիɥիüۡ! 14-15ॸRü ngŕma duüۡxüۡgü i chixexüۡ rü ngŕxguma chütacü ñoma airugürüxüۡ ͑ի%ӡǣҡ͑ӥфӥɥ͑ľǣӕ ɞ͑ֆËȍΎľǣӕ͑ի͑Փľ̲ӥca۳x nadaugüxüۡca۳x, rü tá naxauxe erü tama nüxüۡ‫ ڟ‬inguxüۡ ɗ͑Փľ̲ӥիüۡ i inayangaugü. 16ॸNatürü i chomax rü pa۳xmama tá cuxca۳իËȍՓɗֆľ. Rü ngŕma chorü ՓɗֆľՓфӥҡ͑ӥիüۡ chixu nax cuporaxüۡ rü cuxü‫ ۡڟ‬tangechaüۡtümüxüۡgüxüۡ. Erü cuma rü chorü dauruxüۡ нӕɗիɥфӥ cuxüۡҡǣӕ͑ɗիɥɗËȍӕǣӥËȍфӥËәիüۡ i ngŕիǣӕ̲%ӡËӥ̲իüۡՓËȍ͑ǣľի̲ǣӕ. 17ॸRü ngŕmaãcü tá cuxca۳իËȍՓɗֆľ, Pa Tupanax, ľфӥËӕ̲͑ɗիɥɗËȍΎфӥ poxüۡruxüۡ нӕɗիɥիüۡ фӥËӕ̲͑ɗիɥɗËȍΎի͑ cudauxüۡ. ѠӥɗիËӥ̲Ëӕ̲͑ɗիɥɗËȍΎфӥ Tupana i choxüۡ cungechaxüۡxüۡ. Yumüxŕ i nawa Tupanaarü ngüۡxeۡecۡ a۳x íica۳xaxüۡ

60

1ॸPa

Tupanax, cuma rü curü ͑ӕ̲ի%ҡΎի͑нӕɗիӡǣËȍɗфӥ toxüۡ ËӕՓΎΎ͑ľ. Rü tanaxՓa۳իľɗՓľ͑իфӥ toxca۳x cutáegu nax noxrirüxüۡ taporaexücۡ a۳x. 2ॸCuma rü cunaxɥã۳xãchixŕxŕ ga ñaa naane rü yemaca۳իɗ͑͑ǣӦիËӕ͑ľ. ¡Rü ŕcü nügüna ͑իɥxŕxŕ i ngŕ̲͑Ύфӥ͑ǣӦËӕ͑ľ͑ի tama nabuxücۡ a۳x! 3ॸRü cuma rü taxüۡ i guxchaxüۡgü toxca۳x ícunguxŕxŕ. Rü ñoma Փӥիɗֆ¡ɞ͑ӕֆҡΎիüۡ %ӡի%ŕxŕŕcürüxüۡ toxüۡ ͑ɗիɥǣӥxŕxŕ i ngŕma guxchaxüۡgü. 4ॸRü ñu۳ի̲ɗҡΎ̲͑իËӕǣҡիɥ͑ӥľիüۡ rü

428 tanaxՓa۳իľɗՓӥիɗɗcua۳xruxüۡ toxna cuxã nax ngŕmaãcü nüxna toxüۡ ícupoxüۡxücۡ a۳x ya yima naxne i ngŕma torü uanügü. 5ॸ¡Rü toxüۡ nangãxüۡ rü curü poramaxã ۡ eۡxeۡ i toma nax toxüۡ toxüۡ ínanguxüx ۡ cungechaügüxüۡ! 6ॸRü cumax, Pa Tupanax, фӥËӕЙҡՓнӕɗĀľիфӥ͖Ëӕфӥǣӥ: “Guxüۡma i ngŕ̲͑͑ľɗΎŃѸҡľՓ̲ ChiquéüۡՓɗիӥǣӥիüۡ rü ñu۳xmata ŃѸҡľՓ̲ґӕËΔիфӥ͑ǣҡľիüۡՓ͑ǣӕիüۡ фӥËȍΎիфӥ͑ɗիɥ. 7ॸRü ngŕxgumarüxüۡ ta i Garaáxarü naane rü Manachéarü naane i natü i YudaüۡфӥŃѸҡľՓ̲ngŕxmagüxüۡ ‫ڟ‬ фӥËȍΎիфӥ͑ɗիɥ. Rü ngŕma Efraɥarü naane ۡ i churaragü i poraxü ͑Փ͑ľɥիüۡ rü ËȍΎիфӥ͑ɗիɥ. Rü ngŕxgumarüxüۡ ta i ngŕma Yudáarü naane i Iraétanüxüۡgüarü ãeۡի۳ ǣËӥǣӥ͑Փ͑ľɥիüۡ фӥËȍΎիфӥ͑ɗիɥ. 8ॸRü ngŕma Moáane rü Edóüۡane rü chautüüۡՓ͑͑ǣľի̲ǣӥ. Rü ngŕma Piritéutanüxüۡgü rü choma rü tá nüxüۡ ËȍфӥЙΎф̲ľٚ, ñanagürü ya Tupana. 9-10ॸPa Tupanax ¿Texé tá Edóüۡ͑ľՓ choxüۡ taga? ‫ع‬ѠӥҡľիŃҡ͑Ύфӥɥ͑ľֆ poranegu choxüۡ taxücuxŕxŕ i ñu۳xma nax toxüۡ cuxoxüۡ rü marü tama torü churaragüxüۡ íquixümücüxüۡ? 11ॸ¡Rü torü ۡ eۡxeۡ nax nüxüۡ uanügücha۳իՓҡΎիüۡ rüngüx ۡ tarüporamaegüxüca۳x! ƄфӥҡիӕՓ̲ toxüۡ‫ ڟ‬name i toxrüxüۡ i duüۡxüۡgüarü ۡ eۡem ۡ eۡe.ۡ 12ॸNatürü curü ngüx ۡ axã, Pa ngüx Tupanax, rü tá nüxüۡ tarüporamae i ngŕma torü uanügü, erü cuma rü tá cuyayitanüxŕxŕ. Tupanagu tayaxõ erü nüma tüxüۡ ínapoxüۡ

Chorü Tupanax ¡rü choxüۡ‫ڟ‬ nüxüۡ ͑իɥ͑ӥɗËȍΎфӥֆӕ̲ӥxŕ nax cuxna chaca۳xüۡ ñu۳xma nax poraãcü ngúxüۡ chingexüۡ! ¡Rü choxüۡ nangãxüۡ!

61

1ॸPa

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

429

ґk̞ͅϘґॷ61ٍॷ62

2ॸRü

poxüۡruxüۡ ֆɗիɥիüۡ. 3ॸ¿Rü ñuxguxüratáta nüxüۡ perüchau nax cha۳u۳xca۳x ípeyaxüãchixüۡ nax ngŕmaãcü ichayanguxüۡca۳ի͖Ύ̲ՓӥիɗֆɥիҡЙü۳x iՓa۳xgüxüۡrüxüۡ rüe۳ի͖͑Ύ̲Փӥիɗֆ poxeguxüۡ ɗՓիüۡrüxüۡ? 4ॸRü ngŕma duüۡxüۡgü i chixexüۡ rü ngŕma nagu ͑իɥ͑ӥľիüۡիɗËҡ̲͑ɗիɥ͑իËȍΎիüۡ ínata۳xüchigüxüۡ. Rü ngŕma guxüۡarü yexera namaxã nataãxŕgüxüۡ ͑ɗիɥɗ͑Ύфӥ dora. Rü naa۳xmaxã choxüۡ nicua۳xüxüۡgü,

ñu۳xma nax chorü naanena chayáxüۡguxüۡ rü cuxna chaca nax choxüۡ curüngüۡxeۡexۡ üۡca۳x, erü guxchaxüۡ choxü‫ۡڟ‬ nangexma. Rü ngeۡmaca۳x chanaxՓa۳xe i choxüۡ ícupoxüۡ. ‫ؽ‬ѠӥՓӥիɗɗ͑ËȍɗËɗ ͑ǣľիҡҡիӕËӥфӥՓËȍΎфӥӕ͑ӥǣӥ͑Փ choxna nguxüۡgu choxüۡ namunagü! 3ॸErü Ëӕ̲͑ɗիɥɗËȍΎфӥĀӕфӕիüۡ нӕɗիɥիüۡ. Rü Ëӕ̲фӥ͖Ύ̲ՓӥիɗɗЙΎիüۡchicaxüۡ i ҡիӕËӥфӥՓta۳իËӥфӥӕ͑ӥ͑Փ ngugüxüۡrüxüۡ нӕɗիɥ. 4ॸRü chanaxՓa۳xe nax guxüۡǣӕҡ̲ËӕЙҡՓ ‫ ڟ‬a changexmaxüۡ nax ngŕm ۡ cupe۳xátütüügu chicúxüۡca۳x. 5ॸRü cumax, Pa Chorü Tupanax, rü marü nüxüۡ Ëӕիɥ͑ӥɗËȍΎфӥӕ͑ľҡǣӥɗËӕ̲ի%͑ӥիüۡ chixuxüۡ. Rü cuma rü marü choxna cunaxã i ngŕma ãmare i ngŕma duüۡxüۡgü i cuxüۡ ngechaxüۡgüxüۡca۳իɗիɥիüۡ. 6ॸRü choma nax ãeۡի ۳ ǣËӥËȍɗիɥիüۡ rü chanaxՓa۳xe i cunama۳xeۡxeۡ i chorü maxüۡ nax ngŕmaãcü mucü ya taunecü chamaxüۡxüۡca۳x. 7ॸRü chanaxՓa۳xe i mexüۡ chomaxã cuxuegu nax ngŕmaãcü meama chorü duüۡxüۡgümaxã ichacuáxüۡca۳x. Rü cumax, Pa Tupanax, rü quixaixcüma rü choxüۡ cungechaüۡ. Rü ngeۡmaca۳x meama choxna cudau. 8ॸRü ngeۡmaca۳x guxüۡgutáma cuxüۡ chicua۳xüxüۡ. ѠӥՓӥիɗËȍɗǣӥɗ͑ǣӕ͑ľիüۡgu tá cupe۳իľՓchayanguxŕxŕ i ngŕma unetagü i cumaxã nüxüۡ chixuxüۡ. ҽӕЙ͑իɗËҡ̲͑ɗիɥֆЙΎիüۡruxüۡ ɗիɥËӥ

62

1ॸѠӥҽӕЙ͑իɗËҡ̲͑ɗիɥֆ

aixcüma choxüۡ taãxŕxŕŕcü. Rü ͑ӥ̲͑ɗիɥɗËȍΎի͑͑ի%%իüۡ i maxüۡ. 2ॸѠӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗËȍΎфӥĀӕфӕիüۡ i choxna nadauxüۡ. Rü ngeۡmaca۳x tagutáma ɗËȍֆ͑ǣӕľфӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗËȍΎфӥ

͑ҡӥфӥ͑Ύфӥɥ͑ӥՓфӥËȍΎ̲ի% naguxchigagü. 5ॸRü Tupanaxicatama ͑ɗիɥֆɗիËӥ̲ËȍΎիüۡ taãxŕxŕŕcü. Erü ͑ӥ̲ҡ͑ɗիɥɗËȍΎիüۡ nangüۡxeۡexۡ üۡ. 6ॸRü ͑ӥ̲͑ɗիɥɗËȍΎфӥĀӕфӕիüۡ i choxna nadauxüۡ. Rü ngeۡmaca۳x tagutáma ichayangu, ľфӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗËȍΎфӥ poxüۡruxüۡ ֆɗիɥիüۡ. 7ॸRü naxme۳իՓ nangexma i chorü maxüۡ rü guxüۡma i chauchiga nax ñuxãcü chamaxüۡxüۡ. Rü ͑ӥ̲͑ɗիɥɗËȍΎфӥĀӕфӕիüۡ rü chorü poxüۡruxüۡ. 8ॸPa Chorü Duüۡxüۡgüx ¡rü guxüۡguma nagu peyaxõgü! ¡Rü taxӢ i nüxüۡ pemuüۡexüۡ nax perü yumüxŕՓ namaxã nüxüۡ pixuxüۡ i perü guxchaxüۡgü! Ƅфӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗɗիËӥ̲ tórü poxüۡruxüۡ ֆɗիɥիüۡ. 9ॸRü Tupanape۳իľՓфӥ‫ع‬ta۳իËӥՓ̲͑ľɗ ngŕma diŕruã۳xgüxüۡ rü ngŕma ngearü diŕruã۳xgüxüۡ? Erü guxüۡma rü nape۳իľՓ фӥ͑Փӥիɗǣӕ̲фľ. Rü nümagü rü ngŕxguma chi yaxüۡarü ngugüxüۡՓ iyangügügu, rü taxuxüۡma nügü narüyamaegü. 10ॸ¡Rü taxӢ i máetagu rüe۳xna ngɥ ۳xgu pegü pediŕruã۳xeۡexۡ üۡ! Rü ngŕxguma pemuarü diŕruã۳xgu rü ¡taxӢ i ngŕma perü diŕrugu peyaxõgüxüۡ! 11-12ॸRü choma rü marü taxree۳xpü۳xcüna nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥɗҽӕЙ͑фӥΎфľɗ͖իüۡ:

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ62–64 “Rü ngŕma pora rü ngŕma ngechaxüۡ rü ҽӕЙ͑фӥ͑ɗիɥ. Rü ngŕma ñuxãcü nüxü‫ۡڟ‬ tapuracüxüۡrüxüۡ tátama tüxü‫ۡڟ‬ ͑͑իӥҡ͑ӥֆՓӥիɞľËȍɗǣӥٚ, ñaxüۡ. Tupana rü duüۡxüۡgüarü taãxŕxŕŕruxüۡ ͑ɗիɥ

63

1ॸPa

Chorü Tupanax, Ëӕ̲͑ɗիɥ i aixcüma chorü Tupana нӕɗիɥիüۡ. Rü guxüۡma i chorü ngúchaüۡmaxã cuxca۳x chadau erü poraãcüxüchi choxüۡ‫ ڟ‬cungúchaüۡ. Rü chacuxՓa۳xe erü ñaa chorü maxüۡ rü ͖Ύ̲ՓӥիɗɗՓɗիӥ̲ӥɗЙիüۡrüxüۡ ͑ɗիɥ. 2-3ॸRü ngeۡmaca۳x chanaxՓa۳իľɗËӕЙҡՓ cha۳u۳xca۳x cungo۳x nax ngŕmaãcü nüxüۡ chadauxüۡca۳x nax ñuxãcü cuporaxüۡ rü cuxüünexüۡ. Erü ngŕma curü ngechaüۡ rü maxüۡarü yexera name. Rü chaua۳xmaxã tá cuxüۡ chicua۳xüxüۡ. 4ॸRü ñu۳xma nax ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓËȍ̲իüۡxüۡgu rü tá cuxüۡ chixuchiga rü cuxca۳x chaxunagüme۳xeۡãcüma tá chayumüxŕ. 5ॸRü ngŕxguma rü tá poraãcü chataãxŕxüۡËȍɗ͖Ύ̲ՓӥիɗɗĀӕüۡxüۡ i õna i taxüۡՓËȍɗ¡ӥիüۡrüxüۡ. Rü taãxŕãcü chaua۳xmaxã tá cuxüۡ chicua۳xüxüۡ. 6ॸRü ngŕxguma chütacü i marü ichacaxgu rü cuxna chacua۳ի%ËȍɗфӥËӕǣӕËȍфӥիɥ͑ӥ. 7ॸƄфӥËӕ̲͑ɗիɥɗËȍΎիüۡ curüngüۡxeۡex ۡ üۡ. 8 ۡ Rü chataãxŕ i cupe۳xátügütüüՓ. ॸRü ñaa chorü maxüۡ rü cuxna chanaxã. Rü yima curü tügüneme۳xeۡ rü tama choxüۡ

ninge۳x. 9-10ॸRü ngŕma chorü uanügü i choxüۡ ima۳xgüchaüۡxüۡ rü nüxchama Փɗիӥ̲ӥǣӕnata۳xgü. Erü taramaxã tá ͑ĀɗфӥɗǣӥՓľ̲ӥիüۡ ҡ͑ɗիɥǣӥ. 11ॸNatürü i choma nax ãe۳իǣËӥËȍɗիɥիüۡ rü tá Tupanamaxã chataãxŕ. Rü guxüۡma i ngŕma nüxü‫ ۡڟ‬yaxõgüxüۡ rü tá taãxŕãcü naxca۳ի͑Փɗֆľǣӥфӥ͑ӥիüۡ

430 nicua۳xüxüۡgü. Natürü ngŕma idorata۳ax۳ güxüۡ rü Tupana rü tá inayanangea۳xeۡegۡ ü. Yumüxŕ i nawa Tupanaarü ngüۡxeۡecۡ a۳x íica۳xaxüۡ

Cori Pa Tupanax ¡choxüۡ‫ڟ‬ nüxüۡ ͑իɥ͑ӥ͑իËӕիüۡҡՓ íchaxuaxüۡxüۡ! ¡Rü choxna nadau naxcha۳իՓɗngŕma choxüۡ ima۳xgüchaxüۡxüۡ! 2ॸ¡Rü naxcha۳իՓËȍΎիüۡ icu۳x i ngŕma máxՓa۳xegüxüۡ i bexma ͑ǣӕфӥիɥ͑ӥľիüۡ nax ñuxãcü choxüۡ yama۳xgüchaxüۡxüۡ! ¡Rü nagu yanachixexŕxŕ i ngŕ̲͑ǣӕ͑իɥ͑ӥľիüۡ! 3ॸErü norü conü rü ñoma tararüxüۡ nate۳xechi nax doraxüۡ yaxuxüۡ. Rü ñoma naxnegürüxüۡ inanaña i norü dexagü i poraãcü tüxüۡ‫ ڟ‬nangu۳xeۡexۡ üۡ. 4ॸRü ngŕma íyacu۳xgüxüۡՓфӥɞ͑͑իӡիӡxŕxŕ i chixexüۡ i ore tümaca۳x ya yíxema taxuxüۡma guxchaxüۡ namaxã üxe. Rü tama namuüۡãcüma ngürüãchi

64

1ॸPa

ҡӥ̲ľËȍɗҡɞ͑͑իӡիӡxŕxŕ i ngŕma norü dexa i chixexüۡ. 5ॸRü nügüxü‫ۡڟ‬ nanangúchaüۡxeۡxeۡ nax chixexüۡ naxügüxüۡ. Rü nügümaxã nagu ͑фӥիɥ͑ӥľ͑ի͖ӕի%Ëӥ¡ľի̲ duüۡxüۡgüxüۡ chixexüۡgu nayixŕŕchaüۡxüۡ. Rü nüma nüxüۡ nacua۳xgügu rü taxúema nüxüۡ tadau. 6ॸѠӥ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥľ͑ի taxúema bexma nangugügüxüۡ i ngŕma chixexüۡ i naxügüxüۡ. Natürü yimá nüxüۡ ËӕËӥɗǣӕի%фӥɥ͑ӥфӥ͑ӥ̲ҡ͑ɗիɥɗ bexma nangugüãxüۡ. 7ॸRü nüma rü ngürüãchi naxnemaxã tá nanapíexŕxŕ. 8ॸRü ngŕmaãcü i ngŕma chixexüۡ i togüca۳ի͑ǣӕ͑իɥ͑ӥľիüۡ rü nümagütátama nagu nayi. Rü texé ya nüxüۡ daugüxe nax nümagütama nagu

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ64–66

431 nayi ۳xüۡ, rü tá nüxüۡ tacugüe. 9ॸRü ngŕxguma ngŕmaxüۡ nadaugügu i duüۡxüۡgü rü tá Tupanaxüۡ nicua۳xüxüۡgü. Rü ngŕma naxüxüۡchiga tá nixugügü rü tá nüxüۡ nicua۳xãchitanü nax ta۳xacüchiga ֆɗիɥիüۡ. 10ॸRü yimá yatü ya mea maxüۡcü rü Cori ya Tupanamaxã tá nataãxŕ rü tá naxca۳ի͑ɗիӡ͑իɞ͑ЙΎիüۡãxüۡca۳x. Rü guxüۡma i duüۡxüۡgü i mexüۡǣӕфӥիɥ͑ӥľիüۡ rü tá nataãxŕgü. ҽӕЙ͑͑ɗիɥֆ̲ľËӥ͑ի nüxüۡ icua۳xüxüۡgüxüۡ

65

1ॸRü

cumax, Pa Tupanax i Chióüۡgu Ãpataxex, rü name ͑ɗիɥɗËӕիüۡ ticua۳xüxüۡgü rü cupe۳իľՓ

tayanguxŕxŕ i ngŕma unetagü i cumaxã nüxüۡ tixuxüۡ. 2ॸErü cuma rü nüxüۡ Ëӕիɥ͑ӥ i torü yumüxŕ. Rü guxüۡma i duüۡxüۡgü rü cuxüۡҡՓ͑իɥ͑իËӕфӥ͑ǣüۡxeۡecۡ a۳x íyacagüxüۡca۳x. 3ॸRü ngŕma torü chixexüۡgüama tomaxã inacua۳x natürü cuma rü toxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ icuyarüngüma i ngŕma torü pecádugü. 4ॸRü nataãxŕ i ngŕma duüۡxüۡ i cuma cuyaxuxüۡ nax yima cupata ya ChióüۡՓ͑ǣľի̲͑ľՓ cumaxŕŕxüۡca۳x. ѠӥՓӥիɗɗҡ%xŕ ҡ͑ɗիɥ ͑ի͑ҡ͑ӥՓҡ͑ǣľի̲ǣӥիüۡ i ngŕma mexüۡǣӥɗËӕЙҡֆӥӥ͑ľ͑ľՓ ngŕxmagüxüۡ. 5ॸPa Tupana Pa Torü Maxŕxŕŕruxüۡx, cuma rü tomaxã quixaixcüma rü ngeۡmaca۳x toxüۡ cungãxüۡ namaxã i ngŕma mexüۡgü i curü poramaxã cuxüxüۡ. Rü guxüۡma i duüۡxüۡǣӥфӥՓΎΎngŕma már-arü ҡΎËӕҡӥՓɗֆիüۡՓngŕxmagüxüۡ rü cugu nayaxõgü. 6ॸRü cuma rü curü ЙΎф̲ի%̲ľ͑ËȍɗËՓ cunangexmagüxŕxŕ ya yima ma۳իЙӦ͑ľǣӥ. 7ॸRü cuma rü

cunachiãchixŕxŕ i ngŕma yuapegü i taxüۡgü, rü cuyanangea۳xgüxŕxŕ i ngŕma duüۡxüۡgü i ípuraexüۡ. 8ॸѠӥՓΎΎngŕma már-фӥҡΎËӕҡӥՓɗֆիüۡՓ ngŕxmagüxüۡ rü nüxüۡ namuüۡe i ngŕxguma nüxüۡ nadaugügu i ngŕma taxüۡ i mexüۡgü i curü poramaxã cuxüxüۡ. Rü guxüۡՓ̲ɗĀӕüۡxüۡgü rü cugagu poraãcü nataãxŕgü. 9ॸѠӥËӕ̲͑ɗիɥɗ ñoma i naanena cudauxüۡ rü nagu cupuxŕŕxüۡ nax naxügüxüۡca۳x i nanetügü. Rü cuma rü natüxacügümaxã ËӕֆՓɗ̲ӥanexŕxŕ nax naxügüxüۡca۳x i trígugü. Rü ngŕ̲%Ëӥ͑ɗիɥɗ cunangomüanexŕŕxüۡ ɗՓɗիӥ̲ӥ. 10ॸRü cuma rü cuyamegütanü i ngŕma nanetü i aimüanexüۡgu togüxüۡ. Rü ngŕma ngüchitaerugüxüۡ rü cuyanaՓe۳xãchianexŕxŕ. Rü pucümaxã cunangomüanexŕxŕ rü ngŕmaãcü duüۡxüۡgüaxüۡ‫ ڟ‬cunamuarü oxõxŕxŕ i nanetügü. 11ॸѠӥՓӥիɗËȍɗǣӥֆҡӕ͑ľËӥ rü mexüۡmaxã ícunanguxŕxŕ. Rü ngŕma curü caixanexüۡgü rü poraãcü nanapuxŕxŕ. 12ॸRü ngŕma carnéruchitaxüۡgü i paanexüۡՓ ngŕxmagüxüۡ rü narüxügü rü naya۳u۳xétüane. Rü yima ma۳իЙӦ͑ľǣӥфӥ maxŕmaxã nanga۳xãŕgü. 13ॸRü ngŕma metachinüanegüxüۡ rü carnérugümaxã nayapagü. Rü ngŕma ngategü rü trígunecü i bacaxüۡ ͑ɗիɥǣӥ. Rü guxüۡma i ngŕma rü taãxŕãcü nacuxcutanügü. Guxüۡma i ngŕma Tupana üxüۡ rü namexechi

Duüۡxüۡgü i Ñoma i ͮ͑ľՓMaxŕxüۡx ¡rü Tupanaca۳x taãxŕ%ËӥЙľՓɗֆľǣӥ! 2ॸ¡Rü ЙľфӥՓɗֆľՓ͑ӥիüۡ pixu nax naxüünexüۡ

66

1ॸPa

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ66ٍॷ67 i naéga! ‫ؽ‬ѠӥՓɗֆľ%Ëӥ̲͑ӥիüۡ picua۳xüxüۡgü! 3-4ॸ¡Rü Tupanamaxã nüxüۡ pixu rü ñapegügü: “Curü puracügü rü namexechi erü curü poramaxã cunaxü. Rü ngŕma cumaxã rüxuanügüxüۡ rü norü muüۡmaxã cuxme۳xgu nügü nayixŕxŕ. Rü guxüۡma i duüۡxüۡgü rü cuxüۡ nicua۳xüxüۡgü фӥ͑ΎфӥՓɗֆľǣӥ̲ի%Ëӕիüۡ nataxeۡeǣۡ ӥٚ, ñapegügü! 5ॸ‫ؽ‬Ѡӥ͑ӕЙľիɥ͑ի͑ӥիüۡ pedaugüxüۡca۳x i ngŕma taxüۡ i mexüۡgü i duüۡxüۡgüca۳x naxüxüۡ ya Tupana! 6ॸRü nüma rü nayapachitamaxŕxŕ ga yema már nax tümacutümaxã yéma tichoüۡxüۡca۳x ga tórü o۳xigü. Rü yemaca۳x poraãcü nataãxŕgü ga duüۡxüۡgü. 7ॸRü nüma ya Tupana rü guxüۡguma norü poramaxã ñoma i naanemaxã inacua۳x. Rü nüma rü nüxna nadau i guxüۡma i nachixüۡanegü nax tama namaxã nanuexüۡca۳x i ngŕ̲ҡ̲͑ǣɥ͑ӥľիüۡ. 8ॸPa Guxüۡma i Nachixüۡanecüã۳xgüx ¡mexüۡ i nachigaxüۡ pixugü ya tórü Tupana! ‫ؽ‬ѠӥЙľфӥՓɗֆľǣӥ̲ի%͑ӥիüۡ picua۳xüxüۡgü! 9ॸErü nüma rü tüxna nadau rü tüxna nanaxã i maxüۡ nax tama iyuexüۡca۳x. 10ॸPa Tupanax, cuma rü poraãcü toxüۡ cuxü. Rü ngŕmaãcü toxüۡ cumexŕxŕ ñoma diŕфӕ̲ӥӥիӥՓ imexŕŕxüۡrüxüۡ. 11ॸRü cuma rü torü uanügüaxüۡ‫ ڟ‬cunatauxchaxeۡxeۡ nax toxüۡ ínayauxüۡxüۡca۳x nax ngŕmaãcü poraãcü toxüۡ napuracüexŕŕxüۡca۳x. 12ॸRü cunatauxchaxŕxŕ nax ngexüۡrüüxüۡmare ga duüۡxüۡgü togu idauxcüraxüۡgüxüۡ. Rü toma rü guxchaxüۡgü ga %ӡËӥ̲իüۡchixüۡՓҡËȍΎЙľҡӥ, natürü ĀӥիՓ͖͑͑ľɗ̲ľիüۡՓҡΎիüۡ cugagü. 13-14ॸRü ngeۡmaca۳x i ñu۳xma rü ‫ ڟ‬a tá ËӕЙҡՓҡËȍիӡфӥ͑ǣŕm cupe۳իľՓËȍֆǣӕɗ%̲фľǣӥ. Rü

432 ngŕmaãcü tá chayanguxŕxŕ i ngŕma cumaxã ichaxunetaxüۡ ga yexguma %ӡËӥ̲իüۡՓËȍֆľի̲ǣӕ. 15ॸRü ngŕma curü ãmarearü guchicaxüۡՓфӥҡ cuxca۳իËȍֆǣӕɗՓΎËիËӥǣӥɗ͑ǣӥľիüۡ, фӥՓΎËǣӥɗֆҡӥիüۡ, rü chíbugü i yatüxüۡ, rü carnérugü nax ngŕma naemamaxã cutaãxŕxüۡca۳x. 16ॸPa Duüۡxüۡgü i Tupanaga ʘ͑ӥľիüۡի‫ؽ‬фӥ͑ӕЙľիɥфӥɗЙľфӥիɥ͑ӥľ! Rü tá pemaxã nüxüۡ chixu i ngŕma mexüۡgü i Tupana cha۳u۳xca۳x üxüۡ. 17ॸRü ñaa chaua۳xmaxã nüxna chaca rü daa chorü conümaxã nüxüۡ chicua۳xüxüۡ. 18ॸRü ngŕxguma chi chixexüۡǣӕËȍфӥիɥ͑ӥǣӕфӥ ͑ӥ̲ֆæΎфɗфӥҡիӡËȍɗ̲ËȍΎիüۡ nangãxüۡ. 19ॸNatürü i nümax rü choxüۡ ͑իɥ͑ӥфӥ͑͑͑ǣ%իüۡ i chorü yumüxŕ. 20ॸRü namexechi ya Tupana, erü tama choxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ naxo۳x i ngŕma naxca۳x íchaca۳xüۡ. Rü tama nüxüۡ narüchau nax choxüۡ nangechaüۡxüۡ.

̲ͮľ͑ɗիɥɗǣӕիüۡma i nachixüۡanegü rü Tupanaxüۡ nicua۳xüxüۡgü

Tupanax ¡cuxü‫ۡڟ‬ tangechaxüۡtümüxüۡgü rü toxüۡ rüngüۡxeۡxeۡ, rü taãxŕãcü toxüۡ ͑ĀՓľ͑ӥ nax ngŕmaãcü guxüۡ i nachixüۡanecüã۳xgü nüxüۡ cua۳xgüxüۡca۳x nax curü ngúchaüۡ ֆɗիɥիüۡ nax cunamaxŕxŕŕxüۡ i duüۡxüۡgü! 3ॸPa Tupanax, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥ͑իǣӕիüۡma i duüۡxüۡgü i guxüۡ i nachixüۡ͑ľǣӥՓ ngŕxmagüxüۡ cuxüۡ icua۳xüxüۡgüxüۡ. 4ॸRü ngŕma nachixüۡ͑ľǣӥфӥ̲͑ľ͑ɗիɥ͑ի taãxŕãcü cuxüۡ yacua۳xüüۡgüxüۡ erü norü

67

1-2ॸPa

ãeۡի۳ ǣËӥнӕɗիɥфӥ̲ľ̲͑ի%icucua۳x. 5ॸPa Tupanax, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥ͑իǣӕիüۡma i duüۡxüۡgü i guxüۡma i nachixüۡanecüã۳x cuxüۡ icua۳xüüۡgüxüۡ. 6ॸErü poraãcü toxüۡ curüngüۡxeۡe ۡ rü ngeۡmaca۳x ngŕma

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ67ٍॷ68

433 Փɗիӥ̲ӥՓ̲ľ͑ֆľɗҡΎ͑ľҡӥǣӥфӥ namu i norü o. 7ॸ¡Rü Tupana tüxüۡ rüngüۡxeۡxeۡ! Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗǣӕիüۡma i duüۡxüۡgü nüxüۡ nicua۳xüxüۡgü. Tupana rü norü uanüxüۡ narüporamaegü

68

1ॸЬҽӕЙ͑ի‫ؽ‬Йի͑ӕ͑իӡфӥ

ɞ͑ՓΎիüۡ i ngŕma cumaxã rüxuanüã۳xgüxüۡ! Rü ngŕmaãcü i ngŕma cuxchi aiexüۡ rü tá cuxcha۳իՓ͑ɗ¡ӕի̲ӥ. 2ॸRü nümagü rü ñoma caixanexüۡrüxüۡ tá ngŕxma narütauxe. Ѡӥ͖Ύ̲Փľф idexexüۡrüxüۡ tá inarüxo. Rü cupe۳իľՓфӥ ҡիӕՓ̲̲͑ľɗngŕma chixexüۡ ügüxüۡ. 3ॸNatürü ngŕma mexüۡ ügüxüۡ rü tá nataãxŕgü. Rü cupe۳իľՓ, Pa Tupanax, rü taãxŕãcü tá cuxüۡ nicua۳xüxüۡgü. 4ॸPa Duüۡxüۡgüx ¡Tupanaca۳իЙľՓɗֆľǣӥфӥ ЙľфӥՓɗֆľՓpenataxŕxŕ! ¡Rü nüxüۡ picua۳xüxüۡgü ya yimá caixanexüۡétügu ɗիӡËӥ! ¡Rü namaxã petaãxŕgü ya yimá Cori rü nape۳իľՓЙľҡ%xŕgü! 5ॸRü yimá ҽӕЙ͑ֆ͑Йҡֆӥӥ͑ľ͑ľՓ ngŕxmacü rü ngŕma tacutagümaxã inacua۳x rü ngŕma yutegüxüۡarü poxüۡruxüۡ ͑ɗիɥ. 6ॸRü ngŕma duüۡxüۡgü i nüxüۡ‫ ڟ‬nataxuxüۡ i natanüxüۡ rü nüma ya Tupana rü nüxüۡ‫ ڟ‬nanangexmaxeۡxeۡ ya nachiüۡ. Rü nüma rü ínananguxüۡxeۡxeۡ i ngŕma poxcuexüۡ nax mexüۡՓ nangexmagüxüۡca۳x. Natürü ngŕma tama ɗիɥ͑ӥľËȍիüۡxüۡ rü naane i taxuxüۡma ͑ՓфӥիӥիüۡՓҡnanamaxŕxŕxŕ. 7ॸPa Tupanax, фӥֆľիǣӕ̲Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓ ícunanguxüۡxeۡegۡ u ga curü duüۡxüۡgü rü chianexüۡgu cuyagagü. 8ॸRü yexguma ga ñoma ga naane rü naxɥã۳xãchi. Rü pucü ͑фӥիӥľǣĀիӡǣӕիüۡ ǣ͑͑ľՓ. Rü guma ma۳իЙӦ͑ľǣæȍɗ͑ɞфӥ cunaxɥã۳xãchixŕxŕ, Pa Torü Tupanax.

9ॸRü

cuma rü cunapuechaxŕxŕ nax ֆľ̲ËӥËӕֆՓɗիӥ̲ӥanexŕŕxüۡca۳x ga yema curü naane ga ipaxüۡ ͑ի͑Փ naxügüxüۡca۳x ga nanetügü. 10ॸRü yema curü duüۡxüۡgü rü yexma naxãchiüۡgü. Rü cumax, Pa Tupanax, rü namaxã cumecüma, rü yemaca۳x nüxna cunaxã ga norü õna ga nüxü‫ ۡڟ‬taxuxüۡ. 11-13ॸRü yexguma Tupana idexagu rü yema uanügü rü nibuxmü. Rü yema ngexüۡgü ǣɥЙҡՓËȍɗǣӥֆľի̲ǣӥիüۡ rü tagaãcü nüxüۡ nixugügü nax yabuxmüxüۡ ga yema ͑Ύфӥӕ͑ӥǣӥǣ͑ΎфӥĀɗՓֆŃ̲ɥիüۡ. Rü nüma ga yema ngexüۡgü rü nanade ga yema norü uanügüarü yemaxüۡgü ga nüxna yéma yabuxmüxüۡ rü nügümaxã nayatoye. Rü norü uanügüarü nga۳xãŕruüۡgümaxã nügü ninga۳xãŕgü. Rü ̲͑ի%͑ի%իӥ͑ľǣӥфӥ͖Ύ̲Փӥիɗɗ muxtucu i naxpe۳xátümaxã tüxünexüۡrüxüۡ ͑ɗիɥǣӥ. 14ॸRü yexguma ҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmacü yabuxmüxŕŕgu ga tórü uanügü rü guma ma۳իЙӦ͑ľֆæȍфӕ̲әca۳x nibuxmü, natürü gáuxüۡ yexma nayi. 15ॸRü namáxchanexüchi ya yima ma۳իЙӦ͑ľֆ Bacháüۡ. Rü nachitaerugü rü nadauxüۡguxüchi. 16ॸRü pemax, Pa Ma۳իЙӦ͑ľǣӥֆͅËȍ͑ľիüۡchigünex ¿rü tü۳xcüüۡ auxãchiãcü nüxüۡ perüdaunü ya yima ma۳իЙӦ͑ľֆæȍɗóüۡ ya Tupana nagu ãchiüۡchaxüۡne? Rü nüma ya Cori ‫ ڟ‬a tá nangexmaecha. ya Tupana rü ngŕm 17ॸRü nüma ya Tupana rü guxüۡnema ya ͑Փľիüۡmaxã Chinaíarü ma۳իЙӦ͑ľՓ ɞ͑իӡիӡ͑ի͑ЙҡֆæȍɗóüۡՓ ͑ǣľի̲͑ľՓ͑իӡիüۡca۳x. 18ॸPa Tupanax, rü ngŕxguma Chióüۡ ya ma۳իЙӦ͑ľǣӕ Ëӕիɥ͑ǣӥǣӕфӥËӕǣӥՓľËӕֆǣǣӥɗ ngŕma ícuyauxüۡxüۡ i curü uanügü, rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ68ٍॷ69

434

͑ҡ͑ӥՓËӕ͑ֆիӕɗdiŕru. ѠӥՓΎΎɗ ngŕ̲ҡ̲Ëӕǣɥ͑ӥľËȍիüۡxüۡ rü

toxca۳x naxü ga yema taxüۡ ga mexüۡgü ga ͑ӡիËӥ̲ËӕфӥЙΎф̲ի%Ëӕիӥիüۡ! 29ॸRü

cuxme۳իՓ͑ӥǣӥ͑͑ǣľի̲ǣӥxŕxŕ. Pa Cori Pa Torü Tupana i Torü Maxŕxŕŕruxüۡx. ѠӥՓӥիɗËȍɗǣӥɗ ngunexüۡgu rü toxüۡ curüngüۡxeۡe.ۡ 20ॸRü nüma ya tórü Tupana rü tüxüۡ maxŕxŕŕËӥ͑ɗիɥ. Rü nüxü‫ ۡڟ‬natauxcha nax ֆӕՓҡӥիüۡ ínanguxüۡxeۡexۡ üۡ. 21ॸRü nüma ya Tupana rü tá nanamateeru i ngŕma norü uanügü i tama nüxüۡ rüxoechaxüۡxüۡ i norü chixexüۡgü. 22ॸRü nüma ya Tupana rü ñanagürü: “Pa Iraétanüxüۡx, rü choma rü tá pexüۡ chamupetütanüamaxüۡ i Bacháüۡ͑ľՓ͑ի͑ՓЙľ͑ǣӕǣӥիüۡca۳x i perü naane i már i mátamaxüۡËӕҡӥՓ ‫ ڟ‬a rü tá pegü ngŕxmaxüۡ. 23ॸRü ngŕm

yima cupata ya ma۳իЙӦ͑ľՓ͑ǣľի̲͑ľɗ YerucharéüۡՓфӥҡΎǣӥɗ nachixüۡanegüarü ãeۡx۳ gacügü cuxca۳x ‫ ڟ‬a nananagü i ãmaregü. 30ॸ¡Rü yima ngŕm

19ॸCumexechi,

ЙɗՓɗľËӕҡӥxŕxŕ nagümaxã i perü uanügü. Rü perü airugü rü tá yimá ͑ǣӥՓ͑իիľǣӥٚ, ñanagürü. 24ॸPa Tupanax, Pa Chorü Tupanax, Pa Chorü Ãeۡx۳ gacüx, rü cupataã۳իҡӥՓ͑ӥիüۡ tadau i ‫ ڟ‬a ngŕma curü duüۡxüۡgü i ngŕm chocuchimüxüۡ rü cuxüۡ nicua۳xüxüۡgü erü nanaxüchigagü nax curü uanügüxüۡ curüporamaexüۡ. 25ॸRü ngŕ̲Փɗֆľǣӥիüۡ rü nape۳xegu naxãgü, rü ngŕma paxetagüxüۡ rü ngŕ̲Փľ̲͑ի%ǣӥ, rü ngŕma paxüۡgü i paüۡdéru pagüxüۡ rü ngãxüۡtanügu naxãgü. 26ॸRü guxãma i pema i ngŕxma chocuxe ¡rü nüxüۡ picua۳xüxüۡ ya Cori ya Tupana! Rü guxãma i pema i Iraétanüxüۡ ¡rü nüxüۡ picua۳xüxüۡgü! 27ॸRü Bŕyamíchimüxüۡ rü nape۳իľՓ̲͑իӥ, rü ngŕ̲Փľ̲ naxü i Yudáchimüxüۡ norü ãeۡx۳ gacügümaxã. Rü ngŕ̲Փľ̲ naxügü i Chaburóüۡchimüxüۡ rü Netaríchimüxüۡ. 28ॸPa Chorü Tupanax ¡inaՓe۳x i curü pora! ‫ؽ‬ѠӥՓľ͑իфӥ

ËӕЙҡՓֆ͑ǣǣӥɗngŕma cumaxã rüxuanügüxüۡ i ñoma dexnenecücüã۳x i ՓΎËǣӥɗĀӥфľիӥËȍɗիüۡrüxüۡ ɗիɥǣӥիüۡ! Rü nümagü rü ñoma tuirugü i düraexüۡrüxüۡ nachixecüma, фӥ͖Ύ̲ՓΎËիËӥǣӥфӥիüۡ nimu. ¡Rü naxãneexŕxŕ i ngŕma duüۡxüۡgü i norü diŕфӕǣӕ̲фӥիɥ͑ӥľիüۡ! ‫ؽ‬Ѡӥ͑ՓΎΎ͑ľɗngŕ̲Āɗǣӕфӥիɥ͑ӥľիüۡ! 31ॸRü ngŕma Equítuanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacügü rü tá cupe۳իľՓ͑͑ǣӕǣӥфӥ ngŕma Etiopíacüã۳xgü rü tá cuxüۡ nicua۳xüxüۡgü. 32ॸЬ͵Ύ̲ɗͮ͑ľՓ Ngŕxmagüxüۡ i Nachixüۡanegüarü Ãeۡx۳ gacügüx ¡rü nüxüۡ picua۳xüxüۡgü ya Tupana! ¡Rü naxca۳իЙľՓɗֆľǣӥֆæΎфɗ! nüma rü caixanexüۡǣӕ͑ɗիӡɗ Āիӡǣӕիüۡ ɗ͑͑ľɗ͑ӡիËӥ̲ӥիüۡՓ. Rü ‫ ڟ‬a rü tagaãcü nidexa. 34ॸ¡Rü nagu ngŕm Йľфӥիɥ͑ӥľ͑ի͖ӕի%Ëӥ͑ЙΎфիӥËȍɗիüۡ ya Tupana! Rü nüma rü guxüۡma i Iraétanüxüۡmaxã inacua۳x. Rü norü pora rü ya۳u۳իҡӥՓľ͑ľիüۡՓ͑͑ǣӕ. 35ॸRü nüma ֆҽӕЙ͑ֆ͑ЙҡՓngŕxmacü rü naxüüne. Rü nüma ya Iraéarü Tupana rü nanaporaexŕxŕ i norü duüۡxüۡgü rü nüxüۡ‫ڟ‬ nanatauxchaxŕxŕ nax norü uanügüxüۡ naporamaegüxüۡca۳x. ¡Rü namexechi ya 33ॸRü

Tupana! Aita Tupanaca۳x naxü erü taxüۡ i guxchaxüۡwa nangexma

rüngüۡxeۡxeۡ, Pa Chorü Tupanax! Erü ngŕmatama nagu changu i taxüۡ i guxchaxüۡ. 2ॸRü ñoma

69

1ॸ¡Choxüۡ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ69

435 Փӥիɗɗ͑ǣΔիüۡËȍфՓфӥՓիüۡrüxüۡ Ëȍɗիɥ. Rü taxuguma chayachiãchiéga. Rü ñoma mátamaxüchixüۡ ɗĀľիՓ ingaxgurüxüۡ Ëȍɗիɥ͑իËȍΎիüۡ yachaxŕŕxüۡ i poraxüۡchixüxüۡ. 3ॸRü ËȍΎ̲фӥĀӥիՓËȍɗЙ͑իËӕфӥ ngüۡxeۡecۡ a۳x íchaca۳xaxüۡ. Ѡӥ̲фӥĀӥիՓ changu۳xmanaxã. ѠӥĀӥիՓËȍɗЙիľҡӥ nax cuxca۳իɗËȍĀՓľ͑ӥիüۡ, Pa Chorü Tupanax. 4ॸRü ngŕma natüxca۳xma chauxchi aiexüۡ rü chauyaexüۡ narümumae. Rü nimuetanü i ngŕma chomaxã rüxuanüã۳xgüxüۡ. Rü nümagü rü naxca۳x nadaugü nax ñuxãcü choxüۡ yama۳xgüchaüۡxüۡ. Rü choxüۡ ͑ËȍɗիľՓľǣӥ͑իËȍ͑ҡeguxŕŕxüۡca۳x i ngŕma tama naxca۳x changɥ ۳xchiréxüۡ. 5ॸPa Chorü Tupanax, cuma nüxüۡ cucua۳x nax ñuxãcü tama chauãŕxüۡ chacuáxüۡ. Rü ngeۡmaca۳իҡիӕËӥфӥՓ̲cupe۳իľՓ ichayacu۳xgü i chorü chixexüۡgü. 6ॸPa æΎфɗЬҽӕЙ͑ֆǾӕի%ŃҡӥՓ Ngŕxmacüx, tama chanaxՓa۳xe nax chaugagu ãne yangegüxüۡ i ngŕma chautanüxüۡ i cuxü‫ ۡڟ‬yaxõgüxüۡ. Pa Torü Tupanax, rü tama chanaxՓa۳xe nax chaugagu cuxüۡ naxoexüۡ i chautanüxüۡgü i noxri norü ngúchaüۡmaxã cuxca۳x daugüxüۡ. 7ॸRü cuxca۳ի͑ɗիɥǣֆի͑ ̲͑ի%Ëȍիɥ͑ӥիüۡ rü ãne chingexüۡ ga yexguma cumaxã nachixegagügu i ngŕma cumaxã rüxuanüã۳xgüxüۡ. 8ॸRü chautanüxüۡgüpe۳իľՓфӥ͖Ύ̲ՓӥիɗɗҡΎ i nachixüۡanecüã۳xrüxüۡ Ëȍɗիɥфӥ͖Ύ̲ tama choxüۡ nacua۳xgüxüۡrüüۡãcü choxüۡ narüdaunü. 9ॸRü choma rü ngúxüۡ chinge ľфӥЙΎф%ËӥËȍֆ͑ӕիӡֆËӕЙҡ͑ի taxúema chixexüۡ ͑Փӥիüۡca۳x. Rü chauxchaama chanangenagü i norü guxchigagü i ngŕma cumaxã

rüxuanügüxüۡ. 10ॸRü ngŕxguma cuxca۳x chaxaxu۳xgu rü tama chachibüãcüma chayumüxŕgu rü nümagü rü choxüۡ nacugüe. 11ॸRü ngŕxguma chorü ngechaxüۡchirugu chicu۳xgu rü guxüۡma choxüۡ narücutanüxüۡ. 12ॸRü duüۡxüۡgü rü chauchiga nidexagü rü ngŕma ngãxŕxüۡ фӥËȍӕǣӕ͑Փɗֆľǣӥ. 13ॸNatürü i chomax, Pa Corix, rü chorü yumüxŕՓ rü cuxna chacaama. Rü ngeۡmaca۳x, Pa Chorü Tupanax ¡choxüۡ rüngüۡxeۡxeۡ i ñu۳xmax! Rü ngŕma choxüۡ nax cungechaüۡxüۡgagu ¡rü choxüۡ nangãxüۡ! Rü cuma nax guxüۡguma choxüۡ curüngüۡxeۡexۡ üۡ, rü chanaxՓa۳xe i ËȍӕŃҡӥՓËӕËȍΎǣӥ. 14ॸ¡Rü choxüۡ rüngüۡxeۡxeۡ nax tama nagu changuxüۡca۳x i ngŕma chixexüۡgü, ͖Ύ̲Փӥիɗɗ ãchixüۡanexüۡgu inguxgurüxüۡ! ¡Rü naxme۳իՓËȍΎիüۡ ínanguxuchixŕxŕ i ngŕma chauxchi aiexüۡ! ¡Rü nüxna choxüۡ ɗիӡgachixŕxŕ i ngŕma chorü guxchaxüۡgü i ñoma dexá i mátamaxüۡrüxüۡ ɗիɥիüۡ! 15ॸRü tama chanaxՓa۳xe i ngŕma guxchaxüۡgü choxüۡ narüyexera ñoma poraxüۡchixüxüۡ choxüۡ ichaxŕŕxüۡrüxüۡ. Rü tama chanaxՓa۳xe i nagu changu i ngŕma guxchaxüۡ i taxüchixüۡ ͖Ύ̲ՓӥիɗֆҡӕЙӕֆӕË choxüۡ itúcuchigurüxüۡ. 16ॸPa Corix ¡choxüۡ nangãxüۡ! Erü cuma rü chomaxã cumecüma rü poraãcü choxüۡ cungechaüۡ. Rü ngŕma nax choxüۡ cungechaxüۡxüۡǣǣӕ‫ؽ‬фӥËȍӕǣӕфӥիɥ͑ӥ! 17ॸRü choma nax curü duüۡxüۡ Ëȍɗիɥիüۡ ¡rü taxӢ i choxüۡ cuxoxüۡ! ¡Rü paxa choxüۡ nangãxüۡ! Ƅфӥ%ӡËӥ̲իüۡՓËȍ͑ǣľի̲. 18ॸ‫ؽ‬Ѡӥ͑ӕ͑իӡфӥËȍΎիüۡ rüngüۡxeۡxeۡ! ¡Rü naxme۳իՓËȍΎիüۡ ínanguxuchixŕxŕ i ngŕma chomaxã rüxuanügüxüۡ! 19ॸCuma

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ69ٍॷ70 rü nüxüۡ cucua۳x nax ñuxãcü chomaxã nachixegagüxüۡ rü chomaxã naguxchigagüxüۡ rü ãne choxüۡ yangexŕŕgüxüۡ. Rü cuma nüxüۡ cucua۳x nax ta۳իËӥǣӥֆɗիɥիüۡ i ngŕma chomaxã rüxuanügüxüۡ. 20ॸRü ngŕma chomaxã nax nachixegagüxüۡ rü poraãcü choxüۡ‫ڟ‬ nangu۳x. Rü ngeۡmaca۳x charümaãchi rü changearü poraã۳x. Rü natüca۳xma naxca۳x chadau nax texéaxü‫ۡڟ‬ changechaüۡtümüxüۡxüۡ rü texé choxüۡ taãxŕxŕŕxüۡ. 21ॸRü ngŕma chauxchi aiexüۡ фӥËȍΎՓľ̲ӥǣӕ͑͑իӦǣӥɗËȍ%իüۡruxüۡ. Rü yexguma chita۳իՓǣӕфӥ¡ɞ͑ӕֆ ngúchia۳xüchicü choxna naxãgü. 22ॸNatürü ngŕma norü õna i taxüۡgü i nügümaxã nangõ۳xgüxüۡ rü namaxã ínataãxŕgüxüۡ rü ñu۳xma rü chanaxՓa۳xe nax noxrütama chixexŕŕruxüۡ yanguxuchixüۡ. 23ॸ¡Rü ŕcü yangexetüxŕxŕ rü guxüۡguma yadu۳xrueparagü! 24ॸ¡Rü ŕcü curü numaxã napoxcue nax ngŕmaarü poramaxã nayuexüۡca۳x! 25ॸRü chanaxՓa۳xe i ngŕma ínaxãchiüۡgüxüۡՓ фӥՓӥիɗɗ͑ËȍɗËɗËȍɗ͑ľիüۡxüۡ cunanguxuchixŕxŕ nax taxúema ͑ЙҡǣӥՓngŕxmagüxüۡca۳x. 26ॸErü ͑ӥ̲ǣӥфӥҡӥ̲Փľningŕxüۡtanü ya yíxema cuma tüxüۡ cunaxi ۳xãchiãŕxŕxŕ. Rü tüxüۡ nacugüe ya yíxema tüxüۡ‫ڟ‬ nangúe nagagu nax tüxüۡ cunapi ۳xeۡexۡ üۡ. poxcumaxã nüxü‫ ۡڟ‬naxütanü naxca۳x i ngŕma chixexüۡ i naxügüxüۡ! ¡Rü taxӢ i nüxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ curüngümaxüۡ i ngŕma norü chixexüۡ! 28ॸ¡Rü ínapiéga ͑Փɗngŕma curü popera i curü duüۡxüۡgüéga nagu ümatüxüۡ! Rü tama chanaxՓa۳xe i ngŕma cuga ɥ͑ӥľիüۡҡ͑ӥՓcunango۳xégagüxŕxŕ. 29ॸNatürü i choma nax chida۳իՓľիüۡ rü

436 chanaxi ۳xãchiãŕxüۡ ¡rü choxüۡ írüdaxŕxŕ rü choxüۡ ínapoxüۡ, Pa Chorü Tupanax! 30ॸѠӥËȍΎ̲фӥՓɗֆľ̲ի%ҡËӕիüۡ chicua۳xüxüۡ rü moxŕ tá cuxna chaxã, Pa Tupanax. 31ॸRü ngŕիǣӕ̲Փӥիɗɗҡӕɗфӕ rüe۳ի͑ՓΎËիËӥcuxca۳x chiguxguarü yexera tá namaxã cutaãxŕ i ngŕxguma cuxüۡ chicua۳xüxüۡgu rü moxŕ cuxna chaxãxgu, Pa Corix. 32ॸRü yíxema naxi ۳xãchiãŕgüxe rü tá tataãxŕgü i ngŕxguma nüxüۡ tadaugügu nax ñuxãcü Tupana chomaxã taãxŕxüۡ. Rü yíxema Tupanaca۳x daugüxe rü tá yexera tüxüۡ‫ڟ‬ nangúchaüۡ ͑ի͑Փľҡфӥիɥիüۡ. 33ॸErü nüma ya Cori ya Tupana rü tüxüۡ ͑իɥ͑ӥ ya yíxema tüxü‫ ۡڟ‬nataxúxe i tümaarü ngŕmaxüۡgü. Rü tama tüxüۡ naxo ya yíxema norü duŕxŕgü ya poxcuexe. 34ॸPa Dauxüۡguxüۡ i Naane, rü Pa Ñoma i Naane rü Pa Már, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ Tupanaxüۡ picua۳xüxüۡgü i pemax rü guxü̲ۡɗЙľՓmaxŕxüۡ. 35-36ॸErü nüma фӥҡ͑ŃҡӥՓ͑ËȍΎǣӥֆæȍɗóüۡ. Rü tá nüxüۡ narüngüۡxeۡe ۡ i norü duüۡxüۡgü nax Փľ͑ҡիфӥnamexŕŕgüaxüۡca۳x ya Yudátanüxüۡфӥɥ͑ľǣӥ. Ѡӥֆɗ̲ɥ͑ľֆ Yerucharéüۡ rü Tupanaarü ‫ ڟ‬a tá duüۡxüۡǣӥիËӥǣӥфӥҡ͑ɗիɥ. Rü ngŕm namaxŕ rü tá namaxã inacua۳xgü. Rü guxüۡma i ngŕ̲ҽӕЙ͑ǣɥ͑ӥľիüۡ rü ngŕxma tá naxãchiüۡgü.

27ॸ¡ƚcü

Yumüxŕ i nawa Tupanaarü ngüۡxeۡecۡ a۳x íica۳xaxüۡ

70

1ॸЬæȍΎфӥҽӕЙ͑ի‫͑ؽ‬ӕ͑իӡ

rü choxüۡ íyanguxuchixŕxŕ! Pa æΎфɗի‫ؽ‬Йի͑ӕ͑իӡ͑իËȍΎիüۡ curüngüۡxeۡexۡ üۡca۳x! 2ॸ¡Rü naxãneexŕxŕ i ngŕma choxüۡ ima۳xgüchaüۡxüۡ nax ngŕmaãcü norü ãneemaxã

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ70ٍॷ71

437 yabuxmüxüۡca۳x i ngŕma chixexüۡ chomaxã ügüchaüۡxüۡ! 3ॸRü ngŕma choxüۡ cugüexüۡ, rü chanaxՓa۳xe i cunaxãneexŕxŕ. 4ॸNatürü guxãma ya texé ya cuxca۳իĀӕǣӥիľфӥ̲͑ľ͑ɗիɥ͑ի poraãcü tataãxŕgüxüۡ. Rü yíxema naxՓa۳իľǣӥիľ͑իҡӥ̲ŃҡӥՓËӕËȍΎǣӥիüۡ фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗǣӕիüۡguma ñatagürügü: ̲٘ͮľիľËȍɗֆҽӕЙ͑ٚ, ñatagürügü. 5ॸNatürü i choma nax changearü ngŕmaxüۡãx‫ ڟ‬üۡ rü chanaxi ۳xãchiãŕxüۡ, rü chanaxՓa۳իľɗЙի͑ӕËӕիӡфӥËȍΎիüۡ curüngüۡxeۡe,ۡ Pa Tupanax. ƄфӥËӕ̲͑ɗիɥɗ choxüۡ curüngüۡxeۡexۡ üۡ rü choxüۡ ícunguxuchixŕŕxüۡ ͑ՓɗǣӕիËȍիüۡgü. ¡Rü paxa choxüۡ rüngüۡxeۡxeۡ, Pa Corix! Wüxi i yaxguã۳xarü yumüxŕ

71

1ॸPa

Cori Pa Tupanax, Ëӕ̲͑ɗիɥ i chorü poxüۡruxüۡ нӕɗիɥիüۡ. ¡Rü taxӢ i ãne choxna cuxãxüۡ! 2ॸ¡Rü ŕcü chorü uanügüna choxüۡ ínapoxüۡ! Erü cuma rü quixaixcüma. ¡Rü choxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ ͑իɥ͑ӥɗËȍΎфӥֆӕ̲ӥxŕ rü choxüۡ

ínanguxuchixŕxŕ! 3ॸRü chanaxՓa۳xe nax chorü tü۳xchipetaruxüۡ rü chorü cu۳xchicaxüۡ rü chorü poxüۡruxüۡ нӕɗիɥիüۡ. Rü ngŕ̲%ËӥҡիӕËӥфӥՓËȍΎիüۡ nima۳xgü. ƄфӥËӕ̲͑ɗիɥɗËȍΎфӥ tü۳xchipetaruxüۡ rü chorü cu۳xchicaxüۡ нӕɗիɥիüۡ. 4ॸPa Chorü Tupanax ¡choxüۡ ínanguxuchixeۡxeۡ naxme۳իՓɗngŕma duüۡxüۡgü i chixexüۡgü i máetagüxüۡ rü nuxՓa۳xegüxüۡ! 5ॸYerü yexguma changextü۳xügutama cuxüۡ‫ ڟ‬chayaxõ yerü Ëӕ̲͑ɗիɥǣɗիËӥ̲ËȍΎիüۡ ۡ eۡexۡ üۡ rü choxna cudauxüۡ. 6ॸRü curüngüx ֆľիǣӕ̲ËȍӕŃ͑ӥՓËȍֆľի̲ǣӕ, rü Ëӕ̲фӥՓΎľҡ̲̲фӥËȍΎիüۡ ۡ eۡe ۡ rü choxüۡ cubuxeۡxeۡ. Rü curüngüx

ngeۡmaca۳x i ñu۳xma rü guxüۡgutáma cuxüۡ chicua۳xüxüۡ. 7ॸRü muxüۡma i duüۡxüۡgü rü chomaxã naba۳i ۳xãchiãŕgü erü marü chaya. ͮҡӥфӥËӕ̲͑ɗիɥɗËȍΎфӥ poxüۡruxüۡ нӕɗիɥիüۡ. 8ॸRü guxüۡma i ngunexüۡgügu rü cuxüۡ chicua۳xüxüۡecha, Pa Tupanax, naxca۳x i ngŕma mexüۡ i cha۳ux ۳ ca۳x cuxüxüۡ. 9ॸNatürü ñu۳xma nax yaxguã۳իËȍɗիɥիüۡ rü changearü poraãx‫ ڟ‬üۡ ¡rü taxӢ i choxüۡ cuxoxüۡ, rü taxӢ i choxüۡ ícutáxüۡ! 10ॸRü ngŕma chorü uanügü i choxüۡ ima۳xgüchaüۡxüۡ rü nügü ۡ eۡeǣۡ ӥфӥՓӥիɗǣӕ͑ӥǣӥ̲ի%͑ǣӕ narüngüx ͑фӥիɥ͑ӥľ͑ի͖ӕի%ËӥËȍΎիüۡ yama۳xgüxüۡ. 11ॸRü ñanagürügü: ٘‫ͮؽ‬Փľpingŕxüۡtanü rü peyayauxgü, erü ya Tupana rü marü ͑ӥի͑͑ɗիӡǣËȍɗфӥҡիәľҡ̲ ítanapoxüۡ!͖ٚ͑ǣӥфӥǣӥ. 12ॸPa Tupanax ¡taxӢ ɗËȍΎի͑нӕɗիӡǣËȍɗիüۡ! ¡Rü paxa ۡ eۡxeۡ! 13ॸ¡Rü ͑ӕ͑իӡфӥËȍΎիüۡ yarüngüx naxãneexŕxŕ rü nadai i ngŕma chorü uanügü i choxüۡ ima۳xgüchaxüۡxüۡ! ¡Rü duüۡxüۡgüarü cugüruxüۡ ֆիɥǣӥxŕxŕ i ngŕma nanaxՓa۳xegüxüۡ nax chixexüۡgu changuxüۡ! 14ॸNatürü i choma rü guxüۡguma íchanangu۳xeۡxeۡ nax choxüۡ ۡ eۡexۡ üۡ. Rü ngeۡmaca۳x yexeraãcü curüngüx ۡ tá cuxü chicua۳xüxüۡ. 15ॸѠӥՓӥիɗËȍɗǣӥɗ ngunexüۡgu rü tá nüxüۡ chixu nax cuma нӕɗիɥիüۡ nax toxüۡ cumaxeۡxeۡexۡ üۡ rü ۡ eۡexۡ üۡ. Rü ngŕma aixcüma toxüۡ curüngüx ͑ի̲͑ӕիӡËȍɗիüۡ i ngŕma mexüۡgü i cha۳ux ۳ ca۳x cuxüxüۡ, фӥҡիӕËӥфӥՓ̲ guxüۡxüۡ chixu. 16ॸPa Corix, guxüۡma i duüۡxüۡgümaxã tá nüxüۡ chixu i ngŕma taxüۡgü i mexüۡgü i cuxüxüۡ. Rü tá Ëȍ͑իӕ͑ǣӥ͑իËӕիɗËҡ̲ֆɗիɥիüۡ nax quixaixcümaxüۡ. 17ॸPa Chorü Tupanax yexguma changextü۳xügutama choxüۡ cungu۳xeۡxeۡ i curü ore, rü ñu۳xma rü ta

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ71ٍॷ72 nüxüۡ chixuchigüama ga yema mexüۡ ga taxüۡ ga cuxüxüۡ. 18ॸPa chorü Tupanax ¡taxӢ ɗËȍΎի͑нӕɗիӡǣËȍɗիüۡ i ñu۳xma nax marü chayaxüۡ rü chapuxeruxüۡ! Rü ñu۳xma rü ta curü porachigaxüۡ chixu namaxã i ngŕma ñu۳xma maxŕxüۡ i duüۡxüۡgü nax nümagü rü ta ngŕma duüۡxüۡgü i tá ingóetanüxüۡmaxã nüxüۡ yaxugüxücۡ a۳x. 19ॸPa Tupanax, ngŕma curü porachiga rü curü mecümachiga rü guxüۡՓ̲͑͑ǣӕ͖u۳ի̲ҡĀիӡǣӕիüۡ i ͑͑ľՓ. Rü cuma rü cunaxü i taxüۡgü i mexüۡgü. Rü tataxuma ya texé ya cumaxã Փӥիɗǣӕիľ. 20ॸѠӥՓΎΎ̲ӕիüۡma ga guxchaxüۡgü rü i ۳xãchiãŕǣӥՓËȍΎիüۡ cuxüpetüxŕxŕ, ͑ҡӥфӥՓľ͑ҡիфӥËȍΎիüۡ cutaãxŕxŕxŕ. Rü tá choxüۡ ícurüdaxŕxŕ ͑ՓɗËȍΎфӥǣӕիËȍիüۡgü, ñoma Փɗիӥ̲ӥҡüüۡՓɞфӥĀիǣӕфӥիüۡ. 21ॸRü noxriarü yexera tá chomaxã cutaãxŕ rü Փľ͑ҡիфӥËȍΎիüۡ cuporaxeۡxeۡ. 22ॸPa Chorü Tupana ya Guxüۡma i Iraéanecüã۳xgüarü Tupana ya Üünecüx, rü cuxca۳իҡËȍՓɗֆľфӥËȍΎфӥ árpamaxã rü chorü árpaxacümaxã tá cuxüۡ chicua۳xüxüۡ. Erü aixcüma cuyanguxŕxŕ i guxüۡma i ngŕma nüxüۡ quixuxüۡ. 23ॸRü ngŕmaãcü taãxŕãcüma chaua۳xmaxã tá cuxca۳իËȍՓɗֆľ, rü chauãxŕ ɗՓľ͑ɞËӕфӥdaxŕŕxüۡmaxã tá cuxüۡ chicua۳xüxüۡ. 24ॸRü chorü conü rü guxüۡma i oragu tá nüxüۡ nixu nax cuma фӥɗիɗիËӥ̲Ëӥнӕɗիɥիüۡ. Erü ngŕma duüۡxüۡgü i naxՓa۳xegüxüۡ nax chixexüۡgu changuxüۡ rü ñu۳xma rü ãne ningegü. Yumüxŕ i ãeۡx ۳ gacüca۳իɗիɥիüۡ

72

1-2ॸPa

Tupanax ¡nüxna naxã ya ãeۡx۳ gacü i cua۳x nax curüxüۡ mexüۡǣӕ͑իɥ͑ӥիüۡca۳x rü aixcümacü nax

438 ֆɗիɥիüۡca۳x, nax ngŕmaãcü mea namaxã inacuáxüۡca۳x i curü duüۡxüۡgü rü tüxüۡ nangüۡxeۡexۡ üۡca۳x ya yíxema guxchaxüۡՓ ngŕxmagüxe! 3ॸRü chanaxՓa۳xe i cunabacaxŕxŕ i ngŕma nanetügü i ma۳իЙӦ͑ľ͑ľՓngŕxmagüxüۡ nax ngŕmaãcü nataãxŕgüxüۡca۳x i duüۡxüۡgü rü mea namaxŕxüۡca۳x. 4ॸRü chanaxՓa۳xe i nüma ya ãeۡx۳ gacü rü mea tümamaxã inacua۳x ya yíxema ingearü ngŕmaxüۡãx۳ güxe, rü tüxüۡ narüngüۡxeۡe ۡ ya tümaxacügü ya yíxema tüxüۡ‫ ڟ‬nataxúxe, rü napoxcueã i ngŕma chixri norü puracütanüxüۡmaxã icua۳xgüxüۡ. 5ॸRü ngŕmaãcü ya yimá ãeۡx۳ gacü rü guxüۡgutáma cuxüۡ namuüۡ rü cuga ͑իɥ͑ӥngŕxgumarüxüۡ ya üa۳xcü rü tauemacü rü guxüۡguma nangexmagüechaxüۡrüxüۡ. 6ॸRü chanaxՓa۳xe nax yimá ãeۡx۳ gacü rü meama guxüۡma i norü duüۡxüۡgüxüۡ nangüۡxeۡexۡ üۡ ñoma pucü i guxüۡma i ͑͑ľҡӥǣӥ̲ľ̲ɗՓɗ͑ľËӥxŕŕcürüxüۡ. 7ॸRü nüma ãeۡի ۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡyane rü chanaxՓa۳xe nax guxü̲̲ۡľɗիӡիüۡ rü guxüۡ i ngunexüۡgu nax nataxuxüۡma i chixexüۡ rü nu. 8ॸѠӥ͑ӥ̲фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ namaxã inacuáxüۡ i guxüۡma i naane i ŃѸҡľфӥҡիҡӥՓɗ͑իӥǣӥфӥ͖u۳xmata ΎŃѸҡľфӥ̲фՓ͑͑ǣӕ. Rü ngŕmaãcü i ͑Ύфӥ͑͑ľфӥҡիҡӥֆƄӕƸфҡľՓҡ inaxügü rü naane íyacuáxüۡՓҡ͑͑ǣӕ. 9ॸRü ngŕma ãeۡx ۳ gacüarü uanügü i chianexüۡgu ãchiüۡgüxüۡ фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ yimá ãeۡx۳ gacüpe۳իľՓ͑ӥǣӥ nangexmagüxŕxŕ фӥ͑ǣ͑իɥ͑ӥľ. 10ॸRü ngŕma Tárchiaanearü ãeۡx۳ gacü, rü æЙիӡǣӥфӥ%eۡx۳ gacü, rü Chabáanearü ãeۡx۳ gacü, rü Chébaanearü ãeۡx۳ gacü, rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗǣӕիüۡma i ngŕma ãeۡx۳ gacügü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ72ٍॷ73

439 rü torü ãeۡx۳ gacüxüۡҡՓ͑͑͑ɗ͑Ύфӥ ãmaregü rü diŕrugü. 11ॸRü guxüۡma i nachixüۡanegüarü ãeۡx۳ gacügü, rü name ͑ɗիɥɗҡΎфӥ%eۡx۳ gacüpe۳xegu ‫ ڟ‬ü۳xügü. Rü guxüۡma i ngŕma nacaxãp nachixüۡanegüarü duüۡxüۡgü, rü name ͑ɗիɥɗҡΎфӥ%eۡx۳ gacüme۳xeۡՓ nangexmagü. 12ॸErü nüma ya yimá ãeۡx۳ gacü rü tá tüxüۡ ínapoxüۡ ya yíxema ngearü ngŕmaxüۡãx‫ ڟ‬e ya nüxna caxe. Rü yíxema taxúema tüxüۡ rüngüۡxeۡxŕx‫ ڟ‬e rü nüma tá tüxüۡ narüngüۡxeۡe.ۡ 13ॸRü yíxema tama tügü icua۳xüxüۡgüxe, rü tá nüxüۡ‫ڟ‬ tangechaüۡtümüxüۡgü. Rü yíxema ngearü diŕruã۳xgüxe rü tá tüxüۡ ínapoxüۡ. 14ॸRü tá tüxüۡ ínanguxüۡxeۡxeۡ naxme۳իՓɗngŕma chixri tümamaxã icuáxüۡ rü tüxüۡ da۳i ۳xüۡ. Erü ngŕma tümaarü maxüۡ rü naxca۳x rü namexechi. 15ॸ¡Rü namaxüۡ ya yimá ãeۡx۳ gacü! ¡Rü nüxna penaxã i ngŕma Chabáanearü úiru! ¡Rü guxüۡguma Tupanape۳իľՓnaxca۳x peyumüxŕgü! ‫ؽ‬Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗǣӕիüۡguma mexüۡ nüxüۡ naxüpetü! 16ॸ¡Rü toxüۡ rüngüۡxeۡxeۡ, Pa Tupanax, nax toxü‫ ۡڟ‬yaxoxochixüۡca۳x i torü trígugü rü toxü‫ ۡڟ‬nabacaxüۡca۳x i torü trígunecügü i ma۳իЙӦ͑ľ͑ľՓ ngŕxmagüxüۡ! ¡Rü namuxŕxŕ i norü o ngŕ̲̞ɞ¡͑ӕ͑ľՓngŕxmagüxüۡ i nanetügürüxüۡ! ¡Rü ñoma maxŕ i ͑͑ľǣӥՓфӥիӥǣӥիüۡrüxüۡ yamuxeۡxeۡ i duüۡxüۡǣӥɗҡΎфӥɥ͑ľǣӥՓ! 17ॸRü chanaxՓa۳xe nax guxüۡguma mea yimá ãeۡx۳ gacüchiga yadexagüxüۡ i duüۡxüۡgü. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗǣӕիüۡguma duüۡxüۡgü nüxüۡ nacuáchiga ñoma üa۳xcü guxüۡguma ibaxixüۡrüxüۡ. Rü chanaxՓa۳xe nax guxüۡma i nachixüۡanecüã۳xgü i duüۡxüۡgü nayauxgüxüۡ i norü ngüۡxeۡe ۡ rü ngŕmaãcü guxüۡma i ngŕma

nachixüۡanecüã۳xgü nüxüۡ icua۳xüxüۡgüxüۡ. ya Cori ya Tupana ya tórü ҽӕЙ͑ɗիɥËӥ. Ѡӥ͑ӥիɗËҡ̲͑ɗիɥɗ naxüãxüۡ i ngŕma mexüۡgü i taxüۡgü i norü poramaxã naxüxüۡ. 19ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥ i guxüۡguma nüxüۡ ticua۳xüxüۡgü erü namexechi. Rü tanaxՓa۳xe nax guxüۡma i ñaa naane rü namaxã napaxüۡ i norü üüne. Rü ngŕ̲%Ëӥֆɗիɥ. 20ॸѠӥ͑ӕի%͑ɗիɥ i yagúxüۡ i norü yumüxŕgü ya Dabí ya Ichaxí nane.

18ॸNamexechi

Tupanaarü mecümachiga

73

1ॸRü

Tupana rü namaxã namecüma i ngŕma Iraétanüxüۡ i mexüۡǣӕфӥիɥ͑ӥľիüۡ. 2ॸRü choma rü ËȍɗՓɥիɥËȍɗфӥՓixgutaa۳x nagu changu ga yema chixexüۡ. 3ॸYerü chixauxãchi naxca۳x nax ñuxãcü namuarü ngŕmaxüۡãx۳ güxüۡ i ngŕma duüۡxüۡgü i nügü icua۳xüxüۡgüxüۡ rü chixexüۡ ügüxüۡ. 4ॸRü ngŕma duüۡxüۡgü rü ҡ̲͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥľҡ͑ի͑ֆӕľիüۡ erü naporae rü taxuxüۡma nüxüۡ naxüpetü. 5ॸRü taguma ngúxüۡ ningegü rü taguma to۳xguã۳xgürüxüۡ nangearü diŕruã۳xgü. 6ॸRü ngŕma nax nügü yacua۳xüüۡgüxüۡ rü norü nga۳xãŕxüۡruxüۡ ͑ֆիɥxŕŕgü. Rü ngŕma Āɗ͑ɗիɥɗǣӕիüۡguma naãxŕՓ ngŕxmaechaxüۡ. 7ॸRü norü ngümaxã naxetügü rü nanayigü, rü ngŕma norü chixexüۡ ɗ͑ǣӕ͑իɥ͑ӥľիüۡ rü nangupetüxüchiama. 8ॸRü Tupanaxüۡ nacugüeãcüma chixexüۡ namaxã nixugüe. Rü chixexüۡmaxã rü ma۳xmaxã duüۡxüۡgüxüۡ ͑ի%իӡ͑ľǣӥ. Rü nügü yacua۳xüüۡgüãcüma nidexagü. 9ॸRü chixri Āիӡǣӕիüۡ i naanechiga nidexagü rü ͑ǣľիҡɞ͑իɥիüۡՓфӥ͑Ύфӥ ngŕmaxüۡgümaxã nügü nicua۳xüxüۡgü. 10ॸRü ngeۡmaca۳x i nümaxüۡ i Tupanaarü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ73ٍॷ74 duüۡxüۡǣӥфӥĀӥիՓ͑Փľ͑фӥիɥфӥ͑ǣ ͑իɥ͑ӥľфӥ͑͑ֆӕիǣӥɗ͑ΎфӥΎфľɗ͑ӥիüۡ yaxugüexüۡ. 11ॸRü ngŕma duüۡxüۡgü i chixexüۡ rü nügümaxã ñanagürügü: ٘ͮӥ̲ֆҽӕЙ͑фӥҡիӡҡ̲͑ӥիüۡ nacua۳x i ngŕma ixügüxüۡ. Rü yimá ǣӕի%ŃҡӥՓngŕի̲Ëӥфӥҡիӡҡ̲͑ӥիüۡ nacua۳ի̲ٚ, ñanagürügü. 12ॸ¡Rü dücax i ngŕma duüۡxüۡgü i chixri maxŕxüۡ nax ñuxãcü taãxŕãcüma yamuxŕŕãxüۡ i norü ngŕmaxüۡgü! 13ॸRü ngeۡmaca۳x i chomax rü ĀӥիՓ͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥфӥ natüca۳ի̲̲фľ͑ɗիɥ͑ի̲ľ chamaxüۡxüۡ rü chaugüna chadauxüۡ nax tama chixexüۡ chaxüxüۡca۳x. 14ॸErü ñu۳xma ͑իҽӕЙ͑ՓľËȍфӥիӡիüۡ фӥҡիӕՓ̲ choxü‫ ۡڟ‬name. Erü guxüۡ i ngunexüۡgu rü ngúxüۡ chinge rü guxchaxüۡgü choxüۡ nangupetü. 15ॸNatürü, Pa Tupanax, rü ngŕxguma chi ngŕma nüma nagu ͑իɥ͑ӥľիüۡǣӕËȍфӥիɥ͑ӥǣӕфӥËȍΎ̲фӥ chi naechita chixri chamaxüۡ i curü duüۡxüۡgü. 16ॸRü yexguma ga choma rü pora chaxü nax nüxüۡ chacuáxüۡca۳x nax tü۳xcüüۡ i ngŕma chixri maxŕxüۡ rü poraãcü namuarü ngŕmaxüۡãx۳ güxüۡ natürü ngŕma yaxõgüxüۡ rü ngúxüۡ yangegüxüۡ. Natürü choxüۡ‫ ڟ‬naguxcha nax nüxüۡ chacúaxüۡ. 17ॸNatürü yexguma cupatagu chaxücu۳xgu, Pa Tupanax, rü ֆľիǣӕ̲͑ɗիɥǣ͑ӥիüۡ chicua۳xãchixüۡ nax ͑ǣľիҡҡ͑իɥիüۡ i ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ. 18ॸRü cuma rü marü nüxüۡ quinge۳x nax ngŕmaãcü norü chixexüۡgu nayi ۳xüۡca۳x rü ngŕxma yanaxoxüۡca۳x i norü guxüۡma. 19-20ॸRü ngürüãchimare tá narüxo. Rü norü muüۡmaxã tá nayue. Rü ngŕxguma cumax, Pa Corix, ícurüdaxgu ñoma ՓӥիɞիľЙľՓɞфӥĀիüۡrüxüۡ, rü cuma rü tá nüxüۡ cuxo erü tama aixcüma mea

440 cupe۳իľՓnamaxŕ. 21ॸRü noxri ga choma фӥËȍɗի%ӡի%Ëȍɗnaxca۳x nax ñuxãcü namuarü ngŕmaxüۡãx۳ güxüۡ i ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ, rü poraãcü chauãŕՓ nangu۳x. 22ॸ֤ľфӥՓӥիɗǣngŕãŕmarexüۡ Ëȍɗիɥǣֆľիǣӕ̲фӥҡ̲Ëȍӕ%ŕxüۡ chacua۳x. Rü cupe۳իľՓ, Pa Tupanax, rü ͖Ύ̲Փӥիɗǣ͑ľüۡrüü̲ۡфľËȍɗիɥ. 23ॸNatürü i choma rü guxüۡguma cugu Ëȍфӥիɥ͑ӥ. Rü chorü tügüneme۳xeۡgu cuyayauxãchi. 24ॸRü ngŕma curü ucu۳xeۡmaxã choxüۡ icuyarüՓe۳xãchixŕxŕ. ѠӥՓӥիɗɗ͑ǣӕ͑ľիüۡ rü taãxŕãcüma tá choxüۡ ËӕֆիӕɗĀիӡǣӕիüۡ ɗ͑͑ľՓ. 25ॸ‫ع‬ѠӥҡľիŃҡɗիɥֆËȍΎ̲ӥËӥɗĀիӡǣӕիüۡ i ͑͑ľՓ? ѠӥËӕ̲͑ɗիɥ, Pa Tupanax. Rü ËӕիɗËҡ̲͑ɗիɥɗchacuxՓa۳xexüۡ i ñoma i ͑͑ľՓфӥҡիӕիüۡma i to. 26ॸRü ñoma i ͑͑ľՓфӥǣӕիüۡma i ñaa chaxune rü inayarüxo, rü ngŕma chorü pora rü ͖իҡӥՓ͑իӡ. Natürü i cumax, Pa Tupanax, rü guxüۡgutáma chorü Tupana нӕɗիɥ. ѠӥËӕ̲͑ɗիɥɗËȍΎիüۡ cuporaxeۡexۡ üۡ i chorü maxüۡՓ. 27ॸRü ngŕma duüۡxüۡgü i Ëӕի͑ɗիɥǣËȍɗիüۡ rü tá nayue. Rü tá icuyanaxoxŕxŕ i ngŕma tama aixcüma Ëӕǣɥ͑ӥľիüۡ. 28ॸNatürü i chomax rü yexeraãcü tá cuxna changaixcama. Erü ngŕ̲͑ɗիɥɗcha۳u۳xca۳x rümemaexüۡ. Rü cumax, Pa Cori Pa Tupanax, rü chorü poxüۡruxüۡ нӕɗիɥ. Rü ngeۡmaca۳x tá nüxüۡ chixuchiga i guxüۡma i ngŕma cha۳u۳xca۳x cuxüxüۡ. Yumüxŕ i nawa naxca۳x ínaca۳xaxüۡ nax norü uanügüme۳xeۡwa ínanguxüۡxüۡca۳x i Tupanaarü duüۡxüۡgü

74

1ॸPa

Tupanax, toma nax curü duüۡxüۡǣӥ͑իҡɗիɥǣӥիüۡ, rü ¿tü۳xcüüۡ toxüۡ ɞËӕՓΎǣӥիӥËȍɗ? ¿Rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ74

441 tü۳xcüüۡ tomaxã cunu? 2ॸ¡Rü nüxna nacua۳xãchi i curü duüۡxüۡǣӥǣՓΎľҡ̲ ͑ӡիËӥ̲ËӕĀľիüۡ! Ѡӥֆľ̲ǣӥ͑ɗիɥǣ norü uanügüme۳xeۡՓɞËӕ͑ǣӕիüۡxeۡexۡ üۡ nax curü duüۡxüۡǣӥֆɗիɥǣӥիüۡca۳x. ¡Rü nüxna nacua۳xãchi ya yima ma۳իЙӦ͑ľֆ Chióüۡ ga nagu cuxãchixüۡne! 3ॸ¡Rü nua ͑իӡфӥɞֆĀӕֆĀËӕфӥɥ͑ľ͑ի guxüۡՓ̲͑ǣӕ͑ЙΎǣӥľ͑ľ! Rü yema Ëӕфӥӕ͑ӥǣӥфӥËӕЙҡՓфӥ͑ǣӕ napogüe ga guxüۡma ga ta۳xacü yéma yexmagüxüۡ. 4ॸRü ñu۳xma i ngŕma curü ӕ͑ӥǣӥфӥ͑Ύիфӥҡ̲Փɗֆľǣӥǣӕ ͑Փɗֆľǣӥ͑ՓֆËӕЙҡľфӥ̲фӥ narüporamaegü. Rü yimá norü ‫͑͑ ڟ‬Փ%ɥի͑ǣӥǣӥ. ՓΎ͑ľфǣӥфӥ͑ǣŕ̲ 5-6ॸѠӥ͖Ύ̲͑ɗի͑ľËӥՓӥիӥɗ̲իüۡrüxüۡ rü nagu namagüe rü nagu napogüe ga guxüۡma ga norü meruüۡgü ga guma cupata. 7ॸRü guma cupata ga üünene rü nagu nanangixgü rü nayaՓa۳xeۡegۡ ü. Rü yemaacü nanachixexŕŕgü ga guma cupata. 8ॸRü ngŕma torü uanügü rü nagu ͑фӥիɥ͑ӥľ͑ի͑ΎիҡËӥ̲ҡΎիüۡ nadaixüchixüۡ. ѠӥҡΎфӥɥ͑ľǣӥՓфӥ ínanagu ga torü ngutaque۳xepataüۡgü ga ͑ՓËӕիüۡ ticua۳xüüۡgüne. 9ॸRü ñu۳xma rü marü nataxuma ya cupata rü nataxuma i curü orearü uruüۡgü. Rü tama nüxüۡ tacua۳x nax ñuxgu tá nangupetüxüۡ i ñaa guxchaxüۡ ɗҡΎŃҡӥՓngŕxmaxüۡ. 10ॸPa ҽӕЙ͑ի‫͖ع‬ӕիǣӕիӥфҡҡ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ nachauexüۡ i ngŕma torü uanügü nax chixri tomaxã nachopetüxüۡ? ¿Rü ngŕxgumarüxüۡ ҡфӥ͖ӕիǣӕիӥфҡҡ͑ɗիɥ i nüxüۡ nachauexüۡ nax cumaxã chixexüۡ yaxugüexüۡ? 11ॸ¿Rü tü۳xcüüۡ tama ɗËӕ͑ՓŃիËȍիüۡ i curü pora? ¿Rü tü۳xcüüۡ ‫ ڟ‬a nüxüۡ ËӕĀՓľ͑ӥ̲фľ? 12ॸRü ngŕm ͑ӡիËӥ̲ËӥфӥՓҡ̲фӥËӕ̲͑ɗիɥǣ

torü ãeۡի۳ ǣËӥнӕɗիɥիüۡ. Rü ñoma i ͑͑ľՓфӥ̲ӕիüۡma ga ãeۡx۳ gacügüxüۡ curüporamae. 13ॸRü cuma rü curü poramaxã cuyayauxye ga már-arü dexá. Rü yema ngo۳իΎǣӥǣ̲фՓ yexmagüxüۡ rü cunadaieru. 14ॸRü yema ngo۳xo ga Leviatáüۡ rü cuyama۳xeru. Rü yema aigü ga dauxchitacüã۳xna cunaxã ͑ի͑Փľ̲ӥֆɗիɥիüۡca۳x. 15ॸѠӥËӕ̲͑ɗիɥ ga cungóexŕŕxüۡ ga dexáarü baibeanegüxüۡ rü natügü. ѠӥËӕ̲͑ɗիɥ ga cuyapagüxŕŕxüۡ ga natügü ga noxri taguma ngearü dexáã۳xgüxüۡ. 16ॸRü cuma ͑ɗիɥǣËӕիӥիüۡ ga ngunexüۡ rü chütaxüۡ. Rü yima tauemacü rü üa۳xcü, rü cuma ͑ɗիɥǣ̲͑ǣӕËӕֆիӡxŕŕchigüxüۡ ga ՓӥիɗËȍɗǣӥ. 17ॸѠӥËӕ̲͑ɗիɥǣ cuxunetaxüۡ ga ngextá tá yacuáxüۡ ga naane. ѠӥËӕ̲͑ɗիɥǣcungo۳xeۡexۡ üۡ ga mucü rü taunecü. 18ॸPa Corix ¡taxӢ i nüxüۡ icurüngümaxüۡ i ñuxãcü ngŕma curü uanüã۳xgü cumaxã chixexüۡ yaxugüexüۡ! ¡Rü dücax i ngŕma duüۡxüۡgü i tama naãxŕxüۡ cua۳xgüxüۡ rü ñuxãcü chixri cuchiga nidexagü! 19ॸ¡Rü taxӢ i toxüۡ curüngümaxüۡ! Erü muxtucuxacügürüxüۡ taturae. ¡Rü taxӢ i torü uanügü i düraexüۡme۳xeۡՓҡΎիüۡ ËӕՓΎǣӥիüۡ! 20ॸ¡Rü nüxna nacua۳xãchi ga yema curü uneta ga torü o۳xigümaxã cuxüxüۡ! Erü ñu۳xma rü ñaa torü nachixüۡane rü daimaxã nanapá i guxüۡՓ̲. 21ॸ¡Rü taxӢ i cunangexrüxüۡ i ngŕxguma ngŕma duüۡxüۡgü i poraexüۡ chixri namaxã chopetügu i ngŕma ngearü ngŕmaxüۡãx۳ güxüۡ! ¡ƚcü nüxüۡ‫ڟ‬ natauxchaxŕxŕ nax cuxüۡ yacua۳xüüۡgüxüۡca۳x i ngŕma ngearü diŕruã۳xgüxüۡ rü ngŕma ngearü ngŕmaxüۡãx۳ güxüۡ! 22ॸ¡Inachi, Pa Tupanax,

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ74–76 rü ínapoxüۡ i ngŕma cuxca۳x mexüۡ! ¡Rü nüxna nacua۳xãchi nax torü uanügü i naechitamare maxŕxüۡ rü guxüۡguma chixexüۡ cumaxã nixugüe! 23ॸ¡Rü taxӢ i cunangexrüxüۡ i norü guchigagü i ngŕma curü uanügü! ƄфӥՓӥիɗËȍɗǣӥɗ ngunexüۡgu rü niyexerachigü i ngŕma norü dexa i chixexüۡ. Tupana rü ãeۡx ۳ gacü ya duüۡxüۡgüarü maxüۡarü ngugüruxüۡ ֆ̲ľËӥ͑ɗիɥ

75

1ॸMoxŕ

cuxna taxã, Pa Tupanax, moxŕ cuxna taxã. Rü cuxna ͑ɗիɥɗtaca۳xaxüۡ i torü yumüxŕՓ. Rü ngŕma mexüۡgü i curü poramaxã cuxüxüۡËȍɗǣ͑ɗիɥɗҡՓɗֆľǣӥիüۡ. 2ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü ñanagürü: “Ngŕիǣӕ̲͑Փ͑͑ǣӕիǣӕɗngŕma ngunexüۡ i choma nüxüۡ chaxunetaxüۡ, rü ɗիËӥ̲ҡ͑ӥի͑ËȍËɗՓӥիɗËȍɗǣӥɗ duüۡxüۡ i norü maxüۡchiga. 3ॸRü ngŕxguma naxɥã۳xãchigu i ñaa naane guxüۡma i norü duüۡxüۡgümaxã, фӥËȍΎ̲ҡ̲͑ɗիɥ i namaxã ichacuáxüۡ nax tama ֆիӡǣËȍɗիüۡca۳x i namaxüۡՓٚ, ñanagürü. 4ॸRü choma ya Tupana rü ñachagürü nüxüۡ i ngŕma nügü icua۳xüxüۡgüxüۡ rü ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ: “¡TaxӢ i pegü íperütagüxüۡ rü pegü picua۳xüüۡgüxüۡ! 5ॸ¡Rü taxӢ i perü porachiga pidexagüxüۡ! Rü ngŕxguma pidexagügu ¡rüۡ taxӢ i choxüۡ perüyexeragüchaxüۡxüۡ namaxã i perü cua۳x!͖ٚËȍǣӥфӥ. 6ॸRü ngŕma tórü ngüۡxeۡe ۡ rü tama nachixüۡ͑ľǣӥɗŃѸҡľՓ ngŕxmagüxüۡՓфӥe۳xna ngŕma nachixüۡ͑ľǣӥɗΎŃѸҡľՓ ngŕxmagüxüۡՓ, rü bai i ngŕma nachixüۡ͑ľǣӥɗѸәфՓngŕxmagüxüۡՓ ͑ľ͑իӡ. 7ॸͮҡӥфӥ͑ӥ̲ֆҽӕЙ͑͑ɗիɥ

442 ya aixcüma ãeۡի۳ ǣËӥɗիɥËӥфӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗ nangugüãxüۡ ɗՓӥիɞիľËȍɗǣӥфӥ̲իüۡ. Rü tümáxe rü tüxüۡ naxãneexŕxŕ rü toguxe rü tüxüۡ nicua۳xüxüۡ. 8ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü naxme۳իՓ͑͑ǣľի̲ɗ ngŕ̲ËΔЙɗ͑Ύфӥ͑ӕ͑Փngŕxmaxüۡ ͖Ύ̲Փӥիɗֆ¡ɞ͑ӕֆ ngúchia۳xüchicürüxüۡ. Rü ngŕxguma inabaagu i ngŕma norü nu naétü i ngŕma duüۡxüۡgü i chixexüۡ ügüxüۡ rü guxüۡՓҡ̲͑͑ǣӕфӥҡիӕիüۡtáma niña. 9ॸNatürü i choma rü guxüۡgutáma nüxüۡ chixuchiga ya yimá Acóbuarü Tupana. ѠӥËȍΎфӥՓɗֆľ̲ի%ҡ͑ӥիüۡ chicua۳xüxüۡ. 10ॸErü nüma rü tá inayanaxoxŕxŕ i norü chixexüۡgü i nügü namaxã yacua۳xüüۡgüxüۡ i ngŕma duüۡxüۡgü i chixri maxŕxüۡ. Natürü yíxema mexüۡ ügüxe rü nüma rü tá tüxüۡ nicua۳xüxüۡ. Tupana rü narüporamae

76

1ॸѠӥ֤ӕĀ͑ľՓфӥĀӕüۡxüۡgü

rü meama Tupanaxüۡ nacua۳xgü. Rü nüma rü natachigaxüchi i guxüۡՓ̲ɗʊфŃ͑ľՓ. 2ॸRü yima napata rü Chióüۡarü ma۳իЙӦ͑ľՓ nangexma i Yerucharéüۡфӥɥ͑ľՓ. 3ॸRü ֆŃ̲͑ɗիɥǣ͑ǣӕ͑¡ӥǣӥիüۡ ga tórü uanügüarü naxnegü ga poxüۡruüۡgü rü ҡфǣӥфӥՓӥфǣӥфӥËȍӕիËȍɗǣӥ. 4ॸ¡Rü cumax, Pa Corix, rü guxüۡarü yexera Ëӕի%ӡËӥ̲իüۡchi! Rü yima ma۳իЙӦ͑ľǣӥɗ guxüۡguma ngŕxmaechanearü yexera нӕɗիɥ. 5ॸRü yema tama cuxüۡ muüۡechaüۡxüۡ фӥËӕ̲фӥɞËӕ͑ՓΎիüۡ. Rü yema nügü írüporagüxüۡ rü

ҡիӕËӥфӥՓ̲ta۳xacü cumaxã naxüe, rü nayuemare. 6ॸRü yema churaragü ga ËΎՓфӕŃҡӥǣӕɥիüۡ фӥՓӥիɗǣӕ͑Ύфӥ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ76ٍॷ77

443 ËΎՓфӕǣӥ̲ի%ɞ͑ֆËȍիǣӥҡ͑ӥ%Ëȍɗфӥ taxuxüۡma naxüe ga yexguma nüxna cuchogügux, Pa Acóbuarü Tupanax. 7ॸƄфӥËӕ̲фӥËӕի%ӡËӥ̲իüۡchi. ¿Rü texé tapora nax cupe۳իľՓɗҡËȍɗ̲իüۡ i ngŕxguma cuma tümamaxã cunuxgu? 8-9ॸѠӥĀիӡǣӕիüۡ ɗ͑͑ľՓҡ̲̲фӥ cunaxuegu i curü poxcu namaxã i ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ. Rü ngeۡmaca۳x i ñoma i naane rü nidu۳xru۳x rü nachianemare i ngŕxguma cunaxuegu۳xgu i curü poxcu naxca۳x i ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ rü ícunanguxüۡxeۡegۡ u i ngŕma curü duüۡxüۡgü i togü chixri namaxã icua۳xgüxüۡ. 10ॸRü ngŕma norü nu i ngŕma cumaxã rüxuanügüxüۡ rü curü cua۳xüxüۡruxüۡ tá nayanguxuchi. ѠӥՓΎΎ ngŕիǣӕ̲ɞիффӥՓ͑͑ӕľǣӕфӥËӕфӥ nga۳xãŕruxüۡ nayanguxuchi i ngŕma. 11ॸ¡Rü Tupanamaxã ipexunetagü, natürü aixcüma peyanguxŕxŕ i ngŕma perü uneta! Rü guxãma i pema ya yimá %ӡËӥ̲ËӥфӥĀӕüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥիüۡ rü ¡ŕcü nüxna penana i perü ãmaregü! 12ॸRü ngŕma ãeۡx۳ gacügü i duüۡxüۡgümaxã icua۳xgüxüۡ rü nüma ya Tupana rü nanadai. Rü ngŕmaãcü nanamuüۡexeۡxeۡ i ngŕma nachixüۡanegüarü ãeۡx۳ gacügü. Naxca۳x ínicua۳xgü nax ñuxãcü Tupana Equítuanewa ínanguxüۡxeۡex ۡ üۡ

77

1ॸRü tagaãcü Tupanana chaca i chorü yumüxŕՓ͑իËȍΎիüۡ ͑իɥ͑ӥիüۡca۳x. 2ॸRü ngŕma ngunexüۡ i guxchaxüۡՓËȍ͑ǣľի̲ǣӕфӥ Tupanaca۳x chadau. Rü taguma nüxüۡ charüchau nax chaxunagüme۳xeۡãcüma chütacü chayumüxŕxüۡ. ͮҡӥфӥՓΎΎ ngŕmaãcü chayumüxŕ rü taguma

chataãxŕ. 3ॸRü nüxna chacua۳xãchi ya Tupana rü chaxaxu. Rü Tupanaarü ngüۡxeۡecۡ a۳x chadau, natürü changechaüۡ erü tama paxa ínangu i norü ngüۡxeۡe.ۡ cumax, Pa Tupanax, rü tama choxüۡ cuyaxtaxŕxŕ. Rü ngŕma nax poraãcü chanaxi ۳xãchiãŕxüۡ фӥҡիӕËӥфӥՓ chidexa. 5ॸRü nüxna chacua۳xãchi ga yema ngunexüۡgü rü taunecügü ga nagu mexüۡ choxüۡ ngupetüxüۡ. 6ॸRü nüxna chacua۳xãchi ga yexguma chütacü taãxŕ%Ëӥ̲ËȍՓɗֆľǣӕ. Rü chauãxŕՓ ͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥфӥËȍӕǣӥ͑ËȍË: 7ॸ“¿Eۡ۳xna guxüۡgutáma i nanuxüۡ ya Cori ya Tupana? ‫ع‬Ѡӥҡիӡҡ̲eۡի۳ ͑Փľ͑ tamaxã nangüxmüxüۡ? 8ॸ¿Rü eۡx۳ na marü nüxüۡ narüchau nax tüxüۡ nangechaxüۡxüۡ? ¿Eۡ۳xna nüxüۡ narüngümaxüchi ga norü uneta ga nüxüۡ yaxuxüۡ? 9ॸ¿Eۡ۳xna nüxüۡ narüxo ya Tupana nax namecümaxüۡ? ¿Eۡ۳ի͑ҡ̲ի%͑͑ӕիӡËȍɗфӥngeۡmaca۳x marü tama nüxüۡ‫ ڟ‬tangechaüۡtümüxüۡgü?ٚ ñachagürü. 10ॸRü ngŕma yexera choxüۡ‫ڟ‬ 4ॸRü

ngúxüۡ ͑ɗիɥɗngŕxguma nagu Ëȍфӥիɥ͑ӥǣӕ͑ի͑ӥ̲ֆҽӕЙ͑ֆ ǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmacü rü marü tama noxrirüüۡ%Ëӥҡ̲ի%ֆɗիɥիüۡ. 11ॸRü choma rü tá nüxna chacua۳xãchi ga yema mexüۡgü ga üۡpa norü poramaxã naxüxüۡ. 12ॸѠӥ͑ǣӕҡËȍфӥիɥ͑ӥǣǣӕիüۡma ga yema naxüxüۡ. 13ॸPa Tupanax, cuma rü cuxüüne rü ngeۡmaca۳x cunaxü i ngŕma cuxüxüۡ. Rü nataxuma i ta۳xacü i to i ҡӕЙ͑ɗËӕ̲ի%Փӥիɗǣӕիüۡ. 14ॸErü cuma ͑ɗիɥɗҽӕЙ͑ɗǣӕիüۡma i ngŕma mexüۡ cuxüxüۡ. Rü guxüۡ i nachixüۡanecüã۳x i duüۡxüۡgüpe۳իľՓcunaՓe۳x i curü pora. 15ॸRü

ngŕ̲ËӕфӥЙΎф̲ի%͑ɗիɥɗ Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓɞËӕ͑͑ǣӕիüۡxeۡexۡ üۡ i curü duüۡxüۡgü i Acóbutaagü rü Yúchetaagü.

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ77ٍॷ78 Tupanax, rü yexguma cuxüۡ nada۳u۳xgu ga yema már rü cuxüۡ namuüۡ. Rü nidu۳xru۳իËȍɗիӥՓΎΎɞ̲͑ҡ̲իüۡՓ. 17ॸRü yema caixanexüۡgü rü nanapuxŕxŕ. Rü dauxüۡՓфӥ͑ɗĀӕфӕ͑ľфӥǣӕիüۡՓ̲ naxãŕmacüane. 18ॸRü yema cuga ga duruanexüۡrüxüۡ ɗիɥիüۡ rü buanecü ga íxã۳u۳ۡxe̲ۡËӥՓɗ͑͑իӡ. Rü guma ãŕmacü rü ñoma ga naanexüۡ 16ॸPa

nangóonexŕxŕ. Ѡӥ͑իɥa۳xãchi ga ñaa naane. 19ॸѠӥËӕ̲фӥ̲фՓ̲Ëӕիӡ rü yemaacü cunaxümaxüۡ ga dexá. Natürü taxúema nüxüۡ tadau ga cucutüchica. 20ॸRü cunamu ga Moiché rü Aróüۡ nax yagagüaxüۡca۳x ga curü duüۡxüۡgü ñoma carnérugü igagüxüۡrüxüۡ. Tupanaarü ngüۡxeۡe ۡ ǣ͑ӡիËӥ̲͑Ύфӥ duüۡxüۡgüca۳x naxüxüۡ

Chorü Duüۡxüۡgüx ¡naga Йľիɥ͑ӥľɗ͖ΎфľɗЙľիüۡ changúexŕŕxüۡ! ‫ؽ‬ѠӥɗЙľфӥիɥ͑ӥľɗ͖ pemaxã nüxüۡ chixuxüۡ! 2ॸRü cua۳xruüۡgu ixuxüۡ i oreãcü tá pemaxã chidexa. Rü tá pemaxã nüxüۡ chixu i ore i ŕxüۡguxüۡ ga ͑ӡիËӥ̲ҡǣӕ̲ҡľիŃ͑ӥիüۡ cuáxüۡ. 3-4ॸRü yema ore ga marü nüxüۡ ɗիɥ͑ӥľիüۡ rü marü nüxüۡ icuáxüۡ ga tórü o۳xigü marü tamaxã nüxüۡ ixugügüxüۡ rü

78

1ॸPa

ҡիӡҡ̲ҡիËӥǣӥcha۳իՓitayacu۳x. Rü ngŕmaãcü i ngŕ̲ҡՓľ̲ӥǣӥիüۡ i duüۡxüۡgü tá tórü Corixüۡ nicua۳xüxüۡgü rü tá naxacügümaxã nüxüۡ nixugü nax ñuxãcü naporaxüۡ rü ñuxãcü yema norü poramaxã taxüۡ ga mexüۡ naxüxüۡ. 5-6ॸRü nüma ga Tupana rü tórü o۳xi ga Acóbutanüxüۡna nanaxã ga norü mugü rü namaxã nüxüۡ nixu nax ñuxãcü tá namaxŕxüۡ. Rü tórü o۳xigüxüۡ namu nax naxacügüxüۡ nangúexŕŕxüۡca۳x nax

444 ngŕ̲͑Փľ̲ӥǣӥիüۡ i nataagü rü ta nüxüۡ nacua۳xgüxüۡca۳x rü nümagü rü ta naxacügüxüۡ nangúexŕŕxüۡca۳x. 7ॸYerü nüma ga Tupana nanaxՓa۳xe nax yema tórü o۳իɗǣӥՓľ̲ӥǣӥիüۡ ga duüۡxüۡgü rü ta nagu nax yaxõgüãxüۡca۳x nax tama nüxüۡ iyanangümaexüۡca۳x ga yema taxüۡ ga mexüۡ ǣ͑ӡիËӥ̲͑իӥիüۡ rü ngŕ̲%Ëӥ͑ǣ͑իɥ͑ӥľիüۡca۳x i ngŕma norü mugü. 8ॸRü yemaacü nanamu ga Tupana yerü tama nanaxՓa۳xe nax yema duüۡxüۡgü norü o۳xigürüxüۡ ֆɗիɥǣӥիüۡca۳x. Yerü nümagü ga norü o۳xigü rü tama ҽӕЙ͑ǣ͑իɥ͑ӥľфӥҡ̲͑%xŕxüۡ nicua۳իфӥҡ̲ɗիËӥ̲ҽӕЙ͑Փľ ͑фӥիɥфӥҡ̲naxca۳x namaxŕ. 9ॸRü ‫ڟ‬ ۡǣӥфӥՓΎΎǣ͑ӥ̲фӥ yema Efraɥtanüxü ͑ɗի%ի͑ľ̲͑ի%ǣ͑ΎфӥՓӥфǣӥфӥ chuxchigü rü tama inaxãgüchaüۡ ga yexguma nügü nada۳i ۳xgu, rü norü uanügücha۳իՓ͑ɗ¡ӕի̲ӥ̲фľ. 10ॸRü tama nayanguxŕŕgü ga yema norü uneta ga Tupanamaxã nüxüۡ yaxugüxüۡ. Rü yema Tupanaarü mugü rü tama naga ͑իɥ͑ӥľËȍüۡ. 11ॸRü nüxüۡ inarüngümae ga yema mexüۡgü ga taxüۡ ga Tupana norü poramaxã nape۳իľՓӥիüۡ. 12ॸRü Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓǣæȍΎáüۡ͑ľՓфӥҽӕЙ͑ rü aixcüma taxüۡ ga mexüۡ naxü nape۳իľՓǣ͑Ύфӥo۳xigü. 13ॸRü yema már rü nayapoxyexüۡchixü. Rü ñoma ͑ի%ҡЙӦիüۡrüxüۡ ͑ֆիɥxŕxŕ ga yema dexá nax yemaacü paanexüۡՓ yachoüۡxüۡca۳x. 14ॸѠӥ͑ǣӕ͑ľËӥфӥՓӥիɗǣ caixanexüۡ ͑ɗիɥǣ͑Ύфӥcua۳xruxüۡ ga nape۳իľǣӕɗիӡիüۡ. ѠӥËȍӥҡËӥфӥՓӥիɗǣ ӥիӥľ̲͑ɗիɥǣ͑Ύфӥcua۳xruxüۡ. 15ॸRü yema chianexüۡՓǣ͑ǣľիҡ ínataxuxüۡՓǣĀľիфӥՓӥիɗǣ ma۳իЙӦ͑ľҡЙü۳xgu naponeta. Rü yéma

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ78

445 nayagoxüۡchixü ga dexá rü yemaacü meama naxaxegü ga guxüۡma. 16ॸRü ͑ӥ̲ҡ̲͑ɗիɥǣҽӕЙ͑ǣֆľ̲ ma۳իЙӦ͑ľҡЙü۳իՓֆǣΔիüۡchiüxŕŕãxüۡ ga taxüۡ ga dexá naxca۳x ga yema norü duüۡxüۡgü. 17ॸNatürü ga nümagü ga norü duüۡxüۡgü rü chixexüۡ naxügüama nape۳իľՓֆֆɗ̲ǣӕի%ŃҡӥՓ ngŕի̲Ëӥфӥҡ̲͑ǣ͑իɥ͑ӥľËȍüۡ ga ínachianexüۡՓ. 18ॸRü nüxüۡ naxügümarechaüۡ, rü yemaca۳x naxca۳x ínacagü ga namachi ga nüxüۡ‫ ڟ‬chíxéga.

poramaxã ínananguxŕxŕ ga buanecü ga ŃѸҡľՓ̲͑ľӡիËӥфӥ¡ӕ͑ľËӥǣ ѸәфՓ̲͑ľӡիËӥ, rü poraãcü nibuane. 27ॸRü Tupana rü guma buanecügu ínanangugüxŕxŕ ga muxüۡma ga ngugagü ñoma naxnecüte۳xerüxüۡ ɗիɥիüۡ ͑ի̲͑ӕիӡËȍɗիüۡ. 28ॸRü yema duüۡxüۡgü ínaxãchiüۡgüxüۡgu Tupana nanayixŕxŕ ga ֆľ̲̲ӕիӡËȍɗիüۡ ga ngugagü. 29ॸRü yema nangõ۳xgü rü ñu۳xmata mea nüxü‫ۡڟ‬

chixri Tupanachiga nidexagü rü ñanagürügü: “¿Eۡ۳xna Tupanaaxüۡ‫ڟ‬ natauxchaxüۡ nax tüxna naxããxüۡ i õna i mexüۡ i nua chianexüۡՓ? 20ॸRü aixcüma ͑ɗիɥǣҽӕЙ͑ǣ͑͑ǣӦxtexŕŕãxüۡ ga guma nuta ga taxüchicü. Rü aixcüma yéma nayagoxüۡchixü ga dexá ñoma natürüxüۡ rü ga paanexüۡ rü nibaxichi. ¿Natürü nüxüۡ‫ ڟ‬natauxchaxüۡ ͑իЙӡ tüxna naxãxüۡ rü namachi tüxna naxãxüۡ i yixema nax norü duüۡxüۡǣӥɗիɥǣӥիüۡ?ٚ ñanagürügü. 21ॸRü yexguma Tupana nüxüۡ ɥ͑ӥǣӕǣֆľ̲Ëӥ͑ի yadexagüxüۡ, rü poraãcü nanu namaxã ga yema Iraétanüxüۡgü. Rü yema norü ͑ӕфӥ͖Ύ̲Փӥիɗֆӥիӥľ̲фӥիüۡ ͑ɗիɥ. 22ॸYerü ga nümagü rü tama aixcüma ҽӕЙ͑ǣӕ͑ֆիΥǣӥфӥ͑ǣӕ͑իɥ͑ӥľǣӕ rü tama nüxüۡ‫ ڟ‬natauxcha nax nüma ya Tupana nüxüۡ rüngüۡxeۡexۡ üۡ. 23-24ॸNatürü ga nüma ga Tupana rü caixanexüۡgüxüۡ namu nax yema duüۡxüۡgüca۳x nayixŕŕãxüۡca۳իǣ͑Փľ̲ӥфӕիüۡ ǣЙӡ ga dauxüۡcüã۳x ga maná. 25ॸRü yemaacü Tupanaarü orearü ngeruxüۡ i dauxüۡcüã۳իՓľ̲ӥ͑͑ǣõ۳xgü ga tórü

yangu. Ѡӥֆľ̲Ëӥ͑ɗիɥǣҽӕЙ͑ǣ aixcüma nüxna naxããxüۡ ga yema naxca۳x ínacagüxüۡ. 30-31ॸNatürü yexguma yexՓaca۳x yangugügutama rü naa۳իՓҡ̲͑ֆľի̲ǣӥֆ͑ľǣ ͑Փľ̲ӥ, rü Tupana norü numaxã nanapoxcue. Rü yema yatügü ga rüporamaegüxüۡxüۡ nadai. Rü yemaacü nanayuexŕxŕ ga yema rümemaegüxüۡ ga yatügü ga Iraétanüxüۡ. 32ॸѠӥՓΎΎ͑ի yemaacü Tupana napoxcuexüۡ natürü Փľ͑իфӥËȍɗիľիüۡ nixüetanüama rü ҡ̲ɗիËӥ̲͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥľǣֆľ̲ taxüۡ ga mexüۡgü ga Tupana norü poramaxã nape۳իľՓ͑իӥիüۡ. 33ॸRü yemaca۳ի͑ɗիɥǣҽӕЙ͑ǣЙΎիËӕǣ %ӡËӥ̲իüۡchixüۡ naxca۳x ínanguxŕŕxüۡ, rü noxtacüma nanadai ga muxüۡma naxüۡpa ǣ͑Փ͑ի͑͑ǣӕիüۡ ga yema ngunexüۡ ǣՓΎľËȍɗҡ̲͑ǣӕ͑ֆӕľիüۡ. 34-35ॸRü yexguma Tupana napoxcueguama ga yema duüۡxüۡgü rü yexgumama poraãcü naxca۳x nadaugü rü naxca۳ի͑ՓΎľǣӕ. Rü nüxna nacua۳xãchie ya yimá Tupana ya guxüۡŃҡӥՓngŕxmacü ga norü dauruxüۡ rü norü poxüۡruxüۡ ɗիɥËӥ. 36ॸNatürü norü ĀľիՓիɗËҡ̲͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ yaxugüexüۡ ͑ի͑Փľ͑իɥիüۡ, natürü norü maxüۡՓ

o۳xigü. Rü nüma ga Tupana rü meama nanachibüexŕxŕ. 26ॸRü Tupana rü norü

37ॸѠӥҡǣӕ̲ɗիËӥ̲͑Փľ͑фӥիɥфӥ

19ॸRü

rü tama aixcüma ngŕ̲ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥľ.

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ78 taguma aixcüma nayanguxŕŕgü ga norü unetagü ga Tupanamaxã nüxüۡ yaxugüexüۡ. 38ॸͮҡӥфӥՓΎΎ͑իֆľ̲Ëӥ ͑իֆɗիɥǣӥիüۡ, rü nüma ga Tupana rü nüxüۡ‫ ڟ‬nangechaxüۡtümüxüۡgüama. Rü nüxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ inarüngüma ga norü chixexüۡgü rü tama guxüۡxüۡ nadai. Rü mue۳xpü۳xcüna ga yexguma namaxã ͑͑ӕիǣӕфӥֆի̲͑͑ի%͑իɥ͑ӥфӥ ҡ̲͑ǣ͑իɥ͑ӥǣ͑Ύфӥ͑ӕ. 39ॸRü nüma ga Tupana rü nüxna nacua۳xãchi nax duüۡxüۡǣӥ̲фľֆɗիɥǣӥիüۡ rü ñoma Փӥիɗֆ¡ӕ͑ľËӥֆӥЙľҡӥËӥфӥҡǣӕ̲ táegucürüxüۡ ͑ɗիɥɗ͑Ύфӥ̲իüۡ. 40ॸRü mue۳xpü۳իËӥ͑ҡ̲ҽӕЙ͑ǣ͑իɥ͑ӥľ rü yema ínachianexüۡՓфӥ͑ǣәիüۡ Tupanaxüۡ ningexeۡegۡ ü. 41ॸNatürü Փľ͑իфӥ͑ӥիüۡ naxügüxüۡ rü yemaacü poraãcü nanangechaüۡxeۡegۡ ü ya yimá Iraétanüxüarü Tupana ya Üünecu. 42ॸRü tama nüxna nacua۳xãchie ga yema ngunexüۡ ga nagu Tupana norü uanügüme۳xeۡՓɞ͑͑ǣӕիüۡxeۡegۡ ux. 43ॸRü nüxüۡ narüngümae ga yema taxüۡ ga mexüۡǣӥǣƄнӕɞҡӕ͑ľՓnaxca۳x naxüxüۡ. 44ॸѠӥҡ̲͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥľǣ yexguma nagüxüۡ yanguxuchixeۡeãۡ gu ga naxtügü, rü nüma ga Equítuanecüã۳xgü фӥҡիӕËӥфӥՓ͑Փ͑իիľǣӥ. 45ॸRü nüma ga Tupana rü yéma Equítuanecüã۳իҡ͑ӥՓ̲͑͑ӕǣӥǣ ̲ӕիӡËȍɗիüۡ ga murenügü rü cururugü ga guxüۡՓ̲̲͑ի%%͑ľ̲фľիüۡ. 46ॸRü yema õxmigüxüۡ rü munügüxüۡ nanangõ۳xeۡxeۡ ga yema Equítuanecüã۳xarü nanetügü ga ͑ӥ̲ҡ̲͑Փ͑ЙӕфËӥľիüۡ. 47ॸRü gáuxüۡmaxã nanadai ga norü nanetügü ga iguéragü rü úbagü. 48ॸRü yexgumarüxüۡ ҡǣ͑ΎфӥՓΎËǣӥфӥ

446 norü carnérugü rü nayue ga yexguma gáuxüۡ rü ãŕmacü naétügu yixgu. 49ॸRü yemaacü ga nüma ga Tupana rü norü numaxã nanapoxcue ga yema duüۡxüۡgü. Rü taxüۡ ga guxchaxüۡ rü ngechaxüۡ naxca۳x ínanguxŕxŕ. Rü nanamu ga norü orearü ngeruüۡgü ga dauxüۡcüã۳x nax nadaiaxüۡca۳x ga yema duüۡxüۡgü. 50ॸRü yemaacü ga nüma ga Tupana rü tama ֆի̲͑͑ի%͑իɥ͑ӥǣ͑Ύфӥ͑ӕ. Rü yemaca۳x tama nüxüۡ‫ڟ‬ nangechaüۡtümüxüۡgü ga yema Equítuanecüã۳xgü rü noxtacüma nanayuexŕxŕ. 51ॸѠӥֆľ̲͑͑ľՓфӥ guxüۡ͑ľ̲ǣɥЙҡՓËȍɗǣӥфӥnayama۳x ga yema Equítuanecüã۳x nane ga nüxíraxüۡxüۡ. 52ॸѠӥƄнӕɞҡӕ͑ľՓ Iraétanüxüۡgüxüۡ ínagaxüۡ ñoma carnérugü naxpӦüۡՓɞǣիüۡxüۡrüxüۡ. Rü chianexüۡՓ͑͑ǣǣӥǣֆľ̲͑Ύфӥ duüۡxüۡgü ga Iraétanüxüۡgü. 53ॸRü yemaacü meama nüxna nadau nax tama yema Equítuanecüã۳xüۡ namuüۡexüۡca۳x. ͮҡӥфӥֆľ̲͑Ύфӥӕ͑ӥǣӥǣ͑Փľ ingŕxüۡtanüxüۡ rü yema már-arü dexá rü naétü nanagoxüۡchixüxŕxŕ ga yexguma ͑ՓľֆËȍΎüۡgu. 54-55ॸRü nüma ga Tupana rü yema naane ga nüma nagu naxãchiüۡxüۡՓ͑͑ǣǣӥǣֆľ̲͑Ύфӥ duüۡxüۡgü ga Iraétanüxüۡgü. Ѡӥ͑Փ nanagagü ga yema ma۳իЙӦ͑ľ͑ľǣ ͑ӥ̲ҡ̲͑Փɞ͑ՓΎիüۡãxüۡ ga yema duüۡxüۡgü ga nüxíra yexma ãchiüۡgüxüۡ ga tama nüxü‫ ۡڟ‬yaxõgüxüۡ. Rü ՓӥիɗҡӥËӕ̲ӥËȍɗǣӥիüۡ nayanu ga yema naane. Rü yemagu nixãchiüۡgüchigü. 56ॸNatürü ga nüma ga yema Iraétanüxüۡgü rü nüxüۡ naxügümare ya ֆɗ̲ҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmacü rü namaxã nanue rü tama naga

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ78ٍॷ79

447 ͑իɥ͑ӥľËȍüۡ ga norü mugü. 57ॸRü yema norü o۳xigürüüۡҡ̲͑ӥի͑͑ɗիɥǣËȍɗҡ͑ӥ rü tama aixcüma nüxü‫ ۡڟ‬nayaxõgü. Rü ͖Ύ̲ՓӥիɗֆՓӥфֆՓӥիӥ͑ľфӥիüۡ ͑ɗիɥǣӥ. 58ॸRü Tupanaxüۡ nanuxeۡegۡ ü namaxã ga yema ãmaregü ga tupananetagüca۳x íguxüۡ. Rü nüxüۡ nicua۳xüxüۡgü ga tupananetachicüna۳xãgü rü yemaacü TupanaãŕՓnanangu۳xeۡegۡ ü. 59ॸRü yemaxüۡ nada۳u۳xgu ga nüma ga Tupana rü poraãcü nanu rü yema Iraétanüxüۡǣӥ͑͑ɗիӡǣËȍɗ. 60ॸRü nüxna ͑ɗիӡǣǣӕ̲͑Йҡǣnaxchirunaxca۳x ga duüۡxüۡǣӥҡ͑ӥՓֆľի̲͑ľǣ æȍɞфӕՓ. 61ॸRü nanayexrü nax yema Iraéanecüã۳xgüarü uanügü yangegüxüۡca۳x ga yema baú ga norü ̲ӕǣӥ͑Փֆľի̲իüۡ. 62ॸRü nüma ga Tupana rü poraãcüxüchi namaxã nanu ga yema norü duüۡxüۡgü ga Iraéanecüã۳xgü rü yemaca۳x norü uanügüaxüۡ‫ ڟ‬nanatauxchaxeۡxeۡ nax nadaiaxüۡca۳x. 63ॸRü norü ngextü۳xücügü rü norü uanügü rü ínanagu rü yemaca۳x ҡիӕËӥфӥՓ͑ɗի%ҡľիËӥǣӥǣֆľ̲ duüۡxüۡgü. 64ॸRü yema norü chacherdótegü rü taramaxã nanadai. Rü naxma۳xgü rü ta tayue rü yemaca۳x tataxuma ga yutegüxe ga tümateca۳x axuxe. 65ॸͮҡӥфӥֆľ̲Փľ͑ǣ͑ӥ̲ǣ æΎфɗֆҽӕЙ͑фӥ͖Ύ̲ՓӥիɗɗЙľՓ iba۳i ۳xãchixüۡrüxüۡ ͑ɗիɥ. ѠӥՓӥիɗɗËȍӕфф i bínumaxã poraãxŕxüۡrüxüۡ ͑ɗիɥ. 66ॸRü yema namaxã rüxuanügüxüۡ narüporamae rü nayabuxmüxŕxŕ. Rü yemaacü guxüۡguma nanaxãneexŕxŕ. 67ॸRü tama nanaxՓa۳xe nax Yúche nane ‫ڟ‬ ۡՓ͑ľ͑իɥիüۡ ga ga Efraɥtanüxü Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡx۳ gacügü. 68ॸRü yemaca۳x nüxüۡ naxuneta nax

YudátanüxüۡՓ͑ľ͑իɥիüۡ ga norü duüۡxüۡgüarü ãeۡx۳ gacügü. Rü nüxüۡ naxuneta ga ma۳իЙӦ͑ľǣæȍɗóüۡ nax ǣӕ̲Փ͑ֆľի̲իüۡca۳x ga napata. 69ॸRü yexma nanaxü ga napata ga máchanene ga dauxüۡՓ͑ǣӕիüۡne nax guxüۡguma ‫ ڟ‬a nangexmaechaxüۡca۳x ñoma i ngŕm naane ngŕxmaechaxüۡrüxüۡ. 70ॸRü nüxüۡ naxuneta ga guma norü duüۡ ga Dabí ga carnérugüarü dauruxüۡ ɗիɥËӥ. 71ॸRü ֆľ̲Ëӥֆľ̲Ëф͑ŃфӕǣӥՓľ͑ի ɞ͑իӡӡիüۡՓ͑͑ֆիӕ͑ի͑Ύфӥ duüۡxüۡgü ga Iraétanüxüۡgüna nadauxüۡca۳x. 72ॸRü nüma ga Dabí rü meama nüxna nadau ga yema Tupanaarü duüۡxüۡgü rü meama Tupana naxՓa۳xexüۡãcüma namaxã inacua۳x. Poraãcü ngúxüۡ ningegü yerü Yerucharéüۡgu napogüe ga norü uanügü

79

1ॸPa

Tupanax, ngŕma tama cuxüۡ‫ ڟ‬yaxõgüxüۡ rü naxca۳x ínayaxüãchi ya yima cupata ya üünene фӥ͑͑ի%ӡ%chixŕxŕ. Ѡӥ͑ӥ̲ֆɥ͑ľ ya Yerucharéüۡ rü nagu napogüe. 2ॸRü ngŕma naxüۡnegü i ngŕma aixcüma curü ‫͑͑ ڟ‬ՓΎǣӥ duüۡxüۡǣӥɗիɥǣӥիüۡ rü ngŕ̲ nax ngŕmaãcü ŕËȍՓľ̲ӥфӥɗǣӥՓľ̲ӥ ֆɗիɥǣӥիüۡca۳x. 3ॸRü ñoma dexá íibaxüۡrüxüۡ ͑ɗիɥǣǣӕ̲͑ǣӥǣ֤ľфӕËȍфéüۡarü ̲͑ǣӥՓ. Rü nataxuma nax texé inata۳xgüxüۡ. 4ॸRü ngŕma nachixüۡanegü i torü ngaicamána ngŕxmagüxüۡ rü togu nidauxcüraxüۡgü rü toxüۡ nacugüe. 5ॸPa Cori Pa Tupanax ¿rü ñuxguxüratáta i nüxüۡ curüchauxüۡ nax tomaxã cunuxüۡ? ¿Rü eۡx۳ na guxüۡǣӕҡ̲͖Ύ̲Փӥիɗֆ üxürüxüۡ niyauraecha i ngŕma curü nu? 6ॸ¡Rü ŕcü namaxã nanu i ngŕma nachixüۡanegü i tama cuxü‫ ۡڟ‬yaxõgüxüۡ rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ79ٍॷ80 taguma yumüxŕՓËӕի͑Ëǣӥľիüۡ! ya Acóbutanüxüۡxüۡ nada۳i ۳xüۡ rü guxüۡՓ̲ nachixexŕŕãxüۡ ga tochixüۡane. 8ॸ¡Rü taxӢ i toguama cuyangutanüxŕŕxüۡ ga yema chixexüۡgü ga torü o۳xigü ügüxüۡ! ¡Rü paxa cuxüۡ‫ ڟ‬tangechaxüۡtümüxüۡgü! Erü marü toxüۡ narüyexera i ñaa guxchaxüۡgü. 9ॸPa Tupana ya Torü Maxŕxŕŕruxüۡx ¡rü curü üünegagu rü toxüۡ rüngüۡxeۡxeۡ, rü toxüۡ ínanguxüۡxeۡxeۡ, rü toxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ irüngüma i torü chixexüۡ! 10ॸRü ngŕma duüۡxüۡgü i tama cuxüۡ‫ڟ‬ yaxõgüxüۡ rü taxuca۳xma tü۳xcüüۡ ñanagürügü: ٘‫ͮع‬ǣľËӥ͑ɗիɥֆֆɗ̲͑Ύфӥ Tupana?͖ٚ͑ǣӥфӥǣӥ. Rü ñu۳xma rü nüxüۡ tadauxchaüۡ nax ñuxãcü tá cunada۳i ۳xüۡ i ngŕma torü uanügü ga curü duüۡxüۡgüxüۡ daixüۡ. ѠӥՓΎΎɗngŕma nachixüۡanecüã۳xgü i tama cuxüۡ‫ڟ‬ yaxõgüxüۡ rü nümagü rü ta nüxüۡ nadaugüxüۡca۳x i ngŕma cuxüxüۡ. 11ॸ¡Rü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥɗ͑Ύфӥիӕɗngŕma totanüxüۡgü ipoxcuexüۡ! ¡Rü curü poramaxã ínanguxüۡxeۡeaۡ ma i ngŕma totanüxüۡgü i dai namaxã naxuegugüxüۡ! 12ॸRü ngŕma nachixüۡanegü i cumaxã guxchigagüxüۡ, Pa Cori Pa Tupanax ¡rü 7 e۳xpü۳xcüna napoxcue! 13ॸRü ñu۳իӡËȍɗɗ toma nax curü duüۡxüۡǣӥҡɗիɥǣӥիüۡ rü guxüۡgutáma moxŕ cuxna taxã. Rü torü Փɗֆľ̲ի%ǣӕիüۡgutáma gucü ya taunecügügu cuxüۡ ticua۳xüxüۡgü. 7ॸ֤ľфӥ͑ӥ̲ǣӥ͑ɗիɥǣҡΎҡ͑ӥիüۡ

Tupanaarü ngechaüۡca۳x ínacagüe

80

1-2ॸPa

Cori Pa Tupana Pa Iraétanüxüۡarü Dauruxüۡx, rü Ëӕ̲͑ɗիɥɗËф͑Ńфӕǣӥфüüۡãcü Yúchetanüxüۡmaxã icucuáxüۡ. Rü cuma nax ngŕ̲ҡիфľɗĀիӡËӥã۳xchicüna۳xãgü i

448 ixãpe۳xátüxüۡarü ngãxüۡՓ͑իËӕфӥҡΎիüۡ ¡rü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥɗҡΎфӥֆӕ̲ӥxŕ! ¡Rü toxüۡ nangechaxüۡãcüma mea nüxüۡ ͑ĀՓľ͑ӥ ‫ڟ‬ ۡ rü Bŕyamítanüxüۡ rü ya Efraɥtanüxü Manachétanüxüۡ! ¡Rü inachi, фӥ͑ӕ͑իӡ nax curü poramaxã toxüۡ ícunguxüxۡ eۡexۡ ücۡ a۳x! 3ॸPa Torü Tupanax ¡toxüۡ rüngüxۡ eۡxeۡ nax noxrirüüۡҡ̲Փӥիɗɗ nachixüۡane i poraxüۡ ҡɗիɥǣӥիücۡ a۳x! Rü tanaxՓa۳xe nax toxüۡ cungechaxüۡxüۡ nax ngŕmaãcü naxme۳իՓɞҡ͑ǣӕիüۡxücۡ a۳x i torü uanügü. 4ॸPa Cori Pa Tupana ya Ǿӕի%ŃҡӥՓNgŕxmacüx ¿rü ñuxguxüratáta nüxüۡ curüchauxüۡ nax tomaxã cunuxüۡ rü ngeۡmaca۳x tama toxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ Ëӕիɥ͑ӥËȍüۡxüۡ i torü yumüxŕgü? 5ॸRü ngŕma namaxã toxüۡ ËӕիӥՓľ̲ӥիüۡ фӥիӕ͑ɗիɥ, rü ngŕma namaxã toxüۡ cuxaxexeۡexۡ üۡ rü toxgüxüۡxetü ͑ɗիɥ. 6ॸRü ngŕma nachixüۡanegü i torü ngaicamagüxüۡarü dauxcüraxüۡruxüۡ toxüۡ нӕɗիɥxŕxŕ, rü ngŕma torü uanügü rü toxüۡ nacugüe. 7ॸPa Torü Tupanax ¡toxüۡ rüngüxۡ eۡxeۡ nax noxrirüüۡҡ̲Փӥիɗɗ nachixüۡane i poraxüۡ ҡɗիɥǣӥիücۡ a۳x! Rü tanaxՓa۳xe i toxüۡ cungechaüۡ nax ngŕmaãcü naxme۳իՓɞҡ͑ǣӕիüۡxücۡ a۳x i torü uanügü. 8ॸѠӥƄнӕɞҡӕ͑ľՓҡΎիüۡ ícugaxüۡ ͖Ύ̲Փӥիɗɗә¡ɗngexՓaca۳x rüxüxüۡ ɗҡΎɗ͑͑ľՓ͑ǣľիüۡ rü ngŕxma yatoxüۡrüxüۡ. Rü toxca۳իɞËӕ͑ՓΎիüۡ ga yema duüۡxüۡgü ga tama cuxüۡ‫ ڟ‬yaxõgüxüۡ ͑իֆľ̲͑ËȍɗËǣ͑Փ ɞËӕ͑ՓΎիüۡxüۡgu toxüۡ cumugüxücۡ a۳x. 9ॸRü cunamexŕxŕ ga yema naane naxca۳x ga yema úba. Rü yema úba rü mea narüxü rü naxãxchuma۳xã rü guxüۡՓ̲ǣֆľ̲ nachixüۡ͑ľՓфӥ͑ɗ̲ӕ. 10ॸRü guma ma۳իЙӦ͑ľǣӥфӥnanaga۳u۳xpechitagüxŕxŕ rü yema nanetügü ga máchanegü rü ta nanaga۳ux۳ pechitaanexeۡegۡ ü. 11ॸRü yema

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ80ٍॷ81

449 nachacüügü rü guxüۡՓ̲͑͑ǣӕǣӥфӥ ñu۳ի̲ҡ̲фՓ͑͑ǣӕǣӥфӥ͖u۳xmata ͑ҡӥɗƄӕƸфҡľՓ͑͑ǣӕǣӥ. 12ॸRü ñu۳xmax, Pa Tupanax ¿rü tü۳xcüüۡ cuyaՓa۳xeۡxeۡ i ngŕma úbanecüarü poxeguxüۡ rü ngeۡmaca۳x nüxüۡ‫ ڟ‬natauxcha i ngŕma ‫ ڟ‬a chopetüxüۡ nax duüۡxüۡgü i ngŕm nacauüۡãxücۡ a۳x i norü o? 13ॸRü ngŕma ͑ǣӡüۡgü rü nanacauüۡmaxüۡgü rü ngŕma togü i naexüۡǣӥфӥ͑ֆՓËӕҡ͑ӥǣӥ. 14ॸPa ҽӕЙ͑ֆǾӕի%ŃҡӥՓNgŕxmacüx ¡rü toxca۳ի͑ҡľǣӕфӥĀիӡǣӕիüۡ ɗ͑͑ľՓ toxüۡ ɞ͑ĀՓľ͑ӥ! ‫ؽ‬ѠӥՓľ͑իфӥҡΎիüۡ nayaxu ñoma úba ga ítáxüۡ фӥՓľ͑ iyaxuxüۡrüxüۡ! 15ॸRü ñoma úba itoxüۡrüxüۡ rü cuma rü ñaa naanegu toxüۡ cumugü. Rü cumatama toxna cudau ñoma úba i ngexՓaca۳x rüxüxüۡ фӥɗǣӥЙӦ͑ľիüۡrüxüۡ. 16ॸ¡ƚcü curü numaxã nadai i ngŕma torü uanügü i curü duüۡxüۡgüxüۡ da۳i ۳xüۡ rü naguxŕŕgüchaüۡxüۡ! 17ॸ¡Natürü toxüۡ rüngüxۡ eۡxeۡ ɗҡΎ̲ɗՓΎľҡ̲ҡΎիüۡ cuxunetaxüۡ nax curü duüۡxüۡǣӥҡɗիɥǣӥիüۡ! ¡Rü toxna nadau i toma itayaxügüxüۡ ͑ҡ͑ӥՓǣֆľ̲Āӕüۡxüۡgü ga cumatama nüxüۡ cuxunetaxüۡ! 18ॸ¡ƚcü toxüۡ rüngüxۡ eۡxeۡ фӥҡǣӕҡ̲Ëӕի͑ҡɗիɥǣËȍɗ! ¡Rü toxüۡ namaxŕxŕxŕ фӥËӕի͑իɗËҡҡ̲͑ɗիɥɗ ítaca۳xaxüۡ i torü yumüxŕՓ! 19ॸPa Torü ҽӕЙ͑ֆǾӕի%ŃҡӥՓNgŕxmacüx ¡toxüۡ rüngüxۡ eۡxeۡ nax noxrirüüۡҡ̲Փӥիɗɗ nachixüۡane i poraxüۡ ҡɗիɥǣӥիücۡ a۳x! ¡Rü toxüۡ nangechaxüۡ nax ngŕmaãcü torü uanügüme۳xeۡՓɞҡ͑ǣӕիüۡxücۡ a۳x! Tupana rü Iraétanüxüۡmaxã namecüma naétüwa i norü chixexüۡgü

81

1ॸ¡Rü

taãxŕãcü Tupanaca۳x ЙľՓɗֆľǣӥ! Ƅфӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗ tüxüۡ naporaexeۡexۡ üۡ. ¡ƚcü tagaãcü nüxüۡ

picua۳xüxüۡgü ya yimá Acóbuarü Tupana! paüۡderumaxã rü árpamaxã rü

2ॸ¡Rü

árpaxacümaxã pegü pepaxpe۳xegüãcüma ЙľՓɗֆľǣӥ! 3ॸRü ngŕxguma ngexՓaca۳x nango۳xgux ya tauemacü ¡rü peyacue ya cornéta! Rü ngŕxgumarüxüۡ ta i ngŕիǣӕ̲ҡӥľ̲ֆɗիɥիǣӕ‫ؽ‬фӥЙľֆËӕľ! Rü ngŕ̲͑ɗիɥɗ͑ǣӕ͑ľիüۡ i nagu naxüchigaxüۡ nax Tupanaxüۡ icua۳xüüۡgüxüۡ. 4ॸƄфӥֆľ̲͑ɗիɥǣ̲ӕǣ Acóbuarü Tupana Iraétanüxüۡna ãxüۡ. 5ॸѠӥֆľ̲͑ɗիɥǣ̲ӕǣ֤әËȍľҡ͑ӥիüۡna naxãxüۡ ga yexguma Tupana Equítuanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacüxüۡ ͑ի%իӡ͑ľǣӕ. Rü choma rü nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥ ǣՓӥիɗǣ͑ǣǣҡ̲͑ӥիüۡ chacuáxüۡ ga ñaxüۡ: 6ॸ“Pa Iraétanüxüۡgüx, marü pexüۡ ɗËȍիӥիՓľҡфӥЙľիüۡ íchanguxüۡxeۡxeۡ ͑Փǣֆľ̲ЙӕфËӥǣ nagu pexüۡ nada۳i ۳xüۡ. 7ॸRü yexguma guxchaxüۡՓЙľֆľի̲ǣӥǣӕǣ Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓфӥËȍΎի͑ЙľËǣӥľ, rü choma rü pexüۡ íchanguxüۡxeۡxeۡ. Rü yema caixanexüۡ ga duruanexüۡ ͑Փ ɞ͑իӡիüۡՓЙľիüۡ changãxüۡ. Rü yexguma ͅľфɞ¡ՓЙľ͑ǣӕǣӥǣӕфӥnataxu۳xgu ga dexá rü choma rü pexüۡ chaxümare yerü nüxüۡ chacuáxchaüۡ ga perü õ. 8ॸPa Chorü Duüۡxüۡǣӥի‫͑ؽ‬ǣЙľիɥ͑ӥľɗ͖ËȍΎфӥ ucu۳xeۡ i pemaxã nüxüۡ chixuxüۡ! ¡Chierü ËȍӕǣЙľիɥ͑ӥľǣӕի, Pa Iraétanüxüۡgüx! 9ॸRü tama chanaxՓa۳xe i namaxã petupanaã۳xgü i ngŕma tama aixcüma ҽӕЙ͑ɗիɥիüۡ rü tama chanaxՓa۳xe i nüxüۡ picua۳xüxüۡgü i naxchicüna۳xãgü. 10ॸѠӥËȍΎ̲͑ɗիɥɗЙľфӥæΎфɗֆҽӕЙ͑ Ëȍɗիɥիüۡ ǣƄнӕɞҡӕ͑ľՓЙľիüۡ íchanguxüۡxeۡexۡ üۡ. Rü ngŕxguma ta۳xacü pexü‫ ۡڟ‬taxu۳xgux ¡rü choxna peca! Rü choma rü tá pexna chanaxã. 11ॸNatürü i

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ81–83 pema i chorü duüۡxüۡgü i Iraétanüxüۡgü, rü tama choxü‫ ۡڟ‬ɗЙľիɥ͑ӥľфӥҡ̲Ëȍӕǣ Йľիɥ͑ӥľËȍüۡ. 12ॸRü yemaca۳ի͑ɗիɥǣ pexüۡ chayexrüxüۡ nax penaxüamaxüۡca۳x ga perü chixexüۡ rü pema penaxՓa۳xexüۡãcüma pemaxŕxüۡca۳x. 13-14ॸѠӥֆľիǣӕ̲ËȍɗËȍӕǣЙľիɥ͑ӥľǣӕ, Pa Chorü Duüۡxüۡgüx, rü chi nagu Йľիɥիǣӕǣֆľ̲Йľիüۡ chamuxüۡ, Pa Iraétanüxüۡgüx, rü chi paxaxüchi chanaxãneexŕxŕ ga yema pemaxã rüxuanüã۳xgüxüۡ фӥËȍɗËȍ͑ЙΎիËӕľٚ, ñanagürü ga Tupana. 15ॸRü ngŕma naxchi aiexüۡ ya Cori ya Tupana, rü norü muüۡmaxã tá nape۳xegu nayayitanü erü ngŕma norü poxcu rü marü namaxã naxuegu. 16ॸNatürü ngŕxguma chi norü duüۡxüۡǣӥֆҽӕЙ͑͑ǣɥ͑ӥľǣӕфӥËȍɗ mexüۡ ɗҡфɞǣӕ̲ի%͑͑իӥՓľ̲ӥфӥËȍɗ ¡ľфӕфľՓ͑ֆիիľǣӥxŕxŕ. Ãeۡx ۳ gacügü i guxchaxüۡarü mexŕŕruüۡétüwa nangexma ya Tupana

Tupana ãeۡի۳ ǣËӥɞֆɗիɥիüۡՓ ɗĀիӡǣӕիüۡ ɗ͑͑ľՓфӥɗ͑Ëȍɗ nax poxcu namaxã naxueguxüۡca۳x i ngŕma ãeۡx۳ gacügü i guxchaxüۡarü mexŕŕruüۡgü i chixri norü duüۡxüۡgümaxã icua۳xgüxüۡ. Rü ñanagürü: 2ॸ“¿Ñuxguxüratáta i nüxüۡ perüchauxüۡ nax chixri duüۡxüۡgümaxã ipecuáxüۡ rü ngŕma chixri maxŕxüۡŃҡӥՓ̲͑ի pexügüxüۡ? 3ॸRü dücax, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ nüxüۡ perüngüۡxeۡegۡ ü i ngŕma duüۡxüۡgü i ҡիӕËӥфӥՓ͑ӥǣӥɞЙΎիüۡgüxüۡ rü ngŕma taxcutagü. Rü ŕcü nüxüۡ perüngüۡxeۡxeۡ i ngŕma ngearü diŕruã۳xgüxüۡ rü ngŕma nüxüۡ‫ ڟ‬nataxuxüۡ i norü ngŕmaxüۡgü. 4ॸ¡Rü ngŕma chixexüۡ i duüۡxüۡgüme۳xeۡՓ ípenanguxüۡxeۡxeۡ i ngŕ̲ҡիӕËӥфӥՓ̲

82

1ॸRü

450 nügü ípoxüۡgüxüۡ rü ngŕma ngearü diŕruã۳xgüxüۡ! 5ॸNatürü i pemax, Pa Ãeۡx۳ gacügüx, rü tama peãŕxüۡ pecua۳x rü peechitamare pemaxŕ. Rü ngeۡmaca۳x nangexma i taxüۡ i chixexüۡ ɗЙľҡ͑ӥՓ rü ngŕma duüۡxüۡgü i namaxã pecuáxüۡ rü pemaxã nanue. 6ॸRü choma rü pexüۡ ËȍիӕիǣӕфӥҡӕЙ͑ǣӥЙɗիɥǣӥľфӥ ËȍӕիËӥǣӥЙɗիɥǣӥɗËȍΎ̲͑ի ǣӕի%ŃҡӥՓËȍ͑ǣľի̲իüۡ. 7ॸNatürü i pema rü guxüۡ i duüۡxüۡgürüxüۡ tá peyue. Rü ngexüۡrüüxüۡ i ãeۡx۳ gacü i chixri norü duüۡxüۡgümaxã icuáxüۡrüüۡ%ËӥҡЙľֆӕľٚ, ñanagürü ya Tupana. 8ॸPa Tupanax ¡ŕcü inachi rü nüxna naca i norü chixexüۡchiga i ñoma i naanecüã۳xgü i ãeۡx۳ gacügü! ƄфӥËӕ̲͑ɗիɥɗ͑ΎфӥֆΎф нӕɗիɥիüۡ i guxüۡma i nachixüۡanegü. Yumüxŕ i nawa Tupanaarü ngüۡxeۡecۡ a۳x ínacagüxüۡ

83

1ॸPa

Tupanax ¡taxӢ i curüchianexüۡ, rü taxӢ i ngŕxma curüxã۳u۳ۡxmarexüۡ! ¡Rü nangãxüۡ i torü yumüxŕ rü toxüۡ ínanguxüۡxeۡxeۡ! 2ॸ¡Dücax i ngŕma curü uanügü i cuxchi aiexüۡ! Rü nümagü rü nananuexŕxŕ i duüۡxüۡǣӥ͑իҡ̲Ëӕǣ͑իɥ͑ӥľիüۡca۳x. 3ॸRü nüma rü meama nanangugügü rü naxca۳x nadaugü nax ñuxãcü tá curü duüۡxüۡgü i cumatama ícupoxüۡxüۡxüۡ naporamaegüxüۡ. 4ॸѠӥ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥľ nax ñuxãcü nua toxüۡҡՓ͑իɥիüۡ nax toxüۡ nada۳i ۳xüۡca۳x nax ngŕmaãcü itayarüxoxochixüۡca۳x rü taxúema nüxüۡ cuáxüۡca۳x i ngŕma tochixüۡaneéga i Iraé. 5ॸPa

Tupanax, cuxca۳x nügümaxã nangutaque۳իľǣӥфӥՓӥիɗǣӕ͑ӥǣӥ̲ի% inaxügagü nax curü duüۡxüۡgüxüۡ nada۳i ۳xüۡca۳x. 6-7ॸRü ngŕmaãcü toxca۳x

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ83ٍॷ84

451 ínayaxüãchichaüۡ i ngŕma Edóüۡanecüã۳xgü, rü Ismaétanüxüۡgü ga Agátaagü, rü Moátanüxüۡgü, rü Guebátanüxüۡgü, rü Amóüۡtanüxüۡgü rü Amaléxtanüxüۡgü rü Piritéutanüxüۡgü, rü Tírucüã۳xgü. 8ॸѠӥՓΎΎɗngŕma Achíriaanecüã۳xgü rü ngŕma Loxtanüxüۡgü rü natanügu naxãgü. 9-10ॸPa Tupanax ¡ŕcü ngŕma torü uanügüxüۡ nadai yexgumarüxüۡ nax ‫ۡ ڟ‬tanüxüۡgü rü cunada۳i ۳xüۡ ga yema Madiãü ãeۡx۳ gacü ga Chíchara rü ãeۡx۳ gacü ga Yabíüۡ ga Chichóüۡarü ngategu yuxüۡ ga EüۡĀәՓ! Rü nümagü rü ñu۳xma rü Փի̲ӥ͑ľիüۡ ǣՓɗիӥ̲ӥ͑ɗիɥǣӥ. 11-12ॸRü ngŕma churaragüarü ãeۡx ۳ gacügü i ñu۳xma toxca۳x íyaxüãchichaüۡxüۡ ¡rü ŕcü nadai yexgumarüxüۡ nax cunada۳i ۳xüۡ ga yema churaragüarü ãeۡx۳ gacügü ga Oré rü Cheé! ¡Rü nadai i norü ãeۡx۳ gacügü yexgumarüxüۡ nax cunada۳i ۳xüۡ ga yema ãeۡx۳ gacügü ga Chebá rü Chamúna ga curü duüۡxüۡǣӥфӥՓΎËËȍɗҡիüۡgü nügüxü‫ ۡڟ‬yauxgüchaüۡxüۡ! 13ॸPa Tupanax, rü ngŕma torü uanügü rü tanaxՓa۳xe nax chuchuxüۡeta i buanecü idixgüxŕŕxüۡrüxüۡ Ëӕֆիɥǣӥxŕxŕ. ¡Rü ñoma naixatü i pagüxüۡ i buanecü cuenagütanüxüۡrüxüۡ ֆիɥǣӥxŕxŕ! 14-15ॸRü ñoma üxüema i naixnecü ixa۳xeۡexۡ üۡ rü naguxŕŕxüۡrüxüۡ tanaxՓa۳xe i curü ͑ӕ̲ի%͑Փľquingŕchigü i ngŕma torü uanügü. ¡Rü curü numaxã namuüۡexeۡxeۡ! 16ॸPa Corix ¡naxãneexŕxŕ i ngŕma duüۡxüۡgü nax ngŕmaãcü cuxca۳x nadaugüxüۡca۳x! 17ॸ¡Rü ŕcü naxãneexŕxŕ nax ngŕmaãcü guxüۡgutáma naxãneexüۡca۳x rü nayuexüۡca۳x! 18ॸ¡Rü ngŕmaãcü tá nüxüۡ nacua۳xgü nax ËӕիɗËҡ̲ֆɗիɥիüۡ i Cori ya Tupana

нӕɗիɥիüۡ фӥËӕիɗËҡ̲ֆɗիɥիüۡ i ǣӕի%ŃҡӥՓËӕ͑ǣľի̲իüۡ i ñoma i ͑͑ľՓ! Choxüۡ‫ ڟ‬nangúchaüۡ nax Tupanapatawa changexmaxüۡ

84

1ॸPa

Cori Pa Tupanax ya Ǿӕի%ŃҡӥՓԖËӥի, rü namexechi ya cupata ya üünene. 2ॸRü poraãcü choxü‫ ۡڟ‬nangúchaüۡ nax cupataã۳xtügu chaxücuxüۡ. Rü guxüۡma i chorü taãxŕmaxã cuxca۳իËȍՓɗֆľËȍüۡ Pa Tupana ya Guxüۡguma Maxüۡcüx. 3ॸRü ՓΎΎɗËȍɗфӕǣӥфӥҡΎǣӥɗՓľфɗǣӥфӥ ‫ ڟ‬ËӕЙҡՓ͑ի naxãchica i ngŕ̲ ngŕxma naxüxchiãxüۡgüxüۡca۳x, Pa Chorü Tupana Pa Chorü Ãeۡx۳ gacü ya Ǿӕի%ŃҡӥՓԖËӥի. 4ॸRü tataãxŕgü ya ֆɞիľ̲ËӕЙҡՓngŕxmagüxe rü guxüۡguma cuxüۡ icua۳xüxüۡgüxe. 5ॸRü tataãxŕgü ya yíxema cuxüۡtagu tümaarü ngüۡxeۡexۡ üۡ iyangauxe rü yíxema yáxüۡՓ ͑ľɥիľ͑իֆɗ̲Ëӕфӥma۳իЙӦ͑ľՓËӕիüۡ tayarücua۳xüüۡgüxüۡca۳x. 6ॸRü ngŕxguma ngŕma ngatexüۡ i pachitamaxüۡ i Naxgüxüۡetügu ãégaxüۡՓ ‫ ڟ‬a tá tangupetütanügu rü cuma rü ngŕm cunamu ya pucü nax ngŕmaãcü ‫ ڟ‬a nayimaxüۡca۳իֆ¡ɗфՓľǣӥ͑ի͑ǣŕm 7 ۡ taxaxegüxüca۳x. ॸѠӥՓӥիɗËȍɗǣӥɗ ngunexüۡgu rü yexeraãcü tá tiporaetanü. Rü ngŕxguma curü ma۳իЙӦ͑ľֆӥӥ͑ľ͑ľ ‫ ڟ‬a tá ya ChióüۡՓҡ͑ǣӕǣӥǣӕ, rü ngŕm cuxüۡ tadaugü, Pa Tupanax. 8ॸPa Cori Pa ҽӕЙ͑ֆǾӕի%ŃҡӥՓNgŕxmacü ya Iraétanüxüۡgüarü Tupanax ¡rü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥɗËȍΎфӥֆӕ̲ӥxŕ! 9ॸPa Tupana i Torü Poxüۡruxüۡx ¡rü cuxüۡ‫ڟ‬ nangechaxüۡtümüxüۡ ya yimá cuma nüxüۡ cuxunetacü nax Iraéanecüã۳xgüarü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ84–86 ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡca۳x! 10ॸRü ngŕma 1,000 i ngunexüۡ i nagu ngextámare changexmaxüۡarü yexera rü narümemae ͑ɗիɥ͑իՓӥիɗҡ̲ɗ͑ǣӕ͑ľիüۡ cupataã۳իҡӥՓËȍ͑ǣľի̲իüۡ. Rü narümemae nax cua۳xpataarü dauruü̲ۡфľËȍɗիɥիüۡ, Pa Tupanax, rü tama chixexüۡ ínaxügüxüۡՓ͑ի changexmaxüۡ. 11ॸErü nüma ya Cori ya Tupana rü norü duüۡxüۡgüxüۡ nibáixmaxüۡ rü ínanapoxüۡ. Rü yíxema tama naxügüxe i ngŕma chixexüۡ rü nüma ya Tupana rü tüxüۡ nangechaüۡ rü tüxüۡ nicua۳xüxüۡ rü tama tüxna nanachu۳xu i norü mexüۡ. 12ॸPa Cori Pa Tupana ya Ǿӕի%ŃҡӥՓNgŕxmacüx, rü tataãxŕgü ya yíxema aixcüma cugu yaxõgüxe. ¡Wenaxarü toxüۡ rüngüۡxeۡxeۡ, Pa Tupanax!

85

1ॸPa

Corix, toma nax curü duüۡxüۡgü i Acóbutanüxüۡgü nax ҡɗիɥǣӥիüۡ rü cuma rü poraãcü tomaxã Ëӕ̲ľËӥ̲фӥՓľ͑իфӥҡΎիüۡ cutaãxŕxŕxŕ. 2ॸRü marü toxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ curüngüma i torü chixexüۡgü rü pecádugü ga cupe۳իľՓҡիӥիüۡ. 3ॸRü yema nax tomaxã cunuxüۡ rü marü ícurüngüxmüxüۡchi. 4ॸPa Tupana ya Torü Maxŕxŕŕruxüۡx, rü ñu۳xma rü tanaxՓa۳xe

ɗՓľ͑իфӥҡΎŃҡӥՓËӕËȍΎǣӥ. Rü tama name i tomaxã cunuecha. 5ॸ¿Eۡ۳xna cuyadaxŕxŕ nax guxüۡgutáma tomaxã cunuechaxüۡ? 6ॸ¿Rü tama eۡx۳ na i Փľ͑իфӥҡΎիüۡ ícurüdagüxŕŕxüۡ nax ngŕmaãcü cumaxã tataãxŕgüxüۡca۳x i tomax i curü duüۡxüۡǣӥ͑իҡɗիɥǣӥիüۡ? 7ॸPa Cori Pa Tupanax ¡toxüۡ nangechaxüۡ rü toxüۡ ínanguxüۡxeۡxeۡ! 8ॸRü ñu۳xma rü tá ɗËȍфӥիɥ͑ӥɗngŕma nüxüۡ yaxuxüۡ ya Cori ya Tupana erü norü duüۡxüۡgü i

452 ͑ǣɥ͑ӥľիüۡmaxã tá nüxüۡ nixu nax marü namaxã inangüxmüxüۡ. Natürü tama nanaxՓa۳իľ͑իՓľ͑͑Ύфӥ chixexüۡca۳ի͑ՓΎľǣӕիüۡ. 9ॸRü aixcüma ͑ɗիɥֆҽӕЙ͑ɗҡӥի͑͑͑ǣɗË̲իüۡ nax tüxüۡ nangüۡxeۡexۡ üۡca۳x ya yíxema ͑ǣɥ͑ӥľիľ. Rü ngŕmaãcü i ngŕma ͑Ύфӥӥӥ͑ľфӥҡΎфӥ͑͑ľՓҡ nangexma. 10ॸRü ngŕxguma Tupana norü duüۡxüۡǣӥҡ͑ӥՓngŕxmagu, rü tá nügü nangechaüۡgü rü tá nügümaxã nixaixcümagü rü tá nügümaxã inarüngüxmüxe rü tá meama niՓe۳xgü i norü maxüۡՓ. 11ॸRü duüۡxüۡgü rü tá nügümaxã nixaixcüma rü ngŕma rü guxüۡՓ̲ҡnango۳ի͖Ύ̲Փӥիɗɗ ͑͑ľҡӥɗՓɗիӥ̲ӥՓ͑ǣΔիüۡrüxüۡ. Rü ngŕma nax mea namaxŕxüۡ i duüۡxüۡgü rü tá ta meama nango۳x ñoma üa۳xcü i caixanexüۡЙľËȍɗҡՓ͑ǣΔիüۡrüxüۡ. 12ॸRü nümatama ya Cori ya Tupana rü tá pucü ínananguxŕxŕ rü ngŕ̲ҡΔфӥ͑͑ľՓ rü tá mea narüxügü i tanetügü. 13ॸRü ngŕիǣӕ̲ҡҡ͑ӥՓ͑͑ǣľի̲ǣӕֆ Cori ya Tupana, rü tá aixcüma mea naxca۳x tamaxŕ. Rü nüma rü tá tüxüۡ narüngüۡxeۡe ۡ ͑ի͑Ëӥ̲ǣӕɗիɥիüۡ. æӕիɗËҡ̲͑ɗիɥɗҽӕЙ͑нӕɗիɥիüۡ

Corix ¡choxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ ͑իɥ͑ӥɗ chorü yumüxŕ! Erü poraãcü ngúxüۡ chinge rü guxchaxüۡՓ changexma. 2ॸ¡Rü choxna nadau! Erü choma rü cumaxã chixaixcüma. ¡Rü choxüۡ ínanguxuchixŕxŕ! ƄфӥËӕ̲͑ɗիɥɗ ËȍΎфӥҽӕЙ͑нӕɗիɥիüۡ фӥËӕǣӕ͑ɗիɥɗ chayaxõxüۡ. 3ॸ¡Pa Cori Pa Tupanax, cuxüۡ‫ڟ‬ changechaxüۡtümüxüۡ! Erü guxüۡma i oragu rü chorü yumüxŕՓфӥËӕի͑ chacaecha. 4ॸPa Corix, choma nax curü

86

1ॸPa

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ86ٍॷ87

453 duüۡxüۡ Ëȍɗիɥիüۡ ¡rü ŕcü choxüۡ nataãxŕxŕxŕ! ƄфӥËӕ̲ի%͑ɗիɥɗ chidexaxüۡ i chorü yumüxŕՓ. 5ॸErü cumax, Pa Corix, rü cumecüma rü nüxüۡ icurüngüma i torü chixexüۡgü. Rü aixcüma tüxüۡ cungechaüۡ ya yíxema curü ngüۡxeۡecۡ a۳x cuxna caxe. 6ॸPa Corix ¡choxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ ͑իɥ͑ӥɗËȍΎфӥֆӕ̲ӥxŕ! ¡Rü choxüۡ nangãxüۡ rü choxna naxã i ngŕma cuxna naxca۳x chaca۳xüۡ! 7ॸRü ñu۳xma nax guxchaxüۡՓËȍ͑ǣľի̲իüۡ, rü cuxna chaca erü cuma rü guxüۡguma choxüۡ cungãxüۡga. 8ॸRü nataxuma i to i ҡӕЙ͑ɗËӕ̲ի%Փӥիɗǣӕիüۡ, Pa Corix. Rü taxúema tanaxü i ngŕma taxüۡ i mexüۡgü i cuma cuxüxüۡ. 9ॸPa Corix, Ëӕ̲͑ɗիɥǣËӕ͑͑ǣΔexŕŕxüۡ i guxüۡma i nachixüۡanegü. Rü ngŕma nachixüۡanegü rü tá cuxca۳ի͑իɥ͑իËӕիüۡ nataxŕŕgüxüۡca۳x rü cuxüۡ yacua۳xüüۡgüxüۡca۳x. 10ॸErü cuxicatama ͑ɗիɥ͑իҽӕЙ͑нӕɗիɥիüۡ. ѠӥËӕ̲͑ɗիɥɗ nüxüۡ cucua۳xüchixüۡ rü cunaxüxüۡ i ngŕma taxüۡ i mexüۡgü i curü poramaxã cuxüxüۡ. 11ॸPa Corix ¡choxüۡ naՓe۳x i ngŕma cumaxüۡ nax aixcüma nagu Ëȍɗիӡիüۡca۳x! Rü chanaxՓa۳xe i choxüۡ‫ڟ‬ cunangúchaüۡxeۡxeۡ nax cuxüۡ chicua۳xüüۡxüۡca۳x. 12ॸPa Cori Pa Chorü Tupanax, rü guxüۡma i chorü maxüۡmaxã tá cuxüۡ chicua۳xüxüۡ. Rü guxüۡgutáma chanataxŕxŕ i cuéga. 13ॸRü nataxüchi i curü ngechaüۡ i cha۳u۳xca۳x. Rü marü ËȍΎի͑Ëӕֆիӡgachixŕxŕ i ngŕma yu nax tama naxmaxüۡgu chixücuchixüۡca۳x. 14ॸPa Tupanax, rü nangexma i ñuxre i duüۡxüۡǣӥɗҡ̲Ëӕǣӕфӥիɥ͑ӥľիüۡ rü nügü icua۳xüxüۡgüxüۡ rü máxՓa۳xegüxüۡ, rü chauxchi aiexüۡ, rü ngŕma rü choxüۡ nima۳xgüchaüۡ. 15ॸNatürü i cumax, Pa

Corix, rü Tupana ya mecümacü rü ngechaüۡՓa۳իľËӥнӕɗիɥ. Rü cuma rü ֆի͑ҡΎ̲ի%Ëӕիɥ͑ӥ, rü poraãcü toxüۡ cungechaüۡ, rü guxüۡguma tomaxã quixaixcüma. 16ॸ¡Rü choxüۡ ͑ĀՓľ͑ӥ nax curü duüۡxüۡ Ëȍɗիɥիüۡ! ¡Rü cuxüۡ‫ڟ‬ changechaxüۡtümüxüۡ! ¡Rü pora choxna naxã! ¡Rü choxüۡ ínanguxuchixŕxŕ naxme۳իՓɗngŕma duüۡxüۡgü i choxüۡ ima۳xgüchaxüۡxüۡ! 17ॸ¡Rü choxüۡ rüngüۡxeۡxeۡ! ‫ؽ‬ѠӥËȍΎի͑͑ի%ɗՓӥիɗɗ cua۳xruxüۡ nax ngŕ̲Փ͑͑ǣΔիüۡca۳x nax chomaxã cumecümaxüۡ rü ngŕma chauxchi aiexüۡ naxãneexüۡca۳x i ngŕxguma nüxüۡ nadaugügu! Erü cumax, Pa Corix, rü guxüۡguma choxüۡ curüngüۡxeۡe ۡ rü choxüۡ cutaãxŕxŕxŕ. ҽӕЙ͑фӥɥ͑ľֆ Yerucharéüۡxüۡ nicua۳xüxüۡgü

yima ma۳իЙӦ͑ľֆæȍɗóüۡgu ͑ɗիɥɗ͑իӥիüۡ ya yima ҽӕЙ͑фӥɥ͑ľֆ֤ľфӕËȍфéüۡ. 2ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü poraãcü nüxüۡ nangechaüۡ ֆֆɗ̲ɥ͑ľǣӕիüۡnema ֆ͑ɗǣӥֆʊфŃ͑ľфӥɥ͑ľфӥֆľիľф. 3ॸЬҽӕЙ͑фӥʘ͑ľի, rü mexechixüۡ i ore cuchiga nixugü. 4ॸѠӥ͑ҡ͑ӥՓɗngŕma duüۡxüۡgü i choxüۡ cua۳xgüxüۡ rü nangexma i duüۡxüۡgü i Equítuanegu buexüۡ, rüe۳xna Babiróniaanegu buexüۡ, rüe۳xna Piritéugüanegu buexüۡ, rüe۳xna Tíruarü ɥ͑ľǣӕ¡ӕľիüۡ rüe۳xna Etiopíaanegu buexüۡ. ѠӥՓӥիɗËȍɗǣӥɗngŕmagü rü poraãcü ngŕ̲ɥ͑ľɗ͑ǣӕ͑¡ӕիüۡmaxã nataãxŕ. 5ॸNatürü guxüۡarü yexera nataãxŕgü i ngŕma Yerucharéüۡgu buexüۡ. Ƅфӥ͑ӥ̲ҡ̲ֆҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓ ngŕxmacü rü nüxüۡ naxuneta ya yima ɥ͑ľ͑ի͑Ύիфӥֆɗիɥիüۡ. 6ॸRü ngŕma

87

1ॸRü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ87–89

454

ЙΎЙľфɗ͑Փnango۳xégagüxüۡ i duüۡxüۡgü, rü Tupana rü tá nüxüۡ ͑Փӥ͑ľҡɗngŕma duüۡxüۡégagü i Yerucharéüۡgu buexüۡ. 7ॸRü ngŕma YerucharéüۡՓՓɗֆľǣӥիüۡ rü ngŕma paxetagüxüۡ rü ñanagürügü tá: “Guxüۡma

chaxunagüme۳xeۡãcüma cuxna chaca, Pa Corix, rü auxãcüma cumaxã nüxüۡ chixu i chorü guxchaxüۡ. 10ॸ¿Rü ta۳իËӥՓɗËȍΎիü‫ۡڟ‬ namexüۡ i ngŕma taxüۡ i mexüۡgü i curü poramaxã cuxüxüۡ ega marü chayu۳xgux? ‫ع‬Ѡӥ͖ӕի%ËӥɗՓӥիɗɗֆӕիüۡ rü moxŕ cuxna

i chorü taãxŕ фӥËӕՓ͑͑ǣľի̲, Pa Yerucharéüۡիٚ, ñanagürügü tá.

naxã? 11ॸRü ngŕxguma chayu۳xgu rü choxmaxüۡՓËȍ͑ǣľի̲ǣӕ‫ع‬фӥ ͖ӕիӡËӥфӥՓĀӕüۡxüۡgümaxã nüxüۡ chixu nax ñuxãcü quixaixcümaxüۡ rü toxüۡ cungechaxüۡxüۡ? 12ॸRü ngŕma yuexüۡҡ͑ӥՓɗ͑ǣľիҡɞnaxŕanexüۡՓ‫ع‬фӥ tayíxemaxüۡ ya texé ya nüxüۡ ixuxe nax quixaixcümaxüۡ rü taxüۡ i mexüۡgü cuxüxüۡ?

Pa Corix ¿tü۳xcüüۡ tama choxüۡ cucuáxchaxüۡ?

88

1ॸPa

Corix, Pa Chorü Tupanax, Pa Chorü Maxŕŕruxüۡx, ngunecü rü chütacü rü cuxna chaca nax choxüۡ ۡ eۡexۡ ücۡ a۳x. 2ॸ¡Rü choxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ curüngüx ͑իɥ͑ӥɗËȍΎфӥֆӕ̲ӥxŕ, rü choxna naxã i ngŕma cuxna naxca۳x chaca۳xaxüۡ! 3ॸRü poraãcü taxüۡ i guxchaxüۡ chauétü nangu фӥ͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥфӥngŕmamaxã tá chayu. 4ॸRü duüۡxüۡgüca۳x rü marü yuexüۡҡ͑ӥՓËȍ͑ǣľի̲ľфӥ̲фӥ nataxuma i chorü pora. 5ॸRü nua yuexüۡҡ͑ӥՓËȍΎիüۡ nata۳xgü. Rü choma фӥՓӥիɗɗĀӕüۡxüۡ i daigu yuxüۡ rü itáxüۡrüxüۡ Ëȍɗիɥ. Ѡӥ͖Ύ̲ՓӥիɗɗĀӕüۡxüۡ i nüxüۡ cuxoxüۡ rü nüxüۡ icurüngümaxüۡrüxüۡ Ëȍɗիɥ. 6ॸRü ngŕma ãxmaxüۡ i ma۳xmaxüۡchixüۡՓËȍΎիüۡ cuta۳x i ngextá ɞ͑Փ͑ľիӥËȍɗիüۡՓ. 7ॸRü chauétü

cunanguxŕxŕ i ngŕma curü nu. Rü ЙΎф%Ëӥ%ӡËӥ̲իüۡՓËȍΎիüۡ cungexmaxŕxŕ ñoma dexágu inguxgurüxüۡ. 8ॸRü ngŕma chomücügüãŕՓɞcunanguxŕxŕ nax ËȍΎի͑͑իɥǣӥիücۡ a۳x. ѠӥՓӥիɗɗ͑Ύфӥ guxchaxŕŕruxüۡ choxüۡ нӕɗիɥxŕxŕ. Rü ñoma ՓӥիɗɗЙΎիËӕիüۡ ɗҡիӕËӥфӥՓ̲ iñaxüۡrüxüۡ Ëȍɗիɥ. 9ॸRü ngŕma nax poraãcü chaxauxechaxüۡǣǣӕфӥĀӥիՓËȍɗիΎիľҡӥ. Rü guxüۡma i ngunexüۡgu rü cuxca۳x

13ॸNatürü

i chomax, Pa Corix, rü cuxna ͑ɗիɥɗchaca۳xaxüۡ rü guxüۡguma i pa۳xmama фӥËӕ̲ի%͑ɗիɥɗËȍɗĀľիիüۡ. 14ॸ¿Rü tü۳xcüüۡ ͑ɗիɥɗËȍΎիüۡ cuxoxüۡ, Pa Corix, rü tü۳xcüüۡ ͑ɗիɥɗcha۳ux ۳ cha۳իՓɗнӕɗËәիüۡ? 15ॸRü

changextü۳իӥǣӕËӥфӥՓҡ̲фӥ guxchaxüۡՓËȍ͑ǣľի̲ľËȍфӥ ngŕ̲̲ի%ՓɗիǣӕիӕËȍɗËȍֆӕ. Rü ЙΎф%Ëӥֆի̲͑͑ի%Ëȍիɥ͑ӥǣֆľ̲ guxchaxüۡgü ga cuma cha۳ux ۳ ca۳x ícunguxŕŕxüۡ. Rü ñu۳ի̲фӥĀӥիՓ̲фӥ tama namaxã chapora. 16ॸRü ngŕma curü ͑ӕɗ%ӡËӥ̲իüۡ фӥ̲фӥËȍӕŃҡӥՓ͑͑ǣӕ rü choxüۡ narüporamae. 17ॸRü guxüۡ i oragu rü ngŕma curü nu rü choxüۡ ínayáeguãchi ͖Ύ̲ՓӥիɗֆҡËӥֆ̲ӕËӥфӥիüۡ. 18ॸRü Ëӕ̲фӥ̲фӥËȍΎի͑Ëӕֆիɥgachixŕxŕ i guxüۡma i ngŕma chomücügü rü yema üۡpa namaxã chaxãmücügüxüۡ. Rü ñu۳xma rü ngŕma ŕanexüۡիɗËҡ̲͑ɗիɥɗ̲͑ի% chaxãmücüxüۡ. Tupana rü Dabímaxã inaxuneta

Corix, guxüۡgutáma chorü ՓɗֆľՓ͑ӥիüۡ chixu nax cuma rü cumecümaxüۡchixüۡ. Rü guxüۡgutáma

89

1ॸPa

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ89

455 duüۡxüۡgümaxã nüxüۡ chixu nax cuma rü ɗիËӥ̲Ëӥнӕɗիɥիüۡ. 2ॸRü tá namaxã chanacaeane nax cuma rü guxüۡguma toxüۡ cungechaxüۡxüۡ, rü ngŕma nax quixaixcümaxüۡ rü taguma naxüchicüü ͖Ύ̲Āիӡǣӕիüۡ i naane taguma üchicüüxüۡrüxüۡ. 3ॸRü cuma rü guma curü duüۡxüۡ ga cumatama cuyaxucü ga Dabímaxã icuxuneta rü ñacurügü nüxüۡ: 4ॸ“Rü

tá cutaagümaxã chanaxuegu nax ͑ӥ̲ǣӥҡֆɗիɥիüۡ i guxüۡgutáma cuchicüxü ãeۡի۳ ǣËӥǣӥֆɗիɥǣӥիüۡ i ʊфŃҡ͑ӥՓٚ, ñacurügü. 5ॸPa Tupanax, guxüۡma i ngŕma dauxüۡՓngŕxmagüxüۡ rü cuxüۡ nicua۳xüxüۡgü naxca۳x i ngŕma taxüۡgü i mexüۡgü i curü poramaxã cuxüxüۡ. Rü ngŕma curü orearü ngeruüۡgü i dauxüۡcüã۳x rü tá cuxüۡ nicua۳xüxüۡǣӥľфӥɗիËӥ̲Ëӥнӕɗիɥ. 6ॸRü nataxuma i ta۳իËӥɗՓΎΎɗĀիӡǣӕիüۡ i ͑͑ľՓɗËӕ̲ի%Փӥիɗǣӕիüۡ, Pa Cori Pa Tupanax. 7ॸErü cuma rü Tupana ya ЙΎфËӥфӥ%ӡËӥ̲Ëӥнӕɗիɥ. Rü curü orearü ngeruüۡgü i dauxüۡcüã۳x rü cuxüۡ ínachomaeguãchi. 8ॸPa Cori Pa Tupana ֆǾӕի%ŃҡӥՓNgŕxmacüx, rü guxüۡma i pora rü guxü̲ۡɗΎфľɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ rü ËӕՓ͑ľ͑իӡ. Rü nataxuma i ta۳xacü i Ëӕ̲ի%Փӥիɗǣӕիüۡ. 9ॸRü cuma rü namaxã icucua۳x i ngŕ̲̲фɗ%ӡËӥ̲իüۡ rü ícuyachaxãchixŕxŕ i norü yuape ya taxüchicü. 10ॸRü cuma rü cunanguxŕxŕ ǣƄнӕɞҡӕ͑ľ͖Ύ̲ՓӥիɗɗËȍӕффɗ poraxüۡ i daigu yuxüۡrüxüۡ. Rü cuchacüxü ֆЙΎфիӥËȍɗ͑ľ̲ի%Ëӕ͑ՓΎΎ͑ľɗ ngŕma cumaxã rüxuanügüxüۡ. 11ॸRü ngŕ̲Āիӡǣӕիüۡ i naane rü ñoma i ͑͑ľфӥËӕիфӥǣӥ͑ɗիɥľфӥËӕ̲ҡ̲ ͑ɗիɥɗËӕ͑իӥիüۡ rü cunango۳xeۡexۡ üۡ namaxã i guxüۡma i ngŕ̲͑Փ

ngŕxmagüxüۡ. 12ॸѠӥËӕ̲͑ɗիɥɗ cunango۳xeۡexۡ üۡ i nórte rü súr. Rü yima ma۳իЙӦ͑ľǣӥֆҽ¡әфӥƄф̲óüۡ rü ngŕma cuéga taãxŕãcü nagu nicagüxüۡ. yima cuchacüxü rü naporaxüchi. Rü yima curü tügünechacüxü rü napora rü yimamaxã nüxüۡ curüporamae i ngŕma cumaxã rüxuanügüxüۡ. 14ॸRü ngŕxguma curü tochicaxüۡՓ curütoxgux nax cunangugüxüۡca۳x i ՓӥիɗËȍɗǣӥɗĀӕüۡxüۡarü maxüۡ, rü guxüۡma Փӥիɗǣӕфիüۡãcüma cunangugü rü aixcüma naՓe۳xgu i ngŕma namaxã cuxueguxüۡ ɗՓӥիɗËȍɗǣӥ. Rü cuma rü aixcüma ngechaxüۡՓa۳xecü rü ɗիɗիËӥ̲Ëӥнӕɗիɥ. 15ॸPa Corix, nataãxŕgü i ngŕma duüۡxüۡgü i nüxüۡ cuáxüۡ nax taãxŕãcü cuxüۡ yacua۳xüüۡgüxüۡ rü aixcüma curü oregu namaxŕxüۡ nax ngŕmaãcü curü ngóonexüۡՓ nangexmagüxüۡ. 16ॸRü nataãxŕgü i ngŕma curü duüۡxüۡgü i guxüۡguma cumaxã taãxŕgüxüۡ rü naxca۳x daugüxüۡ ͑իËӕËӥ̲ǣӕ͑իɥիüۡ. 17ॸRü aixcüma ͑ɗիɥɗËӕфӥĀӕüۡxüۡgüarü poraxŕŕruxüۡ нӕɗիɥիüۡ фӥËӕ̲͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ curüngüۡxeۡexۡ üۡ ͑իËӕËӥ̲ǣӕ͑իɥիüۡca۳x. Rü ngŕma yexeraãcü nax tiporaetanüxüۡ rü curü ngúchaüۡǣǣӕ͑ɗիɥ. 18ॸRü nüma ya Cori rü tórü poxüۡruxüۡ ͑ɗիɥ. Rü nüma

13ॸRü

͑ɗիɥɗҡΔфӥ%eۡx۳ gacü ya üünecü i yixema i Iraétanüxüۡ ͑իɗիɥǣӥիüۡ. 19ॸѠӥ͑ӡիËӥ̲ rü curü duüۡxüۡgüxüۡ nüxüۡ cudauxeۡxeۡ i ŕxüۡguxüۡ rü yemaacü namaxã quidexa, rü ñacurügü nüxüۡ: “Choma rü nüxüۡ Ëȍիӕ͑ľҡɗՓӥիɗɗËȍΎфӥĀӕüۡxüۡ i poraxüۡ фӥǣӕի%ŃҡӥՓchanangexmaxŕxŕ rü poraãcü nüxüۡ charüngüۡxeۡe.ۡ Rü nüma ͑ɗիɥֆֆɗ̲ËȍΎфӥĀӕüۡ ya Dabí. Rü yexguma chorü chíxüۡ i üünexüۡmaxã

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ89 chanabaerugu rü nüxüۡ chaxuneta nax chorü duüۡxüۡgüarü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡca۳x. 21ॸRü choma rü guxüۡgutáma nüxüۡ charüngüۡxeۡe ۡ rü chorü poramaxã tá chanaporaxŕxŕ. 22ॸRü ngŕma namaxã rüxuanüã۳xgüxüۡ фӥҡիӡҡ̲naxca۳x ínayaxüãchi. Rü ngŕma chixri maxŕxüۡ фӥҡիӡҡ̲͑ӥիüۡ narüporamaegü. 23ॸRü ngŕma namaxã rüxuanüã۳xgüxüۡ rü choma rü tá nagu chayanaxoxŕxŕ rü tá ͑ӥի͑Ëȍֆիɥgachixŕxŕ. Rü tá chanadai i ngŕma naxchi aiexüۡ. 24ॸRü choma rü poraãcü tá nüxüۡ changechaüۡ, rü namaxã tá chixaixcüma. Rü tá yexeraãcü chayaporaxŕŕchigü. 25ॸRü choma rü tá aixcüma nüxna chanaxã i pora nax namaxã inacuáxüۡca۳x i ngŕma ͑͑ľɗͅфɗͅľĀɗҡľф͑ľӕՓɗիӥǣӥիüۡ rü ñu۳ի̲ҡ͑ҡӥɗƄӕƸфҡľՓ͑ǣӕիüۡ. 26ॸRü nüma rü tá ñanagürü choxüۡ: َæӕ̲͑ɗիɥɗËȍӕ͑ҡӥнӕɗիɥիüۡ rü chorü Tupana ya choxüۡ ípoxüۡcü rü choxna ĀӕËӥнӕɗիɥիüۡ’, ñanagürü tá. 27ॸRü choma rü ñoma chaune ya yacürüxüۡ tá ̲͑ի%Ëȍɗիɥ. Rü guxüۡma i nachixüۡanegüarü ãeۡի۳ ǣËӥǣӥŃҡӥՓҡ chanangexmaxŕxŕ. 28ॸRü ngŕma chorü ngechaüۡ rü guxüۡgutáma naxüۡҡՓ nangexma. Rü yema chorü uneta ga namaxã nüxüۡ chixuxüۡ rü tagutáma inayarüxo. 29ॸRü ngŕma nataagü rü nachicüxü guxüۡgutáma nüxí Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡի۳ ǣËӥǣӥ͑ɗիɥǣӥ ñuxmatáta nagú i naane. 30-31ॸNatürü ngŕիǣӕ̲Ëȍɗ͑ӥի͑ֆիɥǣËȍɗǣӕɗ ngŕma chorü ngu۳xeۡetۡ ae rü tama nagu namaxŕgu i ngŕma chorü mugü rü Ëȍɗիфɗ͑ǣ͑իɥ͑ӥľǣӕɗËȍΎфӥΎфľфӥ tama yanguxŕŕgüã۳xgu i ngŕma namaxã nüxüۡ chixuxüۡ, 32ॸrü aixcüma tá

456 chanapoxcue nagagu nax tama chauga ͑իɥ͑ӥľիüۡ rü poraãcü tá nüxna chanacua۳i ۳xca. 33ॸͮҡӥфӥҡիӡҡ̲͑ӥիüۡ charüxo nax nüxüۡ changechaüۡxüۡ ya Dabí rü aixcümaxüۡchi tá chayanguxŕxŕ i ngŕma namaxã nüxüۡ chixuxüۡ. 34ॸRü ҡիӡҡ̲Ëȍ͑͑ǣľիфӥɗngŕma chorü uneta ga namaxã nüxüۡ chixuxüۡ rü aixcüma tá chayanguxŕxŕ i guxüۡma i ngŕma chorü ore. 35ॸRü noxtacüma chorü üüneégagu ichaxuneta rü ҡǣӕҡ̲Ëȍ͑ՓΎ̲ӥxŕxŕ. 36ॸRü ngŕma nataagü rü nüxí nachicüxü guxüۡgutáma Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡի۳ ǣËӥǣӥ͑ɗիɥǣӥ ñoma üa۳xcü ibáixechaxüۡrüxüۡ. 37ॸRü ñoma tauemacü guxüۡguma ngóxüۡrüxüۡ rü ngŕxgumarüxüۡ guxüۡgutáma Iraécüã۳xgüarü ãeۡի۳ ǣËӥǣӥ͑ɗիɥǣӥ͖Ύ̲ Āիӡǣӕիüۡ i naane ngŕxmaechaxüۡrüxüۡٚ ñacurügü. 38ॸNatürü i ñu۳xma rü nüxüۡ cuxo rü tama nüxüۡ cucuáxchaüۡ ya yimá ãeۡx۳ gacü ya cumatama nüxüۡ cuxunetacü. Rü namaxã cunu. 39ॸRü ngŕma curü uneta ga curü duüۡxüۡmaxã nüxüۡ quixuxüۡ rü marü cuyanaxoxŕxŕ rü nüxna cunayaxu nax ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡ. 40ॸRü ngŕ̲͑Ύфӥɥ͑ľфӥЙΎիľǣӕիüۡ rü cuyangóxnaxŕxŕ фӥֆɗ̲͑Ύфӥɥǣӥфӥ cuyaՓa۳xgüxŕxŕ. 41ॸRü guxüۡma i ngŕma ‫ ڟ‬a chopetüxüۡ rü togü i duüۡxüۡgü i ngŕm naxca۳x nangɥ ۳x i ta۳xacü i nüma nanaxՓa۳xexüۡ. Rü ngŕma nachixüۡanegü i nüxna ngaicamagüxüۡ rü nüxüۡ nacugüe ֆֆɗ̲ɥ͑ľ. 42ॸRü cuma rü cunangexrü i ngŕma namaxã rüxuanüã۳xgüxüۡ nax taãxŕãcüma curü duüۡxüۡgüxüۡ nada۳i ۳xüۡ rü nüxüۡ naporamaegüxüۡ. 43ॸRü ngŕma curü duüۡxüۡgüarü tara rü cuyatécaxŕxŕ, rü tama nüxüۡ curüngüۡxeۡe ۡ i ngŕxguma norü uanügümaxã nügü nada۳i ۳xgux. 44ॸRü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ89ٍॷ90

457 ngŕma norü pora rü cunanguxŕxŕ, rü ícunata۳xüchi ya yimá norü ãeۡx۳ gacü. 45ॸRü marü cunanuxŕxŕ i norü maxüۡ, rü poraãcü cunaxãneexŕxŕ. 46ॸPa Corix ¿rü ñuxguxüratáta i nüxüۡ curüchauxüۡ nax iquicúxüۡ? ¿Eۡ۳xna guxüۡǣӕҡ̲Փӥիɗֆ üxü ya naiechanerüxüۡ ֆɗիɥիüۡ i curü nu? 47ॸPa Corix ¡nüxna nacua۳xãchi rü ngŕma chorü maxüۡ фӥ͑ի͑͑ӕիӡիüۡ! Rü yimá duüۡ ya cuma cuxücü rü tama nama۳x i norü maxüۡ. 48ॸRü taxúema texé tamaxecha rü taguma tayu. Rü taxúema ҡľիŃ͑Փɞҡ͑ǣӕիӕËȍɗɗֆӕфӥЙΎф. 49ॸPa Corix ¿ngexüۡ ga yema curü ngechaüۡ ga noxri Dabímaxã nüxüۡ quixuxüۡ ga yexguma icuxunetagu nax aixcüma guxüۡgutáma nüxüۡ cungechaxüۡxüۡ? 50ॸPa Corix ¡dücax i toma nax curü duüۡxüۡǣӥҡɗիɥǣӥիüۡ, rü togu nidauxcüraxüۡgü i muxüۡma i duüۡxüۡgü! Rü ngŕma rü poraãcü chorü maxüۡ͑ľՓnangu۳x. 51ॸPa Corix, ngŕ̲%Ëӥ͑ɗիɥɗ͑ǣәիüۡ toxüۡ ningexeۡxeۡ rü chixexüۡ tomaxã yaxugüexüۡ i ngŕma curü uanügü. Rü ngŕmaãcü ngextá ɞ͑իӡիüۡՓфӥËȍɗիфɗ͑Ëȍɗǣ͑ɗĀľիǣӥ ya yimá cumatama nüxüۡ cuxunetacü nax curü duüۡxüۡ ֆɗիɥիüۡ. 52ॸRü guxüۡguma namexechi ya Cori ya Tupana. Rü ngŕ̲%Ëӥֆɗիɥ. Tupana rü guxüۡguma namaxecha natürü i duüۡxüۡgü rü nayuewa۳xe

90

1ॸPa Cori Pa Tupanax, cuma rü ՓΎľҡ̲ҡΎфӥЙΎիüۡruxüۡ нӕɗիɥ rü guxüۡguma cuxme۳իՓҡ͑ǣľի̲ǣӥ. 2ॸѠӥ͑ӡիËӥ̲իüۡchima naxüۡpa nax cunaxüxüۡ ga ñoma ga naane rü norü ma۳իЙӦ͑ľǣӥфӥՓΎľҡ̲̲фӥҽӕЙ͑ нӕɗիɥ. Rü cuma rü guxüۡgutáma

cungexmaecha. 3ॸRü cuma rü cuxü‫ۡڟ‬ ͑ҡӕիËȍ͑իՓľ͑Փɗիӥ̲ӥիüۡ Ëӕֆիɥxŕxŕ ya duüۡxüۡ i ngŕxguma tomaxã cunaxuegu۳xgu nax tayuexüۡ rü ñacu۳xgu: “¡Pa Duüۡxüۡgüx, Փľ͑ Փɗիӥ̲ӥիüۡ Йɗիɥǣӥի!͖ٚacu۳xgu. 4ॸRü 1000 ya taunecü rü cuxca۳x rü ñoma Փӥիɗҡ̲ɗ͑ǣӕ͑ľիüۡ i ngupetüxüۡrüxüۡ ͑ɗիɥ, rü ñuxre i ora i chütaxüۡrüxüۡ ͑ɗիɥ. 5ॸѠӥËӕ̲фӥՓӥիɗɗЙի%chica۳xmare

toxna cunaxã i maxüۡ rü paxama ҡɗիӥЙľҡӥ͖Ύ̲ՓӥիɗɗЙľի%Ëȍɗ üpetürüxüۡ. 6ॸRü toma rü ñoma maxŕ i pa۳xmama ya۳u۳xatüxüۡ natürü yáuanecü rüñeۡx۳ eۡxüۡ rü yuxüۡrüxüۡ ҡɗիɥǣӥ. 7ॸRü aixcüma i ngŕma curü nu rü toxüۡ nadai rü toxüۡ namuüۡexeۡxeۡ. 8ॸRü torü pecádugü rü torü chixexüۡgü i cúãcü taxüxüۡ rü cupe۳իľՓnango۳xoma. 9ॸRü ngŕmagagu i curü nu rü toétü nangu rü torü maxüۡ rü paxama nagu۳x. Ѡӥ͖Ύ̲Փӥիɗɗ ngüۡãcüürüxüۡ paxama naxüpetü ya torü taunecügü. 10ॸRü 70ֆҡӕ͑ľËӥ͑ɗիɥֆ ՓΎľҡ̲͑ǣӕimaxŕcü. Rü yíxema rüporamaegüxe rü 80ֆҡӕ͑ľËӥՓ tangugü. Natürü yíxema máxarü maxüۡãg ۳ üxe rü tümaca۳x ínangu i ۡ ngúxügü rü guxchaxüۡgü. Rü yima torü taunecügü rü torüxüۡ paxama nangupetü. 11ॸPa Tupanax ¿rü texé nüxüۡ tacua۳x nax ñuxãcü poraãcü ͑ի%ӡËӥ̲իüۡ i curü nu? ¿Rü texé nüxüۡ tacua۳x nax naxca۳x tamuüۡxüۡ i ngŕma curü nu? 12ॸPa Tupanax ¡rü toxüۡ nüxüۡ nacua۳xeۡxeۡ nax nanoxrexüۡ ya torü ngunexüۡgü! ¡Rü toxüۡ rüngüۡxeۡxeۡ nax mea cuxca۳x tamaxŕxüۡ nagu ya yima taunecügü ya toxna cuxãcü! 13ॸPa Corix ¡toxca۳x natáegu! ¡Rü taxӢ i cuyamáchigüxŕxŕxüۡ nax toxca۳x

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ90ٍॷ91 cutáeguxüۡ! Rü toma nax curü duüۡxüۡgü ҡɗիɥǣӥիüۡ rü ¡cuxü‫ ۡڟ‬tangechaxüۡtümüxüۡgü! 14ॸ¡Rü guxüۡguma i noxri yangunegu rü toxna naxã i curü ngechaxüۡ! Rü ngŕxguma i toma rü guxüۡgutáma taãxŕãcüma cuxca۳իҡՓɗֆľǣӥ. 15ॸRü guma taunecügü ga ngúxüۡ nagu tingegücüe۳xpü۳x ¡rü toxna naxã ya taunecügü ya nagu tataãxŕgücü! 16ॸ¡Rü toxüۡ nüxüۡ nadauxeۡxeۡ i curü üüne rü Փľ͑իфӥtoxca۳x naxü ga yema taxüۡgü ga mexüۡǣӥǣ͑ӡիËӥ̲ËӕфӥЙΎф̲ի% cuxüxüۡ nax ngŕmaãcü i toma rü totaagü nüxüۡ daugüxüۡca۳x! 17ॸPa Cori Pa Torü Tupanax, rü tanaxՓa۳xe i tomaxã cumecüma rü toxüۡ cungechaüۡ. ¡Rü ŕcü toxüۡ rüngüۡxeۡxeۡ nax mea ínanguxuchixüۡca۳x i ngŕma puracü i taxüxüۡ! Rü tanaxՓa۳xe i aixcüma ngŕmaãcü mea ínanguxuchi. Cori ya Tupana rü tórü poxüۡruxüۡ ͑ɗիɥ

91

1ॸRü

tataãxŕ ya yíxema naxme۳իՓngŕxmaxe ya yimá ǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmacü ya Tupana, erü nüma rü tüxna nadau. 2ॸRü choma rü ñachagürü cuxüۡ: “Pa Corix, rü ËӕիɗËҡ̲͑ɗիɥɗËȍΎфӥcu۳xchicaxüۡ нӕɗիɥիüۡ, rü chorü poxüۡruxüۡ нӕɗիɥիüۡ rü chorü Tupana ya cuxüۡ‫ ڟ‬chayaxõcü нӕɗիɥիüۡٚ, ñachagürü cuxüۡ. 3ॸRü ҽӕЙ͑իɗËҡ̲͑ɗիɥֆËӕիüۡ ípoxüۡcü nüxna i ngŕ̲%ӡËӥ̲իüۡ i cuechita duüۡxüۡgü cuxca۳x ixügüxüۡ, rü nüxna i ngŕma da۳իՓľ͑ľǣӥɗֆӕՓҡӥիüۡ gaxüۡ. 4ॸRü nüma rü tá nügüpe۳xátütüüۡՓËӕիüۡ ‫ ڟ‬a rü taxuxüۡtáma nangexmaxŕxŕ rü ngŕm ۡ cuxü nangupetü. Rü nüma rü tá aixcüma cuxna nadau rü tá cuxüۡ ínapoxüۡ. 5ॸRü ñu۳xma rü marü

458 taxuca۳xma naxca۳x cumuüۡ i ngŕma %ӡËӥ̲իüۡgü i chütacü ngŕxmaxüۡ rü ՓΎΎֆɗ̲Ëӕфӥӕ͑ӥǣӥфӥËȍӕիËȍɗǣӥֆ ngunecü cuxca۳x yamugüne. 6ॸRü marü taxuca۳xma naxca۳x cumuüۡ i ngŕma da۳իՓľ͑ľɗËȍӥҡËӥɞ͑ǣӕիüۡ фӥՓΎΎ ngŕ̲%ӡËӥ̲իüۡ i ngunecü ínguxüۡ. 7ॸѠӥՓΎΎËӕфӥto۳իΎիՓľËӥՓǣӕҡֆӕľǣӕ ya 1,000фӥËӕфӥҡӥǣӥ͑ľËӥՓǣӕ tayuegu ya 10,000 natürü i cuxüۡ rü taxuxüۡtáma nangupetü. 8ॸRü cuma rü tá nüxüۡ cudau i ngŕma duüۡxüۡgü i chixexüۡarü poxcu. Natürü i cuma rü taxuxüۡtáma cuxca۳x ínangu. 9-10ॸErü ñu۳xma nax cunayaxuxüۡ ya Cori ya Tupana nax curü cu۳xchicaxüۡ ֆɗիɥիüۡca۳x rü curü poxüۡruxüۡ ֆɗիɥիüۡca۳x ¿rü ͖ӕիӡËӥфӥՓta۳xacürü chixexüۡ cuxna ͑͑ǣӕфӥՓΎΎta۳xacürü da۳իՓľ͑ľ ËӕЙҡՓ͑ǣӕիǣӕի? 11ॸRü nüma rü tá norü orearü ngeruüۡǣӥɗĀիӡËӥã۳xüۡ namu nax cuxna nadaugüxüۡca۳x i ngextá ɞËӕիӡիüۡՓ. 12ॸRü nümagü rü tá cuxüۡ ͑ɗ͑ǣɥǣӥфӥngŕmaãcü tá cuxüۡ nigagü nax tama guxchaxüۡgu cunguxüۡca۳x. 13ॸRü ngŕիǣӕ̲фӥҡɗҡ͑ӥǣӕнӕɗիӡфӥ ngo۳իΎҡ͑ӥǣӕнӕɗիӡфӥ%իҡЙľҡ͑ӥǣӕ нӕɗիӡфӥҡիӕիüۡtáma cuxüۡ nangupetü. 14ॸErü nüma ya Cori ya Tupana rü ñanagürü: “Rü yíxema choxüۡ ngechaxüۡxe rü choma rü tá tüxüۡ íchapoxüۡ rü tá tüxüۡ chatachigaxeۡxeۡ erü choxü‫ ۡڟ‬tayaxõ. 15ॸRü ngŕxguma choxna tacaxgu rü choma rü tá tüxüۡ changãxüۡga rü tá tümaxüۡҡՓ changexma. Rü ngŕxguma guxchaxüۡ tüxüۡ ӥЙľҡӥǣӕфӥҡ͑Փҡӥիüۡ íchanguxuchixŕxŕ rü poraãcü tá tümamaxã chataãxŕ. 16ॸRü tá chanama۳xeۡxeۡ i tümaarü maxüۡ i ñoma i

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ91–94

459 ͑͑ľՓ. Rü tá tüxna chanaxã i maxüۡ i taguma gúxüۡ erü choxü‫ ۡڟ‬ҡֆիΥٚ, ñanagürü ya Cori ya Tupana. Wiyae i Tupanaxüۡ namaxã icua۳xüüxüۡ

92

1ॸЬæΎфɗիֆǾӕի%ŃҡӥՓ

Ngŕxmacüx, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥ͑ի moxŕ cuxna taxãgüxüۡ rü torü Փɗֆľ̲ի%Ëӕիüۡ ticua۳xüüۡgüxüۡ. 2ॸRü ՓӥիɗËȍɗǣӥɗpa۳xmama rü chütaxüۡ tanaxunagü nax cuma rü cumecümaxüۡ rü quixaixcümaxüۡ. 3ॸ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣɥի% Tupanaca۳իҡՓɗֆľǣӥ%Ëә͑ӥիüۡ i paxetaruüۡmaxã tüxüۡ 4ॸPa

Corix, cuma rü napaxpe۳xegüãcüma! ngŕma cha۳u۳xca۳x cuxüxüۡmaxã choxüۡ cutaãxŕxŕxŕ. Rü ngŕma mexüۡ i cuxüxüۡ rü taãxŕ choxna naxã. 5ॸPa Corix, namexechi i ngŕma cuxüxüۡ. ѠӥËӕфӥɥ͑ӥ фӥҡիӕ̲̲͑Փӥիɗǣӕ. 6ॸRü ngŕma tama naãxŕxüۡ icuáxüۡիɗËҡ̲͑ɗիɥɗ tama nüxüۡ cua۳xgüchaüۡxüۡ nax ñuxãcü namexechixüۡ i curü puracü. 7ॸRü ngŕma chixexüۡǣӕфӥիɥ͑ӥľիüۡ rü chixri maxŕxüۡ i duüۡxüۡgü rü nimu ñoma maxŕ i bacaxüۡrüxüۡ, natürü yixcüra rü tá narüxoxochi. 8ॸNatürü i cumax, Pa Cori Pa Tupanax, rü guxüۡǣӕ̲ǣӕի%ŃҡӥՓ cungexmaecha. 9ॸNatürü i ngŕma curü uanügü, Pa Cori Pa Tupanax, rü tá inayarüxo. Rü guxüۡma i ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ фӥҡ͑ՓΎΎ͑ľ. 10ॸRü cuma rü yexeraãcü choxüۡ quiporaxeۡecۡ higü ñoma Փӥիɗɗҡӕɗфӕфӥիüۡ. Rü pumáramaxã choxüۡ cubaeru. 11ॸRü tá choxüۡ nüxüۡ cudauxŕxŕ nax ñuxãcü poxcu namaxã cuxueguxüۡ i chorü uanügü. Rü choma rü tá nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥɗ͑Ύфӥիӕɗngŕma chixri maxŕxüۡ. 12ॸRü ngŕma mea maxŕxüۡ i duüۡxüۡgü rü ñoma tema ya

bacacürüxüۡ ҡ͑ɗիɥǣӥ. Rü tá nimexechi ֆɗ̲ΎËֆɗՓֆ̞ɞ¡͑ӕՓ ngŕxmagünerüxüۡ. 13ॸRü Cori ya ҽӕЙ͑ЙҡՓҡ͑͑ǣľի̲ǣӥфӥ ‫ ڟ‬a tá nataãxŕgü. 14ॸѠӥՓΎΎ ngŕm ngŕxguma nayaegu rü tá nixãxacüetanüama rü guxüۡgutáma naporae. 15ॸRü tá nüxüۡ nixugügü rü ñanagürügü tá: “Nüma ya Cori ya yimá chorü poxüۡruxüۡ фӥ͑ɗիɗիËӥ̲фӥ͑Փ rü nataxuma i ta۳xacürü chixexüۡٚ, ñanagürügü tá. Cori ya Tupana rü ãeۡի ۳ ǣËӥ͑ɗիɥ

93

1ॸRü

nüma ya Cori ya Tupana rü ãeۡի۳ ǣËӥ͑ɗիɥ. Rü norü üüne nicu۳xcuchi rü naporaxüchi. Rü nüma rü ͑ËȍɗËǣӕ͑͑իӦɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľ͑ի ‫ ڟ‬ֆիӡǣËȍɗիüۡca۳x. 2ॸRü tama ngŕ̲ ͑ӡիËӥ̲ËӥфӥՓ, Pa Corix, rü ãeۡx۳ gacü нӕɗիɥфӥǣӕիüۡǣӕ̲ՓΎľҡ̲ cuyexmaecha. 3ॸPa Corix, rü ngŕma ҡիҡӥǣӥфӥ͑ի%ӡǣիüۡchixügü rü nata i norü yuapegü. 4ॸNatürü i cuma nax ĀիӡՓËӕ͑ǣľի̲իüۡ, rü yima ҡիҡӥǣӥфӥֆӕЙľɗЙΎф%Ëӥ%ӡǣիüۡarü yexeraxüchi cupora. 5ॸPa Corix, ngŕma curü mugü rü taguma naxüchicüü rü taguma inarüxo. Rü ngŕma curü üüne rü guxüۡguma yima cupata namaxã nanga۳xãŕ. Ãeۡx۳ gacügü i guxchaxüۡarü mexŕŕruüۡŃҡӥՓ͑͑ǣľի̲ֆҽӕЙ͑. 1ॸ¡Rü cugü inaՓe۳x, Pa Cori Pa Tupanax! Erü cuxme۳իՓ͑ɗիɥɗ nangexmaxüۡ nax poxcu namaxã cuxueguxüۡ i ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ. 2ॸRü Ëӕ̲͑ɗիɥɗ̲͑ի%ɗËӕËӕիüۡ i ñoma i naanecüã۳x i duüۡxüۡgü. ¡Rü inachi rü napoxcue i ngŕma nügü icua۳xüxüۡgüxüۡ! 3ॸPa Corix ¿rü ñuxguxüratáta

94

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ94ٍॷ95 icuyachaxãchixŕŕgüxüۡ nax nataãxŕgüxüۡ i ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ? 4ॸRü guxüۡma i ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ rü nadauxcüraxüۡՓa۳իľǣӥфӥҡΎǣӥŃҡӥՓ ͑ӥǣӥ͑իӦǣӥxŕxŕ rü norü poramaxã nügü nicua۳xüxüۡgü. 5ॸPa Corix, nümagü rü curü duüۡxüۡgüxüۡ nachixeãŕgü rü tüxüۡ nacugüe. 6ॸRü tüxüۡ nadai ya yíxema yutegüxe, rü yíxema taxcutagü, rü yíxema to i nachixüۡanecüã۳իɗիɥǣӥիľ. 7ॸRü nümagü rü ñanagürügü: “Yimá Cori ya Acóbuarü Tupana rü tama nüxüۡ nadau i ngŕma ixüxüۡ фӥҡիӡҡ̲͑ӥիüۡ nacua۳իٚ, ñanagürügü. 8ॸPa Duüۡxüۡgü i Ngeãxŕmaregüxüۡ rü Tama Peãxŕxüۡ Icuáxex ¿rü ñuxguxüratáta i peãxŕxüۡ pecuáxüۡ? 9ॸ¿Rü pexca۳x rü tama nüxüۡ ͑իɥ͑ӥֆֆɗ̲ҽӕЙ͑ֆ͑իӥËӥɗ pexmachi ۳xeۡ? ¿Rü pexca۳x rü tama nüxüۡ nadau ya yimá pexetüarü üruxüۡ? 10ॸ¿Rü pexca۳x rü yimá nachixüۡanegüarü poxcuruxüۡ фӥҡիӡҡ̲Йľիüۡ napoxcu? ¿Rü pexca۳իфӥҡիӡҡ̲͑ӥիüۡ nacua۳x ya yimá duüۡxüۡgüxüۡ ngúexŕŕcü nax naãxŕxüۡ yacuáxüۡca۳x? 11ॸDücax, rü nüma ya Cori ya Tupana rü nüxüۡ nacua۳x nax naechitamare namaxŕxüۡ i duüۡxüۡgü. 12ॸPa Corix, rü tataãxŕ ya yíxema ucu۳xeۡ tüxna cuxãxe rü yíxema tüxüۡ cungu۳xeۡxŕx‫ ڟ‬eۡ. 13ॸErü ngŕxguma aixcüma tanayaxu۳xgu i curü ucu۳xeۡ rü tá tümaãŕxüۡ tacua۳x i ngŕxguma guxchaxüۡgü tümaca۳x ínguxgu. Natürü ngŕma chixexüۡarü üruxüۡ rü cuma rü naxca۳x cunamexŕxŕ ɗՓӥիɗɗ ãxmaxüۡ nax ngŕmagu yangucuchixüۡca۳x. 14ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü ҡǣӕҡ̲ɞ͑͑ՓΎǣӥɗ͑ΎфӥĀӕüۡxüۡgü rü ‫ ڟ‬a ҡǣӕҡ̲͑ӥի͑͑ɗիӡ͑ի͑ӥիɗË͑ǣŕm 15 ͑ՓΎǣӥիüۡca۳x. ॸRü ngŕma aixcüma mexüۡ ɗ͑Ëӥ̲фӥҡՓľ͑Āӕüۡxüۡgüca۳x

460 natáegu. Rü guxüۡma i duüۡxüۡgü i mexüۡgu фӥիɥ͑ӥľիüۡ фӥҡ͑ǣӕ͑իɥ. 16ॸ¿Rü texé tá choxüۡ ítapoxüۡ nüxna i ngŕma chixri maxŕxüۡ rü ngŕma chixexüۡarü üruüۡgü? 17ॸRü

ngŕxguma chi Cori ya Tupana tama choxüۡ rüngüۡxeۡegۡ u rü choma rü chi marü chayu. 18ॸRü ngŕxguma ñachagu: “Pa Corix, ngŕmatama chixexüۡǣӕËȍ͑ǣӕٚ, ñachagu, rü cuma rü choxüۡ cungechaüۡãcüma choxüۡ curüngüۡxeۡe.ۡ 19ॸRü ngŕxguma guxchaxüۡՓ changexmagu rü chauãxŕ rü namaxã napaxgux, rü cuma rü choxüۡ ícurüdaxŕxŕ rü choxüۡ cutaãxŕxŕxŕ. 20ॸRü cumax, Pa Tupanax, rü tama namaxã cuxãmücü i ngŕma ãeۡx۳ gacügü i guxchaxüۡarü mexŕŕruüۡgü i chixri duüۡxüۡgümaxã icua۳xgüxüۡ rü tama mea mugü nüxüۡ ixugüãcüma nanamexŕxŕ i duüۡxüۡgüarü guxchaxüۡgü. 21ॸErü ngŕma duüۡxüۡgü rü ͑ӥǣӥ̲ի%͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥľ͑ի͖ӕի%Ëӥ tüxüۡ napoxcuexüۡ ya yíxema taxuxüۡma i chixexüۡ ügüchiréxe. Rü tümamaxã nanaxuegugü nax tayuxüۡ. 22ॸNatürü ͑ӥ̲ֆæΎфɗ͑ɗիɥɗËȍΎфӥcu۳xchicaxüۡ rü ñoma nutapechita icúxüۡrüxüۡ choxüۡ ípoxüۡcü. 23ॸRü nüma ya Cori rü tá nanadai i ngŕma chixri maxŕxüۡ i duüۡxüۡgü nagagu i ngŕma chixexüۡ i naxügüxüۡ. Rü tórü Tupana rü aixcümaxüۡchi tá nanadai i ngŕma duüۡxüۡgü. Taãxŕãcü Cori ya Tupanaca۳x tawiyaegü

95

1ॸ‫ؽ‬Ѡӥ͑ӕЙľիɥфӥҡ%xŕãcü

naxca۳իҡՓɗֆľǣӥֆæΎфɗֆ Tupana! ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣɥի%naxca۳իҡՓɗֆľǣӥֆ yimá tórü poxüۡruxüۡ rü tórü maxŕxŕŕruxüۡ! 2ॸ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣɥի%naxca۳իҡիɥфӥmoxŕ nüxna ҡի%фӥՓɗֆľǣӥ̲ի%͑ӥիüۡ ticua۳xüxüۡgü!

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ95ٍॷ96

461 3ॸErü

nüma ya Cori ya Tupana rü ͑ЙΎфիӥËȍɗфӥ͑ŃҡӥՓ͑իӥɗǣӕիüۡma i ngŕ̲ҡӕЙ͑ǣӥ͑ľҡɗիɥǣӥիüۡ. 4ॸRü naxme۳իՓ͑͑ǣľի̲ɗǣӕիüۡma i ngŕma mairaxüۡфӥɗիľЙľՓngŕxmagüxüۡ rü yima ma۳իЙӦ͑ľǣӥֆ̲Ëȍ͑ľիüۡchigüne.

5ॸRü

ngŕ̲̲ффӥ͑Ύիфӥ͑ɗիɥֆľфӥ nümatama nanango۳xeۡxeۡ. Rü nümatama ͑ɗիɥǣnaxme۳xmaxã naxüãxüۡ ga ñoma ga naane. 6ॸ‫ؽ‬Ѡӥ͑ӕЙľիɥфӥ͑ǣɥի%nape۳xegu ‫ ڟ‬ü۳xügü rü nüxüۡ ticua۳xüxüۡgü ya tacaxãp Cori ya Tupana ya tüxüۡ ücü! 7ॸRü nüma ͑ɗիɥɗҡΔфӥҽӕЙ͑ֆɗիɥիüۡ rü yixema rü norü duüۡxüۡǣӥҡɗիɥǣӥ. Rü yixema rü ñoma norü carnérugürüxüۡ nüxüۡ‫ ڟ‬ҡɗիɥǣӥ. ¡Rü ñu۳xma rü nüxü‫ ۡڟ‬ɗЙľфӥիɥ͑ӥľɗngŕma pemaxã nüxüۡ yaxuxüۡ! 8ॸErü nüma rü ñanagürü: “Tama name nax choxüۡ pexoexüۡ yema perü o۳xigü choxüۡ oegurüxüۡ ga yexguma taxúema ixãpataxüۡՓ͑ֆľի̲ǣӥǣӕǣͅľфɞ¡Փ фӥͅËȍՓ. 9ॸѠӥֆŃ̲͑ɗիɥǣЙľфӥ o۳xigü ga choxüۡ naxügüxüۡ фӥՓΎΎ͑ӥիüۡ nax nadaugüxüۡ ga yema taxüۡ ga mexüۡgü ga nape۳իľՓËȍիӥիüۡ. 10ॸRü 40 ga taunecü namaxã chanu ga yema duüۡxüۡgü rü ñachagürü: ‘Ñaa duüۡxüۡgü rü tama choxüۡ‫ ڟ‬ɗ͑իɥ͑ӥľËȍüۡ i chorü ucu۳xeۡgü, rü ngŕ̲͑ӥ̲ҡ̲͑ǣӕ͑իɥ͑ӥľիüۡgu ͑իɥ͖ٔËȍǣӥфӥ. 11ॸRü yemaca۳x chorü numaxã namaxã chanaxuegu nax ҡիӡҡ̲͑Փ͑͑ǣӕǣӥիüۡ i ngŕma naane i nagu chanangüۡgüxŕŕchaüۡxüۡٚ, ñanagürü ya Tupana. ¡Ngexwaca۳xüۡxüۡ i wiyaegu Cori ya Tupanaca۳x pewiyaegü!

ngexՓaca۳xüۡxüۡ ɗՓɗֆľǣӕ Cori ya Tupanaca۳իЙľՓɗֆľǣӥɗ ǣӕի%̲ɗЙľ̲իɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓ

96

1ॸ¡Rü

maxŕxüۡ! 2ॸ¡Rü naxca۳իЙľՓɗֆľǣӥфӥ nüxüۡ picua۳xüxüۡgü! ¡Rü guxüۡ i ngunexüۡgügu penaxunagü nax nüma ֆɗիɥիüۡ i tüxüۡ namaxeۡxeۡexۡ üۡ! 3ॸ¡Rü guxüۡma i nachixüۡanecüã۳xmaxã nüxüۡ pixuchiga nax nüma rü naxüünexüۡ rü naxüãxüۡ i muxüۡma i mexüۡgü i norü poramaxã naxüxüۡ! 4ॸErü nüma ya Cori ֆҽӕЙ͑фӥǣӕի%ŃҡӥՓ͑͑ǣľի̲, rü ngeۡmaca۳x name nax nüxüۡicatama icua۳xüüۡgüxüۡ. Erü nüma rü ͑ի%ӡËӥ̲իüۡchi rü guxüۡma i ngŕma duüۡxüۡgü namaxã tupanaãx‫ ڟ‬üۡŃҡӥՓ nangexma. 5ॸRü ngŕma togü i nachixüۡanegüarü tupanagü rü taxuxü̲ۡ͑ɗիɥǣӥ. Natürü nüma ya Cori ֆҽӕЙ͑͑ɗիɥǣ͑իӥիüۡ i guxüۡma i ngŕma dauxüۡՓ͑ӥիüۡ idauxüۡ. 6ॸRü nüma ínangexmaxüۡՓфӥ͑͑ǣΔΎ͑ľ. Rü ͑ЙҡՓ͑͑ǣľի̲ɗЙΎффӥǣӕիüۡma namexechi. 7ॸPa Guxüۡma i Nachixüۡanecüã۳x ¡rü nüxüۡ pixuchigagü nax nüma ya Tupana rü nüxicatama ͑ɗիɥɗɗիËӥ̲͑ЙΎфիüۡ rü naxüünexüۡ! 8ॸ¡Rü nüxüۡ pengechaüۡgüãcüma nüxüۡ picua۳xüxüۡgü! Ƅфӥ͑ӥ̲фӥǣӕի%ŃҡӥՓ nangexma. ¡Rü napataa۳xtügu pechocuxüۡ namaxã i perü ãmaregü! 9ॸ¡Rü nüxüۡ picua۳xüxüۡǣӥ͑Փֆֆɗ̲ napata ya mexechine! Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥ͑ի guxüۡma i duüۡxüۡǣӥɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓ ‫ ڟ‬ü۳xügü. maxŕxüۡ rü nape۳xegu nacaxãp 10ॸ¡Rü guxüۡma i nachixüۡanecüã۳xgümaxã nüxüۡ pixu rü ñapegügü: “Nüma ya Cori ֆҽӕЙ͑͑ɗիɥɗ%eۡի۳ ǣËӥֆǣӕի%ŃҡӥՓ ngŕի̲Ëӥֆɗիɥիüۡٚ, ñapegügü! Rü nüma фӥՓӥիɗҡ̲ǣ̲͑իüۡǣӕ͑ֆիӡxŕxŕ ga ñoma ga naane nax tama ngŕma namaxüۡ͑ֆիӡǣËȍɗիüۡca۳x. Rü nüma ͑ɗիɥɗ̲ľ̲ǣӕիüۡma i

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ96–98 nachixüۡanegümaxã inacuáxüۡ. 11ॸRü nataãxŕǣӥɗĀիӡǣӕիüۡ i naane rü ñoma i naane. Rü ngŕxgumarüxüۡ ta norü taãxŕ̲ի%͑ի%ӡǣɗngŕma már, rü ͑ի%ӡǣҡ͑ӥɗǣӕիüۡma i ngŕ̲͑Փ ngŕxmagüxüۡ. 12-13ॸRü nataãxŕ ta i naane rü guxüۡma i nanetügü i nagu togüxüۡ. Rü ngŕ̲͑ɗǣӥɗ͑ɗի͑ľËӥՓ ngŕxmagüxüۡ фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗҡ%xŕãcü nicuxcu nape۳իľՓֆæΎфɗֆҽӕЙ͑ֆ ͑ә̲ӡËӥ. Erü nüma ya Cori ya Tupana фӥ͑ӕҡ͑իӡ͑ի͖Ύ̲ɗ͑͑ľ̲ի% inacuáxüۡca۳x. Rü nüma rü aixcüma meama tá guxüۡma i nachixüۡanegümaxã inacua۳x. ͮӥ̲ֆæΎфɗ͑ɗիɥɗ%eۡի ۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡ

97

1ॸ¡Nataãxŕ, Pa Ñoma i Naanex! Rü Pa Muxüۡ ɗæЙիӡǣӥի‫ؽ‬фӥ petaãxŕgü! Erü nüma ya Cori ya Tupana ͑ɗիɥɗǣӕիüۡarü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡ. 2ॸRü pamüemaxüۡ i caixanexüۡmaxã ínaxümaeguãchi. Ѡӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗ ãeۡx۳ gacü i aixcüma mea nangugüxüۡ i ՓӥիɗËȍɗǣӥɗĀӕüۡxüۡgüarü maxüۡ. Rü aixcüma naՓe۳xgu i ngŕma namaxã naxueguxüۡ ɗՓӥիɗËȍɗǣӥ. 3ॸѠӥՓӥիɗɗ üxüema rü nape۳իľǣӕ͑ɗիӡ, rü ngŕmamaxã ínanagu i norü uanügü i ͑ËӥՓՓngŕxmagüxüۡ. 4ॸRü yimá norü ãŕ̲Ëӥфӥ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓ͑͑ǣӕľ̲. Rü nüma i ñoma i naane rü nidu۳xru۳x i ngŕxguma nüxna nanguemagu. 5ॸRü nape۳իľՓֆæΎфɗֆ͖Ύ̲ɗ͑͑ľфӥ ֆΎфɗիɥËӥфӥֆɗ̲ma۳իЙӦ͑ľǣӥфӥ ɗ͑Āľիǣӥ͖Ύ̲Փľффӥիüۡ. 6ॸRü guxüۡma i ngŕma dauxüۡՓ͑ӥիüۡ idauxüۡ rü tüxüۡ nüxüۡ nacua۳xeۡxeۡ nax nüma ya Tupana rü ãeۡի۳ ǣËӥֆ̲ľËӥֆɗիɥիüۡ. Rü guxüۡma i duüۡxüۡgü i ñoma i naanecüã۳x rü nüxüۡ

462 nadaugü nax ñuxãcü naxüünexüۡ i nümax. 7ॸRü Tupanape۳իľՓ narümaãchitanü i ngŕma duüۡxüۡgü i namaxã taãxŕgüxüۡ i tupananetachicüna۳xãgü rü nüxüۡ icua۳xüüۡgüxüۡ. Erü guxüۡma i ngŕma duüۡxüۡgü namaxã tupanaã۳xgüxüۡ rü Cori ya Tupanape۳xegu narümaãchitanü. 8ॸPa Corix, ֆɗ̲ɥ͑ľֆ֤ľфӕËȍфéüۡ rü guxü̲ۡֆֆɗ̲֤ӕĀ͑ľфӥɥ͑ľǣӥфӥ nataãxŕgü namaxã i curü mugü. 9ॸErü cumax, ЬæΎфɗֆǾӕի%ŃҡӥՓ Ngŕxmaxex, rü namaxã icucua۳x i guxüۡma i ñaa naane. Rü cuma rü guxüۡma i ngŕ̲ҡӕЙ͑͑ľҡǣӥŃҡӥՓ cungexma. 10ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü tüxüۡ nangechaüۡ ya yíxema nüxüۡ oxe i ngŕma chixexüۡ. Rü tüxna ͑Āӕֆֆɞիľ̲ɗիËӥ̲͑ǣɥ͑ӥľիľ rü tüxüۡ ínapoxüۡ naxme۳իՓɗngŕma chixri maxŕxüۡ i duüۡxüۡgü. 11ॸRü ngŕma duüۡxüۡgü i mea maxŕxüۡca۳ի͑ɗիɥɗ yangunexüۡxüۡ. Rü ngŕma taãxŕ i ɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ rü ngŕma duüۡxüۡgü i tama chixexüۡ ügüxüۡca۳ի͑ɗիɥ. 12ॸPa Duüۡxüۡgü i Mea Maxŕxüۡx ¡rü namaxã petaãxŕgü ya Cori, rü nüxüۡ picua۳xüxüۡgü! Erü naxüüne. Nüma ya Cori ya Tupana rü guxüۡŃҡӥՓ͑իӦ

ngexՓaca۳xüۡxüۡ ɗՓɗֆľǣӕ Cori ya Tupanaca۳իЙľՓɗֆľǣӥ! Yerü muxüۡma ga mexüۡ ga taxüۡgü norü poramaxã naxü. Rü nachacüxü ya üünene rü poranemaxã tórü uanügüxüۡ narüporamae. 2ॸRü nüma ya Cori rü nanaxunagü nax tórü uanügüxüۡ naporamaexüۡ. Rü guxüۡma i nachixüۡanegüxüۡ nüxüۡ nadauxeۡxeۡ nax

98

1ॸ¡Rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ98ٍॷ99

463 ñuxãcü tamaxã namecümaxüۡ. 3ॸErü nüma rü tüxüۡ nangechaüۡ rü tama nüxüۡ narüngüma ga norü uneta ga tórü o۳xigümaxã nüxüۡ yaxuxüۡ. Rü yema nax tórü uanügüxüۡ naporamaexüۡ rü guxüۡ i ͑͑ľՓ͑͑ǣӕËȍɗǣ. 4ॸPa Duüۡxüۡgü i ͵Ύ̲ɗͮ͑ľՓMaxŕxüۡx ¡rü taãxŕãcü naxca۳իЙľՓɗֆľǣӥֆҽӕЙ͑! ¡Rü ҡǣ%ËӥЙľфӥՓɗֆľǣӥ̲ի%͑ӥիüۡ picua۳xüxüۡgü! 5ॸ¡Rü árpamaxã pepaxetagüãcüma naxca۳իЙľՓɗֆľǣӥֆ Cori! ¡Rü perü paxetaruüۡgü i ãcúnüxüۡmaxã pegü pepaxpe۳xegüãcüma naxca۳իЙľՓɗֆľǣӥ! 6ॸ¡Rü perü paxetaruüۡgü i picuegüxüۡmaxã taãxŕãcüma ãeۡx۳ gacü ya Coripe۳իľՓ ЙľՓɗֆľǣӥ! 7ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥ͑ի͑Ύфӥ taãxŕ̲ի%͑ի%ӡǣիüۡ i ngŕma már rü guxü̲ۡɗ͑Փngŕxmagüxüۡ. Rü ngŕxgumarüxüۡ ta i ñoma i naane rü guxüۡma i duüۡxüۡǣӥɗ͑Փmaxŕxüۡ rü ̲͑ľ͑ɗիɥ͑ի͑ҡ%xŕgüxüۡ. 8-9ॸRü guxü̲ۡɗ͑ҡӥǣӥфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗæΎфɗֆ Tupanaca۳ի͑ի%ӡǣҡ͑ӥիüۡ ñoma napéxme۳xgüxüۡrüxüۡ. Rü guxüۡnema ya ma۳իЙӦ͑ľǣӥфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ Tupanape۳իľՓ͑ҡ%xŕgü. Erü nüma rü ͑ӕ͑իӡ͑ի͖Ύ̲ɗ͑͑ľ̲ի% iyacuáxüۡca۳x. Rü nüma rü aixcüma tá guxüۡma i nachixüۡanecüã۳xmaxã meama inacua۳x. Nüma ya Cori ya Tupana rü guxüۡma i ãeۡx ۳ gacügüétüwa nangexma

99

1ॸNüma

ya Cori rü ãeۡի۳ ǣËӥ͑ɗիɥ. Rü norü tochicaxüۡ rü ngŕma ҡիфľɗĀիӡËӥã۳xchicüna۳xãgü i ixãxpe۳xátüxüۡarü ngãxüۡՓ͑͑ǣľի̲. Rü nape۳իľՓфӥ͑Ύфӥ̲ӕüۡmaxã nidu۳xrue i guxüۡma i nachixüۡanecüã۳xgü

фӥՓΎΎɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľфӥnidu۳xru۳x. 2ॸRü nüma ya Cori ya ma۳իЙӦ͑ľֆæȍɗóüۡgu ãchiüۡcü rü guxüۡŃҡӥՓ͑͑ǣľի̲. Rü ͑ӥ̲͑ɗիɥɗǣӕիüۡma i nachixüۡanecüã۳x i duüۡxüۡgümaxã inacuáxüۡ. 3ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥ i nüxüۡ ticua۳xüüۡgüxüۡ ya yimá Cori ya ǣӕի%̲ի%ɗËӕËӥфӥ%ӡËӥ̲Ëӥľфӥ nüma rü naxüüne. 4ॸRü cumax, Pa Corix, rü ãeۡի۳ ǣËӥֆЙΎфիӥËȍɗËӥнӕɗիɥфӥËӕфӥ ̲ľ͑ɗիɥ͑ի̲ľ̲ǣӕիüۡma i duüۡxüۡgümaxã icucuáxüۡ. Rü cumatama ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ quixuxüۡ nax cupe۳իľՓфӥ ͑Փӥիɗǣӕիüۡ i guxüۡma i duüۡxüۡgü. Rü toma nax Iraétanüxüۡǣӥҡɗիɥǣӥիüۡ rü cuma rü aixcüma meama tomaxã icucua۳x rü ngŕma mugü ga toxna cuxãxüۡ rü meama niՓe۳x. 5ॸ¡Rü nüxüۡ picua۳xüxüۡgü ya yimá Cori ya tórü ҽӕЙ͑ɗիɥËӥ! ¡Rü nape۳xegu ‫ ڟ‬ü۳xügü! Erü nüma rü naxüüne. pecaxãp 6ॸRü guma Moiché rü Aróüۡ ͑ɗիɥǣ Tupanape۳իľՓҡΔфӥo۳իɗǣӥŃҡӥՓ íchogügüxüۡ. Rü nüma ga Chamué ga Tupanaarü orearü uruxüۡ rü norü yumüxŕՓҽӕЙ͑фӥ͑ǣüۡxeۡecۡ a۳x ínaca. Rü nüma ga Cori ya Tupana rü nanangãxüۡga ga norü yumüxŕ. 7ॸRü nüma ga Tupana rü yema caixanexüۡՓ Moichémaxã rü Aróüۡmaxã nidexa rü nümagü rü meama nayanguxŕxŕ ga norü mugü ga nüxna naxãxüۡ. 8ॸRü cumax, Pa Cori Pa Torü Tupanax, rü cunangãxüۡgüxüۡ. Rü cuma rü yema torü o۳xigüxüۡ cupoxcue ga yexguma chixexüۡ naxügügu, natürü nüxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ icurüngüma ga norü chixexüۡ ga yexguma Moiché rü Aróüۡ ͑ŃҡӥՓ chogügügu. 9ॸ¡Rü nüxüۡ picua۳xüxüۡgü ya ֆɗ̲æΎфɗֆҡΔфӥҽӕЙ͑ɗիɥËӥ! ¡Rü yima napata ya norü ma۳իЙӦ͑ľֆ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ99–102 ӥӥ͑ľ͑ľՓngexmanepe۳xegu ‫ ڟ‬ü۳xügü! Erü nüma ya Cori ya pecaxãp tórü Tupana rü naxüüne. Cori ya Tupana rü tüxüۡ nangóexŕxŕ фӥ͑Ύիфӥǣӥҡɗիɥǣӥ

Duüۡxüۡgü i Ñoma i ͮ͑ľՓMaxŕxüۡx ¡rü taãxŕãcü naxca۳իЙľՓɗֆľǣӥֆæΎфɗֆ Tupana! 2ॸ¡Rü taãxŕãcü penataxŕxŕ ya Cori! ¡Rü taãxŕãcü naxca۳իЙľՓɗֆľǣӥфӥ nüxüۡ picua۳xüxüۡgü! 3ॸ¡Rü nüxna pecua۳xãchie nax nüma ya Cori rü ҽӕЙ͑ֆɗիɥիüۡ! Ѡӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗҡӥիüۡ nango۳xeۡexۡ üۡ rü tama yigütama tango۳xeۡxeۡ. Rü norü duüۡxüۡǣӥҡɗիɥǣӥ ñoma carnérugü i norü yoraarü nachitaxüۡՓngŕxmagüxüۡrüxüۡ. 4ॸ¡Rü nua naxüۡҡՓЙľիɥ, rü napatagu pechocu, фӥЙľфӥՓɗֆľǣӥ̲ի%͑ӥիüۡ picua۳xüxüۡgü rü moxŕ nüxna pexãgü! ¡Rü nüxüۡ pixu nax aixcüma namexechixüۡ i nümax! 5ॸErü nüma ya Cori rü namecüma rü ngŕma norü ngechaüۡ rü guxüۡguma nangexmaecha. Rü ngŕma nax yaxaixcümaxüۡ rü taguma inayacua۳x.

100

1ॸPa

Ãeۡx ۳ gacü ga Dabí rü Tupanamaxã inaxuneta

101

1ॸPa

Cori Pa Tupanax, rü ËȍΎфӥՓɗֆľ̲ի%Ëӕիüۡ chicua۳xüxüۡ naxca۳x nax toxüۡ cungechaxüۡxüۡ rü tomaxã mea icucuáxüۡ. 2ॸRü

chanaxՓa۳xe nax aixcüma mea cuxca۳x chamaxüۡxüۡ. ¿Rü ñuxgu tá chauxüۡҡՓËӕիӡ͑իËȍΎիüۡ curüngüۡxeۡexۡ üۡca۳x? Rü ngŕmaãcü aixcüma tá name i chorü maxüۡ nape۳իľՓɗËȍΎЙҡËӥã۳xgü. 3ॸRü

464 ҡիӡҡ̲̲фӥnaxca۳x íchidau i ta۳xacürü chixexüۡ. Rü tama namaxã chataãxŕ i ngŕma duüۡxüۡgü i tama ҽӕЙ͑ǣɥ͑ӥľիüۡ. Ѡӥҡիӡҡ̲ chanayaxu. 4ॸRü tá nüxüۡ chaxo i ngŕma ɥ͑ӥǣӥɗËȍɗիľիüۡ i chauãxŕՓɞ͑ǣӕǣӥիüۡ. Erü taxuxüۡma i ta۳xacürü chixexüۡ chaxüxchaüۡ. 5ॸRü tá chayanangea۳xgüxŕxŕ i ngŕma duüۡxüۡgü i namücügüechita chixri tümachiga idexagüxüۡ. Ѡӥҡիӡҡ̲ֆի̲͑͑ի% Ëȍիɥ͑ӥɗngŕma duüۡxüۡgü i to۳xguã۳իŃҡӥՓ͑ӥǣӥӦǣӥxŕŕchaüۡxüۡ rü ngŕma norü poramaxã nügü icua۳xüüۡgüxüۡ. 6ॸRü tá naxca۳x chadau i yatügü i aixcüma mea maxŕxüۡ nax chauxüۡҡՓ͑͑ǣľի̲ǣӥիüۡca۳x rü chorü ngüۡxeۡerۡ uüۡǣӥֆɗիɥǣӥիüۡca۳x. 7ॸRü ngŕma ՓΎ̲ӥxeۡeՓ ۡ a۳xegüxüۡ rü tá nangechica i ËȍΎЙҡՓ. Rü taxuxüۡtáma idorata۳xáxüۡ chauxüۡҡՓ͑͑ǣľի̲. 8ॸѠӥՓӥիɗËȍɗǣӥɗ ngunexüۡgu rü tá naxca۳x chadau i guxüۡma i ngŕma chauchixüۡ͑ľՓ chixexüۡ ügüxüۡ ͑իɞËȍ͑ՓΎիüۡxüۡca۳x ͑ՓֆĀæΎфɗֆҽӕЙ͑фӥɥ͑ľ. Naxi ۳xãchiãŕcüarü yumüxŕ

Corix, ¡choxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ ͑իɥ͑ӥɗËȍΎфӥֆӕ̲ӥxŕ! ¡Rü nayaxu i ngŕma tagaãcü cumaxã nüxüۡ chixuxüۡ! 2ॸ¡Rü taxӢ i cha۳u۳xcha۳իՓ iquicúxüۡ i ngŕxguma guxchaxüۡՓ changexmagu! ¡Rü choxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ ͑իɥ͑ӥɗ chorü yumüxŕ! ¡Rü paxa choxüۡ nangãxüۡ

102

1ॸPa

i ngŕxguma cuxna chacagügu! 3ॸErü ñaa chorü maxüۡ rü ñoma caixanexüۡrüxüۡ paxa inarüxo. Erü poraãcü chida۳իՓľфӥ ͖Ύ̲ӥիӥՓɞ͑ǣľի̲իüۡrüxüۡ chinai nax chixaxünexüۡ. 4ॸRü chorü maxüۡne rü nayarümaãchi ñoma maxŕ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ102

465 yarümaãchicürüxüۡ. Rü ngeۡmaca۳x chaxoóbü rü tama chataiya. 5ॸRü chaxauxechamare. Rü ngeۡmaca۳իĀӥիՓ chixaxüchi rü cha۳u۳xcha۳xmü rü chauxchina۳ի%Փnayaxu۳ۡx. 6ॸѠӥՓӥիɗɗ cüchana i chianexüۡՓngŕxmaxüۡrüxüۡ Ëȍɗիɥ, rüe۳xna ñoma cüchana i ɥ͑ľËȍɗҡիüۡՓngŕxmarüxüۡ Ëȍɗիɥ. 7ॸRü tama chape. Ѡӥ͖Ύ̲ՓӥիɗɗՓľфɗɗ ͑ӥիɗËҡ̲ɥ%ca۳xՓe۳իՓիüۡrüxüۡ Ëȍɗիɥ. 8ॸRü ngŕma chomaxã rüxuanügüxüۡ rü taguma nüxüۡ narüchaue nax chixri chauchiga yadexagüxüۡ rü chauégamaxã naguxchigagüxüۡ. 9-10ॸRü ngŕma nax ngúxüۡ chingexüۡgagu rü tama chataiya фӥĀӥիՓҡ͑ɗ̲ËËȍ͑͑ǣõ۳xmare. Rü ngŕma chorü axexüۡ rü chauxgüxüۡxetümaxã naxãéxüۡ erü ËȍΎ̲ի%Ëӕ͑ӕիӡËȍɗ. Rü ãeۡի۳ ǣËӥՓ choxüۡ cunguxeۡxeۡ nax yixcüra choxüۡ curütáexüۡca۳x. 11ॸRü ngŕma chorü ngunexüۡgü rü paxa naxüpetü ñoma Փӥիɗɗga۳u۳xchipeta۳xüۡrüxüۡ. Rü Ëȍֆфӥ̲%Ëȍɗ͖Ύ̲Փӥիɗֆ maxŕrüxüۡ. 12ॸNatürü i cumax, Pa Corix, rü guxüۡguma ãeۡի۳ ǣËӥнӕɗիɥ. Rü ngŕma cuéga rü guxüۡgutáma nüxna nacua۳xãchie. 13ॸPa Corix, ¡inachi rü cuxüۡ‫ڟ‬ naxauxãchitümüxüۡ ֆËӕфӥɥ͑ľֆ Yerucharéüۡ! Ƅфӥ̲фӥ͑Փ͑͑ǣӕɗ ngunexüۡ nax tomaxã curüngüxmüxüۡ rü toxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ icuyarüngümaxüۡ i ngŕma torü chixexüۡ. 14ॸRü toma nax curü duüۡxüۡǣӥҡɗիɥǣӥիüۡ rü nüxüۡ tangechaüۡ ya yima Yerucharéüۡtapü۳xarü nutagü, rü poraãcü toxüۡ‫ ڟ‬nangu۳x nax ñuxãcü nagu napogüexüۡ. 15-16ॸRü ngŕxguma nüma ya Cori norü üünemaxã taxca۳x nango۳xgux rü tüxüۡ nangüۡxeۡeǣۡ ӕի͑իՓľ͑ tanamexŕŕxüۡca۳իֆֆɗ̲͑Ύфӥɥ͑ľֆ

Yerucharéüۡ rü guxüۡma i nachixüۡanecüã۳xgü rü norü ãeۡx۳ gacügü rü tá nüxüۡ nicua۳xüxüۡgü. 17ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü tá nüxüۡ ͑իɥ͑ӥɗ͑Ύфӥ ‫ ڟ‬ՓΎǣӥ̲фľիüۡ rü yumüxŕ i ngŕma ngŕ̲ ۡ ҡիӡҡ̲͑ӥիü naxo i ngŕma naxca۳x ínacagüxüۡ. 18ॸRü ngŕma taxca۳x naxüxüۡ ֆæΎфɗфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑իӥ̲ҡӥիüۡ naxca۳x i ngŕma duüۡxüۡǣӥɗՓɗիՓľ̲ ingóetanüxüۡ nax nümagü rü ta Corixüۡ yacua۳xgüxüۡca۳իфӥՓΎΎɗngŕma ñu۳xma ҡիӡҡ¡ӕľիüۡ. 19-20ॸRü nüma ya Cori ya ‫ ڟ‬a dauxüۡՓɞ͑ҡΎիüۡՓ Tupana rü ngŕm фӥ͖Ύ̲ɗ͑͑ľǣӕ͑ĀՓľ͑ӥ͑ի͑ӥիüۡ nangüۡxeۡexۡ üۡca۳x i ngŕma norü duüۡxüۡgü i togüme۳xeۡՓngŕxmagüxüۡ rü ínanguxüۡxeۡeãۡ xüۡca۳x i ngŕma yu namaxã naxuegugüxüۡ. 21ॸRü ngŕmaãcü i norü duüۡxüۡgü rü tá ChióüۡՓæΎфɗֆ Tupanaxüۡ nixuchigagü rü YerucharéüۡՓфӥҡҡ͑ӥիüۡ nicua۳xüxüۡgü. 22ॸRü ngŕxguma ngŕma togü i nachixüۡanecüã۳xgü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥľËȍɗǣǣӕфӥҡ֤ľфӕËȍфéüۡgu nangutaque۳xegü nax nüxüۡ yacua۳xüüۡgüxüۡca۳x ya Cori ya Tupana. 23ॸNatürü

i choma i ñu۳xmax rü changearüporaã۳x. Ѡӥҡӡҡ̲ chayayane rü nüma ya Cori rü nananuxŕxŕ i chorü maxüۡ. 24ॸRü ngeۡmaca۳x ñachagürü nüxüۡ: “Pa Corix ¡taxӢ i choxüۡ quigaxüۡ naxüۡpa nax meama chayaxüۡ!͖ٚËȍǣӥфӥ͑ӥիüۡ. Pa Corix, curü taunecü rü taguma nagu۳x erü guxüۡguma cungexmaecha. 25ॸRü noxriarü ügügu rü cuma cunaxü ga ñoma i naane. ѠӥËӕ̲ҡ̲͑ɗիɥǣ cunaxüxüۡ ga guxüۡma i ngŕma dauxüۡՓ nüxüۡ idauxüۡ. 26ॸRü guxüۡma i ngŕma rü tá inayarüxo, natürü i cuma rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ102ٍॷ103 guxüۡgutáma cunaxa۳i ۳xrügumaraxüۡ. Rü ñoma i naane rü ngŕma dauxüۡՓ͑ӥիüۡ idauxüۡ фӥՓӥիɗɗ͑իËȍɗфӕфӥիüۡ tá nangau. Rü cuma rü tá cunaxüchicüxü фӥ͖Ύ̲ՓӥիɗɗĀӕüۡxüۡ i naxchiru i ngauxüۡ itáxüۡ rü ngexՓaca۳xüۡxüۡ i naxchirugu icúxüۡrüxüۡ ҡ͑ɗիɥ. 27ॸNatürü i cumax rü cunaxa۳i ۳xrügumaraxüۡ rü curü taunecü rü taguma nagu۳x. 28ॸRü ngŕma nataagü i curü duüۡxüۡgü rü tá nüxna cudau. Rü ngŕma naane i toxna cuxãxüۡՓҡ͑͑ǣľի̲ǣӥľËȍ. Tupanaxüۡ tá chicua۳xüxüۡ

guxüۡma i chorü ɥ͑ӥ̲ի%фӥ͖ chauãŕmaxã tá nüxüۡ chicua۳xüxüۡ ya

103

1ॸRü

nüma ya Cori ya Tupana ya üünecü. 2ॸRü guxü̲ۡɗËȍΎфӥɥ͑ӥ̲ի%ҡ͑ӥիüۡ chicua۳xüxüۡ ya Cori ya Tupana rü ҡիӡҡ̲͑ӥիüۡ icharüngüma i norü ngüۡxeۡegۡ ü i cha۳u۳xca۳x naxüxüۡ rü bai i Փӥիɗ. 3ॸRü nüma rü choxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ inayarüngüma i guxüۡma i chixexüۡ i chaxüxüۡ rü cha۳u۳xca۳x nayataanexŕxŕ ͑ՓɗËȍΎфӥda۳իՓľǣӥ. 4ॸѠӥ͑ӥ̲͑ɗիɥ ɗֆӕՓËȍΎիüۡ ínanguxuchixŕŕxüۡ. Rü nüma rü poraãcü choxüۡ nangechaüۡ rü chomaxã namecüma. 5ॸѠӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗ guxüۡma i mexüۡgü choxna naxãxüۡ. Rü nüma rü choxüۡ naporaxeۡecۡ higüama nax ͖Ύ̲ɥֆӥфӥիüۡ chaporaxüۡca۳x. 6ॸRü nüma rü aixcüma mea tümamaxã inacua۳x ya yíxema togü chixri tümamaxã icua۳xgüe. 7ॸRü nüma ga Tupana rü Moichéxüۡ rü yema Iraétanüxüۡxüۡ nüxüۡ nacua۳xeۡxeۡ ga ֆľ̲͑ǣӕ͑իɥ͑ӥիüۡ rü nape۳իľՓ inanaՓe۳x ga muxüۡma ga mexüۡgü ga norü poramaxã naxüxüۡ. 8ॸRü nüma ya Cori rü namecüma rü nüxü‫ۡڟ‬

466 tangechaüۡtümüxüۡgü rü yaxna tamaxã ͑իɥ͑ӥфӥЙΎф%Ëӥҡӥիüۡ nangechaüۡ. 9ॸRü tama taxchi naxai rü tama tamaxã nanuecha. 10ॸѠӥՓΎΎ͑ի͑ҡիüۡ i ngŕma chixexüۡ i íxüxüۡ natürü i nümax rü tama nanangexgumaraxüۡ i ngŕma poxcu i tüxna naxãxüۡ. 11ॸErü ngŕma norü ngechaüۡ rü taguma inayagu۳x tümaca۳իֆֆɞիľ̲͑ǣɥ͑ӥľիľ. Erü norü ngechaüۡ rü nataxüchi ngŕma Āիӡǣӕիüۡ i naane rü ñoma i naanexüۡ yadüxüxüۡrüxüۡ. 12ॸRü ngŕma tórü chixexüۡgü rü marü tüxna nanayáxüۡguxeۡxeۡ ñoma éste rü oéste nügüna nax nanayáxüۡguxeۡexۡ üۡrüxüۡ. 13ॸRü nüma ya Cori rü tüxüۡ nangechaüۡ ֆֆɞիľ̲͑ǣɥ͑ӥľիľ͖Ύ̲Փӥիɗɗ papá naxacügüxüۡ ngechaüۡxüۡrüxüۡ. 14ॸErü nüma rü meama nüxüۡ nacua۳x nax ta۳իËӥՓҡӥիüۡ naxüxüۡ rü nüxüۡ nacua۳x ͑իՓɗիӥ̲ӥte۳իľɗիɥǣӥիüۡ. 15ॸRü duüۡxüۡgüarü maxüۡ rü tama nama۳x. Rü ͖Ύ̲Փӥիɗɗ͑ҡӥ͑ľфӥիüۡ ͑ɗիɥфӥ͖Ύ̲ ՓӥիɗɗЙӕҡӥфɗ͑ɗի͑ľËӥËӥã۳x i boxchacuxüۡrüxüۡ ͑ɗիɥ. 16ॸRü ngŕxguma buanecü nagu nguxgu i ngŕma putürachacu rü ngŕxma narüxo rü ҡǣӕ̲ҡľիŃՓľ͑͑ӥիüۡ tadau. 17-18ॸNatürü ngŕma Tupanaarü ngechaüۡ tümaca۳իֆֆɞիľ̲͑ǣɥ͑ӥľիľфӥ taguma inayacua۳x. Ѡӥҡӥ̲իËӥǣӥՓ naxüe nax guxüۡguma Tupana tümamaxã mecümaxüۡ ya yíxema mea yanguxŕŕgüxe i norü uneta rü tama nüxüۡ ɗфӥ͑ǣӥ̲ľիľ͑ի͑ǣҡիɥ͑ӥľիüۡ i norü mugü. 19ॸRü nüma ya Cori ya ҽӕЙ͑фӥĀիӡǣӕիüۡ ɗ͑͑ľՓ nanangexmaxŕxŕ i norü tochicaxüۡ rü ‫ ڟ‬a namaxã inacua۳x i guxüۡma. 20ॸPa ngŕm ġիӡËӥã۳x i Orearü Ngeruxüۡ i Poraexüۡ i

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ103ٍॷ104

467 Yanguxŕŕgüxe i Ngŕma Tupana Pexüۡ Muxüۡx ¡rü mexüۡ Corimaxã pexuegugü! 21ॸRü guxãma i pemax, ЬġիӡËӥã۳x ya Coriaxüۡ‫ ڟ‬Puracüexe rü Norü Ngúchaüۡ Ügüxex ¡rü mexüۡ Corimaxã pexuegugü! 22ॸRü guxãma i pema ya Cori ya Tupana pexüۡ ngo۳xexŕx‫ ڟ‬eۡx ¡rü Cori ya Tupanaxüۡ picua۳xüxüۡgü i guxü̲ۡɗ͑Ύфӥ͑͑ľՓ! Rü choma rü tá ta guxüۡ i chorü maxüۡmaxã Cori ya Tupanaxüۡ chicua۳xüxüۡ.

Nüxüۡ ticua۳xüxüۡgü ya yimá guxüۡxüۡ ngo۳xeۡecۡ ü

104

guxüۡma i chorü ɥ͑ӥ̲ի%ҡ͑ӥիüۡ

1ॸRü

chicua۳xüxüۡ ya Cori ya Tupana. Erü cumax, Pa Cori Pa Chorü Tupanax, rü guxüۡŃҡӥՓËӕ͑ǣľի̲фӥËӕիӥӥ͑ľфӥ cunangóonexŕxŕ. 2ॸRü cuma rü curü ngóonexüۡarü ngãxüۡՓËӕ͑ǣľի̲. Rü Ëӕ̲фӥËӕֆ͑ǣŃľËȍɗǣĀիӡǣӕիüۡ ga ͑͑ľ͖Ύ̲Փӥիɗɗҡӥľфӕիüۡ ingéechixüۡrüxüۡ. 3ॸѠӥĀľիŃҡӥՓ cungexma rü ngŕxma dauxüۡgu cuxãchiüۡ. Rü ngŕma caixanexüۡ rü ËӕՓľիüۡxüۡ Ëӕֆիɥxŕxŕ. Rü yima buanecü ͑ɗիɥֆ͑ǣӕнӕɗիӡËӥ. 4ॸRü yima ¡ӕ͑ľËӥ͑ɗիɥɗֆ͑ǣľǣӥËӥɗËӕǣ. Rü ngŕ̲ӥիӥľ̲͑ɗիɥɗ͑իӥիüۡ i curü ngúchaüۡ. 5ॸѠӥËӕ̲фӥՓӥիɗҡ̲ǣ namaxüۡǣӕËӕ͑իӦǣ͖Ύ̲ǣ͑͑ľ ‫ ڟ‬ֆիӡǣËȍɗիüۡca۳x. 6ॸRü nax tama ngŕ̲ noxriarü ügügu rü yema már ga mátamaxüۡ фӥՓɗիӥ̲ӥŃҡӥǣӕ͑ɗիӥфӥ ՓΎΎǣǣӕ̲ma۳իЙӦ͑ľǣӥфӥ͑Ńҡӥǣӕ nixü. 7ॸNatürü ga cuma rü cunamu ga ֆľ̲Āľիǣ̲фɗիɥիüۡ ͑իՓӥիɗՓ ͑իӡիüۡca۳x. Rü yexguma nüxüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕ ga cuga ga ñoma duruanexüۡrüxüۡ ɗիɥիüۡ

фӥЙիՓӥիɗՓ͑իӡիüۡchixü. 8ॸRü nangóe ga guma ma۳իЙӦ͑ľǣӥфӥ ngatexüۡgü yerü ga yema dexá rü ՓӥիɗՓ͑իӡիüۡchixü. Rü yemaacü ga yema dexá rü yema nachica ga namaxã nüxüۡ cuxunetaxüۡՓ͑իӡ. 9ॸRü yema namaxã cuxunetaxüۡgu narüxüãchi ga ֆľ̲Āľի͑իҡ̲Փľ͑իфӥ Փɗիӥ̲ӥŃҡӥǣӕֆիӥիüۡca۳x. 10ॸRü ngŕma ¡ɗфՓľǣӥфӥĀľիфӥ͑ҡӥǣӥɗ ma۳իЙӦ͑ľ͑ľՓ͑ľĀǣӥիüۡՓ cunamugü. 11ॸRü ngŕ̲ĀľիՓ naxaxegü i guxüۡma i naexüۡgü. Rü ngŕ̲Փ͑իիľǣӥɗngŕma búrugü i naixnecücüã۳x. 12ॸRü natücutügügu ‫ ڟ‬a nixüãchixaüۡ i ngŕ̲Փľфɗǣӥ. Rü ngŕm ͑իľ͑ҡ͑ӥՓֆֆɗ̲͑ɗǣӥ. 13ॸRü cuma rü yéa dauxüۡՓɞËӕ͑ǣľի̲իüۡՓ cunamu ya pucü nax ma۳իЙӦ͑ľŃҡӥǣӥǣӕ napuxüۡca۳x. Rü yima pucümaxã ËӕֆՓɗ̲ӥanexŕxŕ i ñoma i naane. 14ॸRü ngŕmaãcü cunaxügüxŕxŕ ya maxŕ naxca۳x i naxüۡnagü. Rü ngŕxgumarüxüۡ ta cunaxügüxŕxŕ i nanetügü i ñu۳xma duüۡxüۡgü namaxã toegüxüۡ nax ngŕmaãcü nüxü‫ ۡڟ‬nangexmaxüۡca۳x i nabü i ngΦxüۡ. 15ॸRü ngŕmaãcü duüۡxüۡgüna cunaxã i norü poraxŕŕruxüۡ ɗЙӡфӥ norü taãxŕxŕŕruxüۡ i bínu rü norü mexŕŕruxüۡ i chíxüۡ. 16ॸRü ngŕma naigü rü ngŕ̲ĀľիՓ͑իիľǣӥ. ѠӥՓΎΎֆ ֆɗ̲ΎËֆɗՓǣӥֆҡիӥ͑ľֆæΎфɗֆ Tupana Líbanuanegu togüne rü ngŕma ĀľիՓ͑իիľǣӥ. 17ॸѠӥֆɗ̲ΎËֆɗՓǣӕ nixüxchiãüۡ i ngŕ̲Փľфɗǣӥɗɞфիüۡ. Rü ֆɗ̲Йɞ͑ӕҡ͑ӥՓnamaxŕ ɗËΔՓǣӥ. 18ॸRü ma۳իЙӦ͑ľ͑ľՓ͑͑ǣľի̲ǣӥɗ ngŕma naexüۡgü i naixnecücüã۳x. Rü ngŕma ma۳իЙӦ͑ľфӥ%ի̲իüۡՓnamaxŕ i ngŕma chigugü rü ngagü. 19ॸRü yima

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ104ٍॷ105 tauemacü rü cunango۳xeۡxeۡ ͑իֆɗ̲Փ nangugüxüۡca۳x i ngunexüۡgü. Rü yimá üa۳xcü rü nüxüۡ nacua۳x i norü ora i nagu yanaxücuxüۡ. 20ॸRü cuma rü cunaxŕanexŕxŕ i ngŕxguma nachütagu. Rü ngŕxguma i ngŕma naexüۡgü rü ͑ɗի͑ľËӥՓɞ͑ËȍΎիüۡ. 21ॸRü ngŕma aigü ‫ ڟ‬a naxae. Rü фӥ͑Փľ̲ӥca۳x ngŕm ngŕmaãcü Tupanana nacagüe nax norü õna nüxna naxãxüۡca۳x. 22ॸNatürü i ngŕxguma yangunegu rü üa۳xcü ibáxigu ‫ ڟ‬a nayapee. rü naxmaxüۡՓ͑իɥфӥ͑ǣŕm 23ॸRü ngŕxguma i nüma i duüۡxüۡgü rü ͑ΎфӥЙӕфËӥՓ͑իɥ. Rü napuracüe ñu۳xmata nachüta. 24ॸѠӥ̲͑ӕիӡËȍɗɗ ngŕma cuxüxüۡ, Pa Corix. Rü guxüۡma i ngŕma cuxüxüۡ rü namexechi erü cumatama curü cua۳xmaxã cunaxü. Rü guxüۡma i ngŕma cuxüxüۡ rü namaxã nanapá i ñoma i naane. 25ॸ¡Rü dücax i ngŕma már! Rü natacutüxüchi, rü nama۳իӥËȍɗфӥ͑Փnamaxŕ i naguxüۡraxüۡxüۡ i choxnigü rü naexüۡgü i taxüۡ rü ixíraxüۡ. 26ॸRü ngŕmagu ͑фӥիɥɥիüۡ ֆՓЙӕфӕǣӥֆҡիӥËȍɗ͑ľ. Rü ngŕ̲Փ͑͑ǣľի̲ɗngŕma Leviatáüۡ i taxüchixüۡ i cumatama cuxüxüۡ ͑իËӕфӥɥ͑ӥca۳xՓa۳xeruxüۡ ֆɗիɥիüۡca۳x. 27ॸRü guxüۡma i ngŕma cuxüxüۡ rü cuxüۡ ínanangu۳xeۡegۡ ü nax cuma cunachibüexŕŕxüۡca۳x i ngŕxguma nataiyaegu. 28ॸRü cuma rü nüxna cunaxã rü nümagü rü nanayauxgü. Rü mea Ëӕ͑իӥՓľ̲ӥфӥ͑ӥ̲ǣӥфӥ̲ľ nachibüe. 29ॸNatürü ngŕxguma ɞËӕ͑ՓΎǣӥǣӕфӥ͑ӥ̲ǣӥфӥ nanaxi ۳xãchiãŕgü. Rü ngŕxguma nüxna cunayaxu۳xgu ya buanecü rü nayue rü Փľ͑իфӥՓɗիӥ̲ӥիüۡ ͑ɗիɥǣӥ. 30ॸNatürü ngŕxguma nüxna cuxãxgu i maxüۡ rü

468 niimu rü ngŕmaãcü cuyangexՓaca۳xüۡchigüxŕxŕ i guxüۡma i ngŕ̲͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓmaxŕxüۡ. 31ॸRü ngŕma Cori ya Tupanaarü üüne rü taguma inayacua۳x. Rü nüma rü poraãcü nataãxŕ namaxã i ngŕma nüma naxüxüۡ. 32ॸRü ñoma i naane rü nidu۳xru۳x i ngŕxguma nüma nüxüۡ ͑ĀՓľ͑ӥǣӕ. Rü ngŕxguma yima ma۳իЙӦ͑ľǣӥիüۡ yangΦgügu rü nicaixquegü. 33ॸRü choma rü ñu۳xma nax chamaxüۡxüۡ rü tá chorü Cori ya Tupanaca۳իËȍՓɗֆľ. 34ॸRü chierü Cori namaxã taãxŕgu i ngŕma ͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥիüۡ. Erü naxüۡtaguxica ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ ichayanga۳u۳xüۡ i chorü taãxŕ. 35ॸ¡Rü noxtacüma iyanaxo i ngŕma duüۡxüۡgü i chixri maxŕxüۡ i ñoma i ͑͑ľՓ! Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ҡիӕ̲ɗ ngŕma duüۡxüۡgü i chixexüۡ ügüxüۡ. Rü guxüۡma i chauãŕmaxã rü tá nüxüۡ chicua۳xüxüۡ ya Cori ya Tupana. Rü name i Cori ya Tupanaxüۡ ticua۳xüxüۡgü. Yema mexüۡgü ga taxüۡgü ga Iraétanüxüۡca۳x naxüxüۡ ga Tupana

105

1ॸ¡Rü moxŕ nüxna pexãgü ya Cori ya Tupana! ¡Rü guxüۡՓ̲͑ӥիüۡ pixuchiga! ¡Rü guxüۡma i duüۡxüۡgümaxã nüxüۡ pixu i ngŕma mexüۡgü i pexca۳x naxüxüۡ! 2ॸ¡Rü perü Փɗֆľǣӥ̲ի%͑ӥիüۡ picua۳xüxüۡgü! ¡Rü pegümaxã nüxüۡ pixu i ngŕma taxüۡ i mexüۡgü i naxüxüۡ! 3ॸ¡Rü pegü namaxã picua۳xüxüۡgü ya yimá üünecü! Rü pema nax naxca۳x pedaugüxüۡ ¡rü petaãxŕgü! 4ॸ¡Rü naxca۳իЙľիɥֆæΎфɗիֆҽӕЙ͑, rü norü poraca۳x pedaugü! ¡Rü guxüۡguma norü ngüۡxeۡecۡ a۳x pedaugü! 5-6ॸ¡Rü nüxna pecua۳xãchie ga yema mexüۡgü ga taxüۡgü ga norü poramaxã

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ105

469 naxüxüۡ rü ngŕma norü mugü ga pemaxã nüxüۡ yaxuxüۡ i pema nax Tupanaarü duüۡ ya AbráüۡҡǣӥЙɗիɥǣӥիüۡ rü Acóbutaagü i Tupana pexüۡ ӕ͑ľҡǣӥիľЙɗիɥǣӥիüۡ! 7ॸRü ͑ӥ̲͑ɗիɥɗæΎфɗֆҡΔфӥҽӕЙ͑ֆɗիɥիüۡ. Ѡӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľ̲ի% inacuáxüۡ. 8-10ॸѠӥՓΎΎËȍɗ1000 i natücumü i tataagü ngupetügu, rü nüma ya Tupana rü tagutáma nüxüۡ inayarüngüma i norü uneta ga noxri Abráüۡmaxã nüxüۡ yaxuxüۡ, фӥ͑Փľ͑ nane ga Ichaámaxã nüxüۡ yaxuxüۡ, rü ֆľ̲Փľ͑kËΔ¡ӕ̲ի%фӥҡ͑ӥիüۡ yaxuxüۡ nax guxüۡgutáma nüxüۡ nangüۡxeۡexۡ üۡ i nataagü i Iraétanüxüۡgü. 11ॸRü yemaca۳x Acóbumaxã nüxüۡ nixu rü ñanagürü: “Choma rü tá cuxna chanaxã i guxüۡma i ñaa Canaáüۡane nax guxüۡgutáma cuxrü rü cutaagüarü ֆɗիɥիüۡca۳իٚ, ñanagürü. 12-15ॸRü nümagü ga tórü o۳իɗǣӥфӥՓΎΎ͑Ύիфľҡ̲͑ɗիɥǣӥ ga noxri rü toxnamanacüã۳ի͑ɗիɥǣӥ, rü ՓΎΎ͖ӕիфľǣ͑Ëȍɗիüۡ͑ľǣӥՓ nichopetüetanü, rü ñuxre ga ãeۡx۳ gacügüme۳xeۡՓɞ͑ɗ͑ǣӕիüۡetanü nax ͖͑͑ľՓ͑͑ǣӕǣӥիüۡca۳x, natürü nüma ga Tupana rü tama nanaxՓa۳xe nax texé chixri namaxã icuáxüۡ. Rü yemaca۳x yema ãeۡx۳ gacügü ga naxme۳իՓ nayexmagüxüۡmaxã nüxüۡ nixu rü ñanagürü nüxüۡ: “Tama chanaxՓa۳xe i ngŕma choma nüxüۡ chaxunetaxüۡ i duüۡxüۡgü rü chixri namaxã ipecua۳x. Rü ngŕma chorü orearü uruüۡgü rü tama chanaxՓa۳xe i ngúxüۡ nüxüۡ pingexeۡeǣۡ ӥٚ, ñanagürü. 16ॸRü nüma ga Tupana rü ֆľ̲͑͑ľՓ͑͑͑ǣľ¡ӥanexŕxŕ rü yemaca۳x ínangu ga taxüۡ ga taiya. 17ॸNatürü Tupana rü naxüۡpa Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓ̲͑͑ӕǣ֤әËȍľ. Rü

ǣӕ̲͑ɗիɥǣ͑ľ͑ľľǣӥ̲͑ի%ҡիľËӥ nax togüme۳xeۡՓ͑ֆľի̲իüۡca۳x ga Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓ. 18ॸRü poxcupataüۡgu nanapoxcu. Rü ƿéruՓa nayachotanaxãgü rü cadénamaxã nayachotaparagü, rü yemaacü nanapi ۳xcutü. 19ॸRü yemaacü Tupana Yúchexüۡ naxü rü ñu۳xmata yangu ga yema ore ga Yúche nüxüۡ ixuxüۡ. 20ॸRü ֆľ̲Փľ͑ǣƄнӕɞҡӕ͑ľËӥã۳xarü ãeۡx۳ gacü ga muxüۡma ga duüۡxüۡgümaxã icuácü rü nanamu nax Yúchexüۡ poxcupataüۡՓɞ͑͑ǣӕիӕËȍɗǣӥxŕŕxüۡca۳x. 21ॸRü nüma ga ãeۡx ۳ gacü rü nüxüۡ naxuneta nax norü ngüۡxeۡerۡ uxüۡ ֆɗիɥիüۡca۳x. Rü naxme۳իǣӕ͑͑իӦǣ guxüۡma ga napata rü guxüۡma ga norü yemaxüۡgü nax nüma namaxã inacuáxüۡca۳x. 22ॸRü nüma ga ãeۡx۳ gacü rü guxüۡma ga norü ngüۡxeۡerۡ uüۡǣӥŃҡӥՓфӥ norü ucu۳xeۡruüۡǣӥŃҡӥՓ͑͑իӦxŕxŕ ga Yúche nax nüma namaxã inacuáxüۡca۳x rü nangúexŕŕãxüۡca۳x nax cua۳x nüxüۡ‫ڟ‬ yexmagüxüۡca۳x. 23ॸѠӥֆľ̲Փľ͑фӥ Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓ͑͑ǣӕǣkËΔ¡ӕǣ Tupana Iraégu naxüégacü. Rü yexma Equítuanegu naxãchiüۡ. Rü yemaacü Canaáüۡ͑ľՓ͑ֆľի̲, natürü guxüۡǣӕ̲͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ͑ի noxrütama naaneca۳ի͑ՓΎľǣӕիüۡ ga nataagü. 24ॸRü Tupana rü nayamuxŕxŕ ga yema norü duüۡxüۡǣӥфӥĀӥիՓ Equítuanecüã۳xgüarü yexera narüporamaegü. 25ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣ Tupana rü yema Equítuanecüã۳xgüna ͑իɥ͑ӥ͑իֆľ̲ҽӕЙ͑фӥ duüۡxüۡgüchi naxaiexüۡca۳x. Rü yemaca۳x ga Equítuanecüã۳իǣӥ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥľ nax ñuxãcü naxüãxüۡ nax tama timuxüۡca۳x ga guxema Tupanaarü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ105ٍॷ106 duüۡxüۡgü. 26ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣҽӕЙ͑фӥ nanamu ga norü duüۡ ga Moiché rü naenexŕ ga Aróüۡ ga nümatama ga Tupana nüxüۡ unetacü. 27ॸRü nümagü ga Moiché rü Aróüۡ rü Tupanaarü poramaxã ínananguxŕŕgü ga cua۳xruüۡgü ǣ%ӡËӥ̲իüۡ ǣƄнӕɞҡӕ͑ľՓ. 28ॸRü nüma ga Tupana rü guxüۡՓ̲ǣ Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓɞnananguxŕxŕ ga ŕanexüۡ. Natürü yema Equítuanecüã۳xgü rü tama ͑ǣ͑իɥ͑ӥľ. 29ॸRü nagüxüۡ nayanguxuchixŕxŕ ga natügüarü dexá rü yemaca۳x nayue ga choxni. 30ॸRü cururugü yema nachixüۡ͑ľՓ ínangugüxŕxŕ. ѠӥՓΎΎ%eۡx۳ gacüarü pechicaxüۡǣӕфӥ͑իɥǣӥ. 31ॸRü Tupana rü ̲͑͑ӕǣ̲ӕիӡËȍɗիüۡ ga murenügü rü naxchigü. Rü guxüۡma ga Equítuane rü namaxã nanapá. 32ॸRü pucüchicüxü yema nachixüۡaneétügu nanayixŕxŕ ga gáuxüۡ. Rü ãŕmacü inaxüxŕxŕ. 33ॸRü yemaacü nanachixexŕxŕ ga norü úbanecügü rü norü iguéranecügü. Rü guxüۡՓ̲͑͑¡üüۡtanüxŕxŕ ga norü ͑ɗǣӥǣƄнӕɞҡӕ͑ľՓ. 34ॸRü Tupana naxca۳ի͑Ëǣ̲ӕիӡËȍɗիüۡ ga munügü. ѠӥҡիӕËӥфӥՓҡľիŃҡֆիӕǣӥǣ͑Ύфӥ mu. 35ॸѠӥ͑ֆՓҡӥǣ͑͑ľҡӥǣӥǣ ͑͑ľǣӥՓֆľի̲ǣӥիüۡ rü guxüۡma ga yema nachixüۡ͑ľՓфӥիӥǣӥիüۡ. 36ॸRü ֆľ̲Փľ͑фӥՓӥիɗËȍɗǣӥǣ Equítuanecüã۳իЙҡՓфӥ͑͑Āɗǣ nüxíraxüۡxüۡ ga nane. 37ॸRü yemaacü ga ҽӕЙ͑фӥƄнӕɞҡӕ͑ľՓɞ͑͑ǣիüۡ ga norü duüۡxüۡgü. Rü nayana ga taxüۡ ga úiru rü diŕrumügü. Rü taxuxüۡma nida۳իՓľľǣ͑ΎфӥĀӕüۡxüۡgü rü taxuxüۡma natura. 38ॸRü nümagü ga Equítuanecüã۳xgü rü nataãxŕgü ga yexguma nüxüۡ nadaugügu ga nax

470 ɗ͑իɥ%Ëȍɗիüۡ, yerü poraãcü naxcha۳իՓ namuüۡe. 39ॸѠӥҽӕЙ͑фӥ͑ŃҡӥՓ nanayexmaxŕxŕ ǣՓӥիɗǣËɗի͑ľիüۡ nax yema yadüxétüxüۡca۳x naxcha۳իՓֆ üa۳xcüema. ѠӥËȍӥҡËӥфӥՓӥիɗǣ üxüemamaxã nanangóonetanüxŕxŕ. 40ॸRü yexguma namachica۳x ínacagügu, rü nüma ga Tupana rü ngugagü naxca۳x ínayachõõchixŕxŕ. ѠӥЙӡǣĀӕիüۡՓ rüyiíxüۡmaxã nanachibüexŕxŕ. Rü yemaacü meama nüxüۡ‫ ڟ‬ningugü. 41ॸRü ֆľիǣӕ̲ҽӕЙ͑͑ӕҡ͑͑ǣӦxtexŕŕgu rü taxüۡ ga dexá yéma nayagoxüۡchixü. Ѡӥֆľ̲Āľիфӥ͖Ύ̲Փӥիɗǣ natürüxüۡ ínachianexüۡՓnaya۳x. 42ॸRü yemaacü aixcüma nayanguxŕxŕ ga yema norü uneta ga üünexüۡ ga ͑ӡիËӥ̲͑ΎфӥĀӕüۡ ga Abráüۡmaxã nüxüۡ yaxuxüۡ. 43ॸѠӥֆľ̲Ëӥ͑ɗիɥǣҽӕЙ͑ ǣƄнӕɞҡӕ͑ľՓɞ͑ǣիüۡ ga norü duüۡxüۡgü ga nüma nüxüۡ naxunetaxüۡ. Rü yexguma ínagaxüۡãgu rü poraãcü nataãxŕgü. 44ॸRü togü ga duüۡxüۡgüarü naane nüxna naxã. Rü nabü ga togüarü ЙӕфËӥՓ͑ľӡիüۡmaxã nanachibüexŕxŕ. 45ॸRü yemaacü Tupana nüxüۡ narüngüۡxeۡe ۡ ga yema duüۡxüۡgü yerü nanaxՓa۳xe nax nagu namaxŕxüۡ ga norü mugü rü nagu ͑իɥիüۡ ga norü ngu۳xeۡetۡ ae ga nüma namaxã nüxüۡ yaxuxüۡ. Rü name i Cori ya Tupanaxüۡ ticua۳xüxüۡgü. Iraétanüxüۡgü rü guxüۡguma chixri ҽӕЙ͑ǣ͑իɥ͑ӥľ

106

1ॸRü

name i Cori ya Tupanaxüۡ ticua۳xüxüۡgü. ¡Rü moxŕ nüxna pexã! Erü nüma rü namecüma rü ngŕma norü ngechaüۡ rü taguma inayacua۳x. 2ॸ¿Rü texé nüxüۡ tacua۳x nax nüxüۡ tixuxüۡ i guxüۡma i

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ106

471 ngŕma nüma norü poramaxã naxüxüۡ? ¿Rü texé nüxüۡ tacua۳x nax nüma nanaxՓa۳xexüۡãcüma nüxüۡ ticua۳xüxüxüۡ? 3ॸRü

tataãxŕgü ya yíxema aixcüma mexüۡǣӕфӥիɥ͑ӥľիľфӥ͑իӥǣӥիľɗngŕma aixcüma Փe۳xguxüۡ. 4-5ॸ¡Rü choxna nacua۳xãchi, Pa Corix, i ngŕxguma nüxüۡ curüngüۡxeۡegۡ u i curü duüۡxüۡgü! Rü ngŕիǣӕ̲͑ә̲Ëӕիӡիǣӕ͑ի ícunanguxüۡxeۡexۡ üۡca۳x ¡rü choxüۡ rü ta ͑ҡ͑ӥՓnangexmaxŕxŕ nax ngŕmaãcü nüxüۡ chadauxüۡca۳x i norü taãxŕ i ngŕma curü duüۡxüۡgü i cuma quidexechixüۡ, rü ngŕ̲%ËӥËȍΎ̲фӥҡՓӥիɗǣӕËӕфӥ duüۡxüۡgümaxã chataãxŕxüۡca۳x! 6ॸRü toma rü cupe۳իľՓЙΎф%ËӥËȍɗիľիüۡ taxü torü o۳xigürüüۡtama. Rü nüxna ítachocu i curü mugü nax toxrütama ngúchaüۡ i chixexüۡgu tamaxŕxüۡca۳x. 7ॸRü nüma ga torü o۳xigü rü tama aixcüma nagu ͑фӥիɥ͑ӥľǣֆľ̲ҡիüۡgü ga mexüۡgü ga curü poramaxã cuxüxüۡ. Rü nüxüۡ inayarüngümae nax cuma rü nüxüۡ cungechaüۡxüۡ. Rü yema Már ga DauchiüxüۡËӕҡӥՓфӥËӕ̲ի%͑ֆ͑әľ. 8ॸNatürü nüma ga Tupana rü Equítuanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacüme۳xeۡՓ ínananguxüۡxeۡeۡ ̲ֆľфӥҡիӕËӥфӥՓ̲ inayanaxoxŕxŕ ga norü uneta ga marü Abráüۡmaxã nüxüۡ yaxuxüۡ. 9ॸRü nüma ga Tupana rü yema Már ga Dauchiüxüۡxüۡ namu nax yapayexüۡca۳x. Ѡӥ͖Ύ̲Փӥիɗɗ naxnecü i paxüۡrüxüۡ ͑ɗիɥ. Ѡӥֆľ̲Փ nayachoüۡxeۡxeۡ ga tórü o۳xigü. 10ॸRü ֆľ̲Ëӥ͑ɗիɥǣ͑Ύфӥӕ͑ӥǣӥǣ͑իËȍɗ aiexüۡme۳xeۡՓɞ͑͑ǣӕիüۡxeۡeãۡ xüۡ. 11ॸRü yexguma tórü o۳իɗǣӥՓľֆËȍΎüۡgu ga tümaarü uanügü rü nüma ga dexá rü ͑ŃҡӥՓnaya۳x. Rü guxüۡma ga tümaarü ӕ͑ӥǣӥфӥֆľի̲͑ֆӕľфӥ¡ɗǣՓӥիɗ

ga maxüۡxüۡ ga íyaxüxüۡ. 12ॸRü yexgumaama ga tórü o۳իɗǣӥфӥĀӥիՓ nayaxõgü ga Tupanaarü unetagü rü ͑ΎфӥՓɗֆľǣӥ̲ի%͑ӥիüۡ nicua۳xüxüۡgü. 13ॸNatürü paxama nüxüۡ inayarüngümaexüۡ ga yema taxüۡ ga mexüۡgü ga Tupana naxca۳x üxüۡ. Rü tama ínanangu۳xeۡegۡ ü ga yema Tupana ͑ǣӕфӥիɥ͑ӥիüۡ. 14ॸRü yema ínachianexüۡՓфӥҽӕЙ͑իüۡ naxügü ga tórü o۳xigü. Rü naxca۳x ínacagü nax Tupana paxa nüxüۡ‫ ڟ‬naxüxüۡca۳x ga yema nümatama ga duüۡxüۡǣӥ͑ǣӕфӥիɥ͑ӥľիüۡ. 15ॸѠӥ͑ӥ̲ǣҽӕЙ͑фӥ͑ǣ͑իɥ͑ӥ, rü nanaxü ga yema naxca۳x ínacagüxüۡ. ͮҡӥфӥֆľ̲Փľ͑фӥnaxca۳x ínananguxŕxŕ ǣĀՓľ͑ľǣ̲͑ի% nayuexüۡ. 16ॸRü yéma ínapegüxüۡՓфӥ yema duüۡxüۡgü rü tama guma Moichéga rü guma Tupana nüxüۡ unetacü ga Aróüۡǣ͑իɥ͑ӥľËȍüۡ yerü naxca۳x nixauxãchie nax norü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥǣӥիüۡ. 17ॸRü yemaca۳x Tupana nanapoxcue. Rü naxca۳x nayange۳xeۡxeۡ ga naane rü yemagu nayicu ga Datáüۡ rü Abiráüۡ namaxã ga namücügü. 18ॸRü yema ̲͑ӥËӥǣӥǣҡ̲ҽӕЙ͑ǣɥ͑ӥľիüۡ rü Tupana naxca۳x yéma nanamu ga üxüema nax yemamaxã yaxaexüۡca۳x ga yema chixexüۡ ügüxüۡ. 19ॸRü guma ma۳իЙӦ͑ľǣϘфŃիՓфӥ͑ӥ̲ǣ Iraétanüxüۡǣӥ͑͑իӥǣӥǣՓӥիɗǣ ՓΎËիËӥËȍɗËӥna۳xã ga úirunaxca۳x. Rü yemaxüۡ nicua۳xüxüۡgü. 20ॸRü yemaacü Tupana ya üünecüxüۡ naxüchicüügü ̲͑ի%ǣՓӥիɗǣՓΎËɗmaxŕ i ngΦxüۡchicüna۳xã. 21-22ॸRü nüxüۡ inayarüngümae ga Tupana ga norü poxüۡruxüۡ ɗիɥËӥǣ͑իӥËӥǣҡիüۡ ga guxchaxüۡǣӥǣƄнӕɞҡӕ͑ľՓфӥ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ106 ba۳i ۳xãchixŕŕruüۡgü ga Cáüۡchixüۡ͑ľՓфӥ %ӡËӥ̲իüۡ ga Már ga DauchiüxüۡՓ. 23ॸRü nüma ga Tupana rü nüxüۡ nixu rü tá nanadai ga yema duüۡxüۡgü. Natürü ga ͑ӥ̲ǣͅΎɗËȍŃфӥ͑ŃҡӥՓ nachogüama rü yemaca۳x narüngüxmü ga Tupana rü tama nanadai. 24ॸRü ֆľ̲Փľ͑фӥ͑ӥիüۡ naxoe ga yema naane ga mexechixüۡ yerü tama nayaxõgü ga yema Tupanaarü uneta. 25ॸRü nachiüۡՓËȍɗǣӥфӥËȍɗիфɗæΎфɗֆ Tupanachiga nidexagü rü tama naga ͑իɥ͑ӥľǣֆľ̲͑Ύфӥ̲ӕǣӥ. 26ॸRü yemaca۳x ga nüma ga Cori ya Tupana rü namaxã nanaxuegu rü tá nadaiaxüۡ yema ínachianexüۡgu. 27ॸRü yexgumarüxüۡ ta ga nataagümaxã rü nanaxuegu rü tá nadaiaxüۡ rü to ga nachixüۡanegü ga tama nüxüۡ‫ ڟ‬yaxõgüxüۡǣӕ͑ՓΎΎ͑ľ%իüۡ. 28ॸRü yema tórü o۳xigü rü tupananeta ga Baáme۳xeۡՓ͑ӥǣӥ͑ֆľի̲ǣӥxŕxŕ. Rü nanangõ۳xgü ga õna ga yema norü tupananetachicüna۳xãgü i ngearü maxüۡãx‫ ڟ‬üۡca۳x nada۳i ۳xüۡ. 29ॸRü yemaacü norü chixexüۡgümaxã Tupanaxüۡ nanuxŕŕgü. Rü yemaca۳x ga nüma ga ҽӕЙ͑фӥ͑ҡ͑ӥՓɞnananguxŕxŕ ga ĀՓľ͑ľǣ͑Փɗֆӕիüۡ. 30ॸNatürü nüma ga chacherdóte ga Finée rü ɗ͑իӡ%Ëȍɗфӥnayama۳x ga yema duüۡxüۡ ga chixexüۡ üxüۡ. Rü yexguma ɞ͑ֆËȍի%Ëȍɗǣֆľ̲ĀՓľ͑ľ. 31ॸRü yema Finée üxüۡ rü Tupanape۳իľՓ name, rü name nax guxüۡguma ՓӥիɗËȍɗǣӥɗЙЙ͑͑ľǣӥ̲ի%͑ӥիüۡ yaxuxüۡ. 32-33ॸRü yema tórü o۳xigü rü ͅľфɞ¡ՓфӥҡҽӕЙ͑իüۡ nanuxeۡegۡ ü ga yexguma Moichéxüۡ ͑ËȍɗիľՓľǣӥǣӕ͑ի dexá nüxna naxãxüۡca۳x. Rü yema duüۡxüۡgügagu guxchaxüۡ Moichéxüۡ

472 nangupetü. ֤ľфӥĀӥիՓͅΎɗËȍŃիüۡ nanuxŕŕgü rü yemaca۳x naechita chixri nidexa. 34ॸRü yema tórü o۳xigü rü tama nanadai ga yema Canaáüۡcüã۳x ga Tupana namaxã nüxüۡ ixuxüۡ nax nadaiaxüۡca۳x. 35ॸNatürü namaxã naxãmücügüama, rü namaxã nixãtegü, rü namaxã naxãxmagü ga yema duüۡxüۡgü ga tama Tupanaaxü‫ ۡڟ‬yaxõgüxüۡ. Rü nacümagü ga chixexüۡgüca۳x nangúe. 36ॸRü yema duüۡxüۡgüarü tupananetachicüna۳xãgüxüۡ nicua۳xüxüۡgü rü yemagagu chixexüۡgu nayi. 37ॸRü tüxüۡ ínamugü ga naxacüegü nax yema ngo۳xogüca۳x tüxüۡ ínaguxüۡca۳x. 38ॸRü yemaacü yema Canaáüۡanearü tupananetagüca۳x tüxüۡ nadai ga guxema nanegü rü naxacüegü ga taxuxüۡma ga chixexüۡ ügüxe. Rü ñoma ga naane rü ǣӕ̲ҡӥ̲ǣӥ̲ի%͑ի%ӡ%Ëȍɗ. 39ॸRü yemaacü ga yema duüۡxüۡgü rü Tupanape۳իľՓֆľիľфիüۡ ga chixexüۡ naxügü ga yexguma yema ҡӕЙ͑͑ľҡǣӥՓľ͑իɥիǣӕ. 40ॸRü nüma ga Tupana rü poraãcü namaxã nanu ga yema norü duüۡxüۡgü. Rü yemaca۳x noxtacüma nüxüۡ naxo. 41ॸRü yema uanügü ga tama yaxõgüxüۡ͑͑͑ՓΎǣӥ nax yema namaxã icua۳xgüxüۡca۳x. 42ॸRü yema norü uanügü rü nüxüۡ narüporamae rü chixri namaxã inacua۳xgü. 43ॸRü nüma ga Tupana rü mue۳xpü۳xcünama ínananguxüۡxeۡxeۡ. Natürü ga nümagü rü tama nüxü‫ۡڟ‬ ɗ͑фӥիɥ͑ӥľËȍüۡ ga yema Tupana nagu фӥիɥ͑ӥիüۡ rü norü chixexüۡ nüxüۡ narüyexera. 44-45ॸNatürü yexguma Tupana nüxüۡ ɥ͑ӥǣӕǣ͑Ύфӥիӕфӥ nüxüۡ nada۳u۳xgu nax taxüۡ ga guxchaxüۡՓ͑ֆľի̲ǣӥիüۡ, rü nüma ga

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ106ٍॷ107

473 Tupana rü nüxna nacua۳xãchi ga norü uneta ga namaxã nüxüۡ yaxuxüۡ. Rü yemaca۳x nüxü‫ ۡڟ‬nangechaüۡtümüxüۡ erü nataxüchi i norü ngechaüۡ. 46ॸRü yema norü duüۡxüۡgüarü uanügüãxŕՓ ínananguxŕxŕ nax mea namaxã inacua۳xgüxüۡca۳x. 47ॸPa Cori Pa Torü Tupanax ¡toxüۡ rüngüۡxeۡxeۡ rü toxüۡ ínanguxüۡxeۡxeۡ naxme۳իՓɗngŕma to i nachixüۡanegü nax ngŕmaãcü nüxüۡ ticua۳xüüۡgüxüۡca۳x i cuéga i üünexüۡ! Erü tanaxՓa۳xe i taãxŕãcüma cuxüۡ ticua۳xüxüۡgü. 48ॸ¡Rü guxüۡguma namexechi ya yimá tórü Cori ya Iraétanüxüۡarü Tupana! Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ guxüۡma i duüۡxüۡgü rü: “Ngŕ̲%Ëӥֆɗիɥٚ, ñanagürügü. ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣɥի%ҡΔфӥæΎфɗֆ Tupanaxüۡ ticua۳xüxüۡgü! Cori ya Tupana rü guxüۡguma tüxüۡ nangechaüۡ

107

1ॸ¡Rü

moxŕ nüxna pexãgü ya Cori! Erü nüma rü namecüma rü norü ngechaüۡ rü taguma inayacua۳x. 2-3ॸRü ngŕxgumarüxüۡ ta rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗҽӕЙ͑͑moxŕ naxãgü i guxüۡma i ngŕma duüۡxüۡgü ga norü uanügüme۳xeۡՓæΎфɗɞ͑ǣӕիüۡxeۡexۡ üۡ. Erü ͑ӥ̲ǣӥфӥ͑ǣľիҡɞ͑ՓΎΎ͑ľիüۡՓǣ ͑ΔфҡľՓфӥѸәфՓфӥŃѸҡľՓфӥΎŃѸҡľՓ фӥҽӕЙ͑фӥՓľ͑nananutaque۳xexeۡxeۡ rü nachixüۡaneca۳x nanaՓoeguxŕxŕ. 4ॸRü nümagü rü ínachianexüۡՓǣ͑ǣľիҡ taxúema ixãpataxüۡՓ͑ËȍΎЙľҡӥ͑ի naxca۳x nadaugüxüۡca۳իǣՓӥիɗǣɥ͑ľ ga nagu naxãchiüۡgüne. Natürü ínatüe rü tama nüxüۡ inayangaugü ga nama ga Փӥիɗǣɥ͑ľՓ͑Āիüۡ. 5ॸRü yexguma yema namaca۳x nadaugügu rü nataiyae rü nita۳իՓľ. Rü yemaca۳x naturae rü

yexma nayuechaüۡ. 6ॸNatürü yema nax ngúxüۡ yangegüxüۡǣǣӕфӥĀӥիՓæΎфɗֆ Tupanana nacagüe. Rü nüma ya Tupana rü ínananguxüۡxeۡxeۡ ͑Փǣֆľ̲͑Ύфӥ i ۳xãchiãŕgü. 7ॸѠӥֆľ̲Փľ͑фӥ̲ľիüۡ ga ̲͑ǣӕ͑ֆ̲ӕǣӥ͑ի͑Փ nangugüxüۡca۳իǣǣӕ̲ɥ͑ľǣ͑ǣӕҡ naxãchiüۡgüne. 8ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗæΎфɗֆ Tupanana moxŕ naxãgü naxca۳x i norü ngechaüۡ rü norü ngüۡxeۡe ۡ i nüxna naxãxüۡ. 9ॸErü nüma rü tüxüۡ naxaxexeۡxeۡ ya yíxema ita۳իՓիľфӥҡիüۡ i õna tüxna naxã ya yíxema taiyaxe. 10-11ॸRü yema duüۡxüۡgü rü poraãcü chixexüۡՓ namaxŕ rü ngŕmagagu ñoma ŕanexüۡՓ nangexmagüxüۡrüxüۡ ͑ɗիɥǣӥ. Rü ngŕma norü chixexüۡ rü nayana۳i ۳xgü ñoma cadénamaxã yana۳i ۳xgüxüۡrüxüۡ. Rü nanaxi ۳xãchiãŕgü yerü tama naga ͑իɥ͑ӥľËȍüۡ ga Cori ya Tupana, rü tama nanaxügüchaüۡ ga yema nüma ͑ǣӕ͑իɥ͑ӥիüۡ. 12ॸRü yemaca۳x ga Tupana rü taxüۡ ǣЙӕфËӥՓ͑͑ՓΎǣӥ. Ѡӥ͑իՓľҡфӥֆ̲ի%͑ֆֆɗҡ͑ӥфӥ taxúema nüxüۡ tarüngüۡxeۡe.ۡ 13ॸNatürü yema nax ngúxüۡ yangegüxüۡgagu rü ĀӥիՓæΎфɗֆҽӕЙ͑͑͑Ëǣӥľ. Rü nüma ga Cori ya Tupana rü yema norü guxchaxüۡՓɞ͑͑͑ǣӕիüۡxeۡxeۡ. 14ॸRü yema taxüۡ ga guxchaxüۡՓ ínananguxüۡxeۡxeۡ ñoma ŕanexüۡՓ ínanguxüۡxeۡeãۡ xüۡrüxüۡ. Rü nüxü‫ۡڟ‬ nanamexŕxŕ ga yema norü guxchaxüۡgü ͖Ύ̲ËĀŃ͑ɞֆՓľǣӥ%իüۡrüxüۡ. 15ॸRü ̲͑ľ͑ɗիɥɗæΎфɗֆҽӕЙ͑͑moxŕ pexãgü naxca۳x i norü ngechaüۡ rü norü ngüۡxeۡe ۡ i pexna naxãxüۡ. 16ॸYerü nüma rü nayapuxŕxŕ ga yema poxcupataüۡarü ɥã۳x ǣ¡фΔӡchenaxca۳x rü nanapu۳xãchixŕxŕ ga yema norü ƿérumena۳xãgü. 17-18ॸRü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ107 nümagü i ngŕma duüۡxüۡgü ga norü chixexüۡgagu rü norü pecádugügagu ida۳իՓľľիüۡ, rü nanaxi ۳xãchiãŕgü. Rü ՓΎΎǣֆľ̲͑ΎфӥΥ͑ǣӥфӥҡ̲͑ӥիüۡ‫ڟ‬ nachixégagü yerü naturae rü marü nayuechaüۡ. 19ॸͮҡӥфӥ͑ŃҡӥՓǣֆľ̲ norü guxchaxüۡgü rü Cori ya Tupanana nacagüe. Rü nüma ga Cori ya Tupana rü yema norü guxchaxüۡՓ ínananguxüۡxeۡxeۡ. 20ॸRü namaxã nanaxuegu nax naxca۳x yataanegüxüۡ. Rü naxca۳x nitaanegü. Rü yemaacü ga ҽӕЙ͑фӥֆӕՓɞ͑͑͑ǣӕիüۡxeۡxeۡ ga yema duüۡxüۡgü. 21ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗæΎфɗֆ Tupanana moxŕ pexãgü naxca۳x i norü ngechaüۡ rü norü ngüۡxeۡe ۡ i pexna naxãxüۡ. 22ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ picua۳xüüۡgüãcüma moxŕ nüxna pexãgü rü taãxŕãcü nüxüۡ pixugüchiga i ngŕma mexüۡgü i naxüxüۡ. 23ॸRü yema taxetanüxüۡǣӥǣ̲фǣӕֆфӥիɥɥիüۡxüۡ, rü yáxüۡՓ͑իɥ͑ǣӕǣ͑ΎфӥՓЙӕфӕǣӥ. 24ॸRü yema már-arü ngãxüۡҡӥՓ͑ӥիüۡ nadaugü ga yema mexüۡ ga Cori ya Tupana üxüۡ. 25ॸRü nüma ga Cori ya Tupana rü nanamu nax inaxüxüۡca۳x ga buanecü rü yexguma rü tacü ga yuape inaxü. 26ॸRü yexguma ga guma ՓЙӕфӕǣӥфӥЙΎф%Ëӥ naxexnagütanüãxüۡ rü narüyiixüۡgü. Rü ֆľ̲͑ǣӕɥիüۡ rü nidu۳xrue norü muüۡmaxã. 27ॸRü nichü۳xatanücüxü ñoma nangãxŕxüۡrüxüۡ. Rü tama nüxüۡ nacua۳x nax ñuxãcü íyachaxãchixŕŕgüãxüۡ ga ͑ΎфӥՓЙӕфӕǣӥ. 28ॸNatürü yema guxchaxüۡՓ͑ֆľի̲ǣӥǣӕфӥæΎфɗֆ Tupanana nacagüe, rü nüma ga Cori ya Tupana rü yema norü guxchaxüۡՓ ínananguxüۡxeۡxeۡ. 29ॸRü guma buanecü ga tacü rü íxracü ga buanecüxüۡ

474 nananguxuchixŕxŕ, rü narüxo ga yuape. yexguma nüxüۡ nadaugügu ga nax naxoxüۡ ga guma yuape rü nataãxŕgü. ѠӥҽӕЙ͑фӥֆľ̲ɞ͑իɥիüۡՓ nanangugüxŕxŕ. 31ॸRü ngŕma duüۡxüۡgü 30ॸRü

фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗæΎфɗֆҽӕЙ͑͑moxŕ naxãgü naxca۳x i norü ngechaüۡ rü norü ngüۡxeۡe ۡ i nüxna naxãxüۡ. 32ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥ i moxŕ nüxna naxãgü i duüۡxüۡgüarü ngutaque۳իľՓфӥ%eۡx۳ gacügüarü ngutaque۳իľՓ. 33ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü nayachegüxŕxŕ i natügü rü natüxacügü, rü naxnecümarexüۡ nayanguxuchixŕxŕ, rü nipagüane. 34ॸRü ngŕma mairaxüۡ ɗ͑͑ľҡӥ͑Փ¡Ëիüۡ rü Tupana rü mairaxüۡ i chixexüۡxüۡ nananguxuchixŕxŕ nagagu i norü chixexüۡ i ngŕma duüۡxüۡgü i nagu ãchiüۡgüxüۡ. 35ॸNatürü ngŕma naane i taguma dexáãx‫ ڟ‬üۡ фӥ͑իҡիËӥǣӥ͑Փ nayanguxuchixŕxŕ. Rü ngŕma naane i pagüanexüۡ фӥ͑ɗ¡ɗիфՓľã۳x. 36ॸRü ngŕxma tüxüۡ namugü ya yíxema ingearü ngŕmaxüۡãx‫ ڟ‬e. Rü ngŕxma ҡӥ̲фӥɥ͑ľǣӥҡիӥǣӥ. 37ॸRü ngŕxma tixüanegü rü úbamaxã tatoegü rü ̲ӕիӡËȍɗիüۡma i tümanetüarü o tibuxgü. 38ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü tüxüۡ narüngüۡxeۡe ۡ nax timuxüۡca۳x. Rü nayamuxŕxŕ ɗҡӥ̲фӥՓΎËǣӥ. 39-40ॸRü ngŕxguma tümaarü uanügü chixri tümamaxã icua۳xgügu rü ngúxüۡ tüxüۡ yangexŕŕgügu rü ngŕmagagu tiyuetanü rü tinoxreetanü, natürü Tupana rü tá tüxüۡ naxütanü rü tá nüxüۡ naxoo۳x i ngŕma tümaarü uanügü. Rü ínachianexüۡgu tá ínayatüexŕxŕ nax nu ͑ľ͑իɥ̲фľիüۡca۳x i norü uanügü. 41ॸRü yíxema ingearü ngŕmaxüۡãx۳ güxe rü nüma ya Cori ya Tupana rü tüxüۡ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ107–109

475 ínanguxüۡxeۡxeۡ ͑Փɗҡӥ̲фӥ͑ǣľËȍüۡ. Rü tüxüۡ nimuxeۡxeۡ ñoma carnérugürüxüۡ. 42ॸRü ngŕmaxüۡ nadaugügu i ngŕma duüۡxüۡgü i Tupanape۳իľՓ̲ľիüۡ rü tá nataãxŕgü. Natürü ngŕma chixexüۡarü üruüۡgü rü tá narüngea۳xgümare. 43ॸRü yíxema tümaãŕxüۡ Ëӕիľфӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ ͑ǣӕҡфӥիɥ͑ӥիüۡ i ñaa tümamaxã nüxüۡ chixuxüۡ nax ngŕmaãcü nüxüۡ tacuáxüۡca۳x nax ñuxãcü poraãcü tüxüۡ nangechaüۡxüۡ

YudáüۡфӥŃѸҡľՓ̲ngŕxmagüxüۡ rü ‫ڟ‬ ËȍΎիфӥ͑ɗիɥ. Rü ngŕma Efraɥarü naane i churaragü i poraxüۡ ͑Փ͑ľɥիüۡ rü ËȍΎիфӥ͑ɗիɥ. Rü ngŕxgumarüxüۡ ta i ngŕma Yudáarü naane i Iraétanüxüۡarü ãeۡի۳ ǣËӥǣӥ͑Փ͑ľɥիüۡ фӥËȍΎիфӥ͑ɗիɥ. 9ॸRü ngŕma Moáane rü Edóüۡane rü chautüüۡՓ͑͑ǣľի̲ǣӥ. Rü ngŕma Piritéutanüxüۡgü rü choma rü tá nüxüۡ

ya tórü Cori ya Tupana.

10-11ॸPa

Íchamemare nax Tupanaca۳x chawiyaexüۡ

108

1-2ॸÑu۳xma

rü íchame, Pa Chorü Tupanax, rü íchame ͑իËȍΎфӥՓɗֆľ̲ի%Ëӕիüۡ chicua۳xüüxüۡ. Rü pa۳xmama tá ícharüda rü chorü paxetaruüۡgümaxã tá chapaxeta. Rü ngŕmaãcü tá nüxüۡ charümoxŕ i ngŕma ngexՓaca۳xüۡ i ngunexüۡ. 3ॸPa Cori Pa Tupanax, rü chorü Փɗֆľǣӥ̲ի%ҡËӕիüۡ chicua۳xüxüۡ nape۳իľՓɗǣӕիüۡma i nachixüۡanecüã۳x i duüۡxüۡgü. 4ॸErü ngŕma curü ngechaüۡ rü Āիӡǣӕիüۡ ɗ͑͑ľфӥֆľիľфՓ͑͑ǣӕ. Rü ngŕxgumarüxüۡ ta i curü aixcüma rü ya۳u۳իҡӥՓľ͑ľիüۡфӥֆľիľфՓ͑͑ǣӕ. 5ॸPa Chorü Tupanax, Ëӕ̲фӥĀիӡǣӕիüۡ i naanemaxã icucua۳x rü curü üüne rü ñoma i naane namaxã nanapá. 6ॸ¡Rü toxüۡ nangãxüۡ rü curü poramaxã toxüۡ ínanguxüۡxeۡxeۡ i toma nax toxüۡ cungechaüۡxüۡ! 7ॸRü cumax, Pa Tupanax, фӥËӕЙҡՓнӕɗĀľիфӥ͖Ëӕфӥǣӥ: “Taãxŕãcüma tá pexna chanaxã i guxüۡma i ngŕ̲͑͑ľɗΎŃѸҡľՓ̲ ChiquéüۡՓɗիӥǣӥիüۡ rü ñu۳xmata ŃѸҡľՓ̲ґӕËΔիфӥ͑ǣҡľիüۡՓ͑ǣӕիüۡ. 8ॸRü ngŕxgumarüxüۡ ta i Garaáxarü naane rü Manachéarü naane i natü i

ËȍфӥЙΎф̲ľٚ, ñanagürü ya Tupana. Tupanax, ¿rü texé tá Edóüۡ͑ľՓ ۡ choxü taga? ‫ع‬ѠӥҡľիŃҡ͑Ύфӥɥ͑ľֆ poranegu choxüۡ taxücuxŕxŕ i ñu۳xma nax toxüۡ cuxoxüۡ rü marü tama torü churaragüxüۡ íquixümücüxüۡ? 12ॸ¡Rü torü ӕՓ͑ӕǣӥcha۳իՓҡΎիüۡ rüngüۡxeۡxeۡ nax nüxüۡ tarüporamaegüxüۡca۳x! Erü ҡիӕՓ̲ҡΎիü‫ ۡڟ‬name i toxrüxüۡ i duüۡxüۡgüarü ngüۡxeۡe.ۡ 13ॸNatürü curü ngüۡxeۡem ۡ axã Pa Tupanax, rü tá nüxüۡ tarüporamae i ngŕma torü uanügü, erü cuma rü tá cuyayitanüxŕxŕ. Tupanaarü ngüۡxeۡecۡ a۳x ínaca

Tupanax ¡taxӢ i choxü‫ۡڟ‬ nüxüۡ cuxoxüۡ i chorü yumüxŕ! 2ॸErü duüۡxüۡgü i chixri maxŕxüۡ i dorata۳ax۳ güxüۡ rü chauchiga nidexagü. ѠӥՓӥիɗɗĀΎф̲фľ͑ɗիɥɗngŕma chauchiga i nüxüۡ yaxugüxüۡ. 3ॸRü chauchi naxaieãcüma nidexagü. Rü natüca۳xmamare chixexüۡ chauchiga nixugü. 4ॸRü ngŕma chorü ngechaüۡ i naxca۳x ichaxãxüۡ rü chixexüۡmaxã choxü‫ۡڟ‬

109

1ॸPa

nanaxütanügü. Natürü i chomax rü naxca۳x chayumüxŕama. 5ॸRü ngŕma mexüۡ i naxca۳x chaxüxüۡ rü chixexüۡmaxã nanatáeguxŕŕgü. Rü choma nüxüۡ changechaüۡyane rü chauchi naxaie. 6ॸPa Tupanax ¡rü ñu۳xma rü ngŕma chixexüۡ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ109 üxüۡca۳x nüxüۡ ͑իӕ͑ľҡɗՓӥիɗɗ%eۡx۳ gacü i chixecüma nax ngŕma nüxna ca۳xaxüۡca۳x i norü chixexüۡchiga! ¡Rü ngŕxgumarüxüۡ ta nüxüۡ ͑իӕ͑ľҡɗՓӥիɗ i norü uaxüۡruxüۡ i naxca۳x íca۳xaxüۡ nax napoxcuxüۡca۳x! 7ॸRü ngŕxguma ãeۡx۳ gacü nüxna caxgu i norü chixexüۡchiga rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ΎիҡËӥ̲ЙΎիËӕ̲͑ի% naxueguxüۡ. Rü ngŕxguma nügüca۳x ínacaxgu nax tama napoxcuxüۡca۳x rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ΎիҡËӥ̲ֆľիľф%Ëӥ nanapoxcuama. 8ॸ¡Rü nanuxŕxŕ i norü maxüۡ rü noxtacüma nayu۳x nax ngŕmaãcü togü noxtacüma nayaxuxüۡca۳x i norü puracü! 9ॸRü ngŕmaãcü i naxacügü rü noxtacüma nataxcue rü naxma۳իфӥ͑ΎիҡËӥ̲ֆӕҡľիľҡɗիɥ. 10ॸRü ngŕmaãcü i naxacügü rü nu ne ͑͑իɥ̲фľфӥɞիфիüۡ i dieۡruca۳x nacaxüۡՓa۳xegü. ‫ؽ‬Ѡӥ͑ΎիҡËӥ̲͑Փ ɞ͑ՓΎիüۡ ֆֆɗ̲͑ЙҡËȍɗËՓ! 11ॸ¡Rü guxüۡma i ngŕma norü ngŕmaxüۡgü, rü ngŕma diŕru naxüۡҡՓ͑ֆիӕիüۡ noxtacüma yana! ¡Rü togümare i duüۡxüۡgü nüxü‫ ۡڟ‬yana i ngŕma norü puracütanü! 12ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ taxúeaxüۡ‫ڟ‬ma nangechaüۡtümüxüۡ фӥՓΎΎɗ naxacügü i taxcuexüۡ. 13ॸ¡Rü noxtacüma guxüۡ yue i nataagü nax ngŕmaãcü yanaxoxochixüۡca۳x i nape۳xeégagü! 14ॸRü cumax, Pa Corix, ¡rü nüxna nacua۳xãchi i nanatüarü chixexüۡ rü tagutáma ínapi i ngŕma naéarü pecádu! 15ॸ¡Rü guxüۡguma nüxna nacua۳xãchi i ngŕma chixexüۡ i naxüxüۡ! ¡Rü duüۡxüۡgüãxŕՓɞ͑Йɗɗ naéga! 16ॸRü nüma i ngŕma chixexüۡ üxüۡ rü taguma nüxüۡ‫ ڟ‬tangechaüۡtümüxüۡ ya yíxema ingearü diŕruã۳xgüxe rü yíxema tama tügü icua۳xüüۡgüxe rü yíxema guxchaxüۡmaxã naxi ۳xãchiãŕgüxe. Rü

476 nüma rü chixri tümamaxã inacua۳x rü ngŕmaãcü tüxüۡ nadai. 17ॸRü nüma rü naxca۳x nadau nax chixexüۡ naxüxüۡ. ¡Rü ngeۡmaca۳x noxtacüma chixexüۡ namaxã yaxugüe i duüۡxüۡgü! Rü taguma naxca۳x nadau nax ta۳xacürü mexüۡ naxü. ¡Rü ngeۡmaca۳x noxtacüma taguma texé mexüۡ nachiga ixu! 18ॸ¡Rü ngŕma nacüma i chixexüۡ, rü noxtacüma yadü۳xã i naxüۡ͑ľ͖Ύ̲Փӥիɗɗ͑իËȍɗфӕ̲ի% idü۳xü۳xüۡrüxüۡ! ¡Rü naanügu rü naxchina۳xãgu, rü noxtacüma naxücu i ngŕma chixexüۡ ɗ͑ǣӕ͑իɥ͑ӥիüۡ ñoma dexá rüe۳xna chíxüۡ tagu ücuxüۡrüxüۡ! 19ॸRü ngŕma nacüma i chixexüۡ ¡rü noxtacüma yadü۳xã i naxüۡ͑ľ͖Ύ̲Փӥիɗ i naxchiru naxüۡne idü۳xü۳xüۡrüxüۡ, rü ͑ΎիҡËӥ̲͑ӥի͑͑͑ɗ͖Ύ̲Փӥիɗɗ goyexüۡrüxüۡ! 20ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗæΎфɗֆ Tupana ngŕmaãcü nüxüۡ‫ ڟ‬nanaxütanü i ngŕma chomaxã rüxuanüã۳xgüxüۡ rü chixri chauchiga idexagüxüۡ. 21ॸNatürü cumax, Pa Corix rü chanaxՓa۳xe i choxüۡ curüngüۡxeۡe ۡ rü mea choxna cudau nax ngŕmaãcü natachigaxüۡca۳x i cuéga. ¡Rü curü mecümagagu choxüۡ ínanguxuchixŕxŕ ͑Փɗngŕma chixexüۡgü! 22ॸChoma rü poraãcüxüchi guxchaxüۡՓËȍ͑ǣľի̲фӥ chanaxi ۳xãchiãxŕ rü chorü maxüۡ͑ľՓфӥ poraãcü nangu۳x. 23ॸRü ngŕma chorü guxchaxüۡǣӥ̲ի%фӥɗ͑ɗիӡ͑ի chixachigüxüۡ ͖Ύ̲Փӥիɗɗ ga۳u۳xchipeta۳xüۡ ɗիӡիËȍɗǣӥիüۡrüxüۡ. Rü ñu۳xma rü marü chixaxüchi, rü ngeۡmaca۳x ya yima buanecü rü choxüۡ ͑ɗǣ͖Ύ̲Փӥիɗɗ̲ӕ͑ӥիüۡ yagaxüۡrüxüۡ. 24ॸRü ngŕma nax tama chachibüxüۡca۳x rü ‫ ڟ‬ü۳xü rü chixachigü. 25ॸRü chidu۳xruxeãp duüۡxüۡgüarü cugüruxüۡ Ëȍɗիɥ. Rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ109–111

477 ngŕxguma choxüۡ nadaunügu rü nanexáerugü rü choxüۡ nacugüe. 26-27ॸ¡Choxüۡ rüngüۡxeۡxeۡ, Pa Cori Pa Chorü Tupanax! ¡Rü curü ngechaüۡgagu choxüۡ ínanguxuchixŕxŕ ͑ՓɗËȍΎфӥ guxchaxüۡgü nax ngŕmaãcü duüۡxüۡgü nüxüۡ cuáxüۡca۳x nax aixcüma cuma ֆɗիɥիüۡ i choxüۡ curüngüۡxeۡexۡ üۡ! 28ॸRü ñu۳xma nax choxüۡ curüngüۡxeۡexۡ üۡ rü ͑ӥŃҡ̲͑ɗիɥľǣՓΎΎËȍɗիľիüۡ chomaxã yaxugüegu i ngŕma chomaxã rüxuanüã۳xgüxüۡ. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥ͑ի naxãneexüۡ. Natürü i choma nax curü duüۡxüۡ Ëȍɗիɥիüۡ rü chataãxŕ. 29ॸRü ngŕma ËȍΎфӥӕ͑ӥǣӥфӥ̲͑ľ͑ɗիɥ͑իЙΎф%Ëӥ naxãneexüۡ. ¡Rü ngŕma norü ãne rü noxtacüma yadü۳xã i naxüۡ͑ľ͖Ύ̲Փӥիɗ i naxchirumaxã idü۳xü۳xüۡrüxüۡ! 30ॸRü ñaa chaua۳xmaxã rü guxüۡgutáma Cori ya Tupanana moxŕ chaxã. Rü muxüۡ i duüۡxüۡǣӥҡ͑ӥՓҡ͑ӥիüۡ chicua۳xüxüۡ. 31ॸƄфӥ͑ӥ̲ֆҽӕЙ͑фӥҡӥ̲ŃҡӥՓ nachogü ya yíxema ngearü ngŕmaxüۡãx۳ güxe. Rü naxme۳իՓҡӥիüۡ ínapoxüۡ i ngŕma tüxüۡ íxuaxüۡgüxüۡ. Nüma ya Cori rü ãeۡx ۳ gacüna pora naxã

110

1ॸRü

nüma ya Tupana rü chorü Corixüۡ ñanagürü: ٘‫ؽ‬æȍΎфӥҡӥǣӥ͑ľËӥՓՓфӥҡΎфӥ ñu۳xmatáta i ngŕma curü uanügü rü curü chicutüxüۡ Ëȍֆիɥxŕŕgü!͖ٚ͑ǣӥфӥ. 2ॸRü nüma ya Tupana rü YerucharéüۡՓ cuxüۡ naxuneta nax ãeۡի۳ ǣËӥнӕɗիɥիüۡca۳x rü namaxã icucuáxüۡca۳x i ngŕma curü uanügü. 3ॸRü ngŕma ngunexüۡ i curü uanügüxüۡ curüporamaegu rü curü duüۡxüۡgü rü tá cuxme۳իՓ͑ӥǣӥ nangexmagüxŕxŕ. Rü nimexchiruãcüma tá cupe۳իľՓ͑͑ǣӕǣӥ. Rü ngŕma curü

pora rü guxüۡgutáma nitachigü ñoma pucü ya guxüۡguma pa۳xmama rüngucürüxüۡ. 4ॸRü nüma ya Tupana rü cuxüۡ naxuneta nax Melquisedérüxüۡ guxüۡǣӕ̲ËȍËȍľфĀΔҡľнӕɗիɥիüۡ. Rü ͑ӥ̲фӥҡիӡҡ̲inayanaxoxŕxŕ i ngŕma nüxüۡ yaxuxüۡ. 5ॸRü nüma ya ҽӕЙ͑фӥËӕфӥҡӥǣӥ͑ľËӥՓՓ nangexma nax cuxüۡ ínapoxüۡxüۡca۳x. Rü ngŕma ngunexüۡ i nagu nanuxüۡgu rü tá nanadai i muxüۡma i ãeۡx۳ gacügü. 6ॸRü ngŕma nachixüۡanegüca۳x rü tá poxcu naxuegu. Rü ngŕxma tá nayue i ̲ӕիӡËȍɗիüۡ i duüۡxüۡgü. Rü guxüۡՓ̲ɗ ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓфӥ̲ӕիüۡtama i ãeۡի۳ ǣËӥǣӥҡɞ͑ՓΎիüۡ. 7ॸNatürü nümatama ya Tupana rü ngŕma ̲͑ËӥՓՓngŕxmaxüۡ i natüxacüarü ĀľիՓҡ͑իիľ. Rü ngŕma dexá rü tá nayaporaxŕŕchigü. Nüxüۡ ticua۳xüxüۡgü ya Cori ya Tupana erü mexüۡ taxca۳x naxü

111

1ॸ̲ͮľ͑ɗիɥɗæΎфɗֆ

Tupanaxüۡ ticua۳xüxüۡgü. Rü choma rü guxüۡma i chorü maxüۡnemaxã tá Cori ya Tupanaxüۡ chicua۳xüxüۡ ngeۡma duüۡxüۡgü i mexüۡǣӕфӥիɥ͑ӥľիüۡarü ngutaque۳իľՓфӥǣӕիüۡma i duüۡxüۡgüpe۳իľՓ. 2ॸRü guxüۡma i ngŕma Cori ya Tupana üxüۡ rü nataxüchi. Rü yíxema aixcüma namaxã taãxŕxe i ngŕma Tupana üxüۡ фӥ͑Փtangu۳x. 3ॸRü ngŕma Tupanaarü puracü rü namexechi. Rü nüma rü guxüۡguma mea tamaxã inacua۳x. 4ॸRü yema mexüۡ ga naxüxüۡ rü ҡիӕËӥфӥՓ̲͑ӥիüۡ itarüngümae. Erü nüma ya Cori rü namecümaxüۡchi rü nüxü‫ ۡڟ‬tangechaüۡtümüxüۡ. 5ॸRü tüxüۡ ͑իӥՓľ̲ӥֆֆɞիľ̲͑ӥիüۡ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ111–113 icua۳xüüۡgüxe. Rü nüma rü taguma nüxüۡ inarüngüma i ngŕma norü uneta ga nüxüۡ yaxuxüۡ. 6ॸRü nüma rü norü duüۡxüۡgüpe۳իľՓinanaՓe۳x ga norü pora ga yexguma nüxna naxããgu ga ñaa ʊфŃ͑ľՓΎΎ̲ӕիüۡma ga totücumü ga duüۡxüۡgü ga tama yaxõgüxüۡ ͑Փ namaxeۡchire۳x. 7ॸRü guxüۡma i ngŕma nüma naxüxüۡ rü name rü aixcüma niՓe۳x i norü mugü. Rü ngeۡmaca۳x name nax nagu yaxõxüۡ. 8ॸRü ngŕma norü mugü rü taguma inayarüxo erü guxüۡma фӥɗիËӥ̲͑ɗիɥфӥnaՓe۳xgu. 9ॸRü nüma rü ínananguxüۡxeۡxeۡ ga norü duüۡxüۡgü naxme۳իՓǣ͑Ύфӥӕ͑ӥǣӥ. Rü yema norü uneta rü namaxã nüxüۡ nixu nax tagutáma iyanaxoxüۡ. Erü nüma ya ҽӕЙ͑фӥ͑իӥӥ͑ľфӥ͑ի%ӡËӥ̲իüۡchi. 10ॸRü yíxema aixcüma cua۳x tüxüۡ‫ڟ‬ ngŕxmaxe rü Cori ya Tupanaxüۡ ticua۳xüxüۡgü. Rü yíxema Cori ya Tupanaxüۡ icua۳xüüۡgüxe rü aixcüma tümaãŕxüۡ ticua۳x. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ guxüۡguma nüxüۡ ticua۳xüxüۡgü. Nataãxŕ ya yimá yatü ya mexüۡǣӕфӥիɥ͑ӥËӥ

112

1ॸ̲ͮľ͑ɗիɥɗæΎфɗֆ

Tupanaxüۡ ticua۳xüxüۡgü. Rü nataãxŕ ya yimá yatü ya Cori ya Tupanaxüۡ ngechaüۡcü rü norü mugügu imaxüۡcü. 2ॸRü yimá yatü ya mexüۡgu фӥիɥ͑ӥËӥфӥҽӕЙ͑ҡ͑ӥիüۡ narüngüۡxeۡe ۡ i ngŕma naxacügü rü tá naporae i ñoma ɗ͑͑ľՓ. 3ॸѠӥ͑ЙҡՓֆֆɗ̲ֆҡӥ rü namuarü ngŕmaxüۡãx۳ gü. Rü guxüۡguma norü ngŕmaxüۡgümaxã to۳xguã۳xüۡ narüngüۡxeۡe.ۡ 4ॸRü yimá yatü rü ͖Ύ̲ՓӥիɗɗΎ̲ӥɗŕanexüۡՓ ibáxixüۡrüxüۡ ͑ɗիɥnaxca۳x i ngŕma togü i

478 duüۡxüۡgü i mexüۡ. Rü nüma rü namecüma rü nangechaüۡՓa۳xe rü nixaixcüma. 5ॸRü yimá yatü ya mecümacü rü norü ngŕmaxüۡgümaxã togüxüۡ narüngüۡxeۡe.ۡ Rü mea namaxã inacua۳x i guxüۡma i ngŕma nüxüۡ‫ڟ‬ ngŕxmaxüۡ. 6ॸѠӥֆɗ̲ֆҡӥфӥҡիӡҡ̲ ͑ǣӕ͑ֆфӥËȍɗիľՓΎΎ͑Ύфӥӕ͑ӥǣӥ chixexüۡ namaxã ü۳xgux. Rü duüۡxüۡgü rü guxüۡgutáma nüxna nacua۳xãchigü naxca۳x i ngŕma mexüۡ i naxüxüۡ. 7ॸRü nüma rü taxuca۳xma naxca۳x naba۳i ۳xãchi i ta۳xacürü chixexüۡ i ore i nachiga i nüxüۡ ͑իɥ͑ӥիüۡ, erü nüxüۡ nacua۳x nax Tupana aixcüma nüxna dauxüۡ. 8ॸRü nüma ya yimá yatü rü taxuca۳xma norü uanügüxüۡ namuüۡ. Rü nüxüۡ nacugüama erü Tupanagu nayaxõ. 9ॸRü yíxema tüxü‫ۡڟ‬ nataxúxe rü guxüۡguma norü ngúchaüۡmaxã tüxna nanaxãmare i diŕru. Rü ngŕma nacüma i mexüۡ rü taguma nüxüۡ narüchau nax naxüãxüۡ. Rü taxuca۳xma naxãne erü aixcüma nagu namaxüۡ i ngŕma nüxüۡ yaxuxüۡ. 10ॸRü ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ rü nanue ega nüxüۡ nadaugügu. Rü norü numaxã nixüۡ‫ڟ‬xchapütagü. Natürü ngŕma norü ɥ͑ӥɗngŕma chixexüۡarü üruüۡgü rü tá nagu nayarüchixe. Norü mecümaca۳x Tupanaxüۡ ticua۳xüxüۡgü

113

1ॸ̲ͮľ͑ɗիɥɗæΎфɗֆ

Tupanaxüۡ ticua۳xüxüۡgü. Pa Norü Duüۡxüۡgüx rü ¡nüxüۡ picua۳xüxüۡgü! 2ॸRü name i ñu۳xma rü guxüۡguma mea nachiga idexagüxüۡ. 3ॸRü guxãma i pema ɗŃѸҡľՓngŕxmagüxe rü ñu۳xmata pema ɗΎŃѸҡľՓngŕxmagüxe ¡rü nüxüۡ picua۳xüxüۡgü ya Cori ya Tupana! 4ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü guxüۡma i

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ113–115

479 nachixüۡanegümaxã inacua۳x. Rü norü ЙΎффӥĀիӡǣӕիüۡ ɗ͑͑ľŃҡӥՓ͑͑ǣӕ. 5-6ॸѠӥҡիәľ̲̲͑ի%ҡՓӥիɗǣӕֆҡΔфӥ æΎфɗֆҽӕЙ͑ֆĀիӡǣӕիüۡ ɗ͑͑ľՓ ‫ ڟ‬a nüxüۡ ãeۡի۳ ǣËӥɗիɥËӥ, natürü ngŕm ۡ ͑ĀՓľ͑ӥɗĀիӡǣӕիü i naane rü ñoma i naane. 7-8ॸRü tüxüۡ narüngüۡxeۡe ۡ ya yíxema ngearü diŕruãx‫ ڟ‬e. Rü yíxema taxúema tüxüۡ rüngüۡxeۡxŕx‫ ڟ‬e rü tüxüۡ

ínarüdaxŕxŕ фӥҡӥ̲фӥɥ͑ľфӥ ãe۳իǣËӥǣӥҡ͑ӥՓҡӥիüۡ narütoxŕxŕ. 9ॸRü yíxema ngexe ya ngexacüxe rü nüma ya Tupana rü tüxüۡ nataãxŕxŕxŕ rü tüxüۡ narüngüۡxeۡe ۡ nax taxãxacüxüۡca۳x. Pa Duüۡxüۡgüx, фӥ‫͑ؽ‬ǣɥի%͑ӥիüۡ ticua۳xüxüۡgü ya Cori ya Tupana! Nüxna nacua۳xãchie ga yexguma Equítuanewa ínachoxüۡ۳xgu ga Iraétanüxüۡ

114

1-2ॸѠӥ͑ӡիËӥ̲ǣֆľիǣӕ̲

Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓɞ͑ËȍΎիüۡ۳xgu ga tórü o۳xigü ga Iraétanüxüۡgü ga Acóbutaagü, фӥ֤ӕĀ͑ľǣӕ͑ɗիɥǣ naxügüãxüۡ ga guma Tupanapata. Rü ͑ӥ̲ǣҽӕЙ͑фӥֆŃ̲͑ɗիɥǣҡΔфӥ o۳xigümaxã inacuáxüۡ. 3ॸRü yexguma yema Már ga Dauchiüxüۡ yema Iraétanüxüۡxüۡ da۳u۳xgu rü niyauxyexüۡchixü. Rü yexgumarüxüۡ ta ga yema natü ga Yudáüۡ rü tórü o۳xigüca۳x ínayachaxãchixüۡchixü. 4ॸRü yexguma ga guma imáchanexüۡchine ga ma۳իЙӦ͑ľǣӥфӥǣӕ̲фӥ͑ӕի̲ľǣӥ͑ľǣ ma۳իЙӦ͑ľǣӥфӥҽӕЙ͑фӥЙΎф̲ի% nayuxnagütanü ñoma carnéruxacügü rü chíbuxacügü yuxnagütanüxüۡrüxüۡ. 5ॸ¿Rü ta۳xacü cuxüۡ nangupetü, Pa Már i Dauchixüxüۡx, nax quiyauxyexüۡchiüxüۡ? ¿Rü ta۳xacü cuxüۡ nangupetü, Pa Natü Pa Yudáüۡ nax ícuyachaxãchixüۡchiüxüۡ?

ta۳xacü pexüۡ nangupetü, Pa Imáchanexüۡchine ya Ma۳իЙӦ͑ľǣӥիфӥ pemax Pa Rünuxmaegüne ya Ma۳իЙӦ͑ľǣӥի, rü piyuxnetanücüüxüۡ 6ॸ¿Rü

ñoma carnéruxacügü rü chíbuxacügü yuxnagütanüxüۡrüxüۡ? 7ॸRü cumax, Pa Ñoma i Naanex ¡rü Acóbuarü Tupanape۳իľՓËӕфӥ̲ӕüۡmaxã idu۳xrux! 8ॸ֤ľфӥǣ͑ӥ̲фӥ͑ӕҡҡ͑ӥՓ nanango۳xeۡxeۡ ga puchugü rü nuta ya ҡËӥՓɗ͑ֆǣΎիüۡchixüxŕxŕ ga dexá. ҽΔфӥҽӕЙ͑фӥĀիӡǣӕիüۡ i naanewa nangexma

115

1ॸPa

Cori Pa Tupanax ¡cugütama icua۳xüxüۡ rü taxӢ i toxüۡ quicua۳xüüxüۡ! ¡Rü cugü icua۳xüxüۡ naxca۳x i curü ngechaüۡ rü naxca۳x i ngŕma nax quixaixcümaxüۡ! 2ॸ¿Rü tü۳xcüüۡ i ngŕma tama yaxõgüxüۡ rü ínacagü rü ñanagürügü: ٘‫ͮع‬ǣľիËӥ͑ɗիɥ ya perü Tupana?͖ٚ͑ǣӥфӥǣӥ? 3ॸNatürü tanangãxüۡ rü ñatagürügü: “Torü Tupana фӥĀիӡǣӕիüۡ ɗ͑͑ľՓ͑͑ǣľի̲. Rü nüma rü nanaxü i guxüۡma i ta۳xacü i nüma nanaxՓa۳xexüۡٚ, ñatagürügü. 4ॸRü ngŕma norü tupanagü i ngŕma tama yaxõgüxüۡ, rü nümatama i duüۡxüۡgü naxme۳xmaxã nanaxügü. Rü úirumü rü diŕrumünaxca۳ի͑ɗիɥ. 5ॸRü nüxüۡ‫ڟ‬ nangexma i naxã۳x natürü tama nidexagü rü nixãxetü natürü tama ta۳xacüxüۡ nadau. 6ॸRü naxãchinü natürü tama ta۳xacüxüۡ ͑իɥ͑ӥľ. Rü naxãxmaraxüۡ natürü taxuxüۡma nüxüۡ napa. 7ॸRü nixãxme۳x natürü tama tüxüۡ

ningΦgügü. Rü nixãcutü natürü tama ɗ͑իɥ. Ѡӥ¡ɗɗՓӥիɗɗ͑ǣɗ͑իã۳իǣӥՓ ɞիӡիӡիüۡ. 8ॸRü ngŕma duüۡxüۡgü i nügüca۳xtama naxchicüna۳xãgü ügüxüۡ rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ115ٍॷ116 nüxü‫ ۡڟ‬yaxõgüxüۡ rü naxrüüۡҡ̲͑ɗիɥǣӥ ͑իҡիӕՓ̲ֆ̲ľիüۡ. 9ॸPa Iraétanüxüۡgüx ¡rü Cori ya Tupanagu peyaxõgü! Erü nüma rü tüxüۡ narüngüۡxeۡe ۡ rü tüxna nadau. 10ॸPa Chacherdótegüx ¡rü Cori ya Tupanagu peyaxõgü! Erü nüma rü tüxüۡ narüngüۡxeۡe ۡ rü tüxna nadau. 11ॸRü pemax, Pa Duüۡxüۡgü i Cori ya Tupanaxüۡ Ngechaxüۡgüxex ¡rü nagu peyaxõgü! Erü nüma rü tüxüۡ narüngüۡxeۡe ۡ rü tüxna 12ॸRü

nüma ya Cori ya Tupana rü nadau. ҡǣӕ͑фӥիɥ͑ӥфӥҡҡӥիüۡ narüngüۡxeۡe.ۡ Rü tá nüxüۡ narüngüxŕŕ i guxüۡma i Iraétanüxüۡgü rü norü chacherdótegü. 13ॸRü tá mexüۡ tümamaxã naxuegu ya yíxema nüxüۡ ngechaüۡǣӥիľՓΎΎֆիľфӥ buxe. 14ॸRü chanaxՓa۳xe, Pa Iraétanüxüۡx, nax Cori ya Tupana pexüۡ imuxeۡexۡ üۡ rü yamuxŕŕãxüۡ i pexacügü. 15ॸRü nüma ya æΎфɗֆҽӕЙ͑ɗĀիӡǣӕիüۡ i naane rü ñoma i naanearü üruxüۡ rü aixcüma tá pexna nanaxã i norü ngüۡxeۡe.ۡ 16ॸRü Cori ֆҽӕЙ͑фӥ͑ɗիɥɗĀիӡǣӕիüۡ i naane, natürü duüۡxüۡgüna nanaxã i ñoma i naane. 17ॸRü ngŕma marü yuexüۡ i naxmaxüۡՓngŕxmagüxüۡ rü ҡիӕËӥфӥՓ̲æΎфɗֆҽӕЙ͑իüۡ nicua۳xüxüۡǣӥɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓ. 18ॸNatürü i yixema i ñu۳xma nax imaxŕxüۡ rü tá nüxüۡ ticua۳xüxüۡgü i ñu۳xmax rü guxüۡǣӕҡ̲‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣɥի%͑ӥիüۡ ticua۳xüxüۡgü ya Cori ya Tupana! Yumüxŕwa Tupanana moxŕ taxã

Cori ya Tupanaxüۡ changechaüۡ erü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥɗngŕma chorü yumüxŕ. Rü ñu۳xma nax chamaxüۡxüۡgu rü guxüۡgutáma namaxã chidexa i chorü

116

1-2ॸRü

480 yumüxŕՓ. 3ॸRü ngŕma yu rü choxüۡ niyauxchire۳իфӥՓɗիǣӕիӕËȍɗËȍΎիüۡ nima۳x. Rü chaba۳i ۳xãchi rü chamuüۡ. 4ॸRü yexguma ga choma rü Cori ga Tupanaca۳x aita chaxü rü ñachagürü: “¡Pa Corix, choxüۡ namaxeۡxeۡ!ٚ ñachagürü. 5ॸRü nüma ya Cori ya ҽӕЙ͑фӥɗիËӥ̲Ëӥ͑ɗիɥфӥ͑ӥիü‫ۡڟ‬ tangechaüۡtümüxüۡՓa۳xe. Erü nüma rü ՓΎľҡ̲ǣӕիüۡguma namecümaxüۡchi. 6ॸRü

nüma ya Cori ya Tupana rü tüxna nadau ya yíxema taxuxü̲ۡɗիɥǣӥիľ. Rü yexguma chaturagu ga nax chayuxchaüۡxüۡ rü choxüۡ ínarüdaxŕŕama. 7-8ॸRü ñu۳ի̲фӥՓľ͑իфӥËȍҡ%xŕ yerü nüma ga Cori ya Tupana rü chomaxã namecüma rü choxüۡ ínapoxüۡ nax tama chayuxüۡca۳x rü tama axu ínguxüۡca۳x rü tama chixexüۡgu changuxüۡca۳x. 9ॸRü ñu۳ի̲фӥæΎфɗֆҽӕЙ͑ǣҡËȍիɥ͑ӥ ͑ҡ͑ӥՓɗngŕma duüۡxüۡgü i ñoma i ͑͑ľՓmaxŕxüۡ. 10ॸRü choma rü ËȍֆիΥΥ̲ՓΎΎËȍΎфӥɥ͑ӥՓфӥ ñachagürü: “Nataxüchi i chorü guxchaxüۡٚ, ñachagürü. 11ॸRü chorü i ۳xãchiãŕgagu rü ñacharügü: “Guxüۡma i duüۡxüۡgü rü nidorata۳aի۳ ǣӥٚ, ñacharügü. 12ॸ¿Ñuxãcü tá Cori ya Tupanaaxüۡ‫ڟ‬ chanaxütanü naxca۳x i guxüۡma i ngŕma mexüۡ i cha۳u۳xca۳x naxüxüۡ? 13ॸRü nape۳իľՓҡËȍ͑͑ǣľɗËȍΎфӥ%̲фľɗ bínuchixü rü tá nüxüۡ chicua۳xüxüۡ yerü ֆӕՓËȍΎիüۡ ínapoxüۡ. 14ॸRü guxüۡma i norü duüۡxüۡgüpe۳իľՓҡ͑ӥիüۡ chicua۳xüxüۡ yema namaxã nüxüۡ chixuxüۡrüxüۡ. 15ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü poraãcü nüxüۡ nangechaüۡ i norü duüۡxüۡgü, rü poraãcü nüxüۡ‫ ڟ‬nangu۳x i ngŕxguma nayuegu i ngŕma norü duüۡxüۡgü i nüxüۡ ngechaüۡgüxüۡ. 16ॸPa Cori

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ116–118

481 Pa Tupanax, choma rü curü duüۡxüۡ Ëȍɗիɥ, rü curü duüۡxüۡ ҡӥ̲͑ľËȍɗիɥ. Rü Ëӕ̲͑ɗիɥɗËȍΎիüۡ ícunguxuchixŕŕxüۡ ͑Փǣֆľ̲ǣӕիËȍիüۡgü ga choxüۡ ináixüۡ. 17ॸRü ngeۡmaca۳x tá moxŕ cuxna chaxã rü naxüۡnagü tá cuxca۳x chadai rü íchanagu. Rü ngŕmaãcü tá cuxüۡ chicua۳xüxüۡ Pa Cori Pa Tupanax. 18-19ॸRü YerucharéüۡՓ͑ǣľի̲͑ľֆ cupataa۳իҡӥՓфӥǣӕիüۡma i curü duüۡxüۡgüpe۳իľՓҡchayanguxŕxŕ i ngŕma chorü uneta ga cumaxã nüxüۡ chixuxüۡ. Pa Duüۡxüۡgüx, ‫͑ؽ‬ǣɥի%͑ӥիüۡ ticua۳xüxüۡgü ya Cori ya Tupana! Tupanaxüۡ ticua۳xüxüۡgü 1ॸ¡Pa Guxüۡma i Nachixüۡanecüã۳xgüx, rü Pa Guxü̲ۡɗʘ͑ľËӥa۳xgüx, rü Tupanaxüۡ picua۳xüxüۡgü! 2ॸErü nüma rü poraãcü tüxüۡ nangechaüۡ rü guxüۡguma nixaixcüma rü nayanguxŕxŕ i ngŕma nüxüۡ yaxuxüۡ. ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣɥի%ҡΔфӥæΎфɗիüۡ ticua۳xüxüۡgü!

117

Cori ya Tupanaarü pora rü taguma inayagu۳x

Duüۡxüۡgüx, ¡rü Cori ya Tupanana moxŕ pexãgü! Erü nüma rü namecümaxüۡchi rü guxüۡguma tüxüۡ nangechaüۡ. 2ॸPa Iraétanüxüۡgüx, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ ñapegürügü: “Cori ya Tupanaarü ngechaüۡ rü taguma inayagu۳x.ٚ3ॸRü ngŕxgumarüxüۡ ta i pemax, Pa Chacherdótegüx, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ ñapegürügü: “Cori ya Tupanaarü ngechaüۡ rü taguma inayagu۳x.ٚ4ॸRü ngŕxgumarüxüۡ ta i pemax i tórü Cori ya Tupanaxüۡ ngechaüۡgüxe, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ

118

1ॸPa

ñapegürügü: “Cori ya Tupanaarü ngechaüۡ rü taguma inayagu۳իٚ, ñapegürügü. 5ॸRü yexguma taxüۡ ga guxchaxüۡՓËȍֆľի̲ǣӕфӥæΎфɗֆ Tupanaarü ngüۡxeۡecۡ a۳x íchaca. Rü nüma rü choxüۡ ͑իɥ͑ӥфӥ͑ՓËȍΎիüۡ ínanguxuchixŕxŕ ga yema chorü guxchaxüۡgü. 6ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü nachauxüۡtagu rü ngeۡmaca۳x tama chamuüۡ. ¿Rü ñu۳xma rü texé tapora nax ta۳xacürü chixexüۡgu choxüۡ tanguxŕŕxüۡ? 7ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü nachauxüۡtagu, фӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗ choxüۡ nangüۡxeۡexۡ üۡ. Rü tá nüxüۡ chadau nax ñuxãcü Tupana tá nüxüۡ rüporamaexüۡ i ngŕma chauxchi aiexüۡ. 8ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥ͑իæΎфɗֆҽӕЙ͑ǣӕ

yaxõgüxüۡ rü tama i duüۡxüۡgügu. 9ॸRü ̲͑ľ͑ɗիɥ͑իæΎфɗֆҽӕЙ͑ǣӕ yaxõgüxüۡ rü tama i ãeۡx۳ gacügü i poraexüۡgu. 10ॸRü guxüۡma ga yema togü ga nachixüۡanecüã۳xgü rü cha۳u۳xca۳x ínayaxüãchi rü choxüۡ ínachomaeguãchi nax choxüۡ yama۳xgüxüۡca۳x. Natürü Tupanaégagu nüxüۡ charüporamae. 11ॸRü guxüۡՓ̲ËȍΎիüۡ ínachomaeguãchi, natürü Tupanaégagu nüxüۡ charüporamae. 12ॸRü ñoma máxegürüxüۡ choxüۡ ínachomaeguãchi ga chorü uanügü. Natürü yema nax nanuexüۡ rü ñoma ta۳xacü i axüۡ rü paxama ixoxüۡrüxüۡ ͑ɗիɥǣӥ. Yerü Tupanaégagu nüxüۡ charüporamae. 13ॸRü norü numaxã cha۳u۳xca۳x nibuxmü nax choxüۡ yama۳xgüxüۡca۳x, natürü nüma ya Cori ya Tupana rü choxüۡ ínapoxüۡ. 14ॸRü ngeۡmaca۳իËȍΎфӥՓɗֆľ̲ի%æΎфɗֆ Tupanaxüۡ chicua۳xüxüۡ ľфӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗ choxüۡ naporaxeۡexۡ üۡ. Ѡӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗ choxüۡ namaxeۡexۡ üۡ. 15ॸRü ngŕma

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ118ٍॷ119 Tupanaarü duüۡxüۡǣӥфӥ͑ЙҡǣӥՓ taãxŕ%Ëӥ̲͑Փɗֆľǣӥɗngŕxguma nüxüۡ ͑իɥ͑ӥľǣӕ͑ի͖ӕի%ËӥҽӕЙ͑ naporamaegüxŕŕxüۡ nüxüۡ i ngŕma namaxã rüxuanüã۳xgüxüۡ. Rü ñanagürügü: “Nüma ya Cori ya Tupana rü norü poramaxã tüxüۡ ínapoxüۡ nüxna i ngŕma tamaxã rüxuanüã۳xgüxüۡ. 16ॸErü ngŕma norü pora ya Tupana rü taxuxü̲ۡɗҡΎɗЙΎф̲ի%͑Փӥիɗǣӕ. Rü ngŕ̲͑ΎфӥЙΎф̲ի%͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ nayexeraxüۡ i ngŕma tamaxã rüxuanüã۳xgüxüۡٚ, ñanagürügü. 17ॸRü ñu۳ի̲фӥҡիӡҡ̲ЙիËȍֆӕ. Rü tá chamaxüۡ nax ngŕmaãcü nüxüۡ chixuxüۡca۳x i guxüۡma i ta۳xacü i naxüxüۡ

482 ͑ә̲ӡËӥ. ѠӥҡΎ̲фӥҽӕЙ͑ЙҡՓ mexüۡ pemaxã taxuegu. 27ॸRü nüma ya æΎфɗ͑ɗիɥɗҡΔфӥҽӕЙ͑ֆɗիɥիüۡ. Rü nüma ͑ɗիɥɗҡӥիüۡ yabáixmaxüۡxüۡ. ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣɥի% ͑ЙҡՓngŕxmaxüۡ i ãmarechicagu tayanú i ngŕma naitanügü i nüxna ixãmaregüxüۡ! 28ॸRü cuxna moxŕ chaxã, Pa Corix, rü cuxüۡ chicua۳xüxüۡ erü ËӕЙΎфիӥËȍɗфӥËȍΎфӥҽӕЙ͑нӕɗիɥ. 29ॸ¡Rü nüxna moxŕ pexãgü ya Cori ya Tupana! Erü nüma rü namecümaxüۡchi rü ngŕma norü ngechaüۡ rü taguma inayagu۳x. Tupanaarü mugümaxã tataãxŕgü

119

1ॸRü

tataãxŕgü ya yíxema ya Cori ya Tupana. 18ॸRü nüma ya Cori aixcüma nagu maxŕxe i ya Tupana rü poraãcü choxüۡ naxü Tupanaarü mugü rü tama nüxüۡ natürü tama choxüۡ ínata۳x nax rüngümaexe. 2ॸRü tataãxŕgü ya yíxema chayuxüۡca۳x. 19ॸ‫ؽ‬ѠӥЙľֆՓ%xna۳x i ngŕma ͑ǣɥ͑ӥľիľɗ͑Ύфӥ̲ӕǣӥфӥǣӕիüۡ i Tupanapataarü ɥã۳x! Rü ngŕxma tümaarü maxüۡmaxã Tupanaca۳x ۡ chaxücuchaü nax Cori ya Tupanana daugüxe. 3ॸRü tataãxŕgü ya yíxema 20 ۡ moxŕ chaxãxüca۳x. ॸRü ngŕma taxuxüۡma i chixexüۡ ügüxe rü aixcüma napataarü ɥã۳իՓ͑ɗիɥɗֆËȍΎËӕիüۡ i Cori ya Tupanamaxüۡǣӕɥիľ. 4ॸCumax, Pa ngŕma aixcüma norü duüۡxüۡǣӥɗիɥǣӥիüۡ. Tupanax, toxna cunaxã i curü mugü nax 21ॸPa Corix, moxŕ cuxna chaxã erü ɗիËӥ̲͑ǣҡիɥ͑ӥľիüۡca۳x. 5-6ॸChierüna choxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ Ëӕիɥ͑ӥɗËȍΎфӥֆӕ̲ӥxŕ rü guxüۡǣӕ̲ľ͑ǣËȍիɥ͑ӥǣӕɗngŕma ۡ ۡ choxü cungãxüga. Erü cuma rü chorü curü mugü nax ngŕmaãcü taxuca۳xma maxŕŕruxüۡ нӕɗիɥ. 22ॸRü yima nuta ya chaxãnexüۡca۳x i ngŕxguma ۡ ۡ ɥЙҡфӥӥфӕügü nüxü ΎľËӥфӥֆɗ̲͑ɗիɥ chayanguxŕxŕgu i curü mugü. 7ॸRü ya ñu۳xma nüxíra yaxücuchigüãcü. 23ॸRü ngŕիǣӕ̲̲ľ͑Փchangu۳xgux i æΎфɗֆҽӕЙ͑͑ɗիɥֆngŕmaãcü ngŕma curü mugü i aixcüma Փe۳xguxüۡ, naxücü rü ngeۡmaca۳x tataãxŕǣӥľфӥՓӥիɗ rü guxüۡma i chorü maxüۡmaxã tá cuxüۡ i mexechixüۡ ͑ɗիɥ. 24ॸѠӥ͖͑ɗիɥɗngŕma chicua۳xüxüۡ. Rü choxü‫ ۡڟ‬nangúchaüۡ nax ngunexüۡ i nagu Tupana mexüۡ taxca۳x nagu chamaxüۡxüۡ i ngŕma curü mugü 25 ۡ üxü. ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣɥի%ЙΎф%Ëӥҡҡ%xŕgü! ॸPa ¡Rü taxӢ i choxüۡ ícutáxüۡ! 9ॸPa Tupanax ۡ Corix ¡paxa torü uanügüme۳xeۡՓҡΎիü ‫ع‬фӥ͖ӕի%ËӥҡՓӥիɗֆ͑ǣľիҡü۳xücü ínanguxüۡxeۡxeۡ! ¡Rü toxüۡ rüngüۡxeۡxeۡ nax inamexüۡ i norü maxüۡ i cupe۳իľՓ? Rü 26 mea toxüۡ nangupetüxüۡca۳x! ॸRü Tupana ngŕxguma curü ore naxՓa۳xexüۡãcüma rü namaxã nataãxŕ ya yimá naégagu namaxüۡ۳xguxicatama. 10ॸRü ngeۡmaca۳x i Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

483

ґk̞ͅϘґॷ119

taãxŕxŕŕruxüۡ ͑ɗիɥǣӥ. Rü chorü choma rü guxüۡma i chorü maxüۡmaxã ucu۳xeۡruxüۡ ͑ɗիɥǣӥ. 25ॸRü marü chatura rü cuxca۳x chadau. ¡Rü choxna nadau nax chayuxchaüۡ. ¡Rü maxüۡ choxna naxã i ҡ̲͑ӥի͑ËȍɗիӡǣËȍɗիüۡca۳x i curü ngŕma chomaxã nüxüۡ quixuxüۡrüxüۡ! mugü! 11ॸRü chauãŕgu namaxã 26 ۡ ॸRü yema chaucüma ga chixexüۡ, rü changuxü i curü ore nax tama cupe۳իľՓ 12 ۡ ۡ marü cumaxã nüxüۡ chixu, rü cuma rü chixexü chaxüxüca۳x. ॸCumexechi i ۡ cumax, Pa Cori Pa Tupanax. ¡Rü choxü marü choxüۡ cungãxüۡ фӥ͑ՓËȍΎիüۡ 13 nangu۳xeۡxeۡ i curü mugü! ॸRü ícunguxuchixŕxŕ. ¡Rü ñu۳xma rü choxüۡ chaua۳xmaxã tá nüxüۡ chixu i guxüۡma i nangu۳xeۡxeۡ i curü mugü! 27ॸ¡Rü cua۳x ËȍΎի͑͑ի%͑ի͑ǣËȍիɥ͑ӥիüۡca۳x i ngŕma curü mugü i nüxüۡ quixuxüۡ. 14ॸRü muxüۡma i ngŕmaxüۡgüarü yexera rü curü mugü! Erü meama tá nagu 15 curü mugümaxã chataãxŕ. ॸRü tá nagu Ëȍфӥիɥ͑ӥɗngŕma mexüۡgü i cuma Ëȍфӥիɥ͑ӥľËȍɗËӕфӥ̲ӕǣӥфӥҡ͑ǣӕ cuxüxüۡ. 28ॸRü poraãcü chaxaxu erü 16 ۡ Ëȍɗիӡɗngŕma cuma cunaxՓa۳xexü. ॸRü ngúxüۡ chinge. ¡Rü choxüۡ naporaxeۡxeۡ, rü curü mugümaxã tá chataãxŕ, rü choxüۡ nataãxŕxŕxŕ yema chomaxã tagutáma nüxüۡ icharüngüma i curü ore. icuxunetaxüۡrüxüۡ! 29ॸ¡Rü naxcha۳իՓ 17ॸRü choma nax curü duüۡxüۡ Ëȍɗիɥիüۡ ¡rü choxüۡ ɗիӡgachixŕxŕ i ngŕma doramare choxna nadau nax tama chayuxüۡca۳x rü ɗիɥիüۡ rü choxüۡ nangu۳xeۡxeۡ i curü ore i ngŕ̲%Ëӥ͑ǣËȍիɥ͑ӥիüۡca۳x i curü ɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ! 30ॸErü choma rü marü 18 ۡ Ëȍ͑ֆիӕɗËӕËӥ̲ɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ rü ore! ॸ¡Rü choxü idauuchixeۡxeۡ nax ۡ ۡ ngŕmaãcü meama nüxü chadauxüca۳x i ͑ǣӕËȍɗիӡիËȍüۡ i ngŕma curü mugü. 31 ۡ ۡ ॸPa Cori Pa Tupanax, rü curü ngŕ̲ËӕфӥΎфľՓ͑ӥիü quixuxü i ̲ӕǣӥǣӕ̲Ëȍфӥիɥ͑ӥ. ¡Rü taxӢ i ãne mexüۡgü! 19ॸChoma rü tama ñoma i naanecüã۳իËȍɗիɥ. ¡Rü ngeۡmaca۳x taxӢ i choxüۡ quingexeۡexۡ üۡ! 32ॸRü pora chaxü nax ngŕmaãcü chayanguxŕŕxüۡca۳x i curü cha۳u۳xcha۳իՓɗËӕֆËәիüۡ i curü mugü! 20ॸѠӥՓӥիɗËȍɗǣӥɗΎфǣӕфӥËȍիΎŃǣ%xŕ mugü erü cuma rü taãxŕmaxã naxca۳x i ngŕma nüxüۡ nax cunapaxŕxŕ i chorü maxüۡ. 33ॸPa Corix ¡choxüۡ nangu۳xeۡxeۡ i curü mugü nax nagu chacuáxchaüۡxüۡ i curü mugü. 21ॸRü ۡ cumax rü nüxü cuxoregü i ngŕma Ëȍɗիӡիüۡca۳x ñu۳xmatáta ngŕmagu ۡ ۡ ۡ ۡ ۡ duüxügü i nügü icua۳xüügüxü rü chixexü chayumare! 34ॸ¡Rü cua۳x choxna naxã nax ngŕmaãcü tama nüxüۡ ügüxüۡ фӥҡ̲͑ǣɥ͑ӥľիüۡ i curü 22 charüngümaxüۡca۳x i curü mugü! Rü mugü. ॸ¡Rü naxcha۳իՓËȍΎիüۡ ɗիӡgachixŕxŕ i ngŕma duüۡxüۡgü i chixri aixcümaxüۡchi guxüۡgutáma naga chauchiga idexagüxüۡ rü choxüۡ cugüexüۡ Ëȍիɥ͑ӥËȍüۡ. 35ॸ¡Rü choxüۡ naporaxeۡxeۡ ͑ի͑ǣӕËȍɗիӡիüۡca۳x i ngŕma curü nagagu nax curü oregu chamaxüۡxüۡ! 23ॸѠӥՓΎΎЙΎфľիüۡ i ãeۡx ۳ gacügü rü mugü! Erü ngŕ̲ǣӕ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ ۡ ۡ chixexü chomaxã naxügüchaügu, natürü chayanga۳u۳xüۡ i chorü taãxŕ. 36ॸ¡Rü choxüۡ rüngüۡxeۡxeۡ nax ngŕma diŕru i chixeãcü i choma nax curü duüۡxüۡ Ëȍɗիɥիüۡ rü tá 24 yaxuxüۡarü yexera choxü‫ۡڟ‬ Ëӕфӥ̲ӕǣӥǣӕËȍфӥիɥ͑ӥ̲. ॸErü ngŕma curü mugü rü chorü nangúchaüۡxüۡca۳x i curü mugü! 37ॸ¡Rü Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ119 ËȍΎի͑ֆիӡgachixŕxŕ i ngŕ̲ɥ͑ӥɗ natüxca۳ի̲̲фľɗիɥիüۡ nax ngŕmaãcü Ëӕфӥɥ͑ӥǣӕфɗËËȍɗիӡիüۡca۳x! 38ॸRü choma nax curü duüۡxüۡ Ëȍɗիɥիüۡ ¡rü yanguxŕxŕ nax nüxüۡ chadauxüۡca۳x i ngŕma curü unetagü i tümaca۳իɗիɥիüۡ ya yíxema curü duŕxŕǣӥɗիɥǣӥիľ! 39ॸ¡Rü choxna ֆիɥgachixŕxŕ i ngŕma duüۡxüۡgü i muüۡ choxna ãgüxüۡ i curü mugügagu choxüۡ cugüexüۡ! Erü ngŕma curü mugü rü namexechi. 40ॸRü ngeۡmaca۳x choxüۡ‫ڟ‬ nangúchaüۡ. ¡Rü choxüۡ namaxeۡxeۡ! Erü cuma rü quixaixcümaxüۡchi. 41ॸPa Cori Pa Tupanax ¡rü ngŕma icuxunetaxüۡrüüۡtama choxüۡ nangechaüۡ rü choxüۡ ínanguxuchixŕxŕ nax tama chayuxüۡca۳x! 42ॸRü ngŕmaãcü tá curü oremaxã chanangãxüۡga i ngŕma chorü uanü i cugagu choxüۡ cugüexüۡ. Erü nagu chayaxõ i curü ore. 43ॸ¡Rü taxӢ i chaua۳իՓËȍΎի͑Ëӕ͑Йӕիüۡ i ngŕma ËӕфӥΎфľɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ! Erü ngŕma ËӕфӥΎфľՓ͑ӥիüۡ quixu nax cuma rü tá choxüۡ curüngüۡxeۡexۡ üۡ. 44ॸRü chanaxՓa۳xe i guxüۡgutáma nagu chamaxecha i ngŕma curü ngu۳xeۡetۡ ae. 45ॸRü ngŕmaãcü taxuca۳xtáma ta۳xacüca۳x chamuüۡ erü ͑ǣËȍիɥ͑ӥɗngŕma curü mugü. 46ॸRü ãeۡx۳ gacügüpe۳իľՓҡ͑ӥիüۡ chixu i curü mugü rü taxuca۳xtáma chaxãne. 47ॸErü nüxüۡ changechaüۡ i ngŕma curü mugü rü namaxã chataãxŕ. 48ॸRü nüxüۡ changechaüۡ rü choxü‫ ۡڟ‬nangúchaüۡ i ngŕma curü mugü. Rü poraãcü nagu Ëȍфӥիɥ͑ӥ. 49ॸ¡Rü nüxna nacua۳xãchi ga yema ore ga chomaxã nüxüۡ quixuxüۡ i choma nax curü duüۡxüۡ Ëȍɗիɥիüۡ! Rü ֆľ̲Փ͑ӥիüۡ quixu nax choxüۡ tá curüngüۡxeۡexۡ üۡ. 50ॸRü ngŕxguma changechaüۡgu, rü ngŕma curü uneta

484 ͑ɗիɥɗËȍΎիüۡ taãxŕxŕŕxüۡ. Erü curü ӕ͑ľҡՓ͑ӥիüۡ quixu nax maxüۡ tá choxna cuxãxüۡ. 51ॸRü ngŕma duüۡxüۡgü i nügü icua۳xüüۡgüxüۡ rü taguma nipae nax choxüۡ nachixexeۡegۡ üchaüۡxüۡ. Natürü i ËȍΎ̲իфӥҡǣӕ̲͑ӥի͑ËȍɗիӡǣËȍɗɗ ngŕma curü ore i choxüۡ cungu۳xeۡexۡ üۡ. 52ॸRü nüxna chacua۳xãchi ga yema curü mugü ga choxna cuxãchiréxüۡ, Pa Cori Pa Tupanax, rü ngŕ̲ǣӥǣӕ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ ichayanga۳u۳xüۡ i chorü taãxŕ. 53ॸRü ngŕma duüۡxüۡgü i chixri maxŕxüۡ rü nüxüۡ oexüۡ i curü ngu۳xeۡetۡ ae, rü choma rü poraãcü namaxã chanu. 54ॸRü ñoma i ͑͑ľՓ͑իЙի%ËȍɗËȍ̲իüۡxüۡgu, rü ngŕ̲Ëӕфӥ̲ӕǣӥ͑ɗիɥɗËȍΎфӥՓɗֆľ ɗիɥիüۡ, erü choxüۡ nataãxŕxŕxŕ. 55ॸPa Cori Pa Tupanax, фӥՓΎΎËȍӥҡËӥфӥËӕǣӕ Ëȍфӥիɥ͑ӥ. Erü chanaxՓa۳xe i nagu chamaxüۡ i curü ngu۳xeۡetۡ ae. 56ॸRü ngŕma Ëӕǣ͑իËȍիɥ͑ӥիüۡgagu rü chanayaxu i taãxŕ i taxüۡ. 57ॸRü cumax, Pa Corix, ͑ɗիɥ ɗËȍΎфӥҽӕЙ͑нӕɗիɥիüۡ. Rü choma rü marü cumaxã nüxüۡ chixu nax nagu tá chamaxüۡxüۡ i ngŕma curü ore. 58ॸRü guxüۡguma cuxna chaca nax choxüۡ curüngüۡxeۡexۡ üۡ nax curü ngúchaüۡ chaxüxüۡca۳x. ¡Rü cuxüۡ‫ڟ‬ changechaüۡtümüxüۡ i ngŕ̲ËӕфӥΎфľՓ chomaxã icuxunetaxüۡrüxüۡ! 59ॸRü nüxüۡ chicua۳xãchi i ngŕma chaucüma i tama mexüۡ, фӥՓľ͑իфӥɗËȍ͑իӥǣӥ͑ի ͑ǣËȍիɥ͑ӥիüۡ i ngŕma curü mugü. 60ॸRü ñu۳xãŕãcü chaugü chatáegu, rü paxama ichanaxügü ga nagu nax chamaxüۡxüۡ ga yema curü mugü. 61ॸRü yema chixexüۡ ga duüۡxüۡgü rü chixexüۡgu choxüۡ nanguxeۡegۡ üchaüۡ, natürü i choma rü tama nüxüۡ charüngüma i curü mugü. 62ॸRü ngãxüۡcüxü ícharüda nax moxŕ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ119

485 cuxna chaxãxüۡca۳x naxca۳x i ngŕma curü mugü i aixcüma mexüۡ. 63ॸRü yíxema cuxüۡ ngechaüۡǣӥիľфӥËӕǣɥ͑ӥľիľфӥ chauenexŕ ҡɗիɥǣӥ. 64ॸPa Cori Pa Tupanax, rü ngŕma curü ngechaüۡ rü guxüۡՓ̲ ͑͑ǣӕɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓ. ¡Rü choxüۡ nangu۳xeۡxeۡ i ngŕma curü mugü! 65ॸPa Cori Pa Tupanax, choma nax curü duüۡxüۡ Ëȍɗիɥիüۡ, rü mea choxna cudau, ngŕma chomaxã icuxunetaxüۡrüxüۡ. 66ॸ¡Rü choxüۡ nangu۳xeۡxeۡ nax mea chauãŕxüۡ chacuáxüۡca۳x! Erü nagu chayaxõ i ngŕma curü mugü. 67ॸRü naxüۡpa ga choxüۡ nax cuxucu۳xeۡxüۡ rü muxüۡma ga chixexüۡ chaxü. Natürü i ñu۳xma rü naga Ëȍիɥ͑ӥɗngŕma curü mugü. 68ॸRü cuma rü cumecüma, rü mexüۡ cuxü. ¡rü choxüۡ nangu۳xeۡxeۡ i curü mugü! 69ॸRü ngŕma duüۡxüۡgü i nügü icua۳xüüۡgüxüۡ, rü natüca۳xmamare choxüۡ nixugüe. Natürü i chomax rü guxüۡguma chayanguxŕxŕ i ngŕma curü mugü. 70ॸRü nümagü rü nachixeãŕgümare, natürü i chomax rü namaxã chataãxŕ i ngŕma curü ngu۳xeۡetۡ ae. 71ॸRü choxü‫ ۡڟ‬rü name ga yema choxüۡ nax cuxucu۳xeۡxüۡ. Erü ֆľ̲Ëӥ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ chacuáxüۡ nax naga Ëȍիɥ͑ӥիüۡ i ngŕma curü mugü. 72ॸRü ngŕma curü ucu۳xeۡgü i choxna cuxãxüۡ, rü cha۳u۳xca۳x rü muxüۡma i úiru rü diŕruarü yexera narümemaexüۡchi. 73ॸRü Ëӕ̲ҡ̲͑ɗիɥǣËȍΎիüۡ cungo۳xeۡexۡ üۡ rü maxüۡ choxna cuxãxüۡ. Rü ngeۡmaca۳x chanaxՓa۳xe nax choxna cunaxãxüۡ i cua۳x nax choxüۡ‫ ڟ‬natauxchaxüۡca۳x nax naxca۳x changúxüۡ i curü mugü. 74ॸRü yíxema cuxüۡ ngechaüۡgüxe rü tataãxŕgü i ngŕxguma choxüۡ tadaugügu erü nagu chayaxõ i curü ore. 75ॸPa Cori Pa Tupanax, choma rü nüxüۡ chacua۳x i

ngŕma curü mugü rü meama niՓe۳x. Rü tama ícutü i ngŕxguma choxüۡ icuyarüՓe۳xãchixŕŕgu. 76ॸRü ngŕma curü ngechaüۡ rü chanaxՓa۳xe nax chorü taãxŕxŕŕruxüۡ ֆɗիɥիüۡ, yema chomaxã icuxunetaxüۡrüxüۡ. 77ॸ¡Rü chomaxã namecüma rü choxüۡ namaxeۡxeۡ! Erü namaxã chataãxŕ i ngŕma curü ngu۳xeۡetۡ ae. 78ॸ¡Rü naxãneexŕxŕ i ngŕma duüۡxüۡgü i nügü icua۳xüüۡgüxüۡ rü natüca۳xmamare ngúxüۡ choxüۡ ingexŕŕgüxüۡ! Natürü i choma rü chanaxՓa۳իľɗ͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥ̲ɗËӕфӥ mugü. 79ॸRü chanaxՓa۳xe i nua chauxüۡҡՓ͑͑ǣľի̲ǣӥɗngŕma cuxüۡ ngechaüۡgüxüۡ rü curü mugüxüۡ cua۳xgüxüۡ. 80ॸ¡Rü choxüۡ rüngüۡxeۡxeۡ nax mea chayanguxŕŕxüۡca۳x i curü mugü nax taxuca۳xma chaxãnexüۡca۳x! 81ॸRü poraãcü cuxüۡ íchanangu۳xeۡxeۡ nax choxüۡ ícupoxüۡxüۡca۳x erü nagu chayaxõ i curü ore. 82ॸѠӥĀӥիՓ̲фӥËȍɗЙիľҡӥ͑ի íchanangu۳xeۡexۡ üۡ i ngŕma curü uneta, rü ñachagürü: ٘‫͵ع‬ӕիǣӕҡ͑ӕËӕիӡիüۡ nax choxüۡ cuyataãxŕxŕŕxüۡca۳x?͖ٚËȍǣӥфӥ. 83ॸѠӥՓΎΎ̲фӥՓӥիɗɗֆիǣӕã۳իËȍɗիɥфӥ ҡիӕՓ̲̲ľիľËȍɗիɥфӥ͑ӕta۳xmare Ëȍɗիɥ, natürü tama nüxüۡ charüngüma i curü mugü, Pa Tupanax. 84ॸ¿Rü ñuxree۳xpü۳իËӥ͑ҡ͑ɗիɥɗcunaxՓa۳xexüۡ ͑իֆի͑Ëȍիɥ͑ӥիüۡ? ¿Rü ͖ӕիǣӕիӥфҡҡ͑ɗիɥɗËӕ͑ЙΎիËӕľիüۡ i ngŕ̲ËȍΎՓľingŕxüۡtanüxüۡ? 85ॸRü ngŕma duüۡxüۡgü i nügü icua۳xüüۡgüxüۡ rü tama curü ngu۳xeۡeҡۡ ľǣӕɥիüۡ, rü chomaxüۡǣӕ͑͑իӥǣӥɗՓӥիɗɗ%ի̲իüۡ nax ngŕmagu chingucuchixüۡca۳x. 86ॸPa Tupanax ¡Choxüۡ rüngüۡxeۡxeۡ! Erü ngŕma ËȍΎфӥӕ͑ӥǣӥфӥËȍΎՓľningŕxüۡtanü ՓΎΎҡիӕիüۡma i chixexüۡ chaxüyane. Rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ119 guxüۡma i ngŕma curü mugü rü aixcüma naՓe۳xgu. 87ॸRü ngŕma chauxchi aiexüۡ rü Փixgutaa۳x choxüۡ nima۳xgü, natürü tama choxüۡ narüporamaegü erü naga Ëȍիɥ͑ӥɗËӕфӥ̲ӕǣӥ. 88ॸ¡Rü curü ngechaüۡgagu choxüۡ namaxeۡxeۡ! Rü tá chayanguxŕxŕ i ngŕma curü mugü i cua۳իՓɞËȍΎիüۡxüۡ. 89ॸPa Cori Pa Tupanax, rü ngŕma curü ore rü guxüۡguca۳ի͑ɗիɥ, фӥĀիӡǣӕիüۡ ɗ͑͑ľՓ naxümatü rü tagutáma naxüchicüxü. 90ॸRü cuma nax quixaixcümaxüۡ rü guxüۡguma ngŕ̲%Ëӥнӕɗիɥ. Rü cuma ͑ɗիɥǣËӕ͑իӥիüۡ ga ñoma ga naane, rü ngeۡmaca۳ի͑ËȍɗËՓҡ̲ nangexmaecha. 91ॸRü ñu۳xma rü ta rü guxüۡma i ngŕma cuxüxüۡ rü nanaxa۳i ۳xrügumagüraxüۡ, yema curü ̲ӕǣӥՓ̲͑ի%Ëӕ͑իӕľǣӕǣӥիüۡrüxüۡ. Rü guxüۡma i ngŕma cuxüxüۡ, rü cunango۳xeۡxeۡ nax curü ngúchaüۡ naxügüxüۡca۳x. 92ॸRü ngŕxguma chi ngŕ̲Ëӕфӥ̲ӕǣӥҡիӡËȍɗ̲ҡ%xŕ choxna ãxgu, rü chi chorü ngechaüۡmaxã chayu. 93ॸRü tagutáma nüxüۡ icharüngüma i ngŕma curü mugü, erü ngŕ̲ǣǣӕ͑ɗիɥɗ̲իüۡ choxna cuxãxüۡ. 94ॸ¡Choxüۡ ínapoxüۡ, Pa Tupanax! Erü curü duüۡxüۡ Ëȍɗիɥфӥ͑ǣӕËȍɗիӡɗngŕma curü mugü. 95ॸRü ngŕma chauxchi aiexüۡ rü naxca۳x nadaugü nax ñuxãcü choxüۡ yama۳xgüxüۡca۳x. Natürü i choma rü curü mugügu chayaxõõma. 96ॸRü nüxüۡ chacua۳x rü guxüۡma i ta۳xacü i ngŕxmaxüۡ rü nayarüxo. Natürü ngŕma curü mugü rü taguma inayarüxo. 97ॸRü poraãcü choxüۡ‫ ڟ‬nangúchaüۡ i curü ucu۳xeۡgü, rü ՓӥիɗËȍɗǣӥɗ͑ǣӕ͑ľիüۡgu rü nagu Ëȍфӥիɥ͑ӥ. 98ॸRü ngŕma curü mugü rü guxüۡguma chauãŕxüۡ choxüۡ nacua۳xeۡxeۡ.

486 Rü ngeۡmaca۳x chorü uanügüarü yexera choxü‫ ۡڟ‬nangexma i cua۳x. 99ॸRü guxüۡma i chorü ngu۳xeۡerۡ uüۡgüarü yexera nüxüۡ chacua۳x, ľфӥЙΎф%Ëӥ͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥɗ ngŕma curü mugü. 100ॸRü ngŕma curü ̲ӕǣӥǣ͑իËȍիɥ͑ӥիüۡgagu, rü ngŕma yaxguã۳xgüxüۡ nüxüۡ charücua۳xmae. 101ॸRü guxüۡma i chixexüۡǣӥ͑ËȍɗիӡǣËȍɗ nax ngŕ̲%Ëӥ͑ǣËȍիɥ͑ӥիüۡca۳x i curü ore. 102ॸNatürü tama nüxna ËȍɗիӡǣËȍɗɗngŕma curü mugü erü Ëӕ̲͑ɗիɥɗËȍΎիüۡ cuxucu۳xeۡxüۡ. 103ॸRü ngŕma curü uneta rü ta۳xacü i maixcuraxüۡchixüۡarü yexera choxüۡ‫ڟ‬ name. 104ॸѠӥËӕфӥ̲ӕǣӥՓËȍ͑ֆիӕɗ cua۳x, rü ngeۡmaca۳x naxchi chaxai i guxüۡma i ngŕma nacüma i chixexüۡ. 105ॸRü ngŕ̲ËӕфӥΎфľфӥ͖Ύ̲Փӥիɗɗ omürüxüۡ ͑ɗիɥɗcha۳u۳xca۳x rü choxüۡ nibáixmaxüۡ. 106ॸRü cumaxã rü marü ichaxuneta rü ngŕma rü tá aixcüma chayanguxŕxŕ. Ѡӥҡ͑ǣӕËȍɗիӡɗ ngŕma curü mugü. 107ॸPa Corix Pa Tupanax, rü poraãcü chanaxi ۳xãchiãxŕ. ¡Rü choxna naxã i maxüۡ, ngŕma chomaxã nüxüۡ quixuxüۡrüxüۡ! 108ॸ¡Rü choxüۡ‫ ڟ‬nayaxu nax moxŕ cuxna chaxãxüۡ! ¡Rü choxüۡ nangu۳xeۡxeۡ i curü mugü! 109ॸRü guxüۡǣӕ̲%ӡËӥ̲իüۡ ɗֆӕՓ changexma. Natürü taguma nüxüۡ charüngüma i ngŕma curü ucu۳xeۡgü. ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ rü chope۳xegu guxchaxüۡ ͑իӦǣӥ, natürü i ËȍΎ̲фӥҡ̲͑ӥի͑ËȍɗիӡǣËȍɗɗËӕфӥ mugü. 111ॸRü ngŕ̲Ëӕфӥ̲ӕǣӥ͑ɗիɥɗ chorü ãmare i guxüۡguca۳իɗիɥիüۡ. Erü ngŕ̲ǣӥ͑ɗիɥɗҡ%xŕ choxna ãxüۡ. 112ॸRü guxüۡma i chorü ngúchaüۡmaxã guxüۡǣӕҡ̲͑ǣӕËȍɗիӡɗËӕфӥ̲ӕǣӥ ñu۳xmatáta chayumare. 113ॸRü nüxüۡ

110ॸRü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ119

487 chaxo i ngŕma duüۡxüۡgü i nügü írümegünetaxüۡ natürü nüxüۡ changechaüۡ i curü ucu۳xeۡgü. 114ॸѠӥËӕ̲͑ɗիɥɗËȍΎիüۡ curüngüۡxeۡexۡ üۡ rü choxna cudauxüۡ. Rü ËӕфӥΎфľ͑ɗիɥɗ͑ǣӕËȍֆիΥիüۡ. 115ॸ¡Rü ËȍΎի͑ЙɗիɥǣËȍɗ, Pa Chixexüۡarü Üruxüۡgüx! Erü choma rü chayanguxŕŕchaüۡ i chorü Tupanaarü mugü. 116ॸPa Tupanax ¡choxüۡ naporaxŕxŕ ngŕma chomaxã icuxunetaxüۡrüxüۡ! rü tá chamaxüۡ. ¡Rü taxӢ i choxüۡ ËӕՓΎ̲ӥxŕŕxüۡ! 117ॸ¡Choxüۡ rüngüۡxeۡxeۡ nax tama choxüۡ yama۳xgüxüۡca۳x i chorü uanügü! Rü ngŕmaãcü i choma rü tá guxüۡguma nagu chamaxüۡ i curü mugü. 118ॸRü cuma rü nüxüۡ cuxo i ngŕ̲ҡ̲͑ǣɥ͑ӥľիüۡ i curü mugü. Erü ngŕma nagu ͑իɥ͑ӥľիüۡ ɗ͑ӥ̲ǣӥфӥҡիӕՓ̲ name. 119ॸRü ngŕma duüۡxüۡgü i chixexüۡ ügüxüۡ ɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓфӥcuxca۳x rü ՓӥիɗɗǣӕիËȍɗфľфӥիüۡ ͑ɗիɥǣӥ. Natürü i chomax rü nüxüۡ changechaüۡ i curü mugü. 120ॸRü cupe۳իľՓɗËȍΎ̲фӥ chorü muüۡmaxã chidu۳xrux rü aixcüma ͑ǣӕËȍɗիӡիËȍüۡ i ngŕma curü mugü. 121ॸRü taguma nüxüۡ icharüchau nax chanaxüxüۡ i ngŕma cupe۳իľՓɗիËӥ̲ mexüۡ. Rü ngeۡmaca۳x tama chanaxՓa۳xe i choxüۡ ícuta۳x nax naxme۳xgu changuxüۡca۳x i ngŕma choxüۡ chixexŕŕgüchaüۡxüۡ. 122ॸ‫ؽ‬ѠӥËȍӕŃҡӥՓ nachogü nax taxuxüۡma i chixexüۡ choxüۡ naxüpetüxüۡca۳x rü tama chixexüۡgu choxüۡ nanguxeۡegۡ üxüۡca۳x i ngŕma nügü icua۳xüüۡgüxüۡ! 123ॸѠӥĀӥիՓ̲фӥ chipaxetü nax íchanangu۳xeۡexۡ üۡ nax choxüۡ curüngüۡxeۡexۡ üۡ rü choxüۡ ícunguxuchixŕŕxüۡ ngeۡma chomaxã icuxunetaxüۡrüxüۡ. 124ॸRü choma nax curü

duüۡxüۡ Ëȍɗիɥիüۡ, rü ¡choxüۡ nangechaxüۡ rü chomaxã namecüma! ¡Rü choxüۡ nangu۳xeۡxeۡ i curü mugü! 125ॸRü aixcüma curü duüۡxüۡ Ëȍɗիɥ, rü ngeۡmaca۳x chanaxՓa۳xe i chauãŕxüۡ choxüۡ cucua۳xeۡxeۡ erü nüxüۡ chacuáxchaüۡ i curü mugü. 126ॸPa Corix, фӥ̲фӥ͑Փ͑͑ǣӕ ͑իËȍӕŃҡӥՓËӕËȍΎǣӥիüۡ, erü ngŕma ËȍΎфӥӕ͑ӥǣӥфӥҡ̲͑ǣ͑իɥ͑ӥľɗ curü mugü. 127ॸNatürü i chomax rü ngŕma úiruarü yexera nüxüۡ changechaüۡ i curü mugü. 128ॸRü ngeۡmaca۳ի͑ɗիɥɗ̲ľ ͑ǣËȍիɥ͑ӥիüۡ i curü mugü rü nüxüۡ chaxo i guxüۡma i nacüma i chixexüۡgü. 129ॸRü ngŕma curü mugü rü namexechi rü ngeۡmaca۳ի͑ǣËȍիɥ͑ӥ. 130ॸRü ngŕxguma texé curü orexüۡ ixuxgu rü nango۳xeۡegۡ u rü yíxema nüxüۡ ɥ͑ӥľիľфӥ tümaãŕxüۡ tüxüۡ nacua۳xeۡxeۡ ՓΎΎ taxuxü̲ۡËӕիľҡɗիɥǣӥǣӕ. 131ॸRü ñoma õna i chi ۳xichixüۡca۳x ichoxüۡrüxüۡ rü choxüۡ‫ ڟ‬nangúchaüۡ i curü mugü. 132ॸ¡Rü choxüۡ ͑ĀՓľ͑ӥфӥËӕիüۡ‫ڟ‬ changechaüۡtümüxüۡ, ngŕma cuxüۡ ngechaüۡgüxüۡca۳x cuxüxüۡrüxüۡ! 133ॸRü chanaxՓa۳xe i choxü‫ ۡڟ‬cunatauxchaxeۡxeۡ nax nagu chamaxüۡxüۡca۳x i curü ore. Rü tama chanaxՓa۳xe nax ngŕma chixexüۡama chomaxã icuáxüۡ. 134ॸ¡Rü naxme۳իՓËȍΎիüۡ ínanguxuchixŕxŕ i ngŕma duüۡxüۡgü i choxüۡ ima۳xgüchaüۡxüۡ! Erü chayanguxŕŕchaüۡ i curü mugü. 135ॸRü ñu۳xma nax curü duüۡxüۡ Ëȍɗիɥիüۡ ¡rü cuxü‫ ۡڟ‬changechaüۡtümüxüۡ! ¡Rü choxüۡ nangu۳xeۡxeۡ i curü mugü! 136ॸRü poraãcü chaxaxu erü ngŕma togü rü tama naga ͑իɥ͑ӥľɗËӕфӥ̲ӕǣӥ. 137ॸPa Corix, cuma rü quixaixcüma, rü ngŕma curü ̲ӕǣӥՓ͑ӥիüۡ quixuxüۡ i poxcu rü aixcüma tá ningu. 138ॸErü guxüۡma i

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ119 ngŕma curü mugü rü aixcüma name rü aixcüma tá ningugü. 139ॸRü ngŕma curü ̲ӕǣӥфӥЙΎф%ËӥËȍֆ͑ӕիӡ. Rü choxü‫ۡڟ‬ nangu۳ի͑իҡ̲͑ǣ͑իɥ͑ӥľիüۡ i ngŕma chorü uanügü. 140ॸRü choma nax curü duüۡxüۡ Ëȍɗիɥիüۡ rü marü meama chanangugü i ngŕma curü mugü nax ҡիӕՓ̲͑Ëȍɗիľիüۡ rü ngeۡmaca۳x nüxüۡ changechaüۡ. 141ॸPa Tupanax, choma i cupe۳իľՓфӥҡիӕիü̲ۡËȍɗիɥфӥ duüۡxüۡgü rü choxüۡ naxoe. Natürü tama nüxüۡ charüngüma i curü mugü. 142ॸRü guxüۡma i ngŕma nüxüۡ quixuxüۡ rü guxüۡgutáma name. Rü ngŕma curü ngu۳xeۡetۡ ae rü nixaixcüma. 143ॸRü yexguma taxüۡ ga guxchaxüۡՓ chayexmagu, rü curü mugü choxüۡ nataãxŕxŕxŕ. 144ॸErü ngŕma curü mugü rü guxüۡguma name. ¡Rü choxna naxã i cua۳x nax ngŕmaãcü nagu chamaxüۡxüۡca۳x i ngŕma curü mugü! 145ॸPa Corix, chorü ngúchaüۡmaxã cuxna chaca. ¡Rü choxüۡ nangãxüۡ! Erü chayanguxŕŕchaüۡ i curü mugü. 146ॸPa Corix, Ëӕի͑͑ɗիɥɗchaca۳xaxüۡ. ¡Rü choxüۡ rüngüۡxeۡxeۡ nax choxü‫ۡڟ‬ natauxchaxüۡca۳x nax chayanguxŕŕxüۡ i curü mugü! 147ॸRü naxüۡpa nax yangunexüۡ rü ícharüda nax curü ngüۡxeۡecۡ a۳x cuxna chaca۳xaxüۡca۳x. Rü nagu chayaxõ i ngŕma curü uneta. naxüۡpa nax nachütaxüۡ rü daa chauxetügü rü ínamemare nax inadauexüۡ nax ngŕmaãcü mea nagu ɞËȍфӥիɥ͑ӥիüۡca۳x i curü unetagü. 149ॸPa Corix, ngŕma nax choxüۡ cungechaüۡxüۡgagu ¡rü choxüۡ ͑իɥ͑ӥ! ¡Rü choxna naxã i maxüۡ ngeۡma chomaxã icuxunetaxüۡrüxüۡ! 150ॸErü ngŕma chixexüۡ i duüۡxüۡǣӥɗËȍΎՓľingŕxüۡtanüxüۡ rü

148ॸRü

488 choxna nangaicamagü. Natürü ҡիӕËӥфӥՓɗta۳xacü chomaxã naxügü ľфӥҡ̲͑ǣ͑իɥ͑ӥľɗËӕфӥ̲ӕǣӥ. 151ॸCumax, Pa Corix, rü choxna cungaicama. Rü guxüۡma i curü mugü rü ɗիËӥ̲͑ɗիɥǣӥ. 152ॸѠӥ͑ӡիËӥ̲̲ҡ̲ nüxüۡ chacua۳x i curü mugü i cumatama cuxueguxüۡ nax guxüۡguma nangexmagüechaxüۡca۳x. 153ॸ¡Rü nüxüۡ nadau nax ñuxãcü chanaxi ۳xãchiãŕxüۡ rü ͑ՓËȍΎիüۡ ínanguxuchixŕxŕ! Erü taguma nüxüۡ icharüngüma i ngŕma curü ucu۳xeۡ. 154ॸ‫ؽ‬ѠӥËȍӕŃҡӥՓ͑ËȍΎǣӥ rü chorü uanügüme۳xeۡՓËȍΎիüۡ ínanguxuchixŕxŕ! ¡Rü choxna naxã i maxüۡ ngeۡma cuma chomaxã icuxunetaxüۡrüxüۡ! 155ॸCuma rü tama nüxüۡ curüngüۡxeۡe ۡ i ngŕma duüۡxüۡgü i chixexüۡ ügüxüۡ erü nümagü rü tama ͑ǣ͑իɥ͑ӥľɗËӕфӥ̲ӕǣӥ. 156ॸPa Corix, cuma rü poraãcü cumecümaxüۡchi. ¡Rü choxna naxã i maxüۡ ngeۡma cuma cunaxՓa۳xexüۡrüxüۡ! 157ॸRü ngŕma chorü uanügü i chauxchi aiexüۡ фӥ̲͑ӕիӡËȍɗ. Natürü i choma rü tama íchanange۳x i curü mugü. 158ॸRü tama yaxna namaxã Ëȍիɥ͑ӥɗngŕma taechitaՓa۳xegüxüۡ i ҡ̲͑ǣɥ͑ӥľիüۡ i curü mugü. 159ॸPa Corix ¡dücax, choxüۡ nadau nax ñuxãcü nüxüۡ changechaüۡxüۡ i curü mugü! ¡Rü curü ngechaüۡgagu choxna naxã i maxüۡ! 160ॸRü guxüۡma i curü ore rü aixcüma ͑ɗիɥ. Rü curü mugü rü namexechi rü taguma inayarüxo. 161ॸRü ãeۡx۳ gacügü i poraexüۡ фӥËȍΎՓľningŕxüۡҡ͑ӥՓΎΎ taxuxüۡma i chixexüۡ chaxüyane. Natürü i ËȍΎ̲фӥ͑ǣËȍիɥ͑ӥɗËӕфӥ̲ӕǣӥ. 162ॸRü choma rü namaxã chataãxŕ i curü ӕ͑ľҡ͖Ύ̲ՓӥիɗɗĀӕüۡxüۡ i taxüۡ i diŕru iyanga۳u۳xüۡrüxüۡ. 163ॸRü nüxüۡ chaxo i

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ119–121

489 ngŕ̲ΎфľɗĀΎфɗիɥիüۡ. Rü tama chanayaxu. Natürü nüxüۡ changechaüۡ i ngŕma curü ucu۳xeۡgü. 164ॸRü guxüۡ i oragu cuxüۡ chicua۳xüxüۡ naxca۳x i curü mugü i aixcüma mexüۡ. 165ॸRü yíxema curü ucu۳xeۡǣӥǣɥ͑ӥľիľфӥҡҡ%xŕgü. Rü taxuxüۡtáma i ta۳xacü i chixexüۡgu tüxüۡ nayixeۡxeۡ. 166ॸPa Corix, cuxüۡ íchanangu۳xeۡxeۡ nax choxüۡ ícupoxüۡxüۡ. Erü marü nagu chamaxüۡ i ngŕma curü mugü. 167ॸChoma rü meama naga Ëȍիɥ͑ӥɗËӕфӥ̲ӕǣӥ, rü guxüۡma i chorü ngúchaüۡmaxã nüxüۡ changechaüۡ. 168ॸRü ËȍΎ̲фӥ̲ľ̲͑ǣËȍիɥ͑ӥɗËӕфӥ ucu۳xeۡgü rü curü mugü. Rü cuma rü meama nüxüۡ cucua۳x i guxüۡma i chaucüma. 169ॸPa Corix, ngŕma chorü yumüxŕgü rü cuxüۡҡՓ͑͑ǣӕǣӥ. ¡Rü choxna naxã i cua۳x ngŕma chomaxã icuxunetaxüۡrüxüۡ! 170ॸRü cupe۳իľՓ nangu i chorü yumüxŕ. ¡Rü chorü uanügüme۳xeۡՓËȍΎիüۡ ínanguxuchixŕxŕ ngŕma chomaxã icuxunetaxüۡrüxüۡ! 171ॸ¡Rü choxü‫ ۡڟ‬natauxchaxeۡxeۡ nax cuxüۡ chicua۳xüxüxüۡ! ƄфӥËӕ̲ҡ̲͑ɗիɥɗ choxüۡ cungu۳xeۡexۡ üۡ i ngŕma curü mugü. 172ॸ¡Rü choxüۡ‫ ڟ‬natauxchaxeۡxeۡ nax ËȍՓɗֆľ%Ëӥ̲͑ӥիüۡ chixu i curü unetagü! Erü guxüۡma i curü mugü rü namexechi. 173ॸƚcü ínamemare ya cuxme۳x nax choxüۡ nangüۡxeۡexۡ üۡ. Erü Ëӕфӥ̲ӕǣӥ̲͑ɗիɥɗǣӕիüۡarü yexera choxü‫ ۡڟ‬ngúchaüۡxüۡ. 174ॸPa Corix, chanaxՓa۳xe i paxa choxüۡ curüngüۡxeۡe ۡ rü choxüۡ ícupoxüۡ. Erü choma rü poraãcü namaxã chataãxŕ i ngŕma curü ucu۳xeۡgü. 175ॸRü ñu۳xma nax chamaxüۡxüۡ rü chanaxՓa۳xe i cuxüۡ chicua۳xüxüۡ nax ngŕmaãcü curü mugümaxã choxüۡ curüngüۡxeۡexۡ üۡca۳x. 176ॸChoma rü ñoma

ՓӥիɗɗËф͑Ńфӕɗфӥҡիӕիüۡrüxüۡ Ëȍɗիɥ. ¡Rü ͑ӕ͑իӡ͑իcha۳u۳xca۳x cuyadauxüۡca۳x! Erü tama nüxüۡ charüngüma i curü mugü. Yumüxŕ i ngŕxguma %ӡËӥ̲իüۡwa ingexmagu

120

1ॸRü

ngŕxguma %ӡËӥ̲իüۡՓ changexmagu, rü nüxna chaca ya Cori ya Tupana. Rü nüma rü choxüۡ nangãxüۡ. 2ॸPa Corix ¡choxüۡ ínanguxuchixŕxŕ nüxna i ngŕma duüۡxüۡgü i dorata۳xagüxüۡ i chixriãcü chauchiga idexagüxüۡ! 3ॸ¿Rü

ta۳իËӥҡ͑ɗիɥɗËӕфӥЙΎիËӕ, Pa Conüx i Dorata۳xáxüۡ? 4ॸRü cuma rü tá naxne ya ãmagunemaxã quingóxnatachinü. Rü ãի‫ ڟ‬Փľֆ͑ɗËӥ̲ի%ҡнӕɗի. 5ॸRü chaugümaxã changechaüۡ erü norü ngãxüۡՓËȍ͑ǣľի̲ɗngŕma chorü uanügü i Mechécüã۳xgü rü ngŕma Chedátanüxüۡgü i tama Tupanaxüۡ cua۳xgüxüۡ. 6ॸѠӥ̲фӥҡ̲͑ɗիɥ͑ի͑Ύфӥ ngãxüۡՓËȍ͑ǣľի̲իüۡ i ngŕma chauxchi aiexüۡ ɗ͑ӕľǣӕфӥիɥ͑ӥľիüۡ. 7ॸRü ngŕxguma ngüxmüchiga namaxã chidexagu, rü nümagü rü daichigagu nidexagü. Tupana rü curü poxüۡruxüۡ ͑ɗիɥ

121

1ॸRü

ngŕxguma ma۳իЙӦ͑ľǣӕ ËȍĀՓľ͑ӥǣӕфӥËȍӕǣӥ͑ chaca rü ñachagürü: ٘‫ع‬Ѡӥ͑ǣľիҡҡ͑ɗիɥ ɗ͑ľ͑իӡիüۡ i chorü ngüۡxeۡe?ۡ ٚ ñachagürü. 2ॸRü ngŕma chorü ngüۡxeۡe ۡ rü tá naxüۡҡՓ͑ľ͑իӡֆæΎфɗֆҽӕЙ͑ ɗĀիӡǣӕիüۡ i naanearü üruxüۡ rü ñoma i naanearü üruxüۡ ɗիɥËӥ. 3ॸRü nüma rü tagutáma nanaxՓa۳xe nax cuyanguxüۡ rü tagutáma nape ya yimá cuxna daucü.

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ121–124 nüma rü guxüۡguma ínadau rü naxuãxŕ. Rü taguma nape ya yimá Iraétanüxüۡna daucü. 5ॸRü nüma ya Cori ֆҽӕЙ͑͑ɗիɥɗËӕի͑͑Āӕիüۡ rü cuxüۡ ínapoxüۡxüۡ, erü guxüۡguma cuxüۡҡՓ nangexma nax cuxüۡ nangüۡxeۡexۡ üۡca۳x. 4ॸRü

6ॸRü

ngunecü rü yima üa۳xcü rü taxuxüۡtáma chixexüۡ cumaxã naxü rü ՓΎΎֆҡӕľ̲ËӥɗËȍӥҡËӥ. 7ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü naguxüۡraüۡxüۡ i %ӡËӥ̲իüۡՓËӕիüۡ ínapoxüۡ erü nüma ͑ɗիɥɗ͑ӥի͑͑Āӕիüۡ i curü maxüۡ. 8ॸRü ngŕmaãcü i nüma ya Cori ya Tupana rü guxüۡՓ̲Ëӕիüۡ ínapoxüۡ i ñu۳xma rü guxüۡgutáma. Yerucharéüۡxüۡ nicua۳xüxüۡ

122

1ॸRü chataãxŕ i ngŕxguma choxüۡ ͑͑ǣɥի%ǣӥǣӕ͑իæΎфɗ ֆҽӕЙ͑ЙҡՓËȍΎ̲ի%͑իɥիüۡ. 2ॸPa ʘ͑ľֆ֤ľфӕËȍфéüۡx, ̲фӥËӕфӥɥիã۳xarü ɗիľЙľՓҡ͑ǣľի̲ǣӥ. 3ॸPa Yerucharéüۡx, cuxüۡ ͑իӥǣӥ͑իËӕՓ nangutaque۳xegüxüۡ i Tupanaarü duüۡxüۡgü. 4ॸѠӥËӕՓ͑ɗիɥɗ͑իɥիüۡ i guxüۡma i Tupanaarü duüۡxüۡgü i Iraétanüxüۡ nax Cori ya Tupanaxüۡ yacua۳xüüۡgüxücۡ a۳x ngŕma nüma namaxã nüxüۡ yaxuxüۡrüxüۡ. 5ॸRü YerucharéüۡՓ͑ɗիɥɗ͑͑ǣľի̲իüۡ i ngŕma tochicaxüۡgü i ãeۡx۳ gacügü i guxchaxüۡarü mexŕŕruüۡǣӥ͑ՓфӥҡΎǣӥիüۡ. Rü ngŕma tochicaxüۡgü rü ãeۡի۳ ǣËӥǣġ¡ɞЙҡՓ ͑ɗիɥɗ͑͑ǣľի̲ǣӥիüۡ. 6ॸ¡Rü guxüۡnema ya perü maxüۡnemaxã Tupanana peca nax YerucharéüۡՓ͑͑ǣľի̲իücۡ a۳x i taãxŕ! Rü namaxã nüxüۡ Йɗիӕֆֆɗ̲ɥ͑ľфӥ ñaperügü: “TanaxՓa۳իľɗËӕՓ̲ľ namaxŕ i ngŕma cuxüۡ ngechaüۡgüxüۡٚ, ñaperügü. 7ॸPa Yerucharéüۡx, chanaxՓa۳xe ɗËӕՓ͑͑ǣľի̲ɗҡ%xŕ rü curü

490 ãeۡի۳ ǣËӥǣӥЙҡՓ͑ի͑ҡիӕիüۡ i guxchaxüۡgü. 8ॸRü ñu۳xma rü chaueneegüca۳x rü chomücügüca۳x chanaxՓa۳իľɗËӕՓ͑͑ǣľի̲ɗҡ%xŕ, Pa Yerucharéüۡx. 9ॸRü yima tórü Cori ya Tupanapatagagu cuxca۳x chayumüxŕ nax mea cuxüۡ naxüpetüxücۡ a۳x, Pa Yerucharéüۡx. Tupanaarü ngechaüۡca۳x ítaca

123

1ॸPa

Cori Pa Tupana ya DauxüۡՓNgŕxmacüx, cuxca۳x chadaunagü nax cumaxã chidexaxüۡca۳x. 2ॸѠӥՓӥիɗɗЙӕфËӥҡ͑ӥիüۡ norü corime۳xeۡǣӕɗĀՓľ͑ӥիüۡ nax nüxüۡ nacuáxüۡca۳x i ta۳xacü nanaxՓa۳xexüۡ rü ngŕxgumarüxüۡ ҡɗիɥǣӥ͑իҡΔфӥæΎфɗֆ Tupanaca۳x tadaunagügü nax namaxã idexagüxüۡca۳x rü tamaxã nüxüۡ yaxuxüۡca۳x nax nüxüۡ‫ ڟ‬ingechaüۡtümüxüۡgüxüۡ. Rü ngŕxgumarüxüۡ ɗՓӥիɗɗЙËӥɗ͑ǣɥфӥ Ëȍɗӡфիüۡ ɞɗĀՓľ͑ӥËȍɗǣӥիüۡcü nax nüxüۡ nacuáxüۡca۳x i ta۳xacü nanaxՓa۳xexüۡ, rü ngŕxgumarüxüۡ ҡҡɗիɥǣӥɗֆɗիľ̲͑ի TupanaxüۡҡՓɞnangu۳xeۡexۡ üۡ nax nüxü‫ۡڟ‬ ingechaüۡtümüxüۡgüxüۡ. 3ॸPa Cori Pa Tupanax ¡cuxüۡ‫ ڟ‬tangechaüۡtümüxüۡgü! Rü tanaxՓa۳xe i cuxüۡ‫ ڟ‬tangechaüۡtümüxüۡgü ľфӥ̲фӥҡ̲ֆի̲͑͑ի%ҡիɥ͑ӥľɗ ngŕma norü guxchigagü i ngŕma tomaxã rüxuanüã۳xgüxüۡ. 4ॸRü ngŕma diŕruã۳xgüxüۡ rü toxüۡ nacugüe rü ngŕma nügü icua۳xüüۡgüxüۡ rü toxchi naxaie. Rü ngeۡmaca۳x poraãcüxüchima ngúxüۡ tingegü. Tupana rü Iraétanüxüۡarü poxüۡruxüۡ ͑ɗիɥ

124

1ॸRü

yexguma chi Cori ya Tupana tama tüxüۡ ípoxüۡgu rü tórü uanügü rü chi tüxüۡ nadai, rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ124–127

491 ̲͑ľ͑ɗիɥɗngŕma ñapegürügü, Pa Iraétanüxüۡgüx. 2-3ॸRü yexguma chi Cori ya Tupana tama tüxüۡ rüngüۡxeۡegۡ u ga

i mea maxŕxüۡ rü aixcüma mexüۡgu фӥիɥ͑ӥľիüۡ! 5ॸNatürü ngŕma duüۡxüۡgü i chixexüۡ ɗ͑Ëӥ̲ǣӕɥիüۡ ¡rü poxcu

yexguma taxca۳x iyaxüãchigu ga yema tüxüۡ da۳i ۳xchaüۡxüۡ rü chi norü numaxã tüxüۡ nagu۳xeۡxeۡ. 4-5ॸѠӥ͖Ύ̲Փӥիɗɗ natüarü dexá i poraxüۡchixüxüۡ tüxüۡ ichagüxŕŕxüۡ фӥҡŃҡӥՓya۳xpetüxüۡrüxüۡ Ëȍɗҡ̲ի%͑ɗիɥǣӥ͑իҡӥիüۡ nadaixüۡ.

namaxã naxuegu! Erü ngŕ̲ҡ̲͑ɗիɥɗ ՓΎľҡ̲naxca۳իɗիɥիüۡ i ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ. ¡Rü Iraétanüxüۡna naxã i taãxŕ!

6ॸRü

namexechi ya Cori ya Tupana ya tama naxՓa۳xecü nax tórü uanügü naxnemaxã tüxüۡ daixüۡ. 7ॸRü yemaacü ͑Փɞҡ͑ǣӕիüۡ ǣֆľ̲%ӡËӥ̲իüۡ ga tórü uanügü taxca۳x mexŕŕxüۡ ñoma ՓӥիɗɗՓľфɗɗ͑ΎфӥֆӕիфӕüۡՓ iñaxüۡrüxüۡ. Rü yema yauxruxüۡ ga tórü uanügü taxca۳x mexŕŕxüۡ rü narügáu rü tibuxmü. 8ॸRü yimá Tupana ya Āիӡǣӕիüۡ i naanearü üruxüۡ rü ñoma i naanearü üruxüۡ, фӥֆɗ̲͑ɗիɥֆҡӥիüۡ rüngüۡxeۡecۡ ü. Tupana rü norü duüۡxüۡgüna nadau

125

1ॸRü

yima ma۳իЙӦ͑ľֆ Chióüۡ ya taxúema ɗիӡgachixŕxŕnerüxüۡ ͑ɗիɥǣӥɗngŕma Cori ya Tupanaaxüۡ‫ ڟ‬yaxõgüxüۡ nax taguma texé naxüchicüüxüۡ ɗ͑Ύфӥɥ͑ӥ. 2ॸRü yima ɥ͑ľֆ֤ľфӕËȍфéüۡ ya ma۳իЙӦ͑ľǣӥ̲ի% íxümaeguãchine, rü ngŕxgumarüxüۡ ta i nüma ya Cori ya Tupana rü guxüۡgutáma norü poramaxã ínanapoxexüۡ i norü duüۡxüۡgü. 3ॸRü ngŕma chixecümaxüۡ i ãeۡի۳ ǣËӥфӥҡիӡҡ̲ǣӕիüۡgu duüۡxüۡǣӥ̲ի%ɗ͑ËӕիľËȍ͑Փɗ͖ naane i Tupana norü duüۡxüۡgüxüۡ nagu namugüxüۡ. Erü nüma ya Tupana rü tama nanaxՓa۳xe nax norü duüۡxüۡgü nagu maxŕxüۡ i ngŕma nacüma i chixexüۡ. 4ॸPa Corix ¡nüxüۡ rüngüۡxeۡxeۡ i ngŕma duüۡxüۡgü

Toma nax to i nachixüۡanewa tagagüxüۡ rü tanaxwa۳xe i toxüۡ cuwoeguxeۡxeۡ

126

1ॸRü yexguma Tupana Yerucharéüۡca۳x tüxüۡ Փoeguxŕŕgu rü taxca۳x rü ixanegüexüۡrüü̲ۡфľ͑ɗիɥ. 2ॸRü yexguma ga yixema rü tórü taãxŕmaxã tacugüe rü aita taxüe. Rü yemaca۳x ga yema tama Tupanaaxü‫ ۡڟ‬yaxõgüxüۡ rü ñanagürügü: “Nüma ya Cori ya Tupana rü taxüۡ i mexüۡ naxca۳x naxü i ngŕma norü duüۡxüۡǣӥٚ,

ñanagürügü. 3ॸRü aixcüma Cori ya Tupana rü taxüۡ i mexüۡ taxca۳x naxü rü ngeۡmaca۳x poraãcü tataãxŕgü. 4ॸNatürü, Pa Corix, nangexma i tomücügü i ñu۳xma rü ta to i nachixüۡ͑ľǣӥՓҡ̲ ngŕxmagüxüۡ. Rü ngŕma rü ta tanaxՓa۳xe nax Yerucharéüۡca۳x cunaՓoeguxŕŕxüۡ nax nümagü rü ta nataãxŕgüxüۡca۳x ñoma paanexüۡ i pucümaxã taãxŕxüۡrüxüۡ. 5ॸRü yíxema auxãcüma toegüxe rü taãxŕãcüma tanayaxu i tümanetüarü o. 6ॸRü yíxema auxãcüma yangexpüۡxüۡxe i tümaarü nanetüchire nax tayatoxüۡca۳x rü ngŕxguma yaxo۳xgu rü tayabuxgügu i ҡӥ̲фӥ͑͑ľҡӥфӥՓɗֆľ%Ëӥ̲ҡ ítayangepüۡxüۡ ɗ̲ӕիӡËȍɗիüۡ i tümaarü nanetüarü o. Tupana nanango۳xeۡxeۡ i guxüۡma

127

1ॸRü

ngŕxguma chi tama Tupanaarü ngüۡxeۡem ۡ axã ֆɗիɥիǣӕ͑ի͑իӥիüۡ ֆՓӥիɗֆɥЙҡфӥ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ127–129 natüca۳ի̲̲фľËȍɗ͑ɗիɥɗ͑Փ napuracüexüۡ i ngŕma norü üruüۡgü. Rü ngŕxguma chi nüma ya Cori tama nüxna nada۳u۳իǣӕֆՓӥիɗֆɥ͑ľфӥ natüca۳ի̲̲фľËȍɗ͑ɗիɥɗ͑ӥի͑ nadaugüxüۡ i ngŕma norü dauruüۡgü. 2ॸRü ҡիӕՓ̲̲͑ľľǣҡľիŃЙӕфËӥǣӕҡӥǣӥ ima۳xgu ñu۳xmata üa۳xcü tüxüۡ yarüxücumare nax ngŕmaãcü ngúxüۡ tingeãcüma tüxü‫ ۡڟ‬nangexmaxüۡ i tümaarü õna. Erü yíxema norü duüۡxüۡǣӥɗիɥǣӥիľ rü Tupana tüxna nanaxã i ngŕma tüxüۡ‫ڟ‬ taxuxüۡ ՓΎΎɞҡЙľľֆ͑ľ. 3ॸRü ngŕma ҡիËӥǣӥфӥՓӥիɗɗ͑ǣüۡxeۡe ۡ i taxüۡ i Tupana tüxna ãxüۡ ͑ɗիɥǣӥ. 4ॸRü ngŕma taxacügü i ngextü۳xügutama tüxü‫ۡڟ‬ ngŕxmagüxüۡ rü tórü poxüۡruüۡǣӥ͑ɗիɥǣӥ ñoma churaragüne rü norü poxüۡruxüۡ ֆɗիɥիüۡrüxüۡ ͑ɗիɥǣӥ. 5ॸRü nataãxŕ ya yimá duüۡ ya muxacücü erü ñoma namuxnexüۡchixüۡrüxüۡ ͑ɗիɥ. Ѡӥҡիӡҡ̲ namuüۡ ega ãeۡx۳ gacüpe۳իľՓ͑Ύфӥ uanümaxã nügü ínaxuaxüۡgügu. Cori ya Tupanaarü ngüۡxeۡecۡ higa

128

1ॸRü cutaãxŕ i cumax erü nüxüۡ quicua۳xüxüۡ rü naga Ëӕիɥ͑ӥֆæΎфɗֆҽӕЙ͑. 2ॸRü cuma rü tá cunangõ۳x i ngŕ̲ËӕфӥЙӕфËӥՓ͑ľ ӡիüۡ i cunetüarü o. Rü tá cutaãxŕ rü mexüۡ tá cuxüۡ naxüpetü. 3ॸѠӥËӕЙҡՓɗ cuxicatama cuxma۳xmaxã ícungexmaxüۡՓфӥҡɗҡ%xŕ. Rü ñoma Փӥիɗɗә¡ɗΎիΎËȍɗիüۡrüxüۡ tá nimu i cuxacügü. Rü ñoma oríbuchacüxü i ngexՓaca۳x rüxügüxüۡrüxüۡ tá naporae i ngŕ̲ËӕիËӥǣӥɗËӕфӥ̲ľËȍËӥՓՓ rütogüxüۡ. 4ॸRü ngŕmaãcü Tupana tá nüxüۡ narüngüۡxeۡe ۡ ya yimá duüۡ ya Tupanaxüۡ ngechaüۡcü. 5ॸ¡Rü Cori ya

492 Tupana ya Chióüۡgu ãpatacü cuxüۡ rüngüۡxeۡxeۡ! ¡Rü Tupana cuxüۡ rüngüۡxeۡxeۡ nax guxüۡma i curü maxüۡgu nüxüۡ cudauxüۡ nax ñuxãcü nüma ya Tupana Yerucharéüۡxüۡ nangüۡxeۡexۡ üۡ! 6ॸ¡Rü Tupana cuxüۡ‫ ڟ‬nama۳xeۡxeۡ i curü maxüۡ nax ngŕmaãcü nüxüۡ cudauxüۡ i cutaagü! ¡Rü Tupana tüxüۡ rüngüۡxeۡxeۡ nax nua ʊфŃҡ͑ӥՓ͑͑ǣľի̲իüۡ i taãxŕ rü tórü uanügü tama tüxüۡ ËȍɗիľՓľիüۡ! Tupana rü Iraéanexüۡ ínanguxuchixŕxŕ nüxna i norü uanügü

129

1ॸRü

ñu۳xma i Iraéane rü ñanagürü: “Choma rü muxüۡma ga ngúxüۡՓËȍիӥЙľҡӥ noxritama changextü۳xügu. 2ॸRü aixcüma muxüۡma ga ngúxüۡՓËȍիӥЙľҡӥ noxritama changextü۳xügu, natürü taxuxüۡma choxüۡ narüporamae i chorü uanügü. 3ॸRü poraãcü choxüۡ nacua۳i ۳xgü rü choxüۡ nanapi ۳xeۡegۡ ü. 4ॸNatürü nüma ya Cori ya aixcüma mecümacü rü choxüۡ ínanguxuchixeۡxeۡ naxme۳իՓɗ ngŕma chorü uanügü i chixexüۡgu maxŕxüۡٚ, ñanagürü i Iraéane. 5ॸRü ngŕma Yerucharéüۡarü uanügü rü chanaxՓa۳xe nax yaxãnetanüãchixüۡ rü taxcha۳իՓֆ¡ӕի̲ӥիüۡ. 6ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥ nax yanamaãchigüxüۡ i ngŕma norü ӕ͑ӥǣӥ͖Ύ̲Փӥիɗֆmaxŕ ya ɥ%ca۳իՓľՓӥa۳xcü paxa rümaãchixŕŕcürüxüۡ. 7ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ ͖Ύ̲ҡфɞǣӕɗҡǣӕ̲͑ΎфӥΎՓ͑ǣӕիüۡ rü taguma ibuxarü oΦxüۡrüxüۡ ͑ɗիɥǣӥ. 8ॸRü ngŕxguma texé nüxüۡ da۳u۳xgu rü taxúematáma ñatagürü nüxüۡ: “¡Tupana pexüۡ rüngüۡxeۡxeۡ! ¡Rü Cori ya Tupanaégagu mexüۡ pexüۡ ngupetü!ٚ ñatagürü nüxüۡ.

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ130–132

493

Cori ya Tupanagu tayaxõgü 1ॸRü ñu۳xma nax taxüۡ i guxchaxüۡǣӥËȍӕŃҡӥՓ ngŕxmaxüۡ, rü curü ngüۡxeۡecۡ a۳x íchacaama, Pa Cori Pa Tupanax. 2ॸ¡Rü choxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ ͑իɥ͑ӥɗËȍΎфӥֆӕ̲ӥxŕ, Pa Cori Pa Tupanax, rü choxüۡ nangãxüۡ

130

namaxã i ngŕma tagaãcü naxca۳x íchaca۳xaxüۡ! 3ॸPa Cori Pa Tupanax, rü ngŕxguma chi nüxüۡ ËӕĀՓľ͑ӥǣӕɗ ngŕma chixexüۡgü i cupe۳իľՓҡիӥիüۡ ¿rü texe chi cupe۳իľՓҡ̲ľ? 4ॸNatürü i cumax rü toxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ icurüngüma i ngŕma torü chixexüۡgü i cupe۳իľՓ taxüxüۡ nax ngŕmaãcü cuxüۡ ticua۳xüüۡgüxüۡca۳x. 5ॸRü guxüۡma i chorü maxüۡmaxã cuxüۡ íchanangu۳xeۡxeۡ, Pa Corix, rü nagu chayaxõ i ngŕma curü ore. 6-7ॸChoma rü ñoma dauxüۡtaegüxüۡ i ngóonexüۡ ínangu۳xeۡegۡ üxüۡarü yexera cuxüۡ íchanangu۳xeۡxeۡ, Pa Cori Pa Tupanax. Rü Pa Iraéanecüã۳xgüx, rü ngŕma dauxüۡtaegüxüۡ i ngóonexüۡ ínangu۳xeۡegۡ üxüۡrüxüۡ фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ ípenangu۳xeۡxeۡ i norü ngüۡxeۡe ۡ ya Cori ya Tupana. Erü nüma rü tüxüۡ nangechaüۡ rü tüxüۡ ínanguxüۡxeۡxeۡ naxme۳իՓɗҡΔфӥ uanügü. 8ॸѠӥ͑ӥ̲ҡ͑ɗիɥɗ Iraétanüxüۡxüۡ ínanguxüۡxeۡexۡ üۡ guxüۡma i norü chixexüۡǣӥՓ. Cori ya Tupanagu tayaxõ

131

1ॸPa Cori Pa Tupanax, choma rü tama chaugü chicua۳xüxüۡ rü tama choxüۡ‫ ڟ‬nangúchaüۡ i guxüۡma i ngŕma nüxüۡ chadauxüۡ. Rü tama naxca۳x chadau i ngŕma ҡիӕËӥфӥՓËȍΎիü‫ ۡڟ‬ngeۡxmaxüۡ. 2ॸNatürü ËȍËȍɗ͑ľ̲фľфӥ͖Ύ̲Փӥիɗɗ¡ӕիüۡ i

̲ɗՓ͑ӥիüۡ rüchauxüۡ i naéchacüxü caxüۡrüxüۡ Ëȍфӥ̲ľՓľľ̲фľ. Rü ngŕ̲%ËӥՓӥիɗɗ¡ӕիüۡ i ngexՓaca۳x ̲ɗՓфӥËȍӕիüۡrüxüۡ Ëȍɗիɥ. 3ॸPa Iraétanüxüۡx, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͖u۳xma rü guxüۡguma Cori ya Tupanaarü ngüۡxeۡe ۡ ípenangu۳xeۡxeۡ. Dabímaxã inaxuneta ga Tupana

132

1-2ॸPa Cori Pa Acóbuarü Tupana ya Poraxüchicüx ¡rü nüxna nacua۳xãchi ya Dabí rü norü oégaãxeۡ naxca۳x ga guma cupata! ¡Rü nüxna nacua۳xãchi ga yema norü uneta ga cumaxã nüxüۡ yaxuxüۡ ga yexguma ñaxgu: 3-5ॸ٘æȍΎ̲фӥҡիӡҡ̲ chopatagu charüxã۳u۳ۡիфӥҡիӡҡ̲ ichaca nax icharüngüۡxüۡca۳x, фӥҡիӡҡ̲ chapexetü, rü bai i ñuxgu tá chapexüۡ

ñu۳ի̲ҡҡËȍ͑իӥֆՓӥիɗֆɥЙҡ naxca۳x ya Cori ya Acóbuarü Tupana ya ‫ ڟ‬a nangexmaxüۡca۳x poraxüchicü nax ngŕm i ngŕma baú i norü mugüchixüۡٚ, ñaxgu! 6ॸRü noxri rü nüxüۡ ҡիɥ͑ӥľËȍɗǣ͑ի ƄƸфҡՓ͑ֆľի̲իüۡ ga yema baú ga Tupanaarü mugüchixüۡ. Rü yixcüra rü ֤фӥɥ͑ľЙľ̲ǣӕ͑ӥիüۡ itayangau. 7ॸ¡Rü ñu۳ի̲фӥ͑ǣɥի%ҽӕЙ͑Йҡǣӕ ‫ ڟ‬a nape۳իľՓ͑ӥիüۡ tachocu nax ngŕm ۡ yarücua۳xüügüxüۡca۳x! 8ॸ¡Rü inachi, Pa Cori Pa Tupanax, rü cupatagu naxücu namaxã i curü mugüchixüۡ i curü ‫ ڟ‬a poraarü cua۳xruxüۡ ɗիɥիüۡ nax ngŕm ËӕЙҡՓËӕ͑ǣľի̲իüۡca۳x! 9ॸRü ngŕma chacherdótegü i curü puracütanüxüۡgü rü tá nicómüchiru rü ngŕma curü duüۡxüۡgü rü norü taãxŕmaxã tá aita naxüe. 10ॸRü curü duüۡ ga Dabígagu ¡rü taxӢ i choxüۡ cuxoxüۡ i choma i nachicüxü choxüۡ cuxunetaxüۡ nax ãeۡի۳ ǣËӥËȍɗիɥիüۡca۳x!

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ132–135 11ॸYerü

cumax, Pa Corix, rü chaunatü ga ġ¡ɞ̲ի%ɗËӕիӕ͑ľҡ̲͑ի%ɗՓӥիɗɗ ӕ͑ľҡɗҡիӕËӥфӥՓ̲ËӕիӥËȍɗËӥӥիüۡ. 12ॸYerü ñacurügü nüxüۡ: “Rü cuchicüxü tá ՓӥիɗɗËӕ͑ľիüۡ chaxuneta nax nüxí ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡca۳x. Rü ngŕxguma Ëӕ͑ľǣӥËȍӕǣ͑իɥ͑ӥľǣӕфӥ yanguxŕŕgüãgu i ngŕma chorü mugü i namaxã nüxüۡ chixuxüۡ rü ngŕma nanegü rü tá ta nüxí guxüۡgutáma ngŕma curü tochicaxüۡՓ͑фӥҡΎǣӥ͑ի Iraéanecüã۳xarü ãeۡի۳ ǣËӥǣӥֆɗիɥǣӥիüۡca۳իٚ, ñacurügü. 13ॸRü nüma ga Cori rü nüxüۡ naxuneta ga yima ma۳իЙӦ͑ľǣæȍɗóüۡ nax yimagu naxãchiüۡxüۡca۳x. 14ॸRü nüma ya Tupana rü ñanagürü: ٘ġ͑ɗիɥֆ yima ma۳իЙӦ͑ľɗchanaxՓa۳xene nax guxüۡǣӕ̲͑ՓËȍ͑ǣľի̲իüۡ. Rü ngŕxma tá chaxãchiüۡ ľфӥËȍΎфӥ̲ľ͑ɗիɥ. 15ॸRü ngŕma chorü duüۡxüۡgüarü nanetügü rü tá poraãcü nüxüۡ‫ڟ‬ chayaxoxŕxŕ nax ngŕmaãcü tama nataiyaexüۡca۳իɗՓΎΎɗngŕma duüۡxüۡgü i ngearü diŕruã۳xgüxüۡ. 16ॸRü tá cua۳x nüxna chaxã i Iraétanüxüۡarü chacherdótegü nax natanüxüۡŃҡӥՓ͑ËȍΎǣӥľիüۡca۳x i chope۳իľՓ. Rü ngŕma chorü duüۡxüۡgü rü norü taãxŕmaxã tá aita naxüe. 17ॸRü marü namaxã ichaxüga ga guma ãeۡx۳ gacü ga Dabí ga choma nüxüۡ chaxunetacü. Rü nataagü rü guxüۡgutáma ãeۡի۳ ǣËӥǣӥ͑ɗիɥǣӥ͖Ύ̲ ‫ ڟ‬a naiechaxüۡrüxüۡ. Rü ՓӥիɗɗΎ̲ӥɗ͑ǣŕm ġ¡ɞҡҡ͑ӥՓҡchanango۳xeۡxeۡ ya Փӥիɗֆ%eۡx۳ gacü ya poraxüchicü. 18ॸRü norü uanügü rü poraãcü tá chanaxãneexŕxŕ. Natürü i nüma ya ãeۡx۳ gacü rü tá chanataxŕxŕ rü tá nüxüۡ chicua۳xüxüۡٚ, ñanagürü ga Cori ya Tupana.

494

Wüxi i taãxŕ ͑ɗիɥľǣҽӕЙ͑фӥ duüۡxüۡgü nügü ngechaüۡgügu

133

1ॸRü

dücax nax ñuxãcü namexechixüۡ i ngŕxguma ngŕma Tupanaarü duüۡxüۡgü rü aixcüma ՓӥիɗǣӕҽӕЙ͑ǣ͑իɥ͑ӥľǣӕфӥ͑ӥǣӥ nangechaüۡgügu. 2ॸErü ngŕxguma ngŕmaãcü nügü nangechaüۡgügu rü ñoma pumára i yi ۳xichixüۡ i namaxã chacherdótegüxüۡ nabaerugüxüۡ ñu۳xmata naxchinaguxgu rü naxchirugu irüyaexüۡrüxüۡ taãxŕ tüxna naxã. 3ॸRü ñoma cherena ya ma۳իЙӦ͑ľֆ Ermóüۡétügu nguxüۡ rü ma۳իЙӦ͑ľֆ Chióüۡétügu nguxüۡrüxüۡ tüxüۡ nataãxŕxŕxŕ. Rü ChióüۡՓ͑ɗիɥɗ͑ľ ͑իӡիüۡ i Tupanaarü ngüۡxeۡe ۡ nax namáxüۡca۳x i norü maxüۡ i norü duüۡxüۡgü. ¡Cori ya Tupana cuxüۡ rüngüۡxeۡxeۡ!

Duüۡxüۡgüx i Cori ya Tupanaarü Puracütanüxüۡ ʊիɥǣӥիľի‫ؽ‬фӥ͑ӥիüۡ picua۳xüxüۡgü i ǣӕի%̲ɗЙľ̲իɗËȍӥҡËӥ͑ЙҡՓ nax pengexmagüxüۡ! 2ॸ¡Rü ngŕma nachica i üünexüۡguama pexuenüme۳xeۡgü rü Cori ya Tupanaxüۡ picua۳xüxüۡgü! 3ॸ¡Rü nüma ya Cori ya ҽӕЙ͑ֆĀիӡǣӕիüۡ i naane rü ñoma i naanearü üruxüۡ, rü yima ma۳իЙӦ͑ľֆ ChióüۡՓcuxca۳x ne nanamu i norü ngüۡxeۡxeۡ!

134

1ॸPa

Ngŕma taxüۡ i mexüۡgü i Tupana üxüۡchiga

i nüxüۡ ticua۳xüxüۡgü ya Cori ya Tupana. ¡Rü nüxüۡ picua۳xüxüۡgü i naéga i guxãma i Йľ̲ɗҡΔфӥæΎфɗֆҽӕЙ͑ЙҡՓфӥ

135

1-2ॸName

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ135ٍॷ136

495 napataa۳իҡӥՓЙӕфËӥҡ͑ӥիüۡ ɗիɥǣӥիľ! nüxüۡ picua۳xüxüۡgü ya Cori ya

3ॸ¡Rü

Tupana erü nüma rü namecüma! ¡Rü Փɗֆľǣӥɗ͑ŃǣǣӕɗիӕիüۡǣӕЙľՓɗֆľǣӥ erü nüma rü tamaxã namecüma! 4ॸRü nüma rü nüxüۡ naxuneta ga Acóbu ga Iraégu ãégacü nax norü meruxüۡ ֆɗիɥիücۡ a۳x. 5ॸRü choma rü meama nüxüۡ chacua۳x rü nüma ya tórü Cori ya tórü Tupana rü guxüۡma i ngŕma duüۡxüۡgü namaxã tupanaãx‫ ڟ‬üۡŃҡӥՓ͑իӦ. 6ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü nanaxü i guxüۡma i ta۳xacü i nüma nanaxՓa۳xexüۡ i Āիӡǣӕիüۡ ɗ͑͑ľՓфӥ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓ. Rü ngŕxgumarüxüۡ ta nanaxü i ngŕma nüma nanaxՓa۳xexüۡ ɗ̲фՓфӥ ͑ҡ̲Փ. 7ॸRü nüma rü guxüۡՓ̲ɗ ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓ͑ֆËȍü۳xãchixŕxŕ ya cherena. Rü nanayauneanecüüxŕxŕ nax ngŕ̲Փ͑ӥիüۡ icuáxücۡ a۳x nax napuxchaüۡxüۡ. Rü ngŕma ngextá namaxã ínanguxüۡxüۡՓֆ¡ӕ͑ľËӥфӥ inanamuãchi. 8ॸѠӥ͑ӥ̲͑ɗիɥǣ͑ӡիËӥ̲ nadaiaxüۡga yema Equítuanecüã۳x nanegü ga nüxíraxüۡxüۡ rü nadaiaxüۡga yema nüxíraxüۡxüۡ ga naxüۡnaxacügü. 9ॸRü Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓnanango۳xeۡxeۡ ga taxüۡ ga guxchaxüۡgü naxca۳x ga Equítuanecüã۳xarü ۡ eۡerۡ uüۡgü. 10-11ॸRü ãeۡx۳ gacü rü norü ngüx nanadaiãcu ga muxüۡma ga nachixüۡanegü. Rü nanadai ga ãeۡx۳ gacügü ga iporaexüۡ ga Cheúüۡ ga Amoréutanüxüۡgüarü ãeۡx۳ gacü rü Ox ga Bacháüۡanearü ãeۡx۳ gacü rü guxüۡma ga yema ãeۡx۳ gacügü ga Canaáüۡ͑ľՓ yexmagüxüۡ. 12ॸRü yema norü naanegü ga yema ãeۡx۳ gacügü rü nüma ga Tupana rü norü duüۡxüۡgü ga Iraétanüxüۡgüna nanaxã nax guxüۡǣӕҡ̲͑Ύիфӥֆɗիɥիücۡ a۳x. 13ॸPa Cori Pa Tupanax, cuéga rü tagutáma

inayarüxo, rü guxüۡgutáma i duüۡxüۡgü rü nüxna nacua۳xãchigü. 14ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü aixcümama mea namaxã inacua۳x rü mea nüxna nadau i norü duüۡxüۡgü. Rü nüxüۡ‫ ڟ‬nangechaüۡtümüxüۡgü i ngŕma norü duüۡxüۡgü. 15ॸRü ngŕma tama yaxõgüxüۡarü tupananetagü rü úiru rü diŕrumünaxca۳իǣӥ̲фľ͑ɗիɥ. Rü naxchicüna۳xãgü i duüۡxüۡgü naxme۳xmaxã ümarexüۡ ͑ɗիɥǣӥ. 16ॸRü nixãa۳xchire۳x natürü tama nidexagü. Rü nixãxetüchire۳x natürü tama tüxüۡ nadau. 17ॸRü nixãpachinüchire۳x natürü tama tüxüۡ ۡ x۳ . 18ॸRü ͑իɥ͑ӥľ. Rü nangearü maxüã ۡ ۡ ngŕma duüxügü i ngŕma naxchicüna۳xãgü ügüxüۡ, rü ngŕma naxchicüna۳xã i nagu yaxõgüxüۡrüxüۡ ҡիӕՓ̲̲͑ľ. 19ॸPa Iraétanüxüۡgüx ¡rü Cori ya Tupanaxüۡ picua۳xüxüۡgü! Rü pema Pa Chacherdótegüx ¡rü Cori ya Tupanaxüۡ picua۳xüxüۡgü! 20ॸRü pema Pa Lebítanüxüۡgüx ¡rü Cori ya Tupanaxüۡ picua۳xüxüۡgü! Rü pema nax Cori ya Tupanaxüۡ Pengechaüۡgüxüۡx ¡rü nüxüۡ picua۳xüxüۡgü ya Cori ya Tupana! 21ॸRü namexechi ya Cori ya Tupana ya ma۳իЙӦ͑ľֆæȍɗóüۡgu ãchiüۡcü i YerucharéüۡՓ. Rü name nax nüxüۡ icua۳xüüۡgüxüۡ. Tupana rü guxüۡgutáma Iraétanüxüۡgüxüۡ nangechaüۡ

136

1ॸ¡Moxŕ nüxna pexãgü ya Cori ya Tupana! Erü nüma rü namecümaxüۡchi rü ngŕma norü ngechaüۡ rü taguma inayagu۳x. 2ॸ¡Moxŕ nüxna pexã ya yimá Tupana ya guxüۡma i ҡӕЙ͑͑ľҡǣӥŃҡӥՓngŕxmacü! Erü ngŕma norü ngechaüۡ rü taguma inayagu۳x. 3ॸ¡Rü moxŕ nüxna pexã ya Cori

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ136ٍॷ137 ya Tupana ya guxüۡma i corigüarü ãeۡի۳ ǣËӥɗիɥËӥ! Erü ngŕma norü ngechaüۡ rü taguma inayagu۳x. 4ॸRü nüxicatama ͑ɗիɥɗ͑իӥ%իüۡ i taxüۡ i mexüۡgü. Erü ngŕma norü ngechaüۡ rü taguma inayagu۳x. 5ॸѠӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗ͑Ύфӥ cua۳xmaxã naxüãxüۡ ɗĀիӡǣӕիüۡ i naane. Erü ngŕma norü ngechaüۡ rü taguma inayagu۳x. 6ॸѠӥ͑ӥ̲͑ɗիɥǣĀľիŃҡӥՓ nango۳xeۡeãۡ xüۡ ǣՓɗիӥ̲ӥ. Erü ngŕma norü ngechaüۡ rü taguma inayagu۳x. 7ॸRü ͑ӥ̲͑ɗիɥǣ͑իӥ%իüۡ ga üa۳xcü rü tauemacü. Erü ngŕma norü ngechaüۡ rü taguma inayagu۳x. 8ॸRü nüma rü nanaxü ga üa۳xcü nax ngunecü inabáxixücۡ a۳x. Erü ngŕma norü ngechaüۡ rü taguma inayagu۳x. 9ॸRü nüma rü nanaxü ga tauemacü rü ŕxtagü nax chütacü inabaixgüxücۡ a۳x. Erü ngŕma norü ngechaüۡ rü taguma inayagu۳x. 10ॸRü nüma ͑ɗիɥǣ͑Āɗիüۡ ga nüxíraxüۡgüxüۡ ga nanegü ga yema Equítuanecüã۳xgü. Erü ngŕma norü ngechaüۡ i Iraétanüxücۡ a۳x rü taguma inayagu۳x. 11-12ॸѠӥ͑ӥ̲͑ɗիɥǣ ͑ΎфӥЙΎф̲ի%Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓ ۡ eۡeãۡ xüۡ ga Iraétanüxüۡ. Erü ínanguxüx ngŕma norü ngechaüۡ i Iraétanüxücۡ a۳x rü taguma inayagu۳x. 13ॸѠӥ͑ӥ̲͑ɗիɥǣͅф ga Dauchiüxüۡ ga taxregu yayauxyexüۡchixüãxüۡ. Erü ngŕma norü ngechaüۡ i Iraétanüxücۡ a۳x rü taguma inayagu۳x. 14ॸѠӥ͑ӥ̲͑ɗիɥǣֆľ̲̲ф ۡ eۡeãۡ xüۡ ga yayauxyexüۡchixüxüۡՓֆËȍΎüx ga yema Iraétanüxüۡ. Erü ngŕma norü ngechaüۡ i Iraétanüxücۡ a۳x rü taguma inayagu۳x. 15ॸѠӥ͑ӥ̲ҡ̲͑ɗիɥǣֆľ̲ Már ga Dauchixüxüۡgu nanguxŕŕaxüۡ ga Equítuanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü ga Faraóüۡ namaxã ga norü churaragü. Erü ngŕma norü ngechaüۡ i Iraétanüxücۡ a۳x rü taguma

496 inayagu۳x. 16ॸRü ñu۳իӡËȍɗ͑ӥ̲͑ɗիɥǣ yema naane ga taxúema nagu ãpataxüۡgu yagagüaxüۡ ga yema norü duüۡxüۡgü ga Iraétanüxüۡ. Erü ngŕma norü ngechaüۡ i Iraétanüxücۡ a۳x rü taguma inayagu۳x. 17ॸRü ͑ӥ̲͑ɗիɥǣ͑Āɗիüۡ ga to ga nachixüۡanegüarü ãeۡx۳ gacügü ga poraexüۡ. Erü ngŕma norü ngechaüۡ i Iraétanüxücۡ a۳x rü taguma inayagu۳x. 18ॸѠӥՓΎΎ͑ի naporaexüۡ ga yema ãeۡx۳ gacügü natürü nüma ga Tupana rü nanadaiama. Erü ngŕma norü ngechaüۡ i Iraétanüxücۡ a۳x rü taguma inayagu۳x. 19-20ॸRü yemaacü nanadai ga ãeۡx۳ gacügü ga Cheúüۡ ga Amoréutanüxüۡgüarü ãeۡx۳ gacü rü Ox ga Bacháüۡanearü ãeۡx۳ gacü. Erü ngŕma norü ngechaüۡ i Iraétanüxücۡ a۳x rü taguma inayagu۳x. 21-22ॸѠӥҽӕЙ͑͑ɗիɥǣ͑ӥիüۡ yanucü ga yema ãeۡx۳ gacügüarü naane nüxüۡ ga Iraétanüxüۡ. Erü ngŕma norü ngechaüۡ i Iraétanüxücۡ a۳x rü taguma inayagu۳x. 23ॸRü nüma ya Tupana rü tüxna nacua۳xãchi ngŕxguma taxüۡ i guxchaxüۡՓ ingexmagügux. Erü ngŕma norü ngechaüۡ i taxca۳x rü taguma inayagu۳x. 24ॸRü nüma ͑ɗիɥɗҡӥիüۡ ínapoxüۡxüۡ nüxna i tórü uanügü. Erü ngŕma norü ngechaüۡ i taxca۳x rü taguma inayagu۳x. 25ॸRü nüma ͑ɗիɥɗĀӕüۡxüۡgüxüۡ rü naexüۡgüxüۡ nachibüexŕŕxüۡ. Erü ngŕma norü ngechaüۡ rü taguma inayagu۳x. 26ॸ¡Rü moxŕ nüxna pexãgü ya yimá Tupana ya dauxüۡՓ ngŕxmacü! Erü ngŕma norü ngechaüۡ rü taguma inayagu۳x. Babiróniaanearü natücutügüwa Yerucharéüۡca۳x taxauxe

137

1ॸRü

yexguma Babiróniaanearü ͑ҡӥËӕҡӥǣӥՓҡфӥҡΎǣӥǣӕфӥҡիӕիľ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ137–139

497 yerü nüxna tacua۳xãchi ga Yerucharéüۡ. Babiróniaanearü naitanügu tanachogü ga torü paxetaruüۡgü ga árpagü. 3ॸRü yema Babiróniaanecüã۳x ga yéma toxüۡ gagüxüۡ ga torü yemaxüۡgü toxna puxüۡxüۡ, rü toxüۡ namu nax taãxŕãcü naxca۳իҡՓɗֆľǣӥիüۡ nagu ga Փɗֆľǣӥǣ֤ľфӕËȍфéüۡcüã۳x. 4ॸ¿Rü ͖ӕի%Ëӥҡ͑ǣӕҡՓɗֆľǣӥֆҡΎфӥæΎфɗ ֆҽӕЙ͑фӥՓɗֆľǣӥɗngŕxguma ngŕ̲͑͑ľɗҡ̲ҡΎիфӥɗիɥիüۡՓ tangexmagügu? 5ॸRü ngŕxguma chi Tupanape۳իľՓËӕիüۡ icharüngümagu, Pa Yerucharéüۡx ¡rü daa chorü tügünechacüxü rü nüxüۡ iyanangüma nax cuxca۳x napaxetaxüۡ! 6ॸRü ngŕxguma cuxüۡ 2ॸRü

charüngümagu rü tama choxrütama taãxŕŃҡӥՓËӕիüۡ ËȍիӦxŕxŕgu, Pa Yerucharéüۡx ¡rü daa chorü conü rü nua Ëȍӕի̲͑ի%Փֆիӡ͑իҡǣӕ̲Փľ͑ ËȍՓɗֆľիüۡca۳x! 7ॸPa Cori Pa Tupanax ¡rü taxӢ i cunangupetüxŕxŕmarexüۡ nax cupoxcuexüۡ i ngŕma Edóüۡtanüxüۡ ga Babiróniaanecüã۳xgüxüۡ muxüۡ nax noxtacüma iyanaxoxüۡca۳իǣҡΎфӥɥ͑ľǣ Yerucharéüۡ! 8ॸRü cumax, Pa Babiróniax, rü tá icuyarüxó. Rü tá nataãxŕ ya yimá cuxüۡ iyarüxoxŕŕcü naxca۳x ga yema tomaxã cuxüxüۡ. 9ॸRü tá nataãxŕ ya yimá curü buxüۡgüxüۡ íyauxüۡcü nax nutagu yachi ۳xgüãcüma nadaiaxüۡca۳x. Cori ya Tupanana moxŕ naxã ya Dabí 1ॸRü guxüۡma i chorü maxüۡmaxã tá moxŕ cuxna chaxã, Pa Cori Pa Tupanax. Rü ngŕma togü i nachixüۡanegüarü ãeۡx۳ gacügü i ۡ e۳իľՓҡcuxca۳x tama cuxüۡ cua۳xgüxüp 2 ËȍՓɗֆľ. ॸRü yima cupata ya üünene íngexmaxüۡǣӕ̲ËȍĀՓľ͑ӥ%Ëӥ̲ҡ

138

‫ ڟ‬ü۳xü nax ngŕmaãcü moxŕ cuxna ichacaãp chaxãxücۡ a۳x naxca۳x i curü ngechaüۡ rü nax ɗիËӥ̲Ëӥнӕɗիɥիüۡ. Erü cuma rü cugüégagu icuxuneta, rü aixcüma cuyanguxŕxŕ i guxüۡma i ngŕma nüxüۡ quixuxüۡ. 3ॸRü yexguma cuxna chacaxgux nax choxüۡ cuporaxeۡexۡ üۡ rü cuma rü choxüۡ cungãxüۡga rü aixcüma choxüۡ cuporaxŕxŕ. 4ॸRü guxüۡ i nachixüۡanegüarü ãeۡx۳ gacügü rü tá cuxüۡ nicua۳xüxüۡgü i ngŕxguma nüxüۡ ͑իɥ͑ӥľǣӕ͑ի͖ӕի%Ëӥ cuyanguxŕŕxüۡ i ngŕma nüxüۡ quixuxüۡ i curü unetagü. 5ॸRü nümagü rü aixcüma tá Cori ya Tupanaxüۡ nicua۳xüxüۡgü naxca۳x i ngŕma mexüۡgü i taxüۡgü i naxüxüۡ. Erü nüma ya Tupana rü naporaxüchi. 6ॸRü ՓΎΎĀӕիüۡՓ͑ի͑͑ǣľ̲իüۡ ya Cori ya ‫ ڟ‬a nüxüۡ ͑ĀՓľ͑ӥɗ Tupana natürü ngŕm ngŕma tama nügü icua۳xüüۡxüۡ. Natürü i ngŕma nügü icua۳xüüۡxüۡ rü yáxüۡgutama nüxüۡ nacua۳իɗ͖ӕի%Ëӥ͑իֆɗիɥիüۡ. 7ॸRü ngŕիǣӕ̲%ӡËӥ̲իüۡՓËȍ͑ǣľի̲ǣӕ, rü cuma rü choxüۡ ícupoxüۡ nax tama choxüۡ yama۳xgüxücۡ a۳x. Rü icunaՓe۳x i curü pora rü choxüۡ ícunguxuchixŕxŕ naxme۳իՓɗËȍΎфӥӕ͑ӥǣӥɗËȍΎ̲ի% nuexüۡ. 8ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü aixcüma tá nayanguxŕxŕ i ngŕma mexüۡ i chorü maxücۡ a۳ի͑ǣӕ͑իɥ͑ӥիüۡ. Erü cumax, Pa Corix, rü taguma inayagu۳x nax choxüۡ cungechaüۡxüۡ rü chomaxã cumecümaxüۡ. ¡Rü taxӢ i choxüۡ ícutáxüۡ, Pa Cori Pa Tupanax! ƄфӥËӕ̲ҡ̲͑ɗիɥɗ choxüۡ cungo۳xeۡexۡ üۡ. Guxüۡxüۡma nacua۳x ya Tupana

139

1ॸPa

Cori Pa Tupanax, cuma rü marü choxüۡ cungugü rü meama nüxüۡ cucua۳x i chorü maxüۡ. 2ॸRü cuma nüxüۡ cucua۳x i guxüۡma i ngŕma

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ139 chaxüxüۡ. ѠӥՓΎΎËӕфӥֆիüۡՓ changexmagu rü nüxüۡ cucua۳xama i ngŕ̲͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥիüۡ. 3ॸRü ngŕma ɞËȍɗիӡǣӥիüۡՓфӥËӕ̲фӥ͑ӥիüۡ cucua۳x i guxüۡma i ngŕma chaxüxüۡ. 4ॸѠӥՓΎΎ ҡիӡҡ̲͑ի%ËȍËȍΎ͑ǣӥիüۡ i ore, rü cumax, Pa Corix, rü marü nüxüۡ cucua۳x i ta۳xacümaxã tá chadexaãchixüۡ. 5ॸRü chorü guxüۡËӥՓՓËӕ͑ǣľի̲фӥ ËȍӕŃҡӥËӕՓŃxme۳x. 6ॸRü guxüۡma i ngŕma cua۳x rü chauãxŕ rü tama ningu nax nüxüۡ chacuáxüۡ i ngŕma. Rü ngŕma nax nataxüchixüۡ i ngŕma cua۳x rü tama nüxüۡ chacua۳իɗ͖ӕի%Ëӥ͑իֆɗիɥիüۡ. 7ॸ¿Rü ͑ǣľիҡҡËȍիӡnaxcha۳իՓɗËӕ%xŕ? ¿Rü ngextá tá chaña nax cuxna chayáxüۡxüۡca۳x? 8ॸRü ngŕxguma chi Āիӡǣӕիüۡ ɗ͑͑ľǣӕËȍիɥ͑ǣӥǣӕ, rü ‫ ڟ‬a cungexma i cumax. Rü ngŕm ngŕxguma chi mairaxüۡtüüۡgu ‫ ڟ‬a rü ta cungexma i chaxücu۳xgu rü ngŕm 9-10 ॸRü ngŕxguma chi cumax. chagonagügu rü üa۳իËӥ͑ľӡիüۡՓ chañaxgu rüe۳xna üa۳xcü írüxücuxüۡgu ‫ ڟ‬a rü chaxãchiüۡgu, фӥՓΎΎɗ͑ǣŕm ËȍӕŃҡӥËӕՓŃxme۳x rü curü tügüneme۳xeۡ rü tagutáma choxüۡ ninge۳x. 11-12ॸRü ngŕիǣӕ̲Ëȍɗ͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥǣӕ͑ի ŕanexüۡgu chicúxüۡ rüe۳xna ngŕma ngóonexüۡ rü ŕanexüۡxüۡ yanguxuchigu, rü ngŕma ŕanexüۡ фӥҡիӕËӥфӥՓ̲ cuxcha۳իՓËȍΎիüۡ inicu۳x, erü ngŕma ŕanexüۡ rü ñoma nangunexüۡrüüۡtama ͑ɗիɥɗcuxca۳x. Rü ngŕma ŕanexüۡ rü ngŕma ngóonexüۡ rü cuxca۳x rü ͑Փӥիɗǣӕ̲фľ. 13ॸѠӥËӕ̲͑ɗիɥǣ cunaxüxüۡ i ñaa chaxune. ѠӥËӕ̲͑ɗիɥ ǣËȍӕŃ͑ӥՓËȍΎիüۡ cuxüxüۡ. 14ॸRü ngeۡmaca۳x cuxüۡ chicua۳xüxüۡ naxca۳x nax ñuxãcü choxüۡ cuxüxüۡ, erü curü ü rü

498 namexechi. Rü ngŕma rü meama nüxüۡ chacua۳x. 15ॸRü taxuxüۡma cuxca۳x naxŕxüۡǣӕǣֆľիǣӕ̲ËȍӕŃ͑ӥՓ ͑ΎիфɗËȍ͑իɥիɥËȍɗǣӕфӥËȍɗֆËȍɗǣӥǣӕ ga taxúema choxüۡ ídauxüۡՓ. 16ॸRü cuxetü rü nüxüۡ nadau ga chaxune ga ֆľիǣӕ̲͑ΎիфɗËȍ͑իɥիɥËȍɗǣӕ. Rü naxüۡpa nax chabuxüۡ rü curü poperagu naxümatü ga ñuxãcü tá nax choxüۡ cuxüxüۡ. Rü naxüۡpa nax chamaxüۡxüۡ rü cuma nüxüۡ cucua۳x i ñuxre i ngunexüۡ tá choxüۡ‫ ڟ‬nangexmaxüۡ. 17ॸPa Tupanax, rü ngŕ̲͑ǣӕËӕфӥիɥ͑ӥիüۡ rü chorü cua۳x фӥҡ̲͑Փ͑͑ǣӕ. Erü ngŕma curü ɥ͑ӥǣӥфӥҡǣӕ̲inayagu۳x. 18ॸRü ngŕxguma chi chayaxugüxgu i ngŕma Ëӕфӥɥ͑ӥǣӥɗcha۳u۳xca۳ի͑ǣӕËӕфӥիɥ͑ӥիüۡ rü naxnecüte۳իľфӥֆľիľфËȍɗ͑ɗիɥɗ norü mu. ѠӥՓΎΎngŕxguma pa۳xmama chaba۳i ۳xãchigu rü ngŕxguma rü ta ËȍӕǣӕËӕфӥիɥ͑ӥ. 19-20ॸ¡Pa Tupanax, rü nüxna nayaxu i norü maxüۡ i ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ! ¡Rü choxna ֆիɥgachixŕxŕ i ngŕma máetagüxüۡ i chixexüۡmaxã cuchigagu idexagüxüۡ rü natüca۳xma cumaxã nuexüۡ! 21ॸPa Cori Pa Tupanax ¿eۡի۳ ͑ҡիӡҡ̲͑իËȍɗ chaxaixüۡ i ngŕma duüۡxüۡgü i cuxchi aiexüۡ rü nüxüۡ chaxoxüۡ i ngŕma cumaxã nuexüۡ? 22ॸRü ngŕmáacü guxüۡ i chorü maxüۡmaxã naxchi chaxai i ngŕma duüۡxüۡgü rü nüxüۡ chacua۳x i ngŕmagü rü ËȍΎфӥӕ͑ӥǣӥ͑իֆɗիɥǣӥիüۡ. 23ॸPa Tupanax, ¡nangugü i chorü maxüۡ i ͖ӕի%Ëӥ͑իֆɗիɥիüۡ i cupe۳իľՓ! ¡Rü choxüۡ naxü nax nangóxüۡca۳x rü aixcüma name i ngŕ̲͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥիüۡ! 24ॸ¡Rü choxüۡ ͑ĀՓľ͑ӥфӥ͑ǣΎիɗËȍɗիľիüۡ i ̲͑ǣӕËȍɗիӡ! ¡Rü ngŕma nama i maxüۡՓËȍΎիüۡ gaxüۡgu choxüۡ ɗիӡxŕxŕ!

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ140ٍॷ141

499

Dabí rü Tupanaarü ngüۡxeۡecۡ a۳x ínaca i norü yumüxŕwa

140

1-2ॸPa

Cori Pa Tupanax ¡naxme۳իՓËȍΎիüۡ ínanguxuchixŕxŕ i ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ i duüۡxüۡgü! ¡Rü choxüۡ ínapoxüۡ nüxna i ngŕma máxՓa۳xegüxüۡ rü ngŕma chixexüۡca۳x daugüxüۡ rü guxüۡ i oragu rü da۳i ۳xca۳x daugüxüۡ! 3ॸRü yima norü conü rü ñoma ãxtapearü conürüxüۡ naxãmagu. Rü ngŕma norü dexa rü ãxtapeguchatarüxüۡ ͑ɗիɥ. 4ॸPa Corix ¡choxna nadau naxcha۳իՓɗngŕma chixri maxŕxüۡ i duüۡxüۡgü! ¡Rü choxüۡ ínapoxüۡ nüxna i ngŕma máxՓa۳xegüxüۡ rü naxca۳x daugüxüۡ nax ñuxãcü chixexüۡgu choxüۡ nanguxeۡegۡ üxüۡ! 5ॸRü ngŕma duüۡxüۡgü i nügü icua۳xüüۡgüxüۡ rü chope۳իľǣӕ͑͑իӦǣӥɗՓӥիɗɗ͑Ύфӥ yauxruxüۡ. Rü choxüۡ ͑ɗՓɗֆľ̲իüۡgü namaxã i ngŕma norü yauxruxüۡ rü norü bocupararuxüۡ. 6ॸRü choma rü marü cumaxã nüxüۡ chixu rü ñachagürü cuxüۡ: ٘æӕ̲͑ɗիɥɗËȍΎфӥҽӕЙ͑нӕɗիɥիüۡ. ¡Rü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥɗngŕma cuxna naxca۳x chacaxüۡ! 7ॸPa Cori Pa Tupana Pa Chorü Maxŕŕruxüۡ ya Poracüx, фӥËӕ̲͑ɗիɥɗ choxüۡ ícupoxüۡxüۡ ɗĀɗՓٚ, ñachagürü cuxüۡ. 8-9ॸPa Cori Pa Tupanax ¡rü taxӢ i nüxüۡ‫ ڟ‬cunatauxchaxeۡexۡ üۡ i ngŕma chixexüۡarü üruxüۡ nax naxüãxüۡca۳x i noxrütama ngúchaüۡ! ¡Rü nüxna nachu۳xu nax tama yanguxŕxŕãxüۡca۳x i ngŕ̲͑Ύфӥɥ͑ӥɗËȍɗիľիüۡ! Rü ngŕma chorü uanügü i choxüۡ íchomaeguãchixüۡ rü inachigü nax choxüۡ yama۳xgüxüۡca۳x. ¡Natürü naxca۳xtama natáeguxŕxŕ i ngŕma chixexüۡ i cha۳u۳xca۳x naxügüxüۡ nax nümatama nagu nayi ۳xüۡca۳x! 10ॸ¡Rü

naétügu nayixŕxŕ i curü poxcu ñoma ãի‫ ڟ‬Փľֆɗ͑ɗËӥфӥիüۡ! ‫ؽ‬ѠӥՓӥիɗɗ%ի̲իüۡ ɗҡǣӕ̲͑Փɞ͑ËȍΎիüۡxüۡǣӕ͑ՓΎËӕ! 11ॸ¡Rü taxӢ i cunamaxŕxŕechaxüۡ i ñoma ɗ͑͑ľՓɗngŕma guxchigaՓa۳xexüۡ! ¡Rü ngŕma máxՓa۳xexüۡ rü nüxna nangu i ngŕma chixexüۡ nax ngŕma yamáxüۡca۳x! 12ॸRü choma nüxüۡ chacua۳x rü nüma ya Cori ya Tupana rü mea namaxã inacua۳x i ngŕma ngearü diŕruãx‫ ڟ‬üۡ. Rü tüxüۡ ínapoxüۡ ya yíxema naxi ۳xãchiãŕgüxe. 13ॸRü ngŕma duüۡxüۡgü i aixcüma mexüۡ rü tá cuxüۡ nicua۳xüxüۡgü. Rü cuxüۡҡՓҡ nangexmagü i ngŕma cupe۳իľՓ ixaixcümagüxüۡ. Cuxüۡicatama chadawenü, Pa Tupanax

141

1ॸRü ñu۳xma nax cuxna chaca۳xaxüۡ, Pa Cori Pa Tupanax, ¡rü paxa choxüۡ rüngüۡxeۡxeۡ! ¡Rü choxüۡ ͑իɥ͑ӥɗ͖u۳xma nax cuxna chaca۳xaxüۡ! 2ॸRü ñaa chorü yumüxŕ i cumaxã nüxüۡ chixuxüۡ ¡rü nayaxu ñoma pumárate۳xe i yáuanecü chaxunagüchacüxüãcüma cuxca۳x chiguxüۡrüxüۡ! 3ॸPa Cori Pa Tupanax ¡rü choxüۡ rüngüۡxeۡxeۡ nax tama ore i chixexüۡxüۡ chixuxüۡca۳x i cuchiga! 4ॸ¡Rü choxna nayaxu i ngŕma chixexüۡgu nax Ëȍфӥիɥ͑ӥիüۡ! ¡Rü taxӢ i choxüۡ quingexüۡ nax chixexüۡǣӕËȍɗիӡիüۡca۳x rü bai i natanü nax chaxãxüۡca۳իɗ͑ΎфӥΥ͑Փɗ ngŕma duüۡxüۡgü i chixexüۡ ügüxüۡ! 5ॸRü choxü‫ ۡڟ‬фӥՓӥիɗɗ͑ǣüۡxeۡe ۡ ͑ɗիɥľǣ ngŕxguma choxüۡ naՓe۳xãchixŕŕgu i ՓӥիɗɗĀӕüۡxüۡ i cupe۳իľՓ̲ľիüۡ. Natürü ngŕma norü ucu۳xeۡ i ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ rü tama choxüۡ‫̲͑ ڟ‬ľфӥҡիӡҡ̲ ͑ǣËȍիɥ͑ӥ. Rü guxüۡgutáma chayumüxŕ nax nüxüۡ naxoexüۡca۳x i

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ141–143 ngŕma chixexüۡ i nagu ínamaxŕxüۡ. 6ॸRü ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ i duüۡxüۡgüarü ãeۡx۳ gacügü rü tá nayayitanü ñoma ma۳իЙӦ͑ľՓ͑ֆɗիüۡrüxüۡ. Rü ngŕxgumama tá nüxna nacua۳xãchie nax namexüۡ ga yema ore ga namaxã nüxüۡ chixuxüۡ. 7ॸRü yima naxchina۳xãgü i ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ rü naxmaxüۡxüۡҡǣӕҡ͑ՓΎΎ͑ľ͖Ύ̲ mairaxüۡ i aixmüanexüۡ ngeۡxma ՓΎΎ͑ľիüۡrüxüۡ. 8ॸPa Cori Pa Tupanax, rü cuxüۡ ͑ɗիɥɗËȍĀՓľ͑ӥիüۡ. Rü cuxca۳x ͑ɗիɥɗËȍɗ͖իüۡ nax choxüۡ ícupoxüۡxüۡca۳x. ¡Rü taxӢ ɗËȍΎի͑нӕɗիӡǣËȍɗիüۡ! 9ॸ¡Rü choxüۡ ínapoxüۡ ͑Փɗngŕma yauxruxüۡ i cha۳u۳xca۳x yanuagüxüۡ i ngŕma chixexüۡarü üruüۡgü! 10ॸNatürü nümatátama nagu nayi i ngŕma yauxruxüۡ i cha۳u۳xca۳x yanuagüxüۡ. Rü yoxni i chomax rü tá chiña. æӕ̲͑ɗիɥɗËȍΎфӥcu۳xchicaxüۡ, Pa Cori Pa Tupanax

142

1ॸRü

tagaãcü nüxna chaca ya Cori ya Tupana. Rü tagaãcü naxca۳x íchaca nax nüxü‫ۡڟ‬ changechaüۡtümüxüۡxüۡca۳x. 2-3ॸRü nape۳իľՓnaxca۳x chayarüdexa i ngŕma guxchaxüۡgü i choxüۡ‫ ڟ‬ngeۡxmaxüۡ. Rü ngŕxguma chauétü nanguxgu i ngŕma guxchaxüۡgü rü nape۳իľՓ͑ӥիüۡ chixu nax ñuxãcü ngúxüۡ chingexüۡ. Pa Corix, cuma nüxüۡ cucua۳x i chomaxüۡ i nagu Ëȍɗիӡիüۡ. Rü ngŕma nama i nagu ËȍɗիӡիüۡՓфӥËȍΎфӥӕ͑ӥǣӥфӥngŕxma chope۳իľǣӕ͑͑իӦǣӥɗՓӥիɗɗֆӕիфӕիüۡ. 4ॸRü ngŕիǣӕ̲ËȍΎфӥҡӥǣӥ͑ľËӥՓǣӕ ËȍĀՓľ͑ӥǣӕфӥҡҡիӕ̲ֆҡľիŃֆ chorü ngüۡxeۡeՓ ۡ ӡիľ. Rü tataxuma ya texé ya choxüۡ ípoxüۡxe. Rü tataxuma ya

500 texé ya cha۳u۳xca۳x oegaxãxŕxe. 5ॸRü Ëӕի͑͑ɗիɥɗchaca۳xaxüۡ, Pa Cori Pa Tupanax, rü cuxüۡ ñachagürü: “Cuma ͑ɗիɥɗËȍΎфӥcu۳xchicaxüۡ нӕɗիɥիüۡ. Rü Ëӕ̲͑ɗիɥɗËȍΎի͑Ëӕ͑ի%իüۡ i guxüۡma i ta۳xacü i choxüۡ‫ ڟ‬ngeۡxmaxüۡ i ñoma i ͑͑ľɗ͑ՓËȍ̲իüۡՓٚ, ñachagürü. 6ॸ¡Rü naxca۳իɗфӥիɥ͑ӥɗËȍӕǣ͑իɗҡ chaxüxüۡ! Erü marü nataxuma i chorü pora. ¡Rü nüxna choxüۡ ínanguxuchixŕxŕ i ngŕ̲ËȍΎՓľingŕxüۡtanüxüۡ! Erü nüma rü choxüۡ narüporamaegü. 7ॸ¡Rü choxüۡ ínanguxuchixŕxŕ ͑Փɗ͖ËȍΎфӥ guxchaxüۡgü nax ngŕmaãcü cuxüۡ chicua۳xüüۡxüۡca۳x! Rü ñu۳իӡËȍɗɗngŕma duüۡxüۡgü i aixcüma mexüۡǣӕфӥիɥ͑ӥľիüۡ rü tá choxüۡ ínachomaeguãchi i ngŕxguma chomaxã cumecümagu. ЬæΎфɗիËӕǣӕ͑ɗիɥɗËȍֆիΥիüۡ

143

1ॸPa

Cori Pa Tupanax ¡choxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ ͑իɥ͑ӥɗËȍΎфӥ yumüxŕ! ¡Rü naxca۳իɗфӥիɥ͑ӥɗngŕma cuxna naxca۳x chaca۳xaxüۡ! ¡Rü ŕcü choxüۡ nangãxüۡ! Erü cumecüma rü aixcüma cuyanguxŕxŕ i ngŕma nüxüۡ quixuxüۡ. 2ॸ¡Rü taxӢ i choxna naxca۳x cuca۳xaxüۡ i chorü chixexüۡgü nax poxcu chomaxã cuxueguxüۡca۳x! Erü cupe۳իľՓфӥ tataxuma ya texé ya tama nüxüۡ cuáxe nax chixexüۡ taxüxüۡ. 3ॸRü ngŕma chorü ӕ͑ӥǣӥфӥËȍΎՓľningŕxüۡtanü rü Փɗիӥ̲ӥՓËȍΎիüۡ nayapotügü. Rü ‫ ڟ‬a ŕanexüۡgu choxüۡ napoxcu nax ngŕm chamaxüۡxüۡca۳x naxrüxüۡ ga yema ͑ӡիËӥ̲ֆӕľիüۡ. 4ॸRü ñu۳xma rü chayaxi ۳xãchiãŕxüۡchi rü chauãŕՓ poraãcü chamuüۡ. 5ॸѠӥ͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥ ga yema mexüۡgü ga taxüۡ ǣ͑ӡիËӥ̲ toxca۳x cuxüxüۡ. Rü nüxna chacua۳xãchi

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ143ٍॷ144

501 nax ñuxãcü poraãcü toxüۡ curüngüۡxeۡexۡ üۡ. ngŕma nax chacuxՓa۳xexüchixüۡ rü cuxca۳x chaxunagüme۳xeۡ ͖Ύ̲Փɗիӥ̲ӥ i paxüۡ i dexá naxՓa۳xexüchixüۡrüxüۡ. 7ॸPa Cori Pa Tupanax ¡paxa choxüۡ nangãxüۡ! Erü ngŕmatama chayu. ¡Rü taxӢ i cuxoxüۡ nax choxüۡ curüngüۡxeۡexۡ üۡ! Erü ngŕxguma tama choxüۡ curüngüۡxeۡegۡ u rü tá chayu naxrüxüۡ i ngŕma yuexüۡ. 8ॸ¡Rü pa۳xmama choxüۡ naՓe۳x nax ñuxãcü poraãcü choxüۡ cungechaüۡxüۡ! Erü cugu ͑ɗիɥɗËȍֆիΥիüۡ. ¡Rü choxüۡ nüxüۡ nacua۳xeۡxeۡ nax ñuxãcü cunaxՓa۳xexüۡ nax cupe۳իľՓËȍ̲իüۡxüۡ! Erü cumaxã ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ chixuxüۡ i ngŕma chorü ngúchaüۡ. 9ॸPa Cori Pa Tupanax ¡nüxna choxüۡ ínanguxuchixŕxŕ i ngŕma chorü uanügü! Erü cuxca۳ի͑ɗիɥɗËȍɗ͖իüۡ nax cuxüۡtagu chaugü chicúxüۡca۳x. 10ॸ¡Rü choxüۡ nangu۳xeۡxeۡ nax chanaxüxüۡca۳x i curü ngúchaüۡ! ƄфӥËӕ̲͑ɗիɥɗËȍΎфӥ ҽӕЙ͑нӕɗիɥիüۡ. Rü chanaxՓa۳xe i cuãxŕ i üünexüۡ rü mexüۡ i nacümagu choxüۡ ͑ɗիӡxŕxŕ. 11ॸPa Corix, cuégagu cuxna chaca nax choxüۡ cumaxeۡexۡ üۡca۳x. ¡Rü choxüۡ ínanguxuchixŕxŕ ͑Փɗ͖ ngúxüۡ i chingexüۡ! Erü cuma rü cumecüma. 12ॸRü cuma rü cuyanguxŕxŕ i ngŕma nüxüۡ quixuxüۡ. ¡Rü ngeۡmaca۳x nadai i ngŕma chorü uanügü! ¡Rü ŕcü guxüۡxüۡma nadai! Erü choma rü curü duüۡxüۡ Ëȍɗիɥ. 6ॸRü

Ãeۡx ۳ gacü ga Dabí rü Tupanana moxŕ naxã

144

1ॸNamexechi

ya Cori ya Tupana ya chorü poxüۡruxüۡ. Ѡӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗËȍΎիüۡ nangu۳xeۡexۡ üۡ rü choxüۡ nüxüۡ nacua۳xeۡexۡ üۡ nax ñuxãcü tá ĀɗՓËȍիӡիüۡ. 2ॸѠӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗ ɗիËӥ̲ËȍΎ̲ӥËӥֆɗիɥիüۡ rü chorü

poxüۡruxüۡ ֆɗիɥիüۡ. Rü naxca۳ի͑ɗիɥɗ chiñaxüۡ nax ngŕxma chicúxüۡca۳x. Rü ͑ӥ̲͑ɗիɥɗËȍΎфӥnguxuchixŕŕruxüۡ rü chorü tüpe۳xeruxüۡ. Ѡӥ̲͑ի%͑ɗիɥɗ chaugü chatüpe۳xexüۡ. Ѡӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗ cho۳xme۳իՓ͑͑ǣľի̲ǣӥxŕŕãxüۡ i ɥ͑ľǣӥ. 3ॸPa Cori Pa Tupanax ¿ta۳իËӥՓ cuxü‫ ۡڟ‬name ya yimá duüۡ rü ngeۡmaca۳x ͑ǣӕËӕфӥիɥ͑ӥիüۡ? ¿Rü curü ta۳իËӥ͑ɗիɥ ya yimá duüۡ rü ngeۡmaca۳x poraãcü nüxüۡ cungechaüۡxüۡ? 4ॸRü yimá duüۡ фӥՓӥիɗɗ ngüۡãcüürüxüۡ ͑ɗիɥɗ͑Ύфӥ̲իüۡ. Rü ngŕma norü maxüۡ фӥ͖Ύ̲Փӥիɗɗ ga۳u۳xchipeta۳xüۡ üpetüxüۡrüü̲ۡфľ͑ɗիɥ. 5ॸЬæΎфɗի‫ؽ‬ֆՓ%ի͑ɗĀիӡǣӕիüۡ i naane фӥ͖Ύ̲ɗ͑͑ľǣӕɞфӥիɥ! ¡Rü nüxüۡ ingógü ya ma۳իЙӦ͑ľǣӥ͑ի yanaigüxüۡca۳x rü yacaixquegüxüۡca۳x! 6ॸ¡Rü inacuxgü ya cuxnegü ya ãŕmacügü ɗիɥǣӥ͑ľ͑իngeۡmacha۳իՓ yabuxmüxüۡca۳x i curü uanügü! 7-8ॸ¡Rü ŕcü cha۳u۳xca۳իфӥիӕľɗĀիӡǣӕիüۡ i ͑͑ľՓ͑ի͑ՓËȍΎիüۡ ícuyaxuchixüۡca۳x i ñaa taxüۡ i guxchaxüۡ i ͑ՓËȍ͑ǣľի̲իüۡ! ¡Rü choxüۡ napu naxme۳իՓɗ͖ËȍΎфӥӕ͑ӥǣӥɗ dorata۳xagüxüۡ i norü doramaxã choxüۡ íxuaxüۡgüxüۡ! 9ॸPa Corix, ngexՓaca۳xüۡxüۡ i Փɗֆľǣӕҡcuxca۳իËȍՓɗֆľËȍΎфӥ paxetaruüۡmaxã. Rü ngŕmaãcü chorü Փɗֆľ̲ի%ҡËӕիüۡ chicua۳xüxüۡ. 10-11ॸRü Ëӕ̲͑ɗիɥɗ͑Ëȍɗիüۡanegüarü ãeۡx۳ gacügüxüۡ curüngüۡxeۡexۡ üۡ nax norü uanügüxüۡ naporamaegüxüۡca۳x. Rü cuma ͑ɗիɥǣËӕфӥĀӕüۡ ga Dabíxüۡ ícunguxuchixŕŕxüۡ naxme۳իՓǣ͑Ύфӥ uanügü. ¡Rü ñu۳xma rü choxüۡ ínapoxüۡ nax tama norü taramaxã choxüۡ yama۳xgüxüۡca۳x i chorü uanügü! ¡Rü choxüۡ napu naxme۳իՓɗ͖ËȍΎфӥ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ144ٍॷ145 uanügü i dorata۳ax۳ güxüۡ i norü doramaxã choxüۡ íxuaxüۡgüxüۡ! 12ॸRü ngŕxguma ҽӕЙ͑ǣɗիɥ͑ӥľǣӕфӥɗիËӥ̲ tataãxŕgü. Rü tanegü rü mea nayae ñoma nanetügü i bacaxüۡrüxüۡ. Rü taxacügü rü iyamexechi ñoma Tupanapataarü caxtagürüxüۡ. 13ॸRü tórü trígupataüۡgü rü nixããcu namaxã i naguxüۡraxüۡxüۡ i nabü. Rü tórü carnérugü rü poraãcü nimu i tórü nachitaxüۡՓ. 14ॸѠӥҡΔфӥՓΎËǣӥ nixãxacügü rü mea nabue i naxacügü. ѠӥҡΔфӥɥ͑ľ̲իüۡǣӥՓфӥҡիәľ̲ %ӡËӥ̲իüۡgagu aita taxü. 15ॸRü ngŕma duüۡxüۡgü i guxüۡma i ñaa mexüۡ nüxüۡ‫ڟ‬ ngŕxmagüxüۡ rü aixcüma nataãxŕgü. Rü ngŕmatama taãxŕ nüxü‫ ۡڟ‬nangexma i ngŕma duüۡxüۡgü i Tupana namaxã icuáxüۡ. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥ͑իǣӕիüۡ i duüۡxüۡgü rü Cori ya Tupanaxüۡ yacua۳xüüۡgüxüۡ

choma rü tá cuxüۡ chixuchiga nax ñuxãcü nüxüۡ cucua۳xüchixüۡ, Pa Tupana Pa Chorü Ãeۡx۳ gacüx. Rü guxüۡgutáma cuxüۡ chicua۳xüxüۡ. 2ॸѠӥՓӥիɗËȍɗǣӥɗ͑ǣӕ͑ľիüۡgu rü mexüۡ i cuchigaxüۡ tá chixu rü guxüۡgutáma cuxüۡ chicua۳xüxüۡ. 3ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü nüxüۡ

145

1ॸRü

nacua۳xüchi rü ngeۡmaca۳x name nax nüxüۡ icua۳xüüۡgüxüۡ. Rü ngŕma tórü cua۳x фӥҡ̲͑Փ͑͑ǣӕ͑ի͑ӥիüۡ icuáxüۡca۳x i ñuxãcü nüxüۡ nacua۳xüchixüۡ i nümax. 4ॸѠӥЙЙǣӥфӥ͑իËӥǣӥՓҡ nanangu۳xeۡegۡ ü nax cuxüۡ yacua۳xüüۡgüxüۡ naxca۳x i ngŕma cuxüxüۡ. Rü tá nüxüۡ nixugügü i ngŕma mexüۡgü i curü poramaxã cuxüxüۡ. 5ॸRü choma rü tá nüxüۡ chixu nax ñuxãcü torü ãeۡx۳ gacü ya

502 ӥӥ͑ľËӥ͑իнӕɗիɥիüۡ i cumax. Rü tá nüxüۡ chixu i ngŕma mexüۡgü i toxca۳x cuxüxüۡ. 6ॸRü duüۡxüۡgü rü nachiga tá nidexagü i ngŕ̲%ӡËӥ̲իüۡ i curü poramaxã cuxüxüۡ. Rü choma rü tá cuxüۡ chixuchiga nax ñuxãcü guxüۡŃҡӥՓ cungexmaxüۡ. 7ॸRü duüۡxüۡgü rü tá cuxüۡ nixuchiga nax ñuxãcü cumecümaxüۡchixüۡ. Rü tagaãcü tá nüxüۡ nixugügü nax cuma rü ãeۡx۳ gacü i ɗիËӥ̲̲ľǣӕի%̲ի%ɗËӕËӥнӕɗիɥիüۡ. 8ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü namecüma rü nüxüۡ‫ ڟ‬tangechaüۡtümüxüۡ фӥֆի͑ҡ̲ի%͑իɥ͑ӥфӥҡӥիüۡ nangechaüۡ. 9ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü guxãmaama namecüma rü ngŕma naxüxüۡՓinanaՓe۳x nax ñuxãcü poraãcü tüxüۡ nangechaüۡxüۡ. 10ॸRü guxüۡma i ngŕma cuxüxüۡ rü tá cuxüۡ nicua۳xüxüۡgü, Pa Cori Pa Tupanax. Rü ngŕma curü duüۡxüۡgü rü tá cuxüۡ nicua۳xüxüۡgü. 11ॸRü tá nüxüۡ nixugügü nax cuma rü aixcüma ãeۡx۳ gacü ya ӥӥ͑ľËӥнӕɗիɥիüۡ rü ñuxãcü namexechixüۡ i ngŕma curü puracü i curü poramaxã cuxüxüۡ. 12ॸRü ngŕmaãcü tá duüۡxüۡgü nüxüۡ nacua۳x nax ñuxãcü cuporaxüchixüۡ rü ñuxãcü ãeۡի۳ ǣËӥֆӥӥ͑ľËӥнӕɗիɥիüۡ. 13ॸRü cuma rü guxüۡguma ãeۡի ۳ ǣËӥнӕɗիɥ rü guxüۡgutáma namaxã icucua۳x i guxüۡma. 14ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü tüxüۡ ínarüdagüxŕxŕ ya guxãma ya yíxema iyayitanüxe. Rü tüxüۡ naporaexŕxŕ ya guxãma ya yíxema turaexe. 15ॸRü guxüۡma i ngŕma cuxüxüۡ rü cuxüۡ narüdaunü nax cuma cunachibüexŕŕxüۡca۳x i ngŕxguma nataiyaegu. 16ॸRü cuma rü ËӕֆիӥՓľ̲ӥǣӥфӥËӕфӥ͑ǣәËȍüۡmaxã mea cunataãxŕxŕxŕ i guxüۡma i ngŕma

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ145–147

503 maxŕxüۡ. 17ॸRü nüma ya Cori rü guxüۡma i ngŕ̲͑ǣӕ͑իɥ͑ӥիüۡՓфӥɗիËӥ̲ naՓe۳xgu. Rü guxüۡma i ngŕma naxüxüۡՓфӥ̲͑ľËӥ̲. 18ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü tüxna nangaicama ya ֆɞիľ̲ɗիËӥ̲͑ǣҡիɥ͑ӥľ%Ëӥ̲ norü ngüۡxeۡecۡ a۳x ícagüxe. 19ॸRü yíxema nüxüۡ ngechaüۡgüxe, rü tüxna nanaxã i ngŕma naxca۳x ítacaxüۡ. Rü ngŕxguma norü ngüۡxeۡecۡ a۳x nüxna tacagüegu, rü nüma rü tüxüۡ ͑իɥ͑ӥфӥҡӥ̲фӥ guxchaxüۡՓҡӥիüۡ ínanguxüۡxeۡxeۡ. 20ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü tüxüۡ ínapoxüۡ ya yíxema nüxüۡ ngechaüۡgüxe, natürü nanadai i ngŕma duüۡxüۡgü i tama ͑ǣɥ͑ӥľËȍüۡxüۡ. 21ॸRü Cori ya Tupanaxüۡ chicua۳xüxüۡ. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ guxüۡma i duüۡxüۡgü nüxüۡ nicua۳xüxüۡgü ya yimá Üünecü i ñu۳xma rü guxüۡgutáma. Tupanaxüۡ ticua۳xüxüۡgü naxca۳x i ngŕma naxüxüۡ

146

1ॸ̲ͮľ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ

ticua۳xüxüۡgü ya Cori ya Tupana. Rü choma rü guxüۡma i chorü maxüۡmaxã tá Cori ya Tupanaxüۡ chicua۳xüxüۡ. 2ॸRü ñu۳xma nax chamaxüۡxüۡ rü Cori ya Tupanaxüۡ tá chicua۳xüxüۡ. Rü ñoma rü ta chamaxüۡ rü naxca۳x tá ËȍՓɗֆľֆֆɗ̲ËȍΎфӥҽӕЙ͑. 3ॸ¡Rü taxӢ i nagu cuyaxõxüۡ i yatügü i nügü nüxüۡ cua۳xeۡexۡ üۡ! Erü nümagü rü duüۡxüۡǣӥ̲фľ͑ɗիɥǣӥфӥҡ̲̲իüۡ tüxna naxã. 4ॸRü ngŕxguma nayuegu rü Փľ͑իфӥՓɗիӥ̲ӥիüۡ ͑ɗիɥǣӥ. Rü ngŕma ngunexüۡgutama inayarüxo i guxüۡma i ta۳իËӥɗ͑ǣӕ͑իɥ͑ӥľիüۡ. 5ॸRü tataãxŕ ya yíxema Acóbuarü TupanaxüۡҡՓ nayaxúxe i tümaarü ngüۡxeۡe ۡ rü nagu

yaxΦxe ya Cori ya Tupana. 6ॸRü nüma ͑ɗիɥɗ͑իӥ%իüۡ ɗĀիӡǣӕիüۡ i naane rü ñoma i naane, rü ngŕma már, rü guxüۡma i ta۳իËӥɗ͑Փ ingexmachigüxüۡ. Rü nüma rü guxüۡguma nayanguxŕxŕ i ngŕma nüxüۡ yaxuxüۡ. 7ॸѠӥ͑ӥ̲фӥҡӥ̲ŃҡӥՓ nachogü ya yíxema togü chixri tümamaxã icuáxe. Rü yíxema taiyagu ímaxŕxe rü tüxüۡ nachibüexŕxŕ. Rü yíxema poxcupataüۡՓngŕxmagüxe rü tüxüۡ ínanguxüۡxeۡxeۡ. 8ॸRü yíxema ingexetüxe rü tüxüۡ nidauuchigüxŕxŕ. Rü yíxema ya iyayitanüxe rü tüxüۡ ínarüdagüxŕxŕ. Rü nüma ya Cori rü nüxüۡ nangechaüۡ i ngŕma duüۡxüۡgü i mexüۡ ügüxüۡ. 9ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü nüxna nadau i ngŕma duüۡxüۡgü i tama Iraétanüxüۡ ɗիɥǣӥիüۡ i to i nachixüۡ͑ľՓ͑ľɥիüۡ. Rü ngŕxgumarüxüۡ ta tüxüۡ narüngüۡxeۡe ۡ ya taxcutagü rü yutegüxe. Natürü ngŕma duüۡxüۡgü i chixexüۡ ügüxüۡфӥɥ͑ӥфӥ nagu nayanachixexŕxŕ. 10ॸPa Yerucharéüۡx, rü nüma ya Cori ya Tupana rü guxüۡgutáma ãeۡի۳ ǣËӥ͑ɗիɥ. Rü yimá curü Tupana rü gucü ya taunecügu rü tá pemaxã inacua۳x. ¡Rü ͑ǣɥի%͑ӥիüۡ ticua۳xüxüۡgü ya Cori ya Tupana! Tupana rü poraãcü Iraétanüxüۡxüۡ narüngüۡxeۡe ۡ 1ॸ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣɥի%͑ӥիüۡ ticua۳xüxüۡgü ya Cori ya Tupana! Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗnaxca۳x ҡՓɗֆľǣӥ. ƄфӥՓӥիɗɗҡ%xŕ ͑ɗիɥ͑ի nüxüۡ icua۳xüüۡgüxüۡ. 2ॸRü nüma ya Cori ֆҽӕЙ͑фӥՓľ͑ɞnanadaxŕxŕ ya Yerucharéüۡ rü nananutaque۳xe i ngŕma

147

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ147ٍॷ148 Iraétanüxüۡgü i to i nachixüۡanegügu ՓΎΎ͑ľիüۡ. 3ॸRü nüma rü tüxüۡ nataãxŕxŕxŕ ya yíxema poraãcü ngechaüۡ ingegüxe rü tüxüۡ‫ ڟ‬nananaxeۡxeۡ ya yíxema ngúxüۡ ingegüxe. 4ॸRü nüma rü nüxüۡ nacua۳ի͑ի͖ӕիфľֆɗիɥիüۡ ya ŕիҡǣӥфӥՓӥիɗËȍɗǣӥфӥ͑Ńǣ̲ի% nüxna naca. 5ॸRü nüma ya tórü Tupana rü ãeۡx۳ gacü ya guxüۡŃҡӥՓӥËӥ͑ɗիɥфӥ naporaxüchi. Rü norü cua۳x rü taguma inayagu۳x. 6ॸRü nüma rü nüxüۡ narüngüۡxeۡe ۡ i ngŕma duüۡxüۡgü i tama nügü icua۳xüüۡgüxüۡ natürü nanaxãneexŕxŕ i ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ. 7ॸ¡Rü

árpamaxã naxca۳իЙľՓɗֆľǣӥфӥ moxŕ nüxna pexãgü ya tórü Tupana! 8ॸRü nüma rü caixanexüۡmaxã nanatüxchipeta i ñaa naane. Rü nanamexŕxŕ ya pucü nax ñaa naanexüۡ yaՓaixŕŕxüۡca۳x, rü ma۳իЙӦ͑ľǣӥՓ nanaxügüxŕxŕ ya maxŕ. 9ॸRü nüma rü nanachibüexŕxŕ i naexüۡgü. Rü ngŕxgumarüxüۡ ta nanachibüexŕxŕ i ngŕma ngurucuxacügü i ngŕxguma naxauxegu. 10ॸRü tama ngŕma ËΎՓфӕфӥЙΎф̲ի%͑ҡ%xŕ ya Tupana rü bai i yatügüarü poragu ͑фӥիɥ͑ӥ. 11ॸNatürü ngŕma aixcüma namaxã nataãxŕxüۡ ͑ɗիɥ͑ի͑ӥիüۡ ticua۳xüüۡgüxüۡ ya yíxema nagu yaxõgüxe i norü ngechaüۡ. 12ॸPa Yerucharéüۡcüã۳xgüx ¡rü Cori ya Tupanaxüۡ picua۳xüxüۡgü! Rü Pa Chióüۡx ¡rü curü Tupanaxüۡ icua۳xüxüۡ! 13ॸErü nüma rü nanataixŕxŕ ɗЙľфӥɥ͑ľфӥɥã۳x naxcha۳իՓɗЙľфӥӕ͑ӥǣӥ. Rü mea ͑ӥի͑͑ĀӕɗЙľիËӥǣӥɗЙľфӥɥ͑ľՓ. 14ॸѠӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗЙľիüۡ nangüxmüexŕŕxüۡ i pechixüۡ͑ľՓфӥ̲ӕիӡËȍɗիüۡ i trígumaxã pexüۡ nataãxŕxŕŕgü. 15ॸRü

504 ͑ӥ̲фӥ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓ̲͑͑ӕɗ norü ore. Rü ngŕma norü ore rü paxama guxü̲ۡɗ͖͑͑ľՓ͑͑ǣӕ. 16ॸRü nüma rü nanango۳xeۡxeۡ i cherena i gáuxüۡ i pamüemaxüۡ i ñoma carnéruta۳xarüxüۡ cómüxüۡ. Rü ngŕma gáuxüۡ i ãte۳xexüۡmaxã nanagüane. 17ॸRü nüma rü nanayixŕxŕ i gáuxüۡ i ãpü۳xüxüۡ. Rü ngŕma gáuanexüۡ i núma namuxüۡmaxã rü ngŕma dexá rü ínitai. 18ॸNatürü yixcüama ínananguxŕxŕ ya buanecü ya naicü. Rü yimá buanecü rü inanadexŕxŕ i ngŕma gáuxüۡ. Rü ngŕxguma i ngŕma dexá rü iniya۳x. 19ॸѠӥ͑ӥ̲͑ɗիɥǣ Iraétanüxüۡxüۡ nüxüۡ nacua۳xeۡexۡ üۡ ga norü ore rü norü mugü. 20ॸNatürü yema togütücumü ga duüۡxüۡgü rü taguma nüxüۡ nacua۳xgü ga yema norü ore rü norü mugü. ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣɥի%͑ӥիüۡ ticua۳xüxüۡgü ya Cori ya Tupana! Tupanaxüۡ nicua۳xüxüۡgü i ngŕma nüma naxüxüۡ

148

1-2ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗҽӕЙ͑իüۡ

ticua۳xüxüۡgü. Rü pemax, Pa ‫ ڟ‬a Dauxüۡcüã۳x, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ǣŕm dauxüۡՓ͑ӥիüۡ picua۳xüxüۡgü. Rü pemax, Pa Orearü Ngeruüۡgü i Dauxüۡcüã۳x, rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ picua۳xüxüۡgü. Rü pemax, Pa Tupanaarü Churaragü i Dauxüۡcüã۳x, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ picua۳xüxüۡgü. 3ॸRü cumax, Pa Üa۳xcüx, rü

cumax, Pa Tauemacüx, rü pemax, Pa ƚxtagüx, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ picua۳xüxüۡgü. 4ॸRü cumax, Ьġիӡǣӕիüۡ i Naanex, rü cumax, Pa Dexá i CaixanexüۡŃҡӥՓNgŕxmaxüۡx, rü name ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ picua۳xüxüۡgü. 5ॸ¡Rü nüxüۡ pixuchiga ya Cori ya Tupana! Erü nüma ͑ɗիɥǣ̲͑ի%͑Āľի%Ëȍɗիüۡ nax

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ148ٍॷ149

505

nangóxüۡca۳x i guxüۡma i ta۳xacü Tupana ya guxüۡarü üruxüۡ rü ãeۡի ۳ ǣËӥ͑ɗիɥ ingexmaxüۡ. 6ॸRü yemaacü nanango۳xeۡxeۡ 1ॸ¡Rü nüxüۡ picua۳xüxüۡ gü ya ga guxüۡma nax guxüۡgutáma nüma nanaxՓa۳xexüۡãcüma nangexmaxüۡca۳x. Rü Cori ya Tupana! ¡Rü inanaxã ga mugü ga taxúema üchicüüxüۡ. naxca۳իЙľՓɗֆľ͑ǣӕɗՓӥիɗɗՓɗֆľɗ 7ॸ‫ؽ‬Ѡӥ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓфӥ͑ӥիüۡ ngexՓaca۳xüۡxüۡ! ¡Rü ngŕmaãcü nüxüۡ ۡ picua۳xüxügü ya Cori ya Tupana, Pa picua۳xüxüۡgü i guxãma i pema nax Naexüۡgü i Taxüchigüxüۡ i Mar-arü norü duüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥիüۡ! 2ॸRü pemax, 8 MátamaxüۡՓMaxŕxüۡ! ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ Pa Iraétanüxüۡ i Yerucharéüۡcüã۳x i nüxüۡ picua۳xüxüۡgü, Pa Ãŕmacü, rü Tupanaarü DuüۡxüۡǣӥЬɗիɥǣӥիľի‫ؽ‬фӥ Gáuxüۡ i Ãpü۳xüxüۡ, rü Gáuxüۡ i Ãte۳xexüۡ, namaxã petaãxŕgü! Ƅфӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗ rü Cherena, rü Tacü ya Buanecü ya perü ãeۡx۳ gacü ga nügüxüۡ‫ ڟ‬pexüۡ 9-10 ۡ ॸRü pemax Tupanaarü Ngúchaü Ücüx. nango۳xeۡexۡ üۡ. 3ॸRü pemax, Pa ya ma۳իЙӦ͑ľǣӥ, rü máxpü۳xanegü, rü Iraétanüxüۡx ¡rü Tupanaégagu ípiyüxe ۡ ۡ guxüma i naigü i taxüne, rü nanetügü, rü ngŕmaãcü nüxüۡ picua۳xüxüۡgü! ¡Rü rü naxüۡnagü, rü naexüۡgü, фӥՓľфɗǣӥ, rü perü árpagümaxã rü perü guxüۡma i ta۳իËӥɗ͑ҡ͑ľË̲ի%ɗիɥիüۡ, paüۡdérugümaxã pepaxetagüãcüma фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ picua۳xüxüۡgü. 11ॸ¡Rü naxca۳իЙľՓɗֆľǣӥ! 4ॸErü nüma ya Cori guxüۡma i ãeۡի۳ ǣËӥǣӥɗՓӥիɗËȍɗǣӥɗ ya Tupana rü namaxã nataãxŕ i norü ۡ ۡ ۡ nachixüanemaxã icuáxü, rü guxüma i duüۡxüۡgü i nüxüۡ icua۳xüüۡgüxüۡ. Rü tüxüۡ ۡ ۡ norü ngüxeۡerۡ uügü i ãeۡx۳ gacügü, rü namaxŕxŕxŕ ya yíxema tama tügü guxüۡma i norü duüۡxüۡgümaxã rü icua۳xüüۡgüxe. 5ॸRü pemax, Pa Norü Tupanaxüۡ picua۳xüxüۡgü! 12ॸ¡Rü yatügü rü Duüۡxüۡgüx ¡rü Corimaxã petaãxŕgü! ngexüۡgü rü ngextü۳xücügü rü paxüۡgü rü ‫ؽ‬ѠӥՓΎΎɗЙľËȍɗËՓфӥnaxca۳x o۳xigü, rü Tupanaxüۡ picua۳xüxüۡgü! 13ॸRü ЙľՓɗֆľǣӥ! 6-7ॸ¡Rü peã۳xmaxã nüxüۡ ngŕ̲%Ëӥɗǣӕի%̲ɗЙľ̲фӥ̲͑ľ͑ɗիɥ picua۳xüxüۡgü! ¡Rü pexme۳իՓЙľֆ͑ǣľɗ i nüxüۡ picua۳xüxüۡgü. Erü nüma ya tara i guxüۡËӥՓՓҡŃիüۡ nax ҽӕЙ͑фӥǣӕի%ŃҡӥՓ͑͑ǣľի̲. Rü ngŕmamaxã penada۳i ۳xüۡca۳x i ngŕma ۡ nüma rü namaxã inacua۳x i guxüma i duüۡxüۡgü i tama Tupanaxüۡ cua۳xgüxüۡ, ۡ Āիӡǣӕիü ɗ͑͑ľՓфӥ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓ rü ngŕmaãcü penapoxcuexüۡca۳x i ngŕxmaxüۡ. 14ॸRü nüma ya Tupana rü ngŕma togü i nachixüۡanegü! 8-9ॸRü nüxüۡ narüngüۡxeۡe ۡ ga norü duüۡxüۡgü ga ngŕma norü ãeۡx۳ gacügü rü norü Iraétanüxüۡ nax norü uanügüxüۡ ngüۡxeۡerۡ uüۡgü i poraexüۡ ¡rü naporamaegüxüۡca۳x. Rü ngeۡmaca۳x, Pa cadénamaxã peyachotagü nax Iraétanüxüۡ i Aixcüma Tupanaarü ngŕmaãcü peyanguxŕŕxüۡca۳x i ngŕma ۡ ۡ ۡ Duüxüǣӥʊիɥǣӥիľի, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ӥիü poxcu i Tupana namaxã ueguxüۡ! Rü ۡ ۡ picua۳xüxügü. Ƅфӥ͑ӥ̲ҡ̲͑ɗիɥɗЙľիü nüma ya Tupana rü aixcüma tá naxunetaxüۡ nax norü duüۡxüۡgü tümamaxã nataãxŕ ya guxãma ya Йɗիɥǣӥիüۡca۳x. ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣɥի%͑ӥիüۡ ֆɞիľ̲ɗիËӥ̲͑ǣɥ͑ӥľիľ. ¡Rü ticua۳xüxüۡgü ya Cori ya Tupana! nüxüۡ picua۳xüxüۡgü ya Cori ya Tupana!

149

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґk̞ͅϘґॷ150

Guxüۡma i ngŕma Tupana üxüۡ rü nüxüۡ nicua۳xüxüۡgü

ya Tupanaxüۡ picua۳xüxüۡgü! ¡Rü ͑ЙҡՓфӥ͑ӥիüۡ picua۳xüxüۡgü! ¡Rü Йľ̲ɗĀիӡǣӕիüۡ ɗ͑͑ľՓ ngŕxmagüxe i nüma ínangexmaxüۡՓфӥ nüxüۡ picua۳xüxüۡgü! 2ॸ¡Rü nüxüۡ picua۳xüxüۡgü naxca۳x i ngŕma mexüۡ i norü poramaxã naxüxüۡ! ¡Rü nüxüۡ picua۳xüxüۡgü erü guxüۡguma

150

1ॸ¡Cori

nangexmaecha rü nataxuma i norü ügü

506 rü norü gu۳x! 3ॸ¡Rü cornétamaxã rü árpamaxã rü árpaxacümaxã nüxüۡ picua۳xüxüۡgü! 4ॸ¡Rü paüۡdérugümaxã ípiyüxeãcüma nüxüۡ picua۳xüxüۡgü! ¡Rü ՓΎՓľфӕǣӥ̲ի%фӥЙիľҡфӕüۡgü i ãtü۳xüxüۡmaxã nüxüۡ picua۳xüxüۡgü! 5ॸ¡Rü paxetaruüۡgü i ãtachinüxüۡ rü itagaxüۡmaxã nüxüۡ picua۳xüxüۡgü! ¡Rü paxetaruüۡgü i ãtachinüxüۡ rü ígaxüۡmaxã nüxüۡ picua۳xüxüۡgü! 6ॸ¡Rü guxüۡma i ngŕma ingüۡãtanücüüxüۡ rü Cori ya Tupanaxüۡ yacua۳xüxüۡgü! ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣɥի%æΎфɗ ya Tupanaxüۡ ticua۳xüxüۡgü!

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

PROVERBIOS (Ucu۳xeۡgüchiga) Ucu۳xeۡgü i aixcüma tüxüۡ‫ ڟ‬mexüۡ

1

1ॸ͵͑ɗիɥɗ͑Ύфӥucu۳xeۡgü

ya Dabí nane ya Charumóüۡ ya Iraétanüxüۡgüarü ãeۡի۳ ǣËӥɗիɥËӥ. 2ॸRü nüma rü norü duüۡxüۡgüca۳x nanaxümatü i ñaa ucu۳xeۡgü nax namaxã nangúexŕŕãxüۡca۳x nax ñuxãcü tá nügü nangechaüۡgüãcüma namaxŕxüۡca۳x rü ñuxãcü tá nügümaxã namexŕŕgüaxüۡca۳x ega ta۳xacürü guxchaxüۡ nügüca۳x ínanguxŕŕgügu. 3ॸRü nüma nanaxՓa۳xe nax norü duüۡxüۡgü rü mea naãxŕxüۡ yacuáxüۡca۳x nax ngŕmaãcü Tupanape۳իľՓֆ̲ľիüۡ rü mea duüۡxüۡgüpe۳իľՓnamaxŕxüۡca۳x. 4ॸRü nanaxՓa۳xe nax ngŕ̲ҡ̲ɗիӡ%ŕgüxüۡ rü mea naãxŕxüۡ yacuáxüۡca۳x. Rü ngŕma ngextü۳xügüxüۡ i naechitamare maxŕxüۡ rü nüma nanaxՓa۳xe nax ngŕma cua۳x i aixcüma mexüۡ nüxü‫ ۡڟ‬ngeۡxmaxüۡ. 5ॸRü ngŕma aixcüma naãxŕxüۡ icuáxüۡ rü tá ͑ǣ͑իɥ͑ӥɗ͖ucu۳xeۡgü nax ngŕmaãcü yexeraxüۡ i cua۳x nüxü‫ۡڟ‬ ngŕxmaxüۡca۳x. 6ॸRü ngŕmaãcü tá nüxüۡ nacua۳x i ta۳իËӥËȍɗǣֆɗիɥիüۡ i ngŕma ucu۳xeۡgü rü ore i cua۳xruüۡgü i ngŕma duüۡxüۡgü i aixcüma nüxüۡ icua۳xüchixüۡ

nüxüۡ ixugüxüۡ. 7ॸ‫ع‬ѠӥҡľիŃҡɗիɥֆֆɞիľ̲ aixcüma cua۳x tüxüۡ‫ ڟ‬ngeۡxmaxe? Rü ֆɞիľ̲ҽӕЙ͑ǣɥ͑ӥիľфӥֆɞիľ̲ҡɗիɥ ya aixcüma cua۳x tüxüۡ‫ ڟ‬ngeۡxmaxe. ͮҡӥфӥֆɞիľ̲ҡ̲ҽӕЙ͑ǣɥ͑ӥիľфӥ Փӥիɗɗ͑ǣľ%xŕmarexüۡ ҡɗիɥ. Ucu۳xeۡgü i ngextü۳xügüxüۡca۳իɗիɥիüۡ 8ॸЬæȍӕ͑ľի‫͑ؽ‬ǣ͑իɥ͑ӥɗ͖

cunatüarü ucu۳xeۡ! ¡Rü taxӢ i nüxüۡ curüngümaxüۡ i ngŕma cué namaxã cuxüۡ ngu۳xeۡexۡ üۡ! 9ॸErü ngŕma ucu۳xeۡǣӥфӥՓӥիɗ i curü meruxüۡ ͑ɗիɥ͖Ύ̲Փӥիɗɗ cuchagü rüe۳ի͑ՓӥիɗɗËӕфӥ nga۳xcueruüۡrüxüۡ ͑ɗիɥ. 10ॸRü ngŕxguma ngŕma chixexüۡarü üruüۡgü cuxüۡ ՓΎ̲ӥxŕŕgüchaüۡǣӕ‫ؽ‬фӥҡիӡҡ̲͑ǣ Ëӕիɥ͑ӥ, Pa Chaunex! 11ॸErü ñanagürügü tá cuxüۡ: ٘‫ͮؽ‬ӕ͑իӡфӥҡΎҡ͑ӥǣӕ͑ի%! ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣɥի%ɞtayacu۳xeüۡgü nax ‫ۡ ڟ‬ca۳x i yama۳xgüxüۡca۳x rü nüxüۡ ingɥexü ‫ ڟ‬a üpetüxüۡ! 12ॸRü ngexüۡrüüxüۡ i ngŕm ͑ӥŃҡ̲ľǣՓΎΎĀӕüۡxüۡgü i mexüۡ ֆɗիɥǣӕфӥҡҡ͑Āɗ. Ѡӥ͖Ύ̲Փӥիɗɗ duüۡxüۡ i yuxüۡ ɗՓɗիӥ̲ӥɞǣիüۡrüxüۡ tá ̲͑ի%ҡɗիɥǣӥ. 13ॸRü guxüۡma i mexüۡgü rü tá tüxüۡ‫ ڟ‬nangexmagü rü tachiüۡgü rü tá tayapaxŕxŕ namaxã i ngŕma naxca۳x 507

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬѠϘՈƄѠ´ʊϘґॷ1–3 ingɥ ۳xgüxüۡ. 14ॸ‫ؽ‬Ѡӥ͑ӕ͑իӡфӥҡΎҡ͑ӥǣӕ naxã! Rü toma rü cumaxã tá tangau i ngŕma naxca۳x ingɥ ۳xgüxüۡٚ, ñanagürügü tá. 15ॸ‫ͮؽ‬ҡӥфӥҡիӡҡ̲̲͑ի% cuxãmücü, Pa Chaunex! ¡Rü paxa nüxna ɗիӡǣËȍɗɗngŕma duüۡxüۡgü i ngŕmaãcü chixexüۡǣӕфӥիɥ͑ӥľիüۡ! …… Ngŕma ucu۳xeۡgü rü poraãcü wüxi i mexüۡ tüxü‫͑ ۡڟ‬ɗիɥ

2

1ॸЬæȍӕ͑ľի‫͑ؽ‬ǣ͑իɥ͑ӥɗ͖

chorü ucu۳xeۡ! ¡Rü cugüãŕgu namaxã nanguxüۡ! 2ॸ¡ƚËӥɗфӥիɥ͑ӥɗ͖ ore i cua۳ի͑Փɗֆիӕիüۡ! Rü ngŕ̲Փ tá cua۳x cuxü‫ ۡڟ‬nangexma. 3ॸRü ngŕxguma cuyumüxŕgu ¡rü guxüۡ i curü ngúchaüۡmaxã naxca۳x ínaca i ngŕma cua۳x nax aixcüma cuãŕxüۡ cucuáxüۡca۳x! 4ॸ¡Rü noxtacüma cugü inaxã nax naxca۳x cudauxüۡ i ngŕma cua۳x ñoma diŕru i irütaxuxüۡca۳x cudauxüۡrüxüۡ! 5ॸRü ngŕxguma rü tá nüxüۡ cucua۳x i Cori ya Tupanaxüۡ nax cungechaüۡxüۡ, rü tá nüxüۡ icuyangau nax ñuxãcü aixcüma Tupanaxüۡ cucuáxüۡ. 6ॸErü nüma ya Cori ֆҽӕЙ͑͑ɗիɥɗcua۳x tüxna naxãxüۡ, rü naa۳իՓ͑ɗիɥɗɞֆËȍΎիüۡtanücüüxüۡ i ngŕma cua۳x. 7ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü tüxüۡ narüngüۡxeۡe ۡ rü tüxna nadau ya yíxema aixcüma mea naxpe۳իľՓmaxŕxŕ rü taxuxüۡma i chixexüۡ ügüxe. 8ॸRü tüxna nadau ya yíxema mexüۡ ɗ͑Ëӥ̲ǣӕɥիľфӥҡӥիüۡ ínapoxüۡ ya yíxema aixcüma naga ɥ͑ӥľիľ. 9ॸRü ngŕիǣӕ̲͑ǣËӕիɥ͑ӥǣӕ rü tá nüxüۡ cucua۳x i ngŕma nacüma i aixcüma Փe۳xguxüۡ rü tá naxca۳x cudau i ngŕma aixcüma mexüۡ. 10ॸRü tá mea cuãŕxüۡ cucua۳x rü tá nüxüۡ cucua۳x nax

508 ñuxãcü taãxŕ cuxna naxãxüۡ i ngŕma cua۳x. 11ॸRü ngŕma nax mea nape۳իľՓ imaxŕxüۡ rü taãxŕxüۡ icuáxüۡ rü ngŕma ͑ɗիɥɗǣӕիüۡguma chixexüۡna tüxüۡ ípoxüۡxüۡ. 12-15ॸRü ngŕma mexüۡ i cua۳x rü mexüۡ ɗɥ͑ӥфӥҡËӕիüۡ ínapoxüۡ nax tama Փӥիɗɗ͑Ëӥ̲ɗËȍɗիľիüۡǣӕнӕɗիӡիüۡca۳x, фӥҡ̲͑ǣËӕիɥ͑ӥիüۡca۳x i ngŕma duüۡxüۡgü i chixexüۡ i nüxüۡ rüxoexüۡ i nacüma i mexüۡ rü chixexüۡ i nacümaca۳x daugüxüۡ, rü taãxŕãcüma chixexüۡ ügüxüۡ rü naxüchixügüxüۡ i ngŕma norü chixexüۡ. 16-17ॸRü ngŕma cua۳x i ҽӕЙ͑Փ͑ľӡիüۡիɗËҡ̲ҡ͑ɗիɥɗ cuxüۡ ípoxüۡxüۡ nüxna i ngŕma ngexüۡ i ngeãŕxüۡ i natexüۡ ítáxüۡ rü tama ҽӕЙ͑фӥ̲ӕǣӥǣɥ͑ӥիüۡ rü norü dexamaxã chixexüۡՓËӕիüۡ gachaüۡxüۡ. 18ॸRü

ngŕma nama i ngŕma ngexüۡchiüۡՓĀիüۡǣӕҡľիŃɗիӡիǣӕ, rü ͖Ύ̲ֆӕՓҡիӡիüۡrüxüۡ ҡɗիɥ. 19ॸRü yíxema ngŕma ngexüۡpatagu chocuxe rü marü chixexüۡgu tügü tayixŕxŕ, rü tüxüۡ‫ڟ‬ ͑ǣӕիËȍ͑իՓľ̲͑ľիüۡ i maxüۡca۳x tadaugüxüۡ. 20ॸPa Chaunex ¡rü ngŕma nama i mexüۡՓҡӥիüۡ gaxüۡǣӕɗիӡ! ¡Rü ͑ǣӕɗիӡɗngŕma nacümagü i aixcüma Tupanape۳իľՓ̲ľիüۡ! 21ॸErü yíxema mea Tupanape۳իľՓmaxŕxe rü tama chixexüۡ ügüxe, rü tá nama۳x i tümaarü maxüۡ ͑Փɗ͖͑͑ľɗҽӕЙ͑ҡӥի͑ ãxüۡ. 22ॸNatürü ngŕma duüۡxüۡgü i chixexüۡ ɗҡ̲ҽӕЙ͑ǣɥ͑ӥľիüۡ фӥҡɞ͑ՓΎիüۡ i ͖ʊфŃ͑ľՓ. Ucu۳xeۡgü i cua۳x tüxna ãxüۡ

Chaunex ¡taxӢ i nüxüۡ icuyarüngümaxüۡ i chorü ore i cuxüۡ changu۳xeۡexۡ üۡ! ¡Rü mea cugüãŕgu namaxã nanguxüۡ i ñaa chorü ucu۳xeۡgü!

3

1ॸPa

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬѠϘՈƄѠ´ʊϘґॷ3ٍॷ4

509 ngŕmaãcü tá nama۳x i curü maxüۡ rü aixcüma tá cutaãxŕ. 3ॸ¡Rü taxӢ i nüxüۡ curüxoxüۡ nax cumecümaxüۡ rü quixaixcümaxüۡ! ¡Rü nagu namaxüۡ rü cugüãŕgu namaxã nanguxüۡ ͖Ύ̲Փӥիɗɗ nachagü yigü nagu ixüechaxüۡrüxüۡ! 4ॸRü ngŕmaãcü ya Tupana rü duüۡxüۡgü rü ta cumaxã nataãxŕ rü cuxüۡ nicua۳xüxüۡgü. 5ॸ¡Rü guxüۡ i curü maxüۡmaxã nagu yaxõ 2ॸRü

ya Cori ya Tupana! ¡Rü taxӢ i cuxrütama cua۳իǣӕËӕфӥիɥ͑ӥիüۡ! 6ॸ¡Rü guxüۡma i ta۳xacü icuxüxüۡՓфӥ Tupaname۳xeۡǣӕ͑իӦ! Rü nüma rü tá cumaxã inacua۳x rü mea tá ínanguxuchi i ngŕma cuxüxüۡ. 7ॸ¡Rü taxӢ i nagu cuyaxõxüۡ i cuxrütama cua۳x! ¡Rü nüxna ɗիӡǣËȍɗɗngŕma chixexüۡ rü Tupanaga ͑իɥ͑ӥ! 8ॸRü ngŕ̲͑ɗիɥɗӥիӥիüۡ i aixcüma mexüۡ nax cuporaxüۡca۳x. 9ॸ¡Rü Tupanamaxã nangau i curü ngŕmaxüۡgü rü nüxna naxã i ngŕma nüxíraxüۡxüۡ i norü o i curü nanetügü i nüxna üxüۡ! 10ॸRü ngŕxguma ngŕmaãcü cunaxü۳xgux rü nüma rü tá nayamuxŕxŕ i curü nanetügü nax napaãcugüxüۡca۳x i curü bínuchixüۡgü rü ngŕma curü chocagü rü tá naãcugümaxã narügáugü. 11ॸPa Chaunex ¡taxӢ i nüxüۡ cuxoxüۡ i ngŕxguma Cori ya Tupana cuxüۡ rüՓe۳xãchixŕŕgu! ¡Rü taxӢ i cunuãmaxüۡ ega ngŕxguma cuxüۡ naxucu۳xeۡgu! 12ॸErü nüma ya Cori ya Tupana rü tüxüۡ naxucu۳xeۡ ya yíxema tüxüۡ nangechaxüۡxe ͖Ύ̲ՓӥիɗֆЙЙֆ͑͑ľֆ͑ӥիüۡ nangechaüۡcüxüۡ naxucu۳xeۡxüۡrüxüۡ. …… 27ॸRü ngŕxguma texé curü ngüۡxeۡec ۡ a۳x ícaxgu, rü tama name i tüxna cunachu۳xu ega cuxü‫ ۡڟ‬nangexmagu i ngŕma cuxna naxca۳x taca۳xüۡ. 28ॸRü tama

name i moxüۡca۳x ícunaxüxüchi i ngŕma ngüۡxeۡe ۡ i ñu۳xmatama cuxü‫ ۡڟ‬tauxchaxüۡ nax cunaxüxüۡ. 29ॸRü tama name i nagu Ëӕфӥիɥ͑ӥɗta۳xacürü chixexüۡ tümamaxã cuxü ya yíxema cuxna rüyoexe. 30ॸ¡Rü taxӢ i naxca۳x cudauxüۡ nax texémaxã cunuxüۡ ega taxúema ta۳xacürü chixexüۡ cumaxã ü۳xgux! 31ॸ¡Rü taxӢ i cuxü‫ۡڟ‬ nangúchaüۡxüۡ i nacüma i ngŕma yatü i máxՓa۳xexüۡ rü taxӢ i nüxüۡ cuyadauxüۡxüۡ! 32ॸErü nüma ya Cori ya Tupana rü nüxüۡ naxo i ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ, natürü tüxüۡ‫ ڟ‬nanatauxchaxeۡxeۡ nax namaxã taxãmücüxüۡ ya yíxema mexüۡǣӕфӥիɥ͑ӥľիľ. 33ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü chixexüۡ napatacüã۳xmaxã naxuegu i ngŕma chixexüۡ i duüۡxüۡ, natürü mexüۡ tümapatacüã۳xmaxã naxuegu ya yíxema nape۳իľՓ̲ľիľ. 34ॸRü nüma ya Cori rü nüxüۡ nacugü i ngŕma cugüՓa۳xegüxüۡ, natürü tümamaxã namecüma ya yíxema mecümagüxe ya tama tügü icua۳xüüۡgüxe. 35ॸErü nüma ya Tupana rü tümamaxã nataãxŕ ya yíxema mexüۡgu фӥիɥ͑ӥľիľ, natürü nüxüۡ naxo i ngŕma ҡ̲͑ǣɥ͑ӥľËȍիüۡxüۡ. …… Ucu۳xeۡgü nax mexüۡ ɗ͑Ëӥ̲ǣӕɗիɥիüۡca۳x

ngŕma mexüۡ i duüۡxüۡgücüma rü ñoma ngexՓaca۳x yangunegurüxüۡ ͑ɗիɥ͑ի͑͑ǣΔիüۡ rü ngŕmaãcü yexera ningóchigü ñu۳xmata nangóonexüchi. 19ॸNatürü ngŕma nacüma i ngŕma duüۡxüۡgü i chixri maxŕxüۡ ͑ǣӕɥիüۡ, rü ñoma ŕanexüۡrüxüۡ ͑ɗիɥ. Rü ngeۡmaca۳x tama nüxüۡ nadaugü nax ta۳իËӥфӥ%ӡËӥ̲իüۡ nape۳իľՓ ngŕxmaxüۡ. 20ॸЬæȍӕ͑ľի‫͑ؽ‬ǣ͑իɥ͑ӥɗ

4

18ॸRü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬѠϘՈƄѠ´ʊϘґॷ4, 5, 9

510

ñaa chorü ore i cumaxã nüxüۡ chixuxüۡ rü nagu namaxüۡ! 21ॸ¡Rü taxӢ i nüxüۡ cuyarüngümaxüۡ! ¡Rü mea cugüãŕgu namaxã nanguxüۡ! 22ॸErü ngŕma chorü ore rü aixcüma maxüۡ tüxna naxã ya ǣӕի%̲ֆֆɞիľ̲͑ǣɥ͑ӥľիľ. Rü tümaxüneca۳իфӥ͖Ύ̲Փӥիɗɗӥիӥիüۡrüxüۡ ͑ɗիɥ. 23ॸѠӥ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓфӥngŕma guxüۡarü yexera nüxna cudauxüۡ ҡ͑ɗիɥɗ Ëӕфӥɥ͑ӥ, erü ngŕ̲Ëӕфӥɥ͑ӥ͑ɗիɥɗ maxüۡՓ̲Ëӕիüۡ gaxüۡ. 24ॸ¡Rü cugüna nadau nax tama doraxüۡ quixuxüۡca۳x rüe۳xna texéxüۡ ËӕՓΎ̲ӥxŕŕxüۡca۳x! ……

meãxŕmaxã cutaãxŕ. ¡Rü ngŕma curü ngúchaüۡ фӥ͑ǣɥ̲ի%իɗËҡ̲͑իӥ! 20ॸPa Chaunex ¿Rü tü۳xcüüۡ namaxã cumaxüۡ ɗՓӥիɗɗ͑ǣľիüۡ i ngeãŕxüۡ? ¿Rü tü۳xcüüۡ nüxna cunapa۳իɗՓӥիɗɗ͑ǣľիüۡ i tama cuxma۳իɗիɥիüۡ? 21ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü cuxüۡ ɞ͑ĀՓľ͑ӥфӥ meama nüxüۡ nadau i ngŕma cuxüxüۡ. 22ॸRü ngŕma norü chixexüۡ inaxüxüۡgagu tá napoxcu i ngŕma duüۡxüۡ i chixexüۡ üxüۡ. Rü ngŕma norü chixexüۡҡ̲͑ɗիɥɗ yanáixüۡ ͖Ύ̲Փӥիɗɗta۳xacümaxã yanáixüۡrüxüۡ. 23ॸRü ngŕma tama ucu۳xeۡ i mexüۡ ͑ի͑իɥ͑ӥËȍüۡxüۡgagu rü tá

Ucu۳xeۡ nax tama nai i ngemaxã taxünearü ngúchaüۡgu inguxüۡca۳x

ֆӕՓ͑իӡ. Rü ngŕma nax nangeãxŕmarexüۡgagu rü tá inayarütaxu. ……

Chaunex ¡choxü‫ ۡڟ‬ɗфӥիɥ͑ӥɗ͖ ucu۳xeۡ i cumaxã nüxüۡ chixuxüۡ! Erü choma rü nüxüۡ chacua۳x nax tü۳xcüüۡ cumaxã nüxüۡ chixuxüۡ. 2ॸRü ngŕmaãcü tá cuxuãxŕ rü nüxüۡ cucuáãcüma tá quidexa. 3ॸRü ngŕma ngexüۡ i ngeãŕxüۡ rü mexechixüۡ i dexamaxã nidexa erü nüxüۡ nacua۳xüchi nax ñuxãcü tüxüۡ íyapuxŕŕxüۡ. 4ॸNatürü ngŕxguma naga

5

1ॸPa

Ëӕիɥ͑ӥǣӕфӥֆɗիË̲фӥЙΎф%ËӥҡËӕիüۡ‫ڟ‬ nangu۳ի͖Ύ̲ՓӥիɗɗҡфɗҡիфľËӥՓՓ téxüۡgu cunguxüۡrüxüۡ. 5ॸRü ngŕma ngexüۡ i ngeãŕxüۡǣ͑իËӕիɥ͑ӥիüۡ фӥֆӕՓ͑ɗիɥ i cuxüۡ nagaxüۡ, rü ngŕ̲%Ëӥҡ͑Փ cungu i ngŕma poxcu i tagutáma gúxüۡ. …… 8ॸ‫ؽ‬Ѡӥ͑ӥի͑ɗիӡǣËȍɗɗngŕma ngexüۡ, rü ¡ɗɗɞիффӥՓ͑Ëȍɗüۡna cungaicamaxüۡ! …… 18ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗҡ%xŕ%Ëӥ͑ǣɥ̲ի% cumaxüۡ i ngŕma cuxma۳xüchi. ѠӥՓӥիɗɗ taãxŕ ͑ɗիɥɗngŕ̲ЙľիËӥǣӥɗ͑ǣɥ̲ի% cuxü‫ ۡڟ‬ngeۡxmaxüۡ. 19ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ǣɥфӥ

Ngŕma cua۳x i mexüۡ rü ngŕma ngeãŕ rü tama namaxã nawüxigu

9

8ॸRü

ngŕxguma cunaxucu۳xeۡgu i ngŕma tama ucu۳xeۡ ɗфӥիɥ͑ӥËȍüۡxüۡ rü tá cumaxã nanuama. Natürü ngŕxguma cunaxucu۳xeۡgu i ngŕma naãxŕxüۡ cuáxüۡ rü tá cumaxã nataãxŕ. 9ॸRü ngŕxguma cunangu۳xeۡeg ۡ u i ngŕma duüۡxüۡ i cua۳x nüxüۡ‫ ڟ‬ngeۡxmaxüۡ, rü yexeraãcü tá nüxüۡ nacua۳x. Rü ngŕxguma cunangu۳xeۡeǣۡ ӕɗՓӥիɗɗĀӕüۡxüۡ i mecümaxüۡ rü tá yexeraãcü cua۳իՓ nangu. 10ॸRü yíxema cua۳x tüxüۡ‫ڟ‬ ngŕի̲իľфӥҽӕЙ͑ǣҡիɥ͑ӥ. Rü ngŕ̲ҽӕЙ͑ǣ͑իҡիɥ͑ӥիüۡՓ͑ӥիüۡ tacua۳x nax aixcüma tümaãŕxüۡ tacuáxüۡ.

…… 13ॸRü ngŕma ngexüۡ i ngeãxŕmarexüۡ rü naxoregütaa۳x rü nidexaechamare. Rü tama naãxŕxüۡ nacua۳x, rü tama naxãne ega ta۳xacürü chixexüۡ naxü۳xgu. 14ॸRü napataa۳իՓ͑фӥҡΎɗ͑ǣľիҡǣӕիüۡma i

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬѠϘՈƄѠ´ʊϘґॷ9, 12, 13, 15

511 duüۡxüۡgü nüxüۡ ídauxüۡՓ. 15ॸRü tümaca۳x ‫ ڟ‬a chopetüxe, rü naca ya yíxema ngŕm ñanagürü: 16-17ॸ“Pa Ngextü۳xücügü i Tauxta Ngeãŕxüۡ Cua۳xgüxüۡի‫ؽ‬фӥ͑ǣɥի% chauchiüۡՓҡիɥ! Rü ngŕma dexá i ‫ ۡ ڟ‬rü narüchi ۳xmae rü ngŕma naxca۳x ingɥxü ЙӡɗËә%Ëӥɗ͑ǣΦxüۡ rü nachi ۳իٚ, ñanagürü tüxüۡ ya yíxema tama ɗիӡ%ŕgüxe. 18ॸNatürü i tümagü rü tama nüxüۡ tacua۳իǣӥ͑իֆӕՓҡիɥիüۡ ga guxema tüxna naxugüxe. …… Nacüma i mexüۡchiga rü nacüma i chixexüۡchiga

12

16ॸѠӥՓӥիɗɗĀӕüۡxüۡ

i tama naãxŕxüۡ cuáxüۡ rü nanuãchiՓa۳xe. Natürü ngŕma duüۡxüۡ i naãxŕxüۡ cuáxüۡ rü nüxüۡ‫ڟ‬

nanataxuraxü̲ۡфľľǣՓΎΎҡľիŃ nangaxgu. 17ॸRü yimá yatü ya ixaixcümacü rü ore i aixcümaxüۡ nixu. Natürü ngŕma duüۡxüۡ i dorata۳xáxüۡ rü doraxüۡ nixu. 18ॸRü nangexma i duüۡxüۡ i norü dexamaxã tüxüۡ chixexeۡexۡ üۡ, natürü ngŕma duüۡxüۡ i aixcüma nüxüۡ cuáxüۡ rü norü dexamaxã tüxüۡ nataãxŕxŕxŕ. …… 22ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü nüxüۡ‫ڟ‬ naՓa۳xtümüxüۡ i ngŕma idorata۳ax۳ güxüۡ. Natürü tümamaxã nataãxŕ ya yíxema aixcümaxüۡ ixugüxe. …… 25ॸRü ngŕma i ۳xãchiãxŕ rü yatüxüۡ narümaãchixŕxŕ. Natürü ngŕma ore i mexüۡ rü nanataãxŕxŕxŕ. …… 28ॸRü ngŕma mexüۡ i nacümagü rü maxüۡՓҡӥիüۡ naga. Natürü ngŕma chixexüۡ ɗ͑Ëӥ̲ǣӥфӥֆӕՓҡӥիüۡ naga.

Ngŕma nüxüۡ cuáxüۡarü ucu۳xeۡ rü name 1ॸѠӥՓӥիɗɗ͑͑ľɗ͑%xŕxüۡ cuáxüۡ rü mea nanatüarü ucu۳xeۡ nayaxu. Natürü ngŕ̲ҡ̲ɗիɥ͑ӥËȍüۡxüۡ rü nüxüۡ naxo i ngŕma ucu۳xeۡ i mexüۡ. …… 18ॸRü texé ya nüxüۡ oxe i ucu۳xeۡ i mexüۡ rü tagutáma cua۳իՓҡ͑ǣӕфӥĀӕüۡxüۡgü

13

rü chixri tá tümachiga nidexagü rü tangearü ngŕmaxüۡãx۳ . Natürü yíxema ͑ǣɥ͑ӥիľɗucu۳xeۡ i mexüۡ rü duüۡxüۡgü rü tá mea tümachiga nidexagü. 19ॸRü ngŕxguma texé ta۳xacü tüxüۡ‫ ڟ‬ngúchaüۡgu rü tanayaxu۳xgu i ngŕma nagu ҡфӥիɥ͑ӥիüۡ, rü tüxü‫ ۡڟ‬фӥՓӥիɗɗҡ%xŕ ͑ɗիɥ. Natürü ngŕma duüۡxüۡgü i naechitamare maxŕxüۡ фӥҡիӕËӥфӥՓ͑ӥի͑͑ɗիɥǣËȍɗ i ngŕma chixexüۡ i naxügüxüۡ. 20ॸRü ngŕxguma duüۡxüۡgü i nüxüۡ cuáxüۡmaxã cuxãmücügu rü naxüۡҡՓҡËӕ͑ֆիӕɗ cua۳x. Natürü ngŕxguma ngŕma duüۡxüۡgü i naechitamare maxŕxüۡmaxã cuxãmücügu rü naxrüxüۡ tá icuyarütaxu. …… 24ॸRü texé ya tama tümanexüۡ ucu۳xeۡxe rü tama nüxüۡ tangechaüۡ. Natürü yíxema nüxüۡ ngechaxüۡxe rü tayanaՓe۳xãchixŕxŕ. 25ॸRü yimá yatü ya aixcüma mexüۡǣӕфӥիɥ͑ӥËӥфӥǣӕիüۡguma nüxüۡ‫ ڟ‬nangexma i ta۳xacü nax nangΦxüۡ. Natürü ngŕma duüۡxüۡ i chixexüۡgu фӥիɥ͑ӥիüۡ rü nüxü‫ ۡڟ‬nataxu i norü õna. …… Duüۡxüۡgü i naãxŕxüۡ icuáxüۡ rü duüۡxüۡgü i naechitamare maxŕxüۡ

ngŕma ngãxüۡ ga i memarexüۡ rü nu inarüxoxŕxŕ. Natürü ngŕma ngãxüۡ ǣɗ͑ӕ%Ëӥɗիɥիüۡ

15

1ॸRü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬѠϘՈƄѠ´ʊϘґॷ15ٍॷ16 rü nanayexeraxŕxŕ i ngŕma nu. 2ॸRü ngŕma duüۡ xüۡ gü i naãxŕxüۡ icuáxüۡ a۳իՓфӥɞ͑իӡիӡɗ̲ľիüۡ i ore i cua۳ի͑Փɗֆիӕիüۡ . Natürü ngŕma duüۡ xüۡ gü i naechitamare maxŕxüۡ a۳իՓ фӥɞ͑իӡիӡɗĀľիɗËȍɗիľիüۡ . 3ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü guxãxüۡ ma nadau erü guxüۡ Փ̲͑͑ǣľի̲фӥ tüxüۡ nangugü ya yíxema mea maxŕxe rü nanangugü ta i ngŕma chixri maxŕxüۡ . …… 8ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü tama nanayaxu i norü ãmare i ngŕma duüۡxüۡgü i chixexüۡ ügüxüۡ. Natürü taãxŕãcü nanayaxu i tümaarü yumüxŕ ya yíxema aixcüma mea maxŕxe. 9ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü tama nacümamaxã nataãxŕ i ngŕma duüۡxüۡgü i chixexüۡ ügüxüۡ, natürü tüxüۡ nangechaüۡ ya yíxema mea nape۳իľՓ̲իüۡxe. 10ॸRü yíxema nüxüۡ фӥիΎիľ͑ի͑ǣӕҡɗիӡիüۡ i ngŕma mexüۡ i nacüma rü Tupana rü poraãcü tá tüxüۡ inayarüՓe۳xãchixŕxŕ. Rü yíxema tama nayaxúxe i ucu۳xeۡ i mexüۡ rü tá tayu. …… 16ॸNgŕma muarü ngŕmaxüۡãx ۳ güxüۡ rü ۡ ۡ guxchaxügu ínamaxü naxca۳x i norü ngŕmaxüۡgü. Rü ngeۡmaca۳x i yixema rü narümemae i namaxã tataãxŕ i ngŕma noxre i tórü ngŕmaxüۡgü i tüxü‫ۡڟ‬ ngŕxmaxüۡ фӥҽӕЙ͑ǣҡիɥ͑ӥľ. …… 29ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü ͑ӥի͑͑ɗիӡǣËȍɗɗngŕma chixexüۡ ügüxüۡ. Natürü tüxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ ͑իɥ͑ӥɗ tümaarü yumüxŕ ya yíxema aixcüma mexüۡ ügüxe. ……

512

ҽӕЙ͑фӥɥ͑ӥфӥ ֆҡӥǣӥфӥɥ͑ӥŃҡӥՓ͑͑ǣľի̲

16

1ॸѠӥՓӥիɗËȍɗǣӥֆֆҡӥфӥ͑ǣӕ

͑фӥիɥ͑ӥ͑իta۳xacü naxüxchaüۡxüۡ, ͑ҡӥфӥҽӕЙ͑͑ɗիɥֆ nüxüۡ cuácü nax ñuxãcü tá ínanguxuchixüۡ i ngŕ̲ֆҡӥ͑ǣӕфӥիɥ͑ӥիüۡ. 2ॸRü ՓӥիɗËȍɗǣӥֆֆҡӥфӥnaxca۳x name i guxüۡma i ngŕma naxüxüۡ, natürü Cori ya ҽӕЙ͑͑ɗիɥֆ͑͑ǣӕǣӥËӥɗngŕma norü ɥ͑ӥǣӥֆֆɗ̲ֆҡӥ. 3ॸRü ngŕma cuxüxchaüۡxüۡ ¡rü Cori ya Tupaname۳xeۡgu ͑իӦ! Rü ngŕmaãcü i ngŕma nagu Ëӕфӥիɥ͑ӥիüۡ rü tá mea cuxüۡ‫ ڟ‬ínanguxuchi. …… 9ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ̲ľ̲͑ǣӕ ҡфӥիɥ͑ӥľɗta۳xacü tá taxü. Rü ñu۳իӡËȍɗ tanaxՓa۳xe i Tupaname۳xeۡǣӕҡ͑իӦ͑ի nüma namaxã inacuáxüۡca۳x. …… 18ॸRü ngŕma nax yigü icua۳xüüۡgüxüۡgagu rü guxchaxüۡgu tayi. Rü ngŕma nax inuexüۡgagu rü chixexüۡgu tayi. 19ॸRü tama name nax ngŕma diŕruã۳xgüxüۡ i nügü icua۳xüüۡgüxüۡrüxüۡ ֆɗǣӥҡɗիɥǣӥxŕxŕ. Ѡӥ͑фӥ̲ľ̲ľ͑ɗիɥɗ ngŕma ngearü diŕruã۳xgüxüۡ i tama nügü icua۳xüüۡgüxüۡrüxüۡ ֆɗǣӥҡɗիɥǣӥxŕxŕ. 20ॸRü Tupana tüxüۡ narüngüۡxeۡe ۡ ya yíxema ͑ǣɥ͑ӥľիľ. Rü nataãxŕ ya yimá yatü ya Cori ya Tupanagu yoxõcü. …… 25ॸRü nangema i nacümagü i duüۡxüۡgüca۳x mexüۡ, natürü ngŕ̲͑Փ tüxüۡ nagagüxüۡ фӥֆӕ͑ɗիɥ. …… 33ॸRü nüma ya yatü rü nümatama ͑ǣӕ͑իɥ͑ӥիüۡãcüma nanaxü i ngŕma naxüxchaüۡxüۡ. Natürü ngŕma Cori ya

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬѠϘՈƄѠ´ʊϘґॷ16–20

513 Tupana naxՓa۳xexüۡ%Ëӥҡ͑ɗիɥɗ ínanguxuchixüۡ i guxüۡma. ʘ͑ӥǣӥɗTupanape۳xewa mea iwéxüۡ

17

1ॸѠӥҡիӕՓ̲̲͑ľɗǣӕիüۡ

i ngunexüۡgu taxüۡ i õna nangõ۳xgüxüۡ ega nueãcüma nügümaxã namaxŕgu i ngŕma duüۡxüۡgü. Rü ͑фӥ̲ľ̲ľ͑ɗիɥɗ͑ӥǣӥ nangechaüۡgüãcüma íxraxüۡ i õna nügümaxã nangõ۳xgü. …… 5ॸRü texé ya yíxema ngearü diŕruãx‫ ڟ‬exüۡ cugüxe, rü Tupana ya tüxüۡ ngo۳xeۡecۡ üpe۳իľՓËȍɗիľիüۡ taxü. Rü yíxema taãxŕxe ega ngŕxguma guxchaxüۡ tüxüۡ üpetügu ya yíxema ngearü diŕruãx‫ ڟ‬e, rü tá tapoxcu. …… 9ॸRü ngŕxguma texé tümamücüaxüۡ‫ڟ‬ nüxüۡ rüngümagu i ngŕma guxchaxüۡ i naxüxüۡ, rü nüxüۡ tangechaüۡ. Natürü texé ֆ͑ǣӕфӥիɥ͑ӥľËȍիľɗngŕma chixexüۡ i togü tümamaxã üxüۡ фӥɗǣӕҡфӥիɥ͑ӥ, rü ҡӥ̲̲ӥËӥҡӥǣӥ͑ҡիɥgachixŕxŕ. …… 17ॸRü ngŕ̲ɗիËӥ̲ҡ̲ӥËӥɗիɥիüۡ, rü guxüۡguma tüxüۡ nangechaüۡ. Rü ngŕxguma guxchaxüۡ taxca۳x ínguxgu rü ͖Ύ̲Փӥիɗɗtaenexŕxüۡchirüxüۡ ͑ɗիɥ. …… 27ॸRü yíxema cua۳x tüxü‫ ۡڟ‬ngeۡxmaxe rü nanoxre i tümaarü dexa. Rü yíxema tümaãŕxüۡ cuáxe rü tangea۳xmare rü ֆի͑ҡӥ̲̲ӥËӥ̲ի%ҡիɥ͑ӥ. …… 8ॸRü ngŕma oregüta۳x rü ñoma Փӥիɗɗ̲ɗիËӕфիüۡrüxüۡ ͑ɗիɥ, rü tauxchaãcü duüۡxüۡgüarü maxüۡՓ͑ɗիӥËӕ. ……

18

yimá torü conü nüxüۡ ixuxüۡ i Ύфľǣǣӕ͑ɗիɥ͑իimaxŕxüۡ rüe۳xna iyuexüۡ. Rü yíxema idexaxüchixe rü tümaarü oregagu ngúxüۡ tinge. 22ॸRü ngŕ̲͑իՓӥիɗֆ͑ǣľËӥɗËӕֆ͑ǣӕիüۡ cuxma۳xruxüۡ rü ngŕma rü guxüۡarü yexera rümemaexüۡ ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ cuyangauxüۡ. Rü ngŕ̲Փ͑ӥիüۡ cucua۳x nax Tupana cuxüۡ rüngüۡxeۡexۡ üۡ. …… 11ॸѠӥՓӥիɗɗĀӕüۡxüۡ i naãxŕxüۡ cuáxüۡ фӥֆի̲͑͑ի%͑իɥ͑ӥ 21ॸRü

19

ega texé namaxã nuxgu. Rü norü meruxüۡ ͑ɗիɥ͑ի͑ӥիüۡ iyanangümaxüۡ i ngŕma guxchaxüۡ. …… 14ॸRü tórü papá rü tórü mamáxüۡҡՓ ҡ͑ֆիӕֆɥЙҡфӥngŕmaxüۡgü, natürü TupanaxüۡҡՓ͑ǣɥիüۡ tayaxu i taxma۳իɗɗիËӥ̲͑ǣɥ%xŕxüۡ cua۳xcü. …… 18ॸ¡Rü nüxna nachogü ya cune ñomarüta cuxüۡ‫ ڟ‬natauxcha nax cunaՓe۳xãchixŕŕxüۡ! Natürü ngŕma nax cunaՓe۳xãchixŕŕxüۡ rü tama name nax cuyama۳xüchixüۡ. …… Ngŕma ngúxüۡ i nacuchixü rü duüۡxüۡgüxüۡ nanuexeۡxeۡ

ngŕma ngúxüۡ i nacuchixü rü duüۡxüۡgüxüۡ nuxica naxuegaxŕxŕ. Rü ngŕma ngúxüۡ i axchixügü rü duüۡxüۡgüxüۡ nanuexeۡxeۡ. Rü ngŕxguma nangãxegu rü taxúema tümaãŕxüۡ tacuáãcüma tidexa. …… 3ॸѠӥՓӥիɗֆֆҡӥֆ͑%xŕxüۡ cuácü rü ۡ aՓa۳xe. Natürü ngŕma yatü tama nachoxüg i tama naãxŕxüۡ cuáxüۡ rü nuca۳x nadau. ……

20

1ॸRü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬѠϘՈƄѠ´ʊϘґॷ20, 22, 27 9ॸѠӥҡիӕËӥфӥՓҡľիŃҡӥǣӥҡɗիӕфӥ

ñatarügü: “Chorü maxüۡ rü name rü changearü pecáduã۳իٚ, ñatagürü. …… 19ॸRü ngŕma oregüta۳xáxüۡ rü tama namaxã nanguxüۡ i ngŕma guxchaxüۡ i tama mexüۡ nax guxã nüxüۡ cuáxüۡ. Rü ngeۡmaca۳x tama name i namaxã cuxãmücü i ngŕma oregüta۳xáxüۡ. …… 24ॸѠӥ͑ӥ̲ֆæΎфɗֆҽӕЙ͑͑ɗիɥɗ tamaxã inacuáxüۡ. Rü taxúema nüxüۡ tacua۳x nax ta۳xacü tá tüxüۡ ngupetüxüۡ. …… Tupanape۳xewa rü nawüxigu i ngŕma ‫ ڟ‬üۡ rü ngŕma ngearü diŕruãx ‫ ڟ‬üۡ diŕruãx 2ॸRü ngŕma muarü diŕruãx ‫ ڟ‬üۡ rü ngŕma ngearü diŕruãx‫ ڟ‬üۡ rü ͑ՓӥիɗǣӕɗæΎфɗֆTupanape۳իľՓľфӥ ngŕma taxre rü nüma nanaxü. …… 5ॸRü ngŕma nama i ngŕma duüۡxüۡgü i chixri maxŕxüۡ ͑ǣӕɥիüۡ rü %ӡËӥ̲իüۡmaxã nanapá. Natürü ya yíxema tümaarü maxüۡna dáuxe rü tama ngŕmagu tangu. 6ॸRü nabuxgutama mexüۡ i nacüma nangu۳xeۡxeۡ ya bucü, rü ngŕxguma naya۳xgu rü tagutáma nüxüۡ inarüngüma. …… 9ॸRü yimá yatü ya mecümacü rü Tupana rü mexüۡ tá namaxã naxuegu erü yíxema ngearü diŕruã۳xgüxemaxã nangau i norü õna. 10ॸRü ngŕxguma noxtacüma cuyamugachigu i ngŕma ҡ̲ɗիɥ͑ӥËȍüۡxüۡ, rü marü nataxutáma i nu i duüۡxüۡǣӥҡ͑ӥՓ, rü tá inayarüxo nax nügüna nangaexüۡ rü nügümaxã naguxchigagüxüۡ. 11ॸRü nüma ya ãeۡx۳ gacü

22

514 rü tümamaxã nataãxŕ ya yíxema ixaixcümagüxe. Rü tümamaxã naxãmücü ya yíxema mexüۡ i oremaxã idexagüxe. 12ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü nüxna nadau i ngŕma duüۡxüۡ i naãxŕxüۡ icuáxüۡ natürü inayanaxoxŕxŕ i ngŕma idorata۳xáxüۡ nüxüۡ ixuxüۡ i ore. …… 22-23ॸRü tama name i chixri namaxã icucua۳x i ngŕma ngearü diŕruãx‫ ڟ‬üۡ i ҡիӕËӥфӥՓ͑ӥǣӥŃҡӥՓɗĀľիիüۡ. Rü tama name i ãeۡx۳ gacüxüۡҡՓ ícunaxuãxüۡ i ngŕma tama nüxüۡ cuáxüۡ ͑ի͑ӥǣӥŃҡӥՓֆĀľիիüۡ. Erü nüma ya Cori ya Tupana rü norü poxüۡruxüۡ ͑ɗիɥ rü tá cuxüۡ napoxcu. 24-25ॸ¡Rü taxӢ i namaxã cuxãmücüxüۡ i ngŕma duüۡxüۡgü i nueՓa۳xexüۡ rü chixecümaxüۡ! Erü ngürüãchi tá nacümaca۳x cudauxüۡtae rü ngŕ̲%Ëӥ%ӡËӥ̲իüۡՓҡËӕǣӥ cungexmaxŕxŕ. …… Tama name i texé tügütama ticua۳xüxüۡ 1ॸ¡Rü taxӢ i cugü quicua۳xüüxüۡ naxca۳x i ngŕma moxüۡ cuxüxchaüۡxüۡ! Erü tama nüxüۡ cucua۳x i ta۳xacü tá cuxüۡ ngupetüxüۡ i moxüۡarü ngunexüۡgu. 2ॸRü tama name i cugütama quicua۳xüxüۡ. Rü narümemae i togü cuxüۡ nicua۳xüxüۡgü. …… 15ॸRü ngŕma ngexüۡ i nuxՓa۳xexüۡ rü oregüta۳xáxüۡ фӥ͖Ύ̲ՓľիՓľ͑ľիüۡ i tama íyachaxãchixüۡrüxüۡ ͑ɗիɥ͑իҡ̲ ínayachaxãchixüۡ ɗ͑ΎфӥĀľիՓ. 16ॸRü ҡիӕËӥфӥՓ͑ӥիüۡ nüxüۡ tarüxoxŕxŕ i nacüma i chixexüۡ, erü ñoma buanecü ya ҡիӕËӥфӥՓɞֆËȍի%chixŕŕcürüxüۡ ͑ɗիɥ. Rü ñoma chíxüۡ i ãchixüxüۡ i

27

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬѠϘՈƄѠ´ʊϘґॷ27–30

515 ҡիӕËӥфӥՓ̲taxme۳իՓ ingexmaxŕŕxüۡrüxüۡ ͑ɗիɥ. …… Mexüۡ tayaxu ega mea imaxŕgu

Nataãxŕ i ngŕma duüۡxüۡgü i Tupanaarü mugügu imaxŕxüۡ

29

1ॸRü

yíxema tama nayaxúxe i ucu۳xeۡ rü paxa tá chixexüۡgu tangu rü marü tataxutáma nax texé tüxüۡ rüngüۡxeۡexۡ üۡ. …… 18ॸRü ngextá duüۡxüۡgü tama Tupanaga ɞ͑իɥ͑ӥľիüۡՓфӥҡիӕիü̲̲ۡľɗ͑ɗիӡ. Natürü ngŕma duüۡxüۡgü i aixcüma ҽӕЙ͑ǣɥ͑ӥľիüۡ rü nataãxŕgü. …… 25ॸRü ngŕma nax yatügügamare ɗիɥ͑ӥľիüۡ фӥՓӥիɗɗ%ӡËӥ̲իüۡ ͑ɗիɥ. Natürü ngŕ̲͑իҽӕЙ͑ǣɗիɥ͑ӥľիüۡ rü ngŕ̲Փիɗ͑ɗիɥɗɗիËӥ̲̲ľիüۡ.

ngŕma chixexüۡ üxüۡ rü ͑ɗ͖ľǣՓΎΎҡիәľ̲͑Փľ ngŕchigügu. Natürü ngŕma aixcüma mexüۡ фӥ͖Ύ̲Փӥիɗɗɗфӥիüۡ taxuca۳xma namuüۡ. 2ॸRü ngŕիǣӕ̲Փӥիɗɗ nachixüۡanearü ãeۡx۳ gacü chixri norü duüۡxüۡgümaxã icua۳xgu, rü ngŕma norü duüۡxüۡgü rü nanue. Rü ngeۡmaca۳x ngŕma norü ãeۡx۳ gacüxüۡ ínata۳xüchigü rü toxüۡ naxunetagü. Natürü ngŕma ãeۡx۳ gacü i aixcüma mexüۡ i mea norü duüۡxüۡgümaxã icuáxüۡ rü norü duüۡxüۡgü …… rü namaxã nataãxŕgü. …… Agúruarü ucu۳xeۡgü 9ॸѠӥֆɞիľ̲ҡ̲͑ǣɥ͑ӥËȍիüۡxe i 1ॸRü nüma ga Agúru rü Yáque ga Tupanaarü mugü, rü nüma ya Tupana ‫ڟ‬ ۡ ۡ фӥҡիӡҡ̲ҡӥիü nüxü ͑իɥ͑ӥɗ Machácüã۳ի͑͑ľ͑ɗիɥ. Rü ñaa tümaarü yumüxŕ. 10ॸRü ngŕma duüۡxüۡ i ͑ɗիɥǣkǣәфӕфӥΎфľǣʊҡɗŃի̲ի%фӥ chixexüۡՓҡӥիüۡ gagüxüۡ ya yíxema Ucámaxã nüxüۡ yaxuxüۡ. 2ॸѠӥ͑ΎфӥΎфľՓфӥ mexüۡǣӕфӥիɥ͑ӥիľ, rü norü guxchaxüۡgu ñanagürü: “Rü choma rü taxuxüۡma tátama nangu. Natürü ngŕma yatügü i chacua۳ի͑ҡ͑ӥՓɗ͖Āӕüۡxüۡgü. Rü Tupanape۳իľՓ̲ľфӥ̲իüۡãx۳ güxüۡ, rü ËȍΎՓфӥ͑ҡիӕ̲ɗĀӕüۡxüۡgüarü cua۳x. 3ॸRü ngŕxguma tama nüxüۡ chacua۳xgu i ۡ mexü tá nayauxgü. …… ngŕma duüۡxüۡgüarü cua۳x ¿rü ñuxãcü tá 13ॸRü ngŕma duüۡxüۡ i norü pecádu nüxüۡ chacua۳ի͑ի͖ӕի%Ëӥֆɗիɥիüۡ ya ۡ ۡ ۡ icúxü фӥҡիӡҡ̲̲ľիü nüxü naxüpetü. Tupana ya üünecü? 4ॸ‫ع‬ѠӥҡľիŃҡɗիɥֆ Natürü ngŕma duüۡxüۡ i nüxüۡ ixuxüۡ i ֆɞիľ̲̲фӥĀիӡǣӕիüۡ ɗ͑͑ľǣӕɥ͑ǣӥիľ ‫ ڟ‬ɞфӥիɥիľ? ¿Rü texé tügüme۳xeۡgu norü pecádu rü nüxüۡ rüxoxüۡ, rü Tupana rü ngŕ̲ rü tá nüxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ inayarüngüma. tayayauxema ya buanecü? ¿Rü texé …… tümachirugu tananuquepüüۡchixü i taxüۡ i 23ॸRü ngŕma duüۡxüۡ i tüxüۡ taxtü? ¿Rü texé tanaxü ga ñoma ga naane, icua۳xüüxüۡarü yexera mexüۡ tamaxã naxü rü nüxüۡ tixu nax ngexta yacuáxüۡ? ¿Rü i ngŕma duüۡxüۡ i tüxüۡ ixuxüۡ ľǣ͑ӡիËӥф tama eۡի۳ ͑ҽӕЙ͑ֆɗիɥիüۡ ga naxücü? Rü ̲ľ͑ǣӕфӥիɥ͑ӥǣӕ. ngŕxguma nangexmagu i to ¿rü ta۳xacü …… ֆɗիɥիüۡ i naéga rü naneéga ega nüxüۡ

28

1ॸRü

30

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ЬѠϘՈƄѠ´ʊϘґॷ30ٍॷ31 cucua۳xgu? 5ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü tüxüۡ ínapoxüۡ ya yíxemagü nagu yaxõgüxe. Rü guxüۡma i norü uneta i tamaxã nüxüۡ yaxuxüۡ фӥɗիËӥ̲͑ɗիɥфӥ̲͑ľ͑ի yaxõxüۡ. 6ॸRü tama name i cunaxüétü i ngŕma Tupanaarü ore i nüxüۡ yaxuxüۡ. Erü ngŕxguma cunaxüétügu rü nüma rü tá cuxüۡ nanga rü ngŕmaãcü tá dorata۳xáxüۡ cuxüۡ ͑ɗիɥxŕxŕ. 7ॸPa Tupanax, rü taxre i ngüxۡ eۡeիۡ ɗËҡ̲͑ɗիɥɗËӕի͑naxca۳x chacaxüۡ. ¡Rü choxna naxã i ngŕma taxre naxüۡpa nax chayuxüۡ! 8ॸ¡Rü choxüۡ rüngüxۡ eۡxeۡ nax tagutáma chidoraxücۡ a۳x rü tama texéxüۡ ËȍՓΎ̲ӥxŕŕxücۡ a۳x! Rü tama chanaxՓa۳xe nax chamuarü diŕruãx‫ ڟ‬üۡ rüe۳xna changearü diŕruãx‫ ڟ‬üۡ. ¡Rü ŕcü choxna naxã i ngŕma nagu mexüۡ nax choxü‫ ۡڟ‬nangexmaxücۡ a۳իɗՓӥիɗËȍɗǣӥɗ ngunexüۡarü õna! 9ॸErü ngŕxguma chi chamuarü diŕruã۳xgu rü íyaxüxgu rü ngürüãchi ngŕmagagu chi cuxüۡ icharüngüma. Rü ngŕxguma chi changearü diŕruã۳xgu rü ngürüãchi changɥ ۳x rü ngŕmagagu chi chixri cuchiga nidexagü i duüۡxüۡǣӥٚ, ñanagürü. …… ͮǣɥիüۡ nicua۳xüxüۡ i ngŕma nge i mecü

31

10ॸѠӥҡ̲͑ҡӕիËȍ͑ի͑ǣɥիüۡ

iyarünga۳u۳xüۡ ɗՓӥիɗɗ͑ǣľɗ

516 ɗիËӥ̲͑ǣɥ%xŕxüۡ cua۳xcü. Ѡӥ͑ǣɥ̲фӥ ñoma nutagü ya nga۳xãŕruüۡarü yexera ɗֆɗիɥ͑ի̲͑ľիľËȍɗիüۡ. 11ॸѠӥ͑ǣɥҡľфӥ ɗիËӥ̲̲͑ǣɥի͑͑фӥֆΎľ. Ѡӥ͑ǣɥ̲ rü nüxüۡ irüngüۡxeۡe ۡ nax ngŕmaãcü taxuxüۡma nüxüۡ‫ ڟ‬taxuxüۡca۳x. 12ॸѠӥ͑ǣɥ̲ rü guxüۡ i ngunexüۡgu nax namaxüۡxüۡ ya ͑ǣɥҡľфӥɗ͑ҡ%xŕxŕxŕ. …… 20ॸѠӥ͑ǣɥ̲фӥǣӕիüۡguma ta۳xacü tüxna ixã ya yíxema ingearü diŕruã۳xgüxe rü yíxema ta۳xacü tüxüۡ‫ڟ‬ taxúxe. …… 25ॸѠӥ͑ǣɥ̲фӥՓӥիɗɗ͑ǣľɗ poraãŕËӥфӥ̲ľËӥɗֆɗիɥ, rü tama naxca۳x ixoegaãxŕ i moxüۡ arü ngunexüۡ . …… 28ॸRü ngŕ̲͑ǣɥիËӥǣӥфӥ͑ǣɥҡľфӥ ͑ǣɥիüۡ nicua۳xüxüۡgü rü ñanagürügü: 29ॸ٘Ѡӥɗ̲ӕիӡËȍɗɗ͑ǣľɗ̲ľËӥ̲Ëӥ, natürü i cumax rü guxcüma i ngecügü Ëӕфӥ̲ľËӥ̲̲ľٚ, ñanagürügü. 30ॸRü ngŕ̲͑ǣɥфӥЙɗՓӥիɗɗ͑ǣľфӥ Йի%Ëȍɗ̲фľ͑ɗիɥфӥngŕ̲͑ǣɥфӥ mechametü rü ta ningupetüchigü. Natürü ngŕ̲͑ǣľɗҽӕЙ͑ǣɥ͑ӥËӥфӥ ̲͑ľ͑ի͑ǣɥիüۡ icua۳xüüۡgüxüۡ. ……

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ECLESIASTÉS (Ngu۳xeۡetۡ aeruüۡarü ore) ……

Guxüۡma i ngúchaüۡ rü

16-17ॸRü

yexguma rü chaugünatama chaca rü ñachagürü: ‘Ñu۳xmax rü duüۡxüۡgü rü nüxüۡ nixugü nax choma rü nüxüۡ chacua۳xüchixüۡ norü yexera ga yema nüxíra ãeۡի۳ ǣËӥǣӥɗիɥǣӥիüۡ ga YerucharéüۡՓ. Yerü chaugü ichaxã nax naxca۳x chadauxüۡ nax cua۳x choxü‫ۡڟ‬ yexmaxüۡ nax nüxüۡ chacuáxüۡca۳x i ta۳իËӥ͑ɗիɥɗɗիËӥ̲̲ľիüۡ rü ta۳xacü ͑ɗիɥɗ͑ҡӥca۳ի̲̲фľɗիɥիüۡ.’ Natürü nüxüۡ chicua۳xãchi rü guxüۡma i ngŕma ͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥիüۡ rü ñoma buanecüxüۡ yayauxchaüۡcürüü̲ۡфľ͑ɗիɥ. 18ॸRü ngŕxguma yexera nüxüۡ icua۳xgux, rü

natüca۳ի̲̲фľ͑ɗիɥ

1

1-2ॸѠӥ͖͑ɗիɥɗ͑ΎфӥΎфľǣ͑ӥիüۡ

yaxuxüۡ ga guma orearu uruxüۡ ga Dabí nane ga YerucharéüۡՓ%eۡx۳ gacü ɗիɥËӥ: “Rü guxüۡma i ngŕmaxüۡgü rü natüca۳ի̲̲фľ͑ɗիɥ, rü guxüۡma rü nayacua۳x. 3ॸ¿Rü ta۳xacürü mexüۡ nayaxu ֆՓӥիɗֆֆҡӥ͑Փ͑իЙΎф%Ëӥ napuracüxüۡ ɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓ? 4ॸRü duüۡxüۡgü rü nibuetanü rü togü rü niyuetanü, natürü ñoma i naane rü nanaxa۳i ۳xrügumaraxüۡmare. ……

yexera tachixeãxŕ. Rü ngŕxguma yexeraxüۡ i cua۳x tüxüۡ‫ ڟ‬ngeۡxmagux, rü yexera ngúxüۡ tinge.ٚ

Orearü uruüۡxüۡ ngupetüxüۡchiga 13ॸͮǣӕËȍфӥիɥ͑ӥфӥ͑ǣӕǣӥիüۡ

icharüxã۳u۳ۡx. Rü naxca۳x changu۳x i guxü̲ۡɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓɗիӥիüۡ. Rü taxüۡ i guxchaxüۡ ͑ɗիɥɗֆҡӥǣӥŃҡӥ ͑իӦ͑ǣӥիüۡ ya Tupana nax ngŕmatüüۡՓ͑͑ǣľի̲ǣӥիüۡca۳x. 14ॸErü guxüۡma i ta۳xacü ixüxüۡ i ñoma i ͑͑ľՓфӥՓӥիɗɗ͑ҡӥca۳ի̲̲фľ͑ɗիɥ ľфӥ͖Ύ̲Փӥիɗֆ¡ӕ͑ľËӥֆ ҡիӕËӥфӥՓ̲ҡľիŃֆֆӕիľ̲Ëӥфӥիüۡ ͑ɗիɥ.

Ngŕma ngúchaüۡ rü ngŕma cua۳իфӥɥ͑ӥɗ natüca۳ի̲̲фľɗիɥǣӥիüۡ ͑ɗիɥ

2

1ॸ“Rü

chaugümaxã ñachagürü: ‘Ñu۳xma rü tá nüxüۡ chaxü i ngŕma duüۡxüۡgü nagu maxŕxüۡ rü namaxã nataãxŕgüxüۡ, rü chaugüxüۡ‫ ڟ‬tá chanadetaque۳xe i muxüۡma i ngŕmaxüۡgü.ٔͮҡӥфӥՓΎΎɗngŕ̲ɥ͑ӥ rü natüca۳ի̲̲фľ͑ɗիɥ. 2ॸRü ngŕ̲Փ

517 Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

Ƅæ̞Ƅґʊkґҽƈґॷ2 nüxüۡ chacua۳x i ngŕ̲ËӕǣӥфӥՓӥիɗɗ natüca۳ի̲̲фľֆɗիɥիüۡ, rü ngŕma chaxunearü ngúchaüۡǣӥфӥҡիӕՓ̲ namexüۡ. 3ॸRü chauãxŕՓ͑ǣӕ Ëȍфӥիɥ͑ӥфӥҡ͑ӥիüۡ chaxü ya yima bínu ya ngúchiacüarü pora. Rü namaxã chaugü changãxŕxŕ nax ngŕmaãcü nüxüۡ chacuáxüۡca۳x rü name nax ngŕma naxüxüۡ ya yatü nagu i ngŕma ngunexüۡǣӥɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓ͑ի namaxüۡxüۡ. 4ॸRü taxüۡ ga puracü chaxü. Rü íchanaxüxüۡ ga ãeۡx۳ gacüpata ga taxüchine rü mexechine. Rü choxrütama úbanecü choxüۡ‫ ڟ‬nayexma. 5ॸRü choma ichanato ga nanetügü rü chorü putüranecügü. Rü yexma chanatogü ga naguxüۡraxüۡxüۡ i nanetü i ori ۳xnaxca۳x. 6ॸRü puchu íchaxüxüۡxeۡxeۡ nax yema dexámaxã yamegüxüۡca۳x ga yema nanetügü ga chatogüxŕŕxüۡ. 7ॸRü duüۡxüۡgü ga puracütanüxüۡruxüۡ ga yatüxüۡ rü ngexüۡ rü naxca۳x chataxe. Rü choxüۡ‫ ڟ‬nayexma ta ga togü ga chorü duüۡxüۡgü ga chauchiüۡgutama buexüۡ. Rü yexgumarüxüۡ ta rü yema YerucharéüۡՓ nüxíra ãeۡի۳ ǣËӥɗիɥǣӥիüۡarü yexera choxü‫ۡڟ‬ ͑ֆľի̲ǣՓΎËǣӥфӥËф͑Ńфӕǣӥ. 8ॸRü choxüۡ‫ ڟ‬nayexma ga muxüۡma ga úiru rü diŕrumü ga togü ga nachixüۡanegüarü ãeۡx۳ gacügüxüۡҡՓфӥËȍΎфӥɥ͑ľǣӥՓ chayaxuxüۡ. Rü choxüۡ‫ ڟ‬nayexma ga duüۡxüۡgü ga iyatüxüۡ rü ngexüۡ ga cha۳u۳xca۳իՓɗֆľǣӥիüۡ. Rü chorü ngúchaüۡ chaxü rü choxü‫ ۡڟ‬nayexma ga ngexüۡgü ga namaxã chamaxmarexüۡ. 9ॸRü yemaacü nata ga chauchiga. Rü guxüۡma ga yema nüxíra YerucharéüۡՓ%eۡx۳ gacü ɗիɥǣӥիüۡarü yexera choxüۡ‫ ڟ‬nayexma. Rü ՓΎΎֆľ̲Ëӥ͑ɗիɥ͑ҡӥфӥҡǣӕ̲ ËȍΎի͑͑ɗիӡǣËȍɗǣcua۳x. 10ॸRü guxüۡma

518 ga yema choxü‫ ۡڟ‬ngúchaüۡxüۡ rü chanaxü. Rü taguma chaugüna chanachu۳xu ga ta۳xacürü taãxŕ. Rü guxüۡma ga chorü puracümaxã chataãxŕ. Rü yema taãxŕ ͑ɗիɥǣËȍΎфӥ͑ҡ͑ӥǣֆľ̲Ëȍիӥիüۡ. 11ॸѠӥֆľ̲Փľ͑фӥËȍ͑͑ǣӕǣӥǣ guxüۡma ga yema chaxüxüۡ rü yema puracü ga guxchaxãcü chaxüxüۡ. Rü ֆľ̲Փ͑ӥիüۡ chacua۳x ga natüca۳ի̲̲фľ͑իֆɗիɥիüۡ ga yema rü ñoma buanecü ya ya۳u۳xemachaüۡcürüü̲ۡфľ͑ɗիɥ. Rü taxuxüۡma i ta۳xacü i mexüۡ ֆɗիɥիüۡ i ngŕ̲͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓngŕxmaxüۡ. 12ॸRü ֆľ̲Փľ͑фӥ̲ľ̲͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥфӥ nügümaxã chanangu i ngŕma cua۳x rü ngŕma natüca۳ի̲̲фľɗիɥիüۡ. ¿Rü ta۳xacü i to i puracü tá naxü i ngŕma ËȍΎՓľ͑%eۡի۳ ǣËӥɗիɥիüۡ? ¿Rü eۡx۳ na ngŕma marü üxüۡtátama naxüxüۡ? 13ॸRü ñu۳xma rü nüxüۡ chacua۳x rü ngŕma taãxŕxüۡ nax icuáxüۡ rü nüxüۡ narümemae i ngŕma nax taechitamare imaxüۡxüۡ, ngŕxgumarüxüۡ i ngŕma ngóonexüۡ rü ngŕma ŕanexüۡxüۡ nax namemaexüۡ. 14ॸRü ngŕma duüۡxüۡ i naãxŕxüۡ cuáxüۡ rü mea nanangugü ega ta۳xacü naxü۳xgu, natürü ngŕma naechitamare maxüۡxüۡ rü tama ɗիËӥ̲̲ľ͑ǣӕ͑իɥ͑ӥ%Ëӥ̲ta۳xacü naxü. Natürü chanangugü i ngŕma naãxŕxüۡ cuáxüۡ rü ngŕma naechitamare maxüۡxüۡ rü ngŕ̲ҡҡ̲͑ɗիɥɗ͑Ύфӥ gu۳x. 15ॸRü chaugümaxã ñachagürü: ‘Ngŕma naechitamare maxüۡxüۡrüüۡtátama chayu i chomax. ¿Rü ta۳իËӥՓËȍΎիüۡ‫ ڟ‬namexüۡ i guxüۡma i ngŕma chorü cua۳x? Rü ngŕma rü ta rü natüca۳ի̲̲фľ͑ɗիɥ. 16ॸErü tagutáma texé nüxna tacua۳xãchi i ngŕma duüۡxüۡ i cua۳x nüxü‫ ۡڟ‬ngeۡxmaxüۡ rü ngŕma duüۡxüۡ i

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

Ƅæ̞Ƅґʊkґҽƈґॷ2ٍॷ3

519 naechitamare maxüۡxüۡ. Rü ngŕxguma nangupetü۳xgu i ngunexüۡgü rü guxüۡxüۡ tarüngüma, rü ngŕma nüxüۡ cuáxüۡ rü ngŕma naechitamare maxüۡxüۡ rü ta nayue.’ …… 20ॸRü ngŕxguma nüxna chacua۳xãchigu ga yema chaxüxüۡ ǣ͖Ύ̲ǣ͑͑ľՓ, rü chaugümaxã chixauxãchi nax yemaacü poraãcü chapuracüxüۡ. 21ॸErü ngŕxguma texé ya nüxüۡ cuáxe rü taxuãŕãcüma mea puracüxe nax tangemaxüۡãx‫ ڟ‬üۡca۳x rü natüca۳xmamare tapuracü, erü guxüۡma i ngŕma tayaxuxüۡ ɗҡӥ̲фӥЙӕфËӥՓфӥҡΎǣӥɗҡ̲ naxca۳x ixõΦxŕxüۡфӥҡ͑ɗիɥ. Rü ngŕmaãcü i tümaarü puracü rü natüca۳ի̲̲фľ͑ɗիɥľфӥҡӥ̲фӥ ngŕmaxüۡǣӥфӥҡΎǣӥфӥҡ͑ɗիɥ. 22ॸ¿Rü ta۳իËӥՓ͑ӥիüۡ‫ ڟ‬namexüۡ ya yatü nax poraãcü napuracüxüۡ rü naxca۳x naxoegaãŕxüۡ ɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓ? 23ॸRü guxüۡǣӕ̲ɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓ͑ի namaxüۡxüۡ rü ngúxüۡ ninge, rü nachixeãxŕ. Chütacü rü taguma narüngüۡ i naãxŕ. Ngŕ̲фӥҡՓӥիɗɗ ɥ͑ӥɗ͑ҡӥca۳ի̲̲фľɗիɥիüۡ ͑ɗիɥ. 24ॸRü ngŕma rümemaexüۡ nüxüۡ‫ ڟ‬ya yimá yatü ͑ɗիɥ͑ի͑Ëȍɗ¡ӥիüۡ rü naxaxexüۡ rü nangΦõxüۡ i ngŕma norü puracütanü. Erü guxüۡma i ngŕ̲фӥҡҽӕЙ͑Փ͑ľ ͑իӡ. 25ॸ¿Rü texé eۡx۳ na tachibü rü eۡx۳ na tataãxŕ ľǣҡիӡËȍɗ̲ҽӕЙ͑ǣǣӕ ֆɗիɥիǣӕ? 26ॸѠӥɗիËӥ̲͑ɗիɥɗҽӕЙ͑ tümaãŕxüۡ tüxüۡ cua۳xeۡexۡ üۡ rü tüxna naxããxüۡ i cua۳x rü taãxŕ ya yíxema tümamaxã nataãxŕxe. Natürü yíxema chixexüۡarü üruxüۡ ɗիɥիľ, rü nüma ya Tupana rü tüxüۡ nayixerü nax tügü tamuarü ngŕmaxüۡgüã۳xeۡexۡ üۡ, natürü

yixcüama ya Tupana rü tüxna nanade i tümaarü ngŕmaxüۡgü nax yíxema tümamaxã nataãxŕxena naxããxüۡca۳x. Rü yíxema chixexüۡ Ӧիľфӥǣӕիüۡma i ngŕma tayaxuxüۡ rü natüca۳ի̲̲фľ͑ɗիɥľфӥ tümaarü ngŕmaxüۡgü rü ñoma buanecü ya yauxemachaüۡcürüxüۡ ͑ɗիɥ.ٚ Guxüۡma i ta۳xacü i ngŕmaxüۡ rü nüxü‫ۡڟ‬ nangexma i norü ngunexüۡ nax nawa nanguxüۡ

3

1ॸ٘Ѡӥ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓфӥǣӕիüۡma

i ta۳xacü i ngŕxmaxüۡ фӥ͑Փ͑͑ǣӕɗ norü ngunexüۡ, фӥ͑͑ǣľի̲ɗՓӥիɗɗΎф i tá nagu ínanguxüۡ. 2ॸRü nangexma i ngunexüۡ i nagu ibuxüۡ, rü nangexma i ngunexüۡ i nagu iyuxüۡ. Rü nangexma i ngunexüۡ i nagu itoexüۡ, rü nangexma i ngunexüۡ i nagu nabéxüۡ i ngŕma itoxüۡ. 3ॸRü nangexma i ngunexüۡ i nagu namáetagüxüۡ, rü ngunexüۡ i nagu tüxüۡ yaxüxüۡxüۡgüxüۡ. Rü nangexma i ngunexüۡ i nagu napogüexüۡ, rü ngunexüۡ i nagu naxüpatagüxüۡ. 4ॸRü nangexma i ngunexüۡ i nagu ixaxuxüۡ, rü ngunexüۡ i nagu icugüexüۡ. Rü nangexma i ngunexüۡ i nagu iyutanüxüۡ, rü ngunexüۡ i nagu ipetaexüۡ. 5ॸRü nangexma i ngunexüۡ i nagu nutamaxã nagüanexüۡ, rü ngunexüۡ i nagu nuta nadexüۡ. Rü nangexma i ngunexüۡ i nagu yigüna ina۳i ۳xãchigüxüۡ, rü ngunexüۡ i nagu yigüna toxnamana ɗիɥիüۡ. 6ॸRü nangexma i ngunexüۡ i nagu ta۳xacüca۳x idauxüۡ, rü ngunexüۡ i nagu irüchaxãchixüۡ nax ta۳xacüca۳x idauxüۡ. Rü nangexma i ngunexüۡ i nagu namaxã inguxüۡxüۡ i ngŕmaxüۡgü, rü ngunexüۡ i ͑ǣӕɞ͑ՓΎǣӥիüۡ. 7ॸRü nangexma i ngunexüۡ i nagu naxchirugu igáugüxüۡ, rü ngunexüۡ i nagu nangaíxtaxüۡ. Rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

Ƅæ̞Ƅґʊkґҽƈґॷ3, 5 nangexma i ngunexüۡ i nagu iyarüchianegüxüۡ, rü ngunexüۡ i nagu idexagüxüۡ. 8ॸRü nangexma i ngunexüۡ i nagu yigü ingechaüۡgüxüۡ, rü ngunexüۡ i nagu yigüchi ixaiexüۡ. Rü nangexma i ngunexüۡ i nagu yigü ida۳i ۳xüۡ, rü ngunexüۡ i nagu yigümaxã rüngüxmüexüۡ. 9ॸ¿Rü ta۳իËӥՓ͑ӥիü‫ ۡڟ‬namexüۡ ya yatü nax ЙӕфËӥǣӕիɗËҡ̲͑իɥիüۡxüۡ? 10ॸRü mea ͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥɗngŕma naguxüۡraüۡxüۡ i puracü i yatügüna naxãxüۡ ya Tupana nax ngŕmagu inachoxüۡca۳x. 11ॸRü yexguma norü ngunexüۡՓ͑͑ǣӕիǣӕфӥ Tupana nanaxü ga guxüۡma. Rü namexechi ga yema naxüxüۡ. Rü ñu۳իӡËȍɗ ga nüma ga Tupana rü duüۡxüۡgüxüۡ nügü nacua۳xeۡxeۡ ՓΎΎɗĀӕüۡxüۡǣӥфӥҡ̲͑Փ nangugü nax nüxüۡ nacua۳xgüxüۡca۳x i guxüۡma i ngŕma Tupana marü üxüۡ, rü ngŕma yixcüra tá naxüxüۡ. 12-13ॸRü ñu۳xma rü nüxüۡ chacua۳x rü ngŕma duüۡxüۡgüca۳x rümemaexüۡ ͑ɗիɥ͑ի͑ҡ%xŕxüۡ rü mexüۡ naxügüxüۡ. Rü ngŕma nax nachibüexüۡ, rü naxaxegüxüۡ, rü nayauxgüãxüۡ i norü puracütanü, rü guxüۡma i ngŕma rü ̲͑ľľфӥҽӕЙ͑Փ͑ɗիɥɗ͑ľ͑իӡիüۡ. 14ॸRü ngŕxgumarüxüۡ ta nüxüۡ chacua۳x i guxüۡma i ta۳xacü i Tupana üxüۡ rü guxüۡgutáma nangexmaecha. Rü ҡիӕËӥфӥՓҡ͑իӥŃҡӥɗngŕma Tupana üxüۡ, фӥҡիӕËӥфӥՓitanaxoxŕxŕ i ngŕma nüma naxüxüۡ. Rü Tupana rü ngŕmaãcü nanaxü nax guxãma nüxüۡ ngechaüۡgüxüۡca۳x. 15ॸѠӥՓΎľҡ̲̲фӥ ͑ӡիËӥ̲͑ֆľի̲ǣӥɗngŕma ñu۳xma ngŕxmagüxüۡ. Rü taxuxüۡtáma yixcüra nango۳x i ta۳xacü i tama ñu۳xma ngŕxmaxüۡ. Rü nüma ya Tupana rü nüxüۡ‫ڟ‬ natauxcha nax natáeguxŕŕãxüۡ ga yema marü ngupetüxüۡ.

520

Taxüۡ i chixexüۡ i ñoma i naanewa 16ॸRü ngŕma to i nüxüۡ chadauxüۡ ͑ɗիɥ nax nangexmaxüۡ i taxüۡ i chixexüۡ i ñoma ɗ͑͑ľՓɗ͑ǣľիҡËȍɗɞnaxՓa۳xexüۡՓ nax mea nügümaxã inacua۳xgüxüۡ i duüۡxüۡgü rü mexüۡgu nügümaxã ɞ͑իɥ͑ӥľիüۡ. 17ॸRü chaugü ñacharügü: َͮՓҡ͑͑ǣӕɗ͑ǣӕ͑ľիüۡ i nagu Tupana tá nüxna nacaxüۡ ya yimá yatü ya mexüۡ ücü rü ngŕma yatü i chixexüۡ üxüۡ. Erü tá nangexma i norü ngunexüۡ i nagu tá nangóxüۡ i ngŕma marü ngupetüxüۡ rü ngŕma cúãcü üxüۡ.ٔॸٚ

…… Natüca۳ի̲̲фľ͑ɗիɥ͑ի yigü imuarü diŕruã۳xeۡex ۡ üۡ

ngŕma duüۡxüۡ i diŕru nüxüۡ‫ڟ‬ ngúchaüۡxüۡ rü guxüۡguma yexeraxüۡ i diŕru nanaxՓa۳xe. Rü ngŕma norü diŕфӕǣӕ̲фӥիɥ͑ӥիüۡ, rü nügüca۳x rü taguma nüxüۡ‫ ڟ‬ningu. Rü ngŕma rü ta rü Փӥիɗɗɥ͑ӥɗ͑ҡӥca۳ի̲̲фľ͑ɗիɥ. 11ॸErü ngŕxguma yexera tüxü‫ ۡڟ‬nangexmagu rü yexera tanaxaiyaxüۡ. ¿Rü ta۳իËӥՓҡӥիü‫ۡڟ‬ name i ngŕma muxüۡ i diŕru nax nüxüۡ ɗĀՓľ͑ӥիüۡmaxãxicatama itaãxŕxüۡ?

5

10ॸ“Rü

12ॸRü

yíxema puracüxe rü nangexma i ngunexüۡ ɗ͑ǣӕɞիффӥՓҡËȍɗ¡ӥիüۡ, rü nangexma i ngunexüۡ i nagu mea tachibüxüۡ, natürü guxüۡguma mea tape. Natürü ngŕma diŕruã۳xüۡchixüۡ rü norü

diŕrugagu taguma mea nape. 13ॸѠӥՓӥիɗ i nacüma i aixcüma ngechaüۡ tüxna ãxüۡxüۡ ËȍĀӕɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓ. Rü ngŕma nacüma nax imuarü ngŕmaxüۡãx‫ ڟ‬üۡ rü norü yorana tátama guxchaxüۡ naxã. 14ॸErü ngŕxguma tama mea tüxü‫ ۡڟ‬ínanguxuchigu ega ta۳xacüca۳x

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

Ƅæ̞Ƅґʊkґҽƈґॷ5, 11, 12

521 tataxegu, rü ngürüãchi ngŕxma tá nagu۳x i guxüۡma i tümaarü diŕru. Rü ngŕիǣӕ̲͑͑ǣľի̲ǣӕֆՓӥիɗֆ ‫ ڟ‬a tümane, rü taxuxüۡtáma naxca۳x ngŕm 15 ۡ tata۳x. ॸRü yema taxuüma ga ta۳իËӥ̲ի%͖Ύ̲ǣ͑͑ľՓ͑ի nanguxüۡ, rü ngŕmaãcü tátama natáegu. Rü yema noxri nabuxgu rü nax nangexchiruxüۡrüxüۡ ҡҡ̲͑ɗիɥɗ ngŕxguma nayu۳xgu. Rü taxuxüۡtáma ga ֆľ̲͑ΎфӥЙӕфËӥҡ͑ӥՓ͑ֆիӕիüۡ rü tá ninge. …… 18ॸRü ngeۡmaca۳ի͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥфӥ ñu۳ի̲͑իЙի%Ëȍɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓ Tupana tüxüۡ maxeۡxeۡexۡ üۡ, rü ngŕma rümemaexüۡ rü taãxŕ tüxna ãxüۡ ͑ɗիɥ͑ի nangΦxüۡ rü yaxaxüxüۡ i ngŕma tórü ЙӕфËӥҡ͑ӥɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓЙΎф%Ëӥ naxca۳x ipuracüxüۡ. 19ॸRü ngŕxgumarüxüۡ ta ya guxãma ya yíxema Tupana muxüۡ i tümaarü ngŕmaxüۡgü tüxna ãxŕ, rü nüma ya Tupana tüxüۡ namu nax tanangΦxüۡ rü tayaxaxüxüۡ i ngŕma tüxna üxüۡ. Erü ngŕma nax tanangΦxüۡ rü tayaxaxüxüۡ фӥҽӕЙ͑Փ͑ľ͑իӡ. 20ॸRü ngŕma nax Tupana tüxüۡ taãxŕxŕŕxüۡgagu rü tüma rü tama poraãcü naxca۳x taxoégaãxŕ nax ͑͑ӕիӡիüۡ i tümaarü maxüۡ i ñoma i ͑͑ľՓ.ٚ …… 1ॸ٘Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗҡΎǣӥիüۡ curüngüۡxeۡe,ۡ erü yixcüra i nümagü rü tá cuxüۡ narüngüۡxeۡegۡ ü.

11

…… 4ॸRü yíxema guxüۡguma buanecüxüۡ ínangu۳xeۡxŕx‫ ڟ‬eۡ nax nangupetüxüۡ, rü tagutáma tatoe. Rü yíxema guxüۡguma pucüxüۡ ínangu۳xeۡxŕx‫ ڟ‬eۡ nax

iyanaxoxüۡca۳x, rü tagutáma tanabuxu i tümanetüarü o. 5ॸRü ngŕxgumarüxüۡ nax tama nüxüۡ cucuáxüۡ ͑ի͑ǣľիҡ͑իӡիüۡ ya buanecü rü tama nüxüۡ cucuáxüۡ nax ñuxãcü tangóxüۡ ֆՓӥիɗֆ¡ӕիľɗ ҡӥ̲Ń͑ӥՓ, rü ngŕxgumarüxüۡ ta tama nüxüۡ cucua۳x nax ñuxãcü ta۳xacü naxüxüۡ ya Tupana ya guxüۡarü üruxüۡ ɗիɥËӥ. 6ॸRü itoechigüama erü tama nüxüۡ cucua۳x nax ngexnerüne ya naxchire tá cuxü‫ۡڟ‬ rüxüxüۡ, rüe۳xna guxüۡne tá rüxü. …… Ucu۳xeۡgü i ngextü۳xücügüca۳իɗիɥիüۡ 9ॸ¡Rü

nataãxŕ Pa Ngextü۳xücüx, rü ñoma rü ta cupora! ¡Rü nataãxŕ namaxã i ngŕma cuxü‫ ۡڟ‬mexüۡ ñoma rü ta cuxü‫ۡڟ‬ natauxcha! ¡Rü naxü i ngŕma nagu Ëӕфӥիɥ͑ӥիüۡ, natürü nüxna nacua۳xãchi nax guxüۡma i ngŕma cuxüxüۡca۳x rü Tupana tá cuxna naxca۳x naca! 10ॸ¡Rü cugü nüxüۡ rüngümaxŕxŕ ixoegaãŕgü, rü ËӕǣӥՓ͑ӥիüۡ naxoo۳x i guxchaxüۡgü! Erü ngŕma mexechixüۡ i ngunexüۡgü i nagu ingextü۳xüxüۡ фӥՓӥիɗɗЙի%Ëȍɗ̲фľ ͑ɗիɥ.ٚ …… 1ॸ“Rü ñu۳xma nax cungextü۳xüxüۡ, rü ¡nüxna nacua۳xãchi ya yimá Tupana ya cuxüۡ ngo۳xeۡecۡ ü rü ñoma rü ta ҡӡҡcuxca۳x ínangugü i ngunexüۡgü namaxã i norü guxchaxüۡgü! Erü tá cuxca۳x ínangugü ya taunecügü ya nagu ñacucü: َѠӥҡիӕՓ̲ËȍΎիü‫ ۡڟ‬name nax chamaxüۡxüۡ’, ñacuxüۡ. 2ॸ¡Rü nüxna nacua۳xãchi ya Tupana ya cuxüۡ ngo۳xeۡecۡ ü ñoma rü ta nabaxi ya üa۳xcü, rü tauemacü, rü ŕxtagü, rü naxüۡpa nax naxŕãchianexüۡ rü napuxüۡ! 3ॸErü tá ínangu i ngunexüۡgü i nagu cuyaxüۡ rü

12

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

Ƅæ̞Ƅґʊkґҽƈґॷ12 cuxune rü tá nidu۳xrux, rü guma cuparagü ga poraene rü tá nanaturaãchitanü, rü noxretátama ya cupüta ínayaxügü nax cuchibüxüۡca۳x, rü ҡիӡҡ̲ֆիüۡgu cudau. 4ॸRü ngŕxguma ngŕma ngunexüۡǣӥՓ͑͑ǣӕիǣӕфӥ ngŕma cuxmachi ۳xeۡ фӥҡիӡҡ̲ ta۳xacüxüۡ ͑իɥ͑ӥ, rü ngŕma naga ya ֆɗ̲ɗՓɗËȍɗфӥcuxca۳x tá nixígachigü. Rü ngŕ̲Փľфɗǣӥфӥҡ͑իľ͑ҡӥфӥ ҡիӡҡ̲͑ӥիüۡ Ëӕիɥ͑ӥ. 5ॸѠӥĀիӡ͑ի Ëӕիɥիüۡ rü tá cumuüۡ, rü cumaxüۡՓфӥҡ cuxüۡ‫͑ ڟ‬ի%ӡËӥ̲. ѠӥՓӥիɗɗֆիǣӕã۳x i puxeruxüۡ rü turaxüۡ, rü nügü itúmarexüۡ ҡнӕɗիɥ. Rü cuxma۳xca۳x rü nataxutáma i

522 curü ngúchaüۡ фӥҡիӕՓҡ̲Ëӕ̲ľ. Rü ngŕ̲͑իֆӕՓËӕիӡիüۡ фӥɥ͑ľфӥ ̲͑Փфӥҡ͑ӥիüۡ ҡիɥ͑ӥ͑ի naxauxexüۡ i duüۡxüۡgü erü marü cuyu. …… 13ॸRü ngŕxma nayacua۳x i chorü dexa rü marü nüxüۡ Ëӕիɥ͑ӥ. Rü marü guxüۡxüۡma chixu. ¡Rü Tupanaxüۡ nangechaxüۡ фӥ͑ǣ͑իɥ͑ӥɗ͑Ύфӥ mugü! Rü ngŕ̲͑ɗիɥɗǣӕիüۡma i ngŕma Tupana tüxüۡ‫ ڟ‬naxՓa۳xexüۡ. 14ॸErü nüma rü tá tüxna naca naxca۳x i guxüۡma i ta۳xacü ixüxüۡ rü mexüۡ rüe۳xna chixexüۡ ՓΎΎ cúãcü naxü۳իǣӕ͖ٚ͑ǣӥфӥǣ Charumóüۡ.

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

CANTARES (Charumóüۡarü wiyae) …… Charumóüۡarü wiyae

3

6ॸ‫ع‬ѠӥҡľիŃҡɗիɥֆֆɞիľ̲͑ǣŕm ‫ ڟ‬a

ínachianexüۡՓĀӕüۡxüۡgü tüxüۡ ne ngetaxüۡgüxe naemagu i nagúxüۡraxüۡxüۡ i pumáragüarü caxixüۡ? 7ॸRü dücax, rü yimá rü Charumóüۡ ͑ɗիɥֆĀӕüۡxüۡgü yangetaüۡgücü. Rü ínayaxümücügü i 60 i churaragü i rüporamaegüxüۡ i ʊфŃ͑ľՓ. 8ॸRü guxüۡma i ngŕma ËȍӕффǣӥфӥҡфՓ̲ľ̲Āɗիüۡ icuáxüۡ ͑ɗիɥ. Rü nümagü rü nüxüۡ nicua۳xüchi nax norü ãeۡx۳ gacüna nadaugüxüۡ. ѠӥՓӥիɗËȍɗǣӥɗ͑ӥ̲фӥ ͑ӥǣӥËӥՓՓ͑͑ҡӕիËȍɗիüۡxeۡxeۡ i norü tara nax ngŕmamaxã norü ãeۡx۳ gacüxüۡ ínapoxüۡgüxüۡca۳իľǣ%ӡËӥ̲իüۡՓ nangexmagügu i chütacü. 9ॸRü nüma ga ãeۡx۳ gacü ga Charumóüۡ rü Líbanucüã۳x i ΎËֆɗՓՓ͑͑իӥǣՓӥիɗǣ͑Փľիüۡ nax namaxã yangetaüۡgüaxüۡca۳x. 10ॸRü ǣӕ̲͑ЙՓľфӕǣӥǣǣӕ̲͑Փľիüۡ rü diŕrumünaxca۳ի͑ɗիɥǣӥ. Rü yema norü ͑ǣӡxca۳իՓľիüۡruxüۡ rü úirunaxca۳ի͑ɗիɥ. Rü yema norü tochicaxüۡ rü naxchiru i dauxracharaxüۡmaxã natüétü. Rü naxü̲ۡՓфӥ֤ľфӕËȍфéüۡcüã۳x ga

pacügü rü meama inanga۳xãŕgü yerü nüxüۡ ingechaüۡgü. 11ॸPa Pacügü i Chióüۡcüã۳x ¡rü ípechoxüۡ nax ípeyadaugüxüۡca۳x ya ãeۡx۳ gacü ya Charumóüۡ rü nüxüۡ peda۳u۳x i ngŕma nga۳xcueruxüۡ ga naé nüxü‫ ۡڟ‬üxüۡ ga ֆľիǣӕ̲ֆ͑ǣɥիǣӕфӥ͑Փ͑͑ǣӕիǣӕ ga yema ngunexüۡ ga taãxŕ nagu nayaxuxüۡ! …… 7ॸRü Charumóüۡ rü ñanagürü: “Cuma rü cumexechi, Pa Cho۳xma۳x, rü cuxüۡ changechaüۡ rü nataxuma i ta۳xacü i chixexüۡ ɗËӕՓ ngŕxmaxüۡ. 8ॸ‫ؽ‬Ѡӥ̞ɞ¡͑ӕՓфӥիӥľфӥ ËȍΎՓľфӥիӡ, Pa Cho۳xma۳x! Ѡӥ͑ǣɥի% ma۳իЙӦ͑ľֆk̲͑фӥæȍľ͑ɞфӥ ‫ ڟ‬a nagu Ermóüۡtape۳իľǣӕҡիɥǣӥ͑ի͑ǣŕm ۡ ۡ rüdaunüxüca۳x i ngatexü i nagu naxãxmaüۡgüxüۡ i aigü i leóüۡ, rü aigü i ֆΎՓфӕ͑. 9ॸPa Mexechicü Pa Cho۳xma۳x, rü choxü‫ ۡڟ‬cugü cungúchaüۡxeۡxeۡ i Փӥիɗҡ̲ɗËӕфӥĀՓľ͑ӥ̲ի%, rü ՓӥիɗËȍɗ̲üüۡtama i cuchagümaxã. Rü ̲фӥҡ̲ֆի͑Ëȍիɥ͑ӥ͑իËȍΎիüۡ‫ڟ‬

4

cungúchaüۡxüۡٚ, ñanagürü ga Charumóüۡ. …… 523

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ækͮҽkѠƄґॷ6, 8

Naxma۳xarü dexa

6

3ॸRü naxma۳իфӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: “Rü ËȍΎ̲фӥËȍӕҡľфӥËȍɗիɥ, rü nüma ֆËȍӕҡľфӥËȍΎիфӥ͑ɗիɥ. Rü nüma rü Йӕҡӥф͑ľËӥՓ͑͑ǣǣӥɗngŕma norü Ëф͑Ńфӥǣӥٚ, ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. …… 6ॸѠӥ͑ǣɥ̲фӥ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ: “¡Curü maxüۡ͑ľՓËȍΎիüۡ nangexmaxeۡxeۡ rü ñoma cugüchacüügu choxüۡ quigaxüۡrüxüۡ choxüۡ ɗիɥxŕxŕ! Erü ngŕma ngechaüۡ rü ñoma yurüxüۡ naporaxüchi. Rü ngŕma ngúchaüۡ фӥ͑ЙΎф͖Ύ̲ֆӕՓ

8

524 cunagaxüۡrüxüۡ. Rü ngŕma ngechaüۡ i poraxüۡ ɗҡՓɞ͑ǣӕիüۡ rü TupanaxüۡҡՓ ͑ɗիɥɗ͑ľ͑իӡիüۡ. 7ॸRü ngŕma dexá i guxü̲ۡɗ̲фՓngŕxmaxüۡ rü tama ningu nax yanaxoxŕŕãxüۡca۳x i ngŕma ngúchaüۡ i tüxüۡ‫ ڟ‬ngeۡxmaxüۡ, фӥՓΎΎ guxüۡma i natügüarü dexá rü ҡիӕËӥфӥՓ̲nayanaxoxŕxŕ. Rü ngŕxguma chi texé ya diŕruã۳xüۡchixe gucüma ya tümaarü diŕrumaxã naxca۳x tataxechaüۡgu i ngŕma ngúchaüۡ, rü ҡիӕËӥфӥՓҡ̲ҡӥի͑͑͑ǣӕٚ, ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. ……

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ISAÍAS (Ichaía) Duüۡxüۡgü ga Yudáanecüã۳x rü poraãcü chixexüۡ naxügü

1

1ॸ͵͑ɗիɥǣΎфľǣk̲ә͑͑ľǣ

IchaíaãxŕՓҽӕЙ͑ɞnguxŕŕxüۡ ga yexguma Yudáanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacügü ֆɗիɥիǣӕǣԆËȍɞ, rü Yotáüۡ, rü Acáa rü Echequía. Ѡӥֆľ̲ΎфľՓ͑ӥիüۡ nixu nax ta۳xacü tá nüxüۡ ngupetüxüۡ ga ֤ӕĀ͑ľфӥɥ͑ľǣ֤ľфӕËȍфéüۡ. 2ॸRü ñanagürü ga yema ore: ٘Ьġիӡǣӕիüۡ i ͮ͑ľфӥ͵Ύ̲ɗͮ͑ľ‫ؽ‬фӥɗЙľфӥիɥ͑ӥľɗ ñaa chorü ore i ñaxüۡ: ‘Yema chaunegü ga mea chayaexŕŕxüۡ rü ñu۳xma rü tama Ëȍӕǣ͑իɥ͑ӥľ! 3ॸRü ngŕ̲ՓΎËфӥ norü yoraxüۡ nacua۳x, rü ngŕma búru rü nüxüۡ nacua۳x i norü chibüchica i norü yora naxca۳x ngŕxma üxüۡ, natürü ngŕma chorü duüۡxüۡgü i Iraétanüxüۡ фӥՓΎΎ poraãcü nüxüۡ charüngüۡxeۡe ۡ rü tama choxüۡ nacua۳xgüchaüۡ rü tama naãxŕxüۡ nicua۳իٔॸٚ, ñanagürü ga Tupana. 4ॸRü nüma ga Ichaía rü ñanagürü: “Wüxi i taxüۡ i ngechaüۡ ͑ɗիɥɗpexca۳x, Pa Duüۡxüۡgü i Chixexüۡarü Üruxüۡgü rü Poraãcü Chixri Maxŕxüۡx, erü pema rü chixexüۡarü üruüۡǣӥ͑͑ľЙɗիɥǣӥ, rü nanegü i pecáduã۳xgüxüۡ Йɗիɥǣӥ. Pema rü

̲фӥ͑ӥի͑ЙɗիɥǣËȍɗֆҡΔфӥæΎфɗֆ Tupana ya üünecü rü ípenata۳x. …… 11ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü ñanagürü pexüۡ: ‘¿Ta۳xacüca۳x chauxüۡҡՓЙľ͑ǣǣӥɗngŕma muxüۡ i pexüۡnagü nax cha۳u۳xca۳x penada۳i ۳xüۡca۳x? Rü marü nüxüۡ charüchau i ngŕma carnérugü i cha۳u۳xca۳x ípeguxüۡ rü ngŕma ՓΎËիËӥǣӥфӥËȍɞիüۡ i ípeguxüۡ. Rü yimá nagü i ngŕma tuiru rü carnéru, rü Ëȍɞ¡ӕիËӥфӥ͑ՓËȍ͑իΎիŃǣ. …… 15ॸRü ngŕxguma pema pexunagüme۳xeۡgügu nax peyumüxŕgüxüۡca۳x, rü choma rü tá pexcha۳իՓËȍɗĀӕǣËȍɗ. ѠӥՓΎΎ nama۳xgu i perü yumüxŕ, natürü i ËȍΎ̲фӥҡիӡҡ̲Йľիüۡ Ëȍիɥ͑ӥ. Erü pema rü pemáetagü, rü pexme۳xgü rü ͑ǣӥ̲ի%͑ɗի%ӡ%Ëȍɗٔ, ñanagürü ya Cori ya Tupana. …… 18ॸRü ñu۳իӡËȍɗ͑ӥ̲ֆæΎфɗֆ Tupana rü ñanagürü: ‘¡ƚËӥ͑ӕЙľիɥфӥ ͑ǣɥի%ЙľфӥËȍɗիľիüۡchiga tidexagü! Rü perü chixexüۡǣӥфӥՓΎΎЙΎф%Ëӥ nadauxuchigu, natürü i choma rü ñoma

525 Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ʊґkʑkґॷ1ٍॷ2 gáuxüۡchara i cómüxüۡchixüۡrüxüۡ tá Ëȍֆիɥxŕxŕ. ѠӥՓΎΎՓӥիɗɗ͑իËȍɗфӕɗ Փa۳xüchixüۡrüxüۡ ֆɗիɥիǣӕɗЙľфӥ pecádugü, natürü i choma rü ñoma ՓӥիɗɗËф͑Ńruta۳xa i cómüxüۡchixüۡrüxüۡ ҡËȍֆիɥxŕxŕ. 19ॸRü ngŕxgumachi penaxՓa۳իľǣӕ͑իËȍӕǣЙľիɥ͑ӥľիüۡ, rü mexüۡՓҡЙľ͑ǣľի̲ǣӥ. Rü tá penangõ۳x i guxüۡma i nanetüarü o i rümemaegüxüۡ ɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓֆľիüۡ. 20ॸNatürü ngŕիǣӕ̲ҡիӡҡ̲Ëȍӕǣ Йľիɥ͑ӥľǣӕ, rü perü uanügüme۳xeۡgu tá peyue.ٔѠӥ͑ӥ̲ֆæΎфɗֆҽӕЙ͑͑ɗիɥ ya ñacü.ٚ …… Cori ya Tupana rü tá guxüۡma i nachixüۡanegücüã۳x nügümaxã inanangüxmüexŕxŕ

2

1ॸѠӥ͖͑ɗիɥǣҡΎǣΎфľǣk̲ә

nane ga IchaíaãxŕՓҽӕЙ͑ ínguxŕŕxüۡ nachiga ga Yudáanecüã۳x rü ɥ͑ľǣ֤ľфӕËȍфéüۡcüã۳x. 2ॸRü nüma ga Ichaía rü ñanagürü: “Ngŕma ngunexüۡgü ɗ͑Փiyacua۳xgüxüۡgu, rü daa Yerucharéüۡ rü Cori ya Tupanapata rü tá poraãcü guxüۡ i nachixüۡanecüã۳x i duüۡxüۡgüaxüۡ‫ ڟ‬nangúchaüۡ nax íyadaugüãxüۡ. Rü muxüۡma i nachixüۡanegücüã۳x i duüۡxüۡgü rü nua daa ma۳իЙӦ͑ľՓҡ͑իɥ͑իæΎфɗֆ Tupanaxüۡ yanacua۳xüüۡgüxüۡca۳x. 3ॸRü muxüۡtáma i duüۡxüۡgü ínangugü rü ñanagürügü tá: َ‫ͮؽ‬ǣɥի%, rü daa ma۳իЙӦ͑ľɗæΎфɗֆҽӕЙ͑ íngexmaxüۡǣӕҡիɥǣӥфӥֆɗ̲ Iraétanüxüۡarü Tupanapatana ‫ ڟ‬a tüxüۡ tangaicamagü nax nüma ngŕm nangúexŕŕxüۡca۳x i norü ngúchaüۡ rü ngŕmaãcü nüma nanaxՓa۳xexüۡãcüma

526 imaxŕxüۡca۳x!’, ñanagürügü tá. Erü nua ma۳իЙӦ͑ľֆæȍɗóüۡՓҡnango۳x i Cori ya Tupanaarü ngu۳xeۡetۡ ae rü daa YerucharéüۡՓҡɞ͑իӡիӡɗ͑ΎфӥΎфľ. 4ॸRü

nüma ya Cori ya Tupana rü tá nanamexŕxŕ i guxüۡma i nachixüۡanegüarü guxchaxüۡgü. Rü ngŕma nachixüۡanegü i nügümaxã nuexüۡ rü Cori ya Tupana rü tá nügümaxã nanangüxmüexŕxŕ. Rü ngŕma naxnegü i namaxã nügü nada۳i ۳xüۡ rü norü puracüruxüۡ ҡ͑ֆիɥǣӥxŕxŕ. Rü taxuxüۡҡ̲ɗɥ͑ľǣӥĀɗǣӕ ͑ӥǣӥ̲ի%͑фӥիɥ͑ӥľфӥ¡ɗҡɗda۳i ۳xca۳x nügü nax nangúexŕŕxüۡ. 5ॸPa Iraétanüxüۡgüx i Duüۡxüۡgüx, ‫ؽ‬фӥ͑ǣɥի%, æΎфɗֆҽӕЙ͑ǣҡիɥ͑ӥľфӥ͑ӥ̲ nanaxՓa۳xexüۡãcüma nagu tamaxŕ i norü ore! …… Tupana rü tá nanapoxcue i ngŕma nügü icua۳xüüۡgüxüۡ

ngŕma duüۡxüۡgü i chixexüۡ ügüxüۡ фӥ͑ӕҡҡ͑ӥǣӕфӥՓɗիӥ̲ӥфӥ ãxmaxüۡgu tá nügü nicu۳xgü naxcha۳իՓ ya Cori ya Tupana ya üünecü rü ЙΎф%Ëӥ%ӡիËӥ̲Ëӥ. 11ॸRü ngŕma ngunexüۡ i nagu ínanguxüۡ ya Cori ya Tupana, rü ngŕma nügü icua۳xüüۡgüxüۡ rü nape۳իľՓҡ͑ի%͑ľľ, rü ngŕma nügü írütagüxüۡ rü nape۳իľՓфӥҡҡիӕՓ̲ nime. Rü nüxicatama ya Cori ya Tupana rü tá inanaՓe۳x i norü pora i ngŕma ngunexüۡgu. 12ॸRü ngŕma ngunexüۡgu rü nüma ya Cori ya Tupana rü tá nanaxãneexŕxŕ фӥҡիӕՓҡ̲͑ɗ̲ľɗ ngŕma nügü icua۳xüüۡgüxüۡ rü ngŕma nügü írütagüxüۡ.ٚ …… 10ॸRü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ʊґkʑkґॷ5ٍॷ6

527

Úbanecügü ixuxüۡ ga ore nachiga ga Yudáanecüã۳x ga duüۡxüۡgü

5

1ॸ“Rü

ngŕma chomücü irümemaexüۡŃǣǣӕҡËȍՓɗֆľ. Rü ngŕ̲Փɗֆľфӥ͑Ύфӥә¡͑ľËӥËȍɗǣ ͑ɗիɥ. Rü ngŕ̲ËȍΎ̲ӥËӥфӥՓӥիɗǣ naane ga mexüۡՓ͑ӥիü‫ ۡڟ‬nayexma ga Փӥիɗǣә¡͑ľËӥ. 2ॸRü nanaxaiegumüane rü ínananugü ga nutagü rü yema rümemaexüۡ ga úba yexma natogü. Rü yemanecügu nanaxü ǣՓӥիɗǣĀӕիüۡҡľËȍɗËфӥՓӥիɗǣ ͑ËȍɗËǣ¡ɞ͑ӕ͑Փ͑իӥիüۡ. Rü nüma ǣËȍΎ̲ӥËӥфӥ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ͑իֆľ̲ úba rü chi yamaixcuraxüۡ ga norü o, natürü ga yema úbagü rü ningúchia۳x ga norü o. 3ॸRü ñu۳xmax rü ñanagürü pexüۡ ya Tupana: َЬʘ͑ľֆ Yerucharéüۡcüã۳xgü rü ñaa Yudáanecüã۳xgüx ¡rü nüxüۡ pixu!, ¿rü ҡľիŃǣǣӕ͑ɗիɥɗngŕma úbanecü i nangúchixáxüۡ i norü o? ¿Rü nagagutama rü eۡx۳ na chaugagu? 4ॸ¿Eۡ۳xna nangexmaxüۡ i ta۳xacü i tama chaxüxüۡ nax tama nangúchixa۳xüۡca۳x i ngŕma chorü úbanecüarü o? ¿Rü nangemaxüۡ i ta۳xacü i tama naxca۳x chaxüxüۡ? Choma rü íchanangu۳xeۡxeۡ nax nama۳i ۳xcuraxüۡ i norü o. ¿Rü ta۳xacüca۳x i ñu۳xma i nangúchixáxüۡ i norü o? 5ॸRü dücax, rü ñu۳xma rü tá pemaxã nüxüۡ chixu i ngŕ̲͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥիüۡ namaxã i ngŕma chorü úbanecü. Rü tá íchanapoxgü i ngŕma norü poxeguxüۡ nax ngŕmaãcü duüۡxüۡgü nagu pogüexüۡca۳x i ngŕma úbanecü. Rü ngŕma norü poxeguxüۡ rü tá Ëȍ͑͑ǣӦxcuxŕxŕ nax duüۡxüۡgü nagu púgüexüۡca۳x i ngŕma úbanecü. 6ॸRü

ñu۳իӡËȍɗҡɞchanata۳x i ngŕma úbanecü. Rü taxúxetáma tayayoatü rü taxúxetáma tanangi ۳xcanecü rü ngŕmaãcü tá chuxchuxüۡgü rü chixexüۡ i ͑ҡӥ͑ľ͑͑ľËӥՓ͑фӥիӥǣӥ. Rü tá nüxna chaxãga i caixanexüۡ nax tama nanecügu napuxüۡca۳x’, ñanagürü ya Tupana. 7ॸRü ngŕma norü úbanecü i nüxü‫ ۡڟ‬ngúchaüۡxüۡ ya Cori ya Tupana ya ǣӕի%իŃҡӥՓngŕxmacü, rü ngŕ̲͑ɗիɥɗ Iraétanüxüۡ ɗ֤ӕĀ͑ľՓngŕxmagüxüۡ. Rü nüma ya Cori ya Tupana rü nanaxՓa۳իľɗ͑ǣӕ͑իɥիüۡ i ngŕma norü mugü. Natürü ngŕma Iraétanüxüۡgü rü ̲ľҡǣӕիɗËҡ̲͑фӥիɥ͑ӥľ. Rü nüma ya Tupana rü ínananguxŕxŕ nax nügü nangechaüۡgüxüۡ, natürü ngŕma ͑ҡ͑ӥՓ͑ӥիüۡ ɥ͑ӥիüۡիɗËҡ̲͑ɗիɥ͑ի ngúxüۡmaxã aita naxüexüۡ.ٚ …… Tupana rü Ichaíaxüۡ nayaxu nax nüxüۡ‫ڟ‬ napuracüxüۡca۳x

6

1ॸ“Rü

guma taunecü ga ãeۡx۳ gacü ga Uchía nagu yucü rü nüxüۡ chadau ǣæΎфɗֆҽӕЙ͑ǣՓӥիɗǣҡΎËȍɗËիüۡ ǣĀիӡՓֆľի̲իüۡՓ͑ի͑ҡΎիüۡ. Rü yema norü üünemaxã nanapá ga yema ínayexmaxüۡՓ. 2ॸѠӥ͑ŃҡӥՓ ͑ֆľի̲ǣӥǣĀիӡËӥã۳x ga íya۳u۳xratanücüüxüۡ. ѠӥՓӥիɗËȍɗǣӥǣ yema rü nüxü‫ ۡڟ‬nayexma ga 6 ga naxpe۳xátü. Rü taxre ga naxpe۳xátümaxã фӥ͑ӥǣӥ͑ɗĀӥիËȍɗՓľǣӥ, rü guma nái ga taxre ga naxpe۳xátümaxã nügü nidüxparagü, rü guma nái ga taxremaxã rü nixüüxüۡ. 3ॸRü guxüۡma ga yema ĀիӡËӥã۳x rü nügü ñanagürügü: ‘Naxüüne, naxüüne, naxüüne ya Cori ya ҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmacü.’ Rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ʊґkʑkґॷ6ٍॷ7 ngŕma norü üüne rü ñoma i naane namaxã nanapá. 4ॸRü yema nagamaxã rü guma Tupanapataarü ɥã۳x rü naxɥã۳xãchi. Rü nümatama ga guma Tupanapata rü caixanexüۡmaxã nanapá. 5ॸRü yexguma ga chomax rü ñaxüۡǣӕËȍфӥիɥ͑ӥ: ‘Ñu۳ի̲ՓիɗфӥËȍӕǣӥ̲ի% changechaüۡ erü tá chayu. Erü choma nax duüۡxüۡ Ëȍɗիɥիüۡ rü chauxetümaxã nüxüۡ chadau ya yimá ãeۡx۳ gacü ya Cori ֆǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmacü. Rü chaua۳x rü ͑ի%ӡ%ËȍɗфӥĀӕüۡxüۡǣӥɗ%ӡ%Ëȍɗфӥ dexaã۳իǣӦիüۡҡ͑ӥՓËȍ̲իüۡ.’ 6ॸRü ֆľիǣӕ̲фӥՓӥիɗǣֆľ̲ĀիӡËӥã۳x rü nigoe rü ãmarearü guchicaxüۡՓՓӥիɗ ga ãchataxü̲ۡի%Փӥիɗǣãի‫ ڟ‬Փľ cha۳u۳xca۳x nayaxu. 7ॸRü guma ãի‫ ڟ‬Փľфӥ chaua۳իՓnayaxu۳ۡxãchixŕxŕ, rü ñanagürü choxüۡ: ‘¡Dücax! daa ãի‫ ڟ‬Փľфӥ cua۳իՓnixu۳ۡxãchi rü ngeۡmaca۳x i curü chixexüۡ rü marü inayarüxo. Rü ngŕma curü chixexüۡgü rü Tupana rü marü cuxüۡ‫ڟ‬ nüxüۡ narüngüma’, ñanagürü. 8ॸRü yexguma rü nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥǣ͑ǣǣ Cori ya Tupana ga ñaxüۡ: ‘¿Rü texéxüۡ tá ichamuãchixüۡ i ñu۳xmax? ¿Rü texé tá ҡɗիɥֆֆɞիľ̲ҡΔфӥΎфľфӥ͑ǣľфӕիüۡ ɗիɥիľ?’, ñanagürü. Rü yexguma ga chomax rü chanangãxüۡ rü ñachagürü: َġիľËȍɗիɥ, Pa Corix. ƚcü, ¡choxüۡ inamuãchi!’ ñachagürü. 9ॸRü nüma rü ñanagürü choxüۡ: ‘¡ƚËӥɗ͑իӡ%Ëȍɗфӥ chorü duüۡxüۡgümaxã nüxüۡ ixu i ñaa ore!: ѠӥՓΎΎ͑ӥիüۡ ͑ի͑իɥ͑ӥľիüۡ i ËȍΎфӥΎфľфӥҡիӡҡ̲͑ӥիüۡ nacua۳xgü nax ta۳իËӥËȍɗǣֆɗիɥիüۡ. ѠӥՓΎΎ͑ӥիüۡ nax nadaugüxüۡ i ngŕma mexüۡ i chaxüxüۡ фӥҡիӡҡ̲͑ӥիüۡ nacua۳xgüéga nax ta۳իËӥËȍɗǣֆɗիɥիüۡ. 10ॸRü ngexrüma nax chorü oremaxã cuyaxucu۳xeۡgüxüۡ i

528 ngŕma duüۡxüۡǣӥɗ͑Ύфӥɥ͑ӥǣӕҡ̲ фӥիɥ͑ӥľիüۡ, ľфӥҡիӡҡ̲Ëӕǣ͑իɥ͑ӥľ. Rü nüétama ega nügü yangauxchixexŕŕgu naxcha۳իՓɗËȍΎфӥ ucu۳xeۡgü nax tama nüxüۡ ͑իɥ͑ӥľիüۡca۳x Rü nüétama ega nügü yangexetüxgu naxcha۳իՓɗngŕma mexüۡ i naxca۳x chaxüxüۡ nax tama nüxüۡ nadaugüxüۡca۳x rü ngŕmaãcü tama cha۳u۳xca۳x ͑ՓΎľǣӕիüۡca۳x nax choma naxca۳x chayataanexŕŕgüxüۡca۳x’, ñanagürü choxüۡ. 11-12ॸRü yexguma ga choma rü nüxna chaca rü ñachagürü: ‘¿Ñuxre i ngunexüۡ ҡ͑ɗիɥɗngŕ̲%Ëӥֆɗիɥիüۡ, Pa Cori?’ ñachagürü. Rü yexguma ga nüma rü choxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: ‘Rü ngŕ̲%Ëӥҡ͑ɗիɥ͖u۳xmatáta yima ɥ͑ľǣӥфӥ͑ǣӕ͑ЙΎǣӥľ, rü taxuxüۡtáma i duüۡxüۡ íyaxü rü ñu۳xmatáta ya yima ɥЙҡǣӥфӥֆ͑ǣľфӥĀӕüۡxüۡãx۳ gü rü naanegü rü nabáianemare rü ñu۳xmatáta íchanamuxüۡ i ngŕma duüۡxüۡgü i norü ͑͑ľՓ, rü ngŕmaãcü i nachixüۡane rü nangeãcumare. 13ॸѠӥՓΎΎËȍɗ100 ҡ͑ӥՓфӥ10 i duüۡxüۡǣӥɞֆիӥիǣӕ͑Փ ֆֆɗ̲ɥ͑ľфӥngŕma rü ta nadai ͖Ύ̲Փӥիɗɗ͑ɗɗĀիӥËȍɗիüۡrüxüۡ. Natürü ngŕ̲͑Ëȍɗ̲ľՓфӥҡ͑фӥիӥ ɗՓӥիɗɗngexՓaca۳xüۡxüۡ i nane i mexüۡ’, ñanagürü ga Tupana.ٚ …… Ichaía rü nüxüۡ nixu i Emanuéarü buxchiga

7

14ॸ“Rü

nümatátama ya Cori ya Tupana rü tá pexüۡ nüxüۡ nadauxeۡxeۡ ɗՓӥիɗɗ cua۳xruxüۡ: ‘Rü ngŕma pacü i taguma yatüxüۡ cua۳xcü rü tá ngürü ixãxacü. Rü ֆɗ̲͑ǣɥ͑ľфӥҡƄ̲͑ӕŃǣӕɗ͑իӥŃǣ.ٔॸٚ ……

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ʊґkʑkґॷ9, 11

529

Tupana Nane ya ngüxmüxŕŕruüۡarü buxchiga

9

1ॸ٘Ѡӥ͑ӥ̲ֆҽӕЙ͑фӥՓΎΎ

oõxŕՓnayexmaxŕŕgu ga ǾфɗфŃ͑ľǣ͑Ύիфɗæȍ¡ӕфΔӡ͑ľфӥ ͮľҡфɞ͑ľɗիɥիüۡ, ͑ҡӥфӥ͑Փľ͑фӥ nanatachigaxŕxŕ i ngŕma naane i natü ya YudáüۡфӥҡΎËӕҡӥՓɗիӥǣӥիüۡ, rü ñu۳ի̲ҡ̲фՓ͑ǣӕիüۡ i duüۡxüۡgü i tama yaxõgüxüۡ íxãchiüۡgüxüۡՓ. 2ॸRü ngŕma Gariréaane ga noxri ŕanexüۡՓ yexmagüxüۡ rü nüxüۡ ͑ĀӕǣӥǣՓӥիɗ ga taxüۡ ga omü ga ngóonexŕŕruxüۡ. Rü yema omü rü poraãcü tüxüۡ nangóonetanüxŕxŕ ga guxema ŕanexüۡՓֆľի̲ǣӥիľ. 3ॸRü ñu۳xmax, Pa Cori Pa Tupanax, rü poraãcü taãxŕ toxca۳x ícunguxŕxŕ rü ngŕma taãxŕ rü aixcüma nataxüchi. Rü guxãma tataãxŕgü i cupe۳իľՓ͖Ύ̲ҡΎ͑ľҡӥфӥΎ tibuxgügurüxüۡ rü ñoma churaragü i norü uanügüarü ngŕmaxüۡgü nügümaxã itoyegurüxüۡ. …… 6ॸƄфӥҡҡ͑ӥǣӕ͑¡ӕɗՓӥիɗɗΥիËȍ͑. Rü nüma ya Tupana rü tüxna nanamu ya yimá nane. Ѡӥֆɗ̲͑͑ɗիɥɗ͑ի%%իüۡ i pora nax tamaxã inacuáxüۡca۳x. Rü ͖ǣӥҡ͑ɗիɥɗ͑Ńǣǣӥɗ̲͑ի% naxugüãxüۡ: Rü Mexechicü ya Ucu۳xeۡruxüۡ, rü Tupana ya Poraxüchicü, rü Tanatü ya Taguma Yucü, rü Tupana Nane ya Ngüxmüxŕŕruxüۡ ɗիɥËӥ. 7ॸRü nüma rü tá ãeۡx۳ gacü ya Dabíchicüxü ɗ͑ǣӕËӕËȍɗËӥ͑ɗիɥ. Rü ngŕma norü pora nax ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡ rü guxüۡ i nachixüۡ͑ľǣӥՓҡ͑͑ǣӕ. Rü ngŕma nügümaxã nax inangüxmüxŕŕãxüۡ i duüۡxüۡgü rü tagutáma inayarüxo. Rü

ngŕma nax ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡ rü mea tá duüۡxüۡgümaxã inacua۳x, rü mexüۡgu tá ͑фӥիɥ͑ӥфӥǣӕի%фӥ̲ľիüۡca۳x tá nadau i guxüۡguma. Rü ngŕmaãcü tá nanaxü erü ngŕ̲͑ɗիɥɗ͑Ύфӥ͑ǣәËȍüۡ i nagu ͑իɥ͑ӥիüۡ ya yimá Cori ya Tupana ya ǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmacü.ٚ …… Ore i Tupana nane ya ngüxmüxŕŕruüۡchiga

11

1ॸ٘Ѡӥ͖Ύ̲Փӥիɗɗ͑ɗËȍɗ̲ľ

irüxüxüۡrüxüۡ ҡ͑ɗիɥ͑ի ġ¡ɞ͑ҡӥǣʊËȍɞՓ͑͑ǣΔիüۡ ɗՓӥիɗɗ nataxa i guxãarü ãeۡի۳ ǣËӥҡɗիɥիüۡ. 2ॸRü Cori ya Tupanaãxŕ rü guxüۡgutáma namaxã inacua۳x. Rü tá nüxna nanaxã i cua۳x nax mea naãxŕxüۡ nacuáxüۡca۳x. Rü tá nüxna nanaxã i tauxcha nax naxuãŕxüۡca۳x. Rü tá nüxna nanaxã i pora rü tá nüxüۡ narüngüۡxeۡe ۡ nax Tupanaarü ngúchaüۡxüۡ nacuáxüۡ rü naga ͑իɥ͑ӥիüۡ. 3ॸRü nüma rü ngŕxguma duüۡxüۡgüna naca۳xgu i norü maxüۡchiga, фӥҡիӡҡ̲ngŕ̲͑ΎфӥĀӥիŃҡӥՓ ngóxüۡca۳xicatama nüxna naca. Natürü ngŕ̲͑Ύфӥɥ͑ӥՓngŕxmaxüۡca۳իҡ͑ɗիɥ i nüxna nacaxüۡ. Ѡӥҡիӡҡ̲ nanapoxcu naxca۳x i ngŕma togü nüxüۡ ixugümarexüۡ, natürü ngŕma chixexüۡ i naxügüxüۡca۳իҡ͑ɗիɥɗ͑ЙΎիËӕľիüۡ. 4ॸRü yíxema togüme۳xeۡՓngŕxmagüxe rü ngŕxguma tümaarü maxüۡchiga tüxna naca۳xgu rü mea tá tümamaxã nanamexŕxŕ. Ѡӥҡӥ̲ŃҡӥՓҡ͑ËȍΎǣӥ ya yíxema ngearü diŕruã۳xgüxe i tümaarü ãeۡx۳ gacü chixri tümamaxã cua۳xgüxe. Rü ngŕma norü ore rü ñoma Փӥիɗɗcua۳i ۳xruüۡrüxüۡ ҡ͑ɗիɥnaxca۳x i ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ. ѠӥՓӥիɗɗ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ʊґkʑkґॷ11, 14 naa۳xmaxã cue ñaxüۡmaxã tá nanadai i ngŕma duüۡxüۡgü i chixexüۡ ügüxüۡ. 5ॸRü nüma ya yimá ãeۡx۳ gacü rü meama guxüۡma i norü duüۡxüۡgümaxã tá inacua۳x. Rü ngŕma ore i aixcüma ɗիɥիüۡicatama tá nixu. 6ॸRü ngŕxguma yangucuchigu ya yimá ãeۡx۳ gacü, rü ngŕma airu i naixnecücüã۳x rü Ëф͑Ńфӕ̲ի%фӥҡիӡҡ̲͑ӥǣӥËȍɗ naxaie. Rü ngŕma ai rü tá Ëȍɞ¡ӕիËӥ̲ի%Փӥիɗǣӕ͑Ëǣӥ. Rü ngŕ̲ՓΎËիËӥфӥngŕma aixacü rü tá Փӥիɗǣӕ͑ֆľ. ѠӥՓӥիɗɗ¡ӕիüۡ tá namaxã inacua۳x. 7ॸRü ngŕ̲ՓΎËфӥ ngŕma ócha i düraxüۡ rü nügümücü tá ͑ɗիɥǣӥфӥ͑իËӥǣӥфӥՓӥիɗǣӕҡ nacagü. Rü ngŕma ai i leóüۡ фӥՓΎËфӥիüۡ tá maxŕ nanangõ۳x. 8ॸRü ngŕxguma i Փӥիɗֆ¡ӕիľֆ̲ɗիľ ͑Փӥ̲իüۡŃҡӥՓ͑իɥ͑ӥca۳xՓa۳xegu, rü ՓΎΎngŕma ãxtapemaxüۡgu yaxücuchime۳xeۡǣӕфӥҡիӡҡ̲͑ӥիüۡ‫ڟ‬ ͑ի%ӡËӥ̲. 9ॸRü guxüۡnema ya yima ma۳իЙӦ͑ľֆËȍΎЙҡ͑Փ͑ǣľի̲͑ľՓ rü tataxuma ya texé ya chixexüۡ üxe. Erü ñoma már i dexámaxã napaxüۡrüxüۡ rü ñoma i naane rü ngŕma duüۡxüۡgü i choxüۡ cua۳xgüxüۡmaxã tá nanapá. 10ॸRü ngŕxguma yimá Dabítaxa ingucuchigu nax ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡca۳իфӥҡՓӥիɗɗ cua۳xruxüۡ ͑ɗիɥnaxca۳x i guxüۡma i duüۡxüۡgü. Rü guxüۡ i nachixüۡanegücüã۳x rü tá naxca۳x nayadaugü rü naxca۳x nangutaque۳xegü. Rü ngŕma nachica i ͑Փ͑͑ǣľի̲իüۡ rü tá naxüüne. Iraétanüxüۡ rü tá nachixüۡaneca۳x nawoegu 11ॸRü

ngŕxguma yimá Dabítaxa ingucuchigu nax ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡca۳x rü ͑ӥ̲ֆæΎфɗֆҽӕЙ͑фӥҡՓľ͑

530 inanaՓe۳x i norü pora. ѠӥՓľ͑ҡ nanangutaque۳xexeۡxeۡ i norü duüۡxüۡgü i kËȍɞфɗ͑ľՓ, фӥƄнӕɞҡӕ͑ľՓ, rü Ьҡӕ͑ľՓ, фӥƄҡɗΎЙɞ͑ľՓ, rü Eráüۡ͑ľՓ, фӥæȍɗ͑фӕ͑ľՓ, rü k̲͑ľՓфӥ͑Ëȍɗիüۡanegü i ̲фËӕҡӥՓngŕxmagüxüۡՓ. ѠӥҡՓľ͑ Iraéaneca۳x nanaՓoeguxŕxŕ. 12ॸRü nüma ya Cori rü guxüۡ i nachixüۡanegüxüۡ tá nüxüۡ nadauxeۡxeۡ ɗՓӥիɗɗcua۳xruxüۡ. Rü tá nanangutaque۳xexeۡxeۡ i ngŕma IraétanüxüۡǣӥɗՓΎΎ͑ľիüۡ. Rü naanearü guxüۡËӥՓՓҡ͑ľ͑͑ǣǣӥ͑ի nanutaque۳xeãxüۡ i ngŕma duüۡxüۡgu i Yudáanecüã۳իǣՓΎΎ͑ľ̲фľիüۡٚ, ñanagürü ga Ichaía. …… Iraétanüxüۡgü rü tá Babiróniaanecüã۳x ya ãeۡx ۳ gacüxüۡ nacugüe

pemax, Pa Duüۡxüۡgü i Iraétanüxüۡgüx, rü ngŕxguma nüma ya Cori ya Tupana pexüۡ ínguxüۡxeۡegۡ u naxme۳իՓɗngŕma Babiróniaanearü ãeۡx۳ gacü i ngúxüۡ pexüۡ ingegüxŕŕxüۡ rü ngechaüۡ pexna ãxüۡ, rü ñaa oremaxã tá nüxüۡ pecugüe rü

14

3-4ॸ“Rü

penaxuchixe: ‘Dücax ¿ta۳իËӥՓËӕ͑ǣӕɗ cuma nax cuchixecümaxüۡ? rü ¿ta۳xacügu nayagu۳x i ngŕma nax cugü quicua۳xüüxüۡ?’ ñapegürügü tá nüxüۡ. 5ॸErü nüma ya Cori ya Tupana rü nagu nayanachixexŕxŕ i norü pora i ngŕma chixecümaxüۡ. Rü íxraxüۡgu nanabüüۡgü ya yima naxne i ngŕma chixexüۡarü üruxüۡ. …… 12ॸ¿Rü ñuxãcü icurünguxüۡ Pa Babiróniaanearü Ãeۡx۳ gacüx i Ñoma Ngunetüxüۡarü Woramacurirüxüۡ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ʊґkʑkґॷ14, 25, 26

531 Ibaixchiréxex? Rü ñu۳xma rü curütáe i cumax nax guxüۡ i nachixüۡanegümaxã icucua۳xchiréxüۡ. 13ॸRü cumax rü cugü curütupana rü cugüãŕՓ͖Ëӕфӥǣӥ: َæȍΎ̲фӥĀիӡǣӕիüۡ i naanegu i Tupanaarü ŕիҡǣӥŃҡӥǣӕҡËȍիɥ͑ǣӥ ‫ ڟ‬a charütoxüۡca۳x. Rü yima nax ngŕm ma۳իЙӦ͑ľֆ͑ΔфҡľՓ̲ӥիüۡne i nagu nangutaque۳xene i ngŕma tupanagü i duüۡxüۡgü namaxã tupanaãx‫ ڟ‬üۡ фӥֆɗ̲Փ tá chanangexmaxŕxŕ i chorü tochicaxüۡ’, ñaxüۡǣӕËӕфӥիɥ͑ӥ. 14ॸRü cuma rü ñacurügü: ‘Rü ngŕma caixanexüۡarü ֆľիľфǣӕҡËȍիɥ͑ǣӥфӥ͑իфӥիüۡ ҡҡ̲Ëȍɗիɥֆֆɗ̲ҽӕЙ͑ֆ ǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmacü’, ñacurügü. 15ॸNatürü tama ngŕma cuma nagu Ëӕфӥիɥ͑ӥիüۡãcü cuxü‫ ۡڟ‬ínanguxuchi, erü nagu curütáe i ngŕma ma۳xüchixüۡ i ãmaxüۡ i yuexüۡǣӥ͑Փngŕxmagüxüۡٚ, ñanagürü ga Ichaía. …… Ichaía rü wiyaemaxã Tupanaxüۡ nicua۳xüxüۡ

25

1ॸ“Pa Corix, Ëӕ̲͑ɗիɥɗËȍΎфӥ ҽӕЙ͑нӕɗիɥիüۡ. Rü choma rü cuxüۡ chicua۳xüxüۡ rü mexüۡmaxã cuxüۡ chixuchiga. Erü ngŕ̲͑ǣӕËӕфӥիɥ͑ӥիüۡ rü aixcüma cuyanguxŕxŕ rü ͑ӡիËӥ̲ËӥфӥՓҡ̲ cunaxa۳i ۳xrügumaraxüۡ. Rü taguma cuxüchicüxü. …… 4ॸRü yíxema ngearü poraã۳xgüeca۳x rü cumax, Pa Corix, rü tümaarü poxüۡruxüۡ нӕɗիɥ. Rü cuma rü tümaarü ngüۡxeۡerۡ uxüۡ нӕɗիɥֆֆɞիľ̲ҡիәľ̲ҡӥիüۡ rüngüۡxeۡegۡ üxe. ѠӥËӕ̲фӥҡӥ̲ŃҡӥՓ cuchogü ya yíxema guxchaxüۡՓ

ngŕxmagüxe. Rü cuma rü tümaarü düxpechitaruxüۡ нӕɗիɥֆֆɞիľ̲ üa۳xcüarü naiemaxüۡ tüxüۡ iguxe. Rü nüxna tüxüۡ ícupoxüۡ i ngŕma duüۡxüۡgü i chixexüۡ i ñoma taxüchicü ya pucü i ɥҡЙü۳իɗՓɗիӥ̲ӥnaxca۳x idexŕxŕcürüxüۡ ɗիɥǣӥիüۡٚ, ñanagürü ga Ichaía. …… Norü nguxüۡchigagu nawiyaegü i Yudáanecüã۳xgü

ngŕma ngunexüۡ i nagu ínanguxüۡxüۡgu i norü uanügüme۳xeۡՓɗngŕma Yudáanecüã۳xgü, фӥҡ͑Փɗֆľǣӥ͑ǣӕɗ ͖Փɗֆľ: ‘Rü tüxü‫ ۡڟ‬nangexma ya daa ҡΔфӥɥ͑ľֆЙΎф͑ľֆҡӥիüۡ ipoxüۡne nüxna i tórü uanügü. Erü nüma ya Cori ya Tupana rü tüxüۡ narüngüۡxeۡe ۡ rü tórü uanügücha۳իՓɞ͑͑ЙΎիľǣӕֆĀҡΔфӥ ɥ͑ľ̲͑ի%ɗЙΎфիüۡ i naxtapü۳x. 2ॸ¡Rü ЙľֆՓ%xna۳x i ngŕma norü ɥã۳xgü ya daa ɥ͑ľ͑ի͑ËȍΎËӕիüۡca۳x i ngŕma duüۡxüۡgü i Tupanape۳իľՓ̲ľիüۡ rü aixcüma nüxü‫ ۡڟ‬yaxõgüxüۡ! 3ॸRü cumax, Pa Corix, rü mexüۡgu tüxüۡ Ëӕфӥիɥ͑ӥexŕxŕ ya yíxema ixaixcümagüxe, erü cuxna tarüyoüۡ. 4ॸ¡Rü nüxna perüyoüۡ ya Cori ya Tupana! Ƅфӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗǣӕիüۡguma pexna nadauxüۡ’, ñanagürügü tá.ٚ …… 7ॸRü ñanagürü ga Ichaía: “Yíxema aixcüma Tupanape۳իľՓ̲ľիľ, rü Tupana tüxüۡ narüngüۡxeۡe ۡ nax mea tüxüۡ naxüpetüxüۡca۳x. Rü cumax, Pa Cori Pa

26

1ॸ“Rü

Tupanax, rü mea icuyaՓe۳xeۡxeۡ i tümaarü maxüۡ. 8ॸDücax, Pa Corix, Փӥիɗɗ torü taãxŕmaxã tanaxü i curü ngúchaüۡ. Rü ngŕma toõxŕՓ͑ǣӕҡфӥիɥ͑ӥľիüۡ ͑ɗիɥ͑իËӕիüۡ ticua۳xüüۡgüxüۡ. 9ॸRü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ʊґkʑkґॷ26, 29, 40 chütacü rü guxüۡma i choru ngúchaüۡmaxã chauãŕՓǣӕիüۡguma ËӕǣӕËȍфӥիɥ͑ӥ. Rü ngŕxguma cuma ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓËӕիӡիǣӕ͑ի͑ӥի͑ cuca۳xüۡca۳x i duüۡxüۡgü naxca۳x i norü maxüۡ, rü ngŕիǣӕ̲ҡ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ yacua۳xãchitanüxüۡ i ngŕma maxüۡ i aixcüma cupe۳իľՓ̲ľիüۡٚ, ñanagürü ga Ichaía. …… Tupana nayaxucu۳xeۡ i duüۡxüۡgü i tama ͑ǣɥ͑ӥľËȍüۡxüۡ

29

9ॸRü

ñanagürü ta ga Ichaía: “Rü pemax, Pa Duüۡxüۡgü i Tama ʊիɥ͑ӥľËȍիüۡxüۡx, фӥՓΎΎ͑ӥիüۡ peda۳u۳xgu i ngŕma Tupana üxüۡ rü namaxã peba۳i ۳xãchiãŕgügu, natürü tama peyaxõgüchaüۡ. Rü pema rü ñoma pingexetüxüۡrüxüۡ Йɗիɥǣӥľфӥҡ̲͑ӥիüۡ pecua۳x i ngŕma nüxüۡ pedauxüۡ. Rü ñoma ngãxŕxüۡrüxüۡ Йɗիɥǣӥ͑ի pichü۳xatanücüüxüۡ ɗЙľфӥΥՓՓΎΎ taxuxüۡma i ngúchiáxüۡ pixaxgüchire۳xgu.

10ॸRü

ngeۡmaca۳x i nüma ya Cori ya ‫ ڟ‬a Tupana rü yaxta i poraxüۡ pexca۳x ngŕm namu. Rü ngŕma perü orearü uruüۡgüchire۳ի͑ɗիɥɗЙľ̲ի%icua۳xgüxüۡ. Natürü tama aixcüma pemaxã nüxüۡ nixugüe i ngŕma tá pexüۡ ngupetüxüۡ, erü ͑ӥ̲ֆæΎфɗֆҽӕЙ͑фӥĀӥիՓ nayatüxetü nax tama nüxüۡ nacua۳xgüxüۡca۳x.

…… 13ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü ñanagürü choxüۡ: ‘Ñaa duüۡxüۡgü rü norü ĀľիՓիɗËҡ̲͑ӥǣӥ͑ɗիӕǣӥľ͑ի chorü duüۡxüۡǣӥֆɗիɥǣӥիüۡ, natürü tama Ëȍӕǣ͑իɥ͑ӥľ. Rü naa۳իՓիɗËҡ̲ choxüۡ nicua۳xüxüۡgü natürü norü

532 maxüۡ͑ľՓфӥҡ̲Ëȍӕǣӕ͑фӥիɥ͑ӥľ. Rü ngŕma norü cua۳xüxüۡgü rü ngŕma mugü i duüۡxüۡǣӥ͑ǣӕɥիüۡՓ nanayauxgü. 14ॸRü ngeۡmaca۳x i choma rü taxüۡ i cua۳xruüۡgü i chorü poramaxã chaxüxüۡ tá ichaՓe۳x nax ngŕmamaxã íchanaba۳i ۳xgüexüۡca۳x. Rü ngŕma norü ucu۳xeۡruüۡgü i cua۳x nüxü‫ ۡڟ‬ngeۡxmagüxüۡ rü tá chayanatauxŕxŕ i norü cua۳x’, ñanagürü ya Tupana. 15ॸ¡Rü tügümaxã tangechaxüۡgü ya yíxema Cori ya Tupanacha۳իՓicu۳xgüe namaxã i ҡӥ̲фӥɥ͑ӥɗËȍɗիľիüۡ i ŕanexüۡՓ taxügüxüۡ! Erü ñatagürügü: ‘Taxúema tüxüۡ tadau rü taxúema nüxüۡ tacua۳x i ngŕma ixügüxüۡ’, ñatarügügü. 16ॸ¿Rü tü۳xcüüۡ ípeyatõxŕxŕ i ngŕma mexüۡ i Tupana pexca۳x üxüۡ? Rü ngŕma Փɗիӥ̲ӥɗӥՓľËȍɗфӕիüۡ rü ҡիӕËӥфӥՓ̲ngŕma duüۡxüۡ i tüۡxüۡ ͑Փӥիü̲ۡի%͑Փӥիɗǣӕ. ѠӥՓӥիɗɗ ngŕmaxüۡ фӥҡիӡҡ͑Ύфӥӥфӕիüۡxüۡ ñanagürü: َæӕ̲фӥҡ̲͑ɗիɥɗËȍΎիüۡ cuxüxüۡ’ ñanagürü. ѠӥՓӥիɗɗҡüۡxüۡ rü ҡիӕËӥфӥՓ̲͑Ύфӥӥфӕüۡxüۡ ñanagürü: ‘Cuma rü tama cuãxŕxüۡ cucua۳x nax ñuxãcü choxüۡ cuxüxüۡ’, ñanagürü.ٚ …… Cori ya Tupana rü Yerucharéüۡcüã۳x i duüۡxüۡgüxüۡ nataãxŕxŕxŕ

40

3-4ॸ٘‫ؽ‬ѠӥɗЙľфӥիɥ͑ӥľɗҽӕЙ͑фӥ

orearü uruxüۡ i tagaãcü ñaxüۡ: ‘Cori ya Tupanaca۳x penamexŕxŕ i perü maxüۡ, ͖Ύ̲Փӥիɗɗ̲͑ɗËȍɗ͑ľիüۡՓ dapetüxüۡ imexeۡexۡ üۡrüxüۡ! Rü ngŕma ɞ͑ՓӥիüۡՓ‫ؽ‬фӥipeyanaՓe۳xãchixŕxŕ! Rü ngŕma ínangatexüۡՓ‫ؽ‬фӥЙľ͑ǣӥҡǣӥ ͑ի̲ľֆՓŃիüۡca۳x! Rü ngŕma ínangüchitaeruxüۡՓ‫ؽ‬фӥ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ʊґkʑkґॷ40ٍॷ41

533 ipeyanaՓe۳xãchimüanexŕxŕ! Rü ngŕma ínangücureanexüۡՓ‫ؽ‬фӥ̲ľ penaba۳i ۳xmaxeۡxeۡ!’ ñanagürü. 5ॸRü ngŕxguma i nüma ya Cori ya Tupana rü tá nügü nango۳xeۡxeۡ nax ñuxãcü naxüünexüۡ. Rü guxüۡma i duüۡxüۡgü rü tá nüxüۡ nadaugü i ngŕma norü üüne. Rü ͑ӥ̲ҡ̲ֆæΎфɗֆҽӕЙ͑͑ɗիɥɗ ngŕma ñaxüۡ. 6ॸѠӥՓӥիɗɗ͑ǣфӥ tagaãcü ñanagürü: ‘¡Aita naxü!’ ñanagürü. Rü choma rü ñachagürü: ‘¿Rü ta۳xacümaxã tá aita chaxüxüۡ?’ ñachagürü. Rü choxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: ‘Rü guxüۡma i duüۡxüۡgü rü ͖Ύ̲Փӥիɗɗ͑ҡӥ͑ľфӥիüۡ paxaãchitama ͑ɗիɥ. ѠӥՓӥիɗɗЙӕҡӥфɗЙի%Ëȍɗ boxüxüۡrüxüۡ ͑ɗիɥ. 7ॸRü ngŕma natüane rü nipa rü ngŕma putüra rü narüñe۳xe ngŕxguma Cori ya Tupana nagu cue ñaxgu. ѠӥɗիËӥ̲͑ɗիɥɗĀӕüۡxüۡgü rü ñoma natüanerüxüۡ ֆɗիɥǣӥիüۡ. 8ॸRü ngŕma natüane rü nipa rü ngŕma putürachacu rü narüñe۳xe. Natürü ngŕma Tupanaarü ore rü taguma inayarüxo rü guxüۡgutáma nangexmaecha’, ñanagürü.ٚ …… 27ॸRü ñanagürü ta ga Ichaía: “Pa Iraéanecüã۳xgü Pa Acóbutanüxüۡgüx, ¿rü ta۳xacüca۳x pidexagüxüۡ rü ñaperügügüxüۡ: ‘Cori ya Tupana rü tama nüxüۡ nacua۳x nax ta۳xacü tüxüۡ üpetüxüۡ. Rü nüma ya ҽӕЙ͑фӥҡ̲ҡǣӕ͑фӥիɥ͑ӥٔ, ñapegügüxüۡ? 28ॸRü pema nagu Йľфӥիɥ͑ӥľǣӕфӥҡ̲͑ӥիüۡ nacuáxüۡ, rü tama nüxüۡ ͑իɥ͑ӥիüۡ. Rü nüma ya Cori ya Tupana ya guxüۡguma ngŕxmacü rü naanearü üruxüۡ ɗիɥËӥ, rü taguma nanaxi ۳xãchiãxŕ rü taguma nipa. Rü ngŕma norü cua۳x rü taguma inayagu۳x.

29ॸDücax,

rü yíxema ipaxe rü pora tüxna naxã. Rü yíxema turáxe rü tüxüۡ ínanaporaãchixŕxŕ. 30ॸRü ñoma i ͑͑ľՓфӥՓΎΎɗngŕma ngextü۳xügüxüۡ фӥՓΎľҡ̲͑ɗЙľфӥnanaxi ۳xãchiãŕgü. ѠӥՓΎΎɗngŕma poraechiréxüۡ фӥĀӥիՓ narüpae. 31ॸNatürü yíxema aixcüma Cori ya Tupanaaxü‫ ۡڟ‬yaxΦxe rü guxüۡgutáma tüxü‫ ۡڟ‬ningexՓaca۳xüۡchigü i tümaarü pora. Ѡӥ͖Ύ̲ɥֆӥǣӥфӥիüۡ rü tá taporaama. ѠӥՓΎΎngŕxguma poraãcü ɗҡ͖%Ëȍɗǣӕфӥҡիӡҡ̲nagu۳x i tümaarü pora. ѠӥՓΎΎngŕxguma yáxüۡՓҡիӡիǣӕ, фӥҡիӡҡ̲ҡɗЙٚ, ñanagürü. …… Tupana rü Iraétanüxüۡgümaxã inaxuneta nax nüxüۡ nangüۡxeۡex ۡ üۡ tá

i pemuüۡexüۡ, Pa Iraétanüxüۡx! Erü choma rü ۡ chapexütagu. ¡Rü taxӢ i pemuüۡexüۡ! Erü ËȍΎ̲фӥЙľфӥҽӕЙ͑Ëȍɗիɥ. Choma rü pora pexna chaxã rü pexüۡ charüngüۡxeۡe.ۡ Rü choma rü chorü tügünechacüümaxã pexüۡ Ëȍɗ͑ǣɥ. 11ॸRü guxüۡma i ngŕma pexchi aiexüۡ rü tá naxãnee rü tá inayarümaachitanü. Rü ngŕma pemaxã nügü da۳i ۳xüۡ rü tá inayarüxo. 12ॸRü naxca۳x tá pedaugü i perü uanügü, ͑ҡӥфӥҡիӡҡ̲͑ӥիüۡ ipeyangau. Rü ngŕma pexüۡ da۳i ۳xchaüۡxüۡ rü ñoma taguma nangóexüۡrüxüۡ ҡ͑ɗիɥǣӥ. 13ॸErü ËȍΎ̲ֆæΎфɗ͑իЙľфӥҽӕЙ͑Ëȍɗիɥիüۡ

41

10ॸ“¡TaxӢ

rü pexme۳իǣӕËȍɗ͑ǣɥ. Rü marü pemaxã nüxüۡ chixu rü ñachagürü: ‘¡TaxӢ i pemuüۡexüۡ! Erü choma tá pexüۡ charüngüۡxeۡe’ۡ , ñachagürü. 14ॸRü choma ya Cori ya Tupana rü aixcüma pemaxã nüxüۡ chixu, Pa Iraétanüxüۡx Pa

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ʊґkʑkґॷ41–44 Acóbutanüxüۡx, фӥՓΎΎ͑իЙľ͑Ύիфľիüۡ rü perü uanügüpe۳իľՓЙľҡӕфľիüۡ, natürü ¡taxӢ i pemuüۡexüۡ! Erü choma rü tá pexüۡ charüngüۡxeۡe.ۡ Rü choma ya perü ҽӕЙ͑ֆӥӥ͑ľËӥ͑իËȍɗիɥիüۡ rü perü ngüۡxeۡerۡ uxüۡ Ëȍɗիɥ.ٚ …… Cori ya Tupanaarü Duüۡ ya Cristu

42

1ॸ٘ѠӥĀ͑ɗիɥֆֆɗ̲ËȍΎфӥ duüۡ ya chaporaxŕŕcü rü nüxüۡ chaxunetacü rü namaxã chataãxŕcü. Rü ͑ӥի͑͑ɗիɥɗËȍ̲͑ӕիüۡ i Chauãxŕ i Üünexüۡ nax ngŕmaãcü guxüۡ i nachixüۡanegümaxã mea inacuáxüۡca۳x. 2ॸRü nüma rü tá namecüma. Rü tagutáma nipura, фӥҡիՓľիüۡtáma ͑͑ǣɗɥ͑ľ̲իüۡǣӥՓ. 3ॸRü nüma rü ҡիӡҡ̲ҡӥիüۡ naxo ya yíxema tümaarü ΥՓҡӕфիľ. Ѡӥҡիӡҡ̲ҡӥիüۡ ínayaxõõchixŕxŕ ya yíxema ngexՓaca۳x yaxΦxe. Rü aixcümaxüۡchi tá mea guxãmaxã inacua۳x. 4ॸRü nüma rü tagutáma inarüngüۡ ñu۳xmatáta mexüۡxica ͑Փngexma۳x i ñoma i naane. ѠӥՓΎΎ ngŕma nachixüۡanegü i yáxüۡՓ ngŕxmagüxüۡ i már- фӥҡΎËӕҡӥՓфӥҡ mea nanayauxgü i norü ngu۳xeۡetۡ ae.ٚ ……

æΎфɗֆҽӕЙ͑իɗËҡ̲͑ɗիɥֆ maxŕxŕŕruxüۡ ɗիɥËӥ

43

1ॸ“Natürü i ñu۳xmax, Pa Iraétanüxüۡgü i Acóbuarü Duüۡxüۡǣӥʊիɥǣӥիľի, rü yimá Cori ya Tupana ya pexüۡ ngo۳xeۡecۡ ü rü ñanagürü pexüۡ: ‘¡TaxӢ i pemuüۡexüۡ! Erü choma ͑ɗիɥɗЙľիüۡ íchanguxüۡxeۡexۡ üۡ. Rü choma ͑ɗիɥɗЙľŃǣ̲ի%Йľի͑chaca۳xaxüۡ rü pema rü chorü duüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥ. 2ॸRü

534 ngŕxguma guxchaxüۡՓЙľËȍΎЙľҡü۳xgu ñoma dexá i mátamaxüۡՓ pichoüۡgurüxüۡ, rü choma rü tá chapetanügu. Rü ngŕxguma %ӡËӥ̲իüۡՓЙľ͑ǣľի̲ǣӥǣӕ͖Ύ̲ Փӥիɗɗ͑ҡӥɗЙΎфիüۡËȍɗիӥՓ pichoüۡgurüxüۡ фӥҡիӡҡ̲ngŕxma peyi. Rü ngŕxguma taxüۡ i guxchaxüۡՓ pechopetü۳իǣӕфӥ͖Ύ̲Փӥիɗɗ ӥիӥիľҡӥՓЙľËȍΎЙľҡӥǣӕфӥիüۡ Йɗիɥǣӥ, rü ҡիӡҡ̲Йɗիľфӥֆɗ̲ӥիӥфӥ ҡիӡҡ̲niya۳u۳իфɗЙľҡ͑ӥՓ. 3ॸRü ËȍΎ̲͑ɗիɥɗЙľфӥæΎфɗֆЙľфӥ maxŕxŕŕruxüۡ Ëȍɗիɥիüۡ, Pa Iraétanüxüۡgüx. ѠӥËȍΎ̲͑ɗիɥɗЙľфӥҽӕЙ͑ֆӥӥ͑ľËӥ Ëȍɗիɥիüۡ. ѠӥËȍΎ̲͑ɗիɥǣ%eۡx۳ gacü ga Chírume۳xeۡgu chayi ۳xeۡexۡ üۡ ga perü uanügü ga Equítuanecüã۳xgü rü Etiopíaanecüã۳xgü rü Chabáanecüã۳xgü nax yemaacü naxme۳իՓɞЙľ͑ǣӕիüۡxüۡca۳x ga pemax. 4ॸRü yemaacü pexüۡ íchapoxüۡ yerü poraãcü choxüۡ‫ ڟ‬pengúchaüۡ rü choxüۡ‫ ڟ‬peme rü pexüۡ changechaüۡ. Rü yemaacü norü uanügüme۳xeۡgu chanayi ۳xeۡxeۡ ga yema perü uanügü nax pexüۡ chamaxeۡxeۡexۡ üۡca۳x rü choxrü Йɗիɥǣӥիüۡca۳x i pemax. 5ॸ¡Rü taxӢ i pemuüۡexüۡ! Erü choma rü chapetanügu. Rü yíxema üa۳իËӥ͑ľӡիüۡǣӕՓΎΎ͑ľիľфӥ ñu۳xmata üa۳xcü írüxücuxüۡǣӕՓΎΎ͑ľիľ rü tá pexüۡ chanutaque۳իľ͑իՓľ͑իфӥ ñaa pechixüۡaneca۳իЙľՓΎľǣӕիüۡca۳x nax ͑ӕՓӥիɗՓЙľ͑ǣľի̲ǣӥիüۡca۳x.ٔॸٚ …… Tupana rü nüxüۡ naxoo۳x nax naxchicüna۳xãgüxüۡ yacua۳xüüۡgüxüۡ

44

6ॸ“Rü

choma ya Cori ya Tupana rü perü ãeۡի۳ ǣËӥËȍɗիɥфӥЙľфӥ ngüۡxeۡerۡ uxüۡ Ëȍɗիɥ, Pa Iraétanüxüۡgüx. Rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ʊґkʑkґॷ44, 47

535 choma ya guxüۡŃҡӥՓngŕxmaxe rü ñachagürü: َæȍΎ̲фӥՓΎľҡ̲ changexmaecha rü taguma icharüxo. Rü nataxuma i to i Tupana’, ñachagürü. …… 10ॸRü yíxema naxchicüna۳xã tügüca۳x Ӧիľ͑իngŕmamaxã tatupanaãx‫ ڟ‬üۡca۳x rü natüca۳ի̲̲фľ͑ɗիɥɗngŕma taxüxüۡ. …… 15ॸRü ngŕxguma texé natuxugu ya Փӥիɗֆ͑ɗфӥҡӥ̲фӥӥիӥфӕիüۡ

Ëȍֆիɥxŕxŕ rü ngŕ̲ՓËȍֆǣӕɗ ËȍΎфӥЙӡфӥËȍֆǣӕɗËȍΎфӥ̲͑Ëȍɗ rü ñu۳իӡËȍɗËȍ͑͑ǣõ۳x. Rü ngŕma íyaxüxüۡՓɗngŕma nai rü chanaxü i ñaa naxchicüna۳xã i natüca۳xmamare ɗիɥիüۡ. Rü ngŕma ñu۳xma nüxüۡ chicua۳xüüۡxüۡ фӥՓӥիɗɗnaichipe۳xmare ͑ɗիɥٔ, ñatarügü. 20ॸRü ngŕma duüۡxüۡgü i naechitamare maxŕxüۡ rü nagu фӥիɥ͑ӥľիüۡ nax naxchicüna۳xãmarexüۡ yacua۳xüüxüۡgüxüۡ rü ningeãxŕmare. Rü

ҡֆիɥxŕxŕ nax ngŕ̲Փҡӥǣӥ ҡ͑իɥիüۡca۳x ega gáuane ixü۳xgu. Rü togü i naxchipe۳իľфӥҡӥ̲фӥЙӡфӥǣӕфӕիüۡ ͑ɗիɥ. Rü to i naxchipe۳xe rü tümaarü tupanachicüna۳ի%͑Փҡիӥ. Rü ‫ ڟ‬ü۳xü rü nüxüۡ ngeۡmape۳xegu tacaãp ticua۳xüxüۡ. 16ॸRü ngŕma norü ngãxüۡ i ngŕma nai rü tümaarü üxüxüۡ

͑ӥǣӥ̲͑ի%͑ՓΎ̲ӥxŕŕǣӥɗՓӥիɗɗ ɥ͑ӥɗĀΎф̲фľɗիɥիüۡ. Rü ngŕma duüۡxüۡǣӥфӥҡիӕËӥфӥՓ̲͑ӥǣӥҡ̲ ínanguxüۡxeۡxeۡ ͑Փɗngŕma nagu ͑իɥ͑ӥľիüۡ. Rü tama nüxüۡ nacua۳xgüéga i ngŕma naxügüxüۡ фӥՓӥիɗɗĀΎф̲фľ ͑իֆɗիɥիüۡ.

ҡֆիɥxŕxŕ, rü ngŕ̲Փҡֆǣӕɗ tümaarü namachi. Rü ngŕxguma nangeۡxeۡx۳ gu rü tanangõ۳x. Rü mea tüxüۡ‫ڟ‬ ningu rü tataãxŕ. Rü ngŕxgumarüxüۡ ta ngŕիǣӕ̲͑ǣӕ͑ľǣӕфӥֆɗ̲ӥիӥՓ ҡӥǣӥҡ͑իɥ, rü ñatagürü: ‘Chataãxŕ erü Ëȍ͑ɗՓľٔ, ñatarügü. 17ॸRü ngŕma nai i tüxüۡ‫ ڟ‬íyaxüxüۡՓҡ͑իӥɗҡӥ̲фӥ tupanachicüna۳xã. Rü nüxna taca rü ñatagürü nüxüۡ: ‘¡Choxüۡ ínapoxüۡ! Erü Ëӕ̲͑ɗիɥɗËȍΎфӥҡӕЙ͑нӕɗիɥիüۡ’, ñatarügü. 18ॸRü ngŕma duüۡxüۡgü i ngŕma ügüxüۡ rü tama naãxŕxüۡ nicua۳x. Rü ñoma yangexetüxüۡrüxüۡ ͑ɗիɥǣӥ. Rü ngŕma nax tama Cori ya Tupanaxüۡ nacua۳xgüchaüۡgüxüۡ, rü ñoma ͑Փ%իҡիüۡrüxüۡ ͑ɗիɥɗ͑Ύфӥcua۳x. 19ॸRü ҡիәľ̲̲ľ͑ǣӕҡфӥիɥ͑ӥ͑իngŕma фӥՓӥիɗɗ͑ɗ̲фľֆɗիɥիüۡ. Rü tama tügümaxã ñatarügü: ‘Ngŕma norü ngãxüۡ i ngŕma nai rü chorü üxüxüۡruxüۡ

Cori ya Tupana rü Iraétanüxüۡaxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ inarüngüma i norü chixexüۡgü

Iraétanüxüۡgü i Acóbuarü ۡ ۡ Duüxüǣӥʊիɥǣӥիľի, ¡rü nüxna pecua۳xãchie nax chorü duüۡxüۡgü Йɗիɥǣӥիüۡ! Yerü choma pexüۡ changóexŕxŕ. ¡Rü taxӢ i choxüۡ iperüngümaexüۡ! 22ॸѠӥËȍΎ̲͑ɗիɥɗЙľիüۡ‫ڟ‬ ichayanaxoxŕŕxüۡ i perü guxchaxüۡgü rü perü chixexüۡgü ñoma caixanexüۡ iyarüxoxgurüxüۡ. ¡Rü ŕcü cha۳u۳xca۳x ЙľՓΎľǣӕ! ƄфӥËȍΎ̲͑ɗիɥɗЙľիüۡ íchanguxüۡxeۡexۡ üۡ ͑ՓɗЙľфӥËȍɗիľիüۡ, 21ॸPa

ñanagürü ya Tupana.ٚ …… Babiróniaanecüã۳xgü rü norü uanügü tá nüxüۡ narüporamae

47

5ॸ“Rü

nüma ya Cori ya Tupana rü ñanagürü: ‘¡Bexma iperücho, Pa Babiróniaanecüa۳xgüx, rü ŕanexüۡՓ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ʊґkʑkґॷ47, 51, 52 pebuxmü! Ƅфӥ̲фӥҡǣӕҡ̲Փľ͑ ngŕma togü i nachixüۡ͑ľǣӥŃҡӥՓЙľիӥǣӥ. 6ॸRü yexguma namaxã chanuxgu ga yema chorü duüۡxüۡgü ya Iraétanüxüۡgü rü pexna Ëȍ͑ՓΎǣӥ͑ի̲͑ի%ɗЙľËӕիücۡ a۳x. Natürü ga pemax, Pa Babiróniaanecüã۳xgüx, rü tama pexüۡ‫ڟ‬ nangechaüۡtümüxüۡǣӥфӥՓΎΎǣǣӕիľ̲ norü yaxguã۳xgü rü chixri tümamaxã ipecua۳x.’ 7ॸRü peãxŕՓ͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥľфӥ ñaperügügü: ‘Guxüۡgutáma ngŕma togü i nachixüۡ͑ľǣӥŃҡӥՓҡիӥǣӥٔ, ñaperügügü. ͮҡӥфӥҡ̲͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥľфӥҡɗֆǣәիüۡ nax ngŕma togü i nachixüۡanegümaxã ipecuáxüۡ. 8ॸRü ngeۡmaca۳x i ñu۳xmax, Pa Babiróniaanecüã۳xgüx i Ñoma Ngecü i ͮǣɥфӥͅľфӕիüۡǣӕիɗËѠӥիɥ͑ӥËӥфӥիüۡ Ьɗիɥǣӥի, rü pema rü petaãxŕ ͑իՓӥիɗɗ mexüۡՓЙľ͑ǣľի̲ǣӥիüۡ. Rü pegüãxŕՓ ñaxüۡǣӕЙľфӥիɥ͑ӥľ: ‘Tataxuma ya texé ya taxrüxüۡ poraxe. Rü yixicatátama tagutáma guxchaxüۡՓҡ͑ǣľի̲ǣӥфӥҡǣӕҡ̲ taturae.’ Rü ngŕ̲͑ɗիɥɗЙľфӥիɥ͑ӥľ. 9ॸNatürü pemaxã nüxüۡ chixu rü ngürüãchi Փӥիɗҡ̲ɗ͑ǣӕ͑ľիüۡgu tá pexca۳x ínangu i ngŕma taxre i chixexüۡ nax nayuexüۡ i perü ãeۡx۳ gacügü i poraexüۡ rü nayuexüۡ i pexacügü. Ѡӥ͖Ύ̲Փӥիɗɗ͑ǣľիüۡ i yutexüۡrüxüۡ ҡЙɗիɥǣӥфӥՓΎΎ͑ի peyuüechiréxüۡ rü naguxüۡraxüۡxüۡ i ŕxüۡguxüۡ i chixexüۡxüۡ nax pecuáxüۡ, ñanagürü ya Tupana.ٚ …… Tupana rü nanataãxŕxŕxŕ i Yerucharéüۡcüã۳x

51

4ॸ“Rü

ñanagürü ta ga Tupana: ‘Pa Chorü Duüۡxüۡgüx ¡rü choxüۡ‫ڟ‬ ɗЙľфӥիɥ͑ӥľ! ‫ؽ‬ѠӥËȍӕǣЙľիɥ͑ӥľ, Pa Iraétanüxüۡx! Rü choma rü tá

536 chanango۳xeۡxeۡ i ngŕma chorü ore. Rü chorü mugü rü guxüۡ i nachixüۡanegüarü ngóonexŕŕruxüۡ ҡ͑ɗիɥ. 5ॸRü choma rü paxa tá chorü duüۡxüۡǣӥŃҡӥՓËȍËȍΎǣӥ. Rü paxa tá íchananguxüۡxeۡxeۡ naxme۳իՓ i norü uanügü. Rü chorü poramaxã tá guxüۡ i nachixüۡanegümaxã ichacua۳x. Rü ngŕma nachixüۡanegü i yáxüۡՓ̲ф-arü ҡΎËӕҡӥՓngŕxmagüxüۡ rü tá choxüۡ ínanangu۳xeۡegۡ ü rü tá chorü porana narüyoüۡ. 6ॸ¡Rü dücax, rü dauxüۡgu perüdaunü rü ñoma i naanegu perüdaunü! Erü guxüۡma i ngŕma dauxüۡՓ͑ӥիüۡ pedauxüۡ rü ñoma caxixüۡrüxüۡ tá inarütaxu rü ñoma i ͑͑ľфӥՓӥիɗɗ͑իËȍɗфӕɗ͑ǣӕիüۡrüxüۡ tá nagu۳x. Rü ngŕma duüۡxüۡǣӥɗ͑Փ maxŕxüۡ rü ñoma murenü yuexüۡrüxüۡ tá nayue. Natürü ngŕma maxüۡ i chorü duüۡxüۡgüna chaxãxüۡ rü taguma nagu۳x. Rü ngŕma chorü ngüۡxeۡe ۡ rü guxüۡgutáma ͑͑ǣľի̲ľËȍٔॸٚ, ñanagürü. …… Yerucharéüۡcüã۳xgü rü norü uanüme۳xeۡwa ínanguxüۡ

52

7ॸ٘ѠӥՓӥիɗɗҡ%xŕ

͑ɗիɥ͑ի ma۳իЙӦ͑ľ͑ľՓtaxca۳x ne ͑իӡիüۡ ya yimá orearü ngeruxüۡ i mexüۡ i ore taxca۳x nua ngecü rü tamaxã nüxüۡ ixucü nax Tupana tüxüۡ rüngüۡxeۡexۡ üۡ rü tüxüۡ ínanguxüۡxeۡexۡ üۡ naxme۳իՓɗҡΔфӥ uanü. Rü tamaxã nüxüۡ nixu nax Tupana rü tórü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡ i ñu۳xmax. …… Ngúxüۡ tá ninge ya yimá Tupanaarü duüۡ ya Cristu natürü tá nüxüۡ narüyexeraama 13ॸRü

nüma ya Cori ya Tupana rü ñanagürü: ‘Yimá chorü duüۡ ɗիɥËӥфӥҡ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ʊґkʑkґॷ52ٍॷ53

537 norü uanüxüۡ narüporamae rü tá chanatachigaxŕxŕ. 14ॸNatürü muxüۡma i duüۡxüۡgü rü tá namaxã naba۳i ۳xãchie i ngŕxguma nüxüۡ ͑Āӕǣӥǣӕɗ͑ËȍɗՓľɗ poraãcü napíxüۡ фӥ%ӡիüۡ rü ngŕmagagu marü tama nanaduŕxŕchametüraxüۡ. 15ॸRü ngŕxgumarüxüۡ ta rü muxüۡma i duüۡxüۡgü i to i nachixüۡanecüã۳xgü rü tá namaxã naba۳i ۳xãchie. Rü ngŕma ãeۡx۳ gacügü rü ngŕxguma nüxüۡ nadaugügu i ngŕma naxüxüۡ rü tá nape۳իľՓ͑Ëȍɗ͑ľǣӥ̲фľфӥ taxuxüۡtáma nixugüxe, erü tá nüxüۡ nadaugü i ngŕma taguma nüxüۡ nadaugüxüۡ rü tá nüxüۡ nacua۳xgü i ngŕ̲ҡǣӕ̲͖ӕիǣӕҡľիŃՓ͑ӥիüۡ ͑իɥ͑ӥľիüۡ’, ñanagürü ga Tupana.ٚ

53

1ॸ“ ¿Texé tá tayaxõ ga yema ore ga nüxüۡ ixuxüۡ? ¿Rü texéca۳x ͑ɗիɥǣnango۳xeۡxeۡãxüۡ ga norü pora ya Cori ya Tupana? 2ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü nanaxՓa۳xe ya yimá norü duüۡ фӥ͖Ύ̲Փӥիɗɗ͑͑ľҡӥɗngexՓaca۳x rüxüxüۡ rü naxchúma۳ի%ɗՓɗիӥ̲ӥɗ Й͑ľՓɗիӥËӕիüۡrüxüۡ ͑իֆɗիɥիüۡ. Rü ͑ӥ̲фӥҡ̲̲͑ľËȍɗՓľфӥngeۡmaca۳x taxúxeaxüۡ‫ڟ‬ma nangúchaüۡ. 3ॸRü ga duüۡxüۡǣӥфӥҡ̲͑ǣ͑իɥ͑ӥľËȍüۡ, rü nüxüۡ naxoe. Ѡӥ͑ӥ̲фӥՓӥիɗǣĀӕüۡ ga poraãcü ngúxüۡ ɗ͑ǣľËӥ͑ɗիɥ, rü namaxã nixü nax ngúxüۡ yangexüۡ. Rü yixema rü yexguma nüxüۡ idaugügu rü tama nüxüۡ tacua۳xgüchaüۡ фӥ͖Ύ̲Փӥիɗ i duüۡxüۡ ɗҡիӕՓ̲̲ľիüۡrüxüۡ ҡֆիɥxŕxŕ. Rü yemaacü nüxüۡ taxoe rü tama tanayauxgüchaüۡ. 4ॸNatürü ga

nüma rü nayange ga tórü da۳իՓľ͑ľǣӥ rü tórü guxchaxüۡǣӥфӥֆľ̲ǣǣӕ͑ɗիɥ ga ngúxüۡ yangexüۡ. Rü yixema nagu фӥիɥ͑ӥľǣӕфӥ͑Ύիфӥҡ̲Ëȍɗիľիüۡgagu

͑ɗիɥǣҽӕЙ͑͑ǣәիüۡ nüxüۡ ingexeۡexۡ üۡ rü napoxcuãxüۡ rü ãne nüxüۡ yangexeۡexۡ üۡ. 5ॸNatürü tórü chixexüۡǣǣӕ͑ɗիɥǣ napi ۳xeۡegۡ üãxüۡ. ѠӥҡΔфӥЙľËĀӕǣǣӕ͑ɗիɥ ga ngúxüۡ yangexüۡ. Natürü yema ngúxüۡ nax yangexüۡǣǣӕ͑ɗիɥǣҽӕЙ͑ tamaxã rüngüxmüxüۡ. Rü yema norü o۳իфɗǣӥǣǣӕ͑ɗիɥǣtaxca۳x yataanegüxüۡ. 6ॸRü guxãma ga yixema rü itarütauxe ñoma carnérugü irütauxexüۡrüxüۡ. Yerü ՓӥիɗËȍɗǣӥǣֆɗիľ̲фӥ͑ǣӕҡիɥǣ tóxrütama ngúchaüۡ. Natürü nüma ga Cori ya Tupana rü gumá norü duüۡcüxüۡ nayangexŕxŕ ga guxüۡma ga tórü chixexüۡgü. 7ॸRü nanacua۳i ۳xgü, natürü ͑ӥ̲фӥ͑ӥǣӥɗ͑ի%фӥҡ̲͑ӥǣӥŃҡӥՓ nidexa. Rü ñoma carnéru i ma۳իՓ nagagüxüۡrüxüۡ ̲͑ի%͑ɗիɥǣӥ. Natürü ͑ӥ̲фӥ͑Ëȍɗ͑ľ̲фľ͖Ύ̲Փӥիɗɗ carnéru i yo۳xta۳իՓ͑ǣǣӥիüۡrüxüۡ. 8ॸRü ma۳իՓ͑͑ǣǣӥՓΎΎҡիӕիüۡma ga chixexüۡ naxü, rü tataxuma ga texé ga ínapoxüۡxe. Ѡӥҡիәľ̲ҡľիŃ͑ŃҡӥՓ tachogü. Rü ínanata۳xüchigü ga ñoma ga ͑͑ľՓ. Rü chautanüxüۡgüarü chixexüۡgagu nayama۳xgü. 9ॸRü duüۡxüۡgü ga ichixexüۡxüۡtagu nanata۳xgü. Rü duüۡxüۡgü i chixri maxŕxüۡ íta۳xgüxüۡtanügu nanata۳xgü. Rü yemaacü ̲͑ի%͑ɗիɥǣӥՓΎΎҡǣӕ̲̲͑ľҡфӥ taguma doramaxã texéxüۡ ͑ՓΎ̲ӥxŕxŕ. 10ॸѠӥæΎфɗֆҽӕЙ͑фӥɥ͑ӥ͑ɗիɥ͑ի ngúxüۡ yangexüۡ. Rü nüma rü nügü naxã naxca۳x ga tórü chixexüۡgü. Rü ngeۡmaca۳x nüxüۡ‫ ڟ‬nangexma i maxüۡ i taguma gúxüۡ фӥҡҡ̲ӕիӡËȍɗֆֆɞիľ̲͑Ύիфӥ ɗիɥǣӥիľ. Ѡӥ͑ǣǣӕ͑ɗիɥɗ̲ľ ínanguxuchixüۡ i ngŕma Tupana nagu фӥիɥ͑ӥիüۡ. 11ॸͮҡӥфӥ͑Փľ͑ǣֆľ̲ poraãcü ngúxüۡ nax yangexüۡ rü nayuxüۡ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ʊґkʑkґॷ53, 55, 59 фӥՓľ͑ҡ̲͑իüۡ. Rü yimá Tupanaarü duüۡ rü tá nataãxŕ erü tá tüxüۡ nadau ya muxetama ya marü Tupanape۳իľՓ imexe nagagu nax tümaarü chixexüۡca۳x nayuxüۡ. 12ॸRü ngeۡmaca۳x i nüma ya Tupana rü tá nanatachigaxŕxŕ, rü tá ngŕma iporaexüchixüۡҡ͑ӥՓ nanangexmaxŕxŕ, yerü nügü inaxã nax pecáduca۳x nayuxüۡca۳x. Rü nüma ga duüۡxüۡǣӥфӥ͖Ύ̲Փӥիɗɗ̲ľҡիüۡrüxüۡ ͑ֆիɥxŕxŕ, natürü ga nüma rü guxüۡma ga duüۡxüۡgüarü pecádu ninge nax ֆľ̲Ëӥ͑ŃҡӥՓ͑ËȍΎǣӥիüۡca۳x ga yema pecáduã۳xgüxüۡ.ٚ …… Taxüۡ i ngüۡxeۡex ۡ üۡ nixu ya Cori ya Tupana

55

1ॸ“¡Rü guxãma ya texé ya ita۳իՓľիľфӥ͑ӕҡիɥфӥ tayaxaxegü! ¡Rü yíxema ngearü diŕruã۳իǣӥիľфӥ͑ӕҡիɥфӥҡфɞǣӕфӥ¡ɞ͑ӕ rü lécheca۳x tadaugü rü ngetanüãcü tanangõ۳xgü rü taxaxegü! 2ॸ¿Rü ta۳xacüca۳x i diŕrumaxã penaxütanü i ngŕ̲ҡ̲Υ͑ɗիɥիüۡ? ¿Rü ta۳xacüca۳x penaxütanü i ngŕ̲ҡ̲͑Փ itaãxŕxüۡ? ¡Rü mea choxüۡ‫ ڟ‬ɞЙľфӥիɥ͑ӥľфӥ tá mexüۡ i õna pengõ۳xgü rü õna i chíxü̲ۡի%ҡЙľ͑ǣիЙӥҡӥՓľ! …… 6ॸ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣЙľիɥ͑ӥľֆæΎфɗֆҽӕЙ͑ rü ñoma rü ta pexna naxu! ¡Rü nüxna peca rü ñoma rü ta pexna nangaixcama! 7ॸRü ngŕma duüۡxüۡ i chixecümaxüۡ, rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ narüxo i ngŕma nacüma i chixexüۡ. Rü ngŕma duüۡxüۡ i chixexüۡǣӕфӥիɥ͑ӥիüۡ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ nüxüۡ narüxo i ngŕma chixexüۡ i nagu ͑իɥ͑ӥիüۡ. ¡Rü Cori ya Tupanaca۳x ЙľՓΎľǣӕ! Rü tá nüxü‫ۡڟ‬

538 pengechaüۡtümüxüۡgü. ¡Rü naxca۳x ЙľՓΎľǣӕֆҡΔфӥҽӕЙ͑! Erü nüma rü ínamemare nax pexü‫ ۡڟ‬nüxüۡ nangümaxüۡ i perü chixexüۡgü. 8ॸErü nüma ya Tupana rü ñanagürü: ‘Ngŕma choma nagu Ëȍфӥիɥ͑ӥիüۡ фӥҡ̲Йľфӥɥ͑ӥ̲ի% ͑Փӥիɗǣӕ. Rü ngŕma choma chaxüxüۡ rü tama pema pexüxü̲ۡի%͑Փӥիɗǣӕ. 9ॸRü ngŕxgumarüxüۡ ɗĀիӡǣӕիüۡ i naane rü ͖Ύ̲ɗ͑͑ľŃҡӥՓ͑ի͑͑ǣľի̲իüۡ, rü ngŕxgumarüxüۡ ҡ͑ɗիɥɗngŕma chorü ɥ͑ӥфӥЙľфӥɥ͑ӥŃҡӥՓ͑͑ǣľի̲фӥ ngŕma chaxüxüۡ rü ngŕma pexüxüۡŃҡӥՓ nangexma. 10ॸRü yima pucü rü ngŕma gáuxüۡ rü dauxüۡՓ͑фӥֆɗфӥҡ̲Փľ͑ dauxüۡՓ͑իɥ, natürü nayaՓaixŕxŕ i Փɗիӥ̲ӥ͑ի͑իӥǣӥիüۡca۳x i nanetügü rü ngŕmaãcü nangexmaxüۡca۳x i naxchire nax inatoxüۡca۳x rü norü o nax nangΦxüۡca۳x. 11ॸRü ngŕxgumarüxüۡ ҡ͑ɗիɥ i ngŕma chorü ore i chaua۳իՓɞիӡիӡիüۡ. Ѡӥҡիӡҡ̲ngŕmaãcümare cha۳u۳xca۳x natáegu. Rü ngŕma chorü oregagu rü tá ningu rü naxü i ngŕma choma chanaxՓa۳xexüۡ rü ngŕma nüxüۡ chixuxüۡ’, ñanagürü ya Tupana.ٚ …… Iraétanüxüۡgü rü norü chixexüۡgagu napoxcue

59

1ॸ“Rü

ngŕma Tupanaarü pora rü guxüۡguma nanaxaixrügumaraxüۡ rü guxüۡguma ningu nax chixexüۡՓҡӥիüۡ ínanguxüۡxeۡexۡ üۡca۳x. Rü ngŕxgumarüxüۡ ta

i nüma rü tama nangauxchixŕ, rü ngeۡmaca۳x guxüۡguma tüxüۡ ͑իɥ͑ӥľǣ nüxna icaxgu. 2ॸNatürü yema perü chixexüۡgü ga pexüxüۡ rü Tupanacha۳իՓ pexüۡ nitoxyepe۳xe. Rü ngŕma perü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ʊґkʑkґॷ59, 64, 65

539 pecádugügagu pexcha۳իՓ͑ӥǣӥ nidüxchametü ya Tupana nax ngŕmaãcü tama pexüۡ ͑իɥ͑ӥիüۡca۳x.ٚ …… Tupanaarü ngüۡxeۡecۡ a۳x ínaca i Ichaía

64

1ॸ“¡ƚcü

ínangegü i ngŕma caixanexüۡ i dauxüۡՓ ‫ ڟ‬a ngŕxmaxüۡ, Pa Tupanax, nax ngŕm ɞËӕфӥիɥիüۡca۳x rü cunaxɥã۳xãchitanüxŕŕxüۡca۳x ya ma۳իЙӦ͑ľǣӥɗngŕxguma ícunguxgu! 2ॸRü ngŕիǣӕ̲͑ә̲Ëӕիӡիǣӕфӥ͖Ύ̲ӥիӥɗ chuchuxüۡnecü ixaxexŕŕxüۡrüxüۡ ҡ͑ɗիɥ, rü ñoma dexá i docachiüxüۡrüxüۡ ҡ͑ɗիɥ. Rü ngŕxguma i ngŕma curü uanügü rü tá nüxüۡ nacua۳xgü nax aixcüma cungexmaxüۡ rü ngŕma nachixüۡanegüarü duüۡxüۡgü rü tá cupe۳իľՓnidu۳xrue. 3ॸRü yexguma guma ma۳իЙӦ͑ľǣӥǣӕ ícurüxɥ ۳xgu rü Moichépe۳իľՓ cunaxü۳իǣӕիǣֆľ̲%ӡËӥ̲իüۡ ga tama duüۡxüۡǣӥ͑ǣӕɗфӥիɥ͑ӥľիüۡ, rü guma ma۳իЙӦ͑ľǣӥфӥcupe۳իľՓфӥ nixɥã۳xtanücüxü. 4ॸRü taguma texé ͑Ëȍɗǣҡիɥ͑ӥфӥҡľիŃ͑ӥիüۡ tadau nax nangexmaxüۡ i to i tupana i naxüxüۡ i ngŕma cuma cuxüxüۡ tümaca۳x ya yíxema cugu yaxõgüxe. 5ॸRü cuma rü tüxüۡ cuyaxu ya yíxema tümaarü taãxŕmaxã mexüۡ üxe rü nüxna cua۳xãchixe nax tanaxüxüۡ i ngŕma cuma cunaxՓa۳xexüۡ. Natürü i ñu۳xma i cuma rü tomaxã cunu erü cupe۳իľՓËȍɗիľիüۡ ҡիӥǣӥфӥ͑ӡիËӥ̲ËӥфӥՓҡ̲ҡ̲ Ëӕǣҡիɥ͑ӥľ. 6ॸRü guxãma i toma rü cupe۳իľՓфӥĀӕüۡxüۡǣӥɗɗի%ӡ%Ëȍɗիüۡ ҡɗիɥǣӥ. ѠӥՓΎΎɗngŕma taxüxüۡ i toxca۳x rümexüۡ, rü cupe۳իľՓфӥ͖Ύ̲Փӥիɗɗ Փľիɗ%ӡ%Ëȍɗիüۡrüxüۡ ͑ɗիɥ. Rü guxãma

chixexüۡgu tayitanü ñoma naixatügü i pagüxüۡ irüyixüۡrüxüۡ. Rü ngŕma tórü chixexüۡgü rü ñoma buanecü ta۳xacü cuenagütanüxüۡrüxüۡ chixexüۡՓҡӥիüۡ nagagü. 7ॸRü tataxuma ya texé ya cumaxã idexáxe rü pora üxe nax cuxüۡҡՓ͑ǣüۡxeۡecۡ a۳x ítaca۳xaxüۡ. Rü ngŕma torü chixexüۡǣǣӕ͑ɗիɥɗ toxcha۳իՓɗнӕɗËәիüۡ rü toxüۡ ɞËӕՓΎǣӥիüۡ. 8ॸNatürü ngŕ̲ŃҡӥՓ, Pa Corix Pa Tupanax, фӥËӕ̲͑ɗիɥɗҽΎ͑ҡӥнӕɗիɥիüۡ. ҽΎ̲фӥՓɗիӥ̲ӥҡɗիɥǣӥфӥËӕ̲͑ɗիɥɗ torü üruxüۡ нӕɗիɥիüۡ. Rü guxãma i tomax rü cumatama toxüۡ cuxü. 9ॸPa Corix Pa Tupanax ¡taxӢ ɗҡΎ̲ի%Ëӕ͑ӕիӡËȍɗիüۡ! ¡Rü taxӢ i nüxna cucua۳xãchixüۡ ga yema chixexüۡ ga taxüxüۡ! ¡Rü dücax, nagu фӥիɥ͑ӥ͑իËӕфӥĀӕüۡxüۡǣӥҡɗիɥǣӥիüۡ!ٚ …… Cori ya Tupana rü duüۡxüۡgümaxã mexüۡ naxuegu

65

17ॸ“

Rü Cori ya Tupana rü ñanagürü: ‘Rü Dücax, rü guxüۡma i ngŕma dauxüۡՓ͑ӥիüۡ idauxüۡ rü ngexՓaca۳xüۡxüۡ tá chaxü. Rü ngŕxgumarüxüۡ ta i ñoma i naane rü to i ngexՓaca۳xüۡxüۡ tá chaxü. Rü ngŕma nüxíraxüۡxüۡ rü marü tá nüxüۡ itarüngüma rü taxúxetáma texé ñuxgu nüxna tacua۳xãchi. 18ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥ͑ի guxüۡguma namaxã petaãxŕgüxüۡ i ngŕma tá chaxüxüۡ. Erü tá chanaxü ya ՓӥիɗֆngexՓaca۳xüۡne ya Yerucharéüۡ i taxuxüۡma i chixexüۡ ͑Փ͑ǣľի̲͑ľ. Rü ngŕma duüۡxüۡǣӥɗ͑Փmaxŕxüۡ rü tá aixcüma nataãxŕgü. 19ॸRü choma rü tá ta namaxã chataãxŕ ֆֆɗ̲ɥ͑ľֆ Yerucharéüۡ rü tá namaxã chataãxŕ i ngŕma chorü duüۡxüۡǣӥɗ͑Փmaxŕxüۡ.

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ʊґkʑkґॷ65

540

Ѡӥֆɗ̲ɥ͑ľՓфӥ̲фӥҡիӡҡ̲͑ӥիüۡ ҡիɥ͑ӥɗիӕфӥҡիәիľҡ̲͑ǣәիüۡ tinge ‫ ڟ‬a rü rü ngŕmagagu aita taxü. 20ॸRü ngŕm tataxuma ya buxe ya noxretama i ngunexüۡ tamaxüۡ rü paxa yúxe, rü bai ya yaxguã۳x ya tama mea yarüyaexe. Rü yíxema 100 ya taunecü tüxüۡ‫ ڟ‬ngeۡxmaxe yuxe rü tá ngextü۳իӥҡ̲͑ɗիɥ. Rü yíxema tama 100ֆҡӕ͑ľËӥՓ͑ǣӕիľ nax tayuxüۡ rü tümaarü chixexüۡgagutama paxa tayu. …… 23ॸѠӥҡիӡҡ̲͑ҡӥca۳xma naxüane i duüۡxüۡgü, rü nataxutáma i naxacügü i paxa yuexüۡ. Erü nümagü rü ngŕma duüۡxüۡgü i Tupana nüxüۡ rüngüۡxeۡexۡ üۡtaxa ͑ɗիɥǣӥ. Rü ngŕxgumarüxüۡ tá ta Tupana

nüxüۡ narüngüۡxeۡe ۡ i ngŕma nataagütanüxüۡgü. 24ॸRü naxüۡpa nax nüma choxna nacagüexüۡ, rü choma ya Tupana rü marü nüxüۡ changãxüۡ. Rü naxüۡpa nax yanachianegüxüۡ nax choxna nacagüexüۡ, rü choma rü marü nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥ. 25ॸRü ngŕma airu i naixnecücuã۳x rü tá carnérumaxã ՓӥիɗՓ͑Ëȍɗ¡ӥľ. Rü yima ai ya leóüۡ rü ՓΎËфӥիüۡ tá maxeۡ nango۳x. Rü ngŕma %իҡЙľфӥ̲фӥҡիӡҡ̲ҡӥիüۡ nango۳x, erü ngŕ̲Փɗիӥ̲ӥҡ͑ɗիɥɗ͑Փľ̲ӥ. Rü guxüۡnema ya yima ma۳իЙӦ͑ľֆ ËȍΎЙҡ͑Փ͑ǣľի̲͑ľфӥҡҡիӕ̲ֆ texé ya chixexüۡ üxe’, ñanagürü ya Cori ya Tupana.ٚ ……

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

JEREMÍAS (Yeremía) Cori ya Tupana rü Yeremíaxüۡ naxuneta norü puracüca۳x

1

1ॸѠӥ͖͑ɗիɥǣҽӕЙ͑фӥucu۳xeۡ

ga Yeremíamaxã nüxüۡ yaxuxüۡ. Rü nüma ga Yeremía rü chacherdóte ga ʊфɗËȍɞ͑͑ľ͑ɗիɥ. Ѡӥɥ͑ľǣk͑ҡΔǣӕ naxãchiüۡ ga Bŕyamítanüxüۡфӥ͑͑ľՓ. 2ॸRü yexguma Amú nane ga Yochía rü marü 13 ga taunecü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիǣӕǣ ֤ӕĀ͑ľՓ, rü nüma ga Tupana rü Yeremíamaxã nidexa. 3ॸRü yexgumarüxüۡ ta Yeremíamaxã nidexa ga Cori ya Tupana ga yexguma Yochía nane ga Yoachíüۡ ãeۡի۳ ǣËӥɗիɥիǣӕǣ֤ӕĀ͑ľՓ. Rü yemaacü namaxã nidexa ñu۳xmata nai ga Yochía nane ga Chedequía rü 11 ga taunecü yanguxŕxŕã nax ãeۡx۳ gacü ֆɗիɥիüۡ ǣ֤ӕĀ͑ľՓ. Rü yexguma guma taunecüarü 5ǣҡӕľ̲ËӥՓ ͑͑ǣӕիǣӕ͑ɗիɥǣ֤ľфӕËȍфéüۡcüã۳x ga duüۡxüۡgü ga to ga nachixüۡ͑ľՓ nagagüaxüۡ. 4ॸNüma ga Cori ya Tupana rü chomaxã nidexa rü ñanagürü choxüۡ: 5ॸ٘Ѡӥֆľիǣӕ̲ҡիӡҡËӕիüۡ chango۳xeۡeg ۡ u ۡ фӥՓΎľҡ̲̲фӥËȍΎ̲Ëӕիü Ëȍիӕ͑ľҡ͑իËȍΎիфӥнӕɗիɥիüۡ. Rü naxüۡpa nax cubuxüۡ rü choma rü marü

cuxüۡ chayaxu rü nachixüۡanegüarü orearü uruxüۡ cuxüۡ Ëȍɗիɥxŕxŕٚ, ñanagürü. 6ॸRü yexguma ga chomax rü chanangãxüۡ rü ñachagürü: “Dücax, Pa Corix, Pa Tupanax, choma rü changextü۳xüxüchi rü tama nüxüۡ chacua۳x nax ñuxãcü chidexaxüۡٚ, ñachagürü. 7ॸNatürü nüma ga Cori ya Tupana rü choxüۡ ñanagürü: “¡TaxӢ i nüxüۡ quixuxüۡ nax cungextü۳xüxüۡ! Rü chanaxՓa۳xe i choma cuxüۡ íchamuxüۡՓ ͑իËӕիӡիüۡ. Rü tá nüxüۡ quixu i ngŕma choma cuxüۡ chamuxüۡ nax nüxüۡ quixuxüۡ. 8ॸ¡Rü taxӢ i texéxüۡ cumuüۡxüۡ! Erü choma rü tá chacuxüۡtagu nax cuxüۡ íchapoxüۡxüۡca۳x. Rü choma ya Cori ya ҽӕЙ͑͑ɗիɥɗËӕ̲ի%͑ӥիüۡ chixuxüۡ i ͖ËȍΎфӥΎфľٚ, ñanagürü. 9ॸRü ñu۳իӡËȍɗ nüma ga Cori ya Tupana rü chaua۳x ningΦgü rü ñanagürü choxüۡ: 10ॸ“Rü ñu۳xma i choma rü cuxna chanaxã i chorü ore nax ngŕmamaxã cuyaxucu۳xeۡgüxüۡca۳x i ngŕma ãeۡx۳ gacügü rü duüۡxüۡgü i guxüۡ i nachixüۡanecüã۳xgü. Rü ngŕիǣӕ̲ҡ̲͑ǣ͑իɥ͑ӥľǣӕɗ ngŕma chorü ore i namaxã nüxüۡ quixuxüۡ, rü choma rü choxüۡ‫ ڟ‬nangexma i pora nax chanamuxüۡca۳x i norü uanügü

541 Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇƄѠƄͅʑkґॷ1ٍॷ2 nax nagu napogüexüۡca۳իɗ͑Ύфӥɥ͑ľǣӥ фӥɞ͑ՓΎիüۡãxüۡca۳x i norü duüۡxüۡgü rü ngŕmaãcü iyanaxoxüۡca۳x i nachixüۡanegü. Natürü ngŕma naga ɥ͑ӥľիüۡ i chorü ore i namaxã nüxüۡ quixuxüۡ rü ngŕxgumarüxüۡ ta choxüۡ‫ڟ‬ ͑͑ǣľի̲ɗЙΎф͑իՓľ͑ ichanachixŕŕxüۡ rü chanatachigaxŕŕxüۡٚ, ñanagürü ga Tupana. …… 13ॸѠӥ͑ӥ̲ֆæΎфɗфӥՓľ͑ËȍΎ̲ի% nidexa rü choxna naca rü ñanagürü: “¿Ta۳իËӥ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ cudauxüۡ?ٚ ñanagürü. Rü choma rü chanangãxüۡ rü ñachagürü: “Nüxüۡ ËȍĀӕֆՓӥիɗֆ buetare ya idocacü rü nórteguama baãcuchaüۡËӥɗ֤ӕĀфӥ͑͑ľՓٚ, ñacharügü. 14ॸRü yexguma ga nüma ga Cori ya Tupana rü chomaxã nüxüۡ nixu rü ñanagürü: “Ngŕma taxüۡ i guxchaxüۡ i ͑ΔфҡľՓ̲ɗիӥǣӥիüۡ rü tá nüxna nangu i guxüۡtáma i duüۡxüۡǣӥɗ͑ӕ֤ӕĀ͑ľՓ maxŕxüۡ. 15ॸRü choma i Cori ya Tupana rü aixcüma nüxüۡ chixu rü tá naxca۳x changema i guxüۡma i nachixüۡanegüarü ãeۡի۳ ǣËӥǣӥɗ͑ΔфҡľՓ̲ngŕxmagüxüۡ. Ѡӥ͑ӕ֤ӕĀ͑ľՓҡ͑իɥ. Rü ngŕma ãeۡx۳ gacügü rü Yerucharéüۡca۳x íxücuxüۡgu tá nananu i norü tochicaxüۡgü nape۳xegu ֆֆɗ̲ɥ͑ľфӥЙΎիľǣӕիüۡ rü nape۳xegu ֆֆɗ̲͑ɗǣӥֆɥ͑ľǣӥֆ֤ӕĀ͑ľՓ ngŕxmagüne. 16ॸRü ngŕ̲ҡ͑ɗիɥɗ ngŕma poxcu i namaxã chaxueguxüۡ i ngŕma duüۡxüۡgü i chixexüۡ ügüxüۡ rü ËȍΎի͑ɗիɥǣËȍɗիüۡ. Erü nüxüۡ nicua۳xüxüۡgü i ngŕma tupanachicüna۳xãgü i to i nachixüۡanecüã۳xgü ügüxüۡ rü ãmare naxca۳x ínagugü. 17ॸ¡Rü ñu۳xma i cumax, rü inachi rü cugü naporaxŕxŕ, rü ngŕma

542 duüۡxüۡǣӥҡ͑ӥՓ͑իӡфӥ̲͑ի%͑ӥիüۡ yarüxu i ngŕma choma cumaxã nüxüۡ chixuxüۡ! ¡Rü taxӢ i nüxüۡ cumuüۡxüۡ! Erü ngŕիǣӕ̲ҡիӡҡ̲ngŕma cumaxã nüxüۡ chixuxüۡãcüma cunaxü۳xgux, rü choma rü tá ngŕma duüۡxüۡgüpe۳իľՓ cuxüۡ chamuüۡxeۡxeۡ. 18ॸRü ñu۳xma i chomax, rü pora cuxna chaxã. Rü ñoma Փӥիɗֆɥ͑ľֆ̲ľ̲ɞЙΎիľǣӕ͑ľфӥիüۡ rü Փüxi ya caxta ya ƿérunaxca۳xrüxüۡ, rü ñoma poxeguxüۡ ɗ¡фΔӡchenaxca۳xrüxüۡ cuxüۡ Ëȍɗիɥxŕxŕ nax ngŕmaãcü tama cumuüۡãcüma cuxunagüxüۡ i chorü ore nape۳իľՓɗ֤ӕĀ͑ľËӥã۳xarü ãeۡx۳ gacügü rü chacherdótegü rü guxüۡma i duüۡxüۡgü ɗ֤ӕĀ͑ľՓngŕxmagüxüۡ. 19ॸRü nümagü rü tá cumaxã nanueama, ͑ҡӥфӥҡիӡҡ̲Ëӕիüۡ narüporamaegü. Erü choma rü tá chacuxüۡtagu rü cuxna chadau rü cuxüۡ íchapoxüۡ. Rü ËȍΎ̲ҡ̲ֆæΎфɗֆҽӕЙ͑͑ɗիɥɗ nüxüۡ chixuxüۡ i ñaa chorü ore.ٚ Iraétanüxüۡǣӥфӥҡ̲ҽӕЙ͑ǣ͑իɥ͑ӥľ

2

1ॸRü yexguma ga nüma ga Cori ya Tupana rü chomaxã nidexa rü ‫͑ ڟ‬իӡфӥ ñanagürü: 2ॸ“¡Dücax, ngŕ̲ namaxã idexa i ngŕma Yerucharéüۡcüã۳x i duüۡxüۡgü! ¡Rü nataga nax mea nüxüۡ ͑իɥ͑ӥľիüۡca۳x i ñaa chorü ore i ñaxüۡ!: ‘Rü choma ya Tupana rü nüxna chacua۳xãchi rü yexguma noxri ЙľֆիΥǣӥǣӕфӥ̲ľËȍӕǣЙľիɥ͑ӥľ. Rü yexguma noxri chorü duüۡxüۡgü pexüۡ Ëȍɗիɥxŕŕgu, rü choxüۡ pengechaüۡgü

͖Ύ̲Փӥիɗɗ͑ǣľɗngexՓaca۳x ãtecü rü ͑ǣɥҡľիüۡ ngechaüۡcürüxüۡ. Rü yema choxüۡ nax pengechaüۡxüۡǣǣӕфӥËȍΎՓľЙľфӥիɥɗ ngextá ínachianexüۡՓǣҡիӕիüۡma írüxüxüۡՓ. 3ॸRü pemax, Pa Iraétanüxüۡgü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇƄѠƄͅʑkґॷ2ٍॷ3

543 фӥɗիËӥ̲̲ËȍӕǣӕЙľфӥիɥ͑ӥľǣ yexguma, фӥЙľ̲͑ɗիɥǣ̲ľիüۡ ga chorü õgütanüxüۡǣӥЙɗիɥǣӥիüۡ. Rü ngŕxguma texé chixexüۡ pemaxã ü۳xgux rü choma rü pexca۳x tüxüۡ chapoxcu, rü tümaca۳x yéma chanamu i guxchaxüۡgü.’ ѠӥËȍΎ̲ҡ̲ֆæΎфɗֆҽӕЙ͑͑ɗիɥɗ nüxüۡ chixuxüۡ i ngŕ̲Ύфľٚ, ñanagürü. 4ॸ¡Pa Acóbutaagü i Iraétanüxüۡgüx, rü ɗЙľфӥիɥ͑ӥľɗ͑ΎфӥΎфľֆæΎфɗֆ Tupana! 5ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü ñanagürü pexüۡ: “¿Ta۳xacürü chixexüۡ ËȍΎՓ͑ӥիüۡ inayangaugü ga perü o۳xigü rü yemaca۳իËȍΎի͑ֆիɥǣËȍɗիüۡ rü ͑Փľ͑իɥիüۡ ga tupananetachicüna۳xãgü ga ngearü maxüۡãx۳ güxüۡ? Rü yemagagu ҡիӕՓ̲͑ӥǣӥnamexŕŕgü. 6ॸRü nüma ga perü o۳xigü rü choxüۡ inarüngümae ͑իËȍΎ̲ֆæΎфɗֆҽӕЙ͑ֆɗիɥիüۡ ga Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓɞËȍ͑ǣӕիüۡxeۡexۡ üۡ. Rü ËȍΎ̲͑ɗիɥǣɞËȍֆǣǣӥիüۡ nagu ga yema naane ga chianexüۡ ga taxuxüۡma ͑Փфӥիӥիüۡ. Rü yéma ínamáxpü۳xanexüۡՓǣɞ͑͑ǣľфӥ dexáãx‫ ڟ‬üۡՓËȍ͑ǣǣӥǣ ɞ͑ի%ӡËӥ̲իüۡՓфӥҡիәľ̲͑ǣӕ ãchiüۡxüۡՓ, rü taxúema ixüpetüxüۡՓ. 7ॸѠӥËȍΎ̲͑ɗիɥɗ͖͑͑ľɗǣӕիüۡ ͑ՓфӥիӥիüۡՓËȍ͑ǣǣӥիüۡ nax yemaacü nangõ۳xgüaxüۡca۳x ga nanetüarü ogü ga rümemaegüxüۡ, natürü i pemax фӥ͑ӕЙľիɥфӥËȍɗիľիüۡ ͑ՓЙľիӥǣӥɗ ñaa chorü naane rü ngŕmaãcü naxchi choxüۡ pexaiexeۡxeۡ i ñaa naane i choxrü ɗիɥիüۡ. 8ॸRü ngŕma perü chacherdótegü rü tama cha۳u۳xca۳x nadaugü, rü ngŕma perü ucu۳xeۡruüۡgü rü tama choxüۡ nayauxgü. Rü ngŕma perü ãeۡx۳ gacügü rü chomaxã nanue, rü ngŕma perü orearü uruüۡgü rü Baáchigaxüۡama nixugüe rü

ngŕma ngearü maxüۡãx‫ ڟ‬üۡ i naxchicüna۳ի%Փľ͑фӥիɥ. Tupana rü nayadaxŕxŕ nax nanuxüۡ namaxã i Iraétanüxüۡgü 9ॸRü

ngeۡmaca۳x i chomax ya Cori ya Tupana rü pemaxã nüxüۡ chixu rü ngŕma perü chixexüۡgagu tá pemaxã Ëȍ͑ӕľËȍɗЙľ̲իфӥՓΎΎЙľ͑ľǣӥфӥ petaagü. 10-11ॸ¡Rü ŕcü ngŕma nachixüۡanegü i yáxüۡՓngŕxmagüxüۡՓ Йľիɥ, rü peyangugü rü ngoxi ngŕma nachixüۡanecüã۳xgü rü norü tupanachicüna۳xãgüxüۡ naxoe, ngŕma pema choxüۡ nax pexoexüۡrüxüۡ! ѠӥՓΎΎ ngŕ̲ËЙիӡǣӥɗΎŃѸҡľՓ ngŕxmagüxüۡՓЙľիɥ, rüe۳xna Chedáruarü chianexüۡ ɗŃѸҡľՓ ‫ ڟ‬a rü ngŕxmaxüۡՓЙľիɥ, rü ngŕm ۡ ҡիӡҡ̲͑ӥիü ipeyangau nax ngŕma nachixüۡanecüã۳xgü, rü norü tupanachicüna۳xãgüxüۡ naxoexüۡ ՓΎΎ tama chauxrüxüۡ Tupanaxüchi nax ֆɗիɥիüۡ. Natürü i chomax nax perü ҽӕЙ͑ֆӥӥ͑ľËӥËȍɗիɥիüۡ rü choxüۡ ípeta۳x naxca۳x i ngŕma tupanachicüna۳ի%ǣӥ̲фľɗҡիӕՓ̲ mexüۡٚ, ñanagürü ya Tupana. …… Cori ya Tupana rü Iraéanecüã۳xmaxã rü Yudáanecüã۳xmaxã nüxüۡ nixu nax nüxüۡ naxoexüۡca۳x i norü chixexüۡgü

3

6ॸRü yexguma Yochía ãeۡx ۳ gacü ɗիɥիǣӕǣ֤ӕĀ͑ľՓфӥֆľիǣӕ̲ ͑ɗիɥǣæΎфɗǣҽӕЙ͑ǣËȍΎիüۡ ñaxüۡ: “¿Nüxüۡ cudauxüۡ i ngŕma naxügüxüۡ i ngŕma Iraéanecüã۳xgü i tama ɗիɥ͑ӥľËȍüۡxüۡ? Rü nümagü rü ma۳իЙӦ͑ľǣӥՓфӥ͑ɗիҡüüۡǣӥՓфӥ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇƄѠƄͅʑkґॷ3, 7 tupanachicüna۳xãxüۡ nicua۳xüxüۡgü rü ngŕ̲%ËӥËȍΎի͑͑ɗիɥǣËȍɗ͖Ύ̲Փӥիɗ ɗ͑ǣľɗ͑ǣɥҡľ͑͑ǣľ%xŕcürüxüۡ. 7ॸRü ËȍΎ̲͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥǣӕфӥËȍɗֆľ̲ chixexüۡ nax naxügüxüۡǣӕՓľ͑фӥ cha۳u۳xca۳ի͑ՓΎľǣӕɗngŕma Iraéanecüã۳xgü, natürü tama cha۳u۳xca۳x ͑ՓΎľǣӕ. Rü natanüxüۡgü ga Yudáanecüã۳xgü ga tama yaxõgüxüۡ rü yemaxüۡ nadaugü. 8ॸRü yexgumarüxüۡ ta nüxüۡ nadaugü nax choma rü nüxüۡ chaxoxüۡ фӥɞËȍ͑ՓΎǣӥիüۡ ga yema Iraéanecüã۳xgü naxca۳x ga yema chixexüۡ ga naxügüxüۡ. Natürü nümagü ga yema Yudáanecüã۳xgü rü yema Iraéanecüã۳xgürüxüۡ chixexüۡ naxügü rü tama choxüۡ namuüۡe. Rü nümagü rü ta rü nagu namaxŕ ga yematama chixexüۡ. 9ॸRü

tama naxca۳x nachixe ga yema chixexüۡ ga naxügüxüۡ rü yemaacü norü taãxŕmaxã nanaxügü. Rü tama chauga ͑իɥ͑ӥľËȍüۡ rü yemaca۳x nutanaxca۳x ga norü tupanachicüna۳xã rü nainaxca۳x ga norü tupanachicüna۳xãxüۡ nicua۳xüxüۡgü. 10ॸѠӥֆľ̲ŃҡӥՓфӥngŕma Yudáanecüã۳xgü i duüۡxüۡgü i tama Ëȍӕǣɥ͑ӥľիüۡ фӥՓΎΎ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥľ nax cha۳u۳xca۳ի͑ՓΎľǣӕիüۡ, natürü tama aixcüma cha۳u۳xca۳ի͑ՓΎľǣӕфӥËȍΎիüۡ ͑ՓΎ̲ӥxŕŕgümare. Rü chomatama ya æΎфɗֆҽӕЙ͑͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ chixuxüۡ i ngŕma. …… 22ॸ¡Rü cha۳u۳xca۳իЙľՓΎľǣӕ, Pa æȍӕիËӥǣӥֆҽ̲ʊիɥ͑ӥľËȍիüۡxex! Rü choma rü tá pexüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ icharüngüma i ngŕ̲ЙľфӥЙľËĀӕǣӥٚ, ñanagürü ya Cori ya Tupana. Rü nümagü rü Tupanaxüۡ nangãxüۡgü rü ñanagürügü: ٘ġիľǣӥҡɗիɥǣӥ. Rü cuxca۳իҡիɥľфӥ

544 Ëӕ̲͑ɗիɥɗҡΎфӥæΎфɗֆҽӕЙ͑ нӕɗիɥիüۡٚ, ñanagürügü. …… Yeremía rü tupauca ga taxüۡnewa nüxüۡ nixu ga Tupanaarü Ore

7

1ॸRü

nüma ga Cori ya Tupana rü Yeremíamaxã nidexa rü ñanagürü nüxüۡ: 2-3ॸ“¡Ngŕxma chopataarü ɥã۳xgu ‫ ڟ‬a duüۡxüۡgümaxã nüxüۡ ixu nachi rü ngŕm i ñaa ore: ‘Pa Duüۡxüۡgü i Yudátanüxüۡgü i Ñaa ʘã۳իՓʊËȍΎËӕիüۡ nax Corixüۡ Peyarücua۳xüüۡgüxüۡca۳x, rü dücax, rü ɗЙľфӥիɥ͑ӥľɗ͑ΎфӥΎфľֆҡΔфӥæΎфɗֆ Tupana ya YudátanüxüۡŃҡӥՓ ngŕxmacü!’ Rü nüma rü ñanagürü: ‘¡Penamexŕxŕ i perü maxüۡ rü nüxüۡ perüxoe i pecüma i chixexüۡ i chope۳իľՓ pexügüxüۡ! Rü ngŕ̲%Ëӥҡ͑ɗիɥɗ͖Ύ̲ɗ ͑͑ľՓɗ͑ӥիüۡ chama۳xnetaxüۡ i perü maxüۡ.’ 4ॸ¡Rü taxӢ i nüxüۡ‫ ڟ‬peyaxõgüxüۡ i ngŕma duüۡxüۡgü i pexüۡ ՓΎ̲ӥxŕŕgüxüۡ rü ñagüxüۡ: ‘Nua YerucharéüۡՓ͑͑ǣľի̲

ya yima Cori ya Tupanapata rü ngeۡmaca۳իҡիӕËӥфӥՓҽӕЙ͑ ͑͑ЙΎիËӕֆĀɥ͑ľՓΎΎËȍɗիľիüۡ ixügüxgu’, ñagüxüۡ! 5-7ॸNatürü ngŕxguma chi penamexeۡexۡ۳ gu i perü maxüۡ rü nüxüۡ perüxoegu nax chixexüۡ pexügüxüۡ, rü chi ՓӥիɗËȍɗǣӥЙľǣӥЙľ͑ǣľËȍüۡgügu rü aixcümaxüۡ pegümaxã pixuxgu, rü chi mea nüxü‫ ۡڟ‬penaxütanügu i ngŕma to i nachixüۡanecüã۳xgü i pexü‫ ۡڟ‬puracüexüۡ, rü chi mea namaxã ipecua۳xgux i ngŕma taxcutagü rü yutegüxe, rü chi tama ñaa nachicagu natüca۳xmamare tüxüۡ pima۳xgu ya yíxema tama chixexüۡ ügüchiréxe, rü chi nüxüۡ perüxoegu nax nüxüۡ picua۳xüüۡgüxüۡ i ngŕma tupanachicüna۳xã i ngearü maxüۡãx‫ ڟ‬üۡ i

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇƄѠƄͅʑkґॷ7, 8, 9, 15

545 pegütama namaxã pechixexŕŕgüxüۡ, rü ngŕիǣӕ̲ɗËȍΎ̲фӥҡ͑ՓЙľիüۡ chamaxŕxŕxŕ i ñaa naane ga perü o۳xigüna chaxãxüۡ nax guxüۡgutáma noxrü ֆɗիɥիüۡca۳x. 8ॸRü pemax, Pa Yerucharéüۡcüã۳xgüx, rü ngŕma nax daa Йľфӥɥ͑ľՓ͑͑ǣľի̲իüۡca۳x ya chopata, rü ngeۡmaca۳ի͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥľ фӥ̲фӥҡիӡҡ̲Йľիüۡ chapoxcue naxca۳x i perü chixexüۡ. Natürü pegütama ͑ǣӕЙľՓΎ̲ӥxŕŕgümare i ngŕma perü ‫ ڟ‬rü pemáetagü, rü nai i ɥ͑ӥ. 9ॸErü pengɥe, ngemaxã pemaxŕ, rü natüca۳xma chauéga penaxuxuchi rü pidorae, rü Baáca۳x pumárate۳իľЙɗǣӕǣӦիüۡ, rü naxca۳x pingutaque۳xegüxüۡ i tupananetagü i ngearü maxüۡãx‫ ڟ‬üۡ. 10ॸRü ngŕ̲ŃҡӥՓфӥ nua chope۳իľՓЙľ͑ǣӕǣӥ͑ՓֆĀ ngutaque۳xepataxüۡ ya cha۳u۳xca۳իɗիɥիüۡne. Ьľ̲͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥľǣӕɗ͑ӕфӥ taxuxüۡtáma pexüۡ nangupetü, rü marü ҡիӡҡ̲Йľիüۡ ËȍЙΎիËӕľǣՓΎΎ penaxügüecha۳xgu i ngŕma chixexüۡ i choma tama namaxã chataãxŕxüۡ. 11ॸ¿Rü eۡի۳ ͑͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥľǣӕֆĀ ngutaque۳xepataxüۡ ya cha۳u۳xca۳իɗիɥիüۡne ‫ ڟ‬ax۳ güxüۡpataxüۡ ͑ɗիɥ? Rü guxüۡma i rü ngɥta۳ ngŕma chixexüۡ i pexüxüۡ rü nüxüۡ chadau i chomax. Rü chomatama ya Cori ya ҽӕЙ͑͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ chixuxüۡ i ngŕma Ύфľٚ, ñanagürü. …… 30ॸRü Cori ya Tupana rü ñanagürü: “Rü ngŕma duüۡxüۡgü i Yudátanüxüۡ rü choxüۡ nanuxŕŕgü namaxã i ngŕma naxügüxüۡ. Rü daa ngutaque۳xepataxüۡ ya cha۳u۳xca۳x ɗիɥիüۡnegu nananucu i naxchicüna۳xãgü i nüxüۡ chaxoxüۡ rü ngŕmaãcü chixexüۡ nua ËȍΎЙҡՓ͑իӥǣӥٚ, ñanagürü. ……

8

3ॸRü

nüma ya Tupana rü ñanagürü: “Ngŕxguma nua chanamu۳xgux i perü uanügü i chixexüۡgü nax pexüۡ nada۳i ۳xücۡ a۳x, rü ngŕma íyaxügüxüۡ rü tá to i nachixüۡanegu chanaՓoonexŕxŕ. Rü ‫ ڟ‬фӥҡ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥľфӥËȍɗ ngŕ̲ narümemae ga noxtacüma nax nayuexüۡ rü tama namaxŕxüۡ. Rü chomatama ya Cori ֆҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓngŕի̲իľ͑ɗիɥɗ nüxüۡ chixuxüۡ i ngŕ̲Ύфľٚ, ñanagürü. …… Ngŕma Tupana namaxã taãxŕxüۡchiga

9

23ॸRü

nüma ya Cori ya Tupana rü ñanagürü: “Rü yíxema cua۳x tüxüۡ‫ڟ‬ ngŕxmaxe rü tama name i tügü namaxã ticua۳xüxüۡ i ngŕma tümaarü cua۳x. Rü ՓΎΎֆɞիľ̲͑ӥիüۡ cuáxe nax duüۡxüۡgümaxã itacuáxüۡ rü tama name i ngŕmamaxã tügü ticua۳xüxüۡ. ѠӥՓΎΎֆ yíxema diŕruãx‫ ڟ‬e rü tama name i tümaarü diŕrumaxã tügü ticua۳xüxüۡ. 24ॸNatürü ngŕxguma texé tügü icua۳xüxüۡchaüۡgu rü ŕcü tügü ticua۳xüxüۡ naxca۳x nax choxüۡ tacuáxüۡ i choma i ҡӥ̲фӥæΎфɗֆҽӕЙ͑Ëȍɗիɥիüۡ rü ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓҡӥիüۡ changechaüۡxüۡ rü mea tümamaxã nax ichacuáxüۡ rü aixcüma naՓe۳xguxüۡ ɗËȍΎфӥɥ͑ӥ. Rü

ngŕxguma ngŕmaãcü cha۳u۳xca۳x tügü ticua۳xüxüۡgu rü chataãxŕ. Rü ËȍΎ̲ҡ̲ֆæΎфɗֆҽӕЙ͑͑ɗիɥɗ nüxüۡ chixuxüۡ i ngŕ̲ٚ, ñanagürü. …… Naxunagü i norü poxcu i ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ

15

1ॸRü

nüma ya Cori ya Tupana rü ñanagürü choxüۡ: ٘ѠӥՓΎΎËȍɗ Moiché rü Chamué nua chauxüۡҡՓ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇƄѠƄͅʑkґॷ15 ɥիǣӕ͑ի͑ŃҡӥՓֆËȍΎǣӥľիüۡca۳x i ñaa duüۡxüۡgü, фӥ̲фӥҡիӡËȍɗ̲͑ӥիü‫ۡڟ‬ ɗËȍիɥ͑ӥ͑իËȍΎիü‫ۡڟ‬ nangechaüۡtümüxüۡgüxüۡ i ñaa duüۡxüۡgü. ¡Rü namaxã nüxüۡ ixu: ‘Rü choxna ֆիɥǣËȍɗҡ͑ӥ!’ 2ॸRü ngŕxguma chi Ëӕի͑͑Ëǣӥǣӕфӥ͑ǣľիҡҡ͑ի͑իɥիüۡ фӥ͖͑ɗիɥɗËȍΎфӥΎфľ. ¡Rü namaxã nüxüۡ ixu!: ‘Rü ngŕma marü namaxã ueguxüۡ nax da۳իՓľ͑ľ̲ի%͑ֆӕľիüۡ, rü da۳իՓľ͑ľ̲ի%ҡ͑ֆӕľ. Rü ngŕma marü namaxã ueguxüۡ nax daigu nayuexüۡ rü daigu tá nayue. Rü ngŕma marü namaxã ueguxüۡ nax taiyamaxã nayuexüۡ rü tá taiyamaxã nayue. Rü ngŕma marü namaxã ueguxüۡ nax ɞ͑ՓΎիüۡxüۡ i ñaa nachixüۡ͑ľՓфӥҡ ɞ͑ՓΎիüۡ.’ …… 6ॸRü pemax, Pa Yerucharéüۡcüã۳x, rü choxüۡ ípeta۳x rü tama choxüۡ pecuáxchaüۡ. Rü choma ya Cori ya ҽӕЙ͑͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ chixuxüۡ i ngŕma. Rü ngŕma perü chixexüۡgagu rü choma rü marü chipa nax pemaxã yaxna Ëȍիɥ͑ӥիüۡ, rü ngeۡmaca۳իĀӥիՓЙľիüۡ chapoxcu nax perüxoexüۡca۳իٚ, ñanagürü ga Tupana. ……

546 11ॸNatürü

nüétama, Pa Corix, nax chixexüۡ chomaxã yaxugüexüۡ. Erü cuma rü meama nüxüۡ cucua۳x nax aixcüma mea chayanguxŕŕxüۡ i ngŕma puracü i choxna cuxãxüۡ rü poraãcü cupe۳իľՓ ͑ŃҡӥՓËȍËȍΎǣӥիüۡ i ngŕma chorü uanügü nax ícunanguxüۡxeۡexۡ üۡca۳ի͑Փɗ ngŕma norü guxchaxüۡgü i nagu namaxŕxüۡ. Tupana nanaxunagü nax Iraétanüxüۡgüxüۡ napoxcuxüۡ 12ॸRü

Tupana rü ñanagürü: “¿Texé tá nüxüۡ tarüporamae i ngŕma duüۡxüۡgü i Cadéuanecüã۳xgü i ñoma ƿéru rü ¡фΔӡËȍľфӥիüۡ poraxüchixüۡ? 13ॸRü ngŕma perü pecádugügagu, Pa Iraétanüxüۡx, rü ngŕmagagu tá perü uanügüna chanana i perü ngŕmaxüۡgü, rü perü diŕrugü, rü guxüۡma i pexüۡ‫ ڟ‬ngeۡxmaxüۡ ɗЙľфӥ͑͑ľՓ nax nüma yanamareãxücۡ a۳x. 14ॸRü ñu۳xma rü tá perü uanügüme۳xeۡՓЙľիüۡ changexmagüxŕxŕ, фӥՓӥիɗɗ͑͑ľɗҡ̲ nüxüۡ pecuáxüۡՓҡЙľիüۡ nagagü. Erü poraãcüxüchima pemaxã chanu rü ñoma Փӥիɗֆӥիӥֆҡӥիüۡ iguxüۡnerüxüۡ tá pexüۡ chagu۳xeۡxeۡٚ, ñanagürü ya Tupana. Yeremía rü Tupanana nacaama

Yeremía rü ngechaüۡãcüma nidexa

changechaüۡ, Pa Máx, nax ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓËȍΎիüۡ cungo۳xeۡexۡ üۡ. Rü ͑фӥ̲ľ̲ľËȍɗ͑ɗիɥǣ͑իËȍֆӕիüۡ ga noxritama chabuxgu, erü guxüۡՓ̲ɗ ͑ǣľիҡɞËȍիӡիüۡՓфӥĀӕüۡxüۡgü rü 10ॸPoraãcü

chauxchi naxaie. ѠӥՓΎΎҡǣӕ̲ texéaxüۡ‫ ڟ‬chananangetanü rü taguma texé choxü‫ ۡڟ‬tanangetanü, natürü guxüۡma i duüۡxüۡgü rü chixexüۡ chomaxã nixugüe.

yexguma ga Yeremía rü Tupanaxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: “Pa Corix, Pa Tupanax, cuma nüxüۡ cucua۳x nax cuxüۡ changechaüۡxüۡǣǣӕ͑ɗիɥɗ͑ǣәիüۡ chingexüۡ. Rü ñaa duüۡxüۡǣӥфӥËȍΎՓľ ningŕxüۡtanü nagagu nax nüxüۡ chixuxüۡ i curü ore. ¡Rü taxӢ ɗËȍΎի͑нӕɗիӡǣËȍɗիüۡ erü tá choxüۡ nima۳xgü! ¡Rü naxme۳իՓ choxüۡ ínanguxuchixŕxŕ rü ŕcü cuma 15ॸRü

napoxcue! 16ॸRü yexguma chomaxã quidexagu rü choma rü chanayaxu ga

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇƄѠƄͅʑkґॷ15, 17, 18

547 yema curü ore. Ѡӥֆľ̲ËӕфӥΎфľ͑ɗիɥǣ choxüۡ poraxeۡexۡ üۡ rü choxüۡ taãxŕxŕŕxüۡ erü curü duüۡxüۡ Ëȍɗիɥ, Pa Corix, Pa Tupana ya GuxüۡŃҡӥՓNgŕxmacüx. 17ॸRü choma rü tama namaxã chaxãmücü i ngŕma duüۡxüۡgü i norü petaguxicatama фӥիɥ͑ӥľիüۡ. Rü yexguma cuma choxüۡ cuyaxu۳իǣӕËӥфӥՓҡ̲фӥ̲фӥ ËȍիɗËҡ̲ɗËȍֆфӥիӡüۡxüۡ yerü cuma naxchi choxüۡ cuxaixeۡxeۡ i ngŕma norü chixexüۡٚ, ñanagürü ga Yeremía. …… Ore i muxüۡguma ixuxüۡ

17

5ॸRü

nüma ya Cori ya Tupana rü ñanagürü: ٘‰ӡËӥ̲իüۡ tümamaxã chaxuegu ya yíxema choxna ɗիӡǣËȍɗիľ͑ǣǣӕ͑իҡӥ̲фӥիüۡ duüۡxüۡgünamare tarüyoexüۡ rü ngŕmaarü ngüxۡ eۡecۡ a۳x tadauxüۡ. 6ॸRü yíxema duüxۡ eۡ rü ͖Ύ̲Փӥիɗɗ͑ɗɗĀľիËӕիüۡ i naxnecüte۳իľՓɗ͑ӕҡҡ͑ӥՓфӥիӥիüۡrüxüۡ ҡɗիɥ͑իҡǣӕ̲ҡľիŃҡӥի͑Āӕիüۡ. Rü ͖Ύ̲Փӥիɗɗ͑ɗɗɞ͑ֆӕËӥф͑ľիüۡՓфӥ taxúema íxãpataxüۡՓфӥիӥիüۡrüxüۡ ҡɗիɥֆ yíxema duüxۡ eۡ ֆËȍΎի͑ɗիӡǣËȍɗիľ. 7ॸNatürü mexüۡ tümamaxã chaxuegu ya yíxema choxna rüyoexe rü chauxüۡҡՓ tümaarü ngüxۡ eۡecۡ a۳x íca۳xaxe. 8ॸRü yíxema duüxۡ eۡ ֆËȍΎի͑фӥֆΎľիľфӥ͖Ύ̲Փӥիɗ ֆ͑ɗֆ͑ҡӥËӕҡӥՓфӥիӥիüۡne rü ĀľիՓ͑ĀǣӥËȍә̲ի%͑ľфӥիüۡ ҡɗիɥ. Rü yima nai rü tagutáma nagüatü i ngŕxguma yapaanegu. Rü natanü rü guxüۡgutáma nabaca rü guxüۡgutáma naxoecha. Duüۡxüۡфӥɥ͑ӥËȍɗǣ 9ॸRü

nataxuma i ta۳xacü i tórü maxüۡnerüxüۡ idorata۳xáxüۡ rü chixexüchixüۡ. ¿Rü texé tá nüxüۡ cuáxe i

ngŕ̲͑Փngŕxmaxüۡ? 10ॸRü choma ya ҽӕЙ͑իɗËҡ̲͑ɗիɥɗɗիËӥ̲ chanangugüxüۡ ɗ͑Ύфӥɥ͑ӥɗՓӥիɗËȍɗǣӥɗ duüۡxüۡ, фӥËȍիɗËҡ̲͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ chacuáxüۡ nax ta۳իËӥǣӕ͑իɥ͑ӥիüۡ. Rü ngŕma ñuxãcü tamaxüۡxüۡãcütama tá tüxüۡ‫ ڟ‬Ëȍ͑իӥҡ͑ӥֆՓӥիɞľËȍɗǣӥٚ, ñanagürü ya Tupana. …… Üwechiruüۡgu ixuxüۡ i ore

18

1ॸRü

nüma ga Cori ya Tupana rü chomaxã nidexa rü ñanagürü: 2ॸ“¡ƚcü, ɞфӥիɥфӥֆŃӥՓľËȍɗիüۡЙҡՓ ‫ ڟ‬a tá cumaxã nüxüۡ chixu i ͑իӡ! Rü ngŕm ՓӥիɗɗΎфľٚ, ñanagürü. 3ॸRü yexguma ga ËȍΎ̲ɗ֤ľфľ̲ɞфӥɞËȍфӥիɥфӥ ӥՓľËȍɗիüۡЙҡՓËȍիӡ. Rü yexma nüxüۡ ɗËȍֆ͑ǣӕǣǣӕ̲ӥՓľËȍɗիüۡ ga ̲нӕɗ͑ՓՓɗիӥ̲ӥɞmexŕŕcü. 4ॸRü yexguma tama mea nüxüۡ‫ڟ‬ ɞ͑͑ǣӕիӕËȍɗǣӕǣֆľ̲͑ՓľËȍɗǣ naxüxüۡ фӥՓľ͑իфӥ͑͑իӥֆľ̲ Փɗիӥ̲ӥՓҡ̲фӥ͖u۳xmata yema nüma nanaxՓa۳xexüۡãcüma nüxü‫ۡڟ‬

ínanguxuchi. 5ॸRü yexguma ga nüma ga Cori ya Tupana rü ñanagürü choxüۡ: 6ॸ“Dücax, Pa Iraétanüxüۡgüx ¿tama eۡx ۳ na inamexüۡ i ngŕ̲ӥՓľËȍɗիüۡ Փɗիӥ̲ӥ̲ի%ӥիüۡrüxüۡ pemaxã chanaxüxüۡ? Rü ngŕ̲Փɗիӥ̲ӥɗ ӥՓľËȍɗիüۡ namaxã inacua۳x rü ngŕxgumarüxüۡ ҡ͑ɗիɥɗËȍΎ̲իɗ pemaxã ichacuáxüۡ. Rü chomatama ya æΎфɗֆҽӕЙ͑͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ chixuxüۡ i ngŕma. 7ॸRü ngŕxguma choma chanaxՓa۳xegu rü choxüۡ‫ ڟ‬natauxcha nax chanaxoxŕŕxüۡ ɗՓӥիɗɗ͑Ëȍɗիüۡane rü íchanataxüchixüۡ i ngŕma norü ãeۡx۳ gacü. 8ॸNatürü ngŕxguma chi ngŕma

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇƄѠƄͅʑkґॷ18ٍॷ19 nachixüۡ͑ľфӥ͑ӥի͑ֆիӡǣËȍɗǣӕɗ ngŕma chixexüۡ i nagu ínamaxüۡxüۡ, rü ‫ ڟ‬a ̲фӥҡիӡËȍɗ̲naxca۳x ngŕm chanamu i ngŕma poxcu i naxca۳x íchamexŕŕxüۡ. 9ॸRü ngŕxgumarüxüۡ ta ega choma chanaxՓa۳xegu rü choxüۡ‫ڟ‬ natauxcha nax chanaporaxŕŕxüۡ rü chanataxŕŕxüۡ ɗՓӥիɗɗ͑Ëȍɗիüۡane. 10ॸNatürü ngŕxguma chi ngŕma nachixüۡane chixexüۡ naxü۳xgu rü marü ҡ̲͑ǣ͑իɥ͑ӥǣӕɗngŕma chorü ucu۳xeۡ, rü ngŕma mexüۡgü i namaxã chaxueguxüۡ фӥ̲фӥҡիӡҡ̲͑ӥի͑ chanaxã. 11ॸDücax, Pa Yeremíax, ¡rü namaxã nüxüۡ ixu i guxüۡma i Yudáanecüã۳xgü rü Yerucharéüۡcüã۳x i duüۡxüۡgü rü choma ya Cori ya Tupana rü ñacharügü nüxüۡ: ‘Ñu۳xma rü marü ͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥ͑իЙľիüۡ chapoxcuexüۡ! ¡Rü nüxüۡ perüxoe i ngŕma chixexüۡ i nagu pemaxŕxüۡ rü mexüۡǣӕЙľфӥիɥ͑ӥľ rü mexüۡ pexügü!’, ñacurügü tá nüxüۡ! 12ॸNatürü i nümagü rü tá ñanagürügüama cuxüۡ: ‘¡TaxӢ i natüca۳xmamare tomaxã nüxüۡ quixuechaxüۡ! Erü tanaxՓa۳xe nax toma ͑ǣӕҡфӥիɥ͑ӥľիüۡãcüma tamaxŕxüۡ, rü ngŕ̲%Ëӥҡիәľǣ̲͑իҡիɥ͑ӥľիüۡ erü ngŕ̲͑ɗիɥɗ͑ǣӕҡфӥիɥ͑ӥľիüۡ’, ñanagürügüama tá cuxüۡ.ٚ …… Ore i tüۡxüۡ ipuxüۡgu ixuxüۡ

19

1ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü ñanagürü choxüۡ: ٘‫ͮؽ‬ǣɥxca۳x ͑ҡիľɗՓӥիɗɗҡüۡxüۡ rü ñu۳իӡËȍɗnaxca۳x ͑͑ǣľ̲ɗ͖ӕիфľֆֆɗ̲ɥ͑ľфӥ ãeۡx۳ gacügü rü chacherdótegüarü ãeۡx۳ gacügü! 2ॸ¡Rü ñu۳իӡËȍɗ´éüۡ-inóüۡarü ͑ǣҡľՓ͑իӡфӥĀɥ͑ľфӥɥã۳x i

548 ngŕma ngatexüۡՓ̲ӥիüۡՓ̲͑ի% nüxüۡ ixu i ngŕma ore i tá cumaxã nüxüۡ chixuxüۡ! 3ॸ¡Rü ñacurügü tá: ‘Pa Yudáanecüã۳xarü Ãeۡx۳ gacügü rü Pa Yerucharéüۡcüã۳xgüx, фӥɗЙľфӥիɥ͑ӥľֆ ֆɗ̲ҡΔфӥҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓ ngŕxmacüarü ore i ñaxüۡ: Rü ñaa ͑͑ľՓҡËȍ̲͑ӕɗՓӥիɗɗҡիüۡ i guxchaxüۡ rü guxãtáma ya yíxema nüxüۡ ɥ͑ӥËȍɗǣիľфӥҡtaba۳i ۳xãchi! 4ॸErü ngŕma Iraétanüxüۡǣӥɗ֤ӕĀ͑ľՓ ngŕxmagüxüۡ, фӥËȍΎի͑͑ɗիɥǣËȍɗфӥ ñaa ngatexüۡՓҡΎǣӥ̲фľɗtupanaca۳x pumárate۳xe nigugü, rü ngŕmaãcü nüxüۡ nicua۳xüxüۡ i ngŕma tupananetagü i tama pexca۳իɗիɥիüۡ, rü bai i perü o۳xigüca۳x, rü bai i Yudáanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacügüca۳x. Rü yema tupananetape۳իľՓҡӥիüۡ ínagu ga guxema naxacügü ga taxuxüۡma ga chixexüۡ ügüxe. 5ॸRü yema ãmarearü guchicaxüۡgü ga naxügüxüۡՓфӥ naxacüxe tüxüۡ ínagu naxca۳x ga Baá. Rü ngŕma nacüma i chixexüۡ rü tama choma chanamu rü taguma namaxã nüxüۡ chixu rü bai i ñuxgu chauãŕՓ ínguxüۡ ͑ɗիɥǣֆľ̲. 6ॸRü ngeۡmaca۳x rü ҡ͑Փ͑͑ǣӕɗ͑ǣӕ͑ľիüۡgü i ñaa nachica i ngatexüۡ фӥ̲фӥҡիӡҡ̲ Topéarü ngate i Béüۡ-inóüۡgu naxãéga. Rü tá ngatexüۡ i Máetachicagu naxãéga. ѠӥËȍΎ̲ҡ̲ֆæΎфɗֆҽӕЙ͑͑ɗիɥɗ nüxüۡ chixuxüۡ i ngŕma ore. 7ॸRü ñaa ngatexüۡgu tá inayarüxo i ngŕma Yudáanecüã۳xgü, rü Yerucharéüۡcüã۳xgü ͑ǣӕфӥիɥ͑ӥľիüۡ. Rü norü uanügüme۳xeۡgu tá chanayixŕxŕ nax nadaiaxüۡca۳x, rü ngŕmaãcü ngurucugü rü ŕxchagü rü aigü namaxã %Փľ̲ӥǣӥիüۡca۳x. 8ॸRü ngŕmaãcü ya daa ɥ͑ľфӥҡՓӥիɗɗËȍɗ͑ľիüۡxüۡ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇƄѠƄͅʑkґॷ19ٍॷ20

549 chananguxuchixŕxŕ. Rü ngŕxguma duüۡxüۡgü ngŕmaxüۡ nadaugügu rü tá naba۳i ۳xãchie. Rü guxãma ya texé ya ͑ՓӥЙľҡӥիľфӥ̲͑ի%ҡtaba۳i ۳xãchie nax ñuxãcü nachixexüۡ. 9ॸѠӥĀɥ͑ľֆ YerucharéüۡՓҡËȍ̲͑ӕǣӥɗ͑Ύфӥ uanügü rü tá nüxüۡ ínachomaeguãchi. Rü ngeۡmaca۳իҡիӕËӥфӥՓ͑ǣľիҡ͑իɥ ֆֆɗ̲ɥ͑ľËӥã۳x. Rü ngŕmagagu taiya tá naxca۳x ínangu rü ngeۡmaca۳x i ngŕma duüۡxüۡǣӥфӥĀӥիՓҡ͑իËӥľǣӥҡӥիüۡ nangõ۳xgü, rü nügütátama nangõ۳xcue’, ñacurügü tá nüxüۡ. 10ॸRü ñaa orexüۡ нӕɗիӕիǣӕՓľ͑‫ؽ‬фӥyapuxŕxŕ i ngŕma tüۡxüۡ nape۳xegu i ngŕma ãeۡx۳ gacügü i cuxüۡ ümücügüxüۡ! 11ॸ¡Rü nüxüۡ ñacurügü tá: َæΎфɗֆҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓ ngŕxmacü rü ñanagürü: ѠӥĀɥ͑ľфӥ tá chanapuxãchixŕxŕ ͖Ύ̲Փӥիɗɗҡüۡxüۡ ͑ǣɥիüۡ ipuãchixŕŕxüۡrüxüۡ i taxuacüma Փľ͑͑ǣɥիüۡ imexeۡecۡ ürüxüۡ! Rü nüma i duüۡxüۡgü rü tá ñaa ngatexüۡ i Topégu nanata۳xgü i norü yuexüۡgü erü marü taxugu nanata۳xgüéga. 12ॸRü ngŕmaãcü ҡ̲͑ի%Ëȍ͑իӥֆĀɥ͑ľфӥ͑Ύфӥ duüۡxüۡgü. Rü ngŕma nax Topéxüۡ naxoexüۡrüxüۡ rü duüۡxüۡgü rü tá nüxüۡ naxoe ya daa Yerucharéüۡ nagagu i ngŕ̲̲ӕիӡËȍɗիüۡ i yuexüۡ i nagu ta۳xgüxüۡ.’ Rü chomatama ya Cori ya ҽӕЙ͑͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ chixuxüۡ i ngŕma ore. 13ॸRü ngŕma ngatexüۡ i Topérüxüۡ rü chope۳իľՓфӥ͑ɗի%ӡ%Ëȍɗֆֆɗ̲ ɥЙҡǣӥֆ֤ľфӕËȍфéüۡcüã۳x rü yima Yudáanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacüpatagü rü ngŕma ɥã۳իҡӥǣӥǣ͑Փ ՓΎф̲Ëӕфɗǣӥca۳x pumárate۳xe yagugüxüۡ, rü guma bínu ga norü ãmarexüۡ yexma nabagücü naxca۳x ga to ǣ͑ΎфӥҡӕЙ͑͑ľҡǣӥٚ, ñanagürü ya

Tupana. 14ॸѠӥֆľ̲Փľ͑фӥ͑ӥ̲ǣ ֤ľфľ̲ɞфӥɞ͑ɗիӡǣҽΎЙŃՓǣæΎфɗֆ Tupana namaxã idexaxüۡՓ. Rü Tupanapataa۳xtügu nayachi rü yéma guxüۡma ga duüۡxüۡgümaxã nidexa rü ñanagürü nüxüۡ: 15ॸ“Rü Cori ya tórü ҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmacü, rü ñanagürü: َѠӥĀɥ͑ľՓфӥǣӕիüۡnema ֆ͑Ύфӥ͑ǣɗË̲ǣӕ͑ľֆɥ͑ľǣӥՓҡ chanamu i guxüۡma i ngŕma poxcu i pemaxã nüxüۡ chixuxüۡ erü tama naga Йľիɥ͑ӥľËȍüۡ i ngŕ̲ËȍΎфӥΎфľٔॸٚ, ñanagürü ya Tupana. Yeremía rü ngúxüۡ ninge

20

1-2ॸRü

nüma ga Pachúru ga Imé nane ga tupaucaarü ãeۡx۳ gacü ga ËȍËȍľфĀΔҡľɗիɥËӥ, rü yexguma nüxüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕǣֆľ̲Ύфľǣ֤ľфľ̲ɞ͑ӥիüۡ ixuxüۡ, rü norü duüۡxüۡgüxüۡ namu nax yayauxgüaxüۡca۳x rü nacua۳i ۳xgüãxüۡca۳x. Rü Bŕyamígu ãégaxüۡ ga ɥã۳xüۡҡՓ yexmaxüۡ ga poxcurüüۡՓ nayachotaparagü ga tupaucaarü ngaicamána. 3ॸRü moxüۡãcütama rü nüma ga Pachúru rü norü duüۡxüۡgüxüۡ namu nax Yeremíaxüۡ íyachogüparagüxüۡ. Rü yexguma ga nüma ga Yeremía rü ñanagürü nüxüۡ:

“Nüma ya Cori ya Tupana rü nanaxüchicüxü i cuéga, rü Magúru-michabígu cuxüۡ naxüéga. (Rü ngŕma naéga rü ‘yatü i muüۡãcü maxüۡxüۡ’ ñaxüۡËȍɗǣ͑ɗիɥ.) 4ॸErü nüma ya Cori ya Tupana rü ñanagürü: ‘Rü muüۡ tá cuxca۳x rü cumücügüca۳x íchanguxŕxŕ. Rü cuxetümaxã tá nüxüۡ cudau nax cupe۳xegu taramaxã cumücügüxüۡ nada۳i ۳xüۡ i norü uanügü. Rü ngŕma Yudáanecüã۳x rü Babiróniaanecüã۳x ya

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇƄѠƄͅʑkґॷ20 ãeۡx۳ gacüme۳xeۡgu tá nayi. Rü nüma rü tá ´¡ɗфΔ͑ɗ͑ľՓ͑͑ǣǣӥֆĀ ɥ͑ľËӥã۳x i duüۡxüۡgü norü puracütanüxüۡ rü ngŕxma tá nayadai. 5ॸRü ngŕxgumarüxüۡ ta rü curü uanügüna tá chanana i guxü̲ۡֆĀɥ͑ľфӥ diŕrugü rü norü ngŕmaxüۡgü i tatanüxüۡ rü guxüۡma i diŕru i Yudáanecüã۳xarü ãeۡի۳ ǣËӥфӥɗիɥիüۡ ͑ի´¡ɗфΔ͑ɗ͑ľՓ nanaaxüۡca۳x. 6ॸRü cumax, Pa Pachúrux, фӥ´¡ɗфΔ͑ɗ͑ľՓҡËӕիüۡ nagagü Փӥիɗǣӕ̲͑ի%ɗËӕիËӥǣӥфӥcuxma۳x rü cumücügü. Rü ngŕի̲ҡ͑ɗիɥɗ cuyuxüۡ, rü ngŕxma tá cuxüۡ nata۳xgüxüۡ i cuxma۳x rü guxüۡma i cumücügü ga dora ga orexüۡ namaxã quixuxüۡٔॸٚ, ñanagürü ga Yeremía. Yeremía rü Tupanamaxã narüxutaga 7ॸRü

nüma ga Yeremía rü Tupanamaxã narüxutaga rü ñanagürü nüxüۡ: “Pa Corix, Pa Tupanax, cuma rü choxüۡ ËӕՓΎ̲ӥxŕxŕ, erü chomaxã icuxunetachire۳x nax choxüۡ curüngüۡxeۡexۡ üۡ. Rü cumax rü choxüۡ cumuama nax namaxã nüxüۡ chixuxüۡca۳x i curü ore erü cuxrütama ngúchaüۡ ͑ɗիɥɗ ngŕma, rü tama i choxrü. Natürü i ñu۳ի̲фӥĀɥ͑ľфӥËӕǣӥфӕիüۡ Ëȍɗիɥ, rü chaugu nidauxcüraxüۡgü. 8ॸRü guxüۡguma i ngŕxguma chidexagu rü chanaxunagü nax cuma rü tá cunada۳i ۳xüۡ ɗĀɥ͑ľËӥã۳x. Rü ngeۡmaca۳x guxüۡguma ta۳xacü chomaxã nixugüe rü choxüۡ nacugüe erü nüxüۡ chixu i curü ore. 9ॸRü ngŕիǣӕ̲Ëȍɗ͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥǣӕ͑ի nüxüۡ charüxoxüۡ nax nüxüۡ chixuxüۡ i curü ore, rü chi ngŕma curü ore i chorü aixepena ngŕxmaxüۡ, rü ñoma üxü ya choxüۡ iguxüۡnerüxüۡ ͑ɗիɥ, rü ngŕma norü

550 pora rü ñu۳xmata cha۳u۳xchina۳ի%Փ nangu. Rü yaxna taa۳x namaxã chaugü Ëȍիɥ͑ӥxŕxŕ nax tama nüxüۡ chixuxüۡca۳x i ngŕma curü ore, natürü tama namaxã chapora. 10ॸNatürü guxüۡՓ̲͑ӥիüۡ Ëȍիɥ͑ӥɗËȍӕËȍɗǣ͑իֆĀľիǣӥիüۡ rü choxüۡ ͑ի%իӡ͑ľǣӥիüۡ i duüۡxüۡgü rü ngeۡmaca۳x chamuüۡ. Rü ñanagürügü: ‘Rü cuxüۡ tá ítaxuaxüۡgü’, ñanagürügü. Rü ՓΎΎɗngŕ̲ҡ̲ËȍΎ̲ӥËӥɗիɥǣӥիüۡ rü choxüۡ nangugügü, rü ínanangu۳xeۡegۡ ü nax ngürüãchi chixexüۡ chaxüxüۡ. Rü ñanagürügü: َѠӥ͑ӥǣӥҡҡ̲͑ɗիɥɗ chixexüۡgu nanguxŕŕxüۡ, rü ngŕxguma i yixema rü tá tayayauxgü rü yixema inaxՓa۳xexüۡ tá namaxã taxü’, ñanagürügü. 11ॸNatürü i cumax, Pa Corix, Pa Tupanax, rü chauxüۡҡՓ cungexma, rü chorü poxüۡruxüۡ нӕɗիɥфӥ guxüۡxüۡ curüporamae. Rü ngŕ̲ËȍΎՓľ ingŕxüۡtanüxüۡ rü cuxme۳xgu tá nayi, rü tagutáma choxüۡ narüporamaegü. Rü ngŕ̲͑Ύфӥɥ͑ӥǣӥфӥËȍɗիфɗҡ͑ӥիüۡ‫ڟ‬ ínanguxuchi rü tá naxãnee. Rü ngŕma chixexüۡ i naxügüxüۡ rü tagutáma nüxna inarüxo. 12ॸPa Corix, Pa Tupana ya Ǿӕի%ŃҡӥՓNgŕxmacüx, cuma rü aixcüma nüxüۡ cucua۳x nax mea cunangugüxüۡ i guxüۡma i norü maxüۡ i ՓӥիɗËȍɗǣӥɗĀӕüۡxüۡgü. ¡Rü choxüۡ nüxüۡ nadauxŕxŕ nax ñuxãcü tá cunapoxcuxüۡ i ngŕma duüۡxüۡgü! Erü cuxme۳իǣӕ͑ɗիɥɗ chanaxüxüۡ i ngŕma guxchaxüۡgü i nagu Ëȍфӥիɥ͑ӥիüۡ. 13ॸRü ñu۳xma rü tá chorü Փɗֆľ̲ի%Ëӕիüۡ chicua۳xüxüۡ rü moxŕ cuxna chaxã, Pa Cori Pa Tupanax. Rü ՓΎΎËȍҡӕфիǣӕ, natürü i cuma rü choxüۡ ícupoxüۡ ͑ӥի͑ɗËȍΎфӥӕ͑ӥǣӥٚ, ñanagürü ga Yeremía. ……

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇƄѠƄͅʑkґॷ23ٍॷ24

551

͵ӕի%Ëӥҡ͑ɗիɥɗʊфŃËӥã۳xgü i yixcüama

23

1ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü nüxüۡ nixu rü ñanagürü: “Rü nügümaxã nangechaüۡgü ya yimá orearü uruüۡgü ya tama mea nüxna daucü i chorü duüۡxüۡgü rü naՓoonexŕŕ̲фľ%Ëӥٚ, ñanagürü. 2ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü ñanagürü nüxüۡ i ngŕma ãeۡx۳ gacügü i Iraéanecüã۳xgümaxã icuáxüۡ: “Pema rü penaՓoonexŕŕmare i chorü duüۡxüۡgü, rü Йľ͑իɥǣӥxŕŕmare rü tama aixcüma nüxna pedaugü. Dücax, rü ñu۳xma i choma rü tá ngŕma chixexüۡ i pecümaca۳x pexüۡ chapoxcue. Rü chomatama ya Cori ֆҽӕЙ͑͑ɗիɥɗЙľ̲ի%͑ӥիüۡ chixuxüۡ i ngŕma. 3ॸRü chomatátama chayagagü i ngŕma chorü duüۡxüۡgü ga togü ga nachixüۡ͑ľǣӥǣӕËȍՓΎΎ͑ľիüۡ. Rü tá Ëȍ͑իɥtaque۳xexeۡxeۡ ͑իՓľ͑ nachixüۡaneca۳ի͑ՓΎľǣӕիüۡca۳x, rü ‫ ڟ‬a yamuxüۡca۳x. 4ॸRü ngŕmaãcü ngŕm natanügu tá chanamugü i ãeۡx۳ gacügü i aixcüma mea nüxna dauxüۡ nax ngŕmaãcü taxuca۳xma namuüۡexüۡca۳x, rü taxuxüۡma iyarütaxuxüۡca۳x. Rü ËȍΎ̲ҡ̲ֆæΎфɗֆҽӕЙ͑͑ɗիɥɗ nüxüۡ chixuxüۡ i ngŕma.ٚ5ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü nüxüۡ nixu rü ñanagürü: ٘ѠӥՓӥիɗɗ͑ǣӕ͑ľիüۡ фӥՓӥիɗ ya nataaxüchi ya Dabí rü tá Iraétanüxüۡgüarü ãeۡի۳ ǣËӥ͑ɗիɥ. Rü nüma rü tá mea chorü duüۡxüۡgümaxã inacua۳x, erü aixcüma tá cua۳x nüxü‫ ۡڟ‬nangexma. Rü nüma rü aixcüma tá inayanaՓe۳xãchixŕxŕ i norü guxchaxüۡgü i ngŕma duüۡxüۡgü i ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓmaxŕxüۡ. 6ॸRü ngŕxguma nüma ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիǣӕфӥ֤ӕĀ͑ľфӥ ҡիӡҡ̲ҡΎɗ͑Ëȍɗիüۡane namaxã inacua۳x rü ngŕma Iraéanearü duüۡxüۡgü

rü taxuca۳xtáma namuüۡe. Rü ngŕma naéga i tá namaxã naxugüãxüۡ ya yimá ãeۡx۳ gacü rü Cori ya Tamaxã ѠӥЙΎф̲ľËӥҡ͑ɗիɥٚ, ñanagürü ga Tupana. …… Tupana rü Yeremíaxüۡ nüxüۡ nadauxeۡxeۡ ga taxre ga pexchi ga ígumaxã ããcucü

24

1ॸRü Babiróniaanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü ga Nabucudonochó rü ´¡ɗфΔ͑ɗ͑ľՓ͑͑ǣǣ Yudáanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü ga Yeconía ga Yoachíüۡ ͑͑ľɗիɥËӥ. ѠӥՓӥիɗǣӕ̲͑ի% ۡ eۡerۡ uüۡgü yéma nanaga ga Yeconíaarü ngüx ga ãeۡx۳ gacügü, rü norü puracütanüxüۡgü. Ѡӥֆľ̲Փľ͑ǣҽӕЙ͑фӥËȍΎիüۡ nüxüۡ

nadauxŕxŕ ga taxre ga pexchi ga ígumaxã ixããcucü ga Tupaucaarü to۳xma۳xtagu nucü. 2ॸѠӥՓӥիɗǣǣӕ̲ЙľիËȍɗՓфӥ nayexmagü ga ígu ga mexüۡ ga nüxíra idauxüۡ. Ѡӥǣӕ̲͑ɗǣЙľիËȍɗՓфӥ nayexma ga ígugü ga poraãcü ichixexüۡ rü taxuacüma imúxüۡ. 3ॸRü nüma ga Cori ya Tupana rü choxna naca rü ñanagürü: “Pa Yeremíax ¿ta۳իËӥֆɗիɥիüۡ i ngŕma nüxüۡ cudauxüۡ?͖ٚ͑ǣӥфӥ. Rü choma rü chanangãxüۡ rü ñachagürü: “Nüxüۡ chadau i ori ۳x i ígu i mexechixüۡ rü togü i chixexüchixüۡ i taxuacüma ingΦxüۡٚ, ñachagürü. 4ॸRü yexguma ga nüma ga Cori ya Tupana rü ñanagürü choxüۡ: 5ॸ“Choma ya Cori ya perü Tupana rü ñachagürü: ‘Rü ngŕma ígu i mexüۡrüüۡãcü tá nüxüۡ chadau i ngŕma duüۡxüۡgü i Iraétanüxüۡ i Yudáanecüã۳xgü ga ñaa ͑͑ľՓɞËȍՓΎիüۡxüۡ rü Cadéugüchixüۡ͑ľՓËȍ̲ӕǣӥիüۡ. Rü ngŕmagü rü tá namaxã chataãxŕ rü tá ۡ eۡxeۡ. 6ॸRü ngŕ̲͑͑ľՓ nüxüۡ charüngüx

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇƄѠƄͅʑkґॷ24ٍॷ25 ۡ neca۳x rü nüxna tá chadau rü ñaa nachixüa tá chanaՓoeguxŕxŕ. Rü nua tá nüxüۡ ۡ eۡxeۡ фӥҡǣӕҡ̲Փľ͑ charüngüx chanadai. Rü nua tá chanangexmagüxŕxŕ фӥҡǣӕҡ̲Փľ͑ɞËȍ͑ՓΎիüۡ. 7ॸRü cua۳x tá nüxna chaxã nax ngŕmaãcü choxüۡ yacua۳xãchigüxücۡ a۳ի͑իËȍΎ̲Ëȍɗիɥիüۡ ya Cori ya Tupana. Rü nümagü rü chorü duüۡxüۡǣӥҡ͑ɗիɥǣӥ, rü choma rü tá norü ҽӕЙ͑Ëȍɗիɥľфӥǣӕիüۡ i norü maxüۡmaxã tá cha۳ux ۳ ca۳ի͑ՓΎľǣӕ. 8ॸNatürü i ngŕma Yudáanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü i Chedequía rü ۡ eۡerۡ uüۡgü i ãeۡx۳ gacügü, rü ngŕma norü ngüx Yerucharéüۡcüã۳xgü i tama íchoxüۡxüۡ, rü ngŕma duüۡxüۡǣӥɗƄнӕɞҡӕ͑ľՓmaxŕxüۡ, rü ngŕma ígu i chixexüۡ i taxuacüma ingΦxüۡrüüۡ%Ëӥҡ̲͑ի%Ëȍɗիɥ͑ի͑ӥիüۡ chaxoxüۡ. 9ॸRü poraãcü tá chanapoxcue i ngŕma duüۡxüۡgü rü ngeۡmaca۳x i ngŕma togü i nachixüۡanecüã۳xgü rü ngŕxguma ngŕmaxüۡ nadaugügu rü tá poraãcü namaxã naba۳i ۳xãchie. Rü ngŕma nachixüۡ͑ľǣӥɗ͑Փ͑¡ӕի̲ӥիüۡՓ, rü duüۡxüۡgü rü tá nagu nidauxcüraxüۡgü rü nüxüۡ nacugüe rü nüxüۡ naxoe rü chixexüۡ namaxã nixugüe. 10ॸRü ngŕma tá naxca۳x íchanguxŕŕxüۡ i ngŕma YerucharéüۡՓ yaxügüxüۡ, rü ngŕի̲ҡ͑ɗիɥ͑ի nadaiaxüۡ, rü taiya naxca۳x íngugüxüۡ ñu۳xmatáta taxuxüۡҡ̲ɞֆիӥ͑Փɗ͖ naane ga nüxna chaxãxüۡ, rü norü o۳xigüna chaxãxüۡٔॸٚ, ñanagürü ga Cori ya Tupana. …… Yudáanecüã۳xgü rü 70 ya taunecü tá Babiróniaanecüã۳xarü ãeۡx ۳ gacüme۳xeۡwa nangexmagü

25

8ॸRü

Cori ya Tupana ya ǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmacü rü ñanagürü: “Rü ñu۳xma i pemax nax tama

552 ͑ǣЙľիɥ͑ӥľËȍüۡxüۡ i ngŕma chorü ucu۳xeۡ rü tá pexüۡ chapoxcue. 9ॸRü naxca۳x tá changema i guxüۡma i nachixüۡ͑ľǣӥɗ͑ΔфҡľՓngŕxmagüxüۡ rü Nabucudonochó ya Babiróniaanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü. Rü ͑ӥ̲ǣӥфӥҡ͑ӕ͑իɥфӥҡpexca۳x ínayaxüãchi, rü tá pexüۡ nadai, rü tá nanadai i guxüۡma i nachixüۡanegü i perü ngaicamána ngŕxmagüxüۡ. Rü ngŕmaãcü tá pexüۡ chagu۳xeۡxeۡ. Rü guxüۡgutáma ‫ ڟ‬a nango۳x rü ngŕmaãcü pechicaxica ngŕm ۡ ۡ i ngŕma duüxügü i nüxüۡ daugüxüۡ rü tá poraãcü namaxã naba۳i ۳xãchie rü namuüۡe. 10ॸRü ngŕmaãcü i nua perü ɥ͑ľǣӥՓфӥҡիӕիüۡҡ̲ɗՓɗֆľիüۡ ҡիɥ͑ӥ, rü taxúetáma tapetae rü tataãxŕgü, rü taxuxüۡtáma ãxma۳xarü Փɗֆľիüۡ ҡիɥ͑ӥ. Rü ngŕma tríguarü carüüۡǣӥфӥ̲фӥҡիӡҡ̲͑ЙӕфËӥľ rü guxüۡՓҡ̲naxŕanemare erü omügü rü tá nixogü. 11ॸRü ñaa nachixüۡane rü guxüۡՓҡ̲͑Ëȍɗիľ, rü ‫͑ ڟ‬ֆիӦ. Rü nachitaüۡxicatama ngŕ̲ ngŕma norü duüۡxüۡgü rü 70 ya taunecü rü Babiróniaanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacüme۳xeۡՓҡ͑͑ǣľի̲ǣӥ. 12ॸRü ngŕxguma 70 ya taunecü inguxgu nax ‫ ڟ‬a nangexmagüxüۡ i ngŕma ngŕm duüۡxüۡgü, rü choma rü tá nüxna chaca i Babirónianecüa۳xarü ãeۡx۳ gacü i norü chixexüۡchiga. Rü ngŕma nachixüۡane i ngŕma Babiróniaanecüã۳xgü rü ñoma taxúema ngŕxma ãchiüۡxüۡrüxüۡ ҡ͑ɗիɥɗ nachica. Rü chomatama ya Cori ya ҽӕЙ͑͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ chixuxüۡ i ngŕma ore. 13ॸRü ngŕma nachixüۡ͑ľՓҡ chananguxŕxŕ i guxüۡma i ngŕma guxchaxüۡgü rü ngechaüۡgü ga Yeremía chauégagu nüxüۡ ixuxüۡ naxca۳x i guxüۡma

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇƄѠƄͅʑkґॷ25, 29

553 i ngŕma nachixüۡanegü i chixexüۡ ügüxüۡ. muxüۡtáma i nachixüۡanegü, rü poraexüۡ i ãeۡx۳ gacügü tá ngŕma Babiróniaanemaxã inacua۳x yema nüma ga Babiróniaanecüã۳xgü rü chorü duüۡxüۡgümaxã inacua۳xgüxüۡrüxüۡ. Rü choma rü tá yema ñuxãcü chorü duüۡxüۡgümaxã nax inacua۳xgüxüۡrüüۡãcü ҡҡ̲̲͑ի%Ëȍɗիɥɗngŕma Babiróniaanecüã۳իǣӥٚ, ñanagürü ga Cori ya Tupana. …… 14ॸErü

Popera ga Yeremía ümatüxüۡ naxca۳x ga duüۡxüۡgü ga Babiróniaanewa gagüxüۡ

29

1-2ॸRü

nüma ga Nabucudonochó ga Babiróniaanecüã۳xarü ãeۡի۳ ǣËӥфӥ´¡ɗфΔ͑ɗ͑ľՓ͑͑ǣǣӥ ga Yudáanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü ga Yeconía Փӥիɗǣӕ͑Ń̲ի%, фӥֆľ̲͑ЙҡՓфӥ puracütanüxüۡmaxã rü yema Yerucharéüۡ rü Yudáanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacügümaxã rü yema corapínagü rü yema togü ga puracütanüxüۡmaxã. Ѡӥֆľ̲Փľ͑фӥ nüma ga Yeremía rü YerucharéüۡՓ ͑͑իӥ̲ҡӥǣՓӥիɗǣЙΎЙľфnaxca۳x ga yema Yudíugü ga Yudáanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacügü, rü chacherdótegü, rü orearü uruüۡgü rü guxüۡma ga duüۡxüۡgü ga ´¡ɗфΔ͑ɗ͑ľՓ͑ǣǣӥիüۡ. 3ॸRü yema popera rü Erácha ga Chapáüۡ nane rü Guemaría ga Ichía nanena naxã nax ´¡ɗфΔ͑ɗ͑ľՓ͑͑ǣľǣӥիüۡca۳x. Yerü yemagüxüۡ ͑ɗիɥǣ̲͑ӕիüۡ ga Yudáanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü ga Chedequía ͑ի´¡ɗфΔ͑ɗ͑ľՓ͑իɥիüۡca۳x, rü ãeۡx۳ gacü ga Nabucudonochóna yaxãgüaxüۡca۳x. Rü yema popera rü ñanagürü: 4ॸ“Pa Guxãma ya YerucharéüۡՓʑËȍΎիüۡxe rü

´¡ɗфΔ͑ɗ͑ľՓЬľիüۡ Nagagüxex, rü nüma ya Cori ya tórü Tupana ya guxüۡŃҡӥՓngŕxmacü rü ñanagürü pexüۡ: 5ॸَ‫ؽ‬ѠӥЙɗիӥЙҡǣӥфӥֆɗ̲Փ pemaxŕ! ¡Rü nanetü petogü rü ngŕmaarü o pengõ۳xgü! 6ॸ¡Rü pixãxma۳xgü, rü pixãnegü, rü pixãxãcügü, rü ngŕma penegü rü tá yaxãxma۳xgü nax yaxãxacüxüۡca۳x, rü ‫ ڟ‬a ngŕmaãcü pimuxüۡca۳x i ngŕm ípengexmagüxüۡՓ͑իҡ̲ pinoxretanüxüۡca۳x! 7ॸ¡Rü naxca۳x ЙľЙӕфËӥľֆֆɗ̲ɥ͑ľֆ´¡ɗфΔ͑ɗֆ ͑ՓЙľիüۡ nagagüne rü naxca۳x peyumüxŕgü! Erü ngŕxguma mexüۡ naxca۳իɞ͑ǣӕիǣӕֆֆɗ̲ɥ͑ľ, rü pexca۳x rü ta mexüۡ ínangu.’ 8ॸRü choma ya Cori ֆЙľфӥҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓ ngŕxmacü, rü pexüۡ chaxucu۳xeۡ: ‘Rü tama chanaxՓa۳xe nax pegü Йľ͑ՓΎ̲ӥxŕŕgüxŕŕxüۡ i ngŕma orearü urüüۡgüneta rü ngŕma iyuüexüۡ i Йľҡ͑ӥՓngŕxmagüxüۡ. ¡Rü taxӢ i naga Йľիɥ͑ӥľիüۡ ega pemaxã nüxüۡ yaxuxgu i ngŕma nanegügü! 9ॸRü ngŕma nüma chauégagu pemaxã nüxüۡ yaxugüxüۡ rü ՓӥիɗɗĀΎф̲фľ͑ɗիɥ. Erü tama choma chanamu nax nüxüۡ yaxugüxüۡca۳x.’ Rü ËȍΎ̲ҡ̲ֆæΎфɗֆҽӕЙ͑͑ɗիɥɗ pemaxã nüxüۡ chixuxüۡ i ngŕma. 10ॸRü choma ya Cori ya Tupana rü ñachagürü: ‘Ngŕxguma 70 ya taunecü marü ɗ͑ǣӕիǣӕի͑ի´¡ɗфΔ͑ɗ͑ľՓ pengexmagüxüۡ rü ngŕxguma i choma rü tá pexüۡ charüngüۡxeۡxeۡ rü tá chayanguxŕxŕ i ngŕma chorü uneta ga pemaxã nüxüۡ chixuxüۡ ͑իՓľ͑ҡЙľիüۡ chaՓoeguxŕŕxüۡ naxca۳x i ngŕma naane i pexna chaxãxüۡ. 11ॸRü choma rü nüxüۡ chacua۳x i ngŕma pexca۳x nagu

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇƄѠƄͅʑkґॷ29, 31, 33, 36 Ëȍфӥիɥ͑ӥիüۡ. Rü ngŕ̲ËȍΎфӥɥ͑ӥфӥ perü mexca۳ի͑ɗիɥфӥҡ̲ɗЙľфӥ chixexüۡca۳x. Erü choma rü tá chapexüۡtagu ñuxmatáta naxüpetü i ngŕma guxchaxüۡgü i ñu۳xma pexüۡ‫ڟ‬ ngŕxmaxüۡ, rü ngŕ̲Փľ͑фӥҡЙľի͑ Ëȍ͑ի%ɗՓӥիɗɗҡ%xŕ ɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ.’ ѠӥËȍΎ̲ҡ̲ֆæΎфɗֆҽӕЙ͑͑ɗիɥɗ nüxüۡ chixuxüۡ i ngŕma. 12ॸ‘Rü ngŕxguma ̲фӥՓľ͑naxca۳x peՓoegu۳xgux i ngŕma naane i pexna chaxãxüۡ, rü ‫ ڟ‬a perü yumüxŕՓҡËȍΎի͑ ngŕm pecaxgu, rü choma rü tá pexüۡ Ëȍիɥ͑ӥ. 13ॸRü cha۳u۳xca۳x tá pedaugü rü tá choxüۡ ipeyangau erü aixcümaxüۡchi tá choxüۡ‫ڟ‬ peyaxõgüãcüma cha۳u۳xca۳իЙľĀӕǣӥٔॸٚ, ñanagürü ga Tupana. …… Ngexwaca۳xüۡxüۡ i Tupanaarü uneta

31

31ॸRü

nüma ga Cori ya Tupana rü nüxüۡ nixu rü ñanagürü: “Rü Փӥիɗɗ͑ǣӕ͑ľիüۡgu rü ngexՓaca۳xüۡxüۡ i uneta tá pemaxã chaxü, Pa Iraéanecüã۳xgü rü Yudáanecüã۳xgü. 32ॸNgŕ̲ӕ͑ľҡфӥҡիӡҡ̲ֆľ̲ nüxíraxüۡxüۡ ga uneta ga perü o۳xigümaxã chaxüxüۡrüxüۡ ҡ͑ɗիɥ, yerü yexguma Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓҡӥիüۡ íchanguxüۡxeۡegۡ u rü tümagü rü tama aixcüma tayanguxŕxŕ ǣֆľ̲ËȍΎфӥӕ͑ľҡՓΎΎҡӥ̲фӥֆΎф ͑իËȍɗիɥիüۡ ga chomax. Rü chomatama ֆæΎфɗֆҽӕЙ͑͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ chixuxüۡ i ngŕma. 33ॸѠӥ͖ҡ͑ɗիɥɗngŕma ngexՓaca۳xüۡxüۡ i chorü uneta i Iraétanüxüۡmaxã chaxüxüۡ: ‘Rü naãxŕՓ tá chanangexmaxŕxŕ i chorü mu rü ‫ ڟ‬a tá nangexma nax tama nüxüۡ ngŕm iyanangümaexüۡca۳x. ѠӥËȍΎ̲ҡ͑ɗիɥɗ ͑ΎфӥҽӕЙ͑Ëȍɗիɥիüۡ, rü nümagü rü tá

554 chorü duüۡxüۡǣӥ͑ɗիɥǣӥ.’ Rü chomatama ֆæΎфɗֆҽӕЙ͑͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ chixuxüۡ i ngŕma. 34ॸRü ngŕxguma rü tá marü taxuca۳xtáma texé toguexüۡ tangu۳xeۡxeۡ nax choxüۡ tacuáxüۡca۳x, rü bai i tümamücü, rü bai i tümatanüxüۡ. Erü ngŕիǣӕ̲фӥҡǣӕի%̲ֆֆիľфӥՓΎΎ buxe rü tá choxüۡ tacua۳xgü. Rü choma rü tá tüxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ icharüngüma i tümaarü chixexüۡ rü marü tagutáma nüxna chacua۳xãchi i tümaarü pecádugü. Rü ËȍΎ̲ҡ̲ֆæΎфɗֆҽӕЙ͑͑ɗիɥɗ nüxüۡ chixuxüۡ i ngŕ̲ٚ, ñanagürü. …… Iraétanüxüۡmaxã inaxüga ga Tupana rü wena tá nüxüۡ nangüۡxeۡex ۡ üۡ

33

1ॸRü yexguma Yeremía ãeۡx۳ gacüpataa۳իҡӥՓֆľի̲իüۡ ga poxcuchicaxüۡՓ͑ֆľի̲ǣӕ, rü nüma ga Cori ya Tupana rü namaxã nidexa rü ñanagürü nüxüۡ: 2ॸ“Choma ya Cori ya Tupana ga bopü۳xüۡãcü nango۳xeۡecۡ ü i ñaa ͑͑ľфӥ͑ËȍɗËǣӕ͑իӦËӥ͑իҡ̲ ‫ ڟ‬ֆիӡǣËȍɗիüۡca۳x, rü chomatama ngŕ̲ ͑ɗիɥɗ͖Ëȍիüۡ cuxüۡ: 3ॸ‘¡Rü choxna naca rü tá cuxüۡ changãxüۡ! Rü tá cuxüۡ nüxüۡ chacua۳xeۡxeۡ i ta۳xacü i taxüۡ i ŕxüۡguxüۡ i taguma nüxüۡ cudauxüۡٔॸٚ, ñanagürü ga

Tupana. …… Yeremía rü Barúxüۡ namu nax naxümatüaxüۡca۳x i Tupanaarü ore

yexguma Yoachíüۡ ga Yochía nane rü marü ãgümücü ga taunecü Yudáanearü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիǣӕ, rü Cori ya Tupana rü Yeremíamaxã nidexa rü ñanagürü nüxüۡ: 2ॸ“¡ƚcü nayaxu i ngŕma popera i dixpütaxüۡ rü ngŕmagu

36

1ॸRü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇƄѠƄͅʑkґॷ36

555 naxümatü i guxüۡma i ngŕma ore i cumaxã nüxüۡ chixuxüۡ i Iraéanecüã۳xgüchiga, rü Yudáanecüã۳xgüchiga, rü ngŕma togü i nachixüۡanecüã۳xgüchiga! ¡Rü ngŕxma naxümatü i ngŕma ore ga cumaxã nüxüۡ chixuxüۡ ga yexguma Yochía ãeۡx۳ gacü ɗիɥիǣӕфӥ͖u۳ի̲ҡҡ͑Փ͑͑ǣӕɗngŕma ore i ñu۳xma cumaxã nüxüۡ chixuxüۡ! 3ॸRü ngŕxguma ngŕma Yudáanecüã۳xgü nüxüۡ nacuáchigagügu i ngŕma poxcu i naxca۳x íchanguxŕŕchaüۡxüۡ rü bexmana tá nüxüۡ naxoe i nacüma i chixexüۡ, rü choma rü tá nüxüۡ‫ ڟ‬nüxüۡ charüngüma i ngŕma norü chixexüۡǣӥфӥ͑ΎфӥЙľËĀӕǣӥٚ, ñanagürü ga Tupana. 4ॸRü nüma ga Yeremía rü Nería nane ga Barúxca۳x nangema rü gumamaxã nüxüۡ nixuchigü ga Tupanaarü ore nax naxümatüaxücۡ a۳x. 5ॸRü ñu۳իӡËȍɗ nüma ga Yeremía rü Barúxüۡ naxucu۳xeۡ rü ñanagürü: “Dücax, ñu۳xma choma nax chapoxcuxüۡ фӥҡիӕËӥфӥՓ ҽӕЙ͑ЙҡՓËȍիӡ. 6ॸRü ngeۡmaca۳x i ngŕիǣӕ̲̲фӥ͑Փ͑͑ǣӕիǣӕ͑ի Փľ͑͑իӕфľիüۡ i duüۡxüۡgü rü name i ‫ ڟ‬ҽӕЙ͑ЙҡՓËӕիӡ͑ի cumax ngŕ̲ ‫ ڟ‬a namaxã nüxüۡ cudaumatüxücۡ a۳x ga ngŕm yema ore ga poperagu cuxüۡ chaxümatüxŕŕxüۡ. Erü ngŕma ngunexüۡgu rü tá nangexmagü i muxüۡma i duüۡxüۡgü i guxüۡՓ̲ɗ֤ӕĀ͑ľՓ͑ľɥիüۡ, rü ngŕmaãcü tá nüxüۡ ͑իɥ͑ӥľɗæΎфɗֆ Tupanaarü ore. 7ॸRü bexmana ngŕxguma ngŕmaxüۡ ͑իɥ͑ӥľǣӕɗngŕma duüۡxüۡgü rü Tupanaca۳իҡ͑ՓΎľǣӕ, rü nüxüۡ naxoe i norü chixexüۡgü rü Tupanana nacagüe nax norü chixexüۡgüxüۡ iyanangümaxücۡ a۳x naxüۡpa nax napoxcuexüۡ. Erü ngŕma poxcu i Tupana namaxã ueguxüۡ i ngŕma duüۡxüۡǣӥфӥЙΎф%Ëӥ͑ի%ӡËӥ̲իüۡËȍɗٚ,

ñanagürü ga Yeremía. 8ॸRü nüma ga Barúx rü nanaxü ga yema Yeremía namaxã nüxüۡ ixuxüۡ. ѠӥҽӕЙ͑ЙҡՓ tagaãcü duüۡxüۡgüpe۳իľՓ͑ӥիüۡ nadaumatü ga yema ore ga yema poperagu ümatüxüۡ. …… Barúx rü ãeۡx ۳ gacügüpe۳xewa nüxüۡ nadaumatü ga popera

nüma ga Micaía rü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥ ga yema Tupanaarü ore ga Barúx nüxüۡ ixuxüۡ. ѠӥͅɗËɞфӥ֤ľ̲фɞ͑͑ľ͑ɗիɥфӥ Chapáüۡҡի͑ɗիɥ. 12ॸRü nüma ga Micaía rü ãeۡի۳ ǣËӥЙҡՓ͑իӡфӥ͑ǣӕ͑իӥËӕǣ ֆľ̲ӕËЙӕǣ͑Փ͑ֆľի̲ǣӥիüۡ ga ۡ eۡerۡ uüۡgü. Rü yéma yema ãeۡx۳ gacüarü ngüx nayexmagü ga Ericháma ga ãeۡx۳ gacüarü poperaarü daruxüۡ, rü Deraía ga Chemaía nane, rü Enatáüۡ ga Abúru nane, rü Yemaría ga Chapáüۡ nane, rü Chedequía ga Ananía nane rü guxüۡma ga togü ga ۡ eۡerۡ uüۡgü. 13ॸRü nüma ga ãeۡx۳ gacüarü ngüx Micaía rü yema ãeۡx۳ gacüarü ۡ eۡerۡ uüۡgümaxã nüxüۡ nixu ga yema ore ngüx ga Barúx duüۡxüۡgüpe۳իľՓ͑ӥիüۡ ixuxüۡ. …… 16ॸRü yexguma yagúegagu ga Micaía nax nüxüۡ yaxuxüۡ ga yema ore, rü nümagü ۡ eۡerۡ uüۡgü rü ga yema ãeۡx۳ gacüarü ngüx ۡ poraãcü namuüe. Rü ñanagürügü: “Rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗ%eۡx۳ gacümaxã nüxüۡ tixu i ñaa Ύфľٚ, ñanagürügü. …… 11ॸRü

Ãeۡx ۳ gacü ga Yoachíüۡ rü nayagu ǣֆľ̲ЙΎЙľфЙӦҡ

nüma ga ãeۡx۳ gacü ga Yoachíüۡ rü Փӥիɗǣ͑ΎфӥӕËЙӕՓ͑ֆľի̲, rü ֆŃ̲ӥիӥŃҡӥՓ͑ӥǣӥɞ͑͑ɗիüۡ yerü 22ॸRü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇƄѠƄͅʑkґॷ36ٍॷ37 gáuanexüۡфӥҡӕľ̲ËӥՓ͑͑ǣӕ. 23ॸRü nüma ga Yeudí ga ãeۡx۳ gacüarü ngüۡxeۡerۡ uxüۡ rü ãeۡx۳ gacüca۳x nüxüۡ nadaumatü ga yema popera. Rü yexguma tomaepü۳xchimüxüۡ rüe۳xna ãgümücüchimüxüۡ nagu۳xuchixeۡegۡ u ga nüxüۡ nax nadaumatüxüۡ, rü nüma ga ãeۡx۳ gacü rü norü cüxchi tüxüۡ nayaxu rü ɞ͑͑Փɞľǣֆľ̲̲фӥ͑ӥիüۡ nadaumatüxüۡ, фӥӥիӥՓnayata۳xcuchi, rü ñu۳xmata rü yemaacü nagu۳x ga guxü̲ۡǣֆľ̲ЙΎЙľфЙӦҡ. 24ॸѠӥՓΎΎ nüma ga ãeۡx۳ gacü rü norü ngüۡxeۡerۡ uüۡgü ga nüxüۡ ɥ͑ӥľիüۡ ga yema ore ga Yeudí ͑Փ͑ǣәիüۡ rü tama namuüۡe, rü bai ga nax nangechaüۡgüxüۡ. 25ॸRü nümagü ga Enotáüۡ rü Deraía, rü ãeۡx۳ gacüxüۡ naca۳ax۳ üۡgü nax tama yagúãxüۡca۳x ga yema popera, natürü ga nüma ga ãeۡի۳ ǣËӥфӥҡ̲ɗ͑իɥ͑ӥ. 26ॸRü yemaca۳x nüma ga ãeۡx۳ gacü rü nanamu ga Yeramí ga natanüxüۡxüۡËȍɗɗիɥËӥфӥæȍľфɞǣ Arié nane rü Cheremía ga Adeé nane ͑իՓľ֤͑ľфľ̲ɞիüۡ yayauxgüxüۡca۳x Փӥիɗǣӕ̲͑ի%ǣ͑Ύфӥ͑ǣüۡxeۡerۡ uxüۡ ga Barúx. Natürü nüma ga Cori ya Tupana rü inayacu۳xgü. Yeremía rü wena Barúxüۡ namu nax ЙΎЙľфɗĀɗիЙӦҡիüۡgu naxümatüãxüۡca۳x i Tupanaarü ore 27ॸRü

yexguma ãeۡx۳ gacü yema nüxíraxüۡxüۡ ǣЙΎЙľфЙӦҡigu۳իǣӕՓľ͑, rü nüma ga Cori ya Tupana rü Yeremíaxüۡ ñanagürü: 28ॸ“¡Rü to i ЙΎЙľфЙӦtaca۳x nadau, rü ngŕի̲Փľ͑ naxümatü i ngŕma ore ga nüxíraxüۡxüۡ ga ЙΎЙľфЙӦҡǣ%eۡx۳ gacü ga Yoachíüۡ iguxüۡgu cuxümatüxüۡ!͖ٚ͑ǣӥфӥ. ……

556 32ॸRü

yexguma ga Yeremía rü to ga ЙΎЙľфЙӦҡ͑ֆիӕ. Rü Barúxüۡ Փľ͑ namu ga yemagu nax naxümatüãxüۡca۳x ga yema ore ga nüxíraxüۡxüۡ ga poperagu naxümatüxüۡ. Rü yema nüxíra naxümatüxüۡxüۡ narüma۳xmae ga yema ore. Chedequía rü Yeremíana naxca۳x ínaca

37

1ॸRü Nabucudonochó ga Babiróniaanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü rü Chedequía ga Yochía nanexüۡ ningucuchixŕxŕ nax Yudáanecüã۳xarü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡca۳x, nachicüxü ga Yeconía ga Yoachíüۡ nane. 2ॸͮҡӥфӥՓΎΎ ga Chedequía rü norü ngüۡxeۡerۡ uüۡgü, rü ՓΎΎǣĀӕüۡxüۡǣӥфӥҡ̲ɗ͑фӥիɥ͑ӥľǣ ֆľ̲ΎфľǣæΎфɗֆҽӕЙ֤͑ľфľ̲ɞՓ namaxã nüxüۡ ixuxüۡ. …… 12ॸRü nüma ga Yeremía rü Yerucharéüۡфӥɥ͑ľՓɞ͑իӡիüۡchaüۡ nax Bŕֆ̲ɞ͑ľՓ͑իӡիüۡca۳x nax yéma íyadauãxüۡca۳իǣՓӥիɗǣ͑͑ľǣ nüxna üxüۡ. 13ॸNatürü yexguma Yerucharéüۡarü ɥã۳x ga Bŕyamígu ãégaxüۡՓ͑͑ǣӕիǣӕ, rü yéma nadauxüۡtae ga Iría ga Cheremía nane ga Ananíataxa. Rü nüma ga Iría rü yéma Yeremíaxüۡ nayachaxãchixŕxŕ, rü ñanagürü nüxüۡ: “Cuma rü quiña nax ͑ҡ͑ӥՓËӕիӥիüۡca۳x i ngŕma torü uanügü i Babiróniaanecüã۳իǣӥٚ, ñanagürü nüxüۡ. 14ॸRü Yeremía nanangãxüۡga rü ñanagürü: “Aixcümaxüۡ

Ëȍɗիӕфӥҡիӡҡ̲ Babiróniaanecüã۳իҡ͑ӥՓËȍիӡٚ, ñanagürü. Natürü ga Iría rü tama ɗ͑իɥ͑ӥфӥ֤ľфľ̲ɞիüۡ niyauxama rü ãeۡx۳ gacügüpe۳իľՓ͑͑ǣ. 15ॸRü nüma

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇƄѠƄͅʑkґॷ37ٍॷ38

557 ga yema ãeۡx۳ gacügü rü poraãcü Yeremíamaxã nanue. Rü norü churaragüxüۡ namu nax nacua۳i ۳xgüãxüۡca۳x. Rü ãeۡx۳ gacüarü poperaarü daruxüۡ ga Yonatáüۡpatagu ͑͑ЙΎիËӕǣӥֆľфӥǣӕ̲ɥЙҡфӥ poxcupataxüۡ ͑ֆիɥxŕŕgü. 16ॸRü yemaacü ga Yeremía rü yema ЙΎիËӕËȍɗËǣՓɗիӥ̲ӥҡüüۡՓ yexmaxüۡgu nayata۳xcuchigü. Rü yemaacü muxüۡma ga ngunexüۡ yéma nayexma. 17ॸRü nüma ga ãeۡx۳ gacü ga Chedequía rü norü churaragüxüۡ namu nax ãeۡի۳ ǣËӥЙҡՓ֤ľфľ̲ɞիüۡ nagagüxüۡca۳x. Rü yexguma Yeremía ãeۡx۳ gacüpe۳իľՓ͑ǣӕիǣӕфӥ͑ӥ̲ǣ ãeۡx۳ gacü rü bexma Yeremíana naca rü ñanagürü: “¿Nangexmaxüۡ nax ngexՓaca۳x cumaxã yadexaxüۡ ya Cori ya Tupana?͖ٚ͑ǣӥфӥ. Rü nüma ga Yeremía rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: “Ngüۡ, ngŕmáacü nangexma. Rü Tupana rü ñanagürü: ‘Rü cumax Pa Ãeۡx۳ gacü rü naxme۳xeۡgu tá cungu i ngŕma Babiróniaanecüã۳xarü ãeۡի۳ ǣËӥٔॸٚ, ñanagürü. 18ॸRü ñu۳իӡËȍɗ͑ӥ̲ǣ Yeremía rü ãeۡx۳ gacü ga Chedequíana naca rü ñanagürü: “¿Ta۳xacürü chixexüۡ cumaxã chaxü, Pa Ãeۡx۳ gacüx, rü ta۳xacürü chixexüۡ namaxã chaxü i curü ngüۡxeۡerۡ uüۡgü, rü ta۳xacürü chixexüۡ namaxã chaxü i duüۡxüۡgü rü ngeۡmaca۳x choxüۡ pepoxcuxüۡ? 19ॸ¿Rü ngexüۡgü ֆɗիɥիüۡ i ñu۳xma ga yema orearü uruüۡgü ga cumaxã nüxüۡ ixugüexüۡ ga Babiróniaarü ãeۡի۳ ǣËӥфӥҡիӡҡ̲ pexca۳x rü pechixüۡaneca۳x íyaxüãchixüۡ? 20ॸ‫ؽ‬Ѡӥɗфӥիɥ͑ӥ, Pa Ãeۡx ۳ gacüx, Pa Chorü Corix! Rü cuxüۡ chaca۳ax۳ üۡ nax tama Փľ͑ngŕma poxcupataüۡՓËȍΎիüۡ

cumuxüۡca۳x nax tama ngŕxma chayuxüۡca۳իٚ, ñanagürü. 21ॸRü yexguma ga ãeۡx۳ gacü ga Chedequía rü norü churaragüxüۡ namu nax tama yema noxri nagu napoxcuxüۡ ga poxcupataüۡgu namugüaxüۡca۳x. Rü yema ãeۡx۳ gacüpataa۳իҡӥՓֆľի̲իüۡ ga poxcuchicaxüۡgu nayamugü. Rü ֆľիǣӕ̲ǣӕ̲ɥ͑ľՓҡիӡҡnagu۳xgu ǣЙӡ, фӥՓӥիɗËȍɗǣӥǣ͑ǣӕ͑ľիüۡgu rü yexՓaca۳xüۡxüۡ ǣЙӡ͑ӥի͑͑ի%ǣӥիüۡ. Rü yemaacü yema ãeۡx۳ gacüpataa۳իҡӥՓ yexmaxüۡ ga poxcuchicaxüۡgu nanamugü. Ãxmaxüۡgu Yeremíaxüۡ nita۳xcuchigü 1ॸRü ãeۡx ۳ gacüarü ngüۡxeۡerۡ uüۡgü ga Chepatía ga Matáüۡ nane rü Yedaría ga Pachúru nane rü Yucá ga Cheremía nane, rü Pachúru ga Maraquía nane rü Yeremíaxüۡ ͑իɥ͑ӥľǣֆľիǣӕ̲ duüۡxüۡgüpe۳իľՓ͖իǣӕ: 2ॸ“Nüma ya Cori ya Tupana rü ñanagürü: ‘Rü texé ya ‫ ڟ‬իľфӥҡҡֆӕ͑ǣӕɗĀɗ, ɥ͑ľǣӕфӥիãӡ rüe۳xna taiyamaxã tayu, rüe۳xna da۳իՓľ͑ľ̲ի%ҡֆӕ. Natürü yíxema iñaxe rü Babiróniaanecüã۳xgüna tügü yaxãxe rü tá tügü ítapoxüۡ nax tama tayuxüۡca۳x.’ 3ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü ñanagürü: َġɥ͑ľфӥ Babiróniaanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacüarü churaragüme۳xeۡgu tá nangu. Rü nüma rü tá nagu nachocu, rü taxúetáma ítanapoxüۡٔॸٚ, ñaxgu ga Yeremía. 4ॸRü yexguma yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥľǣӕǣֆľ̲ ãeۡx۳ gacüarü ngüۡxeۡerۡ uüۡgü, rü ñanagürügü ãeۡx۳ gacüxüۡ: “Pa Ãeۡx۳ gacüx, ̲͑ľ͑ɗիɥɗtayama۳x i ñaa yatü erü ngŕma dexa i nüxüۡ yaxuxüۡmaxã rü nananuexŕxŕ i duüۡxüۡgü, rü tórü

38

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇƄѠƄͅʑkґॷ38 Ëȍӕффǣӥɗ͑ӕҡΔфӥɥ͑ľՓֆիӥǣӥիüۡ. Ѡӥ͖ֆҡӥфӥҡ̲Āɥ͑ľфӥ mexüۡca۳x nadau, natürü norü chixexüۡca۳ի͑ɗիɥɗ͑Āӕիüۡٚ, ñanagürügü. 5ॸRü nüma ga ãeۡx۳ gacü ga Chedequía rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: “Marü name nax ngŕma yatümaxã penaxüxüۡ i ngŕma pema penaxՓa۳xexüۡ. æȍΎ̲фӥҡիӕËӥфӥՓЙľի͑ chanachu۳xu i ngŕ̲ٚ, ñanagürü. 6ॸRü yexguma ga nümagü ga norü ngüۡxeۡerۡ uüۡgü rü Yeremíaxüۡ niyauxgü rü Փӥիɗǣ%ի̲իüۡ ga dauxüۡtaepataa۳իҡӥՓֆľի̲իüۡgu nayata۳xcuchigü. Rü yema ãxmaxüۡ rü ãeۡի۳ ǣËӥ͑͑ľǣͅнӕɞфӥ͑ɗիɥ. Rü Փӥիɗǣnapana۳xãmaxã ínanachü۳xüegü. Rü yema ãxmaxüۡ rü nangearü dexáã۳x natürü naxãcharama rü yemaca۳x yéma narüՓa۳x ga Yeremía. 7-8ॸRü ãeۡի۳ ǣËӥЙҡՓ͑ֆľի̲ǣՓӥիɗǣ Etiopíaanecüã۳x ga ãeۡx۳ gacü nüxüۡ ngechaüۡcü ga Ebemerégu ãégacü. Rü nüma rü nüxüۡ nacuáchiga nax ãxmaxüۡgu Yeremíaxüۡ yata۳xcuchigüxüۡ. Rü yema ga ngunexüۡgu rü ãeۡx۳ gacü rü Yerucharéüۡarü ɥã۳x ga Bŕyamígu ãégaxüۡՓĀӕüۡxüۡgümaxã nangutaque۳xe. Rü yemaca۳x nüma ga Ebemeré rü yéma ͑իӡ͑ի%eۡx۳ gacümaxã nüxüۡ nax yanaxuxüۡca۳x ga yema Yeremíamaxã üpetüxüۡ. 9ॸRü ñanagürü nüxüۡ: “Pa Chorü Ãeۡx۳ gacüx, rü ngŕma Yeremíamaxã naxügüxüۡ i ngŕma yatügü rü poraãcü nachixe erü ãxmaxüۡgu nayata۳xcuchigü. Rü ñu۳xma rü tá taiyamaxã ngŕxma nayu erü marü Փixgutaa۳x nataxu i õna i nua ɥ͑ľՓٚ, ñanagürü. 10ॸRü yexgumatama nüma ga ãeۡx۳ gacü rü Ebemeréxüۡ namu nax 30 ga yatügü yagagüxüۡca۳x nax

558 Yeremíaxüۡ ɞ̲͑ӕիӡËȍɗǣӥիüۡca۳x ga ãxmaxüۡՓ͑իüۡpa ga nax nayuxüۡ. 11ॸRü nüma ga Ebemeré rü nayagagü ga 30 ga yatügü. Rü ãeۡի۳ ǣËӥЙҡՓֆľի̲իüۡ ga ucapu ga naxchiru nagu nucuxüۡՓ ͑իӡ, rü yéma Փe۳xáta nayaxu rü ínayana nax yema Yeremíaca۳x naixnütagu ínachü۳xüegüxüۡca۳x. 12ॸRü nüma ga Ebemeré rü Yeremíana naca rü ñanagürü: “¡Ngŕ̲Փľիǣӥ̲ի%Ëӕǣӥ napépacütüxüۡ nax tama cuxüۡ napi ۳xeۡexۡ üۡca۳x i napana۳xã!ٚѠӥ͑ӥ̲ǣ Yeremía rü yemamaxã nügü napépacütüxüۡ. 13ॸRü yema yatügü ga Ebemeré yéma gagüxüۡ rü naxca۳x nanachü۳xüegü ga napana۳xã rü yemagu nanatúnagügü. Rü yexguma ɞ͑͑ǣӕիӕËȍɗǣӕՓľ͑фӥ͑ӥ̲ǣ Yeremía rü poxcupataxüۡãx۳ tügu narüxã۳u۳ۡx. Ãeۡx ۳ gacü ga Chedequía rü Yeremíaca۳x nangema 14ॸRü

nüma ga ãeۡx۳ gacü ga Chedequía rü Tupanaarü orearü uruxüۡ ga Yeremíaca۳x nangema. ѠӥҡӕЙӕËՓ namaxã nangutaque۳իľ͑Փǣ͑Ύфӥ tomaepü۳x ga ɥã۳x. Rü yéma rü nüma ga ãeۡx۳ gacü rü ñanagürü nüxüۡ: “Ñu۳xma rü tá cuxna chaca, rü chanaxՓa۳xe nax chomaxã aixcümaxüۡ quixuxüۡ nax choxüۡ cungãxüۡxüۡٚ, ñanagürü. 15ॸRü nüma ga Yeremía rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: “Pa Ãeۡx۳ gacüx, ngŕիǣӕ̲ËȍɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ i oremaxã cuxüۡ changãxüۡgu, rü cuma rü chi cunamu nax choxüۡ yama۳xgüxüۡca۳x. Rü ngŕիǣӕ̲ËȍɗՓӥիɗɗucu۳xeۡ cuxna Ëȍի%իǣӕфӥҡիӡËȍɗ̲ËȍӕǣËӕիɥ͑ӥٚ, ñanagürü. 16ॸNatürü nüma ga ãeۡx۳ gacü ga Chedequía rü bexma nüxicatama

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇƄѠƄͅʑkґॷ38ٍॷ39

559 Yeremíamaxã ñanagürü: “Yimá tüxüۡ maxŕxŕŕcü ya Cori ya Tupanaégagu cumaxã nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥҡիӡҡ̲ҡľիŃիüۡ chamu nax cuxüۡ yamáxüۡca۳x, rü ҡիӡҡ̲ngŕma cuxüۡ ima۳xgüchaüۡxüۡme۳xeۡgu cuxüۡ changuxŕxŕٚ, ñanagürü. 17ॸRü nüma ga Yeremía rü Chedequíaxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: “Nüma ya Iraétanüxüۡarü Tupana ya guxüۡŃҡӥՓngŕxmacü rü ñanagürü: ‘Ngŕxguma chi cugü nüxna cuxãxgu ya yimá Babiróniaanearü ãeۡx۳ gacüarü churaragüarü ãeۡx۳ gacügü, rü cuma rü guxüۡma i cutanüxüۡgü rü tá pemaxŕ, фӥĀɥ͑ľфӥҡիӡҡ̲ nayagugü. 18ॸNatürü ngŕիǣӕ̲ҡիӡҡ̲ cugü cuxãxgu nüxna i ngŕma Babiróniaanecüã۳xarü churaragü, rü ͑ӥ̲ǣӥфӥҡ͑ǣӕ͑ËȍΎËӕֆĀɥ͑ľ rü tá nayagugü. ѠӥËӕ̲фӥҡիӕËӥфӥՓ ҡнӕɗ͖ٔॸٚ, ñanagürü. 19ॸRü nüma ga ãeۡx۳ gacü ga Chedequía nanangãxüۡ rü ñanagürü: “Choma rü nüxüۡ chamuüۡ i ngŕma Yudíugü i Babiróniaanecüã۳իҡ͑ӥՓËȍΎüۡxüۡ, erü ngŕxguma naxme۳xgu changuxgu rü tá choxüۡ nacua۳i ۳xgü rü ngŕmaãcü ngúxüۡ tá choxüۡ ningexeۡeǣۡ ӥٚ, ñanagürü. 20ॸRü nüma ga Yeremía rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: “Natürü, Pa Ãeۡx۳ gacüx, rü ҡիӡҡ̲naxme۳xgu cungu. Rü name ͑ɗիɥ, Pa Ãeۡx۳ gacüx, ɗ͑ǣËӕիɥ͑ӥֆæΎфɗ ya Tupanaarü ore i cumaxã nüxüۡ chixuxüۡ. Rü ngŕիǣӕ̲͑ǣËӕիɥ͑ӥǣӕфӥ taxuxüۡtáma cuxüۡ nangupetü, rü tá cumaxüۡ. 21ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü marü choxüۡ nüxüۡ nadauxeۡxeۡ, Pa Ãeۡx۳ gacüx, i ngŕma tá cuxüۡ ngupetüxüۡ ľǣËӕ̲ҡիӡҡ̲ËӕǣӥɗËӕի%իǣӕ͑ӥի͑ i Babiróniaanecüã۳xarü churaragü. 22ॸRü

guxüۡtáma i ngŕma ngexüۡǣӥɗËӕЙҡՓ ngŕxmagüxüۡ, Pa Ãeۡx۳ gacüx, rü tá nayagagü rü Babiróniaanecüã۳xgüarü churaragüarü ãeۡx۳ gacügüna tá nanamugü. Rü nümagü i ngŕma ngexüۡgü rü norü ngechaüۡmaxã tá cumaxã nanue rü ñanagürügü tá cuxüۡ: ‘Dücax, Pa Ãeۡx۳ gacüx, rü ngŕma curü ngüۡxeۡerۡ uüۡgü i namaxã cuxãmücügüxüۡ rü cuxca۳x rü mexüۡ ɗËӕ̲ӥËӥǣӥ͑ɗիɥǣӥ, фӥ̲фӥՓӥիɗɗ taxüۡ ɗՓΎ̲ӥxŕxŕ cumaxã naxügü rü cuxüۡ narüyexeragü rü ngŕmaãcü chixexüۡgu cuxüۡ nanguxeۡegۡ ü rü tama aixcüma cuxüۡ ínapoxüۡgü’, ñanagürügü tá cuxüۡ i ngŕma ngexüۡgü.ٚ23ॸRü nüma ga Yeremía rü ãeۡx۳ gacüxüۡ ñanagürüchigü: “Rü guxüۡma i ngŕma ngexüۡgü rü cunegü, Pa Ãeۡx۳ gacüx, rü tá Babiróniaanecüã۳xgüna nanamugü. Rü cumax, Pa Ãeۡx۳ gacüx, фӥҡիӡҡ̲нӕɗ͖, rü Babiróniaanecüã۳xgüarü ãeۡx۳ gacüna tá cuxüۡ namugü. ѠӥĀɥ͑ľфӥҡ ͑ֆǣӕǣӥٚ, ñanagürü. 24ॸRü nüma ga ãeۡx۳ gacü ga Chedequía rü Yeremíaxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: “Ngŕxguma aixcüma cugü cungechaüۡxgu ¡rü ҡիӡҡ̲ҡľիŃ̲ի%͑ӥիüۡ quixu i ñaa chomaxã nüxüۡ quixuxüۡ!͖ٚ͑ǣӥфӥ. …… 28ॸRü nüma ga Yeremía rü yema ãeۡx۳ gacüpataa۳իҡӥՓֆľի̲իüۡ ga poxcuchicaxüۡՓ͑ֆľի̲͖u۳xmata ͑Փ͑͑ǣӕ͑ի֤ľфӕËȍфéüۡ rü Babiróniaanecüã۳xgüme۳xeۡgu nanguxüۡ. Norü uanügüme۳xeۡgu nangu ga Yerucharéüۡ

39

1ॸRü

yexguma 9 ga taunecü marü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիǣӕǣ æȍľĀľнӕɞǣ֤ӕĀ͑ľՓфӥǣӕ̲

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇƄѠƄͅʑkґॷ39ٍॷ40 taunecüarü ügügu, rü nüma ga Nabucudonochó rü norü churaragümaxã Yerucharéüۡca۳x ínayaxüãchi rü nüxüۡ

560 yema togü ga Babiróniacüã۳xgü ga churaragü rü nagu nanangixgü ga guma Yerucharéüۡ namaxã ga guma

ãeۡx۳ gacüpata. Rü nagu napogüe ga ínachomaeguãchi. 2ॸRü yexguma 11 ga naxtapü۳իǣǣӕ̲ɥ͑ľфӥЙΎիľǣӕիüۡ. taunecü marü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥǣӕǣ 9 ॸRü nüma ga yema churaragüeru ga Chedequía rü meama norü ãgümücü ga tauemacü (yúniu) arü 9 ga ngunexüۡgu rü Nabucharadáüۡ, фӥ´¡ɗфΔ͑ɗՓ nayapoxnagü ga norü poxeguxüۡ ga guma ͑͑ǣǣӥǣֆľ̲ֆŃ̲ֆիӦǣӥիüۡ ga duüۡxüۡgü, фӥֆľ̲͑Փ̲͑ӥǣӥ ɥ͑ľфӥֆľ̲Ëӥ͑ËȍΎËӕ. 3ॸRü yemaacü guxüۡma ga yema Babiróniacüã۳xgüarü ügüxŕŕxüۡ. 10ॸNatürü guxüۡma ga Yudáarü ͑͑ľՓфӥֆŃ̲ҡӥիüۡ ͑ՓΎǣӥǣ churaragüeru rü nachocu rü yema ɥã۳x ga ngãxüۡՓӥիüۡgu nügü ninu. Ѡӥ͑ҡ͑ӥՓ guxema ñuxre ga yexeraãcü ngearü diŕruã۳xgüxe. Rü tüxna nanaxãgü ga nayexma ga Negári-Chariché rü naanegü rü úbanecügü. Chaüۡganébu. Rü yéma nayexma ta ga …… Charichequíüۡ rü to ga Negári-Chariché ga ãeۡx۳ gacüarü ngüۡxeۡerۡ uüۡľфӕǣӥɗիɥǣӥիüۡ. Yeremía rü Yedaríaxüۡtagu narüxã۳u۳ۡx 4ॸRü yexguma nüma ga ãeۡx ۳ gacü ga 1ॸRü nüma ga Chedequía rü norü churaragü nüxüۡ daugügu ga yema ngupetüxüۡ rü nibuxmü Babiróniaanecüã۳xarü ͑Փǣǣӕ̲ɥ͑ľ. Rü chütacü churaragüeru ga Nabucharadáüۡ rü ۡ ínachoxü ͑Փǣֆľ̲%eۡx۳ gacüpataarü Ѡ̲Փ͑͑ǣǣֆľ̲ Йӕҡӥф͑ľËӥՓĀЙľҡӥիüۡ ga nama. Rü Yerucharéüۡcüã۳xgü rü Yudáanecüã۳xgü ga yema ɥã۳x ga taxre ga naxtapü۳xarü ´¡ɗфΔ͑ɗՓǣǣӥËȍüۡxüۡ. Rü yexguma ngãxüۡՓֆľի̲իüۡՓɞ͑ËȍΎիüۡ, rü nama Ѡ̲Փ͑͑ǣӕǣӥǣӕфӥֆľ̲ҡ͑ӥՓ ga Yudáüۡфӥ͑ǣҡľՓ͑ĀիüۡՓ̲ Yeremíaxüۡ inayangau ga cadénamaxã ͑իɥ. 5ॸNatürü nüma ga Babiróniacüã۳xgü ichotacü. Rü nüma ga Nabucharadáüۡ rü фӥæȍľĀľнӕɞՓľnangŕgü, rü Yericúarü ínananguxuchixŕxŕ. Ѡӥֆľ̲Փľ͑фӥ ۡ metachinüxüanegu nayayauxgüx. Rü nüma ga Cori ya Tupana rü Yeremíamaxã k̲͑ľՓֆľի̲͑ľǣɥ͑ľǣ nidexa. 2ॸRü nüma ga churaragüeru rü ġɞ¡фՓ͑͑ǣǣӥֆľфӥֆŃ̲͑ֆľի̲ ͑ӥիфӥǣӕ̲֤ľфľ̲ɞ̲ի%͑ɗիӡ, rü ga ãeۡx۳ gacü ga Nabucudonochó. Rü nüma ñanagürü nüxüۡ: “Nüma ya curü Cori ya ga Nabucudonochó rü yéma namaxã ҽӕЙ͑фӥ̲фӥ͖Йľфӥ͑͑ľՓ nanaxuegu ga poxcu. 6ॸRü ñu۳իӡËȍɗ nananguxŕxŕ i ñaa guxchaxüۡ ga marü Chedequíaxüۡ ɞ͑ĀՓľ͑ӥxŕxŕ nax ñuxãcü pemaxã naxunagüxüۡ. 3ॸRü ñu۳xma rü tüxüۡ nada۳i ۳xüۡ ga nanegü rü guxãma ga marü ningu ga yema guxchaxüۡ ga ۡ ۡ natanüxügü ga ãeۡի۳ ǣËӥǣӥɗիɥǣӥիü ga namaxã pexüۡ ͑ի%իӡ͑ľիüۡ. Erü ngŕma 7 ֤ӕĀ͑ľՓ. ॸѠӥֆľ̲Փľ͑фӥ͖u۳իӡËȍɗ cutanüxüۡgü rü Cori ya Tupanape۳իľՓ ۡ ۡ Chedequíaxü nacaxüxétügü rü chixexüۡ naxügü, rü ngeۡmaca۳ի͑ɗիɥɗ cadénamaxã yana۳i ۳xgüãcüma ngŕmaãcü pexüۡ nangupetüxüۡ erü tama ´¡ɗфΔ͑ɗՓ͑͑ǣǣӥ. 8ॸRü yoxni ga ͑ǣЙľիɥ͑ӥľ. 4ॸDücax, ñu۳xmatátama

40

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇƄѠƄͅʑkґॷ40, 45

561 íchayaՓŕ ya yima cadéna ya namaxã quichotacü. Rü ngŕxguma cunaxՓa۳xegu ͑իËȍΎՓľËӕфӥիӡիüۡ ɗ´¡ɗфΔ͑ɗՓ‫ؽ‬фӥ ͑ǣɥի%фӥËȍΎՓľфӥիӡ! Rü choma rü tá cuxna chadau. Natürü ngŕxguma tama ‫ ڟ‬ËӕիӡիËȍüۡgu rü marü name i ngŕ̲ nuxã curüxã۳u۳ۡx. Ѡӥ͖͑ɗիɥɗËӕËȍɗիüۡane, rü cuma i nüxüۡ cucuáxüۡ nax ngextá tá cungexmaxüۡ ɗ͑Փ. 5ॸRü ngŕxguma cunaxՓa۳xegu nax nuxã cuchixüۡanegu ‫ ڟ‬իüۡ ¡rü ŕcü Yedaría ya Aicáüۡ nane curüxãӡ ya ChapáüۡtaaxüۡҡՓ͑իӡ! Rü yimáxüۡ ͑ɗիɥɗ͑իӕ͑ľҡիüۡ ya Babiróniaanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü nax ֤ӕĀ͑ľՓngŕի̲ǣӥ͑ľֆɥ͑ľǣӥфӥ ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիücۡ a۳x. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥ͑ի yimáxüۡҡՓËӕ͑ǣľի̲իüۡ namaxã i cutanüxüۡ. ¡Rü ngextá cuma ícunaxՓa۳xexüۡՓ͑իӡ!͖ٚ͑ǣӥфӥ. Rü ñu۳իӡËȍɗ͑ӥ̲ǣËȍӕффǣӥľфӕ Yeremíana ãmare naxã, rü õnagü rü ta nüxna naxã, rü yemaacü nüxüۡ narümoxŕ. 6ॸRü nüma ga Yeremía rü Yedaríamaxã ͅɞѸЙՓ͑իɥ. Rü yéma naxüۡҡՓ ͑ֆľի̲͑ҡ͑ӥՓǣֆľ̲Āӕüۡxüۡgü ga yéma nachixüۡ͑ľՓֆիӥǣӥիüۡ. …… Barúxmaxã inaxuneta ya Cori ya Tupana

45

1ॸRü

yexguma ãgümücü ga taunecü marü Yudáanecüã۳xarü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիǣӕǣ

Yoachíüۡ ga Yochía nane, rü nüma ga Tupanaarü orearü uruxüۡ ga Yeremía, rü namücü ga Barúx ga Nería nanemaxã nüxüۡ nixuchigü ga Tupanaarü ore nax naxümatüãxüۡca۳x. Rü yexgumayane rü nüma ga Yeremía rü Barúxüۡ naxucu۳xeۡ rü ñanagürü nüxüۡ: 2-4ॸ“Dücax, Pa Barúx, rü cuma rü ñacurügü: ‘Nüma ya Cori ya Tupana rü taxuxüۡma i ngüۡxeۡe ۡ choxna naxã. Rü ngŕma choxna naxãxüۡ ͑ɗիɥɗ guxchaxüۡgü rü ngúxüۡxicatama. Rü ngeۡmaca۳ի̲фӥĀӥիՓËȍɗЙ͑ի chaxaxuxüۡ фӥҡǣӕ̲Փӥիɗɗҡ%xŕ chayaxu’, ñacurügü. Natürü nüma ya Cori rü choxüۡ namu nax cumaxã nüxüۡ chixuxüۡca۳x i cuchiga rü ñanagürü: ‘Choma rü ichayanaxoxŕxŕ i ngŕma chomatama chaxüxüۡ, rü chanabe۳x i ngŕma ichatogüxüۡ. Rü ngŕmatátama namaxã chaxü i guxüۡma i ñaa naane. 5ॸ¿Rü cuxca۳x rü name nax naxca۳x ícucaxüۡ i ta۳xacü i cugüca۳xicatama ɗիɥիüۡ? ¡Rü taxӢ i naxca۳x ícucaxüۡ! Erü choma rü tá íchananguxŕxŕ i guxchaxüۡgü naxca۳x i guxüۡma i ñaa duüۡxüۡgü. Natürü i cuma rü tá cuxna chadau nax tama cuyuxüۡca۳x i ngextá ɞËӕիӡիüۡՓ. Rü chomatama ya Tupana ͑ɗիɥɗngŕma ñachaxüۡ cuxüۡ’, ñanagürü ǣҽӕЙ͑ٚ, ñanagürü ga Yeremía. ……

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

LAMENTACIONES (Auxexüۡchiga) Nüxíraxüۡxüۡ ga auxechiga

1

1ॸRü

ñu۳xma rü nangeãcumare ya Āɥ͑ľֆ֤ľфӕËȍфéüۡ ga üۡpa muãcuchiréne. Ѡӥ͖Ύ̲Փӥիɗɗ͑ǣľիüۡ i yutexüۡrüxüۡ ͑ɗիɥֆĀɥ͑ľǣ guxüۡ͑ľ̲ǣɥ͑ľǣӥŃҡӥՓӥËȍɗфŃ͑ľ. Rü ǣӕ̲ɥ͑ľǣҡËȍɗфŃ͑ľфӥĀӕüۡxüۡgü rü ñu۳xma rü norü uanügüme۳xeۡՓ nangexma nax ngŕmagü poraãcü napuracüexŕŕxüۡca۳x. 2ॸѠӥĀɥ͑ľËӥã۳x rü ñu۳xma rü poraãcü ngechaüۡ nüxüۡ‫ڟ‬ nangu۳x, rü chütacü rü naxauxe. Rü guxüۡma ga yema nachixüۡanegü ga noxri Āɥ͑ľ͑ӥիü‫ ۡڟ‬ngúchaüۡgüxüۡҡ͑ӥՓфӥ ͑ҡիӕ̲ɗՓӥիɗɗ͑ҡ%xŕxŕŕxüۡ rü bai i Փӥիɗ. Rü guxüۡma ga yema nachixüۡ͑ľǣӥǣ͑ΎիфɗĀɥ͑ľ̲ի% ãmücügüxüۡ rü ñu۳xma rü tama ínanapoxüۡgü rü norü uanügü nügü ͑ɗիɥǣӥxŕxŕ. …… 8ॸRü norü duüۡxüۡǣӥֆĀɥ͑ľֆ Yerucharéüۡ rü poraãcü chixexüۡ naxüe rü ngeۡmaca۳x i ngŕma togü i nachixüۡ͑ľǣӥфӥĀӥիՓ͑ӥիüۡ naxoe. Rü ngŕma nachixüۡanegü ga üۡpa namaxã taãxŕgüxüۡ rü ñu۳xma rü tama nüxüۡ

nacua۳xgüchaüۡ erü nüxüۡ nadaugü nax ñuxãcü poraãcü chixexüۡgu nanguxüۡ ya Āɥ͑ľ. Rü ngeۡmaca۳x i ñu۳xma i daa ɥ͑ľфӥĀӕüۡxüۡgü rü naxauxe rü naxãnee rü ngŕma togü i nachixüۡanecüã۳xgüna naxãca۳իՓľǣӥ̲фľ. 9ॸѠӥĀɥ͑ľËӥã۳x rü chixexüۡna nügü naxãgü rü tama nagu ͑фӥիɥ͑ӥľ͑իֆɗիËӥфֆҽӕЙ͑фӥҡ ngŕma norü chixexüۡca۳x napoxcuexüۡ. Rü Փӥիɗɗҡիüۡ i ngechaüۡ ͑ɗիɥ͑ի͖ӕի%Ëӥ poraãcü chixexüۡgu nayi ۳xüۡ rü nataxuma i texé nax nataãxŕxŕŕxüۡ. Rü ñu۳xma ya Āɥ͑ľËӥã۳x rü Tupanaxüۡ ñanagürügü: “Dücax, Pa Corix, nax ñuxãcü toxüۡ nacugüexüۡ i ngŕma torü uanügü i nügü írütagüxüۡٚ, ñanagürügü. …… 18ॸѠӥĀɥ͑ľËӥã۳x rü ñanagürügü ta: “Nüma ya Cori ya ixaixcümacü rü tagagutáma tüxüۡ napoxcue erü chixexüۡ ҡիӥǣӥфӥҡ̲͑ǣҡիɥ͑ӥľËȍüۡ i norü mugü. ¡Rü dücax, Pa Guxüۡma i Nachixüۡanegücüã۳x, rü toxü‫ ۡڟ‬ɗЙľфӥիɥ͑ӥľ rü nüxüۡ peda۳u۳x nax ñuxãcü ngúxüۡ tingexüۡ! Rü torü ngextü۳xücügü rü ngŕma torü pacügü rü yáxüۡguxüۡ i nachixüۡ͑ľՓ͑͑ǣǣӥɗҡΎфӥӕ͑ӥǣӥ. 19ॸRü norü ngüۡxeۡec ۡ a۳x ítaca i ngŕma

562 Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞kͅƄͮҽkæʊϘͮƄґॷ1, 3

563 nachixüۡanegü ga noxri tomaxã taãxŕgüxüۡ, natürü i nümagü rü tama toxüۡ narüngüۡxeۡegۡ ü rü torü uanügüxüۡ ͑ӥǣӥ͑ɗիɥǣӥxŕxŕ. Rü yema torü chacherdótegü rü torü ãeۡx۳ gacügü rü ҡիӕՓ̲naxca۳ի͑ľ͑իӡǣ͑Ύфӥ ngüۡxeۡe ۡ rü yemaca۳ի͑ӕ͑ľ͑͑իɥ̲фľ nax norü õnaca۳x nadaugüxüۡca۳x nax yemaacü namaxŕxüۡca۳ի͑ҡӥфӥĀӥիՓ Āɥ͑ľǣӕ͑ֆӕľ. 20ॸRü dücax, Pa Corix, i ñuxãcü ngŕma guxchaxüۡgü rü poraãcü ngúxüۡ toxüۡ ningexeۡegۡ ü rü ngeۡmaca۳x poraãcü taxoégaãŕgü. Rü ngŕxguma ͑ǣӕҡфӥիɥ͑ӥľǣӕ͑ի͖ӕի%Ëӥҡ̲ Ëӕǣҡիɥ͑ӥľիüۡ, rü poraãcü tanaxi ۳xãchiãŕgü. ѠӥҡΎфӥɥ͑ľфӥ poxeguxüۡфӥĀӥիŃҡӥՓфӥҡф̲ի% toxocügüxüۡ nadai. Ѡӥ͑ӕɥ͑ľфӥ ɗիľЙľՓфӥҡɗֆ̲ի%фӥ da۳իՓľ͑ľ̲ի%ҡֆӕľٚ, ñanagürügü. …… Norü tomaepü۳x ga auxechiga

3

1ॸѠӥËȍΎ̲͑ɗիɥǣËȍֆ͑ǣľիüۡ

ga yema ngúxüۡ ga Tupana norü numaxã ínguxŕŕxüۡ. …… 7ॸѠӥ͑ӥ̲фӥՓӥիɗǣЙΎիËӕËȍɗËիüۡ ǣ͑ǣľфӥӡիӡËȍɗËãx‫ ڟ‬üۡgu choxüۡ nitacuchi rü cadénamaxã choxüۡ nichota. 8ॸѠӥՓΎΎҡǣ%Ëӥ͑ӥի͑ËȍË͑ի choxüۡ nangüۡxeۡexۡ üۡca۳x natürü ga nüma rü tama choxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ ͑իɥ͑ӥËȍüۡ ga chorü yumüxŕ. …… 12ॸRü nüma rü ngúxüۡ choxüۡ ningexeۡxeۡ, ͖Ύ̲͑ΎфӥՓӥф̲ի%ËȍΎիüۡ namáxüۡxüۡrüxüۡ. 13ॸRü ngŕma ngúxüۡ rü ñoma naxne ya poraãcü inga۳xinerüxüۡ ͑ɗիɥ. 14ॸRü ñu۳xma i guxüۡma i chorü

ɥ͑ľËӥã۳x rü choxüۡ nacugüe rü guxüۡ i oragu chauchiga narücutanüxüۡ. 15ॸRü nüma ya Cori rü taxüۡ i guxchaxüۡgü choxüۡ ningexeۡxeۡ rü ngŕmagagu poraãcü choxüۡ‫ ڟ‬nangu۳x. 16ॸRü ñoma Փɗիӥ̲ӥte۳xegu chopüte۳xemaxã choxüۡ nañaxüۡrüxüۡ rü chayagate۳xeãchi. 17ॸRü ngŕma chorü taãxŕ rü choxna ͑ɗիӡǣËȍɗ, фӥ̲фӥĀӥիՓ͑ӥիüۡ icharüngüma i guxüۡma i ngŕma taãxŕ ga noxri choxüۡ‫ ڟ‬yexmaxüۡ. 18ॸRü ngŕ̲ǣǣӕ̲фӥĀӥիՓ͑ǣӕ Ëȍфӥիɥ͑ӥ͑իæΎфɗիüۡ íchatáxchaüۡxüۡ. 19-20ॸRü chauãŕՓ͑͑ǣӕɗngŕma ngechaüۡ rü ngúxüۡ i chingexüۡ rü ñuxãcü chaxica nua nax chatáxüۡ rü taxúema choxüۡ rüngüۡxeۡexۡ üۡ. Rü ngŕxguma ngŕ̲ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥǣӕфӥËȍΎфӥ ngúchaüۡ фӥ͖իҡӥՓ͑իӡ. 21ॸNatürü ͑͑ǣľի̲ɗՓӥիɗɗɥ͑ӥɗǣӕիüۡguma chauãŕՓngŕxmaxüۡ rü poraãcü choxüۡ rüngüۡxeۡexۡ üۡ. 22ॸRü ngŕ̲ɥ͑ӥ͑ɗիɥ͑ի Coriarü ngechaüۡ rü taguma iyacuáxüۡ rü norü mecüma rü taguma nagúxüۡ. 23ॸRü ՓӥիɗËȍɗǣӥɗ͑ǣӕ͑ľիüۡgu rü choxna nüxüۡ nacua۳xãchixŕxŕ nax ñuxãcü aixcüma yanguxŕŕãxüۡ i ngŕma nüxüۡ yaxuxüۡ. 24ॸRü

ngeۡmaca۳x chaugümaxã ñachagürü: “Nüma ya Cori ya Tupana rü chomaxã inacua۳x, rü ngeۡmaca۳ի͑ǣӕËȍֆիΥٚ, ñachagürü. 25ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü tümamaxã namecüma ya yíxema nagu yaxõgüxe rü naxca۳x daugüxe. 26ॸѠӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ¡ľի̲̲ľ ítanangu۳xeۡegۡ ü ya Cori ya Tupanaarü ngüۡxeۡe.ۡ …… 37ॸRü ngŕxguma texe tüxüۡ ixuxgu rüe۳x na ta۳xacü tüxüۡ ngupetügu rü ngŕ̲%Ëӥ͑ɗիɥľфӥՓΎľҡ̲ҽӕЙ͑

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

̞kͅƄͮҽkæʊϘͮƄґॷ3 nanaxuegu nax ngŕ̲%Ëӥֆɗիɥիüۡ . ngŕxgumarüxüۡ i ngŕma mexüۡ g ü rü ngŕma guxchaxüۡ g ü rü ínangugü

38ॸRü

ľфӥֆҽӕЙ͑фӥՓΎľҡ̲ngŕmaãcü nanaxuegü. 39ॸ¿Rü tü۳ xcüüۡ i yixema nax iduüۡ e marexüۡ rü Tupanamaxã tarüxutaga ega tórü chixexüۡ g agu tüxüۡ íyanaՓe۳x ãchixŕŕgu? 40ॸRü ngeۡmaca۳x ‫͑ؽ‬ǣɥի%ɗիËӥ̲͑ǣӕҡфӥիɥ͑ӥľɗ tacüma i mexüۡ rüe۳x na chixexüۡ , rü ͑ǣɥի%æΎфɗֆTupanaca۳ի ҡՓΎľǣӕфӥ ɗիËӥ̲͑ǣҡիɥ͑ӥľ! 41ॸ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣɥի% ҽӕЙ͑ֆĀիӡՓngŕxmacümaxã tidexagü i tórü yumüxŕՓфӥ̲͑ի% nüxüۡ tixu i ngŕ̲͑ǣӕфӥիɥ͑ӥľիüۡ ! 42ॸPa Corix, toma rü chixexüۡ taxü rü ҡ̲Ëӕǣҡիɥ͑ӥľ. Rü cuma i ngŕma rü tama cunangupetüxŕŕmare. 43ॸRü cuma rü toétügu cunanguxŕxŕ i curü ͑ӕфӥҡΎՓľquingŕchigü, rü tama cuxüۡ‫ ڟ‬tangechaüۡ tümüxüۡ ã cüma toxüۡ cudai. 44ॸѠӥËӕ̲фӥՓӥիɗǣ caixanexüۡ g u cugü quicu۳ x nax tama nüxüۡ Ëӕիɥ͑ӥիüۡ ca۳x i torü yumüxŕgü. 45 ॸRü guxüۡ m a i togü i nachixüۡ a negüpe۳ի ľՓ, фӥ͖Ύ̲Փӥիɗɗ guxchirerüxüۡ toxüۡ ɞËӕՓΎǣӥ. 46ॸRü guxüۡ m a i tórü uanügü rü chixexüۡ m axã tochiga nidexagü. 47ॸRü ngeۡmaca۳x poraãcü tamuüۡ e erü toxüۡ ínayauxüۡ rü taxúema toxüۡ ítapoxüۡ rü ‫ ڟ‬a yaxüxüۡ . Rü ҡΎËȍɗËիɗË͑ɗիɥɗ͑ǣŕm ngŕ̲͑ɗիɥɗ͑Փҡ͑ǣľի̲իüۡ . 48-50ॸRü ñoma dexá iyaxüۡ r üxüۡ ͑ɗիɥɗ

564 chauxgüxüۡ etü erü naxca۳x chaxaxu ya ֆɗ̲ËȍΎфӥɥ͑ľֆ͑ӥիüۡ changechaxüۡ n e rü ñu۳ xma nagu napogüene. Rü taguma nüxüۡ charüchau nax chaxauxechaxüۡ erü nataxuma nax texé choxüۡ taãxŕxŕŕxüۡ ͖ӕի̲ҡҡĀիӡǣӕիüۡ ɗ͑͑ľՓ taxca۳x nadaue ya Cori ya Tupana. poraãcü chorü maxüۡ Փnangu۳ x i ngŕxguma nüxüۡ chada۳u۳ xgu i ngŕma guxchaxüۡ gü i naxca۳x ínguxüۡ i ngŕma paxüۡ g ü i Yerucharéüۡ cüã۳x. 52ॸRü taxuxüۡ m a namaxã chaxüyane i ngŕma ËȍΎфӥӕ͑ӥǣӥфӥ͖Ύ̲ՓӥիɗɗՓľфɗ iyaxuxüۡ rüxüۡ choxüۡ niyauxgü. 53ॸRü Փӥիɗɗ%Ëȍɗüۡ xüۡ i ãxmaxüۡ gu choxüۡ nita۳x cuchigü rü nutamaxã choxüۡ narüxütaüۡ ǣӥ͑իҡիӕՓ̲ ɞËȍիӡիӡիüۡ ca۳x. 54ॸRü guxüۡ m a ga 51ॸRü

Ëȍիӕ͑ľфӥĀľիՓ͑͑ǣľի̲, rü ͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥ͑ի̲фӥËȍֆӕիüۡ . 55ॸRü chomax, Pa Corix, Pa Tupanax, rü ñaa ãxmaxüۡ ՓËȍ͑ǣľի̲ֆ͑ľфӥ cuxna chacagü. 56ॸRü cuma rü choxüۡ Ëӕիɥ͑ӥɗngŕxguma cuxna chacaxgu rü choxü‫ ۡڟ‬cunayaxu i chorü yumüxŕ. 57ॸRü ngŕma ngunexüۡ i nagu cuxna chacaxüۡ gu rü chauxüۡ ҡՓËӕիӡ, rü ñacugürü choxüۡ : “¡Rü taxuca۳xma cumuüۡ ! ͖ٚËӕфӥǣӥ. 58ॸRü cumax, Pa Corix, Pa Tupanax, rü choxüۡ ícupoxüۡ ͑ӥի͑ɗËȍΎфӥӕ͑ӥǣӥфӥ͑ՓËȍΎիüۡ ícunguxuchixŕxŕ i ngŕma yu. ……

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

EZEQUIEL (Echequié) 10ॸѠӥ͑ËȍɗՓľǣӥǣֆľ̲%ǣӥ̲ӥËӥǣ

Echequié nango۳xetü rü Tupanaxüۡ nadau

1

1-3ॸRü

yexguma marü 5 ga taunecü ´¡ɗфΔ͑ɗ͑ľՓ͑ֆľի̲ǣӕǣ ãeۡx۳ gacü ga Yoachíüۡ ga yéma nax nagagüaxüۡ, rü choma i chacherdóte i Echequié ya Búchi nane rü yema Yudíugü ǣ´¡ɗфΔ͑ɗ͑ľՓ͑ǣǣӥիüۡҡ͑ӥՓ Ëȍֆľի̲ǣ͑ҡӥǣтӕľ¡фËӕҡӥՓ. Rü yexguma ga choma rü 30 ga taunecü choxüۡ‫͑ ڟ‬ֆľի̲ǣӕфӥՓӥիɗǣ͑ǣӕ͑ľիüۡ meama norü ãgümücü ga tauemacü (yúniu) arü 5 ga ngunexüۡgu rü ngürüãchi cha۳ux۳ ca۳ի͑ɗ͑ǣľ͑ǣĀիӡǣӕիüۡ ga naane rü Tupanaxüۡ chadau. 4ॸRü to ga nüxüۡ chadauxüۡ ͑ɗիɥǣՓӥիɗǣ¡ӕ͑ľËӥǣ

ɗի%ӡիľ̲Ëӥǣ͑ΔфҡľՓ̲͑ľӡËӥ. Rü Փӥիɗǣҡիüۡ ga caixanexüۡՓnango۳x ga Փӥիɗǣӥիӥľ̲ǣ%ŕmacürüxüۡ ɗիɥիüۡ. Rü norü guxüۡËӥՓՓфӥЙΎф%Ëӥ͑͑ǣΔΎ͑ľ. Rü yema üxüemaarü ngãxüۡՓфӥֆŃ̲ ͑ֆľի̲ǣՓӥիɗǣta۳xacü ga ñoma ¡фΔӡËȍľфӥիüۡ iya۳u۳xracüüxüۡ. 5ॸRü yemaarü ngãxüۡՓфӥ͑ֆľի̲ǣ%ǣӥ̲ӥËӥǣ ta۳xacü ga naduüۡxüۡgüraxüۡxüۡ. 6ॸRü ՓӥիɗËȍɗǣӥǣֆľ̲фӥ͑ի%ǣӥ̲ӥËӥpe۳xátü rü naxãgümücüchametü. ……

naduüۡxüۡgüraxüۡxüۡ фӥ͖%Ëӥ͑ɗիɥ: rü yema nachametü ga nape۳իľՓ̲ӥիüۡ rü nanaduüۡľËȍɗՓľфիüۡ, rü yema norü ҡӥǣӥ͑ľËӥՓՓ̲ӥիüۡ rü ͑͑իɗËȍɗՓľфիüۡ, rü yema norü to۳իΎիՓľËӥՓՓ̲ӥիüۡ rü ͑͑ҡӕɗфӕËȍɗՓľфիüۡ, rü yema naxca۳իՓľ͑ӥիüۡ фӥ͑͑իɥֆӥËȍɗՓľфիüۡ. 11ॸRü taxre ga naxpe۳xátü rü nangenagü фӥ͑ӥǣӥՓnayaxu۳ۡxgü rü guma nái ga taxre rü naxüۡnearü dü۳xruxüۡ ͑ɗիɥǣӥ. 12ॸѠӥֆľիǣӕ̲ɗ͑իɥիǣӕфӥ nügüpe۳իľՓ̲͑իɥֆľ̲ҽӕЙ͑фӥ pora ínamugüxüۡՓ̲. Rü tama ͑ӥǣӥՓľ̲͑իɥ. …… 15ॸRü yexguma nüxüۡ ËȍĀՓľ͑ӥǣӕǣ yema naduüۡxüۡgüraxüۡxüۡ, rü ՓӥիɗËȍɗǣӥիüۡҡՓфӥ͑ӥիüۡ chadau nax ֆľի̲Փɗիӥ̲ӥ͑ľǣӕ͑իӥիüۡ ǣՓӥիɗ ga bochicuxüۡ. …… 20ॸRü yema naduüۡxüۡgüraxüۡxüۡ rü ngextá Tupanaarü pora ínamugüxüۡՓ̲͑իɥիɥËȍɗҡ͑ӥ. Rü yema bochicuxüۡ фӥՓӥիɗǣӕ̲͑ի% nayachü۳xãchitanü yerü yema bochicuxüۡ

565 Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

Ƅ‫׀‬ľнӕɗľ́ॷ1–3 rü yema naduüۡxüۡgüraxüۡxüۡxüۡnearü Āҡ̲͑ɗիɥǣӥ. 21ॸRü yexguma naxɥã۳xãchitanügu ga yema naduüۡxüۡgüraxüۡxüۡ rü yema bochicuxüۡ rü ta naxɥã۳xãchitanü. Rü yexguma íyachaxãchitanügu ga yema naduüۡxüۡgüraxüۡxüۡ, rü yema bochicuxüۡ rü ta ínayachaxãchigü. Rü yexguma yachüxãchitanügu ga yema naduüۡxüۡgüraxüۡxüۡ, rü yema bochicuxüۡ фӥҡՓӥիɗǣӕ̲͑ի% nayachü۳xãchitanü, yerü yema bochicuxüۡ rü yema naduüۡxüۡgüraxüۡxüۡxüۡnearü datama ͑ɗիɥǣӥ. 22ॸѠӥ͑ŃҡӥՓǣֆľ̲%ǣӥ̲ӥËӥ ga naduüۡxüۡgüraxüۡxüۡ фӥǣ͑͑ľҡӥՓľ rü nichipetümare rü guxüۡma namexechi. …… 26ॸѠӥֆľ̲͑͑ľҡӥՓľŃҡӥՓ͑ӥիüۡ ËȍĀӕǣՓӥիɗǣta۳xacü ga natochicaxüۡraxüۡxüۡ ga nuta ga mexechicü ya chafírunaxca۳իɗիɥիüۡ. Rü yema tochicaxüۡՓ͑фӥҡΎǣՓӥիɗǣ naduüۡxüۡraxüۡxüۡ. 27ॸRü yema naayearü ĀիӡՓ̲фӥniya۳u۳իф͖Ύ̲Փӥիɗɗ ¡фΔӡËȍľɗɗǣӕիüۡrüxüۡ. Rü naayetüüۡՓ̲ фӥ͖Ύ̲Փӥիɗɗӥիӥľ̲фӥիüۡ ͑ɗիɥ. Rü guxüۡËӥՓՓфӥЙΎф%Ëӥ͑͑ǣΔΎ͑ľ. 28ॸRü yema norü ya۳u۳xra rü ñoma chirapaŕma i pucügu nüxüۡ idauxüۡrüxüۡ ͑ɗիɥ. Rü ֆľ̲Ëӥ͑ɗիɥǣcha۳ux۳ ca۳x nangóxüۡ ga norü üüne ya Cori ya Tupana. Rü yemaxüۡ

566 2ॸRü

yexguma chomaxã iyadexayane rü choxna nangu ga Tupanaãxŕ, rü choxüۡ inachixŕxŕ. 3ॸRü nüma ga Tupana rü ñanagürü choxüۡ: “Cumax, Pa Yatüx, rü tá cuxüۡ ͑ҡ͑ӥՓËȍ̲ӕɗngŕma cutanüxüۡgü i Iraétanüxüۡ i tama chauga ɥ͑ӥľիüۡ. Rü nümagü rü ñu۳xma rü ta ͑ӡիËӥ̲ǣ͑Ύфӥo۳xigürüüۡtama tama Ëȍӕǣ͑իɥ͑ӥľ. 4ॸRü nümagü i ngŕma duüۡxüۡgü rü yema norü o۳xigü ga tama Ëȍӕǣɥ͑ӥľիüۡrüxüۡ tama choxüۡ nacua۳xgüchaüۡ. Rü ngŕ̲ҡ͑ӥՓҡ͑ɗիɥ i cuxüۡ chamuxüۡ nax namaxã nüxüۡ cuyarüxuxüۡca۳x i ñaa chorü ore. 5ॸRü ngŕma duüۡxüۡǣӥɗҡ̲ɗфӥիɥ͑ӥľËȍüۡxüۡ rü ngŕxguma cuxü‫ ۡڟ‬ɗ͑իɥ͑ӥľǣӕфӥe۳xna tama cuxü‫ ۡڟ‬ɗ͑իɥ͑ӥľǣӕ͑ҡӥфӥҡ͑ӥի͑ nacua۳ի%Ëȍɗľ͑ի͑ҡ͑ӥՓ̲фӥ nangexmaxüۡ i chorü orearü uruxüۡ. 6ॸRü cumax, Pa Yatüx ¡rü taxӢ i nüxüۡ cumuüۡxüۡ, rü taxӢ i naxca۳x cumuüۡxüۡ ega cuxüۡ ͑ի%իӡ͑ľǣӥǣӕфӥՓΎΎËӕիüۡ‫ڟ‬ nangu۳իǣӕɗ͖Ύ̲ՓӥիɗɗҡӕիËȍɗ͑Փľ cuxüۡ chixgurüxüۡ! ¡Rü taxӢ i curümaãchixüۡ ľǣ͑ӕËȍɗՓľ%ËӥËӕի͑ nadaugügu i ngŕma duüۡxüۡgü i tama ɗфӥիɥ͑ӥľËȍüۡxüۡ! 7ॸ¡Rü cumax rü namaxã nüxüۡ ixuama i ngŕ̲ËȍΎфӥΎфľфӥՓΎΎ tama cuxüۡ‫ ڟ‬ɗ͑իɥ͑ӥľǣӕ! Erü nüma rü ҡ̲ɗфӥիɥ͑ӥľËȍüۡxüۡ ͑ɗիɥǣӥٚ, ñanagürü choxüۡ. …… Tupana rü Echequiéxüۡ namu nax dauxüۡtaeruxüۡ ֆɗիɥիüۡca۳x

chada۳u۳xgu rü ñaxtüanegu chanangücuchi. Tupana rü Echequiéxüۡ nayaxu norü puracütanüxüۡruxüۡ

ñu۳իӡËȍɗ͑ӥիüۡ Ëȍիɥ͑ӥǣՓӥիɗ ga naga ga ñaxüۡ choxüۡ: “Pa Yatüx ¡inachi erü tá cumaxã chidexa!͖ٚիüۡ.

2

1ॸRü

yexguma 7 ga ngunexüۡǣӕՓľ͑ rü nüma ga Cori ya Tupana rü chomaxã nidexa rü ñanagürü: 17ॸ“Pa Yatüx, choma rü cuxüۡ ichamu nax dauxüۡtaeruxüۡ нӕɗիɥիüۡca۳ի͑ҡ͑ӥՓɗ

3

16ॸRü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

Ƅ‫׀‬ľнӕɗľ́ॷ3, 5

567 ngŕma Iraétanüxüۡgü. Rü ngŕxguma ta۳xacürü orexüۡ cumaxã chixuxgu ¡rü namaxã nüxüۡ ixu i ngŕma chorü ore nax ngŕmaãcü nüxüۡ nacua۳xgüxüۡca۳x! 18ॸDücax, rü ngŕxguma chi chomax cumaxã nüxüۡ Ëȍɗիӕիǣӕ͑իՓӥիɗɗĀӕüۡxüۡ i chixri maxüۡxüۡmaxã chaxueguxüۡ i poxcu rü cumax rü tama cunaxucu۳xeۡgu nax nüxüۡ naxoxüۡca۳x i ngŕma norü chixexüۡ, rü nüma rü tá nayu nagagu i norü chixexüۡ. Natürü i chomax rü tá cuxna chaca naxca۳x i ngŕma duüۡxüۡ erü tama cunaxucu۳xeۡ. 19ॸNatürü ngŕxguma chi cuma rü ngŕma duüۡxüۡ i chixri maxüۡxüۡ cuxucu۳xeۡgu nax nüxüۡ naxoxüۡca۳x i ngŕma nacüma i chixexüۡ rü nüma rü tama nüxüۡ naxoxchaüۡgu, rü ngŕma norü pecádugagu tátama nayu. Natürü i cuma rü taxuca۳xtáma cuxna chaca rü tá cumaxüۡ. 20ॸRü ngŕxguma chi ՓӥիɗɗĀӕüۡxüۡ noxri mea maxüۡ۳xgu natürü yixcüama rü nüxüۡ naxoxgu i ngŕma maxüۡ i mexüۡ, rü ngŕxguma cuma rü tama cunaxucu۳xeۡgu rü nüma rü norü chixexüۡgu tá nayu. Rü yema mexüۡ ga noxri naxüxüۡ rü chope۳իľՓфӥҡիӡҡ̲ ínanapoxüۡ. Rü nüma rü norü chixexüۡgagu tá nayuama, natürü i choma rü tá cuxna chaca naxca۳x i ngŕma duüۡxüۡ erü tama cunaxucu۳xeۡ. 21ॸNatürü i cumax, rü ngŕxguma chi cunaxucu۳xeۡgu ya yimá duüۡ nax tama chixexüۡ naxüxüۡca۳x rü nüma rü cuxü‫ ۡڟ‬ɗ͑իɥ͑ӥǣӕ ͑իҡ̲Փľ͑Ëȍɗիľիüۡ naxüxüۡ rü tá namaxüۡ ľфӥËӕǣ͑իɥ͑ӥ. Rü cuma rü tá ta cumaxüۡٚ, ñanagürü choxüۡ ga Tupana. ……

5

5ॸRü

nüma ya Cori ya Tupana rü ñanagürü choxüۡ: “Dücax ya yima ɥ͑ľֆ֤ľфӕËȍфéüۡ. ѠӥËȍΎ̲͑ɗիɥǣ

chanataxŕŕxüۡ ͑ҡ͑ӥՓֆֆɗ̲͑ɗǣӥ ֆɥ͑ľǣӥֆҡΎǣӥɗ͑Ëȍɗիüۡanecüã۳x. 6ॸNatürü yema norü duüۡxüۡgü ya yima ɥ͑ľֆ֤ľфӕËȍфéüۡ rü chomaxã nanue фӥҡ̲͑ǣ͑իɥ͑ӥľËȍüۡ i chorü mugü rü ucu۳xeۡgü. Rü guxüۡnema ya ֆɗ̲͑ɗǣӥֆɥ͑ľǣӥֆЙľի͑ ngaicamanearü duüۡxüۡgüarü yexera chixri namaxŕ фӥҡ̲͑ǣ͑իɥ͑ӥľɗ ngŕma chorü mugü rü chorü ucu۳xeۡgü. 7ॸRü ngeۡmaca۳x i chomax ya Cori ya Tupana rü ñachagürü: ‘Pemax rü guxüۡ i togü i duüۡxüۡgü i pexna ngaicamaxüۡarü ֆľիľфҡ̲ɗЙľիɥ͑ӥľËȍüۡ rü tama naga Йľիɥ͑ӥľɗngŕma chorü mugü rü bai peyanguxŕŕgüchaüۡ i ngŕma togü i nachixüۡanegüarü mugü.’ 8ॸRü ngeۡmaca۳x i choma ya Cori ya Tupana rü nüxüۡ chixu rü ñachagürü: ‘Choma rü tá ta pemaxã chanu, Pa Yerucharéüۡcüã۳xgüx, rü tá pexüۡ chapoxcue nape۳իľՓɗ ngŕma togü i nachixüۡanecüã۳xgü. 9ॸRü ngeۡmaca۳x tá perü chixexüۡgügagu poraãcü pexüۡ chapoxcue. Rü ñaa poxcu i ñu۳xma tá pexca۳x íchanguxŕŕxüۡ rü yema poxcu ga üۡpama namaxã pexüۡ chapoxcuxüۡфӥֆľիľфҡ͑ɗիɥфӥ ͖Փľ͑фӥ͑ҡիӕҡ̲ɗ nangexgumaraxüۡxüۡ i poxcu. …… 14ॸRü chomax, Pa Yerucharéüۡcüã۳xgü фӥҡ͑ǣӕËȍЙΎǣӥֆֆɗ̲Йľфӥɥ͑ľ. ѠӥɥЙҡǣӥֆфӥֆɗҡիüۡnexicatama tá ͑ɗիɥֆ͑ӥիüۡ pedauxüۡne. Rü ngŕmaãcü tá guxüۡ i togü i nachixüۡanepe۳իľՓЙľիüۡ chaxãneexŕxŕ nax pexüۡ nadaugüxüۡca۳x i guxüۡma i nua chopetüxüۡ. 15ॸRü ngŕxguma ngŕma perü chixexüۡgagu poraãcü pexüۡ chapoxcuegu rü guxüۡarü cugüruxüۡ ҡЙɗիɥǣӥ. Rü guxüۡma i ngŕma

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

Ƅ‫׀‬ľнӕɗľ́ॷ5, 7 togü i nachixüۡane i pexna ngaicamaxüۡarü dauxcüraxüۡruxüۡ tá Йɗիɥǣӥ. Rü choma ya Cori ya Tupana rü nüxüۡ chixu i ngŕma. 16ॸRü choma rü taxüۡtama i taiya tá pexca۳x íchanguxŕxŕ rü ñoma chuxchi ya pexüۡ cúxüۡnerüxüۡ tá pexüۡ nadai. Rü ngŕma taiya rü tá poraãcü nitachigü rü ngŕmagagu tá ĀӥիՓЙľ͑ǣľ¡ӥľ. 17ॸRü aixcüma pexca۳x tá íchananguxŕxŕ ɗҡɗֆфӥĀՓľ͑ľфӥ ‫ ڟ‬a tá chanamugü i aigü i yu. Rü ngŕm pexacügü tüxüۡ ngõ۳xcuxüۡ. Rü ngŕmaãcü tá tagu۳x ya pexacügü. Rü ‫ ڟ‬a tá chanamugü ngŕxgumarüxüۡ ta ngŕm i perü uanügü nax muxema i pema rü daigu peyuexüۡca۳x. Rü Choma ya Cori ya Tupana chanaxunagü i ngŕma.ٔॸٚ …… 5-6ॸ“Rü choma ya Cori ya Tupana rü nüxüۡ chixu rü ñachagürü: ‘Dücax, Pa Yerucharéüۡcüã۳xgüx, rü marü ningaica i ngŕma guxchaxüۡǣӥɗ͑ӥǣӥՓľ ãgüxüۡ i tá pexca۳x íchanguxŕŕxüۡ. Erü nataxüchi i perü chixexüۡgü rü ngeۡmaca۳x i ñu۳ի̲фӥĀӥիՓЙΎիËӕ pemaxã chaxuegu. ……

7

Tupana rü Yerucharéüۡcüã۳xgüna naca norü chixexüۡca۳x 23ॸRü

cumax, ЬƄËȍľнӕɗŃի‫ؽ‬фӥՓӥիɗ ya cadéna ínamexeۡxeۡ naxca۳x i chorü duüۡxüۡgü i Yerucharéüۡcüã۳xgü! Erü tá chanapoxcue naxca۳x nax poraãcü namáetagüxüۡ. Ѡӥֆɗ̲͑Ύфӥɥ͑ľֆ Yerucharéüۡ rü poraãcü chixexüۡmaxã ‫ ڟ‬a nanapá. 24ॸRü choma tá ngŕm ۡ chanamugü i to i nachixüanecüã۳x i duüۡxüۡgü i chixecümaxüۡ nax ‫ ڟ‬üۡca۳x ya napatagü ngŕmamaxã yayoraãx

568 i ngŕma Yerucharéüۡcüã۳xgü. Rü ngŕmaãcü tá chayanaxoxŕxŕ nax nügü yacua۳xüüۡgüxüۡ i ngŕma yatügü i muarü ngŕmaxüۡãx ۳ güxüۡ. Rü ngŕma Yerucharéüۡcüã۳իǣӥфӥ͑ËȍɗËǣӥɗ͑Փ norü tupanachicüna۳xãgüxüۡ yacua۳xüüۡgüxüۡ, rü tá chanamu i ngŕma norü uanügü nax nagu napogüexüۡca۳x. 25ॸRü nüma i Yerucharéüۡcüã۳xgü rü poraãcü tá namuüۡe. Rü ngeۡmaca۳x tá naxca۳x nadaugü nax norü uanügü namaxã irüngüxmüexüۡ. Natürü ngŕma ͑Ύфӥӕ͑ӥǣӥфӥҡիӡҡ̲͑ǣ͑իɥ͑ӥľ. 26ॸѠӥ͑ӥǣӥՓľҡ͑ի%ǣӥɗngŕma chixexüۡgü i Yerucharéüۡcüã۳xgüca۳x ínguxüۡ. Rü ngŕxgumarüxüۡ ta i ngŕma nachigagü i chixexüۡ фӥҡ͑ӥǣӥՓľ naxãgü. Rü tá naxca۳ի͑ĀӕǣӥɗՓӥիɗɗ chorü orearü uruxüۡ nax ngŕma namaxã nüxüۡ ixuxüۡca۳x nax ta۳իËӥËȍɗǣֆɗիɥիüۡ i ngŕma ngupetüxüۡ. Natürü i ngŕma rü tá natüca۳ի̲̲фľ͑ɗիɥ. Rü nataxutáma i chacherdótegü i nangúexŕŕxüۡ rü bai i yaxguã۳xgü i tayaxucu۳xeۡgüxüۡ. 27ॸRü nüma ya Yudáanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü rü ñoma nayutanüxüۡrüxüۡ tá ngechaüۡ nüxü‫ۡڟ‬ nangu. Rü ngŕma ãeۡx۳ gacü nane i duüۡxüۡgümaxã icuáxüۡ rü tá ta ngechaüۡ nüxüۡ‫ ڟ‬nangu. Rü nüma i Yerucharéüۡcüã۳x i duüۡxüۡgü rü norü muüۡmaxã tá nidu۳xrue. Rü ngŕma nax ñuxãcü tama mea namücügümaxã inacua۳xgüxüۡãcü tátama namaxã ichacua۳x. Rü ngŕmatama poxcu i namücügümaxã naxuegugüxüۡãcü tátama chanapoxcue. Rü ngŕmaãcü tá ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ nacua۳xgüxüۡ nax choma rü æΎфɗֆҽӕЙ͑͑իËȍɗիɥիüۡٔॸٚ, ñachagürü. ……

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

Ƅ‫׀‬ľнӕɗľ́ॷ9

569

Tupana rü Echequiéxüۡ nanawe۳x nax ñuxãcü tá napoxcuãxüۡ ya Yerucharéüۡcüã۳xgü

9

1ॸѠӥֆľ̲͖իǣӕՓľ͑фӥ͑ӥիüۡ

Ëȍիɥ͑ӥǣՓӥիɗǣ͑ǣǣҡǣիüۡ ga cho۳xmaxchieۡՓ͖իüۡ: “Marü ínangugü i ngŕma tá naxca۳x íyaxüãchixüۡ ֆֆɗ̲ɥ͑ľ͑ի͑ǣӕ napogüexüۡca۳x. ѠӥՓӥիɗËȍɗǣӥɗngŕma norü uanügüarü churaragü rü naxme۳xgu nayange ya naxne ya namaxã ҡ͑Āɗ͑ľֆֆɗ̲ɥ͑ľфӥĀӕüۡxüۡǣӥٚ, ñaxüۡ. 2ॸRü ñu۳իӡËȍɗ͑ӥիüۡ chadau ga 6 ga yatügü ga guma Tupanapatagu chocuxüۡ ͑Փǣֆľ̲͑Ύфӥɥã۳x ga ĀӕիËȍɗҡՓ̲ӥիüۡ ǣ͑ΔфҡľՓ. Rü ՓӥիɗËȍɗǣӥǣֆľ̲ֆҡӥфӥ͑ֆ͑ǣľǣ Փӥիɗǣma۳xeruxüۡ. Rü yemaarü ngãxüۡҡ͑ӥǣӕ͑ɗիӡËȍɗǣӥǣՓӥիɗǣֆҡӥ ga línuchimaxã ãxchiruxüۡ. Rü norü goyexüۡՓ͑ֆ͑ǣËӕËȍɗՓľիüۡ ga norü ümatüruxüۡ. Rü yema yatügü rü ҽӕЙ͑ЙҡՓ͑ɗËȍΎËӕ, rü yema ãmarearü guchicaxüۡ ga ¡фΔӡchenaxca۳xüۡҡՓ͑ֆËȍի%Ëȍɗҡ͑ӥ. 3ॸRü Tupanaarü üüne rü nüxna nayachü۳xãchi ga yema taxre ga ixãxpe۳xátüxüۡ ga noxri norü ngãxüۡՓ nayexmaxüۡ, rü Tupanapataarü ɥã۳իՓ̲͑իӡ. Rü nüma ga Cori ya Tupana rü naxca۳x naca ga yema yatü ga línuchimaxã ãxchiruxüۡ ga norü goyexüۡgu ümatüruxüۡ ingexüۡ. 4ॸRü ñanagürü nüxüۡ: “¡ƚcü, nagu ɗիӡ%ǣӥËȍɗǣӥֆĀɥ͑ľֆ֤ľфӕËȍфéüۡ rü yaxüégacatü i guxüۡma i ngŕma duüۡxüۡǣӥɗ͖ɥ͑ľфӥËȍɗիľիüۡgagu ngechaüۡgüxüۡ rü ngúxüۡ ingegüxüۡ!ٚ ñanagürü. 5ॸѠӥֆľ̲Փľ͑͑ӥիüۡ Ëȍիɥ͑ӥ

ga Cori ya Tupana nax yema togü ga yatügüxüۡ ñaxüۡ: “¡Rü ngŕ̲ֆҡӥՓľ Йɗիɥիüۡҡ͑ӥ͑ՓֆĀɥ͑ľ! Rü guxüۡma i ngŕma duüۡxüۡgü i ngeégacatüxüۡ ¡rü penada۳i ۳x! ¡Rü tauxüۡtáma nüxüۡ pengechaxüۡ rü bai tá i pexüۡ‫ ڟ‬nax nangechaüۡtümüxüۡgüxüۡ! 6ॸ¡Rü ËȍΎЙҡՓҡɗЙľ͑իӥǣӥ͑իpenada۳i ۳xüۡ rü guxüۡtáma pedai rü yaxguã۳xgü, rü ngextü۳xüxüۡgü, rü paxüۡgü, rü buxüۡgü, rü ngexüۡgü! ‫ͮؽ‬ҡӥфӥҡիӡҡ̲͑ӥիüۡ pedáu i ngŕma ãégacatüxüۡ!ٚ, ñanagürü. Rü yemaacü inanaxügüe nax nadaiaxüۡ ga yema yaxguã۳xgü ga Tupanapatamaxã icua۳xgüxüۡ. 7ॸѠӥֆľ̲Փľ͑фӥ͑ӥ̲ǣ Cori ya Tupana rü yema yatügüxüۡ namu rü ñanagürü nüxüۡ: “¡Rü nagu pichocu ya yima chopata rü yuexüۡmaxã Йľ͑ի%ӡ%chixŕxŕ! Rü duüۡxüۡgü i yuexüۡmaxã penapaxŕxŕ i naã۳xtü!ٚ ñanagürü. Rü nüma ga yema yatügü rü ínachoxüۡ rü inanaxügüe ga nax nadaiaxüۡ ǣֆľ̲ɥ͑ľËӥã۳x ga duüۡxüۡgü. 8ॸRü yema ínaxügüyane rü chaxicatama íchayaxü. Rü yexguma ga choma rü ñaxtüanegu chanangücuchi rü poraãcü changechaüۡãcüma aita chaxü rü ñachagürü: “Pa Corix, rü ñu۳xma nax ֆɗ̲ɥ͑ľֆ֤ľфӕËȍфéüۡcüã۳xgümaxã nax cunuxüۡ ¿rü tá cunada۳i ۳xüۡ i ngŕma ‫ ڟ‬a noxretama i Iraétanüxüۡ i ngŕm 9 yaxügüxüۡ?͖ٚËȍǣӥфӥ. ॸRü nüma ga Cori ya Tupana rü choxüۡ nangãxüۡga rü ñanagürü: “Ngŕma Iraéanecüã۳xgü rü ngŕma Yudáanecüã۳xgüarü pecádu rü nataxüchi. Rü ngŕma nachixüۡane rü máetagüxüۡmaxã nanapá. Ѡӥֆɗ̲ɥ͑ľ ya YerucharéüۡՓфӥ͑ΎфӥĀӕüۡxüۡgü rü chixeãcü nügümaxã inacua۳xgü. Rü ͑ӥ̲͑ǣӕ͑իɥ͑ӥľǣӕфӥ̲фӥ͑ӥի͑

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

Ƅ‫׀‬ľнӕɗľ́ॷ9, 11 Ëȍɗիӡɗngŕma nachixüۡane, rü ngeۡmaca۳x tama nüxüۡ chadau i ngŕma naxügüxüۡ. 10ॸͮҡӥфӥҡիӡҡ̲ËȍΎիü‫ۡڟ‬ nangechaüۡtümüxüۡ i ngŕma duüۡxüۡgü, rü nüxna tá chaca naxca۳x ga yema ñuxãcü chixri nax namaxŕxüۡٚ, ñanagürü. …… Yerucharéüۡcüã۳x i duüۡxüۡgüarü poxcu

11

1ॸRü nüma ga Tupanaãxŕ i Üünexüۡ rü choxüۡ nayachü۳xãchixŕxŕ rü Tupanapataarü ɥã۳x ֆŃѸҡľՓ̲ӥիüۡՓËȍΎիüۡ naga ga YerucharéüۡՓ. Rü yema ɥã۳իՓ nayexmagü ga 24 ga yatügü. Rü ֆľ̲ҡ͑ӥՓ͑ӥիüۡ chacuáxüۡ ͑ɗիɥǣ Yaachanía ga Achúru nane rü ga Peratía ga Benaía nane. Rü nümagü rü Yerucharéüۡcüã۳xarü ãeۡի۳ ǣËӥǣӥ͑ɗիɥǣӥ. ……

Tupana rü Echequiémaxã nüxüۡ nixu nax wena táxarü nachixüۡaneca۳x nanawoeguxŕŕãxüۡ i Iraétanüxüۡgü 14ॸRü nüma ga Cori ya Tupana rü Փľ͑իфӥËȍΎ̲ի%͑ɗĀľիфӥ͖͑ǣӥфӥ choxüۡ: 15ॸ“Rü ngŕma Iraétanüxüۡ i YerucharéüۡՓֆիӥǣӥիüۡ rü nidexagü nachiga i ngŕma natanüxüۡ i Iraéanecüã۳xgü i to i nachixüۡanegu ՓΎΎ͑ľիüۡ rü ñanagürügü: ‘Rü ngŕma tatanüxüۡgü i to i nachixüۡ͑ľՓǣǣӥիüۡ

rü Tupana ngŕի̲͑͑ՓΎΎ͑ľֆľфӥ poraãcü chixri namaxŕ. Rü ñu۳xma i ngŕ̲͑Ύфӥ͑͑ľфӥҡΔիфӥ͑ɗիɥľфӥ Cori ya Tupana tüxna nanaxã’, ñanagürügü. 16ॸNatürü i cumax, Pa Echequiéx, rü tá ngŕma Iraétanüxüۡ i to i nachixüۡ͑ľǣӥՓǣǣӥիüۡmaxã nüxüۡ quixu i chorü ore i ñaxüۡ: َѠӥՓΎΎ

570 ngŕma to i nachixüۡanegügu pexüۡ ËȍՓΎΎ͑ľ, ͑ҡӥфӥҡիӡҡ̲ǣӕիüۡguca۳x ͑ɗիɥ. Erü ngŕma nachixüۡanegü i nagu ЙľՓΎΎ͑ľիüۡՓфӥËȍΎ̲ҡҡ̲͑ɗիɥɗ pemaxã changexmaxüۡ’, ñachagürü. 17ॸ¡Rü ngŕxgumarüxüۡ ta namaxã nüxüۡ ixu i ñaa to i chorü ore i ñaxüۡ! ‘Ngŕma nachixüۡ͑ľǣӥǣ͑ǣӕ͑ՓΎΎ͑ľիüۡՓфӥ tá chananutaque۳իľфӥՓľ͑ҡ͑ӥի͑ chanaxã i ngŕma Iraéane nax noxrü ֆɗիɥիüۡca۳x. 18ॸѠӥ͑ӥ̲ǣӥфӥҡ͑ՓΎľǣӕ rü tá nagu napogüe i guxüۡma i ngŕma naxchicüna۳xãgü ga üۡpa nüxüۡ yacua۳xüüۡgüxüۡ. Rü ngŕmaãcü tá nüxüۡ narüxoe i ngŕma nacüma i chixexüۡ. 19ॸRü choma rü tá chanaxüchicüxü ya yima norü maxüۡne ya taixüۡne ñoma nutarüxüۡ. Ѡӥ͑ӥի͑ҡËȍ͑ի%ֆՓӥիɗ ya maxüۡne ya ngexՓaca۳xüۡne rü ngexՓaca۳xüۡxüۡ i naãxŕ tá nüxna chaxã. 20ॸRü ñu۳իӡËȍɗҡ͑ǣ͑իɥ͑ӥľɗËȍΎфӥ mugü rü tá nagu namaxŕ. Rü nümagü rü tá chorü duüۡxüۡǣӥ͑ɗիɥǣӥ, rü choma фӥҡ͑ΎфӥҽӕЙ͑Ëȍɗիɥ. 21ॸNatürü ya yíxema nagu maxŕamaxe i ngŕma nacüma i chixexüۡ i naxchi chaxaixüۡ, rü choma rü tá ngeۡmaca۳x tüxna chaca. Rü ËȍΎ̲ֆæΎфɗֆҽӕЙ͑͑ɗիɥɗngŕma ñachaxüۡ.ٔॸٚ Cori ya Tupanaarü üüne rü Yerucharéüۡ͑͑ɗիӡǣËȍɗ 22-23ॸRü yema ixãxpe۳xátüxüۡ rü naxügü rü yema ibochicuxüۡ фӥ͑Փľ nayachü۳xãchitanü. Rü yema Tupanaarü üüne ga naétügu chü۳xüxüۡ rü nüxna ͑ɗիӡǣËȍɗǣǣӕ̲ɥ͑ľǣ֤ľфӕËȍфéüۡ. Ѡӥ͑ΎфӥŃѸҡľՓ̲ֆľի̲͑ľֆ ma۳իЙӦ͑ľŃҡӥՓ͑ֆËȍի%Ëȍɗ. 24ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣֆľ̲ҽӕЙ͑%xŕ i Üünexüۡ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

Ƅ‫׀‬ľнӕɗľ́ॷ11, 16

571 rü choxüۡ niga rü Babiróniaaneca۳x choxüۡ natáeguxŕxŕ ͑ҡ͑ӥՓǣֆľ̲ chautanüxüۡgü ga yéma gagüxüۡ. Rü guxüۡma i ngŕma ñu۳xma nüxüۡ chixuxüۡ фӥֆľ̲͑ɗիɥǣҽӕЙ͑%xŕ i Üünexüۡ choxüۡ nüxüۡ dauxeۡexۡ üۡ ga yexguma choxüۡ nango۳xetüxŕŕgu. Ѡӥֆľ̲Փľ͑ rü inayarütaxu. 25ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣËȍΎ̲ rü yema chautanüxüۡgü ga ´¡ɗфΔ͑ɗ͑ľՓǣǣӕիüۡmaxã nüxüۡ chixu ga guxüۡma ga yema Tupana choxüۡ nüxüۡ dauxeۡexۡ üۡ. …… Yerucharéüۡcüã۳xgü rü tama Tupanamaxã nixaixcümagü

16

1ॸRü nüma ga Cori ya Tupana rü chomaxã nidexa rü ñanagürü: 2ॸ“Rü cumax, Pa Yatüx, rü chanaxՓa۳xe ֆֆɗ̲ɥ͑ľֆ֤ľфӕËȍфéüۡmaxã quidexa nachiga i ngŕma taxüۡ i chixexüۡ i naxüxüۡ. 3ॸRü ñacurügü tá nüxüۡ ya ֆɗ̲ɥ͑ľֆ֤ľфӕËȍфéüۡ: َѠӥ͖͑ɗիɥɗ ngŕma Cori ya Tupana cumaxã nüxüۡ ixuxüۡ. Rü yexguma noxri cungo۳xgu, Pa Yerucharéüۡx, rü Canaáüۡфӥ͑͑ľՓ ͑ɗիɥǣËӕ͑ǣΔիüۡ. Rü cunatü rü Amoréutanüxüۡ ҡɗիɥ, rü cué rü Itítatanüxüۡ ҡɗիɥ. 4ॸRü yema ngunexüۡ ga nagu cungóxüۡgu rü taxúema cuxüۡ ҡɗՓɞľիüۡ rü taxúema cuxüۡ taxaiya, rü taxúema yucüramaxã cuxüۡ tachaxüne, rü taxúema cuxüۡ tina۳i ۳xãpetüna۳xã. 5ॸRü taxúeaxü‫ۡڟ‬ma cungechaüۡtümüxüۡ, rü

taxúema cuxca۳x taxoégaãxŕ ga mea cuxüۡ nax tamexŕŕgüxüۡca۳x. Rü yema ngunexüۡ ga nagu cungóxüۡgu rü yéa ͑͑ľՓcuta۳xmare yerü ga duüۡxüۡgü rü ËӕՓ͑իã۳u۳ۡxãxgü. 6ॸNatürü ga chomax rü cuxüۡҡՓËȍիӥЙľҡӥфӥËӕիüۡ chadau

ga nagüetü nax cuxüxüۡ rü yemaca۳x choxü‫ ۡڟ‬cungechaüۡtümüxüۡ rü cuxüۡ chamaxŕxŕ. …… 8ॸѠӥֆľ̲Փľ͑фӥՓľ͑ËӕիüۡҡՓ chaxüpetü rü cuxüۡ chadau ga marü nax cuyaxüۡ фӥ%̲ӥËӥǣӕ͑իËӕфӥիɥ͑ӥիüۡ. Rü ñu۳իӡËȍɗՓӥիɗǣ̲̲ӥիüۡ ga naxchirumaxã cuxüۡ chidüxü yerü cungexchiru. Rü ñu۳իӡËȍɗËӕ̲ի% chaxüga rü cumaxã nüxüۡ chixu nax ËȍΎիфӥнӕɗիɥիüۡ. Rü choma ya Cori ya ҽӕЙ͑͑ɗիɥɗËӕ̲ի%͑ӥիüۡ chixuxüۡ i ngŕma. …… 13ॸRü yemaacü, Pa Yerucharéüۡx, rü cugü ícurüme namaxã i úiru rü diŕrumü. Rü yema cuxchirugü rü chédanaxca۳ի͑ɗիɥ, rü línuchi ga meama ixümatüxüۡ ͑ɗիɥ. Rü yema õna ga cungΦxüۡ rü imexüۡ ͑ɗիɥ. Rü yemaacü yexera cumexechi rü ãeۡx۳ gacü naxma۳իՓËӕ͑ǣӕ. 14ॸRü guxüۡ i nachixüۡ͑ľՓфӥËӕҡËȍɗǣľфӥ cumexechi. ѠӥҡիӕՓ̲Ëӕ͖͑ӕիфիüۡ ľфӥËȍΎ̲ҡ̲͑ɗիɥǣËӕիüۡ changa۳xãŕxüۡ. Rü choma ya Cori ya ҽӕЙ͑͑ɗիɥɗËӕ̲ի%͑ӥիüۡ chixuxüۡ i ngŕma. 15ॸNatürü ga cumax rü curü memaxã cugü quicua۳xüxüۡ. Rü yemaacü yema cuchiga ga mexü̲ۡի%Փӥիɗǣ nge ga ngeãxŕËӥËӕǣӥнӕɗիɥxŕxŕ, rü guxüۡma ga duüۡxüۡgü ga yéma chopetüxüۡna cugü cuxã. …… 38ॸRü ñu۳xma nax choxna cungeãŕxüۡ rü cumáetaxüۡ, rü ngeۡmaca۳x cumaxã Ëȍ͑ӕфӥҡËӕի͑ËȍɗիӡǣËȍɗ͑ի cuyuxüۡca۳x’॰ٚ, ñanagürü. ……

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

Ƅ‫׀‬ľнӕɗľ́ॷ18

Wüxichigü i duüۡxüۡ rü nanaxwa۳xe nax Tupanape۳xewa norü maxüۡna nadauxüۡ

18

1ॸRü

nüma ga Cori ya Tupana chomaxã nidexa rü ñanagürü:

…… 4ॸ“Rü guxüۡma i duüۡxüۡgüarü maxüۡ rü cho۳xme۳իՓ͑͑ǣľի̲ǣӥՓΎΎֆիüۡ rü buxüۡgü. Rü yíxema chixexüۡ Ӧիľфӥ tümaarü chixexüۡgagu tátama tayu. 5ॸRü yíxema aixcüma mexe, rü guxãmaxã tixaixcüma rü aixcüma Փe۳xguxüۡ taxü. …… 9ॸRü nagu tamaxüۡ i chorü mugü rü aixcüma tayanguxŕxŕ. Ѡӥֆɞիľ̲ҡɗիɥֆ aixcüma mexe, rü ngeۡmaca۳իҡիӡҡ̲ tüxüۡ chapoxcu. Rü choma ya Cori ya ҽӕЙ͑͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ chixuxüۡ i ngŕma. 10-13ॸNatürü ngŕxguma chi yimá yatü ya mecü nüxüۡ‫͑͑ ڟ‬ǣľի̲ǣӕֆՓӥիɗֆ nane ya tama nanatürüxüۡ mea maxüۡcü, ͑ҡӥфӥՓӥիɗֆnuxՓa۳xecü rü máxՓa۳իľËӥֆɗիɥիǣӕ, rü yima nane rü norü chixexüۡgagu tátama napoxcu. Rü yima nane rü ngŕxguma chi natanügu naxãxgu i ngŕma ma۳իЙӦnetape۳իľǣӥՓ chibüexüۡ rü ngŕmaãcü norü tupanachicüna۳xãgüxüۡ icua۳xüüۡgüxüۡ, rü chi toguexüۡ yapu۳xma۳xgu, rü chi yíxema ngearü diŕruã۳xgüxe фӥҡӥիӦ͑ҡիӕիľ̲ի%Ëȍɗիфɗ inacua۳xgu, rü chi toguexaxü‫ ۡڟ‬nangɥ ۳xgu, rü chi tama tüxü‫ ۡڟ‬natáeguxŕŕxã۳xgu i tümaarü ngŕmaxüۡ i ngŕma tümaarü ngetanüca۳x nüxna taxãgüxüۡ, rü chi tupananetagügu yaxoõxgu, rü chi naxüã۳xgu i ngŕma chixexüۡ i naxchi chaxaixüۡ,

572 rü chi norü diŕфӕҡΎǣӕľ͑͑ǣɥիüۡ naxãxgu nax ngŕ̲%ËӥҡӥիӦ ‫ۡ ڟ‬ca۳իфӥҡËӥɗ͑ǣɥфӥ nangɥxü üétüca۳x ínacaxüۡca۳x, rü yima nane ya ngŕmaãcü chixri maxüۡcü rü ngeۡmaca۳x aixcüma tá nayu фӥ͑ǣǣӕҡҡ̲͑ɗիɥɗngŕma. 14ॸNatürü ngŕxguma chi yimatama yatü ya chixri maxüۡcü nüxü‫ ۡڟ‬ngeۡxmagu i Փӥիɗֆ͑͑ľֆ͑ӥիüۡ daucü i guxüۡma i nanatüarü chixexüۡgü, natürü tama nagu ֆիӡիǣӕɗngŕma nanatücüma rü ҡիӕËӥфӥՓ͑͑ҡӥфӥËȍɗիľիüۡgügagu nayu. 15-17ॸRü yimá nane rü ngŕxguma chi tama nanatürüxüۡ natanügu naxãxgu i ngŕma ma۳իЙӦnetape۳իľǣӥՓËȍɗ¡ӥľիüۡ rü ngŕmaãcü norü tupanachicüna۳xãgüxüۡ icua۳xüüۡgüxüۡ, rü chi tama nagu yaxoõxgu i ngŕma Iraéanecüã۳xgüarü tupanagüneta, rü chi tama toguexüۡ yapu۳xma۳xgu, rü chi taxúemaxã nachixecümagu, rü ngŕxguma chi texé dieۡruca۳x nüxna caxgu rü nüma rü tama norü diŕruchicüxü tümaarü ngŕmaxüۡca۳x ínaca۳xgu, rü chi tama texéaxüۡ‫ ڟ‬nangɥ ۳xgu, rü chi tüxüۡ nachibüxŕŕgu ya yíxema taiyaxe, rü chi tüxüۡ naxüxchirugu ya yíxema ngexchiruxe, rü chi taxúemaama guxchaxüۡ naxü۳xgu, rü chi ngearü üétüãcüma diŕru ͑ǣɥիüۡ inaxãxgu, фӥËȍɗËȍΎфӥ̲ӕǣӥǣ͑իɥ͑ӥǣӕфӥ nagu namaxüۡgu, фӥ͑ӥ̲фӥҡիӡҡ̲͑͑ҡӥфӥ chixexüۡgagu nayu. Rü tá namaxüۡ. 18ॸNatürü ya yima nanatü rü norü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

Ƅ‫׀‬ľнӕɗľ́ॷ18, 28

573 chixexüۡgügagu tátama nayu erü nachixecüma rü nangɥ ۳x rü chixexüۡ naxü i natanüxüۡǣӥҡ͑ӥՓ. 19ॸRü pema tá choxna peca rü ñaperügügü tá: ‘¿Tü۳xcüüۡ ya yimá nane rü tama nanatüarü chixexüۡgagu napoxcu?’, ñapegürügü tá. Dücax, rü tá pexüۡ changãxüۡ. Erü yimá nane rü aixcüma mexüۡ naxü rü nayanguxŕxŕ ga chorü mugü rü nagu namaxüۡ. Rü ngeۡmaca۳x ҡիӕËӥфӥՓ̲͑͑ҡӥфӥËȍɗիľիüۡgagu nayu. 20ॸRü yíxema chixexüۡ üxexicatama ҡҡɗիɥֆҡӥ̲фӥËȍɗիľիüۡgagu poxcúxe. Rü nüma ya yimá nane ya mecü rü ҡիӡҡ̲͑͑ҡӥфӥËȍɗիľիüۡ naxütanü. ѠӥՓӥիɗɗЙЙɗ̲ľիüۡ фӥҡիӡҡ̲ nanearü chixexüۡ naxütanü. Rü yíxema mexüۡ Ӧիľфӥҡҡ͑ֆիӕɗҡӥ̲фӥ ãmare naxca۳x i ngŕma mexüۡ i taxüxüۡ. Rü yíxema chixexüۡ Ӧիľфӥҡҡ͑ֆիӕɗ tümaarü poxcu naxca۳x i ngŕma chixexüۡ i taxüxüۡ. Tupana rü nanapoxcue i duüۡxüۡgü i ngŕma ñuxãcü nax namaxŕxüۡãcütama 21ॸNatürü ngŕիǣӕ̲Փӥիɗֆֆҡӥֆ noxri chixri maxüۡcü rü nüxüۡ naxoxgu i nacüma i chixexüۡ, фӥ͑ǣ͑իɥ͑ӥǣӕɗ ngŕma chorü mugü, rü aixcüma mexüۡ naxü۳xgu rü tá namaxüۡ фӥҡիӡҡ̲ nayu. 22ॸRü guxüۡma i norü chixexüۡgü rü choma rü tá nüxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ icharüngüma, rü nüma rü tá namaxüۡ erü nayanguxŕxŕ i chorü mugü. 23ॸ¿Rü pema nagu Йľфӥիɥ͑ӥľǣӕфӥËȍҡ%xŕxüۡ i ngŕxguma nayu۳xgu i duüۡxüۡ i chixri maxüۡxüۡ? Pemaxã nüxüۡ chixu rü tama chataãxŕ. Rü ngŕma choma chanaxՓa۳xexüۡ ͑ɗիɥ nax cha۳u۳xca۳x natáeguxüۡ, rü nüxüۡ naxoxüۡ i ngŕma nacüma i chixexüۡ nax

nüxü‫ ۡڟ‬nangexmaxüۡca۳x i maxüۡ. 24ॸNatürü ngŕիǣӕ̲ËȍɗՓӥիɗɗĀӕüۡxüۡ i mea maxchiréxüۡ nüxüۡ rüxoxgu nax mea namaxüۡxüۡ, rü naxüã۳xgu i guxüۡma i chixexüۡ i tama namaxã chataãxŕxüۡ ¿rü namexüۡ ֆɗիɥիüۡ nax tama napoxcuxüۡ? Rü pemaxã nüxüۡ chixu rü tá napoxcu. Rü guxüۡma ga yema mexüۡ ga noxri naxüxüۡ rü choma rü tá nüxüۡ icharüngüma. Rü nüma rü tá nayu nagagu i ngŕma norü chixexüۡgü. Rü choma ya Cori ya Tupana ͑ɗիɥɗngŕma ñachaxüۡ.ٚ …… Tupana rü Echequiémaxã nüxüۡ nixu nax ñuxãcü tá Tírucüã۳xgüarü ãeۡx ۳ gacüxüۡ napoxcuxüۡ

28

1ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü chomaxã nidexa rü ñanagürü choxüۡ: 2ॸ“Cumax, Pa Echequiéx ¡rü ñacuxüۡ tá nüxüۡ ֆɥ͑ľ ya Tírucüã۳xgüarü ãeۡx۳ gacü! Rü choma ya Cori ya Tupana rü ñachagürü: ‘Cumax, Pa Tírucüã۳xgüarü Ãeۡx۳ gacüx, rü cugü quicua۳xüxüۡ rü cugü ícurütupanaxüۡ. Rü ngeۡmaca۳x curü ҡӕЙ͑͑ľҡËȍɗËՓËӕфӥҡΎ, rü cuxca۳x rü ҡիӕËӥфӥՓËӕфӥӕ͑ӥǣӥËӕիüۡ ͑фӥЙΎф̲ľľфӥ̲фËӕҡӥՓËӕ͑ǣľի̲. ͮҡӥфӥɗËӕ̲իфӥҡ̲ՓӥիɗɗҡӕЙ͑ нӕɗիɥ, фӥՓӥիɗɗĀӕüۡxü̲ۡфľнӕɗիɥՓΎΎ ͑ǣӕËӕфӥիɥ͑ӥǣӕ͑իËӕфӥ tupananetaarü cua۳x cuxü‫ ۡڟ‬ngeۡxmaxüۡ. …… 4ॸRü cuma rü ngŕma curü cua۳xmaxã rü ngŕma cucüma i mexcüraxüۡmaxã cuxüۡ‫ ڟ‬natauxcha nax cunanutaque۳xexüۡ i muxüۡma i curü ngŕmaxüۡgü. Rü ngŕmaãcü úirumaxã rü diŕrumümaxã cunapagüxŕxŕ i ngŕma curü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

Ƅ‫׀‬ľнӕɗľ́ॷ28, 34 diŕruchixüۡgü. 5ॸRü ngŕma nüxüۡ nax cucuáxüۡ nax ñuxãcü cutaxexüۡ rü ngŕmagagu nimu i curü ngŕmaxüۡgü. Rü ñu۳xma rü ngŕma curü ngŕmaxüۡgümaxã cugü quicua۳xüxüۡ. 6-7ॸRü ngeۡmaca۳x i ËȍΎ̲ֆæΎфɗֆҽӕЙ͑͑իËȍɗիɥիüۡ rü ñachagürü cuxüۡ: ‘Rü ñu۳xma nax ËӕǣӥǣӕËӕфӥիɥ͑ӥիüۡ фӥՓӥիɗɗËӕфӥ tupananetaarü cua۳x nax cuxü‫ۡڟ‬ nangexmaxüۡ, rü ngeۡmaca۳x to i nachixüۡanecüã۳x i duüۡxüۡgü i chixecümaxüۡ tá cuxca۳x nua chamugü. Rü norü taramaxã tá cuxca۳x ínayaxüãchi. Rü ngŕmagüpe۳իľՓфӥ ҡիӕՓҡ̲̲͑ľɗngŕma curü cua۳x rü curü ngŕmaxüۡǣӥٔॸٚ, ñanagürü ga Cori ya Tupana. …… Ngechaüۡgaãcüma Tírucüã۳xgüarü ãeۡx ۳ gacüca۳x nawiyae 11ॸRü

nüma ga Cori ya Tupana rü chomaxã nidexa rü ñanagürü choxüۡ: 12ॸ“Cumax, Pa Yatüx ¡rü ngechaüۡgaãcüma Tírucüã۳xgüarü ãeۡx۳ gacüca۳ի͑Փɗֆľфӥ͖Ëӕիüۡ tá nüxüۡ: ‘Rü ñanagürü ya Cori ya Tupana cuxüۡ: Cumax, Pa Ãeۡx۳ gacüx, rü duüۡxüۡgüpe۳իľՓфӥËӕ̲ľիľËȍɗфӥ meama cungã۳xãŕ. 13ॸRü noxri ga cumax фӥՓӥիɗǣ͑ËȍɗËǣ̲ľիľËȍɗիüۡ ga Edéüۡrüxüۡ choma cuxca۳x chamexŕŕxüۡՓ cuyexmachire۳x. Rü cuma cungã۳xãxŕ ga naguxüۡraxüۡcü ga nuta ga ngã۳xãŕruüۡgü ga rubí rü crisólitu, rü yáde rü topáchiu, rü cornalína rü yáspe, rü chaféru rü granáte rü esmeráda. Rü yema curü nga۳xãŕgü rü cuxmachinügü rü úirunaxca۳ի͑ɗիɥ. Rü guxüۡma ga yema curü nga۳xãŕxüۡgü rü marü cuxca۳x

574 ínamemare ga yexguma noxritama cungo۳xgu. 14ॸѠӥËȍΎ̲фӥՓӥիɗǣ chorü orearü ngeruxüۡ ga ĀիӡËӥã۳xme۳xeۡՓËӕիüۡ chayexmaxeۡxeۡ nax cuxna nadauxüۡca۳x. ѠӥՓӥիɗǣ ma۳իЙӦ͑ľǣËȍΎ̲Ëȍիӥӥ͑ľիŃ͑ľՓ cuyexma. Ѡӥ͑ǣľիҡɞËӕիӡիüۡՓфӥ ͖Ύ̲ՓΎф̲Ëӕфɗҡ͑ӥǣӕ ɞËӕիӡիüۡgurüxüۡ Ëӕǣӥнӕɗիɥxŕxŕ. 15ॸRü yema cucüma rü meama iniՓe۳xchire۳x ga yexguma noxri cungo۳xgu ñu۳xmata yema ngunexüۡ ͑իËӕՓ͑͑ǣΔիüۡ ga chixexüۡ. 16ॸRü ngŕma nax cumuarü ngŕmaxüۡãx۳ üۡchixüۡgagu cutoõxŕ rü ngeۡmaca۳x chixexüۡgu cungu. Rü yemagagu chaugüxüۡҡՓËӕիüۡ íchata۳իӥËȍɗ͑Փֆֆɗ̲ËȍΎфӥ ma۳իЙӦ͑ľ. Rü ngŕma chorü orearü ngeruxüۡ ɗĀիӡËӥã۳x ga cuxna dauchiréxüۡ rü cuxüۡ ɞ̲͑ӕիӡËȍɗ͑Փ ga yema nachica ga ngóonexüۡ ǣ͑Փ cuyexmaxüۡ. 17ॸRü yema nax cumexechixüۡgagu cugü quicua۳xüxüۡ rü yemaca۳x cuxna chanayaxu ga curü cua۳x. Rü yema nachica ga mexechixüۡՓ cuxüۡ Ëȍфӥҡľ͑իՓӥիɗɗËӕǣӥфӕիüۡ нӕɗիɥիüۡca۳x nape۳իľՓɗngŕma to i nachixüۡanecüã۳x i ãeۡի۳ ǣËӥǣӥٔॸٚ, ñanagürü ga Cori ya Tupana! …… Carnérugüarü dauruxüۡ ya mecü

34

11ॸRü choma ya Cori ya Tupana rü nüxüۡ chixu: “Rü chomatátama namaxã ichacua۳x rü tá nüxna chadau i ngŕma chorü duüۡxüۡgü. 12ॸRü ngŕxgumarüxüۡ ya yimá mecü ya carnérugüarü dauruxüۡ rü naxca۳x naxoegaãxŕ i norü carnérugü i ngŕիǣӕ̲͑ՓΎΎ͑ľ̲фľǣӕ, rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

Ƅ‫׀‬ľнӕɗľ́ॷ34, 37

575 ngŕxgumarüxüۡ ͑ɗիɥɗËȍΎ̲իɗnaxca۳x chaxoégaãŕxüۡ i ngŕma chorü duüۡxüۡgü. Rü tá chayagagü i ngextá ɞ͑ՓΎΎ͑ľիüۡՓ, rü ínaxŕanexüۡՓ, rü buanecü ítaxüۡՓ. 13ॸRü ngŕma to i nachixüۡ͑ľǣӥɗ͑ǣӕ͑ՓΎΎ͑ľիüۡՓфӥ ҡËȍֆǣǣӥфӥՓӥիɗǣӕҡ chanangutaque۳xexeۡxeۡ, rü norü ͑͑ľՓҡҡ̲Ëȍ͑ǣǣӥ. Rü ngŕma norü naane i Iraéanearü ma۳իЙӦ͑ľǣӥՓ ‫ ڟ‬a tá chanamugü nax ngŕm ۡ nachibüexüca۳իфӥ͑ҡӥǣӥՓ naxaxegüxüۡca۳x. Rü ngŕ̲%ËӥՓɗիӥ̲ӥ i mexüۡ íngexmaxüۡՓҡ͑͑ǣľի̲ǣӥɗ ngŕma chorü duüۡxüۡgü.ٚ …… 17ॸRü choma ya Cori ya Tupana rü ñachagürü: ٘‫ؽ‬ʊЙľфӥիɥ͑ӥľ, Pa Chorü Duüۡxüۡgü i Iraétanüxüۡx! Pema i chorü duüۡxüۡǣӥ͑իЙɗիɥǣӥիüۡ rü tá pexüۡ íchapoxüۡ nüxna i ngŕma togü i chixri pemaxã icua۳xgüxüۡ. Natürü i nümagü rü ҡËȍ͑ЙΎիËӕľٚ, ñachagürü. …… Naxchina۳xã ya ipagünechiga

37

1ॸRü

nüma ya Cori rü chaugu naxü۳xme۳x rü choxüۡ naporaxŕxŕ namaxã i norü pora. Rü yema Naãxŕ i Üünexüۡ rü chomaxã inacua۳x, фӥՓӥիɗǣ̲ľҡËȍɗ͑ӥիüۡ ga naxchina۳xãmaxã napaxüۡՓËȍΎիüۡ naga. 2ॸRü nüma ga Cori ya Tupana rü natanügu choxüۡ ͑ɗիӡǣӥËȍɗǣӥxŕxŕ ga guma naxchina۳xãgu ga yema metachinüxüۡՓ̲͑ի%͑Йիüۡne. Rü ̲͑ӕիӡËȍɗ͑ҡӥфӥ͑ɗЙǣӥ̲фľ. 3ॸRü yexguma ga nüma ga Cori ya Tupana rü choxna naca rü ñanagürü: “¿Cuyaxõxüۡ ֆɗիɥիüۡ i cumax, rü daa naxchina۳xãgü rü

ҡՓľ͑namaxŕxüۡ?͖ٚ͑ǣӥфӥ. Rü yexguma ga chomax rü chanangãxüۡ rü ñachagürü: “Pa Corix, cuxicatama nüxüۡ cucua۳x i ngŕ̲ٚ, ñachagürü. 4ॸRü yexguma ga nüma ga Cori ya Tupana rü ñanagürü choxüۡ: “¡Chauégagu namaxã idexa ya daa naxchina۳xãgü! Rü ñacugürü tá nüxüۡ: ‘Pa Naxchina۳xãgü ya ʊЙǣӥ͑ľի‫ؽ‬фӥɗЙľфӥիɥ͑ӥľɗ͖æΎфɗֆ Tupanaarü ore! 5ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü ñanagürü pexüۡ: Rü pegu tá chanaxücuxŕxŕ i maxüۡ nax pingüۡãtanücüüxüۡca۳իфӥՓľ͑ pemaxŕxüۡca۳x. 6ॸѠӥՓľ͑ҡËȍ͑իӥxŕxŕ i perü tarumagü, rü tá pexüۡ chaxümachi, rü tá pexüۡ chaxüxcha۳xmüxüۡ, rü tá pexna chanaxã i perü ngüۡ%Ëӥիӥ͑իՓľ͑pemaxŕxüۡca۳x. Rü ngŕxguma i pema rü tá nüxüۡ picua۳ի%Ëȍɗľ͑իËȍΎ̲Ëȍɗիɥիüۡ ya Cori ֆҽӕЙ͑ٔॸٚ, ñanagürü. 7ॸRü yexguma ga choma i Echequíe rü yema Cori ya Tupana chomaxã nüxüۡ ixuxüۡãcü guma naxchina۳xãgümaxã nüxüۡ chixu. Rü yexguma namaxã íchidexayane rü nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥǣ͑ի͑իɥի%%Ëȍɗ͑ľիüۡ. Rü guma naxchina۳xãgü rü inanaxügü nax ՓӥիɗËȍɗǣӥ͑ӥǣӥca۳ի͑իɥիüۡ. 8ॸRü nüxüۡ chadau ga ngürü nax yatarumaãx‫ ڟ‬üۡ rü naxãmachixüۡ rü naxãxcha۳xmüxüۡ. Natürü nangearü maxüۡãx۳ güxüۡ. 9ॸRü yexguma ga nüma ga Cori ya Tupana rü ñanagürü choxüۡ: “¡Rü chauégagu naxca۳x naca ya buanecü i maxüۡ ͑Փ ngŕxmacü, rü ñacuxüۡ tá nüxüۡ: ‘Pa Buanecü i GuxüۡËӥՓՓ͑ľԒcüx ¡rü ͑ӕ͑իӡ͑իcunamaxŕxŕŕxüۡca۳x i ñaa naxüۡne i yuexüۡ!ٔॸ͖ٚ͑ǣӥфӥǣæΎфɗֆ Tupana. 10ॸRü yexguma ga chomax rü Cori ya Tupanaégagu guma

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

Ƅ‫׀‬ľнӕɗľ́ॷ37 buanecümaxã chidexa yema nüma choxüۡ namuxüۡrüxüۡ, rü guma buanecü rü ínangu rü yema naxüۡnegügu naxücu. Rü nüma ga yema naxüۡnegü rü Փľ͑իфӥnamaxŕ rü inachigü. Rü ֆľ̲Ëӥ̲͑ӕիӡËȍɗǣֆľ̲ írüdagüxüۡ. 11ॸRü yexguma ga Cori ya Tupana rü ñanagürü choxüۡ: “Rü ngŕma Iraétanüxüۡgü rü daa naxchina۳xãgürüxüۡ ͑ɗիɥǣӥ. Rü nügümaxã ñanagürügü: ‘Rü yixemagü rü ñoma naxchina۳xãgü ya ipagünerüxüۡ ҡɗիɥǣӥľфӥ͑ҡիӕ̲ɗҡΔфӥ ngüۡxeۡerۡ uxüۡ, rü ngeۡmaca۳x tagutáma Փľ͑իфӥҡËȍɗիüۡaneca۳իҡՓΎľǣӕٔ, ñanagürügü. 12ॸNatürü i choma rü cuxüۡ chamu nax chauégagu namaxã quidexaxüۡ ¡rü ñacurügü tá nüxüۡ! ‘Rü nüma ya Cori ya Tupana rü ñanagürü pexüۡ: Pa Chorü Duüۡxüۡgü i Iraétanüxüۡgüx, rü tá pexüۡ íchanguxüۡxeۡxeۡ ͑Փɗngŕma nachixüۡanegü i nagu pepoxcuexüۡ, rü tá perü naaneca۳x pexüۡ chaՓoeguxeۡxeۡ. 13ॸRü ngŕxguma choma ngŕmaãcü pexüۡ charüngüۡxeۡegۡ u nax ípenguxüۡxüۡca۳x ͑Փɗngŕma nachixüۡanegü, rü tá nüxüۡ picua۳xãchitanü, Pa Chorü Duüۡxüۡgüx, ͑իËȍΎ̲ֆɗիɥիüۡ i perü Cori ya Tupana. 14ॸRü choma rü tá pexna chanamu i ngŕma Chauãxŕ i Üünexüۡ, rü pema rü tá íperüdagü. Rü tá perü ͑͑ľՓҡҡ̲Փľ͑Йľիüۡ changexmagüxŕxŕ. Rü ngŕիǣӕ̲ҡ͑ɗիɥ i nüxüۡ pecuáxüۡ nax choma ya Cori ya ҽӕЙ͑Ëȍɗիɥիüۡ i pemaxã nüxüۡ chixuxüۡ i ngŕma, фӥËȍΎ̲͑ɗիɥichayanguxŕŕxüۡ.

576 ѠӥËȍΎ̲ֆæΎфɗֆҽӕЙ͑͑ɗիɥɗ ngŕma ñachaxüۡ.’ …… 24ॸRü yimá chorü duüۡ ya Dabítaxa tá ͑ɗիɥֆËȍΎфӥĀӕüۡxüۡgüarü ãeۡի۳ ǣËӥɗիɥËӥ фӥ͑ӥիɗËҡҡ̲͑ɗիɥɗ͑ΎфӥĀӕфӕիüۡ ֆɗիɥիüۡ. Rü nümagü rü tá chauga ͑իɥ͑ӥľфӥҡ͑ǣӕnamaxŕ i chorü mugü rü ucu۳xeۡgü. 25ॸRü nümagü rü ͑Փҡnamaxŕ i ngŕma nachixüۡane ga norü o۳իɗǣӥ͑Փmaxŕxüۡ ga chorü duüۡ ‫ ڟ‬a tá ga Acóbuna chaxãxüۡՓ. Rü ngŕm ۡ ͑ɗիɥɗǣӕիügutáma nangexmagüxüۡ i nümagü, rü naxacügü, rü nataagü. Rü yimá chorü duüۡ ֆġ¡ɞҡիҡ͑ɗիɥֆ guxüۡgutáma norü ãeۡի۳ ǣËӥɗիɥËӥ. 26ॸRü ngŕma chorü duüۡxüۡgümaxã tá chanaxuegu nax norü uanügü namaxã rüngüxmüexüۡca۳x, rü ngŕmaãcü aixcüma tá nataãxŕgüxüۡca۳x. Rü ngŕma namaxã chaxueguxüۡ rü tagutáma inayacua۳x. Rü choma rü tá nüxüۡ charüngüۡxeۡe ۡ nax yamuxüۡca۳x. Ѡӥ͑ҡ͑ӥՓҡ chanangexmaxŕxŕ ya chopata ya ‫ ڟ‬a üünene nax guxüۡgutáma ngŕm nangexmaechaxüۡca۳x. 27ॸRü choma rü ͑ҡ͑ӥՓҡËȍ͑ǣľի̲. Rü choma tá ͑ɗիɥɗ͑ΎфӥҽӕЙ͑Ëȍɗիɥիüۡ rü nümagü rü tá chorü duüۡxüۡǣӥ͑ɗիɥǣӥ. 28ॸRü ngŕxguma yima chopata ya üünene ͑ҡ͑ӥՓngŕxmagu, rü ngŕma togü i nachixüۡanegü rü tá nüxüۡ nicua۳xãchitanü nax chanadexüۡ i ngŕma Iraétanüxüۡ nax chorü duüۡxüۡgü i üünexüۡ ֆɗիɥǣӥիüۡca۳x.ٚ ……

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

DANIEL (Danié) ͮ¡ӕËӕĀΎ͑ΎËȍΔфӥɥ͑ľǣ Yerucharéüۡca۳x ínayagoõchi rü nayana ga Tupanapataarü yemaxüۡgü ga chu۳xuxüۡ

1

1ॸRü

yexguma marü tomaepü۳x ga taunecü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիǣӕǣ Yoachíüۡ ǣ֤ӕĀ͑ľՓ, rü nüma ga Nabucudonochó ga Babiróniaanearü ãeۡx۳ gacü rü Yerucharéüۡca۳x ínayagoõchi norü churaragümaxã. 2ॸRü nüma ga Cori ya Tupana rü Nabucudonochóaxüۡ‫ڟ‬ nanatauxchaxŕxŕ nax Yoachíüۡxüۡ yayaxuxüۡ фӥ´¡ɗфΔ͑ɗ͑ľՓ͑ǣիüۡ muxüۡma ga natanüxüۡgümaxã. Rü yexgumarüxüۡ ta nayana ga Tupanapataarü yemaxüۡgü ga chu۳xuxüۡ, rü norü tupanapatagu nananucu ga ´¡ɗфΔ͑ɗ͑ľՓ.

ga yadexechixüۡ rü nimechametü rü ҡիӕՓ̲͑ɗËȍɗիľфӥ̲ľ̲͑%xŕxüۡ nicua۳x, rü meama poperaxüۡ icuáxüۡ ͑ɗիɥǣӥ. Rü yemaacü nime nax ãeۡի۳ ǣËӥЙҡՓфӥ͑ǣüۡxeۡerۡ uxüۡ ֆɗիɥǣӥիüۡca۳x. Rü ñu۳իӡËȍɗǣ%eۡx۳ gacüarü duüۡxüۡgü rü yema ngextü۳xüxüۡgüxüۡ nangúexŕxŕ ga naga ga Babiróniaanecüã۳xgü ga Cadéugü rü nacümagü ga ümatüxüۡ. 5ॸRü nüma ga Nabucudonochó rü norü duüۡxüۡgüxüۡ namu nax guxüۡma ga ngunexüۡgügu yema ngextü۳xüxüۡgüna naxãgüaxüۡca۳x ga yematama õna ga nümatama nangΦxüۡ rü bínu ga nümatama yaxaxãcü. Rü yemaacü tomaepü۳x ga taunecü meama nanangúexŕxŕ ͑իֆľ̲Փľ͑ ãeۡx۳ gacüaxüۡ‫ ڟ‬napuracüexüۡca۳x.

Daniéxüۡ nigagü nax ãeۡx ۳ gacüarü ngüۡxeۡerۡ uxüۡ ֆɗիɥիüۡca۳x 3ॸRü

ñu۳իӡËȍɗ͑ӥ̲ǣ Nabucudonochó rü norü ngüۡxeۡerۡ uxüۡ ga Apenáxüۡ namu nax yema Yudáanearü ãeۡx۳ gacütanüxüۡՓֆĀľիľËȍɗ%իüۡca۳x ga yema ngextü۳xüxüۡgü ga Yudíugü ga rümemaexüۡ nax norü ngüۡxeۡerۡ uxüۡ ֆɗիɥǣӥիüۡca۳x. 4ॸRü yema ngextü۳xüxüۡgü

Danié rü namücügü rü ãeۡx ۳ gacüpatawa nayexmagü

yema ngextü۳xüxüۡǣӥҡ͑ӥՓ nayexmagü ga Danié rü Ananía rü Michaé rü Acharía. Rü nümagü rü Yudátanüxüۡ ͑ɗիɥǣӥ. 7ॸRü nüma ga yema ãeۡx۳ gacüarü duüۡxüۡgüeru rü nanaxüchicüxü ga Daniééga rü Betachágu nanaxüéga, rü ga Ananía rü 6ॸRü

577 Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ġkͮʊƄ̞ॷ1

578

Chadrágu nanaxüéga, rü ga Michaé rü Mechágu nanaxüéga, rü ga Acharía rü Abenégu nanaxüéga. 8ॸNatürü nüma ga Danié rü tama nanangΦxchaüۡ ga yema õna rü guma bínu ga ãeۡx۳ gacü nüxna naxãcü, ֆľфӥ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ͑ի Tupanape۳իľՓ͑ի%ӡ%Ëȍɗիüۡ ga yema. Rü yemaca۳x ãeۡx۳ gacüarü duüۡxüۡgüeruna naca nax tama yema õna ga ãeۡx۳ gacü nüxna ãxüۡ nüxüۡ nangõ۳xeۡexۡ üۡca۳x. 9ॸRü Tupana rü yema ãeۡx۳ gacüarü duüۡxüۡgüeruãxŕՓnananguxŕxŕ nax ãeۡx۳ gacü ga Betachá Daniémaxã namecümaxüۡca۳x. 10ॸNatürü yema ãeۡx۳ gacüarü duüۡxüۡgüeru rü norü ãeۡx۳ gacüxüۡ namuüۡ rü Daniéxüۡ ñanagürü: —Nüxüۡ chamuüۡ ya yimá chorü cori ya ãeۡx۳ gacü. Rü nüma rü marü chomaxã nüxüۡ nixu nax ta۳xacürü õna rü axexüۡ tá pexna chaxãxüۡ. Rü ngŕxguma tá pexüۡ nada۳u۳xgu rü ngŕma togü i ngextü۳xüxüۡgüarü yexera tá pixaegux rü nüma ya ãeۡx۳ gacü rü tá choxüۡ nima۳x —ñanagürü. 11ॸRü nüma ga ãeۡx۳ gacüarü duüۡxüۡgüeru rü nüxüۡ ͑իӕ͑ľҡǣՓӥիɗ ga duüۡxüۡ nax nüxna nadauxüۡca۳x ga Danié rü Ananía rü Michaé rü Acharía. Rü nüma ga Danié rü yema norü dauruüۡmaxã nidexa rü ñanagürü nüxüۡ: 12ॸ—Toma i curü duüۡxüۡǣӥ͑իҡɗիɥǣӥիüۡ rü cuxna taca nax 10 i ngunexüۡ ҡΎՓ nüxüۡ cuxüxüۡ nax toxna cunaxãxüۡ i nanetü i ãmaxüۡgüxicatama rü ñu۳իӡËȍɗ dexá. 13ॸ¡Rü ngŕma 10 i ngunexüۡǣӥՓľ͑ rü toxüۡ nangugü namaxã i ngŕma togü i ngextü۳xüxüۡgü i nangõ۳xgüxüۡ i ngŕma ãeۡի۳ ǣËӥՓľ̲ӥ! Rü ñu۳իӡËȍɗɗËӕ̲фӥҡ nüxüۡ cucua۳x i ta۳xacürü õna tá toxna cuxãxüۡ —ñanagürü. 14ॸRü nüma ga yema norü dauruxüۡ rü: —Ngüۡ

—ñanagürü. Rü 10 ga ngunexüۡgu rü nanetü i ãmaxüۡgüxicatama rü dexámare ͑ɗիɥǣ͑ӥի͑͑ի%իüۡ. 15ॸRü yexguma 10 ga ngunexüۡgü marü ngupetügu rü nümagü ga yema ãgümücü ga ngextü۳xüxüۡgü rü tama nida۳իՓľľфӥ narüpormaegü nüxüۡ ga yema togü ga ngextü۳xüxüۡgü ga ãeۡի۳ ǣËӥՓľ̲ӥ ngõ۳xgüxüۡ. 16ॸRü nüma ga yema norü dauruxüۡ rü nügüxü‫ ۡڟ‬nayange ga yema ãeۡի۳ ǣËӥՓľ̲ӥфӥǣӕ̲¡ɞ͑ӕǣֆľ̲ ãgümücü ga ngextü۳xüxüۡgüca۳xchire۳x ɗիɥËӥ. Rü ñu۳իӡËȍɗ͑͑ľҡӥǣ ãmaxüۡgüxicatama nüxna naxã. 17ॸRü yema ãgümücü ga ngextü۳xüxüۡgü, rü Tupana rü cua۳x nüxna naxã nax yemaacü nüxüۡ nacua۳xgüxüۡca۳x ga naguxüۡraxüۡxüۡ ga cua۳x ga poperagu ümatüxüۡ. Rü nüma ga Tupana rü naétü Daniéxüۡ narüngüۡxeۡe ۡ nax nüxüۡ nacuáxüۡca۳x nax ta۳իËӥËȍɗǣֆɗիɥիüۡ ega Tupana texéxüۡ nüxüۡ dauxeۡegۡ ux i ta۳xacü i ŕxüۡguxüۡ rüe۳xna texé ãnegügux. 18ॸRü yexguma marü yanguxgu ga yema uenü ga ãeۡx۳ gacü ga Nabucudonochó nagu unetaxüۡ ga nape۳իľՓ͑ի nagagüaxüۡca۳x ga guxüۡma ga yema ngextü۳xüxüۡgü ga ãeۡx۳ gacüarü puracüca۳x ngúexüۡ, rü nüma ga yema ãeۡx۳ gacüarü duüۡxüۡgüeru rü ãeۡx۳ gacüpe۳իľՓ nanagagü ga yema ngextü۳xüxüۡgü. 19ॸRü nüma ga ãeۡx۳ gacü rü namaxã nidexa ga guxüۡma ga yema ngextü۳xüxüۡgü. Rü ͑ҡ͑ӥՓфӥ͑ҡիӕ̲ǣՓӥիɗǣ Danié, rü Ananía, rü Michaé, rü kËȍфɞ̲ի%Փӥիɗǣӕիüۡ ga norü cua۳իՓ. Rü yemaca۳x ga nüma ga ãeۡx۳ gacü rü nanade ga yema ãgümücü ga ngextü۳xüxüۡgü nax norü ngüۡxeۡerۡ uüۡgü ֆɗիɥǣӥիüۡca۳x. 20ॸRü nüma ga ãeۡx۳ gacü rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ġkͮʊƄ̞ॷ1ٍॷ2

579 yexguma norü ucu۳xeۡca۳x nüxna naca۳xgux nax mea nachixüۡanemaxã inacuáxüۡca۳իфӥ͑Փ͑ӥիüۡ inayangau nax 10 e۳xpü۳xcüna guxüۡma ga norü ucu۳xeۡruüۡgü ga yuüexüۡarü yexera ֆɗիɥǣӥիüۡ nax nüxüۡ yacua۳xüchixüۡ ga Danié rü namücügü. …… Naxãnegü ga Nabucudonochó

2

1ॸRü

yexguma taxre ga taunecü marü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիǣӕǣ Nabucudonochó rü ñuxree۳xpü۳xcüna naxãnegü. Rü yemaca۳x naxoegaãxŕ rü taguma mea na۳xcha۳իՓ͑Йľ. 2ॸRü yemaca۳x naxca۳x nangema ga norü ucu۳xeۡruüۡgü ga iyuüxüۡ rü yema ŕxüۡguxüۡxüۡ cua۳xgüxüۡ rü nape۳xearü üxüۡ cua۳xgüxüۡ rü yema cua۳x nüxüۡ‫ڟ‬

yexmagüxüۡ nax yemagü namaxã nüxüۡ ixugüexüۡ ga ta۳իËӥËȍɗǣ͑իֆɗիɥիüۡ ga yema nagu naxãnegüxüۡ. Rü nüma ga yema iyuüxüۡ rü ãeۡx۳ gacüxüۡҡՓ͑իɥ. 3ॸRü nüma ga ãeۡx ۳ gacü rü ñanagürü: —NgeՓa۳x rü chaxãnegü rü ngeۡmaca۳x poraãcü chaxoégaãxŕ. Rü nüxüۡ chacuáxchaüۡ nax ta۳իËӥËȍɗǣֆɗիɥիüۡ i ngŕma —ñanagürü. 4ॸRü nüma ga yema iyuüxüۡ ga nüxüۡ icua۳xüchigüxüۡ rü ãeۡx۳ gacüxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürügü: —¡Guxüۡguma namaxüۡ Pa Ãeۡx۳ gacüx! ¡Rü tomaxã nüxüۡ ixu i cunegü! Rü toma nax curü ngüۡxeۡerۡ uüۡǣӥҡɗիɥǣӥիüۡ rü tá cumaxã nüxüۡ tixu nax ta۳xacüchiga ֆɗիɥիüۡ —ñanagürügü. 5ॸRü nüma ga ãeۡx۳ gacü rü nanangãxüۡga rü ñanagürü: —Ngŕիǣӕ̲ҡիӡҡ̲ËȍΎ̲ի%͑ӥիüۡ pixuxgu nax ta۳xacügu chaxãnegüxüۡ rü ta۳իËӥËȍɗǣ͑իֆɗիɥիüۡ, rü tá pexüۡ chadai rü íxraxüۡgu tá pexüۡ nachexe. Rü

pepatagü rü tá nagu napogüe rü ‫ ڟ‬a tá ninuagü. caxtaxicatama ngŕm 6ॸNatürü ngŕxguma chomaxã nüxüۡ pixuxgu nax ta۳xacügu chaxãnegüxüۡ rü ta۳իËӥËȍɗǣ͑իֆɗիɥիüۡ, rü tá pexna chanaxã i ãmaregü rü tá pemaxã chataãxŕ. Rü ngŕmaãcü tá pemaxã chanaxü ega chomaxã nüxüۡ pixuxgu i ngŕma chaunegü —ñanagürü. 7ॸRü nüma ga yema yatügü ga cua۳x nüxü‫ۡڟ‬ yexmagüxüۡ фӥՓľ͑͑͑͑ǣ%իüۡga rü ñanagürügü: —Pa Ãeۡx۳ gacüx ¡tomaxã nüxüۡ ixu i ngŕma cunegü! Rü toma rü tá cumaxã nüxüۡ tixu nax ta۳xacüchiga ֆɗիɥիüۡ —ñanagürügü. 8ॸRü nüma ga ãeۡx۳ gacü nanangãxüۡ, rü ñanagürü: —Ñu۳xma rü meama nüxüۡ chacua۳x nax ta۳xacüca۳x tama paxa chomaxã nüxüۡ pixuxchaüۡxüۡ erü ípenangu۳xeۡxeۡ nax choxna nanguxüۡ i ngŕ̲%ӡËӥ̲իüۡ i nagu chaxãnegüxüۡ. 9ॸRü ngeۡmaca۳x ngŕxguma tama chomaxã nüxüۡ pixuxgu nax ta۳xacügu chaxãnegüxüۡ rü ta۳իËӥËȍɗǣ͑իֆɗիɥիüۡ rü guxãtáma i pemax rü tá pexna nangu i ngŕma poxcu i chaxueguxüۡ. Rü pemax rü ՓӥիɗǣӕЙľǣӥpixucu۳xeۡgü nax doraxüۡ chomaxã pixuxüۡca۳x nax ngŕmaãcü nüxüۡ charüngümaxüۡ i ngŕma chaunegü rü tama pexüۡ chapoxcuexüۡca۳x. ¡Rü ŕcü chomaxã nüxüۡ Йɗիӕɗ͖ӕի%Ëӥ͑իֆɗիɥիüۡ i ngŕma chaunegü! Rü ngŕ̲Փҡ nüxüۡ chacua۳x nax nüxüۡ pecuáxüۡ nax chomaxã nüxüۡ pixuxüۡ nax ta۳xacüchiga ֆɗիɥիüۡ —ñanagürü. 10ॸRü nüma ga yema yatügü ga cua۳x nüxüۡ‫ ڟ‬yexmagüxüۡ rü nanangãxüۡgü rü ñanagürügü: —Ñoma i ͑͑ľՓфӥҡҡիӕ̲ֆҡľիŃֆ͑ӥիüۡ cuáxe nax nüxüۡ tixuxüۡ i ngŕma nüxüۡ cucuáxchaüۡxüۡ, Pa Ãeۡx۳ gacüx. Rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ġkͮʊƄ̞ॷ2

580

ngŕxgumarüxüۡ ta rü taguma ñuxgu Փӥիɗǣ͑Ëȍɗիüۡanearü ãeۡx۳ gacü ga poracü norü ucu۳xeۡruüۡgüna naxca۳x naca i ngŕma ñu۳xma cuma toxna naxca۳x cuca۳xaxüۡrüxüۡ ɗիɥիüۡ. 11ॸPa Ãeۡx۳ gacüx, rü ngŕma naxca۳x ícucaxüۡ rü poraãcü naguxchaxüchi rü tataxuma ya texé ya nüxüۡ cuáxe nax nüxüۡ tixuxüۡ nax ta۳իËӥËȍɗǣ͑իֆɗիɥիüۡ i ngŕma nagu cuxãnegüxüۡ. Rü ngŕma tachixüۡanearü ҡӕЙ͑ǣӥիɗËҡ̲͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ cuáxüۡ nax ta۳իËӥËȍɗǣ͑իֆɗիɥիüۡ, natürü nümagü rü tama duüۡxüۡǣӥҡ͑ӥՓ nangexmagü —ñanagürügü. 12ॸRü yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕǣ%eۡx۳ gacü rü poraãcü nanu rü nanamu nax nadaiaxüۡca۳x ga guxüۡma ga yema norü ucu۳xeۡruüۡgü ga Babiróniaanecüã۳xgü. 13ॸRü yexguma marü naxunagügu ga yema ãeۡx۳ gacüarü mu rü norü churaragü rü Daniéca۳x rü namücügüca۳x rü ta nadaugü nax nadaiaxüۡca۳x. Danié nüxüۡ nixu ga ãeۡx ۳ gacü nagu ãnegüxüۡ rü nanango۳xeۡxeۡ nax ta۳իËӥËȍɗǣֆɗիɥիüۡ 14ॸѠӥֆľիǣӕ̲ֆŃ̲͑իӡիǣӕǣ

ãeۡx۳ gacüarü churaragüeru ga Ariú nax yadaiaxüۡca۳x ga yema ãeۡx۳ gacüarü ucu۳xeۡruüۡgu rü Danié rü naxca۳ի͑ɗիӡфӥ meama namaxã nidexa. 15ॸRü nüma ga Danié rü nüxna naca rü ñanagürü: —¿Ta۳xacüca۳ի͑͑ӕիӡËȍɗֆֆɗ̲ ãeۡx۳ gacü rü ngeۡmaca۳x naxunagüãxüۡ i ñaa mu nax cunada۳i ۳xüۡca۳x i guxüۡma i norü ucu۳xeۡruüۡgü? —ñanagürü. Rü nüma ga Ariú rü nüxüۡ nixu nax ta۳xacüca۳իֆɗիɥիüۡ. 16ॸRü yexguma ga nüma ga Danié rü ãeۡx۳ gacüxüۡҡՓ͑իӡ nax nüxna yaca۳xaxüۡca۳x, rü ñanagürü

nüxüۡ: —¡Pa Ãeۡx۳ gacüx, choxna naxã i ñuxre i ngunexüۡ! Rü choma rü tá cumaxã nüxüۡ Ëȍɗիӕ͑ի͖ӕիӡ͖իüۡ i ngŕma cunegü rü ta۳իËӥËȍɗǣֆɗիɥիüۡ —ñanagürü. 17-18ॸѠӥֆľ̲Փľ͑фӥ ͑ЙҡՓ͑իӡ. Rü namücügü ga Ananía rü Michaé rü Acharíamaxã nüxüۡ nixu ga guxüۡma ga yema nax ãeۡx۳ gacü nanadaixchaüۡxüۡ rü yemaacü Tupana ya ĀիӡǣӕËӥфӥ͑ǣüۡxeۡecۡ a۳x ínacagüxüۡca۳x nax nüma ya Tupana naxca۳x nango۳xeۡexۡ üۡca۳x ga yema ãeۡx۳ gacü nagu ãnegüxüۡ, rü yemaacü tama nadaiaxüۡca۳x Փӥիɗǣӕ̲͑ի%ǣֆľ̲ҡΎǣӥǣ ucu۳xeۡruüۡgü ga Babiróniaanecüã۳x ɗիɥǣӥիüۡ. 19ॸRü yema ga chütaxüۡgu rü Tupana Daniéca۳x nanango۳xeۡxeۡ ga ta۳իËӥËȍɗǣ͑իֆɗիɥիüۡ ga yema ãeۡx۳ gacü nagu ãnegüxüۡ. Rü yemaca۳x nüma ga Danié rü Tupanaxüۡ nicua۳xüxüۡ rü ñanagürü: 20ॸ“Rü guxüۡguma namecümaxüۡchi ya Tupana, erü noxrü ͑ɗիɥɗǣӕիüۡma i cua۳x rü guxüۡma i pora. 21ॸRü nüma rü namaxã inacua۳x i guxüۡma i ta۳xacü i ngupetüxüۡ. Rü nüma ͑ɗիɥɗֆ̲ӕËӕËȍɗիüۡ фӥɞ̲͑ӕիӡËȍɗիüۡ i ãeۡx۳ gacügü. Ѡӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗcua۳x tüxna naxãxüۡ ya yíxema tümaãxŕxüۡ icuáxe rü tüxüۡ nüxüۡ nacua۳xeۡexۡ üۡ ya yíxema idoeruxe. 22ॸRü nüma rü tüxüۡ nüxüۡ nacua۳xeۡxeۡ i ngŕma cua۳x i ŕxüۡguxüۡ. Rü nüxüۡ nacua۳x i ngŕma ŕanexüۡՓӥիüۡ erü ngŕma ngóonexüۡ фӥ͑Փ͑͑ǣľի̲. 23ॸRü moxŕ cuxna chaxã rü cuxüۡ chicua۳xüxüۡ, Pa Chaunatügüarü Tupanax, erü cua۳x choxna cuxã rü choxüۡ cuporaxeۡxeۡ. Rü ñu۳xmax rü choxüۡ nüxüۡ cucua۳xeۡxeۡ i ngŕma cuxna naxca۳x taca۳xaxüۡ, rü toxüۡ nüxüۡ cucua۳xeۡxeۡ i ngŕma nanegü i ãeۡx۳ gacü naxca۳x

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ġkͮʊƄ̞ॷ2

581 oégaãŕxüۡٚ, ñanagürü. 24ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ ga Danié rü AriúxüۡҡՓ͑իӡֆľфӥ ֆľ̲͑ɗիɥǣ%eۡx۳ gacü muxüۡ nax nadaiaxüۡca۳x ga guxüۡma ga yema ãeۡx۳ gacüarü ucu۳xeۡruüۡgü ga Babiróniaanecüã۳xgü. Rü yemaca۳x nüxna nayachogü rü ñanagürü nüxüۡ: —¡TaxӢ i cunada۳i ۳xüۡ i ngŕma ucu۳xeۡruüۡgü! ¡Rü ãeۡx۳ gacüxüۡҡՓËȍΎիüۡ naga! Rü choma tá namaxã nüxüۡ chixu i ngŕma nanegü —ñanagürü. 25ॸRü yexgumatama ga Ariú rü Daniéxüۡ ãeۡx۳ gacü ga NabucudonochóxüۡҡՓ͑ǣ, rü ñanagürü nüxüۡ: —Pa Ãeۡx۳ gacüx, rü ngŕma Yudíugü ga nachixüۡ͑ľՓ ígaxüۡxüۡtanügu nüxüۡ ɗËȍֆ͑ǣӕɗՓӥիɗ i yatü i tá cumaxã nüxüۡ ixuxüۡ i ta۳իËӥËȍɗǣֆɗիɥիüۡ i ngŕma cunegü —ñanagürü. 26ॸRü yexguma ga nüma ga ãeۡx۳ gacü rü Danié ga Betachámaxã naxugüãcüxüۡ ñanagürü: —¿Cuxüۡ‫ڟ‬ natauxchaxüۡ nax chomaxã nüxüۡ quixuxüۡ ga yema nagu chaxãnegüxüۡ rü ta۳իËӥËȍɗǣֆɗիɥիüۡ ga yema chaunegü? —ñanagürü. 27ॸRü nüma ga Danié nanangãxüۡga rü ñanagürü: —Pa Ãeۡx۳ gacüx, фӥ͑ҡիӕ̲ɗՓӥիɗɗĀӕüۡxüۡ i nüxüۡ cuáxüۡ фӥ¡ɗɗՓӥիɗɗŕxüۡguxüۡxüۡ cuáxüۡ, rüe۳xna yuüxüۡ, rüe۳xna ՓΎф̲ËӕфɗՓ͑ǣәľիüۡ i nüxüۡ cuáxüۡ i ngŕma cunegü i cuma nüxüۡ cucuáxchaüۡxüۡ. 28ॸNatürü nangexma ya ՓӥիɗֆҽӕЙ͑ɗĀիӡǣӕիüۡ ɗ͑͑ľՓ ya nüxüۡ cuácü i ŕxüۡguxüۡ i ore, Pa Ãeۡx۳ gacüx, фӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗËӕիüۡ nüxüۡ nacua۳xeۡexۡ üۡ i ngŕma tá yixcüra ngupetüxüۡ. Rü tá cumaxã nüxüۡ chixu, Pa Ãeۡx۳ gacux, ga yema nüxüۡ cudauxüۡ ga Ëӕ͑ľǣӥՓǣֆľիǣӕ̲ËӕЙľֆ͑ľ. 29ॸRü cumax, Pa Ãeۡx۳ gacüx, фӥËӕфӥЙľËȍɗËՓ

Ëӕֆľի̲фӥ͑ǣӕËӕфӥիɥ͑ӥǣta۳xacü tá nax ngupetüxüۡ ga yixcüra. Rü yexguma cuxãnegügux rü nüma ya Tupana ya nango۳xeۡecۡ ü i ngŕma ŕxüۡguxüۡ rü cuxüۡ nüxüۡ nacua۳xeۡxeۡ i ngŕma tá ngupetüxüۡ. 30ॸRü ngŕxgumarüxüۡ ta ya Tupana rü cha۳u۳xca۳x nanango۳xeۡxeۡ ga yematama cuma nagu cuxãnegüxüۡ. Natürü tama ngŕma togüarü yexera nüxüۡ charücua۳xmaexüۡca۳ի͑ɗիɥɗËȍΎիüۡ nüxüۡ nacua۳xeۡexۡ üۡ i ngŕma. Rü cha۳u۳xca۳x nanango۳xeۡxeۡ nax cumaxã nüxüۡ chixuxüۡca۳x nax ta۳իËӥËȍɗǣֆɗիɥիüۡ ga yema cunegü nax ngŕmaãcü cuma rü ta nüxüۡ cucuáxüۡca۳x. 31ॸѠӥֆľ̲Ëӕ͑ľǣӥՓ, Pa Ãeۡx۳ gacüx, rü nüxüۡ cudau nax cupe۳xegu nachixüۡ ǣՓӥիɗǣ naxchicüna۳xã ga taxüۡ ga iya۳u۳xracüüxüۡ ga namaxã iba۳i ۳xãchixüۡ. 32ॸRü naeru rü úirunaxca۳ի͑ɗիɥ, фӥ͑фľ̲ӥՓ̲фӥ nachacüügü rü diŕrumünaxca۳ի͑ɗիɥ, rü naxüۡne rü naperemagü rü ¡фΔӡchenaxca۳ի͑ɗիɥ. 33ॸRü guma naparagü rü ƿérunaxca۳ի͑ɗիɥ. Rü ngãxüۡ ga nacutügü rü ƿérunaxca۳ի͑ɗիɥфӥҡΎǣ norü ngãxüۡ ga guma nacutügü rü Փɗիӥ̲ӥnaxca۳ի͑ɗիɥ. 34ॸRü yemaxüۡ ɞËӕĀՓľ͑ӥֆ͑ľ, Pa Ãeۡx۳ gacüx, фӥՓӥիɗ ga ma۳իЙӦ͑ľՓ͑фӥĀɗիɗǣՓӥիɗǣ nuta taxúema nüxüۡ cu۳xnetayane, rü meama yema naxchicüna۳ի%ËӕҡӥՓ nadixi rü nayapuxãchixŕxŕ. 35ॸRü yexguma ga yema ƿéru rü Փaixümü rü ¡фΔӡËȍľфӥdiŕrumü rü úiru rü Փӥիɗիüۡcüütama nixãte۳xeãchi. Rü ñoma trígu icuexechite۳xegurüxüۡ ͑ɗիɥǣ buanecü yangexüۡ, rü taxuxüۡma yéma nayaxüãchi ga yema naxchicüna۳xã. Natürü guma nuta ga yema naxchicüna۳ի%ŃҡӥՓĀɗիЙӥҡËӥфӥՓӥիɗ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ġkͮʊƄ̞ॷ2

582

ga taxüne ga ma۳իЙӦ͑ľիüۡ nanaca۳xichi rü guxüۡma ga ñaa naane rü namaxã

norü duüۡxüۡǣӥфӥҡ̲Փӥիɗǣӕ ͑фӥիɥ͑ӥľфӥҡիüۡ i guxchaxüۡgü

nanapá. 36ॸѠӥֆľ̲͑ɗիɥǣֆľ̲ cunegü. Rü nu۳ۡxmax, Pa Ãeۡx۳ gacüx, rü tá cumaxã nüxüۡ chixu nax ta۳xacüchiga ֆɗիɥիüۡ ga yema cunegü. 37ॸѠӥËӕ̲͑ɗիɥ, Pa Ãeۡx۳ gacüx, i guxüۡma i togü i ãeۡի۳ ǣËӥǣӥŃҡӥՓËӕիӥիüۡ i ñu۳xmax, erü ͑ӥ̲ֆҽӕЙ͑ֆĀիӡǣӕËӥфӥËӕիüۡ inamu nax ãeۡի۳ ǣËӥнӕɗիɥիüۡca۳x rü cuporaxüۡca۳x rü guxüۡma i nachixüۡanegü cuxüۡ cua۳xgüxüۡca۳x. 38ॸRü ngeۡmaca۳x i ñu۳xma rü guxüۡma i duüۡxüۡgümaxã rü naexüۡǣӥ̲ի%фӥՓľфɗǣӥ̲ի%icucua۳x.

nügümaxãtama ínaxügü. Rü yexgumarüxüۡ ga guma nacutüme۳xeۡ rü ͑ӥ̲͑ľфӥՓɗիӥ̲ӥnaxca۳ի͑ɗիɥфӥ náigü rü ƿérunaxca۳ի͑ɗիɥфӥ ngŕxgumarüxüۡ ta i ngŕma nachixüۡane фӥՓӥիɗՓфӥҡ͑ЙΎффӥҡΎՓфӥҡ natura. 43ॸRü ngŕ̲Ëӕ͑ľǣӥՓ͑ӥիüۡ cudauxüۡ, Pa Ãeۡx۳ gacüx, i ngŕma ƿéru rü Փɗիӥ̲ӥ̲ի%͑ի͑իãŕx‫ ڟ‬üۡxüۡ, rü ngŕxgumarüxüۡ ta i ngŕma nachixüۡanearü ãeۡx۳ gacügü rü tá nügüca۳x

Erü nüma ya Tupana rü cuxme۳իՓ nanangexmagüxŕxŕ. ѠӥËӕËȍɗǣ͑ɗիɥ, Pa Ãeۡx۳ gacüx, i ngŕma naxchicüna۳xãeru i úirunaxca۳x. 39ॸѠӥËӕՓľ͑, Pa Ãeۡx۳ gacüx, rü tá nangexma i to i nachixüۡanecüã۳x i ãeۡx۳ gacü i nüxí tá ichixüۡ rü togü i nachixüۡanegümaxã icuáxüۡ, natürü ҡիӡҡ̲ËӕфӥЙΎф̲ի%͑Փӥիɗǣӕ. Rü ngŕ̲Փľ͑ҡ͑͑ǣľի̲ɗҡΎɗ%eۡx۳ gacü i muxüۡma i nachixüۡanegümaxã icuáxüۡ. Rü ngŕ̲Ëȍɗǣ͑ɗիɥɗngŕma naxchicüna۳xãxüۡ͑ľɗ¡фΔӡchenaxca۳x. 40ॸRü ngŕ̲Փľ͑фӥҡɞ͑͑ǣӕɗҡΎɗ ãeۡx۳ gacü i poraxüۡ i ñoma ƿérurüxüۡ taixüۡ. Rü ngŕxgumarüxüۡ i ngŕma ƿéru rü guxüۡma i ta۳xacüxüۡ napuxãchixŕxŕ rü inanaxoxŕxŕ, rü ngŕxgumarüxüۡ ҡ͑ɗիɥɗ ngŕma ãeۡx۳ gacü rü tá nax nadaiaxüۡ rü iyanaxoxŕŕãxüۡ i guxüۡma i ngŕma togü i ãeۡx۳ gacügü. 41-42ॸRü cumax, Pa Ãeۡx۳ gacüx, rü yexgumarüxüۡ ta nüxüۡ cudau ga guma nacutüme۳xeۡ rü nümáne rü Փɗիӥ̲ӥnaxca۳ի͑ɗիɥфӥ͑ɗǣӥфӥ ƿérunaxca۳ի͑ɗիɥ. Rü ngŕma tamaxã nüxüۡ nixu rü ngŕma nachixüۡ͑ľфӥՓΎΎ ñoma ƿérurüxüۡ natai, natürü ngŕma

͑իɥ͑իngŕmaãcü nügü nangüۡxeۡegۡ üxüۡca۳x rü nügüxacümaxã yaxãxma۳xgüxüۡca۳x. ͮҡӥфӥՓΎΎ ngŕ̲%Ëӥҡ͑͑իӥǣӥфӥҡիӡҡ̲ napora i ngŕma nachixüۡane, erü ngŕma ƿéru rü Փaixümümaxã rü taxuacüma nügümaxã tanaxüéxüۡ. 44ॸRü ngŕma ãeۡx۳ gacügü rü ñoma i naanemaxã icua۳xgüguyane rü nüma ya Tupana ya ĀիӡՓngŕxmacü rü tá nayamucuchi i Փӥիɗɗ%eۡx۳ gacü i tagutáma texé iyanaxoxŕŕcü rü tagutáma to i nachixüۡane nüxüۡ rüyexeracü. Rü nüma rü tá inayanaxoxŕxŕ i guxüۡtáma i ngŕma togü i ãeۡի۳ ǣËӥǣӥфӥɥ͑ӥфӥ ngŕmaãcü i nüma rü guxüۡgutáma ãeۡի۳ ǣËӥ͑ɗիɥ. 45ॸRü yimá ãeۡx۳ gacüchiga ͑ɗիɥǣǣӕ̲͑ӕҡǣ͑ӥիüۡ cudaucü ga taxúema nüxüۡ cu۳xnetaãcüma ma۳իЙӦ͑ľՓֆфӥĀɗիɗËӥфӥɞфիüۡgu napocü ga yema naxchicüna۳xã ga ƿérunaxca۳x, фӥ¡фΔӡchenaxca۳x, rü Փɗիӥ̲ӥnaxca۳x rü úirunaxca۳x. Rü yemaacü ga nüma ga Tupana ya poraxüchicü rü cuxüۡ nanaՓe۳x, Pa Ãeۡx۳ gacüx, i ngŕma yixcüra tá ngupetüxüۡ. Ѡӥֆľ̲Ëӕ͑ľǣӥՓ͑ӥիüۡ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ġkͮʊƄ̞ॷ2ٍॷ3

583 cudauxüۡ фӥɗիËӥ̲͑ɗիɥ, rü ngŕma cumaxã nüxüۡ chixuchigaxüۡ rü aixcüma tá ningu —ñanagürü ga Danié. 46ॸRü yexguma nüma ga ãeۡx۳ gacü ga Nabucudonochó nüxüۡ ɥ͑ӥǣӕǣֆľ̲ ‫ ڟ‬ü۳xü rü ore rü Daniépe۳xegu nacaxãp Փɗիӥ̲ӥǣӕ͑ֆ͑ǣӥËӕËȍɗ. Rü norü duüۡxüۡgüxüۡ namu nax Daniéna naxãgüaxüۡca۳x ga norü ãmaregü rü pumárate۳xegü. 47ॸѠӥֆľ̲Փľ͑фӥ Daniéxüۡ ñanagürü: —Aixcümaxüۡchima ֆֆɗ̲ЙľфӥҽӕЙ͑͑ɗիɥֆǣӕիüۡma i togü i tupanagüxüۡ rüporamaecü. Rü nüma rü guxüۡma i ãeۡx۳ gacügüarü Cori ͑ɗիɥ. Rü nüma rü inanaՓe۳x i ngŕma ŕxüۡguxüۡ rü ngeۡmaca۳x cuxüۡ nüxüۡ nacua۳xeۡxeۡ i ngŕma chaunegü —ñanagürü. 48ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣ͑ӥ̲ǣ ãeۡx۳ gacü ga Nabucudonochó rü Daniéxüۡ tacü ga ãeۡx۳ gacüxüۡ ningucuchixeۡxeۡ. Rü muxüۡma ga mexechixüۡ ga ãmare nüxna naxã. Ѡӥ͑ŃҡӥՓ͑ӥիüۡ naxuneta nax Babiróniaanecüã۳xarü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡca۳x фӥ͑ľфӕֆɗիɥիüۡca۳x ga guxüۡma ga yema ãeۡx۳ gacüarü ucu۳xeۡruüۡgü ga yema nachixüۡ͑ľՓֆľի̲ǣӥիüۡ. 49ॸRü nüma ga Danié rü ãeۡx۳ gacüna naca nax nüxüۡ naxunetaxüۡca۳x ga namücügü ga Chadrá rü Mechá rü Abenégu nax yemagü norü ngüۡxeۡerۡ uüۡǣӥֆɗիɥիüۡca۳x ga ´¡ɗфΔ͑ɗ͑ľՓ. Rü nüma ga Danié rü ãeۡի۳ ǣËӥЙҡՓҡ̲͑ֆľի̲͑իֆŃ̲ nüxüۡ nangüۡxeۡexۡ üۡca۳x. Ãeۡx ۳ gacü nanamu nax úirunaxca۳x ga naxchicüna۳xãxüۡ yacua۳xüüۡgüxüۡca۳x

3

1ॸRü

nüma ga ãeۡx۳ gacü ga Nabucudonochó rü norü duüۡxüۡgüxüۡ namu nax naxügüaxüۡca۳x ga Փӥիɗǣ͑իËȍɗËӥna۳xã ga úirunaxca۳x.

Rü yema naxchicüna۳xã rü nüxü‫ۡڟ‬ nayexma ga 30 métru ga norü máchane, rü norü taxüne rü 3̲Ńҡфӕ͑ɗիɥ. Rü ñu۳իӡËȍɗ͑ӥ̲ǣ%eۡx۳ gacü rü norü duüۡxüۡgüxüۡ namu nax metachinüxüۡ ga Dúragu ãégaxüۡgu nachixŕŕgüãxüۡca۳x ɥ͑ľǣ´¡ɗфΔ͑ɗՓ. 2ॸѠӥֆľ̲Փľ͑фӥ naxca۳x nangema ga guxüۡma ga ãeۡի۳ ǣËӥǣӥǣՓӥիɗËȍɗǣӥǣ͑͑ľŃҡӥՓ yexmagüxüۡ. Rü naxca۳x nangema ta ga norü churaragüerugü, фӥՓӥիɗËȍɗǣӥǣ ɥ͑ľфӥ%eۡx۳ gacügü, rü ãeۡx۳ gacügü ga ucu۳xeۡruüۡgü, rü ãeۡx۳ gacügü ga diŕrumaxã icua۳xgüxüۡ, rü ãeۡx۳ gacügü ga nachiüۡanearü mugümaxã icua۳xgüxüۡ, rü togü ga ãeۡի۳ ǣËӥǣՓӥիɗËȍɗǣӥǣ ɥ͑ľՓֆľի̲ǣӥիüۡ. Rü yema ãeۡx۳ gacügü ͑ɗիɥǣnaxca۳x nangemaxüۡ ͑Փǣ norü ãxüۡchi ga yema naxchicüna۳xã ga ãeۡx۳ gacü norü duüۡxüۡgüxüۡ üxŕŕxüۡ. 3ॸRü guxüۡma ga yema ãeۡx۳ gacügü ga yema nachiüۡanecüã۳x rü nangutaque۳xegü nape۳xegu ga yema naxchicüna۳xã nax naxüchigagüaxüۡca۳x ga norü ãxüۡchi. 4ॸRü yema namaxã icuáxüۡ ga yema ãxüۡchichigaarü ügü rü tagaxãcü duüۡxüۡgüxüۡ ñanagürü: —‫ؽ‬ʊЙľфӥիɥ͑ӥľЬ Duüۡxüۡgü i Guxüۡ ɗʘ͑ľËӥã۳xgü, rü Guxüۡ i Nachixüۡanecüã۳xgü, rü Guxãma i Pemax ɗҽΎɗͮǣՓʊĀľիǣӥËȍɗǣӥիľի! 5ॸRü ngŕxguma tá nüxüۡ Йľիɥ͑ӥľǣӕ͑ի yacuegüãxüۡ rü napaxgüãxüۡ i ngŕma paxetaruüۡgü rü pemax, Pa Duüۡxüۡgüx, ‫ ڟ‬ü۳xügü i ngŕma rü tá nape۳xegu pecaxãp naxchicüna۳xã i ãeۡx۳ gacü ya Nabucudonochó duüۡxüۡgüxüۡ üxŕŕxüۡ. 6ॸRü guxãma ya texé ya tama nape۳xegu ‫ ڟ‬ü۳xügüxe, rü nüxüۡ icua۳xüüۡgüxe, rü caxãp noxtacüma tá ngŕma poxcuchicaxüۡ i íya۳u۳xraxüۡǣӕҡՓΎËӕ—ñanagürü. 7ॸRü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ġkͮʊƄ̞ॷ3

584

yemaacü ga yexguma nüxüۡ ͑իɥ͑ӥľǣӕ ga yema paxetaruüۡgü ga nax yacuegüãxüۡ rü guxüۡma ga yema muxüۡma ga duüۡxüۡgü ga yexma ngutaque۳xexüۡ rü nape۳xegu ‫ ڟ‬ü۳xü, rü nüxüۡ nicua۳xüxüۡgü ga nacaxgüãp yema naxchicüna۳xã ga úirunaxca۳x. ñuxre ga Cadéuanecüã۳xgü rü nayoxniegü nax Nabucudonochópe۳իľՓ Yudíugüxüۡ ínaxuaxüۡgüxüۡ rü ñanagürügü: …… 12ॸ—Dücax, Pa Ãeۡx ۳ gacüx, rü nangexma i ñuxre i Yudíugü i cumax ãeۡx۳ gacüxüۡ cumucuxüۡ ͑ՓֆĀɥ͑ľ ya Babirónia. Rü ngŕmagü rü tama cuga ͑իɥ͑ӥľËȍüۡ, Pa Ãeۡx۳ gacüx, rü ngeۡmaca۳x tama nüxüۡ nicua۳xüxüۡgü i ngŕ̲ҡΔфӥҡӕЙ͑ǣӥфӥՓΎΎɗngŕma naxchicüna۳xã i úirunaxca۳x i cumax duüۡxüۡgüxüۡ cuxüxŕŕxüۡ. Rü ngŕma yatügü rü Chadrá, rü Mechá rü Abenégu ͑ɗիɥ—ñanagürügü. 13ॸRü nüma ga Nabucudonochó rü poraãcü nanu. Rü yemaca۳x norü duüۡxüۡgüxüۡ namu nax naxüۡҡՓ͑ǣǣӥիüۡca۳x ga Chadrá, rü Mechá, rü Abnégu. Rü yexguma marü naxüۡҡՓ͑͑ǣӕǣӥǣӕфӥ͑ӥի͑͑Ëфӥ ñanagürü: 14ॸ—‫ع‬kɗիËӥ̲ֆɗիɥիüۡ i pemax i tama nüxüۡ picua۳xüüۡgüxüۡ i ngŕma chorü tupanachicüna۳ի%ǣӥфӥՓΎΎɗ ngŕma naxchicüna۳xã i máchanexüۡ i choma duüۡxüۡgüxüۡ chaxüxŕŕxüۡ? 15ॸRü ngŕxguma yacuegüã۳xgu i ngŕma paxetaruüۡgü ¿rü pemax rü ípememarexüۡ nax nape۳xegu ‫ ڟ‬ü۳xügüxüۡ rü nüxüۡ picua۳xüüۡgüxüۡ pecaxãp i ngŕma naxchicüna۳xã i choma duüۡxüۡgüxüۡ chaxüxŕŕxüۡ? Erü ngŕxguma ҡիӡҡ̲͖u۳xmatama nüxüۡ 8ॸNatürü

picua۳xüüۡgügu, rü ngŕma poxcuchicaxüۡ i íya۳u۳xraxüۡgu tá pexüۡ ËȍՓΎËӕ. ¿Rü ta۳xacürü tupana tá pexüۡ ͑Փ ínanguxüۡxeۡxeۡ i ngŕma? —ñanagürü. 16ॸRü yexguma ga yema tomaepü۳x ga ngextü۳xüxüۡgü rü nanangãxüۡgagü rü ñanagürügü: —Pa Ãeۡx۳ gacüx, rü taxuca۳xma tü۳xcüüۡ yigü naxca۳x tachoxüۡgagü i ngŕma. 17ॸRü yimá torü Tupana ya nüxüۡ ticua۳xüüۡgücü rü nüxü‫ۡڟ‬ natauxcha nax toxüۡ ínanguxüۡxeۡexۡ üۡ ͑Փֆֆɗ̲ӥիӥфӥ͑Փɗǣӕիüۡma i ngŕma poxcu i tomaxã cuxueguxüۡ, Pa Ãeۡx۳ gacüx. 18ॸNatürü ngŕիǣӕ̲ËȍɗՓΎΎ ҡիӡËȍɗ̲ҡΎիüۡ nangüۡxeۡegۡ u rü cumaxã nüxüۡ tixu, Pa Ãeۡx۳ gacüx, rü toma rü ҡիӡҡ̲͑ӥիüۡ ticua۳xüxüۡgü i ngŕma curü tupanagü, фӥҡիӡҡ̲nape۳xegu ‫ ڟ‬ü۳xügü i ngŕma naxchicüna۳xã i tacaxãp úirunaxca۳x —ñanagürügü. Yema tomaepü۳x ga ngextü۳xüxüۡgü rü tama nixae nawa ga guma üxü ga nawa yawocune 19ॸRü yema orexüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕǣ Nabucudonochó, фӥ͑͑Āľ%ËȍɗËȍɗՓľ yerü yema tomaepü۳x ga ngextü۳xüxüۡgümaxã poraãcü nanu. Rü norü duüۡxüۡgüxüۡ namu nax 7 e۳xpü۳xcüna ͑իӥիӦիüۡgüaxüۡca۳x ga yema poxcuchicaxüۡ ga íya۳u۳xraxüۡ nax yemaacü nanaixichixüۡca۳x. 20ॸRü ñu۳իӡËȍɗ norü churaragü ga rüporamaegüxüۡxüۡ

namu nax Chadrá rü Mechá rü Abnéguxüۡ yana۳i ۳xgüxüۡca۳x, rü yemaacü yema poxcuchicaxüۡ ga iya۳u۳xraxüۡՓ ֆՓΎËӕ%իüۡca۳x. 21ॸRü yema tomaepü۳x ga ngextü۳xüxüۡgü rü yamexchiruãcütama rü nayana۳i ۳xgü rü yema poxcuchicaxüۡ ga iya۳u۳xraxüۡǣӕ͑͑ՓΎËӕ. 22ॸRü yema

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ġkͮʊƄ̞ॷ3ٍॷ4

585 poxcuchicaxüۡ rü poraãcü nanaixichi yerü yemaacü norü duüۡxüۡgüxüۡ namu ga ãeۡx۳ gacü. Rü yemaca۳x ga yema churaragü ga yema tomaepü۳x ga ngextü۳xügüxüۡxüۡ ֆŃ̲ɗՓΎËӕիüۡ rü nixae rü nayue. 23ॸRü nümagü ga Chadrá rü Mechá rü Abenégu rü ina۳i ۳xgüxüۡ yexma ͑ՓΎËӕ͑ǣӕǣֆľ̲ЙΎիËӕËȍɗËիüۡ ga íya۳u۳xraxüۡ. 24ॸRü yexguma nüxüۡ nada۳u۳xgu ga nüma ga Nabucudonochó, rü paxa inachi rü poraãcü naba۳i ۳xãchiãxŕ. Rü yema norü ucu۳xeۡruüۡgüna naca rü ñanagürü: —¿Tama eۡի۳ ͑ֆɗ̲ӥիӥիľҡӥՓ ֆՓΎËӕիüۡ i tomaepü۳x i yatü i na۳i ۳xgüxüۡ? —ñanagürü. Rü yema norü ucu۳xeۡruüۡgü nanangãxüۡgü rü: —Ngŕmáacüx, tomaepü۳ի͑ɗիɥ —ñanagürügü. 25ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣ͑ӥ̲ ga ãeۡx۳ gacü rü ñanagürü: —Natürü ‫ ڟ‬a nüxüۡ chadau i ãgümücü i yatü ngŕm ɥՓľǣӦիüۡ ɗӥիӥիľҡӥǣӕɞիɥɥɥիüۡ rü taxuxüۡma nüxüۡ ngupetüxüۡ. Rü ngŕma norü ãgümücü i yatü rü ͑͑ĀիӡËӥã۳xraxüۡ —ñanagürü. 26ॸRü ֆľ̲͖իǣӕՓľ͑фӥ͑ӥ̲ǣ Nabucudonochó rü yema poxcuchicaxüۡ ga íya۳u۳xraxüۡca۳ի͑ɗիӡфӥֆŃ̲ҡǣի%Ëӥ ñanagürü: —Pa Chadrá, rü Mechá, rü k¡Ń͑ľǣӕֆҽӕЙ͑ֆǾӕի%ŃҡӥՓ Ücüarü Duüۡxüۡǣӥʊիɥǣӥիüۡx, rü ¡ípechoxüۡ фӥ͑ӕЙľիɥ! —ñanagürü. Rü yema tomaepü۳x rü ínachoxüۡ ͑Փǣǣӕ̲ üxü. 27ॸRü guxüۡma ga yema ãeۡx۳ gacügü ga yéma yexmagüxüۡ rü naxca۳ի͑իɥǣ yema tomaepü۳x ga yatügü. Rü nüxüۡ ͑ĀӕǣӥǣҡիӕՓ̲͑իֆիľիüۡ ga naxüۡ͑ľՓ, фӥՓΎΎǣ͑ֆľфӥ͑իËȍɗфӕ rü tama nax yaxaxüۡ rü bai ga nax nata۳u۳xacaemagüxüۡ. 28ॸRü yexgumatama

ga nüma ga Nabucudonochó rü ñanagürü: —‫ͮؽ‬ǣɥի%͑ӥիüۡ ticua۳xüxüۡgü ya norü Tupana i Chadrá rü Mechá rü Abenégu ya núma namucü i ngŕma ĀիӡËӥã۳x nax íyapoxüۡãxüۡca۳x i norü duüۡxüۡgü i tama ãeۡի۳ ǣËӥǣɥ͑ӥľËȍüۡxüۡ! Yerü yema tomaepü۳xca۳x rü narümemae nax nayuexüۡ naxüۡpa nax togümare ga tupanaxüۡ yacua۳xüüۡgüxüۡ. 29ॸRü ngeۡmaca۳x i ñu۳xma rü chanaxunagü rü ngexerüüxe ya duüۡxeۡ ya nachiga chixri idexáxe ya norü Tupana i ñaa tomaepü۳x i ngextü۳xüxüۡgü rü noxtacüma ãgümücügu tá tüxüۡ tarüchexte, rü tümapata rü tá naachina۳xãgüxica nügüétü nayi. Ѡӥ͑ӥŃҡ̲ľǣՓΎΎ ͑ǣľի͑ľфӥիӥ͑ľ̲фľֆɥ͑ľËӥã۳իҡɗիɥիǣӕ, rü ngexüۡrüüxüۡ i nachixüۡanecüã۳x ҡɗիɥիǣӕ, rü ngexüۡrüüxüۡ ɗ͑ǣՓ tidexagux. Erü nataxuma i to i tupana i ngŕmaãcü norü duüۡxüۡgüxüۡ ípoxüۡxüۡ —ñanagürü. 30ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣ͑ӥ̲ ga ãeۡx۳ gacü rü yexera rümemaexüۡ ga puracü yema tomaepü۳x ga ngextü۳xüxüۡgüna naxã ga ´¡ɗфΔ͑ɗ͑ľՓ. …… Wenaxarü naxãnegü ga Nabucudonochó

4

1ॸ—Choma

i ãeۡx۳ gacü i Nabucudonochó rü taãxŕãcüma pexüۡ charümoxŕ, Pa Guxüۡma i Nachixüۡanecüã۳իǣӥɗ͵Ύ̲ɗͮ͑ľՓ Maxŕxüۡ фӥҽΎǣӥɗͮǣՓʊĀľիǣӥիüۡx. Rü chanaxՓa۳xe i mea pexüۡ nangupetü.

…… 4ॸRü choma i Nabucudonochó rü íchataãxŕ ǣËȍΎЙҡՓфӥЙΎф%Ëӥ mexüۡ choxüۡ naxüpetü. 5ॸͮҡӥфӥՓӥիɗǣ chütaxüۡgu ga marü chapexgu rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ġkͮʊƄ̞ॷ4

586

chaxãnegü. Rü namaxã chaba۳i ۳xãchi ga yema nagu chaxãnegüxüۡ yerü yema Ëȍӕ͑ľǣӥՓ͑ӥիüۡ chadauxüۡ rü ͑ի%ӡËӥ̲իüۡchi, rü yemaca۳x poraãcü chamuüۡ. 6ॸRü yemaca۳x naxca۳x changema ga guxüۡma ga chorü ucu۳xeۡruüۡgü ga Babiróniaanecüã۳x nax nua choxüۡ íyadaugüxüۡca۳x rü chomaxã nüxüۡ yaxugüxüۡca۳x nax ta۳xacüchiga ֆɗիɥիüۡ ga yema nagu chaxãnegüxüۡ. 7ॸRü guxüۡma ga yuüxüۡgü rü ŕxüۡguxüۡ cua۳xgüxüۡ rü nüxüۡ icua۳xüchixüۡ rü ՓΎф̲ËӕфɗՓ͑ǣәľիüۡ ga Babiróniaanecüã۳xgü rü chauxüۡҡՓ ͑իɥ. Rü choma rü namaxã nüxüۡ chixu ga yema nagu chaxãnegüxüۡ, natürü tama nüxüۡ nicua۳x nax ta۳xacüchiga ֆɗիɥիüۡ ga yema nagu chaxãnegüxüۡ. 8ॸRü Danié ga chorü tupanaégagu Betachágu chaxüégaxüۡՓinayacua۳x ga nax chauxüۡҡՓ͑իӡիüۡ. Rü ngŕma norü maxüۡ ya Danié rü Tupana ya üünecüãxŕ namaxã inacua۳x. Rü namaxã nüxüۡ chixu ga yema nagu chaxãnegüxüۡ rü ñachagürü: 9ॸ“Pa Betachá i Guxüۡ i Chorü Ucu۳xeۡruüۡgüerux, rü choma nüxüۡ chacua۳x rü yimá Tupana ya üünecüãxŕ cumaxã inacua۳x rü ngeۡmaca۳x nüxüۡ cucua۳x i guxüۡma i ŕxüۡguxüۡ. Rü chanaxՓa۳իľɗËӕфӥիɥ͑ӥɗngŕma cumaxã tá nüxüۡ chixuxüۡ ɗËȍӕ͑ľǣӥՓ͑ӥիüۡ chadauxüۡ rü ñu۳իӡËȍɗchanaxՓa۳xe i chomaxã nüxüۡ quixu nax ta۳xacüchiga ֆɗիɥիüۡ. 10ॸѠӥ͖͑ɗիɥǣËȍӕ͑ľǣӥՓ nüxüۡ chadauxüۡ ga yexguma ichacayane. Rü nüxüۡ ËȍĀӕǣՓӥիɗǣ͑ɗǣ máchanexüۡchixüۡ ga meama ñaa naanearü ngãxüۡՓфӥիӥիüۡ. 11ॸRü yema nai rü naya rü natamena۳xãxüۡchi, rü ͑ҡ͑ӥǣӥфӥĀիӡǣӕիüۡ ǣ͑͑ľՓ

nangu rü yáxüۡgu nüxüۡ tadau i ñaa ͑͑ľՓ. 12ॸRü naátügü rü nimexechi rü yema nax namuxüۡ ga norü o rü guxüۡma ga duüۡxüۡgüca۳x rü ningu. Rü norü ga۳u۳xchipeta۳xüۡca۳x natüüۡgu nayacagü ga naxüۡnagü, фӥՓľфɗǣӥфӥ͑ËȍËӥӥǣӥǣӕ nixüxchiãüۡgü. Rü guxüۡma i ñoma i naanecüã۳x i duüۡxüۡgüca۳x ningu ga norü o. 13ॸRü ngürüãchi nüxüۡ ËȍĀӕǣՓӥիɗ ǣĀիӡËӥã۳x ga dauxüۡtaeruxüۡ ɗիɥիüۡ ga Āիӡǣӕիüۡ ǣ͑͑ľՓɞфӥիɥիüۡ. 14ॸRü yema rü tagaxãcü ñanagürü: ‘¡Rü penatuxu۳x i ngŕma nai rü penadaüۡchacüxü۳x, rü penabuxatü, rü ngŕ̲͑ΎфӥΎфӥ̲͑ի%Йľ͑ՓΎΎ͑ľ nax ngŕmaãcü yabuxmüxüۡca۳x i ngŕma naxüۡnagü i norü ga۳u۳xpechitaca۳x natüüۡgu rüchoxüۡ rü ngŕ̲Փľфɗǣӥɗ nachacüügu ixüãchiãüۡgüxüۡ! 15ॸ¡Natürü ngŕma nachime rü naxchúma۳xã rü ‫ ڟ‬Փɗիӥ̲ӥՓЙľ͑իӥxŕxŕ! ¡Rü ngŕ̲ ƿérunaxca۳իфӥ¡фΔӡchenaxca۳x ya ‫ ڟ‬a cadénamaxã peyachota! Rü ngŕm naanearü maxeۡte۳իľՓpenata۳x nax ngŕmaãcü cherena nagu nguxüۡca۳x rü Փӥիɗǣӕ͑ľիüۡgümaxã maxeۡte۳իľՓ nangexmaxüۡca۳x. 16ॸѠӥҡ͑ի%ӡ%xŕ rü ͖Ύ̲Փӥիɗɗ͑ľիüۡrüüۡãcü tá namaxüۡ. Rü ngŕ̲%Ëӥҡ͑ɗիɥɗ7 ya taunecü. 17ॸѠӥֆľ̲͑ɗիɥǣֆľ̲͑ɗ̲ի% naxuegugüxüۡ ga yema ixüünexüۡ ga ĀիӡËӥã۳x ga dauruxüۡ ɗիɥǣӥիüۡ. Yerü nanaxՓa۳xegü nax guxüۡma i duüۡxüۡgü nüxüۡ cua۳xgüxüۡ nax nüma ya Tupana ya ǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmacü rü nüxüۡ‫ڟ‬ nangexmaxüۡ i pora nax namaxã inacuáxüۡ i ngŕma nachixüۡanegüarü ãeۡի۳ ǣËӥǣӥɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓ ngŕxmagüxüۡ. Ѡӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ naxunetaxüۡ i ãeۡx۳ gacügü i nüma

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ġkͮʊƄ̞ॷ4

587 nanaxՓa۳xexüۡ nax nüxüۡ naxunetaxüۡ. Rü nüma rü nüxü‫ ۡڟ‬nangexma i pora nax nachixüۡanearü ãeۡx۳ gacüxüۡ yangucuchixŕŕãxüۡ i duüۡxüۡ i noxri taxuxü̲ۡɗիɥիüۡ’, ñanagürü ga yema 18ॸѠӥֆľ̲͑ɗիɥ,

Pa Betacháx, ĀիӡËӥã۳x. ga yema chaunegü ga choma i ãeۡx۳ gacü ya Nabucudonochó nagu chaxãnegüxüۡ. ¡Rü ñu۳xma rü chomaxã nüxüۡ ixu nax ta۳իËӥËȍɗǣֆɗիɥիüۡ ga yema chaunegü! Erü taxuxüۡma i ngŕma togü i chorü ucu۳xeۡruüۡgü i nüxüۡ cua۳xüchichiréxüۡ nüxüۡ nacua۳xgü i ngŕma. Natürü i cumax rü tá nüxüۡ cucua۳x nax ta۳իËӥËȍɗǣֆɗիɥիüۡ ľфӥËӕՓ͑͑ǣľի̲ i naãxŕ ֆֆɗ̲ҽӕЙ͑ֆӥӥ͑ľËӥٚ, ñachagürü. 19ॸRü yexguma ga nüma ga Danié ga Betachámaxã naxugüãcü rü paxaãchi yexma narüchiane yerü poraãcü namuüۡ naxca۳իǣֆľ̲ɥ͑ӥǣ naãxŕՓ͑ǣӕիüۡ. Natürü chomax i ãeۡx۳ gacü rü ñachagürü nüxüۡ: “Pa Betacháx ¡taxӢ i cuxoégaãxŕxüۡ naxca۳x i ngŕma chaunegü rü ta۳xacüchiga ֆɗիɥիüۡ!͖ٚËȍǣӥфӥ. Rü nüma ga Betachá rü nanangãxüۡ rü ñanagürü choxüۡ: “Pa Ãeۡx۳ gacüx, chierü guxüۡma ga ֆľ̲Ëӕ͑ľǣӥՓ͑ӥիüۡ cudauxüۡ, rü curü uanügüca۳իֆɗիɥիǣӕի. 20-21ॸRü yema nüxüۡ cudauxüۡ ga nai ga máchanexüۡ rü tanexüۡ ǣĀիӡǣӕիüۡ ǣ͑͑ľՓ͑ǣӕҡ͑ӥիüۡ ga yáxüۡ͑ľՓĀӕüۡxüۡgü nüxüۡ dauxüۡ ga meátüxüchixüۡ rü yemaca۳x norü ga۳u۳xpechitaca۳x natüüۡgu narücho ga naexüۡgü, фӥՓľфɗǣӥфӥ͑ËȍËӥӥǣӥǣӕ nixãxchiãüۡ. Ѡӥ͑ΎфӥΎфӥ̲͑ӕիӡËȍɗ, rü meama ningu nax guxüۡma nangΦxüۡ, 22ॸrü yema nai ga taxüchixüۡ ga Ëӕ͑ľǣӥՓ͑ӥիüۡ cudauxüۡ, rü cuchiga ͑ɗիɥ, Pa Ãeۡx۳ gacüx. Rü cuma i ñu۳xmax

rü cuporaxüchi rü ngŕma curü ngŕmaxüۡgü rü cunanutaque۳xe ñu۳xmata dauxüۡguxüۡ ɗ͑͑ľՓ͑͑ǣӕ, rü ngŕmaãcü guxüۡ i nachixüۡanegümaxã icucua۳x. 23ॸPa Ãeۡx۳ gacüx, rü yema to ga nüxüۡ cudauxüۡ ǣֆľ̲Ëӕ͑ľǣӥՓ, rü nüxüۡ ËӕĀӕǣՓӥիɗǣӥӥ͑ľիüۡ ga ĀիӡËӥã۳x ga dauruxüۡ ɗիɥիüۡ ǣĀիӡǣӕիüۡ ǣ͑͑ľՓɞфӥիɥիüۡ ga ñaxüۡ: ‘¡Rü penatuxu۳x ya yima nai rü nagu pechexgü! ¡Natürü ngŕma nachime rü ‫ ڟ‬a naxchúma۳xãgü rü nüétama ngŕm Փɗիӥ̲ӥՓnangexma۳x! ¡Rü ƿéru rü ¡фΔӡchenaxca۳x ya cadénamaxã ‫ ڟ‬a naanearü penangãxüۡ rü ngŕm maxŕ͑ľՓЙľ͑ҡի͑իËȍľфľ͑͑ǣӕ nguxüۡca۳x! фӥՓӥիɗǣӕ͑իüۡnagümaxã maxŕ nangΦõxüۡca۳x i 7 ya taunecü’, ñaxüۡ. 24ॸѠӥֆľ̲Ëӕ͑ľǣӥՓ͑ӥիüۡ cudauxüۡ, Pa Ãeۡx۳ gacüx, фӥËӕËȍɗǣ͑ɗիɥ. Rü ngŕ̲Փֆɗ̲ҽӕЙ͑ֆ ǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmacü cuxüۡ nanaՓe۳x i ngŕma poxcu i cumaxã naxueguxüۡ. 25ॸErü cumax, Pa Ãeۡx ۳ gacüx, фӥҡիӡҡ̲ duüۡxüۡǣӥҡ͑ӥՓËӕ͑ǣľի̲, rü naxüۡ͑ǣӥҡ͑ӥՓҡËӕ̲իüۡ rü ՓΎËǣӥфӥիüۡ tá maxŕ cunangõ۳x, rü cherena rü tá cuxüۡ niՓaixeۡxeۡ. Rü ngŕmaãcü tá cumaxüۡ i 7 ya taunecü ñu۳xmatáta naxca۳x íquicuáx nax texé ֆɗիɥիüۡ ya yimá namaxã icuácü i guxüۡma i ãeۡի۳ ǣËӥǣӥɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓ ngŕxmagüxüۡ. Ƅфӥ͑ӥ̲͑ɗիɥɗҡӥիüۡ yamucuchixüۡ ya yíxema nüma natümaՓa۳xexe nax ãeۡի۳ ǣËӥҡɗիɥիüۡca۳x. 26ॸѠӥֆľ̲ĀիӡËӥã۳xarü

ore nax yema nachime rü nachuma۳xã yéma Փɗիӥ̲ӥ͑ľՓֆիӦǣӥxŕŕxüۡ rü ngŕma rü nüxüۡ nixu, Pa Ãeۡx۳ gacüx, ͑իՓľ͑ táxarü cuchixüۡanemaxã icucuáxüۡ i

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ġkͮʊƄ̞ॷ4

588

ngŕxguma nüxna cucua۳xãchigu nax ͑ӥ̲ֆҽӕЙ͑ֆɗիɥիüۡ ֆǣӕի%ŃҡӥՓ ngŕxmacü. 27ॸRü ngeۡmaca۳x, Pa Ãeۡի۳ ǣËӥի‫ؽ‬ɗфӥիɥ͑ӥɗ͖ËȍΎфӥucu۳xeۡ rü mea namaxã inacua۳x i duüۡxüۡgü! ¡Rü taxӢ i pecádu cuxüxüۡ rü ngŕxmatama yacua۳xeۡxeۡ nax cunaxüxüۡ i ngŕma chixexüۡ i cuãxŕՓɞ͑ǣӕիüۡ! ¡Rü nagu фӥիɥ͑ӥ͑ի͑ӥիüۡ curüngüۡxeۡexۡ üۡ i ngŕma duüۡxüۡgü i ngearü ngŕmaxüۡãx۳ güxüۡ! Rü bexmana ngŕmaãcü ya Tupana i ҡիӡҡ̲Ëӕի͑nanguxŕŕãxüۡ i ngŕma chixexüۡ i cumaxã naxueguxüۡٚ, ñanagürü choxüۡ —ñanagürü ga Nabucudonochó.

͑իҽӕЙ͑ֆɗիɥիüۡ ya yimá nüxü‫ۡڟ‬ nangexmacü i pora nax namaxã inacuáxüۡ i guxüۡma i nachixüۡanegü i ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓngŕxmagüxüۡ. Rü nüma ͑ɗիɥɗҡӥիüۡ yangucuchixeۡexۡ üۡ nax ãeۡի۳ ǣËӥҡɗիɥիüۡ ya yíxema nüma norü me ɗիɥիľٚ, ñanagürü. 33ॸRü yexgumatama ningu ga yema Tupana namaxã ueguxüۡ. Rü nüma ga Nabucudonochó rü ͑ի%ӡ%xŕ. Rü duüۡxüۡǣӥ͑͑ɗիӡǣËȍɗфӥ ՓΎËǣӥфӥիüۡ maxeۡ nanangõ۳x rü Ëȍľфľ̲͑ի%͑ɗՓիɗ͑ľ. Rü nayáe rü narüxü, фӥ͖Ύ̲ĀՓӥã۳xmürüxüۡ ͑ɗիɥ, фӥ͑Йҡӥфӥ͖Ύ̲ĀՓӥЙҡӥфӥիüۡ ͑ɗիɥ. Nabucudonochóca۳x nitaane

Yema nagu naxãnegüxüۡ rü ningu

guxüۡma ga yema ãeۡx۳ gacü ga Nabucudonochómaxã ueguxüۡ rü ningu. 29-30ॸѠӥՓӥիɗǣҡӕ͑ľËӥ͑Փľ͑ǣ yema rü nüma ga ãeۡx۳ gacü rü ͑ЙҡŃҡӥǣӕɞ͑ɗիӡ%Ëȍɗիüۡ ǣɥ͑ľǣ ´¡ɗфΔ͑ɗՓ, rü nügümaxã ñanagürü: “Dücax nax ñuxãcü nataxüۡ ya daa Babirónia ga choma chorü cua۳xmaxã chaxüxüۡ͑ľ͑ի͑Փ%eۡx۳ gacü Ëȍɗիɥիüۡca۳x, rü ngŕ̲ՓĀӕüۡxüۡgü nüxüۡ daugüxüۡca۳x nax cua۳x choxüۡ‫ ڟ‬ngeۡxmaxüۡٚ 28ॸRü

ñanagürü. 31ॸRü yexguma íyadexayanetama ga nüma ga ãeۡx۳ gacü rü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥǣՓӥիɗǣ͑ǣǣ ĀիӡՓɞ͑իӡիüۡ ga ñaxüۡ: “¡Dücax, ɗфӥիɥ͑ӥ, Pa Ãeۡx۳ gacü Pa Nabucudonochóx! Rü ngŕma nax ãeۡի۳ ǣËӥнӕɗիɥիüۡ rü ñu۳xma rü ngŕxma nayacua۳x. 32ॸRü duüۡxüۡgüna tá нӕɗիӡǣËȍɗфӥ͑իüۡ͑ҡ͑ӥՓҡ cumaxüۡ, фӥՓΎËǣӥфӥիüۡ tá maxŕmaxã Ëӕի%Փľ̲ӥɗ7 ya taunecü. Rü ngŕmaãcü ҡнӕɗիɥ͖u۳xmatáta nüxna cucua۳xãchi

34ॸ—Rü yexguma marü yanguxgu ga guma 7 ga taunecü nax Tupana choxüۡ poxcuxüۡ, rü choma ga Nabucudonochó фӥĀիӡǣӕËȍĀՓľ͑ӥфӥ͑ӥիüۡ chicua۳xãchi nax cha۳u۳xca۳x mea yataanexüۡ ͑Փǣ͑իËȍի%ӡ%xŕxüۡ. Rü ñu۳իӡËȍɗ̲ľիüۡ nachigaxüۡ chixu ya ֆɗ̲ҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmacü ya guxüۡguma maxüۡcü. Rü ñaa dexamaxã nüxüۡ chicua۳xüxüۡ rü ñachagürü: “Pa Tupanax, curü pora rü taguma inayacua۳x rü cuma rü guxüۡgutáma ãeۡի۳ ǣËӥнӕɗիɥ. 35ॸRü ngŕma duüۡxüۡǣӥɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓmaxŕxüۡ rü cupe۳իľՓ, Pa Tupanax, rü taxuxüۡma ͑ɗիɥǣӥ. Rü cuma cunaxՓa۳xexüۡãcü namaxã icucua۳իɗĀիӡǣӕիüۡ i naane rü ñoma i naane. Rü tataxuma ya texé ya curü poraxüۡ rüyexeráxe. Rü tataxuma ya texé ya tüxüۡ‫ ڟ‬nangexmaxe i pora nax cuxna taca۳xüۡ rü ‘¿tü۳xcüüۡ cunaxü i ngŕma cuxüxüۡ?’ ñagüxe. 36ॸRü yexgumatama chauãxŕxüۡ chicua۳xãchi фӥՓľ͑իфӥҽӕЙ͑ËȍΎիüۡ narüngüۡxeۡe ۡ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ġkͮʊƄ̞ॷ4ٍॷ5

589 rü chauchicaca۳xtama choxüۡ natáeguxŕxŕ nax ãeۡի۳ ǣËӥËȍɗիɥիüۡ. Rü duüۡxüۡgü rü chomaxã nataãxŕgü, rü noxrirüüۡtama namaxã ichacua۳x rü chapora. Rü yema chorü ucu۳xeۡruüۡgü rü chorü ngüۡxeۡerۡ uüۡgü rü cha۳u۳xca۳x ͑ֆĀӕǣӥ͑իՓľ͑իфӥ chauchixüۡanearü ãeۡx۳ gacüxüۡ choxüۡ yangucuchixŕŕgüxüۡca۳x. Rü noxriarü yexera pora choxü‫ ۡڟ‬nayexma. 37ॸRü ngeۡmaca۳x i ñu۳xmax i chomax i Nabucudonochó rü nüxüۡ chicua۳xüxüۡ rü chanataxŕxŕ ya yimá Tupana i Āիӡǣӕիüۡ ɗ͑͑ľՓ%eۡի۳ ǣËӥɗիɥËӥ, erü guxüۡma i ngŕma naxüxüۡ rü aixcüma name, rü nüxü‫ ۡڟ‬natauxcha nax tüxüۡ naxãnexŕŕxüۡ ֆֆɞիľ̲ҡӥǣӥɞфӥҡիľٚ —ñachagürü. ϘфľǣɥիҡЙü۳xgu ümatüxüۡ

5

1ॸRü

nüma ga Berchachá ga nüxí Babiróniaanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü ɗիɥËӥ, rü nüxna naxu ga 1,000 ga ãeۡx۳ gacügü ga yema nachixüۡanecüã۳xgü naxca۳իǣՓӥիɗǣΥ͑ǣҡիüۡ. Rü ֆľ̲Ëȍɗ¡ӥՓфӥ͑ӥ̲ǣ%eۡx۳ gacü rü yema nüxna naxuxüۡ rü poraãcü bínu nayaxaxgü. 2-3ॸRü yema bínumaxã nax nangãxüۡxüۡ ga ãeۡx۳ gacü ga Berchachá rü norü duüۡxüۡgüxüۡ namu nax yanúxüۡãxüۡca۳x ga yema naxpáxüۡgü ga úirunaxca۳x rü diŕrumünaxca۳x ga nanatü ga Nabucudonochó YerucharéüۡՓ ֆľի̲͑ľǣҡӕЙӕËՓ͑ľ͑իüۡ. Rü nayanuxüۡ ga yema naxpáxüۡgü ga üünexüۡ фӥ͑Փ͑իիľǣӥǣ%eۡx۳ gacü rü naxma۳xgü rü naxüۡtaxüۡgü rü guxüۡma ǣֆľ̲Ëȍɗ¡ӥՓֆŃ̲ɥիüۡ. 4ॸRü guxüۡma ga yema yéma yexmagüxüۡ rü bínu nixaxgü rü nüxüۡ nicua۳xüxüۡgü ga

norü tupanachicüna۳xãgü ga úirunaxca۳x, rü diŕrumünaxca۳x, фӥ¡фΔӡchenaxca۳x, rü ƿérunaxca۳x, rü nainaxca۳x rü nutanaxca۳իɗիɥǣӥիüۡ. 5-6ॸRü yexguma ínaxaxegüyane rü yema ucapuarü ɥիҡЙü۳x ga cómüxüۡՓnango۳իǣՓӥիɗ ga naxme۳իǣΎ̲ӥľ̲ɥիҡЙü۳xgu ínachixüۡՓɗՓӥËӥիüۡne. Rü guma naxme۳իǣֆŃ̲ɗՓӥËӥիӥ͑ľիüۡ nada۳u۳xgu ga guma ãeۡx۳ gacü rü naba۳i ۳xãchi rü nanacho۳xõchi rü norü muüۡmaxã niyoyoxüۡne. 7ॸRü ñu۳իӡËȍɗ tagaãcü aita naxü ga ãeۡx۳ gacü ga Berchachá, rü naxca۳x nangema ga yema norü ucu۳xeۡruüۡgü ga ŕxüۡguxüۡxüۡ cua۳xgüxüۡ, rü yema cua۳x nüxü‫ ۡڟ‬yexmaxüۡ, rü yema Babiróniaanecüã۳xgü ga ՓΎф̲ËӕфɗՓ͑ǣәľիüۡ. Rü ñanagürü nüxüۡ: —Rü yíxema nüxüۡ daumatüxe i ngŕma ngŕxma ümatüxüۡ rü nüxüۡ ixuxe nax ta۳իËӥËȍɗǣֆɗիɥիüۡ, rü naxchiru i dauxracharaxüۡgu tá tüxüۡ chicu۳xeۡxeۡ, rü úirunaxca۳x ya cadénamaxã tá tüxüۡ chaxüchagü, фӥҡӥ̲ҡҡɗիɥɗËȍΎՓľ̲ i norü tomaepü۳իՓҡիӥիüۡ nax ãeۡx۳ gacü ҡɗիɥիüۡ —ñanagürü. 8ॸRü guxüۡma ga yema norü ucu۳xeۡruüۡgü ga nüxüۡ icua۳xüchixüۡ ga yéma yexmagüxüۡ rü ͑ɗËȍΎËӕ͑Փǣֆľ̲ӕËЙӕ. Natürü taxuxüۡma ga yema yatügü ga nüxüۡ cua۳xüchigüxüۡ rü nüxüۡ nacua۳xgü nax ãeۡx۳ gacümaxã nüxüۡ yaxugüxüۡ nax ta۳իËӥËȍɗǣֆɗիɥիüۡ ga yema yexma ümatüxüۡ. 9ॸRü yexguma nüma ga ãeۡx۳ gacü ga Berchachá rü poraãcü namuüۡ rü nanacho۳xõchi. Rü yema natanüxüۡ ga ãeۡx۳ gacügü rü tama nüxüۡ nacua۳xgü nax ta۳xacü tá naxügüxüۡ. 10ॸNatürü ga naé rü yéma iña, yerü nüxüۡ ɗիɥ͑ӥǣɗҡ͑ի͑իӥիüۡ ǣǣӕ̲͑ǣɥ͑ľ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ġkͮʊƄ̞ॷ5

590

rü yema ãeۡx۳ gacügü ga namaxã yexmagüxüۡ. Rü yemaca۳իֆŃ̲ɗիӡфӥ ͑ǣɥǣӥфӥǣӥ͑ӥիüۡ ǣ͑ǣɥ͑ľǣ´ľфËȍËȍ: —¡Guxüۡguma namaxüۡ, Pa Ãeۡx۳ gacüx! ¡Rü taxӢ i cuxoégaãxŕxüۡ rü taxӢ i cuba۳i ۳xãchixüۡ! 11ॸErü nua cuxme۳իՓ ͑͑ǣľի̲ɗՓӥիɗɗֆҡӥֆҽӕЙ͑ֆ Üünecüãxŕ ͑Փngŕxmaxüۡ. Rü yexguma guma cunatü ya Nabucudonochó ãeۡի۳ ǣËӥɗիɥիǣӕ, rü yema yatü inanaՓe۳x nax tupanagürüxüۡ aixcüma naãxŕxüۡ nacuáxüۡ. Rü yemaca۳x ga guma cunatü rü guxüۡma ga norü ucu۳xeۡruüۡǣӥľфӕ͑ֆիɥxŕxŕ. 12ॸRü nüma фӥġ͑ɗŃ͑ɗիɥ. Rü nüma ga guma cunatü rü Betachágu nanaxüéga. Rü ngŕma yatü rü poraãcü cua۳x nüxü‫ ۡڟ‬nangexma rü nüxü‫ ۡڟ‬natauxcha nax nango۳xeۡeãۡ xüۡ i Փӥիɗɗ͑͑ľǣӥ, rü nango۳xeۡeãۡ xüۡ i ta۳xacü i cúxüۡ, rü namexŕŕãxüۡ i taxüۡ i guxchaxüۡgü. ¡Rü naxca۳x nangema ya yimá yatü ya Danié! Ѡӥ͑ӥ̲ҡ͑ɗիɥɗ cumaxã nüxüۡ yaxuxüۡ nax ta۳xacüchiga ֆɗիɥիüۡ i ngŕma ngŕxma ümatüxüۡ! —͑ǣɥǣӥфӥǣӥ. 13ॸRü yexgumatama ãeۡx۳ gacüpe۳իľՓġ͑ɗŃիüۡ nagagü. Rü nüma ga ãeۡx۳ gacü rü nüxna naca, rü ñanagürü: —‫ع‬æӕ̲нӕɗիɥիüۡ i Danié i ֤ӕĀɞӕнӕɗիɥիüۡ ga chaunatü ga ͮ¡ӕËӕĀΎ͑ΎËȍΔ֤ӕĀ͑ľՓЙľիüۡ ne gagüxüۡ? …… 16ॸRü nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥËȍɗǣфӥËӕ̲фӥ cuxü‫ ۡڟ‬natauxcha nax cunango۳xeۡexۡ üۡ i Փӥիɗɗ͑͑ľǣӥфӥcunamexŕŕxüۡ i taxüۡ i guxchaxüۡgü. Rü ngŕxguma chi cha۳u۳xca۳x nüxüۡ cudaumatügu i ngŕma ΎфľɗɥիҡЙü۳xgu ümatüxüۡ rü chomaxã nüxüۡ quixuxgu nax ta۳իËӥËȍɗǣֆɗիɥիüۡ, rü choma rü naxchiru i

dauxracharaxüۡgu tá cuxüۡ chicu۳xeۡxeۡ, rü úirunaxca۳x ya cadénamaxã tá cuxüۡ chaxüchagü, фӥËӕ̲ҡнӕɗիɥɗ chautüüۡՓ͑ΎфӥҡΎ̲ľЙü۳իՓËӕիӥիüۡ nax ãeۡի۳ ǣËӥнӕɗիɥիüۡ —ñanagürü. 17ॸRü yexguma ga nüma ga Danié rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Pa Ãeۡx۳ gacüx, tama chanaxՓa۳xe i ngŕma ãmaregü. ¡Rü togüxüۡmare naxuneta nax cumaxã ãeۡx۳ gacüxüۡ ËӕЙҡՓ nangexmaxüۡca۳x! Natürü, Pa Ãeۡx۳ gacüx, rü tá cumaxã nüxüۡ chixu i ta۳xacüchiga ֆɗիɥիüۡ i ngŕ̲ĀľիǣӥɗɥիҡЙü۳xgu ümatüxüۡ. 18ॸRü nüma ya Tupana ya ǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmacü, rü cunatü ga Nabucudonochóna nanaxã nax nüma ãeۡx۳ gacü ga poracü rü cua۳x nüxü‫ۡڟ‬ ngŕի̲Ëӥ͑իֆɗիɥիüۡca۳x. 19ॸRü yema pora ga Tupana nüxna ãxüۡgagu rü guxü̲ۡǣɥ͑ľËӥã۳xgü rü nachixüۡanecüã۳xgü naguxüۡraxüۡxüۡ ga ͑ǣՓɗĀľիǣӥիüۡ фӥ͑ǣ͑իɥ͑ӥľфӥ nüxüۡ namuüۡe. Rü naxme۳իՓ͑ֆľի̲ nax tüxüۡ yamáxüۡ rüe۳xna tüxüۡ namaxŕŕxüۡ ǣǣӕիľ̲͑Ύфӥ̲ľɗիɥիľ. Rü tümáxe rü tüxüۡ nataxeۡxeۡ, rü toguxe rü tüxüۡ naxãneexŕxŕ. 20ॸNatürü yexguma nügü yacua۳xüxüۡgu rü taxúegama ͑իɥ͑ӥǣӕ, rü Tupana rü nüxna nanayaxu ga norü pora, rü ínanata۳xüchi ga ãeۡի۳ ǣËӥ͑իֆɗիɥիüۡ. 21ॸRü duüۡxüۡgüna ͑ɗիӡǣËȍɗфӥֆľ̲͑Ύфӥɥ͑ӥфӥ naxüۡ͑ǣӥфӥɥ͑ӥ͑ɗիɥ. Rü naixnecücüã۳x ǣ¡әфӕǣӥҡ͑ӥՓ̲͑իüۡ. Rü ՓΎËǣӥфӥիüۡ maxeۡ nanangõ۳x rü Ëȍľфľ̲͑ի%͑ɗՓɗիɗ͑ľ. Rü yemaacü nüxüۡ nangupetü ñu۳ի̲ҡĀӥիՓ͑ӥի͑ nacua۳xãchi nax yimá Tupana ya ǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmacü nüxü‫ ۡڟ‬ngeۡxmaxüۡ i pora nax namaxã inacuáxüۡ i guxüۡma i

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ġkͮʊƄ̞ॷ5ٍॷ6

591 ãeۡի۳ ǣËӥǣӥɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓ ngŕxmagüxüۡ. Rü nüma rü ãeۡx۳ gacüxüۡ tüxüۡ ͑ɗիɥxŕxŕ ya yíxema nüma norü me ɗիɥիľ͑ի%eۡի۳ ǣËӥҡɗիɥիüۡca۳x. 22ॸRü cumax, Pa Berchacháx nax nachicüxü quingucuchixüۡ ga cunatü ga Nabucudonochó, rü nüxüۡ cucua۳x ga yema nüxüۡ ngupetüxüۡ. Natürü cuma rü ta narüüۡtama cugü quicua۳xüxüۡ. 23ॸDücax, Pa Ãeۡx ۳ gacüx, cuma rü Cori ya ҽӕЙ͑ֆĀիӡՓngŕxmacügu quidauxcüraxüۡ. Erü curü duüۡxüۡgüxüۡ cuyanuxüۡxeۡxeۡ i ngŕma naxpáxüۡgü ga ҽӕЙ͑Йҡфӥɗիɥիüۡ. Rü ngŕma nüxna cuxuxü̲ۡի%Փӥիɗǣӕngŕma naxpáxüۡǣӥՓЙľֆիիӥǣ¡ɞ͑ӕ, rü nüxüۡ picua۳xüxüۡgü i ngŕma perü tupanachicüna۳xãgü i úirunaxca۳x, rü diŕrumünaxca۳x, фӥ¡фΔӡchenaxca۳x, rü ƿérunaxca۳x, rü nainaxca۳x rü nutanaxca۳x i ngearü maxüۡãx‫ ڟ‬üۡ, rü tama tüxüۡ dauxüۡ, rü tama tüxüۡ ɥ͑ӥիüۡ rü taxuxüۡma cuáxüۡ. Natürü tama nüxüۡ quicua۳xüxüۡ ya yimá Tupana ya naxme۳իՓ͑͑ǣľի̲ËӥɗËӕфӥ̲իüۡ rü namaxã icuácü i guxüۡma i ta۳xacü icuxüxüۡ. 24ॸRü ngeۡmaca۳ի͑ɗիɥɗ͑ӥ̲ֆ Tupana i cuxca۳x nango۳xeۡxeۡãxüۡ ya yima naxme۳իɗɥիҡЙü۳xgu naxümatüne i ngŕma dexagü. 25ॸѠӥ͖ǣӥ͑ɗիɥɗngŕma dexagü: MÉNE rü MÉNE rü TEKÉL rü ЬoѠґʊͮ. 26ॸRü ngŕma dexagü rü ñaxüۡËȍɗǣ͑ɗիɥ: MÉNE: Tupana rü marü nayaxugü nax ñuxre i ngunexüۡ tá ãeۡի۳ ǣËӥнӕɗիɥիüۡ, Pa Ãeۡx۳ gacüx, rü marü nüxüۡ naxuneta i ngŕma ngunexüۡ i tá nagu cuyuxüۡ. 27ॸTEKÉL: Pa Ãeۡx۳ gacü, rü Tupana rü norü ngugüruüۡՓËӕիüۡ inangu, rü ngŕma curü chixexüۡ rü mexüۡxüۡ narüyamae. 28ॸЬoѠґʊͮ: Rü

ngŕma cuchixüۡane, Pa Ãeۡx۳ gacüx, rü marü niyauxye rü tá Médiaanecüã۳xgüna rü Pérchiaanecüã۳xgüna nanaxã —ñanagürü ga Danié. 29ॸRü yexgumatama ga nüma ga ãeۡx۳ gacü ga Berchachá rü norü duüۡxüۡgüxüۡ namu nax Daniéxüۡ dauxracharaxüۡ ga naxchirugu yacu۳xeۡegۡ üaxüۡca۳x, фӥՓӥիɗ ga cadéna ga úirunaxca۳xmaxã naxüchagügüaxüۡca۳x. Rü guxãmaama nüxüۡ ͑ɗիӕ͑ի͑ӥ̲ֆġ͑ɗŃֆɗիɥիüۡ ga norü tomaepü۳իՓ͑իӥիüۡ nax ãeۡx۳ gacü ֆɗիɥիüۡ. 30ॸRü yema chütaxüۡǣӕ͑ɗիɥǣ yama۳xgüaxüۡ ga Berchachá (ga Babiróniaanecüã۳x) ga Cadéugüarü ãeۡի۳ ǣËӥɗիɥËӥ. 31ॸRü Daríu ga Médiaanecüã۳xgüarü ãeۡx۳ gacü rü Berchacháchicüxü nixücu nax ãeۡx۳ gacü ֆɗիɥիüۡca۳x. Rü nüma ga Daríu rü 62 ga taunecü nüxüۡ‫ ڟ‬nayexma ga yexguma. Aigü ga leóüۡtanügu nita۳xcuchi ga Danié

6

1ॸRü

nüma ga ãeۡx۳ gacü ga Daríu rü nüxüۡ naxuneta ga 120 ga ãeۡx۳ gacügü nax norü ngüۡxeۡerۡ uüۡgü ֆɗիɥǣӥիüۡca۳x, фӥՓӥիɗËȍɗǣӥǣֆľ̲ nachixüۡ͑ľфӥɥ͑ľǣӥ̲ի% inacua۳xgüxüۡca۳x. 2ॸRü yema 120 ga ãeۡի۳ ǣËӥǣӥŃҡӥՓ͑ӥիüۡ naxuneta ga tomaepü۳x ga naerugü nax nüxüۡ yadaugüxüۡca۳իǣՓӥիɗËȍɗǣӥǣֆľ̲ ɥ͑ľǣӥфӥ%eۡx۳ gacügüarü puracü, rü yemaacü ga nüma ga Daríu rü taxuxüۡma ga guxchaxüۡ nüxü‫ۡڟ‬ yexmaxüۡca۳x. ѠӥՓӥիɗǣֆľ̲ tomaepü۳իǣ͑ľфӕǣӥфӥġ͑ɗŃ͑ɗիɥ. 3ॸRü nüma rü guxüۡma ga yema togü ga ãeۡx۳ gacügüarü yexera nüxüۡ nacua۳xüchi. Rü yemaca۳x ga nüma ga ãeۡx۳ gacü rü ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥ͑ի̲͑ӥËӥիüۡ nüxüۡ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ġkͮʊƄ̞ॷ6

592

naxunetaxüۡ nax yema Babiróniaanemaxã inacuáxüۡca۳x. 4ॸRü yemaca۳x ga yema togü ga ãeۡx۳ gacügü rü naxca۳ի͑ĀӕǣӥǣՓӥիɗǣǣӕիËȍիüۡ nax yemaacü Daríupe۳իľՓġ͑ɗŃիüۡ ínaxuaxüۡgüxüۡca۳x. Natürü nüma ga ġ͑ɗŃфӥՓӥիɗǣֆҡӥǣɗիËӥ̲̲ľËӥ ͑ɗիɥ, rü taxuxüۡma ga chixexüۡ ͑Փ inayangaugü. 5ॸNatürü nümagü ga yema ãeۡի۳ ǣËӥǣӥфӥ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥľ͑ի ñuxãcü Daniéxüۡ chixexüۡgu nanguxŕŕgüxüۡ rü yemaca۳իĀӥիՓ ñanagürügü: —ҽիӕËӥфӥՓta۳xacürü chixexüۡgu tananguxŕxŕ i Danié. Natürü ngŕma naxca۳x tá ínaxuaxüۡxüۡ ͑ɗիɥ͑ի ͑Ύիфӥҡ̲ҽӕЙ͑ǣӕ̲͑իɥ͑ӥիüۡ rü ngeۡmaca۳xicatama tüxü‫ ۡڟ‬natauxcha —ñanagürügü. 6ॸRü yemaacü ga yema 120 ga ãeۡx۳ gacügü rü naétü ga yema taxre ga Daniémücügü rü nügümaxã inaxügagü ga ãeۡx۳ gacü ga Daríumaxã nax yanadexagüxüۡca۳x. Rü yexguma marü nape۳իľՓ͑͑ǣӕǣӥǣӕфӥ ñanagürügü nüxüۡ: —¡Guxüۡguma namaxüۡ, Pa Ãeۡx۳ gacüx! 7ॸRü guxüۡma i toma i ãeۡx۳ gacügü i cutüüۡՓ̲͑ի% icua۳xgüe i ñaa nachixüۡane rü tangutaque۳xegü. Rü ngŕma ngutaque۳իľՓ͑ǣӕҡфӥիɥ͑ӥľ͑ի cumax, Pa Ãeۡx۳ gacüx, rü cunaxunagüxüۡ i Փӥիɗɗ̲ӕ͑իngŕmaãcü 30 i ngunexüۡgu nachu۳xuxüۡ nax texé ta۳xacürü tupanana rüe۳xna yatüna ngüۡxeۡecۡ a۳x taca۳xüۡ rü cuxnaxicatama name nax taca۳xüۡ. Rü texé ya tama naga ɥ͑ӥիľɗngŕma mu rü tá aigü ya leóüۡtanügu tita۳xcuchi. 8ॸRü ngeۡmaca۳x, Pa Ãeۡx۳ gacüx, ega cuxüۡ‫ ڟ‬namexgu i ngŕ̲̲ӕфӥ‫͑ؽ‬ǣӕËӕǣӥ͑ՓӥŃǣ͑ի ngŕmaãcü taxúema naxüchicüüxüۡca۳x!

Erü ngŕxguma cumax, Pa Ãeۡx۳ gacüx, Ëӕիӕ͑ǣӥǣӕфӥҡիӕËӥфӥՓҡľիŃ itayanaxoxŕxŕ erü ngŕ̲%Ëӥ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ yaxuxüۡ i tórü mugü i yixema i Médiaanecüã۳xgü rü Pérchiaanecüã۳xgü —ñanagürügü. 9ॸRü nüma ga ãeۡx۳ gacü ga ġфɞӕфӥ͑ǣӕ͑ӥǣӥ͑ՓӥŃǣǣֆľ̲ mugüpane. 10ॸRü yexguma Danié nüxüۡ cua۳xgu nax nümax ga ãeۡx۳ gacü rü marü ͑ӥǣӥ͑ǣӕ͑ՓӥŃǣիüۡ ga yema mu, rü ͑ЙҡՓ͑իӡфӥ͑ֆՓ%ի͑ǣ͑Ύфӥ ucapuarü ɥã۳xgü ga Yerucharéüۡ íyexmaxüۡՓ̲ӥǣӥիüۡ. ѠӥՓӥիɗËȍɗǣӥ ga ngunexüۡgu rü tomaepü۳xcüna ‫ ڟ‬ü۳xü nax Tupanana moxŕ inacaxãp naxãxüۡca۳x rü namaxã yadexaxüۡca۳x aixrügumarüüۡtama. 11ॸRü yexguma yema yatügü ga ínaxuaxüۡgüxüۡ nüxüۡ cua۳xgügu rü Daniéchiüۡgu nachocu rü yexma nüxüۡ inayangaugü ga nax ínayumüxŕx‫ ڟ‬üۡ rü Tupanaxüۡ íyacua۳xüüۡxüۡ. 12ॸRü yexgumatama norü ãeۡx۳ gacü ga DaríuxüۡҡՓ͑իɥ͑ի namaxã yanadexagüxüۡca۳x nachiga ga yema mu. Rü ñanagürügü nüxüۡ: —Pa Ãeۡx۳ gacüx, cuma rü marü cunaxunagü i Փӥիɗɗ̲ӕɗ͑Փ͑ӥիüۡ quixuxüۡ rü texé ya ñaa 30 i ngunexüۡgügu naxüamaxe nax tümaarü tupanaarü ngüۡxeۡecۡ a۳x ítacaamaxüۡ rüe۳xna ngexüۡrüüxüۡmare i yatüna taca۳xüۡ rü tama i cuxna, Pa Ãeۡx۳ gacüx, rü tá aigü ya leóüۡtanügu tita۳xcuchi. ¿Rü tama eۡx۳ na i ngŕma ñaxüۡ ֆɗիɥիüۡ i ngŕma mu? —ñanagürügü. Rü nüma ga ãeۡx۳ gacü rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Ngemáacü ngŕma ñaxüۡ ͑ɗիɥ. Rü ngŕma mu rü nanaxՓa۳xe nax yanguxüۡ erü yixema i Médiaanecüã۳xgü rü Pérchiaanecüã۳xgü rü taxuacüma texé tayanaxoxŕxŕ i tórü mugü —ñanagürü.

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ġkͮʊƄ̞ॷ6

593 13ॸRü

yexguma ga nümagü rü ñanagürügü: —Ngŕma Danié i Yudíu ga ãeۡx۳ gacü ga Nabucudonochó nua gaxüۡ rü ҡ̲Ëӕǣ͑իɥ͑ӥ, Pa Ãeۡx۳ gacüx, rü ҡ̲͑ǣ͑իɥ͑ӥɗngŕma mu i cuxunagüxüۡ. Rü toma rü marü nüxüۡ tadau nax tomaepü۳xcüna nayumüxŕx‫ ڟ‬üۡ i ՓӥիɗËȍɗǣӥɗ͑ǣӕ͑ľիüۡgu —ñanagürügü. 14ॸRü yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥǣӕǣ%eۡx ۳ gacü rü poraãcü nangechaüۡ rü naguxüۡraxüۡãcü naxca۳x nadautaa۳x nax ñuxãcü Daniéxüۡ ínanguxuchixŕŕxüۡ ñu۳xmata 15ॸNatürü

ga yanaxücumare ga üa۳xcü. yema yatügü ga Daniéxüۡ íxuaxüۡgüxüۡ rü Փľ͑իфӥ%eۡx۳ gacüxüۡҡՓ͑իɥфӥ ñanagürügü nüxüۡ: —Pa Ãeۡx۳ gacüx, cuma nüxüۡ cucua۳x nax ñuxãcü nax ֆɗիɥիüۡ i tórü mugü i yixema Médiaanecüã۳xgü rü Pérchiaanecüã۳xgü rü guxüۡma i mugü i ãeۡx۳ gacü nagu nügü ՓӥŃǣիüۡ фӥ̲фӥҡիӕËӥфӥՓ̲ҡľիŃ itayanaxoxŕxŕ —ñanagürügü. 16ॸRü yexguma ga nüma ga ãeۡx۳ gacü rü norü duüۡxüۡgüxüۡ namu nax Daniéxüۡ yagagüxüۡca۳x rü aigü ga leóüۡtanügu yata۳xcuchigüãxüۡ. Rü nüma ga ãeۡx۳ gacü rü ñanagürü Daniéxüۡ: —¡Yimá curü Tupana ya aixcümama naxca۳x cumaxüۡcü cuxüۡ ípoxüۡ! —ñanagürü. 17ॸRü nüma ga Danié rü aigü ga leóüۡtanügu nayata۳իËӕËȍɗǣӥфӥՓӥիɗǣ ͑ӕҡ̲ի%͑͑͑ǣӡիҡüۡgü. Rü nüma ga ãeۡի۳ ǣËӥфӥ͑Ύфӥ%͑ľфֆľի̲͑ǣɥիüۡ ͑իӦcua۳xruxüۡ nax aixcüma marü yanguxüۡ ga yema mu. 18ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ rü nüma ga ãeۡի۳ ǣËӥфӥ͑ЙҡՓ͑իӡ rü tama nachibüãcüma nayape. Rü yema aixrügumaãcü naxüxüۡ ga norü taãxŕ rü marü tama nanaxü. Rü naétü ga yema chütaxüۡ rü tama yéma

napexchaüۡ. 19ॸRü yexguma noxritama yangunegu ga moxüۡãcü rü ínarüda rü paxa yema ai ímugüxüۡՓ͑իӡ. 20ॸRü yexguma nüma ga ãeۡx۳ gacü marü ngaicamána nanguxgu rü nangechaüۡgaãcü Daniéna naca rü ñanagürü: —¿Pa Danié ya Tupana ya Maxüۡcüarü Duüۡxüۡx, rü yimá curü Tupana ya aixcümama naxca۳x cumaxüۡcü rü marü cuxüۡ ínapoxüۡxüۡ ͑ҡ͑ӥՓɗngŕma aigü ya leóüۡgü? —ñanagürü. 21ॸRü nüma ga Danié nanangãxüۡ rü ñanagürü: —¡Guxüۡguma namaxüۡ, Pa Ãeۡx۳ gacüx! 22ॸRü yimá chorü ҽӕЙ͑фӥ͑ӕ̲͑͑ӕɗՓӥիɗɗ͑Ύфӥ orearü ngeruxüۡ ɗĀիӡËӥã۳x. Rü ngŕma ͑ɗիɥɗyachotaa۳xgüxüۡ i ñaa aigü ya leóüۡgü nax tama choxüۡ nangõ۳xgüxüۡca۳x. Erü nüma ya Tupana rü nüxüۡ nacua۳x nax taxuxüۡma i chixexüۡ cumaxã chaxüxüۡ, Pa Ãeۡx۳ gacüx —ñanagürü. 23ॸRü yexguma ga nüma ga ãeۡx ۳ gacü rü poraãcü nataãxŕ rü norü duüۡxüۡgüxüۡ namu nax Daniéxüۡ ɞ̲͑ӕիӡËȍɗǣӥիüۡca۳x aigü ga leóüۡҡ͑ӥՓ. Rü yexguma marü ínanguxuchigu ga Danié, rü nüxüۡ ͑ĀӕǣӥǣҡիӕՓ̲͑ի͑Йɞիüۡ yerü aixcümama norü Tupanaaxüۡ‫ ڟ‬nayaxõ. 24ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣ͑ӥ̲ǣ%eۡx ۳ gacü

rü norü duüۡxüۡgüxüۡ namu nax yéma nagagüaxüۡca۳x ga yema yatügü ga Daniéxüۡ íxuaxüۡgüxüۡ. ѠӥՓӥիɗǣӕ naxma۳xgümaxã rü naxacügümaxã leóüۡҡ͑ӥǣӕ͑͑ՓΎËӕ. Ѡӥҡӡҡ̲̲ľ nangucuyane rü nüma ga leóüۡgü rü marü naxca۳x nibuxmü, rü nüxna ͑ֆӕիǣӥфӥ͑ǣӕ͑Փǣӥľ. 25ॸRü yexguma ga nüma ga ãeۡx۳ gacü ga Daríu фӥՓӥիɗǣЙΎЙľф͑իӥ̲ҡӥnaxca۳x ga guxüۡma ga nachixüۡanecüã۳xgü rü ngŕma

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ġkͮʊƄ̞ॷ6, 9 ҡΎǣ͑ǣՓɗĀľիǣӥիüۡ ga duüۡxüۡgü. Ѡӥֆľ̲ЙΎЙľфՓфӥ͑ӥ̲ǣ%eۡx۳ gacü rü ñanagürü: “Rü chanaxՓa۳xe nax petaãxŕgüxüۡ rü pegü pengechaüۡgüxüۡ. 26ॸRü pemaxã nüxüۡ chixu rü pexüۡ chamu rü guxüۡma i ñaa naane i chomax namaxã ichacuáxüۡՓфӥchanaxՓa۳xe i nüxüۡ pengechaüۡ rü nüxüۡ picua۳xüxüۡgü ya yimá Daniéarü Tupana. Erü yimá Tupana rü maxüۡËӥ͑ɗիɥ, rü guxüۡguma nangexmaecha. Rü ngŕma nüma nax ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡ rü taguma inarüxo, rü ngŕma norü pora rü taguma inayagu۳x. 27ॸNüma rü tórü poxüۡruxüۡ ͑ɗիɥ, rü tórü nguxüۡxeۡerۡ uxüۡ ͑ɗիɥ. Rü nüma inanaՓe۳x i cua۳xruüۡgü i mexüۡ ɗĀիӡǣӕիüۡ i ͑͑ľՓфӥ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓ. Rü nüma ͑ɗիɥǣġ͑ɗŃիüۡ ínapoxüۡxüۡ ͑ҡ͑ӥՓǣ leóüۡǣӥٚ, ñanagürü. 28ॸRü nüma ga Danié rü ãeۡx۳ gacü ga Daríuarü ngüۡxeۡerۡ uxüۡ ͑ɗիɥ rü yexgumarüxüۡ ta Pérchiaanearü ãeۡx۳ gacü ga Chíruarü ngüۡxeۡerۡ uxüۡ ͑ɗիɥ. …… Danié rü natanüxüۡgüca۳x nayumüxŕ

9

1ॸ—Rü nüma ga Daríu ga Achuéru nane ga Médiaanecüã۳x rü ãeۡx۳ gacü ͑ɗիɥǣ´¡ɗфΔ͑ɗ͑ľՓ. 2ॸRü guma taunecü ga nagu yangucuchicügu ga ġфɞӕфӥËȍΎ̲ǣġ͑ɗŃфӥ͑Փ íchangu۳x ga yema popera ga orearü uruxüۡ ga Yeremía ümatüxüۡ. Rü yema Ύфľǣ͑ՓËȍ͑ǣәիüۡ rü nüxüۡ nixu nax 70 ya taunecü tá ninge nax chixexüۡՓ nangexmaechaxüۡ ya Yerucharéüۡ, yerü ֆľ̲Ëӥ͑ɗիɥǣæΎфɗֆҽӕЙ͑ Yeremíamaxã nüxüۡ yaxuxüۡ. 3ॸRü yemaca۳x chayumüxŕ rü Cori ya Tupanana chaca nax toxüۡ ínanguxüۡxeۡexۡ üۡca۳x naxme۳իՓɗҡΎфӥ

594 ӕ͑ӥǣӥфӥՓľ͑ҡΎфӥ͑͑ľՓҡΎիüۡ naՓoeguxŕŕxüۡca۳x. Rü yemaacü tama chachibüãcüma chayumüxŕ rü témüxüۡ ga naxchirugu chicu۳x rü tanimacate۳իľՓËȍфӥҡΎ. 4ॸRü yema chorü yumüxŕՓфӥҽӕЙ̲͑ի%͑ӥիüۡ chixu ga chorü pecádugü rü chautanüxüۡgüarü pecádugü rü ñachagürü: “Pa Cori Pa Tupanax, cuma фӥǣӕի%ŃҡӥՓËӕ͑ǣľի̲фӥËӕЙΎфիӥËȍɗ rü guxüۡguma cuyanguxŕxŕ i curü unetagü. Rü ngŕ̲Փҡӥիüۡ cunaՓe۳x nax tüxüۡ cungechaüۡxüۡ ya yíxema ɗիËӥ̲Ëӕǣɥ͑ӥľիľфӥ͑ǣӕmaxŕxe i curü mugü. 5ॸRü toma rü poraãcü pecádu cupe۳իľՓҡիӥľфӥËȍɗիľիüۡ taxüe. Rü tamaxŕmare rü tama cugu ҡфӥիɥ͑ӥľ. Rü nüxüۡ tarüxoe i curü mugü rü curü ucu۳xeۡgü. 6ॸRü guma curü orearü uruüۡǣӥǣ͑ՓнӕɗĀľիËӥ̲͑ի%ǣ torü ãeۡx۳ gacügü rü torü o۳xigü, rü guxüۡma i tomax i Iraétanüxüۡgü, rü tama ͑ǣҡիɥ͑ӥľËȍüۡ ga yexguma tomaxã nüxüۡ yaxugüegu ga curü ore. 7ॸRü cumax, Pa Cori Pa Tupanax, rü ɗիËӥ̲Ëӥнӕɗիɥ. Rü ngeۡmaca۳x poraãcü cupe۳իľՓҡի%͑ľľɗҡΎ̲ɗ Yerucharéüۡcüã۳xgü, rü ngŕma togü i totanüxüۡ i Iraétanüxüۡǣӥɗ͑ǣɗË̲Փ rü yáxüۡՓҡΎɗ͑Ëȍɗիüۡanegu ËӕՓΎΎ͑ľիüۡ nagagu nax tama cuga ͑իɥ͑ӥľիüۡ. 8ॸRü ñu۳xma i tomax, Pa Cori Pa Tupanax, rü naxrüüۡtama i ngŕma torü ãeۡx۳ gacügü rü torü o۳xigü rü taxãnee erü cupe۳իľՓËȍɗիľիüۡ taxügü. 9ॸNatürü i cumax, Pa Torü Tupanax, фӥՓΎľҡ̲ ËӕËӥ̲͑ɗիɥ͑իËӕ̲ľËӥ̲իüۡ rü toxüۡ‫ڟ‬ nüxüۡ curüngümaxüۡ i torü chixexüۡ. Rü ngeۡmaca۳x cupe۳իľՓҡ͑ǣӕǣӥľфӥҡΎ̲ rü poraãcü chixexüۡ taxü. 10ॸRü tama

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ġkͮʊƄ̞ॷ9

595 Ëӕǣҡիɥ͑ӥľфӥ͑ӥիüۡ tacugüe ga curü mugü ga curü duüۡxüۡgü ga orearü uruüۡǣӥՓҡΎ̲ի%͑ӥիüۡ quixuxüۡ. 11ॸRü guxüۡma i chautanüxüۡ i Iraétanüxüۡgü rü ҡ̲͑ǣ͑իɥ͑ӥľɗËӕфӥ̲ӕǣӥ. Rü Ëӕի͑͑ɗիɥǣËȍɗфӥҡ̲͑ǣ͑իɥ͑ӥľɗ curü ucu۳xeۡgü. Rü yemaca۳x ga yema poxcu ga curü duüۡ ǣͅΎɗËȍŃՓ͑ӥիüۡ quixuxüۡ rü togu nangu. 12ॸRü yema nax toxca۳x núma cunamuxüۡ ga yema taxüۡ ga guxchaxüۡ rü yemamaxã cuyanguxŕxŕ ga yema poxcu ga tomaxã rü torü ãeۡx۳ gacügümaxã cuxueguxüۡ, yerü yema poxcu ga Yerucharéüۡna cunguxŕŕxüۡ, rü taguma yemaacü cunapoxcu ga to ga ɥ͑ľ. 13ॸRü guxüۡma ga yema chixexüۡ rü toxna nangu yematama Moiché ümatüxüۡ ǣ̲ӕǣӥՓ͑ӥիüۡ ixuxüۡrüxüۡ. Natürü ga toma rü tama cuxca۳x tadaugü, Pa Cori Pa Torü Tupanax. Rü tama nüxüۡ tarüxoe ga yema torü chixexüۡgü, rü tama nagu tamaxŕ ga ËӕфӥΎфľɗɗիËӥ̲ɗիɥիüۡ. 14ॸRü yemaca۳x, Pa Cori Pa Tupanax, rü toxca۳x ícunanguxŕxŕ ga yema taxüۡ ga guxchaxüۡ ga cumatama tomaxã cuxueguxüۡ. Erü cuma rü aixcüma cuyanguxŕxŕ i ngŕma nüxüۡ quixuxüۡ. Natürü i toma rü tama cuxüۡ‫ڟ‬ ɗҡфӥիɥ͑ӥľËȍüۡ. 15ॸNatürü ga cumax, Pa Cori Pa Torü Tupanax, фӥ͑ӡիËӥ̲ icunaՓe۳x ga yema taxüۡ ga curü pora ga ֆľիǣӕ̲Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓɞËӕ͑ǣӕիüۡxeۡegۡ u ga curü duüۡxüۡgü. Rü yemaacü cugü cutachigaxŕxŕ ñu۳xmata ñoma i ngunexüۡՓ͑͑ǣӕ. Natürü ga toma rü poraãcü cupe۳իľՓËȍɗիľիüۡ taxü. 16ॸPa Cori Pa Tupanax, nüxüۡ tacua۳x rü cuma rü cumecümaxüۡchi. Rü ngeۡmaca۳x cuxna taca nax namaxã icurüngüxmüxüۡca۳x ya

ֆɗ̲ɥ͑ľֆ֤ľфӕËȍфéüۡcüã۳xgü. Erü ‫ ڟ‬a ֆɗ̲ɥ͑ľфӥËӕիфӥ͑ɗիɥ, rü ngŕm nangexma ya curü ma۳իЙӦ͑ľֆӥӥ͑ľ͑ľ. Rü ñu۳xma rü guxüۡma i ngŕma togü i nachixüۡanecüã۳xgü i duüۡxüۡgü rü nüxüۡ nacugüe i ngŕma curü duüۡxüۡgü rü yima Yerucharéüۡ, nagagu i ngŕma chixexüۡgü i toma taxügüxüۡ rü torü o۳xigü ügüxüۡ. 17ॸPa Torü Tupanax ¡rü chomax nax curü duüۡxüۡ Ëȍɗիɥիüۡ, rü nüxüۡ ͑իɥ͑ӥɗËȍΎфӥ yumüxŕ ɗ͑ՓËӕիüۡ chaca۳ax۳ üۡxüۡ! ¡Rü cuégagagu nüxüۡ nangechaüۡãcüma nüxüۡ ͑Āӕ͑ի͖ӕի%ËӥՓӥիɗɗҡիüۡ i ngechaüۡ ֆɗիɥիüۡ nax nachixexüۡ ya yima cupata! 18ॸPa Chorü Tupanax ¡toxüۡ‫ ڟ‬nayaxu rü choxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ ͑իɥ͑ӥɗ͖ËȍΎфӥֆӕ̲ӥxŕ erü curü duüۡxüۡ Ëȍɗիɥ! ¡Rü mea nangugü i ngŕma torü guxchaxüۡgü rü ngŕma norü chixexüۡ ֆֆɗ̲ɥ͑ľֆ Yerucharéüۡ ֆËӕիфӥɗիɥիüۡne! Rü tama ta۳xacürü mexüۡ i cupe۳իľՓҡիӥիüۡgagu ͑ɗիɥɗËӕիüۡ taca۳xaxüۡxüۡ, natürü cuxna taca erü cuma rü cuxüۡ‫ ڟ‬nangexma i taxüۡma i curü ngechaüۡ i toxca۳x. 19ॸPa Corix ¡rü toxüۡ ͑իɥ͑ӥфӥҡΎիü‫ ۡڟ‬nüxüۡ irüngüma i torü chixexüۡ rü toxüۡ rüngüۡxeۡxeۡ! ¡Rü paxa toxüۡ nangãxüۡ, Pa Corix! Erü cuxrütama ngúchaüۡ ͑ɗիɥɗ ngŕma rü cuma rü nüxüۡ cungechaüۡ ya ֆɗ̲Ëӕфӥɥ͑ľֆ֤ľфӕËȍфéüۡ rü ngŕma curü duüۡxüۡǣӥٚ, ñachagürü. Tupana namaxã nüxüۡ nixu ga yema 70 ga yüxügüchiga 20ॸRü

choma rü íchayadaxŕxŕ ga nax chayumüxŕxüۡ rü Tupanamaxã nüxüۡ chixuxüۡ ga chorü chixexüۡ gü rü chautanüxüۡ ya Iraétanüxüۡ güarü chixexüۡ gü. Rü Cori ya Tupanaxüۡ chaca۳a۳xüۡ naxca۳իֆֆɗ̲͑Ύфӥɥ͑ľ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ġkͮʊƄ̞ॷ9ٍॷ10 ya Yerucharéüۡ ya norü ma۳ի ЙӦ͑ľֆ ӥӥ͑ľ͑ľՓ͑ǣľի̲͑ľ. 21ॸRü yexguma íchayumüxŕyane rü cha۳u۳ xca۳x nango۳ x ga Tupanaarü orearü ngeruxüۡ ya dauxüۡ cüã۳x ga Gábi ga üۡ p a cha۳u۳ xca۳x ngócü ga yexguma Tupana ta۳xacüxüۡ choxüۡ nadauxeۡe g ۡ u. Rü yagoeãcüma yema íchayexmaxüۡ Փ ͑͑ǣӕ. Rü yema ora ga yáuanecü nagu Tupanaca۳x chayaguxchaüۡ xüۡ ga %̲фľǣӥǣӕ͑ɗիɥǣËȍӕիüۡ ҡ Փ nanguxüۡ . 22ॸRü ñanagürü choxüۡ : “Pa Daniéx, ͑ӕËȍիӡɗ͖u۳ x max nax cuxüۡ nuxüۡ chayacua۳xeۡe xۡ üۡ ca۳x ga yema ҽӕЙ͑͑ǣӕфӥիɥ͑ӥիüۡ . 23ॸRü yexguma noxritama icunaxügügu ga nax cuyumüxŕxüۡ rü Tupana rü marü cuxüۡ nangãxüۡ . Rü ngeۡmaca۳x i chomax rü ͑ӕËȍիӡ͑իËӕ̲ի%͑ӥիüۡ chayarüxuxüۡ ca۳x nax marü cuxüۡ nangãxüۡ xüۡ , erü nüma ya Tupana rü poraãcü cuxüۡ nangechaüۡ . Rü ñu۳ x ma фӥ‫̲ؽ‬ľɗфӥիɥ͑ӥɗngŕma tá cumaxã nüxüۡ chixuxüۡ nachiga ga yema nüxüۡ cudauxüۡ ga yexguma ta۳x acü ga ŕxüۡ guxüۡ cuxüۡ nadauxeۡe g ۡ u! 24ॸRü 70 i ֆӥիӥǣӥ͑ǣӕЙľҡӥǣӕՓľ͑фӥֆɗ̲Ëӕфӥ ɥ͑ľֆ֤ľфӕËȍфéüۡ rü ngŕma curü duüۡ xüۡ gü i Iraétanüxüۡ ǣ ӥфӥĀӥիՓҡ ҽӕЙ͑ǣ͑իɥ͑ӥľ, rü Tupana tá nüxüۡ‫ ڟ‬inanaxoxeۡxeۡ i ngŕma norü chixexüۡ gü, rü tá nüxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ inarüngüma i ngŕma norü chixexüۡ ga noxri naxügüxüۡ . Rü tá ningucuchi ya yimá Üünecü ya aixcüma mecü nax guxüۡ guma norü duüۡ xüۡ g ümaxã meama inacuáxüۡ ca۳x rü ngŕmaãcü yanguxüۡ ga yema Tupana cuxüۡ dauxeۡe xۡ üۡ ٚ —ñanagürü choxüۡ . ……

596

Taxtü ga Tígricutüwa Tupana Daniéxüۡ nüxüۡ nadauxeۡxeۡ i ta۳xacü tá nax ngupetüxüۡ

10

1ॸ—Rü

guma norü tomaepü۳x ga taunecü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥǣӕǣ Chíru ga Pérchiaanecüã۳x, rü choma ga Danié ga Betachámaxã choxüۡ naxugüe rü Tupana choxüۡ nüxüۡ nadauxeۡxeۡ i ta۳xacü tá ngupetüxüۡ. Natürü yema nüxüۡ chadauxüۡ rü poraãcü naguxchaxüchi nax nüxüۡ icuáxüۡ nax ta۳իËӥËȍɗǣֆɗիɥիüۡ. Natürü ga choma rü meama chanangugü nax ta۳xacüchiga ֆɗիɥիüۡ rü yemaacü nüxüۡ chacua۳xama ga yema nüxüۡ chadauxüۡ. 2ॸRü yexguma yemaxüۡ chada۳u۳xgu rü choma ga Danié rü tomaepü۳x ga yüxü poraãcü changechaüۡ. 3ॸRü tama chanangõ۳x ga maixcuraxüۡ, rü tama chanangõ۳x ga namachi, rü tama chayaxaxü ga bínu, rü tama chaugü chamexŕxŕ ñu۳xmata yema tomaepü۳x ga yüxü ngupetügu. 4ॸѠӥՓӥիɗǣ͑ǣӕ͑ľիüۡ meama guma taunecüarü nüxíraxüۡ ga tauemacü (abril)arü 24 ga ngunexüۡgu, rü taxtü ga ҽɞǣфɗËӕҡӥՓËȍֆľի̲. 5ॸRü ngürüãchi nüxüۡ ËȍĀӕǣՓӥիɗǣֆҡӥǣ línuchimaxã ãxchiruxüۡ rü úirumaxã ‫ ڟ‬üۡ. 6ॸRü yema naxüۡne rü ñoma goyexüۡãx nuta ya topáchiurüxüۡ niya۳u۳xracüxü, rü ֆľ̲͑ËȍɗՓľфӥ͖Ύ̲ baixbeanexüۡrüxüۡ ͑ɗիɥ. Rü guma naxetügü rü ñoma üxüemagürüxüۡ ͑ɗիɥ, rü guma nachacüügü rü nacutügü rü ͖Ύ̲¡фΔӡËȍľiya۳u۳xracüüxüۡrüxüۡ ͑ɗիɥ. Rü yema naga rü ñoma muxüۡ i duüۡxüۡgü idexagüxüۡrüxüۡ ͑ɗիɥ. 7ॸRü ËȍիɗËҡ̲͑ɗիɥǣ͑ӥիüۡ chadauxüۡ ga yema Tupana cha۳u۳xca۳x ngo۳xeۡexۡ üۡ. Rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ġkͮʊƄ̞ॷ10, 12

597 yema togü ga chomücügü rü taxuxüۡma nadaugü, yerü norü muüۡmaxã nibuxmü rü nicu۳xgü. 8ॸRü yemaacü chaxicatama yéma chayexma ga yexguma yemaxüۡ chada۳u۳xgu. Rü chaba۳i ۳xãchiãxŕ rü chanacho۳xõchi rü chaturaxüۡne. 9ॸRü yexguma nagaxüۡ Ëȍիɥ͑ӥǣӕǣ͑ի yadexaxüۡ, rü chiyuãchi rü ichayangu. 10ॸͮҡӥфӥՓӥիɗǣnaxme۳x rü choxna natüxüe rü choxüۡ nangenagü ñu۳xmata ‫ ڟ‬ü۳xümaxã cho۳xme۳xmaxã rü chauãp 11 ichachuxenü. ॸRü ñu۳իӡËȍɗ͖͑ǣӥфӥ choxüۡ: “Pa Daniéx, Tupana rü cuxüۡ nangechaüۡ. ‫ؽ‬Ѡӥ̲ľɗфӥիɥ͑ӥɗngŕma tá cumaxã nüxüۡ chixuxüۡ! ¡Rü inachi! Erü choxüۡ ͑ɗիɥɗËӕիüۡҡՓ̲͑ӕիüۡ ya ҽӕЙ͑ٚ, ñanagürü. Rü yexguma yagúegagu nax yadexaxüۡ rü choma rü chidu۳xruxãcüma ichachi. 12ॸRü yexguma ga nüma rü ñanagürü: “¡TaxӢ i choxüۡ cumuüۡxüۡ, Pa Daniéx! Yerü yema ngunexüۡ ga nagu nüxüۡ cucuáxchaüۡxüۡ ǣֆľ̲ҽӕЙ͑͑ǣӕфӥիɥ͑ӥիüۡ rü nape۳իľՓËӕǣӥɞËӕфӥիɞф, rü nüma rü cuxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ ͑իɥ͑ӥǣËӕфӥֆӕ̲ӥxŕgü. Rü ngeۡmaca۳x nua cuxüۡҡՓËȍիӡ. 13ॸNatürü ngŕma naãxŕ i chixexüۡ i Pérchiaanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacümaxã icuáxüۡ rü 21 ga ngunexüۡ rü choxüۡ‫ڟ‬ nanaguxchaxŕxŕ. Natürü nüma ya Miguére i ãeۡի۳ ǣËӥɗҡËӥɗիɥիüۡ i ĀիӡËӥã۳իҡ͑ӥՓфӥ͑ӕ͑իӡфӥËȍΎիüۡ narüngüۡxeۡe.ۡ Yerü ga choma ga noxri rü ËȍիɗËҡ̲Ëȍӕǣӥ̲ի%ËȍՓӥxica۳x ͑ҡ͑ӥՓǣֆľ̲ЬŃфËȍɗ͑ľËӥã۳xarü

ãeۡx۳ gacügü. 14ॸRü ngeۡmaca۳x i ñu۳xma rü ͑ӕËȍիӡ͑իËӕ̲ի%͑ӕիüۡ chayarüxuxüۡca۳x i ngŕma tá ngupetüxüۡ i yixcüra namaxã i cutanüxüۡ i Iraétanüxüۡgü. Rü yema nüxüۡ cudauxüۡ ga yexguma Tupana cuxca۳x nango۳xeۡegۡ u, rü ngŕma tá yixcüra cutanüxüۡmaxã ngupetüxüۡËȍɗǣ͑ɗիɥٚ —ñanagürü choxüۡ. …… Nawa tá nangu nax ínanguxüۡ i taxüۡ i guxchaxüۡgü

12

1ॸ—Rü

ñanagürüama: “Rü ngŕxguma ngŕma taxüۡ i guxchaxüۡgü ínguxgu, rü nüma ya Miguére ya dauxüۡcüã۳xarü ãeۡx۳ gacü ya Tupanaarü duüۡxüۡgüna daucü, rü tá nango۳x. Rü ngŕma ngunexüۡgu rü tá nangexma i taxüۡ i guxchaxüۡgü i taguma ñuxgu nüxüۡ idauxüۡ. Natürü ngŕxguma ngŕ̲Փ͑͑ǣӕիǣӕфӥǣӕիüۡma i ngŕma Tupanaarü duüۡxüۡgü i norü poperagu ümatüégaxüۡ rü tá namaxŕ ͑ŃҡӥՓɗ ngŕma guxchaxüۡgü. 2ॸRü guxüۡma i marü yuexüۡ rü tá ínarüdagü. Rü tümáxe rü maxüۡ i taguma gúxüۡca۳x tá ítarüda, rü toguegü rü ãneca۳x rü poxcuca۳x tá ítarüdagü. 3ॸRü ngŕma duüۡxüۡgü i cua۳x nüxüۡ‫ ڟ‬ngeۡxmaxüۡ rü muxema mexüۡՓ tüxüۡ gagüxüۡ, rü ñoma üa۳xcürüxüۡ tá ɗ͑¡ɗիǣӥфӥ͖Ύ̲ՓΎф̲Ëӕфɗǣӥфӥիüۡ ‫͑͑ ڟ‬ɗǣӥľËȍٚ—ñanagürü tá ngŕ̲ choxüۡ.

……

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

OSEAS (Ochéa) Ochéa naxma۳x rü nanegü

1

1ॸѠӥ͖͑ɗիɥǣΎфľǣæΎфɗֆ

Tupana nüxüۡ ixuxüۡ namaxã ga Ochéa ga Béri nane ga yexguma ֤ӕĀ͑ľՓ%eۡի۳ ǣËӥǣӥֆɗիɥǣӥǣӕǣ Uchía rü Yotáüۡ rü Acáa rü Echequía. Rü ֆľիǣӕ̲͑ɗիɥǣ֤ľфӕ¡Ύáüۡ ga Yoá nane ga ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡ ǣʊфŃ͑ľՓ. 2ॸRü ͖͑ɗիɥǣֆľ̲͑ӥիɞфիüۡxüۡ ga ore ga Cori ya Tupana Ochéamaxã nüxüۡ ixuxüۡ. Rü ñanagürü nüxüۡ: —Ngŕma Iraéanecüã۳իǣӥфӥ͖Ύ̲Փӥիɗɗ͑ǣľիüۡ i natena ngeãxŕxüۡrüxüۡ ËȍΎի͑͑ɗիɥǣËȍɗ. Rü cumax, Pa Ochéax, фӥՓӥիɗɗ cua۳xruxüۡ ҡнӕɗիɥnaxca۳x i ngŕma duüۡxüۡgü. ¡Rü ngeۡmaca۳x i ñu۳xma rü Փӥիɗɗ͑ǣľɗËȍɗիфɗ̲իüۡcümaxã naxãxma۳իфӥ͑ǣɥՓ͑ի%իËӥ! Rü ngŕmaãcü i ngŕ̲ËӕիËӥǣӥфӥՓӥիɗɗ nge i ngeãxŕËӥիËӥǣӥҡ͑ɗիɥǣӥ —ñanagürü. 3ॸѠӥֆľ̲Փľ͑ǣϘËȍŃ фӥ͑ǣɥ̲ի%͑ի%xma۳x ga Gomé ga Dibrãɥ‫ ڟ‬Ëӥ. Ѡӥ͑ǣɥ̲фӥ͑ӥիü‫ ۡڟ‬ixãxacü rü nayatü. 4ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣ͑ӥ̲ǣæΎфɗ ya Tupana rü ñanagürü Ochéaxüۡ: —֤ɗ̲Ëӕ͑ľфӥ֤ľËȍľфľŃҡ͑ɗիɥɗ naéga. Erü paxaxüchitáma chanapoxcue

i ngŕma nataagü ya yimá ãeۡx۳ gacü ya Yeú naxca۳x ga yema taxüۡ ga máeta ga naxüxüۡ ͑Փǣǣӕ̲ɥ͑ľǣ֤ľËȍľфľŃ. Rü ngŕxma tá chayacua۳xeۡxeۡ nax nümagütama i Iraéanecüã۳xgü nügümaxã inacua۳xgüxüۡ. 5ॸErü ngŕma ngunexüۡǣӕфӥֆɗ̲ɥ͑ľֆ֤ľËȍľфľŃфӥ ngatexüۡ i metachinüanexüۡgu tá chanadai i ngŕma norü churaragü i Iraéanecüã۳xgü rü ngŕxma tá nagu i norü pora —ñanagürü. 6ॸRü yexguma ga ͑ǣɥ̲ǣǾΎ̲ŃфӥՓľ͑ɗի%իËӥ, rü ͑͑ǣľǣ͑ǣɥիËӥ. Rü nüma ga Cori ya Tupana rü Ochéaxüۡ ñanagürü: —Ngŕma ͑ǣɥŃǣɗngŕma cuxacü rü Duruáma tá ͑ɗիɥ. (Rü ngŕma naéga rü: “tama choxü‫ۡڟ‬ nangechaüۡtümüxüۡǣӥٚ, ñaxüۡËȍɗǣ͑ɗիɥ.) Erü ñu۳ի̲Փľ͑фӥ̲фӥҡիӡҡ̲ choxüۡ‫ ڟ‬nangechaüۡtümüxüۡgü i Iraéanecüã۳xgü. Ѡӥ̲фӥҡիӡҡ̲͑ӥիüۡ‫ڟ‬ nüxüۡ icharüngüma i ngŕma norü chixexüۡgü. 7ॸNatürü ngŕma Yudáanecüã۳xgü rü tá choxü‫ۡڟ‬ nangechaüۡtümüxüۡgü rü chomatama i ͑ΎфӥҽӕЙ͑͑իËȍɗիɥիüۡ rü tá norü uanügüna íchanapoxüۡ. ͮҡӥфӥҡիӡҡ̲ ta۳xacürü churaragümaxã rüe۳xna naxnegümaxã rüe۳xna ngŕma churaragü

598 Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ϘґƄkґॷ1ٍॷ2

599 ɗËΎՓфӕãx‫ ڟ‬üۡmaxã —ñanagürü ga Tupana. 8ॸRü yexguma Gomé marü ġӕфӕ̲͑ǣɥիüۡ ֆ̲ɗľǣӕՓľ͑, фӥՓľ͑ ixãxacü, rü nayatü. 9ॸRü yexguma ga nüma ga Cori ya Tupana rü Ochéaxüۡ ñanagürü: —Ngŕma cune rü Duamígu naxüéga, erü pema i Iraéanecüã۳xgü rü marü tama chorü duüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥфӥ ËȍΎ̲фӥ̲фӥҡ̲ЙľфӥҽӕЙ͑Ëȍɗիɥ —ñanagürü. …… ҽӕЙ͑͑͑ɗիɥǣËȍɗǣʊфŃ͑ľËӥã۳xgü

2

2ॸRü

nüma ya Cori ya Tupana rü ñanagürü: —¡Pa Iraéanecüã۳xgüx, ípenaxuaxüۡ i ngŕma pechixüۡane i ñoma peérüxüۡ ɗիɥիüۡ! Norü duüۡxüۡgü rü marü ËȍΎի͑͑ɗիɥǣËȍɗ, rü ngeۡmaca۳x i pechixüۡ͑ľфӥ̲фӥҡ̲ËȍΎիфӥ͑ɗիɥфӥ ËȍΎ̲фӥ̲фӥҡ̲͑ΎфӥҽӕЙ͑Ëȍɗիɥ. Ѡӥ̲͑ľ͑ɗիɥ͑ի͑ΎфӥĀӕüۡxüۡgü nüxüۡ naxoexüۡ ͑ի͖Ύ̲Փӥիɗɗ͑ǣľիüۡ i ngeãxŕcürüxüۡ ֆɗիɥիüۡ, rü nüxna nax ֆիɥǣËȍɗիüۡ i ngŕma norü tupananetachicüna۳xãgü i nüxüۡ nangechaüۡgüxüۡ. 3ॸRü ngŕxguma ҡիӡҡ̲͑ӥիüۡ naxoegu i ngŕma

tupanachicüna۳xãgü rü tá nüxna chanayaxu i guxüۡma i ngŕma norü ngŕmaxüۡgü i nüxüۡ‫ ڟ‬ngeۡxmaxüۡ rü ñoma Փӥիɗɗ͑ǣľɗ͑ǣľիËȍɗфӕËӥфӥիüۡ tá Ëȍֆիɥxŕxŕ. Rü ngŕma nachixüۡane rü noxri nango۳xgurüxüۡ ҡËȍֆիɥxŕxŕ rü ñoma mairaxüۡ i paxüۡ rü ngearü dexáãx‫ ڟ‬üۡrüxüۡ ҡËȍֆիɥxŕxŕ nax ngŕmaãcü ta۳իՓ̲ի%͑ֆӕľիüۡca۳x i ngŕ̲ËȍΎի͑ɗիɥǣËȍɗիüۡ. …… 13ॸRü ngŕma cuchixüۡanecüã۳x i duüۡxüۡgü rü guma ñuxre ga taunecügü

ga nagu nüxüۡ yacua۳xüüۡgücü ga yema tupanachicüna۳xãgü, rü ngeۡmaca۳x tá chanapoxcue. Yerü marü choxüۡ inarüngümae rü norü tupanachicüna۳xãgüca۳x pumárate۳xe ínagugü ga yexguma ãneramaxã rü nachagümaxã nügü yanga۳xãŕgügu nax yemaacü yema tupanachicüna۳xãgüxüۡ yacua۳xüüۡgüxüۡca۳x. Rü chomax i Cori ya ҽӕЙ͑͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ chixuxüۡ i ngŕma. Tupana rü Iraéanecüã۳xgüxüۡ nangechaüۡama 14ॸNatürü

i chomax, фӥՓľ͑ҡիфӥ ngŕma Iraéanecüã۳xgü rü chaugüna chayapuexŕxŕ. Rü chianexüۡՓҡ ‫ ڟ‬a mea namaxã chanagagü nax ngŕm chidexaxüۡca۳իфӥՓľ͑իфӥËȍΎիüۡ nangechaüۡgüxüۡca۳x. 15ॸRü ngŕma norü ә¡͑ľËӥǣӥфӥҡՓľ͑chanamexŕxŕ nax mea naxügüxüۡca۳x rü nabacaxüۡca۳x i norü úbagü. Rü ngŕma ngatexüۡ i metachinüanexüۡ ga noxri Guxchaxüۡchicagu ãégaxüۡ rü Taãxŕchicaxüۡ tá chayanguxuchixŕxŕ. Rü ngŕ̲͑͑ľՓҡËȍΎիüۡ nangechaüۡgü i ngŕma Iraéanecüã۳x ga yexguma Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓɞ͑ËȍΎիüۡgurüxüۡ. 16ॸRü ngŕxguma rü tá “Pa Cuxüۡ TangechaxüۡËӥիٚ, ñanagürügü choxüۡ rü ҡ̲٘ЬҽΎфӥ֤Ύфɗ´իٚ, ñanagürügü. Rü choma i Cori ya ҽӕЙ͑͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ chixuxüۡ i ngŕma. 17ॸRü tá nüxna chanachu۳xu nax ҡǣӕҡ̲Փľ̲͑͑ի% nadexaãchigüxüۡca۳x i ngŕma tupananetagüéga. 18ॸRü ngŕma ngunexüۡgügu rü ngŕma Iraéanecüã۳xgüxüۡ tá charüngüۡxeۡe.ۡ Rü ngŕma naexüۡgü i düraexüۡ, фӥՓľфɗǣӥ, rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ϘґƄkґॷ2–4 ãxtapegü rü tá ichanangüxmüexŕxŕ nax tama ngŕma duüۡxüۡgüxüۡ nachixeãxŕgüxüۡca۳x. Rü tá ichanaxoxŕxŕ ֆՓӥфǣӥфӥҡфǣӥ. Rü ngŕma norü uanügü rü tá ichanangüxmüexŕxŕ nax ҡ̲Փľ͑naxca۳x íyaxüãchixüۡca۳x, rü ngŕmaãcü i chorü duüۡxüۡgü rü nataãxŕgüxüۡca۳x. 19ॸRü ngŕmaãcü, Pa Iraéanecüã۳xgüx, ËȍΎ̲фӥҡՓľ͑Йľիüۡ chade nax guxüۡgutáma choxrü Йɗիɥǣӥիüۡca۳x. Rü ngŕmaãcü tá aixcümaxüۡËȍɗËȍΎիфӥЙɗիɥǣӥngŕma mugü nüxüۡ ixuxüۡãcü, erü poraãcü pexüۡ changechaüۡ. 20ॸRü chorü duüۡxüۡgüxüchi tá pexüۡ Ëȍɗիɥǣӥxŕxŕ, rü tagutáma pexüۡ ɞËȍՓΎǣӥ. Rü pema rü tá choxüۡ pecua۳x ͑իЙľфӥҽӕЙ͑Ëȍɗիɥիüۡ —ñanagürü. …… Ochéa rü naxma۳xarü chixexüۡxüۡ narüngüma

3

1ॸRü

yexguma ga Cori ya Tupana rü ‫͑ ڟ‬իӡ ñanagürü choxüۡ: —¡Ngŕ̲ фӥՓľ͑իфӥ͑ǣɥxca۳x yadau i cuxma۳x rü cugüxüۡҡՓ͑ǣɥիüۡ ͑ǣфӥ͑ǣɥիüۡ nangechaxüۡ, фӥՓΎΎɗ͑ǣɥ̲фӥ͑ǣɥфӥ ̲ľ͑ɗիɥɗ͑ɗɗֆҡӥ̲ի%͑ի̲͑իüۡxüۡ! Erü choma ya Cori ya Tupana rü ngŕxgumarüxüۡ ngeۡma Iraéanecüã۳xgüxüۡ changechaü̲ۡфӥՓΎΎɗ͑ӥ̲ǣӥфӥ ËȍΎի͑͑ɗիɥǣËȍɗфӥnaxca۳x narümemae nax ngŕma tupanachicüna۳ի%ǣӥՓľ ͑իɥիüۡ rü nangõ۳xgüaxüۡ i ngŕma maixcuraxüۡgü i namaxã nüxüۡ yacua۳xüüۡgüxüۡ —ñanagürü ga Tupana. 2ॸѠӥֆľիǣӕ̲͑ǣɥիüۡ ichayangauxgu rü ֆľ̲͑ǣɥфӥֆΎфիüۡҡՓՓľ͑իфӥ ͑ǣɥxca۳x chataxe. Rü 15 tachinü ga diŕru rü 330́ɞҡфӕǣӥǣËȍľ¡Āǣӕ͑ɗիɥǣ naxãtanüxüۡ. 3ॸѠӥ͖Ëȍǣӥфӥ͑ǣɥիüۡ:

600 —ͅӕËӥҡ̲ֆҡӕ͑ľËӥËȍΎիфӥнӕɗիɥ. Rü tama name nax cungeãxŕxüۡ rü nai i yatüna cugü nax cuxãxüۡ. Rü choma rü tá ta cumaxã chixaixcüma nax mea chamaxüۡxüۡ —ñachagürü. 4ॸRü ngŕmaãcü ya Tupana rü ngŕma Iraéanecüã۳xgüxüۡ nüxüۡ nacua۳xeۡxeۡ rü mucü ya taunecü rü to i nachixüۡ͑ľǣӥǣӕҡ͑ՓΎΎ͑ľфӥҡΎɗ nachixüۡanearü ãeۡx۳ gacü rü tá namaxã inacua۳x. Rü ngeۡmaca۳x i ngŕma Iraéanecüã۳xgü rü tá nüxüۡ‫ ڟ‬nataxuma i noxrütama ãeۡx۳ gacü, rü bai i ãeۡx۳ gacü nane, rü bai i norü chacherdótegü, rü bai i norü chacherdótegüchiru, rü bai i norü ãmarechicagü, rü bai i norü tupananetachicüna۳xãgü. 5ॸNatürü ngŕ̲Փľ͑ɗ͑ӥ̲ɗʊфŃ͑ľËӥã۳xgü rü nachixüۡaneca۳իҡ͑ՓΎľǣӕфӥҡæΎфɗֆ Tupanaca۳x nadaugü. Rü tá Dabítaaca۳x nadaugü nax norü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիüۡca۳x. Rü ngŕma ngunexüۡǣӥɗ͑Փ iyacua۳xgüxüۡgu rü Cori ya Tupanaca۳x tá ͑իɥ, rü nüxüۡ tá nicua۳xüxüۡgü naxca۳x i guxüۡma i norü ngüۡxeۡegۡ ü. …… Cori ya Tupana rü Iraéanecüã۳xgümaxã nanu

4

1ॸPa

Iraéanecüã۳իǣӥի‫ؽ‬ɗЙľфӥիɥ͑ӥľɗ ngŕma pemaxã nüxüۡ yaxuxüۡ ya Cori ya Tupana! Nüma rü pemaxã nanu, ľфӥЙľҡ͑ӥՓфӥ̲фӥҡҡիӕ̲ֆҡľիŃ ya tümamücümaxã ixaixcümaxe, rü bai ֆҡľիŃֆɗիËӥ̲͑իӦիľɗngŕma Tupanamaxã nüxüۡ tixuxüۡ, rü bai ya texé ya aixcüma Tupanaxüۡ cuáxe. 2ॸRü ҡ̲ӕիӡËȍɗֆ͑ҡӥca۳xma Tupanaégagu ixunetaxe rü nataxüchi i dora, rü máeta, rü ngɥ ۳x, rü namu i nai i ngemaxã

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ϘґƄkґॷ4, 6

601 ipegüxüۡ, rü nügü da۳i ۳xüۡ, rü máetagüechaxüۡ. 3ॸRü ngeۡmaca۳x i ñaa nachixüۡane rü poraãcü ngechaüۡ nüxü‫ۡڟ‬ nangu۳իфӥ͑͑ľǣӥՓфӥҡիӕիüۡma narüxü. Rü duüۡxüۡgü rü nida۳իՓľľфӥ nayue, rü ngŕxgumarüxüۡ ta i ngŕma naexüۡgü i naixnecücüã۳իфӥՓľфɗǣӥфӥ choxnigü i márcüã۳x rü nigúetanü. Cori ya Tupana rü chacherdótegüxüۡ nixugü 4ॸRü

nüma ya Cori ya Tupana rü ñanagürü: —Dücax, Pa Chacherdótex, Ëӕǣǣӕ͑ɗիɥɗngŕma guxchaxüۡ i nagu nanguxüۡ i ngŕma cuchixüۡane. Rü tama name i toguena cunaxu i ngŕma chixexüۡ. 5ॸRü cuma rü ngunecü tátama nagu cungu i ngŕma guxchaxüۡ. Rü nüma ya yima orearü uruüۡneta rü chütacü cuxrüxüۡ tátama nagu nangu. Rü ngŕիǣӕ̲ɗËȍΎ̲фӥҡիӡҡ̲ pexüۡ íchapoxüۡ nax perü uanügü pexüۡ da۳i ۳xüۡca۳x rü pexna napuãxüۡca۳x i ñaa pechixüۡane. 6ॸRü chorü duüۡxüۡgü rü chixexüۡgu nayi rü nayue erü tama chorü mugüxüۡ nacua۳xgü. Rü ngŕma rü Ëӕǣǣӕ͑ɗիɥ, Pa Chacherdótex, erü cuma rü ta nüxüۡ cuxo i chorü mugü. Rü ngeۡmaca۳x i choma rü ta cuxüۡ chaxo nax chorü orearü uruxüۡ нӕɗիɥիüۡ. Erü cumax rü nüxüۡ icurüngüma i chorü ucu۳xeۡgü rü ngeۡmaca۳x i chomax rü tá ta nüxüۡ icharüngüma i ngŕma cutaagü. 7ॸRü ngŕxguma yexera yamuxgu i ngŕma chacherdótegü, rü yexera chixexüۡ chope۳իľՓ͑իӥǣӥ. Nümagü rü choxna ͑ɗիɥǣËȍɗ͑ի͑Փľ͑իɥիüۡca۳x i ngŕma norü tupanachicüna۳xãgü. Rü ngeۡmaca۳x ɗËȍΎ̲фӥҡիӡҡ̲̲͑ի%Ëȍҡ%xŕ rü tá nüxüۡ chaxo. 8ॸRü nüma i ngŕma

chacherdótegü rü duüۡxüۡgüarü pecádumaxã nataãxŕgü erü ngŕxguma ngŕma duüۡxüۡgüaxü‫ ۡڟ‬naxüã۳xgu nax norü tupanachicüna۳xãgüca۳x nadaiaxüۡ rü ínaguaxüۡ i ãmaregü, rü nüma i duüۡxüۡgü rü meama ngŕma chacherdótegüaxüۡ‫ڟ‬ nanaxütanü. 9ॸRü ngeۡmaca۳x i choma rü ngŕma duüۡxüۡgüxüۡ chapoxcuexüۡrüxüۡ tátama chanapoxcue i ngŕma chacherdótegü naxca۳x i norü chixexüۡgü —ñanagürü ga Tupana. …… Iraéanecüã۳xgü rü nüxüۡ nixugüe nax Cori ya Tupanaca۳x nawoeguxüۡ

Duüۡxüۡǣӥի‫ؽ‬фӥ͑ӕЙľիɥֆ ǣӕի%̲фӥ͑ǣɥի%æΎфɗֆ Tupanaca۳իҡՓΎľǣӕ! ѠӥՓΎΎ͑ӥ̲ҡ̲ tüxüۡ ͑ՓΎΎ͑ľфӥǣӕիËȍիüۡ tüxna naxã, ͑ҡӥфӥՓľ͑ҡիфӥҡӥիüۡ naՓoeguxeۡxeۡ nax ngŕmaãcü itaãxŕgüxüۡca۳x. Rü nüma rü ngúxüۡ tüxüۡ ningegüxŕxŕ, natürü Փľ͑ҡիфӥtaxca۳x nayataanegüxŕxŕ. 2ॸRü ngŕ̲%ËӥЙիҡՓľ͑taxca۳x nayataanegüxŕxŕ rü tá tüxüۡ

6

1ॸPa

ínarüdagüxŕxŕ nax mea nape۳իľՓ imaxŕxüۡca۳x. 3ॸ‫ؽ‬Ѡӥ͑ǣɥի%ЙΎфҡիӥľ͑ի aixcüma Cori ya Tupanaxüۡ icuáxüۡca۳x rü ͑ǣɗիɥ͑ӥľիüۡca۳x! Rü nüma ya Cori ya Tupana rü aixcüma tá tüxna nangu ñoma üa۳xcü guxüۡguma ínguxüۡrüxüۡ rü ñoma pucü guxüۡǣӕ̲Փɗիӥ̲ӥ ɗՓɗի̲ӥanexŕŕcürüxüۡ. Cori ya Tupanaarü ngãxüۡga 4ॸRü

nüma ya Cori ya Tupana rü ñanagürü: —¿Ta۳xacü tá pemaxã chaxü ‫ڟ‬ ۡgüx? ¿Rü ta۳xacü tá Pa Efraɥtanüxü pemaxã chaxü Pa Yudáanecüã۳xgüx? Rü ngŕma choxüۡ nax pengechaüۡxüۡ rü ñoma

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ϘґƄkґॷ6, 9, 10 caixanexüۡ i exüۡՓЙի%Ëȍɗ͑ǣΔիüۡrüxüۡ ͑ɗիɥ, rü yima cherena ya ngunetüxüۡ paxaãchi rüngucürüxüۡ ͑ɗիɥ. 5ॸRü yema chorü orearü uruüۡǣӥǣЙľҡ͑ӥՓ chamugüxüۡՓЙľ̲ի%͑ӥիüۡ chixu nax pexüۡ tá chapocuxüۡ, natürü ga pema rü ҡ̲ɗЙľфӥիɥ͑ӥľфӥyemaca۳x pexüۡ chada۳i ۳x. Rü yemaacü ga chorü poxcu rü ɗիËӥ̲ЙľՓ͑͑ǣӕ͖Ύ̲͑ǣΔΎ͑ľիüۡ irügoxüۡrüxüۡ. 6ॸRü ngŕma choma pexü‫ۡڟ‬ chanaxՓa۳xexüۡ ͑ɗիɥ͑իËȍΎիüۡ pengechaüۡxüۡ, rü tama ta۳xacürü naxüۡnagü cha۳u۳xca۳x peda۳i ۳xüۡ. Rü ngŕma chanaxՓa۳xexüۡ ͑ɗիɥ͑իɗիËӥ̲ËȍΎիüۡ pecuáxüۡ ͑իЙľфӥҽӕЙ͑Ëȍɗիɥիüۡ rü ngexrüma i ta۳xacürü ãmare i cha۳u۳xca۳x nax ípeguxüۡ —ñanagürü ga Tupana. …… ‫ڟ‬ ۡgümaxã nanu Tupana rü Efraɥtanüxü

ñaa duüۡxüۡgü rü tama chorü ҽӕЙ͑ǣ͑իɥ͑ӥľËȍüۡ, rü ngeۡmaca۳x i nüma ya Tupana rü tá nüxüۡ naxo. Rü togü i nachixüۡanegügu tá ͑ՓΎΎ͑ľ, фӥҡ͑ӕ͑ľ͑͑իɥ̲фľ. ……

9

17ॸRü

Nagu tá napogüe i ngŕma ãmarearü guchicaxüۡgü i Iraéanecüã۳xgü norü tupanachicüna۳xãgüca۳x naxügüxüۡ

10

1ॸNgŕma

Iraéanecüã۳xgü rü ñaa úba i muarü oΦxüۡrüxüۡ ͑ɗիɥ, natürü ngŕxguma yexera namuxgu i norü ngŕmaxüۡgü rü yexera norü tupanachicüna۳xãca۳x ãmarearü guchicaxüۡ ínixüxüۡgü. Rü ngŕxguma yexera

nanetüarü o inaxãxgu i norü naane rü yexeraxüۡ i mexüۡ i naxchicüna۳xãgü ínixüxüۡgü. 2ॸNgŕma Iraéanecüã۳xgü rü ҡիфľǣӕ͑фӥիɥ͑ӥľɗ͑Ύфӥ̲իüۡՓфӥ

602 ҡ̲ҽӕЙ͑ǣӕիɗË͑фӥիɥ͑ӥľ. Rü ngeۡmaca۳x i ñu۳xma rü ngŕma norü chixexüۡgagu rü tá napoxcue. Rü nüma ya Cori ya Tupana rü tá inanaxoxŕxŕ i ngŕma ãmarearü guchicaxüۡgü i norü tupanachicüna۳xãgüca۳x üxüۡ rü tá nayapuexŕxŕ i ngŕma nutagü i nüxüۡ yacua۳xüüۡgüxüۡ. 3ॸNatürü nüma i ngŕma duüۡxüۡgü rü ñanagürügü tá: “Rü nataxuma ya tórü ãeۡx۳ gacü nagagu nax tama Cori ya Tupanaxüۡ ingechaüۡgüxüۡ. Natürü nüétama erü ¿ta۳xacürü mexüۡ chi taxca۳x naxüxüۡ ya ãeۡx۳ gacü? 4ॸRü yexüۡcürü nidexaechamare rü natüca۳xmamare tamaxã inaxuneta rü nanaxunagü i mugü natürü taguma nayanguxŕŕgü. Rü ngeۡmaca۳իɗҡҡ͑ӥՓфӥĀӕüۡxüۡgü rü ͑ӥǣӥ̲ի%͑͑ӕľфӥ͖Ύ̲Փӥիɗɗ͑͑ľҡӥ ɗ͑Փɗֆӕիüۡrüxüۡ nangexma i chixexüۡ i ҡҡ͑ӥՓٚ, ñanagürügü. 5ॸRü ñu۳xma i ngŕma Chamáriaanecüã۳x i duüۡxüۡgü rü nidu۳xrue, rü naxauxe naxca۳x i ngŕma ՓΎËիËӥËȍɗËӥna۳ի%ɗ´ľҡՓéüۡՓ rütaxuxüۡ. Rü naxca۳x nangechaüۡgü i duüۡxüۡgü rü ngŕma chacherdótegü erü marü narütaxu ga yema namaxã nataãxŕgüxüۡ. 6ॸRü ngŕma ՓΎËիËӥËȍɗËӥna۳xã i Iraéanecüã۳xgü nüxüۡ icua۳xüüۡgüxüۡ rü Achíriaarü churaragü rü nachixüۡ͑ľՓҡ nanangegü nax norü ãeۡx۳ gacüna naxãgüaxücۡ a۳x. Rü tá naxãnee i ngŕma ‫ڟ‬ ۡgü erü marü nataxu i norü Efraɥtanüxü naxchicüna۳xãx i nüxü‫ ۡڟ‬yaxõgüaxüۡ. Rü ngŕxgumarüxüۡ ta i guxüۡma i ngŕma Iraéanecüã۳xgü rü ãne tá ningegü. 7ॸRü ngŕma Chamáriaanearü ãeۡx۳ gacü rü tá ͑фӥҡիӕ͖Ύ̲Փӥիɗɗ͑ɗիҡӥËȍɗɗĀľի ichaxŕŕxüۡrüxüۡ. 8ॸRü ngŕma norü tupanachicüna۳xãchicagü ga

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ϘґƄkґॷ10, 11, 14

603 Iraéanecüã۳xgü chixexüۡ ͑Փӥǣӥիüۡ, rü tá nagu napogüe. Rü ngŕma norü ãmarearü guchicaxüۡǣӥŃҡӥՓҡ͑фӥիӥǣӥɗ chuxchuxüۡgü rü toragü. Rü nüma i ngŕma duüۡxüۡgü rü tá ngŕma ngüchitaerugüxüۡ ñanagürügü: ٘‫ؽ‬ҽΎŃҡӥՓ pebuemügü!ٚѠӥֆɗ̲ma۳իЙӦ͑ľǣӥիüۡ tá ñanagürügü: “¡Toétügu peyi ۳xi!ٚ ñanagürügü. …… 12ॸRü nüma ya Tupana rü ñanagürü: —Choma rü marüchire۳x pemaxã nüxüۡ chixu rü ñachagürü pexüۡ: “¡Mexüۡ pexü۳x rü ngŕmaãcü tá pexna nangu i chorü ngechaüۡ! ¡Rü penamexŕxŕ i perü maxüۡ! Ƅфӥ̲фӥ͑Փ͑͑ǣӕ͑իcha۳ux۳ ca۳x pedaugüxüۡ ñu۳ի̲ҡҡЙľҡ͑ӥՓËȍ͑ǣӕ nax peétügu chayabaxücۡ a۳x i chorü pora i namaxã pexüۡ íchapoxüۡxüۡ.ٚ13-14ॸNatürü i pemax rü nagu pemaxŕ i chixexüۡ, rü ngŕ̲͑ľ͑իӡ͑իËȍɗիфɗЙľǣӥ̲ի% ipecuáxüۡ rü doragu nax pemaxŕxüۡ. Rü pema rü nagu peyaxõ i ngŕma muxüۡ i perü Ëȍӕффǣӥфӥֆɗ̲ЙľՓľüۡǣӥֆĀɗՓ ̲͑ի%Йľիɥիüۡne —ñanagürü ga Tupana. …… Tupana rü nüxüۡ nangechaüۡama i norü duüۡxüۡǣӥՓΎΎҡ̲͑ǣ͑իɥ͑ӥľǣӕի

11

1ॸ—Rü

yexguma ñoma buxüۡrüxüۡ tauta cua۳իՓ nangugügu ga chorü duüۡxüۡgü ga Iraéanecüã۳xgü, rü choma rü nüxüۡ changechaüۡ ֆľфӥËȍӕիËӥǣӥ͑ɗիɥǣӥфӥ yemaca۳x íchananguxüۡxeۡxeۡ ga Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓ. 2ॸNatürü yexguma yexeraãcü naxca۳x chaca۳իǣӕ͑իËȍΎՓľ ͑իɥիüۡca۳x rü nüma rü yexeraãcü choxna ͑ɗիɥǣËȍɗ. Rü ngŕma chorü duüۡxüۡgü rü norü tupanachicüna۳xãgüca۳x ínanagu i

ãmaregü rü ngŕmachicüna۳xãgüca۳x ínanagu i pumárate۳xe. 3ॸæȍΎ̲͑ɗիɥǣ ‫ڟ‬ ۡmaxã ichacuáxüۡ ga yema Efraɥtanüxü yexguma noxri tauta nüxüۡ nacua۳xgügu ga ñuxãcü tá napugüãxüۡ ga ñaa naane. Rü chanangúexŕxŕ nax ñuxãcü tá ɗ͑իɥիüۡ. Rü cho۳xme۳xmaxã nüxüۡ Ëȍɗ͑ǣɥ natürü ga nümagü rü tama nüxüۡ nacua۳իǣӥ͑իËȍΎ̲ֆɗիɥիüۡ ga nüxna chadauxüۡ. 4ॸRü nüxüۡ changechaüۡãcüma chaugüca۳x chayagagü nax ËȍӕǣӥËȍ̲ľҡӥՓchayapa۳xeۡegۡ üxüۡca۳x ñoma buxüۡgü i maiexüۡrüxüۡ. Rü naxca۳x ichayarüma۳xãchi nax chanachibüexŕŕxüۡca۳x. …… 7ॸRü nüma i ngŕma chorü duüۡxüۡgü rü ͑͑իӥǣӥ̲͑իËȍΎի͑ֆիɥǣËȍɗիüۡ. Rü tagaãcü nayumüxŕgüchire۳x, natürü taxúema tanangãxüۡ ľфӥ͑Փľ͑фӥիɥ̲ i ngŕ̲ҡӕЙ͑͑ľҡǣӥɗҡիӕËӥфӥՓ nüxüۡ rüngüۡxeۡexۡ üۡ. 8ॸͮҡӥфӥҡիӕËӥфӥՓ ‫ڟ‬ ۡgüx. Йľի͑ËȍɗիӡǣËȍɗ, Pa Efraɥtanüxü ѠӥҡիӕËӥфӥՓЙľիüۡ ɞËȍՓΎǣӥ, Pa Iraéanecüã۳xgüx. ѠӥҡիӕËӥфӥՓЙľիüۡ chadai yexgumarüxüۡ ga yema Admácüã۳xgüxüۡ chada۳i ۳xgurüxüۡ. Rü ҡիӕËӥфӥՓ̲Йľիüۡ charüxoxŕxŕ guma ɥ͑ľǣæȍľ¡Ύíüۡxüۡ charüxoxŕŕxüۡrüxüۡ. Erü daa chorü maxüۡ͑ľՓфӥЙľիüۡ changechaüۡ rü íchamemare nax choxüۡ‫ڟ‬ pengechaüۡtümüxüۡgüxüۡ —ñanagürü ga Tupana. …… Ochéa rü Iraéanecüã۳xgüxüۡ naca۳ax ۳ üۡ nax Cori ya Tupanaca۳x nawoeguxüۡ

14

1ॸPa

Iraéanecüã۳xgüx nax Perü Chixexüۡgagu Peyi ۳xixüۡx ¡rü naxca۳իЙľՓΎľǣӕֆæΎфɗֆЙľфӥ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ϘґƄkґॷ14

604

Tupana! 2ॸRü ñaãcü peyumüxŕgü: “¡Pa Torü Cori ya Tupanax, rü toxü‫ ۡڟ‬nüxüۡ irüngüma i guxüۡma i torü chixexüۡgü! ¡Rü mea toxüۡ‫ ڟ‬nayaxu i ñaa torü cua۳xüxüۡ i cuxna taxãxüۡ! 3ॸRü marü nüxüۡ tadaugü rü ngŕma Achíriaanecüã۳xgü rü tama aixcüma toxüۡ ínapoxüۡ, фӥՓΎΎËȍɗ ËΎՓфӕŃҡӥǣӕҡիɥիǣӕфӥҡիӡËȍɗ̲ tamaxŕ. Rü ngeۡmaca۳x i ñu۳xma rü marü ҡիӡҡ̲̲͑ի%ҡҡӕЙ͑ã۳x i ta۳xacü i tomatama taxüxüۡ. Erü toma nax tangearü yoraáxüۡ фӥËӕիɗËҡ̲͑ɗիɥɗ aixcüma cuxüۡ‫ ڟ‬tangechaüۡtümüxüۡgüxüۡٚ ñaperügü tá.

nanetügüxüۡ iՓaixeۡecۡ ürüxüۡ. Rü ngŕma Iraéanecüã۳xgü rü tá nataãxŕgü ñoma putüra i líriu meama ixãchacuxüۡrüxüۡ. Rü yima ma۳իЙӦ͑ľֆ̞ɞ¡͑ӕǣӕիüۡguma ngŕxmaechanerüxüۡ ҡ͑ɗիɥɗngŕma Iraéanecüã۳xgü nax guxüۡgutáma nachixüۡ͑ľՓ͑͑ǣľի̲ǣӥիüۡ. 6ॸRü ñoma oríbu itaetaxüۡ rü ibacaxüۡrüxüۡ rü tá meama nüxüۡ naxüpetü i ngŕma Iraéanecüã۳xgü i nachixüۡ͑ľՓ. Rü ngŕma nachixüۡane rü duüۡxüۡgüarü taãxŕŕŕruxüۡ ҡ͑ɗիɥ͖Ύ̲̞ɞ¡͑ӕфӥ ΎËֆɗՓľ̲фӥիüۡ —ñanagürü ga Tupana. ……

Cori ya Tupana rü Iraéanecüã۳xgümaxã inaxuneta nax ngexwaca۳xüۡxüۡ i maxüۡ tá nüxna naxãxüۡ 4ॸRü

ñanagürü ya Cori ya Tupana: —Ngŕma duüۡxüۡgü i tama chauga ɥ͑ӥľիüۡ rü tá chaugümaxã ichanangüxmüexŕxŕ. Rü tá nüxüۡ changechaü̲ۡՓΎΎtamachire۳x ngŕma ͑ɗիɥɗ͑Ύфӥ͑ҡ͑ӥ. Erü marü nangupetü nax namaxã chanuxüۡ. 5ॸRü ñu۳xma i choma rü tá nüxüۡ charüngüۡxeۡe ۡ i ngŕma Iraéanecüã۳xgü ñoma cherena

Norü gu۳x i ñaa ore

yíxema cua۳x tüxü‫ ۡڟ‬ngeۡxmaxe rü yíxema aixcüma tümaãxŕxüۡ cuáxe rü ŕËӥ͑ǣҡիɥ͑ӥľɗ͖Ύфľ: “Rü ngŕma nacüma ya Cori ya Tupana rü aixcüma naՓe۳xgu. Rü ngŕma aixcüma Tupanaga ɥ͑ӥľիüۡ i duüۡxüۡgü rü ngŕma nacümagu ͑իɥ. Natürü ngŕma chixexüۡgu фӥիɥ͑ӥľիüۡ i duüۡxüۡgü rü ngŕma Tupanacüma rü nüxü‫ ۡڟ‬фӥՓӥիɗɗ guxchaxüۡ ͑ɗիɥ.ٚ 9ॸRü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

JOEL (Yoé) Munügü rü Iraétanüxüۡarü nanetü nangõ۳xgü

1

1ॸ͵͑ɗիɥǣæΎфɗֆҽӕЙ͑фӥΎфľ

ga Petué nane ga Yoémaxã nüxüۡ yaxuxüۡ: 2-4ॸ“Guxüۡma ga perü nanetügü rü munü pexü‫ ۡڟ‬nanangõ۳x. Rü yema íyaxüxŕŕgüxüۡ rü togü ga munü nanangõ۳xgü. Rü dücax, Pa Yaxguã۳xgü rü Guxãma i Pemax i Ñaa Nachixüۡanecüã۳xgüx, rü pexna chaca ¿rü ñuxgu nüxüۡ pedauxüۡ ǣՓӥիɗǣ chixexüۡ ga ñaarüxüۡ ɗիɥիüۡ? Ѡӥ͑ӡիËӥ̲ ga penatügü rü taguma nüxüۡ tadau i ngŕma ñu۳xma pexüۡ ngupetüxüۡ. Rü ngeۡmaca۳x name i pexacügümaxã nüxüۡ pixu i ngŕma ñu۳xma pexüۡ ngupetüxüۡ, rü nümagü rü tá naxacügümaxã nüxüۡ

nixugügü, rü petaagü rü naxacügümaxã ta nüxüۡ nixugügü. 5ॸPa NgãxeۡՓa۳xexüۡx ¡rü peba۳i ۳xãchie! ¡Pexauxe, Pa Bínuarü Axruüۡgüx! Erü ngŕma úbatüxüۡ rü tá pexna nanayauxgü. 6ॸErü ngŕma ̲ӕ͑ӥǣӥфӥ͖Ύ̲̲ӕիӡËȍɗիüۡ i churaragü i poraexüۡrüxüۡ chauchixüۡanegu nachocu. Rü napütagü rü ñoma ai ya leóüۡpütarüxüۡ ͑ɗիɥǣӥ. 7ॸRü ngŕma munügü rü tórü úbanecügu rü

ҡΔфӥɗǣӕŃф͑ľËӥǣӕ͑Փǣӥľфӥ nayangeatüxŕxŕ rü ngŕmaãcü nacho۳xtanümare i nachacüxü. 8-9ॸRü ËȍËȍľфĀΔҡľǣӥфӥ͑իӕիľ͖Ύ̲Փӥիɗɗ paxüۡ iyutéxüۡ i nateca۳x axuxüۡrüxüۡ erü ҽӕЙ͑ЙҡՓфӥ̲фӥ͑ҡիӕ̲ɗ ͑Փľ̲ӥǣӥфӥ¡ɞ͑ӕ͑իngŕma Tupanana naxãmaregüxüۡca۳x. 10ॸRü ngŕma naanegü rü nachianemare rü Փɗիӥ̲ӥǣӥфӥ͑ɗЙǣӥ̲фľ. Rü ngŕma trígugü rü nayue rü ngŕma úbanecü rü nipagü rü ngŕma oríbunecü rü narüñe۳xgü. 11ॸѠӥЙľ̲ի͑ի͑͑ľՓ pepuracüexüۡ rü penatoxüۡ ga úbagü rü trígugü rü chebádagü rü poraãcü pengechaüۡgüãcüma pexauxe. Yerü yema trígu rü chebáda ga petogüxüۡ rü pexüۡ‫ ڟ‬nayue, rü yemaca۳x taxuxüۡma pibuxgü. 12ॸRü perü úbanecü rü nipagü rü yexma narüxo ga perü iguéragü. Rü nipagü ga perü ori ۳xgü ga boxragü, rü cucugü, rü mansánagü rü guxüۡma ga Йľфӥ͑͑ľҡӥǣӥǣЙľ͑ľՓֆľի̲ǣӥիüۡ. Rü yemaacü nüxü‫ ۡڟ‬inayarütaxu ga norü taãxŕ ga guxüۡma ga duüۡxüۡgü. 13ॸRü pemax, Pa Chacherdótegü i Tupanaarü Ãmarearü Guchicaxüۡmaxã Icua۳xgüxex, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ͑իËȍɗфӕɗҡŃ̲ӥիüۡgu

605 Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇϘƄ̞ॷ1ٍॷ2

606

picu۳xgü, rü pexauxe erü yima ҽӕЙ͑ЙҡՓфӥ̲фӥ͑ҡիӕ̲ɗ trígu rü bínu i perü ãmareruxüۡ ɗիɥիüۡ. 14ॸ¡Rü naxca۳x pengema i duüۡxüۡgü nax aureãcüma nayumüxŕgüxüۡca۳x! ¡Rü Cori ya Tupanapatagu penangutaque۳xexeۡxeۡ i perü ãeۡx۳ gacügü i yaxguã۳xgü, rü guxüۡma i duüۡxüۡgü i ñaa ‫ ڟ‬a perü nachixüۡanecüã۳xgü! ¡Rü ngŕm yumüxŕՓҽӕЙ͑͑ЙľË͑իЙľիüۡ nangüۡxeۡexۡ üۡca۳x! 15ॸErü marü ningaica i Tupanaarü poxcu. Rü ngŕma ngunexüۡ фӥЙΎф%Ëӥҡ͑ի%ӡËӥ̲ľфӥֆɗ̲ Ǿӕի%ŃҡӥՓNgŕxmacü rü tá taxüۡ i poxcu taxca۳x ínanguxŕxŕ. 16ॸRü yema munügü rü tape۳իľՓҡ̲ҡӥի͑͑͑Йӕ ǣҡՓľ̲ӥфӥֆľ̲Ëӥɗ͑фӥիΎǣ ҽӕЙ͑ЙҡՓ͑իɗҡ%xŕgüxüۡ. 17ॸRü guma nanetüchire rü nayue ga yema ínatogüxüۡՓ, rü yema trígu rü ɗ͑ֆфӥիΎфӥǣӕ̲ɥЙҡǣӥǣ͑͑ľҡӥ nagu gücune rü marü ningeãcu rü nichixe.ٚ …… Nüma ya Cori ya Tupana rü nüxü‫ۡڟ‬ nangechaüۡtümüxüۡ i duüۡxüۡgü

2

11ॸRü

nüma ya Cori ya Tupana rü nape۳իľǣӕ͑ɗիӡɗngŕma munügü i ͖Ύ̲̲ӕիӡËȍɗիüۡ i churaragürüxüۡ ɗիɥիüۡ. Rü nüma ya Tupana rü tagaãcü nanamu i ngŕma munügü, rü nüma rü naga ͑իɥ͑ӥľ. Rü ngŕ̲͑ի̲͑ӕիӡËȍɗիüۡ rü ҡիӕËӥфӥՓ̲ҡľիŃҡֆիӕǣӥ. Rü ЙΎф%Ëӥ͑ի%ӡËӥ̲ɗ͖͑ǣӕ͑ľիüۡ i nagu Tupana tüxüۡ poxcuexüۡ rü taxúema tapora nax ítayachaxãchixŕŕxüۡ. 12ॸNatürü nüma ya Cori ya Tupana rü ñanagürü: “¡Guxüۡma i perü ngúchaüۡmaxã cha۳u۳xca۳իЙľՓΎľǣӕ

ñomarüta pexüۡ íchanangu۳xeۡxeۡ! ¡Rü cha۳u۳xca۳x pexaureegü rü pegümaxã pengechaxüۡgü rü pexauxe!͖ٚ͑ǣӥфӥ. 13ॸRü

ngeۡmaca۳x i ñu۳ի̲фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗ naxca۳իЙľՓΎľǣӕֆæΎфɗֆҽӕЙ͑. Natürü tama nanaxՓa۳xe i pegüchirugu pegáugüe nax ngŕ̲%ËӥЙľ͑ľՓŃիüۡ i perü ngechaüۡ erü ngŕma nüma nanaxՓa۳xexüۡ ͑ɗիɥ͑իЙľ͑իӥËȍɗËӥӥիüۡ i perü maxüۡ. Erü nüma ya Cori ya Tupana rü namecüma rü nüxüۡ‫ڟ‬

pengechaüۡtümüxüۡ, rü yaxna pemaxã ͑իɥ͑ӥ, erü pexüۡ nangechaüۡ. Rü nüma rü ínamemare nax íyachaxãchixŕŕãxüۡ i ngŕma poxcu i pemaxã naxueguxüۡ. 14ॸRü ngŕxguma chi aixcüma naxca۳x peՓoegu۳xgux rü bexmana tá ínayachaxãchi nax pexüۡ napoxcuexüۡ, rü tá pexüۡ narüngüۡxeۡe ۡ ͑իՓľ͑ naxügüxüۡca۳x i perü trígu rü úbagü nax ngŕmamaxã nüxüۡ picua۳xüüۡgüxüۡca۳x. 15ॸRü pemax, Pa Chacherdótegüx ¡rü yima ma۳իЙӦ͑ľֆҽӕЙ͑Йҡ͑Փ ͑ǣľի̲͑ľՓЙľֆËӕľֆЙľфӥËΎф͑Ńҡ rü naxca۳x peca i duüۡxüۡgü! ¡Rü penaxunagü nax aureãcüma nayumüxŕgüxüۡca۳x! 16ॸ¡Rü penangutaque۳xexeۡxeۡ i ngŕma Tupanaarü duüۡxüۡgü, Pa Chacherdótegüx, nax Tupanape۳իľՓ peyamexŕŕgüxüۡca۳x i yaxüۡgü, rü buxüۡgü фӥՓΎΎɗngŕma buxüۡgü i maiexüۡ! ¡Rü ngŕxgumarüxüۡ ta i ngŕma ngexՓaca۳x ɗ͑ǣɥǣӥիüۡ, фӥ͑ΎфӥӕËЙӕՓ ípenachoxüۡxeۡxeۡ! 17ॸ¡Rü pexauxe, Pa Chacherdótegüx i Tupanaarü Puracümaxã Icua۳xgüxex, rü ãmarearü guchicaxüۡpe۳իľՓ͖ЙľǣӥɗЙľфӥ yumüxŕՓ: “Nüxüۡ nangechaxüۡ i ñaa curü duüۡxüۡgü, Pa Torü Corix ya

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇϘƄ̞ॷ2

607 Tupanax! ¡Rü taxӢ i cunangexrüxüۡ nax taxúema nüxüۡ cugüexüۡca۳x! ¡Rü taxӢ i cunangexrüxüۡ nax togü i nachixüۡanecüã۳xgü namaxã icuáxüۡca۳x! ¡Rü taxӢ i cunangexrüxüۡ i ngŕma tama yaxõgüxüۡ nax curü duüۡxüۡgüxüۡ nacugüexüۡ ñaxüۡmaxã: ‘¿Ngexcü ya yimá perü Tupana?’ ñaxüۡmaxã!ٚ18ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣ͑ӥ̲ǣæΎфɗֆҽӕЙ͑фӥ nüxü‫ ۡڟ‬nangechaüۡtümüxüۡgü yerü poraãcü nüxüۡ nangechaüۡ. 19ॸRü nüma rü ñanagürü nüxüۡ: “Rü tá pexna chanaxã i trígu rü bínu rü chíxüۡ ñu۳xmatáta mea pexüۡ‫ ڟ‬yangu. Ѡӥ̲фӥҡիӡҡ̲Փľ͑ pexüۡ changexrü nax pexüۡ nacugüexüۡca۳x i ngŕma togü i nachixüۡanecüã۳xgü i tama choxüۡ cua۳xgüxüۡ. 20ॸRü tá pexna Ëȍֆիɥgachixŕxŕ i ngŕma munügü ga ͑ΔфҡľՓ̲͑ľɥիüۡ, rü tá ngextá ínachianexüۡՓËȍ̲͑ӕǣӥ. Rü ngŕma nape۳իľǣӕɥիüۡ rü nataxa i ngearü maxüۡãx‫ ڟ‬üۡՓҡËȍ͑ՓΎüۡ. Rü ngŕma ՓɗիՓľ̲ӥǣӥիüۡ rü már i ͅľĀɗҡľф͑ľӕՓҡËȍ͑ՓΎüۡ. Rü ‫ ڟ‬a ngŕxma tá niyixe rü tá ngŕm nayixanegü. Rü ngŕmaãcü tá poraãcü pexüۡ charüngüۡxeۡeٚۡ , ñanagürü ga Cori ya Tupana. 21ॸRü ngeۡmaca۳x, Pa Duüۡxüۡgü rü Guxüۡma i Ta۳իËӥɗ͵Ύ̲ɗͮ͑ľՓ Maxŕxüۡx, ¡rü petaãxŕgü rü taxӢ i pemuüۡexüۡ! Erü nüma ya Cori ya Tupana rü taxüۡ i mexüۡgü tá pexca۳x naxü. 22ॸ¡Rü taxӢ i pemuüۡexüۡ Pa Naexüۡgüx! Erü ngŕma pebüchitaxüۡ rü tá Փľ͑͑фӥիӥǣӥфӥ͑¡Ë. Rü ngŕma nanetügü i ori ۳xgü rü tá nixo. Rü tá ̲͑ӕիӡËȍɗɗɗǣӕŃфǣӥфӥә¡ǣӥ. 23ॸ¡Rü petaãxŕgü, Pa Yerucharéüۡcüã۳xgüx! ¡Rü namaxã petaãxŕgü ya Cori ya Tupana! Yerü pexca۳x nanapuxŕxŕ ga yexguma

̲ľ̲͑Փ͑͑ǣӕիǣӕ͑ի̲ӕËӥca۳x napuxŕŕãxüۡ rü taunecüca۳x napuxŕŕãxüۡ yema noxri mea napuxeۡeãۡ x۳ gurüxüۡ. 24ॸRü ngŕmaãcü tá mea pexüۡ‫ ڟ‬nixo i trígu rü poraãcü tá nata ya perü bínu rü chíxüۡ. nüma ya Cori ya Tupana rü ñanagürü pexüۡ: “Choma rü tá pexüۡ‫ڟ‬ chanatáeguxŕxŕ ga yema penetügü ga ñuxre ga taunecü pexü‫ ۡڟ‬nax nangΦõxüۡ ga yema munügü ga yéma chamugüxüۡ. 26ॸRü ñu۳xma rü tá meatáma pechibüe i pemax ñuxmatáta mea Йľ͑ǣ%իЙӥҡӥՓľǣӥ. Rü choxüۡ tá picua۳xüxüۡgü naxca۳x ga yema taxüۡ ga mexüۡ ga pexca۳x chaxüxüۡ. Rü tagutáma Փľ͑ҡľիŃЙľիüۡ taxãneexŕxŕ Pa Chorü Duüۡxüۡgüx. 27ॸRü pemax, Pa Iraétanüxüۡgüx, rü tá nüxüۡ 25ॸRü

picua۳xãchitanü nax choma ya Cori rü ɗիËӥ̲Йľҡ͑ӥՓËȍ͑ǣľի̲իüۡ rü ËȍիɗËҡ̲ֆɗիɥիüۡ i perü Tupana Ëȍɗիɥիüۡ. Ѡӥҡǣӕҡ̲Փľ͑ҡľիŃЙľիüۡ taxãneexŕxŕ, Pa Chorü Duüۡxüۡgüx. Tupana rü ñoma i naanewa tá nanamu i Naãxŕ i Üünexüۡ 28ॸѠӥ͖Փľ͑фӥҡǣӕիüۡ ma

i ۡ ۡ duüxügüca۳x núma chanamu i Chauãxŕ. Rü ngŕma penegü rü pexacügü rü tá chorü orexüۡ nixugüe. Rü ngŕma yaxüۡ i duüۡxüۡgü rü tá nixãnegügü. Rü ngŕma ngextü۳xüxüۡgü rü tá nüxüۡ nadaugü i ŕxüۡguxüۡ i taguma texé nüxüۡ dauxüۡ. 29ॸѠӥՓΎΎɗЙľфӥЙӕфËӥҡ͑ӥիüۡ rü pexüۡtaxüۡgü rü tá nüxna chananguxŕxŕ i Chauãxŕ i Üünexüۡ i ngŕma ngunexüۡgügu. 30ॸѠӥĀիӡՓфӥҡ chanango۳xeۡxeۡ i ta۳xacü i taguma texé nüxüۡ dauxüۡ. Ѡӥ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓфӥҡ poraãcü nagü inaba, rü tá nixa ya

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇϘƄ̞ॷ2

608

ɥ͑ľǣӥфӥҡիüۡ i caxixüۡ tá ͑իɥ͑ǣӥľ̲. 31ॸRü yima üa۳xcü rü tá nixo rü yima tauemacü rü ñoma nagürüxüۡ tá naduema naxüۡpa i ngŕma ngunexüۡ i nagu tá ínanguxüۡ i chorü ЙΎիËӕɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓ. Rü ngŕma ngunexüۡ фӥҡЙΎф%Ëӥ͑ի%ӡËӥ̲.ٚ 32ॸNatürü guxãma ya texé ya aixcüma Ëȍӕǣɥ͑ӥիľфӥҡիӡҡ̲ҡЙΎիËӕľ.

Erü yima ma۳իЙӦ͑ľֆæȍɗóüۡ ya Yerucharéüۡ ͑Փ͑ǣľի̲͑ľՓҡ nango۳x ya yimá Maxŕxŕŕruxüۡ yema choma ya Cori ya Tupana pemaxã ichaxunetaxüۡrüxüۡ. Rü yíxema choma tüxüۡ ËȍɗĀľիľËȍɗիľфӥҡիӡҡ̲ ҡЙΎիËӕľٚ, ñanagürü ya Cori ya Tupana. ……

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

AMÓS Tupana rü tá nanapoxcu i ngŕma togü i nachixüۡanegü i Iraéanena ngaicamagüxüۡ

1

Iraéanecüã۳xgüarü poxcuchiga

1ॸѠӥ͖͑ɗիɥǣֆľ̲Ύфľǣǣӕ̲

carnérugüarü dauruxüۡ ga Amú ga Tecóacüã۳xmaxã nüxüۡ yaxuxüۡ ga Tupana ga Iraéanecüã۳xgüchiga. Rü yema nangupetü taxre ga taunecü naxüۡpa ga yema ɥã۳xãchiane ga ֆľիǣӕ̲ԆËȍɞ֤ӕĀ͑ľՓ%eۡx۳ gacü ɗիɥիǣӕ, rü Yeruboáüۡ ga Yoá nane ãeۡի۳ ǣËӥɗիɥիǣӕǣʊфŃ͑ľՓ. 2ॸNüma ya Cori ya Tupana rü ngŕxguma yima ma۳իЙӦ͑ľֆæȍɗóüۡ ya Yerucharéüۡ ͑Փ͑ǣľի̲͑ľՓyadexa۳xgu, rü naga rü ñoma duruanexüۡrüxüۡ ͑ɗիɥ. Rü ngŕxguma ya yima maxŕ ya carnérugüchitaxüۡՓngŕxmacü rü nipagü rü yima maxŕ ya ma۳իЙӦ͑ľֆ æф̲ŃфӕՓngŕxmacü rü ta nipagü. 3ॸRü Cori ya Tupana rü nüxüۡ nixu rü ñanagürü: “Ngŕma Damácucüã۳xgü rü poraãcü chixexüۡ naxügü rü ngeۡmaca۳x ҡիӡҡ̲ɞËȍֆËȍի%Ëȍɗ͑ի chapoxcuexüۡ, yerü nüma rü nanadai ga chorü duüۡxüۡgü ya Garaáxcüã۳xgü ñoma ƿérumena۳xãmaxã ta۳xacü ipoxüۡrüxüۡٚ, ñanagürü ya Cori ya Tupana. ……

2

6ॸRü

ñanagürü ya Cori ya Tupana: “Rü pema i Iraéanecüã۳xgü rü poraãcü chixexüۡ pexügü. Rü tümamaxã petaxe ya yíxema taxuxüۡma i chixexüۡ üchiréxe. Rü ngŕxgumarüxüۡ ҡՓӥիɗɗ chapatutanüxepü۳x tümamaxã petaxe ya yíxema ngearü diŕruãx‫ ڟ‬e. Rü ngeۡmaca۳x ҡիӡҡ̲ɞËȍֆËȍի%Ëȍɗ͑իЙľիüۡ chapoxcuxüۡ, Pa Iraéanecüã۳xgüx.

…… 10ॸѠӥËȍΎ̲͑ɗիɥǣƄнӕɞҡӕ͑ľՓЙľիüۡ íchagaxüۡxüۡ, rü 40 ga taunecü ínachianexüۡgu pexüۡ chigagü nax pexna chanaxãxüۡca۳x ga Amoréutanüxüۡgüarü naane. 11ॸRü pemax, Pa Iraéanecüã۳xgüx, rü taxuacüma ipeyacu۳ի͑իЙľҡ͑ӥՓ nüxüۡ chaxunetaxüۡ ga chorü orearü uruüۡgü rü chaugüca۳x chanade ga ñuxre ga perü ngetü۳xücügü nax Nacharéugü ֆɗիɥիüۡca۳x rü tama bínu yaxaxgüaxüۡca۳x. ѠӥËȍΎ̲͑ɗիɥɗЙľ̲ի%͑ӥիüۡ chixuxüۡ i ngŕma. 12ॸNatürü yema Nacharéugü rü pema penamu nax bínu yaxaxgüaxüۡca۳x. Rü yema chorü orearü uruüۡgü rü nüxna penachu۳xu nax chorü orexüۡ yaxugüexüۡ. 13ॸRü ngeۡmaca۳x i chomax rü tá ngúxüۡ pexüۡ chingegüxŕxŕ rü ngŕmamaxã tá Йɗի%ɥ͑ľҡ͑ӥËӥիӥ͖Ύ̲ՓӥիɗɗËфľҡɞֆɗ

609 Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

kͅϜґॷ2–4 trígumaxã ããcuxüۡ rü norü yamaxã ãgaxüۡrüxüۡ. 14ॸѠӥՓΎΎֆɞիľ̲ɗ¡ӕի̲ӥիľ rü taxuacüma ngŕma poxcucha۳իՓ tibuxmü. Erü yíxema rüporamaechiréxe rü tá tangearü poraã۳x rü taxúetáma tügü ítapoxüۡ ՓΎΎֆֆɞիľ̲ҡ̲ muüۡxe.ٚ …… Tupanaarü orearü uruüۡarü puracüchiga

3

1ॸPa

Iraéanecüã۳xgüx rü Pa Yudáanecüã۳xgüx ga Cori ya ҽӕЙ͑Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓʑǣիüۡxüۡx, rü name ͑ɗիɥɗǣӕի%̲ɗЙľ̲իфӥɗЙľфӥիɥ͑ӥľɗ ñaa ore i nüma pemaxã nüxüۡ yaxuxüۡ i ñaxüۡ: 2ॸ“Dücax, фӥ͑ҡ͑ӥՓɗǣӕիüۡma i duüۡxüۡǣӥɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓmaxŕxüۡ rü pexüۡիɗËҡ̲͑ɗիɥǣËȍիӕ͑ľҡիüۡ nax chorü duüۡxüۡǣӥЙɗիɥǣӥիüۡca۳x. Rü ngeۡmaca۳x yexeraãcü tá pexna naxca۳x chaca i guxüۡma ga yema chixexüۡ ga pexügüxüۡٚ, ñanagürü ya Tupana. 3ॸRü ngŕիǣӕ̲ҡիфľՓӥիɗǣӕɥիǣӕфӥ ngŕ̲Փ͑ӥիüۡ tacua۳ի͑իՓӥիɗǣӕ ͑իɥ͑ӥľիüۡ. Natürü i pema rü tama ՓӥիɗǣӕËȍΎ̲ի%Йľфӥիɥ͑ӥľ, rü ngeۡmaca۳իҡիӕËӥфӥՓՓӥիɗǣӕҡիɥ. …… ͮǣӕҡ͑ЙΎǣӥľֆɥ͑ľֆæȍ̲фɗ 11ॸRü

nüma ya Cori ya Tupana rü ñanagürü pexüۡ: “Wüxi i to i nachixüۡane rü tá pemaxã narüxuanü. Rü norü churaragü rü tá pechixüۡanegu nachocu. ѠӥҡЙľфӥɥ͑ľիüۡ ínachomaeguãchi. Rü ngŕma perü poxüۡchica rü tá nagu napogüe rü yima ãeۡի۳ ǣËӥЙҡǣӥфӥҡ͑͑Āľ%Ëӕٚ, ñanagürü. ……

610

Rü woo nax napoxcuechiréxüۡ i Iraéanecüã۳իфӥҡ̲ɗ͑իɥ͑ӥľËȍüۡ

4

7ॸRü

nüma ya Cori ya Tupana rü ñanagürü: “Choma rü tomaepü۳x ga tauemacü naxüۡpa nax peyabuxgüxüۡ ga penetü rü pexcha۳իՓ íchayachaxãchixŕxŕ ga pucü. ѠӥՓӥիɗ ǣɥ͑ľՓфӥchanapuxŕxŕ rü nái ya ɥ͑ľՓфӥҡ̲. ѠӥՓӥիɗǣ͑͑ľՓ фӥ͑ЙӕфӥҡΎǣ͑͑ľՓфӥ͑ɗЙ̲фľ yerü nataxuma ga dexá. 8ॸRü duüۡxüۡgü фӥɥ͑ľǣӥǣӕ͑ɗիɥǣӥľҡ͑ӥ͑իĀľիca۳x nadaugüxüۡ, natürü taxuxüۡma ga taxüۡ ga dexáxüۡ inayangaugü nax yemaacü nüxüۡ‫ڟ‬ yanguxüۡca۳x nax yata۳իՓľիüۡ. Natürü ՓΎΎֆľ̲Йľիüۡ nax ngupetüxüۡ ga pemax rü tama cha۳u۳xca۳իЙľՓΎľǣӕ. Rü ËȍΎ̲ɗæΎфɗֆҽӕЙ͑͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ chixuxüۡ i ngŕma. 9ॸRü buanecü ga

naiŕ̲Ëӥфӥ͑Փľ͑ľǣӥpexca۳x íchanguxŕxŕ rü yemaacü narüñe۳xgü ga penetügü rü perü úbanecü. Rü munügü nanangõ۳x ga perü iguéranecü rü perü oríbunecü. ͮҡӥфӥǣЙľ̲իфӥՓΎΎ yema pexüۡ nax ngupetüxüۡ rü tama cha۳u۳xca۳իЙľՓΎľǣӕ. Rü choma i Cori ya ҽӕЙ͑͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ chixuxüۡ i ngŕma. 10ॸRü pexca۳x íchanangugüxŕxŕ ga ͑Փľ͑ľֆľիǣӕ̲фӥիüۡ ga Equítuaneca۳x íchanguxŕŕgurüxüۡ. Rü chanayexrü ga perü ngextü۳xücügü nax perü uanügü daigu nada۳i ۳xüۡca۳x. Rü pexüۡ chayexrü nax perü uanügü yagagüxüۡca۳x ga perü ËΎՓфӕǣӥ. Rü pexüۡ chanapaxeۡxeۡ ga yema yuexüۡarü yixixüۡ ga yema pegü ípeda۳i ۳xüۡՓ. Natürü ga pema rü tama cha۳u۳xca۳իЙľՓΎľǣӕ. Rü choma i Cori ya ҽӕЙ͑͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ chixuxüۡ i ngŕma. 11ॸѠӥՓӥիɗǣɥիã۳xãchianemaxã

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

kͅϜґॷ4ٍॷ5

611 chanadai ga ñuxre ga petanüxüۡgü yema æȍΎĀΔ̲ՓфӥǾΎ̲ΔфՓĀӕüۡxüۡgüxüۡ chada۳i ۳xgurüxüۡ. ѠӥЙľ̲фӥՓӥիɗǣ üxü ga marü ixaxüۡ rü íyaxuchixüۡrüxüۡ Йɗիɥǣӥ. Natürü ga pema rü tama cha۳u۳xca۳իЙľՓΎľǣӕ. Rü choma i Cori ya ҽӕЙ͑͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ chixuxüۡ i ngŕma. 12ॸRü ngeۡmaca۳x, Pa Iraéanecüã۳xgüx, rü ngŕxgumarüxüۡ tá pemaxã chanaxü. Rü ñu۳xma nax ngŕmaãcü tá pexüۡ chapoxcuexüۡ, фӥ̲͑ľ͑ɗիɥɗЙľǣӥ pemexŕŕgü nax ngŕmaãcü perü Tupanaxüۡ peyangauxüۡca۳իٚ, ñanagürü ya Cori ya Tupana. …… Tupana nüxna naxu nax naxca۳x nawoeguxüۡca۳x

5

12ॸRü

nüma ya Cori ya Tupana rü ñanagürü: “Choma rü nüxüۡ chacua۳x nax nataxüۡ i perü chixexüۡgü, Pa Ãeۡx۳ gacügüx. Rü ngŕma perü pecádugü rü tama inayacua۳x. Rü ngŕxguma duüۡxüۡgü pepe۳իľՓ͑Ύфӥ guxchaxüۡgü yamexŕŕgüchaüۡgu, rü yíxema aixcümaxüۡ ixuxe rü tama tüxü‫ۡڟ‬ ɗЙľիɥ͑ӥľ͑ҡӥфӥ͑ӥիüۡ‫ ڟ‬ɗЙľիɥ͑ӥľɗngŕma diŕrumaxã pexü‫ ۡڟ‬naxütanüxüۡ nax

͑ŃҡӥՓ̲ЙľËȍΎǣӥիüۡca۳x. Rü ngŕmaãcü i pemax, Pa Ãeۡx۳ gacügüx, rü ngŕxma tüxü‫ ۡڟ‬ipeyanaxoxeۡxeۡ i ngŕma guxchaxüۡ i pexüۡҡՓnaxca۳իҡիӡիüۡ nax tüxü‫ ۡڟ‬penamexeۡexۡ üۡca۳x. …… 14ॸRü dücax, Pa Ãeۡx ۳ gacügüx, rü name ۡ ͑ɗիɥɗ̲ľիü pexü rü nüxüۡ perüxoe i ngŕma chixexüۡ. Rü ngŕxguma tá pexüۡ‫ڟ‬ nangexma i maxüۡ. Rü ngŕmaãcü tá aixcüma Tupanape۳իľՓЙɗ̲ľngŕma pegü pixugüxüۡrüxüۡ, rü choma ya Cori

ֆҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓËȍ͑ǣľի̲իüۡ фӥɗիËӥ̲Йľҡ͑ӥՓҡËȍ͑ǣľի̲ٚ, ñanagürü ya Tupana. …… 20ॸRü ngŕma ngunexüۡ i Tupana nagu pexüۡ poxcuexüۡ фӥՓӥիɗɗ͑ǣӕ͑ľիüۡ i ŕanexüۡ ҡ͑ɗիɥɗpexca۳x, rü marü ҡիӡҡ̲͑ǣΔΎ͑ľիüۡՓЙľ͑ǣľի̲ǣӥ. Rü poraãcü tá pexca۳ի͑Փ͑ľիӥËȍɗфӥ¡ɗ ɗՓӥիɗɗta۳xacürü ngóonexüۡ tá nangexma. 21ॸRü Cori ya Tupana rü ñanagürü pexüۡ: “Choma rü naxchi chaxai rü nüxüۡ chaxo i ngŕma taxüۡ i peta i chauégagu pexügüxüۡ, rü tama namaxã chataãxŕ i ngŕma perü ngutaque۳xegü. 22ॸRü tama chanaxՓa۳xe i naxüۡnagü cha۳u۳xca۳x nax ípeguxüۡ, rü ՓΎΎɗngŕma perü ãmare i trígu rü tama chanaxՓa۳xe. Ѡӥҡիӡҡ̲Ëȍ͑ֆիӕɗ ngŕ̲ՓΎËիËӥǣӥɗ͑ǣӥľիüۡ i cha۳u۳xca۳x nax peda۳i ۳xüۡ nax ngŕmamaxã choxüۡ perüngüxmüexŕŕxüۡca۳x. 23ॸ¡Rü choxna ЙɗիɥǣËȍɗ̲͑ի%ɗngŕ̲ЙľфӥՓɗֆľǣӥ i namaxã choxüۡ penaxocáüۡmarexüۡ! Tama nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥǣËȍüۡ i ngŕma perü paxetaruxüۡ i árpagü. 24ॸNatürü ngŕma pexüۡ‫ ڟ‬chanaxՓa۳xexüۡ ͑ɗիɥ͑ի guxüۡguma pemücügümaxã pixaixcümaxüۡ ñoma natü i nagoxüۡchixüechaxüۡrüxüۡ. Rü chanaxՓa۳xe i ñoma dexá i chuxchuxüۡ i taguma gúxüۡrüxüۡ guxüۡguma mexüۡ nax pexüxüۡ. 25-26ॸRü dücax, Pa Iraéanecüã۳xgüx, rü yexguma 40 ga taunecü ínachianexüۡՓЙľֆľի̲ǣӥǣӕ, rü tama cha۳u۳xca۳xicatama penadai ga naxüۡnagü rü tama choxnaxicatama ãmare pexãgü. Natürü peyangegüama ta ga yema perü tupananetachicüna۳xãgü ga pematama pexüxüۡ ga Chicú rü perü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

kͅϜґॷ5, 6, 9 ՓΎф̲ËӕфɗËȍɗËӥna۳xã ga Quiyú nax nüxüۡ picua۳xüüۡgüxüۡca۳x. Rü ñu۳xma rü ta rü ngŕmaãcü penaxü. 27ॸRü ngeۡmaca۳x i ËȍΎ̲фӥɥ͑ľֆġ̲ËӕфӥֆիüۡՓҡ pexüۡ ËȍՓΎǣӥ. Rü choma ya Cori ya ҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓngŕի̲Ëӥ͑ɗիɥɗ ngŕma ñachaxüۡ. Rü ngŕ̲͑ɗիɥɗ chauéga.ٚ Chixexüۡ naxca۳x ínangu i Iraéanecüã۳xgü

pegümaxã pengechaxüۡgü, Pa Yerucharéüۡcüã۳x! Rü pema rü perü diŕruna perüyoüۡ rü petaãxŕgü erü nagu Йľфӥիɥ͑ӥľфӥҡիӕիüۡtáma pexüۡ nangupetü. Rü ngŕxgumarüxüۡ ta ¡pegümaxã pengechaxüۡgü i pema i æȍ̲фɗфӥɥ͑ľ͑фӥֆΎüۡxe! Pema rü ͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥľ͑ի͑ЙΎфիüۡ ya yima ɥ͑ľфӥngeۡmaca۳x taxuxüۡtáma pexüۡ nangupetü. Rü duüۡxüۡgü rü ngŕma

6

1ॸ¡Rü

ɥ͑ľфӥ%eۡx۳ gacügüca۳ի͑իɥľфӥ͑ǣӕ ͑фӥիɥ͑ӥфӥҡɞ͑͑ЙΎիüۡgü. …… 4ॸЬľ̲фӥЙľЙҡǣӥֆ̲ľիľËȍɗ͑ľՓ pepetae rü perü toruxüۡ i mexechixüۡgu pecagü rü ngŕxma perüngüۡgü. Rü ‫ ڟ‬a penangõ۳x i õna i mexechixüۡ i ngŕm Ëф͑ŃфӕիËӥ̲ËȍɗфӥՓΎËիËӥɗ ngüexüۡmachi. 5ॸRü perü árpagümaxã pepaxetagü natürü tama pexüۡ‫ڟ‬ naxuegu. Rü Dabíxüۡ peyadauxüۡ nax perü paxetaruüۡgü ípexüxüۡxüۡ. 6ॸRü taxüۡ i pexpáüۡՓЙľֆիիǣӥֆ¡ɞ͑ӕ, rü pumára i yi ۳xichixüۡmaxã pegü peyixemagü. Natürü tama nagu Йľфӥիɥ͑ӥľɗngŕma pechixüۡane nax chixexüۡgu nanguxüۡ. 7ॸѠӥЙľիɞфҡ͑ɗիɥ i to i nachixüۡ͑ľՓЙľիüۡ nagagüxüۡ i perü uanügü nax norü puracütanüxüۡ Йɗիɥǣӥիüۡca۳x. Rü ngŕxma ta nayacua۳x

612 nax penaxüxüۡ i taxüۡ ɗЙľфӥΥ͑ɗ͑Փ picuxcuxüۡ. …… Taxúetáma nawa tiña i Tupanaarü poxcu

nüxüۡ chadau ga Cori ya Tupana. Rü nüma rü ngŕma tupananetachicüna۳xãarü ãmarearü guchicaxüۡxüۡtagu nachi, rü ñanagürü choxüۡ: “¡Daa tupananetapataarü caxtagü rü nagu napogü nax yaՓa۳xgüxüۡca۳x rü ngŕmaãcü duüۡxüۡgüétü nangutaüۡxüۡca۳x i naaxüۡ rü ngŕxma nayuexüۡca۳x! Rü ngŕma maxŕxüۡ фӥՓΎΎֆ¡ӕի̲ӥǣӕфӥҡËȍ̲͑ӕɗ norü uanügü nax taramaxã nadaiaxüۡca۳x. Rü ngŕmaãcü taxuxüۡtáma niña. 2ॸѠӥՓΎΎՓɗիӥ̲ӥфӥ%ի̲իüۡgu ‫ ڟ‬a tá yacu۳xgügu rü ngŕm ۡ ɞËȍ͑ՓΎիüama. ѠӥՓΎΎ ‫ ڟ‬a ma۳իЙӦnetape۳իľǣӕ͑իɥǣӥǣӕфӥ͑ǣŕm 3 фӥҡɞËȍ͑իɥǣӥxŕxŕama. ॸѠӥՓΎΎ ma۳իЙӦnetape۳xe ya Carmérugu yanacu۳xgügu, rü choma rü tá ngŕxma naxca۳x chayadauama. Rü ngŕxguma mártamagu yanacu۳xgügu, rü choma rü tá chanamu i naexüۡ i taxüchixüۡ i düraxüۡ i márcüã۳x nax ngŕxma nagu ͑Փǣӥիüۡca۳իٚ, ñanagürü ya Tupana. …… 8ॸRü nüma ya Cori rü nüxüۡ ͑ĀՓľ͑ӥ i Iraéanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacügü i chixexüۡgu ímaxŕxüۡ rü ngeۡmaca۳x ñanagürü: ٘æȍΎ̲фӥҡ͖͑͑ľՓ ichayanaxoxŕxŕ i ngŕma ãeۡx۳ gacügü. ͮҡӥфӥҡիӡҡ̲ichayanaxoxŕŕxüۡchi i ngŕma Iraéanecüã۳xgü. Rü choma ya Cori ya Tupana nüxüۡ chixu i ngŕma.ٚ ……

9

1ॸRü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

kͅϜґॷ9

613

Tupana tá wena ínanadaxŕxŕ i Iraéane nax noxrirüxüۡ wena naporaxüۡca۳x 11ॸRü

Cori ya Tupana rü ñanagürü: “Pa Iraéanecüã۳xgüx, rü yema pechixüۡane ga yexguma ãeۡx۳ gacü ga Dabí namaxã icua۳xgu, rü naporaxüchi, natürü i ñu۳ի̲фӥ͖Ύ̲ՓӥիɗֆɥЙҡֆ rüngutaxüۡnerüxüۡ ͑ɗիɥ. ͮҡӥфӥҡ͑Փ nangu i ngunexüۡ ͑իՓľ͑ íchanadaxŕŕxüۡ nax noxrirüxüۡ Փľ͑ naporaxüۡca۳x. 12ॸRü ngŕmaãcü, Pa Iraéanecüã۳xgüx, фӥЙľիфӥҡ͑ɗիɥɗ ngŕma Edóüۡane i ñu۳xma íyaxüxüۡ rü guxüۡma i ngŕma nachixüۡanegü ga üۡpa chorü duüۡxüۡgüme۳xeۡՓ chayexmagüxŕŕxüۡ. Rü choma ya Cori ya ҽӕЙ͑͑ɗիɥɗngŕma ñachaxüۡ, rü choma rü tá chayanguxŕxŕ i ngŕma. 13ॸRü ngŕma ngunexüۡgügu rü tá poraãcü nixo i perü trígu. Rü ngŕիǣӕ̲ҡիӡҡ yagúegu nax penabuxuxüۡ i perü trígu rü

ngŕma perü naane rü marü táxarü name ͑իՓľ͑͑ǣӕЙľҡΎľիüۡ. Rü ngŕxguma ҡիӡҡֆǣәľǣӕ͑իЙľ͑¡ӕիӕիüۡ i perü úbagü rü ngŕma perü naane rü marü íname nax perü trígu nagu petoxüۡ. Rü guxüۡnema ya yima ma۳իЙӦ͑ľǣӥՓфӥ ngüchitaeruxüۡǣӥՓфӥҡ͑фӥֆľҡӥիüۡ i perü úbagü ñoma dexárüxüۡ. 14ॸRü ËȍΎ̲фӥҡՓľ͑͑Ëȍɗիüۡaneca۳x chanaՓoeguxŕxŕ i ngŕma chorü duüۡxüۡgü i Iraétanüxüۡgü. Rü nümagü rü tá nayamexŕxŕ ֆֆɗ̲͑Ύфӥɥ͑ľǣӥǣ nagu nüxüۡ‫͑ ڟ‬ЙΎǣӥľ͑ľфӥֆɗ̲Փҡ namaxŕ. Rü tá norü úbanecü naxügü rü ngŕma úbatüxüۡ ɗ¡ɞ͑ӕՓҡ͑իիľǣӥ. Rü nanetümaxã tá natoegü rü ngŕmaarü o tá nangõ۳xgü. 15ॸѠӥ͑Ύфӥ͑͑ľՓիӥËȍɗ tá chanangexmagüxŕxŕ i ngŕma Iraétanüxüۡgü, фӥҡǣӕҡ̲ҡľիŃ͑Փ ɞҡ͑ՓΎիüۡ i ngŕma norü naane i choma nüxna chaxãxüۡ. Rü choma ya Cori ya ҽӕЙ͑͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ chixuxüۡ i ngŕma.ٚ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ABDÍAS (Abdía) Tupana rü tá Edóüۡanecüã۳xüۡ naxãneexŕxŕ

yexguma ta۳xacü ga ŕxüۡguxüۡ Abdíaxüۡ nadauxeۡegۡ u ga Tupana rü namaxã nüxüۡ nixu nax ta۳xacü tá nüxüۡ ngupetüxüۡ ga yema Edóüۡane. Rü nüma ga Abdía rü duüۡxüۡgümaxã nüxüۡ nixu rü ñanagürü: “Rü marü nüxüۡ ҡիɥ͑ӥľ ga Tupanaarü ore yerü guxüۡ ga nachixüۡ͑ľՓ̲͑͑ӕǣ͑ΎфӥΎфľфӥ uruxüۡ nax namaxã nüxüۡ yaxuxüۡca۳x rü ñanagürü: ‘¡ƚËӥɗЙľիɥ%Ëȍɗ͑ի Edóüۡanecüã۳xmaxã pegü peda۳i ۳xüۡca۳x!’ ñanagürü. Rü nüma ya Tupana rü Edóüۡanecüã۳xüۡ ñanagürü: ‘Tá pexüۡ

Nagagutama chixexüۡgu nayi ga Edóüۡanecüã۳xgü

1-2ॸRü

pemax, Pa Edóüۡanecüã۳xgüx, rü tá poraãcü pexãnee erü tá pexüۡ ichayarüxoxŕxŕ. Yerü chixri namaxã pechopetü ga petanüxüۡ ga Iraétanüxüۡgü rü penadai. 11ॸRü yexguma norü uanügü ga churaragü Yerucharéüۡarü poxeguxüۡarü ɥã۳xgu pogüegu, rü nachocu۳xgu nax nadeaxüۡca۳x ga norü yemaxüۡgü, rü pema rü yéma nüxüۡ perüdaunümare, фӥҡ̲͑ŃҡӥՓ pechogüe. Ѡӥֆľիǣӕ̲͑ΎфӥӕՓ͑ӥǣӥ nügümaxã natoyeãgu ga yema nadexüۡ rü pema rü natanüxüۡ Йɗիɥǣӥ. 10ॸRü

chaxãneexeۡxeۡ nape۳իľՓɗngŕma togü i nachixüۡanegü rü tá pexüۡ charüñae. 3ॸRü Pemax, Pa Edóüۡanecüã۳x, rü pegütama ЙľՓΎ̲ӥxŕxŕ erü perü poramaxã pegü picua۳xüxüۡ. Pema rü ínanutaanexüۡՓ pengexmagü i ma۳իЙӦ͑ľ͑ľՓ. Rü ngeۡmaca۳ի͑ǣӕЙľфӥիɥ͑ӥľфӥ taxúetáma pexüۡ tarüporamae. 4ॸNatürü ՓΎΎ͖Ύ̲ɥֆӥфӥիüۡ ĀիӡՓիüۡchi pengexmagügu rü ma۳իЙӦnetape۳xegu ‫ ڟ‬a tá pexãchiüۡǣӕ͖Ύ̲ɥֆӥфӥիüۡ, rü ngŕm ۡ pexü charüyi ۳xeۡxeۡ. ……

…… 15ॸRü yema chixexüۡ ga petanüxüۡ ga Iraétanüxüۡgümaxã pexüxüۡ rü ngŕmaãcü tátama pemaxã nangupetü. Erü ngŕma ͑ɗիɥɗЙľфӥ͑ҡ͑ӥnaxca۳x ga yema pexüxüۡ.’ Rü Cori ya Tupana rü ñanagürü: ‘Marü ningaica i ngŕma ngunexüۡ i choma tá nagu chapoxcuexüۡ i guxüۡma i nachixüۡanegü. …… 17ॸNatürü Chióüۡarü ma۳իЙӦ͑ľֆ ËȍΎЙҡ͑Փֆľի̲͑ľфӥՓӥիɗɗ

614 Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ABDÍAS

615 ‫ ڟ‬ҡ͑իɥ nachica i üünexüۡ ͑ɗիɥ. Rü ngŕ̲ i duüۡxüۡgü nax ngŕ̲%ӡËӥ̲իüۡՓ yabuxmüxüۡca۳x. Rü ngŕma Iraétanüxüۡgü

фӥՓľ͑ҡիфӥ͑͑ֆӕիǣӥɗ͑Ύфӥ naanegü’, ñanagürü ya Cori ya Tupana.ٚ ……

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇϘͮoґ (Yoná) Tupanacha۳իՓ͑ɗիӡǣ֤Ύ͑

1

1ॸRü

nüma ga Cori ya Tupana rü Amitái nane ga Yonámaxã nidexa rü ñanagürü: 2ॸ—¡ƚËӥɗ͑իӡ%Ëȍɗфӥ͑Փ ͑իӡֆֆɗ̲ɥ͑ľֆҡիüۡne ya Nínibe rü norü duüۡxüۡgümaxã nüxüۡ ixu rü tá chanapoxcue! Erü chauxüۡҡՓ nanguchiga nax poraãcü chixexüۡ naxügüxüۡ —ñanagürü. 3ॸNatürü nüma

ǣ֤Ύ͑фӥҡ̲ҽӕЙ͑ǣ͑իɥ͑ӥ, rü naxca۳x nadau nax ñuxãcü naxcha۳իՓ ֆիӡիüۡ. Rü yemaca۳ի֤ΔЙľфӥҡӥфľՓ ͑իӡ, rü yexma nüxüۡ inayangau ga ՓӥիɗǣՓЙӕфӕǣɗիӡ%ËȍɗËȍիüۡne ga ҽфËȍɗՓӡիӡ͑ľ. Ѡӥǣӕ̲Փ ͑͑իӥҡ͑ӥ͑իֆľի̲ֆիӡիüۡca۳x. 4ॸNatürü nüma ga Cori ya Tupana rü Փӥիɗǣ¡ӕ͑ľËӥǣҡËӥɗ͑͑իӦxŕxŕ ga yexguma már-arü ngãxüۡҡӥՓ nanguxgu. Ѡӥǣӕ̲ՓЙӕфӕфӥ͖Ύ̲ yapuxchaüۡxüۡrüxüۡ ͑ɗիɥ, yerü nataxüchi ga yuape. 5ॸRü yema norü duüۡxüۡgü ga ǣӕ̲ՓЙӕфӕфӥЙΎф%Ëӥ̲͑ӕüۡe, rü yemaca۳իՓӥիɗËȍɗǣӥ͑ΎфӥҡӕЙ͑͑ľҡфӥ ngüۡxeۡecۡ a۳x ínaca. Rü yema nax iyangüãchixüۡca۳իǣǣӕ̲ՓЙӕфӕфӥ ɞ͑͑ՓΎիüۡ ga guxüۡma ga yema naãcu.

Natürü nüma ga Yoná rü guma ՓЙӕфӕфӥɗիľЙľǣӕ͑իӥËӕфӥֆŃ̲ nayape. 6ॸѠӥ͑ӥ̲ǣՓЙӕфӕфӥ capitáüۡ rü yéma Yoná ípexüۡՓ͑իӡфӥ ‫ ڟ‬a cuxü ñanagürü nüxüۡ: —¿Ta۳xacü ngŕm Pa PexՓa۳xexüۡx? ¡Írüda rü curü Tupanana naca! Rü bexmana nüxü‫ۡڟ‬ ingechaüۡtümüxüۡgü nax tama iyuexüۡca۳x —ñanagürü. 7ॸRü yoxni ga yema norü duüۡxüۡǣӥǣǣӕ̲ՓЙӕфӕфӥ͑ӥǣӥ̲ի% ñanagürügü: —ͮǣɥի%ҡ͖͑͑ǣӥɗՓӥիɗ i diŕru nax ngŕmaãcü nüxüۡ icuáxüۡca۳x ͑իҡľիŃǣǣӕֆɗիɥիüۡ nax guxchaxüۡ tüxüۡ ngupetüxüۡ —ñanagürügü. Rü nanañanagügü rü Yonágu nangu nax ͑ǣǣӕֆɗիɥիüۡ ga yema nüxüۡ ngupetüxüۡ. 8ॸRü nümagü rü nüxna nacagüe rü ñanagürügü nüxüۡ: —¡Tomaxã nüxüۡ ixu rü ta۳xacüca۳ի͑ɗիɥɗtaxca۳x ínanguxüۡ i ñaa guxchaxüۡ! ¿Rü ta۳իËӥ͑ɗիɥɗËӕфӥ puracü i naxca۳ի͑ӕËӕիӡիüۡ? ¿Rü ngextácüã۳իнӕɗիɥ? ¿Rü ta۳իËӥ͑ɗիɥɗ cuchixüۡane? ¿Rü ta۳xacürü duüۡxüۡ нӕɗիɥ? —ñanagürügü. 9ॸRü nüma ga Yoná rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —Choma rü Iraétanüxüۡ Ëȍɗիɥ. Rü Cori ya Tupana i Āիӡǣӕիüۡ i naanearü üruxüۡ rü már-arü üruxüۡ rü ñoma i naanearü üruüۡaxüۡ‫͑ ڟ‬ɗիɥ

616 Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇϘͮoґॷ1ٍॷ2

617 i chayaxõxüۡ rü nüxüۡ chicua۳xüüxüۡ —ñanagürü. 10ॸRü ñu۳իӡËȍɗ͑ӥ̲ǣ ֤Ύ͑фӥ̲ľ̲ǣӕ̲ՓЙӕфӕфӥ duüۡxüۡgümaxã nüxüۡ nixu nax Cori ya Tupanacha۳իՓ͑իֆիӡիüۡ. Rü yexguma yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥľǣӕǣ nümagü, rü nüxüۡ nadaugü ga yema már ga nax yexeraãcü nayuapexüۡ, rü poraãcü namuüۡe. Rü nüxna nacagüe rü ñanagürügü: 11ॸ—¿Tü۳xcüüۡ ngeۡmaãcü cunaxü? ¿Rü ta۳xacü tá cumaxã taxüexüۡ i ñu۳xmax nax íyachaxãchixüۡca۳x ya yima

ɗ͑իӕ͑ľҡǣӥ͑ի͑ǣҡ͑իɥ͑ӥľիüۡ. yoxni ga nüma ga Cori ya Tupana фӥֆŃ̲̲͑͑ӕǣՓӥիɗǣËȍΎի͑ɗǣ taxüchixüۡ nax Yonáxüۡ ínagaxüۡca۳x. Rü nüma ga Yoná rü tomaepü۳x ga ngunexüۡ rü tomaepü۳x ga chütaxüۡ yema ¡ֆŃ͑%͑ӥՓ͑ֆľի̲.

17ॸRü

Yonáarü yumüxŕchiga

2

yuape? —ñanagürügü. 12ॸRü nüma ga Yoná rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —¡ƚcü choxüۡ ɞЙľҡľ͑ËȍɗӥՓɗ͖̲ф! Rü ngŕxguma rü tá ínayachaxãchi ya yuape. Rü choma rü nüxüۡ chacua۳x nax Ëȍӕǣǣӕֆɗիɥիüۡ ya daa buanecü ya tacü i nuxã pexüۡ naxüxüۡ —ñanagürü. 13ॸRü ͑ӥ̲ǣӥǣֆľ̲ՓЙӕфӕфӥĀӕüۡxüۡgü фӥЙΎф%Ëӥɗ͑ɗի%ǣӥ͑ի͑ի%͑ËӥՓ nangugüxüۡca۳x, natürü tama yéma nangugü yerü ga már rü yexeraãcü poraãcü nayuape. 14ॸRü yexguma ga nümagü rü Cori ya Tupanana nacagüe rü ñanagürügü: “Pa Cori Pa Tupanax ¡TaxӢ i nuxã toxüۡ cuyuexeۡexۡ üۡ nagagu i ñaa yatü! Rü ngŕxguma chi taxuxüۡma i chixexüۡ naxü۳xgux rü ¡taxӢ i cuyatoguãchixŕŕxüۡ nax nayuxüۡ! Erü cumax, Pa Corix, Pa Tupanax, rü cunaxü i ta۳xacü i cuma cunaxՓa۳xexüۡ%Ëӥ̲ٚ, ñanagürügü. 15ॸRü ֆľ̲͖ǣӥǣӕՓľ͑фӥ̲фՓ֤Ύ͑իüۡ

1ॸRü nüma ga Yoná rü yéma choxni ga taxüchixüۡ%͑ӥՓæΎфɗֆ Tupanamaxã nidexa rü ñanagürü: 2ॸ“Pa Corix, ֆľիǣӕ̲ЙΎф%Ëӥ%ӡËӥ̲իüۡՓ chayexmagu, rü cuxna chaca nax choxüۡ curüngüۡxeۡexۡ üۡca۳x. Rü cuma rü choxüۡ cungãxüۡ. Ѡӥֆľիǣӕ̲̲фՓ Ëȍֆľի̲ǣӕфӥ͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥфӥ̲фӥ tá chayu. Natürü yéma cuxna chaca rü choxüۡ Ëӕիɥ͑ӥ. 3ॸRü yéa már ímatamaxüۡՓËȍΎիüۡ cutáe, rü yema dexáarü poraxüۡchixüxüۡgu changu. Rü guma yuape ga taxüchicü ga icunaxüxŕŕcü rü chauétügu niñaxüۡchixü. 4ॸѠӥ͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥфӥ marü cugüxüۡҡՓËȍΎիüۡ ícutaxüchi. Rü nüxüۡ chacua۳իǣӕфӥҡǣӕҡ̲Փľ͑ nüxüۡ chadau ya cupata ya üünene. 5ॸRü dexáarü ngãxüۡՓËȍֆľի̲фӥËȍӕŃҡӥ niñaxüۡchiüxüchi ga dexá. Rü yema norü ̲ӕфľфӕфӥËȍӕľфӕՓnayaxu۳ۡxgü. 6ॸRü yema mártamagu changu rü choma ͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥǣӕфӥ̲фӥҡǣӕËȍɗ̲ yéma íchanguxuchi. Natürü cumax, Pa Cori Pa Chorü Tupanax, rü choxüۡ

natáegü, rü ínayachaxãchi ga yuape. yexguma yemaxüۡ nadaugügu ga ֆľ̲ՓЙӕфӕфӥĀӕüۡxüۡgü rü poraãcü Cori ya Tupanaxüۡ nicua۳xüxüۡgü rü naxca۳x nayama۳իǣӥǣՓӥիɗǣ͑իüۡna rü nayagugü. Rü Tupanamaxã

ɞËӕֆիӕËȍɗ͑Փǣֆӕ. 7ॸRü yexguma ͑ǣӕËȍфӥիɥ͑ӥǣӕǣ̲фӥ͑ի chingo۳xõchixüۡ nax chayuxüۡca۳x, rü cuxna chacua۳xãchi, Pa Cori Pa Tupanax, rü cumaxã chidexa. Rü yema chorü yumüxŕ rü yima cupata ya üünene ya

16ॸRü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ˇϘͮoґॷ2–4

618

nügümaxã nangechaüۡgü. 6ॸRü yexguma Nínibearü ãeۡx۳ gacüxüۡҡՓ͑͑ǣӕիǣӕǣ yema dexa, rü nüma rü norü nixaixcümagü. Natürü i chomax rü tá tochicaxüۡՓɗ͑Ëȍɗфӥɞ͑ËӕիӕËȍɗǣ moxŕ cuxna chaxã rü tá cuxca۳x chayagu norü ãeۡx۳ gacüchiru rü témüxüۡ ga i ãmaregü. Rü tá chayanguxŕxŕ ga yema naxchirugu nicu۳իфӥՓɗիӥ̲ӥфӥ cumaxã ichaxunetaxüۡ. Rü cuxicatama ãte۳xexüۡՓ͑фӥҡΎ̲фľ. 7ॸRü ñu۳իӡËȍɗ nüma ga ãeۡx۳ gacü rü norü ͑ɗիɥ, Pa Corix, Pa Tupanax, i nüxüۡ ngüۡxeۡerۡ uüۡgüxüۡ namu nax cucuáxüۡ nax choxüۡ cumaxeۡexۡ üۡٚ naxunagügüaxüۡca۳x ga aurechiga. Rü ñanagürü. 10ॸRü yexguma ga nüma ga Cori ya Tupana rü yema choxni ga ñanagürügü: “¡Taxúetáma texé tachibü! ۡ ۡ ۡ taxüchixüxü nanaxoégaxŕxŕ nax Yonáxü ¡Rü ngŕxgumarüxüۡ ta rü taxúetáma texé ínaxoxochixüۡca۳x márpechinügu. tanachibüexŕxŕ rü tayaxaxegüxŕxŕ i ҡӥ̲фӥՓΎËǣӥфӥËф͑Ńфӕǣӥ!ٚ, Nínibecüã۳xgü rü nüxüۡ narüxoe ga ñanagürügü. 8ॸRü yexgumarüxüۡ ta nacümagü ga chixexüۡ rü Tupanaca۳x nanaxunagü ga ãeۡx۳ gacüarü ore ga ñaxüۡ: nadaugü “¡Guxãma i pemax, Pa Duüۡxüۡgüx, rü 1ॸѠӥՓľ͑իфӥ֤Ύ̲͑ի%͑ɗĀľիǣ témüxüۡ i naxchirugu picu۳xgü rü ngŕmaãcü ípenaՓe۳x nax pegümaxã Cori ya Tupana rü ñanagürü nüxüۡ: 2ॸ—¡ƚcü yima taxüۡ͑ľֆɥ͑ľֆ pengechaüۡgüxüۡ! ¡Rü aixcüma Tupanana ۡ ۡ ۡ pecagü rü namaxã nüxüۡ pixu i perü ͮɞ͑ɗ¡ľՓ͑իӡфӥĀӕüxügümaxã nüxü ۡ ۡ chixexüۡgü! ‫ؽ‬ѠӥՓӥիɗËȍɗǣӥɗЙľ̲իфӥ ixu i ngŕma tá cumaxã nüxü chixuxü! 3 nüxüۡ perüxoe i pecüma i chixexüۡ rü —ñanagürü. ॸRü nüma ga Yoná rü ngŕma nax pegü peda۳i ۳xüۡ rü ҽӕЙ͑ǣ͑իɥ͑ӥфӥɗ͑իӡ%Ëȍɗ͑ի pemáetaՓa۳xegüxüۡ! 9ॸRü bexmana ͮɞ͑ɗ¡ľՓ͑իӡիüۡca۳x. Rü guma ͮɞ͑ɗ¡ľфӥɥ͑ľфӥҡΎ̲ľЙü۳x ga ngunexüۡ ngŕxguma ya Tupana rü tá nüxü‫ۡڟ‬ ingechaüۡtümüxüۡgü rü tá narüngüxmü ͑ɗ͑ǣľ͑ի͑ǣӕֆիӡ%ǣӥËȍɗǣӥիüۡ. 4ॸRü nax tamaxã nanuxüۡ, фӥҡիӡҡ̲ҡӥիüۡ ͑ӥ̲ǣ֤Ύ͑фӥǣӕ̲ɥ͑ľǣӕ͑իӥËӕ ۡ ۡ ͑Āɗٚ, ñanagürügü. 10ॸRü Tupana rü rü guxüma ga yema ngunexü rü nagu ۡ nüxüۡ nadau ga yema Nínibecüã۳x ga ͑ɗիӡ%ǣӥËȍɗǣӥ, rü tagaãcü ñaxümaxã duüۡxüۡgü ügüxüۡ nax ñuxãcü nüxüۡ yexma nicaechigü: —Rü 40 i naxoexüۡ ga nacüma ga chixexüۡ. Rü ngunexüۡՓ͑͑ǣӕիǣӕфӥҽӕЙ͑ҡ ͑ՓËӕ͑ǣľի̲͑ľՓ͑͑ǣӕ. 8-9ॸRü ngŕma duüۡxüۡgü i naxchicüna۳xãgüxüۡ icua۳xüüۡgüxüۡ, rü tama cumaxã

3

nayanaxoxŕxŕ ֆĀɥ͑ľֆͮɞ͑ɗ¡ľ —ñanagürü. 5ॸRü yexguma yemaxüۡ ͑իɥ͑ӥľǣӕǣֆľ̲ͮɞ͑ɗ¡ľËӥã۳x ga duüۡxüۡgü ga iyaexüۡ rü buxüۡgü, rü Tupanaaxüۡ‫ ڟ‬nayaxõgü. Rü nanaxunagügü nax Tupanaca۳x naxaureexüۡ rü nagu yacu۳xgüxüۡ ga naxchirugü ga témüxüۡ, yerü poraãcü

yemaca۳x ga nüma ga Tupana rü ínayachaxãchi ga yema poxcu ga noxri namaxã naxueguxüۡ. Nanu ga Yoná

4

1ॸRü

tama YonáãxŕՓ̲͑ľǣ yema mexüۡ ga Nínibecüã۳xmaxã naxüxüۡ ga Tupana rü poraãcü nanu.

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

619

ˇϘͮoґॷ4

2ॸRü

ga moxüۡãcü yangunegu rü ҽӕЙ͑ֆŃ̲̲͑͑ӕǣՓӥիɗǣΥի̲ɗ ͑իֆľ̲ֆՓľ̲իüۡãxüۡca۳x, rü narüñe۳xe. 8ॸRü yexguma üa۳xcü ngunagügu rü Tupana yéma nanamu ga Փӥիɗǣ¡ӕ͑ľËӥǣ͑ɗľ̲Ëӥǣӥa۳xcü ͑ľɞիӡիüۡՓ̲͑ľ¡ӕËӥ. Rü nüma ga üa۳xcü rü Yonáerugu nabaxi rü yemaacü poraãcü nüxü‫ ۡڟ‬nangu۳xema rü namaxã nayuéga yerü poraãcü nangu۳xema. Rü yemaca۳x ñanagürü: ٘ͮфӥ̲ľ̲ľ͑ɗիɥ nax noxtacüma chayuxüۡ rü tama nax chamaxüۡxü͖ۡٚ͑ǣӥфӥ. 9ॸNatürü nüma ga Tupana rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —¿Cuxca۳x rü namexüۡ nax ngŕmaãcü cunuxüۡ nagagu nax nayumaxüۡxüۡ i ngŕma nanetü? —ñanagürü. Rü nüma ga Yoná rü Tupanaxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: “Ngŕmáacüx, cha۳u۳xca۳x name i ngŕma, erü ngŕma chorü numaxã chayuxchaü͖ۡٚ͑ǣӥфӥ. 10ॸRü yexguma ga nüma ga Cori ya Tupana rü nanangãxüۡ rü ñanagürü nüxüۡ: —Cuma rü tama icunato ga yema nanetü rü tama cunayaxŕxŕ. ѠӥՓӥիɗҡ̲ǣ chütaxüۡ rü nango۳x rü to ga chütaxüۡ rü marü nayu. Natürü i cumax rü cuxüۡ‫ڟ‬

yemaca۳x ñaãcü nayumüxŕ: “Dücax, Pa Cori Pa Tupanax, rü ngŕma ñu۳xma ͮɞ͑ɗ¡ľՓ͑ǣӕЙľҡӥիüۡ ͑ɗիɥǣֆľ̲͑ӥիüۡ chixuxüۡ ga yexguma chauchixüۡ͑ľՓҡ̲Ëȍֆľի̲ǣӕ. Rü yemaca۳ի͑ɗիɥǣcuxcha۳իՓ Ëȍɗիӡիüۡtáa۳ի͑իҽфËȍɗՓËȍիӡիüۡca۳x, yerü nüxüۡ chacua۳իфӥËӕ̲фӥՓӥիɗֆ Tupana ya mecümacü rü ngechaxüۡՓa۳իľËӥнӕɗիɥфӥҡ̲Йի cunu. Rü ngŕma curü ngechaüۡ rü nataxüchi, rü ngeۡmaca۳իՓΎΎҡľիŃ̲ի% poxcu cuxuegu۳xgu rü paxama nagu Ëӕфӥիɥ͑ӥ, rü tama tüxüۡ cupoxcu ega nüxüۡ tarüxoegu i tümacüma i chixexüۡ. 3ॸRü ngeۡmaca۳x Pa Cori Pa Tupanax, rü chanaxՓa۳xe nax noxtacüma choxna cunayaxuxüۡ i ñaa chorü maxüۡ. Erü cha۳u۳xca۳x narümemae nax chayuxüۡ rü tama nax chamaxechaxü͖ۡٚ͑ǣӥфӥ. 4ॸNatürü nüma ga Cori ya Tupana rü nanangãxüۡ rü ñanagürü: —¿Rü cuxüۡ‫ڟ‬ namexüۡ nax ngŕmaãcü cunuxüۡ? —ñanagürü. 5ॸRü nüma ga Yoná rü ɞ͑իӡիӡ͑Փǣǣӕ̲ɥ͑ľфӥӥa۳xcü ne ɞիӡիüۡՓ̲͑իӡфӥֆľի̲͑͑իӥǣ norü düxenü ga naixatünaxca۳x. Rü yéma nüxüۡ ͑ĀՓľ͑ӥфӥҡta۳xacü nüxüۡ ͑ǣӕЙľҡӥǣǣӕ̲ɥ͑ľ. 6ॸRü nüma ga Tupana rü naxca۳x yéma nanaxüxŕxŕ ga Փӥիɗǣ͑͑ľҡӥǣ%ҡӥիüۡ nax yemamaxã nagauxchipetaxüۡca۳x, rü tama nangechaüۡxüۡca۳x. Rü nüma ga Yoná rü poraãcü yemamaxã nataãxŕ.

7ॸNatürü

nangu۳x nax nayuxüۡ. 11ॸRü dücax, choma rü yexeraãcü choxüۡ‫ ڟ‬nangu۳x nax nayuexüۡ i ngŕma duüۡxüۡgü i Nínibecüã۳xgü, ľфӥֆɗ̲ɥ͑ľՓ nangexmagü i 120,000 i buxüۡgü i taxuxüۡma i chixexüۡ ügüxüۡ rü muxüۡma i naxüۡnagü —ñanagürü.

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

MIQUEAS (Miquéa) Miquéa nüxüۡ nixu nax Tupana tá napoxcuxüۡ ga Chamáriacüã۳xgü

1

1ॸRü

yexguma Yudáanecüã۳xarü ãeۡի۳ ǣËӥǣӥֆɗիɥǣӥǣӕǣ֤Ύҡáüۡ rü Acáa rü Echequía, фӥֆľիǣӕ̲͑ɗիɥǣ Cori ya Tupana ga Miquéa ga Morechécüã۳xüۡ ͑ՓŃ%իüۡ ga yema Chamáriacüã۳xgüca۳x rü Yerucharéüۡcüã۳xgüca۳x tá ínguxüۡ. 2ॸRü ñu۳իӡËȍɗ͑ӥ̲ǣͅɗнӕŃфӥ͖͑ǣӥфӥ: —¡Pa Guxüۡma i ñaa Nachixüۡanearü ʘ͑ľËӥã۳xgüx, rü Pa Guxüۡma i Duüۡxüۡgü i Ñaa Nachixüۡ͑ľՓNgŕxmagüxüۡx, rü ɗЙľфӥիɥ͑ӥľɗ͖Ύфľ! Rü nüma ya Cori ֆҽӕЙ͑фӥ͑Йҡֆӥӥ͑ľ͑ľՓЙľիüۡ

nixugüchiga. …… 5ॸ¿Rü tü۳xcüüۡ pexüۡ nixugü? Rü pexüۡ nixugü erü nüma rü nüxüۡ nacua۳x i ngŕma chixexüۡ i pexüxüۡ rü tama naga ͑իЙľիɥ͑ӥľիüۡ i pemax, Pa Acóbutaagü i Iraétanüxüۡgüx. Rü bexmana pema rü ñaperügügü: ٘‫ع‬Ѡӥ͑ǣľիҡ͑ɗիɥɗҡ̲ ҽӕЙ͑ǣҡիɥ͑ӥľիüۡ i toma i Iraétanüxüۡgü?͖ٚЙľфӥǣӥǣӥ. Rü pemaxã nüxüۡ Ëȍɗիӕфӥֆɗ̲ɥ͑ľֆ æȍ̲фɗՓҡ̲͑ɗիɥ. Rü pema rü

bexmana ñaperügügü: ٘‫ع‬Ѡӥ͑ǣľիҡ͑ɗիɥ i tupananetachicüna۳xãgüxüۡ ticua۳xüüۡgüxüۡ?͖ٚЙľфӥǣӥǣӥ. Rü pemaxã nüxüۡ chixu rü YerucharéüۡՓҡ̲. 6ॸRü ngeۡmaca۳x i nüma ya Cori ya Tupana rü ñanagürü: ֤٘ɗ̲ɥ͑ľֆæȍ̲фɗфӥҡ͑ǣӕ chapogü rü naxtapü۳xgü i nügüétügu ‫ ڟ‬a tadau. Rü ngŕma yi ۳xixüۡxica tá ngŕm nachica rü naanexüۡ tá nananguxuchi rü úbagü nagu natogü. Rü yima nutagü ya ̲͑ի%ɞ͑ЙΎիľǣӕ͑ľֆֆɗ̲ɥ͑ľ, rü tá ngatexüۡǣӕ͑ՓΎΎ͑ľ̲фľ. Rü ngŕmaãcü tá nango۳x ya yima nutagü ya naxtapü۳xarü ügü. 7ॸRü guxüۡma i ngŕma norü tupanachicüna۳xãgü rü tá nipue rü tá ínagu i ngŕma norü naigü i namaxã natupanaã۳xgüxüۡ. Rü ngŕma diŕru i ngŕma Iraétanüxüۡgü norü tupanachicüna۳xãgüxüۡ namaxã icua۳xüüۡgüxüۡ, rü norü uanügü rü ‫ ڟ‬a nachixüۡ͑ľՓҡ͑͑͑ǣӥ͑ի͑ǣŕm norü tupanachicüna۳xãgüxüۡ namaxã yacua۳xüüۡgüxüۡٚ, ñanagürü ya Tupana. Miquéa rü norü ngechaüۡmaxã naxaxu

ngeۡmaca۳x taxüۡ i chorü ngechaüۡmaxã tá chaxaxu, rü ngearü 8ॸRü

620 Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅʊтԆƄkґॷ1–3

621 chapatuãx‫ ڟ‬eۡ фӥ͑ǣľիËȍɗфӕիľҡËȍɗիӡ, rü airu i dauxchitacüã۳xrüxüۡ tá chaxaxu rü Փľфɗɗ¡ľҡфәիËӥфӥիüۡ aita tá chaxü. 9ॸErü

ngŕma Chamáriacüã۳xgüarü guxchaxüۡ rü nataxüchi rü taxúema tanamexŕxŕ. Ѡӥֆɗ̲ɥ͑ľфӥҡǣӕҡ̲ Փľ͑͑Ύիфɗфӥիüۡ ͑ɗիɥ. Rü ngŕma norü guxchaxüۡ фӥ֤ӕĀ͑ľՓ͑͑ǣӕфӥ ñu۳ի̲ҡ͑Փ͑͑ǣӕֆֆɗ̲ɥ͑ľֆ Yerucharéüۡ i chautanüxüۡgü nagu ãchiüۡne. …… Ore i ãeۡx ۳ gacügü i chixri duüۡxüۡgümaxã icua۳xgüxüۡchiga

2

6ॸRü

pemax, Pa Ãeۡx۳ gacügü i Chixri Chorü Duüۡxüۡgümaxã Icua۳xgüxüۡx, rü ñaperügügü: ٘ҽ̲ҡΎфӥ̲ľ͑ɗիɥɗ tomaxã nua nüxüۡ cuyarüxu i ngŕma ore i chixexüۡ. Erü ngŕma guxchaxüۡ i nüxüۡ quixuxüۡ фӥҡǣӕҡ̲ҡΎՓ͑͑ǣӕ. 7ॸ¿Eۡ۳xna toma i Iraétanüxüۡ ͑իҡɗիɥǣӥիüۡ rü Tupana rü chixexüۡ tomaxã naxuegu? ¿Eۡ۳xna ya Tupana rü marü nüxüۡ narüxo ͑իֆի͑ҡΎ̲ի%͑իɥ͑ӥիüۡ? ¿Rü ngŕmaãcü eۡի۳ ͑ֆɗիɥիüۡ i nacüma ya Tupana? ¿Tama eۡx۳ na i tüxüۡ nangüۡxeۡexۡ üۡ i ngŕma Tupanaarü ore ya yíxema aixcüma mea nagu maxŕxe?ٚ ñaperügügü. 8ॸNatürü ga Tupana rü ñanagürü pexüۡ: “Pemax, Pa Ãeۡx۳ gacügüx, rü namaxã perüxuanü i ngŕma chorü duüۡxüۡgü rü chixexüۡ namaxã pexü. Rü yíxema churaragü i ĀɗՓ͑ľɥիľфӥҡҡ%xŕgü erü nagu ҡфӥիɥ͑ӥľфӥҡӥ̲ЙҡՓфӥ̲фӥ taxuxüۡtáma ta۳xacürü guxchaxüۡ tüxüۡ nangupetü. Natürü ngŕxguma ítangugügu rü pemax rü tüxna penapu i ngŕma tümachiru i tatanüxüۡ. 9ॸRü

yíxema yutegüxe rü pema nax ãeۡի۳ ǣËӥǣӥЙɗիɥǣӥիüۡ rü tüxna penapu ya yima tümapata ya nügümaxã tüxü‫ۡڟ‬ ՓӥիɗË͑ľ. Rü yíxema tümaxacügü rü ngŕmaãcü tüxüۡ pengepatagüechaxŕxŕ erü tüxna penapu i ngŕma chorü ngüۡxeۡe ۡ i tüxna chaxãxüۡ. 10ॸ¡Rü ŕcü ipechigü rü ípechoxüۡ i nua! Ƅфӥ͖ɥ͑ľфӥ ҡիӡҡ̲͑ՓЙľ͑ǣľի̲ǣӥ. Erü ngŕma chixexüۡ i nua pexüxüۡ rü nataxüchi, rü ngeۡmaca۳x i guxüۡma i ñaa ɥ͑ľфӥ͑Ëȍɗիľ. 11ॸRü ngŕxguma chi ɞ͑͑ǣӕիǣӕɗՓӥիɗɗΎфľфӥӕфӕüۡneta i doraxüۡmare ixuxüۡ, rü ñaxgu: ‘Rü ñu۳xma rü choma rü chanaxunagü rü marü name i peyaxaxüxüۡ i bínu rü tooma i axchiügü’ ñaxgu, rü pexca۳x rü ngŕma ͑ɗիɥɗՓӥիɗɗ̲ľիüۡma i orearü uruxüۡ ɗիɥիüۡٚ, ñanagürü ya Tupana. …… Chixexüۡ i ãeۡx ۳ gacügüchiga

3

1ॸ‫ؽ‬ѠӥɗЙľфӥիɥ͑ӥľ,

Pa Iraétanüxüۡgüarü Ãeۡx۳ gacügüx! ¿Rü tama eۡx۳ na pexna naxüxüۡ nax nüxüۡ pecuáxüۡ i ta۳իËӥ͑ɗիɥɗ̲ľիüۡ rü ta۳xacü ͑ɗիɥɗËȍɗիľիüۡ? 2-3ॸNatürü i pemax rü naxchi pexai i ngŕma mexüۡ rü perü me ͑ɗիɥɗngŕma chixexüۡ. Rü pema rü ñoma ՓΎËɗ̲իüۡrüxüۡ Йɗիɥǣӥ̲͑ի%ɗËȍΎфӥ duüۡxüۡgü. ѠӥЙľ̲фӥ͖Ύ̲ՓΎË icauxcha۳xmüxüۡrüüۡãcü namaxã ipecua۳x. Rü peyacua۳i ۳xgü rü ñoma namachi i íxraxüۡgu chexexüۡ nax imuxraxüۡrüxüۡ namaxã pechopetü i ngŕma chorü duüۡxüۡgü. 4ॸѠӥՓӥիɗɗ͑ǣӕ͑ľիüۡ rü tá nüxna pecagü ya perü Cori ya Tupana ͑ҡӥфӥɗ͑ӥ̲фӥҡիӡҡ̲Йľիüۡ nangãxüۡga. Rü ngŕxguma i nüma rü tá pexcha۳իՓinicu۳x nagagu i ngŕma

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅʊтԆƄkґॷ3ٍॷ4 chixexüۡ i pexügüxüۡ. 5ॸRü ngŕma chorü duüۡxüۡgü rü nacüma i chixexüۡǣӕ͑իɥ nagagu i ngŕma orearü uruüۡgüneta i doramaxã nangúexŕŕxüۡ. Rü yíxema ͑իӥՓľ̲ӥիľфӥҡ%xŕ tümamaxã naxuegu. Natürü yíxema tama ͑իӥՓľ̲ӥիľфӥĀɗҡӥ̲̲ի% naxuegu. …… 11ॸѠӥĀɥ͑ľфӥ%eۡx ۳ gacügü i guxchaxüۡarü mexŕŕruxüۡ rü ngŕma nüxüۡ‫ڟ‬ naxütanüxüۡǣիɗË͑իɥ͑ӥ. Rü ngŕma chacherdótegü rü ngŕxguma nüxüۡ‫ڟ‬ tanaxütanüguxicatama tüxüۡ nangúexŕxŕ. Rü ngŕma orearü uruüۡgü rü ngŕxguma nüxü‫ ۡڟ‬naxãtanügu rü taãxŕruxüۡ i orexüۡ nixu. Natürü guxüۡma i nümagü rü ñanagürügüneta: “Rü Cori ya Tupana rü nataxüۡtagu rü taxuxüۡtáma i chixexüۡ tüxüۡ ͑͑ǣӕЙľҡӥٚ, ñanagürügüneta. 12ॸRü ngeۡmaca۳x, Pa Ãeۡx۳ gacügüx, rü pegagu tá ͑ɗիɥ͑իɥËȍɗËӥիüۡ yanguxuchixüۡ rü ‫ ڟ‬a inuãgüxüۡ ya yima nachipexica ngŕm ɥ͑ľֆ֤ľфӕËȍфéüۡ ya ma۳իЙӦ͑ľֆ ChióüۡՓ͑ǣľի̲͑ľ. Rü yima ma۳իЙӦ͑ľ ֆҽӕЙ͑Йҡ͑Փ͑ǣľի̲͑ľфӥՓӥիɗ i naane i ngŕxma rüxümarexüۡrüxüۡ tá ͑ɗիɥ. Tupana rü tá duüۡxüۡgüxüۡ inarüngüxmüexŕxŕ

4

1ॸѠӥֆɗիËӥффӥҡ͑Փ͑͑ǣӕ͑ի

yima ma۳իЙӦ͑ľֆҽӕЙ͑Йҡ͑ǣӕ üxüۡne rü tá guxüۡnema ya náigü ya ma۳իЙӦ͑ľǣӥфӥֆľիľф͑ҡËȍɗǣ. Erü ‫ ڟ‬ҽӕЙ͑ЙҡՓҡ͑իɥɗǣӕիüۡma i ngŕ̲ nachixüۡanecüã۳xgü i duüۡxüۡgü nax nüxüۡ yacua۳xüüۡgüxücۡ a۳x. 2ॸѠӥ̲ӕիӡËȍɗիüۡtama i ‫ ڟ‬a nangugü rü duüۡxüۡgü tá ngŕm ñanagürügü tá: ٘‫ؽ‬Ѡӥ͑ӕЙľիɥфӥ͑ǣɥի%

622 daa ma۳իЙӦ͑ľՓĀիӡҡիɥǣӥ͑ի͑Փ ingugüxücۡ a۳x ya yima Iraétanüxüۡgüarü Tupanapata nax nüma tüxüۡ nangúexŕŕxücۡ a۳x i ngŕma mexüۡ i nacüma nax ngŕ̲ǣӕɗիɥիücۡ a۳x!͖ٚ͑ǣӥфӥǣӥҡ. Erü daa ma۳իЙӦ͑ľֆæȍɗóüۡՓҡ͑ɗիɥֆ Cori ya Tupana i tüxüۡ nangúexŕŕxüۡ. Rü YerucharéüۡՓҡ͑ɗիɥɗ͑ľ͑իӡիüۡ i norü ore. 3ॸѠӥ͑ӥ̲ֆæΎфɗֆҽӕЙ͑ҡ͑ɗիɥɗ namexŕŕãxüۡ i nachixüۡanegüarü guxchaxüۡǣӥфӥՓΎΎɗngŕma nachixüۡanegü i yáxüۡՓngŕxmagüxüۡarü guxchaxüۡgü. Rü ngŕma duüۡxüۡgü rü aiegumüaneruxüۡ ҡ͑ֆիɥǣӥxŕxŕ i norü taragü, фӥֆɗ̲͑ΎфӥՓΎËľǣӥ, rü tríguarü buxruxüۡ ҡ͑ֆիɥǣӥxŕxŕ. Rü taxuxüۡtáma to i nachixüۡ͑ľфӥՓľ͑ naxãxnegü nax togümaxã nügü nada۳i ۳xücۡ a۳x rü taxúetáma texé tanangúexŕxŕ i daixchiga. 4ॸRü guxãtáma ҡիӡҡ̲̲ӕüۡeãcü tamaxŕ. Rü ՓӥիɞիľËȍɗǣӥфӥҡҡӥ̲фӥә¡ЙľËȍɗҡǣӕ, rü tümaarü iguérapechitagu tarüngüۡ. Rü ͖Ύфľфӥ͑Ύիфӥҡ̲͑ɗիɥֆֆɗ̲æΎфɗ ֆҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓӥËӥ. 5ॸRü ngŕma togü i nachixüۡanecüã۳x i duüۡxüۡǣӥфӥՓΎΎ ͑Ύիфӥҡ̲ҡӕЙ͑ǣӥ͑ľҡǣ͑իɥ͑ӥľǣӕ, natürü i yixema rü guxüۡgutáma naga ҡիɥ͑ӥľֆֆɗ̲ҡΔфӥæΎфɗֆҽӕЙ͑. Tupana tá ínananguxüۡxeۡxeۡ i norü duüۡxüۡgü 6ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü ñanagürü: “Yixcüra rü tá nachixüaۡ neca۳x chanaՓoeguxŕxŕ i ngŕma chorü duüۡxüۡgü i Iraétanüxüۡgü. ѠӥՓӥիɗՓҡ chanangexmagüxŕxŕ i ngŕma noxri to ga nachixüۡ͑ľǣӕՓΎΎ͑ľիüۡ rü turaexüۡ rü ipaexüۡ. 7ॸRü ngŕ̲ՓΎľǣӕիü̲ۡի%Փӥիɗǣӕ namaxã i ngŕma YerucharéüۡՓ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅʊтԆƄkґॷ4–7

623 yaxügüxü̲ۡի%ҡՓľ͑ichanachixŕxŕ i Փӥիɗɗ͑Ëȍɗիüۡane i poraxüۡ. Rü choma ya Tupana rü guxüۡgutáma namaxã ichacua۳x i ngŕma chorü duüۡxüۡǣӥ͑Փֆֆɗ̲ ma۳իЙӦ͑ľֆæȍɗóüۡ. 8ॸRü cumax, Pa Yerucharéüۡ i Iraétanüxüۡgüarü ‫ۡ ڟ‬Փ, Poxüۡchicaxüۡ ʊիɥիľɗMa۳իЙӦ͑ľֆæȍɗõü фӥՓľ͑ҡիфӥǣӕիüۡ i Iraéanearü ɞ͑ľǣӥŃҡӥՓËӕ͑ǣľի̲фӥËӕՓҡ͑ɗիɥɗ nangexmaxüۡ i ñaa nachixüۡanearü ãeۡի۳ ǣËӥЙҡٚ, ñanagürü ya Tupana. ……

ngŕxguma ngŕma Achíriaanecüã۳xgü tachixüۡanegu chocu۳xgu rü ãeۡx۳ gacüpatagügu chocu۳xgu rü yimá ãeۡx۳ gacü rü naxüۡҡՓҡ̲͑͑ӕǣӥɗ7 i duüۡxüۡgüarü dauruüۡgü rü 8 i ãeۡx۳ gacügü nax nüxüۡ naporamaegüxücۡ a۳x. 6ॸRü ͑ӥ̲ǣӥфӥ͑Ύфӥҡф̲ի%ҡ͑ɗիɥɗ Nimróchixüۡane i Achíriamaxã ۡ eۡxeۡ inacua۳xgüxüۡ. Rü tá tüxüۡ ínanguxüx naxme۳իՓɗngŕma Achíriacüã۳xgü i tórü naanegu chocuxüۡ rü tüxna yapugüxüۡ. ……

Tupana rü tá Iraétanüxüۡgüxüۡ

Ngŕma Cori ya Tupana duüۡxüۡgüaxüۡ‫ ڟ‬naxwa۳xexüۡ

naxüarü ãeۡx ۳ gacüã۳x

cumax, Pa Beréüۡ ɗƄƸфҡɗիɥիľի, фӥՓΎΎՓӥիɗֆɥ͑ľֆɞիф͑ľнӕɗիɥ ͑ҡ͑ӥՓֆǣӕիüۡnema ya Yudáanecüã۳x ֆɥ͑ľǣӥ, ͑ҡӥфӥËӕǣӕҡ͑ɗիɥɗ͑¡ӕիüۡ

5

2ॸRü

ya yimá Iraéanecüã۳xgüarü ãeۡx۳ gacü ya ՓΎľҡ̲̲фӥngŕxmaechacü. 3ॸRü ñu۳xma ya Cori ya Tupana rü norü duüۡxüۡǣӥ͑͑ɗիӡǣËȍɗ͑ի͑Ύфӥӕ͑ӥǣӥ namaxã icuáxücۡ a۳x ñu۳xmatáta naxíraxacü i ngŕ̲͑ǣľɗՓӥիɗֆ͑ǣɥ͑ľҡ͑ǣɥիü‫ۡڟ‬ ngŕxmacü. Rü ngŕիǣӕ̲ҡ͑ɗիɥɗngŕma Iraétanüxüۡgü i to i nachixüۡanegügu ۡ neca۳ի͑ՓΎľǣӕիüۡ ՓΎΎ͑ľիüۡ rü tá nachixüa ͑իՓӥիɗՓ͑͑ǣľի̲ǣӥիücۡ a۳x namaxã i natanüxüۡgü ga nachixüۡ͑ľՓҡ̲ yaxügüxüۡ. 4ॸRü nüma ya yimá Iraétanüxüۡgüarü ãeۡx۳ gacü ya ínguchaüۡcü rü Cori ya Tupanaarü poramaxã rü norü üünemaxã tá ngŕma norü duüۡxüۡgümaxã inacua۳x. Rü ngŕma norü duüۡxüۡgü rü taxuca۳xtáma namuüۡe erü guxüۡtáma i duüۡxüۡǣӥɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓngŕxmagüxüۡ rü tá Cori ya Tupanaxüۡ nicua۳xüxüۡgü. 5ॸRü nüma ya yimá ãeۡx۳ gacü rü tá nanangüxmüexŕxŕ i duüۡxüۡgü. Rü

ta۳xacümaxã tá nüxüۡ chayarücua۳xüxüۡ ya yimá Cori ya ҽӕЙ͑ֆĀիӡËӥã۳x? ¿Eۡ۳ի͑ՓΎËիËӥɗ Փӥիɗɗҡӕ͑ľËӥ͑ӥիüۡ‫ ڟ‬ngeۡxmaxüۡ tá naxca۳x chiguxüۡ nax ngŕmamaxã nüxüۡ chicua۳xüüۡxüۡca۳x? …… 8ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü marü cumaxã nüxüۡ nixu, Pa Duüۡxüۡx, i ta۳xacü ͑ɗիɥɗnape۳իľՓ̲ľիüۡ rü ta۳իËӥ͑ɗիɥɗ ngŕma cuxü‫ ۡڟ‬nanaxՓa۳xexüۡ. Rü ngŕma cuxüۡ‫ ڟ‬nanaxՓa۳xexüۡ ͑ɗիɥ͑ի̲ľիüۡ cuxüxüۡ rü quixaixcümaxüۡ rü tama cugü quicua۳xüxüۡ%Ëӥ̲͑ǣËӕիɥ͑ӥիüۡ ya

6

6ॸ¿Rü

curü Tupana. …… Iraétanüxüۡarü ãeۡx ۳ gacügü rü chixri norü duüۡxüۡgümaxã inacua۳x

7

2ॸѠӥ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓфӥ̲фӥ

nataxuma i duüۡxüۡ i mexüۡgu фӥիɥ͑ӥիüۡ rü Tupanamaxã ixaixcümaxüۡ. Rü ngŕxguma guxchaxüۡ ngeۡxmagu, rü guxüۡma rü ínamemare nax nügü nadaixüۡ. ѠӥՓӥիɗËȍɗǣӥфӥnaxca۳x nadau nax

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅʊтԆƄkґॷ7 ñuxãcü guxchaxüۡ togueca۳x naxüxüۡ. 3ॸRü nümagü rü nüxüۡ nicua۳xüchi nax naxügüãxüۡ i guxchaxüۡgü. Rü ngŕma ãeۡx۳ gacügü rü naxca۳x ínacagü nax nüxüۡ‫ڟ‬ naxütanügüaxüۡ. Rü ãeۡx۳ gacügü i guxchaxüۡarü mexŕŕruxüۡ rü ngŕma nüxüۡ‫ڟ‬ naxütanüxüۡŃҡӥՓ̲͑իӥ. Rü ngŕma ãeۡx۳ gacügü i nachixüۡanemaxã icua۳xgüxüۡ rü tümamaxã inacua۳xgü ya norü duŕxŕgü i ngŕma nüma nanaxՓa۳xexüۡãcüma, rü ngŕmaãcü nanachixexŕxŕ ֆ͑Ύфӥɥ͑ľ. …… 6ॸRü ngŕma nanegü rü tauxüۡtáma ͑͑ҡӥǣ͑իɥ͑ӥľ, rü ngŕma ingexüۡ i naxacügü rü naémaxã tá nanue. Rü ngŕma naneã۳xgü rü na۳xeۡgüchi tá naxai. Rü ngŕ̲ҡӥ̲фӥӕ͑ӥɗիɥǣӥիüۡ rü tümatanüxüۡҡ̲͑ɗիɥǣӥ. Tupana rü tüxüۡ narüngüۡxeۡe ۡ 7ॸNatürü

i chomax rü Cori ya Tupanaarü ngüۡ xeۡecۡ a۳x tá chadau. Rü

624 tá nagu chayaxõ ya yimá Tupana ya chorü poxüۡ ruxüۡ ɗիɥËӥ, erü nüma rü tá choxüۡ ͑իɥ͑ӥ. 8ॸPa Torü Uanügüx ¡taxӢ i petaãxŕgüxüۡ nax guxchaxüۡ toxüۡ ngupetüxüۡ ! ƄфӥՓΎΎɗҡֆֆɗիǣӕ фӥՓľ͑ҡիфӥɞҡфӥĀǣӥ̲. Rü ՓΎΎŕanexüۡ Փҡ͑ǣľի̲ǣӥǣӕɗ ñu۳ x max, rü nümatama ya Cori ya ҽӕЙ͑фӥҡΎфӥΎ̲ӥ͑ɗիɥ. 9ॸRü aixcüma chixexüۡ taxü Cori ya Tupanape۳իľՓ, rü ngeۡmaca۳x ñu۳ xma nax toxüۡ napoxcuexüۡ rü tá yaxna ̲͑ի%ҡիɥ͑ӥľ. Rü nüma rü tá toxüۡ ínapoxüۡ nüxna i guxüۡ m a i torü uanügü, rü tá nanapoxcue naxca۳x i ngŕma chixexüۡ i tomaxã naxügüxüۡ . Rü nüma ya Tupana rü tá ŕanexüۡ Փ toxüۡ ínanguxüۡ xeۡxeۡ rü ngóonexüۡ Փҡ toxüۡ nagagü. Rü tá toxüۡ nanaՓe۳x nax ñuxãcü torü uanügüxüۡ naporamaexüۡ —ñanagürü ga Miquéa. ……

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

NAHÚM (NaӢ) Nanu ga Tupana

1

1ॸѠӥ͖͑ɗիɥǣֆľ̲ΎфľǣͮӢ

ǣɥ͑ľǣƈфËӕËӥã۳x TupanaxüۡҡՓ nayaxuxüۡ ga yexguma nüxüۡ nüxüۡ nacua۳xeۡegۡ u. Ѡӥֆľ̲Ύфľфӥɥ͑ľǣ ͮɞ͑ɗ¡ľфӥЙΎիËӕËȍɗǣ͑ɗիɥ. 2ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü poraãcü nüxü‫ۡڟ‬ tachu۳xu ya yíxema nüxüۡ ngechaüۡgüxe rü ngeۡmaca۳x tüxüۡ napoxcue ya yíxema

ҡ̲͑ǣɥ͑ӥիľ. Rü ngŕma norü ӕՓ͑ӥǣӥ̲ի%фӥ͑͑ӕ. 3ॸRü nüma ya æΎфɗֆҽӕЙ͑фӥՓΎΎ͑ի͑ЙΎфիüۡ natürü yaxna duüۡxüۡǣӥ̲ի%͑իɥ͑ӥ. Natürü yíxema chixexüۡ Ӧիľфӥҡ̲ nüxüۡ narüngüma nax tüxüۡ napoxcuxüۡ. Rü nüma rü inanaՓe۳իɗ͑ΎфӥЙΎф͑Փ ya yima poracü ya buanecü. Rü ngŕma caixanexüۡgü rü ñoma nacutügüarü ca۳i ۳xãchite۳xexüۡrüxüۡ ͑ɗիɥǣӥ. …… 6ॸ‫ع‬ѠӥҡľիŃҡֆի̲͑͑ի%ҡիɥ͑ӥľǣ tümamaxã nanuxgu ya Tupana? ¿Rü ҡľիŃҡ͑ŃҡӥՓҡ̲ի̲ɗngŕma norü nu? Erü ngŕma norü nu rü üxüemaarü naiemaxüۡrüxüۡ ͑ɗիɥ. Rü ngŕxguma nanuxgu rü yima nutagü ya ҡիӥËȍɗËӥфӥ͑фӥ͑ǣӦիҡľǣӥ. 7ॸRü nüma

ya Cori ya Tupana rü namecüma. Rü ngŕxguma guxchaxüۡ ínguxgu rü nüma ͑ɗիɥɗҡӥի͑͑Āӕիüۡ. Rü nüma rü tüxüۡ ínapoxüۡxüۡ ya guxãma ya yíxema nagu yaxõgüxe. 8ॸNatürü ya yíxema norü uanügü rü tá tüxüۡ nadai ñoma dexá tümaétü iñaxüۡchiüxüۡrüxüۡ, rü ŕanexüۡՓ tá tangexmagü. 9ॸ¿Rü ta۳xacürü chixexüۡ ͑ɗիɥɗæΎфɗֆTupanape۳իľՓ͑ǣӕ Йľфӥիɥ͑ӥľիüۡ? Rü nüma rü noxtacüma tá pexüۡ inayarüxoxŕxŕ. Rü ngŕxma tá nayacua۳x nax namaxã perüxuanügüxüۡ. …… 1ॸPa Nínibecüã۳xgüx, rü ngŕma pexüۡ yada۳i ۳xüۡ rü marü pexca۳իɗ͑իɥ%Ëȍɗ. ‫ؽ‬ѠӥЙľфӥĀիӡҡľфӕüۡËȍɗËՓфӥ Йľ̲͑ӕǣӥɗĀիӡҡľфӕüۡgü! ¡Rü perü ̲͑ǣӥՓфӥЙľĀӕիüۡtaegü! ¡Rü

2

Йľǣӥիӥ͑ľǣӕЙľ͑իӦɗngŕma perü tara! ¡Rü penanútaque۳xe i perü churaragü nax perü uanügümaxã pegü peda۳i ۳xüۡca۳x! 2ॸYerü ga pemax rü penadeãcu ga Iraéane rü Yudáane rü ñoma úba ga ngechacüüxüۡrüüۡ%ËӥֆŃ̲Йľ͑ՓΎǣӥ. Natürü nüma ya Cori ya Tupana rü tá Փľ͑ɞ͑͑Āǣӥxŕxŕ nax noxrirüxüۡ naporaexüۡca۳x ga yexguma noxri tauta penadeãcugurüxüۡ. 3ॸRü ngŕma perü

625 Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͮkȸԊͅॷ2

626

uanügüarü poxüۡruxüۡ rü nadáutachinü, rü nidáuxchiru i norü churaragü. Rü ínamemare nax pexüۡ nada۳i ۳xüۡ rü yima ͑Փľüۡgü rü ñoma üxüarü ya۳u۳xraemarüxüۡ ͑ɗիɥǣӥ, rü ngŕma norü ËΎՓфӕǣӥфӥnanaxi ۳xãchiãxŕtanü. …… 5ॸRü nüma ya perü ãeۡx ۳ gacü rü norü churaragüeruca۳x naca rü nüma i ngŕma norü churaragüeru rü ñu۳xãŕãcü inaxüãchi. Rü nügümaxã narüxü nax naxtapü۳xna nax yadaugüxüۡca۳x. 6ॸNatürü

yema norü uanügüca۳x rü marü natauxcha nax nachocuxüۡ erü ngŕma naxtapü۳xarü ɥã۳իɗ͑ҡӥՓ̲ӥիüۡ rü ͑ɗՓ%ի͑, фӥ̲фӥҡիӕËӥфӥՓ̲ ítayachaxãchixŕxŕ i ngŕma dexá, rü ngeۡmaca۳x ya yima ãeۡx۳ gacüpata rü niՓa۳x. 7ॸRü ngŕma ãeۡx۳ gacü naxma۳x rü to i nachixüۡ͑ľՓ͑ǣɥիüۡ nagagü ̲͑ի%ɗ͑ǣɥիüۡtaxüۡgü. Rü ñoma muxtucurüxüۡ ɗֆիիӕ͑ľҡ͑ӥǣӥфӥ͑ǣɥǣӥ napaxremügüãcüma ixauxe. ……

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

HABACUC (Abacú) ngŕmaãcü ínayatóxŕŕgü i ngŕma aixcüma Փe۳xguxüۡ —ñanagürü.

Abacú rü naxca۳x nidexa nax chixexüۡ ngupetüxüۡ

1

Cori ya Tupanaarü ngãxüۡga

1ॸ͵͑ɗիɥǣֆľ̲ΎфľǣæΎфɗֆ

Tupana rü orearü uruxüۡ ga Abacúxüۡ ͑ՓŃիüۡ. 2ॸRü nüma ga Abacú rü ñanagürü: —Pa Corix ‫͖ع‬ӕիǣӕիӥфҡҡ͑ɗիɥɗËȍΎիüۡ Ëӕիɥ͑ӥիüۡ nax yexüۡcürü tagaãcü cuxna chacaechaxüۡ nax toxüۡ curüngüۡxeۡexۡ üۡca۳x natürü i cuma rü tama choxüۡ Ëӕիɥ͑ӥ? ¿Rü ñuxguxüratáta i tagaãcü cumaxã nüxüۡ chixuechaxüۡ naxca۳x nax yanaxoxüۡca۳x i ngŕ̲ĀɗɗҡΎҡ͑ӥՓ ngŕxmaxüۡ natürü i cuma rü tama nua Ëӕիӡ͑ի͑ՓҡΎիüۡ ícunguxüۡxeۡexۡ üۡca۳x? 3ॸ¿Rü tü۳xcüüۡ choxüۡ nüxüۡ cudauxeۡxeۡ i ñaa taxüۡ i guxchaxüۡ rü chixexüۡ i guxüۡՓ̲ngŕxmaxüۡ? Rü choxüۡ ínachomaegu i duüۡxüۡgü i chixexüۡ ügüxüۡ rü máetagüxüۡ. Rü guxüۡՓ̲ɗ duüۡxüۡgü rü nügümaxã nanue rü nügü nadai. 4ॸRü duüۡxüۡgü rü tama aixcüma nagu namaxŕ i ngŕma tochixüۡanearü mugü. Rü ngŕma mugü i duüۡxüۡǣӥŃҡӥՓ idexaxüۡ фӥҡ̲͑ǣ͑իɥ͑ӥľ. Rü ngŕma duüۡxüۡgü i chixri maxŕxüۡ rü tüxüۡ napoxcu ya yíxema mexüۡ ügüxe. Rü

5ॸRü

nüma ga Cori ya Tupana rü Abacúxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —¡Dücax, nüxüۡ pedau i ngŕma nachixüۡanegü i pexüۡ íchomaeguãchixüۡ nax ta۳xacü nüxüۡ ngupetüxüۡ! ¡Rü nüxüۡ pedau rü peba۳i ۳xãchie! Erü ngŕma tá chaxüxüۡ фӥЙľ̲фӥҡիӡËȍɗ̲ ЙľֆիΥǣӥՓΎΎľǣҡľիŃЙľ̲ի%͑ӥիüۡ ixuxgu. 6ॸRü choma rü tá ichanachigüxŕxŕ i ngŕma Cadéuanecüã۳xgü (i Babiróniaanecüã۳x) nax guxüۡՓ̲Āɗ͑իӥǣӥիüۡca۳x. Rü nümagü rü duüۡxüۡgü i tama togü i duüۡxüۡgüxüۡ ngechaüۡgüxüۡ ͑ɗիɥǣӥ, rü ínamemaregü nax nayauxanegüaxüۡca۳x i ngŕ̲͑͑ľǣӥɗҡ̲͑Ύիфӥɗիɥիüۡ —ñanagürü ga Tupana. …… Abacú rü wenaxarü Tupanamaxã narüxutaga 12ॸ—Dücax,

Pa Corix, Pa Chorü Tupanax ¿tama eۡx۳ na i cuma i guxüۡguma cungexmaechaxüۡ? Erü cuma

627 Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ȸk´kæԆæॷ1–3 фӥӥӥ͑ľËӥфӥҡǣӕ̲ֆӕËӥнӕɗիɥ. Pa Corix, Pa Chorü Poxüۡruxüۡx, Ëӕ̲͑ɗիɥɗ pora nüxna cuxãxüۡ i ngŕma Cadéugü ͑ի͑Փcuyanguxŕŕxüۡca۳x i ngŕma curü poxcu i toxca۳իɗիɥիüۡ. 13ॸRü cumax, Pa Tupanax, nax aixcüma üünecü nax нӕɗիɥիüۡ фӥҡ̲ֆի̲͑͑ի%Ëӕիɥ͑ӥɗ ngŕma chixexüۡ rü tama namaxã cutaãxŕ i ngŕma duüۡxüۡgü i chixexüۡ ügüxüۡ. ¿Rü ͖ӕիӡËӥфӥՓɗËӕ͑͑ǣľիфӥфӥҡիӕ ñacurügümare i ñu۳xma nax toxüۡ nada۳i ۳xüۡ i ngŕma Cadéuanecüã۳xgü i torü yexera chixexüۡ ügüxüۡ? —ñanagürü ga Abacú. …… Ore ga Cori ya Tupana Abacúxüۡ nüxüۡ cua۳xeۡex ۡ üۡ

2

1ॸRü

nüma ga Abacú rü ñanagürü: —æȍΎ̲фӥ͖Ύ̲Փӥիɗɗ dauxüۡtaexüۡrüxüۡ tá ichaxuãxŕ, rü tá ɗËȍĀՓľ͑ӥ͑իngŕmaãcü nüxüۡ chacuáxüۡca۳x rü ta۳xacümaxã choxüۡ nangãxüۡ ya Tupana naxca۳x i ngŕma nax namaxã charüxutagaxüۡ —ñanagürü. 2ॸRü nüma ga Cori ya Tupana rü choxüۡ nangãxüۡ rü ñanagürü: —¡Wüxi i ̲ӥфЙľՓҡËȍɗ͑ӥǣӕ͑իӥ̲ҡӥɗngŕma tá cuxüۡ ËȍՓŃիüۡ nax ngŕmaãcü tauxchaãcü duüۡxüۡgü nüxüۡ daumatüxüۡca۳x! 3ॸRü ñu۳ի̲фӥҡիӡҡ ͑Փ͑͑ǣӕ͑իֆ͑ǣӕիüۡ ga yema cuxüۡ ËȍՓŃիüۡ. ͮҡӥфӥҡիӡҡ̲ nangupetümare nax yanguxüۡ. ¡Cumax rü mea ínanguxŕxŕ ľǣՓΎΎҡ̲Йի yanguxgu! Erü aixcüma tá ningu i ngŕxguma norü ngunexüۡՓ͑͑ǣӕիǣӕի. 4ॸ¡Rü naxümatü i ñaa ore! “Ngŕma duüۡxüۡgü i chixexüۡ ügüxüۡ rü nügü nicua۳xüxüۡgü. Natürü yíxema

628 chope۳իľՓɗ̲ľիľфӥҡtamaxŕ erü ËȍΎ̲ի%ҡɗիɗիËӥ̲ǣӥٚ—ñanagürü ga Tupana. …… Ngŕma Cadéucüã۳xgümaxã tá ngupetüxüۡ 8ॸDücax,

Pa Cadéucüã۳xgü, pema rü muxüۡma ga nachixüۡanegümaxã poraãcü chixexüۡ pexü, rü penadeãcu ga norü ɥ͑ľǣӥ. Natürü i ñu۳xmax rü ngŕma nachixüۡanegü rü tá pexca۳x nügü nanutaque۳իľфӥҡ͑ӥիɞЙľфӥɥ͑ľǣӥ nadeãcugü yema pema penadeãcuxüۡrüxüۡ. Rü ngŕmaãcü tá nüxüۡ‫ ڟ‬peyangutanüxŕxŕ ga yema máeta ǣ͑Ύфӥɥ͑ľǣӥՓЙľիӥիüۡ. …… 12ॸѠӥՓӥիɗɗҡիüۡ ɗ%ӡËӥ̲իüۡՓ pengexmagü, Pa Cadéucüã۳xgüx, yerü penadai ga duüۡxüۡgü rü penapuxüۡ ga norü yemaxüۡgü nax yemaacü perü ɥ͑ľǣӥЙľիӥǣӥիüۡca۳x. 13ॸRü nape۳իľՓֆ æΎфɗֆҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓ ngŕxmacü rü ngŕma perü puracü i nagu pipaexüۡ rü natüca۳ի̲̲фľ͑ɗիɥ. Erü guxüۡma i ngŕma pexüxüۡ фӥӥիӥՓҡ nayagu. …… 20ॸNatürü nüma ya Cori ya Tupana rü ͑Йҡֆӥӥ͑ľ͑ľՓ͑͑ǣľի̲. Rü guxãma i pema i ñoma i naanecüã۳x rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗnape۳իľՓЙľËȍɗ͑ľǣӥ̲фľ. Abacúarü yumüxŕ

3

1ॸѠӥ͖͑ɗիɥǣ͑Ύфӥֆӕ̲ӥxŕ

ga 2 ۡ orearü uruxü ga Abacú: ॸ“Pa Corix, Pa Tupanax, rü ngŕma nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥիüۡ i cuchiga rü nachiga ga guxüۡma ga yema cuxüxüۡ rü poraãcü choxüۡ nagu ͑фӥիɥ͑ӥxŕxŕ nax ñuxãcü cuxüünexüۡ. ¡Rü

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ȸk´kæԆæॷ3

629 torü maxüۡՓ͑իӥɗngŕma mexüۡ ga yema üۡpa cuxüxüۡ nax ngŕmaãcü i toma rü ta nüxüۡ tacuáxücۡ a۳x! ѠӥՓΎΎҡΎ̲ի%͑ի cunuxüۡ natürü ¡toxüۡ naՓe۳xama nax ñuxãcü cuxüۡ‫ ڟ‬tangechaüۡtümüxüۡgüxüۡ! 3ॸRü nüxüۡ chadau ya Cori ya Tupana i Temáüۡ͑ľՓ͑ľ͑իӡիüۡ ͑Փֆֆɗ̲ Paráüۡarü ma۳իЙӦ͑ľ. ѠӥĀիӡǣӕիüۡ i naane rü norü üünemaxã nanapá. Rü guxüۡ i ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓфӥ͑ӥիüۡ nicua۳xüxüۡgü. 4ॸRü iya۳u۳xracüemagu ngŕ̲ ‫͑ ڟ‬ľ͑իӡ. Rü naxme۳իՓɞ͑իӡիӡɗΎ̲ӥľ̲. Rü ngŕ̲Փnango۳x i ngŕma norü pora. …… 13ॸRü cuma rü dauxüۡՓɞËӕիӡիӡ͑ի curü duüۡxüۡgüxüۡ ícupoxüۡxücۡ a۳x, rü nüxüۡ nax curüngüxۡ eۡexۡ ücۡ a۳x ya yimá ãeۡx۳ gacü ya cumatama nüxüۡ cuxunetacü. Rü cuma rü cuyama۳x i ngŕma duüۡxüۡ i chixexüۡ üxüۡ ͖Ύ̲ՓӥիɗֆɥЙҡǣӕɗЙΎǣӥիüۡrüxüۡ. …… 16ॸRü yexguma nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥǣӕǣ ֆľ̲%ӡËӥ̲իüۡ ga cuxüxüۡ rü chamuüۡ,

rü poraãcü chidu۳xruchicüra. Rü ҡիӕËӥфӥՓɗËȍËȍɗфӥǣӕիüۡma i chauxune rü inayaturaãchi. ͮҡӥфӥՓΎΎ ngŕ̲%Ëӥ͑իֆɗիɥիüۡ rü mea tá íchanangu۳xeۡxeۡ i ngŕma ngunexüۡ i Tupana tá nagu guxchaxüۡ naxca۳x ínguxŕŕxüۡ i ngŕma churaragü i chixexüۡ tamaxã ügüxüۡ. 17-18ॸѠӥՓΎΎɗngŕma iguéra rü yangechacugu, фӥՓΎΎɗ ngŕma úba rü ngŕma oríbu rü nangearü oõ۳xgu, rü ngŕma naanegü rü taxuxüۡma ͑Փфӥիӥիǣӕ, фӥՓΎΎ͑ֆӕľǣӕɗngŕma carnérugü i nachitaüۡՓ, rü marü nataxuxguma i ngŕ̲ՓΎËǣӥɗ naxpӦüۡՓ, natürü i chomax rü Cori ya Tupana ya chorü maxŕŕruüۡmaxã tá chataãxŕ. 19ॸErü nüma ya Cori ya Tupana rü pora choxna naxã, rü ñoma ՓӥիɗɗËΎՓӥɗЙΎфիüۡrüxüۡ choxüۡ naporaxŕxŕ. ѠӥՓӥիɗֆma۳իЙӦ͑ľŃҡӥՓ ‫ ڟ‬a tá choxna tá choxüۡ naga rü ngŕm ۡ nadau nax taxuxüma choxüۡ naxüpetüxüۡca۳x.ٚ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

SOFONÍAS (Chofonía) Tupana rü Yudáanecüã۳xgüxüۡ tá napoxcu

1

1ॸѠӥ͖͑ɗիɥǣΎфľǣæΎфɗֆ

Tupana Chofoníamaxã nüxüۡ ixuxüۡ ga yexguma Yochía ga Amóüۡ nane ãeۡի۳ ǣËӥɗիɥիǣӕǣ֤ӕĀ͑ľՓ. Rü nüma ǣæȍΎƸΎ͑ɞфӥæәѸɗ͑͑ľ͑ɗիɥ, rü Cúsi фӥ֤ľĀфɞ͑͑ľ͑ɗիɥ, rü Yedaría rü k̲фɞ͑͑ľ͑ɗիɥ, rü Amaría rü ƄËȍľнӕɞ͑͑ľ͑ɗիɥ. 2ॸRü ngŕma norü ore i Cori ya Tupana rü ñanagürü: “Noxtacüma tá ichayanaxoxŕxŕ i guxüۡma i ta۳իËӥɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓ ngŕxmagüxüۡ. 3ॸRü tá ichayanaxoxŕxŕ i duüۡxüۡgü, rü naexüۡgü, rü ngŕxgumarüxüۡ ҡҡɗՓľфɗǣӥ, rü choxnigü. Rü tá naxca۳x íchayagoõchi i ngŕma chixexüۡarü üruüۡgü, rü tá chanadai. Rü tá ichayanaxoxŕxŕ i guxüۡma i duüۡxüۡgü i ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓфӥҡիӕիüۡtáma ínayaxü.ٚѠӥngŕ̲͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ yaxuxüۡ ya Cori ya Tupana. 4ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü ñanagürü ta: “Yudáanecüã۳xétü tá poxcumaxã ËȍՓŃxme۳x. Rü ngŕxgumarüxüۡ tá ta ЙΎիËӕ̲ի%͑ŃҡӥËȍՓŃxme۳x i guxüۡma i duüۡxüۡgü i YerucharéüۡՓmaxŕxüۡ. Rü tá ichayanaxoxŕxŕ i ngŕma tupananeta i

Baáchicüna۳xã namaxã i norü tupaucagü rü norü chacherdótegü. Rü ngŕmaãcü rü ՓΎΎɗ͑Ńǣǣӥɗngŕma chacherdótegü rü taxúetáma nüxna tacua۳xãchi. 5ॸRü tá chanadai i ngŕma duüۡxüۡǣӥɗ͑Ύфӥɥфӥ Āӕի͑ǣӕɥǣӥիüۡ nax nüxüۡ yacua۳xüüۡgüxüۡca۳x ya üa۳xcü rü ҡӕľ̲ËӥфӥՓΎф̲Ëӕфɗǣӥ. Rü ngŕxgumarüxüۡ tá ta chanadai i ngŕma chauégagu norü tupananeta i Mircóüۡxüۡ icua۳xüüۡgüxüۡ. 6ॸRü ngŕxgumarüxüۡ tá ta ichayanaxoxŕxŕ i ngŕma duüۡxüۡgü i ËȍΎի͑ɗիɥǣËȍɗիüۡ, rü tama cha۳u۳xca۳x daugüxüۡ rü tama choxna cagüexüۡ ega ta۳xacü nanaxՓa۳իľǣӥǣӕٚ, ñanagürü. 7ॸ¡Rü Cori ya Tupanape۳իľՓЙľфӥËȍɗ͑ľ! Erü ngŕma norü ngunexüۡ ɗ%ӡËӥ̲իüۡ i nagu tá tüxüۡ napoxcuexüۡ rü marü ningaica. Rü nüma rü ínanamexŕxŕ nax nadaiaxüۡca۳x i ngŕma nüxna ɗիɥǣËȍɗҡ͑ӥիüۡ. Rü nüma rü marü nüxna naxu i ngŕma tá nada۳i ۳xüۡ. 8ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü ñanagürü: “Ngŕma ngunexüۡ i nagu tá nadaiaxüۡ i ngŕma duüۡxüۡgü rü tá chanapoxcue i ngŕma Yudáanearü ãeۡx۳ gacügü rü ngŕma ãeۡx۳ gacügü nanegü rü guxüۡma i ngŕma chorü duüۡxüۡgü i to i

630 Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґϘǗϘͮʑkґॷ1–3

631 nachixüۡanearü tupananetaxüۡ icua۳xüüۡgüxüۡ. …… 12ॸRü ngŕma ngunexüۡgu rü omümaxã guxüۡՓ̲ɗ֤ľфӕËȍфéüۡՓҡ̲ľ naxca۳x chadau i ngŕma duüۡxüۡgü i chixexüۡ ügüxüۡ. Rü tá chanapoxcue i ngŕma duüۡxüۡgü i ñoma bínu ya ichaxchixüۡmarecürüxüۡ ɗիɥǣӥիüۡ. Rü nümagü rü inarüchomare rü taxuxguma ͑фӥիɥ͑ӥľфӥ͑ӥǣӥ̲ի%ҡ̲ ñanagürügü: ‘Nüma ya Cori ya Tupana rü taxuxüۡtáma i mexüۡ rüe۳xna chixexüۡ ҡ̲ի%͑իӥ͖ٔ͑ǣӥфӥǣӥٚ, ñanagürü ya Tupana. …… 1ॸ¡Rü pengutaque۳xegüx, Pa Duüۡxüۡgü i Tama Ãneexüۡ Cua۳xgüxüۡx, rü Tupanaca۳x pedaugü! 2ॸ¡Rü nüxüۡ perüxoe i ngŕma chixexüۡ i Tupanape۳իľՓЙľիӥǣӥիüۡ! ¡Rü naga Йľիɥ͑ӥľ͖Ύ̲фӥҡ͑͑ǣľ̲ɗ͑ǣӕ͑ľիüۡ naxüۡpa nax pexüۡ ɞ͑ՓΎǣӥիüۡ ñoma

2

maxeۡchapa۳xa buanecü ngexta cuexüۡrüxüۡ, rü naxüۡЙ͑ի͑Փ nanguxüۡ i ngŕma ngunexüۡ ɗ%ӡËӥ̲իüۡ i norü numaxã nagu pexüۡ napoxcuexüۡ! 3ॸRü

ngeۡmaca۳ի̲͑ľ͑ɗիɥɗnaxca۳x pedaugü, Pa Guxãma i Aixcüma Nape۳իľՓͅľËӥ̲ǣӥիľфӥͮǣ ʘ͑ӥľիľի. ¡Rü mea nape۳իľՓpemaxŕ! Rü bexmana ngŕmaãcü nüma tá pexüۡ ínapoxüۡ i ngŕma ngunexüۡ i nagu poxcu ínguxgu. …… 8-9ॸRü nüma ya Cori ya Iraétanüxüۡarü ҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmacü rü ñanagürü: “Marü nüxüۡ Ëȍիɥ͑ӥ͑ի ñuxãcü ngŕma Moátanüxüۡgü rü Amóüۡtanüxüۡgü chorü duüۡxüۡgüchiga

chixri yadexagüxüۡ. Erü nümagü rü chorü duüۡxüۡgümaxã naguxchigagü rü tümaarü naanegu nachocu. Rü ngeۡmaca۳x i choma rü chauégagutama nüxüۡ chixu rü tá chayanaxoxŕxŕ i ngŕma Moátanüxüۡgü rü Amóüۡtanüxüۡgü ǣӕ̲ɥ͑ľǣӥǣæȍΎĀΔ̲фӥիüۡ rü Gomórarüxüۡ. Rü ngŕma norü naane rü tá chuxchuxüۡnecü chayanguxuchixŕxŕ. Rü tá nayucüraane rü taxuxüۡtáma i ta۳իËӥфӥ͑͑ľҡӥ͑Փ͑фӥիӥ, rü guxüۡgutáma nachipetüanemare. Rü ngŕma chorü duüۡxüۡgü i to i nachixüۡ͑ľՓǣǣӥիüۡՓɞֆիӥǣӥիüۡ rü tá nanayauxgü i ngŕma Moátanüxüۡ rü Amóüۡtanüxüۡarü naanegü rü noxrü tá ͑ɗիɥ.ٚ …… Ngŕma duüۡxüۡgü i Yerucharéüۡwa yaxügüxüۡ rü tá Tupanaaxüۡ‫ ڟ‬nayaxõgü

3

12ॸRü

nüma ya Cori ya Tupana rü ñanagürü: “Pa Yerucharéüۡx, ËӕՓ tá chayaxügüxŕxŕ i duüۡxüۡgü i mecümaxüۡ ɗËȍӕǣɥ͑ӥľիüۡ. Rü nümagü rü tá chaugu nayaxõgü. 13ॸRü ngŕma Iraétanüxüۡgü i YerucharéüۡՓֆիӥǣӥիüۡ фӥҡիӡҡ̲Ëȍɗիфɗ͑ҡ͑ӥիüۡgümaxã inacua۳x, фӥҡիӡҡ̲ĀΎфիüۡ nixugüe rü tagutáma texéxüۡ ͑ՓΎ̲ӥxŕŕgü. Rü mea tá ínachibüe, rü tama namuüۡeãcüma tá inarüngüۡǣӥٚ, ñanagürü. Tupana rü tá nanataãxŕxŕxŕ i Yerucharéüۡcüã۳xgü

Pa Duüۡxüۡgü i ۡ Chióücüã۳x! ¡Rü taãxŕãcü picagüxüۡ, Pa Iraéanecüã۳xgüx! ¡Rü petaãxŕ, Pa Yerucharéüۡcüã۳xgüx, rü guxüۡnema ya 14ॸ‫ؽ‬ѠӥЙľՓɗֆľǣӥ,

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ґϘǗϘͮʑkґॷ3 perü maxüۡnemaxã petaãxŕgü! 15ॸErü nüma ya Cori ya Tupana rü marü ɞ͑ֆËȍի%Ëȍɗ͑Փɗngŕma poxcu i pemaxã naxueguxüۡ фӥ̲фӥɞ͑͑ՓΎիüۡ i ngŕma perü uanügü. Rü nüma ya Cori ya Tupana ya perü ãeۡx۳ gacü rü Йľҡ͑ӥՓ͑͑ǣľի̲, rü ngeۡmaca۳x marü taxuca۳xma pemuüۡe. 16ॸRü ngŕma ngunexüۡgu rü duüۡxüۡgü rü Yerucharéüۡcüã۳xmaxã tá nüxüۡ nixu rü ñanagürügü tá: “¡Petaãxŕgü, Pa Chióüۡcüã۳xgüx, rü taxӢ i muüۡmaxã pidu۳xruexüۡ! ¡Rü taxӢ i pegü peturaexŕŕxüۡ! 17ॸErü nüma ya Cori ya ЙľфӥҽӕЙ͑ɗիɥËӥ, фӥЙľҡ͑ӥՓ nangexma, фӥ͑ӥ̲фӥЙΎфËӥ͑ɗիɥ, rü pexüۡ tá namaxŕxŕxŕ. Rü nüma ya Cori ya Tupana rü tá pemaxã nataãxŕ. Rü

632 ngŕma pexüۡ nax nangechaüۡxüۡgagu rü ngexՓaca۳xüۡxüۡ i maxüۡ tá pexna naxã. Rü ngŕma nax pemaxã nataãxŕxüۡ rü norü taãxŕ̲ի%ҡ͑Փɗֆľٚ, ñanagürügü tá. …… 20ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü ñanagürü pexüۡ: “Rü ngŕma ngunexüۡgügu rü pechixüۡanegu tá pexüۡ chanutaque۳xexeۡxeۡ. Rü ngŕma perü ͑͑ľՓфӥҡЙľիüۡ charüngüۡxeۡe ۡ nax Փľ̲͑ľЙľիüۡ nangupetüxüۡca۳x. Rü ngŕmaãcü tá petachiga nape۳իľՓɗ guxüۡma i duüۡxüۡǣӥɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓ ngŕxmagüxüۡ. Rü choma ya Cori ya ҽӕЙ͑͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ chixuxüۡ i ngŕ̲ٚ, ñanagürü pexüۡ. ……

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

HAGEO (Aguéu) Tupana nüxna namaxã nacua۳xãchi nax naxügüaxüۡca۳x ya napata

1

1ॸRü

yexguma taxre ga taunecü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիǣӕǣġфɞӕ, rü norü 6 ga tauemacüarü ügügu, rü nüma ga Cori ya Tupana rü norü orearü uruxüۡ ga kǣӕŃӕՓ͑ɗĀľի. Rü nüxna nanaxã ga ore ga Yudáanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü ga Chorobabé ga Charatié naneca۳իɗիɥիüۡ rü chacherdótegüarü ãeۡx۳ gacü ga Yochué ga Yochadá naneca۳իɗիɥիüۡ. 2-3ॸRü ñaa ͑ɗիɥǣֆľ̲ΎфľǣkǣӕŃӕՓ͑ӥիüۡ yaxuxüۡ ga nüma ga Cori ya Tupana ya guxüۡŃҡӥՓngŕxmacü, rü ñanagürü: “Ñaa duüۡxüۡgü rü nüxüۡ nixugüe nax ҡիӡҡ͑Փ͑͑ǣӕիüۡ ͑իՓľ͑ naxügüaxüۡca۳x ya chopata. 4ॸ¿Eۡ۳xna pexicatama penaxՓa۳xexüۡ nax mexüۡne ֆɥЙҡՓpemaxŕxüۡ, rü yoxni ya yima chopata rü naxtapü۳x nügüétügu yixüۡ nax nachixexüۡ? 5ॸRü chomax ya Cori ya ҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmaxŕ rü pemaxã nüxüۡ chixu: ¡Mea penangugü i pecümagü! 6ॸRü pema rü muxüۡma i penetü petogü natürü noxretama i norü o pibuxgü, pechibüe natürü tama pexüۡ‫ڟ‬ ningu, rü pexaxegü natürü

pita۳իՓľ̲, rü pegü pidüxgü natürü ҡǣӕ̲Йľ͑ɗՓľ. Rü yíxema puracüxe rü tanayauxtanü i tümaarü puracü natürü paxama tüxüۡ‫ ڟ‬nagu erü ñoma chacu irügáuxüۡgu tananúcuxüۡrüxüۡ ͑ɗիɥ. 7ॸRü choma ya Cori ya Tupana ya ǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmaxŕ, rü pemaxã nüxüۡ chixu: ¡Mea penangugü i pecümagü! 8ॸ‫ؽ‬ѠӥĀӕիËȍɗҡՓЙľիɥфӥ͑ǣŕm ‫ ڟ‬a ̲ӥфЙľՓЙľֆիü۳x! ¡Rü nua penana rü ngŕ̲̲ի%Փľ͑Йľ͑իü۳x ya yima chopata! Rü choma rü tá taãxŕãcü ‫ ڟ‬a changexma rü ngŕm ‫ ڟ‬a tá ngŕm 9 ichanaՓe۳x i chorü üüne. ॸRü pemax rü poraãcü pepuracüe nax pexü‫ۡڟ‬ nangexmaxüۡca۳x i muxüۡ i perü nanetüarü o, ͑ҡӥфӥ͑Ύիфľҡ̲͑ɗիɥɗ ngŕma pibuxgüxüۡ. Rü ngŕma penetüarü o i pechiüۡgu namaxã penguxüۡxüۡ rü ՓӥիɗɗËӕľ͖իüۡmaxã ichayanatauxŕxŕ. ¿Rü tü۳xcüüۡ nge̲ۡ%Ëӥ͑ɗիɥ? Erü yima chopata rü naxtapü۳xica nügüétü nayi nax nachixexüۡ rü pemax rü pepataca۳xica pexoégaãxŕ. Rü choma ya æΎфɗֆҽӕЙ͑͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ chixuxüۡ i ngŕma. 10ॸRü ngeۡmaca۳ի͑ɗիɥɗҡ̲ pexca۳x chanapuxŕŕxüۡ rü ngŕma Փɗիӥ̲ӥфӥҡ̲̲ľЙľիüۡ‫ ڟ‬nayaxeۡeãۡ xüۡ

633 Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ȸkǾƄϘॷ1ٍॷ2 i penetügü. 11ॸѠӥËȍΎ̲͑ɗիɥǣ íchananguxŕŕxüۡ ga nax yapagüanexüۡ ga Йľ͑ľՓфӥma۳իЙӦ͑ľǣӥՓ, rü trígunecü, rü úbanecü, rü oríbunecü rü guxüۡma ga ta۳xacü ga petogüxüۡ͑ľËӥՓ. Rü yema nax yapagüanexüۡgagu rü pexca۳x ínangu ga taiya rü perü ՓΎËǣӥca۳իфӥҡٚ, ñanagürü ga Tupana. 12ॸRü nüma ga Chorobabé rü Yochué rü guxüۡma ga togü ga duüۡxüۡgü rü aixcüma ҽӕЙ͑ǣ͑իɥ͑ӥľֆľфӥ̲͑ӕüۡe ga yexguma nüxüۡ ͑իɥ͑ӥľǣӕǣֆľ̲Ύфľ ǣæΎфɗֆҽӕЙ͑kǣӕŃӕՓ͑ӥիüۡ ixuxüۡ. 13ॸRü yexguma ga nüma ga Aguéu ga Cori ya Tupanaarü orearü uruxüۡ, rü Cori ya Tupanaégagu duüۡxüۡgümaxã nidexa rü ñanagürü: “Nüma ya Cori ya Tupana rü ñanagürü pexüۡ: ‘Choma ya Cori ya Tupana rü pexüۡҡՓ Ëȍ͑ǣľի̲ٔॸٚ, ñanagürü. 14ॸRü yemaacü nüma ga Cori ya Tupana rü nanataãxŕxŕxŕ ga Chorobabé ga Yudáanecüã۳xarü ãeۡx۳ gacü, rü Yochué ga chacherdótegüarü ãeۡx۳ gacü rü guxüۡma ga yema togü ga duüۡxüۡgü. Rü yexguma ǣ͑ӥ̲ǣӥфӥֆŃ̲͑իɥфӥɗ͑͑իӥǣӥľ nax naxügüãxüۡ ga guma napata ga Cori ֆҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmacü. 15ॸRü yexguma taxre ga taunecü Pérchiaarü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիǣӕǣġфɞӕ, rü meama norü 6 ga tauemacüarü (setiémbre) 24 ga ngunexüۡ ͑ɗիɥǣ inaxügüãxüۡ ǣ͑իՓľ͑namexŕŕgüaxüۡ ga guma Tupanapata. Ngexwaca۳xüۡne ya Tupanapata rü namexechi

2

1ॸRü

guma 7 ga tauemacü (octúbre) rü norü 21 ga ngunexüۡgu, rü nüma ǣæΎфɗֆҽӕЙ͑фӥՓľ͑իфӥΎфľфӥ

634 uruxüۡ ga Aguéumaxã nidexa. 2ॸRü nanamu nax Chorobabémaxã, rü Yochuémaxã, rü guxüۡma ga yema togü ga duüۡxüۡgümaxã nüxüۡ yaxuxüۡca۳x ga norü ore ga ñaxüۡ: 3ॸ٘‫ع‬ҽľիŃɗЙľҡ͑ӥՓ rü nüxna cua۳xãchixüۡ ga nax nañuxraxüۡxüۡ ga chopata ga noxrix? Rü guma rü namexechi. Natürü ñu۳xma nax nüxüۡ pedauxüۡ фӥҡիӕՓ̲̲͑ľ. 4ॸ¡Natürü nataãxŕ, Pa Chorobabé! ¡Rü nataãxŕ, Pa Yochué ya Chacherdótegüarü Ãeۡx۳ gacüx! ¡Rü petaãxŕgü Pa Guxüۡma i Duüۡxüۡgüx! ¡Rü pora pexüe rü pepuracüe! Erü choma ya perü Cori ya Tupana rü pexüۡҡՓ changexma. 5ॸѠӥֆľիǣӕ̲Ƅнӕɞҡӕ͑ľՓ ínachoxüۡgu ga perü o۳xigü rü ichaxuneta rü ngŕma Chauãxŕ rü guxüۡgutáma pexüۡ naxümücü. Rü ngeۡmaca۳x taxuca۳xma pemuüۡe i ñu۳xmax. 6-8ॸErü íxraxüۡ nataxu nax chanaxɥã۳xãchixŕŕxüۡ ɗĀիӡǣӕիüۡ i naane, rü ñoma i naane, rü ngŕma már, rü tá chanamuüۡexeۡxeۡ i guxüۡma i nachixüۡanegü. Rü ngŕma togü i nachixüۡanegüarü duüۡxüۡgü rü nua tá nanana i norü diŕrugü rü úirugü. Rü ngŕmaãcü ya daa chopata rü tá namexechi. Rü choma ya Cori ya ҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmaxŕ ͑ɗիɥɗ nüxüۡ chixuxüۡ i ngŕ̲ľфӥËȍΎիфӥ͑ɗիɥɗ guxüۡma i diŕrugü rü úirugü. 9ॸRü ñu۳ի̲͑իՓľ͑namexŕŕxüۡ ya daa chopata rü yexguma noxri naxü۳xguarü yexera tá namexechi. Rü ngŕxguma rü tá ichayanaxoxŕxŕ i guxüۡma i nu i ñaa ͑ËȍɗËՓ, rü nua tá petaãxŕgü. Rü ËȍΎ̲ֆæΎфɗֆҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓ ngŕxmaxŕ ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ chixuxüۡ i ngŕma. ……

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ȸkǾƄϘॷ2

635 18-19ॸRü

ñu۳xma daa taunecü rü norü 9 ya tauemacüarü (diciémbre) 24 i ngunexüۡǣӕ͑ɗիɥɗɗЙľ͑իӥǣӥիüۡ nax penanúcuxüۡ ya yima nutagü ya namaxã

nangearü oxõ۳x i perü trígu, rü úbagü, rü iguéragü, rü boxragü rü oríbugü, natürü i ñu۳ի̲Փľ͑фӥҡЙľիüۡ charüngüۡxeۡe ۡ rü tagutáma pexüۡ‫ ڟ‬nataxu i ngŕma

inaxügüne ya chopata. ¡Rü dücax, rü mea penangugü! ѠӥՓΎΎɗ͖u۳xmax rü

Йľ͑ľҡӥфӥΎٚ, ñanagürü ya Tupana. ……

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ZACARÍAS (Chacaría) Cori ya Tupana rü norü duüۡxüۡgüna naxu nax naxca۳x nawoeguxüۡca۳x

1

1ॸRü

yexguma marü taxre ga taunecü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիǣӕǣġфɞӕ rü meama norü 8 ga tauemacügu (noviémbre) rü nüma ga Cori ya Tupana rü Chacaríamaxã nidexa. Rü nüma ga æȍËфɞфӥ´ľфľнӕɞ͑͑ľ͑ɗիɥфӥʑĀӕ ͑ɗիɥǣ͑Ύфӥo۳xi. Rü Tupana rü ñanagürü nüxüۡ: 2ॸ“Choma ya Cori ya ҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmaxe, rü poraãcü namaxã chanu ga yema perü o۳xigü. 3ॸRü ngeۡmaca۳x i ñu۳xma rü chanaxՓa۳xe i cutanüxüۡgümaxã nüxüۡ quixu i ñaa chauga i ñaxüۡ: ‘¡Cha۳u۳xca۳x ЙľՓΎľǣӥ! Rü choma rü tá pexca۳x chatáegu.’ Rü chomax i Cori ya Tupana ֆǣӕի%ŃҡӥՓngŕի̲իľ͑ɗիɥɗngŕma ñachaxüۡ. 4ॸRü tama name nax yema perü o۳xigürüxüۡ Йɗիɥǣӥիüۡ. Yerü yexguma nüxna chaxãgagu ga chorü orearü uruüۡgü nax namaxã nüxüۡ yaxuxüۡca۳x ga chauga nax nüxüۡ naxoexüۡca۳x ga chixexüۡ ga nacümagü rü chixri nax namaxŕxüۡ, natürü ga nümagü rü tama Ëȍӕǣ͑իɥ͑ӥľËȍüۡ rü tama choxüۡ nacua۳xgüchaüۡ. Rü choma i Cori ya

ҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓngŕի̲իľ͑ɗիɥɗ nüxüۡ chixuxüۡ i ngŕma. 5ॸ¿Natürü i ñu۳xma rü ngexüۡǣӥֆɗիɥիüۡ ga yema perü o۳xigü? Rü chorü orearü uruüۡgü rü ta rü marü nayue. 6ॸNatürü yema chorü ore rü yema chorü mugü ga chorü orearü uruüۡgüme۳xeۡgu chaxüxüۡ, rü perü o۳իɗǣӥՓ͑͑ǣӕ. Rü ñuxre ga nümagü rü cha۳u۳xca۳ի͑ՓΎľǣӕ, rü naxca۳x ínicua۳xgü ga chixexüۡ nax naxügüxüۡ, rü ñanagürügü: ‘Aixcüma nüma ya Cori ya ҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmacü rü ngŕma tórü chixexüۡãcütama tamaxã nanangupetüxŕxŕ’, ͖͑ǣӥфӥǣӥٚ, ñanagürü ga Tupana. Tupana rü Chacaríaxüۡ nanawe۳x i wüxi i ĀիӡËӥã۳x i cowaruétüwa rütogüxüۡ 7ॸRü

yexguma marü taxre ga taunecü ãeۡի۳ ǣËӥֆɗիɥիǣӕǣġфɞӕфӥ̲ľ̲ norü 11 ga tauemacügu (febréro) rü nüma ga Cori ya Tupana rü chomaxã nidexa i chomax i orearü uruxüۡ i Chacaría i Berequía nane ya Ídutaxa nax Ëȍɗիɥիüۡ. 8ॸѠӥՓӥիɗǣËȍӥҡիüۡgu rü Tupana choxüۡ nüxüۡ nadauxeۡxeۡ ǣՓӥիɗ ga norü orearü ngeruxüۡ ǣĀիӡËӥã۳x ga ËΎՓфӕǣĀӕիüۡétügu aunagüxüۡ. Rü

636 Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ד‬kækѠʑkґॷ1, 3

637 Փӥիɗǣ͑ǣҡľՓֆľի̲իüۡ ga ͑ɗիҡ͑ӥЙľËȍɗҡǣӕ͑ΎфӥËΎՓфӕ̲ի% nachi. Ѡӥֆľ̲Փľ̲͑ֆľի̲ǣӥǣ ՓӥիɗҡӥËӕ̲ӥǣËΎՓфӕǣɗĀӕիüۡ, rü to ga idáuxraxüۡ rü to ga icómüxüۡ. 9ॸRü ËȍΎ̲фӥֆľ̲ĀիӡËӥã۳x ga ËΎՓфӕŃҡӥǣӕӕ͑ǣӥիüۡna chaca rü ñachagürü: “Pa Corix ¿ta۳իËӥǣӥ͑ɗիɥɗ ngŕ̲ËΎՓфӕŃҡӥǣӕӕǣӥիüۡ?ٚ ñachagürü. Ѡӥ͑ӥ̲ǣֆľ̲ĀիӡËӥã۳x ga chomaxã idexaxüۡ, rü choxüۡ nangãxüۡga rü ñanagürü: “Choma rü tá cuxüۡ chanaՓe۳x i ta۳իËӥ͑իֆɗիɥǣӥիüۡٚ, ñanagürü. 10ॸRü yexguma ga yema ĀիӡËӥã۳x ga naixtanüpechitagu chixüۡ rü ñanagürü choxüۡ: ٘͵ǣӥ͑ɗիɥɗæΎфɗ ya Tupana nua mugüxüۡ nax ñoma i naanegu íyachoeguxüۡca۳իٚ, ñanagürü. 11ॸRü yexguma ga yema togü ga ËΎՓфӕŃҡӥǣӕӕǣӥիüۡ, rü Cori ya Tupanaarü orearü ngeruxüۡ ga naixtanüpechitagu chixüۡmaxã nidexagü rü ñanagürügü: “GuxüۡՓ̲ɗ͖Ύ̲ɗ naanegu ítayachoegu, rü guxüۡma i duüۡxüۡgü rü nügümaxã ínataãxŕgü, rü taxuxüۡma i ta۳xacü i guxchaxüۡxüۡ ɗҡֆ͑ǣӕǣӥٚ, ñanagürügü. 12ॸRü nüma ga yema Cori ya Tupanaarü orearü ngeruxüۡ ǣĀիӡËӥã۳x rü ñanagürü: “Pa Corix, ЬҽӕЙ͑ֆǾӕի%ŃҡӥՓ Ngŕxmacüx, rü marü 70ֆҡӕ͑ľËӥՓ nangu nax Yerucharéüۡcüã۳xgümaxã rü ngŕma togü i Yudáanearü ɥ͑ľËӥã۳xgümaxã cunuxüۡ. ¿Rü ñuxre ya taunecü taxuxüۡ ͑իՓľ͑իфӥËӕիüۡ‫ڟ‬ nangechaüۡtümüxüۡgüxüۡ?͖ٚ͑ǣӥфӥ. 13ॸRü nüma ga Cori ya Tupana rü nüxüۡ nangechaüۡ%Ëӥ̲̲ľֆľ̲ĀիӡËӥã۳x ga chomaxã idexaxüۡxüۡ nangãxüۡga. 14ॸRü ֆľիǣӕ̲ǣ͑ӥ̲ǣĀիӡËӥã۳x rü

choxüۡ namu nax chaxunagüxüۡ. “Rü ñaa ͑ɗիɥֆæΎфɗֆҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓ ngŕxmacü nüxüۡ ixuxüۡ: ‘Chomax rü nüxüۡ changechaüۡxüۡchi ya Yerucharéüۡ rü yima ma۳իЙӦ͑ľֆæȍɗóüۡ. 15ॸRü yexguma ɞիффӥՓҡ̲Ëȍ͑ЙΎիËӕËȍüۡgu ga yema Yerucharéüۡcüã۳xgü, natürü yema togü ga nachixüۡanegücüã۳x ga yéma chamugüxüۡ rü nanangupetüxŕxŕ ga yema poxcu ga Yerucharéüۡcüã۳xgümaxã chaxueguxüۡ. Rü ngeۡmaca۳x namaxã chanu i ngŕma nachixüۡanegü i nügü írüporaexüۡ фӥҡիәǣӕ̲фӥիɥ͑ӥľիüۡ. 16ॸNatürü ngŕma nax choxüۡ‫ڟ‬ nangechaüۡtümüxüۡgagu ya Yerucharéüۡcüã۳xgü, rü naxca۳x chatáegu. Rü tá nüxü‫ ۡڟ‬chanangúchaüۡxeۡxeۡ i duüۡxüۡǣӥ͑իՓľ͑namexŕŕgüaxüۡca۳x ya chopata, rü guxüۡ͑ľ̲ֆֆɗ̲ɥ͑ľٔ, ñanagürü ga Tupana.ٚ17ॸRü yema ĀիӡËӥã۳x rü ñanagürü ta choxüۡ: “Ñaa tá ͑ɗիɥɗҡΎɗΎфľɗҡ͑ӥիüۡ quixuxüۡ rü nüma ֆæΎфɗֆҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓ ngŕxmacü rü ñanagürü: ‘Rü choma rü tá Փľ͑͑ӥիüۡ charüngüۡxeۡe ۡ ya yima chorü ɥ͑ľǣӥ͑իֆ̲ľիüۡca۳x rü mea ɗֆիɥիüۡca۳x. ѠӥՓľ͑ҡËȍ͑ҡ%xŕxŕxŕ ya yima ma۳իЙӦ͑ľֆæȍɗóüۡ. ѠӥՓľ͑ҡ Ëȍ͑իӕ͑ǣӥ͑իËȍΎфӥɥ͑ľֆɗիɥիüۡ ya Yerucharéüۡ’, ñanagürü ya Tupana.ٚ …… Wüxi i ngexwaca۳xüۡxüۡ i naxchiru i Yochuéna naxãxüۡchiga

3

1ॸRü

yexguma nüma ga Cori ya Tupana rü choxüۡ nanaՓe۳x ga Yochué ga chacherdótegüarü ãeۡx۳ gacü. Rü nüma ga Yochué rü Cori ya Tupanaarü duüۡxüۡpe۳xegu nachi. Rü ֤ΎËȍӕŃфӥҡӥǣӥ͑ľËӥՓՓ͑ֆľի̲ǣ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ד‬kækѠʑkґॷ3ٍॷ4 Chataná ga nüxüۡ ixugüchaüۡxüۡ. 2ॸRü nüma ga yema Tupanaarü orearü ngeruxüۡ ɗĀիӡËӥã۳x rü Chatanáxüۡ ñanagürü: “¡Nüma ya Cori ya Tupana cuxüۡ nangax! ¡Rü yimátama Cori ya Tupana ya Yerucharéüۡxüۡ ngechaüۡcü rü cuxüۡ nangax! Erü ñaa yatü rü ñoma Փӥիɗֆãի‫ ڟ‬ՓľֆӥիӥŃҡӥՓ yaxuxcürüxüۡ ´¡ɗфΔ͑ɗ͑ľՓҡľǣӕիüۡ ͑ɗիɥٚ, ñanagürü. 3ॸRü nüma ga Yochué фӥЙΎф%Ëӥ͑ի%ӡ%ËȍɗËȍɗфӕфӥֆľ̲Ëӥ Cori ya Tupanaarü duüۡxüۡpe۳xegu nachi. 4ॸѠӥֆľիǣӕ̲ǣֆľ̲ĀիӡËӥã۳x ga orearü ngeruxüۡ rü norü ngüۡxeۡerۡ uüۡgüxüۡ namu rü ñanagürü: “Ngŕ̲%ӡ%Ëȍɗիüۡ i Yochuéchiru ¡rü ípenacuxuchix!ٚѠӥ ñu۳իӡËȍɗ֤ΎËȍӕŃիüۡ ñanagürü: “Dücax, rü marü cuxna chanayaxu i ngŕma curü pecádu rü nga۳xãŕchirugu cuxüۡ chicu۳xeۡxeۡٚ, ñanagürü. 5ॸRü yexgumatama norü ngüۡxeۡerۡ uüۡgüxüۡ namu ga Yochuéxüۡ yana۳i ۳xerugüxüۡca۳x ̲͑ի%ǣՓӥիɗǣngŕmataxüۡ ga naxchirutachinü. Ѡӥֆľ̲Փľ͑фӥ petachirugu nayacu۳xeۡegۡ ü. Rü nüma ga ֆľ̲ĀիӡËӥã۳x rü yexmatama nachiecha. 6ॸRü ñu۳իӡËȍɗǣ͑ӥ̲ǣ Cori ya Tupanaarü orearü ngeruxüۡ ga ĀիӡËӥã۳x rü Yochuéxüۡ ñanagürü: 7ॸ“Cori ֆҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmacü rü ñanagürü cuxüۡ: َ‫ؽ‬æȍӕËӥ̲ǣӕɗիӡфӥ yanguxŕxŕ i guxüۡma i ngŕma cumaxã nüxüۡ chixuxüۡ! Rü ngŕxguma ngŕmaãcü cunaxü۳xgux, rü cuxme۳իǣӕҡËȍ͑իӦ ya chopata rü naxã۳xtü nax nüxna cudauxüۡca۳x, rü tá cuxna chanaxã i ËӕËȍɗËɗ͑ҡ͑ӥՓɗ͖ËȍΎфӥΎфľфӥ ngeruxüۡ ɗĀիӡËӥã۳x i choxüۡ‫ ڟ‬puracüexüۡ. 8ॸ¡Rü dücax, Pa Yochuéx, rü mea ɗЙľфӥիɥ͑ӥľɗǣӕի%̲ɗЙľ̲ի͑ի

638 ËȍËȍľфĀΔҡľǣӥՓЙľիӥǣӥիüۡ! Rü pema фӥՓӥիɗɗcua۳xruxüۡ Йɗիɥǣӥnaxca۳x i ngŕma mexüۡ i tá ínguxüۡ. Erü paxa tá ͑ӕЙľҡ͑ӥՓchanango۳xeۡxeۡ ɗՓӥիɗɗ Dabítaxa i chorü duüۡxüۡ ya perü ãeۡx۳ gacü ҡɗիɥËӥ(Cristu). 9ॸRü chomax rü Yochuépe۳իľǣӕËȍ͑իӦֆՓӥիɗֆ͑ӕҡ ya 7ɗ͑ËӥՓ͑ӥիü‫ ۡڟ‬ngeۡxmacü. Rü choma tátama yima nutagu chanaxümatü. Rü ñu۳իӡËȍɗɗËȍΎ̲фӥ Փӥիɗҡҡ̲ɗ͑ǣӕ͑ľիüۡgu nüxna chanayaxu i norü pecádu i ñaa nachixüۡane. 10ॸRü ngŕxguma ngŕma ngunexüۡՓ͑͑ǣӕիǣӕфӥҡЙľǣӥ͑ Йɗիӕǣӥ͑իЙľфӥә¡ǣӥЙľËȍɗҡՓ, rü ЙľфӥɗǣӕŃфǣӥЙľËȍɗҡՓЙľǣӥ̲ի% petaãxŕgüxüۡca۳x. Rü choma ya Cori ya ҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓngŕի̲իľ͑ɗիɥɗ nüxüۡ chixuxüۡ i ngŕma’, ñanagürü.ٚ Chacaría nüxüۡ nadau ga wüxi ga omüarü Ӧфӕիüۡ rü taxre ga oríbugü

4

1ॸѠӥֆľ̲ĀիӡËӥã۳իфӥՓľ͑

cha۳u۳xca۳x natáegu, rü choxüۡ ínaba۳i ۳իǣӥ͖Ύ̲ЙľՓiba۳i ۳xãchigurüxüۡ. 2ॸRü choxna naca rü ñanagürü: “¿Ta۳xacüxüۡ cudauxüۡ?͖ٚ͑ǣӥфӥ. Rü choma rü chanangãxüۡga rü ñachagürü: “Choma rü nüxüۡ ËȍĀӕɗՓӥիɗɗΎ̲ӥɗ úirunaxca۳x. Rü norü queruyínupáüۡՓ ne nadagü i 7 i naxchiraxüۡ. 3ॸRü ngŕma omüxüۡҡՓ͑фӥիӥǣӥɗҡիфľɗΎфɞ¡ӕфӥ Փӥիɗɗ͑Ύфӥҡӥǣӥ͑ľËӥՓՓфӥҡΎɗ͑Ύфӥ to۳իՓľËӥՓՓٚ, ñachagürü. 4ॸRü yexguma ga choma rü nüxna chaca ga ֆľ̲ĀիӡËӥã۳x ga chomaxã idexaxüۡ rü ñachagürü: “Pa Chorü Corix ¿ta۳իËӥËȍɗǣ͑ɗիɥɗngŕma?͖ٚËȍǣӥфӥ. 5ॸѠӥ͑ӥ̲ǣĀիӡËӥã۳x rü choxüۡ nangãxüۡga rü ñanagürü. “¿Tama eۡx۳ na i

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ד‬kækѠʑkґॷ4, 8

639 nüxüۡ cucuáxüۡ nax ta۳իËӥËȍɗǣֆɗիɥիüۡ?ٚ ñanagürü. Rü choma chanangãxüۡga rü ñachagürü: “Tama nüxüۡ chacua۳x, Pa æΎфɗիٚ, ñachagürü. 6ॸRü nüma ga ĀիӡËӥã۳x rü nayadaxŕxŕ ga nax yadexaxüۡ rü ñanagürü: ٘͵͑ɗիɥɗæΎфɗ ya Tupanaarü ore i Chorobabéca۳իɗիɥիüۡ i ñaxüۡ: ‘Tama churaragüarü poramaxã rü bai i ta۳xacü rü to i poramaxã, natürü Chauãxŕarü poramaxã tá ningu i ngŕma chanaxՓa۳xexüۡ’, ñanagürü ya Cori ya ҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmacü. 7ॸRü ՓΎΎ͖Ύ̲ҡիӥ͑ľֆma۳իЙӦ͑ľфӥիüۡ ֆɗիɥիǣӕɗǣӕիËȍիüۡgü nax tama naxügüaxüۡca۳x ya yima Tupanapata, natürü Chorobabépe۳իľՓфӥҡ inayarüxo i ngŕma guxchaxüۡgü ñoma Փӥիɗֆma۳իЙӦ͑ľфӥĀΥիΥchixŕŕxüۡrüxüۡ. Rü nümatama ya Chorobabé rü tá ͑ֆիӦËӕËȍɗֆֆɗ̲͑ӕҡֆ͑Փ inaxügücü nax yanguxüۡca۳x ya yima Tupanapata. Rü ngŕxguma yanguxgu rü nüma i duüۡxüۡgü rü tagaãcü ñanagürügü tá: ‘¡Namexechi, namexechi ya yima Tupanapata!’ ñanagürügü tá.ٚ8ॸRü ֆľ̲Փľ͑ǣ͑ӥ̲ǣֆľ̲ĀիӡËӥã۳x rü chomaxã nüxüۡ nixu ga to ga ore ga ҽӕЙ͑Փ͑ľӡիüۡ ga ñaxüۡ: 9ॸ“Rü æȍΎфΎ¡¡Ń͑ɗիɥǣɗ͑͑ӕËӥǣǣӕ̲ nuta ga naxtapü۳xarü ügü ya daa ҽӕЙ͑Йҡфӥ͑ӥ̲ҡҡ̲͑ɗիɥɗ yanguxŕŕãxüۡ. Rü ngŕ̲Փҡ͑ӥիüۡ pecua۳x i pemax nax Cori ya Tupana ya ǣӕի%ŃҡӥՓngŕի̲Ëӥֆɗիɥիüۡ ya yimá núma choxüۡ mucü. 10ॸRü yema tama aixcüma yaxõgücüraxüۡxüۡ ga yexguma noxri inaxügügu ga yema puracü, rü ñu۳xma nax nüxüۡ nadaugüxüۡ i Chorobabé nax yanguxŕŕxüۡ i ñaa puracü, rü tá nataãxŕǣӥٚ, ñanagürü. Rü

ֆľ̲Փľ͑ǣֆľ̲ĀիӡËӥã۳x rü ñanagürü ta: “Rü ñaa 7 i omügü rü Cori ֆҽӕЙ͑իľҡӥǣӥËȍɗǣ͑ɗիɥɗǣӕիüۡ i ñaa ͑͑ľǣӕфӥĀӕ͑ӥ͑ľٚ, ñanagürü. 11ॸRü choma rü nüxna chaca rü ñachagürü: “¿Ta۳իËӥËȍɗǣ͑ɗիɥɗ͖ҡիфľֆ Ύфɞ¡ӕ͑ľɗ͖Ύ̲ӥËӥՓՓ ngŕxmagüxüۡ?͖ٚËȍǣӥфӥ. …… 14ॸѠӥ͑ӥ̲ǣֆľ̲ĀիӡËӥã۳x rü choxüۡ nangãxüۡga rü ñanagürü: “Yima ҡիфľֆΎфɞ¡ӕ͑ľфӥ͑Ëȍɗǣ͑ɗիɥɗ ngŕma taxre i duüۡxüۡgü i marü chíxüۡmaxã ibáeruxüۡ nax naxügüaxüۡca۳x i norü puracü ya Tupana ya yimá ñoma ɗ͑͑ľфӥֆΎфɗիɥËӥٚ, ñanagürü. …… Cori ya Tupanaarü uneta

8

1ॸRü

nüma ga Cori ya Tupana ya ǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmacü rü ñaa orexüۡ chomaxã nixu rü ñanagürü: 2-3ॸ٘͵͑ɗիɥ i ore i chomax i Cori ya Tupana ya ǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmaxe nüxüۡ chixuxüۡ: ‘Rü nüxüۡ changechaüۡ ya yima ma۳իЙӦ͑ľֆ Chióüۡ rü ngeۡmaca۳x poraãcü choxü‫ۡڟ‬ nachu۳xu. Rü Yerucharéüۡca۳x tá chatáegu ‫ ڟ‬a chamaxüۡxüۡca۳x. Rü nax ngŕm

ngŕxguma chatáegu۳իǣӕիфӥֆɗ̲ɥ͑ľ ya Yerucharéüۡ фӥʘ͑ľֆkɗիËӥ̲ æȍӕǣʘ͑ӥ͑ľ̲ի%ҡ͑͑իӕǣӥ. Rü ngŕxgumarüxüۡ ta ya yima chorü ma۳իЙӦ͑ľֆæȍɗóüۡ rü Ma۳իЙӦ͑ľֆ Üünenemaxã tá nanaxugü. 4ॸRü choma i æΎфɗֆҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmaxe rü ñachagürü: Wena táxarü norü caxüۡxüۡmaxã YerucharéüۡфӥЙ́‫׀‬ǣӥՓ ҡ͑իɥɗֆիǣӕã۳xgü i yatüxüۡgü rü ‫ ڟ‬a yanatogüxüۡca۳x rü ngexüۡgü nax ngŕm nataãxŕgüxüۡca۳x. 5ॸRü ngŕxgumarüxüۡ ta i

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ד‬kækѠʑkґॷ8ٍॷ9 buxüۡgü i yatüxüۡgü rü ngexüۡgü, rü tá nanapáxŕxŕ i Yerucharéüۡarü plazagü rü ‫ ڟ‬ҡ͑իɥ͑ӥca۳xՓa۳xegü. 6ॸRü ngŕ̲ ngŕxguma ngŕ̲%ËӥՓľ̲͑͑ľիǣӕֆ Yerucharéüۡ rü chorü duüۡxüۡgü i núma yaxügüxüۡ rü tá naba۳i ۳xãchie, erü taguma ͑ǣӕ͑фӥիɥ͑ӥľ͑իՓľ͑ҡ̲͑ľիüۡ ya ֆɗ̲ɥ͑ľ. Natürü cha۳u۳xca۳x rü taxuxüۡma naguxcha i ngŕma. Rü choma ɗæΎфɗֆҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓ ngŕxmaxe nüxüۡ chixu i ngŕma. 7ॸRü choma rü tá íchananguxüۡxeۡxeۡ i ngŕma chorü duüۡxüۡgü i petanüxüۡgü naxme۳իՓ i ngŕma nachixüۡ͑ľɗЙľфӥŃѸҡľՓ̲ ngŕxmaxüۡ rü ngŕma nachixüۡane i perü ΎŃѸҡľՓ̲ngŕxmaxüۡ. 8ॸRü ‫ ڟ‬a YerucharéüۡՓҡËȍ͑ǣǣӥ͑ի͑ǣŕm namaxŕxüۡca۳x. Rü nümagü rü tá chorü duüۡxüۡǣӥ͑ɗիɥ, rü chomax rü tá norü Tupana ya ixaixcümacü rü mea namaxã ɗËӕËӥËȍɗիɥٔॸٚ, ñanagürü. 9ॸRü nüma ya æΎфɗֆҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓ ngŕxmacü rü ñanagürü pexüۡ: “Pema rü yexguma noxritama nanucugu ga guma nutagü ga chopataarü ügü rü yexgumaxüۡËӥӥҡ̲͑ɗիɥǣ͑ӥիüۡ Йľիɥ͑ӥľիüۡ ga chauga ga chorü orearü uruüۡǣӥՓЙľ̲ի%͑ӥիüۡ chixuxüۡ. ¡Rü ñu۳xma rü pora pexüe nax mea peyanguxŕŕxüۡca۳x i ngŕma puracü! 10ॸRü ֆľիǣӕ̲ҡիӡҡɗ͑իӥǣӥǣӕǣ chopataarü puracü rü nataxuma i perü natanü naxca۳x i perü puracü rü perü ՓΎËǣӥфӥЙӕфËӥ. Rü yema perü ӕ͑ӥǣӥǣǣӕфӥ%ӡËӥ̲իüۡՓ pengexmagü rü chomatama rü pegümaxã pexüۡ chanuexeۡxeۡ. 11ॸNatürü i ñu۳xma rü tümaca۳իֆֆɞիľ̲Āɥ͑ľ ya YerucharéüۡՓɞֆիӥǣӥիľ, rü ҡիӡҡ̲ֆľ̲͑ǣӕ͑ľիüۡgü ga

640 ngupetügüxüۡrüxüۡ ͑ɗիɥ. Rü choma ya æΎфɗֆҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmaxe ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ chixuxüۡ i ngŕma. 12ॸErü ngŕma taãxŕ фӥҡЙľҡ͑ӥՓ͑͑ǣľի̲. Rü ngŕma perü úbanecü rü tá meama nixo. ѠӥĀիӡǣӕիüۡ ɗ͑͑ľՓҡ narüngu ya pucü nax ngŕmaãcü i Йľ͑ľҡӥǣӥɗЙľ͑ľՓngŕxmagüxüۡ namuarü oΦxüۡca۳իٚ, ñanagürü. …… 20ॸRü nüma ya Cori ya Tupana ya ǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmacü rü ñanagürü: “Muxüۡma i togü i nachixüۡanegüarü ɥ͑ľǣӥËӥã۳իфӥҡ͑ӕ͑իɥ͑իËȍΎիüۡ yacua۳xüüۡgüxüۡca۳x. 21ॸRü ngŕma duüۡxüۡgü ɗՓӥիɗֆɥ͑ľËӥã۳xgü rü nái ya ɥ͑ľËӥã۳xgüna tá naxugüe rü ñanagürügü tá: َ‫ͮؽ‬ǣɥի%naxca۳x tadaugü ֆæΎфɗֆҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓ ngŕxmacü, фӥ͑ǣɥի%͑Ύфӥ͑ǣüۡxeۡecۡ a۳x ítacagü!’ ñanagürügü tá. Rü ngŕma togü i duüۡxüۡgü rü tá nanangãxüۡgagü rü ‫ ڟ‬a ñanagürügü tá: ‘Toma rü tá ta ngŕm 22 ҡիɥٔ, ñanagürügü tá. ॸRü ngŕmaãcü tá muxüۡtáma i duüۡxüۡgü i muxüۡ i nachixüۡ͑ľՓ͑ľɥիüۡ rü YerucharéüۡՓ ҡ͑իɥ͑իcha۳u۳xca۳x yadaugüxüۡca۳x nax nüxüۡ charüngüۡxeۡexۡ üۡca۳իٚ, ñanagürü ga æΎфɗֆҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓ ngŕxmacü. …… Iraétanüxüۡgüarü ãeۡx ۳ gacü rü tá ínangu

9

9ॸ¡Rü poraãcü petaãxŕgü, Pa Chióüۡcüã۳xgüx! ¡Rü perü taãxŕmaxã ЙľՓɗֆľǣӥ, Pa Yerucharéüۡcüã۳xgüx! Erü pexca۳x ínangu ya perü ãeۡx۳ gacü ya poracü ya mea pemaxã icuácü. Natürü i nüma rü tama nügü nicua۳xüxüۡãcüma ínangu. ѠӥՓӥիɗɗ¡әфӕիËӥŃҡӥǣӕ̲фľ

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

‫ד‬kækѠʑkґॷ9, 12, 14

641 ínangu. 10ॸRü nüma rü tá inayanaxoxŕxŕ ‫ڟ‬ ۡфӥËȍӕффǣӥՓľüۡ, rü i Efraɥtanüxü ngŕma Yerucharéüۡcüã۳xgüarü ËȍӕффǣӥфӥËΎՓфӕǣӥ, rü yima ՓӥфǣӥֆĀɗ̲͑ի%͑իӥǣӥ͑ľ. Rü guxüۡ i nachixüۡanegüca۳x tá nanaxunagü i taãxŕ. Rü tá namaxã inacua۳x i ngŕma ͑͑ľɗ̲фɗͅľĀɗҡľф͑ľӕՓɗիӥǣӥիüۡ rü ñu۳xmata már i DauchiüxüۡՓ͑͑ǣӕ. Rü ngŕ̲͑͑ľɗҡիҡӥɗƄӕƸфҡľՓ ixügüxüۡmaxã tá inacua۳x rü ñu۳xmata guxüۡՓ̲ɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓ͑͑ǣӕ. ……

12

10ॸRü

ñanagürü ga Tupana: “Ngŕ̲ġ¡ɞҡǣӥҡ͑ӥՓфӥ Yerucharéüۡcüã۳իǣӥҡ͑ӥՓҡËȍ̲͑ӕɗ Chauãxŕ nax yamecümaxüۡca۳x rü yumüxŕǣӕ͑իɥ͑ӥľիüۡca۳x. Rü ngŕxguma nüxüۡ nadaugügu ya yima nacanapacütüxüۡgüãcü rü tá nangechaüۡgü. Rü naxca۳x tá naxauxe ͖Ύ̲Փӥիɗɗ͑͑ľɗ͑ӥǣӥ̲ի% ՓӥիɗËËӥca۳x naxauxexüۡrüxüۡ. Rü ñoma nüxíraxüۡcü ya nane yu۳xguca۳x naxauxegurüxüۡ tá naxca۳ի͑իӕիľٚ, ñanagürü ga Tupana. …… Yerucharéüۡca۳x tá ínayaxüãchi i norü uanügü

14

1ॸRü

marü ningaica i Cori ya Tupanaarü poxcu, Pa

Yerucharéüۡ cüã۳xgüx. Rü ngŕxguma ínanguxgu, rü perü uanügü rü pepe۳ի ľՓҡҡ̲͑ӥǣӥ͑ֆ͑ӕɗЙľфӥ ngŕmaxüۡ gü i pexna napuxüۡ xüۡ . 2ॸRü dücax, Pa Yerucharéüۡ cüã۳xgüx, rü ngŕma ngunexüۡ gu rü nüma ya Cori ya Tupana rü tá guxüۡ i nachixüۡ anecüã۳xüۡ nangutaque۳xexeۡxeۡ nax pemaxã nügü nada۳ix۳ üۡ ca۳x. Rü ͑ǣӕҡ͑ËȍΎËӕֆֆɗ̲Йľфӥɥ͑ľ, фӥՓӥիɗËȍɗǣӥֆɥЙҡǣӥфӥҡ nanadeãcu. Rü ngea۳xgü rü tá tüxüۡ ínayauxüۡ rü tá tümamaxã namaxŕ. Rü ngãxüۡ i petanüxüۡ gü rü tá nayagagü. Rü ngŕma norü to i ngãxüۡ xica tá ‫ ڟ‬a nayaxügü. ngŕm Tupana rü tá Yerucharéüۡcüã۳xgüarü uanügüxüۡ narüporamae 3ॸNatürü

ngŕ̲Փľ͑ɗ͑ӥ̲ֆæΎфɗ ya Tupana rü tá ngŕma nachixüۡanegümaxã nügü nadai ñoma churaragü norü uanügümaxã nügü da۳i ۳xgurüxüۡ. …… 9ॸRü ngŕma ngunexüۡgu rü nüma ya Cori ya Tupana rü ãeۡի۳ ǣËӥҡ͑ɗիɥɗ guxüۡՓ̲ɗ͖Ύ̲ɗ͑͑ľՓ. Rü nüxicatátama ãeۡի۳ ǣËӥ͑ɗիɥфӥ nataxutáma i to i naéga i duüۡxüۡgü nüxüۡ icua۳xüüۡgüxüۡ. ……

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

MALAQUÍAS (Maraquía) Iraétanüxüۡgüxüۡ nangechaüۡ ya Tupana

1

Cori ya Tupana rü chacherdótegüxüۡ ningagü

1ॸѠӥ͖͑ɗիɥɗΎфľɗæΎфɗֆҽӕЙ͑

Iraétanüxüۡgümaxã nüxüۡ ixuxüۡ ͑ՓֆΎфľфӥӕфӕիüۡ ya Maraquía. 2-3ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü ñanagürü: “Choma rü pexüۡ changechaüۡٚ, ñanagürü. Natürü i pemax rü penangãxüۡga rü ñapegürügü nüxüۡ: “¿Ñuxãcü nüxüۡ tacua۳x nax toxüۡ cungechaxüۡxüۡ?͖ٚЙľǣӥфӥǣӥ͑ӥիüۡ. Rü nüma ya Cori ya Tupana rü pexüۡ nangãxüۡga rü ñanagürü: “Choma rü ǣӕ̲͑ӡիËӥ̲իüۡcü ga perü o۳xi ga Acóbuxüۡ changechaüۡ rü ngŕ̲ՓЙľիüۡ chanaՓe۳x nax ñuxãcü poraãcü pexüۡ changechaxüۡxüۡ. ѠӥՓΎΎ͑ӥǣӥľ͑ľľǣӥ ͑իֆɗիɥǣӥիüۡ natürü Acóbuxüۡ changechaüۡ rü Echaúxüۡ chaxo. Rü yema perü o۳xi ga Acóbuxüۡ changechaüۡxüۡrüxüۡ ͑ɗիɥɗЙľիüۡ changechaüۡxüۡ. Rü tama Echaúmaxã chataãxŕ rü yemaca۳x norü naane i ma۳իЙӦ͑ľ͑ľ͑իֆɗիɥիüۡ rü chianexüۡxüۡ chananguxuchixŕxŕ, rü naexüۡgü i düraexüۡ ͑ՓËȍ͑ǣľի̲ǣӥxŕxŕٚ,

ñanagürü. ……

6ॸRü

nüma ya Cori ya Tupana ya guxüۡŃҡӥՓngŕxmacü rü chacherdótegüxüۡ ñanagürü: “Rü buxüۡgü rü nanatügüxüۡ nangechaüۡ, rü ngŕma naxüۡtaxüۡǣӥфӥ͑ΎфӥËΎфɗǣ͑իɥ͑ӥ. Rü ËȍΎ̲͑իЬľ͑ҡӥËȍɗիɥիüۡ ¿rü tü۳xcüüۡ i tama choxüۡ pengechaüۡxüۡ? Rü choma ͑իЙľфӥæΎфɗËȍɗիɥիüۡ ¿rü tü۳xcüüۡ i tama ËȍӕǣЙľիɥ͑ӥľիüۡ? Natürü i pemax rü choxüۡ pexo, rü naétü ñaperügügü: ‘¿Ta۳իËӥՓɗËӕիüۡ taxoxüۡ?’ ñaperügügü. 7ॸRü pema rü chorü ãmaregüarü guchicaxüۡՓЙľ͑͑ɗ%̲фľǣӥɗҡ̲ imexüۡ, rü ngŕxguma rü ípeca rü ñaperügügüama: ‘¿Ta۳իËӥՓɗËȍɗիľիüۡ cumaxã taxüexüۡ?’ ñaperügügü. Dücax, pema rü chixexüۡ chomaxã pexüe erü ËȍΎфӥ%̲фľËȍɗËՓЙľ͑͑ɗ%̲фľɗ tama imexüۡ. 8ॸ¿Eۡ۳xna tama pexca۳x ͑ËȍɗիľľǣՓΎΎ͑իüۡna i ngexetüxüۡ rüe۳xna ngemaeparaxüۡ rüe۳ի͑ɗĀՓľիüۡ

cha۳u۳xca۳x piguxgu? ¡Rü ŕcü perü ãeۡx۳ gacügüxüۡҡՓЙľ͑͑͑ի ngŕmaãcü nüxüۡ pecuáxüۡca۳x ngoxi taãxŕãcü pexüۡ‫ ڟ‬nayauxgüã i ngŕma perü 642

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅk̞kтԆʑkґॷ1ٍॷ2

643 ãmaregü!͖ٚ͑ǣӥфӥ. 9ॸ¡Rü dücax, Pa Chacherdótegüx, rü Tupanana peca nax nüxü‫ ۡڟ‬pengechaüۡtümüxüۡxüۡca۳x! Natürü ngŕxguma chixemarexüۡ i ãmaregü ͑ӥի͑Йɗի%ǣӥǣӕ‫ؽ‬фӥҡիӡҡ̲͑ǣӕ Йľфӥիɥ͑ӥľ͑իngŕmamaxã nataãxŕxüۡ i nümax! …… Tupana rü chacherdótegüxüۡ naxucu۳xeۡ

2

1ॸѠӥҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓ

ngŕxmacü rü ñanagürü: “Ñu۳xmax, Pa Chacherdótegüx, фӥ͖͑ɗիɥɗËȍΎфӥ ucu۳xeۡ i pexca۳իɗիɥիüۡ: 2ॸ‘Rü dücax, rü ̲͑ľ͑ɗիɥɗËȍӕǣЙľիɥ͑ӥľфӥ chanaxՓa۳xe i aixcüma choxüۡ pengechaüۡgü. Rü ngŕիǣӕ̲ҡիӡҡ̲ ËȍӕǣЙľիɥ͑ӥľǣӕфӥËȍΎ̲фӥҡ guxchaxüۡ pemaxã chaxuegu. Rü ñu۳xma nax tama aixcüma choxüۡ pengechaüۡgüxüۡ rü choma rü ngŕma perü natanü i peyauxgüxüۡ naxca۳x nax ËȍËȍľфĀΔҡľǣӥЙɗիɥǣӥիüۡ rü tá perü guxchaxüۡruxüۡ chayanguxuchixeۡxeۡٔॸٚ, ñanagürü ya Cori ya Tupana ya ǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmacü. 3ॸRü ñanagürüama: “Choma rü tá pexna chanayaxu i ngŕma puracü ga pexna chaxãxüۡ. ѠӥЙľËȍɗՓľǣӕҡËȍ͑ՓΎǣӥ ya yima naxüۡnaüۡgü i ngŕma naxünagü i cha۳u۳xca۳x peda۳i ۳xüۡ. ѠӥՓӥիɗǣӕֆɗ̲ naüۡgümaxã tá pexüۡ ɞËȍՓΎǣӥɗЙľ̲ի. 4ॸRü ngŕ̲%ËӥĀӥիՓҡ͑ӥիüۡ pecua۳x ͑իËȍΎ̲իֆɗիɥիüۡ i pexna chaxãxüۡ i ñaa ucu۳xeۡ nax naxca۳իЙľՓΎľǣӕիüۡca۳x i ngŕma chorü mugü ga perü o۳xi ga Lebímaxã nüxüۡ chixuxüۡ. Rü choma ya æΎфɗֆҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmaxe ͑ɗիɥɗ͑ӥիüۡ chixuxüۡ i ngŕma. 5ॸRü yema chorü uneta ga Lebímaxã chaxueguxüۡ

rü nüxna chanaxã nax duüۡxüۡgüaxü‫ۡڟ‬ nangexmaxüۡca۳x i maxüۡ rü taãxŕ. Rü Levína chanaxã ga yema uneta yerü chanaxՓa۳իľ͑իËȍӕǣ͑իɥ͑ӥիüۡ rü choxüۡ namuüۡxüۡ. Rü nüma rü aixcüma Ëȍӕǣ͑իɥ͑ӥфӥËȍΎիüۡ nangechaüۡ. 6ॸRü nüma ga Lebí rü mexüۡmaxã nanangúexŕxŕ ga duüۡxüۡgü rü taguma chixexüۡmaxã nayaxucu۳xeۡ. Rü nüma rü aixcüma chomaxã naxãmücü rü togümaxã tataãxŕgü. Rü tamu ga guxema duŕxŕgü ga chixexüۡna tüxüۡ ínanguxüۡxeۡxeۡ. 7ॸѠӥՓӥիɗɗ ËȍËȍľфĀΔҡľфӥЙӕфËӥ͑ɗիɥ͑ի duüۡxeۡgü tüxüۡ nangúexŕŕxüۡ nax choxüۡ tacua۳xgüxüۡca۳x. Rü ngeۡmaca۳x name nax guxüۡma i duüۡxüۡgü naxüۡҡՓɥիüۡ nax tüxüۡ nangúexŕŕxüۡca۳x, erü choma nax ǣӕի%ŃҡӥՓËȍ͑ǣľի̲իüۡ rü nüxüۡ chaxuneta nax chorü orearü uruüۡgü ֆɗիɥǣӥիüۡca۳x. 8ॸNatürü i pemax, Pa Chacherdótegüx, фӥ͑ӥի͑ЙɗիɥǣËȍɗɗ ngŕma ore i mexüۡ. Rü ngŕma perü ngu۳xeۡetۡ ae i chixexüۡmaxã muxema ya duüۡxeۡgü chixexüۡgu tüxüۡ peyixeۡxeۡ. Rü ngŕmaãcü i pemax rü ípeyatõxŕxŕ ga yema uneta ga Lebímaxã nüxüۡ chixuxüۡ. 9ॸRü ngeۡmaca۳x i chomax rü chixexüۡ pemaxã chaxuegu nax guxüۡma i duüۡxüۡgü rü chixexüۡmaxã pexüۡ nadaunüxüۡca۳x rü pexüۡ naxoexüۡca۳x. Erü ngŕxguma duüۡxüۡgüxüۡ pexucu۳xeۡgügu rü ҡ̲̲ľՓӥիɗǣӕЙľǣӥpexucu۳xeۡgü. Rü ngŕma ñachagürü i chomax ya Cori ya ҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmaxe.ٚ Tama Tupanamaxã nixaixcümagü ga Iraétanüxüۡgü 10ॸ¿Eۡ۳ի͑ҡ̲ɗֆɗ̲ҡ̲ֆɗիɥիüۡ

ya Tanatü ya guxãxüۡma ücü? ¿Rü tü۳xcüüۡ i

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅk̞kтԆʑkґॷ2ٍॷ3 ñu۳ի̲ֆɗǣӥҡՓΎ̲ӥxŕxŕ ya ՓӥիɞիľËȍɗǣӥ, rü ngŕmaãcü tama tayanguxŕxŕ i ngŕma mugü ga Tupana tórü o۳xigümaxã nüxüۡ ixuxüۡ? 11ॸRü ngŕma Yudáanecüã۳xgü rü tama ҽӕЙ͑ǣ͑իɥ͑ӥľ, rü taxüۡ i chixexüۡ naxügü i YerucharéüۡՓфӥʊфŃ͑ľՓ. Rü ngŕma Yudáanecüã۳x rü ͑͑ի%ӡ%chixŕxŕ ya yima Tupanapata ya üünene ya nüma nüxüۡ nangechaxüۡne, erü ngŕma yatügü i Yudáanecüã۳x rü ngexüۡgü i tupananetaxüۡ icua۳xüüۡgüxüۡmaxã nixãxma۳xgü. 12ॸRü nüma ya Cori ya Tupana rü chierüna iyanaxoxŕŕãgu i ngŕma duüۡxüۡgü i nua tachixüۡ͑ľՓ ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ, rü nüétama ega ՓΎΎta۳xacürü duüۡxüۡ ֆɗիɥիǣӕфӥՓΎΎ ‫ ڟ‬ҽӕЙ͑ЙҡՓ͑͑ǣľիǣӕ. ãmare ngŕ̲ 13ॸRü pema nax ngexüۡgü i tupananetaxüۡ icua۳xüüۡgüxüۡmaxã ixãxma۳xgüxe, rü naétü pegüxüۡétümaxã peyaՓaixŕxŕ i Cori ya Tupanaarü ãmarearü guchicaxüۡ rü taxüۡ i perü ngechaüۡmaxã pexauxe erü nüma ya Cori ya Tupana rü tama namaxã nataãxŕ i ngŕma perü ãmare. 14ॸRü pemax rü ípecagüama rü ñaperügügü: “¿Tü۳xcüüۡ ҡӥի͑͑ɗիӡǣËȍɗ ya Tupana?͖ٚЙľфӥǣӥǣӥ. Rü pemaxã tá nüxüۡ chixu nax tü۳xcüüۡ ͑իֆɗիɥիüۡ, erü nüma ya Cori ya Tupana rü nüxüۡ nadau i ngŕma chixexüۡ i cuxüxüۡ namaxã ga ֆľ̲ӕ͑ľҡǣ͑ǣɥ̲ի%͑ӥիüۡ quixuxüۡ ǣֆľ̲͑ǣľǣ͑ǣɥ̲ի%нӕɗ͑ǣɥËӥǣ yexguma cungextü۳xügu. Rü cumücü ɗֆɗիɥ, rü nüxüۡ нӕɗիӕ͑ի͑ǣɥ̲ի%ҡ quixaixcümaxüۡ. 15ॸ¿Rü tama eۡx۳ na ֆɗ̲ҡ̲ҽӕЙ͑ֆɗիɥիüۡ ya naxücü i taxüne rü taãxŕ? ¿Rü ta۳իËӥ͑ɗիɥɗЙľիü‫ۡڟ‬ nanaxՓa۳xexüۡ ya Tupana? Rü ngŕma

644 pexü‫ ۡڟ‬nanaxՓa۳xexüۡ ͑ɗիɥ͑ի͑Ύիфӥ ֆɗիɥǣӥիüۡ i ngŕma pexacügü. ¡Rü mea nüxna peda۳u۳x i perü maxüۡ! Rü tama name i nüxüۡ icuyarüngüma ga yema uneta ga cuxma۳xmaxã nüxüۡ quixuxüۡ ga yexguma cungextu۳իӥǣӕ͑ǣɥ̲ի% cuxãxma۳xgu. 16ॸRü nüma ya Cori ya IraétanüxüۡǣӥфӥҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓ ngŕxmacü rü ñanagürü: “¡Nüxna peda۳u۳x i perü maxüۡ! Rü tama name nax pidoraexüۡ. Rü chomax rü tama namaxã chataãxŕ i ngŕma yatü i naxma۳xüۡ ítáxüۡ rü ngŕmaãcü nachixexŕŕxüۡ i norü maxüۡٚ, ñanagürü. Tupana rü tá nanapoxcue i ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ 17ॸRü pema rü perü dexamaxã marü ĀӥիՓpeyapaxŕxŕ ya Tupana. Rü ngŕ̲ŃҡӥՓɗЙľ̲իфӥɞЙľËǣӥ̲фӥ ñaperügügü: ٘‫ع‬Ѡӥ͖ӕիӡ͖ҡфӥǣӥǣӥɗ tomax rü ngeۡmaca۳x tayapaxŕŕxüۡ nax toxüۡ ͑իɥ͑ӥիüۡ?͖ٚЙľфӥǣӥǣӥ. Rü dücax, pema rü ñaperügügü: “Nüma ya Cori ya Tupana rü namaxã nataãxŕ i ngŕma duüۡxüۡgü i chixexüۡ ügüxüۡ фӥҡիӡҡ̲ ͑͑ЙΎիËӕľٚ, ñaperügügü. ¿Tama eۡx۳ na peyaxõgü nax Tupana rü aixcümacü ֆɗիɥիüۡ? 1ॸ¡Dücax, фӥ̲ľɗЙľфӥիɥ͑ӥľ! Erü ͑ӥ̲ֆæΎфɗֆǣӕի%ŃҡӥՓ ngŕxmacü rü ñanagürü pexüۡ: “Choma rü chaugüpe۳xe tá chayamu i chorü orearü ngeruxüۡ nax yoxni chauxüۡpa nügü íyamexŕŕgüxüۡca۳x i duüۡxüۡǣӥٚ, ñanagürü. Rü yimá Cori ya naxca۳x peda۳u۳xcü rü ngürüãchi tá napatagu naxücu. Rü ngŕmaãcü tá ínangu ya yimá perü maxŕxŕŕruxüۡ ga Tupana nüxüۡ ixucü ga yexguma perü o۳xigümaxã

3

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅk̞kтԆʑkґॷ3

645 inaxunetagu. 2ॸ¿Natürü texé tá namaxã tapora ya yimá Cori i ngŕma ngunexüۡ i nagu ínanguxüۡ? ¿Rü texé tá nape۳xegu tachiama? Erü ngŕxguma ínanguxgu rü ñoma üxüema i úiruxüۡ mexeۡexۡ üۡrüxüۡ tá tüxüۡ‫ ڟ‬nanamexeۡxeۡ i tórü maxüۡ, rü ñoma ՓӥիɗֆËȍӢrüxüۡ ҡ͑ɗիɥ͑իǣӕիüۡma i ҡΔфӥ%ӡ%Ëȍɗիüۡ ínayixŕŕxüۡ. 3ॸRü nüma ya Cori rü tá nanamexŕxŕ i ngŕma chacherdótegü i Lebítaagüarü maxüۡ ñoma diŕrumü rü úiru norü üxaxüۡca۳x ӥիӥՓɗǣӕիüۡrüxüۡ. Rü ngŕ̲Փľ͑фӥҡ marü name i ngŕma chacherdótegü nax ‫ ڟ‬a Cori ya Tupana naxՓa۳xexüۡãcü ngŕm ۡ nape۳իľՓ͑͑ǣľǣӥ%իü i norü ãmaregü. 4ॸRü ngŕxguma i nüma ya Cori ya Tupana rü tá namaxã nataãxŕ i ngŕma Yudáanecüã۳xgüarü ãmaregü rü Yerucharéüۡcüã۳xgüarü ãmaregü yexguma noxri duüۡxüۡgüarü ãmaregümaxã nataãxŕgurüxüۡ. 5ॸRü ͑ӥ̲ֆæΎфɗֆҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓ ngŕxmacü rü ñanagürü: “Choma rü tá aixcüma pexna chaca i perü chixexüۡca۳x. Rü choma tátama nüxüۡ chixugüe i ngŕma yuüexüۡ, rü ngŕma nai i ngemaxã maxŕxüۡ, rü ngŕma chauégamaxã nügü ípoxüۡxüۡ, rü ngŕma norü puracütanüxüۡǣӥ̲ի%фӥֆӕҡľǣӦիľ̲ի%, rü taxcuxemaxã chixri cua۳xgüxüۡ. Rü tá nüxüۡ chixugüe i ngŕma chixri tümamaxã maxŕxüۡ ya duüۡxeۡgü ya to i nachixüۡanecüã۳xgü rü ngŕma tama Ëȍӕǣɥ͑ӥľիüۡ. Ngŕma diézmo rü ãmaregü ɗҽӕЙ͑фӥɗիɥիüۡ 6ॸæȍΎ̲͑ɗիɥֆæΎфɗֆҽӕЙ͑

Ëȍɗիɥիüۡ. Rü taguma naxüchicüxü i chorü ɥ͑ӥ. Rü ngeۡmaca۳x i pemax Pa

Iraétanüxüۡgüx, rü tama iperüxoxüۡ erü guxüۡguma choxü‫ ۡڟ‬pengechaüۡtümüxüۡgü. 7ॸЬľ̲фӥËȍΎфӥ̲ӕǣӥ͑ЙɗիɥǣËȍɗҡ͑ӥ, ֆľ̲͑ӡիËӥ̲իüۡxüۡ ga perü o۳xigü ËȍΎի͑ɗիɥǣËȍɗիüۡrüxüۡ. Rü tama naga Йľիɥ͑ӥľËȍüۡ i ngŕma chorü mugü. Natürü i ñu۳xma i chomax i Cori ya ҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmaxe rü ñachagürü pexüۡ: ‘¡Cha۳u۳xca۳իЙľՓΎľǣӕ! Rü choma rü tá pexca۳x chatáegu’, ñachagürü. Natürü i pemax rü ñaperügügü: ‘¿Ñuxãcü chi i cuxca۳x ҡՓΎľǣӕիüۡ?’ ñaperügügü. 8ॸRü ñu۳xma i choma rü pexna chaca: ¿Eۡ۳xna namexüۡ ‫?ۡ ڟ‬ ֆɗիɥիüۡ ɗՓӥիɗɗĀӕüۡxüۡ rü choxüۡ‫ ڟ‬nangɥxü Rü dücax i pemax, фӥɗիËӥ̲͑ɗիɥɗ ‫ۡ ڟ‬. Rü ngŕxguma rü ta rü choxü‫ ۡڟ‬pengɥexü ípecagüamaxüۡ rü ñapegügüxüۡ: ‘¿Rü ‫ ’?ۡ ڟ‬ñapegügüxüۡ. ta۳իËӥՓɗËӕիüۡ‫ ڟ‬tangɥexü ‫ڟ‬ ۡ ‫ڟ‬ Rü dücax, rü choxü pengɥľ͑Փɗ ngŕma diézmogü rü ãmaregü i choxrü ɗիɥիüۡ. 9ॸRü guxãma i pemax i ñaa nachixüۡanecüã۳իɗիɥǣӥիľфӥËȍΎիüۡ‫ڟ‬ ‫ ڟ‬rü ngeۡmaca۳x tá chixexüۡ pemaxã pengɥe, chaxuegu. Rü choma i Cori ya Tupana ֆǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmaxe nüxüۡ chixu i ngŕma. 10ॸ¡Rü chopataarü diŕruchiüۡgu ЙľֆիӦɗngŕma diŕфӕɗËȍΎիфӥɗիɥիüۡ! Rü ngŕmaãcü tá nangema i õna i ËȍΎЙҡՓ. ¡Rü dücax, choxüۡ pexü۳x! Rü ngŕmaãcü tá nüxüۡ ЙľĀӕ͑իĀիӡǣӕիüۡ i naanearü ɥã۳իËȍɗՓ%ի͑իüۡ rü peétügu chanabaxüۡ i ngŕma mexüۡ. 11ॸRü penetü rü tá mea nixo erü choma tá nüxna chadau nax taxuxüۡҡ̲ɗ͑Փľ͑ľфӥ ĀՓľ͑ľnachixexŕŕxüۡ i ngŕma penetügüarü o. 12ॸRü guxüۡtáma i togü i nachixüۡanegü rü tá pexüۡ nixuchigagü nax ípetaãxŕgüxüۡ erü pemax rü tá pexü‫ۡڟ‬ ͑͑ǣľի̲ɗՓӥիɗɗ͑Ëȍɗիüۡane i

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅk̞kтԆʑkґॷ3ٍॷ4 mexechixüۡ. Rü choma i Cori ya Tupana ֆǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmaxe nüxüۡ chixu i ngŕma.ٚ Tupanaaxüۡ‫ ڟ‬nangechaüۡtümüxüۡ i norü duüۡxüۡgü 13ॸRü

nüma ya Cori ya Tupana rü ñanagürü: “Pemax rü poraãcü chixexüۡ chomaxã pixugüe. Rü ngŕxguma rü ta ípecaama: ‘¿Ta۳xacürü chixexüۡ ͑ɗիɥɗ cumaxã tixugüxüۡ?’ ñapegürügü. 14ॸRü ͖͑ɗիɥɗngŕma nüxüۡ pixuxüۡ: َҽիӕՓ̲̲͑ľɗҽӕЙ͑իüۡ‫ ڟ‬nax ipuracüexüۡ. ¿Rü ta۳xacürü mexüۡ tayaxu i ngŕxguma naxü۳xgu i ngŕma nüma tüxüۡ namuxüۡ? ¿Rü ta۳իËӥՓҡӥիü‫ ۡڟ‬name nax ingechaüۡgüxüۡ ega ta۳xacürü chixexüۡ ixügügu i nape۳իľՓֆæΎфɗֆҽӕЙ͑ ֆǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmacü? 15ॸRü yixema rü nüxüۡ tadau i ngŕma duüۡxüۡgü i nügü írütagüxüۡ rü nataãxŕgü. Rü ngŕma chixexüۡarü üruüۡgü rü guxüۡma i ta۳xacü i naxügüxüۡՓфӥ̲ľ͑ӥիüۡ‫ ڟ‬ínanguxuchi. ѠӥՓΎΎҽӕЙ͑իüۡ naxügügu rü taxuxüۡma i poxcu naxca۳x ínangu’, ͖Йľфӥǣӥǣӥٚ, ñanagürü ga Tupana. 16ॸRü yexguma ga yema duüۡxüۡgü ga ҽӕЙ͑ǣɥ͑ӥľիüۡ фӥՓӥիɗËȍɗǣӥ namücümaxã nidexa ga Cori ya Tupanachiga. Rü nüma ga Cori ya ҽӕЙ͑фӥɗ͑фӥիɥ͑ӥǣֆľ̲͑ӥիüۡ yaxugüxüۡ. Rü nape۳իľՓǣҽӕЙ͑фӥ ՓӥիɗǣЙΎЙľфǣӕ͑͑իӥ̲ҡӥǣ͑Ńǣ ga yema duüۡxüۡǣӥǣ͑ǣɥ͑ӥľիüۡ rü namaxã taãxŕgüxüۡ nax taguma texé nüxüۡ rüngümaxüۡca۳x. 17ॸRü nüma ya Cori ֆҽӕЙ͑ֆǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmacü rü ñanagürü: “Chomax rü íchanamexŕxŕ i Փӥիɗɗ͑ǣӕ͑ľիüۡ ɗ͑ǣӕҡՓľ͑ËȍΎфӥ duüۡxüۡǣӥֆɗիɥǣӥիüۡ. Ѡӥ͖Ύ̲Փӥիɗɗ

646 papá i nane i nüxü‫ ۡڟ‬puracüxüۡxüۡ ngechaüۡxüۡrüxüۡ, rü ngŕmaãcü tá choxü‫ۡڟ‬ nangechaüۡtümüxüۡgü. 18ॸRü ngŕxguma i pemax rü tá nüxüۡ picua۳xãchitanü nax ͖ӕի%Ëӥҡ̲͑Փӥիɗǣӕիüۡ i ngŕma mexüۡ ügüxüۡ namaxã i ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ. Rü ngŕxgumarüxüۡ ta i ngŕma choxüۡ icua۳xüüۡgüxüۡ фӥҡ̲̲͑ի%͑Փӥիɗǣӕ i ngŕma tama choxüۡ icua۳xüüۡgüxüۡٚ, ñanagürü ya Tupana. Ngunexüۡ i Cori ya Tupana nagu tá ínguxüۡchiga

4

1ॸRü

nüma ya Cori ya Tupana ya ǣӕի%ŃҡӥՓngŕxmacü rü ñanagürü: “Rü ningaica i ngŕma ngunexüۡ i %ӡËӥ̲իüۡ i nagu tá chanapoxcuexüۡ i ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ ͖Ύ̲ӥիӥľ̲Փ yaxaexüۡrüxüۡ. Rü guxüۡma i ngŕma duüۡxüۡgü i nügü írütagüxüۡ rü chixexüۡ ügüxüۡ rü ñoma maxŕ i pacü i ӥիӥիŃҡӥՓyata۳xcuchichapa۳xacürüxüۡ tá ͑ɗիɥǣӥ. Rü ngŕma ngunexüۡgu rü guxüۡtáma nixae rü taxuxüۡtáma

ínayaxügü. 2ॸNatürü i pemax nax aixcüma choxüۡ pengechaüۡgüxüۡ rü ngŕma chorü üüne rü ñoma üa۳xcü i pexüۡ baxixüۡrüxüۡ tá maxüۡ pexna naxã, rü tá petaãxŕgü. Rü pemax rü taãxŕmaxã tá piyuxnagütanü ñoma ՓΎËիËӥǣӥ͑իЙӦüۡՓiyayi ۳xüۡrüxüۡ. 3ॸRü ngŕma ngunexüۡ ɗ%ӡËӥ̲իüۡ i nagu chapoxcuexüۡ i ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ rü Йľ̲фӥ͑ՓҡЙľ͑ǣǣӥɗngŕma chixexüۡ ügüxüۡ ͖Ύ̲Փɗիӥ̲ӥte۳իľՓ pengagüxüۡrüxüۡ. 4ॸ¡Rü nüxna picua۳xãchi ga yema mugü ga chorü duüۡ ga Moichéna chaxãxüۡ ga ma۳իЙӦ͑ľǣ æȍɗ͑ɞՓ! Rü yema ucu۳xeۡgü rü mugü rü guxüۡma ga Iraétanüxüۡgüca۳ի͑ɗիɥ͑ի

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica

ͅk̞kтԆʑkґॷ4

647 ͑ӥ̲ǣӥ͑ǣ͑իɥ͑ӥľիüۡca۳x. 5ॸRü dücax, nua tá pexca۳x chanamu ya chorü orearü uruxüۡ ya Ería naxüۡpa i ngŕma ngunexüۡ ɗ%ӡËӥ̲իüۡ i nagu chapoxcuexüۡ i ngŕma chixexüۡ ügüxüۡ. 6ॸRü nüma ya Ería rü duüۡxüۡgümaxã tá nüxüۡ nixu i chorü ore nax papágü rü nanegümaxã nangüxmüexüۡca۳x, rü

nüma i nanegü rü nanatügümaxã nangüxmüexüۡca۳x. Erü ngŕxguma tama nüxüۡ naxoegu i norü chixexüۡgü rü ‫ ڟ‬Ëȍիӡфӥ choma rü tá ngŕ̲ noxtacüma tá chanapoxcue i ngŕma nachixüۡanecüã۳x i duüۡxüۡgü, rü noxtacüma tá chayanaxoxŕxŕٚ, ñanagürü ya Cori ya Tupana.

Selecciones del Antiguo Testamento en el idioma ticuna del Perú, 2da ed. ©2008, La Liga Bíblica